Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1909 Book 05
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536505/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM namaH mindramnaH // lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasAtkIrtistamAliMgati, prItistaM bhajate matiH prayatate taM labdhumutkaNThayA / svaH zrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamA lokate, yaH saMgha guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate | bhAvArtha-guNasamUha jenuM krIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne protsuka evA je purUSa kare che te purUSane lakSmI peAtAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaDA sahita prayatna kare che, svargazrI tene bheTavAne iccheche ane mukti tene vAravAra jue che. OM zAntiH SHRI JAIN SWETAMBER) BONFEREINGE HERALD. VOL. V.] JANUARY. 1909 [No. 1 The Jain Graduates' Association. The Jain Graduates' Association promises to do excellent practical work in the field it has chosen for itself. An insight into the short history of this body will unquestionably show that it has got the Jain Literature introduced in the B. A. & M. A's eurriculum of the University of Bombay, and has suecessfully got questionable portions as regards Jains and Jain Religion eradicated from the Vernacular Series. This Association has also recently forwarded a petition to H. E. the Governor of Bombay on behalf of the Jain Community wherein it is prayed that looking to the position occupied by the Jain Community, time has now come when certain of their most impor. taxt holidays such as eight days of Pajusan &c. should be re Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4892 ora Bergerak gel. [ Garyawan cognized as Gazetted and Bank holidays as has been done in the case of Hindu, Mohomedan and Parsi Communities. The abovesaid facts give us a potent proof to believe that such an institution though in its present limited capacity has been able to render good services to the Jains and is sure to do immense good to the Jain world if it be properly nurtured and its sphere of activity be greatly broadened. Let us now see how this can be done. First the aims and objects of this body should be enlarged as they can be consistent with the possibility of the Association's being more useful and progressive. The following aims and objects can be suggest. ed as to rank with the present ones. (1) To open communications with Western Savants with regard to our Sacred language and literature and to give the same wide publicity. (2) To solicit co-operation of the men of literary capacity from amongst ths Jains as well as others. (3) To invite all the Jain Graduates to write prize-essays on Jain literature, history, philosophy, religion and social reform amongst the Jains so as to enlighten the public on various points. (4) To have its own library containing all the standard books, Scriptures, old Manuscripts and generally all the publications concerning Jains and Jain religion. (5) To have its own organ in English or in Gujarati or to make .Jain Conference Herald ' an organ of this institution and to advance the tone and gravity of the magazine by taking all available means. (6) To enlist sympathisers and patrons from amongst our wealthy brethren and thereby to feed the funds for the upkeep and sustenance of this organization. To organize the institution on firm footing with regard to its financial conditions so that its constitution can be placed on much higher level to make it efficient and ever-abiding and the said aims can be achieved with greater facility. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190] The Jain Graduates Association. 31 (8) To seek political rights for the Jains from the Government, to discuss all the political questions affecting the Jains and ultimately to try to make this institution a a political one. (9) To celebrate annisersary days of our premier vaints, Rishies and workers. This body should be got registered under the Government Act XXI of 1860. In order to regulate our proceedings in accordance with the aforesaid aims each member of the association should realize that it has in it elements of development and progress which cannot but foreshadow a hopeful future to the eye of hope and faith. He should have sense of duty and understand his responsibility. If this he done, he is sure to work honestly however, in his humble way and to see that success is achieved. The world moves along not merely by the gigantic shoves of its here workers, but by the aggregate tiny pushes of every honest worker. All men may give some tiny push or other and feel that they are doing something for mankind. " J. R. Green. "" I shall now come to our men of wealth and influence without recourse to whose assistance a great movement is not absolutely positive to flourish. The cry from all sides is for sacrifice. Sacrifice, no doubt is the one thing needful to make a community or a nation great; but how to stimulate the spirit of sacrifice in a people or especially in rich classes is a very important question. Men, as we see them in these days are so engrossed with their own comforts and conveniences that to ask them to part with these appears to be ridiculous to many. But the fact is nevertheless there that people consent to suffer and part with their possessions for some noble ends. Our community is well known to be charit. able. So it can be expected of the moneyed men in our community that they looking to the importance of such an institution and benefits it is likely to confer on the community as a whole by its aims and objects having been carried out, shall Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa heraDa, jAnyuArI come forward with helping hand so as to enable the association to have its own building where it can conveniently hold its sittings, discuss various topics tending to the good of the community give a practicable shape to the workable schemes in respect thereto such as making provision for a good library and offering awards for various sums to be adjudjed to the writers of the best theses on the Jain. history, literature and philosophy. In the end, let every Jain invoke the divine assistance of the power of Duty in the following words of Wordsworth: To humbler functions, awful Power! I call thee ; I myself" commend Unto thy guidance from this hour; O let my weekness have an end ! Give unto me, made. lowly wise, The spirit of self-sacrifice The confidence of reason give; And in the light of Truth Thy bondman let me live. 14 th December inne. S M . D. DESAI. Bombay. adhipatinI noMdha. A mAsathI A mAsikanuM pAMcamuM varSa bese che. A navIna varSa dara. " miyAna temAM kevA kevA lekhe lakhAyA hatA tenI TuMkI navuM varSa. neMdha levAnI prathama AvazyakatA che. jena kemanI mahA sabhA-kenpharansa jevI mahA saMsthAnAM A vAge gata varSamAM jenenA AcAra ane vicAra e baMnene upayogI kevA kevA viSaye carcA che tenI TuMka hakIkata A mAsikanI janmatIthie lakhavAnI A taka levAya te ucitaja gaNAya. prAraMbhamAM gata varSanA aMgrejI viSayonuM siMhAvakana karIe chIe. jAnyuArI mAsanA aMkamAM Avela "The necessity of Reform in some of our old Religious Institutions " ( 241491 ogal was khAtAo paikI keTalAkamAM sudhArAnI agatyatA) e nAmane lekha ame punaH Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908] adhipatinI nedha. pa 1 punaH vAMcavA ame amArA rasika vAMcanArAone bhalAmaNa karIe chIe. tyAra pachI Swamibatsalya svAmivAtsalya athavA "Adhunika dAna karavAnI paddhatimAM sudhAre dAkhala karavAnI AvazyakatA" e viSaya paNa dareka jaina baMdhuezrImaMta temaja garIe-khAsa vAMcavA lAyaka ane manana karavA lAyaka che. ApaNA jaina sAhityane ghaNe bhAga prAkRta bhASAmAM hovAthI prAkRta bhASA jANavAnI ApaNane keTalI jarUra che. te batAvI ApavA mATe The Prakrit Poems nAmane lekha paNa ghaNI saraLa bhASAmAM lakhAyela hovAthI ApaNA hAla ucharatA aMgrejI keLavaNI letA yuvakone avazya vAMcavAnI jarUra che. Union is Strength (saMpa eja baLa che) e lekha vAMcanArane asarakAraka temaja upagI che. A lekhanI hagItA mATe eTaluM ja kahevuM basa thaze ke te bIjA mAsikamAM jevA ke na gejheTa vigeremAM punaH pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM. taduparAMta Review of the life of Mahavira, What the Association wants to do, Sametsikharji and the Anglo-Indians vigere lekhe paNa vAMcavA lAyaka che. gata varSamAM muMbaInI bIjI sAhitya pariSadamAM rA. rA. manasukharAma kiratacaMda mahetA tathA mI. amaracaMda pI. paramAre vAMcelA viSaye lagabhaga dareka aMkamAM ApavAmAM Avela che. te viSaye have thoDAka ja adhurA che. je navIna varSamAM pUrA thaI jaze. A baMne viSaye dareka jaina baMdhune vAMcavA ame bhalAmaNa karIe chIe. kAraNa ke jaina itihAsa ane jene gujarAtI sAhitya upara pramANe baMne viSaye kALajIpUrvaka ghaNuM mehenata laI lakhAelA ane sAMpratakALamAM ghaNuM prakAza pADanArA che. taduparAMta ApaNuM adhogati; temAM pheraphAra karavA mATe zuM karavuM? manuSyadeha zAne mATe che, konpharansanuM astitva, konpharansanA TharAne amala kevI rIte kare? konpharansa atyAra sudhImAM zuM zuM karyuM che, prAcIna zilAlekha, kema sudhArA thAya, yunivarsITImAM dAkhala karAveluM jaina sAhitya, iMderamAM aiyatA, jaina graMthe prasiddhimAM lAvavA mATe jaina grejyueTasa esozIezanane eka agatyanI sUcanA, jena kemanA dhanavAne tathA vidvAnene eka namra prArthanA ItyAdi gata varSamAM apAyelAM upayogI viSaye punaH vAMcavA mATe ame sarve jaina baMdhuone sUcavIe chIe. eprIlane aMka te prathama pRSTathI TheTha aMta sudhI dareka jaina baMdhue vAMcavAnI AvazyakatA che. svataMtra vicAronI puSTi mATe tathA dareka jaina baMdhune potAnA vicAre jAheramAM mukavAne haka che te batAvavA mATe temaja A aMkamAM prakaTita vicAramAMthI asAra dUra karI sAra vastu dareka jaina baMdhu grahaNa kare evA ucca hetuthI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dao jaina konpharansa hensDa. [ jAnyuArI A aMkamAM AvelA lekhA punaH punaH vAMcavA ame sarve vIraputrone vinati karIe chIe. kAnpharansanA hetuo pAra pADavA mATe, tenA DarAvA amalamAM mukAvavA mATe, ApaNI kAmamAM judA judA prakAranI caLavaLa utpanna karavA mATe A mAsike gatavamAM Aja sudhImAM yathAzakti prayAsa karyeA che, ane hajI A mAsika jaina samAjane vadhAre ne vadhAre upayogI manAvavA prayatnA cAluja che. gatavamAM paNa agAunI mAphka esozIezananA e. sekreTarIe A mAsika mATe lekha lakhavAne mATe sarva grejyueTa bhAione AgrahapUrvaka araja karI hatI. paraMtu sakheda lakhavAnI jarUra paDe che ke te araja pachI IMgrejI viSaye khIlakula AvelA nathI tethI ame grejyueTa bhAIone krIthI vinati karIe chIe ke A mAsirkane jevI rIte dhI grejyueTasa esezIezane janma dIdhA tevI rIte tene ucherIne moTA karavAnI pharaja paNa A esAzIezananA sabhAsadonIja che. temaja potAnA svataMtra vicAranA svadharmI baMdhuone lAbha ApavAnu A mAsika uttama sAdhana che. te A nUtana varSAmAM grejyueTa badhu taraphathI lekhA Avaze ema AzA rAkhIe chIe. gata varSamAM grAhakAra tathA lekhakoe A mAsikane je madada Apela che te mATe temanA aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnIe chIe; ane IcchIe chIe ke navIna varSamAM paNa teo sAhebe lavAjama tathA lekhAthI Azraya ApavAnuM cAlu rAkhI anya gRhasthAne grAhaka thavA bhalAmaNa karaze. gatavarSamAM A mAsike svakAmanI sevA keTalI khAvI che te te sahRdaya vAMcanAra sArI rIte samaje che. bhAvanagara kanpharansa vakhate vicArazIla purUSonA kAnpharansa samaMdhI vicArAne kAMika khAsa avalaMbana maLe evA ketuthI gatavarSanA eprIlanA aMka judA judA lekhakAnA kAnpharansa sa`khazrI svataMtra lekhothI bharapUra temaja potAnA haMmezanA kada karatAM tramaNNA karavAmAM AnyA hatA. temaja sapTembarAdi akAmATe paNa vizeSa karIne grAhakone navA viSaye tathA samAcAra ApavA mATe A mAsikanuM kada ghaNI vakhate vadhAravAmAM AvyuM hatuM. temaja adhipatinI noMdhamAM konpharansa oksimAM thatAM kAmakAjathI tathA bIjA samAcArothI jaina prajAne mAhItagAra karavAmAM AvatA hatA. navIna varSa mATe A mAsIkamAM keTaleka upayogI pheraphAra karavA irAdo che. judI judI jaina pAThazAe, kanyAzALAo tathA bIjA jaina keLavaNI khAtAomATe khAsa upacegI keLavaNIne lagatA bhinna bhinna viSace! upara A Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhipatinI noMdha : mAsikanA khAsa 4 thI 8 pAnAM A navIna varSanA AraMbhathI rAkhavAmAM Avaze. temaja judI judI pAMjarApoLanA rIperTI temaja pAMjarApoLe saMbaMdhI upacamI lekhe paNa Avaze. - aMte gatavarSamAM thayelI bhUlacaka mATe kSamA yAcI navIna varSamAM ama sevA mATe vadhAre utsAhI thavAmATe vizeSa zaktimAna thAu evI IcchA sAthe atre viramuM chuM. tathAstu. tA. 30-11-08 nA roja kenpharansanI eDavAIjharI beDanI miTIMga maLI hatI te vakhate jIvadayAnA himAyatI rA. rA. lAlazaMkara lakSmIdAsanI yojanA upara vicAra karavAmAM Avye ho ane nakkI karavAmAM AvyuM ke nie aset Bielorali General Diet & Food by Dr. Haig and Perfect way in Diet by Dr. Kingsford e be copaDIo upara parIkSA levI ne te parIkSAmAM uMce naMbare AvanAra vidyArthIone InAma ApavA | mATe rU. 250) maMjura karavAmAM AvyA hatA. jene mATenI eka jAhera khabara vAMcanAra A mAsikanA bIjA bhAgamAM jeze. AvA AvA jIva dayAnAM kAme upara vicAra karavA mATe eka jIva dayA kamiTI mukarara jIvadayA kamiTI. karavAmAM AvI ane haimAM nIcenA meMbare nakI kara vAmAM AvyA * Do. triIbhavanadAsa laheracaMda zAha. zeTha jamanAdAsa morArajI. De. nAnacaMda kasturacaMda medI. * mI. mehanalAla cunIlAla dalAla. tA. 28-11-8 nA roja keLavaNI kamiTInI eka miTIMga maLI hatI kavaNuM A miTIMga vakhate TharAva karavAmAM AvyuM hatuM te pramANe rA. sa. kamiTI. motIcaMda gIradhara kApaDIAne temanI solIsITaranI parIkSAmAM phate hamaMda thayA tene mATe eka abhinaMdana patra lakhI mokalyo hate. - subaInI jaina pAThazALAo mATe temaja bekiMga mATe sI. motIcaMda gIradhara kApIA tathA mI. hIrAcaMda lIlAdhara e be jaNAnI jeInTa enararI InsapekaTara tarIkenI nImaNuMka karI hatI. A judI judI pAThazALAo taraphathI temane abhyAsakrama ItyAdi hakIkate maMgAvavA mATe taiyAra karela vinaMtipatra tathA savAla patra dareka pAThazALA upara mokalavAmAM AvyA hatA. kenpharansa heralDamAM keLavaNI saMbaMdhI rAkhavAmAM AvavAnA khAsa vibhAga mATe mI. govIMdajI muLajI mepANIe cArathI ATha pRSa sudhI lakhavA .. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jAnyuArI jaina kenpharansa heraDa, lakhAvavA keLavaNI kamiTInI bhalAmaNathI mAthe lIdhuM che, amane jaNAvatAM khuzI upaje che ke mAravADamAM AvelA zirohInI nachaka maDhAra gAmamAM zrIdharmanAtha bhagavAnanuM zrI jaina zvetAMbara maMdira keTalAka varSa thayAM yati amIcaMdajIe baMdha karAvyuM hatuM ane pujA thatI nahotI. A maMdira ughaDAvavA mATe atrenI kenpharansa ophisa taraphathI eka upadezakane zIhI mokalavAmAM AvyuM hatuM. A upadezakanA prayAsathI temaja zeTha manasukhabhAI bhagubhAI tathA rA. za. maganalAla mojIlAla ane zIhI saMsthAnanA divAnarAja rA. rA. meLApacaMdajI anepacaMdajInI madadathI majakura yatijIne maMdira baMdha rahevAthI thatI AzAtAra karavA mATe samajAvavAmAM AvyuM hatuM ane tethI tA. 15-11-08ne divasathI A maMdira khelavAmAM AvyuM che ane prabhu pujA zarU thaI che. jaina saMghane eka araja. lIbI pAse AvelA pANasINA gAmanA saMgha taraphathI amane eka vinaMti patra maLeluM che. tyAM sthAikavAsI jaina lekenuM prabaLa bahu che, ane mUrtipUjaka jaina varganI vikhyA pramANamAM bahu ochI che, te chatAM tyAMnA zrAvaka varga judA judA gAmanA zrAvakanI madadathI puSkaLa dravya kharce eka bhavya jaina maMdira baMdhAvarAvyuM che. te sthaLa pAlItANA jatA rastAmAM AveluM hovAthI vAraMvAra tyAM ApaNe sAdhu dharma AvI caDhe che. paNa tyAM eka paNa upAzraya nahi hevAthI tyAMnA jaina saMghane bhAre aDacaNa veThavI paDe che, ane sAdhune utaravAnuM egya sthaLa maLatuM nathI. tethI hAlamAM te pANIsaNA gAmanA saMghe eka upAzraya caNAvavAnuM kAma mAthe lIdhuM che, tene ardho bhAga caNAI gaye che, paNa pisA khuTI paDavAthI te kAma adhavaca rakhaDayuM che, mATe te gAmanA saMghe sakaLa jaina mUtipUjaka kemane te kAmamAM madada karavA sArU araja karI che. te arajane mAna ApI muMbAInA jhaverI maMDaLa taraphathI hIrAcaMda nemacaMda je. pI. e rU. 125) mekalAvelA che. phakta eka hajAra rUpiyAnuM kAma bAkI che, mATe sakaLa jaina saMghane vinaMtI karavAmAM Ave che ke AvA eka zubha khAtAne potAnAthI banatI madada karavI. AsapAsa AvelA saghaLA nAnA gAmaDAmAM pANazINuM eka mukhya gAma che, ane tyAMnA skula mAstara mI. mehanalAla umedacaMda eka dharmacusta jena heI A kAmamAM bahu sAre bhAga le che, ne A saMbaMdhI saghaLe hisAba lIbaDI saMgha rAkhe che te saMgha upara A kAma sArUM je nANAM mokalavAmAM Avaze tene sadupayagaja thaze ema Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908] kenpharansanA TharAno amala kevI rIte karavo ? [9, amArI khAtrI che. je mANasa vadhAre rakama mokalaze tenA nAmanuM pATIyuM te upAzraya upara mukavAmAM Avaze. mATe jena vargane ame A kAmamAM madada karavAnuM sUcavIe chIe. kenpharansanA TharAvane amala kevI rIte karavo? soLamo TharAva jIrNa pustakeddhAra saMbaMdhI che. pustaka bhaMDAranA adhikArIo samaju hoya tene mATe te TharAvamAM je sUcanA karavAmAM AvI che te basa che, paraMtu jesalamIra, vAMdhAmAM paDelA pATaNa tathA khaMbhAtanA ane ane madAvAdanA keTalAeka bhaMDAre, jenI TIpa thavI bAkImAM che, ema kenpharansa atyAra sUdhI karelA kAryaparathI jaNAya che, te bhaMDAre mATe AgaLa prayAsa thaI gaye hatuM, paNa jesalamIramAM mamata, haTha athavA kharca kara paDaze tathA kadAca mAlikI jatI raheze evI bIkathI TrIpa thaI zakI nathI. ane pATaNa tathA khaMbhAtamAM korTe kesa caDelA bhaMDAronI TIpa thaI nathI, amadAvAdamAM pAMcamI konpharansa najIka AvavAthI vakhatanI agavaDathI thaI zakI nahotI. A kAraNemAMthI jeTalAM kAcA dUra thaI gayAM hoya tevAne tarata baMdobasta karavAnI jarUra che. jesalamIramAM vizeSa prayAsa karIne paNa bAkInA bhaMDAranI TIpa thAya e baMdobasta karavA AsisTeTa sekaTerIe, tenI azaktie AsisTeTa resIDenTa sekraTerIe athavA resIDenTa janarala sekreTarIe, ane nahitara chevaTe zeTha manasukhabhAI, lAlabhAI, kalyANacaMda, ane bIjA AgevAne e sAthe jesalamIra jAte jaI haThIlA baMdhuone samajAvI kAma zarU karAvavAnI AvazyakatA che. dharmane AdhAra pustaka ja che. jesalamI. rane bhaMDAra sarvathI prAcIna, durgamya ane surakSita che tathA hAla briTizanA zAMta rAjya amalamAM nAmadAra jesalamIranA mahArAvaLanI temaja temanA divAnanI mIThI najara nIce avazya taka cUkavI joItI nathI. e kAma avazya karavA jevuM che. vAMcyuM che ke manasukhabhAI, gulAbacaMda devacaMda tathA prasAraka sabhAe traNa taraphathI prAcIna graMthane uddhAra karavA mATe ghaNe prayAsa tathA dhana kharcAze. te khAvAnI cejanAnI zarUAta thAya, te pahelAM A bhaMDAranA lIsTanI bahuja AvazyakatA che, ke jethI cejanA vizeSa saphaLa thAya, ane aMdhAre paDelAM kharekharAM ratnarUpI pustako prasiddhimAM AvI pAtra chanuM ane jaina samAjanuM kalyANa karI zake. kenpharansa jevuM samUha-maMDaLa je sAvacetIthI, saMbhALapUrvaka kAma karaze, tevI AzA pustakanA bhaMDAranA adhikA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] [ jAnyuArI rIo pAsethI rAkhavI e, teonA mananI vizALatA upara vicAra karatAM, A kAzakusumavat lAge che-teonAM pustakanAM lIsTa teo pite prasiddha karAve te paNa tevuM ja lAge che. jIvanasAphalyanI A umadA taka atizaya udyAgI manasukhabhAI, lAlabhAIe paNa bhUlavI joItI nathI. AvI tako Ave che theDI, zrImAne ja lAgavagathI tene lAbha laI zake. lAbha na lIdhe te taka cAlI jAya, jena kema aMdhArAmAM ja rahe. kenpharansa taraphathI bahAra paDelA jaina graMtha tathA jaina AgamanA upayogI lIsTamAM dareka bhaMDAranA lIsTanuM tathA muni mahArAja pAsenA pustakanuM tAraNa dAkhala karavAnI bhAvanagara kensarajo TharAva dvArA je jarUra svIkArI che tene keTale amala thaye te jAhera jainaprajA jANatI nathI. na tha he zarUAtanI jarUra che. chapAvavA yogya graMtha tathA bhASAMtare zuddha ane bhUlavinAnA chapAya tevI vyavasthA mATe munirAjanA hAthamAMthI ja upalI traNe vyaktie pustaka pasAra kare te basa che, jainanA bIjA pustaka prasiddha karanArAo paNa eja niyama ane nizcaya rAkhe te uttama pariNAma Ave. satara TharAva jIvadayA saMbaMdhI che. jIvadayA e jainadharmane ane kherA manuSyatvane pAye che. jenabaMdhuo pitAthI banI zake tyAM mukhya parvee banI zake teTalA pramANamAM jIvAta thatI aTakAve che, prANI para keIpaNa jena jANI joIne ghAtakIpaNuM karate nathI, ane banI zake te pramANamAM ghAtakIpaNuM baMdha karAve che. jena konpharansa chellAM cAra varSamAM ghaNuka rAjAo ane thoDAka ajJAna utaratI varNanA lekene dharmane bahAne te pazuvadha azAstra che, temAM pA5 che, evuM samajAvyuM che, ane ghaNI jagyAe pazuvadha aTakAvyuM che. vilAyatI nAmathI ApaNe ajANyA hoIe chIe, ane tethI ajANatAM gomAMsa mizrita virala jevI cIja paNa kaI kaI jene vAparI haze. dArU ane mAMsa macchI e banne bhAI bahena che. jyAM eka hoya tyAM bIje AvavAne saMbhava che. e vAparanArAo atizaya tAmasI, dayAhIna, abhimAnI hoya che. mATe nAnapaNathI ja potAnAM bALakone samajAvavuM ke dArU ane mAMsa macchI vAparavAmAM A geraphAyadA che. sAMbhaLyuM che ke eka prasiddha meTA jena zaheramAM dArUne pracAra jhuMpe che, ane vadhatA jAya che. bahuja dilagIrInI vAta che, paraMtu upara batAvya teja khare upAya che. e vAparanArAonI saMgata karavA na devI e bIjo upAya che. e vAparanArAo jena kahevAvA muzkela che. mIle ane sAMcAthI cAlatA badhA kArakhAnAomAM jIvahiMsA atizaya moTA pramANamAM thAya che, e, A lakhanAra jANe che, paraMtu hAlanA sAMcAkAmanA jamAnAmAM tenA vinA calAvavuM muzkela paDe Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] konpharansanA TharAvonA amala kevI rIte karavA ? 11 A tema che. kAi kAI jaina davA vecanArAe jANatAM ajANatAM dArU ane mAMsa mizrita cIjo vece che, paratu e na vece teA kamANI tadana ochI thaI jaIne nivAhanI aDacaNa paDe ema mAnI zakAtuM nathI, mATe e be vastuonA kAi paNa paricayamAM na AvavAmAMja lAbha che-jainatva che. jenA pAMjarApAne zakti pramANe madada kare che, ane madada cAlu rAkhaze e khAtrI che. mAMsAhArI prajAmAM hiM`sA pratikhadha (ane nukazAna) nA inAmI nima...dhA bahAra pADavA ane hiM'sA adha karavA saMbaMdhI bhASaNa ApanAra upadezake nImavAnI kAnpharansa jarUra dhAre che. AkhatamAM kenpharansa taraphathI eka vakhata rU. 750) mI. lAbhazakara lakSmIdAsanI mAraphate vilAyatamAM inAmI niSadha mAgavA mATe kharcAyA hatA. niSadha jenA kabajAmAM hoya te meLavI chapAvavAnI ane te na maLI zake teA mAMsAhArathI thatA geraphAyadA viSe "cerAga" presa mAraphate eka copAnIyuM khahAra paDelu che te meLavI cha pAvavAnI ane paDatara karatAM ardhI kImate vecavAnI khAsa AvazyakatA che. jenAmAM athavA bIjA vAmAM jyAM jyAM e vaMcAze tyAM dayA dharmanuM uMDu' khI ropAze, kharI jIva dayAnA e prathama rastA che. vilAyatamAM je rUpIA khacarcAyA hatA, te ThIka hatuM, paraMtu ghara pAse prathama thAya te vizeSa sArUM. jIvadayA khAte hajI sIlaka che ane temAMthI cADI eka rakama phaLaprada rIte A mArge vAparavAnI khAsa jarUra che. aDhArameA TharAva sa'pavRddhi sadhI che, jaina kAmanA ane hiMdustAnanA dubhAgye sapa sa'pa' mukhe pAkArAya che, vyavahAramAM khIlakula nathI. Toleration chUTa mUkavI--e bahu uttama guNu ApaNAmAM jaNAtA nathI. mamatathI, ...huM karUM teja sAcuM, khIjA badhA khATA hetuthI kare che, mArA mama .tathI bhalene sa'sthA bhAgI jAya, paNa mArU dhAreluja thavuM joie, evI lA gaNI ApaNAmAM bahu che. muMbaImAM lAlamAga jevA zAMta, sAMvatsarI pratikramaNa jevA samayamAM, jInezvara mahArAjanA madiranI pAse, AnaMdasAgarajI jevA vidvAna panyAsajInI rUbarU joDA uDADatAM, pAtAnA svadharmI vahAlA jaina adhune kacarI nAkhatAM jonAra, sapa che, ema kema mAne ? bhAvanagara kAnd ransa nAmadAra mahArAjA sAhemanI kRpAthI, ane jaina AgevAneAnI kaLavikaLa buddhithI sahIsalAmata pasAra thai e jaina kAmanA nazIkhamAM kakunA cAMdala rahI gayA che. nahitara surata keAngresanI jema akALe ApaNI kAnpharansane muzkelI paDe che. dilagIrI eTalIja che ke konpharansa nAmathI kevI pratibhA paDe che, jaina maDaLane mata keLavAya che, e saMpUrNa rIte sama janArA vidvAna baMdhuo, Apa ApanA mata zAMtithI, samajAvaTathI, . Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] jene kenpharansa hera, jAnyuArI khAnagI rIte, dabANathI, bIjI kaI paNa rIte siddha kare, paNa kRpA karIne jena kemanuM zirachatra cha varSanuM bALaka je ATaluM karI zake che te baMdha karavAnI sthiti ubhI na kare. sudharelA dezomAM matabhede hoya che, paraMtu mukhya saMsthAne aDacaNa na Ave tevI rIte ja matabheda kheMcAya che. te tethI AgaLa nahi. paramAtmAnI kRpAthI punA kenpharansa vakhate AvuM vAdaLa utpanna na karavA dareka samaju svadharma jaina baMdhune namra prArthanA che. potAne sAce Agraha hoya te paNa daDha rAkhe paraMtu saMsthAne aDacaNa Ave tevI rIte nahi. A TharAvanA prathama pArIgrAphamAM je saMpa rAkhavAne Agraha karyo che te ISTa che, bIje pArIgrApha paNa ISTa che. paraMtu te banne pArIgrApha = hAramAM anubhavAtA nathI, anubhavAya temAM aneka sukha che. TharAvane trIjo perejanA judA judA saMpradAyo taraphathI pragaTa thatA parasparanI niMdAvALA lekhe tarapha kenpharansanI nApasaMdagI batAvavA takarAra paDatAM nikAla mATe saMpradAyanA saMbhAvita gRhasthanI kamITI mukarara karavA viSe che. te TharAva bahuja egya che. tenAM jeTalAM vakhANa karIe teTalAM ochAM che. A viSaya lakhanAra A mAsika sAthe traNa varSathI saMbaMdhamAM che, ane te arasAmAM kadIpaNa sthAnakavAsI athavA digaMbarI baMdhuonI lAgaNI duHkhAya evA rUpamAM lakhyuM nathIsarva lekhake e praNAlikA dhyAnamAM rAkhI vartata kaMkAsanuM ghaNuM kAraNa dUra thAya. ApaNA asalanA gharaDA vaDile bahu tINa lAgaNIvALA che e kharuM, paraMtu lekhake nizcaya kare te athaDAmaNa ochI thAya, ane sulehane saMbhava vadhAre rahe e nizcaya. A TharAvamAM jaNavelI saMbhAvita gRhasthanI kamITI mukarara thai jANuM nathI. jema bane tema jaladI mukarara thavAnI jarUra che. ApaNA taraphathI mukarara thatAM sthAnakavAsI tathA digaMbara konpharansa asarane te jaNAvI zakAya, tathA makSIjI, aMtarIkSajI vigere sthaLe cakSu caDAvavA utAravAnI guMcavaNe naDe che tevI bAbatene phaDa thaI zake. ogaNIzame. TharAva gujarAtI vAMcanamALA saMbaMdhI lakhANa sudhAravAne keLavaNI khAtAnA uparI adhikArIne araja karavAnuM che. araja thaI gaI che. pariNAma adhuM ApaNu lAbhamAM AvyuM che. bIjA adha mATe prayAsa jArI rAkhavAnI kenpharansa ophIsane sUcanA che. vazamo TharAva nAmadAra briTiza sarakAranI navA baMdhAraNanI dhArA sabhAemAM jaina tatvanI nImaNuMka thavA mATe arajI karavAne lagate che. araja thaI gaI che. pariNAma jAheramAM mUkavA kenpharansa ophIsane vinaMti che. ekavIza TharAva giranArajI tIrthanI upara gaDhanI aMdara junAgaDhanA navAba sAheba taraphathI makAne bAMdhavA saMbaMdhI hilacAla thAya che te mATe Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] pAMjarApoLa ane mAMdAM janAvaranI mAvajata. [13 vyAjabI dAda maLavA navAba sAhebane araja karavAne lagate che. A TharAva saMbaMdhI kenpharanse zuM pagalAM bharyA, pariNAma zuM AvyuM te jAheramAM mU kavuM egya che. bAvIzame TharAva prAcIna zIlAlekhenA zedha, rakSaNa ane saMgraha ka. ravA saMbaMdhI che. vIzamo TharAva dhArmika khAtAonA hisAbo taiyAra rAkhavAnI, saravaiyA kADhavAnI, jene joIe tene batAvavAnI, jAhera chapAvI bahAra pADavAnI sUcanA rUpe che. jAhera chapAvI bahAra pADe ke nahi te ja ekale muzkelI savAla che. pavitra zatruMjaya tIrtha jenenA haka rahyuM te amadAvAdanA nagarazeTha hemAbhAIne lIdheja. vahIvaTa jaLavAya te paNa amadAvAdI zeThIAonI cIvaTathIja. ( A lakhanAra amadAvAdIne vakhANanAra che, ema nathI, paraMtu satya rIte tene lAgatI hakIkata te lakhe che.) pAchaLathI karachI bhAIoe Trake baMdhAvI, dharmazALAo baMdhAvI, keLavaNI saMbaMdhI khAtAo kADhayAM, vigere ghaNuM karyuM che. paraMtu pAye na heta te kAMI thaI zakata kharUM? mATe A lakhanAranA mata pramANe dhIme dhIme amadAvAdI zeThIAone samajAvI kAma levuM eja ISTa che. teo vakhatane samajanArA che, paNa tathi dardhadaSTi vALA paNa che-teonI dIrdhadaSTi svArthI che ema bIlakula mAnavAnuM kAraNa nathI. temanA hitane khAtara je temane lAge che, teja teo kahe che. mATe vidvAna, zrImAna, zarIrabaLavALA kacchI bhAIone eTalIja vinati ke ATalIja bAbatamATe pUnA kenpharansane aDacaNa Ave tema karaze nahi. paramAtmA suleha saMpanA upadezaka che. tenA ApaNe anuyAyI chIe. zAhanarotama bhagavAnadAsa pAMjarApeLe ane mAMdA janAvaranI mAvajata. hajAre rUpIAnA kharca karI kasAIo pAsethI janAvarene choDAvI pAMjarApoLamAM mekalavAmAM Ave che paNa tyAM janAvarenI ane khAsa karIne mAMdA janAvarenI mAvajata ghaNIja theDI jagyAe thAya che jethI A viSaya upara lakhavuM ucita dhAryuM che, jevI rIte mAMdA mANasanI mAvajatanI jarUra che tevI ja rIte mAMdA janAvaranI mAvajatanI paNa khAsa jarUra che. ghaNAkharA daradomAM davA karatAM Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena kenpharansa hera97. [ jAnyuArI mAvajata ghaNI sArI asara kare che. jemake eka mAM mANasa bIlakula khAI zakatuM nathI tyAre kAMjI, rAba, vigere halako khorAka ApavAthI zarUAtamAM tenI bhUkha ughaDe che tema pazu pakSIone paNa teja pramANe sudhA jyAre maMda paDI jAya che tyAre lIluM ghAsa, rAba, gheMsa vigere pIvarAvavAthI vizeSa bhUkha ughaDe che ane ghAsa khAvuM zarU kare che. dareka daradamAM tenI mAvajata daradane anusarIne karavI joIe; paraMtu ahIM sAdhAraNa rIte dareka dardamAM lAgu paDe tevA mAvajatanA niyama dAkhala karyA che. jyAre janAvara azakta hoya ane khAI na zakatuM hoya tyAre paheluM ane ghaNuM ja agatyanuM dhyAnamAM rAkhavAnuM eTaluM ja che ke tenI zakti kema sAcavI rAkhavI. kudarata ane kudaratanA niyamane kema anusaravuM te ApaNI huMzIArI upara AdhAra rAkhe che. janAvara jyAre susta jaNAya ke tarataja tene mIThuM tela agara aLazInuM tela zera eka pAI devuM. tyAra pachI tene dudha, lIluM ghAsa, garaba, methI, bhuse (ghauMnuM thuluM), geLa, chAza, ghI vigere daradI janAvarane mAphaka Ave te cIja ApavI. jyAre janAvara mAMdu paDayAnA cihe jaNAya tyAre bane teTalI saMbhALathI sArI vaccha jagyAmAM bAMdhavuM. jhala oDhADavI, TADha taDakAthI bolavuM, ane sApha supha rAkhavuM. tyArapachI tarataja vaiidaka vidyAnA anubhavI mANasane batAvavuM. ghaNA vakhatathI ekaja jagyAe ane ekaja bAju paDI rahela janAvarane vakhate vakhata pheravavuM, nIce ghAsanI pathArI nAkhavI ane te paNa vakhate vakhata badalAvavI ane zarIrane mAlIsa karavuM. mAMdA janAvarane jema bane tema puratI ane sukI jagyA, svaccha havA ane ajavALAnI khAsa jarUra che. janAvara jyAre khAI zakatuM na hoya tyAre nALavatI kAMjI, gaeNsa, dudha vigere zakti pramANe pAvuM. meTuM, nAka, AMkha, gudA ane pezAbanI jagyA bane teTalI saMbhALathI tapAsavI ane svaccha rAkhavI. manuSya karatAM janAva remAM ghaNAja judA darada mAluma paDe che paNa ghaNI vakhate tenA dhaNInI mAvajata taraphanI bedarakArI bImArI vadhavAnuM kAraNarUpa thAya che. je mANasane amuka hadamAM rahIne kAma karyA pachI ArAmanI jarUra che tema janAvarene paNa kAmanI tathA ArAmanI jarUra che. - janAvaranI zaktinA pramANamAM kAma levuM. vadhAre sArU e che ke tene nirUpayogI karavuM nahi; tema uchAMchaLApaNAthI tenI tarapha vartavuM nahiM. janAvaranA kadanA pramANamAM tathA tenI umara tarapha dhyAna rAkhI gya. kAma levAmAM Ave te tenI AkhI jIMdagImAM te bhAgye ja be cAra vakhata mAMduM paDe che. ghaNuM karIne te janAvaranuM mAMdA paDavuM te tenA dhaNInA geraupaga upara Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] pAMjarAvALA ane mAdA janAvaranI mAvajata [ 15 AdhAra rAkhe che; mATe janAvaranI taMdurastI tarapha yAna rAkhI bane teTalI saMbhALathI tenA upayoga karavA, anubhava uparathI jaNAya che ke ApaNA dezanA ajJAna kheDuteA ane khAsadAro tathA rakhArIonI galatIthIja janAvaro du:khI thAya che, mATe dareka gAmaDAnA polIsa paTelanI tathA tAlukAnA mAmalatadAro ane mahAlaka rIonI sabhALa nIce jo janAvarA tarapha gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvavAnA kAyado lAgu thAya te dezane tathA janAvarone ghaNA lAbha thAya tathA pAMjarApALAmAM thatA janAvarAnA bharAvA ghaNe daraje aTake. daradI janAvaranI sa`bhALa rAkhavI tathA tenA upara dayA karavI e janAvaro rAkhanAranI pahelI kruja che. jema bane tema janAvarAnA sadupayoga thavo joie. janAvazenI mAvajata mATe nIcenA niyamo tarapha dhyAna ApavApAM Avaze teA parINAma avazya ghaNuM sArU AvavA sabhava che. 1. daradI janAvarane pahela vahelu. khImAra thAya ke tarataja cAkhkhI khulI havAvALI ekAMta jagyAmAM mukavuM. 2. pavananA jhapATA mAMDhAM janAvarane jhula athavA jADuM kapaDu oDhADavu. nukazAna che mATe tene garama 3. je ThekANe dadI janAvarane mukelu hoya tyAM bheja thavA deveA nahi. chANu athavA mutara thAya ke tarataja vALI laI te jagyApara rAkha athavA sukI mATI chAMTavI. 4. daradI janAvara ubhuM* rahI zakatuM na hoya tA tene jhoLImAM TAMgavuM athavA jamInapara suvADavu. dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke daradI janAvaranA zarIranI puratI sabhALa rAkhavI eTale ke ghAsanI pathArI upara suvADavuM ane dIvasamAM eka be vakhata paDakhAM pheravavAM, matalakha ke tenA zarIra upara bhADAM na paDavAM joie. pa. daradI janAvaranA paga tathA zarIra mAlIsa karavAnI khAsa jarUra che. janAvara akaDAI gayuM hoya te garama pANInA zeka karavA ane rAInu tela, athavA TarapInaTAina tela masaLavu.. 6. jaMgalI janAvara karatAM pALelAM janAvarane kapaDAMnI vadhAre jarUra che. sutarAu kapaDAM karatAM garama kapaDAM vadhAre garamI Ape che. ADhADavAnA kapaDAM cAmAM tathA sukAM hAvAM joie. 7. daradI janAvarane pIvAnu` cAkhkhu pANI eka vAsaNamAM bharI tenI pAse mukavu. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] jena kenpharansa heralDa, . [on-yumA . 8. janAvarane rasa mArA vo dudha, rAma, sadI ghAsa, anAja vagere tenI tabIyatane anusarIne ApavuM. 9 janAvaranI mAvajata karanAre jema janAvarane sukha thAya tevI saMbhAnathI tenI nokarI karavI. 10. janAvaranuM chANa, pizAba vigerene tapAsa karatAM rahevuM ane temAM pheraphAra jaNAyate davA karanAra pheMkaTarane khabara ApavI. motIcaMda karacha jhaverI, mAlavAmeM prAMtikakAnansa honevAste prArthanA. isa uttamottama jaina vargake dharmonnati karaneke liye isI vargake uttama jJAnavAna mahApuruSoMne Aja (7) sAta varSa hue zrI jaina zvetAmbara kAnpharansa nAmakI eka mahAn sabhA sthApitakI hai jisase isa vargako lAma milatA hai lekIna isa mahAn sabhAke ThaharAvoMko puSTa karanA aura hara prAntameM hara gharameM pratyeka manuSya una ThaharAvAko ati harSake sAtha amalameM lAkara usake anusAra upayoga kareM isa liye prati prAntameM 1,1 prAMtika kAnpharansakI atyanta AvazyaktA hai. - janarala kAnpharansakI baiThaka sAla meM eka vakta kisI baDe zaharameM hotI hai. usavakta usa sthAnapara apanI sarva jaina jAti upasthita nahIM hotI. hAM (vidyamAna daulatavAna) kAnpharansake udezyako samajhane vAle gRhasthoMkA to Agamana hotA hai. yadi anumAna kiyA jAyato rUpemeM ekapAI manuSya kAnpharansameM nahIM Ate. usameM yadi mAlaveMmeM to isasa aura nyUna batAyA jAve tobhI satya hai kyoMki anya prAMtokI apekSA mAlavA prAMtake loga bahotahI kama jAte hai. yahAM takakI isa prAntameM apane kitaneka jaina bandhu dharma kyA cIja hai, kAnpharansa kyA vastu hai, itanA taka nahIM samajhate aura unako ekadama kAnpharansameM AnekA athavA usake ThaharAva amalameM lAnekA kahA jAve to vo kyA usake liye upAya karegA (kuccha nahIM) kyoMki vo usa bAtako jAnatA hI nahIM. kitaneka aise jo gRhastha haiM jo paisA na honekI vajahase jAnahIM sakte aisI avasthAmeM sabhya 2 gRhasthoMne ekatrIta hokara apane 2 prAntameM uparokta kahe hue ( jo ki kAnpharansake uddezako nahIM samajhate ) aise logoko ( va anya logoko ) kAnpharansakA uddeza kyA hai aura usase phAyadA kyA hai aura vaha phAyadA kisa taraha mila saktA hai. vaha saba una logoMko jJAta karaneke liye eka 2 prAntika kAnpharansakI AvazyaktA hai. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaha8 mAlavA prAMtika konpharansa honevAste prArthanA. 17] isa prAMtika kAnpharansake kAyama honese jaina samudAyakA sudhArA hogA tathA dhana hina loga jo ki kAnpharansake utsaka hai vai apane pratimeM sarva hAla jJAta kara kisa aMkora usakA upayoga karanA hai vo kara sakte haiM-hara prAMtameM dharmakI vRddhi hokara AzAtanA dUra hogI aura janarala kAnpharansakI puSTi hogI, hAnikAraka rivAjokA mAza hogA, aura uttamottama kAyyauMkI vRddhi hogI. he suhRdaya bAndhavo, ekato apanA yaha zreSTha varga pichuDA paDA hai. dUsarA Apa loga isakI vRddhikI tarapha khyAla hI nahI pharamAoMge to unnati kisa prakAra hoM ( nahIM) saktI hAM unnatikA prabhAva baDhegA aura mantako naSTa hojAveMgA. bAndhavo, isI vargako anya vargoseM unnatike zikharapara lAneke liye apane kitaneka bhrAtA upAya kara raheM aura caitanya kara raheM haiM usI prakAra apana caitanya ho. apane upakArI bhrAtAoMko sahAyatA deto AzA hai ki apanA yaha zreSTha varga zIghrahI unnatike zikharapara caDhegA aura jainakI kAnakArI mulakome bajegA-isa liye prArthI hU ki Apa loga zIghna caitanya ho isa sahAna sabhAko puSTike liye prAntika kAnpharansa kAyama kareM. .. gaurake sAtha dekhA jAya to gujarAta, mAravADa anya prAnta apanI 2 unnati ke liye upAya kara rahe hai aura AMzA hai ki unake parizramakA phalaM unheM milegA. parakhedaki mAlavA prAntame abhItaka kuccha nahIM ki prAntika kAnpharansa kaba aura kisa sthalapara hogI aura kona isake liye upAya karatA hai yaha jJAta hI nahIM hotA. isI liye vinaya karatA huM ki apane mAlavA prAntameM isa paramArtha kAryako sthApita karanekA parizrama mAlavAke zrI saMgha lekara apane jaina jAtikI kisI prakAra unnati ho aura apane jaina bAndhavoMko Ananda mile isa bhAMti upAya kareM... kadAcitta koI mahAzayako kharca adhika hogA aura itanA kharca kauna uThAve. bhrAtAoM, sakala saMgha jisakAryyako karanA cahA to vaha zIghra hosaktA hai. parantu isameM bhI yadi nyUnahI kharcako dekhanA ho aura nyUna vyaya hone parahI prAMtika kAnapharamsakA utsava karanA ho to aise maukeparakI jAveki jahAMpara koI melA (jAtrA) bharatI ho aura vahAM apanI samudAyake loga ikaThe hote hoM usavaktameM amaMtraNa patra jidhara udhara bhejakara vahAM para sadara utsava kiyA jAye to AzA hai ki kama kharca meM hI kAma ho jAve aura samudAya bhI harSake sAtha bahuta sammilita ho saktI hai kyoMki eka paMtha doyakAja hote haiM. (mele aura kAnpharansa donokA lAbha le sakte hai.) mAnyavaroM yahato nizcaya hai, ki " : Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] jena konpharansa heralDa, [on-yubhArI hara melemeM apanI jaina jAti vyApArake kAraNa adhikAdhika jAtI haiM aura meleke samaya isa zubha utsavakA honA kitane bar3e harSakI bAta hai. aise samaya samudAyakA adhika jamAva honA aura nyUna vyaya honA dono phAyade hai. aura isa prAMtameM aisA samayabhI adhika AtA hai. vAste savinaya prArthanA hai ki isa ratnarUpI avasarako hAthaseM kadApi na choDo, utkaMThA pUrvaka isa kAryako karake yazakI patAkA apane hAthameM lo. nyUnAadhika tathA bhUla cUka ke liye pAThakoMse kSamA cahAtAhUM-iti zubham . bambAI. jainavargakA dAsAnudAsa. tA. 9-12-1908. vAsturacanda javaracanda gAdiyA badanAvaravAlA. mandosarake saMghase vi0 Apane mAlavA prAMtika kAnpharansake mahat kAryako pAra lagAne tathA 1 lI prAMtika kAnpharansakA janma mandopsarameMhI hogA aisA zrImAn DhaTThA sA. ko mAlaveke pravAsake samaya pharmAyAthA parantu abataka usa viSaya meM kacchabhI na huA vAste vinaMti. hai ki Apa isa paramArtha kAryako zIghra kara yazako lUTiyegA. iti zubhama bambAI. jaina vargakA dAsAnudAsa. tA. 4-12-1908. kasturacanda javaracanda gAdiyA. badanAvaravAlA. zrI caturvidha saMgha-zrAvaka, zrAvikAo. zrAvaka ane zrAvikA e zrI saMghanAM trIjA tathA cethAM aMga che. e be aMgene samAveza bIjI keTImAM thaI zake che. A be keTI sAdhu sAdhvInAM piSaka ane bIjarUpa che. pahelAM be aMge tyAgIrUpe che. A bIjA be aMgo bhegIrUpe che. pahelI koTI eTale sAdhu sAdhvIo saMsAranuM zamana karanArA che. A bIjI keTI saMsArane parigraha vadhAranArarUpa che. paraMtu temane ucca hetu che cAritre pahoMcavAnuM hoya che. bIjI koTI pahelI keTIne namanAra-prazaMsaka che ane e keTIe javAne banate yatna paNa kare che. A bIjI keTI majabUta haya, dharmAbhimAnI haya, bhAvika hAya, nItivaMta hoya, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1983 caturvidha saMgha zrAvaka zrAvikAo. 19 ] udAra hoya, vidvAna hoya ane jJAtA hoya tethI pahelI keTIne ghaNu ja majabUtAI maLavA pAke saMbhava che. A bIjI keTImAM zrAvikAo ApaNAM jAhera khAtAonI vyavasthAmAM kAMI bhAga letI nathI. mAtra paisA ApavA apAvAmAM sahAyatA Ape che. saMghamAM temane abhiprAya pUchAta nathI. kenapharansamAM paNa temane mata levAtuM nathI. eTale e aMga pachAta che. dharmazAstramAM strIene koI Avazyaka kriyAothI temane aTakAvela nathI. paraMtu tIrthaMkara gotra bAMdhavA sudhInI adhikAriNIo mAnela che. A aMgenI kukhethI mahAsamartha purUSoe janma lIdhela che. tenuM ja dUdha pIdhela che. tenI pAse ja bALapaNamAM ucharela che. AvI paristhitine vicAra karIne strIonI keLavaNI, daraje, mobha vadhe ane emane mata saMgha vigeremAM pUchAya evI sthiti karavAmAM Ave te ja zrAvaka aMganI puSTi thAya. .. Aje zrAvaka vargane sArvajanika jAhera kAmenI vyavasthAmAM pahelI keTInAM be aMga ane bIjI keTInuM eka aMga salAha ApavAthI mukta che. zrAvake temane pitAnI salAhamAM bhaLatA nathI ane e aMge pite paNa bhaLatAM nathI. ethI zrAvaka varganI ApaNAM tamAma jAhera khAtAM saMbhALavAM paDe che. atre ApaNA zrAvaka varganI muzkelIone sazvALa joIzuM. bhAratabhUmimAM dayAnuM pAlana jaina-dha-vaiSNava AdinA jeTaluM bIjA paMthIo karatA nathI. ane keTalIka vakhate to jene sAme AvIne ubhA rahe che. ane ghaNuM kharI paristhitimAM joIe te jainenA hAtheja dayAstranuM vizeSa pAlana thAya che. bIjA paMthIone te dayA sAthe kAMI vizeSa rAga jaNAI AvatuM nathI. jinemAM ApaNA mUrtipUjaka zvetAMbara paMtha sAme dagaMbara paMthane tathA sthAnaka vAsI paMthane vividha jAtanA vAMdhA che. e vAMdhA sAme bacAva karavAnI pavitra pharaja AvI paDela che. Adhunika samayamAM e pathe sAthe ayatAnA mArga upara AvavAnA prayAsa arasaparasa thAya che. ane evA mArga upara AvI zakIe te traNe paMthIone ghaNo phAyado temaja bacAva che. eTaluM ja nahI paNa traNe paMthIonA hAthamAM haju ghaNuM pavitra kAryo bAkI che. prathama pote ane pitAne saMgha kema majabUta thAya tene vicAra karavAnuM che. bIju je jIve bhUlAvAmAM paDayA che temane dayAmArganuM digadarzana karAvIne ApaNA jena mA. nI prasAdInA rasIo banAvavAnI jarUra che. A sUcanA ApaNA traNe paM. thIo upADI leze ema kahI AgaLa jaNAvIzuM te ApaNA saMghane jenatIrthasthaLone mATe ghaNuM karavAnuM che. keTalAka tIrthasthaLonA kabajA vahIvaTa ane AzAtanA na thAya e mATe majabUta laData calAvavA jarUra che. A Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA kenpharansa heralDa, [ jAnyuArI badhuM je pitAnA aMge puSTa hoya ane eka dIla hoya te ja thaI zake eTalA sArU ApaNA saMghanI bhinna bhinna jJAtioe, taDAe ane judA judA bhAganA zrAvakee pitAnuM je samAna kendrasthaLa jainakenpharansa che tenI tarapha ekatra bhaktibhAvathI jovAnI AvazyakatA che, Aje ApaNe saMghanI pUrvanA kALa jevI jAherajalAlI rahI nathI. Aje ApaNA hAthamAM eka paNa sajya nathI. Aje ApaNI pAse rAjakArabhAra nathI. Aje ApaNe jamInadArI ke khetInA dhaMdhA karatA nathI. mAtra ApaNuM hAthamAM vepAra rahyA che. e vepAra sattAmAM paNa ghaNuM tarehanI haMri phAI che. e sattA TakAvI zakIe ane dravya sAmagrI jALavI zakIe to ApaNAM tIrthasthaLe, maMdire, upAzraya, jainazALAo, jJAnabhaMDAre AdinAM kAryone vadhAre tejomaya rAkhI zakIe. A kAryonI saraLatA sArU sAdhu sAdhvIone aMkuza ApaNI jAhera saMsthAonI upara rAkhavAnI jarUra pUrI paDe te tenI svacchatA vadhe ane zrAvikAonI madada maLe te e vyavasthAne bajo ApaNA uparathI ghaTe eTale ApaNe dravya pedA karavAmAM vadhAre saraLatA meLavI zakIe. ApaNA zrAvaka samudAye nidaka vAtane dUra khaseDI vizvAsa ane lAMbI AzAthI jotAM zIkhavA bhalAmaNa karavAnI huM pharaja vicAruM chuM, zrI saMghanI ekatra sattA zuM che? A ApaNe jenasamudAya syAdavAda zailIne mAnya karanAra che. tenA koI ekAMtI, vicAro nathI. enA vicAro samyaga draSTi rAkhIne bhadraprakRtithI sarve bAjune vicAra karavAno che. nizcaya dharmane bAdha na kare evI rIte vyavahAra dharmanI zuddhi jALavavAne che, vyavahAra mArgane deza, kALa Adine vicAra karIne deravAnI vAta zAstra mAnya kare che. eTale ApaNe ApaNuM kAryone be mArgamAM vehecIzuM. mULa niyama ane uttara niyama. mULa niyamamAM kAMI paNa pheraphAra na kare evI dharma zAstrAnI AjJAo dekhAya che ane te egya paNa che. jevI ke dhArmika lephI ane jIru, karma, mekSa AdinAM svarUpa-zAstrathI mUkarara thayela Avazyaka sUtro ane uttara niyama ke jemAM deza kALa tathA samaya pramANe pheraphAra thaI zake che. jema svAmivAtsalyamAM eka samaye jamaNa jamADavAne kema sAre hoya, bIjA samayamAM vastra ApavAnI jarUra hoya ane trIjI jagAe vidyA ApavAnAM sAdhano pUrAM pADavAnI jarUra hoya te e uttara ni. yamane anusarIne jyAM je ghaTe te mujaba karavuM joIe. athavA te eka jagyAe jAtrAne varaghoDAmAM vAI vigere ghaNAM hoya ane bIjI jagAe : " - - - - Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] : pApaLe ane tenI sthiti. [ ra. bIjI tarehanA vAjIMtro hoya ane trIjI jagAe kadA paNa vAjItra na hoya te tethI karIne utara niyamane anusarI kArya pAra pADavuM. AvA AvA ghaNA ghaNu niyamo mukhyatve karIne kriyA ane vyavahAra mArgane anusaratA hoya te mATe vakhate vakhata zrI saMghe sudhArA vadhArA karIne deza kALane mAna ApavuM joIe. hAla e kArya ApaNe jena konpharansa upADI lIdhela che. ane A paNa jena kenpharansa e paNa saMgha che. ApaNe IcchIzuM ke ApaNuM saMghanAM cAre aMge yathAvidhi yukta rIte cAre aMgo temAM bhAga le ane ApaNuM jaina zAsananI bhA-mahattAmAM banate vadhAre kare. e IcchavA joga che. vyavahAraupayegI dhArA ane niyamomAM pheraphAra karavAnI zrI saMghane sattA hAya evI mArI mAnyatA che ane evI sattA hI hAnI karatAM lAbha vizeSa thaze. AvA vicAro raju karatAM je mArI zudra buddhi jaNAI Ave ane mArI bhUla jaNAya to te mATe kSamA karaze. mArA vicAramAM je kAMI paNa gyatA bhAse te ema samajaze ke e deva gurU uparanI mArA upara kRpA che. tenuM ja 5riNAma che. svAmIbhAIonI hareka rIte sevA bhakita thAya ane e mATe saraLatA vadhe ema IcchIzuM. tIrtharUpa yazavijayajI upAdhyAya mahArAja svAmItaNuM sagapaNa samuM, avarane sagapaNa keya; svAmItaNI sevA thakI, samakita nirmaLa heya. A amUlya vAkya zrImaMta ane garIba, sAkSara ane nirakSara, zakitavAna ane azakata, tyAgI ane bhegIoe manana karavA gya che. zrI saMghanA zremamAM ApaNuM sarvenuM zreya samAyela che. ghara gharanA ane jaNa jaNanA matothI maha IrAo kadI bara Avaze nahi. eTalA mATe baMdhuo samaje, paraspara sahAyatA kare ane saMghanuM zreya kare eTaluM jaNAvI A viSaya huM atre pure karUM chuM. zAMnti ! zAMti !! zAMti ! !! lI. dAsAnudAsa, zAha nAraNujI amarazInA jayajIneMdra vAMcazojI. pAMjarApoLa ane tenI sthiti. amArA pAMjarApoLa InsapekaTara mI. motIcaMda kuracha jhaverIe tA. 20-8-1908 ne roja muMbaInI pAMjarApoLa tapAsI hatI, A pAM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 1 jaina konpharansa heralDa [jAnyuArI jarA poLa sa'kha'dhI temanA rIporTa uparathI leAkeAnI jANane mATe ame temAM nI nIcenI hakIkata pragaTa karIe chIe. A pAMjarApeALamAM khIcAkhIca janAvaro rAkhavAne lIdhe khAkhara sAsuph thaI zake nahi e svAbhAvika che ane tenA pariNAmamAM janAvarone keTalIka jAtanA du:kha veThavA paDe che ane svaccha havA janAvarone maLI zaka tI nathI; teTalA mATe A pAMjarApALanA lAgatA vaLagatAoe eTalu tA khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che ke jema bane tema mubainI pAMjarApALamAM chuTathI ane sahelAithI rahI zake eTalAMja janAvara rAkhavAM ane vadhArAnAM janAvaro cImeADa tathA bhImaDI meAkalAvI devAM. su'bainI pAMjarApoLAmAM janAvarone pAse pAse mAMdhavAnA rIvAja che te khIlakula pasada karavA lAyaka nathI. kAraNa ke pAse pAse mAMdhavAthI janAvarone khIlakula cAkhkhI havA maLI zakatI nathI. ane tethI karIne teone zvAse zvAsa levAmAM keTalIka harakatA paDe che. vaLI pAMjarApALanI gAzALAmAM havA AvavA javAne mATe ArogyavidyAnA niyameAne anusarIne jevA joie tevA veTIleTara rAkhelA nathI ane tethI karIne janAvIne chuTAM chuTAM khAMdhavAmAM Ave te te AsAnIthI bezI zake ane sahelAithI zvAseAzvAsa lai. zake. mAMdAjanAvarane besavAne mATe paththaranI lAdI pAtharelI jamIna paNa kAI rIte salAha bharelI kahevAze nahIM. kAraNa ke tenI kaThaNa jamIna para besavAthI mAMdA janAvaronA zarIrane ghasArAthI ghaNIja ijA pahoMce che. joke mATI tathA lIda pAtharelI jamIna koI koI vakhate vadhAre kharacAchu tathA vakhate vakhata sAphasupha karavAnI kaDAkuTavALI thai paDe che tepaNa tevI pocI jamInanI mAMdA janAvarezane khAsa jarUra che. A pAMjarAmALamAM janAvarAne pIchAnuM ApavAnA rIvAja ghaNA A che je eka lakSamAM rAkhavA jevI vAta che. phakta mAMdA janAvareneja ane te paNa ghaNu'ja ochuM bIchAnu' maLe che. jema manuSyane ziyALAnA vakhatamAM garama kapaDAM paheravAnI temaja rAtre geAdaDAM vagere oDhavAnI ghaNIja jarUra paDe che, temaja janAvarone ThaMDIthI bacavAne mATe bichAnAnI ghaNIja jarUra che. bIchAnu ApavAthI janAvaronI aMdaranI garamI. jaLavAi rahe che ane tethI karIne temanI pAcanazakti vadhe che. mAMdA janAvarane AkhA divasane sAjAone rAtanI vakhate khIchAnu' ApavAnI jarUra che. khAvAnI mAkhatamAM pAMjarApoLAne mATe lakhavu. tadana nakAmu che. kAra chu ke AkhA hiMdustAnamAM evI tA thoDIkaja pAMjarApALA haze ke jyAM Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] pAMjarApALe ane tenI sthiti, 9 23 janAvarAne puratA khArAka nahI apAtA hAya, keTaleka ThekANe teA janAvarezane joIe te karatAM paNa vadhAre khArAka ApavAmAM Ave che. ane tenA pariNAmamAM peTapIDarUpI aneka daro utpanna thAya che. kAi koi jagyAe tA ja nAvarAne lADu tathA evI khIjI mIThAI khavarAvavAnA rIvAja che ane tema karIne bhAvika tathA dayALu paNa ajJAna leAkeA janAvara tarapha pAtAnI kevI sArI lAgaNI che te dekhADI Ape che. paNa janAvarone joIe te karatAM vadhAre ane kimatI kheArAka ApavAne badale teTalA ja kharca mAMDhAM janAvarAne davA vigeremAM karavAmAM Ave te tethI janAvarAne ghaNAja phAyado thAya. mu kha inI pAMjarApeALamAM janAvarAne joie te karatAM vadhAre khArAka ApavAmAM AvatA nathI, e ghaNu* khuzI thavA jevu che. pAMjarApeALAmAM hamezAM sAjA' temaja mAMdA ane janAvarAmAM nara ane mAdA judA judA bAMdhavA joie. paNa mubainI pAMjarApALamAM A niyama kharAkhara sacavAtA nathI, bakarA ane makarIe, gheTA ane gheTIe, pADA ane pADIe, saghaLAM sAthe rAkhavAmAM Ave che te khIlakula salAha bharelu nathI. kutarAMonI bAbatamAM Ama karavu... ghaNuMja jokhama bharelu' che. ane khAsa karIne kutarAkutarIAne teA judAja rAkhavA joie. mAMdAM janAvarone mATe ispitAlanI sthiti ghaNIja sArI hatI ane veTerInI sarajana DaoN. narasIharAva mAMdAM janAvaronI dareka rIte puratI kALajI rAkhe che. jema pAMjarApoLAmAM hamezAM hoya che tema jakhama ane graMthInA daradIonI sakhyA vadhAre hatI ane tevA daradIone davA cApaDavAnI goThavaNa ghaNIja sArI hatI. mAvajata karanArA mANasAnI sakhyA ghaNIja thADI che. dara sA janAvaro para phakta 3 mANasAne te kAmapara rAkhelA che te ghaNAja thADA kahevAya. ochAmAM AchA dara sau janAvarA dITha 10 mANaso rAkhavA joie. ane te mANusAne janAvaranI mAvajata sivAyanuM bIjuM kAMi paNa kAma soMpavuM nahI. dha A pAMjarApALamAM kutarAnI sakhyA ghaNIja vadhAre che. jo ke khujalIvALAM kutarAone khAsa judA rAkhavAmAM Ave che, tApaNa keTalIka vakhata bheLaseLa thai jAya che. kutarAMe ahIM jhAjhAM nahIM rAkhatAM cImoDamAM meAkalAvI devAM joie, paisA samadhInI A pAMjarApALanI sthiti ghaNIja sArI che. amArA pAMjarApoLa inspekaTara sI. meAtIcaMda kurajI jhaverIe tA. 31-8-1908 ne rAja suratanI pAMjarApALa tapAsI hatI. A pAMjarApALa saMdhI temanA rIporTa uparathI ame lokonI jANane mATe temAMnI nIce la khI hakIkatA pragaTa karIe chIe. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] jaina kenpharansa heralDa, [jAnyuArI A pAMjarApoLa suratathI 4 mAIla dura AvelI che. tenI AsapAsanI havA dareka rIte sArI che, ane dareka tabele taMdurastInA niyamone anusarIne bAMdhe che. khorAka uttama ane purate male che. pANuM cokhkhuM naLanuM pIvAne maLe che. janAvarene divasanAM pAMjarApoLathI dUra pAMjarApoLanI mAlikInI jamInamAM carAvavAne laI javAmAM Ave che. ane janAvaronI gerahAjarImAM hamezAM tabelAo sApha thaI jAya che. - janAvanI mAvajata dareka rIte sArI karAya che. dara daza janAvare eka mANasane mAvajatapara rekela che. cekaTara rAkhela che ane kaDabanA TukaDA karIne ApavAmAM Ave che. chANa tathA dudha vecI nAkhavAmAM Ave che. dudhALAM janAvaranI sthiti sArI che. ahIMA gAya, baLada, bakarA ane bakarIo gheTA ane gheTIo darekane sAthe rAkhavAmAM Ave che. temAM sagarbha thaela gAye tathA bhesene kAma nahI ApatAM judA rAkhavAmAM Ave che. keTalIka vakhate ghaDIo paNa sagarbha thAya che. kabutarakhAnuM svaccha rahe che ane kabutaranI saMkhyA sArI che. ahIMA hera karatAM ghaDAonI sthiti ghaNI ja sArI che. tema ghaDAonI saMkhyA paNa ghaNI vadhAre che ane temAM kAma karavA lAyaka sArA ane kiMmatI ghaDAo najare paDe che. ane tevA ghoDAone bIjA keIne tyAM kAma karavAne mATe ApavAne rIvAja nathI. kutarAMone rAkhavA mATe sAdhana che paNa kutarAMone zaheramAMthI pakaDI ahIM nahI rAkhatAM gADAM mArga temaja dariyAmArga bahAragAma ekalAve che. ane vakhate suratanA kutarAo TheTha bhAvanagara lagI jAya che. suratamAM pAMjarApoLonI bIjI be zAkhAo che. eka bhestAna ane bIjI AkAkhala. surata pAMjarApoLamAM 400 thI 500 janAvarone rahevAnI sagavaDa che. jayAre bhestAnamAM 200 thI 250 ane AkAkholamAM 1000 thI 1200 janAvarone rahevAnI seI che. ba. karAMone ahIM nahi rAkhatAM AkAkhelamAM rAkhavAmAM Ave che. - ahiM A DokaTaranI temaja davAnI sagavaDa sArI che. mI. nAnAlAlane pAMjarApoLanA DekaTara tarIke rAkhela che. DokaTarane dareka jAtanI davAo ane pAvavAmAM Ave che, paNa hathiyAro puratAM nathI. te tenA saMgrahanI jarUra che. De. nAnAlAla uparAMta ahiMnI sIvIla veTarInarI hespITalanA Do. durla bhadAsa mAmaterA paNa vakhatevakhata A pAMjarApoLanI mata mulAkAta le che, ane mI. nAnAlAlane temanA kAryamAM dareka rIte madada Ape che. A pAMjarApoLanuM phaMDa bIlakula nathI. paNa suratanA jhaverI mahAjana ta. raphathI A pAMjarApoLanI upaja ghaNuM sArI che. 50 thI 60 ne vakhate 70 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] pAMjarApoLa ane tenI sthiti pAMjarApoLa e [ 25 hajAranuM vArSika kharca che, ane te sarve kharca surata jhaverI mahAjana puruM pADe che. A pAMjarApoLanuM kharca eTaluM vadhAre che ke A kharcamAM AthI deDhA janAvare paNa nabhI zake tema che. - amArA pAMjarApoLa InspekaTara mI. metIcaMda kuracha jhaverIe tA. 7-9-1908 nA roja bharUcanI pAMjarApoLa tapAsI hatI. A pAMjarApoLa saMbaMdhI temanA rIporTa uparathI ame lokonI jANane mATe temAMnI nIce lakhI hakIkate pragaTa karIe chIe. A pAMjarApoLa zaherathI jarA dUra narmadA mIlanI sAme sTezananI na. jIka Avela che. te pAMjarApoLamAM baLada, gAya, bheMsa vigere judAM judAM janAvarone rahevAnI judI judI jagyA rAkhelI che. janAvarone khorAka uttama ane pAya che. kheLa paNa vakhato vakhata apAya che. caMdI eka vakhata apAya che, temAM vakhate guvAra ane vakhate jAra ApavAmAM Ave che. kheLa ane caMdI beu ApavAmAM AvatA nathI. kheLa ApavAmAM Ave te caMdI nahIM ne caMdI - ApavAmAM Ave te kheLa nahI. dareka janAvarane 1 zera caMdI athavA kheLa apAya che. sukuM ghAsa puSkaLa ApavAmAM Ave che. ane te bahAragAmathI maMgAve che. janAvaronI zArIrika saMpatti ghaNI ja sArI che, te eTale lagI ke khAnagI gRhasthanA gharanAM janAvaranI barobarI karI zake. pAMjarApoLanA makAnamAM dareka rItanI saphAI jALavavAmAM Ave che. pANI pIvAne mATe eka moTI TAMkI bharelI che, jemAMthI pANI bahAranI kuDImAM Ave che. TAMkI tathA kuMo dareka vakhate sApha thAya che, jethI pANI tadana cokhuM tathA nirmaLa rahe che. pIvAne mATe kuvAnuM pANI vaparAya che. - divasamAM baporanI vakhate hamezAM janAvarane pAMjarApoLamAM AgalA kampAunDamAM rAkhIne dareka tabelAo barAbara sApha thAya che. lIda tathA pezAba sApha karIne tepara sukI mATI pAtharI sApha rAkhe che. bhInI jagAe sukI mATI athavA kArabalIka pAuDara chAMTavAmAM Ave che. pAMjarApoLanI IspItAlanI sthiti sArI nathI. kAraNake bharUcamAM kama bhAgye veTarInarI ImpItAla nahAvAne lIdhe kaI veTarInarI sarajana tyAM nathI, ane tethI karIne janAvaranI davA bIlakula thatI nathI. pAMjarApoLa satAvALA ene sucanA karela che ke veTerInarI sAluMgI athavA kampAunDara rekIne mAMdA janAvaronI davA karavAnuM cAlu kare. bIjI pAMjarApoLanI mAphaka A pAMjarApoLanA vArSika rIporTa bahAra paDavAnI jarUra che, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26] jena kenpharansa heralDa, [ jAnyuArI pAMjarApoLanA kampAunDamAM be kabutarakhAnA tathA eka jIvAtakhAnuM che. kabutarakhAnAmAM jAra puratI nAMkhavAmAM Ave che. janAvarene hamezAM pANIvatI deI zarIra sApha karavAmAM Ave che. gaM. dakI bIlakula nathI. ahiMA kaDaba bIlakula khavarAvAmAM AvatI nathI, ane tethI karIne cepha kaTara rAkhela nathI. A pAMjarApoLamAM badhI jAtanA vepArIo jaina, vaiSNava, bIjI jAtanA hiMduo, pArazIo, musalamAne, tathA yuropIane sArI rIte madada kare che. kharca Azare dazathI bAra hajAranuM haze. | dara 50 janAvara upara eka mANasane mAvajata karavAnA kAma upara rekela che. te ochA che. pAMjarApoLanA vahIvaTa karanAra mI. juThAbhAI suMdarajI zrAvaka vANiyA che. teo muMgA prANIonI mAvajata karavAmAM athAga zrama le che. amArA pAMjarApoLa InspekaTara mI metIcaMda kuracha jhaverIe tA, --08 nA roja pAdarAnI pAMjarApoLa tapAsI hatI. A pAMjarApoLa saMbaMdhI temanA rIpeTa uparathI ame lekenI jANane mATe temAMnI nIce lakhelI hakIkate pragaTa karIe chIe. pAdarA gAma sTezanathI 10 miniTanA rastA para dUra che. A gAma meTuM ane zrAvakenI vastIthI bhareluM che. vepAra paNa ghaNe khare zrAvakenA hAthamAM che. pAMjarApoLa gAmanA cheDe che. janAvaronI saMkhyA Azare 60 thI 80 lagInI rahe che. janAvarene be vakhata caMdI apAya che tathA divasanA pAMjarApoLa tAbAnI jamInamAM caravA laI javAmAM Ave che. pAMjarApoLa InaspekaTara gayA te vakhate janAvare caravA gayAM hatAM, paNa 8-10 bakarAM, 5-7 gheTAM tathA 2-4 vAcharaDAM hAjara hatAM. janAvaranI sthiti ekaMdare ghaNI sArI hatI. pAMjarApoLanuM makAna svaccha hatuM. havA javA AvavAnI sagavaDa sArI hatI. eka mANasa janAvaranI mAvajata karavA rAkhela che. te pAMjarApoLanA makAnamAM rahe che, ane bIje mANasa janAvarene cAravA laI javA mATe rekela che. mAMdA Dhera bIlakula rAkhavAmAM AvatAM nathI. jyAre hera mAMdu thAya, tyAre temaja janAvaronI saMkhyA vadhI jAya tyAre vaDedarA pAMjarApoLamAM mokalavAmAM Ave che. te paNa keTalIka vakhate gAmamAM jyAre mevA tathA kharavA ane mAtA vigere phATI nIkaLe che. tyAre pAMjarApoLanAM janAvarone herAnagatI bhegavavI paDe che, jethI te vakhate zAzA pagalAM levAM te bAbatanI keTalIka upayegI sUcanAo pAMjarApoLa inaspekaTare teone ApI che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908]. pAMjarApaLe ane tenI sthiti, A pAMjarApoLanA aMge eka kabutarakhAnuM rAkhavAmAM AvyuM che, jyAM dararoja 50 thI 60 kabutare caravAne Ave che. vArSika kharca Azare 1200thI 1500 rUpIAnuM haze. je saghaLuM vyApArIonA lAgAmAMthI pUruM paDe che. bIjI pAMjarApoLanI mAphaka A pAMjarApoLane vArSika rIporTa chapAvI bahAra pADavo joIe. pAMjarApoLa vahIvaTadAra mI. mohanalAla hemacaMda vakIla bahuja sArI mahenata laI pAMjarApoLanuM kAma saMtoSakAraka rIte calAve che. | amArA pAMjarApoLa InspekaTara mI. metIcaMda kuracha jhaverIe tA. 10-9-08 nA reja DAkeranI aphalAtunanI pAMjarApoLa tapAsI hatI. A pAMjarApoLa saMbaMdhI temanA rIporTa uparathI ame lekenI jANane mATe te mAMnI nIce lakhI hakIkate pragaTa karIe chIe. DAkoramAM mI amRtalAla ane parAma mahetA udde aphalAtuna nAmanA . mANase Aja sAta ATha varasa thayAM eka pAMjarApoLa kADhela che temAM mAMdA tathA gharaDAM janAvarone rAkhe che ane tenA nibhAvane mATe eka phaMDa ubhuM kareluM che. DAkara jAtrAnuM sthAna hovAthI hajAre loke tyAM Ave che ane tethI jAtrALuo taraphathI phaMDamAM sArI rakama bharAya che. pAMjarApoLa InspekaTare A pAMjarApoLa tapAsI te vakhate herAnI saMkhyA pAMca sAtanI hatI. jyAre rajISThara upara DhoronI saMkhyA 60 nI hatI. rajISTaramAM lakhelAM DherenI bAbatamAM puchatAM saMtoSakAraka khulAse maLyuM nathI. je pAMca sAta Dhere hatAM, te dubaLAM ane dayA Ave tevI sthitimAM hatAM. A pAMjarApoLane rIperTa bIjI pAMjarApoLa mAphaka daravarase chapAvI bahAra paDe joIe. DAkara sTezana ane gAma vacce saDaka che ane te saDaka pAse pAMjarApoLanuM makAna caNAya che. mAMdA janAvaranI davAnuM te kAMI nAma paNa jaNAtuM nahotuM. amArA pAMjarApoLa InsapekaTara mI. metIcaMda kurajI jhaverIe tA. 10-9-08 nA roja DAkoranI gizALA tapAsI hatI. A pAMjarApoLa saM. baMdhI temanA rIporTa uparathI ame lokenI jANa mATe temAMnI nIce lakhI hakIkate pragaTa karIe chIe. DAkoranI gizALA zrI raNachoDarAyanA maMdiranI khAnagI saMsthA che. temAM lagabhaga 500 thI vadhAre gAye tathA 20 gheDA rahe che jyAre eka hAthI paNa rahe che. maMdiramAM upaja sArI ane kuMDa paNa ghaNuM hovAthI janAvanI sthiti ghaNIja sArI rahe che. dudha maMdiranA upagamAM levAmAM Ave che. kapAsIA, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] jaina kenpharansa heralDa, [ jAnyuArI kheLa tathA bIjuM anAja caMdImAM vaparAya che. divasanI gAye caravA jAya che tyAre rAtanA vakhate gizALAmAM bAMdhavAmAM Ave che. ghoDAonI sthiti paNe ghaNI sArI che, paNa mAMdA janAvaranI mAvajata bIlakula thatI nathI kAraNake te kAmane anubhavI kaI mANasa tyAM nathI. traNa cAra gAyo tathA be traNa ghaDA mAMdA hatA teone davA ApI che. ane bIjI keTalIka upayogI davAo utarAvela che, bAkI bIjI dareka rItanI mAvajata janAvaranI ghaNuMja sArI rIte thAya che ane tethI pAMjarApoLa InspekaTarane ghaNoja saMtoSa thaye che. tyAMnI vijhITabukamAM pAMjarApoLa InspekaTare janAvaranA roga jANanAra eka DokaTara rokavAnI gozALAnA TrasTIone bhalAmaNa karI che, jene mATe hajI vicAra cAle che. amArA pAMjarApoLa InspekaTara mI, motIcaMda kuracha jhaverIe tA. 27-9-08 nA roja kheDAnI pAMjarApoLa tapAsI hatI. A pAMjarApoLa saMbaMdhI temanA rIporTa uparathI ame lekenI jANane mATe temAMnI nIce la. khelI hakIkata pragaTa karIe chIe. A pAMjarApoLamAM phakta 15 thI 20 janAvaro rahe che, vadhAre thAya tyAre vaDodarA athavA amadAvAda mekalAve che. pAMjarApoLa tapAsatI vakhate 15 pADA, 4 baLada ane 6 bakarAM hatAM. mAMdA janAvarane amadAvAda mekalAve che. sAdhAraNa rogomAM mevAse ane kharavAso mAlama paDe che. laMgaDA janAvare pAMjarApoLamAM rahe che. bahAra caravA laI javAne mATe bIDa bhADe rAkhavAnI sagavaDa thaI nahI hovAthI pAMjarApoLamAMja rahe che. janAvane caMdI bIlakula ApatA nathI paNa ghAsa puratuM uttama jAtanuM ApavAmAM AvatuM hevAthI temanI zArIrika sthiti sArI rahe che. je janAvara hAjara hatAM te badhAM laMgaDAM ane nAnI umaranAM hatAM tethI bIlakula bahAra laI jaI zakAya tevI sthitimAM nahIM hovAthI pANI paNa pAMjarApoLamAM kuMvamAM pA. vAmAM Ave che. mAgazara ane piSa mahinAmAM nAnAM bakarAMo ghaNAM AvatAM hovAthI te vakhate pAMjarApoLane kharca vadhI paDe che. A pAMjarApoLane kusaMpanA kAraNathI upaja ghaNI ochI che. chANa DuM thAya che te maphata ApI devAmAM Ave che. dudhanI pedAza bIlakula nathI. marelAM janAvare camArane ApI devAmAM Ave che tenI upaja sArI che Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma nItinI keLavaNuM. = 990900 - "zuddhatA vicare dhyAve, zuddhatAme keli kare; zuddhatAme thira he, amRtadhAra varase." uddeza. niHzeSa deSa zatrune jItavAthI jeo sarvarUpaNane prApta thayA che, sarvajJa hAI sabhRtArthavAdI eTale vastugate vastu prakAzanAra che, ane sadabhUtArthavAdI hoI jeo tribhuvanapUjya che evA zrI vIra paramAtmAne samarNa karI, zrI jaina samAjanA hitArthe A navIna upakrama karavAmAM Ave che. vyavahArika keLavaNInI sAthe dharmanItinI keLavaNI ApavI atyaMta Avazyaka che ema saghaLA dezonA vidvAnene ghaNe bhAge hAla mata che. ApaNuM bhAratavarSamAM paNa judA judA matAvalaMbIoe dharmanItinI keLavaNI ApavAnI jarUrIyAta joI che ane pitA potAnA saMpradAya mATe tenI pejanA karela che yA karavAmAM guMthAela che. AvI yojanAo vizALa ane udAra daSTie karavAmAM Ave te rASTriyabhAvanAne bAdhaka na thatAM ulaTI ApaNA mahAna pUrvajo mATe ApaNA hadayamAM bahumAna utpanna karI, sarve jAtinA A paNA baMdhujane mATe samabhAva prakaTAvI dezautkarSamAM sahAyakArI nIvaDe ema amAre mata che. . jaina kemamAM dharmanItinI keLavaNI mATe sthaLe sthaLe pAThazALAo hAlamAM sthapAI che ne navI sthapAtI jovAmAM Ave che, tathA evI keLavaNI ApavAmAM upacogI thaI paDe evA pustake racavAno prayAsa paNa aneka taraphathI thatuM jaNAya che, paNa A sarve pravRtti hajI pragarUpe che. vidyArthinA abhyAsakramamAM umeravAmAM Avela A navIna viSaya para atyAra sudhI vidvavarganA vicAre cekhA ke niNita thayA nathI, evA samaye A mahAna Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2] gharmanItinI keLavaNI [ jAnyuArI viSaya paratve ApaNA vicAra bAMdhavAmAM, tathA A mahad kAryane pAye nAM khavAmAM sahAyabhUta thAya evA e viSaya saMbaMdhI carcA karanAra eka mAsikanI jarUra ghaNA sUza baMdhuone jaNAI che, ane te jarUra pUrI pADavA mATe tevuM eka svataMtra mAsika kADhavAnuM banI na zake teTalA sudhI zrI jaina kenpharansa heralDane eka bhAga te arthe javA nizcaya thaela che, ane te anusAra A upakrama che. bIje uddeza vidyArthione temaja zikSakone e viSayane aMge upayogI thaI paDe tevA sAhityane vadhAre karavAmAM yathAzakti sahAya ApavAne che. bhavi nI jaina prajAnuM hita cahAnAra sare baMdhuonuM kartavya che ke temaNe-jeo zrImAna hoya temaNe dravyathI tathA jeo vidvAna hoya teoe pitAnI kalamathI-AvA prakAranA sAhityanI vRddhi karavAmAM udyamavaMta thavuM. dharmazikSakenI kUpamaMDUkatA dUra thAya, temanI jJAnamayadA vistAra pAme, tathA temanA vicAra udAra bane e bahu IcchavAyegya che. e udeze siddha karavA, dezIya temaja videzIya zikSaNavettAonA vicArothI ame zikSakavargane paricita karatA rahIzuM, zikSakane mAryasUcaka thAya evA jarUrI namUnAnA pATha tathA daSTAMtika dAkhalAo vagere ApIzuM, ane anya prakAre paNa kaMIpaNa gacchamatavALAne apriya na thAya evI ja rIte amAruM kartavya yathAzakti karIzuM. A udeza bhAvanA siddha karavI e sAdhAraNa kAma nathI. te yathArtha pAra paDavI e prabhukRpAnI vAta che, paNa te arthe je thaI zake te sarve karavuM e ApaNuM kartavya che. e kartavya karavAmAM amArA taraphathI banate prayAsa karavAmAM Avaze, ane e kAmamAM ApaNe keLavAyalA baMdhuo amane sahAya thaze ema AzA che. "prabhujI mahIra karIne Aja kAja amArAM sAre!" tathAstu. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] dhArmika keAvaLInI bhUmikA dhArmika keLavaNInI bhUmikA. ' prabhu bhajo nIti so, parA paropakAra. ' (1) sarve prANIe sukhane icche che. " biMdu che. mATe svAbhAvika rIte " ananta hAvu ghaTe che. sukha sukha [ 3 " e sarvakAInuM lakSya " e purUSArthanu kendra sAdhAraNa anubhava evA che ke sukha pachI duHkha ema cAlyuja Ave che. thADIvAra sukha ke thADIvAra duHkha. bALakane paNa evo anubhava che. eka divasamAM te keTalIvAra hase che ne raDe che? tadna duHkha rahita-mAtra sukhanA anubhava A duniyAmAM koine thatA nathI, ghaDIbhara ema mAnIe ke AkhI jIMdagIparyaMta sukhanA anubhava thavA zakaya che tApaNu chevaTe maraNu e duHkha avazya che. mATe sarvakAI, vacce kadI paNa du:kha na Ave evA prakAranA sukhane cAhe che, eTale ke vAstavika rIte jotAM " ananta sukha " ne icche che, zANA manuSyamAtranI eja abhilASA hoya che ane te vyAjabI che. (2) evu' ananta sukha zrI tIrthaMkaroe-siddha paramAtmAe-prApta karela che. eTaluja nahi paNa ApaNe te kevI rIte prApta karI zakIe te mArga paNa zrI bhagavAn matAvI gayA che. e mArga pAmavAne mATe ja ApaNe emanI bhaktipUjana vaMdanAdi karavAnAM che. (3) ananta sukha pAmavAnI icchA dharAvanAra manuSyanu e karttavya che ke teNe zrI vItarAga paramAtmAe edhelA mArga zuM che te jANavu' tathA te pramANe vartavA prayatnazILa thavu mANasane taratAM AvaDatuM hAya-taravAnu jJAna hAya-chatAM pANImAM pesIne hAtha paga nahi' halAve, te te kevI rIte pAra paheAMcI zake ? tema mAtra e mArga jANuvAthI ananta sukha pamAya nahi. te mArga pramANe AcAra hAya tAja e manAratha saphaLa thAya. paNa jJAna pramANe vartana thavA mATe temAM zraddhA hAvI joIe. zakA Adi hAya tA kadI zuddha AcaraNa thaI zake nahi. zraddhAnA aneka prakAra che. eka prakAranI zraddhA upara ApaNA viSayanA bIjA (ra) vibhAgamAM mAnI lIdhelI che. paNa AgaLa jatAM e vAtane khulAseA vidyArthI AgaLa karavA joie ke jinezvarapara zraddhA rAkhavAnuM tamane kahevAmAM Ave che tenA vyAjabIpaNA viSe tame vicAra karI lyA. kAi sA mAnya purUSamAM zraddhA rAkhavAnuM tamane kahevAmAM Avatu nathI, paNa ane dramAM Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] dharmanItinI keLavaNI. [ jAnyuArI rAkhavAnu kahevAmAM Ave che. e jinavara kevA che ? rAgadveSa ane mAhurahita che. ApaNane sapUrNa jJAna nathI, kAraNe kamamaLathI lepAyalA chIe, paNa temaNe tA karmanA jaya karyeA che ane tethI 'kevaLajJAna pAmyA che; ane te pAmyA pachI ja jagatane temaNe upadeza karela che; mATe temanA upadezamAM paryAyamAtra paNa asat hAvAnA sAva nathI. AvA sakatA hovAthI prabhu tribhuvanapUjaya thayA che. AvA devamAM zraddhA rAkhavAnu' tamane kahevAmAM Ave che, ane evA saddevamAMja zraddhA rAkhavI ghaTe che. Ama sadgurU kANu hoi zake tenA dIrghadraSTithI vicAra karI temanAmAM zraddhA thavA pachI, evA saddagurU zrI vItarAge batAvela mArga jANI eja mArga che. evA manamAM nizcaya thAya-jJAnazraddhA thAya eja darzana. mATe bhagava'te ananta sukha pAmavAnA je mArga batAvyA che te jANavu, tenI pratIti karavI, ane te pramANe vartavuM e ApaNuM kartavya che, e kartavya yathAtathyapaNe samajAya enu' nAma dhAmika keLavaNI. (4) e mArga pAmavAnuM paheluM pagathIuM 'vinaya ' che. je vastunI ApaNe icchA rAkhatA hAie te vastu jenI pAse hAya tenA vinaya karavAthIja te vastu maLI zake che e sahaja siddha che. khIjAnA anubhava jANI te para vicAra karI temAMthI zikSA grahaNa karavI e sujJa manuSyeAnI rIta che. jemanAthI ApaNane kAMI lAbha thayA hoya temanA upakAra visaravA nahi e kRtajJI manuSyanuM kartavya che. vicAra karI sArAsAra samajavAnI zakti na hAya teTalA sudhI ApaNA mAbApa-vaDIle gurUjanA-zikSakAdi para vizvAsa rAkhI teo jema kahe tema vartavAmAM AjJAMkitapaNAmAM-ApaNu. kalyANu che. mATe paramezvaranI vaMdanA pUjA vagere karavI, eTale ke temanA vinaya karavA, gurUnA vinaya karavA, jJAnanA vinaya karavA-AzAtanA TALavI. pachI dhIre dhIre potAnI zaktianusAra gurUnA vacananA vicAra karavA, bhagavAnanA cAritranA vicAra karavA. kevI rIte vartavAthI teo ananta sukha-meAkSa-pAmyA tenA vicAra karavA. ApaNane zuM karavAnu te batAvI gayA che tene vicAra karavA, vicAra karavA jeTalI zakti na Ave teTalA sudhI e vAtA jANavAnI tIvra abhilASA rAkhavI. evI abhilASA hRdaye prakaTayA vinA jJAna thAya nahi, pharI jaNAvavAnu ke mArga samajavAnI ceAgyatA AvatAM sudhI svaccha de vartavAnuM nathI. upara batAvyA pramANe vinaya, AjJAMkitatA vagere sadguNAthI sajja thavAnu che. e guNAnI khIlavaNI karavA para zikSake khAsa dhyAna A pavuM. khAsa upadeza ApyA vinA cogya niyaMtraNa paddhatithI--disoipline thItema bahu sArI rIte thai zakaze. apUrNa Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AN APPEAL TO TEMPERANCE WORKERS IN INDIA. DEAR SIR OR MADAM, It is a well-known fact that inspite of earnest efforts of Temperance Societis, the drink evil is increasing in India. The root of evil is flesh-eating as is scientifically proved, by Dr. A. HAIG and others. The Salvatian Army in London actually cures drunkards of their crave by giving them vegetarian diet only. I therefore beg you to kindly read the enclosed leaflet, A Terrible evil in England and to be so good as to preach to the people the advantages of the vegetarian diet in overcoming the drink crave. I shall be obliged if you will kindly favour me with your opinion on the above subject. Pydhony, Bombay, 21-12-1908. Yours truly, KALYANCHAND SOBHAGCHAND. Resident General Secretary, Shri Jain Swetamber Conference. PRIZE-EXAMINATION FOR MEDICAL STUDENTS. A prize-examination in Perfect Way in Diet by Dr. Anna Kingsford and Diet and Food by Dr. A. Haig will be held for the benefit of the Students of the Grant Medical College, Bombay, in July, 1909, and cash prizes of (1) Rs. 100, (2) Rs. 40, (3) Rs. 30, (4) Rs. 20, and (5) Rs. 10, respectively will be awarded to the first five successful candidates. Copies of Perfect Way in Diet and Diet and Food may be had for As. 10 and Rs. 1-8-0, respectively from the office of Messrs. Visanji Sons & Co, Bruce Lane, Church Gate Street, Fort, Bombay. A qualified medical gentlemen will be appointed as exami. ner, and the date of, as well as the place for, the examination may be learnt from the undersigned in June, 1909. Pydhony, Bombay, 3-1-1908. U. D. BARODIA. Assistant Secretary, Shri Jain Swetamber Conference. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A CHRISTMAS APPEAL TO EARNEST CHRISTMAS..! LADIES & GENTLEMEN, You believe, as we Jains do, that Blessed are the Merciful, for they shall obtain Mercy, and that whatsoever a man soweth, that shall he also reap. I therefore pray that during the sacred Christmas days you may be pleased to think of the terrible sufferings of poor animals in trains, ships, markets and slaughter houses, and to do something to stop them. : I also pray that you may be pleased to discourage the des. truction of harmless, timid birds and quadrupeds in the name of sport, for the sake of 'mere amusement as there is no man. liness in it. If you will, kindly grant my above prayers you will earn a multitude of blessings. Yours obediently, Pydhony, ) KALYANCHAND SOBHAGCHAND, Bombay, Resident General Secretary, 24-12-1908. ] Shri Jain Swetamber Conference. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 526. / vIra membat 2435. OM vikrama samvat 1966. zrI jaina zvetAmbara konpharansa pustake : na phebruvArI. nambara 2. .. . sana 1909. prakaTa kartA. zrI jaina (zvetAMbara) kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. viSayAnukramaNikA 54. viSaya. YSTa. viSaya. prAsa nAMdha .... .... 26 jaina yaMgamensa esosiezana 32nsa morisa ta23thI opha inDiyAkA dazavA vAamahApAI ta mAtAnA rSika adhivezana ... ... .44 kalekaTara sAhebane karavAmAM ma sudhaa| thAya .... .... 46 mAvalI 12no vAma. 30 prAcIna zilAlemo.... .... 47 vaza sADasa - 31 dhArmika hisAba tapAsaNInA .... 31 mena nirAzritanI sthiti.... 33 porTa .... .... .... 48 haani||24 zatarIvAle .... 34 ' dhArmika keLavaNInI bhUmikA 1 jaina zrImaMta zeTha sAhebane mustA patra.... Froebels Principles of pAsapojo mana tanI sthiti | moral and religious Education. . mAravADa prAMtika kAnpharansakA 3 rA adhivezanakA saMkSipta riporTa43 Real Education. . vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1 ___ amadAvAda. 1. zrI satyavijaya pinTiMga presamAM zA. gIradharalAla hakamacaMde chApyu. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadeza hitecchu ane dharmacusta gRhasthone eka amulya taka. vAvaTA chApa TreDamArkanuM pavitra ane zuddha ___ svadezI kezara. A cor2yA kezara te 1 tolA 5 tolA 0 // ane eka ratala peka DabAmAM vecIe chIe. jaina tIrthAvaLI pravAsa AvRtti bIjI ghaNA sudhArA vadhArA sAthe malaze. sarva dardo maTADavAnI rAmabANa dezI davAo kIphAyate vecIye chIe. svadezI mAla maMgAvanArAone cokkasathI kIphAyate kamIzanathI mokalIzuM.. _ aMbara-kasturI-kharo bhimasenI barAsa, sukhaDa malabArI, dazAMgI dhupa, sonA rupAno varakha, attara, dezI banAvaTanA vagara carbInA. sAbuo nahAvAnA tathA kapaDAM dhovAnA lATA, goLA bogare tathA seMTa ane khuzabodAra telo vIgare kIphAyate vecIe chIe... ekalA mAleka. malavAtuM ThekANu-dAmaragalInAnAke zrI jaina mahAjana Azrita zA kezavajI khImajI kuM0 ra jaDIA bajAra muMbaI. jathAbaMdha tathA chuTaka vecanAra tathA kamIzana ejaMTa. ma. jaina sAsa. svadeza hitanA lAbha mATe khAsa AganA vimA utarAvanArAonI saMyukata madadathI ubhI thayela briTiza InDiA ko-opareTIva Isyuransa enDa benkIMga kuM. lI. thApaNa-rUpiyA pAMca lAkha je dareka rU. 100 nA evA pAMca hajAra zeremAM vaheMcAyelI che, ane dareka zeradITha hAla mAtra rUpiyA pAMca levAmAM Ave che. - A kaMpanI rachachara thatAM ja tenA aDadhA zere bharAyA che ane dararoja tenI mAMgaNI cAlu che. A kaMpanI hAla AganA vimA utAravAnuM kAma turata hAthamAM dharaze ane ghaNuM kArakhAnAvALAoe vimA ApavA kabulyuM che. vIsa zera lenArAone prameTara nImavAmAM Avaze. A kaMpanInA kAmakAja mATe keTalAka pagAradAra ejaTa gAmegAma jaIe chIe. vadhu vigata mATe nIce sahI karanArane lakhavuM. a.sI. sAsanI panI. 3.ya. sekraTarIjha. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I namaH ziSyaH II lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasAtkIrtistamAliMgati, prItistaM bhajate matiH prayatate taM landhumutkaNThayA / svaHzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMgha guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate // bhAvArtha-guNasamUDa jenuM krIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne protsuka e je purUSa kare che te purUSane lakSmI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatna kare che, svargazrI tene bheTavAne Icche che ane mukti tene vAraMvAra jue che. zAntiH SHRI JAIN (SWETAMBER) CONFERENCE HERALD. VOL. V.] FEBRUARY. 1909 [No. 2 , prAsaMgika nedha. amArI tA. 5 mIe karela arajInA javAbamAM mesarsa phale myuranI kaMpanI taraphathI amane saMtoSakAraka javAba maLe che ke IlAyacI kumAranI chabIvALo mAla je te kaMpanI pitAnA ADatIAo mATe maMgAvatI hatI te mAla nahI maMgAvavA TharAva karyo che. ane temanI kalakattA tathA karAMcInI peDhIoe paNa tema karavA kabula karyuM che. A pramANe A kaMpanIe ApaNI jaina kemanI duHkhAtI dhArmika lAgaNI tarapha lakSa rAkhI je uttama TharAva karyo che, te mATe ame A prasaMge te kaMpanIne upakAra mAnIe chIe. - amArI tA. 6-1-0ne dine karelI arajInA javAbamAM atrenI vIlasana kelejanA prinsIpAla De. mekIkana amane lakhI jaNAve che ke vidyArthIo pAsethI levAmAM AvatI phInA saMbaMdhamAM zrI jaina vetAMbara konpharansanI saghaLI beDiMga phalene dhI gokaLadAsa tejapALanI borDiMga skUlanA jeTalA ja hake ApavAmAM Avaze. AvA saMtoSakAraka javAba mATe ame De. mekakanane A take aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAnIe chIe. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jaina kenpharansa herala, phebruArI junAgaDhanA divAna sAheba amane amArA tA. 5-1-109nA patranA javAbamAM lakhI jaNAve che ke tame je khabara (verAvaLanA dariyAmAM kutarAMone DubADI mArI nAkhavAmAM Ave che te) sAMbhaLI che te tadana jAThI che. divAna sAhebane jaNAvela jagyAe mokalI ApavAnI sarate verAvaLanA jainene kutarAMone soMpI devAmAM Ave che. kenpharansa ophisa taraphathI amadAvAdanA jakAta khAtAnA kalekaTara sAhebane karavAmAM AvelI arajIne javAba. 4747 sane 1908. kempa purajI, 19mI vasembara 1908. memorenDama gaI tA. 2 jI nA patranA javAbamAM, jaina zvetAmbara konpharansanA sIDenTa sekreTarIne jaNAvavAmAM Ave che ke, je mAla bharavADa leke aTakAyatavALI hada oLaMgI laI jAya che, te tenA pitAnA DhoraDhAMkhara tarIke gaNI zakAya nahIM. tethI kharI rIte hameza mujaba jakAtane pAtra cheja ane tapAsa karatAM kalekaTarane saMtoSa ApavAmAM AvyuM che ke, jakAta ke je hamezAM rekaDa rakamamAMja levAmAM Ave che tene badale gheTAM jakAta tarIke levAmAM AvatAM nathI. 2 pitAnA khAnagI upayogane mATe InspekaTara gheTAM kharIda karatA haze paNa e sakhata hukama kADhavAmAM Avyo che ke je bharavADa loke gheTAM vecavAne khuzI hoya te ja A pramANe kharIdI karavI. soTa revanyunA kalekaTaranI sahI. sane 1908 nI meTrIkyulezananI parIkSAmAM besanArAomAMthI dhI phakIra caMda premacaMda skolarazIpa mATe mAtra traNa umedavAronI dhI phakIracaMda prema arajIo AvI hatI. temAMthI A skolarazIpanI sarete. caMda olarazIpa. pramANe A vakhate nIcenA umedavArene A skolarazIpa ApavAmAM AvI che. parIkSAne naMbara. 153 mI. bhAgyacaMda premacaMda dezAI. ka24 , nAnacaMda dIpacaMda TopIvALA, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 3] zrI mAMDavagaDha tIrtha, naM. 724 vALA umedavAranA kula mArka siAthI vadhAre hatA. temaja te suratanA vatanI hovAthI A skolarazIpane aDadho bhAga ApavAmAM Avye che. naM. 153 vALA umedavAranA saMskRtanA sauthI vadhAre mArka hatA, tethI temane A skolarazIpane bIjo aDadhe bhAga ApavAmAM AvyuM che. prAcIna samayamAM "mAMDavagaDhane rAjIo nAme deva supAsa" evA evA aneka suvAkyothI vikhyAta zrI maMDapa nAmaka tIrtha hAlamAM zrI mAMDavagaDha kyAM che te Azare dazeka varSa pahelAM keIka jaina tIrtha. jANa haze. A tIrtha sAMprata kALamAM zrI mAMDavagaDhanA nAmathI oLakhAya che. munirAja zrI haMsavijaya saMta 1958 mAM burAnapura saMgha sAthe A tIrthanI zodhamAM nIkaLyA hatA. jyAre A tIrtha teone hAtha lAgyuM tyAre tenI AsapAsa gIca jhADI hatI. temaja maMdiramAM pUjana vigere vidhipUrvaka thatuM na hatuM. paraMtu ukta mahArAjazrInA prayAsathI tyAM eka dharmazALA baMdhAI hatI, ane ghaNI AzAtanA dura karavAmAM AvI hatI. A dharmazALA mATe jamIna khodatAM nIkaLelI pratimAonI pratikA gaI sAlamAMja thayelI che. mAMDavagaDha tarapha hamaNAMja eka bIjo saMgha thoDA vakhata uparaja panyAsajI zrI kamaLavijayajI sAthe jAtrAe burAnapurathI game hate. - A tIrthanA vahIvaTa kartA nAlAnA zrAvakoe panyAsajInA upadezathI ApaNuM dhAmika hisAba tapAsaNI khAtAnA inspekaTarane A tIrthane hisAba A khAtAnA niyamAnusAra dekhADyuM hatuM. temaja A tIrthanI rakSA ane vahIvaTa suvyavasthita rahe te mATe A khAtAnA uparI adhikArI zeTha cunIlAla nAnacaMdanI saMmatithI cAra TrasTIo nImavAmAM AvyA hatA. : Ara, ema, relvenA mahunI chAvaNInA sTezane utarIne zrI mAMDavagaDha javAya che. sTezane belagAya, ghoDAgADa, ke meTaragADI bhADe maLI zake che. raste ghaNo ja sAre che. A tIrtha hajI keTaleka ThekANe jIrNa sthitimAM hovAthI tene jIrNoddhAra karavAnI jarUra che. A prAcIna tIrthanI yAtrAe javAnI temaja tene uddhAra karavAnI amArI udAra zrImaMta pratye vinaMti che. svadezI jaina sAhasa. jaina gRhastha svadezI hIlacAlane lAbha levAmAM pAchaLa nathI. gujarAtamAM milenA AgevAne tathA rU-kapAsanA vepArI tarIke tema sarA tarIke jenoe Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa haraDa. phebruArI. sArUM nAma meLavyuM che, paraMtu vImA kaMpanIo, beka-sTImare vIgere dhaMdhA jemAM lAkho balake abajanI pedAza hiMdustAnamAMthI paradeza jAya che te tarapha purUM lakSa ApyuM nathI. vImA khAtAo ane beMkanA khAtAmAM bhAgIdAra thavuM jene vadhAre pasaMda kare che, kAraNa ke e dhaMdhAmAM hiMsA bIlakula nahiM hovAthI temaja zAstrane bIlakula bAdha nahiM hovAthI temaja dezanI mu dezamAM 20 hevAthI svadezI hIlacAlane purata Teke maLe che. A takane lAbha laI bharUcanA jANatA jena gRhastha mI. DAhyAbhAI dalapatabhAI dalAla jeoe vImAnA - kAmane purate anubhava meLavyuM che, teoe bharUcamAM heDa ophIsa rAkhI "dhI brITIza I A ko-opareTIva Isyuransa enDa beMkIMga kaMpanI lImITeDa" e nAmanI kaMpanI ubhI karI che ane temAM prathama AganA vImAnuM kAma zarU karavAnA che. kepITala hAla pAMca lAkhanI rAkhI che je dhIme dhIme vadhArI eka 1 karoDa rUA. nI karavAnuM jAheranAmAmAM jaNAveluM che. dareka zera rU. 100) ne : rAkhela che ane hAla turata mAtra rU. 5) arajI sAthe leI zera holDare noMdhe che. temanI ophIsa bharUcamAM che. vadhu hakIkata mATe mesarsa DI. DI. dalAlanI . bharUca. e ziranAme lakhavuM. bhAI DAhyAbhAI sAhasika hovA sAthe khaMtIlA che ane pitAnI yejanA paripakava thaye amalamAM muke che tenI khAtarI e uparathI thAya che ke kaMpanI rajIsTara thayAne traNa mAsa thayA eTalAmAM traNa - hajAra upara zere bharAI gayA che. have bAkInA zere ApaNA zrImAna jene temaja madhyama varga akeka zera leze te paNa temanI kepITala ubharAI jaze ane temanA sAhasane purepurUM uttejana maLaze. ame A kaMpanInI purepurI phateha : icchIe chIe. ane zrImAna jaina gRhastha A kaMpanInA gharekaTara-pedrane thaze ane vepArI leke A kaMpanImAM pitAnA vImAnA kAmakAja Apaze te rahevArane lAbha thaze. eTaluM ja nahi paNa jene kema AvA AvA udyogomAM AgaLa vadhaze te jaina konpharansane hetu sacavAze evI AzA che. jene jAti abhimAna rAkhavuM joIe. agresarathI pitAnAthI kAMI nA bane te je 'jene AvA sAhasa uThAve tene te dhaMdhAnA guNadoSa tapAsI egya lAge te temane sArI madada karavI joIe. mI. DAhyAbhAIe pitAnA sAhasane ekalA jainanA Azrayapara ubhuM karyuM nathI. paNa prajAkIya gaNuM sarve kAmanA AgevAnene dAkhala kIdhA che. hiMdusthAnanI Arthika sthiti sudhAravA mATe AvA dhaMdhAnI jarUra che, ne tethI dareka gRhastha evA kAmamAM sAmela thavuM joIe. chevaTe ame A kaMpanInI dareka phatteha IcchIe chIe, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] jena nirAzritanI sthiti. jena nirAzritanI sthiti, vAraMvAra kahevAmAM Ave che ke jainomAM ghaNuM nirAzri ane gAmaDAmAM leke ghaNIja lAcAra sthitimAM AvyA che, ane Ave che, ane madada na maLavAthI keTalIka vakhate dharmabhraSTa paNa thAya che. A bAbatamAM keTaluM satya che te nIcenI hakIkatathI jaNAya tevuM hovAthI te sthiti saMgha pAse raju karavAnI rajA laIe chIe. ApaNA bhAIone madada karavA udAra gRhasthoe rakama ApI che, ane tene vakhate vakhata sekreTarIo taraphathI madadane gya jaNAtA bhAIone madada ApavAmAM AvI che. - A varasa A kAmane mATe kamiTI mukarara karavAmAM AvI che, ane tenA taraphathI judA judA gAmanA zrI saMgha tarapha AvA bhAIone kevA prakAranI madada joIe chIe tenI tapAsane mATe meM chapAvI mokalavAmAM AvyAM che. atyAra sudhImAM kula 535 A taraphathI temaja provinsIala sekreTarI mAraphata maLI kula 600 gAma AzaremAM khabara ApelI che. temAM phakta atyAra sudhImAM amane 47 arajIo maLI che. jemAMnI karIne mATe, vepArane mATe, ane madadane mATenI che. nokarIonI arajIo paikI zkeTalAkane amArA taraphathI bolAvavAmAM AvatA chatAM javAba nathI, bAkInAnI sAthe patra vyavahAra cAlu che, vepAranI arajIovALAmAM mATe bhAga moTI rakamane eTale se, base, pAMcaso ane tethI paNa vadhArenI mAgaNI karanAra che. A mAgaNI karanArAnI sAthe amAre patravyavahAra thatAM tenI sAthe jAmInagIrI ane kayAre pAchA ApavAmAM Avaze tene javAba mAgavAmAM AvatAM eka taraphathI jAmIna ApavAne javAba Avela nathI. AthI sarve vAMcanArAne spaSTa samajAze ke jeonA jAmIna thavAne pitAnA gAmanI aMdara paNa sAdhana nathI. teone kenpharansa kayA AdhAre moTI rakama ApI zakaze. bAkInA madada mAganArAo ke jeo pAsethI pAchA levAnA nathI teone mATe amArA taraphathI sagavaDa karavAmAM Avela che ane bAkIne mATe amAro prayAsa cAlu che. lI. sevaka. mANekalAla ghahelAbhAI. nirAzrita kamITInA sekreTarI. zrI jaina zvetAMbara kenpharansa, Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3i4] [phebruArI je konapharansa heraDa. hAnikAraka rItarIvAjo, (rA. rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda senI. bI. e. elaela. bI.) A mAsikamAM zrI jena (vetAMbara) kenpharansa hAtha dharelA judA judA viSaye temaja jaina kemanI sarva prakAre unnati sAdhavAmAM hetu bhUta anya bAbate carcavAmAM Ave che. prastuta mAhavArInA pravartaka taraphathI mAsikane ApavAmAM Avela nAmane anusarIne pradhAnatAe kenapharansane ja lagatA lekhene prathama sthAna ApavAmAM Ave che e Azayane dhyAnamAM rAkhIne sarva mAnya upagitA anusAra nirNita karelA krama pramANe judA judA viSaye upara vivecana karavAnI, te te viSaye saMbaMdhI kemanA vidvavargamAM carcAne janma ApavAnI IcchA rAkhavAmAM AvI hatI. A dizA tarapha vala thatAM prasaMga maLe " nirAzrita jaina ane jaina zvetAMbara madada phaMDa " ane "ke. LavaNI" nA viSaye upara A mAsikanA gata varSanA aMkamAM yathAzakti nIDaratAthI svataMtra vicAre prakaTa karavAnI taka hAtha dharI hatI. . uparanA be viSa pachI ApaNuM tarataja dhyAna kheMce te viSaya hAnikAraka rItarIvAjo baMdha karavA saMbaMdhIne che. ukta viSaya upara konpharansanI beThaka vakhate prasiddha vaktAo taraphathI hadayadrAvaka zabdomAM te prasaMge ja NAtAM asarakAraka rIte vivecana karavAmAM Ave che. temaja arvAcIna samayane anukULa zilI anusAra pUjya vidvAna muni mahArAje taraphathI vyAkhyAna vakhate tathA jAhera bhASaNa dvArAe hAnikAraka duSTa rIvAjo nAbuda karavAne mATe sacoTa rIte yukitapUrvaka upadeza ApavAmAM Ave che. ATalethIja nahi aTakAvatAM A saMbaMdhamAM mAsikamAM tathA sAptAhikamAM vakhate vakhata dalIlapUrvaka vivecana karavAmAM Ave che. tema chatAM paNa lAMbA vakhatathI jaDa karI rahelA tyAjya rIvAjone mULamAMthI ukheDI nAMkhavAne prAcIna varganI gaNanAmAM AvatA jJAtinA agresare svArthasAdhaka vRttine tajI daI ukta kAryamAM prerAya te mATe navIna varga-samaju vidvAna varga asAdhAraNa prayAsa karavAnI jarUra che. sudhArA pakSanA sthaMbha tarIke gaNAtA hiMdu komanA mAnanIya AgevAne sozyala konpharansa nAmanI saMsthA sthApIne nisvArtha vRttithI je kAMI karI zakyA che te tarapha daSTi karavAnI jarUra che. ApaNe hAtha dharelA viSaye temanA jeTalA vistIrNa nathI. temane je pakSanI sAthe yuddhamAM utaravuM paDe che te pakSa ghaNuja dIrdha kALathI pracalita rUDhI tathA visaMvAdI zAstra vacane upara madAra bAMdhe che. ApaNI sthiti tevI nathI balake temanAthI ulaTI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] hAnikAraka rIta rIvAjo 35 ] rIte jena sudhAraka varganI bAjumAM eka avAje abAdhita zAstra vacane asAdhAraNa sAhA ApatAM ubhA rahe che. A prakAranI anukuLatAne lAbha levAmAM je DhIla karavAmAM Ave che tenuM pariNAma e AvavAnuM ke hAla je prayAsa karavAthI kArya sAdhya thaI zakaze tenAthI bamaNe prayAsa karatAM paNa AgaLa upara kArya susAdhya thaI zakaze nahi temaja pracalita rahela duSTa rIvAjothI thatAM nukazAnane aMga vALI zakAze nahi. upakata vicArathI prerAI vakhate vakhata ekanI eka bAbatanI carcA piNa piSaNanI gaNanAmAM lekhAI arUcikara lAge ema kaMIka aMze samajavA chatAM paNa sAthe varatu tarapha najara rAkhI A viSaya lakhavA pravRtti karI che. vastutaH vicAra karatAM vidvAna vAcakane A viSayamAM kadAca koI navIna vi. cAra, navIna jenA agara navIna sUcanA daSTigata na paNa thAya tenI darakAra karI lekha lakhavAnA abhyAsamAM AgaLa na vadhavuM te yogya vicAryuM nathI. hAnikAraka rIvAjone samasta kemamAMthI dezavaTe ApavAnA kAmamAM anya unnatinA kAryanI mAphaka ApaNane dravyanI-paisAnI-madadanI bIlakula jarUra nathI eTaluM ja nahiM paNa Icchita kArya pAra paDatAM ApaNe hajAra rUpiyAne bacAva karavAnuM sAmarthyavAna thaIzuM. - A uparathI eTaluM te nirNita thaI zake che ke jJAtinA dhanavAna ane gresa pAse ApaNe dIna banI yAcanA karavAnI jarUra rahetI nathI. paraMtu dravyanA madathI vRddhavivAha, eka strI upara bIjI karavAne, kAraja karavAnuM vagere hAnikAraka rIvAjo cAlu rahevA devAmAM teo pitAne lAbha samaje che. pitAne svArtha sAdhavAnI taka ubhI rahetI samaje che, te mithyA samajaNamAMthI teone mukata karavAnI jarUra che. - "uddhati vagara unnati nathI, e sUtrane anusarI buddhimAna sudhAraka vage pitAnuM jera ekaThuM karI prasaMge maLe uddhata thavAnI jarUra che. ane te eTalA puratI ja che ke jJAtinA sAjanA vakhate teoe potAnuM kharUM svarUpa prakAzI, hukamI calAvanArA, nyAyane kAraNe mukI jJAti vyavahAranA kAryane nirNaya karanArA, bahumate mAnya rahI zake tevA sudhArAnA savAlane pitAnA ceDA matathI dhakelI pADanArA, savicAra, saAcaraNa tarapha bedarakArI batAvanArA, kemanuM sArvajanika hita lakSyamAM nahi rAkhanArA apabuddhinA AgevAnene sIdhe raste ANavA ana5 prayAsa karI jarUra che. " " uparanI prastAvanA karyA bAda judA judA hAnikAraka rIvAjonA nAma ApI tenI upara pRthaka pRthapha yathAmati vivecana karavAnI dhAraNA rAkhavAmAM AvI che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3} } jaina kanpharansa heralDa hAnikAraka rIvAjo [ phebruArI 1 khALa lagna, 2 vRddhe vivAha. 3 kanyA vikraya. 4 eka strInI hayAtI chatAM vadhu strIo karavI te. 5 mRtyu pAchaLa jamaNavAra(kAraja-dADA). huM maraNu pachavADe aAgya zezaka kriyA. 7 aAgya ( gajA uparAMta ) pharajIAta kharcA 8 anya dharmIAnAM parve tathA rIta rIvAjono pracAra. 9 lagna prasage gaNikAne nAca tathA AtazamAjI. 10 samudAyika jamaNavAra vakhate nahi jamavAnA pa`kti bheda ane tethI nIpajatAM azAnti, dhamAdhama, jIvahiM'sA ane bigADa. 11 phezananIphIzIyArImAM khecAtA A meghavArInA samayamAM, kuTuMba upara mAjA rUpa thaI paDe tevA kharcA karavAnI rIti vagere. bALalagna upara AvatAM pahelAM upara jaNAvelA sarve rIvAjo hiM'du stAnanA judA judA vibhAgamAM vasatA samasta jaina samudAyamAM mahAna Apta purUSa zrI vItarAga deva praNita syAdavAda dharmanA anuyAyIomAM kevI rIte pracalita thayA te sakhapI kaika prakAza pADavAnI apekSA rahe che. sAmAnya hakIkata--ATalu tA kabula karavu paDaze ke potAnI mAnyatA pramANe dinapratidina vadhatA jatA sudhArAnA cAlu jamAnAmAM sudhArAnI parAkASThAe pahoMcelI judI judI amerIkana, yuropIana tathA jApAnIjha prajA gaNamAM paNa aneka badIo ne kudhArAone janma maLyA che. eTaluMja nahiM paNa vidvAna AgevAneAnA tadvirUddha prayAsa chatAM tene nIbhAvI rAkhavAmAM Ave che te jotAM ApaNA samudAyamAM je hAnikAraka rivAjo pracalIta che tene dIgha kALe paNu jaDamULathI ukheDI nAMkhavAne vivekI netAonA vizeSa svArthatyAMga tathA athAga ne tikahimmatanI apekSA rAkhavAmAM Ave te tethI ajAyakha thavAnuM rahetuM nathI. tema ja nirAza thaI akriya-susta-thaI besI rahevu te paNa yAgya gaNAze nahi. duSTa rIvAjo paikI keTalAeka musalamAna bAdazAheAnA amala daramIyAna anya kAmonI mAphaka ApaNI kAmamAM paNa dAkhala thayA che. keTalAeka aniSTa rIvAjo anya bhAia'dhakAma sAthenA ApaNA gADhA paricayathI zAsrIya jJAnanA abhAve ApaNAmAM dAkhala thavA pAmyA che. keTalAeka dhikkAravA cAgya rIvAjo dekhAdekhIthI mhAranI khATI mATAI pradarzita karavAnI lAlasAthI ApaNA taraphathI AvakAra ApavAmAM AvatAM pracalita thayA che. ane keLavaNI Aphri unnati sAdhaka sagIna kAryA tarapha durlakSya rahevAthI, ApaNI jJAtinA agresarAnA dhanamadanI prAkhalyatAthI potAnA kakA kharA manAvavAnA haThavAdathI te te rIvAjone uttejana maLatAM vizeSa sthirIbhUta thaI ApaNA samudAyamAM uDA jaDamULa ghAlIne beThelA dRSTigata thAya che, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) jene zrImaMta zeTha sAhebene khUle patra. (3che. keTalIeka badIo pazcimAtya prajAnA saMsargathI ghaNuM kharA icchavA egya sudhArAnI sAthe sAthe ApaNAmAM dAkhala thavA pAmI che. zruti, samRti, purANAdi paraspara virodhI dharmazAstranA pharamAnanA AdhAre junA vicAranA paraMtu Atmika unnatine upakAraka vyavahAra zuddhine dareka rIte bAdhA pahacADe tevA upara jaNAvelA kaI paNa rIvAjanA samarthana mATe parama nivRtti mArga piSaka jaina dharmanA koI paNa zAstramAMthI eka paNa vAkya maLI zakaze nahi. A prakAranI anukuLatAthI ApaNuM kArya kaMIka vizeSa saheluM thatuM samajAya che. aMdhAdhuMdhInA musalamAnI rAjyaamalamAM samayavartI jJAtinA asaroe bALalagna Adi je rIvAjone grAhya karI nIbhAvI rAkhelA che, te rIvAjanI agatyatA paNa A zAntinA samayamAM sudhArA vadhArAnA jamAnAmAM sayuktika dalIlanI sAme eka ghI bhara TakI zakaze nahiM. mithyAtvane pracAra vadhatAM saMga doSathI je rIvAje atyAjaya samajAyA che, tatsaMbaMdhamAM pUjya munivarene upadeza ApaNane ghaNeja madadagAra thaI paDaze. sarve rIvAjo nAbuda karavA mATe je mahAna prayAsane AraMbha karavAnI AvazyakatA che temAM vadhAre DhIla karavAmAM ApaNe samayasUcakatA vAparI kahI zakAze nahi. mahAna kenphara. nsanI cha varSanI umara sudhImAM A kArya mATe je zramane tathA dravyane bhega Apave paDe che te jotAM je kArya mATe eka pAIne paNa kharca karavAnI jarUra rahetI nathI, tevAM kAryane saphaLa karavA mATe have mAtra AgevAna maMDaLee tathA judI judI vyaktie kahevA karatAM karI batAvavuM sArUM e sUtrane anusarI, ukata rIvAjone dura karavA mATe kaTIbaddha thaI eka sAmaTe prayAsa karavAnI jarUra che. te prayAsane kevA svarUpe pAra pADa tatsaMbaMdhamAM AgaLa upara vivecana karavAmAM Avaze. apUrNa jaina zrImaMta zeTha sAhebane khullo patra. mAnavaMta zeTha sAhebe praNAma ravIkAravAne mArI prArthanA che. Apa ApanA gharanI, kuTuMbanI, jJAtinI, saMghanI, mahAjananI, prajAnI, rAjya ane dezanI sevA bajAve che te mATe Apa sarvene dhanyavAda ghaTe che. Apa ApanAM gharamAM saMpa, aikayatA, paramArthavRttinI, nIti ane udyoganI je rUDI asara phelAve che tenI nakala ADozI pADozI ane kuTuMbIo avazya karaze. ApanuM ghara sukhI hovAthI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 38] jana kenphiransa he27. [phebruArI kuTuMbane, jJAtine, saMghane ane mahAjanane ghaNe lAbha che. ApanI sakhAvata kuTuMba, saMgha, mahAjanathI AgaLa vadhatAM vadhatAM prajA ane rAjAne yathA gya sanmAnasUcaka thaI paDe che. Apa kuTuMbanuM rakSaNa yathAvidhi karIne kuLa dIpaka thayA che. ApanuM kuTuMba ApanI tarapha sanmAnathI jAe che. Apa kuTuMbanI saMbhALa rAkhavAmAM eka che. ApanuM kuTuMba Apane pitAnA prati nidhi tarIke kabUla karavAne taiyAra rahe che. AgaLa draSTi laMbAvatAM Apane - ApanI jJAtimATe saMpUrNa mAna che. Apa ApanI jJAtinA zreya mATe tana, mana, dhanathI prayAsa kare che. ApanI jJAtimAM ennatA vadhe e Apane udeza che. ApanI jJAtimAMthI nirdhanatA dUra karAvavAne Apa zubha prayAsa kare, che. saMghanI sevA bajAvavAne Apa sadA tatpara rahe che. saMghanA hita mATe Apa prANa samarpaNa karavAne pAchA khasatA nathI. saMghathI AgaLa vadhI mahA jananAM kAryamAM Apa mazagula raho che. prajAnA bhalAmAM Apa potAnuM bhaluM mAne che. rAjA prajA ubhayanuM zreya IcchavuM e Apane mudrAlekha che. AvuM najare AvatAM thoDIka vAte ApanA sanmukha lAvatAM mane AnaMda upaje che. Aje ApaNA dezamAM garIbAI phelAvA lAgI che cAre bAjuthI sahAyatA mAgavAmAM Ave che. ane dara varasa lAge khanI sakhAvata jAhera thavA chatAM ApaNI nitine mArga saraLa thate draSTigocara thatuM nathI. enA kAraNe zuM che? tene be ghaDI vicAra karaze evI umeda che. A savAlane vicAra karatAM Apa sarvenA parizramamAM, DahApaNamAM ane dhana kharcavAmAM kAMI khAmI jaNAI AvatI nathI. mArA karatAM Apane lAgavaga, anubhava ane DahApaNu ApanAmAM vizeSa che, evI mArI pakI mAnyatA che. jethI koI ne raste batAvavA jevuM mane te kAMI lAgatuM nathI. paraMtu AvA kArya mATe jyAre jyAre ApaNI svadharmI prajAnA Agevanene maLuM chuM, tyAre tyAre. purasada nathI evA avAjo saMbhaLAya che. ane mane e vAta mATe zaMkA nathI. tyAre karavuM zuM? jAhera kArya bajAvavAne A gevAnene avakAza nathI. e AgevAne tana, mana ane dhana e traNe kayAM sudhI vAparyA karaze? A muddAnI mane phIkara thAya che. je mArA AgevAna zrImaMta zeThIAo pacAsa varSa pachIthI vAnaprasthasthAna seve te temane jAhera kArya karavAnI phurasada rahe ane evA bAravratadhArI purUSe agAunA jamAnAmAM ghaNA hatA. hAla je e mArga hAMsala thAya che tethI ApaNI prajAne, saMghane ane tamAmane ghaNA lAbha thaze. AzA che ke A TuMkI sUcanA upADI levAne mArA zrImaMta zeTha sAhebane koI vizeSa bodha karavAnI mArAmAM tAkAta nathI ja, paraMtu gItArtha muni mahArAjAo upadeza karaze te tethI behada Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909) pAMjarApeLe ane tenI sthiti, lAbha thaze. sAMsArika sukha e jaLanA taraMgarUpa che. e sukhanI pachavADe dura khanAM lapasIMdara cAlyA ja kare che. e mATe kahyuM che ke - je sukhamAM phira duHkha vase, se sukha nahi duHkharUpa, je utI'ga phira gIra paDe, so utIga nahi bhavakUpa. ' A TuMka hitabaMdha khAsa dhyAnamAM levAne mArI vijJapti che. AzA che ke A patra upara mAyALu draSTithI jovAmAM Avaze eja vijJapti. lI. dAsAnudAsa vaDhavANa zahera, zAha nAraNajI amarazInA jayajIneMdra " , vAMcazejI. pAMjarApoLo ane tenI sthiti. - amArA pAMjarApoLa InspekaTara mI. motIcaMda kuracha jhaverIe tA. 13-9-1908 nA roja bheInI pAMjarApoLa tapAsI hatI. A pAMjarApoLa saMbaMdhI temanA rIporTa uparathI ane lekenI jANane mATe temAMnI nIce lakhelI hakIkate pragaTa karIe chIe. - DabhoInI pAMjarApoLa ghaNAja nAnApAyApara ane navIja thayelI che. saMvata 1961 nI sAla pahelAM tyAM pAMjarApoLa jevuM kAMIja nahotuM ane tethI mugAM janAvare bahuja duHkhI thatA hatA, je vAta dhyAnamAM laI tyAMnI jenakomanA eka AgevAna zeTha cunIlAlabhAI phulacaMdabhAIe eka pAMjarApoLa bAMdhavAne vicAra karyo ane mahAjananI sabhA bolAvI pitAne vicAra jaNAvI eka nahI jevuM phaMDa ubhu karyuM, ane te phaMDamAMthI gAmane cheDe theDIka jamIna vecAtI laI eka pAMjarApoLa baMdhAvI jemAM phakta eka aDALI, eka ozarI ane tenA para eka meDe che. bIjI jagyA caNAtI adhurI rahI gaela che, kAraNa ke phaMDanI sthiti sArI nathI, - pAMjarApoLamAM janAvaranI hAjarI sarAsarI Azare 30 nI rahetI haze. jemAM nAnAM pADAMo, vAcharaDAMo, tathA lulAM ane na cAlI zake tevA baLado hatA. gheDe phakta 1 ekaja hate. daradI janAvaronI saMkhyA 10 thI 12 nI hatI. jemAM vadhAre bhAga laMgaDA janAvarone hate. * pAMjarApoLanuM vArSika kharca Azare be hajAranI lagabhaganuM haze, ema cunIlAlabhAIe jaNAvyuM ane hamezanI hAjarI phakata 30 janAvaronI sara . Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jaina konpharansa heralDa [ phebruArI sarI hAvAthI te kharca ghaNuja vadhAre kahevAya, ema jaNAvatAM javAma maLyA ke vakhatA vakhata tene nAnAM bakarAMe kharIda karavAM paDe che, ane tenI pA chaLa ghaNu ja kharca thAya che. utpanna kharcanA pramANamAMja che ane te saghaLu' vepArIo taraphathI rUnA lAgAmAMthI maLI jAya che, teApaNu vakhata vakhata utpanna ochu thAya che, jyAre kharca vadhI jAya che jethI A pAMjarApALane nabhAvI rAkhavA mATe madadanI ghaNIja jarUra che. A pAMjarApoLa vaDodarA pAMjarApeALanI brAMca kahIe te cAle kAraNa ke ahIthI vadhArenA tathA mAMdA jAnavaro tyAM meAkalAya che, . mAMdA janAvaranI mAvajata mATe koI jANanAra nathI. A pAMjarApoLamAM kabutarakhAnu` ke jIvAtakhAnu' nathI. chANu gAmanA lokone mata ApavAmAM Ave che. dudhanI pedAza khIlakula nathI. kAraNa dudhALAM jAnavarone tyAM rAkhavAmAM AvatAM nathI. marelAM DhAra camAra leAkeAne paisA laI ApavAmAM Ave che. pAMjarApeLa khAte e mhetA, traNa janAvaronI mAvajata karanAra, ane e kapAunDa sAph karanAra maLI sAta nekarIne rAkhela che. pAMjarApeALanA kapAunDa taddana cAkhA hatA, gaMdakI khIlakula nathI. janAvarAnu' paisAkha paDe te jagyA sAph karI, te para sukI mATI chAMTavAneA pasaMda karavA lAyaka rIvAja A pAMjarApeALamAM che je ghaNu khuzI thavA jevu` che. janAvarezanAM zarIra cekhkhAM rahe che. ane mAtra jata dareka rIte sArI thAya che. dareka janAvarane haMmezAM be vakhata ee zera ca'dI tathA eka vakhata 1 zera khALa ApavAmAM Ave che ane ghAsa puratI rIte ApavAmAM Ave che, janAvarA la'gaDA hovAthI bahAra caravA lai javAtA nathI. ahInI pAMjarApoLanA e. sekreTarI zeTha cunIlAlabhAI pAMjarApALanI sArI dekharekha rAkhe che. ane dareka kAma satASakAraka rIte calAve che. kha'bhAta pAMjarApoLa, tapAsI tA. 15-9-1908. khabhAtamAM e pAMjarApALa che, eka gAmanI vacce ane khIjI cheDApara che. je ghaNI mATI ane temAM lagabhaga 250 thI 350 janAvarA rahe che, jyAre bIjI zaheranI vacce je nAnI pAMjarApoLa che, temAM 75 thI 100 jA navarA rahe che. janAvaromAM gAya, bhe'sA, pADAo, baLado tathA khakarAM rahe che. meATI pAMjarApeALamAM pharatA kapAunDa che ne ekaja aALI che. tyAre nAnI pAMjarApeALamAM traNe mAjue aDALIo che. janAvarane mATI pAMjarApALamAM AMdhavAmAM AvatAM nathI paNa chUTA mukvAmAM Ave che. game te kapAunDamAM kure ane game te aDALImAM bese. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909). pAMjarApaLe ane tenI sthiti, A rIvAja ghaNo ja sAre che. kAraNa janAvane chuTAM pharavA devAthI te mane sArI kasarata maLe che, tethI karI pAcanazakita vadhe che, ane zarIre sArAM rahe che. temane pIvA mATe kuvAnuM pANI kozavatI kaDI kuMDImAM bharI rAkhe che. A kuMDI sApha rAkhavAnI jarUra che. jo ke mAdA janAvare ghaNAM thoDAM hatAM, paNa temanI mAvajata bIlakula thatI nathI. janAvanI sthiti ekaMdare ghaNI sArI hatI. temane anAja ApavAmAM AvatuM nathI paNa ghAsa ThIka maLe che. phakata mAMdA tathA dudhALA janAvarone DI DI caMdI ApavAmAM Ave che. janAvarene hamezAM caravA mATe bahAra laI jAya che tyAM sAro ane puSTikAraka cAro maLe che. dudha vecavAmAM AvatuM nathI paNa vAcharaDAne dhavarAvI devAmAM Ave che. chANa DuM maphata ApavAmAM Ave che tyAre moTe bhAga khAtara tarIke vecAtuM ApavAmAM Ave che. nekaronI vyavasthA sArI che, mAvajata sArI rIte thAya che. marelAM Dhera camArane vecAtAM ApavAmAM Ave che. utpanna sArI che. vepArIoe vepAramAM lAgA karI ApyA che. zrAvake phakata lAgI Ape che paNa pAMjarApoLanA kAmamAM dhyAna ApatA nathI. jyAre vizva lAgI ApavA sAthe pAMjarApoLanA kAmamAM dhyAna Ape che. ahIMnI pAMjarApoLanA vahIvaTadAre be che, temAM eka mI. pipaTabhAI amaracaMda zeTha zrAvaka che ane zrAvaka vastImAMthI teo ekaja pAMjarApoLamAM tana, mana, ane dhanathI dhyAna Ape che. bIjA vahIvaTadAra mI. maganabhAI durlabharAma zeTha vaiiznava vANiyA che, ane teo pAMjarApoLa mATe puratuM dhyAna Ape che. pite vakIla che ane tethI pitAnA asIle pAsethI vakhate vakhata pAMjarApoLanA phaMDamAM sArI rakamo apAve che. kahe che ke tyAMnA nagarazeTha je zrAvaka che temaNe pAMjarApoLanI sIlaka jyAre rU. 3 sADAtraNa rahI tyAre tene vahIvaTa hAlanA be vahIvaTadArene sepela che ane khuzI thavA jevuM che ke A baMne bhAIonI jAtamahenatathI pAMjarApoLanI hAlanI sthiti ghaNIja sArI che. vaDedarA ( gaNezaparA) pAMjarApoLa. tapAsI tA. 18-9-1908, A pAMjarApoLamAM khulI havA tathA meTuM medAna hovAthI temaja puSkaLa pANI ane ghaNe cAre hovAthI janAvaranI zArIrika saMpatti bahu sArI che. janAvarane divasanA khullA medAnamAM carAvavAne laI javAmAM Ave che. tyAre rAtanA judA judA tabelAomAM janAvarene bAMdhavAmAM Ave che. gAyane tathA AkhalAone mATe judA judA tabelAo che. paNa gAyenI aMdara be cAra sArA AkhalAo Breeding nA uttejana arthe rAkhelA che. pADAo, gheTAMo ane bakarAMone mATe judA judA veDe rAkhyA che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) jaina kaeNnpharansa heralDa. (phebruArI - kherAkamAM phakta cAre caravA jAya teTaluM ja bIjuM kAMI ApatA nathI ane tenI jarUra paNa nathI. - janAvarane khullA medAnamAM rahevAnI sagavaDa sArI che to paNa varasA. damAM ane taDakAmAM besavAne mATe chAMyaDAnI sagavaDa bIlakula nahIM hovAthI amArA pAMjarApoLa InspekaTare pAMjarApoLa otherITIne theDe kharca evA zeDasa ubhA karavAnI bhalAmaNa karI che. | nekaranI sagavaDa sArI che. mAMdA janAvarane caMdI apAya che. vadhAre mAMdA thAya tyAre vaDodarA pAMjarApoLamAM mokalavAmAM Ave che, kAraNa temAM DokaTaranI sagavaDa che. janAvaronI saMkhyA Azare 200 nI hatI, paNa comAsA pachI tyAM janAvaronI saMkhyA vadhe che, ema tyAMnA mANasanuM kahevuM che. * vaDodarA pAMjarApoLa, tapAsI tA. 19-9-08 A pAMjarApoLanI prathamanI sthiti kevI hatI te viSenI theka bInA jaNAvavA rajA laIe chIe ke jethI karIne prathamanI sthiti sAthe hAlanI pAMjarApoLanI sthiti vAMcanAra sarakhAvI zake. A pAMjarApoLanI zarUAta kyAre thaI te khAtAnA copaDA baLI javAthI cekasa mAlama paDayuM nathI te paNa eTaluM te jaNAyuM che ke saMvata 1865 nI sAlamAM zrImaMta gAyakavADa AnaMdarAva mahArAjanI kArakirdI vakhate A pAMjarApoLane vahIvaTa pArekha trIkamabhAI nAthAbhAI karatA hatA. je vakhate pAMjarApoLane kAMI lAge hato tethI temaja kAMI dharmadAmAM maLatuM tethI pAMjarApoLanuM kharca cAlatuM hatuM. anAjanA dareka gADA upara kAMI anAja levAno lAgo hate. te uparAMta zaheramAM mahAjane upara paNa pAMjarApoLanA keTalAka lAgA hatA jevAke varakayAnI corI upara anukrame rU. 1) tathA rU. 0-8-0 levAtA temaja jhaverAtanA vecANa upara seMkaDe be AnA levAtA temaja kApaDa upara dareka gAMsIe rU. 1-4-0 levAtA. evI rIte ghaNAeka lAgA hatA, je haLave haLave kAMIka kAraNasara baMdha paDI gayA che tema muMbaI pAMjarApoLa taraphathI A pAMjarApoLane dara varase madada tarIke rU. 250) maLatA te paNa kaI kAraNathI saMvata 1911 nI sAlathI baMdha paDyA che. * saMvata 1911 nI sAlamAM A pAMjarApoLane vahIvaTa mI. jecaMda jamabhAzaMkaranA hAthamAM hatA. tyAra pachI saMvata 1918 thI di dalapatabhAI tIbhAI ane mI. jecaMda jamanAzaMkare sAthe maLIne pAMjarApoLo vahIvaTa saMvata 1925 lagI calA, apUrNa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909) mAravADa prAMtika konpharansa tIsarA adhivezana sakSipta rIpArTa. ( 43 mAravADa prAMtika kAnpharansakA 3 rA adhivezanakA saMkSipta riporTa. pra. isa mahAsabhAkA jalasA muravADA joki eka tIrthasthala hai jahAM zrI pArzva bhukA vizAla mandira banAhuA sobhAyamAna hai, jahAM magasara suda 12 tathA 13 ko eka melA ( jatrA ) bharatA hai usa samaya isa pavitra sthala para isa prAMntika kAnpharansakA utsava AnandapUrvaka nirvighnattAseM huA. isa pavitra sthalakI nigarAnI nikaTake caMdAvala tathA navAgarake bhrAtAoM rakhate haiM. prathama prAMtika kAnpharansa phalodhI tIrtha sthala para tathA dUsarI varakAnAjI tIrthapara kIgaI. isa tIsarI kAnpharansakA adhivezana isa pavitra tIrthasthala honA yogya samaju yogya 2 puruSoM kI sammati anusAra kuMkumapatrIkA chapavAkara bheja dI gaI aura sadara sabhA ke liye kozIza kIgaI. DerA zAmayAnA ajamera nivAsI zeTha hIrAcandajI va kasturacandajIse mAMge gaye maMDapa chaTAdAra manohara bhaMDArI dhanapatacaMdajI sAhibane sajAyA. sabhAsadokA Agamana magasara suda 13 tA 5-12-1908 ko huA. isa prAMtake caMDAvala bagaDI, karamAvasa, rAyapura, kelavAsa, bIlADa, khokharA, devalI, kaTAlyA, khAsvI, dhuMdhalA, doranadI, bIlAvasa, rUpAvasa, dhudoda, dhAkaDA, bIjAjI kAguDA, dhInAvasa, jodhapura, pAlI, sojata, navAnagara, ajamera ityAdi grAmoMke svadharmI bhAI 2500 ke anadAja ikaThe hue. isa kArya ke prabandhake liye hIrAlAlajI surAnA pahilesehI sojataseM bulAye gaye tathA ajamera nivAsI zeTha. hIrAcandajI sacetI tathA kasturamalajI sA. suda 12 ko hI vahAM padhAra gaye the. kAnpharansakA kAryyaM madhyAna kAlase zurU kiyA gayA. risapezana kameTI ke presIDenTa zeTha. rUpacandajI vAMDhiyAne caMDAvala nivAsI saMghakI orase kuMkumapatrikA sunAI gaI aura padhArane vAle svAmI bhAiyoMkA upakAra mAnA gayA. pramukha sA. ke nimita darakhAsta zeTha. haMsarAjajI kAMTheDa bagaDIvAleneM zeTha. hIrAcaMdajI sAhiba ajamera nivAsIko sadara pada lene vAste darakhAsta karI. aura caMDAvala - nivAsI zeTha va navAna garanivAsI zeTha dhanapatacandajI bhaMDArIke anumodanase zeTha sAhibane pramukha pada svIkAra kiyA aura khuzI pragaTa kara sabhAsadoM kA upakAra mAnA. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44) 32.sa 26 (3zupArI * bhASana-ajameranivAsI dhanarAja kAMsATayAne mAravADake sudhAreke liye kuccha samaya paryanta diyA pazcAta hIrAlAla jI surAnA sojatavAle mAravADake mandiroMkI AzAtanA dUra karane tathA hAnikAraka rivAjoMko miTAne tathA sukRta bhaMDAravRddhi, vidyA kRddhi ityAdi viSayoMpara rasabhara jabAnase chaTAdAra bhASaNa deke zrotAgaNoMke citako usa ora AkRSita kiyA. pazcAta bhaMDArI dhanapatacandajI sAhibane muDavADA tIrthasthalakI unnati tathA jAtruoMke Thaharane vAste dharmazAlAkI AvazyaktA honA pragaTa kiyA sAtha koThaDI dhanIrAva banAnekI tajavija huIthA isake sivAya 1 koThaDI pramukha sAhibane karIba 150 rupekI aura 1 koThaDI zeTha kasturamalajI sA0 ne karIba 125 ru. kI banavAnA svIkAra kiyA isa liye ina sAhiboMkoM hama antaHkaraNapUrvaka dhanyavAda dete hai. ___ isa suavasarapara zrIvarakAnA tIrthasthAnake kArakhAnekA hisAba copaDe kitAbeM Adi mainejara boharA choTamalajI lAyethe vo peza kiye gaye aura unake mulAhijese hisAba ThIka 2 pAyA gayA aura sabhApati sAhibane apane hastAkSarase copaDomeM likhA diyA bAda sabhA jai jineMdrakI dhvanIke sAtha visarjana huI. rathayAtrAkA jalsA atyanta Ananda ke sAtha sajAyA gayA. hAthIpara zrI bhagavAna mahArAjako virAjamAna kiye. donoM aura se caMvara uDa rahethe aura sadara yAtrA ke nidharAvala AdimeM 200) ru. ke Asare maMDArameM jamA hue isa liye prArthIhUM ke isI taraha sadA sarvadA tIrthasthaloMpara meleke samaya prAMtika kAnpharansa hotI rahegI to AzA hai ki avazya sudhArA hogA aura hamAre anya prAMtika bhAIyoko ucita hai ki ve isa aura avazya dhyAna dekara apane prAMtake. sudhAreke liye upAya kareM iti zubhama. zrI saMghakA dAsa.. dhanarAja kAMsaTiyA. _____ ajamera. jaina yaMgamensa esosiezana Apha inDiyAkA dazavA vArSika adhivezana. vijJApanake anusAra yaha adhivezana meraThameM tA. 28 tathA 29 tathA 30 do paharako aura rAtroke samaya bar3e Anandake sAtha huA. esoziezanake bhembara aura anya mahAzayAne dara 2 se Akara sabhAko suzobhita kiyAthA maMDapa kursI pharza aura nAnA prakArakI jhaMDI Adise bahAra abhyaMta bhale prakAra sajAthA kAraravAI bAbu arjunalAlajI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1998] jena yaMgamensa esesiezanakA dazavA vArSika adhivezana, [5 zeThI bI. e. ke maMgalAcaraNase prAraMbha huithI. lAlAbadrIdAsajI raIsa meraTa presIDenTa risepazana kameThIne upasthita bahArase Aye mahAzayoMkA svAgata karate bAbU rikhavadAsajI bI. e. vAIsapresIDenTe rizepazana kameTIko svAgatakAraNI kameTIkA AyaDsa paDhanekI preranA kI. unhoMne eka prabhAvazAlI AyaDresa paDhA. jisameM esosiezanake kAmoMko dikhAte hue jaina zAstroMko chapAkara unako prakAzita karanekI . AvazyakatA dikhalAI aura usapara jora diyA. . ____ tatpazcAta bAbubAkerAya bI. e. ela ela. bI. vakIla hisAra sabhApati niyata hue unhoneM bahuta hI utama vyAkhyAna jaina jAtikI AvazyakatAoM para aura unake (jaina) dharmapara diyA usameM bhalI bhAMti darzAyA ki.jaina jAtimeM strIzikSA phailAnekI tInoM sampradAyakA milakara kAma karane aura muhamadana kAlejake anusAra kAleja banAnA aura yatIma aura vidhavAoko madata deneke liye yatnaya karanA aura jaina graMthoko chapavA. kara prasiddha karanA ApasameM mautrika bhAva baDhAnA jainamatakA pracAra aura esosiezanake liye eka hindI patrakA honA Ata Avazyaka hai unhone isa bAtakoM ki jaina zAstra chapanepara bohota lAbha hogA baDe manohara aura garbhita udAharaNa aura naye-pramANoMse apane vyAkhyAnameM sAbita kiyA. ina saba viSayomeM kAlija sambandhI choDa bAkIke prastAva pAsa kiye gaye eka hindI patra bAbu sarajubhAna vakIla sA. devandakI sampAdakImeM zIghra nikAlanA nizcaya huA. sthAnakavAsI zvetAmvarI konpharansako dhanyavAda diyA gayA ki ve Apasake jhagaDe eka kameTIdvArA nibaTAnA svIkAra karate hai aura digambarI mahAsabhAko phira likhA jAyagA ki vaha bhI esosiezanakI isa prArthanAko svIkAra kare. meraTha ke DisTrIka boDase yatna karake muAne zrI hastInA pUra taka saDaka banAne aura meraThameM eka jaina borDiMga hAu honeke prastAva pAsa huA. bhAratavarSaphe vAIsarAyako isa bAtakA tAra bhejA ki jaina jAti aMgrejI sarakArakI baDI AjJApAlaka aura kRtajJa prajA hai.... ___adhikatara samaya jainamata sambandhI lekacara dene meM kharca kiyA gayA anyamatI mahAzayabhI bulAye gayethe bAbu arjunalAla seThI bI. e. jaipuravAloMko jainamatapara aura sUrajabhAna vakIla devandakA karmaphilAsaphIpara aura bAbu ajItaprasAda ema0 e0 lakhanaukA jainamatakI uttamatA para ati lalita aura prabhAvazAlI vyAkhyAna hue eka laDake sukhavIraprasAda suputra lAlA dvArakAprasAda tahasIladAra iTAvAkI aura eka laDakI saradhanekI candravatIkA strI zikSApara vyAkhyAna atyanta manojJa the unhoMne sarva Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 . jeno konpharansa hera97. [phebruArI sabhAko apana vyAkhyAnasa mAhita kiyA jisa kAraNa una donoMko samAse pAritoSIkameM bahutasI pustakeM esosiezana aura jaina zikSA pracAraka sammatikI aurase milI pati maravAnA hisArake paMccoMkI saTadhane aura meraTaki laDakiyoM va laDakoMke bhajanase samAko baDAhI Ananda huA aMtameM jaina yatImaravAnA hisArake vAste apIla kI gai aura 1500 ru. candA huA iti. retanA, 73. kema sudhArA thAya. deharA. vahema, vyasanane vyAdhine, vAyu vege vAya, samaje nahIM sAyansane, kema sudhArA thAya? nirmaLa pANI na pIe, bhakSa nahiM bhakSAya; zuddha pavana sevAya nahIM, kema sudhArA thAya?. mUgA, lUlA, aMdhane, damaDI nava devAya keTi uDe zekhamAM, kema sudhArA thAya? khuzAmata khAlI paDe, te zrImaMta khIjAya; hAjI hA karatAM kahe, kema sudhArA thAya? mAna taNA bhUkhyA bhame, mAna thakI vecAya; dAma daIne nAma le, kema sudhArA thAya. parane pALe nava kadI, svArathanI de hAya, peTa bharIne rahe paDI, kema sudhArA thAya ? julama gujAre jIvapara, garIbanI le hAya; raMka apaMga raDAvatAM, kema sudhArA thAya? devuM nava devAya ne, leNuM te levAya, parasevAthI nava raLe, kema sudhArA thAya? tithimAM lIluM taLe, prANI pUra haNAya; Avazyaka aLagAM rahe, kema sudhArA thAya ? rAtrIjana rijanuM, dekhI dila dubhAya; paDe kaMdanA phaMdamAM, kema sudhArA thAya? cati satI thaI dhanapati, kerA seve pAya; svane paNa saMyama nahIM, kema sudhArA thAya? 83 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 prAcina zilAlekhA, kaMcana kAminI taNA, tyAgI je kahevAya; mahilA sAthe mAlatA, kema sudhArA thAya ? pramadAe jo dAsanI, pere khuSa dakhAya; keLavaNI pAme nahI', kema sudhArA thAya ? 