Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01  Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006451/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo sidhdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhurNa eso paMca namukakAro salva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRAGNA SURYAP 11 SUTRA PART :01 sluzius 2471 : 10-04 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAja viracitayA sUryajJaptiprakAzikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkataM hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam ||shrii-suuryprjnyptisuutrm // (prathamo bhAgaH) niyojakaH WWW WWWWWWWWWWONDON saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI-mahArAjaH prakAzakaH zrI a0bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhArasamitipramukhaHzreSThizrIvaladevabhAI DosAbhAI paTela-mahodayaH mu0 ahamadAbAda-1. prathama-AvRttiH prata 1200 vIra-saMvat 2508 vikrama saMvat 2038 IsavIsan 1981 mUlyam-rU040-00 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published by: Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Sthanakvasi Jain Upasraya, Outside Nikoli gate, Sarashpur, AHMEDABAD-18. ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naipa ytnH| utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlohyayaM niravadhirvipulA ca pRthvI // 1 // Wan harigItacchandaH karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye / jo jAnate haiM tatva kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koi tattva isase paaygaa| hai kAla niravadhi vipulapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // bhUkSya 3.. 40-00 mudraka : jayaMtilAla maNilAla zAha, navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA roDa, amadAvAda-1 zana : 20018 zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) (8) svAdhyAya ke pramukha niyama isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai I prAtaH USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI ( 48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA cAhie / mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai / nIce likhe hue 32 asvAdhyAya - prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie-- (1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) (2) (3) (8) (5) (6) (7) (8) ulkApAta--bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / digdAha -- kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava--bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe ) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / nirghAta - AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta - bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yUpaka -- zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yakSAdIpta-- yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa - kArtika se mAgha mAsa taka ghU~e ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryaprajJapti bhAga 1 anubhAzA anu. viSaya pAnA naM. 1 bhaMgalA yaza 2 prAstAvichanthana 3 vIsa prArabhRta DA adhiSThAra jthana pahalA prAmRta 4 prathama prAmRta chA prathama prArabhRtaprAmRta 5 prathama prAmRta ThA ThUsarA prAmRtaprAmRta 6 prathama bhrAmRta chA tIsarA prAmRtaprAmRta 7 prathama prAmRta chA yaturtha prAmRtaprAmRta 8 prathabha prAmRta ThA pAMyavA prAmRtaprAmRta 8 prathama prAmRta chA chaThA prAmRtaprAmRta 10 prathama prAmRta chA sAtavAM prAmRtaprAmRta 11 prathama prAmRta chA mAThavA prAmRtaprAmRta ra0 pa6 71 76 TUsarA prAmRta 86 12 ThUsare prArabhRtameM pahalA prAmRtaprAmRta 13 ThUsare prAmRtameM dUsarA prAmRtaprAmRta 14 ThUsare prArabhRtameM tIsarA prAmRtaprAmRta 15 tIsarA prAmRta 16 yauthA prAbhUta 17 pAMyavAM prAmRta 18 chaThA prAmRta 108 114 148 162 190 199 zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 sAMtavAM prAmRta 20 AThavAM prAmRta 21 navavAM prAmRta 217 222 238 savAM prAmRta Y 22 hasaveM prArabhRta chA pahalA prAmRtaprAmRta 27 hasaveM prAmRta chA dUsarA prArabhRtaprAmRta 24 hasaveM prArabhRta chA tIsarA prAmRtaprAmRta 25 hasaveM prAmRta chA yauthA prAmRtaprAmRta 26 hasaveM prAmRta chA pAMyavAM prAmRtaprAmRta 27 hasaveM prAmRta chA chaThA prAmRtaprAmRta 28 hasaveM prAmRta chA sAMtavAM prAmRtaprAmRta 28 hasaveM prAmRta chA AThavAM prAmRtaghrAmRta 30 ghasaveM prAmRta chA navavAM prAmRtaprAmRta 31 hasaveM prAmRta chA savAM prAmRtaprAmRta 32 hasaveM prAmRta chA gyArahavAM prAmRtaprAmRta 33 EsaveM prAmRta chA ArahavAM prAmRtaprAmRta u4 hasaveM prAkRta chA terahavAM prAmRtaprAmRta upa saveM prAmRta chA yauSThavAM prAmRtaprAmRta u6 hasaveM prAmRta chA paMdrahavAM prArabhRtaprAmRta u7 hasaveM prAmRta chA solahavAM prAtmRtaprAmRta u8 hasave prAbhata ThAsataravAM prAbhataprAsata 38 hasaveM prAkRta chA aThArahavAM prAtmRtaprAmRta 40 hasaveM prAmRta chA uknIsavAM prAmRtaghrAmRta 2pa 259 266 269 287 290 329 33pa 341 34pa 361 u78 382 u83 u87 m m m 382 394 396 y3 ||sbhaat // zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalA caraNa maMgalAcaraNa namaskAra karavAvALA puraMdarAri-indranA mugaTamAMthI kharelA camakadAra maNInI chAyAthI bhAyamAna evA jIna bhagavAnanA caraNamAM parAlakSmI citra vicitra prakArathI maMgalakAraka thAya che, jenA vijJAnarUpI apAra samudranI laheromAM nimagnajane pitAnA karmono kSaya karIne bhavIyajana AnaMdanA sukhadhAmarUpa mekSane prApta kare che, evA jIna bhagavAnanuM zaraNuM svIkAruM chuM. 1 nIrmaLa evI kevaLajJAnanI prabhA saMpUrNa jagatane prakAzita kare che, tathA traNe lekanA muguTarUpa tathA vairyane dhAraNa karavAvALA vIra bhagavAnane sadA sarvadA vijaya thAva tArA mahAvIra bhagavAna pAsethI ratnatrayane prApta karIne gaNivarya zrIsudhamAMsvAmIe mahAvIra bhagavAne kahelA arthana saMgraha karavAvALA tathA dayALu evA sudharmAsvAmIne namaskAra karuM chuM. prAstAvika kathana temanI dayAthI prApta karela vivekarUpI amRta biMduthI huM ghAsIlAla munI sUryaprajJapti sUtranI sUryajJaptiprakAzikA nAmanI TIkAnI racanA karuM chuM. eka TIkArya-traNe lokanA nAtha rAgadveSathI rahita evA zrI mahAvIra svAmInA ziSya bhagavAna gautamasvAmIe je nagarImAM ane udyAnamAM sUrya saMbaMdhI viSaya jANavAnI IcchAthI bhagavAne prazna pUche ane bhagavAne paNa je rIte teno upadeza karyo te pragaTa karavAnI zrI suryaprajJati sUtraH 1 3 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchAthI pahelAM e nagarInI samRddhi udyAnanA nAmAbhidhAna sAthe saMpUrNa kathana pragaTa karavAnI IcchAthI kahe che-(te je teE samai) ItyAdi. te kALamAM ane te samayamAM te kaye kALa? e jIjJAsAnI nivRtti mATe kahe che-je kALamAM bhagavAna mahAvIrasvAmI vihAra karatA hatA te kALamAM ahIMyAM saptamInA arthamAM tRtIyA vibhakti thayela che, e samayamAM arthAt jItazatru rAjAnA zAsanakALarUpamAM ahIMyA samaya zabda avasara vAcaka che. A nagarInuM varNana aupapAtika sUtramAM kahevAmAM Avela caMpAnagarInA varNana pramANe sAmAnya rIte kahe che-(ddhithimika samiTTa) ddhatimita samRddha arthAt Rddha arthAt dhanadhAnya ratna samUha tathA pazu vigerethI evuM piravAsI jana samUhathI tathA teonA nivAsarUpa aneka prakAranA bhavanAdikathI atyaMta samRddhiyukta stimita eTale ke svacakranA cAra luTArU DamarAdi vigerenA bhaya vinAnI samRddha saMpUrNa vaibhavayukta ahIMyA A gaNipadamAM karmadhAraya samAsa samaja. (jamurUca nagALavayA) pramudita jana jAnapada arthAt pramudita eTale AnaMdakAraka eTale ke AnaMdajanaka vastuone sadbhAva hovAthI amedavALA nagaranivAsIo tathA jAnapada eTale dezamAM nivAsa karavAvALA anya badhA ja prANiye ke je prayajanane laIne tyAM AvelA hoya tevA kAra virzyA) yAvat prasannatAne ja utpanna karavAvALA hatA, ahIM Avela yAvat zabdathI aupapAtika sUtramAM pratipAdana karela badhuM ja varNana graDaNa karI levuM. te varNana A rIte che-(nIcA pratikA) darzanIya abhirUpa ane pratirUpa. dhanavAnanA aneka prakAranA mahelathI te darzanIya hatI, tene jevAthI netrane sukhakAraka hatI, abhirUpa eTale ke jenuM rUpa atyaMta suMdara che arthAt A nagarInI racanA vizeSa prakAranI hatI, tethI ja te pratirUpa vizeSa prakAranA rUpathI zebhAyamAna hatI. arthAt sauMdaryathI bharapUra hatI. (tIrtha miDhiANa nathI) e mithilA nagarInI (vAdiyA 3ttara zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purasthime siImA) bahAra uttarapUrva digbAgamAM arthAt IzAna khuNAmAM (sthaLa maLimade nAma cerU dothA vaLo) A sthaLe maNibhadra nAmanu' caitya hatu. tenu varNana cittanA je bhAva athavA kama te caitya tenI sattAzabdathI udyAna vizeSa athavA tyAMnI jJAnazALA vizeSamAM tenI prasiddhi hatI. tethI tenA AzrayabhUta je jJAnagRha te paNa upacArathI caitya kahevAya che. e rItanuM ahIyAM eka vyantarAyatana hatuM te caityanu varNana aupapAtika sUtramAM kahyA pramANe samajI levu. (tIseLa milhiANa niyasandU rAyA dhAriLItevI vaLagotti) e mithilAnagarImAM jItazatru nAmanA rAjA hatA ane tenI rANInuM nAma dhAriNI hatI. te rANI rUpa ane yauvanathI yukta hatI, ane te uttama kuLamAM janmelI hatI. devI pannune yeAgya badhI ja aMtaHpuranI rASTriyAmAM te mukhya hatI, te khadhA ja guNAne dhAraNa karavAvALI hAvAthI dhAriNIe anya nAmavALI