Book Title: Pravachan Pariksha Part 02
Author(s): Dharmsagar
Publisher: Rushabhdev Kesarimal Shwetambar Samstha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600378/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trijagattArakatIrthakaravacanapIyUSapInazrImattapAgacchIyamahopAdhyAyazrIdharmasAgaropAdhyAyapraNItA tapogacchIyaparamazuddhasAmAcArIsurasaudhAnupamAvyAyAdhastambhAbhA zrIpravacanaparIkSA (zrIhIrasUrIyAbhidhA) 003161 OS. OR kupakSakauzikasahasrakiraNaH (granthakRtkRtA'bhidhA) (uttarabhAgaH) mudrayitrI-mAlavadezAntargataratnapurIyazrIRSabhadevajIkezarImalajItyabhidhAnA zvetAmbarasaMsthA mudrakaH-zA. phakIracaMda maganalAla badAmI. dhI 'jaina vijayAnaMda' prInTIMga presa, kaNapITha bajAra-surata. , zrIvIrasaMvat 2463 vikramasaMvat 1993 krAiSTasan 1937 pratayaH 500 paNyaM 4-0-0 RELIERSTARRESTERSYSTREATERESTONERGYORY Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcAyo vijJaptiH mahAzayA! vilokanIyo'yamAsamApteH zrIjinapraNItapadArthAnAM yathAvasthitAnAM pratItyartha, na hyatathyapadArthapratItau jainanAmadhAraNamAtreNa mokSamArgArAdhanaM kasyApi kadApi jAyate jAtaM vA, ata eva zrIumAkhAtimiH tatvArthazraddhAnaM samyagdarzanaM zrIharibhadrasUribhizca tattatthasadahANaM zrIuttarAdhyayaneSvapi tahiyANaM tu bhAvANaM ityAdhutvA nirdhApaM nirdhAritaM samyaktvasya lakSaNaM padArthAnAM yathArthapratItirUpaM,tato vihAya pakSaparigrahAgrahaM yathAsthitameva tattvaM zraddheyaM samyaktvakAmukaiH,na capUrvapakSottarapakSayoH zravaNamananAdyantarA kadApi bhavati bhavyaM tattvazraddhAnaM, pustakArohAt prAgutpannAnAM pravacanaviDaMbakAnAM matasya nirAsaratu sUtraniyuktibhASyakArAdimivistareNa vihitaH, paraM tadanUtpannAnAM sattAvatAM cAdhunAtane'pi yathArhatayA pravacanaparAbhavaparAyaNabuddhInAM nirAsastu saMpUrNatayA'traivAsti, tato vilokayantu vicakSaNA enaM granthaM vivekavRddhyartha, dharmaparIkSAvasare yathA vyudAhitAnAM na zreyolezAvAptiH tathA tatvajijJAmanA yathArthAptavacanavivekAvasare'pi na parIkSAkartari dveSaleze'pi kalyANakaNasyApiprAptiH, tato vihAya taM vItarAgavacanAnusArivaktari yathArthamIkSantAmIkSApravaNAH samIkSakA enaM,granthasya cainasya mahattAyAM cedicchA vilokanIyaH zrIsiddhacakragataH pRthagmudritazca pravacanaparIkSAmahattetyamidho nibandhaH, dRggocarIkRtya caimau yathArthatattvapratItiparAyaNA bhavantu santa ityabhilASapUrvakaM vAcanAyArthayante AnandasAgarAH jAmanagara vaizAkhazuklA tRtIyA parIkSAkartari dveSalezevayA dinchA vilokanIyApUrvakaM vAcanAyArthayante Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 6 vizrAme ONSOON IGNO vitoddiSTayAvattIrthasadbhAvazrImattapogaNAnupamasaudhAnanyastambhopamamahAmahopAdhyAyazrIdharmasAgaropajJA zrIpravacanaparIkSA ( dvitIyo vibhAgaH) athotpattikAlakrameNa prAptaM sArddhapaurNimIyakamAha aha sapuNimIo puNNimapakkhAu sumatisiMhAo / chattIsuttarabArasasaehiM jAo a vikamao // 1 // 'athe 'ti stanikAnantaraM sArddhapaurNimIyakaH pUrNimApakSAt sumatisiMhAt - sumatisiMhanAna AcAryAt vikramataH paTtriMzadadhikadvAdazazatavarSe gate 1236 jAtaH - samutpannaH, atra pUrNimApakSAjAta ityanena nirgatanirgatatvamasya sUcitaM yato bRhadgacchAt pUrNimA - pakSo nirgatastato'yamiti, sumatisiMhAdityanena sArddhapaurNimIyakapakSasya prathamAcAryaH pradarzitaH, uttarArddhana nirgamakAlo'pIti gAthArthaH |||1|| atha gAthAsaTTakena tannirgamavyatikaraM didarzayiSuH prathamagAthAmAha sirihemacaMdasUrI dUsamasamayaMmi kevalI vRtto / parasamayaMmi pasiddho siddho saddAisatthesu // 2 // tassuvaesA jIvAjIvAi visArao dayApavaro / rAyA kumAravAlo jAo paramArihayarehA // 3 // SINGINGH O sArdhapaurNimIyakaH Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 6 vizrAme // 2 // THONGKONG DOGOGOINGHOK aha aNNayA kayAI kumaranariMdeNa pucchio sUrI / puNNimapakkhasarUvaM parUviaM teNa tassa puro ||4|| tatto raNNA bhaNiaM siddhaMtAsAyago mahApAvo / mA ciTThau me rajje ia ciMtia sUri viNNatto // 5 // sUribhaNieNa vihiNA nijjuhio puNNimo a niarajA / evaM divaM gayaMmi a sUriMmi divaM gao rAyA // 6 // rahacariAe ego samAgao sumatisiMhanAmeNaM / pattaNanayare diTTho puTTho loeNa ko'si tumaM ? // 7 // te sukeNa bhaNiaM puNNamio saputrvao ahayaM / jAyA tannAmeNaM tassaMta vuDavayaNamiNaM // 8 // zrI hemacandrasUrirduSpamAsamaye kevalI trikoTIgranthakarttA kalikAlasarvajJa iti jainasamaye paNDitairuktaH, parasamaye - naiyAyikAnyatIrthikazAsane zabdAdizAstreSu - vyAkaraNAdigrantheSu siddha iva siddha iti prasiddhaH - khyAtimAn, ata evAdyApyanyatIrthikA brAhmaNAdayaH zabdaniSpacyAdivipratipattau yadAha zrIhemamUrityAdivacobhiH siddhAntayantItigAthArthaH // 2 // tasyopadezAt - zrI hemAcAryopadezAjIvAjIvAdiSu navasu taveSu vizArado - nipuNo dayApravaraH- sarvaprANiSvanukampA zreSTho rAjA kumArapAlaH paramAItarekhA - paramAH - prakRSTA ye ArhatAH - zrAvakAsteSu rekhA - rekhAbaddhaH, advitIya ityarthaH, AstAM jIvamAriH, vacomAtreNApi mArizabdo na bhaNanIya ityanukamyAparAyaNo'bhUd, eSA ca svAnyasamayeSu prasiddhiradyApi nizcalA iti, itigAthArthaH // 3 // athAnyadA - ekadA prastAve kumAranarendreNa pUrNimApakSasvarUpaM - ko'yaM tIrthAdbhinnaH pUrNimApakSaH kIdRzazvetyAdi pUrNimApakSavyatikaraM sUriH - zrI hemacandrasUriH pRSTaH - praznaviSayI kRtaH, tena sUriNA tasya - rAjJaH puraH kharUpaM - pUrNimApakSasvarUpaM prarUpitaM yathA - zrI candraprabhAcArya ? zrImunicandrasUriH 2 zrImAnadevasUriH 3 zrIzAnticandrasUrizveti 4 catvAro'pyAcAryA ekaguruziSyAH, teSu zrImunicandrasUriH saMvegavairAgyAdiguNanidhiH sarvaloka CNGHDI SONGYONGHOIGGONGK sArdhapaurNi mIyakaH // 2 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 6 vizrAme // 3 // sArdhapaurNimIyakaH | vikhyAta ityAdi yAvanmunicandrasUrimatsareNa candraprabhAcAryaH pUrNimApakSa prAduSkRtavAnityAdi dvitIya vizrAmoktaM sarvamapyuktamitigAthArthaH // 4 // tatsvarUpaM nizamya rAjJA bhaNitam-ayaM siddhAntAzAtako mahApApaH, tato me rAjye mA tiSThatu iti cintayitvA sUrirvijJaptaH-etAdRzo me rAjyAtkathaM niSkAzya ityAdItigAthArthaH // 5 // sUribhaNitena vidhinA, tatra vidhirevaM-prathamaM zrImariNA | bho paurNamIyaka pUrNimApAkSikaM na siddhAnte na vA paramparAyAmiti, atra yadi tava samIhA syAt tadA vicArayAma ityukte bhaNitavAn "rUsau kumaranariMdo ahavA rUsau hemsuuriNdo| rUsau ya vIrajiNiMdo tahAvi me punnnnimaapkkho||1||" ityanucitavacasA vizeSato ruSTena rAjJA bhaNitaM "sAhUNa ceiANa ya paDiNIaM taha avaNNavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahi savvatthAmeNa vArei ||2||"ti | bhagavadupadezAt mayA kiM karttavyamityAdi, tataH zrIsUriNA pravacanoDDAhaM cetasyavadhRtya roSAdupazAmitena rAjJA nijarAjyAda-aSTAdazadezebhyo niSkAzitaH pUrNimIyakaH, evaM kiyatA kAlena sUrau-zrIhemacandrAcArye divaM gate sati rAjA-kumArapAlanAmApi divaM gata itigAthArthaH // 6 // idAnIM pattanAdau kIdRg vyatikaro'stIti vilokananimita rahazcaryayA-nyagvRtyA nAmnA sumatisiMhAcAryaH pattane samAgataH, tatra dRSTaH san lokena pRSTaH-ko'si tvamitigAthArthaH // 7 // tena-sumatisiMhAcAryeNotsukena-nirbhayatayA sotsAhotkarSeNa sArddhazabdaH pUrva yasya sa evaMvidhaH paurNimIyakA-sA paurNimIyako'hamiti bhaNitamityarthaH, tata Arabhya tatsaMtatistanAmnA jAtetIdaM vRddhavacanamitigAthArthaH // 8 // atha kecittadIyA vadanti yattadAha keivi bhaNaMti puNimasamudAe sumaisiMha aayrio| pagaIe somAlo teNaM so sAhapaNNimio // 9 // kecitpUrNimIyakA bhaNanti-pUrNimAsamudAye sumatisiMhAcAryaH prakRtyA sukumAraH, mRduprakRtika ityarthaH, tena tadapatyAnAM sAdhu DOOGGOOHOWOOO // 3 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapUradipUjAniSedhaH zrIpravacana parIkSA 6. vizrAme // 4 // HOUGHOUGH PROROUGHOUGHOUG paurNimIyaka ityAkhyA, kecicca tadIyA eva jinapratimAnAM purastAt karpUravAsajalaphalAdipUjAniSedhanena sAdhumArgapravartanAt sAdhu| paurNimIyaka ityapi bodhyamitigAthArthaH // 9 // atha tasya prarUpaNAmAha kappUravAsajalaphaladabvehiM na hoi dvjinnpuuaa| sesamuvaesapamuhaM puNNimasarisaM muNeavvaM // 10 // karpUravAsajalaphaladravyaiH dravyajinapUjA na bhavati, kapUreNa-ghanasAreNa mizrito yo vAsaH-candanacUrNa yadvA karpUrazca vAsazreti dvandUH tena tAbhyAM vA prAtaH zrAddhaiH pUjA kriyate sA tena pratiSiddhA, tathA jalaphalAdInAM puro Dhaukanena yA'grapUjA kriyate sApi tena pratiSiddhA, tatrASTaprakArAdipUjAsu vAsAdimiH pUjA pratItaiva, yaduktaM-"paMcopacArajuttA pUA ahovayArakaliA y| riddhi| viseseNa puNo neA sanyovayArAvi ||1||thi paMcuvayArA kusumakkhayaragaMdha3dhUva4dIvahiM5 / kusuma 1 kkhaya 2 gaMdha 3 paIva 4] | dhUva5nevejadaphalajalehi 8 puNo // 2 // aTTavihakammahaNaNI aDDavayArA havai pUA // 3 // SaTpadI, savvovayArapUA NhavaNacaNavattha| bhuusnnaaiihiN| phalabalidIvAInagIaAratiAIhiM // 2 // iti bRhadbhAdhyAdau, tathA 'arahaMtANaM bhagavaMtANaM gaMdhamallapaIvasammajaNavilevaNavicittabalivatthadhUvAiehiM pUAsakArehiM paidiNamabbhacaNaM pakuvvANA titthutthappaNaM karemo'tti zrImahAnizIthe tRtIyAdhyayane, ityAdyAgameSu karpUravAsajalaphalapradIpAdidravyadravyapUjAyAH sadbhAvAt , tathA paramparAyA api vidyamAnatvAcAtkicitkara evAsyo|padezaH / zeSam-etatmarUpaNAdatiriktamupadezapramukham-upadezapravRtyAdikaM pUrNimAsadRzaM-paurNimIyakamatasamAnaM jJAtavyaM, dvitIyavijAme varNito yo rAkAraktaH pUrNimApAkSikAdivitathaparUpaNA''saktastannirAkaraNamatrApi bodhyamitigAthArthaH // 10 // atha paJcamavialzrAmopasaMhAramAha H OST Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamikamatotpatyAdiH navA zrIpravacanaparIkSA KevaM kuvAkhakosiasahassakiraNaMmi udymaavnnnne| cakakhuppahAvarahio kahio so sdd'pussinnmio||11|| 7vizrAme navahatthakA0 // 12 // ia sAsaNa // 13 // lal ia kuvAkhakosiasahassakiraNami saDapuNNimiamayanirAkaraNanAmA chaTTo vissAmo sammatto // vyAkhyA prAgavat // 11 // athAyaM sArddhapaurNimIyakaH kasmin saMvatsare kasiMzca gurau vidyamAne satyasmin prakaraNe bhaNita iti pradarzanArtha gAthAmAha-prAgvat // 12-13 // (taataadaataaraaNgaaytaaNddaagaaddaa! itizrImattapAgaNanabhomaNizrIhIravijayasUrIzvaraziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaragaNiviracite khopanakupakSakauzika sahasrakiraganAmni prakaraNe sArddhapaurNimIyakamatanirAkaraNanAmA SaSTho vizrAmo vyAkhyAta iti / Backumacasnacomaoonacoconacomaapooconsonamoonammacasacooool . atha kramaprAptaM tristutikAparanAmAgamikamatamAha- aha AgamiaM kumayaM pAyaM thaNiuvva savvaloamayaM / paMcAsuttarabArasasarahiM varisehiM vikamao // 2 // 'atheti sArddhapaurNimIyakanirUpaNAnantaramAgamikaM kumataM prAyaH stanikavatsarvalokamataM-sarvajanapratItaM vikramato-vikramasaMvatsarAtpazcAzaduttaradvAdazazatairvaSaiH 1250 jAtamiti gamyamitigAthArthaH // 1 // atha gAthAtrayeNa tavyatikaramAhasIlagaNadevabhaddA nAmeNaM niggayA ya punnnnimo| pallavapakkhe pattA tatto'via niggayA samae // 2 // sattuMjayassa pAse miliA sattaha vuDagaNamuNiNo / gaNaniggayA ya tesiM sabvehivi milia dujjhAyaM // 3 // TokorakooOROHONOROCHOK GOOOOOOOOOK // 5 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 7 vizrAme // 6 // BOOKONGONIS DIYOING DIGION sAsaNAsu adevidhuI paDisehaparAyaNaM navINamayaM / payaDikayaM pAvudayA tattha jur3a vigappiA evaM ||4|| nAmnA zIlagaNadevabhadrau paurNimIyakAt - pUrNimAkupakSAnnirgatau pallavapakSe-aMcalapakSe prAptau, paurNimIyakairniSkAzitau stanikapakSanizrAM kRtavantAvityarthaH, tau ca tatrAdhItya labdhAcAryapadau tato nirgatau samaye - prastAve zatruJjayasya pArzve - zatruJjayaparisare tayoH bRhadgaNamunayaH saptASTau vA gaNanirgatA militAH, taizca sarvairapi militvA durdhyAtaM duSTaM paryAlocitaM, yadi vayaM kiJcinnavInaM mataM prarUpayAmaH tadA zobhanamityevaMrUpeNa vicAritam, atha yathA vicAritaM tadAha - zAsanazrutadevI - zAsanadevI zrutadevI upalakSaNAt kSetradevatA zAsana surAdayasteSAM stuti:- "suadevayA bhagavaI" ityAdirUpA tasyAH pratiSedhe parAyaNaM - tatparaM navInaM mataM, prakaTIkRtam, etAvatA yathA dhyAtaM tathaiva janAnAM purastAtprarUpitamityarthaH, tatra yuktirvikalpitA evaM vakSyamANalakSaNA itigaathaatryaarthH|| 2-3-4 // atha tasya kuyuktimAha titthayaro asamatyo jesuvi kajjesu tesu ko aNNo / kiM hujjAvi samattho ? tA kaha suadevayavarAI ||5|| yeSu kAryeSu tIrthakaro'samarthaH - zaktirahitasteSu kRtyeSu kiM ko'yaM - tIrthakarAdaparaH samarthoM bhaved ?, apitu na bhavet, tA - tarhi zrutadevatA varAkI kathaM bhavet 1 tasmAd jJAnAdyarthaM tasyAH prArthanamakiJcitkaramityartha itigAthArthaH || 5 || etAdRgayuktivaktA kIDag syAdityAha cAhaajuttIhiM mUDho mUDhANa cakkavahisamo / na muNai vatthusahAvaM diNayara dIvAi AharaNA ||6|| ityAdikayuktibhirarthAdbhuvANo mUDho mUDhAnAM madhye cakravarttisamo - mUrkhazekharo vastusvabhAvaM - vastusvarUpaM jagadudaravarttipadArtha HONGHONGKONGHOYOONGHOSION AgamikamatotpacyAdiH // 6 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme 11911 NOONG SHONGKON pariNatiM na jAnAti, ayaM bhAvaH - anantabalabhRttIrthakaro yadyasamarthastarhi bahuprArthitApi varAkI zrutadevatA kathaM samarthA iti zrutadevatAstutirnAsmAkaM sammatetyarthaH, tatra vastusvarUpaM na jAnAtItyatra dRSTAntamAha - 'dinakare 'tyAdi, dinakaradIpAdyudAharaNAd-andhakAra| nAzane samartho'pi dinakara :- sUryaH pradIpasAdhye - bhUmigRhAdyandhakAranAze na samarthaH, yaH sAmarthyamadhikRtyAdhikaH sa sarvatrApi samartha eva syAd evaM niyamo nAstIti dinakaradIpadRSTAntena zrutadevatAsAdhye kArye'rhan samartha eva syAditi niyamAbhAvo darzitaH, tathaiva vastusvabhAvAd, ata eva zrIgautamaprabodhito'pi karSakaH zrImahAvIradarzanAdarzanAdizUnyaH saMsAraM bhranta ityAgamaprasiddheritigAthArthaH || 6 || atha punarapi lokasiddhadRSTAntamAha - mahaphalao sahagAro jaMbUphalakAraNaMpi kiM hujjA 1 / kohaMDIphalaheU kiM sahagAro samiddho'vi 1 // 7 // mahAphalado'pi kalikAle kalpadrumopamayA phaladAtA'pi sahakAraH kiM jambUphalakAraNamapi bhaved ?, api tu na bhavet, yadvastu mahat sanmahAphalakAraNaM tattucchaphalakAraNaM bhavatyeveti niyamo nAstyeveti darzitaM kiJcitphalaM mahadapi tucchajanyaM mahatA'pi janayitumazakyamityatra dRSTAntamAha - 'kohaMDI' ti kUSmANDIphalahetuH kiM samRddho'pi vasantata patramaJjaryAdisaMyukto'pi sahakAra :AmravRkSaH kiM syAd ?, apitu na syAt, kUSmANDI nAma vallIvizeSaH, sA ca sahakArAdimahAvRkSApekSayA tucchA strIrUpA'pi yanmahatphalaM dadAti tatsahakArAdinA kenApi dAtuM na zakyate, tena yatphalaM zrutadevatayA dIyate tatphalaM kenApi dAtumazakyam, ata eva zrIhemAcAryeNa sarasvatI samArAdhitA pravacanaprabhAvanAhetuH saMpannetyagre darzayiSyate iti gAthArthaH // 7 // athAstAmanyat, tIrthakare vidyamAne'pi tIrthakarAsAdhyaM tadatiriktajanasAdhyaM ceti darzayati SONS ONGHOIGONIGOING O% Agamika matotpa tyAdiH 11011 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme // 8 // SONGHOTONGHONGKONGOIGION saMtaMmi a titthayare goamapamuhAvi sAhuNo savve / bhikkhaTTAvi paviThThA kulesu gAhAvaINaMpi // 8 // sati ca - co'pyarthe satyapi tIrthakare - zrImahAvIranAmni vidyamAne'pi gautamapramukhAH - sAdhavo mikSArthamapi - annapAnAdinimittaM gRhapatInAM - gRhasthAnAM kuleSu praviSTAH, cAritrArAdhana hetorannapAnAderdAnazaktiryathAgAryagAriNInAM na tathA tIrthakRtAmapi itidRSTAntena yathA cAritrAvaSTambhanasAmarthyaM zrutadevatAdInAM na tathA tIrthakRtAmapIti, anayA dizA'neke dRSTAntAH khayamabhyUhyAH, yathA bahumUlyenApi ratnainAsAdhyamapi kAryaM zItatrANAdikaM vastrAbhyAdisAdhyaM, ghRtenAsAdhyamapi zaucakarmAdikaM pipAsozamanAdikaM ca jalasAdhyamityAdi | lokasiddhaM lokottare'pi vaiyAvRtyAdyupaSTambhanAdinA yathA sAdhavastIrthapravRttihetavo na tathA tIrthakRto'pItyAdItigAthArthaH // 8 // atha tristutikaH zaGkate - NaNu suadevIdhuNaNe bhavavirahavarAipatthaNA tIe / No juttA jamasaMtaM vatyuM kiM ko'vi dinAvi 1 // 9 // nanu bhoH zrutadevatAstava ne 'AmUlAlola dhUlIbahulaparimalAlIDhalolAlimAlAjhaGkArArAvasArA'maladalakamalA'gArabhUmInivAse / chAyAsaMbhArasAre ! varakamalakare ! tArahArAbhirAme !, vANI saMdohadehe bhavavirahavaraM dehi me devi ! sAra // 1 // mityAdirUpe bhavavirahavarAdiprArthanA tasyAH zruta devatAyA na yuktA, yadyasmAt kAraNAdasadvastu - svasattAyAmavidyamAnaM vastujAtaM ko'pi kiM dadyAdapi ?, api tu na ko'pi dadyAd, ayaM bhAvaH - zrutadevatAyA eva bhavavirahAbhAvAt kathaM sA bhavavirahavaraM dadyAd 1, na hi svasattAyAmavidyamAnaM vastujAtaM dAtuM ko'pyalaM bhavet, tasmAdakiJcitkarI zrutadevatAstutiriti gAthArthaH ||9|| atha svasattAyAM vidyamAnameva vastu dIyate nAnyaditi niyamAbhAvaM darzayan dUSayati SHONGOONGHONGKONGHODIGONG Agamikamatotpa nyAdiH // 8 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 7 vizrAme aroup // 9 // nevaM niamo jamhA diti asaMtaMti neva sNtNpi| jiNapamuhA suaNANaM kevalaNANaM ca AharaNaM // 10 // zrutadevatA| naivaM niyamaH-sadeva dIyate nAnyadityevaM niyamo nAstIti, atra vyabhicArasthAnamAha-'diti'tti jinapramukhAH-jinendrA | distuti sAdiyo'sadapi-svasattAyAmavidyamAnamapi dadati, sadapi vidyamAnamapi ca na dadati, tatkimudAharaNamityAha-zrutajJAnaM kevalajJAnaM siddhiH codAharaNam , ayaM bhAvaH-jinendrANAM svasattAyAM zrutajJAnaM nAsti tadapi 'uppannei ve'tyAdimAtRkApadena te'haMto dvAdazAGgImapi | bhAvazrutaM prayacchanti, ata eva zakrastave 'cakkhudayANa'mityarhatAM vizeSaNaM, na cAhatAM zrutajJAnaM sattAyAM bhaviSyatIti zaGkanIyaM, chAyasthike jJAne naSTa eva kevalotpatteH, yadAgamaH-"uppaNaMmi aNaMte naImi u chAumathie NANe"tti, asti ca kevalajJAnaM tadaMza| mapi na prayacchanti, vidyamAnasyApi tasya dAnAzakteH, ata eva matyAdijJAnacatuSTayasya noddezAdikaM, zrutajJAnasya tu tasya sattvAt , meM | yadAgamaH-"cattAri NANAI ThappAiM ThavaNijAI, No uddisajaMti yAvat suaNANassa uddeso samuddeso aNuNNA aNuogo pavattaI"tti, tathA akevalino'pi gautamAdayaH skhaziSyAn prati hetumAtrabhavanena kevalajJAnadAyino, na tathA labdhyAdInAmapItyevamudAharaNena yadyapi zrutadevatAyA bhavaviraho nAsti tathApi tAdRgvastusvabhAvAd dadyAdvA bhavAvirahahetutvAt kAraNe kAryopacArAdbhavaviraharUpANi jJAnAdIni teSAM dAtrI bhavatyeva, nanu zrIhemAcAryAdidRSTAntena zrutajJAnadAtRtvaM bhavatu, evaM darzanasyApi nAsaMbhavo, yato devAdi|bhyo'pi samyaktvalAbhazravaNAt , paraM cAritraM tu tato na bhavatyeveticenmaivaM, hetumAtreNa metAryAdInAmAgame pratItatvAt , zAsana devyAdibhyo rajoharaNAdiliGgalAbhAt pratyekavuddhAdInAmapi dravyacAritralAbhasyAvirodhAta , tena tadvaraprArthanaM nAyuktamitigAthArthaH | // 10 // na caivaM sarvathA niyamAbhAva eva, kiMtu kvaciniyamo'pItyAha GHOGOOGHOOHOOHOROIN . OUGHook // 9 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme // 10 // HONGKONGOSONGDHONGKONG distuti siddhiH jo puNa katthavi niyamo dIsaha davvaMmi na uNa bhAve'vi / aNNaha paDimApamuhA''rAhaNamavi niSphalaM pAve // 11 // zrutadevatAyaH punaH kutrApi niyamo dRzyate sa dravye dravyaviSayo'vagantavyo dravyaM hi kanakAdilakSaNamannAdilakSaNaM vA dIyamAnaM vidyamAnameva-khasattAyAM varttamAnameva dIyate, na punarasat, 'uppannei vA' ityAdi mAtRkApadarUpaM yadravyazrutaM tadgaNadharebhyo vidyamAnaM sadeva dIyate iti na vyabhicAraH, nanu tIrthakara zAsanadevatAbhyAM dIyamAne dravyaliGge vyabhicAro, yatastayoravidyamAnameva dravyaliGgaM parebhyo dIyate iti cetsatyaM, tayostathAvidhakalpatvAt, tathAvidhavyatikarAtiriktasthale vyApterniyamAt yadvA yadyapi tIrthakRcchrutadevatAbhyAM rajoharaNAdikaM liGgatvena cAritrabuddhyA svayaM gRhItaM nAsti tathApi dravyatvena sadbhUtameva dIyate, na punarasadapi, tasmAddravyamantareNa dravyotpattidAnAdyasaMbhavAt dravyaviSayo niyamo'vyabhicAreNa siddhyati, na punarbhAve'pi bhAvaviSayo'pi niyamaH, na hi deyasya bhAvasya sadbhAvo dAturapi yujyate, zrutajJAnamAzritya tIrthekRtyeva vyabhicAraH prAgeva darzitaH, anyathA yadi bhAvo'pyAtmani sabheva dIyate iti niyamaH syAttarhi pratimApramukhArAdhanaM - jinapratimAdyArAdhanaM niSphalaM prApnuyAd, yataH samyagdRSTiparigRhItA jinapratimA bhAva grAmatayA bhaNitA, AdizabdAt sArUpikAdayo'pi grAhyAH, yadAgamaH - "titthayaro 1 jiNa 2 caudasa 3 bhiNNe 4 saMvigga 5 taha asaMvigge 6 / sAruvia7 vaya8 daMsaNa 9 paDimAo 10 bhAvagAmA u" // 1 // itizrIbRhatkalpabhASye, tadvatyaikadezo yathA - tIrthakarA - arhantaH jinA :- sAmAnyakevalinaH avadhimanaH paryAyajinA vA caturddazapUrviNo dazapUrviNazca pratItAH 'bhiNNa' ti asaMpUrNadaza pUrvadhAriNaH saMviprAH - udyatavihAriNa asaMvizAH - tadviparItAH khArUpikA nAma zvetavAsasaH kSuramuNDitaziraso mikSATanopajIvinaH pazcAtkRtavizeSAH 'vaya'tti pratipannANuvratAH zrAvakAH 'daMsaNa'tti darzana zrAvakAH aviratasamyagdRSTaya ityarthaH pratimAH 112011 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- arhadvimbAni, eSaH sarvo'pi bhAvagrAmaH, eteSAM darzanAdinA jJAnAdipramatisadbhAvAt , atra paraH prAha-nanu yuktaM tIrthakarAdInAM jJAnAparIkSA |dibhAvaratnatrayasaMpatsamanvitAnAM bhAvagrAmatvaM, ye punarasaMvinAsteSAM kathamiva bhAvagrAmatvamupapadyate ?, naiSa doSaH, teSAmapi yathAvasthitavizrAmaprarUpaNAkAriNAM pArzvato yathoktadharmamAkarNya samyagdarzanalAbha udayate, atasteSAmapi bhAvagrAmatvamupapadyate, kRtaM prasaGgenetyAdi bRha. // 11 // | vR0, atha pratimAnAM sarvathA jJAnAdizUnyatve'pi pareSAM jJAnAdihetutvAd , evaM sArUpikA api, aviratadezaviratAstu zrAvakAH khayaM cAritrapariNAmarahitA api sadupadezena pareSAM tatpariNAmahetavo bhavanti, evaM zrutadevatA'pi svayaM atathAbhRtA'pi cAritrAyupaSTambhahetutvena tasyAH tathAvidhaprArthanA'pi phalavatyevetigAthArthaH // 11 // atha jagatpravRttihetuvastukharUpaprarUpaNAya gAthAyugmamAhadavAu davvabhAvA naya bhAvA kiMci hujja dbvaai| teNeva jagapavittI kAraNavisayA phalahINaM // 12 // phalajaNayaM khalu kAraNamiha dihaM taMpi neva phalajuttaM / sAhusarIrA mokkho na sarIraM mokkhasaMjuttaM // 13 // ___ dravyAt kanakAdevyaM-kanakakuNDalAdikaM dravyaM bhAvazca-tathAvidhajIvAde nApariNAmavizeSaH tAvubhAvapi bhavataH, na ca | bhAvAt kiMcidvyAdi bhavet , nahi tathAvidhapariNAmAt kiMcitkanakAdikaM saMpadyate, na vA khakIyapariNAmamAtrAt parakIyapariNA motpattiH syAt , tenaiva kAraNena jagatpravRttiH phalArthinAM kAraNaviSayA bhavati, kAraNaM khalu iha jagati phalajanakaM dRSTamapi punasta|tkAraNaM phalayuktaM naiva-nAstyeva, kAraNaM khalu iha jagati phalajanakaM syAt ,na punaH phalayuktamapItibhAvaH, phalayuktatve hi yugapad dvayorutpattiH prasajyeta, tathA ca kAraNaM kAryAtpUrvabhAvi pazcAdbhAvi ca kAryamiti sarvajanapratItibAdhA syAt , tatra dRSTAntamAha-'sAhutti sAdhuzarIrAtmokSaH-sarvakarmakSayalakSaNasiddhiH syAd , yadAgamaH-"aho jiNehiM asAvajA, vittI sAhUNa desiaa| mukkhasAhaNaheussa GHOUGHORAHONGKOONG HORGROUGHONGKONGOLGOGRORG // 12 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA G zrIpravacana-5 sAhudehassa dhAraNA // 2 // iti (5-151*) na ca tat zarIraM mokSasaMyuktam , etAvatA mokSaviyuktamapi mokSasAdhanaM, tathA zrutade parIkSA vatA'pi, zarIrAdivattasyA api dharmasAnnidhyadAnasaMbhavAditi gaathaayugmaarthH||12||13|| athoktayukteH paramArthamAha7 vizrAme evaM kAraNaniayaM kajaM puNa kAraNAI nnaannaaii| teNappamahavigappo govANavi hAsaheutti // 14 // // 12 // evaM-prAguktaprakAreNa kArya kAraNaniyatam-amukametAdRzaM kAryamamukenaiva kAraNena janyaM, kAraNaM caitAdRzamamukasyaiva kAryasya janakamityevaMrUpeNAnyo'nyavyAptimadbhavati, tAni ca kAraNAni nAnA-vicitraprakArANi kartRkaraNAdIni, tAni ca kAnicinmahAntyapi svAniyatAnAmalpAnAmapi kAryANAM kartRNi na saMbhavanti, yathA pradIpApekSayA mahAnapi sUryaH pradIpaprakAzyaM bhUmigRhaM na prakAzayati, tathA'rhadasAdhyamapi kArya zrutadevatAsAdhyam , atastadarthecchunA tatstutiH karttavyeti na doSaH, yata evaM tena kAraNenAlpamahadvikalpaH-idaM mahadidaM cAlpamityAdikalpanA gopAnAmapi hAsyahetuH, yataste'pyuktayuktyA nirNetuM zaktA itigaathaarthH||14||athaanythaa prakAreNa yuktimAha aNNaha arahaMtAI paMca payA tattha egameva payaM / juttaM jai asamattho arihaMto kinnu sesehi // 15 // anyathA-mahAn puruSaH svApekSayA tunchapuruSasAdhyaM kArya karotyeveti yadi tarhi ahaMdAdIni paJca padAni, prAkRtatvAtpuMstvaM, | teSvekameva padaM yuktaM,"namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariANaM namo uvajjhAyANaM namo loe savvasAhaNaM" iti paMcAnAM padAnAM madhye namo arihaMtANamityekameva padaM yuktaM tristutikAbhiprAyeNa, yadyarhanasamarthaH nu iti vitarke zeSarAcAryAdimiH kiM syAt, na kimapItyarthaH, tena tanmate namaskAro'pi 'namo arihaMtANa'mityekapadAtmaka eva yuktaH, yadyAcAryAdisAdhyaM kArya tIrthakareNAsAdhyaM HONOROUGHOUGHOUGHOUGHO ONOUGHOUGHOUGHON | // 12 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana: parIkSA 7vizrAme | // 13 // zrutadevatAdistuti HONGKONGKOOTOHONGKONGHORG | tarhi ciraM jIva AyAto'si svayamevAsaduktamArgeNa, zrutadevatAyAmapi tathA shrddheymitigaathaarthH||15|| atha yenArAdhitA zrutadevatA sarvajanapratItA phaladAyinI saMvRttA tadvyatikaraM gAthAtrayeNAha teNeva vIsaThANArAhaNamarahaMtaguttasunimittaM / bhaNiaM tatthavi pavayaNapahAvaNA sA'vi kaha hunjA ? // 16 // ia ciMtAparataMto jiNabhatto hemcNdsuurivro| ArAhia suadeviM jAo kAlikAlasavvaNNU // 17 // rAyA kumArapAlo nimmavio teNa prmsNviggo| ajjavi kittipayAyA pvynnpaasaaysihrNmi||18|| yena kAraNena tIrthadasAdhyamapi kiyatkArya zrutadevatAsAdhyaM tenaiva kAraNena viMzatiH sthAnakAni arhat 1 siddha 2 saMgha 3AcArya 4 sthavira 5 upAdhyAya 6 sAdhu 7 jJAna 8 darzana 9 vinaya 10 cAritra 11 brahmacarya 12 zubhadhyAna 13 tapaH 14supAtradAna15 arhadAdivaiyAvRtya 16 samAdhi 17 apUrvazruta 18 zrutabhakti 19 pravacanaprabhAvanA 20 rUpANi teSAmArAdhanaM-yathocitavidhinA | yathAzakti tadbhaktikaraNaM arhagotrasya-tIrthakaranAmnaH su-zobhanaM pradhAnaM nimittaM-kAraNaM bhaNitaM, vIreNeti gamyaM, tatrApi pravacanaprabhAvanA garIyasI, yato vastugatyA sarvANyapi sthAnAni tatrAntarbhavatIti, sApi pravacanaprabhAvanA kathaM bhavet ?-kena prakAreNa sthAdityamunA prakAreNa cintAparatatraH-evaM cintAnvito jinabhaktaH-tIrthakarAjJAtatparo hemacandramUrivara:-zrIhemandrasUriH zrutadevImArAdhya kalikAlasarvajJo jAtaH, kalikAlasarvajJa iti birudamudvahati sa, tena ca kumArapAlo nAma rAjA paramasaMvijJo nirmApitaH, pratibodhya paramAItIkRta ityarthaH, prAguktaprakAreNa kIrtipatAkA adyApi-sampratyapi pravacanaprAsAdazikhare-jinazAsanalakSaNaprAsAdamastake varttate itigAthA: trayeNa zrIhemAcAryeNArAdhitA zrutadevatA phalavatI saMpanneti darzitamiti gaathaatryaarthH||16-17-18|| atha punarapi tristutikaH zaGkate GOOOOOOHOROTOHOROSOHORG // 13 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme 112811 GIGIONSHONGKON HONGKONGONDIY sAhUNamattaM ArAhaNa maMtadevayAINaM / jaM saGkANavi samae paDisiddhaM jakkhanissAI // 19 // matradevatAdInAmArAdhanaM sAdhUnAmayuktaM, yad - yasmAtsamaye - siddhAnte arthAdbhagavatyAM zrAddhAnAmapi - zrAvakANAmapi yakSanizrAdi-yakSanAgAdinizrayA dharmakaraNaM pratiSiddhaM, yadi zrAvakA api yakSAdinizrArahitA arhatprarUpitaM mArga samyagArAdhayanti tarhi kathaM sAdhavastannizrayA dharmaM kurvantItibhAvAtmakaH pUrvapakSa itigAthArthaH // 19 // atha tristutikasya siddhAntaparamArthAnamijJatvamAviSkartumupahAsyenaiva siddhAntayati -- ia ce kiM taiaMgaM paDivakakhaM kiMca sUriharibhaddo / siribhaddavAhupamuhA abuhA jaM tehiM taM bhaNiaM // 20 // iti cet prAguktaM yadi tarhi tRtIyAMgaM - zrIsthAnAMgaM kiM pratipakSaM - dveSi varttate yena tatrArAdhanaM bhaNitaM, tathAhi "AyariauvajjhAyANaM gaNaMsi paMca atisesA paNNattA, taM0-AyariauvajjhAe aMto uvassagassa pAe niggijjhia 2 papphoDemANe vA pamajemANe vA nAtikamaMti 1 AyariauvajjhAe aMto uvassagassa uccArapAsavaNaM vigiMcamANe vA visohemANe vA NAtikamati 2 AyariauvajjhAe pabhU icchA viAvaDiaM karejA, icchA no karejA 3 AyariauvajjhAe aMto uvassagassa egarAyaM durAyaM vA vasamANeSpAikarmati 4 AyariauvajjhAe bAhiM uvassagassa egarAyaM durAyaM vA vasamANe NAtikamaMti 5" zrIsthAnAMge (438), vaDhUzyekadezo yathA - antarupAzraye ekA cAsau rAtrizcetyekarAtraM dvayo rAjyoH samAhAro dvirAtraM tadvA vidyAdisAdhanArthamekAkyekAnte vasannAtikrAmati, tatra tasya vakSyamANadoSAsaMbhavAd, anyasya tu tadbhAvAditicaturthaH, evaM paMcamo'pItyAdi" zrIsthAnAMgavRttau, atra vidyAdisAdhanaM bhaNitaM, AdizabdAt matrAditadadhiSThAtRdevAdigrahaH, etatsUtraM tu tristutikasya tava mate bhagavatyA saha virodhi kathaM GHONGHOGY DONGHONGHOUSINGING zrutadevatAdistuti // 14 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 7vizrAme // 15 // da SHOOHOloHOGHOROO yuktimaditi vicArya, kiMca-athavA sUriharibhadraH-zrIharibhadrasariH bhadrabAhupramukhAH-cakAro gamyaH zrIbhadrabAhuprabhRtayazca abudhAH bAzrutadevatAapaNDitAH tvadabhiprAyavicArazUnyAH Asamiti kriyAdhyAhAraH, yad-yasmAttaistadbhaNitaM-zrutadevatAcArAdhanaM bhaNitaM, tathAhi-zrI distuti haribhadrasUriNA tu 'saMsAradAvAnaladAhanIraM0 1 bhAvAva0 2 bodhA03 AmUlAlo0 4 itistutiH kRtA, nanu zrIharibhadrasya kRti|riyaM kathaM nirNItiriticeducyate, virahazabdalAcchitatvAd, yAvatI kRtivirahazabdalAlitA tAvatI zrIharibhadrasUrereva bodhyA, paMcAzakavRttau tathaiva bhaNitatvAta , zrIbhadrabAhavo yathA-"dunni ati caritte daMsaNaNANe a ika iko a| suakhittadevayAe thui aMte paMcamaMgalayaM // 1 // itizrIAvazyakaniyuktI,tathA tatraiva "cAummAsiavarise ussaggo khittadevayAe u| pakhia siasurIe kariti | caumAsie'vege // 1 // itizrIA0 (236 bhA0) evamanye'pi zobhanamuniprabhRtayaH stutIH kurvANAH zAsanadevatAdInAM stuti kRta-| vantaH, zrIbhadrabAhumistu zrutadevatAdistutikaraNamacchinnaparamparAgatamiti darzitamityatra tvadudbhAvitabhagavatIsammatyA saha kathaM saMgati riti pRSTe'nyatarasya tyAge svIkAre vobhayathApi nijagalapAzakalpastristutikavikalpaH siddhA, nacAyaM doSo bhavatAmapyApadyate | iti vAcyaM, vakSyamANagatyA'smAkaM taddoSagandhasyApyabhAvAditi gAthArthaH // 20 // atha zrutadevatA varAkIti vaktA tristutikaH kIdRzo'vagantavya ityAha jIi sahAyattaNao pahAvagA pavayaNassa sNjaayaa| taMpi bhaNei varAI varAyamuharIvi ummtto||21|| yasyAH zrutadevatAyAH sahAyyatvAt-sAhAyyAt pravacanasya-jinazAsanasya prabhAvakA:-zrIhemAcAryAdayaH saMjAtA:-samyam | sarvajanavikhyAtA Asan , tAmapi zrutadevatAM varAkI varAkamukharyapi tristutikaH unmatto-cAtAdirogaparAyattastathAvidhadevatAyatto nAONGROUGHONORORONHOGHORG Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatAdistuti zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme // 16 // HOROrokOOKO vA bhaNati, varAkeSu mukharyapi ya unmatto na syAtsa na tathA bhaNati, yastu unmatto'pi varAko'pi mukharI na syAtso'pi na tathA vaktetyubhayorapi vizeSaNayoH saarthkymitigaathaarthH||2|| atha mithyAbhiprAyodbhAvitAM bhagavatIsammatiM samyagabhiprAyazikharamAropayan gAthAnavakaM vibhaNiSuH prathamagAthAmAha jaM jakkhAisahAyAbhAvo bhaNio asAvayANaMpi / taM dhammami daDhattaM nidaMsiuM daMsiA samae // 22 // yadyakSAdisahAyAbhAvo-yakSakiMnaranAgAdisAnidhyAbhAvaH zrAvakANAmapi dharma-jinoktamArge dRDhatvaM-dADhyaM nidarzayituM-dRSTAtIkartuM samaye-siddhAnte darzitamityakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-yadi yakSAdayo dharmasAnnidhyaM na kariSyanti tarhi asmAbhirdharmo mokSyate ityabhiprAyeNa dharmakaraNaM na yuktaM, kiMtu samyagdRSTayo devA dharma kurvantAmasmAkaM yadi dharme sAnnidhyaM kurvanti tadA zobhanaM, no cet svayameva yathAzakti dharma kariSyAma eva, sAnnidhyAbhAve yadhupasargAdikaM bhaviSyati tarhi samyak sahamAnAnAmasmAkaM bahvI nirjareti, | yathA 'alabdhe tapaso vRddhilabdhe ca dehadhAraNa'mityAdi, na caivaM yadeva bahunirjarAhetustadevocitaM dharmArthinAM sevitumiti vAcyaM, pratrajyApratipatterAramyAnazanasyaiva ca kartavyatApatteH, ato yatkiJcit tadvikalpitamitigAthArthaH // 22 // atha dRSTAntamAhajaha jiaparIsahA khalu arihaMtA sAhuNo a(va) jNtaa| nicaM tuvavAsajuA bhaNNai na virohagaMdho'vi // 23 // yathetyudAharaNopanyAse 'jitaparISahAH' jitAH kSutpipAsAdilakSaNAH parIpahA yaiste jitaparISahAH, khaluravadhAraNe jitaparIpahA Oil evArhantaH sAdhavazca bhuJjate,vA-athavA AjJayA tIrthakarAjJayA bhuJjAnaH api gamyo bhuJjAnaH apyupavAsI-anazanI bhaNyate,punarapyupavAsaM karoti, upavAsyapyupavAsaM karotItyakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-yadi jitakSut kathaM bhojanAbhilASI ?, yadi bhojanAbhilASI kathaM jitakSu GHOSIGHOR // 16 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA zrIpravacana-1 parIkSA 7 vizrAme // 17 // siddhi dbhaNyate ?, ityevaMrUpeNa kupAkSikAbhiprAyeNa virodhaH saMpadyate, paraM sa virodhaH samyagdRzAM na syAdeva, yato'neSaNIyAhAraparityAgI kSutparISahajetA bhaNyate, sa ca jinAjJayA bhuJjAno'bhuMjAno vetyubhayathApi samAna eveti kuto virodhagandho'pi?, dArzantikayojanA tvevaM-yadi yakSAdayo mahyaM dhanAdikaM putrAdikaM ca dadati tadA'haM jinoktaM dharma karomItyAdirUpeNa yakSAdinizrA bhaNyate, sA ca dharmA|rthinAM na yuktA, jinairananujJAtatvAt , tasmAdaneSaNIyAhArakalpA tathAvidhayakSAdinizrA tayA rahitaH zuddhAhAragrahaNakalpaM jinAjJayA | pravacanAdyartha samyagdRzAM zrutadevatAzAsanadevatAdInAmArAdhanaM kurvannapi yakSAdinizrArahito bhaNyate, ataH kuto virodhagandho'pi?, atha | punarapi dRSTAnto,yathA AjJayA-arhadupadezena bhuJjAno'pi sAdhurupavAsI bhaNyate, yadAgamaH-"niravajAhAreNaM sAhUNaM niccameva uvavA so"tti tathA jinAjJayA zrutadevatAdhArAdhanaM kurvannapi yakSAdinizrArahito bhavati, punarapi prakArAntareNa dRSTAntamAha-yathA niravadyAhAra| grahaNenopavAsI sannapi tadvirodhyAhAratyAgarUpaH punarapyupavAsamuttaraguNavRddhihetave karoti, yadAgamaH-"uttaraguNavaDikae tahavia uva| vAsamicchaMti"tti tathA yakSAdinizrArahito'pi zrutadevatAdisAdhyapravacanotsapparNAdihetave tadArAdhanaM yuktameveti dRSTAntatrayeNa samya| gdRzAM virodhAbhAvo darzita itigAthArthaH // 23 // atha prakArAntareNApi dRSTAnto yathA ahavA rayaharaNAiauvagaraNe dhammasAhaNe saMte / muNiNo akiMcaNA te bhaNiA vIreNa dhIreNa // 24 // taha jakkhAisahAyAbhAve dhamme'vi hu~tu dddhcittaa| ANAe suadevIpamuhANa sahAyamicchati // 25 // ___ athaveti prAgvat rajoharaNAdikopakaraNe-rajoharaNamukhavatrikAkalpatrikacolapaTTakamAtrakalakSaNAni sapta sapta ca pAtrasaMbandhInIti caturdazopakaraNasamudAye dharmasAdhane-sthavirakalpikAnAM cAritralakSaNadharmasAdhanahetau satyapi-vidyamAne'pi te munayo'kizcanA:-na jaa||17|| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA zrIpravacana parIkSA 7 vizrAme // 18 // KOHOROkAmakAja vidyate kizcanaM yeSAM te'kiJcanAH bhaNitAH, kena ?-dhIreNa-kevalajJAnabalavatA vIreNa-zrImahAvIratIrthakRteti dRSTAnta itigAthArthaH // 24 // atha dAAntikamAha-tathA prAguktadRSTAntena dharme-jinoktamArge dRDhacittAH bhavanto yakSAdisahAyAbhAve'pi AjJayA zrutadevIpramukhANAM sahAyamicchanti, ayaM bhAvaH-upakaraNAnAmivAjJayA zrutadevatAdisahAyatAmicchatAmapi sAdhvAdInAmakizcanatvamiva yakSAdisahAyAbhAva evetigAthArthaH // 25 // atha prakArAntareNApi kathazciyuktimedamAhaihaloiatuTTA kiMcivi necchaMti jakakhapamuhehiM / teNaM vA tannissArahiA bhaNiA ya dhammarayA // 26 // ihalaukikA arthAH-dhanadhAnyaputrakalatrAdayasteSu tuSTAH-pUrNatayA niHspRhatayA vA saMtoSabhAjo'nicchava ityarthaH, saMsArakharUpasamyakparijJAnAdanantazo'vAptA ime saMyogA ityevamanAsaktAH kiMcidapi aihikArtha vastujAtaM yakSapramukhebhyo necchanti tena vA-athavA | tannizrArahitA-yakSAdisAMnidhyarahitA dharmaratAH-jinadharmaparAyaNA bhaNitA itigaathaarthH||26|| atha yakSAdinizrAniSedhena na zruta| devatAdistutyAdiniSedha ityAhasuakhittadevayAIussaggo neva tattha pddisiddho| japaNaM taM jiNaANA ANArahiaMmi soniamo||27|| teNaM pavayaNaaThThA sammaddiThThINa devayAINaM / ArAhaNamaviruddhaM jaha sattamaniNhagaThAe // 28 // ___tatra yakSAdinizrAyA abhAve zrutakSetradevatAdyutsargo naiva pratiSiddhaH, tatra hetumAha-"jaNNaM"ti yat-yasmAt NamitivAkyAlaGkAre jinAjJA-tIrthakarasyAjJA, pravacane cAjJAyA eva prAdhAnyaM, yataH kAraNAd AjJA hi dharmazarIre jIvakalpA, nahi jIvavipramuktaM sundaramapi zarIraM kanakAdyAstaraNaparidhApanAha saMbhavati, tasmAddharmacikIrSuNA yakSAdinizrArAhityamiti, sa niyama AjJArahite-jinAjJAvyatiri Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 7 vizrAme // 19 // zrutadevatA distuti OMGHORTHOUGHOUGROUGHOROUGnA ktasthale bodhyaH, jinAjJA ca naihikArtha, kintu dharmArtha, tacca pravacanahitaM zrutadevatAdhArAdhanam , anyathA'rhadAjJAyA asaMbhavAditi | gAthArthaH // 27 // atha yasmAdAjJAvyatiriktasthale niyamaH-'teNaM ti tena kAraNena samyagdRSTInAM devatAdInAmArAdhanaM-stutyAdikaraNena |tuSTijananaM na viruddham-aviruddhaM, yuktamityarthaH, yathA saptamo nihavo-goSThAmAhilo jIvasya kaJcukanyAyena karmabandhaM prarUpayan tIrthanivArito'pi na tiSThati tadA tIrthena goSThAmAhilakharUpaparijJAnAya zAsanasurImArAdhya mahAvidehe tIrthakarasamIpe preSitA, |tayA ca tIrthakRt pRSTaH-kiM goSThAmAhilaH samyagvAdI uta durbalikApuSpamitrapramukhaH saGgho vetyukte tIrthakRtoktaM-goSThAmAhilo mithyAvAdI saptamo nisava ityAdi sarvajanapratItamitigAthArthaH // 28 // atha zrutadevatAdidRSTAntena khamatyA yathA tathA yakSAcArAdhanatatparaH kIdRg syAdityAha__ ANAbhiNNaTThANe icchaMtA jakakhapamuhasAhaje / pAyaM dhammapabhaTThA No dhammArAhagA huMti // 29 // AjJAbhinnasthAne-jinAjJAvyatiriktasthale yakSAdisAhAyyamicchantaHprAyaH dhanaputrAdyarthaM tadArAdhanatatparastadapUtauM prAyo dharmaprabhraSTAH-dharmamArgaparAGmukhA dharmArAdhakA no bhavanti tena dharmArthinAM yakSAdisAMnidhyamakiJcitkaram , ata eva devAdyupasarge'pi zrAvakA apyacalAH pravacane nirdiSTA itigaathaarthH||29|| nanvevaM zrutadevatAcArAdhanamapyayuktaM bhaviSyatIti parAzaGkAmapAkartumAhanaya kiMci paDisiddhaM savvaM sabbappayArao sme| ussaggAivivakakhA dakkhA kahamaNNahA hoi ? // 30 // na ca samaye-jinazAsane sarva vastu pratiSedhAha sarvaprakAreNa-sarvathA pratiSiddhamasti,anyathA yadi sarvathA pratiSiddhaM syAttarhi utsargAdivivakSA-utsargApavAdavivakSA utsargapade tAvaditthamitthaM cApavAdapade ityAdivivakSA dakSA-nipuNA kathaM bhavati ?, yadutsargeNA nADISRONGHOUGHOUGHONGKONGue // 19 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA | 7 vizrAme // 20 // THORROROTOHORGROUGHORHA mihitaM tadapavAdato'nyathaiva syAd , utsargApavAdau ca tiirthkRddhirbhnnitaavitigaathaathH||30||athokte sammatiM sUtra eva nirdizati,yataH mmAta sUtra eva nirdizati,yataH zrutadevatAtamhA savvANuNNA savvaniseho a pavayaNe natthi / AyaM vayaM tulijA lAhAkaMkhivva vaanniao||31|| all distutietaTTIkA yathA, yata evaM tasmAt sthitametat-sarvaprakArairanujJA yadutedaM kartavyameveti sarvAnujJA, tathA sarvaniSedho yadutedaM na siddhiH karttavyameveti pravacane-sarvajJAgame nAsti, cazabdaskhehAvadhAraNArthatvena saMbandhAt nAstyeva, sarvakarttavyAnAM dravyakSetrakAlabhAvAdya| pekSayA vidhAnAniSedhAcca, dravyAdInAM ca vaicitryeNa kvacidviSaye vidheyasyApi niSedhAvasaraH syAt , niSiddhasyApi ca vidhAnamApadyate, taduktam-"utpadyate hi sA'vasthA, dezakAlAmayAn prati / yasthAmakArya kArya syAt , karmakArya ca varjayet // 1 // " ka ivetyAha-lAbhA| kAGkhIva vANijako, yathA'sAvAyavyayatulanayA bahulAbhe pravarttate, tathA lAbhena pravarttatetyarthaH, kevalaM pravarttamAnena rAgadveSaparihAreNa samyagAtmA yojanIyo, na zAThyAdapuSTAvalambanaM vidheyamityAhetyAdi shriiupdeshmaalaagaathaarthH||31|| atha kiM saMpannamityAhateNaM bhagavaiThANayaaviroho hoi sammadiTThINaM / titthuio khalu titthA bajjho bajjhANa bjjhaau||32|| tena-prAguktayuktyAdidarzanavidhinA bhagavatIsthAnAGgAvirodhaH-bhagavatyAM zrAvakANAmapi yakSAdinizrArAhityaM bhaNitaM sthAnAGge cAcAryopAdhyAyAnAmapi mantrAdhArAdhanaM bhaNitam , upalakSaNAcchrIbhadrabAhusvAminA ca zrutakSetradevatAdistutidAnaM bhaNitaM, kRtaM ca zrIharibhadrasUribhiH saMsAradAvAdistutikaraNena, ityevaMrUpeNa bhagavatIsthAnAMgayoryoM virodhastadabhAvo'virodho bhavati,keSAM?-samyagdRSTInAM, | mithyAdRzAM kupAkSikANAM tu sarvatrApi virodha eva pratibhAsate, teSAM tathAsvabhAvAt , ata eva tristutikaH-AgamikAparanAmA khalu|vadhAraNe tristutika eva 'bAhyAnAM bAhyAt bAhyo'-bAhyAnAM-tIrthabahirbhUtAnAM paurNimIyakAnAM madhyAt bAhyaH-stanikastasmAdapi bAhya SHOWGOOOOOOGOOHORIGHT Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 21 // zrutadevatAdistutisiddhiH CHOUGHOUGHONOHONGKONGHDGOG jAstristutikaH tIrthabAhyabAhyabAhya ityarthaH itigaathaarthH||32|| athAtidezamAha evaM khalu titthuio mUlusssutteNa vaNNio ihayaM / sesamuvaesapamuhaM puNNimasarisaM muNeavvaM // 33 // evaM ku034 / nvh0|35iasaa0 // 36 // ___ evamuktaprakAreNa tristutiko mRlotsUtreNa-matapravartanahetubhRtena zrutadevatAstutiniSedhena varNitaH, zeSamupadezapramukhaM pUrNimApakSasadRzamiti gaathaarthH||33|| atha saptamavizrAmopasaMhAramAha-'evaM ku0' vyAkhyA prAgvat // 34 // 'navahattha' vyAkhyA prAgvat // 35 // 'iya sA0' vyAkhyA prAgvat // 36 // iya kuvAkhakosiasahassakiraNami pavayaNaparikakhAparanAmami AgamiamatanirAkaraNanAmA sattamo vissAmo DRIODECORATIODDEDDOORDDeammecommons omecommemocomecomecom & itizrImattapAgaNanabhomaNizrIhIravijayasUrIzvaraziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaragaNiviracite kupakSakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacanaparIkSAparanAni tristutikamatanirAkaraNanAmA saptamo vishraamH|| Booooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooom GOAGHONOROGROROUGHOUGHORS atha kramaprAptaM lumpAkamatamAhaaha paDimA paDivakhaM kumayaM uvaesavesamAhigicca / jaha jAyaM taha vocchaM kucchANavi kucchaNijaMti // 1 // ___ atheti-SaSThAgamikamatanirUpaNAnantaraM saptamaM pratimApratipakSaM-jinapratimAvapi kumataM, tacca sarvajanaprasiddhaM lumpAkamatameva, anya // 21 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 22 // luMpakamatotpattiH thA tu sarvANyapi kumatAni pratimAdvepINyeva santi, tIrthadveSeNa tIrthasaMmbandhiSu sarveSvapi vastupu dveSasyaiva bhAvAt , parametat keSAMcitsagdRzAmeva jJAnagocarIbhavati, nAnyeSAM sarveSAmapIti, lumpAkastu mithyAdRzAmapi jinapratimAdveSIti pratItiviSaya eveti pratimApratipakSamiti bhaNitam , upadezaveSa-upadezo jinapratimApUjA tAvaddhisAtmiketyAdirUpeNa bhASaNaM veSazca-nepathyaH kathaMcitsAdhuveSA rUpastataH samAhAre upadezaveSaM tadadhikRtya-tadAzritya yathA jAtaM tathA vakSye,kIdRzaM tat kumataM?-tucchAnAmapi, AsatAM carmakAratelAdayo mlecchAnAmapi jugupsanIyaM-kutsAviSayaM, te'pi tanmataM kutsitakuleSu kutsitAhArapAnIyAdigrahaNadarzanAta jugupsanti khisanti ceti | jugupsanIyamitigAthArthaH // 2 // athopadezakAlAdyAha vikkamao aDDattarapannarasasaehi paavuveso| lupagalihago mUlaM tassavi tassevamuppattI // 2 // vikramataH-zrIvikramasaMvatsarAdaSTottarapazcadazazataiH-aSTAdhikapaJcadazazatasaMvatsarairgataiH1508 pApopadezaH-pratimApUjAdiniSedharUpastasyApi-upadezasyApi mUlam-AdikAraNaM lumpakalekhakaH-lumpaka iti mAtApitRdattaM nAma lekhaka iti likhanakarmaNA jIvikA-| kati darzitaM, tasya lumpakalekhakasyotpattirevaM vakSyamANaprakAreNetigAthArthaH // 2 // athotpatti didarzayiSuH prathamaM vyatikaramAha naya titthAu aNaMtaraparaMparAniggayaMpi kumayamiNaM / kiMtu akamhA micchAdidvisagAsA syNbhuuaN||3|| na ca tIrthAd-acchinnaparamparAgatasAdhvAdisamudAyAdanantaraparamparA nirgatamidaM kumatam avyavadhAnavyavadhAnAbhyAM nirgata-pRthagbhUtaM, api visaye, idaM lumpakamataM bhavati, nahi lumpakakumataM tIrthAdanantaraM sAkSAdrAkAraktavanirgataM,na vAstanikAdivatparamparAniggataM,kiMtu | akasmAd-asaMbhAvitakAraNAd mithyAdRSTisakAzAva svayaMbhUtaM-khayameva samutpanna,yadyapi ninimittakaM kimapi na syAt ,tathApyasaMbhAvita // 22 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ luMpakamatotpatti zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 23 // GHORGHOIGOROUGUGG kAraNAdutpannaM hi vastu nirnimittakamevocyate, yathA'yamakAle mRta ityatra kAlamantareNa maraNAsaMbhave'pi atarkitakAle mRto hyakAla-| mRta eva bhaNyate itigAthArthaH // 3 // atha vyatikaraM darzayitvA'nvayamAha iha ego nAmeNaM luMpagalihagovi gujarattAe / loheNaMtarapattaM chaDDia siddhaMtamA lihaI // 4 // iha-bharatakSetre nAmnA lumpakalekhako gurjaratrAyAM dharitryAM 'lomenAntarapatram' antare'ntare-madhyabhAge madhyabhAge patramupalakSaNAt | patre patrANyAlApakoddezAdikaM ca chaIyitvA-parityajya 2 siddhAntaM likhati. smeti gamyaM likhati sma,AH khede, pApAtmA pApAbhIrurityartha iti gaathaarthH||4|| athaivaM sati kiM jAtamityAhamuNivayaNacoaNAe rusio Usasi bhaNaha vvayaNaM / tamhaM bhikakhaccheaM karemi tA homi jAommi // 5 // munivacanacodanayA-aho pApAtmA kathaM siddhAntaM nyUnIkaroSItyevaMrUpeNa sAdhupreraNayA ruSTa ucchrasya-duHkhagarbhitamucchAsaM vimucya bhaNati-jUte,kiM?-durvacanaM-duSTavacanaM,tadullekhamAha-yadi yuSmAkaM mikSocchedaH-mikSAdaurlabhyaM karomi 'tA' tammiti ahaM jAto| bhavAmi, anyathA mama janma niSphalamityabhiprAya iti gaathaarthH||5|| atha tato'pi kiM kRtavAnityAha___ iakayapaiNNaciMtApareNa pAveNa teNa payaDikayaM / kumayaM nianAmeNaM pAvANaM paavkmmudyaa||6|| iti-prAguktaprakAreNa kRtA yA pratijJA seti kRtapratijJA tayAzcintA-cintanamahorAtra tadabhiprAyapravattana tatra parastatparatena pApena-pApAtmanA tena lekhakena nijanAmnA-lumpAka iti janocyA kamataM prakaTIkRtaM, etAdRzaM kuto jAtamityAha-'pAvANaM'ti pApAnAMpApabhAjAmanantasaMsAriNAM prANinAM paapkrmodyaadnntsNsaarhetubiijbhuutaashubhkrmodyaaditigaathaarthH||6|| atha tasyopadezamUlamAha JOOOOOGHO // 23 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 24 // luMpakamatotpattiH paDimApUAdosaM bhAsaha hiMsAi muhrmuhvynno| jIvadayA khalu dhammojiNabhaNiutti muhmNglio||7|| hiMsayA pRthivIjalakusumAdijantuprabhavayA pratimAyAH pUjAdoSa-pUjAyAM pApaM bhASate, kiMlakSaNaH san ?-mukharamukhavacanaHsan , | mukharasyeva mukhe vacanaM yasya sa mukharamukhavacanaH, pASANaniSpannAyAM pratimAyAM pUjayA kiM syAt , pratimA hi cetanArahitA kiM pUjA dikaM jAnAtItyAhAnAryavacana ityarthaH, atha kevalAnAryavacanena jano nAmimukhIsyAdatastadabhimukhIkaraNAya yad brUte tadAha-jIve| tyAdi, jinamaNitaH-arhadbhASitaH khalu-nizcitaM jIvadayA dharmo bhavati, yadAgamaH-"savve pANA savve bhUA savve jIvA savve sattAna haMtavvA" ityAdipravacanavacaneneti, mukhamAMgalika:-mukhenaitAvadeva maMgalaM brUte iti mukhamAMgalikaH, pAramArthikavicArazUnyo'pyetAvanmAtrameva mugdhajanapAzakalpaM brUte iti, pratimAyAM mukharIbhavannapi jIvadayA dharmo jinabhASita etAvanmAtreNa mugdhajanapratAraka ityarthaH | // 7 // ata tadAnIM tasya sahAyakaH ko'pyAsIt na vetyAkAGkSAyAmAha| tassavi ego maMtI nAmeNa lakhamasIti smmilio| dovi uvaesamittA kaDuuvva pavvaTTiA pAvA // 8 // tasyApi AstAmanyasyAkiJcitkarasya lumpakalekhakasyApyeko mantrI-rAjamAnyo'mAtyo nAmnA laSamasIti sammilitaH-samyag militaH,abhyantarIbhUto milita ityarthaH,dvAvapi pApau-pApAtmAnau upadezamAtrAt-kevalopadezadAnAdeva,na punaH kiJciccAritrAbhAsAnuSThAnenApi, pravartitau, kiMvat 1-kaTukavat , yathA kaTukanAmA gRhastho vakSyamANalakSaNaH khayaM sAdhudoSamudbhAvayan mugdhajanavipratAraNe pravRttastathA'mR api khayaM sAdhvAdiveSazUnyAvapi sAdhudoSaM pratimAdoSaM codbhAvayantAveva pravRttAvityarthaH iti gAthArthaH // 8||athaivN kiyatkAlaM pravRttirAsIdityAha // 24 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 25 // E paONGHOUGHOUS paNavIsaM vAsAiM liMgIhiM virahiaMpi vur3igayaM / tetIsuttarapanarasasaehiM varisehiM vesaharA // 9 // paJcaviMzatIvarSANi yAvalliMgimivirahitamapi-veSadharaiH zUnyamapi vRddhigataM-vRddhi prAptamityarthaH, sa ko'pi bhasarAzigrahAvasthAvachinnaH kAlavizeSaH pariNato yena tata Arabhya varSazatamadhye bahUni kumatAni prAdurbhUtAni,yathA vikramataH saM01159 varSe rAkArato | nirgatastata Arabhya varSazatamadhye tristutikaparyantAni bahUni matAni pravacanapIDAkArINi samutpannAni, yadi lokAnubhAvAt kAla| vizeSapariNatirnocyate tarhi kathametAdRzaM nAmnApi kutsitaM gRhasthaliGgadhAriNo nirnAmakalumpAkapuruSAdapi pravRttaM sat satyapi balavati tIrthe vRddhi yAti, avazyabhAvino vastunaH sthagitibalavatA'pi kartumazakyetibhAvaH, atha veSadharotpattikAlamAha-'tettIsuttaretyAdi, |trayastriMzaduttarapazcadazazatavarSeH-1533 trayastriMzadadhikapaJcadazazataivarSeH kvacicca saM0 1531 varSe veSadharAH lumpakopadezaruciSu janeSu liGginaH prAdurAsanniti gAthArthaH // 9 // atha veSadhareSvapi prathamo veSadharaH kinAmA kathaM kIdRgveSaM parihitavAnityAha tesuvi bhANaganAmA paDhamo mUDhovi taMmi veshro| sayameva gahiavesaM veso'via sAhuvesaddhaM // 10 // teSvapi-lumpakaveSadhareSvapi bhANakanAmA-zivapurIsamIpavartyaraghaTTapATakavAstavyaprAgvATajJAtIyo bhANau iti lokokkyA, bhANakAkhyo hi pattane svayameva veSaM gRhItvA 'taMmi' lumpakamate mUDho'pi-mUryo'pi prathamo veSadharo'bhUta ,veSo'pi ca nAnyatIrthiko nApi | jainatIrthikaH, kiMtu sAdhuveSArddha-jainasAdhoryo veSastasyA , kiMcidapi kathaMcitsAdhuveSAnukRtimAtrarUpa ityarthaH, tatkathamiticecchRNukaTidavarakanibaddhaparihitacolapaTTako rajoharaNamukhavastrikAsamanvitaH prAvRtakalpakaskandhoparikRtaurNiko gRhItavAmakaradaNDakaH paramparAyAtavidhividdhobhayakarNakazca puruSaH sAdhuveSadhArI bhaNyate, tasya yo veSaH sa saMpUrNo:veSo bhavati, sopi, 'mama vesaM samappehe GiOOOOOOOOOHOOOZ // 25 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA zrutadevakAdistutisiddhiH // 26 // GROWORDIOHTOHOTOHOROIROMOKOT tyAdividhipurassaraM paramparAyAtamarimidatto, na punaH khayamupAtaH, evaMvidho veSo lumpakaveSadharasya nAstyava, yato rajoharaNo'pi al nAmamAtreNa, na punaH paramparAyAtapaTTakanibaddhaphalikAniSadyAdvayaparikalita ityAdi, tacca sarvajanapratItamitigAthArthaH // 10 // | atha veSAddhaM tasya kiM sUcakamastItyAhavesaddhaM puNa titthAphAsassavi hoi cindhamiha payaDaM / jaha nivaNugArakalio naDova rAyA varayapavve // 21 // veSAddhaM punaH prakaTamiha-jagAta cihna, kasya ?-'tIrthAsparzasya' tIrthasya-zrIvIratIrthavyavasthApitAcchinnasAdhvAdisamudAyalakSaNasya na vidyate sparzaH-sAkSAtparamparayA vA saMbandho yasya sa tIrthAsparzastasya, yastu sAkSAtparamparayA vA tIrthasparzI syAt tasyAnyatmarUpaNAdikamanyathA'stu, paraM veSastu prAyaH pUrNo bhavati, yathA rAkAraktAdInAM, yadyapi kaTidavarakAdiparityAgena kathazcidbhedastIrthasparzinAmapi dRzyate tathApi bAhyadRzAM na tathA pratItiviSayIbhavatIti na doSaH, tatra dRSTAntamAha-yathA 'nRpAnukArakalitaH veSAdinA rAjaceSTAkArI naTo-nRtyakartA Atmasambandhino janAn rAjyopayogiprakRtiyuvarAjAmAtyAdijanatayA vikalpya kRtvA ca chatrAdicihnAni tataH svayaM rAjAnukRtiM kurvANo'pi kathaMcitkiMcidevAnukRti karoti, na punaH pUrNA, svarNAdisamyagAbharaNAdivibhU|SitanepathyAbhAvAdrAjakulAnutpannatvAdrAjyazobhAkRttvAbhAvAcca, na vA sa rAjApi bhaNyate, uktahetutrayAdeva, tathA naTavat kathaMcitkicinmAtrasAdhuveSAnukRtimAnapi lumpakamate prathamaveSadharo bhANakAkhyo nijajanAn tIrthopayogisAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAditayA vikalpya pravarttamAno na sAdhuna vA sAdhuveSadharaH syAt , kiMtu uktaprakAreNa yadi saMpUrNasAdhuveSI syAttadA sAdhuveSadharo bhaNyate, so'pi zrIsudharmasvAmino'cchinnaparamparAyAtatIrthapUjAlakSaNarAjyazrIbhoktA syAttadA sAdhurapi vyavahArato bhaNyate, sa ca tIrthAntavayeva syAt , // 26 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA zrIpravacana- parIkSA 8 vizrAme ||27|| distuti HDOHOROHOOHOOHOUGHOOHORG na punastIrthAsparzI lumpakamatasaMbandhI na vA tIrthabAhyo rAkAraktAdirapi, teSAmAstAM tIrthapUjA, kiMtu siddhAntoktamArgAnuyAyino vaya| miti pUtkurvANA api tIrthabAhyA ime ityevaMrUpeNa tIrthatiraskAraviSayA iti nRpAnukRtikAranaTavat sAdhvanukRtikaro lumpakaveSadharo drshitH| punarapi dRSTAntamAha-rAyA' vatti vA-athavA prakArAntareNa dRSTAnto yathA rajaHparvaNi rAjeva, yathA rajaHparvaNi rAjA, saca vAhanArUDha'chatrAdicihnavAn parikarasamanvito'pi nAmnA'pi rAjeti khyAti vahamAnorAjAnukRtimAn bhavati,paraM tatrAnukRtervAhanamAtreNa sAmye'pi rAjJo'zvo rajaHparAjasya tu gardabhaH evaM chatrAdiSvapi bhAvanIyaM, evaM lumpakaveSadharopi tIrthavartisAdhuveSasAmyabhAg | bodhya itigAthArthaH // 11 // athotpattivyatikarasyopasaMhAramAha| ia paDimArUppattI uvaesA vesao a dobheaa| lihagA titthassaddhAbhAso iaraa'khilaabhaaso||12|| iti-amunA prakAreNa prAguktavyatikaraNa 'pratimAyutpattiH pratimAyA-jinapratimAyA arisa-vairI pratimAristasyotpattiH dvimedA dvau bhadau yasyAH sA,kuta ?-upadezAd-upadezamadhikRtya,veSato-veSamadhikRtya,ceti samuccaye, lumpakalekhakAdupadezamadhikRtya lumpakamatotpattiH, bhANakAkhyAd vaNijo veSamadhikRtya cotpattiriti dviprakArA lumpakamatotpattirbhaNiteti bodhyam ,uvadezaveSAbhyAM kAryabhedamAha-lekhakAttIrthasyArddhAbhAsaH-zrAvakazrAvikAlakSaNastIrthAbhAsaH samutpanna ityarthaH,itarAt-mANakAkhyaveSadharAd akhilAbhAsa:| pUrNAbhAsaH-pUrNatIrthAbhAsaH samutpannaH, sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNaH pUrNastIrthAbhAsa itigAthArthaH / / 12 / / atha kAlAnubhAvena | yadetatkumataM tatkIdRzaM zraddheyamityAhaeaMkhala accheraM titthAphAsIvi titthaabhaaso| jAo jaNavikkhAo jamaNaMtA kAlao bhAvI // 1 // HOSDHODOHOROHOOTOHORG // 27 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 2 // EES HONGKONGHONOROGHONORONOONG etat-lumpakamataM khalu-nizcitamAzcarya,kiM?-yattIrthAspazyapi lumpakasamudAyastIrthAbhAsojAtA, tIrthasparzI hi rAkAraktAdistIrthAbhAso bhavati tannAzcarya, yatastIrthasya sAkSAtparamparayA vA sparzanAvazAttIrthakriyAbhyAsAt tadanukRtiH saMbhavati, tazAcca tadA| bhAsatvamupapadyate, paraM lumpAkamatasya samudAyo sarvajanavikhyAtastIrthAbhAso jAtastadAzcaryam , Azcaryamapi kuta ityAha-yad-yasmAtkAraNAdetAdRzamanantakAlabhAvItigAthArthaH // 13 // athAzcaryakharUpamAha accheraM puNa evaM assaMbhavi saMbhavei jaM loe / kAleNa aNaMteNavi jaha marudevIha siddhattaM // 14 // Azcarya punarevaM yalloke'nantenApi kAlenAsaMbhavi saMbhavet , dRSTAntamAha-yathA marudevyAH siddhatvaM, marudevI zrIRSabhajina|jananI anAdivanaspatibhya uddhRtya siddhA tadanantakAlabhAvitvAdAzcaryamitivallumpakamatapravRttirapyAzcaryamitigAthArthaH // 14 // athA|zcaryANi tu dazaivAgame bhaNitAni, teSAmAdhikyaM ca na yujyate iti parAzaGkAmapAkartumAha uvasaggagambhaharaNappamuhA accheragAvi dasa sme| bhaNiA tatthavi dasapayamuvalakakhaNaparamihaM bhnniaN||15|| | 'upasargagarbhaharaNapramukhA' upasargAH 1 garbhaharaNaM 2 strItIrtha 3 abhAvitA parSata 4 kRSNasthAvarakavAgamanaM 5 candrasUryayoravataraNaM 6 harivaMzakulotpattiH 7 camarotpAtaH 8 aSTazatasiddhAH 9 asaMyatapUjA 10 iti, yadAgamaH-"uvasagga 1 gambhaharaNaM 2 itthI titthaM 3 abhAviA parisA 4 / kaNhassa avarakaMkA 5 avayaraNaM caMdasUrANaM 6 // 1 // harivaMsakuluppattI 7 camaruppAo a8 aTThasayasiddhA 9 / assaMjayANa pUA 10 dasavi aNaMteNa kAleNaM ||2||(10-1671)(pNc 926prava. 588)iti samaye-jainasiddhAnte, daza bhaNitAH, tatrApi dazapadamupalakSaNaparam , anyeSAmapyAzcAryANAmiha pravacane sUcakaM bhaNitaM, yathA-"satta pavayaNanihagA"ityatra // 28 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 29 // zrutadevatAdistuti siddhi HOUGHOUGHOUGHOUGHOROjAra saptapadamanyeSAmapyupalakSakaM, tacca prAg prathamavizrAme darzitaM, na ca saptapadamupalakSakaM bahuSu grantheSUktaM, paraM dazapadaM tu kApi noktamiti vAcyaM, tasyApi zrIharibhadrasUriNA paJcavastuke bhaNitatvAt , nanu lumpakamate prathamo veSadharo bhANako jAta ityevamidAnIM tadIyA na bhaNanti tatkathamiti ceducyate-anyAyotpannA hi pitrAdikamapalapantyeva, kathamanyathA ke yUyamityAdivacomiH preritAH santaH lumpAka iti prasiddhanAmApyapalapya vayaM jainamataya iti bhaNanti, yathA AJcalikA vayaM vidhipakSIyA itivAdino bhavanti, kiMcakaH kena prakAreNa ke nAmagrAhaM guruM bhaNati ?, yato jinapratimApUjAyAM doSasya vaktA tAvattathAvidhamArgakRtyo'zrutadharmA lumpakanAmA sAmAnyagRhasthaH, so'pi laukikamithyAdRSTimArgapatitaH,evaMvidho'pi lekhaka ityevaMrUpeNAkizcitkaranirnAmakapuruSamUlakalumpakamAgoM mlecchAdijAtIyAnAmapi nindanIyaH, tamapi mArgamavalambya tathAvidhakliSTakarmodayAdANakanAmA gRhasthaH svayamevoktarUpaM veSaM paridhAya lumpakamate sAdhuvyapadezaviSayaH saMpannaH, kaJcanApi pravrAjanAcArya gurutvena vaktumazakto lumpakApekSayAdhikajAtastathAvidhamupadezamadhikRtya tanmUlabhUtamapi lumpakaM lajjayA dharmAcAryatvena na brUte, tacca yuktameva, yatastathA bruvANo'pi kadAcit kenacidudIrito bho bhANaka ! etAdRzopadezarUpo mArgo lumpakena kasa pArzve zrutaH ?, tadAnIM jAragarbhaH pitaramiva kaM guruM darzayatIti khayameva paryAlocyaM, ata eva lumpakopadiSTamArgamAzritA api lumpakamapalapyAsadIyo mArgaH zrIvIrajinena prakAzita ityevaMrUpeNa zrIvIraM darzayanti, | yattu veSadharamapi bhANakaM na bhaNanti tatredamavagantavyaM, tathAhi-lumpako veSadharastAvat dvidhA-gurjaratrIyA nAgapurIyAzca, tatra gurjaratrIyANAM prathamo deSadharo rUparSiH, tena sayameva tathAvidho veSaH parihitaH, nAgapurIyANAM tu bhANakarSiruktalakSaNaH svayameva veSaM pari naNu neamihaM paDhiyaM saccaM ubalakhaNaM tu eyAI / accheragabhUyaMpi ya bhaNiyaM neyaMpi aNavarayaM // 928 // gAthAyAM spaSTatayoktatvAta GROUGHOUGHOROUGHOUGHORG // 29 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA distuti siddhiH zrIpravacana- hitavAn , tatpadRvyatikarastvevaM-saM0 1533 varSe kvacicca saM01531varSe zivapurIpArveraghaTTapATakavAstavyaH prAgvATajJAtIyo bhANaparIkSA kanAmA vaNig khayameva veSaM gRhItavAn ?, bhANakena ca srastarikasA0 tolAkhyasya bhrAtA sA0 mAdAkhyaH pravAjitaH, anye'pi 8 vizrAme hRdayazUnyAH cUnAprabhRtayo veSadharA veSadhAriNyazca pravAjitAH, paraM paTTadharastu mAdAkhyo jAtaH2 pUnAkhyena loddhaagotrsNbNdhyokeshjnyaa||30|| tIyo bhImAkhyaH pravAjitaH, sa ca RSimAdAkhyasya paTTadharaH 3 RSimAdAkhyena bhRtAkhyaH pravAjitaH, sa ca RSibhImAkhyasya paTTadharaH 4 uttarasyAM dizi narAudagrAmavAstavyaH sUrANAgotrasaMbandhIokezajJAtIyo mAMDarasAhI sA. jagamAlanAmA bhImarSiNA | pravAjito bhUtarSeH paTTadharaH 5 tatazca vaidyagotrasaMbadhyokezajJAtIyo rUpAkhyaH pattane saM0 1568 varSe khayameva bhANakavadveSaM parihi tavAn , tathA jagamAlarSipArzve sUrANAgotrokezajJAtIyo rUpacaMdrAkhyo nAgapure saM0 1580 varSe bhANakavatvayaM pravrajya svayameva | nAgapurIyalumpakamUlaM saMpannaH, tasya ca saM0 1584 varSe nAgapurIyalumpaka iti khyAtiH, tannidAnaM tvevaM-nAgapurIyarUpacaMdrarSisaMbasandhibhirniyatAdiprarUpaNA kAcapicyavyapadezena mede jAte'yaM gUrjaratrIyarUparSistadapatyAnAM ca gUrjaratrIyalumpakA iti khyAtiH saMpannA, | tadvazAditareSAM nAgapurIyA iti khyAtiH, yathA pUrNimApakSapravRttau taditarANAM cAturdazIyakA iti khyAtiH,tatazca gurjaratrIyarUparSiNa / | sUratamaM(ba)dire saM0 1.78 varSe ukezajJAtIyAya jIvAkhyAya pravrajyA dattA, sa ca tatpaTTadharaH san bhANakApekSayA'STamo bhavati, rUpaya'pekSayA tu dvitIyaH, na ca tasya bhANakApekSA na yukteti zaGkanIyaM, tasya nizrayaiva svayaM veSaparidhAnAt ,nizrAmantareNApi parihitaveSo bhANakAkhyo'mISAM mUlAcAryaH saMpannastarhi nizrayA veSaparidhAnena paTTadharabhavane kimAzcaryamitibodhyaM, vastugatyA tu bhANakasyAchinnasaMtAnabhUtA gUrjaratrIyA, nAgapurIyAstu rUpacandrareveti tAtparya, jIvarSiNApi devapattanavAstavyo kezavasiMgAkhyaH saM. GOOKGROGROAGROOOK HONOHOLOHOOHOROHONGKONGKON // 30 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 31 // DIGH ONGION: CHONEYONGHONGKONG HIGHDI Site | 1587 varSe pattanapArzvavarttikatavapure pravrAjya nijapaTTe sthApitaH, sa ca saMpratyapyastItyevaM vyatikare prAyastadIyAnAmapi bahUnAM pratimAyA | samyagparijJAnAbhAvAt parijJAne vA prayojanAbhAvAt prAya uttarottarabhAvinAmadhikajAtatvAllajAheturnirmUlapravRttimallumpakabhANakAbhidhAnamanabhidhAnaM vA nAzcaryakaramiti bodhyamiti gAthArthaH // 12 // atha punarapyAzcaryaM samarthayituM gAthAdazazatakaM bibhaNiSuH balavacA prathamagAthAmAha aNNaha saMpairAyappamuhehi karAviA ya jiNabhavaNA / paJcakakhaM dIsaMtA kaha lovijaMti pAvehiM? // 16 // anyathA-yadyAzcaryaM na syAttarhi sampratirAjapramukhaiH - daza pUrvaghara zrI Arya suhastisUripratibodhitasaMpratirAjA'dyApi prasiddhaH tadAdibhiH, AdizabdAdAmarAjazrIkumArapAlarAjAdayo grAhyAH, taiH kAritA ye jinabhavanAH, bhavanazabdaH puMnapuMsakaH, pratyakSaM dRzyamAnAH - samprati vidyamAnAH, na punaratItAdikAlavyavahitAH parokSA ityarthaH, te pApairlumpAkaiH kathaM lopyante - niSedhopadezadvArA parAkriyante, yadyetanmatamAzcaryabhUtaM na syAttarhi tathAvidhAH prAsAdA lopayitumazakyA itigAthArthaH // 16 // athoktasamarthanAya hetumAhaAgamao balavaMtA AgamavavahAridhammauvaesA / sAvayaNimmaviA jiNapAsAyA paccayaTThAe ||17|| Agamato- jinoktasiddhAntAdapirgamyaH siddhAtAdapyAgamavyavahAriNAM -avadhimanaHparyAyakevalino navadazcaturddazapUrvavidazceti SaT puruSAsteSAM yo dharmopadezaH - jinabhavanAdinirmApaNaM dravyastavo bhAvastavahetutvAt zrAvakANAM yukta eva yadAgamaH - " akasiNapavattagANaM virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNe davvathae kUvadidvaMto || 1 || zrI Ava0 ni0 (196 bhA0 ) tathA "tittha - yaro 1 jiNa 2 caudasa 3 bhiNNe 4 saMvigga 5 taha asaMvigge 6 / sArUvia 7 vaya 8 daMsaNa 9 paDimAo 10 bhAvagAmAu // 31 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAyA balavacA zrIpravacana- ||1||"tti zrIbRha0 prAguktaM, tatra pratimA samyaktvAdihetuH ityevaMrUpeNopadezavacanaracanA,tassAcDrAvakairnirmApitAH zrAvakanirmApitAH | parIkSA japrAsAdA upalakSaNAt pratimApratiSThAdayo balavantaH, kimartha ?-'pratyayArtha' prativAdyudbhAvitavipratipattau nizcayakaraNArtha, na punaH sarva8 vizrAme trApi, ayaM bhAvaH-jinaprAsAdapratimAdayaH samyaktvAdiprAptihetavo bhavantItyatra kiM pramANaM pratyakSamAgamo vetyaadivicaarnnaayaamaag||32|| mApekSayA pratyakSaM balavat , prAsAdAdayastu pratyakSaM pratyakSapramANaviSayatvAta , tathAhi-'AptoktiH samayAgamA vitivacanAdAptavacanaM |hi siddhAntaH, tatrAgamavyavahAriNaH pUrvoktAH SaT puruSA niyamenAptAH, zeSAstu bhAjyAH, tatra zrIAryasuhastimUristAvaddazapUrvadharastatpratibodhitena saMpratirAjJA(jena)prAsAdapratimApratiSThApUjAdikaM kArayatA kurvatA ca zrIAryasuhastisUridharmopadezavacaH saphalIkRtaM, bahuvittavyayasAdhyasya jinapratimAprAsAdAdeH kRtyasya gurUpadezamantareNAsaMbhavAt ,pravacane dharmakRtyasyAjJayaiva saphalatvAd ,AjJAmantareNApi jinapratimApratiSThAniSedhakagurupratibodhitazrAvakakAritajinaprAsAdapratimAderasaMbhavAt , nahi lumpakamatIyena kenApi kApi jinaprAsAdAdikaM vidhApyamAnaM dRSTaM zrutaM vA, tathA ca zrIsuhastIsUvicaH siddhAntaH, tacca phalavadbhavati vA navA, paraM zrIsaMpratirAjJA tu tadvihitameva, ataH samyaktvAdihetutayA jinaprAsAdAdikaM cakSurAdipratyakSapramANaviSayaH siddhAntApekSayA blvdevetigaathaarthH||17|| atha prakArAntareNApi balavattvamAha maidosA sahatthaM hoi samattho'vi aNNahA vottuM / jaha ceiasaddatthaM sAhutti bhaNai maimUDho // 18 // materdoSo-mithyAtvaM tadvazAcchabdArthamanyathA vaktuM samartho bhavati, yathA matimUDho lumpakazcaityazabdArtha sAdhuriti bhaNati, caityazabdena sAdhuNyate ityanyathA bruvANasya lumpakasyAzuciliptaM lapanaM kaH pANinA pidadhAtItyarthaH, itigAthArthaH // 18 // atha siddhAnta | DIDRO GHOGOnaHOHOS.GOOG // 32 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAyA balavattA bhIpravacana- iva pratimAyAmanyathA pravartayitumazakta iti darzayatiparIkSA Iall nAmajuo siddhaMto nAmAgArehiM hoi jinnpddimaa| tamhA khalu siddhatA jiNapaDimA hoi balavaMtI // 19 // 8 vizrAme - siddhAnto nAmayukto bhavati 'samaNassa bhagavao mahAvIrasse tyAdirUpeNa yanmahAvIra iti nAma tenaiva yuktaH siddhAntaH syAt , // 33 // oil siddhAnte vastuvAcakazabdAnAmevopalabdherityarthaH, jinapratimA turityadhyAhAryaH jinapratimA tu nAmAkArAbhyAM, yuktetyatrApi saMba ndhanIyaM bhavati, tasmAt khalu-nizcitaM siddhAntAjinapratimA balavatI bhavati, jinapratimA''rAdhanazaGkAnirAkRtaye iti sarvatrApi | yojanIyam , anyathA vastuvyavasthAbhaGgaprasaGga itigAthArthaH // 19 // athAkAramAtrAdhikyena balavattvaM kathamityAhajaha vayaNA vayaNaThiA lihiAgAreNa vayaNamiha balavaM / lihieNa ya lovijaha bhAsiavayaNaMti jgvaao|20| yathA vadanasthitAt-mukhamAtrasthitAt mukhenaivoccAryamANAdvacanAllikhitAkAreNa-akArAdivarNAnAM pustakAdau lipyA iha-jagati vacanaM balavad , ata eva likhitena ca bhASitavacanaM lopyate itijagatpravAdaH, ayaM bhAvaH-iyaM zrIRSabhajinapratimeyaM ca zrIvIrasyetyAdirUpeNa nAmAGkitA jinapratimA bhavanti, tathA lAJchanavarNAkRtyAdisamanvitAzca, na caivaM siddhAntaH, ata eva pratimAdarzanAt siddhAntavAkyaracanA bhavati, na punaH siddhAntavAkyAt pratimAkRtinirmApaNamapi, tasmAdeva jambUdvIpAdyAkRtimatpaTTakAdInAM sArthakyamitigAthArthaH // 20 // athAnanyagatyA'pi lumpakamatotpattAvAzcarya darzayati balavaMtabiMbalove balavaMtaM kAraNaMpi kapijjaM / taM khalu accherAo nannaM sannINa maivisao // 21 // balavadvimbalope-prAguktavakSyaNANayucyA siddhAntApekSayA balavatyA api jinapratimAyA lope kAraNamapi balavat kalpyaM, KOONGKOOGHOUGHORS // 3 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 34 // pratimAyA balavacA HONOROUGHOGOHORGOOG balavatkAraNamantareNa balavatkAryAnupapatteH, nahi tRNasAmagryA tarurjanyate, tatkAraNaM khaluravadhAraNe AzcaryAnnAnyat saMjinA-samyagdRzAM mativiSayo-jJAnagocaraH syAt , kiMtvAzcaryameva tatkAraNamananyagatyA siddhamitigAthArthaH // 21 // nanu siddhAntAdapi pratimAnAM balavatvaM kathamiti parAzaGkAyAM gatimAha balavattaM sAvikkhaM sAvikakhaM ceva dubbalataMpi / paNissaM paDimANaM tassuvaesAhigAraMmi // 22 // pratimAnAM siddhAntApekSayA balavattvaM sApekSaM, durbalatvamapi sApekSameva, 'prabhaNiSyAmi' prakarSeNa-dRSTAntabAhulyena bhaNiSyAmi, kasin 1-tasyopadezAdhikAre-lumpakasyopadezo'gre varNayiSyate tatra tannirAkaraNaprasaGgagataM vakSyAmItigAthArthaH // 22 // atha punarapyAzcarya draDhayati tatto'vi a balavaMte titthe saMtaMmi natthi siddhate / jiNapaDimAi acittaM vuccaMto daMtavaMtamuho // 23 // tato'pi-jinapratimAyA api ca punararthe balavati tIrthe sati-vidyamAne,siddhAntAjinapratimA balavatI, tato'pi tIrtha balavad, tIrthakaranamaskaraNIyatvAd, dharmadezanAyAM namastIrthAyeti bhaNitvA dharmamupadizati jinendro'pi, yadAgamaH-"titthapaNAma kAuM kahei sAhAraNeNa saddeNaM / savvesi sannINaM joaNanIhAriNA bhyvN||2||"ti (zrIAva0ni0566) na caivaM namaH siddhAntAya jinapratimAyai veti, tasAttIrtha sarvebhyo'pi balavad , ata eva tIrthAbhyupagataparyuSaNAcaturthImanaGgIkurvanarhadAdInAM sarveSAmapyAzAtanAkArI tIrthabAhyo niyamAdanantasaMsArItyAdivacomirbhaNito'pi siddhAntasammatyA samarthitaH svopajJaparyuSaNAdazazatakavRttAvapi,evaM ca sarvabalasaMpanne tIrthe vidyamAne'pi siddhAnte bhaNitaM nAstItyAdhupadezaM dadat sarvajanasamakSaM pralapana lumpako dantavanmukho-dazanasaMyuktAnana // 34 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 35 // iti citram - AzcaryamanantakAlabhAvItyarthaH nahyevamupadezaM dadato lumpakasya mukhAdbalavatA tIrthena dantA nodbhiyante, api tUdbhiyanta eva, tacca sAmprataM na dRzyate, pratyuta kaizcidajJAnavaza jainazAsanasaMbandhitayA vyavahiyate, etaccAzcaryAdapyAzcarya, mahApApamityarthaH | // 23 // athaivamAzcaryaM darzayitvA caturbhiH prakArairlumpakakharUpaM carcyate aha luMpagassarUvaM 1 tappahapattIvi 2 tassa uvaeso 3 / siddhAMteti 4 caukkaM viAraNijjaM kameNevaM // 24 // 'athe'tyAzcaryasamarthanAnantaraM lumpakakharUpaM 1 tatpathaprAptiH 2 api punastasyopadezaH 3 siddhAnta 4 veti catuSkaM krameNaivaMvakSyamANayuktiprakAreNa vicAraNIyaM dharmaparamArthajJairlumpakena saheti gamyamitidvAragAthArthaH // 24 // atha lumpakasvarUpaparijJAnArthaM praznamAha - NaNu pucchAmo amhe tumhe jimi va sivadhammA ! | ahavA dohivi bhiNNA vattavvA vA avattavvA || 25 | nanu vayaM pRcchAmo-yUyaM jainadharmikA uta zaivadharmikA vA athavA dvAbhyAmapi bhinnAH 1, evaMvidhA api vaktavyA - vAcAM gocarA vA-athavA avaktavyA - vaktumazakyA itivikalpAH praSTavyA iti gAthArthaH || 25 || atha prathama vikalpo'saMbhavItyAha jidhamma yatitthe acchinne huMti sUrisaMtANA / taM tumhANavi vAyAmitteNavi matthae sUlaM / / 26 // jainadharmaH - ArhatazAsanaM tadvidyate zraddhAnAdirUpatayeti jainadharmikAH te cAcchinne - satatapravRttimati tIrthe sUrisaMtAnAd-AcAryasantateH syuH, hetvarthe paJcamIti AcAryasantatimantareNa na bhavantItyarthaH, tadyuSmAkamapi - lumpakAnAmapi apizabdAdrAkAJcalikAdayo grAhyAH, teSAmapyAcArya paramparAyA anaGgIkArAt, tadaGgIkAre caturdazImukhavatrikAdyaGgIkArApatteH, vAGmAtreNApi bhavatAM kiM nAmnyAcAryaparaMpareti kenacidukte mastake zUlamivAniSTaM bhavati, ata eva lumpakena nAsmAkamAcAryaparamparA pramANamityudghoSyate, kiM GHONGKONG HONGKONGC GHORONGHO lumpaka svarUpaM // 35 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana lumpaka parIkSA Gray 8 vizrAme // 36 // ca-atrApi praSTavyaM-bho bhavatAM lumpakamataparamparA sammatA asammatAvA ?, Aye zrIsudharmakhAminocchimAgatayA paramparayA kimapa| rAddhaM 1, yatastAM paramparAM parityajya lumpakamataparamparA'bhyupagamyate, evaM ca sati khamukhenaiva jainapravacanAdvAhyatvamapyAtmana udghoSi-| tam , atha lumpakamataparamparApi na sammateti dvitIyapakSazcet sammatameva brUSe, paramadhyakSameva mRSAbhASitvaM lakSyate, no cellumpakamataparamparAtyAge jinapratimAyA avazyameva svIkArApatteH kathaM jinapratimA nArAdhyate , tasAtparamparA'smAkaM na pramANamiti vadatA lumpakamataparamparAGgIkAre ca mAtA me vandhyeti nyAyo'bhyupagata itigaathaarthH||26|| atha zaivadharmitvamapi lumpakasya nAstIti darzayati sivadhammiA ya hariharabaMbhAINaM havaMti bhttijuaa| taMpi aNiThaM tumhaM tamhA taie avattavvA // 27 // zaivadhArmikA hariharabrahmAdInAM bhaktiyutA bhavanti, tadapi yuSmAkamaniSTaM, tasmAtkAraNAt tRtIye-jainazaivadharmavyatirikta vikalpe | avaktavyA bhavanto, na punarvaktavyA iti pArizeSyAtsaMpannamitigAthArthaH // 27 / / atha yata evaM tataH kimAgatamityAha teNamavalAvavayaNaM juttaM tumhANa dhammadAyANaM / uvaesavesamUlANaM(Na huoluMpagabhANagANaMpi // 28 // yena kAraNena na jainA na ca zaivAH, kiMtu tAbhyAMvyatiriktAstatrApyavaktavyA-na punaramukanAmneti vaktuM zakyAstena kAraNenA| palApavacanaM yuktaM,keSAM ?-yuSmAkaM dharmadAyakayoH-pratimAnindAtmakamArgadAtroH, kiMnAmnoH? lumpakabhANakyoH lumpakamANakanAmnoH, kiMlakSaNayoH 1-upadezaveSamUlayoH, apiLavahitaH saMbadhyate, upadezaveSamUlayorapi upadezamUlaM lumpako veSamUlaM ca bhANaka iti dvayorapi nAmApyapalapya vayaM zrIsudharmakhAmino'patyAnIti pratyakSamRSAbhASiNaH, nAcchinnaziSyapraziSyAdisaMbandhamantareNa ko'pi kasyApyapatyaM bhavitumarhati, etacca loke'pi pratItameva, na hi ko'pi kasyApi kulAcAramaGgIkRtyApi tadgRhe vasamAno'pi tatkulAnu SHOWGOOOOOOOOOOO // 36 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA zrIpravacana8 vizrAme // 37 // tpannastatsaMtAnIbhRya pravarttamAno dRzyate, tathA pravRttau ca jagadvyavasthAviplavaH prasajyeta, tasmAt lumpakamANakApatyatvamAtmanaH khyApayan samyagvAdI syAd , anyathA mRSAbhASI lokavyavahArabAhyazca,nahi loke'pi nIcacANDAlAdikulotpanno'pi svapitrAdikamapalapya kulInaM maharddhikaM vA pitrAdikaM brUte, ayaM ca lumpakamANakAvapalapya sudharmAdikaM pitRtvena bruvANastato'pi nIca iti bodhyamitigAthArthaH // 28 // atha lumpakakharUpaM kIdRk siddhamityAha evaM guNaniSphaNNaM nAmaM tumhANa tumha vayaNeNaM / avvattAvattavvA tumhe sesA avattavvA // 29 // evaM-prAguktakharUpeNa yuSmAkaM vacanenaiva yuSmAkaM guNaniSpannaM nAma avyaktAvaktavyA yUyamiti siddhaM, tatrAvyaktA jainazaivabAhyA utsUtrabhASiNo bhaNyante, teSvapi lumpakA avaktavyA-amukasyApatyAni vayamiti nAmamAtreNApi vaktumazaktAH, zeSAstu rAkAraktAdayo nAmamAtreNAmakasthApatyAni vayamiti bruvANA avyaktA evetyaparaiH saha bheda itigaathaarthH||29|| itigAthASaTrena lumpakasvarUpaM darzitamiti // iti lumpakavarUpaM // lumpakamate dharmaprAptikharUpaM vikalpya dUSayituM praznayabAhaNaNu tumhANaM dhammo suadhammo kimuadidhmmovaa| paDhamosuadhammAoguruo naya asuadhammAvi / 30 / / nanu bho lumpakA ! yuSmAkaM dharmo-jinapratimotthApanAdirUpaH zrutadharmaH kimuta dRSTadharmo veti vikalpadvayI praznaviSayIkAryA, tatra zrutaH kasyApi guroH samIpe zravaNagocarIkRta evaMvidho yo dharmaH sa zrutadharmaH, guruvacanaM zrutvA jJAta ityarthaH, dRSTadharmastu yadyapi na bhavatyeva tathApi pustakaM dRSTvA'sAmidharmo'vagata iti lumpakamatAbhiprAyeNa dvitIyavikalpa udbhAvita iti, vikalpadvaye pranite prathamavikalpasya zrutadharmasya svarUpamAha-prathamaH-zrutadharmo guruto-guroH sakAzAdbhavati, guruvacanaM zrutvaiva bhavatItyarthaH, tatra gurupi jAlanAKOUGHOUGHOUG Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpaka zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme kharUpa // 38 // OUGHOUGHOHOGHOGHOOHOR kIdRzaH syAditi gurorapi vizeSaNamAha-'zrutadharmeNa(rmataH) zruto dharmo yena sa zrutadharmA yena guruNA'pi nijagurupArzve dharmaH zruto bhavati tasmAdeva zrutadharmaH syAt , na cAzrutadharmAdapi, yena dharmaH zruto na syAttasya pArzve dharma zrutvA zrutadharmo na syAt , dharmazrAvaNe'nAdipravAhapatitasya zrutadharmasya kAraNatvAd , ata evAzrutadharmANastIrthakRto na bhavanti, bhavanti cAcchinnaparaMparAgatazrutadharmapravRttyarthamavadhimanto'pi jAtismaraNAdibhAjaH, yadAgamaH-'jAIsaro u bhayavaM apparivaDiehi tihi u nANehiM' (Ava0 193) tIrthakRtAM hi niyamena parebhyo dharmadezakatvaM syAt , yadAgamaH-"taM ca kahaM veijai ? agilAe dhammadesaNAIhiM"ti (Ava0183) tathA 'dhammadesayANa'mityAdi sarvajanapratItamitigAthArthaH // 30 // athAzrutadharmaNo guroH sakAzAt zrutadharmo na bhavatItyatra hetumAha jamasuccAkevaliNo dhammuvaesaM naditi na ya dhammaM / sucAkevaliNo puNa disaMti dhmmovesaai||31|| yad-yasmAtkAraNAdazrutvAkevalino dharmopadezaM na dadati, na ca dharma-cAritralakSaNaM dadati, yadAgama:-"asuccANaM bhaMte! ityAdiyAvat kevalavaranANadaMsaNe samuppajati, seNaM bhaMte ! kevalipaNNattaM dhammaM Aghaveja vA paNNaveja vA parUveja vA?, goamA! No iNaDhe samaDhe, nannattha eganAeNa vA egavAgaraNeNa vA, seNaM bhaMte ! pavvAveja vA muMDAveja vA ?,No iNaDhe samaThe, uvaesaM puNa karijA, seNaM bhaMte ! sijjhati jAva aMtaM kareti bhagavatyAM zataka 9 u031 (364-5) etadvatyekadezo yathA 'Apavija'tti AgrAhayet / | ziSyAn ardhApayet vA pratipAdanataH pUjAM prApayet 'paNNaveja'tti prajJApayet bhedabhaNato bodhayedvA 'parUveja'tti upapattikathanataH 'nannattha eganAeNa vatti neti yo'yaM niSedhaH so'nyatraikajJAtAta, ekamudAharaNaM varjayitvetyarthaH, tathAvidhakalpatvAdaspeti,"egavAgareNa vatti" ekavyAkaraNAd, ekottarAdityarthaH, 'pabvAvija'tti pravAjayet rajoharaNAdidravyaliGgadAnataH 'muMDAveja'tti muNDayet PHOTOHOTOHOROHOROAGHOSHOKS // 38 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 39 // ziroluJcanataH, 'uvaesa puNa kareja'tti amuSya pArzve pravrajetyAdikamupadezaM kuryAdityAdi,ye tu dharma zrutvA kevalino jAtAste zrutvA| kevalino bhaNyante, te punardharmopadezAdi-dharmopadezamAdizabdAcAritrAdi dharmadAnaM ca kurvanti, yadAgamaH-"succANaM bhaMte ! ityAdiyAvat se NaM bhaMte ! kevalipaNNattaM dhammaM ApavijA paNNavijA parUvijA vA ?, haMtA goamA, AghavejA paNNavejA paravejA vA, | se NaM bhaMte ! pavAvejA vA muMDAvijA vA?, haMtA pavvAvijA vA muMDAvijA vA, tassa NaM bhaMte ! sIsAvi pavvAvija vA muMDAvija |vA ,haMtA go0 pavvAvija vA muMDAvija vA,seNaM bhaMte ! sijjhai" ityAdi bhaga0 zataka 9 u031(366-7)etena 'sayaMsaMbuddhANa'| mitivacanAt zrutadharmasvAcchinnaparamparAgamatvameveti niyamo nAstIti parAzaGkApi vyudastA, etatpadamihajanmani paropadezanirapekSatva-| sUcakaM. prAgjanmasaMbandhino'cchinnasya zrutadharmasya vidyamAnatvAt , tathA prathamabodhikAle'pi tIrthajIvAH gurUpadezena dharmAvAptimanto| 'pi sukhabodhibhAktvAt svayaMsaMbuddhA ityupacaryante, yathA pacyate odanaH svayameveti, na punaH prAgjanmanyapi sarvathA paropadezAbhAva | eva, mahAvIrajIvasya nayasArajanmani gurUpadezenaiva bodhilAbhAta ,yadAgamaH-"dANanna paMthanayaNaM aNukaMpa gurUNa kahaNa sammattaM / sohamme uvavaNNo paliAu suro mhiddio||1||tti (Ava. 2 bhA0) nanu zrutadharmasthAnAdimattvamavadhimatve'pi saMbhavati kathaM jAtisaraNAdi grahaNaM phalavaditi ceducyate, narakAdutpannasya tIrthakRtastathAvidhAvadhijJAnAbhAvAjAtisaraNenaiva zrutadharmasvAcchinnaparampareti, ata evAgamo'pi "jAIsaro a bhayavaM appaDivaDiehiM tIhi NANehi"nti prAg pradarzitamitigAthArthaH // 31 // athoktalakSaNo dhamoM | lumpakamate'nyeSAmapi kupAkSikANAM ca mateSu nAstIti darzayati ia paMcamaMgabhaNi lupagamUlaMmi tumha dhammami / no saMbhavija evaM sesANa kuvakhiANaMpi // 32 // HORSROGROLOGHONORADOG // 39 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA svapa 8 vizrAme // 40 // GOOHORTHOUGHOUGHONGKONGKON iti-amunA prakAreNa bhagavatyaGgabhaNitaM-sammatitayA darzitaM yadbhagavatIvacanaM bho lumpakA! lumpakamUle-yuSmAkaM dharme na saMbhaved , | yato lumpakalekhakena pratimApUjAdipAtakalakSaNo dharmaH kasyApi jainasya pArzve zruto nAsti, kiMtu khayameva tanmUlIbhRtaH, ata eva lumpakadharmasyAdikartRtvena tattIrthakRdapi lumpaka eva, nAnyaH kazcid , evaM zeSANAmapi kupAkSikANAM digambararAkAraktauSTrikAJcalikasArddharAkAgamikapAzavandhyAdInAmapi bodhyaM, tattanmatAnAM zivabhUticandraprabhajinadattanarasiMhAdibhyaH prathamataH pravRttatvAt tattIrtha-18 kRto'pi zivabhRtyAdaya eva, na punaH zrIvIrAdayaH, etena yeSAM zrIbhagavatyaGgaM pramANaM tairete zivabhRtyAdisantAnIyA nijanijamArgamupadizantaH prathamavRSTayutpannAH sammUrchimadardurA iva pUtkurvANA avagantavyA iti darzitamitigAthArthaH // 32 // atha lumpakAmimataM dRSTadharma dUSayitumAhajai tuhahimao dhammo diTTho siddhaMtaputthae asthi / tA taivi putthayaM khalu aNNesiM daMsaNijati // 33 // nanu bho lumpaka! yadi tava siddhAntapustake dRSTo dharmo'bhimataH-sammato'sti 'tA' tarhi tvayA'pyanyeSAM dharmabubhutsasA tvadamimukhAnAM pustakaM-khaluravadhAraNe pustakameva darzanIyaM, tvayA'pi tathavopalabdheritigAthArthaH // 33 // atha lumpakamate yadakalpyaM tadAha naya vAyAmittaNavi kappai vottuMpi kassaI puro| jai te dhammo putthA kahaM na aNNesimavi hujjaa?||34|| ___ na ca kasyacitpuMso vAGmAtreNApi vaktuM kalpate tvayA, idaM siddhAntapustakaM dRSTvA dharmaH zraddheyaH karttavyazcetyapi vaktuM na yujyate, itthamapi tvayA kApyazravaNAt ,bho lumpaka! yadi tava tathopadezamantareNa kevalapustakAddharma kathamanyeSAmapi pustakAnna bhaved ?,apitu bhavedeveti vAcA tvayA maunameva karttavyatayA saMpAnaM, na hyazrutadharmA kasyApi dharma zrAvayatIti tAtparya sNpnnmitigaathaarthH||34|| HIGHOOOOOOOOOK // 40 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GHOSHOUGHOU zrIpravacana- atha zrutadharmeNa puruSeNAnyeSAmapi dharmaH zrAvyo nAnyenetyatra dRSTAntamAhaparIkSA va gabbhayaitthI ganbhaM dharei nannAvi suMdarIva surii| thaNapANaM jIi kayaM sA sAvacaMpi kArijA // 35 // 8 vizrAme - 'garbhajastrI yA svayaM garbhe utpannA sA garbhajastrI garbha dharati, kutsitApi mAnuSI tiryaJcI vA garbha dharati, nAnyApi agarbhajApi, // 41 // vA ivArthe, iva-yathA sundarI-manojJA surI-devAGganA, apigamyaH, sundaryapi devAGganA yathA garbha na dharati, khayaM garbhe'nutpannatvAdityarthaH, punarapi dRSTAntamAha-'thaNapANaM'ti yayA striyA stanyapAnaM-nijamAtastanyapayaHpAnaM kRtaM syAt sA khApatyamapi-nijaputraputrIlakSaNamapi kArayati, stanyapAnamityatrApi saMbadhyate, na punaranyApi yathA pakSiNI, tayA ca vayaM nijamAtuH stanyapayaHpAnaM kRtaM nAstyataH khApatyamapi na kArayatItigAthArthaH // 35 // atha dAntikayojanAmAha evamaNAipavAhappaDio jiNabhAsio hu suadhmmo| jo sauvaesavisao nannotti a sAsaI merA // 36 // ___evaM' prAguktadRSTAntAbhyAmanAdipravAhapatitaH-anAdiparamparAmArgagato yo jinabhASito-hurevArthe jinabhASita eva dharmoM durgatipatatprANidharaNasamarthaH sadupadezaviSayaH-parebhya upadezanIyo, nAnyo'zrutadharmo'pi, co'pyarthe, iyaM zAzvatI maryAdA-jagatsthitirbalIyasApi lavayitumazakyA, na ceyaM maryAdA jainadharmAtiriktadharme'pi zaGkanIyA, jainapravacanAtiriktAnAM sarveSAmapi nAmamAtreNa dharmatve'pi vastugatyA na dharmatvaM, kiMtvadharmatvameva, adharmastu jIvamAtra pratyupadezamantareNApyanAdipravAhapatitaH vayaMsiddha | eva, yathA lumpakalekhakasya jinapratimotthApanAdilakSaNo hyadharma upadezamantareNApi khayaM siddhaH, evamanyeSAmapi kupAkSikANAM mArgA| upadezamantareNaiva siddhAH, yA tu tadanujAnAM tathAvidhopadezApekSA sA hyakiJcitkaryeva, yato yadi lumpakamatIyAnAmetadunmArga G HOROUGHE Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA kharUpaM ORORONOHOMGOO zrIpravacana- |zrayaNaM nAbhaviSyattarhi tathAvidhajIvayogyatAvazAnAmAntareNa prakArAntareNa ca tathAvidhAnyAnyonmArgAzrayaNamavazyaM abhaviSyad, ROI unmArgANAM ca saMkhyAtItatvAd , yadAgamaH-"jAvaiA vayaNapahA tAvaiAceva huMti nyvaayaa| jAvaiA nayavAyA vayaNapahA tatti8 vizrAme |A ceva ||1||"tti (sthAnAGge 390 patre anuyoge 267 patre) sarveSAmapyadharmatvena sAmyAt kadAcit ksycitkshcidunmaarglkss||42|| | No'dharmo bhavatyeva, jainadharmaprAptimantareNAbhigrahikamithyAtvAdyadharmasyAkAlamavirahAt , jainadharmasya ca nAnAtvAbhAvAt , pratijIvaM | sAdimattvAdupadezakapuruSasaMtatiparamparApekSayA'nAdimatvAcca jainamArge eveyaM maryAdA, laukikadravyamArge'pi jigamiSitagrAmAdidiga mimukhayAyI yo rathyAdimArgaH sa digapekSayA eka eva syAt , zeSAstu navApi navadigabhimukhayAyino rathyAdaya unmArgA eva, te |ca bahava eva bhavanti, tatrApi mArgasyaivopadezApekSA, nonmArgANAmapi, mArgAprAptau hi anyatarasyonmArgasya prApteH svayaM siddhatvAt , nanu jainamArge'pi nAnAtvaM dRzyate tatkathamiti cenmaivaM, jainadharmasya nAnArUpatvAbhAvAt , jainadharma hi kSAyikabhAvavartina evArhanta | upadizanti, kSAyikabhAve ca nAsti vikalpaH, yadAgamaH-"khayami avigappamAhaMsu"tti, jinakalpikasthavirakalpikotsargApavAdA| dikaM yaM kaJcana mArga yena yena kharUpeNa zrIRSabhAdijinAH bhASante tenaiva zrIvIro'pi, yena kharUpeNa zrIvIro bhagavAn bhASate tenaiva | svarUpeNa zrIRSabhAdayo'pi, minnaprarUpaNAmUlayo rAgadveSayorabhAvAt , ye tu jainanAmamAtradhAriNa rAkAraktAdayaste tu jainA eva na | bhavanti, kiMtu jainazaivavyatiriktA avyaktA eva bhaNyante, tacca prathamavizrAme'nekagranthasammatyA darzitaM, kiMca-duSSamAkAle mugdhajanAnAmete'pi jainA iti bhrAntyutpAdakA mA bhavantvityabhiprAyeNaivaitadvanthasya prArambhaH phalavAnitigAthArthaH // 23 // atha pustakadharmA dharmopadezaM dadat kIdRg syAditi dRSTAntamAha GHOSGHORT // 42 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 43 // kharUpaM OSHOUGHOGHOHOROjAna ___evaM jo putthAo lahiuM dhammapi dei uvesN| so macchiAsarUvo haMsIjaNao sayaMjAo / / 38 // . evaM satyapi yaH pustakAddharma labdhvA upadezaM dadAti-dharmamupadizati sa 'makSikAsvarUpaH' makSikA-caturindriyajIvavizeSaH sarva| janapratItastAdRzaM svarUpaM yasyaivaMvidhaH san 'haMsIjanako' haMsIti janaprasiddhA pakSiNIvizeSastasyA janakaH svayaMjAtaH, etAvatA pustakAdavAptadharmo makSikAkalpaH zrutadharmA tu haMsIkalpa ityanyo'nyaM janyajanakAbhAvo jagatsthitisiddhaH, sa evAzcaryabhUtaH saMpannaH, na caivamazrutvAkevalyapi makSikAkalpaH iti zaGkanIyaM, tasya mayA pustakAddharmo'vApta iti vaktRtvAbhAvAt , tenAzrutvAkevalino hi | (na)dRSTAntaH, (kiMtu) gambhayaitthItti gAthAyAM (uktaH) sundarIsurI dRSTAnto bodhya itigaathaarthH||37|| atha pustakadharmANamatiprasaDrena dUSayituM gAthAyugmAhanaNu jiNapaDimAputthayamajIvarUvAiM do'vi jaayaaii| putthAo jiNadhammo laddho kiM te na pddimaao||38|| tatthavi kiMcinimittaM bhaNiavvaM bhaNai luMpago evaM / vAiaputthA attholabbhai njinnidpddimaao||39|| nanu bho lumpaka! jinapratimA pustakaM caH samuccayArthe gamya iti dve ajIvarUpe jAte staH, pustakAjinadharmo labdhaH kiM tetvayA na pratimAtaH 1, ajIvarUpe tava mate jinendrapratimA nAdriyate tarhi pustakAdapyajIvAtkathaM dharmaprAptiH ?, yadi pustakAddharmaprAptiH |sutarAM jinendrapratimAyA api, evaM pratibanyAM satyAmapi yadi pustakAddharmaprAptiH svIkriyate na jinapratimAyAstatrApi kiMcinimittaM bhaNitavyaM, kiM kAraNamiti vaktavyamityukte lumpako bhaNatyevaM-vAcitapustakAdartho labhyate na jinendrapratimAta ityuttarArddhana lumpakotta| ramitigAthAyugmArthaH // 38-39 // OOHOROUGHOUGHOUS // 43 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 44 // bAyaNakalA sahotthA purisAyattA ya kiMca tumbha mae / evaM siddhaMtatthe puccheavvaMpi titthaM NaM // 40 // bho lumpaka! vAcanakalA-pustakavAcanazaktistava mate sahotthA lumpakamate yadA matistadAnIM tatkSaNAdeva vAcanakalA syAd ,evaM | kiMvA caHsamuccaye puruSAyattA-gurvAyacA, evam-amunA prakAreNa siddhAntArthe'pi tIrthe naH praSTavyaM, siddhAntArthAvagamazaktirapi sahotthA ail uta puruSAyatteti vikalpadvayI tIrthena tIrthAntarvarttinA yena kenApi nipuNena praSTavyamitigAthArthaH ||40||athoktviklpdvyyugme prathamavikalpAveva vikalpayannAha| doNhaMpi do vigappA paDhamA kiM te mayassa aisyo| ahavAvi jagasahAvoja ubhayaM hoi sahasiddhaM // 4 // 'yorapi' vikalpadvayayugmayoH vAcanakalA sahotthA uta puruSAyattA ceti vikalpadvayaM prathama, dvitIyaM ca siddhAntArthAvagamazaktiH sahotthA uta puruSAyattA vetyetayoIyayugmayormadhye prathamau vikalpau-vAcanakalA siddhAntArthAvagamazaktizcetirUpI kiM te-tava matasyAtizayAt-atizayavizeSAdathavA jagatsvabhAvaH yadubhayamapi tava mate sahasiddhaM bhvtiitigaathaarthH||41|| athopahAsyena dUSayabAha eso khala'isao te mayaMmi jutto ajeNa sAhutti / vuccai ciisaddeNaM muddA titthAu bajjhassa // 41 // eSa tava mate khalu-nizcitamatizayo yukto, yena tIrthAdvAhyasya mudrA-cihuM caityazabdena sAdhurityucyate ityupahAsya, yatazcaitya|zabdena sAdhuriti kenApi tIrthavarjinA paNDitena kApyAgame bhaNitaM nAsti, pratyuta caityazabdena jinapratimA jIvAmigame bhaNiteti puro vakSyate, ayaM cAnyathA bruvANo'tizayavAneva, tasmAdvastugatyA'yaM khalAtizayo bodhyaH, khalo durjanastadvadayamatizayaH khalAti-d zayastavaiva yukto, nAnyeSAM, ikhatvaM ca prAkRte bAhulakatvAditigAthArthaH // 42 // atha jagatsthitimiSTApattyA duSayitumAha en Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanirAsa zrIpravacana- jai jagaThiIvi esA juttA eArisaM jayA kumayaM / uppajjai eArisavAyaNapamuhehiM saMjuttaM // 43 // parIkSA yadi jagatsthitirapyeSA yalluMpakamate tathA vAcanazaktirarthakaraNazaktizceti sA yuktA yadaitAdRzaM kumatamutpadyate tadaitAdRzavacana8vizrAmeA pramukhaiH saMyuktamevotpadyate, ayaM bhAvaH-yadA kadAcittathAvidhalokAnAmazubhakarmodayAdanantenApi kAlenaitAdRzaM kumatamutpadyate tadA // 4 // lumpakavadvAcanazaktirarthakaraNazaktizca jagatsthityotpadyata eva, anyathA svaya gRhasthena satA'GgAdipAThavAcanaM caityAdizabdAnAM sAdhvAdyarthakaraNaM vA'saMbhavyeva, nItAdRzaM mahApAtakamaGgIkRtya ko'pi bruvANaH saMbhaveditigAthArthaH // 43 // atha puruSAyattAM tAM bruvANasya | lumpakasya kiM syAdityAha aha jai doNhaMpaMtA dovi vigappA purisprttaa| tA acchinne titthe AyariaparaMparA siddhaa||44|| atha yadi dvayorapi yugmayorantyau dvAvapi vikalpau-vAcanapaddhatirthAvAptizceti puruSaparatatrI-puruSAyattau 'tA' tarhi acchinne tIrthe AcAryaparamparA siddhA, AcAryaparamparAmantareNa purusspaartntryaasNbhvaaditigaathaarthH||44 / athAnanyagatyA siddhAyAmapyAcAryaparamparAyAM lumpakasya kiM saMpannamityAhaeaM tumbha aNiTuM diDhaM tuha vayaNaovi viNNAyaM / tamhA tuha pahalAho putthAo aliavayaNamiNaM // 45 // etatprAguktamAcAryaparamparAdikaM tava-lumpakasyAniSTaM dRSTaM sAkSAtsarvajanairapi, api punastava vacanAdvinAtaM, pRSTo'pRSTo vA tvaM | khayameva vadasi yadasAmirAcAryaparamparA nAbhyupagamyate,tasmAtkAraNAt tava pathalAbhA-tvatpathAvAptiH pustakAd ,idamalIkavacanaM-yattvaM vadasi mayA'yaM mArgaH pustakAdavApta ityliikvcnmitigaathaarthH||45|| atha pustakenaiva pustakAmimAnaM nirasthan gAthAyugmAha GHONOUGH SHOUGHOUGHOUGHOUGHOUGHOUSONG Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana pratimAto dharma: parIkSA 8 vizrAma // 46 // ___ katthavi putthe lihiaMdIsai putthAu lagabhaI dhammo / amhe'vi sahahAmo kahaMci sacaMpi tuha vayaNaM // 46 // nevaM katthavi lihiaM lihi paDimAu labbhaI dhammo / jaha khur3akappabhAse siddhaMte bhAsiaM evaM // 47 // yugmN|| pustakAdapi-siddhAntapustakAdapi dharmo labhyate iti yadi kutrApi pustake likhitaM dRzyate yaditarhizabdayoradhyAhAro'dhikAravazAdgamyaH tarhi vayaM zraddadhAmastava vacanaM kathaMcitsatyamapi, sarvathA satyaM tu pravacanabAhyAnAM na syAdeveti kathaMciduktaM,kenApi prakAreNa kvacidaMze satyamityarthaH, naivaM kutrApi likhitaM-kvApi pustake pustakAddharmo labhyate iti likhitaM nAsti, kiMtu lisvitaM pratimAto dharmo | labhyate, jinapratimAdarzanAddharmo labhyata iti pustake likhitamastItyarthaH, na caitadvAGmAtreNeti sammatimAha-'jaha vuDU'tti yathA bRha kalpabhASye siddhAnte bhASitaM, bhASyAdeH siddhAntatvamagre lumpakamukhenaivAbhyupagamayiSyate'to bhASyasyApi siddhAnta iti vizeSaNaM, tacca kathaM bhASitam ?, evam-anantaraM vakSyamANamiti gAthAyugmArthaH // 46-47 / / atha bRhatkalpabhASyamevAha titthayarA 1 jiNa 2 caudasa 3 bhiNNe 4 saMvigga 5 taha asaMvigge 6 / sArUvia 7 vaya 8 daMsaNa 9 paDimAo10 bhaavgaamaao||48|| pA etaTTIkA yathA-bhAvagrAmastu noAgamato jJAnAdikaM-jJAnadarzanacAritrasamavAyarUpaM, yato vA teSAM jJAnAdInAmutpattirbhavati te bhAvagrAmatayA jJAtavyAH, ke punaste 1, ucyate ?