Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zivasAgara vi0 jaina grampamAlA puSpa saMkhyA 21 stotrAdisaMgrahaH sampAdaka paramapUjya 108 muni zrI ajitasAgarajI mahArAja prakAzaka dazamapratimAdhArI bra0 lAumala jaina zrI zivasAgara vigambara jaina granthamAlA zAntivIranagara, zrImahAvIrajI (rAja.)
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ stotrAdisaMgrahasya viSayasUcI ++ kramAGka viSapanAma pRSThAGka 6.7 14-15 16-21 22-16 37.41 42-43 maGgalAcagamA sarasvatIstuti: sarasvatI stotram bhozAradA stotram praSThosarazatanAma bhamavatsahasranAma jinasahala nAma bRhatsuprabhAtastotram laghusuprabhAtastotram suprabhAtATakam darzanapAThaH darzanapATha: darzavamarATha: darzanapAThaH paJcaparamelistavanam prastutiH ahaMstutiH bhoganindA caturvizatistuti: caviMzalistavanam zrImAdinAtha stotram 45-46 47 48-52 67-71 72-75 76-79
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ kramAGka 22 23 24 25 26 i 27 28 29 30 * 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 ** [ 2 ] viSayanAma sam zAntistavanam catuvizatistavanam zAntinAthastotram zrI pArzvanAthastotram cintAmaNi pArzvanAtha zrIpArzvanAtha stotram zrIpAzrvanAtha stotram zrIgautamastotram zrImahAvIrastotram vIrastavanam bAhubalyaSTakam zrIbAhubalistotram vItarAgastotram vItarAgastotram zrI vItarAgastotram AtmabhAvanA brukama upayogASTakam adhyAtmASTakam adyASTakastotram navadevatAstotram caityavandanA devavandanA prayogavidhiH caityabhaktiH : pazvaguru bhakti: pRSThAGka 80-81 82 83-86 87-68 89-93 94-95 96 97-98 99 100 101-102 103 105 - 106 107-105 109-110 111 112-113 v 115-16 117 118-120 121-122 123 127-132 133
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama 47 48 49 50 Je 51 52 53 Y= 55. 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 [3] viSayanAma samAzrimatiH dhyAnopadezakoSaH dhyAnasAraH adhyAsma rahasyam bhaktiH bhaktiH hArdikabhAvanA prastuti: siddhabhaktiH siddhabhakti: darzanabhaktiH jJAnabhakti: cAritrabhaktiH yogibhaktiH dvitIyayogabhaktiH parame bhakti: pacagurubhakti: pacagurubhaktiH zAntibhaktiH varddhamAna nirvANabhaktiH mahAvIrastavanam darzanabhaktiH jJAnabhakti: cAritrabhaktiH mRtyu mahotsava: pRSThAGka 134-136 { $8=: 153-171 172-180 101-1802 !=-tr 185 186-187 108-189 190-191 192 193 193 194 195 196 197 198 198 199 5 md 204 d // 207
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] kramAta viSayanAma pRSThA 217 219-220 221-223 224-228 229-239 240-244 245-247 240-249 250-253 254-259 U saMstarArohaNanakSatraphalam dIkSAnakSatraphalam gurustotram maGgalASTakam svarUpasambodhanam iSTopadezaH samAdhizatakam sananacittavallabham praznottaraTana mAlikA aparA praznotararatna mAlikA jJAnAra kuzastotram vairAgyamaNimAlA dvAdazAnuzekSA dAdazAnuprekSA dvAdazAnuprekSA dvAdazAnuprekSA dvAvizati parISahAH dvAviMzati parISahAH ghamaMkusumodyAnam gRhavAsanindA mahAvIrastavanam sAmyaprakaraNama sallekhanAprakaraNam U U U 264-269 U 281-285 286-292 293-296 V 317-318 319-320
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM zuddhi patra // pRSTha saMkhyA paMkti azuddha avibhAvino arahantaH yas avinAbhAvino prahantaH devezvArA svymbhuu| pracinta jinadhirAjo avaramita tarthakRtyo apratiyo pranAdidhano psanezya saMvihitApatra nahArivarga devezvarA svayambho acintya jinAdhirAjo avarNagI: tiirthshaasvgii| apratiyo manAdinidhano zailasva saMvihitAtapatra nahArivarga midurI hAmyahamata ghoSayatI midura hAmyamahaMta doSayatI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ] pRSTha saMkhyA paMkti zukha prazuddha noparoddhamalaM noparoDa mala palAdhyamAna: ilAyamAnaH dhAna bApa 104 106 111 samphUlalla samphulla nilampapati nilimpapati madhyastu mabhyasyatu mAvambatAM mAlambA hapIkasoregya hRSIkasodhyaM muktyA muktvA dUrite durite yadIpAGgalagna yadIyAGgasagnaM vyAma dhyAna bhavanendra bhuvanendra mahanta mahAntam mapayana mapadhana bhajo'hama bhaje'ham mAnakInA mAmakInA gharmAkSamAvi dharmakSamApi uratta uttara vinAvattaM triprAvata jiNaceyAriNa jiraNyAriNa 114 117 118 124 132
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ] ] pRSTha saMkhyA paMkti mazuddha 14. ihatA 147 prazvAzvatama 146 Rimi prazAzvatam kRmi tadevA kRtodymaa| mArgo 164 174 tavekA kutodyamAna mogoM yApA r macchikti yAyA 185 198 durita sUkSmekamU ghi 218 mAtRgaha yacchaktiH durita sUkSmamekam -raMni mAtaha katham dAriyopa bhaGa ktum kApaNyam sahiSNutvaM bAka katha 241 242 dAridropa bhavA 244 248 kAryaNyam sahi 'gutvaM vAkya 240 248 248 250 d pratama bhavAkSayaM pratapa bhavakSaya 1
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha saMkhyA paMkti 257 261 palikham sphurjara doSodha nityaM madya goracarA saMsAremena zuddha mabilam sphurjaja doSoSa mityamA bocarA saMsAramena badau vRddhoM 212 293 294 294 parAGgana rAbakRti saMhAyA nidadhAmi muddhatya 297 218 parAGa ravikRta sahAmA vidadhAmi muddha tya khaDgaH baccAla saGagham 298 jaJcapala sasa lajAra lavAra rAvata 3.1 rAvatA tahi avi . suparite bhiyeva tA suparita bhiyevA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1 ] pRSTha saMkhyA paMkti azuddha guddha nirakSA sahasrayA 302 viratA sahasra vyahAra sadabhAvA: vyavahAra 304 rAdhaka 307 307 300 30 sUryA pracakSate ganyAya salilasya taranata bhyayeca muttama vihAyatA bhaveta sadabhAva: rodhaka nahIM cAhie sUcI pracakSyate hyananya bitarati salilasya taraGga: dhya yena mutta na vihItA bhave na tahma 308 301 tahmaya m m r tara.varaH samugmitvA bhidhaant| ahi taravaH samujjhitya bhidhAvata: m 310
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha saMkhyA 312 313 214 315 319 paMkti 1 3 16 8 19 [1] pra zuddha moharahitA vijitendra jayati sasuraH kharavaraM zuddha mohavahninA vijitendu jamati susuraH varaM
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ stotrAdisaMgrahaH atha maGgalAcaraNam emo arahatANaM Namo siddhANaM Namo pAiriyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe sabvasAhUNaM ahaMdguNAnAhaNamo prarahatANa-arihananAdarahantaH / narakatirthaka kumAnuSyapratAvAsagatAzeSaduHkhaprAptinimittatvAdarirmohaH / tathA ca zeSakarmavyApAro vaiphalyamupeyAditi cenna, zeSakarmaNo mohatantrasvAt / na hi mohamantareNa zeSakarmANi svakAryaniSpattI vyAmRtAnyupalabhyante yena teSAM svAtantryaM jaayet| mohe vinaSTe'pi kiyantamapi kAlaM zeSa karmaNAM satvopalambhAnna teSAM tattatratvamiti cenna, binATeroM janmamaraNapravandhalakSaNa saMsArotpAdanasAmarthya mantareNa tat satyasyAsattvasamAnatyAt, kevalajJAnAdyazeSAtma guNAvirbhAvapratibandhana pratyayasamarthatvAcca / tasyArehenanAdarahantaH / rajohanamAdA grarahantaH, jJAnahagAbaraNAni rajAMbhIva bahiraGgAntaraGgAzeSatrikAlagocarAnantArthavyaJjanapariNAmAtmakavastuviSaya bobhAnubhavapratibandhakatvAd rajAMsi / mohoni raja:bhasma rajasA puritAnanAnAmitra bhUyo mohAvaruddhAtmanAM jihmabhAvopalambhAt / kimiti trita yasyaiva vinAza upadizyata iti cena pana vinAyasya zeSakarmavinAzAvinAbhAbitvAt teSAM hananAdarahantaH /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ maGgalAcaraNa rahasyAbhAvAdvA arahantaH, rahasyamantarAyaH tasya zeSaghAtivitayavinAzAvibhAvino bhraSTabIjavada kurazaktihIna bI javadityarthaH, niHzaktIvRtAghAtikarmaNo hananAdarahantaH / atizayapUjAhavAda vA arahantaH, svargAvataraNajanmAbhiSekapariniSkramaNa kevalajJAnotpattiparinirvANeSu devakRtAMnAM pUjAnAM devAsuramAnavaprApta pUjAbhyo'dhikaraNatirAyAnAmA yogyatvAdararhanta: sva yAvirbhUtAnantajJAnadarzana sukhavIrya viratikSAyikasamyaktvadAnalAbhabhogopabhogAdyanantaguNatvAdihaivAtmasAtkRta siddhasvarUpaH sphaTikamaNimahoragarbhodbhUtAditya bimbavad dedIpyamAnAH, zarIraparimANA api jJAnena vyAptavizvarUpAH svasthita | zeSaprameyatyataH prAptavizvarUpAH nirgatA zeSAmayatvato nirAmayAH, vigatAzeSapApAJjanapuJjatvena niraJjanA doSa kalAtItasto niSkalAH tebhyoihaMdabhyo namaH namaskAraH / dhautaghA nicatuSTayaH / jJAnadRgvIryasaukhyAd yaH so'rhan dharmopadezakaH // tathA vokta- divyaudArikadehastho 1 siddhaguNAnAha Namo siddhANaM - siddhAH, niSThitAH kRtakRtyAH, siddhasAdhyAH naSTASTakarmANaH / athavA sitaM prabhUtakAlena baddha caSTaprakAraM karma zukladhyAnAgninA dhmAta bhasmokRtaM yaste siddhAH iti niruktiH / sitaM baddha graSTaprakAraM karmendhanaM ghamAtaM dagdhaM jAjvalyamAna zukladhyAnAnalena yaiste siddhAH / apunarAvRtyA nirvRtipurImagacchat sma iti siddhA / athavA yadvA- siddhagatinAmadheyaM sthAnaM prAptAH yaste siddhAH /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ maGgalAcaraNa ukta cahAne khitaM yena purANakarma godA gato ni tisaudhamUni / khyAto'nuzAstA pariniSThitArtho yaH so'stu siddhaH kRtamaGagalo me|| tebhya: siddhabhyo namo namaskAraH / prAcAryaguNAnAhagAmo pAiriyANAM-paJcadhAcAra svayamAcaranti zidhyAnAcArayanti iti zrAcAryAH / muktAhArapayodharanizAka ravAsa rAdhIzvarakalpamahImahAdaya ina pratyupakAranirapekSaparopakArA:, murabhUdharava ddhIrAH, sarvazAstrapArada zvAnaH svayaM yaHpathe sthitAH, vinItavineyAMstatra sthApayanta:, zuddhadezakulajAtayo, binayasiddhA, mAnamarmAvidho vigatabhaya sagaSamohAH, prAyatAtidhavalajJAna pathaladarzanaparamalekSaNAH zalyavyaretAstapasi le jani, yazasi, tarasi, vacasi ca niropamyA iti / caturdaza vidyAsthAnapAramAH, ekAdazAGgadharAH, prAcArAGganA vA tAtkAlika svasamayaparasamayapAramA vA / meriva nizcalA: kSitiriva sahiSNavaH, sAgara va bahi:kSipta malAH, tebhyaH prAcAryebhyo namaH nmskaarH| upAdhyAyagurapAnAha upetya vinayena daukitvA'dhIyate zca tametebhya iti upAdhyAyAH, iti nirukta: prabuddhajinAgamArthayAthAtathyA:, sucaritacUDAmaNayaH, SaTtI surasrotasvinonadIpaNa matayo, nirastanidrAtandrApramAdAH, mumedhasaH, suzIlAH ziSyamedhAnurUpavyAkhyAnAH, caturdaza vidyAsthAnavyAkhyAtAraH, tAtkAlikapravacanavyAkhyAtAraH, saMgrahAnugrahAdiguragahInAH, tebhya upAdhyAyebhyo namaH namaskAra: /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ maGgalAcaraNa sAdhuguNAnAha ragamo loesavva sAhuNaM -- uttroTitapriyavacana mukha radurbhedabandhumamiti zRGkhalA, dustaratara saMsArAvartaciraparibhramaNacakitasavepathuhRdayA:, ani batAbhAvanAvahitacetastayA nirastazarIradraviNA digocarAH; du khasaMha tisampAtarakSAkSamasyAparasya jinapragItAd dharmAdabhAvAta tameva zaraNamityupagatAH / jJAnaratnapradoSa bhAmakarana lila. bhubanabhavanAntInAjJAnadhvAntasantatayaH, karmaNAmAdAne, tatphalAnubhavane, tannirmulane ca vayamekakA edeti kRtavinizcitaya:. asAdhAraNacaitanyAdilakSaNopanItabhedApekSayA'nye bayamitaradravyakalApAdityanyatAbhAbanAyAmAsaktA:, sukhaduHkhayorakRtAdarapAH, sadasadyodayakarmanimittatvena mamAtimanabhimataM cApekSate iti upakArApakArayorahameva praNetA, Atmana: zubhAzubhakarmAropaNe mamaiva svAtantryAtadupacaritatvAt / anugraha nigrahayoH pare varAkAH ki kurvantIti matvA svajanapa ra janavivekanimtsukAH, samantAdupa. sarga mahoragairavAryavIryeravaSTabdhA avicala vRttayaH, kSutpipAsAdiparISahamahArAtisarabhasasampAte'pyadInAsaMkliSTa - cetovRttayaH, vigRptiguptimupAzritAH, anazanAditaporAjya-pAlanodya ktamatayaH, dhRtAnubhavatakavacAH, gRhItazIlakheTAH, udgIrAdhyAnAtinizitamaga mulAyAH, karmAripRtanAsAdhanodyatA: sAdhava iti / siMhavat parAkramiraNaH, gajavat svAbhimAninaH, vRSabhavad bhadraprakRtayaH, mRgabat RjavaH. pazuvat nirIhAH, pavanabat niHsaGgAH, sUryavat tejasvinaH, samudravat' gambhIrAH, candravat zAntipradAyakAH, AkAzavan nirlepAH, satatamokSapadasAdhanodyatAH, mandara iva akampAH, tebhyaH sarvasAdhubhyo namaH namaskAraH /
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 maGgalAcaraNa cAri maMgalaM arahaMtA maMgalaM siddhA maMgalaM / sAhU maMgalaM kevalipaNNatto dhammo maMgalaM // cattAri loguttamA rahaMtA logusamA siddhA loguttamA / sAhU loguttamA kevalipaNNatto dhammo loguttamA / catAri saraNaM pavvajjAmi arahaMte saraNaM pavvajjAmi / siddhe saraNaM pavvajjAmi sAhU saraNaM pavvajjAmi // kevalipaNNasaM dhammaM saraNaM pavvajjAmi / 5. dharmamAhAtmyamAha * duHkhAt trAtu, mukhaM dAtu nidhInAM ratnAnAM nAdhipatye sthApayitu, svatravikramAnamita sakala bhUpAla khe caragAddhamaruccatrAMzcakralAJcha nAnupAdayoH pAtayituM, suravilAsinI cetaHsammohAvahaM tadIyaviluutpAThInalocanarAgamabhivardhayantIM harSabharaparavazobhinnasAndraromAJcakaJcukamAcaritu, udyatAM rUpazobhAmandirAM sampAdayitu zratizayitANimAdiguNaprasAdhanAM, sAmAnikAdisurasahasrAnuyAnopanItamahattAM, satatapratyaprayuktAliGgitAM subhagatAlatA rohyaSTim, anekasamudra bindugaranAgariNatAyuHsthiti, merukurusurasaritkulAcalAdigocarasvecchAvihAracaturo, surAMganA pRthunitambabimbadharakaThinanibiDa samunnatakucataTa kI DAlokana sparzanAdikriyopayo gAmitaprItivismitAM zatamakhatAmakhedena jhaTiti ghaTayituM, virUpatA jananIja rADAkinInAmagocarAM zokavRkAmullaGgitAM vipaddAvAnalazikhAbhiranupaplutAM rogora gairadaSTavapuSaM yamamahiSakhurAkhaNDitAM bhItivarAhasamiti bhiranullikhitAM saMkleyazazatazarabhairanadhyAsitAM, priyaviyoga caNDapuNDarIkaM rasevitAM anarghya - sukha ratnaprabhadabhUmi nirvRti prApayituM samartho jinagIto dharma iti / T - -
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatIstutiH trijagadIza jinendra mukhodbhavA, trijagatijanajAti hitaGkarA / tribhuvanezatrutA hi sarasvatI, cidupalabdhimiyaM vitanotu me // 1 akhila nAka zivAdhya nidIpikA, navanayeSu virodhavinAzinI / munimatomodana bhAnubhA, cidupalabdhibhiyaM vitanotu me // 2 yatijanAcaraNAdinirUpaNA, dvidazabhedagatA matadUSaNA / bhavabhayAtapanAzanacandrikA, cidupalabdhimiyaM vitanotu me // 3 guNasamudra vizuddha parAtmanA, prakaTanaikakathA supaTIyasI / jitasudhA nijabhaktazivapradA, cidupalabdhimiyaM vitanotu me // 4 vividhaduHkhajale bhavasAgare, gadajarAdi kamInasamAkule / asubhRtAM kilavAraNanausamA, cidupalabdhimiyaM vitanotu me // 5
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatIstuti gaganapudgaladharmatavanyakaiH, saha sadA saguNAMzcidanehasaH / kalayatIha naro yadanugrahAta, cidupalabdhimiyaM vitanotu me // 6 gururayaM hitavAkyamidaM guroH, zubhamidaM jagatAmathavAzubhas / yatijano hi yato'tra vilokate, cidupalabdhimiyaM vitanotu me // 7 tyajati durmatimeva zubhe mati, pratidinaM kurute ca guNe ratim / jaDanaro'pi yayApitadhodhanazcidupalabdhimiyaM vitanotu me // 8 khalu narasya mano ramaNojane, na ramate ramate paramAtmani / yadanubhaktiparasya varasya ve, cidupalabdhimiyaM vitanotu me // vividha kAvyakRte matisambhavo, bhavati cApi tdrthvicaarnne| yadanubhaktibharAnvitamAnave, cidupalahiyamiyaM vitanotu me // 10
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatIstuti yo'hanizaM paThati mAnasamuktabhAraH, syAdeva tasya bhavanIrasamudrapAraH / yuGa kte jinendravacasA hRdaye ca hAraH, zrIjJAnabhUSaNamuniH stavanaM cakAra 311 // iti sarasvatIstutiH / sarasvatIstotram zabdAtmikA yA trijagad bibharti, ____ sphurad vicitrArthasudhA sAvantI / yA buddhiroDyA viduSAM hRdabje, mukhe gha sA meM vazamastu nityam // 1 jinarAjamukhAmbhojarAjahaMsI srsvtii| kundenduvizadA nityaM mAnase ramatAM mama / / 2 sdvaagvRttpdnyaasvrnnaalngkaardhaarinnii| sammAGgiIsadaivA'stu prasannA naH srsvtii||3 sarasvatyAH prasAdena kA kurvanti mAnavAH / tasmAnizcalabhAvena pUjanIyA sarasvatI / / 4
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatIstutiH zrIsarvajJamukhotpannA bhAratI bahubhASiNI / ajJAnatimiraM hanti vidyAbahuvikAsinI // 5 // satIM zrutaskandhavane vihAriNImanekazAkhAgahane sarasvatIM / gurupravAheNa jaDAnukampinA stuvesbhinandya vanadevatAmiva // 6 // mAteva yA zAsti hitAni puMso rajaH kSipantI dadhatI sukhAni / samastazAstrArthavicArata sarasvatI sA tanutAM mati me // 7 // vItarAgamukhodgIrNAmaGgapUrvAdivistRtAm / prArAdhyAM munibhirvande brAhmIM prajJAprasiddhaye // 8 // jagadAnandinoM tApahAriNoM bhAratIM satIm / zrImatI candrarekhAmAM namAmi vibudhapriyAm // 6 // devendrAdisuraMrnatAGi prakapalA dhyAtA munIndraH sadA, nAgendrAmbarabhUmirAjanivaheH saMsevitA sarvadA / haMsasthA suvizAlahastakamalA vidvajjanAnAM mudA, voraNApustakazobhitA janahitA bhUyAt sadA zAradA // 10 // namaste zAradAdevI kAzmIraprativAsinI / svAM prArthayAmyahaM mAtaH ! vidyAdAnaM ca dehi me // 11 //
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatI stuti sarasvati ! namastubhyaM, varade ! kAmarUpiNi / vidyArambhaM kariSyAmi, siddhirbhavatu me sadA // 12 // vANIkarma kRpAraNI droNIsaMsArajaladhisantaraNe / veNajitaghanamAlA jinavadanAmbhojabhAsurA joyat // 13 // janayati mudamantarbhavyapAzroruhANAM, harati timirarAzi yA prabhA bhAnadIva | kRtanikhila padArtha dyotanA bhAratIdvA, vitaratu dhutadoSAsArhatI bhAratI vaH // 14 // namAmi bhAratoM jainoM sarvasandehanAzinIm / bhAnubhAmiva bhavyAnAM manaH padmatrikAsinom // 15 // vAcaM vAcaMyamIdrANAM vaktravArivAhanAm / vande nayadvayAyatta vAcya sarvasvapatim // 16 // yat sarvAtmahitaM na varNasahitaM na spaMditASThadvayaM / no vAMdrAkalitaM na doSamalinaM na zvAsaruddhakramaM // zAntAmarSaviSaiH samaM pazugasaMgakariNataM kariNabhiH tanaH sarvavidaH praNaSTavipadaH pAyAdapUrvavacaH // 17 // gambhIraM madhuraM manoharataraM dobaMrapetaM hitam / kaNThauSThAdivaco nimittarahitaM no vAtarodhodgatam / spaSTaM tattadabhISTa vastukathakaM niHzeSa bhASAtnakam / dUrAmasabhaM zrutaM nirUpamaM jainaM vacaH pAtu naH // 18 // 10
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpUjyapAdakataM zAradAstotram OM hrIM zrI mantrarUpe ! vibudhajananute ! devi devendrabancha ! caJcaccandrAvadAte ! kSapitakalimale ! hAranohAragaure ! bhIme ! bhImAdrihAse ! bhavabhayaharaNe ! bhairavIbhorudhIre ! hrAM hrIMha kAranAde!mama manasi sarA zArade ! tiSTha devi! // 1 // hA pakSI bojagarne ! suravararamaNIcacite'nekarUpe ! kopaM vaM bhaMdhiye ye ! dharitavatadhare ! yogino yogamArga! haM saM saH svargazca pratidinanamite ! prastutAlApapAThe, ! detyendrASayAnarmama manasi sadA zArade ! tiSTha devi 2 // datyadatyArinAthana mitapadayugarbhaktiriSTaM strisandhyaM, yakSaH siddhazca namra rahamahamikayA dehakAntizca kAnte ! o iM taM a A prA gRDu gRDu mRDune ! sasvareNe ! svareNesyevaM prohIyamAne ! mama manasi sadA zArade ! tiSTha devi // 3 // kSAMkSI bhU kSaH svarUpe ! huna viSaviSaM sthAvaraM jaGgamaM ghA, saMsAre saMzritAnAM taba caraNayuge sarvakAla narANAM /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 zAradAstotram zravyakte ! vyaktarUpe ! praNutanaravare ! brahmarUpe ! svarUpe ! aiM klIM blU' yogigamye! mama manasi sadA zArada ! tiSTha da evi ! // 4 // sampUrNa ! vijJazobhAM zazika raghavalAdAsya bimbAtprasUtai; ramyaiH svacchaiH svakAntaidvijakara nikarezcandrikAkAra bhAsaH / zrasmAkInaM bhavArta dinamanusatataM kalmaSaM kSAlayantI, zrAM zrIM zra mantrarUpe mama manasi sadA zArade ! tiSTha devi ! // 5 // bhASe! padmAsanasthe ! jinamukhaniHsRte ! padmahaste prazaste ! prAM prIM mUM praH pavitre ! hara hara duritaM duSTajaM duSTaceSTAM ! vAcAM lAbhAya bhaktyA tridina yuvatibhiH pratyahaM pUjyapAda ! caNDI caNDI karAle ! mama manasi sadA zArada! tiSTha devi ! | 6 namro bhUta kSitIzapravaramapiyute / ghRSTapAdAravinde ! ! padmAsye ! padmanetre ! gajagatigane ! haMsayAne vimAne ! kIrtizrIbuddhi cakre! jaya vijaya jaye ! gauri ! gAndhArayukte dhyeye dhyeyaH zaraNye mama manasi sadA zArade! tiSTha devi ! // 7 // vidyajjvAlApradIptAM pravaramaNimayAmakSamAlAM karA !, ramyAM vRtti gharitro dinamanusatataM mantrakaM zAradaM ca nAgendrairindracandradivijamunijanaH saMstutAyA ca devI, kalyANaM sA ca divyaM dizatu mama sadA nirmalaM jJAnaratnaM // 8 // //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAradAstotram karabadarasadRzamakhilAM bhuvanatalAM yatprasAdataH kavayaH, pazyanti sUkSmamatayaH sA jayatu sarasvatI devI / / 6 / / yA nAkalokapatimAnasarAjahaMsI, vidyaadhreshvrgihaarvicaardevii| mAthipaH zravaNabhUSaNacAra (ratna) ballo, sA vaH zriyaM vitaratAjjinavAk prasUtiH // 10 // iti zrIpAdapUjyakRtaM zAradAstotraM samA 1 prajJA sA smaratIti yA tava zirastadyannataM te pade / janmAda: saphalaM paraM bhavabhido yatrAzrite te pade // mAGgalyaM ca sa yo ratastava mate gIH saiva yA tvA stute / tejA the praNatA janAH kramayuge devAdhidevasya te // 1 // suzraddhA mama te mate smRtirapi tvayyarcanaM cApi te| hastAbajalaye kathAzrutirataH karNo'kSi saMprekSate // sustutyAM vyasanaM ziro natiparaM seveddazI yena te / tejasvI sujano'hameva sukRtI tenaMya tejaHpate ! // 2 // janmAraNya zikhI stavaH smRtirapi klezAmbudhe nauHpade / bhaktAnAM paramo nidhI pratikRtIH sarvArthasiddhiH parA // vandIbhUtavato'pi nonnatihatinantuzca yeSAM mudA / dAtAro jayino bhavantu varadA devezvArAste sadA // 3 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTottarazatanAmastotrama arhan ! jina ! trijagadIzvara vItarAga ! sarvajJa ! tIrthaGkara ! zaGkara ! kevalAkSa ! pratyakSavizva | samatAbharaNa ! svayambhUH ! svAmin ! prajanmamaraNa jigaccharaNya ! // 1 // ! 1 trailokyabhAskara mahezvara ! siddha ! buddha brahmanananta! puruSotama / vizvarUpa ! niru ! vazIkRta vizvavizva ! jyotsnAkara ! prakaTa vizva ! mahAnidhAna ! // 2 // vizvavibhUtikoza ! vizvasevya / vizvopalambhamaya ! vizveza ! vizvabharaNakSama vizvAtizAyimahiman ! bhagavanlupekSa ! zRGgArabodhana ! vizvabharopayukta ! // 3 // dUrAdhirUDha ! payapUritakAma ! ! niSkAma ! nirmala nirAmaya nivikAra ! nirmoha ! niHpralaya ! nirbhara ! niSkaSAya ! niHsImahakaprasara ! niSkala | niSkalaGka ! // 4 // syAdvAda ! suSTikara! muktimahArasajJa / saMsArapAraMga ! samagra gurakakoza /
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ praSTola ratanAmastotram durlaGghyazAsana nirdhAraNakAraNa ! nirAvaraNa! triratna ! carAcarabhAvarUDha ! // 5 // 1 nirdvandva niHpratigha ! niHkriya ! niHprapaJca ! frSkarmapAsa! nirupaplava ! cidvilAsa ! kevala kAlakAla ! nirjIrNakamala ! kalyANakAraka ! suduSkara ! karmakArin ! // 6 // Azcaryakoza | kRtakRtya ! cidekaketo ! kevalyalAJchan ! sanAtana ! zAntatattva ! zAntAvatAra ! bhavabhaJjana! zuddhadhAman ! dhAmnAMnidhe vihtabandhana ! suprabuddha ! // 7 // siddhAtmatattva ! gurucidbhara / cidgatIra ! cidvIrya ! durjaya ! jayAspada! jaitratejaH ! bhUtArthasusthita sudarzana! buddhabodha ! saMvinnidhAna! samasAgara zAntamUrte ! // 8 // divyaMkaggmaya ! cidanvaya / nityapUrNa ! nityoditAvicalitAnubhavasvabhAva ! zrAdyantamukta suvivikta ! mahaH samasta ! sattAvaleha ! pihitAsrava! mAM pulohi ! // 6 // isa paramAtmano'STottarazatanAma stotraM samAptam // 15
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ magatahapsahasranAma minasenaviracitam OM ahaM OM namo'hate, paramAtmane, paramajyotiSa, paramaparameSThine, paramavedhase, paramayogine, paramezvarAya, tamasaH purastAt sadoditAdityavarNAya, samUlonmUlitarAgAdisakalaklezAya, OM namo mUbhunaH svastrayonAthamaulimandAramAlAcitakamAya, sadvIrapuruSArthayonine, niravadyavidyApravartanakavIrAya, namaH svasti svadhA svAhA vaSauthai kAntazAntamUrtaye, bhavadbhAvibhUtabhAvAvabhAsine, kAlapAzanAzine, satvarajasta. moguNAtItAya, anantaguNavAGmanasoDagocaracaritrAya, pavitrAya, kAruNikAya, tAraNataraNAya, sAtvikadaivatAya, tAstikajo nitAya, nirganthabrahmahRdayAya, yogIndranAthAya, tribhuvanabhavyakulanityotsavAya, vijJAnAnandaparabrahma kAntasamAdhaye, hariharahiraNyagarbhAdidevatAparikalitasvarUpAya, sabhyadhyeyAya samyazraddheyAya, samyakAraNyAya, susamAhitasamyakaspRhaNIyAya, / OM namo arhate, bhagavate, prAdikarAya, tIrthapharAya, svayaMbuddhAya, puruSavaragAhastine, lokottamAya, lokanAthAya, lokapradyotakAriNe lokapradIpAya, abhayadAya, dRSTidAya,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagabatsahasranAmastotram mArgadAya, bodhidAya, dharmadAya, jIvanadAya, zaraNavAya, dharmadezakAya, dharmanAyaphAya, dharmasArathine, dharmavaracaturaGgacakravatine pravRtachamane, apratihatasamyagdarzanajJAnasadmane / OM namo'hate jinAya, jJApakAya, torNAya, buddhAya, bodhakAya, muktAya, mocakAya, trikAlabide, pAraGgatAya, karmASTa kaniSUdanAya, zambhace, jagatprabhave, svayambhuke, jinezvarAya, syAdvAdine, sArvAya, sarvajJAya, sarvadazine, sarvatIrthopaniSade, sarvapAkhaNDapocine, sardIdharahara cAya, kelidi, saMdhazalAma, devAdhidevAya, vItarAgAya, / OM namorhate, paramAptAya, paramakAruNikAya, sugatAya, tAthAgatAya, mahAhaMsAga, mahAhaMsarAjAya, mahAsattvAya, mahAzivAya, mahAbodhAyA, mahAmaitrAya, sunizcitAya, vigatadvandvAya guNAzrayalokanAthAga, jitamArabalAya, |AUM namo'rhate, sanAtanAya, uttamazlokAya, mukundAya, govindAya, viSNace, jiSNave, anantAya, acyutAya, zrIpataye, namaH vizvarUpAya, haSIkezAya, jagannAthAya, bhUrbhuvaH svaH samuttarAya, mAnajayAya, kAlajayAya, namo dhra vAya, ajeyAya, grajarAya, prajAya, acalAya, avyayAya, vibhave, acintyAya, asalyAya, prAdizivAya, mahAbrahmaNa, paramazivAya, ekAnekAntasvarUpiNe, bhavabhAvavidha jatAya, astinAstidvayAtItAya,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavatsahasranAmastotram puNyApApavirahitAya, sukhaduHkha vimuktAya, vyaktAdhyaktasvarUpAya, anAdimadhyanighnAga, namo muktozvarAya / *namo'hate, nirantarAya, nirbhayAya, nidvandvAya, nistaraGgAya, niSU mAya, nirAmayAya, niSkalaGkAya, paramadevAya, sadAzivAya, mahAdevAga, zaGkarAya, mahezvarAya, mahAvatine, mahAyogine, paJcamukhAya, mRtyuJjayAya, aSTamUrtaye, bhUtanAthAya, jagadAnandAya, jagapitAmahAya, jagaddevAdhidevAya, jagadIzvarAya, jagadAdikandAya, jagadbhAsine, jagatkamasAkSiNa, jagaccakSuSe, layItanave, amRtakarAya, zAntikarAya, jyotizcakracakriNa, mahAjyotiSa, mahAtmane, pAreSu pratiSThitAya, svayaMkaTe, svayaMhatre, svayaMpAlAya, prAtmezvarAya, namo vizvAtmane / OM namo'rhate, sarva vamayAya, sarvarahasyamayAya, sarvabhAvAbhAvajIvAjovezvarAya, arahasyarahasyAya, aspRhaspRhaNIyAya, acintacintanIyAya, akAmakAmadhenave, asaGka. lpitakalpavRkSAya, acintacintAmaNaye, caturda zarajjvAsmakajIvalokacUDAmaNaye, caturazotijIvayonilakSaprANanAthAya, puruSArthanAthAya, paramArthanAthAya, anAthanAthAya jIvanAthAya, devadAnavasiddhasenAdinAthAga / anamo'hate, niraJjanAya, anekakalyANaniketanAya, bhavArtikartanAya, sugRhItanAmadheyAya dhIrodAttadhIroddhatadhIrazAntadhIrala
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavadasa dasanAmastotram litapuruSottama puNyalokazatasahasralakSa koTivanditapAdAravindAya, sarvagatAya / OM namo hate, sarvasamarthAya sarvapradAya, sarvahitAya, sarvAdhinAthAya, kassaMcanakSetrAya, pAlAya, tIrthAya pAvanAya pavitrAya, anuttarAya, uttarAya, yogAcAryAya, samprakSAlanAya, pravarAza, agrAya, vAcaspataye, mAGgalyAya, sarvAtmanIyAya, sarvArthAya amRtAya, sobitabrahmacAriNe, tApine, dakSaNIyAya, nirvikA rAya, vajravRSabhanArAcamUrtaye, tatvadarzine, pAradarzine, nirupamajJAnabalavIryatejaH zaktyaizvaryamayAya, prAdipuruSAya, zrAdiparamezvarAya, zrAdimahezAya, mahAjyotistattvAya, mahAdhanezvarAya, mahAmohasaMhAriNe, mahAsattvAya, mahAjJAnamahendrAya, mahAlayAya, mahAzAntAya, mahAyogIndrAya, prayogine, mahAmahIyase, mahAhaMsarAjAya mahAsiddhAya, zivamacala marujamanantamakSayAcyA bAdhamapunarAvRttimahAnandamahodayaM sarvaduHkhakSayaM kevalyamamRtanirvANamakSaraM paramabrahmaniHzreyasamapunarbhavaM siddhigatanAmadheyaM sthAnaM samprAptavale, varAMzupataye namo namostu zrImahAvIrAya, trijaganAthAya / OM namo'rhate, kevaline, visphuratsu zukladhyAnAgninirdagdhakarmabInAya, prAptAnanta catuSTayAya, 1 saumyAya, zAntAya dAntAya, mAGgalyavaravAya, zraSTAdazadoSarahitAya, muktimArgayogine, vizAlazAsanAya, , , 19
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 bhagavatsahasranAmastotrama sanala ghisampannAya nirikalpAya, kalpanAtItAya, kalAkalApakalitAya, svAhA / OM hrIM zrIM ahaM namaH / lokottamo dhipratimastvameva, taM zAzvataM mNglmpydhiishN| tvamekamahana zaraNaM prapadye, siddharSi saddharmamayastvameva // 1 // tvaM me mAtA pitA netA, devo dharma guruH paraH / prANA: svapavaraca, sas tasvaM batitiH // 2 // jino dAtA jino bhoktA, jinaH sarvamidaM jagat / jino jati sarvatra, yo jinaH so hameva ca // 3 // yad kiJcit kurmahe deva !, sadA sukRta duSkRtaM / tanme jinapadasthastha, haM kSaH kSapayatAM jinaH // 4 // guhyAtiguhya goptAstvaM........... / siddhi yati mAM yena, tvatprasAdAttvayi sthitaM // 5 // iti siddhasena viracitaM bhagavatsahasranAmastotraM sampUrNa / adhasahastranAmamAhAtmyam itImaM pUrvoktamindrastavaikAdazamaMtrarAjopaniSadgarbhASTamahAsiddhiprada, sarvapApanivAraNaM, sarvapuNyakAraNaM, sarvadoSaharaM, sarvaguNAkaraM, mahAprabhAvaM, anekasamyagdRSTibhaTTakadevatAzatasahasrasubhUSitaM, bhavAntarakRtAsaGkhya
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ athasahasranAma mahAtmyam , puNyaprApyaM samyagjapatAM paThatAM guNyatAM zRNvatAM samanuprekSamANAnAM bhavyajIvAnAM carAcare'pi sadvastu tAtkarale niti // iti // kiJca itImaM pUrvoktamindrasta bekAdazamaMtrarAjopaniSadgarbhamityAdi yAvad bhavyajIvAnAM bhavanapativyantarajyotior vaimAnikavAsino devAH sadA prasIdanti / itImaM bhavyajIvAnAM vyAdhayo vilIyante / itomaM bhavyajIvAnAM pRthivyaptejovAyugaganAni bhavantyanukUlAni / itImaM bhavyajIvAnAM sAdhavaH saumanasyenAnugrahaparA jAyante / itImaM bhavyajIvAnAM khalAH kSoyante / itomaM bhavyajIvAnAM jalasthalagaganacarAH krUrajantavo'pi maitrImayA bhavanti / itImaM bhavyajIvAnAM aihika sarvApi zuddha gotrakalatraputramitradhanadhAnyajIvitayauvanarUpA'rogyayazaH purassarAH sarvajanInAH sampadaH parabhAgyazAlinyaH sukhasUktikAzca sammukhInA bhavanti / kiM bahunA / itImaM bhavyajIvAnAM yAvad' svargApavargazriyo'pi krameNa yatheccha svayaMvareraNotsavasamutsukA bhavanti / , 21 iti siddhizraM yaH samudaya: yathendreNa prasannena samAdiSTo'rhatAM stavaH / tathA'yaM siddhasenena lilikhe sampadAM padaM // 1 // iti zakrastavaH sahasranAmAparaparyAyapaThito mahAlAbhAya bhavatu supArzva jina prasAdAt //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImadvicchiromariNa-mAzAdhara-vicita jinasahastranAmastavana prabho ! bhavAGa gabhogeSu, niviNNo duHkhabhIrukaH / eSa vijJApayAmi tvAM, zaraNyAM karuNArNavam // 1 // sukhalAlasayA mohAd, bhrAmyan bahiritastataH / sukhakaheto mA'pi, tapa na jJAtavAn purA // 2 // pradya mohagrahAveza, zaithilyAta kiJcidunmukhaH / anantaguNamAptebhyastvo zrutvA stotumudyataH // 3 // bhaktyA protsAryamANo'pi, dUraM zaktyA tirskRtH| tvAM nAmASTasahasraNa, stutvAtmAnaM punAmyaham // 4 // jina sarvajJa yajJAha, tIrthakRnnAthayoginAm / nirvANa-brahma-buddhAnta-kRttAM cASTottaraH zataiH / / 5 / / taghAjino jinendro jinarAda, jinapRSTho jinottamaH / jinAdhipo jinAdhIzoH jinasvAmI jinezvaraH // 6 / / jinanAtho jinapatijinarAjo jinAdhirAT / jinaprabhujinavibhujinamartA jinAdhibhUH // 7 // jinanetA jinezAnI, jineno jinanAyakaH / jine jinaparivRDho jinavo jinezitA // 8 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sahastranAma stavanam jina dhirAjo jinapo, jinezI jinazAsitA / jilAdhinAthospi jinA -dhipatijinapAlakaH // 6 // jinacandro jinAbityo, jinArko jinakuJjaraH / jinendu jinadhIreyo, jinadhuryo jinottaraH // 10 // jinavaryo jinadharo, jinasiMho jinodvahaH / jinarSabho jinavRSo, jinaratnaM jinorasam // 11 // jinezo jinazArdUlo, jinAgra jinapuGgavaH / jinahaMso jinottaMso, jinanAgo jinAgraNIH // 12 // jinapravekazca jina grAmaNInisattamaH / jinapravahaH parama-jino jinapurogamaH // 13 // jinazreSTho jinajyeSTho, jinamukhyo jinAgrimaH / zrI jinazcottamajino, jinavRndArako'ricit // 14 // nirvighno virajAH zuddho, nistamasko niraJjanaH / ghAtikarmAntakaH karmamarmAvit karmahAnaghaH // 15 // vItarAgo'bhudadveSo nirmoho nirmado'gadaH / vitRSNo nirmamo'saGgo, nirbhayo vItavismayaH // 16 // 12 asvapno niHzramo'janmA, niHsvedo nirjaro'maraH / aratyatIto nizcinto, nirviSAdastriSaSTijit // 17 // / / iti jinazatam // 1 //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sahasranAma stavanam sarvajJa sarvavit sarga-darzI sarvAvalokana: / anantavikramo'nanta zrIyo'nanta sukhAtmakaH // 18 // zranantasaukhyo vizvajJo vizvazvA'khilArthadRk / nyakSadRgvizvatazcakSuvizvacakSurazeSavit // 16 // zrAnandaH paramAnandaH sadAnandaH sadodayaH / nityAnando mahAnandaH, parAnandaH parodaya // 20 // paramojaH paraM tejaH paraM dhAma paraM mahaH / + pratyagjyotiH paraM jyotiH paraM brahma paraM rahaH // 21 // pratyagAtmA prabuddhAtmA, mahAtmAtmamahodayaH / paramAtmA prazAntAtmA, parAtmAtma niketanaH // 22 // parameSThI mahiSThAtmA, zreSThAtmA svAtma niSThitaH / brahmaniSTho mahAniSTho nirUDhAtmA dRDhAtmadRk // 23 // ekavidyo mahAvidyo mahAbrahmapavezvaraH / paJcabrahmamayaH sArthaH, sarva vidyezvaraH subhUH // 24 // pranantadhIranantAtmA'nantazaktiranantadRk / 24 - anantAnantadhIzakti-rananta cidanantamut // 25 // sadAprakAzaH sarvArtha sAkSAtkArI samagradhIH / karmasAkSI jagaccakSuralakSyAtmA'calasthitiH // 26 // nirAbAdho'prataryAtmA, dharmacakrI vidAMvaraH / bhUtAtmA sahajajyotivizvajyotiratIndriyaH // 27 //
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasahasranAmastavanam 25 kevalI kevalAloko, lokAlokavilokanaH / viviktaH kevalo'vyaktaH, zaraNyo'cintyavabhavaH // 28 // vizvabhUtiya pAla", zivasmA litomukhaH / vizvavyApI svayaMjyoti,racintyAtmA'mitaprabhaH // 26 // mahodAyoM mahAbodhi, mahAlAbho mhodyH| mahopabhogaH sugati, mahAbhogo mahAbalaH // 30 // // iti sarvajJazatam // 2 // yajJArho bhagavAnahan-mahArho maghavAcitaH / bhUtArthayajJapuruSo, bhUtArthakratupuruSaH // 31 // pUjyo bhaTTArakastatra, bhavAnababhavAn mahAn / mahAmahArhastatrAyu, stato dIrghAyuraryavAk // 32 // ArAdhyaH paramArAdhyaH paJcakalyANapUjitaH / dRgvizuddhigaraNodano, vasudhArAcitAspadaH // 33 // susvapnadarzI divyaujAH, zacIsevitamAtRkaH / syAdraratnagarbhaH zrIpUta-garbho garbhotsavocchitaH // 34 // divyopacAropacitaH, padmabhUniSphalaH svajaH / sarvoyajanmA puNyAGgo, bhAsvAnubhUtadevataH // 35 // vizvavijJAtasambhUti,vizvadevAgamAdbhutaH / zacIsRSTapraticchandaH, sahasrAkSagutsavaH // 36 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 jinasahasranAmastavanam nRtyadairAvatAsIna:, sardazakranamaskRtaH / harSAkulAmarakhagazcAraNaSimatotsavaH // 37 // vyoma viSNupadArakSA, snAnapIThAyitAdrirAT / tIrthezamanyadugdhAbdhiH, snAnAmbusmAsavAsavaH // 38 // gandhAmbupUtatralokyo, vajrasUcIzucizravAH / kRtArthitazacIhastaH, zakroghuSTeSTanAmakaH // 36 // zakrArabdhAnanvanRtyaH, zacIvismApitAmbikaH / indranRtyanta pitRko, raidapUrNamanorathaH // 40 // prAjJArthIndrakRtAsevo, devrssiissttshivodymH| dokSAkSaNAmghajagad, mukAsvaHpatIDitaH // 41 // kuberanirmitAsthAnaH, zrIyugyogIzvarArcitaH / brahma Dyo brahmAvi yo, yAjyo yajJapatiH kratuH / / 42 / / yajJAGgagamamRtaM yajJo, haviH stutyaH stutIzvaraH / bhAvo mahAmahapati, mahAyajJo grayAjakaH // 43 // dayAyAgo jagatpUjyaH, pUjA) jagadarcitaH / devAdhidevaH zakrAryo devadevo jagadguruH // 44 // saMhUtadevasaGghAryaH, padmayAno jydhvjii| bhAmaNDalI catuHSaSTi, cAmaro devadundubhiH // 45 // vAgaspRSTAsanazchatra-trayarAT puSpavRSTibhAk / divyAzoko mAnamardo, saGgItArho'STamaGgalaH // 46 //
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasahasranAmastavanam 27 // iti yamAhazatam // 3 // tIrthakRttIrthasRT tIrtha, pharastIza kuma; suttk| tIrthakartA tIrthabhartA, tIrthazastIrthanAyakaH // 47 // dharmatIrthakarastIrtha-praNetA tIrthakArakaH / tIrthapravartakastIrtha-vedhAstIvidhAyakaH // 4 // satyatIrthakarastIrza-sevyastairthikatArakaH / satyavAkyAdhipaH satya-zAsanopratizAsanaH // 46 // sthAdvAdI divyagIdivya, dhvaniravyAhatArthavApha / puNyavAgAvAga , mAgadhIyoktiriddhavAka // 50 // anekAntadigekAnta, dhvAntabhid durNayAntakRt / sArthavAgaprayatnoSitaH, pratitIrthamavadhmavAka // 51 // syAtkAradhvajayAgIhA, petavAgacalauSThavAka / apauruSeyavAkchAstA, ruddhavAka saptabhaGgivAk // 52 // avarNagiH sarvabhASA-mayamovyaMktavarNagoH / pramoghavAgakramavA-gavAcyAnantavAgavAk // 53 // advatagIH sUnRtagIH, sasyAnubhayagIH sugIH / yojanavyApigIH kSIra, gauragIstakRtvagIH // 54 // bhavyakazradhyaguH sadguzcitraguH paramArthaguH / prazAntaguH prAznikaguH, suguniyatakAlaguH // 55 //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 jinasahasranAmastavana suzra tiH su zruto yAjya, zrutiH su zrunmahAzrutiH / dharmazrutiH zru tipatiH, zrutyuddhartA dhruvaca tiH // 56 // nirvANamArgabhimArga, dezaka; sarvamArgadik / sArasvatapathastIrtha, paramottamatIrthakRt // 57 / / deSTA vAgmIzvaro dharma-zAsako dharmadezakaH / vAgIzvarastrayonAthasa , tribhaGgIzo girAmpatiH // 58 // siddhAjJaH siddhabAgAjJA, siddhaH siddhkshaasn| / jagatprasiddhasiddhAntaH, siddhamantraH sa siddhavAk // 56 // zuciyA niruktIktis, tantrakRnnyAyazAstrakRt / mahiSThavAGmahAnAdaH, kavIndro dundubhisvanaH // 60 // // iti tokRcchatam / / 4 / / nAthaH patiH parivRtaH, svAmI bhartA vibhuH prabhuH / Izvaro'dhIzvaro'dhIzo, dhIzAno'dhI zitezitA // 6 // Izo'dhipatirozAna, ina indro'dhipodhibhuH / mahezvaro mahezAno, mahezaH paramezitA // 6 // adhidevo mahAdevo, denstribhuvneshvrH| vizvezo vizvAbhUtezo, vizveDa vizvezvaro'dhirAT // 63 // lokezvaro lokapati, rlokanAtho jagatpati / trailokyanAtho lokezo; jagannAtho jagatprabhuH // 64 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jivasahasranAmahavacanam pitA paraH parataro jetA jiSNuranIzvara: / kartA prabhUSNurbhrAjiSNu, prabhuviSNuH svayamprabhuH // 65 // lokajidvizvajidvizva, vijetA vizvajitvaraH / jagajjetA jagajjaitrI, jagajiSNurjagajjayI // 66 // agragramA sUrbhu dharmanAthaka RddhIzo, bhUtanAthazca bhUtabhRt // 67 // gatiH pAtA vRSo varyo, mantrakRcchubhalakSaNaH / lokAdhyakSo durAdharSo bhavyabandhunirutsukaH // 68 // thoro jagaddhito'jayyas, trijagatparamezvaraH / vizvAzI sarvalokezo, vibhavo bhuvanezvaraH // 66 // trijagaDhallabhastuGgasa, trijaganmaGgalodayaH / dharmacakrAyudhaH sadyo jAtastrailokya maGgalaH // 70 // varado'pratidho'dho dRDhIyAna bhayaGkaraH / mahAbhAgo niraupamyo, dharmasAmrAjyanAyakaH // 71 // , 7 / / iti nAzanam / / 5 / / yogI pravyaktanirvedaH, sAmyAroharaNatatparaH / sAmAyikI sAmayiko, niHpramAdo'pratikramaH // 72 // 29 yamaH pradhAnaniyamaH svabhyastaparamAsanaH / "prANAyAmacaraNaH siddha- pratyAhAro jitendriyaH // 73 //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sahasranAmastavanam dhAraNAdhIzvaro dharma, dhyAnaniSThaH samAdhirATa / sphuratsamarasIbhAva, ekIkaraNanAyakaH // 74 // nirgranthanAtha yogIndraH, RSiH sAdhuyaMtirmuniH / maharSiH sAdhudhaureyo, yatinAtho munIzvaraH // 75 // mahAmunirmahAmaunI, mahAdhyAnI mahAvratI / mahAkSamo mahAzolo, mahAzAnto mahAdamaH // 76 // nirlepa nibhraM masvAnto, dharmAdhyakSo dayAdhvajaH / brahmayoniH svayambukho, brahmajJo brahmatattvavit // 77 // pUtAtmA snAtako dAnto, bhadanto votamatsaraH / dharmavRkSAyudho'kSobhyaH prapUtAtmA'mRtodbhavaH // 78 // mantramUrtiH svasaumyAtmA, svatantra brahmasambhavaH / suprasanno guNAmbhodhiH, puNyApuNyanirodhakaH // 76 // susaMvRtta suguptAtmA, siddhAtmA nirupaplavaH / mahodarko mahopAyo, jagadekapitAmahaH // 80 // mahAkAruNiko guNyo, mahAvalezAGkuzaH zuciH // ariJjayaH sadAyogaH, sadAbhogaH sadAdhRtiH // 81 // paramodAsitA'nAzvAn, satyAzIH zAntanAyakaH / apUrvayo yogazo, dharmamUrtiradhamaMdhaka // 82 // 30 . brahma mahAbrahmapati kRtkRtyaH kRlaRtuH / guNAkaro guNocchedI, ninimeSo nirAzrayaH // 83 // ,
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasahasranAmastavanam sUriH sunayatattvajJo, mahAmaitrImaya zamoH / / prakSoNabandhI nirdvandvaH, paramapiranantagaH // 4 // // iti yoginatama // 6 // nirvANa: sAgara; prAau, mahAsAdhurudAhRtaH / vimalAbho'tha zuddhAbhaH, zrIdharo datta ityapi // 5 // amalAbho'dharo'gni saMyamazca zivastathA / puSpAJjaliH zivagaNa, utsAho zAnasaJjakaH // 86 // paramezvara ityukto, vimalezo yazodharaH / kRSNo jJAnamatiH zuddha-matiH zrImadrazAntayuk // 7 // vRSabhastadvadajita:, sammavazcAbhinandanaH / munibhiH sumati padma-prabhaH proktaH sa pArzvaka; // 8 // candraprabhaH puSpadantaH, zItalaH zreya-grAhvayaH / vAsa pUjyazca vimalo,'nantajidharma ityapi // 8 // zAntiH kunthuraro malliH, sa vrato namiragyataH / nemiH pAzvoM vardhamAno, mahAvIraH sa vIrakaH // 10 // sanmatizcAkathi maha-timahAvIro ityatha / mahApadamaH sUradevaH, sa prabhazcasvayamprabhaH // 61|| sarvAyudho jayadevo, bhavedudayadevakaH / prabhAdeva udakazca, praznakotirjayAbhidhaH // 6 //
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasahasranAmastavanam pUrNabudhini:kaSAyo, vizeyo vimalaprabhaH / bahalo nirmalazcitra-guptaH samAdhiguptakaH / / 3 / / svayambhUzcApi kandarpo, jayanAtha itIritaH / zrIvimalo dinyavAdo, 'nantavIro'pyudIritaH // 4 // purudevo'tha suvidhiH. prajJApAramito'dhyayaH / purANapuruSo dharma-sArathi zivakIrtanaH // 6 // vizvakarmA'kSarochadamA, vizvabharvizvanAyakaH / digambaro nirAtaGko, miratako bhavAnsaka Beti dRDhavato nayottuGgo, niHkalokalAdharaH / sarvaklezApaho'kSayyaH, kSAnta: zrIvRkSalakSaNaH // 17 // // iti nirvANAgatam / / 7 / / brahmA caturmukho dhAtA, vidhAtA kamalAsanaH / abjabhUrAtmabhUH sraSTA, surajyeSThaH prajApatiH // 9 // hiraNyagarbho vedajJo, vedAGago vedapAragaH / ajo manuH zatAnando, haMsayAnastrayImayaH // 16 // viSNustrivikramaH sauriH, zrIpatiH purussottmH| vaikuNThaH puNDarIkAmo, hRSIkezo hariH svabhUH // 10 // vizvambharo'sa radhvansI, mAdhabo balibandhanaH / adhokSajo madhuhabI, kezavo viSTa razravAH // 10 //
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasahasranAmasta banam zrIvatsalAJchanaH zrImAnacyuto narakAntakaH / viSvaksenazcakrapANiH, chadmanAbho janArdana // 10 // zrIkaNThaH zaGkaraH zambhuH, kapAlI vRSaketana / mRtyuJjayo virUpAkSo, vAmadeva strilocanaH // 13 // umApatiH pazupatiH, smarAristripurAntakaH / ardhanArIzvaro rudro, bhavo bhargaH sadAzivaH // 104 // jagatkartAndhakArAti-ranAdidhano haraH / mahAsenastArakajid, garaganAtho vinAyakaH / / 10 / / virocano viyadratna, dvAdazAtmA vibhAvasuH / dvijArAdhyo bRhadAnuzicatrabhAnustanUnapAt // 10 // dvijarAjaH sudhAzodhi, rauSadhIzaH kalAnidhiH / nakSatranAthaH zubhrAnzuH, somaH kumudabAndhavaH // 107 // lekharSabho'nilaH puNya, janaH puNyajanezvaraH / dharmarAjo bhogirAjaH, pracetA bhUminandanaH // 10 // siMhikAtanayazchAyA, nandano bRhatAM patiH / pUrvadevopadeSTA ca, dvijarAjasamudbhavaH / / 106 // // iti brahmazatam // 8 // buddho dazabalaH zAkyaH, SaDabhijJastathAgatA / samantabhadraH sumataH, zrIdhano bhUtakoTidik // 11 // siddhArthoM mArajicchAstA, kSaNikakasulakSaNaH / bodhisattvo nirvikalpa darzano'dvayavAdyapi // 86 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasahasranAmastavanam mahAkRpAlunairAtmya,vAdI santAnazAsakaH / sAmAnyalakSaraNacaraNaH,paJcaskandhamayAtmaka // 11 // bhUtArthabhAvanAsiddha,zcaturbhUmikazAsanaH / caturAryasatyavaktA, nirAzrayacidanvayaH // 113 // yogo vaizeSikastucchA, bhAvabhit SaTpadArthahaka / nayAyikaH SoDazArtha,vAdI paJcArthavarNakaH // 114 // jJAnAntarAdhyakSabodhaH, samavAyavazArthabhit / bhuktakasAdhyakarmAnto, nivizeSaguNAmRtaH // 11 // sAGkhyaH samIkSyaH kapilaH, paJcaviMzatitatvavit / vyaktAvyaktajavijJAnI, jJAnacaitanyabhevahA // 116 // asvasaMviditajJAna, dhAdI satkAryavAdasAt / tripramANo'kSapramANaH, syAdvAhaGgArikAkSadika / / 117 / / kSetrajJa prAtmA puruSo, naro nA cetanaH pumAn / akartA nirguNo'mUrto, bhoktA sarvagato'kriyaH // 11 // draSTA taTasthaH kUTasthoH, jJAtA nirbandhano'bhavaH / bahivikAro nirmokSaH, pradhAnaM bahudhAnakam // 116 // prakRtiH khyAtirArUda, prakRtiH prakRtipriyaH / pradhAnabhojyo'prakRti, viramyo vikRtiH kRtI // 120 // mImAMsako'stasarvajJaH, zrutipUtaH sadotsavaH / parokSajJAnavAdISTa, pAyaka: siddhakarmakaH // 12 / /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasahasranAmastanam cArvAko bhautikazAno,bhatAbhivyaktacetanaH / pratyakSakapramANo'sta, paraloko guruzrutiH // 122 // purandaraviddhakarNo, vedAntI sNvivdvyii| zabdAdvaitI sponavAdI, pAsa momomAta // 123!! // iti buddhazAtam // 9 // antakRta pArakRta tIra, prAptaH pAretamaH sthitaH / tridaNDI daNDitArAti, jAnakarmasamuccayI // 124|| saMhRtadhvanirutsanna,yogaH suptANavopamaH / yogasnehApaho yoga, kiTTi nirlepanodyataH // 12 // sthitasthUlavapuryogo, gormanoyogakAryakaH / sUkSmavAk cisayogasthaH, sUkSmIkRtavapuHkriyaH // 126 // sUkSmakAyakriyAsthAyI, sUkSmavAkacittayogahA / ekavaNDI ca paramahansaH, paramasamvaraH // 127 // ne kamyasiddhaH parama, nirjaraH prajvalatprabhaH / moghakarmA truTatkarma, pAzaH zailezyalakRtaH // 12 // ekAkArarasAsvAdo, vizvAkArarasAkulaH / ajIvanamRto'jAna,dasuptaH zUnyatAmayaH / / 126 // preyAnayogI catura, zI tilakSaguNo'guNaH / niSpotAnantaparyAyo, vidyAsaMskAranAzakaH // 130 // vRddho nirvacanoyo'Nu, raNIyAnanaNupriyaH / preSThaH stheyAn sthiro niSThaH, zreSTho jyeSTha suniSThitaH131
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 jinasahasranAmastavanam bhUtArthazUro bhUtArtha, dUraH paramanirguNaH / vyavahArasuSupto'ti, jAgarUko'tisusthitaH // 132 // uditoditamAhAtmyo, nirupAdhirakRtrimaH / ameya mahimAtyanta, zuddhaH sididhasvayaMvaraH // 133 // siddhAnujaH siddhapurI, pAnthaH siddhagaraNAtithiH / siddhasaGgonmukha : siddhA, liGgyaH sidghopagRhakaH // 134 // puSTo STAdazasahasra, zIlAzvaH puNyasambalaH / vRttAyugyaH parama, zuklalezyopacArakRt // 135 // kSepiSTho'ntyakSaNa sakhA, paJcaladhyakSara sthitiH / dvAsaptati prakRtyAsI, trayodazaka lipraNut // 136 // pravedo'yAjako'yajyo, vAjyo'nagniparigrahaH / agnihotrI parama, niHspRho'tyantanirdayaH // 137 // aziSyo'zAsako'dIkSyo, vIkSako'dIkSito'kSayaH / agamyogamako ramyo, ramako jJAnanirbharaH // 138 // // ityantakRcchatam / / 10 / / mahAyogIzvaro dravya, sidho'deho'punarbhavaH / jJAnekacijjIvadhana, sidho lokAgragAmukaH // 136 // / / ityaSTakam // 1 // idamaSTottaraM nAmnAM sahasraM bhaktito'haMtAm / yo'nantAnAmadhIte'sau muktyantAM bhuktimaznute // 140 //
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ? bRhatsuprabhAtastotram vidyAdharAmaranaroragayAtudhAna ! middhAsurAdhipatisaMstutapAdapadma ! hemadya te ! vRSabhanAtha ! yugAdideva ! zrImajjinendra ! vimalaM mama suprabhAtam // 1 // protphullacAru kusumoccaya hemavarNa ! pApApanodi kirakarasAbhirUDha ! rAgAdidoSarahitA'jita cArumUrte ! zrImajjinendra ! vimalaM mama suprabhAtam // 2 // proddAmada makaradhvaja kRSNavarNaM ! tApopazAnti nipuNonnatavArivAha ! cAmIkarA mahata kalmaSa sambhaveza ! zrImajjinendra ! vimalaM mama suprabhAtam ||33| saddharmamArga gahanAnugatArthasAra ! vANI vizeSa racanA mahatAndhakAra ! devAbhinandanasuvarNavibhAbhirAma ! zrImajjinendra ! vimalaM mama suprabhAtam // 4 // majjad bhavAmbunidhimadhya samasta jantu, nihatArivarga ! hastAvalamba ! sumate vidya ucchTAbha! viSayendhanavahnirUpa ! zrImajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 5 //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 vRhatsuprabhAtastotram padmaprabhAbhihatapadmadalAyatAkSa ! padmAnana prakaTapAdapadmalakSma ! padmaprabhApaTalapATalavehadIpte ! zrImajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 6 // duSTA rikarmakaThinonnatagranthibaddha ! sambhedanaika niratAmararAjannata ! - kIrAGa garAgarucirAGaga ! vibho ! supArzva ! zrImajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 7 // cApalyahIna kRta cittavitAnayoni ! cintAdhigamya vimalAkhilacArumUrte ! candraprabhAbhivimalendukalAvadAta ! zramajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 6 // " rAgAndhadeva kRtazAsananAzaneka ! dhyAnAgnidagdhaduritorutamovijJAna ! prAleyazaila zikharaprabhapuSpadanta ! zrImajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 6 // nirdhAraNasaukhyakara durlabhavastubhUta ! ratnatrayAbhiratamAnavakAmadheno ! hemaprabhA bhighanazItalazItalAMzo ! zrImajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 10 //
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRhatsuprabhAtastotram lAbha ! bhayabajita ! saubhyamUteM ! zreyazca zarmamayazAntavikArabhAva ! lokAgrasAra padavI sthira saMsthitAtman ! zrImajjinendra ! vimala mama sa prabhAtam // 11 // sandhyoparAgarucirAGga ! sahasramAno ! tejo'dhikAkhila jagat pratiyandyamAna ! durvAravaMribalamardana ! vAsa pUjya ! zrImajjinendra | vimala mama suprabhAtam // 12 // gandharvayakSakha cora gardatyanAtha ! sampUjitosamahATakAma ! dhvastArivarga ! vimalAmalacArurUpa / zrImajjinendra ! vimala mama sa prabhAtam // 13 // svargApavargasa khasaGgamasaMvidhAna ! zuddha !prabuddha ! sananta ! munIndracandra ! rAjIvakezaraparAga have'vRdAta ! zrImajjinendra ! vimala mama sa prabhAtam // 14 // dharmaprasiddhasakalAgamavastubhUta ! yatnopalabhya ! navamAnusa mAnadIpte ! mAtsaryahIna ! narakAntaka ! kAmazatro ! zrImajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 15 // 39