hatI. (vaLago) e jItazatrurAjA ane dhAriNI rANInuM vana aupapAtika sUtramAMthI samajI levuM. (seLa jAheLa tenuM samaLa) te kALe ane te samaye (tani maLima ce) e maNabhadra nAmanA caityamAM arthAt vyantarAyatanamAM (sAnI samosaa) bhagavAn mahAvIra svAmI padhAryAM bhagavAnanA samavasaraNanu vaNuna aupapAtika sUtramAM vadhu vela prakArathI samajI levuM, (riztA niLayA) bhagavAnane padhArelA jANIne saghaLA mithilAvAsIo potapeAtAnA gherathI nIkLIne samUha rUpe bhagavAnanA darzIna mATe AvyA, (dhamo to) bhagavAne teone a mAgadhI bhASAmAM dharmAMnA upadeza ApyA. jema ke Aleka (gati) yAne astitva dharAve che. temaja A jIvAtmA astitva dharAve che. ityAdi upadeza sAMbhaLIne (ttinA pannA) samasta janasamUha potapeAtAnA nivAsthAnamAM pAchA gayA. (jJAva rAyA nAmena siM 13pUra tAmela vitti padmivara) yAvat rAjA je dizAethI Avela hatA teja dvizA tarapha zrI suryaprajJapti sUtra : 1 5 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAcho gayo. ahIMyAM yAvatu zabdathI aupapAtika sUtramAM kahela saghaLuM A viSayanuM varNana ahIMyAM samajI levuM. arthAt dharmopadezane sArI rIte sAMbhaLIne pariSadanI sAthe rAjA potAnA mahelamAM gaye sUga 1 TIkArtha -(tenuM vADhe teLe samauf) ahIMyA saptamInA arthamAM tRtIyA vibhakti thayela che eTale ke e kALe ane e samaye arthAt bhagavAne kahela dharmopadezane sAMbhaLyA pachI pariSadanI sAthe jItazatru rAjAne gayA pachInA samayamAM (4wAraNa mAvo mahAvIrakSa) zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA (ne baMtevAsI raMgUrUM nAme baLAre) arthAta prathama yAne mukhya ziSya evA ke jenuM nAma indrabhUti hatuM tathA (yamanottejI) gautama gotramAM jemano janma hita tevA kadAca teo lulA, laMgaDA, kubaDA, tathA nyUnAdhika deha parimANavALA paNa hoI zake te saMdeDanI nivRtti mATe kahe che ke (gNe) teonI uMcAI sAta hAtha jeTalI hatI arthAt viziSTa purUSecita temanI uMcAI hatI. uMcAI. vALA hovA chatAM kadAca zArIrika ucita lakSaNothI rahita paNa heI zake A saMdehanA pahAra nimitte kahe che. (samarAMtakaMTALagi) sAmudrika zAstramAM kahevAmAM Avela saghaLA zArIrika lakSaNothI teo yukta hatA. jene asaya eTale ke khUNA sama nAma sarakhA hoya athavA nyUnAdhika cAre aso jyAM na hoya te samacatura kahevAya che. asayanuM lakSaNa A rIte che-paryakAsanathI goThaNanI aMdara bhAga che te pahelA prakAranuM astra che, AsanathI lalATanA uparane bhAga te bIjA prakAranuM asa che. dakSiNa khabhAthI arthAt jamaNA khabhAthI jamaNAjAnu paryatanuM aMtara trIjA prakAranuM anna che. tathA DAbA khabhAthI dakSiNa jAnu paryantanuM aMtara cethA prakAranuM aMtara che. athavA vistAra ane uMcAI sama hovAthI samacaturasa kahevAya che. AvA prakAranuM je saMsthAna eTale ke AkRti ke avayavanI racanA vizeSa tenAthI je saMsthita hoya te samacaturasa zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAna saMsthita kahevAya che. AvA prakAranA saMrathAnavALA hovA chatAM paNa hIna saMsthAnavALA hoI zake e zaMkAnA parihAra mATe kahe che-(vajJarisanArAyasaMghaca) vASabhanArA saMhananavALA hatA. vajAkhIlAnA AkAranA asthi vizeSane kahe che. aSabha-khIlAnA AkAranA asthinI upara vIMTavArUpa pAgRti asthi vizeSa che. nArAca-banne bAju markaTa baMdhanA jevA khIlAnA AkAranA asthi vizeSa AvA prakAranuM saMhanana jenuM hoya te varSabha nArA saMhananavALA kahevAya che. arthAt vAdinA jevA saMgati zarIravayava dehadhArI hatA evA te IdrabhUtI anagAre (trAva vaM vaghArI) yAvat prabhune A pramANe kahyuM ahIMyA paNa yAvat zabdathI aupapAtika sUtramAMthI akathita viSaya ahIM samajI le. arthAt sarva prakAranA zramaNa lakSaNothI yukta tathA ziSyanA samagra guNavALA tathA bhagavAnanI sevA karatAM karatAM banne hAthanI aMjalI banAvIne iMdrabhUti anagAra bhagavAna mahAvIra svAmIne A pramANe kahevA lAgyA arthAt vayamANa prakArathI sUryAdi viSaya saMbaMdhI prazna pUchavA lAgyA. A sU0 2 have visa prAbhRtamAM je vaktavyatA kahela che tene lakSya karIne pAMca gAthAo dvArA gautamasvAmI prabhuzrIne prazna pUche che-(maMDhApu) ItyAdi. vIsa prAkRta kA adhikAra kathana TIkAtha-cAra cAra prAbhRtanA praznonI eka eka gAthA kahIne pAMca gAthAo dvArA gautamasvAmI prazna kare che--maMDhA vaja) ItyAdi maMDalapada kahevAthI tathA sUryaprApti saMbaMdhI prazna pUchavAthI sUryamaMDaLa samajavuM joIe maMDalazabda rUDhayarthane bedhaka che. te rUpI aneka arthamAM thAya che. ahIMyAM sUrya je sthaLethI uge che. e sthAnane maMDaLazabdathI jANavuM. bAhya ane AtyaMtara rIte be prakAranA hoya che. e maMDaLane sUrya eka varSamAM keTalI vAra pUre che? kyAM eka vAra jAya che? ane kyAM be vAra jAya che? e pramANenA A prazno pUchela che. AkAzamAM je sare che arthAt gamana kare che te sUrya kahevAya che. athavA jagatane je preraNA Ape ane je prakAza Ape te sUrya che. AkAza maMDalAdhiSThita athavA maMDaLanA adhipati tiSka deva vizeSa agara AkAzastha gRha vizeSa sUrya che te sUrya eka varSamAM keTalA maMDaLamAM jAya che? eka vAra athavA be vAra keTalA maMDaLane pUre che? A rIte gautamasvAmIe pUchavAthI tene uttara pahelA prAbhRtamAM kahevAmAM Ave che. bAkI kathana zrI suryaprajJami sUtraH 1 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhe A pramANe samajavuM tema pahelA prAbhUtane bhAva che. (tirichA kiM = Tcha3) tirthaka tiraskrIna arthAt vakagati kevI rIte kare che? arthAt sUryacaMdra sadA saraLa arthAt sIdhuM gamana karavAvALA che teo koI vAra vakragati karatA nathI. tethI ahIMyAM delA rUpa ayananI gatI kahela che. 11 karka rAzIthI makara rAzImAM kevI rIte gati kare che? vastutatu pitAnA tejathI A tiya lekane prakAzita karatA thakA udayAstanA kALakramathI tathA tejanI vRddhi kSayathI kevI rIte vakragati kare che? A rItane bhAva A praznone che. sArA (mAru varUdyarU) caMdrasUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che? e rItane A trIjo prazna che. | (ArU ja te saMdiThTha) tatA eTale ke caMdra sUryanA prakAzanI kevA prakAranI maryAdA che? A cothe prazna che. 14 | (w gagvAje) 5 vezyA kyAM pratihata thAya che? arthAt rokAya che? kRSNa, nala, kapota, tejasa, paddha ane zukla A rIte cha lesyAo che. temAM sUryanI taijasa lezyA che. kAraNa ke te tiSka deva che. te pugalenA saleSaNAtmaka rUpe kayAM rokAya che? arthAt te sUrya vezyAne kyAM pratighAta yAne pratirodha thAya che ? A rIte A pAMcamAM praznane bhAva che. pA (#te jovAMchuiM) 6 ApanA abhiprAyathI prakAzanI saMsthiti-vyavasthA kevI rIte thAya che? arthAt sarvakALa eka rUpe rahe che? athavA anya prakArathI rahe che? A chA praznano bhAva che. 6. ( sUrizcaM vAya) 7 sUryanuM varaNa keNa kare che? eTale ke kayA pudgala samUho sUrya vezyAne maLelA hoya che? eTale ke maMDalAkArathI vIMTAyelA hoya che? 2-ane e bane samAna hovAthI varaNa ane veSTita ema beu artha saMgata thAya che. arthAt kayA pudgalothI vITaLAIne maMDaLanI mAphaka pratibhAsita thAya che? A rItano A zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtame prazna che. 7. (E te carnaddei) 8 Apa devAnupriyanA abhiprAyathI sUryanI udaya sa Msthiti eTale ke udayAvasthA kaI rIte thAya che? athavA keTalA prakAranI che ? he bhagavan ca MdrasUryanA udayanI ane astanI vyavasthA kaI rItanI che ? te mane kahe A pramANenA A AThame prazna che 8. (jjuThThA poliI chAyA) 1 paurUSI chAyA kevA pramANanI che? A pramANenA A navamA prazna che. 9. (jJone viMja te na AhiyA) 60 ApanA matathI 'yega' e kaI vastune kahe che? te mane kahe| A dazame prazna che. 10. (ji te saMvanA++) 16 ApanA matathI saMvatsaranA varSAraMbha kALa kayA che? temane pratibAdhita karo. A rIte A (maMtrai/cA) 12 savatsaro keTalA che? arthAt ane tenA nAma kayA kayA che ? A rItane! A khArame prazna che. 12. Adi kALa karyeA che? atyaMt agIyArame prazna kahela che 11. saMvatsaranI saMkhyA keTalI che ? (rUM camato yuTTu) rU caMdramAnI vRddhi kevI rIte thAya che ? arthAt caMdramAnA tejanI vRddhi ane kSaya kevI rIte thAya che? vRddhipadanA upalakSaNathI zukalapakSa kRSNapakSa vazAt caMdramA kSayavRddhine kevI rIte prApta kare che? A rIte A terame prazna che. 13. (jyA te TorinA vajU) 4 ApanA matathI cadramAne! prakAza kayAre vadhAre thAya che? eTale ke pUrNa caMdra kayAre hAya che ? A caudamA praznanA bhAva che. 14. zrI suryaprajJapti sUtra : 1 (je siSar vrutte) 21 zIghragativALA tvaritagativALe che ? A rItanA A jyAnA kahetAM prakAzanu lakSaNa zuM che? prakAzamaMDaLanuM lakSaNa zu che ? A seALameA prazna che. 16. (vayaLovavAca) cyavana eTale ke devamaraNa upapAta arthAt utpatti eTale ke caMdrAdinu koNa che? arthAt caMdrAdi graheAmAM kayA graha paMdarame prazna che. 15 (duM TokSiLavaLa) 16 arthAt prakAza kevI rIte thAya che? eTale ke 9 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cyavana ane utpatti thAya che ? ke nathI thatI? A sa` viSaya svamata ane paramatanu avala bana karIne mane kahe! A rItanA A sattaramA prazna che. 17. (36ttatte) uccatva eTale ke caMdrAdi grahenI samatala bhUbhAgathI keTalI uMcAI che ? eTale ke jeTalA dUranA pradezamAM caMdrAdi graheAnI sthiti che, te badhuM ja svamata ane paramatane anusarIne kahe A aDhArame prazna che. 18 (rUriyA rU bA) sUryAM keTalA che ? eTale ke jamUdrIpa vigeremAM sUryAM keTalA che? e paNa Apa amane kahI jaNAveA. e rItane! A ega NIsamA prazna che. 19. (anumAve va saMvutta) anubhAva kaI rItanA che ? eTale ke pRthvImAM ca'drAdinA tejane prabhAva kevI rIte thAya che? A vIsamA prazna che. 20. (mecArUM vIsaphe) A rItanA A vIsa prazno che. eTale ke pUrvokta prakArathI pUrvakti arthAdhikAra yukta AvIsa prazna rUpa vIsa prAkRtA thAya che. arthAt sUrya prajJaptimAM A rItanuM kathana karela che, A granthAraMbhamAM arthAdhikAra kahela che. ! sU. 35 prathama prAbhUta kA prathama prAdhRtaprAmRta TIkA :-pUrvokta vIse prAbhutAnI aMdara anya prAbhuta prAbhutA che, tenA adhikAra hAvAthI have sUtrakAra tenu kathana karatA thakA kahe che-- (voyalTI muduttAna) muhUrtonI vRddhi ane apavRddhi arthAt rAtadivasamAM AvatA muhUrtAnI vRddhi ane kSaya-vadhaghaTa kevI rIte thAya che? te mane samajAve A rIte pahelA prAbhUta prAbhutanA bhAva che. (annumaMdajI saMGgi) 2 ane sUryAMnI pratyeka divasarAtrImAM amaDalasa sthiti kevI rIte thAya che? te Apa mane kaDA 2. (je te vinna parivAra6) rU Apa devAnupriyanA abhiprAyathI kace sUya kayA khInna sUryAMthI cI --tryApta kSetramAM saMcaraNa kare che? A viSayanuM yogya nirUpaNa karIne samajAve. 