-'titthayarAtIrthakarA:-arhantaH jinAH-sAmAnyakevalinaH avadhimanaHpayevajinA vA caturdazapUviNo dazapUrviNazca pratItAH 'mitra'tti asaMpUrNadazapUrvadhAriNaH saMvinAH-udyatavihAriNaH asaMvinAH-tadviparItAH sArUpikA nAma zvetavAsasaHkSuramaNDitaziraso bhikSATanopajIvinaH pazcAtkRtavizeSAH 'vaya'tti pratipannANuvratAH zrAvakAH 'daMsaNa'tti HOROGROGROGROLGHOROORK // 4 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAto dharma zrIpravacanaparIkSA darzanazrAvakA:-avistasamyagdRSTaya ityarthaH, pratimA-arhadimbAni, eSa sarvo'pi bhAvagrAmaH, eteSAM darzanAdinA jJAnAdiprasUti8 vizrAme | sadbhAvAd , atra paraH prAha-nanu yuktaM tIrthakarAdInAM jJAnAdisaMpatsamanvitAnAM bhAvagrAmatvaM, ye punarasaMvignAsteSAM kathamiva bhaavgraam||47|| tvamiti cet abhAvitamatInAM keSAMcittaddarzanAdapi samyaktvotpattesteSAmapi bhAvagrAmatvamupadyate eveti kRtaM prasaGgena // 48 // atha hAtIrthakarapadaM vizeSato bhAvayati caraNakaraNasaMpannA parIsahaparAyagA mhaabhaagaa| titthayarA bhagavaMto bhAveNa u esa gAmavihI // 49 // etadattiryathA caraNakaraNasaMpannAH parIpahaparAjetAro mahAbhAgAstIrthakarA bhagavanto darzanamAtrAdeva bhavyAnAM samyagdarzanAdibodhibIjaprasUtihetavo bhAvagrAmatayA pratipattavyAH, evaM jinAdiSvapi bhAvanIyaM, eSaH-sarvo'pi bhAvagrAmavidhirmantavyaH // 49 // atha pratimAmadhikRtya bhAvanAmAhajA sammabhAviAo paDimA iarA na bhAvagAmo u / bhAvo jai natthi tahiM naNu kAraNakajauvayAro // 50 // yAH samyagbhAvitA:-samyagdRSTiparigRhItAH pratimAstA bhAvagrAma ucyate, na itarAH-mithyAdRSTiparigRhItAH, Aha-samyagbhAvitA api pratimAstAvad jJAnAdibhAvazUnyAstato yadi jJAnAdirUpo bhAvaH tatra nAsti tatastAH kathaM bhAvagrAmo bhavitumarhanti', ucyate, tA api dRSTvA bhavyajIvasyArdrakumArAderiva samyagdarzanAdyudIyamAnamupalabhyate tataH kAraNe kAryopacAra itikRtvA tA | api bhAvagrAmo bhaNyante // atra paraH prAha evaM khu bhAvagAmo niNhagamAIvi jai maI tumbhaM / eamavaccaM ko Nu hu agvivarIo vadijAhi // 1 // AGHONGKONGKONGKONGKOROSjAva GHOUGHOROUGHOGIGHONG // 47 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana pratimAto parIkSA 8vizrAme // 48 // OGHOOKGROOHOROHOT yathA samyagbhAvitAnAM pratimAnAM kAraNe kAryopacArAdbhAvagrAmatvaM yuSmAkaM matam-abhipretamevameva nivAdayo'pi bhAvagrAma eva bhavatAM prApnuvanti, teSAmapi darzanena kasyacitsamyagdarzanotpAdAt ,sarirAha-etat-tvaduktamavAcyaM vacanaM bhavantamasamaMjasa| pralApinaM vinA ko nu aviparItaH-samyagvastutattvavedI vade, api tu naivetyabhiprAyaH // 51 // athaivaM kuta ityAha jaivihu sammuppAo kAsai daTTaNa niNhae hujjaa| micchattahayamaIA tahAvi te vajaNijjA u||22|| yadyapi nivAnapi dRSTvA kasyacitsamyagdarzanotpAdo bhavet tathApi te mithyAtvam-atattve tatvAbhinivezastena hatA-dUSitA smRtiH-sarvajJavacanasaMskAralakSaNA durvAtena zasthavad yeSAM te mithyAtvahatasmRtikAH,evaMvidhAzca bahvImirasadbhAvanodbhAvanAbhirastokacetAMsi vipariNAmayantaH pUrvalabdhamapi bIjamAtmano'pareSAM copanato dUraM reNa varjanIyA iti, yatazcaivamato naite bhAvagrAmatayA bhavitumarhantIti prakRtam // 12 // itizrIbRhatkalpabhASyavRttau dvitIyakhaNDe patre 226, dvitIyakhaNDasarvapatrANi 359 / / atra pustakaM puraskRtya bruvANasya lumpakasya svarUpamAha putthayamacchaha bhAraM dAUNa ya putthayapi satthahayaM / kuvvaMto niaammaM bhajaM kujAvi nillajjo // 53 // pustakamastake bhAraM dattvA-siddhAntapustake tAvaditthameva likhitamato'smAbhirevamucyate ityevaMrUpeNa pustake bhAramAropya pustaka| mapi zastrahataM-zastreNa hatamiva caitanyarahitamiva kurvan-pustakalikhitamupekSya svecchayA viparItaM vadan nirlajo-lajjArahito, lajjA hi | manuSyadharmastena rahitaH pazuriva nijAmbA-khamAtaraM bhAyAM kuryAt , pazUnAM hi bAlyabhAvAtikrame jananItarayoravizeSastathA'syApi | saMjAtaM, kathamanyathA pustakaM zaraNIkRtya pustakalikhitAdviparItaM bhASetetigAthArthaH / 53 // atha siddhAnte kimasti ?, lumpakastu kiM vadatIti jJApanAya gAthAyugmamAha GROGROGROUGHOUGHO // 48 // ORG Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka bhIpravacana parIkSA 8vibhAme // 49 // dharmitAnirAsa: ONGROUGHOUGHOUGHOUGHOUGHONG siddhaMto suttAI vittippamuhAI neva siddhNto| jiNapUAi ahammo AyariaparaMparA asuhA // 54 // icAia siddhaMte kathavi nattheva kiMtu vivriiaN| ubhayaM cia vivarIaMbhAsaMto bhAsasAvi na kiN||50|| yugmaM // sUtrANi-aGgopAGgAdIni siddhAntaH, evakAraH sarvatra saMbadhyate, kevalasUtrANyeva siddhAntaH, vRttipramukhANi-vRttiniyuktibhASyA| dIni siddhAnto naiva-na bhavatyeva, jinapUjAdi, AdizabdAt prAsAdAdInAM parigrahaH,ca samuccaye gamyaH, adharmo-dharmo na bhavatyeva, | AcAryaparamparA cAzubhA-anucitaivetyAdi siddhAnte kutrApi-kvApi nAstyeva, kiMtu viparItaM, vRttyAdisaMyuktameva sUtraM siddhAnto'nyathA mithyAtvahetutvAnmithyAzrutameva, niyuktyAdyapi siddhAnta eva, jinapUjAdidharma eva, AcAryaparamparAmantareNa dharma eva na bhava| tItyAdhubhayamapi viparItaM bhASamANaH-yat siddhAnte vidyate tannAsti yazca nAsti tadastIti bruvANo lumpakaH kiM na bhamasAt ?, kAlAnubhAvAdbhamasAnna bhavatItyarthaH, yaccobhayaviparItabhASaNaM tallumpakamate'gre tadupadezasiddhAntavicArAvasare svata eva vyaktIbhaviSyatIti gAthAyugmArthaH // 54-55|| atha yaduktaM bhasasAditi tatra hetAvukte'pi hetvantaramAha jaM loialouttaramaggA bhaTTho u ubhayabhaDatti / loavavahArabajjho bajjho niameNa titthAvi // 56 // laukikalokottaramArgabhraSTo-laukikalokottaravyavahArazUnya ubhayabhraSTaH-aihikapAratrikasukhaparibhraSTa iti-amunA prakAreNa lokavyavahArabAhyaH san tIrthAdapi niyamena bAhya eva, ayaM bhAvaH-lokavyavahArastAvallokaviruddhakRtyAnAM parihAreNaiva syAt , lokavirudvakRtyAni tvasya lumpakasyAlaGkArabhUtAni, yata AstAM nindanIyakulAdiSvanucitAnapAnAdigrahaNaM, ye bhANakAdyAH prAcInaveSadharA Asan te bahirbhUmau gatAH zaucAcAramapi cIvarakhaNDaiH prazravaNapASANakhaNDaizca kRtavantaH, ata evAdyApyaho lumpakAH jugupsanIyAH // 49 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana- parIkSA 8 vizrAme // 50 // pustakadharmitA nirAsa: KOROLGROGROIRONGEOGHORE pAnIyazaucavirahitA aspRzyA iti kIrtipatAkA sarvajanapratItA, evaM lokavyavahArabAhyAste pravacanavyavahArAdapyatibAhyAH, nahi | jainapravacane kimapi tadasti yatkasyApi nindAspadaM syAt , nanu AdhunikA lumpakAstu jalenaiva zaucAcAraM kurvANA dRzyante tatkatha| miti ceducyate, bhANakAdijIrNaveSadharApekSayAH,AdhunikAstu kevalaM lumpakamatIyA dravyaliGgina eva bodhyAH, yata eteSAM zaucAcAro jaleneti vicAro dare, vakhANyapi saMpati tathA dRzyante yathA zvetavAsasAM dravyaliGginAmapi na bhavanti, paraM 'yA kupravRttiH prathama pravRtte'ti vacanAttadvaMdvebhyaH prathamapravRtteH kIrtissA tapitRbhirapi parAkartumazakyetigAthArthaH // 26 // atha pustakadharmAGgIkAre'pi lokavyavahArabAhyatvaM dRSTAntena samarthayatirAyajuvarAyapamuhA lihilahiUNa sesagharasAraM / parivajaMtA kusalA kimevamiha putthayA dhmmii?||57|| rAjayuvarAjapramukhAH likhitaM labdhvA zeSagRhasAraM tyajantaH kiM kuzalA bhavanti ?, rAjJo yuvarAjasyAdizabdAt zreSThIbhyAdayo grAhyAsteSAM ca kiMcid-vittAdikaM kvacillikhitaM bhavati tallikhitaM dRSTvA rAjAdayastAvanmAnaM rakSitvA zeSaM gRhasAraM likhanAbhAvAdanyAyAdAgataM bhaviSyatIti zaGkayA parityajantaH kiM kuzalA-nipuNAH syuH, api na syuH, evaM dRSTAntena pustakAddharmI bodhyaH, nahi loke'pi yAvadahopaskarAdikaM sarvamapi likhitameva syAt , kiMtu kizcittathAvidhavivAdotpattizaGkayA vismRtibhItyA vA likhitaM syAd, evaM dharmazAstreSvapi bodhyaM, tathA ca pustakamAtralikhitamaGgIkRtya zeSadharmakRtyaM pariharan mahAmUryo'vagantavya iti gAthArthaH | // 51 // atha sAmAnyato likhanakharUpamAhaaNubhUANaM deso bhAsAvisao'vi tassavi a deso| lehaNavisao hunjA loiavavahArudAharaNA // 28 // ma // 50 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 51 // pustakadharmita nirAsa: OHORGROIGHONGKOOOK anubhUtAnAM-sparzAdIndriyajanyajJAnaviSayIbhUtAnAM padArthAnAM madhye dezaH-tatsaMbandhyekadezo bhASAviSayo bhavati, nahi yAva-| danubhUyate tAvadvaktuM zakyate ityarthaH, tasyApi ca-bhASAviSayasyApi ca dezo likhanaviSayo bhavet , prAkRtatvAditthaM, yAvadbhASyate tanmadhyAdekadezo likhituM zakyate, laukikavyavahArodAharaNAva-laukikavyavahAre-krayavikrayAdau yAvanti vacanAni yena prakAreNocyante na tAvanti vacanAni tena prakAreNa likhyante'pi, kiMtu tAtparyamAnaM piNDIkRtya kiMcinmAnaM likhyate, yathA'mukametAvanmAnaM | tvayA deyaM mayA ca labhyamiti, na punaH pUrva tvayetthaM bhaNitaM mayA cetthaM pratyuttaritamityAdi, na caitAvatA prAguktamanuktAyate labhya| deyAdi, tAtparya tu pUrvoktavacanaireva saMpannamiti prAguktamalikhitamapi pramANameva, tathaiva vacanapravRttyA tAtparyotpatteH, tathA vacanapravRttirapi tattaLyApAranipuNAnAM kulakramAyAtaiva syAt , na punaH kvApi dastaryAdau likhitA'pIti gAthArthaH // 58 // atha prakRte | dArzantikaM yojayati evaM jiNaNAyANaM bhAsAvisao aNaMtamo bhaago| tassavi appo bhAgo raio aMgAipamuhesu // 59 // | evaM-prAguktadRSTAntena jinajJAtAnAM padArthAnAmanantatamo bhAgo bhASAviSayo-gautamAdInAM purastAdbhASitA yeAste jJAtAnAmanantatamo'pyaMzo'nantabhAgIkRto bodhyaH, tasyApyalpo bhAgo'GgAdiSu racitaH, so'pi prAguktayuktyA tAtparyabhRta itigaathaarthH||29|| atha likhitAccheSANAmarthAnAM gatimAha sesA kiriAvisayA AyAravihI u huMti srikmaa| evaM jagavavahAro dIsai na u lihiamitteNaM // 6 // likhitAccheSA arthAH kriyAviSayA AcAraviSayaH mUrikramAdbhavanti-AcAryaparamparayA jJAyante, yathA mukhavastrikA pratilikhya. // 51 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA pustakagharmitAnirAsa: 8 vizrAme // 52 // HOUGHOSHODHONGEOGHONA dvAdazAvattevandanakaM dadAtItyatra kathaM mukhavatrikA pratilikhyate / kathaM cAva kRtividhIyate, nahi likhitamAtreNa tadanuSThAnavidhiH samyagvidhAtuM zakyate, evaM jagadvyavahAro'pi dRzyate, natu likhitamAtreNeti gAthArthaH // 60 // atha likhitamAtreNApi kAryasiddhibhaviSyatIti parAzaGkAmapAkaroti bhoaNavivAhamaMDaNagamaNAgamaNAisahamitteNaM / jai tavihANaNANaM sammaM tA putthayA dhammo // 16 // . bhojanavivAhamaNDanagamanAgamanAdizabdamAtreNa yadi samyag tadvidhAnaM-bhojanAdInAM vidhistasya jJAnaM bhavet tarhi pustakAtsamyag dharmo-dharmavidhirbhaved , ayaM bhAvaH-devadattena bhojanaM kRtamityatra bhojanazabdenAnena krameNa niSpannamanenaiva ca krameNa pariveSitamamukena saMyojya viyojya caitAvadbhaktaM tyaktaM madhuraM lAvaNaM sukhAdaM duHkhAdaM susaMskRta suniSpannaM cetyAdividhiH samyag parijJAyeta tadA pustakAddharmaH samyag jJAyeta, evamanena devadatvena putrAdevivAhaH kRta ityatra vivAhazabdena yAvadyathAbhUtavivAhAdisamagra| sAmagryAH parijJAnaM syAt , tathA devadatto bhUSaNairalaGkata ityatrAlaGkArazabdena vyaktyA'laGkAranAmaparidhAnAdiparijJAnaM syAt , tathA sa devadatto gata ityatra gamanazabdenoddiSTadiggrAmakAryAdInAM sarveSAmapi samyakaparijJAnaM syAd , evamAgamane'pyAdizabdAtmAsAdAdInAM parigrahaH, saMpratirAjJA zrIvIraprAsAdaH kArita ityatra saMpratirAjavyatikaraprAsAdakaraNavidhivyatikarazrImahAvIravyatikarAdInAM | samyagjJAnaM syAt tadA kevalapustakAddharmavidhirlabhyeta, tathA yathAgame sAdhusevanAdinA samyaktvAdi prAptirbhaNitA na tathA kvApi | | pustakAdapItyatra bahu vaktavyaM granthavistarabhayAdanuktamapyatra khayamAlocyamiti gaathaarthH||61|| atha tatpathaprAptilakSaNasya dvitIyavicArasya tAtparyamAha GiHOIGHONGEOGNAnaOUGHOR // 2 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- tamhA je ummaggA loe dIsaMti tesi paavyro| mayamUlaM kiyamaggo kaDuaMki akAamaragubva // 62 // luMpakasya parIkSA OL yasmAllumpakamate dharmaprAptirnAcAryaparamparAto na vA pustakAt , kiMtu svataH, tasAt kAraNAd ye loke unmArgA dRzyanne, tatronmArgA| all pApataratA 8 vizrAme dvividhAH-laukikA lokottarAca, tatra laukikAH zAkyAdInAM mArgAH, lokottarAstu digambararAkAraktAdipAzaparyantAmAmavyaktAnAM // 53 // mArgAH, teSAM madhye matamUlAGkitamArgAH pAzacandrIyAdayo bahavaH santi tathApyadhikArAt mataM tAvatpratimotthApanAdyupadezamAzritaM all tasya mUlaM-lumpakalekhakastenAGkitaH-cihnIkRto mArgo lumpakamArgaH, sa ca pApatara:-atizayena pApabhAga , yadyapyetadapekSayA tIrthapra| tyAsannA rAkAraktAdipAzaparyantAH pApIyAMsaH, keSAMcinmugdhAnAM tIrthAntarvartinAmapi tIrthasAmyabuddhijanakatvena mahApApahetutvAt , tathApi tathAvidhAnucitakulAdiSvanucitavidhinA'nucitAnapAnAdigrahaNAdInAM cIvarakhaNDamazrapraNaprastarAdibhirapi zaucAcAreNa ca tIrtha| khimAdihetutvAdrAkAraktAdyapekSayA prAyaH sthUladhIdhanAnAM pratItiviSayatvAcca pApatara iti bhaNitaM,nanu kathaM tIrthakhiseticecchRNu, prAyo bahavo janAH kathazcidveSasAmyaM dRSTvA aho ete'pi jainA etAdRzA anucitapravRttibhAjastarhi zeSA apyanucitapravRttibhAja eva bhavivyatItirUpeNa tIrthasya mahAzAtanAheturityabhiprAyeNaitaduktamiti bodhyaM, gakAraktAdayastvebhyo'pi pApAtmAnaH, paraM sUkSmadhIgamyA ityarthaH, lumpakaH pApataraH kiMvaditi dRSTAntamAha-'kaDutti kaTukAGkitakaTukamArgavat-kaTukanAmA gRhasthastanAmAGkito yaH kaTukamArgaH-saMprati sAdhavo na dRkpathamAyAntIti sAdhunAzalakSaNastadvat kaTukasya hi sAdhunindAyAmanIhazatvena lumpakavanmahApAtakitvaM | sarvajanapratItaM sthUlabukhyApi gamyam , ataH zeSakupAkSikaparityAgenaiSa eva dRSTAntIkRta itigAthArthaH // 6 // iti lumpakapathaprAptisvarUpaM vicAritaM ||ath tasyopadezalakSaNaM tRtIyaM vicAraNIyamAha ||shaa GOUGHRSHISHORIGHOHIGHORGERY RKSHOUGHROGGOO: Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpakopa zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 54 // - tassuvaeso jiNavarapaDimApUAsu jIvavahaNAI / jIvAvi chavyihA jiNapaDimApUAi mahapAvaM // 6 // tasya lumpakasyopadezastAvat jinavarapratimApUjAsu jIvahananAdiH syAt , jIvA api paddhidhAstatreti gamyaM hanyante, tena jinapratimApUjAdi mahApApaM bhavatItigAthArthaH // 63 // atha lumpakaH siddhAntoktaM darzayati sabve pANA bhUA jIvA sattA ya va hNtvvaa| ia siddhaMte bhaNi teNaM tahasaNaM pAvaM // 64 // ' sarve prANA bhUtA jIvAH sacAzca naiva hantavyA iti siddhAnte bhaNitaM tena taddarzanaM-pratimAdarzanam ,api gamyaH, AstAM pUjA|dikaM, SaDjIvavadhAspadatvAta pratimAdarzanamapi pApamiti, ata evAsya mate chupadezasAraM mAtRkApAThakalpaM zAstraM yathA-"se bemi je | atItA je a paDuppaNNA je a AgamissA arihaMtA bhagavaMtA te savve evamAikkhaMti evaM bhAsaMti evaM parUveti evaM paNNaveti savve |pANA savve bhUA savve jIvA savve sattA NahaMtavvA na ANAvetavyA (ajAvetavyA) Na parighetavyA Na paritAveavvANa uvaddavetavyA, esa dhamme suddhe Nitie sAsae sameJca logaM kheaNNehiM pavetite, taMjahA-uThiesu vA aNuTiesu vA uvaThiesu aNuvaThiesu vA ucabhAratadaMDesu vA aNuvastadaMDesu vA sovahiesu vA aNovahitesuvA saMjogaratesu vA asaMjogaratesu, tacaM cetaM tahA ceyaM assi cetaM pavu-1 cati, taM Aiittu Na Nihe Na Nikkhive jANiu dhammaM jathA tathA, dikhehiM NivvetaM gacchejA, No logassesaNaM care, jassa Natthi imA |NA(jA)tI aNNA tassa kuto siA?, dilusuaM mayaM viNNAyaM jaM evaM parikahijati samemANA palemANA puNo puNo jAti pakappati, aho arAto a jatamANe dhIre sayA AgayapaNNANe, pamatte bahiA pAsa, appamatte sayA parakkamejAsitti bemi" iti samyaktvAdhyayanasya prthmoddeshH| lumpakamAtro'pyetAvatsUtraM zukapAThena mukhe kRtvA sarvapravacanaparamArthajJatvamAtmano manyamAno'rtha tvatimukharatayA DOO.GOOOSHO // 54 . Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme savve pANetisUtravyAkhyA // 55 // HOMGHOTOHOTO.CoHOGOOK | nijamukhavivaranirgataM pramANameva bruvANo mugdhajanAn vipratArayati, atastatparamArthaparijijJAsunA taTTIkA vilokanIyA, sA caivaM-'se bemI'tyAdi sUtra, gautamakhAmyAha-yathA so'haM yo'haM bravImi tIrthakaravacanAvagatatattvaH zraddheyavacana iti, yadivA zauddhodaniziSyAmimatakSaNikatvavyudAsenAha-yena mayA pUrvamabhANi so'hamadyApi bravImi, nAparo, yadivA sezabdastacchabdArthe, yat zraddhAne samyaktvaM | bhavati tadahaM tavaM bravImi, ye'tItAH-atikrAntAH, ye ca pratyutpannAH-vartamAnakAlabhAvinI ye cAgAminaste evaM prarUpayantIti saMbandhaH, tatrAtikrAntAstIrthakRtaH kAlasyAnAditvAdanantA atikrAntAH, anAgatA apyanantAH, AgAmikAlasyAnandatvAt , tepAM alca sarvadeva bhAvAditi, vartamAnatIrthakRtAM prajJApakApekSitayA'navasthitatve satyapyutkRSTajaghanyapadina eva kathyante, tatrotsargataH sama yakSetrasaMbhavinaH saptatyuttarazataM, taccaiva-paJcaskhapi videheSu pratyekaM dvAtriMzatkSetrAtmakatvAdekaikasmin dvAtriMzat 2, pazcasvapi bharateSu paJca| svevamairavateSvapIti, tatra dvAtriMzatpazcabhirguNitA SaSTyuttaraM zataM, bharatairAvatadazaprakSepeNa saptatyadhikaM zatamiti,jaghanyatastu viMzatiH,sA caivaM-paJcasvapi mahAvideheSu mahAvidehAntarmahAnadyubhayataTasadbhAvAttIrthakRtAM pratyekaM catvAraH, te'pi paJcabhirguNitA viMzatiH, bharataidArAvatayorekAntasuSamAdAvabhAva eveti, anye tu vyAcakSate-meroH pUrvAparavidehayorekaikasadbhAvAnmahAvidehe dvAveva, tataH paJcasvapi dazaiveti, tathA ca te AhuH-"sattarasayamukosaM iare dasa satyakhittajiNamANaM / cottIsa paDhamadIve aNaMtaraddhe a te duguNA / / 1 // "| ke ime 1-arhantaH-arhanti pUjAsatkArAdikamiti, tathA aizvaryAdyupetA bhagavantaH, te sarva eva parapraznAvasare evamAcakSate, yaduttaratra | vakSyate, vartamAnanirdezasyopalakSaNArthatvAdidamapi draSTavyam-evamAcacakSire evamAkhyAsyanti, evaM sAmAnyataH sadevamanujAyAM parSadi | arddhamAgadhayA sarvasattvasvabhASAnugAminyA bhASayA bhASante, evaM prakarSeNa saMzItyapAnAdAyAntevAsino jIvAjIvAzravabandhasaMvaranirja PHOTOROSCOHOROUSOOHORS // 55 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 56 // 300/NGHONGAD GHODIGHONG rAmokSapadArthAn jJApayanti prajJApayanti, evaM 'samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArgaH, mithyAtvA viratipramAdakapAya yogA bandhahetavaH, svaparabhAvena sadasatI, tattvaM sAmAnyavizeSAtmaka' mityAdinA prakAreNa prarUpayanti, ekArthikAni vaitAnIti, kiM tadevamAcakSate iti darza yati - yathA sarve prANAH - pRthivyaptejovAyuvanaspatayaH dvitricatuHpaJcendriyAcendriyabalocchvAsa nizvAsAyuSkalakSaNamANadhAraNAtprANAH tathA sarvANi bhavanti bhaviSyantyabhUvanniti ca bhUtAnei - caturddaza bhUtagrAmAntaH pAtIni evaM sarvva eva jIvanti jIviSyanti ajIvi - | puriti jIvAH - nArakatiryagnarAnaralakSaNAzcaturgatikAH, tathA sarve eva svakRta sAtAsAtodayasukhaduHkhabhAjaH saccAH, ekArthA vaite zabdAstasya bhedaparyAyaiH pratipAdanamitikRtveti ete ca sarve'pi prANinaH paryAyazabdAveditA na hantavyAH daNDakazAdibhiH nAjJApayitavyAH prasahyAbhiyogadAnataH na pratigrAhyAH bhRtyadAsyAdimamatvaparigrahataH na paritApayitavyA iti zArIramAnasa pIDotpAdanataH nopadrAvayitavyAH prANavyaparopaNataH eSaH - anantarokto dharmo durgatyargalAsugatisopAnadezyaH, asya ca pradhAnapuruSArthatvAdvizeSaNaM darzayati-zuddhaH - pApAnubandharahitaH, na zAkyadhigjAtIyAnAmivai kendriyapaJcendriyava dhAnumatikalaGkAGkitaH, tathA nityaH - apracyutirUpaH, paJcasvapi videheSu sadA bhavanAt, tathA zAzvataH zAzvataMgatihetutvAd, yadivA nityatvAcchAzvataH natu nityaM bhUtvA na bhavati, bhavyatvavad, abhUtvA ca nityaM bhavati ghaTAbhAvavaditi, ayaM tu trikAlAvasthAyIti, amuM ca lokaM -jantulokaM duHkhasAgarAvagADhaM sametya - jJAtvA taduttaraNAya khedajJaiH - jantuduH khaparicchettRbhiH praveditaH - pratipAdita ityetacca gautamasvAmI svamanISikAparihAreNa ziSyamatisthaiyArthaM babhASe enameva sUtroktamarthaM niyuktikAraH sUtrasparzakena gAthAdvayena darzayati- "je jiNavarA atItA je saMpai je aNAgae kaale| savve'vi te ahiMsaM vadiMsu vadihiMti a vayaMti // 1 // chappi jIvanikAyA No'vi haNe No'via haNAveja / go'via aNu SHONGKONGHONGKONGONGHOISON savve pANetisUtravyAkhyA // 96 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 57 // OSHOUGHOGHOGHOS | maNNejA sammattassesa nijjuttI // 2 // " iti gAthAdvayamapi kaNThyaM, tIrthakaropadezazca paropakAritayA tathAsvAbhAvyAdeva pravarttamAno lumpakopabhAskarodaya iva prabodhyavizeSanirapekSatayA pravarttate, 'tadyathe' tyAdinA darzayati, 'taMjahA udviesuvA' ityAdi, dhrmcrnnaayodytaaH| | dezaH utthitAH-jJAnadarzanacAritrodyogavantastadviparyayeNAnutthitAsteSu nimittabhRtepu, tAnuddizya bhagavatA sarvavedinA trijagatpatinA dharmaH |praveditaH, evaM sarvatra lagayitavyaM, yadivotthitAnutthiteSu-dravyato niSaNNAniSaNNeSu, tatraikAdazasu gaNadharepRtthiteSveva vIravarddhaallmAnavAminA dharmaH praveditaH,tathopasthitAH-dharmazuzrUSavo jighRkSavo vA tadviparyayeNAnupasthitAsteSviti nimittasaptamI ceyaM,yathA carmaNi dvIpinaM hantIti, nanu ca bhAvopasthiteSu cilAtiputrAdiSviva dharmakathA yuktimatI, anupasthiteSu tu kaM guNaM puSNAti ?, anupasthitepvapIndranAgAdiSu vicitratvAtkarmapariNataH kSayopazamApAdanAdguNavatyeveti yatkicidetat , prANinaM AtmAnaM vA daNDayatIti daNDaH, | sa ca manovAkAyalakSaNaH, uparato daNDo yeSAM te tathA, tadviparyayeNAnuparatadaNDAsteSUbhayarUpeSvapi, tatroparatadaNDeSu tatsthairyaguNAnta| rAdhAnArthaM dezanA, itareSu tUparatadaNDatvArthamiti, upadhIyate-saMgRhyate ityupadhiH dravyato hiraNyAdirbhAvato mAyA, sahopadhinA vartate iti sopadhikAstadviparyayeNAnupadhikAsteSviti, saMyogaH-saMbandhaH putrakalatramitrAdijanitastatra ratAH saMyogaratAH tadviparyayeNaikatvabhAvanAbhAvitA asaMyogaratAsteSviti, tadevamubhayarUpeSvapi yadbhagavatA dharmadezanA'kAri tattathyaM satyametaditi, cazabdo niyamArthaH, tathyamevaitadbhagavadvacanaM, yathAprarUpitavastusadbhAvAt tathyatA vacaso bhavatItyato vAcyamapi tathaiveti darzayati, tathA caitadvastu yathA bhagavAn jagAda, yathA sarve prANA na hantavyA ityAdi, evaM samyagdarzanaM-zraddhAnaM vidheyam , etaccAminneva-maunIndrapravacane samya| gmokSamArgAbhidhAyini samastadambhaprapaJcoparate prakarSaNocyate iti, na tu yathA'nyatra na hiMsyAtsarvabhUtAnItyabhidhAyAnyatra vAkye yajJa-15 // 57|| SHOGOOOOOOOOHORI : Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lampakopa zrIpravacana-10 pazuvadhAbhyanujJAnAtpUrvottaraM bAdheti, tadevaM samyaktvasvarUpamabhidhAya tadavAptau ca yadvidheyaM taddarzayitumAha-'taM Aittu na nihe'ityAdi, parIkSA tat-tattvArthazraddhAnalakSaNaM samyagdarzanamAdAya-gRhItvA tatkAryAkaraNato 'na nihe'tti na gopayeta , tathAvidhasaMsargAdinimittotthApita8 vizrAme mithyAtvo'pi jIvasAmarthyaguNAnna tyajedapi, yathA vA zaivazAkyAdInAM gRhItvA vratAni punarapi vratezvarayAgAdividhinA gurusamIpe // 28 // | nikSipyotpravrajanamevaM gurvAdeH sakAzAdavApya samyagdarzanaM na nikSipet-na tyajet , kiM kRtvA ?-yathA tathA'vasthitaM dharma jJAtvAll zrutacAritradharmAtmakamavagamya, vastUnAM vA dharma-svabhAvamavabuddhyeti, tadavagame tu kiM cAparaM kuryAdityAha-'diThehI'tyAdi, dRSTairi-1 TAniSTarUpairnidaM gacched , virAgaM kuryAdityarthaH, tathAhi-zabdaiH zrutai rasairAskhAditairgandhairAghAtaiH spazaiMH spRSTaiH sadbhirevaM bhAvayed , yathA zubhetaratA pariNAmavazAdbhavatItyataH kasteSu rAgo dveSo veti, kiMca "No logassa"ityAdi, lokasya-pANigaNasyaiSaNA-anveSaNA | iSTeSu zabdAdiSu pravRttiraniSTeSu heyabuddhistAM na caret-na vidadhyAt , yasya caiSA lokaiSaNA nAsti tasyAnyA'pyaprazastA matirnAstIti | darzayati-"jassa natthi" ityAdi, yasya mumukSorimA jJAtiH-lokaiSaNAbuddhirnAsti-na vidyate tasyAnyA-sAvadyArambhapravRttiH kutaH syAd ?, idamuktaM bhavati-bhogecchArUpAM lokaiSaNAM parijihIrNo va sAvadyAnuSThAnapravRttirupajAyate, tadarthatvAttasyA iti, yadiveyamanantaroktatvAt pratyakSA samyaktvajJAtiH prANino na hatavyA iti vA yasya na vidyate tasyAnyA vivekinI buddhiH-kumArgasAvadyAnuSThAnaparihAradvAreNa kutaH syAt , ziSyamatisthairyArthamAha-diha'mityAdi, yadetanmayA parikathyate tatsarvajJaiH kevalajJAnAvalokena dRSTaM, tacchuzrUSumiH zrutaM, laghukarmaNAM bhavyAnAM mataM, jJAnAvaraNIyakSayopazamavazAdvizeSeNa jJAtaM vijJAtam , ato bhavatApi samyaktvAdika matkathite yatnavatA bhavitavyamiti, ye punaryathoktakAriNo na syuste kathaMbhUtA bhaveyurityAha-"samemANA" ityAdi, tasminneva-manuSyA OROROSHOHOOTOGROUGHOSHO // 58 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 19 // OGHOMGHOROROPOROROla dijanmani zAmyanto-gAyenAtyarthamAsevAM kurvantaH, tathA pravIyamAnAH-manojJendriyArtheSu paunApunyenaikendriyadvIndriyAdikA jAti prakalpayanti, saMsArAvicchittiM vidadhatItyarthaH, yadyevamaviditavedyAH sAmpratekSiNo yadyAjanmakRtaratayaH indriyArtheSu pralInAH pauna:punyena janmAdikRtasaMdhAnA jantavastataH kiM karttavyamityAha-'aho ityAdi, ahazca rAtriM ca yatamAna eva-yatnavAneva mokSAdhvani dhIraH-parIpahopasargAkSobhyaH sadA-sarvakAlamAgataM-khIkRtaM prajJAnaM-sadasadviveko yasya sa tathA pramattAn asaMyatAn paratIrthikAn vA dharmAdvahirvyavasthitAn pazya, tAMzca tathAbhRtAn dRSTvA kiM kuryAdityAha-"appamatte" ityAdi, apramattaH san nidrAvikathAdi| pramAdarahito'dhinimiSonmeSAdAvapi sadopayuktaH parAkramethAH karmaripUna mokSAdhvani vA, itiH-adhikArasamAptau, bravImIti pUrvavat / samyaktvAdhyayane prathamoddezaTIkA smaaptaa|| tathA "keAvaMtI loaMsi samaNA vA mAhaNA vA puDho vivAyaM vayaMti se dilu caNe suaMca Ne mayaM ca Ne viNNAyaM ca Ne ur3e ahaM tirisaM disAsu savvao supaDilehi ca Ne savve pANA savve jIvA sabve | bhUA savve sattA haMtavvA ajAveavvA pariAveavvA paricittavyA uddaveavvA itthavi jANaha natthittha doso, aNAyariavayaNameaM, tattha je AyariA te evaM vayAsI se dudilaM ca me dussuaM ca me dummayaM ca me duviNNAyaM ca ur3e ahaM tiri disAsu savao duppaDilehi ca bhe jaM gaM tumbhe evaM Aikkhaha evaM bhAsaha evaM paNNaveha evaM parUveha savve pANA 4 haMtavvA ityAdi yAvad vayaM puNa evamAikkhAmo ityAdi yAvat na haMtavvA' ityAdi zrIA0 samya0 u02(8-134) etadvatyekadezo yathA keAvaMtI'ti kecana loke-manuSyaloke zramaNAH-pAkhaNDikA brAhmaNA-dvijAtayaH pRthak 2 viruddho vAdo vivAdaH taM vadanti, eta-10 | duktaM bhavatItyAdi yAvanmatam-abhimataM yuktiyuktatvAdasAkamasattIrthakarANAM vA ityAdi yAvat sarve prANAH sarve jIvAH sarve bhUtA janAGROUGHOUGHOROUGHOGIGHOIC // 19 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpakopadezaH SROUGCHHOTE zrIpravacana- sarve saccA haMtavyA ityAdi zrI AcA0 samya0 u0 atrAnyatIrthikA mithyAdRzo,na hiMsyAt sarvabhRtAnIti bhaNitvA'pi tatraiva tatre parIkSA paT zatAni niyujyante, pazUnAM madhyame'hani / azvameghasya vacanAnnyUnAni pazubhisvimi ||1||'rityaadi saMkhyApurassarapazuvadhAnujJA. 8 vizrAme parA virodhavAdino yathA vartante na tathA'rhanto bhagavanto'pItyAdyarthajJApakamidaM sUtraM, na punarjinapUjAdipratiSedhakaM, tdvaackshbd||60|| jagandhasyApyanupalabdheH, pratyutedameva sUtraM jinendrapUjAvyavasthApakaM, tathAhi-'kheaNNehiM paveitipadena zrIgautamasvAmyapi svamanISi kAparihAreNa pAratantryameva darzitavAn , AstAmanyaH, sarvasammataH sarvotkRSTaH sannapi bhagavAn zrImahAvIraH svasamAnasarvotkRSTapuruSasammatyaiva bhaNitavAn-anyairapi jinendraritthamevoktamityAgame pratItameva, tathaiva sarveSAmupAdeyatvaM syAt , nAnyathA, tathA caitatsUtramapi khamatyA na vyAkhyeyaM, kiMtu zrIsudharmasvAmito'cchinnaparamparAgatameva vyAkhyAnaM karttavyaM, taccaivaM 'se bemI'tyAdau arhata iti sAmAnyato yadabhidhAnaM tatkiyopAdhikaM, yathA pacatItipAcakaH paThatIti pAThakaH kumbhaM karotIti kumbhakAra ityAdinAmAni kriyopAdhikAni tathedamapi vaktavyaM, tatrArhanti pUjAsatkArAdikamityarhantaH, yadAgamaH-"arihaMti vaMdaNanamaMsaNAI arihaMti puuaskkaar| | siddhigamaNaM ca arihA arihaMtA teNa vucNti||2||tti (Ava0 921) yadvA arhanti zakrAdisurAdikRtAM pUjAmityarhantaH, yadAgamaH"devAsuramaNuesuMarihA pUA suruttamA jmhaa| ariNohaMtArayaM haMtA arihaMtA teNa vucNti||shtti(aa0922) pUjAdiyogAdeva kriyo| pAdhikaM nAma saMbhavatIti, anyathA arhanta iti nAno'pyasaMbhavAd, evaM nAmavyutpattyaiva pUjAyAH siddhatvAt kathaM tatparAkaraNArthametatsUtramudghoSyate, na ca sA pUjA bhAvarUpA bhaviSyatIti zaGkanIyaM, dravyapUjApUrvakatvAdbhAvapUjAyAH, dravyaM hi bhAvakAraNa"mitivacanAt , na ca sAdhUnAM hi bhAvapUjA dravyapUjApUrvikA na saMbhavatIti zaGkanIyam , upadezAnumodanayordravyapUjayoH sAdhUnAmapi // 6 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 6 // stavayoH prAdhAnyAprAdhAnye GiOOKOHOROGGOGHOSHO: vidyamAnatvAd , etacca tRtIyavizrAme kiMciddarzitamiti bodhyaM, kiMca-vastugatyA zrAvakadharmamAtro dravyastavaH, sAdhudharmastu bhAvastavaH, sa ca zrAvakadharmapUrvaka eva, kevalabhAvastavasyAGgIkAre zrAvakadharmasyApyucchedApatteH, kiMca-yo hi bhAvapUjAviSayaH sa ca niyamAt | dravyapUjAviSayo, nAnyo, dravyapUjAviSayatvAbhAve bhAvapUjAyA apyaviSayatvAt , mithyAdRksuravat , nanu siddhAnAM dravyapUjAviSayatvAbhAve'pi bhAvapUjAviSayatvamevAstIti cenmaivaM, teSAmapyarhatAmiva nAmAdibhizcAturvidhyAtsthApanAdirUpANAM siddhAnAM puSpAdibhidravyapUjAyA adhyakSasiddhatvAt , na ca bhAvasiddhAnAM tathAvidhadravyapUjAyA asaMbhave kiMcidbhAdhakam , arhatAmapi bhAvArhatvamutkarSato'pi pUrvalakSaNapramANaM,tataH pazcAttathA pUjAyA abhAvAt tvadAzaGkitabAdhakasyAnivAryatvAt , tasmAdArAdhyasyApi bhAvarUpasya puSpAdinA dravyapUjA pUjyapUjakayoH sAkSAtsaMbandhe satyeva syAt , sa ca jagatsthityA bhAvasiddhAnAmasaMbhavyeva, bhAvArhatAmapi kadAcitka eva, na sArvadikaH, sthApanAItastu pUjakasAmarthyasAdhyatvAtprAyo bhavatyeva, tena sthApanArhataH pUjA balIyasI, sA ca siddhAnAmapyaviruddhati siddha dravyapUjAyogyasyaiva bhAvapUjAyogyatvaM, yadyapi bhAvasya prAdhAnyaM pravacane'mihitaM tathApi dravyasApekSameva tadbodhyaM, yathA zarIramadhye hastapAdAdyaGgApekSayA mastakasyaivottamAGgatvaM zepAvayavasApekSameva dRSTa, nahi hastapAdakaNThAdibhyaH pRthagbhUtasyApItyagre darzayiSyate, anyathA sAdhudAnAdiSvapi dravyadAnanirapekSasyaiva bhAvadAnasya prAdhAnye'napAnAdidravyadAnasyAkizcitkaratvApacyA pravacane laukika|mArge ca vAcAmagocaramasamaJjasamApadyeta, tacca tavApyaniSTaM, kiMca-dravyadAnanirapekSabhAvadAnasya prAdhAnyaM tavAbhimatamaGgIkRtya pravartamAneSu tvadbhakteSvasmAkaM tuSTireva, vinaupadhenApi vyAdhinAzAta ,kiMca-bhAvapUjAyAM yadi prAdhAnyaM tavAbhimataM tarhi dravyapUjA'pyavazyamabhimataiva, prAdhAnyaM hi khajAtIyeSu kathazcidguNAdhikyaM, yathA jineSu tIrthakRtAM jinaprAdhAnyaM, na caitAvatA sAmAnyakevalinAmanA GORIGHORIGHORITRONGHORSROIDOE // 6 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 62 // NGO stavayoH prAdhAnyAprAdhAnye HOROUGHONORO.GHOOHOROHOUGk rAdhyatvaM saMpannam , evaM pUjAyAmapi bhAvapUjApekSayA dravyapUjAyA aprAdhAnye'pi karttavyatA tvavazyamApannava, kiMca-prAdhAnyaM hi kizcidapekSayA syAd , yathopAdhyAyApekSayA''cAryasya prAdhAnyaM, tathA copAdhyAyavad dravyapUjA'pIti, tasmAjinendradhanoM dvividhaH prajJaptaHzrAvakadharmaH sAdhudharmazca, yadAgamaH-"duvihe dhamme paM0, taM0-agAradhamme aNagAradhamme a"tti(10-72) tathA "do ce jiNavarehiM jAijarAmaraNavippamukkehiM / logaMmi pahA bhaNiA sussamaNasusAvago vaavi||2||"tti (491 upa.) tatra zrAvakadharmAtsAdhudharmAvAptistato mokSa iti zrAvakadharmaH sAdhudharmadvArA mokSakAraNaM, sAdhudharmastu sAkSAditi zrAvakadharmApekSayA sAdhudharmasya prAdhAnye'pi sAdhudharmAzaktasyaiva zrAvakadharmAnujJA, yadAgamaH-"bhAvaccaNamuggavihArayA ya davyaccaNaM tu jinnpuuaa| bhAvaccaNAo bhaTTho havija davyaccaNu. |jjutto||1||"ti(492 upa.) atra 'do cevetyAdigAthayA sahAsyAH vyAkhyAnaM tvevaM-dvAveva jinavarairjAtijarAmaraNavipramuktairloke | panthAno bhaNito, yaduta suzramaNaH syAdityeko mArgaH, suzrAvako bhavediti dvitIyaH, saMvignapAkSikamArgo'pyasti, kevalamasAvapyana| yorevAntarbhUto draSTavyaH, sanmArgopabRhakatvena tanmadhyapAtitvAvirodhAditi, etAveva mArgoM bhAvArcanadravyArcanazabdAbhidheyAvityAha| 'bhAvacaNa'tti bhAvArcanaM-tAcikapUjanaM bhagavatAM, kim ?-upavihAratA, cazabdasvAvadhAraNArthatvAdudyata vihArataiva, dravyArcanaM-bhAvArca nApekSayA apradhAnapUjanameva, tuzabdo'vadhAraNe, kiM?-jinapUjA-mAlyAdimirbhagavadvimbArcanaM, tatra bhAvArcanAd bhraSTaH, tathA zaktivi| kalatayA tatkartumazakta ityarthaH, bhavet-jAyeta dravyArcanoyuktaH-tatparaH, tasyApi puNyAnubandhipuNyahetutayA pAramparyeNa bhAvArcanahetutvAditi, prAdhAnyamapi isvatvadIrghatvAdivatsApekSamitikRtvA zrAvakakRtyeSvapi prAdhAnyaM zepAnuSThAnApekSayA prAsAdAdividhApanAdevi, anyathA etAveva mArgoM bhAvArcanadravyArcanazabdAbhidheyAveveti lApakaniyA 'bhAvaccaNe' tyAdigAthAyAM dravyArcanaM jinapUjAmAlyAdi Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 63 // DHOHSINGHONDHO DINGKONGC | mirbhagavadvimbArcanamiti na vyAkhyAsyat, tathA vyAkhyAne ca tasya mukhyatyameva, mukhye hi bhaNite zeSA gauNadharmAH svata evopa| lakSaNAtsiddhyanti, yathA rAjA gacchatItyuke 'nuktA api padAtyAdayaH parikarabhUtA narAdayaH, nanu bhavadbhiH prAsAdAdividhApanAdeH prAdhAnyaM bhaNitaM 'bhAvaccaNe' tyAgame ca mAlyAdibhirbhagavadvimbArcanamityuktaM tatkathamiva saMgatiriti ceducyate, prAsAdAdividhApanaM vinA bimbArcanasyaivAsaMbhavAttadvidhApanamanuktamapi vyApakAbhAvena siddhamiti nAsaMgatigandho'pi, ata eva zrAvakadharmakRtyeSvapi prAsAdavidhApanasyaiva sAdhudharmapratyAsannatvamabhANi yadabhANyAgame - "kaMcaNamaNisovANaM thaMbhasahasvasiaM suvaNNatalaM / jo kArijja jiNaharaM taovi tavasaMjamo ahio || 1 ||" ti ( 494 upa. ) asyA vyAkhyAnaM - kAJcanaM - suvarNa maNayaH - candrakAntAdyAstatpradhAnAni sopAnAni yasmiMstattathA, stambhasahasrocchritam, anena vistIrNatAmudbhAvayati, suvarNapradhAnaM talaM yasya tattathA, sarvasauvarNikamityarthaH, yaH kArayet-nimrmmApayet jinagRhaM - bhagavadbhavanaM tato'pi - tathAvidhajina gRhakAraNAdapi, apyAstAmanyasmAt, tapaHsaMyamo'dhikaH- samargalataraH, tata eva mokSAvApteriti, yata evaM tasmAt sati sAmarthye bhAvArccane yatitavyamiti / atra AstAmanyat sati sAmarthye bhAvArcane yatitavya| miti bhaNanena zrAvakadharmAnuSThAneSUktalakSaNamAsAda vidhApanAccheSakRtyAnAM nyUnatvameva sUcitaM yathA 'pIyUSAdapi madhurA vANI te varNyate jinAmayai' rityatra yAvanti jagadudaravarttIni zarkarAprabhRtIni vastUni tAnyatikramyaivAmRte mAdhuryaM, na punastebhyo nyUnam, anyathA tadapekSayA'pi yadadhikataraM madhuraM bhavettasyaiva tathAvaktumucitatvAt nahi ko'pi sarpapAtsumerurmahAniti vacaH prapaJcena sumeruM garimANamArohayanti, kiMtu sarSapasumervorantarAlavarttinaH krameNa pravarddhamAnaparimANA badarAmalakanAlikerAdayo niSadhanIlavanmeruparyantAsteSvapi sarvotkRSTaparimANaH sumerupratyAsanno dhAtakIkhaNDagato merurbhavati, merorapi sumerurmahAnityukte sumerorgarimA, na punarniSadhAdapi ONGKONGHOGORONGHODIGONO stavayoH prAdhAnyA prAdhAnye // 63 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana-15 sumerurmahAnityukte tasya mahattvAdhikyamAhAtmyaM syAt , niSadhAdapi mervAdayo'nye'pi mahAntaH santi, tathA ca niSadhAdimeruparyantAnA-II stavayoH parIkSA mantarAlavartitvamapyasya saMpadyateti sumerurorapi laghIyAn bhavan kena vAryate ?, etena prAsAdAdinirmApaNApekSayA sAmAyikapauSa- prAdhAnyA8 vizrAme ||dhAdidharmAnuSThAnaM mahAnirjaraheturiti parAzaGkApi vyudastA, tathAvidhaprAsAdAdinirmApaNAdapi pauSadhAdyanuSThAnasya zobhanatve nirantaraM mA prAdhAnye // 6 // | yAvajjIvAvadhikazuddhapauSadhAnuSThAnAdapi caritramadhikamityevaM vaktumucitatvAd , anyathA prAsAdanirmApaNapauSadhAntarAlavartidharmatvApacyA | tathAvidhapauSadhadharmAdapi sAdhudharmasya nyUnatvAzaGkA durnivAraiva, yattu sAmAyikapauSadhAdyapi 'taovi tavasaMjamo ahiu'tti padenopAttameva tanna, tata eva mokSAvApteriti, yata evaM tasAtsati sAmarthya bhAvArcane yatitavyamiti vyAkhyAnAdadhikArasyApi tathaiva prAptatvAcchImahAnizIthe'pi tathAvidhaprAsAdAdividhAnAdutkarSato'pyacyuta upapAtaH tapaHsaMyamAcca mokSAvAptiriti bhaNitatvAcca yastapaH|saMyamaH sAdhusaMbandhI sa eva grAhyo, na punaH zrAvakasaMvandhyapi, tasya sAmAyikAdapyArambhakaluSitAdhyavasAyasyAnapAyAt , yataH sa kRtasAmAyikopyuddiSTakRtaM bhute, yadAgamaH-"kaDasAmaiovi uddikaDaMpi se muMje" itizrInizIthacUrNI,tena vastugatyA sAmAyikAdyanuSThAnaM jinAca to na bhidyate, sarvatrApyArambhaparigrahakaluSitAdhyavasAyasya samAnatvAd , ata eva zrAvakasaMbandhidharmAnuSThAna| mAtrasyApi dravyastavatvameva, yattu kvApi sAmAyikapauSadhAdyanuSThAnaM bhAvastavatvena bhaNitaM tatrApi sammatitayA "kaMcaNamaNisovANa"mityAdhupadezamAlAsaMbandhinI gAthaiva darzitA, tadvicAraNIyamastIti bodhyaM, yadvA kathaMcid vAdyavRttyA sAdhvanukRtimAtreNa tadbhaNitaM |saMbhAvyate, yathA suvarNarasarasitA rUpyamudrikA'pi sovaNIti bhaNyate, tadanukRtyAkRtyAdimatvAt , nanu zrAvakadharmAnuSThAnamAtra // 6 // syApi dravyastavatvena samAnatve satyapi kRtasAmAyikAdiH suzrAvakaH puSpAdibhirjinapUjAM na karotItyato jJAyate jinapUjAtaH sAmA ORDERRORDAORDITORROHOUSRO Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme prAdhAnye AGROIOHORORONOROPOHORO yikAdi niravadyAnuSThAnaM zobhanamiticenmaivaM, jinAjJAyA eva prAdhAnyAt , nahi pratilekhanAdikriyAparAyaNairapi jinakalpikairmahA-I pUjApauSa| nirjarAhetRtvena bhaNitamapyAcAryAdivaiyAvRtyaM gacchanizrAdikaM ca parihRtamataH pratilekhanAdikriyApekSayA tadazobhanaM, na vA tatpari- dhAdInAM hatya pratilekhanAdikriyAsveva yatitavyaM dharmopadezAdiparihAreNa, tIrthasyApyucchedApatteH, tasmAdyathA jinakalpikAnadhikatyaiva vaiyA- prAdhAnyAvRtyAdiniSedhastathA kRtasAmAyikAdikamadhikRtyaiva puSpAdinA jinapUjAniSedhastathaiva jinAjJAyAH, ata eva yathocitakAlAdikama|dhikRtya yathocitasAmAyikapUjAdikriyAH kurvANa eva jinAjJArAdhako bhavati, na punaryathAzakti kAlakramAdiviparyayeNa kurvANo 'kurvANo vA jinAjJArAdhakaH saMbhaved , ayaM bhAvaH-nahi jinakalpikaparihRtatvena gacchavAsAcAryAdivaiyAvRtyadharmopadezAdikamupekSahANIyaM. na vA dazapUrvadharAdhanAdRtatvena jinakalpo'pyupekSaNIyaH, ubhayorapi jinAjJAyAmeva vartitvAd, yadAgamaH-"jovi vattha tivattho egeNa acelago'vi saMcarai / nahu te hIlijiti savve'pi a te jinnaannaae||1||tti zrIAcA0 TIkAyAM(145-246-358 / patreSu) nahi kRtasAmAyikena jinapUjA na kRtA'ta upekSaNIyA, navA jinapUjAparAyaNaiH sAmAyikaM na kRtamataH sAmAyikamapyupekSaNIyaM, yathocitakAlapuruSAdyapekSayobhayorapi jinAjJAtvAt , nanu tarhi pUjAdikRtyaM pradhAnabhAvena bhaNitaM tadasaMgatamevApannamiticedaho bhrAntirbhavatAM, prAdhAnyamapi naisargikopAdhikabhedena dvidhA, evamaprAdhAnyamapi, tathA ca yadvastu yadapekSayA nisargeNa pradhAnaM tadupAdhinA'pradhAna, yadapAdhinA pradhAnaM tanisargeNApradhAnaM, yathA rajatadhAtvapekSayA suvarNa nisargeNa pradhAna, tadeva yadi mASapramANa sthAnadA gajapramANarajatApekSayA mUlyamadhikRtyApradhAnamapi, tatra bahupramANahetukabahumUlyatvamevopAdhiH, evaM nisargeNApradhAnamapi suvarNApekSayA rajataM mASapramANasuvarNApekSayA svayaM gajapramANaM sanmUlyamadhikRtya pradhAnamapItyevaM sAmAyikAdiSvapi yojanA kAryA, sA caivaM-baha // 65 // HOUGHOUGHOROUGHGHOR Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 66 // SHOHONGKONGHONGHOSHOHGHOIGHC vittavyayAdisAdhyaM prAsAdAdipratiSThAparyantaM sAmAyika paupadhAdyapekSayA nisargeNa pradhAnameva, zrAvakadharmamAtre tasyaiva prAdhAnyAt, dezataH parigrahatyAgarUpatvena sAdhudharmapratyAsannatvAttIrthapravRttihetutvAt pApatApopataptAnAM dharmapipAsitAnAM samyaktva pAnIyaprapAtvAt pravacanaprAsAdapatAkAkalpatvAt sAdhvAdisamudAyasya sAmudAyikaikazubhAdhyavasAyahetutvena sAmudAyika puNyaprakRtibandhahetutvAnmithyAtvotsarpaNAnivAraNapaTaharUpatvAtpravacanaikabhakta mahApuruSasAdhyatvAt tIrthakarabhaktibhAgIrathIpravAhaprathamotpatti hai mapadmahada kalpatvAccetyAdyaneke hetavaH khayamabhyUyAH, na caivaM sAmAyikAdikamapi saMbhAvyaM tasya prAyaH sAmAnyajanasAdhyatvenoktahetubhiraspRSTatvAd, ata eva "sAhUNaM ceiANa ya paDiNIaM taha avaNNavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiaM savvatthAmeNa vAre / / 1 / / tti (upa. 242) atra sAdhupratyanIkavacaityapratyanIkanivAraNaM bhaNitaM, tathA pratyakhyAne'pi 'mahattarAgAre 'tti padaM caityAdinimittameva bhaNitaM tathopAsakadazAGge'pi 'guruniggaheNaM' ti gurunigraho - mAtRpitRpAravazyaM guruNAM vA - caityasAdhUnAM nigrahaH - pratyanIkakRtopadravo gurunigraha ityAdi, tathA praznavyAkaraNe'pi "je se uvahibhattapANadANasaMgahaNa kusale acaMtabAladubbalagilANavuDukhavagapavattiAyariauvajjhAe sehe sAhammige tavassI kulagaNasaMghaceDaahe nijarahI veAvaccaM aNissiaM dasavihaM bahuvihaM kareti "tti zrImanavyA0, atra caityAni - jinapratimAH ityAdyanekagrantheSu caityavaiyAvRtyamAcAryAdipaGkau vyavasthApitaM, na tathA kvApi sAdhUnAM kRtasAmAyikapaupadhika zrAvakavaiyAvRttyAdi bhaNitam, ataH prAsAdAdikaM zrAvakadharme pradhAnabhAvenaiva siddhaM, pUjAdikaM tu kiJcitpravacanotsarpaNAhetumahAmahaH pUrvaM bahuvittavyayAdisAdhyaM tattu sAmAyikAdyapekSayA prAsAdAdipaGkAveva sthApyaM yatastadapyupAdhivikalaM nisargeNa pradhAnameva, kiMcicca tadvilakSaNaM candanatilakAdimAtrajanyaM, tatkharUpeNa pradhAnamapi sAmAyikapaupadhAdyapekSayA na pradhAnaM tadapekSayA'lpakAlAdisAdhyatvenAlpamUlyakalpa HORONGHONGONG Q%ONGHO% pUjApauSadhAdInAM prAdhAnyA prAdhAnye // 66 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApauSa zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 67 // DIGROUGHOIROHOROGRORNO | tvAd, ata eva jainapravacanasyAnekAntAtmakatvaM, yataH kiMcitkathazcitpradhAnamapyapradhAnamapradhAnamapi ca pradhAnaM bhavati, paraM tIrthe / | pravRttihetunisargasiddhaHpradhAnabhAvo bhavati, na tvaupAdhikaH, bhAvArthastvayaM-tIrthapravRttihetavo bhAvastave vartamAnA yathA sthavirakalpikA dhAdInAM prAdhAnyA| bhavanti na tathA jinakalpikA api, teSAM dharmopadezapravrajyAdAvanadhikArAta , tadabhAve ca kutastIrthapravRttiH ?, tenaiva jinakalpikAdaya prAdhAnye jAstIrthakarasaMpattayApi nAgame varNitAH,tIrthapravRtti pratyakizcitkarA api niyamenArAdhakAca, evaM dravyastavamArge'pi samRddhimAja audA| ryAdiguNasaMpannA bahuvittavyayenApi yathAzakti jinabhavanavidhApanajinapUjAdividhAnajJAnabhANDAgAranirmApaNapravrajyAdyutsavakaraNasAdharmikavAtsalyakaraNadurbalasAdharmikopaSTambhavidhApanAdizaktibhAjo manojJeSaNIyavipulAzanapAnakhAdimaskhAdimavastrapAtropAzrayAdi| sAdhudAnavicakSaNAH zuddhazraddhAnabhAjasta eva tIrthapravRttihetavo, na punaH sAmAyikapauSadhAdividhAnatatparaH jinakalpikavadAtmamAtracintakA, nanu prAsAdAdinirmApaNatatparaH sAmAyikAdikaM karoti na veti ceducyate, prAsAdAdinirmApaNatatparastu prAyo yathAzakti yathAvasaraM sAmAyikAdiSvapi yatnavAneva syAd , yathA zrIkumArapAlabhUpAlaH, yastu kevalasAmAyikAdividhAna eva zaktimAn l sa tu prAsAdAdiSvazaktimAneveti pratItameva, nanu tarhi kimartha jinakalpaM pratipadyante iti ceducyate, niSpAdite hyAtmapratirUpe ziSye | nijagaNabhAramAropya nistIrNagaNakRtyastathAvidhadhRtizrutasaMhananAdizaktimAnAgamoktatulanApurassaraM jinakalpaM pratipadyata eva, anyathA tenApi vaJcito bhavediti jinAjJA pravacane bhaNitA, tatpAlananimittameva jinakalpapratipattiH, evaM dravyastave'pi tathAvidhaprAsAdAdinirmANAdikRtyebhya uttIrNastathAvidhazaktivikalazca sAmAyikAdizaktimAn tatkarotIti jinAjJApAlanameva zreyaH,anyathA tenApi vaJcito bhavedityalaM prapaJcena / nanu jinakalpiko dharmopadezavaiyAvRttyAdikaM na karoti tatra kAraNaM kimiticedaho adya yAvajinAjhaivodghoSya- // 67 // OTHORIGHLIGHORIGHORIGHOUSEHORE Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GNGHONG zrIpravacana- mANA kiM na zrutA 1, zrutaiva, paramaparayuktyAdyabhAva eva jinAjJAyA balamudbhAvayitumucitamiti ceducyate, yuktayo'pi bahuvyaH santi, parIkSA meM tathAhi - dharmopadezadAne hi khavacaH pratibuddhAnAM svayaM pravrajyAdAnAdi karttavyaM syAt na ca saMvignapAkSikavatsAdhupArzve preSaNAdiyuktaM, 8 vizrAme | saMvigrapAkSikasya svayamasAdhutvAd, vaiyAvRttyAdikaM gacchvAsinAmeva saMbhavati, tathA ca gacchavAsa eva sevyaH syAt, gcchnirgtaaniit||6|| syAnnAdergacchvAsinAmapyakalpyatvAd, gacchavAse cotsargApavAdayoH parisevanIyatvAd, upakaraNAnyapi jaghanyatazcaturddaza dhAraNIyAni bhaveyuH, gocaryAmapi paribhramaNaM prAtarArabhya sAyaM yAvadyujyeta, anyathA bAlaglAnAdervaiyAvRtyAdyasaMbhavAd, evamadhyayanAdhyApanAdiSvapi pravarttane, jinakalpo'pi sthavirakalpAnnAtiricyate, tathA caikatarasyAvazyamabhAva evApadyeta, nApyubhayAtiriktaM nirapekSaM kiJcidvaktavyaM bhavet, tasmAjinakalpikasaMbandhinI kriyaiva tAdRzI yasyAM sthavirakalpikAcAraviSayiNI kriyA na kalpate, sthavirakalpikasyApi kriyA tAdRzI yasyAM jinakalpikasaMbandhinI kriyA na kalpate, ubhayorapi kalpayostathA svabhAvAd, dvayorapi virodhinyoH | kriyayeorekatra samAveze ekasyApi kAryasyAnudayAt, nahi krUrapAkanimittaM culayAmAropitAyAM muSAyAM yugapat pAyasapAkArambho'pyabhIpsitaphalasAdhako bhavati, ubhayorapi kAryayoranudayAd, AstAmanyad, virodhi yugapatpratyAkhyAnadvayamapi na saMbhavati, nahi yugapadupavakhAcAmAmlarUpaM pratyAkhyAnadvayaM syAt, kiMtvekatarasyAbhAva eva dvitIyasyodayaH paraM kRtAcAmAmlapratyAkhyAno yadyupavastraM karoti tadA pratyAkhyAnabhaGgo na syAd, upavastrItvAcAmAmlaM karoti tadA pratyAkhyAnabhaGga iti vizeSaH svayaM bodhyaH, paramekasyAM kriyAyAM kriyamANAyAmantarA parakriyA pUrvakriyAsaMyuktaiva svayaM vinazyati, evaM kRtasAmAyikAdirapi yadi jinapUjAM karoti tadA sAmAyikakriyAjinapUjayoravizeSApactyA'nyatarasyApi lopApatteH, kiMca - kriyANAM sAMkarye jagadvyavasthAbhaGgo'pi, nahi yugapadvirodhinyoH kriyayoH 200%C0%C DRONGHONEYONGGONGHONGKON pUjApauSadhAdInAM prAdhAnyAprAdhAnye ||68|| Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajApa prAsAdapUjA zrIpravacanaparIkSA | samAvezaH phalavAn dRSTaH zruto vA,nanu sAmAyikAdikriyApUjayorvirodhaH kathamiti cecchaNu,sAmAyikakriyAviSayaH sAdhUnAmAdezaH, ta8 vizrAme nimittaM ca bAhyavRtyA AstAM sacittasparzAdiranAvRtamukhenApi kRtasAmAyikAdirna brUte,tasya kriyANAM sAdhukriyAnukAritvAd ,ydaagmH||69|| "sAmAiaMmi u kae samaNo iva sAvao havai jmhaa| eeNa kAraNeNaM bahuso saamaaiaNkuj||1||"tti(aav. 20*801) tathA sAmAyi koccArAnantaraM 'baisaNai saMdisAviu' mityAdi kSamAzramaNadvikenopavezanAjJAmavApya 'sajjhAya saMdisAvau'miti kSamAzramaNadvikena khAdhyAyakaraNa eva gurvAjJA jAtA,tena tadavadhipUrti yAvat svAdhyAyAdigurUpadiSTakriyAparAyaNa eva syAt , na tvantarA'nupadiSTakriyAparAyaNo'pi syAd ,ata eva pauSadhikaH zrAvako'dyApi pAnIyAdikaM kurvan pravAjitaziSyavad gurvAjJAmavApyaiva karoti,AjJAviSaye ca dharme A| jJAmantareNa kimapi kartuM na kalpate,yaduktaM-"ANAi tavo ANAi saMjamo tahavidANamANAe / ANArahiodhammo palAlapulanca paDihAi ||||2||"tti(sNbodhprkrnne)aajnyaa ca dvidhA-AdezarUpA upadezarUpAca,tatrAdezarUpAyAmAjJAyAmupadezarUpAyAH karaNe gurvAjJAkhaNDanaM mahAhApAtakam ,evamupadezarUpAyAmapi bodhyaM, ata eva sAmAyikAdicikIrSurgubhAve sthApanAcAryamapi saMsthApya guroriva tasmAdapyAdezaM pratI cchati,yadAgamaH-"guruvirahami uThavaNA gurUvaesovadaMsaNatthaM ca / jiNavirahamiva jiNabiMbasevaNAmaMtaNaM sahala // 1 // " (vize0 3465)| miti,atra guroH sthApanA tAvakriyAviSayakAdezanimittamevopadiSTA,atra gAthAyAM copadezazabda AdezaparobodhyaH,sAmAyikoccAro'pi gurusAkSikaM tathA vihito yathA sacittasparzo'pyakalpyaH,evaM ca sAmAyikavatavataH kusumAdibhirjinapUjAkaraNe sAmAyikavatasyaiva bhaGgaH, khAdhyAyAdhakaraNena ca gurvAjJAbhaGgo'pi,tasmAtkRtasAmAyikAdirna jinapUjAM karoti, evaM jinapUnApariNato'pi na sAmAyikaM karoti. jinapUjA hi jinAjJAviSayo'pi gurUpadezaviSayo, na punarguAdezaviSayaH, tathA copadezaviSayakriyAyAmAdezaviSayakriyAyA asaMbhava GOOOOOKORORakA OROHOROUGHOUGOAR // 6 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsAdapUjA zrIpravacana- eva, yataH sAmAyikakriyA tAvatsacittavastusparzAderapyaviSayaH, jinapUjA ca sacisajalakusumAdimireva sAdhyA, evaM ca gamanA parIkSA / gamanayoryugapadabhAva iva yugapad jinapUjAsAmAyikakriyayorabhAva eva, nahi ko'pi nipuNo'pi yugapadgamanAgamane kurvan dRSTaH zruto 8 vizrAme vA, na copadezaviSayakriyApekSayA AdezaviSayakriyA zobhanatarA bhaviSyatIti zaGkanIyaM, dravyastavAdhikAre tathAtvAbhAvAt , tadgatezca // 7 // prAgdarzitatvAt , na dyAdezaviSayAH kriyAH sarvA api samAnAH, AcAryeNa sAdhUnAmiva kRtasAmAyikAdInAM zrAvakANAmapyannAdikaM deyatvena prasajyeta, tasmAtmAdhAnyAprAdhAnyavicAre AdezopadezAdikalpanamakizcitkaraM, yadvA prAdhAnyamaprAdhAnyaM ca naisargikamaupAdhikaM ceti prAguktaM, tathA ca vivakSayA yadyAdezaviSayAH kriyAH nisargeNa zobhanA bhaNyante tarhi dravyastave jinaprAsAdAdikamaupAdhikaM zobhanataraM, tenAlpasuvarNamahArajatapuAdidRSTAntena nisargasiddhazobhanatvamaupAdhikazobhanApekSayA hyakiJcitkaramevetyAdi yuktayo'parimitA granthavistarabhayAdalikhitA api digdarzanena svayamevAbhyuhyAH, ityAdyanekAgamasammatyA zrAvakadharme jinapUjAdividhAnasyaiva naisargikapradhAnabhAvena siddhe lumpakaH zaGkate-nanu bhoH yathA arhanti pUjAsatkArAdikamityahanta iti nAmavyutpattyA'pi jinapUjA siddhyati tathA'rthApacyA tatpratiSedho'pi siddhyati, tathAhi-jinapUjAdipu pRthivyAdyArambhastAvattadupadezakAnAM bhavatAmapi sammataH, yatrArambhastatra dayA na syAd , yaduktaM-"AraMme natthi dayA mahilAsaMgeNa nAsae bhN| saMkAe sammattaM pavajA atthagahaNeNaM // 2 // "| ti, yatra cArambhastatra prANA hanyanta eva, prANahananaM tvarhadbhiH pratipiddhaM,"savve pANA na tabve"tyAgamavacanenaivetyarthApatyA jina| pUjA pratiSidvaiveti cenmaivaM, pravacanavA yA apyaparijJAnAta , tatkathamiticecchRNu, yatrAnuSThAne ArambhastajinaH pratiSiddhameva uta jinopadiSTakriyAyAmArambho na bhavatyeva athavA bhavanApi niSphalavAna vivakSyate ?,Aye sAdhUnAM vihArAhAranIhAranadyAdhuttArapratikra GOOOOOOOOOOOO PROROROHOROROGROOHORIOR ||70 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA maNamatilekhanopAzrayapramArjanAdikriyANAM pravacanaprasiddhAnAmArambhAvinAbhAvinInAM pratiSedhe saMpanne tavaiva galapAdukA, dvitIye'dhyakSa pAprAsAdapUjA 8 vizrAme bAdhaH, nadhuttArAdiSu SaNNAmapi jIvAnAM virodhanAsaMbhavAt , "jattha jalaM tattha vaNa"(jIvA0 vR0 patraM 950 114)mityaagm||7 // vacanAt pratikramaNapratilekhanAdiSu ca vAyujIvAdInAmArambhasyAgamaprasiddhatvAt , ejanAdikriyAyuktasyArambhasamArambhAdyavazyaMbhAvAta , yadAgamaH-"jAva NaM esa jIve eai veai calai phaMdai ityAdi yAvadArambha vaTTaha sAraMbhe vaTTaI" (12-152) ityAdi, athArambhAdi bhavadapi niSphalatvAnna vivakSyate iti tRtIyaH pakSazcedAyAto'si khayamevAmadamimatamAgeM, yato vayamapItthameva brUmaH-tIrthakaropadiSTAsu dharmakriyAsu sannapyArambho niSphalatvAdakizcitkara eva, ata eva zrIbhadrabAhukhAmibhiH zrAvakamArge saMsArapratanukaraNe | kUpadRSTAntena jinapUjAdilakSaNo dravyastavo'bhihitaH, yaduktaM-"akasiNapavattagANaM virayAvirayANa esa khalu jutto| saMsArapayaNu karaNe davvatthae kUvadiluto ||1||"tti (196 Ava0 bhA0) zrI A0 ni| kiMca-AstAM dharmakRtyeSu, sAMsArikakarmakRtyeSvapi sAtatkimapi nAsti yatra kimapi vyayAdirna syAt , tasmAdAyavyayatulanayA svanirvAhaheturuddharitoDazo lAbha evetidhiyA jagatpravRtti niravadyaiva dRzyate, evaM dharmapravRttirapi, yadAgamaH-"tamhA savvANuNNA sambaniseho ya pavayaNe ntthi| AyaM vayaM tulijA lAhAkaMkhinya vANiao ||1||"tti (upa0 392) nahi ko'pi loke lokottare ca mArge lumpakaM vihAya sarvathA vyayAbhAvenaiva lAbhA| kAlI dRSTaH zruto vetyalamatipallavena, nanu bhavadbhireva dvitIyavizrAme sAdhukriyAnukAritvAtsAmAyikAdikriyA suvarNopamayA varNitA, prAsAdAdinirmApaNAdikaM rajatopamayeti, atra tu rajatakalpaM sAmAyikAnuSThAnaM prAsAdAdinirmApaNaM ca suvarNakalpamiti vaiparItyena Fel pratipAdane prAguktavacanavirodhanirodhaH kathamiticeducyate, pravacane sAdhudharmaH zrAvakadharmazceti dharmo dvividhaH prajJaptaH, tatra sAdhudharma // 7 // paOHOROKOROID GOOHOUGROUGHORROPOROLOGRO Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / prAsAdapUjA zrIpravacana-10 kriyAnukAritAmAtreNa suvarNopamA prAgbhaNitA, atra tu zrAvakadharme'pi dvaividhyaM vikalpya vicAryate tadA sAmAyikAdikaM rajatakalpaM parIkSA prAsAdAdikaM ca suvarNakalpamiti vivakSayA vastukalpanAyAM virodhagandhasyApyabhAvAt , nanu suhRdbhAvena pRcchAmaH-sAmAyikAdikriyA 8 vizrAme sAdhukriyAnukAriNI niravadyA ca sarvasammatA tadapekSayA'pi prAsAdAdikaM zobhanataramiti maccetasi na pratibhAsate iticed , ucyate, // 72 // yatra kalAdau dharme vA nAmagrAhaM yadupamayA sadbhAvasaMbhave prazaMsA asadbhAvasaMbhave ca hIlA syAt tatra tatra tattatpradhAnabhAvenaiva bodhyaM, yathA zrIvIre brAhmaNakule samutpanne vedAdhyayanAdisaMbhAvanayA prazaMsA, brAhmaNakulotpannAnAM vedAdhyayanameva prazasyapadavI prApayati, rAjakulotpattau tu rAjyapatI rAjA so'pi cakravartIti prazaMsA, rAjakulotpannAnAM rAjyapatitvaM, tatrApi cakravartitvaM caiva pradhAnamiti jJApayati, evaM dharmamadhikRtyAdyApi kimayaM tvaM jAtaH prAsAdoddhAraM kariSyasi athavA zatruayasaMghapatirbhaviSyasItyAdivacobhirAsatAmanye mAtApitrAdayo'pi zrAvakakulotpannaM svasutaM pratyapamanyate, na punastadvat kiM sAmAyikapauSadhAdividhAtA bhaviSyasi athavopadhAnAditaponirvAhako bhaviSyasItyAdivacobhirAkrozayantIti sarvajanapratItaM dRzyate, tathA prAsAdapratiSThAdinimi-taM yathA jyoti zAstre | muhartalagnAdi bhaNitaM dRzyate na tathA tadatirikte dharmAnuSThAnAdau, tathA sAdhavo'pi yathA sthAnuyAtrAdiSu bahavo milanti na tathA tadvyatiriktasAmAyikakRtyeSu, tathA AcAryAdayo'pi dezAntarato'pi yathA pratiSThAdikRtyamuddizyAyAnti na tathA'nyatretyAdivicAro | rahovRttyA kRtaH sannAntaralocanamalApanodako bhaviSyatItibodhyaM, nanu vayaM suhRdbhAvena pRcchAmaH-arhanti pUjAsatkArAdikamato'rhanta iti nAmavyutpattyApi pUjA siddhyantI bhAvatIrthakaramAdAyaiva sidhyatIti, tasyaiva dharmopadezAdiSu sAmarthyAt , na punaH sthApanAIto'pi, tassAcetanarUpatvAditi cecciraM jIva, etAvatA'pi bho lumpaka! tava mataM tu jalAalyeva saMpanna, tatrApi puSpAdivirAdhanADI GookGOOGHOR HORRONOHOROHORORDIOHOROHOR // 72 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 73 // SHONGHONEYONGOING DIGHONG kArAt kiJca - bhAvArhataH pUjAGgIkAre sthApanArhataH pUjA'vazyamabhyupagataiva, 'sAkSAtsAdhanatAbAdhe paramparAmAdAyaiva pratyayaparyavasA nA' ditinyAyAd dezakAlAdivyavahitAnAM tIrthakRtAM hi pUjA sthApanAdvAraiva syAt, tIrthakaraviSayaka dhyAnAvalambanahetoranyasyAsaMbhavAt, loke'pi rAjAdhikRta puruSasevA rAjasevAto'pyadhikaphaladAyinI dRzyate, ata eva bahUn janAn samudAyIkRtya sAkSAttIrthakaracandanapUjAdinA kenApi saMghapatibirudaM na prAptaM prAptaM ca zrIzatruJjayAdiyAtrAvidhinA bahubhiH, sampratyayapi prApyate ceti tavApi sammatam, ataH kathaMcitsAkSAt tIrthakara pUjAtaH sthApanAItpUjA balIyasI, nahi yathA sthApanA'rhatpUjA bahuvittavyayAdisAdhyA tathA bhAvArhato'pi, bhAvArhatsthApanArhatoH pUjAvidhyorvisAdRzyAd, atra bahu vaktavyamapi prAyaH pratItameva, yaccoktamacetanatvAditi tadavAcyaM bAlaceSTitamavagaMtavyaM, yato'bhISTaphalaprAptau caitanyAcaitanya vicAro'kiJcitkara eva, "cintAmaNyAdayaH kiM na, phalantyapi vicetanA ?" iti (vIta-stotra) vacanAccaitanyarahito'pi cintAmaNiryathA'bhISTaphaladAtA na tathA caitanyabhAgapi durgataH, tasmAdvastUnAM vaicitryamavagamya sammohaH tyAjyaH, kathamanyathA ekenApi sauvarNikena vikrItena manujazataM bhojyate, na punazcaitanyabhAjA kITikAkoTyApi vikrItayA eko'pi manujaH, AstAmanyat, satyapi caitanye tagrAhako'pi kopi na milati, tasmAdabhISTaphalaprAptau caitanyAcaitanyavicAralakSaNo'sthijhukU lumpakamukhAGgaNa eva krIDan virAjata iti / nanu arhanti pUjAsatkArAdikamityarhanta iti zabdavyutpattirnAsmAkamabhISTA, kiMtu "aThThavihaMpi a kammaM aribhUaM hoi savvajIvANaM / taM kammaariM haMtA arihaMtA teNa vuccati / / 1 / / tti (Ava - 920-2553) vacanAt aSTakarmArihananAdarihantAra itivyutpacyA kathaM pUjA siddhyatIti ceducyate, evamapi sutarAM pratimAprAsAdAdipurassarameva pUjAyAH siddheH, tathAhi - aSTakarmArihananamapi karmaNAmaritvena parijJAnAdaparijJAnAdvA ?, dvitIyavikalpe'ndhayuddhamivApadyate, na jJAtakarmArisvarUpa kamarihana nArthatve pUjAdi // 73 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArika nArthatve pUjAdi zrIpravacana- staddhananAya samartho bhavati, mithyAdRzAmapi kevalajJAnotpattiprasaGgAt , nahi loke'pyannAto'rihantuM zakyate,tasAdAdyo vikalpo'naparIkSA | vadyaH, tathA ca prathamaM jJAnAvaraNIyAdikarmaNAM prakRtisthitirasapradezairbandhakharUpamavagantavyaM,tata evodayodIraNAsattA bhavanti, karmaNAM 8vizrAme | hi bandhaH kAraNamantareNAsaMbhavIti kAraNaM jJAtvA tato nivRttaH punastathAvidhakarmabandharahitaH kRzIbhUtAni prAcInakarmANi hantuM za-| I74|| knoti, na punaH pratisamayaM karmapudgalaniSekahetUna karmabandhakAraNAni sevamAno'pi, nahi balavAnarihantuM zakyata iti lokoktirapi, karmabandhakAraNAni tvevaM-matyAdijJAnasya sAdhvAdInAM jJAninAM pustakAde nasAdhanasya pratyanIkatAnivanopaghAtAtyAzAtanAdimimAnAvaraNIyadarzanAvaraNIyalakSaNaM mUlaprakRtidvika badhnAti, gurubhaktikSAntikaruNAvratayogakaSAyavijayadAnAdibhiH sAtavedanIyakarma | badhnAti, etadviparItastu asAtamiti 2 bhavahetorunmArgasya mArgatvena dezanA muktipathasya jJAnadarzanacAritralakSaNasthApalapanamityAdimiH devadravyavinAzAdarhatsAdhucaityasaGghAdipratyanIkatayA ca darzanamohanIya karma bannAti, tIvrakaSAyanokaSAyAdyudayAcca cAritramohanIyamiti 4 mahArambhAdiyukto vratarahito narakAyurbadhnAti, unmArgadezanAmArganAzanAgaDhahRdayamAyAkuzIlatAsazalyatAdimistiryagAyurvanAti, prakRtyA'lpakaSAyo dAnarataH zIlasaMyamarahito madhyamaguNavAn manujAyurvanAti, sarvadezaviratibAlatapo'kAmanirjarAsamyaktvAdimirdevAyurvadhnAti 5 mAyAgauravAdirahitaH zubhanAma, tadviparItastu azubhanAmakarma badhnAti 6 guNaprekSI mAyAdirahito'dhyayanAdhyApanAdiruciruccairgotraM banAti, tadviparItastu nIcairgotramiti 7jinapUjAdivighnakaro hiMsAditatparo'ntarAyakarma badhnAti 8, yadAgamaH-"duviho a hoi moho"tti (188 ni0) AcArAGge lokavijayAdhyayananiyuktigAthAvyAkhyAne, mohanIyakarma dvidhA bhavati-darzanamohanIyaM cAritramohanIyaM ceti, baghnahetodvaividhyAttathAhi-aIsiddhacaityatapaHzrutagurusAdhusaGghapratyanIkatayA darzanamohanIyaM karma bannAti, yena KOUGHOROHORGHOSHONGKONG // 7 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme 110411 DINGHONGHONGHOIGOINGHONGKONGH cAsAvanantasaMsArasamudrAntaH pAtyevAvatiSThate ityAdi zrIAcArAGgaloka vijayAdhyayanaTIkAyAM, tathA tatraiva patradvayAntare - " paDiNIyamaMtarAopaghAta tappaosa niNhavaNe / AvaraNadugaM bhUo baMdhai accAsaNAe a // 1 // bhUANukaMpavayajogaujjuo khaMtidANa gurubhatto / baMdhai bhUo sAyaM vivarIe baMdhae iaraM || 2 || arahaMtasiddhaceiatavasu agurusNghsaahupddinniio| baMdhai daMsaNamohaM anaMtasaMsAriNo jeNa || 3 || tivvakasAo bahumohapariNato rAgadosasaMjutto / baMdhati carittamohaM duvihaMpi caritaguNaghAI ||4|| micchAdiTTi - mahAraMbhaparigaho tibvalohanissIlo / nirayAuaM nibaMdhar3a pAvamaI roddapariNAmo || 5 || ummaggadesao magganAsao guuddhhiaymaailo| sadasIlo a sasallo tiriAuM baMdhae jIvo || 6 || pagatIha taNukasAo dANarao sIlasaMjamavihUNo / majjhimaguNehiM juco maNuAuM baMdhae jIvo ||7|| aNuvayamahavvaehiM bAlatavo'kAmanijjarAte a / devAuaM nibaMdhai sammaddiTThI u jo jIvo // 8 // maNanayaNakAyarvako mAtillo gAravehiM paDibaddho / asuhaM baMdhai NAmaM tappaDivakakhehiM suhanAmaM ||9|| arahaMtAisu bhatto suttaruI payaNumANa guNapehI / baMdha uccAgoaM vivarIe baMdhae iaraM ||10|| pANavahAisu ratto jiNapUAmokakhamaggavigdhaparo / ajeti aMtarAyaM na lahati jeNicchiaM lAhaM || 11||" ityAdi zrIAcArAGgaTIkAyAM (patra 95) lokavijayAkhyAdhyayane, naca sUtrAtiriktaM nAsmAbhiH siddhAntatayA'bhyupagamyate itivAcyaM, niryuktyAdisahitasyaiva sUtrasya siddhAntatayA prathamavizrAme sthApitamagre vyavasthApayiSyamANatvAt tvadabhyupagamasyAsmAkamazrAvyatvAt, nahi dRgvikalAbhyupagatacandrAdidarzanAbhAvastaditaralokasya sammataH, kiMca- AstAM TIkA, sUtrasthApi tavAbhyupagamo'sti na vA 1, asti cetkathaM na TIkAniryucyAdInAmapi yataH sUtra eva " suttaM paDucca tao paDiNIA paM0, taM0-suttapaDiNIe atthapaDithIe tadubhayapaDiNIe "tti / / ( 338 maga0 sthA0 208) zrIbhagavatyAdau pratItameva, tatra sUtraM vyAkhyeyaM, artha HONGOLOHOONG kamariha nArthatve pUjAdi // 75 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamorihana zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 76 // nArthatve pUjAdi stadvyAkhyAnaM niyuktyAdistatpratyanIkatA-tadaniSTAcaraNe tatparatA, sA ca lumpakamAzritAnAM yuktaivetirUpeNa svIkAryatayA sammatA utAnantasaMsAraparibhramaNahetu sAkamucitetyevaMrUpeNa parihAryatayA sammatA?, Adye'smadvilakSaNasya lumpakasya niyuktyAderanabhyupa| gamo yukta eva, nadyetAvatA'smAkaM kiMcidaniSTaM, tadIyakulasyaiva tathA svabhAvatvAt , pAyasaM parityajya viSThAmizraM kacavarAdikaM bhakSayati gartAzUkare mahatAmapi khedAnutpAdAna , dvitIye'smAkamiva tavApi niyuktyAdikaM siddhAntatayA sammatameva siddhaM, tathA cAcArAGgaTIkAyAM caityAdikapratyanIkatA mahApApahetutvena varNitA, tatpUjAdhupaghAto'pi dIrghasthitikamithyAtvamohanIyakarmabandhahetutvenAnantasaMsAritvApAdaka ityuktaM, tatparihAreNaivArihantRtvasiddhau siddhA prAsAdapratimApUrvakameva jinapUjeti, kiMca-caityAdimahotsavanimitvaM pravacane'mAyudghoSaNaM pratItaM, yadAgamaH- "davvavimokkho nialAiesu khittaMmi cArayAIsu / kAle ceiamahimAiesu amaghAyamAIu - | ||1||"(258)tti zrIAcArAGge vimuktyAdhyayananiyuktI, etadvattyekadezo yathA-kAlavimokSastu caityamahimAdikeSu kAleSvamAghAtA| dighoSaNApAdito yAvantaM kAlaM mucyate yasmin vA kAle vyAkhyAyate so'bhidhIyate itizrI AcA0 TIkAyAM,atraivaM vicAraNIyaM-yadi | caityAdimahimA pAtakaM syAttarhi tadarthamamArighoSaNaM vyartha syAt , nahi ko'pyudvAhAdimahotsaveSvamArighoSaNaM kArayan zrutaH zrUyate | vA, kiMca-jainapuNyamahotsavamantareNAmArighoSaNAdyasaMbhavAd , AstAmanyad, anyatIthikAnAM yAgAdyutsaveSu bahudravyavyayasaMbhave'pya| mArighoSaNavArtA tu jainaprAsAdapratimApratiSThAdyutsavadineSu tathA paryuSaNAparbAdiparvaskhevopalabhyate, tassAccaityAdimahotsavA dharmacakravarttigRhe jAyamAnAjagajIvAnandahetavo'pi mohataskarAvaSTambhagiridarIkalpe lumpakagRhe mohAnucarANAM lumpakAnAM zokahetavo dRzyante, tasmAdyatrAmArighoSaNaM tajjainamahotsavAdi bodhyaM, kiMca-caityasaGghAdipratyanIkatA mahApApamiti parivAnAbhAvena tyAgasyaivAsaMbhavAd, // 7 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IONS ONGHONDORE zrIpravacana 110011 yadAgamaH- "paDhamaM NANaM tao dayA, evaM ciThThai savvasaMjae / aNNANI kiM kAhI? kiM vA nAhIa cheapAvagaM 1 / / 1 / / " (41) ti parIkSA dazavai0, tatparijJAnaM gurvAyattaM, yadAgamaH - " succA jANai kallANaM, succA jANai pAvagaM / ubhayaMpi jANaI succA, jaM cheaM taM samAyare // 1 // " 8 vizrAme (42*) tti atra zrutvetyuktaM, na punaH pustakAdiSu dRSTvetyapi, gurupArzve zravaNaM ca vinayAdinA bhavati, vinayena yacchratamavApyate tatsUtraniryuktibhASya vRttiprakaraNAdibhiH samuditameva, anyathA bahuzrutatvAsaMbhavAd, yadAgamaH "jahA se sAmAi ANaM, kuThAgAre surakhie / NANAdhaNNasaMpuNNe, evaM havai bahussue || 1 || " ( 352) tti zrIuttarAdhyayane bahuzrutapUjAdhyayane, etadvyAkhyAnaM yathA - samAja:samUhastaM samavayanti sAmAjikAH- samUhavRttayo lokAH, keSAM 1 - koSThA - dhAnyapalyAsteSAmagAraM - tadAdhArabhUtaM gRhamupalakSaNatvAdanyadapi prabhUtadhAnyasthAnaM tathA suSThu - prAharikapuruSAdivyApAraNadvAreNa rakSitaH - pAlito dasyumUSikAdibhyaH surakSitaH, sa ca kadAcanAparipUrNaH syAdityAha - nAnA - anekaprakArANi dhAnyAni - zAlimudgAdIni taiH pratipUrNo bhRto nAnAdhAnyapratipUrNaH, evaM bhavati bahuzrutaH, so'pi sAmAjikAnAmiva gacchavAsinAmupayogibhirnAnAdhAnyairivAGgopAGgaprakIrNakAdimedaiH zrutajJAnavizeSaiH pratipUrNa eva syAt surakSitazca pravacanAdhAratayA, yata uktaM- "jeNa kulaM AyataM taM purisaM AyareNa rakhijA" ityAdi, athavA gurusamIpe zravaNaM tridhA bhavati - sUtramAtrArtha zravaNaM niryuktimizritazravaNaM niravazeSazravaNaM ceti, yadAgamaH - " suttattho khalu paDhamo bIo nijjuttimIsio bhaNio / taio a niravaseso esa vihI hoi aNuoge // 1 // " (1 - 90, 3 - 24 ni0, 12-94)ti bhagavatyAdau, evaM sUtraniryuktibhASyavRttyAdyuktakarmabandhakAraNAni, caityasaGghAdyanukUlapravRttyA ca prAcInakarmArihananAdarihantAro babhUvAMso bhavanti bhaviSyanti ceti siddhAntavAdyabhiprAyeNApi nAmavyutpacyA jinapUjA, evaM jinazabdavyutpanyA'pi siddhyati jayati rAgAdizatrUniti jinaH, DHOONYOO HONGHOSHOHORONGHODOHOR nirvRti prakaraNa mAnyatA // 77 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimA prAsAda sidita zrIpravacana- tatra rAgadveSamohAdInAmupalakSaNAd jJAnAvaraNIyAdInAmapi puSTikAraNAni yAni caityasaGghA depratyanIkatAdIni tebhyo virata eva parIkSA | kRzIbhUtAna tAn rAgAdIn hantuM zaknoti, nAnyathetyapi jinapUjA niravadyaiva siddhA, evaM namaskAre zakrastavAdau ca yAvanti padAni 8 vizrAme jAtAni sarvANyapyanyo'nyApekSANi jinapUjAvyavasthApakAni, taddigdarzanaM tvevaM 'namotthu NaM arahaMtANaM bhavaMtANaM" ityatrAIvazabdena 78 // jakiM vAcyaM ? bhagavacchabdena ca kiM vAcyamityAdiprazne sati gurutvAnmaunIbhAvena tiSThati tadanukampayA bhoH zRNu! pUrvamarhacchabdena ail nAmAdimizcaturdA'pyahanamaskRtaH, agre ca vizeSato bhAvArhantaM pRthag namaskaroti bhagavaMtANamiti, tatra bhAvArhadbhavane prAguktA yukti vatAraNIyetyalaM vistareNa / iti lumpakamate mAtRkApAThakalpaM 'savve pANe tyAdisUtra pradarya prasaGgato lumpakAjJAnodbhAvanAya etatsUtrAnugatAH kAzcana yuktayo'pi darzitA itigAthArthaH // 34 // athAnantaroktagAthAnte yaduktaM 'teNaM taIsaNaM pAvaM'ti tAdRgvacanataH |kiM syAt / na syAca kuta ityaah| evaM niDaravayaNaM bhAsaMtassAvi takakhaNA ceva / kAlaNubhAvA jinbhAsaDaNaMpi na hoi sayameva // 6 // evaM-prAguktagAthoktaM niSThuravacanaM satAmavAcyamanAryavacanaM bhASamANasya lumpakasyApiravadhAraNe bhASamANasyaiva tatkSaNAdeva-tatkAla| meva samayAdikAlAvyavadhAnenaiva khayameva-paropakramamantareNaiva jivAzaTanaM bhavet , tadapi na bhavet , kuta ityAha -kAlAnubhAvAnneti, duSSamAkAlo hi mahApApAGkurANAmutsUtrabhASaNArUpANAM bhUmiriva, yataH pAtakaM hi kalikAlasaMbandhyeva kavimirvarNitaM, yaduktaM-"mA paptacaptibhAvAtkalikalilabharAkrAntamatyantametat , pAtAlApArapaGke tribhuvanabhavanaM draagitiivaavdhaary| tvaSTrA'vaSTambhanArtha pracurabharasahau | nirmamAte yadaGgI, vajrastambhAvivAsau nikhilasukhakhanIrvo vidhattAM yatInda // 2 // itizrIjinazatake, yadi duSSamAkAlo nAbhavi RONGKONGHAGROGHONGIG SADITOOOGHOGOOHOUGHOUG // 78 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 79 // pratimAprAsAdasiddhiA DOHOUGHOUGHONGE pyacarhi tathA vacanaM bruvata eva tatkAlaM jihvaacchedo'bhvissyditigaathaarthH||66|| atha lumpakoktamasaMbhavIti darzayitvA tadiSTApattimudbhAvya praznayabAhajiNapUA jIvavaho pAvaMti a neva katthaI sunniaN| jai evaM tA guNaM jiNapaDimA keNa nimmaviA? // 66 // jinapUjA tAvajIvavadhaH pApamiti ca kutracita-kkApyAgame lokokyA vA naiva zrutaM, zrutaM nAstyeva, iSTApatimAha-yadyevaM prAguktaM 'tA' tarhi nUnaM-nizcitaM jinapratimA kena nirmApiteti praznasUcikAyA gAthAyA arthH||16|| atha lumpakAbhiprAyataH parizeSeNa yatsaMpanaM tadAha___No aNNautthiehiM na ya iMdiaahiehiM nimmviaa| naya jiNadhammaTThIhiM nikAraNakajasaMpattI // 17 // ___'anyatIrthikaiH' zAkyAdibrAhmaNaparyantairnirmApitA no, anyatIrthikA hi prAyo jainadveSiNaH kathaM tatpratimAM kArayantIti tavApi | sammataM, 'na cendriyArthikairapi yata indriyArthAH sAkSAtparamparayA vA bhavanti, sAkSAcchabdasparzAdayaH paramparayA tu hiraNyAdayaH, ubhayathApi jainaprAsAdAdasaMbhavinaH, saMbhave vA tadarthanA mithyAdRzAM mlecchAdInAmapi tannirmApaNaprasakteH, ato'kizcitkara evAyaM vikalpaH, etadvikalpadvaye niSedhaH srvjnprtiitH| atha lumpakamatAbhiprAyeNAha-na ca jainadharmANibhirapi, jainadharmArthino hi jinAjJayA pravarttamAnAH "sabve pANA na haMtavvA" ityAdisiddhAntavacanAtkathaM prAsAdAdikeSu pravarttante, tasmAniSkAraNakAryasaMpattiH, ayaM |bhAvaH-prAsAdAdikaM kArya tAvatsarvajanapratItaM, kArya ca kAraNamantareNAsaMbhavIti jagatsthitiH, tatkAraNAni ca vikalpyamAnAni tridhA saMbhavanti, tatrAnyatIrthikA indriyArthinazca na saMbhavantIti sarvajanapratItaM,lumpakAmiprAyeNa tu jainadharmArthino'pi na saMbhavanti, tathA HONGKONGKOROSOHGHORI // 79 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA pratimAprAsAda 8 vizrAme // 8 // ca niSkAraNakAryasaMpattirasaMbhavinItyananyagatyA lumpaka evAnAryavAgitigAthArthaH // 67 // atha prakArAntareNa praznamAhajA evaM hariharapaDimAbhatto sivadhammio ya jinndhmmii| ahavA ubhayapabhaTTo puccheavvo a paDimariU // 68 // evaM-prAguktaprakAreNa hariharapratimAbhaktaH zaivadhArmika uta jainadhArmikazceti, caH samuccaye, athavobhayabhraSTaH-jainadharmazaivadharmavAdya iti pratimAripuH lumpakaH praSTavyaH, evaM prazne kRte lumpako mUkAbho bhavati ubhayapAzAd , ubhayapAzastvevaM-yadi bhaNati zaivadhArmika |eva haribrahmAdipratimAbhakto bhavati tadA jainadhArmiko jinapratimAbhaktaH, tadatirikto lumpako na jainadhArmikaH, atha bhaNati jaina dhArmiko hariharAdipratimAbhaktastarhi zaivadhArmiko'pi jinapratimAbhaktaH saMpadyeta, etacca sarvajanapratItibAdhitaM vaktumapyayuktaM, lumpakasya |ca hariharAdipratimArAdhanaM prasajyeta, anyathA tasyaivAjainatvApatterityubhayathA'pi pAza evetyananyagatyA hariharAdipratimAbhaktazaivava| jinapratimAbhakta eva jaino, nAnya iti siddhamitigAthArthaH // 68 / / atha punarapyananyagatyA prasAdhanAya praznamAha aha bahuvittavaeNaM kajjaM dhammassa dhammabuddhIe / kujjA nianiamagge maMdamaI kiMva tivvmii| // 69 // atheti paraM prati prazne, nanu bho lumpaka ! nijanijamArga-zaivajainAdimArge dharmabuddhyA bahuvittavyayena dharmasya kArya nijanija|mArge mandamatiH kuryAt kiM vA tIvramatiritigAthArthaH // 19 // atha prAguktaprazne prathamavikalpe'tiprasaGgamAha paDhamavigappo tuccho paccakakhaM jeNa micchpmuhehiN| jiNapAsAyappamuhaM No dIsai kAriaM kiMcI // 7 // 'prathamavikalpaH' nijanijamArge mandamatireva bahuvittavyayena-lakSAdisaMkhyAdravyavyayena dharmabuddhyA dharmakArya kuryAditilakSaNaH tucchA-asAraH, zrotajanasyApi karNazUlakalpaH, tatra hetumAha-'jeNaM'ti yena kAraNena mithyAzabdena mithyAdRSTayo cheyAH, mithyA FIDIGHIOIGHONGKONG // 8 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 81 // pUjAsiddhi HOGHOokAmanArAja dRSTipramukhaiH mithyAksamyagdRgmiArjinaprAsAdapramukhaM-jainaprAsAdazaivaprAsAdapramukhaM kiMcitkAritaM na dRzyate, ayaM bhAvaH-mandajainaijaiMnaprAsAdAH zaivaprAsAdA vA mandazaivairapi zaivaprAsAdA jainaprAsAdA vA kArayitavyAH bhavantItyatiprasaGgaH, te ca kApi kAritA na | dRzyante zrUyante ceti prathamavikalpo'kizcitkara itigAthArthaH // 70 // atha dvitIyavikalpasvarUpamAhabIe niamA titthaM jiNapaDimAnissina iaraMpi / jo jaMmi jaMmi magge tivvamaI taMmi so pujjo // 7 // yadi svakhamate tIvramatireva bahuvittavyayena dharmabuddhyA dharmakArya karotIti dvitIyavikalpastarhi niyamAjinapratimAnizritaM tIrtha-- jinazAsanaM, jinapatimAbhaktimadeva jainatIrthamityarthaH, na itaradapi-jinapratimotthApanayuktamapi tIrtha bhavet ,tatra hetumAha-'jo jamiti yo yasmin 2 mArge tIvramatiH syAttasmin mArge pUjyaH, jainapravacane tIvramatireva prAsAdAdikaM kArayatyataH sa eva tIrthe pUjyomAnyaH, tIrthapradhAno bhavatItyarthaH, ata eva bahuvittavyayena zatruJjayayAtrAdikArakaH saGghapatiriti virudamudvahati zrAvakavarge, mukhyatvAbhAve kathaM tatpatitvamitigAthArthaH // 7 // athoktaM mukhyatvaM gAthayaivAha. teNaM urjitAisu jattAkaraNeNa sNghvibiru| jattA bhattapaiNNappamuhesuvi puNNasaDDANaM // 72 // yena kAraNena sa tIrthapUjyo bhavati tenaiva kAraNenojjayantAdiSu, AdizabdAcchatruJjayASTApadAdayo'pi, yAtrAkaraNena bahuvittavyayena saMghasahitayAtrAkaraNena saGghapativirudaM labhata iti gamyam , api punararthe, yAtrA punarbhaktaprakIrNapramukheSu-bhaktaprakIrNakasArA| valIprakIrNakAcArAGganiyuktizatruJjayamAhAtmyapramukhe, apizabdAdadhyakSasiddhApi, puNyazrAddhAnAM prAcInapuNyodayAvAptabahudhanavyayaudAryAdiguNanidhInAM zrAvakANAmeva, netareSAmutsUtramArgapatitAnAmapi, yattu saMprati kecidutsUtramArgAzritA api zatruJjayayAtrAdikaraNena GROUGHOUSINGHORAISHNOISONG // 8 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAsihita bhIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 82 // GHOROROUGHOUGHOICROHOROR saGghapatitvamAtmanaH khyApayanti te tadIyasAdhvAdisamadAyasya tIrthAbhAsavata sApatyAbhAsA bodhyAH, tIrthAbhAsAzca samprati diga- | mbarAdipAzaparyantAH prasiddhanAmAno daza, teSAM cAbhAsatvaM kiMcitparyaSaNAdazazatake bhaNitaM bodhyaM, tatra bhaktaprakIrNake yathAniadavvamapuvvajiNiMdabhavAMvavavarapaiTAsu / viarai pasattha putthaya sutittha titthayarapUAsu // 1 // (27-306*) iti, AcArAGganiyuktiyethA-titthayarANa bhagavao pavayaNapAvayaNiaisaiDINaM / ahigamaNanamaNadarisaNakittaNasaMpUaNAthuNaNA // 1 // jammAbhiseanikakhamaNa caraNanANuppayA ya nivvaanne| dialoabhavaNamaMdaranaMdIsarabhomanagaresu // 2 / / aThAvayamujite gayaggapayae a dhammacakke a| pAsarahAvattaNayaM camaruppAyaM ca vaMdAmi // 3 // (8-333, 334, 335 ni0) itizrIAcArAGge darzanabhAvanAniyukto, etaTTIkA yathA-"darzanabhAvanArthamAha-'titthayara'gAhA, tIrthakRtAM bhagavatAM pravacanasya ca-dvAdazAGgasya gaNipiTakasya tathA prAvacaninAm| AcAryAdInAM yugapradhAnAnAM tathA'tizayinAM RddhimatAM-kevalimanaHparyAyAvadhimaccaturdazapUrvavidA tathA''marpoSadhyAdiprAptaddhInoM | yadabhigamanaM-gatvA ca namanaM natvA ca darzanaM tathA guNotkIrtanaM saMpUjanaM gandhAdinA stotraiH stavanamityAdikA darzanabhAvanA, anayA | hi darzanabhAvanayA'navarataM bhAvyamAnayA darzanazuddhirbhavatIti,iyaM gAthA etadvyAkhyAnaM ca lumpakamatanAzaheturiti vicintya prasaGgato'mihitam , atha prakRtasammatimAha-'jammAbhisea'gAhA 'aThAvaya'gAhA, tIrthakRtAM janmabhUmiSu tathA niSkramaNacaraNajJAnotpattinivvANabhUmiSu tathA devalokabhavaneSu mandareSu tathA nandIzvaradvIpAdau bhaumeSu ca yAni zAzvatAni caityAni tAni vande'hamiti dvitIyagAthAnte kriyeti, evamaSTApade tathA zrImadujayantagirI gajAgrapade dazArNakUTavartini tathA takSazilAyAM dharmacakre tathA ahicchatrAyAM pArzvanAthasya dharaNendramahimAsthAne, evaM sthAvarne parvate vairasvAminA yatra pAdapopagamanaM kRtaM, yatra zrIvarddhamAnamAzritya camarendreNo GORORGROPOROOHOROTOROSCOTO // 82 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 83 // SONGKONG<Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAsinika zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 84 // gurUparataMtA atyo vittIe aNNautthiAvikakho / nAraMbhaM'vahigicA jinnpvynndhmmkjesu|74|| gurupAratantryAttau-taTTIkAyAmanyatIrthikApekSo'rthaH nArambhamapyadhikRtya jinapravacanadharmakAryeSu, turgamyaH, na tu jainapravacane yAni dharmakRtyAni teSu ya ArambhastamapyaGgIkRtya "samve pANA bhUA" ityAdi sUtraracaneti bhAva itigAthArthaH // 7 // atha jainadAdharmAnuSThAnArambhamadhikRtya noktamityatra vyAyaiva samarthayannAha| taM natthi kiMci kajjaM havija jaM samvahA vayAbhAve / AyaM vayaM tulijjA lAhabhilAsitti vavahAro // 75 // tatkicitkArya nAsti-loke lokottare ca mArge tatkimapi kArya nAsti yatsarvathA vyayAbhAve sati syAt , yatkimapi mahadaNu vA | kArya kuvataH kAryAnusArI vyayo bhavatyeva, nAcAritAyA dhenvA dugdhAkAGkSI samIhitaphalabhAg bhaved , AstAmanyat . suvarNasthApi krayavikrayAdivyavahAre kaSopalasaMgharSaNAdinA kiMcin nyUnatvabhavanaM vikretrAdInAM sammatameva,na punastAvanmAtravyayabhItyA tathA| vyavahArAsaMbhavaH, saMbhAvitalAbhApekSayA tasyAlpatvAllAbho'pi tatpAte yAvAnavatiSThate tAvAneva sarvasammataH, tasmArika kartavyamityAha'Aya'ti lAbhAbhilASI-lAbhArthI AyaM-lAbhaM vyayaM ca-tadapagamaM tolayet-tulAyAmAropayet , tulAropitaM hi vastu guruladhvAdi| nirNayArUDhaM bhavati tathA'yamapi kiyAn vyayaH saMpannaH? kiyAMzcAyaH evaM cAyAdyayaH pAtyate yaduddharati tallAbho manyate, no cedubhayAbhAvaH, yadi mUlAdapi kiMcidAdAya yAti tadA mUlakSitiH, Adyo vikalpaH zobhano, nAntyo, tathaiva jagadvyavahArAdityamunA prakAreNa jagadvyavahAraH, ayaM bhAvaH-yathA vikretavyavastunaH SoDazo'zo lAbhastasyApi SoDazo'zo vyayaH, zeSAstu SoDazAMzasya paJcadazAMzA lAbhIbhUtAH svanirvAhahetava iti jagatpravRttiH,na punarlAbhAMzasthApi SoDazo'zo yAsyatIti bhItyA taLyApAro na ucitaH PROHOROPOKHOSHO // 8 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 85 // pRthivyAdyAraMbhasya ananyagatikutA HONGKONG HONOHOMGHOLOROROTOlikA evaM dharmAnuSThAnamAtre'pi bodhyaM, yato yAvatkAyikavyApArastAvadArambhAdisaMbhavaH, na ca tadbhItyA saMyamAdyanuSThAnamapi pariharttavya, tatrApyAyavyayatulanA karttavyA, nahi ko'pi suvarNaphalikAM kharazAnamAropya pAdonavidhAnAdinA parIkSate, mUlasthApi saMkSayAt , yattu all dharmAnuSThAne'pi svalpavyayAnalpAyAdivivecanaM tadane 'evaM jiNiMde'tyAdigAthAyAM digmAtreNa kariSyate iti gAthArthaH / / 75 / athA rambhAdisaMbhave mithyAkUtulyatAM parihatu gAthAmAha| paDisehia jIvavahaM je aNujANaMti taMpi paccakkhaM / te aNNautthiA khalu satithiAnaNNagai kajaM // 76 // ye jIvavadhaM pratiSidhya tamapi-jIvaghAtamapi pratyakSaM-sAkSAdanujAnanti-anujJAM dadati, na punarananyagatyArthApattyeti, te khalunizcitamanyatIrthikAH zAkyAdayo bodhyAH, yathA 'na hiMsyAtsarvabhUtAnI'ti bhUtavadhaM pratiSidhya 'pad zatAni niyujyante, pazUnAM madhyame'hani / azvamedhasya vacanAnnyUnAni pshubhitrimi||| rityAdi, khatIthikA-jainayatayastvananyagatyA kAryamupadizanti, ayaM bhAvaHkArya vavazyaM karttavyaM, prakArAntareNa ca gati sti, tasmAt tenaiva vidhinAyuktamiti jainAH kArya dharmAnuSThAnAdikaM bhaNanti, yathA'nantenApi kAlena durlabhaM manujAyuravazyaM rakSaNIyaM, tadvinA puruSArthAsAdhanAt , AyurapyananyagatyA bhojanAdividhinaiva rakSituM zakyate, | so'pi vidhistathA yukto yathA mRtaH san sugatau yAti, yaduktaM-"jAeNa jIvaloe do ceva nareNa sikhiacvaaii| kammeNa jeNa | jIvai jeNa muo saggaI jAi"zAti, sa cAhAro'bhakSyabhakSaNAdityAgenaiva yukto'nyathA sugatigamanAsaMbhavAd, bhakSyeNa zAlyAdinA'nyagatevidyamAnatvAcca, tatrApi niravadyenaivAnyagatervidyamAnatvAtsati sAmarthe sAdhuvRttyaiva speyaM, tatra cAvadyagandhasyApyabhAvAd, yadAgamaH-"aho jiNehiM asAvajA, vittI sAhUNa desiaa| mukkhasAhaNaheussa sAhudehassa dhaarnn||2||"tti dazavai0, ityevaMrUpe HOOOOOOOOOOOG // 8 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 86 // DIGHOSHOHINGYOGIKG NAnanyamatyA''rhatA janaiH pratIyamAnaM sakAraNaM kAryamupadizantItigAthArthaH // 76 // atha tathopadeze dRSTAntamAhajaha evaM cia pAyaM jalaMmi iccAivayaNarayaNAe / naiuttAro bhaNio na ya jalajIvevi hiMsijA // 77 // yathetyudAharaNopanyAse "egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kicce" tyAgamavacanAdekaM pAdaM jale ekaM cAkAze kRtvetyAdivacanaracanayA nadyuttAro bhaNito, jinendrairiti gamyaM, na punarjalaM viloDayanuttaret, jalAdijantUnAM bAdhAsaMbhavAd, evamapyuttaraNamananyagatyaiva sA caivaM pravrajitena sAdhunA naikatra stheyaM, kulAdipratibandhena bahudopasaMbhavAt, kiMtvavazyaM grAmAdiSu viharttavyameva, taccAntarAgatanadyuttAre satyeva syAt, tato nadyuttAro'vazyaM karttavyaH, tatra jantUnAM bAdhAheturayatanA