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRhatsuprabhAtastotram zAnta ! prazAnta ! sakalAhitazAntinAtha ! devAdhirAjanutapATa yugAravinda ! tahAnalAbha : bhavanimayanakabhAva ! zrImajjinendra ! vimala mama suprabhAtam // 16 // kuntho ! kutIrthakaradevamasAjIdha ! vidrAvaNAbhiratikesarizaktisAra ! santamacAru tapanIyasamAnadIpte ! zrImajjinendra ! vimalaM mama sa prabhAtam // 17 // devAdhinAtha ! manujezvara ! nAgarAja ! sandohazubhratarasaMvihitApatra ! hemaprabhAbha ! rasinAyakadarpahArin / zrImajjinendra ! vimalaM mama sapramAtam // 18 // mAtsaryamAnamadamohajarAvirAma ! janmAmayAriparijitacittavRtta ! jAmbUnadAbha ! bhuvanezvara ! mallinAtha ! zrImajjinendra ! vimalaM mama suprabhAtam // 16 // kSoNArivarga ! munisuvrata ! su vrateza ! saMsArasAgarasamuttaraNakaseto! bhinnendranIla bahalollasitAGgarAga / zrImajjinendra ! vimalAM mama sa prabhAtam // 20 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRhatsuprabhAtastotram A kAruNyasAra ! varadharmaratha triloka ! | cetobhilaSya phalapuSpasukalpavRkSa ! mAyAvihIna ! naminAtha ! suvarNavarNa / zrImajinendra ! vimalaM mama suprabhAtam || 21 // durbhedakarma dalanonnatariSTanemi / nAthAvataMsa kusumAna subhavyamUrtte ! | naSTArivarga ! yaduvaMzanabhomRgAGka ! | zrImajinendra ! vimalaM mama suprabhAtam ||22|| prAgduSTakaSTa kamaThAsuradadAha ! | dAhopaghAtakara ! nirvRta ! pArzvanAtha ! / / cArupriyaGgusamavarNaM virAjitAGga / / zrImajinendra ! vimalaM mama suprabhAtam ||23|| sarvArthasAdhaka ! samudragabhIra ! dhIra ! | cAmIkarasphurada niMditakAya kAnte ! || cintAmaNe ! bhuvanabhUSaNa ! varddhamAna ! zrImazinendra ! vimalaM mama suprabhAtam ||24|| vidyutprabhAcakalikAmaNikaM svarUpam / kaNThena zuddhaguNasaMgrathitaM krameNa // ye dhArayanti manujA jinanAthabhaktyA / nirvANapAdapaphalaM khalu te labhante // 25 // | 41
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghusuprabhAtastotram ( zrIvArabhadAcAryaviracita ) minirvANatRtIyasargata ucca taM 'siddhiprayAtamatidIrghatarastapobhiH' saMsmRtya mantraniva yaM sahasA jano'yam / vizliSyate kaluSadoSaviSeNa devaH, sa zrIjino janayatAnmama suprabhAtam / / 1 / / 1 prApta 2 dvAdavidhatapazcaraNaH pakSe mantrasAdhana kathitastapobhira 3 kaluSaM pApaM doSA rAgaSAdayaH kalaSaM ca doSAca kaluSadoSaM samAhAra bandasvAd ekavacanaM tadeva viSaM tena | pakSe kaluSa cittakhedaH doSA aatpittaady| kaluSaNa upalakSitA doSA yasmAt viSAt tatkanuSaM ca doSaM va tadeva viSaM tena / chatratrayaM vizadazAradacandracAru, yasya vyanakti bhuvanatritayaprabhutvam / *sarvaprabhAvavibhavapramavaprabhAvAn , sa zrIjino janayatAnmama *suprabhAtam / / 2 / / x prakaTayati 4 samasta mAhArampa vibhUtyubhayabhAmaNDanayuktaH 5 suzobhanaM prabhAtaM ! bhAmANDalena badanena ca bhUridhAmnA, yaH 'zobhamAnavimalAkRtireti lakSmIm / AsanamAnuzazinaH kanakAcalasya, sa zrIjino janayatAnmama suprabhAtam / / 3 / / 1 eti gacchati prApnotItyartha: 2 zobhA 3 nikaTasUryacandrasya 4 mero:
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghu suprabhAtastotram yaM vIkSya vismayavidhAyivapuH svarUpa-, 'matyantavismRtazilImukha mokSakarmA' | kAmaM karAkalitakArmuka eva tasthau, sa zrIjino janayatAnmama suprabhAtam || 4 || 1 bANasya 2 karmamocanakriyA yasya sa tathoktaH 3 hastaghusa cApaH 4 saMsthitaH / 43 yatpAdapadmayugasantatasannidhAnAdAsIdazoka iti kIrtipadaM ma AlambanaM nirayamApatatAM janAnAM, sa zrIjino janayatAnmama suprabhAtam // 5 // 1 yaccaraNakamalayugala nirantarasamIpAta 2 naraka | 'bhAsvatpradIpa nibhadharmakathopadezadIpena yasya dalite' tamasAprasaGga / pazyanti muktipadavIM munayaH sukhena, sa zrIjino janayatAnmama suprabhAtam / / 6 // 1 sUyaM pradIpamAnapuNyavArtA kathana prakAzena ra ajJAnAnAM pakSe prandhrakArAraNA samparka | yaH kUpadezapatitaM jana mandhameva"mabhyuddharasya laghavAgguNavaibhavena | niSkAraNaikakaruNAkaratA dadhAnaH, sa zrIjino janayatAnmama suprabhAtam // 7 // 1 kutsitopadezapatita pakSe kRpasya dezaH pradezaH madhya vibhAgaH utra patitaM / 2 samyaSTirahita mithyAtvasahitamityarthaH pakSe netrarahitaM / 3 dIrgha vacana guNa prabhAvena pakSe vAgeva guNaH doraka vAgguNaH calaghuzvAsI arrera tasya vaibhavena ! 4 karuNAM karotIti karuNAkarastasya bhAvaH karuNAkaratA tAm athavA kaharaNAyAH prAkaraH utpatti sthAnaM tasya bhAvaH kadaraNAkaratA yA pakSe karuNA eva kara: hastastasya bhAvaH karuNAkaratA tAm // 1
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ suprabhAtASTakam / niHzeSAvaraNadvayasthitinizAprAnte'ntarAyakSayA yote mohakate gate ca sahasA nidrAbhare dUrataH / samyakSAnagaliyugmamabhito visphAritaM yatra tata, labdhaM yairiha suprabhAtamacalaM tebhyo jinebhyo namaH // 1 // yatsaccakra sukhapradaM yadamalaM jJAnaprabhAmAsuraM, lokAlokapadaprakAzanavidhipraur3ha prakRSTa sakRt / udbhUte sati yatra jIvitamiva prAptaM paraM prANibhiH, trailokyAdhiyaterjinasya satataM tatsuprabhAtaM stuve / / 2 / / ekAntoddhatabAdikauzikazanaSTa bhayAdAkulai, jAtaM yatra vizuddhakhecaranutivyAhArakolAhalam / yatsaddharma vidhipravardhanakara tatsuprabhAtaM para, manye'hatparameSThino nirupama saMsArasantApahRt / / 3 / / sAnanda surasundarI bhirabhitaH zaUryadA gIyate, prAtaH prAtaradhIzvaraM yadatula caitAlikaH paThyate / yaccAprAvi nabhazcaraizca phaNibhiH kanyAjanAd gAyataH, tadvande jinasuprabhAtamakhila trailokyaharSapradam // 4 / / udyote sati yatra nazyati tarAM loke'ghacauro'ciraM, dopezo'ntaratIva yatra malino mandaprabho jAyate /
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 darzanapAThaH 45 yatrAnItitamastatervighaTanAjAtA dizo nirmalA, canyaM nandatu zAzvataM jinapatestatsuprabhAtaM param / / 5 / / mArga yatprakaTIkaroti irate doSAnuSaGgasthiti, lokAnAM vidadhAti dRSTimacirAdarthAvalokakSamAm / kAmAsaktadhiyAmapi kRzayati prItiM priyAyAmiti, pratistulyatayA'piko'pi pUrva 6 // yadbhAnorapi gocaraM na gatavAn ciro sthitaM tacamo, bhavyAnAM dala tathA kuvalaye kuryAdvikAzazriyam / tejaH saukhyaiterakartR' yadidaM naktaJcarANAmapi, kSemaM vo vidadhAtu jainamatamaM zrIsuprabhAtaM sadA // 7 // bhavyAmbhoruhanandikevalaraviH prApnoti yatrodayaM, duSkarmodaya nidrA parihRtaM jAgarti sarva jagat / nityaM yaiH paripaThyate jinapateretatprabhAtASTakam, teSAmAzu vinAzameti duritaM dharmaH sukhaM vardhate // 8 // darzanapAThaH darzanaM jinapateH zubhAvahaM sarvapApazamanaM guNAspadaM / 1 svarga sAdhanamuzanti sAdhavo, mokSakAraNamataH paraM ca kiM 1 // 1 // darzanaM jinaraH pratApavat, citapadmaparamaprakAzakam / duSkRtai katimirApahaM zubhaM, vighnavAriparizoSakaM sadA // 2 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanapAThaH darzanaM jinanizApateH paraM, janmadAhazamanaM prazasyate / puNyanirmalasudhApravarSaNa, vardhana sukhapayonidheH sataH // 3 / / darzanaM jinAphalakA rUpaH, kaliyata hi najAradeza : sarvalokaparitApanAzanaM, pamphalIti phalato mahItale // 4 // darzanaM jinasukAmagAralaM, kAmitaM bhavati yatprasAdataH / dondhi dugdhamapi vittakAmyayA, zuddhameva mana ityudAhRtaM / / 5 / / darzanaM jinapayonidhezaM, saukhyamauktikasamUhadAyakaM / saddhanaM guNagabhIrasutcama, zAnavArivipulapravAhakam // 6 // adyAbhavatsaphalatA nayanadvayasya,deva ! tvadIyacaraNAmabujavIkSaNena adyatrilokatilaka ! pratibhAsate me,saMsAravAridhirayaculukapramANam kisalavitamanalpaM tvadvilokAbhilASAda, kusumitamatisAndraM tvatsamIpaprayANAt / mama phalitamamandaM vanmukhendoridAnIm, nayanapathamavAptAt deva ! puNyadrameNa // 8 // zarvarISu zazinA prayojanaM, bhAskareNa divase kimIzvara ! tvanmukhendudalite tamastate, bhUtale'tra takayostu kA stutiH / / 2 / / amitaguNagaNAnAM tvadgatAnAM pramANaM, bhavati samadhigantuM yastha kasyA'pi vAJchA / prathamamapi sa tAvad vyomakatyaGga lAnI-, tyanaya ! sugama ! saGkhyAbhyAsamaGgIkarotu / / 10 / /
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanapAThaH padmanandiviracitaH deva ! tvadanakhamaNDala darpaNe'smin, ayeM nisargarucire ciradattadRSTiH / zrIkIrtikAntighRti-saGgamakAraNAni, bhavyo na kAni labhate zubhamaGgalAni // 11 // svadarzanaM yadi samAsti dine dine'smin deva ! prazastaphaladAyi sadA prasannaM / kalpadrumArNava suragRhamantravidyA c. cintAmaNiprabhRtibhinahi kAyamasti / / 12 / / re zarIrikApasthitisaGgadarzinaM, niraJjanaM niduritaM nirAmayaM / amoghavidyaM niravadya yoginaM, zaraNyatAM yAmi tamadya zAntaye | 13 | samasta vastupratibhAsamUrtaye, jagattrayAnanda niketakIrtaye / jinAya sarvepsitakAmadhenave, namastamo dhvaMsavighAtabhAnave || 14 || mohadhvAntavidAraNaM vizada vizvodbhAsidI sizriyam, sanmArgapratibhAsakaM vinuvasandohAmRtApAdakam / zrISAdaM jinacandrazAntizaraNaM sadbhaktimAnemi te, bhUyastApaharasya deva ! bhavato bhUyAtpunardarzanaM / / 15 / darzanapAThaH padmanandiviracitaH tribhuvanaguro ! jinezvara ! paramAnandaikakAraNa ! kuruSva / mayi kiGkare'tra karuNA yathA tathA jAyate muktiH / / 1 / /
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 darzanapATha: nirviSNo'haM nitarAmahan ! bahuduHkhayA bhavasthityA / apunarbhavAya bhavahara ! kuru karuNAmatra mayi dIne / / 2 / / uddhara mAM patitamato viSamAd bhavakUpataH kRpA kRtvA / ahannalamuddharaNe svamasIti punaH punaH vacmi // 3 / / svaM kAruNika svAmin ! tvameva zaraNaM jineza ! tenaaii| moharipudalitamAnaH phatkaraNaM tatra puraH kuvaM / / 4 / / grAmapaterapi karaNA pareNa kelApyapar3hate paMsi | jagatAM prabho ! na kiM taba jina ! mayi khalakarmabhiH prahate / / apahara mama janma dayAM kRtvAcetyekavacasi vaktavye / tenAtidagdha iti me, deva ! babhUva pralApitvam / / 6 / / taba jinavara ! caraNAbjayugaM, karuNAmRtasaGgazItalaM yAvat ! saMsAratApataptaH, karomi hRdi tAvadeva sukhI / / 7 / / jagadekazaraNa ! bhagavan ! naumi zrIpadmananditaguNauSa / kiMbahunA ? kuru karuNAmatra jane zaraNamApanne // 8 // darzanapAThaH dRSTa svayi jinAdhIza ! bhavAmbhodhimatAriSam / AptamabhyudayaM sarva niHzreyasamazizrayam // 1 // dRSTe tvayi jagadvandha ! dRSTo duHkhAmbudhestaTaH / / dRSTazcAbhyudayopAyo dRSTaH panthAzca nirvRteH / / 2 / /
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 varzanapATha: dRSTastvayi jagannAtha ! dRSTAzeSajagattraya ! dhanyo'smi puNyavAnasmi pUto'smi mahito'smyaham ||3|| dRSTa tvayi jagattAta ! janmamRtyujarApaha ! janma me saphalaM sadyaH saphale mama cacuSI // 4 // safe mahaudArya dRSTaH kalpamahIruhaH | dRSTA kAmadudhA dhenurhaSTazcintAmaNiH sphuTam / / 5 / / dRSTa e tvayi mahiSTokte ! dRSTistrailokyadurlabhA / spaSTI se deva kiM // 6 // dRSTaM tvayi paraMjyoti midhyAtvadhvAntasantatiH / pradhvaMsaM pratipannaiva duHkhasantAnakAraNam 11 7 // dRSTaM tvayi jaganmitra ! jAto me puNyazAsana ! janmajanma kRtAzeSa ghora pApakSayo'dhunA dRSTatvayi nirAbAdha ! duSTA durgatirAkSasI / na drakSyati mukhaM jAtu madIyaM sadgatiprada ! // 9 // dRSTaM tvayi prabho ! tiryaggati kArAgRhAdaham | nirgataH punarAvRtyA nisargAd yugaduHkhataH || 10 | dRSTa tvathi bhavAzeSa ! mAnuSyAdibhavArtayaH / na syurme dainyacintAdyAstamAMsIvArkadarzinaH // 11 // dRSTasvayi mahAdeva ! kudeva bhavadurdazA / mayA sahAnavasthAnavirodhaM pratipatsyate / / 12 / / / 8 / /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanapAThaH dRSTa tvayi jina ! prAptaM yantradhArAgRhaM mayA / saMsAragrISmaghAzutaptenAtitarAM ciram // 13 // dRSTaM tvayi mahopAya ! dRSTaH kAruNiko bhiSak / ciraM bhavamahAyAdhivAdhitena mayA'dhunA // 14 // dRSTa tvayi jagatpUjya ! prApta rAjyamidaM mayA / AjavajaSadAridrayadahadhamAnena santatam // 15 // dRSTe tvayi mahAvidya ! sadvadyaM sadvipAkakam / zubhAyurnAmagotrANi saJcitAnyeva sAmpratam / / 16 // dRSTa tvayi jagajyeSTha ! ziSTAbhISTaphalaprada ! dRSTArthasiddhirevAdya dRSTA sAkSAdanekadhA // 17 // dRSTaM tvayi mahAdAnaM dattaM kalpamahAdruma ! svarbhogakarmabhUbhAvivividhAbhyudayazriyaH // 18 / / dRSTe tvayi mahAbrahman ! nanubhAvaparAkramaH / na hi me durlabhaH sAvaM ! sArvabhaumAdisambhavaH / / 19 / / dRSTa tvayi trilokIza ! bhuvanaprayajAmarAH / zocyA eva mama zrAnteH kA kathA khacarAdhipAH ||20|| dRSTa tvayi cyutAnanta ! nityAnanda padaprada ! indrAimindrasampatti bahumanye na nazvarIm // 21 / / dRSTe tvayi guNAmbhodhe ! guNAnA mahatAM gaNaH / zIlAnAM nivayaH sadyo mayA''sAdi durAsadaH / / 22 / /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ pATha: dRSTasya nistutya 1 munInAM vividharddhayaH / tadapyacintya mArhantyaM samAyannaM hi me prabho ! ||23|| dRSTa af marthasya parAM kASTAmadhiSThita ! naH zreyasaM sadA saukhyaM zastaM haste kRtaM mayA / / 24 // yo mavyo bhagavan ! pazyet sarvadA bhaktinirbharaH / tasya yad durlabhaM saukhyaM nAbhRnnAsti na bhAvitam || 25 // tatastvameva lokAnA manimitaikabAndhavaH / tvameva sarvalokaika hitadharmopadezakaH // 26 // tvAmeva mokSamArgasya netAraM karmabhUbhRtAm / metAraM vizvatasvAnAM jJAtAraM munayo viduH / / 27 // tvayA yogAgninA ghAti gahanaM bhasmasAtkRtam / tvayAptaM vizvavizvaika sArAnantacatuSTayam || 28 // namastubhyaM catustriMzatpravarAtizayAspada ! namastubhyaM mahAprAtihAryASTakapariSkRta ! / / 29 / / nAparastvate devo nAparo'sti mahezvaraH / nAparastvadyate brahmA nAparaH puruSottamaH / / 30 / / svayaiva satyastasvopadezaH syAtpadalAJcitaH / tavaiva mata mAryANAM svamApAdanakSamam / / 31 / / svayyevAnanyasAmAnya- paJcakalyANasampadaH / svayyevAnanya sambhAvya-nava kevalalabdhayaH / / 32 / / 51
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 darzanapAThA zApitAzeSavedArthabhapitArAtizAsana ! sajjJAna ! jJAnanetrANAmajJAnaM hara me hara ! / / 33 // jayAkhilajagajjyoti svarUpAnandamandira | jaya trailokyarAjyAdhipatitvamahimAspada ! ||34|| jaya vizvamayatvAdiguNanAmopalakSita ! jaya svabodhamukuraprativimpitabhRtraya ! // 35 // jaya saptAsyadharmopadarzibhAmaNDalAJcita ! jaya sarvajagaddarzi divyavAGmayadarpaNa ! || 36 || jaya lokatrayArAdhya ! jaya lokaikamaGgala ! jaya lokazaraNyAIn ! jaya lokocama ! prabho ! // 37 // jayAnantaguNAdhAra ! jaya vAcAmagocara ! jaya bhaktajanastutya ! jaya bhaktavaraprad // 38 // yastvAM pazyati vizvalokatilaka 1 zrImajinendraprabho ! bhaktyA bhavyavaraH sa eva sukRtI prAjJaH kRtArthaH kRtI / vidyAvikramakIrtipuNyanilayo bhogopabhogAnasau, gar muktimupaiti saptaparamasthAnakrameNa dhruvam ||39|| devAdvitIya sadguNaratnarAze ! devAsurAdhipatipUjya ! zubhaikalabhyam / tvaddivyapAdakamalaM jina ! pazyato meM, tvayyeva bhaktiracalA bhavatu prabhRtA / / 40 / /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanapAThaH dRSTaM zrImadidaM jinendra sadanaM syAdvAdavidhArasasvAdAhAdasudhAmbudhiplavalasadbhavyaupakluptotsavam / atrAsAdya sapaghavadyAmidurAM vittaprasasi para saMbhaktaM navo'pi sadazamalaM mRtizriyaH zamphalIm // 11 // utpAdavyayanityatAtma saditi nyaveSivAgvedanAdabhyAsaprativandhakakSayasukhapravAhitAnugrahAt / yaH sAMsiddhikabodhamApya paramaM pazyan samagraM samaM, hastasthA'malakopamaM pradizati syAdvAdamavyAta sa mAm / / 2 / / arhadeva ! namo namaH samarasIbhAvA'nubhAvAtspharatacicchakti pracayocchita ! jaya jaya probuddhabodhekSaNa ! | dRgdAnena mayi prasIda bhagavan ! vasva muktyAnAbhramagotsava ! nanda nanda varada ! svAntaM punItAtmama ||3|| dRSTaH sa tvamazeSasaravakaruNAkUpAra ! sArasvatazrIpAraGgAprabuddhayakhijagatAM yaM prANamekaM viduH / tannUnaM sudino'hamaya paramA haste ramAyava me, prApto'smyadya bhavArNavAntamana, sAnAdhyamadyaiva me / / 4 / / uccaiH sphUrjadvIjayogabhidunA dhAtibhitIdhrAnurUn bhivAnantamahimni dhAmni bhamitra lyonyekamAlokayan / lokAlokamRSIndracakrimahitastIthaM catustriMzatA, kurbANo'tizayaH satAmasigatiH satprAtihAryASTakaH / / 5 / /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana pAThaH deva 1 zrIjina ! rAjarAjasadRzAH kecistrayIme jvalajujyotiSyudbhaTamiSTito yadi haThAbhogyAH zriyA tena kim / yantAtvA punarudbhidelimacirA, nandAmRtasrota si brahmajJAH tvayi na sphuranti hirukut tatkasya vAggocaraH || 6 || zabda brahmamayUkhamAlino jagatkarmaprabhAzAlini, prasthAstuH puruSAyuSo bhava vipadainyacchidaM tvAM prati / zrImatsiddharasendra ! moha zikhariste'tra doSodayAt, sIdeyaM yadi varhi tAta ! tanutAt sve nAmni vAcAlatAm ||7| nimnAno'pi samUlaghAtamasakRd yogAstrapAtairdviSA - mApaddhayampamupAsya ca zramaphalAlAbhAt svayaM yAthinI / yuktaM kSAmyati puNyadUta vRSabhe zastraM yathoda zitaM, muktAstredhvapi teSu muJcasi vibho ! kaH kSatradharmastava ||8|| puNyodrakavipatrimaM nirupamaM bhAvatkametadvapuH, pazyadbhirmaNazo yunakti sutaM yadbhAktikaistatkSamam | santAnAnativarttanAjjinapate ! yatvetadeveti taiISTavaM sukRtAnyapi payate citrIyate'tIva tad ||9|| yaH zrAyaH pathikarmaharSibhirapi stutyaH kathaJcitprabho ! gAstasyaiva tava stave mukharayan garameva nAI katham / bhidyevA kriyadeSa kAmamabhavadbhakti aMkusAyate, talloko camamaGgalo'si zaraNaM tvArhan ! prapanno'JjasA || 10 || 54
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcaparameSThistavanam pAtiprakSayajAkSayojirti mahA, dhI saukhyahA chktyH| kalyANAni mahanti paJca parama, zrIprAtihAryASTakam / / prAptA ye bhuvanatraya ratizaya, yuktAzratustriMzatA / tAnahAmyamahatastrijagatI, sAmrAjyalakSmIyatIn // 1 // bAhyAbhyantarahetujAtasudRzaH pUrvazrutairAdimAnachukladhyAnayugAdvijitya duritaM labdhvA sayogizriyam / prApyAyogipadaM pareNa saphalaM nirjitya karmotkaram zukladhyAnayagena siddhasuguNAnsiddhAnsamArAdhaye // 2 // kumatatimiramaryAn sAragambhIradhairyAn / parakSitanijakAryAn paJcabhedoddhacaryAn / / vinayanavadhivIryAn pUjayAmyAdRtAryAn / munijanaparivAryAn zrImadAcAryavaryAn // 3 // duHkhAvartasahasradustaramahA, saMsAradhorAmbudhisiprocaraNArthasArthajinavAkyAmopaprotapradAn / nityAnandanivAsanizcalacidAtmAtmAnizAbhyAsataH svobhyAsIbhavadakSayAmRtapadAn zrIpAThakAryAnyaje / / 4 / / tyaktvA saMgamazeSamakSayapadotkaNThAstapoduSkaram / kurvantaH pratisaMhatendriyamarutsvAntaH sphurancetanAH / / dhyAnaM dhaya'mathApi zuklamapi ye kurvanti savarddhayaH / sarvAnyAniha sarvasaMyamaguNAMstAnsarvasAdhunyaje // 5 //
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ arharastutiH jaya jaya jinarAja ! vastadurmoharAja ! prahatamadanarAja ! prahRtadevarAja! rucirataravirAja ! stutyazakAhirAja ! pracurasuguNarAjan ! nacyutAdhIzarAja ! / / 1 / / hama jaya linadhIda ! mApajanmAdhipAra ! prathitavibhavasAra ! praur3hatIrthAvatAra ! prahatahatakamAra ! prodgatAnandapUra ! prahasitazatazUra ! praprakaSTAMzubhAra ! / / 2 / / jaya jaya jinamitra ! vAntavidhvaMsamitra ! svatizayaguNagAtra ! jJAnavisphatipAtra ! paramapadapavitra ! pronlasadevayAtra ! pravarazaraNa ! cAtra prANinAmapyamutra / / 3 / / jaya jaya jinajaitra ! mAtrayArAmacaMtra ! tridazavidhRtabetra ! zvetacitrAtapatra ! niratizayacaritra ! zrImadarthoktasUtra ! svadurapatarudAtra ! zrAyasazrIkalatra ! / / 4 / / jaya jaya jinatAta ! bAtaratyantapUta ! sthiratarasukhadAta ! karmasadhAtapAta ! kumatajalada vAta ! zeyajAtapramAta ! pravacanarasta ! khyAtadevAbhinUta ! / / 5 / /
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ arhatstutiH 57 jaya jaya jina candra ! chinnadurmohatandra ! praNatasuranarendra ! svAtmalakSmin ! manIndra ! svatizayaguNarundra ! prINitaprANimandra ! pravacanasaridindra ! sphITabhAsAndracandra ! / / 6 / / jaya jaya jinasevya ! bAsasuprItabhavya ! tribhuvanamahinavya ! svAtmasambhAvitavya ! smRtapathanihitavya ! zreyase bhAvitavya ! varadanamasitavya / pratyaha kIrtitavya ! / / 7 / / jaya jaya jinanAtha ! jJAtasampatsanAtha ! pratihataratinAtha ! prAstamohAghanAtha ! natasuranaranAtha ! zrIdalokAdhinAtha ! zratikajadinanAtha ! zrIvadhaprANanAtha ! / / 8 / / namadanimiSakhaNDa ! khaNDitAnaGgakANDa ! hasitalasitatuNDa ! dhyAnadhArAgnikuNDa ! suguNamaNikaraNDa ! janmavAdharmAtaraNDa ! jinamatacidakhaNDa ! zrAyasAnandapiNDa ! / / 9 / / jinarUpaM jinalakSaNaM jinapadadvandvaM jinAsyAmbujaM, jinanAma jinamandiraM jinakathAlApaM jinoktAgamaM / jinabodhaM jinadarzanaM jinamahAvIya jinazrIsukhaM, jinadharma jinazAsanaM jinaguNastotraM jaganmaGgalaM / / 10 / / ityhtstutiH|
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ arhatstutiH kRtArcanastataH stotuM prArabhe'sau mahAmatiH / abhiH stutibhiH sAkSAtkRtya stutyaM jinezvaram ||1|| namo jinezine tubhyaM manabhyastadurAdhaye / tvAmadyArAdhayAmIza ! karmazatru vibhitsayA || 2 || anantAvadguNAH stotuM azakyA gaNapairapi / bhaktyA tu prastuve stotraM bhaktiH zreyo'nubandhinI ||3|| tvadbhaktaH sukhamabhyeti lakSmIsvadbhaktamaznute / tvadbhakti kaye puMsAM muktaye yA sthavIyasI // 4 // ato bhajanti bhavyAstvAM manovAkkAyazuddhibhiH / phalArthibhirbhavAn sevyo vyaktaM kalpatarUyate / / 5 / / svayA pravarSatA dharma vRSTiM duSkarmadharmataH / prodanyadbhavArispRhAM navaghanAyitam / / 6 / tvayA pradarzitaM mAgaM Asevante hitaiSiNaH / Haati mArgamitra kAryArthino janAH / / 7 / / saMsArocchedane bIjaM svayA takhaM nidarzitam / AtrikAmutrikArthAnAM yataH siddhirihAGginAm // 8 // lakSmI sarvasmujjhitvA sAmrAjyaM prAjyavaibhavam / tvayA citramudvAsau muktizrIH spRhayAlunA / 9 / /
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ arhatstutiH 56 dayAvallIpariSyato mahodako mahonnatiH / prArthitArthAn prapugNAti bhavAn kalpadrumo yathA // 10 // tvayA karmamahAzatran uccaracchetu micchatA / dharmacakra tapodhAraM pANIkRtamasambhramam // 11 / / na baddho bhrakuTinyAso kama murumbujam / na bhinnasauSThavaM sthAnaM vyaracyarijaye tvayA / / 12 / / dayAlunApi duHsAdhya mohazatrujigISayA / tapaHkuThAre kaThine tvayA vyApAritaH kaH // 13 // tvayA saMsAradurvallI rUDhA'jJAnajalokSaNaH / nAnAduHkhaphalA citraM vaddhitApi na vaddhate // 14 / / prasIdati bhavatpAda-pama pamA prasIdati / vimukhe pAti mukhyaM bhavanmAdhyasthamIdRzam || 15 // . prAtihAryamayIM bhUti svaM dadhAno'pyananyagAm / bItarAgo mahAvAsi jagatyetanjinAddhatam // 16 / / tavAyaM ziziracchAyo mAtyazokatarumahAn / zokamAzritabhadhAnAM vidaramapahastayan // 17 // puSpavRSTi divo devAH kiranti tvo binAbhitaH / parito merumutphullA yathA kalpamahIrUhAH / / 18 / / divyabhASA tabAzeSa bhASAbhedAnukAriNI / vikaroti manodhvAntaM avAcAmapi dehinAM / / 19 //
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 arhatstuti: prakIrNakayugaM bhAti tvAM jinobhayato dhutam / patabhirjharasaMvAdi zazAGkakara nirmalam / / 20 / / cAmIkaravinirmANaM haribhirvA tamAsanam / girIndrazikharasparddhi rAjate jinarAja ! te / / 21 / / jyotirmaNDalamutsarpat tavAlaGka urute tanum / mArtaNDamaNDaladveSi vidhunvajagatAM tamaH / / 22 / tavodghoSayatIoccaiH jagatAmekabhatAm / dundubhistanitaM mandram uccaratpArtha vAcAm // 23 // tavAviSkurute deva ! prAbhavaM bhuvanAtigam / vidhuvimbapratispaddhiM chatra tritayamucchritaM // 24 // vibhrAjate jinaitase prAtihArya kadambakam / trijagatsArasarvasvamivaikatra samuccitam / / 25 / / noparoddhamalaM deva ! tava vaizampasampadam / surairviracito bhaktyA prAtihArya paricchadaH / / 26 / / karikesaridAvAddiniSAda viSamAbdhayaH / rogA bandhAzca zAmyanti svatpadAnusmRterjina ! ||27|| karaTakSaraduddAma madAmbukrutadurdinam | gajamAdhAtukaM martyA jayanti stvadanusmRteH // 28 // karIndrakumbhanirbheda kaThoranaravaro hariH / krame'pi patitaM jantuM na hanti svatpadasmRte : || 29 / /
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ arhatstutiH nopadravati dImArcirapyarciSmAn samutthitaH / svatpadasmRtizItAmbudhArAprazamitodayaH // 30 / / phaNI kRtaphaNo roSAt ud giran garamulvaNam / svAhAgadasaMsmRmyA ho bhanati nirmiSaH / / 3 / / bane pracaNDaluNTAka kodaNDarava bhISaNe / sArthAH sArthAdhipAH svairaM prayAnti tvatpadAnugAH / / 32 / / ayi caNDAnilAkANDa jambhaNAgharNitANasam / tarantyarNavasuddhelaM helayA tvakramAzritAH / / 33 / / apyasthAnakRtotthAna tIvraNarujo janAH / sayo bhavantyanAtaGkAH smRtatvatpadabheSajAH / / 34 / / karmabandhavinimuktaM tvAmanusmRtya mAnavaH / dRDhabandhanabaddho'pi bhavatyAzu vizRGkhalaH // 35 / / itividhnita vinoghaM bhaktinighnena cetasA / papAse jinendra ! tvAM vighnavargopazAntaye / / 36 / / tvameko jagatA jyotiH tvameko jagatAM patiH / tvameko jagatAM bandhuH tvameko jagatAM guruH / / 37 / / stramAdiH sarvavidyAnAM tvamAdiH sarvayoginAm | tvamAdidharmatIrthasya tvamAdigururaGginAm / / 38 / / tvaM sArvaH sarvavidyazaH srvlokaanlokthaaH| stutivAdastavatAvAn alamAstAM savistaraH / / 39 / /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bhoganindA -- vasantatilakam - tvAM devamisthamabhivandha kRtapraNAmo, nAnyatphalaM parimitaM parimArgamAmi / vayyeva bhaktimacalAM jina ! me diza tvaM, sA sarvamabhyudayaktiphalaM prasUte / / 40 / / - bhoganindA - saMsAre svIsamAsaGgAd aGginA sukhasaGgamaH / tadabhAve kutasteSAM sukhamityatra caya'te / / 1 // nindvacitAmAsAH zamuzantIha dehinAm / taskutastyaM sarAgANA dvandvopahatacetasAm / / 2 / / strIbhogo na sukhaM cetaH saMmohAd gAtrasAdanAt / tRSNAnubandhAt santAparUpatvAcca yathA jvaraH / / 3 / / madanajvarasantaptaH tatpratIkAravAJchayA | strIrupaM sevate zrAntaH yathA kaTvapi bheSajam / / 4 / / manojJaviSayAsevA tRSNAya na vitRptaye / tRSNArciSA ca santaptaH kathaM nAma sukhI janaH / / 5 / / rujAM yatropaghAtAya tadoSadhamauSadham / yanodanyAvinAzAya nAjasA tajalaM jalam / / 6 / / na vihantyApadaM yaca nArthatastaddhanaM dhanam / tathA tRSNAcchide yatra na tadviSayaja sukham / / 7 / /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhoganindA aarmeSa pratIkAro yatstrI sambhogajaM sukham | nirvyAdhiH svAsthyamApanaH kurute kintu bheSajam | 8 | paraM svAsthyaM sukhaM naitad viSayeSvanurAgiNAm / te hi pUrva tadAtve ca paryante ca vidAhinaH || 9 || manonirvRtimeveha sukhaM vAJchanti kovidAH / tatkuto viSayAndhAnAM nityamAyastacetasAm ||10| viSayAnubhave saukhyaM yatparAdhInamaGginAm / sAbAdhaM sAntaraM mandha kAraNaM duHkhameva tat || 11|| ApAtamAtrarasikA viSayA viSadAruNAH / tadudbhavaM sukhaM nRNAM kaNDukaNDUyanopamam // 12 // davaNe yathA sAndracandanadrava carcanam / kiJcidAzvAsajananaM tathA viSayajaM sukham ||13|| 63 duSTavaNe yathA kSArazastrapAtAdyupakramaH / pratIkAro ruja jantoH tathA viSayasevanam ||14|| priyAGganAGgasaMsargAd yadIha sukhamaGginAm | nanu pakSimRgAdInAM tirazcAmastu tatsukham || 15 / / zunImindramahe pUtivraNIbhUtayonikAm | avazaM sevamAnaH zvA sukhI cet strIjuSAM sukham || 16 / / nimbame yathotpannaH kITakastadra sopabhuk / madhuraM tadrasaM veti tathA viSayiNo'yamI || 17 |
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhoganindA sambhogajanitAkhedaM zlAyamAnaH sukhAsthayA / tatraiva ratimAyAnti mavAvaskarakITakAH // 18i viSayAnubhavAt pusA ratimA prajAyate / ratizcet sukhamAyAtaM nanvamevyAdane'pi tat / / 19 / / yathAmI ratimAsAdya viSayAnanumujate / tathA zvasUkarakulaM tadratyavAsthamedhakam // 20 // gUthakameyathA gUtha-rasasevA paraM sukham / tathaiva viSayAnIpsoH sukhaM jantovigarhitam // 21 // viSayAnanubhujAnaH strIpradhAnAn savepathuH / zvasana prascinasarvAGgaH sukhI cedasukhIha kA / / 22 / / AyAmamAtramatrAjJaH sukhamityabhimanyate / viSayAzAvimUDhAtmA zvevAsthi dazanairdazan ||23 / / tataH svAbhAvika karma kSayAcaprazamAdapi / yadAhlAda nametat syAt sukhaM nAnyaM vyapAzrayam / / 24 // parivArarddhisAmagyA sukhaM syAt kalpavAsinAm / tadabhAve'hamindrANAM kutastyamiti cet sukham / / 2 / / parivAraddhisarova kiM sukhaM kimu tadvatAm / tatsevA sukhamityevam atra syAd dvitadhI gtiH||26|| sAntaH puro dhanIMva parivAro jvarI nRpaH / sukhI syAdyadi sanmAtrAd viSayAt sukhmiipsitm||27 A
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhoganida deva tatsevAsukhamityatra dacamevocaraM purA / tatsevI tIvramAyastaH kathaM vA sukhabhAgu bhavet ||28|| pazyaite viSayAH svapnabhogAbhA vipralambhakAH | asthAyukAH kutastebhyaH sukhamArcadhiyAM nRNAm ||29|| viSayAnarjayanneva tAvad duHkhaM mahad bhavet / tadrasAcintane bhUyo bhavedasyantamArttadhIH ||30| tadviyoge punarduHkham apAraM parivartate / pUrvAnubhRtaviSayAn smRtvA smRtvAvasIdataH || 31 // anAzitambhavAnetAn viSayAn vipayAyinaH | yeSAmAsevanaM jantoH na santApopazAntaye / / 32 / / vahnirivendhanaiH sindhoH srotobhiriva sAritaiH / na jAtu viSayairjantoH upabhuktairvitRSNatA ||33|| kSAramambu yathA pItvA tRSyasyatitarAM naraH | tathA viSayasambhogaiH paraM santarpamRcchati // 34 // aho viSayiNAM vyApaJcendriyavazAtmanAm / viSayAmiSagRdhnUnAm acintyaM duHkhamApuSAm ||35 // vane vanagajAstuGgA yUthapAH pronmadiSNatraH / avapAteSu sIdanti kariNIsparzamohitAH // 36 // saran sarasi samphulallakahA rasvAduvAriNi / matsyo vaDizamAMsArthI jIvanAzaM praNazyati ||37||
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 bhoganindA madhuvrato madAmodam ajighrana madadantinAma | mRtyumAhvayate guJjan karNetAlA mitAneH ||38|| pataGgaH pavanAloladIpArciSi patan muhuH / mRtyumivvatyaniccho'pi mahisAgata vigrahaH ||39|| yatheSTagatikA pRSTA mRdusvAdu tRNAGkuraiH / gItAsaGgAnmRtiM yAnti mRgayormRgayoSitaH ||40|| ityekazo'pi viSaye bahupAyo niSevitaH / kiM punarviSayAH pumA sAmastyena niSevitAH || 41 // hRto'yaM viSayairjantuH srotobhiH maritAmitra / zvabhre patitvA gambhIre duHkhAvarteSu sIdati ||42 || viSayairvipralabdho'yam adhIratidhanAyati / dhanAyAbhAsito jantuH klezAnApnoti dussahAna || 43 // kliTo'sau murArzaH syAd iSTAlAbhe zucaM gataH / tasya lAbhe'pyasantuSTo duHkhamevAnudhAvati || 44 || tatastadrAgata dveSadUSitAtmA jaDAzayaH / karma badhnAti durmocaM yenAmutrAvasIdati ||45 || karmaNAnena dausthityaM durgatAvanusaMzritaH / duHkhAmikAmavApnoti mahatImatigarhitAm ||46 || viSayAnIhate dukhI tatprAptAvatigRddhimAn / tato'tiduranuSThAnaiH karmabadhnAtyazarmadam // 47 //
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturvizatitIrthaGkarANAM stutiH iti bhUyo'pi tenaiva cakrakeNa paribhraman / saMsArApAradurvAddhauM patatyatyantadustare ||48|| tasmAd viSayajAmenAM matvAnarthaparamparAm / viSayeSu ratistyAjyA tIbaduHkhAnubandhiSu / / 49 / / kArIpAgnISTakApAkatArNAgnisahazA manAH / trayo'mI vedasantApAH tadvAJjantuH kathaM sukhI / / 50 // caturviMzatitIrthaGka rANa) stutiH zuddhayA sarvajinezvarAn zivapriyAn saMzarmalInAna stube, lekhAdhIzasacitAna munivaraiH sambandhanIyAn sadA / vIrAntAn ghRSabhAdikAn zivapradAn bhavyaughasantArakAna , aMtasthApavihAnaye hatayalAn saMsAraratnAkarAta // 1 / / nAbhayaM jinanAyakaM munipatimikSvAkuvaMzodbhavaM, ceDe'haM marudevija zivapadaM sadbharmadehaprabha / Aya zrIpuruSottama vagvRSacihnAnvitaM sundaraM, salyA zivasiddhaye zarazata kodaNDadehotrataM / / 2 / / saMstoSye'jitameva duHkharahita samArapArapradaM, zrImantaM vijayAsutaM jinapati dantAvalAta mudA / sajhAmbUnadavallabhaM yugazataM sArdhaM ca cApocataM, zrIrAjAjitazatruja hatamayamIkSvAkuvaMzodhitaM / / 3 / /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 catuvizatitIrthaGkarANAM stuti: vande'haM bhavavarjitaM jinavaraM zrIsambhava zambhavaM, zrImadbha paTeti nAma tanujaM zrI zrIsuSeNodbhavaM / gAGgayAmasatprabha zatacatuzcApolataM nirmalaM, vAjyA bhavaduHkharAzimathakamikSvAkuvaMzodbhavaM // 4 // sannandAdikaraM jinottamamahaM cAmIkarasastroM, kIzAra varasaMvAdhipabha midrArthikAnandanaM / saMzuddhayA abhinandanaM guNazataM sAddhaM ca cApotrataM, mokSAptya bhavasindhuSArakamatho saMnaumi pUjyaM suraiH // 5 // zrImantaM sumati jinezvaramahaM sadbuddhidaM pAknaM, meghAbhanRpaja munIndramahitaM zrImaGgalAputrakaM / hemAbhaM praNamAmpahaM zivapradaM sacakravAAhitaM, sannRNAM bhavapArada zatazyaM kodaNDadehonnataM / / 6 / / jaineMdra jitakarma ropanicayaM padmaprabha zarmadaM, satpamAgaNadAyakaM varapratiSThabhUpajaM nirmalaM / satpamAGkadharaM suraktamaNibhaM zrI zrIsusImAsutaM, sAddhaM dvizata cApadehakalitaM vande sadA bhAvataH / / 7 / / svasya pArzvapradaM manolazamakaM zrIdharmasaMvarddhaka, nIlAmaM zivamArgadaM varamahAsenAkhyabhUpodbhavaM / sannAmnA ca supArzvakaM varagharA tanuM susvastyakti, IDe'haM jinanAyakaM karazatasatkAmuko vibhu // 8 //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ catuvizAMtatIrthaGkarANAM stutiH saMsArAmbudhipAradaM jinapati candraprabha mosada, sugrIvAbhidhabhUpaja gaNapatiM salakSaNAnandanaM / zubhrAMzubchavirAjitaM varazivayoSArataM nirmalaM, vande cApazataika cArddhapramakaM vaSma mRgAkAritaM / / 9 / / sadgArAbhidhadIptidehasubhagaM zrIpuSpadantaM jinaM, saMsevye dRDhabhUpajaM zatadhanurdaihonnataM zarmadaM / trAtAraM zaraNArthinAM ca pratharomAketuyukta baraM, zrIrAmAtanayaM vizuddhapadakaM cekSvAkuvaMzodbhavaM / / 10 // rukmAnaM vimalAkhyabhUpatanujaM nandAsutaM nandadaM, zrIvRkSAdharaM jinezvaramahaM zrIzItalaM tArakaM / bhavyAnAM bhavasindhuduHkhanicayAt karmAtisaMhAraka, saMvande naratizarAsanapramaM sadvigrahaM nirmadaM / / 11 / / khaGgAvarahATakopamatanu zreyAMsanAtha jina, viSNudevisunandanaM kRtaghRSabhUpodbhavaM sacchiye / lekhAdhIzagaNaiH sadaivamahitaM cAzIticApobhataM, staumi prArthitazarmadaM varamudA sanmaGgalArthaM sadA / / 12 / / zrIrAjA vasupUjya bhavaharaM satpanarAgaprabhaM, pUjyaM sanmunipuGgavarjinavaraM zrIvAsupUjyaM vibhu| karmArAtiharaM jayAsutamahaM vAhAkSitaM saMstuve, mokSArtha varacApasaptatipramaM dehonnataM sarvadA / / 13 / /
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 caturvizatitIrtharANAM stuti: bhUdAradhvajarAjitaM vara surabhyAputramIDe jinaM, zrIrAjAharisenAnaM zivapradaM sajAnarUpadyati / doSASTAdazavarjitaM ca vimalaM satpaSTicAponmataM, vaimanyArthakara sadaiva vimalaM tasiddha ye kAmadaM / / 14 // mAsvaDpasamudbhavaM varajayazyAmAsutaM pAvanaM, pApAcAranivarhaNArthamanagha-sthAnAya ceDe jinaM / paJcAzadvarakArmukopamatanuM marmayuti zarmadaM, cAnantaM guNamandira harinutaM sedhAGkitaM sundaraM / / 15 / / rAjA bhAnubhavaM jinottamamahaM zrIsuvratAnandanaM, bajrAGka tapanIyabhaM zubhapradaM zrIdharmanAthaM sadA | saddharmAya bhaje samarthapadadaM trailokyabhUpArcita, paJcAdhirdhanurAjitaM hatamalaM duSpApahAnya mudA || 16 / / saccAmIkaravarmadIptisubhagaM zrIzAntinAthaM prabhu, zrIrAjAravitejadehaprabhava stutyaM sadA kauravaiH / airAdevisutaM bhavAbdhimathaka cAtAyucihvAnvitaM, khAbdhicApatanuM surezvarabajavandhaM samI vikSu // 17 // saMsArAtapajita jinavaraM zrIkundhunAthaM prabhu, majhamacchavirAjitaM bhayaharaM lakSmImatinandana / zrIrAjAzubhadarzanodbhavamahaM vande stabhAGka mudA, paJcAgnipramakArmukopamatanuM satkauravANAM maNiM / / 18 / /
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturviMzatitIrthaGkarANAM stutiH sadhemAbhamaha jinezvaramatho pAThInalakSmAtitaM, mitrAdevisutaM sukummanRpaja bhavyocamaH saMstutaM / zrImatkoravavaMzaja zivapradaM triMzaca cAponataM, lekhAdhIzagaNaH sadaiva mahitaM becAranAthaM mudA // 19 // kumbhAGka jinanAyaka suravaraiH zrImAratInandanaM, vandhaM zrIvijayodbhavaM bhavaharaM kArasvarAbhaM zubhaM / mokSAvAsakara sadaiva sukhada zrImallinAthaM bhaje, saMsArodadhipAradaM zarakarasaJcApavarmonnataM // 20 // zrImadaJjanabhUdharopamaprabhaM savracaMda zarmada, zrImantaM munisuvrataM jinapati kUrmAmIr3e vibhu| panAdevisutaM sumitranRpaja bhavyAnjasUryopame, zrIyAdavakulamaNDana nabhakarasaccApadehonnataM / / 21 / / zrIvaprAtanayaM sudhAraNamRpadehodbhavaM nirmalaM, katvAdyAriharaM namAmi zirasA durbhAvavidhvaMsaka / jainendra naminAyakaM zatachadacihnaM jarAvarjitaM, satyaM cenduzarAsanocchuitatarnu satsvarNavama chavi || 22 / / zrImadyAdavavaMzamaNDanamaNi zrInemicandra prabhu, sadbhaktyA varakamyulakSmalitaM satzyAmamUrti stuve / zevAdevisutaM susindhu vijayabhUpodbhavaM nistueM, mAlAkArmukadehamAnavizadaM vandhaM ca deyottamaiH / / 23 / /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 zrIvIranandipraNItacaturvizati stavanam zrIvAra cAzvasenanarendradehaprabhavaM zrIpArzvanAthaM prabhu, hRyazmagarbhadhati jinezvaramaha sadugravaMzodbhavaM / nAgendrAdisurendravAramahitaM kAkodarAGka mudA, bAmAdevisutaM bhaje navakarasanmAnadehAtitaM / / 24 / / zrImantaM bhavapAradaM jinapati zrIvarddhamAna stuve, siddhArthanRpaja surendramahitaM zrInAthavaMzodbhavaM / paJcAsyAGkamahaM vizuddhamanasA saptaiva hastotaM, saMtaplakanakojjvalaM muninutaM jyeSTAsvasAnaMdanaM // 25 / / nAnAzarmapradAH nilampapatibhiracAryAzca yogIzvaraiH, stutyAH sadguNarAjitAH zivapriyAH savarNamAnA jinAH / ceme zrIvRSabhAdikAH bhayaharAH pApaughanirnAzakAH, bhavyAnAM bhavapAradAH zivakaraM yacchantu no maGgalaM / / 26 / / zrIjainendraguNoghapuSpanicitAH sadbhaktimatrArpitA, yaH kaNThe gharabhaktitaH zivapradA sadgranthitA nirmalAH / mAlA durbhavatApahA supatinA zrInemicandreNa ve, yAsyatyeva zive munIndramahite saMsthApayiSyatyaho / 27 / / zrIvIranandipraNItacaturvizatistavanam zriyaH priyaH saGgatavizvarUpaH, sadarzanazcimaparAvalepaH / dadyAdanaMtaH praNatAmarendro, ramA mamAyaH paramAM jineMdraH // 1 //
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIranandipraNIta catuvizati stavanam jayatyanantApratimaprabodha- pradyotavidyotitavizvatavaH / pratyastakarmorutamaHpratAnaH, prodbuddhabhavyAbjavano'jitenaH ||2|| zrI sambhavaM bhajata saJcitapuNyarAze, nuryena bhIkaratarasya bhavAmburAzeH lIlAsamucaraNakAraNAnapAtra, proktaM guNotkara nirAstravaNaM caritraM 3 vande mudA zrIzajinAbhinandanaM zazvatpadAnamramukhAbhinaMdanam / tapaH sphuradrahninimagnamanmathaM vineya sandarzitamuktisatvatham ||4|| sadvRttiH sumatiH patitrijagatAM netA vimukteH suteryasyAtyadbhutacicazaktihutabhugjvAlAkalApairalam / tanmArgAnugamArgabandhana mahAsaha ghAtinirbadhanaH, 1 73 pluSTo duSTaparISahodbhaTabhaTaH so'yaM jinaH pAtu naH // 5 // padmaprabhaM kokanadodaraprabhaM padmA vinodAyatanaM sanAtanam / sarvAtmanInorudayaM mahodayaM jinezvaraM naumi vizuddhadhIzvaram || 6 || zrImastrilokyA kRtapAdasevo yaH sarvasatvAmRta divyarAvaH / stAdiSTaH so'nupamaprabhAvaH supArzvadevo bhavakakSadAvaH ||7|| yatkAMtakAMtiH kumudaM vitanvatI tanotyalaM tatkamalotsavaM navaH / nirastadoSA'bhyudayAlaya zriyaM kriyAtsa candraprabhadevavallabhaH ||8|| zriyaM trilokIpatipuSpadantaH puSyAdanaMtaH priyamuktikAMtaH / duraMta midhyAtvatamastamorirjino manoja dvirada dvipAriH // 9 // yadvAkyAmRtamAjavaMjavadavozaptAtmanAmAtmanAM * nAnainazcitatApalopanaparaM zrIzItalaH zItalam /
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIrana ndipraNItacatuvizati stavanam yasyAGgasya marIcimaNDala milAnaMde ndirAmaMdiram, pAyAtpArvaNazItarazmiruciraH so'yaM jinAvIzvaraH / / 10 / / zrayanAtha | sarasvatIzvaratayA ratnAkaratvena tu mI vareNa nivArA tvayA / kiM vanyA jaladheH sadA pramuditatrailokya saMsevyatA, lakSmIzcAkSayasaGgamA'sti paramA mUrtimanohAritA / / 11 / / chatratrayaM yasya jagattrayasya, svAmitvasaGa kIrtiparaM rarAja | sanmaGgalaM vaH sa jino'stu devaH, zrIvAsupUjyo bhuvanatraye'caH | 12 | zriyaM mamainastimirakSayojjvalAM sanmArgagaH zrIvimala: kriyAtsadA jino nijAnaMtara rairguNotkarai virAjamAno janatAbjabhAskaraH / / 13 / / zrImAnaH paramAM ramAM nirupamAM dadyAdanaMto jino, vijJAnAtizayena yena duritAtmAnau vibhinna kRtau / sampRkta pratipakSahInamamitaM prAptaM sadAvasthitaM, zamanikSajamakSayaM svatizayaM zuddhAtmajAtaM nutam // 14 // sadvaMzajaH pezalavi zvazIlaH zliSTo guNaipuSTataraiviziSTaiH / duraduHkarmaharaH kRtArtho dharmo jinaH svAdvijayazriye naH / / 15 / / 74 praNanAtha dharmatIrthAdhinAthaH, grahaduritadhargaH proktasanmuktimArgaH / prazamitajanatArciH zuddhaddagjJAnamUrtiH, pravarakanakakrAMtiH zreyase vo'stu zAMtiH / / 16 / /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvIranandipraNItacaturviMzati stavanam cakra vikramamAnamardanamurujyA prAjyarAjyaM , ca yaH, kuMthugraMthavirAgatAtizayatastyaktvAtmarUpAptaye / tatprAptau tu paraM kSamAdikamaraM taddharmacakraM dadhad, banyo'bhUdbhavanatrayasya tadidaM citraM caritraM muneH / / 17 / / zrImAna jinaH sambhRtadharmacakraH zratairyutaH sAraguNairavakraH / manorathAptyai hatacakricakro bhUyAdaraH pAlitadharmacakraH // 18 // jhAnaM yadIyaM vigatopamAnaM sarvaM yadantaH paramANukharvam / pAyAtsa sarvAMvRtijAdapAyAnAthastrilokyA vrmlinaathH||19|| namostu tasmai munisupratIya sAsAtapazavAnaro yaH / vratAni savaikahitAni yasya santi mapra jgttrysy||20|| namirvarazrIpraNayakabhUmirjinaH sa naH pAtu dayAnidhAnaH / alaM galatyarjitakarmajAlaM yasyekSaNAnmaGa kSu mahodayasya / / 21 / / proniyatkaranIlaratnaruciro dArAGgaceto haraH, pUrNodIrNasadAzrayAntaramahAbhogAspadAzotkaraH / gambhIrAstasamastadoSamadhuradhvAnodyadAnandanaH, sarvovIsukhasampade'stvamRtado neminaH pAvanaH / / 22 / / zriyaH padaM sarvavidaH padAmbujaM namannilimpAlimilindamandiraM / sanmAnasokhAsinakhAMzukesaraMpArzvasyanaH stAdvaradaM jinezinA23 lakSmI dhIrajinezvaraH padanavAnantAmarAdhIzvara, pamAsamapadAmbujaH paramacilIlAcatattvajaH /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIAdinAthastotram vidyAnadyadayAcalo'mitabalA zAntAkhilainomalo, dadhAmastrijagannati guNamaNibAtojjvalAlakRtim // 24 // zrIAdinAthastotram anAdinidhane nAtha ! saMsAre duHkhasAgare / caJcale viSame bhIme, agAdhe pAravarjite // 1 // janmamRtyujarAtoye, tRssnnaamkrsngkle| ajJAnasikatAkINe, mAyAdApataraGgaka / / 2 / / krodhamAnabhayAvarte, lobhatvabar3avAnale / kAmarAgasite phene, ratizokabhayAnake // 3 // mahAmohapRhanmIne, cintAvAtena kSobhite / durgatyAnAmavelAyAM vRddhiM yAti, savistaraM // 4 // evambhUte mahAbhIme, saMsAre duHkhasaGkaTe / bhramaNaM ca mayA cakre, prAptaM duHkhaM nirantaraM / / / / / nArakANAM mahAdukhaM, tiryacarcA ca mahadbhayaM / devAnAM mAnasaM duHkhaM, manuSyANAM viyogajaM // 6 // etezca vividhAkAraiH, duHkhajAlaH punaH punaH / AvRto'haM jagatsvAmin ! ysmiNstsminbhvaantre||7|| kAmamohavazIbhUtaiH, putradAraistu kAraNaiH / kRnAni bahupApAni, ajJAnatamasAvataH / / 8 / /
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AdinAthastotram prANAtipAtitA pUrva, mRSAvacanabhASitaM / hRtAni paradravyANi paradArAH suta madyamAMsamadhumakSaiH, bahvArambhaparigrahaiH / lubdhabuddhayA mayA nAtha ! kRtaM pApaM sudAruNaM // 10 // tena pApena samveSTaya, bahuzaH bahujanmani / , prAptaM dukhaM mayA nAtha ! hyadhunA zaraNaM gataH // 11 // saMsAraduHkhasaMtrasta, Agato'smi mahAmune ! nAnyaccaraNamastIti mayA jJAtaM sunizcitaM // 12 // svaM trAtA bhavabhIrUNa, prANinAM duHkhabhAginAM / dAtA svargApavargasya tvamekaH paramo guruH ||13|| dayAsatyAdisaMyukta, sudharmaM paramaM zubhaM / " 1 kathitaM siMhanAdena tvamekaH paramodayaH || 14 || tvaM me bhagavan ! svAmI tvaM mAtA tvaM pitAmahaH / tvaM ca bandhurabandhUnAM tvamekaH puruSotamaH ||15|| brahmasthAne sthito yasmAt sa brahmA parigIyate / viSNutvaM ca tvayA prAptaM vyAptaM jJAnArkarazmibhiH || 16 rUdrastvaM raudrakarmANi hatvA dhyAnadahninA / divyaizvaryasamAyukta, IzvarasvamupAgataH ||17|| I dAtA sukhaM ca bhUtAnAM zaGkaratvaM pratiSThitaH / mahAvratopadezena, mahAdevopagamyate / / 18 / / 77
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 zrIRSabhASTakastotram prajAnAM hitadezatvAta , tvaM ca deva ! prajApatiH / mahAmohAbhibhUtAnAM, yodhane buddhatAM gataH // 19 / / trailokyalocane jJAna, tvaM ca svAmin ! trilocanaH / hiraNyagarbhatAM prAptaH, vasudhArA prapAtanai / / 20 / / caturdikSu mahAbhASA, sarvabhUtAnugAminI / pravartitA yatastena, caturAyo vidhIyate / / 21 / / zriyA paramayA yuktaH, shriidhrtvmupaagtH| anantaH saMstuto devaH purudevo mato janaH / / 22 / / mahApUjAM yataH prApto, ahato nAmataH prabho! / mahAmoharipujetA, tena tvaM jinatAM gataH / / 23 / / namaste doSanirmukta, lokAnAM hitadezakaH / samAdhi bodhilAbhaM ca varaM dehi mama prabho ! // 24 // iti zrIAdinAthastotram zrIRSabhASTakastotram gahItaM jIvAnAM paramahinabuddhava jananaM prajArakSopAyArasamitazubhA yena kathitAH / tamohArI jJAnI ravizazinibho yazca jagatA, sa zAnti sarvebhyo dizatu vRSabhaH karma vijayI // 1 / / satI bhAryA pRthvI jaladhijalacIrA praNayinI, ubhe tyakte yena prazamaramarucyaiva vibhunA /
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIRSabhASTaka stotram 76 kRtazcAtmA pUrNo vipulamatinA yogava linA, sa zAnti sarvebhyo dizatu dhRSabhaH karmavijayI / / 2 / / tapasyA kA~cattu svasutasuralokArthamanizaM, sphuTaM kurvanti tvaM bhavatativinAzAya kRtavAn / yadIyA bAggaGgA suramanujamAnyA prathamataH, sa zAnti sarvebhyo dizatu vRSabhaH karmavijayI // 3 // svayambhUbrahmAsi prazabharasazAntezca bhavana, mukhodbhatA yANI zravaNasubhagA nityasukhadA / caritraM yasyAho sakalahitarUpaM vijayate, sa zAnti samyo dizatu vRSabhaH kamavijayI / / 4 / / mahAtuGgo dAnI ka iha bhubane devasadRzaH, varaM tvaM nigranthastadapi bhajanaM te'sti saphalam / anIrAdrAhi prabhavati nadI pUrNasalilA, sa zAnti sarvebhyo dizatu vRSabhaH karma vijayI // 5 // na rocante tadvadvibudhamanase candrakiraNAH, tathA musAmAlA na ca bhavati teSAM hRdi sude / yathA bhAtIdaM te zamajalabhRtaM tatvakathanaM, sa zAnti sarvebhyo dizatu vRSabhaH karmavijayI / / 6 / / nijA doSA dagdhAH prabalatapasA yena sakalA:, caturlakSmIsvAmI samarighusakhaH zAntizivadaH /
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 purudevANDakA priyaH kAnto sukta radhiguNabalAd yaza balavAn , sa zAnti marvebhyo dizatu vRSabhaH karmavijayI ||7|| layA muktaH panthAH kuzalamatibhavyAya kathitA, kRtA pUrNA varSA viSalajinadharmasya bhavatA / ato'rcAmaH sarve vayamiha bhavantaM pramuditAH, sa zAnti sarvebhyo dizatu vRSabhaH karma vijayI |daa dayAbdherjayacandrasya preraNAM prApya bhaktitaH / kRtaM govindarAyeNa maharonInivAsinA / / 9 / / purudevASTakam purA yajjanmAGgapracitasukatakhyAtikuzalAn / luloke susvapnAnupasi jananI SoDazakalAn / / vavarSaH zrInAmeH sadasi dhanado ratnanicayaM / zriye jAyetA'sau prathamajinadevaH purupatiH / / 1 / / suradraNAM lope gahanatarazokAbdhipatita-- prajanAmAlambaplava ina bamo yasya dhiSaNA / / samunmIlajJAnatrika vicakila svAntakamalaH / zriyai jAyenAsau prathamajinadevaH purupatiH // 2 // naTantyA nIlAyA jhaTiti nidhanaM prekSya balavad / virAmAvirbhAvo'jani manasi yasya drutataram //
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ , devASTakam parityaktaM rAjyaM nikhilabhavamohAd virahitaH | zriyeM jAyetA'sau prathama jinadevaH purupatiH / / 3 // 81 niravadhidharai bAsanamabhUn / vaTacyA marutpAnaM kRtvA praNidhinirato vAtarazanaH // avadrohaM tasthuH khagamRgagaNA yaM ca paritaH / zriyai jAyetA'sau prathama jinadevaH purupatiH / / 4 // abhaktvA yaM naiva vrajati kRtapuNyo'pi kuzalaM / kaThoraH pAzo'yaM bhavati balavAn karmajanitaH || itIvA varSa cudhita iva catrAma bhuvanaM / zriye jAyetA'sau prathama jinadevaH purupatiH // 5 // aho ! bodhiprApta prabhuriti vibhAvyAtmani hariH / drutaM nantuM yasmai svayamupasasArAnatazirAH // babhASe yaH kSemaM samavasaraNe divya girayA | zriye jAyeA'sau prathamajinadevaH purupatiH / / 6 / / hRtaM karmAraNyaM bhavakarasapatnAzca vijitAH / pariSvaktA gADha sthirasukhada nirvANa mahilA || trikAlacchandAnAM yugalapada loko'pyadhigataH / zriyai jAyetA'sau prathamajinadevaH puruSatiH // 7 // prabho ! svAmin ! nAtha ! tribhuvanapate ! muktikamalA / pariSvaGgazlAdhya ! svasamaya ! nijAtmakarasika ! |
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAnti vAma sahasrAcchAcchandaH stutizikhariNI yasya vimalA | zriye jAyetA'sau prathamajinadevaH purupatiH / / 8 // vidyAnandena muninA nirmito'yaM purustakaH / paThatAM manyasaravAnAM bhUyAt sarvasukhAvahaH / / 9 // iti purudevASTakam zAntistavanam cidrUpabhAvamanavadyamidaM tvadIyaM, dhyAyanti ye sadupadhivyatihAramukta / nityaM niraJjanamanAdimanantarUpaM, teSAM mahAMsi bhuvanatritaye lasanti / / 1 / / dhyeyastvameva bhavapaJcatayA prasAra ! nirnAzakAraNavidhau nipuNatvayogAt / AtmaprakAzakRtaloka tadanyabhAva, paryAyavispharaNakat paramo'si yogI / / 2 // svanAmamantradhanamujjvalajanmajAta, duSkamadAyamabhizamya zubhArANi / vyApAdayatyatulamaktisamRddhimAJi, svAmin ! yato'si zubhadaH zubhakRtyameva || 3 / / svatpAdatAmarasakoSanivAsamAste, cicadvirephasukRtI mama yAvadIza !