3. (aMtara virU ca) 4 keTalA pramANavALA aMtarathI beu sUrya saMcaraNa kare che ? zrI suryaprajJapti sUtra : 1 10 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte cethA prAbhuta prAbhUtanA Azaya che. 4 (zArU vevarDsa) 1 keTalA pramANavALA dvIpa ane samudramAM avagAhana karIne sUrya gati kare che ? A rIte pAMcamA prAbhRtaprAbhUtanA bhAva che. (jemarUna dha viTTu) eka eka sUrya eka eka rAtrikriyasamAM keTalA pramANavALA kSetrane cheDIne gati kare che ? A rIte chaThThA prAbhRtaprAbhUtano bhAva che. 6. (maMTALava saMTALe) ma`DaLAnuM saMsthAna arthAt sa Msthiti vyavasthA kaI rIte thAya che? eTale ke kaI kaI vyavasthAthI kayAM kayAM kaI rIte maLeAnI vyavasthA thAya che ? A sAtamA prAbhRta prAbhUtaneA bhAva che. 7. (vidyumo) e maDaLAne viSNubha arthAt Ahulya eTale ke maDaLAnA vistAra keTaleA che? e namata karatA evA mane samajAvA A AThamA prAkRtaprAbhUtanA bhAva che, (zatru vADhuDhA) A rIte ATha prAkRta prAbhUtA pahelA prAbhUtamAM arthAdhikAra sahita thAya che. pahelA praznanI aMdara bIjA ATha prazno thAya che. have prAbhUta kAne kahevAya che ? e jIjJAsAnA zamana nimitte kahe che. lokaprasiddha prAbhUta eTale bheTa yAne upAyana dezakAleAcita suMdara pariNAmavALI ane ramaNIya vastu apAya che, tevI ja rIte samasta prakAranA utkaSathI bharAya puSTa karAya tenuM nAma prAbhUta che. prAbhUta eTale ke upAyanIbhUta je prAmRta arthAt jJAna sthana rUpa mAkSapathanA yAtrika ziSya para parAne A jJAnarUpI upAyana bhagavAna tIrthaMkaro ane gaNadharoe Apela che. eve! bhAva che. (prArlRtaMtu phezanam ) A rIte kaSamAM kahe che. tathA upAyana, upahAra, upagrAhya ane upadA A zabdo bheTa ApavAnA aCmAM ane deva gurU tathA mitrAdine dIyamAna devAtI vastunuM nAma prAbhRta zabda vAcya che. sU. 45 TIkA :-have pahelA prAbhUtamAM cAra cAra rUpathI vaheMcelA cAra prAbhRtaprAbhUtamAM *mAnusAra A paramata rUpa pratipattiyA che, jema ke cAthA prAkRtaprAbhUtamAM cha prati zrI suryaprajJapti sUtra : 1 11 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pattiyA che. pAMcamAmAM pAMca chaThThAmAM cha sAtamamAM ATha ane AThamAmAM traNa pratipattIyA thAya che. A rIte pahelA prAbhRtaprAbhUtamAM badhI maLIne ogaNatrIsa pratipattIyA thAya che. A phalitArtha che. ! sU0 55 TIkA :--have ama DaLa sasthiti nAmanA bIjA bheda rUpa bIjA prAbhUta prAbhUtamAM arthAdhikArathI yukta je traNa prAkRta prAkRta che. tenuM pratipAdana karavAmAM Ave che. (hivattItro lup tad brahmamaLatu ca) khIjA prAbhUtanA pahelA prAmRta prAbhUtamAM sUnA udayakALamAM ane astamana kALamAM keTalI pratipattiye che ? te mane kahe. ahIMyAM paramata pratipAdyA ane svamata pratipattI saMbaMdhI prazna karela che. (micavANa LA muduttALuM nIti ya) ghAtarUpa arthAt paramata kathana rUpa e ja pratipattiye thAya che. para`tu trIjA prAmRta prAkRtamAM muhUta gatimAM cAra pratipattiyeA che. (cattA) e padathI napuCsaka nirde za prAkRta heAvAthI thayela che. have dasamA prAmRta prAkRtamAM antagata je bAvIsa prAkRta prAkRta che. tenA arthAdhikAra kahevAmAM Ave che-sUtramAM pulliMga nirdeza prAkRta hovAthI thayela che. tenA arthAdhikArayukta bAvIsa prAkRta prAbhUta thAya che. jema ke-pahelA prAkRta prAkRtamAM nakSatrAnI AvalikA-paMktinA krama kahevAya che abhijIta vigere nakSatrA heAya che. khIjAmAM nakSatra saMbaMdhI sutaMtra arthAt sa'pUrNa mudbhUta parimANu kahevu' trIjAmAM ( yaM mA) pUrva pazcimAdi kramathI vibhAga kaheveA. ceAthAmAM (jhoTE) yAganA Adi kahevA pAMcamAmAM (kundrAniSa) e padamAM 'ca' zabdathI upakuLa ane kuleApakuLa kahevA. chaTThA prAkRta prAbhUtamAM pUrNa`mAsI sa baMdhI kathana karavu, prazna-bhedyAta kAne kahevAya che? kaNu kaLAkAne kahevAya che? ahiyAM ghAta padmanA a gamana thAya che. arthAt le eTale maMDaLanI aMdarane bhAga atarAla temAM ghAta eTale ke gamana te ApanA mattathI pratipAdana karI samajAvavu. jema ke vivakSita maMDaLa sUryAMthI pUrNa thavAthI tadanantara sUryAM bIjA te pachInA maMDaLamAM sakamaNa kare che. arthAt jAya che. tathA kaNa kATi bhAgane adhikRta karIne anya nAma tathA kaLA kAne kahe che ? te kahe tathA pUrva ane pazcima e beu koTiyAne uddezIne buddhithI yathAvasthita vivakSA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 12 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne te pachInA khInna maDaLanA kaNkeTa bhAganI samIkSA karIne te pachI mAtrA mAtrAthI bIjA maMDaLanI najIka jatAM jatAM gati kare che. trIjA prAbhUta prAkRtamAM dareka maDaLamAMnI muhUta gatinuM parimANu kaheA. have niSkramaNa karatA ke praveza karatA sUryanI je rItanI gati hoya che te kahevAnI bhAvanAthI sUtrakAra kahe che-(nilamamALe sirpha visaMte mArUM ya) sarvAbhyantara maDaLathI bahAra gamana karatA sUrya yathAttara maDaLamAM sakramaNa karatA sUryanI gati zIvratara heAya che. ane sa`bAhya maMDaLamAMthI AbhyaMtara maMDaLanA kramathI gamana karatA dareka maMDaLanA kramathI maMdagativALA hoya che. te maMDaLeAnI (culIpha sarca pusiAthe te ica devattItro) sUnA 184 ekase cAryAzI maDhaLeA che, e maDhaLeAnA sabaMdhamAM pratimuhUta mAM sUryanI gatinA parimANunA vicArathI purUSAnI pratipattiye arthAt matAntaro heAya che. arthAt ekasAceArAzI matAntara rUpabhedo che. have kayA prAkRta prAkRtamAM keTalI pratipattIyeA che ? te samajAvavAnA AzayathI kahe che(zmi) ItyAdi khIjA prAkRtanA traNe prabhRta prAkRtamAM kramAnusAra pahelAnA kathanA nusAra pratipattIyA thAya che, jema ke-pahelA prAmRta prAkRtamAM (mi) sUryacaMdayanA samaye tIrthaMkara ane gaNadharAe ATha pratipattIyA kahela che. bIjA prAkRta prAkRtamAM bhedaghAtanA sabadhamAM paramatanI vaktavyatA rUpa e ja pratipattIyA thAya che. tathA trIjA prAkRtaprAkRtamAM muhUta gatinA saMbaMdhamAM cAra pratipattIyA thAya che. A rIte pratipattIyeAnA bheda thAya che. A sUtramAM (cattAra) paTTamAM napuMsakatva prAkRta heAvAthI thayela che. sU. dA TIkA -badhAja prAmRtAnA avAntara bhedo hAya che. evA koI niyama nathI ataH (naoNne tri' te ya bArtti) A dasamA praznanA bhedanuM kathana kare che-dasamA prAkRtanI antata je khAvIsa prANata prAmRta hAya che. tenA arthAdhikAra batAvatAM sUtrakAra kahe che-(AvajiyA) ityAdi AnA akrama A pramANe kahela che pahelA prAmRta prAbhUtamAM nakSatronI AvalikA-paMktinA krama kahevA joie. jemakeabhijIta vigere nakSatrA hoya che. (1) khIjAmAM nakSatra sakha dhI muhUrvAMtra eTale ke muhU. tanuM parimANu kahevuM joie. rA trIjAmAM (chyuM A) e pramANe pUrva ane pazcimArdi prakArathI vibhAga kahevA joie, 1aa ceAthAmAM cAganI Adi kahevI joie. 14aa pAMcamAmAM kula ane ca zabdathI upakula tathA lepaDyula kahevA joie. pA chaThThAmAM pUrNimAnA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 13 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhamAM kathana karavuM joIe. di sAtamamAM "sanipAtA" beu pakSanI saMdhI eTale ke amAsa ane punamanA saMdhIkALanuM kathana kahevuM joIe. paNa AThamAmAM nakSatranI saMsthiti vyavasthA kevI hoya che te kahevuM joIe 2 navamAmAM nakSatranA tArA arthAt tArAonuM parimANa eTale ke dareka nakSatranuM svarUpa jANavAmAM te te nakSatramAM keTalA tArA hoya che? e kahevuM joIe. lA dasamAmAM netAnuM kathana karavuM joIe arthAt keTalA nakSatro pitAnA astagamanathI ahorAtrinI parisamAptithI kayA mAsane calAve che te kahevuM joIe. 10 agIyAramAM prAbhRta prAbhRtamAM caMdramArga eTale ke caMdramaMDala nakSatrAdine adhikAra kahe 11 bAramA prAbhRta prAtamAM nakSatronA adhipati devatAonuM kathana karavAmAM Ave che. arthAt devatAdhyayana kahevAya che. 12aa teramAmAM muhUrtanuM kathana kahevuM joIe /13 caudamAmAM divasa ane rAtanuM kathana kahevuM joIe. 14 paMdaramAmAM tithinA nAmo kahevAze 1pa soLamAmAM nakSatronI utpatti sthAna rU5 gotra kahevAmAM Avaze. 16 sattaramAmAM nakSatronuM bhajana kahevAmAM Avaze. eTale ke amuka nakSatrane amuka rIte bhejana ApavAthI zubhakArI thAya che te batAvAze. 