pariharttavyaiva, yatanAlakSaNAyA anyagate vidyamAnatvAd, yadi nimnodakA nadI syAttadA'pi zanaiH zanairyatanayo taret, na punarayatanayA'pItirUpeNa nadyuttAro bhaNito dRSTAntatayA'vagantavyaH, na ca jalajIvAnapi hiMsyAdityevaMrUpeNa sAkSAdanyagatau vidyamAnAyAmupadizanti, anyatIrthikAstu 'na hiMsyAtsarvabhUtAnI'ti bhaNitvA'pi 'SaT zatAni niyujyante' ityAdisaMkhyAbhaNanapurassaraM jIvahiMsAM pratipAdayanti, tArkikA api hiMsAtvena pakSIkRtyAdharmAbhAvaM sAdhayanti, tathAhi -yAgIyA pazuhiMsA nAdharmasAdhanaM vihitatvAtsaMdhyAvandanAdivaditi, na caivaM jainapravacane viruddhavAditvamAstAmanyatra, prAyaH caityasAdhvAdipratyanIkeSvapi hiMsAbhASAyA anupadiSTatvAd, yadAgamaH- "sAhUNa ceiANa ya paDiNIaM taha avaNNavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiaM savvatthAmeNa vArei || 1||tti (242 upa. ) atra sarvabalaM - svaprANavyaparopaNaM yAvaditi vyAkhyAtaM yadyapi pulAka cakravarttisainyamapi cUrayedityAdyuktaM tatra kvacitsaGghAdikRtye sAmarthyaM darzitam, ananyagatyA ca kuryAdapi, paraM gatyantare vidyamAne tathopadezo na bhavati, kRte ca prAyazcittamatipattirapi, nanu yatra prAyazcittapratipattistatkathaM kriyate ceducyate, DIGHONGKONGHONGKONGHONEYONGHO pRthivyAdyAraMbhasya ananyagati kRtA // 86 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D zrIpravacana- saGghAdipratyanIkatvAnivAraNe bodhinAzAdanantarasaMsAritvamapi syAt , tathA kRte ca prAyazcittapratipacyA sulabhabodhitA mahAnirjarA pRthivyAparIkSA ceti tathA pravRttiyuktimatyeva, nanu tarhi jinopadezaH kathaM neti cetsAkSAttathopadezAbhAve'pi kathaMcittathopadezasyAbhISTatvAt , yathA dyAraMbhasya 8vizrAme ananyagati 1"avaNNavAI paDihaNittA bhavati"tti dazAzrutaskandhe sUrisaMpavarNanAdhikAre, etaccUrNiryathA-"jo avaNNaM vadati taM paDihaNNati"tti // 87 // kRtA tathA "avihikayA varamakayaM asUavayaNaM vayaMti gIatthA / jamhA pAyacchittaM akae guruaMkae lhu||1||"ti, atrAvidherupadezA|bhAve'pyakaraNApekSayA'lpaprAyazcittabhaNanena arthAt upadezaH saMpanna eva, evaM sAdhvyAdhupadrave kalpAyAmapi pazcendriyavyaparopaNAyAFalmananyagatireva zaraNaM, na punastatrAnyatIrthikavat hantavya ityAdhupadeza itigAthArthaH // 77 / / atha prAguktaM dRSTAntaM prakRte yojayati evaM jiNiMdapaDimApUApamuhaMpi dhammi kicaM / kAyavvaM kusalehiM bhaNai jiNo na uNa hiMsaMpi // 7 // evaM vihArakaraNe nadyuttArAdidRSTAntena jinendrapratimApUjApramukhaM dhArmika kRtyaM kuzalaiH-nipuNaiH karttavyamiti bhaNati jinaH-- arhan , na punahiMsAmapi, etAvanto'sumanto hantavyA ityAdirUpeNa hiMsopadezaM na ddaatiitykssraarthH| bhAvArthastvayaM-nadyuttAre dRzya| mAnAyAmapi jalAdijIvavirAdhanAyAM vihArakaraNe nadhuttAre ca yathA jinAjJA yathA vA varSAkAlaM sthitAnAmapi sAdhUnAM jJAnAdyartha grAmAnugrAmavihArakaraNe jinAjJA, yadAgamaH-"vAsAvAsaM pajosaviANaM No kappati niggaMthANa vA 2 gAmANuggAmaM duijittae, paMcahi ThANehiM kappati, taM0-NANayAe daMsaNaThyAe carittachayAe AyariauvajjhAe vA se visuMbhejA AyariauvajjhAyANa vA pahiA veAvaccakaraNAe"tti zrIsthAnAGge (413) tathA jJAnAdyartha zrAvakANAmapi satyAmapyananyagatyA jIvavirAdhanAyAM jinabhava| navidhApanAdi yAvanjinapUjAdiSu jinAbA, ananyagatistvevaM-mukhyavRttyA jinopadiSTaM sAdhumArga pratipattumazaktena dharma cikIrSaNA // 87 // OHORORIOROROLORDRO Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- parIkSA vizrAme // 8 // zrAvakeNa dharmastvavazyaM karttavya eva, sa cAnanyagatyA jinabhavanAdividhApanAdilakSaNo dravyastava eva, yadAgamaH-"akasiNapavatta- pRthivyAgANaM virayAvirayANa esa khalu jutto| saMsArapayaNukaraNe dabvathae kuuvdittuNto||1||"tti(aav0 bhA0)sa ca dravyastavaH pRthivyAdyArambha- dyAraMbhasya mantareNAsaMbhavItyananyagatyA tadArambho'lpavyayakalpaH, jJAnAdilAbhastu mahAlAbhakalpaH, nanu tatra jJAnAdilAbhaH kathamiticecchRNu, ananyagati kRtA caityanamaskRtinimittamAgatA hi sAdhavo dharmadezanAdikamapi prayacchanti, tato jJAnAdilAbhaH, pratimAdarzanAttIrthakarasmaraNenArdrakumAdevi jAtismaraNena vA darzanalAbhaH, cAritralAbhastu sAdhUpadezAjAtismaraNAdinA vA pratIta eva, atastatra pRthivyAdyArambho'lpaH, so'pi sadArambhatayA'STakAdau zrIharibhadrasUribhirbhaNitaH, yato gRhastho hyArambhaparigrahAdidhyAnakalita eva syAt , tatrApIndriyapoSanimittamArambho'sadArambho, jinapUjAdidharmadhyAnasaMyuktastu sadArambha iti svayameva paryAlocaya, AyavyayatulanayA jJAnAdilAbhAdyapekSayA pRthivyAghArambhasaMbhavaM pAtakamakiJcitkarameva,yastu pRthivyAghArambhapAtakabhItyA jinapUjAdikaM parityajati sa ca gadyANa| kavyayabhItyA merugirisannibhaM suvarNapulaM pariharatItibodhyam , etenAnanyagatyA'pyArambho na yukta iti zaGkApi vyudastA, yato yadi pratyAkhyAtasarvasAvadyAnAmapi sAdhUnAM jJAnAdyarthamananyagatyA pRthivyAdyArambho na pratyAkhyAnabhaGgahetuH, nadyAdyuttaraNAnantaraM punarmahAvratAropaNApatteH, kiMtu nirjarAheturiti jinAjJA, kathaM tarbapratyAkhyAtapRthivyAdyArambhANAM zrAvakANAM jinabhavanAdinirmApaNAdau pRthivyAdyArambhasaMkalpo nAnalpArthaheturapi, ata evAnyatrArambhavato jinopadiSTadharmakRtyeSvArambhAdivikalpo bodhibIjanAzahetuH, yaduktaM-"aNNatthArambhavao dhamme'NArambhao annaabhogo| loe pavayaNakhiMsA abohibIaMti dosA ya ||1||"(156)iti zrIharibhadra-15 // 8 // sarikRtapUjApaJcAzake, etadvRttiryathA anyatra-adhikRtasnAnAderaparatra-vividhadehagehAdikarmasvArambhavato bhUtopamardakAriNaH sato dehino Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAprati zrIpravacana- dharma-dharmaviSaye jinArcanAdinimittamityarthaH "aNArambhao"tti anArambha evAnArambhako-bhRtopamaIparihAraH, kimityAha-'anA parIkSA | bhogo' jJAnAbhAvo vartate, anAbhogakAryatvAdanArambhasya, athavA anArambhataH-anArambhAdanAbhogo'vasIyate, jJAnAbhAva eva hi mAdisiddhiA 8 vizrAme zAstrAnugato'pi jinArcanAdigata Arambho'kRtyatayA'vabhAsate, tathA 'loke' ziSTajane tanmadhya ityarthaH prvcnkhiNsaa-jinshaasnaa||89|| bAlAghA pUjAvidhAnApratipAdanaparaM jinazAsanam , anyathA kathamArhatAH zaucAdivyatirekeNApi jinaM pUjayantItyAdirUpA bhavati, sA | cAbodheH-janmAntare jinadharmAprApteH bIjamiva vIja-heturabodhibIjamityetAvanantaroktau doSau-dUSaNe bhavataH, cazabdo'nAbhogApekSayA samaccayArthaH, athavA doSAya bhavati-dharmAprAptilakSaNAya tadabodhibIjaM saMpadyata itizabdaH samAptau, tato dravyataH snAnena zuddhavastreNa jinapajA vidheyeti gaathaarthH|| itishriipshcaashkvRttau| nanu bhavatu zrAvakANAM jinapUjAvidhAnAdAvArambhaH, paraM pratyAkhyAtasarvasAvadyAnAM sAdhanAM tu pRthivyAdyArambha kathaM na pratyAkhyAnabhaGga iti ceducyate, jinAjJayA'vazyakavyatAmApanne sAdhUcite vihArAdikarmaNi yatanayA tadvidhAnaikacittAnAM sAdhUnAM bhAvataH pRthivyAdyArambhapariNAmAbhAvAvyata eva tadArambhaH, sa ca na pratyAkhyAna bhAhetaH, anyathA pratidharmAnuSThAnaM punaH punaH pravrajyoccAraNaM prasajyeta, tasmAdravyata ArambhAdiralpaleparajaHsparzamAtrakalpasthApAkRtiparyApathikApaThanamAtrasAdhyetikRtvA jinairIryAprathikApratikramaNaM nadyAdyuttArAdAvupadiSTaM, yadAgamaH-"hatthasayAdAgaMtuM gaMtuM ca mahattagaM jahiM ciddh'e| paMthe vA vaccaMte naisaMtaraNe pddikkmi||1||tti zrIAvazyakaniyuktI,niyuktyanaGgIkAre IryApathikAyA apyabhAvaH,niryativyatirikta satre nadyuttArAnantaramIryAyA anuktatvAt ,kiMca-yadi jinopadiSTadharmAnuSThAne'pyananyagatyA'pyArambhasaMbhave pratyAkhyAnabhaDakalpanApi kriyate tahiM sthUlaprANAtipAtaviratAnAM zrAvakANAmapyabrahmasevane "mehuNasabAruDho navalakkhe iNai suhamajIvANa"Ich // 8 // jAlamAROOGLkA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pUjAprati bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 90 // mAdisidira iti vacanAt trasavirAdhanAyA vidyamAnatvAtpatyAkhyAnabhaGgaprasaktI pravacane'tyantamAsamaJjasyamApayeta, tasmAdyatkicidetat na caiva| mabrahmasevAyAM trasavirAdhanApAtakamapi na bhaviSyatIti zaGkanIyam ,abrahmasevAyA apyadharmarUpatvena jinaiHpratiSiddhatvAd ,adharme ca kriyamANe yadyapyananyagatyA pratyAkhyAnabhaGgona syAttathApi tajjanyapAtakasyAvazyaM bhAvAt , paraM pratyAkhyAninAM samyagdRSTitvAvazyaMbhAvAt | pApakaraNe sazaGkitatvena tathAvidhakliSTapariNAmAbhAvAnmandAdhyavasAyAcAlpabandhaH, yaduktaM-"sammadichI jIvo jaivihu pAvaM samA| yare kiNcii| appo se hoi baMdho jeNa na niddhaMdhasaM kunni||||"tti, atra samyagdRSTitvena sAMsArikakRtyeSvapyalpo bandho bhaNitaH, kathaM | tarhi jinapUjAdiSvapi karmabandho'zubho vA bhUyAt vA bhavediti prasaGgato bodhyam , etenAnanyagatyArambhAdiH sarvatrApi na pApahetu bhaviSyatIti zaGkApi nirastA, dharmakRtyaratAnAM dharmamuddizya yatanayA tathA pravarttane dravyata ArambhAdyabhyupagamAt , nanvevaM pazuvadha| mantareNa yAgAdyasaMbhavAdananyagatyaiva pazuvadhe siddhe jinapUjAtulyataiva yAge'pIticenmaivaM, tatrAnanyagaterevAbhAvAt , yato'nanyagatyA|'pyArambho dharmakRtyeSveva dravyArambhatayA'bhyupagataH, na punaradharmakRtyeSvapi, anyathA mRgAdivadhamantareNa mRgayAyA apyasaMbhavAt mRga| vadho'pi dravyavadhatayA'bhyupagantavyaH prasajyeta, tena dharme vastugatyA yo dharmaH sa ca sidhyan yadanAdAya na sidhyati tadananyagatyA | siddhaM bodhyaM, tacca jainapravacanAdanyatra na saMbhavatyeva, yataH zAkyAdiSu yAgAdikRtyAnAmapi vastugatyA na dharmatvaM, kuto'nanyagatirapi?, tathAhi-sarveSvapi dharmAnuSThAneSu pAramezvaraM dhyAnaM vIjAbhaM, tacca tadAkRtiparijJAnamantareNAsaMbhavItikRtvA jainapravacane jinendre vidyamAne tadraSTRNAM sAkSAtsaMparke jinendrazarIrameva jinendradhyAnahetuH, kAladezAdivyavadhAne ca tatpratikRtireva, sA ca pratimA prazasta| pArthivadravyamantareNAsaMbhavinyeveti tatpratimopayogitAvanmAtrapArthivagrahaNamananyagatyaiva siddha, pUjA'pi prazastasrakcandanAdisugandha PHONOROUGHOUGHORGHOOT // 9 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 91 AGHOUGHoGORORORORORSHORORO zubhavastujAtamantareNAsaMbhavinItyananyagatyaiva puSpAdisacittadravyopayogaH, na ca tathA yAge pazuvadho'nanyagatyA siddhaH, yataH sApajAprati pazuvadhaH kimabhISTadevatAmUrtyarthaM kiMvA tatpUjAdyartha uta sAMsArikasukhaprAptyarthamathavA devavizeSatuSTyartha mokSArtha vA ?, nAdyaH pratyakSa- mAdisidie bAdhAt , nahi ko'pi pazucarmAsthimAMsAdidravyeNAbhISTadevatAmUrti kurvANo dRSTaH zruto vA, kiMtu jainavat pArthivadravyeNaiva, nApi dvitIyastAdRgazubhAzucidravyeNa devapUjAyA asaMbhavAt tathA pravRtterapyabhAvAcca, hariharabrahmAdimRInAM pUjAyA api srakcandanAdinaiva dRzyamAnatvAt , nApi tRtIyo vikalpo jalpanAhaH, yAge hi sAMsArikasukhaprAptyartha kriyamANe mRgayAvadyAgo'pi saMpannaH, vyAdhena mRgayAyAM mRgAdivadho'pi sAMsArikasukhaprAptyarthameva kriyate, caturthe yasya devavizeSasya nimittaM hatA eva pazavastuSTihetavo bhavanti, | sa ca devavizeSo manuSyajAtiSviva devajAtiSu vyAdhacaNDAlAvadhamajanakalpaH, ata eva hariharadivAkarAdimUrtInAM purastAna pazuvadhasteSAmapi sammataH, tanmate'pi viSNuprabhRtInAM deveSaktatvAta , tasAttasya tuSTinimittaM hatAH pazavo mahAnevAdharmo'to yAgo'pi tajanyo | narakAdihetureveti kathaM tadartha hatAH pazavo'nanyagatyetyAdhukta samyag?, nApi paJcamo 'jyotiSTomena vargakAmo yajete'tyAdivAkyaireva yAgasya mokSasAdhanatvenAnabhyupagamAt , nanvAstAM yAgaH, paraM yathA'nyatIrthikaiH svasvAmimatahariharadivAkaralambodarAdidevAnAM prAsAdapratimApUjAdikaM pRthivyAdyArammeNaiva kriyate tathA jainairapi jinendrANAM prAsAdapratimApUjAdikaM vidhIyate, tathA ca ko'nayovizeSa iti ced aho bhrAntatvaM bhavataH, yato jinendramUrtirjinendravikalpena kRtA satI jinendrasmRtihetuH, hariharAdimUrtistu tadvika-2 lpanena nirmApitA teSAmeva smRtiheturityevaM mahatyantare satyapi vizeSAbhAvaM pazyasi, kiMca-vizeSAbhAvo'pi sarvaprakAreNa sAdhAduta caitanyarAhityapArthivadravyaniSpannatvapuSpAdipUjyatvAdilakSaNena kenacidanyatamena dharmeNa vA ?, Aye pratyakSabAdhAt , nAmA POOGHOROUGHORD Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pUjAprati mAdisiddhiA devatvena zraddhAnaM guruvAta kathamubhayeSAM sAmyAMmAtA makyApatteH paJcendriyatvama zrIpravacana- kRtyAdibhirbhedasyAdhyakSasiddhatvAd , dvitIye devanArakayorapyakyApaceH, vaikriyazarIrAvadhimacAdyanekadhamaiMH sAdhAva , tathA zaivajainaparIkSA yorapyaikyamApayeta. devagurudharmazraddhAnAnnAdibhojanavidhAnavastrAlaGkArAdiparidhAnAdyanekadhaH sAdharmyAt , nanu zaivAnAM hariharAdiSu vA devatvena zraddhAnaM gurutvena ca tApasabrAhmaNAdiSu dharmastu tApasAdhupadiSTahariharAdipUjAdyanuSThAnalakSaNaH jainAnAM cAIn devaH susaadhurmu||12|| rudharmazca kevalibhASita iti kathamubhayeSAM sAmyamiti cet ciraM jIva, atrApi kathaMcitsAmye'pi nAmAkArAdyanekadhamairbhede sati kutaH samatAgandho'pi, anyathA caturNAmapi sAdhvAdInAmaikyApatteH paJcendriyatvamanujatvasamyagdRSTitvAdyanekadhaH sAdhA ,evaM jagaddaravartinAM sarveSAmapi jIvAjIvAdivastUnAmanyo'nyaM kathaMcitsAdharmyasyAvyabhicArAdavivekApacyA jagadvyavasthAvilopaH prasajyeta, strItvAdidhamairbhAryAbhaginyoravizeSAta , tasAdAstAmanyatra, prAyaH sarveSAmapyaikye kathaMcinAmAdyaGkitenApi bhedAbhyupagamAt ,tatkathamiticecchRNu, zrImahAvIranandivarddhananRpayoH kulaM tAvadekameva, paraM tatra zrInandivarddhananRpasya kulaM jJAtakSatriyanAmakaM gotraM ca kAzyapamityAdi, tathA zrIneminAthakRSNavAsudevayoH kulaM harivaMzo gotraM ca gautamanAmnetyAdi saMkathayA zravaNe ca mahAphalAdi kimapi kvApi noktaM. tadeva kulagotrAdikaM zrIvIraneminAmAGkitaM mahAphalaheturbhavati, yadAgamaH-"taM mahAphalaM bho devANuppi! tahArUvANaM arahaMtANaM nAmagoassavi savaNatAe, kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNanamasaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe"tti zrIaupapAtiko pAGge (lokanirgamAdhikAre) atraivaM vicAraNIyam-aho dhanyamidaM gotraM yasmin bhagavAn zrImahAvIraH samutpanna ityAdirUpeNa vacomijarAzravasevyanekajanasamUhAkulamapi kulaM prazaMsitaM, yadi mahAphalaheturbhaNitaM tarhi tIrthakaranAmAkArAdisaMyuktA tIrthakarasmRtihetuzca jina pratimA kathaM na mahAphalaheturiti netre nimIlya paryAlocyaM, kiMca-lumpaka eva rahovRttyA praSTavyaH-bho lumpaka ! citralikhitavRkSa DOOOLGROGHOUGHOUG Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 9 // pUjAprati. mAdisiddhiA OSHONNOLOGHORGROROLOjAnA vRSabhayoSittIrthakRtAM rUpANi pazyatAM vRkSAdayaH khakharUpeNa sthitA smRtigocarIbhavanti na vA, nAntyaH, pratyakSabAdhena vaktumazakyatvAt , prathame vikalpa catvAryapi vRkSAdirUpANi krameNa catvAro'pi sAdhavaH pazyantaH karmabandhamadhikRtya sadRzA eva bhaNyante uta visadRzA vA ?, prathame jagadvyavasthAbhaGgaH, bhaginIbhAryAdau sadRzabuddhyA pravRttau sarve'pi padArthA ekarUpatAmApanA bhaveyuH, tacca AbAlagopAGganAdInAmapyasammatam , atha visadRzA iti dvitIyavikalpazcetsiddhaM naH samIhitaM, yatastatra vaisadRzye bIjaM tAvat tattadvastUnAM smRtireva, tathA ca yad yadvastu yasya yasya vastunaH smRtihetustattadvastu kathaMcittadvadeva bodhyaM, yathA sAkSAt sarAgadRSTyA nArInirIkSaNaM pApaM tathA citralikhitanArInirIkSaNamapi pApaM, taddarzanAttatsmRteH sarvajanapratItatvAd , ata eva sAdhUnAM citralikhi| tanAryA api nirIkSaNaM niSiddhaM, yadAgamaH-"cittamittiM na nijjhAe, nAriM pA sualNki| bhakkharaMpi va daThThaNaM, dihiM paDisamA. hre||1||"tti (398*) zrIdazavai0, kiMca-yathA citralikhitanAryA nArIsmRtirna tathA vRkSAdInAM tIrthakRtAM vA smRtirbhavati,khAnubha|vabAdhAd, evaM tIrthakarapratimAdarzanAnna nArIprabhRtInAM smaraNaM, kiMtu tIrthakRtAmeva, tadapi yadi lumpakasyAniSTaM tarhi niyamAtIrthakareNa | saha vairitvameva bodhyaM, sati vA mitrIbhAve mitrasmRtihetUnAM punaH punarabhyAsaviSayIkaraNAhatvAd , yaduktaM-"durjanavibhavavipattipriyajanasaMdezitAni vAkyAni / kathitAnyapi kathaya sakhe! punarapi tAnyeva tAnyeva // 1 // " ityetena kASThamayyAH striyAH kimapatyotpattibhavedevaM jinapratimAyA api dharmo bodhya ityAdyasaMbaddhavAkyaM vadan mukhariDhuMmpako nirasto bodhyaH, sarvasyApi vastunaH kvacidaMze sA|marthyAbhAve'pi sarvatra sAmarthyarAhityameveti niyamAbhAvAta , kanakakAminyAdiSveva vyabhicArAta, nahi kanakaM kAminIvatkAryakAri sthAnavA kAminI kanakavaditi khasAdhye kArye cobhayorapi sAmarthyam , evaM citralikhitanArI sAdhAnArIvatkAryakAriNI na // 93 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 94 // DESHONOHOTOHOR OUGHOUT SHOW syAt sAkSAnnArI ca citralikhitanArIvAditi, nanu citralikhitA nArI sAkSAnnArIvatkAryakarI na syAttadyuktaM paraM sAkSAnnArI citra| likhitanArIvat kAryakarI na syAt tatkathamiti cecchraNu, citralikhitA hi nArI harSazokAdirahitA bhojanaparidhAnAdikamanicchantI sthirabhAvApannA gRhAdizobhAhetuH kuzIlajanasakAzAdapyazaGkanIyA cetyAdirUpA, na caivaM sAkSAnnArIti, evaM jinapratimA'pi dharmopadezAdAvasamarthApi pratisamayapuNyaprakRtibandhanidAna tIrthakRtsmRtihetuH yAdRcchikasamaya darzanArAdhanapUjAdiviSayaH bhAvajinApekSayA bahuvidhavidhyArAdhanIyA ca, yataH zakrAdayo'pi jinajanmotsavAdau aSTAhikAmahastu nandIzvarAdAveva kurvanti, na punaH sAkSAttIrthakarasamIpe'pIti, tasmAdyadvastu yena svarUpeNa yasya kAryasya hetustattathaiva zraddheyaM, na punarvaiparItyamudbhAvyodbhAntAH karttavyA mugdhajanA itigAthArthaH // 78 // atha lumpakaH zaGkate - na nahauttAro khalu saMkhAniao a iriasaMjutto / pUA tavvivarIA aha ANAtullayA tattha 1 // 79 // nanu bhoH nadyukttAraH khalu nizcitaM saMkhyAniyataH, yadAgamaH- " No kappara NiggaMthANa vA 2 imAu uddiThAo gaNiAo vitaMjiAo paMca mahaNNavAo mahAnadIo aMto mAsassa dukkhutto vA tikkhuto vA uttarittae vA saMtaritae vA, taM0- gaMgA ? jauNA 2 saraU 3 erAvatI 4 mahI 5" (1 12-4, 2-4-28) iti sthAnAGge (412) etadRzyekadezo yathA "no kappar3a" ityAdi, asya ca pUrvasUtreNa sahAyamabhisaMbandhaH - pUrvasUtre kevalinirgranthagataM vastUktamiha tu chadmasthanirgranthagataM taducyate, ityevamasyArAdgarbhasUtrAdanyeSAM ca saMbandhinAM no kappara ityAdInAM vyAkhyA sukaraiva, navaraM 'no kappar3a' tti na kalpante- na yujyante, ekavacanasya bahuvacanArthatvAd, 'vatthagaMdhamalaGkAra' mityAdAviveti, nirgatA granthAditi nirgranthAH - sAdhavasteSAM tathA nirgranthInAM - sAdhvInAmiha prAyastulyAnuSThAnatvamubhaye DIGONGHONGKONGHOISONGS pUjAprati mAdisiddhiH // 94 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSASAmapIti darzanArtho vAzabdaH,'imA' iti vakSyamANA nAmataH pratyAsanA uddiSTAH-sAmAnyato'mihitAH yathA mahAnadya iti, gaNitAHpUjAprati8 vizrAme yathA pazceti, vyaJjitAH-vyaktIkRtA yathA gaGgetyAdi, vizeSaNopAdAnAdvA yathA mahArNavA iti, tatra mahArNava iva yA bahUdakatvAt mAdisiddhi // 9 // mahArNavagAminyo vA yAstA mahArNavA mahAnadyo-gurunimnagAH antaH-madhye mAsasya dvikRtvo vA-dvau vArau trikRtvo vA-trIn vArAn | uttarItuM-laGghayituM bAhujaGghAdinA saMtarituM-sAMgatyena nAvAdinetyarthaH, layitumeva, sakRdvottarItumanekazaH saMtarItumiti, akalpyatA cAtmasaMyamopaghAtasaMbhavena zabalacAritrabhAvAt , yata Aha-"mAsabhaMtara tini a dagalevA u karemANe"ti, udakalepo-nAmipramANajalAvataraNamiti, iha sUtre kalpabhASyagAthA-"imautti sutauttA 1 uddiSTha naIu 2 gaNiapaMceva 3 / gaMgAdi vaMjiAo bahudaya mahaNNavAo a5||1|| paMcaNhaM gahaNeNaM sesAvi u sahaA mahAsalilA" iti, pratyapAyAzceha-"ohAra magarAIA, ghorA tattha u saavyaa| sarIrovahimAIA,NAvateNA va ktthi||1||"tti, atra sUtre gaGgAdinadInAM mAsamadhye dvizastrizo niSedhAdekavArameva kalpetetyarthAtsaMpanna, so'pi nadyuttAra IsiMyuktaH, taduttArAnantaramIryApathikApratikramaNaM bhaNitaM, yadAgamaH "hatthasayAdAgaMtu gaMtuM va muhuttagaM jahiM ciThe / paMthe vA vaccaMte naisaMtaraNe pddikkmi||1||"tti,puujaa-jinpuujaa turadhyAhAryaH kusumAdimirjinapUjA tu 'tadviparItA' tasmAtnayuttArAdviparItA-vilakSaNA tadviparItA, saMkhyAniyameryApathikArahitetyarthaH, tana nadyuttAre pUjAyAM cAjJAtulyatA, yathA nadyuttAre pRthivyArambhasaMbhave'pi jinAjJA tathA jinapUjAyAmapItyevaMrUpeNa jinAjJAsamatA kathaM ?,na kathamapIti lumpkaashngketigaathaarthH||79|| atha pratyuttaramAhanaiuttAre iriA jaM taM sAhUNa sAhukappaThiI / annaha iriAjuggaM taM pAvaM kaha Nu saMbhavaI 1 // 8 // // 9 // THOUGHOREOGHOROGOjAlAmAla Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApatimAdisidi bhIpravacana-10 yamadyuttAre IryA-IryApathikI bhaNitA sAdhUnAM tatsAdhukalpasthitiH-sAdhvAcAraH, yathA hastazatAdAgatya gatvA ca yatra muhUrtakaM parIkSA jatiSThati tatreyA~ pratikramyaiva tiSThatItyAdi, anyathA yadi sAdhvAcAro na syAttarhi IryAyogya-IryApathikIlakSaNaprAyazcittakriyA-| vizodhyaM Nu vitarke kathaM saMbhavati !, na kathamapi, kiMca-lumpakAbhimate siddhAnte nadyuttAre kApIryApathikI noktA, kiMtu 'htths||96|| |yAdAgaMtu'mityAdi niyuktigAthA, sA ca tasya nAbhimatA, kathaM tatpratikrAntiryuktetIryAyuktirAlajAlakalpeti gaathaarthH||80|| atha tathAvidhapAtakasryApathikayA vizuddhirna bhavati, kuta iti hetumAhajaM ikkaM chajiavaho bIaM vayakhaMDaNAi mahapAvaM / taM jai iriAjuggaM iriAgaMdho'vi kaha gihiNo? // 8 // yad-yasmAtkAraNAdekaM pApaM SaDjIvavadhaH-pRthivyAdiSaDjIvanikAyaghAto nadyuttAre pratItaH,yaduktaM.-"jattha jalaM tattha vaNaM jatthabhAvaNaM tattha nissio aggii| teU vAUsahagao,tasA ya paJcakkhayA cev||1: "ti,dvitIyaM vratakhaNDanAdi mahApApaM sarvasAvadhaM trividhaM trividhena pratyAkhyAya jJAtvaiva nadyuttAre SaDjIvanikAyA hanyante iti vratavilopapAtakaM sarvajanaprasiddhaM mahApAtakaM bhaNyate, tadapi | yadi sAdhUnAmIryAyogyam-IryApathikAvizodhyaM tarhi dvAdazAnAmaviratInAM madhye jhapratyAkhyAtekAdazAviratarutkRSTasyApi zrAvakasya | jinabhavanAdi dravyastavodyatasya zrAvakasya kathamIryAgandho'pi-IryApathikIvArtA'pi, na zrotavyetyartha itigAthArthaH // 81 // atheryApratikrAnteH sthAnakamAha iriAvi irianiae kajje scittmaaisNghhe| kayavayabhaMgabhayAo puNovi iriaM pddikkmii||8|| IryApi-IryApathikyapi IryAniyate kArye-IyA pratikramyaiva yaddharmAnuSThAnaM vidhIyate tadIryAniyataM, yadvinA yantra bhavati tattena OUGHOUGHOUGHONGKONGHONGKONGS // 9 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 97 // SONGHONGKONGOONGTONGICHOKN niyatamitivacanAt tacca sAmAyikapauSadhacAritrAdyanuSThAnameva, IyAM pratikramyaiva tadvidhAnAd, yattu kecitkupAkSikAH sAmAyikamIyAM vinA'pyupadizanti te tu IryApathaSaTtriMzikAyAM sAmAyike'pi prathamameveryA yuktetivyavasthApanena nirAkRtA iti bodhyaM tatra varttamAnaH zrAvakaH sAdhurvA sacittAdisaMghaTTe-pRthivyAdisacitta mizradravyANAM saMghaTTe punarapIryA sAmAyikAdivatoccArAdau yA IryA tato'pyaparA IrSyA punarIryA tAM pratikrAmati, kuta iti hetumAha - 'kayavaya'tti kRtavratabhaGgabhayAt kRtaM yad vrataM dvividhaM trividhena pratyAkhyAnalakSaNaM sAmAyikapaupadhAdi trividhaM trividhena pratyAkhyAnalakSaNaM sAmAyikacchedopasthApanIyAdi cAritraM tasya bhaGgo-dezenAticAralakSaNastadbhayAt anAbhogAdinA sacittasparzAdau jAte aho asmagRhItavratAnAmaticAralakSaNaM mAlinyaM mA bhavatvityabhiprAyeNa tanmAlinyaprakSAlanAya jinopadiSTA IryApathikI pratikramyate, tathA ceryApathikAsthAnaM sAmAyikAdivratAnyeva, natu dharmAnuSThAnamAtre pRthivyAdyArambhAdAvapIti gAthArthaH // 82 // atha prakRte yojayitumAha , teNaM kaDasAmaio muNivva saDroti neva davvathayaM / kuNaittia jiNaANA na uNaM iarovi dhammarao // 83 // yena kAraNena sacittasparzamAtre'pi sAmAyikAdivratasyAticAro bhavati tenaiva kAraNena kRtasAmAyiko munivacchrAvako'pi dravyastavaM - puSpAdibhirjinapUjAM na karotIti jinAjJA, na punaritaro'pi - kRtasAmAyikAdatirikto'pi 'dharmarataH' jinendrabhaktyutsukaH, ayaM bhAvaH - sAmAyikAditratajighRkSuH parityaktasarvasacittavastukaH prathamamIyAM pratikramya kRtasAmAyikastadavadhikAlaM yAvatsacittasparzA| dirahita eva tadvratapAlako bhavati, jinapUjAcikIrSustu sacittapuSpAdivastU pAdAyaiva jinapUjAM karoti, tadvinA pUjAyA evAsaMbhavAt, prati kAryaM kAraNasya minnatvAt, tathA ca nadyuttArajinapUjayorjinAjJAmadhikRtya vaiSamyamudbhAvayan lumpako mUrkhAvadhimAtmanaH sUcayan OSHOHONGHONDHONGHONGKONGHE naghuttAra pUjayoH sAmyaM // 97 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA vizrAme // 98 // sAmyaM GHONORONORONOUGHOUGHOSH |bodhyaH, kiMca-dvividhatrividhapratyAkhyAnavAn kRtasAmAyikaH zrAvako'pyanAbhogAdinA sacittasparzAdijanyapAtakabhItaH sannIyA~ nayuttArapratikrAmati, lumpakastu yAvajIvaM trividhatrividhena jIvavadhAdi pratyAkhyAyApi mahApAtakamiti jJAtvA'pi jJAtvaiva mahIsadRzIM mahA pUjayoH nadImuttaran SaD jIvanikAyAn hatvA'pIryAmAtreNa tatpAtakazuddhiM bruvANo na lajjate iti mahAmUkhatAcihnamapItigAthArthaH // 83 // atheryApathikI hyAtmanaH zuddhikarA dharmamAtre kathaM na bhavatIti laukikalokottaradRSTAntAbhyAM zaGkAmapAkaroti- . . loevi gihapavese suijalaphAso na haTTapavise'vi / louttari sAmaie iriA na taheva muNidANe // 8 // loke'pi gRhapravezena zucijalasparza:-abhyukSaNaM sarvajanapratItaM, na haTTapraveze, cakAro gamyaH, na ca haTTe-ApaNe praveze'bhyukSaNaM | ko'pyupAdatte, yadyapyApaNo mahAmUlyapaNyAdibhRto mahAlAbhAdihetustathApi gRhapatiryathA gRhe pravizannabhyukSaNaM lAti na tathA ko'pyApaNe pravizanapIti laukikadRSTAntaH, tathA lokottare sAmAyike yathA IryA na tathaiva munidAne, yathA sAmAyikaM kurvannIyA~ pratikramyaiva na tathA munidAnaM kurvannapIti bhAva iti lokottaradRSTAntaH, dAAntikau tu jinapUjAnadhuttArau prakRtAvevetigAthArthaH // 84 // atha nadyuttArajinapUjayorjinAjJAmadhikRtya sAmye'pi kathaMcidbhedo na doSAyeti darzayituM dRSTAntAntarayuktaM gAthAyugmamAhaahavA jaha aMtevia bhoaNakiriAvi vivihvtthugyaa| jlsuirhiaa'rhiaaloavvvhaarsNvddiaa||85|| evaM jiNiMdadhammo ANAvisao'vi bhinnvihiviso| teNaM naiuttAre iriAna jinniNdpuuaae||86|| yugmN|| el athaveti dRSTAntAntaradyotakaH, athavA yathA vividhavastugatA azanapAnakhAdimaskhAdimavicitravastugatA bhojanakriyA ante'pi // 28 // AstAmAdau tadbhuktyanantaramapi jalazucivirahitA, caH samuccaye, arahitA ca-jalazucyanvitA ca lokavyavahArasaMpatitA, lokavyava-al GOOGOGHORG Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAAme // 99 // nadhuttArapUjayoH sAmyaM OLOROGROUGHOUGHOROHOTO hArAlopiketyarthaH, tathAhi-rAddhAnnAdikaM hi kizcidbhojyaM bhuktaM sadante jalenAvazyaM zucikarma karttavyameva, anyathA lokavyavahArabAhyo bhavet , kiMcicca tathAvidhakharjUradrAkSAdikaM tAmbUlAdikaM cAnte jalazucimantareNApi lokavyavahAravAneva syAd , ata eva mukhe | satyeva tAmbUlAdike pustakAdisaMsparzane paNDitaloke'pyanindyatA, rAddhAnnaM bhakSayan pustakAdisparzavAn pApAtmaiva bhaNyate,etadRSTAntena dAntikamAha-evaM jiNiMde'tyAdi gAthA, evaM-bhojanadRSTAntena jinendradharma AjJAviSayo'pi bhinnavidhiviSayaH, jinendrabhApito | dharmo'pyanekaprakAraH, kAryabhede hi kAraNe'pi bhedo'vazyaM vaktavyaH, ato bhinnabhinnakriyAsAdhya ityarthaH, tena kAraNena nadyuttArenadyuttArAnaMtaraM sAdhUnAmIryA bhaNitA, na jinendrapUjAyAM,cApyoradhyAhArAta ,naca jinendrapUjAyAmapi zrAvakANAmIryA bhaNitA, yuktizcAtra prAgeva darziteti bodhyaM, kiMca-kAraNAnAM sAdRzye kAryANAmapi vaicitryaM na syAditigAthArthaH // 85-86 / / athAjJAmantareNApi nadyuttAre yatpAtakaM tadIryApathikayaiva vizodhyamiti lumpakAbhiprAya tiraskurvanAhajai ANAniravikkhA iriA nipaannbaahsohigrii| tA muNidANe tIe sar3o suddho asuddhovi / 87 // yadi AjJAnirapekSA-jinendrAjJAmantareNApi kevalamIyeva 'nadIprANavadhazodhikarI' nadyuttAre yaH prANavadhaH sarvajanapratItastasya | zodhikarA-vizodhinanikA 'tA' tarhi munidAne-sAdhudAnAvasare dAnotsuko'nAbhogAdinA sacittasparzamAtreNAzuddho'pi zrAddha IyAM pratikramya zuddhaH saMpannaH ubhayorapi na doSAvaho bhaviSyati, yathA IryApathikyA pratyAkhyAtasarvasAvadyAnAmapi sAdhUnAM jJAtvA'pi nadIgatAnekajalAdijantUnAM ghAtenApi yatpAtakaM tadapyapAkriyate tarhi tayA gRhiNo'pyanAbhogenApi kiMcitsacittasparzamAtrajanyaM pAtakaM sutarAmapAkariSyate, nahi merugirirajo'panodakena jalena karkarAdigatarajo nApanIyate iti svymevaalocymitigaathaarthH||87|| GOOGOOGHOook Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nadyuttAra zrIpravacana parIkSA 8 vizrAma // 10 // pUjayoH sAmya GOOHOOHOTOHOROSHO lA aryApathavikalpaM nirasya saMkhyAniyamo'pi nirsynnaah| evaM naiuttAre saMkhAniamo'vi sAhukappaThiI / aNNaha kappavigappe chajiavaho keNa avahario ? // 8 // 'evaM' prAguktayuktyA yatheryA jinAjJA tathA saMkhyAniyamo'pi sAdhukalpasthiti:-jinAjhaiva, na punaH pAtakatvenetyAdi, anyathAyadyevaM na syAttarhi kalpavikalpe-dvivArAdiniSedheAdekavAraM kalpyo yo vikalpastatrApi SaDjIvanikAyavadhaH sarvasammato'pi kenApavAhato?,na kenApi,na ceryApathikI pratikrAntyA tatpAtakavizodhiritizaGkanIya,tathAbhRtasyApi pAtakasryApratikrAntyA vyapagame dvitIyAdivAre'pi tayA tadapagamaH sulabha eva, zeSaprAyazcittavidhInAM ca dttaanyjlitaapceritigaathaarthH||88|| atha saMkhyAniyame'tiprasaGgamAha ahavA desiarAiapakakhiacaumAsavAsapaDikamaNaM / saMkhAniayaM pAvaM pAvamae puNNamavi puNNaM / / 89 // saMkhyAniyamena yadi pAtakatvaM tarhi daivasikarAtrikapAkSikacAturmAsikasAMvatsarikapratikramaNAnAmapi pAtakatvaM syAt , teSA mapi saMkhyAniyatatvAt , tatrApi sAMvatsarikapratikramaNasya vizeSataH pAtakatvaM prasajyeta, yato mAsamadhye gaGgAdinadyuttAra utsaggata ekavAraM bhaNitaH sAMvatsarikapratikramaNaM ca saMvatsaramadhye ekavAramiti 'pApamate' lumpakamate puNyamapi-sarvapratikramaNevRttamamapi sAMvatsarikapratikramaNaM pUrNa pApaM bhveditigaathaarthH||89|| atha nadyuttArasyApyutsargeNa niSedhe satyapavAdena kalpyatA bhaNane lumpakamatAmibhiprAyeNa saMkhyAniyamo'kiMcitkara iti darzayannAha ussaggeNa niseho avavAeNeva kappaNijaM ca / dosuvi ANA tullA vayajuggaM aNNahA na have // 9 // utsargeNa niSedhaH "No kappati niggaMthANa vA 2 imAo uddiSTAo gaNiAo vitaMjiAo paMca mahaNNavAo mahAnaIo aMto DoooooootakoGOOG // 10 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 10 // pUjAnadhutArayorA jJAsAmya MOHOROHORIGHOOOO mAsassa dukkhutto vA tikkhutto vA uttarittae vA saMtarittae vA, taM0-gaMgA 1 jauNA 2 saraU 3 erAvatI 4 mahI"ti sUtreNApavAdenaiva kalpanIyaM, yathA 'paMcahiM ThANehiM kappaMti-bhataMsi vA dubbhikkhaMsi vA pavvaheja vA koi udaoghaMsi vA vujjhamANaMsi mahatA vA aNAyariehi"ti zrIsthAnAGge (412) atrotsargasUtravRttiH prAguktA, apavAdasUtrasya vRttiryathA-'paMce'tyAdi, bhaye rAjapratyanIkAdeH sakAzAdupadhyAdyapahAraviSaye sati 1 durbhikSe-mikSAbhAve sati 'pancahejati pranyathate-bAdhate antarbhUtakAritArthatvAdvA pravAhayet | kvacitpratyanokaH, tatraiva gaGgAdau prakSipedityarthaH 3 'udaoghaMsitti udakaughe vA gaGgAnadInAmunmArgagAmitvenAgacchati sati tena | plAvyamAnAnAmityarthaH 4 mahatA vA''TopenetizeSaH "aNAyariemu"tti vibhaktivyatyayAdanA:-mlecchAdibhirjIvitacAritrApahAribhirabhibhUtAnAmitizepaH, mleccheSu vA Agacchatsu itizeSaH, etAni puSTAlambanAnIti tattaraNe'pi na doSa iti / uktaMca-"sAlaMbaNo paDato appANaM duggame'vi dhArei / isa sAlaMbaNasevI dhArei jaI asaDhabhAvaM // 1 // AlaMbaNahINo puNa nivaDai khalio ahe duruttaare| ia nikAraNasevI paDai bhavohe agaahmi||2||"tti iti zrIsthAnA0 vRttI, atrApavAdataH paJcabhiH sthAnaistathAvidhanadhuttAre'pi doSAbhAvo bhaNitaH, tatra satyAmapi jalAdijIvavirAdhanAyAM jinAjJAyA atiriktaM kAraNaM kimapi na pazyAmaH, anyathA kalpyatvena vyapadezaH kathaM saMbhavet ?, cakArAt kAraNamantareNApi niSedhavidhyoH pravRttiH,yathA "No kappati niggaMthANa vA 2 imAo uddivAopaMca mahaNNavAo mahAnaIo gaNiAo vitaMjiyAo aMto mAsassa dukkhutto vA tikhutto vA uttararittae vA saMtarittae vA, taMjahA-10 gaMgA / jauNA 2 saraU 3 kosiA 4 mahI 5 // 27 // aha puNa evaM jANejA-eravatI kuNAlAe jattha cakiA evaM pArya jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA evaM ehaM kappati aMto mAsassa dukkhutto vA tikhuno vA uttarittae vA0 // 28 // iti bRhatkalpa DOHOSDORONGHORHOISRO Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA zrIpravacana-0 sUtre u0 4,atra vidhiniSedhayorubhayatrApyAjJA tulyA,yadyapyutsargAdapavAdo calIyAniti nyAyAdutsargApekSayA'pavAdo balIyAnuktasta- pUjAnayuthApi svasvasthAnayorjinAjJAmadhikRtya tulyataiva, yadi punarutsargasthAne'pavAdamapavAdasthAne cotsarga sevate tadA niyamAdanAcAravAneva, sattArayorA8 vizrAme jJAsAmyaM yata utsargApatrAdau hi vAmadakSiNanetrayoriva pravacanapravRttihetU, netre ca dve api svasva sthAnasthe eva zreyobhAjI, na punaH // 102 // parasthAnasthe apIti, anyathA yadyutsargApavAdayorAjJAmadhikRtya taulyaM nAbhidhIyate tarhi stavayugmaM dravyastavabhAvastavarUpaM na bhaved , utsargApavAdarUpayoH sAdhuzrAvakadharmayorekatarasthAnAjJAtvApatteritigAthArthaH // 10 // atha prAguktayuktyA kiM saMpannamityAha eeNaM paDiseho ahammabhAveNa dhammabhAveNa / vihivayaNaMti vigappA vayaNaM aNNANaviNNANaM // 21 // etena-prAguktaprakAreNa pratiSedhaH-amukaM na karttavyamuta nAdhikaM kalpate ityevaMrUpeNa yo niSedhaH so'dharmabhAvena-adharmatvena vidhivacanam-idamitthaM kartavyamityevaMrUpeNa yadbhAvavacanaM taddharmabhAvena-dharmatveneti vikalpAta-svayaM vikalpitabuddheryadvacanaM-bhASaNaM tad 'ajJAnavijJAnam' ajJAnasya-matyAdyajJAnasya vijJAnaM, yadvA ajJAnena vijJA ajJAnavijJAsteSAM kupAkSikeSTazrutAjJAnAbhyAsena paNDita| khyAtibhAjasteSAmityarthaH, ayaM bhAvaH-kupAkSiko jAnAti yadAgame niSiddhaM tadadharma eva, yacca karttavyatayopadiSTaM taddharma eveti tadajJAnamAhAtmyameva, pravacane tathAniyamAbhAvAditi gAthArthaH // 11 // atha yannipiddhaM tadadharma eveti niyamAbhAvaM darzayituM gAthAmAha-| jiNakappe paDisiddhaM veAvaDiaMpi saMghapamuhANaM / dasapubbiapamuhANaM jiNakappo ceva paDisiddho // 12 // // 202 // jinakalpe saGghapramukhANAM tulAmadhyanyAyena 'madhyagrahaNe Adyantayorapi grahaNa'mityAcAryAdicaityaparyantAnAM vaiyAvRtyamapi pratiSiddhaM, dazapUbikamamukhANAM-dazAdipUrvavidAM viviSTadharmopadezAdizaktimatvena jinakalpa evaM pratiSiddhaH, evaM niSedhe satyapi dvayorapi / PGROOOOOOOOOroo POHOTOGGOOOOOO Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAnadhucArayorAjJAsAmyaM zrIpravacana- dharmarUpatvAt ,ayaM bhAvaH-jinakalpamaGgIkRtya vaiyAvRttyamapi pratiSiddhaM, na tAvatA ugrakriyAratena jinakalpikena parihatatvAd vaiyAvRttyaM parIkSA |kharUpeNAdharmaH, AcAryAdivaiyAvRttyasya sthAnAGgAdiSu mahAnirjarAhetutvena pratipAdanAt , tasAjinakalpamadhikRtya tathaiva jinAjJeti 8 vizrAme | bodhyaM, tathA jinakalpo'pi dazAdipUrvadharairviziSTajJAnimiH parihatatvenAdharma ityapyanucitam , avazyamArAdhakatvena mahAnubhAvAnAmeva // 103 // | jinakalpapAlanazaktarudayAd, evaM niSedhavacanenAdharmatvabuddhirnAnetavyA,vastutastu yaM puruSaM yatkAryamavadhikRtya yatpratiSiddhaM tattadapekSaail yA'dharma eva, anyathA jinastatpratiSedhAsaMbhavAt , pratiSiddhakaraNe ca nijanijakalpabhaGgAt , tadbhaGge ca jinAjJAbhaGgAd , jinAjJAkhaNDanaM |ca mahApApamiti paryAlocya yathA jinakalpApekSayA vaiyAvRttyAdiradharmastathA niSkAraNaM dvizastrizo vA tathAvidhanadyuttAro'pyadharmaH, | yathA jinakalpikAtiriktAnAM sthavirakalpikAdInAM vaiyAvRttyAdidharmaH tathA yathoktakAraNai dhuttAro'pi dharmaH, tathaiva jinAjJAyAH sadbhAvAt , jinAjJaiva dharmo'dharmazca jinAjJAkhaNDanaM, yaduktaM-"AjJA''rAddhA virAddhA ca, zivAya ca bhavAya ce"ti paramArthaH itigAthArthaH // 12 // atha yatkalpyatvenoktaM taddharma evetyatrApi niyamAbhAvaM darzayati savve goarakAlA vigiTThabhoissa hu~ti vihivynne| jiNakappaMmi ahammo teNamaNegaMta jiNavayaNaM // 13 // vikRSTabhojinaH sAdhoH sarve'pi gocarakAlAH kalpanta, yadAgamaH-"vigiTThabhattiassa bhikkhussa kappaMti savve'vi goarakAla"tti zrIparyuSaNAkalpe, iti vidhivacane bhavanti,te ca gocarakAlAH jinakalpe na dharmaH, tasya tRtIyaprahara eva gocarakAlAd, jayaduktaM-"vihArAhAranIhArAstRtIyaprahare dive"ti, atrApi vastugatiH prAgvaddhodhyA, yathA uktamakAreNa vikRSTabhojinaM sAdhumaGgIkRtya sarve'pi gocarakAlAH dharmatvenaivAbhyupagantavyAH, jinakalpamAzritya punaradharma eva, jinakalpasyaiva bhaGgAhetutvAttathaiva jinAjJAtvAcca, PROHOUGHOSHOROROROROSHORORE gAOOGOUGHOOMOROSHO // 10 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 104 // | pUjAnabu cArayorAalljJAsAmyaM SHOROGROGROGROLOROWORONOR tena kAraNena jinavacanamanekAntam-ekasminneva vivakSite vastuni pitRtvaputratvavadapekSayA dharmatvAdharmatvayorviruddhayorapi dharmayoraGgIkArAd , ekAntavAde ca mithyAtvaprasakteH, ata eva lumpakamadhikRtya jinapratimA'pyadhikaraNamevetyagre vakSyate itigaathaarthH||12|| atha prasaGgato mugdhajanabhrAnti nirAkurvannAha evaM pAyacchittaM bhaNi kanjaMmi jaMmi taM ceva / no kappai taM vayaNaM bhaasNto'nnNtsNsaarii||94|| evaM-prAguktayuktyanusAreNAnekAntAtmake pravacane yatra kArye kartavye prAyazcittam-AlocanA tapo bhaNitam-abhihitaM arthAcchedagranthe, tat cevazabdo vyavahitaH saMbadhyate, tatkArya na kalpata eveti yattadvacanaM bhASamANo'nantasaMsArI svAditigAthArthaH // 14 // athAnantasaMsAritve hetumAha jamhA pAyacchittaM avavAyapayaMmi hoi pAeNaM / avavAeNa pavittI pAyaM titthappavAhaMmi // 95 // yasmAtkAraNAdapavAdapade prAyo-bAhulyena prAyazcittaM bhavati,yathA gaI bhillocchedakasya zrIkAlakasUreH,tatrApavAdastvevaM-tathAvidhapratyanIkaH sati sAmarthya nivArya eva, yadAgamaH-"sAhUNa ceiANa ya paDiNI taha avaNNavAyaM c| jiNapaSayaNassa ahi savvatthAmeNa vAre ||||"tti zrIupadezamAlAyAM, atra jinAjJA tvavazya pAlanIyA, anyathA'nantasaMsAritvaM sAditi vicintya taducchedo vihitaH, sa cApavAdapadagata eva, kAraNe samutpanna eva tathAsaMbhavAt , 'kAraNiko chapavAda' itivacanAta ,pazcAca tena prAyazcittavidhirapi pratipannaH, na caivaM kAlakasUrerikha kasyacidevApavAdapadaM bhaviSyatItyAha-'avavAeNe'tyAdi, prAyastIrthapravAhe-acchinnatIrthaparipATyAmapavAdena pravRttiH, evakAro'dhyAdAryaH, apavAdenaiva-dvitIyapadenaiva, yata AstAmanyad , AhAragrahaNamapi kAraNikameva .OOOOOOOHOROUGHOnA // 20 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 105 // OKOIGORO jinenoktaM, yadAgamaH - "chahiM ThANehiM samaNe niggaMthe AhAramAhAramANe nAikamai, taM0 - veaga ve Avacce iriahAe a sNjmhaae| taha pANavatti AechaDhaM puNadhammaciMta| e 1 || "tti zrIsthAnAGgaM ( 200) evamupAzrayAdvahirnirgamanamadhyApacAdikaM, yadAgamaH- "egaggassa pasaMtassa na hUMti iriAdao guNA huMti / gaMtavvamavassaM kAraNaMmi AvasiA ho || 1 || "tti zrI Ava0 ni0 (693) evaM vaiyAvRttyAdidhvapi svayameva yojyaM, tIrthapravAhagrahaNe jinakalpikavyavacchedaH sUcitaH, jinakalpikasya dvitIyapadAbhAvAt, yadyapi sthavirakalpi - kAnAM yadapavAdapadaM tatkiMcijinakalpikAnAmapi tathApi jinakalpamaGgIkRtyotsargapadameva bodhyaM tasya dvitIyapadAbhAvAt, tathaiva | jinAjJAyAH, kiMca- utsargApavAdAvapi puruSakAlAdyapekSayA sApekSAvapIti na kiMcidvikalpasthAnamiti, nanu jinoktavidhinotsargasevanAyAmaprAyazcittamapavAdasevanAyAM ca prAyazcittamiti vaiSamyaM na yujyate, ubhayatrApyAjJAyAstau lyAditi cenmaivaM, samAnanyAyotpanna| yorapi yaugalika strIpuruSayorivotsargApavAdayorapi svabhAvavaipamyasya nyAyopapannatvAd, ayaM bhAvaH - samAnamAtR pitrAdikAraNayorapi yaugalika strIpuruSayorAkRti vikRtigatibhaNitipramukha ceSTAbhiH svabhAva vaiSamyamanAdijagatpravAhasiddhaM, jagatpravRttiheturapi, tathA jinA - | jJAgocarayorapyutsargApavAdayostathaivoktavaiSamyamanAdisiddhaM pravacanapravRttiheturapi, tathA ca naikasyAH striyA naikasmAdvA puruSAt jagatpravAhapravRttiH, kiMtubhAnAM samuditAbhyAmeva, evaM naikasmAdutsargAdapavAdAdvA dharmamUlasya tIrthasya pravRttiH, kiMtUtsargApavAdAbhyAM samuditAbhyAmeveti bodhyaM kiMca vastugatiriyam - apavAdastAvacchrAntAnAM pathikAnAM vizrAmasthAnakalpaH, tatropanayastvevaM kasyacidi| bhyasyaH trayaH putrAH piturAjJAmavApya vyApAreNa dhanopArjanecchayA dezAntaraM gatAH, tatra tathaivopArjita vipuladhanAH parebhyaH saMbhAvitopadravAH svayameva sArasvApateyagranthiziraskAH svagRhAmimukhamAgacchanti, teSAM madhyAdekaH paTurazrAntaM pitrAdimilanotsuko'brata evA 10.OONSTIONS DIG DIG jinapratimAsiddhiH // 105 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 106 // konoZhuang %S vilambenaiva svagRhamAgataH pitrAdimilanena saMtuSTo manojJabhojanAdividhinA'panItakSuttRd sukhIjAtaH, dvitIyastu tadvadutsuko'pi durbalatanuH zrAntastadvadgantumazakto'pi tena saha pRSThau dhAvamAnastruTitakhAyurantarAla eva patitaH kSuttRDbAdhito vipadya paralokaM gataH, tRtIyastu pathi zrAntenApaTunA vA tvayA susthAne vizramya vizramya susArthena gantavyaM samAgantavyaM cetyAdi pituH zikSAM saMsmRtya tathaiva samAcaran kiyatA kAlavilambena prathamavatsukhI saMpannaH, upanayayojanA tvevaM- prathamaputrakalpo hi jinakalpikaH bhUyaH sAmarthya bhAjaH, | tasya gaNAnnirgatatvenApavAdapadasevanAvakAzAsaMbhavAtprAyazcittAdirAhityenaivAvazyaM saMyamArAdhakatvAt, yadyapi jinakalpikasya kiMcidanucitAdhyavasAyamadhikRtya ( asti prAyazcittaM) tadapyalpamavakSitamiti bodhyaM dvitIyaputrakalpastu kAlavilambakalpena prAyazcittena bhItaH samApatitamapyapavAdamasevamAnaH prAyazcittAdyanAspadamutsarga eva zreyAniti nijamatikalpanA jAlapatito bodhyaH, tRtIyaputrakalpastu jinAjJAM saMsmaran utsargasthAne utsargamapavAdasthAne cApavAdamaprAyazcittaM saMsevamAno bodhya ityevaM dRSTAntAdinA utsargApavAdau samyag vibhAvya parisevyAvitigAthArthaH || 12 || atha nadyuttAramadhikRtya lumpakavikalpaM pratibandhaiva dUSayitumAhauvaraNAinimittaM nai uttArevi dosarahiyattaM / jiNavagaNAo'bhimayaM tA kiM na jidipaDimAe 1 // 96 // nAspi 'paMcahi ThANehiM kappaMtI' tyAdiprAguktasUtreNa jinavacanAdupakaraNAdinimittaM nadyuttAre'pi doSararahitatvamabhimataMlumpakasyApi sammatamiti cetarhi jinendrapratimAyAmapi kiM na doSarahitatvamityatrApi saMbadhyate, tatrApi jinendravacanasya sadbhAvAd, evaM satyapi yadi jinendrapratimAyAM doSastarhi kiM na nadyuttAre'pIti pratibandInAmApAdanaM cetigAthArthaH / / 16 / / atha punarapi paraH zaGkatena uvagaraNAbhAve carittArAhaNaM na saMbhavai / tA NANadaMsaNANaM uvagaraNehavi kimavaraddhaM ? // 27 // HONGIDIGOOGONGKONGHOR jinapratimAsiddhiH // 106 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 107 // mAsiddhi DIGOOOOOOOOOO nanUpakaraNAbhAve cAritrArAdhanaM na saMbhavatIti cet 'tA' tarhi jJAnadarzanayorupakaraNaiH kimaparAddham ?,ayaM bhAvaH-lumpaka cAritropakaraNaistava kiM rahasyupakRtaM yattairvinA cAritrAsaMbhavaH pratipAdyate, jJAnadarzanayorupakaraNaizca kimaparAddhaM yattavinA'pi jJAnadarzanayoH sadbhAvaH pratipadyate ?, kiMca-cAritropakaraNanimittamapi gaGgAdinadyuttAre satyAmapi SaDjIvavirAdhanAyAM doSAbhAva iti vadatolumpa kasya 'mAtA me vandhye ti nyAyaH saMpadyate, tanmate jIvavirAdhanAyAM doSAbhAvasthAnaGgIkArAditi gAthArthaH // 17 // atha jJAnAdInAM almUlopakaraNAnyAha NANuvagaraNaM putthaM jiNapaDimA daMsaNoSagaraNamihaM / rayaharaNaputti caraNe mUluvagaraNAimeAI // 9 // jJAnopakaraNaM pustakaM, darzanopakaraNaM jinapratimA-jinavimbaM, rajoharaNamukhavastrikA caraNe-cAritre,SaSThyarthe saptamIti cAritrasyo|pakaraNe, etAni mUlopakaraNAni, zeSopakaraNAnAmetanmUlakatvAt , tathAhi pustakamuddizyaiva maSIlekhinIpRSThakAdIni jJAnopakaraNAni, pratimAmuddizyaiva praasaadklshpusspaadiini,rjohrnnmukhvstrikaalinggpuurvktvaatklpaadyupkrnnaanaamitigaathaarthH||18||athopkrnnmpydhikrnnN bhavatItyAha nianiakaja nijuttaM uvagaraNaM taMpi hoi ahigaraNaM / vivarIakiriavisayaM visaM va savvaMpi emeva // 19 // nijanijakAryaniyuktavadupakaraNam , upakriyate jJAnAdinA AtmA'nenetyupakaraNaM, tadapi viparItakriyA-jagatsthityA nijanijakriyAto'parA kriyA saiva viSayo yasya tattathAbhRtamadhikaraNam , adhikriyate narakAdiSvAtmA'neneti adhikaraNaM, viSamiva, viSaM hi yathA bhakSitamAtmAnaM mArayati tathopakaraNamapyadhikaraNIbhUtaM narakAdiSu yojayatItyakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-pustakasya nijaM kArya vAca GHONGKONGHOUGRORONO G // 107 // ORS Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 108 // nAdinA'nyeSAM jJAnajananaM, tatra niyuktaM-vyApRtamupakaraNamucyate, tato viparItA kriyA-krayavikrayAdinA AjIvikAdikaraNaM tathA-10 jinapratividhakapAyodayAt leSTuvat kazcijIvaM prati prakSepAdinA jIvaghAtakaraNamajIvabuddhyA phalakAdAvivAvaSTaMbhanakriyA vA pustakasaMyukte'pi mAsiddhiH zarIre malamUtrAdikaraNamityAdiH kriyA viSayo yasya tattathA, pratimAyAH kArya tIrthakarasmaraNaM tIrthakarasyaivArAdhyatvena buddhikaraNaM tIrthakarasyeva pUjAdividhau pravarttanaM tIrthakarapUjAyA iva tasyA api pUjAyAH sulabhavodhiprAptiH svargAdiprAptizcetyAdikaM, tatra niyuktA pratimA darzanopakaraNaM, tato viparItakriyA iyamacetanA pApANamayI jJAnAdizUnyA pRthivyAdyArambhasthAnamityAdibuddhyA tadvipayakahIlA tatyAjanAdirUpA saiva kriyAviSayo yasya tattatheti, ubhayathApi viparItakriyA lumpakamatIyAnAmeveti jJAnadarzanopakaraNe kevalamadhikaraNe eva bodhye, ata eva lumpakamatotpattisamaye nijanRjalenApi maSImAIkRtyApi likhitavanta iti kiMvadantI samyag saMbhAvyate, anyathA pustakavatpratimA'pi mAnyA syAt , tadyuktistvevaM-bho lumpaka! mUtreNArTIkRtayA madhyA vRkSAdyAkRtayo likhyante utAkArAdizrutavarNAkRtayo likhyante satra kazcidvizeSo na vA?,ante gopAlAdInAmapi capeTAyogyabhavanabhItyA prathamameva vikalpaM brUte,punarapi | sa praSTavyaH-sa vizeSaH jJAna virAdhanAlakSaNo'nyo vA?,ananyagatyA prathamameva brUte, tadA yathA jJAnopakaraNavirAdhanayA jJAna virAdhanA tathA darzanopakaraNaM jinapratimA tadvirAdhanayA darzanavirAdhanA, darzane ca virAdhite mithyAtvApacyA sarvamapi virAdhitamato jinapratimA'vazyamArAdhyatvenaiva siddhA, yadvA evaM praSTavyaH-bho lumpaka! kazciccadupadezanipuNo nRjalArdIkRtayA madhyA'zuciliptavastrAvRto-16) 'kArAdivarNAtmakamAcArAGgAdisiddhAntaM likhati kazcicApAvitryabhItyA sacittajalena vastrAdizarIraparyantaM prakSAlya maSIM cAIkRtya ||10 likhati, dvayormadhye bhavatAM dharmitvena ko'bhimata ityAdhudIritaH sarvalokapreritapASANakhaNDazatapAtaprahatihetukanijamastakasphoTanabhItyA Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 109 // SOCKS SHOIDIOHO prathamaM vikalpaM parityajya dvitIya vikalpaM zrayan bhUpAlapAdatalama viSTo'pi yatra virAdhanA tatra dharmo na bhavatItyAdi maukharyavAm pANiprahAreNa prahRtya parAkriyate, hiMsAsvabhAvo'yaM pApAtmA pariharttavya ityAdivacobhiH tameva hIlayitvA tasyaiva zaraNIkaraNAt, 'emeva' ti prAkRtatvAdakAralope evameva sarvamapi jJAnAdInAM mUlopakaraNAtiriktAnyapyupakaraNAnIti bodhyamitigAthArthaH // 19 // athopadezamAzritya kimuktaM kiM ca vakSyate ityAha eeNaM jiNapaDimA siddhaMte natthi taMpi duvvayaNaM / paDikhittaM viSNeaM jugavaM duNhaMpi uppattI // 100 // etena 'se bemI'tyAdilumpakodbhAvitAcArAGgAbhiprAyodbhAvanena siddhAnte pratimA nAstIti durvacanaM pApavacanaM pratikSiptaM nirastaM vijJeyaM, dvayorapi pratimA siddhAntayoryugapadutpattistIrthapravarttanakAle eva dvayorapi kAraNodayAt, taccAgre vyaktIkariSyate itigAthArthaH | // 100 // atha jinapratimAnAM siddhAntasya ca yugapadutpattikharUpamAha - jipa DimAsamao'vi a titthe jAyaMmi dovi jAyAiM / tittheNaMgikayAI teNeva hu pUaNijAI // 101 // jinapratimA - tIrthakRtpratikRtiH samayaH - siddhAntaH api punararthe caH samuccaye tIrthe - sAdhvAdisamudAyalakSaNe jAte - tIrthakRtA sthApite sati dvAvapi jAtau pratimA siddhAntau vakSyamANaprakAreNa tIrthotpatsyanantaraM samutpannAvapi tIrthenAGgIkRtau-pUjyatvena svIkRtau tenaiveha pUjyau -ArAdhyau, ayaM bhAvaH - pratimAsiddhAntAvubhAvapi tIrthapravRtyanantaramavyavahitau samutpannAvapi yadi tIrthena pUjyata - yA'GgIkRtau nAbhaviSyatAM tarhi kasyApi pUjanIyAvapi nAbhaviSyatAM nihnavAdivat, tIrthena tau pUjyatayA'bhyupagatau tasmAdadyApi dharmiNAM pUjyAveveti bodhyaM, napuMsakatA ca prAkRtatvAt, 'liGgamatatra' mitivcnaaditigaathaarthH|| 101 // atha kathaM yugapadutpannAvityAha HOGIC HONGKONGHOSHISINGKHONGH siddhAnta pratimAsAmyaM // 109 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAnta bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 110 // matimA sAmyaM PMGHONGKONGROUGHOTOHONOHOuote titthayarabhAsiatthA nimmaviAsAvarahiM jinnpddimaa| aMgAiasutsANaM rayaNA tahagaNaharehi kyaa||102|| tIrthakarabhASitArthAta "atthaM bhAsai arahA suttaM gaMthaMti gaNaharA niuNaM" itivacanAta tIrthakarabhASitavacanamAkarNya zrAvakairjinapratimA nirmApitA, tathA gaNadharaizca-gautamAdibhiraGgAdikasUtrANAm-aGgopAGgacchedAdisUtrANAM racanA kRtA, ayaM bhAvaH-bhagavAn zrImahAvIraH kevalajJAnasamutpatyanantaramapApAyAM nagaryA samavasRtaH, tatra cAturvikAyikadevakoTIzvaranarezvarAdisaMkIrNAyAM parSadi sAdhudharmaH zrAvakadharmazceti dvividhaM dharmamupadizati sma, tatra sarvasAvadhaviratyAtmako bhAvastavarUpaH sAdhudharmaH, taM dharma pratipadya gaNadharAstathAvidhakarmakSayopazamavazAttIrthakaramukhAt tripadImavApya vicitragadyapadyAdivandharacanayA dvAdazAGgI racayanti,zaGkhazatakAdayastu sAdhudharmAzaktAH zrAvakadharmecchavo dravyastavAtmakaM zrAvakadharmamaGgIkRtya tIrthakaramukhAdavagatasamyakzrAvakakRtyAH yathAzakti jinaprAsAdAdikaM nirmApayanti sma, na punagautamAdiracitasiddhAntavacanaM zrutveti, tathAtve ca zrAvakazrAvikAlakSaNamadhaM tIrthaM gaNadharasthApitaM bhavet , sUtrapAThAdyuccArasya gaNadharAdisAdhUnAmeva saMbhavAd , iSTApattau ca 'titthaM cAubdhaNNo'tti vacanAt caturNAmapi ca sAdhvAdivarNAnAM samuditAnAmeva tIrthatvaM bhaNitaM, tathAvidhatIrthasthApakatvAbhAvAt zrIRSabhAdInAM tIrthakaratvamapi na syAt , tassAccaturNAmapi varNAnAM yugapadeva sthApanA RpabhAdinA tIrthakareNa kriyate, sA ca sthApanA prathamasamavasaraNa eva saMjAtA, zrIdhIrasya tu dvitIya eva smvsrnne| titthaM cAucaNNo saMgho so paDhamae samosaraNe / uppaNNo a jiNANaM vIrajiNiMdassa biiaNmi||1||tti (265 Ava.ni.) evaM sAdhuzrAvakadharmayoryugapadutpattau dvAdazAGgIracanAbuddhipratimAdinirmApaNabuddhyoyugapadeva bhAvAt , te ca buddhI dvAdazAGgIracanApratimAnirmApaNayoH kAraNe saMpanne, kAraNamadhikRtya siddhAntapratimayoH sahotpattireva, yadvA kAraNe kAryopacArAt te buddhI eva siddhA GOOHOUGHOGookOROUGHE // 110 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 11 // siddhAntapratimAsAmya MOHorokooooozKOROLI ntapratime apyucyete, nanu zrAvakadharmaprAptau prathamaM jinapratimAnirmApaNabuddhireva kathamiticeducyate, zrAvakadhameM ca jinabhavananirmApaNasyaivotkRSTatvAd, etacca prAgeva prapaJcinaM, bhAvanAbuddhyA tu cikIrSAviSaya utkRSTapadArtha eva bhavati, naca 'atthaM bhAsai arahetyAgamavacanAttIrthakarabhASitArthAt sUtraracanaiva yuktA, na punarjinabhavanAdinirmApaNamapIti vAcyaM, jinabhavanAdInAM nirmUlakatvApatteH, | mUle ca vicAryamANe bhagavAn zrImahAvIra eva, nanu kena zrAvakeNa jinabhavanAdikaM nirmApitamiticeducyate, kAraNaM hi tAvadazyaM | kAryajanakamityevaM niyamAbhAvAt kArya nAkSipati, nahi manujatvaM mokSAGgamAgame bhaNitamapyavazyaM janayatyeva, tasyAnyAzeSakAraNasa| hitasyaiva kAryajananasAmarthyAt , kArya tu niyamAtkAraNamAkSipatyeva, kAraNamantareNa kAryasyaivAnudayAt , kAraNAnyapi prati kArya kartRkaraNAdIni vicitrANi, tatra prakRtaM kArya tAvajinabhavanAdikaM, tacca bahuvittavyayasAdhyamato mithyAdRSTikAritaM na saMbhavati, saMpratyapi tathAnupalambhAd, ananyagatyA tatkArayitAraM zrAvakamevAkSipati, sa ca yathA zrIRSabhatIrthe bharatacakravartI tathA'nye'pi yAvata zrIvIratIrthe yAvantaH zaktibhAjaH zrAvakAH zrAvikAzca te jinapratimAdikArayitAro bodhyAH, na ca nAmagrAhaM siddhAnte no bhaNitA iti vAcyaM, siddhAntavyavasthApanAvasare nAmagrAheNApi vakSyamANatvAt , kiMca-jinapratimArAdhanaM zrAvakakule namaskAragaNanavat pratI| tamevAsti tena yathA tvadabhimate kvApyAgabhe namaskAragaNanaM noktaM, nahi etAvatA namaskArasyApi smaraNAbhAvaH saMpadyate, kiMca-sAdhuzrAvakAcArANAM siddhAnte'nveSaNamajJAnavilasitameva, siddhAntasyaiva sAdhuzrAvakAcAraikadezarUpatvAt , vRkSe puSpAnveSaNaM yuktaM, na punaH puSpe'pi vRkSAnveSaNaM yuktisaMgatamityAdi paryuSaNAdazazatake kiMciduktaM, vakSyate cAgre atraiva vizrAme, tasAjainaprAsAdAH zrAvakakAritA eva bhavanti, tatra sAkSiNastu zrIsampatirAjAdinirmApitaprAsAdA eva, yadi zrIsuhastimuripratibodhitena zrAvakeNa AGROGROLOHO HOUGHORGok // 1 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HAL siddhAnta pratimAmA sAmyaM bhIpravacana-10 |saMpratirAjena jainaprAsAdAH kAritAstahi zrImahAvIrapratibodhitAnAM zrAvakANAM kA katheti svayameva paryAlocyaM, nanu jainaprAsAdA parIkSA na kevalaM zrAvakakAritA eva bhavanti, digambarAdikAriteSu prAsAdeSu vyabhicArAt, jainaprAsAdatve satyapi mithyAdRSTimireva 8 vizrAma kAritatvAditicenmaivaM, yato digambarAdikAritAH prAsAdA na jainaprAsAdAH, kiMtu jainaprAsAdAbhAsAH, yathA kupaakssikaadhiiy||112|| mAnamAcArAGgamAcArAGgAbhAso bhaNyate, na punarAcArAGgam , ata eva tadadhItyApyunmArgagAmitvaM lumpakasyeva sarveSAmapi kupAkSikANAM, yadvA digambarAdayo yathA jainAbhAsAstathA tannirmApitAH prAsAdA api jainaprAsAdAbhAsAH, kiMca-lumpakamataM prati zrAvakakAritajainaprAsAdavyavasthApanAya digambarAdikupAkSikakAritA jainaprAsAdAbhAsA api sAkSiNastalliGgabhUtA vA, yathA jaineSu satsveva zrAvakAbhAsA bhavanti, tathA zrAvakakAriteSu jainaprAsAdeSu satsveva zrAvakAbhAsakAritA jainaprAsAdAbhAsA bhavanti, jainAbhAsAnAM hi jainakriyAnukAriceSTAzritatvAd , anyathA tadAbhAsatvAsaMbhavAt , rajaHparvaNyapi kathaMcitkicidrAjaceSTAnukAreNaiva nAmato'pi rAjetyucyate, tathA ca yadi jagati rAjA nAbhaviSyattarhi tadanukAriceSTAvAn rajaHparvaNyapi rAjA nAbhaviSyad, evaM jainaprAsAdA api yadi zrAvakakAritA nAbhaviSyastarhi zrAvakAbhAsakAritA jainaprAsAdAbhAsA api nAbhaviSyan , saMprati ca kupAkSikakAritAH prAsAdAbhAsAH atastatpUrvabhAvinI jainaprAsAdA api santyeva, AbhAsasya hi pUrvabhAvivAstavavastu pratItyaiva pravartanAta , nanu prAsAdAnAM sAkSiNaH prAsAdA eva kathaM saMbhavanti ?, kiMtu prAsAdavyatiriktAni siddhAntAkSarANi darzanIyAnItitsatyaM, vayamapi pRcchAmaHsiddhAnte tava vizvAsaH kathaM 1, gaNadhararacitatveneti cedgaNadhararacitatvamapi kuto jJAtaM ?,"suttaM gaNahararaiaM taheva paceabuddharai c| suakevaliNA raiaM amiNNadasapuviNA ri||1||"ti pUrvAcAryaracitaprakaraNAdeveti cedaho prAjJatvaM bhavataH, prAsAdasya sAthI ONOROGROUNKORata HOakaOHOkAna // 112 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsAdAdisiddhiH zrIpravacanaparIkSA vizrAme // 11 // HOOLGHOROINOROROUGHORROR prAsAdaH kathamiti bhaNitvA'pi siddhAntasya sAkSikaM siddhAntaikadezaM prakaraNAdikaM bhaNannapi na lajase, nanu vizvasanIyAcArAGgAdi siddhAntAdvizvAsajanakastatsAkSikasiddhAntastu prakaraNAdilakSaNo bhinna eveti ceciraM jIva, atrApi tIrthakarakAlInA ye jainaprAsAdAste zrAvakaireva kAritAH, yataH saMpratirAjenApi zrAvakeNaiva satA jainaprAsAdAH kAritA ityevaMrUpeNa prAcInAnAM jainaprAsAdAdInAM zrAvakakAritatve'dhunAtanaprAsAdA minnA eva sAkSiNaH, nanu gaNadharakRtatvena tIrthakarakAlInAnyeva sampratyA cArAgAdIni santi jainaprAsAdAstu tathA nopalabhyante tatkathamAdhunikaprAsAdaiH prAcInaprAsAdAdInAM zrAvakakartRtvena nirgaya iti ceducyate, sAmpratInAnAmAcA| gaGgAdInAM karttAro gaNadharA eveti kuto jJAtaM ?, prakaraNAdyakSarairitivedatrApi bharatAdikAritAnAM prAsAdapratimAdInAmaSTApadAdiSu | sadbhAvasUcakAni prakaraNAni bahUni santi, kiMca-adhyakSasiddhAnAmAcArAGgAdInAM gaNadharA eva karttAra iti samyanirNAyakAni lumpakAmimatasiddhAntAkSarANi kvApi nopalabhyante, prAsAdapratimAdInAM tvAcArAGgAdInItyagre darzayiSyate iti vizeSaH,pAramArthikagatistvevaMsAkSikatvaM tAvanna kAlaniyataM navA puruSaniyataM navA kiMcidvastuniyataM, kiMtu yathAkathaMcitkiMcit kasyacittathAvidhasaMzaye sati | siddhAntasyApi sAkSiNaH pratimAdayaH pratimAdInAM ca sAkSI siddhAnta ityanyo'nya sApekSataiva, tathAhi-AdhunikazrAvakAdivargaH puSpAdimirjinapratimA pUjayitvA zakrastavAdikaM paThati tacchrAvakakRtyaM bhavati naveti saMzaye sati draupadIvyatikaranibaddhaM SaSThAGgameva | sAkSikaM, tayA tathaiva kRtatvAd , evaM tathAvidhavidhiM kurvatI draupadI zrAvikA uta neti saMzaye sati saMpratyapi zrAvikAstathaiva kurvantya upalabhyante'to nirNIyate sA'pi draupadI zrAvikaiva, mithyAtvavAsinyAH kasyA apyevamanupalambhAd ,tathA AdhunikazrAvakAdikAritaM jainaprAsAdapratimApratiSThAdikaM zobhanamazobhanaM vetyAdi saMzaye sati zrIbharatacakravartikAritASTApadaprAsAdAdivyatikarajJApako niyuktyA I.OLOROUGHLIGHONOROox Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 114 // zrAvakasAdhvoranyonyApekSA HOROOOOOOOOOOOOks disiddhAntaH sAkSI, evaM bharatena tathA kRtaM zrAvakANAmucitaM naveti saMzaye AdhunikA api tIrthavartina zrAvakAstathA kurvANA upalabhyante'to yuktameva bharatasyApItyanyo'nya sApekSataiva zreyaskarI, evaM cAnyo'nya sApekSatAyAM siddhAyAmapi siddhAnte vizvAso na punaH siddhAntasyApi sAkSikeSu siddhAntavidhAtRdharmopadezamavApya zrAvakakAritajainaprAsAdAdiSvapIti mahAmohanIyakarmavisalitamiti| gAthArthaH // 102 // atha pratimAsiddhAntayoradhikAriNoH zrAvakasAdhvorapyanyo'nya sApekSatAmAha aNuNNaM paDibaMdho svnnpichaaynnegkjesu| evaM titthapavittI acchinnA jAva duppasaho // 1.03 / / 'anyo'nya' zrAvakANAM sAdhUnAM ca parasparaM pratibandhaH-saMbandhaH, apekSetyarthaH, sAdhUnAmapekSA zrAvakANAM, zrAvakANAM cApekSA sAdhUnAmitibhAvaH, keSu?-'zravaNapratiSThAdyanekakAryeSu' zravaNaM ca siddhAntasya, siddhAntoktadharmopadezazravaNamityarthaH, pratiSThA ca-jinapratimAprAsAdadhvajAdInAM vAsanikSepAdipurassaraM matrAdinyAsaH, yaduktaM-"vAsAkSatAH sUrimantreNAbhimanvya pvitritaaH| kSiptA dhvajeSu daNDeSu, caityabimbeSu suuribhiH||1||" ityAdi,te zravaNapratiSThe Adau yeSAM tAni zravaNapratiSThAdIni,evaMvidhAni yAnyanekAni-nAnAprakA| rANi kAryANi teSu, ayaM bhAvaH-pAtarguroH samIpe jainavacanAni zRNotIti zrAvaka itivyutpatyaiva siddhAntAdizravaNe zrAvakasyApi sAdhorapekSA, tathA pratiSThAyAM svayaM kAritAnAM jinapratimAdInAM pratiSThA'vazyaM kAryA, pratiSThAmantareNa pUjAdyanahatvAta , yaduktaM-"nijelaM(ca)sara iva, vyomeva gatabhAskaram / apratiSThaM tathA bimba, naivamarhati cArutAm ||1||"iti, sAca pratiSThA sAdhorAyatteti sAdhorapekSA, tathA zrAvakasyApyapekSA tve-pratiSThAyAmapi netronmIlanavAsanikSepAdi niravadyakRtyaM sAdhvAyattaM, zeSaM tu pratimAnirmApaNAdivAsAJjanAdisamAnayanaparyantaM zrAvakAyattam ,ataH pratiSThodyatasyApi sAdhoH zrAvakApekSA, evaM dharmazrAvyatve'pi zrAvakApekSA sAdho AtIOHOOHOOHOROMOO.GHOR // 214 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 11 // zrAvakasAdhvoranyonyApekSA DASHOGOOOOOOOOOHOTO rapi, zrAvakAbhAve kasya dharmaH zrAvyate?, nahi rogiNo'bhAve nipuNasyApi vaidyasya cikitsAkarma saMbhavati, tathA "sAhUNa kappaNijaM jaM navi diNNaM kahiMci kiMpi tahiM / dhIrA jahuttakArI susAvagA taM na bhujaMti ||1||"tti pravacanavacanAdatulyapuNyaprakRtibandhahetave suzrAvakatvabhavanAya avazyaM vipulaiSaNIyAzanAdikaM sAdhumyo deyameva, tacca sAdhumantareNAsaMbhavIti sAdhorapekSA, ata eva sAdhu| virahitadeze zrAvakasya nivAso na yuktaH, yaduktaM-"na vasai sAhujaNavirahiaMmi dese bahuguNe'vi"tti, sAdhorapi cAritrabhArodvahana| samarthasya manuSyazarIrasthAzanapAnakhAdimaskhAdimavastrapAtropAzrayabhaiSajAdikamantareNAvaSTambhAsaMbhavAd , azanAdikaM ca gRhasthAyattaM, yaduktaM-"je khalu sAraMbhA sapariggahA tesiM nissAe baMbhaceravAsaM vasissAmo"tti zrIsUtrakRdaGge'dhikAravazAdahastho'pi prAyaH zrAvaka | eva sAdhujanazuzrUSAkArI syAd ataH zrAvakApekSA, tathA vratAdipratipattyAdAvapi bodhyam , evamamunA prakAreNa yAvaduSprasabho-yugapradhAno duSprasabhanAmA sUribhaviSyati tAvattIrthapravRttiracchinnA, na punarantarAle vyucchinnAyAH, tIrthapravRttestIrthakaravyatiriktasya kevalino'pya hetutvAt ,sAdhuzrAvakayoH parasparamapekSeva, duSprasahaM yAvatIrthapravRtteritibhAva itigaathaarthH||10|| atha tIrthe sAdhuzrAvakayoH parasparaM sApekSateveti niyamArtha dRSTAntatrayanibaddhaM gAthAtrayaM vibhaNiSuH prathamagAthAmAhaasuho aho vibhAgo suho auvrillosnaabhiio| aNNuNNaM sAvikkhA niravikkhA do'vi nassaMti // 104 // khanAbhitaH adhaH-adhastano vibhAgo'zubhaH "thAvaradasagaM vivajatthaM" itivacanAdazubhaprakRtijanyaH, ca punararthe, uparitano vibhAgaH zubhaH-zubhaprakRtijanyaH, yaduktaM-"nAbhuvari sirAi suha" "subhagAu savvajaNaiToti" etau dvAvapi vibhAgau anyo'nya sApekSAveva zreyobhAjau, nirapekSau kimasAkamazubhAvayaveneti dhiyA pRthakkRtau dvAvapi nazyataH-vinAzaM prApnutaH, nAbheradhobhAgakalpaH OSHOGHONORONODOHORI Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakasA. dhoranyonyApekSA bhIpravacana-10 zrAvakamArgaH, uparitanabhAgastu sAdhumArga iti dvAvapi samuditau tIrtha, na ca zrAvakamArgo'pi puNyaprakRtijanya eva, tasyApi mokSa- parIkSA mArgatvenAbhidhAnAt , tathA ca kathaM pApaprakRtijanyena nAbheradhobhAgenaupamyamiti zaGkanIyaM, zuddhazraddhAnavato'pi zrAvakasya cAritra- 8 vizrAme mohanIyakarmodayAdeva cAritrapariNAmAbhAvAcchrAvakamArgapratipatteH, cAritramohanIyaM karma ca pApaprakRtireva, na caivaM niSThurabacana miti // 116 // |vAcyaM, tIrthakarasyApi nAbheradhobhAgo durbhagapApaprakRtijanya ityapi vacanasya niSThuratvApatteH, tasmAdapekSayA tathA vaktavye na kiJcid / bAdhakaM, na hi tIrthakRnmAtRtve'pi strItvamanantapApaprakRtyudayAditi vaktuM na zakyate, na vA niSThuravacanamapIti bodhyamitigAthArthaH | ||104 // atha dvitIyagAthAmAhajaivuttamo a puriso puNNudayA pAvaudayao itthii| aNNuNNaM sAvikkhA puttuppattIi taha titthaM // 10 // yadyapi puNyodayAt-puNyaprakRtyudayAt puruSa uttamaH-pradhAnaH, pApodayataH strI arthAdapradhAnA, ubhAvapi putrotpattau anyo'nya | sApekSau, naikena putrotpattiH syAt , evaM tIrthamapi dharmotpattau sAdhuzrAvakasApekSamiti gAthArthaH / / 10 / / atha tRtIyagAthAmAha aMguSThavirahiAo vihavAvatthavva aNguliithiio| aMguTTho'via kavale asamattho aNguliiviglo||106|| | | aGguSThavirahitAH aGgulIstriyaH-aGgulIlakSaNAH pramadAH vidhavAvasthA iva-vidhavAvasthAH striyo yathA svApatyaM prati hetavo na | bhavanti tadvadamUrapi kavale upalakSaNAdanyasinnapi tathAvidhe likhanAdau karmaNi cAsamarthA bhavanti, ca punaraaSTho'pi aGgulIvika|lo'samarthaH kavalAdau kRtye, evaM sAdhuzrAvakasamudAyAtmake tIrthe pradhAnApradhAnakalpanatyAgo mhaamurkhtetigaathaarthH||106||athoktoil dRSTAntaH sAdhuzrAvakakRtyeSvapi sApekSatAmAha // 116 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI pravacanaparIkSA 8 vizrAme // 117 // DIGHONGKONGHODINGHO%%% evaM khu bhAvapUA sAvikakhA hoi davvapUAe / aNNaha murNidadANe taha mahae titthavuccheo // 107 // evaM prAguktadRSTAntaiH khuravadhAraNe bhAvapUjA dravyapUjayA sApekSA, dravyapUjA viSayasyaiva bhAvapUjA viSayatvAt, yo dravyapUjAyogyo na bhavati sa bhAvapUjAyogyo'pi na bhavati, yathA nihnavaH, bhAvapUjA hi tadAjJArAdhanaM sarvabhAveneha bodhyaM, yaduktaM - "duvihA jiNiMdapUA dabve bhAve a tattha davvaMmi / pupphAI jiNapUA jiNaANApAlaNaM bhAve || 1 ||" iti, anyathA bhAvasyaiva prAdhAnye tasyaivAGgIkA se yukto, netarasyApIti svIkAre munidAne tathAmatyA tIrthavyucchedaH syAd, dravyato'zanAdidAnaM dravyadAnaM tadapekSayA zubhAdhyavasAyo bhAvadAnaM tadeva karttavyatayA yuktaM syAt, tathA ca sAdhvAdInAmanirvAhe sAdhUcchedaH, taducchede ca niyamAt tIrthacchedaH, yaduktaM- "na viNA titthaM niyaMThe hiM" ti paJcAzaka vRttAvitigAthArthaH // 107 // atha 'titthayara bhAsi atthe' tyAdiprAguktagAthAyAM siddhAnta pratimayoH sahotpattirbhaNitA, tatra dvayormadhye kiM balavaditi zaGkAM nirAkartuM gAthAmAha siddhaMtA jiNapaDimA baliA paDimAu titthamavi baliaM / vivarIaMpi kahaMcI teNamaNegaMta jiNavayaNaM // 108 // siddhAntAt pratimA balikA-balavatI " jiNapaDimANaM accaNaM kare " ityatra jiNapaDimANamitizabdAt pratimAyA AkAranipaNa tajjJAnAdi na saMbhavati, tathA pratimA nAmAkArAbhyAM zAzvatasvarUpA api, siddhAntastu sUtrarUpo'zAzvatarUpa eva, arzvanazabdamAtreNa na pUjAvidhezca saMbhavaH, saMbhavati ca sarvvamapi tathAvidhapUjAviSayIbhUtAM pratimAM dRSTeti yadvA siddhAntavAkyAdvastuno'pi kiMcitsAmAnyato jJAnamAtraM bhavati, jJAnamapi kriyAsaMyuktameva phaladaM kriyA ca svaviSayIbhUtAM pratimAmantareNa na sthAt, na hi samagra sAmagrI sadhIcInApi pAkAdikriyA nipuNA'pi strI tandulAn pinA pAkaprayatnavatI bhavati, kiMca-mayA tubhyaM lakSaM deyaM, svayA KOHONGKONGHOSHOHGHONGKONGS pratimAyA balavatA // 117 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAyA | balavattA zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 118 // ca matto labhyamiti vAkyamAtreNa na kAcidapyarthasiddhirbhavati, kiMtu zatamAtrasyApi dAnenetyAdiyuktayaH svayamabhyUhyAH, tasmAtsiddhAntApekSayA pratimA balavatI, pratimAto'pi tIthaM balavat , yata ubhayorapyAdhArastIrthameva, na punastIrthasyAdhAraste ubhe, kAlaparihAnyA | zrutaparihAnau tIrthasya khaNDitatvApatteH, AdhAre naSTe tadgatAdheyasyAvazyaM nAzAt , nahi ghRtabhAjane bhanne ghRtaM tiSThatIti, na caivamAdheyahAnAvAdhArasyApi parihAnirbhaviSyatIti zaGkanIyaM, ghRtahAnAvapi tadbhAjanasya tAdavasthyenopalambhAd, etena siddhAntAdasmAbhistIrtha pravartitamiti bruvANA rAkAdipAzaparyantAH kupAkSikA nirastA eva bodhyAH, tIrthamantareNa siddhAntasyaivAsaMbhavAt , yataH siddhAntaH tIrthadharmaH, sa hi dharmiNaM vihAya na tiSThati, nahi dharmo dharmiNamatiricya kvacana kevalo vilokita itivacanAt ,na vA dharmAd dharmiNa utpattiH, kiMtu dharmiNa eva dharmA utpadyante, yadAgamaH-"davyappabhavA ya guNA na guNappabhavAI davAI"ti (792) zrIAva0 niyuktI, atra guNA dharmA ityAdi,na caikAntenaiva jinapratimAtastIrtha balavadevetyAha-viparItamapi kvacit kathaMcidapekSAmadhikRtya viparItamapi, tathAhi-I tIrthena tIrthakarasakAzAd jJAnAdilakSaNo mokSamArgo'vAptastenAvazyaM tIrthakarapUjA karttavyA, anyathA''stAM dharmavyavahAro, lokavyavahAro'pi viluptaH syAt , sA ca pUjA sAkSAtpUjyApekSayA tatpratimAyAM paramabhaktimUcikA, yathA dhanyAste grAmAdayo yatra bhagavAn zrImahAvIro viharati, dhanyAste narA ye bhagavantaM pazyantItyAdirUpeNa grAmAdInAmAmeva stutirbhagavataH paramabhaktimUcikA, na tathA dhanyastvaM yad grAmAdau viharasi janA vA tvAM pazyaMtItyAdiyuktyA pratimA pUjyA,tIthaM ca pUjakamityevaM pUjyapUjakabhAvamadhikRtya pUjakApekSayA pUjyaM balavaditi tIrthAdapi pratimA balavatI, tathopakRtimadhikRtyApi balavattvaM, yathA puNyaprakRtyAdibandhahetutvena sulabhabodhijanakatvena ca jinapratimA tIrthasya paramopakI, na tathA tIrthamapi jinapratimAyAH kiMcidupaka, yathA cintAmaNyAdayo manu 18 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA vizrAme // 119 // pratimAyA balavattA DIGOLOHOSHORORRORORROHORORS jAnAmupakRtihetabona tathA maNyAdInAM manujA apItyAdirUpeNopakAryopakArakabhAvamadhikRtyopakAryApekSayopakArakaM balavaditi tIrthAdapi pratimA balavatIti siddham, evaM pratimApUjane kiMcitphalamasti uta neti, phalamapi zubhamazubhaM vA? tadapi mahadalpaM vetyAdi saMzaye sati 'hiAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiattAe bhavissatI'tyAdirAjapraznAdyAdipravacanena tatsaMzayocchedo bhavati, tathA ca tathAvidhasaMzayocchedamadhikRtya pratimAto'pi siddhAnto balavAn ,yathA sAdhUnAM mano'zvadamane rajjukalpaH siddhAntaH, yaduktaM| "pahAvaMtaM nigiNhAmi, suarssiismaahiaN| na me gacchai ummaggaM, maggaM ca pddivaai||1||tti" zrIutta0 (887*)ityAdirUpeNApekSayA kiMcitkathaJcidvalavat , tena kAraNena jinavacanamanekAntaM, syAdvAdAtmakamityarthaH, ata eva ghaTo'styevetyAdidunayavAdino mithyAdRzaH, jainaprabacane ca syAd ghaTo'styeveti pramANavAkyamanekAntAtmakam , apekSayA'nyathApi syaaditigaathaarthH||108 // athAnekAntasvarUpamAhasavvaM khalu sAvikkhaM sA'vikkhA paDipayatthamavi bhiNNA / bhiNNattaM'pegassavi avarAvaravatthusaMkappA // 109 // sarva jagadvatiM yAvadvastujAtaM khaluravadhAraNe sApekSameva, vivakSitaM vastu kiMcidapekSayA kAryakAri kiMcidapekSayA ca netirUpeNa sahApekSayA vartate tatsApekSaM, sA cetyadhyAhArya, sA cApekSA pratipadArthamapi bhinnA, bhinnatvamapyekaikasyApi vastunaH aparAparavastusaMka|lpAd bhavatItigAthArthaH // 109 / / athApekSAyAmudAharaNamAhanivaputto'via mittaM kassavi No teNa rajavai hujjaa| gujjhapavittippamuhaM mittattAo na nivaputtA // 110 // nRpaputro'pi ca kasyApi mitraM na tena kAraNena rAjyapatirbhavet , rAjyapatitvaheturmitratvaM na bhavati, kiMtu nRpaputrameva, guhya GOOHOROUGHOUGHOUGHOUGH // 119 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAyA balavattA bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 120 // TOOGHOSHOUGHOROHOUGe al pravRttiH-pracchannasamAcaritavArtA tatpramukhaM mitratvAdbhavati, guhyavArtA prati mitratvameva kAraNaM, na nRpaputrAt-bhAvanirdezAt nRpaputra| tvAt , na bhavatItyarthaH, ayaM bhAvaH-ekasminneva nRpaputre nRpApekSayA putratvaM yajJadattApekSayA ca mitratvaM ceti putratvamitratvalakSaNo dvau dhauM vidyate, tatra rAjyapatitvaM prati nRpaputratvaM balavata ,natu mitratvaM, guhyapravRtti prati mitratvameva balavat , na punapaputratvamapItyapekSayA kathazcitkiJcid balavanna veti bodhyam , ata eva sarva vastu svarUpApekSayA sat pararUpApekSayA vA'sat tenaiva sad 1 asat 2 sadasat 3 avaktavyaM 4 sadavaktavyaM 5 asadabaktavyaM 6 sadasadavaktavyaM 7 ceti saptabhaGgIsaMgItisaMgi sakalamapi sakalAdezavipaya itigAthArthaH | // 110 // atha tIrthAntarvartinAM sarveSAmapi parasparaM sApekSatAyAM dRSTAntavAhulyadidRkSayA prathamagAthAmAhapurisassa uttamaMgaM sesAvayavehi saMgayaM phalavaM / aNNuNNaM sAvikkhA kiriAsuna kiMci niravikkhA // 11 // uttamAGgaM-zarIragateSu sarveSvapyavayaveSu mastakaM pradhAnam , ata evAsyottamAGgamiti nAma, tadapi puruSasyopalakSaNAtsarveSAmapi zeSAvayavaiH-hastapAdodarakaNThapIThAdilakSaNaiH saMgataM-militaM saMbaddhamitiyAvat phalavadbhavati, evaM kuta iti vizeSaNadvArA hetumAha'aNNuNNaM ti yataH kAraNAduttamAnaM zeSAvayavAzcAnyo'nya sApekSAH, kAsu-kriyAsu, na kiMcinirapekSAH, ayaM bhAvaH-uttamAGgazabdenAtra kaNThAvA'vayavo grAhyaH, tasyocitA kriyA mukhadhAvanAdi, tathA vibhUSaNAlakSaNA kriyA karNAdAvAbharaNAdiparidhAnaM yAvaatrayoraJjanAdi, tatsarvamapi hastAGgulyAdyavayavasAdhyaM, hastAderapi khasvocitakriyA mukhanetrazravaNAdisAdhyA, tathAhi-netrAbhyAM nirIkSya zravaNAbhyAM ca zrutvA madIyahastAdAvidaM kuru muzcetyAdi mukhena bhApaNamityAdirUpeNottamAGgasAdhyA zeSAvayavAnAmapi khasvocitakriyeti, yadvA hastAdyavayavaireva netrAdInAM trANaM syAt , tathAvidhapuruSeNa kenacit kriyamANo netrAyupadravo hastAdyavayavaireva HOHOROKOHOROORNOHORROROHO // 120 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA AgamanarakalpanA 8 vizrAma // 121 // STOROIRROHOROROGROLOGORG parAkriyate, na punaH pradhAnenApyuttamAGgena, tathA sarpAdisparzAvaTaga dipAtAdinA hastAdyavayavopadravo netrAdinaiva vAryate, zabdena | vA'nyebhyo jJApyate'pItyevamapekSA sarvajanapratItA svayameva yojyeti gAthArthaH // 111|| athoktadRSTAntena daarttaantikyojnaamaah| evaM titthanarassavi muNivaggo uttamaMgamavasesA / sesAvayavANNuNNaM sAvikkhA dhammakiriAsu // 1.12 // / evaM-pAguktadRSTAntena tIrthanarasya sAdhvAdisamudAyalakSaNasya munivargaH-sAdhusamudAyaH uttamAGga-mastakam avazeSAH-sAdhuvyatiriktAH sAdhvIzrAvaka zrAvikAlakSaNAH zeSA avayavA hastapAdAdyavayavakalpA anyo'nyaM sApekSAH, kAsu?-dharmakriyAsu, upalakSaNA| dyAvantastIrthAnuyAyino ye sacetanA acetanA mizrA vA padArthA bhavanti te sarve'pi bodhyAH, 'na viNA titthaM niyaMThehiMti vacanAt sAdhumantareNa zrAvakAderabhAvAt zrAvakAdisamudAyamantareNa tIrthavartidharmopadezakasAdhorapyabhAvAdityanyo'nyaM sApekSA iti, kriyA adhikRtya tu sAdhvanuSThAnaM zrAvakasApekSaM zrAvakAnuSTAnaM sAdhusApekSaM yAvadgaNadharapadapratiSThAyAmapi zakrApekSA, tIrthakRtApi zakrAnItasyaiva vAsasya gaNadharamastake nikSepAd , evaM sarvatrApi yojyamitigAthArthaH // 112 // athoktadRSTAntena prasaGgataH prakRtaM lumpakamataM | daSayitumAgamanaraM dArzantikatayA yojayatial evaM Agamapurise jiNabhaNiattho a matthayaM sesaM / aMgauvaMgappagaraNapamuhaM savvaMpi sAvikakhaM // 11 // | evaM' 'purisasse tyAdigAthoktadRSTAntenAgamaH-siddhAntastadrUpo yaH puruSaH tatra jinabhaNito'rtho mastakaM, zeSamaGgopAGgaprakaraNapramukhaM sarvamanyo'nyaM sApekSaM hastAdyavayavakalpamiti gamyamityakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-Avyoma paramANuparyantA yeAste svakhavAcakazabdasApekSAH, zabdAdvinopadezadvArA khaskhaSipayakapravRttinivRttihetavo'nyeSAM na bhavanti, na vA zandA api vakhavAcyavikalAH HOTOCTOOTOHOTHONOHOOT Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAoM sApekSau zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 122 // HEROPORONOROEN POROKOHOROHI DitthaDavitthAdivat pravRttinivRttihetava iti vAcyavAcakabhAvasvarUpasaMbandhasApekSA arthAH zabdAca, tatra jinabhaNitAH-tIrthakarabhASA| viSayIbhUtA arthA vAcyAH, gadyapadyAdibandhAtmakamaGgopAGgaprakaraNapramukhaM vAcakaM, teSAM zabdAtmakatvAt , tIrthakarasakAzAttIrthakarabhApayA vAcyAnarthAn sAkSAdupalabhya gaNadharaiH ziSyapraziSyAdibhistu paramparayopalabhya cAGgopAGgaprakaraNAdIni tadarthavAcakAni racitAni, gaNadharAdivicitrakarmakSayopazamapuNyaprakRtyAdijanyAnAM zabdAnAM vaicitrye'pi vAcyAnAmarthAnAmaikyAdvastugatyA sarveSAmapi zAstrA| NAmabheda evAvagantavyaH, pravRttinivRtyAdijanyatve vizeSaNAbhAvAd ,yathA dezajAtyAdivizeSavazAt kathaMcidbhASAbhedasaMbhave'pi maNi mauti kAdInAM vAcyAnAmarthAnAmabhedenaiva pravRttinivRttyAdivyavahArAdiSu sAmyamevAsti, evaM ca sati yaH kazcidgaNadharakRtAGgopAGgA| yuktameva pramANaM, na punaH prakaraNAyuktamapIti bruvANo'mukadezIyo'mukajAtIyo vA nijabhASApurassaraM svarNAdivastu dAsyati tadA grahISyAmi svarNAdivyavahAraM ca svIkariSyAmi, na punarbhApAntareNocyamAnaM svarNamapi zraddhAsthAmItyAdikaM vadanniva devAnAMpriyo'vagantavyaH, yataH pravRttinivRttivyavahArastu stambhakumbhAmbhoruhAdivAcyApekSayA na punarvAcakApekSayA'pIti jagatsaMsthiteH, ekasyApi vAcyasya dezakAlAdibhedena sarve'pi zabdA vAcakatayA babhUvAMsaH, yathA mlecchajAtivizeSeNa tilAzabdena suvarNa bhaNyate dezavizeSe ca dhAnyavizeSa iti, na punarvAcyAnAmapi parasparaM parAvRttiH, nahi kadAcidapi jalakRtyaM ghRtena sAdhyate ityAdi svayamevAlocya| mitigAthArthaH // 113 // atha punarapi prasaGgataH prakRtaM dRSayituM dArzantikamAhaevaM arihanarassavi bhAvajiNo uttamaMgamavasesaM / ThavaNappamuha jiNiMdA nianiakiriAsu sAvikkhA // 11 // evaM-prAguktaprakAreNArhanarasyApi-nAmAdicaturvidhasyApi jinendrasya vivakSayA samudAyena narasya bhAvajino hi uttamAGgakalpaH, GHOGHOGHOTOHOROHOOHOR // 122 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 123 // DIGHONGHONGKONG HONGKONGHE DHONGKONGHONGKONGN avazeSAH - sthApanApramukhAH nAmasthApanAdravyarUpA arhantaH zeSAvayavakalpAH iti gamyaM, nijanijakriyAsu sApekSA ityakSarArthaH, bhAvA- nikSepacaturthastvayaM-nAmasthApanAdravyabhAvaizcaturbhirapi nikSepaiH sAmAnyata eka evAIn kalpyate, tatra bhAvArhan uttamAGgakalpaH, zeSAstrayo'pi SkasApekSatA tadavayavakalpAH, parasparamanugatAH khasvakAryeSu sApekSAH, apekSA caivaM - sAmAnyato'rhan vizeSata RSabho'jita ityAdinAmabhirvinA bhAvArhato'pi samyagjJAnadhyAnAderasaMbhavaH, sthApanAM vinA ca bhAvArhato'pyAkRtyAdidarzanAsaMbhavaH, AkRtyAdidarzanAbhAve ca dhyAnAvalambanAbhAvaH sarvakAlamarhadviSayakapUjAdividherasaMbhavatha syAt, dravyamantareNa bhAvArhato'pyasaMbhavaH, 'dravyaM hi bhAvakAraNa' mitivacanAd, evaM nAmasthApane api bhAvArhantaM vinA kasya kriyete ?, sthApanAyAmapyabhidhAnaM bhAvArhatsaMbandhyeveti nAmasthApanayorapi bhAvArhato'pekSA, dravyArhaccamapi bhAvArhadapekSayaiva vaktuM zakyate, yadi marIcijIvo'pi bhAvI bhAvArhannAbhaviSyattarhi dravyArhadduddhyA bharatacakravartI 'jaM hohisi titthayaro apacchimo teNa caMdAmI' tyAdi ( Ava 0 428 ) vacobhiH - svAbhipretaM bhaktivandanaM kathaM prAkaTiSyat 1, kathaM vA'STApade tatpratimAmapyakArayiSyat, kAritavAMzca tatpratimAM, yadAgamaH- "dhUbhasaya bhAuANaM cauvIsaM caiva jiNahare kAsI / savvajiNANaM paDimA vaNNapamANehi niaehiM // | 1 ||" zrIAva0 ni0 bhASye (45) kiMca - AstAmanyatra, bhAvArhannapi samavasaraNe catUrUpaH san dharmadezanAM kurvANo nijapratirUpakasApekSa eva, tatra trINi pratirUpakANi tAni tu devakRtAnyeva, yadAgamaH - "je te devehiM kayA tidisiM paDirUvagA jiNavarassa / tesiMpi tappabhAvA tayANurUvaM havai rUvaM || 1 ||" iti zrIA0 ni0 (557) tAni ca pratirUpa - kANi tathA vastusvAbhAvyAt khalpakAlasthitikAnyapi jinabimbAnyeva, tadabhAve ca samavasaraNaracanAyA evAsaMbhavAt, tathAtve ca tIrthakRnnAthakarmajanyapRjAsvAdAsaMbhavAt, tadabhAve ca tIrthakRtkarmaNo bhogAbhAvena muktyanavApteH, kiMca- prAcInadivyatiriktAsu tisRSu GOR // 123 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 124 // POHOTOHOOOKOHOROSOHOU | dikSu sthitAnAM devAdInAM tIrthakarAbhimukhatvAbhAvena dharmazravaNasyApyanucitatvAd , yadAgama:-"na pakkhaona purao, neva kiccaannaattdbhaajpittho| na juje UruNA Uru, sayaNe no paDissuNe // 1 // " iti zrIutta0 (1875-380*)iyaM ca yuktistIrthavyavasthApanAvizrAme | alnadRSTAMtaH lumpakavizeSasyAJjanasAdhyacakSurogasyAJjanatayoktetyAdyanekaprakAreNa parasparasApekSatA yojyetigAthArthaH // 114 // atha prakRtaM mataM dUSayituM dRSTAntopasaMhAramAha| evaM ghayaghayabhAyaNapamuhAharaNAI loasiddhaaiN| muNi niuNamaIe NeaM savvaMpi sAvikUrakhaM // 11 // | evam-amunA prakAreNa ghRtaghRtabhAjanapramukhodAharaNAni lokasiddhAni jJAtvA nipuNamatyA sarvamapi sApekSaM jJeyaM, ghRtabhAjanaM hi ghRtamapekSate'nyathA ghRtabhAjanamityabhidhAnasyApyasaMbhavAd , ghRtamapi ghRtabhAjanamapekSate, tadvinA tatsthiterasaMbhavAdityevaM sApekSateti |gAthArthaH // 115 / / athaivaM sApekSatAyAM lumpakasya kuvikalpaH zroturna sukhAvaha iti darzayannAha tatthavi dukakhaM mukkhe pavaramiNaM neti vA vigappeNaM / caiUNamappahANaM icchai kusalaMpi iarassa // 116 / / tatrApi sApekSatAyAmapi idaM pravara-pradhAnamidaM ca neti vA vikalpenApradhAnaM tyaktvA mUkhoM lumpaka itarasya-pradhAnasya kuzala| micchatIti zroturduHkhamiti, nahi ghRtApekSayA ghRtabhAjanamapradhAnamiti buddhyA ghRtabhAjanaM parityajya ghRtasya kuzalaM ko'pIcyatItibhAva itigAthArthaH // 116 // atha prakArAntareNa pratimAvyavasthApanAdvArA lumpakamataM dRSayituM yuktimAhadavvatthayabhAvatthaya cakkadugaM titthadhammapavararahe / davvathao khalu sAvayadhammo bhAvo a munnidhmmo||117|| // 124 // dravyastavazca bhAvastavazca dravyastavabhAvastavau tAveva cakre-nebhI tayokiM 'tIrthadharmapravararathe' tIrthadharmo-jinabhASito dharmastallakSaNaH HOTOHOTOHORIOROGROOOure Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyabhAva zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 125 // MOHOROHORO stavau sajAkaraoROROOOOO pravarasthaH-pradhAnasyandanaH tatra vartate, dravyastavabhAvastavau vivecayati-dravyastavaH khaluravadhAraNe zrAvakadharmaH, caH punararthe, bhAvo-bhAva| stavo munidharmaH-sAdhudharma itigaathaarthH||1.17|| atha kiM nAmotkRSTo dravyastavo bhAvastavazceti vyaktIkaroti___davvathao ukkoso jahasattiM jiNaharAinimmavaNaM / bhAvathao ukkoso cArittaM ceva ahavAyaM // 118 // yathAzakti-zaktyanatikrameNa jinagRhAdinirmApaNamutkRSTo dravyastavo bhavati, yasya suvarNaprAsAdaratnapratimAniApaNAzaktiH |sa tathaiva kurvANo dravyastave utkRSTo bhaNyate, evaM yasya yathA zaktistathaiva pravarttamAno'vagantavyaH, yathAkhyAtameva cAritramutkRSTo bhAvastavaH, yadyapi tIrthapravRttihetU sAmAyikacchedopasthApanIye bhavatastathApi tayorapyArAdhanaM tadarthamevetikRtvA na doSa itigAthArthaH ||118 // athaivaM siddhe lumpakAjJAnamAha tatthegayaracAo sIkAro vAvi keNa nnaannennN| tatthavi siddhaMtAo balavaMtIe'vi paDimAe // 11 // tatra-dravyastavabhAvastavarUpacakradvayasaMyuktaM dharmarathe ekatarasya tyAgaH svIkAro vA kena jJAnena?, dvayormadhye dravyastavaM parityajya | bhAvastavAGgIkAre kiM jJAnaM, na kimapi, kiMtvajJAnameva lumpakamate, ekena cakreNa ratho na nirvahate tathA dravyastavamantareNa bhAvajAstavena tIrtha paramparAyAtasAmAyikAdyanuSThAnaM, bhAvastave vidyamAnAdapi siddhAntAd balavatyA api pratimAyAstyAgo mahAmoho, mahA| mithyAtvamohanIyodaya ityarthaH, yacca siddhAntAdapi pratimAyAH balavatvaM tacca 'siddhatAo paDimA' ityAdigAthAvyAkhyAyAM samarthitamiti, na ca bhAvastave vidyamAnatvAtsiddhAntasya balavatvaM bhaviSyatIti zaGkanIya, bhAvastave vidyamAnAnAM sarveSAmapi tathAtvAbhAvAt , ata eva kAyotsargalakSaNe dharmakRtye "vaMdaNavattiAe pUaNavattiAe"ti sUtreNa sAdhubhirapi tatphalaprArthanA vidhIyate, kiMca-Ape P OROOHOROHORO // 125 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA zrAvakA pAkSikahInatA kSikamAdhikyamapi yuktamevetyapi prAg pradarzitamitigAthArthaH // 119 // atha gAthAdvayena parAzaGkAmAha NaNu jiNaANAdeso davvathao savvahAya bhaavtho| tA desANAkhaMDaNarUvo davvatthao jAo // 120 // 8 vizrAme | evaM kuvakhiANaM pakkho'via deskhNddnnaaruuvo| tatthavi ego maggo tannotti nimittamiha bhaNaha 1:121 // // 126 // nanu jinAjJAdezo dravyastavaH, caH punararthe, sarvathA jinAjJArUpo bhAvastavaH, evaM siddhe dezAjJAkhaNDanarUpo dravyastavo jAtaH, evaM ca sati kupAkSikANAM pakSo'pi dezakhaNDanArUpo-jinAjJAdezakhaNDanAtmakaH, yataH kupAkSikairapi sarvathA jainapravacanaM nAbhyupagamyate iti vaktuM na zakyate, kiMtu kvaciddeze vipratipattau tadekadezaH, so'pi prAyaH saMzayArUDhaH, tatrApi zrAvakamArge jinAjJA'lpIyasI, | kupAkSikANAM tu bhUyo'GgIkArastatrApyekaH zrAvakadharmo jinAjJArUpo mArgo mokSamArgaH, nAnyaH kupAkSikAbhyupagatadharmo mokSamArga iti iha iti-atra nimittaM-kAraNaM bhaNata, amukahetunA zrAvakadharmo mArgo'mukahetunA ca kupAkSikamArgoM neti vyaktyA kAraNaM kathayateti parAzaGkAtmakagAthAyugmArthaH // 120-121 / / atha parAzaGkAmapAkartumAhajIvo aNAiAsavapahavaDio dubbalo akammavasA / paDivajia jiNaANaM snniaNsnniaNtmosrii||122|| jIvo'nAdyAzravapathapatitaH-anAdikAlAnmithyAtvAviratikapAyayogAzravamArga eva patito'navarataM vartate, durvalazca karmavazAtOkarmapAratantryAt , sahasA tyaktumasamarthaH, arthAdAzravAn , yadAgamaH-"bIakasAyANudaye appaJcakkhANanAmadhijANaM / sammadaMsaNalaM | | virayAviraI na hu lhtii||2||"tyaadi (Ava0142) tasmAt , sa kIdRzo ?-jinAjJA pratipadya-jinokto mArgaH samyagiti jinokta| vacanamAsthAya zanaiH zanaiH-tataH tataH AzravAt apasarati, jinAjJAmaGgIkRtya jinottopAyena zanaiH zanaistAnAzravAn niruNaddhi, HOROMOONOROGROOHOROHONOR OloHOGooglOOOHOR // 126 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakAt pAkSikahInatA zrIpravacana- jinAjJA caivaM-tIrthakaravyavasthApitasAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNasyAcchinnapravRttimatastIrthasyAjJA na madAjJAto minnetikRtvA tvayA parIkSA tIrthAjJayA tIrthAnukUlavRttyA ca pravartanIyamiti jinAjJAmavApya tIrthAntarvI tIrthabhakto'sau tIrthena tathA pravartyate yathA'sau krame8 vizrAme NAzravAn parityajatyeveti gAthArthaH // 122 / / athaivaM zrAvakaH kupAkSikazca kIdRzau syaataamityaah||127|| jA evaM so sAvao khalu jiNaANArAhago na ninnhaago| mUlAo jiNaANAparammuho dummuho loe // 123 // evaM-prAguktaprakAreNa pravarttamAnaH zrAvakaH khalu nizcitaM jinAjJArAdhako bhavati, tIrthAnukUlatayA pravartitavyamityAdijinAjJA puraskRtyaiva pravartanAt ,'na niNhAgo'tti nilavastu naiva-zrAvakavat jinAjJArAdhako na bhavati, kuta iti vizeSaNadvArA hetumAha-yataH hilsa kIdRzaH?-mUlAt jinAjJAparAGmukhaH-jinAjJAviparItacArI, jinAjJA tAvadacchinnatIrthAnukUlatayA pravarttanaM, tadviparItaM pratikUla | tayA pravarttanaM, tena caraNazIlo jinAjJAviparItacArIti paryAyArthaH, ayaM bhAvaH-AstAM tIrthAnukUlatayA pravRtterabhAvaH, kiMtu tIrtha| pratikUlacAriNaM tIrthAbhAsaM vikalpya tIrthaparAbhavakArI, na caitAvadeva dUSaNaM, kiMtu punaH kIdRzo'sau ?