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturviMzatitIrthaGkara stavanam zAma saMpatijaviliyapatAkA , sthAnaM mayi kSaNamapi pratiyAti kazcit / / 4 / / svanAmamantramanizaM rasanAyavarti, yasyAsti mohamadapUrNananAzahetuH / pratyUharAjilagaNodbhavakAlakUTa ! bhItirhi tasya kimu sanidhimeti deva! / / 5 / / tasmAtvameva zaraNaM taraNaM bhavAbdhI, zAntipradaH sakaladoSanivAraNena / jAgarti zuddhamanasA smarato yato me, zAnticayaM karatale rabhasAbhyupaiti // 6 // ___ iti zAntistavanam caturviMzatitIrthaGkarastavanam yaH prAk so'vyAt / / 1 / / jino'jitaH punAtu naH / / 2 // zambhava zaGkara, zaM kuru zAzvatam / / 3 / / mano'bhinandano jinA, punAtu naH sanAtanaH / / 4 / / kumatazatabhramaNajitaM, sumatijinaM namata sadA / / 5 / / padmaprabhamukhapadmaprabhatanu, padmaprabhajina padmA pravitara / / 6 / / atha supAjinaH prathitanitya sukhaM, prathayatAt pracalaM manmathadaramitaH / / 7 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 caturvizatitIrthaGkara stavanam paramacandranAthasaJcaraNapajadvayaM / smarataghasmarasmaya, smarazarAsanApahaM | // 8 // puSpavANamadamardane, puSpadantasamadIdhitau / puSpadantapadapaGkaje puSpaliGa bhavatu manmanaH / / 9 / / jAtijarAtaGkAturakhedAt kautukabhItiprItiviSAdAt / pAtakapAkAt jAtanidAgha zItalanAthaH pAtu budhaudh||10|| zreyaH pathadyotakamekarUpaM, zreyaskaraM zAzvatabodhasaukhyaM / zreyaH samRdhyarthamahaM namAmi, zreyAMsamahantamanAyanantam / / 11 jino vAsupUjyo manISiprapUjyA, svanirdoSa niveSa nityaprakAzaH / tanotu suveSAbhilASotsukAnAMmanodoSani: zeSaniSpeSyaveSaH / / 12 / / patyuste vimalajinendra ! viSTapAnAM, nityazrIsadanasamaM padAravindam / prItyAhaM pratidinamAnato'smisAkSAtpratyakSIkRtasakalArthasiddhaya / / 13 / / cintAviSAdamadakhedabarAkRtAnta, santAparamabhavaM bhuvanaikakAntaM / cintAmaNi divijabhRtamanAdyananta, zAntaM nirantaramahaM praNamAmyanantaM / / 14 / /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturvizatitIthaGkara stavanam dyutijitadinanAthaH sarvavidhadya sanAthaH, pratihataravinAthaH zrIvadhUprANanAthaH | zatabhakhanAthaH sAGgapUrvAkSanAtha, kRtahitagaNanAthaH pAtu mAM dharmanAthaH || 15 || 1 zAntijinamahaM namAmi zAntamantakAntakaM, kAntivijita somasUrya lakSa koTidIdhitam / zAntikaramanantabodhadIrya saukhyamakSayaM, Antirahita bhavya sevyapAdapaGkajaGkayaM / / 16 / / granthagranthiglapanarahitaM dhImatAM yasya rUpaM panthAH sAkSAJjagati viduSAM zreyaso yasya dharmaH / manthAdIndraH zrutazatasudhAvAridheryasya tarkaH, kunthuH pAyAjinapatirayaM sarvavandyaH || 17 || devadundubhipuSpavRSTisitAtapatra sucAmaraiH / bhAvizeSamRgendrapIThasunAda piNDimabhRrUhaiH / / 850+ yo vibhAti niraJjano nirupAdhibodhasudhAnidhiH / so'vatAt paramezvaro'rajinezvaro jagadIzvaraH ||18|| kAmakrodhakalaGkakarmakapaTakrIr3AkRtAntakSayaH / kSAmakSetra kaSAya kuJjara ghaTA saJcArapaJcAnanaH // hemakSmAdhararamya pANDukazilA janmAbhiSekolasa, chImAna mallijinezvaro dizatu naH zreyaH padaM zAzvatam 19
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 caturvizatitIrthaGkara stavanam ikSuzarAsanA'calabilAsaparikSayapAkazAsano / vIkSasubodhavIryasukhavAridhivarddhanazItadIdhitiH / / mokSamanasvinIniviDapInapayodharakumbhapallayo / rasatu rasitA'khilamuniprakaro munisuvratezvaraH / / 20 / / namijinakarmadUra nijatattvanirAhatapUrvabhApate ! / zamidhanazarmasAra yajanastra virAjitasarvapate ! // damidhana dharmadhIra vijayasva dharArjitasarvavApate ! / namijina namrAcArasujanasvamarAdhita sarvavApate ! // 2 / / pramadAmyA pAtakebhyaH pavanazikhiDalakSmAmbarAkasmikebhyaH samarebhyaH zAtravebhyaH sthaparakRtasnAduHkhazAstrAtibhyaH kumatibhyo kaNTakebhyaH kupitanarasurakrarasakhAnanebhyaH kumatebhyo bhItajIvAnavatu shivsukhshriiptirneminaathH||22|| yogasaugatendrasAMkhyabhATTabauddhagocaraM bhavopasargavarjitam / nAgarAjapaminIvRtAtapatracAmarAdizobhamAnavaibhavam / yogiyogagamyazuddhasiddhacinmayapramANasAdhusAdhitam / rAgaroSadoSadara ! pAzvanAthamahaM namAmi zAzvatazriye // 23 // kumatakuJjaramRgAdhipaM kumudacandra saMstutasamagrazAsanam / svamatavAddhividhumAghanandimuninAthavanditalasatpadAmbujam / / namadazeSanaranAganAkaramaNAravindacayakoTidIdhitim / zamadamAdipatibarddhamAna jinapaM namAmpahamanAratazriyai // 24 //
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAntinAthastotram namo namrajanAnanda, syandine mAghanandine / jagatprasiddha siddhAntavedine citpramodine // 25 // iti canuvizatitIrthaGkarastavanaM samAptam || zAntinAthastotram 87 trailokyAdhipatitvasucanaparaM lokezvarairuddhataM, yasyopayu parIndumaNDalanibhaM chatratrayaM rAjate / azrAntodgata kebalojjvalarucA nirbhasitArkaprabhaM, so'smAn pAtu niraJjano jinapatiH zrI zAntinAthaH sadA // | 1 || devaH sarvavideva eSa paramo nAnyastrilokIpatiH, santyasyaiva samastatasvaviSayA vAcaH satAM sammatAH / etad ghoSayatIva yasya vibudhairAsphAlito dundubhiH, so'smAn pAtu nirajjano jinapatiH zrI zAntinAthaH sadA || 2 || divya strImukhapaGkajaikamukuraprollAsinAnAmaNisphArIbhRta vicitrarazmiracitAnamrAmarendrAyudhaiH / saccitrIkRtavAna sat siMhAsane yaH sthitaH, so'smAn pAtu nirajano jinapatiH zrIzAntinAthaH sadA // | 3 || gandhAkRSTamadhuvatatrarutairvyApAritA kurbatI, stotrANIva divaH suraiH sumanasAM vRSTiryagre'bhavat / sevAyAta samasta viSTapapatistutyAzrayaspardhayA, so'smAn pAtu nirajano jinapatiH zrI zAntinAthaH sadA || 4 ||
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAntinAthastotram khadyotI kimutAnalasya kaNike zubhrAnalezApatha, sUryAcandramasAviti praguNito lokAkSiyugmaiH suraiH / takyate hi yadagrato'tivizadaM tadyasya bhAmaNDalaM, so'smAn pAtu niraJjano jinapatiH zrIzAntinAthaH sdaa||5|| yasyAzokatarurvinidrasumanogucchaprasaktaH kvaNad, bhRGa bhaktiyataH prabhoraharahargAyannivAste yazaH / zubhaM sAbhinayo marucalalatAparyantapANizriyA, so'smAn pAtu niraJjanA jinapatiH zrIzAntinAthaH sdaa||6| vistIrNAkhilavastutatvakathanApArapravAhojjvalA, niHzeSArthiniSevitA'tizizirA salAdivosaGgataH / prodbhatA hi sarasvatI suranutA vizvaM punAnA yataH, so'smAn pAtu nirajano jinapatiH zrIzAntinAthaH sdaa||||7|| lIlodvelitabAlakaGkaNaraNatkAraprahRSTa : suraiH, caJcacandramarIcisaJcayasamAkAraizcalacAmaraiH / nityaM yaH parivIjyate trijagatAM nAthastathA'pyaspRhaH, so'smAn pAtu niraJjano jinapatiH zrIzAntinAthaH sdaa||8|| niHzeSazrutabodhavRddhamatibhiH prAjyarudArairapi, stotrayastha guNArNavastha haribhiH pAro na samprApyate / bhavyAmbhoruhanandikevalaravirbhaktyA mayA'pi stutaH, so'smAn pAtu nirajajano jinapatiH zrIzAntinAthaH sdaa||9||
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpArzvanAthastotram yacchuddhabodhajaladhi samupAsya bhAsvad , ratnatrayaM zivasukhAya samAsasAda | loke vilokitasamastapadArthasAtha, zrIpArzvanAthamanaghaM tamahaM namAmi // 1 // utpattibharna lAdhizazilaustubhASA, no bAndhavAmurariporvasatina vkssH|| yasyAH kare na kamalakamalAmudaM sA, pArzva prabho ! vizadabodhamayI vidadhyAva // 2 // yenAtmanAtmani nivezya suniHprakampa-, mAlokitaM gavarodhamayaM svarUpaM / vyAmohavibhramabhidelimazaktidhAma, pAcaprabhuH prabhavatAtratApazAntyai / / 3 / / astraM vinA'pi madanA'rimapAcakAra, yaH zIlazailazikharAsanasaMsthitAntA / adhyAt sa divyajanatAjanitorudharma, samahamyaMmapastitakarmadharmaH / / 4 / / yasyAtra vizati zati rasanA prasiddhAra, tasyA'pi zaktirasatI bhujagezvarasya /
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpArzvanAthastotram yasaMstave vibudhasaMstutapAdapadma, taM saMstu vankathamahaM na hi hAsyadhAmA || 5 // vayAtyametya jinanAtha ! tathApi kiJcita, zakticyuto'pi tava bhaktibharaH kariSye / kiM vA na zailazikharocagRhAgrabhAga, nizreNikAbhiradhirohati vAmano'pi / / 6 / / yaste guNaughagaNanA guNaratnarAzeH, samyaka cikIrSati haSIkavighAtakasya / pAthonidheH sa payasAM kalazaH pramANabhabhyastu pratidinaM prayatAntaraGga / / 7 / / zAntaM purANapuruSa paramArthasAramAnanda meduramanantasukhaM virAgam / cidrapamusmitasamastajagatprapaJcaM, svo naumi nityamajaraM prasaratpratApam / / 8 / / saMsArapAraga ! mahezvara : vizvarUpa ! / vizvaprakAza ! puruSocama ! siddha ! buddha ! brahmannananta ! mahiman ! bhagavan ! jinA ! mAM rakSa rakSa zaraNAgatarakSadakSa ! / / 9 / / niHkAsa ! nikriya ! nirAmaya ! nikalaGka ! nirdvandva ! nirmala ! niraJjana ! nirvikAra !
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pArzvanAthastotram nirmoha ! niSkala ! nirAvaraNasvabhAva ! nirvANakAraNa | dayAM kuru devadeva ! / / 10 / bandAkasundara surendra ziraH kirITa) mANikyarazmi vayavicchuritAGghriyugme / sastropakAriNi jagat tritayaikanAthe, sajjJAnazAlini niveditArthe / / 11 / / visaM prasIdati na yasya bhavatyadhIze, nRtye'pi kiM sa jaDIdvipadaH pazurna / devAdhideva ! vimukhAstvayi dharmatIrthe, svargazriyo jaDadhiyo vimukhA na kiM te / / 12 // loko yathA'vahitamAnasavRcireSa, ciro vicintayati rAjyakalatraputram, svatpAdapadmayugalaM vimala tathA beta, kiM syAnna muktiramaNIramaNo'tivegAt / / 13 // rUpaM jagannayananandanamantaraGga nIrAgamAsssyamabhitaH pramadosaraGga / lokopakArivacanaM caraNaM ca zuddhaM, kiM tena tadyadiha vismayanna deva ! || 14 || ha yAgocarA zazadharasya ca saptasapte, nilu sadRSTirasamA prazamaikadhAma |
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 zrI pArzvanAthastotram dhvAntAssvalirjanamanaH zayane zayAnA, sA zuddhabodha mahasA bhavatA nirastA / / 15 / / mitrodaye samupayAsi na kAlimAnaM, sacakramatra nayase na viyogibhAvaM / doSAkaratvamurarIkuruSe na yacca, tatko'pyasi kSititale svamapUrvacandraH ||16|| niHzrIkRtaM kuvalayaM nayase na deva ! zobhAcyutaM ca na kalAnidhimAtanoSi / tApaM karoti jagato na kadAcidatra, desisara tribhuvane tvamazItarazmiH ||17 sthairyeNa devagiriNA sadRzastvamIza, ! sUryeNa bhUrimahasA zazinA va kAntyA / devopamAnamiti yacadayaktamuktaM, u tulyaH kimambunidhinA jalabindurekaH / / 18 / / saMsArasAgaramapAramazeSajantUn, tasyA yiyAsuracirAjinanAtha ! pAra, mAvasvatAM tava noktitarI manuSyaH || 19 / 1 vanyAsta eva guNino bhuvane ta eva nAmA'pi ye tribhuvanezvara / te smaranti /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpArzvanAthastotram dhyAyanti ye punarazeSahapIkasaukhyaM, muktyAbhavantamajaraM kimu vacmi teSAm // 20 / / nRtyadbhiAzugavanAt saralaizca zAkhA--, hastemRdaGganinaH atisaukhyakRdbhiH / bhabdhAnayaM vAle ta. purasthA, pUjAkate jina ! samAhayatIva lokAn / / 22 / / calgajalA'nalakarAlamRgAricaura, mAtaGgamAribhujagA'mayabandhanottham / sarva bhayaM yadi vinAzamupaiti deva, ! yuSmatpadasmaraNato'tra kimadbhutaM tat / / 22 / / svastyastu deva ! bhavate vijitasmarAya, svastyastu deva ! bhavate varazAsanAya / svastyastu deva ! bhavate bhavanAzanAya, svastyastu deva ! bhavate paramezvarAya / / 23 / / tubhyaM namaH zamasukhA'mRtasAgarAya, tubhyaM namo bhuvananIrajabhAskarAya / tubhyaM namo nihatamohamahAmahAya, tubhyaM namo vimalakevalavigrahAya / / 24 // candArutridazendrasundaraziraH koTIrahIraprabhA, bhAsvatpAdaSayojamujjvalalasatkaivalyalakSmIgRham /
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcintAmaNipArzvanAthastotram zrImadrAvaNapatcanAdhipamamuM zrIpArzvanAtha jinaM, bhaktyA saMstutavAnaniya caritazrIpaanandI muniH|25 iti zrI pradmanandhAcAryaviracitapArzvanAthastotram sampUrNa / zrIcintAmaNipArzvanAthastotram ki kapUramayaM sudhArasamaya kiM candrarocirmayaM, ki lAvaNyamayaM mahAmaNimayaM kAruNyakelImayaM / vizvAnandamayaM mahodayamayaM zobhAmayaM cinmayaM, zukladhyAnamayaM varjinapatebhUyAd bhavAlambanam / / 1 / / pAtAlaM kalayan dharAM dhavalayan AkAzamApUrayan , dikcakra kramayan surAsuranarazreNi ca vismApayan / brahmANDaM sukhayan jalAni jaladheH phenaralAlolayan zrIcintAmaNipArzvasambhavayazo hasazciraM rAjate / / 2 / / puNyAnAM vipaNistamo dinamaNiH kAmebhakumbhe sRNiH, mokSe niHsaraNiH suradrusaraNiH jyotiHprakAzAraNiH / dAne devamaNi tocamajanazreNI kRpAsAriNiH, vizvAnandasudhAdhRtirbhavabhide zrIpArzvacintAmaNiH // 3 // zrIcintAmaNipArzvavizvajanatA saJjIvanatvaM mayA, dRSTastAta ! tatazriyaH samabhavanAzakamA cakriNAm | muktiH krIDati hastayorbahuvidhaM siddhaM manovAJchitaM, durdaivaM duritaM ca durdinabhayaM kaSTa praNaSTa mama // 4 / /
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcintAmaNipArzvanAthastozam yasya prauDhatamaH pratApatapanA prodAmadhAbhAjagaja, jadhAlaH kalikAlakelidalano mohAndhavidhvaMsakaH / nityodyosapadaM samastakamalAkeligRha rAjate, sa zrIvA jino jagadvitakarazcintAmaNiH pAtu mAm / / 5 / vizvavyApitamo hinastitaraNiryAlo'pi kalpA ro, dAridrayANi gajAvali harizizuH kASThAni baDhekSaNaH / SIyUSasya lavo'pi roganivaha yadvattathA te vibhoH, mUrtiH sphatimatI satI trijagatAM kaSTAni hatuM bhamA / / 6 / / zrIcintAmaNimantramotiyutaM hrIkArasArAzritam , zrImahanamiUNapAsakalitaM trailoktravazyAvaham / dvedhAbhUta viSApaha viSaharaM zreyaH prasAdAzrayam, sollAsaM vRpabhAGkitaM jinaphuliGgAnandanaM dehinAM / / 7 / hrIM zrIMkAravaraM namo'kSaraparaM dhyAyanti ye yogino, hRtpadma vinivezya pAzavamadhipaM cintAmaNIsaMjJakam / bhAle vAmabhuje ca nAbhikarayorbhUyo bhuje dakSiNe: pazcAdaSTadaleSu te zivapadaM dvivairyAnyaho // 8 // no rogA naiva zokA na kalahakalanA nArimAripracArA, naivAndhyaM nAsamAdhi na ca darakrite duSTadAridrayatA no / no zAkinyo grahA no na harikariMgaNA pAlavetAlajvAlA, jAyante pArzvacintAmaNinatiSazataH prANinAM bhktibhaa|9|
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpArzvajinastotram gIrvANadramakAmadhenumaNayastasthAGgaNe raGgiNo, devA dAnatramAnavA savinayaM tasya hitadhyAthinaH / lakSmIstasya vazA bazeva guNinAM brahmANDasaMsthAyinI, zrIcintAmaNipArzvanAthamanizaM saMstoti yo dhyaayti||10|| hati minapatipaya pApAkhyi yakSA, prazapitaduritIghaH prINitaH prANisaGghaH / tribhuvanajanavAJchA dAnacintAmaNIkA, zivapadatarubIjaM bodhibIjaM dadAtu // 11 / / zrIpArzvajinastotram ( zRGkhalAyamakAlaGa kRtam ) __ troTaka chanda amarezvarakIrtitakIrtimaraM, bharatezvarakAritavimbavaram / varavANijalauddhatapApamalaM, malavarjitadehamahAdhavalam / / 1 / / alagarvitamohamahAriharaM, harakaNThavinIlazarIrarucam / rucirAkRtihAritavinamata, matamAnasamUhasamaya'maham // 2 // mahanIyapadaM hatamAnamadaM, padanamrabhayaGkarapaJcamukham / mukhadarpaNaropitapUrNavidhu, vidhurIkRtalomabhujaGgagaram // 3 / / karapallavatolitakokanadaM, naradevamahAmadanAzakaram / kRpaNAsumatAM kRtasaukhyagaNaM, gaNanojjhitasadguNadhAmaparaM / / 4 / /
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpArzvanAthastotram paratIrthikamuJcitamUDhapadaM, padaropaNaharSitabhogadharam / dharaNendraphIpaniruddhajalaM, jalajAhitakomalazrIcaraNam / / 5 / / raNarAganivAritaduryavana, vanakuJjaragarjitabhImabhuvam / bhuvanatrayacAruvikAsakara, adhapUritadaityabilaunyaharam // 6 // harambhitamaulivilAsa, baM, dhra vazakrasamarcitastotramaham / mahapArvajinezvaramodarataM, naralobhitapApavizuddhakaram / / 7 / / varamokSasukhAspadaprAptikara, varasampada matrasuyogasukham / sukhamaSTakakAvyamahAmatidaM, tridazaM bhaja pArzvajinezavaram / / 8 / / zrIpArzvanAthastotram tvajanmAbhiSayotsave suragirI svocchvAsaniHzvAsajaiH / svargezAnbhRzamAnayastvamanilairAndolalIlA muhuH / / kiM kuryAttava tAdRzo'yamamarastvat zAntilabdhodayaH / pAThIno jalatherivetyabhinutaH pAzcoM jinaH pAtu naH / / 1 / / niSkampa taba zuklanAmupagata bodha payodhimahAvAtoddha tatanurvinIlasalilA prApnoti durAmatam / dhyAnaM te vata vAcalasya marutAM zvAsAnilAdvAmarAva , kSobhaH kaH kathamityamISTutipatiH pAcaprabhuH pAtu naH ||2|| tIrthezAH sadRzo guNairanaNubhiH sarve'pi dhairyAdibhiH / santyapyevamadhIza ! vizvaviditAste te guNAH prINanAH / /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpArzvanAthastotram tatsarva kamaThAttathAhi mahatAM zatroH kRtApakriyAta / racyAtiyo mahatI na jaatcids| mitrAkatogakriyAda / / 3 / / dUrasthAmaravikriyamya bhavato, bAdhA na shaantaatmno| na krodho na bhayaJca tena na budhaiH, soTeti saMstUyase / / mAhAtmyaprazamI tu vismayakarau, to tena tIrtha zinaH / stotavyaM kimiti stuto bhavatu naH pAzvobhavocchittaye // 4 // pazyaitau kRtavedinI hi dharaNoM, dhAvitIhAGgatau / tAvevopakRtina te tribhuvanakSemakabhUmestataH / / bhRmRtpAna niSedhanaM nanu kRtaM cetyAktanopadravAH / ke saniti sArasaMstuti kRtaH pAvoM jinaH pAtu naH ||5|| bhedo'ne phaNimaNDapaH phaNivadhU , chatraM atirghAtinAM / kaivalyAptiradhAtu dehamahimA, hAnibhavasyAmarI / / bhItimtIrthakradudgamo'pagamanaM, vighnasya cAsansama | bharturyasya sa santatAntakabhayaM, hantUnavaMzAgraNIH / / 6 / / ki dhyAnAtphaNinaH phaNIndrayukteH kSAntamahendrAsvataH / tantrAmantraviz2ambhaNAd vata ripo, bhIterayamyodayAt / / kAlAghAtihateridaM zamamabhU, dityaryahastaiH surairAzaGkayAmaravighnavicputiraghaM, hanyArama dhIrAgraNIH / / 7 // zratvA yamya baco'mRtaM atisukhaM. hRdyaM hitaM hetuman / mithyAtvaM divijo'vamIdviSamiva, vyAviddhabairoddha ram / /
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIgautamastotram yaM stoti sma ca tAdRzo'pyupanata, zreyaH sa pAzcoM vibhuvikAra parisAdasikhAyAstha sichohatAm / / 8 / / jAtaH prAimarubhUtiravibhapatidevaH sahastrArajo / vidhezo'cyutakalpajaH kSitibhRtAM zrIvajanAbhiH patiH / devo madhyamamadhyame nRpaguNairAnandanAmA''nate / devendro hataghAtisaMhatira-batvasmAnma pArzvezvara / / 9 / / iti zrIpArzvanAthastotram zrIgautamastotram zrIindra bhRti basubhUtiputra, pRthvIbhavaM gautamagotraratnaM / stuvanti devAH suramAnavendrAH, sa gautamo yacchatu bAJcitaM me1 zrIvardhamAnAt samavApya dIkSA, muhUrtamAtreNa kRtAni yena | aGgAni pUrvANi caturdazAni, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me21 zrIvIranAthena purA praNItaM, mantraM mahAnandasukhAya yasya / dhyAyantyamI sUrivarA samagrAH. sa gautamo yacchatu vAJchitaM me|3 yasyAbhidhAnaM munayo'pi sarve, gRhNanti bhikSA bhramaNasya kAle / miSTAnnapAnAdimiH pUrNakAmAH, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me / 4 aSTApadAdrI gagane svazaktyA, yayau jinAnAM padabandanAya / nizamya tIrthAtizayaM surebhyaH, sa gautamo yacchatu vAJchita me||5 tripaJcasaGkhyAzatatApasAnAM tapaH kRzAnAmapunarbhavAya / akSINalabdhyA paramAnadAtA sa gautamo yacchatu vAJchita me||6||
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 zrImahAvIrastotram zivaM gate bhartari vIranAthe pugapradhAnatvamiheba matvA paTTAbhiSeko vihitaH surendraH sa gautamo yacchatu vAJchita me||7|| zrIgautamasyASTakamAdareNa pramodakAle munipuGgavA ye / pani te mRriSadaM ca devA-nandaM labhante nitarAM krameNa |8| zrImahAvIrastotram jananajaladhiseturduHkhavidhvaMmahetuH, nihatamakaraketurmAritanatra ketuH / yamajananasamasto'niSTaniSedhadhAtuH, jagati jayati candro varSamAno jinendraH / / 1 / / zamadamayamadhartA asArasaMsArahartA, sakala vanabhartA bhUrikanyANakartA / paramapadasudhartA sarvasandehahartA, jagati jayati candro vardhamAno jinendraH // 2 // kugatipathavijetA mokSamArgasya netA, sakalaprakRtihantA zuddhataravasyajJAtA / adhogatiparihantA mokSamArgeramantA, jagati jayati candro vadhamAno jinendraH // 3 / / sajalajaladanAdI nirjitAzeSavAdaH, narapatinutapAdo vastutattvaM jagAda /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIrastavanam 101 surapamahiSAdaH krodhadAvAgnikandaH, jagati jayati candro vardhamAno jinendraH || 4 || prabalabalavizAlo muktikAntArasAlaH, vimalaguNavizAlo nItikallolamAlaH / atula sukhanivAso bhRrisantApakAlaH, jagAMta jayati candrI vardhamAno jinendraH ||5|| viSayaviSavinAzo bhUribhASAnivAsaH, hRtabhavabhayapAzaH dIptisampUritAzaH / zramamukhavinivAso kIrtiballI nivAsaH, jagati jayati candro vardhamAno jinendraH || 6 || madanamadavidArI cArucAritradhArI, narakagatinivArI mokSamAgavitArI / nRsuragamanakArI kevalajJAnadhArI, jagati jayati candro vardhamAno jinendraH ||7|| vacanasahanavIraH pApadhUlisamIraH, kanakanikaragauraH krUrakarmArizUraH / kaluSadahananIraH pAtitAnaGgavIraH, jagati jayati candro vardhamAno jinendraH ||8|| vIrastavanam 1 abhAnumeyaM timiraM narANAM saMsArasaMjJaM sahasA nigahUNan | asmAkamAviSkRtamuktivarmA, zrIvardhamAnaH zivamAtanotu // 1 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 vIrastavanan Ayata divyazarIraM zivasaukhyakaraM suragbhirAzAsyam / ratirAgahIna prIDe'pUrvaM zrIvarddhamAnakandarpam // 2 // saMsAradAvAnalameghanIraM sammohadhUlIharaNe samIraH / mAyArasAdAraNasArasIraM namAmi vIraM girirAjadhIram ||3|| yo bhUtabhavyabhavadarthayathArthavedI, devAsurendra mukuTArcitapAdapadmaH / vidyAnadIprabhavaparyaMta eka eva, taM kSINakalmaSagaNaM praNamAmi bIram ||4|| jarA jaratyA smaraNIyamIzvaraM, svayaMvarI bhUtamanazvarazriyaH / nirAmayaM vItamayaM bhavacchidaM namAmi vIraM nRsurAsuraiH stutam || 5 || svahasta rekhAsadRzaMjaganti, vizvAni vidvAnapi vIryamUrtiH / azrAntamUtirbhagavAn vIraH, puSNAtu naH sarvasamIhitAni / / 6 / / yadAnanendorvibudhaikasevyA divyAgamacyAjasuvAsravantI / bhavya pravekAnsukhasAtkaroti pAyAdasau vIrajinezvaro naH ||7|| zriyaM paraM prAptamanantabodhaM munIndradevendra narendravan / nirastakandarpa gajendradarpaM namAmyahaM vIrajinaM pavitraM // 8 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ athabAhubalyaSTakam anekAntamayaM yasya mataM matimatA mataM / sanmatiH sanmati kuryAt sammatiryo jinezvaraH // 9 // parasamaya timirataraNiM bhavasAgaravAritaraNavarataraNiM / rAgaparAgasamIraM vande devaM mahAvIram / / 10 / / bhagavan ! bhavarogeNa bhIto'haM pIDitaH sadA / kAraNavaipi sahadhA kiM tasya kAraNA / / 11 / / evaM sArvaH sarvavideva sarvakarmaNi karmaThaH / bhavyavAhaM kuto vA me bhavarogo na zAmyati // 12 // nirmoha ! mohadAvena dehajIrNorukAnane / dahyamAnatayA zAzvanmuhyantaM rakSa rakSa mAm || 13 // saMsAraviSavRkSasya sarvApatphaladAyinaH / aGkuraM rAgamunmUlaM vItarAga ! vidhehi me // 14 // karNadhAra ! bhavANoMdhermadhyato majjatA mayA / kRcchreNa vodhinaurlabdhA bhUyAnnirvANapAragA / / 15 / / , atha bAhubalyaSTakam ( paM0 zrIpannAlAla sAhityAcArya racitam ) vijityAgrajaM yo raNe svAtmavIryAd / virakto babhUva kSitau prAptarAjyAt || tapasyAnilInaM vilInAMharsa meM / sunandA sunaM taM sadA'haM namAmi // 1 // 103
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ athabAhubalyaSTakam tapasyAM caran yo mahAzItavAtaM / kharAMzupratApaM mahAmbhodavRSTim / / prasehe sthiraM svAtmacintAyutam vai / sunandAsutaM taM sadA'haM namAmi / / 2 / / gRhItvA tapo yena bhuktaM na jAtu / jalaM naiva pItaM pipAsAtureNa / / vivRddho vyadhAyi svakIyo guNaudhaH / sunandAsutaM taM sadA'haM namAmi / / 3 / / yadIye sudehe girIndreNa tunye / ghanAH zyAmalAmAH sulagnA babhUSaH / sadA dhyAnamagnaM mahAmokSalagnaM / sunandAsutaM taM sadA'I namAmi / / 4 / / yadIpAGgalagnaM latAtantujAtam / akurvan vidUraM surIkhecarAyAH / / yutaM patrivRndaH kulAyasthite . / sunandAsutaM taM sadA'haM namAmi / / 5 / / nimagnaM sadA svAtmasaMcetanAyAM / vilagnaM sadA muktikAntAnubandhe / dahantaM sadA karmadAvaM mahAntaM / / sunandAsutaM taM sadA'haM namAmi / / 6 / /
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ athabAhubalistotram surAH khecarAzvAnamanti rUma nityaM / sthitaM dhyAnamadhye girIndropamAnam || mahAbodha kaivalyalakSmyA lasantaM / sunandAsutaM taM sadA'haM namAmi // 7 // vidhUyASTakaM yo vidhInAM viduSTa N / babhUvApavargezvaraH kSiprameva // nutaM devavRndaiH stutaM sAdhusaMdhaiH / sunandAtu taM sadA'haM nA || 8 | bAhubalyaSTakaM nityaM paThed yaH zuddhacetasA | so'nantabalamApnoti niyamena nirantaram || 9 || iti bAhubalyaSTakaM sampUrNaM / zrI bAhubalistotram sakalanRpasamAje, dRSTimalAmbuyudhaivijita bharatakIrti, ryaH pravavrAja muktyai / tRNamiva vigaNayya, prAjya sAmrAjyabhAra, caramatanudharANAmagraNIH so'tratAH / / 1 / / bharata vijayalakSmIrjAjvalacakramUrtyA, yaminamabhisarantI kSatriyANAM samakSaM / cirataramavadhUtApatra pApAtramAsIdadhigata gurumArgaH so'vatAd dorbalI vaH || 2 || 105
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ athabAhubalistotram sa jayati jayalakSmI, saGgamAzAmayanvyAM, vidadhadadhikaghAmA sanidhoM pArthivAnAm / sakalajagadagAra-vyAptakIrtistapasyA-- mabhajata yazase yaH manurAdhasya dhAtuH // 3 / / jayati bhujabalIzo pAhuvIrya sa yasya, prathitamabhavadagre kSatriyANAM niyuddhe / bharatanRpatinA'mA yasya nAmAkSarANi, smRtipazamupayAnti NivandaM punanti !! 4 // jayati bhujagavastrod ghAntaniryadgarAgniH, prazamamasakadApat prApya pAdau ydiiyo| sakalabhuvanamAnyaH khecarastrIkarAgrod, prathitavitatavIrudveSTito dorbalIzaH // 5 // jayati bharatarAja prAMzumaulyagraratno-, palalulitanakhenduH sraSTurAgrasya sanu / bhujagakulakalApairAkula kulatvaM, dhRtibalakalito yo, yogabhUnnava bheje // 6 // zitibhiralikulAbharAbhujaM lambamAnaiH, pihitabhujaviTaGko mUrdhanitAH / jaladharaparirodha-dhyAmamUddheva bhUdhaH, zriyamapuSa-danUnAM dobalI yaH sa no'vyAt / / 7 / /
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgastotram sa jayati himakAle yo himAnIparIta, puracala ivoccairvidAvirzvabhUva | navaghanasaliladhairyazca dhauto'ndakAle, kharaghRNikiraNAnapyuSNakAle viSehe // 8 // 107 jagati jayinamenaM yoginaM yogiva - radhigatamahimAnaM mAnitaM mAnanIyaiH / smarati hRdi nitAntaM yaH sa zAntAntarAtmA, bhajati vijayalakSmI - mAzu jainImajayyAM // 9 // iti zrIbAhubalistotram vItarAgastotram kalyANakItiviracitam zAntaM zivaM zivapadasya paraM nidAnaM, sarvajJamIzamamalaM jitamohamAnam / saMsAranIranidhimanthana mandarA'gaM, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam // 1 // avyaktamuktipadapaGkaja rAjahaMse, trizvA'vataM samamarairvihitaprazaMsam / kandarpa bhUmirudda bhaJjanamanAgaM, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam || 2 ||
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 vItarAgastotram saMsAranIranidhitAraNayAnapAtra, jJAnaikapAtramatimAtra manojJagAtram | durvAramAraghanapAtanamAtarAgaM, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam || 3 || dAntaM nitAntamatikrAntamanantarUpaM, yogIzvaraM kimapi saMvidittasvarUpam / saMsAramAravapathAdbhutanirbharA'gaM, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam ||4|| duSkarma bhIta janatAzaraNaM surendraH, niHzeSadoSarahitaM mahitaM narendreH / tIrthaGkaraM bhavikadApitamuktimArga, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam ||5|| kalyANacallivanapallavanA'mbuvAhaM, trailokyalokanayanaikasudhApravAham / siddhayaGganAvara vilAsa nibaddharAgaM, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam || 6 || lokAvalokanakalA'tizayaprakAza, vyAlokakIrtivaranirjita kambuhAsyam / bANItaraGganavaraGgalasattaDAgaM, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam ||7||
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpaanandiracitaM vItarAgastotram kalyANakIrtiracitA''layakalpa, dhyAnA'nale dalitapApamudAyapakSam / nityaM lagAdharazemanAnA, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam ||8|| zrIjainasUribinatakramapadyasenaM, helAvinirdalitamohanarendrasenam / lIlAvilacitabhavA'mbudhimadhyabhAga, pazyanti puNyarahitA na hi vItarAgam / / 9 / / iti vItarAgastotram bhIpadmanandiracitaM vItarAgastotram svAtmAvaSodhavizadaM paramaM pavitra, jJAnekamUrtimanavadya-guNakapAtra / AsvAditAkSayasukhAmRtasatyarAga, pazyanti puNyasAhitA bhuvi vItarAga / / 1 / / udyotayastapanazoSitapApapaGka, caitanyacicamacalaM vimalaM vishngk| devendrapandamahitaM karuNAlatAGga pazyanti puNyasAhitA muvi vItarAgaM / / 2 / / jAgRvizuddhamahimAvadhimastazoka, dharmopadezavidhibodhitabhanyalokaM /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpadmanandiraritaM vItarAmastotrama AcAravandhuramitaM janatA-surAga, pazyanti puNyasahitA bhuvi vItarAga / / 3 / / kandarpasarpamadanAzanavainateyaM, pApApahArajagadusamanAmadheyaM / saMsArasindhuparimanthanamandarAgaM, pazyanti puNyasahitA bhuvi vItarAgaM // 4 // nirvANakanakamalArasikaM vidambha / barddhiSNu sadbatacayAmRtapUrNakumbhaM / bAlAd vimohatarukhaNDanacaNDanAgaM, pazyanti puNyasAhitA bhuvi vItarAgaM / / 3 / / AnandakandamurIkRtadharmapakSa, dhyAnAgnidagdhanikhiloddhatakarmakakSaM / vyastAlavAjagaghAtavidhAyi yoga, pazyanti puNyasahitA bhuvi vItarAga // 6 // svacchocchaladdhvanivirjinmeghanAda, syAdvAdavAdinamapAkRtisadvighAtaM / niHsImasaMyamasudhArasasacaDArga, pazyanti puNyasahitA bhuvi vItarAga ||7|| samyakpramANakumudAkarapUrNacandra ! mAGgalyakAraNamanantaguNaM vitandra /
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvItarAgastotram 111 iSTapradAnavidhipoSitabhUmimArga, pazyanti puNyasAhitA bhavi vItarAga / / 8 / / zrI padmanandiracitaM kila dhItarAga, yaH komalena vacasA vinayAdadhIte, svargApavargakamalA tamalaM vRNIte // 9|| iti zrIvItarAgastotraM sampUrNa zrIvItarAgastotram gaNendrasevyaM munivRndavandha, devendrapUjyaM bhavanendra dhyeyaM / trailokyanAthaM trijagaccharaNyaM, zrIvItarAgaM praNamAmi nityaM / / 1 / / sarvazamekaM vigatAbhimAna, zrIdarzanaM kevalinAmayuktaM / saukhyAkaraM vIryaguNaM vizAlaM, zrIvItarAga praNamAmi nityaM / / 2 / / sattAtihAryAtizayaM gariSTha, siMhAsanasthaM samazatrumitraM / divyadhvaniyoSitabhavyalokaM, zrIvItarAgaM praNamAmi nityaM / / 3 / / zrIzAntirUpaM nayanotpalaM , zrIdIptimUrti gatasarvasaGga / nirAya, nirbhayaratnayaktaM, zrIvItarAgaM praNamAmi nityaM // 4 // nibhUSaNaM rAgavikArahIna, bhavya kadhIraM hatapApavIraM / kauMghazatru hatamohapAzaM, zrIvItarAgaM praNamAmi nityaM ||5|| zrImuktinAthaM bhavanaikasAraM, jinottamaM kIrcivara mahanta / sadodayaM tAritasarvaloka; zrIvItarAga praNamAmi nityaM / / 6 / /
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 AtmabhAvanASTakam vidyApayaM dharmakaraM vimAraM, yatendriya zrIRSinAyakaM taM / svayaM guru bhUtapati vidoSa, zrIvItarAgaM praNamAmi nitya||7|| digambaraM dharmamayaM sudhIraM, zatendravanyaM jagadekatIrtha / apArasaMsArasamudrapotaM, nirgranthanAthena nutaM jinendra / / 8 / / akhilaguNasamudraM devadevaH prapUjyaM, munigaNadharasevyaM bhavyasattvakabandhum / rahitanikhiladoSa vItarAgaM zriyASya, sakalavimalakIla saMstuve tadguNAya / / 9 // AtmabhAvanASTakam anupamaguNakozaM, cinalobhAdiyAzam, vanabhavanasamAnaM, kevalajJAnamAnam / vinamadamaravRnda, saccidAnandakandam, jinabalasamatakhaM, bhAvayAmyAtmatatvam / / 1 / / rahitasakalamoha, muktasaMsAradAha, prahatavitatamArga, kSINanokarmamArga / sahajacaraNasAraM, janmavArAzipAraM, svahitapariNatatvaM, bhAvayAmyAtmatattvaM / / 2 / / amRtasukhamanantaM, nizcalaM muktikAntaM, zamitakhalakaSAyaM, labdhamuktyabhyupAyam /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 AtmabhAvanASTakam damitakaraNadanti, prAptaduSkarmazAntim, zramaNavirahitatvaM, bhASayAmyAtmatattvaM // 3 // akuTilagaliyukta, bhAvakarmAtirikta, sakalavimalodha, vastasaMsArabAtha / prakaritanidharma, niyAmakarma, vikRtivirahitatvaM, bhAvathAmyAtmatatvaM // 4 // pravaraguNakadamba, dravyapharmAdrizamba, bhavananidhipotaM, zuddhacicasvabhAvaM | zivasukhasucaritraM, ghAtipallIlavitraM, navamarasakatatvaM, mAzyAmyAtmatatvaM / / / / smarakamalazazAGka, zuSkaduSkarmapara, karaNatimiramAnu, muktizailendrasArnu / sthiratarasukharUyaM naSTakAmogratApa, virahitaparatatvaM, bhArayAmyAtmatasvaM / / 6 / / ajaraamarameka, vizvalokAvalokama, nijarucimaNidIpaM zAntakAgnitApaM / sujanajanavasantaM, mojalakSmIniketa, trijagatiparamatavaM, bhAvayAmyAtmatarakhaM |7|| tridazanutamanindha, jainayogIndravandha, madhurayamaladUraM, zAzvatAnandapUraM |
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ upayogASTakam cidamalaguNamUrtiH, bAlacandrohakIrtiH, viditasakalatatva, bhAvayAmyAtmatattvaM // 8 // iti AtmabhAvanASTakaM sampUrNa / uparopATasamma atha zubhamazumaM vA satyamasti kriyAyAphalamapadyanabhAjAM niSphalaM nae karma / ? niravadhiparizuddhabrahmagambhIramUrtiH, sa jayati paramAtmA niSphalA yasya sevA / / 1 / / nanu zubha-upayogaH puNyabandhasya hetuH, prabhavati khalu pApaM tatra yatrAzubho'sauM ! tadubhayamapi na syAdu deva ! zuddhopayogAd, varamiha taka sevA yatra tasya prasUtiH // 2 // dhruvamayamazubhaH syAd dveSasanmoharAgaH, abhisarati zubhatva kevalaM dharmarAgAn / nijamahimani rAgaH dveSamAherapoTaH, paridadRDhabhAvaM yAti zuddho yadA syAt / / 3 / / yadabhirucisamasmai manyate taddhi puNyaM, yadanabhirucitaM tu prAha tatpApamajJaH / pravilasati sadetad dvaitamadvaitameva, sphurati hRdayagarbha tAvakaM yasya tejaH ||4||
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvAdirAjasUriviracitam iha hi bhavati puNyaM kAraNaM bhogavalyAH, prabhavati khalu tasyAH puSkalA mohavalI / idamapi vivace pApavallIM durantAM, iyamidama viziSTa hetumaddhetubhAvaH ||5|| samabhavamahamindro'nantazo'nantavArAn punarapi ca nigoto'nantazontarvivRtaH / kimiha phalamamuktaM tadyadadyApi bho ? sakalaphalavidha kAraNaM deva 1 deyA ||6|| camati jhamiti rAgaM prApya zuddhopayogaM, bhavati zamasukhAnAM pAtra mastAntarAgaH / prazamasukharasajJo jJAnamApnotyanantaM, bhavati varadajIvannevamuktastadAtmA ||7|| apagataphalakAmo niSphalaM prAptukAmaH, afe faar bodhe'tyantamAbaddhalakSyaH / svayamapi hi jano'yaM puNyapApopamardA, danubhavati vizuddhabrahmabhAsisvarUpam ||8|| ityupayogASTakam / zrIvAdirAjasUriviracitam adhyAtmASTakam bhujaGgaprayAtaM chandaH vibhAvAdyabhAvAt svabhAcaM vahantaM / subodhaprakarSAdabodhaM dahantaM // 115
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 zrIvAdirAjasUriviracitam nayAtItarUpaM nayAmbhodhicandraM / bhaje'haM jagajjIvanaM zrIjinendrama || 1 // 3 dayAdeyabhAvAdanAdeya dUraM / guNAnAmabhAvAd guNAmbhodhipUram // sucAritra vakSaNAvItanidraM / bhaje'haM jagajjIvanaM zrIjinendraM ||2|| zubhaM vA'zubhaM karma caikaM samastaM / nayAn nizcitaM bandhanadaM nirastaM // mAvasa ! bhaje'haM jagajjIvanaM zrIjinendraM // 3 // dvayaM cAdvayaM vastvanityaM ca nityaM / tridhA labhyametat tvavaktavya cintyam || lasat sapta bhayormimAlA samudraM / bhaje'haM jagajjIvanaM zrIjinendraM // 4 // kutastyo virodhAdidoSAvakAzo | dhvaniH syAditi syAdaho yat prakAzaH // itItthaM vadantaM pramANAdaridraM / bhaje'haM jagajjIvanaM zrIjinendra ||5|| pramANaM yato dvAdazAGgAkhyazAstraM / suvaktRtvato dharmakarmAdi pAtram || / /
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ adyASTakastotran 117 phalaM yat tapodrorabhRd bhavya ! bhadraM / bhajo'haM jagajjIvanaM zrIjinendraM / / 6 / / upAdAnahAne phalaM cApyupekSA / / parairanyabhAvAdimAne suzikSA / / tadAbhAsaktvAcca teSAmabhadraM / bhaje'haM jagajjIvanaM zrIjinendra |7|| atulyA anantA guNA stAtrakInAH / sadoSAH sutucchA matirmAnakInA / / padaM prApyametAvatavAhamindraM / bhaje'ha jagajjIvanaM zrIjinendra / / 8 / / sragdharAchandaH vArdhArAgrahaNA te, suramati sukhadA, tuSTipuSTayAdikam / divyA vAgAgamotthA zrutisaraNigatA'nantamithyAtvahIM / / rAgadveSAdimukto suniriha viditaH zuddhodhAzayAluH / janmAMhovAraNAt kastavamimamasRjadU vAdirAjo dayAluH / / 9 / / adyASTakastotram anantakItiviracitam adyA'khilaM karma jitaM mayA'ya, mokSo na lato'nanubhUtapUrvaH / tIrNo bhavArNonidhirayaghoro jinendrapAdAmbujadarzanena // 1 // adya zriyo mAM vRNute'dya loke, mAnyo'smi mAnyairapi sarvato'haM / upArjitaM puNyamagaNyamaya, jinendrapAdAmbujadarzanena ||2||
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 navadevatAstotram adya vizuddhayA varapAtradAnaM, pUjAzca zIlAnyupavAsamedAH / kRtAzca teSAM phalamaya pUrNa, jinendrapAdAmbujadarzanena // 3 // adya dvidhAkAra tapo mayograM dharmAkSamAdiH paramAzrito'ya | zreyAMsa bhUyasyapi me kare'dya, jinendrapAdAmbujadarzanena || 4 || " pado naH zamitA samastA, manorathA me nikhilAzca pUrNAH / azreyasAM sannatira naddA, jinendrapAdAmbujadarzanena ||5|| akSitaM mama rasAyanAnA, cintApadhAma ca kAmadhenuH / kalpadrumArthaH phalito mamAya, jinendrapAdAmbujadarzanena ||6|| ayomA mama sArthamAsIt sukhaM sukhAcA mukharAyate'ya | sAphalyamakSaM vamayajAtaM jinendra pAdAmbujadarzanena // 7 // agrahamA sutarAM kRtArthaH, puNyAtmanAmadya purogamo'smi / janmAdha jAtaM suphalaM madIyaM, jinendrapAdAmbujadazenena ||8|| aSTakaM ye apaThanti nityaM, anantakIrtA rUpavarairmunIndraiH / AkhyAtameva bhuvi te ca kIrti, padmAM bhavAnte paramAM labhante ||9|| 1 ityadyASTakaM samAptam / navadevatAstotram zrImanto jinapara jagattrayanutA doSamuktAtmakAH, lokAloka vilokanaka caturAH zuddhaH paraM nirmalAH / divyAnantacatuSTayAdikayutAH satyasvarUpAtmakAH, prAptA bhuviprAtihArya vibhavAH kurvantu me maGgalam ||1||
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ navadevatAstotram 116 zrImantonasugasurendramAhitA lokAyasaMvAsinaH, nityaM sarvasukhAkarA bhayaharA vizveSu kAmapradAH / karmAtItavizuddhabhAvasahitA jyotiH svarUpAtmakA, zrInilA jagAzAsitpuravitA hu tu me maGgalam / / 2 / / paJcAcAraparAyaNAH suvimalAzcAritrasaMdyotakA, ahaMdrUpadharAzca nispRhaparAH kAmAdidopojjhitAH / bAhayAbhyantarasaGgamoharahitAH zuddhAtmasaMrAdhakAH, AcAryA naradevapUjitapadAH kurvantu me maGgalam / / 3 / / vedAGga nikhilAgamaM zubhataraM pUrNa purANaM sadA, sUkSmAmUkSmasamastatattyakathakaM zrIdvAdazAGga zubham / svAtmajJAna trivRddhaye gatamalA: ye'dhyApayanto'nizaM, nindrA varapAThakAH suvimalAH kurvantu me maGgalam // 4 // spasvA''zA bhavabhogapuratanujAM mohaM paraM dustyacaM, niHsaGgAH karuNAlapAraca viratA daigambarA dhIdhanAH / zuddhAcAraratA nijAtmarasikA brahmasvarUpAtmakAH, devendrarapi pUjitAH sumunayaH kurvantu me maGgalam / / 5 / / jIvAnAmabhayapradaH sukhakaraH saMsAraduHkhApahaH, saukhyaM yo nitaro dadAti sakalaM divyaM manovAJchitam / tIdhezairapi dhArito hRyanupamaH svarmokSasaMsAdhakaH, dharmaH so'tra jinodito hitakaraH kuryAt sadA mngglm|6|
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 navadevatAstotram syAdvAdAkadharaM trilokamahitaM devaiH sadA saMstutaM, sandehAdi virodhamAvahitaM sArthasandezakam / yAthAtathyamajeyamAptakathitaM koTiprabhAbhAsitaM, zrImajjainasuzAsanaM hitakaraM kuryAt sadA maGgalam // 7 // saumyAH sarvavikArabhAvarahitAH zAntisvarUpAtmakAH, zuddhadhyAnalayAH prazAntabadanAH zrIprAtihAryAnvitAH / szatmAnanda vikAzakAzca subhagAzcaitanyabhAvAvahAH, paJcAnAM parameSTinA hi kRtayaH kurvantu me maGgalam // 8 // ghaNTAtoraNadAmadhUpaghaTakaH rAjanti sanmaGgalaiH, stotrazcittaharaimahotsavazate divasaGgItakaH / pUjArambhamahAbhiSekayajanaiH puNyotkaraiH sakriyaH, zrIcaityAyatanAni tAni kRtinAM kurvantu me mngglm||9|| itthaM maGgaladAyakA jinavarAH siddhAzca sUryAdayaH, pUjyAstA navadevatA aghaharAstIrthocamAstArakAH / cAritrojjvalatAM vizuddhazamatA bodhi samAdhi tathA, zrIjainendra 'sudharma'-mAtmasukhadaM kurvantu me maGgalam // 10|| sarvajJaH sarvadarzI bhavamaraNajarAntakazokavyatIto / labdhAtmIyasvabhAvaH matasakalamalaH zazvadAtmAnapAyaH / / dakSaH saMkocitAbhavamRticakita lokyaatraanpekssH| naSTAmAdhAtmanIna-sthiravizadasukha-prAptaye cintniiyH||
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ caityavandanA sahavaM devaloke ravizazibhuvane vyantarANAM nikAye, nakSatrANAM nivAse ahagaNapaTale tArakANAM vimAne / pAtAle panagendre sphuTamaNikiraNe dhvastamithyAndhakAre, zrImatIrthaGkarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni bande ||1|| vaitAdaya meruta rucakanagavare kuNDale hastidante, vakSAre krUTanAdrauM surakanakagirI naiSadhe nIlavante / citre zaile vicitre yamakagirivare cakrabAle himAdrI, zrImatIrthaGkarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vande / / 2 / / zrIzaile bindhyazRGga bipulagirivare arbude mAnavAdrau, sammede tArake vA kulagirizikhare'STApade svarNazaile / riktAdrau corjayante bimalagirivare aJjane rohaNAdrau, zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vande / / 3 / / sadvIpe paJcameroM zitivaramukuTe citrakUTe trikUTe, lATe nATe ca vATe viTapadhanataTe devakUTa virATe / karNATe hemakaTe vikaTatarakaTe cakrakUTe bhuTaGka, zrImattIrthaGkarANA pratidivasamahaM tatra caityAni vande / / 4|| ajhai baGge kaliGga dhabalajinagRhe sUrasene tilaGga, gauDe cauDe purandhra varataradraviDe kaGkaNe cApapuNDra /
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 caityavandanA vyAghra ko kaliGga vijayajanapade karNakUTe surASTra, zrImattIrthaGkarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vande ||5 // mevADe mAlave vA pracura puravare puSkara kacchake kA, nepAle lAiDe vA kuvalayatikale siMhale puGgale vA / pAJcAle kauzale vA virahitasalile jAGgale vA tamAle, zrImatIrthaGkarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni bande / / 6 / / campAyaryA candrapuryAM gajapuramatharApattane ujjayinyA, kauzAmbyAM kauzalAyAM kanakapurabare devapuryAM ca kAzyAM / laGkAyAM rAjagehe dazapuranagare bhadrile vA videhe, zrImattIrthaGkarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vande ||7|| bhUgarbhe antarikSa girizikharataTe svarNadInIratIre, sthaloMke nAgaloke jalanidhipuline bhUrUhANAM nikuJje / grAme vA durgame vA jalathalaviSaye madhyaloke triloke, zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vande / / 8 / / itthaM zrIjainacaityastavanamanizayaM bhaktibhAjaH trisandhya, prodhakalyANahetuM kalimalaharaNaM ye paThanti prasiddhaM / teSAM zrItIrthayAtrAphalamatulamalaM jAyate haya tamAnAM, kArya siddhi prabhavati satataM cirAmAnandakAraM / / 9 / /
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ devavandanAprayogavidhiH maGgalAcaraNam siddhaM sampUrNabhavyArthaM siddheH kAraNamuttamam / prazastadarzanajJAnacAritrapratipAdanam / / 1 / / surendra mukuTAzliSTapAdapozukesaram / praNamAmi mahAvIra lokatritayamaGgalam / / 2 / / bhUmisparzanapUrvakaM paJcAGganamaskAra kuryAt khammAmi savvajIvANaM mamve jIvA khamaMtu meM / mittI meM sandhabhUdesu vairaM majhaM Na keNavi / / 3 / / rAyacaMdhapadosaM ca harisaM dINabhAvayaM / ussuga bhayaM sogaM radimaradiM ca vossare / / 4 / / hA dukayaM hA duciMtiyaM bhAsiyaM ca hA dudu / aMto aMto Dajhami pacchuttAveNa vedaMto / / 5 / / davde khete kAle bhAce ya kadAvarAhasohaNayaM / jiMdaNagarahaNajaso maNavacakAeNa paDikamaNaM / / 6 // samatA sarvabhUteSu saMyamaH zubhabhAvanA / Ataraudra parityAgastaddhi sAmAyika mataM // 7 // atha caturdigavandanaM kuryAt navavAraNamokAramantrasya jApyaM kRtvA prAga digvandanaM kuryAta prAgdigvidigantare keyalijinasiddhasAdhugaNadevAH /
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 atha caturdimvandanaM ye samimRdA yogigaNAstAnahaM vande |itipuurvdicndn|| navavAraNamokAramantrasya jApyaM kRtvA dakSiNadigvandanaM kuryAta dakSiNadigvidigantare kevalijinasiddhasAdhagaNadevAH / ye sarvaddhisamRddhA yogigaNAstAnahaM bnd||itidkssinndigvndnN|| navavAraNamokAramantrasya jApyaM kRtvA pazrimadigvandanaM kuryAt pazcimadigvidigantare kevalijinasidbhamAdhugaNadevAH / ye sarvarddhisamRddhA yogigaNAstAnahaM vnde||iti pshcimdigvndnN|| navavAraNamokAramantrasya jApyaM kRtvA ucaradigbandanaM kuryAta uracadigvidigantare kevlijinsiddhsaadhugnndevaaH| caturdigvandAyAM pratidizaM triAvata ekazironatiM ca kuryAt / ye sarvarddhisamRddhA yogigaNAstAnahaM vande ||iti uttrdimvndn|| sAmAyikapratijJA-- tIrthaGkarakevalisAmAnyakevaliupasargakevalimUkabalianta:kRtkevalibhyo namo namaH / jinopadiSTaca tAya namo namaH / samyagdarzanazAnacAritradhArakA''cAryopAdhyAyasarvasAdhumyo namo nmH| zrImUlasaGgha kundakundAmnAye balAtkAragaNe senagacche nandisaGghasya paramparAyAM AcArya zrIzAntisAgarasya paTTaziSyaH AcAryazrIvIrasAgaraH saMjAtaH tasya ziSyaH AcAryazrIzivasAgara: tasya ziSyo'haM .....", jambUdvIpasya bharatakSetre AryakhaNDe...""prAnte"...."nagare ......"jinacaityAlaye saM0 203 mAsottame mAse..."mAse......" pajhe....."titho vAsare"devavandanAM dvidhaTikAparyantaM kurve'ham / OM caturdigvandanAyAM pratidizaM viAvarta eka zironati ca kuryAt