17 aDhAramAmAM sUryanI cAra gatinuM kathana karavAmAM Avaze. ahIMyA Aditya e pada upalakSaNa rUpe prayukta thayela che. tethI caMdranI gatinuM paNa kathana karavAmAM Avaze. 18 ogaNIsamAmAM mAsa, mAsanA nAma, ane temanI saMkhyAnuM kathana karavAmAM Avaze. 1lA vIsamAmAM saMvatsara, saMvatsanA nAma saMvatsaranI saMkhyAnuM kathana karavAmAM Avaze. ra01 ekavIsamAmAM nakSatronA dvAranuM kathana karavAmAM Avaze. eTale ke nakSatranA dvArA kahevAmAM Avaze. jemake amuka nakSatra pUrva dvAra vALA che. ane amuka nakSatro pazcimaDhAra vALA che. te kamAnusAra kahevAmAM Avaze. 21 bAvIsamAmAM nakSatrone vicaya-eTale ke caMdra sUryanA gAdi viSayaka nirNaya kahe vAmAM Avaze. parA A rIte prAkRtaprAkRtanI saMkhyA ane tene adhikAra kahevAmAM Avela che. sUtra chA zrI suryaprajJapti sUtra: 1 14 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArtha :-vIsa prAbhRtamAM (timaMdaruM trAti) A nAma vALA pahelA prAbhUtamAM vIsa prAbhRta prAbhRta hoya che. temAM muhUrtanI vRddhi apavRddhi nAmanA pahelA prAbhRtaprAbhRtanuM svarUpa sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che-(tA huM te vaDho vatI muduttAi sAhiteti valajJa) ApanA matathI muhUrtanI vRddhi ane apavRddhi eTale ke vRddhi ane kSaya kevI rIte thAya che ? te kRpA karIne amane samajAve. A pramANe bhagavAna gautamasvAmInA pUchavAthI zrI bhagavAne tenuM tatva je rIte kahyuM e ja pramANe batAvatA thakA kahe che(ttA zahuM te vo ghaTTI muddattA sAhiteti vagA) ApanA abhiprAyathI muttanI kSaya ane vRddhi kevI rIte thAya che? te amane kahI samajAve. nakSatramAsamAM jeTalA muhUrto hoya che, tenuM nirUpaNa karatA thakA kahe che-(tA 34 pLavI muddattA sattAvaa sakrima muttara mAhite rajJA) ahIMyA (tA) tAvat zabda ziSyanA bahumAnAthe kahela che. athavA tAvat zabdane bIjo artha kahe che ke anya ghaNuM kahevAnuM che te rahevAdo hAlamAM tamArA praznanA bhAvane ja kahuM chuM eka nakSatra mAsamAM 819 AThaso ogaNIsa muhUrta tathA eka muhurta satyAvIsi saDasaThame bhAga 7 kahela kahela che. A rIte ziSyane samajAvavuM. A pUrvokta muhUrtanuM gaNita A rIte thAya che. ahIMyAM yugamAM caMdra caMdrAbhi vaddhita rUpa caMdrapaMcakamAM saDasaTha nakSatra mAsa hoya che. e svarUpavALA yugamAM 1830 aDhArase trIsa divasa rAta hoya che. tene saDasaTha 67 thI bhAgavAthI satyAvIsa ra7 aherAtra thAya che. tathA 21 ekavIsa zeSa rahe che. tene muhUrta lAvavA mATe trIsathI guNavAthI 21-30-630 chase trIsa thAya che. tene saDasaTha 67 thI bhAgavAthI 9 nava muhUrta nIkaLI Ave che. tathA 27 satyAvIsa zeSa vadhe che. A rIte nakSatra mAsa satyAvIsa aherAtra tathA nava muhurta ane eka muhUrtane satyAvasiye saDasaThame bhAga nIkaLI Ave che. e satyAvIsa ahorAtrInA muhUrta karavA mATe je trIsathI gaNavAmAM Ave te 27430=010 AThadasa thAya che, temAM uparokta 9 nava muhUrtane prakSepa karavAthI 81 9=819 ATha ogaNIsa thaI jAya che. A pramANe nakSatramAsamAM muhUrtanuM pramANa AThaso ogaNIsa tathA eka muhUrtane huM satyAvIsa saDasaDiyA bhAga nIkaLI Ave che. A rIte nakSatragata muhUrta parimANanuM kathana che, vastutastu sUryAdi mAsanI paNa ahorAtra saMkhyAne vicAra karI Agama pramANe muhUrta pariNAmanI paNa bhAvanA karI levI. te A pramANe cheeka yugamAM sUryamAsa 60 sAITha thAya che. tathA eka yugamAM 1830 aDhArasetrIsa ahorAtra hoya che tene sAIThathI bhAgavAthI 1830-6=300 zeSa 30 sADatrIsa ahorAtra rahe che. A sUryamAsanuM pramANa che. trIsa muhUrtanA aherAtrI thAya zrI suryaprajJati sUtraH 1 15 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. e trIsane trIsathI guNuvAthI 30 x 30=900 navasA muhUrta thAya che. aheArAtrinA trIsa muhUta nA ardhA padara muhUta thAya che. te navasAmAM umeravAthI 900x15=915 navasA 5dara thAya che. eka yugamAM caMdramAsa bAsaTha thAya che. tenAthI jo 1870ne bhAgavAmAM Ave te 1830: 62=29 T AgaNatrIsa ahArAtra ane eka ahArAtranA bAsaThIyA batrIsa bhAga thAya che. e khAsaDIyA batrIsa bhAganA muhUta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavAmAM Ave teA 960 thAya che. tene khAsathI bhAgavAthI 960-62=15x paMdara muhUta Ave che. ane zeSa trIsa rahe che. egaNatrIsa aheAzatranA muhUta karavA mATe trIsathI guNavAthI 870 AsAsittera thAya che. 29-30=870 temAM pahelAnA paMdara umeravAthI paMdara mAsanuM mudbhUta pramANa 885 AThaso pacyAsI tathA trIsanA khAsaThIyeA bhAga thAya che. ka mAsa trIsa heArAtra pramANanA thAya che. tethI tenu muhUta parimANu pUrA navasA thAya che. A rIte mAsa saMbaMdhI mudbhUta pramANu kahyu te anusAra caMdrAdi saMvasaramAM rahela ane yugagata muhUta'nuM pramANu sugamatAthI samajAI jAya che. e rIte Avela aheArAtrAdinu saMkalana karavAthI A pramANe samajAya che ke-vyavahAra yeAgya mAsa cAra prakAranA hAya che. te A pramANe che. nakSatramAsa, caMdramAsa, sU mAsa ane kamamAsa. eka yugamAM tenI saMkhyA kramathI A pramANe che--eka yugamAM nakSatramAsa 67 DesaTha thAya che. nakSatramAsanuM parimANa 27 mu. 9 chu satyAvIsa divasane nava muhUta 27-4 thAya che. tenA muhUta 819 AsAegaNIsa Ave che. e rIte eka yugamAM caMdramAsa 62 khAsaTha thAya che, mAsa pramANa 29+15- thAya che. saraLatA mATe cheda karavAthI mAsa parimANa 29-15 savA AgaNutrIsa divasa thAya che. temAM 885 AThaso pacyAsI muhUta thAya che. A rIte eka yugamAM sUrya mAsa sakhyA 60 thAya che. mAsanuM pramANa 30-15 savAtrIsa dinAtmaka thAya che. tenA muhUta 9-15 navasApada thAya che. ka mAsamAM ( zrAvaNamAsamAM) 900 navase muhUta thAya che. A tamAma airAzika paddhitithI saMvatsaragata ane yugagata muhUrtanu pramANa svayaM samajI levuM. prasU. TA TIkA :-pUrvokta sUtramAM muhUrtonI vRddhi ane apavRddhimAM muhUtetanu pramANu jANIne sadeha nivRtti mATe tathA vizvAsa prApta thavA mATe sUrya maDaLanI cAra gatinuM kathana kara vAmAM Ave che--tA cALa) ityAdi zrI suryaprajJapti sUtra : 1 16 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIMyA paNa tAvat zabdano artha AThamA sUtramAM kahyA pramANe sama grI vistAra bhayathI ahIM punaH teno ullekha karela nathI. () zabda vAkyAlakAramAM prayukta thayela che. (tA navALa) je samayamAM sUrya sarvAbhyantara muhUrtamAMthI nIkaLIne pratidina eka eka maMDalacArathI yAvat sarvabAhya maMDaLamAM jaIne gati kare che. arthAta paribhramaNa kare che. tathA sarvabAhya maMDaLathI apasaraNa karIne yAvatuM sarvabhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. A rItanI A zraddhA yAne samaya arthAt kALa keTalA rAtadivasanA pramANuthI kahyA che? he bhagavan e Apa mane kahe. A praznano uttara ApatA bhagavAna kahe che-(ta sini chAvare phAyarA) A kALa 366 traNase chAsaTha rAtadivasane kahela che. arthAta bAhyAbhyantaranA kamathI jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLathI dareka divasamAM jatAM jatAM arthAt ahorAtrinuM pramANa karatAM karatAM sarvabAhya maMDaLamAM jAya che. pachI eja kamathI gamana karIne tyAMthI pAchA pharIne sarvAbhyantara maMDaLamAM Ave che. eTalA kALanuM arthAt ArohAvarohanA kamathI jatAM jatAM sUryane maMDaLapUrtine kALanuM divasarAtanuM pramANa 36 6 traNa chayAsaTha saMkhyA rUpa hoya che. masUlA TakArtha -pharIthI praznottaranA kramathI pUche che-(A ghacA kaDhAI) ItyAdi te A addhAnAma kALathI sUrya keTalA maMDaLamAM gati kare che? ahIMyA tAvat zabdano artha ziSyanA mAnArtha bedhaka che. (gyA) eTale pramANu eTale ke 366 traNaso chAsaTha divasarAtanA pramANavALA kALapramANuthI sUrya keTalA maMDaLamAM gati kare che? keTalA maMDaLamAM be vAra gamana kare che? A pramANe prazna karavAthI bhagavAn tene uttara ApatAM kahe che-(A gutIrtha maMtra rara vAlIti saMskRta Tuyutto vara3) sAmAnyapaNAthI eTalA kALathI 184 ekayAsI maMDaLamAM sUrya gati kare che. tenAthI adhika maMDaLamAM sUryanI gatino abhAva che. temAMthI paNa eTale ke 184 eka coryAsI maMDaLamAM paNa 182 ekabAsI maMDaLamAM be vAra gati kare che. te A pramANe maMDaLane bhramaNa mArga bane tarapha vartulAkAra hovAthI sUryabiMbanuM kendrabiMdu jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa ane sarvabAhyamaMDaLane choDI de che. tyAre ekamaMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM gamana karatAM sUryabiMbanI paridhinI pUrva pAlI trIjA maMDaLanI pazcimanI pAlIno sparza kare che. madhyamAM eka maMDaLane cheDIne bIjA maMDaLamAM be vAra gamana kare che. arthAta 183 ekasevyAsIne cheDIne 182 eka bAsImA maMDaLamAM be vAra gamana kare che. (LivavamaHIche jevA vizALa va tu ja vastu maMdAruM saruM varU te nA maMtaruM reva maMs8 satravAra jeva maMg4) sarvAtyaMtara zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLathI bahAra nIkaLatA ane sakhAhya maDaLamAM praveza karatA sUrya sarvAbhyantara ane sa`bAhya e be maDaLamAM (sarUM parU) eka vAra gamana kare che. A rAhAvaroha thavAthI eka vAra gati kare che. ! sU0 10 // TIkA :-ja khUsvAmI pharIthI prazna karatAM kahe che(jJarU vadhu tammena acirasa) ityAdi jo e AdityanA 366 traNaso chAsaTha rAtridivasanA parimANavALA kALamAM 182 ekaseAbyAsI ma`DaLamAM be vAra gamana kare che ane be maDaLamAM ekavAra ja gamana kare che tevI rIte bhagavAne prarUpita karela che. tathA e ja 366 traNaso chAsaTha rAtridivasanA parimANu vALe sU` saMvatsaramAM (sa) ekavAra aDhAra