-'durmukhaH' azucijalpanena duSTaM mukhaM yasya sa durmukhaH, naitattIrtha mArgAnuyAyi, kiMtu siddhAntamArgAnuyAyino vayamevetyAdikuvacanAdinA pApamukha ityarthaH, lokejainaloke, tena nihavena jinAjJA na mRlAdapyAhatA itigaathaarthH||123|| atha kupAkSikeNa mUlato jinAjJA nAbhyupagatetyatra hetumAhajamhA jiNiMdaThaviaMtitthaM acchinnameva caiUNaM / tappaDivakkhapavattI jiNuttamiti aliavayaNeNaM // 124 // / yasAta kAraNAjinendreNa sthApitaM-zrIvIrajinasthApitamacchinnaM tIrthaM tyaktvA jinoktam-asadabhyupagataM jinabhASitamityabhA|Sitamapi bhASitamityalIkavacanena mahatAmapi tIrthakRtAM kalaGkadAnalakSaNena mahAmRSAvAdena tatpratikUlapravRttistasya kupAkSikaspati GHOGHOTOHOROGROWOROSE GOOHOROHOROG GEORG // 127 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kupAkSiko zrIpravacana- parIkSA 8 vizrAme // 128 // 'nantasaMsAra: OHOROROSOHOROr gamyaM, tasya tIrthasya pratikUlA yA pravRttiH sA mahApApamata eva tAlapuraviSakalpamaminivezamithyAtvaM kupAkSikasyetyAgame pratItamiti sarvathA jinAjJAbAyaH kutaH zrAvakavat syAd ?, ata eva sAdhuzrAvakasaMvignapAkSikANAM mArgAstrayo'pi mokSamArgatvena bhaNitAH,yadAallgamaH-"sAvajajogaparivajaNAi savvuttamo jiidhmmo| bIo sAvagadhammo taio sNviggpkkhvho||1|| (519 upa0) ityete bhyastribhyaH zeSAH saMsAramArgA eva, yadAgamaH-"sesA micchadiTTI gihiliMgakuliMgadavbaliMgehiM / jaha tinni u mukkhapahA saMsArapahA tahA tinni|||"ti(510 upa0)atra kupAkSikANAM madhye digambaraH kuliGge lumpakastva liGge zeSAstu prAyo dravyaliGga eva bodhyAH, kiMca-zrAvakastAvattIrthe sAdhvAdInAM hitecchuryathAzakti tadbhaktyudyataH pratisamayamanantAH pApaprakRtIH parizATayati puNyaprakRtIzca vanAti, kupAkSikAstUtsUtrabhASaNena pratisamayaM tIrthocchedamicchanto durlabhabodhibhAjaH pratisamayamevAnantotsarpiNyavasarpiNIkAlaparibhramaNabIjabhUtaM karmArjanti, tattveva-pUrvakoyAyuSo'pi samayAstAvadasaMkhyeyA eva, 'ussuttabhAsagANaM bohinAso aNaMtasaMsAro'tti vacanAt niyamAdanantakAla eva saMsAre paribhramaNaM, tAvAMzca kAlaH pratisamayaM vibhajyamAno'nantAnantotsapiNyavasarpiNIpramANo bhavati, kadAcidanantA anantaguNitA api saMbhavanti,yataH AzAtanAbahulasyAntarakAlo'pArddhapudgalaparAvarto'pi bhaNitaH,yadAgamaH-"kAlamaNaMtaM ca sue addhApariaTTao a desUNo / AsAyaNabahulANaM ukkosaM aMtaraM hoI ||1||"tti, zrIpA0ni0 (853) AzAtanAbahulazcotsUtrabhASyeva, apArddhapudgalaparAvartakAlastvanantA apyutsarpiNyavasarpiNyo'nantAnantaguNitA eva syuH, tAzca vibhajyamAnA pratisamayamanantAnantaguNitA evAyAntIti gAthArthaH // 124 // atha sAdhuzrAvakakupAkSikANAM samyakasvarUpaparijJAnAya gAthApaJcakena dRSTAntaM darzayituM prathamagAthAmAha ROHIGHO TaSDHEROENOGora // 128 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 129 // kupAkSikAH stenabhaktAH jaha raNI tiNi narA bhattinimittaM pbhaaykaalmi| paidiNapaNAmakiriA ciTThati a cAruceSThAvi // 12 // tatthavi ego viulaM kosaliaM DhoiUNa pnnmijaa| jahasattIe tuTTho rAyAviya taM pasIijA // 126 // bIo sattiabhAvA pAhuDavigalo'vi bhttisNjutto| paNamijjA rAyANaM taMpia rAyA pasIijjA // 127|| taio raNo kosA avahari sArasAvajAiM / tatto kiMcivi pAhuDapubvaM paNamei pAvamaI // 128 // taM suNiUNaM rAyA sUlArovAiveaNaM deha / loevi niMdaNijjo nIANavi nIavayaNehiM // 129 / / yathA rAjJastrayo narAH-puruSAH bhaktinimittaM prabhAtakAle pratidinaM praNAmakriyAzcAruceSTA api tiSThantItigAthArthaH // 125 // tatrApi-teSvapyeko naro vipulaM kauzalika-prAbhRtaM DhokayitvA-rAjJaH puro muktvA prANamata , kathaM ?, yathAzakti-khazakyanatikrameNa, rAjA'pi tuSTaH san taM tathAvidhavinayAdyanvitaM prasIdeva , prasannazca rAjA narajanmoditaM yathepsitaM sukhaM dadAtItigAthArthaH // 126 / / dvitIyo naraH zaktyabhAvAtprAbhRtavikalo'pi bhaktisaMyukto rAjAnaM prANamat , tamapi rAjA yathocitopacAreNa prasanno bhaveditigAthArthaH // 127 // tRtIyo naro rAjJaH kozAt sArakhApateyAdi-sAramaNimuktAdidhanamapahRtya-stainyIkRtya tataH-tasAdapahRtadhanAt kiMcida| pahRtakoTisakAzAdrpakamAtramiva prAbhUtapUrva yathA syAttathA pApamatiH-stainyakarmA praNamati raajaanmitigaathaarthH||128|| rAjA tat|stainyAdivyatikarasvarUpaM jJAtvA'zUlAropaNAdivedanA'zUlAyAM-zUlikAyAM yadAropaNaM tadAdivedanAm-anekaprakArAM pIDAM dadAti,arthAtasya stenasya, loke'pi ca nIcAnAmapi-pAmarAdijanAnAmapi nIcavacanaiH-aho pApAtmA hRdayazUnyo rAjJa eva bhANDAgAraM sphATayitvA tameva rAjAnaM tadgataM vastu prAbhRtamAdAya praNamatItyAdirUpainindanIyaH syaaditigaathaarthH||129||ath dArzantikayojanamAha DAOHOORowsko GHOIGHOIHOROSROROSCOHORCHI oTOONG | // 129 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kupAkSikAH stenabhaktAH bhIpravacanaparIkSA vizrAma // 130 // GROWOROUGH GHORORONOkuotatNO. kA evaM paDhame sAhU bIe saTTo a saMgaI duNhaM / taie duggaisUlAjoggo ussuttapaharasio // 10 // evaM-prAguktaprakAreNa prathame-prathamadRSTAnte sAdhuH, yataH sa sarvArambhaparigrahatyAgalakSaNaM vipulaM prAbhRtamAdAya tIrthakararAjAnaM praNamati, dvitIye zrAddhaH-zrAvako, dvitIyanarakalpa ityarthaH, tasya tathAvidhasAmarthyAbhAvAduktalakSaNaM prAbhRtakaM nAstItibodhyaM,dvayozca |saMgatiH-paraspareNAvirodhitetyarthaH, tRtIye utsUtrapatharasikaH-utsUtrabhASI durgatilakSaNA yA zUlA tasyAM yogyaH tadAropaNAnubhavite. | tyartha itigAthArthaH // 130 // athotsUtrabhASI tRtIyanarakalpaH kathamityAha jaM so jiNiMdakosA titthAo avaharittu kaijaNayaM / kosigadesaM pAhuDakappaM kappaMti thuipamuhaM / 131 // yad-yasmAt sa jinendrakozAta-jinendrasya koza iva kozaH tasmAd evaMvidhAttIrthAt-sAdhvAdisamudAyalakSaNAt katijanatAMkatijanasamUhastallakSaNaH kozaikadezastamapahRtya-stainyIkRtya stutipramukhaM-stutipUjAdikamapahRtakozaikadezAdupAdAya prAbhRtakalpaM kalpayanti, nanu stutyAdikaM gRhItakozaikadezAditi kathaM syAditi ceducyate, yo dezo'pahRtaH so'pi stutyAdikakataivAsIta, ata: stutyAdikamapi jinendrakozasaMbandhyeva bhaNyate, tasmAdutsUtrabhASikRtastutyAdikameva tIrthAzAtanAhetutvAdanantasaMsAritvahetuH, yata|statstutyAdikamapi tasya tIrthakhaNDanahetuH, yathA steno rAjadvAre pravizannirgacchan vA na rAjabhANDAgArAdInAM hitAya bhavati, kiMtu | taducchedAyeti, evaM kupAkSiko'pi kriyAdiSu pravRttastIrthAntarvarcinAM mugdhajanAnAM skhakriyAviSayakarucyutpAdakatvena na tIrthahitAya bhavati, kiMtu taducchedAya, ata eva kupAkSikAdhyavavasAyaH pratisamayaM tIrthocchedapAtakaheturavAcyakliSTapariNAmo'nantasaMsArapari| bhramaNamUlaM, vizeSatastakriyAsaktasya, tasya tIrthocchede tIvrAdhyavasAyitvAt , yo hi yanmArge tIvrAdhyavasAyI sa tato'tirikta tadvi HORORONOHOTO // 130 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 131 // BHOID OSHO SUSHE parItatItrAdhyavasAyI syAt, tasmAdutsUtrI pratisamayaM tIrthocchedapAtaka lipta iti gAthArthaH // 1.31 // atha dRSTAntopasaMhAramAhaevaM diteNaM sAhuuvAsagapahAo panbhaTTho / ussutto jiNaANAvirAhago savvahA caiva // 132 // evaM prAguktanaratrikena dRSTAntena dRSTAntIkRtena sAdhUpAsakayoH - sAdhu zrAvakayoH yaH panthAH - mArgastataH prabhraSTaH - prakarSeNAnantakAlabhAnyudayatvena bhraSTaH- cyutaH, utsUtraM vidyate yasya sa utsUtro matvarthIyo'NU, jinAjJAvirAdhakaH, sarvathA caiva sarvaprakAreNaiva jinAjhAvirAdhaka ityarthaH itigAthArthaH // 132 // atha 'savve pANA bhUA' ityAdito lumpakakathanopasaMhAramAha evaM savve pANApamuhAlA vaguvaesavayaNehiM / mUDhANamaMdhakUvo luMpAgo daMsio o // 133 // evamatantaroktaprakAreNa savvepANApramukhAlApako padezavacanairmUDhAnAm - ajJAninAM jinapravacanAvidita paramArthAnAmandhakUpa ivAndhakUpo lumpAko darzito jJeya itigAthArthaH // 133 // iti lumpako padezasvarUpaM carcitaM // atha lumpakamate siddhAntasvarUpaM carcyateaha luMpagasiddhaMto kevalasuttaM va egadeseNa / sugapAdubva asuddho vivarIattho a niamaie || 1.34 // athetyupadezAntaraM lumpakasiddhAntaH kevalasUtraM vA evArthe, kevalasUtra meva, tadapi dezena, na punaH samagraM sUtraM- siddhAntaH, yatastanmate kasyacitsaptaviMzatiH sUtrANi kasyacidekonatriMzat sUtrANyabhimatAnyevaMrUpeNa te siddhAntavAdinaH so'pi siddhAntaH zukapATharUpozuddhaH zuko hi samyagvAcyavAcakazabdaparijJAnazUnyastadvadayamapi samyak zabdavyutpattiparijJAnazUnyatvAt zukavatpAThasyApi zuddhA| zuddhavarNoccAraparijJAnazUnya ityarthaH paraM zuko hi pareNa zikSito bhavati, na cAyaM tathA, tathApi pAThoccAramAtrasAmyamadhikRtyoktamavaseyaM, caH punararthe, viparItArthaH - caityAdizabdAnAM sAdhvabhidhAyakatvenAGgIkArAttanmate yAvAn siddhAntaH sa viparItArtho jJeyaH, DIGHONG KONGKONGKONGHORONGHO pustakatIrthAbhAvaH // 131 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA pustakatIrthAbhAva: 8 vizrAme // 132 // jAGHOUGHOUGHOUGHOTO.CO khamatyA-nijamatikalpanayA svamatasthitihetubuddhyetyarthaH, itigAthArthaH // 134 // atha so'pi kIdRza ityAha so a adatto putthA laddho muddhANa naamsiddhNto| teNaM titthuddhAro ghiddhI aNNANaviNNANaM // 13 // | saca-prAguktakharUpo'pyadattaH-na kenApi guruNA dattaH, pustakAllabdhaH, ata eva mugdhAnAM-mUrkhANAM lumpakamatavAsitAnAM nAma| siddhAnto-nAmamAtreNa siddhAnto, na pAramArthikaH, tena-siddhAntena tIrthoddhAraH, lumpakA vadanti-asmAbhiH pustakAtsiddhAntaM labdhvA tIrthoddhAro-vyucchinnamapi tIrthamuddhRtamiti, dhira dhig-iti bhRzaM khedasUcakatiraskAravacanamajJAnavijJAnam-abhinivezamithyAtvadRSi| tamativijJAnam-aho jainatIrthametAdRzaM sulabhaM yatkevalinA'pi prAduSkartumazakyamapi lumpakena pustakamAtrAduddhRtam , evamanye'pi | pustakavAdino bodhyA itigAthArthaH // 135 / / atha prAguktaM lumpakasiddhAntaM dUpayitumAha saMpai paraMparAgamanAmeNaM titthanAhasiddhaMto / navi putthayasiddhaMto katthavi suNio'vi keNAvi // 1.36 // yA saMprati-vartamAnakAle zrIprabhavasvAmina Arabhya duSprasahasUriM yAvat paramparAgamanAmnA tIrthanAthasiddhAnto-jinendrabhASitArthamUlakaH | | siddhAnto vartate, nApi pustakasiddhAnto'pi kenApi zruto'pi, ayaM bhAvaH-"ahavA tivihe Agame paM0, taM0-attAgame aNaMtarAgame paraMparAga"tti zrIanuyogadvArasUtraM, tatrAtmAgamAnantarAgamau jambUskhAmyantau, paramparAgamastu tIrtha yAvadvate, paraM pustakAgamastu kvApyAgame kenApi zruto'pi nAsti, anyathA AgamazcaturdA vaktavyo bhavet , sa ca nokta iti gAthArthaH / / 136 / / atha pustakAgamAtIrthapravarttane'tiprasaGgamAhaalljai putthayAu titthaM pavahae kiM na kusumamiva rUkkhA / dovi samA sIsANaM dikkhaavaaynnprikkhaasu||137|| SHOROMOHATKANDE STONKOROO 12 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 133 // pustakatIrthAbhAva: YOGROLORONGala yadi pustakAt-pustakAgamAttIrtha-sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAsamudAyalakSaNaM pravartate, vartamAnApItyAdi vibhaktiH saptamyarthe'tra | grAhyA, pravarteta tarhi kusumamiva vRkSAd ,api gamyo, vRkSAdapi kiM na pravarteta ?,yathA vRkSAtkusumamutpadyate tathA tIrthamapyutpadyatAM, tatra dvAvapi samau-tulyau, kAsu ?-dIkSAvAcanAparIkSAsu, yadvA dIkSAvacanayoH parIkSAstAsu, ayaM bhAvaH-yathA vRkSo dIkSAyA dAyako na bhavati tathA pustakamapi, yathA vRkSo vAcanAyA dAyako na bhavati tathA pustakamapi, yathA vRkSaH parIkSAkArako na bhavati tathA pustakamapIti dIkSAvAcanAparIkSAsu pustakavRkSau samAveva, nanu pustakAmarebhyo dIkSAgrahaNavidhimavApya skhayameva dIkSA-gRhyate, na ca | tathA vRkSAditi kutaH sAmyamiti cenmaivaM, pustakamAtrAdIkSAgrahaNavidheH kartumazakyatvAt , tathAhi-kaH punarupasthApanAvidhirityatro|cyate, zobhaneSu tithikaraNanakSatramuhUrteSu dravyakSetramAveSu bhagavatAM pratikRtIrabhivandya pravarddhamAnAbhiH stutibhiH atha pAdapatitotthita sUriH saha ziSyeNa mahAvatAropaNapratyayaM kAyotsargamutsAu~kaikaM mahAvratamAdita Arabhya triruccAyan yAvanizibhuktiviratiravikalA biruccAritA, pazcAdidaM trirucaritavyaM "icceAI paMca mahabbayAI rAibhoaNaveramaNachaThAI attahiaThyAe uvasaMpajinANaM virahAmi" | pazcAdvandanakaM datvotthito'bhidhatte'vanatAGgayaSTiH-saMdizata kiM bhaNAmIti bhaNati, sUriH pratyAha-vanditvAbhidhatsvetyevamukto'mi| vandyotthito bhaNati-yuSmAbhirmama mahAvratAnyAropitAnIcchAmyanuziSTimiti, AcAryo'pi praNigadati-nistAragapArago bhavAcArya guNairvarddhaskha, vacanaviratisamanantaraM ca surabhivAsapUrNamuSTiM ca zirasi kirati, pazcAdvandanakaM datvA pradakSiNIkarotyAcArya namaskAra-| mAvartayan , punarapi vandate, tathaiva ca karoti sakalakriyAnuSThAnam , evaM triH pradakSiNIkRtya viramati ziSyaH, sAdhavazcAssa muni yugapad vAsamuSTiM muJcati suramiparimalAM yatijanasulabhakesarANi vA, pazcAtkAritakAyotsargaH mUrirabhidadhAti-gaNastava kauTika: KOROlokokaOROOOOOOHOR Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka tIrthAbhAva: zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 134 // sthAnIyaM kulaM vairAkhyA zAkhA amukAmidhAna AcArya upAdhyAyazca, sAdhvyAH pravartinI tRtIyodeSTavyA, yathA''sana copasthApyamAnA | ratnAdhikA bhavanti, pazcAdAcAmlaM nirvikRtikaM vAvagacchasaMtatisamAyAtamAcarantItyevametadadhyayanamAdimadhyAntakalyANakalApayogi | bhavyajanamanaHsamAdhAnAdhAyi priyaviprayogAdiduHkhAvarttabahulakaSAyajhaSAdikulAkula viSamasaMsRtisarittAraNasamarthamamaladayaikarasamamaka dabhyasitavyaM mumukSuNeti zrIAcArAne zastraparijJAdhyayanaTIkAprAnte, atra gurumantareNa dIkSA na saMbhavati, dIkSAmantareNa ca | siddhAntAdhyayanamapi na saMbhavatIti darzitaM, tena pustakadRSTasiddhAntAtpravrajyAgrahaNaM marumarIcikAyAM jalavikalpakalpamiti bodhyaM / |tathA 'karemi bhaMte ! sAmAiaM' ityAdi sAmAyikacAritroccAro'pi vidyamAnagurusannidhau saMbhavati, anyathA he bhadanta ! ityAmantraNapadAsaMbhavAt , na cAkSAdeH purataH kriyAkaraNe vyabhicAra iti zaGkanIyaM, sAkSAdgurusannidhAvabhyastakriyAyA eva guruvirahe sthApanAcAryasya purataH kriyamANatvAt , na punaranabhyastAyA api, sApi kriyA pratikramaNapratilekhanAdikA pratidivasaniyatAnuSThAnarUpA yodhyA, na punarguruniyatopasthApanAdirUpApi, kiMca-pustakadRSTasiddhAntamAtrAdyadi cAritrAdyanuSThAnAbhyAso bhavettarhi "ANANiddesakare, guruunnmukvaaykaare| iMgiAgArasaMpanne, se viNIyatti vuccai ||1||"(utt. 2*) ityAdi vinayAdhyayanAdinirUpaNaM vaiyarthyamApadyeta, nahi pustakasya tathA vinayaH saMbhavati, tathA "AyariauvajjhAyANaM, susmusAvayaNaMkarA / tesiM sikkhA pavaiMti jalasittA iva pAyavA | ||2"(utta0 531) ityAdau gurukulavAsa eva jJAnAdisaMpaddheturdarzito, na punastadvata kvApi pustakadarzanAdyapoti / tathA 'vAyaNa'tti vAcanA-siddhAntAdhyApanA gurvAyatva, tathAhi-"saMhiA ya payaM ceva, payattho pyviggho| cAlaNA ya pasiddhI a, chabdhihaM viddhi lakakhaNaM ||1||"ti (2-135*) zrIanuyogadvArasUtre ityatra cAlanAdikaM guruNaiva sArddha saMbhavati, tathA "viNaoNaehiM paMjaliuDehi KOROPOHOTOHORO O // 1 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA vizrAme // 135 // tIrthAbhAvaH QUORO KOROHORORROHSHOHOROS chaMdamaNuattamANehiM / ArAhio gurujaNo suaM bahuvihaM lahuM deha / / 1 / / iti zrIAva0ni0 (138) tathA zrutagrahaNavidhirapi "ThANaM pamajiUNaM dunni nisijAu huMti kAyavyA / egA guruNo bhaNiA bIA puNa hoi akkhANaM ||1||do ceva mattagAI khele taha kAi- | AivIaMtu jAvaiA ya suNeti samvevi a te u baMdaMti // 2 // sabve kAussaggaM kariti sacce puNovi vaMdati / nAsanni nAidre guruvayaNapaDicchagA huMti // 3 // nidAvigahAparivajiehiM guttehiM paMjaliuDehiM / bhattibahumANapuvvaM uvauttehiM suNeavvaM // 4 // amikaMkhaMtehiM subhAsiAI vayaNAI atthasArAI / vimhiamuhehiM harisAgaehiM harisaM jaNaMtehiM / / 2 // guruparitosagaraNa gurubhattIe taheva viNaeNaM / icchiasuttatthANaM khippaM pAraM samuvaiMti // 6 // ityAdi zrIAva0ni0 (3,704-709)tathA pUjA jassa pasIaMti, saMbuddhA | puvvsNthuaa| pasannA lAbhavissaMti, viulaM adviaNsuaN|||||(7-46*) ityAdi, tathA "evaM viNayajuttassa, suttaM atthaM ca tadubhayaM / / pucchamANassa sissassa, vAgarija jahAsuaM // 2 / / iti zrIuttarAdhyayanasUtre(7-23*) sarvatrApi zrutagrahaNavidhigurvAyatta eva bhaNitaH, na punaH plastakAyattaH, tathA 'parikkha'tti dIkSAvAcanayoH parIkSA'pi, ayaM dIkSAyogyo bhavati naveti parIkSApUrvameva ziSyasya dIkSA | dAtavyA, yadAgamaH-"tato No kappaMti pavAvettae, taM0-paMDae vAtie kIve, evaM muMDAvittae,sikkhAvittae,uvaThThAvittae,saMbhuMji tae saMvAsittae"tti zrIsthAnAGge (202) etaTTIkA yathA 'tao' ityAdi kaNThyaM, kiMtu paNDagaM-napuMsakaM, tacca lakSaNAdinA vijJAya | pariharttavyaM, lakSaNAni cAsya "mahilAsahAvo saravaNNabheo, miMda mahaMtaM mauI avaayaa| sasaddagaM muttamapheNagaM ca, eANi chppNddglkkhnnaanni||1||"ti, tathA vAto'syAstIti vAtikaH, yadA skhanimittato'nyathA vA mehanaM kaSAyitaM bhavati tadAna zaknoti yo vedaM dhArayituM yAvanna pratisevA kRtA sa vAtika iti, ayaM ca niruddhavedo napuMsakatayA pariNamati, kvacittu vAhiatti pAThaH, tatra MGHORGHONGKONGKONGKONGHONORS // 13 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. pusta tuddhA-dRSTiklIvazabdaklIvadigdhakIvanimaya pitA vivastrAvasthaM vipakSaM pazyato me // 136 // zrIpravacana-alvyAdhito rogItyarthaH, tathA klIvaH-asamarthaH, sa ca caturdA-dRSTiklIvazabdaklIvadigdhaklIvanimatraNaklIvabhedAt , tatra yasyAnurAparIkSA gato vivastrAvasthaM vipakSaM pazyato mehanaM galati sa dRSTiklIvaH, yasya tu suratAdizabdaM zRNvataH sa dvitIyo, yastu vipakSaNAvagUDho tIthAbhAva: 8 vizrAme | nimatrito vA vrataM rakSituM na zaknoti sa AdigdhaklIbo nimatritakliyazceti,caturvidho'pyayaM nirodhe napuMsakatayA pariNamatIti, vAti| kaklIvayostu parijJAnaM tayostanmitrAdInAM vA kathanAderiti, vistarazcAtra kalpAdavaseyaH, ete cotkaTavedatayA vratapAlanAsahiSNava iti na kalpante pravAjayituM, pravrAjakasyApyAjJAbhaGgena dopaprasaGgAditi, uktaM ca-"jiNavayaNe paDikuTuM jo pabbAvei lobhdosenn| caraNaTThio tabassI lovei tameva u critt||1||"ti, iha trayo'prAvAjyA uktAH, tristhAnakAnurodhAd , anyathA anye'pi te santi, yadAha-"bAle bur3he napuMse a, jaDDe kIve a vaahie| teNe rAyAvagArI a, ummatte a adaMsaNe // 1 // dAse duDhe a mUDhe a, aNatte juMgie ia / obaddhae abhayae, sehe nippheDiyA ia // 2 // gubiNIvAlavacchA ya, pavvAveuM na kappaI"ti,adaMsaNaH-andhaH aNataHRNapIDitaH muMgio-jAtyaMgahInaH obaddhao-vidyAdAyakAdipatijAgarakaH sehanippheDio-apahRta ityevamityAdi, yathaite pravAjayituM na kalpante evameta eva kathazcicchalitena pravAjitA api santo muNDayituM-zirolocena na kalpante, uktaM ca-"pavAvio | sitti' syAdityarthaH muMDAveuM annaayrnnjogii| ahavA muMDAveMte dosA aNivAriA purima ||1||"tti, evaM zikSayituM-pratyupekSagAdisAmAcArI grAhayituM, tathopasthApayituM-mahAvrateSu vyavasthApayituM, tathA saMbhoktumupadhyAdinA, evamanAbhogAt saMbhuktAca saMvAsa-15 yitum AtmasamIpe AsayituM na kalpante iti ca // kathaJcitsaMvAsitA api vAcanAyA ayogyA na vAcanIyA iti tAnAha" iti zrI- // 136 // | sthAnAGgavRttI, evaM parIkSApUrvakapravrajyAdAnAdi pustakAtkathaM saMbhavIti vicArya, tathA vAcanAyogyo'yaM naveti parIkSApUrvakaM vAcanA ROHORORSTOOR SKED OFOROSHO Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA dAtavyA,yadAgamaH-"tao avAyaNijApaM0,0-aviNIe vigaIpaDitraddhe aviusa vitapAhuDe |tto kappaMti vAettate-viNIe avi pustakavizrAme gatIpaDibaddhe viusavitapAhuDe (203) ityAdi zrIsthAnAGge, etaTTIkA yathA 'tao' ityAdi sugama, navaraM na vAcanIyAH-sUtraM na vatIrthAbhAvaH // 137 // pAThanIyAH, ata evArthamapyazrAvaNIyAH, sUtrAdarthasya gurutvAt , tatrAvinItaH sUtrArthadAturvandanAdivinayarahitaH, tadvAcane hi dopAH, yata uktaM-"iharahavi tAva thanbhai aviNIo laMmio kimu sueNaM ? / mANaDo nAsihiI khae va khArobasegAo // 2 // gojUhassa paDAgA sayaM palAyassa baDai a vegaM / dosodae va samaNaM na hoina niANatullaM ca // 2 // nidAnatulyameva bhavatItyarthaH, viSayAhIsA vijA dei phalaM iha pare a logaMmi / na phalaM aviSayagahIA sassANi va toahiinnaaiN||3||"ti,tthaa vikRtipratibaddho-ghRtAdirasavizeSagRddho'nupadhAnakArItibhAvaH, ihApi doSa eva, yadAha-"atako na hoi jogo naya phalae icchiaM phalaM vijaa| avi phalati viulamaguNaM sAhaNahINA jahA vij||1||"tti, avyavasitaM-anupazAntaM prAmRtamitra prAbhRtaM-narakapAlakozalikaM paramakodho yasya so'vyasitaprAbhRtaH, uktaM ca-"appe'viya paramANiM abarAhe vayai khAmiaMtaM ca / bahuso udIrayaMto aviusiapAhuDo sa khalu ||1||"tti paramANi-paramakrodhasamudghAtaM bajatItibhAvaH, etasya vAcane ihalokatastyAgaH, assa preraNAyoM kalahanAt prAntadevatAchalanAca, para lokato'pi tyAgaH, tatra zrutasya dasasya niSphalatvAdaparakSiptabIjavaditi, Aha-"duviho u paricAo iha coaNa kalaha devayAchalaNaM / OparalogaMmi a aphalaM khittapi va Usare bii||"ti,etdvipryysuutrN sugama" evaM parIkSApUrvakavAcanAdi kevalapustakAdasaMbhavyeva,kutaH siddhAntagandho'pi ?,ayaM bhAvA-yadi pustakAtIrthapravRttistahi vRkSAdapi tIrthapravRttirbhavatIti kena niroddhaM zasyA, ubhayatrApi yuktastIlyAt , pariksAsuci pahuvacanaM priikssaaghaahulysuuckmitimaathaarthH||1.37|| ava pustakamAghAttIrthapravacanetiprasaGgena payitumAha- // 13 // sakAIOHORRORATIONORMONODIOjAna Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 13 // tIrthAbhAva: PHOTOHOWOOKIROHOODA jai titthayarA aNNo gaNaharapayaThAvago'vi tipiie| tA puttheNaM titthaM ThAvijA sAhupamuhaMpi // 138 // | yadi tripadyA 'upajae vA vigae vA dhue vetipadatrayAtmikayA tIrthakarAdanyo'pyamAdRzo'pi gaNadharapadasthApako'pi bhaveta 'tA' tarhi pustakena gurunirapekSakevalapustakamAdAya sAdhupramukhamapi tIrtha sthApayet , yato yayA tripadyA bhagavatA zrImahAvIreNa gaNa| dharapadasthApanA kRtA saiva tripadI saMpratyapyasti, tasmAttathAvidhadAyakagrAhakapuruSavizeSamAsAdyaiva tripadIvat siddhAnto'pi phalavAn , nAnyathetigAthArthaH // 138 // athopasaMhAramAha teNaM jaM jahakAraNamaNAisiddhaM taheva taM nne| annaha itthIveso purisovi dharija thIgabhaM // 139 // | yena kAraNena pustakAttIrtha na pravarteta tena kAraNena yatkAraNaM yathA-yena prakAreNAnAdisiddhaM vartate tatkAraNaM tathaiva-tenaiva prakAreNa jJeyaM, na punaranyathA'pi, kAryakAraNabhAvayoranaiyatyApatteH, na hi vaddhiM vinA dhUmotpattiH saMbhavati, vyatirekamAha-'annaha'tti anyathA kAryakAraNabhAvayoranaiyatye strIveSaH-strIsaMbandhI veSo-nepathyaM yasya sa tathA puruSo'pi strIgarbha dhareta , striyAmiva grbhH| strIgarbhastaM, yadvA striyAH garbhaH strIgarbhastaM, strIpadamupalakSaNaparaM tenApatyamAtrasUcakam , ayaM bhAvaH-strIveSadhArI puruSo'pi upalakSaNAd puruSaveSadharo veparahito'paro'pi (stambhakumbhAdirvA) yadi garbhAdhAnahetuH syAttarhi pustakamAtramAlokya sAdhuveSadhArI Atmano'pareSAM ca dharmopadezadvArA dharmahetuH sAdhuH syAt , na caivaM saMbhavati, tasAt kutastIrthavArtA'pIti gAthArthaH // 13 // atha tIrthasvarUpamAhatitthaM khalu titthayarA acchinnaM jAva tassa titthaThiI / ucchinnaMmi samattho nanno saMdheu savvaNNU // 140 / / tIrtha tIrthakarAta khaluravadhAraNe tIrthakarAdeva bhavatItigamyaM, tataHpravRttaM sad acchinnaM, kiyatkAlaM?, yAvattasya-tIrthakarasya DAkAROROGHOG // 13 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthAbhAva: zrIpravacanaparIkSA tIrthasthitiH, yena tIrthakareNa yattIrtha pravartitaM tattIrtha yAvattasya tIrthasya pravRttistAvadacchinnameva bhavati, ucchinne tIrthe, AstAM mahAn 8 vizrAme || kAlaH, samayamAtramapyucchinne tIrthe tIrthakarAdanyaH, AstAmanyaH, sarvajJaH-kevalyapi saMdhAtuM na samarthaH, etccaatiirthsiddhvktvytaayaa||139|| |mAgame pratItameveti gAthArthaH // 140 / / atha tIrtha kimucyate ityAha titthaM cAuvaNNo saMgho tattheva Aimo samaNo / na viNA titthaM niggaMthehiMti pvynnvynnaao||14|| tIrtha cAturvarNaH saMghaH-sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNaH samudAyo, na punarutsUtrabhASyAdisamudAyaH, tatra cAdimaH zramaNaH| sAdhuH, caturdhvapi varNeSu prathamaH sAdhurityarthaH, tatra hetumAha-"na viNA titthaM niggaMthehinti pravacanavacanAt , nirgranthairvinA-sAdhubhivinA tIrtha na syAd , yadyapi catuNAM varNAnAmanyo'nyAnuviddhatvAdekAkI varNaH ko'pi na syAt , ekasyApyabhAve tIrthocchedApatteH, tathApi sAdhomukhyatvAditigAthArthaH // 14 // atha sAdhuSvapi sUrirmukhyaH, sa ca kIdRzaH kathaM syAdityAha tatthavi rAyA sUrI so sUriparaMparAi ahisitto| sohammAo jaMbU jaMbUo pabhava iccAi // 142 // tatrApi-sAdhuSvapi rAjA sUriH-AcAryaH, sa ca sUriH sUriparamparayA'bhiSiktaH-AcAryaparipATyAgatenAcAryeNa sUripade | sthApitaH syAt , na punaH svayameva sUriH syAt , "rAyA na hoi sayameva dhAraMto cAmarADove"tti vacanAt , dRSTAntamAha-'sohammAati sudharmato jambU:-zrIsudharmasvAminA nijapaTTe jambUkhAmI sUripade sthApitaH, jambUtaH prabhavaH-zrIjambUsvAminApi zrIprabhavaH svapade sthApita ityAdi yAvatsaMprati zrIvijayadAnasUristhApitAH zrIhIravijayasUrayaH, evaM paripATyA sthApitaH sUrisyUrirucyate, na punarlumpakAdiSu kupAkSikeSu vikalpitA apItigAthArthaH / / 1.42 / / atha tIrthasvarUpaM bahuvaktavyaM tatrAtidezamAha SHOPOHORIGOOHOROWOROLOG PROGROLOHORObhanAOORORE // 139 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlakA bhIpravacana-0 icAi pubvabhaNi ihaMpi savvapi hoi bhaNiadhvaM / teNaM tayaMtameaM jayadhammo keriso dhammo // 14 // parIkSA iti-prAguktamAdiryasya tad ityAdi pUrvabhaNitaM "tatthavi rAyA sUrI'tyAdi gAthAnantaraM 'sUrINa saMtaIo' ityAdikA yA eka- tIrthAbhAva: 8vizrAme allviMzatitamA gAthA tadAdisakalaM yatprAgbhaNitaM tadihApi-atrAdhikAre'pi prasaGgaprAptaM sarva bhaNitavyaM bhavati, tena kAraNena, tadanta-1 // 14 // MalthAdhikArasya tIrthasvarUpamarUpaNAlakSaNasyAntaM-paryavasAnaH, kiM ?-'jayahammo keriso dhammotti dvicatvAriMzattamagAthAparyante tadantaM l |vAcyamihApItigAthArthaH / / 143 // atha tIrthasiddhAntayoH saMgatimAhaevaM titthaviAre kasabaTTe parikakhiassa titthassa / Ayatto siddhaMto asthi atitthassa nAyatto // 144 // evaM-prAguktaprakAreNa tIrthavicAre-kiM tIrtha kiM cAtIrthamiti sapratipakSatIrthavicAre, kiMlakSaNe?--kapapaTTe-suvarNaparIkSAnimittaM | kapapaTTa iva kapapadRstasmin parIkSitasya-parIkSA prApitasya tIrthasvAyattaH-tadvazaH siddhAnto'stIti, atIrthasya nAyattaH-tIrthavyatiritasya kupAkSikAderAyatto nAstItigAthArthaH // 144 / / atha sa siddhAntaH kimAdiko bhavatItyAha| so sAmAiamAI dubAlasaMgitti saMgao sylo| jiNabhAsiasthamUlo sIsapasIsAikayarayaNo // 14 // | saH-siddhAntaH sAmAyikAdi dvAdazAGgIti-sAmAyikasUtrAdArabhya dvAdazAGgIparyantamiti sakalA-saMpUrNaH apiradhyAhAryaH saMpUrNo'pi saMgataH-parasparamaviruddhaH, sarvajJabhASitatvAt , kiMlakSaNo?-jinabhASitArtho mUlaM yasya sa tathA, ziSyapraziSyAdimiH kRtA racanA-sUtrAdipATharUpA yasya sa tathA, kSAyikabhAve pravarttamAnAdbhagavato nirgatasvArthassaikarUpatve'pi pATharacanAnAnAtvAta , ziSyapra | // 14 // ziSyAdInAM thAyopathamikabhAve pravargamAnatvAt , kSAyopazcamikasaikarUpatvAsaMbhavAditigAthArthaH / / 14 / / atha kiM saMpavamityAha VOXONOXON**@M973 ONUJNOKX GHOOT Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 14 // padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhiH |OGROIGONOHOUGHDOHORORE teNevegapi payaM vakkhANijjaMtameva savvamuhaM / aNuogadAravihiNA parupparaM jeNa sAvikkhaM // 146 // tenaiva kAraNenaikamapi padam , upalakSaNAdvAkyAdInAM parigrahaH, vyAkhyAyamAnaM sarvamukha-sarvatomukhaM syAt , ekasyApi padAdervyAkhyAne kriyamANe sarvasyApyamilApyasyArthasyAvatAraH syAt , tatkathamityAha-yena kAraNenAnuyogadvAravidhinA-anuyogadvArasUtroktapaddhatyA parasparaM sApekSaM zrutamAtramapItigAthArthaH / / 146 // atha parasparasApekSatAyAM hetumAhajamuvakkamanikkhevANugamaNaehiMpi hoi vagvANaM / payamittassavi sutte suttaM puNa'gegahA payaDaM // 147 // yad-yasmAdupakramanikSepAnugamanayaizcaturbhiranuyogadvAroktArAkhyAnaM sUtre padamAtrasyApi vyAkhyAnaM bhavati, tatra sUtraM punaranekadhA-anekaprakAraM prakaTaM-prasiddhaM vartate, yataH kiMcitkAlikaM kiMcidutkAlikaM kiMcidaGgarUpaM kiMcidupAGgarUpaM kiMcicchedarUpaM kiMcitprakaraNarUpaM, sUtrasvabhAvameva kiMciniyuktirUpaM sUtrArthobhayasvabhAvaM-khavyAkhyeyasUtrApekSayA vyAkhyAnarUpaM khavyAkhyApekSayA ca sUtra| svabhAvam , evamanyadapi yathAsaMbhavaM bhASyAdyapi bodhyamitigAthArthaH // 147 / / athaivaM vyAkhyAne prakRte kimAgacchatItyAha evaM suavAkhANe puNNehiM paipayaMpi jiNapaDimA / paccakkhAvi aAgamabhaNiAsuNiAya titthaMmi // 148 // | evaM-prAguktavidhinA zrutavyAkhyAne pratyakSA'pi-acchinnaparamparAmArgapatitatvena tIrthasthAdhyakSasiddhApi jinapratimA pratipadamAstAmaGgAdi zrutaM 'namo arihaMtANa'mityAdirUpaM yatpadaM tAdRzaM padaM padaM prati pratipadamAgamamaNitA jJAtA syAt , kiMH-puNyaiHpuNyabhAgbhiH, na punaracetanakalpairityarthaH, kI-tIrthe-acchinnaparamparAgate tIrthe, tena kupAkSikAdisamudAye tatparijJAnAbhAve'pi na doSaH, tassa tIrthamahatvAt , atha prasaGgatastadvyAkhyAnapaddhaterdigdarzanaM tvevaM-tathAhi-jainapravacane zrutamAtrasyApyAdistraM sAmAyi SHONGKONORONGHOUGHORA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI pravacanaparIkSA 8 vizrAme // 142 // SHOHOROONSOONSHONGKONGS kAdhyayanaM, tasyApyAdau 'namo arihaMtANa' mityAdi navapadAtmako namaskAraH, sa cASTasaMpadaSTaSaSTyakSara mayo'GgopAGgAdi zrutAdabhanaH, sa caivaM-namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariANaM namo uvajjhAyANaM namo loe svvsaahuunnN| eso paMca namukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 1 // evaMvidhanamaskArasyApyAdipadaM 'namo arihaMtANamiti' etatpadasya vyAkhyAnamupakramAdibhizcaturbhiranuyogadvAraiH karttavyaM yato jainapravacanaprAkArasya catvAryanuyogadvArANi bhavanti, yadAgamaH - " cattAri aNuogaddArA paM0 taM0 - uvakaso nikkhevo aNugamo nao a"ti zrIanuyogadvAre, eSAM niruktistvevam-upakramaNaM - dUrasthasya vastunastaistaiH prakAraiH samIpanayanamupakramaH 1 niyataM nizcitaM vA nAmAdisaMbhavatpakSaracanAtmakaM nyasanaM nikSepaH 2 anurUpaM - sUtrArthAbAdhayA tadanuguNaM gamanaM -saMhitAdikrameNa vyAkhyAtuH pravarttanamanugamaH 3 nayanam - anantadharmAtmakasya vastuno niyataikadharmAlamba nena pratItau prApaNaM nayaH 4, kramaprayojanaM tvevaM nAnupUrvyAdibhirvyAsadezamanAnItaM zAstraM nikSepainirkSeptuM zakyate 1 na caughaniSpanAdinikSepairanikSiptamanugantuM 2 nApi sUtrAdyanugamenAnanugataM nayairvicArayituM zakya 3 mityamISAM kramaH, tatropakramo'pi laukikalokottarabhedAdvidhA, tatrAdyo nAmasthApanAdravyakSetra kAlabhAva bhedAtSoDhetyAdi vistarajijJAsunA'nuyogadvArAdyavalokyaM 1, tathA nikSepatridhA - oghaniSpanno 1 nAma niSpannaH 2 sUtrAlApakaniSpannazceti 3, tatraughaniSpanne sAmAnyato nAma zrIAvazyakazrutaskandha ityAdi 1 | nAma niSpannanikSepe sAmAyikAdhyayanamityAdi 2 sUtrAlApakaniSpannanikSepe tu sa sati sUtre, sUtraM tu sUtrAnugame, sUtrAnugamastvanuyogamedaH, yato'nugamo dvidhA - sUtrAnugamaH 1 niryuktyanugamana 2, yadAgamaH - " se kiM taM aNugame 1,2 duvihe paM, taM0 - suttANuga me 1 nijjuttiaNugame 2"tti zrIanu0, tathA niyuktyanugamo'pi trividhaH - nikSepaniryuktyanugamaH 1 upodghAtaniryuktyanugamaH 2 sUtra sparzika niryukya SIGHONGKONGHOSHOHONGKONGH padamAtravyAkhyAne pratimA siddhiH // 142 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 143 / / OrakOG vyAkhyAne pratimAsiddhiH nugamazca 3, yadAgamaH-nijjuttiaNugame tivihe paM0, taM0-nikakhevanijjattiaNugame 1 uvagyAyanijjuttiaNugame 2 suttaphAsianijjuttiaNugame"tti 3 zrIanu0, nikSepaniyuktyAdInAM varUpaM yathA 'se kiM taM nikkhevanijjuttiaNugame 1,2 aNugae, se kiM taM | uvagyAyanijjuttiaNugame 1,2 imAhiM dohiM mUladAragAhAhi aNugaMtabve,taM0-uddese 1 nidese a2 niggame 3 khitta 4 kAla 5 purise |6a| kAraNa 7 paJcaya 8 lakkhaNa 9 nae 10 samoAraNA 11 Numae 12 // 2 // (133) kiM 13 kAvihaM 14 kassa 15 kahiM 16 kesu 17 kahiM 18 kicciraM havai kAlaM 19 / kai 20 saMtara 21 mavirahiaM 22 bhavA 23 garisa 24 phosaNa 25 niruttI | 26 ||2shaati(1344) settaM uvagyAyanijjuttiaNugame, se kiM taM suttaphAsianijjuttiaNugame 1, 2 suttaM uccAreavvaM akhaliaM amiliamityAdiyAvat 'saMhiA ya payaM ceva, payatthopayaviggaho / cAlaNAya pasiddhI a, chabihaM viddhI lkssnnN||shaati(135*) zrIanu0 (151), evaM caturbhirapyanuyogadvArAkhyAnakaraNe'pyanuyogaM kurvadbhirapyAcAryaiH zrotAramAsAdya tridhA'nuyogaH karttavyaH, prathamaM sUtrArtha eva kevalaH 1 dvitIyo niyuktisahitaH 2 tRtIyastu niravazeSaH 3 iti, yadAgamaH-"suttattho khalu paDhamo vIo nijjuttimIsao bhnnio| taioya niravaseso esa vihI hoi annuoge||2||iti zrIbhagavatyAMza025 u02(12-94*)nandI sUtre (90*)zrIAvazyakaniyuktau ca(24)asyA vyAkhyA yathA-sUtrasvArthaH sUtrArthaH-sUtrArtha eva kevalaH pratipAdyate yasinnanuyo|ge'sau sUtrArtha ityucyate, sUtrArthamAtrapratipAdanapradhAno vA sUtrArthaH, khaluzabdastvevakArArthaH, sa cAvadhAraNe, etaduktaM bhavati-guruNA | sUtrArthamAtrAmidhAnalakSaNa eva prathamo'nuyogaH kAryaH, mA bhUtprAthamikavineyAnAM matisammoha iti, dvitIyo'nuyogaH sUtrasparzikal niyuktimizrakaH kAryaH ityevaMbhUto bhaNito jinaizcaturdazapUrvadharaizveti, tRtIyazca niravazeSaH-prasaktAnuprasaktamapyucyate yasin sa evaM G OOOG zA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 144 // padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhiH HORO OHOROROGROGROPORONORA lakSaNo niravazeSaH kAryaH, eSaH-uktalakSaNaH vidhAnaM vidhiH-prakAra ityarthaH bhavati, ka-mUtrasya nijenAmidheyena sArddhamanukUlo yogo'nuyogaH-sUtrAnvAkhyAnaM tatra, vyAkhyAviSaye ityarthaH, nanu pariniSThA saptame ityuktaM trayazcAnuyogaprakArAstadetatkathamiti, ucyate, uktAnAmanuyogaprakArANAmanyatamena kenacitprakAreNa bhUyo bhUyo bhAvyamAnena saptavAraM zravarNa kArya, tena na kazciddoSaH, athavA kazcinmandamativineyamadhikRtya taduktaM draSTavyaM, na punareSa eva sarvatra zravaNavidhiH, udghaTitajJavineyAnAM sakRcchvaNata evAzeSagrahaNadarzanAdi"tyAdi zrIAva0 vR0, na caivamanuyogadvAroktavidhinA saha bhagavatyAyuktaprakAratrayasya kazcidvizeSaH zaGkanIyaH, ubhayatrApi taulyAt , tathAhi-upakramanayalakSaNaM dvAradvayaM tUpodghAtaniryuktAvantarbhavati, nikSepasya tu oghaniSpannanAmaniSpannasUtrAlApakaniSpannalakSaNAyAM niyuktAvantarbhAvaH, niyuktayastu sarvA api dvitIyavyAkhyAnaprakaraNe bhaNitA'to dvitIyabheda evopakramanikSepanayarUpANi |trINyapi dvArANi saMkrAntAni,anugamo'pi kathaMcitriSvapi bhedeSvantarbhUto'vagantavya ityubhayatrApi vyAkhyAnavidherabheda eva bodhyA,evaM |ca sati sUtrasya sUtragatapadAderapi ca vyAkhyAnakaraNe nikSepopodghAtasUtrasparzikaniyuktayo'vazyaM vaktavyAH, tAsAmapi sUtravyAkhyAnarUpatvAd, yadAgamaH-"sutaM paDucca tao paDiNIe-suttapaDiNIe atthapaDiNIe tadubhayapaDiNIe"tti shriisthaanaanggaadau(208|12-338) atrArthapratyanIko niyuktyAdipratyanIko bhaNyate, niyuktInAmapyanuyogo bhaNitaH, yadAgama:-"se kiM taM aNugame 1,2 duvihe paM0,0| suttANugame nijjuttiaNugame'tti, tena niyuktInAM svavyAkhyeyamUtrApekSayA'rthatvaM svavyAkhyAnApekSayA ca sUtratvamiti sUtrArthobhayakha| bhAvatvaM bodhyaM, niryukterapyanugamo niyuktibhASyacUAdirUpo'vagantavyaH,na caivaM niyukterapi niyuktyabhyupagame'navastheti zaGkanIyaM,yato yathA pradIpaH paraM prakAzayameva khAtmAnamapi prakAzayati tathA upodghAtaniyuktirapyanyeSAM vyAkhyAnabhUtA satI svasthA apivyAkhyAna AROGHONGKONGROGROUGHONORONG // 144 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 145 // pratimAsiddhiH HOOOGHOGHOROPOROROLOHOROS bhRteti nAstyanavasthAgandho'pi, nanUpodghAtaniyuktistAvadAvazyakasUtrasaMbandhinyevAstIti cenmaivaM, pravacanamAtrasyApIyamevodyAtani- padamAtrayuktiH, yadAgamaH-"ajjhayaNaMpia tivihaM sutte atthe a tadubhae ceva / sesesuvi ajjhayaNesu hoi eseva nijjuttI // 1 // "(150*)16 vyAkhyAne zrIAvazyakaniyuktibhASye, ata evAnuyogadvAreSu 'uddese niddese atti dvAragAthAbhyAmupodghAtaniyuktiH zrutamAtrasyApyabhihitA, tathA alca "egassavi suttassa saMkhijAo nijjuttiu"ti vacanAt sUtramAtrasyApi vyAkhyAnAntarbhUtA niyuktayo'vazyaM vyAkhyeyAH, tAsvapi jaghanyato'pyupodghAtaniyuktiH, zeSAstu yathAgamaM yathAsaMpradAyaM ca vAcyAH, niyuktInAmapi vyAkhyAnaM bhASyacUAdikamapi vAcyam , evaM cAgamarItyA sUtravyAkhyAne pratipadaM jinapratimopalambhaH sulabha eva sudRzAM, tathAhi-arhati zakrAdikRtAM pUjAmityarhantaH-tIrthakarAH, te cAtItAnAgatavartamAnakAlabhAvino'nantA eva, vyaktyA ca zrIRSabhAdayastebhyo namaH, astItyadhyAhAryamiti namo arihaMtANamiti padasya prathamavyAkhyAnabhedaH, atha niyuktisaMyuktadvitIyabhede hyupodghAtaniyuktiH prathamaM vaktavyA, tatra yathA-"nivvANaM ciigAI jiNassa ikkhAga sesagANaM tu / sakahA thUma jiNahare jAyaga teNAhiaggitti // 1 // (435) zrIupodghAtaniyuktAviyamapi gAthA savyAkhyAnA vaktavyA, ato'syA api sUtrArthoM yathA-atha nirvANagamanavidhipratipAdanAyaitAM dvAragAthAmAha-'nivvA0' bhayavAn dazasahasraparivAro nirvANaM prAptaH, citikAkRtiriti-devAstisrazcitAH vRttavyasracaturasrAkRtI: kRtavantaH, ekA pUrveNa tIrthakRtaH, aparAM dakSiNenekSvAkUNAM, tRtIyAmapareNa zeSANAM, tato'gnikumArAH vadanaiH khalvani prakSiptavantaH, tata eva nibandhanAt loke'gnimukhA eva vai devAH iti prasiddhaM, vAyukumArAstu vAtaM muktavantaH, mAMsazoNite cadhyAmite sati meSakumArAH kSIrodajalena nirvApitavantaH, 'sakaha'tti daMSTrocyate, tatra dakSiNAM daMSTrAM bhagavataH zakro jagrAha, vAmAmIzAnaH, Adhastyada- // 24 // OMGHOGHONGKONGKONGKONGKONGS Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 146 // POROPOHOROHORENYASHODHON zakSiNAM punazcamaraH, AdhastyottarAM tu baliH, zeSadevAH zeSAGgAni, gajAno bhAsa, zeSalokAH bhasmAniH tilakAbhiH cakruH, stUpA jinagRhaM| padamAtraceti bhasto bhagavantamuddizya vArddhakiratnena yojanAyAma, trigavyUtocchritaM siMhaniSadyAyatanaM kAritavAn , nijavarNapramANayuktAzcatu vyAkhyAne viMzatistIrthakarapratimAH jIvAbhigamoktaparivArayuktAH, tathA navanavati bhrAtRpratimAH AtmapratimAM caH stUpazataM ca, mA kazcidAkramaNaM. pratimA siddhiH kariSyatIti tatraikaM bhagavato'nyAni bhrAtRNAM, lohamayAn yatrapuruSAn tadvArapAlakAMzcakAra, daNDaratnenASTApadaM sarvatazchinnavAn ,yojanamAnAnyaSTau padAni ca kRtavAn , samarasutaistuH khavaMzAnurAgAdyathA parikhAM kRtvA gaGgA'vatAritA tathA granthAntarAd jJeyaM, jvalantyAM | bhagavaccitAyAM mAhanairdevAste muharmuhuragniM yAcamAnairabhidrutAstAn yAcakAnityAhuH aho yAcakA 2 iti; tato yAcakA rUDhAH, tadagni|mavidhyApitaM duritopazAntikAritvAt svagRhakuMDeSu dhRtavantaH, tena kAraNenete AhitAgnayo jAtAzcitAtrayAgnigrahaNAt agnetrisaMkhyatvaM ca, teSAM cAgnInAM parasparataH kuNDasaMkrAntAvayaM vidhiH-bhagavatsaMbandhibhUto'gniH sarvakuNDeSu saMcarati, ikSvAkukuNDAgnistu zeSakuNDAgnau saMcarati, na bhagavatkuNDAgnau, zeSAnagArakuNDAgnistu nAnyatra saMkrAmatIti niyuktidvAragAthAzabdArthaH, asyAM dvAragAthAyAM dvAradvayAmi | dheyA bhASyagAthA, yathA-"zubhasaya bhAuANaM cauvIsaM ceva jiNahare kAsI / savvajiNANaM paDimA vaNNapamANehiM niaehiM // 1 // " (45*) iti, asyA api vyAkhyAnaM, yathA-stUpazataM bhrAtRNAM bharataH kAritavAn , tatraikaM bhagavata iti jJeyaM, caturviMzatiM caiva jinagRhe kRtavAn , kA ityAha-sarvajinAnAM pratimAH varNapramANenijaiH-AtmIyaiH, cakArAd bhAtRNAmAtmanazca pratimAzatamiti, zrIbharatacakravartinA pratimAH kaaritaaH| tathA nikSepaniyuktiSvapi mUtrAlApakaniSpanna niyuktivicAre 'namo arihaMtANa miti namaH1 arhadrathaH AL // 14 // 2 itipadayAtmakaM sUtra, tatra nama iti naipAtikaM padaM, arhanniti ca sAnvartha jAtivAcakaM nAmikaM padaM, tathA ca namaHzabdasyAIccha OHOROMOROUSROSHO Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI pravacanaparIkSA 8 vizrAme // 147 // Bo bdasya ca nikSepaH kAryaH, sa ca nAmasthApanAdravyabhAvabhedAccaturddhA yaduktaM - " jattha (ya) vi jaM jANiJjA nikkhevaM nikkhive niravasesaM / jatthavi ya na jANiA caukayaM nikhive tattha || 1 ||" (1) itizrI anu0, tatra nAmanamaskAro nama iti kasyaciJjIvasyA - jIvasya vA saMjJA kriyate, sthApanAnamo nama iti pustakAdau likhitavarNAnupUrvI, dravyanamo nihnavAdeH, bhAvanamastUpayuktasya samyadRSTerarthAttIrthakarAdiviSaye bodhyaH, yaduktaM - "niNhAdi davtra bhAvovautta jaM kuja sammadiTThI utti (890) zrInamaskAraniryuktau asyArthaH- nihavAdidravyanamaskAro, namaskAranamaskAravatoramyatirekAt nihnavAdirapi dravyanamaskAro bhaNyate, bhAvanamaskAro yatkuryAdupayuktaH samyagdRSTirityAdi, evaM nAmArhannapi RSabhAdijinAnAmarhaniti nAma, sthApanArhan arhatpratimA, dravyArhan arhaJjIvaH zreNikAdiH, bhAvArhan samavasaraNasthitaH zrI sImandharAdiH, yaduktaM - "nAmajiNA jiNanAmA ThavaNajiNA puNa jiNiMdapaDimAo / davvajiNA jiNajIvA bhAvajiNA samavasaraNatthA ||1||" ityevaM nikSepaniryuktivicAre bhAvanamaskAraM pratipadyamAno darzanamohanIyAdikSayopazamena hetunA'rhan arhatpratimA ityAdyaSTasvapi bhaGgeSu labhyate, te cAmI- arhan 1 arhatpratimA 2 arhantaH 3 arhatpratimAH 4 sAdhurarhatpratimA:- sAdhurarhat pratimA yugapad dvayaM 5 sAdhurjinapratimAzca 6 sAdhavo jinapratimA ca 7 sAdhavo jinapratimAceti 8, yaduktaM"nANAvaraNijassa u daMsaNamohassa taha khaovasame / jIvamajIve ahasu bhaMgesuM hoi savvattha ||1|| " ( 893) itinamaskAraniryuktau, etaTTIkA yathA-matijJAnazrutajJAnAvaraNIyasya samyagdarzanasAhacaryAd jJAnasya darzanamohanIyasya ca kSayopazamena sAdhyate namaskAraH, | ketyAha-jIve ajIve ityAdyaSTasu bhaGgeSu syAt sarvatra, tathAhi - " jIvassa so jiNassa va 1 aJjIvassa u jiNiMdapaDimAe 2 / jIvANa jaIgaMpi a 3 ajIvANaM tu parimANaM 4 || 1|| jIvassAjIvassa ya jaiNo biMbassa vegao samayaM 5 jIvassa'jIvANa ya MOHONGKONGHONGKONGYONGHONGK padamAtravyAkhyAne pratimA siddhiH // 147 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 148 // padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhi HOOHONGKOOOOO jaiNo vidhANa vegatthaM 6 // 2 // jIvANamajIvassa ya jaINa vivassa vegaosamayaM 7 / jIvANamajIvANa ya jaINa paDimANa vegatthaMdA // 3 // (vize0 2874-5-6) ityAdi, atra matizrutajJAnAvaraNakSayopazamapUrvakamithyAtvamohanIyakarmakSayopazamahetuka eva jina pratimAviSayako bhAvanamaskAro bhaNitaH, evaM ca sati ye tvajIvatvAdihetunA jinapratimAviSayaM namaskAraM na manyante te hyajJAnAvRtA al mithyAtvodayinaH svata eva siddhAH, tasAdAstAmarhadAdinikSepavicAro, nama iti padamAtrasyApi vyAkhyAne jinapratimA ArAdhyatvena siddhyati, evamarhanikSepe'pi bodhyaM, nanu nAmAdinamaskAreSvapi bhAvanamaskAra eva zobhanastathA'hannapi bhAvAInneva zobhano nApabhAre'pIti cenmaivaM, sthApanAhato'vazyaM zobhanatve siddhe eva bhAvanamaskArasya zobhanatvasiddhaH, yato "jIvamajIve asu bhaMgesu hoi savvattha"tti prAg pradarzitaniyuktivacanAjinapratimAviSayakanamaskAro darzanamohanIyakSayopazamAdeva bhaNitaH, sthApanArhatazcAzobhanatve kathaM tadvipayakanamaskArasyApi zobhanatvamiti svayameva paryAlocyaM, nanvastu sthApanAItaH zobhanatvaM, paraM nAmanamaskAradravyanamaskArayoriva nAmAdrivyAhatostu kathaM zomanatvamiti ced , ucyate, nama itipadaM naipAtikaM,tasya ca nAmatvaM tAvadupacaritameva zubhA| zubhavastuviSayakaM syAt , tena nAmanamaskArasya zobhanatve'zobhanatve vA na kAcitkSitiH, arhannitipadaM tu nAmikaM vAstavameva, tena tatpadaM svavAcyaviSayapravRttaM zobhanameva, taduccAre zravaNe vA tadvAcyasyAItaH saraNAdireva syAd , ahaMdAdisaraNaM tu mahAnirjarAGgam , AstAmanyad ,nAmagotrazravaNe'pi mahAphalamaupapAtikAdau bhaNitam ,etacca prakRtakupAkSikasyApi pratItameva,anyathA namo arihaMtANaM | ityAdinamaskAracaturviMzatistavAdiparityAgApacayApattizaktiprahativimuktaprANo lumpako nizvasitumapyazakto bhaved, dravyaM tu kiMcit phalavyabhicAri kiMciccAvyabhicArItikRtvA dravyanamaskArastAvanihavAdInAM na zobhanaH kathamapi, teSAM tena bhAvanamaskArarUpaphalA HOOTOOPOROUGHOUGHOUGH // 148 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 149 // padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhiH OUGHOSHORORACRORDOHOROS navApteH,yasya tu dravyanamaskAro bhAvanamaskArarUpaphalasaMpattihetustasya tu zobhana eva, dravyAhastu niyamAdbhAvAddhetutvAt phalAvyabhicArI zobhana eva, tena yathaucityena dravyAhadArAdhanaM mahAnirjarAGgam ,ata evaM parivrAjakaveSadharo'pi marIcirbharatacakravartinA mahAbhaktipurassaraM | vandito namaskRtazca, yadAhuHzrIbhadrabAhusvAmipAdAH-"aha bhaNai naravariMdo tAya! ime saMti(etti)Ai prisaae| aNNo'vi | ko'vi hohI bharahavAsaMmi titthayaro / / 2 / / (44 bhA.) tattha marIinAmA AiparivvAyago ubhynttaa| sajjhAyajhANajutto egaMte jhAyai mahappA // 2 // taM dAei jiNiMdo eva nariMdeNa pucchio sNto| dhammavaracakkavaTTI apacchimo vIranAmutti ||3||aaigru dasArANaM tiviThTha nAmeNa poaNAhivaI / piamittacakavaTTI mUAya videhavAsaMmi // 4 // taM vayaNaM soUNaM rAyA aMciataNUruhasarIro / abhivaMdiUNa piaraM marIimabhivaMdiuM jAi // 5 // so viNaeNa uvagao kAUNa payAhiNaM ca tikhutto| baMdai abhitthuNaMto imAhiM mahurAhiM vaggUhiM // 6 // lAbhA hu te suladdhA jaMsi tumaM dhammacakkavaTTINaM / hohisi dasacaudasamo apacchimo vIranAmutti // 7 // aaigru0||8||(434) navi te pArivyajaM baMdAmi ahaM imaM ca te jammaM / jaM hohisi titthayaro apacchimo teNa vaMdAmi // 9 // (422-428) ityupodghAtaniyuktI, na ca 'dravyamapradhAna mitivacanAt dravyAhato'kiJcitkaratvamityAzaGkanIyam , aprAdhAnyasya kayAcidvivakSayA'bhyupagamAt , | sarvathA prAdhAnye dAnazIlatapazcAritrAdidharmakRtyAnAM dravyato'karaNatvApattyA pravacanavyavasthAbhaGgAt pravacanasocchedApattiH syAt , pravacanavyavasthA ca pAyo dravyAzritaiva, ata eva rajoharaNAdidravyaveSAnvitastathAvidhacAritrAnuSThAnaparAyaNaH sAdhutayA vyavahivate, evaM sAdhudAnAdiSvApa bodhyaM, nanu tarhi zreNikAdayaH zrIgautamAdisAdhumiH kathaM na namaskRtA iti cedaho prAntatvaM nahi sarve'pyadAdayaH sarveSAM sadRzabhAvenArAdhyAH, kiMtu jinAnayA yathociyena, ata eSa sAdhunAmAdidAnenAppArAgyo bhavati bhAvAIn ,tasya AGROGHOUGHOUGHOUGHOUGHOUGH // 12 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padamAtra vyAkhyAne pratimAsiddhiH bhIpravacana-10sAdhvAnItamevAnAdikaM kalpyaM, na punargRhasthAnIta,sthApanAhatastu vaiparItyamiti,kiMca-zrAvakairapi yathA sthApanArhataH pUjAdividhAnaM kattuM | parIkSA | zakyate, na tathA bhAvAhato'pi, nahi kvApyAgame bhAvArhataH pUjA saptadazabhedAdirUpA kRteti zrUyate, ityAdi svayameva paryAlocya, sarvavizrAme // 150 // | viratinApi gRhasthaliGgI dravyAhana dhanyastvaM trailokyapUjApadavIprApto dharmacakravartI bhaviSyasItyAdistutyAdivacanairArAdhyo, na puna|rbhAvArhannivAnnAdidAnAdinA pradakSiNAdikaraNena vA, tathaiva jinAjJAyAH saccAd, evaM catvAro'pi nikSepA yathAyogaM samyagdRzAmArAdhyA eva saMpannAH, kiMca-sarvAsAmapi niyuktInAM zrIbhadrabAhuskhAmikatatvenaikakakatvAt parasparasApekSatvAnnamaskAraniyukteH sAmAyikaniyuktyaGgatvAt sAmAyikaniyukterapi bhASyeNa vyaktIkRtatvAdAdizabdagRhItatvAcca sAmAyikaniyuktibhASye'pi-"guruvirahaMmi a ThavaNA gurUvaesovadaMsaNatthaM c| jiNavirahaMmi a jiNabiMba sevaNAmaMtaNaM shl||1||"ti sAmAyikanika bhASye (vi. 3465) tathopasarganiyuktAvapi-"tatto a purimatAle vaggura IsANa accae paDimaM / mallijiNAyaNapaDimA unnAe vaMsa bhugutttthii||1||ti" zrIAva0 (490) upodghAte, evaM niyuktisaMyuktavyAkhyAne sthApanArhataH pUjyatvaM pratipadaM sulabhameva, na ca sarvAsAM niyuktInAM zrIbhadrabAhusvAmikRtatvena zrIbhadrabAhukhAmita Arabhya niyuktisaMyuktaM vyAkhyAnaM jAtaM, paraM tata Urca niyuktinirapekSamavAsIditi zaGkanIyaM, sAMpratInaniyuktipATharacanAyAH zrIbhadravAhusvAmikRtatve'pi pAThAntareNa pUrvamapi niyuktInAM vidyamAnatvAd , ata eva zrIbhadrabAhuvacanamapi-"sAmAianijjutti vucchaM uvaesi gurujaNeNa / AyariaparaMparaeNa AgayaM ANupubbIe ||1||"tti zrI Ava0ni0 (87) "eaMtu jaM paMcamaMgalamahAsuakkhaMdhassa vakkhANaM taM mahayA pabaMdheNa aNaMtagamapaJjavehiM suttassa ya pihabbhUAhiM nijjuttI. |bhAsacuNNIhiM jaheva aNataNANadasaNadharehiM titthakarehiM vakakhANi taheva samAsao vakkhANijaMtaM AsI" tyAdi zrImahAni0 tRtI KOROROWOHOOHOlakoooo TOHONOROGRORCHORROHORONO // 15 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8vizrAme // 15 // DrGROUGHORTHOUGHOGIOHORO: yAdhyayane, atra niyuktyAdi tIrthakarabhASitaM bhaNitaM, kiMca-arhanti zakrAdikRtAM pUjAmityarhantaH itizabdavyutpatyApi arhatAM pUjA padamAtrasiddhayantI sthApanArhatA pUjAmAdAyaiva siddhyati, nAnyatheti, etacca lumpakasyopadezasvarUpavicArAvasare "savve pANA bhUA jIvA || vyAkhyAne pratimAsattA ya neva haMtavve'tyAdigAthAvyAkhyAyAM darzitaM bodhyamiti niyuktisaMyuktavyAkhyAnadigdarzanena vyAkhyAnasya dvitIyabhedo | siddhiH darzitaH, atha 'taio a niravasesotti tRtIyabhedadigdarzanaM, yathA namaskAraniyuktau "avihaMpi a kammaM aribhRzaM hoi sambajIvANaM / taM kammaM arihaMtA arihaMtA teNa vuccNtii||1||(920)tytr arIn mantIti arihantAra ityukte nArhatAM namaskArasiddhiH, kiMtu | ye'rihantAro mleccharAjAdayo'pi teSAmeva sidhyatItyatiprasaktistadarthamasyo vizeSyAH, ke'rayaH?-karmArayaH, te cASTau jJAnAvaraNI| yAdIni karmANi, teSAmuttaraprakRtayo'STapaJcAzaduttarazataM vaktavyAH , tatra ca prasaGgatastadvandhakAraNAni vaktavyAni, tAni caivaM-matyA| dijJAnasya sAdhvAdInAM jJAninAM pustakAderjJAnasAdhanasya ca pratyanIkatAnihnavatopaghAtAtyAzAtanAdimirjJAnAvaraNIyadarzanAvaraNIya| lakSaNaM mUlaprakRtidvikaM badhnAti 2, gurubhaktikSAntikaruNAvatayogakaSAyavijayAdinA sAtavedanIyaM badhnAti, etadviparItastu asAta| vedanIyamiti 3 bhavahetorunmArgasya mArgatvena dezanA muktipathasya ca jJAnadarzanacAritralakSaNasyApalapanamityAdibhirdevadravyavinAzAhatsAdhucaityasaMghAdipratyanIkatayA ca darzanamohanIya karma bannAti, tIvakaSAyanokapAyAdhudayAcca cAritramohanIyamiti 4 mahArambhAdiyukto vratarahito narakAyudhAti, unmArgadezanAmArganAzanAgRDhahRdayamAyAkuzIlatAsazalyatAdibhistiryagAyurvadhAti, prakRtyA'lpakapAyadAnarataH zIlasaMyamarahito madhyamaguNavAn manujAyudhAti, sarvadezaviratibAlatapo'kAmanirjarAsamyaktvAdibhirdevAyurvadhAti 5 mAyAgauravAdirahitaH zubhanAma, tadviparItastvazubhanAmakarma vanAti 6 guNaprekSI mAyArahito'dhyayanAdhyApanAdimirucairgotraM tadvipa-10 // 15 // GROUGHOUGRO.GHORGooaa. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G padamAtra: vyAkhyAne pratimAsiddhiH bhIpravacana- rItastu nIcergovaM badhAti 7 jinapUjAdivighnakaro hiMsAditatparo'ntarAyakarma vanAti kAyadAgamaH-'duviho ahoi mohoM ityAdiparIkSA niyuktivyAkhyAne mohanIyaM karma dvidhA bhavati-darzanamohanIyaM cAritramohanIyaM ceti, bandhahetodvaividhyAt, tathAhi-arhatsiddha8 vizrAme caityatapaHzrutagurusAdhusaMghapratyanIkatayA darzanamohanIya karma badhnAti yena cAsAvanantasaMsArasamudrAntaHpAtyevAvatiSThate" ityAdi // 152 // zrIAcArAGgalokavijayAkhyAdhyayanaTIkAyAM, tathA tatraiva patradvayAntare-"paDiNIamaMtarAovaghAtae tappaosa niNhavaNe / AvaraNadugaM bhUo baMdhai accAsaNAe a||1|| bhUANukaMpae vayajogajuo khNtidaanngurubhtto| baMdhai bhUo sAyaM vivarIe baMdhai iaraM // 2 // arhNtsiddhceiatvsuagurusNghsaahupddinniio| baMdhai daMsaNamohaM aNaMtasaMsAriNo jeNa // 3 // " ityAdi yAvat "pANavahAtIsu rato jinnpuuaamokkhmggvigdhkro| aJjati aMtarAyaM na lahati jeNicchi lAhaM // 12 // ityAdi zrIAcA0 TIkAyAM lokavi0, atra darzanamohanIyAntarAyakarmabandhakAraNaM jinapratimAnAmAzAtanAdikaM bhaNitaM, tatparijihIrSaNA tAvadavazyaM jinapratimA ArAdhyaiveti / yadvA karmabandhahetavo mithyAtvAdayaH saptapaMcAzat , te ceme-abhigRhItAnamigRhItAbhinivezasaMzayAnAbhogalakSaNAni paJca mithyAvAni, paJcendriyamanasAmaniyamaH SavAyavadhazceti dvAdazAviratayaH, anantAnubandhyAdayaH SoDaza kaSAyAH, hAsvAdayo nava nokaSAyA iti paJcaviMzatiH sAmAnyataH kaSAyAH, satyAdayazcatvAro manoyogA vAgyogAzca audArikavaikriyAhArakayogAH samizrAH SaT saptanamastu kArmaNa iti paJcadaza yogAtheti sarve'pi samuditAH samapaMcAzatsaMkhyAkAH, teSvazubhatarakliSTakarmabandhakAraNaM paJcadhApi mithyAtvaM, tatrApyaminivezamithyAtvaM hAlAhalaviSakalpaM niyamAdanantasaMsAraparibhramaNahetuH, taJca samagramapi jainapravacanaM zraddadhatastadgatassaikasyApyakSarasyApalApe tadazraddhAne vA syAt, yaduktaM-"payamakkharaMpi ikvaMpi jaM na roei sucanidiI / sesaM roaMtovihu miDadidI jamA KOLHOTORONGKOOHOROSION USHDOHOUGHOUGHOUGHOUG // 15 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana| liva // 1 // (saMpra0) itizrIvizeSAvazyakavRttau, etacca lumpakamo sphuTameva, yatastanmo yatra kvApi sUtrAdau jinapratimAyA ArA pratimAparIkSA dhyatvenopalambhastatsarvamapyapramANameva, tatprAmANye nijamataM dattAJjali bhavet , na ca tanmate gaNadharAdisAtizayapuruSakRtAni sUtrANi prAsAdAdi8vizrAme siddhiH // 15 // pramANAnyeveti zaGkanIya, tatprAmANye niyuktyAdInAmavazyaM prAmANyatvenAbhyupagamApatteH, yataH sUtra eva niyuktyAdInAmaGgIkAro bhaNitaH, sa ca "suttattho khalu paDhamo bIo nijjuttimIsio bhaNiu"tti gAthayaiva bhaNitumupakrAntaH, kiMca-kevalasUtraM siddhAnta eva na bhavatIti prAguktaM, niyuktyAdyaGgIkAre ca pratimAyA ArAdhyatvaM sphuTameva, na caitAvatA kevalasUtre jinapratimA sAkSAnopa-12 labhyate iti zaGkanIyam ,agre sUtre'pyupalambho darzayiSyate,tasAdabhinivezaparityAgavicAraNAyAM mUtraniyuktyAdikaM paraMparAsaMyuktamabhyupagantavyaM syAt , tathA ca prasaGgato vicAraNe'pi jinapratimopalambhaH sulabha eva, evamanuprasaGgato'pi vicAraNIye sUtrAdau pratimAtatpratiSThAdividhyupalabho yathA-darzanamohanIyakarmabandhaheturjinapatimAdipratyanIkatA prasaMgato bhaNitA, sA cAnekaprakArairbhavantI kena kRtetidRSTAnto vaktavyaH, sa cAnuprasaGgataH samAgato'nuprasakto bhaNyate, yathA devadravyavinAzena saMkAzazrAvako jinapratimApratyanI|katAmApanno durantasaMsArakAntAraM bhrAnta ityAdi, yadvA bharatena jinapratimA kAritA iti niyuktivyAkhyAne prasaGgato bharatacaritraM vaktavyaM, tatra zrInAbhasUriNA'STApadAdrau jinapratimA pratiSThitA, tatra pratiSThAvidhirvaktavyaH, sa cAnuprasaktaH pratiSThAkalpokto vAcyaH, anayA rItyA tRtIyavyAkhyAnabhedo'vagantavyaH, tRtIyavyAkhyAnabhede ca prasaktAnuprasaktavaktavyatAyAM tatkimapi nAsti yannAvatarati, | ata eva ya ekaM jAnAti sa sarva jAnAti, yaH sarva jAnAti sa ekaM jAnAtIti pravacane pratItaM, evamazraddhAne'pi bodhyaM, yaH samyalagekaM vastu zraddadhAti sa sarvamapi zraddadhAti, yaH sarva samyag zraddadhAti sa evaikamapi, tenaiva jinoktasaikasyApyarthasthAzraddhAne sarveSA // 153 // GROUGHODHOOOOOOHOOK GHORGHOTOHOROSHOGool anayA rItyA tRtIyathyAsyAnTApadAdau jinapratimA pratiSThitA, jinapratimA kAritA iti niyuktivya Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 154 // DIGONGHOSHD% %NDIKSHOK mapyazraddhAnamevAgame bhaNitaM, yaduktaM - "payamakakharaMpItyAdi" prAgeveti tRtIyavyAkhyAna medavidherdigdarzanaM 3 / athoktaprakAreNa prabacanasaMbandhipadamAtrasyApi vyAkhyAne pratimAprAsAdapratiSThAdInAM tadvidhAyakAdInAM ca siddhe'pi kAlAnubhAvAnmugdhajanapratyAyanArthaM siddhAntoktasammatidigdarzanaM yathA-tatra prathamaM zrAvakavidhAvAha - "samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdara namasaha, vaMdittA namasittA no khalu me bhaMte! kappati aJjappamiI aNNautthie vA aNNautthi adevayANi vA aNNautthi apariggahiANi ceiANi vA vaMdittae vA namaMsittae vA puvvi aNAlittaeNa Alavittae vA saMlavittae vA tesiM asaNaM vA 4 dAuM vA, nannattha rAyAmiogeNa gaNAbhi| geNa balAbhiogeNa devayAmiogeNa guruniggaheNa vittikaMtAreNa, kappati me samaNe niggaMthe phAsueNaM esaNiJjeNaM asaNapANakhAimasAimeNa vatthapaDiggaha kaMbala pAyapuMchaNeNa pADihAriapIDhaphalaga siJjA saMthAreNa osaha mesaJjeNa paDilA bhemANassa viharittaecikaTTu, imaM eArUvaM abhiggahaM abhigiNhAmi" tti zrIupAsakadazAGge, etadvacyekadezo yathA 'no khalvi' tyAdi, no khalu mama bhadanta ! - bhagavan ! kalpate- yujyate 'adya prabhRti' itaH - samyaktvapratipatti dinAdArabhya niraticArasamyaktvaparipAlanArthaM, tadyatanAmAzritya "aNNautthie va "tti jainayUthAdanyad yUthaM - saGghAMtaraM tIrthAntaramityarthaH, tadasti yeSAM te'nyayUthikAH - carakAdikutIrthikAstAn anyayUthikAnAM devatAni vA - hariharAdIni anyayUthikaiH parigRhItAni vA caityAni - arhatpratimAlakSaNAni, yathA bhautaparigRhItAni vIrabhadramahAkAlAdIni vandituM vA - abhivAdanaM kartuM namasthituM vA praNAmapUrvakaM prazastadhvanibhirguNotkIrttanaM kartuM tadbhaktAnAM mithyAtvasthirIkaraNAdidoSaprasaGgAdityabhiprAyaH, tathA pUrva - prathamanAmalaptena satA'nyatIrthikaistAnevAlaptuM sakRtsaMbhASituM vA saMlapituM - punaH punaH saMlApaM kartuM vA, yataste taptatarAyogolakalpAH khalvAsanAdikriyAyAM niyuktA bhavanti, tatpratyayazca karmabandhaH syAt, tathA''lA HORONGHONGKONG ON HONGHONGHE sUtrAnusAreNa pratimAdisiddhiH // 154 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAnusAreNa pratimAdisiddhiH zrIpravacana pAdeH sakAzAta paricayena tasyaiva tatparijanasya vA mithyAtvaprAptariti, prathamAlatena tvasaMbhramaM lokApavAdabhayAt kIdRzastvamityAdi parIkSA | 8 vizrAmevAcyamiti, tathA tebhyo'nyayUthikebhyo'zanAdi dAtuM vA-sakRdanupradAtuMvA-punaH punarityarthaH, ayaM ca niSedho dharmabuddhyaiva, karuNayA tu // 15 // dadyAdapi, kiM sarvathaiva na kalpate ityata Aha-'nannattha'tti 'zayAmiogeNa' tena iti, na kalpate iti yo'yaM niSedhaH so'nyatra | rAjAbhiyogAta , tRtIyAyAH paJcamyarthatvAdrAjAbhiyogaM varjayitvetyarthaH, rAjAbhiyogastu-rAjaparatatratA gaNaH-samudAyastadabhiyoga:avazatA gaNAbhiyogastasmAt , balAbhiyogo nAma rAjagaNavyatiriktasya balavataH pAratavyaM, devatAbhiyogo-devaparatatratA,gurunigrahomAtRpitRpAravazyaM gurUNAM vA-caityasAdhUnAM nigrahaH-pratyanIkakRtopadravo gurunigrahastatropasthite tadrakSArthamanyayathikebhyo dadadapi na niSkAmati sabhyatvamiti, "vittIkatAreNaM"ti vRttiH-jIvikA tasyAH kAntAram-araNyaM tadeva kAntAraM-kSetraM kAlo vA vRttikAntAraM, nirvAhAbhAva ityarthaH, tasmAdanyatra niSedho dAnapraNAmAderiti prakRtamiti, 'pITha'ti paTTAdikaM 'phalaMga'ti avaSTambhAdiphalakaM 'bhesanjanti pathyaM ['aTThAIti uttarabhUtAnarthAn AdadAtIti] atrAnandazrAvakeNa samyaktvoccAre'nyatIrthikAdayastrayo'pi vandanAdyarthamakalpyatvena bhaNitAH, arthAt tatpratipakSabhUtAH svatIrthikakhatIrthikadevAnyatIrthikAparigRhItArhaccaityAni avikalpyatvenaivAbhyupagatAni, | tathA gurunigraheNetyatrApi caityAdinimittamuktaM / tathA 'aMbaDassa no kappati aNNautthie vA aNNautthiadevayANi vA aNNautthiapariggahiANi ceiANi vA vaMdittae vA namaMsittae vA jAva pajjuvAsittae vA, nanattha arihaMte vA arihaMtaceiANi vA ityAdyaupapAtikopAGge, etadvatyekadezo yathA-anyayathikA:-ArhatasaGghApekSayA'nye zAkyAdayaH 'ceiAI ti arhacaityAni, jinapratimA ityarthaH, 'nannattha arihaMte vatti na kalpate, iha yo'yaM neti niSedhaH so'nyatrAIdvayorhato varjayitvetyarthaH, sahi kila parivrAjaka OOOOOOOOROS Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAnu sAreNa bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 15 // pratimAdisiddhiH OHOROROrakookOMEHOSHO | veSadhArako'to'nyavRzcikadevatAvandananiSethe'rhatAmavi vaMdanAdiniyo yA bhUditikRtvA namavetvAvadhIta tathA zrAvikodAharaNa| mapyAha-"tae NaM sA dovatI rAyavarakaNNA jeNeva maJjapaghare teNeva uvAgacchai 2 majaNagharaM aNupavisati 2 hAyA kayabalikammA |kayakoamaMgalapAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI pavarAI vatthAI parihiA majaNagharAo paDinikkhamai 2 jeNeva jiNaghare teNeba | uvAgacchai 2 jipagharaM aNupavisai 2 jiNapaDimANaM Aloe paNAmaM karei 2 lomahatthayaM parAmusai 2 evaM jahA mUriAbhojiNa| paDimAo accei 2 taheva bhANiavvaM jAva dhUvaM Dahati 2 vAmaM jANuM aMceti dAhiNaM jANuM dharaNIalaMsi nihaTTa tikakhutto muddhANaM dharaNItalaMsi nivesei 2 IsiM paJcuNNamati 2 karayalajAvakaTTha evaM vayAsI-namotthu NaM arahatANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM, vaMdai NamaailsaI" ityAdijJAtAdharma sUtre, etadvatyekadezo yathA 'jiNapaDimANa accaNaM kareiti ekasyAM vAcanAyAmetAvadeva dRzyate,vAcanA-14 ntare tu vhAyA jAvasavvAlaMkAravibhUsiA majaNadharAopaDinikkhamai 2 jeNAmeva jiNaghare teNAmeva uvAgacchai 2 jiNagharaM aNupavisati 2 jiNapaDimANaM Aloe paNAma karei 2 lobhahatthayaM parAmusai 2 evaM jahA sUriyAbho jiNapaDimAo accei taheva bhANi| avvaM jAva dhUvaM Daheti" iha yAvatkaraNAdarthata idaM dRzya-lomahastakena jinapratimAH pramArTi, surabhiNA gandhodakena napayati, gozIpacandanenAnulimpati, vastrANi nivAsayati, tataH puSpANAM mAlyAnAM-prathitAnAmityarthaH gandhAnAM-cUrNAnAM vastrANAmAbharaNAnAM cAropaNaM karoti sma, mAlAkalApAvalambanaM puSpaprakaraM tandulairdapaNAdyaSTamaGgalAlekhanaM ca karoti, 'vAma jANuM aMvei'tti utkSipatItyarthaH, dAhiNaM jANuM dharaNItalaMsi nihaTTa-nihatya sthApayitvetyarthaH " tikhutto muddhANaM dharaNItalaMsi nivesei" nivezayatItyarthaH, IsiM paJcuNNamati 2 karatalapariggahiaM aMjaliM matthae kaha evaM vayAsI-namotthu NaM arahatANaM jAva saMpattANaM, baMdati namasati 2 ASHLORORGROREARRORROUGHORSHA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -sUtraH pratimAsiddhiH bhIpravacana- MOI jiNagharAo paDiNikkhamaI"tti, tatra vandate-caityavandanavidhinA prasiddhena namasyati-pazcAtpraNidhAnAdiyogeneti vRddhAH, naca draupadyAH parIkSA praNipAtadaNDakamAtraM caityavandanamabhihitaM sUtra iti sUtramAtraprAmANyAdanyasyApi zrAvakAdestAvadeva tditimntvymiti| naca draupadI 8 vizrAme | zrAvikA na bhaviSyatIti zaGkanIyam , anyasyApi zrAvakAderityAdiTIkAkAravacanAdasyA api zrAvikAtvameva siddhaM, kiMcAnyadapi // 157|| tallakSaNaM sUtra eva sphuTaM, tathAhi-"tae NaM sA dobaI kacchullanArayaM assaMjayaavirayaappaDihayapaccakkhAyapAvakammaMtikaTTa no ADhAti No parijANAti No anbhuTThati No pajjuvAsati"tti zrIjJAtA0, etadvattidezo yathA-'assaMjayaavirayaappaDihayaapacakkhAyapAvakammaMtikaTTa'tti asaMyataH-saMyamarahitatvAd avirato-vizeSatastapasyaratatvAt na pratihatAni-na pratiSedhitAni atItakAlakRtAni nindanataH na pratyAkhyAtAni ca-bhaviSyatkAlabhAvIni pApakarmANi-prANAtipAtAdikriyA yena, athavA na pratihatAnisAgaropamakoTIkoTyantaH pravezanena samyaktvalAbhataH na pratyAkhyAtAni-sAgaropamakoTIkoTyAH saMkhyAtasAgaropamaiya'natAkaraNena sarvaviratilAbhataH pApakarmANi-jJAnAvaraNAdIni yena sa tatheti, padatrayasya karmadhArayaH," evaM vidhavicAraNAyAH saMbhavaH samyagdRzA| meva bhavet , mithyAdRzAM tathAvidhavicAraNAyA gandhasyApyabhAvazceti draupadI paramazrAviketi zraddheyamiti // atha sAdhUdAharaNe'pi sAmAnyataH sAdhvAcAramadhikRtyAha-"evaM vihArabhUmi vA viArabhRmi vA aNNaM vA jaMkiMci paoaNaM"ti zrIparyuSaNAkalpe sAmAcAryA, vihArabhUmiH-caityAdigamanaM vicArabhUmiH-zarIracintAdyartha gamanaM anyadvA prayojana lepasIvanalikhanAdi ucchAsAdivarja sarvamApRcchathaiva karttavyamiti tattvaM, gurupAratantryasyaiva jJAnAdimacAditi kalpAvacUrNau / tathA "kulagaNasaMghaceiahe nijaraThI veyAvaccaM aNissiaMdasavihaM bahuvihaM vA karei"tti zrIpraznavyAkaraNAle,etadvattilezo yathA-caityAni-jinapratimA etAsAM yo'rthaH sa tatheti, HOOHOROROGEOGROEN GROIOKOOHOROROHOOHOTOHORO // 15 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana- parIkSA 8vizrAme // 158 // pratimA siddhiH MOHOROOOLokOOOOO tathA "do disAo amigijjha kappati NiggaMthANa vA niggaMthINa vA pavAvittae-pAINaM ceva udINaM yeva"tti zrIsthAnAGge, etadtidezo yathA-'do disAu' ityAdi, dve dizau-kASThe abhigRhya-aGgIkRtya tadabhimukhIbhRyetyarthaH kalpate-yujyate nirgatA granthAtdhanAderiti nirgranthAH-sAdhayasteSAM nirgranthyaH-sAdhvyastAsAM pravAjayitu-rajoharaNAdidAnena, prAcInAM-prAcI pUrNamityarthaH udIcInAm-udIcImuttarAmityarthaH, uktaM ca-"puvAmaho va uttaramaho va dejA 'vA pddicchejaa| jIe jiNAdao vA haveja jiNacei-| AI vaa||1||"tti, atra yasyAM dizi jinacaityAni bhavanti sA dig pravrAjanAdidharmAnuSThAnAyocitA bhaNitA, tathA 'paMcahi ThANehi jIvA sulahabodhittAe kammaM pakareMti, taM0-arahatANaM vaNaM vadamANe 1 arahaMtapaNNattassa dhammassa va. 2 AyariauvajjhAyANaM vaNaM03 cAuvaNNarasa saMghassa va04 vivikkatavabaMbhacerANaM devANaM va05 itizrIsthAnAGge pazcamasthAnake dvitIyoddezake(426) etadvatilezo yathA-caturvarNazramaNasaGghavarNo yathA 'eyaMmi pUiyaMminatthi tayaM na pUiyaM hoti| bhuvaNe'vi pUyaNijona puNo saMghAo jaM aNNoti devavarNavAdo yathA-"devANa aho sIlaM visayavisamohiAvi jigabhavaNe / accharasAhipi samaM hAsAI jeNa na kriti||sh ti, atra caturvarNazramaNasaGghasya varNavAdastAvadutsUtrabhASimAtrasyApi na syAt , tasya tIrthapratikUlamArgaprarUpakatvena tIrthapratipakSabhUtatvAt tIrthasthAvarNavAditvameveti mAguktamapi prasaGgato bhaNitaM boya, devavarNavAdastu caturNA zramaNAdInAM sammatamUtrajinapratimAnAmAzAtanAparityAgAdiguNAnumodanaiva bodhisulabhatAheturdarzitA tarhi sAkSAttadArAdhanaM tu bodhisulabhatAheturbhavatyeveti bodhyaM, | tathA "tihiM ThANehiM jIvA suhadIhAuattAe karma pakareMti, taM0-No pANe aivAittA bhavati 1 No musaM vaittA bhavati 2 tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA vaMdittA namasittA sakAritA sammANittA kallANaM maMgalaM devayaM cei pajjuvAsettA maNuNNeNaM pIikareNaM asa STOHOROHOROHORROHOROTOROLORD / 158 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA vizrAme // 159 // OlakOGHOSHORO KOROLOHORORE NapANakhAimasAimeNaM paDilAbhesA bhavati 3, icchetehiM tihiM ThANehi jIvA suhadIAuttAe kammaM pakariti"tti zrIsthAnAGgatRtIyasthAnakamathamoddezake, (125) etadvattilezo yathA-baMdittA-stutvA namasthitvA-praNamya satkArayitvA vastrAdinA sanmAnayitvA pratipattivizeSeNa kalyANa-samRddhistaddhetutvAtsAdhurapi kalyANameva maGgalaM-vinakSayastadyogAnmaGgalaM devatamiva daivataM caityamiva-jinAdipratimeva caityaM zramaNaM paryupAsya-usevya, atra jinapatimAvatsAdhorapi paryupAsanAdi bhaNitaM, jinapratimAparityAge ca sAdhorapi parityAga eva saMpadyateti svayameva paryAlocyaM ||ath nAmagrAhaM sAdhUdAharaNaM yathA-"kaivihA NaM bhaMte ! cAraNA paM0 1, go ! duvihA cAraNA paM0, taM0-vijAcAraNA ya jaMghAcAraNA ya, se keNaDhaNaM bhaMte ! evaM vuccati ?-vijAcAraNA vi0 1,2 go tassa paM chaTuMchaTheNaM aNikhitteNaM tavokammeNaM vijAe uttaraguNaladdhiM khamamANassa vijAcAraNAladdhI nAma laddhI samuppajati, se teNadveNaM jAva vijAcAraNA vi0 2, vijAcAraNassa NaM bhaMte ! kahiM sIhA gaI kahiM sIhe gaivisae paM01, go0! ayaM NaM jaMbUdIve 2 jAba kiMcivisesAhie parikkheveNaM, deveNaM mahiDDIe jAva mahAsukhe jAva iNAmevattikaddu kevalakappaM jaMbUdIvaM 2 tihiM accharAnivAehiM tikukhutto aNupariaTTittANaM havvamAgacchejA, vijAcAraNassa NaM go! tahA sIhe gaI visae paM0, vijAcAraNassaNaM bhaMte ! tiriaM kevaie gaivisae paM01, go0!-se NaM io egeNaM uppAeNaM mANusottarapabvae samosaraNaM karei, mA0 tahiM ceiAI vaMdati tahiM 2 zattA vitIeNa uppAeNaM naMdIsaravaradIve samosaraNaM kareti, naMdI0 2 tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 tA tato paDiniattati, pa02 ttA ihamAgacchati 2 tA iha ceiAI vaMdati, vijAcAraNassa gaM go0! tiriaM evaie gaivisae paM0, vijAcAraNassa NaM bhaMte ! uDDU kevaie gaivisae paM01, go-seNaM io egeNaM uppAraNaM NaMdaNavaNe samosaraNaM kareti, naMda02 tAtahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 OMORROROGROLOROPOROBOfotoka // 18 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimA siddhiH zrIpravacana-battA vitIeNaM uppAeNaM paMDagavaNe samosaraNaM kareti, paMDa 2 tA tahiM ceiAI vaMdati tahiM 2 cA tato paDiniattati, tato iha parIkSA Agacchati, iha 2 ttA ihaM ceiAI vaMdati, vijAcAraNassa NaM go0! urdU evaie gaivisae paNNate, se NaM tassa ThANassa aNAlo8 vizrAme iyapaDikaMte kAlaM kareti natthi tassa ArAhaNA, se NaM tassa ThANassa AloiapaDikaMte kAlaM kareti asthi tassa ArAhaNA(684) se // 16 // keNaTheNaM bhaMte! evaM vuccati-jaMghAcAraNA jaMghAcAraNA ?, go tassa NaM aTThamaMaTThameNaM aNikhitteNaM tabokammeNaM appANaM bhAve| mANassa jaMghAcAraNaladdhinAma laddhI samuppajai se teNaDeNaM jAva jaMghAcAraNe, jaMghAcAraNassa NaM bhaMte ! kaha sIhA gaI kahaM sIhe gaivisae paM01, go-ayaM NaM jaMbUdIve 2 evaM jaheva vijAcAraNassa navaraM tisattakhutto aNupariaTTittA NaM havvamAgacchejA, jaMghAcAraNassa NaM go0 tahA sIhA gatI tahA sIhe gativisae paM0, sesaM taM ceva, jaMghAcAraNassa NaM bhaMte! tiriaM kevaie gaivisae / paM01, go.! se NaM io egeNaM uppAeNaM ruagavare dIve samosaraNaM kareti, ru. 2 tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 tAtao paDi|niattamANe bitieNaM uppAeNaM NaMdIsaravaradIve samosaraNaM kareti,naMdI0 2 tAtahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 tA ihamAgacchati 2 iha | ceiAI baMdati, jaMghAcAraNassa NaM goamA! tirie evaie gativisae paM0 / jaMghAcAraNassa NaM bhaMte! uDUM kevaie gativisaepaM01, se NaM ito egeNa uppAeNaM paMDavagavaNe samosaraNaM kareti, sama0 cA tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 cA taopaDiniattamANe bitIeNaM | uppAeNaM naMdaNavaNe samosaraNaM kareti, naMda 2 tAtahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 cA ihamAgachati, 2 cAihaM ceiAI vaMdati, jaMghAcAraNassa NaM go0! urdU evaie gaivisae paM0, se NaM tassa ThANassa aNAloiapaDikaMte kAlaM kareti natthi tassa ArAhaNA, se NaM tassa ThANassa AloiapaDikaMte kAlaM kareti asthi tassa ArAhaNA, sevaM bhaMtetti (685) itizrI bhaga0 za020-u09etadattidezo GOOGHOOOOOOOta KOUGHOROGHOOHOUSOOc // 16 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAraNAdhikAra zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 16 // DOHOOHO OHONOROGorakooks etadvattidezo thathA-'karaNa'mityAdi, tatra caraNaM-gamanamatizayavadAkAze epAmastIticAraNAH, 'vijAcAraNati vidyA-zrutaM tacca pUrvagataM tatkRtopakArAcAraNA vidyAcAraNAH,'jaMghAcAraNa'tti jaGghAvyApArakRtopakArAzcAraNAH jaGghAcAraNAH, ihAthai gAthA:-atisayacaraNasamatthA jaMghAvijAhiM cAraNA munno| jaMghAhiM jAi paDhamo nissaM kAuM ravikarevi // 1 // eguppAega gaoruagavaraMmi u tao |pddiniatto| bIeNaM naMdissaramihaM tao ei taieNaM // 2 // paDhameNaM paMDagavage bIuppAega gaMdaNaM ei / taiuppAeNa tao iha jaMghAcAraNo ei // 3 // paDhameNa mANusottaranagaMmi.naMdIsaraM ca bIeNaM / ei tao taieNaM kayaceiavaMdaNo ihayaM // 4 // paDhameNa NaMdaNavaNaM bIuppAeNa paMDagavarNami / ei ihaM taieNaM jo vijAcAraNo hoi||2||"tti, 'tassaNaMti yo vidyAcAraNo bhaviSyati tasya SaSThaMSaSThena tapaHkarmaNA vidyayA ca pUrvagatazrutavizeSarUpayA karaNabhUtayA 'uttaraguNaladdhI'ti uttaraguNAH-piMDavizuddhyAdayaH, teSu ceha prakramAt tapo gRhyate, tatazca uttaraguNalabdhi-tapolabdhi kSamamANasya-adhisahamAnasya, tapaH kurvata ityarthaH,'kathaM sIhA gaItti kIdRzI zIghrA gatiH-gamanakriyA 'kahiM sIhe gativisae'tti kIdRzaH zIghro gativiSayaH, zIghratvena tadviSayopacArAcchIghra uktaH, gativiSayogatigocaraH, gamanAbhAve'pi zIghragatigocarabhRtaM kSetraM kimityarthaH, 'ayaM Na'mityAdi ayaM jaMbudvIpa evaMbhUto bhavati, tatazca 'deve | 'mityAdi 'havyamAgacchejA' ityatra yathA zIghrA asya devasya gatirityayaM vAkyazeSo dRzyaH, 'seNaM tassa ThANassetyAdi, ayamatra | bhAvArtho-labdhyupajIvanaM kila pramAdaH, tatra cAsevite'nAlocite na bhavati cAritrasyArAdhanA, tadvirAdhakazca na labhate cAritrArAdhanA phalamiti, yahoktaM vidyAcAraNasya gamanamutpAdadvayenAgamanaM caikena, jaGghAcAraNasya tu gamanamekenAgamanaM ca dvayeneti, tallandhikhabhAAlvAda. anye tvAhA--vidyAcAraNasyAgamanakAle vidyA'bhyastatarA bhavatItyekenAgamanaM, gamane tu na satheti dvAbhyAM, jasAcAraNasya tu GHOSHOKakorakookOTOHOOd | // 16 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 162 // cAraNA dhikAra kAoxoratDIYODHHHOROOKG labdhirupajIvyamAnA'lpasAmarthyA bhavatIti AgamanaM dvAbhyAM gamanaM tvekenaiveti iti bhaga TIkA, na cAtra caityazabdena jinapratimA na vyAkhyAtA'taH kathaM tanirNaya iti zaGkanIyaM, 'granthasya granthAntaraM TIke tivacanAdanyatra bahuSu sthAneSu tathAvyAkhyAnAt , kiMcacaityazabdena lumpakavikalpitasAdhvAdyarthAnamidhAyakatvena jinapratimAbhidhAyakatvena ca sUtrapadaireva darzitatvAt nAtra zaGkAlezo'pIti, atra cAlocanA labdhyupajIvanahetukA bhaNitA, na punarjinapratimAvandanAdihetukA, sA'pyAlocanA'lpavirAdhanAjanyA mithyAduSkRtamAtrarUpA, na punargurusamakSatapaHpratipattirUpA,anyathA UrdhvalokasamudrAdau siddhigamanAsaMbhavena "cauruGkaloe aduve samudde, tao jale | | vIsamahe taheva / sayaM ca aDDattara tirialoe, samaeNa egeNa ya sijjhaI dhuvaM // 1 // (1427*) itizrIuttarAdhyayanAdyAgamabAdhA | syAt , tatra ca siddhigamanaM labdhyupajIvanena caityAdinamaskRtyarthaM gatAnAM gacchatAM vA sAdhUnAmeva syAt , na ca prayojanAntarameva kiMcitkalpanIyaM, kAryAkAraNAnumAnAccaityAdinamaskRtivyatiriktaM kimapi kArya kRtaM nAsti, tena tadarthameva labdhimupajIvya gamanaM bodhyaM, kiMca-prayojanAntarakalpanAyAmapi yadi caityanamaskRtiH sAdhUnAmakalpyA sAvadyA vA syAt tatra gatAnAmapi sAdhUnAM caityanamaskRterasaMbhavAt , nahi prayojanAntaragato'pi sAdhurakalpyasAvadyAnuSThAnaparo bhavet , atiprasaGgAt , lumpakasyApi tathA karttavyatApattezca, etena tatra caityavandanAprabhavapAtakasyAlocanaM bhaNitamiti kuvacanaM bruvANa eva lumpako nirasto bodhyaH, tatra tadvikalpitavacanAvakAzasyAsaMbhavAt , caityaparipATyarthameva tadmanasyopalabhyamAnatvAt , nanu labdhau samutpannAyAM tallabdhiparIkSAnimittameva | nandIzvarAdau gamanaM jaGghAcAraNavidyAcAraNAnAM, na punaH kevalaM caityavandanArthameva tatra gananamiticedaho bhrAntatvaM lumpakasya, yataH tatra gamanena labdhiparIkSA uta caityanamaskRtyA vA?, Adya gatvaivAyAnti kimarthaM tavAbhiprAyeNa pApahetumapi caityanamaskRtimapi Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana cAraNAdhikAraH parIkSA kurvanti, atha tathaiva tasya jItakalpa iticetsatyaM, siddhA tarhi tathAvidhasAdhUnAM caityanamaskRti takalpatvena yathA tathA tadRSTAnte8 vizrAme | nAnyeSAmapi sAdhUnAM jinapratimAnamaskRtiH pratyahaM jItakalpa iti cAritrArAdhanavat tadArAdhanamapi mokSAGgaM saMpannam , atha nndii||163||15shvraadicaitynmskRtyaiv tallandhiparIkSeti dvitIyo vikalpastarhi anavarataM SaSThASTamAditapasApi yA labdhiH samutpannA sA'pi nandI zvarAdigatajinapratimAvandanasAmarthyajanikA siddhA, tatsiddhau ca cAritrAvAptivattatsAmarthyAvAptirapi puNyaprakRtijanyA tajanikA ceti saMpannaM lumpakamataM nirAzrayamiti / kiMca-lumpakamatAbhiprAyeNa vidyAcAraNAdayaH samutpannalabdhayo nandIzvarAdau caityAni nama| skurvanti, AgatAzcAtatyAnyapyazAzvatAni caityAni namaskurvanti, pazcAcAlocya cAritrArAdhakA bhavanti, na punaranyathApi, anyathA caityanamaskRterasaMbhavAt , yato na caityanamaskRtyartha kenApi balavattA preritA na vA lajjayA tatparityAgAzaktAca, kiMtu nijazraddhayaiveti, yadyapi 'kiMca lumpakamatAbhiprAyeNe' tyAdyanataroktaM lumpakasya galapAdukAkalpamapi nAsmAkamabhISTam , anAgamikatvAt , tathAvidhaparaMparAnAgatatvAttathAbhiprAyasya tathApi tatraivaM pRSTavyaM-bho lumpaka ! evaMvidhavAgracanA tat svataH siddhA kutazcicchikSitA vA?, tatra dvitIyavikalpastvasaMbhavyevAcchinnaparamparAgatagurvabhAvAt , kiMtu dvitIyo (prathamo) vaktavyaH, sa ca saMmRchimadardurakhApaddhatiriva saMjJinAM vicAraNAnupayogItyalaM vistareNa / atha sAdhvyudAharaNaM tu sAdhUdAharaNAntarbhUtameva bodhyaM, tadanuyAyitvAt , tathA bhRgukacche dvIpAntarAgatena kenacinmithyAdRzA vaNijA rUpavatIH sAdhvInirIkSya tadapaharaNAya kapaTazrAvako jAtaH, pazcAt tAH vizvAsya calanAvasare vastrAdinimittaM nimatritAH sAdhvyaH, paNyabhRtapotapArzve samAnIyoktavAn-potamadhye jinapatimAH santi tAH namaskuruta, sAvyazca saralAmiprAyatvAt potamadhye caityanamaskRtyarthamArUDhAH, tena ca potaM jalamadhye pravAhya tA dvIpAntaraM nItA ityAdi nizIthabhASya Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- parIkSA 8 vizrAme // 16 // sUryAbhAdhikAraH RAOROXOHOOHOROUGHOTO cUAdiSu pratItameva, bhASyAdInAM ca siddhAntatA prAgeva samarthitA bodhyaa| tathA samyagdRsUryAbhAdidevairapi jinapratimAH pUjitAH, tathAhi-tae NaM tassa mUriAbhassa paMcavihAe pajattIe pajattibhAvaM gayassa samANassa imeeArUve anbhatthie patthie ciMtie maNogae saMkappe samuppaJjitthA-kiM me pubdhi karaNijaM? kiM me pacchA karaNijaM? kiM me pubdhi seyaM ? kiM me pacchA seyaM ? kiM me | pubipi pacchAvi hiAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmittAe bhavissati ?, tae NaM tassa sUriAbhassa devassa sAmANiaparisovavannagA devA sUriAbhassa devassa imaM eArUvaM anbhasthiaMjAva samuppaNNaM samamijANivA jeNeva mUriAme deve teNeva uvAgacchaMti 2 sUriAbhaM devaM karayalapariggahi sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa jaeNaM vijaeNaM baddhAti 2 evaM vayAsI-evaM skhalu devANuppiA! mUriAbhe vimANe siddhAyayaNaMsi jigapaDimANaM jiNussehapamANamettANaM ahasayaM samikhitaM ciTThati, sabhAe NaM suha|mmAe mANavayaceiakhaMbhe vayarAmaesu golavaTTaesu samuggaesa bahuIo jiNasakahAo sannikhittAo ciThaMti, tAo NaM devANuppiANaM aNNesiM ca bahUNaM vemANiANaM devANaM devINa ya accaNijjAo pUaNijAo vaMdaNijaAo namaMsaNijjAo sakAraNijAo sammANaNijAo kallANaM maMgalaM devayaM ceiaMpajjuvAsaNijjAo bhavaMti, taM eNaM devANuppiANaM pubdhi karaNijaM taM evaM Na devANuppiANaM pacchA karaNijaM taM eaNNaM devANuppiANaM puvipi pacchAvi hiAe suhAe khamAe nissesAe, taM evaM devANuppiyANaM puliMba seyaM taM evaM devANuppiyANaM pacchA seyaM 2 taM evaM ANugAmiattAe bhavissati"tizrIrAjapraznIyopAGge,etadvattidezo yathA-'taeNa'mityAdi sugama, navaramiha bhASAmanaHparyApyoH samAptikAlAntarasya prAyaH zeSaparyAptisamAptikAlAntarApekSayA stokatvAdekatvena vivakSaNamiti al'paMcavihAe pajacIe pajacIbhAvaM gaI' ityuktaH, 'tae Na'mityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya paJcavidhayA paryAcyA paryAptabhAva HOOHOROROPOROOHOROHOUT // 16 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 165 // OSHO% STOROYOYOONSOON mupagatasya sato'yametadrUpaH saMkalpaH samudapadyata, 'anbhatithae' ityAdi padavyAkhyAnaM pUrvavat kiM 'me' mama pUrvaM karaNIyaM 1 kiM me | pazcAt karaNIyaM ? kiM me pUrvaM kartuM zreyaH 1 kiM me pazcAt kartuM zreyastathA kiM me pUrvamapi ca pazcAdapi ca hitAya, bhAvapradhAno'yaM nirdezo, hitatvAya - pariNAmasundaratAyai sukhAya-zarmaNe kSamAyai, ayamapi bhAvapradhAno nirdezaH saMgatatvAya niHzreyasAya -nizcitakalyANAyAnugAmikatAyai - paramparazubhAnubandhasukhAya bhaviSyatIti iti zrIrAja0 vR0, atra yadeva bhAvajinavandane phalaM tadeva jinapratimAvandane'pyuktaM na caitatsUryAbhadevasya sAmAnikadevavacanaM na samyag bhaviSyatIti zaGkanIyaM samyagdRzAM devAnAmapyutsUtravAditvAsaMbhavAt, nahi kvApyAgame 'kiM me putri karaNija' mityAdike samyagdRSTinA pRSTe'pyaihika sukha mAtranimittaM srakcandanAGganAdikaM 'hiAya suhAe' ityAdirUpeNa kenApi pratyuttaraviSayIkRtaM dRSTaM zrutaM cetyatra bahUvyo yuktayaH svayamabhyUyAH / tathA "tae NaM se sUriAbhe | deve potthayarayaNaM giNDati 2 potthayarayaNaM vihADei 2 pottharayaNaM vAei 2 dhammiaM vavasAyaM giNhati 2 potthayarayaNaM paDinikhivati 2 sIhAsaNAo abbhuti 2 vavasAyasabhAo puricchimilleNa dAreNaM paDiNikakhamati, puracchimilleNaM dAreNaM paDinikkhamittA jeNeva naMdApukakharaNI teNeva uvAgacchati, nandApukUkharaNiM puracchimilleNa toraNeNa puricchimilleNa tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhai 2 ttA hatthapAyaM pakkhAleti 2 AyaMte cokhe paramasuhabhUe evaM mahaM seaM rayayAmayaM vimalasalila puNNaM mattagayamuhAgitikuMbhamANaM bhiMgAraM giNhati 2 jAI tattha uppalAI jAba sahassapacAI tAI giNhati 2 nandAo pukkhariNio paccoruhati 2 jeNeva siddhAyayaNe teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM taM sUriAbhaM devaM cattAri ya sAmANiyasAhassIo jAva solasa AyarakukhadevasAhassIo aneya bahave jAva devA ya devIo a appegaiA kalasaddatthA jAva appegaiA dhUvakaDacchuyaitthagayA haTThaTTha jAva sUriAbhaM devaM kA HONG sUryAbhA dhikAraH / / 165|| Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA sUryAbhAdhikAraH zrIpravacana- piTThao 2 samaNugacchaMti, tae NaM se sUriAme deve cauhiM sAmANiasAhassIhiM jAva aNNehiM bahUhiM devehiM devIhiM a saddhiM saMpa | ribuDe savvabalehiM jAva vAiaraveNa jeNeva siddhAyayaNe teNeva uvAgacchati, siddhAyayaNaM puracchimillaeNaM dAreNaM aNupavisai 2 jeNeva 8 vizrAme | all devacchaMdae jeNeva jiNapaDimAo teNeva uvAgacchai 2 Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM karei 2 lomahatthayaM giNhati 2 lomahatthaeNaM // 166 // | jiNapaDimAo parAmusai 2 gaMdhodaeNa vhAveti 2 gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNuliMpati 2 jiNapaDimANaM ahayAI devadUsajualAI | niaMsei 2 puSphAruhaNaM 2 cuNNAruhaNaM 2 vaNNAruhaNaM vatthAruhaNaM AbharaNAruhaNaM 6 pakareti, AsattosattavavagyAriamalladAmakalAvaM kareti 2 tA kayaggAhagahiakarayalapabbhavippamukkeNaM dasaddhavaNNakusumeNa mukkapuSphapuMjozyArakaliaM kareti 2 tA jiNapaDimANaM | purato acchehiM saNhehiM rayayAmaehiM accharasAhiM taMdulehi a ahahamaMgalaM Alihati, taMjahA-sotthiaMjAva dappaNaM, tayANaMtaraM ca saNaM caMdappaharayaNavayaraveruliavimaladaMDakaMcaNamaNirayaNabhatticittaM kAlAgarupavarakuMdurukkaDajhaMtadhUvamaghamaghaMtagaMdhu AbhirAmaM gaMdhavaTTi | viNimmuaMtaM veruliamayaM kaDunchu paggihiUNaM payatteNaM dhUvaM dAUNa jiNavarANaM aTThasayasuddhagaMthajuttehiM aTThajuttehiM apuNaruttehi |mahAvittehiM saMthuNai, pacchA sattaTTha payAI paJcosakkai 2 vAmaM jANuM aMcei 2 dAhigaM jANuM dharaNitalaMsi sAhaTTa tikhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivADei 2 tA IsiM paJcunnamai 2 tA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa evaM vayAsI-namotthuNaM jAva | ThANaM saMpattANaM" itizrIrAjapraznIyopAGge, etadvattiryathA "potthayarayaNaM muai" iti utsaGge sthAnavizeSe vA uttame iti draSTavyaM, 'vihADeiti udghATayati "dhammiaMvavasAyaM vavasaI"tti dhArmika-dharmAnugataM vyavasAyaM vyavasthati-kartumabhilapatItibhAvaH, accharasA| taMdulehiM accho raso yeSu te'ccharasAH, pratyAsannavastuprativimbAdhArabhUtAivAtinirmalA ityarthaH, accharasAzca te tandulAzca tairdivyatandu DIGIOUSKOSHOOHowOKOOO GOOHOOOOOK PROjava // 166 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhAdhikAra zrIpravacana-1 parIkSA lairitibhAvaH, puSphapuMjovayArakaliaM karettA caMdappabhavayaraveruliavimaladaMDamiti candraprabhavajravaiDUryamayo vimalo daNDo yasya sa tathA 8 vizrAme zataM kAMcanamaNiratnabhakticitraM kAlAgarupravarakuduruSkaturuSkasatkena dhRpenottamagandhinA'nuviddhA prAkRtatvAtpadavyatyayaH dhUpavatti vini||167|| muzcantaM vaiDUryamayadhUpakaDucchukaM pragRhya prayatnato dhUpaM davA jinavarebhyaH, sUtre SaSThI prAkRtatvAt , saptASTAni padAni pazcAdapasRtya dazAKGgalimaJjaliM mastake racayitvA prayatnato 'aThasayavisuddhagaMthajuttehi' vizuddho-nirmalo lakSaNadoSarahita itibhAvaH yo granthaH zabdasaMdarbhastena yuktAnyaSTazataM ca tAni vizuddhagranthayuktAni ca tairarthayuktaiH-arthasArairapunaruktairmahAvRttaH, tathAvidhadevalabdhiprabhAva eSaH, saMstauti, saMstutya vAmaM jAnumazcatItyAdinA vidhinA praNAmaM kurvan praNipAtadaNkakaM paThati,tadyathA-namotthuNamityAdi itizrI alrAjavRttiH, atra pustakaratnaM vAcayitvA dhArmikavyavasAyaM gRhNAtItyuktaM tadanantaraM jinapratimApUjanAdipUrvakazakrastavapaThanamityAdi vyatikaraM samyagdRzaH sUryAbhadevasyApi zrutvA devakRtyamityupekSAvacanaM bruvANaH pApAtmAlumpako'pyupekSaNIya evAzrAvyapralApitvAd, yato devakRtyamapi sAMsArikaM dhArmikaM ca, tatra samyagdRzAM yaddhArmikaM kRtyaM tajinoditameva dharmatvena bodhyam , anyathA mithyAdRSTitvameva syAd , adharma dharmasaMjJAyA nivezAd, asti ca jinapratimApUjAdikaM dharmaH, anyathA dhArmikavyavasAyaM gRhNAtItyukterasaMbhavAt , pratimApurastAcchakrastavapAThAsaMbhavAd ,evaM vidheH samyadRzAM kvApi sAMsArikakRtye'nupalambhAt sulabhabodhitAhetudevavarNavAdasyApi pratimAviSayakAzAtanAparityAgAnumodanapUrvakamaNitatvAcca / kiMca 'jeNeva siddhAyayaNe' tathA 'jeNeva jiNaghare' tathA 'dhUvaM dAUNa jiNavarANamiti gaNadharavacanaM jinapratimAjinavarayoH kathazcidabhedabuddhyaiva jinapratimAviSayaM samyag sthAnAnyatheti jinavaravajinapratimApi samyagdRzAmArAdhyaivetyalaM prasaGgena ||"te NaM se vijaye deve kesAlaMkAreNaM vatthAlaMkAreNaM mallAkAreNaM AbharaNAlaMkAreNaM caubiheNaM ORORONOHOokorakos AGROGROOHOROUGHOGIG // 167 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana-- alaMkAreNaM alaMkiyabhRsie samANe paDipuNNAlaMkAreNa sIhAsaNAo abbhuDheti 2 tA alaMkAriasamAo puracchimilleNaM dAreNaM paDi- sUryAbhAparIkSA | nikkhamati 2 mittA jeNeva vavasAyasabhA teNeva uvAgacchati 2 tA vavasAyasameM aNuppadAhiNaM karemANe 2 puracchimilleNaM dAreNaM dhikAraH 8 vizrAme aNupavisati 2 tA jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchati 2 tA sIhAsaNavaragae puracchAbhimuhe sannisaNNe / tae NaM tassa vijayassaal // 168 // devassa AbhiyogiadevA potthayarayaNaM uvaThaviti, tae NaM se vijae deve potthayarayaNaM gehati 2 potthayarayaNaM muai potthayarayaNaM || muettA potthayarayaNaM vihADei 2 ttA potthayarayaNaM vAei potthayarayaNaM vAettA dhammiaM vavasAyaM pagiNhati 2 ttA paDiNivivati potthayarayaNaM paDinikhivittA sIhAsaNAo abbhuTheti 2 vavasAyasabhAo puracchimilleNa dAreNa paDiNikkhamati 2 tA jeNeva gaMdA pokkharaNI teNeva uvAgacchati 2 gaMdaM pukkharaNiM aNuppayAhiNIkaremANe puracchimilleNaM toraNeNaM aNupavisati 2 puracchimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paJcoruhati 2ttA hatthapAyaM pakkhAleti 2 cA egaM mahaM se rayayAmayaM