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAyinatAnamAm bho bhagavan ! prasIdantu prabhupAdau vande'haM, eSo'haM sarvasAkSayogAdvirato'smi / atha kRtavijJApana atha ( paurvAdhika mAdhyAhika AparAdhika ) devavandanAyAM pUrvAcAryAnukrameNa sakalakarmakSayArtha / bhAvapUjAvandanAstavasametaM caityabhaktikAyotsaga ku'haM / sAmAyikadaNDakam vizrAvata ekA zironatiM ca kuryAt NamoarahatANaM Namo siddhANaM Namo AiriyANe / Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhaNaM / / cattAri maMgalaM-arahatA maMgalaM, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipaNNaco dhammo maMgalaM / cattAri loguttamA-arahaMtA logutamA, siddhA, loguttamA, sAhU loguttamA, kevali paNNatto dhammo / loguttamo / catvAri saraNaM pancajjAmi-arahate, saraNaM SabajjAmi, middhe maraNaM padhajjAmi, sAha saraNaM pabbajjAmi, keyalipapaNa dhamma, saraNaM pavvajjAmi /
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ catuvizati stava aDhAi adIva dosamuddesu paNNArasakammabhUmisu jAva arahaMtANaM bhayavaMtANaM AhiyarANaM tistha jivANaM jiNorAmANaM kevaliyANaM siddhANaM buddhANaM pariNinbudANaM aMtayaDANaM pArayaDANaM dhammAiriyANaM, dhammade siyANaM, dhammaNAvagANaM, dhammavaracAuraMgacakkatrINaM, devAhidevANaM, NANANaM daMsaNANaM caritArthaM sadA karemi kirimmaM / karemi bhaMte ! sAmAiyaM savvasAvajjajogaM pacakhAmi jAvajIvaM tiviheNa - 126 maNasA vacasA kAraNa Na karemi Na kAremi apaNaM kIrataM paNa samamaNAmi / tassa bhaMte ! aicAra paDikkamAmi, NidAmi garahAmi adhyANaM, jAva arahaMtANaM bhayavaMtANaM pajjuvAsaM karemi tAvakAryaM pAvakammaM duccariyaM vossarAmi / atrApi triAvarta ekAM ziromati ca vidadhyAt ( navavArapaJcanamaskAramantrasya jApyaM kuryAt ) caturviMzatistavaH atrApi triAvarta ekAM zironati ca kuryAt dhosAmi haM jiNavare titthayare kevalI atajiye / parapavaraloya mahie viyarayamale mahappo ||
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ athasyabhaktiH loyasvare mnaM kijiye pade / arahaMte kicisse caDavIsa ceca kevaliyo || usahamajiyaM ca vaMde saMbhavamabhinaMdaNaM ca sumaI ca / paumapaha supAsaM jiNaM ca caMdapyahaM vande || suviddi ca pupphayaMta sIyala seyaM ca vAsupUjjaM ca / vimalamaNataM bhayavaM dhammaM saMtiM ca caMdAmi / / kudhu ca jiNavariMdaM paraM ca mantri ca subbayaM ca garmi / caMdAmi riTThamiM vaha pAsaM vaDhDhamANaM ca || evaM mae abhithuA viyarayamalA pahINajaramaraNA / cavIsa pi jinavarA titthayarA me pasIyatu | kiciya diya mahiyA ede logurAmA jiNA siddhA / AroggaNANalAI diMtu samAhiM ca me bohiM || caMdehiM NimmalayarA AicyehiM ahiyapayAsaMtA / sAyaramiva gaMbhIrA middhA siddhiM mama disaMtu / / atrApi triAvarta ekAM zironati ca kuryAt 127 atha caityabhaktiH jayati bhagavAn hemAmbhojapracAra vijRmbhitAghamaramukuTacchA yodgIrNaprabhA paricumbitI / kaluSahRdayA mAnobhrAntAH parasparavairiNo, vigatakaluSAH pAdau yasya prapadya vizazvasuH || 1 ||
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 athacaityabhaktiH tadanu jayati zreyAn dharmaH pravRddhamahodayaH, kugativipathakleSAyo'sau viSAzayati prajAH / pariNatanayasyAGgIbhAvAdviviktavikalpitaM, bhavatu bhavatastrAta baMdhA jinendravA'mRtam ||2|| tadanu jayatAjjainI vidhiH pramaGgataraGgiNI, prabhavavigamadhIvyadravyasvabhAvavibhAvinI / nirupamasukhasyedaM dvAraM vighaTaya niragala, vigatarajasaM mokSa deyAniratyayamavyayam / / 3 / / ahatsiddhAcAryopAdhyAyebhyastathA ca sAdhubhyaH / sarvajagadvandyebhyo namo'stu sarvatra sarvebhyaH // 4 / / mohAdisarvadoSArighAta kebhyaH sadAhatarajobhyaH / virahitarahaskRtebhyaH pUjAhebhyo namo'hadbhyaH / / 5 / / kSAntyAvAdiguNagaNasusAdhanaM sakalalokahita hetuM / zubhadhAmani dhAtAraM vande dhama jinendroktam // 6 / / mithyAjJAnatamoyutalokajyotiramitagamayogi / sAGgopAGgamajeya jainaM vacanaM sadA bande // 7 // bhavanavimAnajyotiya'ntaranaralokavizvacaityAni / trijagadAbhivanditAnAM vande tredhA jinendrANAM // 8 // bhuvanatraye'pi bhuvanatrayAdhipAbhyayaM tIrthakatRNAm / vande bhavAgnizAntya vibhavAnAmAlayAlIstAH / / 9 / /
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ athacaityabhaktiH iti paJcamahApuruSAH praNatA jinadharmavacanacaityAni / caityAlayAzca vimalA dizantu bodhiM budhjnessttaaN||10|| akRtAni kRtAni cAprameyadyatimanti timatsu mandireSu / manujAmarapUjitAni vande pratibimbAni jagattraye jinaanaam|11 yutimaNDalamAsurAGgayaSTI pratimA apratimA janAsamAnAm / bhuvaneSu vibhUtaye pravRttA vapuSA prAJjalirasmi vndmaanH||12|| vigatAyudhavikriyAvibhUSAH prakRtisthAH kRtinAM jinezvarANAm pratimAH pratimAgRheSu kAnsyA pratimA kalmaSazAntaye'bhivande13 kathayanti kaSAyamuktilakSmI parayA zAntatayA bhavAntakAnAm / praNamAmyabhirUpamUrtimanti pratirUpANi vizuddhaye jinAnAM / 14 / yadidaM mama siddhabhaktinItaM sukRtaM duSkRtaM vatmarodhi tena / paTunA jinadharma eva bhaktirbhavatAjanmani janmani sthirA me|15 arhatAM sarvabhAvAnAM darzanajJAnasampadAm / kIrtayiSyAmi caityAni yathAvuddhi vizuddhaye / / 16 / / zrImadbhavanavAsasthAH svayaM panditA no vidheyAsuH pratimAH paramAM gatim / / 17 // yAvanti santi loke'sminmakRtAni kRtAni ca / tAni sarvANi caityAni vande bhRyAsi bhUtaye // 18 // ye vyantaravimAneSu sthayAMsaH prtimaagRhaaH| te ca sapAmatikAntAH santu no doSavicchide / 19 /
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha caityabhaktiH jyotiSAmatha lokasya bhRtaye'sunasampadaH / gRhAH svayambhuvaH santi bimAneSu namAmi tAn / / 20 / / vande surakirITAgramaNicchAyAbhiSecanam / yA krameNaca sevante tadarcAH siddhilabdhaye // 21 // iti stutipathAtItazrImRtAmahatAM mama / caityAnAmastu saGghItiH sanivanirodhinI / / 22 / / ahanmahAnadasya tribhuvanabhavyajanatIrthayAtrikaduritaprakSAlanakakAraNamatilaukikakuhakatIrthamuttamatIrtham / 23 / lokAlokasutastrapratyavabodhanasamarthadivyajJAnapratyahavahavAI atazIlAmala vizAla zivayam ||14 zukladhyAnastimitasthitarAjadrAjahaMsarAjitamasakan / svAdhyAyamandraghoSa nAnAguNasamitiguptisikatAsubhagam // 25 // bhAntyAvartasahasraM sarvadayAvikacakusumavilamallatikam / duHsahaparIpahAkhyadrutatararaGgataraGgamaguranikaram / / 26 / / vyapagatakaSAyaphenaM rAgadveSAdidoSazaivalarahitam / atyastamohakadamamatidUranirastamaraNamakaraprakaram / / 2711 RSivRSabhastutimandrodrekita nighoSavividhavihagadhyAnam / vividhattaponidhipalina saasbsvrnnnirjraaniHstrvnnm|28| gaNadharacakradharendraprabhRtimahAmavyapuNDarIkaiH puruSaiH / bahubhiH snAtaM bhaktyA kliklussmlaapkrssnnaarthmmeym|29|
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ azvacaityabhaktiH 131 avatIrNavataH snAtuM mamApi dustarasamastaduritaM dUraM / vyapaharatu prmpaavnmnnyjyysvbhaavbhaavgbhiirm||30|| atAratamandolanaM zakalomalanayana, kaTAlazaramosahInamavikAratodre kataH / viSAdamadahAnitaH prahasitAyamAnaM sadA, mukhaM kathayatIva te hRdayazuddhimAtyantikIm ||31 / / nirAbharaNabhAsuraM vigatarAgadhegodayAn nirambaramanoharaM prakRtirUpanidoSataH / nirAyudhasunibhayaM vigatahiMsyahiMsAkramAta nirAmiSasuta ptimadvividhavedanAnAM bhayAt ||32|| mitasthitanakhAGgajaM gatarajomalasparzanaM, navAmburuhacandanapratimadivyagandhodayam / ravIndukulizAdidivyabahulakSaNAlaGkRtaM, divAkarasahasramAsuramapIkSaNAnAM priyam // 33 / / hitArthaparipanthibhiH prabalarAgamohAdibhiH, kalaGkitamanA jano yadamivIkSya zozuddhayate / sadAbhimukhameva yajjagati pazyatAM sarvataH, zaradvimalacandramaNDalamivotthitaM dRzyate / / 34 / / tadetadamarezvarapracalamaulimAlAmaNisphuratakiraNacumbanIyacaraNAravindadvayam,
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ aJcalikA punAtu bhagavajinendra ! taba rUpamandhIkRtama, jagan sakalamanyatIrtha gururUpadoSodayaH / / 3 / / aJcalikA icchAmi bhate ! ceiyabhacikAusammo ko tssaaloce| ahaloya tiriyaloya uDDhaloyammi kiTTimAkiTTimANi jANi jiNaceyANi tANi sadhyANi timuvi loesa bhavaNavAsiya vANavitara joisiya kampavAsiyati cauvihA devA saparivArA divveNa gaMdheNa, dibveNa puppheNa, digheNa dhRveNa,divveNa cuNoNa, diveNa bAseNa, diveNa pahANeNa, NiJcakAlaM aMcaMti pujjati, baMdaMti, NamasaMti ahamavi iha seto tastha saMtAI NicakAlaM acemi pUjemi caMdAmi NamaMsAmi dukkhakkho kammarakho bohilAho sugaigamaNaM samAhimaraNaM jiNaguNasaMpatti hodu majjhaM / kRtavijJApana atha ( pauNhika, mAdhyAsika aparANDika ) devavandanAyAM pUrvAcAryAnukrameNa sakalakarmakSayArthaM bhAvapUjAbandanAstavasametaM paJcamahAgurubhaktikAyotsarga kucaM'ham / atrApi125pRSThalikhitasAmAyikadaNDakaM paThet tasya pUrva pazcAca triH triHAvata ekA ekA zironatiM kAyotsarga ca kuryAt /
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcagurubhaktiH 133 tadanantaraM 126 pRSTha likhita caturviMzatisvayaM paThet tasya pUrva paracAcca triH triH Avarta ekAM ekAM zironatiM ca kuryAt / paJcagurubhaktiH zrImadamarendra mukuTapraghaTitamaNikiraNavAridhArAbhiH / prakSAlitapadayugalAn praNamAmi jinezvarAn bhaktyA ||1|| aSTaguNaiH samupetAn praNaSTaduSTASTakarmaripusamitIn / siddhAn satatamanantAnamaskaromISTatuSTisaMsiddha ||2|| sAcAra tajaladhIna pratIrya zuddhorucaraNa niratAnAm / AcAryANAM padayugakamalAni dadhe zirasi me'ham ||3|| mithyAvAdi mado gradhvAntapradhvaMsi vacanasandarbhAn / upadezakAn prapadye mama duritAripraNAzAya || 4 | samyagdarzanadIpatrakAza kAme yabodhasambhUtAH / bhUricaritrapatAkAste sAdhugaNAstu mAM pAntu // 5 // jina siddharideza kasAdhu varAnamalaguNagaNopetAn / paJcanamaskArapade stri sandhyamabhinaumi mokSalAbhAya || 6 || icchAmi bhaMte ! paMcamahAgurubhacikAusaggo kao vassAloveDa mahApADiherasaMjuttANaM, bhaTThaguNasaMpaNNANaM uDDhaloyamatthayammi paDDiyANaM siddhANaM, aTTapavayaNamausaMjuSANaM AiriyANaM, AyArAdisudaNANovadesayANaM uvajjhAyANaM,
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 athasamAdhibhaktiH tirayaNaguNapAlaNarayANa sambasAhUNaM, NiJcakAlaM aMcemi, pUjemi, vadAmi, NamaMsAmi, dukkhakkhao, kammakkhao, bohilAho sugaigamaNaM, samAhimaraNaM, jiNaguNasampaci hodu majjhaM / ___ kRtavijJApana atha ( paurvAhika mAdhyAjika aparAdhika ) devavandanAyAM pUrvAcAryAnukrameNa sakalakarmakSayArtha bhAvapUjAbandanAstavasametaM caityabhaktiM paJcamahAgurubhakti ca kRtvA taddhInAdhikadoSavizuddhayarthaM AtmapavitrIkaraNArtha samAdhibhaktikAyotsarga kurve'haM / ___ atrApi125pRSThalikhitasAmAyikadaNDaka yaThet tasya pUrva pazcAca triH triH Avata ekA ekA zironatiM kAyotsarga ca kuryAt / tadanantaraM 126 pRSThalikhitacaturviMzatistavaM paThet tasya pUrva pazcAca triH triH Avata ekA ekA zironatiM ca kuryAt / atha samAdhibhaktiH svAtmAbhimukhasaMvittilakSaNaM tacakSuSA / pazyan pazyAmi deva ! tvAM kevalajJAnacanuSA ||1|| zAstrAbhyAso jinapatinutiH saGgatiH sarvadAyeMH / satvRttAnAM guNagaNakathA doSavAde ca maunam / /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ athasamAdhibhaktiH 135 sarvasyApi priyahitavaco bhAvanA cAtmatattve / sampadyantAM mama bhavabhave yAvadete'pavargaH // 2 // jainamArgaruciranyamArga nirvagatA jinaguNastutI matiH | niSkalaGkavimaloktibhAvanA sambhavantu mama janmajanmani / 3 / gurumUle yatinicite caityasiddhAntavAdhisadghoSe / mama bhavatu janmajanmani saMnyasanasamanvitaM maraNam / / janmajanmakRtaM pApaM janmakoTisamArjitam / janmamRtyujarAmUlaM hanyate jinavandanAt / / 5 // bhAvAlyAzinavadeva ! bhavataH zrIpAdayo sevayA, sevAsaktavineyakampalanayA kAlo'dya yAvadgataH / svAM tasyAH phalamaye tadadhunA prANaprayANasaNe, svanAmapratibaddhavarNapaTane kaNTho'stvakuNTho mama / / 6 / / taba pAdau mama hRdaye mama hRdayaM tava padadvaye lInam / tiSThatu jinendra ! tAtradyAvanirmANasamprAptiH / / 7 || ekApi samartheyaM jinabhaktirdurgati nivArayitum / puNyAni ca pUrayituM dAtuM muktizriyaM kRtinaH ||8|| paMca ariMjayaNAme paMca ya madisAyare jiNe bande / paMca asoyaraNAme paMca ya sImaMdare baMde // 9 // rayaNarAyaM ca baMde caubIsajiNe ca sambadA vade / paMcaguruNaM baMda cAraNacaraNaM sadA baMda // 10 //
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ athasamAvibhaktiH ahamityakSaraM brahmA, vAcakaM parameSThinaH / siddhacakrasya saddhIjaM sarvataH praNidadhmahe / / 11 / / karmASTakadhinirmaktaM mokSalakSmInistanApa ! samyaktvAdiguNopetaM siddhacakraM namAmyahaM / / 12 / / AkRSTiM surasampadA vidadhate muktizriyo vazyatAmuccAdaM vipadA caturgatibhuvAM vidveSamAtmanasAm / stambhaM durgamanaM prati prayatato mohasya sammohanam, pAyAt paJcanamaskriyAkSaramayI sArAdhanA devatA / / 13 / / anantAnantasaMsAra-santaticchedakAraNam / jinarAjapadAmbhoja, smaraNaM zaraNaM mama / / 14 / / anyathA zaraNaM nAsti, tvameva zaraNaM mama | tasmAt kAruNyabhAvena, rakSa rakSa jinezvara ! ||15|| nahi trAtA nahi trAtA, nahi trAtA jagattraye / vItarAgAt paro devo, na bhUto na bhaviSyati / / 16 / / jine bhaktirjine bhaktirjine bhaktirdine dine / sadA me'stu sadA me'stu sadA me'stu bhave bhave / / 17 / / yAce'haM yAce'haM jina ! tava caraNAravindayobhaktim / yAce'haM yAce'haM punarapi tAmeva sAmeva // 18 // vinIghAH pralayaM yAnti zAkinIbhUtapabhagAH / viSo nirviSatAM yAti stUyamAne jinazvare / / 19 / /
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaGgrahaH icchAmi bhaMte ! samAhibhacikAusaggo ko tasmAlocaiDa rayaNacaya saruSaparamappajjhANalakkhaNaM samAhimacIe NiccakAlaM acemi, pUjemi, vaMdAmi, jamasAmi, dukkhakkhao kammakkhao vo hilAho, sugaigamaNaM, samAhimaraNaM, jiNaguNa saMpatti hodu majjhaM / [ yathAzakti zuddhAtmaguNacintanaM kuryAt ] dhyAnopadezakoSaH athavA yogalArasaGgahaH madraM bhUribhavAmbhodhizoSiNe doSamoSiNe / jinezazAsanAyA'stu kuzAsana vizA sine || 1 || saMyamodAmamArAmaM zrIguroH pAdapaGkajam / vande devendravRndodhana polimAlA karArcitam ||2| yogIndro rundrayogAgnidagdhakarmendhano'GginAm / vizvajJo vizvazvA'stu maGgalaMmaGgalArthinAm ||3|| savAg vRttapadanyAsa varNAlaGkAradhAriNI / sanmArgAGgI sadaivAstu prasannA naH sarasvatI ||4|| yasmAd dhyAnaM buvairiSTa sAkSAnmokSasya sAdhanam | ato mokSArthamavyebhyastadevAsmAbhirucyate // vairAgyaM dazadhA dharmo dhyAnAbhyAso 'pavargadaH / ato mumukSavo bhavyA yatante dhyAnasAdhane || 6 || sarvajJopajJamApyApi durlabhaM dharmamaGginaH / pramAdAddhi praNazyanti vicitrA karmaNAM gatiH ||7|| 137
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ dhyAnopadezakoSa: athavA yogasArasaGgahaH sarvasAraM durAvApaM duvinayaM suduSkaram / AtmadharmamavApyApi dagdhamAgyo vilambate / / 8 / / karmasamitsamu-bhUta-kAlAnalakarAlitam / pramAdamadironmattaM jAjvalIti jagattrayam / / 9 / / kAlAnalamahAjvAlA-kalApaparivAritAH / mohAndhAH zerate vizve paraM jAgrati yoginaH / / 10 / / yodhazuddhAntarAlAH prasAdAhiti / unmalayanti karmANi yogino dhyAnavAyunA / / 11 / / kaSAyairindriyairduSTa AkulIkriyate manaH / tataH kartuM na pAyeMta bhAvanA gRhamedhibhiH // 12 // vahinA cet pracAlyeta kAThinyaM kanakaM yathA / svabhAvacapalAta-putradArAdibhinaM kim / / 13 / / saMsArabhIrubhistasmAt prANibhirmokSakAkSibhiH / gehavAsaH parityAjyo dhIrAnaprasiddhaye // 14 // gehayAse kutaH sausyamAzApAzavipAzite / viSayAmiSalubdhAnAM mohadArAgnidIpite / / 15 / / sarvasaGgavimuktAnAM santoSAmRtapAyinAm / zamAtmakaM sukhaM yatsyAt kutastadrogagRddhitaH / / 16 / / abhyAtmaja nirAkAdhamAtmAya bhaved dhra vam / anupamaM sukhaM puMsAM na tathA viSayAtmakam / / 17 / /
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaGgrahaH 136 viSayAmiSasevayAstRptirnaivopajAyate / kevalaM pApabandhaH syAnnAnAdu HkhakhaninRNAm ||18|| rAgAndhabuddhayo jIvAH saukhyAzAbhiH vazIkRtAH / sukhadAtRn prapazyanti viSayAn viSasannibhAn / / 19 / / tadudbhavamajAnAno jano'nyatra samIpsati / yadanyatra sthitaM vastu tadanyatra kimApyate || 20 || AtyantikasvabhAvotthAnantajJAnasukhaH pumAn / paramAtmAvipaH kanturaho mAhAtmyamAtmanaH ||21|| jAnannapi na jAnAti pazyannapi na pazyati / viSayeSu viSaktAtmA zrRNvannapi zrRNoti na ||22|| na veti kiM karomIti kAmasaMmUDhamAnasaH / bAlizaH zizuvannityaM vidhathe dehamaNDanam || 23 // tAvadeva sukhI jIvo yAvana sthiti kvacit / snehabandhanabaddhasya duHkhameva pade pade ||24|| na duHkhaM na sukhaM kiMcit saMsAre paramArthataH / vAsanAvAsito jantuH sukhaM duHkhaM ca manyate // 25 // duHkhitaH sukhinaM pazyannAtmAnaM sukhavAnna kim / anyathA vaiparItyena tasmAt saMkalpajaM zyam ||26|| saMkarUpo'pi ca jantUnAM kAraNaM bandhamokSayoH / vItarAgo'pavargasya rAgo bandhasya kAraNam ||27||
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.40 dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaGgrahaH itaH paraloke ca vAJchadbhiH saukhyamuttamam / dhyAne yatnaH prakartavyastaca citanirodhanam ||28|| cittAyaco vrajezrIvaH kRTA sUcISa sUtaH / gatistatra matiryatra tatkuryAnmanasaH kSayam ||29|| manorodhe bhavedruddha vizvameva zarIribhiH / prApo'saMcitAnAM zeSarodho'pyathArthakaH ||30|| tasmAnmanonirodhAya rAgadveSau vivarjayet / sAmyabhAvitabhAvAnAM dhyAna siddhi ' bhavet ||31|| sAmyamevAdarAd bhAvyaM kimanyai granthavistaraiH / prakriyAmAtramevedaM vAGmayaM vizvamasya hi ||32|| sAmyAdapi mahAkSveDajvaraduSTa jalagrahAH / niyamyante'pi zastrAdyAH sAmyAdvijJAyate'khilam ||33|| eka cintA nirodho yastadUSyAnaM bhAvanA parA / anuprekSA'tha cintA vA tajjJairabhyupagamyate ||34|| masthAnAmidaM dhyAnaM bhavedantarmuhUrtataH / yogarodho jinendrANAM kamaghadhvAntabhAsvatAm ||35|| dhyAtA dhyAnaM tathA dhyeyaM phalaM ceti catuSTayam / yogasaMgrahasAre'smin gIyate yogipuH ||36|| AtaM raudraM vidurdharmyazuklaM cAtrAmalAzayAH / caturdhA dhyAnamanyarthaM pratyeka taccaturvidham ||37||
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSa: athavA yogasArasaGgahaH 141 viSAdAmarSazAntyAdi-saMkSepAtasya lakSaNam | maitrIpramodakAruNyAH bhAvanA bhavabhedikAH // 38 / / saiyoge yadyaniSTasya samanvAharaNaM smRteH / tadviyogAthamAdyA" manojasya viparyayAt / / 39 / / syAd dvitIyastutIyazca vedanAyaryA caturthakam / nidAne zrAvako dhyAtA virate tu vidustrayaH / / 4 / / phalaM tiyaggatirasya raudrasya nArako gatiH / saMyatAsaMyato dhyAtA samyagdRSTirapIpyate // 41 // hiMsAyAmanRte steye viSayeSvatha rakSaNe / jIvasyotpadyate zazcata kaSAyakaluSasya tat / / 42 / / rAgAd dveSAnmamatvAdvA ye mayA hA virAdhitAH / samantu jantavaste mA tebhyo mRgyAmyahaM punaH / / 4 / / manasA vapuSA vAcA kRtakAritasaMmataH / ratnatrayabhavaM doSa gaheM nindAmi varjaye / / 44!! madhuro'mlaH kaTustiktaH kaSAyo lavaNaM tathA / azanAdi caturvidho''hArastyakto mayA'dhunA / / 45|| nAhaM devo manuSyo vA naiva tiyaG na nArakaH / siddha eva vizuddhAtmA sarva karmavinirmitam / / 46 / / karmaja bhAvamutsRjya saMprapadye svabhAvajam / Atmaiva kevalo'haM me, jJAnadarzanavaibhavaH / / 4 / /
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaGgahaH etAmAsthA samAsthAya sAmpabhAvitabhAvanaH / dhyAnamAlambate dhamyaM zuklaM vAtha yathAvalam / / 4 / / satsaMyamadharo dhIraH satsaMhatiranAkulaH / parISahajidutsAhI muktadehAdicandhanaH / / 49|| zUnyavezmagirIndroru-guhAgaramadhyagaH / vidhiktavijanAraNya-nirAdhAdhapradezabhAk // 50 // sadrodhavArSinidhauMta-zuddhabuddhidayAdhIH / vItarAge mahAbohamA bAlaayodhAH 1 // yaH pramaco'pramacAkhyaH sadyo jAtaH svarUpamRt / Urdhva sthito niSaNNo vA paryatrAdimirAsanaH // 52 // paryavadezamadhyasthaH prottAnakarakumalaH / RjvAyatatanuH zAnto rodrAtaparivarjitaH / / 53 / / samAhRtyendriyagrAma-mAtmArthe'bhyastamAnasam / lalATamadhyavinyasta manaH kRtvA sunizcalam ||54 // utsRjan mandasucchvAsa ghoNAgranihittekSaNaH / leppacitrAkRtidhamyaM dhyAyed dhyAnaM mahAmuniH / / 5 / / AjJApAyavipAkAnAM vicitiH saMsthiteH kramAt / dhamya dhyAnamiti proktaM kevalajJAnalocanaiH // 56 / / trikAlagocarAnanta-guNaparyAyasaMyutam / vastutavaM jinAmnAtaM saMmataM nastathaiva tat // 57||
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaGgahaH 143 bandhahetUn kadApAsya ratnatrayavibhUSaNaH / karmAgatica bhitra ziprApsyAmi shaashvtm||58i kaSTaM karmASTakaM prApya dravyAdikacatuSTayam / zubhAzubhaphalaM dattaM dehinAM bhavamAginAm / / 59|| jIvAjIvAdibhirbhAvaH sthityutpattivyayAtmabhiH / sampUrNo'nAdisaMsiddho lokstaaltrusthitiH||60|| dhyeyaM vastu dvidhA taca cetanAcetanAtmakam / azeSadoSanirmukto devaH sakalaniSkalaH ||61 // sIravAridhimadhyasthasahasradalamambujam / tatrAtmAnaM sadonnidraM dhyAyannantarbahirmuhuH / / 62 / / maz2andumuktapIyUSa-vAridhArApariplutam / manovAkkAyagupto'sau proSadhaphalamaznute // 63 / / - aSTottarazataM pUrNa yo jape,-daparAjitam / manovAkkAyagupto'sau proSadhaM phalamaznute / / 64 / / poDazAkSaravidyAyAM syAtadeva zatadvaye / trizatyA SaT suvarNeSu catuH SaTzatyA ca bArdhiSu / / 6 / / akAraM paramaM bIjaM japed yaH zatapaJcakam / proSadha prApnuyAt samyak zuddhabuddhiratandritaH // 66 / / tasyaivAdinamaskAra varNasaptakamAjapet / yo'sAvekamanAH zazva-daznute zAzvataM zivam / / 67||
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaGgrahaH 'a si A u sA' bIjAni vizvavyApIni tanmanAH / jananArataM yogI samyagbodharddhimRcchati ||68 || zaraNocamamAGgarUpa--paramantrapadAnyapi / japatAM smaratAM puMsAM mokSalakSmIzaM vrajet || 69 || lalATapaTTa saMzliSTAM caJcazcandrakalAmalAm / ISatprAgbhAradezIyAM sudhAdhArAtrapAJcitAm // 70 // dhyAyaMstrayodazIM mAtrAM mahAbalamanAhatam / ghoNA jJAnamApnoti svAsAntasthitaH sarvalakSya vinirmuktaH sannirudai kamAnasaH / evaM kevalamabhyasyan vizvamadhyasamIkSate ||72 || kSAntyarthaM sarvajantUnAbhihAmutra virodhinAm / ' Namo arihaMtANaM' japitvA mantrazataM dizi // 73 // dalAzASTakasaMzliSTa vargASTakavibhUSite / digdalapraNavAkrAnte pratipatraM mukhAmbuje ||74 || OM Namo arihaMtANamityekaikamathAkSaram / vinyasyainaM punamantraM japet sadbodhasiddhaye // 75 // praNavasya yugAbhyAM prAg mAyAthA yugalena ca / pArzvayoryurmUrdhastha nyasta haMsapadAnvitam // 77 // anAhatasamAkAnta - zrIkAraM mUrdhavarjitam / dhyAyannetA japedvidyAM sa vidyAvyAzivAyA || 78 / / 1
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaMgrahaH 145 jogge magge tacce bhUde bhavve bhavisse akkhe pakkhe jiNapAse svAhA ||1|| OM hrIM ahaM Namo arahatANaM hrIM namaH // 2 // masta ke badane kaNThe, hRdaye nAbhimaNDale / dhyAyecandrakalAkAra, yoge pratyekamamyujam // 79 / / udyadAdityavimbA prabhAsaMbhArabhAsvaram | zoSayantaM mahAsnehaM pluSyantaM karmapaJjaram / / 80 / / svamazeSitakarmANaM nayantaM paramAspadam / vizvato gAra vyAye-mokAra vivAda / / 8 / / tathAbhUtamoGkAraM hi mAnasAmbhojavAsitam / kaNThakandalasalIna-mappakAraM sarojagam / / 8 / / ziraH saroruhAruDhaM 'si' varNa zazirociSam / mokAraM ca mukhAmbhoje hAranIhArapANDaram / / 83 // svasaMvegakRdanyacca yanirvedavidhAyakam / padAsaramekaM vA yogI dhyAyana nazyati / [84|| vItarAgo bhavan yogI yacca kiJcidvicintayeta / tadeva dhyAnamAmnAta-mato'nye granthavistarAH 8|| pramANanayanikSepa satmatattvamati yaH / sa vetti paramAtmAnaM paramAtmAnamarthate / / 86 / /
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaMgrahaH trikAlaviSayaM sAkSAcchaktivyaktivivakSayA | sAmAnyena nayenaika paramAtmAnamarthataH / / 87 / / kalyANAtizayarADhyo navalalabdhimAn ! samAsthito jino dhyeyaH prAtihAya : pariSkRtaH / / 88|| sarvalakSaNasampUrNanirmale maNidarpaNe ! saMkrAntavimbasAdRzyaM zAntaM sa cintayedvibhum ||89 / / sarvajJaH sarvaka sAryoM nimalo niSkalo'vyayaH / vItarAgaH parodevaH yogino yogagocaraH // 10 // mUSAgarbhagatAzeSa-mAkSikapratimo bhavet / yAgAkArasaMsthAnaM tAgAkRtika smaret // 91 / / ananyazaraNastaddhi tatsalI kamAnasaH / tadguNastatsvabhAvAtmA tattAdAtmyaM sa eva san // 12 // yojayettadguNagrAmairAtmAnaM paramAtmanA / tadbhAvabhAvito bhavyastatsvarUpamupAranute // 93 / / trikAlagocarAnanta-guNaparyAyasaGgataH / anAdinidhano'mUrtaH saMkhyAtItapradezayuk / / 94 // niSkalaH paramAtmA'haM lokAlokAvabhAsanaH / vizvavyApI svabhAvastho vikAraparivarjitaH / / 95 / / itIdRk puruSAkAraH svAGgagarbhagataH sphuran / sarvadA paramAtmaiva dhyeyaH zuddhasvabhAvabhAk // 96 / /
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaMgrahaH 147 evaM zuddhanayAlambI sarvAnavamazeSayet / mahAsaMvaramadhyastho karmakakSa vinidahet // 97|| dvAdazAnuprekSAH dhyAnasyAlambanIbhUtA dharmasya dvAdazA parAH / atraivAnugataH samya-ganuprekSAzca cintayet ||68|| azvAzvataM zarIrAdi karmabandhanibandhanam / jIvasambandhamanyadyajJAnadarzanasaMpadaH / / 16 / / mRtyuvyAghrasamAnAtaM saMsArAraNyavartinam / jIvanIzAka pAIlAmo'haM jinnAsanAt / / 10 / / karmapotaM samAruhya duHkhabhANDabharo naraH / saMkalpazvasananaM babhrabhIti bhavodadhau // 101 / / unmajanvinimajan ca jIvaH saMsArasAgare / durmohAndho bhramatyeko duHkhainiladIpitaH // 102 / / anyo'haM dehato'muSmAndhaM pratyekavAnapi | svalakSaNavivakSAyAH svarNa kAlikAdivat ||103 / / zarIraM vizvataH zazva-dazauMcaM bIjadoSataH / svatulyAta kAraNAnityaM kAryamutpadyate yataH / / 104 / / yogarandhra rabuddhAtmA karmavArinirantaram / AtmapotaH samAdatte paryaTan-bhakSAridhau / / 105 //
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaMgrahaH saddaSTiddhanudharaH saMvarAya savarmakaH / sAdhuyodhaH sadAbhedyaH yadi na syAdasaMyamaH || 106 / / kaSAyakAlikAkarma- malalepAdvizudhyati / jIvo hemavadatyantaM tapyamAnastapo'gninA // 107 // utpatavipadyeta lokodumbarasadRzaH / krimirAzirivAsAtA-saMtaptA jantusantatiH ||108 // mAnuSyaM karmabhUyagyaH sadezaH kalpayatkulam / satyapItyAdi duSprApaM bodhiratnaM sudurlabham ||109|| ihaivopazamAtsaukhyaM nRdeveSu paratra ca / AnandamakSayaM mokSe dharmaratnAdavApyate || 11 || 46 etAbhirbhAvanAbhiH svaM bhAvayan bhavyapuGgavaH / nirviNNAtmani saMvigno dhyAne dAduryaM samaznute // 111 // niSprakampazikho dIpastamo yannirasyati / pApAndhatamasaM hanti tadvaddhyAnaM sunizcalam // 112 // kSuSNoSmAdibhi duHkhairviSaye prakampate / nisargataralaM cibAnA zIrNavarNavat // 113 // dhatuM mano na zaknoti muniranpavalo yadA / nivIya bandhasambandhaM kevalaM kurute tadA // 114 // vajrakAyaM pariprApya yogamArabhate yadA / niyantuM zaknuyAdyogI tadA cisaM sunizcalam ||115 / /
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaMgrahaH chinne bhanne hate dagdhe dehe svamiva dUragam / I prapazyan varSAvAtAdi duHkhairapi na kampyate // 116 // dhyAnamAhAtmyam na pazyati yadA kiMcina zRNoti na jighRti / spaSTa kiMcina jAnAti sAkSAnnirvRcaleyavat // 117 // 42 dhyAnaphalam samyagdRSTyAdya saMkhyeya-guNanirjaraNodgamAt / labdhAtmalAbhasaddhyAna- balAdeva vinirdain // 118 // asaMkhyeyaguNaM karma zamako'pyAnuSaGgikam / jJAnAdyaizvaryamApnoti phalaM copazamAtsukham // 119 // paraloke punaH svarga - sAgare patitaH pumAn / progratsampUrNa pUrNendu - vardhamAnorusampadi || 12 || aNimAdiguNAna- mANikyaguNasaMkule / kAlaM gataM na jAnAti bhuJjAnastatsukhAmRtam / / 121|| adrcyutvAsant ktvA tIrthanAthAdisampadaH / zukladhyAnAmRtaM pItvA prayAtyajarAmarapadam // 122 // | 1 dharmadhyAnamatikrAnto yadA yogI bhavecadA | zukladhyAnaM punardhyAtumArabhet samAhitaH / / 123 || savitarka savIcAraM sa pRthaktvamudAhRtam / zuklamAdyaM dvitIyaM ca ciparIta vitarkayut // 124 //
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. bhayAnopadezota: athavA yogasArasaMgrahaH yUkSma kriyApratipAti tRtIyaM yadapAti tat / samucchinnakriyaM turya yastayandhanibandhanam / / 12 / / dhyekayogavapuryogA yoginAM tadanukramAta / pare kelinaH zukle pUrve pUrva vidaH smRte ||126 / / ekAzraye savIcAre saktike dvitIyakam / avIcAra ca vIcAre yogAgarthasaMkramaH ||127 // vitarkaH zrutamityAhuryasmAdarthAn pRthak pRthak / dhyAyatyAgamamAlambya pathakvaM tena tadviduH / / 128 / / arthAdarthaM vacaH zabdAdyoga yogAt samAzrayan / paryAyAdapi paryAyaM dravyANo zcintayed dhra vam // 129 / / evaM zAntakaSAyAtmA karmakalAzuzukSaNiH / ekatvadhyAnayogyaM syAt pRthakttvAro jitaashyH||130|| eka dravyamathANucA paryAyaM cintayedhatiH / yogenaikena yatkSINastadekatvamudIritam / / 131 // zukladhyAnAnalenaiva dagdhvA ghAtIndhanotkaram / tadAhantyamanuprApto bhAti bhavyAbjabhAskaraH // 132 / / dharmAmRtapravarSeNa prINayan bhavyacAtakAn | paryaTatyaviznamuddho jino dhyAnadharo dharAm // 133 / / yeSAmAyuH samAni syu nAmagotre ca vaidyakam / akRtvA te samuddhAtaM zailezyamiyati jinAH // 134 / /
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaMgrahaH 151 kRtvA'nye yogasaMrodhaM kuryurante tu yoginaH / syussUkSmakriyAyogena cItayogA vibandhanAH ||13|| samucchinnakriyeNA'tha hatvA ghAtibalaM balAt / sAdhitAtmasvabhAvAste prayAnti padabhavyayam / / 136 / / mokSalakSmIsamAzliSTAH vishissttgunnbhuussnnaaH| zIlamAlAniraupamyA bhuvanezvaravanditAH ||137 / / tatra trailokyasAmrAjya-zriyamAtyantikI parAm / setramAnA nirAnAdhamanantaM kAlamAsate // 138 / / saccaritrataruH samyaga yaH pUrvamabhivardhitaH / sadhyAnAmRtasaMsekaistatphalaM bhuJjate zivam // 139 / / mahAmohahanmInaM duHkhayADavavalikam / dhyAnanAtrA samuttIrNa saMsArApArasAgaram // 140 // AtyantikasukhAvAsaM nirAbAdhajinAnvitam / nAnAguNamaNivAtaM nirvANadvIpamAzritaH // 141 / / AtmAdhInaM nirAbAI niraupamyasvabhAvajam / nirdvandAtIndriyAnanta-saukhyasAgaravartinAm // 142 / / ko nAma varNayeteSAM svarUpaM paramAtmanAm / jJAnAtmanAmavintyAnAM sarvajJajJAnagocaram / / 143 / / gantumanto na zakyeta yavadAkAzakAlayoH / jJAnadarzana saukhyAdiguNAnAM tadvadAtmanAm / / 144 //
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnopadezakoSaH athavA yogasArasaMgrahaH mandarodadhicandrArka-gaganAdiguNAghavat / niSThimA sukhAlApamAna meM viyate // 14 // evaM dhyAnabalAdhIrAH sAdhayantUttamaM padam | devavidyAdharAdInAM bhuktvA bhogaparamparAm // 146 / / uttamaH saMyamo dhyAnaM dhyAnamatyuttamaM tapaH / saMbaraH paramo dhyAnaM dhyAnaM sarvArthasAdhanam // 147 / / saMyamAbharaNodbhAsI gurubhaktiparAyaNaH / saMsAramAgarottIrNaH prayAti paramaM padam // 148|| uttAH saMkSepato dhyAna-vidhiH kiMcidyathAmati / niHzeSamabhidhAtuM tatkevalaM kevalI vibhuH // 149 / / samyaggurupadezena vinizcityAdarAdimam / samabhyasya prayatnena yAti zAntapadaM pumAn / / 150 / / ajJAnAdyanmayA baddha-mAgamasya virodhakRta / tatsarvamAgamAbhijJAH zodhayantu vimatsarAH // 151 / / bhadraM bhUtibhRtAM bhUribhavyAmbhojekabhAstratAm | zAsanAya jinezAnAmAzApAzavipAzine / / 152 / / sNymottmpiiyuuss-paansNshaantduHsh-| mohahAlAhalAgnibhyaH zrIgurubhyo namo namaH ||153 / / trailokya sAraratnAya mokSalakSmIvidhAyine / saMsArottAriNe nitya namaH saMyamasetave / / 154||
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 tIrthezAcakranAthAH khacarahaladharAH yaM gaNendrAH munIndrAH | dhyAnAdhi saMvigAhya pracuraguNamaNivrAtamavyagradezam / yAtA yAsyanti yAnti pravara zivasudhApAnabhU bhogatRptAH dAsasya zrIgurorme zamasukhada saumAnase syAtsadeva || 155 || vipulavAGmayavAridhitattvasan dhyAnasAraH maNimayUkhalayAMza kalAkRteH / smaraNamAtramidaM] gadidaM mayA kimatha dRSTamaho na mahAtmabhiH ||156 || dhyAnopadezakoSo'yaM sarasvatyA yadarpitaH / bhavyairAdIyamAno'pi sarvadA''kSayasaMsthitiH || 157 // zrInandanandivatsaH zrInaMdIgurupadAbjapaTcaraNaH / zrIgurudAso nanyAnmugdhamatiH zrIsarasvatIsUnuH || 158 / / itidhyAnopadezakoSaH yadvA yogasArasaMgrahaH dhyAnasAraH karaNakramaniHkrAntaM, katu karmAdivarjitaM / dhyAnudhyeyapathAtItaM pratyagjyotirupAsmahe // 1 // nirAkAraM nirAdhAraM, nirAdhyeyaM nirAzrayaM / ekAnubhavasampRktaM, caitanyaM cetayAmyahaM || 2 || yatra sarvatra vijJAnaM, vijJAnaikAtmyatanmayaM / vijJAnAsvAdasambaddhaM siddhaM vijJAnayogataH || 3 || +
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 dhyAnasAra nirmalaM niSkalaM zuddha, zivaM zAntaM svabhAvataH / AtmAnubhavasuvyaktaM, cItavyaktiprarUpaNaM // 4 / ! nirvikalpaM nirAtaGka, nirAbAdhaM nirAmayaM / nirvizeSa nirAkAkSaM, nirIha cinmayaM sadA // 5 // nirvibhAgaM nirucchvAsa, nirutsaga niratyayaM / nirvikAra niruccheda, nirAkAzaM nirutsukaM // 6 // niHpratyahaM nirAsvAdaM, nirAmAsaM nirAmayaM / nirnimeSaM nirAzleSa, nivyapekSaM niraGkuzaM / / 7 / / niHsaMsAraM nirAhAraM, nirAkAraM nirakSaraM / nirAzaM nirgatApAzaM, nirIha nirakriyaM // 8 // sadeva paramaM jJAnaM, taddhayAnaM tatparaM tapaH / AtmAnubhAvabhUyiSTha', tadeva paramaM mahaH / / 9 / / tadeva paramaM tattvaM tadeva paramaM padaM / tadeva paramaM bIjaM, sa evAtmA niracanaH // 10|| tavedAmRtasaMsthAna, tdeyaamRttrpnnN| sa eva paramAnanda-sta devAmRtajIvanaM // 11 // tadeva yoginAM dhyeyaM , tadevAhatpadapradaM / tadeva mokSalakSmINA, haThAdAkraSTikAmaNaM // 12 / / sadoditaM sadA vyaktaM, sadA zAntaM sadA zivaM / sadA sukhaM sudhAsvAda, niyantritanijakriyaM / / 13 / /
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAra: *** sadA nityaM sadA sUkSmaM sadA ratnatrayAtmakaM / sadaiva trijagadvastu - prakAzanasamuddhaTaM ||14|| zuddhaM nizcayatastraM na caitanyaM vshH| sadArAdhyaM mumukSaNAM, mokSalakSyIsukhapradaM || 15 || tat pUrvoktaM zuddhacaitanyaM, kuto'stIti cidazyate / AtmadravyamidaM sarva, caitanyasya ca lakSaNaM / / 16 / / zuddhaM tadeva siddhAnAmasiddhAnAM tato'nyathA / siddhasaMsAribhedo'yaM, vyavahAranayAzritaH // 17 // nizcayena tu caitanyaM sarvatrA'pi hi tAdRzaM / tasya azuddhacaitanyasya zuddhIkaraNArthamupakramyatenirvikalpaM sthiraM cicaM, vimuktAkhilavAsanaM / AtmajJAnaM svayaM yAti caitanyAmRtasAgaraM ||18|| yathAvyaktanirodhAgraM, nimnamArgAzritaM payaH / svayameva prayAtyeva, vinA yatnena sAgaraM / / 19 / / J tat nirvikalpaM cittaM kathaM kriyate ityAhakaSAyotpAdakaM vastu, tridhA tyaktvA prayatnataH / ekAntasthAnamAzritya dRDhAsanaparigrahaH ||20|| prANAyAmakRtAbhyAsaH zratasAgarapAragaH / 1 sthirIkRtvA yadA cisaM vikalpaH vidyate tadA // 21 // bahuprakAraM vikalpajAlaM dUrokriyamANamapi kasmAt sahasradhA prAdurbhavatItyAha- ,
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAra: AsaMsArasamutpannA-davidyAvAdakandalAd / durnivArA bhavantyeva, vikalpA bhavakAraNaM / / 22 / / nabhastomajale pUrNA sukhecchAcAtakampite / utpadyante vipadyante, mAnase vividhomayaH / / 23 / / citacaJcalatAhetu-vikalpA eva kevalaM ! vikalpA karmabandhAya vikanyAH karmarAzayaH // 24 // vikalpA AtrayAH sarve vikalyA kalmaSotkarAH / bhamAnadhda yA vinAzAya vimAna nisvitAH // 25 // tathA cokta samayasArakalaze vikalpakaH paraM kartA, vikalpAH karma kevalaM / na jAtu karmakartRtvaM, savikalpasya nazyati / / te vikalpA dvighA zubhA zubhAzca tatra tAvadazubhAnAha -- anAdhanAtmavedyatvAta, paradravyaparAyaNaH / AtmopalambhadUrasthA sarvAzubhavikalpakA / / 26 / / aho mohasya mAhAtmya-masyA saMsArasantatau / AtmAnameva mohAcca, naiva pratyabhijJAyate // 27 // nijAtmAnaM naiva jAnantaH, kvacijjJAnamadoddhatAH / dUraMnaSTaM vijAnIpa, iti jalpanti nistrapAH / / 28 // bahihiyathA bhAvo, bhAvakartuH prajAyate / tathA tathA sphurantyetra, vikalpA bandhahetavaH / / 29 / /
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAraH 15.7 vikalpAH azubhAH proktAH, raudrArAdhyAnagocarAH / ArtAstirazvo duHkhAya, raudrA narakahetave ||30|| athArttadhyAnaM catuHprakAraM vyAcaSTe - iSTAbhAvAd bhavetpUrva, parazcAniSTayogataH / tRtIyaroga sambhUtaM caturthaM tu nidAnajaM // 31 // atheSTaviyogajaM prathamamArttadhyAnamAhaputramitrakalatrANi, rAjyAdivibhavo'thavA / , 1 hA hA mama gatamiSTa N cintAryadhyAnamucyate ||32|| saMtyajya svAtmacaitanya - majJA ratnatrayAtmakaM / yadanyanmanyate'bhISTa, tanmohasya vijRmbhitaM ||33|| tapazcAdikaM moktavyaM, yadi karma mumukSubhiH / svayameva gataM kasmA-diSTa zocanti paNDitAH || 34 || AtmajJAnaM sadA saukhyaM, AtmajJAnaM sadA priyaM / 1 tanna niryAta kutrApi kimiSTa svAtmano gataM // 35 // jJAna janyaM sadA ipte--anako jJAnameva ca / putra pitRmatibhrAntaH, kimAtmA'yaM vimuhyati // 36 // ratnatrayaM yadetasya sa evAyaM zivezvaraH / tanna kutrApi niryAti, hAnirasya kuto bhavet ||37|| cetanAcetanAstyeva sambandho bAhyavastubhiH / asantamapi taM kRtvA, intAtman ! tena tapyasi ||38||
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 dhyAnasAraH AsaMsAramahAkarma, camUcakreNa cUrNitaM / 1 aMzopi na parispRSTo mItistasya kutastanI ||39|| lavaza nArake chivA piSTa ghRSTamanantazaH / kSINaM na yAti caitanyaM tadAnyairmAmayaM kRthAH // 40 // yadiSTa N tava caitanyaM tatkenApi na hRzyate / iSTAbhAvaM vinApyAta hantAtman ! mA vRthA kRthAH // 41 // | iSTaviyogajaM prathamamArtanirAkaraNopAyaM cAtropaddiSTaM / athAniSTasaMyogajaM dvitIyArttadhyAnamAhasudurjanadorAna viSayAdi ! mAM tudanti tudiSyanti, cintArtadhyAnagocarA ||42 // mAmake pazuputrAdau, hA pIDA kIdRzI sthitA | daridratvAdikaM duHkhaM mayi jIvati baMdhu ||43|| ityabhISTaviyogena manyate duHkhamAtmanaH / J na jAnAvIha cAtmaivaH niHsaMyogaH svabhAvataH ||44 || advaitaM yatra sarvatra, jJAnaikAtmye samAzritaM / tato'niSTasya saMyogaH, kathaMkAraM vibhAsate // 45 // iSTAniSTAni karmANi, karmaiva samupAsate / jJAnavijJAnamadhyAste kasyAniSTasya saMbhavaH ||46 / / aniSTAniSTaceSTAni karmANi paramAtmanaH / na prItiH nApi hi dveSo nabhasaH pudgalaiH samaM ||47 // 1
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAraH 156 iSTAniSTadazAkAntaM karma jAnIhi kevalaM / yogo'yogastu tasyaiva, karmaNastava kiMca na ||4|| aniSTa taba nAstyeva, vijJAnakanijAtmanaH / asadUpaM tathA kRtvA, tatphalaM tatphalaM sphuTaM / / 49 / / etadeva mahAniSTa, yantraSTa jJAnamAtmanaH / jJAnakAtmasthite jJAne sarvamiSTa hi jAyate / / 10 / / ityaniSTasaMyogajaMdvitIyAdhyAnapratiSedhamuddiSTaM / atha tRtIyaM rogasambhUtArtadhyAnamAhavAtapittakaphodre kAsazoNitasambhavAH / duSTAhAravihAreNa, virUdA vyAdhayo mama / / 5 / / tundilanvaM kRsatvaM ca, balIpalitasambhavAH / kAmamaniSTakaM kaSTa, kathaMkAraM vinazyati / / 2 / / bhiSammeSajamantrAyAH, sarvekSaya mupAgatAH / hA hA me vyAdhayaH kaSTA, vinazyanti kathaM kadA / / 53 / / ityAdirogasaMbhRtAM, pIDAmAtmani manyate / nimalaM nirvikAraM ca, naivAtmAnaM vibudhyate // 54 // saMsAro'yaM mahAvyAdhi, yatra beyo na vidyate / atha ced vidyate vaidyaH, tadA svAtmaiva nAparaH / / 55|| jJAnAdvaite kathaM vyAdhi-jJAnAdvaite kathaM vyathA / jJAnAte kathaM duHkhaM, jJAnAdvaite kathaM mRtiH // 56 / /
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 dhyAnasAra: pisavAnarasazleSma, zoNitAyA zcatra pudgalAH zarIre punale sAnte tavAtman kiM kurvate / // 57 / / eSa eva mahArogo, mohamU mayo mahAn / yasmin sati vijJAna, labhate nava cetanA / / 8 / / karmatvaSTrAkRtA pIDA, yadyAtman ! sahayate ciraM / karmabhiH pIDitaM karma kathaM duHkhaM kariSyati / / 59|| iti rogajanitatRtIyAdhyAnanirAkaraNopAyamAkathitaM / atha caturthanidAnabhUtArtadhyAnamAhasavaizvarya prabhutvAni, sarvasAmrAjyazaktayaH | sarvabhogopabhogAzca, santu me sarvasiddhayaH // 60|| kalAkalApakauzalya, zastrazAstrakacArutA | bhAgyasaubhAgyalAvaNyaM, kadA mama bhaviSyati // 6 // ityetadvAsanAsaktAH, paradravyAbhilASukAH / badhyante nijadoSeNa, ni:spRho naiva madhyate // 62 / / yaM yaM pazyati loko'yaM, parasya mahimodayaM / taM taM kAmayate marya, paraM puNyena labhyate / / 63 // sudhAkuNDasamudbhuto, yathA salilamAnuSaH / mRgatRSNA bahiSTvA , tRSNAcchedAya dhAvati / / 64|| tathA'yaM mohato jIvaH sukhAmRtamahodadhi / nijAtmAnaM svayaM tyaktvA, bahiryAti sukhecchayA ||6||
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAra: sukhabIjaM sukhasthAnaM, sukhahetuM sukhapradaM / nijAtmAnaM svayaM tyaktyA, bahirdhAmyati mRdadhIH // 66|| yasya chAyA'pi saMspRSTA, mahendratvaM prayacchati / taM mahezaM parityajya, mahAmUDho yAcate param // 6 // trailokyAnugrahaM kartu, dhatte'nantacatuSTayam / yo devaH sa kathaM nAma, dAridraiH parihUyate / / 6 / / ratnatrayasvabhASo'pi, pArthivaM ratnamIhate / svayaM kanpadrumArUDho, badarI yAtumatsukaH // 69|| zubhAzubhapariNAmA, ye kecita padagAzca te ! triloke'nantazo bhuktA nidAnaM kriyate kathaM // 70|| iti caturthanidAnArtadhyAnapratiSeSamAtraM kathitam / idAnI sarvArtadhyAnayuktasya puruSasya lakSaNamAhazokazaGkAbhayabhrAnti, mohamUnimazramam / daityAkrandananiHzvAsa-AlApaparidevanam ||1|| nidrApramAdabaikalyaM, cintA citasya viplavaH / kalaho viSayodreka, ityAdhyAnalamaNam ||72|| vRddhakarma samAkINa, bahuHkhanivandhanam / tirgajanmaphalaM tasya, saMsArAvartavArSika: / / 73 / / ityazubhavikalparUpAtadhyAnalakSaNaM pratipAditam / idAnI mahA'zubhAna rodradhyAnavikalpAnAha
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAra: hiMsAnando mRSAnandaH, steyAnandaH surakSaNam / caturdhA bhihAte raudraM, dhyAnaM pApaikacetasam / / 74 // hiMsAnandovadhaH syAdvA, vadhavA rasotsukaH / vadhe kRte zrute dRSTa , paramAnandasambhavaH / / 7 / / kdhakastavana ralAyo, vadhakopAyadarzanam / zastrayuddhakathAprItI, romAJcaH zIrtha varNane ||76 / / iti raudraramodreka, bhajate mohabhAvitaH / na jAnIte nijAtmeva, sarvajantuSu vartate / / 77 / / paramAtmeva sarvatra, sarvajantuSu tAdRzaH / tasya medo na vijJAtaH, kasmai kupyati mUDhadhIH / / 78|| avicAritajaM bandhu, hatvA roditi labdhato / vicAraM nijamAtmAnaM, hatvA tuSyati jantuSu ||79 / / (1) siddho na zuddhacaitanyaM, vairavidvaSahetave / ? karmaNAmaparAdho'yaM, jIyo vedaparAdhyati / / 80|| hato na nAzAmAyAti, rakSito naiva jIvati / AtmA svakarmabhoge'pi, pAyaM puNyaM prayacchati / / 81 / / (1) dhIro'haM zUrazINDArI, iti cetasi mA kRthAH / ghoraM karma pariNAmaH, sa zUraH sa ca kAtaraH // 82 / Anandito'si yadyAte, yadghAte kIrtimAnasi / kIrtininyavaghaM mithyA, sasyA mohaparamparA // 83 // iti hisAnandaM prathama raudradhyAnapratiSedhamAtra kathitam /
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAra: 163 atha dvitIya pAnadarIdravAramAha--- mRSAjalpanacAturyAn , mayA vizvaM pratAritam | asatyaM satyatA nItaM, yathA muhayanti paNDitAH / / 8 / / mRSAzAstraiH mRSAmantraiH mRSAtantraprakAzanaH / mAyayA mohito loko, yathA satyAya kupyati / / 8 / / satyaM rAjasabhAmadhye, mRSAbAdaM karomyaham / asatyaM satyatAM yAti, mayi alpati tatkSaNAt / / 86 / / kRtaM kurve kariSye'haM, mRSAvAdena baJcanam / kaSTa 'haM pAtayiSyAmi, ye goMdvatacetasaH / / 87 // ityAdikaM mRSAnandaM, ceSTate mundhamAnasaH / na jAnIte'pazabdo'haM, zabdAH kArmaNapudgalAH ||88 / / AstAM tAvanmRpAvAdo, vAco'pi na tadAzrayAH / bhAvAbhAvAzrayAstasya, dravyavAcastu dUragAH / / 89 / / (1) mahAnandI yathA kazcit, pItvA hAlAhalaM viSam / asatyajalpanaM kRtvA, tathA tuSyati mandadhIH / / 90|| iti mRSAnandaM dvitIyaraudravyAnaM nirgAdataM / atha tRtIyaM steyAnandaraudradhyAnamAha-- cauryacAturyacArutvaM, cauryacaryAcamaskRtiH / cauryAcAre ciraM cintA, cauryacAritradarzanam // 91 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 } hate ca hArite caiva paradravye mahotsavaH / svadate ca mahAsvAda, paradravyaM ca bhakSaNe // 92 // caurotkarSakathAdarzI, caurasantAnapoSakaH / cauryastutiH sadAnanda cauryadhyAne ca tatparaH / / 93 / / ityAdyadhyavasAyena, steyAnando vijRmbhate / , na manyate paradravyaM viSAdapi mahAviSa || 94 | paradravyagrahagrastaH kSiptaH saMsArasAgare / nimodajaM mahAduHkhaM, mahAmohaM ca lambhitaH || 95 // yathA yathA paradravyaM svabhAvena jighRkSati | tathA tathA nijadravyaM, svabhAvena vihIyate // 96 // yathA yathA nijadravyaM, svabhAvena na hIyate / tathA tathA paradravyaM, svabhAvena jighRkSati ||17|| dhyAnasAraH yAvad yastha yathA yatra, paradravyaM samAzritam | tAvacasya tathA tatra paraM duHkhaM samAzritam ||8|| tathA coktaM iSTopadeze -- 1 paraH parastato duHkha - mAmevAtmA tataH sukhaM / ata eva mahAtmAnaH, tamimitaM kRtodyamAH // nijadravya sthitiH saukhya, - manyastasyaiva vistaraH / paradravya sthitirduHkha, manyastasyaiva vistaraH || 99 || iti steyAnandatRtIya raudradhyAnapratiSedhamAtramuktaM / -