muhUta pramANa vALe divasa thAya che. ane ekavAra aDhAramudbhUta vALI rAta heAya che. tathA ekavAra khAra muhUta pramANanA divasa heAya che. temaja khAra muhUrta pramANavALI rAtrIthAya che. temAM paNa pahelA cha mAsamAM aDhAra muhUrtanI rAta hoya che. aDhAra muhUrtI vALA divasa heAtA nathI. e ja rIte e ja prathama cha mAsamAM khAra muhU divasa hoya che. paNa khAra muhUrtanI rAtrI hotI nathI. tathA bIjA cha mAsamAM aDhAra muhanA divasa heAya che. paNa aDhAra muhUrtInI rAta hAtI nathI. e khIjA cha mAsamAM bAra suhRta'nI rAta hoya che. te paNa khAra mudbhutanA divasa hAtA nathI tathA pahelA ke bIjA cha mAsamAM e rIte heAtuM nathI paraMtu pa Mdara muhUtanA divasa hAya che. tathA paMdara muhUtanI rAta hAya che. temAM e rIte vastutatvanA bedha thavAmAM zu' hetu ? zu' kAraNa che ? athavA kaI yuktithI e vizvasanIya thAya che? (kRti vajJA) e vaMdana karatA evA mane samajAve. A praznanA uttara ApatAM prabhuzrI kahe che-(tA ayAM navurIve TIve savarIvasamuddALa sakhvamaMtarANa nAva visetAcit paviSayeLa paLatte) A jAMbudrIpa nAmanA dvIpa saCdvIpasamudromAM yAvat parikSepathI vizeSAdhika kahela che. arthAt A pratyakSa dekhAtA ja budvIpa madhya jamUdrIpa nAmanA dvIpa che. te badhA ja dvIpa samudronI madhyavartI eTale ke badhA ja zeSadvIpa samudronA ahIyAthI AraMbha karIne AgamAkta kramAnusAra khamaNA vizvabhavALA samudro ane dvIpe! hAya che. arthAt badhA dvIpasamudronA je viSThabha pahelAM kahela che. temAM ja zrRdvIpanI apekSAthI khIjA dvIpasamudronA bamaNA bamaNeA viSTaba hoya che, zrI suryaprajJapti sUtra : 1 18 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI bAkInA badhA ja dvIpasamudrono AraMbha jabUdvIpathI ja thAya che. ahIMyAM yAvata zabdano prayoga hovAthI anya graMthamAM prasiddha jabUdvIpanuM varNana joI levuM vistAra bhayathI ahIMyA tene ullekha karyo nathI. eka lAkha jana pramANuvALA badhA dvIpasamudrothI ochA AyAma viSka bhavALe jaMbudvIpa che. (ta kayA be mUgi abhaMtara maMDalaM ubasaMkamittA cAraM carai tayANe uttamakaThThapatte ukkosae advArasamuhutte divase maka) jayAre sUrya sarvAaMtara maMDaLa prApta karIne gati kare che, tyAre paramaprakarSane prApta utkRSTa sarvAdhika aDhAra muhUrtane divasa thAya che. e ja sarvAbhyantara maMDaLamAM sUrya gati kare che tyAre (kaLiyA TuvAlamutta rA mAra) jaghanya ochAmAM ochI bAra muhartAnI rAtrI hoya che. A aherAtre pAzcAtya sUryasaMvatsaranI antane hoya che. te pachI e sUrya sabhyantara maMDaLamAMthI nIkaLIne navA sUrya saMvatsarane pravartAvIne pahelAM ahorAtramAM ( kimaMtaitAM) sarvAbhyantara maMDaLanI pachInA maMDaLamAM saMkramaNa karIne gati kare che, tyAre sauthI moTo aDhAra muharta divasa ekasaThIyA be bhAga nyUna hoya che. tathA ekasaThiyA be muhUrtabhAga vadhAre khAra muhUrtanI rAtri hoya che. A rAtri sauthI nAnI hoya che. A kevI rIte thAya che? enA pratyuttara rUpe kahevAmAM Ave che keahIMyAM eka maMDaLa eka aherAtrithI be sUrya dvArA samApta karavAmAM Ave che. eka eka sUrya pratyeka ahorAtrimAM 1830 aDhArasotrIsa maMDaLanA aDhArase trIsa bhAgonI kalpanA karIne eka divasa kSetranA athavA zatri kSetranA yathAyogya rIte kama ochA karavAvALA athavA vadhAravAvALA hoya che, te eka maMDaLagata 1830 vALe bhAga ekasaThIyA be bhAga vALA muharta thI gamana kare che, tathA e maMDaLa 1830 aDhAra trIsa bhAgone be sUryothI ahorAtra dvArA gamana karAya che. ahorAtrI trIsa muharta pramANavALI che. tethI be sUryanI apekSAthI sAITha muhUrta labhya thAya che. tenuM vairAzika gaNita A pramANe cheje sAITha muhUrto thI 1830 aDhAra trIsa maMDaLa bhAgamAM gamana karavAmAM Ave te eka muhUrtamAM keTaluM gamana karI zakAya ? tenI traNa rAzInI sthApanA A pramANe che. (60-1830-1) ahIMyAM aMtima rAzIthI eTale ke ekavALI rAzithI vacalI rAzI je 1830 che tene guNavAthI aDhArasotrIsa ja Ave che. tene pahelI rAzI je 60 sAITha che tenAthI bhAgavAmAM Ave te 31 sADatrIsa bhAga Ave che. (18306-20) ATalA bhAga eka muhUrtamAM gamana karavAmAM Ave che. muhUrtanA 61 ekasaTha bhAga kare te ahIMyAM Avela eka bhAga ekasaDiyA be muhUrta bhAgathI gamana karavAmAM Ave che. je 183 ekasevyAsI ahorAtathI cha muhUrtanI vadha ghaTa thAya te eka aherAtrimAM keTalI vadha ghaTa thAya? tenI aizika sthApanA A pramANe che. (183-6-1) temAM chellI je eka saMkhyA che tenAthI vacalI saMkhyA che 6 ne guNavAthI che ja Ave che. tenA 183 ekasevyAsI bhAga karavAmAM Ave to uparanI rAzI nAnI hovAthI bhAga cAlaze zrI suryaprajJami sUtraH 1 19 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM tethI chedaka rAzInA trikathI apavartana karavAthI uparanI rAzI che ane nIcenI rAzI ekasaTha rU5 thaI jAya jema ke . (2 ) A rIte eka rAtadivasamAM vadhaghaTa thavAmAM eka suhartAne ekasaThIyA be bhAga Ave che. tathA te bIjA maMDaLamAMthI nIkaLatA sUrya bIjA ahorAtramAM sabhyantara maMDaLanI apekSAe trI jAmaMDaLamAM javAnI gati kare che. (tA dUri) ItyAdi jyAre sabhyantaramaMDaLanI apekSAthI e trIjA maMDaLamAM saMkramaNa karIne gati kare che. tyAre tyAM cAra muhUrtanA ekasaThIyA bhAga hIna aDhAramuhartA pramANane divasa thAya che. tathA cAra muhUrtanA ekasaDiyA bhAga vadhAre bAra muhUrtanI rAta hoya che. A kahela rItathI (su) nizcaya pUrvokta kathita prakArathI pratyeka maMDaLamAM divasa rAta saMbaMdhI muhUrtanA ekasaDiyA be bhAga nyUnAdhika rUpathI nIkaLIne maMDaLanA paribhramaNa gatithI dhIre dhIre dakSiNa dizA tarapha gamana karata sUrya (rayALaargo) e vivakSita pachInA maMDaLathI (tavALA) e vivakSita pachInA maMDaLamAM saMkramaNa karIne eka eka maMDaLamAM muhUrtanA be be ekasakyiA bhAga divasa kSetrane (nivRDhane 2) ochA karIne tathA rAtrikSetranA pratimaMDaLamAM vadhatA vadhatA ekasecyAzImAM ahorAtrimAM athavA pahelA cha mAsanI samAptirUpa kALamAM sarva bAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. (tA navA ) pazcAt jyAre ahorAtrarUpa e kALamAM sabhyantara maMDaLathI maMDaLa paribhramaNagatithI dhIre dhIre nIkaLIne sarvabAho maMDaLamAM jaIne gati kare che. tyAre sarvAbhyantara maMDaLane (gfbadhA) maryAdA karIne arthAta bIjA maMDaLathI AraMbha karIne jojo tenIuLa) ItyAdi ekasecyAzI rAtadivasathI (tinina chAva ghATTiAmuduttaraNa) muhUrtana ekase chAsaTha bhAga rUpa divasa kSetrane karIne rAtrikSetranA eja traNa muhUrtanA eka eka saThame bhAga ekase chayAsaTha adhikanI vRddhi karIne gati kare che tyAre paramaprakarSa prApta utkRSTa arthAta sarvAdhika pramANavALI eTale ke aDhAra muhUrtanI rAtrI thAya che. ane jaghanya bAramuhUrtano divasa thAya che. A rIte prathama mAsa thAya che. A prathama cha mAsanuM kathana che. sUtramAM pulliga kathana ArSa hovAthI karela che. A 183 ekaso cAzIme ahorAtra pahelAM cha mAsane attano divasa hoya che. re varamALa) ItyAdi sarvabAhyamaMDaLathI atyaMtara maMDaLamAM praveza karate sUrya bIjA cha mAsane prApta thate bIjA cha mAsanA pahelA ahorAtramAM sarvabAhya maMDaLathI pachInA bIjA maMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che. (ar gayA ) temAM jyAre sUrya sarvabAhya maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre ekasaDiyA be bhAga muhurta adhika bAra mata pramANavALA divasa thAya che. te pachI tenAthI paNa bIjA maMDaLathI atyaMtara maMDaLamAM praveza karate sUrya bIjA cha mAsanA bIjA aherAtramAM zrI suryaprajJapti sUtra: 1 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vA itadacaMti) sarvabAhya maMDaLathI pahelAnA trIjA maMDaLamAM upasiMkramaNa karIne gati kare che. (tA gayA ii) tatpazcAtuM jayAre sUrya sarvabAhya maMDaLathI trIjA maMDaLamAM saMkramaNa karIne gati kare che. tyAre aDhAra muhurtanI rAta ekasayiA cAra bhAga nyUna hoya che, tathA ekasaThiyA cAra muhurta bhAga vadhAre bAra muharta pramANano divasa hoya che. (vaM ghaNuM ghai) ItyAdi e rIte A pUrvokta pratipAdana karela upAyathI dareka maMDaLamAM divasa rAta saMbaMdhI muhUrtanA ekasaThiyA be bhAga arthAt nyUnAdhika rUpe praveza karIne maMDaLanI paribhramaNa gatithI dhIre dhIre uttara dizA tarapha jatAM jatAM (tayALatA tti) e vivakSita maMDaLathI (tavALaM$) e vivakSita bIjA maMDaLamAM gamana karatAM karatAM eka eka maMDaLamAM muhUrtanA babbe ekasaDiyA bhAga vadhatA vadhatA ekaso vyAzImAM ahorAtramAM ke je bIja cha mAsane chello divasa che. e kALamAM (savamaM7i) sarvA. zyantara maMDaLamAM saMkramaNa karIne gati kare che. (aa navA i) te pachI je samaye sUrya sarva bAhya maMDaLathI paribhramaNa gatithI dhIre dhIre antara maMDaLamAM praveza karIne sabhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. tyAre sarvabAhya maMDaLane (vadhArA) maryAdA karIne tenAthI pahelAnA bIjA maMDaLathI AraMbha karIne (uLe tevI sAruM re tijhijha va AsamiA muhuttara vivettaraNa LigUittA racaniyettarasa mittitti) ekasoyAzI rAtri divasathI traNa chAsathiA eka saTha bhAga muhUta rAtri kSetranA kama karIne tathA divasa kSetramAM vadhArIne gati kare che. kahevAne bhAva e che ke avatana bIjA maMDaLathI AraMbha karIne eka vyAzI rAta divasathI ekase chAsaTha muhUrtanA ekasaThiyA bhAgathI rAtri kSetrane karIne ane divasa kSetrane e ja traNaso chAsaTha muhUrtanA ekasaDiyA bhAgathI vadhArIne gati kare che. tyAre