84 85 ( a, ) f 47 prAcIna zilAlekho. ( rA. rA. DhAlatacaMdra purUSAttamadAsa boDIA, bI. e. ) ( anusaMdhAnaH--gatavarSanA pRSTa 457 thI. ) khaMgAra nAmA ripurAjya vRkSe bvaMgAra evA jani bhUmi jAniH zRMgArakRt tatkularAjyalakSmyA bhRMgAradhArA jagatIlatAyAH / / 12 / / artha--tenA putra khaMgAra nAme rAjA pRthvIrUpI bhAyAnA pati thayA. te zatrunA rAjyarUpI vRkSAmAM a'gArA jevA hatA, peAtAnA kuLanI rAjyalakSmInA alakArarUpa hatA, ne traNa jagarUpI velAnuM si'cana karavA mATe jhArImAMthI nIkaLatI jaLanI dhArAsamAna hatA. ( 12 ) AsIt zrI jayasiMhadeva nRpatistatpaTTabhU bhAminI bhAsvat bhogarasAla sArdhanayano nyAyAmbudheH zvetaruk zatru trAsa nakudhdhRtoca mahimA namrakSamAbhRttati sphUrjana maulimaNi mayUkha salila prakSAlitAMghri dvayaH // 13 // artha--kha*gAranI gAdInI pRthvIrUpI prakAzamAna strIne bhAgavavAmAM rasathI pUrNa evA viSNu samAna zrI jayaMsahadeva nAmanA rAjA thayA. te rAjA nyAyarUpI samudrane kalllAla utpanna karanAra cadra samAna hatA. zatruonA trAsa karanAra hovAthI teNe jakharA pratApa dhAraNa karyA hatA; ne namI rahelA rAjAenI hAramAMthI pragaTa thatA mugaTanA maNienAM kiraNarUpI jaLavaDe tenA ma'ne caraNu dhAvAyelA hatA. ( 13 ) didyute tadanumokala siMhaH zatrubhUpagajabhedana siMhaH yatpratApamabhajadvivihaMsaH sanmanaH sarasije kalahaMsaH || 14 || artha--jayasi'deva rAjA pachI mekalisa'hu nAmanA rAjA prakAzamAna thayA. je rAjAe tenA zatrue hatA te rUpI hAthIene bhedavAmAM A rAjA siMha jevA hatA. te rAjAnu teja AkAzamAM hAla sUrya dhAraNa kare che. satpurUSonA manarUpI kamaLamAM mekalisa'hu rAjA hu'sa jevA hatA. ( 14 ) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa heralDa [imArI tadanu melagadeva narezvaraH sukRtatuSTagariSThasurezvaraH samabhavad bhavanAtha padAMbuje bhramaratAM kalayanama lAMgavAn // 15 // artha-tenA pachI melagadeva nArezvara thayuM. teNe pitAnA sukRtyathI IMdra mahArAjane paNa khuzI karyA hatA. A rAjA bhavanAthanA caraNakamaLamAM pavitra bhamarA jevA dekhAte hate. (15) tatpAdodaya sAnumatyudayakRt prodyatpratApAdbhuto dikcakra prasarat karakramita bhUbhRcchekhare bhAsuraH / AsIt zrI mahipAladeva nRpati ninAzitAri kSamA pAlo'lIka tati kunIti timira pradhvaMsana pratyalaM / / 16 // artha-te melagadeva rAjAnA caraNarUpI udaya parvata uparathI udaya pAmate e zrI mahipAladeva nAmane rAjA thaye. A rAjAne pratApa e AzcaryakAraka hato ke teNe sarva dizAmAM prasaratA pitAnA bAhuvaDe je bhUpALane vaza karyA hatA te bhUpALanA mugaTamAM paDelA pratibiMbathI prakAzata hatuM, temaja sarva arione teNe nAza karyo hate, vaLI A rAjA kUDa kapaTanI jALane temaja kunItirUpI aMdhakArane nAza karavAmAM zaktimAna hate( 16 ) tatsUnurjayati dviSatkarikula trAsaika paMcAnanaH zrImanmaMDalikaH kSitIzvara ziraH koTIrahariprabhaH / / svaH siMdhUmyupalAsitAkSata gati baeNbhramyate'dyApi yat kIrtiH satyamatItya vArdhivalayaM vardhiSNu sArA parA // 17 // artha-te mahipALadeva rAjAne putra zrImAna maMDalika rAjA thaye. A maMDalika rAjA zatrarUpI hAthIonA kuLane trAsa pamADavAmAM siMha samAna jayavate varte che. A rAjA anya narezvaranA mastakanA mugaTamAM zelI rahelA hIrAomAM pratibiMba tarIke zobhI rahe che. kharekhara A maMDalika rAjAnI kIti paraMparAe evI vRddhi pAme che ke samudramAM bharatI lAvyA pachI ravargagaMgAnA jaLamAM mejAone uchALIne tyAM paNa nahIM aTakIne haju sudhI bhamyA kare che. ( 1 ). A pachI arADamAM kaleka barAbara besatuM nathI paNa tene bhAvArtha e lAge che ke maMDalika rAjA A jagatamAM sarva prakAre zreSTha che. ( apUrNa ) Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199] dhArmika hisAba tapAsaNI khAtAne rIperTa deza dakSiNa challe nImADa zahera burAnapura madhye Avela dhArmika saMsthAnA vahIvaTane lagate rIrTa. majakura saMsthAnA vahIvaTa mATe amArI upara majakura zaheranA saMgha, temaja muni mahArAja zrI panyAsajI kamalavijayajI taraphathI ghaNI pharIAda AvavAthI A khAtAnA InspekaTara tathA paTAvALAne majakura vahIvaTanI tapAsaNI karavA te tarapha mokalela te InsapekaTare majakura saMsthAnA vahIvaTa kartA zeTha ThAkaradAsa phatecaMda taraphathI zeTha mANekacaMda uttamacaMda tathA zeTha rUpacaMda jecaMda taraphathI zeTha kasturacaMda rUganAtha pAse majakura saMsthAne hIsAba tapAsavAnI mAgaNI karavAthI tyAMne saMgha bhege karI puchatAM saMghavALAe hIsAba dekhaDAvI devA jaNAvyuM, tema chatAM sadaraha vahIvaTa kartAoe aneka khAnAo kADhI hIsAba nahi dekhaDAvavAthI A khAtAne InspekaTara lagabhaga be mAsa sudhI tyAM rokAI rahyA. te paNa hisAba nahi dekhaDAvavAthI kenpharansa ophIsanA A. se. mI. umedacaMda zelatacaMda barIA tyAM jaI cava nivAsI zeTha dAmodara bApuzAne tyAM bolAvI teone ghaNuM samajutI ApyA chatAM khullI rIte hisAba dekhaDA nahi. tethI amArI jAte tyAM jaI dabANa karI puratI rIte samajutI ApavAthI hIsAba dekhaDAvavA kabula karavAthI ane moe saMvata 1958 nA kArataka suda 1 thI te saMvata 1964 nA Azo vada 0)) sudhIne hIsAba tapAsyo, te jotAM majakura vahIvaTanA copaDA rItasara rAkhavAmAM AvyA nathI. temaja saMvata 1958 nI sAlamAM suni mahArAja zrI hasavijayajI te tarapha padhArI comAsu karela te vakhate temanI samakSa saMgha ekaThA thaI majakura saMsthAnA vahIvaTathI navesarathI cekasa baMdhAraNa karI tene lagatAM rokaDAM nANAM ekaThAM karI tyAMnA rahIza zeTha dAmodaradAsa ThAkaradAsane temanI vidhavA bAI chaganabAI vahIvaTa calAve che, temanI tIjorImAM mukAvyAM hatAM. paNa pAchaLathI te nANAM naMbara pahelAnA trachI huMDI lAvI ApavAnuM jaNAvI laI gayA. paNa chevaTa sudhI huMDa athavA te nANAM pAchAM lAvI majakura tIjorImAM nahI mukatAM potAnI pAse rAkhavAthI temaja jainIo taraphathI arpaNa maLelI mIlakatanI barAbara vyavasthA nahI karavAthI temaja maLelAM kImatI pustakane haju sudhI pate nahI lAgavAthI karela baMdhAraNa tuTI javAne lIdhe te vAta jAheramAM AvI. gAma tathA bahAra gAmanA jenIone te upara purate vizvAsa nahI rahevAthI majakura saMsthAnI bahuja Avaka ghaTI jaI temaja maMdiramAM AzAtanA thaI. tene lagatI mIlakata vIkharAI jaI judA judA jainIeAe pitAnA kabajAmAM rAkhI che. te bahuja geravyAjabI thatuM hovAthI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50.) je kenpharansa heralDa, phebruArI temaja majakura saMsthA madhye nImAelA pAMca traSTIomAMnA traNa traSTIe kamI thayela. temanI khAlI paDelI jagyAe bIjA lAyaka traNIone nImaka karavAnI temaja majabuta pAyA upara baMdhAraNa karI vahIvaTa calAvavAnuM sucanA patra lakhI ApI tene te pramANe tAkIde amala karavA jaNAvyuM che. ane navuM baMdhAraNa kevI rIte karavuM, tenI vigatavAra bAbata sucanApatramAM jaNAvI che. majakura saMsthAnuM moTI rakamanuM nANuM ghaNe vakhata sudhI zIlIkamAM dekhADavAmAM AvatuM hovAthI tyAMnA saMghe te rakama najare jevA vakhate vakhata mAgaNI karavA chatAM teone dekhaDAvavAmAM AvI nahI, tevuM tyAMne saMgha jaNAve che. ane amArI tapAsanI daramIyAna lagabhaga doDhathI be varasa sudhI moTI rakama sIlIkamAM vagara vyAju paDI rahelI dekhAya che. te tyAMnA saMjoge jotAM temaja tapAsa karI hakIkta meLavatAM te nahI banI zake tevuM lAge che. ane tapAsa karatAM tevAM keTalAMka kAraNone lIdhe saMghamAM matabheda paDI jaI kusaMpa thaI majakura saMsthAnI Avaka lagabhaga baMdha paDI gayA jevI thaI jaI caDela ugharANI kaI vasula ApatuM nathI. temaja majakura saMsthAne lagatI mIlakata je je gRhastha pAse che. te bIjA koIne nahI seMpatAM pitAnA kabaje rAkhI beThA che." * ame AzA rAkhIe chIe ke sucanApatramAM jaNAvelI dareka bAbate upara vahIvaTakartA gRhastha tAkIde dhyAna ApI cagya baMdobasta karaze. tema karavAmAM DhIla kare te kenpharansa ophIsa tenI vacamAM jaI baMdobasta karavAnI jarUra vicAraze. vahIvaTa kartao potAnA tAbAnI dhArmika saMsthAne vahIvaTa pitAnI taraphanA saMghanA AgevAnonI salAha lIdhA vagara temaja temAM sAmela karavA vagara pitAnI khuzI pramANe vahIvaTa calAvI milakatanI geravyavasthA karatA dekhAya tevAonI zuddhi ThekANe lAvavA ghaTatA IlAje laI tevA vahIvaTakattane dura karI gya vahIvaTakartA nImI vahIvaTamAM sudhAro karAvavAnI khAsa jarUra che. deza mALavA jIle dhAra tAbe mAMDavagaDha madhye AvelA zrI zAMti- nAthajI mahArAjanA daherAsajInA vahIvaTane lagate rIperTa. pUrve A tIrtha bahu prAcIna ane jAherajalAlIvALuM rAjadhAnI zahera hatuM. tevuM ApaNA pustako uparathI temaja hAlamAM jIrNa thaelA moTA moTA gadAzA, bhesAzA, kezara kasturI, dAImAInA mahele tathA caMpAvAvaDI, sAga Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] rApa '] ratu' mATuM taLAva, caravA, jImAmasjIda vigere junI kAraNIthI zAbhItAM jovA lAyaka che tethI khAtrI thAya che. temaja ahIthI pAMca mAIla upara pahADamAM tArApura nAme gAma AveluM che. temAM pratimA zivAyanuM eka jInamadira che. maja sutheAbhita ane jovAlAyaka che. ane te taraphanA rahIzonA jaNAvyA pramANe te maMdira bahuja jAheAjalAlI bhareluM hatuM. mAMDavagaDha madhye hAlamAM eka jainamadira che. temAM mULanAyakajI zrI zAMtinAthajI bhagavAna bIrAjamAna thayelA che, ane te pratimA bahuja camatkArI che. te maMdirane bahAranA bhAgamAM masjIdanA AkAra dekhADelA hovAthI temaja jImAmasjIdgha vigere islAmI dhArmika sasthAo hovAne lIdhe pUrve islAme tyAM AvI gayelA hoya tevuM dekhAya che. sadarahu jainamaMdiramAM keTaleka ThekANe bhAgaTuTa thaI khahuM jINuM thaI gayeluM che. mAMDalagaDha rAjaputAnA mALavA relave mahunI chAvaNInA sTezanathI 36 mAila dura che. tenI vacamAM pAkI saDaka AMdhelI che. tyAM javA mATe meTaragADI, khelagADI, TAMgA vagere vAhanAnI sagavaDa sArI che. tema rastAmAM dahezata rAkhavA jevuM nathI. kAraNa ke dhArasTeTa taraphathI puratA dAkhasta karana vAmAM Avye che, ane te gAmamAM sIdhu sAmAna joie tevuM maLe che. yAtrALu mATe vAsaNa, godaDAM vigerenI kArakhAnA taraphathI gAThavaNa karI ApavAmAM Ave che. tyAMnI havA tathA pANI rogIne nirogI kare tevAM che. paNa samaya anusAre te zaheranI vastI TuTI jaI hAlamAM eka nAnA gAmaDA jevu thai gayuM che. te gAma pahADAnI vacamAM AveluM che. temAM eka paNa jainInu ghara nahI hovAthI tenA vahIvaTa gAma nAlachAnA rahIza zeTha. gaMgArAma naMdalAlanA vahIvaTakattA zeTha hIrAlAlajI tathA gAma mahIsuravALA zeTha hIrAjI bhApata jInA vahIvaTakartA zeTha mANukaca'dajI calAve che. paNa te kAmAthI temaja zrI jainazailInA purepurA anubhavI nahi hAvAthI tathA temanuM gAma majakura sasthAthI keTalu eka dura hovAne lIdhe vakhateAvakhata tyAM jai puratI dekharekha rAkhI nahi zakavAthI madiranI AsapAsa jhADI ugI jaI pUjana vigeremAM AzAtanA thatI hatI. ane yAtrALu paNa bhAgyeja kAI yAtrA mATe hatuM. paNa saM. 1958 nI sAlamAM munirAja 1008 zrI ha'savijayajI zahera burAnapura padhArI tyAM cAmAsu rahela te avasare tyAMnA saghanA AgevAnanu majakura tIrtha viSe upadeza dai te upara dhyAna kheMcavAthI temaja cAmAsu purU thaye pAte te tIrthanI yAtrA karavA tathA mALavA dezamAM vicaravAnI marajI ja NAvyAthI tyAMnA rahIza zeTha zrIcaMda DhAkAradAsanI vidhavA strI khAi zivakAramAie tyAMnA saMgha kADhI temane sAthe lai gayA hatA. saMgha majakura sthaLe pahAMcatAM tyAM vyAkhyAna vigere vAMcavAnu sthaLa nahi hAvAthI tyAMnI eka prA Avatu Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jaina kenpharansa heraDa, [ phebruArI cIna masjIdanI aMdara dIlagIrI sAthe vyAkhyAna vAMcavAnI pharaja paDI hatI. ane te avasare mahArAja sAhebe dharmazALA vigere karAvavA upadeza devAthI mAI zivakArakhAI peAtAnA gAma AvyA mAda zrI amalaneranA rahIza zeTha rUpacaMda mAhanacaMdanI mAtAjI khAI cunAkhAIne majakura tIrthamAM dharmazALA karAvavA ghaNA AgrahapUrvaka salAha Apela paNa te avasare majakura bAinI marajI nahi vadhavAthI nA pADI hatI. paNa e mAsa daramIyAna temane eka svama AvavAthI teja vakhate teo gAma khurAnapura khAI zivakArakhAi pAse AvI majakura dharmazALA karAvavAnI marajI jaNAvI, temane tathA keTalAeka gRhasthAne sAthe lai zrI mAMDavagaDha jai dharmazALAnu kAma paravAnagI laI zarU karAvyuM, khAdakAma karatAM jamInamAMthI nava pratimAjI nIkaLyA, tethI pAte mahu khuzI thaI jaI zakataanusAre paNa sArI jevI rakama kharacI dharmazALA vigere sarve kAma purU' karI sa. 1964 nA vaizAkha suda 10 nAM roja pratiSThA karAvI bhagavAnane bIrAjamAna karyA hatA. ane sa. 1964 nA kArataka suda 1 thI zrI amalaravALA zeTha rUpacaMda mAhanacaMdra tathA zrI khurAnapuravALA zeTha zrIca'na ThAkAradAse majakura sa'sthAnA vahIvaTa calAvavAnI zarUAta karI hatI. tyArathI A tIrtha vadhAre jAheramAM AvyuM che, te mATe sadarahu khAI cunAkhAIne pure. purA dhanyavAda ghaTe che. zrI khurAnapuranI dhArmika sasthAnA vahIvaTanI tapAsaNI mATe amArI jAte tyAM javuM paDavAthI tyAMnA saMgha madhyenA keTalAeka gRhasthAe majakura tIrthanA vahIvaTa badala amArI pAse pharIAda karavAthI temaja zrI khurAnapura madhyenA rahIza khAI zivakArakhAi te tarapha saMgha kADIne jatAM hovAthI temaja te saMghanI sAthe munirAja 1008 panyAsa jI zrI kamalavijayajI Adi thANA 4 paNa te taraph vihAra karatA heAvAthI temaja majakura sasthAnA traSTIe vigere bIjA gRhasthA tyAM AvI meTA sagha bhegA thavAnA hovAne lIdhe A khAtAnA inspekaTara mI. amulakha narasI tathA paTAvAlAne tyAMnAM vahIvaTanI tapAsaNI karI cAkasa aMdobasta karI ApavA tyAM mokalavAmAM AvyA hatA. temaNe tyAM jaI pAchalanA cAre vahIvaTakartAne maLI hIsAkhanI mAgaNI karatAM prathamanA beu vahIvaTakatAe cAkasa kAraNeA batAvI phAgaNa mAsa sudhImAM hIsAbe taiyAra karI majakura sasthAnA cApaDAmAM nAmuM lakhI tenu lISTa amArI upara mAkalI ApavAnI kabulAta ApavAthI teTalu' kAma pharI tapAsaNI upara khAkI rAkhI zrI amalaneravALA zeTha rUpaca'da meAhanacaMda tathA zrI khurAnapuravALA zeTha zrIcaMda DhAkAradAsanA hastakanI sa. 1964 nA kArataka suda 1 thI sa. 1965 nA mAgazara vada 5 sudhInA hIsAba amee tapAsyA te jotAM sadarahu trI prathamanA tathA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] dhArmika hisAbakhAtAnA rIpArTa [pa3 enA kamajAmAM mahArAjanA AbhUSA tathA paracuraNu dAgInA rU. 475) jevI najIvI kI'matanA hAI upaja paNa najIvI jevI Ave che. paNa pratiA vakhate mANasa vadhAre bhegu* thaI vadhAre utsAha hAvAthI te avasare caDAvA vigerenI sArI upaja thai hatI, tenu nAmu sAduM paNa cAkhkhI rIte rAkhI vahIvaTa calAvavAmAM Avye che. tApaNu majakura vahIvaTanuM cAkkasa khadhAraNa nahI hovAthI temaja tene lagatA hIsAba koi paNa vakhate tenA junA TrasTIoe saMgha athavA koI khAnagI gRhastha samakSa raju kareleA nahI hovAthI lokonA te upara vizvAsa nahI paDavAthI tenI moTI rakamanI ugharANI koI vasula ApatuM nahI hovAne lIdhe A khAtA taraphathI majakura vahIvaTa calAvavA mATe upara jaNAvelA jInA tathA navA cAre vahIvaTa katAne ekatra karI eka sAthe maLI vahIvaTa calAvavAnu` TharAvI navu' adhAraNa karIApI eka munIma rAkhI vahIvaTa calAvavAnI goThavaNu karIApI che. ane kAmamAM upara jaNAvyA mujaba zeTha rUpaca'da mAhanaca'danI mAtAjI khAI cunAkhAI zrI amalaneravAlA tathA zeTha zrIca'da ThAkeArAsanI vidhavA strI khAI zivakAramA4 zrI khurAnapuravALA potAnA tana, mana, ane dhanathI, prayAsa karI rahyA che te mATe temane purepurA dhanyavAda ghaTe che. tepaNa karIApela aMdhAraNamAM ghaNA sudhAro vadhAro karavAnA cAgya jaNAyAthI tenuM vigatavAra sucanApatra bharI majakura vahIvaTakartA gRhasthAne ApavAmAM Avyu che. ame AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI jINu uddhAra vigerenuM kAma AgaLa calAvavA yeAgya kho masta karaze. kAraNa ke majakura jInamadiranA tAkIde jINu uddhAra karAvavAnI khAsa jarUra che. tethI sarve jaina gRhasthAne jaNAvavAmAM Ave che je majakura sa...sthAmAM cAra TrasTIe nImI navesarathI a'dhAraNa karI vahIvaTa calAvavAnI gAThavaNu karI ApI che. mATe je je gRhasthA pAse majakura sasthAnu` koIkhI prakAranuM laheNu hoya teoe cukate nANAM tAkIde mokalI ApavA maheramAnI karavI. jIle kheDA tAbe gAma sthaMbhatIrtha ( khaMbhAta )mAM AvelI cAkInI pALa ye zrI manameAhana pArzvanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagatA rIporTa, sadarahu daherAzarajInA zrI sa'ghataraphathI vahIvaTa kattA zA. jhaveracada pItAmbaradAsanA hastakanA sa. 1961 thI. sa. 1964 nA azArDa vada 6 su pInA hIsAba amee tapAsyA che. te jotAM hIsAba cAkhkhA rAkhI amee mAgaNI karI teja vakhate batAvI dIdhA che. tethI temane dhanyavAda ghaTe che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] jaina kAnapharansa heralDa. phebruArI A khAtuM tapAsI temAM je je khAmIe dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa kattA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI ceAgya badAmasta karaze. jIlle kheDA tAe sthabhatItha ( khabhAta )mAM AvelA mANekacAka madhe nA zrI cintAmaNu pArzvanAthajInA daherAsarajInA vahIvaTane lagatA rIporTa. sadarahu daherAsarajInAM zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA, zA. meAtIlAla AzAlAla tathA zA. DAhyAcaMdra mulacaMdanA hastakanA sa. 1961 thI. sa. 1964 nA azADa vada 7 sudhInA hIsAkha amee tapAsyA che. te jotAM sa 1961 pahelAM daherAsarajInuM nAmuM khIlakula rAkhavAmAM AvyuM nathI paNa sa 1961 nI sAlathI cAkhI rIte rAkhavAmAM Avyu che. amee te tapAsavAnI mAgaNI karatAM tarata hIsAkha dekhaDAvI dIdhA che tethI temane AbhAra mAnIe chIe. ane temAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthAne ApavAmAM Avyu che teA AzA rAkhIe chIe je te upara tAkIde dhyAna ApI mokhasta karazeA. jIlle kAThIyAvADa prAMta sAraDha zahera junAgaDha tAbe gAma vaNathalI madhe AvelA zrIzItalanAthajI mahArAja tathA zrI zAMtinAthajI mahArAja tathA zrI padmaprabhujI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagatA rIporTa. sadarahu khAtAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kattA zeTha makanajI jhINAbhAi tathA zeTha. ThAkarasI mulajIbhAinA hastakanA savata. 1961nA kArataka suda 1 thI te sa'. 1964nA caitra vada 0)) sudhInA hIsAba amee tapAsyA te jotAM vahIvaTa kattA gRhasthAe potAnA kImatI vakhata rokI vahIvaTa ghaNI cAkhI rIte calAvelA jovAmAM Ave che. te bahu khuzI thavA jevu' che. sadarahu daherAsarajImAM mULanAyakajI zrI padmaprabhujI tathA zrI caMdramabhrujI saM. 1963nA zrAvaNa suda 2 ne budhavAre pUrva dizAnA daravAjAne pAye khAdAvatAM nIkaLyA che. tathA sa. 1965nA azADa vada 4 ne vAra somavAre atrenA sUryakuMDa pAse kuvA khAdAvatAM zrI zItaLanAthajI mahArAja nIkaLyA che ane te UMcAimAM cApana iMcanA che. ane te pratimAjI ghaNAja camatkArI hAvAthI giranArajI AvatAM sarave yAtrALuo tyAM jAya che. tethI te tIrthanu mATu sthaLa gaNAI tenA mahimA meATA tIrtha jevA thai paDayA che. A khAtu tapAsI je je khAmIe dekhANI tene lagatuM sucanApatra Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198] dhArmika hisAbakhAtAne rIperTa [papa vahIvaTa karatAM gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI baMdobasta karaze. chelle kAThIyAvADa prAMta seraTha tAbe jetapura madhye AvelA zrI RSabhadevajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagate rIpoTe. sadarahu daherAsarajInA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa karta zeTha bhImajI prAga hastakano. saM. 1944 nA. jeTha vada 7 thI te saM. 1964 nA jeTha vada 7 sudhIne hIsAba amee tapAsyuM te jotAM nAmu ghaNuMja gucavaNa bhareluM rAkhI tenI mudala khatavaNI karI nahI hatI tethI A khAtAnA InsapekaTare keTale eka sudhAre vadhAro karI cembu karI ApyuM che. ane havethI cekhI rIte nAmu lakhavA sucavyuM che. A khAta tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI baMdobasta karaze. chelle kAThIAvADa prAMta seraTha junAgaDha tAbe gAma vaDAla madhe AvelA zrIdhAtunA paMcaparameSTinA daherAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa. sadaraha daherAsarajInA vahIvaTa karatAM zeTha manajI catrabhujAnA hastakane saM. 1861 nA vaIzAkha suda 3 thI te saM. 1964nA azADa vada 3 sudhIne hIsAba amoe tapAsyuM te jotAM vahIvaTa rItasara rAkhI calAvatA jevAmAM Ave che. A gAmamAM daherU tathA apAzare nahI hevAthI sAdhu munirAjane junAgaDhathI pAlItANAne raste hoIne utaravA mATe ghaNI harata AvatI hatI. tethI majakura vahIvaTa kartAe pitAne kIMmatI vakhata rekI gAmanI tathA bahAra gAmanI madada laI saM. 191nI sAlamAM apAzaro tathA ghara daherAsaracha karAvyuM te bahu khuzI thavA jevuM che. paNa daherAsarajI uparane keTaleka bhAga adhure rahI gaye che. ane nANuM thaI rahyAM che. mATe te kAma purUM karAvavAnI khAsa jarUra che. kAraNa ke daherAsarajImAM keTalIka AzAtanA thAya che. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI baMbasta karaze. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hera [[phebruArI jIle kAThIyAvADa prAMta seraTha oMDala tAbe gAma dharAi madhye A velA zrI zAntinAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa. sadaraha daherAsarajInA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa karta zeTha, jagajIvana zobhAgacaMda tathA zeTha. gokalajI haMsarAja tathA zeTha. hIrAcaMda jhaveracaMdanA hastakane saM. 1960 thI te saM. 1994 nA azADa vada 0)) sudhIne hIsAbe amoe tapAsyuM te jotAM vahIvaTa mATe hevAthI temaja vahIvaTa kartAne pitAnA khAnagI kAmane je ghaNe hovAthI nAmu bahu gucavaNa bhareluM thaI jaI khatavaNI adhurI paDelI hatI. tevAmAM A khAtA taraphathI tapAsaNI thatAM A khAtAnA inspekaTare nAmu sudhArI khatavaNI purI karI ApI hIsAba cAkhe karI Ape che. ane pharIthI AvI rIte thavA pAme nahI mATe saMgha bhege karI bIjA eka be vahIvaTa kartA nImAvI tenI madada levA sucavyuM che. te paNa vahIvaTa kartA gRhastha pitAne kImatI vakhata rekI ghaNIja khaMtathI kAma kare che. tethI teone dhanyavAda ghaTe che. A khAtu tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra - hIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. te AzA rAkhIe chIe ke te u. para tAkIde dhyAna ApI baMbasta karaze. jIle kAThIAvADa madhe zrI moTI mArDa madhe AvelA zrI vAsu- pUjya svAmI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagata sadaraha khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha. jAdavajI rUganAtha tathA zeTha, bAvA mAvajI tathA zeTha bhurA velajI tathA zeTha. jagajIvane amarazInA hastakane saM. 1951nI sAlathI te saM. 1964nA zrAvaNa vada 2 sudhIne hasAba amoe tapAsyo te jotAM vahIvaTa sArI rIte jovAmAM Ave che. - A daherAsarajI mahAmunirAja cAritravijayajInA upadezathI thayuM che. ane tenI pratiSThA saM. 150nI sAlamAM thaI che. tenA vahIvaTa saMbaMdhI kAmakAja sadarahu vahIvaTa kattA ghaNuja utsAhathI kare che. tethI teone dhanyavAda ghaTe che. A khAtu tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTakattA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che te AzA rAkhIe chIe je te upara baMdobasta karaze. lI. zrI saMghane zevaka cunIlAla nAhAnacaMda, onararI oDITara zrI jaina zve. kenpharansa. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www dharma nItinI keLavaNuM "zuddhatA vicare dhyAve, zuddhatA meM keli kare; zuddhatAme thira rahe, amRtadhArA varase." dhArmika keLavaNunI bhUmikA. ( anusaMdhAna pRSTha 4 thI) have nItinA viSaya tarapha vaLIe. (5) pitAne ISTa lAge te AnaMda-sukha-bhogavavAnI chuTa che, paNa - te nirdoSa hovuM joIe, eTale ke temAM eTalI sAvacetI rAkhavAnI Ava zyakatA che ke tethI koInA tana-manane ApaNe kaI paNa prakAre dubhAvavAM joIe nahi. (karAM ne deDakAnI vAta.) bALako temaja moTA mANasamAM je kAMI avaguNe haze te badhAne A niyamamAM samAveza thAya che. ' . je ApaNAmAM jIva che teja kaAdi prANimAM jIva che. jeTaluM duHkha ApaNane apriya che, teTaluM ja te badhA ne paNa che. sukha-AnaMda -bhegavavAne eTale ApaNane hakka che eTale ja bIjAne che. ApaNe ema IcchIe ke bIjA keI ApaNane duHkha na de, ApaNA sukhAnaMdamAM harakata na kare, te ApaNuM paNa eja pharaja che ke bIjAne duHkha thavAmAM kAraNabhUta na thavuM,-bIjAne harakata karUM na thavuM. eka sajajana tarIke ApaNuM kartavya che ke jeTale aMze banI zake teTale aMze paramArtha jIvana gALavuM, yathAzakti moTA yA nAnA popakAranAM kAryo karavA, bIjAnuM bhaluM karavuM, bIjAne upayogI thavuM. evAM ghaNuM nAnAM kAme che je bALake paNa karI zake, jemake gRhakAryamAM upayogI thavuM, koIne saMdezo laI ja, vagere. (AthI, vizeSamAM, bALaka sarva keIne bahu priya thaI paDaze.) "The best portion of a good man's life is his little, nameless, unremembered acts of kindness and of love." meTA thatAM ApaNe kemanI tathA ApaNA dezanI sevAnI yojanAomAM sarva keIthI, keI paNa prakAre tanathI, manathI yA dhanathI-sahAyakArI thaI za Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] . dhanItinI keLavaNI. kAya tema che. matalaba ke vRtti hoya te AvA prasaMgo puSkaLa maLI rahe che, mATe svArtha tyAga karI yathAzakti parepakAranA kAryamAM joDAvuM. bArIka nIrikSaNa karI jozo te jaNAze ke ApaNAthI paropakAra bahu a5ja thaI zake che. te pachI bIjAnA tana-manane ApaNe kaI paNa prakAre dubhAvIe nahi eTalI te kALajI ApaNe khAsa rAkhavI ghaTe che. ane darzAvela vAtamAM sarve nIti niyamane samAveza thaI jAya che. temanI parAkASTA dekhAI Ave che. keI paNa avaguNane dAkhalo laI tethI pitAne tathA bIjAne kevI rIte duHkha thAya che e vAtane bArIkIthI vicAra karI jemAM uparanuM kathana yathArtha che ema jaNAze. AcArapadeza yA nItinuM zikSaNa A lakSyane sAkSAtkAra karAvanAruM hovuM joIe. (6) AgaLa jatAM vidyArthinI lAyakAta pramANe e vAta bArIkIthI samajAvavI. zrI purUSArtha-siddhi-upAyamAM ahiMsAnuM svarUpa jevI rIte darzAveluM che temAM ane upara (5) pAMcamA vibhAgamAM je vAta jaNAvelI che te ekanI ekaja che e vistArapUrvaka yogya rIte batAvavuM. - hiMsA eTale prANanuM haraNa prANanA be prakAraH dravya ane bhAva, dravya prANuM eTale zarIra athavA je daza prANu gaNavAmAM Ave che te. bhAvaprANuM eTale AtmaguNa athavA ApaNe zuddha manebhAva,-mana. have koIpaNa nIti niyamane bhaMga karavAthI hiMsA thAya che e vAta avakIe. kedhane draSTAMta laIe. kedha utpanna thatI vakhate ja prathama potAnA bhAvaprANune-zuddha manebhAva-nAza thAya che. tethI vaLI dravya prANane nukazAna thAya che,-zarIra kSINatA Adi pariNAmane pAme che. krodhanA AvezamAM sAmAnI sAthe bolAcAlI thAya che tenuM mana duHkhAya che, tenA bhAvaprANane nAza thAya che. ane mArAmArI thAya te ApaNuM temaja sAmAnA zarIrane-dravyaprANune nukazAna thAya che. Ama cAra prakAre hiMsA thAya che, eTale ke, bIjA zabdomAM kahIe te, kaI paNa nIti niyamane bhaMga karavAthI, pitAnAM temaja paranAM tana-manane dubhAvavAmAM ApaNe kAraNabhUta thaIe chIe. hiMsAne A bahALe artha karavAthI, asatyAdi sarva doSane temAM samAveza thaI jAya che. e hiMsA, kaSAya tathA pramAda e bene laIne thAya che, jyAM gya sAvacetI rAkhavAnI ApaNI pharaja che tyAM gya sAvacetI na rAkhavI, e bedarakArI teja pramAda (pATha cAlatI vakhate barAbara dhyAna ApavAnI Teva paDAvavAthI, zikSaka vidyAthiomAMthI pramAdavRtti ghaNe aMze dUra karI zakaze. A vAta para zikSake bArIka dhyAna ApavAnI jarUra che. mATe pramAda TALavAkaSAya upazamAvavA prayatnazIla thavuM. e nIti yA zama damane sAra, dharma pAmavAnI cegyatAnuM-samakitanuM mULa. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2204] Frocbel's Principles of moral and religious Education. [-3 Froebel's Principles of moral and religious Education* Man's highest destiny, according to Froebel, is unity with God. He says "Religion is the endeavour to raise into clear knowledge the feeling that originally the spiritual self of man is one with God, to realize the unity with God which is founded on this clear knowledge and to continue to lives in this unity with God, serene and strong, in every condition and relation of life." To make this unity possible is the all-pervading, all-inclusive aim of his educational system. Froebel believed that humanity may develop progressively toward the Divine in conformity with the universal law of evolution; that every child has in its nature an element of divinity which should be fostered and brought into conscious unity with the Divine; that the natural tendency of childhood is toward the right if supplied with right conditions for the growth of its best; that the ideal side of the child's nature should be developed from the moment the baby receives its first impressions to prevent the growth of the sensual in its character; that training should be. gin at birth, but ihat it never should interfere with the child's spontaneity; that freedom is the only true "condition of perfect growth; that coercion dwarfs and reward-giving as an inducement to good conduct degrades; that positivity or spiritual propulsion is an important element in character; that ethical culture must be given in each stage of development in order that the true growth of succeeding stages may be attained; that it is a grave error to attempt to give the child in any stage of its develope ment ethical training or rules of conduct belonging rightfully to a later stage; that the first germs of religious growth are found in community, love, reverence, filial and fraternal relationships, and true living as revealed by the experiences of pure family *Frocbel's Educational Laws by James L. Hughes. 1. sllat, 2. &ir, 3. 12. Guelma aval. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanItinI keLavaNI. [ 24.041 42 life; that Nature is the child's symbolic revealer of God as life in advancing evolution to higher life; that the evil in a child's action results from suppressed or misdirected good; that religion should not be associated with terrors of any kind; that the child's religious experiences should be joyous and happy; that God should be revealed as a loving father; that the child should not be made conscious of evil in its own motives in its early life; that the child's life should be kept free from formalism and hypocrisy; that no dogmatic theology should be given in words until the child has experiences that can give life and meaning to the words; that the child's mind should not be filled with meaningless maxims, mere ashes of dead virtues; that selfhood is the child's divinity and its development the great function of the home and the School; that self-hood should be made complete as a basis for the perfect unity with God and humanity; that self-activity is the process of growthi morally as well as intellectually; that right-doing not only demonstrates faith but in. creases it; and that religion cannot be communicated to or taken into the life of man as a completed thing, or by the intellectual acceptance of opinions or doctrines, but that it must be a progressive growth in feeling and thought in which community, love, life, law, reverence, gratitude, joyousness, renunciation, unselfishness, freedom, and creative activity are essential elements. * Real Education. A race of real children; not too wise, Too learned, or too good, . . . Simplicity in habit, truth in speech, Be these the daily strengtheners of their minds; May books and Nature be their early joy; And knowledge rightly honoured with that nameKnowledge not purchased by loss of power. WORDSWORTH, belanA A siddhAMtone gujarAtImAM bhAvArthe AvatA aMkamAM ApavAmAM Avaze-saMjaka. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mubArakabAdI . *** .. *** 32 sane 1908 nI sAlanI anukramaNikA. The necessity of Reform - 1 / manuSyadeha zAne mATe che! . . 89 navIna varSa . . . . . . konpharansano hetu-kArya vAhakenI pharaja. 105 misTara gulAbacadajI DhahA aura zeTha konpharansa... . . .. * 108 DhavamAM vikAsa pravAha 11,45,93 konpharansanuM baMdhAraNa kevuM hovuM jejaina sAhityane gujarAtI sAhityamAM Ie . * 117 118 137 458 phALe 16, 53, 80, 352, 431, 464 | jaina zvetAmbaramadadaphaMDaanemahAnakenpharansa 131 javAha vAghati lo . 25 | aMdhArAmAM raheluM eka jIrNa jInAlaya .* 143 zrI riSabhadeva aura mahArANA sA- konpharansanI chaThThI beThaka ane te viSaye deva vayapura .. * * * 26 udbhavatA vicAre che. * * 157 tamArA... * * * * *** 27 sadAtA bhAIonA uddhArane vyavahAre. chaThThI jaina konpharansa bhAvanagara. 28, 11, upAya ... ... *** * * 169 63, 145, *. .* * *** 1973 dhArA sabhAmAM jainone sthAna ApavAnI. jaina samAcAra 31,67,275,256,264, 246 ! mAMgaNI ** .. * * 173 DhavAhamAM sudhArA . * 176 dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM 33, 70, | konpharansadArAe dhArmika ane saMsA(100, 226, 262, 284, 230, 370, 404 ri, unnati .. * * * 176 What the Association wants ! zrI rata kaeNnpharansa eTale zuM ! 188 to do & how? ... ... . 37 | trIjI jaina mahilA pariSad * 221 229 ApaNI adhogati; temAM pheraphAra karavA | p\i Poems, . . 236 265 mATe zuM karavuM ? .. *** *** 41 | A Review of "Life of sametazikharajI ... ... 51, 255, 258 Mahavira"... ... ... 237 297 chaThThI jaina zvetAMbara) konpharansanA saMbaM zeTha manasukhabhAInuM chevaTanuM bhASaNa - 240 dhamAM bhAvanagaranA mahArAjA sAhebane karelI araja ... nAmadAra mahArAjA sAhebanuM chevaTanuM bhASaNa 242 ... .. . 59 cIpha sekreTarI mI. kuMvarajI ANaMdanuM chaThThI jaina konpharansanA prasaMge bharA. chevaTanuM bhASaNa... nAruM svadezI pradarzana ... ... *** .. *** 243 ... 3 pahoMca ... ... ... ... 68, 296 | jainamAM pracalita jJAtionuM digadarzana. 245 keLavaNI phaMDa lAlabAga jaina bekiMga.. 69 strI keLavaNuM .. . 249, 278 True "Swamibatsalya. " ... 73 | kaoNnpharansanuM astitva * * 268 The Jain Graduates' Associa. konpharansanA TharAvono amala kevI rIte tion, Draft Rules & Regula. | kare che. 274 300 343 383 443 tions ... ... ... ... ... 77 | chaThI konpharansa vakhate judA judA khAtAmAM bIjI sAhitya pariSad vakhate mI. ane madada ApanAra grahanA nAmanuM bharacaMda pI. paramAranuM bhASaNa . 85 | lIbda * ra92 325 366 396 * .. * 284, 313, 349, 427 "tInA rakSaNa mATe sakala saMghe karelo TharAva 286 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konpharansa phaMDa ane eka gaMbhIra savAla... 248 | kanyAvikraya ... ... ... . 39 0 kaoNnpharansanA TharAvono amala karavA vinaMtI 305 dazerA vagere tahevAra para thate pazuvadha salAhakAra maMDaLa ... ... ... ... 386 aTakAvavA mATe... ... ... . 395 zrImana muni mahArAja zrI mohanalAlajI prAcIna zilAlekha ... ... 397 455 ane jaine-eka upayogI vicAra... 310 sarakArI copaDImAM thavo joi sudhAre 398 lIMbaDI darabArazrInuM zubha kArya ane amadAvAda ophIsa taraphathI madada meLavatI yati zrI pramANu vijayanI jIvadayAnI pAThazALAonuM lISTa ... ... ... 401 arajInuM maMjura rahevuM ... ... 311 amadAvAda oNphIsa taraphathI skolarazIpa kema sudhArA thAya ? 318 368 384 416 meLavanAra pAThazALAonuM lISTa ... 402. zrI gIranArajI tIrthanA vahIvaTa saMbaMdhI konpharanse atyAra sudhImAM zuM karyuM che? 417 jaina gRharAne vijJapti ... ... 319 vijJapti ... ... ... .. .. 328 | jaina kemanA dhanavAnone tathA vidvAnone Union is Strength ... ... eka namra prArthanA ... ... ... 435 329 adhipatinI noMdha 332, 375, 407, rajaputAnAkA jaina baMdhuoko vijJApta 448 yunivasITImAM dAkhala karAveluM jaina yaMgamansa esoziezana oNpha jaina sAhitya ... ... ... ... 341 phuvA adhiverAna-ei.. ... 450 phulo vacatA ... ... . 356 zrI caturvidha saMgha ... ... ... 451 6 niyamAvaThThI.. ... ... 359 jaina che. ko. taraphathI levAmAM Ava. jaina grantho prasiddhimAM lAvavA nArI dhAmika parIkSAo ... ... 457 mATe jaina grejyueTa esoziezanane | | prANuo upara gujAravAmAM AvatuM ghAtakImAtyanI sUcanA ... ... ... 387 | paNuM aTakAvanArI sabhAne vijJapti 463 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRIZE OF RS, 300, FOR A TRANSLATION OF JAIN WORKS. Acenes The Managing Committee of Seth Hirachand Gumanji Jain Boarding School, Bombay offer a prize of Rs. 300/ three hundred to a translation of any one of the following three works. (1) sarvArthasiddhi of pUjyapAda. (2) aSTasahasrI. (3) pravacanasAra. The aforesaid three works are prescribed for a course of Jain Philosophy in M. A. Examination of Bombay University and the English translation of the said works should be primarily intended to facilitate the study of the work by the students of the same. Critical notes along with the translation would be preferred to a mere translation. To save an unnecessary trouble to intending translators it is proposed that they should send to the undersigned a specimen of the translation of not less than a hundred Gathas of or of not less than 20 pages of the printed Edition (Jainendra Press) of svArthasiddhI or a hundred shloks from aSTasahasrI. The special qualifications of the translator should be communicated to the undersigned. After examining these specimens the Committee will declare whose translation is preferred and the translator thus approved will be asked to complete his work. The Committee will have the full rights of the work after the prize is awarded. The specimens should reach the undersigned before the 1st. of May 1909 and the work will have to be finished within eight months after the translation is preferred. THAKORDAS BHAGWANDAS Javeri. for Hon. Secretary, Seth HIRACHAND GUMANJI, Jain Boarding School, Tardeo-BOMBAY, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RATES FOR ADVERTISEMENT. jAhera khabara ApanArAone amUlya taka. zrI jaina zvetAmbara kenpharansanuM vAjIMtra gaNAtuM A mAsika ke jene hiMdustAnanA judA judA bhAgomAM vastI jene jevI dhanADhaya kemamAM bahaLa phelAvo che temAM jAherakhabara ApavAnA bhAvo nIce mujaba rAkhavAmAM AvyA che. eka pija aDadhuM peja pA peja cAra lAina. eka varSa mATe 22 | ': 12 cha mAsa che. traNa mAsa che 2-8-0 eka aMka 9 | 5 | 3 | 2 | 1 jAhera khabare hiMdI, gujarAtI yA aMgrejI bhASAmAM levAmAM Avaze. jAhera khabaranAM nANuM agAuthI maLyA zivAya jAhera khabara dAkhala karavAmAM Avaze nahi, A mAsikanI mAraphata henDabIla vahecavAnA bhAve patravyavahArathI agara rUbarU maLavAthI nakI thaI zakaze, te mATe saghaLe patravyavahAra, tathA manIorDara vigere nIcenA saranAme mekalavA. AsIsTaMTa sekreTarI. zrI jena vetAMbara konpharansa - muMbAI, piSTa na 3. jaina bhAIone agatyanI sUcanA. pitapotAnA sthaLamAM jainadharma ane jenomanI unnatine lagatI dareka bAbatanI khabara A mAsIkamAM pragaTa karavA mATe dareka mAsanI tA. 15 mI pahelAM amane maLe te pramANe mokalI ApavA jaina baMdhuone khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. vidvAna jaina baMdhuone paNa lekepagI viSe A mAsika mATe lakhavA sArU araja karavAmAM Ave che. pAyadhunI-muMbAI paNa naM. 3, AsisTanTa sekreTarI. jaina zvetAmbara konpharansa, Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 626 vIra sambat 2435. OM vikrama samvat 1966. OM zrI jaina zvetAmbara konpharansa puraNa 1- 9 - prakaTa kartA. zrI jaina (zvetAMbara ) kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. putara 1. bhAra. najara re. sana 1909. 30 - sIko viSayAnukramaNikA. viSaya, pRSTha. dIe prAsaMgika neMdha 57, TAITala peja zrI jaina zvetAMbara kenpharansa taraphathI levAmAM AvanArI jaina dhArmika harIphAInI vArSika parIkSAo. .... 60 A hAnikAraka rItarIvAje .... 63 zuddha svadezI khAMDa sAkara saM. baMdhe mane maLela anubhava. 67 " kema sudhArA thAya .... .. 1 tA. zrI rAmapurA jaina vetAMbara ja mUrtipUjaka saMghanA TharAve2 zrImAMDaLajena vetAMbara mUtti pUjaka zrI saMghe karelA TharAve 74 viSaya, zrI jaina zreyaskara maMDaLanA pa. rIkSaka mI, maNalAla suMdara ane pravAsa. . . 75 ( jena dhArmika hisAba tapAsa. NI khAtuM .. 80 pAMjarApoLe ane tenI sthiti vaDedarA pAMjarApoLa. ... 84 dharmanItinI keLavaNI. . 9 1 nAmadAra vAIsa cAnselara ! nA hAlanI keLavaNI viSe che vicAre." pha. 2 vidyArthIo ane rAjaviSA.11 : 3 zikSaNanA itihAsakAranA ho vicAre. ... ... ... 12 . herasTane vadhAre. A. B. te vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1 mAyA zrI satyavijaya prinTiMga presamAM zA. gIradharalAla hakamacaMde chApyu, / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ junAgaDha pAMjarApeALa leTarI, dareka TikeTanI kiMmata rU. 1) prasTeja jItuM vI. pI. thI maMgAvo purUSAttama kahAnajI gAMdhI lIbaDIvALA. junAgaDha, ( kAThiyAvADa. ) svadeza hitecchu bhane dharmacusta gRhasthone eka amulya taka. cAvaTA chApa TreDamArkanuM pavitra ane zuddha svadezI kezara. A cokhkhuM kezara te 1 tolA 5 tolA 0 0 || ane eka ratala peka DabAmA vecIe chIe.. jaina tIrthAvaLI pravAsa AvRtti bIjI ghaNA sudhArA vadhArA sAthe malaze. sa dardo maTADavAnI rAmabANa dezI davAo kIphAyate vecIye chIe. svadezI mAla maMgAvanArAone cokkasathI kIphAyate kamIzanathI mokalIzuM. aMvarturI--vo mimamenI barAsa, mula' maruvArA, vAMnI dhruva, saunA ha pAno varakha, attara, dezI banAvaTanA vagara carbInA sAbuo nahAvAnA tathA kapaDA dhovAnA lATA, goLA vagere tathA seMTa ane khuzabodAra telo vIgere kIphAyate vecIe chIe. ekalA mAleka malavAnuM ThekANu- DAmara galInA nAke / zrI jaina mahAjana Azrita zA kezavajI khImajI kuM0 jaDIA bajAra muMbaI. jathAbaMdha tathA chuTaka becanAra tathA kamIzana ejaMTa. o kharU' jaina sAhasa. svadeza hitanA lAbha mATe khAsa AganA vimA utarAvanArAnI sa'yukta madadathI ubhI thayela. briTiza InDiA kA--ApareTIva Insyuransa enDa menDIMga kuM. lI. thApaNa--rUpiyA pAMca lAkha je dareka rU. 100 nA evA pAMca hajAra zerAmAM vaheM cAyelI che, ane dareka zeradITha hAla mAtra rUpiyA pAMca levAmAM Ave che. A kaMpanI ra74ra thatAMja tenA aDadhA zere! bharAyA che ane dararAja tenI mAMgaNI cAlu che. A kaMpanI hAla AganA vimA utAravAnuM kAma turata hAthamAM dharaze ane ghaNA kArakhAnAvALAoe vimA ApavA kabulyuM che. vIsa zeramalenArAone prameTara nImavAmAM Avaze. A kaMpanInA kAmakAja mATe keTalAka pagAradAra ejaTA gAmegAma joie chIe. vadhu vIgata mATe nIce sahI karanArane lakhavuM. lakSya. DI. DI. dalAlanI kaMpanI. sekreTarIjha. grAhakAne vinati. A mAsikanA je grAhakA pAse cAlu sAlanu lavAjama khAkI che teoe veLAsara mAkalI ApavuM. nahItA ame eprIla sane 199 nAM aMka vI. pI. thI. mAkalIzu, Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I nA simyaH | lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasAkIrtistamAliMgati, prItistaM bhajate matiH prayatate taM labdhumutkaNThayA / . sva:zrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMghaM guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate bhAvArtha-guNasamUha jenuM krIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne prasuka e je purUSa kare che te purUSane lakSamI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati. tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatna kare che, svargazrI tene bheTavAne Irache che ane mukti tene vAraMvAra jue che. OM zAntiH ' SHRI JAIN (SWETAMBER), CONFERENCE HERALD. VOL. V.j. : MARCH. 1909. [No. 3 - - - prAsaMgika noMdha, zrI jaina zreyaskara maMDaLanA jude jude gAme pharatA jainazALAnA parIkSako upadezaka kamiTInI sUcanAthI potAnI musApharI daramiyAna konpharansanA TharAvo upara bhASaNa ApI te TharA amalamAM lAvavA je prazaMsApAtra udyama karI rahyA che tene mATe ame teone tathA A maMDaLanA uparI adhikArIne dhanyavAda ApIe chIe. A maMDaLanA eka parIkSaka mI. maNIlAla suMdarajIe konpharansanA saMbaMdhamAM je stutya kArya karyuM che te vAMcanAra A mAsikanA bIjA bhAgamAM jeze. je AvI ja rIte A maMDaLanA bIjA parIkSake temaja pAlI. tANA vidyAprasAraka varganA parIkSaka tathA ANaMdajI kalyANajInA rakhepA kamiTInA eja Te tathA muni mahArAjAo tathA yatio pote je je sthaLe jAya tyAM konpharansa saMbaMdhI bhASaNe ApI Doka paNa prayAsa karaze te tenuM zubha pariNAma turatamAMja ApaNe jovA bhAgyazALI thaIzuM. kenpharansanA kAryamAM sahAga (Cooperation) vagara phatehaja nathI e satya che. teTalA mATe kenpharansanA aMge pAMgabhUta bhinna bhinna sabhAoe paNa A kArya upADI levuM joIe che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] jaina konpharansa heralDa [ mArca 8448011 mugA janAvarAne maratAM bacAvavA mATe have ekaja uttama upAya che te e ke mAMsa khArAka lenArI prajAne mAMsa khArAkathI thatA jIvadayA kamiTI, geraphAyadA saMbaMdhI upadeza ApI tene mAMsa khArAka letA aTakAvavA. jIvadayA kamiTI paNa have teja upAya le che. gai krisTamasa vakhate paNa mugA prANIo upara gujaratuM ghAtakIpaNuM a TakAvavA prayAsa karavA mATe mAMsakhArAka lenArI prajAne A kamiTInI sUcanAthI apIla karavAmAM AvI hatI. A kamITIne zeTha kezavajI bhImajI taraphathI (i The horrors of sport" British Bloodsport' e e cApaDIAmAMnI darekanI 17pa nakala mokalavAmAM AvI che, te khukA A kamiTI upakAra sahIta svIkAre che, A pustako niraparAdhI tathA bIkaNu pazuM pa khIonA zikAra adha karavAnI eka apIla sAthe judA judA yuropIyanene kenpharansa oNphIsa taraphathI mAkalavAmAM Avela che. + + + + + ,, -~ tA 7-2-1909 nA jaina patranA aMkamAM mI. herUbhAI cunIlAlanI sahIthI " sukhainI zrI jaina zvetAMbara kensa enDrIsanA AsisTaMTa sekreTarI mI, umedaca'da dolatacaMdgha araiDiyA sAthe zrI tAra'gAjItIrthe mArA pravAsa e mathALAvALA je lekha AvelA che te punaH vAMcavA ame amArA vAMcaka vargane bhalAmaNa karIe chIe. temAM jaNAvyA pramANe digaMbara khaMdhuonI prAMtika kAnpharansa vakhate je sapa tathA suleha jaLavAi rahyA hatA, tene mATe ame ane pakSanA AgevAnAne mubArakakhAdI ApIe chIe, ane evA sapa hamezAM sacavAya te kharekhara ApaNI samasta jaina kAmanI unnati shejavAramAM thAya. ApaNe arasaparasa madada karavI joIe, ane te sUtrathIja ApaNane lAbha che. ane te lAbha levA ApaNA kherALuvALA zvetAMbara baMdhuoe diga khara jainakhadhuone je sagavaDa karI ApI hatI te ucitaja hatI. ghaNA saikA thayA bhinnatA tathA mabheda teA cheja. ane te bhinnatA tathA matabheda dUra karatAM viA paNa Aveja e svAbhAvika che. paraMtu tevAM vighnAne zanaiH zanaiH ja DamULathI ukheDI nAMkhavA ane dharmanI TanAM udAra tatva ApaNI kAmamAM phelAvavA dareka vIrapure satat udyamavaMta thavuM joie tathAstu. * * zrI tAra'gAjI tIrthamAM mI. herUbhAi cunIlAla tathA mI, umedaca'i DholatacaMda khADiyAnA prayAsathI tathA tyAM bhegA thaelA badhuonI madadathI eka lAyabrerInI sthApanA thaI che. A lAyabrerI mATe te vakhateja rU. 125) nuM * * Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] prAsaMgika neMdha. 59] phaMDa thayuM hatuM. udAra zrImaMta vargane A navI saMsthAne madada karavA temaja bIjA tIrthasthaLoe paNa jyAM pustakAlaya na hoya tyAM tevuM khAtuM kholavA ame bhalAmaNa karIe chIe, "bhAIbaMdha jenazabhecchakanA tA. 15-2-09 nA aMkanA eTerIalamAM eka gerasamajutI upajAve evuM lakhANuM AvyuM che te sudhAravA ame tenA adhipatine bhalAmaNa karIe chIe. sakara (khAMDa) kezara parIkSaka kamiTI kAMI muMbaInA saMghe nImela nathI. paraMtu kenpharansa eDavAIjharI beDe tA. '13-7-08ne dine nImelI che. 'e kharI vAta che ke je pratiSThA aThaimahatsava, ughApana, varSagAMTha, yAtrAnA divase vigere prasaMga para AjubAjunA varatA jaina bhAIo sArI saMkhyAmAM ekatra thavAnA hoya tene lAbha lai bAhoza vaktAone hAjara rahevAne AmaMtraNa karI khAsa goThavaNa karavAmAM Ave te " eka paMtha ora de kAja" e nyAye ApaNe ghaNuM ja lAbha laI zakIe, ane kenpharansanA herAne tAkIde amalamAM melavAne bhAgyazALI thaIe. AvI sUcanA saMvata 1963nI sAlanA rIporTamAM karavAmAM AvI hatI. ane A sUcanA amalamAM lAvavA mATe eka prAga tarIke A vakhate kenpharansa ophisa taraphathI zrI bhoyaNIjI mukAme zrI malinAthajI mahArAjanI mAhA sudI 10 nI varSa gAMThaupara keTalAeka upadezakane mokalavAmAM AvyA hatA. A praga phate. hamaMda nIvaDa hatuM, ema kahevAmAM lagAre saMzaya nathI. A samaye Azare 10000 yAtrALuo bhegA thayA hatA. mAhA suda 9 nI rAtathI bhASaNo zarU karavAmAM AvyAM hatAM. amadAvAdathI kITasanalAITa maMgAvela hevAthI ane vAvaTA caDAvela hovAthI derAsarajInI sAme eka suzobhita dekhAte hate. zretAone besavA mATe meda pAtharavAmAM AvI hatI. AgevAna , gRhastha mATe takIA tathA vaktAo mATe pATa e sarve sAdAI ane karakasara dekhADatA hatA. zuda 9 nI rAtre, zuda 10 nI bapore ne rAtre, ane zuda 11 nI bapore ane rAtre ema pAMca vakhata kenpharansanA hetuo, tenA judA judA TharAve, tenI AvazyakatA vigere upara bhASaNe ApavAmAM AvyA hatA, vaktA . emAM mI. phatehacaMda kapUracaMda lAlana, mI. laherUbhAI cunIlAla, mI. lalubhAI karamacaMda dalAla, mI. goradhanadAsa, mI. kacarAbhAI kIzoradAsa, yatija pramANuvijayajI, mI. nAraNajI amarazI, mI. matI caMda kuracha jhaverI, Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w jaina kenapharansa hera97. (Aca mI. amathAlAla jeThAlAla peInTara tathA mI. umedacaMda dolatacaMda baroDiyA " vigere hatA. A bhASaNenA rIpeTa jena ane jaina zubhecchakamAM Avela che. vAthI atre ApatA nathI paraMtu anubhavathI A yojanA bahu phaLadAyI lAge che. je jaina baMdhuo judI judI kenpharansanI vArSika beThaka vakhate hAjarI na ApI zakatA hoya tevAone mATe temaja kenpharansanI hIlacAlathI jena baMdhuone jAgrata rAkhavA mATe A pejanA bahu upayogI che, ane je tIrthasthaLa upara paNa sArA sArA vaktAo yAtrAnA prasaMge kenpharansanA 8- . rAupara bhASaNe Apaze te kenpharansanA udeza thI mahenatathI lepriya thatAM vAra nahIM lAge. ane ekavAra lekapriyatA maLI ke pachI A saMsthA ke je jena kemane mATe 20 mI sadInuM ciMtAmaNi ratna che te cirakALa sudhI vijayI rahe emAM bIlakula zaMkA nathI. zrI jaina zvetAMbara kenpharansa tarasthI levAmAM AvanArI jena dhArmika harIphAInI vArSika parIkSAo - heralDanA gatavarSanA DisembaranA pRSTha 458 mAM jaNAvelA dhoraNomAM tA. 19-1-1909 ne reja maLelI menejIga be nIce pramANe pheraphAra karyo che - dhoraNa 3 ju-devavaMdana vigere traNa bhASya tathA pahelo ane bIje karmagraMtha. . , 4 thuM-bAkInA cAre karmathe tathA mahAvIra caritra . pAMcamA dhoraNamAM cAlu varSa mATe lakhelA be pustake mukarara karavAmAM AvyA che. tatvAdhigama sUtra--rAyacaMdra jainazAstramALAmAM chapAyeluM. dharmabindu -- thama bhAga * * * priya vAcakavarga sArI rIte jANate have joIe ke zrI jaina zvetAMbara kemanA 12 thI 15 varSanA daza bALakane metInI paravaNI nuM tathA sAravAnuM kAma zIkhavavA mATe konpharansa taraphathI goThavaNa karI ApavAmAM Avaze evI matalabanI eka jAherakhabara A mAsikanA gatavarSanA me ane juna mAsanA aMkamAM ApavAmAM AvI hatI. - A jAherakhabara ApyA pachI te kAma zIkhavA umeda rAkhanAra judA judA gAmanA nava yuvAna bALakonI arajIo tA. 30-6-08 sudhImAM vela hatI. jeonAM nAma nIce pramANe che - -- -- -- -- -- -- -- -- -- Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] zrI jaina zvetAM, konpharansa taraphathI levAmAM AvanArI vA. parIkSA 61 ] 1 mANekalAla dhanajI, rAdhanapura. 2 premaca'da vanamALI, sAvaraku'DalA. 3 maNIlAla suracaMda, iDara, 4 DAhyAlAla maganalAla, vAMkAnera 5 vRjalAla khuzA la, dhrAMgadhrA, 6 nAgaradAsa maganalAla, vAMkAnera. 7 bhAica'da lakSmIcaMda, vAMkAnera. 8 dulabha jerAma, bhAvanagara. 9 chaganalAla bhAIca'da, vAMkAnera, A arajI karanArAmAMthI sAtanI sthiti sAdhAraNa hovAthI temaja teo potAnu kharca upADI zake tevA nahI hovAthI teone zrI kAnpharansa ophIsamAMthI khArAkIkharca ApavAmAM AvatuM hatu. temaja suvA besavA mATe lAlabAga meDIMganI nIcenA makAnamAM goThavaNu karavAmAM AvI hatI. ApaNI mahAsasthAnA resIDenTa janarala sekreTarI zeTha kalyANacaMda ze bhAgyacaMda jhaverIe pAtAnIja dukAne peAtAnI jAti dekharekha nIce peAtAnA khAsa kArIgarone bhalAmaNa karI A chekarAone zIkhavavAnu zarU karAvyu hatuM. mAtInuM uparanuM kAma zIkhavA AvanAra ane zIkhaDAvanAramAM evA dhArA che ke je karAne zIkhavA vicAra hoya che tene keTalIeka egrImeTa sAthe rU. 50) zIkSakane agAuthI ApavA paDe che. A mAmatane mATe ukta zeTha sAhebe pAte jAtamehenata lai temaja temane potAnAja chekarA tarIke gaNI te kara tenI upara dAkhala karavA dIdhela nathI. uparanA nava chekarAo ke jeoe julAi mAsamAM kAma zarU kIdhela hatu temAMnA ATha jaNu jAnevArI 1909 nI Akhara sudhImAM metI sAravAstu' tathA parovavAnuM kAma zIkhI gaela hAvAthI te dekarAonI zeTha sAheme parIkSA lai phebruArI mAsathI tenA kArIgara pAsethI pagAra ApavAnu nakkI karAyu che. jeoe kAnsa ephIsamAMthI kharca upADela che teonI pAsethI dara mahIne be traNa traNa rUpI vasula ApavA sAthe khArAkI mATe upADela rakama raste raphate bharAI javA saMbhava che. navamA chokarI je sAtamA na'maranA nAmavALeA che te AMkhanA kAcA hAvAthI temaja mAtI parAvavA tathA sAravAnA kAmamAM cAle tevA na hovAthI zeTha sAhebe tenI parIkSA laI tene khIje raste caDAvavA uttejana Apela hatuM. upara pramANe cha mahInA jeTalI Tuka muddatamAM zIkhelA 8 ThokarAo hAla deza khAra ane paMdara rUpIAneA pagAra letA thayA ane amane AzA che ke tee AvatA khAra mahInA sudhI zeTha sAhekhanA AzarA taLe rahI kAma karaze teA peAtAnI cAlAkInI khIlavaNI sAthe rU. 25-30 ane 35 sudhI pagAra letA thaze. AjakAla meTrIka bhaNelAone paNa uparanA pagAra meLavavA ghaNAM phAMphAM mAravAM paDe che te A 12 ane 15 varasanAM khALake sehelAithI meLavI zakaze, Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] jene kenpharansa hera [ mArca upara mujaba zIkhelA chekarAone joI zeTha sAhebane utsAha vadhavAthI ane temAM teo sAhebe pitAne ja lAbha maLela hoya tema samajIne be mahInA pahelAM be navA chokarAne dAkhala karela che, uparanA zIkhela chekarAo vadhAre mAhitagAra thayA pachI AvatA me mAsamAM bIjA 10 chokarAene dAkhala karavA vicAra karela che. - A matInuM kAma zIkhanAra chekarAone dhArmika abhyAsa mATe atrenI zrI jaina vidyAzALAmAM mokalavAnI pharaja pADavAmAM Avela che, te sAthe temane IgrejInuM sAruM jJAna maLe te mATe eka rAtrIkalAsa paNa khelavAmAM AvyuM che. A kalAsamAM metInuM kAma zIkhanAra vidyArthIo uparAMta bIjA vIza jaina bALako lAbha le che. A rAtrIkalAsane lAbha levA bIjA jaina baMdhuone paNa ame bhalAmaNa karIe chIe. amadAvAdathI dhI jaina zvetAMbara madada kuMDanI kamiTInA sekreTarI vakIla - harIlAla maMchArAma amane lakhI jaNAve che ke A phaMDamAMthI madada meLavavAne sArU je loko arajIo karaze temanI arajIo kamiTImAM raju karavAmAM A. vaze. mATe je leke arajIo kare teoe potAnA kuTuMbanI sthiti kevI che te bAbatanuM potAnA zaheranA saspRhasthanuM sarTIphikeTa mekalI ApavuM. A phaMDamAMthI mAtra nirAdhAra jainene ja madada ApavAnI che. A kuMDanI premIsarI neTenuM je vyAja Avaze temAMthI majakura phaMDa calAvavAnuM kharca jatAM bAkI - rahe tenI aDadhI rakama nirAzritane (vidhavAo, mAbApa vinAnAM chokarAo ane nirAzrita vidyArthIo) madada karavAmAM vAparavAmAM Avaze ane bAkInI aDadhI rakama raheze tenA sarakhA traNa bhAga karavAmAM Avaze. tene upaga, ucI keLavaNa lenArAone, 2 mIla athavA tevAja bIjA hanara zIkhanArAone, tathA 3 meDIkala lAInamAM abhyAsa karanArAone skolarazIpa dvArA karavAmAM Avaze. ' : - mI. amaracaMda pI. paramAra amane lakhI jaNAve che ke gata varSanA navembara mAsanA heraDamAM 430 pAne jemAM punarvivAha karanArI jAtIo saMbaMdhI lakhatAM surata ane pATaNanI sALavI nAmanI jena nyAtimAM punavivAha (nAtarA) karavAne nyAtirIvAja che evuM je meM lakhyuM che temAM mArI bhUla thaI che te vAMcakavarga te sudhArIne vAMcazo ema huM IcchuM chuM.. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] hAnikAraka rIta rIvAjo, inananan * hAnikAraka rIta rIvAje. ( rA.rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda senI. bI. e. ela. ela bI.) ( anusaMdhAnaH pRSTa 37 thI.) bALalagnathI thatA aneka geraphAyadAo tarapha kemanA AgevAna gRhanuM rIte dhyAna kheMcAyuM hoya tema bhAvanagara kenpharansa vakhate te bAbata pasAra karela TharAva uparathI jaNAya che. te pahelAMnI kenpharansamAM bALalagna saMbaMdhI mAtra meghama bhASAmAM TharAva pasAra karavAmAM Avate ane tenA pariNAme kenpharansamAM AgaLa paDatuM bhAga lenArA gRhastha paNa bALa lagnanA rIvAjane baMdha karavAnI sthitimAM AvI zakyA nahotA. phakta bhAvanagara konpharansa sabajekaTasa kamITImAM A savAla saMbaMdhI keTalIka carcA thatAM umaranI hada bAMdhIne bALalagnane niSedha karyo che. je ke lagnanI umaranI hada tethI paNa vizeSa rAkhavI lAbhakAraka che, paraMtu zarUAtamAM sarvasAmAnya hada je nakkI karavAmAM AvI che te eka dharmazAstranA pharamAna tarIke gaNAI dareka vyaktine baMdhanakAraka gaNAvI joIe. A prakAranA TharAvane bhaMga keTale aMze aTakAvI zakAya, bhaMga karanArane zuM zikSA karavI joIe te eka judeja viSaya che te paNa eTaluM te kabula karavuM paDaze ke kenpharansa jevI mahAna vi. stIrNa saMsthAthI hAla turata A saMbaMdhI kAMI paNa thaI zake ema saMbhavatuM nathI. paraMtu mahAna konpharansane eka amegha sarvamAnya salAhakAra saMsthA gaNavAmAM Ave ane tenA TharAvane pratyeka gAmanI judI judI jJAtinA agresara kabula rAkhI tene amalamAM melavA mATe anukuLa janAo ghaDe ane TharAva virUddha vartana karanArAone mATe anya sAdhAraNa bAbatamAM karavAmAM Ave che tema yogya vicAra karavAmAM Ave che te eka sahelAIthI banI zake tevuM kArya che. ' musalamAnI rAjyaamalamAM ApaNA pUrvajoe kaMI kAraNane avalaMbIne saddavicArathI je rIvajo dAkhala karyo te adhunA paNa pracalita rahevA joIe ee pratipAdana karanAra, jamAnAnA pheraphAra sAthe raheNI karaNamAM paNa sAmAnya rIte pheraphAra thAya che, te sAmAnya niyamathI ajJAta che tevA rIvAjo pikIne A bALalagnane rIvAja che ema ApaNe atihAsIka AdhAre prA. cIna dharma pustake ke jemAMthI bALalagnanA dAkhalA maLI zakatA nathI tenI madadathI sAbIta karavA zaktivAna chIe. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^ ^ ^^^^^^ ^^^^^ ' jene kenpharansa hera, bALalagna zabdanI saMkalanAja ke evI rIte karavAmAM AvI che ke jene mATe niHzaMka rIte vadhe laI zakAya. lagna zabdanI sAthe bALa zabda joDAveja na joIe. egya vayane yuvAna purUSa pAkaTa vayanI yuvAnI sAthe je saMbaMdhathI joDAya che. te ja lagna kahI zakAya. bALa vayanA purUSa yA sImATe vAstavika rIte jotAM lagna saMbaMdha jAeleja nathI. ajJAna mAbApa keLavAyela hoya chatAM paNa rUDhIne vaza thaI nitika himmata batAvI zakatA nathI temane paNa eja vargamAM mukavA paDaze. hA levAnI lAlasAthI, mehAMdhatAthI, bA. Lake jema DhIgalA DhIgalInI sAthe paraNAvI AnaMda mAne che tenI mAphaka pitAnA nAnI umaranA 13-15 varSanI umaranA putra agara putrIne teTalIjaumaranI kanyA agara bALaka sAthe teonAM aNasamajyAM lagnanA pherA pherave te kAyadAnI-nItinA- dharmanA niyama virUddha che. eTaluM ja nahi paNa mugdha mAbApanuM A agya kRtya teonA pharajanuM hita tapAsatAM mAtra hita zatrunA kAryanI ja garaja sAre che. ema bALalanathI nIpajatA aneka dezanuM yathArtha rIte avalokana karanAra spaSTa rIte samajI zake che. teo eka evA bhramamAM rahe che ke strI strIdharmamAM Ave te pahelAM ja paraNAvavI joIe, paraMtu vAstavika rIte tethI ulaTeja niyama hovA joIe. kanyA strIdharmamAM Ave tyAra pachI ja paraNavAne lAyaka umaranI gaNAvI joIe, * putrone paraNAvavA ke na paraNAvavA, kayAre paraNAvavA, kevA guNavALI. strI sAthe paraNAvavA te saghaLI bAbatene te phaDa karavAnuM kArya mAbApane hastaka rahevuM joIe nahi. ane tethI uparanA kAryamAM mAthuM mAravA jatAM teonI pavitra pharaje gya rIte banAvI zakAtI nathI. mAbApanI pharaja pitAnA.. putra putrIne vyavahArika, dhAmika (naitika) ane mAnasika ucca keLavaNa prApta karADA vI bhaviSyanI jIMdagI teo komanA-dezanA-janasamAjanA eka upayogI aMgatarIke sADalAIthI ucca bhAvanAthI gujArI zake tevI rIte lAyaka banAvavAnI che. lagna premaviSayaka saMbaMdhanI keTalI jokhama bharelI javAbadArI che tenuM yat ki. pti paNa jJAna nahi dharAvanAra-lagna saMbaMdhathI joDAnAra pAtro upara bALavayathI ja ucca keLavaNInI zarUAta karavAnA samayathI ja tene bAdhA pahoMcADe tevI rIte, saMsAranI dhuMsarI nAMkhavAmAM Ave che e atyaMta khedakAraka che. vidayata pramANe yogya umare seLathI pacIsa varSanI vaya sudhImAM vIrya baMdhAIne pA , kaTa thAya che te pahelAM je bALakonA lagna karI akAlIna gRhasthAzrama zarU.. karavAnI taka ApavAmAM Ave te tenuM pariNAma keTaluM saMtApajanaka Ave tene lAMbo vicAra karavAnI jarUra rahetI nathI. kAryakAraNabhAva pramANe teo Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 65 1909 ] hAnikAraka rIta rIvAjo, baLahIna thatAM teonI prajA saMtati paNe durbala regI tathA nisteja thAya che. ane uttarottara AvI zauryahIna saMtatithI dezanI prajA nirmAlya banatI jAya, garIbAImAM saMDovAtI jAya. e svAbhAvika ja che. A saMbaMdhamAM prakhyA ta graMthakAranA nIcenA zabda khAsa manana karavA gya che. " Causes and consequences are unalterably related in the organio as in the inorganic world. Nature punishes always and pardons never, when her laws are violated or rather disregarded." " jaDa temaja cetana sRSTimAM kAraNu kAryane saMbaMdha eka sarakhI rIte pheraphAra na thaI zake tevI rIte rahelo che. kudaratanA kAyadAone (niyamana) jyAre bhaMga karavAmAM Ave che agara tenA tarapha bedarakArI zithilatA batAvavAmAM Ave che tyAre kudarata dareka vakhate zikSA kare che. kaI paNa vakhata mApha karatI nathI." | bALalagnathI keLavaNInA saMbaMdhamAM, zArIrika saMpattinA viSayamAM ane tene aMge sAhasikapaNuM, utsAha, dhairya vagere upagI guNenI bAbatamAM ApaNe je nukazAna khamavuM paDe che te sAdhAraNa buddhinA dhaNathI paNa samajI zakAya tevuM che. paraMtu kAyadAsara rIte AvA lagna keTale aMze baMdhanakAraka gaNAya te eka mahatva vicAraNIya prazna che. - ApaNuM parApUrvanA rIta rIvAje rUDhIone mAna ApI hIMdu hainA vi. SayamAM nyAyanI keTe anusare che. bALalagnathI vivAhita thayelA strI purUSenA lagnanI vyAjabIpaNAnI kAyadAsara rItanI cagyatAnI takarAranA kesa haju keTamAM maMDAyA nathI. paraMtu te samaya bahu dUra saMbhava nathI. lagna pahelAM vevizALa (betrothal ) karavAmAM Ave che ane game tevA saMjogomAM paNa jJAti baMdhAraNanA niyamo tene baMdhanakAraka gaNe che. A saMbaMdhamAM kavaMcit zithilatA jovAmAM Ave che. vevizALa teDanArane bhAre sajA jJAti taraphathI karavAmAM AvatI nathI te paNa AvA kese bahuja ceDA bane che. paraMtu nyAyanI kerTa taraphathI vevizALa saMbaMdhathI joDAtA strI purUSanI saMmati sivAya karavAmAM Avela vevizALa (sagAI) ne baMdhanakAraka-nahi teDI zakAya tevuM baMdhanakAraka-gaNavAmAM AvatuM nathI. (juo parazottamadAsa vi. parazotamadAsa. muMbaI hAIkorTane pheMsalo. ) che ke lagna saMbaMdhane anya prajAnI mAphaka the aMze dhArmika kriyAnuM svarUpa ApI vadhAre aMze karAranI gaNanAmAM ApaNe melatA nathI. ane tene lIdhe ja Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena kenpharansa hela, [mArca chuTA cheDA (Divorce) ApaNAmAM thaI zakatA nathI, vivAha saMbaMdhane ApaNe eka parama mAnanIya dhArmika kriyA samajIe chIe. dharmasUtra anusAra te vakhate dareka kriyA karavAmAM Ave che, ane A pavitra saMbaMdhane jIvita paryata game tevA saMjogomAM paNa nIbhAvI rAkhavAmAM Ave che. A saMbaMdhamAM vadhAre vivecana karavAnuM A sthaLa nathI. paraMtu kahevAne Azaya e che ke je saMbaMdhane jIvitaparyata nIbhAvI rAkhavAne che. tevA saMbaMdhathI joDAnAra strI purUSane eka bIjAnA svabhAvathI guNadoSathI taddana ajJAna aparicita rAkhavAmAM Ave, sAmAnya upayoganA kapaDAM vagere vastuo kharIda karatI vakhate bALakanI pasaMdagInI vastu kaI che tene mATe bALakone puchavAmAM Ave ane AvI asAdhAraNa bAbatamAM teonI saMmati meLavavI te eka bAjue rahI, paraMtu teonI pasaMdagI teonA vicAra jANavAne vicit paNa prayAsa karavAmAM na Ave te ochuM badakAraka gaNI zakAya nahi. kuMbhAranA gharanAM hAlAM nathI ke eka na gamyuM eTale bIjuM levAmAM Ave ane tevA saMjogo vacce 5riNAma eja Ave che ke ghaNA kharA kesamAM jyAM daMpatI sukhI, saMtoSI ane zAMtithI saMsAra vyavahAra nirgamana karatAM jovAmAM Ave che, tyAM paNa aan ze om te for zietllat ( Creatures of Circumstances and not the creators of Circumstances) vartatA jovAmAM Avaze, vivAha svarUpa ucca premamaya bhAvanAnuM svarUpa dampatI dharma vagere bAbatenuM varNana karavA jatAM vi. SayAMtara thavAne bhaya rahe che. paraMtu eTaluM te samajI zakAya tevuM che ke thoDA vakhatanA saMbaMdha mATe joDAtA pakSakAro vacce je karAra karavAmAM Ave che te karAranA aMgabhUta gaNAtA badhA ta anusAra hoya che te ja kAyadesara rIte amalamAM melI zakAya tevA gaNavAmAM Ave che. ane temAM mukhyatve karIne karAra karanArA pakSakAro lAyaka umaranA hovA joIe. te pachI jIvitapayatane saMbaMdha nIbhAvavA mATe vivAhita thayelA strI purUSanA saMbaMdhamAM vivAhane pra. dhAnatAe dhama saMskArathI pavitrita thayela kArya mAnavA chatAM gAtAe karAranI gaNanAmAM paNa sAthe sAthe gaNavAmAM Ave ane tene pariNAme karAranA niyamo - pramANe teo lAyaka umaranA ja pitAnI meLe pitAnuM hita vicArI kArya karI zake teTalI umaranA hovA ja joIe ema svIkAravAmAM Ave te nyAyanI najare agya kahevAze nahi. vivAhane karAranuM svarUpa ApI A saMsAramAM te je ucca jagyA ke che te uccasthiti uparathI utArI pADavAne atre bIlakula hetu nathI. paraMtu bALalagnanA upAsakane cagya vicAra vyAyAma ApavA mATeja uparanI dalIla adagaLa dharavAmAM AvI che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] zuddha svadezI khAMDa sAkara saMbadhe mane maLela anubhava 67 ] zuddha svadezI khAMDa zAkara saMbaMdhe mane maLelo anubhava. lakhanAra-jhaverI-morabI, paradezI AyAta thatI khAMDa sApha kara mATe abhakSya padArtho vaparAya che evuM keTalAMka pustako ane pepara mAraphate jANavAmAM AvatAM, ApaNI tarapha te khAMDane vaparAza ocho thato gayo che, te eTale sudhI ke ghaNAM zeherenAM hiMdu mahAjanee sarvAnumate paradezI bhraSTa khAMDa vAparavI ja baMdha karI che. Ane pariNAme uttara hiMdamAMthI svadezI khAMDa AvavI zarU thaI, paraMtu ApaNAM leke seMghI kIMmata mATe TevAyelA hovAthI ane zuddha svadezI kharI khAMDa meMghI paDI jatI hovAthI dage thavA mAMDayo ane keTalAka vepArIo morIsa ane jAvAnI pIlIkhAMDane pIsAvI upara goLanAM pANI chAMTI svadezI je dekhAva karI vecavAne lokone ThagavA mAMDayA. deDhAdAma devA chatAM je khAtrI lAyaka mAla na maLe te utsAha zithila thAya e asaMbhavita nathI. leke kacavAyA bhUSTatA mATe zaMkAzIla thayA ane nizcaya Dagumagu karavA lAgyA. A vakhate samaya sucaktA vAparI jaina zvetAMbara konpharansa taraphathI sakara kesara kamITI nImAvavAmAM AvI jeNe tapAsa zarU karI. nAgapura khAte bharAyelA chelA moTA pradarzanamAM mAre javAnuM thatAM tyAM dADI prosesathI khAMDa banAvavAne cAlate prayoga meM joyuM ane zaMkAzIla lekenAM mananuM samAdhAna karavAnI jIjJAsAthI tene bArIka anubhava lIdhe, te anubhavane daDha karavAnI mArI jIjJAsAne jaina konpharansa ophIsa taraphathI anumadana maLyuM ane keTalAMka khAMDanAM kArakhAnAMo najaronajara joi bArIka ta. pAsa karI, rIporTa karavA mane pharamAsa thaI. prathama meM hiMdustAnanAM keTalAka khAMDanAM kArakhAnAo sAthe khAnagI patra vahevAra karI bhAva vIgerenI hakIkata meLavI paraMtu te sApha karavAnI rIta bAbata keie javAba na ApavAthI kArakhAnAMo najare jevA jIjJAsA vadhI. avakAzane abhAve hAla te meM muDhavA tathA kelApuranAM kArakhAnAM tapAsyA che ane bIjA jevA IcchA che. mArI tapAsane pariNAme nIcenA traNa mudAo para mAro anubhava jAhera karUM chuM. (1). paradezI khAMDa bhraSTa che ke nahi? (2), muMbAI IlAkAmAM hAla banatI ane vecAtI khAMDa zuddha (3) zuddha sAkara khAMDa meLavavA kevI janA karavI joIe ? Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ] jaina kanpharansa heralDa. [ mArca ( paradezImAMDanI bhRSTatA mATe puratA purAvAo raju thai gayelA ApaNe vAMcI gayA chIe. te mATe atre lakhANumAM na utaratAM Dictionary of Arts by Doctor Ure-London, * Food and its adulteration' by Doctor Hussal-London, * Tricks of trade' vIgere pustakA rIphara karavA vAMca ne salAha ApuMchuM. gAya ke baLadanu' leAhI, hADakAM, pezAkha ne mAMsa vaparA vAtu. ApaNe uparanAM sAdhanAthI jANI zakIe chIe. te taraphanuM nAmIcuM - varlDa World patra te hamaNAM evI khabara Ape che ke khAMDa sApha kara vAnA kAmamAM vAparavA mATe have halakIkAmanAM mANasAnAM muDadAMo paNa jathA adha kharIda karavAmAM Ave che ane garIba leAkeA vagara paise jamInamAM dATI devAne badale paisA lai vecavAne lalacAya che. khAMDa sApha karavA mATe dudha u ttama auSadha che paNa te tarapha dudha karatAM leAhI ochI kImate maLe che kAraNa katalakhAnAM ghaNAM che. vaLI temAM kAma karanArAo paNa tamAmamAMsA hArI che eTale te khAMDa bhraSTa paramANuethI mizrita che. emAM te kaze zaka nathI. A mATe eka moTu pustaka lakhI zakAya paNa vAMcakone vizeSa khAtrI mATe mAre pAtAne trInIdADhanA eka moTA kArakhAnA sAthe cAlelA patra vyahavAramAMthI, trInIdAdathI tA. 1 lI Ise khare lakhAyelA ane mane merakhImAM tA. 23 mI jAnevArI 1909 maLelA patramAM khullI rIte kabula karAyeluM' che ke "Sugar was refined with blood......... & what you might object to, is the use of Charcoal that has been made from bones......... " eka meTA kArakhAnAnA A zabdothI vadhAre khAtrI meLavavAnI jarUra nathI, hIMdustAnamAM daravarase dazakaroDa rUpiyAnI paradezI khAMDa Ave che jemAM meTo jathA jAvAnA che. jemAM khAMDa zeraDI uparAMta gAjara, jamIne kaMda, bITarUTa vIgeremAMthI paNa jathAkhadha bane che, je khAMDa, khITa zugaranA nAmathI oLakhAya che. sane 1908 nA akaToara mAsamAM phakta jAvAthIja 1, 274, 296 ha daraveTa khAMDa AvI hatI. dezI vepArI membaranA jAnyuvArInA aka jAvA, meArIzIyasa, esTrIyA DuMgarI vIgerenI paradezI khAMDa sAtamAsamAM kule 5, 692, 403 & daraveTa AvyAnA AMkaDA raju kare che, jemAM muMbai ilAkAnA phALA 391, 485 hadaraneTanA che, phakta akaTobara 1908 eka mAsamAM ja paradezI khAMDa rUA. 1, 63, 28, 843nI AyAta thaI hatI. hAlamAM prAphresara lIjhasmIthanAM bhASaNA parathI ApaNe jANI zakyA chIe ke, te khAMDa ATalI adhI sAMghI paDavAnAM kAraNAmAM jakAtanI chuTa, rAjyeAnI madada ane vepAranI harIphAI uparAMta halakA padArthAnA upayoga che. AsTrIA huMgarI vALA bIjA dezAnI harIphAImAM hAla paDatara kI'matathI paNa ochI kImate mAla mokale che 3 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1009 ] zuddha svadezI khAMDa sAkara saMbadhe mane maLela amubhava. 69 ] paNa ApaNuM leke guNadoSa na jotAM seMghI ane rUpALI vastu tarapha lala-, cAya che. manuSya jIdagI amUlya bakSisa che ane "anna evuM mana' tathA AhAra tevo oDakAra e nyAye ApaNI buddhi bagaDatI javAnAM kAraNomAM bhraSTa padArthone upayoga mukhya che. savadezI khAMDa moMghI che paNa gaLapaNamAM. savAI che chatAM meMghI paDe te svadharma sAcavavA mATe teTaluM sahana karatAM paNa zIkhavuM joIe. svadharma khAtara keTalAke jIva paNa ApyA che te jarA meMghA bhAva khAtara zuddha khAMDa vAparavAmAM karakasara karIe te te loma agya temaja asthAne gaNAya. eka meTA kuTuMbamAM eka mAse pAMca rUpiyAnI paradezI khAMDa joItI hoya te svadezI sAtanI jaIe paNa tethI buddhi kevI zAnta ane saraLa thAya ? te be rUpiyAne bacAva te phezananI aneka phIzIArImAMthI ane neka raste ApaNe karI zakIe. 2. muMbaI ilAkAmAM keTalIka khAMDa uttara hiMdamAMthI Ave che je amane dAvAdathI kaccha kAThIyAvADamAM AyAta thAya che. paraMtu jemAM te taraphanA kArakhAnAMonAM bhAva joIe chIe, ane ApaNe ghera vecAtI khAMDanA bhAva sarakhA.. ? vIe chIe tyAre ughADuM jaNAI Ave che ke te bhAve zuddha khAMDa vecavI pisAya ja nahi. dhAro ke pisAte bhAve vecAya che te paNa zaMkAte kAyama ja rahe che, kAraNa te taraphanAM ghaNAM kharAM kArakhAnAo evAMnA hAthamAM che ke jeo jAvA. ane marIsamAM vaparAtI cIjo ahiM paNa dhAre te vAparI zake. sIdhI (nALIerI, khajurI, tAvanA rasa)nA goLanI khAMDa kadAca e che bhAve malI zake che paNa zerIthI te utaratI gaNAya che. muMbaI ilAkAmAM sTImapAvarathI cAlatuM muMDhavAnuM ekaja kArakhAnuM che je hamaNAM mesarsa maNIlAla trivedI calAve che. A jevA huM garyo hate paNa cAlatuM nahotuM. goLane purate ja na hevAthI ane zeraDIne goLa pisAte nahI hevAthI te baMdha rAkhavAmAM AvyuM hata. mane jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke ApaNA loko halakA bhAvanI khAMDa mAge. che paNa zerInA goLamAMthI khAMDa kADhI halakA bhAvathI vecavI pizAtI nathI. A mATe teo sIdIne jathAbaMdha geLa kAThIyAvADamAMthI meLavavAnI ja nAmAM che. zaMkA lekene khAMDane sApha karavAnI rItImAM che. muMDhavAnA kArakhA.. nAmAM bALelI kAcalIne bhuke ane retI tene melvIne philaTara karI khAMDa. sApha kare che. te je cAlatI sthitimAM heta te huM vistArathI vivecana karI zakata. e svadezI sAhasa uttajanane pAtra che. zAMgalImAM jena lAlacaMdajInuM hAthathI cAlatuM kArakhAnuM hatuM te hAla kelApura laI javAmAM AvyuM che tyAM paNa huM gayuM hatuM. be divasa rekA hatuM ane pAMca cha mAIla Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 1 na kaoNnpharansa he. [ mArca jeTalA duranAM khetaromAM jai sApha karavAnI kriyA tapAsI hatI. zeraDI pIlIne tenA rasa mATI kaDAimAM ukALI sApha kare che. te leAkeAe mane badhuM khulI rIte khatAvyu hatu. ane je je vanaspatie mela kADhavA mATe vaparAtI hatI tenI mAhItI ApI hatI. ApaNA AryAvartamAM evI aneka vanaspatio che ke je mela kADhavAnA kAmamAM bahu upayogI thai paDe che. kolApura jIllAmAM nadInI sevALanI madadathI hAthe khAMDa manAvavAnA uddega junA vakhatanA che. chelA daza varSa mAM halakAbhAvanI khAMDa AvatAM te udyoga paDI bhAgela che tApaNu te sApha karavAnAM sAdhanA ane vanaspatIe te tarapha puSkaLa che. rasane sA karI ukALyA bAda AkAranA eka vAsaNamAM nAMkhI kaNIe pADavAmAM Ave che. te pachI traNa cAra rAtA javA dai te rAkhane senTIyugala mazInamAM muka vAmAM Ave che, jenI eka mInITamAM cAvIzase cakaranI asAdhAraNa gatithI upara khAMDa jAmIne kacarA je mAlesI kahevAya che te nIce nIkaLI jAya che. A sA~cA hAla majurathI cAle che paNa teo eila enjInanI tajavIjamAM che. kAlApuranA kArakhAnAnI khAMDa jaina dharmane anusarI tadana svaccha ane khAtrI lAyaka thAya che ane tene utejana ApavA mArI khAsa bhalAmaNa che. nagArAnA 3. AvI sthitimAM zuddha bharosA lAyaka khAMDa meLavavA zuM prayAsa karavA e vicAravu* agatyanu che, hAthathI calAvavAnAM kArakhAnAMo sAMdhAraNa kepITalathI calAvI zakAya che. mATe dareka jIllAmAM eka eka kArakhAnu kADhavAnI hIlacAla karavI. telane mATe ghANIenI peThe khAMDane mATe kArakhAnAe thavAM joie jethI leAkeAne najaro najara jovAthI khAtrI thAya ane vizvAsa rahe. vaLI kAnpharansa taraphathI judI judI sAijhanA khAMDa bharelA DakhA A vecavAnuM khAtuM khAlavu joie jethI leAkeA vagara AMcake kharIdI zake. vaLI dareke dareka gAma ane zaheramAM mahAjana taraphathI khAsa dukAnA khAlAvavI athavA bharUsAdAra ejansIe stha:5trI je punA, kAlApura ke Akhu nA kArakhAnAnI khAMDa purI pADe. dagA karanAra vepArIone ughADo pADI vepArI kAyadAnA bhaMga karavA mATe ane vizvAsaghAta karavA mATe ghaTatI sajAe 5 hAMcADI mIjAone cetAvavA joie. AbunuM kArakhAnu khullu mukAvAnu che ane mane jaNAvatAM harSa thAya che ke meArImAM paNa keTalAka utsAhI jaina taraphathI eka kArakhAnuM thADA vakhatamAM khullu mu!AAnu che, jeo kAThIyAvADanA khIjA bhAgAmAM paNa kArakhAnAMo kADhavAnI hIlacAla karI rahyA che. ahi'chevaTamAM AvI taka ApavA mATe jaina inphansa ophIsanA upakAra mAnI huM mArA upara AvelA trInIdAdanA delA patramAM te bhalA menejare Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] kema sudhAro thAya? ApelI salAha raju karI hAla viramuM chuM. :." There is no reason iic wever why India should not have its own Sugar Rofineries, you could begin in a small way and little by little increase its size ". ." merabI tA. 27-1-09 jhaverI-morabI. 87 . ke 89 , 90 . kema sudhArA thAya? ' deharA. eThuM pANI je pIe, eThuM dhAnya jamAya; eThAmAM beThA pachI, kema sudhArA thAya? pAThaka nItiDIne thaI, ziSya prati prerAya; pothImAMnAM rIMgaNAM, kema sudhArA thAya? lAkha lAMcataNA lahe, meTA staMbha manAya; dhuLa paDe cheLAmahIM, kema sudhArA thAya? riyata rAja nava rahe, rAjA nava rIjhAya; kArabhArIo kAramA, kema sudhArA thAya dAkatarathI daradI ghare, duvyasane sevAtha; dAI thAya dalAla jyAM, kema sudhAro thAya? mIlataNI tIjorIe, tALAM je devAya; chAtI phuTe DezIo, kema sudhArA thAya? UghADe ura sthaLe, kUdIne kuTAya; bajAramAM palaTaNa khaDI, kema sudhArA thAya? dATelA baha dAma che, lA' nava levAya; vasu vinA mAnava pazuM, kema sudhArA thAya ? duniyAnA vyApAramAM, dolata nava dArAya; khoTa khAya lA khetaNI, kema sudhArA thAya? camo TuTe paNa kadI, damaDI nava kharacAya; garIbane gAMDA gaNe, kema sudhArA thAya? , bhASaNa Ape bhArathI, bhapakAmAM bhUlAya; boleluM pada bALatAM, kema sudhArA thAya? dilamAM dAnata eka che, jIbhe anya jaNAya tanu viSe trIjI vaLI, kema sudhArA thAya? 96 , 97 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UR J jaina konpharansa haraDa, dharma dhyAna jANuM nahi, gaDabaDamAM goTAya; kare dhamAdhama sare, krama sudhArA thAya ? uparathI osaDa kare, paNa daradI gherAya; khATA khoTA khyAlamAM, kema sudhArA thAya ? 4 mArca 98 99 apUrNa. zrI rAmapurAnA jainazvetAMbara mUrtIpUjaka zrI sathe karelA TharAvA tA. 2-2-1909 AjarAja jainazvetAMbara kArnsanA Asi. sekreTarI sAheba mI ume dacaMda dolatacaMda barADIA tathA konpharansaka taraphathI pAMjarApALa inspeTara mI. mAtIcaMda kurajI jhaverI tathA mAnyAdhikArI upadezaka sI. nAraNujI ama razI zAha ahIM AvatAM aDhI'nI zrI ratnasAgarajI jainazALAmAM sabhA bharavAmAM AvI hatI ane A vakhate zeTha etamacaMda vardhamAna, zA. dalasukharAma jeThIdAsa. zA. DAhyAbhAi DAmarasI, mI. caturadAsa kALIdAsa mahetA. amRtalAla gulAbacaMdra mahetA tathA zA. sAMkaLacaMda becaradAsa tathA zA. parazeAtama khuzAlaca'da, DAhyAbhAi amIcaMda maitA tathA utamaMca'da mANekaca'da tathA utamacakra malukacaMda tathA maganalAla karazanadAsa tathA zA vADIlAla DAmarazI vigere 50 gRhasthA tathA Azare 20 barAe tathA jaina pAThazALAmAM bhaNatA 20 vidyA zrIo tathA padareka kanyAoe hAjarI ApI hatI. zarUAtamAM sI. kharADIAe ane mI. nArANajIe ejaina pAThazALAnu che. phatara tapADhyu ane jaina pAThazALAnA vidyArthIonI parIkSA lIdhI ane pAThazALAmAM zikSaNa kevI rIte Apavu joie te viSe keTalIka sUcanAo karI. pachI vidyArthIone ane jainakhALAone samAdha sUcaka nAnI nAnI vArtA e mI. nAraNujIe kahI sa`bhaLAvI. mI, barADIAe kenpharansamAM thatAM kAmAnu digadarzana bahu asarakAraka rIte samajAvyu ane mI; mAtIcaMdra kurajIe pAMjarApe.LamAM DhorAMnI kevI rIte mAvajata karavI vigere saMbadhI hakIkata samajAvI mI. nAraNujIe jaina konpha ransanI upayAgItA ane konpharansa heralDanI upayogItA tathA kendrasamAM pasAratamAma thatA agatyanA TharAvo samajAvI nIce mujaba TharAveA raju karI te sarvAnumate pasAra thayA che. (1) A zaheramAM rAtIjagA karavAnA rivAja nathI ane have pachI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1929] zrI rAmapurAnA jena vetAMbara matipUjaka saMdhanA Tharavo. * [ 73 te kArya keIe karavuM nahI. (2) zIyaLa sAtamanA divase vAzI kherAka banatAM sudhI keIe vA para nahi. (3) hutAzaNInI aMdara keIe zrIphaLa hemavuM nahi tathA pANI vigere uDADI keIe helI khelavI nahi. (4) maraNa pachavADe raDavA kuTavAne rivAja keTaleka aMze kamI karavAmAM AvyuM che ane have pachI jema bane tema kamI karavA kabUla karyuM che. * (5) phaTANA vivAha prasaMge strIone gAvAne AjathI pratibaMdha karavAmAM AvyuM che. (6) kArajavarA-maraNa pachavADe pharajIyAta kArajavarA karavAmAM AvatA nathI ane bAramu teramuM karavAno rivAja nathI. (7) agharaNInA prasaMga upara nAtavara kara nahi (8) kacakaDAnI vIMTIo, baTTana, cAmaDAnAM pUThA vAparavA nahi. kezara derAsaramAM videzI vAparavuM nahIM. videzI khAMDa svAmIvAtsalya AdimAM vAparavI nahI. mAchalInuM tela (keDalIvara oIla), pIMchAvALI TepIo tathA mIno dIdhelA lehAnA vAsaNe keIe vAparavA nahi. (9) gujarAtI keLavaNI strIone ApavAmAM harakata karavI nahi ane banatI rIte dhyAnamAM leI te keLavaNI ApavAnI goThavaNa karavAnuM kabUla karavAmAM AvyuM che. (10) jenazALA mATe nIcenA saggahanI eka spezyala kamiTI nImavAmAM AvI che. e sadarahu kamiTI vakhate vakhata maLaze, jainazALAnI dekharekha - rAkhaze ane parikSA vagere leze. te kamiTInA saddagRhasthanAM nAma nIce mujaba - zA. velazIbhAI nagInadAsa. zA. dalasukharAma jeThIdAsa. zA. purazottama khuzAlacaMda. (sekreTarI) za. kALIdAsa sAMkaLacaMda, zA. DAyAbhAI DAmarazI. zA, maganalAla karazanadAsa, mahetA. otamacaMda mANekacaMda. mahetA. caturadAsa kALIdAsa. * sadarahu pAThazALA kamiTInA sadgaha kenpharansanA sabaMdhanuM kAma karaze upara mujaba have sarvAnumate pasAra karavAmAM AvyA che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [mArca tA. da. [ 74 ]. jena kenpharansa heraDa, zrI mAMDaLa jaina je. mUrtipUjaka zrI saMghe karelA TharAve. tA. 6-2-09 mu. mAMDI, gaI kAle rAtre jaina bhAratIbhUSaNa sabhAnA makAnamAM mAnAdhIkArI upadezaka zA. nAraNajI amarazI tathA pAMjarApoLa InspekaTara De. metIcaMda kurajI jhaverIe kenpharansanA hetuo tathA temAM thatA TharAne amala karAvavAne vAte bhASaNe karyA hatA, je vakhate keTalAka hAnikAraka rIvAjo tathA bhraSTa padArthone thate upayoga baMdha karavAne mATe vicAra thatAM Aje sarvAnumate nIce mujaba TharAva karavAmAM AvyA che. 1 saMvata 1958 nA aSADa suda 2 tathA saMvata 1961 nA vaizAkha vada 7 nA roja pasAra karelA TharAne amala pAkI rIte karave karAve che. ane e TharAvamAM samAtAM chatAM keTalAka agatyanA TharAve tathA keTalAka Aje vicAra karI mukarara karelA navA TharAvane amala niSpakSapAta rIte karavAnuM che. 2 bALalagnane rIvAja A tarapha nathI temaja tera varasathI aMdaranI kanyAonAM lagna karavA nathI. 3 paraNyAnA ANa pachI dikarIone thatI jage karAvI saMbaMdhIone rAtre pharALa karAvavAne ahiMA rIvAja nathI ane have pachI evuM kArya ahiM keIe karavuM nathI. 4 zILasAtamanA divase vAsI khorAka banatA sudhI keIe vApare nahi.' 5 hutAzanImAM keIe zrIphaLa homavuM nahi. tathA pANI vagere uDADI hoLI khelavI nahi, 6 vivAha prasaMge strIone phaTANA gAvAne AjathI pratibaMdha karavAmAM Ave che. 7 maraNa pAchaLa kAraja karavA pharajIyAta rIvAja nathI tema bAramA te. ramAne rIvAja nathI ane evI rIte keIe kAraja varA karavA nahi. 8 maraNa prasaMge raDavA kuTavAne rIvAja keTaleka aMze kamI karavAmAM AvyuM che ane temAM juvAna maraNa vakhate zerInA nAkAthI AgaLa javuM nahi, temaja ghara ke nAkA zIvAya bIjI jagyAe ubhA rahI raDavuM kuTavuM nahi, vRddha ane AdheDa heya te jhAMpethI pAchuM vaLavuM ane ghera zIvAya bIjI jagyAe ubhA rahI raDavuM kuTavuM nahi patharaNe besavAmAM banatA sudhI dIvase ochA karavA ane rajA devI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19091 zrI mAMDaLa jaina zvetAMbara mati pUjaka zrI sAthe karelA TharA. [ 7pa juvAnanA maraNa vakhate traNa mahInAthI vadhAre ane vRddhanA maraNa prasaMge eka mAsathI vadhAre mudata sudhI meM vALavA nahi. A mudatathI kaMI ochI mudata karavAne tajavIja karaze te te mATe saMgha khuzI thaze. 9 kANe javAmAM khAsa sagA saMbaMdhIoe ja javuM ane roTalI upara vADhIthI ghI pIrasavuM ke pIrasAvavuM nahi, ane koI pIrasaze to tene tema karavA devuM nahi. atrethI kaI paragAma koNe jAya che temAM bhADuMbhAtuM sau senuM che. A TharAva ahiMA che, tene A zaherane lagatA gAmamAM amala karAve che. 10 agharaNInA prasaMga upara koIe nAtavara kara nahiM. 11 kacakaDAnI vIMTIo, cAmaDAMnA puMThA, mAchalInuM tela, pIMchAvALI TepIo, loDhAnA mIne dIdhelA vAsaNe keIe vAparavA nahi. derAsaramAM bhraSTa kesara keIe vAparavuM nahi. videzI khAMDa svAmI vAtsalyamAM vAparavI nahi. upara mujaba TharAne amala amAre kare karAve che. zrI jaina zreyaskara maMDaLanA parIkSaka mI. maNilAla suMdarajIne pravAsa. (pAThazALAonI parIkSA levA uparAMta kareluM kAmakAja.) vaLa saMvata 1965nA mAgazara vada 11-12-13 vRddhicaMdajI sabhAnuM Aje chevaTa AvyuM hovAthI mI. hIrAcaMda kula caMdanA pramukhapaNanIce eja nAmanI bIjI sabhA sthApavA mukarara karyuM che jethI pAThazALA ane pAMjarApoLa vigere khAtAo vadhu sateja thavA vakI rahe che. ' para chegAma, saM. 1965nA mAgazara vadI 14-30-eka miTIMga bharI "unnati mATenI sarala yojanA" e viSaya upara laMbANu bhASaNa ApavA mAM AvyuM hatuM. jIva dayA mATenI moTI khAmI hovAthI" ApaNe jIva dayA pratipALa tarIke chIe" e viSaya para majakura bhASaNa pachI vivecana karavAmAM AvyuM hatuM. gheTI saM. 1995nA piSa sudI 13-14-15-pAThazALA nahotI. upAzraya mukAme strI purUSonI eka janarala sabhA bharI ApaNuM jIvananI zreSThatAne AdhAra kaI bAbata para rahelo che te viSaya para laMbANa bhASaNa ApyuM. pATha Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 jaina konpharansa heraDa [ mArca zALA mATe bIje divase sabhA bharavAmAM AvI, jenA pariNAme pAThazALA sthA pavAnuM mukarara karyuM. pAThazALA cAlu thAya tyAre lAyabrerI sthApavA TharAkhyu che. vIzeka pustaka gAmamAMthI thai zakaze. 66 "" dedaraDA sa. 1965nA poSa vadI 1-2 ApaNAM ghara mAtra pAMceka che. pahele divase kaNukhI, kheDUta ane evAja keTalAka varSoMnA leAkAnI sabhA bharI devagurU ane dharmanI parIkSA e viSayapara bhASaNa karavAmAM AvyuM hatuM. jenI ghaNI sArI asara thavA pAmI hatI. bIje divase prabhAte gIrAsadArAnA cA rAmAM jAhera janaralamiTIga bharavAmAM AvI hatI. te prasaMge kSatrIone kSAtra dharma hAla keTaleA sacavAya che e viSayapara ghaNuM vistRta bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM jenI asara eTalI badhI thaI ke dArU mAMsa vApa ranArA saghaLA kSatrIoe te sadA mATe tyAga karyAM. keTalAka bhAIoe sarva vyasananA sada'tara tyAga kare. evAja khInne paNa sArA lAbha thayA. hAjara rahelA mATI saMkhyAvALA saghaLA kSatrIoe dArUmAMsa kadI paNa nahI vAparavA dRDha pratijJA karI ke je paikInA jAte zikAra karavAvALA hatA. peAtAnA tAkhAnA gAmenI sImamAM kAi paNa jIvane mArI na zake e mukarara karyuM paNa tenA amala have pachI thavAnA che. hAthasaNI sa. 1965nA peSa vadI 3-4--savAramAM cArAnA vizALa makAnamAM kSatrIonI janarala miTIMga bharI hatI. A prasage gAmanA kAI gIrAsadAranuM kAraja hAvAthI ghaNA gAmanA kSatrIe atre AvyA hatA. te saghaLAoe ane gAmanI mIjI prajAe hAjarI ApI hatI. hAjarI ApanAranI sakhyA mATA pramANamAM hatI. " kSatrIonA varNAzramadharma " e viSayaupara bahu la'bANuthI vIrarasabhayu bhASaNa karavAmAM AvyuM hatuM. A bhASaNunI paNa eTalI badhI asara thai ke hAjara rahelAmAMthI eka e sivAyanA badhAe jIvana paryaMta dArU ane mAMsanA tyAgra karyAM ke jemAMnA te saghaLAe e va tu vAparanArA hattA. eka be jaNAe pratijJA nathI lIdhI temaNe paNa te vastu nahI' vAparavA nizcaya jaNAvyA che. A prasaMge kSatrIomAMnA anAcAra ane durgyusanA sa`khatrI ghaNu' kahevAmAM AvyuM hatuM. '' "" gAmanA keTalAka AgevAno mahAragAma hAvAthI mIjI eka sabhA strIAnI bharavAmAM AvI hatI. A vakhate paNa zu' strIo gulAmagIrI mATeja sarajAyelI che ? " e viSaya upara mATu' sAdI ane saraLa bhASAmAM bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. prasagopAta temanI hAlanI rUDhI e khAkhatapara vadhu samajAvavAthI teoe " raDavA kuTavAnA hAnikAraka rIvAja " mAMthI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] zrI jaina zreya maMDaLa parIkSaka mI. maNilAla suMdarajIvAsa [ 77 ghaNuM ochA kayA che, daza tithie meTAM pApanAM AraMbha kAryo pikI daLavuM, khAMDavuM, ke chANa levuM, emAMthI ghaNIka strIoe niyama lIdhe che. keTalIeka strIo e abhakSane tyAga karyo che. A vigere bIjA paNa nAnA moTA lAbha thavA pAmyA. bahAragAma gaelA AgevAne AvavAthI trIjI sabhA rAtrIe bharavAmAM AvI hatI. A vakhate " ApaNuM agatyanA kartavyapara ApaNe keTaluM alakSya karyuM che. " e viSaya para bhASaNa ApyuM hatuM jenI asarathI ATheka bhAIoe azADa sudI 14 sudhI hamezAM akeka kalAka jaina dharmavijayajI jena lAyabrerInAM pustaka vAMcavA sAMbhaLavA eka bhAIne vAMcanAra tarIke mukarara karyo che ane bIjA ATha daza bhAIo ane dazeka bAIoe maLI 20 nA Azare sAMbhaLanAra tarIke thaze ane tene mATe niyama Ape che. jesara saMvata 1965 nA piSa vadI. 5-6-cerA mukAme sArvajanIka jAhera sabhA bharavAmAM AvI hatI. te vakhate " ApaNI saddabuddhine ghaNe A dhAra ApaNu AhArane gaNI zakAya che" e viSaya upara bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. jenI asarathI keTalAke dArU mAMsa nahIM vAparavA pratijJA karI che ane eka kSatriIbhAIe saptavyasana uparAMta asatyanI paNa pratijJA lIdhI che. A vakhate kSatrIone zikAra karavAne dharma che evuM kahenAra sAme lAMbI carcA thaI hatI. jenA pariNAme zrotAo para sArI asara thaI hatI. A meLAvaDAmAM musalamAna keme paNa bhAga lIdhe hate. depalA saM. 1965 nA piSa vadI. 7-8-cerA madhe eka jAhera miTIMga bharI. A vakhate ghaNI komanA bhAIo hAjara hatA. te vakhate "kSatriIonI pharaja rakSaNa karavAnI ke bhakSaNa karavAnI ?" ane "hAlanA kSatriIo nisteja ane pratApahIna kayA kayA kAraNathI thayA" e viSaya upara ghaNuM asarakAraka vistAravALuM ane vIrarasa yukta bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM jenA pariNAme sarva kSatrIoe dArU mAMsa jIvita paryata nahIM vAparavA mATe daDha pratijJA karI che. keTalAkee anAcAra nahI sevavA saMbaMdhI ane keTalAke kSAtradharmAnusAra jIvana gALavA nizcaya karyo che. kephI cIjo jema bane tema kamI karavAnI lAgaNI thaI che. tyAra bAda "AhAra uparathI buddhi upara thatI asara" e viSaya upara laMbANu bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. A vakhate kaMdamULAdi AhAra nahi se. vavA saMbaMdhI bahu sArI rIte carcA thaI hatI. tyAra pachI ApaNA samudAyamAM magajamAM kevA saMskAre mUkavA joIe; ane tene mATe kaI vaya vadhu yogya thaI paDe e viSaya para bhASaNa ApyuM hatuM. dhArmika jJAnanI jarUrIyAta mATe Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 78 ] . . jaina kenpharansa heralDa. [mArca sArI rIte kahevAmAM AvyuM hatuM. tyAra pachI hamezAM pUjA sevA karavAnI, ToparAne ghaNA jIvavALe kheLa nahi vecavAnI, hamezAM kalAka vAMcavA sAMbhaLavAnI, ane abhakSya tyAganI carcA calAvavAmAM AvI hatI. te paikI keTalIka bAbate mATe sArI lAgaNI pedA thaI che. mAtra 1 jaNanI AnAkAnIthI cheLane vepAra tadana baMdha karavAnI pratijJA levAnuM bAkI rahela che. rANIgAma saM. 1965 nA poSa vadI -cerA madhe dAThA rAjyanA moTA tAlukadAra bAvAjI bApunA pramukhapaNa nIce eka meLAvaDe bharyuM hatuM. te vakhate "manuSya jAtine zire rahelI agatyanI pharajo ane javAbadArI" e viSaya upara laMbANa bhASaNa ApyuM hatuM. veda ane jainadharma saMbaMdhI keTalIka carcA thaI hatI. dekhAI Ave tema pratijJAo levAI nahatI paNa tethI AgaLa upara lAbha thavA AzA rAkhI zakAya tema jaNAyuM hatuM. A tarapha munivihAra ocho hovAthI jene ApaNe dharma samajatA nathI.' vaMDA saMvata 1965 nA pinna vadI 11-12-cerA mukAme sarva kemanI eka jAhera sabhA bharavAmAM AvI hatI. A prasaMge "manuSya ane tenA jI. vananI ugratA" e viSaya upara ghaNuM laMbANu bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. prasaMgopAta manuSyanA aMtaHkaraNe, temanA AcAravicAra, sArI mAThI hAjate ane AhAra, ane svArtha tathA paramArtha buddhi vigere bAbatenuM laM. bANathI spaSTIkaraNa karyuM hatuM. jethI zretAo upara sArI asara thaI hatI. tyAra bAda prArabdha ane purUSArtha, suSTi ane suNA saMbaMdhI bahu carcA thaI hatI jenA pariNAme jaina dharmanI ane tenA abAdhita siddhAMtanI atyaramatA siddha thaI hatI. vigere gya lAbhe thayA hatA. - rAtre ApaNA makAnamAM jAhera sabhA bharI kanyAvikraya, hAnikAraka rIta rIvAjo, pharajIAta kharce, ApaNA dezanI adhogati vigere samuccaya viSaye ummara bhASaNa ApyuM hatuM. "keLavaNInI jarUrIyAta" e viSaya upara laMbANa bhASaNa AvyuM hatuM bAda ApaNe kImatI samaya ane bIjI keTalIka bA bate para kahevAmAM AvyuM hatuM. jenA pariNAme dareka bhAIo pUjA sevA tathA darzana karavA AvanAra vigeremAM vadhAre thAya che. keTalAkee abhaya tyAganA niyama lIdhA hatA. derAsarajI mATe daravarSe rU. 0 ghara dITha levA TharAvyuM che. tenI cAra mAsanI rakama atyAre ugharAvI lIdhI che, AjathI traNa varSa pahelAM ropAolA bIjathI 40 varSane kusaMpa ( taDA) hatA te nAza pAmI ghaNe sAre saMpa thaele jovAmAM Ave che. mosama sivAyanA divasomAM hamezAM kalAka vAMcavA sAMbhaLavAnI lAgaNI utpanna karI che, te pustakanI savaDa thaye zarUAta thaze. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] zrI jaina zreya maMDaLa parIkSaka mI. maNilAla suMdarajIne pravAsa. [ 79 ( pIyAvA saM. 1995nA piSa vadI 12-13-a sabhA bharI "bhedabhAva" TALavA saMbaMdhI bhASaNa karavAmAM AvyuM. bIjI be sabhAo bharI tene mATe mATe vadhAre carcA karI A gAmamAM 20 varSathI kusaMpa hatuM te vaMDAnA mahAjanane paMcamAM nAkhI suleha karAvI che ane mahAjananA rUpIA vaparAI javA athavA khavAI javA bAbata vaMDAnA mahAjana rUbarU nIveDe lAvyA che. e baMne taDa eka karI saMgha jamADavAmAM Avela hatuM derAsaramAM pujA, darzana karavA javA mATe tathA abhakSya vastune tyAga karavA niyama lIdhA che. gAdhakaDA, saM. 1965nA pisa vadI 14-30 mahA sudI 1-jena kemanI sabhA upAzrayanA holamAM bharavAmAM AvI hatI. A prasaMge " A gAmanA A paNuM kemanA AgevAna jaina bhAIo ane teo hameza jarUra puratI kriyAothI keTalA vegaLA che ane manuSya jIdagI mAtra AhAradika zarIranA svArtha puravA mATeja? e viSaya upara bhASaNa ApyuM hatuM.' upAzrayanA helamAM bIje divase jAhera sabhA bharavAmAM AvI hatI. A prasaMge manuSya jIvananI uccatA tapAsatAM ApaNI dazA ApaNane kevI lAge che e viSaya para trIjuM laMbANa ane sAdI bhASAmAM bhASaNa ApyuM hatuM. - trIjI strIonI samAja bharI "jena kulAMganAnAM karta " e viSaya upara trIju bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. tenA pariNAmarUpe bhakSyAbharyane, rAtribhejanane, moTI tithio pALavAne vigere bAbatanA hAjara rahelIoe niyama lIdhA che. derAsara pUjA karavA javAne tathA evA keTalAka niyama levAyA che ane dharmaupara sArI AsthA baMdhANI che. trApaja saM. 1994 vaizAka sudI pa-sabhA bharI temAM "hAnikAraka rIvAje" e viSaya upara bhASaNa ApavAmAM Avela hatuM tethI bairAMomAM nIce lakhyA TharAve thayA hatA. * 1 maraNa pachavADe athavA kANu prasaMge keIne tyAM AbhaDavA jatI vakhate eka lugaDA sivAya keine tyAM javuM nahIM. 2 bajAramAM keIe chAjI levAM nahIM tema pachADI khAvI nahIM. 3. bahAragAmanI kANu jevI tevI Ave te mAMDavI nahI paNa ghera nahAvuM. 4 keI aMganI kANu hoya tyAre bahAra javuM ane purUSe jAya ke pachavADe turata bairAoe uThavuM, - 5 maraNa prasaMge zaba turata bahAra kADhI gayA pachI (bairAMoe a.. DadhI kalAkanI aMdara eka lugaDA sAthe bahAra nIkaLavuM. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ mAthe jene kenpharansa helDa 6 maranAranI pachavADe savAre meM vALavuM nahI. 7 maranAranI pachavADe game tevA gharanAM bairAM hoya temaNe nava mahInA sudhI khuNe rahevuM. - 8 maraNa prasaMge maranAra nAmane laIne kuTavuM athavA kANu prasageja maranAranA eka nAmane laIne kuTevuM yA revuM. - 9 maraNa prasaMge traNa mahInAmAM vALavA. ethe mahInethI bIjA berAMe me vALavAM nahIM. - 10 maraNa prasaMge cuDIkama karatI vakhate cuDI bhAMgavI nahi. paNa pajarApoLamAM mUkI devI. ( 11 maraNa prasaMge rAMone pachADa khAtI vakhate bhAiDAoe jhA lavI nahi. * 12 pAMcama, aThThAI, AThama, cidaza, be elI vigere parva tithie meM vALavuM nahi. upara lakhelA dhArAomAMthI kaI paNa dhAre taDaze tenI pAsethI murata- - vatu ghI pAzera levAmAM Avaze. jaina dhArmika hisAba tapAsaNuM khAtuM. chelle kAThIAvADamAM gaMDala tAbe gAma upaleTA madhye AvelA dhAtunA zrI pArzvanAthajI mahArAjanA varadaherAza rajInA vahIvaTane lagate rIperTa, - sadarahu daherAsarajInA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha maMgalacaMda ghelacaMda hastakane saMvata 1952 thI. saM. 1964 nA zrAvaNa vada 1 sudhIne hisAba amoe tapAsyuM te jotAM upaja kharcanuM nAmuM nahI lakhavAthI kAM I paNa vaghaghaTa joI nahI zakavAthI A khAtA taraphathI have pachI barobara nAmuM mAMDavAnI sucanA karI teja dIvasathI nAMmuM mAMDavAnuM zarU karAvyuM che te thI temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che ane AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI egya baMbasta karaze, Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909) dhArmika hisAba tapAsaNI khAtAne rIpI. [81 chelle kAThIAvADa madhye gaMDala tAbe pATaNavAva madhye AvelA dhAtunA zrI sahastraphaNu pAzvanAthajI mahArAjanA daherA - sarajInA vahIvaTane lagate riperTa, sadarahu pratimAjI A gAmanI bhAgoLe ozama (sarAvA) nAmane parvata che, te Azare ATha mAIla lAMbe tathA be mAIla uge che. te prAcInakALamAM jaina lekanA tirthanuM sthaLa hoya tema lAge che. kAraNa ke te upara jena lekenA jathAbaMdha derAsare hoya tema uparanA dekhAvathI khullu mAlama paDI Ave che. te uparathI pratimAjIo paNa kaI kaI vakhate nIkaLe che. saMvata 185 mAM te DuMgara upara bhImakuMDa nAmane kuMDa che. temAM pANI nahi hevAthI kheda kAma kastAM temAMthI pratimAjI naMga 7 sAta pASANunA nIkaLyA. temAM traNa akhaMDa hatA, te zrI gIranAracha ekalAvyA. ane cAra khaMta hatA te aMdara padharAvyA, tyAra pachI saM. 1945 nI sAlamAM ahiMnA rahIza rabArI leke DuMgara upara Dhere carAvavA gaelA ane tyAM keI kAraNasara khedatAM dhAtunA traNa pratimAjI nIkaLyA. te temaNe ahIMnA rahIza eka bAvAne ApyA ane teNe tapAsa karatAM eka kaMcananA pratimAjI hatA, te teNe gaLAvI nAMkhyA tyAra pachI gAmavALAne khabara maLatAM bAvA pAsethI bAkI rahelA be prati mAcha laI AvyA. temAM eka khaMDIta hatA, te bhaMDArI, bAkInA eka pratimAjI zrI sahastraphaNA pArzvanAthajI hatA. te hAla dhorAjInA daherAsarajImAM padharAvyA che ane saMvata 1913 nI sAlamAM muni mahArAja premacaMdajI A DuMgara upara AvyA hatA. temaNe tapAsa karatAM khAtrI thaI ke saMvata 1300 nI sAlamAM A DuMgara uparanA daherAsarajIne * samUha baMdhAyela hoya tema jaNAya che. tyAra pachI saM. 1938-39 nI sAlamAM kAntivijayajI nA manA jati A DuMgara upara AvelA temaNe paNa uparanA munirAjanA pramA. che je abhiprAya Apyo. tyAra pachI muni mahArAja zrI cAritravijayajI tathA munirAja jazovijayajI A DuMgara upara jevA padhArela. temaNe paNa evIja zaMkA jaNAvI che. te A DuMgara uparathI zilAlekhe vigere jena sA. hitya maLavAne saMbhava che. mATe ja taraphathI tenI zodhakheLa thavAnI khAsa jarUra che. sadarahu khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kattA zeTha vanamAlI dAmadara tathA vasA devazI meghajInA hastakane sa. 1961 nA vaizAkha vada 13 thI. saM. 1964 nA zrAvaNa suda 1 sudhIne hIsAba amee tapAsya. te jotAM saMghamAM kusaMpa hevAthI vahIvaTa barAbara nahI calAvI hasAba Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82] jene kensaransa hera, - mArca rItasara rAkhavAmAM Avele nahI hevAthI saMgha bhege karI, samajutI ApI. navuM baMdhAraNa karI ApI te pramANe vahIvaTa calAvavAnI sucanA karI che. ane tyAMnA saMghe te kabula rAkhI te pramANe nahI varte teTalA mATe tenI pAsethI, sAdhAraNamAM rU. 10) daza levAne TharAva karyo che. te mATe temane purepure dhanyavAda ghaTe che. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI egya baMdobasta karaze. ' jIllA kAThIyAvADa prAMta seraTha tAbAnA gAma DaLa madhye AvelA zrI caMdraprabhujI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIpeTa. sadarahu khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa karta zeTha kevaLacaMda dolatacaMdanA hastakane saMvata 1954 thI saM. 1964 nA phAgaNa sudI 12 sudhIne hIsAba ame tapAsyA. te jotAM majakura vahIvaTanuM baMdhAraNa jaina zilIne ane nusarIne karavAmAM nahI Avela hovAthI zrAvakene devadravyane lepa lAgI maja. kara vahIvaTanA keTalAka nANuM rItathI ulaTI rIte rekI vahIvaTa calAvatA hevAthI majakura vahIvaTakartA grahasthane tAkIde te vahIvaTamAM amAe Apela sucanA patra pramANe sudhAro karavAnuM jaNAvyuM che ane tema karavAmAM DhIla thaze te majakura vahIvaTamAM kenpharansa vacamAM pI baMdobasta karAvavAnI jarUra paDaze. chale kAThIyAvADa zahera geMDala tAbAnA gAma chatrAsA maLe AvelA zrI zAMtinAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIrTa. sadarahu khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kata zeTha lIlAdhara jetasI tathA zeTha kALIdAsa dhanajI tathA zeTha manajI jAdavajI tathA zeTha goviMdajI devajI tathA zeTha jhINuM vIrajInA hastakane saM. 1961nA phAgaNa vadI 6 thI saM. 164 nA jeTha sudI 5 sudhIne hIsAba amoe tapAsyA. te jotAM vahIvaTanuM nAmu sArI rIte rAkhI vahIvaTa calAvatA jovAmAM Ave che te bahu khuzI thavA jevuM che. challe vaDedarA tAbe gAma peTalAda madhye AvelA zrI zIkhavadevajI tathA zrI caMdraprabhujI mahArAjanA derAsarajInA va hIvaTane lagatA sAdhAraNa khAtAne lagate rIpeTa. sadarahu khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zA. caturabhAI khuba . Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19] dhArmika hisAba tapAsaNI khAtAnA rIpaTe, [ 87 : caMdanA hastakane saM. 1959 thI saM. 1993 sudhIne hIsAba ame tapAsyA. te jotAM vahIvaTa cekhI rIte calAvavAmAM Ave che paNa majakura khAtAne la. gate hIsAba pitAnA khAnagI copaDAmAM rAkhI tenI rekaDa mIlakata pitAne tyAM jame rAkhI che te rItathI ulaTu hevAthI judA paDI bAMdhI temAM majakura vahIvaTane lagatuM nAmu lakhI dara varase saMgha samakSa raju karavA vagerenuM sucanApatra majakura vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. A chelle vaDodarA tAbe gAma peTalAda madhye AvelA zrI vijaya deva sura tathA acaLagacha khAtAnA vahIvaTane lagate rIperTa. sadarahu khAtAnA zrI bhaMDAranA vahIvaTa katAM zA caturabhAI khubacaMda ha. stakane vahIvaTa ame tapAsya. te jotAM majakura bhaMDAramAM 166) prate sivAya eka pAlakhI tathA be je caMdranA puThIyA che. temAM majakura prate ghaNI kharI cuMthAI jaI tenA pAnA heraphera thaI gayA che athavA guma thaI gayA che tene zoSAvI meLavI tene jIrNoddhAra karAvavAnI khAsa jarUra che. A vahIvaTamAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa katAne ApavAmAM AvyuM che. challe vaDodarA tAbe gAma peTalAda madhye AvelA zrI zIkhava devajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagato rIperTa, sadarahu khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zA caturabhAI khubacaMdanA hastakane saM. 15thI saM. 1963 sudhIne hIsAba amee tapA. te jotAM hIsAba cekhe rAkhI dara sAlanuM nAmu judu pATha saravaiyA kADhelA che. nAmAnI vyavasthA sarANI lAIne rAkhela che te khuzI thavA jevuM che. sada2ha vahIvaTa kartA nAmu cekhI rIte rAkhI pitAnA vakhatane bhega Ape che tethI temane dhanyavAda ghaTe che ane temAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM Avela che. ' - lI. zrI saMdhane sevaka cunIlAla nAhAnacaMda onararI eDITara, zrI je. , ke. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] jaina kenpharansa herA. pAMjarApoLa ane tenI sthiti. gayA aMkathI cAluM. vaDodarA pAMjarApoLa. vidarAja dalapatabhAI vaDodarAnA prakhyAta vaida hatA ane emaNe khaMDerAva mahArAjanI sArI prItI meLavI hatI. tethI mahArAjA taraphathI vaMzaparaMparAne mATe emane pAda gAma InAmamAM maLyuM hatuM. paNa zeTha sAheba dalapatabhAIe turataja te gAma kheDA DharamAM ApI pitAnuM nAma amara karI gayA che. A gAmanI vArSika upaja rU. 5000) nI che. A sivAya jyAM jyAM potAne lAgavazIla hatuM tyAM tyAM upadeza karIne pite rU. 1000) A pAMjarApiLamAM lAvyA hatA. . . tyAra pachI mI. amIcaMda mANekacaMda jhaverInA ciraMjIvIe A pAMjarApoLane vahIvaTa saMvata 1941 sudhI karyo. temanA vakhatamAM mIlaupara pAMjarApoLane lAge zarU thaye ane te pramANe dareka rUnI gAMsaDI dITha rU. 0-7-3 A pAMjarApoLane hajI lagI maLe jAya che saMvata 1942 nI sAlamAM tyAMnA divAnabahAdura maNibhAI jazabhAIe A pAMjarApoLanI hakIkata nAmadAra gAyakavADa sarakAra sayAjIrAva mahArAjane jaNAvatAM bhAdaravA vadI 8 nA roja zrImaMta gAyakavADa sarakAra zaheranA sArA sAsa AgevAne sahIta A pAMjarApoLa jevAne padhAyA.. ane pAMjarApoLanI sthiti joI pitAne saMteSa jAhera karyo ane keTaluMka uttejana ApyuM. vi. zeSamAM muMbaInI pAMjarApoLanI mAphaka A pAMjarApoLanuM kAma kamITIthI calAvavA bhalAmaNa karI. te uparathI thoDA vakhatamAMja eka kamITI nImI tenA pramukha divAna sAheba maNibhAIne nImyA ane De, baTukarAma zobhAgarAma mahetA tathA jhaverI mANekalAla ghelAbhAIne sekreTarI nImyA tathA bIjA keTalAka saggahasthanAM nAma paNa dAkhala karyA. jhaverI mANekalAlabhAInI tathA De. bakarAmabhAInI athAga mehenatathI A pAMjarApoLa kamiTIne gAyakavADa sarakAra taraphathI janAvare tarapha gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvavAnI keTalIka sattA maLI-A sattAnA AdhAre ghaNA mANuMsene 8 janAvare upara ghAtakIpaNuM gujAranArAone) pakaDAvI zikSA karAvelI ane maLelA daMDamAMthI amuka bhAga pAMjarApoLa bhaMDaLamAM lAvyA che. hAla be varasa thayAM A satAne barAbara upayoga thatuM nathI te te tarapha pAMjarApiLanA vahIvaTa kartAnuM dhyAna kheMcavAmAM Ave che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma nItinI keLavaNuM. "zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAmeM keli kare zuddhatAme thira rahe, amRtadhArA varase." digdarzana. - vekezana prasaMge muMbaInI yunivarsiTinA eka mUkhya adhikArI tarIke nAmadAra jasTisa mI. caMdAvarkare uccArelA zabda keLavaNInA nAmadAra vAIsa viSayamAM rasa letA sarve sujJa janene bahu vicAravA yogya censelaranAhAlanI che. hAlanI keLavaNInI keTalIka khAmIo tathA temAM karavA keLavaNI saMbadhe lAyaka sudhArAo emaNe bahu sArI rIte darzAvyA hatA. vicAre. dharmanItinI keLavaNInI temaja saMgInatAnI gerahAjarI, e khAmIo emaNe batAvI hatI. hAlanI keLavaNI "nirizvara che, tethI hadaya para joIe tevI asara thatI nathI, ane vidyArthinuM vartana ghaDAtuM nathI. taddana navIna (videzIya) vicAre tathA bhAvanAomAM mUkAvAthI vidyArthinuM hadaya keI paNa eka jIvanabhAvanApara coMTatuM nathI. pazcimAtya tatvajJAnane aicchika viSaya rAkhavAmAM Avela che, paNa sAthe Arya tatvajJAnanI sarakhAmaNI karAvAtI na hovAthI koleja choDavAnI sAthe e viSaya sAtheno saMbaMdha paNa ghaNe bhAge chUTI jAya che. janasamAjamAM eka jIvanabhAvanA AdarzarUpe baMdhAvAnI atyaMta AvazyakatA che. A satya ApaNA prAcine bahu sArI rIte samajyA hatA, ane eja hetue temaNe paradezagamanane aTakAva karyo hate tathA jJAtibaMdhana dAkhala karyA hatA. jo ke tapazcAt yogya maryAdA na samajAyAthI A pratibaMdhane lIdhe ApaNane bahu nukazAna thaela che vidizAmAM bALaka samakSa je bhAvanAo raju karavAmAM Ave te paraspara virodhI na hovI joIe. " Ito is necessary to ensure the steady operation on his mind of a single set of ideals upto the period when he is able to jud. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] dharmanItinI keLavaNI. [mArca ge and choose for himself, jayAM sudhI vidyArthimAM svataMtrapaNe vicAra karI potAne cAgya lAge te mAga grahaNa karavAnI zakti na Ave teTalA sudhI ekaja prakAranI jIvanabhAvanAnI asara nIce tenu mana avicchinnapaNe mUkAvu joie, hiMdu vidyArthinuM mana taddana ja labula rasa pratiSi*kha paDayA vinAnu kArU hAtuM nathI. janmathI amUka svabhAva enAmAM badhAelA hoya che, enA manapara amUka chApA paDelI hAya che. A sakArAnI avagaNanA karI tadna navIna vicAro khALakanA manapara ThasAvavAthI, ukta bhAvanA virodha utpanna thAya che. mATe keLavaNI ApanAre bALapaNathI emanA magajapara ketAelA vicArAne ceAgya valaNa Apavu joie, paNa keLavaNI, te sa`skArAthI taddana asa"badha na hAvI joie. videzIya vicArA tathA bhAvanAomAM bALaka ekadama sUkAvA thI bhAvanAvirodha utpanna thaI pariNAme kAi paNuM zuddha bhAvanA khadhAI zaktI nathI. A virAdha kema aTake ?-dharma ane AtmajJAnanA vicAro ApaNAmAM mAtAnA payapAnanI sAtheja praveza thAya che: esaskAranA ceAgya upayoga karavAthI A virodha ghaNe bhAge TakI zakaze. prAcina keLavaNInI paddhatinA eka mahAna siddhAMta e hatA ke paramAtmAnA jJAnane avalakhIne sarva prakA ratu jJAna ApavAnI yAjanA karavI. ApaNI sarve navIna pravRttine prAcina kALanI jevI ApaNe nahi' manAvI zakIe, paNa ApaNI keLavaNInI padmatimAM banI zake teTalI prAcinabhAvanAonu semmelana karI zakIe. ghaNA ma tamatAMtarone lIdhe zALAomAM tathA kAleomAM dhArmika keLavaNI ApavAmAM bhAre mUzkelIo naDe che e kharU, paNa te mATe nItinI keLavaNIne paNu sthAna na ApavuM. e kAMi ghaTatu nathI. Education to evoke the for. mative elements in the pupil's character must be correlated with his past national culture and appeal not only to his intellect but also to his moral being. vidyArthi mAM rahela, vana ghaDavAmAM upacAgI kudaratI tattvAnA vikAza karavA arthe, keLavaNI prajAnA anAgata su dhArA vadhArA, buddhikozalyatA tathA jIvanabhAvanAne anusaratI ane mAtra manane nahiM paNa hRdayane paNa asara karanArI hAvI joIe. lanDanamAM gaye varSe maLela keLavaNInI pariSade paNa nItinI keLavaNInI atyaMta AvazyaktA matAvI hatI. ghaNe bhAge pratyeka viSayanuM zikSaNa evI rIte ApI zakAya ane apAvuM joie ke tethI vidyArthine naitika jJAna maLe tathA tenu vartana ghaDAya, A saMbaMdhamAM nAmadAra jasTise keTalAka ramujI dRSTAMta ApyA hatA. kAvyanA zikSaNathI vijJAnanA siddhAMtA bahu tAdazyapaNe sAvI zakAya. vidyAthimAM navIna rasika dRSTi prakaTAvI zakAya; tathA bAhya sAMdaryanuM bhAna karAvI AMtara sAMdarya tarapha tene vALI zakAya, jemake, jaDa padAthe'mAM paNa niyamitatA "6 ', Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] dharmanItinI keLavaNI. _[ 11 tathA sAMdaya raheluM che te buddhisaMpanna manuSyamAM aniyamita vartana ke gaMdI ke kema sAMkhI zakAya? vijJAnanA zikSaNa parathI eka bedha e maLe che ke dareka prakAranA vyartha jatA padArthone upaga thaI zake che, paNa vyartha gaela vakhatane upayoga thaI zakatuM nathI. vyAkaraNanA niyama pramANe zuddha vAkya bolavAthI kalyANa thAya che ane vyAkaraNanA deSavAlI bhASA bolavAthI akalyANa thAya che. ( A vAta prathamadaSTie vicitra lAgaze. paNa bhagavAna pANinInuM e vacana che.) vagere. A viSaya para bahu bhAra daIne te nAmadAre jaNAvyuM hatuM ke bIjA dezonA saMbaMdhamAM game tema ha, paNa atre ApaNI sthiti kAMI vilakSaNa che. ApaNI prajAnI nisargika zakti tathA vaMza paraMparAthI utarI Avela bhAvanAo pramANe keLavaNIne AtmA nItinI keLavaNI cheH zarIranI sAthe sAthe jema jIva rahe che tema keLavaNI ane nItinI keLavaNI eka sAthe rahevAM joIe. " According to the national genius of the people and their traditions moral teaching is the very essence of education the two must go together. " + + + + vidyArthioe rAjakIya savAlenI carcAthI taddana alaga rahevuM joIe e vAta egya che. paNa e viSayathI vidyArthione tadana vighArthio ane anabhijJa rAkhavA ema je nAmadAra vAIsace selaranA rAjakIya viSaye. kahevAne Azaya hoya te ame te sAthe eka mata thaI zakatA nathI. amArI mAnyatA te evI che ke AvA mane hatvanA savAlo para zAstrIya rIte vicAra karatAM kolejomAM zIkhavavuM joIe. kolejonI DIbeTIMga sosAyaTIomAM-vAdavivAda calAvavAnA maMDaLomAM-AvA viSayenI khAsa carcA thavAnI jarUra che. tethI A viSayanI mahatvatA, ane pukhta vicAra karyA pachI ja te saMbaMdhe kAMI paNa nizcayapara AvavAnI jarUra, vagere bAbatenuM vidyArthine bhAna karAvI zakAze, ke jethI pariNAme aMdagImAM paDayA pachI evA savAlamAM te avicArIpaNe na derAya. je yuvakene rAjakIya viSayethI taddana ajJAta rAkhaze, te kolejanA baMdhanamAMthI chuTatAM, kadaSTi vakatAonA vicArathI derAI game tevA vicAra hAlanA rAjyabaMdhAraNa saMbaMdhe te bAMdhI besaze. je kolejomAM paNa evI keLavaNI na ApI zakAya te pachI kayAre ne kevI rIte e keLavaNI ApI zakAze? kaI paNa mahatvanA viSayamAM gurUdvArA praveza thave joIe. vidyArthi koleja choDayA pachI jyAre saMsAranI pravRtiomAM guthAele hoya tyAre pitAnI meLe AvA viSayamAM praveza karI tenuM rahasya pAmI zake ema mAnavuM ghaNe bhAge bhUla bhareluM che ane AvA viSayane abhyAsa Ama vidyAthInI svataMtra marajI upara cheDI devAthI, pa. riNAma, je bAbatene avarodha karavA IcchA jaNAya che te ja, ulaTuM, Avaze. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] dharma nItinI keLavaNI. [mArca. sajakIya savalamAM bhAga nahi levA devAnI goThavaNa sudhArAmAM AgaLa vadhelA sarve dezamAM asvAbhAvika tathA vizeSa nukasAnakAraka mAnavAmAM Ave che. eka nAgarika tarIke pitAnI pharaje zuM che te saMbaMdhI keLavaNI vidyArthine avazya ApavI ghaTe che. pazcimAtya keLavaNI, tamane ISTa lAge ke na lAge, paNa rAjakIya viSaya sAthe e saMbaMdha dharAve che ke je chUTe pADI zakAya tema nathI. nAmadAra vAIsa-caeNselaranA zabdomAM kahIe te "The main defect of modern education is that we live in an age when we are dominated by politics, political ideals, and political methods." Ajane jamAne rAjakIya mahatvakAMkSAone che, ane keLavaNI avazya che. zakALane anusaratI hovI joIe. + + + + uparanA banne viSayenA saMbaMdhamAM "zikSaNanA itihAsanA aMtima bhAgamAM darzAvelA vicAro bahu manana karavA gya heI atre utArIe chIe. ApaNAmAM gheDe ghaNe dharma hatuM te ghaNuM zatakathI adrazya thaye che; ane navIna dharmapracAranI pravRtimAM zikSaNanI madada zikSaNanA ItihA. vagara kazuM thaI zake tema nathI. ApaNuM rAjya gayuM che; sakAranA vicAre. ane je rAjya AvyuM che, te eTaluM badhuM sAruM che, ke ApaNane khedane badale saMtoSa thAya che. paNa briTiza za henazAhatane ApaNI madadanI theDIja jarUra paDe che. uccatara prakAranI rAja kIya sevA bajAvavA gya karavAne paNa bALakane uccatara zikSaNa ApavA sivAya bIje raste rahyA nathI. A pramANe dharma ane rAjyanA maMdiranAM dvArA ApaNe mATe prAyazaH devAyelAM che. dezavAtsalyanI je umIo hAla kaI kaI sthaLe uchaLatI dekhAya che, temane gRhIta ane upayukata karavAne zikSaNa sivAya bIjuM kaI pAtra amArI daSTie te dekhAtuM nathI. luthara kahe che te kharUM che, ke ghaDA dAMDene sudhArI zakAya tema nathI. lAMbI mudate paNa bhavya pariNAma batAve tevI janAo ajamAvavAnAM kSetra jevA jatAM hAlate bALakeja dekhAya che. temanA upara zahenazAhatane nahIM paNa ApaNe paripUrNa adhikAra che, temanAM hadayamAM ApaNAthI dhArmika ane rAjakIya u tinI mahAkAMkSAonAM mULa nAkhI zakAya tema che; ApaNe javAnA chIe, paNa teo athavA temanAM bALaka rahevAnAM che. tyAre ApaNAthI zuM na bane? dharma pracArake, tame tamArA navIna dhamatsAha ane dharmagrahane, rAjapurUSe, tame tamArI rAjakIya AkAMkSAone, dezabhakate, tame tamArI dezavAtsalyanI vRtine, sudhArake, tame tamArA sAMsArika unnatinA vicArane, ane badhA utkRSTa jIvananA upadezake, tame tamArA utkRSTa jIvananA upadezane tamArAM bALakopara upayoga kare. * zrI zayALa jJAna maMjuSA-janAra, maNizaMkara ratnajI bhaTTa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heraDane vadhAre zrI jaina zvetAMbara kenpharansa heralDane vadhAre : tA. 12 mI mArca 190e. zrI aMtarIkSajI pArzvanAthamAM jaI pahecele muMbaIne zrI jaina zvetAMbara saMgha ane tyAM ukele jhagaDo tathA mArAmArI "digaMbara jaina" "muMbaI samAcAra" ane sAMja vartamAnamAM AvelA digaMbaronA satyathI dUra ati zaktivALAM lakhANe temaja digaMbarI sabhAonA rIporTa. AvA lakhANe upara nahi rAkha joine bhare vAMcakavargane jaNAvatAM amane dilagIrI upaje che ke gayA mAsanA chelalA aThavADIAmAM jena kemamAM kheda upajAvanAro eka banAva banyA che. kaliyugane paMcama ArAne prabhAva vicitra che. tIrtho mATe jaina dharmanI be mukhya zAkhAomAM avanavA jhagaDA thayA kare che. atrethI nIkaLela saMgha gaI tA. 21 mIe savAre AkelA jIllAmAM zIrapura mukAme jaI pahoMcyuM. ane zrI aMtarIkSa pArzvanAthanAM darzana karavA gaye. A vakhate pUjA karavAne TAIma zvetAMbara baMdhuone hatuM, chatAM keTalAka digaMbara baMdhuo derAsarajImAM beThelA hatA. teoe saMghanI pratimAne derAsaramAM nahi padharAvavA mATe A paNa zvetAMbara baMdhuo sAthe takarAra uThAvI ane bolAcAlI thatAM mArAmArI thaI ane digaMbaroe ghaNA zvetAMbara baMdhuone mAryA. tyArapachI thayela jhapAjhapImAM baMne pakSamAMnA keTalAka mANasone vAgyuM, jene laIne zvetAMbara baMdhuoe keTalAka digaMbara upara kesa mAMDe, paNa te pahelAM polIse . tAMbara saMghanA keTalAka mANasane hulaDa karavAnA, polIsanA kAmamAM harakata karavAnA ne keTalAka mANasone IjA karavAnA Aropa mATe bAsImanI keTamAM ubhA karyA hatA. - A mukadame tA. 27-3-09 temaja tA. 1 tathA tA. 2 jI mArca sudhI cAle. A traNa divasamAM phariyAdI pilIsa InspekaTara tathA sAkSIonI ju. bAnI sAMbhaLavAmAM AvI hatI ane tene rIporTa muMbaI samAcAramAM AvI Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - heralDane vadhAre , gayela hovAthI ane ame ApatA nathI. A mukadama AvatI tA. 15 mI upara mulatavI rAkhavAmAM Ave che ane havetAMbara baMdhuoe beMdhAvela kesa tA. 13 mI e cAlanAra che. A mukadamAmAM panyAsajI zrI ANaMdasAgarajI tathA ThANuM 3 ne tahomatadAra tarIke gaNelA che. - A mArAmArI saMbaMdhI "digaMbarena" nA chellA aMkamAM vadhArArUpa je lakhANa bahAra paDeluM che, te tadana atizayokitavALuM temaja satyathI dUra che. A uparAMta muMbaI samAcAra tathA sAMjavartamAnamAM atrenA hirAbAgamAM digaMbaronI maLelI miTIMganA rIporTa ApavAmAM AvelA che. A miTIMga vakhate keTalAka vaktAoe pitAnI marajI. mAphaka satyathI ghaNe che. hakIkate jaNAvI cheAvI bInAo kaleza vadhAre che. te mATe nyAyanuM kAma nyAyathI karavA devuM te amane vyAjabI lAge che. AvA rIperTI temaja lakhANe u. para bIlakula bharose nahi rAkhavA ame amArA vAMcake baMdhuene bhalAmaNa karIe chIe. chevaTe ame A cAlatA mukadamA mATe tIrtha sahAyaka kamiTI tathA che. kIvarga puratI jAgRtithI kAma karaze ja evI AzA rAkhIe chIe. A muka dame cAlate hevAthI kaDavAsanAM bI keNa repe che, tIrtho upara potAne haka dAkhala karavA keNa prayAsa kare che, te saMbaMdhI ame atre bolavA mAMgatA nathI, paraMtu zvetAMbara AgevAne ne ApaNuM tIrthI mATe puratI saMbhALa ane sakhta baMdobasta rAkhavA bhalAmaNa karIe chIe. sarve jaina baMdhuone jaNAvatAM amane AnaMda thAya che ke dhArmika saM. sthAonA hisAbe chapAvI prasiddha karavA ke nahIM te mATe bhAvanagara konpharansa vakhate nImAelI kamiTIe pitAnuM kArya tA. 27-2-1909nA rojathI zarU karyuM che. A kamiTInA meMbara paikI zeTha. trIbhovanadAsa bhANajI tathA zeTha. padamazI ThAkarazI atrethI tA. 27-2-09 nI rAtre amadAvAda ANaMdajI kalyANajIne hisAba tapAsavA upaDI gayA hatA. bAkInA meMbare agatyanA kAra ne laIne jaI zakyA na hatA. jenA kAmanI mahAna peDhInA hisAba jovAnA kAmamAM ANaMdajI kalyANajInA sthAnika pratinidhi taraphathI dareka jAtanI sagavaDa karI ApavAmAM AvI hatI, temaja teonI taraphathI dareka jAtanA praznanAM saMtoSakAraka khulAsA karavAmAM AvyA hatA. hajI A peDhInA hisAba tapAsavAnuM kArya cAlu che ane kamiTInA meMbare taraphathI amane khabara maLyA che ke AvatI kenpharansa vakhate atre amAre rIporTa prasiddha karavA dareka rItane prayatna karIzuM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImAna sampAdakajI mahAzaya kRpayA isa vijJApanako apane amUlye patrameM sthAnadAna dIjiye. naI khuza khabarI. priya bhrAtRgaNa Apa jAnate hI haiM ki jainamata dayAkA dharma hai arthAta mana va. cana kAyase yathA zakti choTese choTe kIDe takako pIDAnA pahuMcA nA hamArA parama kartavya hai-parantu zoka hai ki hama digambarI zvetAmbarI ApasameMhI isa apane niyamako pAlana karanA prAyaH bhUla jAte haiM Apa jAnate hoMgeki 'jaina yaMgamensa esosiezana Apha inDiyA ' ApasameM maitrI bhAva vaDhAne aura saba milakara jaina jAtikI unnati karAneko sthApita hui hai. yaha kArya tabhI ho sakatA hai jabaki tInoM sampradAyake mahAzaya apane apane vicAra eka patradvArA pragaTa kareM isIke liye aMgrejI jaina gajaTa jArI kiyA thA parantu aMgrejI paDhe jainI kama haiM hindI bhASAko samajhane vAle adhika haiM isa kAraNa pahilI mArcase esosiezana eka hindI patrabhI nikAlegI jo hamArI hara sampradAyakI sevA vinA kisI pakSapAtake karegA. prArthanA hai ki zvetAmbarI digambarI saba usake grAhaka baneM. patra sambandhI samasta patra vyohAra vA sUrajabhAnajI vakIla devavaMdaji0 sahArana purase karanA cAhiye. lalitapura ( jhAMsI) cetanadAsa. tA021-2-09 janarala sekreTarI. prAsaMgika neMdha. ataranA zrI jaina vidyAudyogavardhaka maMDaLa taraphathI mAMDavI khAreka bajAramAM cAlatI kamazaala skUlanA menejara jaNAve che ke A skUlamAM 25 vidyArthIo buka kIpIMga, zorTa henDa vigere bIjA vyApArI viSayomAM abhyAsa kare che ane AvatI laMDananI judI judI vyApArika parIkSAomAM besavA mATe temanAM nAma nedhAyA che. jenene maphata vyApArI keLavaNuM ApavAnA hetuthI A skula khelavA mATe laMDana cembara opha komarsanA vyApArI keLavaNI khAtAnA taraphathI A skula ughADanAra zreSTi varga u para eka dhanyavAda patra mokalavAmAM AvyuM che. ame paNa A skulane dareka rIte phateha maLe ema IcchIe chIe. A skUlanuM makAna je pAyadhunI jevA bhAgamAM hoya to hAla jeTalA vidyArthIo che tenA karatAM vadhAre vidyArthIonI saMkhyA lAbha letI thAya ema amAruM mAnavuM che te ame AzA rAkhIe chIe ke A bAbata upara A maMDaLanA kAryavAhako dhyAna Apaze. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAtamI jaina (zvetAMbara) kenpharansa saMbaMdhI kAmakA ja, punA khAte thaelI zarUAta. zrI bhAvanagara khAte chaThThI konpharansa thayA bAda sAtamI jaina zvetAMbara kenpharansa mATe punA khAte AmaMtraNa karavAmAM AvyuM katuM. marakIne sababathI tenuM kAma mulatavI rahyuM hatuM. A bAbatamAM paDelA keTalAka matabhedane lIdhe paNa DhIla thaI hatI chatAM punAnA AgevAnenA suprayAsathI te matabheda dura thaI amI konpharansa mATe umaMgathI kArya zarU karavAmAM AvyuM che tene mATe tamane dhanyavAda ghaTe che te badala kamiTIo tathA svAgata kamiTInA pramukha tathA cIpha sekreTarI vagere nImavAne mATe tA. 18-ra-09 gurUvAranI rAtre punAnA zrI saMghinA derAsaramAM saMdha bhegA karavAmAM Avyo hate. ne temAM sarve AgevAno tathA sadhaLA jaina baMdhuo tathA velAvALA zeTha dAmodara bApusA tathA zeTha bAlacaMda hIrAcaMda mAlegAmavALAe jahAjarI ApI hatI. ne temAM nIce mujaba kamiTIo nImAI nIcenA prahasthane mAnavaMtA edhApara nImavAmAM AvyA hatA. svAgatamiTInA pramukha-mI. zivadAnajI premALa goTIvALA che upa pramukha- mI. mAnacaMdajI nagAjI. mI. zIvarAmabhAI karaturacaMda. mI. vIracaMda kriznAjI. mI. kIsanadAsa premacaMda. , cIpha sekreTarI- mI. chaganalAla gaNapatadAsa. mI. bhIkhubhAI muLacaMda. , jeITa sekreTarI mI hIrAlAla dhanajIbhAI. >> janarala suparavAIjhara - mI. motIcaMda bhagavAnadAsa. vaLI keraDAnsa kamiTI, maMDapa kamiTI, bhajana kamiTI tema utArA kamiTI vigere nImavAmAM AvI che. bIjI kamiTIo nImavAnuM ravIvAranA dine mulatavI rAkhavAmAM AvyuM che ne rIsepazana kamiTImAM saMdhamAMthI 125 nA zumAre mere cuMTI kahADavAmAM AvyA che. ame AzA rAkhIe chIe ke ApaNuM punAnivAsI baMdhuo sAtamI kenpharansa mATe karelI taiyArIone AgaLa vadhArI konpharansa bharavAnA divaso mukarara karI kukama patri kAe veLAsara gAmegAma mokalAvaze. A kAmamAM punAnA zrI saMdhanI ame hareka rIte ( pateha icchIe chIe. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 526. zrI jaina zvetAmbara konpharansa SHRI JAIN (SWETAMBER) CON pustaka para eprIla, 1989 viSayAnukramaNikA viSaya, prAsaMgika dha. * 5 85 | zrI paDAlI tIrtha ora zeTha nAmadAra gAyakavADa sarakAre sthAna ! lakSmIcaMda joyA che 11 kavAsI kempharasane mokalAvela | zrI jaina vidvAnane khule patra 105 salAhakAraka saMdeze . - kanikAraka rItarIvAje 5 107 zrI jaina zreyakara maMDaLanA parIkSaka kema sudhArA thAya ? 111 mI. bhagavAnadAsa mIThAbhAIne pAMjarApoLa ane tenI sthiti pravAsa. ... 99 vaDodarA pAMjarApoLa, ... " 112 hamArA upadezaka. . * 100 | dharmanItinI keLavaNI. e. e. 13 upadezase havelA lAbha ... 100 - zrI dharmanItinA zikSaNa saMbaMdhI ja kaMthAvalekana . * 101 | praznAvalI. . . . ... 4pa bAra jJa zrI jaima (vaitAMvara ) kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI: vArSika "mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha hai| 1 . mAyA zrI vAvanA dhAi badhA ja dhirAM parva chAnuM. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadeza hitecchu ane dharmacusta gRhasthone eka amulya taka. bAvaTA chApa TreDamArka pavitra ane zuddha svadezI kezara. A cokhkhu kezara te 1 tolA 5 tolA *| 0 // ane eka ratala peka DabAmA becIe chIe. jaina tIrthAvaLI pravAsa AvRtti bIjI ghaNA sudhArA vadhArA sAthe malaze. sarva dardo maTADavAnI rAmabANa dezI davAo kIphAyate vecIye chIe. svadezI mAla maMgAbanArAone cokkasathI kIphAyate kamIzanathI mokalI. _ aMbara-kasturI-kharo bhimasenI barAsa, sukhaDa malabArI, dazAMgI cupa, sonA ru. pAno varakha, attara, dezI banAvaTanA vagara carbInA sAbuo nahAvAnA tathA kapaDAM dhovAnA lATA, goLA vogare tathA seMTa ane khuzabodAra telo bIgare kIphAyate vecIe chIe... ekalA mAleka. malavA DekANu-DAmara galInA nAkai zrI jaina mahAjana Azrita zA kezavajI khImajI kuM0 " jaDIA bajAra muMbaI. jathAbaMdha tathA chuTaka vecanAra tathA kamIzana ejaMTa, dhI jaina yuesa esozIezana -taraphathI thoDAka vakhata upara muMbaInA na madAra gavarnara sAhebane ApaNe keTalAka tahevArone jAhera tahevAra tarIke gaNavA eka arajI mokalI hatI. A arajInuM nIce pramANe saMtoSakAraka pariNAma AvyuM che - nAmadAra sarakAra taraphathI sane 197 nA jAhera tahevAranI je TIpa bahAra pADavAmAM AvI hatI temAM jainonA tahevAra tarIke nIcalA daza divase nAmadAra sarakAre svIkArelA jAhera karavAmAM AvyA che. -catra suda 15 tA. 5 mI eprIla, zrAvaNavada 13 tA. 12 mI sapTembarathI bhAdaravA suda 5 tA. 19 mI sapTembara sudhI, tathA kArataka sudI, 5 tA. ra7ma na2. Geii rAta sinemA pApAmA mApI nathI. . . . yA 81 yA !! taiyAra !!! zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarI bhA. 1 nI sAthe . 0-1ra-7 paTeja judu, zrI navata53 24 lA 3 . 1-4-0 " Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaH simyaka che. lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasA kIrtistamAliMgati, prItistaM bhajate matiH prayatate taM labdhamutkaNThayA / svAzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMghaM guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate bhAvArtha-guNasamUha jenuM kIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne prasuka e je purUSa kare che te purUSane lakSamI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatna kare che, svargazrI tene bheTavAne Irache che ane mukti tene vAraMvAra jue che. * OM zAntiH zrI jaina zvetAmbara konpharansa heralDa. pu. , aMka - vIra saMvat ra435 - eprIla, 909 - prAsaMgikoMdha. jIvadayA kamITIe kevI rIte kArya karavuM te mATe salAha levA jIvadayAnI himAyata karanArI hiMdustAnanI temaja paradezanI saM. jIvadayA kamITI. sthAo sAthe A kamITI taraphathI patravyavahAra karavAmAM Avela hatuM. jemAM IglAMDanI jANItI dhI orDara opha dhI golDana eIja nAmanI saMsthA taraphathI Avele patra bahu upayogI sU canAothI bharapUra hovAthI tene tarajume A mAsikanA bIjA bhAgamAM A pavAmAM Avela che. A patramAM jaNAvyA pramANe dayAzILatA guNane ucca sthAna ApavA, sAthe prANuo upara keTalI jAtanAM asahya saMkaTa-pIDA mAyusa pitAnA svArthanI khAtarI Ape che tenA citAra ApanArA sAhityane bahALe phelA karavAthI jIvahiMsA ghaNe aMze aTakaze, e bInA nirvivAda che. A sUtrane anusarI gayA aMkamAM jaNAvyA pramANe "The British BIood sport , ne "The Horrors of sport' nAmanA be pustakone hiMdustAnanI mAMsAhArI prajAmAM phelAve kyAM pachI A mAsamAM "Errors in Eating Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96] jena kenpharansa heralDa, [eprila nAmanuM pustaka paNa yuropIyana temaja anya mAMsAhArI gRhasthane mokalavAmAM AvyuM che. prathama be pustakanI pahoMca ApaNuM nAmadAra vAIsarAya ane muM. baInA nAmadAra gavarnara sAheba temaja temanA prAIveTa sekreTarIoe paNa upakAra sAthe svIkArI che. keLavaNI kamITIe A vakhate ApaNe kemamAM dharma zikSaNa kevI 50 ddhatithI apAvuM joIe te saMbaMdhI eka praznAvali keLavaNI kamITI. taiyAra karI che, je vAMcanAra, A mAsikanA dharmanItinI keLavaNInA vibhAgamAM joze. A praznAvali jena temaja anya kemanA viddha vargane A praznAvalinA uttara ApavA mATe eka vinatipatra sAthe mekalavAmAM AvI che. ane saMpUrNa AzA che ke ApaNA muni mahArAjAo temaja bIjA vidvAna gRhastha A savAla Upara saMbhALapUrvaka carcA calAvaze. ane pitAnA abhiprAya A kamITIupara veLAsara mokalI Apaze, ke jethI A kamITI amuka vicAreupara AvI zake, + + + + + mALavA prAMtanA prAMtika sekreTarI zeTha lahamIcaMdajI ghayA amane jaNAve che ke A prAMtanA jhAlAvADa jIllAnA sekreTarIne mAnavate he zA. premarAjajI cArIAe svIkAryo che. + + + + amane lakhatAM ghaNuM ja saMteSa upaje che ke chellA traNa cAra mahInA thayAM surata zaheramAM eka navI hIlacAlanI zarUAta kasurata dArU niSedhaka ravAmAM AvI che. tyAM eka dArU niSedhaka ane nItiane nItivardhaka maM rdhaka maMDaLa sthApavAmAM AvyuM che. A maMDaLane sahAya DaLa ane jIvadayA. karavA mATe konpharansa ophIsa taraphathI upadezaka mI. amathAlAla jeThAlAla peInTarane mokalavAmAM Avela che. mI. amathAlAlanA kAmakAjane trimAsika rIporTa A mAsikanA bIjA bhAgamAM vAMcanAra joze. A rIperTa uparathI mAluma paDaze ke dArU tathA mAMsa virUddha ke majabUta jhuMDe surata zaheramAM uThAvavAmAM Avela che. ane dinapratidina dareka kemanA strI purUSe A maMDaLanA suprayAsathI dArU tathA mAMsa letAM ane TakI gayAM che. temAM paNa jIvadayAnA suprasiddha hImAyatI mI. lAbhazaMkara lakamIdAse thoDA divasa upara suratamAM jaI A hIlacAlane ghaNAja vegathI AgaLa vadhArI che. tyAM mahAtmA nathurAma zarmAnA pramukhapaNa nIcenI eka moTI miTIMga Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1008 ]. prAsaMgikoMdha : [ 87 mAM temaja vikaTerIA thIeTaramAM ane thIosophIkala sosAITImAM maLelI sabhAomAM mAMsAhArathI thatA nukasAna saMbaMdhI viSaye upara mI. lAbhazaMkare asaMskAraka bhASaNa ApI jIvadayAnI eTalI badhI te uMDI chApa pADI hatI . ke jethI ghaNA strI purUe dArU cheI dIdhuM. ane ghaNAe mAMsAhArane tyAga karI dIdhuM hatuM. mI lAbhazaMkaranA suratanA pravAsamAM eka khAsa dhyAnamAM rAkhavA lAyaka hakIkata e che ke eka vakhate temaNe DheDha lokenI miTIMgamAM DheDha lekonA dharmagurUnA pramukhapaNuM nIce bhASaNe ApelAM hatAM ane te ja vakhate ghaNu e dArU mAMsa nahIM vAparavA pratijJA lIdhelI hatI. ame mI. lAbha zaMkaranA zubha prayAsa mATe dhanyavAda ApIe chIe, vaDodarAnA nAmadAra gAyakavADa sarakAre ajamera khAte maLelI sthAnakavAsI trIjI kenpharansane jona kemane zIkhAmaNothI bharapUra eka umadA patra mokale hatuM. A patra dareka jainane bahu upayogI hovAthI A mAsikanA bIjA bhA. gamAM tene tarajumA ApavAmAM Avela che. A patra saMbaMdhI upajatA vicAro have pachI raju karavAmAM Avaze paraMtu jaina kemanuM hita IcchanAra ane jaina kemane egya avasare salAha ApanAra A nAmadAra sarakArane ame A sthaLe upakAra mAnavAnI rajA laIe chIe. * upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMda meraiyA, gereja, gedhAvI, sANaMda, virama. gAma vigere gAmamAM pharIne konpharansanA TharAve samajAvI te karAve amalamAM mukavAnuM kAma dareka gAmamAM amuka (pratiSThita) AgevAnene sepe che ane hAla te uttara gujarAtamAM phare che. mAnAdhikArI upadezaka mI. dalIpacaMda maganalAlanA pravAsa vakhate temaNe saMgapuranA koLI lokonI sabhA bharI jIvadayA upara asarakAraka bhASaNa ApyAM, jenI asarathI tyAMnA mukhI vigeree jIvahiMsA nahIM karavA pratijJA karI che. dhanapurA-tA. 26-2-09 nA roja eka sabhA bharI jIvadayA upara bhApaNe ApyAM. jenI asarathI tyAMnA keLI lekee jIvahiMsA nahIM karavA TharAva karyo che ane eka bokaDAnuM mAtAjIne baLidAna karatAM aTakAvela che. amadAvAdathI kaeNnpharansa ophIsanA janarala sekreTarI zeTha. bAlAbhAI ma. chArAma amane lakhI jaNAve che ke viramagAmathI tyAMnA saMghane evI matala. bane kAgaLa Ave ke ApaNA muni mahArAjAo te tarapha vihAra nahi karavAthI ane sthAnakavAsI sAdhuone pracAra vadhAre hevAthI dharmane ghaNI ja Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa herahe. [eprIla hAnI pahoMce che. mATe muni mahArAjene te tarapha vihAra karavA vinaMtI karavI. te uparathI tA. 8-3-09 nA reja ane zrI saMgha maLela te vakhate ane mAe nIce pramANe lekhIta araja karI che. zrI amadAvAda saMghanA zeTha sAheba tathA saMgha samasta. amadAvAda, ' jayajInedra sAthe vinaMti karavAnI ke zrI vIramagAmanA saMgha taraphathI AvelA kAgaLanI nakala A sAthe raju karavAmAM Ave che. temAM viramagAmane saMgha ema lakhe che ke viramagAma tathA bIjA gAmamAM jyAM zrAvakanI vastI tathA daherAM hoya che tevA gAmomAM varasa dIvasamAM eka dIvasa paNa muni mahArAjAone vihAra thatuM nathI ane tethI zAstra upadeza vinA ghaNuM leke zraddhAbhraSTa thaI anya darzanInA saMsargathI svAmInArAyaNa tathA sthAnakavAsI thaI jAya che kAraNa ke sthAnakavAsI sAdhuone paricaya te lokone vadhAre thAya che. mATe te bAbatamAM IlAja karavAne saMghanA vicAramAM ThIka lAge te Apa sA. hebe gya baMdobasta karAvaze evI AzA che. A bAbatamAM dareka saMghADAnA agresara munimahArAjAone saMdha taraphathI vinaMti karavAmAM Ave te sahelAIthI pAra 5De. bIjuM keTalAka gAmamAM munio ekAkIpaNe vicare che ane svachaMdI banI gAmaDAnA lekene ghaNAja herAna kare che; jevA ke peTalAdamAM e da. khale banyuM hatuM ane bhAvanagaranI kenpharansa vakhate te sAdhune veSa chInavI laI vidAya karavAmAM AvyuM hatuM. tevI tarehanA dAkhalA bIje paNa banelA saMbhaLAya che. mATe A bAbatanI agresara muni mahArAjAone vinati karavI ke zAstranI AjJA pramANe babe muni sAthe vihAra kare tathA temane pitAnA saMdhADAnI pramANa patrikA Ape ke A sAdhu amArA saMghADAnA che. - lI, zrI saMdhane sevaka | (sahI) bAlAbhAI maMchArAma, janarala sekreTarI. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. jIvadayA kamITI upara The Order of the Golden Age taraphathI AvelA patrane tarajume. peiMgaTana, IMglAMDa phebruArI 1 lI 19090 pyArI sAheba, tamArA tA. 14 mI jAnyuArIne sarakayulara leTaranA javAbamAM huM tane mArI kamITIne sUcana karUM chuM ke dareka dharmaniSa ane sabhya purUSapara rahelI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] - - prAsaMgika dha. [ 80 avazya pharaja tarIke dayA zItalA (karUNA) guNane uccasthAna ApavuM te eka kUratA (ghAtakIpaNuM) aTakAvavAne sauthI vyavahArika raste che. paNa jemAM mAMsAhAra jevI pharatAne samAveza thAya che, tevA lekamAM pracalita rivAjone tadana tyAga karAvavA mATe AvA rivAjethI thatAM saMkaTa, pIDA tathA dalIlanA abhAvane laIne arakSitapaNAne lagatAM jJAnane pracAra kare te agatyanuM che. dayAzaLa aMdagIne pakSa laI nIti temaja vidaka zAstranuM anukaraNa karI ane mAMsAhAranI rIti niSedhIne tene tyAga karAvavA mATe. saghaLI jA. tanI krUratAne jaDamULathI amAre Azrama (order) prahAra kare che. ame purUSa ane strI varganA thiI ucca (AtmAne apIla karIe chIe ane A pramANe dayAzILa bhAvanA utpanna karIe chIe ane amane mAluma paDe che ke aMtaHkaraNanI karUNAne AhAramAM pALelI dayAzILatA UttejIta kare che, A uparathI amArA anuyAyIo (svabhAvathIja ) kuratAnI virUddha pakSanA thAya che. sAthe bIDelo riporTa jevAthI tamane mAluma paDaze ke emAMthI, saMsAITInI A yuktie maTI phateha meLavI che ane tamArI kamITInI aMtaH karaNapUrvaka sahAyatA meLavavAne huM ghaNeja khuthI thaIza ke jethI karIne amA. ra kelavaNI saMbaMdhI sAhityane vistArathI pracAra karI zakAya. khristI lokenI vRtti tadana mAMsAhAranI rItivirUddha badalAyelI ane gya dayAzIla vartana jogavavAnA prANIonA haka tarapha vaLelI jevAnI huM AzA rAkhuM chuM. kAraNa ke atyAre ApaNA kAryane je phateha maLelI che te A AzAne pradarzita kare che. paNa tenI siddhi amArI sosAITIe hAtha dharelA mane rathane jeo samaje che te leka hitaSi ane dayAzIla AtmAenI madada upara, ane saghaLA krizciyana dezamAM dayAzIla sudhArAnI vRddhi mATe karAtA ApaNu parizramanA chellA pariNAme upara AdhAra rAkhe che. hamaNAM amArA taraphathI je chapAvavAmAM AvyuM che temAMnuM keTaluMka huM A sAthe bIDuM chuM. ke jethI karIne te tamArI kamiTIne batAvI zakAya ane bahoLA phelAvAne lAyaka thavAne teo piteja bhalAmaNa karaze. te bAbata mane jarApaNa saMzaya nathI. brAtRvat praNAma sahita mArAmAM vizvAsa rAkhe zuddha hadayathI ( sahI) sIDanI eca bI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90] jene kenpharansa heraDa. [ eprIla nAmadAra gAyakavADa sarakAre sthAnakavAsI kenpharansane mokalAvela salAhakAraka saMdezo, vahAlA zeTha cAMdamalajI. mArca mAsanI adhavacamAM tamArA zaheramAM maLanArI trIjI javetAMbara sthAnakavAsI konpharansamAM hAjarI ApavA mATe AmaMtraNa karavA mATe tamArA putranA vaDapaNa heThaLa tamArA saMgha taraphathI AvelA DepyuTezanane AvakAra A. patAM mane ghaNe AnaMda thayo hate. agatyanA kAmanuM dabANa na hota te tamArI sAthe vicAra karavA mATe joDAvAnI tathA je sudhArAnI hIlacAla ta. mArI ke pharansa calAve che temAM huM aMgata hita dharAvuM chuM, evuM ekavAra pharIthI sAbIta karI ApavAnI A takane meM khuzIthI lAbha lIdho hota. sane 1904mAM vaDedarA khAte maLelI trIjI tAMbara kenpharansane huM AnaMda sahIta yAda karuM chuM, ane vaLate varasa mArA rAjayamAM pATaNa khAte tenI thayelI beThakamAM cAleluM kAmakAja meM AnaMda sAthe sAMbhaLyuM hatuM. . - kenpharansane hetu. tamArA jevI konpharansa je saMpUrNa rIte amuka paMthanI tathA pAchaLa haThADanArI na thAya te tethI ghaNe lAbha thaI zake. AvI badhI kenpharansanI nema, je paMtha athavA kemane lagatI te konpharansa hoya te paMtha athavA kemomAM khAsa karIne cAlatA saMsArika kurIvAjo nAbuda karavAnI ane samagra prajAne ekatra karavA mATe te kemane tayAra karavAnI hevI joIe. manamAM A khyAla rAkhIne huM evuM paNa IcachI zakuM ke hIMdamAM AvA prakAranI vadhAre kensara thavI joIe. AvI kenpharansane artha e ke je kensara ajJAna, tathA sAhasa vagaranA lekene teonI adhama sthitimAMthI uMcI sthitie lAvavAne vakhata tathA zaktine upayoga kare che. sAMsArika sudhArAnI jarUra tamArI pahelI be kenpharansanuM kAmakAja meM vAMcyuM che ane mane jeIne AnaMda thAya che ke TuMkA paNa te chatAM bahoLA vistAravALA kAryakramamAM tame ghaNI vAjabI rIte sAMsArika sudhArA tathA keLavaNIne agatya ApI che. hAlanA keTalAka rIvAjo, jevA ke bALavivAha, kanyAvikraya, aneka sI ka Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] nA, ga, sa, sthAnakavAsI ke, mokalAvela salAhakAraka saMdeza. [ 91 ravAne rIvAje tamArA samAjane ghaNe nAzIrUpa che. peTA kema, ke jenI hayAti mArA samajavA pramANe jaina dharmanA niyamonI virUddha che te peTA keme rada karavAthI A rIvAje sahelathI nAbuda karI zakAya. tamArAmAMnAM dareka vicAravaMta purUSe pitAnA khAnagI vyavahAramAM tathA pitAnA kuTuMbI saMbaMdhI emAM AvA rIvAje cAlavA devAnI majabuta rIte sAmuM thavuM joIe. jJAtibaMdhAraNuM mukhya badI jJAtinA baMdhAraNanI che. hAla je rIte jJAti baMdhAraNa 2. cAyeluM che tevA baMdhAraNavALI jJAtio lAbha karatAM nukazAna vadhAre kare che. jJAtibaMdhanathI jeo baMdhAyelA rahe che teonI jIMdagInI draSTimaryAdA tethI saMkucita thAya che, bIjI kema sAthane chuTa. vahevAra ke je keLavaNI mATe sauthI vadhAre saMgIna rIta che, te jJAtibaMdhanathI aTake che, rASTriya jusse -aikaya para tenI ghaNuM nukazAnakAraka asara thAya che. rASTriya vicAre tathA rA yi lAbho aMdhakAramAM jaI paDe che. jJAti baMdhanamAM keTalAka sArA mudA haze. paNa hAla tenI je sthiti che te pramANe te badhA sudhArAne mATe huM mana thaI paDayuM che, ane tethI ajJAnatAmaya vahemene tethI uttejana maLe che, tamArA zAstromAM evuM kAMI nathI ke, jethI jJAtionI hayAtine bahAlI maLatI hoya. jainanI aMdara je je jJAtio che, te jJAtionI tavArIkha batAvI Ape che ke sikAo sudhI tamee jJAti baMdhAraNa dAkhala karavAnI sAme laData calAvI hatI ane tadana ghaNA najIkanA vakhatapara bIjA paMthe tathA bIjI kema sAthenA vyavahAra aTakAyata karavAmAM AvI che. tamArI samAja eka vicAravALAM mANasanuM maMDaLa (bradharahuDa) hatuM, ane te maMDaLamAM sikAo sudhI tamee bIjI jJAtio tathA bIjA dhaMdhAnA mANasone dAkhala karyA hatA ane saMsArI zakita tathA raheNI karaNImAM ghaNe taphAvata hovA chatAM tamoe teone tamArA maMDaLamAM dAkhala karyA pachI teo sAtha saMpurNa vahevAra rAkhyo hato. thoDA jamAnAnI vAta para badhI kemavALA jene hiMduomAMnI bIjI kemanA leke sAtha jamatA hatA tathA teo sAthe beTI vahevAra paNa rAkhatA hatA ane dilagIrInI vAta che ke A vahevAra baMdha pADavAnI valaNa jovAmAM Ave che. gayA saikAmAM kemonI saMkhyA ghaNI vadhI paDI che. paNa kema joDAI jaI eka thatI hevAne eka paNa dAkhale jevAmAM AvatuM nathI. AthI vadhu vibhAga paDatA aTakAvavA joIe, ane hAlanA vi. bhAgene ekatra karavAnI hilacAla zarU karavI joIe. kema e mukhya karIne judA judA mANasane oLakhAvanAro kRtrima le che. mANase vacce, teonA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara | jaina kenpharansa herA, [ eprIla zarIra, nIti tathA vidvatA saMbaMdhI eTale badhe kudaratI taphAvata che ke kRtrima ma taphAvata ubhA karavA tathA teone judA pADavA mATe kharI rIte koI ja tanI jarUra nathI. bIjA leke viSene anubhava tathA teonA dAkhalAthI A paNI khAtrI thavI joIe ke kRtrima taphAvata ubhA karavA mATe sattAdAra A sAmIo taraphathI prayAsa karavAmAM AvavA vagara lekene samajavAmAM pitAnI kudaratI paMkti zodhavAne chuTA mukvA joIe, kRtrima taphAvate te sudhArAnA mahA pravAhane guMgaLAvI nAMkhavAnuM tathA te pravAha ADe baMdha bAMdhavAnuM kAma bajAve che. jevI rIte tame murtipujAnI zraddhAnI sAme thayA tevI rIte tame vadhu nahI te tamArI koma (sekaTa) ne lAge vaLage che, tyAM sudhI jJAtinA artha vagaranA bhedane bAjue mukI zake. je ATaluM karavAmAM Ave te tamArI kenpharansanI hayAti vAjabI TharAvavA mATe AthI kaI vadhu purAvAnI jarUra huM dhAratuM nathI. tamArI kemanI mahAna sevA bajAvavA uparAMta tame anuvartana karavA mATe bIjI kemene eka vahevArU dAkhalo besADI zakaze, paNa eka vAta yAda rAkhavI joIe ke mAtra jJAtibaMdhana teDI nAkhyA eTale pitAnI nema pAra paDI gaI ema thatuM nathI. temanA sAMkaDA vicAranI jagyAe prajAkIya kalyANa mATenA vizALa khyAla tathA vizALa dIlajIne jagyA ApavI joIe. jevI rIte tame tamArA jJAti rIvAja jALavavAmAM Atura che, tevI majabuta rIte tamAre prajAkIya aikayane utejana ApavAno prayAsa kare. joIe. keLavaNI nukazAnakAraka sAMsArika rIvAjomAM tame bArIka tapAsa karatA joI . zakaze ke AvA ghaNA kharA rIvAje naitika, sAmAjIka tathA zArIrika niyamanI ajJAnatAnuM ja pariNAma che. jokemAM te niyamenuM jJAna phelAve ane mArI khAtarI che ke sAmAjIka baMdhAraNapara A je nukazAnakAraka rIvAjo baMdhAtA jAya che te pitAnI meLe baMdha paDI jaze. tema thatAM tamAre dhyAna nahI ApanArA tathA bedarakAra zrAtAjane AgaLa khAlI karAve pasAra karavAnuM raheze nahI. AthI heThalA varganA lokone keLavavAne tamAre dareka prayAsa karavA joIe. hiMdamAM badhA sAMsArika rIvAjo nAbuda karavA mATe sithI vadhAre asakAraka IlAja keLavaNI che. gAmaDAonI zALAo, chellI kenpharansanA TharamAM evuM joIne mane AnaMda thaye che ke dareka zahera athavA gAmaDAmAM pitAnI kema nA karAone keLavaNI mATe ghaTatI Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] nA, ga, sa, sthAnakavAsI ke, mokalAvela salAhakAra saMdaza [ 93 sagavaDa karI ApavAnI dareka rathAnika saMghane mAthe pharaja rahelI che ema tame svIkAryuM che. dekharekha rAkhavA mATe majabuta tathA dIlasa ja mANasone rAkhavAthI tame joI zakazo ke A pharaja keTale sudhI barAbara rIte bajAva. vAmAM Ave che. A bAbatamAM tamAre hamezAM AtmabaLa upara AdhAra rAkhavA prayAsa karavA joIe. jarUra paDe te tamAre tamArI potAnI zALAo khelavAne ane tamArI hAjatone sauthI sarasa rIte pahoMcI vaLI zakAya tevuM temAM zikSaNa ApavAne taiyAra rahevuM joIe. ajJAna, . huM khAtarIthI mAnuM chuM ke tame e vastInI gaNatrInA chelA AMkaDA vAMcyA haze. tamArA jevI vahevArU tathA dhaMdhAvALI koma mATe te AMkaDA zuM ghaNI dIlagIra thavA jega sthiti raju karatA nathI? AkhA hiMdanA jemAM seMkaDe 48 TakA jeTalA purUSa ajJAna che. tathA muMbaI IlAkAmAM seMkaDe para TakA jeTalA purUSe ajJAna che. tamArI strIomAM AkhA hiMda letAM seMkaDe mAtra 18 TakA jeTalI strIo keLavaNI pAmelI che, muMbaI I. lAkAmAM tamArI seMkaDe 2 TakA jeTalI strIo keLavaNI pAmelI che. jyAM sekaDe 50 TakA jeTalA purUSa tathA seMkaDe 98 TakA jeTalI strIe bIna keLavAyelAM tathA abhaNa rahe te kaI deza sudhArAnA saMbaMdhamAM uMcI paMkti mATe dAvo karI zake nahIM. tamArI zaktio kAme lagADavA mATe tathA saMgIna parINAmo meLavavA mATe ane vizALa kSetra paDeluM che. - ' kelarazIpa mATe phaMDa. A bAbatanA saMbaMdhamAM uMcI keLavaNI mATe ane khAsa karIne vepArI uMcA zikSaNa ane keTalAka "eplAIDa sAyansIsa" nA abhyAsa mATe kelarazIpa ApavA phaMDa ubhAM karI zake. tamArI koma eka vepArI kema che ane tethI A viSayanI tamArA putra keLavaNI le e ghaNuM vAjabI che. A thI tamArA lokone ghaNe saMgIna lAbha thaze. ItihAsika zodhakheLa, tamArI tavArIkha tathA tamArA zAne lagatI zekheLanA kAmane ta. mArA kAryakramamAM jagyA maLelI nathI e joI huM dilagIra thAuM chuM. tamArA siddhAMta pUrva dezanA thoDA vidvAna sAMkaDA vistAranI bahAra jaine nahIM evAomAM bhAgyeja jANItA che. jaina dharmanI bahAranA mANase sikAo sudhI ema mAnatA AvyA hatA ke jaina dharma e baudha dharmane eka phAMTe che ane A mAnyatAne lIdhe jaina dharmane abhyAsa karavAmAM AvatuM hatuM nahI. A Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 2 jaina konpharansa helDa [ eprIla '' gerasamajutI kANe dura karI ? tamArI kAmanAM mANasoe nahI. eka jarmana paDIte dunyAne jAhera karyuM ke jaina dharma Adha dharmathI tadana judo che. vaLI te eTalu' paNa sAkhIta karavAne zaktivAna thayA hatA, ke tamArA trevIsamA tIrthaMkara eka " mAIthAleAjIkala parasAneja " eTale ke dharmazAstrAmAM jaNAvelA kalpita AsAmI nahI hatA paNa vAstavika rIte teo isvIsana pUrve 700 varasapara haiyAtI-bhAgavatA hatA. AthI huM ema kahevA nathI mAMgatA ke tamArAmAM vidvAnA nathI. huM ghaNI sArI rIte jANu' chuM ke tamArI u'DI phIlasuphI tathA nyAyazAstranI ghaNI muzkelI bharelI khAkhatAmAM ghaNA praviNa DAya tevA tamArAmAM ghaNA che. paNa ItihAsika zakti tathA sudhArAnA phelAvA temaja arvAcIna vicAronAM sapurNa jJAnanI ApaNA dhamagurU tathA ApaNA leAkeAmAM dIlagIra thavA joga khAmI che. a'dhazraddhAnA jamAnA jatA rahyA che ane mAtra amukanI sattAnA AdhAre kAI paNa khAkhata, pachI te khAkhata game teTalI purANI hAya, duniyA mAnavAnI nathI. tamArA dharma veda dharmathI vadhAre purANA che ema tamAre vidvAnA pAse manAvavu' hoya te te bAbata tamAre sAyansanA saMgIna purAvA vaDe tathA sa`gIna dalIleA vaDe sAkhIta karI Apavu paDaze. zAstro. prathama tA tamAre zodhI kADhavu joie, ke tamArA zAstra kayAM che ane kayAM kayAM che. temAMnAM ghaNAM kharAM pATaNa tathA jesalamIranAM bhoMyarAMmAM daTAyelAM che. saikAo thayAM teo tyAM sa'bhALa levAyA vagara paDayAM che ane uSI tathA kIDAAne khArAka puro pADe che. mane dhAstI rahe che ke keTalAka tA atyAra Agamaca nAza pAmyA haze. tamArA dharmanA lAbha mATe tathA tamArI dharma jALavI rAkhavA khAtara je te pustakanA kAbu dharAvanArA udAra thAya ane umadA hetunI khAtara te pustakA Ape te te pustako koI madhya sthaLe ekaThAM karavAM joie. te zAstro tapAsI javA, temanA tarajumA karAvavA ane chapAvavA. kadAca tamArA sAdhue keTalAka zAstrIonI madada sAtha A kAma karI zake. tamAre dharma pALatA javAnIyAo mATe zeAdha khALane lagatI thADI skolarazIpA tamAre sthApavI joie ane te ja vAnAne zeAdha khALanA kAma tathA carcA ajamAyasamAM " orIyenTala kA lasa " eTale ke purva dezane lagatI khAkhatAmAM pravINutA dharAvatA pItAnA hAtha nIce keLavaNI levA mATe jarmanI mAlavA joie, te pAchA ka tyAre teone cAkkasa kAma soMpavu. joie, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] nAga. sa. sthAnakavAsI che. ekalAvela salAhakAraka sajeza [ 95 tavArIkha. tamArA dharmanI tavArIkha haju lakhavAnI bAkI rahI che. tamAre dharma kayAre ane kevI rIte sthapAye, tenI khIlavaNI kevI rIte thaI, tAMbare tathA digabara vacce bheda, dakSiNa hadamAM tene phelAve, rAjadarabAramAM tene lAgavaga, tathA tenI avanatinAM kAraNe-A bAbate saMbaMdhI tavArIkha meLavavAnI che. vAMcI zakAya tevA rUpamAM hAla kaI pustaka nathI, ke jemAMthI tamArA dharmanA badhA niyame jANI zakAya. tamAre AnuM meTuM pustaka aMgre. jImAM temaja dezI bhASAomAM banAvavuM joie, ke jethI bIjAe te vaDe tamArA dharmanuM jJAna meLavI zake. janemAM kemanI zarUAta tathA tenI khIla vaNI, hIMdu dharmanI tamArA dharmapara asara, tathA tamArA lekanA rIta rIvAja brAhmaNa dharma tathA bIjA dhamapara jaina dharmanI asara, jaina dharma pALatI judI judI kema vaccenA taphAvate, tenI zarUAta tathA sAmAnya rIte tamArI kema para tethI thatI asara-A tathA evI bIjI bAbate saMbaMdhI tamAre tapAsa calAvavI joIe. mArI khAtrI che ke A tapAsanuM pariNAma tamAre mATe ghaNuM lAbhakArI Avaze. tamArA paMthanA junA vicAranA lokonI deravaNI mATe tame teonI AgaLa sattAvAra vIgate raju karI zakaze. AthI tamArUM sudhArAnuM kAma vadhAre saheluM thaze ane tamArA lekamAM je gerasamajutI tathA je ajJAna phelAyelAM che te nAbuda thaze. - prajAkIya khyAla. . meM zarUAtamAM jaNAvyuM che temAM sudhArA tathA AgaLa vadhavA mATenA te mArA badhA prayAsamAM tamAre eka kSaNavAra paNa "nezanala AIDIyala" eTale ke AkhI prajAne lagate vicAra vIsarI ja joIe nahI. hamezAM yAda zakhaje, ke je vadhAre moTA samAjane hIdI prajAmAM bheLI devuM joIe che tenA tame eka bhAga che. kusaMpathI tathA dalasojInI khAmIthI hIde ghaNuM sahana karyuM che. tamArA dharmanI bahAra "aikya" e tamAre "vecavarDa " the joIe. AkhA hidane lagatI jaina kenpharansa. huM jANuM chuM, ke jaina dharmanA judA judA paMthanI judI judI kenpharansa bharavAne badale AkhA hIMdamAMnA tamArA dharmanA badhA paMthane lagatI ekatra kenpharansa bharavAno prayAsa karavAmAM AvyuM hatuM. A prayAsamAM tame eka vakhata niSphaLa gayA che te tame te pharIthI karI zake ane mArI khAtrI che ke sArI samajutI phelAtAM tame phatehamaMda thaze. evuM jaNAya che ke juvAnIAo temAM sAmela thavA khuzI che, ane surata khAte "ola IyA jena kenpharansa" Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che jene kensaransa heraDa, [eprIla bharIne teoe zarUAta karI che. daDAne gabaDate karavAmAM AvyuM che, ane tamArI madada vaDe tame tene vegavALe banAvI zake. AmAM kaMI moTI muzkelI jaNAtI nathI. traNe kenpharansanA TharAvanI sarakhAmaNuM karatAM teonuM kAryakrama eka sarakhuM jaNAya che. ' huM puruM karUM te pahelAM eka be bAbate evI che ke je bAbate para tamArI rajAthI huM be bela bolI zakuM. tame jANe che ke dharmo amuka bAba tamAM ghaNA "ekasTrIma" mAM eTale ke joIe te karatAM dUra jatA hovAne saMbhava che. nAnA chanI darakAra karatAM tamAre tamArA manuSya bAMdhanA hi. tanA savAlane vIsarI ja nahI joIe. huM jANuM chuM ke tamArA pachAta paDe. lA tathA garIba sahadharmIone banatI madada ApavAnI jarUrathI tame vAkepha che, paNa tame joI zakazo ke AnA karatAM mAnava vaganA meTA vistArane tamArI dalasojI tathA tamArA taraphanI madadapara vadhAre haka che jIva dayAnuM dareka kAma sAruM che paNa AvAM kAma jyAre garIba lekanA saMbaMdhamAM tathA manuSyothI nyAta bahAra thaI paDelA jevA lekanA saMbaMdhamAM karavAmAM Ave tyAre tenuM puNya vadhI jAya che, chevaTa. chevaTe tamArI kenpharansamAM hAjarI ApavA mATe mAyALupaNe tame je AmaMtraNa karyuM te mATe huM tamAro AbhAra mAnuM chuM. A patramAM meM je TIkAo karI che, te je kharA dIlanI jaNAya che te mATe mane mAphI bakSaze. A kenpharansa ke je tarapha huM kharAM aMtaHkaraNathI dIlasojI dharAvuM chuM. temAM hAjara thavA mane jaNAvavAmAM AvyuM tyAM huM ema dhAruM chuM ke mane je pramANe kharUM jaNAya te mATe jaNAvavuM joIe, pachI bhale mAruM kahevuM kAMI arUcikara hoya. huM hIMdanA hita mATe kALajI dharAvuM chuM ane jayAM te bAbatane saMbaMdha hoya tyAM vicAra chuTathI raju kare joIe. kenpharansanI huM dareka phateha IcchuM chuM. kenpharansanA upadezaka mI. amathAlAla jeThAlAla peInTarane trimAsika rIporTa. (suratamAM dArUniSedhaka ane hitavardhaka maMDaLane kenpharanse ApelI sahAyatA.) surata tA. 12-12-08 nA roja khA. bA. bamanajI madI sAhebanA da. rIAI mahelamAM ekaThI maLelI sabhAmAM dArU mAMsanA durgaNe saMbaMdhI bhASaNa ApyuM. tyAra bAda meyAvata rajapUtanA kabIrapaMthanA mahaMta sAthe meLApa karI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t] upadezaka amathAlAla penTaranA rIpArTa f es temane tyAM eka miTIga bharI. rAtanA 10 thI 3 vAgyA lagI bhASA A jyAM ane tamAma lokone dArU mAMsanA upayAga nahi karavA pratijJA levAvI. te sakhakhI dekharekha rAkhavA temanA dharmagurUne vinati karelI che. uparanI miTiMgathI khuzI thai mIjI sabhA hIrajI mIThA peinTareka tAragAmanI bhAgALa pAse bharAvI. temAM temanI nAtanA AgevAna paTelIAA Avela hatA. badhAe khuzIthI uparanI khAkhata mATe pratijJA lIdhI hatI. tyAra bAda DaoN. dInazAhajI jIvAjI eDhalamaherAmanA mAkalavAthI mI. amathAlAla khatrI leAkeAnA AgevAna gRhastra mI. mANekalAla raNachoDadAsane maLavA gayA ane miTI'ga bharavA jaNAvyuM. paNa temanI kAmamAM kusa'pa hAvAthI A kArya mulatavI rahela che. tyAra khADha ghAMcIenI nAtanA AgevAnA meLavavA hai. nDakhIleA kaDhAvyAM ane tene mI. mAdIjInA mahelamAM zanivAranI mITiM'gamAM khelAvyA hatA te AvIne sArI AzA ApI gayA. paNa satASakAraka piraNAma AvavuM' bAkI rahyuM che. tyAra pachI zA. mAlubhAi kalyANadAsane tyAM eka miTiMga bharI hatI temAM lagabhaga 300 mANasone sArI asara thaI hatI. brAhmaNAnA AgevAnAne TemparansamAM lAvyA hatA ane tyAM vaLAnAM zrAdghaLo guH e viSaya upara bhASaNa ApavAmAM Avela hatu. sadarahu bhASaNathI brAhmaNeAe mAMsAhArI leAkeAnI kriyA aTakAvavA mATe cArAzI nAtanA paTeleAne bhegA karavAnA vicArathI mI. peinTara tathA, me. dInazAhajI tathA rA. sA. gaNapatarAma anuparAma travADI bhegA maLyA hatA. tyAra bAda teja vicAra mATe kAlIdAsa mArtane bhalAmaNa karavAmAM AvI ane mI. sUrajarAmabhAI kaTrAkaTarane paNa maLI salAha levAmAM AvI hatI. tyAra pachI aMtyajonI eka miTiMga aradesara koTavAlanI vADIpAse bharavAmAM AvI. tyAM ghaNAja leAkAe ubhA thaI dArU mAMsanA upayAga nahi karavA jaLa mUkelu che. ArapATha jhAnA 92 gAmanA koLI lokonI mATI miTIMga 20000 mANasanI vIzalapura gAme malI hatI. temAM. khA, kha, khamanajI sAheba tathA dInazAhajI tathA vakIla nAnAbhAi vigere gRhasthA sAthe banne upadezake gayA hatA. temAM kAlI leAkAe uparanA TharAveA mATe sajjaDa jJAtima dekha sta karela che. A miTIganI vakhate mI. badAmI vakIla sAheba jeo jaina che te paNa hAjara hatA. ane temaNe asarakAraka upadeza ApelA hatA. tyAra bAda thADAka vakhata mI amathAlAla amadAvAda ane bhAyaNIjI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hera emola jaI AvyA pachI mahAvadI 5 nA roja suratamAM khatrInI vADImAM meTI mi. TIga bharavAmAM AvI hatI bIje divase khatrInA bALake ekaThA maLelA hatA. te vakhate temanI pAse jaI mI. amathAlAle ApaNe dharma tathA vidyArthInuM kartavya e viSaya upara bhASaNa ApyuM. tyAra pachI mahaMta goradhanadAsa AvavAthI bAlAjInA cakalApara traNa divasa sudhI bhASaNe thayAM hatAM. chelle divase ja dArUmAMsathI thatI dezanI kharAbI " e viSaya upara banne jaNAe bhASaNa Apela hatuM te pachI DApaphaLIyAmAM aMtyaja lekenI eka moTI miTiga rAtanA maLI hatI. tyAM teo tathA mahaMta goradhanadAsa tathA mahaMta jIvaNadAsa gayA hatA ane teonA bhASaNathI aMte ja sArI asara thaI che. trIjA divase pachI teonIja sabhA maLI hatI. ane Upara lakhelA si tyAM gayA hatA ane bhASaNa ApyAM hatAM ane ravivAre modIjInA mahelamAM baporanA vakhate te komane ekaThI karavAmAM AvI hatI. te vakhate vedadharmagurU nathurAma zarmA, mI. modIjI. e. DAkaTara sAheba tathA rA. gaNapatarAmabhAI, tathA mI. uttama rAma ane zivazaMkara vigere gRhastha samakSa bhASaNa ApyuM hatuM. chevaTa mahaMta goradhanadAsa tathA mahaMta jIvaNadAsa baMnee maLI dArU mAMsane upaga na karavA keTalIka sahI karAvI hatI. tyAra pachI zeTha mehanalAla maganalAla tathA mI. lAbhazaMkara lakSmIdAsanuM surata AvavuM thayuM. eka jAhera mITIMga vikaTerIA thIeTaramAM bharavAmAM AvI. te vakhate jIvadayA upara mI. goradhanadAse bhASaNa ApyuM hatuM ane tenA saM. badhamAM mI, amathAlAlanuM belavuM thayuM hatuM. bIjI mITIMga erapADamAM 15) mANasanI hatI. tyAra pachI zeTha mohanalAla tathA mI. lAbhazaMkarabhAI ane De. dInazALa vigeree zeTha premacaMda rAyacaMdanI vADImAM jaI jaina kemanI miTiMga bharI hatI. - pachI khetrapALa-tejanA paTelanI miTiMga bharavAmAM AvI hatI tathA rAtanA vakhate mI. lAbhazaMkarabhAI tathA zeTha. mehanalAla maganalAla tathA Do. dInazALa ane mI. geradhanadAsa tathA mI. amathAlAla gayA hatA. te vakhate te lekoe dArU mAMsane upaga na karavA pratijJA lIdhI hatI. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] zrI jana zreyaskara mI. parIkSaka mI. bhagavAna mIThAbhAino pravAsa 99 zrI jaina zreyakara maMDaLanA parIkSaka mI, bhagavAnadAsa mIThAbhAIne pravAsa. A parIkSAnA prayAsathI pAlaNapura jIllAnA vAva gAmamAM eka navI pATha: zALA khelavAmAM AvI che. A gAmanA rANA caMdrasiMhajInA pramukhapaNa nIce Azare 500 mANasonI eka jAhera sabhA bharavAmAM AvI hatI. ane temAM mI. bhagavAnadAse bhASaNa dvArA asarakAraka upadeza Ape hate. ane tenuM pariNAma e thayuM ke videzI khAMDa, dArU, mAMsa vigere braNa cIjo nahIM vAparavA TharAva karavAmAM Avye hate. - samI-atrenI pAThazALAnA nibhAva mATe tajavIja karI upadezadvArA kAviya, raDavAkuTavA, phaTANA ne videzI bhraSTa khAMDa vigerene tyAga karavA pratijJA levaDAvI che. - rAdhanapura-atrenI pAThazALAo upara dekharekha rAkhavA mATe eka ka. miTI mukarara karI che. zikSaNa padhdhatimAM banate sudhAre karAvavA sAthe konsa. ransanA TharAne amala karAvavA banate prayAsa karavAmAM AvyuM che. . beNapa-navI zALA sthApana karI tathA kenpharansanA TharAva viSe bhASaNa. karavAthI zrotAjanemAM sArI asara thaI che. suIgAma-navI zALA sthApana karI eka janarala sabhA bharI bhASaNadvArA kanyAvikraya, bALalagna, phaTANAM, tathA paradezI khAMDa ane kesara, dArU, mAMsa vigerene dezavaTo ApavAne AkhA gAme TharAva karyo che. meravADA-sAdhAraNa vAMcanAlaya sthApyuM che temaja kenpharansanA TharAne amala karavA bhASaNa ApyuM jenI asarathI AkhA gAmavALAe para dezI khAMDa, cAmaDAnAM paThAM, kacakaDAnI cIjo, vilAyatI davA vigere na vAparavA pratijJA lIdhI che. | uccAsaNa-atrenA derAsaramAM thatI keTalIeka AzAtanAo dUra karavA upadeza karavAthI tenI asara sArI thaI che ne AzAtanA aTakAvela che. upadezaka trIbhavana jAdavajInA pravAsa daramiyAna upadezadvArAthI thaH elA TharAnI hakIkata nIce pramANe - mevAsA, pIThavaDI, jhIMjhuDA, bhameda e gAmomAM jainavargamAM hAnikA raka rIvAje aTakAvavA prayAsa karyo, mATe phaTANuM tathA bajAramAM raDavA kuTa vAnuM baMdha karyuM, sukRtabhaMDAranuM ugharANuM karI muMbaI mokalavuM, paradezI khAMDa Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100] jene kenpharansa heralDa, [2Isa vAparavI baMdha karI, bekaDAnAM baccAne ucheravAM ne 4 mAsanAM thayA bAda pAM. jarApoLamAM mokalavA TharAva karyo, te sivAya piyAvA gAmamAM kusaMpane lIdhe be taDa hatAM teone bhegA karI ekasaMpa karyo. hamArA upadezaka mi. nAthUjavaraca gAdiyAkA pravAsa. digaDhAna holakara sTeTameM jAkara sarva jaina bAndhavoMko ekatrita kara bhASana dekara jo TherAva pAsa karavAye vo (1) jaina pAThazAlA kAyama karanA (2) jaina vidhi anusAra lagna kiye jAve [3] yadi zrI mAMDavagaDa vArSika melepara prAMtika kAnpharansa ho to tana mana dhanase madata denA [4] digaDhAna jaina mandirake pAsa kumhAra loga rahate hai aura vo vahAM nimADA pakAte haiM isase AsAtanA lagatI hai vo dUra karanA ityAdi. upadezakase huvelA lAbha. govindagaDa jilA ajamerameM metA pRthvIrAjajI vaktAvaramalajI ne kula logoM ikatrIta karake, kanyAvikraya ityAdi hAnikAraka rivAjoMpara asarakAraka bhASaNa diyA. usa bhASaNase zrotAoM para bahota uttama asara huvA ki sabane milakara nimna likhita ThaharAva kiyA. 1 kanyAkA paisA kisIne nahIM lenA.. 2 cAlIsa varSakI vayase jyAdA vayavAleko kanyA nahIM denA, 3 kanyAke pitAkI kincita zakti na ho to 200 se 250 taka le parantu i. tanA bhI lenevAleke yahAM jAti bhAta vageraH jImaneko na jAve. 4 jisakI zakti na hone parabhI kanyAkA paisA na le to usane eka sera ghI homakara kanyAvivAhA denA cAhiye [ joki kaMku aura kanyA kahI jAti hai.] usako koi kucchu na kahasake isa mutAbika ThaharAva karake paMcone apanI sahI yAM kI hai-sadA dastAevaja vahAMke paMcoke pAsa hai. iti.. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] graMthAvalekana. - [ 101 graMthAvalokana. lekhamALA maNake 1 le lagna-A nAmanA nibaMdhanI pahoMca svIkAratAM amane ghaNe saMtoSa thAya che. jena gRhasaMsAra sudhAravAmAM AvI mALA bahu upayegI thaI paDaze. tene pahele maNake lagna nAmane evI saraLa bhASAmAM lakhAelo che ke te vAMcavAthI jarUra lagna saMbaMdhI ApaNa Adhunika duSTa vicAro naSTa thaze ane lagnane pavitra mULa hetu dareka vIrapUtra samajate the ke pachI bALalagna, kanyAvikraya, kajoDAM vigere hAnikAraka badIo ApaNI kemamAMthI palAyana karI jaze e niHsaMzaya che. hAnikAraka rIvAjamAMthI ApaNI prajAne mukta karavA mATe kenpharansa ophIse hAnikAraka rIvAja ni dha nibaMdhamALA prasiddha karavI zarU karI che. A mALAnA be maNakA prasiddha thaI cukyA che ane trIjo maNako taiyAra thAya che tevA samayamAM jaina dharma prasAraka sabhA taraphathI A lekhamALA pragaTa thatI joI temAM paNa hAla jenI jarUra che tevA lagna saMbaMdhI ja lekha lakhAtA joI ame AnaMdita thaIe chIe, ane A sabhAnA uttama prayAsa mATe dhanyavAda ApIe chIe. ane A nibaMdhanA lekhaka zAha kuMvarajI ANaMdajIe jaina zAstranA AdhAre hAlanA jamAnAne anukULa vicAre batAvyA che tene mATe ame vize karIne temane abhinaMdana ApIe chIe. - prAMta ame IcchIe chIe ke ApaNI kemamAM AvI ghaNI mALAe lakhAo kAraNake jema jema AvA nibaMdhe ApaNAmAM baheLe hAthe vaMcAze tema tema ApaNe gRhasthAzrama sudharate jaze ane gRhasthAzrama sudha ke pachI sarva sAdhane enI meLe maLaze. | | zrI | zrI paDAsalI tIrtha aura zeTha lakSmIcaMdajI ghIyA. mAlavA prAntameM paDAsalI nAmaka eka grAma hai, vahAM zrI riSabhadeva bhagavAnakA tIrtha hai yaha sthAna bI. bI. sI. Ai. relave ke zyAmagaDha sTezanase 6 mAIla dUra hai. yahAM pahale ASADha mahinemeM mAmulI melA hotAthA bAdameM pUjya munizrI tIrtha. vijayajI mahArAjake udyoga va upadezase eka bar3A bhArI melA cAra varSase, prativarSa phAlguna zudI 4-7 taka hotA hai Isa avasara para bahota yAtrI Ate haiM aura bar3A utsava hotA hai. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAARA 102 jene kenpharansa hera, zrIsa ___gata varSa bhAnapUrA nivAsI coraDiyA pemarAjajI jo ke isa meleke prabaMdhaka hai eka paMtra zrI jaina zvetAmbara kAnpharansake mAlavA prAntika Aphisa pratApagaDhameM Isa AzayakA bhejA ke prAntika sakreTarI zrIyutta zeTha lakSmIcaMdajI sAhaba ghIyAko Isa avasara para padhAranA cAhie magara ukta zeTha sAhabake yahAM vivAhakA kArya honekI vajaha vahAM jAnA asaMbhava huvA aura Apane eka upadezaka dAvaDA kesarImalajIko upadezArtha bhejadiye. Isa varSe punaH eka eka patra ukta prabaMdhaka mahAzaya va jamanAlAlajI gorIlAlajI vedava hIrAlAlajI bherUlAlajI nijA nivAsIkA AyA ke Isa varSa to zeTha sAhabuko jarUra hI padhAranA cAhie, isa parase zeTha sAhabane eka patra zrI jaina zvetAmbara kAnpharansa Aphisa baMbaIko likhA ki eka sadopadezaka jiske bhASaNa prabhAvazAlI ho paDAsalI meleke mokepara bhejanA cAhie lekina hIMdI bhASAkA jAnane vAlA upadezaka nahIM milanese kAnpharansa Aphisase saMtoSajanaka uttara na milA. zeTha sAhabane isa meleke mokepara jAnekA vicAra apane mitra sAbika dIvAna sAhaba manAlAlajI bhAcAvatase kiyA. - ukta dono mahodaya tA. 24-2-09 ko ravAnA hokara zyAmako zyAmagaDha sTezana para pahuMce aura tA. 25-2-09 ke phajarameM paDAsalI padhAre. Apake padhAranekI khabara vahAM pahalehI tAradvArA pahuMca cukIthI isase vahAMke prabaMdhaka va Amata yAtrIyoMne ApakA saharSa svAgata kiyA aura vahAM darazana pUjana baDe AnaMdase kIyI. .: yAtrI kariba dotIna sahasrake Aethe vyApAriyoMkA bAjAra bhI lagAthA mAno jaMgala meM maMgala dikhatAthA. usadina rathayAtrAkA utsava baDehI samArohake sAtha maya ratha yAtrAke kiyA gayA, beMDa va phonogrApha, nakAre, nizAna, hAthI ghAMDe saMgAta maMDalIko khUba dhUma thI baDAhI umdaH dRzya thA, savArI pichI 5 baja maMdira meM pahuMcI. rAtakoM AratI huve bAda zeTha sAhabane " dharma va tithAnnati" ke viSayameM vaDAhI manamohaka prabhAvazAlI kariba 21 // ghaMTe taka bhASaNa diyA. asara uskA yaha huvA ke Agata sajjanAne eka tIrthoddAra kameTI sthApana karanekI IcchA prakaTa kI. - saba saMghane rAya milAkara eka paDAsalI tIrthIddhAra kameTI sthApIta kI va nimna likhita uske sekreTarI va membara cune gae. sakreTarI. sA. pemarAjajI coraDiyA bhAnapUrA nivAsI. membara. sA. hIrAlAlajI merulAlajI sakalecA runija. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1200] zrI paDAsalI tIrtha. era roTha lakSmIcaMdajI dhIyA, sA. jamanAlAlajI. sA. kesarImalajI sA. giradhAri lAlajI. sA. kizanalAlajI vaidya. sA. vasantilAlajI. sA. dolata kuMvarajI. sA. hIrAcaMdajI sAhaba koThArI, sUbA sAhiba rAmapUrA. sA. gulAbacaMdajI chAjeDa. sA. dhannA lAlajI. sA. kaMvaralAlajI. sA. mutharAlAlajI. sA. kesarImalajI . sekreTarI ke karttavya. Daga. Daga. 39 sagoriyAM. Agara. rAmapUrA. gaTha. Avara. 99 gaMgadhAra. membaroMkI rAya lenA. 3 jo kArya varSake aMdara ho uskI vArSika riporTa denA. 4 tIrthakI AmdanIke isa prakAra khAte rakhanA. (ka) maMdira khAtA. (kha) sAdhAraNa khAtA. (ga) dharmazAlA khAtA. 11 [ 103 1 kula hisAba sApha rakhanA. 2 tara vagerAkA kArya karaneke lie intijAmakI salAhake vAste samaya 2 para (noTa) philahAla khajAMcI kArya bhI sekreTarI kareMgeM. isa kamI sthApana karane meM nimna likhita grAmoMke sajjanoMkI rAya sammilita hai. 1 pratApagaDha 2 koTA 3 bhAnapurA 4 rUnijA 5 garoTha 6 Daga 7 baDoda 8 Agara 9 lAlagaDha 10 cecaka 11 jAraDA 12 mehidapura 13 uhAragaDha 14 sago - riyA 15 kasArI 16 ladunA 17 sItAmaU 18 khAIkheDA 19 jAlarApATana 20 kuMDalA 21 gaMgavAra 22 ghasoI 22 Avara 24 AloTa 21 tAla 26 khajurI 27 paMcapahADa 28 boliyA 29 pAvaTI. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104] jaina kenpharansa hai, [zrIma - dusare dina punaH ratha yAtrAkA utsava kiyA gayA vahI gAjAvAjA beMDa saMgIta maMDalI nakkAre AdikI baDIdhuma thI, koTeke svadharma vaMdhuoMki bhaktIse vizeSa AnaMda rahA. saMdhyAkoM AratI honeke bAda koTA nivAsI zrIyuta vimalacaMdajI yattIne sudhAre saMbaMdhI gAyana kIyA, phira seTha sAhabane kAnpharansake ThaharAvaoNpara amala karaneke lie va sudhAreke viSayameM prabhAvazAlI bhASaNa kariba 2 ghaMTetaka diyA Apane zrotAoMke dilame Isa bAtako jamAdI ke sudhAra karanA kitane Avazyaka he. zrotAoMne bhASaNa sunakara jA. hira kiyA ki, kitaneka sudhAre to hama kara cuke haiM aura kucha kurivAja baMdakara Apako sUcanA deMge [ vaha sUcanA Ane para punaH prakAzita kI jAyagI ] Isa melekI jo Aya pahale huI usase dharmazAlA vajIrNoddhArakA kAma zurU karadiyA gayA magara abhI Arthika sahAyatA kI bahota AvazyaktA hai, Isa meleke avasara para kalazaH pratiSThAdikI AmdanI kariba 800] rUpeke huI. Isa tIrthasthalameM eka gumaTImeM zrI riSabhadeva bhagavAnakI pratimA zvetavarNa birAjamAna hai yaha vIra saMvat 699 kI hai, aba jINoMddhArakA jo kArya zurU kiyA gayA hai maMdirajI banAneke lie eka vizAla sImA nirdhArita kI gaI hai. . Isa tIrthameM jainiyoMke sivAe bahotase anya matAvalambI bhI Ate haiM aura mA. natA Adi bhI karate haiM, bahotase nAriyala phoDate hai, koI vastra sAhata hI kesarAdi ca. DhAte koI kisI aura hI DhaMgameM zrI AdinAtha bhagavAnakI pujA karate hai tAtparya yaha ki dRzya dekhane yogyathA. yaha kula sudhAre vadhAre melA honeke bAda seTha sAhaba vApisa padhArane lage taba kaI sajjanoMne Apako mAnadiyA, kucha dUrataka sAtha Akara harSa prakAzita kiyA. tA. 27-2-09 ko ravAnA hokara ratalAma pahuMce vahA zrI muni panyAsajI zrI kamalavijayajI Adi mahArAjake darazana kiye, dusare dina mahArAja sAhabake vAkSAna honebAda seThe sAhabane paDAsalI tirthakA bayAna varNana kiyA aura ratalAma saMghako sUcita kiyA ke yaha sthAna Apake pAsa honepara mI Apa nahiM jAte haiM isa lie ApakA vaMhA jAnA kitanA Avazyaka hai, jisaparase kaI vaMdhuone mahArAja sAhabake samakSa AgAmI varSa melameM jAneko pratijJA kI. bAdameM seTha sAhabane mAlavA prAntake tIthoMke lie jaise maksI, mAMDavagaDha, samAlayA, vaI pArzvanAtha, bibaDoda AdimeM tIrtha rakSaka kameTI sthA. pana karaneki AvazyakatA batAI. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] zrI pAsalI tIrtha Ara zeTha lakSmIca cha dhIyA. [ 135 zrIyuta seTha kesarIsiMhajI sAhabase milanA huvA to Apane Isa melemeM jAnekI A. vazyakatA batAI aura bhI anya vArtA lIpa honeke pazcAta seTha sAhiba maMdisorake lie ravAnA huye. - maMdasorake aguoMko bhI seTha sAhabane sadopadeza dekara unakA dila AgAmI varSa zrI paDAsalI meleme jAneke lie rUju karAyA bAdameM vahAMse ravAnA hokara ba tA. ? mArca san 1909 ko svasthAna padhAre. ___yadi esehI kucha mAlaveke agresara mahodaya svadharma va jAti sudhArake lie apanA thoDAsA TAIma bhI dekara koziza kareM to thoDehI. samayameM Isa gire huve mAlavekI sthiti sudhara saktI hai, AzA hai ki dhArmika, dhanika, buddhimAna mahAzaya ukta seTha sAhabakA anukaraNa kareMge. aura paDAsali tIrthoddhArake lie madada deMge. hama vAramvAra seTha sAhabaki udAratA va parizramakI prazaMsA kiye bigara nahi raha sakte aura hamezA dina dUganI unnatI icchate haiM / nA unnatA icchata hai // zubham bhUyAt // zrI saMghakA zubhecchaka, (lekhaka ) eka jaina pratApa -pAchavA. zrI jaina vidvAnane khullo patra. mAnavA sAhebe !. ApanA mATe mArI ane AkhI jona kemanI ghaNI lAMbI AzAo che, ane Apa sAhebe e rUddha AzAo pAra pADavAne mATe banate prayAsa kare che tethI khuzI thavAnuM che. ApanA upara sarasvatI prasanna hovAthI yA Apa sarasvatInA upAsaka hovAthI ApaNA dharmane ne ApaNuM zrI saMghane me sAcavI rAkhavAne bhAra ApanA zira samajavAmAM Ave che. ApanA gharanI, kuTuMbanI, jJAtinI, saMghanI, mahAjananI ane prajA tathA rAjAnI sevA Apa bajAve che, te mATe saMteSa upaje che. prAcIna kALamAM vidvAna purUe zrI lakSamIne parigRha tyAgIne dharmanI dhvajA uDAvavA sArU niHsvArtha parizrama sevela hatuM e vAta kAMI jANavA bahAra nathI. araNyamAM rahIne je je zodha kheLe karI hatI te zedha che duniyAne Aje herata pamADe che. AtmA, jIva ane tatvanA vicAramAM ApaNe jaina dharma ghaNeja AgaLa vadhe che, e saMbadhe thatI che mATe jyAre pazcimanI prajA vicAra kare che, tyAre che te ghaNAka jamAnA agAu ApaNA pUrvAcAryoe karI hatI. zrI sara Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176). jana kenpharansa herahA, [eprIla svati ane zrI lakSamIne saMga thAya tyAM adbhuta zabhA khaDI thAya che. Aje evA saMgane lAbha dharAvatA keTalAka purUSe ApaNA saMghamAM che. tyAre zuM nathI? e mATe je vicArIe te jaNAI Ave che ke joIe evI zAtti nathI! zAnti nathI ! ene vicAra karIe chIe te jaNAya che ke saM. teSanI gerahAjarI che! saMteSa kema nathI e joIe chIe te jAhera hiM. matanI khAmI yAte Atmika baLanI nyunatA jaNAya che. ane e baLa prApta karavAne raste jJAna che. tyAre zuM? ApaNA vidvAna baMdhuo zuM jJAnanI pUjA nathI karatA? nA te kahI zakatuM nathI. paraMtu hA pADatAM mArA caraNa dhruje che! je ApaNe vidvAna varga parizrama kare te tenI AgaLa bahoLuM kSetra paDela che. ApaNe dravyanI AzA uparAMta kArobAranI AzA paNa jena zeTha sAhebe upara bAMdhIe chIe. ApaNAmAM lagabhaga base jeTalA grejyueTa che. e pikI pacAsa paNa jAhera kAryomAM bhAga letA nathI. je e bhAIo bhAga lahe te ApaNAM vartamAna patromAM kevA sArA lekha Ave ! je e bhAIo junA lekhe mATe zodha khoLa kare te keTaluM vizeSa ajavALuM pATha zake? ApaNA dhArmika graMthanAM IgrejImAM bhASAMttara ane neTe karavAnI jarUra che. prAkRta bhASA zIkhavA mATe IgrejImAM gAIDa karavAnI paNa ochI jarUra nathI. ApaNe jene ane ApaNA dharmanI unnati karavA mATe jaina seMTrala keleja bI. e. sudhI zIkhave evI kADhavAnI jarUra che. paNa e kAryo bajAvavA sArU keNa pitAnI sevA arpaNa karavAne taiyAra che? sara sayada ahamade alIgaDha koleja karavA mATe mahAna parizrama karyo hato. seTala hiMdu keleja mATe viduSI bAI enIbIsaTa pArAvAra zrama kare che. dayAnaMda keleja mATe ghaNAka gRhasthoe dhana, ane tana arpaNa karela che. pharagyusana keleja mATe mI. tilaka, gokhale, agaravALA, prAMjape Adie sevA arpaNa karI che, tyAre zuM ApaNI jJAtimAMthI evI sevA karavAne kaI bahAra Ave che ! vAte karavA karatAM, khAmIo zodhavA karatAM, navI navI paddhatio batAvavA karatAM vyavahArU rIte jAhera kAmakAje upADI levAne yatna karo! keI AmaMtraNa kare tenI rAha jovAnI Teva che ghara ane bIjAne AmaMtraNa karavAne sattAvAna thAo. A badhuM karavAne je sArA saMyoge na dekhAtA hoya te chevaTe dararoja the cheDI vakhata dezanI, dhamanI, saMsAranI ane saMghanI unnati mATe vicAra kare ane pacAsa varSanI umara thAya ke saMsArika mathanamAMthI rAjInAmuM ApI jAhera pharaja bajAvavAne vAnaprastha sthAna sevavAne yatna kare. AzA che ke A mArI darakhAsta tarapha mAnanI najarathI jevA kRpA karazojI. lI. dAsAnudAsa, vaDhavANa zahera, zAha, nAraNajI amarazInA jayajIneM vAMcazo. } Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] hAnikAraka rIta rIvAjo, hAnikAraka rIta rIvAjo. [ 197 ( za. rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda sAnI. bI. e. ela. ela. mI. ) ( anusadhAnaH pRSTa 66 thI. ) A marakI, dukALa, kolerAnA vizeSa prasAranA samayamAM khALavidhavAonI sakhyAmAM vadhAro thatA jovAmAM Ave che. te paNu bALalagnaneja AbhArI che. bALalagnane aTakAvavAnA kAryamAM ApaNe dhIme dhIme pazu dRDha tAthI AgaLa vadhIzu teA sahelAithI phAvI zakIzu. bALalagna ekadama badha karavAmAM Ave te pahelAM mALakAnI nAnI umaramAM sagAI karavAmAM Ave che. te taraph lakSa ApavAnI jarUra che. sagAija tenI mATI umare karavAmAM Ave teA ApaNe je kajoDAnA aneka dAkhalA ApaNI dRSTi sanmukha ne ie chIe te jovA prasaMga Ave nahi. A saMbadhamAM bhAvanagara nivAsI zeTha tribhuvanadAsa bhANajIne dAkhalA vivekI mAbApAe khAsa anukaraNa karavA ceAgya che. jyAM sudhI rIvAjamAM vizeSa pheraphAra karI zakayA nathI tyAM sudhI sagAi karatI vakhate khIjI khAmata lakSamAM rAkhavAnI e che ke-vara kanyAnI uMmara vacce pAMca sAta varSa nA taphAvata rAkhavA, eTale tenI nAnI umaramAM lagna karavAnI jarUra rahe nahiM. ane mATI umare lagna thatAM pati patnI pota potAnA dhamA samajatAM patnI sahadharmacAriNInA cAgya nAmane lAyaka thAya. paraNAvyA pahelAM kanyA jo strI dharmomAM Ave te tenA mAbApanamAM jAya evA khyAla jaina zAstrAnusAra sabhavatA nathI. ane tethI manamAMthI kADhI nAMkhavA joie. kSAtra samayamAM mAMhe mAMhenI agara anya prajAnI sAthenI laDAInA samayamAM laDAimAM utaranAra purUSanI jarUrIyAta hovAne lIdhe vadhAre prajAnI utpatti karavAnA hetuthI kadAca AvA khyAlane uttejana maLatAM khALa lagna karavAmAM AvatA hoya para'tu hAla samaya tethI viparIta che. * ukta rIvAjathI AvA sakhata harIphAI (eompetition) nA jamAnAmAM mAMghavArInA samayamAM khALa purUSa potAnuM gujarAna karavAne paNu sama hAtA nathI tyAM tene potAnI patnInuM tathA putra-putrInuM bharaNapoSaNa karavAnI pharaja mAthe AvI paDe che. ane sa'sAranA bhAra vahana karavAnI phIkara thAya che. dIlagIra thavA jevu' tA e che ke mANase potAnA jAnavarone saMbadha karavAmAM je niyama jALave che te niyame potAnA khALaka yA bALakInA sa madhamAM jALavavA utsukatA khatAvatA nathI, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] jena kinpharansa heralA, [eprIla yuropa jeTale dUra na jatAM. hIMdustAnanI ja Abe havAmAM ucharelI parasI tathA anya prajAomAM bALalagnane pracAra nathI te kemane dAkhala laI bALalagnanA pratibaMdhathI thatA agaNita lAbhano vicAra karavAnI AvazyaktA che. samasta jaina prajA gAyakavADa sarakAranA mulakamAMja vasatI hatI te bALa lagnanA savAlane ApaNe mudala carcavAnI jarUra raheta nahi. paraMtu vastu sthiti jyAre tenAthI ulaTI che tyAre tatsaMbaMdhe tAkIde vicAra karI jJAtinA agresae nirNaya upara AvavAnI jarUra che. sAmAnyataH dareka kAryamAM prajAvarga AgevAnuM ja anukaraNa kare che ane tethI AgevAne jyAM sudhI A saMbaMdhamAM egya TharAva karI pite te pramANe amala karaze nahi tyAM sudhI sudhArAnA kAryamAM phateha meLavavAnI AzA vyartha ja samajavAnI che. * vRddhavivAha-je umare saMsAranA kAryathI nivRtta thaI yathAzakti dharma A. rAdhana karavAnI parama AvazyakatA che te umare paNa kAmavRtti ( passion ) upara jaya meLavI zakAya nahi, asAra saMsAranA vyavahAramAM mehadhatAthI vizeSa rAcI mAcI rahevAne prasaMga hAtha dharavAmAM Ave che te avanatinuM - adhogatinuM sUcana karAvanArUM gaNAvuM joIe. kaMIka aMze vivekanI hada * oLaMgI jaNAvavAmAM Ave che. vivAha traNa prakAranA hoya che. eka bALalagna jemAM mAbApa khuzI thAya che, bIje yogya vayanA strI purUSane vivAha jemAM daMpatI AnaMdita thAya che ane trIje vRddhavivAha jethI karIne pADozIo moja mANI zake che. A uparathI spaSTa rIte samajI zakAya che ke vRddha vi. vAhathI anItine-vyabhicArane asAdhAraNa utejana maLe che. - vRddhavivAha karanArane hetu kAMte kAmatRpti agara pucchA agara pitAnI vRddhAvasthA samaye, maMdavADa samaye, cAkarI karanAra keI joIe te gaNatrI hoya che. kuTuMba kalezane laIne putranI sAthenA aNabanAvathI sIdhI yA ADakatarI rIte tenuM ahita karavAnI zreSa buddhithI paNa koI prasaMge vRddhavivAha thatA jovAmAM Ave che ane dhanikapaNuM AvA duSTa rIvAjane uttejana Ape che. vRddhavivAha ane kanyAvikraya ane paraspara avalaMbIne rahelA che. ekathI bIjAne Azraya maLe che. ane bIjAthI pilAne Teke maLe che. bemAMthI ekane baMdha karatAM bIje svataH baMdha thaI jaze. - vRddhavivAha karanArAo tethI nIpajatA aniSTa pariNAmane vicAra karI te baMdha karavA prerAya tenA karatAM jJAti taraphathIja tatsaMbaMdhamAM 50 agara 55 varSanI umara pachI koI paNa saMjogomAM vivAha thaI zake ja nahi te TharAva karavAmAM Ave te rAmabANa upAya lAge che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma nItinI keLavaNI. "zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAme' keli kare; "zuddhatAme thir he, amRtadhArA varase," digdarzana. A aMkamAM ApavAmAM AvelI zrI keLavaNI kamITI taraphathI taiyAra karavAmAM Avela praznAvali upara ame sujJa vAcakavarganu dharmanItinA zikhAsa dhyAna khe'cIe chIe. dharmanItinI keLavaNI Apa kSaNu sa'badhI pravAnI AvazyakatA sabadhe have ghaNe bhAge be mata nathI, Avali. paNa te kevI rIte ApavI te viSe hajI ghaNA matabheda che. A viSaya zALAone navIna heAvAthI, temaja taddana bhAvAtmaka hovAthI tenu zikSaNa ApavuM e ghaNuM mUzkIla kAma che; ane ghaNIvAra dharmanA mama yA rahasyathI ajJa, akuzaLa, tathA khIna anubhavI zikSakane hAthe tevA zikSaNathI vyavahArika temaja pAramArthika hAnI sa'bhave che; kemake ayAgya zikSaka ghaNI vakhata kudaratanA pratirodha dUra karavAne badale vadhAre che. A temaja anya kAraNeAne laIne, A viSaya saMbaMdhe zuM zuM ne kevI rIte zikSaNa AApavuM e kArya dareka zikSaka para na cheDatAM, tene aMge vidyArthione mATe eka vAMcanamALA tathA zikSakone mATe khAsa mArgasUcaka pustaka taiyAra karA javAnI jarUrIyAta cAtarI dazAvavAmAM Ave che ane te vAstavika che, zikSakA mATe je mAgasUcaka pustaka racAya te ukta vAMcanamALAne uddezIne taiyAra thavu joIe, eTale prathama vAMcatamALA ane pachI tene devI zikSaka mATe sUcanAo lakhAvI jeIe; mATe prathama A vAMcanamALA cAAnu kArya i Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] dharmanItinI keLavaNI, ( eprIla vAstavika rIte kema thavuM joIe te viSe humA saheja vicAra karIe. mULa uddeza lakSamAM rAkhyA vinA temaja kAMI paNa sa'kalanA ke dIrdhaSTi vinA kArya karavAmAM Ave tA te joie tevu. upayegI thatu' nathI. ane prAye nirarthaka nivaDe che; mATe kAryasiddhi artha sarvathI pahelI jarUra tene sAdhavAnA sAdhano tathA paddhatinA nirNaya karavAnI che. vAMcanamALA mULe kAMI sAdhya nathI, paNa je a'tima sAdhana che tene sAdhavAnuM mAtra eka sA dhana che e vAta sadA lakSamAM rAkhavAnI che. mATe prathama A savAlane ni ya thavAnI jarUra che ke dharmanItinI keLavaNI ApavAnA ApaNA uddeza ze che? athavA, khIjA zabdomAM kahIe te, dharmanItinI keLavaNI ApIne ApaNe ApaNA bALakAne kevA banAvavA cAhIe chIe ? Ama uddeza nakkI thatAM te pAra pADavA mATe eTale ApaNA bALake ApaNe karela icchA pramANe nivaDe te mATe keTalI ne zu zu dharmanItinI keLavaNI ApavI Avazyaka che e khIjuM nakkI karavAnu` che. tyAra pachI ApaNe karAvavA dhArela abhyAsanI khALa keAnI buddhi tathA vayAnusAra dhAraNavAra vaDe caNI karI abhyAsakrama goThavavA e trIjI kArya che. A pramANe abhyAsakrama nakkI karyA pachIja tene temaja mULa uddezane kharAkhara lakSamAM rAkhIne vAMcanamALA racAvI joie. " mArala InsTrakazana lIga, vagere e paNu, nItinI vAMcanamALA racAvavAmAM AvI paddhati akhatyAra karI hatI ane eja svAbhAvika krama che. vaLI dharmanItinA zikSaNathI keTalAka geralAbha thavAnA sabhava amUka vidyAnA jaNAve che, te vAta paNa kharAkhara la kSamAM zakhI tevA prakAranI hAnI nahiM nIpaje evI sAvacetIpUrvaka vAMcanamALA racAvI joie. AvA kAraNeAne laine dharmanItinI sarvamAnya vAMcanamALA racAvavAnI zarU Ata karAvavA agAu janasamUhane atyaMta upayogI A viSayanI judA judA daSTibiMduthI carcA thavAnI tathA sAkSaravarganA abhiprAya jANavAnI keLavaNI kamITIe agatya joi che; ane e hetueja A praznAvali taiyAra kara ravAmAM Avela che tathA temAM paraspara virodhI evA judA judA abhi prAyAne eka sAthe sthAna ApavAmAM Avela che. janasamAjanu temaja potAnA khALakonu hita jemane hRdaye che evA dareka sujJa vicArazILa kha'nI pharaja che ke A kAryamAM temaNe amane yathAzakti sahAya ApavI. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] hAnikAraka rIta rIvAjo, [ 1 , jJAhatanA agresare pite zrImaMta heI agara zeTha tarIke gaNAtA chevAthI sahelAIthI kanyA meLavI zakatA hoya te prasaMge svArthane agrasthAna ApI jJAtinA hitane TharAva karavA prayAsa kare nahi te eka tevA agresarena AgevAnIpaNuM nIce rahetI jJAtinuM kamanasIbaja samajavuM. jJAti samudAyanA hita khAtara, jana samAjanA lAbha khAtara, je jJAtinA vivekI AgevAne svArthane bhega ApavA taiyAra thAya nahi te jJAtinI unnatinI AzA rAkhavI te AkAzapuSpavata che. kAmatRpti mATe viSayavAsanAthI je vRddha purUSe lagna karavA prerAya che teone sAdhu purUne upadeza ja sIdhe raste derI zakaze. AvA purUSathI svA"sAdhu-kAmI purUSathI kemanuM zuM zreya thavAnuM che te samajI zakAtuM nathI. teo potAnI pAchaLa bALavidhavA mukI jAya che, jene Akhe janmAre dukhamAM, saMtApamAM ane kavacit anItinA kArcanAM eLe jAya che. ( pucchAthI lagna karanAra vRddha purUSanA saMbaMdhamAM premane aMza saMbhavateja nathI. premane sarakhI umaranAmAMja vadhe che ane jAgRta rahe che. vaLI putrI nahi thatAM putraja thaze tenI khAtrI thaI zake nAma samaraNa (kharI rIte jotAM mahAna purUSenAM nAme paNa kALe karIne bhulI javAya che) rAkhavAnA hetuthI putranI jarUra vicAravAmAM AvatI hoya te thanAra putra saguNI nIvaDaze tenI geranTI zuM? pitAnI saMpattine vArasa thanAra putra joIe, evI IcchA rAkhanAra zuM dravyane bIjo koI vyAjabI upaga samajI zakatuM nathI ? janasamAjanA hitanA kAryamAM pitAnA pisAne upayoga karavAno Adeza ApI puNya bAMdhI janasamAjane ja pitAne vArasa tarIke svIkAra e zuM ochuM saMtoSakAraka che? - A uparathI si kaI kabula karaze ke pucchAthI lagna karanAra vRddhapurUSa dharma tarapha nahi derAvAthI AtmaghAtI banI pitAnI pAchaLa jene A bhava vyavahAra nathI vicArakaratAM bagaDe che tevI bALAne mukI jaI temane eka bejA samAna thaI paDe che. tevI ja rIte cAkarI karanAra keI jaIe e gaNatrIeja vivAha kare e zuM samaju purUSanuM kartavya kahI zakAya kharUM? dareka prakAranI anukuLa tAnA-sagavaDatAnA-A jamAnAmAM paisA kharcatAM je joIe te thaI zake tevA samayamAM AvA vicAreja uddabhavavA joIe nahi. upara jaNAvelA chelA hetunA saMbaMdhamAM lakhatAM jaNAvavuM joIe ke Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ]. jene kenpharansa heralDa, ( eprIla AvAM lagnathI aneka kuMTuba durdazAmAM AvI paDayA che. seMkaDe balake hajAra varSothI jude jude svarUpe bhinna bhinna prajAnA rIta rIvAjo taraphathI thayelA humalA sAme adyApi paryata TakI rahela ApaNI avibhakata kuTuMbanI saMsthAmAM vRddhavivAhathI kusaMpa peThe che-chinna bhinna karI nAMkhI che. A prasaMge jaNAvavuM gya dhAruM chuM ke eka buddhimAna zrImAna gRhastha taraphathI mane cekhA za. bdomAM kahevAmAM Avela ke vidhura thatAM viSayavAsanAne rokavAnI sthitimAM nahi houM te anya mArga grahaNa karIza paraMtu kadIpaNa vivAhita thaI mArA kuTuMbamAM kalezane dAkhala thavA daIza nahi A vicAra keTaleka aMze grAhya che. miyAM thAya ghera bega tyAre bIbI thAya ghara jega" e kahevata anusAra vRddhavivAhathI je kajoDAM thAya che tene te pratikAraja nathI kAraNa ke bALalagnanAM kaDAM te pukhta umaramAM AvatAM rUpAMtara thAya che paraMtu vRddhavivAhathI thayelA kajoDAne aMta te duHkhamAMja Ave che. pAMsaTha varSa karatAM paNa vadhAre moTI umaranA vRddhapurUSane nahi jevI rakama daMDanI laIne je rakama pite zrImAn hoya tethI cAragaNuM te zuM bake dasagaNuM rakama paNa ApavAne sAmarthyavAna hoya tevA purUSane jJAtinA agresa taraphathI paraNavAnI saMmati ApavAmAM Ave ane tethI jIvadayA pratipALaka jona kemamAM duSTamAM duSTa kanyAvikrayanA rIvAjane uttejana ApavAmAM Ave, gAya jevI garIba bicArI kanyAnA aihika sukha vairAgyanI hade pahoMcyA nathI tyAM sudhI manAtAM sukhanuM satyAnAza vALavAnA kAryamAM ane ADakatarI rIte anItinA kAryamAM je jJAtinA AgevAne taraphathI madada ApavAmAM Ave te jJAtinI unnati keTalI dUra che tenI kalpanA karavI jarApaNuM muzkela nathI. sarakAra paNa pitAnA amaladArane paMcAvana varSanI umara thatAM khurazI upara besIne kAma karavAne paNa azakata gaNuM penazana Ape che, te jJAtinA AgevAnoe A saMbaMdhamAM keIpaNa chuTachATa mukyA vagara amuka u maranI hada bAMdhIne tadda uparAMta umaranA purUSane pitAnI sattAne dareka rIte upaga karI lagna karatAM aTakAvavAM joIe. bALa lagna, vRddhavivAha, kanyAvikrayanA rIvAje upara jJAtinA sukAnIo taraphathI gya vicAra karI aMkuza mukavAmAM nahi Ave ane tethI bALa vidhavAonI vadhatI jatI saMkhyA aTakAvavAmAM nahi Ave te vakhata jatAM teo jJAtibaMdhuone vizvAsa beI besaze eTaluM ja nahi paNa jJAtinuM baMdhAraNa zithila thatu jaze ane sudhAraka vicAranA purUSe vidhavAvivAhanI tarapheNamAM thaze jethI ApaNe ajAyaba thaIzuM nahi. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] kema sudhArA thAya [ 111 kema sudhArA thAya? deharA maradAnInA teramAM, Ama tema maraDAya; vizanakhI gharamAM vaDhe, kema sudhArA thAya ? camacama pahere cAkhI, Dhama Dhama Dhamake pAya; kaDa kaDa kaDake keDIo, kema sudhArA thAya? dharma taNuM saradAra paNa, pApI mana vaca kAya; pigaLa kerA pioTalA, kema sudhArA thAya? vahIvaTa saghaLe khAnagI, vyasanIne soMpAya; dharma virodhI dhaDadhaDe, kema sudhArA thAya ? AMbA kerA vanaviSe, kaDavAM bI pAya; amRtamAM viSa bheLave, kema sudhArA thAya? cArI jArImAM bhaLe, nekara e ja rakhAya; DhoMgInA DhagalAthakI, kema sudhArA thAya ? AzA devAyA pachI, nirAzamAM naMkhAya; kadI pratijJA navapaLe, kema sudhArA thAya ? khAvA, pIvA, luTavA, tapasyamAMhya tapAya; paNa aMtara bujhe nahIM, kema sudhArA thAya ? dharmataNa nAme raLe, svArtha sabaLa sacavAya; dharma nAmathI dhutatA, kema sudhArA thAya ? ekala vihArI vaDe, ekAMte rahevAya; ekalapeTA sevake, kema sudhArA thAya ? divAnya rajanI gyane, divase bahAra lavAya; taDakAmAM dIpaka kare, kema sudhArA thAya ? dinakarane je chAbaDe, DhAMkIne DhAya; casamAM Ape aMdhane, kema sudhArA thAya ? jJAnI ajJAnI vaDe, niSkAraNa niMdAya; dolatavALA dInathI, kema sudhArA thAya ? vanitAo vahemI bane, kajIyAmAM kapAya; pativratA vrata nava dhare, kema sudhArA thAya ? apUrNa 113 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K ] jaina kanpharansa heDa, pAMjarApALa ane tenI sthiti, gayA thI cAlu. vaDAdarA pAMjarApALa. ( epIla A pAMjarApALamAMnA azakta janAvarone caravA tathA tyAMja rahevA mATe khiDanI ghaNIja jarUra hatI, jene mATe pAMjarApoLa kamiTI taraphathI araja thatAM nAmadAra gAyakavADa sarakAre vaDAdarA tAkhAnuM gaNezapurA pAsenuM khIDa dara kuMbhe rU. nA pramANenA nAmanAja darathI khAra varasane paTe Apyu. jyAM A pAMjarApALanI brAMca khAlavAmAM AvI che. te hajI sudhI tyAMja che. khAra varasa purA thatAM nAmadAra sarakAre te bIDanA dara vadhAravAthI pAMjarApoLe te khIDa choDI dIdhuM. tyAra pachI te bIDanI jAhera hararAjI thatAM daravarase rU. 30) nA daramAM traNa varasa mATe maLyu ema keTalAka varasa cAlyuM. tyAra pachI sa* darahu jamInanI kheDuteAe khetI mATe mAgaNI karavAthI pAMjarApoLa kamiTIne te bIDa tathA AsapAsanI keTalIka jamIna khetInI jamInanA daranA bhAvathI levI paDI. te sivAya bIjI keTalIka jamIna rAkhI temAMnu ghAsa A pAMjarA pALanA janAvarAnA upayogamAM levAya che tethI vadhArAnu ghAsa khIjI thADu levAnI A pAMjarApoLane jarUra paDe che. te hAla rU. 201) agAu sTeTa taraphathI keTaluMka ghAsa tathA keTalIka caMdI ane TaMkazALa uparanA kAMika kara vigere lAgA hovAthI pAMjarApoLane maLatu hatuM keTalAka kAraNathI khaMdha thaela che paNa te sarvane badale phakta vArSika maLavA lAgyA. hAlamAM te paNa ghaTIne phakta daravarase rU. 131) maLe che. A sTeTamAM sArvajanika sasthAne mATe eka dhArA che tethI tamAma sArvajanika sasthAonA upaja kharcanu bajeTa banAvI pAsa thavA mATe sArvajanika sasthAnA adhikArIne meAkalyA bAda pAsa thavAthI te sasthA te pramANe kharca karI zake che. sArvajanika sasthA eTale jene nAmadAra gAyakavADa sarakAra taraphathI kAMi paNa sAlIyANu' maLatu. hAya te. te AdhAre A pAMjarAALanu khAtuM paNa temAM AvI jAya che tethI upajakharcanI dareka khAkhatanI dekharekha sTeTa tarakuthI rAkhavAmAM Ave che. A pAMjarApoLane keTalIka sthAvara milakatA loko taraphathI ane keTalIka sthAvara milakata sTeTa taraphathI maLela che ane keTalIka sthAvara milakata pAMjarApALa taraphathI paNa kharIdavAmAM Avela che, te sthAvara milakatAmAM Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] [ 15. dharmanItinI keLavaNI zrI dharmanItinA zikSaNa saMbaMdhI praznAvali, (1)-dharmanItinA zikSaNa saMbadhe keTalAka vidvAnonA mata nIce pramANe che te dareka viSe ApanA vicAra pRthaka pRthaka darzAvaze - (ka)-dharmanItinuM khAsa zikSaNa ApavAthI lAbha karatAM nukazAna vi. zeSa che, tethI e viSaya paratve vidyArthInA manamAM je svAbhAvika umaLake peidA the joIe te thatuM nathI, balake te para abhAva AvI jAya che, ne u. laTo te mAyAvI bane che, mATe e viSayanuM khAsa alAyaduM zikSaNa ApavuM nahi. * (kha)-dhama (jena, vedAnta Adi koI paNa mArganA) zikSaNathI savamatAgraha tathA matAMdhatA pragaTaze, tethI adhyAtmamArga pAmavAmAM vAstavika - STie aMtarAya Avaze, rASTriya bhAvanAone nukazAna pahoMcaze, tathA anya prakAre paNa hAni thaze; mATe e viSayanuM khAsa zikSaNa ApavuM nahi. (ga)-dharmanItinA viSayanuM khAsa zikSaNa ApavAthI vidyArthInI dharma nItinI vRttio zithila thaI javAne tathA e upadeza pithImAnA rIMgaNa vat banavAne bhaya rahe che, mATe e viSayanuM khAsa zikSaNa ApavuM nahi paNa mAtra zALAmAM gya niyaMtraNa (discipline) rAkhavuM, tathA vidyArthImAM sArI Tevo baMdhAya tenI kALajI rAkhavI. Ama karavAthI ukta bhaya dUra thAya che, tathA evI keLavaNIne hetu paNa sacavAya che. (gha) dharmanuM khAsa zikSaNa ApavAnI jarUra nathI, mAtra sAmAnya nItinuM zikSaNa ApavuM puratuM tathA egya che. | (ca)-juTha Adi niSedha viSayanA pATha ApavAja nahi, kemake tethI ulaTuM ApaNe ghaNI vakhata evI aniSTa bAbatenuM bhAna vidyAthIne karAvIe chIe. ( satyane bodha ApatI vakhate asatya na bolavuM ema keIpaNa rUpe kahyA vinA cAle tema che ?) | (cha)-vidyArthIne bALavayathI ja kriyAkAMDanA sUtrane mAtra mukhapATha karAvavAnI je rUTI paDI gaelI che te gya che ne te pramANe thavuM ja joIe. (2) dharmazikSaNa ApavAnI jarUra jue che? jotA he te zA mATe ? (3)-dharmanuM zikSaNa ApavuM zakaya che ? kaI ummare? kevI rachIthI? tathA kevI zilIe? te mATe kevA prakAranI yejanA thavAnI Apa jarUra dhAre che? Apa kaI yejanA sUcavaze? dharmanItinuM zikSaNa keTalAM sudhI meDhathI apAvuM joIe, ane kyArathI pustaka dvArA apAvuM joIe? Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanItinI keLavaNI eprIla (4)-tatvadraSTie dharmaviSayanuM zikSaNa keTalI vayanA tathA kevI buddhivALA vidyArthIne ApI zakAya ? (5)-sarakArI gujarAtI vAMcanamALAne vidyArthIonA abhyAsakramamAMthI tadana kADhI nAkhavI ne tene ThekANe dharmazikSaNamALAne goThavavI e salAhakAraka nathI; te pachI dharmazikSaNamALAmAM nItinA viSayane khAsa sthAna ApavuM - ca dhAre che ke te mATe gujarAtI vAMcanamALAne puratI mAne che ? | (6)-dharmazikSaNamALA khAsa sAta aMkanI thavAnI jarUra che, ke sanAtana hiMdu dharmamALA mAphaka mAtra bALAvadha tathA prajJAvadha ema be pustakamAM maLatuM jJAna samAvI devuM ThIka lAge che? (7) mAnazAstra (psychology)nI daSTie bALakamAM anukrame kaI kaI vRttione vikAza thaI zake tene nirNaya karI tevA kramamAM abhyAsakrama goThavavAnI ane te anusAra dharmanItinI zikSaNamALA racAvAnI khAsa jarUra che? (8)--dharmazikSaNa ApavA athe (1) vidyArthIo mATe tathA (2) zikSakone mArga sucanAthe, kevA prakAranA pustaka racAvavA jarUranA che tenI rUparekhA darzAvaze. (9)-jIvavicAra, navatatva, daMDaka, saMghayaNI, kSetrasamAsa, tathA karmagraMtha e kRme dharmajJAna ApavAnI ApaNAmAM je rUDhI paDI gaelI che tene jALavI rAkhI e pustako mAtra navIna zilIe taiyAra karAvI zikSaNanA upayogamAM levA vadhAre ucita thaze, ke junI rUDhIne taddana anAdara karI tene ThekANe navIna dharmazikSaNamALA taiiyAra karI calAvavI vadhAre ThIka paDaze ? (10) dharmakSikSaNa mATe kayA kayA jaina pustake navIna zailIe lakhAvavAnI jarUra dhAre che? gujarAtane ItihAsa prAthamika zALAonA upayoga arthe jevI paddhatie vAtarUpe lakhAela che tevI paddhatie zrI triSaSisalA. kA purUSacaritra lakhAvuM ucitta che? jIvavicAra, navatatvAdi navIna zailIe lakhAvAnI jarUra che? - (11) vizeSamAM e viSaya paratve tathA dharmanItinA zikSaNanI paddhati saMbaMdhe Apane kAMI jaNAvavuM egya lAge te jaNAvavA kRpA karaze. (12)-6 thI 9 varSa (gujarAtI dhoraNa 1-4), 10 thI 12 varSa (gujarAtI dhoraNa 5-7, athavA aMgrejI dheraNa 1-3), ane 13 thI 16 varSa (aMgrejI dhoraNa 4 thI meTika) sudhInA vidyArthIone keTaluM ne zuM zuM dharma nItinuM jJAna ApavuM ucita dhAre che? Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina vidyAprasAraka varganA dvitIya trivArSika rIpAi, A rIpAThanI pahoMca svIkAratAM ame harSayukta thaIe chIe. prathama trivArSika rI pArTI sAthe sarakhAvatAM A dvitIya trivArSika rIpArTa uparathI spaSTa rIte jaNAya che ke A RRrga tenA utsAhI se*DharI mI. zivajI devazInI khatathI chellAM traNa varSamAM jaina samA ane vizeSa upayogI thayA che. tenA hetuo pAra pADavAmAM varga taraphathI vizeSa prayAsa thaelA dekhAya che. ane vadhArAmAM tenu baMdhAraNu majabuta karavAmAM AveluM che. A varganA sekreTarI ThekANe ThekANe kare che, jAhera bhASaNA ArA upadeza de che, keLavaNI ane jJAnanA krAyadA samajAve che, ane potAnA varganA hetue dinapratidina vadhAre phaLIbhUta krama thAya te mATe satat prayAsa kare che. temanA prayAsathI kaccha jevA keLavaNImAM pachAta pradezamAM ApaNI kAmamAM dhaNI jaita zALAo ane kanyAzALAo sthapAi che, ane temanA chaTAdAra bhASaNAthI kacchanA dhaNA gAmAmAM hAnikAraka rIvAne keTaleka an dUra thayA che. ane ApaNA jainabandhue ApaNI unnatinA sAdhanA sAdhavA mAMDayA che. A varga taraphethI je zALA rathapAya che, tene mATe kAyama phreMDa karavA tejavIja karavAmAM Ave che, te paNa prazaMsa nIya che. AvI pAThazALA mATe A varga taraphathI khAsa parIkSako mAkalavAmAM Ave che. zrI jaina zreyaskara maMDaLanA keLavaNI khAtA taraphthI karatA parIkSakAnI peThe che A parIkSA pazu peAtAnA pravAsa daramiyAna kempharansanA hetu upara bhASaNA ApI tenA TharAvA amalamAM mukavAnA prayAsa karaze teA A varga svAma pratyenI uttama sevAmAM umere thaelA rahevAro. A uparAMta A varga ApaNI kAmamAM sAhityanA pracAra karavAmAM dhaNA zrama le che. Adhunika jaina samAjane upayogI temaja saraLa ane sahelI bhASAmAM pustako lakhAvI A dharma jaina kAmamAM jJAna lAvavAnu je kArya kare che te eTaluM badhuM prazaMsanIya che ke A varga prasiddha karelA zrAvikA bhUNu, zrAvaka 'sAre, dharma saMgraha jevAM pustako ApaNI Adhunika pachAta dAnu jaina baMdhuone bhAna karAvavAmAM sakhaLa sAdhanabhUta thayA che. navA prathA prasadda karavAnI sAthe prAcIna gathAne prasiddhimAM lAvavAmAM paNa A varga dhaNA pazrima uThAve che. A sivAya vAMcanamALA taiyAra karavAnu, zeThe vasanajI trikamajI tathA zeTha khetazI khI azI jaina khADa Mga skUlanI vyavasthA temaja dekharekha rAkhavAnuM, Amada mAsika kADhavAnuM, AnaMda prinTIMga presa calAvavAnuM, nizazritAne sahAya ApavAnuM ane chevaTe jIva dayAnA pra cAra karavAnuM vigere vigere aneka zubha kAryothI suzaeNAbhita A varganI vizeSa caDatI temaja khIlavaNI jovA ame icchIe chIe. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rogazAstra bhASAMtara A graMtha munizrI kezaravijayajagaNie lakhele che ane bImAM rila jaina sabhAe pra. zata kare che. kaLikALa savaMta zrImAna hemacaMdrAcArya viracita zrI yogazAstranA bhASAMtara sAthe vivecana munizrI kezaravijayajI gaNie evuM te suMdara kayuM che ane aitihAsika dAMte sAthe bhASA evI te saraLa ane sahelI vAparelI che ke je vAMcatAM manane AnaMda thayA vagara rahe ja nahIM. je ApaNe vidvAna sAdhavarga A pramANe AvA upayogI pustakone bhASAMtara ane vivecana sAthe pragaTa karavAmAM pitAne amUlya vakhata gALe te kharekhara ApaNuM sAhityane lAbha thavA sAthe ApaNuM kemanA vicAro temaja AcaraNa ghaNe aMze sudharI jAya ApaNI Adhunika sthiti che jemAM thALa bhutaprAya thaela che tevA samayamAM A graMtha nivargamAM mAnanIya thAya, emAM zuM Azcarya temAM vaLI zrImAMgarela jenasabhAnA suprayAsa thiI saratI kIMmate A ayutama graMtha maLI zake che. AthI prasiddha kumArapALa rAjAne kaMThastha rahelA A yogazAstrane dareka vIputra abhyAsa karavA pitAnI pAse ja rAkhaze, ema ame saMpUrNa AzA rAkhIe chIe, taiyAra che, te jaina graMthAvALI saMpUrNa taiyAra che ! teyAra che ! !! ra rU. 330 27 paTeja haju Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525. zrI jaina zvetAmbara konpharansa SHRI JAIN SWETAMBER CONFERENCE HERALD. pustaka 5 ) vaizAkha, vIra saMvata 2435, me sane 1909 (aMka 5. viSayAnukramaNikA. viSaya pRSTha. | viSaya. The place of womeu iu tla prAcIna tIrthanI AzAtanA ... .. 134 tional life. ... ... pAMjarApoLa ane tenI sthiti.... .. 135 prAsaMgika noMdha ... ... . hAnikAraka rIvAjo dhArmika hisAba tapAsaNuM khAtuM .. 138 jaina sAhityane gujarAtI sAhityamAM phALe 123 [ dharma nItinI keLavaNI .. .. ... pariziSTa .. .. ... .. 127 keLavaNIne vidhya saMbaMdhe konpharansane upadezaka pravAsa ... ... ... ... 130 ! sUcanA. . * * * prakaTa kartA zrI naina (zvetAMgara) jAnsa ji. . ja mU Da mUva kheta zirSa ? dhI 'jaina ' prinTiMga varkasa li. 12 veMkaliTa muMbaI. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadeza hitecchu ane dharmacusta gRhasthone eka amulya taka. vAvaTA chApa TreDamArkanuM pavitra ane zuddha svadezI kezara. A cokhavU kezara te 1 tolA 5 tolA / 0 // ane eka ratala peka DabAmAM becAe chIe. jaina tIrthAvaLi pravAsa AvRtti bIjI ghaNA sudhArA vadhArA sAthe maleze. sarva dardo maTADavAnI rAmabANa dezI davAo kIphAyate vecIye chIe. svadezI mAla magAvanArAone cokasathI kIphAyate kamIzanathI mokalIzu. - aMbara-kasturI-kharo bhImasenI barAsa, sukhaDa malabArI, dazAMgI dhupa, sonA rupAno varakha, attara, dezI banAvaTanA vagara carbInA sAbuo, nahAvAnA tathA kapaDA dhovAnA lATA, goLA vIgere tathA seMTa ane khuzabodAra telo vIgarekIphAyate vecIe chIe. ekalA mAleka. malavAnuM ThekA'- / zrI jaina mahAjana Azrita zA kezavajI khImajI kuM0 DAmara galInA nAke. jaDIA bajAra muMbaI. J jathAbaMdha tathA chuTaka vecanAra tathA kamIzana ejaMTa.. konpharansa ophisamAMthI vecAtAM maLatAM pustako. zrI jaina zvetAMvara maMdirAvaLi-prathama bhAga. A pustakamAM gujagata, kAThiAvADa, kaccha ane mAravADa dezanA derAsaronI (ghara derAsara suddhAMta) hakIkata ApavAmAM AvelI che. muMvAInI konpharansa ophIsa taraphathI mahAn kharca karI zaru karavAmAM Avela DIrekTarInA amUlya temaja prathama phaLa rupe A pustaka jaina samAjanA hitane mATe bahAra pADavAmAM Avela che. hiMdustAnamAM AvelA ApaNA pavitra kSetronI yAtrA karavA janAra jaina bhAIone A pustaka eka suMdara gAIDa ( bhomiyo) tarIke thaI. paDavA saMbhava cha. A pustakamA judA judA kAlamo pADI derAsaravALA gAmarnu nAma, najIkanuM sTezana yAne moTA gAmarnu nAma tathA tenu aMtara, derAsaranuM ThekA', bAMdhaNI, varNana, baMdhAvanAranuM nAma, maLanAyakanuM nAma, baMdhAyAnI sAla, pratimAjInI saMkhyA, nokaranI saMkhyA tathA makAnanI sthiti vigere tamAma hakIkata savistara dAkhala karavAmAM AvI che. A pustaka royala sAIjha 260 pAnAnuM suMdara kapaDAnAM muThAthI baMdhAveluM che. bahAra gAmathI maMgAvanArane vI. pI. thI mokalavAmAM Avaze. mulya phakta ru0 1-8-0 rAkhacAmAM Avela che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OMnamaH siddhebhyH|| zrI jaina zvetAmbara konpharansa heralDa. lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasA kIrtistamAliMgati prItistaM bhajate matiH prayatate taM lbdhmutknntthyaa| svaHzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMghaM guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate bhAva:-guNasamUha jenuM krIDA sthAna che evA zrI saMdhanI sevA parama sukha prApta karavAne suka evA je purUpa kare che te purUSane lakSmI potAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatno kare che, thI tene bheTavAne I che ane mukita tene vAraMvAra jue che. pustaka , vizAkha, vIra saMvata 2035, e sane 1909, (aMka 5. THE PLACE OF WOMEN IN NATIONAL LIFE. ( KUMARSINI V AR B. A.) According to an English writer, the civilization of a : country should be measured by the standard of its home life and the social status of its women. This is eminently true. The early education that children receive from their mother constitutes the primary ingredients of national progress. The first impressions which the child imbibes, with the very milk of its mother so to speak, it carries along to the end of life, modified no doubt by after experiences, but still sufficiently strong to colour its mauhood. These early ideas form the basis ou which rests the superstructure of National greatness or national degeneracy, No nation can tlierefore be truly advanced unless the life and thought of its women are correspondingly high and elevated. It is indeed the mother who plants the seed of future greatness in the tender mind of her child. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 998 ) jaina konpharansa heralDa. We are filled with despair when we look at the present debased condition of our women in striking contrast to the elevated position they occupied in ancient India. Society may be compared to a living organism. Just as the want of:due development of each component part of a living body reacts on the rest, retards their growth, and affects the activity of the body as a whole, so too rational progress cannot be achieved if any limb of the social organism be week and clumsy. Women are rightly held to constitute half of the body social", and if this half become feeble or emaciated, society can never be said to have its full or proper development. It is true that all sections of the Indian people are more or less eager to follow the pat'i of national advancewent, but barring a few laudable exceptions they are quite indifferent to the other half of society, having but a low appreciation of their powers and capabilities. They forget the past glories of their country and one of the chief causes that contributed to them; they forget the true siguificance uuderlying the noble precept of their forefathers -" ratcha pAlanIyA zikSanIyAtiyatnataH" Hundreds of instances might be cited from history to show the lofty patriotism and the noble activity with which woimen are actuated through the influence of proper education. In this age of national regeneration, when the various and divergent communities of this great land of ours are trying to advance towards a common goal, it is the duty of us all to remember that in the arduous task of nation-building, our women are to take the leading part, because the privilege is theirs by the immutable laws of nature which is beyond human power to control. To enable them to effectually carry out their share of the great work, they must be improved physically, mentally, and morally by a suitable course of training. Thus equipped, they will be better fitted to quicken the progress of true civilization and help to restore India to her lost manhood. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ]. prAsaMgika che. [ 115 prAsaMgika noMdha. cAlu mAsanI tA. 22-23-24 mInA divase mAM zrI punA khAte maLanArI ApaNI zrI sAtamI konpharansa prasaMge hiMduzrI sAtamI punA sthAnanA jaina zvetAMbara vastIvALA gAmanA zrI saMghanA kenpharansa. pratinidhio maLaze ane ApaNuM jaina kemanI dhArmika, vyavahArika ane sAmAjika unnatine lagatA viSaye cacaze. A sAtamI beThaka vakhate nIcenA viSayo carcavAnuM hAla tunamAM nakakI karavAmAM AvyuM cheH1 keLavaNI saMbaMdhI dhArmika, vyavaDArika, Agika ane strI keLavaNI uMcA prakAre ApaNI komamAM kevI rIte zIdhra pracAra thavA pAme te mATe cagya baMdhAraNe tathA janAo ghaDavI. 2 ApaNA prAcIna jaina cityo tathA pustaka bhaMDArone uddhAra temaja Apa NA prAcIna zIlAlekhene zodha, saMgraha tathA rakSaNa kema zIdhra karI zakAya te mATe yojanA taIyAra karavI. 3 ApaNuM tIrthonA rakSaNa mATe baMdhAraNa karavuM. 4 svadharma baMdhuomAM saMpanI vRddhi karavI tathA arasaparasane sahAyatA ApavI. , 5 hAnikAraka rItarIvAje aTakAvavA mATe Agraha kare ane temAM naDatAM vigha dura karavAM. 6 dhArmika khAtAonA hisAba cokhA rAkhavA tathA pragaTa karavA bAbata. 7 jIvadayA bAbata. ( 8 kenpharansanA baMdhAraNa saMbaMdhI. sabajekaTa kamITImAM jaina beMka vigere bIjI bAbate raju thAya te upara vicAra kara. A viSaye mAtra sUcanA rUpe che. TharAne kharaDe taIyAra thAya che ane te vakhatasara bahAra pADavAmAM Avaze ema AzA che. upara jaNAvelA viSayamAM bhAIbaMdha "jaina" jaNAve che ke mAtra piSTapiSaNa che-kAMI navuM nathI. paraMtu uparanA pahelA tathA bIjA viSayanI zabda racanA jevAthI vAMcanArane spaSTa rIte jaNAI Avaze ke punAvAsI A vakhate kAMI mAtra keLavaNInI Avazyaka jarUrIAta vigere darzAvanArA TharAva pasAra karI besI rahevA mAMgatA nathI paraMtu uparokata caturvidha keLavaNI Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] jaina konpharansa heralDa. " [ me ucca prakAre ApaNI kemamAM zIdhra pracAra thavA kema pAme te mATe yogya baMdhAraNe tathA yojanAo ghaDavAnI tIvra IcchAvALA che. ane te janAo ane baMdhAraNone amalamAM mukavA mATe sudaDha abhilASA dharAve che. jaina vaiddhAra, pustaka dvAra tathA zilAlekhoddhAra vigere viSayomAM tevIja rIte samajavAnuM che. A sUcanApatramAM ja jyAre punAvAsI utsAhI baMdhuonI kAMI vyavahArU kArya karavAnI zubha IcchAo vidita thaI jAya che te pachI TharAvonA kharaDAmAM te tevI icchA vizeSa kema pradarzita nahIM thAya? ame to A sUcanA patramAM kAIka navIna tattva joIe chIe. ane te vyavahArU ( Practical ) kAma karavAnI tIvra lAgaNI che. vizeSamAM ApaNuM tIrthonA rakSaNa mATe baMdhAraNa karavAne khAsa viSaya dAkhala thavA pAmyo che. A zuM navIna viSaya nathI ? bhAIbaMdha jainaja te viSaya navIna tarIke sUcave che paraMtu te viSaya upalA nava viSayomAM AvI jAya che. "jaina" patra je bIjA be viSayo sUcave che te muni mahArAjAonA saMbaMdhamAM che. te viSaye ApaNe carcA zakIe ke kema te praznamAM ghaNe matabheda che. AvA viSayo khAsa karIne munionI konpharansamAM carcAvA joIe. paraMtu te viSaya ApaNe gRhastha thaI jAhera pleTaphorma upara carcAe to te yogya gaNAze nahi ema amAruM mAnavuM che. bhAIbaMdha jenanI cAthI sUcanA upayogI che. paMcAyatI korTanI khAsa jarUra che ane ame sAMbhaLyuM che ke A paMcAyatI korTane viSaya punanivAsI baMdhuoe upADI lIdhuM che. bhAvanagaranI beThaka vakhate utAvaLamAM konpharansanAM keTalAMka mahatvanAM kAryo karavA rahI gayAM hatAM, jevAM ke provinzIyala sekeTarIonI nImaNuka, seMTralakamiTInI cuMTaNI, jaina ejyukezanala barDanI nImaNuka vigere. AvA mahatvanAM kAryo karavAnAM rahI jAya ane pAchaLathI pastAvAno vakhata Ave tema nahIM karatAM AvAM kAryo te te vakhateja karavA ame zrI sAtamI kenpharansane bhalAmaNa karIe chIe. konpharansanA TharAva sahelAIthI amalamAM mUkAya te mATe ApaNe kensaransamAM ApaNuM vastIvALA zaheranA judI judI nyAtanA zeThIAoe khAsa hAjarI ApavAnI AvazyakatA che. TharAva pasaMda karI amalamAM mUkavAnuM hamezAM A ApaNI nyAtanA zreSThi varganA hAthamAM che teo dhAre te ApaNI kenpharansanA sarva TharAva TuMka samayamAM sarvatra paLAtA thAya. te A paNa konpharansanI beThakamAM ApaNI kemanI judI judI jAtanA AgevAna Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1800 ] prAsaMgika dha. . 117 gRhasthoe pratinidhi tarIke AvavAnI ghaNIja jarUrIAta che. te ame AzA rAkhIe chIe ke A sUcanA te varga upADI leze ane kenpharansanA TharAvane amala thato nathI ema kahenArAo zAMta thaze. kenpharanse pitAnI sAta varSanI hayAti daramyAna zuM karyuM che te te dareka jaina baMdhu konpharansa eDIsanA vArSika rIperTo uparathI jANI zake che. mAtra atizaya ucca vicAra karanArAone (idealists) ne A kenpharansanA kAryone saravALe ghaNe lAge e svAbhAvika che, kAraNa ke temanuM lakSya biMdu bahu uMcuM che. vicArasvAtaMtraya, ane kiyAsvAtaMtraya je kAryavAhakone maLe te te A lakSya biMdu sahelAIthI prApya che. paraMtu ApaNI kemanA pracalita saMge ane kharI sthitine je abhyAsa karIe te konpharanse je atyAra sudhImAM karyuM che te kAMI thoDuM nathI. vyavahAra daSTithI joIe te spaSTa dekhAI Avaze ke ApaNe dhIme dhIme paNa khacIta AgaLa vadhIe chIe, prativarSa ApaNI kemanI unnatimAM vadhAro thAya che, junA vicAro badalAya che, navI navI vejanAo sUjhe che, ane navo ane vadhAre saraLa mAga paNa maLI Ave che. samAjane lagatAM kAryo kAMI utAvaLathI banI zakatAM nathI. jeTaluM vicArIe teTaluM ja kAMI kiyAmAM AvI zakatuM nathI. e vAkya jyAre eka vyaktine lAgu che tyAre samAjane te te vizeSa lAgu paDe e svAbhAvika che. mAtra saM5, saraLa pariNAma, eka ja lakSyabiMdu, saDodyoga, vidyA saMteSIone abhAva e badhI vastuonI keIpaNa kArya karavAmAM jarUra che to pachI AvA mahAna kAryomAM hoya temAM navAI zI ? ApaNane eTale jeTale darajaje uparokata sAdhane maLatAM jaze eTale teTale darajaje vijayI thatA jaIzuM. - zrI jaina zvetAMbara kenpharansane saMvata 1964nI sAlane rIpeTa tathA hisAbe cheDA vakhata pahelAM bahAra pADavAmAM AvyuM che. A riporTa athathI te Iti sudhI dareka jaina baMdhu vAMcaze evI ame AzA rAkhIe chIe. punA kenpharansa maLyA pahelAM A rIporTa dareka konapharansamAM bhAga lenAra gRhastha je prathamathI vAMcI rAkhaze te AzA che ke te kAMIka navIna upayogI sUcanAo karI zakaze. paraMtu konapharansanA rIperTo vAMcyA vagara konpharansa ophIse zuM zuM kAryo kare che tene khyAla kayAMthI AvI zake? jeo ema kahe che ke kenpharansa kAMI karyuM nathI, teone ame bedhaDaka kahIzuM ke tamee konpharansanA kAryone bArIka abhyAsa karyo nathI athavA te tenA rIporTa vAMcyA ja nathI. teTalA mATe kenpharansanA rIpeTa vAMcI jevA ane dareka vIraputrane khAsa AgrahapUrvaka vinaMti karIe chIe. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] jaina konpharansa heralDa. ame jUdI judI kenpharanso vakhate bharAelA nANAmAMthI tene sadvyaya karIe chIe te paNa kenpharanse hAtha dharelA khAtAne aMge yogya rIte kAma karavA sArU nANAnI khAsa jarUra chatAM dara varSe konpharansanI Avaka ghaTatI jAya che. AvI rIte je Avaka hajI paNa ghaTatI jaze te ame samajI zakatA nathI ke jena kemanI unnatinA sAdhanarUpa A mahAna saMsthAnI ophisa bhaviSyamAM kevI rIte cAlaze? vaLI muMbaI konpharansa vakhate jevI rUpIyAnI rela chela thaI tevI have thaze ke nahIM te paNa kahI zakAtuM nathI. paraMtu kenpharansa mATe kAyamanI Avaka zarU rahevA nimite sukRta bhaMDAra jevI uttama cejanA bIjI koI nathI. je A yojanA jaina vastIvALA dareka gAmamAM amalamAM mUkAya teja konpharansa mATe sthAyI Avaka thAya ane A mahA saMsthA cirakALa sudhI TakI rahI, ApaNA dayAmaya dharmane vAvaTe A duniyA upara cotarapha pharakAvatI rahe. teTalA mATe A yojanA amalamAM mUkavA sArU saMgIna upAya levA dareka jaina baMdhune ane punA khAte maLanAra sAtamI konpharansanA pratinidhi tathA prekSakone amArI khAsa vinaMti che. A prasaMge sukRta bhaMDAra ugharAvI amane mokalI ApavA ame prArthanA karIe chIe. + + + + + + + A mAsikamAM cAlu varSanI zarUAtathI dhama nItinI keLavaNane khAsa vibhAga kADhavAmAM Avyo che. tene udeza jAnyuArI mAsanA aMkamAM spaSTa rIte vAMcakavRMdane jaNAvavAmAM Avyo che. ApaNe komamAM dharmanItinI keLavaNInI keTalI AvazyakatA che ane tene zIdhra pracAra ApaNI kemamAM kema thAya tene mATe janAo carcavAne ane ghaDavAne A vibhAgane mukhya hetu che. A vibhAganA gaDha aMkamAM kenpharansa eDavAIjharI barDa sthApelI keLavaNuM kamITI taraphathI taiyAra karavAmAM AvelI praznAvaLi pragaTa karavAmAM Avela hatI te vAMcaka vargane suvidita che. A praznAvaLinA prathama praznamAM amUka vidvAnonA mate ApavAmAM AvelA che ane te mato dhArmika keLavaNInA virodhI che. dharmanItinA zikSaNathI keTaleka geralAbha thavAno saMbhava teo jaNAve che. A mate ApaNI mahAna konpharansanA TharAvanI virUddha che te cekasa che paraMtu keLavaNI kamITIe A matene svIkAra karyo che tevuM kadI samajavAnuM nathI ane tema praznAvaLi sAthe mokalavAmAM Avela vinaMti patra temaja heraDanA gata aMkanA digadarzanamAM spaSTa rIte darzAvavAmAM AveluM che. dhArmika * keLavaNuM ApavAnI AvazyakatA saMbadhe have be mata nathI e majakura kamITI sArI rIte svIkAre che. dhArmika abhyAsa levAnuM bALakane sulabha thAya teTalA mATe kamavAra jaina vAMcanamALA taiyAra karAvavAnI jarUrIAta batAvanArA kenpha Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [118 1808] - hAnikAraka rIvAjo. ransanA TharAvanA saMbaMdhamAM A kamITI vicAra calAvatI hatI te prasage AvI vAMcanamALA banAvavA pahelAM keTalAka praznone nIveDo lAvavA mATe A praznAvaLi taiyAra karelI che. temAM paNa paraspara virodhI mata ApavAnuM kAraNa ema che ke A viSayanI jAhera carcA vakhate A vAta barAbara lakSamAM rAkhI tevA prakAranI hAni vAMcanamALAmAM dAkhala thavA pAme nahIM. dhArmika saMsthAonA hisAba jAhera chapAvI bahAra pADavA ke nahIM ane temAMthI game te saMsthAonA hisAba tapAsI AvatI konpharansamAM lekhIta rIporTa karavA mATe chellI bhAvanagara kenpharansa vakhate pAMca gRhasthanI kamITInI eka rathAnika miTIMga tA. ra1-4-09 ne budhavAranA roja rAte sAta vAge (muM. TA.) konpharansa ophIsamAM maLI hatI. ane te vakhate mAlegAmavALA zeTha bAlacaMda hIrAcaMda tathA zeTha gulAbacaMda hIrAcaMda tathA zeTha padamazI ThAkarazI e traNa meMbaroe hAjarI ApI hatI. kamITIe zrI saMghe seMpela kAryane lagatI keTalIka vAtacIta karI AvatI punA konpharansa vakhate pitAne rIporTa bahAra pADavAnuM nakakI kIdhuM hatuM. - keTalAeka gRhastha kahe che ke sukRta bhaMDAranI yejanA azakya che. A kahevuM amane to bInapAyAdAra lAge che. sukRta bhaMDAra je dareka gAmanA AgevAna gRhastho dhAre te A pejanA sahelAIthI amalamAM mUkI zakAya tema che. ene eka dAkhalo hamaNAM ja banyuM che. gatamAsamAM verAvaLa gAmanA jaina saMghe A yojanA amalamAM mUkI che, ane tenI utpanna thaela rakama rUA. 59 amane mekalI ApyA che. jo A dAkhalAnuM anukaraNa bIjA gAmavALAo karaze te konpharansa jevI jaina komanI jAhera ane ghaNuM upayogI mahA saMsthA cIrakALa TakI rahe e zakaya che. ame A mATe verAvaLanA zrI jaina saMghane aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAnIe chIe. hAnikAraka rItarIvAjo. (2. ra, nyAlacaMda lakSmIcaMda zenI bI. e. elaela, bI. ) ( anusaMdhAna pRSTha 110 thI. ) game teTalI umaranA purUSane vidhura thatAM pharIthI paraNavA devAmAM Ave-paraNetara strInI dhyAti chatAM ekathI vadhAre strI paraNavA devAmAM Ave ane strI jevI upayogI jAti tarapha tadana bedarakArI batAvavAmAM Ave te nyAyanI najare koIpaNa rIte sAMkhI zakAya nahi A saMbaMdhamAM nIcenuM vAkaya sAre prakAza pADe che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] jaina kaoNnpharansa heralDa. [ me " History teaches us that no nation ( community ) takes and keeps a first place in which the women are regarded by their countrymen (castemen ) as a negligible quantity and degraded to the position of goods and chattels. " bhAvArtha- ItihAsa ApaNane zIkhave che ke je prajAmAM (jJAtimAM) prajAjana (jJAtibaMdhu) taraphathI strIone eka bhulI javAya--visAre paDAya tevI vastunI gaNanAmAM mukavAmAM Ave che ane gharanA sarasAmAna tathA rAcaracIlAnI sthiti talaka utArI pADavAmAM Ave che te prajA kadI paNa prathama jagyA laI zakatI nathI temaja rAkI zakatI nathI. 7 zrI svAtaMtryamadUte e:niyama virUddha-jarUra chatAM paNa hAlanI sthiti taraph dhyAna ApatAM-vartavAneA Agraha karavAmAM AvatA nathI, svAtaMtrya kaI kaI bAbateAmAM keTale aze arpavuM te eka vicAravA yAya savAla che, paraMtu vivAha jevI dhArmika saMskArathI vAsita thayelI bAbatamAM strIenI patita-du:khada sthiti tarao najara karI samAna haka ApavA te eka bAjue rahyA paNa tenI sthiti sudhAravA mATe udAra rIte vartavAmAM na Ave te keTaluM zeAcanIya ? svArtha sAdhaka vRttinI paNa kAMi hada hovI joie. dIrdha draSTithI vicAra karatAM ApaNA purUSanA AvA ekapakSIya vartanathI ADakatarI rIte ApaNI bhaviSyanI prajAnI susthiti-unnati prayANu taraphanA prayAsamAM sakhata khatarA paDe che ane strI varganI sAthe ApaNe paNa pAchaLa haDatA jaie chIe. strI ane purUSa saMsAra. rathanA agIbhUta e mahAna cakro che ane tethI eka cakranI vyavasthA astavyasta rahetAM saMsAra-ratha udhA vaLavAnA. A jotAM uttama sthiti prApta karavAnI abhilASA rAkhanArA manuSyAegRhasthAzramI purUSoe lagnanA vivAhanA niyamenI racanAja evI rIte karavI teie ke saMsAra rathanI dhurasarI vahana karavAmAM strI purUSa premamaya bhAvanAthI eka bIjAne vAdAra rahIne anyaanya madadagAra thaI paDe ane caturtha svadArAsa...aAya-parastrIMgamanaviramaNa vratane puSTi maLatAM nItimaya jIdaMgI gujAre, kemanI AvI sthiti TuMka samayamAM thA tevIja icchA kAmahitaiSI janeAnI sadAkALa vatatI rahe che. vRddha vivAhanA vivecana prasaMge, kArya kAraNabhAvathI joDAela kanyA vikrayanA rIvAja sabadhI kAi koi vicArA prakaTa karavAmAM AvyA che, te uparAMta ghaNuM kahevAnu kanyA vikraya rahe che te A mathALA nIce jaNAvavA prayAsa karavAmAM Ave che, kanyA jevI jIvatI jAgatI bALAnuM bharabajAra vacce paisAnI lAlace vRddha vara sAthe varAvI vecANa karanArA,kanyAvikraya karanArA adhama purUSA, mRtaprANinuM mAMsa-majjA vecanArA kasAio karatAM paNa zuM utaratI pAyarInA gaNAvA joie nahi ! jJAtinuM lheNuM. agara dharmAdA lheNu vasula karavAmATe jJAtinA AgevAnA AvA kanyAvikrayanA seAdAne pAra utAre te gunAnAmAM nAnA jIvatI rakSA karanAra, abhayadAna ApanAra moTI meATI pAMjarApoLA sthApavAmAM yathAzakti madada karanAra na nAma dhAraka muMge meDhe zAntithI joyA karaze! AvA paisAthI :jJAtinu zu zreya thavAnuM agara dharmAdA phaMDane keTalI puSTi maLavAnI te samajI zakAtuM nathI. loka mAnyatA evI che ke kanyAvikrayathI upArjana kareluM dravya TakatuMja nathI. kanyAvikraya karanAra te bhIkhArIne Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] hAnikAraka rIvAjo. [21 bhIkhArIja rahe che. chatAM paNa AvA duSTa rivAjane nAbuda karavA joie teTalA prayAsa thatA najare paDatA nathI. kavacita prayAsa thAya che te te saphaLa thatA nathI. A uparathI e anumAna upara AvI zakAya che ke kanyAvikraya karanAra garIba-nirUdyamI hovAthI dhanaprA* ptinI lAlasAthI peAtAnI kanyA vRddhe temaja nAlAyaka varane samarpe che. mATe je jJAtinA agresarA taraphathI kanyAvikraya niSedhaka TharAva mAtraja karI satApa pakaDavAmAM Ave ane garIba nidhamI jJAti baMdhuonu dAridra dUra karavA-teeAne udhame vaLagADavA kAMipaNa prayAsa karavAmAM na Ave ane tene pariNAme kanyAvikraya tadana tAbuda na thAya te tethI ApaNe ajAyaba thaizu nahi. kanyAvikraya karanArAo tarapha lAMbA vakhatathI gALAnA varSAda varSAvavAmAM AvyA chatAM, te tarapha sakhata dhikakAra batAvavAmA AvyA chatAM paNa tenI sthiti sudhAravAne mATe yogya prayAsa nahi AraMbhAyAthI gayA varSamAMja kAThIyAvADanA madhya bhAgamAM kanyA vikrayanA e traNa dAkhalA niSThura hRdayane paNa kamakamATa upajAve tevA banyA che. eka kesamAM kanyAe lajjA cheDI hImmata batAvyAnuM sAMbhaLavAmAM AvyuM che, paraMtu mahAjane tatsaMbaMdhamAM chevaTe zuM DacA karyA te baNavAmAM AvyuM nathI. A zvetAM AvA kasAnA banAvAnI sakhyA kAMika vadhaze tyAreja AgevAnanI AMkha ughaDaze. kanyA vikrayathI thatAM lagnA paNa kanheDAMneja janma Ape che. AvAM lagbAmAM premano aMza sabhavatA nathI. paisA kharca paraNanAra purUSa potAnI paraNetara strIne eka kharIda karelI vastu mAne che. viSaya vAsanAnI tRpti purateja tathA gharanuM kAmakAja karavA puratAja saMbaMdha nIbhAvatA vhevAmAM Ave che. premamaya bhAtanI vizeSatA sphUratIja nathI. daMpatI dharma anyA anya pratinA jaLavAtA nathI. A prakAranA lagnathI vivAhita thayelA strI purUSanA ghara sa MsAranuM citra yathArtha rIte AlekhavAnI zakita A kalama dharAvatI nathI eTale ATalAthIja viramavuM paDe che. je jJAti nAnI hoya che, jJAti mhoTI hoya chatAM eka yA bI^ vicAre judA judA ghoLa karI kanyAnA Apale karavAnu kSetra vistIrNa rAkhavAmAM AvatuM nathI, ekaja jJAtinA purUSo dharmanA bhedathI, agara sthAnabhedathI agara mAnI lIdhelI ucca nIcatAnA bhedathI kanyA vyavahAranI hada bAMdhI de che, ane tene lIdhe jyAM kanyAnI achata hoya che tyAM keTaleka aMze achatanA kAraNathI kanyAvikraya karavAmAM Ave che. tevA kesAmAM kAMika judAja dhAraNathI kanyA vikrayane aTakAva karI zakAze. rATI vyavahAra tyAM bheTI vyavahAra e pratipAdana karavAnu agara niNaeNya karavAnuM A sthaLa nathI, paraMtu tevA kAi sutrane avalabAne kanyA vyavahAra karavAnu kSetra vistIrNa karavAthIja A savAlanA yeAgya phaDacA thai zakaze. kSetra vizALa thatAM pasaMdagInu dhAraNa paNa uccatara thaze. kanyA vikrayanA jeTalA vara vikayanA rIvAja-sAthI vadhAre puratanA paisA ApanAra mANasanI kanyA levAne rIvAja paNa aniSTa ane nAbuda karavA yeAgya che jJAtinA agresarAe kanyAvikraya niSedhaka TharAva karI temAM bhAga lenAra, madada karanAra ane kanyA vikrayanA rIvAjate uttejana ApanArane sakhata zikSA karavAne DarAva karavAnI anivArya AvazyakatA che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1rara ] jaina konpharansa heralDa. bALalagna, vRddhavivAha, kanyAvikraya jevA hAnikAraka rIvAjo jevI rIte anya sudharelI prajAmAM-pitAne sudhArAnI Toce pahoMcelI kahevarAvatI eka srAnI hayAti chatAM prajAmAM mudala dRSTigocara thatA nathI tevI rIte eka strI vadhu strI karavAne jIvatI chatAM vadhu strIo karavAno rIvAja paNa te prajAmAM rIvAja, astitva dharAvatA nathI, eTaluM ja nahi paNa te rIvAjane anu saranArane gunhegAra gaNI phejadArI koTamAM ghasaDavAmAM Ave che. khristI dharmanA pharamAna anusAra te dharmane anuyAyI koI paNa purUSa pitAnI strInI dhyAti chatAM (tenI sAthe chuTA cheDA kare-meLave nahi tyAM sudhI) bIjI strI kAyadesara rIte paraNuM zakato nathI. anArya prajAne A ucca bhAva ApaNu Arya prajAne zuM anukaraNIya nathI ? A rIvAjanA saMbaMdhamAM to ApaNe eTalI badhI zithilatA batAvatA AvyA chIe ke pahelA jaNAvelA traNa rIvAje tarapha dhikkAra batAvanAre varga dinapratidina vadhatuM jAya che. paraMtu A rIvAja dura karavA tarapha-tenA upara aMkuza melavA tarapha ApaNuM taraphathI jarApaNu lakSa apAyuM nathI. khAsa karIne A rIvAjane vizeSa pracAra zrImAna purUSomAM jaNAya che ane teo prAye kemanA AgevAna hevAthI A rIvAjane nirmULa karavA mATe bahAra AvatA nathI. A rIvAjanA parizIlanathI teo pitAne svArtha jaLavAte mAne che paraMtu vastutaH te te kaleza rUpeja pariName che. utkaTa putra-vAMchanA, aNabanAva, dhanasaMcayathI chalakAI jatuM abhimAnIpaNuM ( beTI bhramaNAmAM kheMcAI zeThAI pradarzita karavAnI IcchA ane ta6 aMtargata :rahela kAmavRtti). ane juja prasaMgamAM pariNita strInI agyatA vagere kAraNe A rIvAjane utejana Ape che. vivAhanA vivecana prasaMge utkaTa putra vAMcchanAthI thatA lagna saMbaMdhamAM kaMI kahevAyuM che te paNa atre jaNAvavAnI jarUra che ke purUSa zarIkanyA vikraya, ramAMja kaMI dekha hoya ane tene lIdhe putra prApti na thatI heya te vicAra karavAmAM kema nathI Avato ! kaI kesamAM vaLI prathamanI strIne paNa saMtati thatAM kuTuMbamAM je kalahane, azAntine-virodhane sthAna maLe che te kema bhUlI javAya che ? prArabdha karmano siddhAMtane agrasthAna ApanAra jaina prajAmAM AvA vicAre dAkhala thavAja kema pAme che ? naraka gatimAM paDatAM bacAvanAra-maraNa pAchaLa zrAddha vagere karanAra putra yenakena prakAreNa heja joIe evI rItanI vRtti anya dharmionI mAphaka jaina samudAyamAM zA mATe rahevI joIe ? putra thAo-agara na thAo, saMcita karela dravyane vAra lenAra putra nahi hoya to tene paramArthane kAmamAM ghaNe sAre upaga thaI zakaze tevA vicAre kema suratA nathI ? Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] jaina sAhitya gujarAtI sAhityamAM phALe. [123 A saghaLA savAlane ekaja javAba che ane te eja ke lagna-granthinuM kharekharUM svarUpa tadana bhulI javAyuM che. vivAhita thayelA strI purUSomAM udayamAna thavo joIto-prema divya prema kavacita ja najare paDe che-sthala vRtti tarapha ja lakSa apAya che viralA strI purUSo ja daMpatI dharma yathArtha samajI saMtelI jIMdagI gALatA dazyamAna thAya che. jyAM tyAM " kuMbhAranuM hAMDaluM nathI ke badalI lAvIe" e nItie aneka ghara Aja ubhAM che. jyAM prema che tyAMja AnaMda che, tyAMja zAnitanuM sthAna che, theDI paNa zAnti tyAMthI ja maLI zake che. premInI draSTimAM ApaNI badhI ApadAo a paNe bhUlI jaIe chIe ane AnaMdamAM lIna thaIe chIe. zuddha prema eja manuSyanA jIvitanI nItimatAnI parAkASThA che ane tethI ja premanI divyatA siddha thAya che. zuddha premane kevaLa viSaya vAsanA rUpa premathI bhinna samaja joIe. strI sAthene khare zuddha prema paramAtmA taraphanuM eka pagathIyuM che (A mATe juo snehi kavi kalApinI prema viSayaka kavitAo) A saghaLA vicAre hAla to vicAra rUpe ja mAtra jaNAya che. upara jaNAvelA saghaLA hAnikAraka rIvAjo nAbuda thaze tyAre ja premI daMpatInAM jevAM ghera ghera joI zakAze. lagna *i je phArasarUpe bhajavAya che te baMdha thaI gaMbhIra rUpa dhAraNa karaze. (apUrNa) jaina sAhityane gujarAtI sAhityamAM phALo. bIjI sAhitya pariSadamAM mI. manasukha vi. karatacaMda mahetAe prakArela) , anusaMdhAna gata varSa pUrNa 46. viSaya vistArane pAme che. A badhAM gujarAtI sAhityane sIdhI rIte piSaNa Ape che. vidvAnenuM valaNa e graMthe bhaNuM hajI nathI thayuM athavA ochuM thayuM che, e khedajanaka che. khuda jaino pite te prati ajJAna ge, anAdara bhAva dAkhavI rahyA che, te bIjA mATe apazosa kema ghaTe ? paNa have jJAna prakAzane, sAhitya bhAnune arUNodaya kSitijamAM dekhAya che, ane jaina temaja Itara vidvAne nidrAmAMthI jAgaze ema jaNAya che. sAhi. tyanA judA judA viSaye para, A graMthanAM nAma ApyAM che keza ane alaMkAranA aMge paNa aneka saMskRta-prAkRtamAM vidya. mAna jenIya graMtha che. zrI vAgabhaTTa alaMkAra koza ane alaMkAra, alaMkAranuM eka mAnanIya pustaka che. keza mATe te zrI hemacaMdrAcArye khAsa abhidhAna ciMtAmaNa nAmamALA, anekArtha saMgraha vigere lakhela che temaja vyAkaraNamAM zabdAnusAsana, liMgAnuzAsana, vigere eonA karelA suprasiddha che. gujarAtI Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] jaina konpharansa heratA. sAhityane e badhAM saMskRta-prAkRta sAhityae mATe Teke Ape che e vAta nirvivAda che. Ama jaina sAhitya gujarAtI sAyinI ghaNI sevA bajAvI che. paNa dharmanA matabhedane laIne, ane vartamAna jainonA pitAnA pramAdane laIne, e sAhitya jaina samUhanuM, temaja jainathI jeno pramAda tyaje ! Itara varganuM dhyAna nathI kheMcI zakayuM, te prati - dilase nathI kheMcI zakayuM, paNa have saMkAMtine kAla Ave che. jene jAgyA che ane bIjA vidvAnoe paNa nA kathana prIta pitAnA karNa dharyA che. jaina baMdhuo, to have te zravaNane saMbhaLAve. - gurjara sAhityanA upAsake! jaina sAhityamAM ane Itara sAhityamAM dharma, bhASA Adi paratve kaMI kaMI bheda che. ane ethI kaMI viSamabhAva jANe -ajANyuM keInA aMtaramAM vartato hoya te te dUra thavAkaravA arthe sva. zrI govardhanarAmanAM rUpAMtara karelA A DAM vAkyo ApaNane sAdhanarUpa thaze ema dhAruM chuM, tAlabhaMgane vakhata jaI samabhAvane vakhata Ave eja ISTa che. "sAyara ane sAgara ? " ahaNa, haraNa, adhunA, eka sAMdhe hamaNAM" e akSarayuddhanA samayane jate kara ane ISTa che. e akSarone judI judI paddhatie anumULa muddo juo. saranArA judA judA sAkSaroe arthabhaMga thatuM na hoya te samabhAva dRSTi rAkhI vyavaharavuM ucita che; akSaranI hArajItamAM potAnI hArajIta mAnI leI kaleza pAma yogya nathI. vAdI-prativAdI rUpa asIlonI khAtara temanA taraphathI sAmasAmA huDatAM chatAM hadayamAM anya anya hasI prIti karatA DAhyA vakIlenuM vatana anusaravA gya che. sajajane ! gujarAtI sAhityamAM jaina sAhitye ApelA phALA aMge yacita yathAvakAza kahevAyuM. jaina sAhitya ati upasaMhAra. vizALa chatAM tenA vartamAna upAsakenI nyunatAne leI e prAyaH aprasiddha rahyuM che, ghaNuM gheTuM zodhAyuM che ane je thaMDuM zedhAyuM che, temAMthI paNa thoDuM mudrAMkita thayuM che; mudrAMti thayela bhAga paNa mudraNanI evI zailI-paddhatine avalaMbI rahyo che, ke jena sivAya anyane bahu rUcirUpa na thAya. paNa baMdhuo ! A sAhitya pariSade jaina sAhityanA upAsakamAM, je ke evA upAseke nathI, bahu virala che, gaNyA gAMThayA che, te gaNyA gAMThayA upAsakamAM, navuM tAjuM lehI umeryuM che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 ] jaina sAhityane gujarAtI sAhityamAM phALo. [ 125 ane e uSNu lehInA prabhAve, jaina munie deza bhASAmAM ApelI prasAdI, sAhitya sukhaDI, khuda jaina temaja anya bhaviSyapara nakhAtI daSTi. vidvAne abhirUcirUpa thAya evI rIte, bahata kAvyadehana AdinI paddhatie darzana deze, evI ApaNe AzA rAkhazuM. prabhu kRpA, trIjI sAhitya pariSadumAM e aMge kaMI abhIsita avano pheraphAra Apa joI zakaze; e pUrvanA upakArI saMta-sAdhuoe racela rAsa, pada, kAvya, caritra, ItihAsa, kathAnaka, lokA, pUjA, prabaMdha vizeSa phuTapaNe Apa samIpe prakAza pAmaze, ane e punita graMthanA aMtara AtmA, tenuM hArda-rahasya pAmI, tenuM surasa pAna karavA ApaNe bhAgyazALI thaIzuM. atu! baMdhuo ! jaina sAhitya para joIe teTale prakAza nahi paDela hovAthI, joIe teTalA ajavALAmAM te nahi gujarAtI navI vAMcana Avela hovAthI mahema rA, mahIpatarAma, navalarAma . mALAmAM jaina aMge Adi jainane viparIta rUpe prakAzavAmAM bhula khAI bhula. deSa kone gayA hatA. eoe jANI joIne ema karyuM hatuM ema ApaNuthI nahi kahI zakAya. hamaNAnIja navI gujarAtI vAMcanamALAomAM jena aMge kavacit kavacita matabheda rUpa prakAza pAmyuM che. temAM paNa tenA prakAzane jANI joI ema karyuM che ema ApaNAthI nahi kahI zakAya. teoe je thoDuM jANela- jeela,-te uparathI sAra dehana karI kiMcit lakhyuM. jaina aMge pitAmAM je khyAla dAkhala thayela, te mujaba teo derAyA. paNa ema darAvuM teone yegya na hatuM. ema derAvA pUrve, eka te pote je nathI e temaja jenA AdhAre pote lakhe che, te AdhAraja apUrNa che, e teoe jovuM joItuM hatuM. temaja pUrvApara virodha vALuM chapAyuM che tepara paNa dhyAna ApavAnI jarUra hatI. A kadAca na thayuM te kaMI nahi; paNa vAta eTalethIja nathI aTakatI. pitAnAMja lakhANamAM pUrvApara viroddha Ave, emAM te AdhAra rUpa graMthanI apUrNa zodha Adi doSa na hate. ekane eka vAta eka pAThamAM kaI rUpe lakhAI hoya, teja vAta pharI bIjA pAThamAM anya rUpe lakhAya ema te thavuM nahi joItuM hatuM. Ane ame upayoga jAgRtinI khAmI kahIe chIe. vArU, baMdhuo ! paNa e badhI pharIyAdane aMta have AvI pariSadanA pariNAme Ava Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] jaina konpharansa heralDa. saMbhave che. jaina sAhitya samyaka prakAre prasiddhimAM Avaze ane vatI kaMI kaMI mata-bheda,: abhAva daSTi dUra thaze. ApaNe pariSadane vijaya badhA eka ja rAjyanI zItaLa chAyA taLe nivasIe ane chIe; ekaja ApaNo Arya deza AhiMdaja che, bhAvi aiyanA ekaja ApaNuM rASTra A gurjara rASTra che, ekaja aMkuro. ApaNuM A gurjara bhASA che, ekaja ApaNe Arya AcAra che, ekaja ApaNe dharma-Arya dharma che; asatyathI dUra, pApathI dUra, anItithI dUra, hiMsAthI dUra, e Aya, evA ApaNe Aryo chIe; Ama bhinna bhinna aneka rUpe ApaNuM aikaya saMdhAya che, ane te aikaya mATe ApaNuM gaurava che, te aikayamAM ApaNuM pUrNatA che ane te aikyatA ApaNe sarvathA ekaja sadhAvavAmAM A tathA AvI pariSade kAragata hathichIe. Ara rUpa thaze ema saMbhavanA pUrvaka kahuM chuM. gurjara vANImAM vartatA bhinna bhinna sAhityane arasparasa meLApa karAvanAra A pariSa che. ane e rUpe e ukta ejyanI sAdhaka che. evA ekya-saMpa tAlabaMdha meLavAvI ApanAra A pariSa jayavaMtI vase. baMdhuo ! Apane meM vakhata lIdhe che, te arthe kSamA cAhuM chuM; Ape mane zravaNa karavAmAM raMja uThAvI che, te arthe A punaH maLazuM. pane upakAra mAnuM chuM. vaLI pharI trIjI pariSada ApaNe maLazuM ema IcchI atre viramuM chuM. zAMtiH zAMti zAMti manasukha vi. kIratacaMda Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108] para pariziSTa pariziSTa A kattA tArIkha viSayagraMtha vi. saM. 1405 jeTha suda 7 vastupALa tejapALa prabaMdha zrI rAjazekhara (junI gujarAtI) prabaMdha keza. 1411 - haMsarAja vaccharAja rAsa. tIrthaka-5 ' zrI jInaprabhasUrI 1521 mAgazara suda 2 siddhacakarAsa ' zrI jJAnasAgara upAdhyAya gurUvAra 1548 mAgazara suda 10 sArazikhAmaNarAsa zrI jayasuMdara ziSya. gurUvAra 1661 vijyAdazamI sAMba pradyumna rAsa. zrI samayasuMdarajI khaMbhAta 1672 meDatA priyamelaka tIrtharAsa. 1673 mAgazara suda 13 jaMbusvAmIrAsa zrI navimaLa budha dhIrapura 1673 vasaMtamAsa naLa damayaMtI rAsa zrI samayasuMdarajI meDatA 1673 zrI vicAramaMjarI zrI guNavimala | (gujarAtI) - 1675 piSa zrI saMghayaNI rAsa. - jIrAvalA (zrI maladhArI hemacaMdrasUri zrI matisAgara nA saMgrahiSNusUtra uparathI). 1676 zrAvaNa suda 3 zrI DhALasAgara soma kurkaTezvara athavA zrI guNasAgarasUri harivaMza rAsa. - A pariziSTamAM AvelI yAdI junA gujarAtI graMthe (hastalekho) nI che. pariSadamAM vAMcelA nibaMdhamAM A bhAga nahe. nibaMdha chapAtI vakhate zrI merabInA bhaMDAramAMthI gujarAtI bhASAne lagatA maLI AvelA hastalekhonI A TIpa che. bIjA aneka bhaMDAramAMthI prayAsapUrvaka zodhatAM vadhAre maLI AvavA saMbhava che. A hastalekho mudrAMkita thayA nathI, ma. kI. mehatA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] jaina kenpharansa heralDa. [me 1678 Aso vada 6 zrI zAlibhadra rAsa. zrI matisAgarajI pATaNa 1689 zrAvaNa suda 5 aMjanAsati rAsa. zrI puNyasAgarajI 1720 kArataka vada 11 zAMtinAtha rAsa zrI nyAyasAgarajI ravi pATaNa 1724 kArtika vikamapatnI lIlAvatI zrI mAnavijyajI kuDaI (keDAya?) rAsa 1724 piSa vada 10 vikamasena rAsa zrI paramasAgarajI 1726 phAgaNa suda 10 zAMtarasa rAsa. zrI munisuMdara 1729 mAgazara 5 gurU zrI ratnapALamuni rAsa zrI mohanavijayajI 1736 (sarakhejamAM) zrI hIravijayasUri rAsa 1738 kArtikI puNImA zrI harivaMza caritra zrI AnaMdamuni semavAra 1742 dharmabuddhi rAsa, zrI lAbhavardhana 1755 vijayAdazamI navakAra rAsa . (vaTapadra) 1758 mAgazara suda 12 vaccharAja rAsa. zrI nemivijaya budha (velAkule) 1759 mAgazara suda 11 libhadra rAsa zrI udayaratna (unAvA nagare) ' 1766 piSa zuda 5 gurU thazedhara rAsa zrI zivaratna (pATaNa) 1767 Azo vada 6 soma thI sumativilAsa (unAvA) ane zrI udayaratna lIlAvatI rAsa 1821 phAlgana zuda 5 anekAMtavAda praveza zrI haribhadra 1864 kArtikI puNamA zrI keNikanuM sAmaiyuM vIravijayajI 1896 zrAvaNa suda 3 zrI dhampilakumAra rAsa ,, zrI caMdrazekhara rAsa DhuMDhIyA rAsa Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1809 ] pariziha. 127 bharatezvara bAhubaLI rAsa. zrI tejavardhana (junI gujarAtI) rahaNiyA caMdra rAsa. zrI depALa (junI gujarAtI) nayacakra (gujarAtI) paM. hemarAjajI. marahuma zAstrI rAmacaMdra dInAnAtha zrI prabaMdha ciMtAmaNinA bhASAMtara aMge prathama sagamAM lakhe che, ke gujarAtamAM pahele heATe rAjA gurjarajAtamAM vanarAja thaye; te jaina hatuM, tethI svAbhAvika rIte jaina matane nahi mAnanArA A rAjyanI vizeSa kArakIdI jaNAvatA nathI, ItyAdi. prAcIna kAvyamALAnA aMka 35 mAnI prastAvanAmAM marahuma di. bA. maNibhAI jazabhAI, di. bA. aMbAlAla sAkaralAla desAI M. A. L L. B zeTha jamazedajI aradezara dalAla M. A. L L. B, rA. sA. pItAMbara jeThAbhAI, rA. sA. haragoviMdadAsa dvArakAMdA sa, ane zAstrI nAthAzaMkara pUjAzaMkara jaNAve che ke - A "gujarAtI prAcIna kAvyamALAmAM atyAra sudhImAM je je kAvya pragaTa thayAM che, tenA karatAM A (zIlavatIne rAsa) kAMI judI tarehane graMtha che. atyAra sudhI pragaTa karelAM pustakomAM jaina graMtha eke AvyuM nathI." "jaina kavie gujarAtI bhASAmAM puSkaLa graMtha lakhelA che. dharmane kAraNe ke bhASA judI hovAnA kAraNe anya dhamIomAM AvA graMtha prasAra nathI pAmyA; paNa e graMthe ghaNI rIte upayogI hovAthI ame zIlavatIne rAsa prAcIna kAvyamALAmAM dAkhala karela che. " "A graMthamAM keTalAka zabda evA jovAmAM Ave che, ke je hAlamAM gujarAtI bhASAmAM vaparAtA nathIH-aDuM, Ibhya, umAhyo, viTala, paraghala, Iha, jape, vikhAsa, AkhiyuM, a che, guhira, paTakerA, ItyAdi." ekaMdara jotAM A graMthamAM gujarAtI bhASAnA abhyAsine sAre khorAka maLe ema che. gujarAtI ane saMskRtanAM madhavatti zabdanAM rUpa emAMthI puSkaLa maLe ema che tathA zabdonA apabhraMza kevI rIte tathA kevA niyamathI thAya che te emAMthI jaNAya che. . A rAsamAMnI kathAo ghaNI rasabharI ane mane raMjaka hoya che emAM te saMzaya nathI. dharmane ane sunItine ke gADha saMbaMdha che, te jaina kaviyenA lakhelA rAsa uparathI spaSTa mAlama paDI Ave che. " - - Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 1. na kenpharansa heralDa.. upadezaka pravAsa. - -- kenpharansanA upadezaka tribhuvana jAdavajIne kAThIyAvADane pravAsa * tA. 8-8-10 mATe mArca sane 180 nAnA bhamodarA khAte traNa divasa bhASaNa ApI nIce lakhyA TharAva karavAmAM AvyA hatA - 1 kanyAvikraya aTakAvavA dareka jJAtie harAva karavA. 2 baIrAMoe phaTANAM gAvAM nahIM, tathA bajAramAM chAjIyA levAM nahIM ane baMgaDI - e paheravI nahIM. 3 zrAvakoe sukRta bhaMDArane lAge Apavo. 4 bharavADone hukama karavAmAM Avyo ke bekaDAM baccAM sImamAM nAkhI devAM nahI paNa cAra mAsamAM karI pAMjarApoLamAM mukavAM, virUddha vartanArane vyavahAra baMdha karavA gAma koe TharAva karyo. 5 lagna jaina vidhi pramANe karavAM. tA. 15-3-1908 junA sAvara-be divasa jaina kemanI sabhAo bharI, eka divasa saghaLI kemanI mITIMga bolAvI hiMsaka cIjo nahIM vAparavA temaja bokaDAnAM baccAMne saMbhALapUrvaka ucheravA mATe upadeza karyo. tA. 18-3-1908 kAMkarA, bhorIMgaDA tathA kutIyANuM e gAmomAM sabhAo bharI nIce pramANe karo karAvyA che. 1 barAoe phaTANuM nahIM gAvAM. bajAramAM chAcha na levAM. 2 dArUkhAnuM pheDavuM nahI. ( 3 hiMsaka cIjo jevI ke kacakaDAnI, cAmaDAnAM puMThAM, TInanAM vAsaNa vigere nahIM vAparavAM. 4 jaina vidhi pramANe lagna karavAM. 5 bekaDAMnA baccAne sArI rIte ucheravAM. tA. 8-4-1008 gheTI (pAlItANu pAse.) bhASaNakArA TharAva karyA. 1 jenee sukRta bhaMDArano amala karavo. 2 hAnikAraka rIvAjo aTakAvavA. 3 jaina vidhi pramANe lagna karavAM. 4 lagnamAM dArUkhAnuM phevuM nahIM, tema bairAMoe phaTANuM gAvAM nahIM. - 5 bekaDAnAM baccAM cAra mAsanAM thatAM lagI ucheravAM pachI pAMjarApoLamAM mUkavAM. temAM kasura karanArane jJAti vyavahAra baMdha karavA bharavADa lekae TharAva karyo. 16 navI jaina kanyAzALA sthApI. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1008 ] upadezaka pravAsa [ 132 kenpharansanA upadezaka tribhuvana jAdavajIne gujarAta pravAsa, kheDAmAM thaelo saM5-kheDAmAM hAla traNa taDe che. te kheDAnA saba jaja mI. DAhyAbhAI ratanacaMda tathA upadezaka mI. tribhuvanadAsa jAdavajInA upadezathI ekatra thayAM che. traNe taDanI mIlakata bhegI karIne TrasTIo mAraphata vahIvaTa karavAno TharAva karavAmAM AvyuM che. vaLI upadezakanA bhASaNathI keTalIka bAIoe pAMcama, AThama, cadazanA divasomAM raDavA kuTavAnI, bajAramAM chAjI levAnI, tathA savAramAM cheDe vALavAnI bAdhAo lIdhI hatI. tA. 23-4-08. mAtara-ahIM bhASaNa ApI nIce pramANe TharAvo karAvyA che:- 1 sukRta bhaMDAra ugharAvavo. 2 hAnikAraka rIvAjo aTakAvavA... 3 hisAbo cokhkhA rAkhavA. ahiMsA saMbaMdhI bhASaNa paNa anya dharmIo samakSa A upadezake A hatAM. kenpharansanA upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMdane gujarAta pravAsa, mu. mAMDaLa-tA. 1-3-08. bhASaNakArA karelA upadezathI thaelA karA 1 lagna prasaMge 60-65 lAtIne cuDo thato hato tene badale 30 lAtIthI vadhAre karAvavo nahIM. 2 hoLInA divasamAM koIe dhuLa uDADavI nahIM tema bIbhatsa zabda bolavA nahIM. tene bhaMga karanArano eka Ano daMDa karavo. AvI rIte daMDa paNa A varSe vasula thayA che. A upadezathI brAhmaNee dhuLa nAkhanAranI pAsethI rU. savApAMca levA ane keLI ke e dhuLa nAkhanAra pAsethI rU. 1 savA levA TharAva karyo che. 3 kANe AvanAra mANasane 2 TaMka ane cheTethI AvanArane 3 TakathI vadhAre rAkhavAM nahIM. 4 maraNa prasaMge ghara AgaLa tathA gharanA coka sivAya strIoe raDavA kuTavAnuM baMdha rAkhavuM. 5 marI gaela mANasanuM teja divase uThamaNa karavuM ane sAta divasathI vadhAre pAtharaNuM rAkhavuM nahI. 6 kArataka sudI 2 nA divase naLIyAM ughADavAne kurIvAja baMdha kare. dasADA tA. 8-3-09 nIce lakhyA pramANe TharAva karavAmAM AvyA. 1 heLInA divasomAM dhULa uDADavI nahIM, tema bairAMoe pANuM nAkhavuM nahIM. lagnaprasaMge dAMtane cuDe 30 lAtIthI vadhAre levo nahIM. 3 TInanAM vAsaNa vAparavA nahIM, baMgaDIo tathA pilakAM bairAMoe paheravAM nahIM. 4 kANe AvanAra agIAra gAunI aMdaranAne be TaMkathI vadhAre rAkhavAM nahIM, ane vadhAre che.vALAne 3 TaMka upara rAkhavA nahIM. - 5 birAoe bajAramAM ughADI chAtI mUkI pharavuM nahIM. phakta maraNa heya tyAM revuM. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] - jaina konpharansa heralDa. vaDanagara tA. 10-3-08 traNa divasa lagI bhASaNa ApyuM. mahaMta zaMbhugarajInA - rUbarU nIce pramANenA TharAvo karavAmAM AvyA - : '1 paradezI khAMDa koIe vAparavI nahI, vApare te gunegAra thAya. . 2 jIva hiMsA koI kare nahIM ne koI anya dharmI jIva hiMsA kare te tenA rUA 25 thI 51) lagIne daMDa mahaMta zaMbhugarajI kare. phatepura tA. 26-3-1908 nIce pramANe TharAva karavAmAM AvyA1 lagnaprasaMge dAMtane cuDe 30 lAtIthI vadhAre koIe levo nahIM. 2 maraNa pAmelA mANasanuM pAtharaNu sAta divasathI vadhAre rAkhavuM nahIM. 3 hoLI pragaTAvavI nahIM. 4 paradezI khAMDa vAparavI nahIM, TInanAM vAsaNa, kacakaDAnI cIje vagere vAparavuM nahIM. 5 jene ghera maraNa thAya tenA_mohalAnI hada sudhI bairAMoe javuM tema bajAramAM ke rastAmAM karavuM nahIM, sAta divasa lagI be TaMka ane pachI 1 TaMka bairAMoe che. vALa, mahInA pachI tadana baMdha karavo. 6 pANInAM beDAM ughADAM lAvavAM nahIM. 7 bharaNa pachavADe kANe AvanAra pAMca gAu lagInAne 1 TaMka, 11 gAu sudhInAne be TaMka 15 gAu sudhInAne 3 TaMka ane te uparAMta cheTavAlAne 4 TaMkathI vadhAre rAkhavAM nahIM. ' 8 zItaLA sAtama upara cUlA ThAravA nahIM, chANa viNavA javuM nahIM. moLAkatamAM kuTavAne rIvAja baMdha che. dhAmA tAbe jhIMjhuvADA tA. 27-3-108 nIce pramANe TharAva thayA hatA - 1 lagna vakhate dAMtane cuDe 30 lAtIthI vadhAre le nahIM. 2 maraNa pAmelA mANasanuM pAtharaNuM 7 divasathI vadhAre rAkhavuM nahIM. 3 pUjana dIvo caMdra pacato hoya te pramANe kare. 4 heLInuM parva karavuM nahI, tema mAnavuM nahIM. 5 TInanA vAsaNa, kacakaDAnI cIjo ane baMgaDIo vAparavI nahIM. 6 revAkuTavAnA tathA kANe AvanArAne rAkhavA saMbaMdhamAM phatehapuranA saMghe karelA TharAva pramANe TharAva thayA che. upadezaka amathAlAla jeThAlAle suratamAM karelAM bhASaNathI thaelA Thara nIce pramANe - tA. 12-3-4 kAdarazAnI nALa pAse paMjAvA mehalAmAM kabIra dharmavALAnI sabhA bharI temAM 300 mANase hatA temaNe dArU tathA tADI ane mAMsanI pratijJA lIdhI. tA. 13-3-8 sagarAmaparAmAM chAparAvALA aMte 1000 nI saMkhyAmAM maLyA hatA temaNe dArU, mAMsa, tADI, nahIM vAparavA TharAva karyo. tA. 14-3-08 rAmapurA, jIvaNadAsanA mehelAvALAe dArU, mAMsa, tathA tADI nahIM pIvA TharAva kIdho che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1808] ' ' upadezaka pravAsa. ' ' [133 karansa bhAnAdhikArI upadezaka zA dalIcaMda maganalAlanA suprayAsathI anaDIA gAmanA mukhI tathA mahAjane maLI TharAva karyo ke kaMIpaNa mANasa koI divasa pazavadha kare nahIM, ane tema karatAM jovAmAM Ave te tene nyAta bahAra athavA konpharansanI jIvadayA mIThI ne TharAva kare te guhA ApavA baMdhAIe chIe evI matalabano dastAveja lakhAvyA che. ame A enararI upadezakanA sadupayega mATe tene dhanyavAda ApIe chIe. konpharansanA mAnAdhikArI upadezaka mahetA motIcaMda pAnAcaMdanA hAlAramAM prayAsa daramiyAna karelA TharAva nIce pramANe - DabAsaMga-tA. 7-3-09 keLavaNIthI thatA phAyadA upara bhASaNa ApavAmAM AvyuM te uparathI zeTha vIrapALa hIrAe vidyArthIo vadhAravA tathA temane uttejana ApavA kabula karyuM che. dAMtA-tA. 24-3-09 dhArmika zikSaNanI jarUra upara bhASaNa ApatAM upAzraya tathA ghara derAsara nahIM hovAthI te karavA taratamAM TIpa zarU karI. tathA jagyA levAnuM che. navA gAma-tA. ra6-3-08 muni mahArAja maNivijayajInA pramukhapaNA nIce " saMpa tathA ApaNo AcAra vicAra " e viSaya upara bhASaNa ApavAmAM AvyuM. mahArAja zrIe "ApaNe dharma zuM" e viSaya upara vyAkhyAna ApyuM hatuM. , paDANA-tA. 28-3-08 sabhA bharavAmAM AvI ane jIvadayA e viSaya upara bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. * mevADamAM mAnAdhikArI upadezaka cAMdamala nAgarIne pravAsa cheTI sAdaDI- cha mahinA lagI dara aThavADiye konpharansanA TharAvo saMbaMdhI bhASaNe ApatAM nIce pramANe sudhArA karavA TharAva thayAH 1 zubha prasaMge gaNikA belAvavI nahI. 2 dArUkhAnuM pheDavuM nahI ke kharIdavuM nahIM. - 3 50 varSanI uparanAnAM lagna karavAM nahIM, tema chokarAnI umara 13 varSa ane dIkarInI umara 11 varSa pahelAM lagna karavAM nahIM. 4 kacakaDAnI cIjo. tathA pIchAMvALI cIjo vAparavI nahIM. 5 heLImAM apazabdo bolavA nahIM. - halakI varNanAnI calama levI nahIM, tema calama pItAM zIkhavuM nahIM. 7 paryuSaNamAM ATha divasa bahAra gAma javuM nahIM. 8 paradezI khAMDa vAparavI nahIM, banArazI khAMDa vAparavI. 8 hAthI dAMtanA cuDA have vAparavA nahIM. tema navA maMgAvavA nahIM. 10 pAThazALamAM chokarA, chokarIo temaja strIone niyamasara be kalAka bhaNavA mekalavAM.. 11 zubhakhAtAmAM dara mahIne dareka mANase 1 paise Apavo. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] na kensara heralDa. 12 lAyabrerIne lAbha hamezAM levo ane na le temaNe daMDa jamA karAve. 13 kezara tathA mINabatI pavitra vAparavAM. vADI nIce pramANe TharAva karavAmAM AvyA:1 hAthI dAMtanA cuDA vAparavA nahIM. 2 dArUkhAnuM phoDavuM nahIM. 3 koIpaNa prasaMge gaNikA pAse nAca karAvavo nahIM 4 haLImAM apazabda bolavA nahIM. 5 paryuSaNamAM ATha divasa bahAra gAma javuM nahIM. 6 copaDAmAM cAmaDAnAM puMThAM vAparavAM nahIM. 7 khAMDa banArazIja vAparavI. kArU kheDA-khAMDa banArazI vAparavI, 50 varSanI umara thayA bAda lagna karavuM nahI, tema eka strInI hayAtImAM bIjI paraNavI nahIM. amane prAcIna jaina zreyaskara maMDaLanA parIkSA sA. bhagavAnadAsa dulabhadAsa lakhI jaNAve che ke - sAra gAma DIsA kempathI 30 gAu upara jodhapura jIllAmAM Avela che. ApaNA zAstra prAcIna lekho jevAke jagaciMtAmaNinA cityavaMdanamAM eka prAcIna tIrthanI kathA vAcaka maMLa temaja paMcatIrtha stutimAM zrI AzAtanA pArzva praNamAmi satyanagare zrI vardhamAnaM tridhA se mAha aneka lekho parathI A tIrtha suprasiddha che. AvA apUrva prAcIna prasiddha tIrthanA viSe je mahAna AzAtanAo dRzyamAna thAya che te joI kayA jaina nAma dharAvanArAne duHkha thayA vinA rahe ? atre ApaNAM prAcIna pAMca derAsare vidyamAna che. te paikInAM be zikharabaMdhI paMcAyatI derAsara sivAya bAkInA traNa derAsaromAM je adbhuta pratimAo birAjamAna che tenI prAya pUjAsevA thavI te to muzkela ja che, eTaluM ja nahIM paraMtu derAsaronI, imAratonI vartamAna sthiti evI to bhayaMkara che ke acAnaka te imArata paDatAM pratimAjI khaMDita thatAM vilaMba thAya tema nathI. to AvA tIrthanA aMdara thatI mahAna AzAtanA dUra karavI e dareka jainenI khAsa pharaja che. uparokata AzAtanA dUra karavA mATe nANAMnI sAmagrI A gAmamAM devadravyanI sIlIka rU. 50) hajArathI rU. 60) sATha hajAranA Azare dravyavaMta zrAvakemAM patharAelI che. | ApaNuM vItarAga praNita pavitra Agama uparathI ApaNe sidhdhAcaLajI, AbujI, tAragAjInAM tIrthone sarvatra mahAna tIrtho mAnIe chIe. te saMdraSya bhaMgukaccha ane A satyanagaranuM paNa mahAna tIrtha kahela che mATe jevI rIte siddhAcaLajI tIrthanI AzAtanA dura karavA ApaNA sarvanuM lakSa kheMcAya che, tevI ja rIte A tIrtha temaja DIsA kempathI 18 gAu upara Avela DuvA gAmamAM amIjharA pAzvanAthajInuM prakhyAta, temaja tyAMthI 15 gAu upara bherola arvAcIna tIrthanI AzAtanAo dUra karavAnI jarUrIAta che. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] pAMjarApALa ane tenI sthiti. [ 135 upara pramANe hakIkata jANI kayA jaina banuM hRdaya dukhAyA vagara rahe ? devadravyanI meTI sIlIka hevA chatAM derAsarAnA vahIvaTa kartAe peAtAnI dekharekha nIcenA chaThThuM derAsarAnA uddhAra karavA tA dUra rahyo, paraMtu temAM thatI khedajanaka AzAtanA yAtrALuenI najare paDe te keTalu zAcanIya kahevAya, pAMjarApALa ane tenI sthiti. ( gayA aMkathI cAlu. ) vaDAdarA pAMjarApeALa. A pAMjarApeALane keTalIka sthAvara milakatA leAkeA taraphathI ane keTalIka sthAvara milakata sTeTa taraphathI maLela che ane keTalI sthAvara milakata pAMjarApALa taraphathI paNa kharIdavAmAM Avela che. te sthAvara milakatAmAM pAMjarApoLavuM mATuM makAna uparAMta khIjAM 10-12 dhara che. te bhADe Apela hovAthI tenu bhADu pAMjarApALamAM Ave che. pAMjarApoLanI ophIsa che te makAna hamaNAM vecAtu levAmAM Avela che, temaja gheADAne rAkhavA mATenuM makAna paNa veyANu levAmAM Avela che. pAMjarApoLanA kaMpAunDamAM jaina dharmazALA tathA zrI kuzaLadevajI svAmInAM pagalAM che teneA kabajo pAMjarApALane che ane pAMjarApeALa mATe vaparAya che paNa tenI mAlIkI pAMjarApoLanI nathI. jhaverI mANekalAla ghelAbhAie A pAMjarApALanuM kAma lagabhaga 10-12 varasa karI pAMjarApALane sArAM pAyA upara ANelI hatI paNa kamanazIe 1956 nI sAlamAM dukALa paDavAthI A pAMjarApeALane ghaNA kharca thavAthI sinika rahI nathI, paNa kharcanA pramANamAMja upaja che. ahIMnA rAjavaida dalapatabhAinA kuTuMbavALAe A pAMjarApoLa tarapha Ape che. ane peAtAnA daradIe pAsethI vakhate vakhata a pAMjarApALane hAlanA sekreTarIomAM mI. naMdalAla lallubhAi vakIla sekreTarI che ane te dareka kAma purNa hullAsathI kare che. A pAMjarApoLamAM baLada 66, AkhalA 20, 26, bakarAM 16, pADAM 11, maraghAM 7 vADI 4, maLI kula 206 janAvarA che. ghaNuMja dhyAna madada apAveche. pAMjarApeALanu dhoDA 22, gAya 22, pADI 1, gheTAM vAMdarA 1, bheMsa 9 ane kAco 1 pAMjarApALamAMnA janAvareAnI mAvajata sArI che. temane besavAnI jagyA vALI jhADI sA rAkhavAmAM Ave che, lIMda tathA pesAba tarataja upADI levAmAM Ave che, puSkaLa ghAsa cArA ApavAmAM Ave che. paNa AkhA divasa AMdhI rAkhavAmAM Ave che te tema nahIM karatAM bahAra caravA lai javAnI jarUra che. dareka janAvarane hamezAM eka zerathI 4 zera lagI cuMdI ApavAmAM Ave che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] jaina konpharansa heralDa. [ me dudha vecI nAkhavAmAM Ave che tyAre chANu ATha mAsa lagI thApI chANAM karavAmAM Ave che ane te chANAM pAMjarApALanA upayAgamAM caMdI bAvA vagerenA kAmamAM levAmAM Ave che ane bAkInA cAra mahInA chANu mata ApI devAmAM Ave che, paNa dara TApale bAjarI 1 zera levAnA rIvAja rAkhela che. marelAM DhAra camAra loko vecAtAM lai jAya che, nAkarAnI vyavasthA sArI che, janAvaranI mAvajata mATe cha mANasA rAkhela che. paNa tene pagAra ochA maLe che tethI tenAM mana uMcA rahe che ane satASakAraka kAma karatA nathI mATe sAre| pagAra ApI sakhta kAma levAnI jarUra che. A pAMjarApALamAM e kabutarakhAnAM, eka jIvAtakhAnuM, tathA eka pakSI mATe mehu pAMjarU che. temaja vAMdarAM, sasalAM, bilADAM mATe judAM judAM pAMjarAM che. kutarAMone mATe pAMjarApeALamAM kAMi savaDa nathI te kutarAM rAkhatA paNa nathI paNa temane yAvavA eka sasthA ubhI thai che. te zaheramAMthI pakaDAvI eka judA makAnamAM rAkha vAmAM Ave che ane saMkhyA vadhI jAya tyAre bahAra gAmaDAmAM mekalI ApavAnI gADhavaNu thaelI che. pAMjarApeALanA munIma mI. motIlAlabhAtA bIjA dareka nekarAnuM kAma satASakAraka che, naDIADha pAMjarApeALa tA. 28-9-1908 nA rAja tapAsI. naDIAdanI pAMjarApALa nAnA pAyA upara che. te vaiznavA nabhAve che. ahIM zrAvaka vANiAnI vastI nathI paNa ( kaNabI ) pATIdAra zrAvaka che. teo garIba hAvAne lIdhe pAMjarApeALa nIbhAvavAmAM bhAga letA nathI. pAMjarApoLanu makAna navuM ane ghaNuM vizALa aMdhAveluM che. janAvarAne rahevAnI sagavaDa sArI che. mAvajata sArI che. mAMdA janAvarA thoDAM che temane mATe tyAMnA veTarInarI sarajata mI. mIAra davAo kare che. janAvarAnI saMkhyA 20-25 nI hatI jemAM baLada, gAya, vAcharaDA hatA. ziALAnI mesamamAM bakarIe Ave che. upaja sArI che ane vyavasthA paNa uttama che. eka nAnuM kabutarakhAnuM che. vadhArenA janAvarAne amadAvAda mekalavAmAM Ave che. dudhanI pedAza nathI. chANu mata ApI devAmAM Ave che. janAvaranA maraNu bAda cAmaDAnI upaja sArI che. mIAMgAma pAMjarApALa tA 30-9-1908, mIAMgAmanI pAMjarApoLa bahu nAnI che. phkata eka eraDA che, temAM DhAra rAkhavAmAM Ave che. paNa DhAra Ave ke turata vaDAdarA mekalavAmAM Ave che. vakhate ekAda divasa janAvara rahe che ne ghaNI vakhata teA janAvara vinAja khAlI pAMjarApeALa rahe che. sTezana najIka eka kamutarakhAnu che. pAMjarApeALanu kharca najIvuM che ane teTalI upaja vepArIomAMthI thAya che, janAvarAnA dudha chANu ke cAmaDAM vigerenI kAMi upaja nathI. peTalAda pAMjarApeALa. tA 1-10-1908 nA rAja tapAsI. peTalAdanI pAMjarApeALanuM makAna mATu che paNa janAvare ghaNAM echAM rahe che. upaja ghaNI ochI hovAthI janAvarA vadhAre rAkhavAmAM AvatAM nathI. jema janAvara vadhe Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1909] pAMjarApALa ane tenI sthiti. [17 tema khabhAta pAMjarApeALamAM meAkalavAmAM Ave che. zrAvakAnI vastI sArI che paNa aMdara aMdaranA kusaMpane laine upaja sArI nathI. upaja karatAM kharca vadhAre hovAthI haravakhata muDImAMthI kharca karavuM paDe che, ahIMnI pAMjarApALanA vahIvaTa zA meAtIya da joitAdAsavALA svataMtra rIte pramANikapaNAthI ane nispRhAthI cAra peDhIthI calAve che. mahAjana (zrAvaka ke vaiznava) kAipaNu pAMjarA pALa tarapha barAbara dhyAna nahI ApatA hovAthI lAgA paNa kharAkhara ApatA nathI: A pAMjarApoLamAM janAvarAnI hAjarInu patraka rAkhatA nahIM hAvAthI te rAkhavA amArA pAMjarApALa inspekaTara mI. meAtIcaMda kurajI jhaverIe samajAvyAthI teo AvatA varasathI rAkhavA kabula thaela che. janAvarAnI saMkhyA 25-30 nI che. ziALAmAM nAnAM bakarAMonI saMkhyA vadhe che, dudhanI pedAza nathI, chANu bhakta ApI devAmAM Ave che paNa janAvarA marI gayA bAda tenA cAmaDAnI pedAza ThIka che. pAMjarApALa najIka kamrutarakhAnu che temAM dararAja daza zera jAra nAkhavAmAM Ave che. erasada pAMjarApALa tA 3--10--08 nA roja tapAsI. erasadanI pAMjarApALanuM makAna navuja baMdhAveluM che, temAM dareka rItanI sagavaDa sArI jovAmAM Ave che; tema mAvajata paNa sArI che. janAvarAne caMdI ApavAmAM AvatI nathI paNa ghAsa puSkaLa maLe che, divasanA jAnavarane pAMjarApeALanI bahAra khullA medAnamAM karavA devAmAM Ave che temaja pANI pIvAne taLAvapara lai javAmAM Ave che. cAlavAne zikitavALA janAvarAne gAmathI dura caravAne lai javAmAM Ave che. janAvarAnI zArIrika sthiti sArI vhevAmAM Ave che, koi paNa mANasa janAvaranA rAga jANanAra nahIM hovAthI mAMdA janAvarAnI bIlakula davA thatI nathI. pAMjarApeALanI upaja sArI che, kharca paNa pIka che, hAlanA vahIvaTakartA mA jIvAbhAI parabhudAsa saMteSakAraka rIte kAma calAve che. zrAvako tathA vaiSNo ane kAmanA gRhastho pAMjarApeLa tarapha sArU dhyAna Ape che. vepArIe upara keTalAka lAgA che, tenI upaja sArI che. janAvarAnA dudha, chANu, ke cAmaDAMnI kAMi pedAza nathI. A pAMjarApoLamAM silika nathI paNa ekadare sthiti sArI che. sANaMda pAMjarApALa tA0 13-10-1908 nA rAja tapAsI. sANadanI pAMjarApoLaneA vahIvaTa mahAjana taraphathI eka kamiTI nImAelI che tenA onararI sekreTarI zeTha ujamazIbhAi muLacaMdabhAi kharA manathI mahenata lai sASa kAraka rIte kare che paraMtu evaNu bhAta e kamama, madada karavAne mATe eka bIjA jeinTa enararI sekreTarInI jarUra che. ahInA vepArIo upara pAMjarApoLatA lAgA sArA che, temaja zrAvakanI vastI vadhAre ane vaizravA ghaNAja ochA hovAthI ghaNuMkharA vepAra zrAvakanA hAthamAM hovAthI lAge sahelAithI vasula thaI zake che, tethI upaja sArI che. te sivAya A pAMjarApeALanI sthAvara mIlakata ghaNI che. sANaMda gAmamAM dAkhala thatAMja dANA bajAra Ave che, ane te bajAramAM ghaNIkharI dukAnA pAMjarApoLanI mAlekInI che. tethI tenuM bhADu paNu pAMjarApeLane ghaNuM sArU upaje che te uparAMta gAmamAM keTalAMka dharA pAMjarApeALanI mAlekanAM che. jethI tenuM paNa bhADuM Ave che. zrAvakAmAM zubhAzubha prasaMge pazu pAMjarApoLane dhaNI sArI madada maLe che. vaLI pAMjarApoLanI cADI sIlIka che te vepArIne tyAM vyAje mUkela hovAthI tenu Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ] jaina konpharansa heralDa. vyAja sArUM pedA thAya che. muMbaI pAMjarApoLa taraphathI temaja bIjI TIpa mAraphata A pAMjarApoLane upaja ghaNuM sArI thAya che. ekaMdara kharcanA pramANamAM upaja ghaNI sArI che. A pAMjarApoLanuM makAna thoDA vakhata pahelAM ja navuM bAMdheluM che. te ghaNuM vizALa che ane tyAM janAvarone rahevAnI sagavaDa ke sArI che paNa emAsAmAM te makAnanA nAnA oraDAomAM janAvarane gaMdhAI rahevuM paDe che, ane tethI karIne teone ghaNuM ja duHkha sahana karavuM paDe che, kemake mAsAmAM DAMsa tathA maccharane upadrava ghaNe thAya che, janAvarene herAna karI mele che. A herAnagatImAMthI bacAvavA mATe temane rAtanI vakhate eraDAomAM pUravAmAM Ave che. oraDAo eTalA nAnA che ke temAM 20 janavareneja samAveza thaI zake temAM pa0 janAvarane rAkhavAmAM AvatAM hovAthI ane vaLI havA tathA ajavALAnI sagavaDa nahIM hovAthI teo dukhI thAya che tethI amArA pAMjarApoLa InspekaTara mI. motIcaMda kuracha jhaverIe oraDAo vadhAravAnI tathA ekeka oraDAmAM 20-25 janAvarone rAkhavAnI tathA havA ane ajavALAne mATe jALIo melavAnI temaja vakhate vakhata kArabalIka pAuDara chAMTavAnI bhalAmaNa karI che. A pAMjarApoLanA makAnane kaMpAunDa ghaNeja mATe havAthI janAvarone haravA pharavAnI sagavaDa sArI che. ziyALAmAM ane unALAmAM AhInA janAvarone pAMjarApoLathI be gAu dura Avela pAMjarApoLanA bIDamAM khulI havAmAM rAkhavAmAM Ave che - A pAMjarApoLamAM dudhALAM janAvara ghaNuM ja ochAM che ane teonuM dudha bakarAMone pAvAnA kAmamAM Ave che. tethI tenI upaja AvI zakatI nathI. A pAMjarApoLamAM rahetAM nAvarene mATe vaidanI jogavAI nathI. be cAra bharavADe rahe che te jANavA pramANe dezI davA kare che. ziyALA unALAmAM bIDamAM janAvarane rAkhavAmAM AvatA hovAthI, khullI havA carIne khAvAnuM ghAsa ane cekhuM pANI maLatAM temanI taMdurastI ghaNu ja sArI rahe che. te vakhatamAM mAMdA janAvarene caMdI ApavAmAM Ave che ane jyAre comAsAmAM badhA janAvarene pAMjarApoLamAM rAkhavAmAM Ave che tyAre tamAmane be vakhata caMdI tavA puratuM ghAsa maLe che. nAnAM bakarAM ane gADarAMnI saMkhyA ziyALAmAM ekadama vadhI jAya che. varasamAM Azare 1200 thI 1500 bhegAM thAya che paNa kamanazIbe badhAM marI jAya che, tenuM kharuM kAraNa tapAsatAM mAlama paDe che ke bharavADe bekaDAone ghaNI ja nAnI avasthAmAM, janmIne thoDA divasanA na thayA hoya tyAMja pAMjarApoLamAM mokalAvI Ape che. A vakhate temane dhAvaNanI jarUra hoya che paNa temanI mAnuM dhAvaNa nahIM maLavAthI temaja bIjI paNa keTalIka sAravAra nahIM thatI hovAthI maraNapramANa ekadama vadhI jAya che. A pAMjarApoLane aMge eka moTuM kabutarakhAnuM che ane temAM asaMkhya kabutara ane bIjA pakSIo cAre levAne mATe Ave che. ahIMA mAlAnI utpati ghaNI che. comAsAmAM taLAvamAM ane khAbocIAmAM pANI bharAI jAya che. temAM asaMkhya mAchalAM thAya che. zIyALAnI AkharamAM te taLave ane khAbocI sukAI jAya che, tyAre mahAjana taraphathI teone levarAvI bIDamAM eka khAbocIyAmAM rAkhavAmAM Ave che, ane temAM kuvAnuM pANI bharI rAkhavAmAM Ave che. AvI rIte A nAnAM jaLacara prANIone bacAvavA mATe ja A pAMjarApoLane vArSika rU. 3000)nuM kharca lAge che. - A pAMjarApoLamAM dhAsa meTA jathAmAM rAkhavAmAM AvatuM hovAthI te dukALanA vakhatamAM baI upAgI thaI paDe che, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1809 ] dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM. ' dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM. chale kheDA tAbe, gAma sthaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye saMdhavInI piLamAM AvelA zrI vimalanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagate riporTa. sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zA hIrAcaMda kIlAbhAI bIna hatecaMda tathA zA udicaMda khImacaMdanA hastakano saM. 1861 thI saM. 1863 nA Azo vada 0)) sudhIne hisAba amee tapAsyA che te jotAM nAmu rItasara lakhyuM che. daherAsarajImAM Avaka sAdhAraNa rIte sArI che. pujanane lagate kezara, sukhaDavigerene kharca zrAvako pita nI gIrothI ApI pujana mATe goThI nahI rAkhatAM pitAnA hAthe kare che. te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. amoe mAgaNI karatAM tarata hIsAba dekhaDAvI dIdhuM che, tethI temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANa tene lagatuM sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthone ApavAmAM AvyuM che, mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI yogya baMdebasta karaze. chale kheDA tAbe zrI staMbhatIrtha (khaMbhAta) mAM mANekaceka madhye AvelA zrI dharmanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa, sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha mulacaMda kAlIdAsanA hastakane saMvata 1861 thI saM. 1963 nA Azo vada 0)) sudhIno hIsAba amoe tapAsyo. te jotAM daherAsaranA copaDAmAM upaja kharca mAMDayuM nathI, topaNa hIsAbanI mAgaNI karatA turata dareka bAbato sAthe dekhaDAvI Ape che, tethI temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che to AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI gya baMdebasta karaze. chale kheDA tAbe gAma (thaMbhatIrtha ) khaMbhAta cekazInI paLa madhya mAvelA zrI caMdraprabhujI mahArAjanA derAsarajanA vahIvaTane lagate rIporTa. sadarahu derAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zeThe chaganalAla nahAnacaMdanA hastakane saM. 186 thI saM. 1863nA Azo vada 0)) sudhIno hIsAba amee tapAsyo che; te jotAM vahIvaTa kartA nikhAlasa manathI vahIvaTa calAvI hIsAba cokhkhI rIte rAkhI mAgaNI karatAM tarata dekhaDAvI Apyo che, te mATe temane AbhAra mAnIe chIe. A khAte tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che to AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI. yegya baMdobasta karaze. chelle kheDA tAbe gAma thaMbhatIrtha (khaMbhAta) mAM berapIpaLa madhyenI zerImAM AvelA zrI vijaya cintAmaNi pArzvanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa. sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA jAva choTAlAla sarUpacaMdanA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] jena kenpharansa heralDa. ( me - hastane saM. 1864 nA azADa vada pa sudhIne hIsAba amoe tapAsyo te jotAM vahIvaTa nIkhAlasa dIlathI calAvatA jovAmAM Ave che. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. mATe AzA rAkhIe chIe ke, te upara tAkIde dhyAna ApI egya baMdobasta karaze. chale kheDA tAbe gAma bhatIrtha (khaMbhAta) maLe nAgaravADAmAMnA zrI vAsupUjya svAmIjI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa. darahu daherAsaranA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zAka kasturacaMda jecaMdanA hastakane saM. 1861 nA azADa vada 0)) sudhIne hIsAba amee tapAsyA che te jotAM daherAsarajInuM nAmu eka beThI khAtAvahI Upara nahI jevuM rAkhavAmAM AvyuM che. te madhyethI tathA vahIvaTa kartAne puchI hIsAba noMdhI lIdho che. amee majakura hisAbanI mAgaNI karatAM temanI pAse je hIsAba hato te bIna takarAre batAvyo che te mATe temano AbhAra mAnIe chIe A khAtAmAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra bharI vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI gya baMdebasta karaze. jIle kheDA tAbe zrI sthaMbhatIrtha (khaMbhAta) mAM Avela cekazInI paLamAMnA zrI gautamasvAmI mahArAjanA daherA saranA vahIvaTane lagate rIporTa. sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha dIpacaMda DAhyAbhAInA hastakane saM. 1861thI saM. 1863nA Azo vada 0)) sudhIne hIsAba amee tapAsyA. te jotAM sadarahu vahIvaTa kartAe hIsAba cekho rAkhI daherAsarajI upara puratuM dhyAna ApI dekharekha rAkhatA jovAmAM Ave che ane sadarahu daherAsarajImAM jIrNoddhAranuM kAma calAve che. paraMtu daherAsarajImAM jhAjhI mIlkata jovAmAM AvatI nathI. temane madada maLavAnI jarUra che. sadarahu vahIvaTa kartAe hIsAba cokhkho rAkhI amene mAgaNI karatAMnI sAthe batAvI dIdhuM che tethI temano AbhAra mAnIe chIe. , A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI puratI rIte yogya baMdebasta karaze. chale kheDA tAbe zrI thaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye Avela daMtAravADAnA zrI zAMtinAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagate rIpArTa, sadarahu daherAsarachanA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha kIlAbhAI jeThAbhAInA hastakane hIsAba amoe tapAsyo, te jotAM hIsAbane aMge nAmuM kaMIpaNa rAkhavAmAM AvyuM nathI. dAgInA tathA sIlIkana neMdha lIdhI che. daherAsara eka ghara daherAsarajI jevuM che, upaja paNa nahIM jevI che, makAnanI sthiti jIrNa thaelI che. mATe tAkIde sudharAvavAnI jarUra che. - A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara dhyAna ApI pompa. baMdobasta karaze. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sociale dharma nItinI keLavaNI. zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAme keli kare; zuddhatAme thIra bahe, amRtadhArA varase GC1% keLavaNInA viSaya saMbaMdhe konpharansane keTalIka sUcanA. keLavaNunA aMgamAM kaeNnpharanse prathama zuM karavuM Avazyaka che? ApaNI kaeNnpharansanA gayA varSonA keLavaNInA viSaya paranA TharAvo jotAM, temAM sucavelA kAryonA be vibhAga pADI zakAya tema cheH--( 1 ) janasamAjanA sAmAnya hitanAM kAryo; ( 2 ) amUka vyakitaonA hitanA kAryo. A chellA jaNAvelA kAryo pAchaLaja atyAra sudhI pitAnA hastakano lagabhaga pacIseka hajAra rUpIAne phaMDa kaeNnpharansanA mAnAdhikArI maMtrIoe kharacela che, jethI alabata amUka vyaktione uttejana maLyuM che, paNa pariNAma joIe tevuM kAMI saMgIna (far-reaching) AvyuM nathI. mATe prathama sAmAnya hitanA ane pachI vyakitanA hitanA kAryo tarala kensaranse lakSa ApavuM vagere ucita jaNAya che. - sAmAnya hitanA mUkhya kAryo nIce jaNAvyA pramANe che: (1)keLavaNIne lagatuM sAhitya utpanna karavuM (a)dharmanItinI vAMcanamALA racAvavI. (ba)-navatatva, triSaSTi salAkA purUSa caritra, vagere graMthe navIna paddhatie taiyAra karAvavA. (ka) dharmanItinA zikSaNa arthe zikSakone mArgadarzaka pustaka racAvavAM (Da) -kelejiyane mATe jainatattvajJAnanA pustako navIna paddhatio racAvavAM. (I)-yunivarsiTioe kaoNlejamAM dAkhala karela jaina pustakonA aMgrejI mAM tarajumA, TIkA, vagere lakhAvavAM. (4)-mAgadhI bhASAnI mAguMpadezikA, vyAkaraNa tathA zabdakoSa taiyAra karAvavAM. ...vagere, vagere. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18]. dharmanItinI keLavaNI. [1800 - (2)-dhamanItinuM sAruM zikSaNa ApI zake tevA pravINa zikSake utpanna karavA:- (a)-AvA zikSako utpanna karavA mATe eka TreniMga kaoNleja muMbaImAM ughADavI. temAM mAtra savAranA be kalAka daraja zikSaNa ApavuM. abhyAsakrama eka yA be varSane rAkho. mAtra meTrika thA TrenDa thaelAne temAM dAkhala karavA. atre zikSaNa lenAra divasanA bhAgamAM koI zALAmAM zikSaka tarIke kAma karavA IcchatA hoya te te saMbaMdhe te svataMtra rahevo joIe, paNa tauparAMta prAIveTa TuIzana ApavAne pratibaMdha rAkhavo joIe. vArSika parikSA laI sarTiphIkeTa ApavAM. banI zake te sArA pagAre temane nekarI rakhAvI ApavA goThavaNa karavI. vArSika parikSAmAM atre abhyAsa nahi karela evA koI meTrika thA TrenDa zikSaka besavA mAgatA hoya te yogya lAge to temane chUTa ApavI. (5)-reniMga kaoNlejane aMge larazI, phelozIpa tathA lekacarapa rAkhavI. (4)-ukata Treniga kolejamAM abhyAsa pUrNa karavAnI temaja bIjI zaratoe meTika thaelA jaina vidyArthione amadAvAda yA rAjakoTa TrenDa thavA sArI skolarazIpa ApI mekalavA. ( 3)-prakIrNa hAyakArI kAryo - (a)-zikSaNanA viSayane khAsa abhyAsI, tathA jemaNe e kArya pachavADe pitAnI jIMdagI arpaNa karela hoya,) evA tattvarasika udAra buddhi vALA marmajJa ane kuzaLa purUSone InspekaTare nImavA. (ba)-dharma nItinI keLavaNI saMbaMdhe eka alAyaduM mAsika kADhavuM. (ka)-upara jaNAvelA kAryo yathArtha thaI zake te arthe eka vyavasthApaka keLavaNI khAtuM-Educational Board-sthApana karavuM. have vyaktinA hitanA kAryonI kaTimAM je je sukAryo Ave che te A che.--vidyAthI one pustaka yA oNlarazIpa rUpe sahAya ApavI e dekhItI rIte amuka vyakitanA hitanuM kArya che. zALAo, barDige, ugazALAo, pustakAlaya, kanyAzALAo, zrAvikAzALAo, sevAsadane (vidhavA Azramo, vagere sthApavAM e amUka sthaLanA yA amUka jJAtinA mANasane hitakArI kAryo che. vaLI AvI sakhAvate ghaNe bhAge amUka zrImaMtanAM nAme thAya che ane thavA yogya che. pitAnI jJAti yA koma yA dezanI khAtara AvI sakhAvate karavA mANase prerAya che, ane tethI svAbhAvika rIte atyAra sudhImAM AvA kAryo ghaNA thayelAM che, paNa prathama jaNAvela sAmAnya hitanA kAryo karavA pratye joIe tevuM valaNa jaNAyuM nathI. khuda konpharansamAM paNa A pramANe banyuM che- amadAvAda tathA bhAvanagaranI konpharansa vakhate keTalIka mAtra sthAnika sakhAvate thaela che. vaLI bIjI tarapha jatAM hAlano jamAno e che ke keLavaNI lIdhA vinA kaIne ghaNe bhAge cAlI zake tema nathI. game tema karIne paNa mANasa keLavaNI le che ane lezeja, tathA jamAnAnA pravAha sAthe keLavaNI lenArAnI saMkhyA dinapratidina vadhe che ane vadhazeja. vastu Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] dharmanItinI keLavaNI. [ 19 sthiti AvI hAvAthI AvA vyaktinA hitanA kAryo karavAnI jeTalI AvazyakatA che tenA karatAM ukata sAmAnya hitanA kAryo karavAnI AvazyakatA hAlanA saMjoge jotAM vizeSa che. jema keLavaNI lenArAM vadhe tema tema temane keLavaNI pAmavAnA yathAyeAgya sAdhanA paNu vadhavAM joI e. nAgadhIbhASA temaja dharmanItinA abhyAsa mATe vidyAthI one yeAgya saraLa pustakAnA tathA te viSayAnu sArU zikSaNa ApI zake tevA lAyaka zikSakonA bahudhA abhAva che, teA jamAnAnI jarUrIAta eLakhI dizAmAM prayAsa karavA e zANA mANaseAnuM ketttavya che. Ama vicAra karI jotAM sahaja jaNAI Avaze ke uttama rIti teA eja cheke kaeNnsa vyakitanA hitanA sukAryo karavA mATe dareka gAmanA tathA jJAtinA agresarA tathA zrImatAne uddadhana (appeal) karavu joie, ane temanI udAratA para vizvAsa rAkhI, jenI je raja che tenA para te adA karavAnu cheADI devu joie; tathA kArnse pAte, peAtAnA hastaka je rakamA janasamUha tarathI soMpavAmAM Ave tene vyaya, prathama baheALA janasamudAyane upayAgI thAya evA sAmAnya hitanA kAryo mATe ane pachI, kuMDa vizALa hoya teA, thADA mANusAne yA amUka vyaktione upayAgI evAM kAryo mATe karavA joie. Ama viveka karavA eja vadhAre ucita jaNAya che, ane sarakAra paNa ghaNe bhAge Aja paddhatie vatta che. upar darzAvelA sAmAnya hitanA kAryo barAbara thai zake te mATe zuM thavu joie te vAtanA have kAMikra vicAra karIe. amArA namra mata pramANe ukta kAryAnI yojanA tathA suvyavasthA arthe upara jaNAvyA pramANe eka ejyukezanala eDa--keLavaNI khAtu sthapAvuM joie. e khAtAnI ophIsa rahevI muMbaImAM joie, ane temAM yeAgya saMbhAvita gRhasthA tathA grejyueTAnI nImaNuMka, peAtAnI saMkhyAmAM vadhArA ghaTADA karavAnI satA sAthe, thavI joie. A mATe eka sArUM krUDa ekaThuM karavuM joie, tathA prativarSe kAnpharansamAM keLavaNI khAte je rakameA bharAya te tamAma A khAtAne sAMpAvI joie. A sadhaLA kuMDaneA vyaya kevI rIte karavA te A khAtAnI munasIpara rahevuM joie. gujarAta varnAkayulara sesAyaTI je paddhatie kAma kare che teja patie ghaTatA pheraphAro sAthe ghaNe bhAge A khAtAe kAma karavAnu che; ane ukata seAsAiTI jema prati varSe amU* pustakA prakaTa kare che tathA anya kAryonI vyavasthA kare che teja pramANe A khAtAe pustakA prakruTa karavA joIe tathA anya vyavasthA karavI joie. taduparAMta anukULatA hoya, teA upara jaNAvellAM khIjA prakAranA kAryonI suvyavasthA karavAnu kAma paNa e khAtAne soMpavuM joie. jaina baMdhuonI keLavaNI aye kAMi saMgIta yeAjanA thAya evI aMtaranI lAgaNIne laine ATalI carcA sarva sujJa baMdhue! khAsa vicArA arthe ame atre karela che. A vicAra| jo yogya jAya tA te pramANe virata amala karavA tathA AvatI keMnsamAM e dizAmAM kAMi saMgIna kArya karavA konpharansanA netAone amArI namra sUcanA che. TrAyelanA naitika ane dhAmika keLavaNI sabathI sidhdhAMtA. phrAelanA mata pramANe manuSyanuM ucca bhAgya paramAtmA sAthe ekAkAra thavuM te che. te vidvAna kahe che ke: "mULathIja manuSyane antarAtmA paramAtmA sAthe ekaja che, evI lA NI / trizuddha jJAnamAM utAravAne, paramAtmA sAthenI A ekayatA je ukta vizuddha jJAnanA pAyA upara racAyalI che tenI pratIti karavAne, ane paramAtmA sAthenI A aikayatAmAM Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanIti keLavaNI. jaMdagInI dareka avasthA tathA saMbaMdhamAM svastha ane sudaDha jIvana akhalitapaNe gALavAne prayatna kare enuM nAma dharma che." A aikayatAne siddha karavAnuM zakya karavuM eja tenI (krobelanI) keLavaNInI paddhatinuM sarva vyApI ane sarva parigrAhI lakSya che. - krobela mAnato ke utkrAMtivAdanA sarvamAnya niyamAnusAra manuSya vardhamAnapaNe AtmavikAza karatAM paramAtma svarUpa thaI zake: dareka bALakanA svabhAvamAM daivI prakRtino eka aMza hoya che je aMzane puSTa karavo joIe ane jenI paramAtmA sAthe aikSatA karAvavI joIe; bALakamAM rahela uttama aMzenI vRddhi arthe je te yogya sthitimAM mUkAyela hoya te bAlyAvasthAmAM tenuM svAbhAvika valaNa satya tarapha hoya che; bALakanI uccagrAhi vRtione te je kSaNathI prathama saMskAra grahaNa karavA mAMDe te ja kSaNathI khIlavavI joie ke jethI tenI vartanamAM Idhiya vAsanAonI vRddhi thatI aTake; zikSaNa to janmathIja zarU thavuM joIe paNa te bALakanI svAbhAvika IcchAonI ADe kadI paNa AvavuM joIe nahi; saMpUrNa vikAsa mAtra ekaja vAstavika sthitimAM thaI zake tema che ane te svAtaMtrya che; dabANa saMkucita kare che ane sadAcaraNa pratye lalacAvA mATe inAma ApavAnI rIti patita kare che; kartavyaniSTatA athavA dhArmikavega vartana ghaDAvAmAM agatyano tattva che; khIlavaNInI dareka sthitimAM nItinI keLavaNI ApavI joIe ke jethI karIne tenI pachavADenI sthitimAM te sthiti (Azrama)ne gya abhivRddhine pahoMcI zakAya. bALakanA vikAsanA koI paNa samaye tata pazcAtanA koIpaNa samayane yogya nIti zikSaNa athavA sadvartananA niyame tene ApavAne prayatna karavo te eka gaMbhIra bhUla che; zuddha kaTumbika jIvananA anubhavathI pratyakSa jaNAya che ke dhArmika abhyadayanA pahelA aMkure sAmAjika jIvana, prema, bhakti, pita, mAtR ane bhrAtR pratyenA saMbaM, ane zuddha jIvanamAM rahelA che; saMvaddha mAna uccattara jIvananI niSanirUpa paramAtmAne bALakane sAMketika rIte sAkSAtakAra karAvanAra kudarata che; gaNapaNe rahela yA vimArge pravRtta thaela zubha vRttimAMthI bALakanI kRtimAM azubha pariName che; dhamane koipaNa jAtanA trAsa sAthe saMbaMdha jevo na joIe; bALakanA dhArmika anubhavo AnaMda ane sukha upajAvanAra levA joIe; Izvarane eka premALa pitA tarIke pradarita karavuM joIe? amUka rIte vartavAmAM tenI vRti khoTI hatI evI pratIti bALakane tenI prathamAvasthAmAM karAvavI joIe bALakanI jIMdagI zuSka kriyA ane dAMbhika pravRtithI mukta rAkhavI joIe; amUka matanI mAnInatAonuM jJAna tyAM sudhI evA zabaThArA karAvavuM na joIe ke jyAM sudhI te zabdone bhAvArtha tathA rahasyArtha samajI zake tevo anubhava bALakane thayela na hoya; mRta sadaguNonI khAkharUpa artharahita sUtrothI bALakanuM mana bharavuM na joIe; bALakanu vAva te bALakanuM devatva che; ane te vyaktitvane vikAsa karavo eja greDa tathA zALAnuM mahAna kartavya che. paramAtmA ane manuSyanI saMpUrNa akyatAnA mULa tarIke te vyakitatva (Atmatva) ne saMpUrNa banAvavuM joIe; AtmapravRti (svAti) eja naitika temaja mAnasika vikAsanI rIti che; sadavartana zraddhA pradarzita kare che eTaluM ja nahi paNa temAM vRddhi paNa kare che. eka saMpUrNa vastu tarIke agara mata ane siddhAtonA buddhipUrvaka svikArathI dharma mANasanI jaMdagImAM utArI zakAya ja nahi; paNa jemAM bhAtabhava, saMpa, prema, jIvana, niyama, sanmAna, kRtajJatA, AnaMda, tyAgavRti, niHsvArthatA, svataMtratA ane utpAdaka pravRti mULa rUpe rahelAM che evI lAgaNI tathA vicAranI saMvaddhamAna sampatti rUpa dharma hovo joIe. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina baMdhuo vAMco ane amulya lAbha lyo. zrI jaina zvetAmbara DIrekTarI. vhAlA baMdhuo, Apa sArI rIte jANatA hazo ke vaDodarA ane pATaNa konpharansa vakhate jaina zvetAMbara komanI Adhunika sthiti jANavA mATe sarve jaina baMdhuono vicAra thavAthI DIrekTarI karavAnuM kAma konpharansa ophise hAtha dharelu hatuM. A mahAbhArata kAmanA prathama phaLa rUpe amadAbAda konpharansa pahelAM zrI jaina zvetAMmbara maMdirAvaLi, bhAga 1 lo bahAra pADavAmAM Avyo hato. tyArapachI konpharansa ophisa taraphathI A muzkela kAmanA dvitIya phaLarUpe zrI jaina zvetAmbara DIrekTarInA-bhAga 1 lo ( uttara gujarAta) ane bhAga 2 jo ( dakSiNa gujarAta )-evI rIte be bhAga A samaye jaina prajA samakSa prasiddhimAM mukavAmAM Ave che. A banne bhAgamA samasta gujarAta dezanI prAcIna temaja arvAcIna jANavA lAyaka hakIkato dAkhala karavAmAM AvI che; jainonI vastIsaMkhyA dekhADanArI gAmanI nizAnIo uparAMta tIrthasthaLa, derAsara, tathA relvenI saraLa mAhitI AphmArAM cinhovALo suMdara nakazo paNa Apelo hai. DaMkamAM jainonI vastIvALA jIllA ane tAlukAvAra gAma, rAjya, najIkanuM sTezana ane tenuM aMtara, najIkanI posTa tathA tAra ophIsa, derAsara, tIrthasthaLa, dharmazALA, upAzraya, pustaka bhaMDAra, lAibrerI, pAThazALA, pAMjarApoLa ane sabhAmaMDaLa vigerene lagatI saghaLI upayogI bAbatothI A DIrekTarI bharapUra che. A sivAya gAmavAra jJAti ane gacchanI, kuMvArA, paraNela, vidhura ane vidhavAnI tepaja bhaNela tathA abhaNanI saMkhyA A DIrekTarImAM samajapUrvaka ApavAmAM Avela hovAthI dareka jaina baMdhune ApaNI Adhunika sthiti najare tarI Ave che vizeSamA jIllAvAra temaja janarala rIporTa tathA te UparathI upajatA vicArothI A DIrekTarI jaina samAja mATe bahu upayogI karavAmAM lagAra paNa kacAza rAkhavAmAM AvI nathI. chatAM A bukanI kimata mAtra pahelA bhAganA ru. 0-12-0 ane bIjA bhAganA ru.1-4-0 ane bane bhAga sAthenA ru. 1-14-0 rAkhavAmAM Avela cha, DIrekTarI taiyAra karavA pAchaLa ru. 15000 nI moTo rakama kharcavAmAM Avo che te chatAM A juna kiMmata rAkhavAnuM kAraNa kamAvAnI khAtara nahI paraMtu zrImaMta temana garIba jaina baMdhune A pustakano lAbha ApavAnuM che. mATe sarve jaina vaMdhuo A moTo lAbha avazya lezena evI amArI saMpUrNa khAtrI che. nakazAnI chuTI nakala aDhI AnAnI posTa TIkITa mokalanArane mokalavAmAM Avaze. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. No- 2144 of 1909. GENERAL DEPARTMENT, Bombay Castle, 26th April 1907, The General Secretary, The Jain Graduates' Association, Post No. 3, Pydhoui, BOMBAY. Sir, I have laid before Government the memorial of the Jain Graduates' Association accompanying your letter dated the 7th Instant.. 2. In reply I am directed to inform you that it is the intention of Government to give all possible consideration to the claim of the important Jain Community to representation on the enlarged Legislative Councils of this Government. I have the honour to be, Sir, maTA ricAhala milA Your most obedient Servant, yn Bridget Sd R. E Enthoven, R.E. Enthoven, Secretary to Government. taiyAraM che ! .. taiyAra cha !! taiyAra cha ! ! ! konpharansa ophIsanI cAra varSanI athAga mahenatanuM __ apUrva phaLaH zrI jaina graMthAvaLi. . judA judA dharma dhuraMdhara jaina AcAryoe bhinna bhinna viSayo upara racelA apUrva graMthonI saMpUrNa yAdI A pustakamAM ApavAmAM AvI che. jaina Agama, nyAya, philosophI, aupadezika, bhASA sAhitya tathA vijJAna saMbaMdhI graMthonuM lIsTa, graMtha kartAonAM nAma, zloka saMkhyA, racyAno saMvat, hAla kayA bhaMDAramAthI kevI sthitimA maLI zake tema che vigere saghaLI hakIkata batAvanArUM A amUlya pustaka che. vizeSa phUTanoTamA graMthone lagatI upayogI mAhitI ApavAmAM AvelI che. graMtha ane pRSTa, graMtha kato ane pRSTa, racyAno saMvat ane graMtha, evI rIte traNa prakAranI saMbhALapUrvaka banAvavAmAM AvelI anukramaNikAo A pustakanI chevaTe ApelI che. A pustaka dareka pustakabhaMDAra, lAyabrerI tathA sabhAmaMDaLamAM avazya rAkhavA lAyaka temaja dareka jainane upayogI che. kiMmata mAtra ru. 3-0-0. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara konpharansa ga dera3. SHRI JAIN SWETAMBER CONFERENCE HERALD. pustaka 5) je, vIr savata 2435, jIna sane 1909, (aH OM prakaTa karttA. zrI naina ( zvetAMvara ) jaoNjanma gaoNzita, muvaDuM - viSayAnukramaNikA. viSaya. pRSTha. zrI sAtamI jaina zvetAmbara konpharansanA pramukha zeTha nathamalajI * gulecchAnI chI. TAiTalanI sAme. prAsaMgika noMdha ... zrI sAtamI kAnsanA TharAvA 141 zrI ceAthI jaina mahilA piraSadnA dharAveA * 149 * 159 nAmadAra mubainA gavarnaranA javAba... * 159 dhArmIka saMsthAonA hIsAba chUpAvI bahAra pADavA ke nahi e khAbatamAM nImAyalI kamITInA rIpe 'sukRta bhaDAra krUDanI yeAjanA tIza saMrakSaNa kamITInA membarAnA nAme zrI jaina grejyueTasa eseAzIyezananA pAMcamA vArSIka meLAvaDA khAsIma khAte cAlela kesane cukAdo... zrI sAtamI jaina zvetAmbara kAnpharansa ( sakSepta vaNuna) muMbaInA zrI saMdhe sukRta bhaMDAra mATe karelA stutya TharAva dharma nItinI keLavaNI ... ... ... ... vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. dhruvare. dhI 'jaina' prinTiMga varkasa li. 12 baiMkakhiTa muMbaI. ... 160 161 163 164 1; ** 167 * 170 21 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadeza hitecchu ane dhamacusta gRhasthone eka amulya taka. vAvaTA chApa TreDamArkanuM pavitra ane zuddha khadezI : kezara. A cokha kezara te 1 tolA 5 tolA / 0 // ane eka ratala peka DavAmAM becIe chIe. jaina tIrthAvaLi pravAsa AvRtti bInI ghaNA sudhArA badhArA sAthe malaze. sarva dardo maTADavAnI rAmabANa dezI davAo kIphAyate vecIye chIe. svadezI mAla magAvanArAone cokkasathI kIphAyate kamIzanI mokalIzaM. . aMbara-kasturI-kharo bhImasenI barAsa, sukhaDa malabArI, dazAMgI dhupa, sonA rupAno varakha, attara, dezI banAvaTanA vagara carbInA sAbuo, nahAvAnA tathA kapaDA dhovAnA lATA, goLA vIgere tathA seMTa ane khuzabodAra telo vIgere kIphAyate vecIe chIe. ekalA mAleka. malavA ThekANu- / zrI jaina mahAjana Azrita zA kezavajI khImajI kuM0 jaDImA bajAra muMbaI. / jathAbaMdha tathA chuTaka vecanAra tathA kamIzana ejaMTa. konpharansa ophisamAMthI vecAtAM maLatAM pustako. zrI jaina zvetAMvara maMdirAvaLi-prathama bhAga. A pustakamAM gujagata, kAThiAvADa, kaccha ane mAravADa dezanA derAsaronI (ghara derAsara suddhAMta) hakIkata ApavAmAM AvelI che. muMbAInI konpharansa ophIsa taraphathI mahAn kharca karI zaru karavAmAM Avela DIrekTarInA amUlya temaja prathama phaLa rupe A pustaka jaina samAjanA hitane mATe bahAra pADavAmAM Avela che. hiMdustAnamAM AvelA ApaNA pavitra kSetronI yAtrA karavA janAra jaina bhAIone A pustaka eka suMdara gAIDa (bhomiyo) tarIke thaI paDavA saMbhava cha. A pustakamAM judA judA kAlamo pADI derAsaravALA gAmanuM nAma, najIkanuM sTezana yAne moTA gAmarnu nAma tathA tenu aMtara, derAsaranuM ThekANuM, bAMdhaNI, varNana, baMdhAvanAranuM nAma, mULanAyakanuM nAma, baMdhAyAnI sAla, pratimAjInI saMkhyA, nokaranI saMkhyA tathA ma kAnanI sthiti vigere tamAma hakIkata savistara dAkhala karavAmAM AvI che. a pustaka royala sAIjha 260 pAnAnuM suMdara kapaDAnAM puMThAthI baMdhAveluM che. bahAra gAma thI maMgAvanArane vI. pI. thI mokalAmAM Avaze. mulya phakta ru0 1-8-0 rAkha vAmAM Avela che. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sheth Saheb Nathmalji Gulechha of Gwalior, PRESIDENT, Seventh Jain Swetamber Conference, Poona, 1909. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM namaH zindemyaH // zrI naina (zvetAmbara) jonsa heralDa. lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasA kIrtistamAliMgati prItistaM bhajate matiH prayatate taM labdhumutkaNThayA / svaHzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMgha guNasaMghakelisadanaM zreyeAruciH sevate bhAvArtha:--guNusamUha jevu krIDAsthAna che evA zrI saMdhanI sevA parama sukha prApta karavAne prAtsuka evA je purUSa kare che te purUSane lakSmI peAtAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIrti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatnA kare che, svayaMzrI tene bheTavAne icche che ane mukita tene vAraMvAra jue che. (aMka 6. pustaka pa ) je, vIra saMvata 2435. jAna sane 1909. prAsagika noMdha. gata mAsanI tA. 22-23-24-25 nA cAra divaseA jaina kAmanA Iti hAsamAM suvarNa akSare lakhAze. sAtamI kAnpharansa mATenI taiyArIo cheka meADI zarU karavAmAM AvI hatI, ne ghaNIja jhaDapathI sarve kAmakAja thayelu' hatuM, te chatAM mahAsabhAnI A beThaka sAMgApAMga vijayI nIvaDI te mATe punA nivAsI baMdhuone ame abhinaMdana ApIe chIe. Tu'ka muddatamAM ekasa pa karI teoe je athAga parizrama lIdhA hatA te mATe teone dhanyavAda ghaTe che. A sAtamI beThaka vakhate pratinidhiomAM mhATa khaLabhaLATa ubhA thaze, kalaha, kusa'pa utpanna thaze, suratanI kAMgresa jevA anu bhava thaze, evA aneka tarehanA tarka vitarkAM ghaNI dizAomAMthI uThatA hatA, paNa jaina kAmanA subhAgye AvA tarka vitarkoM havAI killA jevA jaNAyA che. nizna satASIe nirAza thayA che, ane kenpharansanA cAra divase zAntimAM pasAra thayA che. vijayI nIvaDelI zrI sAtamI jaina zvetAMbara kAransa, Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] jaina kenpharansa heralDa. jana A beThaka vakhate saMgIna karo pasAra karavA mATe sabajekaTasa kamITImAM gaMbhIra carcA calAvavAmAM Avela hatI, ane pukhta vicAre darzAvavAmAM AvyA hatA, ane chevaTe sarvAnumate uttama TharAva pasAra karavAmAM AvyA hatA. zrI sAtamI konpharansane vijaya A uttama TharAmAM ja samAyelo che. A TharAva vAMcanAra A mAsikanA bIjA bhAgamAM jeze. taduparAMta dhArmika saMsthAonA hisAbe chapAvI bahAra pADavA ke nahi tene nirNaya karavA mATe bhAvanagara kenpharansa vakhate nImAelI pAMca sadagraha nI kamITInA rIporTa mATe ApaNe kemamAM je tIvra caLavaLe janma lIdhe hatuM ane jene aMge A sAtamI beThaka vakhate kenpharansa mATe kaI mahAna avanave banAva banaze evI je AgAhI thoDA vakhata upara keTaleka ThekANethI thaI hatI paraMtu je rIporTa pUnA konpharansa vakhate zAnti ane cUpakI vacce sAMbhaLavA temaja svIkAravAmAM AvyuM hatuM te rIporTa paNa vAMcanAra A mAsikanA bIjA bhAgamAM vAMcaze. tyAra pachI sukRtabhaMDAranA je uttama TharAve pUnA kenpharansane keTaleka aMze pUrNa phateha meLavI ApI che, te TharAvanI savistara janA ApavAmAM AvelI che. hamezanA rIvAja mujaba A vakhate kenpharansane kaI gAma taraphathI AmaMtraNa ApavAmAM AvyuM nathI. A uparathI jaina samAcAra Adi bhAIbaMdha patrakAre thAkayAnA gAu, have konpharansa bhAMgI paDaze evI ghaNI jAtanI zaMkAovALA lekhe lakhe che. tenA saMbaMdhamAM eTaluM ja lakhavAnI jarUra che ke ApaNA sAta varSanA anubhavathI sarve jaina baMdhuone mAluma paDayuM haze ke je koI gAma kenpharansane AmaMtraNa de che te te gAma nivAsI baMdhuo AgaLa kenpharansa karatAM pitAnA gAmamAM bharavAnI konpharansa bhale game teTale kharca thAya topaNa vadhAre bhabhakAdAra kema thAya te batAvI ApavAne utsAhI bane che. teo vaLI ema paNa dekhADI ApavAnI IcchAvALA thAya che ke teonA gAmamAM paisA kama nathI. hariphAIthI kenpharansa bharavAnuM kharca dara varSe vadhAre banatuM jAya che, tethI karIne AvI kharcALa kenpharansane jotaravAne ghaNuM acakAya che. A uparathI ema samajavAnuM nathI ke kenpharansa bharavAnuM kharca upADI zakanAra gAme have ApaNAmAM nathI. hajI ghaNuM che. paraMtu te gAma vALA ApaNu baMdhuo evA zaMkAzIla thAya che ke kenpharansa bharavAnuM kharca Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] prAsaMgika che. ' [ 143 - - - - - - - - upADI zakanAra gAme thaI raheze tyAre kenpharansane keNa taDaze. A mahAna kharcALa paroNAne AvI zaMkAne lIdhe A vakhate AmaMtraNa devAyuM nathI paraMtu tethI kaI paNa baMdhue nAsIpAsa thavAnuM nathI ja. AvatI kenpharansa bharAze, ane te e sthaLe ke jyAM kharca ocho thaze, ane ochA kharcane lIdheja havethI kenpharansa ApaNI kAmamAM sadAkALa jayavaMtI vartaze. AvatI konpharansa je bIje kaI sthaLe na jAya te zrI mahilanAthajI mahArAjanA zitaLa Azraya taLe zrI bhAyaNIjI tIrthamAM sane 1910 nA DIsembara mAsamAM bharAze, ane kadAca te daramiyAna keI paNa gAma taraphathI AmaMtraNa konpharansa ne devAmAM Avaze te te AmaMtraNa konpharansa bharavAnuM kharca ochuM karaje. bhabhaka kamI karaje. evI saratAeja svIkAravAmAM Avaze. paraMtu koI paNa gAmanA AmaMtraNanI gerahAjarImAM havethI kenpharansa tIrthasthaLoe bharavAmAM Avaze. atyArasudhI cAlatI AvatI rUDhImAM sudhAro karavAnI A je - nerI taka maLI AvI che te kenpharansane bhaviSyamAM sthAyI banavAnuM eka A vakAradAyaka zubha cinha che, ane A taka-A sudhAre je sthaLethI uddabhavela che te puNyAnagarImAM bharAyelI sAtamI kenpharansa vijayIja nIvaDelI che ema kahevAmAM lagAre zaMkA jevuM nathI. 4 zrI sAtamI konpharansane saMpUrNa phateha maLI che tenAM bIjA kAraNe paNa che. A vakhate ghaNAja uttama TharAva pasAra thAya che. A beThaka vakhate seALa prAMtika sekreTarIonI nImaNuka thai che. AzA che ke teo pitAnA prAMtamAM bhAvanagara konpharansamAM karAvyA pramANe gya saMkhyAmAM jIllAo pADI te dareka jIllAmAM gya, lAyaka ane utsAhI purUSane jIllA sekreTarI nImaze, ane pitAnA temaja bhinna bhinna jIllAonA mukhya mukhya gAmamAM kenpharansanA TharAne amalamAM mukavA mATe saMgIna pagalAMo levA sArI saMsthAo sthApaze. gata mAsanA aMkamAM sUcavyA pramANe prAMtika sekreTarIonI nimaNuka konpharansanI beThaka vakhateja thaelI hovAthI have kAryanI zarUAta vahelI thaze, ema AzA rahe che, ane gata varSanI mAphaka mAtra patravyavahAramAMja ghaNe vakhata vItI gayA hatA tema nahI thAya. paraMtu ApaNA utsAhI prAMtika sekreTarIo have pitAnuM kartavya bajAvaze ane pitAne zrI sakaLa saMghanA pratinidhioe seMpela kAryanI umaMga bhara zarUAta karaze, ema ame majabutAIthI mAnIe chIe.. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] jaina kenpharansa hera97. [ A vakhate ejyukezana borDanI sthApanA thaI che. te paNa eka ApaNuM kenpharansanI sAtamI beThakane jayadhvaja pharakAve che. A borDanA sabhAsade have suratamAM pitAnAmAMthI presIDenTa tathA sekreTarIo cuMTI kADhI pitAnuM kArya AraMbhaze. A keLavaNInA beDa upara keLavaNamAM pachAta paDelI ApaNI jaina komanA abhyadayano AdhAra che. teTalA mATe zarUAtathI ja A beDa pukhta vicAra calAvI navIna varSa daramiyAna pita karavAnAM kAryonI rUparekhA (Outline) derI kADhaze. ane AzA che ke bhaviSyamAM beDa evAM kAryo kare ke jethI A paNa kemamAM ajJAna aMdhakAra naSTa thAya, ane jJAna pradIpa pragaTI cirakALa ApaNI kAmane unnatinA ucca zikhare laI jAya. ame sAtamI konpharansane eka bIjA saMgIna kArya mATe abhinaMdana ApIe chIe. ApaNA pavitra tIrthonI rakSA mATe tIrthasaMrakSaNa kamITI nImI sAtamI kenpharanse eka uttama pagaluM bharyuM che. ApaNe keTalAMka tIrtho upara sAMprata kALamAM ghaNuM vAdaLe AvavA lAgyAM che. A vAdaLa vikherI nAkhavA A tIrtha saMrakSaNa kamITI suprayAsa karazeja, ema ame daDha rIte mAnIe chIe. A kamITI prathamathIja subaMdhAraNathI daDha thaI zrI saMghe sepela kArya karavA utsAhI, bane tathAstu. - A vakhate vaLI cha sadagRhasthanI eka atihAsika kamITI nImavAmAM AvelI che. te paNa eka sAtamI konpharansanuM zubha pagaluM che. ApaNuM ava. . , cIna sthitinuM bhAna prAcIna ItihAsaja karAve che. prAcIna ane arvAcIna ItihAsane sarakhAvatAM ApaNane mAluma paDe che ke ApaNe keTalA pAchaLa paDelA chIe. te zilAlekha tathA jUnA graMthe uparathI ApaNe ItihAsa racavA mATe A kamiTI ApaNuM ke mane bahu upayegI thaI paDaze. A kamITI paNa pitAnA kArya AraMbha turatamAMja karaze, ema amArI saMpUrNa khAtrI che. zrI sAtamI kenpharansane saMpUrNa phateha ApanAra sukRta bhaMDArano TharAva che. ame A TharAva mATe lAMbA vakhatathI sUcanA karatA AvyA chIe, ane tenuM A phaLa AveluM hovAthI amane ghaNuM ja saMteSa upaje che. temAM paNa vizeSa karIne te TharAva amalamAM mukavA mATe je suMdara bhejanA ghaDI kADhavAmAM AvelI che ane je pramANe vartavA kenpharansanI beThaka vakhate je sakaLa pratinidhi maMDaLa daDha pratijJA lIdhI che tene mATe zrI sAtamI kenpharanse mahAna vijaya saMpAdana karelo che. ame AzA rAkhIe chIe ke A kenpharanasanA sarve pratinidhio pita pitAne vatana jaI A sukRta bhaMDAra ugharAvavA mATe pote lIdhelA segaMda phaLIbhUta karaze. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 ] prAsaMgika che. [ 145 ame prathamathI kahetA AvyA chIe ke A pejanA vyavahArU ane zakya che ane tenA dAkhalA ghaNA gAmee dekhADI ApelA che. sukRta bhaMDAra ugharAvavAnI yojanA jesabhera calAvavA mATe ApaNI vastIvALAM mukhya zahero jevAM ke muMbaI, surata, amadAvAda, bhAvanagara Adi A mAsAmAM ja daDha prayAsa karI sukRta bhaMDAra ugharAve teja bIjA gAme teonuM anukaraNa karaze ema amAruM mAnavuM che. tethI karIne ame khAsa karIne upara jaNAvelA cAra gAmanA AgevAnone AgrahapUrvaka vinati karIe chIe ke tame A sukRta bhaMDAra mATe atyArathI ja vyavasthA karavA lAgaze.' x - konpharansanA TharAvane amalamAM mUkavA mATe prathama te ame konpharansamAM hAjarI ApatA DelIgeTa, vIjhITIra tathA velaMTIerene Agraha karIzuM. teonA hadayamAM raheluM konpharansa hita mAtra traNa divasa konpharansamAM hAjarI ApavAthI kaMI kharuM hita karI zakAze nahIM. kenpharansanA hitaciMtaka tathA zubhecchakonuM kharUM hita varSanA bAkInA 362 dahADA konpharansanA TharAvane aMge prayatna karavAmAM samAyeluM che. kenpharansa pUrI thaI rahI eTale potAnuM kartavya pUruM thayuM ema samajanArAone ame konpharansanA hitaciMtako nahIM paraMtu kenpharansane nukasAna karanArA samajIe chIe. pratinidhio, prekSaka, tathA svayaMsevako potapotAne gAma jaI pitAnA gAmamAM vasatA sarve jaina baMdhuone konpharansanA hetuo temaja TharAva samajAvI te TharA amalamAM mUkavA teone Agraha karaze te teoe konpharansa pratyenI pitAnI pharaja adA karI che ema ame dhArIzuM. amAre have mAtra traNa divasanA pratinidhio tathA svayaMsevako nathI joItA. paraMtu pitAnI jIMdagI sudhI Atmabhoga ApanArA jainakamanI unnati mATe jenuM lehI ukaLI rahyuM che tevA tathA te mahadaya prApta karavA akhalita vIryavALA AtmabhegI svayaMsevako tathA pratinidhio joIe chIe ane kenpharansane phateha paNa tyAre ja maLaze-AmIna. A navIna varSanI AdimAM prathama ame ApaNe "kemanA AgevAne " temaja "muni mahArAjAo" tathA "sAvIone araja karIzuM. ApaNuM komanA AgevAne ghaNuM nyAtenA zeTha paNa hoya che ane tethI kenpharansanA TharA pite amalamAM mUkI zake tevI sthitimAM che. teTaluM ja nahIM paraMtu pitApitAnI nAtemAM te TharAvene turata amala karAvavA akhUTa zakti dharAve che te prathama ame amArA nAyakane vinaMti karI pachI ApaNA jaina zAsananA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ] jaina kenpharansa heraDa, [ jUna sAMbharUpa ApaNA muni mahArAjAe jeo niHsvAthI ane nirlobhI hovAthI uttama upadezake gaNI zakAya teone vinaMtI karIzuM ke Apa ApanA pravAsa daramiyAna kenpharansanA TharAve amalamAM mukavA prayAsa karaze. teTalA prayAsa bIjA keI karI zake tema nathI, ane nakakI Apano prayAsa phaLIbhUta thaze ja, ema amAro nizcaya mata che, ane tyAra pachI ame ApaNe sAdhvIjIone vinaMti karIzuM ke Apa sAhebe ApaNI kAmanA strI vargane sudhAravA parizrama le che tenA karatAM vizeSa utsAha batAvaze te ApaNe kemanI haDatI turata thavA saMbhave che. nahIM te pachI ApaNe ATalA varSo gADha nidrAmAM kADhayA ane hajI ApaNe uThatAM varSo kADhIzuM te kharekhara ApaNe mahAna deSane pAtra gaNAIzuM emAM lagAre saMdeha nathI. chevaTe ApaNI kemamAM hayAtI bhagavatI " sabhA, maMDaLIne" vinaMti karavAnI ke kenpharansanA TharAve amalamAM mUkavA tamArA hAthamAM keTaleka darajaje che. je tamArA hetuomAM kenpharansanA TharAvane amala karavAno hetu umere te tame tamArA sabhAsade mArate ghaNuM sArAM kAryo karI zake tema che. te amane umeda rahe che ke tame konpharansanA eka aMga che. tame kenpharansamAM pratinidhio mekalavAne haka dharAve che. te pachI tamAre kenpharansanA TharAvane pracAra karavo e tamArUM kartavya karma che. mATe jema bane tema tvarAthI ApanI sabhAnA hetuomAM A uparokata hetu dAkhala karI te hetu pAra pADavA satata prayAsa karaze ema ame aMtaHkaraNathI IcchIe chIe. A vijyI nIvaDelI ApaNe zrI sAtamI kenpharansanA pramukha zeTha nathamalajI gulecchAnI chabI A mAsikamAM ApavAmAM AvelI che. A naravIranuM caritra jaina patre pragaTa karela ahevAle jaina kenpharansamAM ApeluM hevAthI ame atre vistArathI ApatA nathI. paraMtu saMkSepamAM amAre jaNAvavuM joIe ke, pramukha sAhebanA vaDavAo asala khIcunanA rahIza hatA, ane phaledhi zaheramAM rahetA hatA. Azare so varSa upara pramukha sAhebanA pitAmaha dhaMdhArojagArane laIne lazkara (gvAlIara) zaheramAM rahevA gayA ane kApaDa AdinA vyApAramAM pitAnI temaja pitAnA be putronI hazI ArIthI sAro paisA ane sArI AbarU meLavI. zeTha nathamalajInA pitA zeTha jItamalajIne rAghAbA dAdAsAheba sAthe sAro saMbaMdha thaye te eTale sudhI ke jyAre zeTha nathamalajInA pitAmahane vargavAsa thayo ane rAghabA dAdAsAhebanA putra sara dinakararAva gvAlIara sTeTanA divAna thayA tyAre temaNe zeTha jItamalajIne tavaraghATa jIlAnA pitedAra nImyA Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] prAsaMgika noMdha: [ 147 ane A vakhatathI A kuTuMbanI jAhojalAlInI zarUAta thaI. zeTha jItamalaane vAlIaranA mahArAjA sAheba sAthe saMbaMdha dinapratidina vadhate gaye. tema tema zeThajI jItamalajIne vadhAre mAna maLatuM gayuM. ApaNuM sAtamI kenpharansanA pramukha zeTha tanamalajI yA zeTha jItamalajInA moTA putra che. temane janma saMvata 1911 nA Aze vadI 11 nA roja khIcunamAM thayuM hatuM. teonI tarapha bALalagnane pracAra vizeSa hovAthI teo 12 varSanI nAnI umare paraNyA hatA. tathA pahelI patnIne putra na thavAnA kAraNathI temanA pitAzrInI AjJAthI saMvata 1938 mAM bIjIvAra paraNyA hatA. A bIjI patnithI teone hAla eka putra kuMvara bAgamalajI tathA putrI jAnakuMvarabAI che. zeTha jItamalajI tathA zeTha nathamalajIe ghaNAM ghaNAM dharmanAM kAryo karelAM che. pramukha sAheba bIjA rAjArajavADAo sAthe paNa sAre saMbaMdha dharAve che. keTalIka dharmazALAo tathA keTalAMka maMdira baMdhAvelAM che, zrI zikharajI tathA zrI siddhAcaLajInA saMghe kADhela che ane pitAnA dhanane sadvyaya karela che. muMbaI konpharansa vakhate teo sAhebe kenpharansa phaMDamAM rU. 4000) bharelA hatA A pUnA kenpharansa vakhate mAtra rU. 2000) bharelA che. - temanA putra zeTha bAgamalajI keLavAelA temaja utsAhI yuvAna che ane AzA che ke A vakhate teo kenpharansanA prAMtika sekreTarI :nImAela hovAthI pitAnI jema kAma pratyenI pitAnI pharaja bajAvaze. vizeSamAM hiMdustAnanA sakaLa saMghe Apela mAnane pramukha sAheba cirakALa yAda rAkhI aMtaHkaraNamAM sthira rahelI jaina kema pratyenI svalAgaNInI uttarottara vRddhi karaze ema ame IcchIe chIe. - A vakhatanI mahilA pariSada barAbara niyamasara bharAI hatI. pramukhapade zeTha meghajI khetasInA patni si. mIThAbAI barAjyA zrI mahilA pariSada. hatA. pramukha suzikSita hovAthI A vakhatanI pariSadane jabarI phateha maLI che. bahena mIThAbAI saMskRta jJAna sArUM dharAve che. eTaluM ja nahIM, paraMtu eka vaktA che. temaja sAdA ane milanasArI hovAthI temaja gRhiNanA sarva guNane vAsa teomAM vasate hevAthI teone pramukhasthAna ApavAmAM pUnAnI strI samAje dUraMdezI vAparelI che. pramukhanA bhASaNe strI rotAvarga upara keTalI uMDI asara karelI che tene mATe jeTalAM vakhANa karIe teTalAM DAM che. sarve strIoe eka citethI teo bhASaNa sAMbhaLyuM hatuM, ane AvA viduSI pramukha prApta thayA te mATe magarUba thatI hatI. kharekhara nAyaka sarva guNa saMpanna hoya te te nAyakanuM TeLuM sudhare Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] jaina kenpharansa heralDa. [ jAna che. bahena mIThAbAIe punAnA strI varga upara upakAra karyo tenA badalAmAM punAnA strIvarga taraphathI temane je mAnapatra enAyata karavAmAM AvyuM hatuM te egya ja hatuM. teoe punAthI chuTA paDatI vakhate je uttama bhASaNa jhaverI metIcaMda bhagavAnadAsanI dharmazALAmAM ApyuM hatuM te evuM te bodhadAyaka hatuM ke sarve strI purUSonA mana upara sArI chApa paDI hatI. ane eka viduSI bAI ! sArUM karI zake che tene khyAla sarve lokonA manamAM utpanna thayo hate. sai. mIThAbAIe punAmAM mahilA samAja sthApavAmAM Agraha karyo che, ane sTezana upara teoe vacana ApyuM che ke huM muMbaImAM rahIza tyAM sudhI dara mahIne eka vAra pune AvIza. paraMtu te daramiyAna punAmAM mahilA samAja sthApavI, ane dara pakhavADIe bhASaNe apAvavA joIe. bahena mIThAMbAIe uparokata vacana ApI je Atamabhega Ape che tene mATe dhanyavAda ghaTe che. ame AzA rAkhIe chIe ke bahena mIThAMbAI jevI strIvatAo je gAme gAma phare te ApaNe strI samAja TuMka samayamAM sudharI jAya e niHsaMdeha vAta che, ane ame IcchIe chIe ke bahena mIThAbAI strI vakatA e taiyAra karavA jarUra prayAsa karaze. bahena mIThAbAI e vaLI strI zikSaka taiyAra karavA mATe rU. 1000) nI sakhAvata karI je dAkhalo besADe che te ghaNeja prazaMsApAtra che. jo ke strI zikSako taiyAra karavA mATe A rakama bahu ja nAnI che paraMtu te nAnI rakamathI paNa temaNe je AraMbha karyo che tene mATe ame abhinaMdana ApIe chIe. A mahilA pariSadamAM bIjA vakatA tarIke jhaverI cunIlAla panAlAlanA dIkarI bahena tArAbAInuM bhASaNa paNa UMca vicAradarzaka temaja ghaNuM badhadAyaka hatuM. A bahena paNa dharmanuM sAruM jJAna dharAve che. temaja keLavAyelI che. hAnI vayamAM vaidhavya prApta thayA pachI teoe pitAnuM jIvana vidyAbhyAsamAM ja gALa vA nizcaya karyo hoya ema jaNAya che. trIjI vakatA tarIke bahena vahAlI vIracaMda gaNI zakAya. A bahenanA prayAyAsathIja punA pariSadane jaya maLe che. temaNe pariSane niyamasara karavAmAM sAre udyama karyo hato. teonAM bhASaNe paNa sArAM hatAM. ame A take eka sUcanA karavA mAgIe chIe ke ApaNuM kAmamAM eka vidhavAzramanI ghaNI AvazyakatA che. ane je te vidhavAzrama kholavA mATe A uparokta traNe bahene prayAsa karaze te jarUra teone prayAsa saphaLa thaze. vidhavAzrama mATe namune je hoya te ame punAthI cAra mAIla raheluM kane vidhavAzrama raju karIzuM. A vidhavAzrama saMbaMdhI vadhAre ame have pachI lakhIzuM paraMtu A sthaLe te mAtra ATalI sucanAja karI viramIe chIe. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] kenpharansamAM pasAra thaelA TharAvo. . [ 144 zrI sAtamI jaina (zvetAMbara) konpharansa-pUnA. pasAra thayelA TharAvo. dvitIya divasa. jeTha suda 4 ravivAra tA. 23 me 180. TharAva 1 lo. (pramukha taraphathI.) je mahAna briTiza sAmrAjyanI zItaLa chAyA nIce ApaNe pitAne dharma zAMti ane samAdhAnIthI pALI zakIe chIe te sAmrAjyanA zahenazAhu nAmadAra sAtamA eDavarDa ane zehenazAhabAnu elekajhAMDrAnuM rAjya vijayavaMtu varte evuM A kaoNnpharansa aMta:karaNa pUrvaka Icche che. nAmadAra mahArANI vikaTeriyAe sane 1858 ne maijhAcATI bhAratanI prajAne ApIne mahadupakAra karyo hate. eja TharAvane pacAsa varSa thatAM tevI geDana jyubIlInA prasaMge nAmadAra zehenazADA sAtamA eDavaDe bIje DhaDhere prasiddha karI e DhaMDherAne kAyama mAnyA che tathA hAlamAM bhAratanI prajAne keTalAka navA hako ApavAmAM AvyA che e joIne amArI AkhI jaina kema aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAne che. TharAva 2 je. ( pramukha taraphathI ) dhI kona esosiezana opha InDiyAnA pramukha, muMbaImAM maLelI A.. paNuM bIja kenpharansanI svAgata kamITInA ceramena, konpharansanA mAjI resiDaMTa janarala sekreTarI, tathA pATaNamAM maLelI cethI konpharansanA adhyakSa temaja ba.. nArasa yazovijayajI na pAThazALA Adi saMsthAonA sthApaka ane uttejaka marahama mAnavaMtA zeTha vIracaMda dIpacaMda sI. AI. I, je. pI. je pitAnA temaja anya kAmanA sArvajanika hitArthe temAM vizeSa karIne keLavaNInA utta. janAthe tana, mana, ane dhanathI ghaNe parizrama letA hatA, je pitAnI vepAra saMbaMdhI hozIyArIne lIdhe sAdhAraNa sthitimAMthI lakSAdhipati thavA pAmyA hatA, je svadharma pratye tIvra:lAgaNIvALA hatA ane je A konpharansa. nA eka staMbharUpa hatA, te naranA divaMgata thavAthI ApaNe komane thayelI nahi pUrAya tevI khoTanI neMdha A konpharansa atizaya kheta sAthe le che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0] jaina kenpharansa heralDa. [ juna ApaNI kenpharansanA janarala sekreTarI, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI. nA TrasTI, tathA amadAvAda myunisipala kaeNnsilanA meMbara zeTha cimanalAla nagInadAsa jeo vadharmane lagatA dareka kAmamAM bAhozIthI bhAga letA hatA ane jeo keLavAyelA temaja udAra hatA, temanI nAnI vaye thayela akALa khedajanaka mRtyunI noMdha A kelpharasa dIlagIrI sAthe le che. ga TharAva 3 je. (pramukha taraphathI.) muMbaI IlAkAnA ApaNA lokapriya nAmadAra gavarnarasAheba sara jarja siDanahaeNma haMkanA patnI temaja priya putrInA maraNa mATe A samasta bhArata vaSaya jaina zvetAMbara kenpharansa potAnI dIlagirI jAhera kare che tathA te nAma dArane pitAnA edhA daramyAna be vakhata je asahya duHkha AvI paDayuM che temAM kharA aMta:karaNathI bhAga le che ane maranAra leDI pheMka ane misa kalAke nA AtmAne zAMti maLe evuM Icche che. (A TharAva nAmadAra gavarnara sAheba tarapha mekalI Apa.) karAva 4 the. ( pramukha taraphathI.) ApaNu gaI chaThThI kenpharansa vakhate thayelA TharAva dhyAnamAM laI ApaNI jaina grejayueTasa esosIezane ApaNuM nAmadAra kapriya gavarnara sAheba sara jIje sIDanahaeNma kalArkane, vadhArAnI dhArA sabhAmAM ApaNA taraphathI paNa pratinidhionI beThaka meLavavA je arajI karI hatI tene te nAmadAre je saMtoSa kAraka javAba ApaNane Ape che, te mATe te nAmadArane temaja muMbaI sarakArane kharA aMtaHkaraNapUrvaka samasta jainakema AbhAra mAne che. ane te TharAva ne amala thavA pAme tene mATe pUrNa AzA rAkhe che. - saMbaInA ApaNA lokapriya nAmadAra gavarnara sAheba sara jorja siDanahaMma kalAke ApaNuM jaina grejyueTasa esesiezananI arajIne mAna ApIne A paNa pavitra paryuSaNanA ATha divase tathA ApaNuM kArtakI ane caitrI pUrNimAnA be tahevAronA divasone jaina kemanA jAhera tahevAra tarIke jAhera karyA che, te mATe te nAmadArane zrI sakala bhArata varSanA jaina (*vetAMbara) pratinidhionI A konpharansa aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAne che ane vizeSamAM Icche che ke upara jaNAvelA tahevAromAMthI kArtikI ane citro pUrNimAnA tahevAro, zrI mahA Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] kAnsamAM pasAra thaelA harAveA. [ 151 vIrasvAmInA janma divasa tathA saMvatsarI khAsa beMka hAlIDejha tarIke nahera karavA nAmadAra `mu`baI sarakAra kRpA karaze. ( A TharAva nAmadAra gavara upara mAkalI ApavA.) TharAva 5 mA. ( keLavaNI. ) jaina kAmamAM vyAvahArika, dhArmika, edyogika, ane strI keLavaNI vRdhdhi pAme te mATeH-- (1) dareka jaina gRDathe peAtAnA putra tathA putrIne prAthamika, vyAvahArika tathA dhArmika keLavaNI pharajIyAta ApavA gADhatrajI karavI, - (2) uparanI cAre prakAranI keLavaNInAM sAdhana jevAM ke eDi`ge, skelaraziA, lekacarazipe; Adyogika, zArIrika ane dhArmika mALAo, pustakAlayeA tathA ii rIDIMgarUmA meLavI ApavAnI gAThavaNa karavI. (3) eka sArI rakama kharcIne jaina dharmanI vAcanamALA jaladI taiyAra karAvavI. (4) mAgadhI bhASA sahelAIthI zikhAya tevI TekasaTa buke tathA zabda kASa taiyAra karavAnA temaja mAgadhIbhASA yunivarsiTImAM bIjI bhASA tarIke dAkhala karAvavAnA prayAsa karavA. ApaNA (5) yunivarsiTImAM dAkhala thaelA jaina sAhityanA abhyAsa temaja anya kAmanA vidyArthio khAsa kare te mATe skelazi pA kheAlavI. (6) keTalIka kAlejo punAmAM hAvAthI khAsa karIne punAmAM jaina kheMga khAlavA mATe vyavahArU pagalAM bharavAM. (7) keLavaNI saMbadhI dareka kAma zIghra banAvI zakAya te mATe nIce jaNAvela sagRhasthAnuM eka jaina zvetAMbara ejyukezanala e vadhArA ghaTADe karavAnI sattA sAthe nImI che. ane tenI ephIsa muMbaImAM rahe. peAtAnA zeTha amaracaMda ghelAbhAI. ,, . 99 kamITInA sabhAsadA. manasukhalAla kIratacaMda mahetA, lakhamazI hIrajI mezarI, mANekalAla ghelAbhAI zeTha meAtIcaMdya gIradharalAla kApaDIyA, gevidajI mULajI mepANI. hemacaMdna amaracaMda, 5. hu~caMdra kapuracaMda lAlana "" 99 yd Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] 99 "" 99 "" "" "" jaina kAransa heralDa. sAkaracaMda mANekacaMda ghaDIyALI, mehanalAla cunIlAla dalAla, kezavalAla premacana 99 DA. tribhuvanadAsa laheraca', zeTha dAdara mApuzA veNIcaMdra suracaMda, meAhanalAla dalIcaMda deza'i, zivajI devazI maganalAla cunIlAla vaidya "" ,, "" "" 99 dr 29 99 "" maNIlAla nathubhAI dozI, kezavalAla amathAzA, kuMvarajI ANuMdajI, anupacaMda malukacaMda padamazI ThAkarazI, [jIna mehanalAla puMjAbhAi, TAkarazI neNazI umedacaMda DholatacaMda barADIyA, gulAmacaMdaeN devaca'da, TharAva rRA. ( hAnikAraka rItarIvAjo. ) kanyAvikraya, bALalagna, kajoDAM, vRddhavivAha, ekapatnInI hayAtimAM khIjI karavI, mRtyu vakhate raDavu kuMTavuM, mRtyu pAchaLa jamaNavAra, jainadharmAMvirUddha pannu pAlana karavuM vigere ApaNAmAM ghara karI beThelA keTalAka duSTa rIta rIvAjo tathA anAcAre che te satrara dUra karavA mATe A kAnpharansa dareka khaMdhunuM khAsa dhyAna kheMce che ane te pramANe vartanArA tarapha bahu ja dhikkAranI lAgaNIthI jIve che ane jee te badha kare che temane kharA aMtaHkaraNathI dhanyavAda Ape che. tRtIya divasa, jayeSTa zuda 5 semavAra, tA0 24 me 199. TharAva 7 me. ( jaina carcA, pustakA temaja zilAlekhAnA uddhAra. ) jaina zAsananA mukhya AdhArarUpa madirA, graMthA temaja prAcInatAdaka zilAlekhA AdinuM sa rakSaNa tathA uddhAra thavA mATe ( 1 ) kenpharansa taraphathI yapi prAcIna puratakAdvAra tathA jIjJeEddhAranuM kAma keTaleka sthaLe cAlI rahyuM che, paNa kAnI vizALatA zvetAM te bahuja ochu che, mATe meTA dravyasaMgrahavALA tathA meTI AvakavALA ma`dirAmAMthI temaja zrImata varganA gRhasthAnA AdAthI prAcIna madirAnA uddhAra karAvavA, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1409 ] kenpharansamAM pasAra thaelA TharA. [ 153 ( 2 ) tevIja rIte moTA dravyasaMgravALA tathA meTI AvakavALA jJAna bhaMDAromAMthI ane zrImaMta varganA audAryathI judA judA pustaka bhaMDAronA amUlya graMthone bheMyataLIyAnI dUSita havAmAMthI bahAra kADhI saMrakSita jagyAe goThavI, jarUra jaNAya tenI nakala karAvI ane chapAvI teonI eka mahAna jaina lAyabrerI kholavI. ( 3 ) ane jaina zAsananI prAcInatA temaja ItihAsa darzAvanArA zilAlekhene zeSa, saMgraha tathA rakSaNa karavA A konpharansa AvazyakatA dhAre che ane te mATe vyavahArU pagalAM bharavA mATe nIce lakhela gRhasthanI aitihAsika kamiTI nIme che. kamITInA gRhasthonA nAma zeTha. delatacaMda purUSottama bareDIA bI. e. zeTha maganalAla cunIlAla vaidya. che mANekalAla ghelAbhAI. , kezavalAla premacaMda. >> dAmodara bApuzA. >> manasukhabhAI ravajI mahetA. A kAmamAM dareka jaNe madada ApavI ane ane jayAM jayAM bhaMDAre tathA zilAlekha hoya te jevA, tenI noMdha, utArA vigere karavA devA mATe A konpharansa dareka baMdhune khAsa bhalAmaNa tathA Agraha kare che. TharAva 8 mo. ( tIrthasaMrakSaNa. ) hAla ApaNAM moTAM pavitra tIrtho jevAM ke sametazikharajI ane aMtarIkSajInA saMbaMdhamAM je khedajanaka banAve banyA che ane aDacaNe thaI che, temaja te agAu ApaNAM bIjAM tIrtho jevAM ke zatruMjaya, mazIjI vigere mATe paNa ApaNe meTA kharcamAM utaravuM paDayuM hatuM te dareka bInA dhyAnamAM letAM A kenpharansa eka samasta bhAratavarSiya tIrtha saMrakSaNa kamITI sAvara nImavAnI AvazyakatA dhAre che, ane te mATe nIcenA sadagRhasthanI eka kamITI nIme che ke jeo ApaNuM saghaLAM tIrtho, maMdire, pustaka bhaMDAro, junA zilA leo vigerenAM sthaLo je ApaNAM che, temanuM barobara saMrakSaNa karavA mATe tathA jarUra paDe tyAre nAmadAra briTiza sarakAra, rAjA rajavADAo tathA ApaNuM nImelA vahIvaTadAra vigere sAthe patravyavahAra kare ane sthAnika zrI saMghanI jarUra paDe te vakhate samarata bhAratavarSIya jaina samudAyanI sabhAo paNa meLave eTale ke tIrthasaMrakSaNa mATe dareka prakAranAM pagalAM bhare. kamITInA nAmanuM lisTa neMdhI rAkhavAmAM AvyuM che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] jaina kenpharansa heralDa. * [ juna TharAva 9 mo. [ pramukha taraphathI ] ApaNI sAmAjIka, dhArmika temaja egika avanatinuM mukhya kAraNa ApaNo parasparane kusaMpa che, mATe pitapotAmAM saMpanI vRddhi thAya te prayatna karavA A konpharansa AjhaDapUrvaka bhalAmaNa kare che ane arasparasanA TaMTAone nIveDe lavAda mAraphate karavA A kenpharansa eka lavAda kamITI nImavAnI jarUra dhArI meTA zaheranA agresaro ane judA judA pravInzIyala sekreTa TarIo mAraphata evI lavAda kamITIo jarUrI prasaMge nImavA bhalAmaNa kare che. TharAva 10 mo. | ( jaina baMdhuone sahAyatA ApavA bAbata.) ( ka ) azakta, nirUdhamI temaja maMda sthitimAM AvI paDelA jaina baMdhuo temaja nirAzrita vidhavAo ane bAlakanI sthiti sudhArI, temane nirvAhanAM sAdhane meLavI ApavA temaja bAlAzrama, anAthAzrama, punAmAM AvelA ka vidhavAzramanA jevuM jainadhamanI zilIne anusaratuM vidhavAzrama vigere saMsthAo thApavA ane temane dravyanI hareka prakAre madada ApavA dareka zrImaMta jaina bAMdhavane A konpharansa khAsa vinaMti kare che ane dareka sthaLe te mATe vyavahArU pagalAM bharavA mATe khAsa Agraha kare che. TharAva 11 mo. [ pramukha taraphathI. ] | (soLa saMskAre. ) ApaNAmAM lenAdi seLa saMskAro hovA chatAM ApaNuM pavitra dharma virUddha je je saMskAro ApaNe AdarIe chIe ane ApaNuM dhArmika vRttine duSita karI rahyA chIe, temaja lagna jevA pati patnInI pavitra gAMTha bAMdhatI vakhate paNa te saMskArane visArI mUkIe chIe, tene mATe A konpharansa pitAne atyaMta kheda jAhera kare che, ane dareka kuTuMbamAM ApaNA saMskAra pracalita karavA mATe khAsa AgraDa kare che. je je baMdhuo pitAnA saMskAra dhArmika rIti mujaba karIne pitAno vyavahAra calAvI rahyA che ane calAvavA prayatna karI rahyA che tene A kenpharansa aMtaHkaraNapUrvaka dhanyavAda Ape che. A kAmamAM jeo naDatara kare che tenI tarapha A kenpharansa khedanI najarathI jue che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] kenpharansamAM pasAra thaelA TharA. [ 155 TharAva 12 me, ( jIvadayA. ) jaina dharmanuM eka mahAna vAkya "ahiMsA parama dharma" e zabdane sArthaka karavA mATe, [ 1 ] prANIonI hiMsAthI utpanna thatI vastuo nahIM vAparavA, (2) yathAzakita hiMsaka kAryo aTakAvavA, (3] prANIo upara gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvavA, (4) dharmane nAme thate pazuvadha baMdha karAvavA, (5) pAMjarApoLa jevI saMsthAone utejana ApI sudhAravA, (6) meTI dravyasaMgrahavALI tathA moTI AvakavALI pAMjarApoLanA phaMDamAMthI nAnI, nahi nabhI zake tevI pAMjarApoLane madada ApavA mATe te komanA hareka kAryavAhakane A konpharansa AgraDa kare che. A saMbaMdhamAM pitAnA rAjyamAM thate prANavadha aTakAva paNa ghaNA rAjakartAoe cAlu rAkhe che tethI teo sAhebano tathA cAlu varSamAM navA TharAva karanArA saravaNa koThArIA, choTAudepura, varasoDA, suMthalIyA, jasadagu, kaccha lAyA, vAMsadA, dInApura, lIMbaDI vigerenA nAmadAra madurAjAone A konapharasa AbhAra mAne che. temaja mAMsAhArI prajAmAM hiMsA pratibaMdha karavA saMbaMdhI bhASaNa A. panAra upadezaka nImavAnI paNa jarUra dhAre che. TharAva 13 me. (jaina beMka) , ApaNI vyApArika unnati arthe ane jaina dharmAdA phaDe temaja vidhavAo vige. tenA nirvAhanI rakama yogya saMrakSaNamAM rahI te rakama egya rIte vRddhi pAme te mATe jaina AgevAne tathA bAheza naronI saMpUrNa dekharekha nIce cAlatI eka jaina beMka sthApana karavAne A kenapharA Agraha kare che ane tene satvara vyavaDAra rUpamAM mukavA mATe moTA zaheronA dhanADhayenuM A konapharanera khAsa dhyAna kheMce che. TharAva 14 . ' svadezI svadeza ane vikemanI unnati tathA AbAdIsaMbaMdhI. ApaNe samasta hiMdadeza bIjA dezo karatAM lAMbo vakhata thayAM udyoga hurAdi sAhasa temaja kaLAkaeNzalyatAmAM pachAta paDate jAya che ane tema thavAthI Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ] jaina konpharansa heralDa. [ juna kaMgAla sthitine pAmato jAya che eTaluM ja nahIM paNa ApaNI komane mATe bhAga paNa dhaMdhA vagara garIbAImAM AvI paDaye che tethI karI ApaNuM dezanI temaja ApaNuM pitAnI gayelI jAhojalAlI pharIthI prApta karavA mATe, 1. je je vyApAra ane udyoga uttarAdi prAcIna samayamAM ApaNuM dezamAM cAlatA hatA tene punarUddhAra karavA, 2. je bIjA deza vyApAra hunnarAdimAM spardhAmAM utarI ApaNAthI AgaLa vadhyA che tenuM mULa zodhI kADhI temanA karatAM uttama vastuo ApaNu dezamAM banAvavA, 3. ApaNA dezamAM hayAta rahelA ughoga hunara heya tene puratuM utejana ApavuM, 4 khAsa karI ApaNA dezamAM utpana thatI cIjo vAparavA ane tene vadhu khapa kema thAya te mATe banate prayAsa karo, 5 haMmezanI ApaNI upayogI cIjo jevI ke khAMDa, kezara, mINabatti vigere je vAparavAmAM ApaNe dharma bhaSTa thAya che tevA padArtho ekadama baMdha karavA vigere bAbate mATe kALajIpurvaka avazya dhyAna ApavA temaja te mujaba che vartavA mATe A kelpharansa dareka baMdhune khAsa Agraha kare che. TharAva 15 me. ( pramukha taraphathI.) AkhA hiMdusthAnanA bhavetAMbara jainabaMdhuo ekatra maLIne sarvAnumate karAla kare che ke kalakattAnI vaDI sarakAre zrI sametazikharajInA pavitra tIrtha para baMgalA bAMdhavAne amArI lAgaNIne duHkhave te TharAva rada karIne ane te hakIkata nAmadAra muMbaI gavarnamenTa marahama zeTha vIracaMda dIpacaMda sI. AI. I para patradvArA jaNAvIne amArA para moTo AbhAra karyo che te saMbaMdhamAM vaDI sarakAra pratye ame upakAranI lAgaNI darzAvIe chIe. ane digambarI bhAIoe pitAnI arajImAM "vetAmbarane agra haka svIkAryA chatAM hamezane mATe paTe levAnI goThavaNa karI tethI amArI lAgaNI duHkhAvI che te saMbaMdhamAM je apIla nAmadAra vaDI sarakAra samakSa karavAmAM AvI che tene vyAjabI cukAde ApavAnI kRpA karavA aMtaHkaraNathI vinaMti A kenpharansa A karAvanI nakala vaDI sarakArane tArathI mokalI ApavI. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] kenpharansamAM pasAra thaelA TharAve. [ 157 TharAva 16 me. ( pramukha taraphathI ) , dareka dhArmika khAtAnA hisAbe cokhkhA rahe ane temAM vahIvaTa saMbaMdhI gerasamajutI thavAno saMbhava dura thaI vizvAsa bese, jethI Avaka paNa vRdhdhi pAme. mATe hisAbo taiyAra rAkhavAnI, saravaiyA kaDhAvavAnI, te jevA mAge tyAre batAvavAnI ane dara varSe chapAvI pragaTa karavAnI A kenpharansa jarUra dhAre che temaja A khAtA taraphathI nImAyelA hisAba tapAsavA AvanArAone te batAvavAne A konpharansa khAsa Agraha kare che ane te kAmamAM banatI madada ApavA mATe dareka baMdhunuM dhyAna kheMce che, temaja A TharAvane sarvatra tvati amala thaI dharmAdA dravyane pUrNa rakSaNa maLIne dhArela udeza pAra paDe te mATe siAthI pahelo dAkhalo besADavA zrI saMghanA nAme vahIvaTa karatI ApaNI dhArmika jAhera saMsthAonA hIsAbe jema bane tema chapAvI pragaTa karavA A kenpharansa tevI saMsthAonA vahIvaTakartAo pratye A. grahapUrvaka bhalAmaNa kare che. - je je khAtAoe rAjI khuzIthI turata potAnA hisAbo tapAsAvyA che ke pragaTa karyA che teone A konpharansa dhanyavAda Ape che. A saMbaMdhamAM gayA varSe nImelI kamITIe je riporTa raju kIdhe che te A konpharansa bahAla rAkhe che, ane te pramANe vartavA riporTanI eka kopI zeTha ANaMdajI kalyANajI upara mokalI ApavA A konpharasa TharAva kare che. TharAva 17. konpharansa mAraphatanAM keLavaNI khAtAne kharca temaja bIjA khacI calAvavAne mATe ema TharAvavAmAM Ave che ke paraNelA athavA kamAtA dareka strI purU sukRta bhaMDAramAM ochAmAM ochA cAra AnA ane vadhAre pitAnI IcchAnu. sAra rakama dara varSe ApavI. A saMbaMdhanI viSeza yojanA judI taiyAra karelI maMjura karavAmAM AvI che, te anusAra amala kare. TharAva 18 me. (pramukha taraphathI) kenpharansanuM baMdhAraNa, janarala sekreTarIe. muMbaI- jhaverI kalyANacaMda zebhAgyacaMda. ahamadAvAda rA ba0 zeTha bAlAbhAI maMchArAma bI. e. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] kalakatA-- jayapura bhAvanagara evalA-- esIsTa', janarala sekreTarIe. mu.kha..-- mI makanajI juDAbhAi mahetA bI. e. ela ela, khI, AjImagaMja-- khANyu'puraNacaMdrajI nAra ema. e. bI. ela. zA. kuMvarajI ANu dajI. zeTha dAmeAdara khApuzA, pUrva kAThiyAvADa.... pazcima kAThiyAvADa kaccha uttara gujarAta mahIkAMThA dakSiNa gujarAta surata mALavA mevADa .... .... mAravADa mahArASTra dakSiNa mahArASTra khIrAra senTrala iiMDiyA kharamA pajAba .... .... jaina konpharansa heralDa. mAjI rAyakumArasi'hejI. sI gulAbacaMdajI DhaDhDhA ema. e. .... .... .... .... prAMtika sekreTarIe. zeTha nAgaradAsa purUSottama.... vakIla caturbhuja gAvi'dhrujI.... zeTha nAthAbhAI lavajI .... zeTha tribhuvanadAsa bhANajI. zeTha hIrAca'4 kakalabhAI mI cheTAlAla lallubhAI vakIla zeTha aneApaca'Dha malukaca'da... mI. cunIlAla chaganalAla zarAph... zeTha lakSmIcaMdya ghIA .... 2003 .... .... .... .... zeTha rAzanalAlajI catura . zeTha dhanarAjajI kAMsaTIA.... zeTha khAlacandva hIrAcaMda zeTha motIcaMda bhagavAnadAsa zeTha harakhacaMda gulAbaca'..... kumArazrI mAgamalajI zulecchA.... zeTha manasukhalAla DholatacaMdna zeTha jazava tarAva jenI ADI rA. .... .... .... **** .... .... .... bhUta rANapura jAmanagara aMjAra ahamadAbAda sAdrA bhaca surata pratApagaDha udepura ajamera mAlegAma punA halArA gvAlIyara raguna lAhAra zeTha amara'Dha ghelAbhAI, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1809 ] cethI jaina mahilA pariSadu. [ 154 zrI cethI jaina mahilA pariSa-punA. pasAra thayelA karAve. - jeSTha suda 6, tA. 25-5-08. TharAva 1 le. keLavaNI, strI jAtinI saMpUNa unnati arthe ApaNuM bALAone dhArmika, naitika, mAnasika ane zArIrika keLavaNI uttama prakAranI maLe tathA moTI vayanI strIone yegya audyogika ane dhArmika zikSaNa apAya tevI saMsthAo sthApavAnI A pariSada AvazyaktA svIkAre che. ane zahere zaheranA dhanADhaya jaina baMdhuo tathA henene tevI saMsthAo sthApavA mATe khAsa Agraha kare che. TharAva 2 je. strInAM kartavya. pati, vaDile, bALake, sanehI baMdhuo ane dAsajana prati pitAnAM karta, pharaje strI samajatI thAya, evA prakArane uttama badha apAya, tevI gaThavaNa karavAnI AvazyakatA A pariSada svIkAre che. TharAva 3 je. hAnikAraka rivAja bALalagna, raDavuM kuTavuM, vigere hAnikAraka rIvAjethI ApaNuM sAMsArika sthiti ghaNI zocanIya thaI che. te rIvAjanI ayogyatA darzAvI tene jaDamULathI dUra karavAne A pariSada Agraha kare che. TharAva 4 the. vidhavAzramanI AvazyakatA, ApaNuM anAtha vidhavAo sukhI thAya te mATe vidhavAzrama kholavAnI temaja nirAzrita bahenene nirvAhanAM sAdhane purAM pADavAnI A pariSada atyaMta jarUra dhAre che. * muMbaInA nAmadAra gavarnarane javAba, Craig Dhee Simla. 27-5-09. My dear Sir, His Excellency the Governor desires me to request you to Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ] jaina konpharansa heralDa. [ , convey to the Members of the Seventh Jain Swetamber Conference his warm thanks for their kind Message of Sympathy which he greatly values. I am very truly, Sd/ Elie Drummond Captain The President of the Seventh Jain Swetamber Conference. To zrI (vanagara maLe maLelI zrI jena vetAMbara konpharansa vakhate dhArmika saMsthA enA hisAbo chapAvI bahAra pADavA ke nahIM? e bAbatamAM nImAelI kamITIne rIperTa. A bAbatamAM amoe tA. 28 mI phebruArI 1008 nA divasathI tapAsa zarU karI hatI. amadAvAda zeTha tribhuvanadAsa bhANajI ane zeTha padamazI ThAkarazIe jAte jaI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA tathA tenI zAkhA peDhInA saMvata 1863 nI sAlanA saravaiyA jemAM tathA zrI amadAvAdamAMnI mIlkata joI ane te pachI mANase hisAba tapAsavA mATe rAkhelA teonI hakIkata ane zeTha ANaMdajI kalyANajInA menejIga pratinidhio sAthe thaelI vAtacIta e saghaLA upara vicAra karatAM amAre e saMsthA saMbaMdhI nIce pramANe abhiprAya thAya che. e sivAya vizeSa saMsthAo ane tapAsI zakyA nathI. mATe saghaLI dhArmika saMsthAo viSe ame amAre rIporTa ApI zakatA nathI. zeTha ANadaMba kalyANajInI saMsthAne hIsAba chapAvIne agara koI paNa rIte bahAra pADave nahIM e amAro abhiprAya che paNa e hisAba kaI paNa zrI jana tAMbara gRhasthane batAvavAmAM Ave temAM saMghane kAMI paNa nukasAna nathI, paNa phAyado che. mATe e hisAbanA dareka sAlanA khulAsAvAra saravaiyA te saMsthAnA kAryavAhakoe saMsthAonI mukhya ane zAkhA peDhIomAM ane konpharansanI muMbaInI ephIsamAM jevAne mATe taiyAra rAkhavA. A pramANe ne baMdebasta AjathI traNa varSa sudhI rAkho ane teTalo anubhava lIdhA pachI bhaviSyane mATe jema egya lAge tema karavuM. li. zrI saMdhanA nagna sevaka, tribhuvanadAsa bhANajInI sahI dA. pite. zA.[padamazI ThAkarazInI sahI da. pAte. G. C. Dhadha. bAlacaMda hIrAcaMda. gulAbacada devacaMda. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] sukRta bhaMDAra phaMDanI yojanA. [ 161 sukRtabhaMDAra phaMDanI rojanA, udeza-1 keLavaNI e sarvanuM jIvana che ane tene vadhAre karavA paisAnI khAsa agatya che. tethI tene mATe ane bIjA mahatvanAM kAryo karavA mATe sukRta bhaMDAra phaMDanI sthApanA karavAmAM Ave che. pAtratA-2 dareka paraNela jaina strI purUSe dara varase ochAmAM ochA cAra AnA ane vadhAremAM vadhAre pitAnI khuzImAM Ave teTalI rakama A kuMDamAM bharavI joIe. vasula karanAra-3 upara pramANenA paisA dareka gAmanA saMgha, nyAta agara taDanA zeTha agara AgevAna vasula leze ane AvA vasula thayelA paisA teja gAmanA zrIsaMghanA zeTha agara AgevAna mAraphate kenpharansanI muMbaInI heDa ophIsamAM mokalI Apaze. pahoMca_&je je Isame A phaMDamAM paisA bharaze temane konpharansa taraphathI purI pADelI chApelI pahoMca temanI nyAtanA agara taDanA zeTha paisA lIdhA badala Apaze. ane A paisA konpharansa ophisa tarapha ravAne thatAM nyAtanA agara taDanA zeThane ravAne karelI rakamanI pahoMca gAmanA zrI saMghanA zeTha Apaze ane konpharansa ophIsamAM paisA pahoMcatAM gAmanA zrI saMghanA zeThane kenpharansanA jana rala sekreTarI pahoMca Apaze tathA heralDa ane jaina patramAM paNa pahoMca ApavAmAM Avaze. kayAre vasula levA-2 azAha zudI 14 thI A phaMDa ugharAvavAnI zarUAta thaze. ane saMvatsarI sudhI eTale bhAdaravA suda 4 sudhImAM te kAma purU karavAmAM Avaze. vasulAtane kha-da banatAM sudhI vagara kharca vasulAta ane paisA mokalavAnuM kAma karavA prayatna kare. paNa kadI tema na thAya te te saMbaMdhamAM nyAtanA garane agara bIjA mANasane rekI ugharANamAM vasula AvelI rakamamAMthI dara rUpie to aDadhA AnAthI eka AnA sudhI kharca karavAnI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra ] jaina konpharansa heralDa, [ jUna nyAtanA ane zrI saMghanA zeThane sattA ApavAmAM Ave che ane A zivAya TapAla kharca tathA huMDIyAmaNa kharca je lAge te paNa bhegI thaelI rakamamAMthI bAda karI bAkInA paisA mokalavA ema TharAvavAmAM AvyuM che. tapAsaNa-7 jIllAnA tathA prAMtanA eTaleke DisTrIkaTa ane provina ziala sekreTarioe pitAnA jIllA tathA prAMtanI vasulAtanuM kAma ane te vasula thaelA paisA muMbaI heDa ophIsa tarapha mokalavAnuM kAma barobara ane vakhatasara thAya teTalA mATe tenA upara dekharekha rAkhavAnI che. ane kaI gAma agara nyAtamAM takarAra paDe te tyAM jAte jaI agara patra lakhI ke mANasa mokalI tevI takarAranuM samAdhAna karavA prayatna karo. ane jyAM jyAM pite agara pitA taraphanA mANase jAya tyAM tyAMnI nyAta agara zrI saMghanA zeThanI pAsenI pahoMcabuka tapAsI te para teNe pitAnI sahI karavI. upaga-8 A phaMDamAM vasula thaelI rakamamAMthI aDadhI rakama keLavaNI khAtAmAM ane bAkInI rakama kenpharansanA nibhAvamAM hAla vAparavAmAM Avaze. A AThamI kalamanA saMbaMdhamAM traNa varasa sudhI anubhava lIdhA bAda kAMI paNa pheraphAra kara haze te te thaI zakaze. * hisAba-9 A phaMDa saMbaMdhI hisAba game te vakhate kenpharansa ophIsamAM jovAnI dareka jainane chUTa raheze. tathA te konpharansanA hisAba tathA riporTa sAthe dara varSe prasiddha karavAmAM Avaze. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1800 ] tItha saMrakSaNa kamITI. tIrtha saMrakSaNa kamITInA meMbarAnAM nAme. nagarazeTha cImanalAla lAlabhAI zeTha lAlabhAI dalapatabhAI , manasukhabhAI bhagubhAI - jeThAbhAI narazI nathamalajI gulecchA motIcaMda gIradhara kApaDIA makanajI juThAbhAI kezavalAla amathAzA vakIla lakhamazI hIrajI dAmodara bApuzA rAyabadrIdAsajI bahAdura viracaMda tribhuvanadAsa gIranAranI peDhInA pramukha. nagInadAsa maMchubhAI nemacaMda mANekacaMda - cImanalAla lalubhAI , suracaMda purUSotama badAmI e kuMvarajIbhAI ANaMdajI rA. bA. vasanajI trIkamajI je. pI. zeTha bhAgacaMda chaganadAsa lakSmIcaMdajI ghIyA che anepacaMda malakacaMda che jIvaNacaMda dharamacaMda , gulAbacaMda devacaMda punamacaMda karamacaMda kaTAvALA mANekalAla ghelAbhAI veNacaMda suracaMda cunIlAla nAnacaMda rA. ba. bAlAbhAI maMchArAma , sItAbacaMdajI nAhara meLApacaMda ANaMdacaMda, dIvAna, sIrahI. - mahArAja bahAdurasiMhajI velajI AnaMdajI mesarI | meghajI khetazI - kamaLazIbhAI gulAbacaMda kalyANacaMda lAlacaMda zivadAnajI premALa geTIvALA hIrAcaMdajI sacetI ratanacaMda khImacaMda kIkAbhAI premacaMda bhogIlAla vIracaMda dIpacaMda e harakhacaMda gulAbacaMda che, maNilAla gokaLabhAI ,, mehanalAla hemacaMda , jIvaNalAlajI panAlAlajI saMghavI phulacaMda umAjI zeTha chaganalAla gaNapatadAsa hemarAja karazI lakSmIcaMda mANekacaMda lalubhAI karamacaMda dalAla phulacaMdajI gulecchA kalyANacaMda zebhAgacaMda mANekacaMda jeThAbhAI vardhamAna metIcaMda bhagavAnadAsa gulAbacaMdajI DhaDhA jamanAbhAI bhagubhAI senAbhAI cunIlAla cheTAlAla lalubhAI vakIla lAlacaMda devacaMda ratanacaMda sAMkaLacaMda neNazI devarAja choTAlAla lalubhAI jhaverI haMsIlAla pAnAcaMda motIjI meghAjI mAnacaMda nagAjI . Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] jaina konpharansa heralDa. [ jUna , laheracaMda cunIlAla e sAlamacaMda gulecchA beMgalora , koThArI javAnamalajI jodhapura , pArakha surajamalajI ) , kesarImalajI ) piravAla tejamalajI pAlI chAyeDA cAMdamalajI zeTha zobhAgamalajI DhaDhA ajamera zeTha dhanarAjajI kAsaTIA ajamera , amaracaMda pI. paramAra dalelasiMhajI dIlhI zeTha javahAralAlajI sIkaMdrAbAda catura zrIpAlajI udepura maganalAlajI muMjAvata hIrAlAlajI surAnA sajata zeTha ratanalAlajI surAnA ratalAma , punamacaMdajI sAvaNasukhA Idera zAMtIlAlajI Idera joDIdAsajI bhepALa zA. jamanAdAsajI bhAMDavata zAjApura zeTha DAlacaMdajI AgarA dhI jaina grejayueTasa esosIezanane pAMcame vArSika melAva -punA dhI jaina grejyueTasa esosIezanane pAMcame vArSika meLAvaDo pUnA khAte maLelI zrI sAtamI jaina vetAMbara konpharansanA bhavya maMDapanA kampAunDanA eka taMbumAM tA. 23 mI me 1909 ne ravivAre rAtre ATha vAge maLyo hate, te vakhate hAjara thaelA membaronI saMkhyA 12 nI hatI. tathA dIlasejI dharAvanArA sagraho Azare cAreka hatA. mI. kezavalAla amathAzAe darakhAsta karI ke A meLAvaDAnuM pramukhasthAna mI. motIcaMda gIradhara kApaDIA bI. e. ela ela. bI. selIsITare levuM. A darakhAstane mI. latacaMda purUSottama barADIyAe Teko Ape. te darakhAsta sarvAnumate pasAra thatAM mI. kApaDIyA pramukhasthAne , bIrAjyA. pachI esosIezananA janarala sekreTarIe AmaMtraNa patrikA vAMcI saMbhaLAvI te pachI temaNe gata varSane rIporTa vAM. A rIporTane sArA nIce mujaba che. A saMsthAnI sthApanA mI. gulAbacaMda ThaThThAnA pramukhapaNa nIce tA. 2-11-1904 nA roja thaI. tyArathI be varSa sudhI A saMsthAnA sekreTarI mI. motIcaMda gIradhara kApaDIyA hatA. temaNe kAma saMtoSakAraka bajAvyuM hatuM. tyAra pachI mI. makanajI juThAbhAI mahetA A saMsthAnA sekreTarI thayA. temanA Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthaM saMrakSaNa kamITI. [ 165 vakhatamAM A saMsthA taraphathI karavAmAM AvelI arathI saM. 1907 nI sAlamAM muMbai yunivarsiTimAM jaina sAhitya dAkhala thavA pAmyuM hatuM. A AvyA tyArapachI A saMsthAnA prayAsathI gujarAtI pAMcamI cApaDImAM ApaNI dhArmika lAgaNI uzkeranArI bhUleA keLavaNI khAtAe sudhArI hatI. gata varSamAM A sauMsthA taraphathI mubai ilAkAnA nAmadAra gavanarane e arajIe karavAmAM AvI hatI. te bane arajIomAM teone jaya maLyA che. arajIethI ApaNA keTalAka tehavArA jaina keAmanA teDevara tarIke jAhera karavAmAM che temaja hajI amuka tehevArA jAhera tahevAra tarIke prasiddha karavAmAM Avaze, evI nAmadAra sarakAra taraphathI AzA ApavAmAM AvI che. temaja su`baI IlAkAnI vadhArAnI dhArAsabhAmAM ApaNI keAmanA pratinidhi mATe eDaka ApavAnA sabadhamAM nAmadAra sarakAre sa tASakAraka javAba ApyA che. A mAmatamAM nAmadAra sarakAranA ApaNe upakAra mAnavA joie, gatavarSamAM A sasthA taraphathI mI umedaca'da dolatacaMdna araiADiyAnI jaina dharmanA itiDAsa ane sAhitya e nAmanI cepaDI iMgrejImAM chapAvavAmAM AvelI che. tathA mI chevaTe mI mAtIcaMdya gIradhara kApaDIA seAlIsITara thayA tathA mI punasI hIrajI masarI ela. ema. enDa esa thayA tene mATe ApI, mI. gulAbacaMdajI DhaDhDhAe zrI zikharajInI bAbatamAM meAtIcaDha gIradhara kApaDIA, mI dhIrajalAla pI, zarApha khArIsTara kezavalAla amathAzAe zrI 'tarIkSajI kesamAM je madada karI che te mATe teonA upakAra mAnavAmAM Avye hate. A sasthAnA sabhAsade have jAhera kAryomAM bhAga le che te mATe khuzI khatAvI tathA zrI jaina zvetAMbara kenpharansa heralDa keTaleka darajje sudhayuM" che te chatAM vizeSa sudhAravA mATe A saMsthAnA mebAne sArA sArA lekhA meAkalavA vinati karavAmAM AvI hatI. 1909 ] mukhArakakhAdI tathA sI A rIporTa mI dolatacada purUSettama areDiyAnI darakhAstathI ane sI. kezavalAla amathAlAla zAhanA TekAthI sarvAnumate pasAra thayA hatA. tyArabAda muMbaInA nAmadAra gavaranara sAhebane A sasthAnI e arajIenA satASakAraka javAba ApavA mATe upakArane eka tAra pramukha sAhebe mAkalavA evA TharAva karavAmAM AvyA hatA. te pachI pramukha sAhebe A maMDaLanA gatavarSanA sekreTarIee gatava mAM utsAha tathA kha`tathI kAma karyu hatuM tenA mATe upakAra mAnyA hatA. ane mI. lakhamazI hIrajI masarI anumeAdanamAM teone mATe keTalAka lAMgaNIvALA zaThThA khelyA hatA. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] 29 [ jUta pachI hAlanA AdheDhArAe peAtAnAM rAjInAmAM ApyAM hatAM, tethI navA AlbedArA nIce pramANe nImAyA hatA. mI. lakhamazI hIrajI mesarI pI. e. ela ela. bI. pramukha muMbaI. kezavalAla premacaMda meAdI janarala sekreTarI sthAnika sekreTarI amadAvAda. maNilAla nathubhAI dezI trIbhAvanadAsa heracaMda zAha ,, ' muMbaI. "" tyAra pachI pramukha sAhemanA upakAra mAnI meLAvaDo 'kharakhAsta karavAmAM ,, AnyA hatA. jaina kAransa heralDa. 1/ mAsIma khAte cAlatA zvetAMbarA ane digabarA vacce thayela mArAmArInA kesanA cukAdo. gai tA0 31 mIe ApaNI kAmanA subhAgye sArA samAcAra ApaNane maLyA che. panyAsajI zrI AnaMdasAgarajI tathAM khIjA traNa muni mahArAjAe gabhIra AropamAMthI mAna sahita mukta thayA che. te sAMbhaLI kayA jainaputrane ha thayA vagara raheze? te sivAya bIjA sAta jaNu paNa chuTI gayA che. ane bAkInAonA daDa thayA che. ATha digabara ArapImAMthI paNa traNa jaNA chUTI gayA che. ane bAkI pAMca jaNAnA daMDa thayA che. mahAt ma thatAM paNa A zubha pariNAma Avyu te eka saMteSanI nAta che. A kesanA kAryomAM kenpharansanI heDa ephIse keTale parizrama lIdhe che te sarve kAI jANatA haiAvAthI atyAre vadhAre lakhavAnI jarUra nathI, paNa eTaluM tA A sthaLe lakhavAnI jarUra che ke munimahArAjAe pakaDAyA ane ArApA mukAyA evA mAThA samAcAranA tAra maLyA ke te divasathI te gai tA. 31 mI nA rAja sudhI A ephIsane ghaNIja muzkelIo vacce kAma levuM paDayuM hatuM. eka taraphathI punA kAnpharansanI taiyArIo thatI hAvAthI ane khIjI taraphathI A kesa cAlatA haiAvAthI temAM paNa paisA saMbadhI agavaDA veThatAM chatAM paNu A ephIsanA prayAsa saphaLa thayA teja saaASanu kAraNa che. muMbaI Addhi sthaLethI maLelAM je nANAM muMbai ephIsa mAraphata kharcAyA che tenA kula hisAba muMbaI eIsethI nANAM bharanArane jovAne maLaze. amArA kAmamAM amane je je sagRhasthAe madada karI che temAMnA zeTha ANuMdajI kalyANujI tathA zeTha manasukhabhAI bhagubhAI tathA tatvavivecaka sabhA tathA cevalAnA sagRhasthA taraphathI paisA sa'badhI tathA bIjI madada ApavAmAM AvI che tene mATe jeTale upakAra mAnIe teTaleA A che, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1800 ] zrI sAtamI jaina vetAMbara kenpharansa punA. [ 167 zrI sAtamI jaina zvetAMbara konpharansa, punA. (saMkSipta varNana) zrI sAtamI jaina konpharansanI taiyArIo mATe mAtra 1 mahinA jeTalI TuMka mudata rahI hatI te chatAM A deDha mAsamAM ApaNA pUnAnA utsAhI baMdhuoe evI jhaDapathI ane saMbhALa pUrvaka kAma lIdhuM hatuM ke jethI kaeNnpharansanI A sAtamI beThaka sAMgopAMga utarI hatI. A konpharansa ApaNI bIjI konpharansa karatAM keTalIka bAbatomAM sarasAI bhogavatI hatI. maMDapa vizALa temaja puSkaLa havAvALa bAMdhavAmAM Avyo hato. maMDapanA kampAunDamAM judI judI ochIse mATenA judA judA taMbuo, phuAra, sarasa DhabamAM goThavelAM phulajhADanAM kuMDA e sarve prekSakonA cittane AnaMda ApatAM hatAM. A konpharansamAM Azare 1300 DelIgeTa, 1500 vIjhITare ane lagabhaga 800 bAnuo hAjara hatI, te uparAMta yuropIyana gRho tathA keTalAka nAmAMkita anya komanA AgevAna gRhastha paNa hAjara hatA. konpharansanA traNa divasamAM muni mahArAja amaravijayajI tathA bAlavijyajIe hAjara rahI zrI saMgha upara upakAra karyo hate. prathama divasa tA. 22-5-00 barAbara eka vAge svAgata kamITInA ceramena zeTha zivadAnajI premAjI goTIvALA tALIonA avAja sAthe maMDapamAM dAkhala thayA. tyArabAda thoDIvAra pachI bIjA AgevAna gRhasthoe AvavA mAMDyuM ane lAyakane lAyaka mAna ApavAmAM AvyuM. barAbara piNuMbe vAge pramukha sAheba zeTha nathamalajI gulecchA padhAryA hatA. | zarUAtamAM pUnA jaina saMgIta maMDaLanAM jaina bALako tathA bALakIoe susvarathI madhura maMgalAcaraNanAM gAyane gAyAM hatAM. tyArabAda svAgata kamITInA cIpha sekreTarI zeTha chaganalAla gaNapatadAse AmaMtraNa patrikA vAMcI saMbhaLAvI. pachI zeTha zivadAnajI premALa geTIvALAe padhArelA gRhasthone AvakAra ApI pitAnuM bhASaNa mI. amaracaMda pI. paramArane vAMcavA ApyuM. AvakAra ApanAruM bhASaNa purUM thayA pachI svA. kaTa nA upapramukha tathA janarala suparavAIjhara zeTha metIcaMda bhagavAnadAse gvAlIyaravALA zeTha nathamalajI gulecchAne pramukhasthAna ApavAnI darakhAsta karI hatI. A darakhAstane yevalAvALA zA. dAmodara bApuzAe Teko Apyo, ane teTahArAvALA onararI mAjIsTreTa zeTha harakhacaMda gulAbacaMda tathA svA. kaTa upapramukha zeTha gagalabhAI hAthIbhAIe anumodana ApyuM hatuM, bAda tALIonA avAja vacce zeTha nathamalajIe pramukhasthAna lIdhuM hatuM. A vakhate mI makanajI juThAbhAI mahetAe konpharansanI phateha IcchanArAonA te divase AvelA tAre vAMcI saMbhaLAvyA hatA. te pachI pramukha sAhebe potAnuM bhASaNa thoDuMka vAMcI bAkInuM bhASaNa vAMcavA temanA putra zeTha bAgamalajIne AjJA ApI. zeTha bAgamalajIe A bhASaNa purU karyuM hatuM. tyAra pachI zeTha kuMvarajI ANaMdajInI darakhAstathI ane zeTha hIrAcaMda dhanajI tathA zeTha vIracaMda kRSNanA TekAthI A kenpharansamAM pasAra karavAnA TharAvo nakkI karavA, sabjekaTasa kamITInA membare cuMTI kADhavAmAM AvyA hatA. chevaTe uThatI vakhatanA maMgaLa gIte sAMbhaLI prathama divasanI beThaka purI karavAmAM AvI hatI, Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] jaina kenpharansa heralDa. [ jUna bIje divase tA. 23-5-09 bIjA divasanI beThaka bapore bAra vAge maLI hatI. pramukha sAheba nathamalajI jyAre maMDapamAM dAkhala thayA tyAre cAre taraphathI temane jayaghoSathI vadhAvI levAmAM AvyA hatA. AjanI beThakamAM pUnAnI khetIvADI kelejanA prinsIpAla tathA ahiMnA polIsa suprITenDenTa tathA pUnAnA kalekaTare hAjarI ApI hatI. AraMbhamAM bALAoe maMgaLa gIto gAyAM hatAM pachI mI makanajI juThAbhAI mahetAe bahAra gAmathI AvelA tAre vAMcI saMbhaLAvyA hatA. tyArabAda pramukha taraphathI temanA putra zeTha bAgamalajIe prathama cAra TharAvo pratinidhio tathA prekSako samakSa vAMcI saMbhaLAvyA hatA. ane sarvee te TharAvo dareka TharAvane ucita lAgaNI pradarzita karI pasAra karyA hatA. 5 mo TharAva mI. lakhamazI hIrajI masarIe asarakAraka DhabamAM raju karyo hato ane tene lagatuM umadA bhASaNa karyuM hatuM. A TharAvanI darakhAstane mI. maNilAla nathubhAI dezI, mI. kezavalAla amathAzA, zeTha lAlabhAI kalyANacaMda, mI. DAhyAbhAI cunIlAla sarApha, nANAvaTI jamanAdAsa bAlAbhAI mI. nAraNajI amarasI tathA mI. sAMkaLacaMda mANekacaMda paDIyALI tathA mI. phatecaMda kapuracaMda lAlana eoe anukrame Teke tathA anumodana ApyuM hatuM. chaTho TharAva mI. amaracaMda pI. paramAre raju karyo hato. tene Teko ApatAM mI. zivajI devasIe eka chaTAdAra bhASaNa karyuM hatuM. A bhAIe kanyAvikraya upara eka suMdara kavitA gAI hatI jenI evI uMDI chApa zretAo upara paDI ke turata sarve pratinidhio tathA prekSakoe ubhA thaI muni mahArAja zrI amaravijyajI pAse paccakhANa lIdhA hatA. te pachI zeTha nAnacaMda bhagavAna, bI. tribhuvanadAsa jAdavajI, mI. lAlacaMda devacaMda, mI. laherUbhAI cunIlAla tathA mo. maNilAla ratanacaMde A TharAvanA anamedanamAM prasaMgane anusAra bhASaNa . karyA hatA. trIjo divasa tA. 24-5-09 trIjA divasanI beThakamAM zarUAtamAM zrI jaina maMgaLa gAyana samAjanA bALake maMgaLa gIta gAI rahyA pachI sAtamo TharAva mI. latacaMda purUSottama bareDIyAe raju karyo hato ane tene Take zeTha mANeklAla ghelAbhAIe Apyo hato tathA mI. amaracaMda pI. paramAre anumodana ApyuM hatuM. AThamo tathA navamo e banne pramukha taraphathI mukAyA hatA. ' dazamo TharAva zeTha TokarazI neNasIe raju karyo hato. tene mI- cunIlAla nAraNadAse Teko Apyo hato ane mI. mUlacaMda AzArAme chaTAdAra suMdara bhASAmAM anumodana ApyuM hatuM. TharAva 11 mo pramukha taraphathI mukavAmAM AvyuM hatuM. TharAva 12 mAnI paMDita lAlane darakhAsta mukI hatI. mI. motIcaMda kuracha jhaverIe Teke Apyo ane mI. latacaMda purUSottama baDiyAe anumAna ApyuM hatuM. TharAva 13 mo. mI. bAlacaMda hIrAcaMde raju karyo. mI. mohanalAla dalIcaMda desAIe Teko Ape. mI. herUbhAI cunIlAla tathA zeTha vIracaMda kRSNajIe anumodana ApyuM hatuM. : TharAva 14 me. pramukha taraphathI mukAyuM hatuM ane tenA saMbaMdhamAM mI. gulAbacaMdajI draDha sAhebe khulAso karyo hato. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1809 ] cethI jaina mahIlApariSa6, [ 168 TharAva 15 ma. mI. gulAbacaMdajI Dha sAhebe raju karyo. zeTha bAgamalajI tathA zeTha gulAbacaMda devacaMde Teko Apyo ane mI. lallubhAI karamacaMda dalAle anumodana ApyuM hatuM. TharAva 16 ma. pramukha taraphathI mukavAmAM Avyo hato. TharAva 17 mo. bAbu rAyakumArasiMhe asarakAraka rIte raju karyo hato ane tene zeTha mANekalAla ghelAbhAIe tathA paMDita lAlane Teko Apyo hato. A vakhate badhAe ubhA thai pratijJA lIdhI hatI. TharAva 18 mo. pramukha taraphathI mukAme hato. chevaTe pramukha sAheba taraphathI pratinidhiene dhanyavAda ApavAmAM Avyo tathA svAgata kamITIno AbhAra mAnavAmAM Avyo. tyArapachI zeTha dAmodara bApuzA taraphathI volaMkIarano AbhAra mAnavAmAM Avyo tathA tenA yogya javAbo ApavAmAM AvyA hatA. pachI mITa hala sAhebe jaNAvyuM ke AvatI konpharansa zrI yaNujI tIrthamAM 1810 nA DIsembara mAsamAM maLaze. mIrA kuMvarajIbhAIe jaNAvyuM ke mane navANuM TakA khabara maLI che ke AvatI konpharansa surata khAte ja maLaze paNa te hajI nakkI nathI. tyArapachI svAgata kamITI taraphathI DelIgeTone tathA patrakArone tathA DAkatara vigereno AbhAra mAnavAmAM Avyo hato. pramukha sAhebane AbhAra mAnavAmAM Avyo hate. pachI muM. baIvALAone AbhAra mAnavAmAM Avyo hate bAda pramukhane hAra terA gulAba attara ApyA pachI konpharansa visarjana thaI hatI. cothI jaina mahilA pariSa6. tA. rapa-pa-09 A pariSadamAM Azare be hajAra karatAM vadhAre jana bAnuoe hAjarI ApI hatI. te uparAMta mIsIsa kIMga tathA DI dezI khrIstI bAnuo ane marAThA bAnuoe bhAga lIdho hato. Azare trIzeka strIoe kaMTIyara tarIke kAma kareluM hatuM. barAbara 12 vAge pramukha si, mIThAbAI pavAryA. ane teone sarve strIoe AvakAradAyaka zabdavaDe vadhAvyA. AraMbhamAM bALAoe samayane ucita maMgaLa gIto gAyAM pachI svAgata kamITInA pramukha so. pArvatIbAI anivArya aDacaNane laIne hAjara na hovAthI temanI bhatrIjI menAbAie temanuM bhASaNa vAMcyuM hatuM. tyArapachI se.motIbAIe darakhAsta karI ke se.mIThAbAI meLa khetasIne pramukhasthAna ApavuM. A darakhAstane vahAlI bahene Teko Apyo ane se. mIThAbAIe tAlIonA avAja vacce pramukhasthAna lIdhuM. tyArapachI temaNe bulaMda avAje vikatA bhareluM chaTAdAra rIte bhASaNa karyuM hatuM. A bhASaNa thaI rahyA pachI bIjI keTalIeka bI vakatAonA bhASaNe sAthe cAra TharAva pasAra karavAmAM AvyA hatA. A rI vakatAomAM bahena tArAbAI cunIlAla panAlAla tathA bahena vahAlInAM bhASaNo ba sArAM hatAM. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] jaina kAransa hensDa. [ nUta zrI sAtamI jaina zvetAMbara konpharansa punA, khAte bharAyelA khAtAvAra kula rUpIAnI rakama nIce mUjaba. kAnpharansa keLavaNI ks 2474--4-0 kAnpharansa strI keLavaNI k'Da 2533-8-0 nibhAva phaMDa 2839-8-0 seTalame ka 1-4-0 ,, 914-0 punA beDI ga 67-8-0 90-12-0 25-0-0 / 468-12-. 302-8-3 jIvadayA 68-4-0 "" 5-0-0 " sukRtabha'DAra 47-12-0 ,, " pustakoddhAra madirAddhAra " nirAzrita 99 99 39 "" kanyAzALA pAThazALA mALAzrama kula rUA9246-4--0 mANusA chetAlIza rUpIA cAra AnA bharAyA hatA. nAmavAra lIsTa have pachInA aMkamAM ApavAmAM Avaze. subaInA zrI sa dhe karelA stutya TharAva, bIjA gAmAne anukaraNa karavA joga dAkhale. cAlu mAsanI tA. 10-6-09 ne rAja mu`baInA saMghe punAkhAte maLelI ApaNI sAtamI kAnpharanse pasAra karelA sukRta bhaDAranA TharAva tathA tenI yAjanA ghaNA harSa sAthe svIkArI nIce pramANe je uttama TharAva karyo che. ane bIjA gAmAne anukaraNa karavA joga je zarUAta muMbainA zrI saMghe karelI che tene mATe tene dhanyavAda ghaTe che. A yojanAnA amala karavA atrenA svayaM se varka maDaLe je utsAha dekhADayA che te mATe temane paNa A ThekANe upakAra mAnavAmAM Ave che. A pramANe khIjA gAmeAmAM pazu utsAhI yuvaka vaga thADAka vakhatanA bhAga ApI sukRta bhaMDAra ugharAvaze te sakala saMgha upara upakAra thaze. karAva. TharAva tathA apala kara ApaNI sAtamI kAnpharanse pasAra karele sukRta bhaDAranA tenI ceAjanA muMbaInA sakaLa saMgha svIkAre che ane A yAjanAne vAnA kAmamAM maDhuttu ApavA dareka jaina kha ne AgraDa karavAmAM Ave che ane je A phaMDa ugharAvavA Ave tene vagara DhIle vasula ApavuM. jAhera khabara. cAlu sAlanuM lavAjama vasula karavA mATe AvatA mAsanA aMka vI, pI. thI mAlavAmAM Avaze te te svIkArI levA grAhakAne vinati karavAmAM Ave che. AsisTaMTa sekreTarI zrI jaina zve. kenpharansa Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su dharma nItinI keLavaNI. -- - - "zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAme keli kare; zuddhatAme thIra vahe, amRtadhArA varase * INC diga-darzana. - punA zaheramAM maLelI sAtamI jaina zvetAmbara konpharanse, ame gayA aMkamAM karela sUcanA pramANe eka khAsa neMdha levA lAyaka kArya karela che; janatAmbara ejyu. ane te, keLavaNI saMbaMdhI dareka kAmakAja karavA mATe ejyukezanala baeNDe kezanala baeNnI karavAmAM Avela sthApanA, e che. majakura baMne pitAnI saMkhyAmAM vadhAre ghaTADo karavAnI sattA ApavAmAM Avela che, tathA tenI oNphisa muMbaImAM rahe evo TharAva karavAmAM Avela che, je konpharansanA netAonI dIrdhadaSTi tathA vyavahArakuzaLatA sUcave che. A baeNDanI sthApanA karavAmAM koransane khAsa hetu keLavaNIne aMge je kAMI kAryo karavAmAM Ave te saMgIna thAya tathA kAMIpaNa paddhatisara ane zIghratAthI karavAmAM Ave e che. majakura beMrDa je khaMta ane suvyavasthA pUrvaka kArya karaze, ane sujJa baMdhuo udAratAthI tene joItA phaMDajha purA pADaze, to A bairDanI sthApanA kalpavRkSa jevI kalyANakArI nivaDaze e niHsaMdeha che. ethI ApaNI komamAM dhArmika tathA vyAvahArika keLavaNIno bahoLo prasAra thavA mATe sarva sAdhananI jogavAI thaI zakaze; ane keLavaNIne baheLo phelAvo thayo ke svAbhAvika rIte tene pariNAme kALakrame A paNe ApaNAmAM pracalita hAnikAraka rivAje tathA parasparamAM cAlatA kalaha-kusaMpane nAbuda thayelA joIzuM, ane samIpamAM ApaNe abhyadaya thayele nihALavA bhAgyazALI thaIzuM. koIpaNa prakAranI keLavaNInI ane khAsa karIne dhArmika keLavaNInI saphaLatAne AdhAra zikSaka upara rahelo che, ane tethI dharmazikSaNane aMge khAsa keLavaNInI saphaLatAne TreniMga koleja zikSakone mATe sthApavA ame gayA aMkamAM bha* AdhAra zikSaka lAmaNa karI hatI, paNa gata konpharansamAM ati vyavasAyIpaNane lIdhe te viSe yogya TharAva karavAnuM lakSa bahAra rahI gayela che. atyAra paryanta ApaNAmAM aneka sakhAvata thaela che, paNa khAsa ApaNuM lAbhArthe AvA Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] dharmanIti keLavaNI. me prakAranI kAi sakhAvata thaelI amArI jANamAM nathI. evA samaye gai mahilA pariSanAM pramukha sAbhAgyavatAM zrImati mIThAMbAi taraphthI rU. 1000 ) strI zikSakone TreniMganI sakhAvata strIzikSakone TreniMga ApavA mATe karavAmAM Avela che te khare! stutipAtra che. ukata mahAna kArya mATe rU. 1000) nI rakama kAMi puratI nathI, tethI ame sarva sakhI gRhasthA tathA sannArIone te mATe eka sArUM' krUDa ekaThuM' karI ejyukezanala beMOMne suprata karavA bhalAmaNa karIe chIe. jeTalI jarUra strI zikSakone TreniMga ApavAnI che, teTalIja, balke tethI vadhAre, purUSa zikSakAne vyAvahArika tathA dhArmika zikSaNa mATe TreniMga ApavAnI che. jeneAmAM TrenDa zikSako gaNyAgAMThayAja che; tethI ApaNA baMdhue kAMika sArI saMkhyAmAM TreniMga phaeNlejamAM abhyAsa arthe joDAya te mATe skolarazIpa ApavAnI khAsa jarUra che; temaja dhArmika zikSaNu mATe TreniMga ApavA ApaNe khAsa judI TreniMga kaoNleja satvara udhADavAnI jarUra che. e mATe hAla zarUAtamAM vArSika rU. 1000) nuM kharca puratu thai paDaze, ane jo daza sagRhasthA ekeka hajAra rUpIyAnI rakama ApavA kabule ane te rakama ejyuke e kAryanI zarUAta taratamAM karavA yogya che. amane AzA che dhArmika zikSaNa mATe khAsa TreniMga kaoNleja kheAlavA mATe sakhAvata utsAhathI bahAra paDaze. zanala borDane suprata kare te zrImaMta jaina baMdhuo karI pUNya upArjana karavA dhArmika zikSaNa mATe khAsa TreniMga phaeNleja dhArmika tathA naitika zikSaNa saMbaMdhI praznAvalinA uttarA atyAra paryanta sATheka sadagRhasthA taraphathI amane maLyA che, jemAMthI sAra dehana karI ame amArA vAcako samakSa A praznAvali mATe abhinaHna. aMkathI rajI karatA jaIzuM. je sajjanee amane pratyuttara lakhI mekalavAnI tasdI lIdhI che te sarvenA aMtaHkaraNathI upakAra mAnIe chIe. A viSaya sabaMdhe carcA upasthita karavA mATe aneka sujJajatA tarathI abhinaMdana ApavAmAM Avela che, jemAMthI atra mAtra e suprasiddha sAkSarAnAM vAyA utArIe chIe. bIjI gujarAtI sAhitya pariSadnA mAnyavara pramukha mahAzaya rA. rA. kezavalAla harSadarAya dhruva lakhe che ke--" e prazno bahu mahatvanA che kemake te praznomAM samAyalAM tattvA upara bharata bhUminA bhaviSyanA AdhAra che. tame bahu sArUM kAma hAtha dharyu" che. e sArA kAmamAM huM Apane saMpUrNa vijaya maLe ema icchuM chuM." ...... zikSaNuvidda rAjezrI gaNupatarAma anuparAma travADI lakhe che ke--je buddhimAna nare uparanI daza praznanI mALA kara-mALAnI peThe upajAvI kADhI che. temane vA kAmaTIe racI hoya to te praznotpAdaka kamiTIne * ahA' kahIne aMtarathI abhinaMdana ApuM, ane tenA pariNAmamAM satat zubha LanI prApti thAo ema icchuM chuM. astu. 6 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . - Pr: : "kheti ...] keLavaNI. dhArmIka tathA naitika zikSaNa viSe. keTalAka - vidvAnonA abhiprA., (1) dhArmika zikSaNa ApavAnI AvazyakatA che ke jenAthI anyudaya ane niHzreyasane siMddhi thAya te dhamadhamanuM evuM lakSaNa karyAthI phalata thAya che ke zive to alya ane niHzreyasa IcachanAre temane dharmanuM zikSaNa ApavuM ja joIe. nItino samAveza dharmamAM thaI jAya che. A prajAnI kevaLa aihika unnati jemaNe mukhya mAnI heya, temane paNa nItanAM to tathA tatvajJAna hitakara che paraMtu tethI AgaLa vadhIne jeo niHzreyasanI icchAvALA ya-je A aMdagI pUrI thayA pachI I sthiti che e vAta kharI ja mAnatA hoya-te dharmanA zikSaNa vagara tene cAlaze ja nahi. ekalAM nItinAM tattvo ane sakhta DisiplInathI nAstikatA aTakavAnI nathI, ane dharma vagaranI nIti ane suTevo te kaye vakhate anItimAM ane kuTevamAM pariNAma pAmI jaze tene koI niradhAra nathI. dharma vagara nIti saMbhavatI ja nathI. * pAzcAtya jema dharmathI nItine chUTI pADe che tema ApaNe paNa karavuM joIe enuM che kAraNa nathI. jeo dharmathI vibhinna pADelI nItinuM zikSaNa meLave che, temanA karatAM jeo dharma sahita athavA dharmAbhinna nItinuM zikSaNa meLavatA hatA, te ApaNA pUrvajonI nIti viSe mAre to ucca abhiprAya che. dharmanuM khAsa zikSaNa ApavAne te kAMI vAMdhe nathI ja, paraMtu khAsa dharmanuM zikSaNa ApavAnI paNa te te dhamane anuyAyIonI pharaja che. choTAlAla narabherAma bhaTa, menejara, keLavaNI." A dezanI saghaLI prajAmAM vaMza paraMparAthI dharmanA saMskArarUpa pAme che. tene kAraNe rahevA daI athavA tene nAza karI athavA nAza thavA daIne bIjAja kaI navA pAyA upara, zikSaNa paddhati ane uddhAra paddhati racavI te asvAbhAvika ane hAnikAraka che. dharma e AkhI. haniyAnI prajAomAM jIvanane vAstava nirvAhaka ane poSaka che. buddhi ane sAmAnya nItinI keLavaNI dhArmika keLavaNu vinA anukrame bhramaNA upajAvanArI ane nimAlya hoya che. dhArmika keLavaNI vinA koIpaNa jJAna viveka ane tRptine prakaTAvI zakatuM nathI; mATe dharma zikSaNa ApavAnI khAsa jarUra che. dharma zikSaNa vinA svArtha tyAga Atmabali ke je vyavahAra paramotha siddhinA mahAyajJa che te karavA jeTalI samajaNa ane zakita AvatI nathI. dareka prajAnA ane dareka dezanA ItihAsamAMthI Ane mATe pramANurUpa dAkhala ApI zakAya tema che, nagInadAsa purUSottamadAsa saMghavI, " eka pavitra ane anAdi satyanA pavitra vilAse samajavA ane bhogavavAnA mULarUpa je A nnati. te dareka jIvamAM jIjJAsArUpe rahela che e jina: tRpta thavAmAM samAjanA ane rASTa. utinA vicAro kevA joDAyelA che, tema tene ".kevA tapa-ta-kamanI jarUra che e ucca vizAlatAnuM kathana ke niyamana teja bane tevA dharmane anAmata mAbApo, lITArUpa vRta AcAra, ke ekAda be vakhatanA vakhANu zravaNuthI thayela. smazAna nAna Ahira koI bAlakamAM lohIrUpa karavAne zakitamAna thatAM nathI, mATe te khAte temAsa zikSaNanI jarUra ja | sarva zikSaNanuM zirorAja zikSaNa te dharma vikSaNa che, dharmabhAva vagaranI vighA manuSane narakamANI karAve pAzaya e rasikatA, anAsthA, anAcAra ane uhatA, Adina vAraso Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIti keLavaNI. Ape che, je badhe vAra prakAre nIMdanIya chemanuSya hadayanI aMdara dhamena majabuta pAyA vagara sAcAranA vyAkhyAne, natina mukatAbo, vidyAnA prayoga ane baLanA darzane nakAmAM che. sadAcAra-nIti, vidyA ke baLa, dharma sivAya ekalAM rahI potAnuM kharUM teja prakAzI zakatAM nathI. te badhAne AbhA dharma che, ane tethI ja te vinAnAM sadhaLAM te jIva vinAnA civa jevAM che. atyAra sudhImAM hAlanA cAlu paddhatimAM e ApaNA zavapUjAeja ApaNane agatimAM lAvI mUkyA che. ApaNane ApaNA vyavahAra, vicAra vihAra, AhAra, ane AcArathI pra banAvyAM che. mATe ApaNe have ApaNI te unnatinI khAtara e zavane sajI na karavA ApaNuM dharma graMthomAnI amRta saMjIvanI vidyA laI tene sajIva karI pUjavAM joIe. ekalA nItinI prAdhAnya rIlie yuropanuM hAlanuM sukha sAMsArika vize khAsa manana karavA gya che ! ! ! kahAna ca gAMdhI. - svAbhAvika dharmavRttine keLavavA mATe, bALakane dhArmika ane zraddhALu ane nItina karavA mATe, pAzcAtya vidyArthI pragaTatA jaDavAdane nivAravA mATe, dezamAM dhArmika cetana lAvavA mATe, tathA bharatakhaMDane uddhAra karavA mATe, dharma zikSaNanI jarUra che. dharma eja nItine mULa pAyo che. dhArmitti vinA nIti nirmAlya che. dharmazraddhA pti nIti (ta thatI nathI svAbhAvika dhArmika vRtti vikAsa kAMI ApoApa te nathI. mattine uttejita karavAnI jarUra che. kumaLI vayane bALaka pitAne catuM dhArmika sAhitya vAMthI A vRttine vikAsa pamADe tenA karatAM megya zikSA, nirIkSaNa ne niyaMtraNa nIce e kArya vadhAre sAruM thai zake - naraharilAla raMbakalAla, bI. e. * cAritrya unnata banAvavAne mATe je utkRSTa manobaLa, vizuddha vicAre ne komanna bhAgae tathAjasatanA vivekanI jarUra che te ApavAne mATe ja dhama zikSaNunI jarUra che. monya nItinA kAraNe karatAM vamanI pArakika AzAo evI AkarSaka che ke jethI mananI pavitratAne anupama jussa maLe che. nIti phakata samAjanA bAla svarUpane sAcavavA tarIke ja mANasane dere che. dharmanI AzAonuM bela kharekhara avarNanIya che. te AzAethI ja hajAro manuSya satpaMthe vaLo che ne pApAcaraNathI aTake che. DI. e. telaMga, bI. e. chAyAI amIcaMdra paTela manuSya kevaLa pArthiva prANI nathI, paraMtu vastutaH te AdhyAtmika prANI che, manuSane deha AtmAnA vikAsane arthe maLelo che. te vikAza dharmazikSaNa vinA thaI zakato nathI. (2) pravRttimAM paDayA pachI draSya upArjanane mATe mANaso hajAro kALa gorAM kare che. vidyArthI tarIke jeonuM jIvana zuddha hoya che teone paNa pravRttimAM paDayA pachI asaMkhya lAvo lalacAne che ane teonA teo bhoga thaI paDe che. je darekane dharmanuM zikSaNa maLatuM hoya te je caDe khyavahAramAM joIe chIe te ghaNe aMze ocho thAya. (3) dhamane riANI mANasane kharuM sukha maLe che. kayA mANasane sukha nathI joItuM! (4) AMgla vivAnA pracArathI ane AMgla lekanA sahavAsathI ApaNA yuvakenI ApaNA dharma uparathI AsthA kevaka jatI rahe che. tenuM pAraNAma na niyane mATe AmAna samayamAM vamanuM zikSaNa ApavAnI atyaMta bAvahatA. . "hAla nA vistA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina baMdhuo vacce ane amulya lAbha che. zrI jaina zvetAmbara DIrekaTarI. vahAlA baMdhuo, Apa sArI rIte jANatA haze ke vaDodarA ane pATaNa kenpharansa vakhate jana zvetAMbara kemanI Adhunika sthiti jANavA mATe sarve jaina baMdhuone vicAra thathI DIrekaTarI karavAnuM kAma konpharansa ophIse hAtha dhareluM hatuM. A mahAbhArata kAmanA prathama phaLa rUpe amadAvAda konpharansa pahelAM zrI jaina zvetAMbara maMdirAvaLi, bhAga 1 le bahAra pADavAmAM AvyA hatA. tyArapachI konpharansa ophIsa taraphathI A muzkela kAmanA ditIya phaLarUpe zrI jana tAMbara DIrekaTarInA-bhAga 1 le (uttara gujarAta) ane bhAga 2 je (dakSiNa gujarAta)-evI rIte be bhAga A samaye jaina prajA samakSa prasiddhimAM mukavAmAM Ave che. A banne bhAgamAM samasta gujarAta dezanI prAcIna temaja arvAcIna jANavAlAyaka hakIkata dAkhala karavAmAM AvI che, jenonI vastIsaMkhyA dekhADanArI gAmanI nizAnIo uparAMta tIrtha sthaLa, derAsara, tathA revenI saraLa mAhitI ApanArAM cinhavALa suMdara nakazo paNa Apelo che. TuMkamAM jenonI vastIvALA jIllA ane tAlukAvAra gAma, rAjya, najIkanuM sTezana ane tenuM aMtara, najIkanI pisTa tathA tAra ophIsa, derAsara, tIrthasthaLa, dharmazALA, upAzraya, pustaka bhaMDAra, lAIbrerI, pAThazALA, pAMjarApoLa ane sabhAmaMDaLa vigerene lagatI saghaLI upayogI bAbatothI A DIrekaTarI bharapUra che. A sivAya gAmavAra jJAti ane gacchanI, kuMvArA, pazela, vidhura ane vidhavAnI temaja bhaNela tathA abhaNunI saMkhyA A DIrekaTarImAM samajapUrvaka ApavAmAM Avela hovAthI dareka jaina baMdhune ApaNI Adhunika sthiti najare tarI Ave che, vizeSamAM jIllAvAra temaja janarala rIporTa tathA te uparathI upajatA vicArothI A DIrekaTarI jaina samAja mATe bahu upayogI karavAmAM lagAra paNa kacAza rAkhavAmAM AvI nathI. chatAM A bukanI kiMmata mAtra pahelA bhAganA rU. 0-12-0 ane bIjA bhAganA rU. 1-4-0 ane banne bhAga sAthenA rU. 1-14-0 rAkhavAmAM Avela che, DIrekaTarI taiyAra karavA pAchaLa rU. 16000 nI moTI rakama kharcavAmAM AvI che, te chatAM A juja kiMmata rAkhavAnuM kAraNa kamAvAnI khAtara nahIM paraMtu zrImaMta temaja garIba jaina baMdhune A pustakano lAbha ApavAnuM che. mATe sarve jana baMdhuo A moTo lAbha avazya leze ja evI amArI saMpUrNa khAtrI che. nakazAnI chuTI nakala aDhI anAnI pisTa TIkITa mokalanArane mokalavAmAM Avaze. jAhera khaba2, dhI jana zvetAMbara phaMDamAM je premIsarI neTe che tenuM je vyAja Ave temAMthI sadarahu phaMDa calAvavAnuM kharca jatAM bAkI rahe tenI aDadhI rakama nirAzrita vidhavAo, mAbApa vinAnAM chokarAM ane nirAzrita vidhAthI ene ApavI ane bAka trIjA bhAganI rakama hAyara ejyukezana zIkhanArAone skolarazIpa ApavAmAM vAparavI ane trIjA bhAganI rakama mIla athavA tevA ja bIjA hunnare zIkhanArAone skolarazIpa ApavAmAM vAparavI ane trIjA bhAganI rakama meDIkala lAInamAM abhyAsa karanArAone skolarazIpa ApavAmAM vAparavI. sadarahu mujaba vaheMcaNI karavAnI che mATe jeone madada joItI hoya teoe majakura phaMDanA nIce sahI karanAra sekreTarIne amadAvAda arajIo mokalavI. arajadAranI arajIo. mAMthI je vadhAre nirAzrita haze tene prepharansa ApavAmAM Avaze. amadAvAda ( sahI ) harilAla maMchArAma * tA. 1 lI me sane 1808 sekreTarI, Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyAra che!! taiyAra che!!! taiyAra che! kenpharansa ophIsanI cAra varSoMnI athAga mahenatanu' apU phaLa, zrI jaina graMthAvaLi. judA judA dharma dhuradhara jaina AcAyoe bhinna bhinna viSayA upara racelA apUrva graMtheAnI saMpUrNa yAdI A pustakamAM ApavAmAM AvI che. jaina Agama, nyAya, zthiAsArI, Apadezika, bhASA sAhitya tathA vijJAna saMbadhI graMthaiAnuM lIsTa, graMtha kartAonAM nAma, kleka sakhyA, racyAne saMvata, hAla kayA bhaMDAramAMthI kevI sthitimAM maLI zake tema che vigere sadhaLI hakIkata batAvanArUM A amUlya pustaka che. vizeSa phUTanoTamAM graMthAne lagatI upayAgI mAhitI ApavAmAM AvelI che. graMtha ane pRSTa, graMtha kartA ane pRSTa, cyAnA saMvat ane graMtha, evI rIte traNa prakAranI saMbhALapUrvaka banAvavAmAM AvelI anukramaNikAe A pustakanI chevaTe ApelI che. A pustaka dareka pustakabhaMDAra, lAyabrerI tathA sabhAmaMDaLamAM avazya rAkhavA lAyaka temaja dareka jainane upayAgI che. kiMmata mAtra rU. 3-0-0, jAhera khabara ApavAnA bhAva. zrI jaina zvetAmbara konpharansanu vAjIMtra gaNAtu A mAsika ke jenA hiMdustAnanA judAjudA bhAgAmAM vastA jaine jevI dhanADhaya kAmamAM baheALA phelAvA che temAM jAherakhabara ApavAnA bhAva nIce mUjaba ghaTADA karI rAkhavAmAM Avela che, te tarapha saunuM dhyAna kheMcIe chIeH-- za. lITI 1... 3 dasathI vadhAre lITIo mATe rU. 1) nI lITIe cAra pramANe, khAra mAsa lagI lAgalAgaTa haze teA jAhera khakharA hiMdI, gujarAtI yA IMgrejI bhASAmAM levAmAM Avaze. jAhera khabaranAM nANAM agAuthI maLyA zivAya jAhera khabara dAkhala karavAmAM Avaze nahi. A mAsikanI mAraphate henDabIla vaheMcavAnA bhAvA patravyavahAra agara rUbarU maLavAthI nakI thai zakaze. mATe sadhaLA patra vyavahAra tathA manIAra vIgere nIcenA saranAme meAkalavA. muMbainA rIporTa kalAdhInA rIpe vaDAdarAnA rIpoTa prathama pUrA cArja ane te pachInA agIAra mAsa lagI dara mAse " gaNA cAja paDaze, cha mAsa mATe pahele mahIne pUrA cArja ane pachI dareka mAse OM cAja levAze. jAhera khabara. zrI jaina zvetAmbara kAnpharansa heralDanA grAhakAne tathA anya gRhasthAne nIcenA pustakAmAM kamatanA ghaTADA karI ApavA nakkI karavAmAM AvyuM che, heralDanA grAhakane 0-6-0 0-6-0 AsisTaMTa se TarI zrI jaina zvetAmbara konpharansa pAyadhunI muMbaI. bIjAone 0-8-0 0-8-0 muLakImata 0-7-2 0-12-0 0-10-0 0-10-0 0-6-0 upara mujaba jaNAvela traNe pustako heralDanA grAhakane rUA. 1 thI ApavAmAM Avaze. vI pI. pesTeja juduM. AsisTaMTa sekreTarI zrI jaina zvetAmbara konpharansa Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 526 A thA jaina zvetAMkavara karajo SHRI JAIN SWETAMBER CONFERENCE HERALD. pustaka pa) aSADa, vIra saMvata 2435, julAI sane 1909 (aMka 7, prakaTa kartA. zrI jaina (zvetavara) za na gaNi , mu pRTa, 171 178 177 179 viSayAnukramaNikA. viSayaprAsaMgika dha Jain Architecture (Kora Dahyabhai Balabhai Esq.) jaina graMthAvaLI DhaMbaMdhI abhiprAya zrI sAtamI jana tAMbara konpharansa, pUnA hAnikAraka rIta rIvAjo (rA, rA. nyAlacaMda lamIcaMda senI. bI. e. ela ela. bI. ) jemAM pracalita jJAtionuM digdarzana. (mI. amaracaMda pI. paramAra) pAMjarApoLa insapekaTarane rIpoTa punA konpharansa ane aprAjaka jaina." buddhiprabhA mAsika mATe abhIprAya konpharansanI muMbaI : "... ". kaluM kAmakAja dharma nItinI keLapaNa karata deza 182 192 197 ... vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1 dhI 'jaina' prinTiMga varkasa li. 12 baeNkastriTa muMbaI. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina prakAzaka. - mAsika patra mUlya vArSika 1) isa samaya pRthvIpara 66 karoDa bauddha, 32 karoDa IsAI, 20 karoDa hiMdu aura 15 karoDa musalamAna haiN| parantu jainI kula 14 hI lAkha raha gaye haiM. isase adhika avanati jaina jAtikI kyA ho sakatI hai ? aura 14 lAkha ke bhIru TukaDe digambarI, zvetAmbarI aura sthAnakavAsI jInoMmeM kisI prakArakA mela nahIM, kisI bhAMtikA vAlI nahIM, balika ApasameM dveSa aura nityakI laDAi, aisI dazAmeM pRthvIkI anya jAtiyoMke mukAbalemeM jaina jAti koI jAti hI nahIM kahI jA sakatI hai. balki pRthvIke loga yaha hI kahate haiM ki phUTakara kucha manuSya pRthvI para jainI bhI hai. anya saba jAtiye bahuta kucha unnati kara rahI hai, parantu jaina jAti ghora nidrAmeM so rahI hai. yadyapi unnatike artha tInoM sampradAyavAloMne apanI 2 sampradAyameM jAgrati karaneke liye kucha samAcAra patra bhI jArI kiye haiM, aura nissaMdeha samAcAra patroMke dvArA hI unnati ho saktI hai. parantu aise samAcAra patroM ke dvArA kyA unnati ho saktI hai? jo ekahI sampradAya gIta gAte ho, yaha hI kAraNa hai ki jaina jaina jAti meM abhI taka koI unnati nahIM huI hai. dhanya haiM "jaina yaMga mensa esoziezana Apha inDiyA" ko aura " bhAratavarSIya jaina zikSA pracAraka kamiTi" jayapura ko jinhoMne tInI sampradAyameM aikyatA karake jaina jAti banAne aura isako unnatike zikharapara caDhAnakA bIDA uThAyA hai. aura isa hI kAryakI siddhike artha "jaina prakAzaka" mAsika patra jArI kiyA hai.. jaina jAtikI unnati cAhanevAloM, zrI jinendra ke sacce bhaktoM, aura jaina mAmake premiyoMko cAhe vaha digambarI, zvetAmbarI vA sthAnakavAsI ho cAhe teraha paMthI ho vA bIsa, paMthI sabako isa patrakA grAhaka honA cAhiye, ora sarva prakArase isakI sahAyatA kara jaina dharmakI prabhAvanA ko baDhAnA cAhiye. sUraja mAnu vakIla, devabanda jillA saharAnapura, " sampAdaka." basa cha. jaina konpharansanA TharAva upara asakAraka bhASaNa ApI zake tevA jaina upadezaka joIe chIe. pagAra lAyakAta mUjaba. jAte maLe zrI jaina zvetAMbara konpharansa ophIsa. pAyadhUnI-muMbaI. jAhera khabara. cAlu sAlanuM lavAjama vasula karavA mATe julAI mAsathI aMka vI. pI. thI mokalavA zarU kareluM che te te svIkArI levA grAhakone vinaMti karavAmAM Ave che. AsisTeTa sekreTarI zrI jaina dha. kenpharansa - Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaH vikhyaH zrI jaina (zvetAmbara) konpharansa heralDa. lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasA kIrtistamAliMgati prItistaM bhajate matiH prayatate taM lbdhmutknntthyaa| svaHzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMghaM guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate bhAvArtha:-guNasamUha jenuM krIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne protsuka e je purUSa kare che te purUSane lakSmI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIrti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatna kare che, svargathI tene bheTavAne Icche che ane mukita tene vAraMvAra jue che. pustaka pa.) aSADha, vIra saMvat ra43pa. julAI sane 1909 (aMka 7, prAsaMgika noMdha. jena komanI unnati karavA mATe ubhI thayelI konpharansa nAmanI mahAsaM. sthAo-judA judA gAmanA zrI saMghanA pratinidhimaMDaLe karelA TharAve amalamAM | mukavA mATe jude jude ThekANe kholavAmAM AvelI kenphasukRta bhaMDAranI ransa ophIsenA nibhAva mATe tathA temanA aMge rahelAM uttama rojanA khAtAMo TakAvI rAkhavA mATe sthAyI AvakanI jarUra che. cha varSa sudhI A saMsthAo mAtra zrImAna varganI udAra sakhAvate upara TakI rahI, paraMtu have AvI sakhAvatanI gerahAjarImAM kAyamanI Avaka vagara A saMsthAo cAlu rahI zake tema nathI. jaina komanI caDatI karanArI A mahA saMsthAne sarve jaina baMdhuoe zrImAna temaja garIba sAdhamI baMdhuoe potAnI zakita pramANe prativarSa dhanathI madada karavI e temanI pharaja che. A saMsthAe chellA sAta varSomAM jaina kemane unnatinI nIsaraNIe caDAvI che ema mAnavAmAM lagAre zaMkA jevuM nathI. A saMsthAne jema sarve jainabaMdhuoe Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] jaina konpharansa heralDa. [ julAI jeTalA utsAhathI sthApI che, teTalAja utsAhathI TakAvI rAkhavA dareka baMdhu udyama karazeja ema amArI saMpUrNa khAtrI che, A uttama saMsthAnA riporTa uparathI temaja bIjA vartamAnapatre ane mAsikathI sarva jaina baMdhuo jANatA haze ke A saMsthA pitAnI sthApanA pachI pitAnA hetuo pAra pADavA pAchaLa paDI nathI. cha varSa thayAM ghaNI pAThazALAoe ane ghaNA vidyAthIoe A saMsthAmaMdiranA zItaLa Azraya taLe je lAbha lIdhe che, te have aphasa! keLavaNI phaMDane abhAve koIne maLa dulabha thaI paDayA che. keLavaNI phaMDa sAthe nirAzrita Adi bIjA khAtAMo paNa Avaka vagara durbaLa thatAM jAya che. kenpharansa nibhAva kaMDa paNa ghaNuM ghasAI gayuM che, tyAre A saMsthA mATe kAyamanI Avaka kevI rIte prApta karavI tene khUba vicAra karIne punAmAM maLelI ApaNI vijayI zrI sAtamI konpharansa sukRta bhaMDArane stutya TharAva karI tene lagatI eka uttama janA ghaDI kADhI che. te pejanA evI sahelI ane sugama che ke je dareka jainabaMdhu te amalamAM muke te kSaNa mAtramAM zakya thAya tema che. te pejanA zakya te cheja kAraNa ke je azakaya hoya to atyAra sudhImAM A cejanAthI aDhI hajAra karatAM vadhAre rUpIA kadI bhegA thayA nahotA. A pejanA e che ke dareka paraNelA jaina strI purUSe prati varSe A saMsthAne ochAmAM ochA cAra AnA ApavA. A mAsamAM amArA taraphathI ApaNuM vastIvALA dareka gAmanA AgevAne A sukRta bhaMDAraphaMDa ugharAvavA mATe eka vinaMti patra lakhavAmAM AvyuM che. AzA che ke A vinaMti patramAM jaNAvyA pramANe dareka utsAhI jainabaMdhu potapitAnA gAmamAM sukRta bhaMDAra ugharAvavA udyama karazeja. muMbaInA zrI saMghe A kAmamAM siAthI pahela AraMbha karyo te mATe tene ame aMtaHkaraNathI dhanyavAda ApIe chIe; ane muMbaIne dAkhalo laI bIjA gAmanA AgevAne sukRtabhaMDAra ugharAvaze ema amane saMpUrNa AzA che. cAra AnA jevI jAja rakama ApaNe daravarSe ApavI eTale eka mahIne mAtra cArapAI konpharansamAM ApIne kenpharansanA sarve sakAryomAM bhAgIdAra thavuM e akhUTa puNya bAMdhavAne ke saraLa ane sugama raste che te dareka vicArazILa jaina joI zakaze. suSa kibahunA. mAtra A kAmamAM judA judA gAmanA saMghanA zeTha tathA judI judI nyAtanA zeTha tathA AgevAna gRha, temaja utsAhI upadezako tathA svayaM sevakee amone Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180e ] Jain Architecture: [ 73 madada karavAnI che. AgevAna gRhastha A kAmamAM jarUra madada karaze ja ema amArI dRDha mAnyatA che. zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarInA prathama be bhAga uparathI jaNAya che ke je gujarAta dezane dAkhalo laIe te 24591 purUSa tathA 25094 strIo paraNela che. temAM 4908 vidhura bheLavatAM 54593nI saMkhyA thAya che. je AmAMthI dareka vyakita A varSathI dara varSe ochAmAM ochA cAra AnA Ape te mAtra gujarAta dezamAMthI ja Azare rU. 13000) jevI nAdara rakama maLe emAM bIlakula saMdeha nathI; ane tevI rIte kAThIAvADa, kaccha, mAravADa, mALavA, dakSiNa, paMjAba beMgAla Adi dezamAMthI daravarSe Azare mAtra ochAmAM ochA rU. 12000 gaNue te daravarSe kenpharansa pAse kula rU. 25000) Ave, AvI vArSika AvakamAMthI kenpharansa keLavaNI mATe je karavA dhAraze te karI zakaze, e cokakasa che. paraMtu amArI kemamAM cAra AnAthI vadhAre ApanArA paNa ghaNu gRhastha che. cAra AnA jevI najIvI rakama te jene pAsopArImAM uDI jAya, tevA gRhastha te kenpharansa tarapha pitAne hAtha vadhAre laMbAvaze ema mAnavAne amArI pAse sabaLa kAraNe che. AmIna. JAIN ARCHITECTURE. (KORA DAHYABHAI BALABHAI L. C. E.) Although the subject of Jain Architecture does not, at first sight, suggest much interesting material Preliminary. to our graduates for careful study but a little consideration will show them that there are few other things that deserve more attention with us, Jains, than this. I request my graduate-friends to wipe off the common but erroneous belief that the subject belongs properly and only to graduates and students in Engineering. In proof of this statement I will say, Architecture is one of the optional subjects prescribed for the final examination for the degree in arts in most of the European Universities. Architecture is nothing but a kind of history. It is a standing and living record. It Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90% ] jaina kenpharansa heralDa. [ 09410 supplies us a more vivid aud lasting picture of a nation than History does. We, Jains, by our habits and occupation must at all times have held much of the wealth of the country We the greatest temple in our hands and from the special merit we builders in Western India. believe to be attached to the building of a temple and the dedication of images of our Tirthankaras, we are much more given to temple building than the Hindus. With us the aim is to erect a temple large or small, at one or other of the great Tirthas or Holy places and if unable to do so, to dedicate an image or repair an old temple. General style of Architecture presented in our magnificent temples at Shatrunjaya and Girnar in Kathiawar, Jain Architecture. at Parasnath or Samet Shikhar in Bengal, at Songad in central India, at Muktagiri in Central Provinces, at Mt. Abu in Rajputana and a considerable number in every city and village of any importance is familiarly known as the Jain Style of Architecture. It is singularly chaste and elegant and essentially Hindu. It was, as many Scholars of Architecture are led to believe, of the Brahmins first, but in its evolution it was bound to be modified in details by the Jain tastes and requirements. Hindus in turn accepted and copied our stylistic advances. Being the greatest temple builders in Western India, we had iu our keeping at least excellent works on Our Knowledge of civil and religious Architecture such as the Architecture. Prasada Mandala, Raja Vallabha &c. which we have preserved even this day in our temple libraries where they are jealously locked up in huge chests. Salats, a class of Architects and builders have worked, as they still do, both for Hindus and Jains. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160k ] Jain Architecture. [904 knowledge. Even this day we are no less given to temple building than before. Even the need of the upkeep and Need of Architectural necessary repairs to our grand and magnificent temples is keenly and urgently felt. Through want of sufficient Architectural knowledge we see some glaring inconsistencies or bad taste displayed somewhere on recent repairs which cost us great labour and expense, while attempting to restore our structures of early times. Often in the same attempts we substitute a style though not altogether wanting in picturesqueness but wholly deficient in decision and refinement characteristic of the older work. Modern Salats-our only architects and builders--we their knowledge indirectly to our great works on Our present knewledge. Architecture of which they possess some Gujarati abstracts for their guidance. They have also the teaching of certain Jain professors and the traditions handed down from father to son. Our present style of Architecture has become debased and compares unfavourably with the purer style of earlier and better days. Causes of degradation. (1) Moslem oppression induced a loss of taste by prohibit .. ing the buildiug of fine temples. Degradation of Art, (2) Salats as a rule are somewhat jealous of the secrets of their guild. (3) Salats are ignorant of Sanskrit and possess only rough untrustworthy abstracts of original works. (4) Our Yati professors of the art read original works but they are content with instructing a few pupils in technicalities and canons of science. They are not builders themselves and they consequently take no more interest iu the matter. (5) Old mechanical and artificial rules which prevented ignorant builders from violating all ideals of proportions in plan and profile are now really at variance with the progress of a living aud growing art. Man of genius and taste does not trammel himself much with these conventional details. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ fol' ) jaina konpharansa heralDa. [ogall (6) Our Architectural shastras are difficult to grasp, being couched in condensed metrical verses. After reviewing our present Architectural situation and causes that led to it, in the active days of civilization A step forward, and progress, one naturally thinks where to put a step forward. One may think to start technical schools managed under strict supervision, of best Yati professors who would explain the rules and principles laid down in ancient treatises, would insist on them being carried out in practice, exemplify their use from ancient buildings and exclude all western ideas. In reviving the antiquated style, if at all practical, what is the ultimate gain ? To revive the dead past is not in the true line of progress any more than servilely to copy what is most recent. In my humble opinion 'a step forward' in the right direction would be: (1) To let the Conference Office undertake to make the public feel that the old Shilpa Shastras are well worth study and to understand correctly and intelligently the old methods and the structural remains of ancient works. An intelligent study of these works will be of immense service to a Jain builder who is able to assimilate improved methods and principles of design. (2) To collect all works on Architecture whether originals, copies, translations or abstracts-either Sanskrit or Verpacular. (3) To prepare, publish and circulate cheap series on the subject giving scientific and mathematical explanation and methods of arriving at old mechanical and artificial rules used by Salat in early days of temple building, made more valuable by giving photographic plan, sections, detail views &e, judi. ciously selected, complete, trustworthy and carefully laid down on the spot from accurate measurements. ' (4) To act as something to be an examining body, (a) That would hold Test Examinations in Vernacular or English if possible-open for all students in Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 964] Jain Architecture. . [ gogg Architecture and science of temple building (To include all Salats and professional builders). (6) That would give prizes and certificate of proficien cy to deserving students. (5) To arrange so that building and repairing of Jain Pub.' lic Buildings-specially temples-be done only under the direct control and supervision of men (may be Salats) who have qualified themselves by undergoing the above said Test Examination. (6) To appoint some Hon. Consulting Engineers, (a) who have a thorough theoretical as well as practical professional knowledge. (6) who are students of ancient architecture, * (c) who are upto date with the rapidly marching conditions-of Europe and America in improved methods of construction and principles of design. (d) whose advice and opinion as regards design and construction would be of immense service. (e) who can be requested to pay occasional visits to work in progress. Then I think we would be creating a new class of efficient Architects and Builders or at least raising the To conclude state of present Salats and thereby doing an immense service not only to ourselves but also to the country. jaina graMthAvaLi saMbaMdhI abhiprA. Bonn 21-5-09. 59 Niebuhrstrasse. THE SHRI JAIN SWETAMBER CONFERENCE BOMBAY. GENTLEMEN, I beg to offer you my best thanks for presenting me Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ quot] jaina konpharansa heralDa. julAI with a copy of the Jain Granthavali. It is a very useful book for the compilation of which you have merited the thanks of all students of Jain Literature. The plan of the work is good, it gives all information which can be expected from a short catalogue. If more information for which the student might desire, were added, it would swell the bulk of the book to an unduly great size. The aiin of the editor of the next edition should be to make the column Foi ? as complete as possible by statistics from such Bhandars as have not been noticed in the 1st edition. If in using the Granthavali I come across mistakes or omissions I shall not fail to give you notice. Of course, the entries in the remaining columns, especially in that headed afh, should be controlled where necessary and augmented when possible + + + Yours faithfully, (Sd) Professor H. JACOBI. (?) Dobelu, Saxony, German Empire. May 16th 1909, DEAR SIR, I beg to thank you for kindly sending me a copy of sir fra jyrat which is a very valuable publication. I cordially congratulate you on bringing out this book which shows the wealth incorporated in jaartat literature. You are quite right in supposing me to be very fond of Jain literature, and I gladly shall send you any suggestions which I should have to make iu using this catalogue. + + + Thanking you again most cordially for your kindness. I am, dear sir, Your most obediently, (Sd) JOHANNES HERTELY PH. D. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sAtamI jaina zvetAMbara konpharansa yunA. 178 zrI sAtamI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa, pUnA. (thayelA bhASaNane sAra). svAgata kamITInA pramukhanuM bhASaNa-A bhASaNa joIe te karatAM lAMbuM che. A bhASaNa mAtra AvakAradAyakaja hovuM joIe tathA temAM saheja AvakAra denAra zaheranuM varNana tathA prAcIna arvAcIna jANavA lAyaka etihAsika hakIkato AvavI joIe. viSaya carcavAthI :bhASaNa lAMbuM tathA zrotAjane kaMTALo upajAvanArUM thAya che, tethI havethI AvuM bhASaNa mAtra AvakAra denArUM ja thavuM joIe. pramukhe pitAnuMbhASaNa piteja vAMcavuM joIe ke, jethI zretAo upara asara sArI thAya. A bhASaNa pramukha sAhebanI AjJAthI mAtra paramAre vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM. .. zarUAtamAM pramukha sAhebe pitAne maLelA pada mATe bhAgyazALI thayela jAhera karI pUnAmAM padhArelA sarve DelIgeTa tathA vIjhITara sAhebane mAna sahita AvakAra ApI teone upakAra mAnyo hato. plega Adi kAraNone lIdhe konpharansa bharavAmAM meTuM thayuM tene mATe kSamA mAgI svakemanI sudhAraNa eja sarve baMdhuonuM ekaja nizAna che te tarapha ja draSTi rAkhI, kArya kSetramAM utaravA khAsa Agraha karavAmAM Avyo hato. konpharansane phalohImAM thayelo janma ane tenA bALapaNane jIvananuM varNana karI AvI konpharansathI thatA lAbha samajAvI, pUnA zaheranuM prAcIna ane Adhunika khyAna ApI dakSiNa sAthe jaina dharmane saMbaMdha ghaNuM prAcIna samayathI cAlyo Avyo che te sarasa rIte samajAvI, pUnAnA sAMpratakALanA jainabaMdhuonI sthitine ItihAsa darzAvavAmAM Avyo hato. kenpharansarUpI bALaka have potAnA paga u. para TaTTAra thavA lAgyuM che. kenpharansanA niMdakonI dalIlamAM kaMI vajuda nathI. caLavaLa (ejITezana) nI jarUrIAta, vidvAne tathA zrImAnuM saMmelana, sadhana ane nidhananuM sAthe maLavuM, navI rozanIvALA vicAre vigere kenpharansanI AvazyakatA dekhADe che. cha varSanI aMdara je je kAma kenpharansa karyA che temAMthI keTalAMka te jAheramAM AvI cUkyAM che. Aja sudhInA badhA TharAva sUcanArUpa ane kAryanI AvazyakatA batAvanAra hatA. paraMtu have kenpharansa kAMIka uMcI pagathI upara pahoMcI che. eTalA mATe te TharAvone majabutIthI vyavahArUrUpa ApavAne vakhata AvI pahoMcyo che, have TharAvAmAM AvazyakatAnI jagyAe pracAra zabda vaparA joIe. jIrNoddhAra mATenAM lAyaka maMdiranAM lITa, DuM thoDuM kAma karavAnI zarUAta, keTalAeka maMdiranA jIrNoddhAra mATe apAyelI madada, pustakanAM judAM judAM lIsTa, DAyarekaTarI, dhArmika, ane vyavahArika keLavaNInA phelAvA mATe apAtI skolarazIpa, madada ApI pAThazALAo ughADavAnuM kAma (jenA lIdhe ghaNA gArmamAM pAThazALA ughaDI che.) beDIMga vagerenI sthApanA, revA kuTavAne, Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] jaina kAransa heralDa [ julAi kanyAvikrayanA, vRddhavivAhunA, bALalagnanA ane mithyAtvI parmAMnA hAnikAraka rIvAja baMdha karavA ThAmeThAma thatA yatna ane khAsa karIne kAThIyAvADamAM bahu ThekANe kanyAvikraya thAya che tenu madha paDavu', jainidhi anusAra thatAM lagnA, anAtheAne maLatA Azraya, bhrAtRbhAtra vadhAravAnA thatA yatna, prAcIna tavArIkha tarapha vadhelI ulaTa, jIvadayA, dhArmika khAtAMonA hisAbanI thatI tapAsaNI, cunIvarasITImAM jaina sAhitya tathA bhASAnuM dAkhala thavuM, jaina tahevArAnI maLelI rajA, dhArAsabhAmAM jaina pratinidhi dAkhala karavA thayelA yatna, jaina chabIe prasiddha na thavA mATe racAyalA prama'dha vigere nAnA meTA sudhArAe je carcAi rahyAche te saghaLI sudhArAnI hayAtI ApaNI A kAnpharansaneja AbhArI che. pravINa pAlITIzIana breDaleAnuM e sUtra hatuM ke saghaLA sudhArAe eka sAthe thaI zakatA nathI. sudhArAvALAone leAkeAnA tiraskAra, khaLa ke mAra paNa sahuna karavA paDe che, tApaNu sudhArake jo temanI pavitra pharajamAM macyA rahe che ane draDhatAthI AgaLa vadhe che te tethI sudhArAne amala ane phelAvA jarUra thavAne; ane tenA tiraskAra karavAvALAeja tene abhivaMdana Apeche. satya vAta che ke rAma zahera kAMI ekaja divasamAM khadhAyuM nathI. pachI kAnpharansanAM baMdhAraNu saMbaMdhI sUcanA karavAmAM AvI ke badhA TharAvAnA sarakhI rIte pracAra karavA sArU jyAMsudhI pagAradAra InspekaTaro ane upadezako jIllAvAra mukarara karI teonA nirmANa karela kAmanA riporTa nahI AvavA lAge, sekreTarIenA hAtha nIce pagAradAra kalArkA nahIM rAkhavAmAM Ave tyAMsudhI sacoTa nizAna lAgaze nahI. have eveA samaya AvyA che ke khAlI dhAmadhumane cheDIne jema ane tema thADA kharcathI konpharansa bharavI joie, Ama thavAthI dareka sthaLanA loko kAransane AmatraNa karI zakaze, ane dhanane bacAva thai zakaze. kAnpharansanA TharAvonA amala karAvavAne eka uttama rastA che ane AmAM AtmabhAganI purI jarUra che. dara varSe mAtra paMdara divasa sudhI meTAmeTA zaherAmAM AgevAnAmAMthI 15-20 gRhasthAnuM eka DepyuTezana mukarara karela vakhate javAnA jo prathA cAlu kare te tenI zeSa ane maratakhA bhAre asara karI zake che ane sAdhu munirAje je vihAramAM upadeza ApatA rahe teA ghaNA vaSaeNmAM je kAma pAra paDe nahIM te ceDA samayamAMja siddha thai jAya. tyArabAda Apasa ApasanA jhagaDAo dUra karI kusaMpane dezavaTA dai, keLavaNIthI thatA phrAyadA samajAvI, keLavaNI baheLe hAthe pracAra karavAnA Agraha karI audyogika keLavaNInA phelAvA karavA udyogazALAo sthApavA upara khAsa bhAra dai, alIgaDha kAleja jevI ApaNI jaina seMTrala koleja sthApavA bhalAmaNu karI, ApaNAM pavitra tIrthonA uddhAra tathA rakSaNa karavA Agraha karI, jaina beMka tathA pUnAmAM jaina kheorDiMga udhADavA khAsa dhyAna kheMcavAmAM Avyu hatuM. chevaTe mahArASTranI hAjatAmAM dakSiNamAM keLavaNI pracalita che te sarve dUra karavA prayAsa karavAnI jarUrIAta zreNI pachAta che paNu duSTa rIvAjo jaNAvI, pUnA mahilA pariSad Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909]. zrI sAtamI jaina zvetAMbara kenpharansa-punA, [ 181 phattehamaMda utare evo vizvAsa pradarzita karI, konpharansanA TharAvane amala karavA punaH prArthanA karI, pratinidhi tathA prekSaka varga tathA suzIla bahene pharIthI AvakAra ApI, ApaNuM rAjyakartA zahenazAha eDavarDane dhanyavAda ApI A bhASaNa samApta karavAmAM AvyuM hatuM. pramukha zeTha nathamalajI gulecchAnuM bhASaNa AjanA meLAvaDAmAM mArA karatAM vadhAre lAyaka hozIyAra purUSone hAjara dekhuM chuM tene A bhAna nahIM ApatAM mane ApavAmAM AvyuM che te mATe mane aphasesa thAya che. paraMtu zrI saMghanI AjJA bajAvavA huM tatpara thAuM chuM ane padhArelA sarve sAhebane pitAnuM kAma chaDI ane padhAravA je tasdI lIdhI che te mATe huM dhanyavAda ApuM chuM. tyArapachI prathama jJAna ane pachI ahiMsA' e sUtra kahI, jJAnanA phelAvA saMbaMdhI sarasa rIte vivecana karyuM hatuM. AgaLanA ApaNuM vidvAnonI sAthe hAlanI ApaNI pachAta paDelI sthiti sarakhAvI hatI. pachI pArasI koma jevI hamaNAja AgaLa vadhelI kema sAthe ApaNI komane sarakhAvI, ApaNI pachIta dazA cokhkhI rIte darzAvI ApI hatI. sAMsArika keLavaNI ane tAlIma ghaNuM prakAranI che. 1- lakhavuM vAMcavuM jANavuM te, 2- caDatA darajjAnI parIkSAmAM pAsa thavuM, jemake sivila saravIsa, DekaTaranI athavA IjanerI vagere vagere. 