vimalasalilapuNNaM mattagayamuhAkitisamANaM bhiMgAraM pagiNhati 2 tA jAti tattha uppalAI paumAI jAva sayasahassapattAI tAI giNheti 2 NaMdAo pukkharaNIo paJcuttarati 2 jeNeva siddhAyaNe teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM taM vijayaM devaM cattAri a sAmANiasAhassIo jAva aNNe vahave vANamaMtarA devA devIo a appegaiA uppalahatthagayA jAva sayasahassapacahatthagayA vijayaM devaM pichato 2 aNugacchaMti, tae NaM tassa vijayassa devassa bahave AmiogiA devA devIoakalasahatthagayA jAva dhUvakaDucchayahatthagayA ya vijayaM devaM pichao aNugacchaMti, tae NaM se vijae deve carahiM sAmANiasahassehiM jAva aNNehiM bahahiM devehiM devIhi asaddhiM saMparikhuDe saviDIe // 168 // sabajuttIe jAva nigghosanAiyaraveNa jeNeva siddhAyayaNe teNeva uvAgacchati 2 siddhAyayaNaM aNupayAhiNIkaremANe 2 puracchimi GOOGOOGoo Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 169 // HOTORORORORROORO lleNaM dAreNaM aNupavisai 2 jeNeva devacchaMdae teNeva uvAgacchai 2 Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM karei 2 cA lomahatthayaM giNhati zrIjinapra2 jiNapaDimANaM lomahatthaeNaM pamajati 2 ttA surabhiNA gaMdhodaeNa hANeti 2 divAe surabhIe gaMdhakAsAIe gAyAiM lUhati 2 timApUjAttA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNuliMpati 2 tA jiNapaDimANaM ahayAI seAI divvAiM devadUmajualAI niaMsei 2 aggehiM disiddhiH varehiM gaMdhehiM mallaMhiM acceti 2 tA pupphAruhaNaM gaMdhAruhaNaM mallAruhaNaM vaNNAruhaNaM cuNNAhaNaM AbharaNAruhaNaM kareti 2 tA acchehiM | saNhehi setehiM rayayAmaehiM accharasAtaMdulehiM jiNapaDimANaM purao aSTamaMgalAI AlihitA karaggaggahitakaratalapanbhavippamukkeNa | dasavaNNeNaM kusumeNaM mukkapupphapuMjovayArakalitaM kareti 2 tA caMdappabhavayaraveruliavimaladaMDaM kaMcaNamaNirayaNabhatticittaM kAlAguru|pavarakuMdurukaturukadhUvagaMdhuttamANuviddhaM dhRmavaTTi viNimmuaMtaM veruliamayaM dhUvakaDacchuaM paggahettu payatteNaM dhUvaM dAUNa jiNavarANaM | asayavisuddhagaMthajuttehiM mahAvittehiM atthajuttehiM apuNarutehiM saMthuNai 2 tA sataha payAI osarai 2ttA vAmaM jANuM aMcei 2 ttA | dAhiNaM jANuM dharaNiyalaMsi nivesei 2 tA tikhutto muddhANaM dharaNitalaMsi namei 2 tAIsiM paJcuNNamati 2 ttA kaDagatuDiarthamiyAo | bhuAo paDisAharati 2 karayalapariggahiaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa evaM vayAsI namotthuNaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAvasiddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpattANaMtikaTTa vaMdati namaMsati 2 ttA' ityAdi zrIjIvAbhigame, etadvattiryathA-evaM vidhena caturvidhena o mAlyena kalpavRkSamivAtmAnamalatavibhUSitaM karoti, kRtvA ca paripUrNAlaGkAraH siMhAsanAdamyuttiSThati, abhyutthAyAlaGkArasabhAtaH pUrveNa dvAreNa nirgatya yatraiva vyavasAyasamA tatraivopAgacchati, upAgatya siMhAsanavaragataH pUrvAbhimukhaH saniSaNNaH, 'tae Na'mityAdi, tatastasya vijayasya devasthAbhiyogyAH pustakaratnamupanayanti, 'tae NamityAdi tataH sa vijayo devaH pustakaratnaM gRhNAti, gRhItvA ll // 169 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 17 // HONGHORIGHCHANCHIGHOSHO |ca pustakaratnamutsaGgAdAvitigamyate muJcati, muktvA vighATayati,vighAvya anupravAcayati' anu-paripATyA prakarSeNa-viziSTArthAvagama- zrIjinaprarUpeNa vAcayati, vAcayitvA dhArmika-dharmAnugataM vyavasAyaM vyavasthati, kartumamilapatItibhAvo, vyavasAyasabhAyAH zubhAdhyavasAya timApUjAnibandhanatvAt kSetrAderapi karmakSayopazamAdihetutvAd , uktaM ca-"udayakkhayakkhaovasamovasamAvi jayaM ca kammuNo bhnniaa| davvaM disiddhiH khittaM kAlaM bhavaM ca bhAvaM ca saMpappe ||1||"ti, dhArmikaM ca vyavasAyaM vyavasAya pustakaratnaM pratinikSipati, pratinikSipya siMhAsanA|dabhyuttiSThati, abhyutthAya vyavasAyasabhAtaH pUrvadvAreNa vinirgacchati. vinirgatya yatraiva vyavasAyasabhAyAH eva pUrvA nandA puSkaraNI tatraivopAgacchati, upAgatya nandApuSkaraNImanupradakSiNIkurvan pUrvatoraNenAnupravizati, pravizya pUrveNa trisopAnapratirUpakeNa pratyavarohati-madhye pravizatItibhAvaH, pratyavaruhya hastapAdau prakSAlayati, prakSAlyaikaM mahAntaM zvetaM rajatamayaM vimalasalilapUrNa mattakarimahAmukhAkRtisamAnaM bhRGgAraM gRhNAti, gRhItvA yAni tatrotpalAni padmAni kumudAni nalinAni yAvacchatapatrasahasrapatrANi tAni gRhNAti, gRhItvA nandAtaH puSkaraNItaH pratyuttarati, pratyuttIrya yatraiva siddhAyatanaM tatraiva pradhAritavAn gamanAya, 'tae Na'mityAdi tatastasya vijayasya devasya catvAri sAmAnikadevasahasrANi catasraH saparivArAH agramahISyaH tisraH parSadaH saptAnIkAni saptAnIkAdhipatayaH poDaza AtmarakSakadevasahasrANi anye ca bahavo vijayarAjadhAnIvAstavyA vAnamantarA devAzca devyazca apyekakA utpalahastagatAH apyekakA padmahastagatAH apyekakA kumudahastagatAH evaM nalinasubhagasaugandhikapuNDarIkamahApuNDarIkazatapatrasahasrapatrazatasahasrapatrahastagatAH krameNa pratyekaM vAcyAH vijayaM devaM pRSThataH 2 paripATyetibhAvaH anugacchanti, 'tae Na'mityAdi, tatastasya vijayasya devasya bahava // 17 // AmiyogyA devA devyazca apyekakAH candanakalazahastagatA apyekakA bhRGgArahastagatAH apyekakA AdarzahastagatA evaM sthAlIpAtra-all GroxOTOHorow.GOOHOROO Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 27 // zrIjinapratimApUjAdisiddhi DIGROWOOOkeSkOOKOTA |supratiSThavAtakarakacitraratnakaraNDakapuSpacaGgerIyAvallomahastacaGgerIpuSpapaTalakayAvallomahastaeTalakasiMhAsanacchatracAmaratailasamudgakayAvada anasamudgakadhUpakaDucchukahastagatAH krameNa pratyekamamilApyAH,vijayaM devaM pRSThataH pRSThato'nugacchanti,tatazca vijayadevasya caturbhiH sAmA|nikasahazcatasRmiH saparivArAmiH agramahISibhistisRbhiH parpadbhiH saptabhiranIkaiH saptabhiranIkAdhipatibhiH SoDazabhirAtmarakSakadevasaha| khairanyaizca bahubhirvijayarAjadhAnIvAstavyairvAnamantarairdevairdevIbhizca sArddha saMparivRttaH sarvA yAvanni?panAditaraveNamiti yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pATho draSTavyaH, 'savvajuIe savvabaleNaM savvasamudaeNaM sabavibhUIe savvasaMbhameNaM savvagaMdhapupphamallAlaMkAreNaM savvatuDiasaddaninAeNaM mahayA iDDIe mahayA juIe mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatuDiajamagasamagapaDuppavAiaraveNaM saMkhapaNavapaDahabherijhallarikharamuhihuDukkaduMduhinigghosanAiyaraveNaM' asya vyAkhyA prAgvat , yatraiva siddhAyatanaM tatropAgacchatIti, upAgatya siddhAyatanamanupradakSiNIkurvan pUrvadvAreNa pravizati, pravizyAloke jinapratimAnAM praNAmaM karoti, kRtvA yatraiva maNipIThikA yatraiva devacchandako yatraiva jinapratimAstatropAgacchati, upAgatya lomahastakaM parAmRzati, parAmRzya jinapratimAH pramArjayati, pramArya divyayodakadhArayA smapayitvA sarasenATTaiNa gozIrSacandanena gAtrANyanulimpayati, anulipyAhatAni-aparimalitAni divyAni devadUSyayugalAni 'niaMseiti paridhApayati, paridhApya agryaiH-aparibhuktairvaraiH-pradhAnairgandharmAlyaizcArcayati, etadeva savistaramupadarzayatipuSpAropaNaM mAlyAropaNaM varNakAropaNaM cUrNAropaNaM gandhAropaNaM AbharaNAropaNaM karoti, kRtvA tAsAM jinapratimAnAM purato'cchai:svacchaiH zlakSNairmasRNai rajatamayaiH, accho raso yeSAM te accharasAH, pratyAsannavastupratibimbAdhArabhRtA ivAtinirmalA itibhAvaH, teca te tandulAzca accharasatandulAH, pUrvapadasya dIrghAntatA prAkRtatvAdyathA vayarAmayA nemA ityAdau, tairaSTAvaSTau svastikAdIni maGgalakA jAOOROSHOOHORONOROMOG // 17 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 172 // zrIjinapratimApUjAdisiddhiH KOoOOOOOOOOOK nyAlikhati, Alikhya 'kayaggAhagahimityAdi maithunaprathamasamAramme mukhacumbanAdyartha yuvatyAH paJcAGgulibhiH kezeSu grahaNaM kaca-1 grAhastena kacagrAheNa gRhItaM karatalAdvimuktaM sat prabhraSTaM karatalaprabhraSTavimuktaM, prAkRtatvAdevaM padavyatyayaH, tena dazArddhavarNena-paJcavarNena al kusumena-kusumasamUhena puSpapuJjopacArakalitaH puSpapuJja evopacAraH-pUjA puSpapuMjopacArastena kalitaM-yuktaM-karoti, kRtvA ca 'caMda- |ppahavairaveruliavimaladaMDa' caMdraprabhavajravaiDUryamayo vimalo daNDo yasya sa tathA taM, kAJcanamaNiratnabhakticitraM kAlAgurupravarakuMduraka| turuSkadhUpena gandhottamenAnuviddhA kAlAgurupravarakuMduruSkaturuSkadhUpagandhottamAnuvidhA prAkRtatvAt padavyatyayastAM dhUpabattI vinirmu|zcantaM vaiDUryamayaM dhRpakaDucchugaM pragRhya dhUpaM datvA jinavarebhyaH, sUtre SaSThI prAkRtatvAt , saptASTAni padAni pazcAdapasRtya dazAGgulimaJjaliM | mastake kRtvA prayataH 'ahasayavisuddhagaMthajuttehiM' iti vizuddho-nirmalo lakSaNadoSarahita itibhAvaH, yo granthaH zabdasaMdarbhastena yuktAni | vizuddhagranthayuktAni aSTazataM ca tAni vizuddhagranthayuktAni ca tairarthayuktaiH-arthasArairapunaruktairmahAvRttaiH tathAvidhadevalabdhiprabhAva eSaH, | saMstauti, saMstutya vAma jAnumazcati-utpATayati, dakSiNaM jAnu dharaNitale 'nivADeiti nipAtayati lagayatItyarthaH, trikRtvaH-trIn vArAn mardAnaM dharaNitale 'nameiti namayati, namayitvA cepatpratyunnamayati, pratyunnamya kaTakatruTitastambhitau bhujau saMharati-saMkocayati saMhRtya karatalaparigRhItaM zirasyAvarta mastake'JjaliM kRtvA evamavAdIt-'namotthuga'mityAdi, namostu Namiti vAkyAlaGkAre devAdibhyo'tizayapUjAmaIntIti aIntastebhyaH, sUtre SaSThI prAkRtatvAt , 'chaThIvibhattIeN bhaNNai cautyI' iti prAkRtalakSaNAt , te cAhanto nAmAdirUpA api santi ato bhAvArhatpratipacyarthamAha-bhagavadbhaya ityAdi zrIjI vR0||ath yathA ghaTamAnayetyAdivAkyAnyeva svata eva gRhItasaMketakAnAM khapAcyaviSayakajJAnajanakAni tathA jinapratimAnAmArAdhyatvaM jinapratimA eva tathAvidhasaM OaYOHOROHOROook // 172 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana-1 ME jibhyaH saMjJapayatIti darzayitumAha-"tattha NaM devacchaMdae ahasayaM jiNapaDimANaM jiNussehapamANamettANaM sannikhittaM citi, tAsiNaM zrIjinapraparIkSA l jiNapaDimANaM ayame ArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjahA-tavaNijamayA hatthatalA pAyatalA aMkamayAI nakkhAI aMtolohiakkhapa- timApUjA8 vizrAme / DiseAI kaNagamayA pAyA kaNagamayA gopphA kaNagamaIo jaMghAo kaNagamayA jANU kaNagamayA UrU kaNagaIo gAyalaThThIo taba-10 disiddhi // 173 // NijamaIo nAmio riThamaIo romarAIo tavaNijamayA cucuA tavaNijamayA sirivacchA kaNagamaIAo cAhAo kaNagamaIo | pAsAo kaNagamaIo gIva.o rihAmae maMsU silappavAlamayA oThA phalihAmayA daMtA tabaNijamayIo jIhAo tavaNijamayA | tAluA kaNagamaIo nAsAo aMtolohiakkhapariseAo aMkamayAI acchINi aMtolohiakkhapariseAI pulakAmaIo dichIo rihAmaIo tAragAo riThThAmayAiM acchIpattAI rihAmaIo bhamuhAo kaNagAmayA kavolA kaNagAmayA savaNA kaNagAmayA NiDAlavaTTA vayaramaIo sIsaghaDIo tavaNijamaIo kesaMtakemabhUmIo riThAmayA uvarimuddhayA, tAsi NaM jiNapaDimANaM pichato patteaM2 chatta| dhAragapaDimAo paNNattAo, tAo NaM chattadhAragapaDimAo himarayayakuMdiMdusappakAsAI sakoraMTamalladAmAI dhavalAI AtapattAI salIla ohAremANIo ciThaMti, tAsi NaM jiNapaDimANaM ubhao pAsiM patte 2:cAmaradhArapaDimAo paM0, tAo NaM cAmaradhArapaDimAo caMdappahavaDaraveruliyanANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihatavaNijjuJjalavicittadaMDAo cilliAo saMkhaMkakuMdadagarayamayamahitapheNapuMjasannikAsAo suhamarayayadIhavAlAo dhavalAo cAmarAo salIla ohAremANIo 2 ciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM purao do do nAgapaDimAo dodojakkhapaDimAo 2 bhUapaDimAo2 kuMDadhAragapaDimAo viNatoNayAo pAyavaDiAo paMjaliuDAo sannikakhittAo ciTThati sancarayaNAmaIo acchAosaNhAo ghaTAo mahAo nIrayAo niSpaMkAo jAvapaDirUvAo, tAsiNaM jiNa-I // 73 // HOTOHOTOG.CoOOR Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 17 // zrIjinanatimApUjA| disiddhiH SOHOROROGROHORRORROna paDimANaM purao ahasayaM ghaMTANaM ahasayaM caMdaNakalasANaM ahasayaM bhiMgArANaM AyaMsakANaM thAlANaM pAtINaM supatiSThagANaM maNuguli gANaM vAtayarayANaM cittANaM rayaNakaraMDagANaM hayakaMThANaM jAva usamakaMThagANaM puSphacaMgerINaM jAva lomahatthacaMgerINaM pupphapaDalagANaM 5 asayaM tellasamuggANaM jAvadhUvakaDucchugANaM sabikhittaM cikRti itizrIjIvAbhigamasUtre, etadvattiryathA-'tattha Na'mityAdi, tatra devacchandake aSTazatam-aSTAdhikaM zataM jinapatimAnAM jinotsedhapramANamAtrANAM, paJcadhanuHzatapramANAnAmiti bhAvaH, sannikSiptaM tiSThati, | 'tAsi NaM jiNapaDimANa'mityAdi, tAsAM jinapratimAnAmayametadrUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tapanIyamayAni hastatalapAdatalAniaGkamayA-aharanamayA antaH-madhye lohitAkSaratnamatisekA nakhAH kanakamayyo jaGghAH kanakamayAni jAnUni kanakamayA uravaH kanakamayyo gAtrayaSTayaH tapanIyamayA nAbhayaH ariSTharatnamayyo romarAjayaH tapanIyamayAzcacukAH-stanAgrabhAgAH tapanIyamayAH zrI| vatsAH zilAmavAlamayA vidrumamayA oSThAH sphaTikamayA dantAH tapanIyamayyo jivAH tapanIyamayAni tAlukAni kanakamayyo nAsikAH antolohitAkSaratnapratisekAH aGkamayAnyakSINyantarlohitAkSapratisekAni riSTharatnamayyo'kSimadhyagatAstArikAH ariSTha| ratnamayAni akSipatrANi riSThamayyo bhrAH kanakamayAH kapolAH kanakamayAH zravaNAH kanakamayyo lalATapaTTikAH vajramayyaH zIrSa|ghaTikAH tapanIyamayyaH kezAntakezabhRmayaH kezAnAmantabhUmayaH kezabhRmayazcetibhAvaH riSThamayA upari mUrghajAH-kezAH, tAsAM jinapratimAnAM pRSThata ekaikA chatradharA pratimA hemarajatakundenduprakAzaM sakoraNTamAlyadAmadhavalamAtapatraM gRhItvA salIlaM dharantI tiSThati, 'tAsi NaM jiNapaDimANa mityAdi, tAsAM jinapratimAnAM pratyekamubhayoH pArzvayoH dve dve cAmaradharapra.teme prajJapte, "caMdappabhavayaraverulianANAmaNikaNagarayaNakhacitacittadaMDAo" iti candraprabhaH-candrakAnto vajaM vaiDyaM ca pratIte candraprabhavajravaiDUryANi zeSANi ca nAnA pArakApa // 27 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAva dhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 175 // zrIjinapratimApUjAdisiddhiH FOTOHOROSOTORomara maNiratnAni khacitAni yeSu daNDeSu te tathA, evaMrUpAzcitrA-nAnAprakArA daNDA yeSAM tAni tathA, sUtre strItvaM prAkRtatvAt "suhumarayatadIhavAlAo" iti sUkSmAH-lakSNArajatamayA dIrghA vAlA yeSAM tAni tathA "saMkhaMkakuMdadagamyasyamayamahiapheNapuMjasannikAsAo dhavalAo cAmarAo" iti pratItaM, cAmarANi gRhItvA salIla vIjayantyastiSThanti, 'tAsi NamityAdi, tAsAM jinapratimAnAM purato dve dve nAgapratime dve dve yakSapratime dve dve kuNDadhArapratime saMnikSipte tiSThataH, tAzca savvarayaNAmaIo acchAo ityAdi prAgvat , 'tattha Na'mityAdi tasmin devacchandake jinapratimAnAM purato'STazataM ghaNTAnAM aSTazataM candanakalazAnAmaSTazataM bhRGgArANAmaSTazatamAdarzAnAM | aSTazataM sthAlInAM aSTazataM pAtrINAM aSTazataM supratiSThAnAM aSTazataM manogulikAnA-pIThikAvizeSarUpANAM aSTazataM vAtakarakANAM | aSTazataM citrANAM rakhakaNDakAnAM aSTazataM hayakaNThAnAM aSTazataM gajakaNThanAM aSTazataM narakaNThAnAM aSTazataM kinnarakaNThAnAM aSTazataM kiMpuruSakaNThAnAM aSTazataM mahoragakaNThAnAM aSTazataM gandharvakaNThAnAM aSTazataM vRSabhakaNThAnAmaSTazataM puSpacaGgerINAM aSTazataM mAlyacaGgerINAM aSTazataM cUrNacaGgerINAM aSTazataM gandhacaGgerINAM aSTazataM vastracaGgerINAM aSTazatamAbharaNacaGgerINAM aSTazataM lomahastacaGgerINAM, lomahastakA-mayUrapicchapuanikAH, aSTazataM puSpapaTalakAnAmaSTazataM mAlyapaTalakAnAM, mutkalAni puSpANi grathitAni mAlyAni, | aSTazataM cUrNapaTalakAnAm ,evaM gandhavastrAbharaNasiddhArthakalomahastapaTalakAnAmapi pratyekaM 2 aSTazataM draSTavyam , aSTazataM siMhAsanAnAmaTazataM chatrANAmaSTazataM cAmarANAmaSTazataM tailasamudgakAnAmaSTazataM koSThasamudgakAnAmaSTazataM coyagasamudgakAnAmaSTazataM tagarasamudgakAnA maSTazatamelAsamudgakAnAmaSTazataM haritAlasamudgakAnAmaSTazataM hiGgulikasamudgakAnAmaSTazataM manaHzilAsamudkAnAmaSTazatamajanasamudkAnAM, all sarvANyapyetAni tailAdIni paramasurabhigandhopetAni draSTavyAni, aSTazataM dhvajAnAmityAdi shriijiivaavRttau| evaMvidharAjacihayuktAH SOHOROHOROHOROGorakooAva // 17 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 176 // MOODIGHOISONGKONG OSHONG yathocitavyApAraniyuktanAgAdipratimA parisevyamAnAH caryAdipUjopakaraNasamanvitAzca jinapratimAH zAzvatabhAvena svata evAtmano jagatpUjyatvaM khyApayaMti, anyathA tathAvidhacihnAdyupetatvAsaMbhavAd, evaMvidhavyatikaramAkarNyApi ye jinapratimAmArAdhyatvena nAGgIkurvanti teSAM paramakliSTakarmodayinAM jAtyandhAnAM pradIpazatamivAparagranthasammatizatamapyakiJcitkarameva / kiMca - pratimAtvena sAmye'pi | sarvatrApi jinapratimA niyamena prabhutvAdicihnasamanvitA eva, jinapratimAnAM purastAnnAgAdimUrttayastu sevakabhAvamApannA evetyatra samyagdhiyA paryAlocyamAne samyagdRzAM jinapratimA ArAdhyatvenaiva jJAnagocarIbhavaMtIti, na caivaM parivAropetAH zAzvatapratimA eva bhavanti, nAnyA itivAcyaM, aSTapadAdrau bharatakAritAnAmRSabhAdivarddhamAnAntAnAM caturviMzaterapi jinapratimAnAM tathAparivAropetatvAta, | 'jIvAbhigamoktaparivArayuktA' iti vacanAt, kiMca-devalokAdAvapi "jeNetra devacchaMdae" ityAgamavacanAJjinapratimA eva zAzvatabhAvena devazabdavAcyAH santi, na tathA'nyatIrthikAbhimata hariharAdidevamUrttayo'pi devazabdavAcyAH teSAM devAnAmanaiyatyAt, nanu tarhi teSAM mithyAdRzAM devAnAM devatvena zraddhAnaM kiMviSayakamiti ceducyate, gurudvArA devatvena zraddhAnaM mithyAdRzAM na punaH sAkSAt, tatkathamiticecchraNu, teSAM devAnAM guravastu manuSyalokavarttino yamadagnitApasAdayaH, taizva yo devatvenAbhyupagataH sa eva viparyasta - | matInAM teSAM devAnAmapIti gurudvArA devazraddhAnaM, na punastadIyAH zAzvata mUrttayo'pi devalakSaNopetA niyatAH zraddhIyante tairiti svaya| meva paryAlo vyamiti / tathA zrIsudharmasvAmineva zrImahAvIradIkSitena dharmadAsagaNinA kRtAyAM namaskAravadAbAlAbalAdipratItAyAM | sAdhvAdInAM caturNAmapyadhyayanArhAyAM zrIupadezamAlAyAmapi jinapratimAnAmArAdhanaM sphuTameva, tathAhi - "vaMdai ubhaokAlaMpi ceiAI thayatthuIparamo / jiNavarapa DimAvara dhUva pupphagaMdhaccaNujjutto 229 // (230) asyA vyAkhyA - sa zrAvako vandate ubhaya DostooOISONG zrIjinaMpratimApUjA disiddhiH // 176 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana dikAlamapi-prAtaH sAyam , apizabdAt madhyAhne ca, caityAni-arhadbimbalakSaNAni stavA-bhaktAmarAyAH stutayo-yAH kAyotsargaparIkSA zrIjina8vizrAme |paryanteSu dIyante tatparamaH-tatmadhAnaH san , tathA jinavarANAM pratimAgRha jinavarapratimAgRhaM tasminnuyukta:-kRtodyama iti / tathA- bhvnaadi||177|| saMvaccharacAummAsiesu aDhAhiAsu a tihIsu / sabbAyareNa laggai jinavarapUAtavaguNesu // 241|| sAhUNa ceiANa ya paDiNI taha avaNNavAyaM c| jiNapavayaNassa ahiraM savvatthAmeNa vArei // 242 // anayoAkhyA-saMvatsaracAturmAsakeSvaSTAhnikAsucaitrAdiyAtrAsa, co vyavahitasaMbandhaH, tithiSu ca-caturdazyAdiSu, kiM 1-sarvAdareNa lagati, kva?-'jinavarapUjAtapoguNeSu' bhaga|vadarcane caturthAdikaraNe jJAnAdiSu cetyarthaH // 24 // sAhU0 sAdhUnAM caityAnAM ca pratyanIkaM kSudropadravakAritayA avarNavAdinaM cavaibhASyakaraNazIlaM, kiMbahunA?-jinapravacanasyAhitaM-zatrubhUtaM 'savvatthAmeNaM'ti samastaprANena prANAtyayenApi vArayati, tadunnatikaraNasya mahodayahetutvAditi / / 242 / / itizrIupadezamAlAvRttau / / evamanyeSvapi prakaraNAdiSu supratItameva, tathA-heU cauvihe paM0, taM0-atthitaM asthi so heU ? acchittaM natthi so heU 2 nasthittaM asthi so heU 3 natthitaM nasthi so heU 4 iti, (338) zrIsthAnAGgacaturthasthAnakatRtIyoddezakavacanAt sAdhyAvinAbhUtaH prameyapramitau kAraNaM heturanumAna bhaNyate, ataH siddhA-| ntoktAnumAnagamyatvamapi, anumAnaprayogo yathA-arhatpatimA ArAdhyatvenopAdeyAH, ArAdhyaviSayakajJAnajanakatvAd, yadyaviSayakajJAnajanakaM tattathAtvenopAdeyaM heyaM ceti sAmAnyavyAptibalAdbhAvArhadviSayakajJAnajanakatvenAhatpratimA ArAdhyatvena sikSyati, sidhyati |ca heyatvena tathAvidhaviSayakajJAnajanikA citralikhitA yopiditi dRSTAntasiddhyartha, tatrAgamo'pi, yathA-"cittamittiM na nijhAe, naariNbaasualNki| bhakkharaMpiva daTTaNa, dihiM pddismaahre||1||"tti (389) zrIdazavai0, evamAgamoktavacanena pratyakSAnubhavenI | // 10 // KO.GOOHOGHOlotokooto SHOUGHOTOHOROUGHojAnA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 178 // AGROWORONSIONOROGROLOHOROH vA yathA nArIrUpadarzanAt nArIviSayakaM jJAnaM bhavati tathA'rhadvimbadarzanAdarhadviSayakaM jJAnaM bhavatIti, kiMca-lumpakena yatsthApanA- zrIjina| jinaM parityajya nAmajino'bhyupagatastadatyantamasaMgataM, yato nAmApekSayA sthApanAyA viziSTaphalajanakatvenAdhikyAd, yadAgamaH bhavanAdi"tao iMdA paM0, taM0-nAmiMde 1 ThavaNiMde 2 dabide"tti sthAnAGge tristhAnakaprathamoddezakAdisUtraM (119) etadvattidezo yathA-nanu siddhiH nAmasthApanAdravyeSvindrAbhidhAnaM vivakSitabhAvazUnyatvAvyatvaM ca samAnaM vartate tatazca ka epAM vizeSaH, Aha ca-"abhihANaM davyattaM tadatthasunattaNaM ca tullaaii| ko bhAvavajiANaM nAmAINaM paiviseso 1||"tti,atrocyte-ythaa hi sthApanendre khalvindrAkAro lakSyate tathA kartuH sadbhUtendrAmiprAyo bhavati tathA draSTustadAkAradarzanAdindrapratyayaH tathA praNatikRtadhiyazca phalArthinaH stotuM prava nte phalaM ca prApnuvanti keciddevatAnugrahAta na tathA nAmadravyendrayoriti, tasmAtsthApanAyAstAvaditthaM bheda iti, Aha ca-"AgAro|'bhippAo buddhI kiriA phalaM ca paaenn|jh dIsai ThavaNiMde na tahA nAmida(nAme na)dandhide ||1||"tti, yathA ca dravyendrobhAvendrakAraNatAM pratipadyate tathopayogApekSAyAmapi tadupayogatAmAsAdayatyavAptavAMzca na tathA nAmasthApanendrAvityayaM vizeSa iti itizrIsthA. vR0 / yadvA jinapratimA jinavadArAdhyA jinArAdhanajanyaikaphalajanakatvAd , dRSTAntastu 'namo baMbhIe'tti pravacanavacanAsiddhaM / dravyazrutaM pustakAdi, na ca jinArAdhanajanyaikaphalajanakatvamiti heturaprasiddhaH "hiAe suhAe khamAe nissAe ANugAmiacAe bhavissati" zrIrAjapraznIyopAGgavacanena siddhAntasiddhatvAt ,tadabhAvAdisAdhyasAdhakahetvantarAbhAvAcca / kiMca-"dANaM ca mAhaNANaM | veA kAsIa puccha nighANaM / kuMDA thUma jiNahare kavilo bharahassa dikkhA ya // 2 // nivvANaM ciigAgii jiNassa ikkhAga sesa- // 17 // gANaM tu / sakahA zubha jiNahare jAyaga teNAhiagginti // 1 // zubhasaya bhAUANaM cauvIsaM ceva jiNahare kaasii| savvajiNANaM MOHOROSHDROIDIOHINDIHOROLAGNA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 179 // HONGKONGGONG0%D0% | paDimA vaNNapamANehi niaehi ||1|| "nti ityAdyupodghAtapravacanavacanAdbharatakAritAnAM jinapratimAnAM siddhau tajanyaM phalamapi mahAnubhAvameva siddhyati, mahAnubhAva puruSapravRttiviSayatvAdyanumeyatvAt, tadanumAnaM yathA - jinabhavanAdinirmApaNa maihikapAratrikApAya parAkaraNapUrvakAbhimatasaMpatsaMpAdakaM bahu vittavyayAyAsAnyatarasAdhyatve sati dharmabuddhipUrvakamahApuruSapravRttiviSayatvAt tIrthakradupAttacAritravad, atrArthe siddhAnto'pi yathA "tihiM ThANehiM jIvA appAuttAe kammaM pakareMti, taM0-pANe aivAittA bhavati musaM vatittA bhavati tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA aphAsueNaM aNesaNijeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilA bhettA bhavati "tti / zrIsthAnAGke tristhAnake prathamodezake (125) etasyekadezo yathA tathA ca gRhiNaM prati jinabhavanakAraNaphalamuktam- 'etadiha bhAvayajJaH saGgRhiNo janmaphalamidaM paramam / abhyudayAnyucchicyA niyamAdapavargabIja || 1 ||" miti zrIsthAnAGgavRttau, tathA zAzvatAzAzvatAni tIrthAnyAcAryAdIMzca pratyabhimukhagamana saMpUjanAdinA samyaktvanairmalyamapyuktaM, tathAhi - titthayarANaM bhagavao patrayaNa pAvayaNi aisaiDrINaM / ahigamaNanamaNada risaNa kittaNa saMpUaNA thuNaNA ||1|| jamma bhiseanikkhamaNacaraNanANuppayANa nivvANe / dialoabhavaNamaMdaranaMdIsarabhomanagaresu || 2 || aThThAvayamuJjite gayaggapayae a dhammacakke a / pAsarahAvattaNayaM camaruppAyaM ca vaMdAmi ||3|| (333-2) itizrIAcArAGganiryuktau tadvRttiryathA "darzanabhAvanArthamAha- 'titthaya' gAhA, tIrthakRtAM bhagavatAM pravacanasya - dvAdazAGgasya gaNipiTakasya tathA prAvacaninAm - AcAryAdInAM yugapradhAnAnAM tathA'tizayinAm RddhimatAM kevalimanaH paryAyAvadhimaccaturdazapUrvavidAM tathA''marSauSadhyAdiprAptaddhanAM yadabhimukhagamanaM gatvA ca namanaM natvA ca darzanaM tathA guNotkIrttanaM saMpUjanaM gandhAdinA stotraiH stavanamityAdikA darzanabhAvanA, anayA hi darzanabhAvanayA navaraM bhAvyamAnayA darzanazuddhirbhavatIti / kiMca - " jammAbhisea" gAhA " ahAvaya" gAhA, AGHONGKONGHO zrIjinabhavanAdisiddhiH // 179 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 18 // ROHOROHOROHOROHOROkey tIrthakRtAM janmabhUmipu tathA niSkramaNacaraNajJAnotpattinirvANabhRmiSu tathA devalokabhavaneSu mandareSu nandIzvaradvIpAdau bhaumeSu ca-11 zrIjinapAtAlabhavaneSu yAni zAzvatAni caityAni tAni vande'hamiti dvitIyagAthAnte kriyA, ityevamaSTApade tathA zrImaduJjayantagirau gajAna-13 bhavanAdi|pade dazArNakUTavartini tathA takSazilAyAM dharmacake tathA ahicchatrAyAM zrIpArzvanAthasya dharaNendramahimasthAne, evaM rathAvatapaLate vaira-1 siddhiH | svAminA yatra pAdapopagamanaM kRtaM, yatra ca zrIvarddhamAnasvAminamAzritya camarendreNotpatanaM kRtam , eteSu yathAsaMbhavamabhigamanavandana| pUjanotkIrtanAdikAH kriyAH kurvato darzanazuddhirbhavatIti itizrI AcA. vR0 / tathA "arahaMta 1 siddha 2 ceia 3 gurU 4 suadhamma 5 sAhuvagge a6| Ayaria 7 uvajjhAyA 8 pavayaNe 9 savvasaMghe a10 // 1 // eesu bhattijuttA pUaMtA ahArihaM a-1 nnnnmnnaa| sammattamaNusaraMtA parittasaMsAriA bhaNiA // 2 // iti maraNasamAdhiprakIrNake (27-345*) ityAdyanekasthAneSu jinapratimAH svayameva codhyA iti gAthArthaH ||148||ath kena zrAvakeNa pratimA kAritA kena sAdhunA pratiSThitA kena sAdhvAdinA | vanditA stutA ceti vacobhirmugdhajanabhrAntyutpAdanArtha kazcidajJo vAcATo brUte tadaprAkRtaye gAthAyugmamAha aha bharahacakkavahippamuhehiM karAviA ya jinnpddimaa| sirinAbhasUripamuhappaiDiA puNNacuNeNaM // 149 / / goamapamuhamuNIhiM thuNiA taha vaMdiA ya bhttiie| suttattho khalu paDhamo icAia bhagavaIbhaNioM // 10 // | atheti prakArAntaradyotane maGgalavAcI, bharatacakravartipramukhaiH kAritA jinapratimA, yadAgamaH-"nivANaM ciigAgiha jiNassa ikkhAga sesagANaM tu / sakahA thUma jiNahare jAyaga tennaahiaggi||2||"ti zrIAva.ni."dhUbhasaya bhAUNaM cauvIsaM ceva jiNa // 18 // hare kAsI / sambajiNANaM paDimA vaNNapamANehiM niaehiM // 2 // zrIAva. bhASye |aadishndaatsgrckrvrtistsvaargjinmv HOROHOOHOKOHORORG Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vidhAme // 18 // GHOUGHOUGHORIGIGHONGS nAdinirmApaNecchayA'STApadasagirimanveSayadbhistadalAbhAdaSTApadaprAsAdarakSApi mahAnirjarAheturitikRtvA tatparitaH parikhAnirmApaNenaQ zrIjina pratimAdi| tadrakSA kRtA, yadAgamaH-"sagarovi sAgaraMtaM, bharahavAsaM nriisro| issariaM kevalaM hiccA, dayAi prinivvuddo||2||"tti (582) zrIuttarAdhyayane,taTTIkAyAM taccaritre-ajiarAyAvi titthappavattaNasamae ThaveUNa raje sagaraM nikkhaMto,sagarovi uppaNNacauddasarayaNo | sAhiachakkhaMDabharaho pAlei rajaM, jAyA ya tassa sUrANaM vIrANaM puttANaM sahisahassA, tesiM jeho jaNhukumAro, aNNayA tosiojaNhukumAreNa kahaMci sagaro, bhaNio teNa jaNhukumAro-carasuvaraM, teNa bhaNiaM-tAya! asthi mama amilAso jaha tummehiM aNuNNAo caudasarayaNasameo bhAibaMdhusaMjuo vasumaI parimbhamAmi, paDivaNaM rAiNA, savvabaleNa ya pasatthamuhutte niggao savvasahoarasameo, parinbhamaMto aNege jaNavae picchaMto gAmanagarAgarasarigirisarakANaNAI patto aThThAvayagiriM, hihA siviraM niveseUNa ArUDho | uvariM, dila bharahanariMdakAriaM maNikaNagarayaNakaNagamayaM cauvIsajiNapaDimAhiDiaMthUbhasayasaMgaya jiNAyayaNaM, vaMdiUNa ya jiNide pucchio maMtI-keNeyaM sukayakammuNA aisayaramaNIaM kAriaM jiNabhavaNaM ?, kahio teNa bharahavaiaro, taM soUNa bhaNi jaNhukumAreNa-nirUveha aNNaM aThThAvayasarisaM selaM jeNa tattha ceiaharaM kAravemo, niuttapurisehi asamaMtao nirUviUNa sAhiaM, jahA natthi deva! eriso aNNo girI, teNa bhaNiaM-jai evaM tA karemo easseva rakkhaM, jao hohiMti kAleNa luddhA saDhA ya narA, |ahinavakArAvaNAo a puvakayaparipAlaNaM varaM, tao daMDarayaNaM giNhittA samaMtao mahIharassa pAsesu talAgo khaNio, taM ca | daMDarayaNaM sahassaM joaNANaM bhiMdiUNa pattaM nAgabhavaNesu, minAI tAI, taM ca accanbhu picchatA mIA nAgakumArA saraNaM maggamANA gayA jalaNappahanAgarAyassa samIvaM, sAhio abaiaro, sovi saMbhaMto uhio, ohiNA AbhoettA Asurutto samAgao // 18 // DIGONOHOROSHORIGHEORGEORGROIGHT Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 182 // OSHOHONGKONGKONGHONGINGYA saMgarasuasagAsaM, bhaNiaM ca-bho bho kiM tumbhehiM daMDarayaNeNa mahiM bhiMdiUNa kao bhuvaNabhiMdaNeNa uvaddavo nAya lokassa 1, tA appavahAya tunbhehiM kayameaM, jao-appavahAe nUNaM hoi balaM uttaNANa bhuvaNaMmi / niapakkhabaleNaM cia paDai payaMgo paIvaMmi // 1 // tao tassa uvasamaNanimittaM bhaNiaM jaNDuNA - bho nAgarAya ! karesu pasAyaM, uvasaMharasu saMraMbha, khamasu amha avarAhameaM, na amhehiM tumhovaddavanimittameaM kayaM, aThThAvayaceiarakUkhaThThA pharihA kayA esatti, na puNo evaM kAhAmo, uvasaMtakovo gao saThANaM jalaNappaho, taMmi gae bhaNiaM jaNDukumAreNetyAdi" tathA mahApadmacakravarttinA'pi koTizaH prAsAdA nirmApitAH, yadAgamaH - "cahattA bhArahaM vAsaM, cakavaDDI mhiddddio| cahattA uttame bhoe, mahApaume tavaM care // 1 // tti zrIutta0 (585) asyA vRttau - tao sohami diNe mahAvibhUIe a kao mahApaumassa rajjAmiseo, pavva hoa suvvayasUrisamIve paumu ro saviNDukumAro, jAo a mahApaumo vikkhAyasAsaNo cakkavaTTitti, te a rahA ittiaM kAlaM tattheva ThiA, tao mahApaumacakkavaTTiNA bhamADio a nayarIe jaNaNIsaMtio jiNiMdaraho, kayA unnatI jiNapavayaNassa, tappamitiM ca dhammujayamaI bahugo logo pavano jiNasAsaNaM, teNa ya mahApaumeNa | cakkavaTTiNA savvaMmi bharahakhitte gAmAgaranagaranaguJjANAIsu kArAviAI aNegako lakkhappamANAI jiNabhavaNAI "ti zrIutta0 vRttau // tathA jinapratimA kena kRtA kena pratiSThitA kena ca pUjitetyatra sAmudAyikanidarza pradAyanarAjavyatikaraH pratIta eva, yadAgamaH - "sovIrarAyavasaho, caittANa muNI care / udAyaNo pavvaio, patto gahamaNuttaraM ||1|| ityuttarA0 (494*) asyA vyAkhyA - tathA sauvIreSu rAjavRSabhastatkAlabhAvinRpatipradhAnatvAt sauvIrarAjavRSabha : 'caitta' tcityaktvA rAjyamitizeSaH, muniH traikAlyAvasthAvedI sannacArIt, ko'sau 1 - ' udAyaNa' tti udAyananAmA pravrajitaH, caritvA ca kimityAha - prApto gatimanuttarAM, tathAhi - udAyananAmA Y=9%TORT3/4O%T<Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 18 // zrIjinapratimAdi sivila / ceTakarAjasutAprabhAvatIpatiH kumAranandIsuvarNakArajIvahAsAprahAsApatividyunmAlisurakRtadevAdhidevapratimApUjAkRccaramarAjarSizca prava| jitaH, pravrajya ca prApto gatimanuttarAmitibhAvaH, tathA etadvattigatakathAnakavistArastvevaM-teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM siMdhusovIresu jaNavaesu bIibhae nAmaM nayare hotthA, udAyaNe nAmaM rAyA, pabhAvatI se devI, tIse jeDhe putte abhIinAma juvarAyA hotthA, niae | bhAiNijje kesInAma hotthA, se NaM udAyaNe rAyA siMdhusovIrapAmokkhANaM solasahaM jaNavayANaM vIibhayapAmukkhANaM tiNhaM tevaThANaM nagarasayANaM mahaseNapAmokkhANaM dasaNhaM rAyANaM baddhamauDANaM viiNNaseacchattacAmaravAlavIaNANaM aNNesiM ca rAIsaratalavarapamiINaM AhevaccaM kuNamANe viharati, evaM ca tAva eaM.io a-teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAe nagarIe kumAranaMdInAmaM suvaNNayAro itthI| lolo parivasai, so jattha suruvaM dAriaM pAsae suNei vA tattha paMcasayA suvaNNassa dAUNa taM pariNei, evaM ca teNa paMcasayA piMDiA, | tAhe so IsAluo ekkakkhaMbhaM pAsAyaM karettA tAhiM samaM lalai, tassa ya mitto nAilo nAma samaNovAsao, annayA paMcaseladIvavatthabvayAo vANamaMtarIo suravaranioeNaM naMdIsaradIvaM jatAe patthiAo, tANaM ca bhattA vijjumAlInAma paMcaselAhivaI so cuo, tAo ciMtaMti-kipi vuggAhemo jo amhaM bhattA bhavai, navaraM vaccaMtIhiM caMpAe kumAranaMdI paMcamahilAsayaparivAro uvalalaMto diTho, | tAhiM ciMtiaM-esa itthIlolo, eaM vuggAhemo, paccakkhIbhUAo, vAhe so bhaNai-kAo tumhe ?, tAo bhaNaMti-amhe hAsappahAsAmihANAo devayAo, so mucchio tAo piccha(patthe)i, tAo bhaNaMti-jai amhehiM kajaM to paMcaselagadIva ejAhitti bhaNiUNa uppaiUNa gayAo, so tAsu mucchio rAule suvaNaM dAUNa paDahagaM paNINeti, kumAranaMdi jo paMcaselagaM nei tassa dhaNakoDiM so dei, thereNa paDaho vArio, vahaNaM kAriyaM, patthayaNassa ya bhariyaM, thero taM dava puttANa dAUNa kumAranaMdiNA saha jANavatteNa paTTio, GHONGKONOUGHOUGHOUGHOUjAjALa Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinapratimAdisiddhiH bhIpravacana jAhe daraM samudde gao tAhe thereNa bhaNNai-kiMci pecchasi ?, so bhaNai-kipi kAlayaM dIsai, thero bhaNai-esa vaDo samuddakUle pavvaya parIkSA |pAe jAo, eassa hetuNaM evaM pavahaNaM jAhitti, to tuma amRDho vaDe vilaggejjAsi, tAhe paMcaselayAo bhAruMDapakkhI ehiMti, tesiM 8vizrAme jugalassa tiNNi pAyA, to tesu suttesu majjhille pAe suvilaggo hojAsi paDeNaM appANaM baMdhiuM, to te paMcaselagaM NehiMti, aha // 184 // taM vaDaM na vilaggasi to eaM vahaNaM valayAmuhe pavisihiti, tattha viNassihisi, evaM so vilaggo, nIo pakkhIhi, tAhe tAhiM | vANamaMtarIhiM diTho, riddhI ase dAiA, so pagRhio, tAhi bhaNio-na eeNa sarIreNa bhuMjAmo, kiMci jalaNappavesaNAi karehi, jahA paMcaselAhivaI hojAsitti, to kahaM jAmi?, tAhe karayalapuDeNa nIo, saujANe chaDDio, tAhe logo AgaMtUNa pucchei, kiM tume tatthaccheraM dilu 1, so bhaNai-dilaM suamaNubhUaM jaM vittaM paMcaselae dIve / pasiyacchi caMdavayaNe, hAhA hAse pahAse y||2|| ADhattaM / pAca teNa tadabhisaMdhiNA jalaNAsevaNaM, vArio a mitteNa-bho mitta ! na juttaM tuha kAurisajaNociaM cechiaM, tA mahANubhAva!-dulahaM. mANusajamma mA hArasu tucchabhogasuhaheuM / veruliamaNImulleNa koi kiM kiNai kAyamaNiM // 1 // annaM ca-jaivi tuma bhogatthI |tahAvi saddhammANuhANaM ceva karesu, jao--dhaNao dhaNatthiANaM kAmahINaM ca svvkaamkro| saggApavaggasaMgamaheU jiNadesiodhammo | // 2 // ecamAiaNusAsaNeNa vArijaMtovi mitteNa iMgiNImaraNeNa mao paMcaselagAhivaI jAo, sassa nivveo jAo, bhogANa kabje kiM kilissaitti, amhe jANatA kIsa acchAmotti pabvaio, kAlaM kAUNaM accue uvavaNNo, ohiNA taM picchai / aNNayA naMdIsaravarajattAe palAyaMtassa paDahao galae olaio, tAhe vAyaMto naMdIsaraM gao, saDDho Agao taM picchai, so tassa teaM asaha|mANo palAyai, so te sAharittA bhaNai-bho mamaM jANAsi ?, so bhaNai-ko sakkAie deve na yANAi ?, tAhe taM sAvagarUvaM daMsei, DOHOUGHOUGHOUGHOUGH jAjaHOOHOROHORCEOHOROUGHOUGHO // 184 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme 1136411 DIGIONGONGHOKHOIGOjAna jANA vio, tAhe saMvegamAvaNNo bhaNei-saMdisaha kimiANi karemi ?, bhaNai - vaddhamANasAmissa paDimaM karehi, tao te sammatabIaM hohitti, bhaNiyaM ca-jo kAravei paDimaM jiNANa jiarAgadosamohANaM / pAvai aNNabhave suhajaNaNaM dhammavararayaNaM // 1 // aNNaM ca - " dAridaM dohaggaM kujAikusarI rakkumaikugaIo | avamANaroasoA na huMti jiNabiMgakArINaM // 2 // tAhe mahAhimavaMtAo gosIsacaMdaNadAruM chetUMNa tattha paDimaM nivvatteUNa kaTTasaMpuDe chubhai, pavahaNaM ca pAsaha samuddamajjhe uppAraNa chammAse bhamaMtaM, tAhe aNeNa taM uppAyaM uvasAmiuM saMjattiANa sA khoDI diNNA, bhaNiA ya-devAhidevassa ettha paDimA ciTThA, tA tassa nAmeNa vihADe avvA khoDI, evaMti paDivajia gayA vaNiA, uttiSNA samuhaM, pattA vIrabhayaM tattha udAyaNo rAyA tAvasabhatto, daMsiA khoDI, tassa sAhiyaM surakhayaNaM, milio sarakUkhamAhaNAI pabhUo loo, ruddagoviMdA inAmeNa vAhiMti parasuM, tahAhi - keha bhaNaMti-vaMbho caiva devAhidevo, jao so caummuMho savvajayasiddhikArao veANaM ca paNeA, aNNe viNDupahANoti bhaNati, jao so caiva savvagao logovaddavakArae a dANave viNAsera, saMhArakAle a uaragayaM dhArei, avare mahesaro uttamadevotti bhaNati, jao so caiva sidvisaMhArakArao ajoNisaMbhavo tassa caiva bhAgA baMbhaviShU, emAivigappaNAhiM vAhiJjamANo upphiDai parasU, etthaMtaraMbhi AgayA tattha udAyaNassa raNNo mahAdevI ceDagarAyadhUA samaNovAsiA pabhAvatI, tIe kAUNa pUaM bhaNiyaM - "gayarAgadosamoho savvaSNU aThTha pADiherajuo / devAhidevarUvo arihA me daMsaNaM deu || 1 || vAhAvio parasU paDatassavi ghAyassa vighaDiA khoDI, jAva diTThA savvaMgapaDipuNNA amilANamalladAmAlaMkiA vaddhamANasAmipaDimA, aIva AnaMdiA pabhAvatI, jAyA jiNadhammappabhAvaNA, paDhiyaM ca tIe - savvaNNu somadaMsaNa! apuNabbhava ! bhaviyajaNamaNANaMda ! | jamaciMtAmaNi ! jagagurU DIG GOINGH OINGHS zrIjinapratimAdi siddhiH // 185 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinapratimAdisidi bhIpravacana-10jaya jaya jiNavIra! akalaMka / / 1 / / aMteure a ceiaghara kAriA, pahAvaI vhAyA tesaMjhaM pUeti, aNNayA devI naccei, rAyA vINaM parIkSA vAei, so devIe sIsaM na picchai, addhiI se jAyA, vINAvAyaNaM hatthAo bhaTTa, devI ruThA bhaNai-kiM duDa nacci ?, nibaMdhe se 5 8 vizrAme sihaM, sA bhaNai-kiM mama !, suciraM sAvayadhammo pAlio, aNNayA devI vhAyA ceDI bhaNai-pottAI ANehitti, tAhe rattagANi ANiANi, ruThAe adAeNa AhayA, jiNagharaM pavisaMtIe rattagANi desitti. mayA ceDI, tAhe ciMtei-mae vayaM khaMDiaM, tA kiM jIvieNaMti ?, rAyANaM pucchai-bhattaM paccakkhAmi, nibaMdhe jai paraM bohisi, paDisuyaM, bhattapaccakkhANeNa mayA devI devalogaM gayA, jiNapaDimaM devadattA dAsaceDI khujA sussUsai, devo udAyaNaM saMbohei, na saMcujjhai, so tAvasabhatto, tAhe devo tAvasarUvaM kAUNa | amiaphalANi gahAya Agao, raNNA AsAiANi, pucchio-kahiM eANi phalANi ?, bhaNai-nagaraadarasAmaMte Asamo tahiM, teNa samaM gao, bhImAyArehiM tAvasehiM haMtuM pAraddho, nAsaMto vaNasaMDe sAhavo pecchai, tesiM saraNamallINe, mA bhIyasutti samAsAsio tehiM, niattA te tAvasA, aNusAsio a sAhUhiM, 'dhammo cevettha sattArNa, saraNaM bhvsaayre| devaM dharma guruM ceva, dhammatthI a parikkhae // 1 // dasaaThThadosarahio devo dhammo u niuNadayasahio / sugurU a baMbhayArI AraMbhapariggahA virao // 2 // evamAiuvaeseNa paDibuddho, paDivaNNo jiNadhamma, devo attANaM darisei, dhamme athirIkAUNa gao suro jAva atthANe ceva attANaM pecchAi, evaM saDDo jaao| io a gaMdhArao sAvao, savvAo jiNajammAibhUmIo vaMdittA veaDDe kaNagapaDimAo suNettA uvavAseNa Thio, jai vA mao dilAo vA, devayAe daMsiAo, tuhA ya savvakAmiANa guliANa sayaM deha, tao niatto suNeibIinbhae jiNapaDima gosIsacaMdaNamai, taM vaMdao ei, vaMdai, tattha paDibhaggo, devadattAe paDiario, tuDheNa ya se tAo guli SHOROROUGHOUGHOUGHOW NROMOROUGHOOGHOUGHOUGH // 18 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 187 // DHOHONGHOLDHONGHONGKOHGHDIHO Ao diNNAo, so pavvaio / aNNayA guliamegaM khAi me kaNayasariso vaNNo houtti, tao jAyA paramarUvA, dhaMtakaNagasarisavaNNA jAyA, suvaNNaguliatti nAmaM tIe jAyaM, puNo sA ciMtei bhoge bhuMjAmi, esa rAyA tAva mama piA, aNNe a gohA, tAhe pajoyaM roei, taM maNasIkAuM guliaM khAi, tassa devayAe kahiaM - erisI ruvavaItti, teNa suvaNNaguliAe dUo pesio, tIe bhaNiyaM - pecchAmi tAva tumaM, so'nalagiriNA ratiM Agao, diTTho, tIe amiruio a, sA bhaNai - jai paDimaM nesi to jAmi, tAhe paDimA natthi tadvANadvAvaNajoggatti, ratiM vasiUNa paDigao, aNNaM jiNapaDimarUvaM kAUNa Agao, tattha ThANe ThavittA | jIvaMtasAmiM suvaNNaguliyaM ca gahAya ujjeNiM gao tattha'nalagiriNA muttapurisANi mukANi, teNa gaMdheNa hatthI ummattA, taM ca disaM gaMdho ei jAva paloiaM nalagirissa diDaM payaM, kiM nimittamAgautti jAva ceDIna dIsai, rAyA bhaNai - ceDI nIyA nAma, paDimaM paloeha, navaraM acchaitti nivedayaM, tao rAyA accaNavelAe Agao, pecchai paDimA pupphANi milANANi, tao nivvaNNaMteNa NAyaM paDirUvagaMti, hariA paDimA tao teNa pajoaNassa dUo visajio, na mama ceDIe kaaM, paDimaM visajehi / ityAdi yAvacchrImahAvIrasamIpe pravrajya jAva dukkhappahINe' ti paryantaM zrIuttarAdhyayanaTIkAgataM kathAnakaM bodhyamatra 'jo kAravei paDimaM jiNANamityAdi phalapratipAdakavacana purassaramacyutadeva lokotpanna devavacanAdvidyunmAlidevena nijabodhihetave zrImahAvIrapratimA kRtA, prabhAvatyA rAjyA gandhArazrAvakeNa ca pUjitA, pratiSThitA ca kapilakevalinetyatrAnuktamapi granthAntarAdavaseyaM, yaduktaM - " tatazcAvantinAthena, prArthitaH kapilo muniH / pratyaSThAtpratimAM mantrapUtacUrNa vinikSipan // | 1 ||" ityAdizrImahAvIracaritre, caNDamadyotena kapila kevalinA pratiSThApyodAya narAjagRhe mukteti pratItameva, etadarthavyaJjakaM zrIpraznavyAkaraNAGgamapi, tathAhi - "sItAte dovatIe kate ruppiNIe paumA AGHONO zrIjinapratimAdisiddhiH 11260! Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- parIkSA 8 vizrAme siddhiA // 188 // OTOHDPOROMOROUGHOUGHOUGHO vatIe tArAe kaMcaNAte rattasubhaddAe ahilliAte suvaNNaguliAte a aNNesu a evamAiesu bahavo mahilAkaesu sumvaMtItyAdi zrIjina|zrIpraznavyAkaraNAGgasUtraM,tatra suvarNaguliketinAmasiddhiparijJAnAyaitatpadasya TIkA yathA,tathA suvarNaguTikAyAH kRte saMgrAmo'bhUt , pratimAditathAhi-sindhusauvIreSu janapadeSu vidarbhakanagare udAyanasya rAjJaH prabhAvatyA devyAH saktA devadattAbhidhAnA dAsyabhavat , sA ca devanirmitAM gozIrSacandanamayIM zrImanmahAvIrapratimAM rAjamandirAntarvarticaityabhavanavyavasthitAM praticarati ma, tadvandanArtha ca zrAvakaH ko'pi dezAntarAt saMcaraMn samAyAtaH, tatra cAgato'sau rogeNApaTuzarIro jAtaH, tayA ca samyag praticaritaH, tuSTena ca tena sarvakAmikamArAdhitadevatAvitIrNa guTikAzatamadAyi, tayA cAhaM kubjA virUpA surUpA bhUyAsamiti manasi vibhAvyaikA guTikA, bhakSitA, tatprabhAvAt sA suvarNavarNA jAteti suvarNaguTiketinAmnA prasiddhimupagatA, tato'sau cintitavatI-jAtA me rUpasaMpad ,etayA |ca kiM bharTavihInayA, tatra tAvadayaM rAjA pitRtulyo, na kAmayitavyaH, zeSAstu puruSamAtramataH kiM taiH?, tata ujjayinyAH pati caNDapradyotaM rAjAnaM manasyAdhAya guTikA bhakSitA, tato'sau devatAnubhAvAt tAM vijJAya tadAnayanAya hastiratnamAruhya tatrAyAtaH, AkAritA ca tena sA, tayoktam-AgacchAmi yadi pratimA nayasi, tenoktaM-taha zvo neSyAmi, tato gato'sau khanagarI, gatvA | tadUpAM pratimA kArayitvA tAmAdAya tathaiva rAtrAvAyAtaH, khakIyapratimAM devatAnimmitapratimAsthAne vimucya tAM ca muvarNaguTikA |ca gRhItvA gataH, prabhAte ca caNDapradyotagandhahastivimuktamUtrapurISagandhena vimadAna vahastino vijJAya jJAtacaNDapradyotAgamo'vagatajApratimAsuvarNagulikAnayano'sAvudAyanarAjA paraM kopamupAgato dazamirmahAbalai rAjamiH sahojayinI prati prasthitaH, antarA pipAsA- I nc // bAdhitasainyastripuSkarakaraNena devatayA nistAritasainyo'kSepeNojayinyAH bahiHprAptaH, rathArUDhaca dhanurvedakuzalatayA satrahastiratnArUr3ha GHOOHOROGROUGHOUGHONG Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thIpravacanaparIkSA vizrAme zrIjinapratimAdisiddhi OHOROROOHOROHOROSOjAra caNDapradyotaM prajihIrSu maNDalyA bhramantaM calanatalazaravyathitahastino bhuvi nipAtena vazIkRtavAn , mama dAsIpatiriti lalATapaTTa | mayUrapicchenAGkitavAniti zrIprazna TIkAyAM,atra suvarNaguTiketinAmanidAnaM devanimmitazrImahAvIrapratimAvandanArthamAgatasya zrAva| kasya devArpitaguTikAzatamiti siddhamudAyanacaritra eva kena kRtetyAdi praznavyAkaraNaM, atha kena pratiSThiteti darzayati-'sirinAmeMtyAdi, zrInAbharipramukhapratiSThitA-zrInAbhasaripramukhairAcAryaiH zrIzatruJjayAdau jinapratimA pratiSThitA, yaduktaM-"sarvatIrthodakaiH sarvoSaghimirdevatAhRtaiH zAstroktavidhinA bhRpaH, pratiSThAmapyakArayat // 1 // vAsAkSatAH sUrimatreNAbhimantrya pvivitaaH| kSiptA dhvajeSu daNDeSu, caityabimbeSu suurimiH||2||" itizrIzatruJjayamAhAtmye, tathA'STApadaprAsAdapratiSThAdhikAre "evaM siMhaniSAdAkhyaM, prAsAdaM bharatA| dhipaH / kArayitvA pratiSThApya, jinAMzcApUjayattataH // 2 // " tathA "mRnmayaM haimanaM ratnamayaM vA bimbamArhatam / kArayitvA nijagRhe, sAdhubhiH pratyatiSThapat // 1 // " itizrIzatru0, na caitadAdhunikaM bhaviSyatIti zaGkanIyaM,zrIvikramataH saptasaptatyadhikacatuHzatasaMvatsara|bhAvizrIdhanezvarasUrikRtatvena jIrNatvAt sarvasammatatvAca,AdizabdAcaNDapradyotavijJaptena kapilakevalinA zrImahAvIrapratimA pratiSThitA,yaduktaM-"tatazcAvantinAthena,prArthitaH kapilo muniH| pratyaSThAtpratimAM matrapUtacUrNa vinikSipan // 1 // " itizrImahAvIracarite, tathA vidhigranthe'pi-"niadavvamauvvajiNiMdabhavaNajiNabiMbavarapaiTAsu / viarai pasatthaputthayadaya sutitthyrpuuaasu||1||"tti itizrIbhaktaprakIrNake, tathA zrIsiddhasenadivAkarazrIharibhadrasUrizrIumAsvAtivAcakapramukhakRtazrIpratiSThAkalpAdiSu sAdhUnAmeva pratiSThAkRtya|syopadiSTatvAt , tathA jIrNapratimAnAmapi siMhAsanAdiSvamukasUribhiH pratiSThitamityAdyupalambhAtsAdhunA pratiSThiteti siddham / atha kena sAdhunA vanditetyatra darzayati-'goamapamuhe' tyAdi, gautamapramukhamunimiH-zrIgautamakhAmiprabhRtimirvanditA, tathAhi-"dumapattae HOOROSGHOSHOOHOraka // 18 saMzayati- 'goapa siMhAsanAdiSvamukAmAsvAtivAcakamamakhayaputthayadaya suti Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 19 // zrIjinapratipAdisiddhiH Okakoooooooo paMDurae jahA nivaDai rAyagaNANa acce| evaM maNuANa jIviaMsamayaM goama! mA pmaaye||1||" itizrIuttarAdhyayanaM 10(290*) etaniyuktiryathA-caMpAi puNNabhaImi cehae nAyao phiakittii| AmaMteuM samaNe kahei bhayavaM mhaaviiro||1|| avihakammamahaNassa | tassa pgiivisuddhlesss| aThThAvae nagavare nisIhiAniThiassa // 2 // usabhassa bharahapiuNo telukkpyaasniggyjsss| jo AroDhuM vaMdai caramasarIro aso sAhU // 3 // sAhuM saMvAsei a assAhuM na kira saMvasAvei / aha siddhapannao so pAse veaDasiharassa // 4 // camarasarIro sAha ArUhai nagaravaraM na amotti / etu udAharaNaM kAsI atahiM jinnvriNdo||5|| soUNaM taM bhagavau gacchada tahiM goamo phiakittii| Arubbha taM nagavaraM paDimAo vaMdai jiNANaM / / 6 / / aha Agao sapariso sabbiDIe nahiM tu vesmnno| vaMdittu ceiAI aha vaMdai goamaM bhayavaM // 7 // (286-92)ityAdi, etaTTIkAgataM kathAnakaM yathA-teNaM kAleNaM 2 piDicaMpA nAma nayarI, tattha sAlo nAma rAyA, mahAsAlo juvarAyA, tesiM sAlamahAsAlANaM bhagiNI jasamaI, tIse piTharo bhattAro, jasamatIe | attao piTharaputto gAMgalI nAma kumAro, aNNayA samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthayare sayaMsaMbuddhe jAva siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAme AgAsagaeNaM chatteNaM AgAsagaeNaM savvarayaNAmaeNaM dhammacakkeNaM AgAsagaeNaM phAliAmaeNaM sIhAsaNeNaM AgAsagayAhiM kuMdiMdusaMkhappagAsAhiM cAmarAhiM purao pagaDhijamANeNaM dhammajjhaeNaM samaMtA maggaovi phuraMteNa bhAmaMDaleNaM aNegadevakoDisaMparikhuDe cauddasahiM samaNasAhassIhiM chattIsAe ajiAsAhassIhiM aNugammamANe bhaviakamalapaDibohadivAyare bhavajalahiparamajANavatte tiloaciMtAmaNI cautIsAisayasaMpautte caMduvva somalese sUruvva teassirIe maMdaro iva nippakaMpe kuMjaro iva soMDIre sIho itra duddharise gayaNamiva niruvaleve saMkho iva niraMjaNe vAuriva appaDibaddhe asahassapurisalakkhaNadhare pubvANupundhi caramANe // 190 / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 19 // zrIjinapratimAdisiddhiH kAkAkAlaXOHOROHIAja gAmANugAmaM duijamANe suraviraiehiM hemamaehiM navahiM paumehiM caraNakamale ThAvite, avia-aggillaM aggillaM payAhiNAe a ThAi patthaanne|dohiN paumehi pAyA maggeNa ya huMti sattanne // 1 // jeNeva piThicaMpA teNeva uvAgae, ujANaMmi samosaDhe, sAlo mahAsAla| sahio mahayAe vibhUIe niggao bhagavao vaMdaNavaDiAe, tikhutto payAhiNIkAUNa vaMdio bhayavaM, uvaviTTho dharaNiale, kahio bhagavayA jIvadayAio dhammo, vaNNiA mANusattAI aidullahA dhammasAhaNasAmaggI, parUviA micchatAIA kammabaMdhaheU, | uvadihANi mahAraMbhAiANi nirayagaikAraNANi, parUvio jammAidukkhapauro saMsAro, parUvikohAikasAyANaM bhavabhamaNaheuttaNaM, payaDio sammaiMsaNAio mokkhamaggo, imaM ca soUNa saMvegamuvagao sAlo bhaNai-jaM navaraM mahAsAlaM raje ThAvemi tAva tumha pAya| mUle gihAmi paJcajjaM, paviThTho nayariM, bhaNio mahAsAlo-tuhaM giNha rajaM, ahaM pavvayAmi, teNa bhaNi-alaM me mahAraMbhanibaMdhaNeNaM | mahAmohaheuNA vivegapaDivakkheNaM doggaisahassuppAyageNa amimANamittasuheNa rajeNa, ahaMpi saMsArabhayaubiggo bhIo jammamara| gANaM, tA jahA tumme mama iha meDhI pamANaM tahA pabbaiassavi, tAhe gAgalI kaMpillAo saddAveUNa paTTo baddho amisino arAyA jAo, puNa tesiM do siviAo karei jAva te pabvaiA, sA bhagiNI samaNovAsiA jAyA, tateNaM te samaNAhuMtagA ikkArasa aMgAI ahijiA, taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiA jaNavayavihAraM viharai, teNaM kAleNaM 2 rAyagihaM nAma nayaraM, tattha sAmI samosaDhe, paDibohiUNa bhavyasatte tato niggao caMpaMjao vihario, tAhe sAlamahAsAlA sAmi ApucchaMti-amhe pihicaM vaccAmo jai nAma tANa koi bujjhejA sammattaM vA lamejA, sAmIvi jANai jahA tANi saMbujjhihiMti, tAhe sAmiNA se goamasAmI bitijio diNNo, goamasAmI piThicaMpaM gao, tattha samosaraNaM, gAgalI piTharo jasamaI aniggayANi, bhaya dhammaM kahei, jahA-bho| Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 19 // zrIjinapratimAdi siddhiA HOOHOROROGROUGH | bho bhavvasattA! mA ciThThaha visayapasattA, aNeaduhasayadAruNo saMsArappabaMdho, mA kareha eaMmi paDibaMdho, kiccheNa mANusattAisAmaggI pAvijai, akayadhammANaM sA niSphalA saMpajati, collagAidiLaMtehiM puNo dullahA vaNijati, jao ahammeNa jIvo kujoNIsu bhAmijai, asAramaNicaM vittaM mA taMmi mucchAveha cittaM, nirasAvasANA kAmabhogA tappasattANaM jAyaMti pae 2 vasaNabhogA, saMjhabbharAgasarisaM jovaNaM mA kareha taMmi ummattaM maNaM, khaNanadiTho ijaNasaMjogo mA kareha taMmi garuo maNaraMgo, kusaggajalabiMducaMcalamAuM ujjamaha dhamma kAuM, jiNiMdapaNNatto dhammo cevettha saraNaM jo rakkhai jammajaramaraNaM, dei sayalasokkhaM, aireNa pAvei mokkhaM, viarai surAsurariddhiM, karei sayalasamIhiasiddhi, AvaIo nivAreti, saMsArasAyaramuttArei, tA savvahA payaTTahaNadhamme, mA ramaha pAvakamme, evaM ca soUNa tANi paDibuddhANi, tAhe gAgalI bhaNai-jaM navaraM ammApiare pucchAmi jeThaputtaM rajje ThAvemi tAva tumha pAyamUle gahemi pavvaja, tANi ApucchiANi bhaNaMti-jai tuma saMsArabhayauvviggo paricayasi gharavAsaM to amhevi, tAhe so puttaM | rajje ThavittA-ammApiIhiM samaM pabvaio, goamasAmIvi tANi ghettUNa caMpaM vaccati, tesiM sAlamahAsAlANaM paMthaM vaccaMtANaM hariso jAo jahA imAI saMsArAu uttAriANi, evaM tesiM suheNa ajjhavasAeNaM kevalaNANaM uppaNNaM, iaresipi ciMtA jAyA jahA eehiM amhe rajje ThAviANi, puo saMsArAo moiANi, evaM ciMtatANa suheNaM ajjhavasANeNaM tihaMpi kevalanANaM uppana, evaM tANi uppaNNakevalaNANANi caMpaM gayANi, sAmI payAhiNIkaremANANi titthaM paNamiUNa kevaliparisaM pahAviANi, goamasAmIvi bhagavaM | | baMdiUNa tikkhutto pAesu vaDio, uhio bhaNai-kahiM vaccaha 1, eha titthayaraM vaMdaha, tAhe sAmI bhaNai-mA goamA! kevalI AsAol ehi, tAhe AuTTo khAmei, saMvegaM ca gao, tattha goamasAmissa ciMtA jAyA-mA NaM na sejjhijjAmitti, io a devANaM saMlAvo DAOSHOGROUGROGHORROGROKA | // 19 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 19 // 2 kAuNa pacchA mUlakAvAlI amaM kAUNa jo savAlA saM ejaMtaM pecittA ANCHOROSCORCHOOL vaTTai-aJja bhagavayA vAgari-jo ahAvayaM vilaggai ceiANi vaMdai dharaNIgoaro sasattIe so teNeva bhavaggahaNeNa sijjhai, tAhe zrIjinasAmI tassa cittaM jANai tAvasANa ya saMvohaNayaM, eassavi thirayA bhavissaitti dovi kayANi bhavissaMti, sovi sAmimApucchai matimAdi siddhiA | aThAvayaM jAmitti, tao bhagavayA bhaNio-vacca aThAvayaM ceiANaM vaMdao, bhagavaM hatuTho vaMdittuM gao, tattha ya aThThAvae jaNavAyaM soUNaM tini tAvasA paMcapaMcasayaparivArA patteaM te ahAvayaM vilaggAmotti tattha kilissaMti-koDiNNo diNNo sevAlI, jo so koDiNNo so cautthaM 2 kAuNa pacchA mUlakaMdANi AhArei sacittANi, so paDhamaM mehalaM vilaggo, diNNo chaThaMchaSTeNaM kAUNaM / parisaDiapaMDapattANi AhArei so bIaM mehalaM vilaggo, sevAlI ahama kAUNa jo sevAlo maillao taM AhAreDa, so taha mehlN| vilaggo, evaM te'vi tAvasA kilissaMti, bhagavaM ca goame urAlasarIre huavahataDitaruNaravisarisatee, taM erisaM ejaMtaM pecchittA te bhaNaMti-esa kira ettha thullao samaNo vilaggihitti, jaM amhe mahAtavassI sukkA mukkhA na tarAmo vilaggiuM, bhagavaM ca goame jaMghAcAraNaladdhIe lUAtaMtupuDagaMpi nIsAe uppayai jAva te paloeMti, esa Agaoratti, eso aIsaNaM gaotti 2, tAhe te vimhiA jAyA pasaMsaMti, acchaMti ya paloaMtA, jai oarai to vayaM eassa sIsA eva, te paDicchaMtA acchaMti, goamasAmIvi patto niaNiyasavaNNapamANajuttAhiM bharahacakiNA kArAviAhiM cauvIsAe usabhAijiNiMdapaDimAhi majjhAvAsiaM ahAvayagirisiharasaMThiamAyayaNaM, AgamabhaNiavihANeNa ya vaMdiAI ceiAI, kayA ya saMthuI-paDhamapayAsianII paDhamajiNo dhammasArahI paDhamo / paDhamo amahApuriso | ahAvayasaMThio jayai // 1 // paNamAmi vimalaNANaM samadamakhamasavvadayaguNapahANaM / avagayakammakalaMkaM usamajiNaM tihaaNamiaMka // 2 // jo tuha nAha ! niacchai nimmalu muhakamalu, nAsai tAsu nissesu mahaMtuvi pAvamalu / bhattibhareNa namasai jovia saMdhuNaha, so // 19 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinapratimAdisiddhi zrIpravacana-10 siriusama! karaThio siddhattaNu kuNai // 3 // jagaciMtAmaNi jagaha nAha jagagurU jagarakkhaNa jagabaMdhava! jagasatthavAha! jagabhAvavi parIkSA akkhaNa! | aThThAvayasaMThaviarUva kammakRviNAsaNa! cauvIsavi jiNavara jayaMtu appaDihayasAsaNa // 4 // tao-sAsayamaulamaNataM 8 vizrAma jammaNajaramaraNarAatamamukkaM / maha nAha ! mokkhasokkhaM saMpajau tuha pabhAveNa // 5 // kAUNa ya paNihANaM gaMtUNa uttarapuracchime disIbhAe puDhavisilApaTTae asoavarapAyavassa ahe taM rayaNi vAsAe uvagao / io a sakassa logapAlo vesamaNo'vi ahAvayaceiavaMdao Agao, so ceiANi vaMdittA goamasAmi baMdai, bhayarapi dhammaM kahei, dhammo attho kAmo purisatthA timi huMti logNmi|| dhammAu jeNa iare tamhA dhammo pahANo u ||1||dhmmovi ettha sijjhai devANa jaINa bhattirAgeNa / to taMmi ceva paDhamaM payaDiavvaM viseseNaM / / 2 / / devo puNa ettha so ceva jo sambaSNU savvadaMsI aThThArasadosehi a vajio, jao bhaNiaM-aNNANakohamayamANalohamAyAraIaraI a| niddAsoaaliavayaNa coriA maccharabhayA ya // 1 // pANivaha pemakIDA pasaMgahAsAi jassa edosaa| ahA| rasavi paNachA namAmi devAhidevaM taM // 2 // evaMviho a bhayavaM titthayaro arahaMto, tassa yeva bhattI kAyavvA, sA ya pUAvaMdaNAIhiM havai, pUaMpi puSphAmisathuipaDivattimeeNa caunvihaMpi jahAsattIe kujA, jao-"uttamaguNabahumANo payamuttamasattamAyAmi / | uttamadhammapasiddhI pUAe jiNavariMdANaM // 1 // vaMdaNaMpi kAyavvaM tisaMjhaM, taMpi a vihiNA AgamabhaNieNaM, bhaNi ca-"tinni | nisIhI tini a payAhiNA timi ceva ya pnnaamaa|tivihaa pUA ya tahA avatthatiabhAvaNaM ceve||1||" tyAdizrIuttarA TIkAyAM, AdizandAjakAcAraNavidyAcAraNAdInAM parigrahaH,testu nandIzvarAdidvIpe caityAni namaskRtAni, etacca 'duvihA cAraNe'tyAdinA prAguktaM |bodhyaM, madanarekhAprabhRtizrAvikAvargo'pi bodhyaH, athaivaM sUtroktamapi niyuktyAdyaGgIkAreNeva siddhaM yattadraNitaM, paraM sUtrAnuyAyi na DIGROOMSHOUGHONOROUGHOROHOGA OMGHOADHDIOHGROGHONGKONG // 19 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIpravacana parIkSA zrIjinamatimAdisiddhiH vizrAme // 195 // bhaviSyatIti parAzaGkAnirAsArthamAha-'suttattho khalvi'tyAdi, suttattho khalu paDhamo, bIo nijjuttimIsio bhnnio| taijo a niravaseso esa vihI hoi annuoge|||||"tti zrIbhagavatyAM bhaNitaM,(1-90*3-24* 12-94*)tatrApi za0 25702, etadvidhistu mAg darzita iti bodhyam , atha SaDAvazyakAntargatazrAvakamatikramaNasUtre sAkSAdeva caityArAdhanamuktaM, tathAhi-"jAvaMti ceiAI uDDe a ahe atirialoe a| savvAI tAI vaMde iha saMto tattha sNtaai||1||"nti,ctushctvaariNshttmaa gAthA,atra sAkSAdeva jinapratimA bhaNitA tathApi tadvizeSato'vagamanAthaM taccUrNimAha-'evaM cauvIsAe jiNANa baMdaNaM kAuM saMpai sammattavisuddhinimittaM tiloagayANaM sAsayAsAsayANaM vaMdaNaM bhaNai-jAvaMti0, ittha logo tiviho-uDalogo ahologo tirialogo, tattha uDDalogo sohammIsANAiA | duvAlasa devalogA hidvimahichimAiA nava gevijA vijayAINi paMcANuttaravimANANi, eesuvi avimANANi patteaM-pattIsahAvIsA pArasa a ya cauro sayasahassA / AreNa baMbhaloA vimANasaMkhA bhave esA // 1 // paMcAsa catta chacceva sahassA lNtsukkshssaare| sayacauro ANayapANaesu tibAraNacuao // 2 // egArasuttaraM hiDimesu sattuttaraM ca majjhimae / sayamegaM uvarimae paMceva aNuttaravi|mANA ||shaa savvaggaM-culasIi sayasahassA sattANauI bhave sahassAI / tevIsaM ca vimANA vimANasaMkhA bhave esA // 4 // tahA aholoe merussa uttaradAhiNao asurAiA dasa dasa nikAyA, tesuvi bhavaNasaMkhAsavvaggaM-satteva ya koDIo havaMti bAvattarI a syshsaa| jAvaMti vimANAI siddhAyayaNANi tAvaMti // 5 // tahA tirialogo samadharaNialAo urdU nava joaNasayAI hihAvi | ahogAmesu nava joaNasayAI, evaM ahArasa joaNasayAI, evaM aThArasasayajoaNappamANo tirialogo, tattha jinAyatanAni'naMdIsaraMmi bAvamA jiNaharA suragirIsa taha asiiii| kuMDalanagamaNusuttararUagavalaesu caucauro // 6 // usuAresuM cacAri asIi | KOROHOROOOOOOOOOKS // 19 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjina zrIprAcana parIkSA 8 vizrAme // 196 // pratimAdisiddhiH ASHOOHORORakoke | vakravArapavyaesu thaa| vear3e satarasasayaM tIsaM vAsaharaselesu // 7 // vIsaM gayadaMtesuM dasa jiNabhavaNAI kurUnagaravaresu / evaM ca tiri aloe aDavaNNA iMti sayacauro // 8 / vaMtarajoisiANaM asaMkhasaMkhA jiNAlayA niccaa| gAmAgaranaganagarAiesu kayagA bahU saMti | // 9 // evaM ca sAsayAsAsayAI baMdAmi ceiAiti / ittha paesaMmi Thio saMto tattha'ssie esa // 10 // iti smstdrvyaahdvndnaanivedkgaathaasmaasaarthH||44|| iti zrAvakapratikramaNacUrNI, atra kazcidetacchrAvakAtikramaNasUtraM na gaNadharakRtaM, kiMtu zrAvakakRtaM, tatrApi 'tassa dhammasse'tyAdi gAthAdazakaM kenacidarvAcInena prakSiptamityAdi brUte, sa cAtyantakliSTakarmodayAt tIrthakadAdInAM mahAzAtanAkArI bodhyaH, yato nahi kApyetatsUcakaM pravacanavacanaM, na vA acchinnaparamparAgatavRddhavacanaM kenacicchrataM, kiMtu yasya sUtrAdeH kartA nAmagrAhaM na jJAyate pravacane ca sarvasammataM tatkartA zrIsudharmakhAmyeveti vRddhasaMvAdastathA vicArAmRtasaMgrahe bhaNitamapi, tena samyagdRzAmacchinnaparamparAgatenAgamena sarvamapi jinapratimAdikaM sAdhvAditIrthasya samyagArAdhyatvena pratItiviSayIbhavatIti gAthAyugmArthaH // 49-50 / / atha sAdhanAbhAve sAdhyasthApyabhAva iti vyAyA'pi pratimA siddhyatIti darzayitumAhakaja sAhaNasajjhaM loapasiddhati suNia sivmgge| NANAi tassa sAhaNamiha putthayapaDimapamuhaMti // 15 // ___ 'kArya sAdhanasAdhyaM yadyatkArya tattatsarvamapi khakhaniyatakAraNasAdhya, tajanyamityarthaH, iti laukikaprasiddhaM jJAtvA 'zivamArgo' | mokSamArgaH jJAnadarzanacAritrAdi, yaduktaM-"jJAnadarzanacAritrANi mokSamArga" iti tattvArthe sUtrakRdaGgAdau ca, tasya jJAnAdeH sAdhanaMkAraNamiha-jagati 'pustakapratimApramukhaM' pustakapratimArajoharaNAdIni, ata eva tadvirAdhane ca jJAnAdisaMkleza eva, yadAgamaH-"tivihe saMkile paM0, taM0-NANasaMkileseradasaNasaMkilese carittasaMkilese" iti zrIsthAnAne tRtIyasthAnakasya caturthoddezake, etadvatyeka TOHOUGHOUGHOUGHONGKONGKONGKONG Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinapratimAdisiddhiA zrIpravacana- yathA jJAnadarzanayoH tadupagrahakAridravyANAM ca pustakacaityAdInAmupaghAtAya mithyAdRzAmupabRMhaNArtha vA nimantraNapratizravaNAdimirjA parIkSA nadarzanAtikramAdayo'pyAyojyA iti zrIsthAnAM vRttI, atra yathA bhAvazrutahetutvena pustakaM dravyazrutamuktaM tathA bhAvArhatparijJAna8 vizrAme | hetutvAjinapratimA'pi darzanopagrahahetutvena darzanopakaraNaM, tadupaghAtAyodyatasyAtikramAdayaH saMklezAH samyaktvahAnikarA bhavantIti // 197 // |darzitam , evaM rajoharaNamukhavastrikAdikaM cAritropakaraNaM bodhyaM, tadupaghAte cAritrAdyupahatiriti, nahi kAraNamantareNa kAryotpattiriti paryAlocya jinapratimA darzanaheturyodhyA, ata eva bRhatkalpabhApye'pi-"titthayarA 1 jiNa 2 caudasa 3 minne 4 saMvigga 5 taha asaMvigge 6 / sArUvia 7 vaya 8 daMsaNa 9 paDimAo 10 bhAvagAmA u // 2 // " ityAdi prAguktaM bodhyaM, naca jinapratimAdarzanAdyabhAve'pi kepAMcitsamyaktvalAbhadarzanAvyabhicAro bhaviSyatIti zaGkanIyaM, minnabhinnabhavyaparipAkayogyatayA pratibhavyaM samya| ktvahetUnAM vaicicyAt , tathAtve ca kasyacittIrthakRta kasyacidgaNadharaH kasyacitsAdhuH kasyacijinapratimAdikamityevaM naiyatye'pi tadvyatirikteSu viparItazraddhAnaprarUpaNAdyabhAvAtteSAM kAraNatvameva, vaiparItyazraddhAnAdau ca ta eva samyaktvanAzahetavaH, tasmAniyatAnyapi | kAraNAni niyateSu kAryeSu phalopahitayogyatayA zeSeSu ca svarUpayogyatayA kAraNAni bhavanti, tadastvetAvatA tepAmakAraNatvam , anyathA tIrthakRto'pi samyaktvAdihetavo na bhaveyuH, tIrthakaramantareNApi gautamapratibodhitAnAM samyaktvalAbhaH pratItaH, kiMca-lumpahakamate pustakasyApyakAraNatvApacyA svagalapAdukA, nahi pustakAdeva sarveSAM jJAnAdilAbhaH, tatrApi vyabhicAradarzanaM pratItameveti jina pratimA jina iva samyaktvahetuH saMpannA, etena jinapratimA tAvadacetanA jJAnAdizUnyA ca kathamabhISTArthasiddhaye sthAdityapi durvAkyaM nirastaM, yato na hyabhISTArthasiddhau sacetanatvaM jJAnAdimattvaM vA prayojakam , ubhayatrApi vyabhicArAt , tathAhi-"aprasannAtkathaM prApyaM, OMGORSROOOOOOKOROLOjAna // 197 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 198 // zrIjinapratimAdisiddhiH | phalametadasaMgatam / cintAmaNyAdayaH kiM na, phalantyapi vicetnaaH||1||iti vacanAdacetanAdapi cintAmaNyAderabhISTaphalasiddhiH, asiddhizca sacetanAdapi kITakakovyAderapi, tathA jJAnAdibhAjo'pi siddhatadAbhamUkakevalyAderabhISTazrutalAbhAderadarzanaM, darzanaM ca jJAnA. dizUnyAdapi pustakapratimAdeH, ata eva zrIsudharmakhAminA'pi pazcamAGge pazcaparameSThivat "namo baMbhIe libIe"tti padena pustakasyApi namaskAraH kRtaH, ato jJAnAdimatvena nobhayathApi niyamaH, nanu bhavatu pustakaM jJAnaheturadhyakSata eva tathopalambhAta, paraM pratimA | kasyeva darzanaheturiti ceducyate, pratimAdarzanAva samyaktvAvAptistvArdrakumArAderikha, uktaM ca-"jA sammabhAviAo paDimA iarA na bhAvagAmo u / bhAvo jai nasthi tahiM naNu kAraNa kajauvayAro // 1 // " itizrIbRhatkalpabhASye, vyAkhyA-samyagbhAvitA:| samyagdRSTiparigRhItAH pratimAstAH bhAvagrAma ucyate, netarA:-mithyAdRSTiparigRhItAH, Aha-samyagbhAvitA api pratimAstAvad jJAnAdibhAvazUnyAstato yadi jJAnAdirUpo bhAvaH sa tatra nAsti tatastAH kathaM bhAvagrAmo bhavitumarhanti ?, ucyate, tA api dRSTvA | bhavyajIvasyArdrakumArAderiva samyagdarzanAbUdIyamAnamupalabhyate tataH kAraNe kAryopacAra itikRtvA tA api bhAvagrAmo bhaNyante, | itizrIbRhatkalpavRttI, kiMca-yaduktaM pustakAt jJAnalAbho'smAkamadhyakSastarhi pratimAdarzanato'pi darzanalAbho'sAdRzAmadhyakSasiddha evetyalaM vistareNetigAthArthaH / / 151 / / atha siMhAvalokananyAyena kiMcidvaktumupakramyate, tatra dvAragAthAtrikamAhaceiasadatya 1 muNippamuhANaM niyykiriauvogo| jiNapaDimANaM 2 ANaMdappamuhANaMpi uvhaannN3||152|| saMkhevavittharANaM susaMgaI naamsuiaannNpi4| aNNaha aippasaMgo loapasiddho mahAdoso 5 // 153 // jaM puNa kuvakhiANaM mahAnisIhaMpi hoi apamANaM / tattha nimittaM 6 laMpaga hiovaesapi mittiie7||154|| HOOHOROGRokakkar // 198 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana- caityazabdasyArthaH, caityazabdena jinapratimA vAcyA utAnyadveti nirNayaH 1 muniprabhRtInAM-sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikANAM niya zikSAsaptake parIkSA caitya| takriyAsUpayogaH-prayojanaM, yadvA nijA eva nijakA:-sAdhvAdisaMbandhinyo yAH kriyAH-mahAvratANuvratoccArAdilakSaNAH pratikramavizrAme | zabdArthaH NAdilakSaNAzca tAsUpayogo jinapratimAnAM 2 AnandapramukhANAM zramaNopAsakAnAmupadhAnAni 3 saMkSepavistarayoH su-zobhanA saMgatiH / / 199|| tathA nAmasUcitAnAmapi 4 anyathA atiprasaGgo lokaprasiddho mahAdoSaH5 yatpunaH kupAkSikANAM zrImahAnizIthamapramANaM tatra nimittaMnidAnaM 6 maitryA-maitrIbhAvena lumpakahitopadezaH 7, etAni sapta dvArANi, vakSye iti kriyAdhyAhAraH sarvatra kArya itigAthAtrayArthaH | // 152-153-154 // atha 'yathoddezaM nirdeza mitinyAyAtprathamaM caityazabdasvArthanirNayamAhabhagavaijIvAbhigame ceiasaddeNa arihapaDimutti / rAyapaseNiaNAyAdhammesu na sAhu arihaMti // 15 // bhagavatI ca jIvAbhigamazca bhagavatIjIvAbhigamaM tasmin , caityazabdenAItpratimetyarthaH sUtra eva pratItaH,tathAhi-"kiM NissAe NaM bhaMte ! asurakumArA urdU uppayaMti jAva sohammo kappo, se jahANAmae sabarAi vA babbarAi vA DhaMkaNAi vA cucuAi vA paNhAi hAvA puliMdA i vA egaM mahaM gaDaM vA duggaM vA dariM vA visamaM vA pavvayaM vA NissAe sumahallamavi AsabalaM vA hatthivalaM vA joha palaM vA dhaNubalaM vA AgaleMti, evAmeva asurakumArA devA arahate vA arahaMtaceiANi vA aNagAre vA bhAviappaNo NissAe ur3e uppayaMti jAva sohammo"tti (sU0 242.3-4) zrIbhagavatyAMzata0 4 u02 etadvattyekadezo yathA nAnyatra-tanizrAyA anyatra na, na tAM vinetyarthaH iti zrIbhaga0 vRttI, atra vAkAratrikeNa trayANAmapi bhinnArthataiva, yathA 'asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA' banA ityAdau vAkAracatuSTayenAzanAdInAM bhinnatvam , anyathA vAkArabAhulyaM dare, vAkAramAtrasyApi vaiyApatteH, na hyabhede vAkAraprayogaH al // 199 // DOHOAGHOSHOROUGOOGala ROOPakoaakolaikAkAjala Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSAsaptake caitya zrIpravacana-1 parIkSA 8 vizrAme // 20 // zabdArthaH DOHORIGROOOOOOOOOOO saMbhavati,yathA namo'tthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM AigarANamityAdau vAkArANAmanuktiH,anyathA arahaMtANaM vA bhagavaMtANaM vA AigarANaM vetyAdi pATharacanAprasakteH, tasmAtrayANAM bhinnArthatve siddhe arhacaityAni jinapratimA bhaNyante iti siddhaM sUtrata eva caityazabdena jinapratimeti, nanu yadi tIrthakaravattIrthakarapratimA'pi zaraNaM bhavet tarhi saudharmadevaloka eva bahUvyaH sannihitA jinapratimAH santi tAsAM zaraNaM vihAya kathamiyaduraM zrImahAvIramevopeyivAn ? yadvA jyotizcake nandIzvarAdau ca tAsAM pratimAnAM vidyamAnatvAt tA eva kathaM na zaraNatayA prapede iti mama vikalpanA kathaM nirasyeti cet , satyaM, zRNu puSkaravaradvIpadhAtakIkhaNDasaMbandhiSu bharatairAvateSu zrImahA| vIrasadRzA aSTau jinendrAH chadmasthAH, kevalino'pi mahAvidehasaMbandhino bahavo'rhantaH kevalamanaHparyAyAvadhimanto'tizayardhibhAjathAnye'pyanagArAH anekakoTIsaMkhyAkAH santi tAn vihAya jambUdvIpavartinaM zrImahAvIracaraNayoH zaraNamupAgatazcamarendra ityAdipratibandIparyAlocanAvANaprahatA lumpakavikalpanA zakunI zaktirahitA tatkSaNAdeva prANamuktA aspRzyeti bodhyaM, kiMca-camarendrasyordhvagamane zaktirapi tIrthakarAdinizrayaiva bhaNitA, nizrA ca he zrIvIrajina! he zrIsyUlabhadrasAdho! zakraparAjitasya me zaraNaM tvameva bhavetyAdivacomirahadahatpatimAsAdhubhiH sahAnyo'nyaM nivandhapratijJA bhaNyate, evaMvidhAM ca pratijJAM nirmApya yadyanyatra kvApi yAti gatazca tatra zaraNaM labhate tarhi nizrAyAH karaNaM viphalameva syAt , zakreNApyarhadAdeH zaraNaM kRtvA'trAgato bhaviSyatIti vicintitaM, |yadAgamaH-"No khalu visae camarassa asuriMdassa asuraraNNo apaNo aNissAe urdU uppatittA jAva sohammo kappo, NaNNattha arihaMte vA aNagAre vA bhAviappaNo NissAe ur3e uppataMti jAva sohammo kappotti" zrIbhaga0 zata04 u02,na punastadvat kApi zaraNaM gato bhaviSyatIti vicintitaM, tasAdavasaravizeSamAsAdya yasyAIdAdeya'kkyA yathA zaraNaM kRtaM tathaiva tatrAgatya vizrAmyati, JOOHORORORDISRO | // 20 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 201 // HONGHOSHO yata ekenApi pAdanyAsenA saMkhyAta yojanakoTA koTIrvyatikrAmatazcamarendrasya kRtazaraNopayogAtiriktasthale caramacaraNanyAsasyApyasaMbhavaH, kathamantarAlavarttinastIrthakarAdayo'pi zaraNaM bhaveyuH ?, loke'pi tathaiva dRzyamAnatvAt nanu zakreNa 'nannattha arihaMte vA aNagAre vA bhAviappaNI' ityevoktaM, na punaH arahaMtace ANi veti tRtIyaM padaM, tatkathamiti ceducyate, zakreNArhadarhaccai tyayorabhedenaiva vivakSaNAt na caitadayuktaM 'dhUtraM dAUNa jiNavarANa' mityAgamavacanasya saMvAdakatvAd, evaM cArhacaityazabdenArhatsAdhuvyatirike vAcye siddhe jinapratimaiveti siddhaM / atha jIvAbhigamo yathA - ' tattha NaM se uttarille aMjaNapavvae tassa NaM cauddisiM cattAri NaMdApukaraNIo paM0, taM0- vijayA vejayaMtI jayaMtI aparAjiA, sesaM taheva jAba siddhAyayaNA, savvA ceiyagharavaNNaNA NeavvA, tattha NaM bahave bhavaNavaivANamaMtarajor3a siavemANiA devA cAummAsi paDivaesu saMvaccharesu a aNNesu a bahusu jiNajammaNanikkhamaNaNANuppAyapariNivvANamAiesa a devakajesu devasamudasu devasamitIsu a devasamavAyasu a devapaoaNesu a egaMtao sahiA samavAyagayA samANA pamuditapakI liA aThThAhiAo mahAmahimAo karemANA pAlemANA suhaMsuheNaM viharaMti" tti (184) zrIjIvAbhigamasUtre aJjanagiriparvatavarNanAdhikAre, atra 'ceiagharavaNNaNA' ityatra caityagRhaM - jinapratimAgRhameva, arhatsAdhostatrAsaMbhavAt, kiMca-atra cAturmAsikasAMvatsarikajinajanmAdi divaseSvaJjanagiriprabhRtiSvaSTAhnikAmahotsavaM kurvANAH pramuditAH jinapratimApUjAdiparAyaNA bhavanapatyAdayo devAstiSThantItyAdibhaNanena bhavanapatyAdayo devA api samyagdRSTaya evoktA bhavanti, mithyAdRzAmuktadivaseSu tathAvidhAnuSThAnaparA - yaNatvAsaMbhavAd, etena mithyAdRzo'pi devA jinapratimAM pUjayanti zakrastavaM ca paThantItyAdipralapanena mugdhajanAn vipratArayan lumpAko nirasta eva bodhyaH, mithyAdRzo'pi jinapratimAM pUjayitvA zakrastavaM paThantIti kvApyAgame'nupalambhAt, nanu bahUNaM devANaM ONGKONGHONGHONGKONGHOKHORSHE vimAnapateH samyagdRSTi tvaM // 201 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 202 // | vimAnapateH samyagdRSTi IGOOGHOOutOUGHOLOR bahUNaM devINa ya accaNijAo ityAdipravacanavacanAt mithyAdRzo'pijinapratimAM pUjayanti,anyathA bahuzabdasya vaiyApatteriticenmaivaM, mithyAdRparigrahArtha bahuzabdasyAnupAdAnAta, kiMtvekaikasin vimAne saMkhyAtayojanAtmake saMkhyAtA asaMkhyAtayojanAtmake cAsaMkhyAtAH samyagdRzo devAH santi te ca jinapratimApUjAdiparAyaNA eveti bahuzabdaprayogasya sAphalyam ,anyathA "savvesiM devANaM savvAsi devINaM accaNije" tyAdipATharacanA'bhaviSyat , sA ca nAstIti bahuzabdene pratyuta mithyAdRSTayaH parityaktAH, nanu vimAnAdhipatitvena yadA mithyAg deva utpadyate tadA tadvimAnagatA jinapratimA mithyAgapi devasthityA pUjayatyeveti cet, maivaM, mithyAdRzAM vimAnAdhipatitvenotpAdAsaMbhavAt , vimAnAdhipatirmithyAgapi syAdityAdivacanasya kvApyAgame'nupalambhAt , nanu zakasAmAnikAnAmupapAto nijanijavimAneSu bhaNitaH,yadAgamaH-"evaM khalu devANuppiANaM aMtevAsI tIsae NAmaM aNagAre pagaibhaddae jAvaviNIe chaThaMchaTheNaM aNikhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNAI aha saMvaccharAI sAmaNNapariAgaM pAuNittA mAsiAe saMlehaNAe appANaM jhosettA saSTiM bhattAI aNasaNAe chedettA AloiapaDikkate kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sayaMsi vimANaMsi uvavAyasabhAe devasayaNijaMsi dUsaMtariAe aMgulassa asaMkhejaibhAgamicAe ogAhaNAe sakkassa deviMdassa devaraNo sAmANiadevattAe uvavaNNe" ityAdi yAvat "goamA! mahiDie jAva mahANubhAve, se NaM tattha sakkassa vimANassa cauNDaM sAmANiasAhassINaM cauNhaM aggamahisINaM saparivArANaM tiNhaM parisANaM sattaNhaM aNiANaM sattaNhaM aNi pAhivaINaM solasaNhaM AyarakkhadevasAhassINaM aNNesiM ca bahuNaM devANa ya devINa ya jAba viharati"ti yAvat "sakassa deviMdassa devaraNNo avasesA sAmANiA devAkemahiDiA taheva savvaM jAva esaNaM"ti(129)zrIbhaga0 za03u01,evaM nija ra vimAneSUtpattibhaNanena sAmAnikA vimAnA HOOKOROROROROIGrokola // 202 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnapateH samyagdRSTi 8vizrAme bhIpravacana- dhipatayaH, tadantargataH saMgamo'pi vimAnAdhipatirapyabhavyatvAniyamAta mithyAdRSTiH devasthityA nijavimAnagatA jinapratimAH pUjaparIkSA yati zakrastavaM ca paThati, tatra kiM bAdhakamiticenmaivaM, samyakpravacanAbhiprAyAparijJAnAt ,na hi 'sayaMsi vimANaMsi'tti bhaNanena pRtha vimAnAdhipatitvaM saMbhavati, bhavanapatijyotiSkasaudharmezAnakalpendrANAmagramahiSINAmapi bhavanavimAnAdhipatitvaprasaGgAt , tAsAM ca // 20 // nAmagrAhamapi bhavana vimAnAderuktatvAd , yadAgamaH-"teNaM kAleNaM 2 kAlI devI camaracaMcAe rAyahANIe kAlavaDisae bhavaNe kAlaMsi | sIhAsaNaMsi cauhiM sAmANiasAhassIhiM cauhi mahattariAhiM saparivArAhiM tIhiM parisAhiM sattahiM aNiehiM sattahiM aNiAhivaIhiM solasahiM AyarakkhadevasAhassIhi aNNehi a bahuehiM ka.lavaDiMsayabhavaNavAsIhiM asurakumArehiM devehiM devIhi asaddhiM saMpa|rikhuDA mahayAhayajAvaviharati"tti zrIjJAta02 zru0 prathamavarge, tathA 'teNaM kAleNaM 2 sUrappabhA devI sUraMsi vimANaMsi sUrappabhaMsi masIhAsaNaMsi mahayAhayajAvaviharati jahA kAlI"ti jJAtA0, tathA "teNaM kAleNaM 2 caMdappabhAdevI caMdappamaMsi vimANaMsi caMdappamaMsi | sIhAsaNaMsi mahayAjAvaviharati jahA kAlI"ti jJAta,tathA "teNaM kAleNaM 2 paumAdevI sohamme kappe paumAbhavaDiMsayaMsi vimA gaMsi sabhAe sohammAe paumaMsi sIhAsaNaM mahayAhayajAvaviharati jahA kAlI"ti zrIjJAtA0, tathA "teNaM kAleNaM 2 kaNhAdevI A IsANe kappe kaNhavaDisae vimANaMsi kaNhaMsi sIhAsaNaMsi mahayAjAvaviharati"ti zrIjJAta0, nanu agramahiSINAmapi pRthaga bhavanavimAnAni bhavantIti cenmaivam , Agame aparigRhItadevInAmeva pRthagvimAnAnAM bhaNanAt ,yaduktaM-"apariggahadevINaM vimANalakkhA cha iMti sohamme"ityAdi, agramahiSINAmapi svatatravimAnAdhipatitve'parigRhItadevInAmiva zakrasya tAsAmapyAdhipatyAsaMbhavaH syAt , allnanvevaM kathamiticecchRNu, zakrasya prabhutAvarNanAdhikAre dvAtriMzallakSavimAnAnAmevAdhipatyamuktaM, na punastadvattadvimAnavAsidevadevInA OutOTakOOOOOOOOG // 20 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G zrIpravacana- mapi, yadAgamaH-"teNaM kAleNaM 2 sake deviMde devarAyA vajapANI puraMdare sataktU sahasakkhe maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDulogAhivaI vimAnapateH parIkSA battIsavimANAvAsasayasahassAhivaI erAvaNavAhaNe suriMde arayaMbaravatthadhare AlaiamAlamahaDe navahemacArucittacaMcalakuMDalavili- ElsamyagdRSTi8vizrAme hinjamANagalle bhAsuraboMdI palaMbavaNamAle mahiDDIe mahajjuIe mahabbale mahAyase mahANubhAve mahAsokkhe sohamme kappe sohmmvddiN||20|| alsae vimANe sabhAe sohammAe sakasi sIhAsaNaMsi battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaM caurAsIe sAmANiasAhassINaM tAyattI| sAe tAyattIsagANaM cauNhaM logapAlANaM aNhaM aggamahisINaM saparivArANaM tiNhaM parisANaM sattaNDaM aNiANaM sattaNhaM aNiAhi vaINaM cauNDaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaM aNNesiM ca bahUNaM sohammakappavAsINaM vimANiANaM devANa ya devINa ya, aNNe mApadaMti--aNNesiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya AmiouvavaNNagANa AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhayanagIavAIataMtItalatAlatuDiaghaNamuiMgapaDupaDahappavAiaraveNa divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharaha". tti zrIjaMbUdvIpaprajJaptI,atra dvAtriMzadvimAnAnAmevAdhipatyamuktaM, na punaH "sattaNhaM aNiANaM sattaNhaM aNiAhivaINaM" ityAdivat | battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaM battIsavimANavAsasayasahassAhibaINa mityAdi bhaNitaM, tathA 'aNNesiM ca bahUNaM sohammakappavAsINaM vemANiANaM devANa ya devINa yetyAyuktaM,na punaH 'savvesi sohammakappavAsINa'mityAdi,tatrApi bahuzabdenAbhiyogAdidevatvenotpannAsta eva nAnye'pi, ata evAtraiva 'aNNe paDhaMti aNNeMsiMca bahUNaM devANa ya devINa ya AmiogauvavaNNagANa mitipAThoktiH, | tasmAdyAvAnindraparikarastAvAn sarvo'pi zakranivAsavimAna evotpadyate, nAnyatra, tathA ca khakIyavimAnazabdenaikaminneva vimAne // 204 // | yasya devAderyAvAn pradezo vimAnaikadezabhUtaH khasvaprabhutAdinA niyatastasya tAvAn sa pradezo nijavimAnaM bhaNyate, ata eva kAla kokGOOOOOO KOROROOOGH.GHORGore Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 20 // mithyAga na vimAna patiH KORGOTOROSPOROMODITOROG nAmakaM bhavanaM caramacaJcArAjadhAnyA ekadezarUpamapi bhavanatvenAgame bhaNitaM prAk pradarzitaM, evaM yathA candra sUryAdInAmagramahiSINAM candrasUryAdivimAnaikadeza eva nija 2 nAmnA vimAnatayA bhaNitaH tathA tatsAmAnikAnAmapi bodhyam , anyathA jyotiSkendrasAmAnikAnAmapi pRthagvimAnakalpane jyotipkANAM pazcaprakAratAniyamabhaGgaH syAd , ata eva "sasiravigahanakhatA" ityAdipravacane zazipramukhazabdaiH zazipramukha vimAnavAsinaH sarve'pi tattannAmabhireva gRhItA bodhyAH, kiMca-jinajanmAdiSu sAmAnikAdInAM pAlakavimAnenaivAgamanamAgame bhaNitaM, na punaH zeSadevAdInAmiva nijanijavimAnavAhanAdibhiriti, etaca jambUdvIpaprajJaptito bodhyaM, tathA saudharmadevalokaM gatena camarendreNApi zakraparikara evAkrozaviSayIkRto, na punaritare ke'pi, kiMca-sAmAnikAnAM mhrdviktvaat| pRthak vimAnakalpanaM yattadapyasaMgataM, devalokeSu sAmAnikApekSayA vimAnAnAmapyalpasaMkhyAkatvAt , yataH sahasrAre Sad sahasrANi vimAnAnAM sAmAnikAstu triMzatsahasrAH, AnataprANatayoH samuditayozcatvAri zatAni vimAnAnAM sAmAnikAstu viMzatiH sahasrAH, AraNAcyutayoH samuditayostrINi zatAni vimAnAnAM sAmAnikAstu daza sahasrAH, yadAgamaH-"chacca sahassA sahassAre / ANayapANayakappe cattAri sayA AraNacue tiNi saya"tti vimAnasaMkhyA, tathA 'caurAsItI vAvattarI sattarI ashiiaa| paNNA cacAlIsA zAtIsA vIsA dasa sahassA // 1 // iti sAmAnikasaMkhyA zrIjambUdvIpa0, yattu "saamaanikrhsthmaano,yaankaakhyvimaantH| sa ziSTai 5 kArNavAyuSko, merucUlA suro yayau // 1 // iti zrImahAvIracaritre yAnakavimAnaM bhaNitaM tadetanAmnA zakravimAnaikadezo bodhyaH,tatra |ca camaracazcArAjarAjadhAnIdezaH kAlakabhavanaM dRSTAnta iti, evaM ca sati zakasAmAniko'pyabhavyaH saMgamako vimAnAdhipatirna sthAdeveti saMpanna, kiMca-mithyASTidevatvenotpadyamAno viSayAdiSu gRddha evotpadyate, tatra ca 'kiM me puci karaNizaM ki me pacchA GorakoAOHOOTOHORROO // 205 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAg na vimAna bhIpravacanaparIkSA 8vizrAme // 206 // patiH | karaNija'mityAdiparyAyalocanApurassaraM pustakaratnAddhArmika vyavasAyaM gRhaNAtIti vicAryamANaM yuktimapi na sahate, na ca yuktyA | vicAraNamayuktaM,tasyA apyanujJAtatvAt ,yaduktaM-"taha(aha)vakakhANeavvaM jahA jahA tassa avagamo hoi / AgamiyayAgameNaM juttIgamma tu juttiie||2||"tti (991) paJcavastuke, yaccauSTrikeNa saMdehadolAvalyAdI 'evaM ca samyagdRSTibhAvitAH pratimA eva jJAnadarzana|cAritrarUpabhAvahetutvAdAyatanaM, netarA ityAyAtaM,dravyaliGgiparigRhItAstu pratimA na samyagdRSTibhAvitAH,dravyaliginAM mithyAdRSTi| tvAd, etacca kiMcitsAdhitaM sAdhayiSyate ca iti kathamAyatanaM syuH,nanu 'dabaMmi jiNaharAI'tyanenaudhaniyuktivAkyena pratimAnAM dravyAyatanatvamevoktamiticetsatyaM,kiMtu samyagdRSTibhAvitAnAmeva,netarAsAmAmityavadhAryam , anyathA digambarasaMbandhijinagRhapratimA| nAmapi dravyAyatanatvaM syAt , nanvevaM tarhi saMgamakaprAyamahAmiyAdRSTi devavimAnasthitasiddhAyatanapratimA api nAyatanamiticenna, nitya caityeSu hi saMgamakavadabhavyA api devA madIyamidamiti bahumAnAt kalpasthitavyavasthAnurodhAttadadbhutaprabhAvAdvA na kadAcidasamaMjasa[kriyAH Arabhante, yaduktamAgame-"devaharayammi devA visayavisamohiAvi na kayAdi / accharasAhipi samaM hAsakiDDAi pakariMti ||1||"tti, kiMca-catuHSaSTirapIndrA devAdhipatitvena mahAsamyagdRSTitvena svasvapratibaddhasarvasiddhAyatanazuddhividhAnakapravaNA evetyeteSu / vijayamAneSu ko nAmAtmahitaiSI nityacaityepyAtmavimAnasthatvena nItyatikramaNamArabhate ?, mithyAdRSTibhAvitatvaM ca caityAnAM tatpravatitAsamaJjasAcArakaluSitatvaM, tacca zAzvatapratimAnAM nAstIti tA bhAvagrAmatvaM na vyabhicarantyeva,tathA cAyatanameva, AyatanabhAvagrAmayorekArthatvAta , kiMca-atyantamasaMbuddhAcAryo bhavAn yadbhakticaityavicAramArabhya nityacaityairvyabhicAramudbhAvitavAn ,paraM so'pyAgamanItyA'smAbhinirAkRta iti, dravyaliGgiparigRhItAni tu caityAni mithyAtvakAraNAcArakaluSitatvAdanAyatanameva, tathA ca sati nita // 206 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8vizrAme // 207 // mithyAm na vimAna patiH DOHOROHOROROOOOOOOO veSviva teSu dRSTeSu yadi kasyApi samyaktvamutpadyate, utpadyatAM nAma, tathApi mithyAtvabhAvitatvAttAnyanAyatanameva nivavat ,yaduktaM"jaivihu sammuppAo kassavi daThaNa niNhave huA / micchattayamaIA tahAvi te vjnnijaau||2||" iti, nanvanAyatanatve sati kiMjAyatAM tAsAm ?, ucyate, asevyatvaM, yaduktamAvazyake-"khaNamavi na khamaM kAuM aNAyayaNasevaNaM suvihiANaM / jaggaMdhaM hoi vaNaM taggaMdho mAruo vaati||1||"tti, tathA ca prayogaH-vivAdAdhyAsitaM paratIrthikAparigRhItamapi zvetAmbarayatipratiSThitamapyavyaGgyamapyahadvimba suvihitAnAmavandhamanadhikAriparigRhItatvAt ,yadevaM tadevaM yathA mAtaGgapATakAntargatajainamAtaGgagRhItArhacaityaM,nahi paratIrthikAparigRhItamapi zvetAmbarayatipratiSThitamapyavyaGgyamapi mAtaGgaparigRhItArhacaityaM caturmAsakAdiparvasvapi kaizcidapi mAtaGgavyatiriktairvandyate, atha mAtaGgairvandhamAnatvAdvandhameva,na,evaM hi boTikAdimirvandhamAnatvAdanyatIrthikaparigRhItArhaccaityasyApi vandyatvaprasaMgaH,sarvasaMgaparityAgitvena ca yatInAM pratimAparigrahe'nadhikAritvameva, tathA ca tatparigRhItA arhatpratimA avandyA eveti siddham , atra ca vistaraH pradyumnAcAryapakSatakSakazrIjinapatisUrikRtavAdasthalebhyo'vaseya ityAdinA saMgamako'pi zakasAmAnikatvAdvimAnAdhipatirbhavivyatItibhrAntyA AkSepaparihArAbhyAM kAcapicyaM viracitaM tadapi nirastaM bodhyaM, mukhyavimAnAdhipatitayA mithyAdRSTerutpatterasaMbhavAt , taccAnantaramevAgamAnugatayuktyA vyaktIkRtamiti,kiMca-saMdehadolAvalyA "tathA ca prayogo-vivAdAdhyAsitaM paratIrthakAparigRhItamapItyAdyanumAnairyanmAtaGgaparigRhItamarhaccaityaM dRSTAntIkRtaM tatkimAgamasiddhaM lokasiddhaM vA?, ubhayathApi kharaviSANakalpaM, yato mAtaGgapATake'rhaccai tyamityAgame noktaM, loke'pyadRzyamAnaM, kiMca-yuktyA'pyakSama, yadi mAtaGgo mithyAdRSTistarhi arhacaityaparigraho na saMbhavati, prayojanAbhAvAt , samyagdRSTizcettarhi azuciliptapAdapuruSavat mAtaGgo'pi tadAzAtanAbhItyA jinapratimAM na spRzati,kiMca MakawakOUGHDOHOROUGk // 207 // . Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K zrIpravacanaparIkSA 8vizrAme // 208 // mithyAg na vimAnapatiH OHOROSHOGHORGOOK anukharataramanAlocyAnucitavaktAro,yataH kAdAcitkApAvitryabhAjaH kulajA api samyagdRzaH striyo jinapratimAM na spRzantIti bhaNitvA'pi tathAvidhApAvitryAvasthAmApannAnAmaspRzyo'pi samyagdRg mAtaGgo jinapratimA spRzatItyasamaasaM bhaNan khagalapAdukAmapi na vetti, tathA samavasaraNasthitamahantamiva jinapratimAmapi striyo na spRzantIti jinadattena nijakulake bhaNitamiti kharataramatavizrAme darzitam , evaM ca sati kathaM mAtaGgasparzaH pratimAyA yuktaH, anyathA bhAvajine'pi tathAprasaGgaH, tena nityacaityeSu hi saMgamakavadabhavyA api devA madIyamidamiti bahumAnAt kalpasthitivyavasthAnurodhAttadadbhutaprabhAvAdvetyAdi vikalpitaM tadAlajAlakalpam, | evaM kvApyanuktatvAdazrutatvAcca, tasmAdanAdisiddhakalpasthitireva tAvadiyaM yadvimAnAdhipatirmithyAdRSTinaM bhavatyeva, yaccoktaM-"devahara| yami devA visayavisamohiAvi na kayAvi" ityAdi tacca samyagdRSTareva tathA svabhAvo, na punarmithyAdRSTerapi, yataH-"paMcahiM ThANehiM jIga sulahabohiyattAe kammaM pakariti, taM0-arahaMtANaM vaNaM vadamANe0 vivaktavabaMbhacerANaM devANaM vaNaM vadamANe"ti zrIsthAnAGge | (426) ahaMdAdipativyavasthitAnAM devAnAmarhadAdInAmiva varNavAdo bodhisulabhatAheturbhaNitaH, tatra varNavAdaH devAnAM 'ahadevANa ya sIlaM visayavisamohiAvi jiNabhavaNe / accharasAIhiM samaM hAsAI jeNa na kuNaMti ||1||'ttiruupH, saca samyagdRzAmeva bodhyaH, na punarmithyAdRzAmapi, teSAM varNavAde dUre bodhisulabhatA, pratyuta samyaktvadUSaNaM, yaduktaM-"zaGkAkAlAvicikitsAmidhyAdRSTipra|zaMsanam / tatsaMstavazva pazcApi, samyaktvaM dUpayantyamI // 2 // " iti, nanu jinapratimAsu tathAvidhAdhyavasAyo mithyAdRzAmapyanumodanAviSayo yukta iti cenmaivaM, imA jinapratimA arhata ivArAdhyA mokSadAtrIti samyagbuddharaviSayatvAt , tathAtve ca mithyAdRSTitvAsaMbhavAt , samyagjJAnamithyAjJAnayorekadaikatrAsamAvezAt , yadAgamaH-"jassa NANA tassa aNNANA Natthi, jassa aNNANA tassa NANA HOROROSHOGOOGHORE Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana-1 parIkSA 8 vizrAme // 209 // zabdArthI OGROGROUGHOROISONGAONGnAra Nasthitti zrImajJApanAyAM, ityAdi samyakSaryAlocanayA kupAkSikavikalpitAkSepAdiparihAro'kizcitkaratayaiva pratibhAsate zuddhabuddhInAmityalaM prapaJcena, nanu jIvo hi samyaktvamasaMkhyeyotsappiNyavasarpiNIsamayapramANAsaMkhyeyavArAnevotkarSato'pi lamate, na punaranantazo vArAn , jIvastu bhavanapatyAdisaudharmezAnaparyanteSu devAdisthAneSu devatvena devItvena vA'nantaza utpannaH,sanatkumArAdiaveyakaparyanteSu ca devatvenaiva, tatra devInAmutpAdAbhAvAt , yadAgamaH-"ayaM NaM bhaMte ! jIve causahIe asurakumArAvAsasayasahassesu egamegaMsi asurakumArAvAsaMsi puDhavikAiyattAe jAvavaNapphaikAiattAe devattAe devittAe AsaNasayaNabhaMDamattovagaraNattAe uppaNNapugve?, haMtA go0! asaI aduvA aNaMtakhutto, savvajIvevi NaM bhaMte, evaM ceva, evaM jAva thaNiakumAresu, NANataM AvAsesu, | AvAsA puvamaNiA ityAdi yAvat vANamaMtarajoisiasohammIsANesu a jahA asurakumArANaM"ti zrIbhaga0 za012 u07, tathA 'ayaM NaM bhaMte ! jIve saNaMkumArakappe bArasasu vimANAvAsasayasahassesu egamegaMsi vimANiAvAsaMsi puDhavikAiattAe sesaM jahA asurakumArANaM jAvaaNaMtakhutto, No cevaNaM devittAe, evaM savvajIvAvi, evaM jAva ANayapANaesu, evaM AraNaaJcuesuvi, ayaM gaM bhaMte ! jIve tIsuvi ahArasuttaresu gevijavimANavAsasaesu evaM ceva"tti zrIbhaga0 za0 12 u07, evaM caikasmin sthAne'nantaza utpAdyamAnA vimAnAdhipatitvenendro'nyo vA'nantaza utpannaH, tathA ca siddhaM yuktyA'nantazo vimAnAdhipatirapi mithyAgeveticenmaivaM, kupAkSikavikalpite yuktergandhasyApyabhAvAd, yatastatrAsurakumArAvAseSu vyantarajyotiSkasaudharmezAneSu sanatkumArakalpe dvAda| zakhapi vimAnAvAsazatasahasraSvityAdivacoracanayA bhavanavimAnAdInyevoktAni, na punaryAvanti devAnAM devInAM cotpAdazayyAdilakSaNAni sthAnAni teSu sakaleSvapi pratyekaM devatvena devItvena cAnantaza utpannapUrva ityuktaM, tathA ca na kiJcidanupapanna, saudharmA OMGHOROHOOLOOGHORonAka // 2 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana didevalokeSu yathAsaMbhavaM devatvena devItvena cAnantaza utpadyamAno'pi na vimAnAdhipatitvenApi, kiMtu niyatasamyaktvAdhutpattisthAparIkSA nAtirikteSveva sthAneSu yathAsaMbhavaM devAditvenotpannapUrva evetyAkRtaM, anyathA camarendrAdIzAnendraparyantAnAmutpAdazayyAdisthAneSvapi 8 vizrAme // 210 // devItvena IzAnadevalokAdidevIsthAneSu devatvena dazalakSapramANadevIvimAneSu vimAnAdhipatidevatvenaiva cotpAdaprasakyA jagaLyavasthAjAbhaGgaH syAt , tathA sarvatrApi vanaspatyAditvenApyanantaza utpAdo bhaNitaH so'pi yadi sarvasthAneSu bhaNyate tadA zakrasthAne vRkSo'jApyutpadyeta, tathA cAzikSitanRtyamiva lokavigopanAdi syAt ,nirgurunATakasya tathA svabhAvAd , uktaM-"nahi bhavati nirvigopakamanupAsAsitagurukulasya vijJAnam / prakaTitapazcAdbhAgaM pazyata nRtyaM mayUrasya ||ityaadi, nanu yaduktaM devyutpAdazayyAdisthAne devatvena | devotpAdazayyAdisthAne devItvena indrasthAne vRkSatvenotpAde jagadvyavasthAbhaGga ityAdi tadayuktaM, yathAsaMbhavamevotpattirasmAkaM sammatA, na punarjagavyavasthAvilopenApIti ceciraMjIva, AyAto'si svayamevAmaduktamArgeNa, yato vimAnAdhipatirindro'nyo vA samyagdRSTi| reva syAt, na mithyAdRSTiriti jagatsthitiH, yathA'nantazo rAjatvenotpanno'pi na cakravartibaladevavAsudevAdipadavIsaMyukta utpannA, |ata eva mithyAdRzastAmaliprabhRtitApasA apIndratvenotpannA indratayotpattyabhimukhIbhUtA vA utpattisthAnavizeSamAhAtmyAtsamyaghaSTaya eva jAtAH, kathaM tatra mithyAdRSTigandhavArtA'pi pravacanavidAM saMbhavatIti prasaGgato'bhihitaM / atha prakRtamucyate-yattu caityazabdena | jJAnamiti lumpakavikalpanaM tanmahadajJAnaM,"caityaM jinaukastabimba,caityo jinasabhAtaruH / uddezavRkSazcaitya" ityanekArthanAmamAlAyA|mapi catvAra evArthA uktAH, tatra jJAnArthasyAnuktatvAta , yattu 'guNasilae ceie' ityAdau caityazabdena yakSAdInAM pratimA vAcyA tadudezavRkSasaMbandhAdvahupratimAdharmasAdhAdvopacaritaM bodhyam , ata eva caityazabdena yakSAdInAmapi pratimaiva bhaNyate, na punaH sAkSAdya HOMGHOMGHORGRORONGKONGH // 21 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 21 // DIGHOGHOGHAGHOROHORORS kSAdayastApasAdayo vA, tatropacArasyApyasaMbhavAda, evaM caityazabdena sUtrasammatyaiva jinapratimAM samarthya caityazabdena na sAdhurnavA'-1|| hena bhaNyate iti sUtrasammatyaiva samarthayannAha-rAyapaseNitti rAjapraznIyajJAtAdharmayozcaityazabdena na sAdhurnavA'rhanniti bhaNyate, | tathAhi-'tae NaM tassa cittassa sArahissa taM mahAjaNasaI jaNakalakalaM ca suNettA pAsettA imeArUve abbhatthie jAva samuppa| jitthA-kiNhaM aja jAva sAvatthIe nayarIe iMdamahei vA khaMdamahei vA ruddamahei vA mauMdamahei vA nAgamahei vA bhUamahei vA jakkhamahei vA zubhamahei vA ceiamahei vA rUkhamahei vA girimahei vA darimahei vA agaDamahei vA taDAgamahei vA naImahei vA saramahei vA sAgaramahei vAjaNNaM ime bahave uggA bhogA rAiNNA khattiA ikkhAgA koravyA jAva inbhA inbhaputtA vhAyA kayabalikammA |jahovavAie jAva appegaiA hayagayA appegaiyA gayagayA appegaiA pAdacAravihAreNa mahayA vaMdAvaMdehiM NiggacchaMti,evaM saMpehei 2 tA kaMcuiapurisaM saddAvei 2ttA evaM vayAsI-kiNhaM bho devANuppiA! aja sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vA jeNaM ime bahave uggA bhogA0NiggacchaMti ?, taeNaM se kaMcuipurise kesissa kumArasamaNassa AgamaNagahiaviNicchae cittaM sArahiM karayalapariggahiraM jAva vaddhAvettA evaM vayAsI-No khalu devANuppiA! aJja sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vA jeNaM ime bahave jAva vaMdAvaMdehiM NiggacchaMti,evaM khalu bho devANupie ! pAsAvaccije kesInAmaM kumArasamaNe jAva duijamANe hamAgae jAva viharai"tti(54) zrIrAjapraznIyopAGge,atra caityamahotsavaniSedhena na caityazabdena sAdhurmaNyate iti darzitaM,athAhadvAvyatvAbhAvaM darzayannAha-"NAye'tyAdi jJAtadharmakathA) caityazabdena nAhana bhaNyate,tathAhi-"tae NaM se mehe kumArete bahave ugge bhoge jAva egadisAbhimuhe NiggacchamANe pAsai 2ttA kaMcuijapurisaM sadAvei rattA evaM vayAsI-kiNNaM devANuppiA! aja rAyagihe DIGIOUGHOUGHOUGHOUGO // 21 // G G Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana- parIkSA 8vizrAme // 212 // zabdA HOUGHOUGHOUGHOUGHOUGHTod Nayare iMdamaheti vA khaMdamaheti vA evaM ruddasivavesamaNajakkhabhUanaMditalAvarukkhaceiapavvayaujANa. girijattAi vA, jao NaM uggA | bhogA jAva egadisaM egAbhimuhA niggacchaMti ?, tae NaM se kaMcuijapurise samaNassa bhagavao mahAvIrassa gahiaAgamapavittIe | mehaM kumAraM evaM vayAsI-No khalu devANuppiA ! aJja rAyagihe Nayare iMdamaheti vA jAva girijattAi vA jaNaM ee uggA jAva egadisaM egAmimuhA NiggacchaMti, evaM khalu devANu0! samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthayare ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iha ceva rAyagihe gare guNasilae ceie ahApaDirUve jAva viharati"tti zrIjJAtAdharmakathAGge, atra zrImahAvIre samAgate'pi no caitya| mahotsava iti bhaNanena caityazabdavAcyo'rhanna bhavatyeveti darzitaM // iti caityazabdasvArtho jinapratimeti nirNItamitigAthArthaH // 155 / / | atha niyatakriyAsu jinapratimAnAmupayogamAha ceiavaMdaNamuttaraajjhayaNe sAhuniayakiriAsu / sAvayakiriAi puNo mahANisIhAisuttesu // 156 // caityavandanaM-jinapratimAvandanaM zrIuttarAdhyayane sAdhuniyatakriyAsu bhaNitamitigamyaM, tathAhi-"thayathuimaMgaleNaM bhaMte! jIve. thayathuimaMgaleNaM NANadasaNacarittabohilAbhaM saMjaNai, NANadaMsaNacarittabohilAbhasaMpaNNe aNaM jIve aMtakiriaM kappavimANovavatti ArAhaNaM AhAreti" 14 (28) iti zrIuttarAdhyayane 29,etadvatyekadezo yathA 'atra cottaraguNapratyAkhyAnAntarbhUtaM namaskArasahitAdi, tadhaNAnantaraM ca yatra sanihitAni caityAni (tatra) tadvandanaM vidheyamityuktaM prAga, tacca na stutistavamaGgalaM vineti tadAha-tatra 'stavA'devendrastavAdayaH stutayaH-ekAdisaptazlokAntA ityAdiyAvat stutistavA eva maGgalaM-bhAvamaGgalarUpaM stutistava| maGgalaM tena jJAnadarzanacAritrAtmikA bodhistasyA lAbho jJAnadarzanacAritrabodhilAbhaH, paripUrNajinadharmAvAptirityarthaH, taM janayati, OMGHORRORONGHOTOHTOHORIGHOUGH // 212 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhopravacana parIkSA 8 vizrAme // 213 // jinamati mopayogaH GOOGHOUGHOGHOIGHold uktaM ca-"bhattIi jiNavarANaM paramAe khINapijadosANaM / AruggabohilAmaM samAhimaraNaM ca pAviti ||1||"ityaadishriiuttraa vRha0, | atra pratimAnAM purastAtstutistavamaGgalaM jJAnadarzanacAritrabodhilAbhaheturbhaNitam , ata eva rAtrikapratikramaNe namaskArAdipratyAkhyAnA nantaraM sannihitacaityAnAM vandanaM sAdhusAmAcAryAmapi bhaNitaM, yadAgamaH-"pAriakAussaggo, baMdittANa tao guruN| tavaM saMpaDiva| jittA, karija siddhANa saMthavaM ||1||"(1042)iti zrIutta0 26, etadvattyekadezo yathA navaraM tapo-yathAzakti cintitamupavAsAdi saMpatipadya-aGgIkRtya kuryAt siddhAnAM saMstavaM-stutitrayarUpaM, tadanu ca yatra caityAni santi tatra tadvandanaM vidheyaM, tathAha bhASyakAra:| "vaMdittu niveyaMtI kAlaM to ceiAI jai asthi / to vaMdaMtI kAlaM jaha tuleuM pddikmnnN||1||"ti zrIu0 bRha"pAriakAussaggo | (siddhANa saMthavaM kicA) vaMdittANa tao guru| thuimaMgalaM ca kAuM, kAlaM saMpaDilehae // 1 // (1033*) iti zrIu0 26, etadva0 | stutimaGgalaM-siddhastavarUpamiti zrIuttarA0 bR0,atra ca siddhazabdena jinapratimA sUtrata eva labhyate, tathAhi-tesi NaM aMjaNagapavva yANaM uvariM bahusamaraNijjA bhUmibhAgApaM0,tesiNaM bahusamaramaNijANaM bhUmibhAgANaM bahusamaramaNijabhUmibhAge cattAri siddhAyataNA paM0, | tesiNaM siddhAyataNANaM egaM joaNasayaM AyAmeNaM paNNAsaM joaNAI vikkhaMbheNaM bAvattari joaNAI urdU uccatteNa mityAdi zrIsthAnAGge, etadva0-siddhAni zAzvatAni siddhAnAM vA-zAzvatInAmahatpratimAnAmAyatanAni-sthAnAni siddhAyatanAni, uktaM ca-"aMjaNagapavvayANaM siharatalesuM havaMti ptteaN| arihaMtAyataNAI sIhanisIhAI tuMgAI // 1 // " ityAdi zrIsthA0 vR0, tathA cAdhikAravazAccaityasiddhArhadahatpratimAdInAmekArthataiva bodhyA, etena samyaktvaparAkramAdhyayane saMvege 1 nivvee 2 dhammasaddhA : gurusAhammi| asusmusaNayA 4 AloaNayA 5 niMdaNayA 6 garihaNayA 7 sAmAie 8 cauvIsatthae 9 vaMdaNae 10 paDikamaNe 11 kAussagge SONGHOUGOHOROSHO // 213 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 214 // 97045 SHOT SIGHOSHOH 12 paJcakakhANe 13 thayathuimaMgale 14 kAlapaDilehaNayA 15 ityAdIni trisaptatirdvArANyuktAni, tatra yadi jinapratimAprAsAdAdikaM dharmakRtyamabhaviSyattarhi jinapratimAdivyatikarasUcakaM catuHsaptatitamaM dvAramakathayiSyat taca noktamityAdi mugdhajana vipratAraNavacano lumpako nirasto bodhyaH, tatra zrAvakasaMbandhi dharmakRtyAnAmanadhikArAd, adhikArastu tatra sAdhUnAmeva, sAdhukRtyaM ca caityanamaskRtilakSaNaM, tacca niyatakriyArUpatayA darzitaM "thayathuimaMgaleNaM bhaMte" ityAdi caturdazadvAre, tathA sAmAcAryAM cetyAdi jinapratimAnAM niyatakriyAyAmupayogaH sAdhUnAmiti darzitam / / atha zrAvaka kriyAmadhikRtyAha - 'sAvaya kiriye 'tyAdi, zrAvakakriyAyAM punaH zrImahAnizIthAdisUtreSu caityAnAmupayogo bhaNitaH ayaM bhAvaH - upadhAnavAhanAnantaraM namaskArAdyanujJAvasare nanu bho amuka zrAvaka ! zrAvike ! vA yAvadarhacaityAni sAdhavazca sati prastAve yAvadvanditA na bhavanti tAvatprAtarudakapAnaM na karttavyaM, madhyAhne cAzanakriyA yAvacchayanakriyA na karttavyetyevamabhigrahaM kurvityAdinopadezena grAhitAbhigrahasya zrAvakasyAnujJA dAtavyA, yadAgamaH - " eAvasaraMmi suviiasamayasAreNa guruNA pabaMdheNaM akkhevanikkhevAihiM pabaMdhehiM saMsAranivveyajaNaNiM saddhAsaMveguppAyagaM dhammadesaNaM kAyavvaM (22) tao paramasaddhAsaMvegaparaM nAUNaM AjammAbhiggahaM ca dAyavvaM, jahA NaM sahalIkayasuladdhamaNuabhava! bho bho devANuppiA tae ajappabhiIe jAvajjIvaM tikAliaM aNudiNaM aNuttAvalegaggacitteNaM ceie vaMdeavve, iNameva bho maNuattAo asuiasAsayakhaNabhaMgu rAo sAraMti, tattha puvvaNhe tAva udagapANaM na kAyavvaM jAva ceie sAhU a na vaMdie, tahA majjhaNhe tAva asaNakiriaM na kAya jAva ceie Na vaMdie, tahA avaraNhe caiva tahA kAyavvaM jahA adiehiM ceiehiM No saMjhAkAlamaikamejA (23) evaM ca abhiggahabaMdhaM kAUNa jAvajIvAe tAhe goamA ! imeAe caiva vijjAe ahimaMtiyAo satta gaMdhamuThThIo tassuttamaMge nitthArapArago bhavejA DHOHONGKONGHONGKONGHONGKONGH jinamati" mopayogaH // 214 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIpravacanaparIkSA vizrAma // 215 // pratimAyA vizeSopayogaH KONEXOXOXOXOXOXOXOXOTOYOONTATO sitti uccAremANeNaM guruNA ghe(khe)savvAo" ityAdi zrImahAnizIthe tRtIyAdhyayane, evaM zrAvakANAmapi niyatakriyArUpaM caityavandanAdyamihitamitigAthArthaH // 56 // atha sAdhuzrAvakayorvizeSakRtyamadhikRtyopayogamAha naMdi vihipuvakiriA jA jIe svvdesviryaannN| sA savvA samusaraNAgAracaUpaDimadiTThIe // 157 // 'nandividhipUrvakriyA' nandividhiH-acchinnaparamparAgatasAmAcArIgranthoktaH sa pUrva yasyAM sA nandavidhipUrvA sA cAsau kriyA ceti samAsaH, sA sarvA-nikhilA sarvadezaviratAnAM-zrAvakasAdhUnAM jIte-jItavyavahAre pazcame samavasaraNAkAracatuSpatimAdRSTyeva khAd, ayaM bhAvaH-vyavahArAH paMca bhavanti, yadAgama:-"paMcavihe vavahAre paM0,0-Agame sue ANA dhAraNe jIe a"ti(421) zrIsthAnAGge, atra yathA zrutavyavahArastathA jItavyavahAro'pi, sa cAcinnaparamparAgatakriyAdividhilakSaNaH, so'pi yadi samagro'pi zrute labhyeta tarhi zrutavyavahAra eva bhaNyeta, tathA ca jItavyavahAravilayApacyA vyavahAracatuSTayaM syAt , tasmAjItavyavahAro'pi zrutavyavahAravadavazyamaGgIkartavyA, sa ca tIrthavyavasthApanAvizrAme savistaraM darzitaH, tatra jItavyavahAre nandividhi tavyavahAravati tapAgaNatIrthe pratIta eva, tatra samavasaraNAkAreNa catasro jinapratimAH pratiSThApyante, tatpurastAdanuSThAnaM ca sAmAyikacchedopasthApanacAritrayogAnuSThAnoddezAnujJAnandipadaprabhRtipadasthApanaM tapovizeSoccArAdilakSaNaM sAdhUnAM zrAvakANAM ca samyaktvamUladvAdazavratoccArapratimopadhAnavahanatapovizeSocArAdirUpaM jinapratimAcatuSTayadRSTAveva yuktimaditi jItavyavahAre pratItaM, tena jinapratimAnAmupayogo niyatakriyAkhitigAthArthaH // 157 / / iti dvitIyadvAraM // atha tRtIyadvAre AnandAdInAmupadhAnavahanasammatimAha nANA NANappamuhArAhaNakiriAu teNa joguvva / samavAyaMmi uvAsagi ANaMdAINamuvahANaM // 158 / / // 21 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 216 // dInAM HOUGHOGHORGHOSHOUGHOUGHE jJAnapramukhArAdhanakriyAH-jJAnadarzanacAritrArAdhanakriyAH puruSavizeSaM prApya nAnA-anekaprakArAstena yathA zrutArAdhananimittaM | AnandAsAdhUnAM kAlikotkAlikAgADhAnAgADharUpA yogAstathA zrAvakANAM jinAjJayA kalpanIyasya zrIAvazyakazrutaskandhamAtrasyArAdhanani-2 tamupadhAnAni yogAnuSThAnApekSayA minnatapAkriyAvidhisAdhyAni bhavanti, tAni ca kasmin zrute kathaM labhyate ityAha-'samavA upadhAnAni | yI'tyAdi, samavAyaMmi-samavAyAMge upAsakadazAGge AnandAdInAmupadhAnAni varNitAnIti bhaNitaM, tathAhi-"se kiM taM uvAsagadasAo ?, uvAsagadasAsu NaM uvAsagANaM NagarAI ujANAI ceiyAI vaNakhaMDA rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariA dhammakahAo ihaparaloiaiDivisesA, uvAsayANaM ca sIlavvayaveramaNaguNapaJcakkhANaposahovavAsapaDivajaNatAto suapariggahA | tavovahANAI paDimAo uvasaggA saMlehaNA bhattapaJcakkhANAI pAovagamaNAI devalogagamaNAI sukulapaJcAyAyA puNabohIlAbhA aMtaki| riAo AghavijaMti"ti samavAyAGge (142) atra yAvanti mAtApitprabhRtIni prajJApanIyAni darzitAni teSu kAnicinnAmamAtreNa lezato dRzyate, zeSANAM tu na gandho'pi, tena tAvanmAnaM zrutaM vyucchinnaM bodhyam , etacca prAyaH kupAkSikANAmapi vacogocaraH, yato bhagavatyapekSayA dviguNaM jJAtAdharmakathAGgaM tadapekSayA ca dviguNamupAsakadazAGgaM, tasya ca sAmpratInakAlApekSayA bhUyo'ntarasya dRzyamAnatvAttadapalApaH kartumazakyaH, ata eva zrutavyavahArApekSayA jItavyavahAro balIyAn , zrute vyucchinne'pi jItavyavahAre samagrasthApi tadvidharupalabhyamAnatvAd, etena yAvanmAtramupAsakadazAGge bhaNitaM labhyate tAvanmAtrameva AnandAdizrAvakairvihitaM nAnyaditi | lumpakavikalpanaM nirasta, pratimAnAmapi 'docA taccA' ityAdi saMkhyAvAcakairavyaktazabdairevopalabhyatvena darzanapratimAvatapratimAsAmA- | // 216 // |yikapratimetyAdi vyaktanAmnAM tadvizvAzraddheyatvApatteH, tasmAcchte kApi nAmamAtreNa vApi kiMcitsaMbandhivastusAnidhyAtkathacidvi INGHGHCISONGCHOGHONG Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kupakSavallI zrIpravacana-1 parIkSA 8 vizrAme // 217 // WOUGHOUG kapANa: stareNa labhyate, na punaH samagramapi zrute eva upalabhyate, anyathA jItavyavahArasya vilopApacyA vyavahAracatuSTayameva syAta, tena zrutAnupalabhyaM jItavyavahArAdhInameva, tacca tIrthavyavasthApanAnAmni prathamavizrAme darzitaM, prakRte ca samavAyAne nAmamAtreNopadhAnAni AnandAdInAmuktAni, tannAmnA ca vistaravidhirupAsakadazAGgokto vyucchinno'pi samastasAdhAraNavidhisUcApravINAt zrImahAnizIthAt sulabhaH, sa ca vastugatyA 'granthasya granthAMtaraM TIke ti vacanAt samavAyAGgasUcitanAmno vRttireva bodhyaH, yato vRttikartA'pi kathavidyakkyA vyAkhyAya sammatiM ca zrImahAnizIthoktameva dadAti, naca zrIAvazyakazrutaskandhasya tulye'pyArAdhane sAdhuzrAvakayorvidhebheMdaH kathamiti zaGkanIyaM, tIrthakRdbhistathaiva dRSTatvAt , kathamanyathA golomapramANamAtreSvapi kezeSu sAdhUnAM sAMvatsarikapratikramaNAzuddhirbhaNitA, na punaH zrAvakANAm , evaM pratimAyA ArAdhyatve ca sAmye'pi na vidherapi sAmyamityAdi svayameva paryAlocyamitigAthArthaH // 158 // athopadhAnAnAM kiJcidvistarato vidhiH saMpati zrImahAnizItha evopalabhyate'tastadeva sUtrata Aha| tesi vihi sayalasuttAtisayaMmi mahAnisIha sirisutte / savvakumaINa kumaIvallIlavaNe vrkivaanne||159|| teSAm-upadhAnAnAM vidhiH 'sUcanAtsUtra miti vacanAt sUcAmAtreNa kathazcidvistarataH zrImahAnizIthe 'zrIsUtre' pravacanazobhAkAriNi sUtre ityarthaH, punaH kiMlakSaNe ?-'sakalazrutAtizaya sakalazrutAnAm-AcArAGgAdInAM madhye'tizayo yasya tat sakalazrutA|tizayaM tasin , sarvazrutebhyo'tizAyinItyarthaH, uktaM ca-"kiMtu jo so eassa aciMtaciMtAmaNikappabhUassa mahAnisIhasuakhaM. dhassa punvAyariso Asi tahiM ceva khaMDAkhaMDIe uddehiAiehiM heUhiM bahave pattagA paDisaDiA, tahAvi accaMtasumahatthatisayaMti | imaM mahAnisIhaM suakhaMcha kasiNapavayaNassa paramasArabhUaM paraM tatvaM mahatthaMti kaliUNaM pavayaNavattaNeNa bahubhavvasattovayArija H OUGAka // 217 // Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA saMkSepavistarAviruddhatA 8 vizrAme // 21 // ca kAuM tahA ya AyahiaThyAe AyariaharibhaddeNa jaM tattha Ayarise dilu taM savvaM samatIe sAhiUNa lihiaMti, aNNehiMpi siddhaseNadivAyarakhur3avAIjakseNadevaguttajasavaddhaNakhamAsamaNasIsaraviguttanemicaMdajiNadAsagaNikhavagasaccasirippamuhehiM jugappahANasu| aharehiM bahu maNNiyamiNaM"ti(18) ityAdisvarUpeNa zrImahAnizIthatRtIyAdhyayane pUrvAcAryairetatsUtrasya varNanaM bhaNitaM, na tathA'nyatra zrute, ata eva viviSTacAritraguNasamanvitasyApi gambhIraprakRterapi pravacanaparamArthavedino'pi ziSyasya madhyarAtrau vAcanAyogyatvAt zrImahAnizIthamiti nAmApi, athaivaMvidhe'pi kiMlakSaNe ?-'sarvakumatInAM' kupAkSikANAM kumatiH-kuzraddhAnaM tadrUpA yA vallI tasyA lavanaM-chedanaM tasmin varakRpANa iva-pradhAnakhaDga iva varakRpANastasminnitigAthArthaH / / 159 // ityAnandAdInAmupadhAnamiti tRtIyaM dvAraM dArzataM // atha saMkSepavistarayoH nAmamAtreNa sUcitAsUcitayozca saMgatilakSaNaM caturthadvAramAha|saMkhevassa virohI na vittharo kiMtu hoi annulomo| jaha pucodayapacchimaatthamaNAINa Na viroho||16|| saMkSepasya vistaro virodhI na bhavet , kiMtvanulomaH-anukUlaH saMvAdako bhavati, yathA pUrvodayapazcimAstamanAdInAmavirodha ityakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-kupAkSikA hi kutazcinnimittAttIrthaviSayakamanantAnubandhinaM kaSAyamAsAdya tIrthavAdhakAriNaM nijamativikalpitaM mArga prarUpayanti, pazcAcca tathAvidhakliSTakarmodayimugdhajanapratyAyanArtha nijamatavyavasthAsthityanusAreNa vikalpitArtha sUtrasammati darzayanti, arthavikalpanaM ca prAyaH saMkSiptasUtrasya saMbhavati, tena te vAGmAtreNApi prAyaH saMkSiptasUtrarucayaH, saMkSiptasUtrasya ca vistaravatA sUtreNa virodhamudbhAvya yathArucyekataratpariharanti,tatredaM vaktavyaM-'sUtrakArANAM vicitrA gati'riti nyAyAt kvacitsUtrAdau nAmamAtreNa sUcA kvacitkicidvistaraH kacitkicidvistaroktavicArasaMyuktavistaraH kacitkicidvistaroktArtha parityajyaiva vistaraH kvacicchAstrAntaroktaM HOROGROOOOOHOROHOO // 218 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 219 // saMkSepavista| rAvirudatA saMkSepaM vistaraM ca parityajya prakArAntareNaiva saMkSepato vistarato vA racanA saMbhavati, na caivaM vaicitryaM kathamitizaGkanIyaM, yata AstAmaparajanaH, ekasyApi jIvasya kAlAdisAmagrIvazAt karmaNAM kSayopazamavaicitryaM, tazAca vicitrA rucayastadanusAreNa ca zAstrAdiracanA, yathA saMpratyapi mAzasyApi tathAvidhoktaprakAreNa karmakSayopazamavaicitryAt kupAkSikavikalpitamArgatiraskArapUrvakatIrthavyavasthApane ruciH, tadanusAreNaitatprakaraNakaraNe'pi pravRttiH, evaM ca sati uktaprakArANAM sUtrANAM vicitraracanAyAmapi na parasparaM virodhagandho'pi bhAvanIyaH, tatra dRSTAntamAha-'jahe'tyAdi, yathA kvacitsUryaH pUrvasyAmudeti, kvacita | pazcimAyAmastameti, kvacitpUrvasyAmudatya pazcimAyAmastaMgamI,kvacinnijatejasA dIpyamAno'ndhakAraprakaraM prasphoTayan niSadhazikharamAsAdyoditaHkrameNa pazcimAyAmastamitaH, kvacidvizeSyavAcakanAmazUnyamapi prAguktaM vistaravAkyaM, kvacitpUrvasyAmudayaM prApya pazcimAyAmastagate tArAdInAM tejaH prasasAretyAdAvarthAdeva sUryo'vagamyate nApara ityevaM sarvatrApyavirodha evetigAthArthaH // 160 // atha prakArAnta| reNApi kupAkSikodbhAvitaM virodhamapAkartumAha nAmuccArAbhAve nAmuccAruvva atthuvlNbho| na virohI kiMtu puNo nisehavayaNuvvaSNuvalaMbho / / 161 // nAmoccArAbhAve nAmoccAravadarthopalambho na virodhI, nAmocAro'rthopalambhazca nAmna uccArAbhAvasya virodhinau na syAtAM, kiMtu niSedhavacanaM padArthAnupalambhazceti dvAvapi virodhinAvityarthaH, ayaM bhAvaH-atra ghaTo'sti nAsti cetyAdi kenApi noktam , evaM ca sati kenaciduktamatra ghaTo'sti, yadvA'nukto'pi cakSuSopalabhyate, na caivaM kazcidvirodhaH, virodhastu kenacidastItyuktaM yadvA noktaM, paraM | tatsadbhAvavirodhi nAstIti vacanaM tadanupalambho vA, yadyatra ghaTo'bhaviSyacahi bhUtalamivAdrakSyadityAditarkAvatAreNAstitvavirodhaH PAGHOUHGROGROUGHONGKO // 21 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atimasaMga doSaH zrIpravacanaparIkSA 8vizrAme // 220 // susAdhyaH, evaM sati caityAdipUjA amukagranthe nAstyamukagranthe vA'sti sa ca grantho nAsmAkaM pramANaM, nAstIti granthena saha virodhA|dityAdipravacanavAcAlaH kupAkSiko nirasto bodhya itigaathaarthH||16|| itisaMkSepavistarayoH nAmnA sUcitAsUcitayozca na virodha iti caturthadvAraM darzitamiti / / athAtiprasaGgarUpaM paJcamadvAramAha___ aNNaha aippasaMgo pavayaNamittassa vAyao hoi / ahavA sayalaM suttaM egasarUveNa sammati // 12 // 'anyathA' saMkSepavistarayoH nAmnA'pi sUcAsUcayozca virodhAGgIkAre atiprasaGgaH pravacanamAtrasyApi tyAgato bhavati,aGgopAGgAdi sakalamapi jainapravacanaM pariharaNIyaM syAd , yataH sUtrANAM racanA nAnAprakArA, tathAhi-caturviMzatistave nAma tIrthakRtAM nAmAnyeva santi, na punarmAtApitaro'pi, kvApi caihikabhavavyatikaraH kalpasUtrAdau, kvApi ca pUrvabhavAdisamanvitaihikabhavavyatikaraH zrImahAvIracaritrAdI, tatrApi granthakartakarmakSayopazamavazAdanekadhApi, tatsarvamapi kupAkSikAbhiprAyeNAnyo'nyaM virodhi, tatra cAmukaM parihRtyAmukamupAdIyate ityatra niyAmakAbhAvena suMdopasundanyAyaprAptaM sarvamapi pariharaNIyaM syAt , na ca tatrApi sUtrasya balavatvena tadevAsAkaM pramANaM, na prakaraNAdIti vAcyaM, prakaraNAdikamantareNa sUtrasyAkizcitkaratvAt , prakaraNAdInAM ca 'granthAntaraM TIke'tinyAyAtsUtravyAkhyAnarUpatvAcca, anyathA "samaNassa bhagavao mahAvIrassa bhAriA jasoA koDiNNAgotteNaM'ti sUtre bhaNitaM, sA ca bhAryA pariNItA utApariNItA ?, sApi rAjaputrI itarA vA?, pariNItApi svayamabhyupagatA uta mAtrAdyanurodhAdvA, vivAhakRtyamapi | paramparAgatakulAcAreNa vA tIrthakaratvenAparaprakAreNa vetyAdi nirNayaH, tathA "samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhUA kAsavagotteNaM tIse do nAmadhijA evamAhiti taM0-aNojAi vA piadaMsaNAi vA" ityatra sA putrI mAnuSyakAn kAmabhogAn bhuJjAnasya bhagavato PRONDASHOKOOGna // 220 // kAla Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D zrIpravacana parIkSA | 8 vizrAme // 221 // tapogacche mahAnizIthamAnaM O HOROHOGHOHOROID | mahAvIrasya jAteti noktaM, tannizcayazca "tihirikkhaMmi pasatthe mahaMtasAmaMtakulappasUAe / kAriMti pANigahaNaM jasoavararAyakaNNAe // 1 // " ityAdi, tathA "paMcavihe mANusse bhoe bhaMjittu saha jsoaae| teasiriM va surUvaM jaNei piadaMsaNaM dhUaM // 2 // " ityAdi zAstrAntaramantareNa kathaM syAt ?, na kthmpiityrthH| nanu tIrthakRto bhAryA pariNItaiva syAt putrAdirapi jagatsthitidharmasatyArthApanenaivetyarthAllabhye'pyarthe sUtre vA tAvannoktamitivacanaM dhAnyakhAdakamAtrasyApyasaMbhavIti ceciraM jIva, yadi jinapratimA tarhi zrAvakeNaiva kAritA, yadi pratiSThA tarhi sAdhunaiva kRtetyAllabhye'pyarthe zrImahAvIrasyaikonaSaSTisahasrAdhikalakSapramANAnAM zrAvakANAM madhye kena zrAvakeNa pratimA kAritA ? kena sAdhunA kRtA pratiSThetyAdivacanaM mugdhajanavipratAraNAya bruvANasya lumpakasya kiMkhAdakatvamAkhyAyate ? iti brahIti, yacca sUtrasUcitasya padArthasya vyatikaranirNAyakaM tadeva tatsUtracyAkhyAnaM, tasmAt sUtrApekSayA prakaraNAni balavanti,sUtrAGgIkAre ca prakaraNAGgIkAro'vazyaM karttavyaH, pariharttavyaM cobhayamapIti, athavA sakalaM sUtraM kupAkSikAbhiprAyeNaikakharUpeNa samyaga | syAd aGgopAGgAdIni sarvANyapi, yadi bhinnakharUpeNArthataH pAThato vA syustadA parasparaM virodhInyeva, kupAkSikANAmAkRtaM paramamadhamamevetyatiprasaGgo lokaprasiddho mahAdoSaH kupAkSikakRtAntakalpa itigAthArthaH / / 162 // ityatiprasaGgarUpaM paJcamaM dvAraM darzitaM, atha kupAkSikamAtrasya zrImahAnizIthaM na pramANaM, tapAgaNasya ca paramasUtratayA pramANamityatra ko heturityAha savvakuvakhuccheo mahAnisIheNa suttamitteNaM / teNaM tavagaNatitthe pamANamiha paramasuttaMti // 163 // ___ apiradhyAhAryaH, zrImahAnizIthena sUtramAtreNApi sarvakupAkSikocchedo bhavati, tathAhi-digambarakharatarapAzavyatiriktAH saptApi pAkSikAzcaturdazIpAkSikoktizaktiprahatA niHzvasitumapyazaktAH, teSAM pUrNimAyAM pAkSikatvAbhyupagamAt, sasAdhusAdhvIvihArabhaNa KOOHORIOROGRatootu // 221 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tapogacche mahAnizI parIkSA 8 vizrAme // 22 // yamAnaM | naina kharatarapAzau nirastau, upadhAnavahanavidhivacanavajAhatAstu kharataravarjAH sarve'pi kSaNamAtrakSINaprANAH bhavantIti kupAkSikANI mahAnizIthAprAmANye hetuH, nahi khopaghAtaka zastraM ko'pyaGgIkurute, yena kAraNenaivaM tenaiva kAraNena, saptamyarthe SaSThIti, tapAgaNatIrthasya | | paramasUtram-utkRSTaM sUtramidameveti pramANaM, naca tapAgaNastIrthamiti yaduktaM tadasaMgataM bhaviSyatIti zaGkanIyaM, zrIharibhadramariprabhRti| mistapAgaNasyaiva tIrthatvena bhaNitatvAt , tatkathamiticecchRNu-"imaM mahAnisIhaM suakhaMdhaM kasiNapavayaNassa sArabhUaM paraM tattaM maha tthaMti kaliUNa pavayaNavacchalattaNeNa bahubhavvasattovayAriaMtikAuM tahAya AyahiaThyAe AyariaharibhaddeNa jaMtattha Ayarise dilu | jAtaM savvaM samatIe sohiUNaM lihiaMti"ti bhaNanena yasyedaM paramasUtratayA pramANaM tadeva tIrtha, tadarthameva likhanAdiprayAsaM kRtavAn | zrIharibhadrasariH, etena yeSAmidamapramANaM te tIrthavAdyAstaireva bhaNitAH, tathA yadvastu yadartha jagatsthityA vartate tadvastu tathaivopayujyamAnaM prazastaM, nAnyathetikRtvA tIrthasya vA'syAGgIkAro yukto, netareSAM, tadarthamanabhihitatvAta , nahi mArjAryA lalATatilakanetrAJjanAdimukhazRGgAravilokananimittaM nirmaladarpaNanirmApaNaM dRSTaM zrutaM vA, etena zrImahAnizIthaviSayakamupekSAvacanamAkarNya tIrthAntavartinA| kenApyupekSAparAyaNena na bhavitavyaM, evaM niyuktyAdiviSayakamapi kupAkSikopekSAvacanamakizcitkaratayaiva bodhyaM, nahi suvarNakacolake kapUravAsitaM zobhanaM jalaM gaIbhIdantadhAvanapAnAdinimittaM, navA jyotirvidAM jyotiHzAstrAbhyAsaH zunIputrajanmapatrikAparijJAnanimittam , evametadviSayiNI nindApi kupAkSikamukhaprabhavA yuktaiva, yataH-vipulahRdayAbhiyoge, khidyati kAvye jaDo na maukhya skhe| nindati kaJcukakAraM prAyaH zuSkastanA nArI // 1 // ityAdi yadyasyAnupayogi tattasya nindAspadaM bhavatyeva, kiMca-kupAkSikANAM paramparAyA anaGgIkAreNa tanmUlakasya paramparAgamasyApyabhAva eva, kiMtu teSAM na jinAgamo navA zaivAgamaH, kiMtvavyakta eva, ata eva // 22 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA 8 vizrAma 1223 // lupakahito-- padezaH GHOUGHAGHOROUGHDOHOROO te'vyaktA bhaNyate, etacca tIrthavyavasthApanAvasare granthasammatyA darzitamiti zrImahAnizIthaM tapAgaNatIrthasya pramANaM kathamityatrApi heturdarzita itigAthArthaH // 163 // iti kupAkSikANAM zrImahAnizIthaM na pramANamityAdau heturdarzita iti SaSThaM dvAraM // atha | prakRtasya lumpakasya hitopadezamAha luMpagamittuvaesaM suNAhi jaM suttpmuhhiilaae| AjIviAikaraNaM maraNaM tatto tuhaM seaM // 164 // nanu bho lumpaka! mitra upadezaM zRNu, yatsUtrapramukhahIlA-mUtraniyuktibhASyacUrNiprabhRtInAM hIlA-idaM ghaTate idaM ca neti nijamativikalpanena tiraskArastayA AjIvikAkaraNam-udarapUrtinirmApaNaM 'tatto' tasmAttava-lumpakasya maraNaM zreyo-maGgalamiti mama mitrasthAzIrvacanaM hitopadezaH, nanvevaM hitopadezo lumpakamuddizyaiva datto netarebhyastatkimitaraiH saha maitrIbhAvo nAsti ? uta hitopadezA| narhA eveti cetsatyaM, upalakSaNasUcitAnAmapareSAmapyayameva hitopadezo bodhyaH,yathA 'kAkebhyo dadhi rakSyatA'mityatra kAkapadopalakSitA yAvaddabhyupadhAtakA bodhyAH, yadA hitopadezAnIM api, yato lumpAkaH pravacanapratyanIkaH prakaTaH, zeSAstu sthUladhIpanAnAM sahasA jJAnAgocarAH guptAH, te ca lumpakApekSayA durAzayAH, yaduktaM-"varaM varAkazcArvAko, yo'sau prakaTanAstikA vedoktitApasacchAcchannaM rakSo na jaimniH||1||" iti yogazAstre itigaathaarthH||164|| atha jagatsthityA'pyasaMbhavi kharUpaM didarzayiSurgAthAyugmamAhacittaM laMpagalehagavajaM vucija vIra jiNavacaM / gattAsUaravavvaM gaiMdavaccaMva appANaM // 165 // jiNavaraThaviaMtitthaM hiMsAdhammassa bhAsagaM loe |luNpgkppiamggo dayApahANou sivmggo||166|yugm citram-Azcarya lumpakalekhakApatyaM vIrajinApatyamAtmAnamityuttarArdoktamihApi saMbandhyate brUte, ahaM zrIvIrajinendrApatyamiti SONOHORORNOHOGHONGKORONG // 223 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 224 // DUDIOHDHDINGH DIGHONGKONGHOIGH lumpakApatyaM bhANarSirUparSiprabhRtirbhASate, dRSTAntamAha - 'gatte 'tyAdi, yathA garttAzukarApatyamAtmAnamahaM gajendrApatyamiti bhASate, etaccAsaMbhavyeva saMbhUtamityAzcaryamiti, punarapyAzcaryamAha - 'jiNavare 'tyAdi, jinavarasthApitaM tIrthaM hiMsAdharmasya bhASakaM loke, lumpakavikalpito mArgastu sarvalokanindAtmako'pi dayApradhAnaH pravaradharmaH zivamArgaH - mokSasya panthA ityapyAzcaryamitigAthAyugmArthaH / / 165 - 166 / / athaivaM jagatsthitiparihAreNa jAyamAne kiM yujyamAnaM jAtamityAha iccAi bhAsamANassa matthae jaM na vijjuApAo / tattha nimittaM laMpagapAvaM kRvA himuhaNAyA // 1.67 || ityAdi prAguktaprakAreNa bhASamANasya lumpakasya mastake vidyutpAto jagatsthityA yujyate, sa ca na jAtastatra nidAnaM lumpakapAtakameva, kena dRSTAntenetyAha - 'kuvAhI' tyAdi, kUpAbhimukhajJAnAt, yadvA kUpaJcAhimukhaM ca kUpAhimukhe tayorjJAtAd - udAharaNAd, ayaM bhAvaH - kUpapAtAyAbhimukhaH sammukhaH kUpAbhimukhaH yadvA kUpapAtAya ahimukhaM spraSTuM ca dhAvamAnasya kUpasarpasamIpagamanAzaktihetuH pAdaskhalanAdi bhUmipAtaH puNyaprakRtyAtmake narAyuSi satyeva syAt, tadabhAvastu pApodayAdeva, ayaM bhAvaH - yadyapi pAdaskhalanAdinA bhUmipAto'zubhodayajanya eva, tathApi kutazcinnimittAt kUpapAtAya dhAvamAnasya kUpasamIpagamanAzaktihetutvamadhikRtya bhUmipAtaH zubhodayAdeva syAd, evaM vidyutpAto'pyazubhajanyo'pi dIrghakAlamutsUtra bhASaNApekSayA alpakAlInamutsUtra bhASaNaM zreyaH, tannimittaM ca tathA bruvANasya mastake vidyutpAta eva, sa ca pratisamayamanantasaMsArahetorutsUtrasyocchedako na puNyaprakRtyudayamantareNa syAt, jainapravacane ca karmapariNati rApekSikI, yadAgamaH - " cattAri kammapariNaI paM0 taM0 suhe NAmamege suhapariNae suhe NAmamege asuhapariNae asuhe NAmaM0 suhapa 0 asuhe0 asuhapa0" iti zrIsthAnAGge itigaathaarthH|| 167 / / athaivaMvidhaM pravacanapratyanIkaM devAH kathaM na vinayantIti parAzaGkAmapAkartumAha SIGHONGKONG YONGONDIYNGHS luMpakahito padezaH // 224 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme 1225 // lumpakAzikSAhetuH POOR.GOOGHOGHODoto tammuhacaveDadANe devAvi nirujjamA duphaasbhyaa| jaha nIaphAsabhIo a baMbhaNo bhoaNujjutto // 168 // 'tanmukhacapeTAdAne' tasya-lumpakasya mukhe capeTA-hastatalAhatistasyA dAne devA api nirudyamA-udyamarahitAH, 'kusparzabhayAt' kutsito-nindyo yaH sparzastasmAt , capeTAdAne hyavazyaM sparzaH karttavyaH syAt , sa ca nAmAkamucita iti bhayAdivotprekSyate tathAbhRtAH, tatra dRSTAntamAha-'jahe tyAdi, yathA nIcasparzAdIta:-cANDAlAdisparzabhItazca brAhmaNo bhojanodyato bhavati, bhojanakriyAparAyaNo hi brAhmaNo nIcavarNasparzabhayAkula eva syAd , anyathA bhojanasAmagryA vaiyarthyApatteH, tathA devA api lumpakasparzAnAsmAkaM puNyamakRtivino'bhUdityabhiprAyAttatsparzaviraktA itigaathaarthH||168|| atha devanivAraNAbhAve gatyantaramAha tassa va na koI mittaM devAI jaM na dei avahatthaM / hAlAhalaM piaMtaM vArijai so paramamittaM // 169 // tasya-lumpakasya devAdi:-asurakumArAdidevo'thavA samartho manuSyazca ko'pi mitraM nAsti, yataH kAraNAdapahastaM-hastatalAdhobhAgaM capeTAsvarUpeNa na dadAti, hAlAhalaM viSaM pibantaM yo vArayet-capeTAdAnAdipurassaraM nivArayed, hastAduddAlya vikSiped, eva| kAro'dhyAhAryaH, sa eva paramaM mitraM, nAnyo'pyupekSaka itigaathaarthH||169|| atha yadyapi mAdRze mitre vidyamAne'pi ko'pi mitraM nAstIti vaktumayuktaM, paraM tatra gatimAhamittaMpi tuhaM amhAriso hu so dUsamANubhAveNa / sattirahio a sikvAdANe duNhaMpi kmmudyaa||17|| he kupAkSika! tavAsAdRzo mitramapi duSSamAnubhAvena zikSAdAne zaktirahitaH,nivAraNaM ca zaktisAdhyam ,yathA maNinAgena yakSeNa kriyAdvayavAdI gaGgo nivAritaH,yadvA tiSyaguptazcaramapradezajIvavAdI zreSThinAsamucchedavAdI ca mitrazrIrAjJA(jena)nivAritaH,tathA kAlakAcAryoM KONDOROHOROOGHOGOOGAra // 215 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 226 // OGHOMGHOOOOOOOOOK jainazAsanapratyanIkaM gaI millaM nAmAnaM rAjAnaM nivAritavAn ,tathA zrIharibhadrasUrirapi bauddhAn pravacanapratyanIkAnnivAritavAn ,evaM sAdhu lumpakApratyanIkaM vimalavAhananAmAnaM rAjAnaM sumaGgalasAdhubhasmasAtkariSyatIti pravacane pratItaM,tadIdRzIca zaktirmayi nAsti, asti ca saMprati zikSAhetuH kAlAnubhAvAt saMjJAmAtrasUcakavAkprayogajanye nivAraNe, taccAsmin prakaraNe'nekaprakAreNa prayuktaM, paraM phalavat sumaGgalasAdhusadRze | sAmarthya satyeva syAd, atha tAdRzasAmarthyAbhAve nidAnamAha-'duNhaMpI'tyAdi, dvayorapi-mAikkupAkSikayostIrthakupAkSikayorvA karmodayAt , mAdRzena prAgjanmani tadeva karmArjitaM yena tIrthabhaktasyApi mAdRzasya tIrtharogakalpakupAkSikavargasya nivAraNe zaktirAhityaM, kupAkSikaizca tat prAkarmopArjitaM yenAnantabhavahetutIrthAzAtanAkaraNasya nivArakaH zaktimAn na miliSyati, yadvA saMpatitIrthena sAmudAyikaM karma tadeva kRtaM yena dharmakaraNAvasare zubhadhyAnamAlinyAdihetavastIrthasya paramarogakalpAH kupAkSikA utpatsyate iti, evaMvidha| karmodayAtsAmarthyAbhAvaH, nanvevaM kathamiticecchRNu, sumaGgalasAdhunA'pi nijabale prayukte sAdhucAritrazarIrarogakalpe vimalavAhane vilayaM nIte svasyApi cAritrapAlanaM sukaraM jAtaM, vimalavAhano'pi sumaGgalamupadrutyAnyAnapyupAdraviSyat ,tathA ca bhUyo'nantabhavabhramaNa-4 hetukarmopArjanamakariSyat , tacca na jAtamato mahAna guNo rAjJo'pi, tathA yadi mayi tAdRzaM sAmarthya syAttahi jainapravacanazarIre roga| kalpeSu kupAkSikeSu cikitsiteSu rogarahite jainapravacane vidyamAne sAdhyAdInAM nijaradharmAnuSThAnaM nirapAyaM syAt , kupAkSikANAmapi pratisamayaM tIrthocchedAdhyavasAyajanyaM pApaM na syAdityubhayeSAmapi karmodayAdeva jainapravacanarogocchede tathAvidhasAmAbhAvaH, etena nanu bho bhavatAM guravastu bauddhahantRzrIharibhadrasUrimudgalAnayanapurassaragardabhillocchedakazrIkAlakasUriprabhRtaya eveti vacobhiH samalaGkataM | // 226 // | satpuruSaM prati vigatavasano devatAyatta ivopahasanneva nirasto bodhyaH,yatastathAvidhavaktAraM lumpakaM pratyevaM vaktavyaM-nanu bho lumpaka asmAkaM SHORORORGROOOOOO Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 227 // lumpakAzikSAhetuH tu guravaH pravacanaprabhAvanaikadRSTayaH pravacanapratyanIkocchedasamarthAH zrIharibhadrasUriprabhRtayo bhUtapUrvAH bhAvinazca sumaGgalasAdhuprabhRtayaH, vartamAnAstu kAlAnubhAvAttathAvidhazaktirahitA api pravacanapratyanIkeSu bhavAdRzeSu sumaGgalasAdhukarttavyatAzati.bhAktvamAtmanaH spRha| yanta eva bodhyAH, tava tu likhanakarmopajIvI zaucAcAre'pyajJaH asamarthazca lumpakanAmA lekhaka evetyAkrozavacomistiraskRtya yathAzakti zikSaNIyaH,yadAgamA-"sAhUNa ceiANa ya paDiNIaMtaha avaNNavAyaM c| jiNapavayaNassa ahiaMsanvatthAmeNa vArei // 1 // " iti zrIupadezamAlAyAM, tathA "se kiM taM vaNNasaMjalaNayA?,vaNNasaMjalaNayA caubvihA paNNasA, taM0-ahAtaccANaM vaNNavAI Avibhavai 1 avaNNavAI paDihaNittA bhavai 2 vaNNavAI aNuvhayittA bhavati 3 AyA vuDusevIAvi bhavati 4"itizrIdazAzrutaskandhe AcA| ryasaMpadvarNanAdhikAre, etaccUrNiyathA-paDhame bhaMge yAthAtathyAnAM varNanA, jo avaNNaM vadati taM paDihaNati, vaNNavAdi aNuvRhati, guNavAneva jAnIte vaktuM, 'AyAvuDasevi Avibhavati' vuDo Ayario nicameva pajjuvAsati-avirahitaM karoti, AsaNadvito a iMgiAgArehiM jANittA kareti iti zrI dazA0 cU0, atra dvitIyavikalpe AcAryasya ziSyastAdRzo bhavati yaH sAdhvAdipravacanasyAvarNavAdinaM pratihantA bhavati, ata eva harikezisAdhunA'pi svanimittaM yakSeNa hateSvapi brAhmaNakumAreSu yakSo vaiyAvRttyakArI bhaNitaH, | yadAgamaH-"puci ca iNDiM ca aNAgayaM ca, maNappadoso na me asthi koI / jakkhA hu veAvaDiaMkariMti, tamhA hu ee nihayA kumArA // 1 // " iti zrIuttarA0 12 (390*) vaiyAvRttyaM ca mahAnirjarAhetuH tIrthakarapadatAnibandhanaM, yadAgamaH-"veyAvacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNei 1, veyAvacceNaM titthayaranAmagoyaM kammaM nibaMdhaiti zrIutta0 29, vaiyAvRttyaM sAdhvAdimiH sarvairyathAzakti karaNIya, sAmarthyAbhAve ca vaiyAvRttyakAraNaM sAmarthya spRhaNIyameva, etena kathaM sAdhavastathA spRhayantIti parAzaGkA'pi vyudastA, // 227 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 228 // KOHOROUGO upasaMhAraH nirjarAhetUnAM sarveSAmapi yathaucityena spRhaNIyatvAdityAdyanekayuktimirlumpakasya hitopadezo'nyeSAmapi dAtavyaH,etena "devagurusaMgha kajeM cuNNijjA ckkvttttisennnnNpi| kuvio muNI mahappA imAi laddhIi sNpnno||1||"tti gAthAM puraskRtya jainapravacanaM hIlayana lumpAko nirasta itigAthArthaH // 170 // "iti siMhAvalokananyAyamUcitAni saptApi dvArANi darzatAni / atha granthopasaMhAramAha___ evaM kuvakkhakosia0 luMpAgo sattamo bhnnio0||171|| navahatya0 // 172 // ia sAsaNa0 // 173 // . . navaraM saptamo lumpako bhaNita itigaathaarthH|| atha kasmin saMvatsare kasiMzca gurau vidyamAne prakRtaprakaraNe lumpAko bhaNita ityAha // 171-172 / / athaitatprakaraNakartRnAmagarbhitAzirabhidhAyikAM gAthAmAha // 173 // ia kuvAkhakosiasahassakiraNami pavayaNaparikSAvaranAmaMmi lupagamayanirAkaraNanAmA aTTamo vissAmo sammatto // O GHONOK HOUGHOUGROUGHOROOOK iti zrImattapAgaNanabhonabhomaNizrIhIravijayasUrIzvaraziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaraviracite. kupakSakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacanaparIkSAparanAmni lumpakamatanirAkaraNanAmA aSTamo vizrAmo vyaakhyaatH| // 22 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 229 // DNGH SINGH DIGHONOOKS YOU atha kaTuka matasvarUpaM nirUpayituM prathamaM gAthAyugmena matAkarSaka nAmasaMvatsarAdyAha aha kaDuagi hatthAo jAyaM kumayaMpi kaDuanAmeNa / vikkamao causaThThI ahie pannarasasaya 1564 varise // 1 // tassa sarUvaM kiMcI vucchaM uvaesavisayamAvaNNaM / titthabhAsarUvaM kevalapUAsu paDibaddhaM ||2|| jummaM // 'athe 'ti lumpamatanirUpaNAntaraM kramaprAptaM navamaM kaTukamataM yajjAtaM tasya svarUpaM kiMcidvakSye ityanvayaH, tatkumatamapi kaTukanAmnA kuta ityAha- 'kaTuka'tti kaTuka gRhasthAt- kaTukanAmnA nAgarajJAtIyo vaNigAsIt sa ca prakRtyA samyagdharmajijJAsurapi tathAvidhakliSTakarmodayatathA bhavyatvaparipAkA disAmagrIvazAt kazcidAgamikamatasaMbandhinaM veSadharaM prati dharmamArga pRSTavAn tena ca pApAtmanA bhaNitaM - bho dharmArthika ! yadi madIyavacasyAsthA tarhi AgamikasAmAcAramaGgIkRtya zrAvakadharmameva kuru, yato nAstyadhunA sAdhavastathA| vidhakriyAkaraNazaktyabhAvAdityAdi durvacanodbhAnto dharmArthika ityAtmAnaM khyApayan sAdhumArgaparAGmukhastathAvidhasAdhumArgadUSaNAnvepaNatatparAn katiciJjanAn vipratArayAmAsa sa ca vikramatazcatuSSaSTyadhike pazcadazazatavarSe saM 1564 varSe jAto'tastanmataM tadAnIM jAtaM, tasya matasya svarUpaM kiMcit svalpaM vakSye, yatastanmatamAgamikamUlakamatastanirUpaNe tasyApi nirUpaNaM jAtameveti kRtvA kiJcidityuktaM taca kiJcittato'pi bhedarUpamata Aha- 'uvaesa' tti upadezaviSayamApannam - upadezenAgamikamatAdapi mizramiti kRtvA upadupadezaviSayamApannaM prAptaM sadvakSye, yathA tasyopadezaH sa vyaktIkariSyata ityarthaH, punaH kIdRzaM :- 'tIrthArddhAbhAsarUpaM' tIrthArdha - zrAvakazrAvikAlakSaNaM tadivAbhAsate iti tIrthArghAmAsaH, tIrthArddhamasadapi tadvad AbhAsata iti tIrthArddhAbhAsaH sa eva rUpaM svarUpaM yasya tattathA, punarapi kIdRza: ? - ' kevalapUjAsu pratibaddha' jinapUjaiva zreyaskarI bhaviSyatIti ghiyA tIrthAdhaM sAdhusAdhvIlakSaNaM tiraskRtya kevalaM HONGKONGHONIGHONEYONGHONGKONG kaTukotpattiH // 229 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 230 // DIGIGIOIGIONGIDIGHOGHONG tatraivAsaktamiti gAthAyugmArthaH // 1-2 // atha tasyopadezaM gAthASaTrena vivakSuH prathamagAthAmAha avvattaniNhagAbhinivesavisaaMdhayassa pAvassa / uvaeso mahapAvo pavayaNauvadhAyago niyamA ||3|| avyaktaniDavAH - tRtIyAH zrIASADhAcAryaziSyAH ayaM sAdhurdevo veti nirNayAbhAvenAvyaktatvamAzritA no parasparaM vinayAdikaM kurvanti teSAM yo'miniveza : - ( mithyAtvaM sa ivAminiveza:) ekasyAminivezasya lopastadrUpaM yadviSaM tenAndha evAndhakaH yathAndho na kimapi cAkSuSaM ghaTAdikaM pazyati tathA'yamapya minivezamidhyAtvAvRttAntaralocano na sAdhvAdikaM pazyati, evaMvidhasya pApasya - pApAtmana upadezo mahApApaH, kevalapAparUpa ityarthaH, nanUpadezakaH pApAtmA bhaNitastadupadezastu mahApApa iti bhaNitaM tatkathamiticeducyate, upadezamantareNa bhUyo'pi pApaM kurvan pApAtmA bhaNyate, tadupadezastu mahApApaM bhaNyate, yaduktaM - " ekatrA satyajaM pApaM, zeSaM nizzeSamekataH / dvayostulAvidhRtayorAdyamevAtiricyate // 1 // " iti zrIyogazAstravRttI, tathA copadezavazAdayaM mahApApAtmA bhaNyate, tathApi tathAvidhavAgvyApArahetuka itikRtvA upadeza eva mukhyavRtyA mahApApa iti, ata evAha - 'pavayaNa' tti niyamAt - nizcayenopadeza: ' pravacanopaghAtakaH' pravacanaM - tIrthamupahantIti pravacanopaghAtako bhaNyate, pravacanopaghAtakatvaM ca satyapi sAdhusamudAye nAsmAkaM dRkpathaM sAdhavo'vatarantIti tRtiiynihnv| bhiprAyamAviSkurvan vyavahAranayalopI syAt, tallope ca tIrthocchedajanyaM pAtakaM syAt, yadAgamaH - "vavahAranaucchee titthuccheo havaivassa" miti paJcavastuke, etacca sarvapApApekSayA mahApApamitigAthArthaH || 3 || athAvyaktanivAminivezatulyatAM darzayitumullekhamAhaamhaM gujjarapamuhe muNiNo vacca'ti neva ckkhuphN| jamhA jahutta kiriAparAyaNA neva dIsaMti // 4 // NGONGSHONGKONG SHONGKONG kaTukamataM // 230 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTukamataM OROGROLOGG mApravacana-lA parIkSA 9 vizrAme ___ asmAkaM gurjarapramukhe-gUrjaramarUmAlavasaurASTra medapATamevAtAdiSu munayaH sAdhavo na cakSuHpathaM-dRgmArga vrajanti, na dRssttimaayaaN||23|| tItyarthaH, evo'vadhAraNe, naivetyarthaH, tatra hetumAha-'jamha'tti yasmAdyathoktakriyAparAyaNAH-zAstroktakriyAtatparA na dRzyante, kiMtu kriyAsu zlathA itibhAvaH, evamavyaktanihnavo'pi samyaksAdhunirNayAbhAvaM bruvANa AsIt , paraM tadapekSayA'yaM kaTukaH kliSTapariNAmaH, yataH sa brUte-ayaM sAdhurdevo veti nirNayo nAmAkaM, paraM sAdhavo'traiva santi, kaTukastu gUrjaratrAvanyAdau dRzyamAnAH sAdhava eva na bhavanti, kiMtu kevaladravyaliGgadhAriNaH, sAdhavastu kvApi vaitAtyagirimUlAdau sarvathA dRkSathAgocarapradeze santi, etacca vacanaM mahAdurvacanaM, pravacanagandhasyApyupadhAtakaM, tenAvyaktanihnavo dezena samyak tIvrapariNAmavAn na syAd , ayaM tu nihavApekSayA'nantaguNA|bhinivezapariNAmayukta itigAthArthaH // 4 // atha tasyAparijJAnasUcikA zrotRNAM bhrAntijanikA ca yA yuktistAmAha saMghathae jugapavarA je bhaNiA tesi saMpayaM jutto / viraho na kAlasaMkhAsaMkalaNe ia vayaM tassa // 5 // saGghastave-zrIdevendrasUrikRtaduSSamAkAlasaMghastotre ye yugapravarAH-zrIsudharmAdayo yugapradhAnA bhaNitAsteSAM kAlasaMkhyAHyugapradhAnapadavyudayakAlasaMkhyAstAsAM saMkalane-mIlane samprati-vartamAnakAle virahaH-tadabhAvo na yukto-na saMbhavati, ayaM bhAvaHzrIsudharmakhAmino'STau varSANi yugapradhAnapadavIkAlaH,zrIjambUsvAminazcatuzcatvAriMzadvarSANi yuga0,zrIprabhasvAmina ekAdaza varSANi yuga0, zrIzayyambhavasvAminastrayoviMzati0 yazobhadrakhAminaH paMcAzat zrIsaMbhUtavijayasyASTI0 zrIbhadrabAhukhAminazcaturdaza0 zrIsthUlabhadra| konapaMcAzat yu. evamudayadvayasaMbandhinI yugapradhAnapadavyudayakAlasaMkhyA bhavatIti tasya kaTukasya vaco-vacanamupadezarUpamitigAthArthaH // 5 // atha tatrApyuddIpanaprakAramAha OMGHOUGHORROROUGHOUGHORS OOGHOLORG // 23 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTukamataM zrIpravacana parIkSA 9vizrAme // 232 // KOHOLOGROUGHOUGHOUGHOUGHORG tesuvi nAmaggAhaM je bhaNiA sUriNo mahAbhAgA / udayajuge tesikko no dIsaha gujjarappamuhe // 6 // teSvapi-duSprasabhaparyantayugapravareSvapyudayayuge mahAbhAgyAH sUrayo nAmagrAhaM ye bhaNitAsteSAM madhye gUrjarapramukhe-gurjaratrAvaniprabhRtiSveko na dRzyate, apigamyaH, eko'pi na dRzyate itigAthArthaH // 6 // atha tasmAdvayaM kiM kurma iti tadAzayamAviSkaroti tamhA katthavi aNNattha sAhaNo saMti niamao bharahe / tesiM nissA dhamma maNasIkAuM pavadyAmo // 7 // yasmAtprAguktaM tasmAtkAraNAdanyatra-dRzyamAnaliGgipravRttimadbhayo'nyatra kutrApi niyamataH sAdhavaH santi bharate-bharatakSetre,'tannizrayA' teSAM sAdhUnAM nizrayA-nizrAmaGgIkRtya dharmastannizrAdharmastaM manasi kRtvA pravartAmahe, tannizrayA'smAkaM dharmo bhavatvityarthaH itigAthArthaH // 7 // yatha tasyopadezasyopasaMhAramAha evaM tassuvaeso kevalamuvaghAyago pavayaNassa / mUDhANa mohajaNao dhikkArapaho u paNNANaM // 8 // evaM-prAguktaprakAreNa tasya kaTukasyopadezaH kevalaM pravacanasyopaghAtakaH,apirgamyastathAbhUto'pi mRdAnAM-mRrkhANAM mithyAtvopahatamatInAM mohajanako-mithyAtvamohanIyasya dIrghasthityA pAramparyeNAnantakAlasthityA janakA,sa evopadezo dhikkArapathastu prAjJAnApaNDitAnAM samyagdRzAm , aho pApAtmA pravacanopaghAtakaM brUta ityevaMrUpeNa tirskaaraaspdmitigaathaarthH||8|| iti kaTukasyopadezo darzitaH, atha yaduktaM 'amhaM gujare tyAdi, tatra prathamaM bAdhakamAha paJcakakhacAkhuvisayA na huMti muNiNo'vi jassa vggss| tajAIo saDo na huja paastthpmuhaavi||9|| ___ yasya vargasya-zrAvakANAM pArzvasthAdInAM vA samudAyasya munayo'pi-apirevArthe sAdhava eva pratyakSacakSurviSayA upalakSaNAt tadva OHOROOGHOOGHOSHOUG // 232 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 233 // GKO: rgagatasya kasyApi sAdhavaH sAkSAdRkpathamavatIrNA na bhavanti tajAtikaH - tajjAtIyaH tadvargasaMbandhI zrAddhaH, apiradhyAhAryaH, zrAddho'pi zrAvako'pi na bhavet, nahi yajjAtIyena sAdhavo na dRSTA sa tajAtIyaH zrAvakaH saMbhavet, evaM pAzvasthapramukhA api bodhyAH, tIrthe | varttamAne zrAvaka iti vyapadezavyavahAraviSayaH sa eva syAdyajAtIyena sAdhavo dRSTA bhavantIti gAthArthaH // 9 // athAnantaroktayuktau hetumAha - jamhA arddha titthaM na hujja kaiAvi saDasaDIo / pAsatthA puNa niamA susAhuavikkhayA samae ||10|| yasmAtkAraNAtkadAcidapi arddhatIrthaM zrAddhazrAjyo na bhavet, zrAddhazrAddhIrUpamarddha tItha na syAdityarthaH, pArzvasthAH punarniyamena susAdhusApekSakAH, yadi sAdhavo bhavanti tadA bhaNyaMte ete pArzvasthAdayo, nAnyathA iti 'samaye' jinazAsane, yAvatsAdhavo dRkpathamAgatA na bhavanti tAvatpAzvasthAdivyapadezo'pi na saMbhavatIti gAthArthaH || 10|| atha tIrthArthaM zrAddhazrAyaH kathamityAha cAuvvaNNo saMgho titthaM tatthavia taiaThANagao / saDDo sAhuabhAve titthagao neva saDDo'vi ||11|| cAturvarNaH saMghastIrthaM - sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNacaturvarNAtmakamakhilaM tIrthaM bhavati, tatrApi tRtIyasthAnagataH zrAddhaH, upalakSaNAt zrAddhI caturthasthAnagatA, itikRtvA sAdhvabhAve tIrthagataH - tIrthAntarvarttI zrAddho'pi na bhavet, tIrthavyucchine pravRtte vA zrAddho nAmamAtreNa ko'pi syAdapi, paraM tIrthavarttI na syAdevetigAthArthaH || 11|| atha tIrthArddha na bhavatItyatra vyAptimAhautpattI puNa jugavaM jugavaM vigamo'vi hoi titthassa / tassaddhaM jassa mayaM mayamAyA tassa khIrapayA // 12 // utpattiH punaryugapattIrthasya, vigamo'pi yugapadbhavati, tasya arddha yasyAbhimataM - tIrthArddhamapi saMbhavatItyAdi dhIH syAt yasya tasya mRtA mAtA-jananI kSIrapradA-stanyapAnavidhAyinI saMpanA, sAdhvAdikamantareNa tIrthArddhamasadapi saditidhiyA vikalpyArAdhanaM mRta GOGO! THORGOLT HOITY sAdhusacAsiddhiH // 233 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhiH zrIpravacana parIkSA 9vizrAma // 234 // MOOGOOGHOUGHOGHON |mAtastanacumbanakalpamitigAthArthaH // 12 // atha pArzvasthAnAdInAmapyutpattikharUpamAha sAdhusacApAsatthAINaM ciasaMte titthaMmi hoha uppttii| jaha saMtaMmi sarIre malAiNo nannahA huMti // 2 // bA pAzvesthAdInAM 'ciyati nizcaye tIrthe satyevotpattiH, AdizabdAta avasotpatravAdinAM parigrahaH, tena pAzvesthAdayaH utsUtra lAvAdinaca, tIrthe vidyamAne sarvajanapratIte satyevotpattirbhavati, dRSTAntamAha-'jaha saMtamitti yathA zarIre satyeva malAdayaH-parikheda-10 | saMbaddharajojanyo malo malavizeSaH AdizabdAta kRmiSaTpadyAdayo jIvasvarUpAH kuSThajvarabhaGgadarAdayo hyajIvarUpAH bheSajAdinA sAdhyA asAdhyAzcAnekaprakArAH bhavanti,nAnyathA.zarIrAbhAve na bhavantItyarthaH,ayaM bhAvaH-zarIrakalpaM tIrtha malasadRzAH pAvasthAdayo bodhyA, ata eva zrIjagaccandrasUrizrIsomasundarasUrizrIANandavimalamUriprabhRtayo gargAcAryazrIkAlakAcAryAdivat malamiva tIrthavAdhAkAriNaM pArzvasthAdisamudAyamapAsyogavihAraM kRtavantaH, yattu kazcita-te sUrayo'pi samudAyasadRzA evAsan ,paraM tathAvidha samu dAyaM tathAvidhaM ca khAcAraM parityajyAnyatra kriyAmAzritA iti brUte tadasamyag, tathAtve tIrthochedApatteH, nahi tIthe saMvinAcAya| virahitaM bhaveta , na ca tAdRzasamudAye vartamAna AcAryaH kathaM paJcAcAravAna bhavediti zanIyam , anucitasamudAyavAnapi savinaH saribhavedapi, yadAgamaH-"cattAri rukkhA paM0, taM0-sAle nAmamege sAlaparivAre, sAle nAmamege eraMDaparivAre,eraMDe nAmamege sAlaparivAre, eraMDe nAmamege eraMDaparivAre 4, evAmeva catvAri AyariA paM0,0-sAle nAmamege sAlaparivAre 4, sAladumamajjhayAre jahiM sAlo nAma hoi dumarAyA / ia suMdaraAyarie suMdarasIse muNeabve // 2 // eraMDamajhayAre jahiM sAlo nAma hoi dumraayaa| isa // 234 // suMdaraAyarie magulasIse muNeavve // 2 // sAlassa majjhayAre eraMDe nAma hoi dumarAyA / ia maMgulaAyarie suMdarasIse muNeanve HGHOGHONOROGHOROUGHOUGHORI Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 235 // HONGKONGHOKIGHORORONGHONGKON ||3|| eraMDamajjhayAre eraMDe nAma hoi dumarAyA / ia maMgulaAyarie maMgalasIse muNeavve // 4 // (349, 21-24) itizrIsthAnAGge caturthasthAnake u04, etaTTIkAdezo yathA tathA sAlastathaiva sAla eva parivAra : - parikaro yasya sa sAlaparivAraH, evaM zeSatrayamiti 20, AcAryastu sAla iva sAlo gurukulazrutAdimiruttamatvAt sAlaparivAraH sAlakalpamahAnubhAvaparikaratvAd, evameraNDo'pi zrutAdihInatvAditi, caturthaH sujJAnaH, ukta caturbhaGgabhAvanArthaM sAladrumetyAdigAthAcatuSkaM vyaktaM, navaraM maMgulam - asuMdaram | 21|| atra sAlavRkSairaNDaparivAralakSaNadvitIyabhaGgavarttinaH zrI ANandavimalasUriprabhRtayo jJeyAH, nanu yaduktaM saMvignAcAryavirahitaM tIrthaM na |bhavediti tadayuktaM yata eraNDavRkSa sAlaparivAra kalpo'pi tRtIyabhaGgavarttI sUrirukta iti cenmaivaM, tAdRzAcAryasya tIrthAdhipatitvAsaMbhavAt, yadyapi tathAvidhaH ko'pi sUrirbhavettathApyaGgAramarddakAcAryavat sAmAnyasAdhuvattIrthAdhipatisUrinizrAvAn syAt, tathA ca na kiMcidanupapannaM, na caivaM zrIhema vimalasUriprabhRtayo'pi bhaviSyatIti zaGkanIyaM, tadAnImanyasya tathAvidhAcAryasyAsaMbhavAt kathamanyathA dAnarSizrIpatigaNapatilaTakaNarSi tayo lumpakamatamapAsya zrIhemavimalasUripArzve cAritraM gRhItavantaH iti, tasmAttadAnIM zrIhemavimalasUrireva tIrthAdhipatiH paraM dvitIyabhaGgavartI, zrI ANandavimalasUrirapi tathAvidhasamudAyaparihArAnantaraM prathamabhaGgavarttIti bodhyaM, kRmi SaTpadyAdayastu zarIrAntarvarttirudhiramAMsAdibhakSaNena zarIrApakarSakA mahApIDAkAriNo duSpratikArAzca tathA'mI utsUtra bhASiNo'pi tIrthasya zatApAdakAH, ataH kRmiSaTpadyAdikalpA utsUtra bhASiNaH, te'pi tIrthe satyeva saMbhavanti, nanu pArzvasyotsUtra bhASiNoH ko medaH 1, ubhayorapi tIrthabAhyatvAvizeSAditi ced ucyate, "sAraNacaiA je gacchaniggayA paviharaMti pAsatthA / jiNavayaNavAhirAvi ate u pamANaM na kAyaccA || 1 ||" ityAgamavacanAt pArzva sthAdayo'pi yadyapi pravacanabAhyAstathApi pravacanabhayaM manyamAnAstIrthapratyAsamAH, MOHSINGH ONGHONGHORI sAdhusattAsiddhiH // 225 // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana sAghusacAsiddhiH parIkSA 9 vizrAme // 236 // DRONOROGHOUGHOGHOSHONOOR utsUtrabhASiNastIrthamupekSyaiva pravattamAnAstIrthAd dravartino niyamAdanantasaMsAriNo mahApApAtmAna iti vizeSaH,tasmAdyAvati kSetre yasiMzca kAle pArzvasthotsUtriNo bhavanti tAvatkSetramadhye tasmiMzca kAle sAdhavo'vazyaM bhavantyeva, yAvati kSetre yasiMzca kAle sAdhavastAvatkSetramadhye tasiMzca kAle pArzvasthAdayo bhavantyeveti na niyamaH, yatastIrthotpatterArabhya na tIrthaparyantaM tadudbhavaH, kiMtu jamAlyAdayaH tIrtho| patteranUtpannAstIrthe satyeva vilayaM gatAH, evaM sAMpratInA apyApAzaparyantA dazApi prAyo dattarAjJaH kAlAdarvAgeva vilayaM yAsyanti, | tIrtha tu duSprasabhAcAryaparyantaM, nahi rogo'pi zarIrAbhAve tiSThati, tiSThatyeva rogAbhAve'pi zarIraM nirAbAdhamiti sarvajanapratItamiti| gAthArthaH // 13 // atha duSSamAsaMghastotramAdAya yaduktavAn tad dUSayitumAha jaM bhaNi saMghathae iccAI taMpi mohaviNNANaM / suguruvaesAbhAve kaDuo annnnaannaavrio||14|| yadbhaNitaM 'saMghastave' ityAdi tanmohavijJAna-mithyAtvamohanImAhAtmyaM, yata iti gamya, yataH sugurUpadezAbhAve dharmArthi| ko'pi kaTuko hyajJAnAvRtaH ayaM conmArgagAmI tannAzcarya, yataH-"ekaM hi cakSuramalaM sahajo vivekastadvadbhireva saha saMvasatirdvitIyam / / etadvayaM bhuvi na yasya sa tattvato'ndhastasyApamArgacalane khalu ko'praadhH||1||" itigAthArthaH / / 14 / / athoddhAntikharUpamAha jugapavarANaM majjhe jugavaM jAyA ya kevi jugapavarA / tavvarisANi agaNaNApaMtIi Thavija mUDhamaI // 15 // yugapravarANAM madhye ke'pi yugapravarA yugapad-ekasmin kAle jAtAH tadvarSANi-tadIyayugapradhAnapadavIsaMvatsarAn gaNanApatau sthA|payati mUDhamatiH kaTukaH, ayaM bhAvaH-ekamin kAle dheko dvau vA'neke vA yugapravarAH saMbhavanti, teSAM ca yAni varSANi tAni gaNanApatau pRthak 2 saMsthApya saMkhyAsaMkalanaM karoti,evaM ca kriyamANe kAkatAlIyanyAyena kizcinnyUno'pyudayadvayakAlAnuyAyI kAla: Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M zrIpravacana sidiH parIkSA 9 vizrAme // 237 // IGROUGHOUGHOUGHOGHORORDI saMpadyate, parametadgaNanaM mugdhajanabhrAmakaM, yata evaM gaNane manuSyakSetrAntarvarNyanantapadArthasArthasaMbaddhaH samayamAtro'pi kAlo'nantakAlatAM sAdhusacAbhajate, evaM kaTukagaNanakalpanApi, na tAvatA saMprati yugapradhAno'vazyaM bhavatyeveti siddhyatIti gaathaarthH||15|| atha gUrjaratrAvanyAdau sAdhvabhAve'tiprasaMgadvArA dUSayitumAhagUjarapamuhe samaNA na huti jai Agamo'vi no hunjA |saavykuljinnpddimaatthiiivi kaha saMbhavai bharahe // 16 // gUrjarapramukhe yadi zramaNA-nirgranthA na bhavanti, Agamo'pi tarhi na bhavettathA zrAvakakulajinapratimAsthitirapi bharatakSetre kathaM saMbhavati ?, zramaNAbhAve zrAvakakulasya jinapratimAnAM ca sthitireva na syAt , nanu pArzvasthAdibhyaH zrAvakakulajinapratimAdInAM sthitirbhaviSyatIti cedaho vaidagdhyaM, sAdhvabhAve pArzvasthAdaya eva kuta iti prAgeva bhaNitaM kiM na smarasi!, nahi maulAbhAve'muSmAt | ayaM bAhya iti vaktuM zakyate, 'bAhyatvaM hi sApekSa miti vacanAditi gAthArthaH / / 16 / / athAgamAdyabhAve gAthAyugmena hetumAhajamhA saMpaya taio paraMparAAgamo jinniNdutto| sA dANAdANehiM te'via suajogavAhINaM // 17 // jogA saMjamakiriA saMjamarahiANa neva saMbhavai / jeNamaNuNNAdANaM imassa sAhussa vynnehiN||17|| yugm|| yasAtsaMprati gaNadharaziSyAt zrIprabhavasvAmina Arabhya duSprasabhAcArya yAvattRtIyaH paraMparAgamanAmA Agamo jinendroktaH, sa paramparayA 'dAnAdAnAbhyAM' zrIprabhavasvAminA zayyaMbhavAya dattaH tenAdatto vA vA zrIzayyaMbhavasvAminA ca zrIyazobhadrasvAmine dattastena vA''datta ityevaMrUpeNa guruziSyakramaH paramparA tayA AgamaH paramparAgamaH, 'te api' dAnAdAne api ca punaH 'zrutayogavAhinAvihitayogAnuSThAnAnAM bhavataH, yogA:-zrutArAdhanatapovizeSAH saMyamakriyAyAH, saMyamarahitAnAM naiva saMbhavati, tatrApi hetumAha- Mail // 237 // DHOOMHONGKOHOUGHOUGHOG Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- parIkSA 9 vizrAme // 238 // sAdhusacAsiddhiH KOLOGO 'jeNamaNu'tti yena kAraNenAnuvAdAnaM yogAnuSThAne uddezasamuddezAnantaramanujJAnanandIkaraNe anunA tAvat 'imassa sAhussa kyaNehinti imaM puNa paTThavaNaM paDucca imassa sAhussa imAe sAhuNIe vA amugassa aMgassa suakkhaMdhassa vA aNuNNAnaMdI pavattai"tti ityevaMrUpeNa sAdhusAdhcyorevAdhyayanAdhyApanavidhiruktaH, teSAmeva sUtrAdidAne grahaNe vA anunnA, yadyapi zrIAvazyakazrutaskandhAdhyayanasya sAmAyikAdisUtrasya zrAvakavargasyApyanujJA tathApi sA na sAdhoriva, yatasteSAM "aNuNNAyaM 2 khamAsamaNANaM hattheNaM sutteNaM attheNaM tadubhaeNaM sammaM dhArijAhi guruguNehi vadbhijAhi"tti, sAdhUnAM ca 'aNuNNAyaM 2 yAvata sammaM dhArijAhi aNNesiM ca pavijAhitti sAdhUnAmeva dAnAnujJA, na punaH zrAvakANAmiti zrAvakebhyaH paramparAgamo na bhavati, kiMtu sAdhubhya eveti sAdhvabhAve tadAyattasya paramparAgamasyApyabhAva iti gAthAyugmArthaH // 17-18 // atha yogAdividhAnena sUtrAdhyayanaM pArzvasthAdInAmapi dRzyate, tatra gatimAhajaM puNa katthavi liMgI jogavihANeNa bhaNai suttaaii| taM sAhaNa'NukaraNaM jaha niNhAgassa paDikamaNaM // 18 // yatpunaH kutracit , na punaH sarvatrApi, liGgI-pArzvasthAdiryogavidhAnena sUtrANi bhaNati tatsAdhvanukaraNaM, tacca sAdhvabhAve na | syAdeva, yathA nihavasya pratikramaNaM sAdhvanukaraNaM, nihnavasya pratikramaNAsaMbhavAt , pratikramaNaM tAvatpApanivarttanaM, tacca nihavasya lezato'pi na saMbhavati, kiMtu pratikramaNaM kurvanneva ca pratisamayamanantasaMsArabhAra bhaved , etacca prAg pradarzitamiti gaathaarthH||18|| athA-| nukaraNameva samarthayituM gAthAmAha sAhujaNassAbhAve na davaliMgI na niNhavo hoi / aNuharaNijjAbhAve aNuharaNaM kassa ko kujjA ? // 19 // sAdhujanasyAbhAve na dravyaliGgI navA nihnavo bhaved , anuharaNIyAbhAve anuhAram-anukAraM kasya kaH kuryaaditigaathaarthH||19|| DRAOROMORROHOROGHODHONG GHONGKONG ||238 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 239 // sAdhusattAsiddhi HOMGHOGHONGKONGREDIO atha kaTukamate dRzyamAnA liGginaH sarve'pi pArthasthAdayo mithyAdRSTaya eva, yataH-sAvajjajogaparivajaNAi savvuttamo jiidhmmo| bIo sAvagadhammo taio saMviggapakkhapaho // 1 / / sesA micchaddihI gihiliMgakuliMgadavbaliMgehiM / jaha tini u mukkhapahA saMsArapahA tahA tinni / / 2 / / (519-20 upa.) iti pravacanavacanama , evaM ca sati yad dUSaNaM bhavati tadAha kevalamicchAdiTThI samavAu jinniNdbuddhisNjutto| jiNapaDimANaM pUaNapamuhaM na karei niameNaM // 20 // kevalamithyAdRSTiH samavAyo-janasamUhaH, samavAu iti prAkRtatvAdutvamapi, tena na chandobhaGgaH, jinendrabuddhisaMyukto-jinapratimAnAM pUjanapramukhaM-saptadazAdibhedaiH pUjanaM zakrastavAdinA stavanaM cetyAdi niyamena-nizcayena na karoti,na vidadhAtyevetyarthaH,dRzyate |ca kurvANo'to na mithyAdRSTiH, kiMtu samyagdRSTireva, sa ca sAdhuSu sAdhubuddhimAneva syAd, evaM ca sAdhavo'vazyaM bhAvanIyA itigaathaarthH||20|| atha kevalamithyAdRSTisamavAyasya zrAvakakulatvamapi na syAditi darzayati sAvayakulaMpi evaM viNNeaMjaM ca bAhirANapi / ussuttabhAsagANaM bhaNaNaM taM titthaaNukaraNaM // 21 // ___evaM-prAguktayuktyA zrAvakakulamapi vijJeyaM, yacca bAhyAnAM-tIrthAdvahirbhUtAnAmutsUtrabhASakANAM bhaNanamarthAcchrAvakakulamiti tacca mUrkhajanAnAM purastAttIrthAnukaraNamitigAthArthaH // 21 // atha tIrthAnukaraNe dRSTAntamAhajaha bAliA ya miliA kariti pariNayaNakiccaaNukaraNaM / DhigilliAivisayaM evaM titthAu baahiriaa||21|| yathA bAlikA:-avyaktakumAryo militA-ekasamudAyIbhUtAzca DhigillikAviSayaM pariNayanakRtyAnukaraNaM, yathA loke dRSTaM vadhUvarayoH sadbhUtayoH pariNayanakRtyaM gItAdinA tathaiva digilikAM puraskRtya kurvanti, paraM yadi tatkRtyaM dRSTaM na bhavettarhi tadanukatuna mAnAjAna OMGHOI IIRUSIF Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusatAsidiH zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 24 // OTOGHONGKONGHONGKONGHONORL zaknuvanti, evaM pArthasthanihvavAdayo'pi yadi sAdhuparamparAgatAnuSThAnaM dRSTipathamAgataM na bhavettarhi tadanukaraNAzaktA eva bhaveyuriti, evaM tIrthavAhyA api bodhyA itigAthArthaH // 22 // atha kaTukena yathoktakriyAparAyaNAH saMprati sAdhavo na dRzyanta iti bhaNitaM yattad SayitumAha jaM puNa jahuttakiriA iccaaivigppvynnunbhaao| mahapAvo jiNasamae pvynnuvghaaygttnno||23|| yatpunaH yathoktakriyA ityAdi 'jamhA jahuttakiriAparAyaNA neva dIsaMtIti caturthagAthAyA uttarArdU bhaNitaM tena yathoktakriyA ityAdi vikalpavacanayorudbhAvaH-prakAzanaM mUrkhajanAnAM purastAdbhaNanaM mahApApo jinasamaye-jainasiddhAnte, kuta iti hetumAhapravacanopaghAtakatvAd etAdRza upadezaH pravacanopaghAtako bhavati, yadAgamaH-"satta vigahAo paM0, taM0-ithikahA 1 bhattakahA 2 desakahA 3 rAyakahA 4 miukAluNiA 5 daMsaNabheaNI 6 carittabheaNI7"tti(569)zrIsthAnAGge, etaTTIkAdezo yathA cAritramedanI-na saMbhavantIdAnI mahAvratAni,sAdhUnAM pramAdabahulatvAdaticAraprabhUtatvAdaticArazodhakAcAryatatkArakasAdhuzuddhInAmabhAvAditi jJAnadarzanAbhyAM tIthaM vartata iti jJAnadarzanakartavyeSveva yatno vidheya iti, uktaM ca-"sohI aNatthina vihI na karitA navia keMdra diisNti| titthaM ca NANadaMsaNa nijavagA ceva vocchinnA // 1 // " itItyAdi, anayA hi pratipannacAritrasyApi tadvaimukhyamupajAyate, kiM punastadamimukhasyeti cAritrabhedanIti iti sthAnAGgaTIkAyAm , atra cAritramedanI vikathA bhaNitA tAdRzazca tadupadezaH, saca pravacanopaghAtaka eveti gAthArthaH // 23 // atha yathoktakriyAkAritvameveha sAdhUnAmiti samarthayitumAha jeNaM jahuttakiriAparAyaNA saMti sAhuNo nicaM / saddahaNaM ahigiccA kicaM puNa sttisNkliaN||24|| . // 24 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 24 // sAdhusacAsidiH karOROOHOUGHOUGHTHOUG tasya kaTukasyopadezo mahApApaH, kathaM, yena yathoktakriyAparAyaNAH sAdhavo 'nitya' tIrthasthitiM yAvadbhavanti,kimAzrityazraddhAnamadhikRtya, zraddhAna tu yathA zrIsudharmAdInAM tathA saMprati gUrjaratrAdau vidyamAnAnAmapi,kRtyaM punaH zaktisaMkalitaM, na hi tIrthakRto'zakyAnuSThAnamarUpakA bhavanti, ata eva dharmadezanAyAM sAdhumArge prarUpite tatrAzaktAnAM zrAvakamArgamapyupadizanti, tathA sAdhUnAmapyaneke jinakalpikAdayo medAH zaktyanusAreNopadiSTAH, anyathopadezasya vaiphalyApaceH, na hi balavAnapi vRSabhogajaM voDhuM zaknoti, | ata eva 'saMte bale vIrie purisakAraparakkame aThamIcauddasINANapaMcamIpajjosavaNAcAummAsIe cautthaThamachaThe na karei paccittaM"ti zrImahAnizIthavacanaM,tena zaktyabhAve bAhyAnuSThAneSu pratikramaNAdiniyatAnuSThAnavyatirikteSu vA apravattamAno'pi jinAjJA''rAdhako bhaNyate, na cava pAzvasthAdimArgo'pi jinAjJArUpo bhaviSyatIti zaGkanIyaM, teSAM satyAmapi zaktI pramAdAdaihikasukhalAmpavyAt pratikramaNAdibAhyAnuSThAnAnAsevana, AsevanaM ca jinendrapratiSiddhAnAmanucitakRtyAnAM, na punasteSAM jJAnAcArAdhanadhiyA samyagamiprAyeNetikRtvA bAhyakRtyaM tAvacchaktisaMkalitaM bhaNitamiti gAthArthaH // 24 // atha zaktirapi nyUnAdhikA kena hetunetyAha sattIvi a davvAIsaMkaliA te'vi paMca paravasayA / teNaM jiNakappAI vuccheo jiNavariMdutto // 25 // ca punaH zaktirapi-jIvasAmarthyamapi dravyAdisaMkalitA-dravyakSetrakAlabhAvanAzritA, dravyaM-vajrarSabhanArAcAdisevA-paryantazarIralakSaNaM, upalakSaNAttadanuyAyi manaHprabhRtidravyamapi grAhyaM, manodravyANAmapi pariNatiH saMhananAnusAreNaiva syAd , ata eva prathamasaMhananamantareNa saptamyAM mokSe vA na yAti, sevAsaMhananinAM tu dvitIyapRthivyAM caturthadevaloke cotkarSata utpattirbhaNitA, tAdRgdravyayogena jIvavIryaskha tathaiva saMbhavAt , na epakaraNAbhAve balavAnapi kAryakaraNasamartho bhavati, yathA jAtamAtro bhagavAn zrImahA IASWORDUOHOLOROHORONGKONGKONG // 24 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 242 // sAdhusacAl sidiH GHOUGHOUGHOUGHOUGHOUGH vIro'pyanantabalavAnapi suragirau pAdASThamocanena surendra saMjJApayAmAsa, na pranarvAkaprayogeNa, vAkprayogahetorjihvAyAstathA sAma thyobhAvAt , kSetramapyAryAnAryAdilakSaNaM, tadapi kAryakaraNe balavadabalavadvA syAt ,ata eva "tihiM ThANehiM(tato ThANAI) deve pihejA, vAtaM0-mANussabhave Ayariakhice sukule paccAAI"tti (108)zrIsthAnAGgavacanAt kSetramadhikRtya bodhyAdilAbhasaMbhavaH,kAlo'pi jAduSSamAdilakSaNo'dhyakSasiddha eva, duSpamAkAlotpannAnAM tathAvidhasaMhananAdisAmagrIsahitAnAM prAyo manAprabhRtInAM sAmarthya khalpameva || bhavati, tatra kAlAnubhAva eva bodhyaH,yataH-sattahiM ThANehiM ogADhaM dasamaM jANejA,taM0-akAle varasai 1 kAle na varasai 2 asAhU | pujaMti 3 sAhU na pujaMti 4 gurUhi jaNo micchaM paDivaNNo 5 maNadahayA 6 vaodahayA 7 (559) itizrIsthAnAGgavacana, atra | pazcamakAlotpannAnAM kAlAnubhAvAdeva manoduHkhatA vacoduHkhatA ca bhaNitA, sA ca saMyatAnAmapi saMhananAdivat sarvatrApi samAnA, | bhAvo'pi dravyAdisahakRtAnAM tAratamyAdibhedena SaTsthAnakapatito bhavati, tena mahAvratAni samyagArAdhayanto'pi sAdhavaH pRthak 2 | sthAnasthitisaukhyAdInAM bhoktAraH paraloke'pi jAyante,tena saMprati sAdhanAM dravyAdisAmagrIvazAttathAvidhavIryAntarAyakarmakSayopazamAt na pUrvasAdhuvad vikRSTatapaHprabhRtiSu sAmarthya, 'te'pi' dravyAdayo'pi 'paJcaparavazakAH paJcazabdena kAlakhabhAvaniyatipUrvakRtapuruSakAralakSaNaH paJcasamavAyastasya paravazakAH-tadAyattAH, ayaM bhAvaH-dravyAdInAmapi kAlAdisamavAyAnusAreNaiva pariNatiH, tena kAraNena 'jinakalpAdivyucchedo jinavarendroktaH saMprati kAle jinakalpo na bhavati, tadyogyasaMhananazrutAdyabhAvAd , ata eva kAraNAnurUpaM kAryamiti bhAva iti gAthArthaH // 25 / / atha vizeSataH kAlabalamatidizabAha evaM mahabbayAI cupNcvigppvisybhuuaaii| ujjajaDA ujjapaNNA vaMkajaDA jaM jiA jAyA // 26 // . // 242 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 9vidhAme // 243 // sAghusattAsiddhi HOSHOOHOROOGOHOROS evaM-prAguktavaccatuSpaJcavikalpaviSayANi mahAvratAni bhavantIti gamyaM, catvAri ca paJca ca catuSpazca teSAM tadrUpo vA vikalpacatuSpaJcavikalpastasya viSayIbhUtAni mahAvratAni, atra ca kAraNaM mukhyavRttyA kAla eva, prathamacaramajinayoH kAle paJca mahAvratAni, zeSANAM tu kAle catvAri, yad-yasmAtkAlAnubhAvAjIvA jAtAH, kIdRzAH-RSabhajinakAle RjujaDAH ajitAdijinakAle RjuprAjJAH zrIvIrakAle ca vakrajaDAH, cakAro'dhyAhAryaH, tatra RjujaDAnAM cAritrapAlanaM sukaraM, paraM vizodhiH duHsAdhyA, RjuprAjJAnAM pAlanaM vizodhizcetyubhe api sukare, vakrajaDAnAM tu pAlanaM vizodhizvetyume api duHsAdhye, yadAgama:-"purimA ujjujaDDAo, vaMkajaDDAu pcchimaa| majjhimA ujjupaNA u, teNa dhamme duhAkae // 1 // purimANaM duvvisujjho u caramANaM duraNupAlao kappo / majjhimagANaM tu bhave suvisujjhe supAlae // 2 // " itizrIuttarAdhyayane (857-8*) nanu RjuprAjJAnAM cAritraM yuktaM, | paraM RjujaDAnAM kathamiti ced , ucyate, satyAmapyanAbhogataH skhalanAyAmRjujaDAnAM tIvrasaMklezAbhAvAdbhAvataH zuddhatvAtsthirabhAvenaiva cAritrapariNAmastIrthakRdbhinirdiSTaH, tathA sahakArivazena kAdAcitko vA'sthirabhAvo'pi na cAritrapariNAmaM hanti, na hyagnisaMpakoduSNamapi vajra vajratvamapi jahAtIti, yadAhuH zrIharibhadrasUripAdAH-"evaMvihANa va ihaM caraNaM dihaM tiloganAhehiM / jogANa thiro bhAvo jamhA eesi suddho u // 1 // athiro a hoi bhAvo (iya te) sahakArivaseNa Na puNa te haNai"tti (paMcA0839) nanvevaM yuktazcaraNAnapagama RjujaDAnAmArjavalakSaNasya guNasya sadbhAvAd, vakrajaDAnAM punardoSadvayasadbhAvAt kathamasAviti cedityatrApyucyate, | yathA RjujaDAnAmanAbhogataH skhalanA tathA 'mAyaiva vakrate'ti vacanAdvakrajaDAnAM prAya: kAlAnubhAvato'sakRnmAtRsthAnAdeva, tacca saMjvalanakaSAyANAmevAticArahetutvAt tatsaMgatamevAtra grAhyaM,netarata ,tasya cAritrAyupahantRtvAd , yaduktaM-"sabvevia aiArA saMja Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAghusacA simita bhIpravacana- laNANaM tu udayao huti / mUlacchijaM puNa hoi vArasahaM kasAyANaM // 1 // (3-122ni.) iti, yaccAmISAM jaDatvaM tanmedhAmadhikRtyaiva parIkSA bodhyaM, na punaH parakIyalakSyAbhiprAyamAzrityApi, yadvA vakrajaDAnAM jaDatvaM mAyAyAmevAntarbhavati, yataste jAnanto'pi paramatyA9vizrAme jayanArtha mAyayaivAsadapyAtmIyaM jaDatvamAviSkurvanti, tasAJjaDatvamupacaritaM, mAyA tu vAstavyeveti mAyAhetukA cAritraskhalaneti bhAva // 244 // iti, keciccAticArabAhulyAhuSSamAyAM cAritrameva na manyate, tadapyasamaJjasameva, "na viNA titthaM niyaMThehiM ti pravacanAnnigranthairvinA tIrthasyaivAsaMbhavAd ,vyavahArabhASye tvevaMvidhavaktRNAM mahataH prAyazcittasyoktatvAca,tathA "jo bhaNai natthi dhammo naya sAmai na ceva ya vyaaii| so samaNasaMghavajjho kAyavvo samaNasaMgheNa // 1 // " ityAdhuktezca, tasmAtpUrvasAdhvapekSayA hInatarakriyApariNAmavattve'pi nRpagopaviSavRSabhapuSkariNyAdyAgamoktadRSTAntena duSSamAsAdhUnAM sAdhutvamevetyAdi bahu vaktavyaM granthantarAdavagantantavyamitigAthArthaH // 26 // atha prAguktAnAM sarveSAmapi sAdhUnAM sAdhAraNasvarUpamAhasabvevi muttipahiA tilokkamahiA ya haMti muNipavarA / teNaM kaDao baDao mottavvo pAvamuttibva // 27 // sarve'pi RjujaDaRjuprAjJavakrajaDalakSaNA 'muktipathikA mokSapathagAminastrailokyamahitA:-trilokajanapUjitAzca bhavanti, kiMlakSaNAH?-'munipravarAH' munInAM madhye pradhAnAH, sarve'pyavizeSeNaivArAdhyasthAnamityarthaH, yataste kAlAnubhAvAttathA pariNatA iti na doSaH, kAlAnubhAvAdyo doSaH so'kizcitkara eva, nahi tadoSeNArAdhyapadamapi na bhavati, kiMtu kAladoSeNa yatanA'nujJA, yadAgama:-"kAlassa ya parihANI saMjamajuggAI natthi khittAI / jayaNAi vaDiavvaM nahu jayaNA bhaMjae aMgaM / / 1 // " (294) zrIupadezamAlAyAM, ata eva tadAzAtanA'pi taddhIlane,yadAgamaH-"je Avi maMdatti guruM vaittA, Dahare ime appamuatti naccA / hIlaMti DROROHONGKONGHONGKONGOTor PROGROGROLOROGHOMGHOSHO // 24 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarApatha sAdhunirAsA zrIpravacana- micchaM paDivajamANA, kariti AsAyaNa te gurUNaM // 1 // " itizrIdazavai0, atra bahuzrutAnAM zrIsudharmakhAmyAdInAM hIlane yathA 9 vizrAme | mithyAtvaM tathA kAlAnubhAvAdalpazrutAdiguNavatAmapyAcAryAdInAM hIlane'pItyavizeSeNa bhaNitaM, kAlAdidoSasyopekSaNIyatvAd , yata // 245 // 15 evaM tena kAraNena 'kaTukaH' kaTukanAmA gRhasthastatpRSThalagno'nyo'pi baTuka iva-baTukasadRzaveSadhAritvAdbaTuko mocyaH, kiMvat ?pApamArtivada, ayaM pApamUrtirityavagamya mocya itigAthArthaH // 27 // atha prAguktena kiM saMpannamityAha eeNamuttarapahe muNiNo saMtittivayaNamavi khittaM / jaha aDavIthalavaDio kaDakkaro babhaNAiTo // 28 // - etenottarApathe munayaH santIti vacanamapi kSiptaM-nirastaM, dRSTAntamAha-yathA aTavIsthalapatitaH kaTatkAro brAhmaNAdiSTo nirastaH, ayaM bhAvaH-yathA kazcidrorabrAhmaNaH kvApi grAme kaNavRttiM kartuM gataH, tatra caikaH kulapatiH prakRtyA kRpaNaH, tasya ca vRddhatvena hetunA dharmakaraNecchA samutpannA, tasya gRhe mandA vRddhA ca gaurasti, sA ca svastibhANanapurassaraM tasmai brAhmaNAya dattA, drammacatuSTayaM dakSiNApi, | paraM sa brAhmaNo'nabhyAsAt mUrkhatvAcca svagrAma prati nayanaprakAramanavagacchan kulapatinA kaTatkAranAmAnaM gohakkanazabda zikSitaH, saca kaTatkArazabdena gAM hakkayan aTavIsthale prAptaH, tatra caikaM poluvRkSaM phalitaM dRSTvA pIluphalAni bhakSituM lagnaH, tAvatA tAdRzI gauH zrAntA satI bhuvyupaviSTA, sa ca brAhmaNaH tRptIbhUya gosamIpamAgataH, paraM gorutthApanazabdaH kaTatkAro vismRtaH, asyAM bhuvi naSTa iti dhiyA bhuvaM zodhayituM lagro yAvanmadhyAhve'dhvani gacchannekaH pathikastatrAgataH, tena pRSTa-bho vipra ! kimaTavIsthalaM zodhayasi ?, tenoktaMmahacikena kulapatinA'rpito madIyaH kaTatkAro naSTaH taM zodhayAmi, tena pathikena jJAtaM-kaTatkAranAmakaM kiMcitsauvarNa ropyakaM vA nANakaM bhaviSyati, tenoktaM-yadyahaM lAbhayAmi tarhi madhamaI dAsyasi ?, brAhmaNenoktaM-bhavatu, so'pi tadvadaTavIsthalI zodhayituM GHOREOGHOUGHOUGHOLOROSC DUGOLOHOMOOOOOOOGoo // 24 // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhiiprvcn| parIkSA 9vizrAme // 246 // | sAdhunirAsa: jAIOHOGGROUGHOUGHOUR lagnaH, evaM ca sati sAyaM jAtaM, sa ca pathikaH khinaHsana goradho bhaviSyatItidhiyA goH samIpamAgatya kaTatkArazabdena gAmutthA-1 payAmAsa, tAvatA brAhmaNenoktaM-labdho bho kaTatkAraH, tenoktaM-dehi mallabhyaM vibhAga, brAhmaNenoktaM-tvamapyetAdRzaM zabdaM kurvANo yAhi, pathikenoktaM-tava kiM naSTamAsIt 1, tenoktam-etAdRzaH zabdaH, pazcAtsa pathikaH khedakhinno brAhmaNamAkrozayAmAsa-bho mUrkha brAhmaNa! mudhA'haM viDambitaH, prathamata eva kimevaM na bhaNitavAna ?,mayA'vagataM-kiMcinANakaM bhaviSyati,brAhmaNenoktaM-bhoH pathika! | tvameva mUrkhastvameva vyaktyA kathaM na pRSTavAnnityevaM parasparaM vivadamAnayordvayorapi(rAtrirjAtA)rAtrau vyAghravyApAditau paJcatvaM prAptI, | pazcAdubhayorapi pravRtterakiMcitkaratvena loke'pakIrtiH pravRttA, tathA kadakasya tadapadezalagrasya cottarApathe sAdhujanagaveSaNamakiJciskaramiti sarvajananincha, tatra sAdhujanagandhasyApyanavagamAda, evametaddRSTAntena kadakoktaM nirastamitigAthArthaH // 28 // atha kaTukasvottarApathasAdhuvikalpaM dUSayitumAha uttarapahamaNuANaM na hu~ti jai kAlamAiNo dosaa| tA itto laThThayare maNNAmo sAhusannAe // 29 // uttarApathamanuSyANAM kAlAdayo doSA yadi na bhavanti tarhi 'ittoti etasmAt kSetrAd arthAdetatkSetragatasAdhusamudAyAt sAdhusaMjJayA laSTatarAn-zreSThatarAn manyAmahe, evaM ca nAsti, kiMtu sarvatrApi saMhananakAlAdInAM tulyataivetigAthArthaH // 29 / / atha sAmagryAM tulyAyAmapi kArya minnaM bhavatviti kSayitumAha jai tullA sAmaggI kalaMpia tullameva jgmggo| navi hatthakAraNehiM taMtUhiM tihatthamANapaDo // 30 // yadi sAmagrI tulyA kAryamapitulyameveti jaganmAgoM-lokasthitiH,dRSTAntamAha-'navici hastakAraNaiH-dastapramANavastrasya kAraNaiH GHONGKONGHORIGHORIGHINGHOURS // 24 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | gUrjaratrAsAdhusidi bhIpravacana yaistantumirvastraM yatsvarUpaM yAvadAyAmadairyeNa hastapramANaM jAyate tAvadbhistantubhistAvadAyAmadairyeNa trihastapramANaH paTo nApi-nava bhavati, parIkSA 9 vizrAme kAraNavaiSamyAdeva kAryavaiSamyamitinyAyAta ,kAlAdisAmagryA tulyAyAM yathA'tratyAH sAdhavastathA saMbhavanto'pyuttarApathe tathAvidhA eva, 247|| jana punarvAhubalyAdivat vatsaraM yAvatkAyotsargAdikaraNasamarthA itigAthArthaH // 30 // atha tasyAgrahamatiprasaGgena dUSayitumAha evaMpia jai uttarapahaMmi viharaMti uggacArittA / tA siddhaMto aNNo imo u jaMjAlasArittho // 31 // evamapi-prAguktayuktimupekSyApi yadi uttarApathe ugracAritrAH sAdhavo viharanti 'tA'tarhi siddhAnto'nyaH, apyevayoradhyAhArAtsiddhAnto'pyanya eva, tatsAdhusaMvandhI siddhAMto'pyanya eva siddhyati, ayaM tu gUrjaratrAdau dRzyamAno'GgopAGgAdirUpaH jaMjAlasadRzaHkhamarAjyakalpaH saMpanna itigAthArthaH // 31 // atha siddhAntabhedahetumAhajaM devaDippamuhA imaMmi bhaNiA ya uggacArittA / te khalu gujjarapamuhe saMjAyA sammayA samae // 32 // yad-yasmAtkAraNAd asin gUrjaratrAdau vidyamAne siddhAnte 'devarddhipramukhA' devarddhigaNikSamAzramaNapramukhA ugracAritrA bhaNitAH, yadAgamaH-"suttattharayaNabharie khamadamamaddavaguNehiM sNpnne|devddddikhmaasmnne kAsavagutte paNivayAmi ||2||"itishriipryussnnaaklpe, AdizabdAcchIkAlakAcAryazrIkhapuTAcAryaprabhRtayo yugapradhAnA grAhyAH, etAvatA kimityAha-'te khalvi'ti te-devarddhigaNikSamAzramaNapramukhAH khalu-nizcitaM gUrjarapramukhe deze jAtAH 'samaye siddhAnte sammatAH, yadyayaM siddhAnte sammatastarhi tadanujAH-ziSyaprazidhyAdayo'pyatraiva bhAvanIyAH, no cedayaM siddhAnta eva pariharttavya itigAthArthaH // 32 // atha prakArAntareNa SayitumAha-- siddhaMtabhAsaNNippamuhANaM kAragAvi iha jaayaa| tA samasaMghathae vIsAso kaha Nu kaDuassa // 33 // DRONGHDAGHONGKOROROGHOGora GHONGKONGHONGKONGHONGKOMkA // 247 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 248|| DOKO SINGING ONGOING siddhAntasya aGgAdisUtra samUhasya bhASyacUrNipramukhANAM kArakAH zrIjinabhadragaNikSamAzramaNazrIjinadAsagaNimahattarazrIdevarddhigaNikSamAzramaNazrI umAkhAtivAcakapramukhAH, AdizabdADrIzIlAGkAcAryazrI abhayadevasUri zrImalayagirisUrizrIhemacandrasUriprabhRtayastaTTIkAdividhAyakA iha - gUrjarAdau jAtAH, te ca sarve'pi kaTukAbhiprAyeNa mithyAdRSTayaH pAzvasthAdaya eva, tatkRtAzca granthAH kathaM siddhAntaH siddhAMtavyAkhyAnaM ca saMbhaved, evaM ca sati tathAvidhagranthAnusAreNa zrIdevendrasUribhirduSpamAsaMghastotraM kRtaM tatra kaTukasya nu vitarphe kathaM vizvAsaH samutpannaH 1, yadi tatra vizvAsastarhi sAdhavo'pyatratyA evAbhyupagantavyAH, anyathA 'mAtA me vandhye 'ti nyAyaH saMpadyate, kiMca- siddhAntAnanusAreNa namaskAramAtrasyApyadhyayanaM saMsAravRddhihetuH, yataH zrImahAnizIthe upadhAnodvahanamantareNa namaskAra bhaNane'nantAnAM tIrthakRdAdInAmAzAtanAkArako bhaNitaH, tathA gRhasthena satA kaTukamatIyena parSadi dharmadezanA vidhIyate sA'pi na yujyate, kadAcidgRhastho dharma kathayati tadA gurupAratantryeNaiva yathA adya zvo vA gurumiritthamAdiSTamityevaMrUpeNa, na punaH sabhAprabandhena, yaduktaM- 'paDisiddhANaM karaNe kiccANamakaraNae paDikamaNaM / assaddahaNe a tahA vivarIaparUvaNAe a // 44 // itizrAvakapratikramaNasUtre, asyAzrUyekadezo yathA - nanu 'aNNANatimirasUro vibohago bhavvapuMDarIANaM / dhammo jiNapaNNatto pakaSpajaiNA kaheabbo // 1 // iti, to NaM sAvagassa parUvaNA'bhAvAo kahaM tabbivarIayAe paDikamaNaM 1, Ayario bhaNai - saccameaM, kiMtu sayaM tassa samosaraNapUraNAe sAvagassa desaNAe paDiseho, jao-sutitthAo gahi asutattho sunicchiattho guruparataMtavayaNo aNuppehaM karei, kuNau nAma ko doso 1, jo vA pacchAkaDo vAgaraNanayaniuNo khittakAlaparisAvisArao naMdiseNapAo tassa dhammassa parUvaNAci saMbhava, tA paDikamaNaM aduGa" miti zrAvaka pra0 cUrNoM, atra pazcAtkRtavyatiriktena gRhasthenAnuprekSA karttavyA ityuktam, DOKOKHORONGHONGKONG CONGHO gurjaratrAsAdhusiddhiH // 248 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 249 // HONGHO%SHO%D anuprekSA cArthacintanikA, sA vAcanApracchanAparAvarttanAnuprekSAdharmakathA lakSaNapazcavidhasvAdhyAyAnAM madhye caturtho bhedaH, sA'pyanuprekSA tena karttavyA yena sutIrthAtsUtrArthI gRhItau syAtAm evaMvidho'pi nizcitasUtrArthI, na punaH saMdigdhasUtrArthadhArakaH, so'pi guruparatatro - gurvAyattaH, na caivaM kaTukamate tadgandho'pi saMbhavati, gUrjaratrAdau sutIrthasyaivAzraddhAnAttadabhAvAcca kuto gurupAratantryaM 1, 'grAmo nAsti kutaH sIme 'ti gurupAratantryAbhAve ca sUtrArthanizcayo'pi na saMbhavati, yadAgamaH - "mUaM huMkAraM vA vADhakAra paDipuccha vImaMsA / tatto pasaMgapArAyaNaM ca pariNi sattama / / 1 / / " ti ( 1-89 3 23*) zrI Avazyakaniryuktau tathA "saMhiA ya payaM ceva, payattho payaviggaho / cAlaNA ya pasiddhI ya, chavvihaM viddhi lakkhaNaM // 1 // " iti ( 135* ) zrIanuyogadvAre iti, cAlanAdyabhAvAt kutaH sUtrArthanizcayaH ?, kaTukena tu vaiparItyabhAjinaivAstAmanuprekSA dharmakathaiva kriyate, dharmakathA ca svAdhyAyasya paJcamo bhedaH, sa ca gRhasthAnAM niSiddhaH, yadAgamaH - " cattAri purisajAyA paM0 taM0 - AghavittA nAmamege no uMchajIvisaMpanne uMchajIvisaMpanne nAmamege no Aghavittae" (344) itizrIsthAnAGge, etaTTIkA yathA AkhyAya evAkhyAyakaH sUtrArthasya na coJchajIvikAsaMpannaH, naiSaNAnirata ityarthaH, sa cApagataH saMvignaH saMvignapAkSiko vA, yadAha- hua hu vasaNaM patto sarIradutthiyatayAeN asamattho / caraNakaraNe asuddho suddhaM maggaM paruvejA ||1||" tathA "osanno'vi vihAre kammaM siDhilei sulahabohI a / caraNakaraNe visuddhaM uvavRhato parUvaMto // 2 // | "tti eko, dvitIyo yathAcchandaH tRtIyaH susAdhuzcaturtho gRhasthAdiriti itizrIsthAnAGgaTIkAyAM, atra gRhasthacaturthe bhane bhaNitaH, sa ca sUtrArthakhyAyako na syAt, kaTukamate tu sAmAyikAdisUtrAkhyAyako gRhastha eva, tanmate sAdhordarzanasyaivAbhAvAt, sAdhvabhAve ca saMvignapAkSikasyApyabhAvAt, tadabhAve ca kutaH sUtrArthAvAptiriti kaTukamate'tratya siddhAntAbhAvAtkathaM yugapraghAnAdinirNayaH 1, kiMca DHONI SIGH DIGHIOIGHOIGHDIGHIG zrAddhAnAM dharmakathA bhAvaH // 249 // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9vizrAme videhanizrAmAve carcA jAlamAGHOMGHONOUGHOUG | kaTukamate uttarApathavartinAM sAdhUnAM siddhAnte gurjaratrAvanivartina eva yugapradhAnA uktA bhaviSyanti tadA kaTukasya kA gatiH, kathaM vA tannirNaya iti sarvakAlasaMdigdha eva stotramAtramaGgIkRtyoddhAntacetA ubhayabhraSTa itigAthArthaH // 33 // athottarApathasAdhunizrAmA lambya dharmakRtyaM kurma iti kadAzayaM dUSayitumAhauttarapahamuNinissaM avalaMbia dhammakiccamiha kunnimo| taMpia miatiNhAbhaM videhayANaMpi kiM nev||34|| uttarApathasAdhunizrAmavalaMbya ca yaddharmakRtyaM kurmastanmRgatRSNAbhaM-marumarIcikAkalpaM, yatastadRSTvA jalAzayA dhAvamAno na jalalAbhamAgbhavati tathA'pyuttarApathasAdhvAzayA pravarttamAno na dharmabhAg bhavati, yato videhajAnAM sAdhUnAM kimevaM na nizrAM karoti?, ubhayatrApyadarzane vizeSAbhAve'pyuttarApathasAdhUnAM nizrAmagIkRtya dharma karoti tarhi videhajAnAM sAdhUnAmeva kurviti tAtparya, nanvevameva | bhavatviti cenmaivaM, videhajAnAM sAdhUnAM nizrayA dharmakRtyasyApyasaMbhavAd, ata eva varSAkAlasthitAnAmapi sAdhUnAM yadyAcAryaH zarIrAspRthagbhUto bhavettarhi gacchAntarAcAryAzrayaNArthaM grAmAnugrAmavihArakaraNAnujJA, yadAgamaH-"paMcahiM ThANehiM kappati niggaMthANa vA 2 gAmANugAma duijjittae, taM0-nANayAe daMsaNaThyAe carittaThThayAe AyariyauvajjhAe vA se tassa visuMbhejA AyariuvajjhAyANaM bahiA veyAvaccakaraNayAe"ti (513) zrIsthAnAGge, etaTTIkAdezo yathA-'AyariauvajjhAe'tti samAhAradvandvastad AcAryopA| dhyAyaM vA 'se' tasya bhikSoH 'visuMbhejAhi viSvak-zarIrAtpRthag bhavet-jAyeta, mriyetetyarthaH,tatastatra gacche'nyasthAcAryAderabhAvAdgaNAntarAzrayaNArthamiti zrIsthAnAMgaTIkAyAM, atra yadi mahAvidehavAnAmAcAryAdInAM nizrayA cAritrArAdhanamabhaviSyatkimiti | sAdhUnAmapi caturmAsakasthitAbAmapi gaNAntarAcAryAzrayaNArtha vihArakaraNAnujJAmadAsyat , tasAdatratyasAdhunizrayaiva dharmakRtyaM zreyo, VGHDGHONGKONGHOROUGHOUGHOS Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dyAzAtanA zrIpravacana parIkSA 9vizrAme // 25 // HOUGHOUGHOUGHOUGHOUook nAnyathetyadRzyamAnAnAmapyuttarApathavartinAM yugapradhAnAdisAdhUnAM nizrayA dharma kurma iti kaTukakadAzApi nirasteti gAthArthaH // 34 // atha siMhAvalokananyAyena devagurudharmANAM trayANAmapi sarvajanapratItAmapyAzAtanAM vivakSuH prathamaM devAzAtanAmAha saMpuNNasesaveso matthayamugghADiUNa jiNabhavaNe / pavisaha virUvarUvo jiNavaraAsAyaNANanno // 36 // saMpUrNaH zeSaH-pAdaghaTikAvyatirikto gRhasthocito veSo yasya sa saMpUrNazeSaveSaH jinabhavane dvAraM yAvat saMpUrNaveSaH san jinabhavane | mastakamudghATya pAdaghaTikAmuttArya virUparUpo-bIbhatsarUpAkAraH pravizati, tena hetubhUtena sa kaTukaH kIdRzaH-jinavarAzAtanAnanyaH-jinendrAzAtanAyAmananyaH, anya etAdRzo na bhavatItyarthaH,jinabhavane cAzAtanAzcaturazItiH,tAzcemAH-khelaM ? keli 2 kaliM 3 kalA4 kulalayaM taMbola muggAliaM7, gAlI8 kaMguliA9 sarIraghuvarNa10 kese 11 nahe12 lohiaM13 / bhattosaM14 taya15| pitta16 vaMta17 dasaNe18 vissAmaNaM19 dAmaNa20, daMta21 tthI22 naha23 galla24 nAsia25 siro26 soa27 cchavINaM28 malaM // 2 // maMtummIlaNa29 likkhayaM30 vibhajaNaM31 bhaMDAra32 duhAsaNa33,chANI34 kappaDa35dAli36pappaDa 37 vaDI38vissAraNaM39 nAsaNaM / akaMdaM40vikahaM41 saracchaghaDaNaM42 tericchasaMThAvaNaM43, aggIsevaNa44 raMdhaNaM45 parikhaNaM46 nissIhiAbhaMjaNaM 47 // 2 // chatto48vAhaNa49 sattha50 cAmara51maNo'Negatta52manbhaMgaNaM.3,saccittANamavAya24cAyamajie55 dichIi no aMjalI 56 / sADeguttarasaMgabhaMga57mauDaM58 moliM59 siroseharaM60,huDDA61 jiMDaha62 giDiAi ramaNaM63johAra64 bhaMDakkiaM65 // 3 // rikAraMda6 dharaNaM67 raNaM68 vivaraNaM69 bAlANa pallathiaM70, pAU71 pAyapasAraNaM72 puDapaDI73 paMkaM74rao75 mehunnN76| jUaM77 jassaNa78 sujju79jIvi80 vaNijaMdavijaM82 jalaM83 majaNaM84, emAIamavajakaamujuo vaje jiNidAlae // 4 // // 251 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA 9vizrAme AzAtanA zrIpravacana- iti caturazItyAzAtanAkAvyAni / / kalA-dhanurvedAdikAH 4 kulalayaM-gaNDSaM 5 bhattosaM mukhAsikA 14 tvacaM-baNAdisaMbandhinI japAtayati 15 pittaM dhAtuvizeSa auSadhAdinA pA0 16 dAmanaM-ajAdInAM 20 daMtAkSinakhagaNDanAsikAziraHzrotRcchavInAM malaM jina gRhe tyajati, tatra chaviH-zarIraM, zeSAstadavayavAH 28 // 1 // matraM-bhRtAdinigrahalakSaNaM rAjAdikAryAlocanaM vA tatra karoti 29 // 252 // | kApi khakIyavivAhAdikRtye nirNayAya vRddhapuruSANAM tatropavezanaM 30 lekhanaM vyavahArAdi 31 rAjAdikArya vibhajanaM vibhAgaM vA dAyAdInAM tatra karoti 32 bhAMDAgAraM nijadravyAdeH 33 duSTAsanaM pAdopari pAdasthApanAdikaM 34 chANI-gomayapiNDaH35 karpaTaMvastraM 36 dAliH-mudgAdidvidalarUpA 37 parpaTaH 38 vaTikA 39 eSAM visAraNaM-udvApanakRte vistAraNaM, nAzanaM-rAjadAyAdibhayena caityasya garbhagRhAdiSvantardhAnaM 40 AkrandanaM-rodanaM putrakalatrAdiviyogena 41 zarANAM-bANAnAmikSuNAM ca ghaTanaM, saratthapAThe tu zarANAmastrANAM ca-dhanurAdInAM ca ghaTanaM 43 parIkSaNaM drammAdInAM 47 // 2 // chatropAnadAdInAM bahiramocanaM 52 tyAgaH-parihAraH 'ajie'tti ajIvAnAM hAramudrikAdInAM bahistAnmocanena aho mikSAcarANAmayaM dharma ityavarNavAdo duSTalokairvidhIyate 55 mukuTa mastake dharati 58 mauliM-ziroveSTanavizeSaNarUpAM59 zekharaM kusumAdimayaM vidhatte60 huDDAM pArApatanAlikerasaMbandhinIM pAtayati 61 | jiMDuhaH-gendukaH 62 jotkArakaraNaM pitrAdInAM 64 bhANDAnAM-viTAnAM kriyA kakSAvAdanAdikA 65 // 3 // vivaraNaM-bAlAdInAM | vijaTIkaraNaM 69 paryastikAkaraNaM 72 pAdukA-kASThAdimayaM caraNarakSaNopakaraNaM 71 pAdayoH prasAraNaM khairaM nirAkulatAyAM 72 paDU| kardamaM karoti nijadehAvayavakSAlanAdinA 74 rajo-dhUliM tatra pAdAdilagnAM zATayati 75 yukA mastakAdibhyaHkSapayati vIkSayati vA 77 guhyaM-liGgaM tasyAsaMvRtasya karaNaM, jujjhamiti pAThe tu yuddhaM-dRgbAvAdimiH 80 vaidyakaM81 vANijyaM-krayakriyAdikarUpaM 82 ROUGHOUGHONGHOGHOUGHOUGHS ORORDINGHOUGHOUGHOUGHOOHD // 252 // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA pAdaghaTikA carcA 2.vizrAme // 253 // GROUGHOUGHOROROUGHOUGHOTO zayyAM kRtvA tatra khapiti 82 jalaM pAnAdyarthaM tatra muzcati pibati vA83 tathA majanasthAnaM karoti 84 // ityaashaatnaakaavyaavcuuri| atra pazcapaJcAzattamAzAtanA hAramudrikAdibahirmocanenAho bhikSAcarANAmayaM dharma ityAdijanApavAdalakSaNA bhaNitA, parihitazeSavepasyodghATitamastakasya tu sAkSAdvirUpadarzanasya sutarAM mahAzAtaneti bodhya, yA tu maulidharaNe SaSTitamA AzAtanA bhaNitA sA tu | ziroveSTanavizeSajanyA, nanu ziroveSTanavizeSastu gRhasthasya svAbhAvikaveSAntaHpAtinI yA pAdaghaTikA tasyA upari yadvasvaveSTanaM tad / bodhyaM, yathA brAhmaNo manuSyavizeSaH sahakAro vRkSavizeSa ityatra vizeSazabdasya vyavacchedyA brAhmaNavyatiriktAHkSatriyAdayo manuSyAH rAjAdanaprabhRtayo vRkSAca, tathA ziroveSTanavizeSa ityatrApi vizeSazabdena pAdaghaTikAdi vyavacchedyaM, natu sAmAnyena ziroveSTanameva grAhya, vizeSazabdasya vaiyApatteH, etacca samyakzabdaparijJAnazUnyena kaTukena na jJAtamiti jinendraashaatnaabiijmjnyaatmitigaathaarthH||3|| | atha pAdaghaTikAtyajane kaTukaM kaTukayuktimAha titthaMkareNa saddhiM mANo kaha juttijuttao juttiM / jaMpei naya muNeI muNIhivi samaM samaM dosaM // 36 // tIrthakareNa sArddha mAna:-abhimAnaH kathaM yuktiyuktako-yuktikSamo, na bhavatIti, yuktikaTukaH kathayati, na ca munibhiH | sama-sAddhaM sama-samAnaM doSaM jAnAti, ayaM ca doSo munibhiH saha samAna eva,yato munibhiH sahApyabhimAno na yuktaH, ato mani| sthAne'pi pravizan pAdaghaTikArahita eva yuktaH syAt , tacca kaTukena nAbhyupagatamato jJAnavikalaH kaTuka itigAthArthaH // 36 // atha gurvAzAtanAmAha guruAsAyaNamUlaM uppattI assa luMpagaraseva / jiNapaDimANaM loe ApAlaM jAva jgpddho||7|| SPONSOOGHONGKONTROLLOOO // 25 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 254 // gurudharmayorAzAtanA OGROGROLOGRORONOHORGHOR atra kaTukasyotpattirevakAro'dhyAhAryastadutpattireva sAdhvAzAtanAmUlaM, yataH kaTuka utpannamAtra eva na mama guravo dRkpathamAyAntIti vacomAtreNa sAdhUnAmAzAtanAkArI,dRSTAntamAha-'lumpakasseve'tyAdi, iha yathA lumpakasyotpattireva jinapratimAnAmAzAtanAmUlaM, sa cotpatra eva nAsmAkaM pratimAsu devatvabuddhiH saMpadyate, ayaM bhAvaH-yadi kaTukaH sAdhumaGgIkaroti lumpakastu jinapratimA | tarhi tayorvyavacchedaH syAt , tadanaGgIkAramUlakatvAttayoH,etaccAbAla-bAlakamA-maryAdIkRtya jagatpaTaho varttate-AbAlagopAMganAnA|mapi kaTuko gurupratyanIko lumpAkastu jinapratimAnAmiti pratItamitigAthArthaH // 37 / / atha dharmAzAtanAmAhakA guruparataMtavirahio dhammuvaesaM muNivva gihiliNgii| kuvvato dhammassavi AsAI teNa tiNhapi // 38 // gurupAratantryarahito gRhasthaliGgI munivaddharmopadezaM kurvan dharmasyAzAtI-dharmasyAzAtanAkArI, ayaM bhAvaH-kadAcicchrAvako dharma | kathayati tadA gurava itthamAdizantItyevaM guruparatatro dharma kathayati, na punaH sabhAprabandhena sAdhuvaddharmadezanAM kurute, ayaM caitadvilakSaNo'to dharmasyAzAtakA, tena kAraNena trayANAmapi devagurudharmANAmapyAzAtanAkArI anantasaMsAraparibhramaNamUlaM kaTukaH svasthAnyeSAM ca tadupadezavazagAnAmitigAthArthaH // 38 // atha kttukmtsyopsNhaarmaahgihijinnbiNbpihaapunnnnimpkhippmuhmihmkhilN| puNimamayasAritthaM punnnnimvissaamonneaN||39|| kaTukamate sAdhvanaGgIkArAt gRhiNo jinabimbapratiSThA'bhimatA, zrAvakeNa jinabimbapratiSThA kartavyA, na punaH sAdhumiH, tathA paJcadazyAM pAkSikamityAdi sarva pUrNimIyakamatasadRzaM paurNamIyakavizrAmAd bodhyamiti gAthArthaH // 39 // // 254 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana M evaM kuvakkhakosiasahassakiraNaMmi udayamAvaNNe / cakhuppahAvarahio kaDuo bhaNioya amo||40|| 9 vizrAme ia kuvAkhakosiasahassakiraNami pavayaNaparikkhAvaranAmaMmi kaDuamatanirAkaraNanAmA navamo // 255 // vissAmo samatto * // PATTRATAKAM iti zrImattapAgaNanabhonabhomaNizrIhIravijayasUrIzvaraziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaragaNiviracite svopajJakupakSakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacanaparIkSAparanAmni // kaTukamatanirAkaraNanAmA navamo vizrAmaH samAptaH // // 25 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 10vizrAme // 256 // jAnanAGONDHONGKOL atha dazamo bIjAmatanirAkaraNo dazamo vizrAma: | atha kramaprAptaM bIjAmatamAha aha bIjAmayakumayaM vucchaM saMkhevao jahA jaayN| vikkamakAlA sattariahie pannarasasayavarise // 1 // atheti aSTamakaTukamatanirUpaNAnantaraM kramaprAptaM bIjAmatarUpaM yat kumataM tat saMkSepataH-saMkSepeNa vakSye, kathaM yathAjAtaM yena prakAreNa jAtaM tadanatikramaNetyarthaH, vikramakAlAt saptatyadhikapaMcadazazatasaMvatsare1570varSe jAtamiti gaathaarthH||1||athotpttisvruupmaahluNpkmyveshro bhUnau nAmeNa Asi tssiiso| bIjakkho mukkhayaro teNavi aMgIkayA paDimA // 2 // lumpakamataveSadharaH bhUnau iti nAmnA AsIt , tasya ziSyo bIjAkhyo-bIjA iti nAma yasya, sa kIdRzo?