parama prakarSa prApta thAya che. tyAre (saosa bAtamuhu vivare mavarU) utkRSTa vadhAremAM vadhAre aDhAra muhartAne divasa hoya che. tathA (sem-1 TuvAsamuduttA nA mavA jaghanya nAnAmAM nAnI bAra muhUrtanI rAnI hoya che. | (gNa che to mAre paNa naM rodavasa mArU navarALa) A rIte bIjA che mAsa kahela che. arthAt A traNase chAsaThamo ahorAtra bIjA cha mAsanA paryavasAna 35 che. (Asa gaM gAdi saMvatsare gha aaN mAri saMghararararara gharavAje) A pramANe AvyA saMvatsara eTale ke saravarSa thAya che. Aja traNa chAsaThame ahorAtra bIjA cha mAsanA antarUpa che. eTale ke chelle divasa che. tathA sUrya saMvatsara saMbaMdhI athata sauravaNane chelle divasa kahela che. have A viSayane upasaMhAra karatAM kahe che-($EUR hu takSetra gArikSa saMsAra varSa bazsamudu viNe mava) A pramANe A Aditya saMvatsaramAM eka ja vAra aDhAra zrI suryaprajJami sUtraH 1 21 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrtane divasa thAya che. tathA eka ja vAra bAra muhUrtanI rAta hoya che, pahelA ja mAsamAM aDhAra muhUrtanI rAta hoya che. te prathama cha mAsanA aMta rUpa ahorAtramAM thAya che. sAyana makara rAzimAM rahela sUryathI pahelA cha mAsano prAraMbha thAya che tathA mithuna rAzIne sUrya thAya tyAre te samApta thAya che. sAyana karka rAzImAM sUrya Ave tyAre bIjA cha mAsano prAraMbha thAya che. ane dhana rAzImAM sUryanA praveza thatAM te samApta thAya che. aDhAra muhUrtane divasa hotuM nathI. tathA eja pahelA cha mAsamAM bAra muhUrtane divasa heya che. te paNa prathama cha mAsanA antima ahorAtramAM hoya che. bAra muhUrtanI rAta hotI nathI. bIjA cha mAsamAM evuM thAya che ke-aDhAra muhUrtane divasa thAya che, te divasa bIjA cha mAsanA aMta rUpa ahorAtramAM hoya che. aDhAra muhUrtanI rAta hoya che. te paNa eja bIjA cha mAsanA aMtarUpa aherAtramAM hoya che. evuM nathI ke bAra muhUrtane divasa hoya che. tathA pahelA cha mAsamAM ema nathI thatuM ke paMdara muhutane divasa hoya che. ane evuM paNa nathI hatuM ke paMdara muhUrtanI rAtrI hoya te zuM kAyama ja ema thatuM nathI ? e praznanA samAdhAna mATe kahe che anyatra rAtadivasanA vRddhi kSaya nathI hotAM tethI tyAM tema nathI thatuM zavi divasanA kSayavRddhi thAya tyAre ja paMdara muhUrtanI rAta ane paMdara muhUrtane divasa hoya che. te rAta divasanA vRddhI kSaya kevI rIte thAya che? tene samAdhAna nimitte kahe che, (mudatta La vA rovara baM) paMdara muhUrtanI vadhaghaTathI eTale ke ahIMyAM evI rIte samajavuM joIe ke- paripUrNa paMdara muhUrta pramANavALA rAtadivasa hoya che. e ja rIte (nAtha vALa vArang) ahIMyAM vAzabda prakArAntara sUcaka che. anyatra anupAtagati eTale vairAzika gaNitanA pramANAnusAra gatithI paMdara muhUrtane divasa ane paMdara muhUrtanI rAta hatA nathI. paraMtu anupAta gatithI te e thAya ja che. te anupAta gati A rIte che-je eka vyAzImAM maMDaLamAM vRddhi ke hAnImAM che muhUrta labhya hoya te tenAthI pahelAM tenI ardhagatimAM traNa muhUrta thAya che. eka cAsInA ardhA sADIekANu thAya che. e ekANu maMDaLa purA thAya ane bANunuM maMDaLa adhu thAya tyAre paMdara muhUrta thAya che. te pachI rAtrInI kalpanA karavAthI paMdara muhUrtane divasa hoya che ane paMdara muhurtanI rAta hoya che. bIjI rIte tema thatuM nathI (ANA mALiyado ) A uparokta arthano saMgraha karIne batAvavAvALI gAthA A sUrya prajJaptinI bhadrabAhuvAmIe je niryukti karela che tenAthI saMbaMdhita che athavA anya graMthamAM suprasiddha gAthA kahI che. te ahIMyA kaDIne samajI levI. paraMtu te gAthA A samaye kaI paNa granthamAM prApta thatI nathI tethI te vichinna thaI hoya tema saMbhAvanA thaI zake che. tethI ahIMyAM tenuM zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana ke vyAkhyA karavAnuM zakaya nathI. je kadAca koI saMpradAya paraMparAthI jANatA hoya te teo pitAnA ziSyane yathAvasthita rIte kahI samajAve. A sUtra 11 che pahelA prAbhUtanuM paheluM prAbhRtaprAbhRta samApta prathama prAbhRta kA dUsarA prAbhRtaprAkRta pahelA prAbhRtanA bIjA prAbhRtaprAbhRtane prAraMbha TIkArtha --have sUrya keTalA maMDaLamAM gamana kare che e rItanA pahelA prAkRtanA je vIsa prAbhRtaprAbhRte che temAM (baddhamaMtrasaMsthiti) rUpa vyavasthA kaI rIte kahevAmAM Avela che? te Apa samajAve, A kathanane bhAva evo che ke ahIyAM eka eka sUrya eka eka ahorAtrithI eka aka maMDaLanA addhabhAgamAM paribhramaNa karIne pUre che. te ahIM evI zaMkA thAya che ke eka eka sUryanI dareka aherAtrimAM eka eka ardhamaMDaLamAM paribhramaNanI vyavasthA kaI rIte thAya che? A rIte gautamasvAmIe vinamrabhAvathI bhagavAnane pUchayuM, A praznanA uttaramAM bhagavAna zrI kahe che ke-(tI rAju me tuvetti) A adhamaMDaLanI vyasthAnA saMbaMdhamAM nizcayathI A be addhamaMDaLa saMsthiti-vyavasthA meM kahI che. te A pramANe che. eka dakSiNadibhAvI sUrya saMbaMdhI ardhamaMDaLasaMsthiti ane bIjI uttara digdhAvI sUrya saMbaMdhI ardha maMDaLa saMsthiti. pharIthI zrI gautamasvAmI pUche che-(A huM te) ItyAdi Ape be ardhamaMDaLa saMsthiti kahI che e saMbaMdhamAM A prazna che ke-Ape dakSiNadibhAvI sUrya saMbaMdhI adhamaMDa. LanI vyavasthA kevI kahI che? uttaramAM prabhutrI kahe che (ta thaii) ItyAdi A jaMbu dvIpa nAmano dvIpa sarvadvIpa ane samudronI madhyamAM hevAthI yAvata parikSepathI ahIyAM A jaMbudvIpavAkaya pUrvokta rUpathI paripUrNa rIte jANavuM joIe (tAjhA ) ItyAdi temAM jyAre sUrya sabhyantara dakSiNAddhamaMDaLa vyavasthAmAM upasaMkramaNa karIne gati kare che tyAre paramaprakarSane prApta kare che. tethI (3osaNa) utkRSTathI eTale ke vadhAremAM vadhAre aDhAra zrI suryaprajJati sUtraH 1 23 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrtanA dviSasa hAya che, ane (jJaLiyA) jaghanya arthAt sauthI nAnI bAra muhUrtanI zata DAya che. ahIyA sarvAbhyantara maMDaLamAM praveza karIne prathama kSaNanI pachI dhIre dhIre sarvAbhyantara bIjA maDalAbhimukha thaIne koI paNa prakArathI maMDaLagatithI pabhrimaNa kare che, jethI ahArAtra pantamAM sarvAbhyantara mAMDaLagata ekasasayA aDatAlIsamAM bhAga ane khIjA e maDaLane eLagIne sarvAbhyantara pachInA bIjA uttarAddha maDaLanI sImAmAM pravamAna thAya che. e ja sUtrakAra kahe che-(se nikalamamALe) ityAdi te niSkramaNa karatA sU saMvatsarane prApta karIne pahelA aheArAtramAM dakSiNanI pachInA bhAgathI tenA AddhipradezanI aMdara addha maMDaLasathitine prApta karIne gati kare che. evA te sUrya sarvAbhyantaragata prathama kSaNa pachI dhIre dhIre niSkramaNa karIne ahArAtri samApta thayA pachI navA saMvatsa rane prApta karIne navA prathama aheArAtrimAM dakSiNa digmAvI sarvAbhyantara maDaLagata aDatAlIza ceAjananA ekasaThayA bhAga adhika e ceAjana pramANavALA apAntarAlamAMthI nIkaLIne tenA Agni pradezanA arthAt sarvAbhyantarAnantara uttarASTra maMDaLanA Adi pradezanA Azraya karIne sarvAbhyantarAnantara uttarAddha maDaLasaMsthitine prApta karIne gati kare che, tyAre divasa ekasaDiyA be bhAga nyUna aDhAra muhUrtanA hAya che. tathA rAta ekaThiyA be bhAga vadhAre khAra muhUrtanI nAnI hAya che. te pachI e bIjI uttarAddha maDaLasa sthitimAMthI kahela prakArathI nikaLatA e sUya navA sU`saMvatsaranA bIjA aArAtrimAM uttara digmAvI aMtarathI arthAt khIjA uttarA` ma`DaLagata eka yeAjananA ekasaThayA aDatAlIsa bhAgathI vadhAre e ceAjana pramANavALA aMtarAla bhAgathI nIkaLIne (talasANa) ityAdi dakSiNa dizAsa'baMdhI trIjA adha maMDaLanA Adi pradezanA Azraya karIne (ahiMmatara tatti) sarvAbhyantara pradezanI apekSA karIne dakSiNa dizAnI trIjI amaMDaLa vyavasthAmAM upasa'krumaNa karIne gati kare che. ahIyAM paNa evI rIte gati kare che, ke Adi pradezathI uparamAM dhIre dhIre bIjA maMDaLAbhimukha ke. jethI e ahArAtranA aMtanA bhAgamAM e maMDaLanA eka ceAjananA ekaDiyA aDatAlIsameA bhAga tathA bIjA be ceAjanane cheDIne ceAthA uttarAddha maDaLanI sImAmAM rahe che. (tA-nayA) ityAdi tapazcAt jyAre sUrya sarvAbhyantara maDaLathI trIjA dakSiNa dizA sa`khaMdhI amaDaLa sasthitine prApta karIne gati kare che tyAre ekasaDiyA cAra muhUta` nyUna aDhAra muhUrtInA divasa hoya che tathA ekasiyA cAra mudbhUta adhika bAra muhUrtanI rAta hoya che. (vayaM lajI) ityAdi e kahela rItathI pratyeka aheArAtra eka ceAjananA ekasiyA aDatAlIsa bhAga adhika e yejana vikampa rUpathI nIkaLatA sUrya tadantaranA amaMDaLathI taddantaranA e e pradezAmAM dakSiNapUrva bhAgamAM zrI suryaprajJapti sUtra : 1 24 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA uttara pazcima bhAgamAM e e addhamaMDaLasaMsthitine saMkramaNa karIne ekabAsImAM ahezatranI najIka jAya tyAre dakSiNa dizabhAganA aMtarathI ekaLyAsImA maMDaLamAM jaIne jananA ekasaDiyA aDatAlIsamA bhAgathI kaMIka vadhAre te pachInA be jana pramANa vALA apAntara rUpa bhAgathI (tasAruqusANa) ItyAdi e sarvabAhyamaMDaLagata uttara dizAnA ardhamaMDaLAdi pradezane Azraya karIne sarvabAhya uttarAddhamaMDaLanI saMsthitine prApta karIne gati kare che. te Adi pradezanI uparamAM dhIre dhIre sarvabAhyanI pachInA abhyantara dakSiNArdha maMDaLanI sanmukha e prakArathI kaI rIte vicAre che. jethI e aherAtrane ane sarvabAhyAnI pachInA atyaMtara dakSiNadha maMDaLanI sImAmAM thAya che. (ta nA ) ItyAdi te pachI jyAre sUrya