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAraH 165 atha caturthaM saMrakSaraNAnanvaraudradhyAnamAha mama rAjyaM dhanaM bhUmiM yadi vAJchanti kecana / teSAmahaM kariSyAmi, rudhiraiH pitarpaNam ||100 || candra cAruprabhAzubhra, kIci me yo na manyase / tasya kRtvA dadAmyahaM sunizcitam || 101 // 1 kulaM zIlaM palaM vidyAM mamanindanti ye janAH / kITamAriM kariSye'haM teSAM kulanikRntanam || 102 // iti saMrakSaNe raudraM kurute tAmasAzayaH / na jAnIte mahAmoha - mahAmAyA vijRmbhate || 103 || (1) tavAtmatvaM nijaM rAjyaM tavAtmatvaM nijaM dhanam / tavAtmatvaM nijaM bhUmiM tavAtmatvaM nijaM sukham ||104 || 1 ' tavAtmatvaM kulaM zIlaM tavAtmatvaM mahAbalam | tavAtmatvaM mahAvidyA, tavAtmatvaM mahApriyam // 105 // 1 tatavAtman ! sadAgrAhaM nijarakSA surakSitam / tataH saMrakSaNe raudraM mA kRthA mRDhamAnasaH / / 106 / / mArgasaMsArapAthodhoM, gilitaM moharakSasA / taccaitanyaM na te naSTa, tasya rakSApi kIdRzI // 107 // tyAjyaM karmamayaM gAtraM, baccezyakta N na zakyate / tyAgopAyaH sadAcinsyo, vRthA rakSeti viplavaH // 108 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 dhyaamsaar| tyAjyalakSaNasambandho, vidyate vapuSA samaM / so'pi mAharthana gehAyaH, kiM tadrabhArthamAkulAH // 109 / / iti saMrakSaNAnandaMcaturthaM raudradhyAnapratiSedhamAnaM kathitam / idAnIM sarvaraudradhyAnayuktasya puruSasya lakSaNamAha-- kraratvaM vaJcakatvaM ca, nRzaMsatvaM ca kaThoratA / daNDapAruSyakAritvaM, raudradhyAnasya ceSTitam // 11 // sphuliGgasadRze netre, bhrakuTibhISaNAkRtiH / prasvedakampaniHzvAsa. bAhRyaM sadasya lakSaNaM / / 11 / / kRSNalezyA balAdhikyaM, dRDhakarmaphalodayaM / nArakatvaM phalaM tasya, ghorakamakamandiram / / 11 / / iti uddezamAtreNa ArauidrarUpA'zubhavikalpA uktAH / idAnIM zubhavikalpAnAhaAta drAzrayaM tyaktvA, yo vikalpo'bhivartate / taM sarva zubhamityAha, niM dhyAnapadezvarAH // 113 / / tat zubhadhyAnaM dharmAbhyAnarUpeNa catuHprakAraM bhavatItyAha / AjJApAyavipAkaraca, tathA saMsthAnacintanam / ityevaM yoginaH prAhu, rdhaya'dhyAnaM caturvidham // 114 // tamAzAdharmyadhyAnaM vyAcaSTe--- jIvAdisaptatazvAnAM, jinoktAnAM ca cintanam / tadAnAvicayonAma, dharmAdhyAnamidaM matam / / 115 //
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAra dharmyadhyAne dhyeyamAhapiNDasthaM ca padasthaM ca, rUpasthaM rUpavarjitam / dhyeyaM catarvidhaM proktaM, dharmAdhyAnapathAvagaiH / / 116 / / nAbhipacAdirUpeSu, dehasthAneSu yoginAm / ahamAdyakSaranyAsaH, piNDasthaM dhyeyamanyate // 117 / / praNavAdyakSarazreNI, parameSThadhAdivAcikAm | cininA varana tasya, pazya acamucyate // 18 // mAmaNDalAdiyuktasya, zuddhasphaTikamAsinaH / / cintanaM jinarUpasya, rUpasthaM dhyeyamucyate // 119 / / atIndriyasya zuddhasya, ratnatritayazAlinaH | rUpAtItaM mataM dhyeyaM, cintanaM paramAtmanaH / / 120 // rAgadveSadvayaM tyaktvA, jJAnavairAgyatanmayaH / yaM yaM vicintayed yogI, taM taM dharmaikakAraNam / / 121 // viSayAzAvazAsIto nikaSAyo jitendriyaH / sakriyo dharma madhyAste, niHkriyo muktibhAjanam / / 122 / / ityudde zamAtreNAjJAvidyayaM nAma prathamaM dharmadhyAnaM nirUpitaM / atha dvitIyamapAyavicaya nAma dhaHdhyAnamAhakasmin kadA kutaH kITaka, kasya kena kriyA katham / apAyaH karmajAlasya, syAdityapAyavicintam // 123 / /
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 dhyAnasAraH kathaM bhAvAvastyAjyaH, kiM dravyAsvakAraNam / kathaM sampadyate bandhaH, kathaM saMvaranirjare / / 124 || darzanajJAnacAritra - mUrtirAtmA niraJjanaH / karmaiva balavad yena, nATyate bhavanATakam ||125|| anena vikalpena, karmaNAM bandha IzaH / IzA karmabandhana, jAyate duHkhamIdRzam / / 126 / / iti cintAvikalpo'ya-mapAthavicayo mataH / read nAsAvinayastaH // 127 // ' ityuddezya mAtreNApAyavicayo nAma dvitIyaM dharmyadhyAnamukta' / atha tRtIyaM viparAkavicayo nAma dharmyadhyAnamAhaaSTAnAM karmaNAmI, vipAkaH krUrakaSTadaH / acintyamahimAtmA'yaM yena jIvo mRtaH kRtaH || 128|| yatprabhAvAdidaM jJAnaM nizceSTa sarpadaSTavat / satyAmapi mahAzaktI, vipAkaH sa hi karmaNAm // 129 // jJAnAvRtivipAko'yaM yaJjAnAti na kiMcana / 1 } mohakarmavipAko'yaM jAnannapi vimute || 13 || nAmagotra vidyAko'ya-mamUrtI'pi hi mUrtimAn / Ayurvedya vipAko'yaM, sukhe duHkhe ca nIyate || 131 // / antarAyavipAko'yaM labhate naiva nirvRtim / darzanAvRtipAko'yaM yanmokSo'pi na rocate / / 132 // ' iti vipAkavicaya tRtIya dhamyaMdhyAnamuddiSTaM /
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAraH atha caturtha saMsthAna vicayaghaHdhyAnamAhaitthaM trijagataH saMsthA, karmaNAmiti saMsthitiH / dravyaSaTkasya saMstheya-miti saMsthAnacintanam / / 133 / / madavanmohasaMsthAnaM, rajaso 'rddhasthabhittivat / madhuliptAsidhAreva, vedyaM nAma ca citravat / / 134 / / kulAlabat zritaMgotra,-mAthuSkaM lohapAzavat / bhANDAgArikavat vighnaM, karmaNAmiti saMsthitiH / / 135 / / dehapramitirAtmAya, kartabhokta kriyAnvitaH / aNuskandhasvarUpo'yaM, pudgalaH tadvilakSaNaH ||136 / / amUrtAkhaNDarUpeNa, dharmAdhau tathA matau / jIvAnAM pudgalAnAM ca, gatisthityekakAraNam ||137 // kAlANavaH svayaM bhinnAH, pujasthA maNayo yathA / vartanAtvaiva dravyANAM, pariNamanahetavaH / / 138|| avagAhekazaktitve'nantAnantapradezakam / akhaNDAmUtemAkAzaM, dravyANAmiti saMsthitiH / / 139 / / iti catuHprakAraM dhrmydhyaanmuddeshmaatrmukt| idAnIM sarvadharmyadhyAnayuktasya puruSasya lakSaNamAhasatyaM zauca tapassyAgaH samA mArdavamArjavam / saMyamo brahmacaryaM ca sadAkiJcanyabhAvanA // 140||
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 tyAnasAraH etAni dazalakSaNAni.dhabadhyAnayuktasya / ... zubhalezyA prabhAvatvaM, zubhabhAvamahodayam ...: zubhasaukhyaM mahAsthAne svargarAjyaM hi tatphalam / / 141 / / idAnIM sUkSmavikalpaprathamabhedena agrimabheda RgreNa nirvikalpa catuHprakAra zukladhyAnamAhU-. pRthaktvazratavIcAra-mekatvazrutanizcalam / / sUkSma kriyApratipAti, kSINakriyAnivartakam / / 142 / / atha nAnApRthakatvavitarkavIcAraM prathamaM bhedaM dhyAcaSTeAtmadravyeSu paryAye, guNevAtmasvabhAvaje / bhASazrutAnusAreNa, savIMcAraM svacintanam 143 / / athakaparamaNau cA, bahuparyAyacintanam / aGgabAhaya zrutajJAnAd, yogasaGkrAntisaGgalam / / 144 / / yogatraye'pi sakrAntaM, dhtte'niihitcitH|| IpatspRSTAtmabhAvatvaM, triyogabhramakAraNam // 145 / / yAtramAtmA zivIbhUta, stAvatkutrAtmadarzanam / AtmadRSTiM vinA sUkSmavikalpA yoti yoginAm / / 146 / / iti pRthaktvavitarkavIcAraM prthmshukldhyaanmukt| ___atha dvitIyaM ekasvavitakAvIcAraM bhedamAhaAtmaguNe svaparyAya, svasaMvedanalakSaNe / svasmin ekatvasalInaM, tadekalpa zrutasthiram / / 147||
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnasAraH .. 171 svadravyaguNaparyAya-steSAmekatra kutracit / 'AtmAnubhUtibhAvena, zrutena parinizcalam / / 148 / / eka caitanyaparyAya , dRSTvA jJAtvAnubhUya vA / tatraiva samarasImAvaM, dharI svAtmAnubhUtitaH / / 149 / / tadaiva kevalajJAnaM, tadananta catuSTayam / .. tadeva dhAtikarmANaM. tadevAciyavaibhavam / / 150!! .. iti ekatvavitarkAvIcAradvitIyaM shukldhyaanmukt| atha sUkSma kriyApratipAti nAmadheyaM tRtIyazukladhyAnamAhanirvANagatisAmIpye, kAle kevaliyoginAm / parispandAdirUpeNa, sUkSmA kAyikasaskriyA 1151 / / atha daNDe kapATe vA, pratare pUraNo'thavA / kurvanAtmaparispandaM, devaH sUkSma kriyAnvitaH / / 152 / / etAM sUkSmakriyA kurvan , taddhyeyaM paramAspRzet / yena yenAtmasaddhyAna-mapratipAti jAyate / / 153 / / jJAnI jJAnena vijJAnaM, jJAtvA vijJAnanirbharaH / jJAnakarasavijJAnaM, jAnIte jJAnatAmayam / / 154 / / anivRttistathA dhyAna, jAyate parameSThinaH / / yathA'zeSANi karmANi, bhasmasAt kurutekSaNAt / / 15 / / iti sUkSma kriyAmanivartakaM tRtIyazuklaMdhyAna mukt| - atha' caturthavyuparatakriyAnivRttibhedamAha-- /
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarahasyam kSINakriyAgataM kama, naSTa kartRtvamaJjasA / ahameko bhaviSyAmi, zivasaukhyaM nirantaram / / 156 / / yacyAnaM cAntime kSINe, karmakANDe tanamanaH / anantenApi kAlena, taddhyAna nApasarpati / / 157|| UrdhvagatistrabhASena, dharmadradhyasahAyataH / adharmadra vyasahAyyAblokAgre sthitirucamA / / 158 / / ratnatrayabalaM saukhya-mavagAhAgurulaghunapAyAdhaM ca zikSAmA, tumasaMzitA ::59 / / iti sarvavikAlpapratiSedhadvAreNa caitanyazuddhikaraNopAyamAtra matra samuddiSTaM / iti paNDitazrIyaza kIrtikRto'yaMdhyAnasAra: samAptaH / athapaNDitAzAdhaviracitaM adhyAtmarahasyama [ yogoddIpanazAstram ] bhavyebhyo bhajamAnebhyo, yo dadAti nijaM padam / tasmai zrIvIranAthAya, namaH zrIgautamAya ca // 1 // namaH sadgurave tasmai , yadvAgadIpasphuTIkRtAt / mArgAdArUDhayogaH syAn , mokSalakSmIkaTAkSabhAk / / 2 / / zuddhe atimatidhyAti, dRSTayaH svAtmani kramAt / yasya sadgurutaH siddhAH, sa yogI yogapAragaH / / 3 / /
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 adhyAtmarahasyam sa svAtmetyubhyate zazvad, bhAti hRtpaGkajodare / yo'hamityaJjasA zabdAt 2pazUnAM stravidA vidAm ||4|| yo na muhyati no rajyatyapi na dveSTi kasyacit / svAtmA bodhasAmyAtmA, sa zuddha iti budhyatAm ||5|| aaptopmdvishess| dhyAnayoH zAsti yA dhyeyaM * sA gurUktiriti zrutiH || 6 || 1 zrutyA nirUpitaH samyak, zuddhaH svAtmA'nujasA yayA / yuktyA vyavasthApyate'sau matiratrAnumanyatAm ||7| santatyA vartate buddhiH zuddhasvAtmani yA sthirA / jJAnAntarAsparzatI sA dhyAtiriha gRhyatAm ||8| zuddhaH svAtmA yayA sAkSAt kriyate jJAnavigrahaH / viziSTabhAvanAsvaSTa - zrutAtmA dRSTiratra sA ||9| nijalakSaNato lakSyaM, yadvAnubhavataH (ti) sukham / sA saMviciSTirAtmA, lakSyaM dRgdhIzca lakSaNam ||10|| kSetra sarvavikalpAnAM dahanI duHkhadAyinAm / saiva syAt tatparaM brahma, saiva yogibhirarthyate // 11 // 1 AtmA / 2 mUrkhANAm / 3 svasya jJAnena / 4 parokSa- pratyakSavirodhAbhAvAt / 5 AtmAnaM prati rahasyam ityarthaH / 6 paradravyAsparzatratI svadravyasparzaSatI ityarthaH / 7 tatprasiddham / upAdeyarUpAM kriyate yAcyate /
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 adhyAtmarahasyam t 1 tadarthameva madhyeta budhaiH pUrvaM zrutAH / tatazcAmRtamapyanyad vArtameva manISiNAm ||12|| yad girAbhyasyataH sA syAd, vyavahArAt sa sadguruH / svAtmaiva nizcayAcasyA, stadantarvAgbhavasvataH || 13 || ratnatrayAtmasvAtmaiva, mokSamorgo'jasA'sti yH| . sa pRSTavyaH sa eSTavyaH sa draSTavyo mumukSubhiH // 14 // zuddhacidAnandamayaM svAtmAnaM prati tathA pratItyanubhRtyoH / . sthityAM cAbhimukhatvaM goNyA hagdhIkriyAstadupayogo'grathAH 1115 buddhadhAdhAnAcchraddadhAnaH svaM saMvedayate svayam | , yathA saMvedyamAne sve, lIyate ca khayIyayaH // 16 // : yathAsthitArthAn pazyantI dhIH svAtmAbhimukhI sadA / buddhiratra tadA bandho ! buddhadyAdhAnaM tadanviyAt // 17 // - ahamevAhamityAtma, jJAnAdanyatra vetanAm | idamasmi karomIda, midaM bhuja iti kSipe ||18|| ahamevAhamityanta, jalpasaMyukta kalpanAm / tyaktvA'vAggocaraM jyotiH svayaM pazyedanazvaram ||19|| - 1 dullikhati svAntaM tattadasvatayA tyajet / } tathA vikanyAnudaye, dodyotyAtmAcya cinmaye ||20|| 1 mukhyAH / 2 ratnatrayamayaH / 3 tasyAH buddhI : madhAnaM sambandhaH buddhaghAghAnaM kathyate / 4 jAnIyAt / 5 cintanAm - 6 paravastutayA
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ / adhyAtmarahasyam 175 sa vishvruupo'nntaarthaa-kaarprsrstvtH| : . so'gnizAmalakSyo'pi, lakSyaH kevalacakSuSAm / / 21 / / tasya lakSaNaantarbhA gupayogo hmahatayA / ... .. nityamanyatayA bhArabhyaH, parebhyo'nyatra lakSaNAta / / 22 / / 5yayorlakSaNabhedastI, bhinnoM toyAnalau yathA / so'sti ca svAtmaparayo-riti siddhA'tra yuktivAk / / 23 / / upayogazcitaH 6 svArtha, grahaNa vyApRtiH zruteH / zabdago darzanaM jJAna-marthagastanmayaH pumAn // 24 // amuhyantamarajyanta-madviSantaM ca yaH svayam / zuddhe nidhatte sve zuddha-mupayoga sa zuddhayati // 25! / bhAvayecchuddhacidrUpaM, svAtmAnaM nityamudyataH / rAgAyudaprasatraNA-manutpara bhayAya ca // 26 / / rAgaH prema ratirmAyA, lobha hAsyaM ca paJcadhA / . mithyAtvamedayuka so'pi, moho dveSaH krudhAdiSaT // 27|| sarvatrArthAdupekSye'pi, idaM me hitamityadhIH / / gRkhana :prIye'hitamiti, zrayan 1 dUye'tra karmabhiH // 28 // 1 chadAsthAm / 2.pRthAbhUtaH antaraM bhajatIti antarbhAk / 3 pRthara bhUtebhyaH kathaMcit / 4 acetanadravyebhyaH / 5 pug2alajIvayoH / 6 karNasya 6 svArthaH zabdaH, tasya gRhaNaM vyApAraH / 7 strIpunnapusakavedarUpam | krodha-mAnA'rati-zoka-bhaya-jugupsAH / prIti karoti / 10 piiddyte|
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 adhyAtma rahasyam bandhataH sugataH khArthaiH sukhAya durgatI muhuH / 1 duHkhAya cetyavidhaiva, mohAccheyA'ya vidyayA // 29 // nizcayAt saccidAnandA, iyarUpaM tadasmyaham | brahma ti satatAbhyAsAla, lIye svAtmani nirbhale || 30 // sanneva mayA de, svadravyAdicatuSTayAt / sthityutpattivyayAtmatvA-damanneva viparyayAt // 31 // yathA jAtu jagannAhaM tathAhaM na jagat kvacit / kathacit sarvabhAvAnAM 1 mitho vyAvRttivicitaH ||32|| yadacetatthAnAdi, cetatItthamihAdya yat / cetiSyatyanyathA 'nantaM yaca cidravyamasmi tat ||33|| ekamekakSaNe siddhaM, nazyat prAgAtmanA bhavat / , ; *matA tiSThattadeveda - miti bhavisyA yathekSyate ||34|| dravyaM tathA sadA sarva dravyatvAca dapyaham | vivarte'nAdisantatyA vidvivaH pRthagvidhaiH ||35|| guNaparyAyavad dravyaM guNAH sahabhuvo'nyathA' | paryAyAstatra caitanyaM guNaH puMsyanvayitvataH // 36 // rUpitvaM pudgale dharme gatyupagrAhitA 10 tayoH / sthityupagrAhitA'dhameM, parikhetRtvayojanA ||37|| 1 , ! 1 parasparam / 2 pRthaksvabhAvaparijJAnam / 3 anyena prakAreNa / 4 vidyamAnena / 5 jJAnena 6 naanaaprkaaraiH| 7 kramabhuvaH paryAyAH Atmani / anugAmitvA 10 jotra- pudgalayoH / /
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtma rahasyam 177 sarvatrakAle sarveSAM, khe'vagAhopakAritA / . sarveSAmarthaparyAyaH, pUkSmaH pratikSaNakSayI / / 38 / / vAggamyo'nazvaraH stheyAn , mUrtI vyanjanaparyayaH / jIvapudgalayordravyaM, tanmayaM te ca tanmayAH / / 39|| cetano'hamiti dravye, zaukyaM muktAzca hAsyat / caitanyaM cidvivartAzcara, mayyAmIlya milAmyaje / / 40|| yazcakrIndrAhamindrAdi, bhogInAmapi jAtuna / zazvatAndohamAnando mAmevAbhivyanajmi' tam / / 4 / / avidyA vidyayA pRNA, pyupekSA mahAmAisakatA / kRntato madabhivyakti, krameNa syAtparA'pi me / / 42 / / samastavastuvistArA, kArakIrNo'pi paryayAtaH / dravyArthAdeka evAsmi, vAcyaH kasyApi nArthataH ||43 / / tadeva tasmai kasmaicit, parasmai brahmaNe'munA | sUkSmenedaM manaH zabda-brahmaNA saMskaromyaham // 44 // hRtsaroje'STapatre'dho, mukhe 10dravyamano'mbuje / yogAtejasA buddhe, sphuramasmi paraM mahaH // 15|| / ghaTanAkAle / 2 jJAnaparyAyAn / 3 Atmadravye / 4 anubhavAmi / 5 mama prakaTatA / 6 vyavahArAt / 7 bacanagocaraH / 8 nizcayAt / tasmAtkAraNAt / 10 guNadoSavicArasmaraNAdipraNidhAnamAtmano bhAvamanaH / tadabhimukhasyAsthavA'nugrAhipudgalocayo dravyamana: /
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarahasyam dhvaste mohatamasthAna,-dRzAmalorine / zUnyo'pyanyaiH svaTozUnyo, mayA dRzye'yamapyaham // 46 / / mAmevA'haM tathA pazyan aikAprathaM paramaranuve / bhaje matkandamAnanda, nirjarAsaMbarAvaham / / 47|| anantAnantacicchakti, cakrayukto'pi tasvataH / anAdyavidyAsaMskAra-vazA-dabahiH sphuran ||18|| yadA yadadhitiSThAmi, tadA tatsvatayA vapuH / 3 vidvAMstavRddhihAniyAM, "svastha manye cayasayauM / / 49 / / dArAdivapurapyevaM, tadAtmAdhiSThita vidan / tadAtmatvena ' tatsaukhya- duHkhe saMvimaje pusa / // 50 // sampratyAtmatayAtmAnaM, deha dehatayAtmanaH / pareSAM ca vidan sAmya-sudhA carvabhavikriyAm ||5|| tasvavijJAnavairAgya-ruddhacittasya khAni me| na mRtAni na jIvanti, na suptAni na jAgrati / / 52|| vizadajJAnasantAne, maMskArobodharodhiniH / 'jAgratyajAyatsmRtyAdeH, kiM smaret / 0 1 kalpanA'pi me|53| 1 matsambhavaM Atmotthamiti yAvat / 2 zuddhanizcayanayApekSayA / 3 jJAnavAn / 4 tasya dhapuSaH vRddhizca hAnizca tAbhyAM / 5 svakIyatvena 16 dArAdInAm / 7 anubhavana tiSThAmi / 8 saMkalpavikalpanirodhake / 6 sati / 10 bAhyavastu prati ki smaret ? api tu na / 11 kalpanA pariNatikI /
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ mo adhyAtmarahasyam nizcityAnubhavan heyaM, svAnubhUtyai bahistyajan / AdeyaM cAdadAnaH syAM bhoktR1 ratnatrayAtmakaH || 5.4 || 1 hisvopayogamazubhaM zrutAbhyAsAcchubhaM zritaH / zuddhamevAdhitiSTheyaM zreSThA niSThA hi seva me || 55 // upayogo'zubho rAga-dveSamohaiH kriyAtmanaH / 176 zubhaH kevalidharmAnurAgAcchuddhaH svacillayAt // 56 // sa evAhaM sa evAha-miti bhAvayato muhuH / yogaH syAt ko'pi niHzabdaH, zuddhasvAtmani yo layaH || 57 || zuddhabuddhasvacidrUpa, eva lInaH kuto'pi na / vibheti paramAnanda, eva vindati bhAvakam 2 ||58|| tadaikAgrathaM paraM prApto, nirundhana zubhAstravam / kSapayannarjitaM caino, jIvamapyasti nirvRtaH || 59 // yadbhAvakarma rAmAdi, yajjJAnAvaraNAdi tat / dravyakarma yadaGgAdi, nokarmojjhAmi tad bahiH ||60 || bhAvyate 'bhIkSNamiSTArtha - prItyAdyAtmatayAtmanA | vedyate yatkarotImaM yadvaze* bhAvakarma tat // 61 // bodharodhAdirUpeNa bahudhA pudgalAtmanA / vikAyati cidAtmApi yenAtmA dravyakarma tat || 62 / / 5 5 1 nijacaitanyabhAvasya bhoktA ahaM bhaveyam / 2 paramAnandam / 3 vedyate / 4 sati / 5 pudgalasvabhAvena / 6 virUpako ( karmarUpo ) bhavati / 7 karmaNA /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 adhyAtmarahasyam yajjIve'GgAdi tadvRddhi-hAnyarthaH pudgaloccayaH / tathA vikurute karma zAstrakarma nAma tat // 63 // vyavahAreNa me heya - masadgrAhyaM ca sadbahiH / siddha nizcayato'dhyAtmaM, mithyetaraha gAdikam // 2 // 64 // na me heyaM na cA''deyaM kiJcit paramanizcayAt / tadyatnasAdhyA vADayatna- sAdhyA vA siddhirastu me / / 65 / / bhavitavyatAM bhagavatI madhiyantuH 'rahantvahaM karomIti / yadi sadgurUpadezavyavasitajinazAsana rahasyAH ||66 // zuddhabuddhasvacidra- pA- danyasyAbhimukhI ruciH / vyavahAreNa samyaktvaM nizcayena tathA''tmanaH // 67 || nirvikalpasvasaMvidhiranarpitaparagrahA / sajjJAnaM nizcayAduktaM, vyavahAranayAt param ||68 || yadeva jJAnamarthena, saMsRSTa pratipadyate / vAcakatvena zabdaH syAt tadeva savikalpakam / / 69 / / sadvRttaM sarvasAdya-yogavyAnucirAtmanaH / gauNaM syAd vRcirAnanda, - sAndrA karmavidA'JjasA / / 70 // tattvArthAbhinivezanirNaya tapa, raveSTAmayImAtmanaH zuddhi labdhivazAdbhajanti vikalAM, yadyacca pUrNAmapi / 1 mithyAgAdikaM heyam, samyagdagAdikaM grAhyam / 2 mAhAtmyavatIm / 3 Azrayantu | 4 tyajantu / 5 vyavahAram / 6 vyavahArarUpAM apUrNAmityarthaH /
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahaMdabhaktiH svAtmapratyayavicitalayamayIM, taDavyasiMha priyA bhRyAho vyavahAranizcayamayaM ratnatrayaM zreyase ||71 / / zavadhanayate yadutsavamayaM, dhyAyanti yadyoginI yena prANiti vizvamindranikarA, yasmai namaH kuryate / vaicitrI jagato yato'sti padavI, yasyAntarapratyayo muktiryatra layastadastu manasi, spharjat paraM brahma me ||72 / / iti paNThitAzAdharaviracitaM adhyAtmarahasyA'paranAma yogor3opanazAstra samAptam / / ahaMdabhaktiH jaya nAtha ! jaya jinezvara ! jaya jaya kandapadarpabharadalana ! jaya naSTadhAtikameka ! jaya devendra mukuTaSTitacaraNa ! / / 1 / / zriyaH patiH zrIvaramaGgalAlayaH sukhaM niSaNNo hariviSTare'nizI niSevyate yo'khilalokanAyakaiH sa maGgalaM no'stu paraMparojinAra siddhArtha ! siddhikara ! zuddha ! samRddha ! yuddha ! / madhyastha ! susthita ! zivasthita ! suvyavastha ! vAgmina ! udAra ! bhagavan ! sugRhIsanAman ! AnandarUpa ! puruSottama ! mAM punIhi // 3 // devAdhideva ! paramezvara ! vItarAga ! sarvajJa ! tIrthakara ! siddha ! mahAnubhAva !
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 arhabhakti: trailokyanAtha ! jinaputra ! varddhamAna ! svAmin / gato'smi zaraNaM caraNadvayaM te ||4|| kalyANamaGgalasukhAvaha ! bhadramUrte bhargaH prazAnta ! nirupaplava ! saumyasamyaka ! vikrAnta ! kAnsa ! vipadanta bhadanta dAnta mA mA mama sma manaso'pagamaH kathaJcit || 5 || kalpadrumAmRtarasAyana ! kAmadheno ! cintAmaNe ! guNasamudra ! munIndracandra ! siddhoSadhe ! sukhanidhe ! suvidhe ! vidheyA, dhIste stuto mama yathAsti tathA vidheyA || 6 || adRSTaparyantasukhapradAyine / vimUDhasa tibodhahetave // ajanmane banma nibandhanacchide | nirAkRtijJAnamayAya te namaH ||7|| caturnikAyAmaravanditAya, ghAtisayAvAptacatuSTayAya / kutIrthatarkAjitazAsanAya, devAdhidevAya namo jinAya ||8|| indrasvaM ca nigodatAM ca bahudhA madhye tathA yonayaH / saMsAre bhramatA ciraM yadakhilAH prAptA mayA'nantazaH ||
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ arhadbhaktiH 183 tannApUrvamihAsti kiJcidapi me hitvA vimuktipradA / samyagdarzanayodhacipadavIM tAM deva ! pUrNAM kuru ||9|| deva ! tvadIyacaraNadvayadarzanena, karmakSayaM bhavati bodhisamAdhisaukhyam / niSThAmiyati vilayaM khala pApamUlaM. sarvArthasiddhivipulaM parataH sukhaM ca // 10 // ahaMbhaktiH bodho'vadhiH zrutamazeSanirUpitArtha-, mantIhiH karaNajA sahajA matiste / itthaM svataH sakalavastuvivekabuddhaH, kA syAjinendra ! bhavataH parato vyapekSA ||1|| dhyAnAvalokavigalacimirapratAne, tAM deva ! kevalamayIM zriyamAdapAne / AsIttvayi tribhuvanaM muhurutsavAya, vyApAramantharamivaikapuraM mahAya ||2|| chatraM dadhAmi kimu cAmaramuslipAmi, hemAmbujAnyatha jinasya pade'payAmi / itthaM mudAmarapatiH svayameva yatra, sevAparaH paramahaM kimu bacmi tatra ||3||
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 hadbhakaH svaM sarvadoSarahitaH sunayaM vacaste, maravAnukampanaparaH sakalo vidhizca / lokastathApi yadi tuSyati na tvayIza !, karmAsya tanu racAviva kauzikasya || 4 || puSpaM tvadIyacaraNAnapIThasaGgAt. cUDAmaNI bhavati deva ! jagattrayasya / aspRzyamanyazirasi sthitamapyataste, ko nAma sAmyamanuzAstramanIzvarAyaiH ||5|| mithyAmahAndhatamasAvRtamaprabodhametat purA jagadabhRdbhavagartapAti / tadeva dRSTihRdayAbjavikAsakAntaiH, syAdvAda razmibhirathoddha, tavAMstvameva || 6 || pAdAmbujadvayamidaM tava deva ! yastha, svacche manaHsarasi samitiM samAste / taM zrIH svayaM bhajati taM niyataM vRNIte, svargApavargajananIva sarasvatIyam // 7 // vinamadamara, zreNI mauli, sphuranmaNimAlikA, kiraNalaharI, pAtassyAyan nakhadyutikandalam / praNatadurita, dhvAntadhvaMsa, prabhAta divAkaro, dizatu bhavatAM zreyaH zIghraM jinAGghrisaroruhaM ||8|| iti abhaktiH / ,
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ hArdikabhAvanA prAtarvivistava padAmbujapUjanena / madhyAhna panidhirayaM munimAnanena || sAyantano'pi samaya mama deva ! yApAn / nityaM svadAcaraNakIrtanakAmitena // 1 // bhakti nityaM jinacaraNayoH sarvasattveSu maitrI | sarvAtithye mama vibhavadhIrbuddhiradhyAtmavastre || sadvidheSu praNayaparatA cicavRttiH parArthe / bhRyAdetad bhavati bhagavan ! dhAma yAvattvadIyam ||2|| atiparAyaNasya vizadaM jainaM vaco'bhyasto | nirjihnasya parApavAdavadane zaktasya satkIrtane / / cAritrodyatacetasaH kSapayataH kopAdividveSiNo / devAdhyAtmasamAhitasya sakalAH santu me vAsarAH ||3|| jIvAjIvapadArthatatvaviduSo bandhAvarUndhataH / zazvat saMvara nirjare vidadhato muktizriyaM kAGkSataH | dehAdeH paramAtmatatvamamalaM me pazyatastasvataH / dharmadhyAnasamAdhizuddha manasaH kAlaH prayAtu prabho ! ||4|| vyasananihiti niyukti guNojjvalasaGgatiH / karaNa vijiti janmatrastiH kaSAyanirAkRtiH / / jinamatiratiH saGgatyaktistapazcara matiH / taritumanaso janmAmbhodhi bhavantu jinendra ! me // 5 //
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ arhanstuti: AvAlyAja jinadeva deva bhavataH zrIpAdayoH sevayA / sevAsaktavineyakalpalatayA kAlo'dya yAvadgataH // tvAM tasyAH phalamarthaye tadadhunA prANaprayANakSaNe / rakhanAmapratiddhavarNane kaNTho'stvakuNTho mama ||6 // zAstrAbhyAso jinapatinutiH saGgatiH sarvadAyaiH / sattAnAM guNagaNakathA doSavAde ca maunam || sarvasyA'pi priyahitavaco bhAvanA cAtmatacve / sampadyantAM mama bhavabhave yAvadete'pavargaH ||7|| arhatustutiH tubhyaM namIM dazaguNorjitadivyamAtra ! | koTiprabhAkara nizAkara jaitratejaH 1 || tubhyaM namo'ticiradurjayaghAtijAtavAtopajAtadazasAraguNAbhirAma ! // 1 // tubhyaM namaH suranikAya kRtairvihAre, divyaM racaturdaza vidhAtizayairupeta ! | tubhyaM namaH tribhuvanAdhipatitvacihnazrIprAtihAryASTakalakSitAn ! || 2 || tubhyaM namaH paramakeralabodhavAdheM ! | tubhyaM namaH samasamastapadAvaloka ! || tubhyaM namo nirupamAnanirantavIrya ! | tubhyaM namo nijaniraJjananityasaukhya ! || 3 || 186
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ arhatstutiH 187 tubhyaM namaH sakalamaMgalavastu mukhya ! | tubhyaM namaH zivasukhaprada ! pApahArin ! / / tubhyaM namastrijagaduttamalokapUjya ! / tubhyaM namaH zaraNabhUtraya rakSa rasa ||4|| tubhyaM namo'stu navakevalapUrvalandhe / / tubhyaM namo'stu parama zvApalabdhe ! / / tubhyaM namo'stu munikuJjara ! yUthanAtha ! / tubhyaM namo'stu bhuvanatritaye kanAtha ! ||5|| tubhyaM namo'dhigurave, namastubhyaM mahAdhiye / tubhyaM namo'stu madhyAnyave zubhasindhave / / 6 / / tubhyaM namaH sakalapAtimalavyapAyasambhUtakevalamayAmalalocanAya | tubhyaM namo duratibandhanazRGkhalAnAM / chetre bhavArgalabhida jinakuJarAya // 7 // tubhyaM namastribhuvanakapitAmahAya / tubhyaM namaH paramanirdhatikAraNAya // tubhyaM namo'dhigurave gurave guNIyaH / tubhyaM namo viditavizvajagattrayAya // 8 // tubhyaM namastribhuvanAtiharAya nAtha / tubhyaM namaH lititalAmalabhUSaNAya ||
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ kd' siddhabhaktiH tubhyaM namastrijagataH paramezvarAya / tubhyaM namo jinabhavodadhizoSaNA ||9|| tubhyaM namo'pramitavIryatayA yutAya / tubhyaM namaH priyahitapratipAdakAya || tubhyaM namaH sakalasattvahitaGkarAya / tubhyaM namo duritasantatimardanAya ||10|| pRSTha 63 IdRkSa: zloko'sti atha siddhabhaktiH samyagjJAnatrayeNa praviditani khilajJeya tasthaprapaJcAH, proddhUya dhyAnavAtaiH sakalamacarajaH prAptavanyarUpAH / kRtvA savopakAraM tribhuvanapatibhirdayAtrotsavA ye, te siddhAH santu lokatraya zikharapuravAsinaH siddhaye vaH // 1 // dAnajJAnacaritrasaMyamanaya, prArambhagarbhaM manaH, krutvAntarvahirindriyANi marutaH, saMyamya paJcApi ca / pazcAdvIta vikalpajAlamakhilaM bhrasyatamaH santatiM, dhyAnaM tatpravidhAya ye ca mumucu, stebhyo'pi baddho'JjaliH 2 + itthaM ye'tra samudrakandarasaraH, srotasvinIbhUnamodvIpAdridrumakAnanAdiSu dhRta, dhyAnAvadhAnarddhayaH /
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ athasiddhabhaktiH 186 kAleSu triSu muktisaGgamajaSaH stutyAstribhirviSTapaiH, te ratnatrayamaGgalAni dadatA, bhavyeSu ratnAkarAH / / 3 / / lokovabhAgavijane muktikAntAvirAjitAn / naSTakarmASTakAn siddhAn vizuddhAn hudi bhAvaye / / 4 / / karma bandhanamuktabhyaH prAptebhyaH paramaM padam / sAkSAt kutAtmarUpebhyaH siddhebhyaH sarvadA namaH / / 5 / / svasvarUpasthitAn zuddhAna prAptASTaguNasampadaH / naSTASTakamasandAhAna siddhAn vanda punaH punaH / / 6 / / saMsAracakragamanAgativimuktAn / nityaM jarAmaraNajanyavikArahInAn / / devendradAnanagaNaramipUjyamAnAn / siddhAMtrilokamahitAn zaraNaM prapadye / / 7 / / bAhavAbhyantarahetujAtasudRzaH pUrvazrutarAdimAna / zukladhyAnayumAd vijitya duritaM labdhvA sa yogizriyam / / prApyA'yogipadaM pareNa sakalaM nirjitya karmotkaram | zukladhyAnayugena siddhasuguNAn siddhAn samArAdhaye ||8|| siddhebhyo niSThitArthebhyo variSThebhyaH kRtAdaraH / abhinetArthasiddhayarthaM namaskurve punaH punaH / / 9 / / lokAlokavilokanakacaturaM, yad darzanaM nirmalaM / yasya jJAnamanantatAM pravidadhat sarvAtmanA vedakam / /
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 siddhabhaktiH pacchikti yugapat kSaNena niyataM, vizvasya coddhAriNI / yava saukhyaM vigataprabAdhamakalaM, sa pAtu siddhaH stutaH / / 10 / / iti siddhbhktiH| siddhabhaktiH siddhAH zuddhAH prabuddhA vyapagatavipado darzanajJAnacaryA, saMyogAgnipratAnaprakaTapaTa zikhA pluSTa karmendhanA ye / stutyA nityaM prayatya vAsamititapo dhyAnavadbhirmunIndraH, tAn banda bhaktinamraH pravimalamanasA mastakanyastahastaH / / 1 / / ApAdhAnAM viyogo gurulapavirahaH sUkSmamatyantavIrya, dRgjJAnAnantabhAvaH sukhamanuparataM kSAyikaM darzanaM ca / rUpAtItazca rUpaM munibhira vihitA samyagadI guNAste, siddhAnAM prAgupAcasvatanuparimite-rISanAkRtInAM / / 2 / / AlokAntAd vrajanti vyapagamasamayAnantaraM karmaNAM te. cIjAnyeraNDakAnA miradahanazikhe-bAnatAlAyuvadvA / UrdhvasvabhAvagatyA nilayamupagato yatra conmukta ekaH, tatrAnantAzca tiSThantyaragAhanaguNA niHpratidvandvavRtyA / / 3 / / bhanyocchedaprasaGgAnniyati niyamitA saMsani prAduranye, teSAM yuktyA na yukta vacanAmiha yato'tItakAlo'pyanantaH /
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhabhakti na pratyAyAti nAntaM jitumabhimanaH kAlazUnyaprasaktaH, kAlastIna mati vipA navyazUnyaprasaGgaH // 4|| keciddIpAvasAnA pratimaniranumA manyate muktimenAM, AcAryo naiSa mArgo na hi bhavati yato vidyamAnasya nAzaH / sarveNaivAtmanAtya-kSaNa iti saparairabhyupeto parasya, syAdutpattonimitta kSaNa iva vigato madhyavartI kSaNa vAt // 1 // manyanne naiva muktiM vyuparatakaraNa kAryato'pi vyapetA, cainanyasyAtmaniSThAM prakRtipuruSaporantaraM jJAnalabhyAM / caitanyasyApravRttiH kila tadabhimatA tena makhasvabhAvaH, prApya sarvaprayAso na hi bhavati dhRthA vAdinAmevameSAM / / 6 / / buddhIcyAdveSadharmA-sukhamasukhamatho dharmasaMskArayatnA, jIvasyaite guNAste vyapagamajanitA muktimeke vadanti / nAyaM pakSo'pi yukto na hi rahitaguNA yena loke padArthA, dRSTaM nAzvasya zRGga sphuTanakuTilatA kI vyadharmAdyupetaM / / 7 / / doSAsteSAM matAnA-mupari nigaditA dRgvizuddhayarthameva, nAprAgalbhyAnnadoSa-grahaNakhalatayA nApi rAgAdihetoH / digmAtrAkhyApanArtha kiyadiva bhagavatproktasiddhAntamArga, siddhA ye darzitAste zivapadamacirAdeva mahayaM dizantu ||8||
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana bhaktiH taveSu praNayaM paro'sya manasaH zraddhAnamuktaM jine, retad dvitridazaprabhedaviSayaM vyakta caturbhirguNaiH / aSTAGga bhuvanatrayAcitamidaM mUDherapoTaM tribhi, zivaze deva ! dadhAmi saMsRtilatollAsAvasAnotsavam ||1|| te kurvantu tapasi durdharadhiyo jJAnAni santi, vittaM vA vitarantu deva / tadapi prAyo na janmavidaH / eSA yeSu na vidyate tava vacaH zraddhAvadhAnoddhurA, duSkarmAGkurakuJjava cadahanayotAvadAtA ruciH ||2|| saMsArAmbudhi setubandhamasamaprArambhalakSmIvana, - prollAsAmRtavArivAhama khilatrailokya cintAmaNim / kanyANAmbuja SaNDasambhavasaraH samyaksvanaM kRtI, yo dhatte hRdi tasya nAtha ! sulabhAH svargApavarga zriyaH // 3 // || jJAtvA karAmalakad bhuvi sarvavidyA, kRtvA tapAMsi bahukoTiyugAntare'pi / saddarzanAmRtarasAyanapAnavAyA, nAtyantikImanubhavanti hi mokSalakSmIm ||4|| iti darzanabhaktiH
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritrabhaktiH jJAnabhaktiH atyalpAyatirakSajA matiriyaM bodho'vadhiH sAvadhiH, sAzcaryaH kvacidevayogini sa ca svalpo manaHparyayaH / dRSpApaM punaradya kevalamidaM jyotiH kathAgocara, mAhAtmyaM nikhilArthage tu sulame kiM varNayAmaH zruteH / / 1 / / yadevaH zirasA dhRtaM gaNadharaH karNAvataMsIkRtaM, nyastaM cetasi yogibhirnu pavarairAghAtasAraM punaH / haste dRSTipathe mukhe ca nihitaM vidyAdharAdhIzvaraiH, tatsyAvAda saroruhaM mama manohaMsasya bhRyAnmude / / 2 / / mithyAtamaHpaTala bhedanakAraNAya, svargApavargapuramArganibodhanAya / tattatvabhAvanamanAH praNamAmi nityaM, trailokyamaGgalakarAya jinAgamAya / / 3 / / iti jJAna bhaktiH cAritrabhaktiH sAnaM durbhagadehamaNDanamiva syAt strasya khedAvahaM, dhace sAdhu na tatphalAzriyamayaM samyastvaratnAkaraH / kAmaM deva ! yadantareNa viphalAstAstAstapobhUmayaH, tasmai svacaritAya saMyamadamadhyAnAdidhAmne namaH // 1 //
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogibhaktiH yacintAmaNirIpsiteSu vasatiH sauhapyasaubhAgyayoH, zrIpANigrahakautukaM kulabalArogyAgame snggmH| yatpUrvazcaritaM samAdhinidhibhirmokSAya pAcAtmaka, taccAritramahaM namAmi vividha svargApavargAtaye / / 2 / / haste svargasukhAnyatarkitabhavAstAzcakravartizriyo, devAH pAdatale luThanti phalati dyauH kAmitaM sarvataH / mAyAmolasammaH punarimA tirAe..ye, prAgavAvataranti yasya caritanaH pavitraM manaH // 3 // iti cArivabhaktiH yogibhaktiH yogIzvarAn jinAn sarvAn yoganidhU takalmaSAn | yogaistribhirahaM vande, yogaskandhapratiSThitAn / / 1 // AtApanAditarumUlaniSaNNayogAn , vIrAsanAdi nanu saMsthitayogayuktAn / sAdhunanekaguNasaMyamaratnapUrNAn , staumi stavena manasA zirasA ca nityam // 2 // prAT kAlesavidyataprapatitasalile vRkSamUlAdhivAsAH, hemante rAtrimadhye prativigatabhayAH kASTavatsyaktadehAH / grISme paryAzutaptAH girizikharagatAH sthAnakUTAntarasthAH, te me dharma pradarmunigaNavRSabhA mokssniHshrennibhuutaaH||3||
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogibhaktiH girikandaradurgeSu ye vasanti digambarAH / pANipAtrapuTAhArAste yAnti paramAM gatim ||4|| 165 dvitIyayogibhaktiH mAnuSyaM prApya puNyAt prazamamupagatA rogavadbhogajAtaM, matvA gatvA vanAntaM dRzicidicaraNe ye sthitAH saGgamuktAH / kaH stotA vAkpathAtikramaNapaTuguNairAzritAnAM munInAM / stotavyAste mahadbhirbhuvi ya iha tadaGiyudvaye bhaktibhAjaH || 1 || prodya cigmaka rograteja silasacaNDAnilodyaddizi, sphArIbhRtasutaptabhUmirajasi prakSINa nadhammasi / grISme ye gurumedinI zirasi jyotirnidhAyorasi, dhvAntadhvaMsakaraM vasanti munayaste santu naH zreyase ||2|| te vaH pAntu mumukSavaH kRtazvairabdairatizyAmalaiH, zazvad vArivamadbhirabdhiviSayasAratvadoSAdiva / kAle madile patagirikule ghAva dhunIsaGkule, jhAvAtavisaMsyule tarutale tiSThanti ye sAdhavaH || 3 || mlAyakokanade malatkapimade azyad drumaudhacchade, harSamadaridrake himAvatyantaduHkhaprade | ye tiSThanti catuSpathe pRthatapaH sauvasthitA sAdhavaH, dhyAnoSmaprahRtograzaisya vidhurAste me vidaNuH zriyam ||4||
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 paJcaparameSThIbhaktiH kAlatraye ahiravasthitijJAtavarSA,zItAtapapramukhasakaTitograduHkhe / Atmaprabodhavikale sakalo'yikAyaklezo vRthA zirovijhatazAhirA iti yogibhaktiH paJcaparameSThIbhaktiH nApAkatAni prabhavanti bhRya, stamAMsi yai I TiharANi sadyaH / te zAzvatImastamayAnabhijJA, jinendavo vo vitarantu lakSmIm / / 1 / / vibhidya karmASTaka zRGkhalA ye, guNASTakezvaryamupetya pUtam / prAptAstrilokAgrazikhAmaNitvaM, bhavantu siddhA mama siddhaye te||2|| ye cArayante carita vicitra, svayaM caranto janamarcanIyAH / AcAryavaryA vicarantu te me pramodamAne hRdayAravinde / / 3 / / yeSAM tapAzrIranaghA zarIre, vivecikA cetasi tatvayuddhiH / sarasvatI tiSThati vaktrapana, punantu te'dhyApakapuGgavA vaH / / 4 / / kaSAyasenAM pratibandhinI ye, nihatya dhIrAH zamazIlazastraiH / siddhiM vidhArdhA laghu sAdhayante. te sAdho me vitarantu siddhim|5 zAstrAmbudheH pAramiyati yeSAM niSevamANAH padapadmayugmam | guNaH pavitragurako gariSThAM, kurvantu niSThAM mama te pariSThAH // 6 // iti paJcaparameSThibhaktiH
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcagurubhaktiH samavazaraNavAsAn muktilakSmIvilAsAn, klipamAnAyAm rAmavidhAnAthAn / bhavanigala vinAzodyogayogaprakAzAn, nirupamaguNabhAvAn saMstuve'haM kriyAvAn // 1 // naroragasurAmbhoja - virocanarucizriyam / ArogyAya jinAvIzaM karomyarcanagocaram ||2|| pratnakarma vinirmuktAn nUranakarmavivarjitAn / yatnataH saMstuve siddhAn ratnatraya mahIyasaH || 3 // vicArya sarvameti AcAryavaryAnarcAmi saJcArya hRdayAmbuje ||4|| mAcAryakamupeyuSaH / apAstaikAntavAdIndrA-napArAgamapAragAn / upAdhyAyAnupAse'hamupAyAya zrutAtaye ||5|| bodhApagApravAheNa vidhyAtA najanayaH / vidhyArAdhyAyaH santu sAdhyabodhyAya sAdhavaH || 6 || ratnatraya puraskArAH paJcApi parameSThinaH / mavyaratnAkarAnandaM kurvantu bhuvanendavaH ||7|| iti paJcagurubhaktiH
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcagurubhaktiH zrIpAdendudayasyAsI-damarIcikuro'mbaram / yasya syAdvAdino vizva,-vedinaH pAta no jinaH / / 1 / / naSTaduSTASTakarmANaH te puSTASTaguNarddhayaH / trilokImastakosAH, siddhAH naH santu siddhidAH // 2 / / nirAkRtyAntaraM dhvAntaM, sarisaraH karotvaram / sammAnasAmdujAnanda, mara jAkara varaH // 3 // kurvannakharvaduvAdi-madadviradamardanam / syAdvAdAdra upAdhyAya-sindhurAri vijRmbhatAm ||4|| ratnatrayAmRtAmbhodhi-vidhavaH sAdhavaH zriyam / dadharAsmaddhinidhUta-duritadhvAntavRttayaH / / 5 / / trijagadguravaH sarvaiH, guNa gurava ityamI / guravaH patraca naH pAntu, pApApAya nikAyataH / / 6 / / iti paJcagurubhaktiH zAntibhaktiH bhavaduHkhAnalazAntirdharmAmRtavarSajanitajanazAntiH / zivazarmAsravazAntiH zAntikaraH stAjinaH zAntiH / / 1 / / anantavijJAnamanantavIryatAmanantasaukhyatvamanantadarzanam / bibharti yo'nantacatuSTayaM vizuH, sa no'stu zAntirbhavaduHkhazAntaye
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvarddhamAnanirvANabhaktiH harIzapUjyo'pyaharIzapUjyaH, surezabanyo'pyasurezavandhaH / anaGgaramyo'pi zubhAramyaH, zrIzAntinAthaH, shubhmaatnotu|3| bhagavan ! dunayadhvAntairAkIrNe pathi me sati / sajjJAnadIpikA bhUyAt saMsArAvadhivardhinI ||4|| janmajIrNATavImadhye januSAndhasya me satI / sanmArge bhagavana ! bhaktibhavatAnmuktidAyinI / / 5 / / svAntazAntimamaikAntA-manaikAntaikanAyakaH / zAntinAtho jinaH kuryAna maMgativadezazAnta // 6 // zrImatpaJcamasArvabhaumapadavI pradyumnarUpazriyaM, prAptaH SoDazatIrthakRtva-makhilatrailokyapUjAspadaM / yastApatrayazAntitaH svayamitaH zAnti prazAntAtmanA, zAnti yacchati taM namAmi paramaM zAnti jinaM zAntaye||7|| iti zAntibhaktiH zrIvarddhamAnanirvANabhaktiH varddhamAnamahaM stoSye barddhamAnamahodayaM / kalyANa: paJcabhirdevaM muktilakSmIsvayaMvaraM / / 1 / / svargAvataraNe yasya mAsAn paJcadaza mucan / yakSo ratnAni divyAni nIrANIva payodharaH / / 2 / / yAminyAH pazcime bhAge svapnAHSoDaza pIlitAH / jananyA svasthayA yasya kalmapakSapaNakSamAH ||3 //
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvarddhamAna nirvANabhakti: citrayAliGgite candre puSpottara vimAnataH / ASADha zukla SaSTyAM yo nirjagAma priyaGkaraH || 4 || viveza trizalAkukSI kuNTagrAme divA cyutaH / zuktAviva payobindusAgare raktasaGkule ||5|| caitrazuklatrayodazyAM phAlgunyAM nigamo jinaH / mAtRkukSerasoM zukte muktAmaNirivAmalaH || 6 || siddhArthanRpateH putre tatra jAte mahodaye / AsanaiH saha devAnAM mAnasAni cakampire ||7|| hastacandramasau yoge caturdazyAM surAcale / snapayanti sma taM devA nItvA kSIrodavAribhiH ||8|| triMzadvarSANi tvA'sau kumArasukhamUrjitaM / agarta bhaktyA natvA laukAntikAmaraiH ||9 // kRSNAyAM mArgazIrSasya dazamyAmagRhItapaH / nopavanaM gatvA candre citrAmadhiSThite || 10 | varSANi dvAdazaivAyaM vijahAra tapaH zriyA / jAtarUpadharo dhIraH prAsAda iva jaGgamaH || 11 // Rju kUlAnadItIre jRmbhikA grAmamIyivAn / citrAcandramasoyoMge vidhvaste ghAtikarmaNi // 12 // dazamyAmeSa vaizAkhe paSTha nAmaspUjitaH / dinAnte kevalaM leme lokAlokAvalokanaM || 13 // 200
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNDinAzAparakRtamahAvArastavanam 201 aSTA'sau prAtihAryANi prAya vaibhAraparyate / AsthAyikAsthito bhartA sakAdazagaNAdhipaH // 14 // triMzatsamAvajaha sau sarvastaravadezakaH / / veSTito vividhaibhavyazcandramA tArakairiya / / 15 / / pAvApuravarodhAne padminIkhaNDamaNDite / vigyi ghAtikarmANi zukladhyAnamahAsinA // 16 // agAta kArtikadarzAdI svAtiprApte nizAkare / dvayahena niti vIraH paryakAsanamAzritaH ||17|| vyalIyata vapuryaSTiH zamyeva kSaNamAtrataH / nivRtasya jinendrasya bhAsurAdhAtuvarjitA ||18|| Agatya saparivArAzcaturbhadA divaukasaH / tatra tasya vidhAyArcAmanitvA svAspadaM yayuH / / 19 / / paJcakalyANasaukhyAni samprApya yA, zAzvataM siddhizarmaprayAtaH prabhuH / vandhamAno mahAvIra nAma vidhA, bhaktivanto vidhattA samamAtmanaH // 20 // iti vardhamAnanirvANabhaktiH paNDitAzAdharakRtamahAvIrastavanam sanmatijinapaM sarasijavadanaM, saanitAkhilakarmakamathanam | padmasarovaramadhyagajendraM, pAvApuri mahAvIrajinendram / / 1 / /
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 darzanabhaktiH vIrabhavodadhipArottAraM, muktizrIvardhanagaravihAram | padmasarovaramadhyagajendra, pAvApurimahAvIrajinendrama ||2|| dviAdazaka tIrthapavitra, janmAbhiSakRtanirmalagAtram / padmasarovaramadhyagajendra, pAvApuri mahAvIrajinendram / / 3 / / vardhamAnanAmAsyavizAlaM, mAnapramANalakSaNadazatAlam / padmasarovaramadhyagajendra, pArApuri mahAvIrajinendram / / 4 / / zatruvimathananikaTabhaTavIra, iSTaizvarya dhurIkRtadaram / padmasarovaramadhyagajendra, pAvApurimahAvIrajinendram / / ! / kuNDalapuri siddhArthabhUpAlaM, tatpatnI priyakAriNivAlam / padmasarovaramadhyagajendra, pAvApurimahAvIracinendram / / 6 / / tatkulanalinavikA zitahasa, ghAtipuro'ghAtikavidhvaMsam / pagrasarovaramadhyagajendra, pAvApurimahAvIra jinendram / / 7 / / jJAnadivAkaralokAlokaM, nijitakarmArAtivizokam / padmasarovaramadhyagajendra, pAvApurimahAvIrajinendram / / 8 / / bAlatve maMyamasupAlitaM. mohamahAnalamathanavinItam / padmasarovaramadhyagajendraM, pAvApurimahAvIrajinendram / / 9 / / iti mahAvIrastavanaM sampUrNam darzanabhaktiH bhavyaH samprati labdhakAlakaraNa prAyogyalabdhyAdikaH / samyaktyasya samudbhavAya ghaTayan mithyAtva karmasthitim / /
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanabhaktiH kartuM prakramate tarAM trikaraNaiH saMvegavairAbhyavAn / saMzuddhAmudayAvarUpaNa kuna muhUrta sthitim || 1 | mithyAtvaM paratastataH pariNato hetostridhA bhidyate / zuddhAzuddha vimizritaiH pradaraNAd bhedaiH yathA kodravAH te moha vikalpanA strigaNanAzcAritramohazca yaiH / prArabhedeH sahitAzcaturbhiruditA te sapta igghAtinaH || 2 || yazeSAM prazamAsad pazamika samyaktvamatrAntare / prakSINeSu ca teSu saptasu bhavet taddarzanaM kSAyikam / / zuddhazcedudayaM gataH prazamitAzeSAstathaiva sthitAH / karmAzAH pahudIritaM munivaraistannAmato vedakam ||3|| ratnAnAM gaNanAsu yAnti gaNanAM prAgeva yAnyujvalA / nyatrAzAnicayai rbhavanti sahitA ye saMyatAH kecana || muktAH syuH sukhadhAma ye ca vibhavA taireva saMlakSitAH / samyaktvAni vibhAnti tAni subahan mUlyAni ratnAni vA // 4 // // bhImAnekabhavaprapaJcavipina - niHsarpaNe sArthavAn / nAnAduHkhamahAsamudrabhayato nistAraNe nauriva || sAndrA'jJAnatamaHsamRhadalane bhAsvAnivAbhyutthitaH / samyaktvatritayaM namAmi tadahaM tasyaiva saMzuddhaye ||5|| iti darzana bhaktiH 203