-mUrkhatara:-atizayena murkhaH, zAstrAdhyayanamadhikRtya sarvathA tadrahita ityarthaH, tenApi evaM vidhenApi pratimA-nAmamAtreNa jinapratimA aGgIkRteti gAthArthaH // 2 // tadanu kiM kRtavAnityAha so'vi gao mevAte mevADe jattha saahuavihaaro| loyANamasuhakammodaeNa kaDaM tavaM kuNai // 3 // so'pi-bIjAkhyo'pi mevAtadeze tathA medapATadeze ca yatra sAdhUnAmavihAro-yatra sAdhUnAM vihAro nAsti tatra gato lokAnAmupalakSaNAdAtmano'pi azubhakarmodayena kaSTa-kaSTadAyi tapaH karoti, nanu lokAnAmazubhakarmodayaH kathamiti cet ucyate, yadi lumpakamata evAsthAsyat tarhi janAnAmAsthA nAbhaviSyat , kiMtu lumpakamatamapAsya jinapratimA svIkRtA tena lokaH paramArthAnamijJo MOROUjakAjAIOUGHOUGHORG // 256 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 10vizrAme // 257 // bhaGOGHAGHORGHOUGHAjAla jJAtavAn-aho lumpakamapAsya pratimA'bhyupagatA, kaSTaM tapaH karoti, ata etadIyaM vacaH satyamiti taduktamunmArgamAzritaH, sa ca | pravacanapratikUlo niyamAdanantasaMsArakAraNamiti lokAnAmazubhakarmodaya iti gAthArthaH // 3 // atha lokaH kiM kRtavAnityAha AyAvaNabhUmIe AyAvaNaparAyaNaM jaNo dahu~ / tassa samIve bhaNNai maggijA jaM vayaM demo // 4 // AtApanAbhUmau AtApanAparAyaNam arthAt taM bIjaM dRSTvA jano nAmnA jaino'pi pravacanaparamArthAnabhijJastatsamIpe bhnnti-bho| bIjarSe! tvaM mArgaya yadvayaM dadya iti janaH kRtavAniti gaathaarthH||4|| athaivamukte bIjaH kiM kRtavAnityAha so uvaesAsatto bhaNei mukkho'vi puNNimApakkhaM / paMcamipajjosavaNaM kuNaMtu amhANa nissAe // 5 // sa upadezAzaktaH-upadezadAne sAmarthyarahitaH AtApanAkaSTenaiva janaM vyAmohayan mUryo'pi san bhaNati-yadi samIhitaM dastha tarhi pUrNimApAkSikaM paMcamIpayuSaNAM ca asmAkaM nizrayA kurvantviti bIjAkhyo bhaNitavAniti gAthArthaH // 5 // atha punarapi lokaH kimuktavAnityAhaloo'viya paramatthaM amuNaMto bhaNaha hou evaMpi / kAla'NubhAvA vuDU avassabhaviyabvayAjogA // 6 // loko'pi ca paramArtha-jinavacanarahasyamajAnAno bhaNati-evamapi bhavatu, evaM mUrkhAdapi pravRttametanAmnA mataM kAlAnubhAvAta |avazyabhavitavyatAyogAta vRddham ,anyathA mUrkhazekharanirnAmakAdakizcitkaramanuSyamAtrAdapi etAvadvistArayAyi kumataM kathaM pravateti gaathaarthH||6|| athAsya svarUpamAha beso luMpakasariso navaraM daMDeNa hoi sNjutto| uvaeso puNa Agamamayasariso hoi pAeNaM // 7 // GHAGRONGHOUGROUGHONGKAjAjala // 257 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devastutvAdyavideza zrIpravacanaparIkSA 10vizrAme // 25 // veSaH punarasa lumpakasadRzaH, tato nirgatatvAt tadanukArakadeva, navaraM daNDena saMyukto bhavati, lumpakasya daNDAbhAvaH, asya ca vadhaNamiti,upadezaH punarAgamamatasadRzaH,AgamazabdenAgamikastristutikastanmataM SaSThaM tatsadRzaH, prAyeNa-bAhulyena,na punaH sarvathA'pIti gaathaarthH||7|| athAsyopasaMhAramAha suyakhittadevayAIthuidANanisehago jao eso| tamhA''gamamayavissAmuttaM savvaMpi iha neyaM // 8 // zrutadevatAdistutidAnaniSedhako yata eSo'pi tasmAta AgamamatavizrAmoktaM sarvamapIha jJeyamiti gAthArthaH // 8 // atha zeSaprarUpaNAmatidizannAha puNNimapakSappamuhaM punnnnmiapllviannaamvissaame| vittharao jaha ThANA bhaNiyaM taM ihavi vineyaM // 9 // | pUrNimApAkSikapramukhaM, AdizabdAt paMcamIparyuSaNAnirUpaNaM ca krameNa paurNimIyakastanikanAmavizrAmayorvistarato yathA sthAne | bhaNitaM tadihApi vijJeyaM, ayaM bhAvaH-pUrNimApAkSikopadhAnamAlAropaNaniSedhAdikaM paurNimIyakamatavizrAme tadabhiprAyamudrAvya dUSita | tattu tatroktamatrApi vAcyaM, paMcamIparyuSaNAcarcAdikaM stanikavizrAme bhaNitamatastato jJeyamiti gAthArthaH // 9 // evaM kuvakkhakosia 9 / Navamo bhaNio ya bIjakkho // 10 // navahatya0 // 11 // ia sA0 // 12 // gAthAtrikavyAkhyAnaM prathamavizrAmoktavyAkhyAto jJeyamiti // 10-11-12 // ia kuvAkhakosiyasahassakiraNami pavayaNaparikkhAvaraNAmaMmi bIjAkumatanirAkaraNanAmA dasamo vissAmo smmtto| DOKOOKOONCHOHOHOHOHOIT // 258 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 259 // SINGH DIGHONGKONGHONGHOSHOHONG B iti zrImattapAgaNanabhona bhomaNi zrIhIravijayasUrIzvaraziSyopAdhyAya zrI dharmasAgaragaNikRte svopajJakupAkSikakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacanaparIkSAparanAmni prakaraNe bIjAmatanirUpaNanAmA dazamo vizrAmaH samAptaH // atha dazamaM pAzacandramata nirUpayitumAha aha pAsa caMdakumayaM dasamaM vacchAmi dhuttadhuttayaraM / vikkamao bAvattariahie pannarasasayavArise // 1 // atheti navamabIjAmatanirUpaNAnantaraM kramaprAptaM dazamaM pAzacandrakumataM vakSye, kIdRzaM tat kumatam 1 - dhUrttadhUrttataraM - dhUrttAnAM madhye dhUrttataraM, atizayena dhUrttamityarthaH, kAlamAha- 'vikamao'tti vikramato dvAsaptatisahite paMcadazazatavarSe jaatmitigaathaarthH|| 1 // atha pAzacandraH kutaH kIdRgAsIdityAha - nAgapurIyatavagaNe ujjhAo pAsacandanAmeNaM / niyagaNasUrivirohA duvvayaNo luMpaguvvAsI // 2 // nAgapurIyatapAgaNe pAzacandranAnopAdhyAyaH san nijagaNasUrivirodhAt - nijagacchAcAryeNa saha vigrahAt luMpakavadurvacana AsIt, yathA lumpakalekhakena bhaNita-bho ahaM jIvan bhavAmi tarhi bhavadIyamikSoccheda karomi, evaM pAzacandreNApyuktamiti bodhyamiti gAthArthaH ||2|| atha pAzacandrasya jAtyAdikharUpamAha - SHORT HONGKONGHONG HONGKONG O pAzacandro tpatiH // 259 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 260 // DHOYONGHONGKONG HONGKONGHONGH jAI kaNayAro liMgaharo kahavi kammajoeNaM / saMjAo dhuttamaI pAvamayaparUvaNArasio // 3 // jAtyAsa kanakakAraH - suvarNakAraH, kathamapi karmayogena liMgadharaH saMjAtaH kIdRzaH 1 - dhUrttamatiH - paravaMcanAkuzalaH pApamataprarUpaNArasikaH, yathA ete gacchAstathA mannAmnA'pi ko'pi gaccho bhavatvityabhiprAyakalita iti gAthArthaH || 3|| atha tena kiM kRtamityAha - bahu ciMtiUNa kumayaM parUviyaM ubhayapAsasaMkAsaM / paDimA'NukUla paDivakkhapakkhaphAsIvi dukkhanihI ||4|| bahu-atizayena cintayitvA kumataM svanAmnA prarUpitaM, kiMlakSaNam 1 - ubhayapAzakalpaM, tatra hetumAha - 'paDimANu'tti pratimAnukUlapratikUlapakSasparzi, apirevArthe, duHkhanidhireva - anantasaMsAraparibhramaNaduHkhanidhAnameva, ayaM bhAvaH - pAzacandreNa dhUrtadhiyA vicAritaMahaM kiMcittathAvidhaM prarUpayAmi yena pratimAnukUlAstapAprabhRtayaH tatpratikSA luMpakAzcetyubhaye'pi madAyattA bhavantIti vicAryobhaye - SAmapi pAzakalpaM mataM prarUpitaM, paraM zrIANaMdavimalasUrizrIvijayadAnasUribhistvaritameva lokAnukampayA sArA cakre, tena tacchiSyopAdhyAya zrI vidyAsAgaraprabhRtibhistvaritamevobhayapAzazchinnaH, tena na vRddhimagAt, bahavastato mocitA iti gAthArthaH // 4 // athaivaM prarUpaNArasikaH kathamAsIdityAha -- GIONSHONGKONGHOKOK saddahaNadhammarahio jiNavayaNavigovarNami naDacario / nijjuttibhAsacuNNIche aucche acche amaI ||5|| yataH sa zraddhAnadharmarahitaH, AstAM jainadharme, zaivadharme'pi tasya zraddhAnaM nAsIt, nanvevaM tasya zraddhAnaM kathamavagatamiti ceducyate, yato'nye kupAkSikamatAkarSakA nAsmAkaM pratyakSA abhUvan paramayaM tvadhyakSasiddha evAsIt, sa cAsmatpUjyairudIritaH - nanu bho pAzacandra ! kimiti navInamatavyavasthApanodyataH 1, na hi gaNanizrAmantarA dharmo bhavati, yadAgamaH - " dhammaM caramANassa paMca nissAThANA pAtraprarUpaNA // 260 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 11 vizrAme 1261 // KGROUGHORIGHORORONGKOOKAna | pannattA, taM0-kAyA gaNe rAyA gAhAvatI sarIraM" itizrIsthAnAMgapaMcamasthAnake u0 3, tadvatyekadezo yathA-gaNo-gacchaH tasya jApAzacandra|copagrAhitA 'ikkassa kao dhammo0' ityAdigAthApUgAdavaseyA,tathA 'guruparivAro gaccho tattha vasaMtANa nijarA viulaa| viNayAu tahA svara |sAraNamAIhiM na dospddivttii||1|| amonAvekkhAe jogaMmi tahi tahiM pyrbuto| NiyameNa gacchavAsI asaMgapayasAhago hoi||2|| | iti sthA0 vRttau, tathA 'paMcahiM ThANehiM kappati NiggaMthANa vA niggaMthINa vA gAmANugAma duijittae, taM0-NANaThThayAe daMsaNaThAe caritaTTayAe AyariuvajjhAe se vIsuMbhejA AyariuvajjhAe bahiM veyAvaccakaraNayAe'tti zrIsthAnAMge, atra caturthe sthAne AcAryopAdhyAyaH zarIrAt pRthag bhavet tarhi gacchAntarAcAryanizrAkaraNArtha varSAkAle'pi vihArAnujJA dattA, ato gaNanizrAmantareNa dharma eva na syAt , ityukte sa uktavAn-yathA anye gacchAstathA'smavyapasthApito'pi samudAyo gaccha eva, tannizrayaiva vayaM dharma kurma iti ko doSaH, tadanu pUjyairuktaM-acchinnaparaMparAgatasyaiva gacchasya nizrA saMbhavati, na punaH svarucivikalpitasamudAyasyApi, evamukte sa pAzaH pUtkRtyoktavAn-yathA'tItakAlApekSayA'dhunAtanavarttino gacchAH purAtanA bhaNyante tathA'nAgatakAlApekSayA madIyo'pi samudAyaH purAtano gaccha evetyAdhulaMThavAdenAbhiprAyo'syAvagato yathA'yamabhavyasadRzaH sarvathA zraddhAnazUnya iti, ata eva jinavacanavigopane naTacaritaH, yathA naTo'nyadIyaveSAdiceSTAkaraNenAnyeSAM vigopako bhavati tathA'yamapi jinavacanavigopako, bhAMDaceSTAkArItyarthaH, yata evamata eva niyuktibhASyacUrNicchedocchedacchekamatiH niyuktibhASyacUrNayaH pratItAH, cheyattipadaikadeze padasamudAyopacArAt chedagranthAH-nizIthamahAnizIthavyavahArAdayaH teSAmucchedaH-tadanaGgIkaraNakAraNAdilakSaNaH tatra chakA-nipuNA matiryasya sa tathA, ayaM bhAvA-nizIthAdicchedagranthAGgIkAre sarveSAmapi kupAkSikANAmucchedaH syAd , atastaiste granthA evopekSitAH, pAzacandreNaal GHONGIGADHORIRONOHORIGIOk // 26 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAzacandropadeza: zrIpravacana- punaH tadvacastadgatAnyapavAdapadAni ca janebhya udbhAvya taddhIlanA'pi kRtA,etacca mahApAtakaM,yato jainapravacane yAvanti utsargapadAni parIkSA 1 tAvantyevApavAdapadAni, yadAgamaH-"jAvaiyA ussaggA tAvaiyA ceva hu~ti avvaayaa| jAvaiyA avavAyA tAvaiyA ceva ussaggA 11vizrAme // 1 // " iti, tatra cApavAdapadasevinAM prAyazcittAnyuktAni, tacca mUrkhalokAnAM purastAdasadRSaNodbhAvanena bruvANaH prvcnocchedpaatk||26|| dAbhAk syAt , sa ca niyamAdanantasaMsAryeveti pAzacandravarUpaM darzitamitigAthArthaH / / 2 / / atha tasyopadezamAha tassuvaeso vihicriajhtttthiyvaaytthaannpvibhtte| miakappamANusANaM vAgurakappo duhvigppo||6|| tasya-pAzasya upadezo vidhicaritayathAsthitasthAnavAdapravibhaktaH-'dvandvAnte zrUyamANaM padaM pratyekamamisaMbadhyata' iti nyAyAd vAdazabdaHpratyekaM saMbandhanIyaH,tathA ca vidhivAda 1 zcaritAnuvAdora yathAsthitavAdazceti3 trayo vAdAH tadrUpANi yAni sthAnAni taiH pravibhaktaH-vivecitaH, sa ca kiMlakSaNaH1-vAgurAkalpaH-mRgajAlikAsannibhaH, keSAm ?-mRgakalpamanuSyANAM-mugdhajanAnAM, ata eva sa upadezo duHkhavikalpaH-khAtmanaH pareSAM ca tadvacanazrotRNAM duHkhahetuvikalpaH, yadAgamaH-"cauhi ThANehiM jIvA sammohattAe kamma pakareMti, taM0-ummaggadesaNayA maggaNAsaNayA kAmAsaMsApaogeNa bhijAniyANakaraNeNaM"ti zrIsthAnAMge, atronmArgadezanamArganAzAmyAM durlabhabodhitA bhaNitA, sA ca pAzasyobhayajanyA'pItigAthArthaH / / athavidhyAdivAdatrayaM vivRNoti NiravajamaNuTThANaM vihivAe cariyavAi sAvajaM / ubhayassahAvarahiyaM jahaDie hoi vAyaMbhi // 7 // teNaM suhajhANAI muNikicaM jaM ca nijarAheU / taM ciya jiNiMdavayaNaM vihivAe nannamavi hujjA // 8 // jamaNudviaNuTThANaM muNINamavi kmmbNdhkaarnnyN| jiNathuivihAraniddappamuhaM cariyANuvAyaMmi // 2 // GHOUGHOLOROGHONGKONGH OGGROGOTOHOROPOOR // 26 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhyAdi bhIpravacana11vizrAma // 26 // vAdAH PROGROUGHROHORGROIGHONGKONGGC jaM sAvayANa dhamme jiNabhavaNAINa kAraNappamuhaM / taMpi cariyANuvAe jaM taM sAvaja'NuhANaM // 10 // AparamANu payatthA puDhavIpamuhA ya nirypmuhaaii| jahaThiavAe bhaNiyA jiNehiM jiyarAgadosehiM // 11 // jiNabhavaNabiMbapUApamuhesuM puddhvipmuhaarNbho| pAvaMti jANiUNaM paDikamiyavvo puDho so'vi // 12 // teNaM jiNiMdapUaM kAUNa ya kuNai iriyapaDikamaNaM / aNNaha kUvAharaNaM davvathae saMgayaM kimiva // 13 // niddA pamAya bhaNiA pamAyakaraNaM ca smymittNpi| vIreNaM paDisiddhaM goamanissAi savvesi // 14 // tA kaha muNINa niddAkaraNuvaeso havija vIrassI / teNa cariANuvAyA niddA munninnaa'vikaaybbaa||15|| evaM aNNANaMdho kuvigappaviDaMbio mhaapaavo| paraloavAyadaMsI nAsI ahuNAvi paccakakho // 16 // vidhivAde niravadya-niSpApamanuSThAna, caritAnuvAde sAvadhaM-sapApaM, ubhayasvabhAvarahita-na sAvadhaM na vA niravadyaM, kiM tvasti, tat | yathAsthitavAde itigAthArthaH // 7 // atha yata evaM tataH kimityAha-'teNaM' yena kAraNena niravadyadharmAnuSThAnaM vidhivAde tena kAraNena | munikRtyaM nirjarAhetu:-kevalanirjarAhetuH, na manAgapi karmavandhahetuH, zubhadhyAnAdikaM taM ciya'tti tadeva jinavacanaM-tadviSayakameva jinendrabhASitaM vidhivAde, nAnyadapi bhaveditigAthArthaH // 8 // atha sAdhukRtyamapi yaccaritAnuvAde syAt tadAha-'jamaNu0' yad | anuSThAnamanuSThitaM munInAmapi karmabandhakAraNaM, tat kimityAha-'jiNathui0' jinastutiH zakrastavAdimiH vihAro-prAmAnugrAma|vicaraNaM nidrA ca AdizabdAd dAnAdikaM caritAnuvAde syAt , yataH stutyAdinA zubhakarmabandhaH syAt , nidrAdinA cAzubhakarmabandha iti gAthArthaH // 2 // atha zrAvakakRtyaM kasin vAde ityAha-'jaM sAva0' yacca zrAvakANAM dharme jinabhavanAdInAM kAraNapramukhaM korakoNGROUGHONGIGHka // 26 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhyAdivAdAH zrIpravacana parIkSA 12vizrAme // 26 // KOHOOHOUGHONGKONG navInaniSpAdanatatpAlanAdikaM tadapi caritAnuvAde, yad-yasAt sAvadyamanuSThAnaM-sapApaM dhrmkRtymitigaathaarthH||10||ath yathAsthi| tavAde kimastItyAha-'Apara' AparamANu padArthAH-paramANumA-maryAdIkRtya yAvanti dravyANi pRthvIpramukhAH kAyA:-pRthivyAdyAzritAH sthAvaranAmakarmodayavarttino jIvAH nArakapramukhA gatayazceti yathAsthitavAde bhaNitAH, kaiH1-jitarAgadveSairjinairitigAthArthaH // 11 // iti vAdatrayamudbhAvya athobhayapAzakalpaM khamatamAviSkurvannAha-'jiNabha.' jinabhavanavimbapUjApramukheSvapi pRthivIpramukhArambhaH-pRthivyAdijantUnAmArambhaH, so'pi samyagdRSTitvAt pApamiti jJAtvA pRthak pratikramitavyaH, jinabhavanAdikaraNe yat puNyaM | tato'pi pRthivyAghArambhajanyaM yat pApaM tat pRthageva prtikrmitvymitigaathaarthH||12|| yataH pRthak pratikramitavyaM tataH kimityAha'teNaM' tena kAraNena jinendrapUjAM kRtvA IryApratikramaNaM karoti, arthAt zrAvaka iti, atha bhrAntaH san vyatireke'nupapattimAha'annaha'tti, anyathA yadi pApaM pRthak na zraddhIyate tarhi dravyastave kUpodAharaNaM kimiva saMgataM-upapattimat syAt ?, na kathamapItyarthaH, ayaM bhAvaH-kazcit pipAsurmalinavastro jalanimittaM kUpakhananaM kurvANo vizeSatastRSApIDito malinazarIravastrazca syAt , paraM | tenaiva jalena tRDupazAntiH zarIravastrAdinairmalyaM ca syAt , evaM dravyastave kriyamANe jalAdyArambhajanyapAtakabhAk syAdeva, anyathA | kUpodAharaNamasaMgataM syAt , paraM pazcAdIryApratikrAntyA pAtakavilaya iti svagalapAdukAmajAnAna evoktavAnitigAthArthaH ||13||ath sAdhUnAM nidrAkharUpamAha-'niddA0' nidrA tAvat pramAdo bhaNitA, yaduktaM-"majaM visaya kasAyA niddA vigahA ya paMcamI bhnniyaa| ee |paMca pamAyA jIvaM pADaMti saMsAre // 2 // " iti, pramAdakaraNaM ca 'tiNNo'hisi aNNavaM mahaM, kiM puNa ciTThasi tiirmaago'| amitura pAraMgamittae,samayaM goyama! mA pamAyae // 2 // ityAdinA samayamAtramapi gautamanizrayA-gautamakhAminaM puraskRtya sarveSAmapi zrI OUGHOUT PHOROSPORONSHONOTION // 26 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ carivAnuvAdasvarUpa parIkSA bhIpravacana- 16vIreNa pratiSiddhamitigAthArthaH // 14 // yasAdevaM tasAt kimityAha-'tA0' tasmAt sanInAM nidrAkaraNopadezo vIrasya kathaM bhavet 1, na kathamapItyarthaH, yena kAraNena vidhivAde nidrAkaraNamasaMgataM ato muninA nidrA carivAnuvAdAt karttavyA, amukena sAdhunetthaM 11vizrAme nidrA kRteti kasyacit sAdhodharitasvarUpamavagamya tena vidhinA sAdhunApi vidheyeti gaathaarthH||15|| atha paashopdeshsyopsNhaar||26|| mAha-evaM' evaM-prAguktaprakAreNa ajJAnAndhaH kutsitavikalpaviDambito nehaloke'pi samAdhibhAgabhUta , yato navInasamudAyakaraNecchayA yatra kutrApi paribhramaNaM kurvANazcarcAdAvudIrito'vahIlanAspadamevAbhUva ,mahApApo-mahApApAtmA paralokApAyadarzI nAsIdanarakAdyanantaduHkhabhAjanamahaM bhaviSyAmIti paralokopadravAdattadRSTiH adhunA'pi-saMpratikAle'pIti, anena saMpratikAlavartinAmasmAkaM pratyakSa evAsIt , na punaraparakupAkSikavat etatprakaraNakarturmamApratyakSa iti pAzopadezo darzitaH iti gAthArthaH // 16 // iti | |pAzopadezo darzitaH, atha pAzopadezaM tiraskartumupakramyatejaM pAseNa ya bhaNiyaM vAyatigavibhAgakaraNao savvaM / taM cevAkiMcikara imAhiM juttIhiM viNNeyaM // 17 // yat pAzena-pAzacandreNa bhaNitaM vAdatrikavibhAgakaraNataH-vidhivAdacaritAnuvAdayathAsthitavAdavibhajanena sarva-akhilaM taM ceva-tadeva akiMcitkaraM-sarvathA'pyasAraM AmirvakSyamANAbhiyuktibhirvijJeyamiti gaathaarthH||17|| atha caritAnuvAdakharUpamAha cariyANuvAyakiccaM savvaM samameva Neva jinnbhnniyN| dhammAdhammavibhattaM niravajAvajavayaNapayaM // 18 // caritAnuvAdakRtyaM sarva jinamaNitaM samameva-samAnameva naiva bhavatyeva, ayaM bhAvaH-pAzena bhaNitaM-vidhivAde jinAjJA, na punazvaritAnuvAde, tava pAtroktaM samyak tadA svAd yadi caritAnuvAdakRtyaM sarvamapi samAnaM bhaveta, taca nAsti, kIragastItyAha LONGO GHOUGHOUGHOUGHOUGHORO naraparakupAkSika tiraskAmavaMta OHOUGHOUGHOUGHOUGHORORDAR tAnuvAdaya Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAravAla vAdasvarama zrIpravacanaparIkSA 11vizrAma // 266 // WONGHOUGHOUGHOUGHOUGH 'dhammeti dharmAdharmavibhaktaM-caritAnuvAdakRtyamapi dharmAdharmAbhyAM vibhaktaM-kiMciddharmAtmakaM kiMcicAdharmAtmaka, sadapi kIzaM:niravadyAvadhavacanapathaM-niravA cAvadyaM ca niravadyAvayaM tadviSayakaM vacanaM tasya panthA ivarapathaM tata, niravadho dharmaH sAvadho na dharma iti vacanapravRttiH pravacane karttavyA, yadyapi kiMcidAraMbhAdijanyamavayaM kApi dharmakRtye'pi bhavati tathApi 'sammadiTThI jIvo jaivihu pAvaM samAyarai kiMcI / appo si hoi baMdho jeNa na niddhaMdhasaMkRNai // " iti (zrAva0 prati0 36) vacanAt svalpatvAt tajanyavyaktavipAkAnudayAcopekSaNIyameveti nAvadhavyavahAraviSayaH, yathA vAtamaMDalikAdirajomAtrapAtena taDAkAdigataM jalaM kiMcidAvilaM | bhavadapi nirmalajalamiva pAnadhAvanAdikriyopayogitayA samAnamevetikRtvA tatrApi jalavyavahAra eva, na punaH paMkatayA vyavahiyate, evaM kathaMcitkicidAraMbhAdhadhyavasAyakaluSito'pi zrAvakAdidharmo dharmatayaiva vyavahartavyo, na punaH sAvadhadharmatayeti gAthArthaH // 18 // | athaivaM kuta ityAhadhammovi ya sAvajo niravajjo vatti neva pvibhtto| dhammAvajaviroho aNAisiddho jao loe // 19 // dharmo'pi sAvadho niravadyo veti naiva pravibhaktaH-evaM vibhAgaH kRto nAsti, kadAcid dharmahetubhUtAnAM kriyANAM madhye kasyAzcita kriyAyA kathaMcid vivakSayA sAvadhavyapadezo bhavedapi, paraM tajanyadharmasya sAvadhavyapadezo na bhaveta, yathA jalakAluSyahetu-| timaNDalikArajo rajastvena vyapadizyamAnamapi jalamadhye patitakhakharUpavyapadezabhAg na bhavati, kiMtu jalasyaiva balavattvAd jalasyaiva vyapadezo bhavati, nizcayataH paJcavarNAtmake paTe zvetAdivyavahAro balavatvenaiveti pravacane pratItameva, evaM kuta ityAha-'dhammAvaje ti dharmAvadyayoH-puNyapApayorvirodhaH sahAnavasthAnalakSaNo'nAdisiddhA, nahi yaH svarUpeNa dharmasa pAparUpo bhavitumarhati, nahi GODUGHOUGHOOLGHOSHI Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhISacanaparIkSA 21vibhAme // 267 // sAvapattAbhASA GROUGHOUGHOUGHOSHOOKlAkha | yadvastu yatsvarUpeNa zItavyavahArabhAk tadvastu tatsvarUpeNoSNavyavahAramapyavApnuyAt , zItoSNasparzayorvirodhasthAnAdisiddhatvAditi gAthArthaH // 19 // yasmAdevaM tataH kimityAha- . tamhA dhammo duviho agAradhammo'NagAradhammo y| AraMbhakalusa paDhamo bIo AraMbharahio ya // 20 // tasmAt dharmo dvividhaH, dvavidhyaM tAvad agAradharmo'nagAradharmazceti arthAt (acAritralakSaNaH) cAritralakSaNaca, anayoH ko meda ityAha-'AraMbhe'tyAdi, ArambhakaluSaH prathamaH, ArambheNa-ArambhAdhyavasAyena 'kaDasAmaiovi udiSTakaDaM si muMjetti nizIthacUrNivacanAt kaluSaH-AvilaH prAkRtatvAdvibhaktilopaH ArabhbhakaluSaH prathamo'gAradharmaH,ca punararthe,yaH punarArambharahita:sarvathA''rambhAdhyavasAyarahitaH sa sAdhudharma eva, yatastasyAjIvikAprakAro'pi jinairniravadya evAmihitaH, yadAgama:-"aho jiNehiM | asAvajA, vittI sAhUNa desiyaa| mokkhasAhaNaheussa, sAhudehassa dhAraNA // 2 // " zrIdazavaikA0 iti gAthArthaH // 20 // atha | pAzena yaduktaM-zrAvakadharmazcaritAnuvAde, paraM jinAjJArUpe vidhivAde na bhavati tadU dayitumAhaevaM dhamme duvihe jiNaANA aNNahA na dhammovi / ANArahio dhammo dhammo jai keriso'hmmo||21|| evaM prAguktasvarUpe dvividhe, apiradhyAhAryaH, dvividhe'pi dharme sAdhudharmazrAvakadharmalakSaNe'pi jinAbA-tIrthakRtAmAjhaiva,anyathAAjJAmantareNa dharmo'pi na bhaveta , tatra hetumAha-yadyAjJArahito dharmo dharmo bhaveta tarhi adharmaH kIdRzo'paraH, ayamevAdharmaH, tathA |ca dharmastAvadekavidha eva saMpadyate, taca na yuktaM, yadAgamaH-"duvihe dhamme papatte taM-suyadhamme ceva carittadhamme ceva, suyadhamme duvihe paM0, taM0-suttasuyadhamme ceva atthasuyadhamme ceva, carittadhamme duvihe paM0, taM0-agAracaricadhamme ceva aNagAracarita DIGHOUGHOUGHROUGHOAjAlA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 268|| dhamme ceveti zrIsthAnAGge (72), etadUtiryathA - 'dubihe 'tyAdi, durgatau prapatato jIvAn sugatau ca tAn dhArayatIti dharmaH, zrutaM - dvAdazAMgaM tadeva dharmaH zrutadharmaH caryate-Asevyate tat tena vA caryate gamyate mokSa iti caritraM - mUlottaraguNakalApaH tadeva dharmazcaritradharmaH / 'suyadhamme' tyAdi, sUcyaMte sUtryaMte vA aneneti sUtraM susthitatvena vyApitvena ca suSThuktatvAd vA sUktaM suptamiva vA suptamavyAkhyAnenAprabuddhAvasthatvAditi, bhASyavacanaM tvevaM- "siMcaH kharai jamatthaM tamhA0 suttapiva suThiavAvittao subuttaMti" ate-adhigamyate arthyate - vAcyate bubhutsumirityarthaH - vyAkhyAnamiti, Aha ca - "jo suttAmippAo so attho ajae ya jamhatti / " 'carite' tyAdi, agAraM - gRhaM tadyogAdagArAH - gRhiNasteSAM yazcAritradharmaH samyaktvamUlANutratAdipAlanarUpaH sa tathA, evamitaro'pi, navaraM agAraM nAsti yeSAM te nagArA :- sAdhava iti / atra sAdhudharmavat zrAvakadharmo'pyavizeSeNaiva bhaNitaH, tena yadi yatidharme jinAjJA tarhi gRhidharme'pi, tasyApi pratipatteH gautamAderivAnandazrAvakAderapi zrImahAvIrasamIpa eva sadbhAvAt, atha gRhidharme yadi nAjJA tarhi sAdhudharme'pi samAnaM, iSTApattau cAjJArahito dharmo na phalavAn, yaduktam - " ANAi tavo ANAi saMjamo taha ya dANamANAe / ANArahio dhammo palAlapUluvva parihAi ||1||"tti, tathA 'ANAnidesakare guruunnmuvvaaykaare| iMgiyAgArasaMpanne, se viNIpatti bucca // 1 // itizrIutta0, viziSTakaSTasya karmakSayaM pratyakAraNatvAt, kiMtu jinAjJAyA eva karmakSayaM prati kAraNatvAt, kiMca- yadi dharmakRtye'pi jinAjJA na syAt tarhi pApakRtye vaktavyA 1, atyarthaM svarUpeNaiva tasyA asaMbhavaH syAt, tadviSayAbhAvAt, na ceSTApattiH, agre tasyAstadviSayANAM ca darzayiSyamANatvAditi gAthArthaH ||21|| atha dharmamAtre jinAjJaiveti vyavasthApanAya prathamaM dharmasvarUpamukvA vivecayabhAi OHORO DIGONG SHONGKONGHOT dharmasya sAvadyatvAbhAvaH / / 268 / / Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividhavAdavicAra samvesi ciya ArAhaNAapyarthe vA sarveSAmeva sapAnA yathA-jJAnasya-zrutasya A bhIpravacana dhammo khala mokkhapaho so tiviho naanndNsnncritto| ahavA tiviho sAhU saDo sNviggpkhpho||22|| 11vibhAme dharmaH khalu mokSapathaH-mokSamArgaH, sa ca trividhaH, traividhyamAha-'nANe'tyAdi, jJAnaM ca darzanaM ca jJAnadarzane tAbhyAM sahitaM // 269 // cAritraM yatra sajJAnadarzanacaritraH, yaduktaM-"jJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH" iti, athaveti prakArAntareNa trividhaH-sAdhuH zrAvakaH saMvignapAkSikazceti, yaduktaM-"sAvajajogaparivajaNAi savvuttamo jaIdhammo / bIo sAvagadhammo taio saMviggapakakhapaho // 1 // SIsesA micchadiTThI gihiliMgakuliMgadavvaliMgehiM / jaha tini u mukkhapahA saMsArapahA tahA tiNNi ||2||"tti zrIupadezamAlAyA | mitigAthArthaH // 22 // atha jJAnAdayo hi samyagArAdhitA mokSapatha iti tadArAdhanaM kathamityAha| tesiM savvesiM ciya ArAhaNamiha jiNiMdaANAe / ANA puNa ussaggovAyapaehiM viNA na have // 23 // teSAM sarveSAM 'ciya'tti avadhAraNe apyarthe vA sarveSAmeva sarveSAmapi ArAdhanaM iha-jinapravacane bhaNitaM, yadAgama:-"tivihA ArAhaNA paM0, taM0-NANaArAhaNA" iti zrIsthAnAMge, etadvattyekadezo yathA-jJAnasya-zrutasya ArAdhanA kAlAdhyayanAdiSvaSTakhAcAreSu pravRtyA niraticAraparipAlanA jJAnArAdhanA, evaM darzanasya nizzaMkitAdiSu cAritrasya samitiguptiSu" iti zrIsthAnAMgavRttI, atra jJAnAdInAmArAdhanaM niraticAratayA bhaNitaM, tena jJAnA deviSayAtikramAdayo'pi bhavanti, yadAgamaH-evamaikkame'vi vaikkamevi aIAre'vi aNAyAre'vi"tti etadvatyekadezo yathA-'eva miti jJAnAdiviSayA evAtikramAdayazcatvAraH, tatrA''dhAkAzritya caturNAmapi nidarzanaM 'AhAkammAmaMtaNa paDisuNamANe aikkamo hoi ? / payabheyAi vaikkama 2 gahie taio 3 aro gilie 4 ||shtti, itthamevottaraguNarUpacAritrasya catvAro'pi, etaddezena jJAnadarzanayostadupagrahakAridravyANAM ca pustakacaityAdInAmapaghAtAya NOHOUGHOUGHOUGHOUGHOGOjala GOGOHROUGHOUGOOG // 29 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ YOO vividhavAdavicAra: zrIpravacana-13 mithyAdRzAmupabRMhaNArtha vA nimantraNapratizravaNAdibhirjJAnadarzanAtikramAdayo'pyAyojyA iti itizrIsthAnAMgavRttI, atra pustakaparIkSA | |caityAdInAmupaghAtAya nimantraNapratizravaNe'tikramaH 1 padabhede ca vyatikramaH 2 gRhIte punaraticAraH 3 vinAzite ca cAnAcAro 4 21vizrAma | bhaNitaH, evaM mithyAdRzAM upabRMhaNArtha nimantraNapatizravaNAdibhirbhASya, evaM ca sati kadAcita pramAdavazAt aticArAdayaH smutpnnaa||270|| vAstadAnIM tena prAyazcittaM pratipattavyaM bhavati, tacca prAyazcittaM pramAdAdinA pustakacaityAdInAM vinAze navInanirmApaNameva tasya zuddhi heturiti jinairabhihitaM, dharmopakaraNasya hAnyA dharmasyaiva hAniriti tatsAdhanameva praguNIkarttavyaM, nanvevaM kathamiti ceducyate, yato | yathA prANAtipAtAdyanyatarAzravaparisevanAjanyapApasya prAyazcittaM jJAnAdhArAghanamevoktaM tathA jJAnAdivirAdhanAjanyasyApi pAtakasya | prAyazcittaM tad yuktaM, paraM jJAnavirAdhanAjanyasya pAtakasya darzanArAdhanApekSayA jJAnArAdhanameva prAyazcittaM zreyaH, loke'pi pratikUlAdyA| caraNena yo damito'narthahetuH sa evAnukUlAcaraNenAnukUlayitavyo, nAnyaH, tajanyAnarthasya tenAnapAyAta , tena jJAnopakaraNasya pusta| kAdevinAze pustakAdyeva lekhanIyaM, pratimAdivinAze ca tadeva nirmApaNIyaM, karmavazAta cAritropaghAte svayaM caritrameva pAlanIyamityuhotsargapadaM, apavAdapade ca zaktyanusAreNa yathAgamamanyathA'pi, taccArAdhanaM jinendrAjJayA, AjJA punarutsargApavAdAbhyAM vinA na bhavet , yathA tIrthakRtotsargApavAdAvupadiSTau tathaiva pravarttane jinAjJayA jJAnAcArAdhanamitibhAva iti gAthArthaH // 23 // atha jJAnAdyArAdhanaM jinAjJayaiva bhavati, paraM pustakapratimAdinirmApaNaM tuna vidhivAdarUpajinAjJayA,kiMtu caritAnuvAdenetipAzasyAzAM parAkartumAhaNANassavi ArAhaNamuvagaraNAyArapAlaNehiM bhave / evaM dasaNacariANamaNNaha virAhaNA bhnniaa||24|| 'NANassa'tti jJAnasyApyArAdhanaM upakaraNAcArapAlanAbhyAM bhaveta, tatropakaraNAni pustakapustakasAdhanamaSIlekhinyAdIni OKOHORONOHOGIONE // 27 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 27 // SHINGHOUGHOGHORORONGHONGKONG dravyANi tathA AcAryopAdhyAdayazcAdhyApakA nIrogaM zarIraM cetyAdyapi jJAnasya sAdhanAni, ata eva satsu AcAryAdiSu jJAnamadhItaM | vividhavAdana syAt tadA jJAnasyAnArAdhanayA devaloke'pi pazcAttApabhAk syAt , yadAgamaH-"tIhi ThANehiM deve paritappejA, taMjahA-aho gae vicAra saMte bale saMte vIrie saMte purisakkAraparakamme khemaMsi subhikkhaMsi AyariyauvajjhAehiM vijamANehiM kallasarIreNa No bahue sue ahIe 1 aho NaM mae ihalogapaDibaddheNaM paralogaparammuheNaM visayatasieNaM No dIhe sAmaNNapariAe aNupAlie 2 ahoNaM mae iDirasasAyagurueNaM logAsaMsagiddheNaM No visuddhe caritte phAsie, iccetehiM tihiM 3" etadvRttyekadezo yathA-'tappejja'tti pazcAttApaM karoti, aho vismaye sati-vidyamAne bale zArIre vIrye jIvAzrite puruSakAre abhimAnavizeSe parAkrame abhimAna eva ca niSpAdita-15 | viSaye ityarthaH kSeme-upadravAbhAve sati sumikSe-sukAle sati kalyazarIreNa-nIrogadeheneti sAmagrIsadbhAve'pi no bahu zrutamadhItamityevamityAdi shriisthaanaaNgttiikaayaaN| kSetraM cAcAryasamIpAdi yadvA yatra kSetre zrutAbhyAsaH kriyate kAlaH sumikSAdiH prAgukta eva, athavA vidyAsAdhananakSatrAvacchinno bodhyaH, tatra daza nakSatrANi jJAnasya vRddhikarANi bhavanti, yadAgamaH-"dasa nakkhattA nANassa vuddhikarA paM0, taM0-migasiraaddApusso tinni apuvAI mUlamassesA / hattho cittA ya tahA dasa buddhikarAI nANassa // 1 // " itizrIsthAnAMge, etavRttiryathA-'vuddhikarAIti etamakSatrayukte caMdramasi sati jJAnasyoddezAdiryadA kriyate tadA jJAnaM samRddhimupayAti | avicchedenAdhIyate zrUyate vyAkhyAyate dhAryate veti, bhavati ca kAlavizeSastathAvidhakAryeSu kAraNaM, kSayopazamAdihetutvAt tasya, yadAha "udayakkhayakkhaovasamovasamAi jaMca kammuNo bhnniaa| davvaM khitvaM kAlaM bhavaM ca bhAvaM ca saMpappa ||1||"tti, tadyathA 'magasira' gAhA, iti sthAnAMgavRttI, atra pustakavat nakSatrAvacchinnaH kAlo'pi jJAnasya kSayopazamaheturbhaNitaH,bhAvo'pi tathAvidhajJAnakSayopa- // 27 // sati sumikSe-sukAle sati kAmamAnavizeSe parAkrame abhimAna va PHONGKOOTHEROLIGHONGIjAna mityevamityAdi Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA vividhavAAldavicAra 11 vizrAme // 27 // CHIRKOSHOOTHOLOGHOMONGO zamo vIryAntarAyakSayopazamo vetyAdi,evaM dizo'pijJAnAdikAraNaM,yadAgamaH-"do disAo abhigijya kappati NiggaMthANaM NiggaMthINaM vA pavAvittae-pAINaM ceva udINaM ceva, evaM muMDAvittae sikkhAvittae uvaTThAvittae saMbhuMjittae saMvasittae sajjhAyaM uddisittae sajjhAyaM samuddisittae sajjhAyamaNujANittae Alotittae paDikkamittae niMdittae garihittae viuTTittae visohittae akaraNayAe anbhudvittae AhArihaM pAyacchittaM tavokamma paDivajittae"ti zrIsthAnAMge,etaTTIkA yathA 'do disAu'tti ityAdi, dve dizaukASThe abhigRhya-aMgIkRtya, tadamimukhIbhUyetyarthaH, kalpate-yujyate nirgatA graMthAt dhanAderiti nigraMthA:-sAdhavasteSAM nirgranthyaHsAcyastAsAM, pravrAjayituM rajoharaNAdidAnena prAcInAM prAcI pUrvAmityarthaH udIcInAM-udAcImuttarAmityarthaH, uktaM ca-"puvA| muho u uttaramuho ya dijA'havA paDicchijjA / jAe jiNAdayo vA haveja jiNaceiAI va ||1||"tti, eva'miti yathA pravAjanasUtraM | digdvayAlilApena adhItaM evaM muMDanAdisUtrANyapi SoDazAdhyetavyAnIti,tatra muMDayituM zirolocanataH 1 zikSayituM grahaNazikSApekSayA sUtrArthoM grAhayituM AsevanAzikSApekSayA tu pratyuprekSaNAdi zikSayitumiti 2 utthApayituM-mahAvrateSu vyavasthApayituM 3 saMbhojayituM | bhojanamaMDalyAM nivezayituM 4 saMvAsayituM-saMstArakamaMDalyAM nivezayituM 5 suSThu A-maryAdayA'dhIyate iti khAdhyAyaH-aMgAdiH taM uddeSTuM-yogavidhikrameNa samyagyogenAdhISvedamityevamupadeSTumiti 6 samuddeSTu-yogasAmAcAryaiva sthiraparicitaM kurvidamiti vaktumiti7 | anujJAtuM-tathaiva samyag etad dhAraya anyeSAM ca pravedaya ityevaM amidhAtumiti 8 AlocayituM gurave'parAdhAn nivedayitumiti 9 pratikramitu-pratikramaNaM kartumiti 10 niMdituM aticArAn svasamakSaM jugupsituM, Aha ca "sacarittapacchayAvo niMda"ti 11 garhituM gurusamakSaM tAneva jugupsituM, Aha ca-'garahAvi tahAjAtIyameva navaraM parappayAsaNa'ci 12 biudvittae'tti vyativatuM vitroTayituM // 27 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanavikuTTayituM vA, AticArAnubandha viccheditumityarthaH 13 vizodhayitumaticArapaMkApekSayA AtmAnaM vimalIkartumiti 14 akaraNa AcAraparIkSA tayA-punarna kariSyAmItyevaM abhyutthAtu-abhyupagantumiti 15 yathAIm-aticArAdyapekSayA yathocitaM pApacchedakatvAt prAyazcitta syopadeza 11 vizrAme l vizodhakatvAdvA prAyazcittaM, uktaM ca-"pAvaM chidai jamhA pAyacchittaM tu bhaNNae teNa / pAeNa vAvi cittaM visohae teNa paccittaM // 27 // "ti, tapaHkarma-nirvikRtikAdikaM pratipattum-abhyupagantumiti 16 ityAdi zrIsthAnAMgaTIkAyAM, atra yadyapi do disAo abhigijjha kappati niggaMthANa vA niggaMthINa vA sajjhAyaM udisittae sajjhAyaM samuddisittae sajjhAyamaNujANittaetti mUtramAtrasyaiva | sammatitayopayogaH tathApi pAzacandramate etatsUtroktaM kimapi na vidyate iti prasaMgato jJApanArtha bhaNitaM, tatkathamiti cet ucyate, all pAzacandreNAcchinnaparamparAM parityajya lumpakavat kevalapustakalikhitasiddhAntamAtrAnusAreNa nijamativikalpitaM sUtrArtha puraskRtya - | nijamatamAviSkRtaM, tatra pAzacaMdreNa skhaziSyebhyo dIyamAnA dIkSA na kasyApi guroH pAzca gRhItA, ataH khayamadIkSitaH parebhyo gRha| sthavat dIkSAdAnAnahaH kathaM tacchiSyANAM dIkSAdAnaM, evaM muNDApanamapi bodhyaM, upasthApanA tu pAzamate mUlato'pi na sambhavati, | yathA kRtayogAnuSThAnAH tatpUrvakAdhItaSaDjIvanikAparyantasUtrArthAzcopasthApyate, pAzamatena tu yogAnAM eva abhAvAt , nanu tadIyAH api yogAnuSThAnaM kurvanti iti zrUyate iti cet maivaM, svamativikalpitaM hi yogAnuSThAnaM na bhavati, tanmate tu khamativikalpitaM, yathA markaTAnAM guMjAsamudAye agnivikalpaH zItakAle jAyate, paraM na tenAgninaudanapAkAdisambhavaH, kintu yogAnuSThAnaM yadi gurupAratantryAbhAvenApyabhaviSyat tarhi zrIASADhAcAryoM divaM gato'pi Agatya skhaziSyAn yogAnuSThAnaM nAkArayiSyat , tathA ca tRtIyanivotpattirapi nAbhaviSyaditi bodhyaM, yogAdyanuSThAnAbhAvAccAMgAdInAM noddezasamaddezAnujJAdayo bhavaMti, yogAnuSThAnaM ca yoga JAAOROUGHOUGHOUGHOUGHOlakAla THOUGHOUGHzamAjAlAna 2 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MOHSINGH // 274 // zrIpravacana sAmAcArIgranthopalabhyaM paraMparAgataM ceti / tathA maMDalIsaMbhogaH pAzasya kenApi sAdhuguruNA saha nAsIt kathaM khaziSyebhyo maMDalI parIkSA saMbhogakArakaH sambhavet 1, evaM grahaNAsevanAzikSA'zrutyA khayaM pAzaH kathaM parebhyaH tacchikSakaH, nanu pAzacandrasya zAlAyAM grahaNAdi11 vizrAme zikSA jAtA bhaviSyatIti cet maivaM, svaziSyebhyo grAhyamANAyAH zikSAyAH kvApyagrahaNAt, na hi khamatAmimatazikSAyAH upadezakaH ko'pyAsIt, tathA prAyazcittadAnamapi tanmate mUlato'pi nAsti, prAyazcittagranthAnAmapi nizIthavyavahArAdInAmanaMgIkArAt, aMgIkAre vA svayamaprAptaprAyazcittaH kathaM prAyazcittadAnasamartha ityAdyanayA dizA pAzamataM na sUtrAdi sparzatyapi iti prasaMgato bodhyaM, atha prakRtaH mucyate yathopakaraNAni jJAnasya bhaNitAni tathA AcAro'pi jJAnasya kAlAdyaSTaprakAraH, yadAgamaH- "duvihe AyAre paM0, taM0- NANAyAre ceva nonANAyAre ceve" ti zrIsthAnAMgasUtraM, etaTTIkA yathA- 'duvihe AyAre' ityAdi sUtracatuSTayaM kaMThyaM, navaramAcaraNaM AcAro-vyavahAro jJAnaM zrutajJAnaM tadviSaya AcAraH kAlAdiraSTavidho jJAnAcAraH Aha ca - "kAle viNae bahumANe uvahANe ceva tahaya niNhavaNe / vaJjaNaatthatadubhaye aTThaviho nANamAyAro || 1 || "tti zrIsthAnAMgaTIkAyAM atra kAle viNaetti gAthAniryu - tikRtA zrI bhadrabAhukhAminA zrIdazavaikAlika niyuktAvamihitA, tadvyAkhyAnaM yathA-" kAle, yo yasya zrutasya kAla uktaH tasya tasminneva svAdhyAyaH kartavyo, nAnyadA, zrutagrahaNaM kurvvatA gurorvinayaH kAryaH, tathA zrutagrahaNodyatena gurorbahumAna: kAryo, bahumAnaH AntaraH bhAvapratibandhaH, zrutagrahaNamabhIpsatA upadhAnaM kAryam, upadhAnaM tapaH, taddhi yad yatrAdhyAyane AgADhAdiyogalakSaNamuktaM tattatra kArya, tathA gRhIte AzAtanA anihnavaH kAryaH, yadyasya sakAze'dhItastatra sa eva kathanIyaH, vyaMjanArthatadubhayAnyAzritya bhedo na kAryaH, aSTavidho jJAnAcAro - jJAnAsevanAprakAra" iti, atra jJAnAcAre AgADhAdiyogodvahanAdikaM bhaNitaM, etacca pAzapramukha: 9%OHONGHO #GOGODIOGOROROKE AcArasyopadezaH // 274 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhopravacana parIkSA 12vizrAme // 275 // DISHONGEOGROUGHAGHOROO mateSu na saMbhavatyeveti prasaMgato vodhyaM, tathA darzanAcAro'pyaSTadhaiva, 'nissaMki nikakhi nimvitigicchA amRDhadiTThI a| uvavUha : AcArathirIkaraNe vacchalla pabhAvaNe a||1||"tti zrIdazavakAlikaniyuktI,etadavyAkhyAna-niHzaMkitaH-dezasarvazaMkArahitaH, tatra deza-10 syopadeza | zaMkA samAne jIvatve kathameko bhavyaH1 aparastvabhavya iti zaMkyate, sarvazaMkA-sarvamevedaM parikalpitaM bhaviSyatIti,tathA niSkAMkSitaHdezasarvakAMkSArahitaH, dezakAMkSA ekaM darzanaM kAMkSati, sarvakAMkSA tu sarvANyeva, nirvicikitsaH-sAdhveva jinadarzanaM, kintu pravRttasyApi | | sato mamAsAt phalaM bhaviSyati na vA bhaviSyatIti,kriyAyAH kRSibalAdiSabhayathopalabdheritivikalparahito nirvicikitsa ucyate, yadvA nirjugupsaH-sAdhujugupsArahitaH, amRDhadRSTiH-bAlatapasvitapovidyAtizayadarzanairna mUDhA-svarUpAta na calitA dRSTiH-samyag| darzanarUpA yasyAsAvamUDhadRSTiH, upabRMhaNaM ca sthirIkaraNaM ca upabRMhaNasthirIkaraNe, tatropabRMhaNaM-samAnadhArmikANAM sadguNaprazaMsanena tad-| |vRddhikaraNaM, sthirIkaraNaM-dhAdviSIdamAnAnAM tatraiva sthApana, vAtsalyaM ca prabhAvanA ca vAtsalyaprabhAvane, vAtsalyaM-samAnadhArmikaprItyupakArakaraNaM prabhAvanA-dharmakathanAdimistIrthakhyApanA, aSTa cetyaSTaprakAro darzanAcAraH iti daza vRttI, darzanopakaraNAni tu jinabhavanabiMbAdIni pratItAni, tathA cAritrAcAro'pyaSTadhA, yathA-"paNihANajogajutto paMcahi samiIhiM tIhiM guttIhiM / esa carittAyAro ahaviho hoi nAyavvo // 1 // " iti daza ni0, etadvRttiryathA praNidhAnaM-cetaHkhAsthyaM tatpradhAnA yogAH paNidhAnayogAstairyuktaH2 paMcamiH samitibhiH tisRbhirguptibhiryaH praNidhAnayogayuktaH, paMcasu samitiSu tisRSu guptisu vA, eSa cAritrAcAro'STavidhaH iti zrI daza0 vRttI, cAritropakaraNAnyapi rajoharaNAdIni sAdhUpakaraNAni, evaM jJAnAdInAmArAdhanaM yathoktAcArA|nupAlanenaiva syAt , anyathA tadAcArANAmaparipAlane jJAnAdInAM virAdhanA bhaNitA,yadAgamaH-"tivihe saMkilese paM0, taM-nANa- IC27 tA OUGOLGROGonAmA Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasyopadeza mIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 276 // HIROIGHLIGHORIGIOHIGHING saMkilese dasaNasaMkilese caricasaMkilese" ityAdi, atra jJAnAcArAdhane jinAjJA virAdhaneca neti saMpanne sAdharmikavAtsalyAdikamapi jinAjJayaiva siddhaM tadA pAzasya kadAzA dUrata evApAsteti gAthArthaH // 24 // atha jJAnAdInAmupakaraNAni vyakkyA mUtrata evAhapotthAI uvagaraNaM NANassa tahA jiNiMdabhavaNAI / daMsaNauvagaraNaM khalu puttippamuhA ya caraNassa // 25 // pustakAdi jJAnasyopakaraNaM AdizabdAta nIrogazarIrAdikaM prAgevoktaM bodhyaM,tathA jinendrabhavanAdi darzanopakaraNaM, AdizabdAta jinapratimAdigrahaH, khalu nizcaye, 'puttippamuha'tti mukhavastrikApramukhaM, AdizabdAt rajoharaNakalpAdigrahastaccAritropakaraNamiti, nanu jJAnadarzanAbhyAM vinA cAritrasyaivAsaMbhavAt yathA jJAnadarzane sAdhUnAM cAritrahetU eva bhavatastathA tadupakaraNAnyapi cAritropakaraNAnyeva sAdhUnAM bhavantu, cAritrasyaivopaSTaMbhakatvAt iti cet , satyaM, jJAnadarzanopakaraNAnAM sAkSAt jJAnadarzanayoreva hetutvAt , | cAritrasyApi paramparayA tathAtve'pi mukhyavRttimadhikRtya tathaiva vyavahArasya yuktatvAt , cAritravyatiriktayorapi jJAnadarzanayorupa| kartRtvAcca pRthageva vyapadezo yukta iti gAthArthaH / / 25 / / atha utsargApavAdayorutsargata eva yathAsaMbhavaM sthAnakAnyAha ussaggo muNidhamme avavAyapayaMmi iaramaggo ya / ikkikko'vi a duviho evaM siddhaMtasupasiddho // 26 // mukhyavRttyA utsargo munidharma:-sAdhumArgo, yataH tIrthakRtaH prathamamutsargataH paMcamahAvratAtmakaM sAdhumArgamevopadizati, tatrAkSamAnuddizyApavAdapade zrAvakasaMvignapAkSikamArgadvikamupadizaMti, ataH sAdhumArgApekSayA tAvapavAdarUpAveva, teSu triSvapyutsargApavAdasambhavAt pratyekamekaiko'pi ca dvividhaH, evam-amunA prakAreNa siddhAntasuprasiddhaH-jinapravacane'tizayena prasiddhaH, ayaM bhAvaHmukhyavRttyotsargarUpo'pi sAdhumArgo'nekApavAdapadasaMyuktaH sthavirakalpaH, sthavirakalpe jhugatsargApavAdayostaulyAt ,yadAgamaH 'jAvaiyA GHOUGHOUGHOROUGHOUGHO // 27 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- | ussaggA tAvaiA ceva huMti avvaayaa| jAvaiA avavAyA ussaggA taciyA ceva ||1||"ti vyavahArabhASye, jinakalpastu AcAraparIkSA kevalotsargarUpa eva, tatra dvitIyapadAbhAvAt , tathA zrAvakamArgastAvaccAritrabhAraM voDhumazaktasya saMbhavati, 'kAraNiko'pavAda'iti bAsyopadezaH 11vizrAme vacanAt , tathAvidhazaktyabhAva eva kAraNaM, tathAvidhazaktyabhAvo'pi cAritrAvaraNIyakSayopazamAbhAvajanya eva, tatrApi itthameva krttIR77|| vyamiti jinai mihitaM, kintvAstAmanyatra, samyaktvapratipattAvapi 'nanattha rAyAbhiyogeNa gaNAbhiyogeNa balAbhiyogeNa devayAmi yogeNa guruniggaheNa vittikaMtAreNe'tyAkArA bhaNitAH, evaM vrate'pi, yathA utsargeNa samyaktvamUlAni dvAdaza vratAnyevAbhyupagantaFalvyAni zrAvakairityuktavAn , zaktyabhAve yAvadekamapi vrataM pratipanno dezaviratirbhaNyate, tadabhAve vA'viratasamyagdRSTireva zrAvakaH sthAdityAdi, evaM saMvignapAkSiko'pi gRhItacAritrastathAvidhacAritrAvaraNIyakarmodayAccAritraM vimucya dezaviratiH zrAvako bhavati, etaca jinAjJA,yadAgamaH-"jai na tarasi dhAreuM mUlaguNabharaM sauttaraguNaM ca / mottUNa timi bhUmi susAvagattaM varatarAgaM / / 1 / / arahaMta|ceiANaM susAhupUArao dddhaayaaro| sussAvago varataraM na sAdhuveseNa cuadhammo // 2 // " iti, evamapyazakto yadi gItArthastarhi saMvignapAkSiko bhavati, tatrApi zaktyanusAreNa punaH pratijJAtAnAM mUlottaraguNAnAM paripAlanaM bhavatIti,evamutsargApavAdayorutsargato'pavAdatazca sthAnAni darzitAnIti gAthArthaH // 26 // atha kAlAnubhAvAt kupAkSikasaMsargavAhulyAt samyag utsargApavAda svarUpamajAnAno bhUyAna jano'pavAdahelanApara eveti taccAlanAM parAkaraNAyApavAdasvarUpamAhakAraNio avavAo ussaggAo'vi hoi blvNto| ussaggapAlaNaTThA nivaivva jiNehiM so bhnnio||27|| kAraNiko'pavAdaH utsargAdapi balavAn bhavati, yadAhuH zrIhemAcAryapAdAH 'utsargAdapavAdo balIyAn' iti nyAyasUtre, // 27 // kAGHORGHORROHOTOHIROID Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 278 // GIOISIONGOGGONGHOK balavacce hetumAha - 'ussagga' ci yataH so'pavAdo nRpavadutsargapAlanArthaM jinairbhaNitaH, yathA prajApAlanArthaM prajayA'bhiSecyAvasthApito rAjA prajAbhyo'pi balavAn bhavet tathA'pavAdo'pyutsargeNaiva vyavasthApitaH utsargAdapi balavAn, tatkathamiti cet zRNu, utsargoM brUte - nanu bho apavAda ! assacchiSyAdikaM tvadAyattameveti ladAjJayaiva vayaM varttiSyAmahe, apavAdamaMtareNotsargaH sthAtuM na zaknotIti bhAva iti gAthArthaH ||27|| athotsargApavAdayorbalasthAnakamAha ussaggo khalu pagaI avavAo puha (bhU) vaitti saThThANe / paraThANe asamatthA do'vi a te garahaNijjAvi // 28 // utsargaH khaluravadhAraNe prakRtiH - prajAloka ityarthaH, apavAdaH pRthivIpatiH- rAjeti, kva 1 - 'svasthAne' utsargasthAne - apavAdAnavakAze 'abhAvopAdhiko hyutsarga' iti vacanAt yAvadapavAdaprayojanaM na patati tAvadutsarga eva balavAn, apavAdasyAne cApavAdaH, apavAdasthAnaM kAraNaM, utsarganirvAhakadravyAdyayogaH, utsarga sAmarthya nirodhakadravyAdisAmagrItyarthaH, tannirAkaraNArthamapavAdo rAjasthAnIyaH, yathA rAjA prajApIDAkAricaurAdijana nivArakastathA tathAvidhadravyAdisAmagryA nivArako'pavAdaH, etau dvAvapi parasthAneapavAdasthAne utsargaH utsargasthAne cApavAda iti sthAnakavyatyaye asamarthau-na sAmarthyabhAjau bhavataH, api- punargarhaNIyau - jugupsanIyau aho maryAdArahitau dvAvapi pravarttete dvayorapyAzraya ityartha iti gAthArthaH ||28|| atha kIdRzI prakRtiH kIdRzazca rAjeti utsargApa| vAdayordRSTAntIkartuM darzayati pagaI sahAvasiddhA kAraNio hoi bhUvaI niamA / pagaIdhaNauvajIvo NAeNaM tIha rakkhaThThA // 29 // prakRtiH svabhAvasiddhA bhavati, na punaH kenApi sthApitA, bhUpatI - rAjA turadhyAhAryo, bhUpatistu niyamAt kAraNikaH - kAraNa - DIGHONGHODIGIONS DIGHIOINGHGH AcArasyopadezaH // 278 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasyopadezaH vizeSAjAto bhavati, yathA parasparaM vivadamAnairyugalikai rAjanimittaM zrInAbhikulakaro yAcito, nAminA ca bhavatAM RSabhadevo rAjA bhIpravacana vivAdAdinivAraNena nyAyapravartako bhaviSyatIti kAraNavazAta rAjA jAtaH,ata eva 'paDhamarAe'tti siddhAntavacanaM, na punarevaM paDhama-| parIkSA jApayatti vetyAdi dRSTaM zrutaM vA, tasmAta kAraNiko rAjA,sa ca kIdRzaH syAdityAha-prakRtidhanopajIvakaH-prakRteH sakAzAt yad dhanaM 11 vibhAme 279 // tadupajIvI, tenaiva khanirvAhaka ityarthaH, kena ?-nyAyena-nyAyamArgeNa, lamyabhAgopAdAnayathA'parAdhadaMDAdinetyarthaH, atha prakRtidhanopajIvanena nyAyabhAga kathamityAha-'tIiti tasyAH-prakRte rakSaNArtha,prajApAlanArthameva prajAdhanopajIvI nyAyavAneva, yathA bhAramudvahan vRSabhastRNAdikaM carati, yadAgamaH-"jo vahai so taNaM caraItti nizIthacUrNo, yastu anyAyadhanopajIvI sa tu rAjA na bhaNyate, kintu nRpo luTAko bhaNyate iti gAthArthaH // 29 // atha dArTAntikamAha___ evaM khalu avavAo ussagguvajIvao'vi NAeNaM / ussaggaM pAlijjA teNaM jahasaMbhavAgArA // 30 // evaM khaluH-nizcaye apavAda utsargopajIvako'pi nyAyenotsargapAlayet ,nanu rAjA tAvat prajAdhanopajIvako bhavati,tadadhyakSasiddhameva, paramapavAdaH kathamutsargadhanopajIvaka iti cet zRNuta, yathA samutpabe'pi rogAdau sAdhunotsargato bhaiSajAdicikitsA na | kAryA, yadAgama:-"tegicchaM nAminaMdijjA, sNvikkhttgvese| eaMkhu tassa sAmaNNaM, jaM na kujA na kArave ||1||"iti zrIuttarA| dhyayane 2, tathA 'mottUNa jai tigicchaM ahiAseUNa jai tarai sammaM / ahiAsiMtassa puNo jai se jogA na hAiMti ||2||"tti zrIupadezamAlAyAM, atra pUrvArddhanotsargaH pratipAditaH, evaM ca sati ko'pi sAdhurasamarthazcikitsAdikaM vinA jJAnAdihAni|mavApnoti tadA'pavAde cikitsAdikaM kalpya,tacca ussaggatti gAthottarArdainoktaM, yathA 'savvattha saMjamaM saMjamAu appANameva rkkhejaa| kOHOOHOROROHOHORO SHOLOROGRIDGOGHORROROL // 279 // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 280 // ORONGHONGKONGKONGH HONGK muccai aivAyAo puNo'vi sohI na yAviraI || 1 || "tti bRhatkalpa bhASye, atrotsargastAvat svabhAvasiddho yAvajIvAvasAnaH prabhUtakAlasvAmI, tasmAt kAlAt rogopazAMtirmaryAdAtikrAMtaM svanirvAhayogyaM kAlamAdAyApavAdaH pravarttate, sa ca kAlaH svabhAvasiddhasyotsargasyaiva dhanarUpApavAdopajIvanahetuH, sa cApavAdo yadi rogopazAntimaryAdAmatikramyAparakAlasya bhoktA syAcadA tu nRpatiluMTAkAdivadanAcAro, na punarapavAdaH, ata eva zailakAcAryo rogopazAMtAvapi tathaiva pravarttamAnaH pArzvasthAdivizeSaNAnvito bhaNitaH, etacca prAyaH pratItameveti, kiMca- utsargastAvat tAvataM kAlaM yadyapavAdAya na dadAti tadA rAjA'pyapavAdo nirvAhasAmagrIrahito notsargaM pAlayati, tatazca sa sAdhurutsargaM sevayitumazakto'pavAdaparAGmukhazca patitadharmmA durgatigrAmyubhayato'pi bhraSTaH syAditi, tathAprakArAntareNa dAntikayojanA, yathA - AstAM chadmasthasAdhUnAM kevalinAmapi strINAM karasparzo'pi niSiddhaH, yadAgamaH --'jatthi - tthIkarapharisaM, liMgI arihAvi sayamavi karejA / taM nicchayao goama ! jANejjA mUlaguNabhaTThe || 1 ||" iti gacchAcAraprakIrNake, evamutsarge yAvajjIvakAlAdhike vidyamAne pazujAtyAdinA upahanyamAnAM jalAdau vA nimajjantIM sAdhvIM bAhvAdinA'valaMbamAno jinAjJAM nAtikrAmati, yadAgamaH - paMcahiM ThANehiM samaNe niggaMthe niggaMthiM geNhamANe vA avalaMbamANe vA nAtikkamati, taM0-niggaMthiM caNaM annayare pasujAie vA pakkhijAie vA odhAejA, tattha niggaMthe niggaMthiM giNhamANe avalaMbamANe nAtikamati 1 niggaMthe niggaMthiM duggaMsi vA visamaMsi vA pakkhalamANiM vA pavaDamANiM vA geNhamANe vA avalaMbamANe vA nAtikamati 2 niggaMthe niggaMthi setaMsi vA paMkasi vA paNagaMsi vA udagaMsi vA ukkasamANIM vA ovujjhamANIM vA geNcha0 avalaMba0 NAti0 3 niggaMthe niggaMthiM NAvaM ArUhamANe orubhamANe vA NAtikamati 4 khettaittaM dittaittaM jakkhAtiDhaM jAva bhattapANapaDiAtikakhitaM niggaMthe niggaMthiM geNhamANe vA avalaMbamANe nAti DONGHGHODIGHOIGHDINGHOIGHOK AcAra syopadezaH // 280 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsargA bassA zrIpravacana- kamati 5" iti zrIsthAnAMge, etavRttyekadezo yathA-anaMtaraM dravyaprabuddhaH kAraNataH uktaH, atha bhAvaprabuddhamanuSThAnataH AjJAnati parIkSA krameNa darzayitumAha-'paMcahIM'tyAdi,sugamaM navaraM 'giNhamANe ci vAhAdAvaMge gRhan ,avalaMbamAnaH patantIM bAhAdau gRhItvA dhArayan, 11vizrAme pavAdavyaathavA savvaMgiaM tu gahaNaM kareNa avalaMbaNaM tu desamitti, nAtikAmati khAcAramAjhA vA, gItArthasthaviro nigraMthabhAvena ythaa||28|| kathaMcita pazujAtIyo dRptagavAdiH pakSajAtIyo gRdhAdiH 'ohAejatti upahanyAta , tatreti upahanane gRhana nAtikAmati, kAraNikatvAt ,niSkAraNatve tu doSo, yadAha-"micchattaM uDDAho virAhaNA phaasbhaavsNbNdho| paDigamaNAI dosA bhuttAbhutte aNAyabvA // 1 // " ityakaM, tathA duHkhena gamyate iti durgaH, sa ca tridhA-vRkSadurgaH zvApadadurgo mlecchAdimanuSyadurgazca tatra vA mArge, uktaM ca-"tivihaM ca hoi duggaM rukkhe sAvaya maNussaduggaM ca"tti,tathA viSame vA-gartapASANAdyAkule parvate vA praskhalitAM vAgatyA prapatI vA bhuvi, athavA "bhUmI' asaMpattaM pattaM vA hatthajANugAdIhiM / pakkhalaNaM NAyavvaM pavaDaNa bhUmIe gttehi||1||"ti, gRhan nAtikrAmatIti| dvitIya, tathA paMkaH panako vA sajalo yatra nimajate sa seka ityAdi zrIsthAnAMgaTIkAyAM, atra yAvatA kAlena sAdhvyupadravo |nivAryate tAvaMtaM kAlamutsargaH svasthitihetave apavAdanirvAhArthamapavAdAya datte, sa cApavAdastAvaMtaM kAlamupajIvya nistAritopadravamutsarga pravarcayati, nanu yaduktamapavAdamaMtareNotsargo niodumazaktastadayuktaM, yato'pavAdapadamantareNApi jinakalpikAdInAM nirvAhasthAgame prasiddhatvAditi cet maivaM, abhiprAyAparitrAnAta , yatra sthavirakalpAdAvapavAdapadaM jinairupadiSTaM tatrotsargo'pavAdamantareNa nirvoDhumazakyA, jinakalpikAnAM tu gaNanirgatatvenAtulasAmarthena cApavAdapadasthAvakAzasyaivAbhAvAt kuto'pavAdapadavArtA'pi?,yathA yaugalikAnAM parajAsparavivAdAyabhAvena rAno'vakAzAbhAvAta to rAjavArtA'pi ,ata eva 'kacidutsargopI'ti zrIhemAcAryavacanAt kApyutsargo'pi IA281 // GOGROGROGROUGHHOROR GHOUOROUGHOOMGHOGood Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana utsargA parIkSA pavAdavyavasthA 11 vizrAme // 282 // THEHOROINOHORIGHOSHO HLOROUGNanA balavAn bhavati, tenaiva kAraNena pravacane syAdavAdo'pi yuktikSama eva, na hyekAntenotsargApavAdAbhyAmeva pravRttiA, kintu kApyutsargeNaiveti, kAlaparihAnyA vivAdAdau ca jAte sati niyamAt rAjAnamaMtareNa na prajAnAM nirvAhaH, AstAmanyat , dharmapravRttirapi rAjanizrayaiva bhaNitA, yadAgamaH-"dhamma caramANassa paMca nissAThANA paM0, taM0-chakAyA 1 gaNo 2 rAyA 3 gAhAvatI 4 |sarIraM 5 ce" tyAdi, ata evotsargApavAdau bahuzrutagamyau, nAgItArthagamyau, yadAgamaH-"davvaM khittaM kAlaM bhAvaM pUrisa paDisevaNAo / navi jANei agIo ussaggavavAi ceva ||1||"shriiupdeshmaalaayaaN, vyAkhyAnaM yathA-dravyaM kSetraM kAlaM bhAvaM puruSaM pratiseva-1 | nAzca nApi-naiva jAnAtyagItArthaH, autsargikApavAdikavAdasthAnamiti gamyate, tatrotsargeNa nivRttamautsargikaM-yanirvizeSaNaM kriyate, apavAdena nirvRttaM ApavAdika-yad dravyakSetrAdyapekSamiti, evakAgata tadguNadoSAMzcAgItArtho na jAnAti,ato jJAnAbhAvAt | vaiparItyena pravarttate, tathA ca karmabandhaH, tato'naMtaH saMsAra iti dvAragAthAsamAsArthaH, evamutsargApavAdayorvyavasthApane bahvayo yuktayo'nayA dizA'bhyupagantavyAH, yena kAraNenotsargapAlako'pavAdastena kAraNena yathAsaMbhavaM prativrataM pratipratyAkhyAnaM ca yAvaMta Agame bhaNitAsteSAmanatikrameNa yathAsaMbhavaM AgArA-anAbhogAdayo bhaNitAH,AstAM mahati kRtye,IryApratikrAMtAvapi kAyotsargasyocchvAsa-| niHzvAsAdayo bhaNitA iti gAthArthaH // 30 // athotsargApavAdaviSaye dRSTAntAntaramAha___jaha pahio vaccaMto khinno khaNa vIsamittu vccijaa| evamavavAyasevI khaNeNamussaggamaggarao // 31 // yathA pathiko vrajan khinnaH-khedamApannaH, zrAMta ityarthaH, kSaNaM-muharttamAtraM vizramya-vizrAmaM kRtvA brajet , apagatapathazramaH punaH | sukhena gantuM zaknotItyarthaH, evamapavAdasevI dharmAnuSThAne pravarttamAno glAnimApanaHkSaNena-kSaNamAtreNotsargamArgasto bhavati,utsarga G ROUGHOS // 28 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 11vizrAme IR83 // utsargApavAdabyavasthA |mArgasevI syAdevetyarthaH, atra kSaNazabdena yAvatkAlamapavAdapadasevanAprayojanaM tAvatkAlo grAhya iti gAthArthaH / / 31 / / atha kupAkSikamAtrasyApyabhiprAyamAviSkRtya dUpayitumAhajo bhaNaI amhANaM kevalamussaggu hoi ruivisao / so jiNasAsaNabajjho titthayarAINa paDivakhe // 32 // yo bhaNati asmAkamutsargaH kevalamapavAdanirapekSo ruciviSayo bhavati sa jinazAsanabAhyaH-pravacanAd bAjho'vabodhyaH, tatra hetu|mAha-'titthayarAINa'tti yataH sa tIrthakarAdInAM-tIrthakarAcAryAdInAM pratipakSo-vairIti gAthArthaH // 32 // atha kathaM sthavirakalpe | utsargApavAdau jinakalpe neti sArddhagAthayA tAtparya darzayanuttarArddhana jinAbAmadhikRtya jinakalpasthavirakalpayoH sAmyaM didarzayiSurgAthAyugmamAhajattha ya saarnnvaarnncoannpddicoannaaivvhaaro| dasavihasAmAyArI tammi a ussaggaavavAyA / / 33 / / tayabhAve jiNakappappamuhe payamegameva jiNabhaNi te savve jiNasamae jiNaANArAhagA bhnniaa||34|| yatra kalpe mAraNAvAraNAcodanApraticodanAdivyavahAraH dazavidhasAmAcArI,ceti gamyaM, 'icchAmicchAtahakkAroM' ityAdidazavighasAmAcArI syAt tatrotsargApavAdau bhavataH,evaMvidhastAvat sthavirakalpa eva,yadAgamaH-"gaccho mahANubhAvo tattha vasaMtANa nijarA viulaa| sAraNavAraNacoaNamAIhiM na dosapaDivittI // 1 // " gacchAcAraprakIrNake, jinakalpikastu gacchanirgato bhavati, ata Aha-'tayabhAveti tadabhAve-sAraNAdyabhAve mAraNAdInAmabhAvo yatra sa tathA tasin yadvA smAraNAdyabhAve sati, apavAdakAraNAbhAve satItyarthaH, jinakalpapramukhe, AdizabdAta pratimApratipatrAdayo grAjhAH, tatraikapadameva-utsargarUpaM jinabhaNitaM-jinenopadiSTaM varcate, yata OGHODOGHOOkAka Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsargA pavAdabyabasthA zrIpravacana- Kaa evaM tasmAt kAraNAda te sarve jinakalpikasyavirakalpikAdayo jinasamaye-jainazAsane jinAjJArAdhakA bhaNitAH, jinAjJArAdhanamadhi parIkSA kRtyobhaye'pi tulyAH, ata eva bhASyakAra Aha-'na hu te hIlijjaMti sabvevia te jiNANAe'ti gAthAyugmArthaH // 34-35 // 11 vibhAme athaivamutsargApavAdAtmake sthavirakalpe siddhe pAzaprarUpaNA jalAMjalimApanneti drshyti||284|| teNiva therA nihaM vihiNA kuvaMti porasiM mottuN| taiAe~ porasIe jiNakappI esa ussaggo // 3 // yena kAraNena sthavirakalpa utsargApavAdAtmako jinA va tenaiva kAraNena sthavirAH-sthavirakalpikAH 'porasiMpatti poruSIm-arthAd rAtreH prathamapraharaM musvA-tyaktvA 'vidhinA'gurUpadiSThAnuSThAna vidhinA nidrA kurvanti, jinakalpI tu tRtIyAyAM pauruSyAM nidrAM karoti, eSa uktalakSaNo vidhirutsarga itykssraarthH| bhAvArthastvevaM-sthavirakalpikAH rAtreH prathame praharegate IryApathikI pratikramya guroH sakAze | tadabhAve'kSAdisthApanAcArya puraskRtya icchAkAreNa saMdisaha bhagavan ! bahupaDipuNNA porisi rAiasaMthArae ThAuM'iti(bhaNati)ziSya|vacaH zrutvA gururbhaNati-ThAeha, pazcAt caukkasAyetyAdi namaskArapUrvakaM caityavaMdanaM, tadanu mukhavatrikApratilekhanaM saMstArakopakaraNamatilekhanaM ca kRtvA saMstArakaM saMstIrya tatropavizya 'nisIhI 2 namokhamAsamaNANa'mityAdividhinA rAtreH prathamaporuSImadhItya vidhinA gujJiyA nidrAM kurvanti, sA cAjJAtvAnna pramAdaH, yadAgamaH-"suttA amuNI, muNiNo sayayaM jAgaraMti logaMsi"tti | zrIAcArAGgasUtre zItoSNIyAdhyayanasyAdisUtraM. etavRttyekadezo yathA 'suttA' ityAdi sUtraM, asya cAnaMtarasUtreNa sahetyAdi yAvat iha suptA dvividhAH-dravyato bhAvatazca, tatra nidrApramAdavantodravyamuptAH, bhAvasuptAstu mithyAtvAjJAnamayamahAnidrAvyAmohitAH, al tato ye amunayo-mithyAdRSTayaH satataM bhAvasuptAH sadvijJAnAnuSThAnarahitatvAt , nidrayA bhajanIyAH, munayastu sadbodhopetA mokSa-15 FOLGHORGEORGHONGKONG DOGGHONGKONGKONSKOSHORT 28mA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 285 // | nidrAyAH pramAdApramAdate OMGHOUGHORIGHOSHOUGHOUGHOjala all mArgAdacalaMtaste satataM-anavarataM jAgrati-hitAhitaprAptiparihAraM kurvate, dravyanidropagatA api kacit dvitIyapaurunyAdau satataM jAgarukA eveti, evameva bhAvakhApaM jAgaraNaM ca viSayIkRtya niyuktikAro gAthAM jagAda-'suttA amuNI u sayA muNIoN suttAvi | jAgarA iMti / dhammaM paDucca evaM niddAsutteNa bhaiyavvaM ||1||"ti,suptaa dvidhA-dravyato bhAvatazca,tatra nidrayA dravyasuptAn gAthAMte vakSyati, bhAvasuptAstvamunayo-gRhasthAH mithyAtvAjJAnAvRtA hiMsAdyAzravadvAreSu sadA pravRttAH, munayastvapagatamithyAtvanidrA avAptasamyaktvAdibodhA bhAvato jAgarukA eva, yadyapi kvacit AcAryAnujJAtA dvitIyapauruSyAdau dIrghasaMyamAcArazarIrasthityartha nidrAvazopagatA | bhavaMti tathApi sadA jAgarA eva, evaM dharma pratItyoktAH suptA jAgradavasthAzca, dravyanidrAsupte nanu jADyametat dharmaH syAt na vA?, | yadyasau bhAvato jAgarti tadA nidrAsuptasyApi dharmaH syAdeva, yadivA bhAvato jAgrato nidrApramAdAvaSTabdhAntaHkaraNasya na syAdapi, | yastu dravyabhAvasuptastasya na syAdeveti bhajanArthaH" iti zrIAcArAMgaTIkAyAM, tathA "paDhame porasi sajjhAyaM, viie jhANaM jhiA| yai / taiAe niddamokkhaM ca, cautthI bhujo''vi sajjhAyaM ||1|"ti zrIuttarAdhyayane 26, etavRttyekadezo yathA-spaSTameva, navaraM rAtrimapi, na kevalaM dinamityapizabdArthaH, dvitIyAyAM dhyAnaM, tRtIyAyAM nidrAmokSaM ca ayaM kuryAditi sarvatra, prakamAd vRSa|bhApekSaM caitat , sAmastyena tu prathamacaramapraharajAgaraNameva, tathA cAgamArthaH "savve'vi paDhamajAme doni tu vasahANa AimA jAmA / taio hoi gurUNaM cautthaohoi savvesiM // 1 // " iti sUtradvayArthaH iti zrIuttarAdhyayanaTIkAyAM, atra vRSabhasAdhostRtIyapraharanidrA'nujJA zeSasAdhUnAM tu praharadvayamiti, etena pAzena yad vikalpitaM mokSazabdena nidrAmocanaM karoti, na punaH vApaM, tannirasta, | yato yadi svApaM na karoti tarhi kiM karotIti tRtIyapraharasaMbaMdhi kRtyaM vaktavyaM, yathA- divA tRtIyapahare mikSAcaryA bhaNitA, tacca TOHORIGHOLORIORATOGHSACSION Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidrAyA pramAdApramAdate zrIpravacana zakApi noktaM, tataH pAzasyaiva pAzakalpaM, jinakalpikasya tu vRSabhayatitulyatAparamutsargata eveti mAthArthaH / / atha jinAlayA nidrA parIkSA pramAdo na bhavatIti darzanAya dRSTAntadA tikaracanAmAha19 vizrAme // 28 // jaha therANa jiNANa ya pariggaho neva vtthpttaaii| taha nihAvi pamAo nANAe do'vi caraNahA // 36 // yathA sthavirANAM-sthavirakalpikAnAM jinAnAM-jinakalpikAnAM vastrapAtrAdi-sthavirakalpikAnAM jaghanyato'pi caturdazopakaraNAni jinakalpikAnAM tu utkarSato'pi dvAdazopakaraNAni parigraho naiva syAt-na bhavatyeva, tathA-tena prakAreNa nidrA api AjJayAjinAjJayA pramAdo na bhavati, tatra hetumAha-yato ve api-upakaraNanidre api caraNArtha-cAritrArAdhanArtha,nanu nidrAyAH pramAdatvaM tu bhaNyate eva, tatkathaM nidrA pramAdo na bhavatIti cet satyaM, svarUpeNa pramAdatve'pi sthAnakavizeSamAsAdya tathA vyapadezAsaMbhavAt , anyathA zabdAdayo viSayAH krodhAdayazca kaSAyAH pramAdatvena bhaNitAH tathA ca tadvatAM pramAditvabhaNane saptamAdidazamaparyantaguNasthAnakavarttinAM sAdhUnAmapramatatAvyapadezo vyartha evA''padyeta. dazamaguNasthAnakaM yAvat kaSAyodayAt , zabdAdInAM ca viSayANAM kAmabhogarUpatayA pravacane pratItatvAta , pramattaguNasthAnakAdArabhya trayodazaguNasthAnaparyantaM yathAsaMbhavaM kAmitvabhogitvavyapadezApattyA | mahadasAmaMjasyamApadyeta, kevalinAmapi rasAdInAM bhogAnAmudayAt ,nanu teSAM rAgadveSAbhAvAt satyapi rasAdibhogitvaM na bhaNyate iti cet ciraM jIva, evamapramattAdisAdhUnAmapi na bhogitvaM,na vA kAmitvaM,kuto nidrApramAdavattvamapi?, ata eva Agame 'je AsavA te parihassavetyAdi bhaNitaM, tathA krodhAdayo'pi sthAnakaviSayAzritA nirjarAhetavo'pi bhaNitAH, yadAgamaH-"arihaMtesu a rAgo rAgo sAhasu baMbhacArIsu / esa pasattho rAgo anja sarAgANa sAhaNa ||1||"mityaadi, evaM yathA viSayakaSAyAH santo'pi sAdhUnAM na viva GROGROLOGRORONGHOTOHOR // 286 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11vizrAme // 287 // nidrAyA pramAdA pramAdate GOOOGHONGKONGHOUGHOG kSyante tajanyaphalAbhAvAt evaM nidrA'pi saMyamapAlanaheturupakaraNamiva na pramAda iti gaathaarthH||36|| atha prakArAntareNApi tathA''haahavA jaha asaNAI saMjamaheumuNideharakkhachA / bhaNiaM taheva niddA aNNaha dohaMpi no ANA // 37 // athaveti prakArAMtaradyotane, azanAdiH saMyamahetumunideharakSArtha-saMyamasya heturyo munidehaH-sAdhuzarIraM tasya rakSArtha, bhaNitaM | jinairitigamyaM, tathaiva nidrA azanAdivat sAdhUnAM nidrApi zarIrarakSArthameva, evamapi yadi nidrA AjJA na bhavet tarhi dvayorapi | AjJA na bhaveta, na ceSTApattiH, 'aho jiNehiM asAvajA vittI sAhUNa desiaa| makakhasAhaNaheussa,sAhudehassa dhAraNa ||2||"ti pravacanabAdhA syAditi gAthArthaH // 37 // atha sAdhUnAM nidrA pramAdo'pi bhavati tathA dRSTAntayati jaha ANAe rahio bhuMjaMto asnnpaannmaaiinni| bhaNio muNI pamAI taha niha pagAmapaDisevI // 38 // yathA AjJayA rahito'zanAdIni-azanapAnakhAdimaskhAdimavastrapAtrAdIni bhujAno muniH pramAdI-pApazramaNo bhaNyate tathA nidrA prakAmasevI-divA rAtrau vA yathAsukhaM khApazIlaH pramAdI syAt , yadAgamaH-'je keI pavvaie nidAsIle pagAmaso bhucaa| piccA suhaM | suaI,pAvasamaNutti vucti||shaatti zrIuttarA0 iti gaathaarthH||38||athotsrge nidrAsvarUpe nirUpite'pavAdena nidrA kathaM bhavatItyAha| avavAe puNa therA divAvi kuvvaMti titthagaraANA / sA ceva ya sugurUNaM ANA khalu NANamAINi // 39 // apavAde punaH sthavirakalpikA divA'pi-divasepi,na kevalaM rAtrAvevetyapizabdArthaH,kurvanti sAdhava iti gamyaM,kiMbhUtA sA nidrAtIrthakarAjJA, tIrthakadAjJArUpetyarthaH 'sA ceva yatti saiva ca nidrA sugurUNAM-sudharmAdInAmapi AjJA khalunizcaye Ajhaiva,jJAnAdIni, gurupAratantryaM hi jJAnadarzanacAritrANIti vacanAditi gAthArthaH ||39||ath gAthAdayena pramAdApramAdayoH pAramArthikaM kharUpamAha // 27 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 11vizrAme // 288 // nidrAya: pramAdApramAdate.. HTROHGROUGHOL - nihAvia thINaddhI tigaM kasAyA ya sbbghaaykraa| iMdiaasthA rogahosavisayA pamAutti // 40 // micchAdiTThINaM puNa sabvevi a savvahA pmaautti| sadiTThINamaNANA jiNassa eso a paramattho // 4 // nidrApi styAniitrakaM, apizabdasya sarvatrAmisaMbaMdhAt kaSAyA api sarvaghAtakarAH, te cAnaMtAnubaMdhyAdayo dvAdaza, yaduktaM| "bArasAimakasAyA micchaMti savvaghAI" iti, saMjvalanAstu dezaghAtakA iti, indriyArthA api zabdAdayo rAgadveSaviSayAH makAro'| lAkSaNikaH, pramAdo, na punarjJAnAdihetavo'pIti, mithyAdRSTInAM punaH sarve'pi ca nidrApaMcakaM SoDazApi kaSAyAH zabdAdayo'rthAzca sarvathA-sarvaprakAreNa pramAdo, narakAdihetutvAt , sadRSTInA-samyagdRSTInAM jinasthAnAjJA-tIrthakarAjJAvyatiriktaM sarvamapi pramAdaH eSa ca paramArtho-vastugatiriti gAthArthaH / / 40-41 // atha kiM saMpannamityAha teNaM davapavittI apavittI vA pamANamapamANaM / AraMbhAIsu diTThA didvipahANehiM jiNasamae // 42 // . yena kAraNena prAguktaH paramArthastena kAraNena dravyataH pravRttirapravRtti pramANamapramANaM, vetyatrApi saMbadhyate, pramANaM vA apramANaM | vA, kacidityadhyAhAryamadhikAravizeSe, jinasamaye-bhagavatyAdisiddhAMte dRSTA, kaiH-dRSTipradhAnaiH-samyagdRSTimiriti, ata eva 'egaM | pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kice'tyAgamoktavidhinA nadyuttAraH sAdhUnAM jinAjJaiva, vihArAdyavazyakarttavye'nanyagatyA dravyata AraMbhasyAkiMcikaratvAta , etena 'yatra svalpo'pyAraMbhastatra tadviSayakaH sAdhUnAmupadezAdina syAditi nirastaM, AstAmanyat , yadi zItopadravanivAraNArtha sAdhumuddizya kRtamapyagniprajvAlanamavagamya svasyAkalpyatAmudbhAvya tatkarturdharmazraddhAvRddhyartha sAdhunA'pyanumo HGHOKOHOUGHLIGHOROICHORIGHOUSE O GROGA 286 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 19vizrAme // 289 // nidrAyAH pramAdApramAdate GHOGHORGROGROGHORORG danAyA viSayIkArya, yadAgamaH-'no khalu me kappe agaNikAyaM ujAlittae vetyAdi yAvat taM ca mikkhU paDilehAe AgamittA |ANavijA aNAsevaNAe'tti iti zrIAcA0 vimokSAdhyayane u06, etadvRttyekadezo yathA 'taca jvAlanAtApanAdikaM mikSaH pratyupekSya-vicArya svasaMmatyA aparavyAkaraNenAnyeSAM vAuMtike zrutvA-avagamya gRhapatimAjJApayet-pratibodhayet , kayA?-anAse| vanayA, yathA etanmamAyuktamAsevituM, bhavatA tu punaH sAdhubhaktyanukaMpAbhyAM puNyaprAgbhAropArjanamakArI"ti zrIAcArAMgavRttAviti gaathaarthH||42|| atha dRSTAntagAthAmAhaappacakakhANakiriA vayabhAve'vi a na desaviraINaM / nAraMbhakiriAraMbhe pavaDhamANANa samuNINaM // 43 // dezaviratInA-zrAvakANAM tadabhAve'pi-kvacita ekAdazAviratIradhikRtya pratyAkhyAnAbhAve'pi cApratyAkhyAnakriyA na bhavati 'tattha NaM je te saMjayAsaMjayA tesi NaM AdimAu timi kiriAu kajaMti' iti zrIbhagavatyAM za.. u02, atra AraMbhikI pArigrahikI mAyApratyayikI apratyAkhyAnikI mithyAdarzanapratyayikI ceti paMcakriyANAM madhye AdimAstisraH kriyAH AraMmikI pArigrahikI mAyApratyayikI ceti, tatraikAdazAnAmaviratInAmapratyAkhyAne'pyapratyAkhyAnakIkriyAyAH anudayo bhaNitaH, tathA caH punararthe vA sumunInAM-zobhanA munayaH sumunayaH-susAdhavasteSAM apramattaguNasthAnakAdArabhya trayodazaguNasthAnakaM yAvadAraMbhapravarttamAnAnAmapyAraMmikI kriyA na bhavati, yadAgamaH-"tattha NaM je te appamattasaMjayA tesi NaM egA mAyAvattiA kiriA kaJjati"tti zrIbhagavatI za01 u02, te sarve'pyAraMbhe pravartate, yadAgamaH-"asthi NaM bhaMte ! samaNANaM niggaMthANaM kiriA kajaMti ?, haMtA" ye tu vItarAgasaMyatAsteSAmekA'pi kriyA na syAt , yadAgamA-"tattha NaM je te vItarAyasaMyatA te NaM akiriA" iti zrI. AGRONGHDOHOROUGHONGKONGS Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidrAyAH pramAdA. pramAdate zrIpravacana-OlbhagavatIzataka0 102 "kahaNaM bhaMte ! samaNANaM niggaMthANaM kiriA kajati ?, maMDiaputtA! pamAyapaccayA joganimitta parIkSA ca, evaM khalu samaNANaM niggaMthANaM kiriA kajati, jIve NaM bhaMte ! sayA samitaM eati veati calati phaMdati ghaTTati khumbhati vizrAma udIrati taM taM bhAvaM pariNamati, haMtA maMDiaputtA! jIve NaM sayA samitaM ejati jAva taM taM bhAvaM pariNamati, jAvaM ca NaM se jIve sayA // 29 // samitaM jAva pariNamati tAvaM ca NaM tassa jIvassa aMte aMtakiriA bhavati ?, No iNaDhe samaDhe, se keNaDeNaM bhaMte! evaM vuccai jAvaM ca NaM se jIve sayA samitaM jAva aMte aMtakiriA na bhavati?, maMDiaputtA! jAvaM ca NaM se jIve satA samitaM jAva pariNamati tAvaM ca saNaM se jIve Arabhati sAraMbhati samArabhati AraMbhe vaTTati sAraMbhe vaTTati samAraMbhe vaTTati AraMbhamANe sAraMbhamANe samAraMbhamANe AraMbhe | vaTTabhANe sAraMbhe vaTTamANe samAraMbhe vaTTamANe bahUNaM pANANaM bhRANaM jIvANaM sattANaM dukkhAvaNAe soAvaNAe jUrAvaNAe tippAvaNayAe | piTTAvaNAe paritAvaNAe vaTTati, se teNaTeNaM maMDiaputtA ! evaM vuccati jAvaM ca NaM se jIve satA samitaM eati jAva pariNamati tAvaM ca NaM tassa jIvassa aMte aMtakiriA na bhavati"tti zrIbhaga0 za0 1 u02, etavRtyekadezo-yathA 'atha kriyAmeva | svAmibhAvato nirupayannAha-'asthi NamityAdi' astyayaM pakSo yaduta 'kriyate' kriyA bhavati, pramAdapratyayAt yathA duSprayuktakAyakriyAjanma karma, yoganimittaM ca yathairyApathikaM karma, kriyAdhikArAdidamAha-'jIve NamityAdi, iha jIvagrahaNe'pi sayoga evAsau | grAhyaH, ayogasyaijanAderasaMbhavAt ,sadA-nityaM 'samiti sapramANaM 'eaItti ejati-kaMpate 'ez2a kaMpane' iti vacanAt 'veatitti vyejati-vividhaM kaMpate, 'calai'tti sthAnAMtaraM gacchati, 'phadai'tti spaMdate-kiMciccalati 'spadi kiMciccalane' iti vacanAt , anyamavakAzaM gatvA punastatraivAgacchatItyanye 'ghaTTa 'tti sadikSu calati, padArthAntaraM vA spRzati, 'khumbhai'tti kSubhyati-pRthivIM AGROGROUGROGHOROGROUGHOUSE Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11.vibhAme // 29 // | nidrAyAH pramAdApramAdana HOROHOROHOUGHOUGHOROROUGHOjAra pravizati, kSobhayati vA pRthivIM, vimeti vA, 'udIraitti prAbalyena prerayati, padArthAntaraM pratipAdayati vA, zeSakriyAmedasaMgrahA|rthamAha-taM taM bhAvaM pariNamati'tti utkSepaNAvakSepaNAkuzcanaprasAraNAdikaM pariNAma yAtItyarthaH, eSAM caijanAdibhAvAnAM | kramabhAvitvena sAmAnyataH tadejanaM maMtavyaM, natu pratyekApekSayA, kramabhAvinAM yugapadasaMbhavAditi, 'tassa jIvassa aMtetti | maraNAMte 'aMtakiritti sakalakarmakSayarUpA, 'AraMbhaI'tti pRthivyAdInupadravati 'sAraMbhaI'tti saMrabhate-teSu vinAzasaMkalpa karoti 'samArabhaItti samArabhate-tAneva paritApayati 'saMkapo saMraMbho paritApako bhave smaarNbho| AraMbho uddavao suddhanayANaM | visuddhANaM // 2 // " idaM ca kriyAkriyAvatoH kathaMcidabhedaH ityabhidhAnAya tayoH samAnAdhikaraNataH sUtramuktaM, atha tayoH kathaMcidvedo'pyastIti darzayituM pUrvoktamevArtha vyadhikaraNata Aha-'AraMbhe'tyAdi, AraMbhe adhikaraNabhRte vartate jIvaH, evaM saMraMme samAraMbhe ca, anaMtaroktavAkyArthadvayAnuvAdena prakRtayojanAmAha-ArabhamANe saMraMbhamANe samAraMbhamANe jIva ityanena prathamo vAkyArtho'nu|ditaH, AraMbhe vartamAna ityAdinA tu dvitIyaH, dukkhAvaNayAe ityAdau tAzabdasya prAkRtatvAt duHkhApanAyAM-maraNalakSaNaduHkhamAparANAyAM athaveSTaviyogAdiduHkhahetuprApaNAyAM varttate iti yogaH, tathA zokApanAyAM-dainyaprApaNAyAM,varttate iti yogaH, 'jUrAvaNAe'tti zokAtirekAt zarIrajIrNatAprApaNAyAM,paritApanAyAM-zarIrasaMtApe varttate, kvacit paThyate 'dukkhaNayAe' ityAdi,tacca vyaktameva, yacca tatra 'kilAmaNayAe uddAvaNAe' ityadhikamadhIyate tatra kilAmaNayAetti glAni nayate, uddAvaNAetti utrAsate iti bhagaza03 u03, atrAraMbhe pravRttirapyAraMbhakriyAyAM dezaviratau pratyAkhyAtA, apravRttirapyapratyAkhyAnakriyAyAmapramANatayA darzitA, mithyAdRzAmAraMbhaparigrahAdI pravRttirapravRttiviratiM pratItyAvizeSeNa karmabaMdhanahetutvAt pramANameva dve apIti samyagdhiyA vicArya pramAda HOMGHORIGHORIGHDOHORIGHONG Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 292 // DRANCHOGHOOHOUGHOUGHOUGHOUGHD tvenoktA'pi nidrA pramAdo na bhavati tIrthakRdAjJAvartinAmiti gAthArthaH // 43 // atha gAthAtrayeNa pAzamate mUlopadezaM dupayituM miTAyA prathamagAthayA tadabhiprAyamAha pramAdAjaM pUAi'vasANe AraMbhAloaNaM puDho bhnni| kUvAharaNAsaMgaimunbhAvia bhaMtacitteNaM // 44 // pramAdate |taM tA havija samma khAe kUvaMmi avarakUvajalaM / tihAinAsaheU vuttaM jai huna jiNasamae // 45 // tanno katthavi bhaNi bhaNi puNa khaNiakUvasalileNaM / suhabhAgI savvajaNo appA aNNo'vi bhujiivii||46|| / yadyAraMbhaH pRthag nAlocyate tahi dravyastave kUpodAharaNasya saMgatirna bhavedityevaM bhrAMtacittena pAzena murkhajanebhyaH kUpodAharaNAsaMgatimudbhAvya pUjAdyavasAne AraMbhAlocanaM pRthak bhaNitamiti pAzAzaya iti gAthArthaH // 44 // atha pAzoktaM yathAliMgitA| niSTApAdanatarkeNa dUSayituM gAthAmAha-tat pAzoktaM 'tA' tarhi samyag bhavet yadi khAte kUpe'parakUpajalaM tRSNAvinAzahetutayA jinasamaye bhaNitaM bhavet , tat khanikarmakartuH puMsa iti arthAt bodhyaM, ayaM bhAvaH-svayaM khAtakUpajalena nijatRSNAdyupazAMtirna | syAt , kiMtvaparakUpajalenaiveti yayuktaM syAt tarhi pUjAdyavasAne pAzakalpiteryApathikI samyag syAditi vyAkhyayA'niSTA'pAdanaM kRtamiti gaathaarthH||45|| atha vyatirekeNa nigamanamAha-khanikarturaparakUpajalena tRSAdyupazAnti nyena jalenetyAdi kvApi zAstre na bhaNitaM, pratyakSeNa dRSTe vastuni zAstrasyApyapravRtteH, pratyakSapramANasya balavattvAt , bhaNitaM punaH khAtakUpasalilenAtmA-khanikartA'nyo'pi-tad: vyatirikto'pi bahujIvI-dIrghAyuH sarvajanasukhabhAgIti, ayaM bhAvaH-pUjAkartuH kathaMcit kusumAdivirAdhanA dravyato bhavati tajja-15 // 292 // nyaM karmApyalpasthitikamalpaM ca syAt , paraM tAdRzaM karma pUjAM kurvata eva taddhyAnajalena prAcInAzubhakarmasaMtatyA samameva vilayaM DROOOOGHODOHOROHOROHI Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11. vibhrAme // 293 // GHONGKONG HONGKONG YONGHORS O yAti, na punaH pUjAparyavasAnaM yAvattiSThati, nAgaketuvatpUjAM kurvvatAmeva bahUnAM kevalotpatteH zravaNAt, anyathA tadasaMbhavAt, tathA ca tatreryA hi ajAgalastana kalpeti, nanu tarhi kUpodAharaNAsaMgatiH syAt, kUpe tu khAte satyeva tajjalena tRSAdyupazAntiriti cet maivaM, sarveSAmapi vastUnAM dezenaivodAhAryAt, nahi mahAnasadRSTAntena parvvate sAdhyamAno vahniH strIbhAMDAdipAkasAmagrImAdAyaiva sidhyati, kiMtu vahnimAtrasiddhiH, tadvadatrApi dRSTAntayojanA caivaM yathAvat - kUpajalena pUrvotpannatRpayA sahaiva sadyaH samutpannA'pi tRSopazAmyati, zarIrAdipAvitryaM ca, tathA pUjAM kurvvata eva pUrvopArjitAzubhakarmmabhiH sahaiva kusumAdijanya kiMcidvirAdhanAjanyaM mAlinyamapaiti | devalokagamana yogya zubhakammopArjanamapIti kutaH pAzakalpanA jyAyasI ?, tasmAt dRSTAMtAsaMgatyudbhAvanaM svagalapAdukAkalpaM pAzasyaiva | saMpannamiti gAthArthaH // 46 // atha dravyastave tAvadIryApathikAyA gandho'pi na saMbhavatIti darzanAyeryApathikyAH sthAnakamAhairiAvahiAThANaM sAvayakiriAvi sAhusamakiriA / tatto bhinnasarUvo hariAThANaM na davvathao // 47 // IryApathikAyAH sthAnaM zrAvakakriyA'pi sAdhusamakriyA bhavati - sAdhusadRzI kriyA hi sAmAyikAdirUpA bhavati, yadAgamaH"sAmAiaMmi u kae samaNo iva sAvao havai jmhaa| eeNa kAraNeNaM bahuso sAmAiaM kuJja || 1 || "tti zrI Avazyaka niryuktau, tatreryApathikA saMbhavati, tato minnasvarUpo dravyastavo neryAsthAnaM - IryApathikAyAH sthAnaM na syAdeveti gAthArthaH || 47|| atha vizeSata IryAyAH sthAnakamAha jIi kiriAi utti jANiuM jeNa iria paDikaMtA / teNaM tIi pacchA paDikkamiavvA ya jahaThANe // 48 // yasvAH kriyAyA IryA heturiti jJAtvA yena zrAvakeNa sAdhunA vA IryA pratikrAMtA yAM kriyAM sAmAyikAdirUpAM cikIrSatA drayasve nerSA // 293 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 294 // KOOGHODHONGKOSHONORON | kriyAheturiti jJAtvA yena prathamamIryA pratikrAntA tena zrAvakAdinA tasyAmeva kriyAyAM yathAsthAne tIrthakRduktasthAne pratikramitavyA, IryApathikItyatrApi saMbadhyate iti gAthArthaH // 48 // atha yasyAH kriyAyA hetutvenAdAveva pratikrAntA tasyAmeva kriyAyAM pazcAdapi yathoktasthAne pratikramitavyetyatra hetumAha__ saccittaphAsamittaM na karissaM jAva me imA kiriaa| ia hi paiNNAvAe puNo'vi tassaMdhaNaThThAe // 49 // yAvata-yAvatkAlaM me-mameyaM kriyA tAvatsaJcittasparzamAtramapi na kariSyAmItyamunA prakAreNa pratijJA-abhigraha vizeSaH zrAvakasya parimitakAlAvacchinnA sAdhozca yAvajjIvamiti tasyAH apAye-kSaye saccittAdisparzAdau jAte pUrvapratijJAyA hAnau satyAM tatsaMdhAnArthe-pratijJApUrtikaraNArthaM punarapi IyAM pratikrAmati, anyathA samagramapi kAlamIryAyA eva prasatteH kriyAMtarasya vyAghAta evApagheteti gAthArthaH // 49 / / atha dRSTAntamAha jaha taMtUhiM kuviMdo kuNamANo sADi puNo taMtU / tuhijaMte niuNaM saMghijA jA paiNNA se // 50 // / yathetyudAharaNopanyAse, yathA taMtumiH zATikAkAraNaiH zATikAM kurbANaH kuviMdA-kolikalavyatastaMtUna nipuNaM yathA syAt tathA saMdhayet-saMdhAnaM kuryAt , kiyatkAlaM yAvat ?-'seti tasya kolikasya pratijJA syAt , zATikAsamAptiM yAvadityarthaH / ayaM bhAvaHyathA kuviMdastaMtumiH zATikA kurvANo'ntarAratruTitataMtUna saMdhAya saMdhAya pUrNIkaroti tathA IryApUrvakaM sAmAyikaM kRtvA saccittAdisparzapratiSedhapratijJayA sAmAyikAdikaM pAlayan aMtarAratatpratijJAhAnAvIryApathikayA nijapratijJAkAraNAni saMdhAya 2 sAmAyikAdikriyAprasAdhako bhavati, tathaiva dravyastavaM kurkhatA na kenApIryA pratikrAntA, na vA saccittasparzaniSedhapratijJA'pIti gAthArthaH // 50 // jAnaOOOHOROHOROPHON // 294 // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 29 // GHOROOGHO OHHHONGIGHODA atha yasya kAryasya yAni kAraNAni teSveva kAryeSu prayatnaM kurvANo'bhISTaphalabhAg nAnyatheti vyatireke dRSTAntamAha dravyastve nevaM suvaNNayAro kuNamANo kAukAma vA muii| saMdheja taMtumegapi kAraNAbhAvao tIe // 11 // meyA yathA paTazATikAdi kurvANaH kuviMdastantUn saMdhayet naivaM mudrikA kurvANaH kartukAmo vA suvarNakAra ekamapi taMtuM saMdhayet , | tatra hetumAha-'kAraNa'tti tasyAH mudrikAyAH kAraNAbhAvAt ,nahi mudrikAkAraNaM taMtavaH, evaM dravyastavasya kAraNaM neryA prathamaM pazcAd vA, sAmAyikAdezca kAraNamiti tatraiva sA yukteti gAthArthaH ||51||ath pUjA'vasAne IryApratikrAntAvatiprasaMgena SayitumAha|kiMcaJcaMte iriA jai tA sAhammiANa vacchalle / sAhuahigamaNapamuhe gihAgao kiM na paDikamai ? // 22 // / kiMceti dUSaNAbhyuccaye, arcAnte-pUjAparyavasAne yadIryA tarhi sAdharmikavAtsalye, apiradhyAhAryaH, sAdhammikavAtsalye'pIryA pratikramitavyA bhavet , tathA sAdhvamimukhagamanapramukhe-AgacchataH sAdhUna upalakSaNAt tIrthakarAdIn vA zrutvA tadabhigamanaM tatmamukhe| tadAdau, AdizabdAt vaMdanAdyartha gamanaM,tatra kRtakAryoM gRhAgata:-nijasthAnamAgataH zrAvakaH kathaM na pratikrAmati?,tatrApIryA pUjAyAmiva samAnetyatiprasaMgo mahAdoSa iti gAthArthaH // 52 // athaivaM yuktyA kiM saMpannamityabhidarzayituM gAthAyugmamAha eeNa kammamegaM baMdhijA so a Asavo hoi / tattha na jiNiMdaANA ANA puNa saMvare nneaa||3|| taMpi viDaMbaNavayaNaM khittaM jaM saMvaro hu saMmattaM / taduvagaraNavAvAro davathao sAhupUAI // 54 // etena-prAguktaprakAreNa vakSyamANayuktiprakAreNa ca tat kSiptaM-nirastaM draSTavyaM, tat kiM ?, yatraikamapi karma banIyAta-ekasyApi karmaNo baMdhA syAt , sa cAzravo bhavati, tatra na jineMdrAjJA, AjJA punaH saMvare jJeyA iti pAzena prarUpitaM, kIdRzaM?