sarvabAhya uttaravatI addhamaMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. tyAM parama prakarSa prApta utkRSTathI aDhAra muhUrtanI rAta hoya che. tathA jaghanya sauthI nAne bAra muhUrtano divasa thAya che. ( i) ItyAdi Ane artha pUrvokta rIte che. (vALa, ItyAdi te sUrya sarvabAhya uttarArdha maMDaLanA Adi pradezathI uparathI dhIre dhIre sarvabAhya anaMtara bIjA dakSiNArdha maMDalAbhimukha saMkramaNa karIne te ahe2Atra samApta thAya tyAre abhyattara maMDaLamAM praveza karIne bIjA cha mAsanA pahelA ahorAtramAM uttara dizA saMbaMdhI sarvabAhya maMDaLAntargata sarvabAhya maMDaLanA anantarAddha maMgaLagata janana ekasaDiyA bhAga tadantaranA samIpati be jana pramANu vALA apAtarAla rUpa bhAgathI (tasa rUvAra) ItyAdi dakSiNadiglAvi sarvabAhyAbhyantara dakSiNA maMDaLanA Adi pradezane Azraya karIne (vAdigaMtAM) ItyAdi sarvabAhyamaMDaLanI pachInA Antara dakSiNA maMDaLanI saMrithatimAM upasakramaNa karIne gati kare che. ahIMyA paNa gatimAM AdipradezanI uparamAM je koI prakArathI AbhyantarAbhimukha pravartamAna thAya che. jethI aherAtrInA paryantabhAgamAM sarvabAhyamaMDaLanA abhyantara trIjA arthamaMDaLanI sImAmAM thAya che, (tA gayA i) ItyAdi te pachI jyAre sUrya sarvabAhya maMDaLanI pachI dakSiNanI ardhamaMDaLasaMsthitine prApta karIne gati kare che, tyAre be muhUrtanA ekasaTha bhAga vadhAre bAra muhUrta pramANano divasa thAya che. (je pavitamALe) ItyAdi te pachI e ahorAtra samApta thaI jAya tyAre sUrya abhyantaramAM praveza karIne bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM dakSiNa bhAgathI arthAt dakSiNa dizA taraphanA aMtarathI dakSiNadibhAvI sarva- bAhyAnantara bIjA maMDaLagata aDatAlIsa jananA ekasaThiyA bhAgathI vadhAre te pachInA samIpati be jana pramANuvALA apAntarAla rUpa bhAgathI nIkaLIne je (tasANA ) sarva bAhyAbhyantaranA trIjA uttArAdha maMDaLanA Adi pravezathI arthAt Adi pradezano Azraya karIne trIjA sarvabAhya ardhamaMDaLa saMsthitinI trIjI pachInI ardhamaMDaLasaMsthitimAM zrI suryaprajJami sUtraH 1 25 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakramaNa karIne gati kare che. ahIMyA paNa gatimAM AdipradezathI prAraMbha karIne dhIre dhIre bIjA ardhamaMDaLAbhimukha kaI rIte pravartamAna thatA dekhAya che. jethI e ahorAtranI aMtamAM sarvabAhya ardhamaMDaLathI trIjI pachInI ardhamaMDaLasaMsthitine prApta karIne gati kare che. tyAre cAra muhUrta ekasaDiyA bhAga nyUna rAtrI hoya che. tathA ekasaThiyA, cAra muhUrta bhAga adhika bAra muhUrtane divasa hoya che. (vaM) ItyAdi A rItanA upAyathI dareka ahorAtranA abhyattara ekasaThiyA aDatAlIsa bhAgathI be ejananA vikampana rIte dhIre dhIre abhyattara maMDaLamAM praveza karIne sUrya te pachInA ardhamaMDaLathI te pachInA e e dakSiNapUrvabhAga rUpa pradezamAM athavA uttara pazcima rUpa bhAgamAM te te ardhamaMDaLasaMsthitinuM saMkramaNa karatAM karatAM bIjA cha mAsanA eka bAsImA ahorAtranA aMtabhAgamAM jAya tyAre uttara dizAnA aMtarathI sarvabAhya maMDaLanI apekSA karIne je eka bAsImuM maMDaLa tenI aMdaranA jananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga vadhAre tadanantaranA abhyatara be jana pramANa apAntarAla rU5 bhAgathI (tarArupaNaarg) ItyAdi sabhyantara maMDaLanI aMdaranA dakSiNArdha Adi pradezane Azraya karIne sarvAbhyantara dakSiNanI ardhamaMDaLanI sa sthitinuM upakramaNa karIne gati kare che. te Adi pradezanI uparamAM dhIre dhIre sabhyantaranI aMdara bAhya uttarAddhamaMDaLanI sanmukha je kaMI upAye gati kare che. jenAthI e ahorAtrInA aMtamAM sarvA bhaktaranI pachInA uttarArdhamaMDaLanI sImAmAM thAya che. (Raa navA ) ItyAdi tyAM jyAre sUrya sarvAyattaranI dakSiNa ardhamaMDaLa sarithatinuM upasaMkramaNa karIne gati kare che, tyAre paramaprakarSa prApta kare che. tethI tyAM utkRSTa aDhAra mahane divasa hoya che. tathA jaghanya bAra muhUrtanI rAta hoya che. (gva naM roje mAse) A rIte bIjA cha mAsa thAya che, A rIte bIjA cha mAsanI samApti thAya che. A rIte Aditya saMvatsara thAya che. ane A rIte Aditya saMvatsaranI samApti thAya che. e sUtra 12 che zrI suryaprajJati sUtraH 1 26 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArtha -have uttarAddhamaMDaLanI saMsthitine jANavAnI IcchAvALA zrI gautamasvAmI prabhuzrIne prazna kare che (ta chuM te) ItyAdi he bhagavana ! ApanA matathI uttaradizA saMbaMdhI ardhamaMDaLasaMsthiti kaI rIte kahI che te mane kaho. pratyuttaramAM prabhuzrI kahe che-A jaMbUdvIpa nAmanadvIpa badhA dvIpasamudronI madhyavatI yAvat parikSepa arthAt paridhithI kahela che. e jaMbUdvIpamAM jyAre sUrya sabhyataranI ardhamaMDaLa saMsthitinuM upasakramaNa karIne gati kare che, tyAre paramaprakarSa prApta e aDhAra muhUrtano divasa hoya che. tathA bAra muhurtanI jaghanya rAtrI hoya che. (aa vALA tava tti) je pramANe dakSiNArdhamaMDaLanI vyavasthA pahelAM kahI che, eja pramANe uttarArdhamaMDaLanI saMsthiti paNa samajI levI, ahIMyA vizeSatA e che ke, dakSiNArdha maMDaLanA sthAne uttarArdha maMDaLa saMsthiti ema kahevuM. (varia) ItyAdi kathanathI maMDaLagatinI bhAvanA A rIte che-sabhyantaramAM uttaranA ardhamaMDaLamAM rahIne e ahorAtra samApta thAya tyAre navA saMvatsarane prApta karIne pahelA cha mAsanI pahelI ahorAtrImAM sabhyantara maMDaLanA pachInI dakSiNanI ardha maMDaLa saMsthitinuM upakramaNa kare che. te ahorAtra samApta thAya tyAre pahelA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM sabhyantaramaMDaLa trIjI ardhamaMDaLasaMsthitimAM upasaMkramaNa kare che, | (ga vahu ghagi auri) e pramANe A upAyathI yAvat sarvabAhya dakSiNArdhamaMDaLanI saMsthitine prApta karIne vAvata dakSiNadizA saMbaMdhI sarvabAhyamaMDaLanI pachI uttarArdhamaMDaLasaMsthitine prApta kare che. ane uttarathI sarva bAhya trIjI dakSiNArdhamaMDaLasaMsthitimAM gamana kare che. te pachI trIjA maMDaLathI dakSiNanA kramathI ja ardhamaMDaLasaMsthitinuM upasaMkramaNa karatA karatA yAvat sarvAbhyantaramaMDaLane prApta kare che (taheva) tyAre bIjA cha mAsa thAya che. bIjA cha mAsanA ekacyAzI ahorAtramAM ke je ataEta sarvabAhya dakSiNaI maMDaLasaMsthitine prApta kare che. A pahelA cha mAsanA antarUpa hoya che. te pachI bIjA cha mAsanA pahelA aherAmAM bAhyAnantara arthAt sarva bAhyamaMDaLanI najIkanI uttarArdhamaMDaLa saMsthitine prApta kare che pachIthI e ahorAtra samApta thAya tyAre bIjA cha mAsanA ahorAtramAM uttaranI ardhamaMDaLasaMsthitimAMthI nIkaLIne sarvabAhyamaMDaLanI pahelAnI trIjI dakSiNa dizAnI ardhamaMDaLasaMsthitimAM upasaMkramaNa kare che. e trIjI dakSiNArdhamaMDaLasaMsthitinA eka eka ahorAtrimAMthI ardhamaMDaLasaMsthitimAM saMkramaNa karIne tyAM sudhI jAya che yAvat bIjA cha mAsanA chellA ahorAtramAM sabhyantaranI uttaranI ardhamaMDaLasaMsthitimAM gamana kare che. A rIte dakSiNa dizAnI ardhamaMDaLasaMrithatithI uttara dizAnI ardhamaMDaLasaMrithatimAM judApaNuM kahevAmAM Avela che. (pata naM roje chaHNe) A pramANe bIjA cha mAsane aMta thAya che, arthAta ArIte zrI suryaprajJami sUtraH 1 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdityasaMvatsara kahela che tathA Aja sUrya saMvatsara arthAt sauravarSanI samApti kahI che. sAyana mInAnta saMsthiti hoya che ema samajavuM (Trf) ahIM gAthAo samajI levI sU0 13n che pahelA prAbhRtanuM bIjuM prAbhRtaprAbhRta samApta che prathama prAkRta kA tIsarA prAbhRtaprAkRta pahelAM prAbhRtanuM trIju prAkRtaprAbhRta, A granthamAM vIsa prAbhRta thAya che temAM "sUrya keTalA maMDaLamAM jAya che" A pahelA bhedanA vIsa prAbhRtaprAbhRta thAya che. tenA be bhedenuM kathana AgalA prakaraNamAM kahevAmAM AvI gayuM che, have (je te jinAjuM pAvaraphu) A adhikAra sUtra pramANe cINa kSetranA praticaraNa arthAt ekavAra bhegavela kSetrane pharIthI upabhega kare te saMbaMdhanuM kathana karAya che zrI gautamasvAmI prazna karatAM prabhuzrIne kahe che je te jinna parivaraphu) he bhagavan! ApanA abhiprAyathI kaye sUrya bIjA sU cIrNa karela-bhegavela yAne saMcAra karela kSetranuM praticaraNa arthAt pharIthI upaga kare che? bhagavAna gautamasvAmInA A praznano uttara ApatAM kahe che ke-(tara 4 rUme che kUriyA nA taM kaddA mA je bhUgi gvA reva sUri) A madhyajabUdvIpamAM nizcita paNathI bhAratIya sUrya ane aravatIya sUrya ema be sUryo kahyA che, bhAratakSetrane prakAza ApanAra bhAratIya sUrya ane eravata kSetrane prakAzita kare te aravatIya e rItanA be sUryo hoya che, (tA upi suve dU ira kleirca tIkSA muhiM ghai barmaka vRti) e be sUrya dareka sUrya alaga alaga piotapotAnA svataMtra paNAthI trIsa trIsa muhurta pramANuthI eka eka addha maMDaLamAM saMcaraNa kare che. arthAt sAITha ghaDine eka nAkSatra ahorAtra thAya che. be ghaDi jeTalA kALanI mahata saMjJA che. eka coryAzI sUryanA maMDaLa hoya che. e maMDaLamAM saMcaraNa karatA be sUrya paikI eka eka sUrya nakSatra saMbaMdhI zrI suryaprajJati sUtraH 1 28 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAITha ghaTikAtmaka kALathI eka eka ardhA maMDaLamAM saMcaraNa nAma gati kare che. samagra maMDaLamAM gati karatA nathI, pachIthI (Tripa TriNa muttehi mAM maMahuM saMghAti) sATha 60 sATha 60 muhUthI eTale ke be ahorAtrathI saMpUrNa eka eka maMDaLane