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha jJAnabhaktiH samparajJAnAni saMjJAzrutamavadhimanaHparyayoM kevalaM ca / prAgukta teSu ye dU karaNaparavacI janmanastatparokSam / / pratyakSaM syAt pramANaM tritayamapi paraM yannAnyapekSam / tatrAya dve praNIte na sakalaviSaye vizvavidyotizepam / / 1 / / saMjAtAvagrahAdi sabahubahutarA-kSipratAdi prabhedAn / zrotrAzighrANajitA tvacaninddhatima no pAhatAza maTi ruH / / nAnAyuddhayadhiyoga zrutavinayatapodhyAnakASThAmupetaH / yaddhAya dvAdazAGga munibhirabhikaramaGgabAhyaM zrutAkhyam / / zrIvRkSasvastikAljadhvajakalazahalAdyaGga cillopajanyaH | dezaH sarvo'tha zA'stu parama iti mato nAmataH so'vadhiH syaat|| mAkSetrAvabhAsI pravipulatapasA saMyamenAbhyapetaH / bhyAtAM yasya prabhedI Rju vipulamatI syAnmanaH paryayo'sauM // 3 // AkAzAntAn padArthAn samupagamanano yasya yad vyApi nityam lokAlokapramANapramitamapagataH prAntamadhyAdirUpam / malakSyante kRtArthI zcyutatanukaraNA yatra siddhAH prabuddhAH tajjJAnaM kevalAkhyaM viyadiva vimalaM bhrAjate mUkSmekam / / 4 / / jJAnAvRtakamaNo'sya sayamupazamAjjAtamAyaM catuSkam / tasyaiva prakSayena prabhavati vipulaM kevalaM jJAnamantyam ||
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritrabhaktiH 205 sadRSTI saMprayogo munibhirabhihitasteSu sAdhAraNo'yam / nAgi jJAnAni sande praNinilAmA alipramUrtiH / / 5 / / anuSThAnAspadaM jJAnaM jJAnaM mohatamo'paham / puruSArthakara jJAnaM jJAnaM nidhRtisAdhanam / / 6 / / vibhAvasorivoSNatvaM caraNyoriva cApalam / zazAGkasyeva zItalA svarUpaM jJAnamAtmanaH ||7|| iti jJAnabhaktiH cAritrabhaktiH zrImaccaritramamalaM ripubalavidhvaMsilakSaNopetam / sanmaNDAgrasadRzaM namAmi vIra dhutaM bhaktyA ||1|| cAritramasti yasmin tasmin ziAnadarzane niSate / tatra punazcAritraM satoritarayozca bhajanIyam // 2 // tasmAt pradhAnabhUtaM cAritraM kAraNaM pariprAptaH / mokSasya tadabhidhAsye samAsato no manaHzaddha ya // 3 // sAmAyika prathamamataM chedopasthApana ca parihAraH / sUkSmaM ca yathAkhyAtaM cAritraM paJcadhA bhavati ||4|| hiMsAnRtacoratvAbrahmaparigrahakapAyaratyaratiH / durdRSTibhayajagupmA pramAdapaizUnyadopaizca / / 5 / / ajJAnaM kAyamanovacanAni tathendriyANi nirodhazca / sAvadhayogabhedAstadviratiH syAdabhedena // 6 //
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 cAritrabhaktiH saMjJAnadhyAnavibhAsameta-marudurita timiranAzakaram / sAmAyikacaraNamidaM dravyAthikapUrvikaM bodhyam / / 7 / / hiMsAdi kathitabhedAn vivicya sAvadyayogabhavAMstAn / tebhyo viniciH syAcchedopasthApanaM caraNam ||8| athavA sASTAviMzatiH mUlaguNAH cheditA pramAdena / teSAM punarapi zuddhathai sthApanamacireNa kartavyam / / 9 / / saMgRhya gurorante vratamekaM paJcakaM batAnAM ca / hiMsAyAH pariharaNaM nitarAM syAdatra parikSAraH / / 10 / / sunlayopazama doSANAM sarvaghAtinAmatra / udaye dezaghnAnAM bhavati ca vRttatrayaM pUrNam // 1 / / pratyAkhyAnacatuSTaya-saMjvalatritaya nokapAyANAm / upazamanAva bhayato vA zuddhataraM syAca muktyaGgam / / 12 / / sAmAyika caritraM chedopasthAnaM ca tata eca / sthAdekayamaM pUrva sabhedayamaM paraM jJeyam // 13 // apratyAkhyAnAdiprakRtInAM sUkSmalobhavaryANAm / viMzatyupazamanAd vA kSayato vA sUkSmacAritram / / 14 / / lobhAdikapUoMdita-triMzatyAkarmaNAM yAjjAtam / upazamato gharoSAM tatra yathAkhyAtacAritram / / 15 // Aya pramacavirata pramRtiSbanivRttisaMyatAnteSu / tata saMyamaH pramazetarayoH parihAravizuddhiH syAt / / 16 / /
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ A mRtyumahotsavam 207 bhUkSmakaSAyasthAne pravartate sUkSmasAmparAyazca / upazamAntAdicatuSke bhavati yathAkhyAtacAritram / / 17 / / sAmayikAdisaMghama-taratamayogaprasiddhaparizuddhiH / etazcaritrapaJcakamabhinaumi jinAdhipativihitam / / 18 / / muninA cAritraratA Rtavyo'pyaSTayA kathitabhedaH / jhAnAcAro niyataM kAlAdirayaM vizuddhabhAvena ||19|| niHzaGkAyaSTakavidha praklamabhedo'pi darzanAcAsaH / vAdyAbhyantaratapasA dvAdazabhedo'pyanazanAdiH / / 20 / / sthAnAsanagamanAdiSu muniranigRhitaparAkramo yatate / vIryAcArasya balAdanekado vinirdiSTaH ||2shaa paJcamahAvrataguptitrayaM paJcakasamitayo yathAkhyAtAH / cAritrAcArasya trayodazete vibhAgAH syuH / / 22 / / dvAcatvAridhimI-dRzaM dhAritamatibalena | cAritramahaM vande mama duritAripraNAzAya // 23 // iti cAritrabhaktiH mRtyumahotsavam mRtyumAgeM pravRttasya, vItarAgo dadAtu me | samAdhibodhI pAtheyaM, yAvanmuktipurIpuraH / / 1 / /
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 mRtyumahotsavam kRmijAlazatAkINe, jarjare dehapaJjare / bhajyamAne na bhetavyaM, yatastvaM jJAnavigrahaH / / 2 / / jAnin ! bhayaM bhaveta kAmAna prApne mRtyumahotsave / svarUpapathaH puraM yAti, dehI dehAntarasthitiH // 3 // sudanaM prApyate yasmAt, dRzyate puurvsrmH| mujyate svarbhavaM saukhyaM, mRtyubhItiH kutaH satAm / / 4 / / AgarbhAd duHkhasantaptaH, prakSipto dehapaJjare / nAtmA vimucyate'nyena, mRtyubhRmipati vinA ||5|| sarvaduHkhaprada piNDaM, dUrIkRtyAtmadarzibhiH / mRtyumitraprasAdena, prApyante sukhasampadaH / / 6 / / mRtyukalpadrume prApte, yenAtmArtho na sAdhitaH / nimagno janmajambAle, sa pazcAta kiM krissyti||7|| jINa dehAdikaM sarva, bhUnanaM jAyate yataH / sa mRtyaH kiM na modAya, satAM sAnosthitiyathA / / 8 / / sukhaM duHkhaM sadA veci, dehasthazca svayaM vrajet / mRtya bhItistadA kasya, jAyate paramArthataH / / 9 / / saMsArAsaktacitAnA, mRtyatyi bhavennRNAm / modAyate punaH so'pi, jJAnavairAgyavAsinAm / / 10 // purAdhIzo yadA yAti, sukRtasya bubhutsayA / tadA'sau vAryate kena, prapaJcaiH pAJcabhautikaiH / / 11 / /
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMstarArohaNanakSatraphalam 206 mRtyukAle satAM duHkhaM, yadbhavedvayAdhisambhavam / dehamohavinAzAya, manye zivasukhAya ca / / 12 / / zAnino'mRtasaGgAya, mRtyastApakaro'pi san / Amakumbhasya loke'smin , bhavetpAkavidhiyathA / / 13 / / yatphalaM prApyate madbhitAyAsaviDambanAt / . tatphalaM sukhasAdhyaM syAnmRtyukAle samAdhinA // 14 // anAtaH zAntimAn mayoM na tiryagnA'pi nArakaH / dharmadhyAnI puro maryo'nazanI tvamarezvaraH ||15 // taptasya sapasaravA'pi, pAlitasya pratasya ca / paThitasya zrutasyA'pi, phalaM mRtyusamAdhinA / / 16 / / atipariciteSvavajJA. nave bhavet prItiriti hi janavAdaH / ciratarazarIranAze, navataralAme ca kiM bhIruH // 17 // svargAdetya pavitranirmalakule, saMsmayamANA janaiH, datvA bhaktividhAyinAM bahuvidhaM, vAJchAnurUpaM dhanaM / bhuktvA bhogamaharnizaM parakRtaM, sthitvA aNaM maNDale, pAtrAveza visarjanAmiva mRti, santo labhante svataH // 18 // iti mRtyumahotsavam saMstarArohaNanakSatraphalam atha praNamya vIrezamAkhaNDalanatakramam / nihatAzeSakarmANa mastakandarpavAraNam // 12 //
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMstarArohaNanakSatraphalam yAtasya saMstaraM yena apakasya sucetasaH / nakSatreNa yadAyuH syAtcatpravakSyAmi sAMpratam / / 2 / / yadA cAritraninakSatre kSapako lAti saMstaram / tadA hi svAtinakSatre naktaM kAlaM karoti saH / / 3 / / bhAbhe pragRhAti lapakasaMstaraM yadi / kAlaM karoni revatyA pradoSe'sau samAdhinA ||4|| saMstaraM yadi gahAti kRtikAyAM vizuddhadhIH / uttarAphAlgunibhaM ca madhyAhve maraNaM brajet ||5|| kSapakaH saMstaraM lAti rohiNyAM yadi zuddhadhIH / kAlaM zravaNanakSatre nizIthe vidadhAti saH // 6 // mRgAdiziramA bhena apakaH saMstaraM zritaH / pUrvaphAlguninakSatre tataH kAlaM karoti saH ||1|| AdrAyAM yadi nakSatre apakaH saMstaraM vrajet | tatastahi vase so'yaM kAlaM kuryAta samAdhinA ||8|| athavA taddine kAlaM kadAcina kAcidbhajet / kSapakA zuddhacetaskaH prabhAte vidadhAti saH / / 9 / / punarvasuni nakSatre lAti saMstarakaM yadi / aparAha tato'zvinyAM bhapakaH kurute mRtim / / 10 / / ApakaH puSya nakSatre lAti saMstarakaM yadi / mRgAdizirasA kAlaM nakSatreNa karotyayam // 11 //
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMstarArohaNanakSatraphalam 211 Apako'zleSanakSatre saMstarakaM bhajate yadi / citrayA'yaM tataH kAlaM vidadhAti samAdhinA // 12 // pahA mAnAne malA pira !! sapakasta dine nUnaM kuryAtakAlaM tadA sudhIH / / 13 / / pUrvaphAnguninakSatre kSapakaH saMstaraM bhajet / dhaniSThAyAM tataH kAlaM madhyAhna vidadhAti maH ||14|| uttaropapadAyAM cet phAlgunyAM saMstaraM bhajet / tato mUlena bhenA'yaM pradoSe kurute mRtim / / 15 // kSapako hastanakSatre saMstaraM bhajate yadi / tato bharaNinakSatre prabhAte kurute mRtim / / 16 / / lAti citrAsyanakSatre ApakaH saMstaraM yadi / mRgAdizirasA mena nizIthe kurute mRti // 17 // apakA svAtinakSatre vA''dane saMstaraM yadi / tato revatinakSatre prabhAte bhajate mRtim / / 18 / / vizAkhAkhye'tha nakSatre kSapako lAti saMstaraM / divase'zleSanakSatre kuryAt kAlamayaM sudhIH // 19 // anurAdhAkhyanakSatre kSapakaH saMstaraM zrayet / tataH puSyeNa saMdhyAyAM kAlaM kuryAt samAdhinA // 20 // yadi jeSThAkhyanakSatre ApakaH saMstaraM bhajet / pUrvabhAdrapadAkhyebha dine kAlaM karoti saH // 21 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 saMstarArohaNanakSatraphalam kSapako mUlanakSatre yadi gRhAti saMstaram / uttarAdikamA meM dinAGke bhUti majet / / 12 / pUrvASADhAkhyanakSatre lAti saMstaraka yadi / lapakasta dine kAlaM svaparAI karoti saH // 23 / / uttarASADhanakSatre yadi gRvAti saMstaram / tatastadivase yogI cAparAha mRti bhajet / / 2 / / yadi zravaNa nakSatre kSapakaH saMstara gataH / uttarAdikamadrAnte meM mRti taddine vrajet / / 2 / / dhaniSThAyAM ca nakSatre yadi gRhAti vistaram / sapakastahine kAlaM karoti sma samAdhinA / / 26 / / athavA devayogena kadAcit taddi ne na tam / tato'nyasmin dine kAlaM kSapako vidadhAtyayaM / / 27 / / nUnaM zatabhiSAkhye tu nakSatre saMstaraM bhajet / yadi yogI ghaniSThAyAM kuryAt kAlaM dinA'tyaye / / 28|| pUrvabhAdrapadAyAM ca kSapakaH saMstaraM zrayet / punarvasuni nakSatre nakta kAlaM karotyayam / / 29|| nakSatre cosarAbhAdra-padAyAM yadi saMstaram / kSapako lAti kAlaM ca tadi ne vidadhAti saH // 30 // revatyAM yadi gRhNAti pakaH saMstaraM ttH| maghAyAM kurute kAla-madhyAsitaparISahaH // 31 //
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSA nakSatra phalaM pravakSyAmi idaM sarvaM parityajya nakSatrAdikamAdarAt / kAlAnurUpasaMbhRtai nimittaM bahudhA sthitaiH ||32|| parIkSya lavAniyA nirvAkArapi / kSaparka saMstarArUDhaM kArApayati taM gaNI // 33 // iti saMstarArohaNanakSatraphalam dIkSA nakSatraphalaM pravacyAmi 213 1 azvininakSatramadhye dIkSAM gRhItvA mahAcAryo bhavati paJcakAn dIkSAM datvA miSTAhAra bhojanaM ca labhate / caturdazavarSANi jIvati, dvayorapyapamRtyurbhavati / 2 bharaNinakSatramadhye - bhraSTI dIkSAM gRhItvA tadgurormRtyurbhavati varSe svayameva bhavati punarapi dIkSAM gRhItvA dvAdhikaSaSTivarSANi jIvati / 3 kRcikAna satramadhye dIkSAM gRhItvA mahAcAryo bhavati aSTa manuSyAn tapo dadAti taskara buddhirbhavati / 65 varSANi jIvati / 4 rohiNI nakSatre tapo gRhItvA subhojanAnanavarataM labhate dezAntare vidhAya vrata bhraSTo bhavati punarapi dIkSAM gRhItvA jIvati varSa saptatiH ( 70 ) 5 mRgazirA nakSatre dIkSAM gRhItvA mahAcAryo bhavati ziSyAH aSTAvizati bhavanti
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 dIkSAnakSatraphalaM pravakSyAmi zatamanuSyAdhAro bhavati / gaNadharapadavIM ca labhate vizatigharSANi jIvati / 6 nakSatra dIkSAM gRhItvA tyaktvA gurukulaM jilendriyo bhavati hAdhika STivarSANi jIvati / 7 punarvasunakSatre dIkSAM gRhItvA trayastrizat AyikAH dIkSAM dadAti saptatiH varSANi jIvati / 8 puSyanakSatre tapo gRhItvA kiMcit manuSyAdhArI bhavati paJcamedhAvI manuSyANAM gururbhavati / 103 varSANi jIvati / 9 AzlepAnakSatre dIkSAM gRhItvA pUrva duHkho pazcAt sukhI bhavati / videzagAmI gurujanaM prati udAsInatvaM dvivAraM tapazcchedaM prApya SaSTi varSAnantaraM sarpadaMSTo mriyte| 1. maghAnakSatre dIkSitaH prazastAcAravAn vinItaH SaSTi varSANi jIvati / 11 pUrvAphAlgunInakSatre dIkSitaH paJcadazapuruSANAM dIkSAdAyakaH svayaM bratabhraSTo bhUtvA punaH yataM svIkRtya navati varSANi jIvati /
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSA nakSatraphalaM pravakSyAmi 12 uttarAphAlgunI nakSatre dIkSitaH AcAryapadaM prApya azItivarSANi jIvati madhurA hAra: bhojI ca bhavati / 13 hastanakSatre dIkSitaH AcAryo bhavati paMcastrINAM paMcapuruSANAM ca dIkSAgururbhUtvA zatavarSANi jIvati / 14 citrAnakSatre dIkSito'zItivarSANi jIvati ekAM dIkSAM dadAti / 15 svAti nakSatre 215 dIkSitaH SaSTivarSANi jIvati / 16 vizAkhA nakSatre dIkSitaH paMcadazadine tapazcyutvA azItivarSANi jIvati / 71 anurAdhA nakSatre dIkSitaH AcAryo bhavati saptatipuruSANAM dIkSAgurubhraM tvA navativarSANi jIvati miSTAnnabhojI bhavati / 18 jyeSThA nakSatre dIkSitaH ekAkI ugratapasvI SaTpaMcAzatvarSANi jIvati / 19 mUlanakSatre dIkSito miSTAnna bhoktA apamRtyutapazcyuto bhUtvA navativarSANi jIvati /
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 dIkSAnakSatraphalaMpravakSyAmi 20 pUrvASAr3hAnakSatre dIkSitaH upasargabhaya sahiSNuH tapazcyutvA punaH vrataM svIkRtya azItivarSANi jIvati / 21 uttarASAr3hAnakSatre dIkSitastapazcyutvA atirogotpAdaka dazApamRtyucyuto bhutvA strIdvayaM puruSapaMcakaM ca dIkSAM datvA SaSTi varSANi jIvati / 22 zravaNanakSatra dIkSito dvAdaza puruSANAM dIkSAguru: miSTAnnabhoktA vizati uttarAzatavarSANi jIvati / 23 dhaniSThAnakSatre dIkSitaH AcAryo bhavati. azItivarSANi jIvati / 24 zatabhikhAnakSatra dIkSitaH paMcapuruSANAM dIkSAguruH bhavati nabativarSANi jiivti| 25 pUrvAbhAdrapadanakSatre __ dIkSito dvAdazaparuSANAM dIkSAgururbhavati azItivarSANi jIvati / 26 uttarAbhAdrapada nakSatra dIkSita: miSTAnna bhojI bhavati dvAdazaparuSANAM AyikANAM ca guruH bhUtvA azItivarSANi jIvati / 27 revatInakSatra dIkSito miSTAnnabhojI bhavati / AcAryoM bhUtvA vizativarSANi jIvati /
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ athagurustotram 217 atha dIkSAnakSatrANi praNamya zirasA vIraM jinendramamala vratam / dIkSA RkSANi vakSyante satAM zubhaphalAptaye / / 1 / / bharaNyuttaraphAlgunyau maghAcitrAvizAkhikA / pUrvAbhAdrapadA mAni revatI munidIkSaNe / / 2 / / rohiNI cottarASADhA uttarAbhAdrapattathA / svAtiH kRtikayA sAdhaM vaya'te munidImaNe / / 3 / / azvinIpUrvaphAlgunyA dAlanAtyayugavikAH : mUlaM tathottarASADhA zravaNaH zatabhiSaka nathA / / 4 / / utsarAbhAdrapaJcA'pi dazeti vizadAzayAH / AryikANAM vrate yogyAnyuzanti zubhahenavaH / / 5|| bharaNyAM kRtikAyAM ca puSye zleyAyostathA / punarvaso ca no dadyarAyikA vratamuttamAH // 6|| pUrvAbhAdrapadA mUlaM dhaniSThA ca vizAkhikA / zravaNazcaiSu dIkSyante nulakAH zalyavarjitAH || iti dIkSAnakSatrANi atha gurustotram zarIraM surUpaM sadA rogamuktam / yazazcArUcitraM dhanaM merutulyam / /
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 athagurustotram guroracchipane manazcen na lagnam / tataH kiM tataH kiM tataH kiM tataH kim / / 1 / / kalatraM dhanaM putrapautrAdi sarvam / gRhaM bAndhavAH sarvametaddhi bhUyAt / / gurorazipadma manazcen na lagnam / tataH kiM tataH kiM tataH kiM tataH kim / / 2 / / videzeSu mAnyaH svadezeSu dhanyaH / sadAcAravRtte saktastathAyi / / guroravipane manazcen na lagnam / tataH kiM tataH kiM tataH kiM tataH kim / / 3 / / kssmaamnnddle'shessbhuupaalvRndaiH| sadA sevitaM yasya pAdAravindam / / guroraDimpaye manazcen na lagnam / tataH kiM tataH kiM tataH kiM tataH kim // 4 / / yazazced gataM dinu dAnapratApAt / jagadvastu sarva kare yatprasAdAt / / gurorazipA manazcen na lagnam / tataH kiM tataH kiM tataH kiM tataH kim ||5| santu te guravo nityaM ye saMsArasastpitau / ratnatrayamahAdAnAt svapareSAM ca tArakAH // 6||
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ maGgalASTakam 216 sa jayani gurugarIyAna , yasthAmalavacanarazmibhi jhaMgiti / nazyati tanmohatamo yadaviSaya dinakarAdInAm || gurustotrakaM yaH paTheda puNyadehI / yati pati macArI ca mehI / / labhed vAJchitArtha padaM brahmarUpam / guroruktavAkye mano yasya lagnam ||8|| iti gurustotram siMhanandiviracitam maGgalASTakam yadgamIdavatArapUrvanitarAM mAnugRhaprAGgaNe | SaNmAsAvadhiratnakAJcanamayaM, jAtaM zubhaM varSaNam / / sarvaprANisukhAbdhisaGgamakaraM mAsAna navAn tu dhruvam / bhavyAmbhoruhamAnavo jinavarAH kurvantu no maGgalam / / 1 / / yajjanmAbhiSavaM surendra nikarA bhaktyutkaTAH sAdaraM / merI bhIramahArNavasya salilaiH sampUrNahemno ghaTaiH / / nAnAnRtyavicitravAdyanicayaH sanmaGgalaiH sambhRtam / caste jinapuGgavAH zucitarAH kurvantu no maGgalam / / 2 / / zrIcandraprabhapuSpadantajinapoM zvetau ca raktocarauM / zrIpaaprabhavAsupUjya sujinau kRSNaprabhAbhAsvarau / / zrImatsuvratanemikau ca haritI zrIpArzvasatmaptamau / vAnye SoDaza kAJcanazrutibharAH kurvantu no maGgalam / / 3 / /
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 maGgalASTakam ye devendrapravanditA nanika nAgendrasatvecaraH / ye pUjyA iha caiva saMyamadharA jAtA vihAyaH sthirAH // yaH kAmapragajendradurjayaghaTA jJAnAGkuzai nijitA / te ratnatrayamaNDitA jinavarAH kurvantu no maGgalam / / 4 / / sayAnAgnividagdhaghAtikamahA-kaundhanAH zrIjinAH / samyak kevalabodhalocanadhagaH sanmAnihAyayutAH / / zrIpAdAmpumAnitavilamasarvendramolibhAH / te saMsArasamudra tAraNayarAH kurvantu no maGgalam ||5|| saddharmAmRtapUratarjitajagata-pApapratApotkarAH / bhavyaprANivitIrNanimalamahA svrgaapvrgshriyH|| syaktvA'zeSanibandhanAni nitarAM prAptAH zriyaM zAzvatIm / te zrInIrthakarAH pranaSTavithurAH kurvantu no maGgalam // 6 // nirdagdhASTakaThorakarmanikarAH siddhAH prasiddhiM gatAH / sarvaklezavinAzazarmanilayAH pravyaktasaJcetanAH / / paJcAcAravicitraratnanicayAH sNjnyaanlkssmiiyutaaH| sarve parivarAH sumArgacaturAH kurvantu no maGgalam / / 7 / / mithyAvAdakarIndra yUthadamane nirdoSakaNThIravAH / caJcaccArudhiyo vivodhanaparAH sarve'pi te pAThakAH / / samyagdarzanasAdhubodhavilasaccAritra cetoharAH / sarve prANihitAzca sAdhunikarAH kurvantu no maGgalam / 8 / /
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImadbhaTTAkalaGkadevaviracitaM svarUpasambodhanam 221 itthaM zrIjinamaGgalASTakamidaM zrImUlasaphe'naghe / vidvadbhirapisiMhanandimunimi bhaktyA sadA bhASitam / / nityaM ye ca paThanti nimaladhiyaH saMprApya satsampadAm / saukhyaM sArataraM bhajanti nitarAM zrInemidattastutam ||9|| iti maGgalASTakam zrImadbhaTTAkalakadevaviracitaM svarUpasambodhanam muktAmuktakarUpo yaH, karmabhiH saMvidAdinA / akSayaM paramAtmAnaM, jJAnamUrti namAmi tam / / 1 / / so'styAtmA sopayogo'yaM, kramAddhetuphalAvahaH / yo grAhyo'grAhyanAdyantaH, sthityutpattivyayAtmakaH / / 2 / / prameyatvAdibhirdha maiMracidAtmA cidAtmakaH / jJAnadarzanatastasmAccetanAcetanAtmakA // 3 // jhAnAddhimo na cAbhinno, bhinnAbhinnaH kathaJcana / jJAnaM pUrvAparIbhRtaM, so'yamAtmeti kiirtitH||4|| svadehamitazcAyaM , jJAnamAtro'pi naiva saH / tataH savaMgata zcA'yaM, vizvavyApI na sarvathA ||shaa nAnAjJAnasvabhAvatvA-deko'neko'pi naiva saH // cetane kasvabhAvatvA-dekAnekAtmako bhavet // 6 // nAvaktavyaH svarUpAyanirvAcyaH parabhAvataH / tasmAnnakAntato vAcyo, nA'pi vAcAmagocaraH // 7 //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 zrImadbhaTTaphilaGgadevaviracitaM svarUpasambodhanam sa syAdvidhiniSedhAtmA, svadharmaparadharmayoH / samUrtibodha mUrtisthAdamUrtizca viparyayAt ||8|| ityAdyanekadharmatvaM, bandhamokSau tayoH phalam / AtmA svIkurute tacatkAraNaiH svayameva tu || 9 || karttA yaH karmaNAM bhoktA, tatphalAnAM sa eva tu / bahirantarupAyAbhyAM teSAM muktatvameva hi // 10 // saTTaSTijJAnacAritramupAyaH svAtmandhaye / tave yAthAtmya saMsthitya mAtmano darzanaM matam / / 11 / / yathAvad vastunirNItiH samyagjJAnaM pradIpavat / tatsvArtha vyavasAyAtmA, kathaJcit pramiteH pRthak ||12|| darzanajJAnaparyAye - vRcaro tarabhAviSu / 1 sthiramAlambanaM yadvA, mAdhyasthyaM sukhaduHkhayoH // 13 // 1 jJAtA dRSTA'hameko'haM sukhe duHkhe na cAparaH / itIdaM bhAvanAdADharthaM, cAritramathavA param ||14|| tadetanmUlahetoH syAt kAraNaM sahakArakam / yaddA dezakAlAdi, tapazca bahiraGgakam || 15 / / itIdaM sarvamAlocya, sausthye dauHsthye ca zaktitaH / AtmAnaM bhAvayennityaM rAgadveSavivarjitam ||16|| 1 kapAyairaJjitaM ceta, svattvaM naivAvagAhate / nIlI rakte'mbare rAgo, durAdheyo hi kaukumaH // 17 //
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImadbhaTTA kala deva viracitaM svarUpa sambodhanam 223 tatastvaM doSanirmuktyai, nirmoho bhatra sarvataH / udAsItya variparI ||18|| heyopAdeyatvasya sthiti vijJAya yataH / nirAlambo bhavAnyasmA - duSeye sAvalambanaH // 19 // 1 1 sva paraM ceti vastu tvaM vasturUpeNa bhAvaya / upekSAbhAvanotkarSa - paryante zivamApnuhi // 20 // / mokSe'pi yasya nAkAGkSA, na mokSamadhigacchati / ityuktatvAddhitAnveSI, kAGkSAM na kvApi yojayet ||21|| 1 3 sA'pi ca svAtmaniSThatvAt, sulabhA yadi cintyate / AtmAdhIne sukhe tAta ! yatnaM kiM na kariSyasi ||22|| svaM paraM viddhi tatrA'pi vyAmohaM chindhi kintvamam 1 anAkulasvasaMvedye, svarUpe tiSTha kevale ||23|| svaM svena sthitaM strasmai, svasmAt svasyAvinazvaram / svasmin dhyAtvA labheta svostha - mAnandamamRtaM padam ||24|| iti svatattvaM paribhAvya vAGmayam / ya etadAkhyAti zRNoti cAdarAt // karoti tasmai paramArthasampadam / svarUpasambodhanapaJcaviMzatiH ||25| iti zrImadabhaTTAladevaviracitaM svarUpasambodhanam /
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ zrImad devanandhaparanAma pUjyapAdAcAryaviracitamaH ] iSTopadezaH yasya svayaM svabhAvApti-rabhAve kRtsnakarmaNaH / tasmai sajJAnarUpAya, namo'stu paramAtmane / / 1 / / yoyogadAnayogena, dRSadaH svarNatA matA / dravyAdisvAdisaMpacau. Atmano'pyAtmatA matA ||2|| varaM vrataiH padaM devaM, nAtevata nArakaM / chAyAtayasthayorbhedaH, pratiSAlayatormahAn / / 3 / / yA bhAvaH ziyaM datve, dhoH kiyad dUravartinI / yo nayatyAzu ganyUkti, kozArdu kiM sa sIdati / / 4 / / hRSIkajamanAtaGka, dIghakAlopalAlitam / nAke nAkaukasA saukhyaM, nAke nAkokasAmiva ||5|| vAsanAmAtrametat sukhaM duHkhaM ca dehinAM / tathAAdvaijayaMtyete, bhogA rogA ivApadi / / 6 / / mohena saMvRtaM jJAnaM, svabhAvaM labhate na hi / maJcaH pumAn padArthAnAM, yathA madanakodravaH / / 7 / / vaha dhanaM dArAH, putrA mitrANi zatravaH / sarvathAnyasvabhAvAni, mUDhaH svAni prapadyate / / 8 / / digdezebhyaH khagA etya, saMbasanti nage nge| svasvakAryazAd yAnti, deze dinu prage prage // 9 //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ iSTopadezaH 225 virAdhakaH kathaM intre, janAya parikupyati / mahApAmA saDena pAlpate // 10 // rAgadveSadvayIdIrgha-netrAkarSaNakarmaNA | ajJAnAt muciraM jIvaH, saMsArAbdhI bhramatyasau // 11 // vipadbhayapadAvarte, padike vAtibAhyate / yAvattAvadbhavantyanyAH, pracurA vipadaH puraH ||12|| durajyeMnAsurakSeNa, navareNa dhanAdinA / svasthaM manyo janaH ko'pi, jvaravAniva sarpiSA ||13|| vipattimAtmano mUDhA, pareSAmitra nesate / dahyamAnabhRgAkIrNa, banAntaratarusthavat // 14|| AyurvRddhikSayotkarSa,-hetu kAlasya nirgamam / vAJchatAM dhaninAmiSTa, jIvitAda sutarAM dhanaM // 11 // tyAgAya zreyase vitta-mavittaH saJcinoti yaH / svazarIraM sa pakana, snAsyAmIti vilampati / / 16 / / Arambhe tAyakAn prAptI atRptipratipAdakAn / ante sudustyajAn kAmAn , kAmaM kaH sevate sudhIH // 17 // bhavanti prApya yatsaGga-mazucIni zucInyapi | sa kAyaH saMtatApAyaH, tadarthaM prArthanA thA // 18 // yajIvasyopakArAya, tadehasthApakArakaM / yadehasyopakArAya, tajIvasyApakArakaM // 19 //
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 iSTopadezaH itaricantAmaNirdivya, itaH piNyAkakhaNDakaM / dhyAnena yebhe labhya, dhAdriyantI vikinaH / / 5 / / svasaMvedanasuvyaktaH, tanumAtro niratyayaH / atyantasaukhyatrAnAtmA, lokAlokavilokanaH / / 21 / / saMyamya karaNagrAma ekAgratvena ghetasaH / AtmAnamAtmavAn dhyAyedAtmanavAtmani sthitam / / 2 / / ajJAnopAstirajJAnaM, jJAnaM jnyaanismaashryH| dadAti yatta yasyA'sti, suprasiddhamidaM vacaH / / 23 / / yarIpahAvijJAnA-dAtravasya nirodhinI / jAyate'dhyAtmayogena, karmaNAmAzu nirjarA // 24 // kaTasya kAhamiti, sambandhaH syAd dvayordvayoH / dhyAnaM dhyeyaM yadAtmaiva, sambandhaH kIdRzastadA / / 25 / / badhyate mucyate jIvaH, samamo nirmamaH kramAt / tasmAt sarvaprayatnena, nirmamatvaM vicintayet // 26 / / eko'haM nirmamaH zuddho, jJAnI yogIndragocaraH / bAhyAH saMyogajA bhAvA, mattaH sarve'pi sarvathA / / 27 / / duHkhasandohabhAgitvaM, saMyogAdiha dehinAM / syajAmyenaM tataH sarvaM, manovAkAyakarmabhiH ||28|| na meM mRtyuH kuto bhItiH na me vyAdhiH kuto vyathA / nAhaM bAlo na vRddho'haM, na yuvaitAni pudgale // 29 //
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ iSTopadezaH 227 bhuktojjhitA muhumohAn mayA sarve'pi pudgalAH / ucchiSTe-vivateSvadya, mama vijJasya kA spRhA // 30 // karma kA hitAbhi, jIyo gIta hitagRhaH / svastraprabhAvabhUyastve, svArtha ko vA na vAJchati / / 31 / / paropakRtimutsRjya, svopakAraparo bhava | upakurvan parasyAjJo, dRzyamAnasya lokavat / / 32 / / gurUpadezAdabhyAsAt saMviroH svaparAntaraM / jAnAti yaH sa jAnAti, molasaukhyaM nirantaram ||33 / / svasmin sadAbhilApicA-dabhISTazApakatvataH / svayaM hitaprayoktRtvA-dAmeva gururAtmanaH // 34 / / nAjho vijJatvamAyAti, vijJo nAzatvamRcchati / nimittamAtramanyastu, gatedharmAstikAyavat / / 3 / / abhavaccittavikSepa, ekAnte tattvasaMsthitiH / abhyasyedabhiyogena, yogI tatvaM nijAtmanaH // 36 // yathA yathA samAyAti, saMvittauM tattvamasamam / tathA tathA na rocante, viSayAH sulabhA api // 37 // yathA yathA na rocante, viSayAH sulabhA api / tathA tathA samAyAti, saMvicau tatvamuttamam // 38 // nizAmayati niHzeSa-mindrajAlopamaM jagan / spayatyAtmalAbhAya, gatvAnyatrAnutapyate // 39||
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 iSTopadezaH icchatyekAntasaMvAsaM. nirjana janitAdaraH / nijakAryavazAt kiJciduktvA vismarati drutaM / / 4 / / a vannapi hi na bate, gannapi na pahAti / sthirIkRtAtmatattvastu, pazyannapi na pazyati / / 41 / / kimidaM kIdRzaM kasya, kasmAt kvetyavizeSayan / svadehamapi nAvaiti, yogI yogaparAyaNaH // 42 / / . yo yatra nivasamAste, sa tatra kurute rati / .. yo yantra ramate tasmA-danyatra sa na gacchati // 43|| AgacastadvizeSANA-manabhijJazca jAyate / . . . ajJAtatadvizeSastu, baddhayate na vimucyate / / 44|| paraH parastato duHkha-mAtmaivAtmA tataH sukhaM / ata eva mahAtmAnaH tanimittaM kRtodyamAH ||4|| avidvAn pudgaladravyaM, yo'minandati tasya tat / na jAtu jantoH sAmIpyaM, caturgatiSu muJcati // 46 // AtmAnuSThAnaniSThasya, vyavahArabahiHsthitaH / jAyate paramAnandaH, kazciyogena yoginaH // 47|| Anando nirdahayuddhaM, karmendhanamanArataM / na cAso khidyate yogI, vahiduHkheSvacetanaH / / 48 // avidyAbhiduraM jyotiH, paraM jJAnamayaM mahat / tatpraSTavyaM tadeSTavyaM, tadraSTavyaM mumukSubhiH / / 49 /
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhizatakam 226 jIvo'nyaH pudgalazcAnya, ityasau tattrasaMgrahaH / yadanyaducyate kiJcit, so'stu tatsyaiva vistaraH / / 5 / / iSTopadezamiti samyagadhItya dhImAn | mAnApamAnasamatA svamatAd vitanya / / muktAgraho vinivasan sajane vane vA / muktizriyaM nirUpamAmupayAti bhavyaH / / 5 / / iti iSTopadeza : samAta: zrIdevananyaparanAma pUjyapAdAcAryaviracitam samAdhizatakaM aparanAma samAdhitantram yenAtmA buddha ghatAtmaiva, paratvenaiva cAparam / akSayAnantabodhAya, tasmai siddhAtmane namaH // 1 // jayanti yasyAvadato'pi bhAratI / vibhRtayastIrthakato'pyanIhitaH / / zivAya dhAtre sugatAya viSNave / jinAya tasmai makalAtmane namaH ||2|| atena liGagena yathAtmazakti / samAhitAntaHkaraNena samyaka / / samIkSya kaivalyasukhaspRhANAM / 'viviktamAtmAnamathAbhidhAsye // 3 // bahirantaHparazceti, tridhAramA sarvadehiSu / upeyAstra parama, madhyopAyA pahistyajet / / 4 / /
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 samAdhizatakam bahirAtmA zarIrAdau jAtAtmabhrAntirAntaraH / cittadoSAtmavibhrAntiH paramAtmA'tinirmalaH ||5 nirmalaH kevala: zuddho, viviktaH prabhuravyayaH / parameSThI parAtmeti, paramAtmezvaro jinaH / / 6 / / bahirAsmendriyadvAra-rAtmajJAnaparAGmukhaH / mphuritaM svAtmano deha-mAtmatvenAdhyavasyati / / 7 / / naradehasthamAtmAna-mavidvAn manyate naram / tiryaJcaM tiyagaGgasthaM, surAGgastha suraM tathA // 8|| nArakaM nArakAGgastha, na svayaM tattvatastathA / anantAjantavIrAzi, svasaMvA'calAsthitiH / svadehasadRzaM, dRSTyA , paradehamacetanam / parAtmAdhiSThitaM mUDhaH, paratvenAdhyavasyati / / 10 / / svaparAdhyavasAyena, deheSvaviditAtmanAm / vartate vibhramaH puMsAM, putrabhAryAdigocaraH // 11 // avidyAsaMjJitastasmAt, saMskAro jAyate dRDhaH / yena loko'Ggameva sla, punarapyabhimanyate // 12 // dehe svabuddhirAmAnaM, yunaktyetena nizcayAt / svAtmanyevAtmadhIstasmAda, viyojayati dehina / / 13 / / dehemvAtmadhiyA jAtAH, putrabhAryAdikalpanAH / sampattimAtmanastAmi-manyata hA ! itaM jagata / / 14 / /
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhizatakam 231 mUlaM saMsAraduHkhasya, deha evAtmadhIstataH / tyaktyainA pravizedanta-hiravyAptendriyaH // 15 // mattazcadhutvendriyadvAraH, patito viSayavaham / tAn prapadyA'hamiti mAM, purA veda na tasvataH // 16 / / eva tyA mahilAMcI, tyajedantarazeSataH / eSa yogaH samAsena, pradIpaH paramAtmanaH // 17 // yanmayA dRzyate rUpa, tanna jAnAti sarvathA / jAnanna dRzyate rUpaM, tataH kena avImyaham // 18 // yatparaiH pratipAdyo'haM, yatparAn pratipAdaye / unmatvaceSTitaM tanme, yadahaM nirvikalpakaH / / 19 / / yadagrAhya na gRhAti, gRhItaM nA'pi muJcati / jAnAti sarvathA sarva, tatsvasaMvedyamasmyaham // 20 // utpannapuruSabhrAntaH, sthANau yadviceSTitam / taddhanme ceSTitaM pUrva, dehAdiSvAtmaviznabhAt / / 21 / / yathA'sau ceSTate sthANI, nivRte puruSAgrahe / tathA ceSTo'smi dehAdI, vinivRttAtmavibhramaH // 22 // yenAtmanAunubhUye'ha-mAtmanevAtmanAtmani / so'haM na tanna sA nAso, naiko na hIna vA bahuH / / 23 / / yadabhAve supto'haM, yadbhAve vputthitaH punaH / atIndriyamanirdezya, tatsvasaMvedyamasmyaham / / 24 / /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhizatakam bhIyante'traiva rAgAdyAH, tasvato mAM prapazyataH / bodhAtmAnaM tataH kazcinna me zatrunaM ca priyaH / / 25 / / mAmapazyannayaM loko, na me zatruna ca priyaH / mAM prapazyannayaM loko, na me zatrunai ca priyaH / / 26 / / tyaktvaivaM bahirAtmAna-mantarAtmavyavasthitaH / bhAvayet paramAtmAnaM, sarvasaGkalpavarjitam / / 27 / / so'hamityArAsaMskAraH tasmin bhAvanayA punaH / tatraiva daDhasaMskArAt labhate, hyAtmani sthitim / / 28 / / mRDhAtmA yatra vizvastaH, tato nAnya-dbhayAspadam / yato bhItastato nAnya-damayasthAnamAtmanaH / / 29 / / marvendriyANi saMyamya, stimitenAntarAtmanA / yatkSaNaM pazyato bhAti, tattattvaM paramAtmanaH ||30 / / yaH parAtmA sa evA'ha, yo'haM sa paramastataH / ahameva mayopAsyo, nAnyaH kazciditi sthitiH / / 31 / / pranyAvya viSayebhyo'haM, mAM mayaM mayi sthitam / bodhAtmAnaM prapanno'smi, paramAnandanirdhatam / / 32 / / yo na vetti para dehA-devamAtmAnamavyayam / labhate sana nirvANa, tapsvA'pi paramaM tapaH / / 33 / / AtmadehAntarajJAna, janitAlhAdanirvRtaH / tapasA duSkRtaM ghoraM bhujAno'pi na khidyate // 34||
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhizatakam 223 rAgadvaSAdikallole-ralolaM yanmano jalam / sa pazyatyAtmAnastatvaM, tattattvaM netaro janaH // 35 / / avikSipta manastatvaM, vikSiptaM bhrAntirAtmanaH / dhArayet tadavikSipta, vikSipta nAzrayetataH 36|| avidyAbhyAsasaMskAra-ravazaM vidhyate manaH / tadeva jJAnasaMskAraH, svatastattve'catiSThate / / 37 // apamAnAdayastasya, vikSepo yasya cetasaH / nApamAnAdayastasya, na kSepo yasya cetasaH / / 38|| yadA mohAda prajAyate, rAmadva pau tapasvinaH / tadeva bhAvayet svastha-mAtmAnaM zAmyataH kSaNAt / / 39|| yatra kAye muneH prema, tataH pracyAvya dehinam / buddhayA taduttame kAye, yojayet mama nazyati // 40 // Atma vibhramajaM duHkha-mAtmajJAnAt prazAmyati / nAyatAstatra nirvAnti, kRtvA'pi paramaM tapaH ||4|| zubhaM zarIraM divyAMzca, viSayAnabhivAJchati / utpannAtmamatidehe, tattvajJAnI tatazcyutim ||42 / / paratrAhammatiH svasmAt cyuto badhnAtyasaMzayam / svasminnahammatizcyu tvA, parasmAnmacyate budhaH / / 43 / / dRzyamAnamidaM mUDhaH triliGgamavabudhyate / idamityavabuddhastu, niSpanna zabdavarjitam ||44||
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 samAdhizatakam jAnannapyAtmanastattvaM, viviktaM bhAvayannapi / pUrvavibhramasaMskArAd, bhrAnti bhUyo'jaya gacchati / / 45|| acetanamidaM dRzya-madRzyaM vetanaM tataH / kva ruSyAmi kva tuSyAmi, madhyastho'haM bhvaamptH||46|| tyAgAdAne bahimUDhaH, karotyadhyAtmamAtmavit / nAntarbahirupAdAnaM, na tyAgo niSThitAtmanaH // 47 // yajIta manasA''tmAnaM, bAkkAyAbhyAM viyojayet / manasA vyavahAraM tu, tyajed yAkkAyayojitam ||48 / / jagadehAtmadRSTInA, vizvAsyaM ramyameva ca / svAtmanyevAtmadRSTInA, kva vizvAsaH kva vA ratiH // 49|| AtmajJAnAt paraM kArya, na buddhau dhArayeciram / kuryAdarthavazAt kiJcid, vAkkAyAbhyAmatatparaH / / 5 / / yatpazyAmIndriyaistanme, nAsti yaSiyatendriyaH / antaH pazyAmi sAnandaM tadastu jyotiruttamam / / 1 / / sukhamArabdhayogasya, bahiHkhamathAtmani / bahirevAsukhaM saukhya-madhyAtma bhAvitAtmanaH / / 52 / / vayAt tatparAn pRcchet , tadicchet tatparo bhavet / yenA'vidyAmayaM rUpaM, tyaktvA vidyAmayaM brajet / / 53 / / zarIre vAci cAtmAnaM, sandhatte vAkazarIrayoH / bhrAnto'bhrAntaH punastattvaM, pRthageSAM nibudhyate / / 54 //
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ + samAvizatakam 1 na tadastIndriyArtheSu yatkSemaGkaramAtmanaH / tathA'pi ramate bAla, statraivAjJAnabhAvanAt ||25|| ciraM suSuptastamasi mUDhAtmAnaH kuyoniSu / anAtmIyAtmabhUteSu mamAhamiti jAgrati || 46 || pazyenirantaraM deha-mAtmano'nAtmacetasA / aparAtmadhiyA'nyeSA - mAtmatattve vyavasthitaH / / 57 / / ajJApitaM na jAnanti yathA mAM zApitaM tathA / mUDhAtmAnastatasteSAM vRthA me jhApanazramaH || 18 || yad bodhayitumicchAmi tannAhaM haM / grAhya tadapi nAnyasya tatkimanyasya bodhaye / / 59 || bahistuSyati mUDhAtmA, pihitajyotirantare / tuSyatyantaH prabuddhAtmA, bahirvyAvRttakautukaH || 60 // na jAnanti zarIrANi, sukhaduHkhAnyabuddhayaH / nigrahAnugraha dhiyaM tathApyatraiva kurvate / / 61 / / svabuddhayA yAvad gRhNIyAt kAyavAkcetasAM trayam / saMsArastAvadeteSAM bhedAbhyAse tu nirvRtiH ||62 || ghane vastre yathA''tmAnaM, na vanaM manyate tathA / ghane svadeheSyAtmAnaM na dhanaM manyate budhaH || 63 // jIrNe vastre yathA''tmAnaM na jIrNaM manyate tathA / jIrNe svadehe'pyAtyAtmAnaM, na jINaM manyate budhaH / / 64 / / ' . 235
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhizatakam naSTa vastre yathA'tmAnaM, na naSTa manyate tathA / naSTa svadehe'pyAtmAnaM, na naSTa manyate budhaH / / 6 / / hamane darale yayAtnAnaM, na 1 manyate tathA / rakta svadehepyAtmAnaM, na raktaM manyate budhaH / / 66 / / yasya saspandamAbhAti, niHspandena samaM jagat / aprazamakriyAbhogaM, sa zama yAti nevaraH // 67|| zarIrakaJcukenAtmA, saMvRtajJAnavigrahaH / nAramAnaM budhyate tasmAt, bhramatyaticiraM bhave / / 68 / / pravizadgalatA vyUhe deha'NUnAM samAkRtau / sthitibhrAntyA prapadyante, tamAtmAnamatruddhayaH / / 6 / / gauraH sthUlaH kRzo vA'ha-mityaGga nAvizeSayan / AsmAnaM dhArayen nityaM, kevalaM jJaptivigraham / / 70 // muktirekAntikI tasya, citte yasyAcalA dhtiH| tasya nekAntikI muktiryasya nAstyacalA dhRtiH // 71 / / janebhyo vAka sataH spando, manamazcitavibhramAH / bhavanti tasmAt saMsarga, janaiyogI tatastyajet / / 72 / / grAmo'raNyamiti dvadhA, nivAso'nAtmadarzinAm / dRSTAtmanAM nivAsastu, vidhiktAtmaiva nizcalaH ||73|| dehAntaragatabarbIjaM, dehe'sminnAtmabhAvanA / bIjaM videhaniSpatte-rAtmanyevAtmabhAvanA ||74||
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhizatakam 1 yasyAtmAnamAtmaiva, janma nirvANameva ca / gurutasnAtmanastasmA vAyoriva paramArthataH // 75 // hAtmayuddhadehAda utpazya AAzamAtmanaH / mitrAdibhirviyogaM ca vibheti maraNAd bhRzam ||76 || AtmanyevAtmadhIramyAM zarIragatimAtmanaH / + | , manyate nirbhayaM tyaktvA, vastraM vastrAntaragraham ||77 / / vyavahAre suto yaH sa jAgatyatmigocare / jAgarti vyavahAre'smin suSuptazcAtmagocare // 78|| AtmAnamantare dRSTvA dRSTvA dehAdikaM bahiH / tayorantaraviz2anA-dabhyAsAdacyuto bhavet / / 79 / / pUrva dRSTAtmatatvasya, vibhAtyunmattavajagat / svabhyastAtmadhiyaH pazcAt kASThapASANarUpavat ||80|| zRNvannapyanyataH kAmaM, vadannapi kalevarAt / nAtmAnaM bhAvayedbhinnaM yAvacAvanna mokSabhAk // 81 // tathaiva bhAvayeddehAd, vyAvRtyAtmAnamAtmani / yathA na punarAtmAnaM dehe svapne'pi yojayet ||82|| apuNyamatrataiH puNyaM vratairmokSastayorvyayaH / avratAnIva mokSArthI, vratAnyapi tatastyajet ||83 || avatAni parityajya, vrateSu pariniSThitaH / tyajet tAnyapi saMprApya paramaM padmAtmanaH || 84 // 1 z' 237
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 samAdhizatakam yadantarjanpasaMpRkta-munprekSAjAlamAtmanaH / bhUlaM duHkhasya tannAze, ziSTamiSTa paraM padam // 8 // avatI vratamAdAya, vratI jJAnaparAyaNaH / parAtmajJAnasampannaH, svayameva paro bhavet / / 86 / / liGga dehAzritaM dRSTa, deha evAtmano bhavaH / na sucyante bhavAt tasmAta te ye liGgakRtAgrahAH // 87|| jAtidehAzritA dRSTA, deha evAtmano bhavaH / na mucyanne bhavAt tasmAt jAtikRtAgrahAH / / 8 / / jAtiliGgavikalpena, yeSAM ca samayAgrahaH / ne'pi na prApnuvantyeva, paramaM padamAtmanaH / / 89 / / yattyAgAya nivartante, bhogebhyo yadavAptaye / prIti tatraiva kurvanti, dveSamanyatra mohinaH / / 90 // anantarajJaH saMgharo, dRSTiM paGgoryathA'ndhake / saMyogAt dRSTimaGga'pi, saMdhatte tadvadAtmanaH / / 11 / / dRSTabhado yathA dRSTiM, panorandhe na yojayet / tathA na yojayed dehe, dRSTAtmA dRSTimAtmanaH ||92 // suptonmattAyavasthaica, vibhramo'nAtmadarzinAm / vibhramo'kSINadoSasya, sarvAvasthA'smadarzinaH // 93 / / viditAzeSazAstro'pi, na Agradapi mucyate / dehAtmadRSTirzAtAtmA, suptonmatto'pi mucyate / / 94||
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhizatakam puMsaH, zraddhA tatraiva jAyate / yatraiva jAyate zraddhA, cittaM tatraiva lIyate ||65 / / yatrAnAhitadhIH puMsaH, zraddhA tasmAnnivartate / yasmAbhivartate zraddhA, kutazcittasya tanayaH || 96 // bhizrAtmAnamupAsyAtmA, paro bhavati tAdRzaH / vartidIpaM zastra bhitrA vati tAzI 197 upAsyAtmAnamevAtmA, jAyate paramo'thavA / mathitvA''tmAnamAtmaiva jAyate'gniryathA taruH // 98|| 1 1 itIdaM mAnayennitya-mavAcAM gocaraM padam / svata eva tadApnoti yato nAvartate punaH / / 99 / / 236 ayatnasAdhyaM nirvANa, cicakhaM bhUtajaM yadi / anyathA yogatastasmAn na duHkhaM yoginAM kvacit / / 100 / / svapne dRSTa vinaSTo'pi na nAzo'sti yathAtmanaH / tathA jAgaraTespi viparyAsA'vizeSataH // 101 // aduHkhabhAvitaM jJAnaM, kSIyate duHkhasannidhau / tasmAd yathAbalaM duHkheM- rAtmAnaM bhAvayenmuniH // 102 // prayatnAdAtmano vAyuricchAdveSapravartitAt / bAyoH zarIrayantrANi, vartante sveSu karmasu // 103 // tAnyAtmani samAropya, sAmANyAste'sukhaM jaDaH | tyaktvA'ropaM punarvidvAn prApnoti paramaM padam ||104 ||
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 sajjanacittavallabham muktvA paratra parabuddhimaiMdhiyaM ca, saMsAraduHkhajananI jananAdvimuktaH / jyotirmayaM sukhamupaiti parAtmaniSThaH, tanmAgametadadhigamya samAdhitantram // 10 // iti samAdhizata ke aparanAma samAdhitantram mahAkavizrImalliSeNaviracitam sajjana cittavallabham natvA vIrajinaM jagattrayaguru, muktidhiyo ballabham / puSpeSukSayanItavANanivahaM, masAradukhApaham / / vakSye bhanyajanaprabodhajananaM, granthaM samAsAdaham / nAmnA sajjanacicavallabhAmimaM, zRNvantu santo janAH // 1 // gatrizcandramasA vinA'janibahe, noM bhAti pmaaphro| yadvA paNDitalokavarjitasabhA, dannIva dantaM vinA / / puSpaM gandhavicarjitaM mRtapatiH, strI neha tdvnmuniH| cAritreNa vinA na bhAti satataM, yadyapyasau zAstravAn / / 2 / / ki vastratyajanena bho ! munirasA-vetAvatA jAyate / kSveDena cyutapanago gataviSaH, kiM jAtavAn bhUtale / / mUlaM ki tapasaH kSamendriyajayaH, satyaM sadAcAratA / rAgAdIMzca bibharti cenna sa yati, liGgI bhaveta kevlN3||
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ sajjanacittavallabham dehe nirmamatA gurau vinayatA, nityaM zrutAbhyAsatA / cAritrojjvalatA mahopazamatA, saMsAranigatA / / antarvAhaparigrahatyajanatA dharmajJatA sAdhutA / sAdho ! sAdhujanasya lakSaNamidaM, saMsAravikSeSaNam ||4|| ki dIkSAgrahaNena te yadi dhanA-kAkSA bhaveccetasi / ki mAhasthyamanena veSadharaNe-nAsundaraM manyase | dravyopArjanacicameva kathaya-tyasyantarasthAGganA / nocedarthaparigrahagrahamati, !i na mAmayate / / yoSASaNDhakagovivarjitapade, satiSTha bhikSo ! sadA, / bhuktvA''hAramakAritaM paragRhe, labdhaM yathAsambhavam / SaDdhAvazyakasaskriyAsu nirato, dharmAnurAgaM vahan / sAddha yogibhirAtmabhAvanaparo, ratnatrayAlaGkRtaH / / 6 / / dargandhaM cadanaM vaparma labhUtaM, bhikSATanAlojana / zayyA sthaNDilabhUmiSu pratidina kaTayAM na te kapaTaM / / muNDaM muNDitama dagdhazavavat tvaM dRzyate bho janaH / sAdho ! udyApyabalAjanasya bhavato, goSThI kathaM rocate / / 7 / / aGga zoNitazukrasaMbhavamidaM, medo'sthimajjAkulaM / bAhya mAkSikapatrasanimamaho, carmAvRtaM sarvataH // no cet kAkriyakAdibhirvapuraho, jAyeta makSyaM dhruvaM / dRSTvA'dyA'pi zarIramuni katha, nirvagatA nAsti te 18 //
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 sajjanacittaballabham durgandhaM navabhirvapuH pravahati dvArairidaM santataM / 1 taddRSTvA'pi ca yasya cetasi puna, niveMgatA nAsti cet // tasmAdyadbhuvi vastu kIdRzamaho, tatkAraNaM kathyatAM / zrIkhaNDAdibhiraGgasaMskRtiriyaM vyAkhyAti durgandhatAM // 9 // strINAM mAvilAsAzramagati, dRSTvA'nurAgaM manAgU mAgAstvaM viSavRkSapakcaphalavat susvAdavantyastadA / / ISatsenamAtrato'pi maraNaM puMsAM prayacchanti bhoH ! | tasmAd dRSTiviSAdivat parihara, tvaM dUrato mRtyave / / 10 // yadyavAJchati tadeva vapuSe dattaM supuSTa tvayA / sArddhaM naiti tathA'pi te jamate, ! mitrAdayo yAnti kiM || puNyaM pApamitidvayaM ca bhavataH, pRSTha ena yAtIha te / tasmAn mAsma kRthA manAgapi bhavAn mohaM zarIrAdiSu / / 11 / / : zocante na mRtaM kadApi vanitA, yadyasti gehe dhanaM / taccennAsti rudanti jIvanadhiyA smRtvA punaH pratyaham // kRtvA taddaddanakriyAM nijanija - vyApAracintAkulAH / tamAmA'pi ca vismaranti katibhiH saMvatsarairyoSitaH // 12 // aSTAviMzatibhedamAtmani purA, saMropya sAdho ! vrataM / sAkSIkRtya jinAn gurUnapi kiyat kAlaM tvayA pAlitaM // bhaktuM vAJchasi zItavAtavihato, bhUtvA'dhunA tadbrataM / dAridropahataH svavAntimazanaM bhuGkte cudhArto'pi kim // 13 // |
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ sajjanAMcattavallabham anyeSAM maraNaM bhavAnagaNayan , svasyAmaratvaM sadA / / dehin ! cintayatIndriya dvipakzI, bhUtvA paribhrAmyasi / / aba zvaH punarAgamagiSyati yamo, na jJAyate tattvataH / tasmAdAtmahitaM kuru tvamacirAd, dhama jinendroditaM / / 14 / / saukhyaM vAJchasi kiM tvayA gatabhaye, dAnaM tapo vA kRtaM / no cet tvaM kimihaivameva labhase, labdha tadanvAgatam / / dhAnyaM kiM labhate vinA'pi vapanaM, loke kuTumbIjano / dehe kITakabhabhitebrusadRze, mohaM thA mA kRthAH / / 1 / / AyuSyaM tava nidrayArddhamaparaM, cAyustribhedAdaho / bAlasve jaraMyA kiyad vyasanato, yAtIti dehin ! vRthA / / nizcityAtmani mohapAzamadhunA, saMbidha bodhaasinaa| muktizrIvanitAvazIkaraNasaccAritramArAdhaya / / 16 / / yatkAle laghupAtramaNDitakaro, bhUtvA pareSAM gRhe / bhikSArthaM zramase tadA hi bhavato. mAnApamAnena ki / / bhikSo ! tApasavRzitaH kadazanAt, ki tapyase'hanizaM / zreyo'tha kila sahyate munivara, bAMdhA kSudhAyudbhavA // 17|| ekAkI viharatyanasthitabalI-bardo yathA svcchyaa| yopAmadhyaratastathA tvamapi bho !, tyaktvA''tmayUthaM yate ! / / tasmizcedabhilASatA na bhavataH, kiM bhrAmyasi pratyaham / madhye sAdhujanasya tiSThasi na kiM, kRtvA sadAcAratAm // 18 //