-viDaMbanavacanaM-101 // 29 // GiHONG KOROLOROROHORGOTOS Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vibhAme // 296 // OOKONG YONGOINGING LONG HONGKONG svAtmana eva viDabanAhetuH, tatra hetumAha- 'aM saMvara' ti yat - yasmAt kAraNAt samyaktvaM saMvaro bhaNitaH, yadAgamaH- "paMca saMvaradArA paM0 taM0 sammattaM 1 viratI 2 apamAo 3 akasAtittaM 4 ajogittaM 5 " ti zrIsthAnAMge, etaTTIkAdezo yathA - tathA saMvaraNaMjIvataDAge karmmajalasya nirodhanaM saMvaraH tasya dvArANi - upAyAH saMvaradvArANi, mithyAtvAdInAmAzravANAM krameNa viparyayAH samyaktvaviratyapramAdAkaSAyitvAyogitvalakSaNAH prathamAdhyayanavat vyAkhyeyA iti, na ca samyaktvaM saMvaradvAratayoktaM, paraM svayaM saMvaro na bhaviSyatIti zaMkanIyaM, akaSAyitvAyogitvayorapi tathAtvApatteH tasmAt dvAradvAravatoraikyamevAtra bodhyamiti, atra samyaktvaM saMvaro bhaNitastadupakaraNavyApAraH - tasya - samyaktvasyopakaraNAni -jinabhavana jinabiMbAni, upakaraNAni hi vyApAravatyeva phalavaMtIti teSAmupakaraNAnAM vyApAro dravyastavaH, upalakSaNA tadanukUlapravRttyAdikaM sarvvamapi bodhyaM tathA sAdhupUjAdi sugaMdhAdinA pUjanaM, yadAgama: - " titthagarANa bhagavao pavayaNa pAvayaNa aIsahaDDINaM / ahigamaNanamaNadarimaNa kittaNasaMpUaNAthuNaNA // 1 // jammA - mise a nikUkhamaNa caraNanANuppayANa nivvANe / dialoya bhavaNamaMdaranaMdI sarabhomanagareSu || 2 || advAvayamuaMte gayaggapayae a dhammacake a / pAsarahAvattaNayaM camaruppAyaM ca vaMdAmi ||3|| iti zrIAcArAMga niryuktiH darzanabhAvanAdhyayane, etadvRttiyathA "darzanabhAvanArthamAha-'titthayara' gAhA, tIrthakRtAM bhagavatAM pravacanasya- dvAdazAMgasya gaNipiTakasya tathA prAvacaninAM - AcAryAdInAM yugapradhAnAnAM tathA'tizayinAM - RddhimatAM kevalimanaHparyAyAva ghicaturdazapUrvavidAM tathA''marSauSadhyAdiprAptaddhInAM yadabhigamanaM gatvA |ca namanaM natvA darzanaM tathA guNotkIrttanaM saMpUjanaM gaMdhAdinA stotraM - stavanamityAdikA darzanabhAvanA, anayA hi darzanabhAvanayA navaraM bhAvyamAnayA darzanazuddhirbhavatIti, 'kiMce 'tyAdi prAguktaM bodhyaM, atra sAdhUnAM sugaMdhAdinA pUjanena samyaktvanairmalyamuktaM, SONGHOLDING DIGHONGKONGHO pUjAyAH saMvara hetutA // 296 // Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 297 // AGHOIGH HONGHORD S samyaktvaM ca saMvaratayA bhaNitaM kathaM na pUjA savaraH 1, tasmAt yadi tIrthakRtAM saMvaraviSayaka upadezo jinAjJA tarhi pUjA'pi jinA - jJayaiva siddhetigAthArthaH || 54 // atha dravyastavaH kIdRzaH 1, anyathA ca kiM syAditi darzayannAha - taM niyamA jiNaANA aNNaha ANA na kevalIkiccaM / evaM siddhaMto'via siddho ANAi bAhirio || 55 || tat - dravyastavAdikaM jinAjJA, anyathA kevalikRtyaM, api gamyaH, kevalikRtyamapi jinAjJA na syAt, tasyApi kevalasAtAvedanIya karmmabaMdhenAzravatvAt, evamitISTApattau siddhAMto'pi AjJAbAhyaH siddhaH, tasya tu chAdmasthikakRtyatvAditi gAthArthaH // 55 // | atha pAzacandramate siddhAnto nAjJAmUlaka iti sthite kiM saMpannamityAha to ANAnANAI viAraNA bhUmivirahiA jAyA / tatthavi a pAsacaMdo ratto patto a pAyAlaM // 56 // 'to' tasmAt pAzamate AjJAnAjJAvicAraNA - iyamAjJA iyaM ca netyAdivivecanA bhUmivirahitA - sthAnakazUnyA jAtA, ayaM bhAvaHAjJA nAjJA ca siddhAMtenaiva vicAryate, siddhAMto'pyAjJAzUnyastarhi kva tadanusAreNAjJAnAjJAvicAraNA samyag syAt 1, nahi kevalAkAze | nIlapItAdivarNopetAni devadevyAdirUpANyAlikhituM zakyaMte, yadyapi kupAkSikamAtrasyApi siddhAntAbhyupagamo nAstyeva, kiMcitsUtramAtrasya vacomAtreNAbhyupagame'pi tadarthasya svamatAnusAreNa vikalpitatvAt tathA'pi tadabhyupagamamaMgIkRtyApi pAzacaMdramate jainasiddhAMto'pi zrI bhAratarAmAyaNAdivat svamativikalpito jinAjJAbahirbhUtatvAt, 'tatthavi'tti tatrApi tathAbhUte'pi siddhAnte pAzacandro rakta:- jinapratimAyAM hariharAdibuddhyA saktaH pAtAlaM gataH, anaMtazo narakAdigamanasadbhAvAt, kiMca- yatraikasyApi karmmaNo baMdhastatra jinAjJA na bhavati tatkuto jJAtamityAdipraznaracanA caturaiH svayameva kAryeti gAthArthaH ||26|| athoktayuktiprakAreNa zrAvakadharme AjJAnAjJA vicAraH // 297|| Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trividhavAdasamyaktA zrIpravacana- dravyastavasyaiva mukhyatAM darzayatrAhaparIkSA teNaM sAvayadhamme pavaraM jiNabhavaNapamuhanimmavaNaM / asadAraMbhapavattANa tattabhavvANa jalasAlA // 57 // 14vizrAme tena-prAguktayuktidarzanena zrAvakadharme jinabhavanapramukhanirmApaNaM-jinabhavanapratimApratiSThAdividhApanaM pravaraM-zreSThamuttamaM saamaayi||298|| kAdyapekSayA mahAphalahetuH, etacca rAkAmate vistarataH prapaMcitaM tato bodhyaM, prAsAdAdinirmApaNaM asadAraMbhAH-gRhasthatvanirvAhahetavo ye vyApArAstatra ye AraMbhAste'sadAraMbhAsteSu pravRttAnAM taptabhavyAnAM-sAMsArikavyApAracittotpannatApAnAM jalazAlA ivapAnIyazAlA iva, yathA pAnIyazAlA prapA sUryAtapataptAnAM pipAsUnAM sukhahetustathA saMsArakRtyataptAnAM bhavyAnAM dharmApipAsUnAM jina| bhavanAdikaM pAnIyazAlAkalpamiti gaathaarthH||17|| atha pAzavikalpitA vAdAH kIdRzA ityAhaHI evaM tihAvi vAyA pAseNa vigappiA mahApAvA / jaha te sammAvAyA havaMti taha kiMci daMsemi // 18 // / evaM-prAguktaprakAreNa pAzena vikalpitAstridhA'pi vAdA mahApApA bodhyAH, atha yathA te samyagvAdA bhavaMti tathA kiMcillezato darzayAmIti gAthArthaH // 58 // athAjJAvidhivAdayoH paryAyavAcitvaM nAstIti darzayatinANA khalu vihivAo vihivAo neva hoi ANatti / jaisaddakajjakAraNaparUvaNA hoi vihivAe // 19 // AjJA khalu-nizcaye vidhivAdo na bhavati, vidhivAdo'pi naivAjJA bhavati, atha vidhivAdaH ka ityAha-'jaiti yadizabdakAryakAraNabhAvaprarUpaNA vidhivAde bhavati, vartamAnakAlaprayoge saptamI yAt yAtAM yus yAs yAtaM yAta yAM yAva yAma Ita IyAtAM Irana IthAma IyAthAM IdhvaM Iya Ivahi ImahItyAdivibhaktayo bhavaMti atItAnAgatakAlApekSayA, vidhivAde tu yathAsaMbhavaM bastanIbhavi GKOOHOROUGHOUGHOUGHOUGHS jAnakAGHOGHOGHONGKONG // 298 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhApravacana-1 parIkSA 11 vizrAma // 299 // trividhavAdasamyaktA pyatyAdayo'pi syuriti gAthArthaH // 59 // atha vartamAnakAlApekSayA vidhivAde udAharaNamAhajai sammaM jiNadhamma karija so huja'vassa vemANI / evaM pagoavayaNaM asaMbhavapae'vi saMbhavai // 6 // yadi jinadharma samyag kuryAt tarhi avazyaM vimAnI-vimAnAnAM samUho vimAnaM tad vidyate yasya sa vaimAnI, iMdra ityarthaH, bhavet , evaM yadyAliMgitavidhivAdaprayogavacanamasaMbhavapade'pi-asaMbhAvitasthAne'bhavyAdAvapi saMbhavati, yadyAliMgitavAkye Aropasyaiva 6 prAdhAnyAt , Aropastu sarvatrApi samAna eveti gAthArthaH // 60 // atha kAryakAraNabhAvamUlakavidhivAdodAharaNamAhasuhakAmo jiNapUaM karija vihiNeva vihIvi sugihINaM / bhaNiA jiNeNa na uNaM muNINa pupphaaiheuuhiN||6|| | sukhakAmo jinapUjAM vidhinA kuryAt , atra sukhajinapUjayoH kAryakAraNabhAvAt saptamIyAtprayogaH, tatrApi vidhinaiva kRtA jinapUjA sukhahetuH,nAnyatheti,vidhirapi jinena sugRhiNAM-zrAvakANAM bhaNitaH,dravyastavakaraNavidhiH suzrAvakANAmeva sthAta vidhirapi kaiH kRtvetyAha-puSpAdihetumiH, zobhanapuSpacaMdanAdipUjAdravyarityarthaH, na punarayaM vidhimunInA-sAdhUnAMbhaNitaH,munInAM tu zrAvako. |ktavidhinA kRtA'pi pUjA-cAturgatikasaMsAraparibhramaNahetureveti na tatra kAryakAraNabhAvaH, sugRhIti zrAvakagrahaNenotsUtrabhASikRtA'pi na sukhahetuH, kintvanaMtasaMsArahetureveti sUcitaM, etacca prAguktamiti gAthArthaH // 61 // atha punarapi vidhivAde udAharaNadvayamAha hiMsAiparo jIvo pAvijA nirayapamuhaduhajoNiM / pIeja puDikAmo ghayaMpi nIroadaDhadeho // 6 // hiMsAdiparaH-hiMsAmRSAdattAbrahmaparigraheSu tatparaH-Asakto jIvaH-prANI nirayapramukhaduHkhayoni-narakatiryagAdidurgatiM prApnuyAt, atra narakAdikuyoneH kAraNaM hiMsAdyAzrava eveti kAryakAraNabhAve saptamI vidhivAde, tathA nIrogadRDhazarIraH puSTikAmo ghRtaM // 299 // Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trividhavAdasamyaktA zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 30 // OBOTOXONOKONOLOCKOXC4980* pibediti nIrogadRDhazarIrasya puSTighRtayoH kAryakAraNabhAvo, na punaradRDhazarIrasya puSTighRtayoH, kAryakAraNabhAve vartamAnA'pi dRzyate, yathA-'paDaMti narae dhore, je narA paavkaarinno| divvaM ca gaI gacchaMti, carittA dhmmmaariaN||2"ti, tathA'pi vidhimArge prAyaH saptamyeva tyAdivibhaktirbhavati, kiMca-nAtra kevalakAryakAraNavAvaH sUcitaH, kiMtu saMprati loka etAdRzo varttate iti jJApitaM, tacca | vastugatyA yathAsthitavAda evetigAthArthaH / 62 // atha vidhivAde tAtparya darzayitvopasaMhAramAha___evaM vihivAe'via katthavi ANA kahiMci pddiseho| katthavi uvehavayaNaM evaM cariAivAesu // 33 // evamuktodAharaNaprakAreNa vidhivAde'pi, cakAro'gre samuccayArthaH, 'katthavitti kutrApi AjJA samyajinadharmakRtI, kApi pratiSedho hiMsAdyAzrave, kApyupekSAvacanaM naikAntena pratiSedho naivAjJA ghRtapAnAdau,tathA ca vidhivAdo'pyanekakharUpa iti darzite pAzacaMdreNa | yaduktaM vidhivAdAjJayoraikyaM tannirastaM / athAtidezamAha-'eva'mityAdi, evaM caritAnuvAdayathAsthitavAdayorapi bodhyaM, ayaM bhAva:kvacicaritAnuvAdo'pyAjJArUpaH,yathA draupadIzrAvikAvihitaH pUjAvidhiranyeSAmapyAjJArUpaH,evamanyairapi karttavyamiti, kazcica niSedharUpo yathA koNirAjakRtaH saMgrAmavidhiH, sarveSAmapi niSedharUpa eva, nAnyairitthaM karttavyamiti, upekSAnurUpazcaritAnuvAdo dhanAkhyasArthavAhena cilAtIputravyApAditaputrImAMsabhakSaNamityAdi, evaM yathAsthitavAdo'pi tridhA, zAzvatacaityAdivarNanaM yathAsthitavAde sadapi tadanukUlapravRttyA jinAjJA''rAdhitA bhavatItikRtvA yathAsthitavAdo'pyAjJArUpa eva, narakAdisvarUpavarNanaM tadanukUlapravRttyA jinAjJA | nAstIti pratiSedharUpo yathAsthitavAdaH, mervAdivastUnAM varNanaM nAjJA navA pratiSedhastadanukUlapatikUlaceSTayorasaMbhavAdityAdikaM vidhivAda iva caritAnuvAdayathAsthitavAdAvapi saMpannAviti gAthArthaH / / 63 // athAjJAyAH svarUpamAha KORONGHAGHOLOGROLORG // 300 / Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyaka yogAdi bhIpravacana- | ANAvi hoi duvihA AesuvaesapaehiM jiNasamae / muNidhamme Aeso gihINa jahasamayamubhayapi // 6 // parIkSA AjJApi-jinAjJApi dvidhA bhavati, kAbhyAM ?-AdezopadezapadAmyAM, kI-jinasamaye-jinasiddhAMte, kacidAdezarUpA AjJA, 12.vizrAmeA tvamitthaM kuvityAdirUpeNa, kvaciccopadezarUpA yathA suzrAvako jineMdrapUjAM kurvANaH sulabhabodhiH syAdityAdi,ata evAha-'muNidhamme'tyAdi, munidharme-sAdhudharme AdezaH, sarveSAmapi sAdhudharmANAM nirAraMbhapravRttirUpatvAt , gRhiNAM-zrAvakANAM dhamma yathA| samaya-yathAvasaramubhayamapi-AdezopadezarUpaM dvayamapi, ata eva pauSadhasAmAyikakriyAyAmAdezA dIyante gurumiH, jinapratimApUjA| kriyAspadezo, na punarAdezo'pIti saMpratyapi sAdhUnAM pratItatvAt , Adezopadezau tu yathA jinAnAM tathA tacchiSyAnAM gaNadharANAM, tadvadadyatanasAdhUnAmapi yuktau, tatsaMtAnIyatvAt , evaM cAjJAdisvarUpe vicAryamANe sarvamapi susthameveti gAthArthaH // 6 // athAparAmapi pAzaprarUpaNAmAha AvassayauvahANaM adiNehiMpi sAhujoguvva / vAsanisehappamuhaM mohudayA bhAsae pAso // 6 // AvazyakopadhAnamaSTamirdinaiH sAdhuyogavat vAsaniSedhapramukhaM ca bhASate, AdizabdAt jinabiMbapratiSThAdayo grAhyAH, nAmato'pi kupAkSikANAM pratiSThAvyavasthitirevaM, digaMbarakharatarayornijaveSadhara eva pratiSThAtA vidhinA,paurNimIyakAMcalikasArdhapaurNimIyakAgamikakaTukAnAM tu gRhasthA eva pratiSThAM kurvati, na punaH khAmimatA api veSadharAH, luMpakasya tu pratimAyA evAnaMgIkArAt pratiSThAvArtA'pi durApA, bIjApAzayostu pratimAMgIkAre'pi pratiSThA mUlato'pi nAhatA, pAzenAkRtimAtrameva pUjyatvenAmimatIkRtA, evaM pAzasya prarUpaNA kuto?-mohodayAt-mithyAtvamohanIyakamrmodayAt , prAgjanmani kuto'pi kAraNAt tIrthakarAdInAmAzAtako'bhUt tatpA GROGROGROUGHDOONGRORO KOID GHONGGEORRONGHOUGOOG | // 30 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 302 // OROUGGHOOOHOUSKOSHOO | podayena punarapyacchinnatIrthasyAzAtako mahApApabhAg saMpanna iti gAthArthaH // 66 // athopadhAnAdiprarUpaNe'tidezamAha pAzavizrAtatthuvahANapaiThThA parUviA puNNimIavIsAme / vAsassavi nikkhevaM kAsI vIro gaNaharANaM // 66 // mopasaMhAraH ____tatropadhAnapratiSThe prarUpite pauNimIyakavizrAme'tastato jJeye, upalakSaNAta paMcamIparyuSaNApUrNimAcaturmAsakAdyapi prarUpitaM tu paurNamIyakAMcalIkamatavizrAmoktayuktyA tiraskaraNIyaM, vAsasya nikSepa vIra:-zrImahAvIra eva gaNadharANAM-gautamAdInAM mastakeSu akApIt, etacca zrIAvazyakaniyuktivRtticUyaoNrvizeSAvazyakavRttau ca sphuTameveti gaathaarthH||66|| athAdhikAropasaMhAramAha| evaM kupakkhakosiasahassakiraNaMmi udayamAvaNNe / cakhuppahAvarahio dasamutto pAsacaMdutti // 67 // evaM-prAguktaprakAreNa kupakSakauzikasahasrakiraNe udayaM prApte 'cakra'tti cakSuH-khakIyaM locanaM tasya yaH prabhAvo-mahimA | nIlAdirUpagrahaNazaktistena rahito-vikalo dazamaH-uddiSTesu dazasu kupAkSikeSu aMtya eSaH saMpratyapi vidyamAnaH pAzacandraH-pAzacandranAmA 'itIti graMthasamAptau kathita iti bodhyaM / ayaM bhAvaH-udite.hi sahasrakiraNe yathA kauziko nijacakSuHprabhAvarahito bhavati, ayaM jagatsvabhAvo yattAmasakulasya sUryakiraNA atizyAmatayA bhAsate, yadAha zrIsiddhasenadivAkaraH-"saddharmavIja-11 vapanAnaghakauzalasya, yallokAMdhava! tavApi khilAnyabhUvan / tannAdbhUtaM khagakuleSviha tAmaseSu, sUryAzavo mdhukriicrnnaavdaataaH||1||"| iti, tathA kupakSakauzikasahasrakiraNasaMjJite'smin prakaraNe kupAkSikANAM purastAdudbhAvite kupAkSikavizeSaH pAzacandro nijacakSuH| kuzraddhAnarUpA kudRSTistatprabhAvarahito bhavati-tasya khamativikalpitAH kuyuktayo na sphuranti, athavA kudRSTireva sudRSTirbhavati, evaMvidhaH | pAzacaMdro dazama ukta:-kathita iti gAthArthaH // 67 / / athAyaM pAzacaMdraH kasmin saMvatsare kasmiMzca gurau vidyamAne sati bhaNita iti | // 30 // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 30 // pAzavibhA| mopasaMhAraH GROUGHOUGROCHOGHORGOTHO darzanAya gAthAmAhanavahatthakAyarAyaMkiyasamamahimaMmi cittasiapakkhe / gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre / / 18 / / saMvatsarasya pakSe tvevaM-navahastazabdo krameNa navadvikasaMkhyAbhidhAyako kAyAH-pRthivyAdayaH samayabhASayA SaD , padasaMkhyAvAcI kAyazabdaH, rAjA-caMdraH, sa caikatvasaMkhyAvAcI jyotirvidA pratItaH, etaiH zabdaiH 'aMkAnAM vAmato gati riti vacanAt krameNa | yeu~kAH te jAtA yAsu tAnavahastakAyarAjAMkitAH, evaMvidhAH samAH,samAzabdo bahuvacanAMtaH,tataH te saMvatsarAstAsAM mahimA-nAma| grahaNAdinA khyAtiryasin , evaM vidhe saMvatsare ityarthaH,madhumAsasya zuklapakSe tatrApi 'zrIhIravijayaguruvAre zriyA-zobhayA hinoti varddhate suragurutvAdyaH sa zrIhit raveH-sUryasya jayo yasmAt sa ravijayaH, sUryabRhaspatyoH parasparaM maitrIsadbhAvAt 'raveH zukrazanI zatrU,jJaH | samaH suhRdaH pare iti, tathA 'jIvasyArkAt trayo mitrAH' iti vacanAt bRhaspateH sakAzAt raverjayo bhavatyeva, tatazca zrIhicca ravijaya veti vizeSaNasamAsaH,evaMvidho yaH su-zobhano guruH-bRhaspatiH tannAmnA vArastamin zrIhidravijayasuguruvAre,kilakSaNeH?-'gurudaivatapUrNodaye'-gurudaivataH-puSyaH pUrNA cArthAdazamI, caitrazuklapakSe paMcamIpaMcadazyoH pUrNAtithyoH puSyanakSatrAyogAt , tayorudayo | yatra sa gurudaivatapUrNodayastasin ,saM. 1629 varSe caitrasitadazamItithau bRhaspativAre puSya nakSatre caMdre carati sati iti bhAvArthaH / gurupakSe punarvyAkhyAnaM yathA-zrIhIravijayasuguruvAre-suvihitAgaNIzrIhIravijayasUrIzvararAjye pravarttamAne,kiMlakSaNe ?, 'navahatthe'tyAdi, | nava hastAH pramANaM yasya evaMvidhaH kAyaH-zarIraM yasya sa cAsau rAjA ca navahastakAyarAjaH-zrIpArzvanAthastenAMkita:-avacchinno'rthAt yA kAlastena samaH-sadRzo mahimA yatra sa tathA tasin , atsamAsAMtena navahastakAyarAjAMkitasamamahime, yadvA nava hastAH pramANa OGROUGHOoOTOHOROHOTU Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 30 // pAzavizrAmopasaMhAraH GHOROUGHOUGHOUGHOCISHONGKONG yasyaivaMvidho rAjate ityevaMzIlo rAjA-zobhanaH evaMvidhaH kAyaH-zarIraM yasya saH prAkRtatvAt vizeSaNasya paranipAtA, tathA ca navahastakAyarAjetisaMpannaM tenAMkitaH cihnIkRto'rthAt zrIpArzvanAthastasya mahimnaH samo mahimA yatra sa tathA tasin , zrIpArzvanAtharAjasadRzamahimni zrIhIravijayasUrIzvararAjye ityarthaH, ayaM bhAvaH-zrIRSabhAdyapekSayA hInakAlasamutpanno'pi zrIpArzvanAthaH sarvajaneSvAdeyanAmA yathA'bhUt na tathA RSabhAdayaH,evaM zrIvajakhAmyAdyapekSayA zrIvIrajanmanakSatrasaMkrAntabhasmarAzimAhAtmyAt kunRpakupAkSikabAhulyena tathAvidhakAlotpanno'pi zrIhIravijayamariya'thA mAhAtmyabhAg na tathA vajrakhAmyAdayaH, na caitat varNanamAtra, kiMtu | pAramArthikamiti pradarzanAya vizeSaNadvArA hetumAha, kiMlakSaNe zrIhIravijayasuguruvAre?-'citrasitapakSe citraM-Azcarya yathA syAt tathA pAkSikamukhyAnAmavi nijakupakSaparityAgapurassaraM sitaH zvetaH zuddha itiyAvat pakSaH aMgIkAro yatra vArake sa tathA tasmin ,ayaM bhAvaHkupAkSikamukhyaH saparikaraH RSimeghajInAmA luMpakamatIyo nagaramukhye'hammadAvAde sakalarAjamukhyamudgalAdhipatipAtazAhazrIakabbarasAkSikaM mahAmahaHpurassaraM yathA pravrajyAdikaM pratipede na tathA prAcInAcAryarAjyeSu, yadyapi kazcit kadAcit pravajyAdikaM svIkurvANo| |dRSTaH zrutazca paraM tanmukhyAstu uktayuktyA zrIhIravijayasUrirAjye iti citraM, evamapi kuta iti vizeSaNadvArA hetumAha, yataH kiMlakSaNe zrIpUjyavArake ?-'gurudaivakapUrNodaye guru-mahat tacca taddevaM ca gurudaivakaM, svArthe kA, tasya pUrNaH-anyUna udayastIrthakRnnAmakarmodayavat mAgjanmopArjitazubhapravRttivipAkAnubhavanaM yatra sa tathA tasin gurudaivakapUrNodaye tatra, na kevalaM guroreva puNyaprakRtyudayaH, kiMtu tadbhaktAnAmapi, tathA hi-gurupakSe tAvat nahi gurUNAM tathAvidhapuNyaprakRtivipAkAnudaye kupAkSikakunRpavyAkule'pi kAle zrIstaMbhatIrthe prabhAvanAmukhenaiva koTisaMkhyo dravyavyayaH saMbhavati, tadbhaktapakSe tu tathAvidhe'pi kAle tadbhaktAnAM vidhAtrA jJAnadarzanacAritrANi jAna KOROGOROUGHOUS Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra zrIpravacana parIkSA ||305 // parIkSA vAsaMti ||1||"tti gANAra jiNabhAsisirihIravijaya OMGHOOHOGHORGHOGHOTOHORRORLD | piMDIkRtya nirmitaikamRtInAM zrIguruNAM ye bhaktAH zrAvakAsteSAM prAgjanmopArjitazubhakarmapreraNayA bhAvinyA ca tathAvidhabhavitavyatayaiva | tathAvidhabhaktyullAsaH saMbhavati, yadAgamaH-"puNNehiM coiA purakaDehi siribhAyaNaM bhviasttaa| gurumAgamesibhaddA devayamiva pajjuvAsaMti ||1||"tti gAthArthaH // 68 // athaitatprakaraNakartRnAmagarbhitAmAziramidhAyikAM gAthAmAhaia sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso||6|| iya kuvakakhakosiyasahassakiraNami sirihIravijayasUridattapavayaNaparikakhAvaranAmaMmi pAsacaMdamaya nirAkaraNanAmA ikkArasamo vissAmo sammatto ||grnthaagrN 1205 // iti-amunA prakAreNa eSo'dhyakSasiddhaH sahasrakiraNaH, padaikadeze padasamudAyopacArAta kupakSakauzikasahasrakiraNo jayatu-jIyA|dityAzIrupadarziteti saMbaMdhA, AzIrapi tatkRtyodbhAvanapurassarameva bhavati ityAha, kiM kurvan jayatu?-prabhAsayan-prakAzaM kurvan , arthAt jIvalokaM,anyo'pi sUryo jIvalokaM prakAzayannevAzIrbhAg bhavati,tathA'yamapi, prakAzamapi kiM kRtvA karotItyAha-'sAsaNe'| tyAdi, zAsanaM-jainatIrtha tadpo ya udayagiriH-udayAcalo niSadhavarSadhara itiyAvat taM prApya-tacchikharamAsAdya, anyo'pi sUryo | niSadhazikharamAsAdya prakAzaM kurute tathA'yamapi jainatIthaM prApyaiva prakAzayati, nAnyathA, kiMlakSaNaM zAsanodayagiri ?-'jinabhASitadharmasAgarAnugataM' jinena-arhatA bhASito yo dAnAdilakSaNo dharmastapo yaH sAgaraH-samudrastaM pratyanugataH-prAptaH saMbaddho| 'nukArI vetyarthaH, niSadho'pi samudrasaMbaddho bhavati, ubhayato'pi samudrasparzItyarthaH, athavA tadanukArI samudrasadRzaH,yathA sUryaH samudre | maMDalAni kurute tathaiva niSadhe'pi, yaduktaM-"tesahI nisadami adunni abAhA dujoaNaMtariA / eguNavIsaM ca sayaM sUrassa ya maMDalA HONGKOOHONGKOOOKOMo laa||30|| Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIpravacana upasaMhAraH parIkSA lavaNe // 1 // " iti, atha niSadhApekSayA samudre sUryasya maMDalAni bhUyAsvataH samudropamayopamito niSadhaH, atra dharmasAgara iti praka| raNakarturnAmApi sUcitaM bodhyamiti gAthArthaH // 6 // // 306 // GOROUGHOUGHO itishriimttpaagnnnbhonbhomnnishriihiirvijysuuriishvrshissyopaadhyaayshriidhrmsaagrgnnivircite| svopajJakupakSakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacanaparIkSAparanAmni prakaraNe 5 pAzacaMdramatanirAkaraNanAmaikAdazo vizrAmaH samAptaH / samAptA ca pravacanaparIkSA maMgalaM lekhakAnAM ca, pAThakAnAM ca maMgalam / maMgalaM sarvajantUnAM, bhUmibhUpatimaMgalam // 1 // anarthabhAvAnmativibhrameNa, | yadarthahIna likhitaM mayA'tra / tatsarvamAryaiH parizodhanIyaM, kopo na kuryAt khalu lekhakasya // 1 // paramajainazAsanapradIpakazrImattapAgaNakulapradIpakazrIsarasvatIkaMThAbharaNazrIvidvajjanaraMjanaparamadharmavRkSasahakAravAdimAnamardanazrIjainazAsanaudyotakArakasakalavAcakaziromaNimahopAdhyAyazrIzrIzrIzrIzrIzrIzrInemisAgaralikhApitaM, saumyadrahIcAturmAsasthite sati kSIrapure likhitaM, saMvat 1672 varSe kArtikavadi 7 some likhitaM nAthAkena, dravyArthe pustakaM likhitaM, paramacAturIpitrA gaNezazrIbhAgyasAgareNa, mahatApi AdareNa | likhApitaM / kamin kasmin divase likhitaM, patrasAmAnyo'yaM shriiH| graMthamalIlikhaduccaiH zreyo'rthaM cAru pravacanaparIkSAm / abajIzreSThivadhUH kRtapuNyA navaraMgadenAmnI // 2 // DIO*0OOOXXONOYOBONG U GHOUGHONG Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 307 // THOUGHOUGHOUGHONGKONGRORLDROla zrIgurubhyo nmH|| // pravacanaparIkSAyA bIjakaM likhyate // 6 paNamiJa ityAdigAthASadkena devagurunamaskAralakSaNaM kevalyapi, tatastIrthakRdapi zravaNaparaMparayaiva dharma kathayati maMgalAcaraNaM, etadvRttau ca prasaMgato vakSyamANakupAkSi- iti vyavasthApanam / kANAM sAmAnyataH svarUpeNaiteSAM tIrthabAhyatAparijJApanam / 15 gambhe tyAdi gAthAdvikena zrutvA dharmakathane'nvaya7 'vIrajiNa'tti gAthayA kupAkSikA amidheyaM, tadutpatti- vyatirekAbhyAM dRSTAMtadarzanam / nidAnAdikaM c| 16 'siddhAMtAviti gAthayA siddhAMtAbhyupagame'vazyaM paraMparA8 'khavaNa'tti gAthayA dazAnAmapyutpattikrameNa naamaani| 'bhyupagamyaiva / 9 'paDhamilluANati gAthayA kupAkSikANAM tIrthAtpRthag- 17 evaM vihatti gAthayA tIrthakadapi kSAyikabhAve pravarttamAnabhavanaM kA kuto nirgtH|| stIrthavyavasthApako, nAparo'pIti / 1. 'titthaM cAutti gAthayA tIrthalakSaNam / 18 'titthaM khalu'tti gAthayA tIrthapUjanena na kimapyapUjita12 titthayaro ityAdigAthAdvikena tiirthkrsvruupm| mityabhiprAyeNa tIrthapUjApravRttisvarUpam / 13 'suca'tti gAthayA zrutvAkevalI dharma kathayati nAzrutvA- / 24 taM cia ityAdigAthASaTkena tIrthakavapravRrtitamapi tIrtha DHONGIGONORRHOIGHDGOGGO // 307 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 308|| DHONGKONGHONGKONGYHONGHONGHO kasvAyattaM kathaM ca pravRttirasya ko vA tatra dRSTAntaH 1 / 29 'bahuAyaria' ityAdigAthApaMcakena kulAnAM zAkhAnAM ca bAhulye'pyavivAdanidAnaM saMbhogAdinidAnaM ca / 34 'maMjariduvAle 'tyAdigAthApaMcakena kalpadrumopamayotpattiH sthitica tIrthasya, tatra dRSTAMtaca / 35 ' evaM ja' mitigAthayA anAdyanaMtajagat sthityA tIrthasya kiM kAraNamiti vicAraH / 36 jamhA iti gAthayA tIrthasya cihnaM / 37 'jaM puNa' iti gAthayA tIrthalakSaNazUnyAH kupAkSikasamudAyAstIrthaM na bhavatItyarthe siddhe digaMbarasya tadvailakSaNaNye yuktimAha / 38 'sa sA' itigAthayA digaMbaravyatiriktAnAM navAnAM vRddhau nimittamAha / 39 ' te puNa' ti gAthayA navApi kupakSikAstapAgaNAzvibhya tastIrtha tapAgaNa eveti nigamanam / 40 evamiti gAthayA kupAkSikANAM duSTAdhyavasAye hetumAha / 41 teti gAthayA pratisamayaM kupAkSikANAM kIdRzaH karmmabandhaH 1 / 42 naNu tu iti gAthayA kupAkSikocchedakAmiprAyavatastIrthasvApyazubhadhyAnaM kathaM neti pUrvapakSAzaMkodbhAvanam / 43 nevaM votumiti gAthayA tIrthakupAkSikayoranyo'nyammucchedAmiprAyavatorapi tIrthasyAdhyavasAyaH zubho'zumazca kupAkSikasyeti / 44 kiM dhijjA iti gAthayA dRSTAntaH / 45 evamiti gAthayA upasaMhAraH, ityaSTatriMzatA gAthAmiH kRpAkSikAstIrthabAhyA iti parijJApanAya tIrthasvarUpaM nirUpitaM / 48 idamAhetyAdi gAthAtrikeNa vakSyamANatIrthasvarUpasyo - tIrthasvarUpeNa saha punaruktyAzaMkAnirAsaH / HORONGHONGHOTO GHOSHINGHS bIjaka 11306.1 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA // 309 // bIjakaM HDGOGIOOHOUHAGROO 49 pAyaM kuvakkhattigAthayA kupAkSikAlApasya sAdhAraNakha- 59. sohammattigAthayA rAkAdayaH sudharmApatyAni na syuH| rUpaM, tatsvarUpaM dUSayituM bhavatAM pustakaM siddhAMta uta paraMparA | 61 paMcaparameSThi ityAdigAthArdhakena pustakasiddhAMtavAdinAM siddhAMta iti kupAkSikAn prati vikalpadvayodbhAvanam / yatra saMbhavati tadAha / 51 putthayetyAdigAthAdvikena pustakasiddhAMte vajradRSTAntaH / / 62 vavahAriassattigAthayA paraMparAzUnyapustakasiddhAMtena sA53 'gheNU vAviti gAthayA pATharUpa ekopi siddhAMto dhenu- | dhvAdyAcArapravRttirna bhavatyeva / dRSTAntena bhaviSyatAM tIrthAbhAsasya ca krameNa zubhamazubhaM 63 attAgamettigAthayA AtmAgamAdInAM svarUpam / ca phalaM vidhtte| 65 sUriparaMparetyAdigAthAdvikena AtmAgamAdInAM madhye 54 gheNU suttamitigAthayA dRssttaaNtdaasstttikyojnaa| bhavatAM kiM nAmAgama iti prazne kupAkSiko'vyaktameva 55 evamitigAthayA prthmviklpkssnnopsNhaarH| siddhAMtaM brata iti vicaarH| 56 teNaM paraMparatigAthayA kupAkSikAniSTasya paraMparAgamasya / 66 jaha AgamauttigAthayA kupAkSikANAM siddhAMtavacana-1 samarthanaM c| ____ kRtIrthakarAdayo'pyavyaktA eva / 57 chinne jAviatigAthayA tIrthAbhAsasya mUlaM na RSa- | 68 usabhAi ityAdigAthAdvikena RSabhAdayo'pi tanmate bhAdayA, kintu tadAdikartAraH shsrmllaadyH| kIdRzA ityAdi / 58 tesuvittigAthayA rAkAdinavakasya prAsaMgikabhaNanam / / 76 samvehiM saddehiM ityAdigAthA'STakena kupAkSikamArgaprarU naa||30|| Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DISSIONG zrIpravacanaparIkSA pakAH kathaM RSabhAdizabdavAcyAH kathaM vA tIrthAmimatebhyo minA iti vicAraH / // 310 // 77 siddhAviattigAthayA siddhAdayo'pi teSAM minnA eveti GHONGKONGHO% vicAraH / 83 niania ityAdigAthASaTkena kupAkSikANAM siddhAMto minnaminna eva, tatra yuktizca / 87 naNu tesimityAdigAthAcatuSkeNa teSAmAcAryAdayo minnAH pratyakSAH paraM kathamarhatsiddhA apIti pUrvapakSaracanA / 88 suviti gAthayA laMpakavarNAnAM kuzraddhAnarUpacakSUrogo'sAdhyaH / 89 luMpaketi gAthayA luMpakasya tathA rogo dvividhaH - sAdhyo 'sAdhyazca / 94 samusaraNe ityAdigAthApaMcakena sAdhyasya luMpakacakSUrogasyAMjanam / 95 tesimitigAthayA janakSepe zalAkA / 96 eettigAthayA uktAMjanaprakSepe'pi rogasadbhAve'paraprakAro'sAdhya eva / 97 evaM suttittigAthayA tIrthasya tIrthAbhAsasya ca vicArAbhyAsaH karttavya ityupasaMhAraH / 98 evaM titthatigAthayA uktAbhyAsasya phalamAha / 101 evaM kupakakhetyAdigAthAtrikeNa vizrAmopasaMhAraH / iti 1 tIrthavyavasthApanAvizrAma bIjakam atha digaMbaramatanirAkAraNa vizrAmabIjakam 2 aha pagayamityAdigAthAdvikena sarvvakupAkSikasAdhAraNa GIONGING DIGIGHONGKONGHO pIvarka lakSaNam / 3 tattha yetigAthayA digaMbaramata mUlamarUpaNAyA uddezaH / // 310 // 4 tassuppattitti gAthayA tasyotpattikAlo bahirniggarmana Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 319 // nimittaM ca / 5 tammayetigAthayA vastrAbhAvaprarUpaNAyAM tasyAkUtam / 6 dehAhAretigAthayA digambarAkUtasya tiraskAraH, etadvRttau ca jinAnupadiSTatvamityAdivikalpanavakodbhAvanAdinA pUrvvapakSasiddhAMtaracanAvicAraH / 7 sIso guruti gAthayA tIrthakRt ziSyastIrthakarAnukArI bhavatIti digambarAkUtAviSkaraNaM / 9 'nevaM jutta' mityAdigAthAdvikena digaMbarAmiprAyanirAkaraNayuktiH / 10 arihaMtetyAdigAthayA guruziSyayoH sAdRzye sAdRzyAbhAve ca hetumAha / 11 teNamitigAthayA tIrthakRtaH sAdhozca kharUpam / 12 jaI jiNetigAthayA tIrthakRdanukaraNe chadmasthena dhammapadezAdi pariharaNIyaM syAditi / 13 jaha jiNetigAthayA mahatAmupadeza eva zreyAn na puna " rupadezabAhyaM tadanukaraNamapi / 16 uvaesoti ityAdigAthAdvikena jinopadezaH / 16 vijjuvaesattigAthayA upadeze dRSTAntaH / 17 evamitigAthayA dASTAMtikayojanA / 18 uvagaraNeti gAthayA vastrAdyabhAve doSamAha / 42 itthamuttabhAve ityAdigAthAnAM caturviMzatyA digaMbarAzayodbhAvanapurassaraM strImukti vyavasthApanA / 53 jaM kevalI na bhuMjaha ityAdigAthaikAdazakena kevalibhuktivyavasthApanA | 54 sivabhUttigAthayA digaMbarama tavRddhinidAnam / 63 taM micchA jaM pacchA ityAdigAthAnavakena digaMbarebhyaH zvetAmbarA nirgatA uta zvetAmbarebhyo digaMbarA iti saMzaye nirNayakaraNavicAraH / SONG SHOHORONGHONGHON bIjaka // 319 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 312 // OHOKOHTKOHOKONGKONGKONGKOOKS ahavA savvapasiddhamiti gAthayA prakArAMtareNa digaMbarasya | tIrthabAhyatAparijJAne yuktiH| 7. ujiMtagiriityAdigAthASadkena digaMbareNa pratimA namA kAritA tamidAnaM dRSTAntazca / 72 eaMbohia ityAdigAthAdvikenAnyatIrthikavattIrthAda dara varttitvenopekSA)'pi yadatra bhaNitastannidAnam / 75 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| iti 2 digaMbaramatanirAkaraNavizrAmabIjakam purassaraM tniraakrnnprkaarH|. 14 davvatthayahetu ityAdigAthApaMcakena sAdhUnAM dravyastavo 'nucita iti bhrAMtyAM parodbhAviteSTApacyA dRssnnmaah| 16 danvatthautti kAumityAdigAthAdvikena pratiSThAkatyaM dravyastavaH, sa ca sAdhUnAM sarvathA nocita iti bhrAMtasyA zaMkAmudbhAvyeSTApatyaiva dUSayati / 18 kiMceti gAthAdvikana tIrthakRtaH sAdhUnAM ca kathaMcidravya., stavo'pyucita eva / 19 aNNuNNamitigAthayA dravyabhAvastavayoranyo'nyaM sApe kSatA, tathApi sAdhUnAM bhAvastavaH zrAvakasya dravyaH iti vyavahAre hetumAha / 22 jaha sAvayANetyAdigAthAtrikeNa zrAvakANAM dravyastava iti yuktipUrvakaM dRSTAntamAha / kaM NamaNiso ityAdigAthAdvikena zrAvakadharme dravya ____ atha paurNimIyakamatavizrAmabIjakaM likhyate 3 aha caMdappaheti gAthAtrikeNa rAkAmatotpattiHpravacana bAhyabhavananidAnaM matAkarSakAmidhAnaM ca / jiNapaDimANa paiTThA ityAdigAthASaTkena zrAvakamatiSThAvyavasthApanAya candraprabhAcAryodbhAvitAnumAnaracanA // 312 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA GHOUGHOUGHOUGHAGHAGORO KOIla stavo garIyAn svarUpakAMto'pi bhAvastavo'lpIyAn / / naMtaraM pUrNimApAkSikaprarUpaNe kiM nimittaM kathaM vA | 25 jaM sAvayetyAdigAthayA mAguktasamarthanaM / saMghoktirAsIditi / 26 teNaM sai itigAthayA sAmAyikAdyapekSayA caityAdi- 78 pakkhassa majjhe ityAditrayoviMzatigAthAmiH siddhAMtakRtyaM mahaditi / sammatyA cturdshiipaakssikvyvsthaapnaa| 27 bhAvathayA itigAthayA sAdhumArge dravyastavabhAvastavayoH 85 joisakaraMDetyAdigAthAsaptakena jyotiSkaraMDAdivacojAsvarUpaM dRSTAntazca / ____tAyA bhrAMteratiprasaMgena niraasH| 29 sacittetyAdigAthAdvikena zrAvakadharme kathaM dravyastavo 86 caudasI pakkhI itigAthayA caturdazIpAkSikabhItena | ___mahAn kathaM vA sAdhudharme'lpaH iti shNkaaniraakrnnm| mahAnizIthasUtratyAgAt upadhAnamapi tyaktamiti vicaarH| 32 jaNu niravajo ityAdigAthAdvikena niravadyavAsena sAdhUnAM 82 NaNu uvahANA ityAdigAthAtrikeNa parapraznavikalpadvArA dravyastavaH kathaM nocita iti parAmiprAyanirAkaraNam / siddhAMtasammatyA upadhAnavyavasthApanA / ija caMdappahetyAdigAthAnAM dvAviMzatyA candraprabhAcAryoM- 93 aha mahanisIhetyAdigAthAcatuSkeNa haribhadrasarivacasA ktamupasaMhRtya tilakAcAryakRtapratiSThAkalpAmAsanirAka- mahAnizIthasyAprAmANyaM vadatoharibhadrasUrivacasaiva prAmA-- ___ raNapUrvakaM saadhuprtisstthaavysthaapnaa| NyavyavasthApanena tirskaarprkaarH| 58 evaM AgametyAdigAthAdvikena zrAvakapratiSThAprarUpaNA- | 94 cittaM harItigAthayA haribhadrasarivacaHpuraskAreNa mahA GHOGORATOGHOG Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D bIjakaM zrIpravacana-6- nizIthatyajane Azcaryam / ... / 112 suttovayAretyAdigAthAtrikeNopadhAnavahanAdiniyamaH zrutaparIkSA 95 jai khaluttigAthayA gaNadharavacane kupAkSikANAM naastheti|| vyavahArakAlApekSo,na punarAgamavyavahArakAlApekSo'pi / // 31 // 93 haribhaddeNavittigAthayA yadi gaNadharavacasyAsthA tarhi / 113 naNu jahetigAthayA pUrvapakSI mahAnizIthAprAmANye kupAkSikeNa yad tyaktavyaM tadullekhamAha / hetumAha / 98 haribhahassavItyAdigAthAdvikena hitopdeshH| 114 jai evamitigAthayAtiprasaMgena nivAraNam / 99 haribhaIpItigAthayA haribhadravacasAprAmANye mahAnizI- - 115 tamhA itigAthayA tAtparyam / thamapramANamiti vaktumazakyam / 116 AyAro uvetyAdigAthayA upadhAnaM mahAnizItha evAsti 102 naNu uvahANA ityAdigAthAtrikeNa pUrvapakSAzaMkA / nAnyatreti parAkUtanirAkaraNam / 105 jminnmityaadigaathaatrikennessttaapcyaatiprsNgaabhaavH| 117 joge AsADhetyAdigAthayA yoge upadhAne udAharaNAni / / | 108 uvahANetyAdigAthAtrikeNa upadhAnavahanamaMtareNApi zrAva- 118 suakkhaMdhe itigAthayA sAmAyikAdhyayanakadezo nama kakkule bAlakAdInAmapi kathaM namaskArAdhyayanaM yuktami- skAraH zrutaskaMdho na bhavati, mahAnizIthe ca tathoktotiparAzaMkAnirAkaraNam / 'tastatsUtraM nAsmAkaM sammatamiti praashNkaa|| 108 jaM AvassayetigAthayA AcArAMgAdAvatiprasaMganirA- 119 ia ce itigAthayA tnniraakrnnyuktiH| krnnm| | 120 savvamaMtaretigAthayA namaskArasya mahAzrutaskaMdhatvasthApanA OHORDIGHIGHOUGHOUGHOO OHOROUGHORGROOGHOUGHOUGH // 314 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- 121 pattasAhe itigAthayA dRssttaaNtH| parIkSA 122 evamitigAthayA daattaaNtikyojnaa| // 31 // Mal223 sakkassattigAthayA zakrasyopadhAnaM vinA zakrastavabhaNanaM nirdoSaM kathaM narANAM sadoSamiti parAzaMkA / 126 uddesetyAdigAthAdvikena kasya zrutasyopadhAnaM kasya vA neti kamai kena vidhinA dAtavyamiti vicaarH| | 127 jaM puNetyAdigAthayA kadAcit zrAvakeNApi dAne'nu jJAyA abhAve namaskArAdi svasutAdayaH pAThyaMte tatra mtimaah| bahavihetigAthayA kathaMcidupadhAnavahanAbhAve'pi shuddhiprkaarmaah| sAmaNNeNaMtigAthayA namaskArapAThane sAmAnyato'yogyasya lakSaNam / juggAjuggattigAthayA namaskAradAne pAtrApAtravicAraNA krttvyaa| DOGHOHOUGHOROUGHOUGHOROMOL 130 sAmANNeNaMtigAthayA sAmAnyato yogyasya lakSaNaM / 131 buggAhiottigAthayA namaskArazrAvaNe'pyayogyasya lakSaNam / 133 jaMNamityAdigAthAdvikenAyogyasya namaskArazrAvaNe prati samayamanaMtasaMsAravRddhiH zRNvato'pIti tatra yuktishc|| 134 paramesarutti gAthayA dRssttaaNtH| 135 pucchitoti gAthayA namaskArazrAvaNe'pi durdhyAnA viSkaraNe apaaymaah| 138 evaM kuvakkhavaggottigAthAtrikeNa kupAkSikasya namaskAra zravaNe mahAkarmabaMdha iti darzanam / / 139 ia puNNimetigAthayA rAkAmate mUlamutsUtratrikaM darzita mityupsNhaarH| 141 sesamitigAthAdvikenAtidezaH kharatareNa saha zeSotsUtreSu / iti 3 paNimIyakamatanirAkaraNavizrAmabIjakam // 31 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka bhIpravacanaparIkSA // 31 // GHOROO DOHORO atha kharataramatavizrAmabIjakaM likhyate 1 aha kharayaratti prathamagAthayA sAmAnyato'midheyam / / 2 kuccayarattigAthayA jinavallabhacaritraM, etadvRttau ca prasaM gato gaNadharasArddhazatakavRttigatameva likhitam / 4 so caiumitigAthAdvikenoktavyatikaro jinavallabhaH kiM kRtvA kiM kRtvaanityaah| 5 tesiM puraottigAthayA jinavallamena SaSThaM kalyANakaM prruupitm| 6 evaM buggAhiMtottigAthayA kativarSANi mugdhajanAn __vyudgrAhya nijapadaziSyarahita eva paralokaM prAptaH / 7 ia jiNetigAthayA bhAvikharataramatabIjabhUto vidhisaMgha nAmnA katicijanasamudAyo jinavallabhAjAta iti darzitam 8 kucayarA itigAthayA jinadattAt vidhisaMghasya eva kharataranAmnA kumataM pravarjitam / 9 nissAmiattigAthayA vidhisaMghasya svAmI jinadattA kathaM jAta iti vyatikaraH, etadvRttau ca jinavallabhaskhevAsyApi saMbaMdho gaNadharasArddhazatakavRhadavRttigata eva likhitaH, etadvyatikaravicAraNA'minavanATakakalpA khata eva vicaarnniiyaa| 10 gaNaharasattigAthayA varNakavarja jinadattasya svarUpaM samyagiti jJApitam / 17 vaNNayavayaNamityAdigAthAsaptakena kupAkSikairnijanija guravo vaNitAste kathaM zrayAH 1 ko vA tatra dRSTAntaH? 19 teNeva itigAthAdvikena jinavallabhasthApito vidhisaMgho jinadattena kathaM gRhIta iti vicAraH / 22 jiNavallabhetyAdigAthAtrikeNa jinavallabhajinadattayora nyo'nyaM kIdRzaH saMbaMdha ? kathaM vA anyoraacaarypdaavaaptiH| OGHOGHONG KOIROINOPORONOHOTOHOTS / / 3 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 317 // bIjaka jAnAONGROGHIGHdhAlA 24 'minnadisAbaMdheNaM'ti minnabhinnadigbaMdhena jinavallabha- | 45 jaM puNa jiNesareNetyAdigAthASadkena zrIjinezvarasUreH jinadattayoranyo'nyaM visaMbhogikatvaM tatra sammatizca / kharataraviruddhaM kharatarA vadaMti tatsatyamutAsatyamiti vicAra: 26 jiNadattadisetyAdigAthAdvikena zrIabhayadevasUrijinava- 48 jeNaM jiNadatteti gAthAtrikeNa prAyaH kharataramate prAcI llabhajinadattAnAM parasparaM guruziSyasaMbaMdhAbhAvAdinirNayaH napAThaparAvRttikaraNamarthAnyathAkaraNamasammatyAdividhAna29 niravaccamayassAvItyAdigAthAtrikeNa jinavallabhajinada- prabhRtikaM khamatAnusAreNa kriyamANaM dRzyate tdvicaarH| tanAmAnAvanuttarasaubhAgyabhAjAvityupahAsye hetumaah| 50 kiMca vivAu ityAdigAthAdvikena kharataranAmnA virudda30 sappAkarisaNattigAthayA jinavallamena jinadattena ca meva na saMbhavatIti vicaarH| nijanijaceSTayaiva bhAvyAtmasvarUpaM jJApitam / 55 jai jayavAe ityAdigAthApaMcakena zrIjinezvarasUreH 31 iccevaM jiNetyAdigAthayA uktavyatikarasya granthasammatiH kharataravirudaM na jAtamiti nirnnyH| | 32 jiNadattA itigAthayA kharataramate caturvarNaH saMgho jina- 58 egArasasayetyAdigAthAtrikeNa jinavallabhavacanaM kharatadattAdeva jAta iti darzitam / rAbhiprAyeNa gaNadharasArddhazatakaviruddham / 39 aha cAmuMDiaityAdigAthAsaptakena kharatarAdinAmnAmutpa- / 59 evaM jiNavallahauttigAthayA kharatarapaTTAvalI vicAryamANA cinidAnakAlAdivicAraH,etadvRttau ca bahupayogitvA- abhinavanATakakalpA sthuulmtiinaampi| tprasaMgataH prabhAvakacaritragataM shriiabhydevmuuricritrm|| 6. pAyaM jiNadattetyAdigAthayA prAyaH kharataramatasyAlIka // 317 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 318 // AGHONGSRONGHONGKORONGKONG kalpanAkhabhAvadarzanam / 73 naNu bahu khAyamityAdigAthayA saMbaMdhAdinA sarvathA'66 naNu jiNavallahetyAdigAthASaTkena pUrdhvAcAryaiH prazaMsi- lIkamapi bahu khyAtaM kathaM jaatmityaadivicaarH| to'pi jinavallabhaH kathamiha duSita iti parAzaMkAni- 74 sammadiTTItyAdigAthayA samyagdRzAmapyanAbhogAt parArAkaraNam / nuvAdo bhvtyev| kharayaretyAdigAthayA kharatarAmimatasya jinavallabhasa 75 bahukAletigAthayA satyAsatyAnuvAde nidAnamAha / saMtAnaM jinadatto na bhavati, kintu raudrapallIya eveti 85 kahamaNNahetyAdigAthAdazakena updeshspttikaadikaarkaavicaarH| NAmanAbhogasya spaSTIkaraNam / / 69 jiNavaiityAdigAthAdvikena kharataramatamaryAdAkArako 88 aha pAyamityAdigAthAtrikeNa navAMgIvRttikArako'bhayajinapatisarireva / devamUriH kharatara iti khastaramukhAnuvAdA'lIka iti 70 tIe pamANetyAdigAthayA kharataramatasya pramANatayA pRthak jJApanam / svIkAre jainapravacanamapramANIkarttavyaM bhavet / 89 eeNa koi ityAdigAthAdvikena nAmamAtreNa tIrthAtarvI 72 nanu vaddhamANa ityAdigAthAdvikena pradyotanasarivardhamA- tatpakSapAtI kadAcid vAcAlo'nyathA jalpan tiraskRto nAcAryayoriva zrIabhayadevasarijinavallabhayorapi abha- bhavati / topi saMbhavanniva saMbaMdho'nyathAkalpanena klngkitH| / 91 jaM puNamitigAthayA zrIjamayadevasUrijinavallabhajina DADIOjAnAjAnAGHOUGHOUGH Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhopravacanaparIkSA // 19 // GOROROGROUGHACROUGHOUGHdhAja dattAnAM parasparaM prarUpaNAbhedo'pi, sa cAnaMtaraM vakSya- | 113 sAhUNamitigAthayA zrAvakavatsAdhUnAmapyupadhAnavahanamamANo suutrvicaarnnaato'vsaatvyH|| dhikam / 5 93 aha ussuttamityAdigAthAdvikena utstroddezaH / 114 ussaggeNamitigAthayA sAdhUnAmutsargeNa kasellakajala96 gambhAvahAretyAdigAthAtrikeNa kriyAviSayakAdhikotsU- ___ grahaNamadhikaM, tadvRttau ca tnniraakrnnsmmtiH| troddeshH| 115 tasajayaNetigAthayA kasellakajalagrAhiNaH sAdhokhasA-| 103 bhaNNai bhaNimityAdigAthAsaptakena garbhApahAraH kalyA- nukaMpA na syAditi / NakaM na bhavati / 117 sAvayakuletyAdigAthAdvikena paryuSitadvidalagrahaNamadhikaM, 108 rayaNiposetyAdigAthApaMcakena rAtripauSadhikAnAM rAtri- tavRttau ca tnissedhsmmtiH| caramayAme sAmAyikakaraNamadhikam / 120 naNu pajjusiAityAdigAthAtrikeNa paryuSitadvidalagrahaNe 110 sAmAia ityAdigAthAdvikena zrAvakANAM sAmAyikAdeH pUrvapakSAzaMkA tanirAkaraNaM ca / sAdhorikha triruccaarodhikH| 124 pajjusia ityAdigAthAcatuSkeNa dvidalaudanayoH svarU111 aNNahattigAthayAtiprasaMgena niraasH| pabhaNanena graahyaagraahyvicaarnnaa| 112 posahavihiMmittigAthayA ekavAroccAre jinavallabhavacana- 126 jaM jaM bahuletyAdigAthAdvikena bahulapravRtteH prvcnsmmtiH| maryAdA vatrodAharaNaM c| GROUGHOUGHOROROROROUGHAlaya Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F bhApravacana parIkSA // 320 // OUGHOUGHOUGHOUGHOUGHOUGH 137 jaivia ityAdigAthaikAdazakena kadAcidavinaSTamapi / 148 jaM jaM vigaittigAthayA yAvanirvikRtikaM tAvat kRtapaparyuSitadvidalaM na grAhyaM, natrAneke dRssttaantaaH| tyAkhyAnavatAM kalpyameveti niyamAbhAvamAha / 139 pajjUsiasaddattho ityAdigAthAdvikena paryuSitazabdasya | 149 tAkahamityAdigAthayA kharatareNANaMdararisammatirdarzitA hA ko'rtha iti vicaarnnaaprkaarH| sA'pi duussitaa| 140 mi uttigAthayA dvidalAdvidalayorlakSaNam / 150 evamitigAthayA yat SaDvidhaM kriyAviSayamadhikamRtsUtraM 142 evaM vidaletyAdigAthAdvikena dvidalalakSaNarahitamapi darzitaM tad bahu khyAtaM,evamanyadapi tanmate bhUyo'stIti / saMgarikAdikaM dvidalamiti bhaNanamadhikaM tannirAsazca ityadhikotsUtravIjakam pratyakSapramANena / 144 jaM dolAvittIe ityAdigAthAdvikena saMdehadolAvalI athaivamUnotsUtravIjakaM likhyate pattau pravacanasAroddhArasammatyA saMgarikAdidvidalabhaNanaM / 153 aha UNamityAdigAthAtrikeNa uunotsuutroddeshH| mahAmUrkhatvacihnam / 154 itthINamitigAthayA strIjanapUjAniSedhanidAnam / 145 tasvittIettigAthayA pravacanasAroddhAravRtteH smrthnm| / 161 egAvarAhetigAthAsaptakena ekasyAparAdhe tajjAtIyamAtrasya 146 jaM jamitigAthayA kharatarAmiprAyasya dUSaNam / prAyazcittadAne jinadattasya mahAmUrkhatvaM jJApitam / 147 nevaM saMgaritigAthayA iSTApatyA kSaNadAnam / / 163 paramaNNamityAdigAthAdvikena laukikadRSTAMtena tathA'mi CIGHOUGHOUGHOUGHOUGHOUGHAL // 32 // Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana prAyanirAkaraNam / parIkSA 166 jinadatto ityAdigAthAtrikeNa jindttaadpyupdeshmdhi||32|| kRtya digaMbaro dakSastatra hetuzca / 51167 puvviM virAhio ityAdigAthayA strIjinapUjAniSedhe mUla hetumaah| 168 naNu titthayareNattigAthayA tIrthakarakalpena jinadattena prakAzitaM kathaM dUSayituM zakyamiti praashNkaa| ||269 evaM ce ityAdigAthayA saripravarttane utsUtrAbhAve utsUtraM khapuSpakalpaM saMpadyateti vicaarH| 170 tamhA itigAthayA tIrthakarasamAnamarilakSaNamAha / 171 marikayo'vittigAthayA mUrikRtaM yadyAdRzaM pramANaM tadAha / 172 jiNapUA ityAdigAthayA jinapUjAniSedhe vaiparItya mevetyAha / 173 eeNamitigAthayA mUripravarttane taatprymaah| OMGHOUGHOGHONOUGHOUGHOROAD 174 iha suttettigAthayA amukagraMthe strINAM jinapUjA bhaNitA strItvAdirUpeNa sUtrasammateH prayojanaM nAsti, yato mUrkha janapratyAyanArthamasmAkaM sAmAcArIti vdti| 05 pAgayetyAdigAthayA strIjinapUjAniSedhakatiraskAre vaca nollekhamAha / 176 titthAsammayetigAthayA tIrthasyAsammataM bhASamANo niya menAnaMtasaMsArIti / 177 eeNamitigAthayA maggaMtarehinti sUtravacasA mamApi mArga eveti matazrito'pi tirskRtH| 178 ahamicauddasiitigAthayA catuSparvIvyatiriktatithiSu pauSadhaniSedho jinadattasya mahAmohaH / 179 ahamipamuhetigAthayA prAguktasya pratIkAraH tattvArthasa mmtishc| 180 tattatthavittiitigAthayA kupAkSikabhrAntijanakapadasya HONGKOHOROjilA // 32 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 322 // ANDROINGHDOGHONGHDOHORT tAtparya tattvArthavRttAvuktam / | 195 sAvayapaDimetyAdimAthAdvikena zrAvakapratimAdharmavyu181 sikkhA puNetigAthayA zeSatithiSu pauSadhAkaraNe chedaM vadan tirskRtH| virodhamAha / 197 samaNANaM samaNIhinti gAthAdvikena sAdhumiH saha sAdhvI 282 sikkhAvaesuttigAthayA pratibaMdyA'tiprasaMgodbhAvanam / vihAro, nAnyatheti, etadvRttau cAnekagraMthasammatayazca / 183 na muNaitigAthayA sAkSAdatiprasaMgAjJAnamAha / 202 ahuNA mAsetyAdigAthApaMcakenAdhunA mAsakalpo byucchinna 185 paDikamaNamitigAthAdvikena pratikramaNadRSTAMtena pauSadha- iti vdtstirskaarprkaarH| niyama prarUpayan prAyazcittasaMvarAbhyAM tirskRtH| 203 gRhasthAnAM pratyAkhyAne pAnakasyAkAravyavasthApanaM tatra 189 ahavA sikkhetyAdigAthAcatuSkena catuSparvyatiriktA- sammatizca / khapi tithiSu pauSadhavyavasthApanam / ityevamUnotsUtrabIjakam 190 kiMca muNi itigAthayA dRSaNAMtaramAha / |191 jaM bhoaNetyAdigAthayA pauSadhikAnAM bhojananiSedhaH athAyathAsthAnomutsUtrabIjakam UnamutsUtram / 204 ajahetigAthayA ayathAsthAnotsUtrasya lakSaNaM lakSyaM ca, 193 cauddasahaityAdigAthAdvikena pauSadhikAnAM bhojanavya- amivArSitavarSe zrAvaNe'pi pryussnnaa| vasthApanam / | 205 jaNNamitigAthayA siddhAMtasammatvA bhAdrapada evAmi TOTOO OOONOKONOKONCU 322 / / Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 32 // HOUGHOUGHOTOHOUGHOjAlAja varddhite'pi mAse pryussnnaa| ca prAmANyAprAmANyanirNayo dRSTAntAzca / 206 jaha cAuttigAthayA cAturmAsakavatparyuSaNA'pi mAsa- | 223 iriattigAthayA IyAM vinA sAmAyikakaraNamayuktam / niyteti| 224 cittavisohItigAthayA prathameryAyAH prayojanaM zrImahA207 mAsAiattigAthayA mAsavRddhau prathamo'vayavaH pramANa- nishiithoktm| meveti vadato jinadattasthAyathAsthAnamutsUtraM / 225 ahAvassayetigAthayA bhrAMtyA granthasammatimAdAya pUrva208 vuDIpaDhamo itigAthayA vRddhau prathamo'vayavo napuMsako'to pakSI shNkte| dvitIya eva zreyAniti / 226 i. ceitigAthayA pUrvapakSAzaMkAyA nirAsaH, tadvattau 210 eeNahie iti gAthAdvikena paropahAsaM tamirAkaraNaM c| | yuktipUrvakagraMthasammatayazca / 211 NaNu bIevittigAthayA parAzaMkodAvanam / 227 tamhA paDhametigAthayA IryAyAM taatprymaah| 212 jakhItigAthayA amivardhitamAsAdau yasya prAmANyaM tdaah| 228 jaivi supAse itigAthayA pArzvasupArzvayoH phaNAnAM 213 teNaM tihittigAthayA tithipAte pUrvaiva grAoti vicaarH| nyUnAdhikakaraNenAropo'yathAsthAnam / 214 buddIi puNetigAthayA vRddhau prathamA tithiH pUrNetyAdi 229 evaM ajahavANamitigAthayA kriyAviSayakotsUtropasaMhAraH prvcnmshraavym| ityayathAsthAnotsUtravIjakam |222 jamhA tIe ityAdigAthASTakena tithimAsAdidI hAnau | mAnaONSHIROMCHOjAnaH // 32 // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 324 // GOOGHDGHOUGHOUGHOUGH athopadezaviSayakotsUtrabIjakam athAMcalikamatanirAkaraNavizrAmabIjakaM likhyate 230 aha puNetigAthayA upadezaviSayaM dvitIyamutsUtraM prAguddiSTaM 5 aha aMcaliamitigAthApaMcakenAMcalikamatotpattinidAyattad dviprkaarmitivibhaagH| nkaalaadivicaarH| 1 ahiamitigAthayA upadezaviSayaM dvividhamapyutmatraM 6 tIe ripayatthamitigAthayAMcalikamatAkarSakasyAcAryakriyotsUtrAdanaMtaguNam / pdviivytikrH| 233 ahavetyAdigAthAdvikena prakArAMtareNa nAmagrAhaM vaividhyamAha 8 niyamayetyAdigAthAdvikena narasiMhena kAlikAdevI katha234 loiattigAthayA laukikamithyAtvAdanaMtaguNapApahetu- mArAdhiteti vicaarH| rupadezaviSayaM dvividhamapi utsUtram / . ussuttamitigAthayA prathamotsUtrakharUpaM tatra kuyuktizca / 235 jamhA u saMkiliTTho itigAthayA'naMtaguNapApahetutve / 12 No putti attigAthAtrikeNAMcalikAbhiprAyanirAkaraNaM / hetumaah| 13 dhammovagaraNetigAthayA dharmopakaraNarahitaH kRtasAmA236 teNaMti gAthayA prAguktakhabhAvAdevAnyatIrthikastadbhava- | yiko'pi vyvhaarnybaahyH| mokSagAmI sthAna punarutsUtrIti / 14 uvagaraNamitigAthayA AvazyakakriyAyAmanuyogadvArA-| |239 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| diSu sAdhvAdInAM caturNAmapi rajoharaNAdi kriyAsAdhanaM iti 4 kharataramatanirAkaraNavizrAmavIjakam / bhaNitam / janAGHONGKONGROUGHOUGHOUGHE // 32 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhApravacanaparokSA // 325 // pIva QHTHOUCHONGKOCKOKOKOHTHONONO 15 taha paNhAitigAthayA upakaraNapratiSedhAnaMtaraM kAraNAbhAve | 26 saMpaittigAthayA sAMpratInatIrtha caturthyAzritamazuddhacArIti kAryasyApyabhAva iti kAryabhUtaM pratikramaNaM niSiddham / praashNkaa| 17 pajosavaNetigAthayA zatapadIvacanena stanikasya paryuSaNA 27 AgamaviruddhetigAthayA AgamaviruddhacAri tIrtha na caturthyAmevA''sIt / bhvediti| 18 eguNavaNNetigAthayA'mivarddhite'pi zrAvaNabhAdrapadavRddhau 28 titthapaDItigAthayA tIrthapratipakSo'rhadAdInAmapi prati stanikamate pUrvamekAdhikena paMcAzatA dinaiH paryuSaNA''- pakSa eveti / sIt , idAnIM tu anyathA'pi / 30 titthapaDiityAdigAthAdvikena stanikaH patisamayamanaMta19 cittAiamittigAthayA caitrAdivRddhau viMzatyA dinaiH paryu- bhavahetuM karjiyati / ___SaNA tnmte| 31 teNevattigAthayA laukikamithvAdRSTyapekSayA pratisamaya20 jaM puNetigAthayA ardhajaratIyanyAyena saMpatipravRttidakSitA __ manaMtaguNakliSTapariNAmaH staniketyAdi / 21 jaNaM cuNNItigAthayArddhajaratIyavyaktIkaraNaM, etavRttau 34 jo puNetyAdigAthAtrikeNa pustakAtIrthamuddhRtamityAdi zatapadIsammatayazca / paravacanaM tanirAkaraNaM ca / 25 titthA cuassatigAthAcatuSTayena tIrthAt bhraSTasyAgamaH 35 tamhA titthetigAthayA tIrthe sati tIrthAdanyatra dharmoM zaraNaM na bhavati, tatrAgamAnusAreNa yuktirapi / na bhavatIti tIrthaM ca caturthyAmeva / C325 DIGIOUGHOloHOROROROROLOHOGHO Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana pIjakaM parIkSA // 326 // / 36 tavvasauttigAthayA caturmAsakamapi caturdazyAM paryuSaNA- ryamAnaM cetasi nAbhAti tasya saMpUrNenApyAgamena na nurodhAttathA''dRtamiti / kAcidapyarthasiddhiH, tatra dRSTAntazca / / 38 desiaityAdigAthAdvikena jainapravacane paMca pratikrama- 44 evamaNuitigAthayA stanikamatocchedakamanuyogadvAragataM NAni, teSu dve pratikramaNe rAtrikadaivasikalakSaNe, bhAti vAkyaM pradIpakalpaM cakSuSmata eva prakAzakRt / tIrthe'nukaraNaM tu pAkSikamAtrasya, aMtimapratikramaNa- 47 jaM puNa vIsetyAdigAthAtrikeNa viMzetyAdimiryA paryuSaNA trikaM tIrthabAhyatAcihUM, tIrthAnukRterapyabhAvAt / tasyAH svarUpanidarzanam / 40 jehiM calio ityAdigAthAdvikena kSapaNakavat tIrtha- 48 jaM puNetyAdigAthayA sarvajanaprasiddhA paryuSaNA sA ca baahytaa'vsaatvyaa| bhAdrapada eveti samarthanam / 41 teNa mahetigAthayA yena kAraNena mahatA cihvena tIrthavAdyaH 49 saMpaittigAthayA paMcakahAnyAdikamapi vyucchina,sarvamapi stanikastena kAraNena rAkAmatIyenApi varddhamAnA''cA- saMprati caramapaMcaka eveti tAtparyam / ryeNa mukhavastrikAvyavasthApanakulakasaMjJaM prakaraNaM kRtaM, 50 kiMcAgama ityAdigAthayA stanikasya graathilysuuckmaah| tatrAnyeSAM kA vAti, etavRttau ca anyAcAryakRtAnA | 52 jaM jeNamitigAthAdvikena kena svarUpeNa tIrthAtarvI DhuMDhikAdInAM lezo likhito'stIti / | syaaditivicaarH| . 43 sacchaMdamaIttigAthAdvikena zAstroktamekamapi vacanaM saMda- / 52 titthaM tutigAthayA kena tIrthabAhyaH syAt tatkharUpa GHOHOUGY OKOLOOXOLOUTKONOYNON Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| iti 6 sArdhapUrNiNamAmatavizrAmabIjakam bhIpravacanaparIkSA bhaNanam / // 32753 tamhA itigAthayA tIrthAhitotsUtramArgAzrayaNApekSayAs nyatIrthikamArgAzrayaNaM zreya iti samarthanam / | 54 jaha nAmetigAthayA'nyatIrthikamAzriyaNe dRSTAntaH / all 55 teNevattigAthayA siddhaaNtsmmtiH| | 56 puNNimetyAdigAthayA uktazeSotsUtrANyadhikRtya tRtI yavizrAmo'valokanIya itytideshH| 59 evaM kuvAkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| / 5 ityAMcalikamatanirAkaraNavizrAmavIjakam DGORROROPOROO GHORI athAgamikamatanirAkaraNavizrAmabIjakaM 4 aha AgamiaityAdigAthAcatuSkeNa Agamikamato tpattikAlamatAkarSakanAmAdivicAraH / 5 titthayarottigAthayA zrutadevatAviSayakaparAzaMkA / 8 iccAittigAthAtrikeNa pUrvapakSiNoktasya niraasH| 9 naNu suaitigAthayA zrutadevatA bhavavirahAdikamasadeva kathaM dAsyatIti praashNkaa| 1. nevaM niamotigAthayA khasattAyAM sadeva dIyate ityevaM niyamAbhAvastatra dRssttaantshc| 11 jo puNattigAthayA yattu kApi niyamo dRzyate tad dravya viSayo, na punarbhAvaviSayo'pi / atha sArddhapaurNimIyakamatanirAkaraNavizrAmabIjakaM likhyate 9 aha sar3apuNNimIuttigAthAnavakena sArdhapUrNimotpatti kaalnaamaadivytikrH| kappavAsetigAthayA prarUpaNodbhAvanaM zeSaprarUpaNAtidezazca || // 327 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka bhIpravacana parIkSA // 328 // KOHOROSHOHOWHO 14 davAu davvattigAthAtrikeNa jagassthityA kAryakAraNa nigamanam / 15 aNNahattigAthayA yokenApi mahatA sarvakAryasiddhiH syAttarhi arhanamaskAra eva kartavyo, na punaH siddhAdI naampi| 18 teNiva dIsetyAdigAthAtrikeNa zrutadevatArAdhanaM phalaSata, tatra dRSTAMtazca / 19 naNu sAhUNamitigAthayA tristutikarayAzaMkA / 20 ia ceitigAthayA tristutikasya siddhaaNtaanmijnytaa| 21 jAisahAvetigAthayA zrutadevatApekSAparAyaNastristutiko vraakH| 26 naM jakkhAiti gAthApaMcakena yakSAdinizrAyA niSedhe'pi samarthanaprakAraH, siddhAMtasammatizra / 29 suakhittetyAdigAthAtrikeNa yathAdinizrAniSedhe'pi na / zrutadevatAkSetradevatAniSedhaH, kiMtu tadArAdhane jinAjJA ityaadivicaarH| 3. na ya kiMciviityAdigAthAdvikena pravacanamaryAdAkharUpaM / 32 teNa bhagavaittigAthayA pravacanavirodhabhAvena tristutikaH kIdRza ityAha / 33 evaM khalu titthumbaItigAthayA tristutikamatasya pUrNimA sahaza itytideshH| 36 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| 7 ityAgamikamatanirAkaraNavizrAmabIjakam atha luMpakamatavizrAmabIjakaM likhyate 12 aha paDimetyAdigAthAdvAdazakena luMpakamate upadezave ssyorutpttisvruupm| 26 evaM khalu accheramitigAthAcatuSTayena luMpakamatotpattA vAzcaryasamarthanam / ISROGGOLOHOROGHONOHORGHA // 32 // Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhApravacanaparIkSA // 329 // DIGEOGHOUGHOSHOUGHLAlAla 23 Agamao balavaMtetyAdigAthAsaptakena Agamato'pyAga- / mavyavahAriNAmupadezo balavAn , tato'pi kathaMcijina pratimA'pi balavatIti smrthnm|| 24 aha laMpagassarUvamitiyAthayA luMpakamatavicAraNAya catvAri dvaaraanni| 29 jaNu pucchAmotigAthApaMcakena luMpakasvarUpavicAraNam / 34 jaNu tumhANaM dhammettigAthApaMcakena luMpakadharmasvarUpa vicAraNam / 38 gambhayaitthIityAdigAthAcatuSTayena jagatsthitimaryAdA dRssttaantH| 40 tatthavi kiMciityAdigAthAdvayena yathA tIrthena praSTavyaM tdaah| 44 dohapi do vigappAityAdigAthAcatuSTayena vikalpodbhA vanapurassaraM jagatsthitivilopaprasaMgaH, puruSaparaMparA ca shrutdhrmhetuH| 60 eaM ubhayamaNimityAdigAthASoDazakena siddhAMte'pi pratimAto jinadharmaprAptiH, na punaH kApi pustakAdapi dharmaprAptiriti vicaar| 62 bhoaNetyAdigAthAdvikena likhitamAtreNa samIhitArtha siddhirna bhavati, tena luMpakamate kiM saMpannam / / 64 tassuvaesoitigAthAdvikena niSThurabhASAtmako lupako padezastadvikalpitasiddhAMtasammatiH savve pANA0 bhUA ityAdi, tadvRttau ca tadudbhAvitasammateH samyagavicAra 68 evaM nihuravayaNamityAdigAthAcatuSkeNa laMpakoktaniSThura bhASAyA niraakrnnm| 72 aha bahuvicetyAdigAthAcatuSTayena luMpakameva praznaviSa yIkRtya lupkniraakrnnm| 78 se bemije atIAityAdigAthASaTkena se bemi atIyA | GHONGITHDRUARIORGRONGHOjAnA // 329 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana-1 parIkSA // 330 // paDuppaNNA aNAgayA ityAdisamyaktvaparAkramAdhyayano- | 107 asuhA aho ityAdigAthAcatuSTayena sAdhubhASakayoranyodezakasya pAramArthikakAryakathanam / 'nysaapeksstaa| 91 naNu naiuttAra ityAdigAthAtrayodazakena nadyuttAre saMkhyA- 108 siddhAMtA itigAthayA pratimAvicAre kriyamANe siddhAMtaniyamAdestAtparyabhaNanena luMpakamatanirAkaraNam / pratimAtIrthAnAM krameNa balavattvam / 96 jiNakappeityAdigAthApaMcakena yadyat pratiSiddhaM tattadadharma | 116 savvaM khalu ityAdigAthASTakena sApekSatAyAM khAdvAdaeveti parAkUtamRDhaniyamaM niraakroti| rcnaaprkaarH| 97 naNu uvagaraNA ityAdigAthayA pratibaMdyA luMpakaM duussyti|| 119 evaM ghayara ityAdigAthAtrikeNa luMpakamataM yuktyA dUSayati / 98 NaNu uvagaraNamitigAthayA jJAnAdInAM muulopkrnnaani|| 121 naNu jiNetyAdigAthAdvikena zrAvakadharmeNa kupAkSika99 niyaniyakotigAthayA upakaraNamapi kathaMcidadhikaraNaM dharmastulya iti paraH zaMkate / syAt / 133 jIvo aNAiityAdigAthAdvAdazakena zrAvakakupAkSikaeeNaM jiNapaDimetigAthayA siddhAMtajinapratimayoyaMga- yobhUyo'taraM dRssttaantpurssrmaah| padutpattau luMpakamataM nirastaM syAt / 139 aha lupagetigAthASaTkena luMpakamatasiddhAMtasvarUpaM nirUpya 103 jiNapaDimetyAdigAthAtrikeNa jinapratimAsiddhAMtayo- tanirAkaraNam / yugapadutpattau parasparaM sApekSatAbhaNanam / | 143 tithaM khalu ityAdigAthAcatuSTayena jainasiddhAMtavyavasthA GOOOnAnAHONGKONG Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA 1331 // DIGIOROROGHODROHOROjAla panAya prasaMgatastIrthakharUpasyAtidezamAha / sAdhunavAIn iti sUtrapAThata evAha, etadvRttau ca 145 evaM titthetyAdigAthAdvikena tIrthasiddhAMtayoranyo'nya suutrpaatthenaapi| sNgtiH| 157 ceiavaMdaNetyAdigAthAdvikena jinapratimAnAmupayogo 148 teNevegaMpi payamitigAthAtrikeNa prAguktasya tAtparya darza niyatakriyAsu sAdhUnAM zrAvakANAJca / yan jinapravacane padamAtrasyApi vyAkhyAne jinapratimA 159 nANAnANappamuhAityAdigAthAdvikena AnaMdAdizrAvakAprAsAdapratiSThAdisiddhiH, etadvRttau ca tadracanAdiga NAmupadhAnavahanaM, tavRttau ca suutrpaatthopi|| darzanam / 161 saMkhevetyAdigAthAdvikena siddhAMta kacita saMkSepaH kvacid aha bharahetyAdigAthAdvikena kena zrAvakeNa pratimA kAritA vistaraH, tatra virodho na bhavatIti vicaarH| 162 aNNahattigAthayA anyathAtiprasaMga iti vicaar| kena ca sAdhunA prtisstthitetyaadivicaarH| 151 kajaM kAraNetigAthayA kArya kAraNajanyamitikRtvA 163 sambakuvakhuitigAthayA zrImahAnizIthasUtraM sarvapA kSikocchedakaM,ata eva tapAgaNasyaiva prAmANyaM, netareSAm / pratimAyAH samyaktvakAraNatvaM darzayati / 154 ceiasahatthetyAdigAthAtrikeNa siMhAvalokananyAyena 170 lupagamittuityAdigAthAsaptakena luMpakasya hitopdeshH| 173 vishraamopsNhaarH| hA punarapi dvaarrcnaa| iti 8 laMpakamatanirAkaraNavizrAmabIjakam 155 bhagavaiitigAthayA caityazabdena prakRte jinapratimaiva, na / 150 DuskiOHORROROROROUGHOjaya // 33 // Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIja bhIpravacana parAvA // 332 // ISGHONGKONGKONGHONGKONGHOUGH atha kaTukamatabIjakaM likhyate 34 savve'vi muttiityAdigAthAsaplakena uttarapathasAdhunizrayA | 2 aha kaTuattigAthAdvikena kaTukamatotpattikAlAdini- | dharma kurma iti kdaashaaniraakrnnyuktyH| drshnm| 38 saMpuNNamesetyAdigAthAcatuSTayena kaTukamate devagurudharmANAM 8 avvattetyAdigAthASadkena kttukopdeshH| paramAzAtanaiva, svarUpamAha / 18 paccakkhacakkhuityAdigAthAdazakena kaTukamatanirAkaraNa- 39 gihijiNetyAdigAthayA kaTukamate shessotsuutraannaamtiyuktyH| deshmaah| 21 jaM puNa tatthavItyAdigAthAtrikeNa sAdhUnAmabhAve kiM / 42 evaM kuvAkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| sthaadityaah| iti 9 kaTukamatanirAkaraNavizrAmabIjakam 22 jaha bAliA ityAdigAthayA dRssttaantH| 23 jaM puNa jahuttakiriatti saMprati yathoktakriyAkAriNaH sAdhavo na saMtIti durvacanena kiM syAditi vicaarH| atha bIjAmatabIjakaM likhyate 25 jeNaM jahuttetyAdigAthAdvikena yathoktakriyAkAriNaH 2 aha bIjamaettigAthAdvikena biijotpttikaalaadi| sAdhavaH saMpratyapi saMti, tatra dRSTAntazca / 7 so'vi gaottigAthApaMcakena tnmtvRddhihetuH| 28 evamahetyAdigAthAdvikena kAlAnubhAvena sAdhukharUpamAha / 9 suakhicetyAdigAthAdvikena tadupadezanirAkaraNam / HOROGOHOROICHOROACHONOR // 33 // Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 33 // 12 evamityAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| iti 10 bIjAmatanirAkaraNavizrAmabIjakam HOHOHNOLONOK%C*XOXONCHOKON atha pAzamatanirAkaraNabIjakaM likhyate 4 aha pAsetyAdigAthAcatuSTayena utpattikAlanimittAdi- | vicaarH| 5 saddahaNetigAthayA matAkarSakasya svarUpam / 16 tassuvaesoityAdigAthAdazakena pAzasyopadezakharUpam / 17 jaM pAseNa yetigAthayA pAzoktamataM vicitraM darzitam / 18 cariANuvAettigAthayA caritAnuvAdakharUpamAha / 20 dhammoviasigAthAdvikena prAguktasamarthanAya dharmakharU 23 dhammo khala ityAdigAthAdvikena dharmamAtre jinAjhaiveti | vyavasthApanA / 24 NANassattigAthayA pAzoktamatavinAzAya jJAnAdInA maaraadhnaakhruupN| 25 potthAItigAthayA jJAnAyupakaraNAni / 26 ussaggo itigAthavA sAdhuzrAvakamArgoM utsrgaapvaadau| 31 ussaggo ityAdigAthApaMcakenotsargApavAdayonRpatiprajA jJAtaM, pathi vishraamvdpvaadH| 44 jo bhaNaItyAdigAthAtrayodazakena jinakalpe utsargaH jinasthavirANAmAhAravanidrAvastrAdi caraNArthamAjJayA, na pramAdatA, samyagdRSTerapramAdaH,dezavirateranAraMbhavana muneH| prmaadH| 53 jaM puNetyAdigAthAnavakena puujaavsaaneryaaniraasH| HOMGHOMGHOGHORDnAbhalAlA pmaah| 21 evaM dhamme itigAthayA jinAjJayaiva dharmo nAnyatheti samarthanam / // 33 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkSiNA zrIpravacana parIkSA // 334 // 58 eeNamityAdigAthApaMcakena dravyastavAderAjJAtvaM / / 67 aavetyaadigaathaadvikenopdhaanaadhtideshH| 64 evamityAdigAthASadkena vidhivAdAdivAdatrikavyavasthA | 69 evmityaadigaathaadvikenopsNhaarH| 65 ANetigAthayA AdezopadezAjJe / iti 11 pAzacandramatanirAkaraNavizrAmabIjakaM 1 iti pravacanaparIkSAbIjakam / / 82-180 | uttarArdhe sAkSivizeSanAmAni A | I-IzAnendraH | ANaMdavimalasari 234-235-260 AnaMdaH 216-217-218-268 ukezaH | akabaraH AmarAjA ujjayaMtagiriH abhayadevasariH 240 | ArdrakumAra udAyana: araghaTTapATaka: 30-21 AryasuhastI umAkhAtiH aSTApadaH 82-153-180-289-193 ASADhAcAryaH 230-272 ahammadAbAda: 304 RSabhaH ahicchatrA 82-180 indranAgaH 46 189-248 // 33 // 28-33-42-110 111-141-304 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhApravacanaparIkSA 304 | koNika sAkSiNA RSimeSajI ai-airAvataH aM-aMjanagiriH 300 | gaMgA: gaMdhAraH 247 camaracaMcA 2.1 khapuThAcAryaH 05 camarendrA 82.180-200-210 57-300 cUnA HOGHOGHOOHOUGHAjAma kaTuka: 24-53-229-245-249 gajAprapadaH 82-180 cilAtiputra: 250-251-253 gaNapatiH 235 kapilakevalI 187-189 gaMgAcAryaH 234 caMDapradyotanaH kalikAlasarvajJaH | gardamilla 104-226 candraprabhAcAryaH kAlakasari 204-225-226 gurjaratra: 23-231-237241 227234-247 247-249-250 jagaccandrasarita kAzyapa: | goSThAmAhilA kumArapAla: 2-13-39-67 gautamakhAmI 7-851-55-56-49-81 jinadAsagaNI kRSNavAsudeva 91-90-92-110-264 jinadattaH kezavasiMgA * gaMgA 225 jinapatisariH RIGHOUGHOOHOUGHOUGHOUS 2-3-40 jagamAlarSiH 40-208 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkSikA 170 bhIpravacanaparIkSA jinabhadragaNizcamA0 jaMbUdvIpa jaMbusvAmI 248 | devendrasari 231-248 naMdA 33,160-205 | devarddhigaNidhamA / , 247-248 naMdavardhanaH 139-231 draupadI 113-157-300 naMdIzvaradvIpaH 82-180-200-263 210 225 tAmali tiSyaguptaH tolA | takSazilA DOHOROSHDOHOGHOGHOo 259-261-265-273 274-285-297-302 82-180-303-304 | dhanAkhyA dhanezvaramariH | dharaNendraH dharmadAsagaNI 82-180 300 pAzacandraH pAzvanAthaH 82-180 puSkaradvIpaH 176 pUrNimA paurNimIvakaH pradyumnAcAryaH prabhavasvAmI 29-259 prabhAvatI 153-189 92 bAhubalI jAGHONGKONGROUGHONGIGH 40 30 6-301 207 132-139-231-237 | darzANakUTaH dAnarSiH | durbalikApuSpA duSprasamasari devapattanaM 82-180 narasiMhaH 235 | narAudA 19 nAgapura 132-236-237 naabhsuuri| 30 / neminAthA 187 // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA sAhi bhIpravacanaparIkSA // 337 // marudevI 231 231 OHOICROGROLOGHONGKONGkAna 257 maruH 231 meSakumAraH 145 bRhadgacchaH 28 medapATa: 231-256 merugiriH 99-300 mevAta bharataH 111-113-114-123 mahAvidehaH 19 ya-yazobhadrakhAmI 149-107 | mahAvIraH 7-8-18-26-29-33-40 bharatakSetram 23-200 42-60-92-110-112-118-127 rathAvaH | bhANarSiH 224 | 138-176-200-212-221-223 rUpacandraH bhunau 256 241-265-268-302-304 rUparSiH 29-224 bhadrabAhukhAmI 15-20-149-150 231-274 mAnadevasUriH lakhamapI mAlavaH laTakaNarSi: maNinAgaH 225 | mitrazrI 225 lumpakaH 22-23-25-26-27-29-31 | malayagirimahA. 248 municandrasariH 32-37-34-46-36-49-54-80 marIciH 123-149 / metAryaH 9 92-94-95-96-100-107-108 HONGKOSHOOGHOAGOHOLO mAdA 231 236 / // 337 // Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkSiNA zrIpravacanaparIkSA // 338 // 82-180 siddhasenadivAkaraH 189-302 sudharmasvAmI 26-36-83-139-176 231-237 196-231-241-245 73-81-289 sumaMgalasAdhuH 226-227 25-30 sumatisiMhaH 40 RDROKOROLOGHDOHOROGRO 111.113-124-131.139-123 rakhAmI' 163-121-122-132-151-162 zayyaMbhavasvAmI 197-200-201-210-221-223 224-225-226-228-223-254 | zadhuMjayaH 257-259-273-301 | zivapurI loDhA zivabhUtiH zIlAMkAcAryaH varddhamAnakhAmI 180 zAnticandrasariH vajavAmI 304 zobhanamuniH vijayaH 169-171 zrIpatiH vijayadAnasUrisa 139-260 zreNikA vidyAsAgaraH | vidyunmAlI | sthUlabhadraH vimalavAhanaH svastarika | vaitAbyagiriH 231 / samaracakrI 235 248 harikezI 227 haribhadrasUriH 20-29-243-15-222 226-188-189 harivaMza 149 92 hIravijayasUri 137-303-304 hemacandramarita 2-7-9-13-15 248-277 180 | hemavimalasariH 260 23" // 33 // 226 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 339 // DIGHONGKONGHONGKON HONGHOROS sAkSigranthanAmAni a anuyogadvArANi 42-132-134-142 143-145-249 anekArthanAmamAlA aSTakaH (hari0) A 210 88 " niyuktiH " vRttiH , bhASyam 71-88-213-180 ,, niryuktiH 73-123-126-207 15-31-34-38-39-60-89-105 upAsakadazAMga 66-154-216-217 110-123-135-145-175-180 o - oghaniryuktiH 118-128-302 | au - aupapAtikasUtraM 253 ka - kalpasUtraM 97 ga-gacchAcAraH AzAtanAkAvyAvacUriH I-IryApathikISaTtriMzikA AcArAMgasUtraM 67-65-74-76-82 83-113-134-179-284 uttarAdhyayanaM 73-162-180-181 jinazatakam 182 - 187 jItakalpaH 81-179-296 75-83-152-179 180-284-285-289 AvazyakacUrNiH 143 - 145-147- 149 150-154-159-249-293 302 | upadezamAlA 86-12-176-177-227-237 244-104-269-279-282 u 279-285-287 20-62-66-71-83 ja 206 148 220 280-283 78 215 ,, niryuktiH 119- 124-134 245-267-274-275 135-213-227-243268 jIvAjIvAmigamasUtraM 44-146-167 174-175-177-201 ,, vRtti: 179-172-175-71 NGHONGHOLIGORONGHONG DIGIGIO ||339|| Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkSiNaH bhIpravacana parIkSA // 36 // tattvArthasUtra 297 180 dazavaikAlikasUtraM dazAzrutaskaMdhaH , cUrNiH duSamakAlastotraM HONOROGROGHONGKONG paryuSaNAdazazatakavRttiH 34.82-191 39-40-75-77.143-160-200 196 paMcavastu 28-29.206-230 202-20 | paMcAzakasUtraM 15-243-88-89 bhAratarAmAyaNaM 77-85-12-177 , vRttiH 15-243-88-89 87-227 pratiSThAkalpaH maraNasamAdhiprakIrNakam 87-227 pravacanasAroddhAraH 28 mahAnizIthasUtraM 4.150-199-214 231 praznavyAkaraNaM 66-257 241-217-218-221-223-248 mahAvIracariyaM 187-189-205 bRhatsUtraM 64-267-279 230 163 , kalpabhASyaM 4-10-46-48 | 277 bhaktaprakIrNakaH 81-82-189 rAjapraznIya 119-164-165 103-157-247 / bhagavatImatraM 20-38-199.290-289 / / 178-211 143 nandIsUtra nizIthacUrNiH ____" bhASyam nyAyasUtraM prati 11-32-198 yogazAstraM tiH 230 // 34 // paryuSaNAkalpaH Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 1341 // sAdhi vipATa za jAOROLOGHOROUGHOROjAna | sthAnAMgasUtraM 14-20-87-94-101 sAkSigranthapAThAdi vicArAmRtasArasaMgrahaH | 103-205-135-138-144-158 rUsau kumaranariMdo0 vizeSAvazyaka 159-177-178-179-196-208 mAyA 3-204 vItarAgastotraM 213-224.235-240-242-249 paMcovacArajuttA pUA. vyavahArabhASyaM 244-277 250-261-262-268-269-271 ara bhagagaMdhamallapaIva0 272-281-296 | suadevayA bhagavaI0 zarbujayamAhAtmyaM 81-83-189 sthAnAMgavRttiH 14-42-136-178 AmUlAloladhUlI. zrAvakapratikramaNasUtraM 196-248-266 179-196.197-197-213-240 upameha vA0 249 250-268-269-271-272 cakhudayANaM. samavAyAMga 216-217 273-274-281-296 upaNNaMmi aNaMte. sArAvalIprakIrNakam catvAri NANAI ThappAI Thava. | sUtrakRdaMgasUtraM titthayaro1jiNaracaudasa3 10-31 | saMdehadolAvalI 206-207 aho jiNehiM asAvajjA. 11-85 saMbodhaprakaraNaM | namo arihaMtANaM. 000ccm UOHONGIGOROROSHOG 69 / | // 34 // : Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkSipATa bhIpravacana parIkSA // 342 // sUcA PAGHOUGHONGKONGRORSHOWSHOOC Aya uvajjhAgaNaMsi0 14 | uvasagga'gambhaharaNaM. 28 se bemije. yAvat parakamenAsici0 54 saMsAradAvAnaladAhanIraM. satta pavayaNaniNhagA0 28 sattarisayamukkosaM0 55 bhAvAvanAmasuradAnava 15 akasiNapavattagANaM. 31-71 samyagda0 jJA0 cAri mokSamArgaH bodhAgAdhaM supadapadavI 15 AtoktiH samayAgamau 32 je jiNa atItA je saMpai je aNAgae056 | dunni ahuMti caritte. samaNassa bhagavao mahAvIrassa 33 keAlosisavAmAthyAvahaMtavvA059 cAu varise ussaggo0 15 titthapaNAmaM kAuM kahei. 34 Sad zatAni niyujyante 60-85 | alabdhe tapaso ghRddhiH jAI0u bhavayaM apparivaDiehi. 37-38 | kheaNNehiM paveiaM. | nira0sAhUNaM ni0 uvavAsotti0 17 taM ca kahaM vei0 agilAe. 38 arihaMti baMdaNanamaMsaNAI. uttaraguNavuddikae tahavia0 1 7 | asu0 bhaMte! yAvat kevalavaranANadaMsaNe038 devAsuramaNu0 arihA pUA. utpadyate hi sA'vasthA. 20 succANaM bhaMte ! yAvat parUvijA vA0 39 dravyaM hi bhAvakAraNaM | savve pANA yAvatsamve sattA haMtavvA0 / dANannapaMthanayaNa. 32. duvihe dhamme paM0 2. 131-25-84 jAvaiA vayaNapahA. 42 do ceva jiNavarehi mama vesaM sammappeha. 25 khayaMbhi avigappamAhaMsu. 42 bhAvaccaNamuggavihArayA ya. nRpAnukArakalitaH0 26 / yA kupravRttiH prathama pravRtteti. 5. | kaMcaNamaNisovANaM. OROLOGGIGOOGHOMGHORGRO // 342 // 63-64 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkSipAThasUcA bhIpravacana-51 parokSA pIyUSAdapi madhurA vANI 63 | ahavihaMpi a kamma 73 | nanu jahA se sAmAiANa. // 343 // kaDasa maiovi uddiTTa. 64 duviho ahoi mohoti. 74 appAgamo kilissai. jo'vi duvattha tivattho 62 paDiNIyamaMtarAo. 75 visohiaMte aNukAiyaMte. sAhUNaM ceiANa ya paDiNIaM. 66 suttaM paDucca tao. 75-144 | jAeNa jIvaloe do ceva. je se uvahibhattapANadANa. | davavimokkho nialAiesu. 76 ega pAyaM jale kiccA. | sAmAiaMmi u kae. paDhamaM NANaM tao dayA. na hiMsyAt sarvabhUtAni. ANAi tavo ANAi saMjamo. succA jANai kallANaM | sAhUNa ceiANa ya. guruvirahaMmi ya ThavaNA. 69 | jahA se sAmA0 kuThAgAre avaNNavAI paDihaNicA. AraMme natthi dayA. 70 jeNa kulaM AyacaM taM. jo avaSNaM vadati. jattha jalaM tattha varNa. 71-96 suttattho khalu paDhamo0 77 vAsA0pa0 Noni yAvat veApa. jAva NaM esa jIve eai. 71 | mA paptacaptibhAvAtkali0 akasiNapavattagANa. tamhA savvANuNNA savvaniseho ya0 71 samve pANA na haMtavvA. 79 aNNatthArambhavao : sAkSAtsAdhanatAbAdhe |niadabvamapuvvajiNiMda. 82 hatthasayAdAgaMtuM. cintAmaNyAdayaH kiMna 73 | titthayarANa bhagavao0 82 | mehuNasanArUDho. DIGIONOHOUGHAGROIGHoAjatA GOOGHORORORORONGKONG 73 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana sAvipAThasucA parIkSA // 344 // 112 OGROUSKOROUGHOUDRONGHOUAna sammadihI jIvo. 90 | vihArAhAranIhArAH jyotiSTomena vargakAbho. chahiM ThANehiM samaNe niggaMthe0 taM mahAphalaM bho devANuppiA . eggagassa pasaMtassa0 yAvat pajjuvAsaNayAeti. mAtA te vandhyeti.. | cicamici na nijhAe. atthaM bhAsai arahA0 mAsambhaMtara tini adagalevA u0 sutaM gahaNaraha ohAramagarAIA ghorA. vAsAkSatAH sarimatreNa. kayavayatti nirjalaM sara iva vyomeva0 evaM jiNiMde. na vasai sAhujaNa Nokappai ni0 imAo uddivAo0 100 je khalu sAraMbhA0 | paMcahi ThANehiM kappaMti | nAbhuvari sirAi suhaM0 all sAlaMbaNo paDato appANaM0 101 duvihA jiNiMdapUA0 AjJA''rAddhA virAdA ca0 103 na viNA titthaM niyaMThehiM0 vigimikkhu0kappagoarakAlati103 dacappabhavA ya guNA0 103 pahAvaMtaM nigihAmi aNNautthiya0 105 jaM hohisi titthayaro 107 thUbhasayabhAuANaM 110 na pakkhao na purao vaMdaNavattiAe. 114 bIakasAyANudae 114 sAvajajogaparivajaNAi sesA micchaddivI0 kAlamaNaMtaM ca sue. 115 ahavA tivihe Agame0 117 ThANaM pamajiUNaM. 117 pujA jassa pasIaMti. 118 | mahilAsahAvo. // 34 // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GHOIGHONGHOGY DHONGKONGY.GO - zrIpravacana- jiNavayaNe paDika 0 parIkSA bAle buTTe napuMse a0 // 345 // tao avAyaNijA. iharahavi tAva thabhai atavo na hoi jogo0 appeviya paramANi. duviho u paricAo. amahatti. na viNA titthaM nimgaMthehinti. sohammAuci cacAri aNuogaddArA se kiM taM aNugame suttattho khalu paDhamo. ajjhayapi tividaM. 136 | use nidese a 136 nivvANaM ciragAI 0 137 137 137 137 ega0 sutta0 saMkhi 0 nijjutIu. dhUbha sayabhAuANaM jattha (ya) vi jaM jANikhA. niNhAdi davvabhAvo nAmajiNA jiNanAmA 0 137 138 nANAvaraNiassa. 139 139 jIvamajIve aDasu 142 142, 144 jIvassa so jiNassa va0 aha bhaNai naravariMdo - guruvirahaMmiya ThavaNA 143 sAmAi anijjuttiM vRcchaM. 145 | duviho a hoi moho0 145 |payamakakharaMpi ikaMpi 145 145 146 147 147 147 samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai0 taNaM sA dovatI assaMjaya aviraya. jaMghAcAraNati 0 kiM me puvvi karaNija0 tae NaM se sUriAbhe0 147 jeNeva jiNadhare0 147 dhRvaM dAUNa jiNavarANa 0 148 taraNaM se vijaye deve 0 149 udayakUkhayakhao 150 caMdappahavairaverUlia. 150 152 chaThThIvibhattIe. tattha NaM devacchaMdae. 152, 154 154 156 157 161 165,205 165 167 167 167 1.70 172 172 173 NHGHOKHONGKONGHORONGHODINGHONINGH sAkSipATha sUcA // 345 // Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 346 // sAkSipATha sUcA 175 nivvANa 176 PROGROOMGHOMGHONGHOUGHOUGHI suhumarayatadIhavAlAo |saMkhaMkakuMdadamasya. jeNeva devacchaMdae. | vaMdai ubhaokAlaMpi. |saMvaccharacAummAsiesu0 heU caubihe paM0 0 cittamittiM na nijjhAe. tao iMdA paM00 | AgAro'mippAo | hiAe suhAe khamAe. | dANaM ca mAhaNANaM. tihiM ThANehiM jIvA. etadiha bhAvayajJaH titthayarANaM bhagavao pava. 175 arahaMta rasiddharaceia3. 180 | caMpAi puNNabhaImi0 | nivvANaM cidagAgii. 180 teNaM kAleNaMrapihicaMpA0 176 thUbha sayabhAUNaM. tassa dhammasseti0 sagarovi sAgaraMtaM. | tivihe saMkilese paM0 0 177 | ajiarAyAvi tittha. aprasabhAtkathaM prApyaM0 177 teNaM kAleNaM teNaM sama0 nabho bhIe livIe. 177 jo kAravei paDimaM jiNANa. 187 jA sammabhAviAo paDimA0 198 178 | tatazcAvantinAthena. 187-189 | kiM hissAe NaM bhaMte! 178 sItAte dovatIe kate. 187 || namotthuNaM0 178 sarvatIrthodakaiH No khalu visae camarassa0 | evaM siMhaniSAdAkhyaM0 nannattha arihaMte vA0 mRnmayaM haimanaM0 189 dhUvaM dAUNa jiNavarANa. niadabvamauvvajiNida. 189 tattha NaM se uttarille aMjaNa. 179 dumapattae paMDurae jahA0 189 / cei agharavaNNA0 gAnAkAnAROUGHOG 179 179 // 346 // Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 347 // sAkSipAThasUcA 202 tahavA 210 211 211 213 bahUNaM devANaM samvesiM devANaM. | evaM khalu devANuppiANaM | sayaMsi vimANaMsi0 teNaM kAleNaM kAlI devI0 teNaM kAleNaM caMdappabhA devI all teNaM kAleNaM paumA devI. | teNaM kAleNaM0 kaNhA devI0 | apari0 vimANa cha huMti0 | teNaM kAleNaM sakke deviMde sattaNhaM aNiANaM. aNNe padaMti sasiravi gahanakravacA0 chacca sahassA sahassAre 201 caurAsItI bAvattarI 205 / caityaM jinaukastabimbaM0 202 sAmAnikahasyamAno 205 guNasilae ceie. taha vakkhANeavvaM 206 tae NaM tassa cittassa0 203 evaM ca samyagdRSTibhAvitAH 206 tae NaM se mehe kumAre0 203 dabbaMmi jiNaharAI. 206 thaithuimaMgaleNaM bhaMte0 212-214 203 devaharayammi devA0 206-208 mattIi jiNavarANaM. 213 3 jaivihu sammuppAo pAriakAusaggo0 khaNamavi na khamaM kAuM. 207 vaMdittu niveyaMtI paMcahiM ThANehiM jIvA0 208 tesi NaM aMjaNagapavvayANaM. | aha devANa ya sIlaMka 208 | saMvegenivvee2. 204 | zaGkAkAlAvicikitsA0 208 eyAvasaraMmi sabiia0 | jassa NANA tassa aNNANA Nasthi0208 tao paramasaddhA. 205 ayaM NaM bhaMte ! jIve0 209 paMcavihe vavahAre0 paM0 taM. 05 na hi bhavati nirvigo 210 se kiM taM uvAsagadasAo0 GHONGKOSHOROHOjAnA . . . 204 . 4 204 // 347 // Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 sAkSipATha parIkSA // 348 // 240 0 241 242 242 MOGHOUGHOUGHADOHOID granthasya granthAMtaraM TIkA 217 se kiM taM vaNNasaMjalajayA. sUcavAt sUtram 217 paDhame bhaMge yAthAtathyAnAM kiM tu jo so eassa0 217 AyA buTTasevi0 sUtrakArANAM vicitrA gatiH 218 puci ca iNhi ca. |sa. bha. mahA. dhuA kAsavagotteNaM.220 veyAva0maMta jIve kiM jaNeI | sa. bha. mahA. bhAriA jasoA. 220 devagurusaMghakaje0 | tihirikasaMmi pasatthe0 | ekanAsatyajaM pApaM. |paMcavihe mANusse bhoe. 21 vavahAranaucchae. imaM mahAnisIhaM suakkhaMgha |cattAri rukkhA paM0taM. vipulahRdayAbhiyoge. sAraNAcaiA je0 kAmyodadhi rakSyatA 223 ekaM hi cakSuramalaM. varaM varAkacAko 223 bAsatvaM hi sApekSaM. catvAri kammapariNaI. 224 dAnAdAnAbhyAM sAhUNa ceiANa ya. 227 / imassa sAhussa0 227 / aNumAyaM khamA0 227 | sAvajajogapari0 227 satta vigahAo0 227 sohI ya nathi. 227 | saMte bale vI." 228 tihiM ThANehiM deve pihejA 230 sattahiM0 ogADhaM 230 jinakalpAdivyuccheda0 234 purimA ujjubaDA u0 235 evaMvihANa va ihaM caraNaM. 236 sabvevi aIArA 238 na viNA titthaM niggaM. 238 kAlassa ya parihANI. 238 je Avi maMdatti guruM vaittA 242 CGKONGHONDROIGHINGHORSHEE 243 222 244 244 // 358 // 244 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravacana parIkSA // 349 // 0%CHOICE SONGHONEYONGHOGY suttattharayaNabharie0 paDisiddhANaM karaNe 0 annANatimirasUro0 kutaH sIme0 to NaM sAvagassa grAmo nAsti mUaM huMkAraM vA bADhakkAra0 saMhiA ya payaM caiva0 cAri purisajAyA paM. taM. huA hu basaNaM patto osano'vi vihAre0 paMcAhi~ ThANehiM kappati 0 AyariyauvajjhAetti0 khelaM keli kaliM kalA 0 dhammaM caramANassa paMca0 247 248 248 248 kAyA gaNeya rAyA ikassa kao dhammo0 guruparivAro gaccho0 paM0 ThA0 ka0 NiggaMthANa vA0 249 jAvaiyA ussaggA tAva0 249 dvandvAnte zrUyamANaM padaM0 249 cauhiM ThANehiM jIvA 249 majaM visaya kasAyA0 242 tiSNo'hisi aNNavaM 0 249 250 250 251 260 sammaddiThThI jIvo0 kaDasA mahaovi 0 aho jiNehiM0 duvihe dhamme panatte0 siMcai kharai jamatthaM 0 261 | su0 suThiavAvittao0 268 sAkSipATha 261 | jo suttAbhipAo so attho0 268 sUcA 26 1 | ANAi to ANAi saMjamo0 268 261 ANAnidesakare0 268 262 | jJAnadarzanacAritrANi0 262 | sAvaJjajogaparivaJjaNAi 262 |tivihA ArAhaNA0 264 evamaikkame'vi vaikame'vi0 264 AhAkammAmaMtaNa 266 tihiM ThANehiM deve pari0 269 269 269 269 269 271 271 267 dasa nakkhattA nANassa 0 267 | udayakUkhayakkhaovasamo0 271 267 do disAo abhigijjha0 272, 273 268 | puNvAho u uttaranuho0 272 OGONDONGHORONGHONGK // 349 // Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parokSA // 350 // sAkSipATha sUcA duvihe ANANAyAre0 kAle viNae bahumANe nissaMki nikaMkhi0 paNihANajogajutto tivihe saMkilese. jAvai ussaggA jai na tarasi dhAreuM. utsargAdapavAdo balIyAn jo vahai so tarNa caraha. tegicchaM nAbhinaMdijA |mottUNa jai tigicchaM. samvattha saMjamAu0 jatthitthIkarapharisaM0 paMcahiM ThANehiM sa0ni0 274 | micchat uDDAho virAhaNA0 281 | no khalu me kappe0 274 | dhammaM caramANassa paMca. 282 | tattha NaM je te saMjayAsaMjayA0 275 davvaM khittaM kAlaM bhAvaM. 282 tattha NaM je te apamattasaMjayA 275 | icchA micchA tahakAro 283 asthi NaM bhaMte. 275 gaccho mahANubhAvo. 283 tattha NaM je te vItarAyasaMjayA0 276 na hu te hIlijaMti. 284 kahaNaM bhaMte! samaniggaM 277 | nisIhI2 namo khamAsa. 284 sAmAiaMmi ukaeka | suttA amuNI. 284-285 | paMca saMvaradArA paM.taM. | paDhame porasi sajjhAyaM0 | titthagarANa bhagavao0 279 samve'vi paDhamajAme 285 paDaMti narae ghore 279 arihaMtesu a rAgo 286 saddharmabIjavapanAnagha0 271 aho jiNehiM asAvajA0 287 28. je kei pavvaie. 280 / pArasAimakasAyA0 288 SHOUGHOOMANOHOUGG 277 279 // 350 // Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA FORIGHoG // 35 // r " HOMGHONGKOOGHAGHOjija uttarArdhAnukramaH 6 sArdhapaurNimIyakanirAkaraNe 1-9 tamirgamasaMvatsarAdi, zrIhemacandrakumArapAlamahimA tadutpattiH / 10 kapUrrAdipUjAniSedhaH tatsamAdhizca / 11-13 upsNhaarH| 7 AgamikamatanirAkaraNe 1-8 tadutpattivarSavyatikaramarUpaNAtatsamAdhAnadinaka radIpasahakArajaMkUSmANDIdRSTAntagautamAdidAna dRssttaantaaH| 9-21 zrutadevyA bhavavirahadAnayAjAyAM jinasya zruta dAnaM pratimArAdhanaM, saddAne dravye niyamaH,parameSThipaMcakaM zrIhemacandrazrutadevyArAdhanaM AcAryasya maM trArAdhanA shriihribhdrbhdrbaahuvcH| 22-26 dharmadAyadarzanAya yakSArAdhanAbhAvaH zrAddhAnAM, bhojane parISahajayaH upavAsazca rajoharaNAdAvapyakiMcanAH zrutadevyAdhutsargaAjJA sarva niSedhAnunnA'bhAvaH upsNhaarH| 8 lumpAkamatanirAkaraNe 1-23 utpattisaMvat patratyAgaH mikSocchedapratijJA lakha masIsahAyaH 1539 varSe veSadharAH ardhaveSaH asparze tIrthasya Azcarya dazapadamupalakSaNaM gurjaratrIyanAgapurIyavibhAgaH saMpratirAjakRtapratimAsattA AgamAd balavatI pratimA (bhAvagrAmAH) sAdhvarthAbhAvaH, pratimA nAmAkAravatI, likhitabalavattA balavallope Azcarya tIrthe muurtilopshcinN| 35 HOGHOOMGHORA // 35 // Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 24-62 sUriparaMparA'bhAvAnna jainAH harAdibhattyabhAvAnA nye zrutadRSTadharmatvAbhAvaH (zrutvAkevalI) garbhajastrIdRSTAntaH lumpakAnAmavyaktatA pustakadharmaNo nopadezakatA bhAvanAmagAthAvyAkhyA kevalasUtrA dyasacA ubhayabhraSTatA dezalikhanaM(iti pathaprAptiH)53 63-133 tadupadeze mUrtipUjAdiniSedhaH savve pANetyAdi sUtrArthaH stave pUjApauSadhayoH pUjAyAM prAsAde arhacchabdArthe niyuktau ca vicAraH, mUrternirmAyakaH saMghapatiH bhaktaprakIrNe yAtrA se bemiyAlApakaparamArthaH nadyuttaraNaM IryAsthAnaM sAmAyike na pUjA gehe jalasparzaH pUjAyAM neryA nadIsaMkhyAkalpA pratikramaNasaMkhyA utsargApavAdAvAjJA na pratiSedho'dharmaH jinakalpAdau vaiyAvRttyAdiniSedhaH na / prAyazcittapadamakalpvaM upakaraNArtha nadyuttAraH pustaka pratimAdhupakaraNaM, nRjalena maSI, pratimAzAkhayoH sahotpatiH bharatasaMpratidropadyaH sAdhuzrAvakadhauM sApekSau AgamAd balavatI mUrtiH sApekSatAyAM nRpaputramitrazIrSazeSAMgadRSTAntAH nAmAdijinA avayavAH(marIciH)mUrtitrayaM rathacakravad dravyabhAvastako zrAvaka ArAdhakaH rAjabhaktanaratrikam / 13. 134-151 kevalasUtraM zukapAThaH pustakasiddhAntanirAsa: dIkSAdipravRttiH kiMna pustakAt ! jinAd gaNadharaH jinAdeva tIrtha ekapadamapi sarvApekSaM pratipadaM mRtiH upakramAdayaH pratimApUjAdisAkSiNaH, bharatAdiH kartA zrInAbhAdiH pratiSThAtA gautamAdiH stotA mateH, pratimAdisAdhanaM jnyaanaadeH| 198 152-154 caityasya na sAdhurarthaH (jIvAmigamAdi) na pRthagvimAnAni sAmAnikAnAM (dolAkhaMDana) na // 352 // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhopravacanaparIkSA // 353 // DMGHOTOOGHOGONDIGOROLA bimAnezo mithyAdRSTiH mithyAdRzAM nAnumodanA, bhAve tIrthAbhAvaH anuharaNAbhAvaH kevalamithyAcaityasya na jJAnArthatA sAdhvarthatA ahaMdarthatA vA 213 dRSTirna pUjakaH na ca zrAvakaH zraddhAne yathoktAH |156-164 kriyAsu pratimopayogaH nandIvidhau ca, zrAva kriyAyAM vaicitryaM RjujaDAdayo muktipathikAH kopadhAnaM mahAnizIthoktavidhiH saMkSepavistArayo uttarApathasAdhukathane kaTatkAradRSTAntaH devarSiravirodhaH anupalaMbhasyAvirodhitA, anyathA'ti pramukhA bhASyacUAdayazca gUrjaratrAyAmeva varSAprasaMgaH mahAnizIthaprAmANye hetuH| 223 svapi vihArAnujJAnAna kSetrAntaranizrA, devAzAtanA 165-173 luMpakasyopadezaH,vidyutpAtAbhAvaH pApAt , nIca (kAvyAni) na pAdapaTikottAraNaM gurulopa AzAsparzabhayAddevacapeTA'bhAvaH, ubhayakarmaNaH zikSA' tanA dezakatvAd dhrmlopii| sAmarthya avarNavAdihaMtRtA upsNhaarH| 228 10 bIjAmatanirAkaraNo dazamo vizrAmaH 9 kttukmtniraakrnnvishraamH| 1-12 tadutpattivarSAdi bhUnaDaziSyo bIjA pratimAmAnyatA 1-34 tadutpattivarSAdi upadezazcAsya (sAdhvanaMgIkAraH) daMDakayukto luMpakaveSaH Agamikasama: upasaMhAraH255 gurjaratrAdau sAdhvanadhyakSatA yugapradhAnAvirahaH 11 pAzacandramatanirAkaraNo vishraamH| tanAmAcAryAbhAvaH samAdhAne zrAvakapArzvasthAdya- 1-43 tadutpattivarSAdi nAgapurIya upAdhyAyaH chedolebhAvApattiH yugapad yugapradhAnAH gUrjaratrAyAM sAdhvaH / damatiH vijayadAnasUryuktiprayuktI vidhicarita DAGHOUGHOIGOROGROLOG // 33 // Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIpravacana parIkSA // 35 // yathAsthitavAdacarcA tattiraskAraH yathArthAkhyAnAni aajnyaanaajnyaavicaarojnrthkH|| dharmakharUpatadArAdhanA jJAnAdyupakaraNAni utsargA- 57-64 zrAvakANAM jinabhavanAdi prapAvat AjJAvidhivApavAdasvarUpaM prakRtinRpavattau utsargopajIvako'pa dayo kyaM dRSTAntAzcAtra vidhivAdatAtparya caritA- | vAdaH vizrAmavadapavAdaH na kevalotsargaH AnA nuvAdAdAvatidezaH AjJAkharUpaM mayau kalpau na nidrApramAdaH avajJA pramAdaH deza 65-69 AvazyakopadhAnAdau tanmataM nirAsazcAsya upadhA virterprtyaakhyaankriyaa'bhaavH| . 292 nAdyatidezaH upsNhaarH| 44-56 pUjAnte neryA samyaktvasaMvare dravyastavaH tadIya / iti pAzacandramatanirAkaraNavizrAma ekAdazaH iti pravacanaparIkSAyAM uttarArdhAnukramaH iti mokSamArgArAdhanAkalpanAkalpadrumopamazrImattapAgacchAtucchAnupamasaudhAsAdhAraNAbAdhya- stambhAyamAnamahopAdhyAyazrIdharmasAgaropApraNItA svopajJA zrIpravacanaparIkSA smaaptaa| // 354 //