3- nAnA nAnA dhaMdhA rojagArane lIdhe athavA piSaNane mATe sAdhAraNa sarvopayogI hunnaro jevA ke, pheTegrAphI, TAIparAITIMga, ghaDIyALa banAvavAne, sarve ane DroIMga ItyAdi zIkhavuM. khAsa karIne AvA nAnA nAnA hunnara zIkhavAmAM vakhata gheDe jAya che, ane sAmAnya gRhasthano eka niyatathI nirvAha thaI zake che, tathA zrImAna lokone zekha puro thAya che. je ApaNuM komamAM AvI jAtanA kArIgare hoya to je loko AvA rojagAre uMcA prakArathI kare che te leke anya komanA lokone nokara na rAkhatAM pitAnI kAmanA lokone sAhyatA ApavAnI taka jarUra Apaze. e raste ApaNI komamAM je garIbI pratidina vadhatI jAya che te kama thaI nAbuda thaze. A rItane amalamAM lAvavAnA be rastA che. pahelo e ke TekanIkala athavA audyogika skulo sthApavI ane je sthaLAmAM AvI skulo ughADavAmAM Ave te sthaLonAM baccAMone temAM dAkhala karavAM. bIjo rasto e che ke je leke AvI jAtanA khAtAMo calAve che teoe pitAnAM kArakhAnAmAM kArakhAnAnI guMjAsanA pramANamAM chokarA chokarIone dAkhala:karIne kAma zIkhavavuM. AvA prakArane mArga kAyama thavAthI mane po bharoso che ke bahu thoDA vakhatamAM jyAre leke A tarapha najara doDAvatA thaze ane tenA kAyadA hAMsala karavA lAgaze tyAre AjanI berojagArIne aMta Avaze. - tyArapachI pramukha sAhebe dhArmika abhyAsanI AvazyaktA darzAvI jaina sIrIjha taiyAra karavA Adi keLavaNIne lagatAM kAryo karavA mATe kamITI nImavA bhalAmaNa karI, strIzikSaNanI jarUrIAta upara asarakAraka rIte vivecana karyuM hatuM. ApaNI komamAM gvAlIyara rAjyanI mahArANI garlsa skula jevI skulonI AvazyaktA upara bolI pachI jIvadayA saMbaMdhI DAka vicAro batAvI, anAthAzramanI upayogitA upara sArI rIte bolyA hatA. tadanaMtara maMdiroddhAra, pustakoddhAra tathA zilAlekho ' upara saheja belI jana seMTrala lAyabrerI kholavAnI agatyatA dekhADavAmAM AvI hatI. te pachI kurItio dUra karavA khAsa Agraha karI, yunIvarsITImAM bhAgadhI bhASAne bIjIbhASA tarIke dAkhala karAvavA prayAsa karavAnI khAsa bhalAmaNa karI ane keTamAM jaina lo mAnya karAvavA ghaNoja udhama karavAne Agraha karI, saM5, jaina beMka, konpharansa jarUrIAta darzAvI chevaTe muMbaInA gavarnarane dhanyavAda ApI A bhASaNa samApta karavAmAM AvyuM hatuM. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ] je konpharansa hera Da.. [ julAI hAnikAraka rItarIvAjo. (rA. rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda zenI bI. e, ela ela, bI, ) ( anusaMdhAna pRSTha 123 thI.) aNabanAvathI purUSa bIjI strI karavAnuM sAhasa mAthe uThAve che tenI aniSTa Adhunika sthitine kAMIka khyAla Apa Avazyaka che. strIonI Adhunika sthitine vicAra nahi karatAM, vicAra karyA chatAM paNa teonI te sthiti sudhAravA mATenA prayAsamAM pitAnI taraphathI kiMti paNa hisso ApyA sivAya, strIonI keLavaNI mATe, anya guNe mATe, pati pratyenA dharmo mATe tathA anya pharaje mATe moTI moTI AzAo bAMdhavI ane temAM svAbhAvika rIte nirAza thavAne vakhata Ave eTale vAvyA sivAya phaLa cAkhavAnI vRttine tAbe thaI strIo tarapha abhAva utpanna thatAM aNabanAvane janma maLe te keTaluM zocanIya ! gRha saMsAranI aikyatA mATe sadgatti, sahiSNutA, udAratA, guNazodhakavRtti vagere guNe jALavI rAkhavAnI, khIlavavAnI khAsa jarUra che. ane tevI khAmIne lIdheja daMpatI vacce virodha utpanna thAya che. ajJAna strI purUSe paNa lAMbA vakhatanA paricayathI ghaNe sthaLe ekameka thayelA, otaprota thayelA jovAmAM Ave che te pachI keLavaNIthI saMskAra pAmela hRdaya pitAnuM nizAna cUke te atyaMta zokajanaka gaNAvuM joIe. eka strI upara bIjI strI AvatAM aneka gRha saMsAra duHkhamaya thaI paDayAM che. prathamanI strIne pitAnA upara sapatnI (zakaya) AvatAM, jIvatAM dhaNue vaidhavyatAnA duHkha karatAM paNa vadhAre dukhe sahana karavo paDe che. aneka strIone kalezamaya jIvana gALavuM paDe che. aneka strIo pIyara vAsa karatI thaI che. aneka strIo anIti, anyAcAra-anAcAra sevatI thaI che ane pariNAme keTalIeka abaLAoe AtmaghAta karelA ApaNe sAMbhaLIe chIe, joIe chIe. A badhAM aniSTa pariNAmenuM kAraNa keNu? niSphara hRdayanA purUSo ja. vinayazIla strIo bicArI kAMIpaNa vAMka-gunha-kasura vagara dhikkAra maLatAM nirUpAye besI rahe, AMsu pADe, hRdaya bALe. bIjI enI zI sthiti thAya? nAnu aga pUlacaMte namatte tatra devatA ( je gharamAM nArIo pUjAya che te gharamAM devatAo rame che ) e mahAna sUtrane sAtame pAtALa dhakelI mukavAmAM Ave che. samAna hAnI vAta karavA jatAM svArtha parAyaNa purUSo sAmA thAya che. te samaya atIta kALamAM gaNAvAnI vAta te eka bAjue rahI paNa strIonI yogya kadara karavAnI, teo tarapha dayA batAvavAnI kiMcita paNa darakAra karavAmAM AvatI nathI. ApaNe cekasa yAda rAkhavuM joIe ke gRhanI zobhA vaibhava strIonI suvyavasthita sthiti upara ja AdhAra rAkhe che. paraspara premI daMpatI garI, bAvasthAmAM paNa zAntimaya, saMtoSI jIdagI gujAratAM jovAmAM Ave che. eka vidvAna kahe che ke- tu (g) haLAhIna gAthA sirite (patnI vagaranuM ghara vanathI paNa vadhAre duHkhada che, paraMtu AvA sadavicAranA svapna paNa AvavAM durlabha che. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] hAnikAraka rIta rIvAjo. [ 183 prathamanI strI tarapha je purUSe pitAnI yogya pharaja vicArI nathI te purUSanI ananya prIti mATe navIna strIne saMzaya (vasavaso) utpanna thAya to temAM zuM navAI? lagnanI udAra bhAvanAno nAza karanAra vidhavAvivAhane dhikkAranArI, lagnane dharma hetuka mAnanArI ApaNuM prajAmAM chuTA cheDA meLavavAno rIvAja pracalita nathI ke jethI strIo paNa purUSanI mAphaka pitAne yogya mArga zodhI le. chuTA cheDAne svIkAra karanArI amerIkana tathA anya prajA paNa lagnagranthinI zithilatA mATe, hajAre balake lAkho tevA kesa thavAthI pharIAda karatI jaNAya che. te pachI prAcIna samayamAM ApaNuM mahAna dIrghadRSTi AgevAnee lagnanI zuddha bhAvanAne TakAvI rAkhavAne mATe vivAhanA je udAtta niyamo nirmANa karyA che tene punaroddhAra ApaNe kema na karavuM ? - zrImaMtAI prApta thatAM eka upara bIjI strI paraNavAnI icchA karanArA avicArI purUSane eTaluM ja kahevuM basa thaze ke A sudhArAnA samayamAM mahAna vibhavanA dhaNuM prakhyAta rAjakartA purUSo paNa eka patnIvratadhArI thayA che. ane te vratanuM pAlana karavAmAM ja saMtoSa mAne che. ekathI vadhAre strIonA dhaNInA gRhasaMsArane bhavADAsA koIe sAMbhaLyA haze. teonA gharamAM rejareja avanavA hAsya tathA zokajanaka nATake, phArase bhajavAya che. babe, traNa traNa strIonA svAmInI, sAdhana saMpanna chatAM paNa zArIrika, mAnasika sthiti eTalI badhI dayAne pAtra hoya che ke teo kalezamaya jIvanamAMthI bhAgyeja pitAnuM mAthuM ucuM karI zake che. zrI asAdhya rogathI pIDAtI hoya, strIpaNAne lAyaka na hoya agara bIjI kaMI khoDa heya, tevA prasaMge bIjI strI karavAnI jarUra paDe tenI virUddha, ApaNe hAla je sthitimAM mukAyA chIe te jotAM, kAMIpaNa abhiprAya ucAro, te atra yogya vicAravAmAM AvyuM nathI. A prakAranA dareka kesanA saMjogo uparaja dhyAna ApI vicAra darzAvavA yogya gaNI zakAya. uparokata rIvAja virUddha ekadama TharAva pasAra karAvavAnA kAryamAM phAvavAnI AzA na jaNAtI hoya, jJAtinA svAthI agresaranuM jora narama paDayuM na hoya, tenI sAmA thai kArya karavAnI himmata sudhAraka vargamAM na hoya, tema karavA jatAM lAbha karatAM sIdhI yA ADakatarI rIte vizeSa hAni thavAno saMbhava hoya te pachI kAMIka vacagALeno mArga grahaNa karavAM lAbha dAyI thaI paDaze ane tene mATe evI matalabane TharAva kare jarUra che ke strI jIvatI chatAM prathamanA paraNetarane 15-17 varSa thayAM pahelAM keIe paNa bIjI strI paraNuvI nahi. lagna viSayaka judA judA hAnikAraka rIvAjo upara vivecana karyuM. have ApaNe mRtyu mRtyu pAchaLa jamaNavAra. pAchaLa karavAmAM AvatI jamaNavAranA rIvAjane hAtha dharIzuM. A rIvAjane jaina dharmanA zA saMmati ApatA hoya tevuM sAMbhaLyAmAM agara vAMcavAmAM AvyuM nathI. ApaNA dharmopadeSTAo spaSTa rIte kahe che ke sukha agara duHkha, sArUM agara buruM phaLa ApaNuM pitAnAM ja pUrvakRta karmo upara AdhAra rAkhe che. karaze te bharaze e niyamAnusAra ApaNe pote jevAM kAryo karIzuM tevAM tenAM phaLa bhogavIzuM. anya purUSa saMvibhAgI thaze nahi. dAna puNya je kaMi ApaNe svahaste karazuM tene lAbha ApaNane ja prApta thaze. hAthe te sAthe Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ] jaina konpharansa heralDa. [ julAI e niyamaja khare che. mRta mANasanI pAchaLa tenA kuTumbIo je kAMI karaze tene lAbha tene maLaze nahi. te te bicAre koNa jANe kevI gatimAM rajhaLato haze. AvI sthiti chatAM paNa kAraja (dADA) karavAno rIvAja anya kememAM thatA bAramAnA rIvAjane anusarI ApaNAmAM ghara karIne rahyo che te anya komo sAthenA ApaNA paricaya, gADha saMsargane ja AbhArI che. mAtra dekhAdekhIthI ja anya dhamaonI mAphaka vartavAmAM Ave che. prAcIna samayamAM najadIkanA saMbaMdhInA mRtyuthI thatA zokanA sAndana nimitte dilAsa ApavA mATe dUra vasatA saMbaMdhIo, mitro AvatA. teone jamADavAmAM AvatA hoya (miSTAjo te nahija ) ane teonI saMkhyA vadhAre hoya te gAmamAM vasatA pitAnA sagAvhAlAne madadane mATe bolAvavAmAM AvatA hoya, vaLI koI prasaMge vavRddha zrImAna purUSanuM maraNa thayuM hoya ane jAherajalAlInA samayamAM eka jagyAethI bIjI jagyAe vastuo satvara mokalavAnA hAlanA jevA sAdhananA abhAve ghI goLa dhAnya vIgere gharamAM bharyA hoya tene upayoga karavAmAM Avato hoya tethI kAMI kAraja karavAnA rIvAjane have paNa vaLagI rahevAne sabaLa kAraNa maLatuM nathI. miSTAnnanA jamaNavAra, AnaMdasUcaka jamaNavAra bIjA koI prasaMge thAya agara na thAya tenI darakAra nahi, paraMtu saMbaMdhInA mRtyu prasaMge apAra dIlagIrImAM gIraphatAra thayA hoIe tyAre kArajarUpe karavA ja joIe. jJAtijano ADakatarI rIte dabANa karI dADA karavAnI pharaja pADe e keTaluM zarama bhareluM ? kuTumbI janonuM poSaNa karanAra, kuTuMbane nirAdhAra sthitimAM mukI A phAnI duniyAmAMthI hamezane mATe dUra thatAM tenI strI putro vagere dhArA AMsu pADatAM pika mukIne raDatAM heya te prasaMge, zoka dhAraNa karavAne prasaMge jJAtijane bAjumAM besIne lADavA uDAve e rIvAja te jaMgalI prajA paNa pasaMda karaze nahi. jJAtimAM koInuM mRtyu thatAM kahevAmAM Ave ke be traNa divasa to lADavA pAkyA e pazuvRtti nahi te bIjuM zuM ? 18-20 varSanI uMmarane purUSa bALA-vidhavA mukIne gujarI jAya tevA purUSane dADA khAvAvALA mANasane keTalA dhikkArane pAtra gaNavA ? atyaMta gamagInIne gaMbhIra prasaMge harSanuM pradarzana jamAvavuM, AnaMdathI prIti bhojana uDAvavuM e ke anyAya ! putra janma jevA mAMgalika prasaMge kAMI nahi karatAM, maraNa prasaMge jamaNavAra karavAmAM Ave e keTaluM aghaTita ? maranAranI vidhavAne roTalAno paNa sAMsA paDatA hoya, mahA muzkelIthI bALa baccAMne ucherI meTAM karavAnAM heya tevI sthitimAM paNa jJAti baMdhuo taraphathI dAgInA vaTAvI ghara vecI dADe karavAnI salAha ApavAmAM Ave, pharaja pADavAmAM Ave, teone mitranA lebAsamAM zatrunI garaja sAratA purUSa kema na gaNavA? - A saMbaMdhamAM jJAtinA zrImAna AgevAne jeTalA dhikkArane pAtra che teTalA bIjA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 hAnikAraka rItarIvAjo. [ 185 kAi nathI. kAraNa ke sAdhAraNa sthitinA agara garIba sthitinA manuSyA naitika himmatanA abhAve dADA na karavAnI pahela karI zakatA nathI, jJAtijanAnA meNA sahana karavAnI zakita dharAvatA nathI paraMtu AgevAnA ekadama TharAva kare teA A rIvAjane dezavaTA ApavAmAM jarA paNa muzkelI paDe tevuM nathI. pahelAM ApaNe je rIvAjo jaNAvI gayA te saghaLAne nAbuda karavAnA kArya karatAM A kArya dhaNuMja saheluM lAge che. zakitamAna purUSo potAnA koi kuTumbI jatanA maraNa prasaMge jJAtijanA pratyenI pAtAnI pharaja vicArI keLavaNI jevA kAryamAM yathAzakita madada karavA utsukatA batAve ane tevA rIvAjane utejana ApavAmAM Ave te te AvakAradAyaka lekhI zakAze. paratuM eTalu dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che ke, te mATe dabANa thavuM joie nahi tathA te kheAnta rUpe jAya nahi. A rIvAja raDavA phuTavAnA hAnikAraka cAla sAthe maraNu pAchaLa ayeAgya saMbadha dharA ve che. snehIjananA thADA vakhata mATe paNa viraha thatAM saMsArI janane duHkha cAya zAka kriyA, che te pachI vhAlAMnA dehAtsargathI, haMmezanA virahathI asadgha dukha thAya ane tethI apAra zAka sAgaramAM giraphtAra thavAnuM ane te svAbhAvika che. jJAna daSTithI vicAra karanArA, samatA guNI purUSo tA viralAja hoya che. sukhamAM agara duHkhamAM sama citta koineja rahe che. game teTalA duHkhanA kheAjA taLe hRdayanI zAnti jALavI rAkhanArA himatavAn paMDitajanA gaNyA gAMThayAja najare paDe che. AvA saMjogA vacce kuTuMbamAM koinuM mRtyu thatAM zAka, dIlagIrI thAya te baMdha karavAnA atra hetu nathI paraMtu lAzILa yuvAna strIo sariyAma rastA vacce rIvAjane vaza thaI zarama tajI chAtI kADhIne uMcI uMcI uchaLI kudIne kuTe che. chAjIyAM le che tathA purUSA pradhAnatAe dekhAva karavAnAja hetuthI meATI pAka mukIne raDe che te taraphaja lakSya kheMcavAnI jarUra che, zAka upara aMkuza melI zakAya tema nathI paraMtu zAka pradarzita karavAnI rIti-paddhatija vAMdhA bharelI che ane tene aTakAva karavAnI AvazyakatA che. AvA dekhAvA koI vivekI manuSyanI najare paDe te te ApaNA bairAM mATe zuM mata khAMdhaze tenA vicAra karavAnI jarUra che. AvA kArasamAM bhAga letI strIe zu tenI najaramAM mUrkha, viveka zUnya, DhoMgI, nija, (sva ) dayA vinAnI jaNAze nahi ? rastA vacce kuTatI strInuM cita AlekhavAnI jarUra nathI, sA kAi sArI rIte jANe che. sArA kuTuMbamAM kAnu bharaNu thAya eTale strIe khApaDInA purA bhAga- uMTavA AvanArI dareka strInI sAmA AvI phuTavuM paDe che ane te paNa maraNane dIvaseja nahi paraMtu jyAre jyAre mhAra gAmathI sagA vhAlA dIlAsA ApavA mATe, zAka sAnjIna nimi-te nahi paNa kharU' zvetAM saMtApa ApavA tathA miSTAnna uDAvavA Aveche tyAre paNa tene taiyAra raDavuM paDe che; pachADIe khAvI paDe che. vaLI cha cha ane bAra bAra nahInA sudhI rAgaDA tANIne meDhethI mAM vALavA paDe che. AvI rIte DhoMga karavAmAM nieja dekhAva karavAmAM kadAca kAi bIcArI strInI kacAsa jaNAi eTale joi lyA tenI krUjetI, marazIyA gavarAvavAmAM paNa hoMzIyArI mAnavAmAM Ave te eka navAI! je samaye tadana zAntinI ga'bhIratAnI chApa sarvatra prasarI javI joie te samaye ' Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] jaina kAnapuransa hera. [ julAI evA teA kAlAhala thaI rahe che ke jANe koI mahAna javAlAmukhI parvata phATayA hoya ! kAinu bharaNu sAMbhaLIne agara zabavAhinIne dekhAva jotAM mRta zarIranI sAthe sabaMdha nahi dharA vatAM harakAI manuSyane jyAre zAkamUlaka vairAgya thavA joIe tyAre ApaNA A dekhAvAthI vairAgyasasAranI asAratAnI unnata bhAvanAne sthAne hAsyayukata dhikkAranI lAgaNI thAyache. ApaNA game teTalA mahAn AttadhyAnathI, rUdana kuTanathI mRta thayela mANasa pA AvanAra nathI teA pachI AvA dIlagIrInA prasaMge dharma taraph citta kema na vALavuM ? eka saMbaMdhI jana gata thatAM anya tenA sabadhIone kheMcAine parANe lAka lajjAe AvA tukazAnakAraka rIvAjanuM zarIrane nirarthaka khAdha phoMce tevI rIte anukaraNa karavAnuM kayAre baMdha thaze ? musalamAna, pArasI, khrIstI kAmanA manuSyone zuM lAgaNIja nathI ? teone kuTumbI jananA maraNa prasaMge zAka nahija thatA hoya ? teo badhA zuM vajra hRdayanA che ? ApaNe zuM nAhiMmata DhAMgInI gaNanAmAM khapavuM. vyAjakhI vicArIe chIe ? A saghaLA praznonuM nirAkaraNa karavAnuM vAMcaka varganeja sApu chu. A rIvAja baMdha karavAne kAnse karelA TharAvathI mAtra sASa nahi pakaDatAM dareka judI judI jJAtinA agresaroe pAtapAtAnI jJAtimAM TharAva karavAnI jarUra che. A saMbaMdhamAM atra vizeSa vivecana nahi karatAM kAransa taraphthI hAlamAMja prasiddha thayela raDavA uMTavAnA hAnikAraka cAla viSe nibaMdha vAMcavAnI khAsa bhalAmaNa karavI yeAgyaja thai paDaze. gujarAta, kAThIyAvADa vagere sthaLAmAM jyAM A rIvAja vizeSa pracalita che tyAMnA AgevAnee satvara dhyAna ApavAnI anivArya jarUra che. dharma virUddha, lAka virUddha, sAmAnya nIti niyama virUddha, AtmAne malIna karanArA A rIvAjane ekadama baMdha karavAnI jarUra che, ApaNA kAryadakSa purvajoe, je sadvicArathI, zubha bhAvanAthI vyakitanuM hita samaSTinA ayAgya gajAuparAMta hita sAthe jALavatAM vadhAre sArI rIte jALavI zakAze evI gaNu pharajIyAta khA. trIe jJAtibaMdhAraNa jevA mahAna upayogI sAmAjIka khaMdhAraNunI vya vasthA karI che. jenA aneka phaLa, lAbha, adyApi paryaMta ApaNe bhAgavIe chIe. samasta jana samAjanuM adhAraNu kAMi evuM che ke, pratyeka vyakitane yatheccha rIte vartavA devAmAM Ave tA eka bIjAnA lAbheAnI eTalI badhI athaDAmaNu thavA saMbhava che ke, rAjyakartAonA game teTalA prayAsa chatAM paNa kiMcit mAtra vyavasthA jALavI zakAya nahi. jaMgalI prajA paNa yADe aMze sAmAjIka baMdhAraNane AdhIna rahI varte che. A prakAranA sAmAjIka baMdhAraNane anusarI jJAtinu baMdhAraNa dAkhala karavAmAM AvyuM hoya ema samajAya che, paraMtu AgevAnAnI khedarakArIthI svA aMdhatAthI A dheAraNa eTaluM badhuM nabaLuM paDatuM jAya che, ke hAla turata vicAra karavAmAM nahi Ave te bhaviSyamAM ApaNe kai sthitie phoMcIzuM te kalpI zakAtu nathI. eka vyakita karatAM aneka vyakitaonA banelA samudAya jJAti pratye vyakitanA sukha tara, keLavaNI jevA mahAna kArya tarapha, saMsAra vyavahAranA vizuddha vartana taraph dhaNA prasaMgamAM vizeSa dhyAna ApI zake che. ane tene mATe je je niyameA rIvAjo nirNita karavAmAM Ave che. tenA upara jJAtinI unnatinA AdhAra rahe che. apUrNa Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] jemAM pracalita jJAtionuM digadazana. | [ 187 jainamAM pracalita jJAtionuM diggadarzana. (mI. amaracaMda pI. paramAra ) gata varSanA pRSTa 431 thI cAlu. e saMskAramAM janmathI maraNaparvatanI vidhiono samAveza thAya che. muharta jevuM, amuka maMtrathI vidhi karAvavI, siddhacakrAdinI sthApanA karavI, snAtra bhaNavavuM, bhejakane dANuM devI, sUtaka pALavuM, stanapAnanI vidhi, lekhaNI kAgaLanA lekika vyavahAra, bena bhANejone ApavuM, nAma pADavAnI rIti, AMgI karAvavI, janoI paheravuM ja joIe, svara joI kAma karavuM, kanyA ane varanI pasaMdagInA niyamo, teonI umara, vigetra, mAtRkAgraha, ketukAgAranI sthApanA, gotradevInI sthApanA, vedI, corI, pakhavAnI rIti ne kAraNo, varakanyAe belavAnA maMtra, prANAtipAta viramaNa, mRkhAvAda vi0, ada-tAdAna vi0, parastrI vi., parigraha pramANa, dizAparimANa, bhegepabhega vi., anartha daMDa, samAyaka, dezagAsika, paiSadha ane atithi saMvibhAga e bAra vratane dhAraNa karavA ane pALavAnI vidhi, maraNapathArIe zuM zuM saMbhabAvavuM, dhAravuM, karavuM ityAdi aneka bAbato tathA maMtro vigerethI A viSaya bharapUra che. 5 kanyA bAbata paDadAnA rIvAjo, jainazAstra pramANe moTI umaranA mANasane pharI lagna karavAnI, vadhu kanyAo kAraNa vagara A kALane viSe paraNavAnI, putrIne vecavAnI, bALalagna karavAnI manAI hovA chatAM e kArya ghaNI jJAtiomAM pracalita thayeluM jovAmAM Ave che, jodhapura rAjyanA mahArAjA sAhebanI mahArAja janarala sara pratApasihajIe kanyAnA 232 rUpIAthI vadhu levA nahI, amuka umarathI vadhAre umarano paraNe nahI, jAnamAM ATalo mANasa jAya, vigere baMdobasta karyo che. keTalAka rAjyamAM evo rIvAja che ke je bApa kanyAnA rUpIA le tenI cothAI rAjAne ApavI paDe che. eka kanyAnA thaelA vivAha napuMsakapaNAne purUSa prApta thayuM hoya te sivAya koI paNa kAraNasara choDI zakAtA nathI. rajapUtAna, mALavA, utara gujarAta, kAThIAvADa, kaccha vigere sthaLe strIone lAja eTale ghumaTa kADhavAno rIvAja vadhato ochA hoya che, to keTaleka ghumaTe-paDade. sthaLe te rIvAja tadana cAlatuM nathI. keTaleka sthaLe vahuthI sAsu sAthe jIdagI sudhI bolI zakAya ja nahI; to purUSa varga sAthe to belAyaja kema? moTI mAravADamAM strIne sakhata paDeda rAkhavo paDe che, ene devadarzane paNa bahAra jaI zakatI nathI, to baMgALA vigeremAM sapheda cAdara oDhavAthI paDadAne mulAa samajavAmAM Ave che. paDadAvALA gAmomAM garIba kuTuMbamAM bhaI vargane hAthe pANI lAvavuM paDe che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] jaina konpharansa heralDa. [ julAI keTalAke ema samaje che ke Rtu prApta thayA pachI kanyAdAna ApavuM e pApa che, paNa e mAnavuM khoTuM che. kanyAnI umara soLa varSanI kahI che. kanyAkALa. vidyA, rAMdhanakaLA ItyAdi 64 kaLA zIkhavI tene lAyaka gRhiNI banAvavAnI jana zAstronI AjJA che. keTalAka lakhapatI hovA chatAM nyAti rIvAjane AgaLa dharIne pitAnI putrInA lagna vakhata amuka rakama guAra tarIke, amuka mAMDavA kharaca tarIke le che. lakhapatI kanyAnA te keTaleka sthaLe dasa, paMdara ane vIsa hajAra rUpIA sudhI paisA le che. le che. mAravADanI osavAlenI keTalIka nyAtamAM kanyAne eka paNa paise garIba havA chatAM letA nathI; ane dhanavAne to jAna jyAMthI nIkaLe tyAMthI te kanyAne paise na lagna karIne pAchI jAya tyAM sudhI rastAne, lagnane ane jamalenArA rajaputAnAmAMNane sarve kharca Ape che. paherAmaNImAM ratha, dAsa, dAsI, ga, ghareNu tathA sevaka (kavi)ne inAma vigere puSkaLa Ape che. rAjAe amuka mANasathI javuM, amuka ApavuM ityAdi baMdobasta karyo che. 46 jainomAM kusaMpa. janonI pracalita ( nyAtane samuha athavA taDI baMdhAyelA hoya che, ane dareka gAmamAMnI judI judI nyAta maLIne tene Akho samudAya tene zrI saMgha kahe che zrI saMgha ne tIrtha kahe che kAraNa ke temAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAne samAveza thAya che. zrI tIrthakara pite paNa tame ta rata karI namatA hatA paNa evA e mahAna saMghamAM ghaNe sthaLe kusaMpa jovAmAM Ave che. kusaMpanA kAraNe bhAna, mamatA mamatI, ajJAna ane ahaMkAra che. vIsa gharanI vastImAM koI sthaLe pAMca taDa jovAmAM Ave che. dharmanI AjJAo, svAmIvalane bahoLo artha jene avidhAne lIdhe bhulatA jAya che. jenA kenpharansanI sthApanA saMpane sahAya kartA thatI jAya che. lekoe samajavuM joIe ke gharane To nyAtamAM nAMkhI durgatinA bhAgI na thavuM. 47 jaina nyAtiomAM jamavAnI rIti. keTalIeka ja nyAto rezamI kapaDAM paherI jamavA bese che, rajapUtAnA ItyAdimAM pAMce pizAka paherI bese che te surata Adi sthaLe mAtra pAghaDI paherI jamavA besavAne rIvAja che. nyAto vADIomAM jame che. meTA saMdhanA jamaNa vAte moTI vADIo hoya che te rastAmAM besI jamavAnI kavacita ja cAle che. gujarAtamAM ekAnI chITa bahu gaNavAmAM AvatI nathI, te mAravADa, pUrva vigere sthaLe eThA-jUThAne moTe tiraskAra hoya che. teomAM pIrasatAM kaDachI paNa thALIne aDe te te kaDachI eDI thaelI gaNAya. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAmAM pracalita jJAtionu gdarzana. [ 199 khAnapAnamAM rajapUtAnAmAM tela taddana khAtAja nathI, gujarAtamAM vizeSa rIvAja che. jaina zAstrAdhAre vidaLa, kaMdamULa, veMgaNu vagerenuM zAka nyAtamAM sathA nahIM ane potAne ghera paNa meATe bhAge khAtA nathI. aSTamI, catudezI vigere divasoe lagabhaga koI paNa jaina rAtre khAtAja nathI; ane nyAti bheAjanamAM tA hamezAM dIvAbatI pahelAM ATApI levAmAM Ave che. paMcamI Adi meTI tithiomAM nyAti jamaNamAM kAI paNu lIlu zAka rAMdhavAmAM Avatu nathI; temaja ghera AgaLa paNu prAyaH te khAvAnI bAdhAja hAya che. prAgaNu mAsa pachI ATha mahinA sudhI bhAjIpAlAnuM zAka vigere ne khAvAnu cheDI de che. aNugaLa pANI nahAvA pIvAmAM vAparatA nathI ityAdi bahu bArIkI nyAtinA saMbaMdhamAM potAnA dharmanI AjJAne AdhAre pALavAmAM Ave che. 1909 ] lIleAtarI, rAtrI bhAjana, gALelu jaLa. rajavADAnA jatAmAM DhAlIA upara besIne, pAMce peASAkathI, temaja bhegA besIne jamavAnA cAla hoya che. keTalAeka jatA brAhmaNanI banAvelI rasei kapaDAthI jamavuM. paNa jamatA nathI teA keTalAeka pachI kaccIne bheda rAte che. kAThIAvA gujarAtamAM paNa bhegA jamavAnA rivAja che, paNa e rivAja zAstrathI bhegA, sAthe na jama virUddha hAvAthI ane te adha karavA sAdhue jage jage prayatna karatA lu. eDAnA dASa. rahe che tethI baMdha thatA jAya che. eThuM nAMkhavAnA jaineAmAM moTA doSa batAvyA che: temAM tathA bhegA jamavAmAM lALIA jIvanI utpati thavAnuM jaina zAstramAM lakhANa che. jainA patrAvaLImAM jamatA nathI kAraNa temAM kathavA vigere nAnA jIvA hoya che . ane tepara khIjA jIvA paNa caDhI jAya che. dareka gAmamAM thALIe tinA zeThane tyAM rAkhavAnA rivAja hAya che. nyA patrAvaLI nahI. bajAranI mIThAi. ajAranI mIThAi, te paNa amuka divasanI vigere bAbata jaina jJAtimAM sarakhI rIte dAkhasta heAya che. rajapUtAnAmAM saghaLe ane gujarAtamAM kAika sthaLe evA nyAtanA kAyadA hoya che ke dezI (banArasI) khAMDa vagara jamaNu thAyaja nahi ane paMcA ekaThA thai khAMDa gaLAve che. rAtanI karelI moTA brANu hAya tApaNu) janAnI nyAtimAM vaparAtAM nathI. lApasI yA sIrA (game teTalA lagnAdi vigerenI nyAti jamaNanI rajA ApatAM pahelAM devadravyanuM laheNuM vasula karavAnA rIvAja prAyaH hAya che. jaina jJAtivALA vaiznava vigere bIjI jAtivALA sAthe jamavA ane jamADavAnA vyavahAra rAkhe che, ane lagna, maraNanA prasagAmAM eka bIjAne tyAM javA AvavAne sArA sabaMdha dharAve che, Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] jaina konpharansa heralDa. julAI 48, jaina tahevAre ane pa. jaiinanA zAstra pramANe haLI, zILI sAtama, gaNezacotha, baLeva vigere parvo nathI paNa teo vinava bhAIonI sobatathI teonA tahevAramAM paNa bhAga le che, tyAre potAnA parva paNa mAne che. tIrthakaronA kalyANaka (janma, dIkSA, nirvANa ItyAdi) nI tithione vadhatI ochI parvamAM mAne che; paNa teonA khAsa parva ane tahevAra tarIke nIce jaNAvelA divase ne mAne che. jJAna paMcamI (kArtika sudI 5) kArtakI 14 ane 15 (yAtrAno divasa), mAnaekAdazI (mAgazara sudi 11), piSa dazama (mAgazara vada 10), citrI AMbIlanA nava divasa, cetrI pUnama, akSaya trIja, aSADa suda 14 [caturmAsanI zarUAta), zrAvaNa vadI 12thI bhAdaravA zuda 4 (paryuSaNanA divase), temAM chello divasa saMvacharI eTale AkhA parvanA pApono pazcAttApa karavAne, sakaLa sRSTinA jIvamAM je vairI thayA hoya teone kSamAvI mAphI mAgavAno divasa , AsenA AMbalanA nava divasa ane dIvALI. jenA tahevAranA divasomAM vizeSa karIne apavAsAdi tapazcaryA, pUjA, pratikramaNa, chane abhayadAna ItyAdi karavAmAM Ave che. jainonA sAhasa. jene moTe bhAge vyApArIo che. ane hiMdustAnanI latane moTe bhAge teonA hAthamAMthI pasAra thAya che. DAka samayathI ja vilAyata vigere dezamAM paradezagamana karI peDhI (jhaverI I. nI) khelavA lAgyA che. dharmanA phelAvA mATe mI. vIracaMda gAMdhI ane paMDita lAlana amerikAdi pravAsa keTalIka vAra gayA che. ane lagabhaga bIjA se jaNA paradeza jaI AvyA haze. moTe bhAge paradeza jaI AvelA jainone jJAti taraphathI harakata karavAmAM AvI nathI. ane e sAmAnya amala hAlamAM te jovAmAM Ave che ke jyAM sudhI amuka mANasane nyAta pUche nahIM te zrI saMghe vace AvI tene saMgha bahAra karavAnuM pagaluM bharavuM nahIM. jaMgabAra, dakSiNa AphrIkA, jApAna, merIsa, eDana Adi sthaLe te lAMbA vakhatathI jaina jAya che. hAlamAM irAnI akhAta vigere tarapha paNa javA lAgyA che. motI ane jhaverAtanA dhaMdhA, sarAphI ityAdi moTe bhAge kare che. rajapUtAnAnA rAjyomAM dIvAnathI laIne sarve moTA nAnA oddhAo, lazkarI oddhAo, teo bhogave che; vakIla, bArIsTara, sarakArI kare ane DAkaTare eomAM ochI jovAmAM Ave che; nekarInA dhaMdhAne teo dhIkAre che; mAravADI jaina zaraphe vigeremAM eka rasoIdAra paNa bhAgIo hoya che; marahuma premacaMda rAyacaMda, kAbula, AkIkA, cIna janArA ane sarakAranA jhaverIo, lazkaranA khajAnacIo, ane sarakArI tIjora ItyAdi jainonA sAhase bahu moTAM jovAmAM Ave che; keTalAeka saTAnA sAhasamAM paNa jhapalAyA che. 50 sakhAvata ane dAna. jene jema dhana pedA karavAmAM zarA che, temaja kharacavAmAM paNa zaravIra che. janmathIja jene dAnezvarI thavAnI tAlIma maLe che; ghaNuM jene te parigrahanuM pramANa karI le che eTale amuka rakamanI lata tene maLe te uparAMta je je te pedA kare te dharmakAryamAM kharacI nAMkhavuM. evI saMgrahanI hada nAnI ja rAkhavAmAM Ave che. dharmakAryamAM teo chUTe hAthe kharace che. apUNa, Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 ] 1809 ] pAMjarApoLa InspekaTarane rIpiTa. [ 181 pAMjarApoLa InspekaTarano rIporTa. mesANuM pAMjarApoLa, tapAsI tA. 19-10-08 ahiMnI pAMjarApoLane vahIvaTa karavAne mATe mahAjananA pAMca AgevAna zeThIAonI eka kamITI nImAyelI che. zeTha DAhyAbhAI kAlIdAsa kamITInA sekreTarI che ane tenI jAti dekharekha nIce pAMjarApoLane vahIvaTa saMtoSakAraka cAlato jaNAya che. e sekreTarI dareka kAma kamITInI salAha pramANe kare che. pAMjarApoLa taraphathI vepAra upara lAga nAkhe che ane tenI upaja ghaNI sArI thavA saMbhava che paraMtu sAMbhaLavA pramANe keTalAka bhAIo niyamita rIte lAge ApatA hoya tema jaNAtuM nathI. jo A vAta kharI hoya te ThIka kahevAya nahiM. ame dareka hiMdubhAIne pAMjarApoLanA lAgAo niyAmata rIte ApavAnI bhalAmaNa karIe chIe. - pAMjarApoLanI mAlikInA khetaro che, jemAM sArA varasamAM vAvetara karAvavAmAM Ave che ane tenI upaja paNa ThIka thAya che. AvA khetaromAM pAMjarApoLa taraphathIja vAvetara karavAmAM Ave ane pAMjarApoLanAja kAma karavA lAyakanA janAvarane te khetaramAM kAma ApavAmAM Ave to vadhAre phAyado thavA saMbhava che. A uparAMta zrAvakemAM jamaNavAra prasaMge pAMjarApoLanI thALI pIrasAya che, eTale ke pAMjarApoLane amuka lAge maLe che. pAMjarApoLanI sthAvara mIlakatanA bhADAM paNa ghaNAM sArAM Ave che. ahiM janAvaremAM vakhato vakhata roga phATI nIkaLe che ane temAM ghaNuM janAvarane nAza thaI jAya che. je chANa vecI nAkhavAmAM Ave te tenI upaja sArI thAya tema che. dudha je kAMI thAya che te na vecatAM nAnAM bakarAMone pAvAmAM Ave che. hAlamAM pAMjarApoLanuM eka navuM makAna bAMdhavAmAM AveluM che te ghaNuM suMdara che paNa janAvarone rahevAne lAyaka kahevAya nahiM. pAMjarApoLanA makAna bAMdhatI vakhate mANaso karatAM janAvarone rahevAnI sagavaDa upara vadhAre dhyAna apAvuM joIe. navAM makAnanI sAmeja eka junuM makAna che jemAM be moTI aDALI che, jyAM cemAsAnI rUtumAM janAvarone rahevAnI sagavaDa ghaNI sArI che chatAM paNa tyAM keTalAka sudhAre karavAnI jarUra che. aDALInI sAme ja eka moTA khADA jevuM che jemAM comAsAmAM kAdava ane pANI bharAI rahevA saMbhava che. te khADA purAvI AsapAsa kaThaNa mATI ane patharI naMkhAvI jamIna vadhAre kaThaNa ane majabuta temaja kIcaDa rahe nahiM tevI karavI joIe. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 Tara ] jaina konpharansa heralDa. [ julAI pAMjarApoLamAM rahetAM janAvaramAMthI hAlI cAlI zake tevAone pAMjarApoLane kharace bhADe rAkhelA bIDamAM caravAne laI javAmAM Ave che jyAre :azakta ane dubaLAne hamezAM pAMjarApoLamAMja rAkhI ghAsa caMdI vagere ApavAmAM Ave che. ghAsa tathA kaDabanI moTI gaMjIo karI rAkhelI che je kALa dukALe kAma Ave che. A pAMjarApoLamAM kaDaba vaparAtI hovAthI "pha kaTara" rAkhavAnI khAsa bhalAmaNa karavAmAM Ave che. mAMdA janAvaranI sAravAra bIlakula thatI nathI. pazuvaida athavA DAkaTaranI ghaNI jarUra che. mesANAmAM rahetA veTarInarI DAkaTaranI madada levAmAM Ave to paNa ghaNe phAyado thaze. amArA pAMjarApoLa InspekaTare A pAMjarApoLanA mAMdA janAvarene davA Apela che. tathA bIjI keTalIka upayogI davAo utarAvI Apela che. pATaNa pAMjarApoLa, tapAsI tA. 20-10-08 Ajaroja ahiMnI pAMjarApoLa tapAsI che. pATaNa ItihAsika, purANuM zahera che ane ahiMnI pAMjarApoLa paNa ghaNuM junA vakhatanI che. ahiMnI pAMjarApoLa sAdhAraNa che paNa A pAMjarApoLanI brAnca khalIpuramAM rAkhavAmAM AvI che te ghaNI ja meTI che. khalIpura nAmanuM gAma pATaNathI be gAu dura che ane mahArAjA gAyakavADa sarakAre te gAma pATaNa pAMjarApoLane bakSIsa tarIke Apela che. tyAM pAMjarApoLanA meTA makAna bAMdhelA che. bethI aDhI hajAra janAvare AsAnIthI rahI zake tevI moTI moTI aDALIo bAMdhelI che. vaLI comAsAnI rUtumAM kAdava na thAya temaja janAvarone DAMsa vagere herAna na kare teTalA mATe pAMjarApoLane A kaMpAunDa ITa tathA patharathI jaDI lIdhela che. AhiMnI pAMjarApoLane vahIvaTa, janAvarenI mAvajata tathA vahIvaTa karanArAonI jAti dekharekha joI mane vadhAre saMtoSa thayo che. pAMjarApoLamAM AvI janAvare kema sukhI thAya te tarapha puratuM dhyAna ApavAmAM Ave che. ghAsa tathA kaDaba jathAbaMdha saMgraha karI rAkhavAmAM Avela che. cekaTara nathI te rAkhavAnI jarUra che. A pAMjarApoLanI paisA saMbaMdhamAM sthiti saMtoSakAraka jaNAya che. vepAraaMge keTalAka lAgAo che. muMbaInA jhaverI taraphathI temaja tAMbA kAMTA taraphathI paNa A pAMjarApoLane sArI madada maLe che. sthAvara mIlkatanA bhADA ghaNAM sArAM Ave che. vaidaka madadanI ghaNI jarUra che. mAMdA janAvarene mATe eka hakIma rAkhela che paNa kAma saMtoSakAraka nathI. vaDodarA sTeTanA pATaNamAM rahetA veTarInarI DAkaTaranI madada levAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] punA kenpharansa ane aprojaka jaina. pUnA konpharansa ane aprojaka "jaina" pUnA konpharansa phatehamaMdIthI pasAra thayAbAda "jaina" "pUnA kenpharansa, digadarzana" e nAme eDITerIala zarU karyA ane temAM pUnA konpharansane aprAjaka puSpAMjalI ApavA mAMDI. pitAnI patrakAra tarIkenI pharaja bajAvavAnI hAzamAM-kharI rIte te bebhAna avasthAmAM pUnA kenpharansa ane tenA adhikArIoe karela kAryone gerainsApha Ave che, ema kahetAM jarApaNa acakAvA jevuM nathI. "jana patra enA AvA anyAyI lakhANonA zabde zabdonA javAba ApavAne amane bhalAmaNa thAya che, ane te mATe amo taiyAra chIe. paNa tema karavAne ame jarUra jotA nathI. kAraNa ke tema karavAthI konpharansa jevI ucca saMsthA paNa apjaka lekho lakhavA maMDI evo AkSepa AvavA saMbhava che. bIjuM e paNa AkSepa Ave ke kenpharansathI khamAI zakAyuM nahi; mATe AvA pratyuttara ApyA. AvA AvA kAraNothI ame laMbANamAM utaravAne mAgatA nathI. paNa vyAjabI zabdamAM nyAya pura:sara amo keTaloka khulAso karIzuM ane "jaina" jevA ApaNI komanA agragaNunIya patranA adhipatine ekavAra pharIthI zikhAmaNa ApIzuM ke tamArA lekhothI konpharansane sudhAravA mAge che, evI tamArI mAnyatA hoya te tamArA aghaTita zabdo ane vAka konpharansane lAbha kare che ke kema ene pukhta vicAra kare. tamo kayA ane kevA hRdayathI AvA anucita lekho lakhe che e amAre atre jaNAvavA jarUra nathI. paNa tamArA uparokata lekhothI tamane konpharansanA hitaciMtakane badale ghaNuM jana baMdhuo zatru gaNavA taiyAra thAya te tadana saMbhavita che. ane tethI tamArI svakama pratyenI lAgaNI ane mahenata barabAda jAya che-unmArge derAya che, te tamAre bhUlI javuM joituM nathI. hiMdanA bIjA patrakAra tarapha vicAra kare. muMbaInAja gujarAtI patrakAranA lakhANeno abhyAsa kare. pArasIo tathA aMgrejonA hAthataLe cAlatAM paDyo ane teonA jaina konpharansa viSenA vicAro vAMce. to amane khAtrI che ke tame pote ja potAnI bhUla mATe zaramAze ane pastAzo. pUnA sAthe athavA pa"nAmanI rAzi sAthe ApanI rAzi maLatI AvatI nathI, ema jaNAya che. ane pUnA saMbaMdhI ApanA lekho tevA ja rUpamAM lakhAelA che. taduparAMta koI paNa lekha lakhatAM "kharI bInA zuM che" "te hakIkatamAM satya keTaluM che te paNa zodhatA ho tema jaNAtuM nathI. temaja AvA satyathI dura lakhANathI tamArI pitAnI ja mUrkhatA jaNAze tene paNa tame vicAra karatA nathI e eka mahAna khedanI vAta che. | svAgata kamITInA ceramena) pramukha calama pItA hatA, AvA prakAranA vAkayo jananuM saMkucita mana batAvI Ape che. calama mAtrathI temane vyasanI kahevA e anyAyaja che, prasiddha sAta vyasanamAM calama pIvI te vyasana tarIke gaNAtuM nathI. alabata ame AvI bAbatene paNa uttejana ApavA mAMgatA nathI, paraMtu AvI kSullaka, asabhya TIkA karavI e : Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ] jana kenpharansa heralDa. [ julAI pavitra patrakAranI pharajathI vegaLuM che. zeTha zivadAnajI jevA eka nirvyasanI mANasa mATe A vyakti viSayaka aNachAjate humalo kare e kharekhara zocanIya che. AvA lekhethI jananuM vajana ghaTe che, emAM zaMkA jevuM nathI. zeTha zivadAnajI vadhAre rakama ApI pramukha nImAyA, ema mAnavAmAM paNa moTI bhUla che. kAraNa pramukhanI cuMTaNI thayA pachI lagabhaga eka mAse TIpa zarU thaI hatI. TIpamAM teonI rakama sAthI vadhAre thavA pAmI te mATe pramukha sAheba nirUpAya che. temAM temane kiMcita mAtra deSa nathI. thoDA bhAsa upara uchAmaNInuM viSa bIja vAvI pUnAno lekenuM nAka levAne vakhata A jaina patreja ANelo hato, paNa sArA bhAgye te prasaMga vItI gayela ane dakSiNa baMdhuoe pitAnuM purUSAtana pratyakSa batAvI ApyuM che ane saMpane pUnAmAM sthApana karI jananA kalpita kusaMpane dezavaTe dIdho che. bhASaNa lakhavAmAM ane vAMcavAmAM anya: purUSonI madada levAnI bAbatamAM TIkA karavI eTalA mATe geravyAjabI che ke tevA dAkhalAo ghaNI vakhata banelA che. keMgresa jevI saMsthAmAM tevA banAvo banelA sAMbhaLyA che. dareka vAtamAM koI saMpUrNa hoya ke ? tamArA patra mATe paNa bIjAnI jarUra paDe che ema tame sArI rIte jANe che. svAgata kamITInA ceramena sAhebe phaledhi ane bhAvanagara sivAyanI sarve konpharansanI beThaka vakhate hAjarI ApI che, eTaluM ja nahIM paNa pitAne udAra hAthe ghaNI vakhate konpharansanA jUdA jUdA khAtAo tarapha laMbAvela che. teonI ceramena tarIkenI nImaNuMka pUnAnA zrI saMghe sarvAnumate karI hatI. A badhI bInAnI tapAsa karyA vagara "jaina"mAM uparokata bInAthI virUddha lakhAeluM che, ane tema thavAthI pUnAvAsI baMdhuone ghaNuM bhADuM lAgeluM che. dakSiNIbhAIo mATe azikSita, ajANu, abhaNa, uchAmaNI Adi zabda lakhI jaina patre pitAnI kalamane durUpayoga kare che. temaja utArA ane khAnapAnAdinI vyavasthA mATe pUnAvAsIoe uttama sagavaDa karelI hevA chatAM mAtra kheDaja zodhI kahADI pitAnI draSTine temaja buddhine udhe raste derIne mahAna anyAya karyo che. A sthaLe amArA pUnAvAsI baMdhuonuM dhyAna kheMcIe chIe ke jaina patranA lakhANathI mAThuM na lagADatAM te lakhANanI upekSA karavI ja egya che, kAraNa ke bhUMDA game te kare paraMtu bhalA purUe bhalAI ja karavI ucita che. kenpharansa ophIsa ane tene amUlya madada ApanArAo mATe paNa jaina patra adhurI tapAse jabarI bhUla karavAne deravAI jAya che ane te mATe uttara paNa apAya che, paNa haravakhata tema karavuM ame ucita dhAratA nathI, kAraNa ke cAlu TevathI "jaina" piteja ajJAna patramAM khape che, alabata teonAM lakhANamAM satya, sAra ane pathya hoya teTalA upara dhyAna ApavAne sayAra rahIe chIe ane tevuM game tenI taraphathI maLe te upara dhyAna ApavA kenpharansa ephIsanA adhikArIo virodha batAvatA ja nathI. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1008 ]. kenpharansanA kAryonuM siMhAvalokana [ 185 jaina patrakArane chevaTe jaNAvIe te geravyAjabI nahIM gaNAya ke lekha svataMtratAthI lakhAya tenA mATe koIpaNa nA pADI zake nahIM (ulaTuM amAruM mAnavuM che ke te lAbhakAraka nIvaDe.) paNa svacchaMdatA te nukazAnaja kareH tamArA ghaNu lekhamAM svataMtratA ane svacchaMdatAne eka karavAmAM Ave che ane te vakhate tame koI prakAre geravyAjabI raste deravAI jAo che, ane keIka vakhate sAcuM khoTuM bharaDI nAMkhe che, bakavAda kare che. kharekhara amane ATaluM lakhavuM paNa ThIka nathI lAgatuM, paNa jana kema madhyenA ekaja patrakAra tarIke tamArI khyAti (vaTe che tene badale) vadhe ane temAM amArI sucanAo madadagAra thaI paDe te khAtara tathA tame prathamathI ja konpharansanA hitaciMtaka che e mAnavuM kAyama rahe, te khAtara ATaluM lakhavuM paDayuM che. tame ane tamArUM jaina sArI sthitimAM rahe eja amArI aMta:karaNanI IcachA che. jaina patranA lakhANamAM game tenA mATe game te prakAre koIpaNa bInA Ave tene mATe konpharansane javAbadAra gaNavI e bhUla na thavI joIe. alabata jaina patrathI lAbha thAya tevA mAge tenA adhipati kAma kare tevI sUcanA karavI te amArI pharaja che ane tema dhArIne ja A lekhanuM prayojana thayuM che te dhyAnamAM levuM. lI. madhukara, konpharansanA kAryonuM siMhAvalokana. A aMka sAthe A konpharansa ophIsa :tathI atyAra sudhImAM zA zA kAma karyA te saMbaMdhI eka koSTakanA rUpamAM dehanajara vaheMcavAmAM AvI che. A mudehanajara dareka vyakitae dhyAnapUrvaka vAMcavI. keTalAka kahe che ke konpharansa kAMI karyuM nathI. tevA kahenArAone A siMhAvalokana tapAsavA sUcanA karIe chIe. judA judA khAtAmAM paisA bharanArAo jemane keTalAka samajAve che ke tamArA paisAnuM kAMI sArthaka thayuM nathI, tevA nANuM bharanArAe tapAsavuM ke temanA bharelA paisAnuM keTaluM sukArya thayuM che. aMgrejImAM kahevata che ke rema eka dIvasamAM baMdhAyuM nahotuM. tema sArA kAryo ekI vakhate thaI zake nahIM. konpharansa ophIsane goThavavAmAM ghaNuM bhejAnI jarUra jaNAyelI ane Aje pAMca-cha varSe have konpharansa ophIsa kAma kevI rIte ane kaI paddhati upara karavuM te jANatI thaI che. " | muzkelI dareka kAryamAM che-AvI muzkelI kAma karanArAo ja jANe che, nahIM ke kahenArAo. kahenArAo kevaLa vAta karI ane zuSka lekha lakhI AvA sArA kAryone dhake pahecADe che paNa AvI beTI aphavAo uDAvyA pahelAM ame A kahenArAone A keSTaka jevA ane Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] jaina konpharansa heralDa, [ julAI. te jotAM paNa temanuM mana na mAne te konpharansa ophIsamAM thatAM kAryo tapAsavA sUcanA karIe chIe. kenpharansa ophIsa tathI bahAra paDelI graMthAvali nAmanA pustakanI prazaMsA thavA lAgI che-ane A pustaka rAkhanArAone jaina jJAnabhaMDAra zuM che ane te kevA prakArane hevo joIe te jANavA khAsa taka maLe che, vaLI amuka sthaLethI amuka prata maLI zakaze te jANavA mATe Aja graMtha sAdhanabhUta che. ApaNuM munirAjonA upayoga arthe seMkaDo balake hajAra rUpiyA kharcA amuka prata lakhAvavA tajavIja thAya che. tevA paisA kharcanArAone amuka prata kevI che, keTalA lokanI che, te kayAMthI maLI zakaze vagere jANavA mATe A sAdhana che. A pustakanI kimata tenA saMgrahanArA jANI zake che ane AvA TIkA karanArAo je tapAsaze to temanI khAtrI thaze ke A pustaka kevA prakAranuM che. vaLI yuropiya prophesarone paNa A graMtha upayogI thaI paDe tema che. uparanI hakIkatathI vAMcanArAo joze ke konpharansa kareluM kAma che ke samudramAM bindu samAna che-paNa sArA kAryomAM hamezAM vilaMba thAya che ane tethI AvA kAryo mATe prakAra karavA pahelAM temane kema piSavA te tarka dareka vyakitae lakSa rAkhavuM zrImAnoe paisAnI, vidvAnoe buddhinI ane kAma karanArAoe zramapUrvaka kArya levAnI vagere mahenata karI A kAryane sarva rIte poSavuM joIe che. nhAnAmAMthI mahesuM thavAya che. have konpharansa rUpI bAlaka 7 varSanuM thayuM che ane tene mATe phIkara rAkhanArAone have amavAvuM joItuM nathI. abhiprAya. buddhiprabhA-amadAvAdanI zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka barDiganA hitArthe adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa taraphathI pragaTa thatA A mAsikanA traNa aMkanI pahoMca svIkAratAM amane ghaNe saMtoSa upaje che. A mAsikamAM AvatA uttama lekhe uparathI ema lakhyA vagara cAlatuM nathI ke A mAsikane janma ApaNI kemane mATe AvakAradAyaka che. koI paNa aMgata viSaya athavA jethI komamAM kusaMpa vadhe te koI paNa lekha A mAsikamAM dAkhala karavAmAM Avaze nahIM ja; A hetu paNa prazaMsApAtra che. ApaNI kemamAM kharUM puchAve te AvA madhyastha mAsikonI ja sAMprata kALamAM jarUra che. vizeSamAM A mAsikamAM munizrI buddhisAgarajInA lekho khAsa manana karavA lAyaka che. A mAsikane kharca bAda karatAM je upaja thaze tene upara jaNAvela borDiMganA hitamAM upayoga karavo te udeza paNa vakhANavA lAyaka che. dareka dharmAbhimAnI purUSe AvA mAsikanA grAhaka banI utejana ApavuM joIe. ame A mAsikanI hareka rIte phateha IcchIe chIe. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] kAnpharansanI mubaI heDa ophIsamAM thaelu' kAmakAja | 197 kAnpharansanI su`baI heDa ApIsamAM thaelu' kAmakAja, gatavarSanI eDavAijharI e DIselva thayelI jAhera karI cAlu varSa mATe navI eDavAijharI eDa mAM Az2IzIala ane vibhAgI evA e jAtanA meMbarA nahIM rAkhavAneA TharAva karavAmAM Avyo hatA. tathA cAlu varSanI eDavAijharI kherDamAM 18 gRhasthAnI nImaNuka karavAmAM AvI hatI. 7-6-09 nA rAja nIce cAlu varSa mATe navA sthapAelA eDavAIjharI khetA pramANe kamITI nImI che.---- jIvadayA kamITI, nirAzrita kamITI, jINuMmadirAdhAra kamITI, upayogahIna krUDa zeAdhaka kamITI te sakara kezara parIkSaka kamITI, sakkara kezara parIkSaka kamITIne peAtAneA rIporTa jaladI taiyAra karavA Agraha karavAmAM AvyA hatA, ane upayogahIna krUDa zeAdhaka kamITIne potAnA kAmanI zarUAta karavA khAsa Agraha karela hatA. navI nImAyelI eDvAijharI mArDa tA0 7-6-09 muMbaimAM sukRta bhaMDAranI yeAjanA amalamAM mUkAvavA mATe muMbainA sadhanI eka mITIMga khelAvavA saMghapati zeTha ratanacaMdra khImacaMdane vina Mti karI hatI, jene lIdhe muMbainA saMdha tA 10-6-09 gurUvAre maLyA hatA, ane sukRta bhaMDAra muMbaimAM udharAvavAnA stutya TharAva karyAM hatA. A phaMDa ugharAvavAnuM kAma mI. herUbhAi cunIlAle dhI tIrtharakSaka svayaM sevaka maDaLanI vatI mAthe levA A vakhate icchA darzAvI hatI. gata varSanI jIvadayA kamITI,--maLI tA0 6-6-09 pAMjarApeALa inspekaTara mI. meAtIcaMdra kuMjI jhaverIe nIce pramANe yeAjanA raju karIH- pAMjarApoLA mATe veTarInarI (pazuvaidAnuM) jJAna AvavA mATe eka senTrala skUla karavI, (A bAbata upara vicAra cAle che.) mI. meAtIlAla kuzaLacaTTe pAMjarApALa inspekaTarane nIce pramANe sucanA karIH-- sAmAnya rIte pAMjarApALAnA janAvarAmAM khArAka mATe zvAsa athavA kaDama mATe cekakaTara dAkhala karavAnI sucanA ApavI ke jethI khArAkanA jathAmAM bacAva thavA sAthe bAkInA kacarA thoDA thaze ane te paNa jAnavarone khIchAnA tarIke vAparavA. vaLI jAnavarA chuTAM rahI zake te mATe ekasa sIsTama ke jenA nakazA mI. meAtIlAle DeAkaTara meAtIcaMdane ApavA jaNAvyuM che te dAkhala karavAthI jAnavaronI taMdurastI sudharavA uparAMta jIvAta utpanna na thatAM uttama khAtara taiyAra thaze ke jenI kheDUte sArI kImata Apaze. A sivAya nAnAM bakarAM ane dheTAMne khAtAM zIkhatAM karavA mATe kheALa khArIka thai zake tevaDA kekaMbrekara dAkhala karavAM ane te upara jarA mIThAnuM pANI chAMTI temane khavarAvavA mUkavuM. ejyukezanala orDanI eka mITIMga tA0 13-6-09 nA rAja zeTha mANekalAla ghelAbhAinA pramukhapaNA nIce maLI hatI. te vakhate A kheDamAM keTalAMka nAmeA umeravAmAM Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] jaina konpharansa heralDa. [ julAI AvyAM hatAM, tyAra pachI nIce pramANe A borDanA dArenI nImaNuka karavAmAM AvI. zeTha kalyANacaMda zebhAgyacaMda-pramukha mImotIcaMda gIradhara kApaDIA ' ), bI. e.ela ela. bI. solIsITara ja mI. manasukhalAla kIracaMda mehetA Uja mI. lakhamazI hIrajI maisarI bI. e. ela ela. bI.-upapramukha A vakhate A borDa mATe niyamano kharaDo taiyAra karavA A borDamAMthI pAMca meMbaronI eka kamITI nImavAmAM AvI hatI. tA. 27-6-09 nI mITIMga vakhate majakara kharaDo raju karave e TharAva karI miTIMga visarjana thaI hatI. jIrNamaMdiroddhAra kamITI-maLI tA. 18-6-08 zeTha nemacaMda mANekacaMda-pramukha, zeTha mohanalAla pUMjAbhAI sekreTarI, nImAyA. nirAzrita kamITI maLI tA. 18-6-09 zeTha mANekalAla ghelAbhAI-sekreTarI nImAyA. muMbaInA zrI saMghanI tA. 10-6-09 nI mITIMga vakhate mITa herUbhAI cunIlAle muMbaImAM sukRtabhaMDAra ugharAvavAnuM mAthe levA darzAvyuM hatuM tethI temaNe A kAma mATe svayaMsevaka meLavavA jAhera khabara ApI A svayaMsevakonI tathA zrI tIrtharakSaka svayaMsevaka maMDaLanI eka mITIMga tA20-6-09 nA roja mItra makanajI juThAbhAi mahetA bI. e. ela ela.bInA pramukha paNa nIce maLI hatI. dhI jaina tIrtharakSaka svayaMsevaka maMDaLa DIseva thayeluM jAhera karavAmAM AvyuM ane tenI jagAe dhI jaina svayaMsevaka maMDaLa nAmanuM navuM maMDaLa sthApavAmAM AvyuM. A maMDaLanA sekreTarI tarIke mI. laherUbhAI cunIlAla nImAyA. pachI muMbaImAM sukRtabhaMDAra phaMDa ugharAvavAnuM , upADI levAne A maMDaLe TharAva karyo. A vakhate koTavorDamAM A phaMDa ugharAvI ApavA mA mohanalAla pUMjAbhAIe mAthe lIdhuM. sakkara kezara parIkSaka kamITI-maLI tA. 21-6-08 mI. motIlAla kuzaLacaMda zAha-sekreTarI nImAyA. A kamITIne rIporTa sekreTarIe jaldI taiyAda karI kamITI AgaLa raju kare ema TharAva karavAmAM Avyo. dhI je svayaMsevaka maMDaLanI bIjI mITIMga tA 22-6-1908 ne roja maLI hatI. te vakhate muMbaInA 11 varDa pADavAmAM AvyA hatA, ane prathama kAlabAdevI varDa hAtha dharavAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM, A vaDanA traNa judA judA vibhAge pADI dareka vibhAga mATe babe traNa traNa svayaMsevako nImavAmAM AvyA. tyAra pachI sukRtabhaMDAranA hetuo lokone samajAvavA mATe muMbaImAM jude jude sthaLoe jAhera mITIMga bolAvI bhASaNo ApavAne TharAva karI phaMDa ugharAvavAnuM azADa sudI 15 thI zarU karavAnuM nakkI karI sabhA visarjana thaI hatI. eDavAIjharI borDanI bIjI mITIMgamaLI tA. 24-6-1908 bahAra gAmamAM sukRtabhaMDAra phaMDa ugharAvavA saMbaMdhI patra vyavahArAdi kAryo karavA mATe eka sukRtabhaMDAra kamITI nImI ane te kamITInA sekreTarI zeTha mohanalAla pUMjAbhAIne nImavAmAM AvyA; ejyukezana beDenI bIjI mITIMga-maLI tA. 27-6-09 nimelI saba kamITIe taiyAra kareluM niyamane kharaDe raju karavAmAM Avyo hate ane te kharaDAnI nakala dareka membarane mekalavI, ema nakI karavAmAM AvyuM. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ edib. dharma nItinI keLavaNI. zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatA meM keli kare; zuddhatA meM thira vahe, amRtadhArA varase - - Bene dhArmika tathA naitika zikSaNa viSe keTalAka vidvAnonA abhiprAyo. (1) dhArmika zikSaNa ApavAnI AvazyakatA che? zuM pUrva ke zuM pazcimamAM dharmanI asara vyAvahAri ke kika keLavaNuM upara sadA teja hoya che...... AgaLa to dharma eja banne dezomAM mukhyatve karI keLavaNIne viSaya hato. dharmane saMbaMdha gRhavyavasthA, janasamudAya vyavasthA vigere aneka sAthe rahela che; ane AtyaMtarika zAMtinuM sthAna che, chatAM bAhya viSayamAM pravRta thatAeAmAM sArA saMskAra pADavA samartha che. manuSya vyaktine bahi:saSTi ke jemAM bIjA manuSya bhAIone samAveza thAya che tevI bahisRSTi sAthe aneka prakArane saMbaMdha jaNAvAmAM lAvanAra dharma zikSaNa ja che. sAre raste dharmanItinI keLavaNI apAya te khoTA vahemane nAza thAya ane kharUM rahasya uddaghATana pAmavAthI kharI zraddhA sudaDha bane. zaMbhuprasAda zivaprasAda mahetA, bI, e, dharma e eka prabaLa zakti che. he yogya rIte upayoga karavAmAM Ave te manuSyane sudhAravAnuM, ucca mAge hene laI javAnuM ane henI pAse rahetAM heTAM paramArthika kAryo karAvavAnuM te eka uttama sAdhana thaI paDe che. sAmAnya jana samAjane te henA vinA bIju eke niyaMtraNanuM baLa nathI. kAntilAla chaganalAla paMDayA, bI. e. sava dezIya dharma cosmopolitanism) hajI sudhI sRSTimAM pravaryo nathI tyAM sudhI dhArmika zikSaNa-amuka dharmanuM-ApavuM joIe. enI AvazyakatA nIcenA be suprasiddha daSTAMta uparathI tAdaza thazeH 1- pI. ena. jI. velinDara (muMbAI) prathama hindu hatA; pAchaLathI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] dhama nItinI keLavaNI. [ julAI khristi thayA; ane hAla samAjIsTa thayA che. rA. rA. maNizaMkara ratnajI bhaTTa (bhAvanagara) prathama hindu hatA; pAchaLathI khristi thayA; ane vaLI hindu dharmamAM pAchA AvyA. A piraNAma vidyArthi avasthAmAM dhArmika zikSaNa nahi maLavAne lIdhe AvyAM haze. jo hemane dhArmika zikSaNu Apelu hAta teA teoe anya dharmanA siddhAMta svikAratAM pahelAM hemanu satya jarUra tapAsyuM hota. amuka dharmanuM zikSaNa prathama Apavuja. ethI dhArmika vRti udbhavaze. bhaviSyamAM anya dharmanA abhyAsamAM shAyarUpa nivaDaze. karIma mahamada, ema. e. dharmanA khAsa zikSaNunI khAsa jarUra che. sarakAranI zALAomAM te apAya nahi mATe judA judA dharma tathA pathavAlAe te viSe yatna karavAnI bhAre jarUra che. harAviMdadAsa dvArakAMdAsa kAMTAvAlA, divAna, luNAvADA sTeTa. dharma para anAsthA vadhatI jAya che ne tethI nItine paNa nukazAna pahoMce che. lokA daMbhI tathA asatyazIla thatA jAya che, dharma nItinuM mULa che, dharmathI aihika ne Amrudhmika zreya thAya che, mATe dharmazikSaNanI jarUra che. kamaLAza'kara prANazaMkara trivedI, bI. e. dharmanA tattvanA barAbara khAdha thavAthI manuSya jIvananA gaMbhIra artha karatAM zIkhe che, ne jIvananA game tema vyaya karavAne badale huM eka jokhamadAra RNI chuM" ema samajI tene te sarvyaya kare che. candrazaMkara narmadAzaMkara paDayA, bI. e. dharma zikSaNanI bezaka jarUra che. kAraNa ke e sarvoparIjIvananuM zikSaNa che. kAraNake jIvana eTale zu' te ethI samajAya che. sAmAnya nItine pAyA dharma che. dharma vagara mAtra sAmAnya nItinuM zikSaNa saphaLa thAya ema lAgatuM nathI. yAgya niya MtraNa ane sArI TevA dharmanA pAyA uparaja yAgya rIte badhAi zake. maNizaMkara ratnajI bhaTTa, mI e. nAnapaNamAM sArI yA narasI chApa paDaze tenI asara AkhI jIdaMgIpara thavAnI, tethI bALakAnuM mana, vyAvahArika viSayathIja bharIne, dharmanA AsvAdanathI vimukha rAkhavAmAM Avaze tA zreSTa jIvana nahi ane. mAhanalAla jesiMgabhAI bAroTa, jaina siddhAMta mujama " vaSNu sahAvA dhammA " ( vastunA svabhAva teja dharma) e nizrayArthaM lai, te nizcaya jethI siddha thAya evA vyavahAramArganuM zikSaNu atyAvazyaka che. mana:sukhalAla kIracaMda mahetA, dharma zikSaNanI jarUra tA cheja. peAtApaNu" je mANusa jANutA nathI ke samajatA nathI te vRthA jIve che, ane potApaNuM jANavA samajavA peAtAnA dharmanAM jJAnanI pahelI jarUra che. himmatalAla gaNezajI ajAriyA, ema. e Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19] dhama nItinI keLavaNuM. [27 khAsa svAbhimAna ane daDhatAnA kAyama guNanuM avalaMbana karavA dharma zikSaNanI jarUra che. karUNAzaMkara jeThAlAla vyAsa. vidhA dharmoNa zobhate;" "jJAna karatAM sadvartana zreSTha che;" "sAkSara viparItA rAkSasI bhavati;" vagere kahevata dharma zikSaNanI jarUrIyAta spaSTatAthI jaNAvI Ape che. popaTalAla kevaLacaMda zAha, dharma zikSaNa denA jarura hai, kAraNa (ka) kevala mAtra vyavahArika zikSAse zikSAkI sarvAMgIna pUrNatA nahIM hotI, tathA (kha) manuSyoMkI AdhyAtmika pipAsA (Spiritual thirst) ja tRra Tu vinA manuSya manuSya 12at a hard nahI ho sakatA. vidyArthIoko choTI umarameM sAmAnya nItikI zikSA hI denA cAhiye parantu vaya tathA jJAna vRddhi ke sAtha sAtha kramazaH dharma tattvakI zikSA denI Avazyaka hai. kumArasiMga nAhI, vo , prAthamika vargamAM dharmanA khAsa zikSaNanI jarUra nathI, mAtra sAmAnya nItinuM zikSaNa . ApavuM puratuM tathA yogya che. AgaLapara dharma zikSaNanI khAsa AvazyakatA che. AvazyakatA eTalA ja mATe ke yogya vaya thatAM e zikSaNa dvArA manuSyanA naitika vicAra evA data hoya ke jethI saMsAramAM te bahu upayogI ane dAkhalo levA yogya manuSya thaI zake. vizvanAtha prabhurAma vidya, bI. e, baeNrisTara-eNTale. khAsa koI dharmanuM nahi, paraMtu sAmAnya dharmanuM zikSaNa ApavAnI jarUra lAge che. dharmanA zikSaNa vagara mANasa hRdayanA sAcA baLavALo tathA dharmanA kharA caitanyavALe nahi bane.. hAlamAM ApaNe lehImAMthI dharmanuM kharU citanya uDI jaI, hRdayanI kharI lAgaNI vinA mAtra upalaka upalaka dharmanI vRttine kharo dharma mAnI mANasa bhUlAvAmAM paDe che. gharmanA baLathI ja mANasa Atmika baLa tathA kharI zraddhAvALe banI duniyAnA mAyika ghA sahevAmAM niDara rahI zakI, pitAnuM dhAreluM kAma pAra utArI zake che. ahika dvArA Amubhika kalyANa meLavavAnI vRtti dharmathI ja uddabhavI zake che. bahecara trikamajI paTela. harizaMkara nAgaradAsa AcArya. bhANAbhAI metIbhAI rANA. dayAzaMkara tuLajArAma paMDayA, Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama nItinA zikSaNanI jarUra che paNa, udAra pAyA upara. dharma mANasane upa bhAvanA taraka deranAra che. tema ja A dezamAM te dharma ane rAjakIya bAbatene paNa sagapaNa che. ApaNA junA dharmane barAbara Adarza bALakane dekhADe ane teo koI divasa paradezIothI kheMcAze nahi. A hAre dharma che ane A mahAre deza che evI je bhAvanA utpanna thAya che te rASTrIya caLavaLa majabuta thayA vagara rahe nahi. jayasukhalAla kRSNalAla mehatA, ema. e. - sarvamAnya dharma zikSaNa ApavAnI bahu jarUra che. paNa vidyArthIone "vADAjJAnathI dUra rAkhavA joIe, nahi to ga7 matane Agraha-matAMdhatA--prakaTaze. lakhamazI hIrajI merI, bI.e, em eluM. bI. dareka zikSaNanI dareka manuSyane jarUra che, dharmanA mato ke pache e kAMI dharma zikSaNanA khAtAo nathI, paNa matAgrahIo ane madha vAdIonI dukAne che. temAM vAstavika dharmanuM zikSaNa maLatuM ja nathI, paNa mAtra dharmAdhatA vadhe che ane tethI bIjA dharmo tarapha abhAva vadhavAne lIdhe te dharmonI jANavA joga ane grAhya vAtathI ajJAna rahevAya che. dareka paMtha ke mata sAthe A dUSaNa vaLageluM che. mATe je dharma zikSaNa ApavuM hoya te eka manuSya tarIke ApaNI pharaja zuM che eTaluM ja zikSaNa puratuM che jaTAzaMkara lIlAdhara vaidya. dharmanuM khAsa zikSaNa ApavAnI zuM jarUra ja nathI. gaNapatarAma anuparAma travADI, Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyAra che! taiyAra che !! taiyAra che!!! kenpharansa ophIsanI cAra varSanI athAga mahenatanu' apUrva phaLa. zrI jaina graMthAvaLi. judA judA dharma dhuraMdhara jaina AcAryae bhinna bhinna viSayA upara racelA apUrva graMthonI saMpUrNa yAdI A pustakamAM ApavAmAM AvI che. jaina Agama, nyAya, aiAse, Apadezika, bhASA sAhitya tathA vijJAna saMbadhI graMthaiAnuM lIsTa, graMtha kartAonAM nAma, zloka saMkhyA, racyAne saMvata, hAla kayA bhaMDAramAMthI kevI sthitimAM maLI zake tema che vigere saghaLI hakIkata batAvanArUM A amUlya pustaka che. vizeSa phUTaneTamAM graMthane lagatI upayogI mAhitI ApavAmAM AvelI che. graMtha ane pRSTa, graMtha kartA ane pRSTa, racyAnA saMvata ane graMtha, evI rIte traNa prakAranI sabhALapUrvaka banAvavAmAM AvelI anukramaNikAo A pustakanI chevaTe ApelI che. A pustaka dareka pustakabhaDAra, lAyabrerI tathA sabhAma`DaLamAM avazya rAkhavA lAyaka temaja dareka jaitane upayogI che. kiMmata mAtra rU. 3-0-0, jAhera khabara ApavAnA bhAva. zrI jaina zvetAmbara konpharansanu vAjIMtra gaNAtu A mAsika ke jene hiMdustAnanA judAjudA bhAgomAM vastA jaine jevI dhanADhaya kAmamAM baheALA phelAvA che temAM jAhera khabara ApavAnA bhAvo nIce mUjaba ghaTADA karI rAkhavAmAM Avela che, te tarapha sAnuM dhyAna khecI e chIeH~~ lITI rUA. 2 ... dasathI vadhAre lITIo mATe rU. 1) nI lITIe cAra pramANe. bAra mAsa lagI lAgalAgaTa haze te prathama pUrA cArja ane te pachInA agIra mAsa lagI dara mAse gA cArja paDaze, cha mAsa mATe pahele mahIne pUrA cArja ane pachI dareka mAse ru cArja levAze. jAhera khabarA hiMdI, gujarAtI yA iMgrejI bhASAmAM levAmAM Avaze. jAhera khabaranAM nANAM agAuthI maLyA zivAya jAhera khabara dAkhala karavAmAM Avaze nahiM. A mAsikanI mAraphate henDabIla vaheMcavAnA bhAvA patravyavahAra agara rUbarU maLavAthI nakI thai zakaze. te mATe saghaLeA patra vyavahAra tathA manIAra vIgere nIcenA saranAme meAkalavA. muMbainA rIperTa lodhIne rIporTa vaDAdarAne rIpoTa AsisTaMTa sekreTarI zrI jaina zvetAmbara konpharansa pAyadhunI, muMbaI. jAhera khabara. zrI jaina zvetAmbara kAnpharansa heralDanA grAhakone tathA anya gRhasthAne matamAM ghaTADo karI nIcenA bhAvathI ApavA nakkI karavAmAM AvyuM che, heralDanA grAhakane khIjAte 21610 muLakImata 0-20 9-7-. 0-6-0 013-0 01310 upara mujaba jaNAvela traNe pustakA heralDanA grAhakane rUA. 1 thI ApavAmAM Avaze. vI pI. posTeja juduM. 0-12-0 0-10-0 0-10-0 AsisTaMTa sekreTarI zrI jaina zvetAmbara kAnpharansa Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina baMdhuo vacce ane amulya lAbha . zrI jaina zvetAmba2 DIrekaTarI. halA baMdhuo, Apa sArI rIte jANatA hazo ke vaDodarA ane pATaNa konpharansa vakhate jaina zvetAMbara komanI Adhunika sthiti jANavA mATe sarve jaina baMdhuone vicAra . thavAthI DIrekaTarI karavAnuM kAma konpharansa ophIse hAtha dhareluM hatuM. A mahAbhArata kAmanA prathama phaLa rUpe amadAvAda konpharansa pahelAM zrI jaina zvetAMbara maMdirAvaLa, bhAga 1 le bahAra pADavAmAM Avyo hato. tyArapachI konpharansa ophIsa taraphathI A muzkela kAmanA ditIya phaLarUpe zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarInA-bhAga 1 le (uttara gujarAta) ane bhAga 2 je (dakSiNa gujarAta)-evI dIte be bhAga A samaye jene prajA samakSa prasiddhimAM mukavAmAM Ave che. A banne bhAgamAM samasta gujarAta dezanI prAcIna temaja arvAcIna jANavAlAyaka hakIkato dAkhala karavAmAM AvI che, jenonI vastI saMkhyA dekhADanArI gAmanI nizAnIo uparAMta tItha. sthaLa, derAsara, tathA relvenI saraLa mAhitI ApanArAM cinhavALa suMdara nakaze paNa Ape che. TuMkamAM jaine nI vastIvALA jIllA ane tAlukAvAra gAma, rAjya, najIkanuM sTezana ane tenuM aMtara, najIkanI pisTa tathA tAra ophIsa, derAsara, tIrthasthaLa, dharmazALA, upAzraya, pustaka bhaMDAra, lAIbrerI, pAThazALA, pAMjarApoLa ane sabhAmaMDaLa vigerene lagatI saghaLI upayogI bAbatothI A DIrekaTarI bharapUra che. A sivAya gAmavAra jJAti ane gacchanI, kuMvArA, paraNela, vidhura ane vidhavAnI temaja bhaNela tathA abhaNanI saMkhyA A DIrekaTarImAM samajapUrvaka ApavAmAM Avela hovAthI dareka jaina baMdhune ApaNI Adhunika sthiti najare terI Ave che. vizeSamAM jIllAvAra temaja janarala rIporTa tathA te uparathI upajatA vicArothI A DIrekaTarI jana samAja mATe bahu upayogI karavAmAM lagAra paNa kacAza rAkhavAmAM AvI nathI. chatAM A bukanI kiMmata mAtra pahelA bhAganA rU. 0-12-0 ane bIjA bhAganA rU. 1-4-0 ane bane bhAga sAthenA rU. 1-14-0 rAkhavAmAM Avela che. DIrekaTarI taiyAra karavA pAchaLa rU. 16000 nI moTI rakama kharcavAmAM AvI che, te chatAM A juja kiMmata rAkhavAnuM kAraNa kamAvAnI khAtara nahIM paraMtu zrImaMta temaja garIba jaina baMdhune A pustakano lAbha ApavAnuM che. mATe sarve jana baMdhuo A meTo lAbha avazya leze ja evI amArI saMpUrNa khAtrI che. nakazAnI chuTI nakala aDhI AnAnI pisTa TIkITa mokalanArane mokalavAmAM Avaze. kenpharansa ophisamAMthI vecAtAM maLatAM pustake. zrI jaina zvetAMbara maMdirAvaLi-prathama bhAga, A pustakamAM gujarAta, kAThiAvADa, kaccha ane bhAravATa dezanA derAsarAnI ( ghara derAsara) suddhAMta ) hakIkata ApavAmAM AvelI che. muMbAInI konpharansa ophIsa taraphathI mahAna kharca karI zarU karavAmAM Avela DIrekaTarInA amUlya temaja prathama phaLa rUpe A pusta ka jaina samAjanA hitane mATe bahAra pADavAmAM Avela che. hiMdustAnamAM AvelA ApaNA pavitra kSetranI yAtrA kaTvA janAra jana bhAIone A pustaka eka suMdara gAIDa (bhomiyo) tarIke thaI paDavA saMbhava che A pustakamAM judA judA kAlama pADI derAsaravALA gAmanuM nAma, najIkanuM sTezana yAne maTA gAmanuM nAma tathA tenuM aMtara, derAsaranuM ThekANuM, bAMdhaNI, varNana, baMdhAvanAranuM nAma, mULanAyakanuM nAma, baMdhAyAnI sAla, pratimAjInI saMkhyA, nokarenI saMkhyA tathA makAnanI sthiti vigere tamAma hakIkata savistara dAkhala karavAmAM AvI che. A pustaka royala sAIjha 260 pAnAnuM suMdara kapaDAnAM puMThAthI] baMdhAveluM che. bahAra gAmathI maMgAvanArane vI. pI. thI mokalavAmAM Avaze. mulya phakata rU0 1-(-0 rAkhavAmAM Avela che, Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHREE STAMBEM FERENCE HERALD. pAka pa dhaka mAla veri saMvata : 2 misaTa ane 109 (aMka 8, nAM jhoka , maMtra, jenomAM prakAzita rati nuM . mI. pa. paramAra) hA raka rIta rIvA (ka, rA. li. lI.' tenI. bI.e. ela ela. bI.) vartana kare na lA (ra.. ra. me nAlAla dalIcaMda desAI, bI.e) mAna, kara - phaka mI. nA amarazI masaka rIporTa , 'pAMja2 . . ( Bombay) ya DAko sUtraH kumata sirpha ru. 1 ja iiaa . ra ji. 2 caMdi muM Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana prakAzaka. mAsika patra. mUlya vArSika zo isa samaya pRthvIvara 66 karoDa ba 32 karoDa IsAI aura 15 karoDa musalamAna hai, tujenI adhika avanati jaina kA ho sakatI digambarI, zvetAmbarI aura sthAnakavAsI jInA kisI prakArakA nala nahIM, kisI bhAMtikA vAlI nahIM, balki Apala deva aura kaDAi, sadA pRthvI kI anya jAtiyoM ke mukAbale janajAti koI jAti hI nahIM kahI jA sakatI hai after pRthvIke loga yaha hIM kaha hai ki phUTakara kucha manuSya pRthvIpara jainI bhI hai. anya saba jAtiye bahuta kucha unnati kara rahI hai, parantu jaina jAti ghora nAmeM so rahI hai yadyapi arthI sampradAyavAlone apanI sAvAra patra bhI jArI kiye haiM, Ara sakI hai.. parantu aise samAcAra Aja sammAna sampradAya meM jAgrati karaneke liye kucha niHsaMdeha samAcAra patrAke mahI patroM ke dvArA kyA unnati honI hai| jo kahI pradAya gIta gAte hA~, yaha hI kAraNa hai ki jaba jAti meM abhI taka koI unnati nahIM huI hai. dhanya " jaina yaMga mensa esoziezana Apha inDiyA bhAratavarSIya jana zikSA pracAraka kamiTi jayapurako tina patA karake jaina jAti banAne aura isako uti zivarapara cAso uThAyA hai. aura isa hI kAryakI siddhika artha ana prakAzaka mAsika patra jArI kiyA zrI jinendra ke sabhaka, aura jaina svatAmba vA sthAnakavAsI ho cAhe teraha patrakAra honA cAhiye aura sarva ko dAnA mA. sUraja bhAnu vakIla, jaina jAlikI unnati mAhanenAlI, nAmake premiyoMkA cAhe vaha digarI paMthI ho vA bIma, paMtha sabako ila * prakArase isakI sahAyatA karana devabanda jilA maharAnapura, sampAdaka vastu che. jaina kanpharansanA DerA upara asa chIe, pagAra lAyakAta aMDara cAlu sAlanuM lagAma vagaranA mATe zarU karelu che tA te svIkArI levA sAdA yaMtranuM ta 20 hI ? aura jaika ke naye mI sAva karoDa hiMdu isase methaLa hIrachatI huM jana selarsa, pAyadhunI, dina upadeza ye prAyadhunI-sudha bhavanA rameTarI dUsara Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina (zvetAmbara) konpharansa heralDa. lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasA kIrtistamAliMgati prItistaM bhajate matiH prayatate taM lbdhmutknnuyaa| svAzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMghaM guNasaMdhakelisadanaM zreyoruciH seyate / bhAvArtha:-guNasamUha jenuM kIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne protsuka e je purUSa kare che te purUSane lImI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatno kare che, svargathI tene bheTavA Icche che ane mukita tene vAraMvAra jue che. : TT TnA para kaDaka kAranA kAna nA -- - pustaka 5) zrAvaNa, vIra saMvata 2035. ogasTa, sane 1909 (aMka 8, prAsaMgika noMdha. nIcanA gAmomAMthI sukRtabhaMDAra vasula thaI gayela che - udepura, mahuDI, karajata, choTIsAdaDI, telhArA. nIcenA gAmamAM sukRtabhaMDAra ugharAvavAnuM kAma cAlu che - . muMbaI, mAlegAma, sAdrA, AraMgAbAda, chANI, sailAna, pArA, pratApagaDha, lAThIdaDa, Idera, dhamatarI, vAlIara ane DabhAInA zrI saMghAe payuM paNanA divasomAM ugharAvavAno TharAva karela che. upara lakhelA gAmonA zrI saMghane konpharansanA TharAvane amalamAM mUkavA mATe dhanyavAda ghaTe che, ane bIjA gAme paNa A gAmanuM anukaraNa karazeja, ema ame AgrahapUrvaka vinaMti karIe chIe. nIcenA prAMtanA sekreTarIo taraphathI pitAnA prAMtamAM chellA pADI chalA sekreTarIo nImavAmAM Avela che - dakSiNa gujarAta prAMtanA jIllA tathA jIllA sekreTarIo - kheDA-zeTha bhAIlAla amRtalAla vaDodarA (paMcamahAla sAthe)-zeTha naMdalAla lalubhAI khaMbhAta-zeTha popaTabhAI amaracaMda bharUca-zeTha cunIlAla dAme dara kapaDavaMja-zeDa vADIlAla jamanAdAsa : Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] jaina kenpharansa heralDa. [ ogasTa baramA prAMtanA -- mAMDale--jhaverI jamanAdAsa umedacaMda molamIna-vaherA manasukhalAla ratanacaMda sucanA-bIjA prAMtanA sekreTarIone ame khAsa Agraha karIe chIe ke Ape paNa have pitAnA prAMtanA yogya jIllAo pADI jIllA sekreTarIo nImI konpharansanA TharAvene amala karavA turatamaja baMdebasta karavo ghaTe che. vakhata jato pAcho Avato nathI, jema DhIla thAya che tema ApaNuM kAma dhImuM thAya che te pitAnI pharaja adA karavA dareka prAMtika sekreTarIne amArI vinaMti che. ame ghaNI vakhata sAMbhaLIe chIe ke keTalAka jaina baMdhuo konpharansanA mAnAdhikArI upadezaka tarIke pitAne kahevaDAvI geravartaNukathI varte che. je amArA upadezake. gAmamAM jAya che te gAmanA lokone teo bhAre paDe che, ane kaI vakhate pisA paNa ugharAve che. AthI amAre jaina prajA vargane cetavaNI ApavAnI ke konpharansa taraphathI pharatA upadezakonuM lIsTa A sAthe Apela che, ane jenAM nAme have pachI ApavAmAM Avaze te sivAya kaI paNa gRhastha pitAne upadezaka tarIke kahevaDAvI pisA ugharAvaze athavA to bIjI rIte dezavALA jaNAze to tene mATe konpharansa ophIsa jokhamadAra nathI, ame AvA kahevAtA upadezathI sAvaceta rahevA jaina prajAvargane cetavIe chIe. mAnAdhikArI upadezaka mI, motIcaMda pAnAcaMda-jAmanagara tribhuvanadAsa jAdavajI pagAradAra 9. bApulAla nyAlacaMda-karAMcI vADIlAla sAMkaLacaMda 9 nAthajI jhaveracaMdajI-badanAvara kekArI kesarIsaMgajI , 9 dalIpacaMd maganalAla-mahuDI nAraNajI amarazI-vaDhavANa kenpharansanI muMbaI heDa ophIsamAM thaeluM kAmakAja nirAzrita kamITI maLI tA. pa-7-08 A vakhate pAlItANAmAM eka vRddhAzrama kholavA saMbaMdhI vicAra karavAmAM AvyuM hato, ane te vicAra haju cAlu che. * zrI jIrNa pustakoddhAra kamITI maLI tA. 5-7-08 muMbaImAM jana seMTrala lAyabrerI sthApavA mATe pejanA tathA bajeTane aDasaTa taiyAra karavAmAM Avyo hato. upagahIna phaMDazodhaka kamITI tA. 7-7-18 A kamITInA sekreTarI zeTha mohanalAla hemacaMda nImAyA tathA upayoga vinA paDI rahelA DenuM lIsTa karavAmAM AvyuM. temaja te phaMDanA lAgatAvaLagatA sAthe patravyavahAranuM kAma turatamAM hAtha dharavA nakkI karyuM. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] sukRta bhaMDAra saMbaMdhI muni mahArAjAnA abhiprAya [ 201 jIvadayA kamITI taraphthI tA. 18-7-09 nA rAja khapeAranA 1 thI 4 daramiyAna grAMTa meDIkala kolejanA umedavAra vidyArthIonI Perfect way in Diet ane Diet & food e cApaDIA upara lekhita parIkSA levAmAM AvI hatI. A parIkSakA tarIke sara bhAlacaMdra kRSNA nAITa ela. ema. tathA DA. tribhuvanadAsa laheracaa zAha ela. ema enDa esa hatA. 11 umedavAra paikI 2 krizciyana, r pArasI, 3 jaina ane bAkInA khIjA hatA. A parIkSAnuM pariNAma eka pakhavADIAmAM bahAra paDaze. ejyukezanala erDanI mITIMga maLI tA- 18-7-09 A mITIga vakhate A enA niyameA chevaTanA mATe pasAra karavAmAM AvyA (je A mAsikanA bIjA bhAgamAM ApavAmAM AvyA che.) svayaMsevaka maMDaLa, A maMDaLa taraphathI muMbaImAM sukRta bhaMDAra udharAvavAnuM kAma zarU thaI gayu che. zarUAtamAM A maMDaLe prathama gADInA derAsare, lAlabAga, temaja aMdaranA upAzraye judA judA muni mahArAjAonA pramukhapaNA nIce bhASaNA ApI jaina varganI lAgaNI kAnpharansa taraph vadhAravA prayAsa karyo. eDavAijharI kheDa maLI tA 20-7-09 prA. bhaDaka karanA kAgaLa raju karavAmAM AvyA hatA ane te saMbaMdhamAM nakkI karavAmAM AvyuM hatuM ke pre. ke. bI. pAThaka, prA. bhaDakaMkara Adi vidvAna gRhasthAne pustakAhAranA kAmamAM salAhakAra tarIke nImavA. tyAra pachI sukRtabhaMDAra kamITI temaja tIrtha saMrakSaNu kamITI sabaMdhI keTalAka vicAra karavAmAM AvyA hatA. sukRta bhaDAra saMbaMdhI muni mahArAjAonA abhiprAya. suni zrI cAritravijayajI (tA. 4-7-09 nA roja zrI madamAM maLelI na khaMdhuonI jAhera sabhA vakhate.) kArnsa e eka uttama ane uMcI saMsthA che, svataMtratAne peASanArI che, teNe sAmAnya vagamAM ghaNA jAhera jussA utpanna karyAM che; ane te punA kAnpharansanI sabajekaTa kramITImAM puravAra thayuM che. A kAnpharansa koI amuka vyakita mATe nathI, temAM sarva jaina banA sarakhA avAja che. herUbhAie agAu kahyuM tema evI sAkSara, ane lAgaNIvALI vyakitane avazya madada karavI joie. kAnsanA udaya vidvAna vagathIja thavAnA. A varSe kAI rIte dabAyelA rahevuM naja joie. konpharansa e mAtra sucanA karanArI saMsthA che, ane jyAMsudhI te tevIja raheze tyAMsudhI te kRtehamaMda thaze, paNa jyAre paisAnI vyavasthAnA savAla Ave che Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] jaina kAnapuransa heralDa. [ oNgasTa, tyAre A saMsthA mATe leAkeA avizvAsanI najare jue te svabhAvika che, cAra AnAnI yeAjanA susAdhya che, ane tethI karADAnu kArya thAya tema che, ane cAra AnA bharanAra lAkhAnA puNyanA bhAgI bane che, konpharansa aMge cAlatAM khAtAone samAveza sAta kSetramAMja thAya che, ane tethI te dareka rIte madadane pAtra che. vaLI ApaNI kAmamAM keTalAMka upayoga vinA paDI rahelAM DA sabadhI A kenpharanse prathama tapAsa karavAnI jarUra che. A sasthA jayavaMtI haze teAja kAmanA udayanAM tamAma kArya pAra paDaze. A svayaM sevakAne dhanyavAda ghaTe che, paNa temaNe eTaluM te yAda rAkhavuM ke keTalAka konpharansanA upadezakA mAnAdhikArIno hoddo dharAvatA chatAM teo paisA khAtA jaNAyA che, temanA cAritrAnI vAte thAya che, temanA bedha upara keTalAka vizvAsa rAkhatA nathI, TukAmAM AvA vakatA lAbhane badale hAni kare che, mATe A bhAioe tevA luccA harAmakhArAne bahAra pADavA, ane temaNe koi rIte svataMtratA gumAvanArI ApaNA grejyueTAe dravyavAnanI sehamAM kheMcAvuM nahIM, paNa temaNe niDarapaNe kAma karavuM. A nAnI cAra AnAnI rakama ApavA mATe koie AnAkAnI karavI nahIM, evI mArI bhalAmaNa che, paNa A cAra AnAmAMthI zuM kAryo thAya che te jovAne AkAMkSA rAkhavI. A yAjanAnA amala jo prathama mhoTA gAmeAmAM thaze te pachI kAnpharansa sirajIvI thaze temAM kAMI zaka nathI. teja sabaMdhamAM muni mahArAja zrI darzanavijayajInA abhiprAyaH--kAnpharanse atyAra sudhImAM karelAM kAryonu siMhAvaleAkana sAMbhaLI ApaNe joi zakayA chIe ke:konpharansanA paisAnA vyaya sAre ThekANeja thayA che, paraMtu keTalAka loko je anubhavyA vagara, kharI sthiti jANyA vagara khoTA AkSepeA kare che te tadana geravAjakhI che. vaLI nIce pramANe zlAka khelyA hatA keH-- na vetti yo yasya guNapramANaM, sa tasya niMdAM prakaroti nityaM / kirAtakanyA karikuMbhajAtAM, muktAhitvA hi bibharti guMjAM // arthaH--je mANusa khIjAnA guNanuM pramANu na jANatA hoya te tenI hamezAM niMdA kare che. dAkhalA tarIke bhIlanI cheAkarI hAthI kuMbhasthaLamAMthI utpanna thayelA meAtIne cheDIne caNAThIne dhAraNa kare che. sAra e che ke metIne cheDatAM pehelAM mAtInA guNune jANavAnI jarUra che, te pramANe konpharansarUpI meAtIne choDI dezeA tA tamArA hAthamAM caNAThIja Avaze, mATe kAnpharansane sthAyI Avaka mATe A sukRta bhaMDAranI yeAjatAne amalamAM mukavA svaya sevakA tamAre ghera Ave tyAre temane dhakakA nahI khavarAvaze ema huM AzA rAkhu chu. teja sabaMdhamAM panyAsa zrI harakhamuninA vicArA-- ( tA. 2-7-09 nA roja zrI lAlabAgamAM maLelI jaina baMdhuonI jAhera sabhA ) muni zrI meAhanalAlajI tathA ame jesalamIranA je bhaMDArA udyaDAvI na zakayA te bhaMDArA kAnpharanse ughaDAvI, temAMnA pustakAnI TIpeA karAvI, zrI jaina graMthAvaLi nAmanu atyuttama pustaka pragaTa karelu che, kAnpharanse karelAM kAryo spaSTa rIte samajAya tema che, teA pachI tene madada karavAnI khAsa jarUra che, teA A svayaM sevakA jyAre cAra AnA udharAvavA Avaze tyAre tene rAkI nahIM rAkhatAM vagara DhIle cAra AnA ApI devA mArI bhalAmaNa che. i Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3809 ] jaina vetAmbara ejyukezanala beDanA niyame. [ 23 zrI jaina zvetAMbara ejyukezanala borDanA niyame. nAma ane sthaLa 1 A berDanuM nAma "zrI jaina zvetAMbara ejyukezanala beDa " rAkhavAmAM AvyuM : che; tenI ophIsa muMbaImAM raheze. uddeza 2 keLavaNI saMbaMdhI yojanAo tathA tamAma prakAranAM kAryo karavAM e A berDane udeza che. (juo sAtamI jaina zvetAMbara konpharansane TharAva 5 me peTA vibhAga sAtamo). saMkhyA. 3 hAla je borDa konpharansa nImela che te vakhato vakhata pitAmAM vadhAre ghaTADe karI zakaze paNa borDanA sthAnika sabhAsadanI ekaMdara saMkhyA trIza tathA bahAra gAma vasatA sabhAsadonI saMkhyA trIza maLI sAThathI vadhAre thaI zakaze nahIM. 4 beDanA muMbaImAM vasatA sabhAsademAMthI koI sabhAsada lAgalagATa cAra sthAnika sabhAomAM vagara kAraNe gerahAjara raheze, te tenuM nAma sthAnika barDa rada karI zakaze. - borDanI mITIge. 5 A borDanI. sabhA ochAmAM ochI varSamAM traNa vAra ane jarUra paDe te vadhAre vAra muMbaImAM maLaze. a AgalA varSanA eM. sekreTarI kenpharansanI pharI beThaka thayA pachI eka mAsanI aMdara navIna varSa mATenI beDanI prathama sabhA belAvaze. te sabhAmAM sabhAsadomAMthI navA varSa mATe eka pramukha, eka upapramukha, be e. sekreTarI athavA eka e. sekreTarI ane eka pagAradAra sekreTarI tathA be eDITaranI nImaNuka thaze. A sabhAmAM nImAyelA pramukha, upapramukha ane sekreTarIone adhikAra A sabhAthI gaNAze. 'cha mAsika sabhAmAM AgalA cha mAsane rIperTa e. sekreTarI raju karaze. ja vArSika sabhAmAM vArSika rIporTa tathA eDiTa thaelo hisAba eDiTaranA riporTa sAthe o. sekreTarI raju karaze ane bahAla rahe konpharansanI pharI beThaka jyAM thavAnI heya tyAMnI rIsepzana kamITInA cIpha sekreTarI upara te konpharansamAM raju karavA mATe tathA kenduransa heDa ophIsa upara mokalavAmAM Avaze. A sabhA konpharansanI pharI beThaka je samaye maLavAnI hoya tenI agAu lagabhaga doDha mahIne maLaze. 6 borDanI eka janarala sabhA konpharansanI pharI beThaka je sthaLe thavAnI heya te sthaLe, ane je divase thavAnI hoya tenA AgalA divase sAMjanA maLaze ane te prasaMge konpharansamAM keLavaNInA TharAva saMbaMdhamAM vicAra karavAmAM Avaze. 7 navA sabhAsadanI nImaNuka mATe je sabhAsada. darakhAsta lAvavA dhAratA hoya temaNe Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 jaina kenphiransa heralDa. [ oNgasTa. sabhA maLavA agAu ochAmAM ochuM eka pakhavADIA sudhImAM te darakhAsta e. sekreTarIne lakhI mokalelI hevI joIe. te sivAya te darakhAsta te sabhAmAM raju thaI zakaze nahIM. 8 sabhA maLavAnI khabara, temAM raju karavAnAM mukarara thaelAM kAmakAjanI tapasIla sAthe te maLavAnA ochAmAM ochA aDatAlIza kalAka agAu sthAnika sabhAsadone o. sekre. TarI sarakayularadhArA athavA anya rIte apAvaze, bahAragAmanA sabhAsadone ochAmAM ochA sabhAnI maLavAnI tArIkha pahelAM 4 divasa agAu khabara maLe tevI rIte pisTadhArA sabhA maLavAnI khabara ApavAmAM Avaze. mukarara thayela kAma sivAya koIpaNa navI bAbatai agAuthI jaNavelI nahi haze to te sabhAmAM raju thaI zakaze nahIM paNa koI khAsa agatyanI bAbata haze te te pramukhanI saMmatithI raju thaI zakaze. cha sabhAsade hAjara hoya te karama thayeluM gaNAze, paNa kerama na thaze te hAjara thaelA sabhAsado te sabhAne koI cokasa divasa upara mulatavI rAkhaze. je divase o. sekreTarI sabhA belAvaze. AvI rIte belAvelI sabhAne keramane niyama lAgu paDaze nahIM. 10 beDanI sabhAmAM raju thaela bAbatapara taTastha na rahetAM virUddha ke tarapheNamAM mata ApavAnuM hAjara rahelA sabhAsadene pharajyAta che, 11 bahAragAmanA sabhAsado taraphathI je kAMI sucanAo vakhatovakhata Avaze te o. sekreTarI te pachInI sthAnika sabhAmAM raju karaze tathA tepara sthAnika sabhA puratuM dhyAna Apaze. patravyavahArathI tathA heralDa vigeremAM pragaTa karI beDanA kAryonI joitI hakIkatathI bahAragAmanA muMbone vAkepha rAkhavAmAM Avaze. 12 beDa pitAmAMthI vakhato vakhata cekasa kAryo karavA sArU sabakamITIo nImI zakaze. 13 dareka sabhAmAM pramukha, ane tenI gerahAjarImAM upapramukha kAma calAvaze, ne baMne gerahAjara haze te hAjara thayelA sabhAsado pitAmAMthI pramukha nImI kAma calAvI zakaze. - 14 beDanI sabhA pramukha ke e sekreTarIne jarUra jaNAtAM athavA sabhAsademAMnA pAMcanI lekhIta mAgaNIthI koIpaNa mukarara kArya mATe e. sekreTarI anukULa samaye kalama AThamI anusAra bolAvaze. 15 beDane lagatAM badhAM phaDanAM nANuM kenpharansane hastaka raheze. cAlu kharcane mATe joItI rakama e. sekreTarInA nImelA AdhakArIne konpharansa Apaze. tene hisAba paddhatisara eTa sekreTarI rakhAvaze, ane te eDITa karAvI eDITaranA rIporTa sAthe vArSika sabhAmAM raju karaze. 16 beDanI tathA saba kamITInI sabhAomAM saghaLuM kAmakAja gujarAtImAM cAlaze, ane tenI ra4 noMdha te veLAe e. sekreTarI levaDAvaze; je aThavADIAnI aMdara phera mInITa bukamAM utarAvI tepara te sabhAnA pramukhanI sahI levaDAvaze tathA te pachInI mITIMgamAM te kanpharma karAvaze. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2008) muMbaInA jaina saMdhe upADI lIdhelI sukRta bhaMDAranI yejanA. (25 17 pramukhanI muMbaImAMthI gerahAjarIne prasaMge tenA sarva hake upapramukha bhagavaze. onararI sekreTarI. 18 a A niyama ke beDanI sabhAomAM vakhate vakhata je TharAvo thAya te o0 sekreTarI amalamAM mUkaze. 2 borDanA tamAma nekare che. sekreTarInA tAbAmAM gaNAze. joItA cAkare, nekare rAkhavA ke baratarapha karavA e. sekreTarIne sattA che. ja koI veLA beDanI sabhA belAvavA jeTalo vakhata na hoya te sarakyularadvArA sabhAsadenA abhiprAya jaNI, ane koI khAsa prasaMge mAtra pramukhanI anumati laI jarUrI kAma karAvaze. 18 A niyamomAM vakhato vakhata ghaTatA pheraphAra ke sudhAre vadhAre benDa karI zakaze. muMbaInA jaina saMghe upADI lIdhelI sukRta bhaMDAranI rojanA. muMbainuM utsAhI dhI jaina svayaMsevaka maMDaLa jana vastIvALA bIjA gAmee le jete dAkhale. moTA zaherene khAsa apIla, pacaraMgI prajAthI bharapUra A muMbaI nagarI jaina kemanA sarva mahatvanA kAryomAM prathama pagaluM bhare che. zrI zikharajI saMbaMdhI je mahAna caLavaLa jaina komamAM utpanna thaI hoya to te A muMbApurInA jana saMdhane ja AbhArI che. zrI aMtarikSa kesamAM paNa muMbaIeja AgevAnIbharela bhAga lIdho hato. hAla turatamAM A zaheranI jaina komamAM eka navI hIlacAla jozabhera cAlavA lAgI che. A hIlacAla sukRtabhaMDAra saMbaMdhI che. gata bhAsanI tA. 10 mIthI A hIlacAlane janma zrI geDIjhanA derAsaramAM maLelA zrI saMdha vakhate thayo hato. tyAra pachI A hIlacAla mATe muMbaImAM jude jude ThekANe bhinna bhinna sabhAo bharavAmAM AvI che. A hIlacAla mATe muni zrI darzanavijayajI, panyAsa zrI harakhamuni tathA prasiddha vaktA munizrI cAritravijayajIe uttama abhiprAya ApI kenpharansa ciraMjIvI thAya te mATe suMdara vicAro darzAvelA che. tenI sAthe A zaheramAM sukRtabhaMDAra ugharAvavAnuM kAma dhI jaina svayaMsevake upADI lIdhela che. A maMDaLanA khaMtIlA sekreTarI mITa laheracaMda cunIlAla tathA bIjA svayaMsevakoe e yojanAne amala karavA bhagIratha prayatna Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 jaina konpharansa heralDa. [ ogasTa karavA mAMDyo che, ane teone stutya udhama mATe dhanyavAda ghaTe che, paraMtu je pramANe muMbaImAM A hIlacAla jozabhera cAlI che tevI ja rIte jena vastIvALA bIjA gAmamAM cAlatI heya tema saMbhavatuM nathI. amadAvAda, surata, bhAvanagara, punA Adi mahaTAM zaheromAM kema kAMI paNa prayAsa thato nathI te samajAtuM nathI. keTalAka nAnA gAmamAM A phaMDa ugharAvavAnuM kAma zarU thayuM che, tema sAMbhaLyuM che. paraMtu jyAM sudhI upara jaNAvelA meTAM zahera A yojanA upADI nahIM le tyAM sudhI A pejanAne dhArIe chIe eTalI phateha maLaze nahIM. A gAmoe muMbAIe dekhADI Apela prazaMsApAtra dAkhalo levo joIe che. muMbAInI mAphaka bIjAM gAmomAM svayaMsevaka utpanna thavA joIe che. muMbaInI mAphaka jaina prajAnI A pejanA tarapha laka lAgaNI jagADavI joIe che. kenpharanse atyAra sudhImAM karelAM kAryanuM siMhAvakana konpharansa ophIse pragaTa karI ApI prajA lAgaNI jagADavAmAM uttama sAdhana utpanna kareluM che. je A siMhAvalokana dareka jaina baMdhu vAMcI jaze to pachI te baMdhu A cAraAnA jevI najIvI rakama kadI konpharansane ApatAM acakAze nahIM. cAra AnA jevI nAnI rakamamAM konpharansanA lAkho rUpIyAnA kAryonA puNyapuMjanA bhAgIdAra thavuM e zuM ochuM : subhAgya che? te huM AthI meTAM zaheranA AgevAnone khAsa araja karuM chuM ke AnA jevI uttama yojanA bIjI kaI tame zodhI zake tema che ? A yojanA kalpalatA jevI janA jaina mane maLI che. te pachI tenA madhurALa cAkhavA jaina varga zA mATe pAchI pAnI kare che? te meTA zaheranA AgevAne A apIla upara khAsa dhyAna Apazeja ema mArI umeda che. B. ' sAtamI jaina zvetAmbara kenpharansa. ( buddhiprabha aMka 3 je pRSTha 76 ) atyAra sudhI konpharansa kevaLa vicAraja karatI hatI, A chae konpharansane ghaNe bhAga vicAra karavAmAM pasAra thayA hatA. A sAtamI konpharansamAM e vicAre kevI rIte amalamAM mUkAya te bAbatanI keTalIka yojanAo ghaDavAmAM AvI che e kharekhara AnaMdanI vAta che. konpharanse eka pagaluM AgaLa bharyuM che. vicArakALamAMthI yojanAo ghaDavAno kALa AvIlAge che. A vakhata pasAra thayelA TharomAMnA ghaNAkharA enA e hatA chatAM jarA bArIka avalokana karanArane jaNAyA vagara raheze nahIM ke te TharAvanuM svarUpa yojanAonA rUpamAM karyuM che, haju te yojanAo amalamAM kayAre mUkAya che, ene javAba bhaviSya Apaze. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAmAM pracalita jJAtionu digdarzana. jainAmAM pracalita jJAtionuM digadarzana. 1909 ] (mI. amacaMdra pI paramAra ) ( gayA aMkathI cAlu. ) dareka jainanA maraNu vakhate sAtakSetra (sAta sthAna)mAM amuka rakama dharmAdAnI kADhavAmAM Ave che. ghaNI peDhIomAM te dharmAdAnA hissA hoya che. vaLI dhaMdhA upara dharmAdAnA lAgA, pAMjarApeALanA lAgA, meAtIne dharmanA kAMTA ityAdiM khAtAM aneneja AbhArI che. keLavaNInA pracAra mATe meTI meTI rakama teoe ApI che (yunIvarsITI hAla Adi). te muMge meDha jANu pADayA vagara meTI sakhAvatA karyo jAya che. nIcenI bAbate teonI sakhAvataneja AbhArI che. (a ) lagabhaga meTA nagara ane kasbAomAMnI pAMjarApeALA. (A ) nirAzritAne khAnagI apAtI mo. (TM ) amadAvAda, pAlItANA, mesANA vigerenA anAthAzrame, (maiM ) lagabhaga 400 jaina pAThazALA (judA judA gAmAnI) ( 3 ) keTalIeka jAhera ane jaina lAyabrerI. ( ) dezI ane aMgrejI aiSadhAnA davAkhAnA. ( 5 ) kanyAzALAe. (E ) zrAvikAzALAo (udyogazALAo) ( ) madirAnA chIhAra, ane navA madirA, dharmazALA, upAzrayA vigere ( ( i ) ( ) amerikAdi dezAmAM jaina mizaneAnI sthApanA. [ 207 ) sthAyI ane kAmacalAu De. jaina kheDiMgA (amadAvAda, muMbaI, bhAvanagara) e zivAya jatA yAtrAnA meTA sadhA kADhI jaineAnA 108 tIrthamAMnA keTalAeka mukhya tIthaeNpira peAtAne pUre athavA amuka bhAgane kharace dara varSe lai jAya che. sAdhuone mATe pustako lakhAvI bheTa Ape tathA vastrAdi vaheArAve che. tItha upara puSkaLa dhana kharace che, svAmIvatsalanA jamaNA karI dharmanI prabhAvanA vadhAre che, lahANI kare che, potAnI jAtinAne temaja anyajAtinA apaMgAne gupta dAna Ape che. (jaitAmAM kAi bhIkha mAMgatA eja kAraNasara najara AvatA nathI). kasAine tyAM jatA athavA amuka tahevArA para chavA choDAvI abhayadAna Ape che. bharaNu pAchaLa ujamaNA (aThThAi mahAtsava) karI temAM puSkaLa dhana kharce che. game te dezanI dharmakAryanI TIpa Ave temAM chuTe hAthe bharI Ape che, vigere rItImAM jainane dAnanA jharA vahetAja rahe che. ghaNAM zaherAmAM musAra anete jamavAne bAjanagraho che, tyAre paMjAba vigeremAM hareka jaina musApharane jamavA mATe tyAMnA jainee vAza bAMdhelA che. surzIdAkhAda tarA jaina yAtrIone Agraha karI tyAMnA jainA jamADe che. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ]. jaina konpharansa heralDa. [ oNgasTa. 12, sana vayi zrImadda hemAcAryo junA jaina graMthane AdhAre ahaMnnIti nAmano graMtha banAvyo che. temAM jainenA dAyabhAga, vArasA, gunhAnI sajAo ItyAdi bAbatanA ahaMnnIti, prakaraNe AvelAM che. jainene hiMdu le lAgu pADatAM A bAbata sarakAranA kAna para lAvavAmAM AvI heta te avazya te mujaba (musalamAnonI zarehanI peThe) amala thayo heta. jainonI vastInI gaNatrI ( sumAre 15 lAkhanI ) uparathI saskArI gunhAo ane jelakhAnAnA rIporTa, khunenI vIgatanA rIporTo jotAM mAlama paDe che ke gunhA karanArAonuM pramANa hiMdustAnanI sarve jAte karatAM janomAM atyaMta ochuM Ave che. e bAbata e komane magarUra thavA jevI che. jenA mukadamAo (pita pitAmAMnA ) kerTImAM bahuja ochI jAya che, ane paMca nImI phesalA karAvavAmAM Ave che. mAravADI jainomAM to evA phesalA karavAne ane jaja meMTa lakhavAne nyAtanI khAsa karyo che, temAM rU, 1 AyAthI lAkho rUpIAnA kesane phesalo karI Ape che; ane jene apIla karavI hoya to rUA. rA nI phI ApavAthI apIla thaI zake che. e phesalAne mAna nahI ApanArAone tAkIda maLyA pachI khyAti bahAra rahe. vAne vakhata Ave che. meTAM moTAM dharmAdA khAtAone vahIvaTa jeneja kare che. sabhA, esesiezane, maMdi re ane bIjA phaDanA vahIvaTe junI rIti pramANe kare che, ane koI paNa dharmAdA vahIvaTanA mAmale korTe caDhatA nathI. 52. jainomAM kelavaNI. aMgrejI vidyA ane sAmAnya keLavaNI tarapha hAlamAM ja sAruM lakSa ApavA lAgyA che. saMsArika sAthe dhArmika keLavaNI apAya te mATe skUla ane kanyAzALAo, zrAvikAzALA o ane pAThazALAo sthapAtI cAlI che. lagabhaga cArase pAThazALA (dharmanI keLavaNI Apa nArI ) judA judA gAmomAM sthapAI che. kelejano lAbha paNa ghaNuM levA lAgyA che. dhArmika keLavaNI ApavAne sabhAo thAya che. sAdhu munirAje paNa vihAra samaye pAThazALAo kAyama karAvI dhame bodha Ape che. upadezako paNa sArA kArya bajAve che. janoe sthApelI tamAma zALAo aDadhe kalAka paNa dhAmi~ka zikSaNa Ape che. tenuM anukaraNa bIjAoe karavuM joIe. uMcI ane udyoga hunnaranI keLavaNI mATe tathA strI keLavaNI mATe moTAM khAtAo tathA boraDIgo sthapAvAnI jarUra che. mAravADIomAM keLavaNune pracAra bIlakula nahIM' jevo che. ghaNuo nAnapaNathI ja dhaMdhe lagADavAnuM pasaMda kare che. e rIte teonI jIMdagI kharAba thAya che. mAravADa dezamAM vighAne pracAra sAra thatA jAya che, ane tyAM ghaNuM mAravADI grejyueTa najare Ave che. 53. jainomAM kurIvAjo. jamAM cAlatA keTalAeka beTa rIvAje ajJAnatA ane saMgatiSane lIdhe dAkhala thayA che; emAMnA keTalAeka nIce pramANe che Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1809.] jenomAM pracalita jJAtionuM digadarzana. jatAmAM , [ 29 ( 1 ) bALalagna, te chokarInI umara teranI AsapAsa hoya che, paNa chokarAnI umara karatAM nAnI yA barAbaranI hoya che; nAnapaNathI vivAha karavAthI e anartha thAya che. (2) kanyAviya-AgaLa lakhAyuM che; A bAbata vadhu carcA cAlu thaI che, ane dhIme dhIme baMdha thatuM jAya che, paNa keTalAka jainenI sthiti sudhAravI jarUrI che. (3) vRddhavivAha, vadhu strI-jaina konpharansanA TharAvothI aMkuza mukAto jAya che. dhanavALAo e raste vadhAre utare che. (4) revA kUTavAne rIvAja-gujarAtamAM revA ane chAtI phUTavAno rIvAja che, paNa upadezathI te upara aMkuza paDavA lAge che. mAravADamAM babe varasa sudhI rUe che, vAsI pallA le che. (5) lagnAdimAM lakhalUTa kharca-ekeka lagnamAM rajapUtAnAmAM be lAkha rUpiyA kharca thAya che. dArUkhAnuM, mAMDe, vezyA strInAnAcamoTAM jamaNo ityAdi upara aMkuza mukAvA zarU thAya che. (6) maraNa pAchaLa jamaNa-bArame divase, paMdara divasa vigere jamaNa karavAmAM Ave che. amuka sthaLe amuka TaMka jamADavAno rIvAja che. rajapUtAnAmAM kANe javAmAM paNa ghIthI roTalI cUrIne khAya che. judI judI nyAtoe baMdobasta karavA mAMDayA che. . (7) mAnatA. vahema dekhAdekhI mAnatAo manAya che, hoLI, sILAsAtama, grahaNa vigerene mAne che; chokarAne bAbarI utarAvavI, bhuvAonA maMtronA vahema, zrAddha karavA, gaMgAsnAna, kSetrapALa, bharavamAmAnA pUjana, gaNagara ane zanizcara pUjana, gagApUjA, ityAdi ajJAnatAne vaza thaIne kare che. e bAbata para paNa lakSa apAvA lAgyuM che, ane jage jage upadeza thavA mAMDyA che, ane baMdha thatuM jAya che. jemAM (36) gotradevI ane (64) jegaNuM jeone jaina samakitI kuLadevI kahe che, temane svadharmI tarIke mAnavAmAM vAMdhA jevuM jaNAtuM nathI. 54. upasaMhAra. Akhare eTaluM ja jaNAvIzuM ke jene koI jJAti nathI; amArI jAti ane kuLa meTAM kahIne jAtimAM kare e jaina zAstrathI virUddha che. kuLamada, baLada, rUpamada, tapamada, jJAnamada, lAbhamada ane aizvaryamada karanArAonI avasya durgati thAya che. kharekharUM prasiddhapaNe kahI denArA, moral courage dharAvanArA, sva. zrImada vijayAnaMdasUrijI (AtmArAmajI) mahArAja lakhe che ke je pitAnI jAtane uttama mAne che, e kevaLa ajJAnatAthI cAlI AvelI rUDhI mAlama paDe che, kAraNake paraspara putra putrInA vivAha karavA, eka bhANAmAM ekaThA jamavuM, ane pitAne UMce mAno e ajJAnatA nahIM te bIjuM zuM? vaLI jAtine gava karanArA janmAMtaramAM nIca gatine pAmaze e phaLa thaze." khare svAmivatsala eTale jAtine mada karyA vagara sarve svadharmI bhAIone svAmIbhAI gaNI dhanahIna hoya tene rojagAramAM lagAvIne tenA kuTuMbanuM piSaNa thAya tema karavuM, tathA Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] na konpharansa heralDa. [ oNgasTa je bhAIo sIdAtA heya tene madada karavI. nyAtajAtanA bheda rAkhyA vagara jamaNa ApavuM tene paNa havAmivatsala kahe che, paNa e bAbatamAM e mahArAja himatathI lakhe che ke - "x x x + ema na samajavuM ke ame vANiyA lekene jamADavA rUpa svAmi vacchalane niSedha karIe chIe. paraMtu nAmadArIne vAte janamaMdira banAvavAmAM alpa phaLa kahyuM che, ane A gAmanA vANiyAoe te gAmanA vANiyAone jamADyA ane te gAmavALAoe A gAmanAone jamADayA, paraMtu svAmibhAIne sahAya karavAnI buddhithI nahIM, tene ame svAmi vacchaLa mAnatA nathI paNa gadhA khurakanI mAnIe chIe." jane kharuM jotAM vaionI eka jAtanA hovAthI teoe sAthe khAvA pIvAne vyavahAra rAkhavo joIe. A saMbaMdhamAM e mahAtmA lakhe che ke 4 4 4 AcArya mahArAja zrI ratnaprabhasUrijIe rajapUta, brAhmaNa, ane vANiyAmAMthI jenI banAvyA, te kArya zAstrathI virUddha heta te badhAne ekaThA nahIM karata. sAthe khAvA pIvAnI bAbatamAM koI aDacaNa nathI paraMtu A jamAnAnA vaizya leka pitAnI samAna bIjI jAtivALAone samajatA nathI e aDacaNa che. e vyavahAra karavo na karavo te vANiyA lene AdhIna che. zrI mahAvIrathI 70 varSa pachIthI laIne vikrama saMvata 1575 sudhImAM (hamaNunI pracalita) jana jAtiya AcAryoe banAvI che. temAM pahelAM cAra varNa jaina dharma pALatI hatI. A samayanI jAtio nahiM hatI. meM je lekha lakhe che te bahu graMthomAM meM evA lekha vAMcyA che, paraMtu meM pitAnI mana kalpanAthI lakhyuM nathI. badhI jaina dharma pALavAvALI vizya jAtio ekaThI maLI jAya ane jAta, jAta, nAma nikaLI jAya che te kAmamAM jaina zAstranI kaMI manAI che ke nahIM ? e praznano uttara ApatAM uta mahArAja jaNAve che - "jana zAstramAM te je kAma karavAthI dharmamAM dUSaNa lAge te vAtanI manAI che. zeSa te lekhakoe pitAnI rUDhIo mAnI rAkhI che. jyAre ozavALA banAvavAmAM AvyA tyAre aneka jAtinI eka jati banAvI hatI, te mATe hamaNuM paNa koI samartha purUSa sarva jAtiene ekaThI kare te zuM vireAdha che ? jana jJAti bAbatamAM jaina sAdhuo game te jAtimAMthI jaina sAdhu thaI zake che, ane teone pachI jAti bhinnatA rahetI nathI, temaja te sAdhue rajapUta ane bIjI amAsAhArI jAtane tyAMthI svaccha AhAra (bhajana) laI zake che, te te jotAM paNa jAtinI khaTapaTa jenomAM jaNAtI nathI; A viSaya haju vadhAre carcA zakAya, paNa laMbANa bahu thayuM che, tethI sui vidvAnoe je dhIraja ane zAMtithI bhAre viSaya sAMbhaLavAnI tasdI lIdhI che, te mATe sarvene upakAra mAnI mAruM besavuM baMdha karavAnI rajA mAMgatAM ApaNe e icchIzuM ke jAtinA beTA bheda dUra thaI ekasaMpa thAo che ke jethI dharmanI unnati ane dezanI AbAdI thAya ane jene pitAnA kSatrI lehInI yAda ANI zuravIra bane che tathAstu. tA031-8-7 muMbaI, bIjo bhoIvADe. amaracaMda pI. paramAra Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1800 ] hAnikAraka rItarIvAje. [ 211 hAnikAraka rItarIvAjo. (. 2. nyAlacaMda lakSmIcaMda sonI bI. e. ela ela. bI.) (anusaMdhAna pRSTa 186 thI.) unnatine pitAnuM kendrasthAna samajatAM jJAtijanone keIpaNa rivAja teonA gajA uparAMta bejArUpa tha joIe nahi. sAmAnya-sAdhAraNa sthitinA mANasanA saMjoge tarapha khAsa karIne rIvAja pravartaka AgevAnoe lakSa ApavAnI jarUra che. zrImAna AgevAnenA kharcALa kAryonuM anukaraNa karavA anya jJAtijano potAnI sthitine vicAra karyA vagara prerAya ane tema chatAM eka sAmAnya kArya rIvAja rUpa-jJAtinA dhArA rU5 thaI paDe te IcchavA yogya nathI: A prasaMge agresaroe pitAnI pharajone, jokhamadArIne yogya vicAra karI pitAnA kAnuM valaNa badalAvavAnI jarUra che. teoe samajavuM joIe ke pitAnI zrImaMtAIne jJAti janane lAbha ApavAnA nAtavarA, jamaNavAro uparAMta bIjA aneka rastAo che. jamaNavArothI mAtra garIba temaja tavaMgara jJAti baMdhuo eka agara be TaMka miSTAnna bhejana meLavI zake che. tyAre dravyane sadupaga anya raste karavAthI komane garIba varga hamezane mATe bhejana meLavavAnA AjIvikA calAvavAnA sAdhane prApta karI zake che. bAhyADaMbara eTalo badhe vadhI paDyuM che ke upalakanI khetI meTAI-zrImaMtAi pradarzita karavAnA hetathI cheDA vakhatane mATe vAha vAha kahevarAvavAnI AzAthI lakhalUTa kharca karavAmAM Ave che. ane pariNAma uMDA utarIne tapAsaze te uparanA hetuo paNa jaLavAtA mAluma paDaze nahi. jamaNuvAra vakhateja mIThAI-pakavAna game teTalA sArAM haze paraMtu zAka agara kaDhI rayAnA vAMke sArAM nahi thayAM heya te jamADanAra, jJAtijanI asahya TIkAne-kavacita aniSTa udagArone bhegA thaI paDaze. A prakAsmA rIvAjathI eka vakhata tavaMgara gaNAte A kAThIyAvADa nirdhana thaI. gayA che. lagna prasaMge thatAM kharce sthiti anusAra thavA joIe. agharaNI prasaMge karavAmAM AvatI dhAmadhume zaramAvanArI gaNavI joIe. maraNa prasaMge karavAmAM AvatI jamaNavAranA saMbaMdhamAM pahelAM kahevAmAM AvyuM che. ApaNuM bApadAdAoe pitAnI sArI sthitimAM meTAM moTo kharco karI, nAte karI eTale ApaNe paNa AgalI AgalI sthitine anusarI hAlanI sthitino vicAra karyA vagara kharco karavA prerAvuM-phulaNajI banavuM e vyAjabI nahi. pUrvajoe karelA nAtavarA jevA kAryanA yazagAna gAI abhimAna dhAraNa karavuM te yogya nahi. sadavartana jALavI rAkhavuM, kemanI unnatinA kAryamAM yathAzakita sahAyabhUta thavuM eja ApaNe uddeza hovo joie. A udeza pAra paDatAM AnaMda mAna, vyAjabI rIte magarUra thavuM ane te kharI magarUrI jaLavAI rahe tevA kAryomAMja macA rahevuM teja ApaNo dharma che. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ]. jaina kenpharansa heralDa. [ oNgasTa, jJAtinA AgevAnoe AvA pharajIyAta kharco upara aMkuza mukI kAMIka dhoraNa bAMdhavAnI jarUra che. jJAti jevI pUjya saMsthA je jJAtijanonI-teonA hitanI rakSaNakartA che, te bhakSaNakartAnuM rUpa dhAraNa kare nahi tene mATe khAsa lakSya ApavAnI jarUra che. te bAbata lakSya ApavAmAM nahi Ave te jJAtibaMdhana tadana chinnabhinna thaI jaze ane pariNAme dareka mANasane zeSavuM paDaze. ApaNe bALakone purI keLavaNI ApavAne paNa ApaNe zakita dharAvatAM nathI tevA samayamAM AvA lakhalUTa kharco karavAnI cAlane ghaDIbhara paNa sthita rahevA devI joIe nahi. jaina kuLamAM janamyAthI ja manuSyathI jaina thaI zakAtuM nathI. bahAranA dekhAvathI jaina kahevAyA, kapALamAM amuka jatane cAMdalo karyAthI zrAvaka vargamAM gaNAyA anya dharmionA eTale kharA jaina thayA ema samajavAnuM nathI. jenA nAma dhAraka parvo tathA rIta rI- dareka manuSyanuM vartana, tenA vicAre, tenI raheNI karaNI sarve jema vAjeno pracAra. zAstra saMmata hovuM joIe. samyagadaSTi cho zuddhadeva, zuddhagurU ane zuddha dharmamAM zraddhA rAkhe che Apta purUSa praNIta zAstra jene zuddha deva tarIke oLakhAve che te sivAyanA anya dharmioe mAnya karela deva dUSaNa yukata hevAthI tenI bhakita karavAmAM sArthakatA samajatA nathI. teo paMca mahAvrata dhAraka gurUne ja dharmagurU tarIke mAnya rAkhe che temaja kaSa-cheda-tApanI kaseTImAMthI pasAra thayela dhamane ja zuddha dharma tarIke anusare che. vivekI je anya dharmionAM parvo:pALavAnuM tathA teonA rItarIvAja jArI rAkhavAnuM keIpaNa saMjogomAM pasaMda karatA nathI. paraMtu hAlamAM ApaNI najare AthI ulaTI sthiti jaNAya che tenuM kAraNa zodhavA bahu dUra javuM paDe tema nathI. dhArmika keLavaNInA abhAve, gurU mahArAjanA yogya upadezanI khAmIne lIdhe muni mahArAjAone vihAra baMdha thatAM gAmaDAmAM vastA zrAvaka varga anya matAvalaMbInA vizeSa paricayamAM AvavAthI svadharma bhraSTa thaI teonAM parvo tathA rItarIvAjo pALavA pravRtta thayo che. ane keTaleka aMze moTA moTA zaheromAM paNa tevI ja sthiti mAluma paDe che. heLInA tahevAramAM anya manuSyanI sAthe keTalAeka ApaNuM jaina baMdhuo paNa ane khAsa karIne tamAma mAravADI bhAIo dekhAdekhIthI bhAga letA jaNAya che; bIbhatsa zabda bele che ane aneka kuceSTAo kare che. AvA nila ja rIvAja tarapha te samaju hiMdubhAIo paNa dhikkAra batAve che. paraMtu ajJAna varganuM prabaLa eTaluM badhuM che ke teo ghaNuM ja thayuM karI zake che. zILasAtama karavI, te dIvase TADhuM khAvuM, gaNagora pUjA karavI, evrata karavuM, pavitramAM pavitra saMvatsarI jevA dIvase gaNapati pUjana karavuM, navarAtrImAM devInuM sthApana karavuM, vigere aneka rIvAjo jemAM pracalita thayA che. keTalAeka jene pitAnI parvatitie dharmA rAdhana karatA nathI. eTaluM ja nahiM paNa mithyAtvInA pa karatAM jarA paNa AMcako khAtA nathI. teo zrAddha kare che, somavAra, zanivAra vagerenA vrata kare che, satyanArAyaNanI kathAo besADe che, caMDIpATha karAve che, ane vaLI tethI paNa AgaLa vadhIne musalamAnabhAInA tahevArane paNa mAnya kare che, mahAramamAM tAjIAnI mAnatA kare che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] hAnikAraka rIta rIvAjo. [213 - A saghaLA rIvAje ajJAnatA mUlaka, vahemI bhejAne AbhArI che. musalamAna dharmane koI manuSya bhAgyeja hiMdu dharmonA parvo pALate agara hiMdu devAnI mAnatA karato jovAmAM Ave che. AdhyAtmika sukhane athI dareka zraddhAvAna manuSya potapotAnA dharmane draDhatAthI vaLagI rahe che. AtmAne malina karanArA, saMsAranI vRddhi karanArA A saghaLA rIvAjone mumukSajanee dUra karavAnI jarUra che. dhArmika keLavaNunI-taviSayaka upadezanI khAsa jarUra che. dhamanuM svarUpa yathArtha samajavAmAM Avaze temaja svadharmamAM draDha rahI zakAze. save kriyA jaina dharmane anusAra thavI joIe. lagnavidhi paNa jaina zAstra saMmata hevI joIe-jana lagna vidhinuM pustaka bahAra paDela che. tadanusAra brAhmaNe lagna karAvavA taiyAra na hoya te bhejakavarga-vAcakavarga je ApaNuM upara AdhAra rAkhe che, teone A vidhine abhyAsa karavA lalacAvI teonA hAthe kAma levuM yogya jaNAya che-A pramANe ApaNuM AcaraNa jaina nAma dhArakane chAje te mujabanuM hovuM joIe. je mATe naitika himmata ( Moral courage ) sivAya bIjAM kazAnI jarUra nathI. A rIvAjanI hasti mATe zrImAneja ja javAbadAra che. lagna jevAM mAMgalika-dhArmika , prasaMge anIti piSaka, vyabhicAranI zALAnI zikSAgurU (Head lagnaprasaMge gaNikA mistress) nakharAMbAja vezyAne nAca karavA mATe bolAvI sabhya ne nAca tathA saMgrahasthanI samakSa gaNikAne nAca karAvavAmAM Ave te lagnanA AtazabAjI, kharA svarUpane utArI pADavA jevuM che. AvA nItivirUddha kAryamAM dravyane vyaya nirarthaka karavAmAM Ave che ema kahevuM e jarA paNa khoTuM nathI. lagna prasaMge hAjara thayelA bALa tathA yuvAvarganA vicAre upara AvA vezyAnA nAcathI ghaNIja mAThI asara thAya che. tenA vinA ApaNe khuzIthI calAvI zakIe. vezyAne nAca nahi karAvavAthI zrImaMtonI pratiSThAne jarA paNa hAni pahecatI nathI. teo taraphathI kavacita kahevAmAM Ave che ke moTA moTA purUSa-yupIyane vagere sAthe saMbaMdha jALavI rAkhavA teone AmaMtraNa karavAmAM Ave te prasaMge teone khuza karavA mATe gaNikAne nAca karAvavo paDe che. AnA javAbamAM eTaluMja kahevAnuM ke teone khuzI karavAnA rastA aneka che tathA vezyAnI nAca virUddha teo paNa have pharIyAda kare che. vaLI lagna prasaMge dArUkhAnuM pheDavAmAM Ave che. AtasabAjI choDavAmAM Ave che te rIvAja jIvadayA pratipALa jene mAnya hovo joIe nahi. mAtra paisAne dhumADo karavAmAM Ave che, ane vaLI aneka che AthI nAza thAya che. paisA uchaLI rahyA hoya te tene saddaupayoga karavAne mATe aneka rastAo jelA che. AvA kAryamAM paisA kharacavAthI dezanI nirdhanatA vadhAravAmAM ApaNe kAraNabhUta thaIe chIe. A saMbaMdhamAM jJAtinA agresara rIvAja virUddha TharAva kare to temAM jarApaNa muzkelI naDavA sabhava nathI. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ] jaiina konapharansa heraDa. [ AgasTa. jamaNavAra, nAtavara, svAmIvatsala, navakArazI vagere prasaMge jamavA AvanArAo eTalA badhA adhIrA banI jAya che ke khAvAnI cIjonI lUMTAlUMTa karI mele che, pIrasanArAonI saMkhyA kamI hovAne lIdhe bhADutI pIrasanArA upara yogya kAbu na rAkhavAthI tathA jamavA besanArAo ekI vakhate paMkitavAra nahi besatA hovAthI koi paNa rItanI vyavasthA jALavI zakAtI nathI. zAntithI thavuM joItuM:kArya yaMgya rIte thaI zakatuM nathI. eTalI badhI dhamAdhama thAya che, kolAhala eTale badho vadhI paDe che ke zAnta manuSya jamavAnuM to eka bAju e rahyuM paraMtu tyAM ubhee rahI zakatuM nathI. anya ghaNI komomAM ApaNuM mAphaka jamaNavAra thAya che paraMtu te AvA svarUpa dhAraNa karatI nathI. ApaNuM kema ja eka apavAda rU5 che. ane ApaNuM AvA vartanathI ApaNe AcAra rahita chIe evo AkSepa ApaNuM upara mukavAmAM Ave che. vaLI ApaNu rIvAjathI ghaNeja bagADa thAya che. jIpa dayAne hetu jaLaviI zakAtuM nathI. AvI sAmAnya bAbatamAM sudhAro karavAnuM kAma utsAhI purUSanuM che. teo mana upara le te agresarenI anumatithI jamaNavAranI vyavasthA sahelAIthI karI zake. lekhanI zarUAtamAM jaNAvelA rIvAje pikIne chello rIvAja arvAcIna samayane ja AbhArI che. pAzcAtya vicArenA sAthe sAthe pAzcAtya rIta rIvAjoe paNa ApaNuM upara dasya yA adasya rIte ghaNI ja asara karI che. prAcIna samayamAM kamANInA sAdhano baLavAna hatAM. deza tavaMgara hatuM ane ApaNe sAdI jIMdagI gujAratA hatA te samaya haraghaDI sAMbharI Ave che. Adhunika samayamAM lakSmIno pravAha pUvAmAMthI pazcima dizA tarapha vaheto thatAM dezamAM dAridra vadhatuM gayuM. jo ke rAjyanItimAM nipuNaAMkaDA zAstrIo lokonI AMtara sthiti tapAsyA vagara, anya kAraNonI upekSA karIne AMkaDAnI gaNatrIthI dezane tavaMgara te jaNAve che paraMtu ApaNe anubhava tadana jude ja jaNAya che. meMghavArInA bhAva dukALanA bhAva karatAM paNa vadhI gayA che. loko nirUdhamI thaI gayA che. kamANInA sAdhana A harIphAInA jamAnAmAM ghaNAja nabaLA paDI gayA che ane kharca vadhato jAya che. pahelAM meja zokhanI cIja gaNatI hatI te have jIMdagInI jarUrIyAtanI cIjonI gaNanAmAM dAkhala thaI che ane tenI vagara cAlI zake nahi evI sthiti thaI paDI che. ATalAthI ja aTakayuM nathI paraMtu dekhAdekhIthI pitAnI sthitine vicAra karyA sivAya bhaviSyanI darakAra nahi karatAM TApaTIpaja-bahAranA dekhAva tarapha eTaluM badhuM lakSya apAya che (tirakI to rAmajI jANe) ke A svadezI caLavaLanA samayamAM paNa ApaNe ApaNI yegya pharaje samajatA thayA nathI. phezananuM jora eTaluM badhuM jAmyuM che ke kapaDAMnI kImata karatAM cAra cAra gaNI zIlAI kharcavAmAM Ave che. strIo paNa phezananI sattAne zaraNa thaI che. zaraNa thavAmAM temane sahAya karIe chIe, anumati ApIe chIe. (apUNa) Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da908 ] vatamAna sAhitya samRddhi ane dharmalAbha. [ 215 vartamAna sAhitya samRddhi ane dharmalAbha. (rA, rA, mehanalAla dalIcaMda dezAI, bI. e.) na te narA durgatimApnuvanti na mUkatAM naiva jaDasvabhAvam naivAndhatAM buddhivihInatAM ca ye lekhayantyAgamapustakAni // je Agama pustaka lakhAve che, te purUSa durgati-naThArI gati pAmatA nathI, mUMgA thatA nathI, temanAmAM jaDatA, vivekazanyatA AvatI nathI, aMdha thatA nathI ane buddhi hIna thatA nathI. jaina prAcIna sAhityanA sUryanuM udaya prabhAta thayuM che. ApaNuM parama mahAna RSionAM vacanAmRtanuM pAna janasamAjane karAvI amRta AtmAnuM bhAna karAvavA aneka prayAso aneka jana ke saMsthA taraphathI thAya che. anAdikAlathI aMdhakAramAM lupta rahela Atma-jJAna sUryanA prakAzanI jhAMkhI joI konA hRdayane zAMti ane AnaMda nahi thAya? IsvIsana 1808 nA varSamAM kayAM kayAM pustako jenomAM thayAM che ane jaina sAhitya saMbaMdhe ke ane keTale prayAsa thayo che tenuM avalokana koI vidvAna karaze, te vizeSa ajavALuM sAhitya saMbadhI paDI zakaze. ApaNA graMthamAM keTalAka ApaNI pavitra mAgadhI girAmAM che, keTalAka saMskRtamAM che, ane keTalAka banethI mizrita che. AvA mULa graMtha samajAvavA mATe ApaNuM AcAryoe saMskRta TIkA, avacUri, bhANa vagere karavA mATe atula prayAsa karyo che. A prayAsa keTalA mahAbhArata aMzamAM che te hAlamAM prasiddha thatA pustakanI apUrNa yAdIo parathI paNa ghaNe aze jANI zakAya tema che. A sarva prathenA prakAzanathI jJAnAvaraNIya karmo prakAza karanAranAM ane teno lAbha lenAra baMnene dUra thAya che. ApaNuM parama tAtvika zAstromAM karmane agAdha viSaya je uMDI ane paramagUDha dRSTithI samajAvavAmAM Avyo che te koI paNa anya dharmanA zAstromAM samajAvavAmAM Avyo nathI. upara kahyAM tevA karmo kaI rIte dura thAya che te ApaNuM zAstromAMthI samajavA mATe prayatna karIe. je rastethI karmo Ave che jevAM ke cAra kaSAya, viSaya, zubha ke azubha, trividhayoga vigere tene karmanAM dvAra kahe che, ane tene Azrava tatvamAM samajAveluM che. jIvanI vRtti traNa prakAranI che, zubha, azubha ane zuddha. zubha vRttithI sArAM ane azubha vRttithI mAThAM karma baMdhAya che, te Azrava kahevAya. te Azrava toDavA mATe puruSArtha karavAnI jarUra che ane te purUSArtha saMvara tatvamAM nirUpaNa karela che. saMvara tatvamAM cAra kaSAyano tyAga tenA virodhIthI karavAno che, jema koI kSamAthI, mAna namratAthI, vagere. AthI je kama Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] jana kenpharansa haralDa. [ ogasTa. have pachI lAgyA kare, tene toDavAne saMvara tatvanuM nirUpaNa karyuM. paNa je karma jJAnAvaraNI Adi lAgelAM hoya che--sattAmAM hoya che tene kema dUra karavAM? te te kamenI nirjarA karavAthI thAya che. karmanI nirjarA zuddha vRttithI thAya che. zubha vRtti kema thAya che ? bAra prakAranA tapathI. A bAra prakAranA tapamAM bAhya tapanA cha prakAra che ane aMtaraMga tapanA cha prakAra che. aMtaraMga tapanA che prakAramAM eka prakAra svAdhyAya che. svAdhyAyanA cAra prakAra che 1 vAcanA 2 pRcchanA 3 parAvartanA 8 anuprekSA. svAdhyAya (prAkRtamAM sajajhAya) su+adhyAya eTale suzobhana, sAruM ane adhyAyaadhyayana, abhyAsa (Study)=sArUM adhyayana. A sArUM adhyayana e eka AtyaMtara tapa che ane te tapathI karmanI nirjarA thAya che. have kaye prakAre thAya. te kahe ke pAMca prakAre. te pAMca prakAranI samaja nIce pramANe che. vAcanA-tenuM nAma paThana che, paThana eTale apUrva zratagrahaNa, zAstronuM vAMcavuM. pRcchanA-(pracchana, pRcchA) pUchavuM eTale graMthanA artha tathA pAThane praznapUrvaka jANavA. parAvartana--(Recollection, Recapitulation) zIkheluM saMbhAravuM. Ane AsrAya eTale ghepa vizuddha (zuddha pAThavI padaka pUrvaka) parAvartana kahe che. anapekSA-(artha ciMtana) Pondering over the meaning graMthanA arthe upara manane abhyAsa-mananuM ciMtavana-ekAgamanathI vicAra kare. . che A uparanAM cAramAM vAMcana, manana (Reflection, Thinking) ane nidi dhyAsane samAveza thayo. have zravaNane samAveza karavA pAMcame svAdhyAya kahe che, je ke pRcchAmAM zravaNane alpAMze samAveza thAya che. gharmopadeza-arthopadeza, vyAkhyAna, anuyogavarNana, dharmakathA ) eTale dharmanA vyAkhyAnanuM zravaNa karavuM. uparanA svAdhyAyanA pahelA cAra prakAramAM graMtha, Agama, zrutanAja saMbaMdhe che. te vAMcavA, temAMthI na samajAtuM pUchavuMtemAMthI zIkheluM saMbhAravuM, ane tenA arthanuM ciMtavana karavuM. te graMthe vagara thaI zake tema nathI ja e svAbhAvika che. graMtha heya toja svAdhyAya thaI zake, svAdhyAya thaI zake te AtyaMtara tapa thaI zake, AtyaMtara tapa thAya te cittanI zuddha vRtti thAya, cittanI zuddha vRtti thAya te karmanirjara. ( jJAnAvaraNIya karmanI ) thAya, jJAnAvaraNIya karmane nAza thAya te anaMta jJAna ke je siddhane eka guNa che te prApta thAya. A uparathI samajAze ke graMtha prakAza karanAra bIjAne svAdhyAyano lAbha ApanAra hovAthI jJAnAvaraNIya karmanI nirjarA kare che tethI mathALe TAMkelI lokanI arthakatA che. . ukata lekamAM lakhAve che, e zabdano prabaMdha karyo che tenuM kAraNa e che ke mudraNakalA te lokanA samayamAM vidyamAna na hatI. eka pustaka hastathI lakhAvavAmAM jeTalA samaya, vIrya ane dhanano vyaya karavAmAM Ave che teTalA samaya, vIrya ane dhanane thaya muzaMkita karAvavAmAM ( chapAvavAmAM ) karavAmAM Ave te eka pustakane badale aneka pustako ane eka pustakathI cheDA svAdhyAya karI zakanArane badale aneka pustakothI ghaNuM svAdhyAya karI zakanAra Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] ma0 nAraNajI amarazIne trimAsika rIpiTa. [ 217 ApaNe upajAvI zakIe chIe. AthI lakhAvavA karatAM chapAvavAmAM vizeSa jJAnAvaraNa kamano nAza karI zakIe chIe e sahelAIthI samajI zakAya tema che. mULa pustako chapAvavAM ke bhASAMtare chapAvavAM e vizeSa jana kalyANakArI che ? A savAlanuM nirAkaraNa karatAM pahelAM mULa ane bhASAMtaramAM rahelo taphAvata vicAravo paDaze. mULanI je khUbIo-arthagorava, alaMkAra, varNalAlitya, pratibhA, rasa vigere hoya che te bhASAMtaramAM sAcavI zakAtI nathI. A mukhya taphAvata uparathI samajaze ke mULa vizeSa kalyANakArI che. paraMtu te mULamAMthI samajI zake, sAra kADhI zake tevAne. bhASAMtara hAlanI pracalita bhASAmAM thayuM hoya to te mULanI bhASAnI gaMdha sarakhI paNa jene na hoya tene to mULa karatAM paNa vizeSa kalyANakArI nivaDaze e cekasa che, chatAM ekalAM bhASAMtare thaI vadhI paDaze. te mULa kayAM che, mULanI khUbIo zuM che? te samajavAno prayatna kadI paNa thaze nahi, vaMLI mULa haze te bhASAMtara banI zakaze paraMtu bhASAMtaramAMthI kadI paNa mULa banI zakavAnuM nathI. mATe mULa arthaprakAzinI TIkA-jeTalI jeTalI TIkA prApta thAya teTalI saMyukata karI chapAvavAmAM Avaze te bahuja lAbha thaze, ane mULa sarva TIkA sameta ane tenI sAthe te sarvanuM bhASAMtara chapAvAya te tenA jevuM ekeya nathI-sarvottama che. mAtAdhikArI upadezaka mI nAraNujI amarazInA trimAsika riporTa. tA. 23-3-08nA rojathI mAnAdhikArI upadezakanuM pramANapatra ma. nAraNujI amarazIne maLyA pachI temaNe konpharansa heralDa mATe keTalAeka lekho lakhyA che. upadezaka mane tribhuvanadAsa jAdavajInA keTalAka bhASaNathI vaDhavANunA saMdhane upajele asaMtoSa dUra karavAmAM temaNe madada karI hatI. pAMjarApoLa inspekaTara mITa metIcaMda kurajI jhaverIe vaDhavANanI pAMjarApoLa tapAsI je rIperTa mokalela temAM te pAMjarApoLanA hisAba batAvavA Adi keTalIka sUcanAothI vaDhavANu mahAjananA heja dukhAelA manane samajAvI saMtoSa upajAvavAmAM temaNe zrama lIdhA hatAM. DAkoranI aphalAtunanI pAMjarApoLa saMbaMdhI ApaNuM pAMjarApoLa IspekaTaranA rIporTa uparathI majakura pAMjarApoLanA vahIvaTa kartAe keTalAka ayogya copAnI chapAvyAM hatAM. te uparathI A pAMjarApoLa saMbaMdhI vadhAre majabuta tapAsa mItra nAraNajI amarazIe karI hatI. te tapAsane savistara rIperTa konpharansa ophIsamAM teoe mokalAvela che. mI. nAraNajIne te pAMjarApoLa viSe evo mata baMdhAya che ke "aphalAtunanI, pAMjarApiLa mATe makAna nathI. DherAnI mAvajata pUratI dekhAtI nathI; ane temane pokAra satya lAgata nathI jethI pAMjarApoLa inspekaTara mIjhaverIne rIporTa satya lAge che. ane temAM jaNAvela hakIkata rada karavAne kAraNe jaNAI AvyAM nathI." Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] jaina konpharansa heralDa. [ oNgasTa, pAMjarApoLa InspekaTara mI. motIcaMdanA kAThIyAvADanA pravAsa daramiyAna mI. nAraNajIe temane ghaNI vakhate sahAya karI salAha ApelI che. keTalIka pAMjarApoLanI tapAsa vakhate temane baMnene sAthe pravAsa thavAthI pAMjarApoLa InspekaTaranA kAmakAjane sAre anubhava thayuM hatuM, ane te anubhavathI mInAraNajI pitAne saMtoSa jAhera kare che. suIgAma prAMtika konpharansane mInAraNajIe keTalIka salAha ApI hatI. vaDhavANa kempamAM temanA prayAsathI zrI saMghe dhArmika dravyanI vyavasthA karavA mATe eka kamITI nImI che. temaja tyAMnA majura varga samakSa paNa bhASaNa ApI jIvadayAno keTaloka pracAra karAvyo hato, ane zIANI tathA cuDA gAme jaI bhANe ApI konpharansanA hetuo samajAvyA hatA. - mAMDaLa, pATaDI, lIMbaDI ne pAcorAnI pAThazALAo tapAsI tenA zikSakone yogya salAha temaNe ApI hatI tathA uparIALA ne cALIzagAmamAM paNa yathAyogya upadeza karyo hato. zrI bheNuM tIrthamAM zrI mallinAthajI mahArAjanI varSagAMTha vakhate traNa bhASaNa ApI konpharansa baMdhAraNa, heralDanuM upayogIpaNuM, maMdiroddhAra Adi viSayo upara sArUM vivecana karyuM hatuM. rAmapurA, mAMDaLa, viramagAma, pATaDImAM paNa upadeza karyo hato. ane badhI jagyAe sArI asara thaI hatI. pUnA konpharansa vakhate keLavaNInA viSaya upara bhASaNa ApyuM hatuM, nAzikanI pAMjarApoLane UMcA pAyA upara mukavAne keTalIka sUcanA teoe karI hatI. dhuLI AmAM sukRtabhaMDAra upara bhASaNa ApyuM hatuM. temaja tyAMnA anAthAzrama pAMjarApiLa ane prANI saMrakSaNanAM khAtAM joI teo bahu saMteSa pAmyA hatA. temaja cAlIsagAma ane pArAmAM traNa bhASaNo ApI kenpharansanA udeza samajAvI suta bhaMDAranI yojanA amalamAM mukavA Agraha karyo hato. tathA bIjA ghaNA viSa upara vivecana karyuM hatuM. tyAMthI surata thaI DAkera gayA, je viSene eka jude rIporTa teoe karela che. sarva karatAM muzkela ane jokhamadAra kAmagIrI karanI hatI. vaLI mInAraNajI jaNAve che ke dakSiNamAM munimahArAjAo ane upadezakanI ghaNI jarUra che tyAM upadezakanA pharavAthI ghaNuM sAruM pariNAma nIpajAvI zakAya tema che. temanA taraphathI A traNa mAsa daramyAna ekaMdare 40 patro lakhAyA che. temaNe 180 mAilanI musApharI paga raste ane 1220 melanI musApharI relave raste maLI 1440 mAIlanI musApharI karI che. AvA stutipAtra prayAsa mATe ame mInAraNajIne dhanyavAda ApIe chIe. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ilov) jaina graMthAvaLI upara che. bhaDakaMkarane abhiprAya (276 jaina graMthAvalI upara pre, bhaDakamakarane abhiprAya. 12, Sadashiv Street, Girgaon, Bombay. 4th July 1909. To, The Secretary, Shri Jain (Swetamber) Conference, BOMBA Dear Sir, Your letter and the catalogue of Jain Mss prepared by your office both duly_to hand. The book clearly bears signs: of love and labour, and I believe the Conference has done signal service to their own religion as well as to literature in general in offering the information of all these records in so detailed a form. The footnotes are interesting and the in dexes greatly facilitate reference. I hardly deserve being called a devout student of Jainism though I have surely begun to see the excellence and usefulness of this literature in various ways. Rather than being essentially antagonistic I feel it is supplementary to Brahmanical literature and I believe, it is impossible to gain a full and an accurate view of the development of the present com posite Hinduism unless our scholars devoutly give themselves up to a study as far as possible of the Jain, the Brahmanic and the Buddhistic pali literature. The latter two are made so far accessible by the labours of the European, and the Hindu Scholars, and the work of the Pali text society. But the Jain literature, though playing an important part in the medieval history of India has not yet been accessible on a large scale. The efforts of your Conference and the munificent support of your own people is however expected to make up for the want. I should suggest that you will now get up a comthittee of interested literary men like Prof. K. B. Pathak and other Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8201 jaina konapharansa heralDa. [ zilolz2 scholars and to play the launching of a Jain text series and, after fully considering the prospects, undertake in a systematic manner the printing of the more useful of these books at least. In case such a series is advertised I believe many scholars native and foreign will like to co-operate in this cause and within a period of the next twenty years the world will find much of this literature open to them. For my part I am ready to do what service I can, and shall be glad to edit any books if I receive proper help from the Conference in the way of getting Mss together, and securing the earnest and intelligent co-operation of Jain scholars. I am sorry my scanty acquaintance with Jain literature does not enable me to judge or correct the data supplied by your lists, but should I come across any point worth noting, nothing will please me so much as to communicate it to you. Thanking you, lastly, for the present of the catalogue and hoping to receive similar kindness from the Conference in future. I remain, sincerely yours H. M. BHADKAMKAR. Professor of Sanscrit Wilson College. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 909 vIramagAma pAMjarApeALa. ( 221 vIramagAma pAMjarApeALa. amArA pAMjarApALa inspekaTare gai tA 22-10-09 nA rAja vIramagAmanI pAMjarApALa tapAsI che. A pAMjarApALane vahIvaTa karavAne mATe mahAjana taraphathI eka kamITI nImAyelI che, je kamITI vakhate vakhata maLe che, ane dareka kAma satASakAraka rIte cAle che. kamITImAM jo ke vaiznavAnA nAme jovAmAM Ave che tApaNa jaina bhAie pAMjarApALa taraph vadhAre dhyAna Ape che. ahiM AM eka bIjuM nAnuM mahAjana kahevAya che ane te mahAjana tarathI eka judIja pAMjarApALa calAvavAmAM Ave che. AvI rIte ekaja zaheramAM e judI judI pAMjarApALa cAle che. jo aMdara aMdaranA matabheda nIkaLI jAya ane ane pAMjarApeALa eka thai jAya teA baMnene ghaNAja phAyado thavA saMbhava che. pAMjarApoLanAM makAne ghaNAM suMdara che paraMtu janAvarAne rahevA lAyaka kahI zakAya nahi. makAnamAM veTIlezana jevu joie tevuM nathI. baMne pAMjarApoLanI upaja dhaNI sArI che. ahiM kapAsaneA vepAra dhaNA sArA cAle che. ane te vepAra upara pAMjarApoLanA lAgA nAMkhelA heAvAthI pAMjarApeALane vArSika Avaka ghaNI sArI che. kharca bAda karatAM je kAMI vadhe che te dara varase kAI sArA vepArIne tyAM jame rahe che. vepAranA lAgA uparAMta zrAvakAmAM zubhAzubha prasaMgApara pAMjarApeALamAM amuka dharmAdA ApavAmAM Ave che. A uparAMta jyAre gAmamAM koi paNa mANasane peAtAne tyAMnA mAThA prasaMgapara pAkhI paLAvavI hoya tyAre paNa te mANusane pAMjarApeALamAM 551 rU pIAnI rakama bheTa karavI paDe che. sArA ahiMnI pAMjarApeALamAM janAvarA sAA ane kAma karavAne lAyakanA thAya ke tarataja kAi sArA gRhasthane vecAtA ApavAmAM Ave che, eve karAre ke teoe te janAvarane sakhata kAma ApavuM nahiM temaja bIjA koine vecAtu ApavuM nahiM, paraMtu jyAre mAMduM athavA kAma karavAne azakata thAya tyAre pAchuM pAMjarApeALamAM lAvavuM. mAMdA janAvarAne mATe vaidakanI madada khIlakula maLatI nathI. tee ghaNIja herAnagatI bhAgave che. eka hAma che te keTalIka dezI davAomAM bheLaseLa karI jakhameApara pATA-pIThI kare che paNa te uMTavaida hovAthI keTalIka vakhata rajatu gaja ane dhaMdhAnuM catu karI nAMkhe che. mAMdA janAvarAnI saMkhyA paNa ahiM vadhAre rahe che. pAMjarApALanI paisA sabaMdhamAM ghaNI sArI sthiti jotAM pAMjarApoLane kharace eka veTarInarI AsIsTaMTanI nImaNeAka karavAnI bhalAmaNa karavI koI rIte ayeAgya lekhAya nahI. jo tema na ane tA ArADI gAzALA je ahithI najIka che tyAM sarakAra taraphthI eka veTarInarI sarajana rahe che tenI sAthe khAnagImAM agara tenA uparInI mAraphata kaI paNa gAThavaNu karI te mANusa dara aDha vADIe eka vakhata ahiM AvI jAya ane mAMdA janAvarAnI sAravAra kare evI thAya tApaNu vadhAre phAyado thAya tema che. sagavaDa keTalAka mAMdA janAvareAne davAo ApI che ane keTalAka rogAne mATe davAo utArI ApI che. upayAgI Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ra2] jaina konpharansa heralDa. [ julAI amadAvAda pAMjarApoLa. amArA veTarInarI sarajane A pAMjarApoLa tA. 25-10-08 ne roja tapAsI che ane pitAnA rIporTamAM jaNAve che ke - amadAvAdamAM be pAMjarApoLa che. eka jhaverIvADAmAM ane bIjI mAMDavILamAM. jhaverIvADanI pAMjarApoLa ghaNI moTI che ane tenA tAbAmAM lagabhaga 1500 thI 1700 janAvare che. amadAvAda zaheramAM A pAMjarApoLanA kaMpAunDamAM jhAjhA janAvare rahI zake eTalI sagavaDa nahiM havAthI phakta azakta ane mAdA janAvareneja ahiM rAkhavAmAM Ave che; jyAre juvAna ane azakta janAvare ahiMthI thoDe dura rAceDA nAmanuM eka gAma che, ke jyAM A pAMjarApoLanI brAnca che tyAM rAkhavAmAM Ave che. janAvaranI mAvajata uttama rIte karavAmAM Ave che; uttama kAka ApavAmAM Ave che ane pANI paNa svaccha apAya che. pANI pAvAnI kuMDIo vakhato vakhata sApha thAya che. - A pAMjarApoLamAM eka moTuM kabutarakhAnuM che jemAM 1500 thI 2000 ne Azare . kabutarone rAkhavAmAM AvelA che. kaMI paNa kAraNa vagara, jaMgalamAM uDIne cAre carI zake tevA pakSIone je keda karI rAkhavAmAM Ave to te pasaMda karavA lAyaka gaNAya nahiM. pAMjarApoLanuM makAna moTuM che, jemAM azakta, mAMdA, nAnA bacAo, kAma karI zake tevA janAvare, vagerene rAkhavAne mATe judA judA vADe bAMdhelA che. mAMdA janAvarone rahevAne mATe eka judI ja IspItAla bAMdhelI che. jo ke makAne svaccha rahe che te paNa kaMpAunDamAM keTalIka jagyAe khADAo hovAthI comAsAmAM varasAdanuM pANI bharAI rahetuM hoya te AvA khADAo kAMkarI agara mATI nAkhI purAvI devAnI jarUra che. A pAMjarApoLamAM nAnA bakarAMo meTI saMkhyAmAM Ave che ane dareka prayatna karavA chatAM paNa lagabhaga sadhaLAM marI jAya che. amadAvAda pAMjarApoLamAM mAMdA janAvarene mATe jevI joIe tevI sAravAra karavAthAM Ave che chatAM paNa temAM keTaleka sudhAro karavAnI jarUra che. amadAvAda lokala beDa veTarInarI DIpenasarI phaMDamAM pAMjarApoLa taraphathI eka moTI rakamanI vArSika madada ApavAmAM Ave che ane tenA badalAmAM te DIspenasarInA DAkaTara sAheba amadAvAda pAMjarApoLanI aThavADIe eka vakhata mulAkAta le che, ane mAdA janAvarene davAo Ape che, paraMtu ahiM mAMdA janAvaronI saMkhyA ghaNuM rahetI hovAthI DAkaTaranI hamezAM hAjarInI jarUra che, jethI je eka veTarInarI AsIsTaMTane khAsa teja kAmane mATe pAMjarApoLa taraphathI rokavAmAM Ave ane te AsIsTaMTa lokalaborDa veTarInarI DIspensarInA sarajana sAhebanI sucanA pramANe janAvaronI sAravAra kare to ghaNuM phAyade thavA saMbhava che. vaLI je thoDuM vadhAre kharca karI davAone ja rAkhavAmAM Ave che te AsisTaMTa zaheranA garIba mANasenA mAMdA janAvaranI pAMjarApoLa taraphathI mata sAravAra karaze ane tema thavAthI jIvadayAnA uMca hetu jaLavAyAnI sAthe pAMjarApoLanI lekaprayitAmAM vadhAre thaze. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1008 ] dhArmika hisAba tapAsaNuM khAtuM. [ rara3 prAMta seraTha-zahera junAgaDha mathe zrI giranArajI tIrthazAjano tathA tenI nIcenI taLeTIne tathA zaheramAMnA zrI mahAvIrasvAmI mahArAjanA derAsarane vigereno vahIvaTa calAvanAra zeTha devacaMda lakSmIcaMdanA nAmathI peDhI cAle che tenA vahIvaTane lagate rIporTa, sadarahu giranArajI tIrtharAja upara AzAtanA thavA mATe temaja tenA zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhInA) vahIvaTa saMbaMdhI tathA tyAMnA vahIvaTakartA bIjA gAmavALAne sadarahu vahIvaTa soMpatA nathI, te saMbaMdhI vakhate vakhata amArI upara pharyAde AvavAthI tenI tapAsa karavA inspekaTara amulakha narazIne eka paTAvALAsAthe zrI junAgaDha mokalyA. teNe tapAsa karI cekasa khabara ApavAthI zrI bhAvanagara madhye bharAyelI zrI chaThThI mahAna kona pharansamAM sadarahu peDhInA vahIvaTakartA zeTha vIracaMdabhAI tribhuvanadAsa Avela hovAthI temane bolAvI sarva bAbatano khulAso mAgavAmAM Avyo. temanI sAthe bIjA be traNa gRhastha AvelA, temAMthI eka jaNe javAba Ape ke sadarahu vahIvaTa bIjAne sapo ke nahIM te amArI marajInI vAta che, vigere rItathI ulaTA ane uDAvanAra javAba ApavAthI ame temane sakhta bhASAmAM vakhoDI kADhayA, ane zeTha vIracaMdabhAI pAse khulAse bhAgavAthI teo paNa mArA matane maLatA thaI dareka bAbatane saraLapaNe khulAso karI tIrthanA lAbhamATe ame je je sUcavIe te pramANe vartavA potAnI moTI khuzI jaNAvI. tethI zrI bhAvanagara konpharansa pUrI thatAM pharIthI inspekaTarane junAgaDha mekalI sadarahu vahIvaTane hisAba tapAsavAnI zarUAta karI. temAM jeje khAmIo dekhAI temAM sudhAre karAvatA AvyA. tema karatAM lagabhaga che mahInA nIkaLI gayA, temAM zeTha vIracaMdabhAI taraphanA bIjA eka be gRhastho sadarahu vahIvaTamAM madada karatA hatA. te vakhate vakhate temAM aDacaNo nAkhI inspekaTarane tyAMthI kADhI mUkavAnI ' tajavIja karatA hatA. amoe sadarahu vahIvaTane lagatI sarve jaMgama tathA sthAvara milkata zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne seMpI devAnI bhalAmaNa karavAthI te loko zeTha vIracaMdabhAIne ADuM avaLuM samajAvI temanuM mana pheravI nAkhatA hatA. paNa amAe majabuta hAthe kAma laI zeTha vIracaMdabhAInuM dhyAna te upara kheMcavAthI te loko phAvI zakatA nahIM hatA. paNa te leke ADakatarI rIte vakhato vakhata vacamAM aDacaNa karatA hovAthI ane te zeTha vIracaMdanA samajavAmAM pUrepUrI AvavAthI te lekone sadarahu piDhI uparanuM kAma karavAnI manAI karavAthI tapAsaNInuM kAma sahelAIthI AgaLa calAvavAnuM tathA mIlakata tapAsI laI gya baMdebasta karavAnuM banI AvyuM. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIvALAne teoe eka be vakhata lAvI pAchA kADhela hovAthI kaMTALI jaI sadarahu vahIvaTane pUrepUre kabaje levAnI teo nA pADatA paNa giranArajI tIrtha upara junAgaDha rAjya taraphathI bahu jabarajastI temaja AzAtanA thatI hevAthI te upara zeTha sAheba manasukhabhAI bhagubhAI tathA zeTha lAlabhAI dalapatabhAinuM dhyAna kheMcI sadarahu zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhIne pUrepUre vahIvaTa kabaje laI te tIrthanuM rakSaNa karavAnuM maMjura karAvI nIce jaNuvyA mujaba zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne soMpAvI dIgho che. te kAmamAM A khAtAne lagabhaga eka varasa sudhI mahenata karavI paDI hatI. sadarahu peDhInA vahIvaTa kartA zeTha viracaMdabhAI tribhuvanadAsanA hastakane saMvata Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ] na kenphiransa heralDa. [ oNgasTa, 1TapaTathI saMvata 1864 Asovada 30 sUdhIne hisAba amoe tapAsyo. te jotAM sadarahu vahIvaTa saraLa ane sArI rIte calAvelo jevAmAM Ave che. marahuma zeTha tribhuvanadAsa motIcaMda svagavAsI thayA pachI jarUra prasaMge junAgaDhanA rahaza keTalAeka gRhasthanI sadarahu vahIvaTamAM madada levAmAM AvatI hatI. temAMnA eka be gRhasthonI kArya kuzaLatA barAbara nahIM hovAthI pUrepUrA anubhavI mANasa sivAya nahIM samajI zake evI rIte keTalAka nANAMnI geravyavasthA thaI hoya tema lAge che. te paNa marahuma zeTha tribhuvanadAsa motIcaMde sadarahu vahIvaTanuM baMdhAraNa bahuja uttama prakAranuM karela hovAthI temaja temanA vaDIlaputra zeTha vIracaMdabhAI teja baMdhAraNane majabatAIthI vaLagI rahI saraLapaNe vahIvaTa calAvatA hovAthI khullI rIte temAM eka pAInI paNa geravyavasthA thavA pAmI nathI. ane vahIvaTa sArI rIte calAvyo che, te bahu khuzI thavA jevuM che. amAre khuzI thavA jevuM e che ke zrI giranAra parvata ApaNI mAlikIne tathA kabajA bhegavaTAne hovA chatAM tathA pUrve thaI gayelA vaDavAoe temaja jaina rAjAoe te upara meTAM moTAM bhavya jInAlaye tathA kuvA, vAva, jaina jAtrALuo mATe dharmazALAo baMdhAvelI che. ane pahelI TuMkane majabUta kille bAMdhI temAM daravAjA mUkyA che. bIjI tathA trIjI TuMka ghaNI ja uMcANamAM hovAthI tene kille bAMdhela nathI. cAthI, pAMcamI, chaThThI ane sAtamI TakA ghaNIja uMcANamAM hovAthI tene kille bAMdhela nathI. jethI, pAMcamI, chaThTha ane sAtamI nAnI nAnI derIo baMdhAvI temAM pagalAM padharAvavAmAM AvyAM che. tene ghaNo kALa vItI gayo che. ane te arasAmAM tyAM ghaNuM rAjya thaI gayelAM hovA chatAM tathA te badalanA ghaNA zilAlekho tathA majabata pUrAvAo hovA chatAM junAgaDhanI darabAra janIonI dhamanI lAgaNI dakhAze tene vicAra karyA vagara potAnI marajI mujaba janIonI virUddha kAma calAve jAya che. tethI bhaviSyamAM moTo bakheDe uThavAno bhaya rahe che, vigere phariyAde amArA sAMbhaLavAmAM AvavAthI amoe sadarahu tIrthane bacAva zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIvALA sArI rIte karI zakaze tevuM dhArI zeTha vIracaMdabhAInuM te upara dhyAna kheMcI sadarahu vahIvaTa zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne svAdhIna karI ApavAnI salAha ApavAthI ane teoe moTI khuzIthI tema karavAnuM kabula karavAthI tathA zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIvALAe te rIte vahIvaTane pUrepUro kabaje laI sadarahu tIrthone bacAva karavAnuM kabUla karI temanI kamITImAMthI rAvabahAdara bAlAbhAI maMchArAma tathA jhaverI vADIlAla vakhatacaMdane junAgaDha mekalI ApavAthI temane zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhIne lagatA pUrepUra vahIvaTa tathA tene lagatI sarva jaMgama temaja sthAvara mIlkata zeTha vIracaMdabhAI tribhuvanadAsa pAsethI temanI rAjIkhuzIthI saMvata uda65 ne azADa zudI 4 ne somavAra tA. 21 mI juna 1908 ne dine svAdhIna karAvI che. te mATe zeTha vIracaMdabhAI tribhuvanadAsane pUrepUre dhanyavAda ghaTe che. ame AzA rAkhIe chIe ke je hetuthI sadarahu peDhIne vahIvaTa zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne saMpAvyo che te pramANe pUrepUrI mahenata laI hareka prakAre sadarahu tIrthanuM pUrepUruM rakSaNa karaze. te kAma karavAne DhIla thaze te pAchaLathI pUrepUre pastAvo karavo paDaze. , ApaNI dhArmika saMsthAnA vahIvaTa kartA gRhastho upara jaNAvyA mujaba zeTha vIracaMda bhAI tribhuvanadAsane dAkhale laI te pramANe pitAnA kabajAnI dhArmika saMsthAne athavA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1808 paheca. [ 25 tenA vahIvaTane rAjya taraphathI athavA bIjA koIpaNa kAraNathI nuksAna thatuM hoya te upara jaNAvyA mujaba zeTha vIracaMdabhAI tribhuvanadAsanI mAphaka sArI rIte vahIvaTa calAvI zake tevA bIjA saMgrahasthone zodhI kADhI temane vahIvaTa seMpI daI temAM pitAthI banatI madada kare to ApaNI dareka dhArmika saMsthAonA vahIvaTa cokhkhI rIte cAlI tenI mIlkatanI geravyavasthA thatI aTake ane tene saddaupaga thAya. lI. zrI saMghane sevaka ' cunIlAla nAhAnacaMda enararI eDITara - zrI jaina zvetAMbara konpharansa pahoMca. zrI mAMgaroLa jaina sabhA-A sabhAnA saMvata 1863-64nI sAlanA rIpeTanI pahoMca svIkAratAM ame amAre sateSa jAhera karIe chIe. ame ghaNI vakhata lakhI gayA chIe ke ApaNuM komanI judI judI sabhAo ApaNI vijayI konpharansa zarIranAM aMgepAMga che. konpharansa sUcave che, TharAva kare che, ane sabhAo tenI sUcanA ane TharAvone, amala kare che. jema jema A aMge pAMga daDhatara banatAM jaze, jema jema tenA pitA-snAyu vadhAre majabuta thaze tema tema ApaNuM komana udayabhAnu vizeSa prajvalita thaze. nANunI vicitra sthiti ane bIjA pratikuLa saMjogonI muzIbato vacce A sabhA pitAnA lAgaNIvALA utsAhI sabhAsadenI madadathI ATaluM badhuM karI zakI che te eka ajAyabI jevuMja mAnI zakAya, paNa tenuM mukhya kAraNa e ja ke A sabhAnA sabhAsado pitAnI pharajo sArI rIte samaje che ane utsAhapurvaka udhama kare che. muMbaI zaheramAM jaina komanI unnati saMbaMdhI caLavaLa utpanna karI, jArI rAkhanAra A sabhA strI keLavaNI phelAvA mATe je uttama prayAsa kare che tene mATe A sabhAne dhanyavAda ghaTe che. A sabhAnI dekharekha nIce eka uttama paddhatithI jaina kanyAzALA cAle che. te uparAMta daravarase A sabhA taraphathI goThavavAmAM AvatI bhASaNaNuM tathA upadezazreNImAM upayogI viSe carcAvAthI aneka lAbhe daSTigocara thayelA che. te sivAya bIjI paNa aneka hIlacAla A sabhA hAtha dhare che. AvA khAtAne paisA saMbaMdhI agavaDa na Ave tema karavA dareka jaina baMdhunI pharaja che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAransa heralDa. [ ogasTa. mAnAdhikArI upadezaka mI. dalIpacaMdna maganalAlanA pravAsa. e tA 5 tA-18-6-09 ne rAja mahuDI gAmathI jaMtrAla gayA. atrenA sadhamAM DI gayAM hatAM tethI saMpa upara bhASaNa ApI ane pakSAne sArI rIte samajAvI eu taDamAM saMpa karAvyA hatA. kusaMpane lIdhe bandha thaelI jainazALA paNa pAchI ughADavAmA Avela che. tathA tene mATe sArUM krUDa ekaThuM karyuM che. sukRta bhaMDAra kuMDanI yAjanA paNa amalamAM mUkavA TharAva karAvyA che. tA0-22-6-09 ne rAja kamAlavera gayA. baMdha paDelI pAThazALA pAchI khAlAvI che. tA-24-6-09 ne rAja guMdarAsaNa gayA. atrenA janAmAM dhArmika keLavaNI bahu gheADI che. tenu mukhya kAraNa atre sAdhu vicaratA nathI teja che. ghaNA zrAvakA vaiSNava dharma pALe che. A upadezakanA pravAsathI ghaNA gRhasthAe kahIe teADI nAkhI jaina dharma, pALavAnI bAdhA lIdhI. tathA devadarzanathI thatA lAbhA samajAvyA hatA. atrene kALI vahutAzaNI Adi tahevArAne vakhate jIvahiMsA dhaNI kareche. tethI teo samakSa paNa bhASaNa ApI jIvahiMsA haMmezane mATe baMdha karAvI che. dazerAnA divase paNa pADA nahi mAravA sarve jaNAe dRDha pratinA lIdhI che. 226] tA--26-6-09 --kharADa. A gAmamAM muni mahArAjAnuM vicaravuM khIlakula thatuM nathI tethI maraNa pAchaLa nAtavarA Adi hAnikAraka rIvAjo bahu vadhI gayA che, tathA kanyA vikrayunA paNa kAI vAra dAkhalA baneche. atrenA zrI saMdha samasta samakSa keLavaNInA viSaya upara asarakAraka bhASaNu ApyuM hatuM. tenI sAthe duSTa rivAjo sabaMdhI paNa vivecana karavAmAM AvyuM hatuM. jethI atre (1) kanyA vikraya (2). mRtyu pAchaLa nAtavarA nahi karavAnA (3) vRvivAha Adi nahi karavAnA TharAva karavAmAM Avela che. paradezI bhraSTa khAMDa tathA hiMsaka vastuothI banatI cIjo paNa nahiM vAparavA TharAva thayela che. te uparAMta baMdha thayelI jana zALA pAchI ughADavAmAM: AvIche. tA0-28-6-09-- karamaja adha paDelI jainazALA mATe phaMDa ekaThuM karAvI jainazALA calAvavI zarU karela che. tA0-22-6-09 sUraja. atre e taDA paDI gayela che. tethI derAsaramAM bahu AzAtanA "thAyache. atre paNa sapa upara bhASaNa ApyuM' hatu jenI asarathI atrenA e tar3A sadhAyAMche tathA susaMpa karAvela che. baMdha paDelI pAThazALA paNa cAlu thaela che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (c)chaitee dharma nItinI keLavaNI. -- -- "zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAmeM keli kare; zuddhatA meM thira he, amRtadhArA varase DIT dhArmika tathA naitika zikSaNa viSe keTalAka vidvAnonA abhiprA. (2- dhArmika zikSaNa ApavuM zakaya che ? kaI ummare? ApanA praznomAM A trIjo prazna mahatvanuM che. jAhera zALAo mATe A prazna hajI kaI cheDavI zakyuM hoya ema mArA jANavAmAM nathI. paNa jaina zALAo jevI vizeSa dharmanI saMsthAo mATe dharma zikSaNa ApavuM azakya nathI ApaNuM (jaina ane vidika bannenuM) jIvana AraMbhathI ja dharmamaya che, tethI chokare samajato thayuM tyArathI te dharma zikhavAne lAyaka thAya che. choTAlAla narabherAma bhaTTa jyArathI sArUM khoTuM samajavAnI samajaNa (zakita) Ave tyArathI dharma zikSaNanI zarUAta karI zakAya. gaNapatarAma rAjArAma bhaTTa. dharmanuM zikSaNa ApavuM mahane te zakya lAge che, evuM zikSaNa na apAI zakAtuM heta te duniyAmAM guru ziSyanI paraMparA thAta ja kyAMthI. candrazaMkara narmadAzaMkara paMDayA, bI. e. " ItihAsa paraMparAthI ane hAla paNa khAsa dhArmika saMsthAo khAsa zikSaNArtheja bhAratavarSanA aneka bhAgamAM cAlatI jANuM che te parathI e zakya che. ziSyanuM vaya sAta varSa pachI ene mATe sadA yogya ja che. rAjArAma rAmazaMkara zAstrI.. zakaya che eTaluM ja nahi paNa te sarva prajAmAM apAyaja che. uttama vaya traNa varSanI aMdaranI che. e avasthAmAM paDelA uttama saMskArone khIlavavAnuM kAma pachInA bhAgamAM rahe che. traNa varSanI aMdara zikSaNa ApavuM mAtApitAnA hAthe rahe che, ane tyAra pachI zALAmAM te e saMskAro khIlavavAnuM rahe che.* * lekhaka mahAzaye pitAnuM nAma jaNAvyuM nathI, Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] dhama nitinI keLavaNuM. [ julAI dharmanuM zikSaNa zakya che ne te nAnapaNathI ja mAtAnA aMkamAMthI maLavuM joIe. enI zarUAta nizALanA kALanI sAthe ja thavI joIe. | maganabhAI caturabhAI paTela, bI, e, ela. ela, bI. dharma: zikSaNanI zarUAta bALazaktione vikAsakrama najara AgaLa rAkhI nhAnapaNathI ja karI zakAya che. DI. e. tela, bI. e. jIvAbhAI amIcaMda paTela. chokaruM anukaraNa karavAnuM zarU kare tyArathI ja tene dhArmika zikSaNa ApavAnuM zarU karI zakAya. nagInadAsa purUSottamadAsa saMghavI, dharmanuM zikSaNa ApavAmAM azakya kazuM che ja nahIM. bahuja bALaka avasthAthI paNa tenI te zarUAta thavI ja joIe. himmatalAla gaNezajI aMjAriyA, ema. e. dharmanuM zikSaNa zakya che. je umarathI vyavasthita rIte zikSaNa ApavuM zarU thAya te umarathI vyavasthita rIte dharma zikSaNa zarU karavuM. pakSa rIte te mAbApa ne gharanA anya mANasenA AcaraNa janmathI ja zikSaNarUpaja thAya che. e zikSaNanA bIja ghara keLavaNImAM ropAvAM joIe ne zALAmAM paripuSTa thavAM joIe. kamaLAzaMkara prANazaMkara trivedI, bI. e. zarUAtathI sAmAnya nItinuM zikSaNa vArtAo ne pratyakSa dAkhalAthI zarU karI AgaLa upara dharmanA zikSaNanI jarUra cheja. chaganalAla vidyArAma rAvaLa dazeka varSanI umara pachI khAsa dharmanuM zikSaNa apAya ane daramyAna sAmAnya nItinuM zikSaNa sAteka varSanI umarathI zarU thAya te megya gaNAze. jayacaMda bahecara jhaverI, dharmanuM zikSaNa ApavuM zakaya che, paNa kAMIka meTI umare. tadana bALaka vayamAM te bALakanA AcaraNa pavitra ane nItimAna thAya tevI tene Teva paDAvavI e khAsa AvazyanuM ' che; mAtra mukha upadeza ane vartananAM dRSTAMta ApI temane nIti ane sadAcaraNa tarapha deravAM joIe. zivajI devazI, zizuo dhArmika zikSaNa mATe kaMIka maheTI umaranA joIe. pitAne mATe vicAra karI zake teTalI umara avazya joIe. Ama jotAM prAthamika zALAomAM dhArmika zikSaNa zakaya bhAtuM nathI, dvitIya zALAomAM zakya che, kolejomAM jarUranuM che. karIma mahamada, ema. e. dharmanA lAkSaNika ane pAramArthika evA sanAtana bheda svikRta hoya to paNa pAramArthika dharma pUrvakarmAvalaMbI hoI tenuM zikSaNa ApI zakAya ema nathI. mAtra lAkSaNika dharmanuM apAya. chati, kSamA, dayA, asteya, zAca, Idriyanigraha, ghI, vidyA, satya, A lAkSaNika dhamane age che. AnuM zikSaNa game te umare paNa grAhakanI zakitanA vicAre ApavuM joIe. garajAzaMkara kAzIrAma trivedI, Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1008 ] dharma nItinI keLavaNI. [ 31 dhamanuM zikSaNa" "khAsa" viSaya lekhAya. jema "khAsa dhaMdho zIkhavA mATe khAsa zALA ke "khAsa". yojanAo pAzcAtya dezamAM hoya che, tema "dharmanA zikSaNane mATe khAsa zALA ke janAo hoI zake, athavA ghara AgaLa apAya; paNa tene (General Education Scheme) sAmAnya zikSaNanI yojanAmAM avakAza nathI. rAjyanA kAyadA-kAnuno samAjanI sthiti jALavavAne arthe bahudhA che ema samajAya che, tethI tenuM pharajyAta pAlana svikAravAmAM Ave che; paNa dharma e mana tathA buddhine atyaMtara viSaya hovAthI tenA kAyadA-kAnane rUcibhede sarvatra eka sarakhI rIte te mAnya thaI zakayA nathI, te jagatanA prAcIna-arvAcIna ItihAsamAM dharma-bheda, dharma-vigraha, dharma-saMhAranA varNanethI susiddha che; mATe dharma zikSaNa nA nAjuka viSayane te vaDilenA anukaraNIya daSTAMta, gRha-zikSaNa, ane e bAbatanI je khAsa zALAo bahu mate sthApavAmAM Ave, to te khAsa zALAone mATe rahevA de; ane jema keLavaNIno AraMbha bALakanA janma sAthe thAya che ane tenI samApti tenA aMta sAthe thAya che, temaja dharmanI keLavaNuM tatvajJAnanAM paryAvasAnamAM ja pUrNa thatI hevAthI yAjajIvana cAle che. gaNapatarAma anuparAma travADI. (3) dhArmika zikSaNathI kAMi ahita che ? ' . - koI viSayanuM khAsa zikSaNa ApavAthI te viSaya paratve umaLake pedA na thavo athavA abhAva Ave te zikSaka ane zikSaNa paddhatinI khAmI che. paddhatinI khAmIne mATe te viSayanA zikSaNane deSa deva vAjabI nathI. dharma viSayaka pharajyAta zikSaNa ApavAthI icchA ke anicchAe paNa je saMskAre bALakonA hRdayapara paDaze, te temanI bhAvI. jIMdagImAM hitakara thaze. dharma zikSaNa ApavAnI paddhati sArI haze tathA zikSaka zraddhALu ane kharA manathI dharma AcaranAra (vakatA mAtra nahi) haze to tethI mAyAvIpaNuM kadI udaya pAmaze nahi. svaparano bheda jemAM nirAsa na karyo hoya, "vahula kurajU ne jemAM upadeza na hoya-mitrI, karaNa, muditA, upekSAnuM jemAM zikSaNa nahiM hoya, te dharmanA zikSaNathI ja hAni thavAno saMbhava che, anyathA nahi. nItinA sAmAnya tatve badhA dharmonA ekaja che, ane badhAja kevalya sukhanI ArAdhanA karanArA hoya che ane sAdhanarUpa padArthane sAdhya mAnI taSiyaka Agraha pakaDI beThela hoya che. mATe dharma zikSaNanI praNAlI evI rIte racavI ke jenAthI duniyAnA tamAma nahi to ghaNAkharA dharmonI sAthe banI zake teTalI evAkyatA saMpAdana karI zakAya. rUci vaicitryane lIdhe nAnA pathe vicaranArAonuM aMtima dRSTibiMdu ekaja che -AvA dharma zikSaNathI svamatAgraha ke matAMdhatA pragaTavAne bhaya nathI, ane adhyAtma mArga pAmavAmAM aMtarAya paNa AvavAne nathI; tema rASTrIya bhAvanAne nukazAna pahoMcavAne ke bIje prakAre hAni ( cavAno paNa bhaya nathI. caturAI mAtra saghaLA dharmonA siddhAMtane samanvaya zIkhavavAmAM che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 32 1 . dhama nItinI keLavaNuM. [ oNgasTa dharmanA graMthamAM stuti niMdA lakSaNa arthavAdarU5 ghaNuM vacane heya che; A bAbatenuM svArthamAM tatparya hotuM nathI, paNa mukhyAMzanuM samarthana ke nirasana karavAmAM tAtparya hoya che. A vAtane na samajanArA ane apUrNa zAstrajJAna dharAvanArA svadharmanA stAvaka ane paradharmanA nidaka thAya che. paNa A vAtane sArI rIte samajanArA vidvAna zikSakone hAtha nIce keLavaNuM ApavAmAM Ave te, dharma kaI evI vastu nathI ke tethI matAMdhatA ane haThAgraha utpanna thAya. choTAlAla narabherAma bhaTTa. dharmanItinuM khAsa zikSaNa ApavAthI kevaLa lAbha ja che. dhArmika saMskAravAlA manuvyamAM koI koI vAra keTalIka khAmIo hoya che, paNa temanA pitAnA svabhAvanI ke saMgathI upajelI ke te zikSaNa paddhatimAM rahelI khAmIone lIdhe hoya che. khAsa zikSaNathI nukazAna hoya te sarva prakAranA zikSaNane te vAta lAgu paDe tevI che. eTale teja kAraNathI dharmanI tinI khAsa keLavaNI agrAhya che ema mAnavuM e kevaLa keTalAka vidvAnane abhiniveza (Prejudice) ja che. dharmanItinuM khAsa zikSaNa pAmelA manuSyamAM koIpaNa kAraNathI khAmIo rahI hoya che ke navI dAkhala thayelI hoya che, to paNa te khAmIo hAyapAtra hoya che; paNa dharmazikSaNa vinAnA mANasanI khAmIo te bhayaMkara ja hoya che. khAsa dhamazikSaNa nahi maLavAthI ja hAlanI prajAvihIna sthiti AvelI hatI, ane jeTale aMze dhArmika jAgratI thaI che teTaleja aMze prajAkIya jAgratI rASTra saMbaMdhe paNa thayelI che. hiMdustAnamAM ja janmelA koI paNa dharmanuM khAsa zikSaNa te kadI paNa matAMdhatA prakaTAvaze nahi; paNa adhyAtma vikAsane uttejana ApI prajA ane rASTrIya bhAvanAone majabUta banAvaze. je matAMdhatA hAla che te lebhAgu dharmazikSaNane lIdhaja che. jo ke hindamAM udabhavelA aneka dharmo che te paNa te sarvamAM prajAva ane rASTriya bhAvanA ota preta che. te khAsa dhama zikSaNathI ja anubhavamAM Avaze. dareka dharmanA kathAbhAge evA che ke je tenI adhikAra paratve pasaMdagI karI saMgraha karavAmAM Ave to hAlamAM cAlatA vijAtIya niyaMtraNa ane upadeza karatAM vadhAre uttama ane prabaLa saMskAra utpanna karI zakAya. temaja tevA prakAranA puSkaLa vAMcanathI te vivekabuddhine evI te keLavI zakAya, ke hAlanA nizALanA popaTa juo karatAM vivekI ane vyavahArakuzaLa sanItimAna dhArmika manuSya banI zakaze. vyavahAramUDha ane paravazamatinA je mANase durbhAgye ApaNA dezamAM jaNAya che, tevI dazA khAsa dhArmika keLavaNuM maLatAM dUra thaI jaze. dharmanA khAsa zikSaNa vinA sAmAnya nItinuM zikSaNa e kevaLa siddhAMta rUpa hovAthI zuSka ane bAlakane kevala agamyaja che. evI sAmAnyanItinA zikSaNeja hAlamAM saMDovoTaranI bATalI je vibhrAnta paThitavarga bahudhA upajAve che. prajAne nAza evI sAmAnya nItinA zikSaNeja karyo che. nagInadAsa purUSottamadAsa saMdhavI. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamAre pAsa mArca san 1909 I0 se pragaTa honevAlA jaina prakAzaka nAma ke mAsika patrakA prathama aGka prApta huA... yaha patra bhArata varSa jaina zikSA pracAraka samiti va jaina yaMga mainla Apha inDiyA taraphase bAbU sUrajabhAnujI vakIla devavandarse nikAlate haiM. yaH / hamAre hindI jAnane vAle jaina bAndhavoMko isake lekhokI racanA aura camaka namaka dekhakara atyanta upakArI hai. pragaTa karttAne apane bAndhavoM ke lAbhArtha tana mana dhanase isako baDe parizcamake sAtha pragaTa kiyA hai. isa mAsikake sarva legna uttama hokara mulya bhI nyuun|) 0 rakhA hai. isa liye. hama AzA karate haiM ki apane sarva jainI bhAi isa naye patrake grAhaka hokara isako ucca zikharapara parAve.' AmA hai ki isa kadara, nave 2 uttama patra nikalate raheMge to bahota ra raha varga unnatipara pahuMcegA." hamako mata kAya jana zikSA prazAraka samiti jayapUrakA tRtiya vArSika riporTa milA 28 ko dekhakara hamako bahota harSa prApta huA kAraNa ki yaha ucca jaina jAti jo ki panya jAtiyoM se pichar3I huI usako unnati ke zikharapara lAne ke vAste ukta samitikA sarva prayata hai, isase hama ko AzA hotI hai ki yaha samiti zIghra hI apane jaina sAndhavoM ke ajJAnatAkA nAza karegA. samitikA uddeza bhArata ke saba jainI ko zikSA prApta karAnekA hai. isa samitine apanI zikSA manAlI meM sarva vizya rakkhe hai tathA dhArmika viSaya dekhakara aura bhI vizeSa Ananda prApta hotA hai. isa saMsthAkA kA sarva prakAra usama hai. puruSa aura strI zikSAkA sarva prakAra yogya na kiyA hai samitine apana riporTa meM vidyArthIyoM kI kramavAra saMsthA aura parIkSA phala tathA parIkSA paparakI nakala va sAlabhAkA ekandara hisAba membara ityAdi ke nAma pragaTa kiye he. huma AzA karate haiM ki sarva jaina bandhu isa samitiko . tana mana dhanase madata dekara usa ziravara caDhAye samitine nyUna vayameM apane kAryakI acchI unnati kI isake liye usake kArya kartAo ko dhanyavAda dete hai. jena bhAIone e metyanI sucanA. che tenI sthaLamAM jana dhama ane je temanI unnatine lagatI dareka bAbatanI khabara A mAsikamAM pragaTa karavA mATe ke monI tAtra 15 mI pahelAM amane maLe te pramANe mokalI ApavA jana baMdhuone khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. A AriTeTa sekreTarI, na zvetAMbara konpharansa ochIe. pAnI bhuga Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tayAra che teyAra che tavAra che !! kenpharansa ophIsanI cAra varSanI athAga mahenatanuM apUrva kaLa. [ zrI jena graMthAvALI. judA judA dhama dharadhara nA mAgA e bhinna bhinna bhika upara gayA nI saMpUrNa IMDI A pustakamAM ApavAmAM AvI che, je 2 ma. * pI. - - saghaLI hakIkta atAvanA A am ' pustaka . varSa ane A kAve te ' nuM . | mAhitI ApavAmAM AvelI che . ane . have kAM e : o va ane A graMtha, evI rIte Ne prakAranI ra bhALapUrvaka batAvAsa - - kramAMNAe A purAnI - chevaTe ApelI che. A pustaka dareka pakabhaDAra, lAvI 4 bA - lAyaka temaja dareka tane ugA che. kiMmata mAtra kara nAnA bhAvathI AvI, e kAM karavAmAM AvyuM , vaDodarAne kI dara upara mujaba jaNAvela ka puche hara - DI pI paheja judu. sahaka .. thI 4 mAM ja jahera khabaro ApavAnA bhAva mA na tAmbara vAra AvuM , ke tA: judAjudA bhAgomAM vakatA che jenI toya kare che , e che ke mAM mAhera khabara ApavAnA bhAve nIce jaba vI jI patra , . tarapha sonuM dhyAna kheMcI dasathI bAra lITI. e nI lITIe cAra prasAra nANuM agAuthI menyA zilA naheramAM khuba dAkhala karavAmAM pAsa mAraphate hAluM bahenanA bA patravyavaha ra ra jovA nuM mATe so patra vyavahAra karavA nIra vagere nA tame eka ja . mAsika ! mA karI. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525. zrIjaina (zvetAmbara) konpharansa SHRI JAIN SWETAMBER CONFERENCE HERALD. pustaka pa) adhika zrAvaNa, vIra saMvata 2435, sapTembara sane 1909 (aMka 9 prakaTa kato.. zrI jaina (zvetAMbara ) kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. 227 230 viSayAnukramaNikA. viSaya. prAsaMgikanodha sukata bhaMDAra : saMbaMdhI cAlatA kAmakAjane lagato rIpeTa sukRta bhaMDAra phaMDa mATe dhyAnamAM rAkhavA joga sucanAo. . zvetAMbara jainane eka jAhera apIla (lekhaka-mANekalAla maganalAla DakaTara) yurepagamana kenpharasane lagatI keTalIka agatyanI bAbate khaMbhALIyA pAMjarApoLa. *.* pAMjarApoLa rIporTa pAMjarApoLanI hAlahavAla sthiti temAM kara joi sudhAre. (lekhaka-matIcaMda | kuracha jhaverI che. bI. vI sI.) , - 234 235 237 239 phiransanA mAnAdhi , , zrI yazovijayajIkRta mahora | samandara ja ratavana. prAcIna zilAlekhanI nasukha, vi0 kIracaMda mahetA.) hAnikAraka rIvAje (nI nI bI. e. ela ela. bI ) Appeals to India A short Note of ption of Education dhArmika hisAba tapAsanuM khAtuM zrI giranArajI saMbaMdhI bhAIbaMdha patrakAranA abhiprAya. A dhamanItinI keLavaNI 241 242 245 - 247 - 5e >> vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1 thI "jaina" triA vana zyi vaidi muM. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina prakAzaka. mAsika patra mUlya vArSika 1) isa sabhaya pRthvIpara 66 karoDa bauddha, 32 karoDa IsAI, 20 karoDa hiMdu aura 15 karoDa musalamAna haiM; parantu jainI kula 14 hI lAkha raha gaye haiM. isase adhika avanati jaina jAtikI kyA ho sakatI hai ? aura 14 lAkha ke bhIru TukaDe digambarI, zvetAmbarI aura sthAnakavAsI jInoMmeM kisI prakArakA mela nahIM, kisI bhAMtikA vAlI nahIM, balki ApasameM dveSa aura nityakI laDAi, aisI dazAmeM pRthvI kI anya jAtiyoM ke mukAbale meM jaina jAti koI jAti hI nahIM kahI jA sakatI hai. balki pRthvIke loga yaha hI kahate haiM ki phUTakara kucha manuSya pRthvIpara jainI bhI hai. anya saba jAtiye bahuta kucha unnati kara rahI hai, parantu jaina jAti ghora nidrAmeM so rahI hai. yadyapi unnatike artha tInoM sampradAyavAloMne apanI 2 sampradAyameM jAgrati karaneke liye kucha samAcAra patra bhI jArI kiye haiM, aura niHsaMdeha samAcAra patroke dvArA hI unnati ho saktI hai. parantu aise samAcAra patroM ke dvArA kyA unnati ho saMktI hai? jo ekahI sampradAya gIta gAte ho, yaha hI kAraNa hai ki jaina jAti meM abhI taka koI unnati nahIM huI hai. dhanya haiM "jaina yaMga mensa esoziezana Apha inDiyA" ko aura " bhAratavarSIya jaina zikSA pracAraka kamiTi" jayapura ko jinhoMne tInI sampradAyameM aikyatA karake jaina jAti banAne aura isako unnatike zibarapara caDhAnekA bIr3A uThAyA hai. aura isa hI kAryakI siddhike artha "jaina prakAzaka" mAsika patra jArI kiyA hai. jaina jAtikI unnati cAhanevAloM, zrI jinendra ke sacce bhaktoM, aura jaina nAmaka premiyoMko cAhe vaha digambarI, zvetAmbarI vA sthAnakavAsI ho cAhe teraha paMthI ho vA. bIsa, paMthI sabako isa patrakA grAhaka honA cAhiye, ora sarva prakArase isakI sahAyatA kara jaina dharmakI prabhAvanA ko baDhAnA cAhiye.' sUraja bhAnu vakIla, devavanda jillA saharAnapura, "sampAdaka., ugazALA temaja kanyAzALA mATe khAsa upayogI. "yathA zuthiyAnA sayA. vahepArI temaja gRhastha gharanAM strI bALako paNa lAbha lai zake tevA sarasa ane saphAIdAra mojAM, galapaTA, TopIo, gaMjIpharAka vagere ghaNI ja sahelAIthI ane jhaDapathI banA vavAnAM asala iMglIza banAvaTanA saMcA dhupelI A enDa 30 mAM maLe che. prAisa lIsTa maphata. 100 menyA me. zulAsA-mu. na4. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // namaH siddhesyaH|| zrI jaina (zvetAmbara) konpharansa heralDa. lakSmIstaM svayamabhyupaiti rabhasA kIrtistamAliMgati prItistaM bhajate matiH prayatate taM labdhumutkaNDayA / svaHzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMgha guNasaMgha kelisadanaM zreyeAruciH sevate bhAvArtha:--guNasamUha jenu krIDAsthAna che evA zrI saMdhanI sevA parama sukha prApta karavAne prAtsuka evA je purUSa kare che te purUSane lakSmI peAtAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatna kare che, svagathI tene bheTavAne pacche che ane mukita tene vAraMvAra jue che. pustaka pa. ) zrAvaNa, vIra saMvata 2435. sapTembara, sane 1909 ( aMka 9 prAMsagika noMdha. -60002 nIcenA gAmeAmAMthI sukRta bhaMDAra vasula thaI gayela che: pAdarA, DabhAI, dasADA, junera, masura, umeTA, camArA, mAnapura, navAkhala, bAmaNugAma, khIlapADa, gaMbhIrA, AmarADa, AsaracA, kAnavADI, aMbAlI, navApurA, nArANagaDha, zailAnA, vaDu, raNuja, vIsAvADI, AMkalAva, kAsIdarA, lAlapura, kheDAsA, malAragaDha, khetatagaja, vahI, kanageTI, khaDIyA vagere. nIcenA gAmeAmAM sukRtabhaDAra ugharAvavAnuM kAma cAlu che: muMbai, kalakattA, karAMcI, surata, Amalanera vagere. nImavAmAM AvelA navA jIllA sekreTarIeH dakSINu mahArASTra-- sAlApura--zeTha rAmacaMdra rAvajI. ahamadanagara--zeTha kanakamala dalIcaMda. punA----zeTha zivadAnajI premAjI. uttara gujarAta~~ rAdhanapura-----vakIla harajIvanadAsa dIpaca 4. cANasmA--ze. ravacaMda AlamaMda. pazcima kAThIyAvADanA prAMtika sekreTarI zeTha dolatacaMda purUSettama kharADIyA, bI. e. (catrabhuja goviMdrajInI jagyAe.) * Tai * Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa heralDa. [ sapTembara, e 10 o kenpharansanI muMbaI heDa ephasamAM thayeluM kAmakAja. jIvadayA kamITI-A kamITI taraphathI tA. 18-7-08 nA roja " Perfect way in Diet" ane "Diet & Food" e viSaya upara levAmAM AvelI parIkSAmAM beThelA umedavAra vidyArthIo paikI 5 pAsa thayA che. pAsa thaelA vidyAthIonAM nAma. inAma. 1 mI. vI. ena. mahetA 70 2 , zaMkara zarmA 70 , 3 , ke. ema. parIkha 30 - 4 , Ara. ema. mAMkaDa 5 , esa. ke. deba parIkSAmAM phatehamaMda utarelA vidyArthIone InAmo vaheMcI ApavA tA. 22-8-08 nA reja pharAmajI kAvasajI insTITayuTana helamAM mI. eca. esa. ela0 pilekanA pramukhapaNuM nIce eka meLAvaDo bharavAmAM Avyo hate. te prasaMge suprasiddha vakatA mI jahAMgIrajI jamazedajI vImAdalAla ema. e. ela ela. bI. nuM "ahiMsA nairava " e viSaya upara bhASaNa rAkhavAmAM AvyuM hatuM. kenpharansa jIvadayA kamITInuM kSetra baheLuM karavA anya dhamAM gRhasthane membara tarIke joDAvA sabhA sanmukha vinaMtI karavAmAM AvI hatI. ejyukezanala barDa-A borDanI eka mITIMga tA. 7-8-09 nA roja maLI. te prasaMge purUSazikSake tathA strIzikSako taiyAra karavA mATe jana ghaDavA eka kamITI nImAI. vaLI dhArmika zikSaNane krama goThavavA eka bIjI kamITI nImavAmAM AvI. 1 Aja rejathI cha mahInA sudhI je pAThazALA tathA vidyArthIone madada apAya che te pikI gya lAge temane madada mATe ejyukezanala beDenA pramukha, enararI sekreTarI tathA mI. makanajIbhAIne sattA ApavAmAM Ave che. 2 InsapekaTaranA saMbaMdhamAM AnararI sekreTarI mI manasukhabhAI tarapha AvelI janA hAla thoDe vakhata mulatavI rAkhavI paraMtu te saMbaMdhI patra vyavahAra calAvavAnI enararI sekreTarIne sattA ApavAmAM Ave che. 3 keLavaNInA aMge paisA ekaThA karavAnA kAmamAM beDuM hAla paDavuM nahI. 4 borDamAM nIcenA be nAma vadhAravA maMjura karavAmAM AvyuM - ke ThArI dharamacaMda celajIbhAI zeTha mehanalAla hemacaMda. pustakedvAra kamITI-A kamITI taraphathI siddhivinizcaya, ane zAstravArtA samucca che e nAmanA be graMtho lakhAvavAnuM kAma cAle che. dareka graMtha 13 hajAra kano banelo che. svayaMsevaka maMDaLaA maMDaLe muMbaInA ghaNAkharA lattAomAMthI sukatabhaMDAranAM nANAM ugharAvyAM che. svayaMsevakonI saMkhyAmAM vRddhi karavA tathA sukRtabhaMDAranuM rahasya samajAvavA maMDaLa taraphathI muLajI jeThAnI kApaDamAkIMTanA helamAM sabhA bharavAmAM AvI hatI. -- Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1404] prAsaMgika neMdha: [ 228 eDavAIjharI beDa-A beDanI mITIMga tA. 10-8-09 nA roja maLI. prathama upagahIna phaMDa zedhaka kamITInA sekreTarI zeTha mohanalAla hemacaMde pitAnI kamITIne patravyavahAra raju karyo hato. AvelA patronA javAba kema lakhavA te te vakhate sucavavAmAM AvyuM hatuM. tyArabAda sukRtabhaMDAra phaDa kamITInA sekreTarI mItra mAhanalAla puMjAbhAIe potAnI kamITIne lekhIta rIporTa vAMcI saMbhaLAvyo hato. tyArabAda bhagavAnanI mUrtivALA baTana, zrI makSIjI tIrtha, zrI giranArajI tIrtha Adi bAbata upara vicAra calAvavAmAM Avyo hato. pachI TharAvavAmAM AvyuM hatuM ke sama, kezaraparIkSaka kamITIne rIperTa jema bane tema jaladI bahAra pADavA baMdobasta kare vagere. - pratApagaDha mAlavA-zrIyuta seTha sA. zaMkaralAlajI ghIyA sukRta bhaMDAra phaMDa sambandhI prayAsa karate haiM yaha sunakara hamereko atyanta harSa prApta hota hai. indaura mAlavA se-jathAla jI botharA hamako janAte haiM ki yahAMpara kharatara. gacchAdhipati sukha lAgarajI ke paTadhara chAnasAgarajI mahArAja ke seMghAr3e ke zrI zrI 1008 zrImati guruNojI sAhibA puSpazrIjI apane ziSyAoM parivAra sahita virAjamAna hai. Apake amRtarUpI sadaupadezale 240 janoMne 605 upavAsako tapasyA seTha pUNamavandrajI sAvanasukhAke bhAyoke uttara bhAvase kI. isa sAla ApakI sAdhvIye joko mAlave meM padhArI haiM unameM se sAdar3I, mandosara, ujjaina, badanAMvara, paratApagar3a, aura mahitapurameM cAturmAsa vyatIta kara rahI hai / zrImatIjI tathA inake guruvahana siMhazrIjIke milakara anumAna 125 ziSyoM haiM unakA Apa sarva bhAI darzanoMkA apUrva lAbha jarUra 2 karake leveMge iti zubham hamAre upadezaka mi0 zelihajIkA mAlavekA pravAsa-tA0 1-8-09 I0 ko sailAnAse ravAnA hokara jAvareko pahuMve vahAM zrIyut kuMvara rikhabadAsajIkI preraNA se mi0 motIlAla jIve sabhA kI aura zerasiMhajIne hAnikAraka rivAja para asarakAraka bhASaNa diyA / jAvarA nivAsI hamAre bhAIyone sukRta bhaMDAra phanDa apane parama pavitra paryuSaNa jI meM ikaTThA karaneko kahA isake liye hama unako dhanyavAda dete haiM aura AzA karate haiM ki zrIparyuSaNajI meM sadara phanDa avazya ikaTThA karake idhara bhejeNge| tA. 5 tathA 6 ko mandosara meM kaI viSayopara bhASaNa diyA. yahAMke jaina vAndhavone svayam sevako dvArA sukRta bhaMDAra kI ugharA kA kAma surU kara diyA isase hama unako dhanyavAda dete haiM aura AzA karate haiM ki dUsare bhAIyobhI isakA anukaraNa karege tA. 9 ko malhAragar3ameM hAnikAraka bhASaNa dekara vahAM ke nivAsI bhAIyose hAthIdAMtake cUr3e banda karAnekA ThaharAva karavAyA. __sudhArA-gata aGka meM hamane hamAre mAnAdhikArI tathA pagAradAra upadezakoM ke nAma pragaTa kiye haiM usameM pagAradAra upadezaka mi0 zerasiMhajI koThArIkA nAma honA cAhiye usa jagaha kezarIsiMhajI koThArI hogayA. vAste pAThakako sUcita karane meM AtA hai ki kezarIsiMhano koThArIkA nAma rada samajhakara usake badala zerasiMhajI samajamA cAhiye / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] jaina konapharansa heralDa. [ sapTembara mAlave ke jaina vandhoMko sUcanA / judI 2 kAnamanta ke vakta kaI sadagRhasthoMne alaga 2 khAtoM meM rupiye maMDAye haiM una gRhasthoM ke nAma maiM rupiyo ke hamAre upadezaka mi zerasiMhajI koThArI ke pAsa bhejA hai vAste vi0 hai ki sadara rupiyoMkA lisTa (jinakA nAma ho unhoMne) upadezakaleM dekhakara unako rupiyA dekara rasIda lene kI kRpA kareM / sukRta bhaMDAra phaMDa kameTI. ___ hamAre taraphase mi0 kastUracanda javaracaMda gAdiyA yaha mAlavA prAMtameM sukRta bhaMDAra phaMDa ugharAne vAste bambAIse tA0 1-9-9 ko ravAnA hoMge vAste mAlavAke jaina bandhu va agresara sAhiboMse prArthanA hai ki jisa gAmameM yaha AveM vahAMke agre. sara sAhiba madata dekara sukata bhaMDAra ikaTThA karavAke zItra dusare gAMva bhejanekI vi , Mohanlal Punjabhai. zrI jaina kenpharansa ophIsamAM maLelI mITIMga vakhate vAMcavAmAM Avela zrI jaina kenpharansa sukRta bhaMDAra phaMDa saMbaMdhI cAlatA kAmakAjane lagatA rIporTa. mane jaNAvatAM ghaNI ja khuzAlI pedA thAya che ke A phaMDa mATe je TharAva ApaNI mahAna kenpharanse pasAra karyA che, te ghaNoja phatehamaMda dhIme dhIme nIvaDaze. zarUAtamAM jarAka vadhAre mahenata levI paDaze paNa bhaviSyanA varSomAM temAM vizeSa aDacaNa Avaze nahI, evI mArI saMpUrNa khAtrI che. sukRta bhaMDAra phaMDa ekaThuM karavA mATe cAlI raheluM kAmakAja 1 phakta paMjAba sIvAya dareka bhAgamAM patra vahevAra zarU thayo che. ane have pachI paMjAbamAM patra vahevAra cAlu karavAmAM Avaze. - 2 keTalAka muni mahArAjAo upara patro lakhyA che. ane keTalAkanA upara lakhavAnA che. dareka muni mahArAja stutIpAtra prayAsa karI rahyA che. 3 gAmanI vastInI saMkhyA mujaba lIsTa taiyAra thAya che, ane te mujaba moTA zahera tathA gAmomAM prathama kAma hAtha dharavAmAM Avaze, ane tenI AsapAsa ghIme dhIme nAnAM gAmaDAomAM paNa te kAma sAthe sAthe karI zakAze. 4 hAla meheTAM zahere jevAM ke muMbAI, surata, mAlegAma, kapaDavaMja vageremAM te kAma zarU thayuM che, jyAre tenA pramANamAM nAnA gAmomAM paNa vizeSa jaladIthI te kAma zarU thaI zakyuM che. jenI saMkhyA lagabhaga ekanI haze. 5 varADa khAnadeza ane dakSiNanA ghaNakharA jIllAmAM te kAma dhamadhokAra cAlI rahyuM che, ane kee moTI khuzIthI tathA puratI mAgaNIthI A phaMDane vadhAvI lIdhuM che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1809 ] rIpoTe. [ 201 6 kaI paNa sthaLe A phaMDa saMbaMdhI virUddha "mata" nathI paNa keTaleka ThekANethI upadezako lAve che, jene mATe goThavaNa karavAmAM Ave che. 7 banaze te zrAvaNa bIjA zuda 1 thI judA judA bhAgomAM kenpharansa taraphathI mANaso mokalavAmAM Avaze. jeo upadezaka tathA phaMDa ekaThuM karAvavAnuM kAma karaze. 8 dararoja A kAma mATe savAranA lagabhaga cAra kalAka sudhI kAma karavAmAM Ave che. te vakhate paNa TuMko jaNAya che. tethI karI have Akho divasa te kAma sekreTarInI sucanA mujaba kalArko bajAve tema goThavaNa karavAmAM Avaze. a A kAmanI kharI zarUAta tA. 22 julAIthI karavAmAM AvI che. ane TuMka arasAmAM jeTaluM kAma banI zakyuM che. te tarapha jotAM je tevIja kALajIthI ApaNe be mAsa sudhI kAma karIzuM, te dareka bhAgamAMthI A phaMDa ekaThuM karavAnA zubha samAcAra pharI vaLaze. A phaMDa keTaluM thaze te have pachI jaNAvI zakIzuM. 10 je je hAla pagAradAra upadezake che, temaja mAnAdhikArI upadezako che, temanA upara khAsa sarakayulara patra dvArA mokalavAmAM AvyuM che, ane temAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke teoe A phaMDa mATe hAla vizeSa kALajI rAkhI kAma levuM. 11 zrI konpharansanI sthApanAthI te A phaMDanuM kAma hAtha dharavAmAM AvyuM tyA sudhImAM jeTalI rakama bharANI che, te lagabhaga rUA. 2700) nI thaI, te jAhera patromAM pragaTa karavAmAM AvI che. A uparAMta vAraMvAra te pragaTa karAvavAmAM Avaze. ( 12 A phaMDano hisAba tathA nAmu judu rAkhavAmAM AvyuM che, ane kuMDanuM janarala sekreTarI tathA AsisTaMTa janarala sekreTarInA nAmanI muMbAi beMkanI sevIMgsa beMkamAM hAla turata khAtuM udhADavAmAM AvyuM che. ( 13 upara sucavelI rakamamAMthI aDadhI rakama keLavaNI mATe upayogamAM levA mATe ejyukezana borDane jaNAvavAmAM AvyuM che, ane jene laIne AgaLa apAtI judI judI skolarazIpa tathA pAThazALA ane kanyAzALAne madada ApavI jArI rAkhI che. A uparathI joI zakAze ke A phaMDathI bhaviSyamAM kelavaNIkhAtAne keTale moTe lAbha thaze., 14 A phaMDathI aneka prakAre keTale lAbha thaze, te mATe uttama lekha taiyAra karavA mATe ejyukezana borDane mAnavaMtA vidvAna sekreTarI zeTha motIcaMda gIradhara solIsITarane lakhavAmAM AvyuM che ane teo jaladIthI lakhI Apaze tevI kabulAta ApI che. jethI karI tenA upara lakSa ApI upadezaka asarakAraka rIte belI zakaze. 15 A phaMDanI dareka yojanA viSe muni mahArAja temaja judA judA zaheranA agresara sabhAo vagerenA patra AvyA che. teoe te pasaMda karI che, ane daMDanI pUrNa phateha IchI che. 16 dezanA moTA bhAgamAM phaMDa ApaNuM paryuSaNa parvamAM bharAze. tevAM patradhArAthI lakhANe AvyAM che. 17 ApaNuM aThavADika patra jananA adhipatine temaja mAsIke jinadharma prakAza, AtmAnaMda prakAza, vIgere upara paNa A saMbaMdhI lekho pragaTa karavA mATe yogya sucanA karavAmAM AvI che. 18 mI. motIcaMdabhAI gIradharabhAI taraphathI je lekha lakhAI Avaze te pragaTa karavA irAdo rAkhyo che. 18 pahoMcabuka dareka sthaLe mokalavA geThavaNuM thAya che. ane jyAMthI emane ema phaMDa bharAIne mokalI ApavAmAM Ave che, tyAM ahIthI pica mokalI ApavAmAM Ave che. 20 upadezaka tathA kalArkone mATe yogya nizAna tarIke cAMdanA AkAre taktA karavAnI rajA janarala sekreTarI sAhebe ApI che. je mujaba taiyAra karavAmAM AvanAra che. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] jaina kAransa heDa. [ sapTembara 21 konapharansanA janarala, AsisTaMTa janarala, prAMtika, ane jIllA sekreTarI vIgere dareka sekreTarIoe A kAma dhaNIja khaMtathI pAra paDe tema geDavaNu karavA mAMDI che, ane chevaTamAM amane jaNAvatAM khuzI pedA thAya che ke badhuM kAma nirvighne pAra paDaze evI saMpUrNa AzA che. namra sevaka. (sahI) mAhanalAla pujAbhAI onararI sekreTarI zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI sukRta phaMDa mATe dhyAnamAM rAkhavA joga sucanAo. - zrI sukRta bhaMDAra krUDa kamITInA o. sekreTarI mI. meAhanalAla puMjAbhAi taraphathI nIcenI sucanAo te kuMDamAM nANAM bharanArAonI jANu mATe bahAra pADavAmAM AvI cheH-- 1. A kUMDa bharanArAe, upadezaka athavA kalArke te rakama mubai konpharansa ethrIsa upara meAkalI ApI che ke kema tenuM puratuM dhyAna rAkhavuM. 2. je gAma ke zaheramAM te phaMDa ekaThuM thayuM hoya tyAMnA agresarAeja banatAM sudhI meAkalI ApavuM ane keTalI rakama bharANI che temaja hajI bharAya che ke kema te jaNAvavuM. 3, kuMDa zarU thAya te vakhate zrI saMdhanA agresarAe muMbai konpharansa ophIsa upara lakhI jaNAvavuM ane chevaTamAM kula rakama keTalI thai hatI te paNa jaNAvavA mATe kRpA karavI. 4. jyAM jyAM pAThazALA, sabhA jevI saMsthAo hoya tyAMnA adhikArIone namra vinaMtI karavAmAM Ave che ke, teoe paNa amene A kuMDa saMbadhI zarUAta thayAnI khabara ApavI athavA zA sArU te kAma zarU thatuM nathI te paNa jaNAvavuM. peAtAnA zahera ke gAmamAM temaja AsapAsanAM sthaLAmAM je baMdhue A kuMDa ekaThuM karI ApavA onararI tarIke athavA pagAradAra thaI kAma karavA bahAra Avaze tene mATe paNa yAgya badobasta patra AvyAthI ame karIzu. khulAso meLavavA 5. koi pNa prakAranI sucanA mATe athavA kaMi paNu savAlanA kAinI icchA thAya te tarataja amArA upara lakhI khulAsA meLavavA. 6 naMbara 5000 sudhInI bukeA pAchaLa kAnsa ephIsanA sikko mArelA che. ane te nabara pachI je pahoMca che tenA upara lAla sAhIthI TuMkamAM nIce sahI karanAranI sahI che. ane te pahoMcaja kharI mAnavI. 7 dareka gAma tathA zaheramAMthI nANu` bharAi Ave che tenI khabara jAhera patrA jevAM ke jaina, muMbaI samAcAra, ane sAMja vartamAna vigeremAM pragaTa thAya che ane jaina mAsiAmAM tathA konpharansa taraphathI pragaTa thatA heralDamAM pragaTa karavA mATe paNa gAThavaNu karavAmAM AvI che. muMbaimAM bharAyelI rakama nAmavAra konpharansa ophIsa, pAyadhunI, mAMDavIkhadara, bhAyakhaLA, tathA kATanAM mAMTAM madirA upara erDamAM lakhI jAhera karavAmAM Avaze. zrI saMdhanA namra sevaka. } mAhanalAla pujAbhAI onararI sekreTarI zrI sukRta bhaMDAra krUDa kamITI, pAyanI-muMbai jaina zvetAMbara kAnsa ekSIsa tA0 18-7-09 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zvetAmbara jainene eka jAhera apIla. [ 233 zvetAMbara jainane eka jAhera apIla. (mANekalAla maganalAla DekaTa2,) jAge. jAgo. jAgo. jAgo. jAge. jAge. jAge. rAga-vaidarbhI vanamAM valavale. jage jAge jaina baMdhuo, karavA koma uddhAra; kuMbhakaraNanI nidrA tajI, thAo satvara taiyAra. pUrvajo tame kevA hatA, tene karatAM vicAra; sAMprata kALa sarakhAvatAM, vahe azranI dhAra. tana mana dhana je arpatA, jAti baMdhane kAja; kayAM che e vIratva tama mahIM, kayAM che komanI dAjha ? jInAlayo je baMdhAvatA, kharacI dravya apAra; zakita nathI Aja tama mahIM, levA sAra saMbhALa. jaina sAhitya taNuM bharyA, jeoe bharapUra bhaMDAra; jIva jaMtu tene khAya che, ugheI karere pharALa, bhAmAzA je zeThIe, karI pratApane hAya; pote bhikhArI banyA, rANAne kidho rAya. dhanya dhanya evA dIkarA, dhanya mA ane bApa; paramAratha kAraja karI, pheDyAM bhavabhavanAM pApa. evA jine cAlyA gayA, pAchaLa rahI gaI chAya; sApa gayA lIsoTA rahyA, ama karame hAya ! garava nA re gumAvazo, pUrvajonuM Ama; vIra prabhunA putra che, kare zUravIra kAma. Aja tame dhana vApare, phezana bAIne kAja; gADI lADIne vADImAM, paravA sudIra sAja. nAta vare varaghoDale, kare lakhalUTa kharca; jAti baMdhuo sIjAya che, tenI suNo na arja. pAnasopArI ne bIDImAM, kharaca paisA apAra; heTalA darzana kAraNe, jA daza daza vAra. konapharansa ubhI thaI, karavA dukha so dUra; te jananI te mAtanI, dharajo bhakita ura. kudhArA nivArIne, kare kemanuM hita; keLavaNuM phelAvavA, vApare bahu vIta. jJAna sarasa jethI pAmaze, tamArAM saMtAna; A loke parakamAM, meLavaze bahu mAna. jAge. jAge. jAge. jAge, jAge, jAge, jAge. jAge, Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234) - jaina konpharansa heralDa. [ sapTembara jAge. jAge. jAge. jAge. jJAna samu koI dhana nahi, jJAna samu nahi dAna; jJAna tame ni mAnaje, jAvA meNe vimAna. pariSadane nibhAvavA, karavA" jJAna pracAra; sukRta bhaMDAra yojanA, ghaDI che niradhAra. tene Azraya ApavA, dharo cho pAchA pAya; damaDI eka chUTe nahI, bhale camaDI che jAya. raMka tame thAvAnA nathI, detAM AnA cAra; jame thaze prabhu paDe, mere daza hajAra vAparazo dhana jeTaluM, tene piSavA bhAI; lakSa gaNI karI Apaze, tamane te kamAI. dayA nathI jene komanI, tene che dhikkAra; evA mUchane jANa, bhUmI upara bhAra. che te na jIvyA same, jIve muA samAna; pApanuM poTaluM bAMdhIne, cAlI jAze masANa. kema dukhe dukhI je thatA kama sukhe sukhI thAya; . evA viralA purUSanA, jagamAM yaza cirAya, magana suta bhANIka kahe, karajeDI se vAra; sukRta bhaMDAra janA, tenI sA kare hAra, jAge. jAge. jAge. jAge. jAge. surepa gamana. mIhIrAcaMda lIlAdhara jhaverI nAmanA jAmanagara nivAsI eka jana yuvAna muMbaInI zrI mAMgaroLa jaina sabhAnA keLavaNI phaMDamAMthI puratI madada maLavAthI vyApAra udyogane lagatI ucca keLavaNI saMpAdana karavA najIkanA bhaviSyamAM IglAnDa khAte upaDI janAra che. ke A bhAI IMgrejI bhASA uparAMta saMskRta ane dhArmika jJAnanA sArA jANakAra che. samagra jaina komamAM vyApAra saMbaMdhI bhinna bhinna viSayono abhyAsa karI uMcI DIgrIo meLavanAra jo koI hoya to Aja nara che. pite jainenI sArvajanika saMsthAomAM agra bhAga leI kAmanI sArI sevA bajAvanArA che. amArA dhAravA pramANe je A utsAhI yuvAna mAjazekhamAM na paDI jatAM kartavya pathapara rahI vakhatane yogya upayoga karaze te temanA A paradezagamanathI mane ghaNuM sArA lAbha thaze. mAMgaLa jaina sabhA taraphathI kholavAmAM AvelA kelavaNI phaMDamAM banatI madada ApavA re, jana zrImAnane amArI vinaMtI che. jana kemanuM tyAre ja zreya thaze ke jyAre mI hIrAcaMda jevA eka nahi paNa aneka tarUNane vidyA, udyoga, kaLA kauzalya vageremAM pravINa thavA sudhArAnA zikhare pahocelA duniyAnA judA judA dezomAM melavAmAM Avaze. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAnpharansane lagatI keTalIka agatyanI bAbata. kAnpharansane lagatI keTalIka agatyanI bAbatA." . che A mathALA nIcene eka lekha " zrI jaina dharma prakAza" mAsikanA gata mAsanA aMkamAM pragaTa karavAmAM AvyA che. amArI mAnyatA pramANe ekAda apavAda sivAya bAkInI badhI sUcanA ApaNI konpharansane aMge lAbhadAyI dhArI tenA TuMka sAra atre ame ApavAnuM ucita dhArIe chIe. 909 .. [ 235 kArnsane mATe sarvathI vizeSa agatyanI bAbata pramukha sAhebane lagatI che. pramukha sAhebanA jJAna, khaMta, anubhava, ane dIrdhadraSTipara A mahAna saMsthAnI phatehane ghaNAkharA AdhAra rahelA che. adyApi paryaMta cAlatI AvelI dhanavAnane adhyakSapada ApavAnI je prathA che, te khAsa karIne kAMi geravyAjabI hoya ema lAgatuM nathI; kAraNa ke kAmane lagatAM kAryo paikInAM dhaNAMkharAM siddha karavA dravyanI jarUra che. dhanavAna vargamAMthI pramukha zeAdhavAmAM Ave tenI pIkara nahi, paraMtu te saskAravAna ane cAlu jamAnAnI hAjatAne jonArA hovA joie. kAnpharansane prathama divasa khAsa karIne rIsepzana kamITInA pramukha ane kAnpharansanA pramukhanuM bhASaNa vAMcavAmAM dhAMdhATa ane azAnti vacce vyatita karavAmAM Ave che. lakhanAra vAMcanAra ane vaMcAvanAra e traNe prathaka hoi, tathA bhASaNA prathamathI chapAvIne vaheMcI dIdhAM hAya che, tethI tadana nirmAlya banI jAya che. A praNAlikA dUra karI je te divase janala sekreTarI athavA AsisTaMTa janarala sekreTarI eka bhASaNa Ape, jemAM kAransanA hetu, muddA ane gata varSamAM thayelA kAmakAjanI TuMka paNa upayegI noMdha Ape, teA pahelA divasanuM sArthaka thayuM gaNAze. vaLIethI vadhu lAbha e thaze ke " kAranse zuM karyuM... ?" e vAravAra pUchAtA praznanA aMta Avaze, ane jaita kAransanA dareka varSa daramyAna thatA kAryonuM digdarzana thaze. kAnpharansanuM kharUM kArya barAbara cAle te agIAra kalAka thAya che. khIjA ane trIjA divase A mATe nirmANu thayelA che. A agIAra kalAkamAM paNa niyamitapaNuM jaLavAtuM nathI. gAyanA gAvAmAM, paraspara AbhAra mAnavAmAM ane evI bIjI kriyAomAM kalAkonA kalAkA vahI jAya che. AthI mahatvanuM kArya karavAne vakhata maLatA nathI. ene mATe yogya baMdobasta thavA joie. sabjekaTasa kamITInA saMbaMdhamAM isArA karatAM A bhAIbaMdha patra jaNAve che ke te kamITIne mATe kai mukarara baMdhAraNa thavAnI ghaNI AvazyakatA che. jo ema thavA pAme tA sabje kaTasa kamITI vakhate uddabhavatA keTalAka nApasada dekhAvA, zeThIyAone utArI pADavAnI ardhadagdha keLavAyalAonI kezize, eka khAMte tADI pADavAnA irAdA ane zAbdika mArAmArIne savara cheDe| Avaze. ukata baMdhAraNa bAMdhavA bhAvanagara kArnsa vakhate tyAMnI rIsepzana kamITIe bahu vicAra karIne baMdhAraNane : savAla sabjekaTasa kamITI sanmukha raju karyA hatA. senTala kamITI nImavAnI hatI, tenA TharAva thayA, paNa nImaNuka mulatavI rAkhavI paDI hatI. senTrala kamITInuM baMdhAraNu bahuja agatyanuM che. e kamITInuM baMdhAraNa sucavanArane uddeza temAM vadhAremAM vadhAre sA membarA rAkhavAneA hateA. teo AkhA varasa daramyAna konpharansanA kArya vAhako gaNAya. tete nAme te kArya kare. AkhI kAmanA pIThanA baLathI kAmane nAme ubhI thatI tamAma aDacaNAnA prasaMgo sAcavI Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 ] jaina kAransa heralDa. [ sapTembara, zake. A uparAMta kAnsa maLavAne Agale divase te AvI kArasamAM je TharAveA rajI thavAnA hoya tenA kharaDA tapAsI, sudhArA vadhArA sAthe sabjekaTasa kamITI sanmukha ra kare. A kamITImAM jenAM nAma khelavAmAM Ave tene lANI ApatA hoya tema game tema dAkhala karI kamITInI mahatvatA ochI na karavA khAsa Agraha che. dareka gAmanA AgevAnA ane anubhavI vidvAnane bahu ochI sakhyAmAM A kamITImAM levA, temAM paNa jee elAvIe tyAre game tyAM Ave tevA saraLa ane sAdA temaja konpharansa pratye lAgaNIvALAonI senTrala mITImAM nImaNuka karavAmAM Ave tA sArU. pUrva grejyueTasa esezIezana keAnpharansane Agale divase maLI vivecana karI. sucanA kare teA sabjekaTasa kamITInI mahenata mahenata ochI karavAnA A bIjo mArga che. lIvA kevA hAvA joie ? eka viSaya upara thoDuM ceDu astavyasta eAlI maMDapane paDavA denAra prAkRta vakatAne kAnsamAM khelavA na devA joie. prakhara vakatAo ke jemanA vAkacAturyathI zrotAnA hRdayapara dhArelI sacoTa asara thAya teneja bhASaNa karavAnA mAMcaDA upara sthAna ApavuM ucita che. vAla TIyarA kevA joie ? nAnI vayanA volaTIyarA kAma karI zakatA nathI ane meTI vayanA kAma karI zake tevI sthitimAM mukAtA nathI; AthI seLathI khAvIza varamanI vayanAneja veleTIyarA tarIke pasaMda karavA, temanI saMkhyA paNa doDhasAnIja rAkhavI. TharAvelA kharaDApara agatyanu ochI thAya. te kamITInI kAnpharansanI hIlacAla lokapriya thavA mATe tathA te taraph meTI saMkhyAmAM lokAnu AkarSaNa thAya teTalA mATe kAnpharansane je ThAThamAThathI bharavAmAM Ave che, te ThAThamATha haju daroke varSa sudhI nibhAvavAnI jarUra che. mAravADa, mevADa, pAma, megela ane dakSiNamAM akeka ane konpharansA bharI punaH tene muMbaimAM ANI sAdA rUpamAM mukavI. AnA sabaMdhamAM ame amArA vicArAnusAra kahIzuM ke kAransa mATe have ThAThamAThanI jarUra nathI. amArI te marajI che ke damAmane dezavaTA devAya te sArUM'. ahA ! maMDapane raMga era'gI kerI, citravicitra sAmagrIethI zaNugAravA pAchaLa ane miSTAnnapANI pAchaLa je hArA rUpiyAnA bheNa apAya che, te hajArA rUpiyAvau jaina kAmanAM dardI pheDavA ubhA karelA kuMDAnI trIjorIe je Aja kAla taLIyAjhATaka thavA beThI che tene bharI devAmAM Ave tA keTalA badhA lAbha thAya. sAta varSanA anubhavathI mAluma paDyuM che ke jyAM jyAM Unpharansane AmatraNa devAtu tyAM tyAM te sthaLAnA nivAsI badhu harIphAImAM utarI paDI, bharAelI kAnpharansa karatAM peAtAnA gAmamAM bharavAnI kAransa sarasAi meLavavA vadhAre dAgadamAkathI tathA bhapakAbhera bharavA lalacAtA hatA ane te mATe hajArA rUpiyA kharcatA hatA. A badhAnuM pariNAma e AvyuM che ke keAnsa rAkSasI kharcALa thai tethI karIne tene netaravAne ghaNA acakAyA. punA pachI kAnpharansane netaravAnuM bIDuM kAIe jhaDapI na lIdhuM, tenuM kAraNa kAnt ransa mAhuNAnuM kharcALapaNA zivAya bIjuM kaMi nathI. kharekhara je kAnpharansa bharavAmAM AvuM lakhalUTa kharca na thatuM hAta tA eka nahi paNu aneka nAtarAM kayAranAMe AvI gayAM hota. A bhAibaMdha patra kAnkara nsane purabhapakAthI taravAnI bhalAmaNu te kare che, paNa AmaMtraNu danAra kANu che? AvatA varSe bhAyaNI tIthaeN maLanArI kAnpharansane sAdA svarUpamAM bharI dAkhala esADavAmAM Ave e jovA ame traNAja utsuka chIe. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1808 ] khaMbhALIyA pAMjarApeLa [ 237 khaMbhALIA pAMjarApoLa, - www . amArA pAMjarApoLa inspekaTara mITa metIcaMda kurajIe tA. 1-7-08 nA roja A pAMjarApoLa tapAsI. A pAMjarApoLa tyAMnA udAra gRhastha Tha. harajIvanadAsa naretamadAsanA phaMDathI cAle che. temaNe hajAro rUpIA khacIne pAkA pAyA upara moTuM makAna baMdhAvI tene nibhAva mATe eka TrasTa DIDa karI lagabhaga 70 hajAra rUpiAnI promIsarI neTa eka kamITIne svAdhIne karI che. tenA vyAjamAMthI pAMjarApoLanuM kharca cAle che. te uparAMta muMbaInI jAma mIla taraphathI paNa moTI madada maLe che. lakala upaja ghaNuMja DI che. A pAMjarApoLanI sthiti ghaNIja sArI che. A pAMjarApoLamAM meTAM jAnavare rAkhavAmAM Ave che paNa nAnAM jAnavare nAnAM bakarAM kutarAMbilADA vigere) rAkhavAmAM AvatAM nathI te rAkhavAmAM Ave te A pAMjarApoLa uttama gaNAya. . A pAMjarApoLanA munIma khImajI trIkamajI ghaNu lAyaka mANasa jaNAyA che. jaina bhAIo taraphathI eka judI nAmanIja pAMjarApoLa calAvavAmAM Ave che. temAM nAnA chone rAkhavAmAM Ave che. jinanI vastI bahu thoDI hevAthI vadhAre kharca posAya tema nathI, ' ahIM gAyo mATe eka judI gerakSaka maMDaLI che. A saMsthAne dezAvaramAMthI ghaNI sArI madada maLe che. A khAtA taraphathI vakhato vakhata gAmanI gAyane nIraNa nAMkhavAmAM Ave che ane kasAIkhAnethI gAyone choDavI pAMjarApoLamAM mokalavAmAM Ave che. ' salAyA-pAMjarApoLa tapAsI tA. 3-7-08 A pAMjarApoLa navI baMdhAvelI che paNa temAM comAsAmAM ane unALAmAM janAvarane rahevA mATe aDALIo nathI, te upara pAMjarApoLa sekreTarInuM dhyAna kheMcavAmAM Ave che. A pAMjarApoLamAM vArSika 400 janAvaronI sarAsarI Avaka che, paNa te saghaLAM janAvare karAMcI pAMjarApoLa taraphathI ahIM mokalavAmAM Ave che. ahIMnA sthAnika janAvaronI Avaka bahu thaDI che. makAna darIA kinArA upara hovAthI janAvarenI taMdurastI mATe bahu :anukULa che. pAMjarApoLamAM AvyA pachI janAvare sAja ane kAma karavA lAyaka thAya tene hiMdu gRha- .' ne vecAtAM ApavAmAM Ave che. evI sarate ke te janAvara pAchuM jyAre mAMdu thAya tyAre pAchuM pAMjarApoLamAM mokalavuM. bIjA koIne vecAtuM ApavuM nahIM. AvI rItanA vecANathI A pAMjarApoLane gaI sAlamAM 508 janAvaranI rU. 3213-14-0 nI Avaka thaI hatI. A pAMjarApoLane vepAra upara lAgo nahIM hovAthI upaja ghaNI thoDI che. A pAMjarApiLane tyAMnA Tha. kalyANajI bhANajInI ghaNIja madada che. teo meTA vepArI che ane temanI dezAvaramAM ghaNuM peDhIo hevAthI tene dharmAde A pAMjarApoLane ApavAmAM Ave che. temaja ADatIA pAsethI paNa apAve che. A pAMjarApoLa temaNeja saMvata 1858 mAM khelelI che. A saMsthAne vArSika upaja rU. 3000 thI 3200 lagInI che ane kharca paNa teTaluM ja che. janAvaronI sAravAra ghaNI sArI rIte karavAmAM Ave che. munIma paNa lAyaka che - ane hisAba cekhe jaNAya che. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ) jaina konpharansa heralDa. [ sapTembara rAjakeTa pAMjarApoLane riporTa. tA. 25-7-09 ne ja atrenI pAMjarApoLa amArA InspekaTare tapAsI che. makAnanI sagavaDa sarvottama che. te nadIkAMThe khulI havAmAM che tethI vizeSa sagavaDatAvALuM che. temAM meTA paNa sArI sagavaDatAvALA tabelAo che. havA AvavAne mATe jALIo, tathA ghAsa rAkhavA mATe moTA oraDAo che. TuMkAmAM makAna sArUM ane sagavaDatAvALuM che. pAMjarApoLa baMdhAvanArAone khAsa eka vakhata A pAMjarApoLanuM makAna jovA bhalAmaNa karavAmAM Ave Ave che. janAvarene pANI pIvA mATe kuMDIo che ane te roja sApha karavAmAM Ave che. davA paNa kALajIpUrvaka kare che. A pAMjarApoLanI je sArI sthiti jovAmAM Ave che, te munIma mI. amaracaMdabhAIne AbhArI che. ahiMnA lekane keLavaNIno pracAra sAre che paNa dhArmika zikSaNa bIlakula nahevAne lIdhe ane kusaMpa hovAthI, ane. pAMjarApoLa tarapha lAgaNI na hovAne lIdhe pAMjarApoLane lAgatuM nathI. tene lIdhe Avaka ghaNI DI che. sarve sagavaDatA, paNa nANAnI agavaDatA che. sTeTa taraphathI rU. 500 maLe che. varakanyA paraNatI vakhate amuka lAge levAya che. te sivAya paracuraNa Avaka ghaNI thaDI che. kharca lagabhaga 3 thI 4 hajAra sudhInuM che. zaktivAna janAvarone bhADethI pheravavAmAM Ave che. ema karI muzkelIthI kharca cAle che. vArSika hisAba chapAya che. khAsa karIne pAMjarApoLane nANAMnI agavaDa che. madada karavAnI khAsa jarUrIAta che, morabI pAMjarApoLane riporTa. amArA taraphathI karatA pAMjarApoLa inspekaTare tA. 18-7-8 ne roja atrenI pAMjarApoLa tapAsI che. pAMjarApoLanA Dhera rAkhavAnA makAnamAM keTalIeka jagAe khADA paDI gayA che, ane te turatamAMja sudhAravAnI jarUra che. je jagAe hAla janAvarane rAkhavAmAM Ave che temAM aMdhAruM ghaNuM che. TuMkAmAM makAnanI hAlana sArI ane sagavaDatAvALI nathI, ane te upara pAMjarApoLanA sekreTarInuM dhyAna kheMcavAmAM Ave che. vaLI pAMjarApaLamAM rAkhavAmAM AvatA DherenuM patraka rAkhavAnI jarUra che. pAMjarolanA je Dhere maraNa pAme che, tenuM cAmaDuM darabAramAM laI javAmAM Ave che ane tenuM bheguM thatuM khAtara vecI nAkhavAmAM Ave che. tenA mAvajata karanArAonI khAmI che, ema jaNAya che. A pAMjarApoLanI vArSika Avaka rU. 10000 nI che ane kharca paNa teTaluM ja che. pAMjarApaLane hIsAba saMtoSakAraka che. e sIlaka trIjAne tyAM rahe che, ane jyAre joIe tyAre DI DI mokalavAmAM Ave che. mAMdA janAvaronI sAravAra karavAmAM Ave che paNa joie tevI nahI. sTeTa veTanarI sarajana eka vakhata tapAsI jAya che ane tenA badalAmAM amuka rakama ApavAmAM Ave che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] pAMjarAMpALanI hAlahavAla sthiti. pAMjarApeALAnI hAlahavAla sthiti. ===== temAM karavA joitA sudhArA lekhaka mAtIcaMdra kurajI jhaverI jI. bI. vI. sI. pAMjarApoLAnI sthiti dina pratidina bagaDatI jAya che. have vakhata evA ke temAM ekadama sudhArA karavAnI jarUra che ane jo tema karavAmAM nahi saMsthA bhaviSyamAM paDI bha.gaze. ( 239 AvyA che Ave te A pahelAM te pAMjarApALa e zabdanA artha hAlamAM dhaNA bahoLA thai gayA che ane temAM pheraphAra karavAnI jarUra che. pAMjarApeALa" e "pAMgaLAMpeALa" e zabdane apabhraMza che e dareka jIvadayAnA himAyatIe bhulI javuM na joie ane tethI karIne temAM lulAM-laMgaDAM vRddhu-azakta-ane mAMdA janAvarAneja temaja ghaNIja nAnI :umaranA mA vagaranA bakarAM vagerenA khacAMneja rAkhavA joie. jaMgalamAM harI pharI zake tevA jaMgalI pazuo ane uDI zake tevA pakSIone kAMi paNa kAraNa vagara pAMjarApALamAM jIMdagI paryaMta keda karI rAkhavAthI pAMjarApALa nakAmA kharcanA khADAmAM utare che eTaluMja nahi paNa tevA pazu ane pakSIopara eka jAtanuM dhAtakIpaNu gujArelu kahevAze. daiva icchAthI pAMjarApoLamAM AvelA mAMdA janAvarA sArA thAya ane kAma karI zake tevI sthitimAM Ave ke tarataja kAI hiMdu gRhasthane vecAtA yA bakSIsa ApI devAmAM huM kAi paNa rIte khATuM gaNutA nathI; paraMtu tema karatAM pahelAM te gRhastha pAsethI kabulAta levI ke te janAvara mAMdu thAya athavA kAma karavAne azakta jaNAya tyAre bIjA kAine vecAtuM na ApatAM pAchu pAMjarApeALamAMja meAkalAvavuM joie. pAjarApALane banI zake tei self suporting body' "peAtAnI meLe peAtAnu kharce pedA karI zake tevI saMsthA" banAvavAnI jarUra che ane A bAbatamAM judA judA mANusAe judI judI skrImeA raju karI che. pAMjarApeALamAM rahetA kAma karavA lAyakanA janAvarAne jIvadayAnA hetu dhyAnamAM rAkhI temanelAyakanuM kAMI paNa kAma ApI pAMjarApALanI upaja vadhAravAnI yeAjanApara paNa pAMjarApAla vahIvaTadArAe khAsa dhyAna ApavAnI jarUra che. pAMjarApeALamAM AvatAM mAMdA janAvarAnI davAdArU ane malamapaTA tarapha ghaNuMja thoDuM dhyAna ApavAmAM Ave che e dhaNA khedanI vAta che. gujarAta ane kAThIAvADamAM sArI sthitinI saMkhyAbaMdha pAjarApoLeA che paNa temAM A ke dasathI vadhAre jagyAe pazuvaidane mATe kAMi paNa gAThavaNu karelI hAya te mArA jANavAmAM Avela nathI. mAMdA ane azakta janAvarAne phakta pAMjarApALamAM lAvyA bAda mahenata lai davAdArU ane mAvajata karavAmAM jIvadayAnA kharA hetu samAyelA che e vAMcanAre bhulI javuM na joie. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240]. jana kenpharansa heralDa , [ sapTembara pAMjarApoLanA makAne sApha rAkhavAnI ghaNuM jarUra che. A agatyanI bAbata upara paNa keTalIka jagyAe ghaNuM thoDuM dhyAna ApavAmAM Ave che. keTalIka jagyAe te kalAke ane divase lagI janAvarene pitAnI lIda ane pisAbAra paDyuM rahevuM paDe che ane tevI gaMdakIthI mizrita thayeluM ghAsa khAvuM paDe che. hamezAM divasamAM be vakhata pAMjarApoLanA makAne sApha karavAM joIe. pANI hamezAM gALeluM svaccha pAvuM joIe. pANI pIvAnI kuMDI dararoja khAlI karI sApha karavI joIe. apUrNa. konpharansanA mAnAdhikArI upadezake. hamaNA evI aphavA uDI che ke zrI jaina zvetAMbara konpharansanA mAnAdhikArI upadezaka konpharansanA nAme leka pAsethI paisA ucApata kare che, teo svahaste mAna bhAge che, prajAne prerI hemanI pAsethI zirapAva meLave che, vagere vagere. tevI aphavAne AvakAra ApanAra, hene jhIlI lenAra-te hakIkata satya mAnanArane ame pUchIzuM ke je te bAbata kharI hoya te hemaNe hiMmata dharI bahAra AvavuM, ane te saMbaMdhI konpharansanI muMbaI heDa ophIsane khabara ApavI. tevA vezadhArI enararI upadezakenAM nAma, ThAma, jaNAvavAM. satya kahetAM zA mATe AMcake khAvo joIe! muMge meMThe besI rahevAthI-cupakI dhAraNa * karavAthI dAda kevI rIte maLI zake? uparanI aphavAne mAtra anumodana ApanAra tarapha ame zokanI daSTithI joIzuM, kAraNa ke tethI kenpharansa jevI mahAna saMsthAnA lAbhane dhakko pahocavAne saMbhava che, ane te eTalA mATe ke sukA joDe lIluM baLe che. e banavAjoga che ke keTalAka ke jeone kenpharansa taraphathI kaI paNa sattA maLI na hoya te paNa mAnAdhikArI upadezaka tarIkene kuMDa pakaDI na chAje tevI vartaNuthI varte ane hemanI joDe amArA tana, mana, ane dhanathI vakhatane bhega ApI kAma karanAra konpharansanA udezane bara ANavA gAmegAma vagara pise, vagara pagAre, bIna eMgata lAbhe rakhaDanAra mAnAdhikArI upadezake niMdAya. AthI pariNAma e Ave ke hemane utsAha maMda paDe. - uparanI avane vadhAvI lenArane ame pUchavAnI rajA laIzuM ke DoLaghAlu, svArthasAdhaka vaktaone zuM kenpharansathI nImAyelA mAnAdhikArI vakatAo mAnavA? zu tevA daMbhIonI vartaNuka mATe konpharansa javAba ApavA baMdhAelI che? kenpharansathI nImAelA mAnAdhikArI upadezaka ame hemaneja kahIzuM ke jeonAM nAma heralDamAM jAhera karavAmAM AvyAM che. bAkInA mATe konpharansane levA devA nathI. AvuM ame heralDa dvArA pikArI pikArIne kahyuM che. atre ame punaH lakhavAnuM ucita dhArIzuM ke je gRhasthonAM nAma "hera nA gata mAsanA aMka 8. bhAmAM lakhavAmAM AvyAM che ane have pachI lakhavAmAM Ave tene ja kenpharansa taraphathI nImAelA upadezako tarIkhe gaNavA. - savinaya jaNAvavAnuM ke amArA pagAradAra, bhAnAdhikArI, temaja kenpharansane nAme jene komanA hitArthe upadeza karanArA upadezakone koI paNa jAtanI bakSiza, bheTa, InAma, yAta pisA keIpaNa gRhastha ApavA nahI, kAraNa ke konpharansa hemane te levAne adhikAra ApatI nathI. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) zrI yazavijyajI kRta nizcaya vyavahAra garbhita sImanvarajina stavana. (241 zrI yazovijaya kRta nizcaya vyavahAra garbhata sImanvarajina stavana. rAga kedAre. zrI sImandara sAhiba Age vinati re, mana dharI nirmala bhAva, kIje re kIjere lIje ho bhava taNo re. bahu sukha khANuM tuja vANu pariNamere, je eka naya pakSa; .. bhUlA re bhUlA re te prANuM raDavaDe re. meM mati mohe eka ja nizcaya naya Adaryo re, ke eka ja vyavahAra, bheLA re bheLA re tuja karUNae oLakhyA re. zibikA vAhaka purUSa taNuM pere teM kahyo re, nizcaya ne vyavahAra, maLIyA re maLIyA re upakArI navi jujuA re. . bahulAM paNa ratna kahyAM je ekalAM re, te mAlA na kahAya; mAlA re mAlA re eka sUtre je sAkalyAM re. tema ekAkI naya saghaLA mithyA mati re, maLIyAM samakita rUpa; kahIye re kahIye re lahIye sammati saMmati re daya paMkha viNa paMkhI jime navI calI zake re. jima ratha viNa deya cakra na cale re - cale re tima zAsana naya bihu vinA re. zuddha azuddhapaNuM sarakhuM che behane re, nija nija viSe zuddha " jANe re jANe re para viSe avizuddhatA re. nizcaya naya vyavahAra praNANe (pramANe !) che vaDe re, tehave nahi vyavahAra; & bhAkhe re bhAkhe re kaIka ema te navi ghaTe re. . : : : je kAraNa nizcayanaya vyavahAra che re, kAraNa che vyavahAra; . sAce re sA re kAraja te sahI re, . . . 10 nizcayanaya mate gurU ziSyAdika che nahIM re, kare na je keH - tehathI re tehathI re unmArga te dezanA re, naya vyavahAre gurU ziSyAdika saMbhave reteNe sAro upadeza : - bhAkhe re bhAkhyo re bhASya sUtra vyavahAranI re. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 jana kenpharansa heralDa. [[ sapTembara prAcIna zilAlekhenI upayogitA. (pra.--manasukha vi0 karatacaMda mahetA-morabI) prAcIna zilAlekha AdinI zodhakhoLa aMge zrI kejarajo TharAva karyo che, e kevaLa vyAjabI karyuM che. e TharAva anusAra yogya zodhakhoLa karavAmAM Ave, to jaina ItihAsa upara sArUM ajavALuM paDe ema che. purAtana khaMDiyere ane zilAlekha aMge DAkatara je. eNpha. phalI (Dr. J. F. Fleet) tathA janarala kannahAma (General Cunningham)-e vageree bahu sArI zodhakhoLa karI che. A zodhakhe chene vigate B484144 Gupta Inscriptions by Dr. Fleet (51547 sellel on Randal) 24a Reports of Archaeological Researches by General Cunningham (kabIMgahAma sAhebanA prAcIna zedhaLone rIporTa) mAM Apela che. emAM zilAlekhonA pheTolI paNa ApelA che. prAcIna jInamaMdira, pratimAo, ane aitihAsika bInA upara prakAza pADanAra zilAlekha aMge e parathI jaina itihAsamAM hita lenArane ghaNuM jANavAnuM maLI zake ema che. uparAMta Indian antiquary nI junI phAilo vagere parathI ghaNuM jANavAnuM maLe ema che. e zodhakhoLa karanArAoe e rIte jaina kamapara upakAra karyo che. upara jaNAvelA zodhakhoLa karanArA Adi uparAMta ane saurASTramAM zAstrI vallabhajI harida-te paNa gIranAra AdinA zilAlekha zodhI aitihAsika prakAza pADyA che. ApaNe dharmabaMdhu zrI dAlatacaMda bareDIAe paNa pitAnA giranAra mahAmyamAM tathA A patramAM zilAlekho saMbaMdhI sArUM vivecana karyuM che. hajI A aMge vizeSa thavAnI jarUra che. zilAlekhonI zodhathI jema keTalIka avanavI aitihAsika bAbate jANavAnuM banI Ave che, tema keTalAka dharma saMbaMdhI vAMdhA-vireAdha-matabhedanuM nirAkaraNa thaI zake che; evAM nirAkaraNa arthe zilAlekha sAkSI-purAvAnI garaja sAre che. gaI sAlamAM ja pUrva hiMdamAM mehabAnI khANanuM khodakAma cAlatAM be jana pratimAo hAtha lAgyAnuM digaMbarI bhAIo taraphathI prasiddha thatA mAsika Jain Gazette (jaina gejheTa) mAM prasiddha thayuM che. eka pratimA upara vi. saM. 82) ne ane bIjI upara vi. saM. 110) ne lekha che. A maLI AvelI pratimAo saMbaMdhI zuM thayuM e kAMI ApaNe jANatA nathI. e pratimA zvetAMbarI saMpradAyanI che ke digaMbarInI, e nakkI thayuM ke nathI thayuM, e paNa ApaNe jANatA nathI. e pratimAo kayAM saMpradAyanI che ane e saMbaMdhI zuM vyavasthA thaI e aMge kenpharansa ophIsa taraphathI puchAvavAnI jarUra che. vi. saM. 82) vALI pratimA kayA saMpradAyanI che e nakkI thaI zake, te zvetAMbara ane digaMbaro pitapotAnA saMpradAyanI utpati saMbaMdhI je tArIkha raju kare che, temAMthI kaI sAcI ene niveDo AvI zake. vaLI ethI paNa prAcIna pratimAo vidhamAna che, tathApi A pratimAo paNa sthAnakavAsI bhAIone purAvArUpe dekhADI zakAya ke pratimA ArAdhaka mArga zuddha sanAtana che; pratimAo hatI, to tene virAdhaka saMpradAya utpanna thaye; pratimA ArAdhaka mArga prathama na hoya to tene virAdhaka mArga kayAMthI ubhe thAya? A vagere aMge zilAlekha bahu upayogI che. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna zilAlekhanI upayogitA. [ 243 A lekhamAM De. kalITe zodhelA eka zilAlekha uparathI jaNavAmAM AvatI binA raju karuM chuM. saMmati, kumArapALa, vanarAja, vagere jaina rAjAo hatA, tenI te ItihAsa gavAhI pure che. zrI bakhabhaTarie gvAliyaranA Agra rAjAne (vi. saM. navame seke) jenA ryAnI vAta gujarAtanA itihAsa, tathA prabaMdha ciMtAmaNi, prabaMdha koza AdithI ApaNe jANiye chie. te sikAne rAThoDa rAjA ameghavarSa paNa jana hato e binA paNa ApaNuM jANIye chie. paNa vi. saM. bAramA saikAnA aMtamAM ane teramAnI zarUAtamAM marUdezanA medapATamAM AlhaNadeva jena rAjA hato e khabara to ApaNane navI lAgaze. prastuta zilAlekhathI ApaNane samajAya che, ke. e jaina rAjA hatA. Do. phaloTe e zilAlekha eka pherApha marahuma mI. harilAla harSadarAya dhruvane Apyo hato. te uparathI teNe nibaMdharUpe eka lekha sane 1884 nA mArca mAsamAM riyala ezyATIka sosAITInI muMbainI zAkhAmAM vAMcyuM hatuM. A zilAlekha vi. saM. 1218 nI mitine che. zrI nADelamAM AvelA sAdarekagacchanA zrI mahAvIra prabhunA maMdiramAM pUjA sAmagrI mATe . bakSIsa ApyAnI AmAM vigata che. AhaNadeva rAjA medapATamAM che, sAdhu (ke jenI preraNAthI A bakSIza maLI heya), te zrI rAmacaMdra (hemacaMdrAcAryanA ziSya ?) che. A badhI vigata e lekhamAM che. zilAlekha A saraLa gadha-padhayukata saMskRtamAM che, paNa te bahu lAMbo che; eTale e nahiM. ApatAM ene upayukata sAra Ape che. prathama zarUAtamAM zrI sarvane ke pUrvaka namaskAra karI caramatIrthakaranI mAlinI vRtamAM kalyANanI yAcanApUrvaka stuti karI che. tyAre pachI gadhamAM rAjAnI vaMzAvalI che; tyAra pachI be stragdharAvRttamAM saMsAranI asAratAnuM nirU paNa che; ane e asAratA joI sArarUpa zuM kartavya che ene bodha che; tyAra pachI rAjA AhaNadeva uparokata maMdirane uparokta bakSIsane lekha lakhe che, te pramANe cAlavAne pitAne vaMzaja tathA bIjA gAdiye AvanArAne vinave che; chevaTe maMtrI AdinAM nAma ApI pitAnI sahI rU5 naigama vAkaya muke che. miti vi. saM. 1218 nI che. pitAnI vaMzAvalIne sAra nIce mujaba che - 1 cAhamAna (cahuANa) vaMzane mULa sthApaka lakSmaNadeva (vi. saM. 1024) , 2 lahiye 4 vigrahapALa 3 balirAja : - 6 aNahila ' : 7 bAlaprasAda . .8 jerAja = + 8 pRthvapAla 10 jela 11 zarAja 12 AhaNadeva Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa heraDa. , [ sapTembara, rAjA AhaNudeva A pramANe jaina hovAnI mAhitI ApaNane maLe che. nADela prAcIna jaina tIrthomAMnuM eka che. ApaNe vakhato vakhata tIrthamALAnA stavanamAM nADulAI yAdave, goDi stare, zrI varakANe pAsa tIratha te namuMre." -tIrthamALA stavana - ema gAIe chie, e nADulAI e A nADela. zrI vIrAta sAtamA saikAnA pUrvArdhamAM zrI sudharmA svAmInI pATe 10 mA yugapradhAna zrI mAnadevasUri thayA; temaNe A nADela nagaramAM laghuzAMtistavana racyuM hatuM. AnA saMbaMdhamAM zrImad AtmArAma prakAze che ke - - zrI pradyotanasUrike pATa upara zrI mAnadevasUri huye; Inake saripada sthApanAvasarameM dene saoNpara sarasvatI aura lakSmI sAkSAta dekhake yaha cAritrase bhaSTa he jADegA? aise vicAra karake khinna citta gurUka jAnake gurUke Age aisA niyama karA ki-bhakitavAle gharakI bhikSA aura dUdha, ghata, mIThA, tela arU sarva pakavAna tyAga kiyA, taba tinake tapake prabhAvaneM naDelapura je pAlIke pAsa hai tisame 1, padmA, 2, jayA, 3. vijayA, 4. aparAjitA, e cAra nAmakI cAra devI sevA karatI dekhI, koI mUrkha kahene lagA ki e AcArya zrIkA saMga karyo karatA hai? taba tina deviyene tisake zikSA dinI, tathA tisake samayameM tikSilA (gajanI) nagarImeM bahuta zrAvaka the hinameM marIkA upadrava haA tisaka zAMti ke vAste zrI mAnadevasUrine naDela nagarIse zAMti staMtra banAkara bhejA." A naDala nagaranA zrI mahAvIra svAmInA maMdiramAM prastuta zilAlekha che. A zahera prAcIna hovAthI tyAMthI AsapAsamAMthI jIna pratimA vakhata paratve maLI Ave che. saM. 18pa7 nA vaizAkha vada 2 ravivAre A gAmanA dakSiNa bhAgamAM mahAtmA gerachanI, pizALamAMthI sukAI gayelA eka vRkSane kADhI nAkhavA mATe jamIna khodatAM mukarAta ArasanI zvetavaNI mUrtio (15) nikaLyAnI vAta zrI jainadharmaprakAzamAM prasiddha thaI hatI. zrI vimalanAtha, zAMtinAtha, saMbhavanAtha, sumatinAtha, ane suvidhinAthanI pratimAo AmAM hatI ane tenI pratiSThA thayAne lekha saM. 1530 mahAvada 2 ne che. vaLI AmAM zrI zAMtinAthajI tathA achatanAthajInI ema be pratimA kAtsarga mudrAmAM che, te para lekha saM. 1326 ne che, ane tenI pratiSThA zrI dharmacaMdrasUrie karI che. temaja eka mUrti zrI pradyumnasUri ke je zrI sudharmAsvAmIthI 33 mI pATe thayA, tenA ziSya zrI zAlibhadranI che; jenI pratika paNa zrI dharmacaMdrasUrie saM. 1335 mAM karelI che. Ama zilAlekhothI bahu jANavAnuM maLI Ave che. aitihAsika zokha dharAvanArAone te A bahu ramaNIya pradeza che; A nivagha kSetramAM viharavAthI eone AnaMda ane dharma sevAne lAbha maLe ema che. iti tA. 18-7-08 ravi. 3 lITa manasukha vi. kIratacaMda mehatA -merI Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1e 1 hAnikAraka rIta rIvAje. || ra45 hAnikAraka rItarIvAjo. (aa. rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda zenI bI. e. ela ela bI.) ( anusaMdhAna pRSTa 186 thI.), rAcaracIluM sarva videzI ane kharcALa grahaNa karyA che. ApaNuM hIMdI DhabachabanA pizAka karatAM yuropIyana phezanane pozAka vizeSa pasaMda karavAmAM Ave che. paraMtu kahevuM joie ke TAImsa opha inDIyAe hIMdIvAnene yuropIyana Dhabachaba pizAka vadhAre anukULa che ke hiMdI pizAka vadhAre anukULa che e viSaya upara inAmI nibaMdha mAgyo hato ane temAM hIMdI pizAnI tarapheNa karanAra purUSa inAma jItI gayA hatA. vaLI dIllInA pradarzana vakhate lorDa karjhane saghaLA dezI rAjA mahArAjAone pitAne mahela zaNagAravA mATe joItu pharanIcara khuda hIMdustAnamAMthI svadezI banAvaTanuM levA AgrahapUrvaka bhalAmaNa karI hatI. A saghaLuM dhyAnamAM laI ApaNe ApaNI sthiti anusAra kharca karavo joIe ke jethI ApaNane ane dezane lAbha thAya. vilAyatI vilAsamAM phezanabAI khalAsa" e ghATa joIe nahiM. upara je saghaLA rIvAje jaNAvyA te sivAya kaI kaI rIvAje amuka prAMta agara dezamAM ja pracalita haze, te bAbata vivecana karavAnuM banI thayuM upasaMhAra, nathI paraMtu sarva sAmAnya jaNAtA rIvAje jaNAvavAmAM AvyA che. A saghaLA rIvAjo sAmaTI rIte letAM nirmaLa karavAne mATe jJAtinA agresare upara jokhamadArI AvI paDe che. kAraNake jJAtinA hita agara ahita, bhalAM agara burA mATe teo ja javAbadAra che. jJAtine-kamane lAbhakAraka hoya tevA rIvAjo dAkhala karavAnA, nukazAnakAraka jaNAtA hoya tevA rIvAjone sane 1818nA jarIpurANA eka ekaTane AdhAre koIpaNa tapAsa calAvyA vagara ekadama dezavaTo ApavAnA kAryane hAtha dharavAnuM paNa teoe ja karavAnuM che. jJAtine keLavAyela varga paNa pitA taraphane hIsso ApI A mahAna kAryamAM temane madada karavAne taiyAra rahe che. teoe samajavuM joIe ke "adhekI hAra calI jaya dAtAra' jevuM have lAMbe vakhata nibhAvI laI zakAya tema nathI. temAM lAbha paNa nathI. AvA mahAna kAryonA jJAtine lAbha thAya tevI rIte thavA joItA nIveDA uparaja teonuM agresara AdhAra rAkhe che. mAmA masIAIne (Nepotism) samaya have nathI. pakSapAta buddhithI karavAmAM AvatA cukAdAne jJAtijane pahelAMnI mAphaka mAna Ape te vakhata have nathI. jJAtionA mukhIonA Apakhuda kRtya sAme avAja uThAvavAnuM kArya sAdhAraNa thaI paDyuM che. A baLane yuga nathI paNa nyAyane yuga che. delatathI ja AgevAna thavAne samaya have rahyo nathI. sahavartana, buddhi ane bIjI aneka guNa dharAvanAra lAyaka purUSane ja jJAtijane pitAnA AgevAna tarIke svIkAravAnuM pasaMda kare che, Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ] jaina konpharansa haraDa. [ sapTembara A sudhArA vadhArAnA samayamAM-pUrva ane pazcimanA udAtta vicAronA saMkrAnti kALamAM jJAti baMdhuo sudhAraNanI moTI moTI AzAo bAMdhe che. ane tene saphaLa karavAnuM AgevAnanuM kartavya che. A rIvAjonA saMbaMdhamAM judI judI jJAtinA AgevAna taraphathI TharAva karavAmAM Ave nahi tyAM sudhI keLavAyela varge tene mATe potAnA prayAsamAM bhasyA rahevAnI jarUra che. sabhA, maMDaLa temaja anya saMsthAo A bAbata ghaNuM karI zake tema che. A kAryane mATe khAsa volanTIyaro (svayaMsevaka) taiyAra karI teo dvArA upadeza apAvavAnI jarUra che. dUra karavA gya-varjavA yogya rIvAjonuM lIsTa taiyAra karI tasaMbaMdhamAM cokasa niyama bAMdhI pratyeka vyakitanI kabulAta meLavavAnI jarUra che. tevI kabulAta ApanAra gRhasthane ja judI judI sabhAoe pitAnA membara tarIke cAlu rAkhavA, tavirUddha vartana karanAra sabhAsade thavAne, cAlu rahevAne nAlAyaka che ema cokasa samajavuM joIe. eka vakhata jaNAvI gayA tema A kAryamAM koInA khIssA upara kApa melavAno nathI. balka sArI jevI rakamano bacAva thavAno che ane tevA jarUrI kAryamAM ApaNe ApaNI karakasarathI kArya karavAnI Tevane (Economical habits) upayoga karavAnuM che. AthI ApaNe kAMI kaMjusa kahevAIzuM nahi. gharamAMthI kacaro pUje dUra karI svaccha rAkhavAnuM che. tevI ja rIte jJAtimAM dAkhala thayelA kacarA pUjArUpa aniSTa rIvAjone nAbuda karavAnI jarUra che. eka dezamAM amuka samayamAM je rIvAja mAnya gaNAto hoya te rIvAja anya dezamAM samaya badalAtA jamAnAnA pheraphArane laIne amAnya lAge te tethI ApaNe ajAyaba thavAnuM nathI. prAnta eTaluM ja kahevAnuM rahe che ke ApaNuM pUjya muni mahArAjee vyavahAra zuddhine keTaleka aMze dhArmika unnatine hetu gaNa samyam daSTi jenA lAbha khAtara hAnikAraka rivAjo baMdha karavAne vakhate vakhata upadeza vyAkhyAna dhArAe ApatA rahevAnI jarUra che. teonI madada ApaNane asAdhAraNa rIte upayogI thaI paDaze. prasiddha vakatAoe pitAnA vAkacAturyane A dizA tarapha valaNa ApavAnI jarUra che. upadezaka bhASaNanI tAtkAlika asara tAjane upara evI sArI thAya che ke tene lAbha laI te vakhate ja teo pAsethI kabulAta meLavavI lAbhakAraka thaI paDaze. mahAna kenphiranse pitAnA mAnAdhikArI temaja pagAradAra upadezakone A kArya mATe vizeSa taiyAra karavAnI jarUra che tathA zreyaskara maMDaLa tathA anya saMsthAo taraphathI pharatA parIkSakone paNa A savAla hAtha dharavAnI bhalAmaNa karavI joIe. A saMbaMdhamAM anya gRhasthA taraphathI paNa eTaluM badhuM lakhAyuM che, belAyuM che, carcAyuM che ke A prayAsa tadana sAmAnya tathA piSTapeSaNa jevo lAgaze, paraMtu viSayanI gaha. natA, upayogitA jemAM te nirarthaka samajAto nathI. rahevAnuM eve sthaLe banyuM che ke jyAM joItA pustake maLI zake nahi. ane tethI tevA keI pustakonA AdhAra agara temAMthI utArA viSayane puSTa karavA mATe, taaMtargata rahelI dalIlene pratipAdana karavA mATe levAnuM jarUranuM kaI taraphathI dhAravAmAM AvatuM hoya te tema karavuM banI zakyuM nathI, tene mATe tathA dhama virUddha kaI vicAra pradarzita thayo hoya te tene mATe kSamA yAcavAmAM Ave che. ema zAntiH Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thotely APPEALS TO INDIA. ( 40 Appeals to India. The following petitions are now being signed by large numbers of Transvaal Indians both passive resisters and non-resisters:To The HONOURABLE DADABHAI NAOROJI. Sir,-We, the undersigned, British Indians residing in the Transvaal hereby approach you as the father of the Indian nation that is to be, with reference to the gigantic struggle in which we are engaged in this Colony. Through you we appeal to the whole of India. We will not go into the history of the struggle, but will state the question as it stands to-day. The Indian inhabitants of the Transvaal have asked for repeal of fhe Asiatic Registration Act of 1907, so that Indians possessing educational attainments, be they ever so few, even six per year, may enter the Transvaal on the same terms as the other immigrants. To-day, by reason of the Registration Act read together with the Immigration Act of the Colony, no Eritish Indian can immigrate into the Colony unless he has been previously domiciled. The laws of the Colony, therefore, constitute a colour-bar. No other British Colony possesses such legislation. Indians have, therefore, publicly entered into a solemn covenant not to submit to the Registration Acts of the Colony but to suffer imprisonment and other hardships until the national insult is removed. Under the covenant, during the past two years and six months over 2,500 Indians have suffered imprisonment mostly with hard labour. Many homes have been broken up, many families have been ruined, in the struggle. Fathers and sons have gone to gaol at the same time, leaving behind them weeping wives and mothers. Many families are being supported from charitable funds raised by us. At the present moment, nearly two hundred Indians are suffering imprisonment for conscience sake. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rx6 ] jaina kanakaransa he. mm wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww wwwwwwwwwwwwwwwww The hardship felt has been so great that many have succumbed owing to sheer exhaustion, Others have left the Colony and are probably to-day starving. A resolute band of over 300 continues an active struggle. Some have passed through the Transvaal gaols five times. The covenanters are derived from all classes and strata of Indian Society. Hindus, Mahomedans, Parsees, Sikhs and Christians are all fighting India's battle. Merchants who have never undergone physical exertion and have been brought up in the lap of luxury are breaking stones, or doing scavenger's work, or wheeling barrows of earth and living on coarse mealie meal and boiled potatoes or rice and ghee. We ask India to come to the rescue and demand from the Indian Government a removal of the bar sinister. Until the racial taint from the Transvaal legislation is removed, the little band of Indians referred to above will suffer unto death. We pray for relief. TO THE PRESIDENT OF THE BENGAL CHAMBER OF COMMERCE, CALCUTTA * Sir,-We, the undersigned, British Indians residing in the Transvaal, beg to approach you as the leader of Anglo-India. We approach you regarding the Asiatic struggle that has now been going on in this Colony for the past two years and a half. We do not desire to trouble you with the history of the question. The point of dispute between the local Government and the British Indians is whether, as regards immigration, the laws of the Colony are to contain a racial disqualification. The local Parliament has passed two laws-one called the Asiatic Registration Act of 1907, and the other the Immigration Act of the same year-whereby a British Indian, no matter what his educational attainments may be, becomes upon entering the Colony, unless previously domiciled, a prohibited immigrant by reason of his Indiaan birth or extraction. This legislation is without parrllel in British Colonies. We have, therefore, after other efforts had become vain, publicly entered into a solemn Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TROL ] APPEALS TO INDIA. [ 282 covenant not to submit to the Registration Law abovenaped and another passed in the year 1908, whilst the struggle was yet going on, until the Registration Act of 1907 fs repealed so as to remove the racial taint. By reason of the covenant, over 2,500 Indians, representing all races, classes, and religions, have imdergone imprisonment. Many Indians domiciled in the Transvaal or in some other South African Colony have been by arrangement with the Portuguese Administration at the Province of Mozambique deported direct to India, at a moment's notice, in some cases leaving families and businesses behind uncared for and unattended. Many homes have been ruined. Many merchants have been reduced to poverty. Many families are being supported out of charitable funds collected by the Indian community. We do not desire unrestricted Indian immigration into the Colony. We accept the principle of white predominance in this sub-continent. All we claim is that the Transvaal cannot, unlike the other Colonies, impose a test and thus, in the words of Mr. Chamberlain, wound the susceptibilities of India's millions. We have appealed to all parties--all British subjects. And we have received support from all of them. Even in the Trang. vaal, a small European Committee, composed of prominent members of the community, under the Chairmanship of Mt. Wm. Hosken, M.LA, has been supporting us. The honour of India, we doubt not, is as dear to Anglo. Indians as it must be to Indians. Through you therefore, we ask the whole of Anglo-India to help us in any manner you may consider best, to end the unfortunate situation. . Owing to the almost unbearable severity of the struggle, many have succumbed. But the heroic band still continues to court imprisonment again and again. They are determined to fight unto death. The Transvaal gaols contain, at the time of addressing this appeal nearly 200 Indian conscientious objectors. The Government have, for the purpose evidently of gagging us, arrested five such objectors, who were chosen as delegates to proceed to India and England. We pray for relief. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 1 jaina, kAnpharansa- helDa A short Note on the Modern Conception of Education. ---000000000------ [2122042 Man does not live by bread alone. He has certain higher necessities which must be provided for before he can rightly take his place at the head of the animate world. His physical wants in common with those of the lower. animals, though of course of the first consideration, are, strictly speaking, few and capable of being easily supplied. It is his mental and spiritual cravings that differentiate him from the inferior types, and the greater these are stimulated and properly satisfied in any particular individual, community or nation, the higher that individual, community, or nation may be said to have mounted in the scale of civilization. In other words, physical, intellectual, moral and spiritual culture form the great keystones to arch of a perfect manhood; nay they have been held to constitute the very summum bonum of human existence. Now the question naturally arises how best to awaken and satisfy these cravings which are in a more or less degree innate in mankind. The answer undoubtedly is-by education. Judged from this standpoint, the test of all true education must be their adaptability to the realization of an all-round manhood by the simultaneous development of the physical, the intellectual, the moral and the spiritual sides of human nature. In any proper scheme of education, therefore, physical, intellectual and moral culture should each have its due place, and should be harmoniously blended together so as not to trench upon the legitimate province of one another. This is the modern conception, briefly put, of what education ought to aim at. 1 So far as I am aware, Prof. Blackie is one of the best exponents of the modern ideal of education. In his excellent book on Self-Culture, he has brought out a system of education, finished and admirably balanced in all its parts. I would venture to advise my English-knowing readers to read that book attentively. They would find in it much that would advance their horizon of ideas, broaden their views and make them realize the latent possibilities of man in the realms of the mind and the spirit. Ajimganj, 28-7-09. Kumar Sing Nahar B. A. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM. [ 151 dhArmIka hisAba tapAsaNI khAtuM. challe kheDA tAbe zrI sthaMbhatItha (khaMbhAta) madhye mANekacokamAM AvelA zrI mahAvIra svAmIjI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIpeTa. sadarahu derAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA, zeTha choTAlAla sAkaracaMdanA hastakane saM. 1861 thI saM. 1863 nA Azo vada 0)) sudhIno hIsAba amoe tapAsyo. te jotAM, sadarahu derAsarajImAM upaja nahI jevI Ave che. temAM kesara sukhaDa vagere sahu sahunA gherathI vApare che; hIsAba cokhkhuM rAkhI amane jovA mAgatAM turata dekhaDAvI Ape che. te mATe temano AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANuM tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. chelle kheDA tAbe zrI sthaMbhatItha (khaMbhAta) madhye khAravADA madhye AvelA zrI anaMtanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagata rIperTa sadarahu derAsaranA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha jhaveracaMda vakhatacaMdanA hastakane hisAba amoe saM. 1858 thI saM. 1864 nA azADa vada 12 sudhIne tapAsyo; te jotAM derAsarajImAM upaja nahI jevI che. vahIvaTakartAe prathama hIsAba dekhaDAvavA AnAkAnI karI paNa pAchaLathI hIsAba dekhADI dIdhuM che. tethI temano AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. to AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI baMdobasta karaze. chale kheDA tAbe zrI sthaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye gIpaTImAM AvelA zrI mahAvIra svAmIjI mahArAja tathA zrI ajItanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa. sadarahu derAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha gulAbacaMda kALIdAsa tathA zeTha motIcaMda kALacaMdanA hastakane saM. 1861 thI saM. 1864 nA asADa vada 0)) sudhIne hasAba amee tapAsya te jotAM nAmu guMcavaNa bhareluM sAdI rIte rAkhyuM che. paNa dAgInA vigerene tela sAthe sekasa noMdha rAkhelo che, ane amoe mAgaNI karatAM turata hIsAba dekhaDAvI dIdhuM che. te mATe temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANuM tene lagatuM sucanApatra vahIvaTakartA gRhasthone ApavAmAM AvyuM che. mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara dhyAna ApI yogya baMbasta karaze. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2pa2] ja kejaransa heDa. [ sapTembara challe kheDA tAbe zrI sthabhatIrtha (khaMbhAta) ALIpADA madhye AvelA zrI zAMtinAthajI mahArAja tathA zrI supArzvasvAmI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagato rIporTa, sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha bakoradAsa pItAmbaradAsanA hastakane saM. 1958 thI saM. 1863 nA Aze vada 0)) sudhIne hIsAba amoe tapAsyo che. te jotAM sadarahu vahIvaTakartAe pUrNa lAgaNIthI daherAsarajInI aMdara tana manathI kAma karI keTaloka sudhAro karavAmAM Avela jovAmAM Ave che. vahIvaTakartA pote ghaNuM kAmanA bejAne lIdhe hIsAba lakhavAnuM kAma pitAthI nahI banavAthI bIjA gRhasthane lakhavA sepela che. tethI nAmuM rItasara lakhyuM nathI. te paNa sadarahu vahIvaTakartAe puratI dekharekha rAkhI hIsAba cokhkho rAkhe che. tathA sadarahu vahIvaTakartA pAse sadarahu daherAsarajIne hIsAba tapAsavAnI mAgaNI karatAM turataja temaNe batAvI dIdhuM che. eTaluM ja nahI paNa bIjA ghaNuka daherAsaronA hIsAbe amane dekhaDAvavA mATe puratI madada karI che. tethI temane purepuro dhanyavAda ghaTe che. A khAtu tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che mATe AzA rAkhIe chIe ke te Upara dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. " jIle kheDA tAbe thaMbhatIrtha (khaMbhAta) charALA pADA madhye AvelA zrI manamohana pArzvanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagato rIporTa, sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakarta zeTha kasturacaMda malakacaMdanA hastakane saM. 1864 nA zrAvaNa vada 0)) sudhIne hIsAba tapAsyo te jotAM sadarahu vahIvaTakartAe daherAsarajInuM nAmuM bIlakula rAkhyuM nathI. tethI rItasara nAmuM rAkhI cepaDAmAM dareka cIjanI neMdha rAkhavA sucavyuM che. teo daherAsarajImAM puratI dekharekha rAkhI kAma cokhkhI rIte kare che. te mATe temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtAne lagatuM sucanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che mATe AzA rAkhIe chIe ke te upara dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. * * challe kheDA tAbe zrI svaMbhatirtha (khaMbhAta) mAMDavInI poLa madhye AvelA zrI kuMthunAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa. . sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha dIpacaMda pAnAcaMda mAstaranA hastakane saM. 1858 thI saM. 1864 nA zrAvaNa vada 0)) sudhIne hIsAba amoe tapAsyo te jotAM daherAsarajImAM upaja kharca nahI jevAM che. sadarahu vahIvaTakartA dharmiSTatA tathA koma upara lAgaNI dharAvatA hovAthI jINuM uddhAra vagereno keTalo kharca pasarathI karI daherAsarajInI sArasaMbhALa sArI rIte rAkhe che temaja jaina komanA udayane mATe keTalAka prayatna karyA kare che. tethI temane purepuro dhanyavAda ghaTe che. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANuM, tene lagatuM sucanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI gya ba debasta karaze. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 : * dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM. challe kheDA tAbe zrI sthabhatIrtha (khaMbhAta) khAravADA maLe AvelA zrI sukhasAgara pArzvanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagata rIpeTe. sadarahu daherAsarajInA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha. choTAlAla kALIdAsanA hastakane saM. 1861thI saM. 1864nA zrAvaNa vada 0)) sudhIne hIsAba amee tapAsyo che te jotAM sadarahu vahIvaTa kartAe hIsAba cekho rAkhI amoe mAgaNI karatAM turata dekhaDAvI dIdho che. tethI temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. A cha kheDA tAbe zrI sthaMbhatIrtha:(khaMbhAta) madhye AvelA gaMdhakvADAmAM zrI ziAntanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagato rIporTa. sadarahu daherAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha sukhalAla khubacaMdanA | hastakane saM. 1958thI saM. 1864nA azADa vada 0)) sudhIne hIsAba amoe tapAsyo te jotAM vahIvaTa kartAe hisAba cokhkho rAkhI nAmuM taiyAra rAkheluM che. A daherAsarajI eka ghara daherAsarajI tarIke che. temAM lAMbo upaja kharca paNa nathI. vahIvaTa kartA pAse hisAbanI mAgaNI karatAM turata dekhaDAvI dIdho che tethI temano AbhAra mAnIe chIe. A khAtu tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. to AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI egya baMbasta karaze. chale kheDA tAbe thI thaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye AvelI ekazInI piLamAM zrI cintAmaNi pArzvanAthajI mahArAjanA daherAsarajInA vahIvaTane lagata rIpoTe. sadarahu daherAsarajInA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha khubacaMda anopacaMdanA hastakano saM. 1861thI saM. 1863nA Aze vada 0)) sudhIne hIsAba amee tapAsyA te jotAM sadarahu daherAsarajInuM kezara, sukhaDa vIgere sarve kharca vahIvaTa kartA pitAnA gherathI kare che tathA pujana hAthohAtha kare che. daherAsarajImAM eka kare chaNuM thaela che paNa hAlamAM kaMI mIlakata nahI hovAthI kAma adhuruM che. daherAsarajImAM lAMbI AvadAnI jovAmAM AvatI nathI. vahIvaTa kartAe nAmuM cekasa rAkhI hIsAbanI mAgaNI karatAM tarata dekhaDAvI Apyo che, tethI temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtu tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. cha kheDA tAbe zrI sthabhatIrtha (khaMbhAta)madhye AvelI cekazInI poLamAM zrI vi. maLanAthajI mahArAjanA derAsarachanA vahIvaTane lagatA rIporTa. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 254 ] jaina konpharansa heralDa. [ sapTembara sadarahu derAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA cekazI choTAlAla bhurAbhAInA hastakane saM. 1963 nA Azo vada 0)) sudhIne hIsAba amee tapAsya che. te jotAM nAmuM bIlakala rAkhavAmAM AvyuM nathI. temaja hIsAba tapAsavAnI mAgaNI karatAM prathama keTalIka AnAkAnI karelI, paraMtu pAchaLathI hIsAba batAvI dIdho che. te mATe temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI gya baMdobasta karaze. ja ' ja challe kheDA tAbe zrI yaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye AvelA kaDAkoTaDInA pADAmAM zrI sumatinAthajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagato rIporTa. sadarahu derAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha mohanalAla vakhatacaMdanA hastakane saM. 1861 thI saM. 1864 nA zrAvaNa suda 15 sudhIne hIsAba amoe tapAsyo che. te jotAM hIsAba cokhI rIte rAkhe che, ane amoe mAgaNI karatAM turata dekhaDAvI dIdho che. te mATe temane AbhAra mAnIe chIe. derAsaramAM kAMI lAMbI upaja jovAmAM AvatI nathI. ane jIrNoddhAranuM keTaluMka kAma karyA vagara cAle tevuM nathI. te saMbaMdhamAM sAMbhaLavA pramANe muMbAI nivAsI saMghapati zeTha ratanacaMda khImacaMda motIcaMde A derAsara pitAnA vaDIlanuM baMdhAvela hovAne lIdhe keTalIka madada ApavAne jaNAvela che. te vAta kharI hoya te sadarahu zeThajI sAhebane araja karIe chIe ke jema bane tema tAkIde jIrNoddhAra karAvavA tarapha lakSa Apazo. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI gya baMdobasta karaze, lI. zrI saMdhane sevaka. cunIlAla nAhAnacaMda. - onararI eDITara zrI je. je. ke. zrI jaina vidyA udyoga vardhaka maMDaLa taraphathI cAlatI komazIala skulanA nIce pramANe vidhArthIo nezanala yunIana opha TIcarsanI judI judI parIkSAmAM pAsa thayA che. buka kIpIMga-maganalAla jecaMda dhruva, velajI lAlajI vArA, mehanalAla purazotama zAha, dalIcaMda hakamacaMda mahetA, jhaverIlAla mANekacaMda ghaDIyALI, ane cunIlAla gAMDAlAla kApaDIyA. henDarAiTIMga velajI lAlajI verA, ane mehanalAla purazotamadAsa,zerTa henDa vRjalAla bhImajI rUpANI Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tescoles e Giad1299 Hey'eh olyma yasliidi aulaulu. (244 zrI giranArajI saMbaMdhI bhAIbaMdha patrakAranA abhiprAya. * JAINS IN SEARCH OF JUSTICE. The British Government is very properly loath to interfere with the internal affairs of Native States, but occasional friendly advice is not only proper but necessary. If there is one direction more thau another in which the States err it is in the administration of Justice. We admit that grave difficulties surround those trusted with dispensing the law, and in cases affecting the State itself it is almost impossible for litigants. A particularly flagrant case has been brought to our notice. The Jain community complain that their rights in respect of thc Giruar Hill in the Junagadh State have been seriously infringed. The hill is one of the holy places of the Jains, and their right and title to the hill date back to time immemorial. There is documentary evidence dating as far back as A. D. 421. The Junagadh State has questioned this right, and the Jains have been called upon to show their right and title in the local courts. With the merits of the case we have for the moment no concern. latter is sub judice, and we are prepared to pay the same respect to the Nawab's judicial system as would be enforced in the case of a British court. The Jains themselves make no complaint on the score that their title to the possession of the hill has been called in question; but having undertaken to establish their right before a judicial triburial they demand that the case should have a fair trial, and that pending the decision, their rights should not be infringed or their case wilfully prejudiced. The facts laid before us indicate that there is a very small chance of a fair decision issuing from the Nawab's Court and that its actions cannot be freed from the fact that the State itself is the defendant in the case. A suit was filed in the Rajprakarni Court, on the 19th December, 1907, and at Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 over $12-21 Sizes. [Helmet the same time the Jains applied for an interim order prohibiting the Darbar from doing certain acts pending the result of the suit. The Court held that the State, as the ruler, had a superior right, and refused the injunction: a finding which was based on no real evidence and which is tantamount to a premature decision on the whole question. The State's right could not possibly have been prejudiced by the injunction sought for, but the plaintiff's case is prematurely disposed of. The plaintiffs petitioned Mr. C. H. A. Hill, I. C. S. Agent to the Governor, to advise the Darbar to await the result of the Girnar case and refrain from any action on the hill. * Mr. Hill did not see his way to intervening in the case, and doubtless his attitude was scrupulously correct. The Rajprakarni Court on the Ist January, 1908, gave the defending State till the 19th March of the same year to file a reply to the plaint. This certainly appears to be ample time for the State Vakil to prepare his case. Various postponements have, however, been applied for and granted. The last was fixed for the 16th August of the present month for the filing of the necessary document. So far as we have been able to learn the reply has not been forthcoming. The hearing of the case is fixed for the 21st instant, and although application has been made. to allow a Bombay barrister to appear before the Rajprakarni Court on behalf of the plaintiffs, up to this 110 answer has been received. Twenty months have passed without the slightest move being made in the case by the Court, and during the whole of this time the State has exercised on the Girnar Hill, what it claims to be its rights, doing irreparable acts and seriously prejudicing the claims of the Jain community. As we have already stated we have no desire to enter into the merits of the question of rights or the ability of the plaintiffs to main. tain their contention. But, assuming the accuracy of the facts we have set out, which are borne out by documentary evidence, we have no hesitation in saying that the Rajprakarni Court is not approaching the enquiry with an open mind, and that the Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1905 ] zrI giranArajI sabaMdhI bhAibaMdha patrakArAnA abhiprAya. | 257 delays it has sanctioned, whist tolerating the acts of the defendant State, fairly indicate that it is affected by the status of one of the parties to the cause. We fully recognize the difficulties the Jains labour under in having to establish their claim in the Darbari Court but the action of the latter in refusing the injunction and permitting the delay in the proceedings is without even an outward semblance of justice, and it is fair to infer that the State intends to exercise arbitrary powers over the Girnar Hill, unless it is seriously reminded of its responsibilities. The Advocate of India. 18-8-09. THE JAINS AND THE JUNAGADH STATE. We understand from the Advocate of India that our Jain brethren urge forward a serious grievance in the matter of their rights as against the Junagadh State authorities with re ference to the Girnar Hill which is within the jurisdiction of that State. The Girnar Hill is considered a holy place by the Jains, and their right and title to that hill are alleged to date from very ancient times, and there is documentary evidence more than fifteen centuries old to support them. It appears that this right of the Jains was questioned by the State authorities, and the opposite party called upon to prove it in a Judicial Court. So far this is alright, but we gather that the Jains demand that pending the decision of the Court the rights urged by them with respect to the Hill in question should be properly respected and should not be infringed in any way. The history of the case as published by our contemporary shows that a suit was filed by the Jains in December 1907 in the Junagadh Court in connection with the Hill. They also applied for an interim order prohibiting the State from doing certain acts pending the disposal of the suit. The Court, however, refused to give the injunction order as prayed for by the Jains, because it held that the opponent as the Rule had superior right. The Jains appealed in this connection to the Agent to the Governor at Rajkot, but that officer in ac Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342] E loral $(-427 32es.! cordance with the policy of non-intervention generally followed by the British Government declined to interfere in the matter. The State court in which the Jains had filed their suit gave on the Ist January 1908 time to the defendant till 19th March of the same year to file a reply to the plaint But the State instead of filing the reply obtained postponement from time to time. The last postponement was fixed for the 16th instant, and it is said that no reply to the plaint has been so far filed. The hearing of the case that has been pending for more than a year and a half was to come off yesterday, and the Jains are very naturally anxiously awaiting to learn the result thereof. We have given above in brief the account in connection with this deplorable affair as is published by our Anglo-Indian contemporary. The case being sub judice we are precluded from discussing its merits lest we might unconsciously do injustice either to one party or the other. Judging, however, from what has been brought to light it is evident that the State court is not proceeding in the way a Judicial court ought to. Nearly twenty months have passed since the Jains filed their plaint, but strange as it may seem, precious little has been done by the court during this long period, while the State has all this while been exercising its rights over the Girnar Hill in spite of such rights being seriously disputed by the opponents in a law court. It is certainly difficult to conceive what the State would have lost if the injunction prayed for by the Jains had been granted. The way in which the court has been doing its work in this case is likely to leave an impression on every unbiassed mind that it is not approaching the inquiry with an open mind. The state is evidently in no hurry to have this vexed question finally decided, for it is entirely unfettered in its acts with respect to the hill. The conduct of the court throughout this case has been open to objection, and the Jains have obviously to fight against odds. Let us, however, wait for the result of the hear. ing of the case which was to come off yesterday. Praja Bandhu-22-8-09. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] zrI giranArajI sabadhI bhAibaMdha patrakAronA abhiprAya. [ 259 jainA ane junAgaDha sTeTa vacce uThelA vAMdhA. zrI giranArajI tInA sabadhamAM ubhA thayalA mutkrama. zvetAMbarI zrAvakonA hakane lagatI takarAra. junAgaDhanI rAjaprakaraNI kArTa hajIra cAlatI tapAsa (amArA khabarapatrI taraphathI.) junAgaDha tA. 10 mI oNgasTa 1909 zrI giranArajInA pavitra jaina tIrthaMnA saMbaMdhamAM jaine ane junAgaDha sTeTa vacce vAMdhA uyA che. e tIrthanA zvetAMbarI zrAvakonA hakane lagatI takarAra ubhI thai che ane tene lagatA mukadamA atrenI rAjaprakaraNI kArTa hannura maMDAyeA che, jenI tapAsa zarU thai che. A mukadamA nAMdhAvavAmAM AvyA, te vakhate je sthItI tIrthanA makAna vagerenI che, te kAyama rahetAM navIna nahI karavAnI matalabanA manAihukamA ApavAmAM AvyA nathI. jainAe mAgaNI karI hatI, paNa te manAi hukamo ApavAmAM AvyA nathI. jaitAe evI krIyAda rajI karI che ke, amArI dharmazALA ke je temIzvara bhagavAnanA kATane lagatI ane navA kuMDanI dakSINu dIzAe che, te taddana pAyethI mAMDIne amee caNAvI che. te dharmazALA junAgaDha sTeTa taraphathI tenI sthAnIka tapAsa korTane nahIM karavA devAnA ke bIjA kAraNathI krUrajIAta paDAvI nAMkhavAmAM AvI che. jenA taraphanA purAvA. jainA taraphanA purAvAo nIce mujaba che. 1 sadarahu dharmazALA hamArA kIllAnI aMdara AvelI che. 2 te dharmazALA baMdhAvyAne lagabhaga Azare savAsa varasa thayAM che ane te bAbata thayelA kharcanuM nAma che. 3 te pachI jyAre jyAre jarUra dekhAi che te vakhate tenuM rIperIMga karAvavAmAM AvyuM che. 4 sadarahu dharmazALAnA AgalanA bhAgamAM hamAe eka navA kuDa karavAmAM AvyA tyAre A dharmazALAnI AgaLa dIvAla karI, ADa karI 5 sadarahu dharmazALAnI catuHsImA nIce mujaba che. karAvelA che. te kuMDa levAmAM AvI che. 1 dakSINe temanAthajI mahArAjanA bhamatInA gaDhanI rAMga che. 2 pazcIme amadanAthajInI TuMkanI bhIta che. 3 utare paDatara jamIna--te bAda sAnIvALI TuMkanI bhIMta ane navA kuMDa che. 4 purva tarapha sadarahu dharmazALAnA coka tathA te taraphanI dIvAla caNI temAM khAra mukAvyuM tathA pagathIyAM AMdhI coka karAvyeA. rAja prakaraNI kArTane arajI upara pramANe dharmazALA saMbaMdhI pratyakSa purAvA heAvAthI te kAraNeA batAvI rAjya prakaraNI kArTUne tA0 30 mI mAhe me sane karavAmAM AvI hatIH nahI pADavA mATe nIcenA 1909 ne dIne artha Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] jaina konpharansa harahas. [ sapTembara 1 A dharmazALA hamArA koTanI aMdara AvelI che vagere. 2 hAlanA dAvAmAM tene samAveza thaI jAya che. 3 dAvAne chevaTa nIkAla thatAM sudhI sadarahu dharmazALA paDAvavAnuM kAma baMdha rakhAvavA manAI hukamanI mAMgaNI nIcenA kAraNethI karavAmAM AvI che. 1 sadarahu dharmazALA hamArI mAlIkInI che.. 2 sadarahu dharmazALA junA vakhatathI che ane tene utarotara jIrNodhAra tathA samArakAma hame karAveluM che. 3 dAvAnuM chevaTa thatAM sudhI je sthItI che te kAyama rahevI joIe. kAMI paNa pheraphAra karavA nahIM joIe. 4 sadarahu makAna pADI nAMkhavAthI ane sthItImAM pheraphAra karavAthI sthAnIka purAvAne nAza thAya che tethI hamane purepurUM nukazAna che. 5 upara pramANe daramIyAna manAI hukama ApavAthI saMsthAnane nukazAna nathI tema agavaDa Ave tema nathI paNa manAI hukama nahIM ApavAmAM Ave te hamArA hakane nukazAna che. arasaparasanI sagavaDatA tathA lAbhAlAbhane vicAra karatAM paNa daramyAna manAI hukama ApavAnI jarUra che. A bAbatane purAvo dAvA arajI sAthe raju rAkhela che tathA te sIvAya bIjo purA paNa ApavA haka rAkhIe chIe mATe araja ke 1 A arajIne nIkAla thatAM sudhI sadarahu makAna pADI nAkhavAnuM kAma turata baMdha karAvavuM. 2 A kAma mATe sunAvaNInI vahelI ekatArIkha mukarara karI baMne pakSanI hakIkata tathA dalIla sAMbhaLIne makAna pADavAnuM kAma baMdha karavA daramyAna hukama Apaze. sadarahu arajI upara naMbara rU caDhAvI dAkhala karI sarakArI vakIlano javAba mAMgyo - paNa dharmazALA nahI teDavAno manAI hukama ApavAmAM AvyA nahI ho. jananI bIjI arajI. jenee pharI tA. 2--1908 nA roja eka arajI ApI ke sadarahu dharmazALA sarakAra zrI taraphathI paDAvI nAkhavAmAM Ave che mATe amArI arajIne nIkAla thatA sudhI dharmazALA toDavAnuM kAma hAla tarata baMdha rAkhavuM joIe tathA sthitImAM pheraphAra thavA nahI joIe. upalI arajI nIce bIje dIne e hukama karyo ke A bAbatamAM rArAsarakArI vakIlane javAba mAge che. daramyAna tAtkAlIka hukama zA mATe Apa tene javAba devA tA. 6-6-1908 nI tArIkha mukarara karavI. 5 e pramANe arajIo karyA chatAM tathA hakIkata batAvyA chatAM manAI hukama ApavAmAM Avyo nahI ho. sarakArI vakIlane javAba, , tA. 6 junane nabara 800ne sarakArI vakIlane javAbanIcenI matalabane raju thaye che - arajadAra je dharmazALA kahe che te rAha kheMgAranA mahelanI sAme rAha kheMgAranI ghoDArane nAme oLakhAtuM makAna che. lAMbI mudatathI te makAna saMsthAnanA kabajA bhogavaTAmAM che ane Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -17) zrI giranArajI saMbaMdhI bhAIbaMdha patrakAranA abhiprAya. ( 21 te paikIne amuka bhAga paDI jatAM tathA amuka bhAga khalabhalI jatAM makAnamAM rahetA sarakArI mANasane ane jAnavarane jarA pahoMce tevI sthItI jaNAtAM makAnane gIrAvI nAkhavAmAM Ave che evuM jAhera thayuM che. ( A pramANe sarakAra zrInA kabajA bhogavaTAnA A makAna saMbaMdhe uparanI hakIkate pheraphAra karavAmAM Ave che te bAbatamAM vAMdho levA arajadArane kaMI paNa kAraNa nathI." sthAnIka tapAsa. sadarahu javAba raju thavA uparathI tA. 6-6-1908 nA roja rajuvAta thatAM sthAnIka cokasI karavA karatAM te mATe tA. 8-6-1908 nI tArIkha mukarara karavAmAM AvI. paNa sTeTa taraphathI te kAma zarU karAvI tA 8-6-1809 nA roja dharmazALAnuM makAna tamAma paDAvI nAkhyuM. sthAnIka tapAsa karavAnI tArIkha 8-6-09 nI hatI, paNa te tArIkhe tapAsa karavAmAM nahIM AvatAM tA. 9 mI junanA roja tapAsa zarU thaI hatI. rAja prakaraNuM kerTane hukama, e pramANe sadarahu dharmazALA sTeTa taraphathI paDAvI nAkhyA pachI sthAnIka cokasI karI che ane tenA saMbaMdhamAM rAjya prakaraNa korTa nIce pramANe hukama karyo hataH. "vAdIe A kAmamAM be mAgaNI karI cheH; 1 A arajIne nIkAla thatA sudhI karavALuM makAna pADI nAMkhavAnuM " kAma turata baMdha karAvavAnI. - 2 sadarahu makAna pADavAnuM kAma baMdha karavA daramIyAna hukama ApavAnI. chakaravALA makAnanI sthAnIka tapAsa karavA adAlatanuM pakSakAro sAthe mukAma gIranAra upara thayuM te vakhate karavAnuM makAna saMsthAna taraphathI pAyethI gIrAvI nAMkheluM mAlama paDayuM che je saMbaMdhI roja kAma A kAmamAM che. ' A pramANe jyAre karavAnuM makAna pAmethI gIrAvI nAMkhyuM che to pachI te makAna gIrAvI nAkhavAnuM kAma baMdha rAkhavAnA daramIyAna hukama mATenI mAMgaNInI A arajI saMbaMdhe kAMI karavApaNuM rahetuM nathI. A arajImAM chakaravAluM makAna pADavuM baMdha karavAnI mAgaNI zIvAya bIjI koI mAgaNI che nahIM to pachI A arajI saMbaMdhe AgaLa tejavIja karavAnI rahetI nathI, jethI A kAma phesalamAM kADhavuM" rAja prakaraNa keTenI tapAsa - ra rAja prakaraNa keTe hajura cAlelI tapAsane lagatA satAvAra hevAle nIce mujaba che - DAkaTara trIbhovanadAsanA kuMDa uparanI dharmazALA nahIM pADavA bAbata 5. a. nAM. 34 /15 nuM kAma cAle che. daramIyAna zrAvakanA kArakhAnAvALAe tA. 2-6-8 ne roja te saMbaMdhamAM tAtkAdhika manAI hukama maLavA bAbatanI arajI raju karatAM te uparathI thayela, sthAnIka tapAsane aMte rojakAma tA. 9-6-8 nA nI nakala. rojakAma-tA. 8-6-08 mukAma gIranAra. vAdI taraphathI 5. a. na. 34/45 me evI mAMgaNI thaI che ke gIranAra upara DAkaTara tribhuvanadAsavALA kuMDanI najIka dharmazALA che te amArI che. te sarakAra zrI taraphathI gIrAvI nAMkhavAmAM Ave che. paNa te rA. pra. mu. nAM. 17/14 nA dAvAne viSaya che. jethI Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara ] jana konpharansa herees. [ sapTembara, temAM koI pheraphAra thavuM joIe nahI. A hakIkata jAhera karI te matalabane manAI hukama vAdIe mAgyo che, ane te hukama detAM sudhImAM A dharmazALA pADavA saMbaMdhI AgaLa pravRttI sarakAra na kare tevA tAtkAlIka hukama ApavA tArIkha 2-6-8 nI arajIthI vAdIe mAMgyuM che. A saMbaMdhamAM rA. rA. sarakArI vakIla nA. 08 tArIkha 6-6-8 nI yAdIthI javAba raju karyo che jemAM teo jaNAve che ke, vAdagrasta makAna dharmazALA nathI. paNa te rAkheMgAranI ghoDAra nAme oLakhAya che, ane saMsthAnanI mAlIkI tathA kabajAnuM te makAna che, jethI vAdIne te saMbaMdhe kAMI hukama mAgavA haka ke avakAza nathI.' vAdInA vakIla mI. nAnAlAlane A javAba batAvatAM temaNe sthaLa upara jaIne sthAnIka tapAsa karavA mAMgaNI karI je maMjura karI gIranAra upara Aje AvI rA. rA. sarakArI vakIla tathA rA. DuMgara nAyaba tehesIladAra lIlAdhara kezavajI ane vAdI vakIla mI. nAnAlAla tathA kArakhAnAnA mANasa jecaMda vIracaMda samakSa sthAnIka tapAsa karI; te nIce pramANe hakIkata mAluma paDI. chakaravALuM makAna khudAvIMda sarakAra zrI taraphathI pAyethI gIrAvI nAMkhyuM che ane imalAne kAMI paNa bhAga ubho nathI. mAtra te sthaLe pathare paDayA che. A hakIkate karavALA makAnanI sthItI saMbaMdhe kAMI sthAnIka tapAsa karavApaNuM rahyuM nathI. rA. ra. vakIla jaNAve che ke A makAnano keTaloka bhAga paDI gayo hato ane bAkIne bhAga paDI javAthI mANasa tathA janAvarane japhA lAgavA bhaya hatuM. tethI A makAna pADI nAMkhavAmAM AvyuM che ane te sarakArI makAna heI vAdIne te saMbaMdhe kAMI kahevApaNuM nathI. sthAnIka tapAsa puratA amAre eTaleja noMdha levAne che ke sthaLa upara kAMI Ima nathI. mAtra pADI nAMkhela makAnanI laMbAI, pahoLAI tathA uMcAInuM mApa karatAM nIce pramANe thayuM che. - lAMbu Azare phuTa 73, pahoLuM Azare phuTa 15, uMcuM Azare phuTa 15. pAyA upara pathare hovAthI cekasa mApa levAyuM nathI. A makAnane tera kamAna ane vIza imaTa hovAnuM vAdI taraphathI kahevAmAM Ave che. ame sthaLa upara joyuM to sAta kamAnanAM cI nemanAthajInI bhamatInI pachItanI bhIMta upara che. temanAthajInI bhamatInI pachItanI bhItamAM be bahAra nIkaLatA dAMtA che je prathama khALa hatA ema vAdI vakIla kahe che paNa ame maMdIranI aMdara jaI tathA bhamatImAM jaI tapAsa karI te tene kAMI saLaMga saMbaMdha jaNAyo nathI. vAdI kahe che ke bhamatInI dIvAlamAM te caNaI gayA che. game tema paNa hAla te khAlIyA nathI. te patharamAM khAlanI AkRtInI nahera che. sarakAra zrI taraphathI kahevAmAM Ave che ke te khALIyA nathI, paNa dAMtA che. temanAthanI bhamatInI pachItanI bhIte eka bakarUM che ane temAMthI nemanAthanI bhamatImAMnuM pANI paDe che. ame pAnuM naMkhAvI joyuM te maMdIramAMthI saLaMga saMbaMdha jaNAya che. - A makAnane sarakAra zrI taraphathI rAkheMgAranI ghaDAhAra kahevAmAM Ave che. ane vAdI taraphathI tene dharmazALAnuM nAma zuM che temane puchatAM mI. nAnAlAla jaNAve che ke temane hAla khabara nathI. paNa cAra divasamAM jAhera karazuM tA. sadara. (sahI) maNIlAla kezavalAla. rA. pra. ke. jaja. akhabAre sedAgara, tA. 14-8-9 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - - - dharma nItinI keLavaNI. "zuddhatA vicAre dhyAne zuddhatA keli kare; zuddhatAmeM thira he, amRtadhArA varase." GUIKT dhArmika tathA naitika zikSaNa viSe keTalAka vidvAnonA abhiprA. (3) dhArmika zikSaNathI kAMi ahita che? prazna 1 lAmAM TAMkela dalIle satya dharma zikSaNanI paddhatinuM tathA kramanuM nirUpaNa karavAmAM sAvaceta rahevA sUcave che, dharma zikSaNa naja ApavuM ema sUcavatI nathI. eTale zikSaNanA bAdhaka tarIke temAM kAMI bala nathI. bAkI svayaMbhUtA (spontaneity) upara AdhAra rAkhI besI rahIe te to koI paNa viSaya upara bodha apAyaja nahi. satya dhama zikSaNathI rASTrIya bhAvanA vadhaze-ghaTaze nahi; bAkI miththA sAMpradAyika zikSaNathI lAbha nathI. dharma zikSaNa ekatA ane snehanuM vardhaka te tevuM ja joIe. dharmanItinuM zikSaNa sArI rIte na apAya te durdazA prApta thAya kharI, paraMtu zikSaNakumane ne zikSaNaprakArano deza te zikSaNano pitAno deSa nathI. dharmanItinA yogya zikSaNathI baMdobasta-niyaMtraNa-nuM kAma saraLa thaze. baMdobasta ekala basa nathI. candrazaMkara narmadAzaMkara paMDayA, bI. e. dharmanItinuM khAsa zikSaNa nahi ApatA, mAtra niyaMtraNa rAkhavAnI paddhatie zikSaNa ApatAM, atyAranI sthiti AvI che. je A sthitimAM pheraphAra karavAnI jarUra na jaNAya to mAtra niyaMtraNa rAkhavAnI paddhati yogya gaNAya; nahi to phaLamAM pheraphAra karavA mATe kAraNamAM paNa pheraphAra karavA paDaze ja. | maganabhAI caturabhAI paTela, bI. e, eelsa, bI. zikSaNa ane niyaMtraNa banenI ati AvazyakatA che. niyaMtraNa vagaranuM zikSaNa keTalIka vakhata piothImAnA rIMgaNuM jevuM nIvaDe che, tyAre zikSaNa vagaranuM niyaMtraNa keTalIka sArI vyAvahArika Teva pADe che, paraMtu AMtaravRtione vikAsa karI zakatuM nathI. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] - dhama nitinI keLavaNI. [ sapTembara dharmanItinA zikSaNathI vidyArthInI dharmanItinI vRtio kevI rIte zithila thaI jAya che te vAta manamAM utaratI nathI. mArI evI pAkI samaja che ke te vRtio dharmanA zikSaNathI ulaTI vadhAre sudraDha bane che. jema zarIrane kasavAthI te majabuta thAya che, jema buddhine yogya tAlIma ApavAthI te vadhAre tIvra bane che, tema ApaNAmAM rahelA dharma ane nItinA aMkarene yogya zikSaNa ApavAthI temane vikAsa thAya che e vAta niHsaMdeha ane jhaTa gaLe utare evI che. dharmanA zikSaNathI svAbhAvika umaLake vidyAthInA manamAM thato nathI e vAta paNa manAtI nathI. kAraNa ke manuSya svabhAvamAM dharmabhAvanAnuM bI daDha repAyeluM che. manuSyamAM ane anya prANImAM mukhya taphAvata A ja che. have, A dharmabhAvanAnA bIne zikSaNarUpI jalathI sIMcIe te sundara vRkSa utpanna thAya e svAbhAvika che. A dharmabhAvanAnI vRddhi kudratathI keTaleka aMze thAya che, paraMtu kudata ane manuSya prayatna eka dizAmAM kAma kare tyAre phala siddhi satvara utpana thAya. dharma zikSaNanI kriyA kudatane anusaratI hovAthI temAM AnaMda ane utsAha hevAM ja saMbhave che. jo koI sthaLe tethI virUddha asara jovAmAM Ave te sUkSma avalokanathI pratIta thaze ke zikSaNakramanI racanAmAM athavA zikSaNa ApavAnI padhdhatimAM deSa che. dharmanuM zikSaNa je barAbara ApavAmAM Ave to svamatAgraha tathA matAMdhatA prakaTavAne saMbhava nathI. je svamatAgraha bhatAMdhatA dharmanuM zikSaNa lIdhelAomAM jovAmAM Ave che te hemane yathAsthita dharmanuM zikSaNa nahi maLyAne lIdhe che. dharmanA yathArtha zikSaNathI hRdayanuM saMkucitapaNuM dUra thaI ApaNI dRSTi vizALa thAya che ane tethI karIne Izvarane prApta karavAnA A sarva bhinna bhinna mAge che evI samaja astitvamAM Ave che. rASTrIya bhAvanAone te jarAye nukazAna thatuM nathI; dharmane zikSaNathI te ulaTI vadhAre khIle che. ane taduparAMta bIjo phAyado e che ke dharmanA zikSaNa vinAnI rASTrIya bhAvanAo khoTe raste derAvAne bhaya che te AmAM nathI. bahecaralAla naTavaralAla trivedI, bI e, ee. bI. dharma ane nItinA sUtronuM cheka sukI bhASA ne sukI zailImAM zikSaNa ApavAmAM Ave te ja tenA para abhAva upaje. paNa te te sUtro ApaNuM je mahAna pUrvajoe pitAnAM jIvanamAM utArelAM che tenA jIvana rasika zilIe varNavI batAvavAthI tema banaze nahi. svamata pratipAdanane durAgraha tyAre ja utpanna thaze ke jyAre anya dharmone utArI pADI svadharmane uMce haDAvavAne zikSaNa dvArA prayatna karavAmAM Ave. paraMtu je zuddha kartavya bhAvanA jagADavAne, lAgaNIo keLavavAne, ne cAritryane unnata banAvavAno hetu najara AgaLa rAkhavAmAM Avaze te harakeI sAMpradAyika zikSaNathI paNa nukazAna thavA saMbhava nathI. - bALakane niyaMtraNamAM tyAre ja rAkhI zakAya ke jyAre tenAM mana niyaMtrita banyAM heya. dharma ne nItine zikSaNanI AvazyaktA paNa eTalA mATe ja che ke tenI lAgaNIo Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1804]. dharma nItinI keLavaNuM. vikase, tene saMyama vadhe, tenA vicAra zuddha thAya. A saghaLuM thAya eTale svAbhAvika rIte ja tenA AcAra zuddha banaze ne bahAranA niyaMtraNanI jarUrIAta ochI thaze. dhamanItinA zikSaNanuM lakSya mAnasika vikArane niyaMtrita karavAnuM ne vicAra lAgaNIne vizuddha karavAnuM hovuM joIe. DI. e. telaMga, bI. e. jIvAbhAI amIcaMda paTela, dharmane vistRta athe karI je taviSayaka zikSaNa ApavAmAM Ave to uTI rASTrIya bhAvanAone puSTi maLe ema che. vistRta artha te advaitabhAvanA vA daitabhAvanA. prathama bhAvanA pramANe Atmakatva ane dvitIya bhAvanA pramANe bhrAtRbhAva siddha thAya ema che. A ubhaya bhAvanAo naSTa thavAne lIdhe rASTrAdinI A dazA thaI che, tene je punarUddhAra karavAmAM Ave te iSTa siddhi thAya. harilAla vRjabhUkhaNadAsa zropha, bI. e. dharmanA zikSaNathI vidyArthIonAM jJAnacakSu ughaDe che. te sArAsArane vicAra karI zake che. te samaje che ke dareka dharma cokkasa satyanA pAyA upara caNuele che. dareka dharmanA satya tenA te ja che. mAtra niyamo judA che. mAramavata parva bhUteSu, hiMsA gharma A to vAstavika rIte samajanAra svamatAgrahI ane matAMdha thaI zake ja nahi, balka samadaSTivALo ane udAra carita thAya che. tenuM ApaNuM sADA traNa hAthanI pitAnI kAyAmAM ja nahi samAtAM vistAra pAmI deza ke vizva sudhI pahoMcaze, tenI bhAvanAo svadeza vyApI ke vizvavyApI thaze. je dezanA leke dharma samajatA nathI tenI rASTrIya bhAvanAo nAza pAme che. maMgaLajI harajIvana ojhA, dharmanA yathArtha to samajavAthI adhyAtmatattvo tathA rASTriya bhAvanAe sateja thaze. munirAja zrI devavijayajI, udAra ane niSpakSapAta rIte dharmanuM zikSaNa ApavAmAM Ave ke carcA karavAmAM Ave te matAMdhatA prakaTavAno saMbhava nathI. sAMkaLacaMda nArANajI zAha, bI. e. elaela. bI. je dharmanItinA zikSaNathI asahiSNutA pragaTe te dharmanItinuM zikSaNa kahevAya ja nahi. dharmanItinA zikSaNane e paNa eka viSaya che ke vidyArthIone sAragrAhI karavA ane mAtAdhatA tathA durAgraha tajAvavAM. A jamAnAmAM tema karavuM kaThina nathI. rASTranA sarvajane dhAmika hoya to rASTrane lAbha ja che, hAni nathI. sArA zikSakane hAthe rasamaya rIte dhArmika keLavaNI apAya to ghaNuM ja zubha pari. NAma Ave. naraharilAla bakalAla, bI, e. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] dhama nItinI keLavaNI. [ sapTembara je zikSaNathI manuSyA sarala, zAnta, samabhAvI, dayAvAna, parASakArI thAya, je zikSaNa jIMdagInuM sArthaka zIkhave, je zikSaNa aihika AmuSmika zreya mATe manuSya kartavya samajAve-te prakAranA zikSaNathI jarApaNa hAnI nathIja. jenuM piraNAma kSaNIka nahi paNa zAzvata che, jenuM pariNAma adRzya nahi paNa pratyakSa che, je pRthvIpara potAnuM ja nahi paNa pArakuM zreya karavu te eka apekSAe peAtAnu ja zreya sAdhavA jeTaluM ja upakArIche-evuM vizALa, udAracitta banAve che te zikSaNa, te dhArmika jJAnanI AvazyakatA saMbaMdhe zakAne jarApaNu avakAza nathIja. durlabhajI trIbhuvanadAsa jhaverI. AkhA saMsAra ane sarve vastu dharmane AdhAre che, ane tenA zikSaNa vinA mananI zuddhi thatI nathI. dharmanA abhyAsathI parasparanI mamatA dayA ane paropakAranA saddaguNAnI prApti sAthe rASTriya bhAvanAe sarva prakAre aMkuzamAM rakhAze ane kAi prakAranI hAnI thaze nahI. bhAIzaMkara nAnAbhAi, je. pI., selisITara. jaina dharmamAM sArvatrika prema ( Universal Brotherhood ) rAkhavAnuM kramAna che. eka sUkSma jIva upara paNu dayA prema rAkhavA pharamAvyu` che. ane tethI jo jainanA kharekharA siddhAMta mujaba zikSaNa ApavAmAM Ave, khaDana maDananI ane khIjI takarArI bAbatAne cheDavAmAM na Ave teA matAMdhatA pragaTaze nahi. sArA kAbela bahuzruta tathA anubhavI zikSaka hAya te te khAmemi sabhye jIvA "tI gAthA mana vacana ane karmamAM siddha kare teA dharma zikSaNathI nukazAna nathI. tr pApaTalAla kevaLaca zAha. hAla dharmanuM zikSaNa jevA rUpamAM apAya che tene mATe huM nApasaMdagI batAvuM chu. vADIlAla sAMkaLacaMDha, cAlatA harakAI saMpradAya ke paMthanuM zikSaNa svapa thAgrahanIja laghudaSTI ApavAmAM Ave, tethI kAMi paNa lAbha nathI, ulaTuM hAnIkAraka thAya che; kemake buddhivikAsamAM uThatI svAbhAvika urmIone akALe matAgrahathI dabAvavAmAM AvavAthI dharma vaDe thatuM satyajJAna, ane prANI, mAtranA kalyANamAM peAtAnA hRdayanI talasparzI lAgaNI sphurI AvI potAnI prabhu pratyenI raja sAthe vizALa dRSTinA svarUpanuM kharUM bhAna pAmI zakaze nahi, paNa ulaTA laghudATatA hRdayanI kharI lAgaNI vinAnA mAtra dAMbhika banI, dharmanAM kharAM rahasyAnA cA taka banaze. kAryaM kAraNunA vicAra, sAyansa, tathA vattamAna yugamAM cAlatI pravRti sAthe dharmanuM zikSaNu baMdha besatI rIte nahi ApavAmAM Ave, teA dharmanItinI zrutie zithila thai ja vAnA tathA e upadeza pothImAMnA rIMgaNAvat banavAnA bhaya rahe che. bahecara trikamajI paTela, harizaMkara nAgaraTThAsa AcArya. bhANAbhAI mAtIbhAI rANA. dayAzaMkara tuLajArAma paMDayA. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zokanajaka mRtyu. jene komamAMthI eka pachI eka ema nararatno cAlyA jAya che. hajU to zeTha phakIrabhAI, premacaMda rAyacaMda ane vIracaMda dIpacaMda e mahaMmenI khoTa purAI nathI, eTalAmAM te zeTha tribhuvanadAsa bhANajInA akALa mRtyuthI ApaNAmAM eka nahI pUrAya tevI khoTa AvI paDI che. teo bhAvanagara khAte budhavAra tA. 18-8-08 nA roja tretALIza varSanI vaye pitAnI pAchaLa traNa dIkarA, eka dIkarI ane eka vidhavA mUkI A asAra saMsArano tyAga karI paralokamAM sIdhAvyA che. kharekhara, jainoe eka AgevAna rUpI amUlya hIre gumAvyo che. konpharansa pitAno eka custa bhakta ane utsAhI eDITara khoI beThI che. mahemanuM jIvana anukaraNa karavA lAyaka che. teo svAzraya ane svAtmabaLe nirdhana avasthAmAMthI lakSAdhipati thayA hatA. teo jAta kamAI karI TuMka pagAramAMthI dhuraMdhara vyApArI banyA hatA. maranAra sakhAvate bahAdura hatA ema kahevuM e atizayokita bhareluM nathI. mahema temanI kArkadInAM chellAM pAMca-sAta varSothI nAdara rakame dharmAdA ApI komanI amUlya sevA bajAvatA hatA. joke teo DuM ghaNuM bhaNyA hatA, te paNa vidhA-rasika hatA. strI keLavaNIne teo moTA himAyatI hatA ema bhAvanagara kenpharansa vakhate kanyAzALA sthApana karavA temanI ApelI 20 hajAra rUpiyAnI rakama dekhADI Ape che. mahaMme pANItANAnA anAthAzramane khIlavavA bahuja prayAsa karyo hato. temaNe bhAvanagara khAte eka Arogyabhavana ubhuM karyuM che. vidyArthIo mATe skolarazIpa sthApI che. teo svabhAve maLatAvaDA, dayALu, hasamukhA, ane paropakArI vRttivALA hatA. mahaMmanA puNyazALI AtmAne akSaya zakti maLe eja amArI prabhu pratye prArthanA che. tathAstu. satyavijaya presanA mAlIka temaja satyavijya mAsikanA adhipati mItra gIradharalAla hakamacaMda tA. 4-8-08 nA roja rAtre amadAvAda khAte A phAnI duniyA choDI parakagAmI thayA che. A maraNathI asahya zoka phelAya che, eTaluM ja nahI paNa jaina komamAM eka dhArmika purUSanI khoTa paDI hoya ema lAgI AvyA vinA rahetuM nathI. teo svabhAve suzIla mIlanasAra ane paragaju hatA. temanA AtmAne zAnti maLe eja ame IcchIe chIe. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( sa jenuM derAsarenA traTI sAheba tathA jaina baMdhuone vinaMti karavAmAM Ave che ke amoe khAsa jainonI sagavaDa sAcavavA mATe cepaDA tathA buko bAMdhavAnuM kAma ghaNuja kaphAyata bhAve ane mudatasara karI apavA khelyuM che. maherabAnI karI ekavAra kAma ApI khAtrI karavA vinaMtI karIe chIe. | jaina kAgadI kezavalAla navalacaMda pArekhanI kuM. che. masajIda baMdara roDa. habIbanI cAla. I.DI. sAsunanI ophIsanI bAjumAM dukAna naM. 3. joIe che. jaina kensaransanA TharAva upara asarakAraka bhASaNa ApI zake tevA jaina upadezaka joIe chIe. pagAra lAyakAta mUjaba. jaina bhAIone agatyanI sucanA. pitApitAnA sthaLamAM jaina dharma ane jaina komanI unnatine lagatI dareka bAbatanI khabara A mAsikamAM pragaTa karavA mATe dareka mAsanI tA. 15 mI pahelAM amane maLe te pramANe mekalI Apavo jaina baMdhuone khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. jAhera khabara. cAlu sAlanuM lavAjama vasula karavA mATe julAI mAsathI aMka vI. pI. thI mokalavA zarU kareluM che to te svIkArI levA grAhakone vinaMti karavAmAM Ave che. jAhera khabaro ApavAnA bhAva. zrI jaina zvetAmbara konpharansanuM vAjIMtra gaNAtuM A mAsika ke jene hiMdustAnanA judAjudA bhAgomAM vastA jena jevI dhanADhaya komamAM bahoLA phelAve che temAM jAhera khabara ApavAnA bhAvo nIce mUjaba ghaTADe karI rAkhavAmAM Avela che, te tarapha sonuM dhyAna kheMcI e chIe:rUA. - lITIH prathama pUro cArja ane te pachInA a gIAra mAsa lagI dara mAse 3 gaNe dasathI vadhAre lITIo mATe rU. 1). cArja paDaze, cha mAsa mATe pahele mahIne nI lITIo cAra pramANe. pUre cArja ane pachI dareka mAse ? cArja bAra mAsa lagI lAgalagATa haze te levAze. 1 jAhera khabare hiMdI, gujarAtI yA aMgrejI bhASAmAM levAmAM Avaze. jAhera khabaranAM nANAM agAuthI maLyA zivAya jAhera khabara dAkhala karavAmAM Avaze nahiM. A mAsikanI mAraphate henDabIla vaheMcavAnA bhAvo patravyavahAra agara rUbarU maLavAthI nakI thaI zakaze. te mATe saghaLe patra vyavahAra tathA manIAra vIgere nIcenA saranAme mokalavA. AsisTanTa sekreTarI zrI jainatAmbara kenpharansa pAyadhunI, muMbaI Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525 zrIjaina (zvetAmbara) konpharansa ____ heralDa. SHRI JAW-SWETAMBER CONFERENCE HERALD. - - - pustaka 5) bhAda, vIra saMvata 2435. akabara sane 1909 (aMka 10 me prakaTa katA. zrI jaina (zvetAMbara) kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. viSayAnukramaNikA. viSaya. ansanu yazogAna. (le-bhAle bhAna .) ... sukRta bhaMDAranI yojanA pratye jenee ApavuM joinuM lakSa .... sukRta bhaMDAra aura jaino (lekhaka-caMdanamala nAgorI.).... prAsazinAMka ... . .... konpharansa upakAne pravAsa pAMjarApoLa pahAya. * bhAratavarSIya jaina zikSA pracAraka sAmati jayapura. (lekhaka-phulacaMda modI)... 271 zrImAna haribhadrasuri ane vartamAna jaina sAhitya (mehanalAla dalIcaMda dezAI bI. e.) .. zrI yazovijayajIta nizcaya vyavahAra garbhIta sImadhUra chata ratavana. 277 - dhIsAmadhapatrAzanA bhabhiprAya... ..... til nI. . 0 273 vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1 . dhI 'jana' minTiMga varkasa li. 12 baiMkastriTa muMbaI. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tayAra che! tayAra che!! taiyAra che. !! " kenapharansa ephasanI cAra varSanI athAga mahenatanuM apUrva phaLa. | zrI jaina graMthAvaLi. judA judA dharma dhuraMdhara jaina AcAryoe bhinna bhinna viSaya upara racelA apa graMthanI saMpUrNa yAdI A pustakamAM ApavAmAM AvI che. jaina Agama, nyAya, philosophI, aupadezika, bhASA, sAhitya tathA vijJAna saMbaMdhI graMthanuM lIsTa, graMtha kattaonAM nAma, kalAka saMkhyA, rasyAno saMvata, hAla kayA bhaMDAramAMthI kevI sthitimAM maLI zake tema che vigere saghaLI hakIkata batAvanAruM A amUlya pustaka che. vizeSa kUTanoTamAM graMthone lagatI upayogI mAhitI ApavAmAM AvelI che. graMtha ane puSTa, graMtha kartA ane puSTa, rayAne saMvata ane graMtha, evI rIte traNa prakAranI saMbhALapUrvaka banAvavAmAM AvelI anukramaNikAo A pustakanI chevaTe ApelI che. A pustaka dareka pustaka bhaMDAra, lAyabrerI tathA sabhAmaMDaLamAM A spa rAkhavA lAyaka temaja dareka jainane upayogI che. kiMmata mAtra rU. 3-0-0. jaina baMdhuo vaca ane amulya lAbha lo. 1 . zrI jaina zvetAmba2 DIrekaTarI. hAla baMdhuo, Apa sArI rIte jANatA haze ke vaDodarA ane pATaNa konpharansa vakhate jaina zvetAMbara kemanI Adhunika sthiti jANavA mATe sarve jaina baMdhuone vicAre thavAthI DIrekaTarI karavAnuM kAma konpharansa ophIse hAtha dhareluM hatuM. A mahAbhArata kAmanA prathama phaLa rUpe amadAvAda konpharansa pahelAM zrI jaina zvetAMbara maMdirAvaLi, bhAga 1 lo bahAra paDavAmAM Avyo hato. tyArapachI konpharansa ophIsa taraphathI A muzkela kAmanA dvitIya phaLarUpe zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarInA-bhAga 1 lo (uttara gujarAta) ane bhAga 2 jI (dakSiNa gujarAtI --evI dIte be bhAga A samaye jana prajA samakSa prasiddhimAM mukavAmAM Ave che. A bane bhAgamAM samasta gujarAta dezanI prAcIna temaja arvAcIna jANavAlAyaka hakIkata - dAkhala karavAmAM AvI che, jenonI vastI saMkhyA dekhADanArI gAmanI nizAnIo uparAMta tIrtha - sthaLa, derAsara, tathA relavenI saraLa mAhitI ApanArAM cinhAvALo suMdara nakaze paNa Ape che. TUMkamAM jainonI vastIvALA jIllA ane tAlukAvAra gAma, rAjya, najIkanuM sTezana ane tenuM aMtara, najIkanI pisTa tathA tAra ophIsa, derAsara, tIrthasthaLa, dharmazALA, upAzraya, pustaka bhaMDAra, lAIbrerI, pAThazALA, pAMjarApoLa ane sabhAmaMDaLa vigerene lagatI saghaLI upayegI bAbatothI A DIrekaTarI bharapUra che. A sivAya gAmavAra jJAti ane gacchanI, kuMvArA, paraNela, vidhura ane vidhavAnI temaja bhaNela tathA abhaNanI saMkhyA A DIrekaTarImAM samajapUrvaka ApavAmAM Avela hovAthI dareka jaina baMdhune ApaNI Adhunika sthiti tajare tarI Ave che. vizeSamAM jIllAvAra temaja janarala rIporTa tathA te uparathI upajatA vicArothI A DIrekaTarI jana samAja mATe bahu upayogI karavAmAM lagAra paNa kacAza rAkhavAmAM AvI nathI. chatAM A bukanI kiMmata mAtra pahelA bhAganA rU. 0-12-0 ane bIjA bhAganA rU. 1-4-0 ane bane bhAga sAthenA. rU. 1-14-0 rAkhavAmAM Avela che. DIrekaTarI taiyAra karavA pAchaLa rU. 1608 0 nI moTI rakama kharcavAmAM AvI che, te chatAM A juja kiMmata kAkhavAnuM kAraNa kamAvAnI khAtara nahIM paraMtu zrImaMta temaja garIba jaina baMdhune A pustakano lAbha ApavAnuM che. mATe sarve jaina baMdhuo A moTo lAbha avazya leze ja evI amArI - saMpUrNa khAtrI che. ( nakazAnI chuTI nakala ahI AnAnI pirase TIkITa mekalanArane mekalavAmAM Avaze. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaH ritamyaH zrI jaina (zvetAmbara) konpharansa heralDa. lakSmIstaM svayamabhyupota rabhasA kIrtistamAliMgati prItistaM bhajate matiH prayatate taM lbdhmutknnuyaa| svAzrIstaM parirabdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMghaM guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate bhAvArtha:-guNasamUha jenuM kIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne protsuka evo je purUSa kare che te purUSane lakSmI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIrti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utakaMThA sahita prayatna kare che, svargathI tene bheTavAne icche che ane mukita tene vAraMvAra jue che. pustaka 5 ) bhAdrapada, vIra saMvata 2035. akabara, sane 1999. (aMka 10. konpharansanuM cogAna. rAga-odhavajI saMdeze kaheje zyAmane, dhanya dhanyare kenapharansa muja mAvaDI, nadhArA jenone tuM AdhAra je; saMtAne kAje te kAraja bahu karyA, gaNune tenI gaNatAM nave pAra je. dhanya. prati varase tuM pragaTa thatI jude sthaLe, karavA nija bAluDAne uddhAra je; sakaLa hiMdanA pRthaka pRthaka pradezathI, jaina pratinIdhIo Ave tAre dvAra je. dhanya. te sane tuM badhe saddaupadezathI, zIkhavADe susaMpa taNo mahA maMtra je; brAtabhAvanI sAMkalaDIthI joDatI, kusaMpa kudhArAnA toDe taMtra je, dhanya, Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] jaiina kenphiransa hela. [aDhebara. kanyAvikraya bALalagna ochAM thayAM, vivAhanuM ghaTIyuM jAlama jora je; zakyapRthA cAlatI te nimLa thatI, zrImAne cheka utAryo tera je. dhanya.. nAtavarA dhIre dhIre ochA thatA, bharaNuM pAchaLe jamaNavAra juja hoya che; saMsArIka sthitI sudhare ama e rIte, tuja pratApe jAgRta thayuM sa keya je. dhanya. keLavaNInAM bI rekhAM zubha kAmamAM, ajJAna timIrathI kADhI prajAne bAra je; tuja prasAde saMsthAo sthapAI ghaNI, jainazALAo be niradhAra je. dhanya prAcIna pustaka bhaMDAra kholAvIyA, - udhaI khAtAM pustaka kADhayAM bahAra je; dravya vAparI graMthe ghaNuM sudharAvIyA, jena sAhitya taNa karatI udhdhAra je. dhanya. jIrNa thaelAM chanAla samarAvIyAM, tIrthonI te lIdhI bahu saMbhALa je; pavitratA jALavavA prayAsa ati kare, e tAre amapara agaNita upakAra je. dhanya. nirAzritane Azraya mADI ApatI, samadraSTithI saune kare satkAra je; sIdAtA jainene mATe mAvaDI, khullA rAkhe tArA nitya bhaMDAra je. dhanya. sa guNa gAvA besuM je huM tArA, te ni juganA juge vahI jAya che; sahastramukhI zeSanAga hAre kadI, te mANakathI zI rIte ucarAya je. dhanya. mANekalAla maganalAla DokaTara. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] sukRta bhaMDAranI ceAjanA pratye jenAe ApavuM joitu lakSa ( 265 sukRta bhaMDAranI yeAjanA pratye jainAe Apavu joItu lakSa. ApaNI saptamI OMAnpharansa ne vijayI nivaDI hoya, teA te tenA khIjA TharAvAnI sAthe pasAra karelA sukRtabhaMDAranA TharAvane leineja nivaDI che, ema mAnavuM e atizayAkita bhareluM nathI. je yeAjanA samasta bhAratavarSanA prathak pratha bhAgeAmAMnA nagaro ane grAmyAmAMthI cuMTAi AvelA jaina pratinidhie paikI ApaNA kAmeAhAraka mahAzayeAnA vicArazIla magajamAMthI udbhavI che, jene pariSad adhivezanamAM birAjelA pratyeka jaine jayadheASaNA sAthe vadhatI lIdhI che, ane je sarvAnumate pasAra thavA pAmI che, te sarvottama ane samAnanIya ya e nirvi vAda che. A yAjanA zuM che? tenuM rahasya kevA prakAranuM che ? tenAthI zA zA lAbhA thavAnA che ? vagere hakIkata dareka jainane susavita haze; kAraNake punA kaeNnsanA maMDapamAM te viSe ghaNuM khelAyuM che, aneka nAnAM meTAM vamAna putrAe tene lagatI carcA upADI lIdhela che, jAhera khabarA rUpI raNuzIgaDAMdArA tenA nAda kAyA che; ane kaeNnpharansanA kAryavAhako tathA upadezakAe tenA saMdezA cAtarapha pahoMcADayA che. eTale te badhI vizeSa lakhavuM e medhadhanuSamAM raMga puravA jevu nirarthaka lAge e banavA joga che. tApaNu jaina baMdhuone jAgRta rAkhavA te yeAjanAthI thatA phAyadA sabaMdhI theDuMka vivecana karavuM ucita dhArIe chIe. atyAra sudhI ApaNI aAransa nabI che, te mATe bhAge ApaNA zrImAn badhuMenI udAratA vaDeja nabhI che. jo temanI sakhAvatA tenI vhAre na AvI hota tA te yAranIe hatI na hatI thaI gaI hota. kharekhara, temaNe temanuM kutra khajAyuM che. paraMtu kALakrame jema bIjI vastuonA aMta Ave che tema temanA taraphthI pasaMgApAta karavAmAM AvatI sakhAvAnA aMta kema na AvavA pAme ? ane jo tema thAya teA, arthAt te AdhAra jatA rahetA kAnsanA zA hAlahavAla thAya tenA vicAra karavAnuM kAma vhAlA vAcakA ! tamaneja soMpavAmAM Ave che. je sukRtabhaMDAranI yeAjanAmAM vijaya maLe, te ApaNune jAgRta karanAra, ApaNI kAmamAM keLavaNInAM bIja rApanAra, hAnikAraka rIvAjone naSTaprAya karavA mathata karatI, pustakAhAra tathA jIrNoddhAra mATe athAka zrama veThatI, ane nirAzritAne Azraya ApatI ApaNI parama kRpALu, parama pavitra mAtu kanpharansane ApaNA kalyANa arthe ApaNe jugAjuga jIvatI jAgatI rAkhavA samartha thaI zakIzuM. A kuMDamAMthI utpanna thatAM nANAM paikI aDadhI rakamane vyaya kevaLa keLavaNI pAchaLa karavAnuM TharyuM' che; eTale keLavaNInAM atyAra sudhImAM je bIja ApAyAM che temAMthI vRkSo pedA thaze; ane te vRkSeApara AvatAM miSTa phaLa cAkhavA ApaNe, ApaNe nahi ApaNI bhaviSyanI prajA bhAgyazALI thaze, kAnpharanse joke hajU keLavaNIne mATe paN yAjanA ghaDI kADhI nathI, teApaNu ApaNe evuM anumAna karIzuM teA bhUlabhareluM nahi gaNAya ke jo A kuMDa Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] .. . na 2 sa 284. [12 mAM prati varSa hajAra rUpiyAnI Avaka thaze to keLavaNIne aMge beDage, skule, janazALAo vagere saMsthAo kholavAmAM Avaze. tethI mAbApanI dekhI sthitine laIne je bALabALakIo keLavaNI levA benazIba rahe che, teo sadvidhA saMpAdana karI zakaze. saMkhyAbaMdha vidhArthIone vidhAbhyAsa mATe, vyApAra udyogamAM pravINa thavA, ane hunnara kaLA zIkhavA IglAnDa, jarmanI, ane jo pAna jevA dezomAM mokalavAmAM Avaze. AthI ApaNI komamAM vidyA vidyA thaI raheze. ApaNuM vepAranuM kSetra vistAravALu thaze. nAnAM moTAM kArakhAnAo sthapAze, ane tene vaDe sIdAtA jainone Azraya maLaze. pachI jaina prajAnI unnati kayAM vegaLI che? - chevaTe amArA jaina baMdhuo pratye amArI punaH punaH namra prArthanA che ke tame sukRta bhaMDAra phaMDanI yojanAne saphaLa karavA phatehamaMdIthI pAra utAravA tana, mana, ane dhanathI madada kare. tame cAra AnA jevI najIvI rakama ApatAM AMcako khAzo nahi. cAra cAra AnA ApavAthI tame raMka thavAnA nathI. "paMcakI lakaDI ekakA beja" e kahevata pramANe cAra AnAthI laMka lAgI jaze, hajAro rUpiyA bhegA thaze ane te vaDe kenpharansane nibhAvI tathA keLavaNIne phelAvo karI ApaNI komanI dareka rIte jAhojalAlI karI zakAze. (sukRta bhaMDAra aura jainoM) (lekhaka zA0 caMdanamala nAgorI. ) . mahAzayoM ! apanI kAnpharansa kI gujiztA beThaka ( punA ) meM sukRta bhaMDArakA TheharAva huvA hai, isa TheharAvako amalameM lAne ke liye, kAnpharansa sukRta bhaMDAra kamITIsa upadezaka bhI gaye haiM aura AphIsakhe mata kitAbata ho rahA hai. isa liye sadara TheharAvase bevakaphimata koi jainI nahI hogA, balke caMda zaharose caMdA vasUla ho, bhI gayA aura caMda gAMvomeM ho rahA hai, magara jisa tarahase yaha savAla papalika pAsa hubA paisA amaladarAmada abhI nahI pAyA jAtA! paMdhUo kitaneka zakhsa gAMvar3evAle zaMkA karate haiM ki yaha to Thaga vidyA hai. unako mAlUma honA cAhiye ki yaha paisA khAna pAna meM aura moja zokha athavA dAtArI deneko nahIM hai; magara bIko paDhAne meM, aura niraudyamIko udyama lagAne ke liye, athavA kAnapharansa nibhAva meM kAma AvegA. bhAiyoM amAme hAlameM yaha savAla pAsa karanekA vakhta nahI AtA magara hamArI sthIti esI kamajora hogA hai ki aura komose hamArI jaina koma, vyApAra, rojagAra, kalA, kauzalya, hunnara aura vidyA ityAdi meM jyAdetara pazcAta hai, isa liye, hamArI dhArmIka, vyavahArika, sAMsArika, unnatI ke liye yaha savAla kAnpharansameM pAsa huvA hai ki jisase hamArI unnatI hone vAlI hai vAste inasAnakA pharja hai ki isa savAlako amalame lAve. . Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144] pAsanAMdha. / 297 sadara savAla meM jamA karAnekA lAbha garIbasegarIba manuSya le saktA hai. esA inasAna koI nahIM ki cAra Ane denasebhI lAcAra ho. are bhAiyoM ! cAra pAi mahiH nekI denese garIba nahIM ho sakte, aura nahIM denese dhanADhaya nahIM ho sakta, kamasekama pauNaso rupe sAla bharameM kharca haraeka inasAnake pIche hoi jAtA hai, to cAra Ane kama kharce to kyA ! aura jyAdA kharve to kyA ! mAiyoM jamAne hAlameM yaha savAla pAsa kiyA hai, agarace nirvighanatAse saMpUrNa ho jAyagA to bhaviSyameM bohata phAyado hAMsila hogA. apane pUrvajoMkI sthItI dekhate lAkho kor3oMkI udAratA mAlUma hotI hai, aura yaha udAratA AbUjI, siddhAcalajI, Adi tIrthokI yAtrA karanese rozana hogA.hA ! ati sveda hamAre vujaraga duniyA phAnI sarAyako chor3akara paralokako sidhAre, isa vAste jamAne hAlameM cAra cAra Ane mAMganekA mokA peza AyA, are bhAiyoM pUrvajoM ki lAkhoMkI udAratA dekhakara kyA cAra cAra Ane dene meMbhI dilako dalera nahIM karoge, aphasosa ! hai jo mahAzaya cAra Ane denese hicakate haiM vo inasAniyatake bajAya. ahevA niyata paidA karate hai. ... agarace kAnpharansa hitaciMtaka, bhAtR bhAvake zubhecchaka, jAti unnatIke himAyatI, aura jainIyoM ki sthIti sudhAranemeM tatpara honA, cAhate hoto bharo, bharo, sukrata bhaMDAra bharo, vIra putroM bharo, esI eka durjanake mitra aura sajanake dAsakI arja hai. sujJeSu kiMbahunA. prAsaMgika noMdha. nIcenA gAmamAMthI sukRta bhaMDAra vasula thaI gayela che - ni, pANI, bhAMDasa, juvA, morI, zyAma, ita204, sozayA, moDa, nezI. purA, bheDAsA, pAsavaDa, sArasa, pIpaNa, zIvA, samAyAsA2, thArImA, vAsa, dhamatrI vagere. nIcenA sthaLoe sukRtabhaMDAra phaMDa ugharAvavAnuM kAma cAlu che - mera 78yo, 4Iya143, kSiSya kore. kenpharansanI muMbaI heDa ophisamAM thaeluM kAmakAja. zakkara kesara kamITI-A kamITInI eka mITIMga tA. 9--08 ne roja maLI. te prasaMge te kamITInA sekreTarI mI- motIlAla kazaLacaMde khAMDa, kesara tathA zakkara ke je padArtho khorAka temaja dhArmika kriyAomAM meTA jathAmAM vaparAya che, tenI banAvaTanI zuddhatA-azuddhatA bAbata tapAsa karI tene lagato rIporTa raju karyo hato. te sarvAnumate pasAra karavAmAM AvyA. rIpeTe ghaNeja vIgatavAra ane dAkhalA dalIlathI bharelo hovA thI tenI yogya vyavasthA mATe konpharansanI heDa ophisamAM mekalavA TharAva thayo hato. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ] jaina kanakaransa heDa. [ akaTobara nirAzrita kamITI-tA. 3-8-09 nA roja A kamITInI eka mITIMga maLI hatI. A vakhate vRddhAzrama khelavA bAbata carcA calAvavAmAM AvI hatI. vaLI leDI nerthakoTa hiMdu ene jamAM keTalAka jaina nirAzrita che ema jANavAmAM AvyAthI te bAbatanI tapAsa karI rIpITa karavA sArU mesarsa amRtalAla kevaLadAsa tathA amaracaMda pI. paramAranI nImaNuka karI. je tyAM teonI saMbhALa saMtoSakAraka hoya te jaina dhArmika zikSaNa teone maLe evAM pagalAM bharavA bAbata te baMne gRhae kamITIne sUcanA karavI. ejyukezanala beDa-A borDanI strI zikSaka tathA purUSa zikSaka, tathA dhArmika abhyAsa krama goThavavA nirNaya karavA peTA kamITIonI eka sabhA tA. 24-8-09 nI rAtre ' maLI hatI. temAM mIlallubhAI karamacaMda, dalAlanuM nAma strI zikSaka tathA purUSa zikSaka tayAra karavAnI yejanA mATenI kamITImAM umeravA nakkI karavAmAM AvyuM. tathA mI. manasukhalAla kIratacaMda mahetA, ane mITa mohanalAla dalIcaMda desAInA kAgaLo dareka membarane vAMcavA mekalI, abhiprAya maMgAvavAno TharAva thaze. svayaMsevaka maMDaLa A maMDaLa muMbaImAM sukRtabhaMDAra phaMDa ugharAve che. svayaMsevakenI eka mITIMga dara aThavADIe maLe che. kenpharansa upadezakone pravAsa. upadezaka mItrabhuvanadAsa jAdavajI--e bhAmaDI, kalyANa, thANa, kuralA, dAdara, mAhima, aMdherI, DahANuM, vApI, damaNa, uMTaDI, amalasADa, navasArI vagere gAmamAM kenpharansanA TharAva bara ANavA bhASaNa ApyAM. valasADa-tyAMnA ja dhArmika jJAnamAM pachata hovAthI, jainazALAnI AvazyakatA batAvI. bIlImorA-nA saMghane eka jainazALA khelavAnuM kahevAmAM AvyuM, tathA gelArANanI sabhA bharI mAMsa maMdirA vAparavAnI baMdhI karAvI. vAMdarA-jaino kasAio sAthe je levaDadevaDa rAkhatA hatA, tathA dhIradhAra karatA hatA te baMdha karAvI. surata-tyAMnA saMdhane sukRtabhaMDAra phaMDanAM nANAM jema bane tema tAkIde ugharAvI kanpharansa tarapha mekalAvavAnI vinaMtI karavAmAM AvI. pAdarA, majapura, camArI, bAmaNagAma, navAparA, ekalAva, lAlapara, aMbAva, vAsada vagere trIsa gAmomAM sabhAo bharavAmAM AvI hatI, temaja asarakAraka bhASaNe ApyAM hatAM. sukatabhaMDAra phaMDanI hIlacAla karI hatI. uparanAM gAme pikI ghaNA gAmanA rajaputa tathA ThAkaraDAoe dArU nahi vAparavAnI bAdhAo lIdhI hatI. keTaleka sthaLe e paNa TharAva karAvavAmAM Avyo hato ke pADAone kasAIne tyAM na ApatAM gADAmAM joDavA. - upadezaka mi. zerasIMgajIkA pravAsa-botanagaMjameM eka choTIsI koTaDImeM prabhujIko birAjamAna kara rakhai hai. caMdravekI jagaha TATa bAMdhA huvA hai. jaina bhAIoko kaha kara lagekI chata baMdhavAI. koTaDI chabavAnekA IkarAra karavAyA. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ) pAMjarApeALa. ( 29 kanageTI - yahAMpara sabhA zAmako kI gaIthI. kitane TharAva pezatara ho cuke the. isake atirikta paMndrA bIsa janAne nitya maMdira jAnekI baMdhANa lI hai. sukRta bhaMDAra saba vasula ho gayA. jIrana - yahAM tIna baje sabhA huI, dina aurabhI sabhA kI gaI. usa vakta zrAvako bhASaNa kiyA. kai sahiyone sapta vyalana, jamIkaMda pavatithIo upara lIlotI nahIM khAnA, tathA cothA vRta tithiyopara pAlanA Adi kai sogana tathA baMdhANa kiye. Aja eka pAThazAlAbhI kI gaI hai. kharca ke lIye mahAvAra Teksa lagAyA gayA. 6. ,, usakA nAma 'puNya prakAzaka pAThazAlA rakhA gayA. kurivAje para bhASaNa diyA gayA. dusare kartavya aura vidyAka viSaya upara pAMjarA pALa, goMDala pAMjarApoLa-amArA pAMjarApoLa inspekaTare tA. 28-7-09 nA rAja A pAMjarApeALa tapAsI che, ane peAtAnA rIporTamAM jaNAve che ke pAMjarApoLanAM makAne junA vakhatamAM badhAvelAM hovAthI, havA javA AvavAne mATe puratI :sagavaDa nathI. makAne tathA pANInI kuMDIo vadhAre sAr3a rahevAnI jarUra che. ahiyAM dhAsa sadharI rAkhavAmAM A ve che, ane tenI dara ame varSe pherabadalI karI nAkhavAmAM Ave che. pAMjarApALamAM rahetAM jAtavareAnI zArIrika sthiti sAdhAraNu jaNAya che, jAnavareA ii mAvajata tarapha puratI kALajI rAkhavAmAM Ave che. temanI sAravAra mATe eka dezI vaidhane rAkhavAmAM Avelache. jAnavaronI hAjarInAM jITI rAkhavAnI padhdhati sataSakAraka che. pakSIonAM pAMjarAMnI sthiti sArI nathI. A saMsthAnA hisAbI vahIvaTa cokhkhA che, paNa keTalAMka kAraNeAne laIne hisAba pragaTa karavAmAM AvatA nathI. jetapura pAMjarApeALa-tA. 6-8-09te rAja amArA veTaranarI sarajane A pAMjarApeLa tapAsI che. tenA sabadhamAM pe|te jaNAve che ke pAMjarApoLanAM makAne chaThThuM thai gayAM che, tethI tene rIpera karavAnI jarUra che. pAMjarApeALamAM sAsu* khIlakula rahetI nathI. svacchattAnI gerahAjarIne lIdhe, maccharA janAvarAne herAna karI nAMkhe che. pANI pAvAnI kuMDI taddana gaMdI rahetI hovAthI, temAM pArA ane Ija sakhyAbaMdha jaMtu najare paDeche. moMDhA jAnavaranI sAvAra khIlakula levAtI nathI. dharaDAM ane azakata prANIone joie tevA khArAka maLatA nathI. pAMjarApALanA nekarA vrudhdha ane kAma karavAne khIlakula azakata jaNAya che. yuvAna cAlAka ane utsAhI temaja pramANika mANasAne pAMjarApoLanA kAmamAM rokavA joie. pAMjarApALane lagatA hisAba cokhkhA jaNAya che, paNa hisAba rAkhavAnI padhdhati bIlakula pasada karavA jevI nathI. A saMsthAnI sthAvara mIlkata ghaNI che, ane tenuM bhADuM sArU Ave che. dANA mArakITa tathA zAka mArakITa je . pAMjarApALanA paisAthI badhAvavAmAM AvI che temAMthI sArI Avaka Ave che. rAjya taraphthI paNa amuka rakama dara varSe A pAMjApALane maLe che. bIjA keTalAka lAgA pazu che. ekadare upaja karatAM kharca vadhAre che. uparanI pAMjarApoLAnA kAryavAhakonu A rIporTa upara ame khAsa dhyAna khecIe chIe. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ) jaina konpharansa heralDa. [ akabara pahoMca. rAva sAheba vasanajI trIkamajI je. pI. tathA zeTha khetazI khIazI pAlItANA jana bekiMga skalane rIporTa abhipAyArthe maLyo te ghaNuM hAthI svIkArIe chIe. A khAtAnI sthApanA saM. 1858 nA vaizAkha sudI 15 nA divase pAlItANA siddhakSetramAM karavAmAM AvI hatI. prathama te hAnA pAyA upara hatuM, paraMtu ukta gRhasthonI rUA. 1) lAkha jevI jabarI sakhAvata vaDe hAla te jANavAjoga thaI paDyuM che. A borDiMga skUlanuM makAna, vyavasthA, vidhAthIonI levAnI saMbhALa, e badhu saMpUrNa saMtoSakAraka che. temAM vidhAthIone rahevA, khAvA, bhaNavA vagerenuM maphata maLe che, bALakone uttama prakAranI gheraNasara dhArmika ane vyavahArika keLavaNI ApavAmAM Ave che; vaLI vadhAre khuzI thavA jevuM e che ke citrakaLA paNa aMdara dAkhala karavAmAM AvI che; A khAtAno lAbha mA kacchI dazA ozavALa jJAtinA bALakane maLe che; paraMtu anya zrImAnonI sahAyatAthI je te khAtAnA udeza kSetrane vistIrNa karI temAM dareka jJAtinA jaina bALakone Azraya apAya te bhaviSyamAM A saMsthA jaina komane mATe atizaya AzirvAdAtmaka nivaDe ema amAruM mAnavuM che. ame A saMsthAno sadA abhyadaya icchIe chIe. zrAvaka saMsAra-zrI pAlItANuM vidhA prasAraka varga taraphathI, A pustaka prasiddha thaela che. A eka bodhadAyaka navalakathA che. temAM ApaNA Adhunika jaina gRhasaMsAranuM ati rasika ane suMdara citra che. ApaNuM hAnikAraka rIvAje kema dUra thaI zake tene mATe temAM 0 hArika rasto dekhADavAmAM Avela che. AvA pustakonuM vAMcana jema jema ApaNI kamamAM vadhatuM jaze tema tema ApaNuM kemano udaya thaze, e nirvivAda che. X X X X zrI amadAvAda jena vetAmbara mUrtipujaka beDIMganA rIperTanI pahoMca ame A bhAra pUrvaka svIkArIe chIe. gujarAtamAM nirAzrita jana bALakone azraya pAmavAnuM A eka upayogI sthAna che. temAM dareka jAtanI sagavaDe ghaNe bhAge sArI che. makAnanI sagavaDatA joIe tevI na hovAthI te saMsthAnA lAgatA vaLagatAonuM ame te tarapha dhyAna kheMcIe chIe. A varSamAM vidhArthione abhyAsa, dhArmika ane vyavahArika jJAna vakhANavA jevuM che, ema rIporTa uparathI jaNAya che. vidhArthIonI heTI saMkhyA A borDIgano lAbha laI zake che e khuzI thavA jevuM che. hisAba paNa cokhkhA rAkhavAmAM Ave che. A khAtAne nANunI madadanI khAsa jarUra che. jo tema karavAmAM Ave che, A saMsthA bhaviSyamAM ati upayogI nivaDe evI amArI saMpUrNa khAtrI che. zrI jaina vidyA udyoga maMDaLa rIporTa alekatAM amane AhAda thAya che, ane te eTalA mATe ke je saMsthAnI atyAra sudhI ApaNAmAM khoTa hatI, te AthI purI paDI che. jo ke kAryavAhako nANunI taMgIne lIdhe A maMDaLane ane tene lagatAM khAtAone joIe tevI sthiti para haju mukI zakyA nathI; te paNa temanuM bhaviSya ujavaLa lAge che. A maMDaLa udeza prazaMsanIya che. jana vidhAthI ene ucA prakAranuM vyApArI jJAna ApavA maMDaLa taraphathI eka kamazIala skUla khelavAmAM AvI che, tathA judA judA abhyAsa mATe skolarazIpa sthapAI che. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhArata varSIya jaina zikSA pracAraka samiti jyapUra [ 271 bhArata varSIya jaina zikSA pracAraka samiti jayapUra - - (lekhaka-phUlacaMdajI modI) yaha bAta sarvamAnya hai ki dharma va dezakI unnatike liye vidyA pracAra mukhya aura Avazyaka upAya hai. vidyA paraM daivata " vidyA daivata hai" yahI mahA zakti hai. aura yahI apAra aura anaMta bala hai. puruSArthIyoM kA puruSArtha, yogiyoM kA yoga, balazUroMkA zarIra bala aura kaviyoMkA kavita vidyA sehI bar3hatA hai. jApAna, iMglenDa, amerikA Adi dezoM kI unnatibhI vidyA devInehI kI hai| ___ dharmakI svataMtratA, vicArakI svataMtratA, aura vyApArakI svataMtratA, jo hAlameM sudhare hunnare deza bhoga rahe haiM, yahabhI vidyAhIkA prasAda hai. rAjyako, dharmakI, samAja kI dazAkA bigAr3a yA sudhAra vidyAkI avanati vA unnatipara avalamvita hai, vidyA adhamako uddhArane vAlI hai, nirdhanakA dhana hai, andhokI AMkha hai, aura garIva amIra sabakI mAtAkI taraha pratipAlaka hai| vidyA :vipatimeM dhairya detI hai. aura sampatimeM udAsIna rakhatI hai. vidyA kalpavRkSa hai. vidyA cintAmaNi hai, aura jisake pAsa vidyA hai usake pAsa saba kuccha hai ! sArAMza vidyA kyA kyA nahIM kara saktI aura vidyAse kyA prApta nahIM ho saktA! vidyAkI sahAyatAle hI relagADI, tAra, patra, moTarakAra aura agniboTa Adi anekAneka vartamAna samayake camatkAra dRSTigAcara hote haiN| jo manuSya vidyAkI sahAyatA vinA dharma, va deza va jAtikI unnatikI AzA rakhate haiM ve sacamuca bhUla nidrA meM so rahe haiN| prAcina kAlameM pitA apane putroko guruoMke samIpa gurukula, maTha, caTazALA meM bahuta barSa taka rakhake brahmacarya sahita dhArmika va laukika sarva prakArakI zikSA dilA athe, bhAratameM pahile vidyAkA baDA pracArathA, isa bAtako hajAroM upayogI grantha puSTa karate haiM, pahile jamAnemeM pratyeka mandirameM zAstrasabhA hotIthI, ghara gharameM dharmacarcA thI, vivAhoMmeM paharAvanI Adike samaya dravyacarcAkA var3A pracArathA-jagaha (2) tyAgI mahAtmA, va paNDita loga dharmopadeza detethe cAra vikathAoMkI jagaha dharma kathAkA pracAra thaa| pAThazAlAoM va dAnazAlAjo Adi meM apanI saMtAnakI zikSA meM karor3oM rupiye kharca karake punya saMcaya kiyA jAtA thA, parantu zoka hai. aba saba prakArake samAjika prabandha khoravale hogae. vidyAkA bilakula abhAba ho gayA, jisase dharma tathA jAtiko bar3A bhArI dhakkA laga rahA hai isakA mukhya kAraNa yaha hai ki abataka koI aisA skUla, kAleja pAThazAlA kahIM sthApita nahIM jahAM laukika aura dhArmika sarva prakArakI zikSA dI jAtI ho / . gajakIya kAlejoM meM laukika zikSA hai dharma zikSA nahIM aura jaina pAThazAlAoM meM sirpha dhArmika zikSA hai aura laukika nhiiN| Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 ) jaina kenpharansa heralDa. [ 2424 isa samaya aisI zikSAkI AvazyakatA hai jisase dhArmika aura laukika donI viSayoM meM nipuNatA prApta ho aura yaha lAbha upayukta donoM prakArakI saMsthAoMse nahIM ho saktA / isa svatantra briTiza rAjyameM tamAma kaoNmone AMkheM kholadI aura samayakI AvazyakatAnusAra apane 2 jAtIya vidyAlaya va borDiga va anAthAlaya kholakara vidyAkA pracAra kara rahI hai| jaina samAjameM bhI bar3I bhArI AvazyakatA thI ki koI aisI saMsthA sthApita ho jike dvArA dhArmika va laukika zikSA kA sAtha sAtha meM kramAnusAra prabandha ho / harSakA sthAna hai ki jayapurameM zrImAn vAbU arjunalAlajI seThI bI. e. kI preraNAse " bhArata varSIya jaina zikSA pracAraka samiti" kI sthApanA sana 1906 I0 meM huI isakA mukhyodeza bhAratavarSa meM dhArmika, tathA laukika vidyAkA pracAra karanekA hai. ukta samitiko kArya karate abhI 3 // varSahI hue haiM. isa thor3ese arse meM vAlaka vAlikAoMkI zikSA ke artha kevala jaipurameMhI 6 pATha zAlAe sthApita huI aura grAmoM meM ( mojamAbAda, zivAr3a, baravAr3e, borAja Adi sthAnoMmeM ) bhI pATha. zAlAe sthApita huii| ___ samitikA mukhya kendra vidyAlaya " zrIbarddhamAna jaina vidyAlaya hai" aura usake sAtha eka chAtrAlaba (borDiMga hausa) bhI hai jisameM videzI vidyArthI bhojanAdi pAkara Anandakhe zikSA pAte haiM. asamartha vidyArthIyoMko bhojanAdike artha chAtra vRtiyAM bhI dI jAtI hai, isa vidyAlaya meM jaina dharma, saMskRta sAhitya va vyAkaraNa tathA aMgrejI gaNita dharma aviruddha bhUgola va itihAsa, citrakArI (DrAiMga) Adi saba prakArakI zikSAeM uttama prakArase dI jAtI haiM zIghrahI vaidaka va jyotiSakAbhI prabandha hogaa| ____ isa samaya sAhityAdhIna pAThazAlAoM meM anumAna 400 laDake lar3akiyoMko zikSA dIjA rahI hai samitikI orase grAmoM meM upadezaka bheje jAte haiM, aura pAThazAlAkA prabandha karAyA jAtA hai-samitikA anukaraNa karake kaI sthAnoMmeM pAThazAlAeM khula rahI haiN| - AdhIna pAThazAlAoMke uttIrNa vidyArthiyoM ko samiti se meDila, ( padaka) pAritoSaka aura sarTiphikaTa die jAte hai. samiti sirpha jaipurameM hI zikSA phailAnese. saMtuSTa nahIM hogI. kintu isakA uddeza sAre bhArata varSa meM vidyA phailAnA hai aura na samitikA sambandha kisI khAsa eka saMprAdAyase haiM. kintu digambara sthAnakavAsI Adi jaina samAjameM nija 2 AmnAyAnusAra dharma pUrvaka zikSAkA pracAra karanA samitikA kartavya hai| samiti aura jaina yaMga mensa esosiezana Apha iMDiyA ina donoMkI orase " jaina prakAzaka" nAmA mAkhika patra jArI hotA hai. jina ke sampAdaka jaina bhakta bAbU sUrya bhAnujI vakIla devabanda nivAsi hai / aba samitile nimna likhita kArya aura hone vAle haiM-samitine apane kharcese do vidyArthIyoMko baMbAI bhejakara kapar3A bunane AdikA kAma sikhalAyA hai, vaha kAryakuzala hokara zIghrahI loTane vAle haiM, ve loka eka kArakhAnA kholeMge jisameM anAtha bAlakoMko zikSA dIjAyagI eka vidhavAzrama zIghrahI khulanevAlA hai, aura jaina guru kula sthApita honekAbhI prabandha ho rahA hai / apUrNa Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1808) zrImAna haribhadrasuri ane vatamAna jaina sAhitya (273 zrImAnuM haribhadrasUri ane vartamAna jaina sAhitya. (lekhaka mehanalAla dalIcaMda dezAI bI. e.) zrImAna haribhadrasUrine janma, dIkSA samaya, surisamaya, vagere itihAsa maLI zakato nathI. caturvizati prabaMdhamAM temanuM caritra ApyuM che. ga tpatti prakaraNamAM temanuM svargagamana vi. saMvata 135 mAM ane matAMtare pa85 mAM thayuM che ema kahyuM che. temaNe 1444 graMthe racyA che evuM kahevAya cheAmAMnA 30 graMtha ke je hamaNuM labdha che tenAM hamaNuja zrI konpharansa taraphathI chapAyelI jaina graMthAvalimAM nAmo pRSTa 28 e ApyAM che. AmAMthI paDadarzana samuccaya ane gabiMdunA zrImaMta sarakAra gAyakavADanA AzrayataLe sva sAkSara zrI maNilAla nabhubhAIe bhASAMtara karI chapAvavAmAM AvyA che. A baMne bhASAMtara have bhalI zakatA nathI. ane je bIjA prasiddha thayA che tene alpazakatyA tapAsIe. upadeza pada-A graMtha prAkRta bhASAmAM che. tenA para thoDI saMskRta TIkA che. A graMthane prathama bhAga zrI jana dharma vidyA prasAraka vargo mUla ane bhASAMtara baMne chapAvI bahAra pADyo che ane tenI neMdha letAM amane saMtoSa thAya che. A graMtha mULa 1040 'gAthAmAM che. tenA para be vRtti thavAnuM sAMbhaLavAmAM Ave che eka municaMdranI 14000 lokanI ane bIjI vardhamAna sUrinI 6413 kalekanI che. pahelI koDAyamAM che ane bIjI jesalamIramAM che (juo jaina graMthAvali.) " A graMtha ghaNoja padezika ane bedhamaya che, ane aitihAsika temaja daSTAMtarUpe ApelI kathAthI upadeza kathanane vadhAre puSTa banAvela che. zrImAn haribhadrasUri ke jeNe 1444 vividha graMthe banAvyA te parathIja jaNAya che ke teonI zakti agAdha hatI, pratibhA jAjvalyamAna hatI, ane jJAna atizaya tIvra hatuM. A graMthamAM paNa temanI pratibhA khullI rIte jaNAI Ave che. , samartha zvetAMbara mahAtmAomAM zrImad haribhadrasUri prathama pade bIrAje tema che. temanA vidhavidha viSayavALA graMparathI teo darzanazAstrI hatA, eTaluM ja nahi paraMtu teo zAsana prabhAvaka, prakhara nyAyazAstrI, yogI, sAhityazAstrI, ane aneka zAstra pAraMgata mahAtmA hatA. siddharSi (upamiti bhavaprapaMcanA kartA) jevA temane ziSya hatA (juo caturvizati prabaMdha) jyAre jaina dharma vidyAprasArika varga taraphathI bahAra paDelA jaina ItihAsa pramANe te siddhamuni gargaRSinA ziSya hatA paraMtu te baMne AdhAra pramANe siddharSi jyAre custa baddha thayA tyAre temanA gurUe haribhadrasUrinI "lalitavistarA cityavaMdanavRtti ApI tyAre teoe turataja pratibaMdha pAmI janadharma pharIne svIkAryo. A parathI samajAya che ke haribhadrasUrimAM-tenA eka graMthamAM keTalI badhI agAdhatA hovI joIe. A graMthamAM upara kahelImAMnI eka vRtti ApI hata te vadhAre upakArI thAta. AmAM AvelI TuMka saMskRta TIkA kevI che te jaNAvavuM joItuM hatuM. jANyA pramANe konpharansa pAse upadezapadanI hastalikhita prata che. A upadezapada nAmano graMtha e rasika ane bedhaka che ke te vAMcavAmAM bIlakula kaMTALo na AvatAM te pUrA karyA vagara rahevAtuM nathI. dRSTAMte ati yuktisara ane asarakAraka guMthelA che. A graMtha sarva vAMcaze, to kadI paNa lAbha meLavyA vagara raheze nahi. pAkkA paMThAnI kIMmata rUpIA paNuMbe che te suMdara puThuM, bAMdhaNI, pustakanuM 416 pAnAnuM dala, sArA kAgaLa vagere jetA ochI che. Ane mATe pAlItANunA jaina dharma vidyAprasArakane dhanyavAda ghaTe che. A graMtha muMbaImAM bukaselara zA meghajI hIrajInI kupAyadhuNa maLI zake che, Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 ) jana konpharansa heraDa. [ akabara. haribhasUri kRta graMthamAlA-(prasiddha karanAra zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAva nagara-sahAya saMghavI dAmodaradAsa nemacaMdanI kiM phakta 4 AnA) A graMthamAlAmAM uktasUrinA traNa graMthe nAme zAstravArtA samuccaya, paDadarzana samuccaya, ane aSTaka mUlamAMja chapAvela che. bhASAMtara karatAM mUlanI kiMmata vadhAre aMkAI che jANa ghaNo saMtoSa thAya che. jyAM sudhI mUla pragaTa thayAM nathI tyAM sudhI kartAnI zaktine prabhAvane ane kRtinA saMdaryane khyAla pUrNa rIte AvI zakavAno nathI. bhASAMtara bhUlanI khUbI kadI saMpUrNa jALavI zakatuM nathI e jANItI vAta che, ane bhASAMtaramAMthI mUla kadI paNa upajAvI zakAya tema nathI, paraMtu mUlamAMthI bhASAMtara game tyAre, game teTalA ane tevA upajAvI zakAze emAM saMdeha nathI, tethI sAhitya prabhAvaka jaina munionI kRti mUlamAM chapAvI sastAmAM ApavAnI yojanA vidvAnagaNi zrI AnaMdasAgarajInAM sadupadezathI thavA pAmI jANI AnaMda thAya che. A graMthamAlAmAM AvelA graMthe ghaNuja uttama che; vaLI tenI bhASA evI sarala saMskRta giramAM che ke jarA mahenate sAmAnya saMskRtano abhyAsI samajI zake tema che. AnI sAthe eTaluM to kahevuM paDaze ke viSaya gahana hovAthI tenI TIkAone samAveza karI cAra AnAne badale ATha bAra AnAnI kIMmate graMthamAlA apAI hata, te vizeSa kalyANakArI thaI zakata. ja zAstravArtA samuccayapara parU kRta laghutti, ane yazovijayakRta vRtti (nAme svAduvAda kalpalatA) che, SaDadarzana samuccayapara guNaratnasUrinI vRtti che ane aSTakapara jinezvaranI vRtti che. A saghaLI vRttionuM lekapramANa jotAM sattAvIza hajAra nuM lagabhaga thaI jAya che. A sAM chapAvatAM alabata graMthamAlAnuM dala mahAbhArata vadhI jAya, ane pustakanI kIMmata paNa ghaNI vadhu thAta. ane te ja kAraNathI dharmaprasAraka sabhAe mUla chapAvavAno mArga uttama dhAryo haze chatAM ATaluM to kahevuM paDaze ke hamaNAMnA game tevA vidvAna pAse ulelAM mUla pustaka laIne jAo ane jeTaluM teo samajAvI zakaze tenA karatAM mArA dhAravA pramANe upalI vRttio- ApaNuM pUrve mahAnasUri kRta-vadhAre spaSTatAthI ane yukita pura:sara samajAvI zakaze. AvI graMthamAlAono chevaTe vijaya IcchI jainadharmaprasAraka sabhA vadhAre prerIta thaI sAhitya samRddhimAM vizeSa phALo ApatI rahe evI AzA rAkhIe chIe. lakatatva nirNaya-mUla ane bhASAMtara-prasiddhakAra zrI janadharma prasAraka sabhA bhAvanagara.) A graMthamAM mAdhyastha daSTithI zrImAna haribhadrasUrie tulanAtmaka nirNaya pratipAdita karyo che. SaDradarzana samuccayamAM je kaizalya vAparyuM che tevuM kauzalya AmAM paNa jaNAya che. teo kahe che ke pakSapAto name vIre na dveSaH kapilAdviSu / / yukti madvayanaM yasya tasya kAryaH parigrahaH // - svamatamAM Agraha karyA vagaraja zrImade sarvadharmanAM zAstra baLyAM ane temAMthI je yutivALuM joyuM teja temaNe svIkAryuM. jaina dharma temane vadhAre yuktimata lAge, tethI te kaI rIte yukita mata che te temaNe bIjA dharmonI sAthe sarakhAmaNI karI pramANethI pratipAdita karyuM che. devanuM svarUpa, lekatatva viSe kartA akartAne vAda, vageremAM judA judA dharmone vAda (Thoenes) pUrva pakSa laIne tene prabala pramANothI eka nizcayamAM Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahada zrImAna haribhadasari ane vartamAna jaina sAhitya. ( 275 * lAve che. ane te zailIthI pUrva pakSanI sAme svapakSanuM sthApana kare che. te relI bahuja nyAya puraHsara (Logical) che. A graMthamAM lagabhaga 170 cheka che paNa te dharma tulanAtmaka ( Comparative religious system ) paddhatithI jaina dharmanuM sthApana karavAmAM je itihAsa jainatatvajJAna saMbaMdhI lakhavAnI jarUra che te itihAsa mATe ghaNuM ja upayogI che. harIbhadrasUrinuM SaDadarzana samuccaya paNa tevuM ja upayogI che, ane tenI madadathI sva. phe- maNilAla nabhubhAIe laMDananI AThamI inTaranezanala erIeNTala keMgresamAM vedAnta ane jaina dharmanI tulanA para lakhelo aMgrejI nibaMdha mekalyo hato. .. A graMtha uparathI zrImad haribhadrasUrinA samayamAM keTalA keTalA vAdo ( Religions systems-theories ) hatA te paNa jaNAya tema che ane tethI te vAdenI sAthe hamagAMnA vAde sarakhAvI zakAya tema che. TuMkAmAM jaina dharmanuM svarUpa anya dharmonI apekSAe kevuM che te samajavAmAM A ane paDadarzana samuccaya ati upayogI che. A graMthapara vRtti keIe karI hoya tevuM jAgvAmAM nathI._ gabiMdu-(bhASAMtara-kartA sva. sAkSara maNilAla nabhubhAI trivedI bI. e. AzrayadAtA-vaDodarA dezI kelavaNuM khAtuM, mUlya cha AnA) ApaNumAM mana vacana ane kAyAne yoga te yuga kahe che. AmAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke gocara, svarUpa ane phala, ene yoga te yoganuM svarUpa evI surasa, tAtvika ane mArgadarzaka rIte darzAveluM che ke tevuM svarUpa bIjA ke anya graMthamAM darzAvyuM hoya evuM jANavAmAM nathI. . A graMthanA mULa leka para0 che paNa AmAM 497 kanuM bhASAMtara che. A mULanA bhASAMtara sAthe nIce phuTaneTamAM TIkA Apela che paNa te kenI TIkA che te jaNAvavAmAM AvyuM nathI. TIkA parathI TIkAkAra koI addabhUta vegavettA ane zAstrapAraMgata hovA joIe, kAraNa ke jena dharmanA pAribhASika zabdonA anvayArtha zabda bIjA dharmomAM zuM che? anya dharmonA mate kyA che? vagere evuM spaSTatAthI samajAvyuM che ke viSaya gahana hovA chatAM ghaNe sugama thaI gayo che. A graMthanA ane tenI TIkAnA eke eka vAka evA gaMbhIra ane talasparzI che ke te buddhi ekadama AnaMdathI grahaNa karI samajI zake che te paNa te vAraMvAra vAMcI manana karyA vagara gaDha rahasya samajI zakAya tema nathI. vaLI te jema jema vadhAre vakhata vAMcIe, ane manana karyA jaIe tema tema navuM jANavAnuM, navuM vicAravAnuM ane navuM AnaMda denArUM maLe jAya che. A graMthanI uttamatA ekadama vinA vilaMbe kahyA vagara cAle tema nathI. A graMtha laichika (nyAyata) bhaNelA kaeNlejIane vAMcavAnI khAsa agatyatA che. A graMtha kharekhara temane mATe jina dharmanI sTAMDarDa TeksTabuka tarIke thAya tema che. AvI TesTabuka tarIke yogya rIte calAvavA mATe A graMtha avazya saMskRta mULamAM, tenI badhI TIkA sAthe prasiddha thavA yogya che. hajI sudhI tema thayuM nathI, jANa ghaNI ja dIlagIrI rahyAM karatI hatI, paraMtu jANIne ghaNo ja AnaMda thAya che ke iTalInA DAkaTara svAlInA hasta nIce pasAra thayela saMskRta AvRtti bhAvanagaranI zrI jainadharmaprasAraka sabhAe TIkA sAthe chapAvavAnuM kayAranuM zarU karI dIdhuM che. ane A bhASAMtara have maLatuM na hovAthI bhAvanagaranI AtmAnaMda sabhAe bhASAMtara chapAvavAnuM mAthe lIdhuM che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAransa hephTa. [ akaTobara. jagdarzana samuccaya--te paNa yAgabiMdu sabaMdhe jaNAvyA pramANe uttama tatva ane nyAyanA graMtha che. jainadarzananI vividha dharmAMnI sAthe sarakhAmaNI, temAMthI nIkaLatI jainadharmanI apUrvatA ane sagInatAnA khyAla khAsa abhyAsIne AvI jAya che. tatvapayeSakane A gra thanI khAsa gaveSaNA karavI dhaTe che. syAdvAdamaya jainadarzananu gUDha rahasya A graMthathI sapramANu ukelI zakAya tema che. 256 A graMthanuM bhASAMtara (hamaNA labdha nathI) ukata sva. maNuibhAieja vaDAdarA gAyakavADa sarakAranA AzarA taLe karyuM che. bhASAMtaramAM bhASAMtara kartAnA aparicayane laine zreNI bhulA thai che, chatAM te hajI sudhI kAi jainavIra sapramANu bahAra pADI, zakayA nathI jAMNI dIlagIrI. AnA uparanI TIkA guNaratasaranI 4252 zlAkamAM che te hajI sudhI pragaTa mULamAM thai nathI joi dIlagIrI paNa sAMbhaLavA pramANe chApavAnI eka sa*sthAe kabulAta ApI che. have jatAnA jJAna sUryanuM prabhAta thayuM che. uparanA graMthe eka ekathI bhinna ane uttama che. paraMtu aksAsa sapUNa tA e che ke zrImAna haribhadrasUrijI nA 1444 graMthA hAvA chatAM phkata upalA graMthA chinna bhinna dazAmAM prakaTa thayA che ane jaina graMthAvalinA kahevA pramANe phakata 30 graMthe pUrNa apUrNa sthitimAM upalabdha che ! ! ! purUSArtha kArya siddhimAM prathama darajje che. sAdhu munie pAse, bhaMDArAmAM paDelAM pustakAnA sagraha ghaNA jakharA thAya tema che ane temAMthI kahevAtA - anupalabdha haribhadrarinA graMthA upalabdha thAya tema che, ne te upalabdha thavAmAM sAdhu muni ane bhaDArIe madada karaze teA upalabdha thatAM prasiddha thaye te aneka jJAnAvaraNIya kama~nA vinA vila e kSaya karI zake tema che ane aneka manuSyAne jaina dharmanI pavitratAmAM rata~~nimagna karaze. zrImad haribhadrasira mULa eka vidvAna brAhmaNa purrAhita hatA, tethI teee aneka anya dharmonAM zAstrA hastakamaLavat karyA hatA ane te chatAM te jaina thayA, te jaina dharmanI khUbI, ane pramANabhUta siddhAMtA vagara ane nahi. teA jaina dharmanI khUkhI ane pramANabhUta siddhAMtAnu spaSTa prAgaTaya temanA adbhuta graMtha vagara kadI thavAnuM nathI, kAraNake temanA adbhuta graMthAthI ja teo ApaNA mahAtmAomAM sarvoparI sthAna bhAgave che. 10 pre. maNilAla nabhubhAi jevA sAkSara anyadharmA vidvAne paNu ukata sarivaryaMnA saMbadhe joke ekAMte (kAraNake temaNe sarizrInA badhA graMtho joyA na hatA) yagdarzana samuccayapara lakhyu che ke A graMthanA uddezaja e che ke sarve darzanAmAM jaina syAdavAda parama darzana che ema batAvavuM, ane te rIte zrI haribhadrAcArye yathArtha rIte siddha purI batAvyu paNa che; joke mane peAtAne te ema nizcaya che ke, vedAnta darzananuM yathArthAvalokana karyuM" hAta tA evI kuzAgra buddhinA paMDitane peAtAnA keTalAka vicAra pheravavAnu kAraNu maLata. kemake temanI pratijJA ja evI che ke "bhAre zrI vIranA pakSapAta nathI, kapilAdine dveSa nathI, jenuM vacana sayukitaka jaNAya tene saMgraha karavAnA nizcaya che astu.' A chellAM vAkrayA ke je kahe che ke ukata sarizrIe vedAMta darzana avaleAyuM nathI, e bhUlabharelAM che evuM ApaNAmAM sA. masukhalAla kIracaMda mhetA nIce pramANe kahe che zrI hArabhadrasUrie dharma saMgrahaNI' nAmanA graMtha racyA che, te jo preA maNIbhAinA avaleAkana taLe AvyeA hata teA temanA mananu zalya nIkaLI jAta. haribhadrasurine vedAMtanI khabara hatI ke nahiM tenI khabara paData, ane kadAca pAte paNa peAtAnA vicAra pheravata. iti zam Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 | zrI yazoviyata nizcaya vyavahAra garbhita sImandara jina stavana. [ 77 zrI yazovijaya kRta nizcaya vyavahAra gabhIMta sImandara jina stavana. (gayA aMkathI cAlu) dvAla 2. mana vazIyA-e dezI. keIka vidhi jotAM thakAM re, choDe avi vyavahAra re mana vazIyA; na lahe tuja vacane kahyuM re, dravyAdika anusAra re guNa rasIyA. pAThagIta nRtyanI kaLA re. jema heya prathama azuddha re mana vasIyA; paNa abhyAse te kharI re, tema kriyA avirUddha re guNa rasIyA. maNizodhaka zata khAranA re jema puTa sakaLa pramANa re mana vasIyA; sarva kriyA tema vegane re, paMca vastu ahinANuM re guNa rasIyA. prIti bhakita yoge karI re, IcchAdika vyavahAra re mana vazIyA; . hiNe paNa zivahetu che re, jene gurU AdhAra re guNa rasIyA. viSa garala anuSThAna che re, hetu amRta jema paMca re mana vazIyA; kiriyA tahAM viSa gara kahIre Iha paraleka prapaMcare guNa rasIyA. anuSThAna hRdaya vinA re, saMmUchima pere jeya re mana vazIyA; heta kriyA vidhi rAgathIre, guNa vinayIne jAyare guNa rasIyA. amRta kriyAmAM jANIye re, deSa nahIM lavaleza re mana vazIyA; trika tyajavA deya sevavAM re, lega bindu upadeza re guNa rasIyA. kriyA bhakitae sadIye re, avidhi deva anubaMdha re mana vazIyA tiNe ziva kAraNa te kahyo re, dharma saMgrahaNI prabaMdha re guNa rasIyA, nizcaya phala kevela lage re, navi tyajIye vyavahAra re manavazIyA; cakrI bhega pAmyA vinA re, jema nija bhojana sAra re guNa rasIyA. 21 punya agni pAtika vahe re, jJAna saheje ohAya re mana vazIyA; punya hetu vyavahAra che re, teNe niravANu upAya re guNa rasIyA. bhavya eka AvartamAM re, kriyAvAdI musiddha re mana vazIyA; have tema bIje nahIM re, dazAcurNi suprasiddha re guNa rasIyA. ema jANIne mana dhare re, tuja zAsanane rAga re mana vazIyA; nizcaya pariNati muni rahe re, vyavahAre vaDa lAge re guNa rasIyA. hAla 3. bheliDAM re haMsA re viSaya na racIye-e dezI. ' samakita pakSa ja koIka Adara, kiriyA maMda aNujANa; zreNika pramukha caritra AgaLa kare, navi mAne gurU ANa aMtarajAmI re tuM jANe sarve (e Teka) 25. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnapuransa heralDa. tAsa; te kahe zreNika navI nANI hue, navi cAritra pradhAna; - samakita zuzuthI 2 jinapada pAmaze, aihija siddha nidAna. te navi jANe re kiriyA khapa vinA, samakita guNu paNa naraka gaNI gati vi chedI zake, e Avazyake bhAsa. ujvala tANe re vANe melaDe, sAhe paTa na vizALa; tema vi sAhe re samakita avirate, khele upadezamAla virati vidhana paNa samakita guNu varyAM, chede paliya puhtta; ANaMdArdika vrata dharatA kahyo, samakita Athere sutta zreNika sarikhA re avirati theADalA, je nikAcita ka; tANI AMNe re samakita viratine, e jina zAsana ma. brahma pratijJAre viSNu 1 sattamA, brahmavratI nahiM Apa; aNu kIdhAM paNu lAge avirate, saheje saghaLAM re pApa. ehavuM jANI re vrata Adara kare, yatne samakita vata; paMDita prIche rethADe jema bhaNe, nAve kheAla anata; adhA Age re dUrapaNa dAkhavA, bahirA Age re gIta; mUrakha Age re paramAratha kathA, traNe eka ja rIta; ehavuM jANIre huM tuja vinavuM, kiriyAM samakita joDa; dIje kIjere karUNA ati dhaNI, mehasubhaTa mada meADa. DhAla. 4 'gireAe guNu tumatA e dezI. IIpere meM vinavyA, sImadhara bhagavaMtAre; jANuM chuM. dhyAne pragaTa hu MtA, kevala kamalA kare. 208 ] ( aTembara tuM prabhu huM tuja sevA, e vyavahAra vivekAre; nizcaya naya nahi e tarU, zuddha niraMjana ekAre. jema jema sakala nadI taNA, jalanidhi jala hAye bheLAre; brahma akhaMDa sukhaDanA, tema dhyAne eka meLeAre. jeNe ArAdhana tuja karyuM, tasa sAdhana kuNu lekhere; dUra dezAMtara kuNu bhame, je dhara suramaNi dekhere. agama agAcara naya kathA, pAra kuNe' na lahIye re; tiSNe tuja sAzana Ima kahe, bahu zruta yachuDe rahIye re. tu muja eka hRdaya vakSyA, tuhija para upakArI re; bharata bhavika hita avasare, muja mata muke visArI rU. Ima vimaLa kevaLa jJAna diyara, sayalaguNu rayaNAyarA, akalaMka amala nirIha niramama, vinabyA sImandharA; zrI vijaya prabhasuri rAje, vikaTa sauMkaTa bhaya hArI; zrI navijaya budha ziSya vAcaka, yaza vijaya jaya jaya kA aMtara0 26 aMtarajAmI0 27 aMtarajAmI. 28 aMtarajAmI0 29 aMtarajAmI 30 aMtarajAmI. 31 aMtarajAmI0 32 aMtarajAmI0 33 aMtarajAmI 34 jayA jayA jagadgurU jagadhaNI ( e Teka.) 35 jayA 36 jyA 37 jayA 38 jayA jyA. 40 38 41 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] zrI giranArajI saMbaMdhI bhAibaMdha patrakAronA abhiprAya. ( ra78 zrI giranArajI saMbaMdhI bhAIbaMdha patrakAronA abhiprAya junAgaDha ane jene, junAgaDha jevA eka pahelI paMkatInA dezI rAjyamAM prajAnA eka varganI dhama saMbaMdhI lAgaNI dukhAvAne banAva bane ane tene rAjaya sAme dAda meLavavAne pikAra uThAvavAnI pharaja paDe, te dezI rAjyonA hItacIMtakone duHkha upajAvanArUMja thaI paDaze. junAgaDhanA gIranArajInAM jena titha purAtana vakhatanAM yAne hAlanA rAjakartA bAbI vaMzanI zarUAta agAunA jenonI mAlikInAM jANItAM che. chatAM temanA e dharma sthaLa uparanI eka jina dharmazALA rAjya taraphathI teDI pADavAmAM AvI che, ane tyAM pAyakhAnA bAMdhavAmAM Ave che e jANI jaina komanI lAgaNI keTalI sakhta dukhAI che te laMbANathI vistAravAnI jarUra nathI. junAgaDhanA nAmadAra navAba sAheba jeo pitAnI prajAnA pitA samAna che, teo taraphathIja pitAnA rAjanI prajAnA eka varganI ja nahI, paNa kule hIMdI prajAnA eka varSanI lAgaNI dukhAvIne paNa kAMIka haThathI kAma levAmAM Ave che e ghaNuM ja sAMcanIya che. gIranArajInAM pavitra tIrtha e rAjyamAM hovAthI khuda e rAjayanI mahatvatAmAM vadhAre thAya che, te e pavitra sthaLanI khuda akabara bAdazAhe eka bAdazAhI paravAnAthI jenone ApI dIdhelI jagA upara rAjaya taraphathI dAvo karavAne badale kRpAvaMta navAba sAhebe te udAra dIla batAvI jarUra hoya to sAmI jamInanI bakSiza karavI ghaTe che ke jethI e nAmadAranI kIrtimAM jayAdA vadhAro thAya. khuda aMgreja sarakAra potAnI prajAnI dharma saMbaMdhI lAgaNI ane hake jALavavAne Atura rahe che, te eja bulaMda sarakAranI bAMhedharI heThaLanuM eka moTuM dezI rAja seMkaDo varasa thayAM vaparAtI AvelI jaina dharma sthaLanI jage uparanuM bAMdhakAma toDI pADI te jagA pitAne kabaje laI jainene haka DubADavA nIkaLe, e kAMIja nahI paNa e nAmadArane temanA kArobArIo tarapha thI sArI salAha nahI malavAnuMja parINAma lekhI zakAze. amone pUraNa bharoso che ke je nAmadAra navAba sAheba jenenAM eka vagavALA DepyuTezananI mulAkAta levAnI maherabAnI batAve to te e nAmadArane khAtrI karI ApI zakaze ke, seMkaDo varSa thayAM teo A jagAne bhogavaTe karatA AvelA che. je sArUM chevaTa samajutIthI lAvI zakAya te mATe InsAphanI korTane Azare zodhavA javAnI jenene pharaja pADavAnI valaNa ghaNIja khedakAraka lekhAze. paNa jayAre navAba sAhebanA salAhakAroe rAMka jainene insAphanI adAlatane Azaro levA nI pharaja pADI che, tyAre to e InsApha temane cokhkho ane svataMtra rIte maLe tenI ADe AvavA jevuM thavA devuM joItuM nathI. takarArI jagAnA saMbaMdhamAM jainoe deDha varSa thayuM je dAvo noMdhAvyo che, tene pheMsale thatAM sudhI e jagA upara kAMIbI bAMdhakAma thatuM aTakAvavAne hukama meLavavAnI rAja prakaraNe korTane araja karI hatI. A arajInI sunAvaNI Akhare AvatI tA. 21mIne dIne sAMbhaLavAnuM korTe TharAvyuM che te chatAM gaIkAle ame pragaTa karI gayA tema DuMgara vahIvaTadAra mITa lIlAdharanA hukamathI takarArI jagA upara pAyakhA nAM bAMdhavA zarU karI dIdhAM che. kerTamAM hajI sunAvaNI thanAra che teTalAmAM sattAne jere Ama khuda rAja taraphathI ja harakata nAkhavA jevuM thAya te adala InsAphane na chAjatuM ja nahI paNa e rAjayanI korTane paNa apamAna karavA jevuM thayuM che. ame AzA rAkhIe chIe ke A dharma saMbaMdhI lAgaNI dukhavavA jevI nAjuka bAbata vadhu na laMbAvatAM navAba sAheba kAMI samajutIthI meTI jana kemanuM mAna jALavaze. akhabAre sedAgara tA-13-8-08. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 1 jaina konpharansa heraDa. 1 akasmara junAgaDhanA nAmadAra navAba ane jene vacce eka makAnanI mAlakI vISe paDelo vAMdho. kAThIyAvADamAM AvelA junAgaDha zaheranI tadana bAjumAM ja AvI rahela gIranArane itihAsIka agata dharAvanAra parvata jene vacce ghaNu kALathI pavItra mAnavAmAM Ave che, ane je DAM sthaLene jene pitAnAM parama pavitra tIrtho tarIke mAnI temanI jAtrAe javAmAM moTuM mahAtmya mAne che, teomAMnA eka tarIke A zrI gIranArajIne paNa mAnavAmAM Ave che. A parvata sAta judI judI ane eka bIjAthI alaga paDI gayelI TuMkomAM vehecAI gayo che, ane teomAMnI pAMca upara javA mATe moTA kharce pagathIyAM bAMdhavAmAM AvyAM che. teomAMnI pahelI TuMka upara mAtra jainonAM ja derAsare AvI rahelAM che, jemane pharatI eka dIvAla caNI lIdhelI hovAthI tene ghaNuo koTa tarIke oLakhe che. A TuMka ghaNuM ramaNIya ane sAthI vadhAre jovA lAyaka mAnavAmAM Ave che, kAraNake te uparanAM maMdIre ghaNuM bhavya, prAcIna samayanI zIlpakaLAne bhAsa ApanArAM ane janomAM dhArmIka bhAva nA utpanna karanArAM che. A koTanI aMdara dAkhala thavA mATe je daravAje bAMdhavAmAM Avyo che temAM dAkhala thatA ja janonAM kArakhAnA ke keThI AvI rahelI che ane tyAM jainenA munIma vagere AsAmIo derAsarene vahIvaTa calAvavA mATe rahe che. kArakhAnAnI bAjumAM eka makAna musApharone utaravA mATenuM che, jemAM jeno sIvAyanA lokone paNa utaravA devAmAM Ave che koTanI aMdara javA mAganArAone jaina dharmanI lAgaNIo sacavAya tevI rIte vartavAne Agraha karavAmAM Ave che, ane koIka apavAda sIvAya temaja vartavAmAM Ave che. A kIllA ke koTanI aMdara AvelA eka makAnanI mAlikInA saMbaMdhamAM nAmadAra navAba sAheba ane jene vacce keTalo samaya thaye eka takarAra ubhI thaI che. te makAna kIllAnI aMdara AveluM che ane jaIne nA kahevA mujaba Asare savAso varasa upara jaInee te baMdhAvyuM hatuM, ane te pachI vakhato vakhata tenuM samArakAma paNa jainae piteja karAvyuM hatuM, je darekanA kharcanuM nAmuM jenA kArakhAnAnA cepaDAomAM che. te uparAMta tenI AsapAsa kuMDa vagere bAMdhakAma paNa pite karAvelAM hovAnI dalIla teoe raju karI che. bIjA hAtha upara rAjyanA adhIkArIo taraphathI evuM jaNAvavAmAM AvyuM che ke te makAna rAhakheMgAranA mahelanI sAme AvelI rAhakheMgAranI gheADAranA nAme oLakhAya che, ane lAMbI mudatathI te makAna rAjyanA kabajA bhegavaTAmAM che. A rIte mAlekIne vAMdho uThavAnuM kAraNa te makAna rAjyanA adhIkArIo taraphathI tene teDAvI nAMkhavAnI karavAmAM AvelI zarUAta veLA ubhuM thayuM hatuM. makAna toDI pADavAnuM kAraNa adhIkArIo taraphathI evuM jaNAvavAmAM Ave che ke tene amuka bhAga tadana khaLabhaLI gayela hovAthI temAM rahetA sarakArI mANasane ane jAnavane japhA pahoMce tevI sthItI jaNAtAM makAnane pADI nAMkhavAnI jarUra paDI che. vAMdhAnI utpattI thayA pachI taratamAM ja tene pADI nAkhavAnuM hatuM ane tema karatAM teone aTakAvavA mATe je kAMI ilAja jene su te tyAMnI rAjyaprakaraNI adAlatane araja karI A Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] zrI giranArajI saMbadhI bhAibaMdha patrakAronA abhiprAya. [ 281 makAna toDI pADavAmAM AvatuM aTakAvavA mATenA manAI hAkrama meLavavA mATenA hatA. krAyadAnI najare teA teja mArga uttama hatA. paNa dezI rAjyomAM rAjA ane prajA vacce je saMbadha rahyo che te jotAM mAnavAne ame lalacAie chIe ke jo te kAma aTakAvavA mATe junAgaDhanA jainAe tyAMnA sadhane ekaTho karI nAmadAra navAba sAheba ke temanA mukhya salAhakAra dIvAna mI. mIrajhA abbAsaalIbega pAse AMte ryAda pahoMcADavA ane tee mArataja e kAma baMdha rakhAvavA kAzeza karI heta te temAM teo vadhAre tema nIvaData ane kadAca te makAna jokhamabharelI hAlatamAM hovAnAM kAraNe taratamAM teADI nAkhavA vagara bIjo ilAja na hota tApaNu te teADI nAkhavA athavA yogya samArakAma karavAnI pharaja jaina upara nAkhavAmAM Avata, ane te pachI yAgya vakhate tenI mAlekInA savAlane Dace karAvI zakata. jaina bhAie gai tA. 30 mI menA dadhruvase rAjyaprakaraNI adAlata pAsethI manAI hAkama mAgyA hatA, paNa te manAi hAkama kahADI ApavAmAM kAyadA saMbadhI kayA Adha e adAlatane naDayeA haze te samajavuM lagAra muzkela paDe che. tA0 30 mI mene dIte mAMgavAmAM AvelA manAi hAkramanA kAMI javAba cAra dIvasa sudhImAM nahIM maLatAM tA 2 jI junane dIne purI khIjI araja karavAmAM AvI, ane tyAre paNa sunAvaNI mATenA dIvasa tA. 6 ThI jItanA TharAvavAmAM AvyA ane te pachI takarArI makAna jAte jovA jAherA vavAmAM AvyuM. tA0 8 mI jItanA dIvase nyAyAdhIkArI te makAna jevA gayA tyAre te makAnane taddana teADI pADavAmAM AvyuM hatuM, ane koI jAtanA manAI DhAkama kuhADAnI sthItImAM te rahyA na hatA. manAI hokama sAthe makrAnanI mAlekInA savAlane ghA sabaMdha nathI manAi hAkrama mAgavAnAM sabaLa kAraNA arajadArAne hatAM, ane te kAraNeA dhyAnamAM laIne je manAI hokama kahADavAmAM AvyeA hAta tA tethI mAlekI hakkanA uMcA kAMi thaI javAnA na hatA. vaLI te mATe kAi sAkSI purAvA bAheragAmathI ke lAMkhethI magAvavAnA na hatA, te jotAM vacce kaDADI nAkhavAmAM AvelA dasathI agyAra dItrasa jeTalA vakhata kAraNe kahADI nAkhavAmAM AvyA ane Akhere potAnI sattAnA kAMI upayega karI nahI:zakAya evI lAcAra sthIti anubhavavI paDI te vISenA khulAsA jANavAne ApaNe icchIzuM', rAjyaprakaraNI adAlatanA A kAryanA saMbaMdhamAM je kAMi sAra ameA kahADI zakIe chIe te mAtra eTalAja che ke mAgavAmAM AvelA insAku ApavAmAM teNe asAdhAraNu zIthIlatA batAvI che ane tenuM tA. 8 mIe tene anubhavavu paDelu parINAma joI ne te nyAyAdhIkArI pote paNa ochA dalagIra nahI thayA hoya. temanI evI zIthIlatA mATe nAmadAra navAba sAheba paNa khuzI thayA hoya ke thAya ema mAnavAne ameA nAja pADIe chIe, tethI ulaTu ame mAnIe chIe ke jo vAjabI dAda ApavAmAM karavAmAM AvelI ayeAgya DhIla upara teo nAmadAranuM dhyAna kheMcavAmAM Ave athavA te cegya rIte rAjyaprakaraNI adAlatanI sAme ryAda karavAmAM Ave te te mATe je kAMI jarUratu haze te karavA nAmadAra navAba sAheba kadI pachAta paDaze nahIM. pAtAnA game tevA hakka ke lAbhane khAtara potAnI nyAyanI adAlatA adala insAk ApavAmAM pachAta paDe ema jovA nAmadAra navAba ke kArAkhAra mATe javAbadAra temanA kuzaLa dIvAna mI. bega kadI khuzI thAya nahI, paNa tethI ulaTuM bhavISyamAM tevA banAvA banatA aTakAvavA mATe teo cAMpatAM ikSAA leze evI khAtarI ApaNe rAkhIzuM, zA Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ] jaina kAransa heralDa [ akaTombara. manAI hAkamavALA savAla tA makAna teADI pADavAnuM kAma purU thaeluM hAvAthI have khalAsa thayA che. have je savAla cukavavAne rahyo che te teADI pADavAmAM AveluM makAna kAnI mAlekInuM hatuM te nakkI karavAnA che, ane tene lagatA mukadamA Aje junAgaDha khAte nIkaLavAnA che, te makAnanI mAlekI e adAla taraphathI game tenI TharAvavAmAM Ave te vISe ApaNe hAla turata kAMi saMbaMdha nathI, kAraNa ke te vISene cukAdo AvatA sudhI ApaNe the|bhI javuM jarUranu che. paNa te makAnanA savAlane paDate mUkIne zrI gIranArajInA AkhA savAlanA saMbaMdhamAM khelavA mAgIe chIe. zrI gIranArajInA saMbaMdhamAM jatA ate junAgaDhanA nAmadAra navAba vacce keTaleka vakhata thayA matabheda ubhA thayA che, jenI vIgatA bAhera pADavAmAM AvelI nahI hAvAne lIdhe kayA pakSanI takarAra kevA prakAranI che te ApaNe jANatA nathI. A bAbatamAM teo vacce khAnagI patravahevAra cAlelA ApaNane jANavAmAM Ave che, ane te daramIyAna A mukrame nyAyanI adAlate caDayA te mATe ApaNune dIlagIra thavu paDe che. ete eka jANItI vAta che ke jema bIjA dezI rAjA tema junAgaDhanA nAmadAra navAbasAheba rasulakhAnajI pAtAnI prajAne rAjI rAkhavAne bahu khaMtIlA che. te prajAnI lAgaNI du:khAya tevuM kAi paDyu kAma te kare tema ja pAtAnA adhIkArIone karavA de nahIM. temanA dIvAna mI. ega muMbai ilAkAnIja prajAnA ghaNA mAnItA amaladAra che, ane teo AkhA ilAkAnA jainAnI lAgaNI duHkhAya tevu kAi kAma potAnA amalanA vakhatamAM karavA de te paNa mAnavuM muzkela paDe che. te jotAM A bAbatamAM nyAya madIre nahIM cahaDatAM khuda naLvAba sAheba ane dIvAnateja vacce nAkhIne takarArI khAkhatanA nIveDA temanA hAthe karAvavA joie. jevA insApha e be pAsethI meLavI zakAze teve tyAMnA nyAya madIrA pAsethI meLavI zakAya ema ameA nathI mAnatA. je dharma zALA ke dhADAra hAlamAM paDAvI nAkhavAmAM AvI che tenA saMbadhamAM paNa tenI je khAtarI karI ApavAmAM Ave te te rAjyanA kharce krUrI baMdhAvI ApavAnA hukama te nahIM kare ema ameA nathI mAnatA. e makAnane temaja bIjA je koi takarArI savAle hAlamAM hastI dharAvatA hoya temanA phaDacA karAvavAnuM te saghaLuM nAmadAra navvAba sAheba ane temanA dIvAnanI lavAdI uparaja cheDI devuM e yeAgya gaNAze. pAtAne lagatAja eka savAlanA kUcA pete karavAne teo nArAja hoya teA te mATe baheranA lavAda tarIke nAmadAra gavarnaranA kAThIyAvADa khAtenA ejanTa athavA te| ejanTanA jyuDIzyala esIsTanTane nImavAthI banne pakSanAM mananuM samAdhAna thaI jaze. e pAchalA sarakArI adhIkArIe dezI rAjyAnA kAi paNu satrAlamAM vacce javA nathI mAgatA, paNa rAjya ane jenA taraphathI teo pAse AkhA mukadamA melavAmAM Ave te potAne yogya lAge te cukAdo ApavAnI AnAkAnI te nahIM karaze. nyAyanI adAlatamAM javAthI A jAtatA mukaddamAnA cukAdo jhaDapathI ke saMtASakAraka meLavI nathI zakAtA ema ApaNe anubhava uparathI jANIe chIe ane tethIja ApaNe icchIe chIe ke jayanA temaja nAmadAra navAba sAheba tathA temanA mukhya adhIkArIo lavAdI bhArate pAtA vaccenA vAMdhAnA nIveDA lAvavAnI goThavaNu karI peAtAnu uMcA prakAranuM DahApaNu puravAra karyuM. muMbaI samAcAra tA0 21-8-09 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0i Q dharma nItinI keLavaNI. zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatA keli kare; zuddhatA meM thira vahe, amRtadhArA vacce * tija dhArmIka tathA naitika zikSaNa viSe keTalAka vidvAnonA abhiprA. 3)-dhArmika zikSaNathI kAMI ahita che? pUrNa karanArane svarga ane pApa karanArane Izvara narka Ape che " evA khAsa zikSaNanI huM virUddhamAM chuM. temaja "nIti nI zidhArI AjJAonI paNa huM virUddha chuM. koI paNa dharmanA khAsa zikSaNanI huM virUddhamAM chuM. "Atmonnati nuM tathA "sAbhA.jaka unnati nuM kAraNa sahita vAstavika svarUpa ziSyanA mastiSka tathA hadaya upara AlekhavA kartavyaniSTha gurU utsAha pUrvaka zrama le, te vAhavA thaI rahe. enuM nAma ja dharma. pahelA padmanA hArdamAM ghaNe aMze mArAja nizcita vicAranA paDaghA che. yena kena prakAreNa vyaktinuM character-building sudaDha thAya evuM kAraNa zikSaNa te vyakitanI sarvIze unnati prakaTAvanAra bIjarUpa che. emAM zarIra, buddhi, hRdayAdi zikSaNane samAveza thAya che. e mATe sAdhana tathA pAtra gurUo joIe. khAsa dharmanuM zikSaNa ApavAnI jarUra nathI, mAtra sAmAnya nItinuM zikSaNa ApavuM puratuM tathA egya che e kharI vAta; paNa sAmAnya nItinuM zikSaNa paNa, samAjanA aMza rUpe ziSya che, ema samajAvIne ApavAnuM che. gaNapatarAma anuparAma travADI, kaI paNa viSayanuM zikSaNa gya rIte ApavAmAM Ave che tethI kadi paNa hAni thAyaja nahi. ziSyane kaI viSaya para rUci ke arUci thAya tene AdhAre te viSayanuM zikSaNa jevI rIte ApavAmAM Ave te para che. amuka matane lagatuM zikSaNa apAya ne zikSaka chokarAmAM durAgraha ke matAMdhatA prere te nukazAna thAya. sarvamAnya sAmAnya zikSaNathI te lAbha ja che. kamaLAzaMkara prANazaMkara trivedI, bI. e. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] dharma nItinI keLavaNI [ kaTAkSara. barAbara rIte dharma zikSaNa ApavAthI lAbhaja che, kadApi nukazAnane saMbhava hAyaja nahi. je nukazAna vicit thAya che te dharmane sthAne adharmanA saskAro pADavAthIja thAya che. jyAre dharmanA saMkucita artha karavAmAM Ave tyAreja matAMdhatA, durAgraha Adi pragaTe che. nahi teA peAtAnA zarIra pratinA dharma, saMsthA pratinA dharma, deza pratinA dharma, rAjA pratipA dita dharma, paramezvara pratinA dharma, ityAdi sarvadezIya dharmane arpa lai, e sarvanI kramavAra vyavasthAtA karI, yathArtha paNe zikSaNa ApavAmAM Ave te sarvathA lAbhapradeja thAya che; ane e zikSaNa apAze tyAreja ApaNI prajA svAtmArpaNa karatAM zIkhaze, ane tyAreja khIjI prajAmAM peAtAnu nAma aMkita karI zakaze. dharmanu zikSaNa ApavAthI vRtie bahera mArI jAya che tenuM kAraNa zikSaNutA deSa che. dharma zikSaNa jeTaluM sUya nathI sArI rIte apAya che teTaluM anya rIte ApI zakAtuM nathI, ***** agara dharmake zikSaNa se svamatAgraha vA matAndhatA utpanna hotA hoya to zikSaka tathA zikSA paddhatikAhI doSa samajhanA cAhiye. haraoka saGgharma meM sArvajanika prIti vA samabhAva kA vistArapUrvaka upadeza hai. agara zikSaNIya viSayakA vicArapUrvaka nirvAcana kiyA jAya to matAMdhatAkI utpatti nahIM hotI. ,, Aja kAla kitaneoka sthalameM jisa rIti pAThAbhyAsa karAyA jAtA hai arthAta pAThya viSayakA artha tathA rahasya achi tarahaseM hRdayaMgama -bhayA ke nahI isa bAta para vAi nahIM phejara ta Copy-book maxims (zikSAnta prAta) mAMttiSTha munnastha karAyA jAtA haiM. isa ritiseM pATha karAne se alabata " pothIkA gaNAvat " hone kI AzaMkA hai. parantu dharmanitikI zikSA achi taraha hRdayaMgama karAdenese dharmanItikI vRttiyo zithila nahI hokara pratyuta uttejita hoMgI... agara esA nahI honese dharma mAtra spiritless formality ATM zAmaparvalita ddo Aff. Otherwise religion will dwindle, as it has already done to some extent, into so many meaningless rites without the underlying spirit which gives vitality to all great religions. kumArasiMga nahAra, bI. e. mukhya AdhAra zikSaka upara, zikSaNa paddhati upara ane zikSakrama upara che. e traNe vastu yAgya prakAranI hAya, teA dharmanuM zikSaNa udma rASTrIya bhAvanAne sateja karaze, ane rASTrIya kalyANanA prayAsane sAre mArge vALo. kAntilAla chaganalAla pAyA, bI. e. dharmanA zikSaNathI lAbha ke hAni thavI e zikSaNanA krama, paddhati tathA kriyA upara AdhAra bahudhA rAkhe che. amukaja dharmanA Agraha utpanna thAya, bIjA pakSeAnA adhikSepa thAya, samajAvavAnA AzayathI bhinnarUpe samajAya, tathA pradhAna aMgo durlakSa thaI gauNuaMgane vizeSatA ArApAya teAja dharmazikSaNathI hAni che. nIti viSe paNa aihika ne pAralaukika ane agAnA viveka thai nItinuM zikSaNa ApavAthI lAbhaja che, hAni thatI nathI. nItinuM sarvAMze zikSaNa ApavAnA kramamAMthI dharma zikSaNu bAda thaI zakatuMja nathI. mAtra kalpanAmAM tema thai zake; kriyAmAM tema thai zakatuM nathI evA anubhava che. rAjArAma rAmazaMkara zAstrI. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1908 ] dhama nItinI keLavaNI. | se (4)--dhArmika zikSaNanIsaphaLatAnA mukhya AdhAra kAnApara rahelA che ? (x)--zikSaka zikSaNa ApanAra zikSakanA sadbhAva, sana ane saralajIvana uparaja dhaNA AdhAra rahelA che. himmatalAla gaNezajI ajAriyA, ema, e. mAtAnI jarUra che. setAnanA jeTalI jarUra che teTalI jarUra khIjI zikSakanA cAritryane vadhAre unnata banAvavA aneka hAthamAMthI sAdhunA hAthamAM zikSaNa taMtra ApavAnI khAkhatAnI bhAgyeja haze. DI. e. telaga. bI. e. jIvAbhAI amIcaMdra paTela, dharmanItinuM zikSaNa ApanAra zikSaka utsAhI ne mane maLavALA joie, temaja tenAmAM e viSayamAM rasa te jijJAsA utpanna karavAnI zakita joie. jo zikSaka niHsatva ne niba~La hoya teA pariNAma aniSTa Ave temAM navAI nathI. dhamanItinA upadezanuM saghaLuM pariNAma zikSakapara AdhAra rAkhe che mATe dharma zikSaka mANusa ghaNIja sa bhALathI pasaMda karavA. svArtha tyAgI sAdhuvRttinA vidvAna maLe te ghaNuM sArU', nahi to dhArmika ane bahuzruta vidvAnane yeAgya daramAyA ApI rAkhavA. naraharilAla traMbakalAla, bI. e. nIti tathA dharmanA kevaLa medhapATho upara mate zraddA nathI. sadgurUne peAtAnA pratyakSa dRSTAMta tathA viDela jaMnenA nItithI bharelA jIvatA najare paDatA dAkhalAja avazyanA che. pothImAMnA rIgaNA' jevuM zikSakanuM tathA viDelanuM vartana hoya,-ane tevI bAbatA bALako jhaTa samajI zake che, tethI teA teo DhAMgI ane daMbhI thaze. 6 gaNapatarAma anuparAma travADI. sarva dharmamAM rahelAM sAmAnya satyo e arthamAM dharmanIti zabda vaparAtA hAya tA te zikhavavAnI AvazyakatA che........ane tene mATe navI vAMcanamALAnI ke khAsa pADo ApavAnI jeTalI jarUra nathI teTalI nItimAna zikSakAnI jarUra che. nItinuM sarvathI sArUM zikSaNa indirectlyvidyArthI enA manapara zikSakanA cAritranI je chApa paDe che tethI apAya che. A viSaya mAM khAsa karI gaye varSe laDanamAM bharAyela Moral Education Congress nA riporTa jovAnI huM bhalAmaNa karUM chuM ane temAMthI vRddha ane vidvAna Bishop of Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] dharma nItinI keLavaNI. [ akabara Hereford je bolyA hatA temanuM ekaja vAkya TAMkI batAvuM chuM: Give us religious teachers and we do not want religious teaching. 2412411 H12 2427 rIte jotAM ApaNuM zikSakamAM dhArmika buddhi jAgRta thAya ane zikSaNa ApavuM e vidhAthaonA AtmAne bolavAnuM pavitra kAma che evI bhAvanA Ave eTaluM kartavya che..... kharA dhananI zikSaNa ApavAnI yogyatAvAlA zikSako maLavA e muzkelInI bAbata che ane tyAM sudhI kAma calAu zikSako pAse dharma zikSaNa apAvavAmAM lAbha karatAM hAnI vizeSa che. harilAla mAdhavajI bhaTTa ema. e. dhArmika zikSaNa AkhAra eka vargaja taiyAra thavo joIe, ane e varga taiyAra thavA vagara game te pejanAthI zikSaNa apAya te siddhidAyaka na ja thAya. garajAzaMkara kAzIrAma dvivedI. Example is better than precept. wis lung 24144117 241241 Hi utsAha haze to e ta hemanA vidyArthiomAM paNa prakaTaze. karIma mahamada, ema. e. bIna AvaDIyAta ane julamI zikSAgurU carcIta . caravaNa karI athavA doDha DAhyo thaI vidhArthInI pAtratA ane adhikAra joyA vagara tene bodha Ape che tethI vidyArthIne te viSayapara abhAva AvI jAya che. matamatAMtaranI kheMcatANuthI jene durAgrahane adhyAsa ane ane nizcaya daDha thaI rahyo che tevA gurUnA baMdhathI zISya kaMTALe che. iMdIrAnaMda lalItAnaMda paMDIta. zikSaNa kramanAM pUratAM pustaka tathA tenuM zikSaNa ApavAne paddhati purasara TIcIMga pAmelA zikSake taiyAra thayA pachI dharmanuM zikSaNa zakya thaI zake. bahecara trikamajI paTela. harizaMkara nAgaradAsa AcArya, bhANAbhAi metIbhAi rANA dayAzaMkara tuLajArAma paMDayA. zikSake sArA keLavAyelA, bhatAgrahI nahi evA "lIbarala ejyukezana " pAmelA, rasajhu, tathA kaheNuM pramANe raheNIvAlA haze to dharma zikSaNathI kAMI paNa hAnI nathI. gaNapatarAma rAjArAma bhaTTa, dhArmika zikSaNane aMge zikSako mATe khAsa eka TreniMga skula thavAnI jarUra che. | munirAja zrI cAritravijayajI, uMcuM mana, rUDA vicAra, sarvAtmabhAva, nirbhaya ane vizALa daSTi, nItimattA, tathA nirlobhatA e guNo zikSakamAM khAsa hovA joIe. devazaMkara kiMThacha bhada. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyogazALA temaja kanyAzALA mATe khAsa upayogI. () IT "hAthathI guthavAnA saMcAga - ddha che. te vahepArI temaja gRhastha gharanAM strI bALako paNa lAbha laI jI zake tevA sarasa ane saphAIdAra mejA, galaparA, pIo, gaMjIpharAka ko , vagere ghaNuM ja sahelAIthI ane jhaDapathI banAvavAnAM asala iMglIza ? banAvaTanA saMcA dhupelI A enDa ke mAM maLe che. * prAIsalIsTa maphata. ke. je. eca0 eka naM. 15 gulAlavADI-mubai. naM. 4 , joIe che. jaina konpharansanA Thara upara asaMkAraka bhASaNa ApI zake tevA jaina upadezaka joIe chIe. pagAra lAyakAta mUjaba. jaina bhAIone agatyanI sucanA. pitatAnA sthaLamAM jaina dharma ane jaina komanI unnatine lagatI darja bAbatanI khabara A mAsikamAM pragaTa karavA mATe dareka mAsanI tA. 15 mI pahelAM amane maLe te pramANe mokalI ApavA jaina baMdhuone khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. jAhera khabara. cAlu sAlanuM lavAjama vasula karavA mATe julAI mAsathI aMka vI. pI. thI mokalavA zarU kareluM che te te svIkArI levA grAhakone vinaMti karavAmAM Ave che. jAhera khabaro ApavAnA bhAva zrI jaina vetAmbara konpharansanuM vAjIMtra gaNatuM A mAsika ke jene hiMdustAnanA judAjudA bhAgomAM vastA jeno jevI dhanADhaya kemamAM bahoLo phelAve che temAM jAhera khabara ApavAnA bhAvo nIce mUjaba ghaTADe karI rAkhavAmAM Avela che, te tarapha senuM dhyAna kheMcI e chIe -- lITI .prathama pUre cArja ane te pachInA a-'. 1 . . . . . . . 3 gIAra mAsa lagI dara mAse 3 gaNo dasathI vadhAre lITIo mATe rU. 1) cArja paDaze, cha mAsa mATe pahele mahIne nI lITIo cAra pramANe. . pUre cAje ane pachI dareka mAse ? cArja : bAra mAsa lagI lAgalagATa haze te levAze. * jAhera khabaro hiMdI, gujarAtI yA igrejI bhASAmAM levAmAM Avaze. jAhera khabaranAM nANuM agAuthI maLyA sivAya jAhera khabara dAkhala karavAmAM Avaze nahiM. A mAsikanI bhAraphate henDabIla vaheMcavAnA bhAvo patravyavahAra agara rUbarU maLavAthI nakI thaI zakaze. te mATe saghaLo patra vyavahAra tathA manIorDara vIgere nIcenA saranAme mokalavA. ka zrI jainatAmbara kenpharansa pAyadhUnI, mubaI Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kenpharansa ophisamAMthI vecAtAM maLatAM pustaka. zrI jana vetAMbara maMdirAvaLi-prathama bhAga, A pustakamAM gujarAta, kAThivADa, kaccha ane mAravADa dezanA derAsaranI ( ghara derAsara suddhAMta ) hakIkata ApavAmAM AvelI che. muMbaInI kenpharansa ophIsa taraphathI mahAna kharca karI zarU karavAmAM Avela DIrekaTarInA amUlya temaja prathama phaLa rUpe A pustaka jaina samAjanA hitane mATe bahAra pADavAmAM Avela che. hiMdustAnamAM AvelA ApaNuM pavitra kSetranI yAtrA karavA janAra jana bhAIone A pustaka eka suMdara gAda' (mi) tarIke thaI paDavA saMbhava che. A pustakamAM judA judA kolamo pADI derAsaravALA gAmanuM nAma, najIkanuM sTezana yAne meTA gAmanuM nAma tathA tenuM aMtara, derAsaranuM ThekANuM, bAMdhaNI, viNa , baMdhAvanAranuM nAma, mULanAyakanuM nAma, be dhAyAnI sAla, pratimAjInI saMkhyA, neka re saMkhyA tathA makAnanI sthiti vigere tamAma hakIkata savistara dAkhala karavAmAM AvI che A pustaka royala sAIjha 260 pAnAnuM suMdara kapaDAnAM puThAthI baMdhAveluM che. bahAra gAmathI maMgAvanArane vI. pI. thI mekalavAmAM Avaze. mulya phakata rU. 1-8-0 rAkhavAmAM Avela che. - - jAhera khabara.. * meTrIkayulezananI parIkSAmAM besanAra vidyArthIo mATe. mahema zeTha phakIracaMda premacaMdanA nAmathI seMpavAmAM AvelA eka kuMDamAMthI, konpharansa ophIsa taraphathI eka skolarazIpa meTrIkyulezananI parIkSAmAM saMskRta viSayamAM mAthI uMce ne - bare pasAra thanAra, temaja eka bIjI skolarazIpa suratanA rahevAsI ane kule sAthI vadhu mArka " meLavanAra jina zvetAMbara mUrtipUjaka vidhArthIne ApavA mATe nakkI karavAmAM AvyuM che. e skolarazIpane lAbha levA IcchanAra vidyArthIoe nIce sahI karanArane e saMbaMdhamAM tA. 15 mI DIsembara 1800 sudhImAM arajI karavI. The. pAyadhUnI, muMbaI I goDIjInI cAla. ) kalyANacaMda zobhAgyacaMda. resIDenTa janarala sekreTarI, zrI jaina zvetAMbara konpharansa. grAhakone vijJapti. herelve nA gata aMkanA cAre DarmA chapAI taiyAra thayA, te pachI tarata ja ApaNA pavitra tirtha zrI gIranArajInA hAlanA cAlatA mAmalA saMbaMdhI, bhAIbaMdha patrakArane abhiprAya te aMkamAM pragaTa karavAmAM Ave to ThIka evI keTalAka gRhasthA taraphathI amane sucanA karavAmAM AvavAthI, te sArU khAsa eka pharmo vadhAre paDyo hato. tethI A aMka eka phiramA jeTaluM ghaTADavAnI pharaja paDI che, te amArA sujJa grAhako daragujara karaze. - amUlya lAbha. heralDa" nA mhoLA phelAvA mATe, tene junA temaja have pachI thanAra grAhakane, navembaranI Akhara tArIkha sudhImAM amArI tarapha TapAla kharcanA cAra AnA mokalAvavAmAM AvatAM phaledI, muMbaI, ane vaDodarAmAM maLelI konpharansanA rIporTa paikI eka mata makalavAmAM Avaze. navA grAhakoe te sAthe heralDa' nA lavAjama peTe rU. 1) mokalAvo. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525 zrIjena (zvetAmbara) konpharansa * gheluM. A SHRI JAW SWETAMBER OONFERENCS=JRALD. pustaka 5) Azvina, vIra saMvata 2435 navembara sane 1990 (aMka 1 mo. zrI naina (khetara) zaoNnasa vili, zuM ' 283 22. viSayanuni . viSaya jene udaya kayAre thaze? (lekhaka-mANekalAla maganalAla hekaTara) prAsaMgika noMdha. ... , 285 sukRta bhaMDAranI janA. mATe amadAvAdamAM maLela jena saMdha.. 287 gAvadhathI dezane thatuM nukasAna .. konpharansane kaTATIna samaya ane jenuM kartavya.. paheca. ... ... ... .. .. jene rAsanI yAdI aMge vidvAnonA abhiprAya, ... .. konpharansa ane sukRtabhaMDAra ( lekhaka-rA. rA. motIcaMda giradharalAla kApaDIA bI. e. ela ela. bI. solIsITara.) , kanpharensanI muMbaI heDa ophIsamAM thayeluM kAmakAja. . Our Buildings - ' A Passage-at-arims between Science and Religioir , (varga vikAsa sAra) dhamanItinI keLavaNI .. ... . . vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1 dhI "naina" ziAi paNa zira saMdhira yu Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . . kenpharansa ophisamAMthI vecAtAM maLatAM pustake. zrI janavetAMbara madirAvaLi-prathama bhAga, ja A pustakamAM gujarAta, kAThiAvADa, kaccha ane mAravADa dezanA derAsaronI (. ghara - derAsara suddhAMta ) hakIkata ApavAmAM AvelI che. muMbAinI kenpharansa ophIsa taraphathI mahAna kharca karI zarU karavAmAM Avela DIrekaTarInA amUlya temaja prathama phaLa rUpe A pustaka jaina samAjanA hitane mATe bahAra pADavAmAM Avela che. hiMdustAnamAM AvelA ApaNA pavitra kSetrAnI yAtrA karavA jenAra jana bhAIone A pustaka eka suMdara gAIDa (bhUmi) tarIke, thaI paDavA saMbhava che. A pustakamAM judA judA kelabhe pADI derAsaravALA gAmanu nAma, najIkanuM raTezana yAne moTA gAmanuM nAma tathA tenuM aMtara, derAsaranuM ThekANuM, bAMdhaNI, varNana, baMdhAvanAranuM nAma, mULanAyakanuM nAma, baMdhAyAnI sAla, pratimAjInI saMkhyA, neka rAnI saMkhyA tathA makAnanI sthiti vigere tamAma hakIkata savistara dAkhala karavAmAM AvI che A pustaka royala sAIjha 60 pAnAnuM suMdara kapaDAnAM puThAthI baMdhAveluM che. bahAra gAmathI maMgAvanArane vI. pI. thI mokalavAmAM Avaze. mulya phakata rU0 1-8-0 rAkhavAmAM Avela che. jAhera khabara. meTIkayulezananI parIkSAmAM besanAra vidyArthIo mATe mahema zeTha phakIracaMda premacaMdanA nAmathI seMpavAmAM AvelA eka phaMDamAMthI, konpharansa ekIsa taraphathI eka skolarazIpa meTrIkayulezananI parIkSAmAM saMskRta viSayamAM sauthI UMce naM. bare pasAra thanAra, temaja eka bIjI elarazIpa suratanA rahevAsI ane kule sauthI vadhu mArka na meLavanAra jena vetAMbara mUrtipUjaka vidhArthIne ApavA mATe nakkI karavAmAM AvyuM che. e oNlarazIpano lAbha levA IcachanAra vidyArthIoe nIce sahI karanArane e saMbaMdhamAM tA. 15 mI. DIsembara 1808 sudhImAM arajI karavI. che. pAyadhunI muMbaI I. - goDIjInI cAla. ) - kalyANacaMda zobhAgyacaMda, resIDenTa janarala sekreTarI, ( zrI jena vetAMbara kenpharansa. taiyAra che ! taiyAra che!! taiyAra che. ! konpharansa ophisanI cAra varSanI athAga mahenatanuM apUrva phaLa, zrI jaina graMthAvaLi. jAdA judA dharma dhuraMdhara jaina AcAryoe bhinna bhinna viSaya upara racelA apUrva gathenI saMpUrNa yAdI A pustakamAM ApavAmAM AvI che. jaina Agama, nyAya, zilasekI, padezika, bhASA, sAhitya tathA vijJAna saMbaMdhI graMthanuM lIsTa, graMtha kartAonAM nAma, kaloka saMkhyA, rasyAne saMvata, hAla karyA bhaMDAramAMthI kevI sthitimAM maLI zake tema che vigere saghaLI hakIkata batAvanAruM A amUlya pustaka che. vizeSa kUTanoTamAM graMthane lagatI upayogI mAhitI ApavAmAM AvelI che. graMtha ane puSTa, graMtha kartA ane pRSTa, one saMvata ane graMtha, evI rIte traNa prakAranI saMbhALapUrvaka banAvavAmAM AvelI anukramaNikAo A pustakanI chevaTe ApelI che. A pustaka dareka pustaka bhaMDAra, lAyabrerI tathA sabhAmaMDaLamAM avazya rAkhavA lAyaka temaja dareka jainane upayogI che. kiMmata mAtra rU. 3-0-0, Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | namaH zivaH it zrI jaina (zvetAmbara) konpharansa heralDa. ja = lakSmIstaM svayamabhyupati rabhasA kIrtistamAliMgati prItistaM bhajate matiH prayatate taM labdhamutkaNThayA / svaHzrIstaM pariravdhumicchati muhurmuktistamAlokate, yaH saMghaM guNasaMghakelisadanaM zreyoruciH sevate bhAvArtha:-guNasamUha jenuM krIDAsthAna che evA zrI saMdhanI sevA parama sukha prApta karavAne suka e je purUSa kare che te purUSane lakSmI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatno kare che, sva.zrI tene bheTavAne Icche che ane mukita tene vAraMvAra jue che. pustaka 5 ) Azvata, vIra saMvata 2835. navembara, sane 1909 (aMka 11, jainono udaya kayAre thaze ? rAga-kAmaNa dIse che alabelA, jene jeno udaya tamAro nice mAno dUra che re, mane dara che re, gumAvyuM varane re anya prajAo AgaLa dhAye, hAya! jene tava pAchaLa jAye, te mATe jhAjhI sadIonI jene0 kusaMpa udhe tamane lAgI, iSa Aga ghareghara jAgI, tamamAM mAne abhimAna vira bharapUra che re ne Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re ]. jana kenpharansa heralDa ( navembara keLavaNIthI alaga rahe che, ratna tajI pApaNu grahe che, kudhArAo kema viSe bahu jene kanyAvikraya tame karo che, bALa vecI nija peTa bhare che, maDade mIMDhaLa bAMdhe dayA kayAM Ura che re ! nAnapaNe bALaka paraNuM, joDa kajoDAM lyo bahu hA, brahmacarya bhaMgA atipara jene kema hita teo zuM karaze? jIvana hAva temanuM kema saraze ? A saMsAradadhi khaDakothI pUra che re mRtyu pAchaLa tame ja che, varA na karanArAne dame che, maheNuM moM AgaLa devA mazahura che re sATha varasanA bu paraNe, kanyA ghara jega, varajI maraNe, zikaya pRthAnI abaLAone saTTAne sanipAta thayuM che, moTo bhAga kude vahyo che, eja nakkI udaya bAdhakanuM je have nAmanA rahyA che, AcArathI bhraSTa thayA che, aphasosa ! lajAvI beThA nija kema lAgaNI ko' kAne che? sA nijane moTA mAne che, nAnA meTA svArathamAM cakacUra che ? Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( [ 285 prAsaMgika che. asara nAmanA rahyA che, svArtha bhega denArA kayAM che? hatabhAgya ! gumAvI dIdhuM tame zarane re nathI benarajI phiroja lAla ! nathI gokhale dAdA bAla ! nathI bAla rAnaDe jenI jine jene jyAre evA vIra pAkaze, keLavaNInI hAka vAgaze, satya sudhArA thAze jenI jaina yA homa karI paDaze Age, aikya taNuM dhuna sane lAge, to te mANaka udaya hAjarA hajUra che re je0 mANekalAla maganalAla DokaTara, prAsaMgika noMdha. nAnA nAnA amAre udeza. " ApaNI bhAratavaSaya jaina vetAmbara kenpharansanI hilacAla saMbaMdhI viSaya carcavA karansa ane tenI ophIsedAra thatAM kAryonuM jana prajAne digdarzana karAvavA, jaina koma maMge upayogI ane mahatvanA savAlo upara vivecana karavA, svataMtra vicArene piSavA, jenene 'sAMsArika ane dhArmika sthiti kema unnata bane te mATe yathAzakti mArga batAvavA, tatha garIba ne tavaMgara, abhaNane vidvAna e paraspara bhinna vyakitaone vicAra dizAmAM eka cira karavA e A "heralDa' mAsikanA udeza pikI mukhya che. zrI jaina grejyueTasa esesIezana taraphathI hayAtImAM AveluM ane kenpharansanA khace nabeluM temaja nabhatuM A jaina vAjIMtra kenpharansanI dareke dareka hilacAlane upADI leze. kAraNa ke ApaNI kamane je abhyadaya thavAne heya to te mahAna saMsthA mAraphataja thavAne che, ema amArUM te daDha mAnavuM che. kenpharansa teja ApaNuM udayanuM keMdrasthAna che. A upa Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 1 jene kenpharansa heralDa. [ navembara rathI amArA jaina baMdhuoe ema nathI samajavAnuM che, te kenpharansanuM vAchatra hei, te nI trIjorIthI tenuM pAlanapoSaNa thatuM heI konpharansane game tema ke Apaze. parataMtratA, lAgavaga ane lAlacathI A patrane sarvadA dUra rAkho. "heralDa" satyane ja satya kaheze, paNa asatyane satya nahi kahe; suvarNa haze te ja suvarNa gaNaze, paraMtu kathIrane kanaka nahi mAne. gulAbane ja gulAba bolaze, paNa galagoTAne gulAbanI paMkitamAM nahi mUkI de. arthAta je kenpharansa ophIsa poteja bhula karaze te tene tenI bhUla A patra batAvaze. je tenA kAryavAhaka jAteja ADe mArge derAze, te temane temanA kartavyapathapara javAne sUcana karaze. TUMkamAM je prajAnA lAbhArthe A mAsikano janma thaye che, te prajA samakSa jyAre jyAre-je je vakhate kensaransa taraphathI, ke bIjI koI vyaktiothI ke khuda rAjya taraphathI anyAya thaze tyAre tyAre-te te vakhate A vAchatra pitAne svataMtra nispRha sura kADhaze. ane Ama thavA saMbhavita ja che-banavA joga che; kAraNa ke darekane potAnA vicAre jaNAvavAnI chUTa che. jaina samAjanA pratyeka aMgane pitAnA svataMtra vicAro jaNAvavAno hakaka che. te vicAre svIkAravA ke nahi te te prajAmata upara AdhAra rAkhe che; paraMtu te sAMbhaLavAnI tathA vAMcavAnI to ApaNI pharaja che. e ApaNe dharma che. svataMtra vicAranAM yuddho thavAnI A jamAnAmAM khAsa AvazyaktA che, kAraNa ke dunIyAnI dareka dizAethI svataMtratAno pavana phUMkAI rahyo che. dareka prajAnA jIvana rUpI udAdhamAM svataMtratAnAM mojA uchaLI rahyAM che. AvA saMgrAmamAM je satyane kAje laDaze teja vIra narenA-teja yoddhAonA kaMTha kamaLane vijaya kanyA varamALA Are paze. AvA vicAranA yudhdho na thavA devA e to gerainsApha lekhAya. amuka janonA vicAro sAMbhaLavAmAM Ave ane amukanA nahi; amuka purUSanI lAgaNIone mAna ApavAmAM Ave ane amukanI lAgaNIne mAna na ApavAmAM Ave to te gheLe dahADe lUMTa calAvavA je haDahaDato anyAya ja kahevAya koI paNa jAtanI bhinnatA rAkhyA sivAya jenA vicAro grahaNa karavA lAyaka hoya tenA grahaNa karavA eja ucIta che. Aja to raNazIMgaDAMnA kAramA avAja AgaLa tutIne teNe avAja bahAra phurI nIkaMbavA samartha thata nathI. Aja te meTA kahe teja kharUM, ane nAnA kahe te saghaLuM khoTuM eja prathA ApaNAmAM pracalita thaI paDI che. ame te niDarapaNe khulle khulluM kahIzuM ke A saMkucita praNAlikAne jyAM sudhI bahiSkAra karavAmAM nahi Ave, tyAM sudhI ApaNe komano udaya tha e AkAzakasumavata che. zuM dhanavAne nidhanane dabAvavA evo hakaka leI A avanImAM avataryA che ? zuM baliSTa baLahINane besADI devAno paTa meLavI jamyA che ? vayathI bALakane na bolavA de te to vRddhapaNane ahaMkAra nahi to bIju zuM ? koNa tavaMgara ne koNa vidvAna, ke koNa abhaNa, keNa nAnA, koNa moTA saghaLAne jyAre ekaja sapATI upara mUkavAmAM Avaze tyAreja janajAtino abhyadaya thaze. ane anya dareka pAsethI zIkhavAnuM maLe che. je vakhate A sarva sAmagrIone vega thaze te vakhate ja ApaNe jaya thatAM vAra nahi lAgaze. A chevaTamAM uparokta Azaye heralDanA udezarUpe raheze eTaluM jaNAvI atre viramI e chIe. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ) prAsaMgika noMdha. ( 287 sukRtabhaMDAranI yojanA mATe amadAvAdamAM maLele jaina saMgha. AgevAna taraphathI maLele vivekahIna javAba! gai pUnA khAtenI sAtamI konpharansamAM pasAra thayelI sukRtabhaMDAranI cAra AnA vALI janA amadAvAdamAM amalamAM mukavA mATe prayatna karavA amadAvAdanI jaina sabhAonI eka mITIMga tA. pa-10-09 nA roja maLI hatI. temAM thayelA TharAva pramANe cuMTAyelA gRhasthanuM eka DepyuTezana amadAvAdamAM saMdhapati nagarazeTha cImanabhAI lAlabhAIne tyAM gayuM hatuM ane samasta saMdha ekaTho karI A yojanA amalamAM mukAvavA vinaMtI karavAmAM AvI hatI. te mujaba tA. 14-10-08 gurUvAre rAtre samasta saMdha ekaThA thayo hato. temAM lagabhaga pAMcaso mANase ekaThA maLyA hatA. jemAM konpharansanA mAjI janarala sekreTarI zeTha lAlabhAI dalapatabhAI tathA chaThThI kenpharansanA pramukha zeTha manasukhabhAI bhagubhAI tathA amadAvAda pAMcamI konpharansanI rIsepzana kamITInA pramukha ane saMdhapati nagarazeTha cImanabhAI lAlabhAI tathA upapramukha zeTha sAMkaLacaMda mohanalAla tathA janarala suparavAIjhara zeTha mohanalAla lalubhAI tathA konpharansamAM AgevAnI bhogavanAra bIjA aneka AgevAne ekaThA maLyA hatA. A vakhate aneka carcA cAlI hatI ane hAjara rahelA prajA varganA meTA bhAganI prabaLa icachAno tiraskAra karI, eTaluM ja nahIM paNa konpharansanA hitane tathA amadAvAdanA saMghane nAmozI ApavA sarakhuM kAma karI te pejanA amalamAM nahIM mukavAnI nirbaLatA amadAvAdanA AgevAnoe batAvI hatI. A mITIMgane saMpUrNa hevAla amadAvAdanA zrI zAMti presamAM chapAyela eka prekSakanA heMDabIla pramANe nIce mujaba che. prathama nagarazeTha cImanabhAIe saMdha ekaThuM karavAnuM kAraNa darzAvyuM; bAda sabhAo taraphathI vakIla mI. dolatacaMda umedacaMda bI. e, ela. ela. bI. e sukRtabhaMDAranI yojanA saMdhathI amalamAM mukAvA vinaMti karI ane tenI keTalIka vAjabI dalIla raju karI, eTalAmAM ja eka keLavAyelA gaNutA ane gaI konpharansanA mAMcaDe vakatRtva batAvI AvelA vakIla mI. kezavalAla amathAzAe ubhA thaI prazna kIdhe ke " A yojanAnA nANune zo upayoga thanAra che"? te prazna karI tene javAba paNa pite ja ApatAM bolyA ke "te nANuM keLavaNI ane konpharansa nibhAva khAte janAra che. konpharansanA hAthamAM nANuM nahIM ApavAM e mAro mata che. konpharansa tarapha mane bIlakula zraddhA nathI ane pUnA khAte A TharAva thayA tyAre amadAvAdanA phakta pAMcaja DelIgeTo gayelA hatA." A pramANe pitA no mahAmata raju karIne jyAMthI ubhA thayA hatA te jagyAthI jarA AgaLa AvI bezI gayA. tyAra pachI vakIla mI. dolatacaMde jaNuvyuM ke " amadAvAdanA DelIgeTa pAMca nahIM paNa pacAsa hatA. konpharansanA TharAvo amalamAM mukavA ApaNe badhA baMdhAyelA chIe " tenA Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 jaina kenpharansa heralDa. [ navembara javAbamAM amadAvAdanI konpharansanA upapramukha zeTha, sAMkaLacaMda mohanalAle jaNAvyuM ke "ame nAtamAMthI DelIgeTe mokalyA nahatA mATe konpharansa TharAva kare tethI amAre zuM ? amone te kabula nathI." vaLI te vakhate ekadizI jenArA mItra zanAbhAI balI uThayA ke "A te rAMDarAMDane luTavAno savAla che " tyAra pachI saMskarInA rUpamAM AgevAne vacce keTalIka vAtacIta thayA pachI saMdhanA AgevAne zrI amadAvAdanI konpharansanA janarala suparavAIjhara zeTha mohanalAla lallubhAIe javAba Apyo "A yojanA saMbaMdhamAM ame AgevAno kAMI TharAva karI zakatA nathI, jene mokalavuM haze te mokalaze." tyAre evo prazna thAya ke, " keTalAka ajANyA loko kayAM mokalaze ?" tyAre chaThThI konpharansanA pramukha zeTha manasukhabhAi taraphathI javAba maLyo ke " tame kyAM nAnA karA che ?" A ramujI javAba sAMbhaLI sabhA hA ho karatI ubhI thaI gaI ane loko tyAMthI AkhA rastA upara AgevAnonI nabaLAI tathA " konpharansa tarapha mane bIlakula zraddhA nathI" evA zabdo bolanArA tarapha " zeIma-zeImanA pikAra karatA vIkharAI gayA hatA." A pramANe je hakIkta banI hoya to pratyeka jaina baMdhane-dareka vIputrane dIlagIrI thayA vinA raheze nahi; kAraNa ke jena jAtinA hitane kahADAthI kApI nAMkhavA jevuM A nirdaya kArya karavAmAM AvyuM che; be cAra vacanarUpI viSa biMduethI jena prajAnA hitarUpI amRtane viSamaya-jheramaya banAvI dIdhuM che; konpharansa jevI parama pavitra, pArijAtaka tarU samAna, kalpavRkSa samI, ane cIMtAmaNI ratnanA jevI, niSkalaMkita saMsthAne philmIvALI karI che; sukRta bhaMDAra janArUpI hinarane kArI vacanarUpI dhagadhagatA agnimAM nAMkhI nisteja banAvyo che. temAM vaLI konpharasanA hitasvI yuvaka Dabala grejyueTanA keTalAka utAvaLA-bInapAyAdAra-vivekazanya-maryAdAhIna-ardhadagdha vicAro jANI ane te. pArAvAra akasesa thAya che. akhila bhAratavarSiya tIrthaMkararUpI zvetAMbara jaina saMghanI sthApita thayela konpharansa saMsthA upara je gRhasthanI bIlakula zraddhA nathI te gRhastha gata konpharansanA mAMcaDA upara konpharansanI zA mATe hImAyata karI hatI-je devI pratye temane bhakitabhAva nahato te devI tarapha temaNe zA mATe bhakita dekhADI hatI-je vastu para temane hAla na hatuM te vastu mATe temaNe hAla kema darzAvyuM hatuM te amArAthI samajI zakAtuM nathI. zuM jene ThagavA, kIrti meLavavA ke keLavaNInA khoTA hImAyatI hevAne TaeNga karavA? ame amArI mAnyatA pramANe kahIzuM ke "konpharansa para mane zraddhA nathI" e zabdo bolanAra pitAnA aMtaHkaraNanI saMmatithI-pitAnA dilathI bolyA nahi haze, paraMtu moTAonA hAthamAM ramakaDuM banI-zrImAna zeThIyAothI prerAI--dhanavAnothI dorAI chAyAnI mAphaka ghasaDAI jaI jAtyAbhimAna bhUlI jaI-svataMtratAne koI paNa jAtanI lAlasAnI tucha kiMmate vecI nAMkhI bolyA haze. aphasesa aphasosa !! amArI koma ema nahotI dhAratI ke tenI keLavAyelI vyakitao Ama meTAnA tejathI aMjAI jaze, lAlacathI lebhAI jaze ne mAnavI lAgaNIthI lUMTAI jaze !! jyAre keLavAelo varga ja Ama nirbaLa banaze, sayAsatyane vicAra kare mUkI deze, ane svArtha buddhithI satyane dAbI deze tyAre amArA bIna keLavAelA varganuM to kahevuM ja zuM! Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ) prAsaMgika nedha. ( 289 je A gRhastha dAkhalA dalIlothI-kAraNe sAthe-sapramANa konpharansa upara zraddhA nahIM rAkhavAnuM puravAra karI batAvyuM hota to temane ame apAra upakAra mAnata; kAraNa ke sudhAraka buddhithI kharA doSa zodhI kahADanAra kaMI paNa hita A lokamAM karI zake che. ame konpharansanA hita mATe virUddha bolanArAone cAhIe chIe, paNa kevaLa zatrao tarapha zekanI najarathI ja joizuM. kenpharansa devInI upara nahIM zraddhA rAkhanAra gRhastha te devInA aNInA samaye tenA para gaMbhIra AkSepa mUkI je dhUNatA batAvI che tene mATe te gRhastha upara dayA upaje che. eka nahi paraMtu aneka vakhata pariSada mAtAnA upAsaka tarIke jaina samAja AgaLa prasiddha thayA bAda tenAja niMdaka banavAnuM-tenAM apakIrtinA bharazIyA jAhera sabhAmAM gAnAra thavAnuM zuM kAraNa haze te kalpI zakAtuM nathI. kenpharansanA uddezo pAra pADavA mATe sthapAela jaina grejyueTasa esosIezana ane punA khAte nImAyela zrI jaina zvetAMbara ejyu. kezana borDanA membare paikI A membara sAhebe AvI ulaTI vartaNuka kema calAvI te jaina prajAnI draSTi sanmukha AvavAnI khAsa jarUra che. je vidvAna grejyueTa baMdhu upara ame moTI moTI AzAonA mahele caNyA hatA te have DolAyamAna thavA lAgyA che. AzAene aMta nirAzAmAM ja Avyo che. A sAthe amadAvAdanA AgevAna jenee temAM kenpharansanA eka vakhate kharA hitaciMtako, pramukha temaja edhedArae je nirbaLatA batAvI che te amadAvAda jevI jena purIne chAjatI nathI, A jaina purI ke jyAM amArI kemanA gokhale jevA gaNAtA. konpharansanA mAjI janarala sekreTarI zeTha lAlabhAI dalapatabhAI birAje che, jyAM amArI kemanA "dAdAbhAI jevA gaNAtA' chaThThI konpharansanA pramukha zeTha manasukhabhAI bhagubhAI rahe che, jyAM bIjA aneka dhanADhaye vase che, jyAM kejaransa devInA maMdire pikI eka maMdira AveluM che, jyAM konpharansanA janarala sekreTarI rA. bA. bAlAbhAI maMchArAma jevA vidvAna vayovRddha grejyueTa vase che, jyAM amArA mahAna munivare badhAmRta vANIdhArA varasAvI rahyA che, jyAM pAMcamI konpharansa baDA ADaMbarathI bharavAmAM AvI hatI, tyAM-te jene rAjanagaramAM kenpharansane nibhAvavA tathA svakemanI keLavaNIne rUchapuSTa banAvavA mATe cAra AnA jevI uttamottama sukRta bhaMDAranI yojanA ke je saptamI paripa-adhivezanamAM AvelA jaina pratinidhionI saMmattithI ghaDI kADhavAmAM AvI che, jene eka vakhate sarvAnumate jayaSaNuM sAtha keNa meTA ke kaNa nAnA, kANu dhanavAna ke koNa garIba sarvae vadhAvI lIdhI hatI, te yojanA amalamAM mUkavA je vivekazanyatA batAvI che te jene komanA itihAsamAM kAjaLanA kALA akSarathI lakhAI raheze. pAMcamI konpharansa pachI amArI bhalI konpharansa evAM zAM kAryo karyA che, evuM te temanuM zuM bagADayuM che, evuM te temanuM kayuM ahita karyuM che ke amArA keTalAka amadAvAdI jaina agresane te gamatI nathI, te temane Apraya thaI paDI che, tenuM ahita ja karavA teo taiyAra thayA che, ane tene teo bharelI jevA Atura thaI rahyA che. paraMtu ame te temane Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra40 ) jaina kenpharansa hera. [ navembara khullA zabamAM kahIzuM ke kadAca temanI kRpaNatAthI kenpharansanuM hita kaMIka aMze bagaDaze ema saMbhava che paNa tethI kenpharansa marI jaze nahi, teonA manamAM kadAca e phAMkA kare ke amArA lIdhe ja te cAle che, to temanI moTI bhula che. e garva nakAme che. e abhimAna miyA che. kenpharansane piSanAra ATha lAkha ne paDyA che, temAMthI kadA base-cArase tenA virodhI thaze tethI zuM te suI jaze ? kAnakhajurAne eka paga bhAMge tae zuM ne na bhAMge toe zuM ? ame pharI pharIne kahIzuM ke je jene prajAnuM bhAvI prabaLa haze, je jainonI unnati ja thavAnI haze to konpharansa bharaze ja nahi. pAMcamI kenpharansathI ja konpharansanuM bhaviSya keTaleka aMze bagaDyuM che. kenpharansane amadAvAdamAM notarI-AmaMtrI tene mATe mAtra juja rakama ApavAnuM jAhera karI lekeSaNAnA bhathI tathA vAhavAha kahevaDAvavA prathamathI ja kADhI mukelI moTI moTI sthAnika udAra sakhAvate prasiddhimAM lAvI gharanA deva ane gharanA bhuvA jevI bAjI racA arthAta sakhAvata paNa gharanI ane tenI para TrasTIo paNa gharanA. Ama karI konpharansane hAni pahoMcADI che pitAnI khelelI saMsthAo mATe kADhI rAkhelI rakama kADhI na rAkhI hoya te temane calAvavA mATe kADhavI joItI rame, ke jenA upara potAnI mAlikI rAkhavI hoya tevI rakama sakhAvatarUpe zA mATe kenpharansa vacce belavI joItI hatI ? jANanAra sArI peThe jANe che ke te kaMI navI sakhAvato nahatI, paraMtu amArA bIjA bheLA ane saraLa jana baMdhuo konpharansane pUche che ke "tane amadAvAdamAMthI maLelA be-traNa lAkha rUpiyA tathA bIjI konpharansa prasaMge maLelA be lAkha rUpiyAnuM teM zuM karyuM?" Ane konpharansa zo javAba vALa? darekane saMtoSa te zI rIte pamADI zake ? amane A sthaLe kahyA vagara cAlatuM nathI ke, sATha hajAra rUpithAnuM che tAMbara kenpharansa madada kuMDa kenpharansathI juduM pADI kenpharansanA hitane bhaMga karavAnI keTalAka amadAvAdI jene AgevAnoe je sAMkaDI rIti dhAraNa karI hatI te jaina praja bhulI gaI nathI ane jaze paNa nahi. A saMkucIta pranAlikAne janma thayA pachI bhAvanagare anukaraNa karyuM-sthAnika sakhAvato karavAmAM AvI ane tethI ja konpharansane mATe varasatI sakhAvatanA varasAda varasatA maTI gayA. pariNAme tene Aja pasA saMbaMdhI ghaNI aDacaNo veThavI paDe che. A parAkrama karavAnuM prathama bhAna amArA amadAvAdanA keTalAka baDekhAone ghaTe che! ! Avo jaza eo sAheba na khATe te bIjA keNu khATe ! bIja koNa e kALI TIlI le? konpharansanA A aNInA kaTokaTInA samaye konpharansanI jIvanabhUta ASAdha sukRta baMDAranI cejanA pratye tiraskAra karavAnuM je apamAnabharyuM pagaluM sAmAnya jaina prajAnI lAgaNI virUddha AgevAnee bharyuM che te ghaNuM ja lajajAspada-zaramIMdu ja gaNAya. rAjAne kAyadAnuM apamAna karanAra khuda rAjAnuM ja apamAna kare che, tema tIrthaMkararUpI saMdhanA niyamanuM apamAna karanAra te pacIsamA tIrthaMkaranuM-te saMdhanuM apamAna kare che. AnA jevuM bIju mahAna pApa jagatamAM karyuM haze ! temAM vaLI amadAvAdane jaina saMgha A cAra AnAnI yojanAnA saMbaMdhamAM zuM kare Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] prAsagika noMdha. [ 201 che te joi tenu anukaraNa karavA tatpara thai rahelAM aneka nAnAM moTAM gAmA A banAva joi zuM karaze e vicAravA jevuM che. teo paisA ApatA acakAze--aTaTTI jaze. pazu AthI ame te AvA sarve gAmenA jaina baMdhuone vinaMtI karIzuM ke amadAvAdamAM banelA du:khajanaka banAva upara AdhAra rAkhI avaLe mArge na dorAi jatAM cAra AnA jevI rama ke jene zreSThamAM zreSTa upayAga thavAne che, jenAM phaLa tamAre ane tamArI bhaviSyanI prajAne cAkhavAnAM che te ApatAM tame acakAzeA nahi, paraMtu udAra dIlathI ApI dejo. tame kALI TIlI lezeA nahi. ae te levAnA peAtAnA dharma samajatA hoya temane levA do. baMdhue ! amadAvAdamAM sukRta bhaMDAranI yeAjanAne amala thAya tema karavA muMbaI konpharansa heDa er3Ise tyAMnA AgevAnane samAvavA khAtara peAtAthI banatA dareke dareka prayAsa karyo che. kAnsanA resIDanTa janarala sekreTarI, AsIsTaMTa janarala sekreTarI vagere tyAM jaI AvyA; patravyavahAra karI karIne hAtha ane kalamA ghasAi gayAM, paraMtu te satraLu vyartha gayu. chevaTanI eka bAbata vAMcakonI AgaLa raju karavAnuM amAre visarI javuM joituM nathI. prekSaka' nI sahIthI chapAyela henDakhIlamAM jaNAvyA pramANe konpharansapara mane zraddhA nathI." e doDacatura zabdone zeIma zeimanA maMgaLa ( ! ) pAkArathI vadhAvI levAmAM AvyA hatA te sucave che ke amadAvAdanA sAmAnya jata baMdhuonu e zabdothI dIla dubhAyuM hatuM. kAnsapara tenI prIti che. sukRtabhaMDAra ApavA teo taiyAra che. ame temane amArA jIgaranA jIgarathI hajArA dhanyavAda ApIye chIye, bIjA dhanyavAda tya'nA jainamaDA ane tenA utsAhI ane kartavyaparAyaNu kAryavAhakone ApIye chIye. vaLI ame tene savinaya bhalAmaNu karIye chIye ke teo kAnpharansapara temano je bhakita che te kAyama rAkhaze; ane nirAza nahi banatAM, svAzrayI thaI sukRtabhaMDAra krUDa udharAvavAnuM kAma satvara hAtha dharI, nAnA zuM kare che, te. meDhAne dekhADI saceTa dAkhalo besADaze. . ame jANIe zrIe ke upara lakhelI bhASA keTalAkane kaDaka lAgaze paraMtu te bhASA lakhavA mAtra konpharansa taraphnA bhakitabhAve preraNA karI che. kAnpharansa devIthI ja ApaNI kAmanA vijaya vAvaTA rakaze evuM amArUM draDha mAnavu che te te mahA saMsthAne puSTa karavA dareka jainane temaja amadAvAda nivAsI agresara baMdhuene amArI namra vinaMtI che. amadAvAda sadha taraphthI thAya te tema athavA teA judI judI nyAteA taraphathI athavA teA judI judI sabhA maMDaLeA taraphathI amadAvAdamAM sukRta bhaMDAra jarUra ugharAvavAnI jarUra che ane te mATe dareka jaina baMdhu peAtAnI zakita vAparaze evI AzA che. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahA ] jaina kenpharansa heralDa. [ navembara govadhathI dezane thatuM nukasAna. zaivadhathI ApaNA dezamAM keTaluM nukasAna thAya che e savAlanA javAbamAM amArA pAMjarApoLa InsapekaTara De. motIcaMda kurajI jhaverI che. bI. vI. sI. lakhI jaNave che ke gIra, jApharAbAda vagere rasALa mulakanI eka majabuta ane taMdurasta gAya dararoja savAra sAMja be vakhata maLI ochAmAM ochuM soLazera dudha Ape che jyAre kekaNa vagere nisteja mulakanI gAya dararoja ochAmAM ochuM be vakhata maLI bazera dudha Ape che. e be dAkhalAnI sarAsarI gaNIe to hindustAnanI dareka gAyanuM savAra sAMja be vakhatanuM maLI dararojanuM dudha navazera thAya che ane e hIsAbe eka mahInAnuM eka gAyanuM dudha kA maNa thAya che. eka sAdI ane nirogI gAya viAya te viyAnA dIvasathI ATha mahInA sudhI dUdha Ape che ane halakI agara rogI hoya te viAyA pachI cha mahInA sudhI dudha Ape che. ane A hIsAbe sarAsarI eka gAya viAyA pachI sAta mahIne dudha Ape che ane upale hIsAbe sAta mahInAnuM ekaMdara dudha 47 maNa thAya che. . | gAya ochAmAM ochuM che ane vadhatAmAM vadhatuM seLa vakhata viAya che ane A hisAbe eka gAya sarAsarI agIAra vakhata viAya che ane jyAre ApaNe upara joI gayA te pramANe eka vetaranuM dudha 47 maNa thAya che tyAre teja hIsAbe agIyAra vetaranuM dudha 514 maNa thaze. upara jaNAvyA pramANe eka gAya potAnI jIMdagImAM 11 vakhata vIAya che evI aTakaLa karI che. have tenA 11 vAcharaDAmAMthI ekAda vAcharaDuM bharavAno saMbhava che. bAkI 10 vAcharaDAM rahyA temAMthI ochAmAM ochI cAra gAya thaze ema dhArIe to te cAra gAyanI hayAtInuM dudha upara jaNAvyA pramANe eka gAyanI hayAtInA dudhane hIsAbe 2074 maNa thAya che ane e cAra gAya ane pAMcamI tenI mAM e pAMcenI hayAtInuM dudha 2508 maNa thAya che ane je eTalA dudhano dudhapAka karIe ane dareka mANasa dITha 160 tolAne hIsAbe ApIe te eTalA dudhamAMthI 51875 mANaso eka vakhata jamIne tRpta thaze. have upara jaNAvyA pramANe eka gAyanI pedAzamAMthI bAkI cha vAcharaDAM rahyA che saghaLA baLadha thavAnA. darasAla be baLadhanI madadathI pRthvI kheDI khetI karI hoya to 200 maNa dANo utpanna karI zakAya che evuM anumAna thayeluM che ane e hisAbe 6 baLada 600 maNa dANo daravarase utpanna karI zakaze. baLadhanI jIMdagInI sarAsarI' lekhatAM ochAmAM ochI vIsa varasanA lekhAya che jemAM thI 3 varSa bacapaNanA ane bevarSa buDhApaNanA bAda karIe to bAkInA paMdara varSamAM uparane hIsAbe che baLadhenuM ekaMdara utpanna vIsa maNanI eka khAMDI e hIsAbe 450 khAMDI anAja thAya che. sarAsarI dareka mANasane AkhA dIvasamAM eka zera anAja joIze e hIsAbe 450 khAMDI anAjamAMthI 360000 traNalAkha ane sATha hajAra mANase eka divasa jamIpta thaze. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] zaivadhathI dezane thatuM nukazAna. * [ ra83 upara batAvelI eka gAya ane tenI prajA 4 gAya ane 6 baLadha thAya che evI kalpanA karI che ane te pramANe kule 5 gAya ane 6 baLadhanA utpannamAMthI dudhapAka ane purI karIe to temAMthI 411875 mANase eka vakhata jamIne tRpta thavAnA. have AvI dudhapAka purInI dara pAtaLa dITha eAchAmAM ochA cha AnA kImata lekhIe te A saghaLA mAlanI kImata 154440mAtra rUpIyA thavA jAya che. matalaba ke kasAI je eka gAya khAvA mATe mAre to lagabhaga doDhalAkha rUpIAnuM nukazAna hiMdustAnanA lokone thAya che. ema kahevAya che ke AkhA hindustAnamAM judA judA katalakhAnAmAM maLI kule be lAkha gAyone dara varSe vadha karavAmAM Ave che. je ATalI badhI gAyono vadha thato aTake te upara gaNavelA hIsAba mujaba hiMdustAnanA lekone dara varSe 30898125000 trIsa abaja nevAsI karoDa ekAsI lAkha ane pacIzahajAra rUpIAne phAyado thAya athavA teTalI rakamamAMthI eka vakhatane mATe 823850****0 khAsI abaja, ogaNacAlIsa karoDa ane pacAsa lAkha mANase jamADI zakAya. amArI zANI sarakAra A vAta dhyAnamAM le ane katalakhAnAo baMdha kare to ghaNAja thoDA vakhatamAM hiMdustAna AbAda thaI jAya. - majakura rUpIyAnA AMkaDAne hIMdusthAnanI 30 karoDanI vastI sAthe bhAgAkAra karatAM mANasa dITha rU. 13 vArSika AvakamAM vadhAro thAya; jyAre trIsa karoDanI saMkhyAmAMthI cha karoDanI saMkhyA mAtra garIbonI haze ke jeomAMja A rakama vaheMcIe to vArSika rU. 40 eka garIbanA bhAge Ave, ke je rakama tevA garIbone kharca mATe puratA gaNAya. majakura AMkaDA eka rIte jotAM chuTathI mukAyA che. chatAM paNa temAM ochA karIearadhe aradha kahADI nAMkhIe to paNa eka gAya dITha piNe lAkha rUpIA hIMdusthAna gumAve che. uparAMta tevA DhoronI kImatamAM vadhAre thavAthI, dudha ke je khAdhA khorAkImAM amRta tulya ja che te joitA pramANamAM na maLavAthI, ochA bhAve nahIM vecI zakAtuM hovAthI pANI ane bIjA padArthonI bheLaseLavALuM dudha prajA pIe che ne taMdurastInA badale rage pIDAya che. kharI rIte prajAno moTo bhAga DokaTarane tyAM ja jato jovAya che. A rIte je kharaca thAya che, teno AMkaDo keTalo thAya te sAthe te rogI mANasa dhaMdhAmAM nukazAna keTaluM pAme te AMkaDe umeratAM amAre kahyA vinA cAlatuM nathI ke jyAM sudhI hIMdusthAnamAM nAmadAra brITIza rAjya govadha (kharI rIte dudhALAM upayogI janAvarane thato vadha) baMdha karavA kAyade nahIM ghaDe tyAM sudhI hIMdusthAna je duSkALane mahA bhArI darade pIDAya che, ane moMghavArInA ati bhayaMkara duHkhe maraNa pAme che temAM pheraphAra thavA saMbhava nathI. amo AzA rAkhIe chIe ke A upara najara pahoMcADI prajAnuM duHkha haiDe dharanAra vatta mAna, prajA AbAdI mATe (khetIvADInI unnati mATe) AvA kAyadAnI keTalI jarUra che te nAmadAra sarakAra ane dezI rajavADAonI najaramAM ANavA cukaze nahIM. tA. 16-10--- lI. sevaka, lallubhAI karamacaMda dalAla. o. se. zrI je. ke. jIvadayA kamITI. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 ) che jene karansa hera. [ navembara konpharansa no kaTAkaTIne samaya kayAMthI AvyA ane jainonuM kartavya. ApaNI mahAna pariSadane atyAre aNIne samaya che. A samayanuM je prajAne yathAsthita bhAna karAvavuM e A kaTokaTInA vakhate aprAsaMgika nahIM gaNAya. tenI sAthe Avo viSama samaya kema Avyo ? ne Ave vakhate ApaNe kevI rIte vartavuM Adi prazno saMbaMdhI paNa huM mArA vicAra sAthe sAthe jaNAvuM te paNa anucita nahi lekhAya. ApaNI konpharansanI AThamI beThaka kayAM bharAze, te saMbaMdhI atyAre eka gaMbhIra ane prathama savAla che. je koI zahera taraphathI kenpharansa bharavAnuM kharca kamI karavAnI sarata sAthe AmaMtraNa nahIM devAya to chevaTe A bALakane zrI bhoyaNuMjImAM zrI mallInAthajInA pAdAraviMdane Azraya levo paDaze. joke te tIrthasthaLamAM bharavAmAM AvanArI konpharansanuM kharca kyAMthI kADhavuM te te eka gaMbhIra prazna che. e bArIka prazna hamaNA turatamAM mUkI daI bIjA praznapara AvIe. ApaNI kenpharansanA udeze pAra pADavA, tene TharAvone amala karavA ApaNe sthApela konpharansa ophIsanI nATTAnI sthiti upara dareka jaina baMdhue pitAnuM lakSa kheMcavAnI AvazyakatA che. atyAra sudhImAM konpharansa hastaka AvelAM nANuMo lagabhaga kharcAI gayAM che. mAtra hAla kule 20-21 hajAra rUpiyA konpharansa ophIsa pAse che. A nAnI rakamamAMthI have zuM karavuM te prazna kAryavAhakone ciMtAnuM sthAna thaI paDayuM che. Avaka dina pratidina ochI thatI jAya che. ane te eTale sudhI ke keTalAka gRhastho to pote jAhera karela rakama paNa ApatA nathI. A zuM eAchA khedanI vAta che? amArA sAMbhaLavA pramANe sAtamI konpharansanA pramukha ke jeo taraphathI eka hajA2 rUpIyA keLavaNI mATe, ane eka hajAra rUpiyA konpharansa nibhAva mATe e rIte be hajAra nI nAnakaDI sakhAvata karavAmAM AvI hatI te paNa ApavA teo AnAkAnI kare che. vAha! AkeTale badhe ughADo anyAya ! rAMkaDI konpharansa te tuM kayAM sudhI sahana karIza? e devI have te tuM jAga ! kaMI ugra svarUpa dhAraNa kara. tArI pikAranI gajenAthI jaina komane gajavI mUka, ke jethI tArI upayogitA teothI samajAya, ane thatA anyAyane mAke te tArI vakIlAta kare. Ama jAhera karelI rakame na ApanAranAM nAma konpharansanA kArya vAhako kema bahAra nahi pADatA hoya te samajAtuM nathI. AvI nANunI sthitine laIne hAla konpharansa ophIsone kharca ghaNe kamI kare paDe che. vaLI te saMsthAnA dIrghadraSTivALA ane vicArathI ja hAlanA kAryavAhakoe ghaDe De kharce ghaNuM kAma karavuM e nItirIti svIkArI che. A rIti grahaNa karyA sivAya anya upAya na hate; kAraNa ke A saMsthA TakAvI rAkhavI e te avazya jarUrI che, ema to kAIthI paNa kahyA vagara rahevAze nahi. A vakhate lAgatAvaLagatAo AgaLathI Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] konpharansane kaTAkarIne samaya | ( 25 tyA che tethI temane dhanyavAda ghaTe che. nANAMnI AvI durbaLa sthiti che, jethI kharca ghaNuM kamI karavuM paDayuM che. ' - A sAthe kAryavAhakomAM paNa kaMI vicitratA draSTigocara thAya che. muMbaI ophisa sivAya, bIjI koI paNa ephIsamAM kaMI paNa kArya thatuM hoya tema saMbhaLAtuM nathI. prathama amadAvAda erIsa tarapha ApaNI draSTi pheravIye to ApaNane jaNAze ke, A ekIsa taraphathI navIna ane adabhUta paddhati hamaNuM hAtha dharAI che. konpharansa devInuM jIvana ane kherAka je sukRtabhaMDAra tene mATe A ephIse A vibhAgamAM to zuM paraMtu khuda amadAvAdamAM paNa A yojanA amalamAM mUkavA koI paNa jAtane prayAsa karyo hoya ema lAgatuM nathI. are! prayAsa to zuM paraMtu amadAvAdanI sAmAnya prajAnI sukRta bhaMDAra ugharAvavAnI prabaLa IcchAne anukuLa rastA batAvI zakI nathI. bhAvanagara ephIsamAM paNa sukRta bhaMDAranuM kArya zithila che. konpharansanA pitA zrIyuta gulAbacaMdajI DhanI tabIyata nAdurasta hoI potAnA bALakanA - vana mATe sukRtabhaMDAranI yejanAno amala karAvavA hAla turatamAM azakata che, eTale teonA saMbaMdhamAM te kaMI kahevuM te geravyAjabIja gaNAya. evAmAM ane kalakattAmAM zuM thAya che, tenA bhaNakArA paNa kAne AvatA nathI.prAMtika sekreTarI taraphathI joIe tevI sahAya ma LatI nathI. ghaNuM gAmo sukRtabhaMDAra mATe amadAvAda, bhAvanagara, surata Adi zahero tarapha ekI Taze joyA kare che ke tyAM jyAre A bhaMDAra ugharAvavo zarU thaze. paraMtu aphasosanI vAta. e che ke A jainonI bahoLI vastIvALA moTA zaheromAM A yojanAne haju sudhI AvakAra paNa nathI Apyo. A kevuM vicityaA kevo aNIno samaya ! ! ochAmAM purU-duSkALamAM adhika mAsa jevuM e che ke, konpharansanI nANAnI sthiti durbaLa che eTaluM ja nahi, paNa tenA TharAvo konpharansanA keTalAka nAyakoja toDavA maMDI paDayA che. AvA kaTokaTInA samaye hamaNuno eka navIna duHkhadAyaka banAva hRdayane bALe che. e banAve zuM che, te sarva koI jANe che, eTale vadhAre lakhavAnI jarUra rahetI nathI. keTalAka konpharansanA nAnA hodedAroe to prathama keTalAka kAnuna toDelA che, paNa jyAre vADaja cIbhaDAM corI le tyAre pharIyAda kone karavI ?! jyAre rakSaka ja bhakSaka bane tyAre dAda kayAMthI meLavavI ?! A konpharansanA saMkaTa samaye konpharansanuM saMkaTa dUra karavA tenA pratinidhioe, tenA kAryavAhakoe, tenA aMge pAMgabhUta judI judI sabhAoe, tenA pramukhoe, tenI hitaciMtaka bhinna bhinna vyakitaoe, tenA vakatAoe, janakomanA sAptAhika temaja mAsikoe Alasyane dezavaTa daI kaTIbaddha taiyAra thavuM joIe. devIrUpa, gurUNarUpa, mAtArUpa, A mahA saMsthAnA duHkhanI samaye tenI mAvajata karavA, tene auSadhi Adi vastuo lAvI ApavA jaina nAmadhArI dareka vyakitae A dharma saMkaTane nAza karavA athAga prayatna karavAnI jarUra che. kenpharansanA bArIka prasaMgo ke jenuM khyAna ApaNe upara kahI gayA chIe tenuM punaH avaloka karIe; ane evA ilAjo hAtha dharIe ke te kaTokaTInA samayane konpharansa, mATe mAMgalika samaya banAvIe. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena karansa heDa. ( navembara prathama prazna AThamI konpharansane kayAM bharavI e che. punA konpharansa pachI jyAre e kharcALa prAhuNane kaI AmaMtraNa karanAra na maLyuM, tyAre tenA hitaciMtakee tene bhayaNa tIrtha lai javAnI yojanA ghaDI kADhI. mallInAtha dAdAnA caraNa kamaLane te bheTe e ThIka che. paraMtu tene kharA svarUpamAM tAkIde mUkavAnI tathA tadana ochI kharcALa banAvavAnI khAsa AvazyakatA che. ane tema karavAne mATe A senerI taka hAtha lAgI che. veLA vahI jaze te pAchaLathI pastA thaze. konpharansanA netAo ! konpharansanuM bhaviSya haju ghaDAyuM nathI te pahelAM ja tame tenA ghaDanAra thAo; kAraNa mATIne pIMDa haju cAka upara che, tene jevI AkRti ApavA tame cahAze tevI ApI zakaze. he naikApatio! tamAruM nikA kharAbe caDe, te pahelAM tenuM sukAna pheravI dizA badalI nAMkhe. hAla je samudra mArge tamArUM nAkA jAya che, te bhAgamAM bhayaMkara khaDake che, ane pavana paNa tephAnI che. jo tame tamAre rastA nahi badale te, je veLAsara nahi ceto te tamArUM naikA te khaDako sAthe athaDAI bhAMgI jaze, ane temAM tamArA je udayaratno bharyA che, te astAdayanA taLIyAnAM darzana karaze. jo tame DAhyA vadhe che te AjArI maraNa pathArIe paDe te pahelAM ja tenI davA kare, ane ugatA daradanuM chedana kare. yAda rAkhe ke "Prevention is better than cure" je samaju che te pANI pahelAM pALa bAMdhe. havenI konpharansa mallInAthanA darabAramAM bharAya te paNa ThIka che. paraMtu konpharansane kayA dharaNasara bharavI ke jethI te tadana ochI kharcALa paNa vadhAre lAbhadAyI nIvaDe. tevA niyamo ddhAraka, kuzAgra buddhivALA ane ADaMbarane nahi cAhanArA mahAzayanA hAthathI paNa nahike bhAgra buddhivALA dhanapALanA hAthathI ghaDAvA joIe. konpharansa adhivezana maMDapa amuka rIte ja bAMdhavo, pratinidhionI saMkhyAnI hada rAkhavI vagere vagere upayogI ochA kharcALa niyamo bAMdhI, teja niyamAnusAra vartI konpharansa bharavA mAgatA hoya temane ja AmaMtraNa kabula rAkhavuM, bIjAnuM nahi. tene aMge eka kamITI paNa nimavAnI jarUra huM jouM chuM. maMDapa pAchaLa jarUrIAta khaca karo. tene raMgaberaMgI ke bhebhakAdAra karavAnI jarUra nathI. beThaka paNa sAdI rAkhavI. DelIgeTanI saMkhyA be hajAra karatAM vadhAre na hovI joIe. sAthe sAthe phImAM paNa vadhAre kare, ke jethI mAtra lAgaNIvALA ja bhAga le; ane pitAnI pharaja sArI rIte adA karI zake. khAvA pIvAnI jogavAI DelIgeToe pitAnI meLe ja karI levI. suvA besavAnAM sAhitya teoe sAthe lAvavAM, paNa makAna vagerenI sagavaDa karI ApavI. A badhA niyamo ghaDAI rahyA pachI, temane amala karavA, konpharansana ADaMbaravALI ane rAkSasI kharcALa banAvI dIdhI hatI, teja jenapurInA jainonI pharaja che ke tene madada karavI ane kharA svarUpamAM mukavI. muMbaImAM konpharansa bharavI e vAta te kharI, paraMtu e kharca zemAMthI kADhavuM e prazna svabhAvika rIte ubho thaze. tenA javAbamAM kahIza ke, upara je rIta batAvI che te rIte je konpharansa bharavAmAM Ave te jhAjhuM kharca thaze nahi. atre maMDapa bAMdhavAnI jarUra nathI. TAunalamAM ApaNe ApaNI konpharansa kAM na bharI zakIe ? chatAM je thoDuM ghaNuM kharca joDavuM paDe te mATe muMbaI konpharansa rIsezana kamITInI daza hajAra rUpiyAnI premIsarI Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] konpharansane kaTokaTI samaya. [ 297 noTa je vagara upage paDI rahI che temAMthI amuka hisse A upayogI kAmamAM Apo. have ApaNe bIjA prazna upara AvIe. konpharansanI nANuM saMbaMdhI sthiti sudhAravA mATe sukRtabhaMDAranI yojanAja kalpalatA samAna che. A yojanAne amalaja pUrata che. paraMtu te pejanAno amala zarUAtamAM saMpUrNa rIte na banI zake e banavA joga che, ane eTalA mATe konpharansanA zubhecchako ane dhanavAnone araja karavAnI ke tame kenpharansanA membara banI tene dara varSe pitAnI sthitinA pramANamAM sArI rakama ApatA rahe. A paNa eka uttama mArga che. chevaTanA be praznone nIveDo karavA huM jaNAvIza ke, konpharansane mATe nAyakenI cuMTaNuM bahuja vicArapUrvaka karavAnI che. koma tarapha lAgaNI vagaranA, cAlu jamAnAnI hAjatone nahi samajanArA, mebhAgra buddhivALA, pitAne ja kakke khare karAvavAnI TevavALA, mAtra mAnanAja bhukhyA purUSone hAdAo na ApavA evI amArI khAsa bhalAmaNa che. teothI tamAruM svapna paNa kalyANa thavAnuM nathI. khuda konpharansanA TharAnI virUddha vartana nArAone jyAM moTA moTA odhAo ApavAmAM Ave tyAM komanuM zreya kayAMthI thAya ? lAyakane lAyaka padavI ApavAnI prathA grahaNa karo. A padavIo kaMI jevI tevI nathI, ochI javAbadArI bharelI nathI. olvedAronI have jyAre navI cuMTaNuM thAya, tyAre temanI pAsethI evA dastAveja karAvI levA joIe, ane pratijJA levarAvavI joIe ke konpharansanA sarve TharAne teo vaLagI raheze, konpharansane teo vaphAdAra raheze, tathA je kAma temane sepavAmAM AvyuM che, te pAra pADavA pitAthI banatI dareka koziza paNa AtmabhegathI karaze, kAma karanArAo evA hovA joIe ke, jeo lAgavagathI na dabAya, dhana, damAma ke mAnathI na lobhAI jAya. jyAre Ama thaze tyAre ja ApaNe kaMI karI zakIzuM. mitika baLa. pahoMca. zrI kaccha mAMDavI jaina mitra maMDaLane 1962-63-64 nI sAlane bIje vArSika riporTa, A riporTanI pahoMca svIkAratAM amAre jaNAvavuM joIe ke, A maMDaLa na komanA hitanA aneka kAryo kare che. ene hastaka rahetAM khAtAo jevAM ke jIvadayA khAtuM, lAyabrerI, saMgIta khAtuM, vagerenI vyavasthA saMtoSakAraka lAge che. ame mAtra ekaja sUcanA karavAnI jarUra dhArIe chIe ke, A maMDaLe mAthe lIdhela zrI beTa rAMkhoddhAranI paDozanA vasaI gAmanA prAcIna derAsare jIrNoddhAra jema bane tema jaladI karAvavA prayAsa le joIe chIe. kenpharansanA uddezo pAra pADavA temaja sukRtabhaMDAra kacchamAMthI ugharAvavA A maMDaLa prayAsa karaze ema amane saMpuNa AzA che. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 jaina kenpharansa heralDa. [ navembara. "jaina rAsenI yAdI aMge vidvAnenA abhiprAya . rA. rA. kezavalAla harSadarAya che. bI. e. amadAvAdathI tA. 8-8-08 nA patramAM lakhe che ke - - "tame na rAsanI yAdInI eka prata mokalI te mATe tamAro bahu AbhArI chuM. e yAdImAM noMdhAyelA sAhitya uparAMta bahuH bIjuM jaina rAsAtmaka sAhitya che. e paNa beMdhAya te ThIka ... ... jevI rIte A yAdI tame taiyAra karI tevI rIte e badhA rAsomAMthI upagI etihAsika bAbatanuM dahana karavAmAM Ave to ThIka " - rA. rA. haragoviMdadAsa dvArakAdAsa-kAMTamavALA (mukhya dIvAta -luNAvADA) tA. 149-00 nA patramAM lakhe che ke - - - "Ape kRpA karI jaina rAsonI yAdInI eka prata mokalI-tene mATe moTe upakAra mAnuM chuM. te taiyAra karavAmAM Ape ghaNI sArI mahenata lIdhI che. chApelA keTalAka rAse meM joyA hatA, paNa te ghaNuM azuddha hovAthI kaMTALo Avato hato. tevA rAsA punaH chapAya ane bIjA je chapAyA ja nathI te janakAvyamALA ne nAme Apa sUcave che. tema chapAya te aneka lAbha thAya. rANI rUpasuMdarI " no rAsa lakhAya jANavAmAM che? AzA rAkhuM chuM, ke jaina zvetAMbara kaeNnpharensa rAne saTIka chapAvavA yatna karaze. I. " - pro. baLavaMtarAya kalyANarAya ThAkora ema. e. rAjakoTathI tA. 25-8-09 nA 5tramAM lakhe che ke - - rAsonI yAdI joI bahu AnaMda thayo. punA DaMkane kolejanI lAyabrerImAM paNa rAsane sAre samUha che. A yAdImAM nahiM AvelA ke koI rAso tyAM meM joyelA che. i." ' rA. rA. hIMmatalAla gaNezajI aMjArIyA ema. e. jAmanagarathI tA. 8-8-08 nA patramAM jaNAve che ke - jena rAsanI neMdha ahiM Aje maLI. te upayogI saMgraha ane khabara mATe gu. jarAtI sAhityanA sarva sevake bahu AbhArI thayA che. yAdI mATe pharI upakAra mAnuM chuM. I. " rAsanI prakaTa thayelI yAdIye jainetara vidvAnonuM bahu sAruM ane dIlajI bharyuM dhyAna che. rA. rA. kezavalAla harSadarAya dhavane upara TAMkele patra AvyA pachI, teone meLavAnuM thatAM teoe jaNAvyuM ke " hamaNA ja mane vi. saM. 1225 ke 1275 mAM racAyela eka je rAsa (jenuM nAma ane hAla yAda nathI, paNa amadAvAda jaI jaNAvIza.) tathA bIje vi. saM. 13ra7 mAM racAyela " sata ( sAta ) kSetrarAsae be A baMne teonA kahevA mujaba prAcInamAM prAcIna gujarAtI athavA apabhraSTa prAkRtamAM che. zivAya DaMkana kaoNleja lAyabrerImAM tenuM lIsTa jotAM nIcenA navA rAsa jaNAyA che 1-kaeNone rAsa. 2-cANakya 3-ANaMda caritra A badhA gujarAtImAM che. 4-kumAra vaMzAvaLI 5-~caMdracaritra A sivAya bIjA aneka rAsa hovA saMbhava che. to judA judA bhaMDArane tyAMnA subaMdhuo joI tenI yAdI jAhera patramAM Apaze to ha6 upakAra thaze. ane rAsanI yAdI pUrNa karI zakAze. vaLI yAdImAM nahIM Avelo evo "vastupALa tejapALa" ne vi. saM. 1405 mAM " zrI rAjazekhare" karelo rAsa atre yAda Ave che. A saM* baMdhamAM vakhato vakhata jANavA gya jaNAvazuM. li. sevaka manasukha vi0 kiracaMda mahetA meravI - tA0 19-09 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] jaina konpharansa ane sukRta bhaMDAra [ rahae jaina kenpharansa ane sukRta bhaMDAra (lekhaka-rA. rA. motIcaMda giradharalAla kApaDIyA bI. e. ela ela. bI. solIsITara) sarva baMdhuone jaNAvavuM ucita che ke eka manuSyanA baLa karatAM be manuSyanuM baLa bevaDuM nathI paNa bAvIzagaNuM che ema lekonI mAnyatA che. viziSTa vicAra karyA pachI, tarapheNanA ane virUddhanA vicAronI dalIlo sAMbhaLyA pachI ane ekatra kejanA karyA pachI dareka mANasane janAo karavAne ane amalamAM mUkavAno bahu uttama prasa ga prApta thAya che. ane evI rIte karelA vicAre tathA kAryo bahu managamatA, dIrghakALa sudhI cAle tevA ane lokapriya thAya che. amuka pejanA ke vicAra eka magajane taraMga phuraNA che ema hoya tenA karatAM vicArazILa banyonI ararasa dalIlane pariNAme thayela draDha vicAra che evo khyAla AvavAnI sAthe temAM lokapriyapaNAnuM mahAna tatva umerAya che. AnI sAthe pUrva taraphanA dezomAM raheluM vaDIlo tarAnuM mAna amuka vicArane bahu majabuta banAvI Ape che ane pitAnA maMDaLamAM ja nahi paNa anyatra paNa te bahu mAna dharAve che. AnI sAthe jyAre AkhI kAmanA kabula karAyelA AgevAno ane vicArazILa manuSyo ekatra IcchAthI sarvAnumate keI kAryanI upagitA, AvazyakatA athavA jarUrIAta svIkAre tyAre te kAryanI adeyatA bahu AkarA pramANamAM prApta thAya che. AvA aneka vicArone aMge sAta varasa pahelAM ApaNuM zrI jaina zvetAMbara kanphara sanA adhivezana bharavAnuM zarU karavAmAM AvyuM. A mahAna yojanA zarU karatI vakhate theDA vakhatamAM ATalI badhI lokapriya thaI jaze ema keInA paNa khyAlamAM nahotuMghaNA vakhatanA daDha baMdhAI gayelA junA vakhatamAM komanA jIvana mATe upayogI paNa navIna yugane aMge nakAmA thaI gayelA keTalAka sAMkaDA vicAro navIna pravAhane mArga Apaze ke nahi te sabaMdhamAM moTI zaMkA hatI, paraMtu sthiti paripakava thavAne kALa najIka AveluM hovAne lIdhe. kAmamAM dIrghadraSTi vALA manuSyonI prabaLatAne lIdhe ane dhanavAna ane vidvAnanI paraspara sahAnubhutine lIdhe kenpharansa bharavAnA vicArone Adara maLyA ane dhAraNa karatAM vadhAre sArI rIte uttarottara dareka adhivezananI phateha thaI. A sarva hakIkata komanI sanmukha che tethI te para vizeSa vivecana karavAnI AvazyakatA rahetI nathI, paraMtu tenI asAdhAraNa phatehanA kAraNamAM AgevAne aMtaHkaraNathI bhAga, AkhI komanI navIna jana tarapha lAgaNI ane meLAvaDAnuM AkarSaNapaNuM e mukhya kAraNa hatAM e tarapha dhyAna ApavAthI AkhA viSayane cheDe dhArela yojanAne yogya mArga maLavAnuM kAraNa sahaja prApta thAya tema lAge che. ane tethI te para khAsa dhyAna kheMcavAnI jarUra che. jina pratimA, citya, jJAna, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA A sAta kSetranA saMbaMdhamAM jeTaluM banI zake teTaluM vyavahAru ane sUcanA rUpe kArya karavuM, tene mATe janA Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 ) na konpharansa heralDa. [ navembara. karavI ane temanuM vicAra vAtAvaraNa viziSTa karI temane vyavahArU kArya karavA mATe mAnasika rIte taiyAra karI thogya raste doravA A sAdhya draSTithI konpharansa zarU thaI. zarUAtathI ja A draSTibiMdu lakSyasthAnamAM hatuM ane haju sudhI teja draSTibiMdu che. konpharansa taraphathI thatAM kAryonI saMkhyA upara bahu dhyAna ApavAthI keTalIkavAra pUrI hakIkatanI mAhitagArIne abhAve sAmAnya rIte te tarapha akaLAmaNa batAvavAmAM Ave e tadana banavA joga che, paraMtu temAM jarA khAmoza rAkhavAnI jarUra che. AkhI kemanA eka kendrasthAnamAMthI vyavahArU kArya karavAnuM keTaluM muzkela che te kAma karavAnI sthitimAM mUkAyA vagara samajI zakAya tema nathI temaja kenpharansanA adhivezanano udeza prathamathI vicAra vAtAvaraNano vizuddha bhArga tarapha deravavAneja vizeSa hato e banne hakIkata para dhyAna ApavAthI ghaNuM akaLAmaNa te ekadama dUra thaI javA saMbhava che. ATalI majabuta hakIkata chatAM have pachI Apa jozo te parathI jaNAze ke eka hIlacAla pagabhara thatAM tene bahu samaya lAge ane teTalA samayamAM paNa te hIlacAle je kAryo karyA che te hIlacAlanI haiyAtI ane laMbANa jIvananI AvazyakatA svIkAravA mATe pUratAM che, balake tethI dhAryA karatAM ghaNuM vadhAre che. ApaNAmAM jema sahAnubhUti ne mahAna saguNa che temaja kuLAkAMkSAnI sApekSa vRttinI doDAdoDa che. amuka kAryanA phaLa tarapha lakSya naja ApavuM e to taddana bhUkhatA che, ajJAna che, paNa tene mATe samaya joIe vakhata joIe ane teTalo vakhata dhIraja rAkhI kalpanAthI phaLa zuM thaze tene khyAla karI le joIe. kaI kaI jage parathI konpharansanA adhivezana tarapha akaLAmaNa batAvavAmAM Ave che temAM adhIrAI sivAya bIjuM kaMI paNa kAraNa nathI. phaLa hamezAM zarUAta karanAranI draSTie ochuM paDe che . dukAna navI ughADIe te be varasa kharaca nIkaLe, pachI be varasa ghara kharaya nIkaLe ane pachI sahaja hAMsala maLe; paNa moTo lAbha to vIza pacIza varasa pachI maLe ane keTalIkavAra dukAna zarU karanAranA vAraseja teno lAbha meLavavAne bhAgyazALI thAya. vi. cAra vAtAvaraNamAM kensarajo je mahAna pheraphAra karyAM che tenuM phaLa keTaluMka te maLe che ane bhaviSyanI prajAne maLaze. mahAna yojanAo AvI gaNatrIthI ja zarU karI zakAya che ane je prANuo phaLa meLavavAnI bAbatamAM adhIrAI batAve che teo lAbha meLavI zakatA nathI. konpharansanA adhivezanamAM je kharaca thAya che tene badale maLato nathI e dalIlamAM koI dama jevuM lAgaze nahi. teno mukhya javAba to phaLaprAptinI adhirAIne upara jaNAvyuM te pramANe che ane taduparAMta eka hIlacAlane navIna AkAramAM kapriya karavA mATe keTalo zArIrika ane mAnasika zrama karavo paDe che temaja dhanane vyaya karavo paDe che e hakIkata dhyAnamAM levAmAM Ave te A savAla uThavAno saMbhava rahe nahi. jyAM sudhI eka hIlacAla kapriya heya nahi athavA thAya nahi tyAM sudhI eka paNa meTuM kAma tenAthI athavA tenI bhAraphata karI karAvI zakAya nahi ane AkarSaNa vagara sAmAnya vyakitaomAM amuka hilacAla lokapriya thaI zake nahi. tethI kharIno vicAra karavo yukata nathI ane have te daravarase te e che kare e vicAra kAryavAhakone jaNAya che tethI te saMbaMdhamAM akaLAmaNa lAvavAnI jarUra nathI. atyAra sudhI kenpharansanI beThaka mATe kharaca thaye che tene badale ghaNuM maLe che ane have maLaze e konpharansa karelAM kAryothI ane have pachI karavA dhArelAM kAryothI jaI Ave tema che, Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) jaina konpharansa ane sukRta bhaMDAra. * ( 21 konpharanse atyAra sudhImAM bahu kAryo karyA che e tasaMbaMdhI A mAsikamAM vAraMvAra pragaTa thatA lekho ane riporTa parathI jaNAI Ave che. A saMbaMdhamAM ApaNe TuMkI tapAsa karI jaIe te te prAstAvika gaNAze. keLavaNInA vadhArA upara bhaviSyanI sthitine AdhAra che kAraNa ke baMdhuo eka vakhata pitAnI sthiti ane pharaja samajatAM zIkhe te pachI dhArmika temaja sAMsArika sudhArAnA kAryo svataH banI Ave. A hetuthI ghaNuM vidyArthIo ne skolarazIpa ApIne keLavaNI ApavAmAM konpharansa madada karI che, keTalAkane TAIparAITaranuM kAma zIkhavIne, keTalAkane zarTahenDa (TuMkAkSarI) nuM kAma zIkhavIne, keTalAkane aMgrejI nAmuM zIkhavIne, keTalAkane motInI parevaNInuM kAma zIkhavIne ane tevA judA judA audyogika kAmamAM madada karIne ghaNuM baMdhuone nirAzrita thatA bacAvyA che. A uparAMta judA judA gAmomAM cAlatI pAThazALAone madada karIne zrAvikAzALA tathA udhogazALa:o :mAsika madada ApIne tathA udhogazALA khelIne keLavaNIne banI zake teTalo pracAra karI tene maLelI keLavaNI phaMDanI AkhI rakama konpharansa ophIse kharacI nAMkhI che. A ekaja kAryamAM uDanA pramANamAM konpharansa ophIse eTaluM sAruM kArya banAvyuM che ke tethI saMtoSa thayA vagara rahe nahi. lAlabAgamAM cAlatI beDIMganA vidyArthIone madada karIne, ghaNuM vidyArthIone pustako apAvIne ane chevaTe keLavaNI kamITi taraphathI ane upayegI prInanA saMbaMdhamAM sAkSaronA abhiprAya meLavIne TuMka maMDaLanA pramANamAM bahu sAruM kAma karavA prayAsa karyo che. jeTale agatyano savAla keLavaNIno che teTalI ja agatyano savAla nirAzritone che. keLavaNInA pracArathI bhaviSyanI prajA nirAzrita thatI aTake che tyAre atyAranI nirAzrita prajA mATe tAtkAlika upAya javA mATe konpharanse kAma karavA mAMDyuM ane teTalA sArU jeone udhame caDavAnI icchA hoya paNa sAdhana vagaranA hoya teone banatI madada karI karAvI tathA anAthAzramenI yejanAne madada ApI A saMbaMdhamAM paNa konpharansa sArUM kAma jirNa pustakoddhAranA saMbaMdhamAM jaina graMthAvalinI TIpa bahAra pADavA mATe je zrama ane khaMta levAmAM Avela che tene khyAla Ave muzkela che. e graMthanA saMbaMdhamAM vidvAnoe je abhiprAya batAvyA che te ja tenI upayogitA batAvavA mATe pUratA che. A uparAMta zrI jesalamIrane prAcIna bhaMDAra ughaDAvI lAMbA vakhatathI baMdha bAraNe paDelA pustakone prakAzamAM ANavA karelA prayAsa jeke saMpUrNa phatehamaMda thayo nathI. chatAM tethI lAbha bahu thayuM che. atyAre paNa prAcIna pustako lakhAvavAnuM kAma cAlu che. jirNa maMdirodhdhArathI zAryapura, mAMDavagaDha, vibhavagiri vigere aneka tIrtho ane anya sthaLamAM jirNa maMdire ripera karAvavAmAM AvyA che ane kalyANaka nagarIo tarapha kAma cAlu che. - jIvadayAne aMge paNa mAMsAhArI prajAomAM anna phaLa zAkanA khorAkathI thatA phAyadA saMbaMdhamAM inAmI-nibaMdha lakhAvavAno prayAsa bahu stutya karyo che. te uparAMta ghaNI pAMjarApoLone madada karI che ane eka veTaranarI sarajana konpharansa taraphanA inspekaTara tarIke sarva Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa heralDa. [ navembara pAMjarApoLanI mulAkAta laI temane aneka upayogI sucanAo davAdArU vigerenA saMbaMdhamAM kare che ane tenI sthitinA saMbaMdhamAM riporTa kare che. A yojanAthI atyAra sudhImAM ja bahu lAbha thayo che. AvAM AvAM kAryonI yojanA ane amala pAchaLa konpharanse atyAra sUdhImAM eka lAkha rUpiyA uparAMta kharacyA che. A uparAMta sAMsArika kurivAjonA saMbaMdhamAM nibaMdhe pragaTa thAya che ane te saMbaMdhamAM upadezako bhASaNa ApI moTe sudhAre ane pheraphAra karAvatA jAya che. kenpharansanA mahAna nAmathI dasarAnA pazuvadha mATe je moTI saMkhyAmAM arajIo hAla rajavADAone karavAmAM AvI hatI tene javAba saMtoSakAraka maLato jAya che. A ekaja bAbata batAve che ke ekatratAthI keTaluM teja utpanna karI zakAya che. konpharansanA TharAvane aMge lagabhaga cAraseM dhArnika saMsthAonA hIsAba tapAsavAmAM AvyA ane tethI bahu ja lAbha thayo che. jainanA tahevAromAM rajA, vAMcanamALAmAM sudhAro, yunivarsiTImAM jaina sAhityanuM dAkhala thavuM. tene mATe me.TI skolarazIpanI vejanA, DIrekaTarI taiyAra karI chapAvavI, zrI makSIjI, sametazikharajI ane aMtarIkSanA kesanA prasaMgoe batA vela kAryavAhakatA ane dara mAse heralDa mAsikanuM pragaTa thavuM e sarve konpharansane ane konpharansa ophIsane AbhArI che. A sivAya bIjA aneka nAnA nAnA khAtAone madada karIne, keTalAkane pote zarU karIne, keTalAkane calAvIne ane keTalAka sArU madada apAvIne bahu lAbha karyo che ane sarvathI vadhAre to komanA vicAra vAtAvaraNamAM ajAyaba je pheraphAra A mahAna saMsthAe karyo che prajAbaLa zuM che, tene keTaluM bhAna maLavuM joIe ane dareka vyakitanA spaSTa haka zuM che te zeThIyAonA magajamAM ThasAvanAra temaja zeThIyAene AgaLa karI teonI madadamAM madhyama mANasane potAnI jAtane gaNapaNe rAkhavAnuM zikhavanAra A saMsthA che. A uparAMta atyAre muMbaImAM eka sArU salAhakAraka borDa nImavAmAM AvyuM che , jeo resIDaMTa janarala sekreTarIne yogya salAha Ape che. A uparAMta jiNa maMdiroddhAra, pustakodhdhAra, jIvadayA, nirAzrita, sakkara, kezara ane sukRta bhaMDAra mATe kamITIo muMbaimAM nImavAmAM AvI che ane te uparAMta upayoga vagara paDI rahelAM phaDane zodhI zodhIne prakAzamAM lAvanAra eka kamITI nImI che. A sarva kamITIo pita pitAnuM kAma bahu sArI rIte bajAve che ane ghaNI bAbatamAM saraLatA thatI jAya che. A vakhatanI kenpharansa nImela ejyukezana borDa (keLavaNu bhaDaLa) nI heDa ophIsa paNa muMbaImAM AvI che ane atyAre joke keLavaNI phaMDanI sthiti kharAba che chatAM paNa te maMDaLe janAo vagere ghaDavAnuM zarU karyuM che. AvI rIte aneka khAtAone aneka rIte puSTi apAvAnA kAmanI rUparekhA haju derANI che. vastutaH komane tAtvika phAyado thAya tevAM kAryo karavA mATe te haju paNa cheDe vakhata joze. paraMtu tevI sthiti prApta karavA mATe je prAthamika taiyArIo karavI. joIe te zarU thakI cUkI, AraMbhAI cukI che ane tethI AgaLa paNa vadhI che. kharekhara phaLa prApta karavA have puratA josathI AgaLa vadhavuM joie. muMbaInI kamITIoe ane Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] jaina konpharansa ane sukRta bhaMDAra bahAra gAmanA agraNIoe barAbara lakSya ApI kAma karavAne samaya prApta thayuM che tevA vakhatamAM konpharansanA sthaLa zarIrane aDacaNa karanArI pratyAye na naDe ane hAtha dharelAM kAme aDadhe raste rakhaDI paDI karela mahenata dhuLadhANuM na thAya e bAbatamAM khAsa dhyAna ApavAnI AvazyakatA jaNAya che. konpharansanI dareka pejanA amalamAM mukavA mATe pitAnI prathama jarUra paDe che. vAravAra amuka sadagRhasthone bolAvavA paDe athavA amuka varga taraphathIja save kAya nabhe che evI sthitimAM AvavuM kaI paNa daSTithI lAbhakAraka nathI. vaLI mATI nAnI rakama eka sAthe ApanAra gRhastha ane madhyama varganA mANasethI ja atyAra sudhI konpharansanuM kArya cAlyuM che je TUMkI rakama kenpharansanA hastA AvI che tene ke utama vyaya thA che te batAva. vAnI jarUra rahetI nathI. A saMbaMdhamAM kenpharansane koI koI vAra virUddha TIkAo sahana karavI paDe che tenuM kAraNa mAtra phaMDanI maMda sthiti ja che. eka sAmAnya dAkhalo levAmAM Avaze te samajAze. se nirAzrite pacIza pacIza rUpiyA meLavavAnI araja konpharansa ophIsane kare temAMthI konpharansa ophIsa te khAsa saMjogone laI madada karavA yogya mAtra pAMca mANasane madada karI zake. bAkInA paMcANuM mANasamAMthI samaju te phaMDanI sthiti vagere samajI bolatA nathI, paNa ghaNekhare bhAga samajune heta nathI. teo konpharansa ophIsa virUdhdha nakAmI beTI vAto kare che ane Ama thatAM thatAM vinA kAraNuM keTalAka mANasa konpharansa virUdha vAta karanArA thAya che. AvA prasaMgenuM mukhya kAraNa phaMDanI ochAza che. amuka mANasethI athavA amuka varganI AzA para rahevA karatAM AkhI kamanA upara AdhAra rAkhavAnuM banI Ave te bahu lAbha thAya. manuSya svabhAva e che ke je khAtAmAM paisA bharavA paDatA hoya che te barAbara cAle che ke kema athavA pitAne barAbara vyaya kare che ke kema e khAsa dhyAna rAkhIne tapAse che, jue che ane tenA saMbaMdhamAM cIvaTa rAkhe che. AkhI komamAM garIbathI te tavaMgara sudhI bhAre na paDe ane khuzIthI upADI levAya tevI yojanA teTalA mATe vicAravAnI AvazyakatA AvI paDI ane te saMbaM dhamAM sukRta bhaMDAra saMbaMdhI je pejanA bAbu sAhaba rAya badrIdAsajIe bIjI kenpharansa vakhate zrI mubaimAM sUcavI hatI te para vadhAre vicAra karatAM te ja amalamAM mUkavAmAM Ave te ApaNI komane rUcIkara thavAne ghaNe saMbhava dekhAya ane tethI sAtamI konpharansa vakhate zrI nAmAM te pejanA pasAra karavAmAM AvI. * A yojanA para vicAra karavA pahelAM te zuM che te joIe. dareka paraNela na bI purUSe dara varase ochAmAM ochA cAra AnA ane vadhAremAM vadhAre pitAnI khuzImAM Ave teTalI rakama A phaMDamAM bharavI joIe. ATalI vAta upara AkhI pejanA che. paraNela strI purUSa lakhavAthI nAnA bALake tathA bALakIo bAda thaI jAya che. teonA nAmathI sukRta karavAnI teonA mA bApanI IcchA thAya to nA nathI, paNa baMdhana kAraka nathI. khAsa yAda rAkhavAnuM eTaluM che ke vyAjanA mAtra purUSo sArU ja nathI. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] jene kenadaransa heraDa, ( navembara paNa strIo mATe paNa che. cAra AnA e eTalI nAnI rakama che ke AkhA varasamAM eka vakhata AvI nAnI rakama ApI konpharansa taraphathI thatAM ane thavAnAM aneka sukRtyenA bhAgIdAra banavAnA saMbaMdhamAM koI paNa samaju prANI AnAkAnI kare e banavA yogya lAgatuM nathI. savAla mAtra eTalo ja che ke gAmaDAomAM A yojanA bhAre paDaze ke nahiM. gAmaDAnA sarala chanI prakRti tathA nirdoSa dhArmika rAga eTalo prabaLa hoya che ke jeo ghaNuMkharUM AvI bAbatamAM potAnA gajA uparAMta paNa madada karavAmAM pAchA paDatA nathI, ane khAsa karIne najIkanA moTA zaheze jyAre AvI pejanA pasAra karI tene amala kare che tyAre teo bahu khuzIthI te yojanA pasAra kare che. atyAra sudhImAM paNa gAmaDAo taraphathI A yojanAne sAro javAba maLyo che e batAvI ApI che ke, gAmaDAonA saMbaMdhamAM jarA paNa saMkA rAkhavAnI jarUra nathI. AvI yojanAo musalamAna vigere bIjI komae karI chatAM cAlI nathI e savAla vadhAre nAjuka che. mukhyatve karIne teonI yojanA paDI bhAMgavAnuM kAraNa ekatra karanAra saMsthAenI ane seMTrala saMsthAnI gerahAjarInuM jaNAya che. jene juja rakama ApavAmAM agavaDa paDatI nathI, paNa tene preranAra joIe chIe. ApaNe te payuMSaNanA prasaMga para upAzrayamAM Akho saMdha ekatra thAya che ane te prasaMge aneka jAtinA niNa thAya che. upAzraya jevI majabuta saMsthA ApaNe dharAvIe chIe ane kenpharansa e phIsa jevI senTrala saMsthA dharAvIe chIe tethI koI paNa prakAranI ciMtA rAkhyA vagara ApaNe sukRtabhaMDAranI yojanA amalamAM mUkI zakIe ema lAge che. prevIsIyala sekreTarIo je pitAnA prAMtamAM bIjA DIsTIuMTa sekreTarIo nIme ane teo pitAnA gAmamAMthI paisA ugharAvI provInzIyala sekreTarInI mAraphata konpharansa heDa ophisane mokalI Ape te ugharAvAne kharaca thavA saMbhava nathI, athavA koI jagAe thAya che te paNa bahuja juja thAya che. A phaMDane hisAba darareja taiyAra raheze. kenpharansa ophisamAM koipaNa jene jovA mAge te tene batAvavAmAM Avaze ane varasanI Akhare chapAvavAmAM Avaze, tethI pisAnA vahIvaTa saMbaMdhamAM kaI paNa prakArane adeze upajavAnuM kAraNa rahetuM nathI. jenA kAmanI sthiti, karavAnA kAryonuM lAMbu lIsTa ane bIjA ghaNuM saMge jaIne A yojanAnI jarUriyAta vicAravAmAM AvI che. khAsa mudo e ja che ke dareka khAtAne amuka varga gRhastha varga tarapha ja draSTi rAkhavI paDe e kaI rIte pasaMda karavA gya nathI. garIbamAM garIba jana paNa jarUra pUratA khAtAne pitAthI bane teTalI madada kare ane te khAtAnA vahIvaTamAM pUrNa premathI bhAga le ema karavAne uddeza A yojanAthI pAra paDe tema che, ane te mude dareka baMdhue lakSyamAM rAkhavA yogya che. ochAmAM ocho aradho bhAga AvI rIte ekatra karelI rakamane zrI keLavaNInI bAbatamAM kharaca ema chellI karansa vakhate nirmANa thayuM che. keLavaNInA lApara vivecana vAraMvAra karavAnI jarUra nathI. paNa eka vAkayamAM eTaluM te kahevuM joIe ke ApaNe dareka khAtAone puSTi ApI zakIe tevI sthitimAM nathI. jo ke dareka khAtA udAra madadanI apekSA rAkhe che. (dAkhalA tarIke jIrNa maMdirahAra, pustakohAra, jIvadayA, Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ] jaina konpharansa ane sukRta bhaMDAra ( 35 nirAzrita, sAdhusAdhvI khAtuM, pustaka lakhAmaNa, vALAkuMcI, kezara, sukhaDa, upakaraNa phaMDa, mudraNa yaMtra vigere) jyAre ApaNe eka evuM khAtuM pakaDavuM joIe ke jene hAtha dharavAthI badhAM khAtAone madada karavAnI AvazyakatA na rahe. A khAtuM te keLavaNI khAtuM che. keLavaNI maLavAthI vicAramAM udAratA, vartanamAM dhIratA, vacanamAM gaMbhIratA, kAryamAM dakSatA ane vartanamAM vizALatA sAthe pitAnI pharajano spaSTa khyAla Ave che. pharajanA khyAla sAthe sarva khAtAne yogya madada maLI jAya che, kAraNa ke te khAtAo vivekapura sara kevI rIte nabhAvavAnI potAnI pharaja che te rItasara keLavAyelo prANu sArI rIte samajI zake che. keLavaNuthI hAnikAraka rivAje nAza pAme che. udhdhAre, maMdira temaja pustakanA thAya che. jIvadayA viveka pUrvaka paLAya che, ane nirAzrita thatAM ane Take che. e uparAMta bhaviSyanA kAryo mATe evI sArI rekhA derAI zake che ke jethI alpa vyayathI adhika lAbha thAya tevA rastAo teo derI Ape che. AvA agatyanA keLavaNInA viSayamAM ochAmAM ochI aradhI rakama navIna yojanAnI jaze e mahAna lAbha che. jene atrakAra mahArAjanuM khAsa pharamAna che ke je kALe. je kSetra sIdAtuM hoya tenA udhdhAra mATe meTI rakama kharacavI, atyAre keLavaNInA saMbaMdhamAM anya uMcA hiMduo, pArasI vigerenI sthiti jotAM ApaNe ghaNuM pachAta chIe. ApaNuM te khAtuM sIdAtuM che. mATe te saMbaMdhamAM prabaMdha karI lejanA amalamAM mukI te khAtAne sthApita karI devuM e ApaNuM pratyekanI pharaja che. atyAre ejyukezana borDa je A vakhate navuM nImavAmAM AvyuM che tene ghaNuM kAryo karavAnI umeda che. teNe hAlamAM strI zikSake purUSa zikSako taiyAra karavAnI yojanA hAtha dharI che, dhArmika zikSaNakrama goThavavAnI yojanA hAtha dharI che. sarva pAThazALAo para InspekaTara rAkhI ekasarakhA abhyAsakrama goThavavAnI te . tajavIja karavAne vicAra kare che; paNa paisA nathI. te vagara badhA vicAra, badhI yojanA aTakI paDela che. A sarve kAraNane laIne sarva baMdhuo pratye khAsa vijJapti che ke A yojanA ama lamAM muko. amAruM kahevuM evuM nathI ke kenpharansanA vahivaTamAM koI paNa prakAranI khAmI nathI ghaNI bhUlo thatI haze. ghaNI khalanAe anubhavAtI haze. ane je joIe che te tamAre Teko ane sahAnubhUti che. tame A pejanA amalamAM mUko ane amane sarva prakArane Teko Apa. tame vicArI joze to jaNAze ke A yojanA bahu sArI che, bahu vicArazIla che. ane bahu lAbhadAyI che. koI kaI gAmavALA pitAne tyAMja tenuM ugharANuM karI kharaca karavA vicAra kare che temAM eka jAtanI mAnasika sAMkaDAi che. hiMdustAnanI avanatinuM kAraNuM seTsa saMsthAmAM vizvAsanI gerahAjarI ane sAthe parAyaNa vRtti che, ItihAsa te batAve che ane A paNe te dararoja joIe chIe. AkhI komanI sudhAraNanA mahAna urdeza AgaLa pitAne ke khyAla dAbI devo joIe. sAmAjIka kArya karavAnI paddhati paNa e nathI. banavA joga che ke madada meLavavA yogya vadhAre mANasa amuka gAmamAM hoya to tyAM javAthI mokalela paisA karatAM paNa vadhAre pisA pAchA skolarazIpa madada vigere rUpamAM Ave. AvI rIte aneka gAmamAM cAlatI pAThazALAone madada maLaze. navIna vivAthI ene skolarazIpa maLaze, duraudyoganI keLabhaNI lenArane mAsika vetana maLaze, abhyAsIone pustako maLaze. suhula kelejamAM janArane Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha2) jaina konpharansa heralDa. - navembara phI maLaze, dhArmika abhyAsa karanArane madada maLaze, e vigere aneka prakAranA zubha kAmanI chevaTe kemanI mAnasika, Arthika ane dhArmika sthiti prabaLa thaI jaze ema lAge che. evA sabaLa unnati sAdhaka mArgamAM A5 varasa dahADe mAtra cAra AnA, dara mahine mAtra cAra pAI, eka aThavADiye mAtra eka pAI ApavAmAM kazI AnAkAnI karaze nahIM. evI AzA rAkhavAmAM koI paNa prakAranI bhula karatA hoIe ema lAgatuM nathI. moTI rakama meLavavAnI AzA rAkhyA karatAM tamArI nAnI nAnI madadathI kema vadhI zakI che, ane sukRtabhaMDAra rUpe vArSika eka lAkhanI pedAza utpanna karI zakI che ema je ApaNe batAvI zakIe te bahu utama lAbha thAya ane amane khAsa khAtarI che ke tamArI sevAnI saMmatithI ApaNe te samaya hAlamAM ja batAvI zakazuM. kenpharansanI muMbaI heDa ophIsamAM thaeluM kAmakAja. sukatabhaDAra phaDanIcenA gAmamAMthI A phaMDanAM nANAM AvyAM che -nAzIka, ATIdeva, nImacakempa, rAjaNuM, bedIna, deja, nIkavarA, sulatIrtha, vAlavaDa, kAvIThA, dharamaja, khaDhANa, daMtALI, vaDalA, ekalArA, sIrapura, AdarIANA, rAMdera, vaTAdarA, pacAsara, vaNoda, navAparA, vaNeda, bhAMbhaNuM, medhavADIyA, mekaraDA hAlApura, vagere. | nAnAM moTAM gAmanA AgevAne sAthe sutabhaMDAra phaMDane lagato patra vyavahAra cAlu che. konpharansanA mAnAdhikArI temaja peDa upadezako vagere mAraphata paNa te kAma levAmAM Ave che. sukatabhaMDAra yojanA saMbaMdhI eka nibaMdha konpharansa ejyukezana borDanA sekreTarI mI. motIcaMda gIradhara kApaDIyA solIsITare taiyAra karyo hate; je heralDanA A aMkamAM lekha tarIke prasidhdha karavAmAM AvyuM che. vaLI te nibaMdhane konpharansa taraphathI bukanA AkAramAM chapAvI pragaTa karavAmAM Avaze. jIvadayA kamITI-A kamITInA taraphathI dazerAnA tahevAra prasaMge thatA pazuvadha aTakAvavA mATe rAjAmahArAjA upara vinaMtI patro mokalavAmAM AvyA hatA. keTalAMka rAjyo tararathI saMtoSakAraka javAba paNa AvI gayA che. je pepare dvArA pragaTa thaze. pustakedvAra kamITI-rAjakeTa khAte maLelI sAhitya pariSada prasaMge bharavAmAM AvelA pradarzanamAM jaina sAhityanA prAcIna graMthe jude jude sthaLethI meLavI pustakeddhAra khAtAnA paMDitajInI dekharekha nIce mekalavAmAM AvyA hatAM. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OUR BUILDINGS. All our public buildings are as a rule looked after by the Sheths-one, two or even more, who are mostly business men-men of wealth and position in a particular society-as headmen are supposed to be responsible for their maintenance and management. All repairs, additions and alterations to suit the present day needs are done under their control--of course more or less guided by the head workman. Even all our private buildings are mostly similarly done individually under personal care and supervision. I would now request the attention of all concerned, to the presenta conditions and changes in construction and material brought to our use by modern science. We spare little when we have got to spend more. This can be explained thus. Number of our temples demanding urgent repairs and maintenance is large and is increasing. We have got to erect buildings for many a public institutions. Our existing buildings need much to bring them up to the present standard of sanitation and requirements. This all means demand for money. On the other hand, men of wealth-men like Sheth Pethad, Vastupal, Tejpal and many others - are no more amongst us. Also unfortunately we are living in a period when habits of simple and cheap liviog are leaving us, when our wants are fast increasicg, when educational and such other expenses are ever growing and competition gets harder and harder. Purely from an economic point of view it will be quite uunecessary to erect a building of the most enduring material. unless it is desired to produce a monumental result. In about a hundred years or say even iu much shorter period, sanitary requirements, methods of suitable planning will bave so much changed, business methods will have been so much revolutionised, internal arrange. ments will have been quite out of vogue, character of the locality will have so utterly altered that the wisest course tien will be to re. build. Even this day we find many a building--private as well as public-erected centuries and decades back in a thoroughly substaus Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 ] The Jain Conference Herald. [Nov. tial manner with the best possible material, quite unsuited as to its requirements and out of keeping with its surroundings. We, Jains, as a commercial class should be the last to overlook the effect of compound interest spread over a long period. If difference in cost for a building erected to last one hundred years and one to last double the period be invested at compound interest probably within 75 or at most 100 years the amount will be found sufficient to pull and rebuild and yet to leave a good balance. This is true notwithstanding the fact that cheaper building will cost more for constant repairs and maintenance. Steel and re-inforced concrete-two new great structural materials-have greatly revolutionised the modern science of building and it is certain our future Architecture will greatly depend on them. For facility of erection and saving in space taken up by supports steel is this day without a rival. I would strongly request all interested in building private as well as public to remember rightly that the age is gone when rough rules based on experience sufficed. Question of cost--money-occupies a prominert position and we can't afford a factor of safety greater than absolutely necessary. I trust this short note of the present conditions will be availed of by many and a great saving in money consequently effected. KORA DAHYABHAI BALABHAI. A Passage-at-arms between Science and Religion. ( dharma vijJAna saMvAda ) The Man af Science: "Of the immortality of what you call 'Atma' or Soul, I have had no direct and convincing proof. I therefore neither believe nor disbelieve it. As regards matter, it has been proved to be indestructible beyond doubt. Its annihilation cannot even be imagined,'' Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909) A Passage-at-arms between Science and Religion. ( 309 The Man of Religion: "Well, if you cannot even imagine the destruction of matter, how can you imagine the annihilation of your sou-your true ego, to which alone you can attribute your boasted achievements in the world of matter or your proud title to be the discoverer of Truth, par excellence? You cannot but admit that your soul, which is but another name for your real personality, has always existed and must ever continue to exist in some state or other; in other words, that it is co-existent with Eternity." The Man of Science: "Well, I admit the force of your argu. ment and concede there is strong presumption in favour of your conclusion. But granting that the soul is immortal, what possible con. nection can there be between our existence, past, present and future, seeing that it is only with the present that we are concerned?" The Man of Religion: "Before answering your question, I would with your permission venture to trespass on your courtesy so far as to ask you to tell me what your science has discovered regarding the nature of energy." * The Man of Science: "Energy, as we understand it, is as real* as matter. In fact, science has so far discovered only two real things-Matter and Energy,-that which works and that which is worked on. Like matter the energy inberent in it can neither be created nor destroyed, its amount can neither be increased nor diminished. It manifests itself in various forms, as visible motion, electricity, heat, light, magnetism &c. Any particular form of energy may under suitable conditions be destroyed, but it is always replaced by its equivalent in some other form. For instance, motion can be destroyed in a railway train by applying the brake; electric currents can be destroyed in an incandescent lamp; heat can be destroyed by, using it up in a steam-engine; and so forth. But when motion is stopped in a train, heat is invariably produced, the wheels sometimes becoming red-hot. When electricity is destroyed in a lamp, light is produced; when heat is destroyed in a steamengine, visible motion produced; and so on. Further, the amount of heat, ligbt, motion produced is the exact equivalent of what is In scientific parlance, only those things are said to be 'real' which can ne; her be created nor put out of existence. The one test of reality in Nature is essential permanence underlying changes of form. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 j The Jain Conference Herald.. | Nov, destroyed in producing it. Thus throughout all changes of form the amount of energy remains constant. Even when apparently lost, . (as the latent heat of water), it is only stored up in the shape of potential or expectant energy to re-appear sooner or later as kinetic or active energy. To sum up-there is no loss of energy as such; the total quantity of energy in the universe is the same to-day as it was in the past, and so will it remain in future-constant and immutable." The Man of Religion : "Thank you indeed, for your illuminating discourse. But if, as you say, material energy is a real thing incapable of annihilation, and even when seemingly lost, is only. stored up in a quiescent form to manifest itself sooner or later, can it be contended that the infinitely Subtler energy of Soul, as manifested in every mental and physical act of ours, is irre. vocably lost, leaving no trace of its existence on the Soul? Emphatically no: every operation of our mind, every idea and desire of ours, our good and bad impulses, our passion and envy, our pride and egoism, our charitable feelings and actions, in fact the whole of the experiences crowded in this short span of our life, are stored up in the form of YHTH FA which will be called back into activity in the fullness of time. Our future is thus bound up with our present which in its turn is regulated by our past. We have to .. bear the result of our thoughts, feelings and actions, whether good , or bad: there is no escape from it. In short, vice can no evade its due punishment than virtuc can go uprewarded." KUMAR SING NAHAR B.A. 1Azimganj. The 10th September. 1909. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma nItinI keLavaNI. "zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAmeM keli kare; zuddhatA meM thira vahe, amRtadhArA varase dhArmika tathA naitika zikSaNa viSe keTalAka vidvAnonA abhiprA. (4)-dhArmika zikSaNanI saphaLatAne mukhya AdhAra konA para raheluM che? (ba-zikSaka ) mAtAnA jeTalo prema zikSakamAM joIe, ane zikSakanA jeTaluM jJAna mAtAmAM joie. saghaLuM zikSaNa saphaLa vA aphaLa nIvaDavuM e te zikSaNa ApanAra zikSaka upara AdhAra rAkhe che. hAlamAM ApaNI prAthamika zALAnA zikSako umare nAnA ane ochA jJAna vALA hoI eke bAbatanuM kharuM ane purUM zikSaNa ApI zakatA nathI. temAM vaLI teo pote umaranA aMdhArAmAM nItithI bedarakAra ramatA haI, nIti e eka kAlpanika beDI che ema mAnI vidhAthIne tema mAnatA zIkhavI, vAMcana vagere viSayo mAtra bolavA ane vAMcavA mATeja hoya tema gagaDAvI jAya che. tema na thavA tathA dharma zikSaNa bhAra rUpa na thavA mane lAge che ke moTI umarane ane Tharela budhdhinA tathA dharma nItine jANanAra zikSake dareka zALAmAM eka ke vadhAre mUkAyA hoya ane te darekanA hAthamAM saghaLA kalAsanAM vAMcana kavitA tathA vArtA Adi viSaye mUkAyA hoya te zikSaNano kharo hetu bara Ave. hAla je kAMI khAmI che te zikSaNa paddhatinI khAmI nathI, paNa te calAvanAra egya vyakitaonI khAmI che moTI umaranA-e DachAmAM ochI 30 varSa uparanI umaranA dharma ane nIti para mamatALu, Astika, deza, kALa ane sAMsArika bAbatanA jJAtA, -nahi ke vediyA Dhera, zikSakonI jarUra che. bALakane mANanuM banAvavuM che. tene mATe AsapAsathI egya naranArIonA dAkhalAo ApatAM, vatananI kharI chApa zikSake pitAthI chApavAnI che; mATe Tharela budhdhinA ane egya vayanA khAsa zikSakonI jarUra che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] " dharma nItinI keLavaNa. . [ navembara zrI "mAMDala bhArati bhUSaNa sabhA nA vArSika utsava prasaMge, pramukha zeTha meghajI khetazIe zikSaNa viSe darzAvela vicAre have dharmazikSaNa kevA prakAranuM hovuM joIe te viSaya upara AvIza. A aMge dharmazikSaNane mULa hetu zuM che te ApaNe khAsa yAda rAkhavAnuM che. dharmazikSaNane hetu e nathI ke mAtra amuka kriyA kAMDa bALakane meDhe karAvavuM ane tene game tema svade vartavA de. paNa tene hetu e che ke vivAthI tethI pitAnI dhArmika tathA vyavahArika pharajo ane kartavya samaje, pitAnuM hita zAmAM raheluM che tene barAbara khyAla karI zake. aihikanI sAthe Amumbika zreyaH sAdhavA mATe jIjJAsA vRddhi pAme tevuM vartana yathArtha rIte ghaDAya, tenuM hRdaya komaLa tathA udAra thAya, ane tenuM jIvana prabhuparAyaNa thaI saraLa sukhamaya tathA AnaMdapUrNa baneH dharma zikSaNane Avo atyuttama uddeza che ane te udeza jethI siddha thAya tevA prakAranuM dhArmika zikSaNa ApaNe ApavuM joIe. paNa mAre atre jaNAvavuM jarUranuM che ke tevA prakAranuM zikSaNa hAla apAtuM nathI. mAtra kriyAkAMDanA sUtro samajyA vinA bALaka meDhe paDhI jAya temAM dharma zikSaNanI parisamApti mAnavAmAM Ave che. riporTanI puravaNI nA cha jatAM jaNAya che ke A vidyAzALA paNa eja koTimAM Ave che. baMdhuo mithyA Agraha tajI sabhyatAthI vivekapUrvaka kAMI vicAra te kare, ke AvI dhArmika keLavaNIthI ApaNe hetu sadhAya che ke nahi ? mAre sakheda jaNAvavuM paDe che ke AvA ne ATalA zikSaNathI te hetu sadhAta nathI; ulaTuM tethI koIka prakAre ahita thAya che. A vAta mAre spaSTa karavI joIe. vyavahAra tapAse te eka sAmAnya niyama Apane jaNAze ke kaI paNa kArya karavAmAM koIne joDavo hoya tyAre te tarapha prathama tenI abhirUci ApaNe pragaTAvIe chIe, bALaka niyamasara nizALe na ja hoya te koIpaNa prakAre tene samajAvIne, lAla batAvIne, niyamasara nizALe jatAM te kaMTaLe na khAya paNa khuzIthI jAya ema ApaNe prayatna karIe chIe. mAtra A bAbatamAM nahi paNa bIjI sarva bAbatamAM ApaNe manane A pramANe vALIe chIe, ane tema karatAM eka vakhata rUci upajI ke pachI pitAnI meLe ane bahu sArI rIte te kAma karate thAya che. have dhArmika zikSaNa ApavAmAM ApaNe A sarvamAnya niyama dhyAnamAM laIe chIe? nahi. paheleja pagale ApaNe bALakonI pAsethI te na samaje ne zuddha na bolI zake tevA pATha gokhAvI tene trAsa ApIe chIe. dharmazabda sAMbhaLatAM ja tenA manamAM bhayAnaka citra utpanna thAya che. ane dharma e koI kaMTALe ApanArUM che ema bALaka mAnI le che, ane bhaviSyamAM paNa te pratye aNagamo dharAvate rahe che. ApaNe hamezAM jamAnAne anusAra cAlavuM joIe. je hamaNuM ApaNe jamAnAthI virUddha paDIzuM te pachI pAMca daza varSa paNa jamAne pitAne amala bajAvyA vinA nahi rahe. jema paradezagamana Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ) dhama nIti keLavaNI, ( 47 bALaka mATe pramatha ApaNe sakhta vAMdhA letA hatA, chatAM hamaNA ApaNe khuzIthI utsAhI yuvakAne vilAyata javA ratna ApIe chIe, tema Akhara ApaNe kALate namavuM paDaze. zikSaNanA itihAsamAM A kALa krinDaragArTana paddhatinA che. tenu rahasya e che ke kAi paNa vAta, tenuM pratyakSa jJAna karAvyA vinA, bALakane kahevI nahi. jemake bALakane eka zikhavavuM hoya tA eka kAMDI, eka lIMbu, Adi padArtha batAvI eka saMjJAnuM tene bhAna karAvavAmAM Ave cheH ane AvI rIte prathama vastunuM jJAna karAvyA pachI tene pADA mATe karAvavAmAM Ave che. e ne e cAra barAbara padArtha vaDe batAvyA pachI e 6 cAra ema tene zIkhavavAmAM Ave che. ane eka pADA zIkhyA ke tarataja tenI pAsethI te pADAne lagatA hisAba meDhe karAvavAmAM Ave che. jemake dunA pADA zIkhavyA, teA turataja eka paisAnA e lIMbu te be paisAnA cAra (e 6 cAra) ema tenI pAsethI gaNatrI karAvavAmAM Ave che. ApaNI badhI paddhati e hatI ke badhA AMka prathama gokhAvI javA te pachI tene hisAbamAM upayAga karavA. te pati hAla amAnya thai che, te tene tajI devAmAM AvI che. eja pramANe dharmanA sabaMdhamAM ApaNe samajavAnuM che. jo samajyA vinAnA gokhaNune ApaNe haMmaNA tajI nahi dezuM te Akhare jamAnAnA vahevA sAthe ApaNane te rUDhI tajI devI paDazeja, mATe samayane eLakhI AgaLathI anukULa pheraphrAra karI cAgya krama goThavI le e vadhAre kalyANakArI che. je vAtaneA bALakane anubhava paNa na thayA hoya, dAkhalA tarIke svadAsa'tASa vrata vagere. te vAta ApaNe bALaavasthAmAM tenI pAse mukavAnI nathI. kAMika moTA thAya pachIja tevI vAtAnu nAma nI pAse ApaNe levuM joie. chatAM hamaNAnI paddhati pramANe cha sAta varSanA bALakane te zIkhavavAmAM Ave che. bandhuA, kadAca Apane mArU kahevu apriya jaNAze, paNa samabhAve vicAra karazeA te satya lAgaze. pratikramAdi Avasyaka gaNAtI kriyA vidyArthIne na zAkhavavI ema mArUM kahevuM nathI. te zIkhavavI, paNa yAgya umare jyAre tene sAdu bhASAjJAna thayuM hoya, kAMika vicAra zakita prakaTI DAya tyAre. pratikramaNa eTale karela pApA mATe samaja pUrvaka pazcAtApa. have sArUM zuM ne narasuM zuM te je jAgutA paNa na hoya, te jANavA jeTalI samaja zakita paNu jenAmAM khAlI na heAya tenuM pratikramaNa kuMbhAranA micchAmidukkaDaMthI zuM adhika thaze ? zarUAtanI avasthAmAM dharmazikSaNu hamezAM parAkSa rIte mAbApa tathA zikSakanA nItimaya dAkhalAthI tathA pratyakSa rIte rasika saraLa kathAo dvArA Apavu joie. dharma pratye tenAmAM bahumAna, prema, bhakita utpanna karavA joie. dharme tena AnaMdanA hetu thavA joie. te vinayI tathA suzIla thAya, tenAmAM sArI TevA baMdhAya e vAta para khAsa lakSa ApavuM joie. Ama abhirUci prakaTAvyA pachI tene ApaNe pustakArA kramasara zikSaNa ApavuM joie. temAM paNa zikSaNazAstranA eka suprasiddha niyama ApaNe dhyAnamAM rAkhavAnA che. bALakanA manamA ThAMsI ThAMsIne vidhAbharI tene jaDa jevA banAvI devA karatAM ye paNa bhAvapuraHsara zikSaNu ApavuM joie, te viSaya mATe tenAmAM dRDha prema rApavA joie, peAtAnI meLe jJAna prApta karI letAM tene zIkhavavu joIe. jJAna, darzana ane cAritra ema traNa prakAre dharma kahyo che, temAMthI hAlanA jamAnAmAM beze te jJAna ne darzana e e pAne te ApaNe lagabhaga visArI dIdhA che, ane cAritranA artha amu drazya kriyA eTaleja karIe chIe, bhAvadharma-kapAyAdinI upazAMtatA eTale krodha, mAna, mAyA, Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lebhane pAtalA pADavA vigere je mukhya ne kharekhara uratikAraka dharma che te te ApaNe jatA nathI, mATe have ekAMta kriyA upara bhAra na : panna pAMca kramaNa na banI zake mAtra be pratikramaNa zIkhavavA, paNa tatvanI vAta na karavI. A paNa eka vAta kahe jarUra che, ApaNuM parApUrvathI rUDhI che ke deza mAM banatAM sudhI ApaNa dharmatatvanI guMtha karavI ke jethI te loka sulabha rIte te samajI zake. te niyama lakSamAM laI navatantA sAra mAtra deza bhASAmAM hAla nAnA bALakane ApaNe zIkhavavA joIe. teno bALakane mukha karAvavuM joIe nahi. AgaLa jatAM jyAre vidhAthI saMskRta mAgadhInA abhyAsa kare tya bhale mULa vAMce, paNa nAnapaNamAM taddana ajJAta bhAvanA mRtrA mukhapATha karavAno te para nAkhavo ucita nathI. pratikramaNAdi Akhyaka hovAthI tenA sUtro mukhapATha karAya te bha paNa navatatvAdi saMbaMdhamAM to tevuM kAMI nathI. mATe navatatvAdinuM mULa mATe karAvavA kara bhAnusArInA guNanI samaja ApavI joIe, Avaka dharma saMhitA Adi pustakane te paricaya karAvavuM joIe ke jethI te nyAya puraHsara pitAthI AjIvikA calAvI A le paraloka bane sudhArI zake. gRhastha ane batAvela rUparekhA anusAra je dharmazikSaNa ApavAmAM Avaze, te mane khAtrI che ke vidyAthI Astika, sunItimAna, tathA bhava bhI; thaze ane ApaNe niHzaMka udaya thaze. hAlamAM je vahema tathA hAnikAraka rivAje ApaNumAM pracalita che, zvetAmbara digambara Adi bhAIonAM je kalaha kusaMpa cAlI rahela che, gaccha mata bheda mATe je kadAgraha jevAmAM Ave che te dharmanI kharI keLavaNI maLavAthI, sUryanA udayathI aMdhakAra nAzI jAya, tema nArA pa mI ja, ane sarvatra AnaMda maMgala vartAI raheze, huM IcchuM chuM ke mArA sarva baMdhuo, dhArmika keLavaNInuM kharuM hArda samaje ane te mujaba keLavaNI ApavAne prApta thAya. atre have mAre eka bIjI vAta para ApanuM dhyAna kheMcavAnuM che. zikSaNakrama sArI rIte goThavavAthI ja sarva vAta siddha nathI thaI jatI te uparAMta zikSaNanI saphaLatAne AdhAra mAbApa tathA zikSakonA sadavartana upara che. je mAbApa tathA zikSaka dhArmika heya- haze, te avasya tenA ziSya, dharmAdha, krodhI tathA mAnI thaze tema mAbApa je gharamAM joIe tevA apazabda vAparatA haze ane avivekI tathA daMbhI haze te bALaka temanuM anukaraNa avazya karaze ane te paNa asabhya, viveka rahita tathA degI thaze. bALaka ApaNAmAM kharAba Teva hoya che te jaladIthI pIchAnI zake che. ane ajJAnatAthI tenuM anukaraNa kare che, mATe mAbApoe jAte dharmamaya jIvana gALavuM joIe. tathA khAsa kALajIpUrvaka sArA zikSake pasaMda karavA joIe. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gavarnamenTanAM pado - saTIphIkeTa che. enA hajAre khAnagI patrake. 1 sarakAra rajavADAo ane mIlone vecanArA, beMko, cIna vagere paradezI - rAjyane purI pADanArA. judA judA saMgrahasthAnamAM 15 senAnA ane bIjA ghaNu cAMde, A pahelA naMbaramAM vadhumAM vadhu cAMde meLavanA, cAlIsa varasathI hiMdustAnamAM tijorIo banAvavAnI pahela vahele hurara dAkhala karavAne dA karanArA zuM kahe che ? Aii . ' harIcaMdanI tijorIo. HARICHANDI MANCHARAN & SONS chellAmAM chellI zodha dAkhala karelI, sAMdhA vagaranI (vALela ekaja patrAnI, aMdara ane bahAra maLI saLa bAjuthI vALelI, temaja gupta bhaMDAranI-- peTa cembara sepha, vagere jAtenI). progAjara jevA prasiddha rasAyaNazAstrInA pAsa karelA spezIyala phAyara masAlo bharelI, muMbaInA saMgrahasthAnamAM AganA akhatarAnI harIphAImAM sauthI pahelI AvanArI ane siAthI pahelA naMbarano sonA cAMda maLelI, eka AgamAM ane DAkuonA hatheDA sAme TakelI peTaMTa preTekaTara kaLA ane tALAMo hAthI reDa mArka tapAsIne leje ! halakA prakAranI nakalathI sAvaceta raheze!! sAyaDI nahIM lAge evI DIla prapha pleTavALI, ( sarakArI khAsa para meLavelI che. hajAre cAvI lagADI jotAM yA behoza kArIgarathI paNa khuleja nahIM, ane naM. 1 nI cAvIthI ulaTI ane naM0 2nIthI sulaTa ema be TALI devAya evI tijorIne lagADavAnI kaLA, amArA peTaMTanI nakala karanArA, lenArA ane vecanArA eka sarakhA gunhegAra che. kArakhAnAmAM banatI vakhate ja mAla juo, masAlAmAM neTa mukIne athavA AkhI tIjorIne sakhata bhaThThImAM nAMkhI batAvIzuM ! AkhuM gAma joine pachI Avo ! prImIyara sepha enDa loka vasa-harIcaMda maMchArAma enDa sana. dukAna-naM0 131, gulAlavADI. kArakhAnuM-pAMjarApoLa pahelI galI. mA ze rUma-naM 320, grAMTaroDa kenera, Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyogazALA temaja kanyAzALA mATe khAsa upayogI. bahAthathI guthavAnA saMcA." A vahepArI temaja gRharaya gharanAM strI bALake paNa lAbha laI zake tevA sarasa ane saphAIdAra meja, galapa, pIo, gaMjIpharAka ho vagere ghaNIja sahelAIthI ane jhaDapathI banAvavAnAM asala iglIza banAvaTanA saMcA dhupelI A enDa kAMi mAM maLe che. prAIsalIsTa maphata. che. je. eca. e. naM. 125 gulAlavADI-mubai. naM4 jena bhAIone agatyanI sucanA. ( pitApitAnA sthaLamAM jaina dharma ane jaina kemanI unnatine lagatI dareka bAbatanI khabara A mAsikamAM pragaTa karavA mATe dareka mAsanI tA. 15 mI pahelAM amane maLe te pramANe mekalI ApavA jaina baMdhuone khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. jAhera khabaro ApavAnA bhAva. zrI jaina bhavetAmbara konpharansanuM vAtra gaNatuM A mAsika ke jene hiMdustAnanA judAjudA bhAgomAM vastA jene jevI dhanADhaya kAmamAM baheLo phelAve che temAM jAhera khabara ApavAnA bhAvo nIce mujaba ghaTADe karI rAkhavAmAM Avela che, te tarapha senuM dhyAna kheMcI e chIe lITI prathama pUro cAja ane te pachInA ane 1 . . . . . 3 , gIAra mAsa lagI dara mAse 3 gaNe dasathI vadhAre lITIo mATe rU. 1) cArja paDaze, cha mAsa mATe pahele mahIne nI lITIo cAra pramANe pUro cArja ane pachI dareka mAse rU. cArja bAra mAsa lagI lAgalagATa haze te levAze. na jAhera khabare hiMdI, gujarAtI yA igrejI bhASAmAM levAmAM Avaze. jAhera khabaranAM nANAM agAuthI maLyo zivAya jAhera khabara dAkhala karavAmAM Avaze nahiM. A mAsikanI bhArate henDabIla vahecavAnA bhAve patravyavahAra agara rUbarU maLavAthI nakI thaI zakaze. te mATe sadhaLo patra vyavahAra tathA manIAra vIgere nIcenA saranAme mokalavA. zrI jainavetAmbara kenpharansa, pAyadhunI, muMbaI grAhakonA nAmo jAnevArI mAsathI chapAvavA che jethI pitAnuM nAma, DAbha, paNa, jI vagere khAM akSare lakhI nIcene saranAme jaNAvavA kRpA karavI. - vyavasthApaka kaeNnpharansa-herA pAyadhUnI muMbai, Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525 zrIjaina (zvetAmbara) konpharansa ja che . A SHRI JAIN SWETAMBER CONFERENCE HERALD. - pustaka pa) kArtika, vIra saMvata 2436 Disembara sane 199 (aMka 12 e. na, ' kavATa .. zrI jaina (zvetAMbara) kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. viSayAnukramaNikA. viSaya 323 ja Menuorial To H. E. The Viceroy re Jain Representation. 311 nAmadAra sarakAre bahAra pADelA jaina tehevAro.' rahyAM che mA .... ... 317 jenone jAherakhAtAnA pragaTa thatA rIporTI saMbaMdhI sAmAnya sucanAo ... 318 muMbaImAM vasatA garIba jenanI hADamArI..1 321 dazerAnA tahevAra upara baMdha thayelo pazuvadha .... ... hIMdustAnanuM eka mahA pApa. ... , 324 Jainism ... .... chavadyA mATe vekAvaLa tarAnA kaMThALanA bArIoe karela agatyane kasava. dhAmika hIsAba tapAsaNuM khAtuM. .. sukata bhaMDAramAM bharAyelI rakamo. . 334 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa ... daya ane jena kepharensa, . 335 unnattima ane tenI kuMcI. . 37 dharmanItinI keLavaNI * * * * - 35 vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1. 8 9 dhI 'jaina ' prinTiMga varkasa li. 12 beMkastriTa muMbaI. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 3 1 ka. .* * 1 - ma . , jI : v . A kA *i mit C : = = A. che zrI jaina zvetAMbara maMdirAvaLa-prathama bhAga . ' A pustakamAM gujarAta, kAThivADa, kaccha ane bhAravADa dezanA derAsarAnI ( ghara derAsara suddhati), hakIkata ApavAmAM AvelI che. muMbAinI kenpharansa ophIsa taraphathI mahAna kharca karI zarU karavAmAM Avela DIrekaTarInA amUlya temaja prathama phaLa rUpe A pustaka jaina samAjanA hitane mATe bahAra pADavAmAM Avela che. hiMdustAnamAM AvelA ApaNuM pavitra kSetranI yAtrA karavA jatAra jana bhAIone A pustaka eka suMdara gAIDa (bhomiyo). tarIke thaI paDavA saMbhava che. A pustakamAM judA juddA kelama pADI derAsaravALA gAmanuM nAma, najIkanuM sTezana yAne meTA gAmanuM nAma tathA tenuM aMtara, derAsaranuM ThekANuM, bAMdhaNI, varNana, baMdhAvanAranuM nAma, mULanAyakanuM nAma, baMdhAyAnI sAla, pratimAjInI saMkhyA, noka rAnI saMkhyA tathA makAnanI sthiti vigere tamAma hakIkata savistara dAkhala karavAmAM AvI che. A pustaka royala sAIjha 260 pAnAnuM suMdara kapaDAnAM puThAthI baMdhAveluM che. bahAra gAmathI maMgAvanArane vI. pI. thI mokalavAmAM Avaze. mulya phakata rU0 1-4-0 rAkhavAmAM Avela che. samagra jaina kemanA garIba vidayArthIone uttama taka. e jaIma hI ucca vidyA yA udhaNa saMpAdana karavAne je yuvakane madada thI khAsa ja. - pharIyAta hoI tevA lakhIta arajI sAthe kolasA maholAne nAke zrI jaina vidyA udyoga va. Ika maMDaLanI ephIsamAM savAranA sAtathI ATha rUbarUmAM maLavuM yA aDadhA AnAnI TIkITa - bIDI arajI phema maMgAvI levuM. : lI. sevaka zA0 zAntidAsa AzakaraNa bezarI velajI ANaMdajI onararI sekreTarIo. / - - taiyAra che! - taiiyAra che !! taiyAra che ! ! ! kenpharansa ophIsanI cAra varSanI athAga mahenatanuM apUrva phaLa. - zrI jaina graMthAvaLi. judA judA dhama dhuraMdhara jaina AcAryoe bhinna bhinna viSaya upara racelA apUrva yenI saMpUrNa yAdI A pustakamAM ApavAmAM AvI che. jaina Agama, nyAya, philoseIi, aupadezika bhASA, sAhitya tathA vijJAna saMbaMdhI graMthonuM lIsTa, graMtha kartAonAM nAma, kaleka saMkhyA, rasyAne saMvata, hAla kyA bhaMDAramAMthI kevI sthitimAM maLI zake tema che vigere saghaLI hakIkata batAvanAruM A amUlya pustaka che. vizeSa kUTaneTamAM graMthane lagatI upayogI mAhitI ApavAmAM AvelI che. graMtha ane puSTa, graMtha kartA ane puSTa, rasyAne saMvata ane - graMtha, evI rIte traNa prakAranI saMbhALapUva ke banAvavAmAM AvelI anukramaNikAo A pustakanI chevaTe ApelI che. A pustaka dareka pustakabhaMDAre, lAyabrerI tathA sabhAmaMDaLamAM avazya rAkhavA bhAyaka temaja dareka jainane upayogI che. kiMmata mAtra rU. 3-0-... Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM namaH siddhebhyH|| zrI jaina (zvetAmbara) konpharansa heralDa. . lakSmIstaM svayamabhyupeti rabhasA kIrtistamAliMgati . prItistaM bhajate matiH prayatate taM lbdhmutknntthyaa| svAzrIstaM parirandhumicchati murmuktistamAlokate,. .. yaH saMghaM guNasaMdhakelisadanaM zreyoruciH sevate bhAvArtha -guNasamUha jenuM kIDAsthAna che evA zrI saMghanI sevA parama sukha prApta karavAne pretsuka e je purUSa kare che te purUSane lakSmI pitAnI meLe tvarAthI AvI maLe che, kIrti tene AliMgana de che, prIti tene bhaje che, mati tene meLavavA mATe utkaMThA sahita prayatna kare che, svarga zrI tene bheTavAne Icche che ane mukti tene vAraMvAra jue che. pusta3 5.) Ati, vI2 saya 2436. sema2, sane 1808. (ma' 12. MEMORIAL TO H. E. THE VICEROY re JAIN REPRESENTATION. To HIS EXCELLENCY THE RIGHT HON'BLE Sir Gilbert John Elliot-Murray Kynynmound, P. C., G. C. M. G. Earl of Minto, of Roxburgh, Viscount of Melgund in the County of Forfar, Baron Minto of Minto and a Baronet of Nova Scotia. Viceroy and Governor General of India and President in Council. The humble Memorial of the Jain Community as represented by the 'Jain Graduates' Association? the "Sthanakwasi Jain Conference" and the "Jain Young Men's Association of India." Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312] 0653 Jain Conference Heralfi. [December Most Respectfully Sheweth . . . That your -Excellency's Memorialists are members of the two Associations and the conference abovenamed. The "Jain Graduates' Association" consists of the graduates of the different Universities of India who belong to the Swetamber Jain community, and the "Jain Young Men's Association of India" consists of educated members of all the Jain sects such as the Swetambers, the Digambers and the Sthanakwasis, and the "Sthanakwasi Jain Conference represents the Sthanakwasi Swetamber Jains. . .. 2: 2. Your Excellency's Memorialists. beg on behalf of their community to tender their best thanks to your Excellency's Government for the scheme of reforms in the system of representation to the Provincial and Supreme Legislative Councils which has now been finally sanctioned. 3. Your Excellency's Memorialists are sure that this step of the Government whereby the educated section of the Indian communities will be afforded an opportunity of taking a larger share in the administration of their country's affairs, will promote the loyalty of the ruled towards the rulers and your Excellency's Viceroyalty will be ever gratefully remembered by the people of this country for this act of wise and broadminded statesmanship. 4. Your Excellency's Memorialists have no doubt also that those of their countrymen who will be called upon to serve in the expanded councils, will, one and all, discharge their functions with the consciousness of a duty they owe to their country to assist the government in the management of their country's affairs and not with the idea of enjoying merely a right which has been bestowed upon them by a beneficent Government. 5. Your Excellency's Government have already recognised the principle of securing to what are known as " Important Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] - Jain Representation. [313 Minorities" a fair chance of representation on the enlarged Councils and Your Excellency's Memorialists feel certain that the Jain community which holds a front rank among the diverse races and creeds in India in commercial and industrial activities, which has of late been making rapid strides in education, and which, while it has done not a little for the promotion of Indian enterprises and industries, has been characterised throughout by a staunch loyalty and adherence to the British Sovereignty in this land, has a claim to be recognised as an "Important Minority". 6. The total Jain population in British India is only about 13 : lacs; - but the social and commercial status of the community has been so very important that, as pointed out on one occasion by Your Excellency's predecessor Lord Curzon, almost half the wealth of India passes through the hands of the Jains. 7. Already during the regime of Your Excellency's predecessor in office, the importance for the trade and commerce for this country was unmistakably recognised by making room for a special department for commerce in the divisions for carrying on the executive administration of the country. The overwhelmingly large share which has been just pointed out is being taken in rhe commercial and industrial activities of the country by the community to which Your Excellency's Memorialists belong, entitles it, as your Excellency's Memoria. . lists submit; to have its own representative as well on the Supreme Legislative Council as on the Provincial Councils.. 8. Your Excellency's Memorialists have been much pleased to learn in answer to a Memorial addressed to His Excellency the Governor of Bombay in Council that the Provincial Government have determined to pay due regard to the importance of the Jains as a communityin exercising the power of nomination for certain seats on the Council, which has been granted to His Excellency the Governor in Council Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314] Jain Conference Herald. (December by the legislature. Your Excellency's Memorialists have implicit confidence in the good faith of the Government, and they feel no doubt that the Bombay Government will not fail to avail themselves of the first opportunity to nominate a member on the council to voice the sentiments of the Jain community. 9. Your Excellency's Memorialists: pray that, considering the very great importance of tbe Jains, such a representation should be allowed to their community also on the Supreme Legislative Council, and that a declaration to that effect should be made immediately, and incorporated formally into the Regulations which have been recently pnblished, when they are revised for the first time. 10. Your Excellency's Memorialists do not pray for the formation of an eleetorate from amongst their own community for the election of their representatives. But they will rest content with the nomination of some one representative member by Your Excellency in Council, under the powers vested in Your Excellency by the Legislature in that behalf. 11. Your Excellency's Memorialists, however, venture to suggest that before the nomination of such a member on the Council, Your Excellency's Government will consult the three representative Jain bodies, the Jain Swetamber conference, the Jain Digamber Mahasabha, and the Jain Sthanakwasi Con. ference as to the qualifications for eligibility of particular members of:the community. Your Excellency's Memorialists therefore pray that one of the seats for nomination in the Supreme Legislative Council which are to be reserved for "Important Minorities" be filled up by the appointment of some Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909] Jain Representation. [315 member of the Jain Community after consultation with repre. sentative Jain bodies, and a declaration be made to that effect for the future guidance of the Executive. And Your Excellency's Memorialists will as in duty bound, ever pray. (Sd.) LAKHUMSEY HIRJI MAISERI B. A., LL. B, President, "Jain Graduates' Association." (sa.) TRIBHOWANDAS L. SHAH, L. M. & S., Secretary, "Jain Graduates, Association." (Sd.) RAI SETH CHANDMALJI, Banker and Hon. Magistrate, Ajmere. President, "Sthanakwasi Jain Conference." (Sd.) SETH AMARCHANDJI PITALIA, General Secretary "Sthanakwasi Jain Conference." (Sd.) B. BANKEY RAI, B. A., LL. B. President "Jain Young Mens' Association." (Sd.) CHAITANDAS, B. A. General Secretary "Jain Young Mens' Association." Jain Graduates' Association Hall, Bombay, December 1909, Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316) 16) - jene konpharansa heralDa.. (DIsembare nAmadAra sarakAre bahAra pADelA jaina tehevAre. ApaNI jaina grejyueTasa esozIezana taraphathI jana komanA tahevArone jAhera tahevAra tarIke svIkAravAnI je araja nAmadAra sarakArane karavAmAM AvI hatI tenA pariNAme tA. 2-12-roja bahAra pADavAmAM te:velA sarakArI gejheTamAM jAhera tahevAranuM je lIsTa ApavAmAM AvyuM che temAM bhAdaravA suda 4 ane bhAdaravA suda 5 e be jana tehevAne nAmadAra sarakAra taraphathI jAhera tarIke prasidhdha karavAmAM AvyA che. e joIne kharekhara khuzI thavA jevuM che.'' - A uparAMta paNa jeonA khAsa tahevAra hoya temaneja rajA ApavA mATe uparanI "tArIkhanA gejheTamAM nAmadAra sarakAra taraphathI je divaso mukarara karavAmAM AvyA che temAM uparanA bedivase ugharAMta azADa suda 14, zrAvaNa vada 13 thI bhAdaravA suda 3 ane kArtaka suda 15 e ATha divasene jana tehevAra tarIke bahAra pADavAmAM AvyA che. , jana grejyueTasa esesIezanane A zubha prayAsa saphaLa thayelo joI ame tene subArakabAdI ApIe chIe. paNa A sthaLe abAre bhulI nahi javuM joIe ke je A maMDaLa taraphathI saMpa ane utsAhathI bIjAM kAryo hAtha dharavAmAM Ave to temAM paNa teo phatehamaMda thAya niHsaMzaya che paraMtu A maMDaLanI Adhunika sthitinuM nirakSaNa karIe te te kAMIka aphasosa utpanna kare che. A maMDaLanI mukhya ophIsa amadAvAda gayA pachI tyAMthI joIe tevuM kAma thayuM hoya ema amArA jANavAmAM AvyuM nathI. ukata maMDaLane vidavAna sabhAsadone ane A sthaLe suthanA karIzuM te te kheTuM nahi gaNAya ke teonA , uparaja samagra jana kema ghaNI AzAo bAMdhe che. ane te niSphaLa na thAya teTalA mATe dareka sabhAsade esaezananA kAmakAjamAM ulaTathI bhAga levo joIe. A maMDaLanI Arthika sthiti paNa kaDhaMgI che. te temAM paNa sudhAro thavAnI AvazyakatA che to amo AzA rAkhIe chIe ke have grejyueTa baMdhuo pitAnI pharaja bajAvavAmAM koma parAyaNa thaze. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1404). saccA se merA. (17 ||shrii|| saccA so merA. . (lekhaka lakSmIcaMdajI ghIyA) // jainam jayati zAsanam // ..... zlokaH . . . yAvidyonnatimedinI hitajanI saddharmaniH shrennikaa| yA samyaktvavidhAyinI sumatidA vyApArabuddhipradA // yA rAjJAmapi nItidA matimatAM mAnonnatirAkarA / sA nIyAnmahatI sabhAsughaTitA bhUmaMDale naartm|| . : 1 hamArI paramopakAriNI zrImati kaoNnpharansake viSayameM hamAre jaina baMdhuoMke jUde jUde khayAlAta haiM, jinako prathama pakSa, va dvitIya pakSa ina do vibhAgoM meM alapa 2 kara dikhalAe jAte haiM,- prathama pakSa saMkhyA dvitIya pakSa koI kahate haiM hara sAla baDe 21. koI kahate haiM binA ADambarake jaina maMDapa Adi taiyAriyAM karake bahota rupe vargameM kaise jAgRti ho sakatI hai. vyaya kara dete haiM, jisse kucha lAbha | nahiM hotA? . ... ko kahate haiM ki, jaina zve. kaoNnpha-2 koI kahate haiM binA Aphisake kArya ransane kucha mahatkArya karake na dikha- kaise cala saktA aura binA bAIlAyA bephAyadA Aphisa va DirekaTarI rekTarIke jainiyoMki Thika 2 sthiti AdimeM rupe vyaya kara diye! kaise jJAta ho? koI kahate haiM ki kaoNnpharansake | 3 koI kahate haiM ki jahAM taka jaina agresara bedarakArI kara kisIkI nahiM.. | baMdhu kaoNnpharansake ThaharAvoMko amalameM sunate IsahIse sudhArA nahiM hotA! na lAveM vahAMtaka kaise sudhArA ho, agre sara to TAIma va paisA kharca kara ita. ni koziza karate haiM. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318) jena kenphiransa heralDa. ( 364 koI kahate haiM ki agresaroMne apane 4 koI kahate haiM agresarone apanomAnake vAste yaha Dola khar3A kiyA jaina jAtikI sthiti zocanIya dekhahai, isse jaina jAtikA kyA uddhAra | kara paropakArakI icchAse yaha kAma ho sakatA hai ? khar3A kiyA haiM ! koI kahate haiM jahAMtaka hiMdI bhASA 5 koI kahate haiM ki hindI utsAhI jAnane vAle upadezaka na niyata ho .. | upadezakahI nahiM milate tesehI grAhaka aura heralDa Adi jaina patra hindImeM saMkhyA barAbara nahiM hotI taba kaise na prakAzita ho vahAMtaka kese hareka kiyA jAya ! prAnta bAloko lAbha pahuMca sakatA hai ? 2 ityAdi apanI 2 apekSAse yogyAyogya, satyAsatya, samajha kara tarka bitarka karate haiM- parantu jahAMtaka uparokta sarva sammati ekatra na ki jAya, vahAMtaka apanI kaise unnati ho ? jaisekI manuSyakI indriyAM jUdA 2 kArya karatI hai parantu vehI indriyAM milakara zarIrakA kArya banatA hai vaisehI yaha sArvajanika mahatkAryakI hara prakArake manuSyoM ki eka sammati hone se pUrNonati prApta honA saMbhava hai. isahI vicArase merI alpabuddhi anusAra isa nibaMdhameM apanI sammati nivedana karatA hUM. AzA hai ki, sarva sajjana vicAra pUrvaka mAnya kareMge. 3 isa kaoNnpharansako mahAsabhA kaho athavA mahAmaMDala kaho sabakA tAtparya ekahI hai, apani mahA sabhAkA mukhya uddeza yahI hai ki, saccA so merA yAne saccI bAta hai usahIko grahaNa karanA na ki merA so saJcA; arthAt mene jo kahA vahI saccA cAhe nukasAna pAyaka kyoM naho, dekhiye uparokta dono bAkya ekasAM mAluma hote haiM, paraMtu vicAranese jamina AsamAnakA antara hai ! yAne sada asada vicAra rUpi dono unnati va avanati kI lAine haiM. hasa lie jo 2 prati prAcIna yA avAcIna nukasAna kAraka ho, choDakara, lAbha dAyaka ho usahI ko grahaNa karanA, isahI vAste saccA sau merA yahI unnatikA mUlamaMtra hamezA yAda rakhanA cAhie. zlokaH 2 udyamaM sAhasaM dhairya, balabuddhiHparAkramam / SaDete yatra tiSTanti, tatra devo'pishNkitH| apUrNa. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1800 jenAM jAhera khAtAnA pragaTa thatA rIperTI saMbaMdhI sAmAnya sucanAo. kahe jainonAM jAherakhAtAnA pragaTa thatA rIporTa saMbaMdhI sAmAnya sUcanAo. muMbaI ilAkAmAM ApaNI jainonI vastI baheLA pramANamAM che. derAsare, upAzraye, dharmazALAo, davAzALAo, pAMjarApoLe vagere ghaNAka dhArmika khAtAM jaina calAve che. hAlamAM AvA khAtAnA saravaiyAM ane rIporTa bahAra pADavAmAM Ave che. AmAMnA saMkhyAbaMdha rIpirTInuM meM avalokana karyuM che, paraMtu temAM ghaNIkharI vakhate sarasa paddhati dekhavAmAM AvI nathI. sarasa paddhati na rahevAnuM kAraNa joIe te kAMte goTALo ane kAMte AvaDatanI khAmI hoya che. AvI khAmIo dUra karavAne yogya ilAje levA joIe yathA rAjA tathA prajA e ApaNumAM pracalita kahevata che. ApaNuM rAjA taraphathI rIporTa dareka khAtAnA pragaTa thAya che. temAM upaja, kharcanI vigata ApavAmAM Ave che, vadhaghaTanAM kAraNe darzAvavAmAM Ave che. gayA varSanI zIlIka ane cAlatA varSanI zAlIka batAvavAmAM Ave che. e chatAM e khAtAMonA bhalA mATe dezahitakArI jAhera mANase ghaNu vakhate TIkA kare che ke e rIperTImAM pUratI vIgate nathI. pAMca varSanA jUdA jUdA upaja kharcanA koThA nathI. A badhI vakhate e TIkAonuM vAjabIpaNuM ApaNe svIkArIe chIe; paraMtu jyAre ApaNA potAnA hAthamAM e kArobAra Ave che, tyAre ApaNe pasaMda karela TIkAne kAMi amalaM karatA dekhAtA nathI. ethI ema thaI paDe che ke "jevI prajA tevA rAjA " A yuropIyana uparaNuM lAgu paDe che, eTale je ApaNe rAjyadvArI sudhAraNa IcchatA hoIe athavA temAM bhAga levA IcchatA hoIe te ApaNe ApaNuM jAherakhAtAMne majabuta ane svaccha kArobAra rAkhavA uparAMta tenI mAhitI pUratI rIte sarvane maLI zake evI sagavaDatA sAcavavAnI jarUra che. ApaNu zrImaMta dhuraMdhara vepArIo mIle ane keTalIka kampanIonA mAlIka-DIrekaTare ane bhAgIdAro che. jeo joinTa sToka kampanIonA dhoraNa-benkanA hisAbonAM dhoraNa-sarANI peDhIonAM dhoraNo samaje che. evA khAtAnA rIporTI ane hisAbo joI emanI kreDITanuM acchI rIte mApa kADhI zake che, eja bhAIo pitAnA tAbAmAM cAlatAM jAherakhAtAMomAM evA dhoraNanI nakala karatAM kema dagadago pAme che enA kAraNe samajAtAM nathI. ApaNA dhArmika graMthamAM dravya sIrIjhaMtha ApaNuM jAhera sArvajanika khAtAM mATe bahuja uttama kAnuna batAve che ke, je pitAnA gharanA kArobArane karakasara ane svacchatAthI vahIvaTa karavAmAM Ave che e ja uMcI paddhatithI pitAnA hAthamAM saMpAela dhArmika dravyano upayoga kare ya vahIvaTa calAve, ane temAM kAMI paNa goTALo thavA de nahIM. je koI geTALo karatuM heya te tenI sudhAraNA rakhAvavA paNa pharaja che. dayAmaya tatvanuM eja lakSaNa che ke kaI paNa bhUlapAtra chavane sumArge caDAva, AthI ApaNuM jAherakhAtAmAM svacchatA ane tejano prakAza kAyama rahe eTalA mATe jAhera rIporTomAM tamAma mAhetI raju karavAnI jarUra che. Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320:1 jaina kAransa heralDa. [ DIsembara A deha kSaNabhaMgura che, ema sarvanA jANuvAmAM che. eTale AMkha mI'cAtAM mananI vAta manamAM rahI jAya che. dhArmika sasthAnA kArAbAra karatA zeThIAe peAtAnA hastaka cAlatA vahIvaTa saMbaMdhI yAgya phrAnunA, noMdha ane paddhatIo na rAkhatAM bhaviSyanA vahIvaTadArAne kayu. dheAraNu akhatyAra karavu te mATe potAnI munasIneja upayAga karavA paDe che. joke peAtAnA khAnagI vahIvaTamAM sarve prakAranI noMdhA hAvAthI bhaviSyanA vahIvaTadArAne saraLatA paDe che. A kAraNa paNa rIporTamAM vizeSa vigatA jaNAvavAne agatyatA batAve che. AvA kAraNeA sivAya e paNa eka agatyanuM kAraNa che ke mANasa mAtra bhUlane pAtra che. ApaNe kAMi bhUla nathI karatA ema jagatane khAtrI karavAne mATe jAhera khAtAonI pUratI vigatA pragaTa karIe teA jAhera prajA e upara dhaTatI nuktecInI karI zake ane ApaNA vahIvaTa joi satASa pAme. ane temane bhUla jaNAya te te sudhAravA kAzIza karI zake; je kAzIza svaccha vahIvaTane dhaNIja upayegI che. kemake kAMi sAte sAMkha aDatI nathI; ane asvaccha vahIvaTa teA rAkhavA ApaNI IcchAja nathI. eTale svacchatAnA zeAdha mATe je kAMI TIkA thAya te teA vizeSa saraLatA samajavA jevIja che. mana che e ghaDImAM gaja upara svArI kare che, ghaDImAM eja mana dhADe bese che. ghaDImAM cakaDALe caDe che; dhaDImAM parama vairAgya draSTinA anubhavamAM DabakAM mAre che, ane DImAM pApakamamAM sAya che. e badhAmAM sumArgamAM kAyama sthita thAya, athavA pApamamAM na krUsAya eTalA mATe te manane leAka apavAdanA jabarajasta bhaya hAya che. ApaNA pAse sAMpAela jAhera khAtAMnA vahIvaTamAM svacchatA rAkhavAnA kAraNu mATe, AbarU, paramAtha vRtti, loka kalyANa ane jagatane apavAda e badhA aMkuzarUpe che. eTale tenuM upayAgIpaNa vadhAravAnI khAsa jarUra che. sArvajanika khAtAMnI teha ane niSphaLatA vahIvaTanI svacchatA asvacchatA upara mukhya mAdhAra rAkhe che. svacchatA tara loko vizvAsa rAkhe che, ane asvacchatA temane lAgatAM tene pasaMdR karatA nathI, eTale kadI peAte sAthe rahI manamAM samajI besI rahe che; paraMtu e vahIvaTane hAyatA nathI ApatA ane jUdI bAju peAtAnuM valaNa rAkhe che. e vakhate ema sa majavuM joie ke A gRhasthA A vahIvaTa pasaMda karatA nathI. svacchatA e evI AkarSaka cIja che ke e tarapha sarve kheMcAi jAya che. sArvajanika khAtAnI agatyatA samajAvanAra, tenuM upayogIpaNuM pUravAra karanAra, e khAtu vadhAre lokopayogI karavAne yeAgyatA sacavAvanAra ane e khAtAM taraph sahAyakone kheMcI lAvanAra svacchatA ane pUratI vIgata darzAvanAra rIporTa che. ema kahyA vinA cAlaze nahIM; sarakAranI dekharekha nice cAlatAM khAtAMomAM myunIsIpAlITIe kevAM meTA kAryo bajAvI zake che. keTalAM nANAM peAtAnI kreDITa upara uchInAM lai zake che. keTalA mANasA peAtAnI sakhAvata nAM nANAM suprata kare che, te jUo; yunIvarasITIo ane kolejo jemAM dhaNuM dravya sakhAvatanu hAya che, paraMtu e jagyAe nANAM ApavA mANuse jAya che. tenuM kAraNa e khAtAMnI svacchatA che. A badhI vIgateAM dhyAna upara rAkhI jAhera khAtAMnA vahIvaTanA rIporTa pragaTa karatAM ochAmAM ochI eTalI vIgata ApavI ke--gayA varSanI zIlIka, upaja ane kha enA Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908) muMbaImAM vasatA garIba jaInenI hADamArI. ( 321 AMkaDA pragaTa thatA rIpeTanA vaSanI zIlIka upaja ane kharcanA AMkaDA e khAtAnI tamAma zIlIka vIgatabadha kaI jagAe rokavAmAM AvI che, tenI vigata, e khAtanA tamAma nekaro greDavAra bhAga pADIne temanuM pagAra kharca, upaja kharca vadhavA ghaTavAnAM kAraNa, bhaviSyamAM zuM e khAtAne joie chIe tenI vIgata ane kAraNe, bajeTa karavAno rIvAja hoya te cAlatuM bajeTa tathA pragaTa thatA vahIvaTanuM bajeTa raju karavA, zuM zuM lAbha ApavAmAM AvyA. kamITIthI vahIvaTa cAlatuM hoya te kamITInA mahAnAM nAma, keTalI mITIMga thaI dareka mITIMgamAM zuM thayuM teno sAra, ane ekAda be gRhasthothI vahIvaTa cAlato hoya te kayA dharaNathI cAle che, tenI vigatavAra hakIkata ApavI joIe. hisAba eDITa karAvyA pachI eDITarane abhiprAya sAthe pragaTa karavAthI vizvAsalAyaka vahIvaTa siddha thaze. e rIporTamAM ghareNuM ane sarasAmAnanuM lIsTa ane navA sAmAnanuM lIsTa ema dAkhala karavAthI kada bahu vadhI paDaze nahIM; Azraya Apana nI rakama tathA nAma paNa pragaTa karavAM. paraMtu temAM jUja rakamanAM ghaNuM nAme thatAM hoya te e rakamane saravALe jaNAvo. lAgA ke evAM je je upajanAM sAdhane heAya tenAM nAmavAra upaja jaNAvavI. kharca paNa khAtAvAra jaNAvavuM. je khAtuM cAlatuM hoya tenuM pariNAma jaNAvavuM. jemake eka pAMjarApoLa ke jemAM keTalAM janAvara hatAM keTalAM navAM AvyAM keTalAM marI gayAM keTalAM vecAtAM ApyAM, keTalAM bakSIsa ApyAM, AvI hakIkata AvavA jarUra che. sakhAvatane lAbha lenAranA nAme paNa jaNAvavAM. jemake-vidyAthIone madada hoya to nAma ane abhyAsavAra temanuM lISTa hovuM joIe. jenazALAne madada hoya to te tamAma jainazALAnAM lISTavAra madadanI rakama joIe, AvA rIporTathI ghaNI ja svacchatA raheze. rIperTamAM je kAMI karavA gya e khAtAe hoya tenI vigata ane kaye raste e thaI zakaze, te paNa jaNAvavuM. A jamAne prasiddha karavAnuM che, paNa chupAvavAne nathI. chupA vahIvaTathI aneka geralAbha thAya che. mATe svacchatA jALavavA sArU tamAma svAmIbhAIone vijJapita che. nAraNajI amarazI zAha. muMbaImAM vasatA garIba jenenI hADamArI, , jene vItI jagatamAM, te para pIDA jANa; sAkaranA zekhInane, bhukhyAnuM nahIM bhAna." alabelI mumbapurInA medhA jIvananA bhegA thaI paDelA dravyahIna ane sIjAtA jaina baMdhuo! tamArI dAda- pharIyAda kaNa sAMbhaLe tema che tamArI prArthanA-stuti-kAlAvAlA ta kaNu lakSa Ape tema che ? nagArakhAnAmAM tutIne nAda kyAMthI saMbhaLAya! raNazIMgaDAMnI kAramI cIse AgaLa viNA nAda kyAMthI phUTI nIkaLe? meTAone nAnAonI kayAM garaja paDI che ! dhanavAnene nidhanI zI darakAra ! teo temanuM jANe ane tame tamAruM jANo. Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 722 ) jaina kenpharansa heralDa, 1 DIsembara pUrve grAmya pradezamAM vasanArA ane paMkhIonI peThe khullI havAmAM harIpharI kallola karanAra paNa gAmaDAMomAMthI vepAra rojagAra paDI bhAgavAthI udara poSaNa karavA nimitte atre AvI rahenArA jaino, tamAre pitAnI kaMgAla sthitine laine gaTara jevI koTaDIomAM, are kArAgrahomAM rahevuM paDe che. bAra ke paMdara rUpaiyAnA dara mahInAmAMthI ochAmAM ochA pAMca-sAta rUpIyAbhADA peTe ApavA paDe, te pachI bAkI rahelI najIvI rakamamAMthI kuTuMbanA be traNa mANasanuM piSaNa kevI rIte thaI zake? nirvAha karatAM keTalI muzkelIo veThavI paDe ! e to rahyuM paNuM ATaluM badhuM bhADuM kharcavA chatAM paNa temane kameM durgadha havA pANI vALI ubhA thatAM mAthuM bhAge tevI ja maLe e keTalI badhI dIlagIrInI vAta ! zrAvakenA saMtAnenI kevI durdazA! asesa! aphasosa !! amArA zeThIAone kyAMthI khabara hoya ke AvI rIte temanA svadhamI baMdhuo pIDAtA haze-saDI jatA haze. teo meTA moTAonI vijhITa jAya, sAheba lokone tyAM zekahenDa karavA jAya ke svakomanA AvA durbhAgI baMdhuonI avasthA tapAsavA jAya, vAlakezvara, pATI ke mAtherAnamAM baMdhAvelA baMgalAonA vAsIone galI kuMcIomAM AvelI emanI gaMdhAtI oraDIonI mulAkAta levI kema game ! ete amArA svayaMsevakoja sukRta bhaMDAranAM nANAM udharAvavA jAya. teo ja temanA kedakhAnAnAM darzana karI. kenpharansa ophIsamAM rodaNAM rAI, temanI kharI sathitinuM bhAna karAvI jenAnI AMkha ughADe. A te heya IMglAMDA tyAM te lakSAdhipatio ane abajapatio paNa khuNe khAcare pharI garibonI saMbhALa le che. tyAM maphata athavA te tadana sastAM bhADAnA makAne raMkajanene puro pADavAmAM Ave che. dhanADhaye AvuM kArya kare temAM te zuM navAI paNa sAmAnya paMkitanA mANaso kare che. kerADI jevAnA chAparA taLe hajAre majure rAtre AvI sue che. tyAM A eka kerahADa nathI paNa aneka che, tyAre ApaNe jene komamAM eke e bhAIne puta pAka nathI ke jeNe makAna baMdhAvI nirAdhAra jene mATe tenAM bAraNuM vagara bhADe ke tadana sastA bhADe khullo mukAyA hoya! derAsaronI cAla anya dhamIo ke jenAthI ghaNI jAtanI AzAtanAo thavAno saMbhava che teone bhADe apAya paNa jenone na ApavAmAM Ave A keTalI badhI khedanI vAta. pArasI jevI nAnakaDI kome AnA saMbaMdhamAM je karyuM che, tene aMza mAtra jaina je. vI mAtabara ane baheLI koma karavA samartha thaI nathI. pArasI gRhasthanI baMdhAvelI ghaNI cAlonAM dvAra upara khAsa pArasIoneja mATe evA zabdo AlekhAyelA vAMcavAmAM Ave che paNa khAsa jainone mATe ema lakheluM eka paNa beDe AkhA muMbaI zaheramAM amArI daSTie paDatuM nathI. | mukhapurInA zrImAna zeThIyAo! je tame mALAnA mAlIka he to bhale nahIM to navA mALA baMdhAvI tenA daravAja sAdhAraNa jenone rahevA mATe vagara bhADe, vagara bhADe nahI taddana sastA bhADe khullA muke evI tama pratye amArI punaH punaH namra prArthanA che. mANekalAla maganalAla DAkaTara, Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909 ) mukhazvamAM vastA garIba jaIneAnI hADamArI. ( 323 dazerAnA tahevAra upara thatA pazuvadhanA aTakAva. zrI jaina zvetAMbara kAnpharansa taraphathI karavAmAM Avela prayAsanuM zubha pariNAma majakura prasaMge thatA pazuvadha aTakAvavA prati varSe mArke A varSe " paNa rAjA, mahArAjAe ane ThAkArA upara vina Mti patrA meAkalavAmAM AvyA DhatAM jenA pariNAme jaNAvavA khuzI upaje che ke, AgaLanAM 38 nAmeA sAthe A varase 16 nAmeA vadhavA pAmyAM che. vadhu khuzI teA e upaje che ke, te arajI tarapha mAnanI najarathI jovAI satASakAraka javAkhA sTeTA taraphathI lakhAyA che, eTaluMja nahI paNa konpharansa taraphanA A prakAranA prayatnane AvakAradAyaka ane jarUrI jaNAve che. A varSe nIce jaNAvelAM sthaLA paikI keTalAka sthaLeAethI tyAMnA rAjA mahArAjA ane DhAkArAe peAtAnI hadamAM thatA pazuvadha khaMdha karI mumA, avAcaka prANIone AzIrvAda meLavyA che; keTalAka sthaLeAe te rIvAja keTalAka samayathI baMdha che. tema jaNuAvavAmAM AvyuM che. keTalAMka sthAe teA khAsa hIMduoe jainonAM dhArmika dIvaseAmAM tathA anyarIte thatI jIvahiMsA baMdha karavA rAjya taraphathI hrakrame kADhavAmAM Avela che; tyAre keTalAka sthaLAnA DhAkArAe tA khAsa tyAMnA mahAjanane dastAveja karI ApyA che, je mATe phrAnsa A sarve rAjA mahArAjA ane DhAkArAnA kharAM ataHkaraNathI AbhAra mAne che; ane icche che ke khIjA rAjakartAo temanuM anukaraNu kare. agAunAM nAmA. 1 avanagaDha, 2 barAdhIpati, 3 vaDAdarA. 4 bIAbara, 5 khaMbhAta, ke TAudepura, 7 rRhA, 8 dharamapura, 8 dhrAMgadharA, 10 dInApura, 11 dhaAyanA, 12 gAMDaLa, 13 jhAkhuvA, 14 jAmanagara, 15 jasadaNu, 16 kreTAsaNu, 17 kADhaDAsAgANI, 18 koTIlAi, 19 kAThArIyA, 20 lakhatara, 21 lAyajI meATA (kaccha) 22 lIbaDI, 23 maMDI, 24 meArakhI, 25 pAraDI, 26 rAjulA, 27 sarAmapura, 28 sAyalA, 29 saravata, 30 zAhapura, 31 sItAmahu, 32 sunIrAjadhAnI, 33 suthAlIA, 34 varNA, 35 vAMsaDA, 36 vArAhI, 37 varasADA. navAM nAmA. 38 ekalArA, 39 ArasADIyA, 40 cuDA, 41 ThekANu, 42 dAvaDa, 43 sela, 44 gaDhA, 45 DAlI 46 kulasIA, 47 khapura, 48 me gaNI, 48 pAlapura, 50 rAjakoTa, 51 rajIsIpura, parasacIna, 53 sAneAla. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324) jaina kenphiransa hera. ( DIsembara hIMdustAnanuM eka mahA pApa. gaI tA. 15 mInA TAImsa oNpha IDIyAmAM saMyukta prAMta (United Provinces) mAM gaI sAla banelA gunhAone rIporTa prasiddha thayo che. temAM lakheluM che ke saMkhyAbadhA chokarAMone temanAM ghareNuM khAtara mArI nAMkhavAmAM AvyAM hatAM. ("There, were a number of cases of murders of children for their ornaments.") bulaMda zaheramAM eka tera varasanA chokarAe eka traNa varasanA chokarAnAM keTalAMka ghareNuM utArI laIne pachI tene eka kavAmAM nAMkhI dIdho hate..("In Bulandshaher a boy of 13 threw a boy aged 3 down a well, after depriving him of some ornaments.") mAbApanI bedarakArI tathA ajJAnathI upara pramANe kamanasIba, nirdoSa baccAMonAM trAsadAyaka rIte khune dezanA judA judA bhAgomAM vakhate vakhate bane che.. cha varasanI eka musalamAna chokarIne gayA me mahInAmAM punAmAM teNInA dAgInA khAtara mArI nAMkhI hatI ane te pachI hAlamAM eka hIMdu chokarInuM paNa teja kAraNasara punAthI Azare ATha mAila upara AvelA eka gAmamAM khuna karavAmAM AvyuM che. AvA bhayaMkara mahA pApa sAme majabutapaNe cAlu pikAra karavAthI jhAjhAM nahIM te DAM bALakonA jIva bacavAno saMbhava che ane te sAthe temanAM khuna karata tevAM moTI umaranAM strI purUSe paNa phAMsIe laTakatAM aTakaze e pramANe bevaDuM puNya nuM A kAma che. upara pramANe jJAna phelAvavAthI tamAma kAmonA loko ApaNI konapharansane dhanyavAda deze. Apane sevaka, lAbhazaMkara lakSamIdAsa, mI. lAbhazaMkare majaphara lakhANa sAthe eka henDabIla mokalela che jemAM jAme jamazeda, tA. 18-1-1800, tA. 7-7-1904, tA. 17-8-1804, tA. 23-2-1904 tathA muMbaI samAcAra 24-7-1906, 26-8-1800 ane 12-8-1906 kayasare hIndramAM pragaTa thayela ahevAlo chApelA che. A te pakaDAyelA ane jAhera thayelA ahevAla che paNa nahIM jAhera thatA banAva ghaNuM bane che mATe hamArI namra araja che ke bALakone ghareNAMthI zaNagArI kamete maraNa thavAnA kAraNabhUta thatA teonA mAbApo jarUra vicAra karaze ane ghareNuM karatAM svaccha kapaDAMthI zobhAvI taMdurasta rAkhaze. taMtrI. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JAINISM. Having been asked to give something on Jainism, to which I am indebted for the following views and beliefs, I will give that which I appreciate and hold to be of value at any rate for myself. Being an enquirer into the Jain teachings, I cannot myself give an exposition of the philosophy itself, but only of the understanding developed in me through my fortunate acquaintance with the teachings. My liking being rather for the philosophical than the religious aspect of life the following may, to the warm-hearted, strike chilly. In Jainism I find a solution to the heretofore unsolved problem of existence. I find plain answers which cannot be truthfully refuted, and which sink into and satisfy every corner of the brain, and which if attacked by searching criticism show up only still more brilliantly. Answers I now have to the questions. What are we living for? What is soul? Matter? Space? Time? Substance? God? Reward, Punishment ? etc. Most satisfactory is the view that substance of the universe is permanent; that there never was in the infinite past a time when matter, souls, space, time, etc. did not exist; that to assume such non-existence in a remote past is a false view; that as these things have always existed, creation was not necessary. And what can be more inconsistent than after taking the view that everything needs to be created, to name one thing or being (God) that did not need to be created? The view that the individual is everlasting is most comforting; that each individual is for ever the same, and never becomes another; but only in sense, for the predicate can, from other points of view than the one here meant, be denied. I like the view of the history of the soul from eternity to eternity which divides such history into three sections, namely, Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326) The Jain Conference Herald. ( Dec. before, during, and after development (Nigoda, Gunasthana, and Mocksha). That we are now in a process of development had a beginning in time, and will have an end in time. That before the development began the soul had been living in the infinite past for ever backwards in an unclean state, somewhat in the same sense that any particular piece of gold might have always in the past been ore previous to its present refined state. After the development of the soul is ended, it never again becomes unclean, and exists in everlasting blissfulness, knowledge unlimited, as the same individual for ever without any interruptions in the shape of birth and deaths. Development in its early stage appears to be slow (during Mithyatva, that is). Then there comes a demarcation in the life (Samyaktva) after which the progress becomes much more rapid, it being taken in hand by the individual himself consciously. It is as I understand a teaching of Jainism that the whole of that which is good or bad in a person is due to his own actions in the past, that the person himself is responsible for all that he experiences, and that he will only experience that which he himself brings upon himself. Thus, is the freedom of the individual insured; he is free to bring upon himself just exactly the kind of life that he most desires. Now, as soon as anyone takes his own life in his own hands, he feels the need of a guide, the help of those who have gone before him along the same road. Who will satisfy him for this purpose ? Only he who has attained complete and altogether unlimited knowledge, and who is absolutely free from every form of unkindness and weakness. Such a one will satisfy the aspirant: and such a one only. He feels tbat only those who have attained to omniscience could guide him correctly without mistakes. He will, however in the absence of such one, accept the teaching of those who perpetuate the path mapped out by the omniscient; and the aspirant feels convinced that the code of rules of life must be Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909) Jainism. (327 such that all life is regarded as sacred, and that to ignore or crush auy form of life is nothing short of arrogance and false teaching, (Arlat, Guru, and Dharma). . He who wishes to be " a law unto hiniself," to run' his own life, wishes so to ruu it that pre-determined effect shall be brought about, and believing that in the true nature of the soul there is no misery, ignorance, or weakness, he wills to do only those things which bring out the true nature of the soul, . namely, blissfulness, knowledge, and strength, and he wills to avoid those acts which bring misery, ignorance and weakness. In other words, he makes a "will" of his own (Vratas). Then the theory seems to be that one who appreciates knowledge, memory, or any quality of the soul, will take pains to nurture it wherever it is found, and not to destroy it either. in hiniself or in any living being. The theory seems to be that, if I do an act which is calculated to cause ignorance, for instance, in another being, I make and use a force which will have the function of nature of causing ignorance, and as it is I who generate or fashion this force, it is I who am in combination with such a machine so to speak, it will in its operation prevent me from knowing, at some time or other, some kind of knowledge or other. (This is Karma if I understand it correctly). Another useful fact is, that one's present circumstances can be used to further one's spiritual development, one does not need to wait a single moment before one can begin, but of course one has to estimate his position in the scale of development, and follow rules suitable to that stage: Another most useful theme as it were is the view that all there is in the universe is 'I' and that wlich is not I. I am as I actually ani at present, ignorant, weak, etc, because some of the 'not-I' is fused or blended in with me, a foreign element which has no business to be in me at all and which fiom one point of view is no part of we. Now, what is to be done ? This foreign stuff is continually being attracted to myself by myself, and getting assimilated into my being; the Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328) The Jain Conference Herald. (Dec. thing is to stop this inflow or to stop attracting it, and so shut out any fresh stuff of the kind; and then to set to work and remove what is already there in me; the final result is my soul cleaned up, pure, and as it naturally is by its own imperishable nature. (Jiva, Ajiva, Ashrava, Bandha, Samvara, Nir. jara, and Moksha.) Very satisfying is the doctrine of implication in speech. When one speaks there is always other truth about the subject and, while actually speaking, this other truth though implied, cannot be expressed in words. This doctrine points out that statements about things are made only with reference to those parts, aspects, or relationships of the thing to which the statements are applicable, and not with reference to the whole thing in every part, aspect, and relationship for ever. That any thing about which a statement is made always has some part, aspect, or relationship to which the statement is not applicable. (This is the Syadvada.) Another most important thing that was pointed out to me is that awareness, consciousness, is different in kind from motion of matter, from molecular or atomic vibration. There can be motion of matter and also awareness of the motion, and if the awareness or knowledge of the motion is itself a mode of motion then the knowledge is a motion of a motionwhich is meaningless. And knowledge being thus different in kind from motion of matter, it is something, it is the quality of something, or property of something; it is some real thing that has knowledge, and this real thing may be called 'soul. Matter, whether stationary or in motion, has no consciousness; soul has. Another doctrine is the doctrine of re-incarnation. The soul is permanent, it is, was, and always will be in some state or other; and until it has finally removed all foreign matter from itself goes through a succession of births and deaths and rebirths. HERBERT WARREN. Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189] jIvadayA mATe rabArIoe karelo TharAva. [ 32 jIvadayA mATe verAvaLa taraphanA kaMThALanA rabArIoe karela agatyano TharAva zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka konpharansanI ophIsamAM verAvaLa tathA magaroLa tAraka rabArIone meLe thAya che. evI khabara maLatAM zrI verAvaLa tathA mAMgaroLanA mahAjanane e meLA kayAM bharAya che, vigere bAbata khUlAsA pUchAvyA ane e mahAjanazrInI taraphathI tapAsa thai khabara maLI ke dazarA upara melA bharAya che. A meLA upara vaDhavANuvALA zAha nAraNajI amarasI onararI upadezaka zrI ne tAMbara kenpharansane e tarapha jaI zakaze ke kema ? e mATe khabara pUchAvatAM temaNe turataja e tarapha javAne hAne pratyuttara lakhe ane e tarapha zuM hIlacAla karavAthI kAryanI siddhi thaze e mATe tapAsa zarU karI ane je kenpharansa ophIsa taraphathI verAvaLa javAno . patra malyo ke turataja e tarapha ravAnA thayA. ane verAvaLa mahAjanane tA. 22-10-08nA roja maLyA. mahAjanamAMthI keTalAka AgevAnuM eka DepyuTezana zrI zIdaDa ArIone meLo thayo hato tyAM bhAnAdhikArI upadezaka zAha nAraNajI amarasI sAthe javAnI goThavaNa thaI ane tA. 23-10-1908 nA roja sAMjare zrI AdarI gAma gayA ane tyAM zrI pATaNavALA zeTha dharamasI raNachoDa je rabArIonA zeTha che temane sIdaDathI teDAvyA ane te AvatAM rAtre keTalIka masalata karI bIje divase savAre zrI zIrAdaDa javAnuM nakakI karyuM. tA. 24-8-1909nA roja zrI zIdaDa mI. nAraNajI sAthe nIcenA gRhastho jai pahoMcyA. 1 zeTha galAlacaMda semacaMda 8 zeTha meghajI rUpacaMda 2 zeTha kalyANucaMda khuzAlacaMda 8 zeTha lAdhA harakhacaMda 3 rA. ra. vakIla tribhuvana kRpAzaMkara 10 zeTha hemarAja muLacaMda 4 kRpAzaMkara prabhuzaMkara (mAMgaroLavALA) 11 zeTha jecaMda kalyANajI - 5 zeTha khuzAlacaMda vIrajI 12 Thakara rAmajI vIrajI 6 zeTha madanajI juThA 13 mI, vasanajI lAlajI verAvaLa mahAjananA munIma 7 zeTha jecaMda khImajI 14 zeTha raNachoDa kalyANajI ( AdarIvALA ) vIgere zrI zIrodaDa jaI rabArInI mAtAnA darazana karI rItasara thALa dharI rabArInA zeTha dharamazI raNachoDa tathA vakIla dAnAbhAI karaNAbhAI rabArI tathA bhuvA jeThA paravata ane keTalAka rabArIne AgevAnone maLI gya hakIkata jaNAvI. jethI tA. 25 mI nA roja Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] jaina kAransa heralDa [ DIsembara mAnAdhakArI- upadezaka mA nAraNujInuM vyAkhyAna sAMbhaLavAnA vakhata mukarara karyAM ane ramArInI jJAtie mahAjana vagerenA satkAra sArU jamaNu ApyuM. tA0 25mInA rAja TharAvela vakhate zrI AdarIthI uparanA grahasthA sAthe zrI zIrAdaDa gayA, ane rabArInAM AgevAnA ekaThA thatAM jIvadayA saMbaMdhe mI. nAraNujI amarazIe keTalAka zAstranA ane itihAsanA pramANe ApI rabArI bharavADa muLathIja jIvadayA pratipALa che ane e kArya upADI levAne upadeza ApyA jete rA rA. vakIla tribhuvanadAsabhAie bahuja asara kAraka rIte anumedana ApI puSTimAM vivecana karyuM. jenI sArI asara tamAma rabArIne thatAM nIce mujaba TharAva thayA, TharAva. 1 .!!, baLada, bheMsA vagere kAI rabArI kasAIne vecatA nathI ane kadI vecaze nahIM. tema tevA mANasAne vecAtA ApavAne dalAlI paNu karaze nahIM. A TharAva AkhI rabArInI jJAtie kabula karyAM hatA. 2 pADA mATe kAMi paNa lavAjama lIdhA zivAya meATA karIne verAvaLa mahAjanane soMpa vAnuM tamAma rabArInI jJAtie kabula karyuM hatuM. 3 kAMi paNa lavAjama lIdhA zivAya dheTAM ekaDAM meATAM karIne verAvaLa mahAjanane nIcenA tamAma mAladhArI rabArIee soMpavAne mAtAjInI rUkharU pratijJA lIdhI hatI, ane tamAma rakhArInI jJAtine A vAta gaLe utArI kabula karAvavAnI kozISa karavAne kabula karyuM hatuM. nAma gAma 1 kharI jeThA paravata bhuvA zIrAdaDa 2 rabArI karasana paravata bhuvA 3 rabArI mAMDA sejA darabAra 4 ArI gIgA lAkhA 5 rabArI DAyA sejA 6 rabArI karaNA nAnA 7 mArI mAMDA rAjA 8 rakhArI zIdI rANA 9 ArI rAmA vIrA ', "" ' .. .. 10 dw 11 nAma ArI puMjA khImA ArI kIsA bhImA 12 13 14 15 rabArI lakhamaNu arajaNu 16 rabArI arajaNa nAno gAma AdarI rakharI devarAja bhulA rabArI karasana karaNAbhAi rabArI dAnAbhAI karaNAbhAI vakIla,, 17 rabArI arajaNu mayA 18 kharI nAraNu jogA 19 kharI puMjA rAdhava ,, "" verAvaLa .. keADInAra dvArI navAparA pATa thayA A TharAva pachI bhuvA paravata jeThAne verAvaLa mahAjana taraphathI pAdhaDI ApavAmAM AvI ane mAtAjInA devaLa mATe dhInA tame eka ApavAmAM Avye ane tyAMthI verAvaLa mahAjana vAjate gAjate vidAya thayu. ane zrI zIrAdaDanA pAdaramAM mAgaNIAMtane dAna tarIke kArI ATha ApI. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1804 ] dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM. | | 36 upara mujaba kArya bajAvavAmAM verAvaLanA samagra mahIjane kAMI paNuM jJAtibheda ke dhamabheda na rAkhatAM jIvadayAnuM kAma sarve hinduonuM che ema samajI bhAre utsAhathI zrama lIdhe che ane A kAryamAM verAvaLa pAMjarApoLa kamiTInA onararI menejara vakIla trabhuivanadAsa kRpAzaMkara ane zeTha kalyANacaMda khuzAla caMda, vakIla dAna karaNa rabArI, vasanajI lAlajI vipra (mahAjananA munima) rabArInA zeTha dharamazI raNachoDa pATaNavALA ityAdIe stutipAtra prayAsa karyo che tathA bhuvA jeThA paravate pitAnI jJAtine samajAvavAmAM bahuja prazaMsApAtra zrama karyo che. A dAkhalo tamAma rabArI bharavADanA AgevAno leze evI AzA che. ame temane konpharansa ophisa taraphathI dhanyavAda ApIe chIe. zarUAtamAM je je rabArIoe gheTAM bekaDAM mahAjanane moTAM karIne ApavAnuM kabula karyuM che te sarvene dhanyavAda ghaTe che. ghArmIka hisAba tapAsaNuM khAtuM. - chale kheDA tAbe thI thaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye AvelA charALApADAmAM zrI amIjharA pArzvanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagatA rIporTa sadarahu derAsarajInA zrI saMgha taraphathI vahIvaTakartA zeTha raNachoDadAsa mulacaMdanA hastakano saM. 1861thI 1964nA bhAdaravA suda 15 sudhInI hisAba amee tapAse che. te jotAM vahIvaTakartAe nAmuM cokhkhI rIte rAkhI derAsarajImAM puratI dekharekha rAkhe che temaja sadarahu derAsarajIne hisAba tapAsavAnI mAMgaNI karatAM turata khulAsA sAthe amane batAvI dIdhe che, tethI temane pUrepUro AbhAra mAnIe chIe. . . . A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI yeya baMdobasta karaze. challe kheDA tAbe thI thaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye AvelA caLAvADAmAM zrI sumatInAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa- sadarahu derAsaranA zrI saMgha taraphathI vahIvaTakartA zeTha vIracaMda kasturacaMdanA hastakane saM. 1861 thI 1964nA zrAvaNa vada 0)) sudhIne amoe hisAba tapAsyA che. te jotAM sadarahu vahIvaTakartAe hisAba cokhkhI rIte rAkhI amone mAgaNI karatAM turata batAvI dIdho che, tethI temane AbhAra mAnIe chIe. . . . .. . Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332) jana kenpharansa heraDa, ( DIsembara A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI mya babasta karaze. chale kheDA tAbe zrI svaMbhatIrtha ( khaMbhAta ) madhye mAMDavInI poLamAM AvelA zrI AdIzvarajI mahArAja tathA zrI munisuvratasvAmI mahArAja tathA zrI neminAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa sadarahu derAsaranA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha kalacaMda sArAbhAI hastakano saM. 1959thI saM. 1964nA vizAkha vada 0)) sudhIne hisAba amee tapAsyo che. te jotAM vahIvaTakartA sadarahu derAsaronA vahIvaTa tathA kAmakAja cokhkhI rIte karI derAsaranI sAra saMbhALa sArI rIte rAkhe che, temaja sadarahu derAsaranA hisAba amAe jevA mAgatAM turata temaNe khulAsA sAthe dekhaDAvI ApyA che, tethI temane dhanyavAda ghaTe che. zrI munisuvratasvAmIjInuM derAsarajI jIrNa thavAthI atrethI bhagavAnane uthApana karI charALA pADe thayela meTA derAsarajInI aMdara padharAveluM che. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI gya babasta karaze. challe kheDA tAbe thI thaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye saMdhavInI paLamAM AvelA zrI sema cintAmaNi pArzvanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIporTa- sadarahu derAsarajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha hIrAlAla nAnAbhAI hastakane saM. 1861thI saM. 1864nA bhAdaravA vada 0)) sudhIne hisAba amee tapAsyo che.te jetAM vahIvaTa cekhe rAkhI amee mAgaNuM karatAM turata batalAvI dIdhuM che te mATe temane AbhAra mAnIe chIe. A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANa tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI gya baMbasta karaze. jale kheDA tAbe thI thaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye kuMbhAravADAmAM AvelA zrI zItaLanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagata rIperTa- . prathama sadarahu derAsarajIne vahIvaTa zeTha bApulAla khubacaMda calAvatA hatA. tyArabAda saM. 1962 nA zrAvaNa vada 1 thI zeTha mohanalAla pipaTacaMda calAve che; ane zeTha mehanalAla pipaTacaMdanA kahevA pramANe temanA tAbAmAM vahIvaTa AvyA te pahelAMne hisAba prathamanA vahIvaTakartA pAse che, tethI sadarahu derAsarachanA hAlanA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ) dhArmika hisAba tapAsaNuM khAtuM. ( 333 mohanalAla popaTacaMda hastakane saM1862 nA zrAvaNa vada 1 thI saM. 1864 nA zrAvaNa vada 0)) sudhIne hisAba amoe tapAsyA che. te jotAM vahIvaTa rItasara calAvI rU. pa0) nI rakama muMbaI sthaLethI lAvI derAsarajI sudhAravA mAMDe che, te mATe temano AbhAra mAnIe chIe. - A AtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI yegya baMdobasta karaze. cha kheDA tAbe zrI sthaMbhatIrtha (khaMbhAta) khAravADA madhye AvelA zrI svaMbhaNa pArzvanAthajI mahArAjanA derAsarajInAM kezara, sukhaDa khAtAne lagate rIporTa- sadarahu vahIvaTanA vahIvaTakartA zeTha chaganalAla pAnAcaMda devacaMda hastakane saM1958 thI saM. 1863 nA Aze vada 0)) sudhIne hisAba amoe tapAsyA che. te jotAM sadarahu khAtuM temanA vaDIla taraphathI khelavAmAM AvyuM che, ane tenA vahIvaTanuM nAmuM temanA pitAnA khAnagI copaDA (zeTha pAnAcaMda devacaMdanI peDhInA cepaDAmAM) rAkhavAmAM Avela che. te tapAsatAM hisAba barebara che, tethI khuzI thavA jevuM che. A khAtuM tapAsI je je khAmI be dekhANI tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. jIle kheDA tAbe gAma zrI thaMbhatIrtha (khaMbhAta) madhye alIMgamAM AvelA zrI munisuvrata svAmIjI mahArAjanA derAsarachanA vahIvaTane lagata rIperTa sadarahu derAsaranA zrI saMgha taraphathI vahIvaTakartA zeTha khuzAladAsa jhaveracaMda hastakane saM. 1861thI saM. 1864nA azaDa vada 0)) sudhIne hisAba amee tapAse che. te jotAM sadarahu hisAbanuM nAmuM zAjhaveracaMda pItAmbaradAsa lakhe che. hisAba rItasara rAkhyo che, tethI temane AbhAra mAnIe chIe; ane sadarahu saMsthAnI milkata amene najare de. khADI nathI te tAkIde dekhaDAvI devA sucavyuM che. " A khAtuM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che, te AzA rAkhIe chIe ke te upara tAkIde dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. lI. zrI saMghane sevaka. cunIlAla nAnacaMda enararI eDITara, zrI jana (zvetAmba) konpharansa Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 ) jaina kenpharansa heraDa. [ DIsembara : " zrI jaina (zvetAMbara ) konpharansa sukRta bhaMDAra - kaMDamAM AvelAM nANAMnI yAdI. rU. 537-4-4 AgaLa jaNAvyA pramANe. 13-0-0 vaTAdarA 1-0-0 kAMdharoTI 14-4-0 vatarA 2-0-0 jhAMjha 0-12-0 khaTalAla ' 2-8-0 karasamala . 4-0-0 vaDadalA 5-0-0 jalasaNa 2-8-0 kaNajaTa 0-12-0 bAmaNavA . 15-0-0 paMDita lAlana taraphathI vilAyatathI AvyA. 1-0-0 kAcara (7-4-0 vIThalapura 2-4-0 jAlIsaNuM 3-8-0 udhareja 4-12-0 vIMdhaNa 3-0-0 jhAMjharavA : 2-8-0 daDhANa 0-8-0 vAsaNa 1-8-0 kuNapara 5-8-0 dAda 1-0-0 selagAma 12-4-0 chanIAra 0-8-0 tharAda 31-8-* ekalArA 2-0-0 junera ra7-5-0 sItAmaha 2-12-, vaDanesA 7-10-0 gADaravADA 4-12-0 vilAyata 7-12-0 phudeDA tathA vIjapura 0-4-0 ekalArA - esa eca. rana ' 1-4-0 . dAvaDA 14-8-0 bArasI 7-0-0 sAbalI . 1-4-0 trApaja 2-12-0 jhAMjhamera 0-8-0 selAvadara 0-1220 uMcaDI 6-0-0 dAThA 0-4-0 tallI 2-0-0 + ladhunA . 5-8-0 bhIDara 1-12-0 sATolA 12-11-1 tAlanA 2-0-0 nImaca sITI. 2-8-0 amarAvada 21-8-. nIMbAheDA 1-0-0 mahuDI 55-4-* sItAmaha 14-4-0 gAMbhu 15-8-0 moDherA 20-12- vaDAvalI 1-0-0 silAnA 8-8-0 naDIAda 8-4-0 narasaMDA 8-8-0 pADagela 3-0-0 bAMdhaNI -8-0 cAMgA 1-12-0 valevuM 2-0-0 kArelI 2-0-0 suNAva 5-0-0 pAlaja 66-8-9 verAvaLa 12-4-) cAMpAberI 0-4-0 khaDakI 2-0- vIrachaja. 12120 rAhatagaDha 10-0-0 baMgalerI 0-4-0 jharIyA ' 51-8-0 kapaDavaMja 4-0-0 vaDAvalI 6-4-0 cavelI ' 8-12-0 pIMpaLa 4-8-0 pIMDArapura 2-12-0 - kesaNuM 1-4-0 gaMgeTa 24-8-0 gvAlIara 145-0-0 ratalAma 141-0-0, DabhoI 3-4-0 bhIlasA 4-15-0 pI palA. 2-8-0 sAraMgI 0-4-0 baDaveTa 102-12-0 mANasA - kula rU. 5581-6-8. 6-8-0 melAva Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1908 ] jainodaya ane jaina konpharansa. [ 335 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. DabheI-muni mahArAja zrI 1008 muni kItivijayajI mahArAjanA sadupadezathI DabheImAM sukRtabhaMDAranI sArI rakama bhegI thaI hatI ane te muMbaI konpharansa ophIsamAM rUA146 ) ekase chetALIsa DabhAIne zrI saMdha tara4thI zeTha jeThAbhAI khuzAlabhAIe mokalI ApyA che. A phaMDa vasula karavAmAM zeTha gulAbacaMdabhAI tathA zeTha motIlAlabhAI dalapatabhAie ghaNe zrama laI sArI madada ApI che te mATe teone dhanyavAda ghaTe che. sujJasadgahastho pitAnA pitAne sadupayega AvA zubha kAryamAM karaze evI amArI vinaMti che. temaja muni mahArAjAo paNa AvI rIte dareka sthaLe sadupadezathI prayAsa jArI rAkhaze. mANasA-muni mahArAja zrI 1008 muni kapuravijayajI mahArAjanA sadupadezathI mAsusAnA zrI saMghe sukRtabhaMDAra paMDanA rU. 102-12-ekabe ne bAra AnA zrI muMbaI konpharansa ophIsamAM mokalI ApyA che. A kArya mATe mANasAnA zrI saMghane ame - dhanyavAda ApIe chIe. AvI rIte dareka zaheranA AgevAne pitAnA gAmamAMthI zrI sukRta bhaMDAra bheguM karI mokalAvI Apaze. kapaDavaMja- tyAMnA zrI saMdha taraphathI eka latAvALA taraphathI rU. 51-8-0. ekAvana rUpIA ATha AnA zeTha bAlAbhAI dalasukhabhAie muMbaI konpharansa ophIsane mokalI ApyA che. paNa bIjA lagatAvALA taraphathI hajI lagI kAMI rakama Avela nathI. amane AzA che ke teo sAheba paNa cheDA vakhatamAM phaMDa bheguM karI mokalI Apaze. AvI rIte dareka sthaLethI paisA AvavA lAgyA che. ane temAMthI keLavaNI khAtAMmAM oNlarazIpa tathA pAThazALAone madada apAvA lAgI che. jema A rakama sArI bhegI thaze tema tema ApaNuM vIraputra tene lAbha letA thaze. ane ApaNI kemanI unnati thaze. ApaNuM dAnA zeTha sAheba A phaMDamAM sArI rIte madada Apaze te sArI rakama bhegI thatAM vilaMba lAgaze nahIM. jainadaya ane jaina konpharansa. - te sAthe sukRta bhaMDArane saMbaMdha, vAMcathI ajANyuM nathI ke, ghaNA vicAra pachI ane vakhata pachI " TIpeTIpe sarovara bharAya " e nyAye kamAtA purUSo pAsethI paraNelA purUSa ane strI dITha mAtra cAra AnA te paNa vArSika are ! mahine mAtra cAra pAI; te paNa komanI unnati arthe ane keLavaNInI vRddhi arthe sthApana thaelI jena konpharansamAM ApI tenI mAraphata jenadayanuM kAma AgaLa vadhAravuM tema nizcaya thayo che, je mATe lekhaka dhAratuM nathI ke, A yojanAnI Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 ] jaina kAransa heDa. ( DIsembara jarUra nathI ke upayogI nathI, tema kApaNu gAmanI kAipaNu vyakitae jAhera karyuM" hAya athavA koinA manamAM paNa Avatu hAya. bezaka sAmAnya matabhedane lai athavA khIjA kAraNAne lapa ekamane kArya na karI zakavAnA kAraNeAe keTalAMka sthaLAe sustAi jovAya che, ane tenA bahAnAMo lai keTalAka sthaLethI nAsIpAsa thavAnA dAkhalA maLe che. paNa tethI ema dhAravAne kaMipaNu utAvaLa karavI yogya nathI ke te kAransathI virUddha che-ke jethI 'sukRta bhaMDAranA cAra AnA ApavA AnAkAnI kare che. dAkhalA tarIke amadAvAda, bhAvanagara jevA sthaLAne AgaLa karAya che. paNa jonArA joI zakayA haze ke, tevA gAmamAMthI cAra AnAnA hisAbe je rakama Ave te karatAM paNa ghaNI vadhu rakama tyAMnA lAgaNIvAn ane jANItA agresarA taraphathI nibhAva phMDa mATe maLelI che. ane te rIte ja teonA jyAM sudhI kAma upara prema che. tyAM sudhI kAyama madada maLavAnI che. A samaye eka vAta yAda Ave che ke, AvI samajayune laine amadAvAda madhyenI zithilatA joI tIkhA paNa lAgaNIvALA lekhanI gata aMkamAM hastI thai hoya; ane tethI kAMinI lAgaNI dukhANI hoya. teA tene mATe ApaNe dIlagIra chIe. e tA nakI che ke, huM mahAnano cena tAsa thA" eTale 'meATA je paMthe cAle te paMthe cAlavuM. AvuM zAstra kathana hAvAthI tevA rIvAja paDI gayA che. tethI zubhAzubha krAmane meATAe vicAra karI peAtAnA paMthe anyajanA cAle ane zubha kArya karI puNya.hAMsIla kare tevI pravRtti rAkhavI ucita che. A kAryanI phateha thavAthI pariNAme anahada puNya upAjaeNna karavuM che, e nirvivAda che. zuM ! paisA vinA kAMI paNa kAma thai zake ? zaktivALA e arasaparasa sahAya arthe, kAmanA abhyudaya arthe zakitaanusAra madada karavI te temanI kruja che ema dareka vyakitae samajavuM joie. amadAvAda kai rIte sukRtabhaDAra mATe pAchI pAnI kare tema bhAvanA rAkhavI ThIka nathI. tyAMnA yuvako mahenata karavA taiyAra che teA puNyavAna agresarAe tene anukULatA karI ApavI ane peAtAnI sAthe peAtAnI lAMgavaganA sthAnethI paNa te apAvavAne taiyAra rahevu; tema karI khIjAone anukaraNunIya thai paDI yuvAna ane zreSThi va ubhaya puNya hAMsila karavAne taiyAra thazeja, tema lekhakanI icchA sAthe bhAvanA che. ane te bhAvanAne tyAMnA baMdhuo tathI satkAra thatAM kArya saphaLa thaze e paNa nakakI che. jaina prajA karatAM anya prajA keTalI AgaLa vadhe che ? kayA mArge vadhe che ? ane ADa' kharI temaja vAhavAha kahevarAvavA mATe kharca karavA karatAM kAmane abhyudaya thAya tevA mAge kevI rIte kharca kare che, ane keLavaNIneja keTalI mukhyatA Ape ? A sarve khArika abhyAsa zrImAne ane vidvAnA kare ane jaita prajAnA udaya kayA mArge che te vicArI kharA mArgane pakaDe evI budhdhi zAsananA adhiSThAtA temane Ape tevI A lekhanA aMte zudhdha aMtaH karaNanI prArthanA che. li madhukara Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ urikrama ane tene kaMcI. [ 377 unnattikrama ane tenI kuMcI. ( lekhaka rA, lalubhAI karamacaMda dalAla-mubaI ) prAtaHkALanI taiyArI hatI, tevAmAM eka vicAra udabhavya, zreNae pitAnuM kArya AgaLa AgaLa vadhAryuM ane te vicArazreNIne aMta paNa buddhi pramANe lekhake nihALyo. kheda mAtra eTale ja hatuM ke te vicArene AcAramAM mukavAnI jyAM tyAM nyunatA bhAsatI hatI. chatAM purUSArtha pheravavAthI, chatI zakitane upayoga karavAthI, vicAro sidhdha thaze ema lAgavAthI nirAzAmAM AzAnuM kiraNa skuyuM. pAMca kAraNa maLatAM kAryanI siddhi thAya che, e zAstrakAre nuM kathana akSarazaH satya che; chatAM mukhyatA purUSArthane ja ApI zakAya. te vinA bIjAM cAra kAraNe kAMI paNa karI zakavA samartha thatAM nathI. zrI mahAvIra ane tIrthakare AtmabaLanA vikAsathI purUSArthane mukhya mAnIne ja jana kalyANa sAthe pitAnA AtmAne paramAtma svarUpamAM laI gayA che, te niHsaMzaya che. - kadAca koI prazna karaze ke ATalI prastAvanA lakhI tame zuM jaNAvavA mAgo cho ? to : tenA javAbamAM jaNAvIza ke " ApaNuM unnati kema thAya ?" e prazna mArA manamAM ramI rahayo hato ane e praznane aMge je vicAre mArA hRdayamAM jAgRta thayA te A lekhadhArA pragaTa karavA IcchA rAkhuM chuM. A vicAra dareka mANasane thavo joIe, ane A lekhakane paNa prabhAtapUrve te thayo hato. hAlanA samayamAM cAlatAM dhamAdhamanAM kAryo tarapha daSTi vaLI, paNa tyAM prIti ceTI nahi. darekamAM khAmI jaNaI khAmI vALI bAbato kema sudhare ane te sudhA- . ravAmAM agatyano bhAga koNa bhajavI zake? A upara vicAra karatAM aMte evA nizcaya upara huM AvyuM ke - vicAranI zuddhatA ane ekatA vinA koI paNa kAma, saMsthA ke dezanI unnati asatya che. jyAM judA judA vicAro, eka bIjAnA kAryane teDI pADavAnI pravRti, samaya oLakhavAnI khAmI, dharmAbhimAna nahi paNa dharmAndhatAne lobha, pAramArthikane badale svAthI vRtine vadhAro, paisAne prANa samAna gaNa tene vadhAravA tarapha ja lakSa, paNa tene sadupayoga karavA tarapha bIlakula rUcija nahIM athavA to bInajarUrI uDAu kharcomAM tene durUpayoga jyAM sudhI A sthitimAM sudhAre na thAya tyAM sudhI majakura prazna cAluja rahevAne saMbhava che. aikya te dUra rahyuM paNa DAbe hAtha je kAma kare te teDavAne jamaNe hAthe taiyAra ja rahe tenA karatAM vadhAre zokajanaka sthiti bIjI kaI heI zake? A sarva bAbatamAM sudhAre karavAnI ghaNuM jarUra che. ane A sudhArAne AdhAra pustaka, mAsike, ane vartamAnapatra para che. ema huM jaNAvIza, tyAre mane lAge che ke saghaLA vicAravaMta purUSa mArA matane maLatA thaze. pazcimanI sthiti jotAM jo ApaNe AvA nirNaya upara AvIe te temAM ApaNe bhUla karatA nathI. A sAthe ApaNe kabula karIzuM ke zrIma, Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 ] jaina kAransa heralDa [ DIsembara tAnI upayAgI sakhAvatA, parApakAravRti, paropakArI kAya karanArAAnI chata vagere paNa upaceAgI ane jarUranAM sAdhanA che; pUrve ApaNI sthiti evA prakAranI hatI, paNa bheda mAtra eTaleAja che ke pUrvanI sthitimAM sudhArA karavAne badale halakI sthiti bhaNI ApaNe dhasaDAtA jaie chIe. jo ke thoDA samayathI pustakA, mAsikA, ane vartamAnapatranI saMkhyAmAM vadhArA thatA jAya che, paNa haju tenA sabaMdhamAM dhaNuM karavAnuM bAkI che, vartamAnapatra, mAsika ane pustaka A traNamAMnA darekanA mAga judo ane eka bIjAthI caDIAtI jokhamadArIneA che, e khAsa lakSamAM rAkhavA jevuM che. vartamAnapatranuM kartavyU. mArA vicAra pramANe tenuM kArya lokomAM jAgRti rAkhavA mATe judA judA Arthika, vyavahArika ane sAmAjIka viSaya carcavAnuM ane te savAlene lagatI tAjI pADavAnuM che; bAkInuM badhu gANu che. khArA purI mAsikanuM kavya, uttama viSayA ane nibaMdha pragaTa karavAnuM ane uttama graMthone TuMkasAra raju karI lokeAnI rUci uttama graMthe vAMcavA tarapha AravAnuM che. pustakAnuM kartavya. pustakanuM kAma manana karavA yogya gaMbhIra viSayA pratipAdana karI tatvagrAhI sArU khArAka purA pADavAnuM che. A traNe prakAre kArya thatA jovAya che. mukhyatA ane gANutA bhUlI javAya che, ane keTalIka vAra teA irSyAbhAvanA lekhAmAMja dhaNAM pArtA, kAlamA rAkAelA jovAmAM Ave che. tenu kuLa kAMI paNa AvatuM nathI, paNa ulaTA vaivirAdha vadhe che. lekhaka. lekhakAe bahuja zAnti rAkhavI joie ane bahuja vicArI pUrvaka dareka zabda patrapara mUkavA joie. mAtA ane khAinI bairI A baMne zabdo samAna avALA chatAM kayA zabdo vizeSa lAbha kartA thAya che e vicArA ane pachI kaI zailI pasada karavI e kAma tamAre mATe sugama thaze. ahIMA prazna thaze ke koi lekhaka kharAba bhAvanAthI-kharAba zabdo vaDe kAma ke dharma mATe "viparita lakhe teA zuM tene javAba na ApavA ? AnA javAbamAM huM jaNAvIza ke haMmezAM te kArya mATe jAgRta rahevuM, pazu teNe game tevA viparita bhAve lakhyuM hoya chatAM tema na mAnI letAM tene ajJAnI ke ajoNu gaNI mIThA zabdoe vAjabI dalIlothI javAba ApavA-sAmAne samajAvave. temAM pramAda na karavA. paNa vaivirAdha utpanna kare tevI bhASA teA naja vAparavI. A rItine jo barAbara upayega thaze te game tevI takarArI bAbatene samAdhAnIthI nIveDA AvI jaze, mIThA zabdenuM mahAtmya tA tenA anubhavanArAja samajI zake, ( adhurU' ) Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ordine dharma nItinI keLavaNI. zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAme keli kare; zuddhatAme thira rahe, amRtadhArA varase dhArmika tathA naitika zikSaNa viSe keTalAka vidvAnonA abhiprAye. (4)-dhArmika zikSaNanI saphaLatAne mukhya AdhAra konA para rahelo che? (-zikSaka ). nitya navA veza dharanAra, adaDha manobaLa ane pyArA pyArInI vAto ane gAnatAnamAM mazagula, kAcI umara ane adhurA abhyAsavALA zikSake (!) bALakane tenA bhaviSyanA rastAmAM hamezanuM asipatra naraka racI ApanAra setAne che. mATe tevA zikSakothI potAnAM bALakane dura rAkhavAM e ja sujJa mAbApanuM moTAmAM moTuM ane sArAmAM sAruM kAma che. " ApaNe bALakonuM bhaviSya sudhAravuM jyAM sudhI ApaNuM hAthamAM che tyAM sudhI ApaNe ApaNuM kartavya bajAvavuM joIe. koIpaNa tarehanI najIvI cIja kharIda karatAM ApaNe jeTalI ane jevI ekasAI karIe chIe teTalI ne tevI cokasAI ApaNuM vahAlAM bALakane hamezane mATe sukhamaya rasto batAvanAra eve je zikSaka tene mATe karatA nathI e ApaNI moTAmAM meTI khule che. kahune caku DhI. dha che mATe je zikSaka rAkhavAmAM Ave tenuM jIvana : dha DuM che. tenA vicAra ane AcAro dharmAnusArI devA joIe. kahe kaMI ane kare kaMi e zikSaka vivAthIne kharekhara zAparUpa che. vidyArthIo upara sArI yA bhAThI paNa vadhAremAM vadhAre uMDI chApa tenA zikSaka uparathI paDe che. vidyArthIo potAnA gurUonAM vANuM ane vartananuM niraMtara anukaraNa Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ) dharma nItinI keLavaNI. ( DIsembara karyA kare che. zikSakanA vacaneA tathA AcaraNane te zAstranA jeTalAMja balke tethI paNa vadhAre pramANa gaNe che. maMgaLajI harajIvana AjhA. game tevA sArA pustako racAyAM haze tApaNu zikSaNa padhdhati jo doSapAtra haze teA dhAreluM pariNAma Avaze nahi. zikSakanAmAM khAsa karIne traNa guNanI AvazyakatA cheH ( 1 ) zikhavavAnA atyaMta utsAha; (2) zakarAMnA mananI sthiti yathArtha samajavAnI zakrita; ( 3 ) e sthitimAM zuM kahevuM yeAgya che ne te kevI rIte kahevu joie tenI parTI samajaNu. A traNa guNa dharAvatA zikSakA te kAmane mATe ceAjavA joie. bahecaralAla naTavarajI trivedI, khI. e., ela ela. khI. dharmanuM zikSaNa ApanArA zikSaka amuka dharmanAM pustako zikhelo che, ema samajIneja tenI lAyakAta jovAnI nathI, paNa te jeTaluM zIkhelo che tenI chApa tenA vanamAM keTale aMze utarelI che te jovuM vadhAre agatyanuM che, ane tevA eTale custa mAthusaja temaja ochAmAM ochI doDha-vIsI uparanA mANusa dhanuM zikSaNu ApavA lAyaka gaNAvA joie. maganalAla DhalapatarAma khakhkhara ( 1 )-mAmApa. mAbApe ane samAjanA loke dharma ane nItinA sadAcaraNathI vimukha hoya te temAM rahI ucharanArI khALaprajA zI rIte dharmAcaraNI thAya ? strI varSAMte u-tama prakAranuM nItinuM zikSaNu ApeA, dharmanA satya mULatattvA ane tenAM rahasyA temane samajAvA, eTale teo potAnA udaramAMthI ane kheALAmAMthI bALakAne nItivAna tathA dharmiSTa banAvaze. jaTAzaMkara lIlAdhara vaidya, (5)-dhArmika zikSaNa kevA prakAranu hAvu joie ? jo sAmpradAyika zikSaNu ApavuM hoya te te Empiric athavA Dogmatic apAvAnI bhIti rahe che ane te te zireAdhArI AjJA jevuM hAvAthI, game te vaya ane game te buddhinA bALakane apAya; paNa tevuM zikSaNa mane rUcatuM nathI. kApaNuM zikSaNuM kAraNu samajAvIne ja ApavuM, evA mArA Agraha che. x X x X X 1. dhama kahA, nIti kahA, tattvajJAna kaho ke AcAra kahA, tenuM Dogmatic++ kevaLa AnAvAhI zikSaNuM na ApavuM. (Instruction) * zikSaNu ' te badale (Education) ' keLavaNI ' ApIne bALaprajAne keLavavI Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108) dhame nItinI keLavaNI 2. "sAmAjika unnati mATe keLavaNI ApavI; ane temAM ja vyaktinI unnati rahelI che, ema prAcIna-arvAcIna dRSTAMta ApI khAtrI karI ApavI eja mATe dharma. : 3. je te prakAre vyaktinuM Character-building vartana ghaDAya, ane manuSya kartavyaniSTha thAya, temAM tenuM tathA tenI janmabhUminuM kalyANa che, ema samajI prasaMga prApta thaye umaMgathI Atmaga paNa jarUra paDe Ape te ja khare jena, te ja jinAcAryane pratipAtra che, evA niyamanuM pAlana eja dharma pAlana, 4. bIjAo mArA prati jevuM vartana rAkhe, ema huM IcchuM tevuM ja mAre temanI Bila 21449,-Do unto others, as you wish others should do unto you, eja mahAna dharma 5. vAta jAti je dharma, eTale mana vANI ane karmathI satya satya ane satyaja. evA niyamo bAlakanI umara tathA buddhi pramANe saMkalita karaze ane dAkhalAo ApI vibhuSita karaze, ane chevaTe zuddha tatvabodha Apaze, te ApaNuM AryAnI eka agatyanI prajAnI unnati sadhAze ane tethI AkhA dezane anukaraNa karavAne rUDa dAkhalo maLaze. vaLI AvA uccatama uzane sAdhavAne saghaLA jaina saMpradAyanuM ekIkaraNa thAya ane abhedabhAvanA prakaTe, te aSTa mahAsiddhionuM ekatra mahAna zubha phala pApta thayuM ema huM mAnuM. gaNapatarAma anuparAma travADI. dhamanItinA zikSaNamAM nIcenI traNa bAbate zIkhavavI joIe. ( 1 ) acaLa dharmasthA, (2) kAryadakSatA, (3) samabhAva,-eTale ke dareka vidyAthIne AsthA bhAva ane kArya e darekamAM samAyelAM dharma ane nItinA rahasyo yathApurNa samajAvavAM ane amalamAM mukAvavAM joIe. paraMtu khAsa karIne yAda rAkhavuM ke koI prasaMge ekyabhAva na cUkAya. ekatA eja sAcuM sukha che. mATe upara jaNAvela traNa paikI ekalI AsthA keLavavAthI dhamadhatA vadhaze ane tethI ApaNuM samagra dezanI karoDo mANasanI ejya bhAvanAne dheke lAgaze, mATe ekalI AsthA ja na keLavAvI joIe; temaja ekalI kAryadakSatA-samaya sucakatA-nIti keLavavAthI nAstikatA Avaze, uddhatAI ane svArtha parAyaNa vRtti vadhAre joramAM Avaze, mATe ekalI kAryadakSatA keLavavI e paNa nakAmI che. bAkI rahyo samabhAva. te paNa eka keLavavAthI bhIkhArIonuM ToLuM vadhaze ane jagata virU5 banaze. mATe kharI rIte e traNenA samuccayapurvaka dharmanItinuM zikSaNa ApavuM eja gya che. acaLa AsthA e rUpamAM keLavavI ke game te saMkaTa paNa chava karatAM ghamane vadhAre agatyane mAnI dharmanuM rakSaNa karavuM. "deha rakhe dharma' e kahetIne hAla durUpayoga thAya che te samajAva. kAryadakSatA e rUpamAM keLavavI ke keTalIka sAmAjIka ane dhArmika rUDhIo kharA dharma ane kharI nItithI virUddha che te yathApUrNa dAkhalA ApI samajAvavuM. samabhAva e rUpamAM keLave ke saghaLAM ApaNu eka pitAnA premamAM ucharatAM chIe. ApaNuM aMtIma sAdhya eka ja che. mATe koIpaNa dharma ke graMthanuM chidra ne jotAM tenI khUbI jevI ane kalezathI dUra rahevuM. badhAmAMthI sAra grahaNa kare e eka sarvottama unnatine daravAjo khulavA jema che, Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E) dharma nItinI keLavraNI. ( DIsembara upara pramANe te traNe khAkhatA zIkhavatAM vaLI e paNa samajAvavuM ke dharmanA niyamene mAna ApI vyavahAraparAyaNu rahevAthI paNa nirvANu prApti thAya cheja. e viSayane pUrepUrA bhAra dRSTa zIkhavavA. vyavahArane vaLagavAthI kevaLa pApI ja thavAya che ane tema karanArane uddhAra ja nathI evA khATA niveda jagatapara na thaI jAya tema thavA lakSa bahAra na javAya tema rahevuM. hAlanA samaye keTalAka matAbhimAnIone vicAra dharma zikSaNute ethe rahI mAtra meTapa meLavavAnA aMte mAtra peAtAnI ane peAtAnA dharmanI ja-AkhA deza ke jagatanI nahi-unnati mATenA hoya che. te ApaNA ja dharma zreSTa che ema mAne che ane khIjAte mAnatA karavA mathe che,jema karatAM ghaNI vakhata jhaghaDAo utpanna thAya che. potAnA dharma zreSTa ema mAnavu... e badhAnI kruja che ane badhAne adhikAra pazu che; paraMtu * tArA dharma Ave ' ane tuM AvA' ema kahevAne kAi dharma AnA - ratA nathI. chatAM hAlanA keTalAka lebhAgue khIjAnA dharmanI azreSThatA kahevA utarI paDe che e aniSTa che. mATe kumaLI vayanA vidyAthI tene raste na dorAi jAya tevuM zikSaNa ApatrA khAsa lakSamAM rAkhavuM. acaLa dharmAMsthAmAM matAMdhatA khIlavA uparAMta bIjAM e bane che ke dhaNAeka vyavahAra cheADIne sAdhu thAya che, je bAbata, huM na bhulatA hAu tA tamArA dharmanI kAzI ane kulakatAnI pAThazALAonA dAkhalA, mane yAda che, mATe kevaLa sAdhu banavA ke karavAmAM badhI paritRpti che ema zikSake na mAnavuM jAie, ane vidyArthIne te raste na dAravA joie; tema thavA paNu sabhALavuM joie. hAna cakra gAMdhI. dharmazikSaNa ApatAM dharmakriyA karavAthI amuka manuSyanA agara devalAkanA sukha prApta thAya che e dRSTithI nahI paNa zarIra ane zarIrane mATe joitA aneka sAdhanA ane tethI thatI viTambanA vagerethI mukta thai azarIrI sukha eTale mekSane mATe dharmAMnI jarUra che. evI dRSTithI tathA tene anukULa zailIthI zikSaNa ApavAnI jarUra che. jyAM sudhI amuka zabda amuka padArtha vAcaka che ane te padArtha te A, ema jANavAnI zakti khIlI na hoya tyAM sudhI meADhethI rasika vArtAo dvArA zikSaNa ApavuM. dAkhalA dRSTAMta sAthe kanDaragArTananI rIta pramANe jJAna karAvavuM joie. munirAjazrI cAritravijayajI atra mhane e khAkhatA kahevI agatyanI lAge che; eka tA e ke dharmazikSaNu evA prakAranu na hovuM joie ke jethI buddhi kabula na kare evA gapATA ane vahemA upara hAnikAraka zraddhA utpanna thAya, ke te evA prakAranuM paNa na hovuM joie ke jethI sAMkaDA vicArane ke paradharmAM vidveSane uttejana maLe; sarva dharmanA sAmAnya azeAupara khAsa bhAra deveza dhare che. khIjuM e ke dharmazikSaNamAM paNa anya zikSaNanI mArka e yAda rAkhavu joie ke vidyArthIne temAM svAbhAvika rasa paDe ne living interest utpanna thAya evI svAbhAvika rIte zIkhavavuM joie. candrazaMkara naMdAzara paDayA, bI. e. [ Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gavarnamenTanA peDhA sarTIphIkeTA PROVINCES & BERAR EXHI NAGPUR 19 09 onarA, hujArA khAnagI patrakA. sarakAra rajavADAe ane mIlAne vecanArA, ekA, cIna vagere paradezI rAjyAne purI pADanArA. judA judA saMgrahasthAnAmAM 1 sAnAnA ane bIjA dhaNA cAMdA, pahelA nabaramAM vadhumAM vadhu cAMdA meLavanArA cAlIsa varasathI hiMdustAnamAM tijorI mAM batAvavAnA pahela vahelo hunnara dAkhala karavAtA dAvA karanArA zuM kahe che? harIcaMdanI tijArIo. atanA ce. pAsa chellAmAM chellI zeAdha dAkhala karelI, sAMdhA vagaranI (vALela ekaja patrAnI, aMdara bahAra maLI sALa bAjuthI vALelI, temaja gupta maMDAranI--peTaTa cembara seph', vagere bharelI, muMbaInA saMgrahasthAnamAM AganA akhatarAnI harIphAimAM sAthI pahelI AvanArI ane sAthI pahelA naMbaranA sAnAnA cAMda maLelI, hathADA sAme TakelI sekaDo AgAmAM ane DAkuonA peTaTa prATekaTara kaLA ane tALAMA te lejo! halakA ! hAthI TreDa mArka tapAsIne nakalathI sAvaceta raheze !! hajAre! cAvI lagADI 1 nI cAvIthI ulaTA ane ta. 2nIthI sulaTA ema be AMTAthI devAya evI DrIla puD pleTavALA, ( sarakArI khAsa peTaMTa meLavelI ). yA khADAza kArIgarathI pazu kha ane na khuleja nahI vA vAyA na tijorIne lagADavAnI kaLA. amArA peTa'TanI nakala karanArA, lenArA ane vecanArA eka sarakhA gunhegAra che. kArakhAnAmAM aMtatI vakhate ja mAla juoM, masAlAmAM neTa mukIne athavA AkhI tIjorIne sakhata bhaTTImAM nAMkhI batAvIzu ! AkhuM gAma joine pachI AvA / / prImIyara selpha enDa loka varkasa-harIcaMda machArAma enDa sana, " jatAM yA dukAna--na 131, gulAlavADI. kArakhAnu --pAMjarApoLa pahelI galI, zA rUma--10 320, grAMTaroDa kAnara, Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyogazALA temaja kanyAzoLA mATe khAsa upAgI. che " hAthathI thavAnA saMcA. " dhI e vahepArI temaja gRharatha gharanAM strI bALake paNa lAbha laI ja kI zake tevA sarasa ane saphAIdAra mojA, galaparA, TopIo, gaMjIpharAka che bila vagere ghaNIja sahelAIthI ane jhaDapathI banAvavAnAM asala iMglIza banAvaTanA saMcA dhupelI enDa mAM maLe che. prAIsalIsTa maphata. che . je. ecava ena. 1rapa gulAlavADI-muMbaI. na4. jaina bhAIone agatyanI sucanA. pitapatAnA sthaLamAM jaina dharma ane jaina komanI unnatine lagatI dareka bAbatanI khabara A masikamAM pragaTa karavA mATe dareka mAsanI tA. 15 mI pahelAM amane maLe te pramANe mokalI ApavA jaina baMdhuone khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. jAhera khabaro ApavAnA bhAva. zrI rata vetAmbara konpharansanuM vAta gaNAtuM A mAsika ke jene hiMdustAnanA judAjudA bhAgomAM vastA jene jevI dhanADhaya kAmamAM bahoLo phelAve che temAM jAhera khabara ApavAnA bhAve nIce mUjaba ghaTADe karI rAkhavAmAM Avela che, te tarapha senuM dhyAna kheMcI e chIe- e * lITI prathama pUre ja ane te pachInA ane 1 . . . . . 3 gIAra mAsa lagI dara mAse ; gaNe - dasathI vadhAre lITIo mATe rU. 1) cIjuM paDaze, cha mAsa mATe pahele mahIne nI lITIo cAra pramANe. pUre cAje ane pachI dareka mAse zuM cArja bAra mAMsa lagI lAgalagATa haze te levAze. - jAhera khabaro hiMdI, gujarAtI yA IgrejI bhASAmAM levAmAM Avaze. Dera khabaranAM nANuM agAuthI maLyA sivAya jAhera khabara dAkhala karavAmAM Avaze nahiM. A mAsikanI mAraphate henDabIla vaheMcavAnA bhAvo patravyavahAra agara rUbarU maLavAthI nakI thaI zakaze. te mATe saghaLe patra vyavahAra tathA manIADara vagere nIcenA saranAme mokalavA. zrI jainatAmbara kenpharansa, pAyadhunI, muMbaI kAvyavinoda muMbaI samAcAramAM AvatA camatkArI kAvyanA lekhene saMgraha, pahele bIjuM-trIjo bhAga dareka 450 pAnAne rUA1) rA rAi raNachoDabhAI u. dayarAme sudhArela pustaka hAthamAMthI melavuM game nahIM - amaracaMda pI. paramAra-na131 gulAlavADI-muMbaI