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 sajjanacittavallabhama krItAnnaM bhavatA bhavet kadazanaM, roSastadA zlAghyate / bhikSArthI yadavApyate yatijanaistadbhujyate'tyAdarAt || bhikSo ! bhATakasabasannibhatano, pRSTiM vRthA mA kRthAH | pUNe kiM divasAvadhau kSaNamapi, sthAtuM yamo dAsyati / / 19 / / labdhvArtha yadi dharmadAnaviSaye, dAtuM na yaiH zakyate / dAridropahatAstathA'pi viSayA-sakti na muJcanti ye / / ghatvA ye caraNaM jinendramaditaM, tasmina sdaa'naadraaH| teSAM janma nirarthaka matamajA-kaNThe stanAkAravata // 20 // labdhvA mAnuSajAtimukhamakulaM, rUpaM ca nIrogatAM / buddhi(dhanasevanaM sucaraNaM, zrImajjinendroditam / / lobhAtha vasupUrNahetubhiralaM, stokAya saukhyAya bho!| dehin dehasupotaka guNamRtaM, bhaktu phimicchA'sti te / / 21 vaitAlAkratimarddhadagdhamRtakaM, dRSTvA bhavantaM yate ! / yAsAM nAsti bhayaM tvayA samamaho, jalpanti tAstatpunaH / / rAkSasyo bhuvane bhavanti vanitA, mA mA gata bhakSituM | mAvacaM prapalApyatA mRtibhayAttvaM tatra mA sthAH kssnnm||22|| mAgAstvaM yuvatIgRhaSu satataM, vizvAsatAM saMzayo / vizvAse janavAcyatAM bhavati te, nazyet pumartha hyataH / / svAdhyAyAnurato gurUktavacanaM zIrthe samAropayan / tiSTha svaM vikRtiM punarbajasi ced yAsi tvameva kSayam // 23 / /
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznottararatnamAlikA 245 kiM saMskArazatena viT jagati moH !, kAzmIrajaM jAyate / ki dehaH zucitA brajedanudinaM, prakSAlanAdambhasA / / saMskAro nakhadantavaktravapuSAM, sAdho ! tvayA yujyate / nAkAmI phi. naviya iti, khArtha gA kRthAH 64|| pRtvaiviMzatibhizcaturbhiradhikaH / sallakSaNenAnvitagraMthasajjanacittavallabhamima, zrImalliSeNoditam / / zrutvA''tmendriyakuJjarAn samaTato rundhantu te durjerAn / vidvAso viSayATavISu satataM saMsAravicchittaye // 25 // iti mahAkavizrImalliSeNaviracitam sajjanacittavallabhaM sampUrNam zrImadrASiramoghavarSakRtA praznottararatnamAlikA praNipatya vardhamAna praznottararatnamAlikA vakSye / nAganarAmaravandhaM devaM devAdhipaM vIram 111 // kaH khalu nAlaM kriyate, dRSTAdRSTArthasAdhanapaTIyAn / kaNThasthitayA vimala praznocararatnamAlikayA / / 2 / / bhagavan ! kimupAdeyaM, guruvacanaM heyamapi ca kimakAryam ko gururadhimatatattvaH, sattvahitAbhyudyataH satatam ||3|| tvaritaM ki ? karzavyaM, viduSA saMsArasantaticchedaH / kiM mokSatarornIja, samyagjJAnaM kriyAsahitam / / 4 / /
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznottararatnamAlikA ki? pathyadanaM dharmaH, kaH zuciriha yasya mAnasaM zuddham / kA paNDito vivekI, kiM? viSamavadhIritA guravaH // 5 // ki ? saMsAre sAraM, bahuzo'pi vicintyamAnamidameva / manujeSu dRSTatattvaM, svaparahitAyodyataM janma / / 6 / / madireva mohajanakaH kaH, snehaH ke ? ca dasyavo viSayAH / kA bhavaballI tRSNA, ko bairI nanvanudyogaH // 7 // kasmAd bhayamiha maraNAd, andhAdapi ko viziSyate rAgI / kA zUro yo lalanA-locanavANa na ca vyathitaH ||8 // pAtuM karNAJjalibhiH kimamRtamiva cudhyate sadupadezaH / ki ? gurutAyA mUlaM, yadetadaprArthanaM nAma / / 9 / / ki 1 gahanaM strIcaritraM, kazcaturo yo na khaNDitastena / kiM ? dAridrayamasantoSa, evaM kiM ? lAghavaM yAJcA / / 10 / / kiM ? jIvitamanavA, kiM jAiyaM pATave'pyanabhyAsaH / ko jAgarti vivekI, kA nidrA mar3hatA jantoH / / 11 / / nalinIdalagatajalalava-taralaM kiM ? yauvanaM dhanamathAyuH / ke zazadharakaranikarA-nukAriNaH sajjanA eva ||12|| ko narakA paravazatA, ki ? saukhyaM sarvasaGgaviratiyAM / kiM ? satyaM bhUtahitaM, kiM ? preyaH prANinAmasavaH / / 13 / / kiM 1 dAnamanAkAkSaM, ki ? mitraM yannivartayani pApAt / ko'laGkAraH zIlaM, kiM vAcAM maNDanaM satyam / / 14 / /
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznottararatnamAlikA 247 kimanarthaphalaM mAnasa-masaGgataM kA sukhAvahA maitrI / sarvavyasanavinAze, ko dakSaH sarvathA tyAgaH // 15 // ko'ndho yo'kAryarataH, ko badhiro yaH zrRNoti na hitAni / ko mUko yaH kAle, priyANi vaktuM na jAnAti / / 16 / / kiM maraNaM mUsasvaM, kicAlaNaM yadavasare kam / AmaraNAt kiM ? zalyaM, pracchannaM yat kRtamakAyam ||17|| kutra vidheyo yatno, vidyAbhyAse madoSadhe dAne / avadhIraNA va kAryA, khalaparayoSitparadhaneSu / / 18 / / kA'harnizamanucintyA, saMsArAsAratA na ca pramadA / kA preyasI vidheyA, karuNA dAkSiNyamapi maitrI / / 19 / / kaNThagatairapyasubhiH, kasyAtmA no samayate jAtu / mUrkhasya viSAdasya ca, garvasya tathA kRtaghnasya // 20 // kaH pUjyaH sadvRtaH, kamadhanamAcakSate calitavRttam | kena jitaM jagadetat, satyatitikSAvatA puMsA // 21 // kasmai namaH surairapi, sutarAM kriyate dayApradhAnAya | kasmAd udvijitanyaM , saMsArAraNyataH sudhiyA ||22 / / kasya caze prANigaNaH, satyapriyabhASiNo vinItasya / kva sthAtavyaM nyAyye, pathi dRSTAdRSTalAbhAya ||23|| vidyut vilasitacapalaM, ki ? durjanasaGgataM yuvatayazca | kulazailaniSpakampAH, ke ? kalikAle'pi satpuruSAH // 24 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 aparA praznottararatnamAlikA kiM zaucyaM kAryaNyaM, sati vibhave kiM prazasyamaudAryam / tanutaravittasya tathA, prabhaviSNoryava sahigutvam / / 2 / / cintAmaNiriva durlabhamiha, ki ? nanu kathayAmi caturbhadram / kiM tad vadanti bhRyo, vidhUtatamaso vizeSeNa // 26 // dAnaM priyavAkyasahitaM, jJAnamagarva samAnvitaM zauryam / tyAgasahitaM ca viro, durlabhametaJcatuSTayaM loke // 27 // iti kaNThagavA vimalA, praznottararatnamAlikA yeSAM / te muktAbharaNA api, vibhAnti vidvatsamAjeSu / / 28 / / vivekAna tyaktarAjyena rAjJeyaM ratnamAlikA / racitA'moghavarSeNa sudhiyAM sadalakRtiH // 29|| iti zrImadrASiramoghavarSakutA praznottararatnamAlikA aparA praznottararatnamAlikA kimihArAdhyaM bhagavan ! ratnatrayatejasA pratamamAnam / zuddhaM nijAtmatattva jinarUpaM siddhacakra ca // 1 / / ko devo nikhilako nirdoSaH kiM zrutaM taduddiSTam / ko gururaviSayavRsi nigranthaH svasvarUpasthaH // 2 // kiM durlabhaM nRjanma prApyedaM bhavati kiM ca karnavyam / AtmahitamAhitasaGga-tyAgo rAgazca guruvacane / / 3 / / kA mukti rakhilakarmakSatirasyAH prAyakazca ko mArgaH / dRSTiAna pRtvaM kiyat sukhaM tatra cAnantam ||4||
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparA praznottararatnamAlikA 249 kiM hiMsAyA mUlaM kopaH kA''tmA'nyavaJcikA mAyA / ko'tra guruSvapi pUjA'tikramahetuH khalo mAnaH / / 5 / / kimanarthasya nidAnaM lobhaH ki maNDanaM ca zuci zIlam / ko mahimA vidvattA vivekitA kA vratAcaraNam / / 6 / / manasA'pi kiM na cintyaM paradArAH paradhanaM parApakRtiH / kIharabaco na vAcyaM parUSa pIDAkara kaTakam ||7|| kiM hAtavyaM satataM paizUnyaM vyasanitA ca mAtsaryam / kimakaraNIyaM yatpara-lokaviruddha mano'niSTam // 8 // zampeva caJcalA kA sampata kAvyamiva kimanavadyam / jIvitamadharmarahitaM kalaGkasusa yazoyuktam / / 9 / / ki dinakRtyaM jinapatipUjAsAmAyikagurupAstiH / vividha zuci pAtradAnaM zAstrAdhyayanaM ca sAnandam // 10 // ityaparA praznottararatnamAlikA zramaNaprazaMsA na ca rAjabhayaM na ca caurabhayaM ihalokasukhaM paralokahitam / varakItikaraM naradevanutaM zramaNatvamidaM ramaNIyataram // 1 // dravyazramaNasya lakSaNam madamadanakaSAyArAtayo nopazAntAH / na va viSayavimukti janmaduHkhAmabhItiH / / na tanusukhavirAgo vidyate yasya jantoH / bhavati jagati dIkSA tasya bhuktyai na muktyai / / 1 / /
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIyogIndradevaviracitam jJAnAGkuzastotram zuddhAsmAnaM para jJAtvA, jJAnarUpaM niraJjanam / vakSye saMkSepato yoga, saMsAracchedakAraNam / / 1 // phAyapramANamAtmanaM, vyomarUpaM niraJjanam / caitanyaM bhAvayetrityaM, jJAna prApnoti nizcayam / / 2 / / zubhAzubhAtmaka kama, dehinAM bhavadhAriNAm / bhAve zubhAzubhe naSTa , deho nazyati dehinAm / / 3 / / bhAvakSaye samutpanne, karma nazyati nizcayAt / tasmAdbhavAlayaM kRtvA, na kiJcidapi cintaye / / 4 / / dhyAnaM sthiramanazcaiva, phalaM syAt karma nirjarA / evaMvidhavicAreNa, yogaM nizcayamAcaret / / 5 / / saGkalpa eva jantUnAM, kAraNaM bandhamokSayoH / vItarAgo'pavagamya sarAgo bandhakAraNam / / 6 / / abhAvabhAvanaM caiva, bhAvaM kRtvA nirAzrayam / nizcalaM hi manaH kRtvA, na kiJcidapi cintayet |7| AtmA hi jJAnamityuktaM, jJAnAtmano vikalpakam / jJAnena jJAnamAlambya, yogin ! karmakSayaM kuru ||daa gRhastho yadi vA liGgI, brahmacArI vizeSataH / dhyAnaM karoti zuddhAtmA, mucyate nAtra saMzayaH / / 6 / /
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnAGa kuzastotram padArthA anyathA loke, zAstraM syAdidamanyathA / anyathA mokSamArga, lokaH klizyati cAnyathA ||10|| varNAtItaM kalAtItaM gandhAtItaM vinirdizet / pUrvaM dvandvavinirmukta' dhyAyetsadA zivam ||11|| I J * rAjana vA yadi vA gupta cApi yojanam / kurvanApnoti taddhyAnaM yenAtmA labhate zivam ||12 / / yo naraH zuddhAtmAnaM dhyAyet kRtvA manaH sthiram / sa eva labhate saukhyaM nirvANaM zAzvataM padam ||13|| padasthaM mantravAkyastha, piNDasthaM svAtmacintanam / rUpasthaM sarvacidrUpaM, rUpAtItaM niraJjanam ||14|| kaSAyaM nokaSAyaM ca karma nokarma hyeva ca / mano'tIndriya sarvasva tyaktvA yogI samAcaret / / 15 / / AtmA satyaM parizAya, sarvakarma parityajet / AtmAnantatvabaddhAvaM, jJAnakarma samAcaret ||16|| tasmAt karma parityajya, svAtmatattvaM samAcaret / AcaritAtmatattvazca svayameva paro bhavet ||17|| 1 251 pApakarma parityajya, puNyakarma samAcaret / bhAvayedazubhaM karma tyaktvA yogI samAcaret || 18 || 1 anantajJAnamevAha, manovAkkAyavarjitam / 1 atyayavikalaM zuddhaM tatpadaM zuddhasaMpadAm ||19|| :
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnAGa kuzastotram ' samyagdarzana sajjJAna - cAritra tritayAtmakam / tenAtmadarzanaM nityaM ratnatritayabhAvanA ||20|| matizrutAbadhizveti, manaHparyaya kevalam / jJAnAtmA muktirityuktaM paJcAdiparameSThinAm ||21|| deha caityAlayaM prAhuH dehI caityaM tathocyate / tadbhaktizcaityabhaktizca prazasyA bhavavarjitA || 22 || yathA ca kAJcanaM zuddhaM, dagdhvA piNDastha bandhanam / jIvo'pi hi sadhAbhRtaM, dhammajJAnena surapati // 23 // prapaJcarahitaM zAstraM prapaJcarahito guruH / prapaJcarahito mokSo, dRzyate jinazAsane || 24 // 252 nAsti dhyAnasamo bandhuH nAsti dhyAnasamo guruH / nAsti dhyAnasamaM mitraM nAsti dhyAnasamaM tapaH || 25 || parAtmA dvividhaH proktaH, sakalo niSkalastathA / kosvarUpo hi, siddho niSkala ucyate || 26 // 1 zrUyate dhyAnayogena saMprAptaM padamavyayam / tasmAt sarvaprayatnena kuryAd dhyAnaM budhottamaH ||27|| pakSapAta vinirmuktaM, lAbhAlAbhavivarjitam / mAyAmanaH parityakta, tasvaM bhavati yoginaH ||28|| garbhiNI ca yathA nArI, pazyatyantaHsthasasvakam 1 evaM yogI svadehasthaM svaM pazyed recakAdibhiH ||26|| 1
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnAGa kuzastotram 253 na jApena na homena, nAmasUtrasya dhAraNAt / prApyate tatparaM tatvaM, prApyaM tvAtmavicintanAt // 30 // prabhAtaM yogino ninyaM, jJAnAdityo di sthitaH / itareSA narANAM ca, na prabhAtaM kadAcana // 31 // dehAjjIva pRthaka kuvA, cintayetadvicakSaNaH | dehasyaiva ca dehitve, dhyAnaM tatra viniSphalam // 32 // Atmakarma parityajya, paraSTi vizodhayet / yatInAM prazna niSThAnA, kiM tayA paracintayA // 33 / / cintayA nazyate jJAna, cintayA nazyate balam / cintayA nazyate buddhi, vyAdhirbhavati cintayA ||34 / / anyaccharIramanyo'ha-manye sambandhivAndhavAH | evaM svaM ca paraM jhAvA, svAtmAnaM bhAvayet sudhIH / / 3 / / atyantamalino deho, dehI cAtyantanirmalaH / ubhayorantaraM dRSTvA, kasya zaucaM vidhIyate // 36 / / ekaH karoti karmANi, mukte cako'pi natphalam / eko'pi jAyate nUna-meko yAti bhavAntaram / / 37 / / UrdhvazvAsavinimukta-maghAzvAsavivarjitam / madhyazUnyaM padaM kRtvA, na kiJcidapi cintayet // 38 // yAvatpravartate cintA, tAvatpAraM na gacchati / vidyate hi paraM tasvaM, mano'pohitakAyayat // 39 //
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvairAgyamaNimAlA ariSaDvargamAzritya bhRpo'pi na ca bhUpatiH / yogo gogo na yoginAm ||40|| 254 J ArzaraudraM parityajya, dharmyazuklaM samAcaret / tAbhyAM parataraM nAsti, paramAtmaprabhASitam // 41 // vairAgyaM tattvavijJAnaM, nairgrandhyaM samabhAvanA / jayaH parISANAM ca paJcaite dhyAnahetavaH || 42 // jJAnAGkuzamidaM cica pramattakAriNAGkuzam | yo'dhIte 'nanya caitaskaH so'bhyupaiti paraM padam ||43|| iti jJAnAGa kuzastotram puruSaprazaMsA sanA sa kunyaH sa prAjJaH sa balazrIsahAyavAn / sa sukhI ceha cAmutra yo nityaM dharmamAcaret || zrIvizAlakItiviracitA zrIvairAgyamaNimAlA Ananda cinmayasudhA rasapAnatRptaH / zuddhopayogamahimAnamupAgatazca / / kaivalyabodhabharitAdbhutadhAmadhanyaH / pAyAt pavitritajagat paramAtmarAjaH || 1 || cidrUpAmRtavAhinI parisarakaivalya satkairavaM / zuddhabhyAnamaranda cindulaharIlIlAlasatkarNikam || satsamyaktvamRNAlamaNDitavapuzcAritranAlAJcitaM / yogIndraama roghasevitamidaM pAyAdapAyAt sadA ||2||
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvairAgyamaNimAlA 255 jyotizcinmayakaumudIpraNayinI saddaSTirujjammate / zuddhadhyAnasudhAsaritpravilasa-syAnandasaMdAyinI / / cAritrAmRtavAdhicIciSaTalI saMvardhate modinI / cidrUpAmRtadIdhidedayato yogIndraparvAcale // 3 // bhedajJAnasudhAsaritpraNayinI saMvardhayan sarvadA / cipAmRtacandrikA dizi dizi prollAsayamajasA / / yogindrAbhutabodhikarabalatA protphuljayabhAdarAt / chudAnantacatuSTayAmRtanidhiH projjRmbhate pAvaNaH ||4 // jyotizcinmayabodhikarapalatAmulAsinI kurvatA / caitanyAmRtatejasA vidadhatA muktyApagAmaJjasA / / kaivalyAmRtavAdhivardhanavidhi sandhitsatA sarvadA / zuddhadhyAnamahIdhare vijayate cidrUpacandrodayaH // 5 // pAyaM pAyamapAyamAvarahitAM caitanyarUpAM sudhAM / nAyaM nAyamanantazAntipadavI ghetaH sthiraM sarvadA / / dhyAyaM dhyAyamalavathacodhavizadaM cidrUpamatyadbhutaM / yogin ! yogavilAsaraJjitadhiyA sAmyaM smaalmby|6| yAdRg nirmalamUrtireSa vasati svAsmopalabdhau sadA / nityAnandavizuddha cinmayavapurdehe'pi tAgvidhaH / / bhedaM mA kuru bhadra ! cipakamale sUkSmekSayA lokaya / prAptAnantacatuSTayAmRtanidhi svaM zuddhabhatyadbhutam / / 7 / /
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 zrIvairAgyamaNimAlA re citta ! ki zramasi bhUrivikalpajAle / kArya kiyat taba samasti bhavAndhakUpe / / kiM khidyase vividhamAnasajAtaduHkhaiH / cidrUpamanvahamupaihi sukhAmRtAya |8|| jIva ! svamehi nijamandirayogyavAsa / kiM khidyase paragRhe svanidhAsazUnyam / / kiM tAmyasi tvamanizaM paravAmasaktaH / cidra pamAviza nijottamadhAma ramyam / / 9 / / svapne'pi nopazamatAmupayAsi mur3ha ! / bhrAntvA''jarvajatravane bata mohabhAvAt / / bho mitra ! mohamavamuJca bhajasva zAntim / zuddhopayogamupayAhi kuru svakArya / / 10 // bhrAtaH ! kiM kuzalaM tavAsti satataM saMsAraghorANave / svAzAsAtakarAlavADavalasad-dhUmadhvaje mAtA / / kAlakaramahAtimiligilakAraghorIkRte / bheda jhAnaviziSTabodhamacirA-dAlambya tIraM braja // 11 // saMsAre bhramasA tvayA'tisuciraM kiM sAdhitaM ka hi me| mUDhA'dyA'pi viziSTabodhanilayo duHkhArNavAnodhRtaH / / bhogakarabhujaGgavatrakuhare sthAtuM punarvAcchasi / zuklabhyAnasudhAmbudhau na ramase saMsAradu khApahe // 12 //
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvairAgyamaNimAlA 257 kAmonmAdamahAbhujaGgamayade mithyAtvamohodake, krodhAdyagratimivrajapravitate tRSNAndhakUpe ciram / ki magno'si sakhe ! samastabhuvanaM yatrANumAtropama, tasmAnirgamanaM samasti na punaH santoSayantraM vinA // 13 / / anAdau saMsAre ciraparicitaM vizvalikham, svayA dhIman ! mohodayaparatayA nAtmacaritam | badAma: ki prAtastava nipuNabuddhanipuNatA, cidAnandAtmAne paramamapahAyAtra ramase // 14 // antastApaviz2ammaNena satataM kAmodbhavenAdhunA, no jAnAsi hitAhitaM jar3amate ! tatraiva sakto'si kim ? antaHzAntimuhimuca jar3atA sambhAvaya svAtmatAm , nityaM cetasi cinmayapravimalaM cidrayamekaM param // 15 // huho citta ! vizAlasaMsativane tRSNAdavAmnyutkaTe / kAmakrodhapharAlakesarikule mUrchAmadASTApade / / karasphAraphaNAlakolabhujage mRtyvandhakUpAkule / bhrAntvA tatra ciraM tabA'sti kuzalaM ki medabodhaM vinA / / 16 / / sarvapAzucisaptadhAtukalite baddha snasAjAlako / vIbhatsAntrasamAkule, kRmikulAkIrNe tridoSAvile / / kAlakaraviDAlapotabhayade khedAbahe pnyjre| saMsakto'tra kathaM zuka ! braja sakhe ! caitanyacUtamam / / 17||
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 zrIvairAgyamaNimAlA ho bhavya ziromaNe ! bhramasi kiM saMsArakAntArake / hitvA bodhaviziSTaratnamamalaM sarvArthasaMsAdhakam || kAmAdiprabhavAM prapIya maMdirAM mohabhighAM mA punaH | tatpAnaM kuru jAtucid guNanidhe! mokssaabhilaasso'sticet|| 18 Ata ! stavakutUhalI kila bhavan sarvANi tatvAnya ho / sammuktAni sadA svayaikaparamaM cidrUpatattvaM binA || citrAmRta sevane kuru rati saukhyAbhilASo'sti cet / loke nUtanatasvasaGgatirati badhnAti kautUhalI || 19 // ho haMsa ! vivekatA tatra bhuvi prakhyAtimuvAsinI / vairi aorat ne svantare durlabham / / cAturyaM caturAnanasya bhavato bho mitra ! kiM mahe | zuddhaM cinmayamAnasaM zivapadaM hitvA vRthA suse ||20|| ho citta-bhramara ! bhavatA bhrAmyatA bhrAntibhAvAd, bhogAsaktyA, bhavavana bhavadbhRrituSNAlatAsu / tAdgacdradviSamaviSayaprItipuSpavrajeSu / nItvA kAlaM ciramanadhi zvaduHkhaM prapede // 21 // zrAnno'si saMsRtivane parito bhrameNa / bho mitra ! mohavazato viSayAnusaGgAt // zvabhrAdiduHkhamanubhUyamanantAvAraM / niHzreyasAya samupaihi samAdhibhAvam ||22||
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvairAgyamaNimAlA procAcalamastake vanalatA kubjodare gahare / nadyAstIrayasthale ghanatrane sthitvA samAdhau rataH || cinmudrAtizuddha bhAva vilasatkaivalyabodhodayaH | sajjAto'smi yadA tadAzamanidhirdhanyo'smi dhanyAtmanAm // 23 mUlaM zuddhopayogaH paramasamarasIbhAvahakU skandhavandhaH / zAkhAsamyakcaritraM prasumaravilasanpallavAH kSAntibhAvAH // chAyA zAntiH samantAtsurabhitakusumaH zrIcidAnanda lIlA, bhRyAttApopazAntyai zivasukhaphalinaH saMzrayo yogigamyaH ||24| 256 siddhizrIsaGgasaukhyA - mRtarasabharitaH sacidAnandarUpaH / prAptaH pAraM bhavAndherguNamaNinikarodbhUriratnAkaro'pi / / caitanyollA silIlA - samayamupagataH prAptasampUrNa zarmA | yogIdra boMdhilabdha - paramasamarasI - bhAvagamyaH suramyaH ||25|| cinmayabhAvarUpa cidrapasudhArasa pUrNakumbhamayam / kevalabodhavizada surasindhuvijRmbhaNaghanodayam // paramAnanda candra kiraNojjvalazAntarasaughamandiram / bhAtraya bhavya ! citakaumudavanabodhakaraM cidAtmakam ||26|| samayasArasudhArasavAhinI, samayasArasudhAkarakaumudI / samayasArasustu mamaJjarI, vijayate jinarAjasamAkRtiH || 27 svacchandaM navazallakIkavalanaM pampAsaromaJjanam revAzoNa vigAhanaM canalatAkubrodare krIDanam ||
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 dvAdazAnuprekSA sAnandaM gajaya thapena gamanaM mAtrA kariNyA samaM / dhyAyed bAlagajo yathA jinapadadvandvaM tathA mAnase // 28|| janmani janmani ninavara ! smatAm tvatpAdapamayugale'smina bhaktibhramarI nibhRtaM cidrapAmodabodhakiAjalake / / 29|| zrImada kendrakIrtiprabhuguNamahitaH, svAmividyAdinando / dhImAn zrIpUjyapAdo guNanidhirudayaprAptakaivalyabodhaH // muktizrIsaukhyasampatpravaragurugaNollAsiratnatrayAtmA / jIyAcIrthezvaro'yaM jinapatirakhilaM zAsti lokaM sa no'vyAt vairAgyamaNimAleyaM racitA sadalakatiH / vizAlakIrtiyatinA vidyAnandadayArthinA // 31 // iti bairAgyamaNimAlA zrIzu tasAgarasUriviracitA dvAdazAnuprakSA adhovyaM bhuvane na ko'pi zaraNaM, dRSTo bhayazcaikatA | jantoranyatayA'zucistanuriyaM, karmAstravaH saMvaraH / / sAraM nirjaraNa vidherasukhakal loko durApA bhave / bodherlabhadharma eva sadanu-prekSA iti dvAdaza // 1 // 1 anityAnuprekSA sadRgbodhacaritraratnanicayaM, muktvA zarIrAdika, / na stheyo'bhrataDitsurendradhanurambhovudghadAbhaM kvacit / /
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 dvAdanuprekSA evaM cintayato'bhiSaGga vigamaH syAddha ktamuktAzane / yadvacadvilaye'pi nocitamidaM saMzocanaM zreyase ||2|| ' 2 azaraNAnuprekSA no kazciccharaNaM narasya maraNe, janmAdiduH khotkare / vyAghrAghAtamRgAtmajasya vijane, vAbdhau patatreriva // potAd bhraSTatanordhanaM tanuramA, jIvena putrAdayo / no yAnyanyabhavaM parantu zaraNaM, dharmaH savAmarhataH || 3|| 3 saMsArAnuprekSA / 261 jIvaH karmavazAd bhraman bhavane bhratvA pitA lAte ! putrazcA'pi nijena mAtRbhaginI, bhAryAduhitrAdikaH // rAjA pazcirasau nRpaH punarihA - pyanyatra zailavavat / nAnAveSadharaH kulAdikalito, duHkhyeva mokSAhate ||4|| | 4 ekatvAnuprekSA saMsAraprabhavaM sukhAsukhamatho, nirvANajaM sacchivaM / bhuje'haM khalu kevalo na ca paro, bandhuH zmazAnAtparam || nAmAtyeva sahAyatAM vrajati me, dharmaH suzarmadrumaH / sphUrjajjIvanadaH sadA'stu maitA - mekatvametacchriye ||5|| 5 anyatvAnuprekSA no nityaM jar3arUpamaindriyakamA dyantAzritaM varma yat / so'haM tAni bahUni cAzrayamayaM khedo'sti saGgAdataH // ,
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 dvAdazAnuprekSA nIrakSIravadaGgato'pi yadi me'nyatvaM tato'nyadmRzaM / sAkSAt putrakalapamitragRharai, ratnAdikaM matparam / / 6 / / 6 azucitvAnuprekSA aGga zoNitazukra sambhavamidaM, viNmUtrapAtraM na ca / snAnAlepanadhUpanAdimiradaH, pUtaM bhavejjAtucit / / kapUrAdipavitramatra nihitaM, taccApavitra yathA / pIyUpaM viSamaGganAdharagataM, ratnatrayaM zuddhaye / / 7 / / 7 AsrabAnuprekSA sparzAnAmapatI rasAt timiragAd , gandhAt kSayaM SaTpado / rUpAccaiva pataGgAko mRgatati, gItAta kaSAyApadAM / / zarvo dobalidharmaputracamarA, dRSTAntabhAjaH kramAda / hiMsAdedhanasampadAdikagaNaH, karmAsravaH kiM mude / / 8 / / 8 saMvarAnuprekSA vArAzI jalayAnapAtra vivara-pracchAdane tdgto| yahata pAramiyati vighnavigataH, satsaMvaraH syAttathA / / saMsArAntaMgatazcaritranicayAd dharmAdanuprekSaNAd / vairAgyeNa parISahakSamatayA, saMpadyate'sau cirAt / / 9 / / nirjarAnuprekSA zvabhrAdau vitriyogato bhavati yA, pApAnubandhA ca sA / tAmApnoti kudhIrabuddhikalitaH, puNyAnubandhA parA / /
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAnuprekSA 263 gupyAdizca parISadAdivijayAd, yA sattapobhiH kRtA / sadbhiH sA pravidhIyate munivaraiH cetthaM dvidhA nirjarA | 10 | 10 lokAnaprakSA pAtAle narakA nikota nilayo madhye tvasaMkhye matAH / sadvipamahArNavAzca girayo, nadyo manuSyAdayaH || sUryAcandramasAdayazca gagane, devA divItthaM tridhA / loko bAta nivezito'sti na kRto, rudrAdibhiHzAzvataH / 11 11 bodhidurlabhAnuprakSA 1 siddhAnantaguNA nikotavapuSi syuH prANinaH sthAvaraiH / loko'yaM nicitastrasatvaca rapaJcAkSatvadezAnyayam // duHprA khaviru sudharmaviSayA bhAvaM virAgaM tapo / dharma dyotamukhAmumocanamiyaM, bodhirbhaved durlabhA ||12|| 12 dharmAnuprekSA lakSma prANidayAdisadvinayatA, mUlaM kSamAdismRtam / svAlambastu parigrahatya janatA, dharmasya so'yaM jinaiH / / prokto'nena vinA bhramanti bhavinaH, saMsAra ghorArNave / tasminnabhyudayaM bhajanti sudhiyoniHzreyasaM jAgrati ||13|| etA dvAdazabhAvanA viracitA vairAgyasaMvRddhaye / vidhAnandivA'nurAgavazato dharmasya dhImandriye // doSajJazrutasAgareNa viduSA dvoSadhavicchirAye / ye'ntaH samyaganusmaranti munayo nityaM padaM yAnti te / 14 / iti dvAdazAnuprekSA 1
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvAdIbhasiMhasuriviracitA dvAdazAnuprekSA 1 anityAnaprekSA jAtAH puSTAH punaraH, iti prApazu prathA / na sthitA iti tatkuryAH, sthAyinyAtman ! pade mtim||1|| sthAyIti kSaNamAtraM vA, jJAyate nahi jIvitam / / koTerapyadhika hanta, jantUnAM hi manISitam / / 2 / / avazyaM yadi nazyanti, sthitvA'pi viSayAzciram | svayaM syAjyAstathAhi syAn , muktiH saMsRtiranyathA / / 3 / / anazvarasukhAvAptA, satyAM nazvarakAyataH / / kiM yathaiva nayasyAtman ! kSaNaM vA saphalaM naya // 4 // 2 azaraNAnuprekSA payodhI naSTa naukasya, patatreriva jIva ! te / satyapAye zaraNyaM na, tatsvAsthye hi sahasradhA / / 5 / / AyudhIyaratisnigdhairyanthumizcAbhisaMvRtaH / jantuH saMrakSyamANo'pi, pazyatAmeva nazyati / / 6 / / mantrayantrAdayopyAtman ! svatantraM zaraNaM na te / kintu satyeva puNye hi, no cetke nAma taiH sthitAH / / 7 / / 3 saMsArAnaprekSA naTavanna kaveSeNa, bhramasyAtman ! strakarmataH / tirazci niraye pApAda, divi puNyAd dayAmare ||8||
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAnuprekSA 265 paJcAnana ivAmokSA-dasi para AhitaH / bhaNe'pi duHsahe dehe, dehin ! inta kathaM baseH // 9 / / tannAsti yanna the mukta, pudgaleSu mahustvayA / tallezastaba ki tRptyai, bindupItAmbudheriva // 10 // bhuktojjhitaM tadaliSTa', bhoktumevotsukAyase / abhuktaM muktisaukhyaM sva-matulaM hanta necchasi // 11 // saMsato karma rAgAdhe-stataH kAyAntaraM tataH / indriyAnindriyadvArA, rAgAdyAzcakrakaM punaH / / 12 / / satyanAdau prabandhe'smin , kAryakAraNarUpake / yena duHkhAyate nityaM-madha vAtman ! vimuJca tat / / 13 / / 4 ekatvAnu prekSA tyaktopAttazarIrAdiH, svakarmAnuguNaM bhraman / svamAtman ! eka evA'si, janane maraNe'pi ca // 14 // bandhavo hi zmazAnantA, gRha evAjitaM dhanam / bhasmane gAvamekaM tvAM, dharma evaM na muJcati // 15 // putramitrakalabAgha-manyadapyantarAlajam / nAnuyAyIti nAzcarya, nanvaGga sahaja tathA // 16 // svameva karmaNAM kartA, bhoktA ca phlsnttH| bhoktA ca tAta ! kiM muktI, svAdhInAyAM na ceSTate / / 17 / /
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 dvAdazAnuprekSAH ajJAtaM karmaNavAtman ! svAdhIne'pi sukhodye| nehase tadupAyeSu, yatase duHkhasAdhane ||18|| ___5 anyatvAnuprekSA dehAtmako'hamityAtman ! jAtu yetasi mA kRthAH / karmato chapRthaktvaM te, tvaM nicolA'sisabhibhaH / / 19 / / abhra vatvA-damezyavA-dacivAca cAnyadaGgakam / ciyanityatvamedhyatvai-rAtman / nanyo'si kAyataH // 20 // Deye svayaM matI buddhiryatnenApyasatI zubhe / taddhetu karma tadvanta-mAtmAnamapi sAdhayet / / 21 / / 6 azucitvAnuprekSA medhyAnAmapi vastUnA, yatsamparkAdamedhyatA / tadgAzramazucItyetat, ki nAlpamalasaMbhavam / / 2 / / aspaSTaM dRSTamA hi, sAmarthyAt kamazinpinaH / ramyamUhe kimanyat syAn , malamAsAsthimajjataH / / 23 / / devAdantaHsvarUpaM ced, bahirdehasya ki paraiH / AstAmanubhaveccheya-mAtman ! ko nAma pazyati ||24 // evaM pizitapiNDasya, ayiNo'kSayazaMkRtaH / gAvasyAtman ! bhayAt pUrva, tatphalaM prApya tasyaja / / 2 / / bhAvasAraM vapuH kuryaat| tathAtmasvatkSaye'pyabhIH / mAcasArenudAhe'pi, nahi zocanti mAnavAH / / 26 / /
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ A dvAdazAnuprekSA: 7 AstravAnuprekSA ajasra mAsravantyAtman ! dusoMcAH karma pudgalAH / taiH pUrNastvamadho'dhaH syAjU, jalapUrNo yathA plavaH ||27|| tannidAnaM tavaivAtman 1 yogabhAvI sadAtanI / J viddhi parispandaM pariNAmaM zubhAzubhaM ||28|| Asravo'yamasuSyeti jJAtvAtman ! karmakAraNe / tattannimivaidhuryAdapavAhyogo bhava / / 29 / / 8 saMvarAnuprekSA saMrakSya samiti gupti-manuprekSAparAyaNaH / tapaHsaMyamadharmAtmA tvaM syA jitapurISahaH // 30 // evaM ca tvayi satyAtman karmAsvanirodhanAt / nIrandhrapatadbhUyA, nirapAyo bhavAmbudhau ||31|| vikathAdiviyuktastvamAtmabhAvanayAnvitaH / tyaktavAhyaspRho bhRyA, guptyAdyAste karasthitAH ||32|| evamaklezagamye'smin nAtmAdhInatayA sadA / 1 " zreyamArge matiM kuryAH, kiM bAhye tApakAriNi // 33 // zukanirvandhato vA sutastava hRdnyathA / pratyakSa nanvAtman !, pratyakSa nirayocitA ||34|| 9 nirjarAnuprekSA ratnatrayaprakarSeNa, baddhakarmakSayo'pi te / AdhmAtaH kathamapyagni- doghaM kiM vAvazeSayet ||35|| 267
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 dvAdazAnuprekSAH kSayAdanAsavAc cAtman ! karmaNAmasi kevalI / nirgame cApraveze ca, dhArAbandhe kutto jalam // 36 / / ratnatrayasya pUrtizca, svayA''tman ! sulabhaiva sA | mohamobhavihInasya, pariNAmo hi nirmalaH ||37 / / pariNAmavizuddhayartha, tapo vAdyaM vidhIyate / / na hi taNDulapAkaH syAt, pAvakAdiparikSaye ||38 // pariNAmavizuddhizca, bAhye syAnniAspRhasya te / niHspRhatvaM tu saukhyaM tad, bAhyo muhyasi ki mudhA ||39 / / guptendriyaH saNaM vAtman , ! nAtmanyAtmAnamAtmanA | bhAvayan pazya tatsaukhya, mAstA nizzegAdi !!401 anantaM saukhyamAtmottha-mastItyatra hi sA prmaa| zAntasvAntasya yA prItiH, svasaMvedanagoracarA // 4 // 10 lokAnuprekSA prasAritAdhUiNA lokaH, kaTinikSiptapANinA | tulyaH puMsodhamadhyAdho, vibhAgastrimarutaH / / 12 / / janmamRtyoH pade hyAtman !, asaMkhyAtapradezake / loke nAyaM pradezo'sti, yasminnAbhUranantazaH ||43 / / satyajJAne punazcAtman ! pUrvavat saMsariSyasi | kAraNejumbhamANe'pi nahi kAryaparikSayaH / / 14 / /
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! Hua dvAdazAnuprekSA / 266 yatasva tapasyAtman ! muktvA sumdhocitaM sukham / cirasthAyyandhakAro'pi prakAze hi vinazyati ||45|| 11 bodhidurlabhAnuprekSA bhavyatvaM karmabhUjanma, mAnuSyaM svaGgavazyatA / durlabhaM te kramAdAtman !, samavAyastu kiM punaH || 46 // vyarthaH sa samavAyo'pi tavAtman / dharmadhIrna cet / kaNizodgama vaidhurye, kedArAdiguNena kim ||47 || tadAtman ! durlabhaM gAtraM dharmArthaM mUDha ! kalpyatAm / bhasmane dahato ratnaM mUDha ! kaH syAt paro janaH || 48 || 1 ? 1 devatA bhavitA vA'pi devaH vA dharmapApataH / , taM dharma durlabhaM kuryA dharmo hi vikAmaH || 49|| ' t bhavyasya bAhyacicasya sarvasasthAnukampinaH / karaNatrayazuddhasya, tavAtman ! bodhiredhatAm ||50 || 12 dharmAnuprekSA pazyAtman ! dharmamAhAtmyaM, dharmakRtyo na zocati / vizvairvizvasyate citraM sa hi lokadvaye sukhI // 51 // tavAtman ! AtmanIne'smin jainadharme'tinirmale / sthavIyasI ruciH stheyA, dAmuktermuktidAyinI // 52 // iti dvAdazAnuprakSAH
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 // dvAdazAnuprekSAH zrIsomadevasUriviracitA dvAdazAnupraMkSAH anityAnuprekSA 1 utsajya jIvitajalaM bahirantarete | riktA vizanti maruto jalayantrakalpAH / / ekograma jarati yUni mahatyaNau ca / sarvakaSaH punarayaM yatate kRtAntaH // 1 // lAvaNyayauvanamanoharaNIyatAyAH / kAyeSvamI yadi guNAviramAvasanti / santo na jAtu ramaNIramaNIyasAraM / saMsAramenamavadhIrayituM yatante / / 2 / / uccapadaM nayati jantumadhaH punastaM / vAtyeva reNunicayaM capalA vibhUtiH / / zrAmatyatIva janatA vanitAsukhAya / tAH pUtavat karagatA api viplavante / / 3 / zUraM vinItamiva saJjanavat kulInaM / vidyAmahAntamiva dhArmikasutsRjantI / / cintAjvaraprasavabhUmiriyaM hi lokaM / lakSmIH khalakSaNasakhI kaluSIkaroti / / 4 / /
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAnuprekSA vAci zruboIzi gatA - balakAvalISu / yAsAM manaHkuTilatAstaTinItaraGgAH || antarna mAnta iva dRSTipathe prayAtAH / kastAH karotu saralA, svaralAyatAkSIH ||5|| saMhArabaddhakalasya yamasya loke / kaH pazyatohara vidheradhiM prayAtaH // yasmAjagattrayapurIparamezvaro'pi / tatrA'hitodyamaguNo vidhurAvadhAnaH / / 6 / / itthaM kSaNakSayatA mukhe patantI / vastUni vIkSya paritaH sukRtI yatAtmA // tatkarma kiJcidanusartumayaM yateta / yasminnasau nayanagocaratAM na yAti || 7 || azaraNAnuprekSA 2 dodaye'rthanicaye hRdaye strakAyeM / sarvaH samAhitamatiH purataH samAste || jAte svapAyasamaye'mpatau patatreH / potAdiva drutavataH zaraNaM na te'sti // 8 // bandhuvajaiH subhaTakoTibhirAptavarge / mantrAstratantravidhibhiH parirakSyamANaH / / janturbalAdadhicalo'pi tAnvadUta- / rAnIyate yamavazAya varAka ekaH ||9|| 271
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 dvAdazAnuprekSA saMsIdatastaya na jAtu samasti zAstA / svataH paraH paramavAptasamagrabodhaiH / / tasyA sthitte tvayi yato duritopatApaseneyameva suvidhe ! vidhurAzrayA syAt / / 10 / / saMsArAnuprekSA 3 kArpitaM kramagatiH puruSaH zarIram / ekaM tyajatyaparamAbhajate bhavAbdhI / / zailaSayoSidiva saMsRtirevameSA / nAnA viDambayati citrakaraH prapaJcaiH // 11 / / daivAneSyadhigateSu paTurna kaayH| kAye paTauM na punarAyuravAtavittam / / itthaM parasparahatAtmamirAptadharmaiH / loka suduHkhayati janmakaraH prabandhaH / / 12 / / AstAM bhavAntaravidhau suviparyayo'yam / atraiva janmani nRNAmadharoccabhAvaH || alpaH pRthuH patharapi kSaNato'nya eva / svAmI bhavatyanucaraH sa ca tatpadAhaH // 13 / / vaicitrya mitthamanubhUya bhavAmburAzeH / AtaGkavADayaviDamvitajantuSAreH / / ko nAma janma viSapAdapapuSpakalpaiH / svaM mohayen mRgadRzAM kRtadhIH kaTAkSaH // 14 //
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 dvAdazAnuprekSAH ekatvAnaprekSA 4 ekarUpamA vizasi janmati saMzaya / bhoktuM svayaM svakRtakarma phalAnubandham / / anyo na jAtu sukhaduHkhavidhI sahAyaH / svAjIvanAya militaM viTayeTakaM te // 1 // bAhyaH parigrahavidhistaba dUramAstAM / deho'yameti na samaM sahasambhavo'pi // kiM tAmyasi tvamanizca bhaNadRSTanaSTaH / dArAtmajadraviNamandiramohapAzaiH // 16 // saMzocya zokavivazo divasaM tamekama anyebarAdaraparaH svajanastavArthe / / kAyo'pi bhasma bhavati pracayAccitAgneH / saMsArayantrapaTikAghaTane tvamekaH // 17 // eSa svayaM tvavicalananukamanAlaiH / late veSTayati naSTamatiH svamekaH / / puNyAt punaH prazamatantukRtAvalammaH / taddhAma dhAvati vidhRtasamastavAdham ||18|| pRthaktvAnuprekSA 3 dehAtmako'hamiti vetasi mA kathAstvam / svaco yato'sya puSaH paramo vivekaa||
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 dvAdazAnuprekSAH tvaM dharmazarmavasatiH parito'vasAyaH / kAyaH punarjaDatayA gatadhInikAyaH / / 19 / / AsIdati svayi sati pratanoti kAyaH / kAnte tirobhavati bhUpavanAdirUpaiH / / bhUtAtmakasya mRtavana sukhAdimAvaH / tasmAt kRtI karaNataH pRthageya jIvaH / / 20 / / sAnandamavyayamanAdimanantazaktim / uddayotinaM nirupalepaguNaM prakRtyA / / kulvA jaDAzrayamimaM puruSa samRddhAH / santApayanti rasavaduritAgnayo'mI // 21 / / karmAsavAnubhavanAt puruSaH paro'pi / prApnoti pAtamazubhAsu bhavAnISu / / tasmAcayoH paramabhedavido vidagdhAH / zrayastadA dadhatu yatra na jannayogaH / / 22 / / azucyanuprekSA 6 AdhIyate yadiha vastu guNAya kAntam / kAye tadevamuhuretyapavitrabhAvam / / chAyApratAritamatirmalarandhravandham / kiM jIva ! lAlayasi bharametadaGgam / / 23 / / yoSibhirAhatakaraM kRtamaNDanazrIH / yaH kAmacAmararucistaSa kezapAzaH / /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAnuprekSA: so'yaM tvayi zravaNagocaratAM prapAte / pretAvanISu vanavAsavAsago'bhUt ||24|| antarvahiryadi bhaved vapuSaH zarIram / devAt tadAnubhavanaM nanu dUramAstAm // kautUhalAdapi yadIkSitumutsaheta / kuryAdAbhiratimatra bhavAn zarIre ||25|| tasmAnnisargamalinAdapi labdhatatvAH / kInAzake limanavAtadhiyo'cirAya // kAyAdataH kimapi tatphalamarjayantu / yasmAdananta sukhasasya vibhUtireSA // 26 // 275 AsavAnuprekSA 7 antaH kaSAyakaluSo'zubhayogasaGgAt / karmANyupArjayasi bandhanibandhanAni || rajjaH kareNuvazagA karaTI yathaitAH / tvaM jIva ! muJca tadimAni durIhitAni ||27|| saMkalpakalpatarusaMzrayaNAsvadIyaM | ceto nimajjati manorathasAgare'smin // tatrArthatastava cakAsti na kiJcanA'pi / pakSe paraM bhavasi kalmaSasaMzrayasya ||28|| seyaM vibhRtiSu manISitasaMzrayANAm / caturbhavettava nijArciSu moghavAJcham / /
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 dvAzAnuprekSA: pApAgamAya parameva bhaved vimRddha / / kAmAt kutaH sukRtadUravatA hitAni / / 29 / / daurvidhyadagdhamanaso'ntarUpAcamuktaH / citaM yatholasati te sphuritosaraGgam / / dhAmni sphured yadi tathA paramAtmasaMjhe / kautaskRtI tava bhavediphalA prapatiH ||30|| saMvarAnaprekSA 8 Agacchato'bhinavakArmaNareNurAzeH / jIvaH karoti yadavaskhalanaM vitandraH // sattasvacAmaradharaH praNidhAnahastaH / santo vidustamiha saMvaramAtmanInam // 31|| yastvAM vicintayati saJcarate vicAraiH / cArvI cinoti parimuJcati caNDabhAvam / / ceto nikuJcati samaJcati vRttamuccaH / sa kSetranAtha ! niruNaddhi kRtI rajAMsi / / 32 / / nIrandhrasandhiravadhIritanIrapUraH / potaH saritpatimaya ti yathAnapAyaH / / jIvastathA apitapUrvatamaHpratAnaH / kSINAstravazva paramaM padamAzrayeta // 33 / / __ nirjarAnuprakSA ApAtaramyaracanarvirasAvasAnaH / janmodbhavaiH sukhalavaiH skhalitAntaraGgaH / /
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAnuprekSAH 277 duHkhAnuSaGgakaramarjitavAn yadenA / tattvaM sahasva hatajIva ! navaprayAtam // 34|| kAludhyameSi yadiha svymaatmkaamo| jAgarti satra nanu karme purAtanaM te / / yo'hiM vivardhayati ko'pi vimugdhabuddhiH / svasyodayAya sa naraH pravaraH kathaM syAt ? ||35|| AtatapAvakazikhAH sarasAvalekhAH / svasthe manAga manasi te laghu vismaranti / / tatkAlajAnamativisphuritAni pazcAt / jIvAnyathA yadi bhavanti kuto'priyaM te // 36 // lokAnaprekSA 10 madhyAdharordhvaracanaH pavanatrayAntaH / tulyaH sthitena jaghanasthakareNa puMmA / / ekasthivistava niketanameSa lokaH / trasyabhikINajaTharo'aniSaNNamokSaH // 37 // kA na tAvadiha ko'pi viyecchayA vA / dRSTo'nyathA kaTakRtAvayi sa prasaGgaH / / kAryaM kimatra sadanAdiSu takSakAH / AhRtya ceda tribhuvanaM puruSaH karoti / / 38|| svaM kalmaSAvRtamatiniraye tirazci / puNyocito dini nRSu dvayakarmayomAt / /
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 dvAdazAnuprekSAH itthaM niSIdasi jagattrayamandire'smin / svaraM pracAravidhaye tava loka eSaH / 39 / / atrA'sti jIva ! na ca kiJcidamuktamuktam / sthAnaM svayA nikhilataH parizIlanena / tatkevalaM vigalisA'khilakarmajAlam / spRSTa' kutUhalAdhayA'pi na jAtu dhAma ||4|| bovyanuprekSA 10 saMsAramAgaramimaM bhramatA nitAntam / jIvana mAnavabhavaH samavApi devAt / / tatrA'pi yad bhavanamAnyakule prasUtiH / sanmaGgatizca tadihAndhakavatakIyam // 41 // kRcchAdanaspatigatezcyuta eSa jIvaH / zvabhraSu kalmaSavazena punaH prayAti // tebhyaH parasparavirodhi mRgaprasUtAvasyAH pazupratinibheSu kumAnaveSu // 42 // saMsArayantramudayAstaghaTIparItaM / sAtAnatAmasaguNaM bhRtamAdhitoyaH / / itthaM caturgatisarisparivartamadhyam / mAtrAhayet svakRtakarmaphalAni moktum / / 4 / / aatnggshokbhybhogkltrputrH| yaH khedayen manujajanma manorathAptam / /
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAnuprakSAH 276 nUnaM sa bhasmakRtadhIriha ratnarAzim / uddIpaveda-tanumohamalImasAtmA ||4|| bAhyaprapaJcavimukhasya samommukhasya / bhUtAnukampanarucA priyasattvavAcaH / / pratyaka prayathadayasya jitendriyasya / bhanyasya bodhiriyamastu padAya tasmai // 4 // dharmAnuprekSA 12 . zraddhA'bhisandhiravadhUtayahiHsamIhaH / tatvAvasAyasalilAhitamUlabandhaH / / AtmAyamAtmani tanoti phaladvayArthI / / dhama tamAhuramRtopamasasyamAptAH / / 46 / / maitrIdayAdamazabhAgamanirvRtAnA / bAhyendriyaprasaravarjitamAnasAnAm / / vidyApramANahatamohamahAgrahANAM / dharmaH parAparaphalaH sulabho narANAm / / 4 / / icchAH phalaiH kalayati praruNaddhi bAdhAH / sRSTe rasAmyatribhurabhyudayAdibhiryaH / / jyotISidtayati cAtmasamIhiteSu / dharmaH sa zarmanidhirastu satAM hitAya ||48|| dehopahArakutapaiH svaparopatApaiH / kRtvA'dhvarezvaramiSaM vidalan manISAH / /
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. dvAdazAnuprekSAH dhamaiSiNo ya iha kecana mAnyabhAjaH / te jAtajIvitadhiyo viSamApibanti ||4|| ye'nyatra mantramahimekSaNamugdhabodhAH / zabaiSiNaH punarataH zivatAM gRNanti / / te nAvitAraNazo dRpado'valambya | duSpAramambudhijalaM parilayanti // 50 // dharmazruteriha paratra ca ye'vicArAH / / sadiya tAmasazaH satataM yatante / / dugdhAbhidhAnasamatAvilabuddhayaste / nUnaM gavArkarasapAnaparA bhavantu / / 1 / / ajJasya zaktirasamarthavidhenibodhaH / to cAruveriyamam tudatI na kiJcit / / andhAGghihInahatavAJchitamAnasAnAm / dRSTA na jAtu hitatiranantarAyA / / 2 / / cAryAM rucau taducitAcaraNe ca nRNAm / dRSTArthasiddhiragadAdiniSevaNeSu / / tasmAt parAparaphalapradadharmakAmAH / santastrayAvagamanItiparA bhavantu // 53 // iti dvAdazAnuprekSA
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjyapAdaviracitA dvAdazAnuprekSA sadA dadhyAvanuprakSA didhyAsurdharmyamuttamam / pArikarmamitAstasya zubhA dvAdazabhAvanAH / / anitya bhAvanA-imAni zarIrendriyaviSayopabhogaparibhogadravyANi, samudAyarUpANi, jalaghudyyadanavasthitasvabhAvAni, garbhAdighavasthAvizeSeNu, sadoparampamA yomapiemamANi, mohAdatrAno nityatAM manyate / na kiJcit saMmAre samudite dhra camasti Atmano jJAnadarzanopayogasvamASAdanyaditi cintanam anityatAnugraMkSA // evaM hyasya cintayatasteSvabhiSvaGgAbhAvAt bhuktozitagandhamAlyAdiSviva viyogakAle'pi vinipAto notpadyate // 1 // ___ azaraNabhAvanA-yathAmRgazAvasyaikAnte balavatA khudhitenAmipiNA vyAghraNAbhibhUtasya na kiJciccharaNamastitathA janmajarAmRtyubyAdhiprabhRtivyasanamadhye parizramato jantoH zaraNaM na vidyate / / paripuSTamapi zarIraM bhojanaM prati sahAyIbhavati na vyasanopanipAte / yatnena saJcito'rtho'pi na bhavAntaramanugacchati / saMvibhaktasukhaduHkhAH suhRdo'pi na maraNakAle paritrAyante / bAndhavAH samuditAzca rujA parItaM na paripAlayanti / / asti cetsucarito dharmo vyasanamahArNave tAraNopAyo bhavati / mRtyunA nIyamAnasya sahasranayanAdayo'pi na zaraNam / ismAd
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjyapAdaviracitA bhavavyasaGkaTe dharma eva zaraNaM suhRdarthA'pyanapAyI, nAnyada kiJciccaraNamiti bhAvanA azaraNAnuprekSA / evaM hyasyAdhyava - svato nityamaraNo'smIti bhRzamudvignasya sAMsArikeSu bhAveSu mamatvanirAso bhavati / bhagavadatsarvajJapraNIta eva mArge pratipatro bhavati || 2 || 15 + saMsArabhAvanA - karmavipAkavazAdAtmano bhavAntarAvAptiH saMsAraH / sa purastAt paJcaviparivartanarUpeNa vyAkhyAtaH / tasmika yoni kula koTibahuzatasahasrasaGkaTe saMsAre paribhraman jIvaH karmayantrAnupreritaH pitA bhRtvA bhrAtA putraH pautrazca mAtA bhUtvA maginI bhAryA duhitA ca bhavati / svAmI bhRtvA dAmo bhavati / dAso bhRtvA svAmyapi bhavati, naTa iva raGga / athavA kiM bahunA svayamAtmanaH putro bhavatItyevamAdisaMsArasvabhAvacintanaM saMsArAnuprekSA / evaM hyasya bhAvayataH saMsAra- duHkhabhayAdudvignasya tato nirvedo bhavati / nirviNNazca saMsAraprANAya pratiyatate ||3|| 282 ekatvabhAvanA - janmajara rAmaraNAnuvRttimahAduHkhAnubhavaM prati eka evA'haM na kazcinme svaH yase vA vidyate / eka eva jAye'ham / eka eva priye / na me kazcit svajanaH parajano vA vyAdhijarAmaraNAdIni duHkhAnyapaharati / bandhumitrANi zmazAnaM nAtivartante / dharma eva me sahAyaH sadA anapAyIti cintanamekatvAnuprekSA / evaM hyasya bhAvayataH svajaneSu prItyanubandho na
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjyapAdaviracitA 283 bhavati / parajaneSu ca dveSAnuvandho nopajAyate / tato niHsaGgatAmabhyupagato mokSAyaiva ghaTate // 4 // / / ___ anyatvabhAvanA-zarIrAdanyatvacintanamanyatvAnuprekSA / tadyathA bandhaM pratyekatve satyapi lakSaNamedAdanyo'hamaindriyaka zarIra manindriyo'hamahaM zarIraM -jJo'hamanityaM zarIraM nityo'hamAdyantavaccharIramanAdyanto'hai, bahUni me zarIrazatasahastrANyatItAni saMsAre paribhramataH / sa evAhamanyastebhya ityevaM zarIrAdapyanyatva me kimaGga ! punarvAAsyaH parigrahebhya ityevaM hyastha manaH samAdadhAnasya zarIrAdiSa, spRhA nopayate | tatastatvajJAnabhAvanApUrvake vairAgyaprakale sati Atyantikasya * mokSasukhasyAptibhavati // - . / / . . . . azudhibhAvanA-zarIramidamatyantAzuciyoni, zukrazoNitAzucisaMvardhitamavaskaravadazuvibhAjanaM; svaGmAtrapracchAditamatipUtirasaniSyandisrotovilamAravadAtmabhAvamAzritamaNyAzvevApAdayati / snAnAnulepanadhupamaghavAsamAlyAdibhirapi na zakya mazucitvamapahartumasya / sambagdarzanAdi punarmAvyamAna jIvasyAsyantikI zuddhimAvirbhAvayatIli tatvato maavnmshucitvaanprekssaa| evaM yasya sasmarataH zarIranivedo bhavati / niviNNazca janmIdAdhitaraNAya ci samAdhattate / / 6 / / ___ AsravabhAvanA-AstravasaMvaranirjarAH pUrvoktA api ihopanyasyante tadgataguNadoSabhAvanArtha / tadyathA-mAlavA ihAmutrApA
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 pUjyapAdaviracitA yuktA mahAnadIsroto vegatIkSNA indriyakapAyAvratAdayaH / tathendriyANi tAvatsparzanAdIni vanagajavAyamupannagapata hariNAdIna vyasanArNavamavagAhayanti / tathA kaSAyAdayo'pIha vadhabandhanapariklezAdIn janayanti amutra ca nAnAgatiSu bahuvidhaduHkhaprajvalitAsu zramayantItyevamAtravadoSAnucintanamAtrAnuprekSA // evaM hyasya cintayataH zamAdiSu zreyatvabuddhirna pracyavate / sarva ete AsavadoSAH karmavatsaMkRtAtmano na bhavanti // 7 // saMvarabhAvanA -- yathA mahArNave nAvo vivarapidhAne'sati kramAt sra tajalAbhiplaye sati tadAzrayANAM vinAzo'vazyambhAvI, vidrAvizanta karmAgamadvArasaMvaraNe sati nAsti zra eyaH pratibandha iti saMvaraguNAnucintanaM saMvarAnuprekSA / evaM zasya cintayataH saMvare nityodyuktatA bhavati / tatazca niHzreyasavadaprAptiriti ||8|| nirjarAbhAvanA - nirjarA vedanAvipAkajA ityuktam / sA dvedhA abuddhipUrvA kuzalamUlA ceti / tatra narakAdiSu gatiSu karmaphalavipAkajA madhuddhipUrvA sA akuzalAnubandhA / parISahajaye kRte kuzalamUlA sA zubhAnubandhA niranubandhA ceti / ityevaM nirjarAyAguNadoSabhAvanaM nirjarAnuprekSA / evaM yasyAnusmarataH karmanirjarApratirbhavati ||9|| lokabhAvanA-- lokasaMsthAnAdividhiyakhyAtaH / samantAdanantasyA lokAkAzasya bahumadhyadezabhAvino lokasya saMsthA
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjyapAdaviracitA jIvAH nAdividhirvyAkhyAtaH / tatsvabhAvAnucintana kheokAnuprekSA / evaM hyasyAdhyavasyatastasvajJAna vizuddhibhavati // 10 // bodhidurlabha bhAvanA - ekasminnigotazarIre siddhAnAmanantaguNAH evaM sarvaloko nirantaraM nicitaH sthAvaratastatra trasatA vAlukAsamudraM patitA vacasikatAkaNikeca durlabhA / tatra ca vikalendriyANAM bhRSitvAt paJcendriyatA guNeSu - kRtajJatA iva kucchalamyA / tatra ca tiryakSu pazumRgapakSisarIsRpAdiSu bahuSu satsu manuSyabhAvazcatuSpathe ratnarAziriva durAsadaH / tatpracyave ca punastadupapatirda gvatarupud galatad bhAvopapazivadurlabhA / tallAbhe ca dezakulendriya sampannIrogatvAnyutarocarato'tidurlabhAni / sarveSvapi teSu labdheSu saddharmapratilambho yadi na syAt vyartha janma, vadanabhitra dRSTivikalaM / tamevaM kucchalamyaM dharmamavApya viSayasukhe raJjanaM bhasmArthaM candanadahanamica viphalam // viraktaviSayasukhasya tu tapobhAvanAdharmaprabhAvanA sukhamaraNAdilakSaNaH samAdhirduravApaH / / tasmina sati bodhilAbhaH phalavAn bhavatIti cintanaM bodhidurlabhAnuprekSA / evaM hyasya bhAvayato bodhiM prApya pramAdo na kadAcidapi bhavati // 11 // I dharmabhAvanA - ayaM jinopadiSTo dharmo'hiMsAlakSaNaH satyAfagat farmmUlaH kSamAvalo brahmacaryagupta, upazamapradhAnare, niyatilakSaNo, niSparigrahatAlambanaH / tasyAlAbhAdanAdisaMsAre jIvAH paribhramanti duSkarma vipAkajaM duHkhamanubhavantaH / asya 285 /
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAviMzativarISahAH 286 punaH pratimevividhAyuvAhirakA niHzeopalabdhiniyateti cintanaM dharmastrAkhyAtasvAnuprekSA / evaM hyasya cintayato dharmAnurAgAt sadA pratiyatnavaro bhavati / / 12 / / iti dvAdazAnuprekSAH zrIvIranandyAcAryapraNItAH dvAtriMzatiparISadAH kSuttRTuzItamaloSNadaMzamazake-yarogazayyAtRNa sparza 'klezavadhAnalAbhamaratiM, nidarzanaM strIklamaM? 1 prajJA'jJAnabhatra sanAgnyazapanAn satkArayAJcAniSaghoSabhRtAMzca parISahAn vijayate, yo vIryacaryo yatiH || 1 || 1 kSutrAdiparISahajA taklezaH / 2 parIyahaM / 3 vIryAcAzvAn / 1 kSudhAparISadH T " kSutIkSNAnazanAdijAkSanikaraM svajJeyavIkSAkSamaM / svAntaM bhrAntataraM karoti balavat prANAn prayANonmukhAn // yA'nyAdhInajane'phalA'tisaphalA tyAgAt tapaH puSTaye, tasyAtyamRtAzanena zamanaM kurvan vratI kSaJjayaH || 2 || 1 rUpAdikaM jJAtumasamarthaM 2 mahAranivRtteH / 3 varSa | 2 tRSAparISahaH 1 1 caNDazcaNDakaraH sthalasthitapayaH saJcAriNaH prANino / bhraSTapluSTatanUM stanoti nitarAM yasmiMsta tApate || 1 grISme /
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAviMzatiSaroSahAH 227 tasmin snigdhaviruddha bhojanAlA, 55tApAdipuSyattRSAM / ratyakta nispRhatAmRtena kRtadhI3, muSNAti tRSNAjayaH / / 3 / / 2 parityaktavastuni / 3 kRte puNye ghorbuddhiryasya / 4 apaharati / 3 zItaparISahaH protkampAhimabhImazInapavana, sparzaprabhinnAGgino' / 2yasmin yAntyatizItakhedamavazAH, prAleyakAle'GginaH / / tasminnasmarataH purA priyatamA,-zleSAdijAtaM sukhaM, yogAgAranirastazItavikate, inirvAsasastajjayaH / / 4|| 1 sphuTitAvayavAH / 2 shishirkaale| 3 nignaMnyasya / 4 shiitpriisshjyH| 4 pralaparISahaH prANAghAtavibhItinastanurati, tyAgAca bhogAspRhaH / snAnodarzanalepanAdivigamAt prasvedapAMvaditam / / lokAniSTamaniSTamAtmavapuSa, yAmAdimUlaM malaM / gAtratrANamivAdadhAti jinaM5, jetuM malaklezajit / / 5 / / 1 prANihiMsA / 2 bhogeSvaspRhA yasya sa bhogAspRhaH / 3 dharmadhuli jAtam / 4 kavacaM / 5 pApaM / 6 sa ityadhyAhAraH / 5 uSNaparISahaH grISme zuSyadazeSadehinikare, mArtaNDacaNDAMzubhiH / santaptAtmatanustRSAnazanaruklezAdijAtoSNajaM / / zoSasvedavidAhakhedaraavaze, nAptaM purA'pi smaran | tanmuktyai nijabhAvabhAvanaratiH, syAduSNajiSNuvatI / / 6 / / 1 tAluzoSaNa / 2 paravazena / 3 svasvarUpaM /
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 dvAviMzatiparISahAH 6 daMzamazakaparISahaH zUnyAgAradarIguhAdizucini, sthAne vivikte sthitaH / tIkSNaimatkuNakITadaMzamazakA, yaizcaNDatuNDaiH kRtAM // svAGgArtiparadehajAnimiva tAM, yo mandhamAno muniH / niHsaGgAsa sukhI ca daMzamazaka,-klezakSamI taM numaH / / 7 / / 7caryAparISahaH zAda laiMmilitecchabhallabhujagA''bhoge bhayaMkAspade / gandhAndhadviradotkare kariripu, kIDeMkanIDe ghane / / svairaM kaNTakarkarAdiparuSera, 'pyatrANapAdazcaran / eka: siMha vArtibhItivijayI, vijyAtijita saMyamI Itali 1 niSThure / 2 pAdatrANarahitaH / 3 IryAparISajayI syAt / 8 rogaparISahaH kaNDayA galagaNDapANDadavathu2, prnthijvrshliipd-| raleSmodumbarakuSThapicapavana, zvAsAdirogArditaH / / bhikSuH kSINavalo'pi bheSajasuhun mantrAnapekSaH kSamI / dukAritrinirmitAtivijayI, syAd vyAdhibAdhAjayaH // 9 // 1 gaNDamAlA / 2 dAha / 3 valmIkapAdaH / 4 pIDitaH / 6 zayyAparISahaH jhaMjhAvAtahatAta kauzika zivA3,-phetkAraporasvarAM / "zaMmpAkaradAM sphuradrucitaDij-jihvAM kSapArAkSasIm // 1 vRSTisahitaH vAyu jhamjhAdAtaH / 2 ulUkaH 3 jamvukaH / 4 azaniH / 5 raatri|
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAviMzatiparISahAH 286 yo to drAggamayatyasau zayanajA-tAyAsajiddhIradhIH / 6dhvAntAtyanta karAlamRdharadarI-deze prasuptaH kSaNam / / 10 / / 6 andhakAraH / 7 raudrprvttle| 10 tRNasparzaparISahaH zrAntaHsan 1zrutabhAvanAnazanasad, dhyAnAdhvarayAnAdibhiH / stoka kAlamatizramApahRtaye, zayyAniSaye bhajan / / zuddhorvItraNapatrasaMstarazilA-paheSu tatpIDanaH / kaNDUyAdisahogadizNa-samAnI saMgatI 1 svAdhyAyaH / 2 mArgagamanaM / 11 vadhaparISahaH ruSTa : pUrvabhavApakArakalanAt, tajjanmarAt khalaiH / mlecchenikaruNarakAraNaguNa-Sezca pApAtmakaH / / dehabchedanabhedanAdividhinA, yo mAryamANo'pyalaM / dehAtmAtmavibhedavedanabhava-zAntirvadhArtikSamI // 12 // 5 zarIrAtmasvarUpabhedajJAnajanitakSamAvAn / 12 alAbhaparISahaH pahaho deva ! sahAyatA taba samu-dizyaiva poSyo mayA / 2pUtImattapaso gRhAvalimato, bhrAntvA'ppanApte'zane / / doSaHko'pi na vidyate mama puna, lAbhAdalAbheza kSamA / patA pUrti prananotyataH priyatamavetyalAbhakSamA ||13 / / 1 bhoH 2 vRddhau| 3 kAraNAt / 4 upekSAdidoSaH / 5 AhArarA: praapte| 6 tapovRddhi / 7 samAconA
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 dvAviMzatiparISahAH 13 aratiparISahaH durgArendriyavRndaroganikara-karAAdevAdhAkaraH / probhRtAmaratiM vratotkarapari-trANe guNotpoSaNe 3 / / "maMkSu kSINatarAM karotyaratijid, vIraH sa vanyaH satAM / yo daNDatrayadaNDanAhita matiH, satyapratiko vratI / / 14 / / 1 samuhaH / 2 rakSAyAM / 3 vivrdhne| 4 zIva / 5 svIkRta / 14 adarzanaparoSahaH varNyante bahabastapo'tizayajAH, saptaddhipUjAdayaH / prAptAH pUrvatapodhanairiti vaco, mAtra tadadyA'pi yat // tatvajJasya mamA'pi teSu nahi ko'pItyArIsaGgojjhitA / cetovRttiraparISahajayaH, samyaktvasaMzuddhitaH // 15 // 15. strIparISahaH jetA cirAbhavastrayasya jagatA, yAsAmapAGga ghubhiH / tAbhirmanitambinIbhirabhitaH, 1saMlobhyamAno'pi yaH / / ratatphalgutvamavetya naitivikRti, taM vaya'dhairya ndiram / vande stryAnijayaM jayantama khilA-nartha kRtArthaM yatim // 16 / / 1 lobhmutpaadymaanH| 2 tAsAmantaHsArarahitatvaM / 3 zreSThadhayasya lakSmIyasya / 16 prajJAparISahaH pratyakSA'krama vizvastuviSaya-jJAnAtmanAsvAtmano / garvaH sarvamatazrutajJa iti yaH, prApte parokSe zrute // 1 yugapat /
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAviMzatiparoSahAH 295 sarvasminnapi no tanoti hRdaye, lajjA sa kiMratAmiti / prajotkarSamadApanodanaparaH, prajJArtijittattvavit / / 17 / / 2 anirvacanIyAM / ajJAnaparISahaH jJAnadhyAnaratA matirmama tapa, stI na cotpadyate / jJAnaM pUrNamayaM jaDaH pazuriti, zrotuM vaco'haM bhamaH // netyajJAnaparISahaM sa sahate, pradhyaktavastusthitiH / yA kArya 2 bhavati svahetuthumale3, satyeva netyAlA 1 suSThujJAtavastusvarUpaH / 2 prayojana / 3 antaraGgabahiraGgakAraNe 18 nAgyaparISahaH bhUSAvezaravikAra zastrasicaya tyAgAt prazastAkRteH / bAlasyeva manojajAtavikRti, zcittasya lajjeti tAm / / hissA mAtRsamAnameva sakalaM, kAntAjanaM pazyataH, / pUjyo nAgnyaparISahasya vijaya, statvajJatAptodayaH5 / / 19 / / 1 AbharaNaM 2 ke zAdInAMsaMskAraH / 3 locanA dInAtha gAraceSTA / 4 vastra / 5 vastusvarUpaparijJAnajAtAbhivRddhiH / 16 AkrozaparISaha: varNI karNahadA ravidAraNakarAn , karAzayaH preritAn | 3 AkrozAn ghanagarjatarjanakharAn , zRNvannazRNvanbhiva / / zaktyAtyuttama saMpadA'pi sahitaH zAntAzayacintayan / yo bAlyaM khalasaMkulasya zapanaklezakSamI taM stuce / / 20 / / 5 yatiH / 2 bhedana / 3 zapanAni / 4 bahule / 5 atyutkRSTa sAmaya'vatyA / 6 ajJAnanitvaM / 7 durvacana /
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAviMzatipariSahAH 20 sarakAra puraskAraparISahaH khyAto'haM tapasA zratena ca puraskAraM prazaMsAM nati / bhaktyA me na karoti ko'pi yatiSu jyeSTho'hameveti yaH // glAniM mAnatAM na yAti sa muniH satkArajAtArtijid / doSA me na guNA bhavanti na guNA doSAHsyurityanyataH 1 / / 21 / / 1 anyajanAt / 282 21 yAJcAparISahaH prAjyaM rAjyamudasya 1 zAsvarupada - prAptyai tapovRMhaNe 2 / deho heturayaM hi yuktyanugatA, cAsya sthitistatkutaH // bhikSAyai bhramaNaM hiyaH padasidaM yasmAn mahArthAspadaM / nIcairvRtiraninditeti vicaran yAJcAjayaH sthAn muniH / 22 1 1 tyaktvA / 2 vRddhI / 3 caryAM gacchan / 22 niSadyAparISahaH 1 sarvAzAzamahAndhakArapurutrAyAmAM triyAmAM yamI / yogeM yogamayatyavAryamahimA''bhogai muhUrttaM yathA / / kSetre strIjanapazvadharahite, hRdye niSadyAsthitaH / sannatyugranizAcarApratihata-dhyAno niSadyAjayI ||23|| 1 sarvAdigbhakSaka tIvratamabaladIrghA / 2 rAtri 1 mahimnA AbhogaH paripUrNatAyeSAM taiH / 3 avArya iti zrIvIratandipraNItadvAvizatiparISahAH sampUrNAH /
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnakotiracitA dvAviMzatiparISahAH kSudhAparISahaH-bhikSoH zuddhAhArAnveSiNaH tadalAbhe ISanlAbhe ca dustareyaM vedanA mahAzca kAlo dIrghAheti viSAdamAto'kA deto va mijhAmahaH AgarAnahAni manAgapyanicchataH svAdhyAyadhyAnaratasyodIrNatuvedanasyApi lAbhAdalAmamadhikaM manyamAnasya samAdhApratyayacintanaM advijayaH // 1 // pipAsAparISahaH- atIvotpannapipAsA prati pratIkAramakurvato bhikSAkAle pIGgitAkArAdimirapi yogyamapi pAnamanArthayato dhairyaprajJAbalena pipAsAsahanaM / / 2 / / zItaparISahaH--zaityahetusabhidhAne tatpratIkArAnabhilASasya dehe nirmamasya pUrvAnubhUtoSNamasmarato viSAdarahitasya saMyamapAnArtha zItakSamA // 3 // ___ uSNaparISahaH-dAhapratIkArAkAGkSArahitasya zItadravyaprArthanAnusmaraNopetasya cAritrarakSaNamuSNasahanaM // 4|| daMzAdibAdhAparISahaH-daMzamazakAdibhibhakSamANasyAcalitacetasaH karmavipAka smarato nighRttapratIkArasya zastraghAtAdiparAmukhasyadaMzAdi bAdhAsahanaM / / / nagnatAparISahaH-strIrUpANi nityAzucibIbhatsakuNapabhAvena pazyato yathAjAtarUpamasaMskRtavikAramabhyupagatasya vairAgya- mApannasya nagnamuttamaM / / 6 / /
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 dvAviMzatiparISahAH ____ aratiparoSahaH-tAzcadupAmarati nivArya dhRtiyalAva saMyamaratimAvanasya viSayasukharati viSasamAnaM cintayato dRSTazrutAnubhUtaratismaraNakathAzravaNarahitasyAratiparISahajayastenacakSa rAdInAM sarveSAmaratihetutvAt pRthagaratigrahaNamayuktaM kadAcit kSudAdyabhAve'pi karmodayAt saMyame aratirupajAyate // 7|| ___strIparISahaH-strIdarzanasparzanAlApAbhilApAdi nirutsukasya tadakSivatrabhrUdhikArazrRGgArAkArarUpagatihAsalIlAvijRmbhina pInonnatastanajananorumUlakakSAnAminirIkSaNAdibhirAvakRtacetasastyaktavaMzagItAdizruteH strIparISahajayaH / / 8 / / caryAparISahaH--devAdibandanAyathaM guruNAnujJAtagamanasya saMyamAvidhAtimArgeNa gacchato'TavyAdiSu saMhAyAnapekSasya zarkarAdibhirjAtakhedasyApi pUrvAcitayAnAdikamasmaratazcaryAparIpahajayaH // niSadyAparISahaH- zmazAnAdisthitasya saGkalpitavIrAsanAdyanyatamAsanasya prAdurbhUtopasargasyApi tatpradezAvicalato'kRta. maMtravidyAdipratIkArasya anubhUtamRdAstaraNAdikamasmaratazcittavikArarahitasya niSadyAtitikSA // 10 // zayyAparISahaH-svAdhyAyAdinA kheditasya vidhamAdizItAdisu bhUmiSu nidrAM mauhartikImanubhavataH ekapArzadizApino jAtabAdhasyApyaspandino vyantarAdibhirvizasyamAnasyApi
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 265 dvAviMzatiparIpahA: tyaktaparivartanapalAyanasya zArdUlAdisahito'yaM pradezo'cirAdato nirgamaH zreyAn kadA rAtriM viramatItyakRta viSAdasya mRduzayanamasmarataH zayanAdapracyavataH zayyAsahanaM // 11 // AkrozaparISahaH - paraM bhasmAsAt kartuM zaktasyApyaniSTavacanAni zujyataH paramArthAvahitacetasaH svakarmaNo doSaM prayacchato'niSTavacanasahanamA kozajayaH / / 12 / badhaparISahaH -- caurAdibhiH kruddhe zastrAgnyAdibhiryamANasyApyanutpannavairasya mama purAkRtakarmaphalamidamiti ime barAkA kiM kurvanti zarIramidaM svayameva vinazvaraM duHkhadametairhanyate na jJAnAdikarma iti bhAvayato vadhaparIpakSamA ||13|| yAcanAparISahaH -- kSadadhvazramataporogAdibhiH pracyAvitavIryasyApi zarIrasaMdarzanamAtravyApArasya prANAtyaye pyAhAravasatibheSajAdInabhidhAnamukhavaivarNyAGgasaMjJAdibhirayAcamAnasya yAcana sahanaM || 14 || alAbhaparISahaH -- ekabhojanasya mUrtimAtra darzanaparasyaikatra grAme alabdhyA grAmAntarAnveSaNanirutsukasya pANipuTapAtrasya bahudivaseSu bahuSu ca gRheSu bhikSAmanavApyApi masaMkliSTacetaso vyapagatadAtRvizeSaparIkSasya lAbhAdapyalAbho me paraM tapa iti santuSTasya alAbhavijayaH || 15 || rogaparISahaH - svazarIramanyazarIramiva manyamAnasya zarIrayAtrAprasiddha vraNalepavadAhAramAcarato janlopadhAdyaneka
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 dvAviMzatiparISahAH . tapovizeSardhiyoge'pi zarIranispRhatvAda vyAdhipratIkArAnapekSiNaH phalamidamanenopAyenAnRNI bhavAmIti cintayato rogshnaa16|| tRNasparza parISahaH-tRNagrahaNamapalakSaNaM tena zuSkataNapatrabhUmikaNTakaphalakazilAdiSu prAsukevasaMskRteSu vyAdhimArgazItAdijanitazramavinodArtha zayyAM niSA kA bhajamAnasya gamanamakurvataH zuSkatRNaparupazarkarAkaNTakanizitamRtikAdiyAdhitamUrtehatyabakaNDa vikArasya dukhaM manasyacintayatastuNasparzasahanaM // 17 // malaparISahaH---ravikiraNajanitaprasvedalavasaMlagnapAMsunicayasya sidhmAkacchadadrubhUtakAyatvAdutpabhAyAmapi kaNDavoM kaNDayanamardanAdirahitasya snAnAnalepanA dikamasmarataH svamalApacaye paramalopacaye cApraNihinamanaso maladhAraNaM kezaluJcAsaMskArAbhyAmutpabakhedasahanaM malasAmAnyasahane'ntarbhavatIti na pRthaguktaM / / 18 / / satkArapuraskAraparISahaH satkAraH pUjAprazaMsAtmakaH puraskAraH kriyArambhAdiSvagrataH karaNaM ciroSitabrahmacaryasya mahAtapasvinaH svaparasamayajJasya hitopadezakathAmArgakuzalasya bahutattvaparavAdivijayinaH praNAmabhaktisaMbhramAsanapradAnAdIni na me kazcit karoti varaM mithyAdRzaH svasamayagatamajJamapi sarvajJasambhAvanayA sanmAnya svasamayaprabhAvAnAM kurvanti vyantarAdayaH purA'nyupratapasA pratyugrapUjA nivartayantIti yadi na midhyAzrutistadA kasmAdasmA'zA ete samayagatA anAdaraM kurvanti iti praNidhAnarahitacittasya
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam 297 mAnApamAnayostulyasya satkArapuraskAraparISahajayaH // 19 // prajJAparISahaH- aGgapUrvaprakIrNakavizAradasya anuttaravAdino mama purastAditare bhAskaraprabhAmibhunodyataravadyotavanitarAmavabhAsante iti jJAnamadanirAsaH prajJAparIpahajayaH // 20 // ajJAnaparISahaH-zo'yaM na kiJcidapi veti pazusamaH ityAdyaSikSeSavacanaM sahamAnasya satatamadhyayanaratasya nivRttAniSTamanovAkkAyaceSTasya mahopavAsAdhanuSThAyino'dyApi me jJAnAtizayo notpadyate ityana bhisandadhato ajJAnaparISahajayaH // 21|| ___ adarzanaparISahaH-duSkaratapo'nuSThAyinI bairAgyabhAvanAparasya jJAtasakalatattvasya cirantanatino adyA'pi meM jJAnAtizayo notpavate mahopavAsAdhanuSThAyinAM prAtihAvizeSAH prAdurabhUvamiti pralApamAtramarthikeyaM pravrajyA viphalaM vratapAlanamityevamacintayantodarzanavizuddhiyogAdadarzanaparISahasahanam // 22|| iti dvAviMzatiparISahAH paNDitapannAlAlasAhityAcAryakRt dharmakusumodyAnam devApikajayugaM hatapApapuJjam / maJjapramaM nimRtabhaktimareNa natvA / / ajJAnamADhatabhasA hutnetrjaalN| bAlaprabodhavidhaye nidadhAmi yatnam // 1 /
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamakusumodyAnam dharmasya lakSaNam saMsArasAgaranimagnazarIrivRnda-1 muddhAya yo gharali moniketanamA / / sajjJAnabhAnuviditAkhilavastutasvaiH prokto jinerakhilasaukhyakaraH sa dharmaH / / 2 / / dharmasya bhedAH zAnti mudutvamRjutA zucitA ca satyam | saMzobhito yamabharastapasAM cayazca / / tyAgo'parigrahabhavo barabarNitA ca / zaiyA hame dazavidhAH khalu dharma bhedAH // 3 // atha kSamAdharmaH kAluSyasya yanutpattiH satyapi krodhakAraNe / kSamA jinairjitakrodha-dAnavairgaditA''game / / 4 / / samate sarvazatraNAmaparAdhazatAni yaH / sarvatra zaM sa labhate mAnavo ripubhaJjanaH ||zA kSamAcintAmaNi nityaM vartate yasya sannidhau / trilokyAmapi kiM tasya durlabhavahi vartate // 6!! yasya pANauM kSamAravaGgaH tIkSNadhAro hi vidyate / kiM kuyu: tasya sainyAni zatraNAM samarAGgaNe / / 7 / / puruSaH zarmanityaM yo nijacetasi lipsati / kopavaizvAnaravAlA kSamAtoyaiH sa vArayet ||8||
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam kSamAdarmaparIto'sti vigraho yasya dehinaH / kiM kurvanti zarAH tasya zatru saMghAta mocitAH ||9|| avagAhanamAtreNa paramAnandapradaM zivaM dadatI | bhAgIrathIya vimalA kalimalasaMhAriNI kSamA jayati ||10|| aviralajanasantAyaM dUrAdeva kSaNena vai jagatAm / jyotsneva saMharantI kSamA vijayate paraM loke // 11 // mitsu uccapalacapalaturaGga gajendre bhatA senA / nAlaM yaM ca vijetuM kSamA kSaNArdhena taM jayati // 12 // yA bhavyajIvAn bhuvi bhAvukAna | saGgha savitrIva sadA travIti // durjeya jantUn kSaNato vijetukSamatAmahamarcayAma || 13 || OM hrIM uttamakSamAdharmAGgAya namaH iti kSamAdharmaH atha mArdavadharmaH yo bhAva mArdavaH so'bhidhIyate / mArdavamantarAmatyoM labhate netra maGgalam ||14|| mArdavo'yamAro vartate yasya sannidhau / tasya puruSaratnasya pravazyA muktimAninI ||15|| mAmaNDite matye prasIdanti jagajjanAH / vipulA kamalA tena jAyate tasya bhUtale || 16 || REE
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamaMkusumodyAnam kharatarakharakara bimbot-tulitasahasrAracakracAreNa / AyattIkRtasAgara-vAso vasudhasya cakriratnasya ||17 // yatrAkhoM garyo jAtaH khaH kaniSThasodaryAt / tatrA'nyeSAM garyo na bhavet sarva kimatra vai ahi // 18 // vidyAvibhavayukto'dha-lakArI janatezvaraH / dUrAdeva janaH tyAjyo, maNiyuktaphaNIndravat // 19 // mRdutAnaukAnicayo, nUnaM yasyei vidyate pusaH / tasya bhavaH pAthoSiH, nitIrNo'pi = niyAmasti / 20 // mRdutAguNaparizobhita-ciro, pratiphalati mAratI jainI / darpaNatala iva vipule, marIcimAlA dinezasya // 21 // mArdavaghanAghano'yaM, mAnadAvAgnipradIptabhavakalam / satprItivAridharAM muJcan nimiSeNa sAntvayati / / 22 / / sarvatra sadbhAvavizobhamAnaM, mAnacyuto jAtamihAtimAnam / taM mAdavaM mAnavadharmamArya ! prAya prabande zatadhA prmktyaa||23|| OM hrIM uttamamAdevadharmAGgAya namaH iti mArdavadharmaH ____ atha ArjavadharmaH Rjo narasya yo mAva ArjavaH so'bhidhIyate / ArjavamantarA puMsAM na zreyaH sannidhirbhavet // 24 // karmabandhAd vibhIto'si, yadi tanmuJca vakratA / manaso vakrataiveyaM karmabandhanakAraNam / / 25 / /
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam bhavajaladherAvA mAyA moktu samasti yadi ve dhIH / AjaivadharmasupotaM tarhi avilamvaM samAlambaya // 26 // mAyAviSadharIdaSTa-mUchitA'khilasaMstau / samuktA bIravaiyena, bAjevo'yaM mahauSadhiH / / 27|| mAyAzaDkusuparite-cetasi puMsaH sarasvatI jainI / pAdakSatebhiyeva dadhAti pAdaM na kutracinloke / / 28 / / pannagaveSTitavittaM, yathA na lAbhAya kalpate puMsAM / mAyAcArayutasya tathA, na vidyA dhanaM cApi ||29|| mAyApariSatpUrita cetaH, saGga hyApya dhIH zubhrA / kAlindIjalatulitA, malinA nimiSeNa saMbhavati // 30 // ayamArjavaH sadharmaH, karate cetaHprasAdamativimalaM tena ca karmAbhAvaH kSaNena saMjAyate loke // 31 / / ayamAzritastu yena, bAvadharmo jinendra candroktaH / tasya na niviDe kuTile, bhavakAntAre paribhramaNam ||32|| manovacaHkAyakadambakAnAm / samAnatA yasya samastalakSma / / tamArjavaM santatamarjanIyam / yatIndrapUjyaM paripUjayAmaH ||33 / / *hI uttamArjavarmAnAya namaH iti bhAvadharmaH
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam atha zaucadharmaH zuce bhAvaM zaucaM nigadati tarAM sUrinicayaH / bhavenlomAbhAve sa ca kila nijAdhInamanasAm || Rte zaucAt puMsAM nahi nahi bhaven mukti vasatiH / hyajasraM taca STyA kalayatu jagacchau suguNam ||34|| AzAkhyazAkinIgraste, loke durlalite sati / 1 santoSaH paramaM manvaM zAsitaM nibhiH ||35|| santoSamekaM parihAya lokAH, zaile bane vyomani bhUmigarbhe / adhara vanciye'pi vApyAM prANAbhilASA viratA bhramanti / 36 / tRSNA hi vallarI sevA, trilokyAtatapanlavA / santoSeNa kuThAreNa hanyatAM sukha lipsubhiH ||38|| santoSAmRtatuSTAH, trilokarAjyaM tRNAya manyante / api bho ? kaSTasahasra patitA duHkhaM labhante na ||37|| ekasyeha karasthaM, tyakta N vastu pravartate vAJchA | itaro gagana niSaNNaM vAJchati candraM svasAt kartuM ||39| ayameva zavadharmaH svAtmabala saMdadAti lokebhyaH / yadakhilakAryakalApe, nimittamArya prabhaNyate sadbhiH // 40 // vize yasya na vAsaH, zaucaguNAsyA'sti bhUloke / kalamukhAnuprekSI, dInataro'sAvitastato bhramati // 41 // cittaM paramapunItaM sakalakalAnAM kulAlayaM bhavati / dUSita hRdayAvasabhA kalA vilInA bhavanti tA eva || 42 || } 302 ,
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam kasyAspi yatrA'sti na kAcidicchA / pAvitryasaMmandiramindravanyam // taM lobhalope kila jAnamAtmyam / dharma sadA zaucamahaM namAmi // 43 // | AtmA nadI saMgamapuNyatIrthA / satyodakA zIlatAdayamiH // tatrAbhiSekaM kurupANDuputra ! | na vAriNA zuddhayati cAntarAtmA || OM hrIM zauca dharmAGgAya namaH iti zocadharmaH atha satyadharma: 303 1 asada bhidhAnatyAgaH satyaM saJcakSyate sudhIsaGghaH / ayameva satyavAdo, nizaGkAM prANinaM kurute ||44 // satyena naro loke, dhavalAM vimalAmupaiti satkIrtim / kIrtyA ca muditaciso, bhavati nirantaraM nUnam // 45 // satyAhate sa kazcijjagatprasiddho vasuH kSamApAlaH / agamannara kAgAraM hayaho duranto mRSAvAdaH ||46 || yazcaikaM kila satyaM pUrNa sambhASate sadA lokaH / tena hiMsAdipApAt kRtA nivRtiya nAyAsAt // 47 // saMsAra sindhutaraNe, satyaM potAyate ciraM puMsAm / satyena vinA lokA, dhruvaM bruDantIha bhavasindho // 48 //
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 dharmakusumodyAnam kathaJcidetadyadi satyatattvaM, mavet viluptaM jagatItalAdu bho ? tadA vyavasthA vyahArahIna, kSaNena zIyeta jamatsamastam / / 49|| kAyaklezakaraH kimvA, tapobhirbahubhiH kRtaH / yadi satyalatAntena , na svAnta surabhIkRtam / / 50 / / asatyAhigarAvegA-muchAle janacetasi / nAlaM sukhena sadabhAvAH, saNaM sthAtuM bhavanti hi ||51 / / satyahimAnImaNDita, nikhilabharIro'pavAdadAvAgnau / labhate paramAnandaM, taditarajanadurlabhaM loke / / 12 / / satyena muktiH satyenaH bhuktiH svarge'pi satyena padaprasaktiH / satyAta paraM nAsti yataH sutattvaM, satyaMta to naumi sadA sabhaktiH 3 OM hrIM uttamasatpadharmAGgAya namaH iti stydhrmH| atha saMyamadharmaH / saMyamo manaso'kSANAM, yuroH saMyamanaM mataH / prANIndriyavibhedena, sa tu dvedhA vimiyate // 54 // bhRjalAnalavAyUnA, taruNAM caratAM tathA / hiMsanAdviratiH prANi-saMyamaH paviSo mataH / / 5 / / indriyANAM sacitAnAM viSayeSvapravasanam / indriyasaMyamaH prokta poDhA kovidasammataH // 16 // dvAdazavidhaH sa evaM, mustyai bhaNitaH susaMyamA sdbhiH| gatasaMyamo jano'yaM, ciraM vihiNDati bhavATavImadhye / / 17 / /
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam 3.5 viSayadAnavamaNDaladaNDite, vividhaduHkhacayaM samupAzrite / jagati durlalite sati sayamo, yudabhavakila rAmamahIpatiH / 58| saMyamo munijanAnurakhanaH, saMyamo bhavarajaHprabhajanaH / saMyamo nijahitasya bodhakA, saMyamI nikhilakamarAdhakaH / 59/ saMyamo yadi bhavet na jagatyAM, prANivargaparirakSaNadakSaH ! tabhigodanarakAdinivAse, kaH pataJjanatati pratirudhyAt / 60 saMyamasahitA yatayaH, suranarapatibhiH sadA praNamyante / api ca labhante'mutrAmandAnandasya bai kandam // 61 / / saMyamijanavarahRdaye, dayAsrabantI dhanArata vahati / aviralakalaravanicarya, kurvANA premarasapUrNA / / 6 / / paTakAyajItraparipAlanasampravINa- / makSaprasAraharaNe'pi nadISNametam / / taM saMyama surakadambakadurlabhaM vai / ciro dadhAmi satataM darabhaktibhAvAt // 63 / / OM hrIM saMyamadharmAGgAya namaH iti saMyamadharmaH atha tapodharma: icchAnAM vinirodhastapA pragItaM maharSisaMghAtaH / bAhyAbhyantarabhedAd dvedhA tadvidyate munibhiH / / 6 / / SoDhA ghoDhA vibhidyate tapasI te vidhodite / upavAsAdibhedena prAyazcittAdibhedataH / / 6 / /
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 dharmakusumodyAnam idaM tapoH mahAtattvaM muninAthAnumoditam / AstravatkarmasaMghAta-ghAtaka bhavanAzanam // 66 // pracaNDavaizvAnaramadhyalIna, yathA vizuddhaM bhavatAha bhane / tathA tapodIkSicayapradIptaH, hyayaM nijAtmA bhavati prazuddhaH 167 utkaTamano'zvarodhastapaHkhalInena jAyate niyamAva / unmattendriyadamanaM tapo'ntarA naiva jAyate pusAm / / 68 / / tridive tridivaramAbhiH, rantu sAkaM samasti yadi te dhIH / eka tapasAsupacaya-mupacinuhi nirantaraM tad bho ! / / 69 / / muktiramAvarasaGgame notkaM ceto hi vartate yadi te / tayavilamba tapasAM, saGgha ratnAni saMcinuhi // 70|| tIvaM tapaHprabhAvaM, dRSTavA jenetare janA sarve / jAyante jagatIha kSaNena 3 jainatvasampannAH // 71 / / prAdhaSi vajrAghAtaigirizikharANIba karma nigaDAni / pusA tapobhiratra kSaNena cUrNAni jAyante // 72 // iccAnirodhaH khalu yasya lakSma / sarvatra saMvyApakamasti tasya / / dhyAnAdibhinnasya hatazramasya / sadA hudA'haM tapasaH smraamiaa73| OM hrIM tapodharmAGgAya namaH iti tapodharmaH atha tyaagdhrmH| sadbhAjaneSu bhaktyA, yogyapadArthapradAnamiha yat saH / tyAgo bhaNito munibhiH, nijaparakanyANakandAya / / 74||
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam AhArAmayabodhauSadhiprabhedaiH hi bhidyate sa punaH / tyAgazmatuHprakAraH zreyaHsampattisaMhetuH // 7 // caturvidhAhAro pakSapasvinicayAya dIyate bhaktyA / AhAratyAgo'sau yatipatibhiH zasyate bahuzaH // 76 / / pravacanaparaprasAraH bahUpakAraM karoti kila loke / ekaH pravINabhikSuH, nijayogyAhAramAdAya // 77|| viSavedanaraktakSaya-zastragrahaNasaMklezabhAvena / ! nazyAmi rakSAmadAnaniholamale panimi: 19.!! kAzcanagirisamakazcina-dAnasaMjanitasupuNyamAnaM hi / ekaprANisurakSA-janitasukRtamAnato hIna ||79|| sUryAmukhadurbhadha-dhvAntavilocanajagaJjanAnAJca / sabodhadivyabhAnu-prakAzadAnaM tRtIyaM syAt / / 80|| api mo ! jagatAM dehi jhAnamanantaM nirantaraM sadyaH jhAnamidamekameva bhavasAgarataraNasaMtaraNiH // 81 / / zvAsAdivedanAcaya-dAkhitavapuSAM nirantaraM puMsAM / yogyacikitsAdAnaM-cauSadhadAnaM pracakSate sadbhiH ||82 / / ho guNadhara ! jalaghara ! hyanyandhazaraNaM vihAya sAraGgam / varSasi bhUdharazikhare, payodhipUre ca kiM nityaM / / 83 / / kimiti kaThoraM garjasi, salilasya zIkaraM naiva / mA mA varSA'mbhodhara / tyajatu kaThora tu garjanaM samaH / / 4 / /
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 dharmakusumodyAnam tRSNAdAnavapIDita-vipadyamAnaM naraM puro dRSTa vA / jaladhe ! capalataraGga vinartamAno na labase kasmAt / / 8 / / haMho malayaja ! mUle, sadA niSaNNAn bhujaGgamAn vAraya / yena tava surabhisAraM, bhoktu zaknoti jagadetat / / 86 / / mA kuru mA kuru zoka, ratnasamUha vyaye ca he rohaNa / / jhagiti payodhararAvo dAsyati ratnAni te bahuzaH // 87|| re khajUrAnokuha ! kimevamutta gamAnamubahasi / chAyApi ne jozyA gAhAnaM ki sireziH 8 // tyAgaM vinA naiva bhavecca muktiH / tyAgAdRte nAsti hitasya panthAH // tyAgo. hi lokocaramasti tatvaM / yasmAtto'haM kila taM namAmi ||8|| OM hrIM tyAgadharmAGgAya namaH __iti tyAgadharmaH atha AkiJcanyadharmaH yasya kizcana nAstIhA'kiJcanaH sa jano mataH / tasya bhAvo bhavena nUna-mAphiJcanyaM munipriyaM // 90|| parigraho'yaM dvividhaH samuktaH / bAhyastathAnyantarasaGgatazca / / bAhyasya mokSeNa na tatra lAbho / bAhyataraM tena vimuJca puurvm|91| parigrahagrAhanipIDito janaH kvaciJ jagatyA lamate na maGgalam / ato mahAmaGgalasaGgAlipsubhiH, vihAyatAmeSa parigraho grahaH 192 /
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumodyAnam 06 yathA palaM vyomacarai bihAyasi / payazvarai vAriNi bhUmigocaraH / / bhuvIha nityaM paribhujyate tathA / sadA dhanI sarvajanaizca sarvataH // 93 / / bhavet tavecchA yadi muktikaaminii| mukhakSapAnAthamiheva vIsitama / vimuzcatAM tarhi sumRchiko priyAM / yato'bhyanayA sahitAH priyA bhavet / / 9 / / akiJcanatyopayutAH tapasvinaH, sutoSapIyUSapayodhipUragAH / vane gRhe zailacaye saritpatI, sadA''pnuvantyeva nijAtmaja sukhaM / sahasramadhyesammudAraghoSaNAmimA samakSa pratipakSiNAM brave / parigraho naiva janasya ced bhavet, tIyaM duHkhalava lamate na hi / 96 / yathA pravAtojjhitamadhyabhUmI, madhyAhnakAle taracarA samastAH / nijasvarUpe hyacalA bhavanti, tathA janAH saGgasamUhahInAH / 971 itisthite paNDitamAnino narAH parigrahe cA'pi sukhaM dizAnti ye kathaM na te nAma viSeNa maGgataM, vadanti dugdhaM bahujIvi kAraNam / AtmAnametaM paritaH prabhAvAta, gRhAti yasmAddhi parigraho'yam / tasmAdaraM taM parimuvya pUrNa-makiJcanatvaM manasA smarAmaH ||99 / / OM hrIM AkiJcanyadharmAGgAya namaH iti AkiJcanyadharmaH
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakusumo dhArAm atha brahmacarya dharmaH dUrAdeva samujjhitvA nArI narakapaddhatim / samucyate // 100 // hmaNa 390 nAgarImAtra parityAgI nikhila brahmacaryavAn / svastrImantoSamApanno, dezato brahmacaryavAn / / 101 / / muktistrIprItisamprApye, manISA yadi vartate / tarhi tyaja jhagityeva, nArIM vratavidUSikAm ||102 // brahmacaryasya samprAptyai bhAminImabhidhAnataH / cetaso gatimAruSya, svAtmadhyAnaparo bhava // 103 // duHzIlajanasaMsarga kApathasya pravartakam / tyaja brahmavrataprAptayeM asiGgamiva drutam ||104 || citaM saMyudhya SaNDaM hyanunaya nipuNaM preSitaM mAninISu / kaSTa bho tattu tatrAnaratamakhilAveva saktaM samAsIt // so prajJAtInAM pravara ! taba mateH pANine ! vibhramaH kaH yena tvaM martyarUpe manasi dizasi hA saMtataM SaNDabhAva | 105 / tyaktvaikaM brahmacaryaM jagati khalu janAH rAjayakSmAdibAdhAM / kSoNIpAlaH pradattaM kaThinataramahAdaNDanaM lokanindAm || matvA zvabhrAlayeSu jvalanavitapanaM kSArapAnIyasekam / zAlU malyArohaNaM vA bahuvidhavipulaM duHkhamevApnuvanti / 106 / 1
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhavAsa nindA ciravardhino'pi saMyama-viTapI amanataM vinA puMsAm / svargAmRtaphalanicayaM, phalati na kAlatraye trilokoDApe 177 palapUtirudhiraracite, yoSidgAne vimucya ye prItim / mAtmani nije ramante, ta eva dhanyAH mahAmAnyAH ||108 / / ye brahmacaryeNa yutA bhavanti / ___ bhavanti te nAganarendramAnyAH / / yogIndravandhaM saraNi zivasya | namAmi tad dharmadharApati tam // 109 / / OM hrIM brahmacaryadharmAGgAya namaH iti brahmacarya dharmaH iti dharmakusumodyAnam gahavAsanindA kyacana bhajati dharma kyApyadharma durantam / kvacidubhayamanekaM zuddhabodho'pi gehI / / kamiti gRhavAsaH zuddhikArI malAnAmiti vimalamanaskaistyajyate sa vidhA'pi ||2|| sarva dharmamayaM kvacit kvacidapi prAyeNa pApAtmakam / kvApyetad dvayavat karoti caritaM prajJAdhanAnAmapi / / tasmAdeva tadandharajjavalanaM snAnaM gajasyA'thavA / macconmattaviceSTitaM na hi hito gehAzramaH sarvathA // 2 //
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIrastavanam nirantarAniladAhadurgame / kuvAsanAdhvAntaviluptalocane | anekacitAjvaranizitAnmanAm / nRNAM gRhe nAdirtayati / 3 pratikSaNaM dvandvagatArtacetasAM / nRNAM durAzAgrahapIDitAtmanAm / nitambinIlocanacaurasaGkaTe / gRhAzrame nAtmahitaM prasidhyati // 4 // // napramAdajayaM kartuM dhIdhanairapi pArthate / mahAvyasanamaDakIrNe gRhavAse'tinindite ||5|| zakyate na vazIkartuM gRhimi zcapalaM manaH / atazcittaprazAntyarthaM sadbhistyaktA gRhasthitiH || 6 | dahyamAne jagatyasmin mahatA moharahninA / pramAdamadamutsRjya niSkrAMtA yoginaH param ||7 paNDita pannAlAla sAhityAcAryaracitam mahAvIrastavanam 312 vasantatilakA chandaH vIra ! he guNanidhe ! trizalAtantra ! | majjantamatra bhagavArinidhau dayAlo ! // dattvAvalambanamataH kuru mAM viduram / muktvA bhavantamiha ke zaraNaM vrajAni || 1 // pApapracaNDavanavahnizame nadISNam / saccAtakA valitRSAparihAradakSam // sanmAnasasya parivRddhikaraM samantAt / taM vIravAridamahaM vinamAmi samyak || 2 ||
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIrastavanam Ananda mandiramamandamanindyamAdyam / vandAruSUnda paricandya padAravindama / kundA tisundarayazovijitendra bimbam vande mudA jinapatiM varavIranAtham ||3|| gandharva gIta guNa gauravagIyamAnam | sabodha divyamahasA mahatA suyuktam || vande jinaM jitabhatraM khalu vardhamAnam / saMvardhamAnamahimAnamudAra modAda ||4|| nIhArahAraharahAla saGghAsakAza - | saMkAzakIrtimativIramudArabodham // devendravRnda parivanditapAdapadmam / 313 vande vibhuM jinapati trizalAtanUjam ||5|| zArdUlavikrIDita chandaH yadgarbhastha mahotsave suracarya rAkAza saMpAtitaiH / nAnAvarNadharai vicitra maNibhiH saMvAditaM bhRtalam // zumbhadra padharaMstadIyaguNai reje yathA lAJchitam / sa zrIvIravaro vituGgahRdayaH pAyAt sadA naH prabhuH || 6 || proGga girirAjaramya zikhare bhIroda gherAhRtaH / caJcacandrakalA kalAvatulitairambhobhirAnanditAH || jAtaM yaM parisaGgatAH surakharAH saMsikkatrantaH svayam | sa zrIvIravaro vihRdayaH pAyAtsadA naH prabhuH // 7 // mo nityaM jagatItale kimapi hA hA vidyate kutracit /
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 mahAvIrastavanam sarva kAlakarAlakaNThakalita sarvatra saMdRzyate / / itthaM bhogazarIrazUnyahRdayo yaH kAnaneSvAtapata / sa zrIvIravaro vituGgahRdayaH pAyAtsadA naH prabhuH / / 8 / / yasya jJAnadivAkareNa dalitaM saMtAmasaM saMtatam / no lebhe vasudhAtale kvacidapi sthAnaM bhramamantatam / lokAloka padArtha bodhanakaraH saddezanAtatparaH / sa zrIvIrabaro vituGgahRdayaH pAyAtsadA naH prabhuH / / 9 / / dhyAnAsiAhatAkhilArinicayaH svAdhInatA prApnuvan / svacchAkAzanikAzacetanaguNaM cAsAdya ya: svAtmanA / lebhe'nantamanazvaraM sukhavaraM svAnmodbhavaM svAtmani / / sa zrIvIravaro vituGgahRdayaH pAyAtsadA naH prabhuH / / 10 / / mAlinIchandaH udadhiriSa gabhIraH pApadhUlIsamIraH / sakalamanujahIraH karmazavapravIraH // vipadi paramadhIsa prAptajanyAbdhitIraH / jayati jayati vIrastIrNaduHkhA~dhanIrA / / 11 / / nikhilaguNanidhAnaM sarvalokapradhAnam / bihatavidhivitAnaM saMgataM sanidhAnam / / vihitahitavitAnaM vyAptasatkIrtimAnam / jagati suguNadhAnaM vIramIDe'ghahAnam / / 12 / / duritatarukuThAraH puNyapuagrahAraH / zivanagaravihAraH zuddhatattvekasAraH //
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ hI plAn 315 adhigataguNasAraH kiirnnstkiirtibhaaro| jayati jayati sAro vIranAtho'stamArA // 13 // vinihatabhavajAlA prAptasatkItimAlA / zasisamazucimAlaH karmandakakAlaH / / hatamanasijacAlA saadhusNdohpaalo| jayati vijitakAlo vIranAtho nRpAlaH / / 14 / / nikhilaguNasupUraH krmpaashekduuro| bhavatimirasamaraH pApasainya kazUraH / jayati janasubandhaH sAdhusaGgha kavandhaH / caramajinavarendraH pAdanamrAmarendraH // 15 // bhujaGgaprayAtaM chanda: agAce bhavAbdhauM patantaM janaM yaH / samuddizya tattvaM sukhAdaya cakAra / / dayAbdhiH sukhAndhiH sadA saukhyarUpaH / sa vIraH pravIraH pramodaM pradadyAt / / 16 // vidagdho'pi lokaH kato yena pugdhaH / sa kAmaH prakAmaM rataJcAtmatattve / / na zakto babhUva prajetuM manAga yam / sa vIraH pravIraH pramodaM pradadyAt / / 17 / / yadIyaM pravIya hi bAlye'pi devo / dhRtAhIndrarUpo na kiJcid viveda / / pramodasvarUpastrilokI prabhUpaH / sa vIra prabIraH pramodaM pradadyAda ||18|
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIrastavanam bagajIvadhAtIni ghAtIni kRtvA / itAnyeva lemeM paraM jJAnatasvam / / alokaM ca loka vyalokIdayo yaH / sa vIraH pravIraH pramoda pradadyAt / / 19 / / saziyasa vio gurugoramI yam / samAsInamArAd vilokyaiva nUnam / / madaM bhUrimAnaM samoca svakIyam / sa vIraH pravIraH pramodaM pradadyAt / / 20|| surendrAnugenAlakAnAyakenA551 kRtAsthAnabhUmi samAsthAya divyaH / / vacobhirya Izo didezArthasArtham / sa vIraH pravIraH pramodaM pradadyAt // 21 / / vihutyArya khaNDe sudharmAmRtaspa / pravRSTayA samastAn jagajIvasasyAn / / pravRddhAn cakArAnarUpo'dhipo yaH / sa vIraH pravIra pramodaM pradadyAt / / 22 // anekAntadaNDaH pracaNDairakhaNDaH / samudaNDavAdipravetaNDagaNDAn / / vibhedAzu yazca prakRSTapramANaH // sa vIraH prakIraH pramodaM pradadyAt / / 23 / / tato dhyAnarUpaM nizAta visAtam / kapANaM svapANI ya AdAya sathaH / /
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmyaprakaraNam aghAtIni hatvA babhUva pramuktaH / sa vIraH pravIraH pramodaM pradadyAt ||24 athAmanda mAnanda mAdyantahInam / nijAtmaprajAtaM hayanakSaM samakSam // ciraM yazca bheje nije naijarUpam / sa vIraH pravIraH pramodaM pradadyAt ||25|| iti mahAvIrastavanam sAmyaprakaraNam momipAkartuM svIkartuM saMyamazriyam / checu rAgadrumodyAnaM samatvamavalambatAm ||1|| 317 sAmyasAdhanamAh cidacilakSaNa mAriSTAniSTatayA sthitaH / na muhyati mano yasya tasya sAmye sthitirbhavet ||2|| tanupraya vinirmukta doSatrayavivarjitam / yadA vesyAtmanAtmanaM tadA sAmye sthitirbhavet ||3|| mohapakka parikSINe zIrNe rAgAdibandhane / nRNAM hRdi padaM dhatte sAmyazrIrvizvavanditA ||4|| saudhotsaGga zmazAne stutizapanavidha kardame kuGkume vA / pa kaNTakAgre dRSadi zazimaNau carmacInAMzukeSu || zIrNAGga divyanAryAmasamazamavazAd yasya cittaM vikalpaiH / nAlIDhaM so'yamekaH kalayati kuzalaH sAmyalIlAvilAsam // 5 //
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmyaprakaraNam eka: pUjAM racayAta nataH pArijAtaprasanaH / kuddhaH kaNThe kSipati bhujagaM hantukAmastato'nyaH / / tulyA dhRttibhavati ca tayoryasya nityaM sa yogI / sAmyArAma vizati paramajJAnidattAvakAzam / / 6 / / rAgAdivipinaM bhIma mohazArdUlapAlitam | dagdhaM munimahAvIra : sAmya ghUmadhvajArciSA | yaH svabhAvosthitAM sAdhvIM vizuddhi svasya vAJcati / sa dhArayati puNyAtmA samatvAdhiSThitaM manaH / / 8 / / sAmyakoTi samArUDho yamI jayati pharma yata / nimeSAntena tajjanma koTibhistapasetaraH / / 9 / / zAmyanti jantavaH karA baddhavairAH parasparam / api svArthapravRttasya muneH saamyprbhaavtH|| 10 // bhajanti jantavo maMtryamanyo'yaM tyaktamatsarAH / samatvAlambinAM prApya pAdapadyArcitA kSitim ||11|| calatyacalamAlayaM kadAcida devadopataH / nopasagairapi svAntaM muneH sAmyapratiSThitam // 12 // unmattamatha vibhrAnta digmUDhaM suptameva vA / sAmyasthasya jagatsava yoginaH pratibhAsate / / 13 / / sAmyameva paraM dhyAna praNIta vizvadarzibhiH / tasyaiva vyaktaye nUnaM manye'yaM zAstravistaraH // 14|| vAcaspatirapi va te yadyajana samAhitaH / vakta tathA'pi zaknoti na hi sAmyasya vaibhavam / / 1|| iti sAmyaprakaraNam
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ sallekhanAprakaraNam tarudalamiva paripakvaM snehavihInaM pradIpamiva deham / svayameva vinAzonmukhamavabudhya karotu vidhimantyam ||1|| gahanaM na zarIrasya hi visarjana kiM tu gahana miha vRttam / tatra sthAsnu vinAzyaM na nazvaraM zocyamidamAhuH / / 2 / / pratidivasaM vijahad balamujjhamukti tyajatapratIkAram / yapureva nRNAM nigirati caramacaritrodayaM samayam // 3 // savidhA yAupakRtiriva janitA'khilakAyakampanAtaGkA / yamadUnIva jarA yAda samAgatA jIviteSu kastapaH // 4 // karNAntakezapAza grahaNavidhecauMdhito'pi yadi jarayA / svasya hiteSI na bhavati taM kiM mRtyunaM saMgrasate / / 4 / / upanAmAdibhiraGga kaSAyadoSe ca bodhibhAvanayA / kRtasallekhanakarmA prAyAya yateta gaNamadhye / / 6 / / dhamaniyamasvAdhyAyAstapAMsi devAcanAvidhirdAnam / etatsarvaM niSphalamavasAne cenmano malinam / / 7 / / dvAdazavarSANi nRpaH zikSitazastro raNeSu yadi muhyet / kiM syAtsyAstravidhe yathA tathAnte yateH purAcaritam ||8|| snehaM vihAya bandhaSu moha vibhaveSu kaluSatAmahite / gaNini ca nivedya nikhilaM durIhitaM tadanu bhajatu vidhimucitm|9 azanaM krameNa heyaM snigdhaM pAnaM tataH khavaraM caiva / tadanu ca sarva nivRtti kuryAd gurupaJcakasmRtI nirataH // 10 // kadalidhAtavadAyuSi kRtinAM sakadeva viratimupayAti / tatra punarneSa vidhiryad daive kramavidhirnAsti / 11 / /
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 sallekhanAprakaraNam surauM pravacanakuzale sAdhujane yatnakarmaNi pravaNe / ciro ca samAdhirate kimihAsadhyaM yaterasti // 12 // jIvitamaraNAzaMse suhRdanurAgaH sukhAnubandhavidhiH / ete sanidAnA syuH sallekhanahAnaye paJca // 13 // zikSayecveti taM seyamantyA sallekhanA''rya ! te / atIcArapizAcebhyo rasainAmatidurlabhAm / / 14 / / pratipacoM sajannasyAM mA zaMsa sthAsnu jIvitam / bhrAntyA ramyaM vahivastu hAsyaH ko nA''yurAziSA ||15|| parISahamayAdAzu, maraNe mA matiM kRthAH / duHkha soDhA nihantya ho brahma hanti mumadhu kaH // 16 // sahapAMsukrIDitena straM sakhyA mA'nuraJjaya / Izai bahuzo bhuktaM mohadurlalitaralam // 17 // mA samanyAharaprIti-vizeSe kutracit smRtim / vAsito'kSasuravaireva baMbhramIti bhave bhavI // 18 // mA kAkSI vibhogAdIn rogAdIniva duHkhadAna | ghRNIte kAlakUTaM hi kA prasAdyeSTadevatAm / / 19 // ArAdhya ratnatrayamityamarthI / samarpitAtmA gaNine yathAvat / / samAdhibhAvena kRtAtmakAryaH / kRtI jaganmAnyapadaprabhuH syAt // 20 // iti sallekhanAprakaraNam