saMghAta kare che. arthAt sAITha 60 sAITha 60 muhUrtIthI paripUrNa maMDaLane sparza kare che (tA vinamALA gNe suve kurivALo mANasa faori afjayaMti) bharatakSetramAMthI niSkramaNa karate arthAt maMDaLamAMthI bahAra nikaLato bhAratIya ane giravatIya e beu sUrya eka bIjAthI cINuM bhagavela kSetranuM saMcaraNa karatA nathI, arthAt pRSTa kSetrane pharIthI sparza karatA nathI, arthAtu bhAratavarSamAM sUryanA eka eka saMvatsaramAM A banne sUrya sabhyantara maMDaLamAMthI niSkramaNa karatI vakhate eka bIjAe cINa karela kSetrane sparza karatA nathI. tathA pahele sUrya bIjAe cIrNa karela kSetrane sparza karatuM nathI. ane bIje sUrya pahelA sUrya bhegavela kSetrane sparza karatA nathI. A vAta sthApanA ThamathI samajAve che-(vimAna, vahu ete dukhe sUriyA aNNamaNNassa ciNNaM paDicaraMti taM satamegaM cottAlaM tatya ke heu badejjA) ekasoryAzI saMkhyaka maMDaLanI dakSiNa ane uttara goLArdhanA kamathI je sthApanA karavAmAM Ave te makarAdimaMDaLa sabhyantara ane karNAdimaMDaLa sarvabAhya thAya che. kAraNa ke jaMbUdvIpa uttaragoLArdhamAM Avela che. meSAdi ane tulAdi maMDaLa maca maMDaLa thAya che. beu sUrya ekAMtarA udaya thatA hovAthI delA rUpa gamana thAya che. tathA maMDaLamAM 144 ekasacuMmALIsanA sarakhA bhAga thAya che, tethI (gvAmALA ) sarvabAhyamaMDaLathI aMdaranI tarapha praveza karatA A bane sUrya eTale kAratakSetrano sUrya ane caravatIya sUrya paraspara eka bIjAe bhagavela kSetrane punaH pRSTa kare che. arthAt bhogave che. kAraNa ke pRthvImaMDaLa ane sUryamaMDaLa bane goLAkAra che. 144 ekasocuMmALIsa je aMzethI maMDaLanI pUti kare che. e bhAganA banne sUrya samudAyane vicAra karatAM dareka maMDaLamAM parasparathI cINuM ane pratiyarNitva prApta thAya che, te tema thavAmAM zuM kAraNa che? zuM pramANa che? te vaMdana karatA evA mane kahI samajAve. bhagavAna kahe che -(tA lavi yurI rIte kAve parive) A sUtra kevaLa jaMbUdvIpa saMbaMdhI che, ahIyAM jaMbudvIpanuM varNana karavAnI jarUra nathI kAraNa ke tenuM varNana to jaMbudvIpaprajJapti sUtramAMthI ja jANI levuM joIe. (tattha Na tattha NaM ayaM bhArahe ceva sUrie jaMbuddIvassa dIvassa pAINapaDiNAyata udINadAhiNAyanAe jIvANa maMDalaM ca vIsasaeNaM saeNaM chettA dAhiNapura tyimillaMsi caubhAgamaMDalaMsi jALavIya sUcitAruM jADuM bAbA veva jiirrTuM parivara) A jaMbudvIpamAM bhAratakSetrano sUrya madhyajaMbudvIpanA pUrva pazcima dizAthI vistAra vALI ane uttaradakSiNa dizA tarapha zrI suryaprajJapti sUtra: 1 29 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAMbI jIve eTale ke pratyaMcAthI arthAt dorIthI potAne bhegavavA mATe nakki karela maMDaLane (124) ekavIsa lAgethI bhegavIne dakSiNapUrvanI madhyamAM arthAt agnikhUNAmAM te te maMDaLanA cothA bhAgamAM bAgu saMkhyAvALA maMDaLamAM te te gati vizeSathI pUrNa thayela je maMDaLe che, e maMDaLamAM eTale ke pote ja saMcarita maMDaLamAM pite pharIthI saMcAra kare che. arthAt pRpta kare che. jaMbudvIpanI madhyamAM sarvabAhyamaMDaLanI dakSiNadizAnA ardhamaMDaLamAM je gati karavAno AraMbha kare che te bharatakSetrane prakAzita karanAra hovAthI bhAratIya sUrya kahevAya che. je bIje sUrya e ja sarvabAhyamaMDaLanA uttara dizA taraphanA ardhamaMDaLamAM saMcaraNa kare che te aravata kSetrane prakAzita karanAra hovAthI aravatIya sUrya kahevAya che. e banne sUryomAM A pratyakSa dekhate jaMbudvIpa saMbaMdhI bhAratIya sUrya je je maMDaLamAM bhramaNa kare che, e e maMDaLane ekaso 124 covIsathI vibhAga karIne arthAt e e maMDaLanA ekavIsa bhAgenI kalpanA karIne pUrva pazcima tathA uttaradakSiNamAM laMbAyamAna pratyaMcA mAne dorIthI e maMDaLanA cAra bhAga karIne agnikhUNAmAM e e maMDaLanA cethA bhAgamAM sUryasaMvatsaranA bIjA cha mAsamAM 92 bAyumaMDaLane svayaM sUrya vyApta kare che, te A rIte-(AttApasthijhiMka) ItyAdi uttarapazcima yAne vAyavya khUNAmAM maMDaLanA cothA bhAgamAM je je ekANu 91 maMDaLe che te maMDaLane bhAratavaSaya sUrya pote cINuM yAne mukta karelane pharIthI praticaraNa kare che. arthAt eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM jAya che. kahevAno bhAva e che ke-pahelAM sabhyantara maMDaLamAMthI nIkaLato sUrya pite cIrNa karela maMDaLamAM pharIthI praticarita nAma gamana kare che. sarvAbhyantaramaMDaLamAMthI nIkaLatI vakhate je maMDaLane upabhoga karyo che, e cImaMDaLone ja pharIthI upabhega kare che. Aja kathana vistArathI kahevAmAM Ave che- (tasya zAM mATe bhUgi pvatara ciraNa) ItyAdi jaMbudvIpamAM A pratyakSa rUpe dekhAte bhAratavarSano sUrya eravata kSetramAM prakAza karavAvALA sUryanA maMDaLane madhyajaMbudvipa pUrva pazcima ane uttaradakSiNavati pratyaMcA nAma derIthI svacAramaMDaLane 124 ekasavIsanI saMkhyAvALA bhAgathI 92 bANumAM sUryamaMDaLane bIjAe bhegavelane pharIthI upamukta kare che, arthAt caturbhAga rU5 92 bANa saMkhyakamaMDaLone ke je pote bhagavela che tene ja pharIthI praticarita kare che. arthAt upamukta kare che. pitapotAnI maMDaLanA ekavIsa zrI suryaprajJati sUtraH 1 30 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satke aDhAra bhAga pramANu (124--18) e aDhAra aDhAra bhAga saghaLA dezamAM ke saghaLA maMDaLAmAM niyatarUpathI hAtA nathI, paraMtu pratiniyata dezamAM athavA prAMtaniyatamaDaLamAM e deza ane ma`DaLA nizcita che. e kayA kayA che ? e jIjJAsAnA zamana mATe kahe che ke (TrAhiLavurasthimiThThA) tyiAdi dakSiNapUrva rUpa caturthAMga madhyanA deza ane maDaLamAM pratiniyata che. eja pramANe uttaranA caturthAMga maMDaLamAM paNa aDhAra aDhAra bhAga pramANunI bhAvanA karI levI. e bhAratIya sUrya ja e bIjA cha mAsamAM pratiniyatagatithI maMDaLomAM bhramaNa kare che. uttarapazcima mAMDaLanA caturthAMgamAM 91 ekANu maMDaLAne peAtapeAtAnA maMDaLamAM Avela ekasacAvIsa saha aDhAra aDhAra pramANuvALA je ma`DaLeA che e maDaLAne sUrya pahelAM sarvAbhyantara mA~DaLamAMthI nikaLatAM bhAgavelane phauthI praticarita nAma bhAgave che tathA bhukta pratibhuktanI prakriyAthI je mAMDaLa je je dezamAM aDhAra aDhAra bhAganA kramathI athavA e chAvattA bhAganA kramathI vyavasthita hoya che. e ja vAtanu punaH kathana kare che, (diviimami varamALamakaruMtti) ityAdi dakSiNa pazcima gbhiAganI madhyamAM arthAt naiRtyapUNAmAM maMDaLanA caturthAMgamAM 91 nI saMkhyAvALA je je sUryamaMDaLe che. e maDaLAne bharatakSetranA sUrya aravata kSetranA sUce cINu nAma bhAgavela kSetranA paririta arthAt upabhega kare che. arthAt paribhramaNa kare che. pUrvakti sthanane spaSTatAthI samajAvavA mATe kathana kare che. (tattva dhavala mUri, baijudIvana TrIyasa) IyAdi e ja budvIpamAM A pratyakSa dekhAtA airavata kSetrane prakAzita karavAvALe! sUrya madhya ja bUthvIpanA pUrva pazcimamAM lAMkhI ane uttarakSiNa tarapha vistAravALI pratyaMcA nAma jIvAthI sUryanA bhramaNa mATe nakkI karela vRtta nAma gALa maMDaLane ekasAtheAvIsa sakhyAvALA bhAgathI alaga karIne uttarapUrva digvibhAganI madhyamAM arthAt izAnakhUNAnA maMDaLanA cothA bhAgamAM 92 khANu sa`khyaka je sUrya maMDaLeA hoya che, e maDaLAne aravata kSetravati sU` pAte cI arthAt bhukta karelane pharIthI praticaraNa kare che. arthAt pharIthI upabhukta kare che, e ja pramANe dakSiNapUrva dizAnI madhyamAM eTale ke agnikhUNAmAMnA maMDaLanA caturthAMzamAM je ekANu sUryaMnA bhramaNa maMDaLeA che. e maDaLAne pharIthI praticarita yAne paribhukta kare che, arthAt bAhyAbhyantara maMDaLanA kramathI je ekasAvyAzI maDaLe! hAya che e sabAhya mAMDaLathI judA judA maMDaLAne babbe sUryAM dvArA bhAgavAya che. tyAM paNa uttaradakSiNa gAlA nA kramathI be cha mAsa thAya che. temAM pahelAnA cha mAsamAM uttara zrI suryaprajJapti sUtra : 1 31 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakSiNArthanA madhyanA maMDaLane be vAra bhogave che ane bIjA cha mAsamAM badhI dizAomAM dareka maMDaLanuM eka sUrya paribhramaNa kare che. bIjA maMDaLanuM bIje sUrya paribhramaNa kare che. A rIte yAvat rAvatima maMDaLa paripUrNa thAya che. tyAM sudhI A sarva jANavuM joIe. temAM paNa dakSiNa pUrvanA digvibhAgamAM bIjA cha mAsamAM bhAratIya sUrya 92 bANu maMDaLanuM paribhramaNa kare che, tathA eravatIya sUrya 91 ekANu maMDaLanuM paribhramaNa kare che, tathA uttara pazcimanA divabhAgamAM aravatIya sUrya ja 992 bANu maMDaLanuM paribhramaNa kare che. paraMtu bhAratane sUrya 91 ekANu maMDaLanuM ja paribhramaNa kare che. A kathanane spaSTa samajAvavA pharIthI kahe che, (taratha La mAM pravartI rUriha) ItyAdi e ja bUdvIpamAM nizcaya rUpathI A prakAranA kamathI aivita kSetrane prakAzita karavAvALe sUrya bharatakSetrane prakAzita karavAvALA sUryanA maMDaLane jaMbudvIpanI pUrva pazcimamAM lAMbI ane uttaradakSiNa tarapha vistAravALI jIvIkA nAma derIthI (124) ekasesa bhAga karIne dakSiNa pazcima madhyamAM eTale ke naitratyakeNamAM maMDaLanA caturtha bhAgamAM je 92 bANu sUryamaMDaLe che. e maMDaLAne aravata sUrya bIjA arthAt bhAratavaSaya sUryathI cIrNa arthAt bhagavela maMDaLane praticati kare che. uttarapUrva dizAnI madhyamAM arthAt IzAnakhUNAnA maMDaLanA caturthAzamAM 91 ekANu je sUryamaMDaLe che, e maMDaLane bhAratane sUrya aravata kSetranA sU cI nAma vyApta karela ne pharIthI praticarita. nAma upamukta kare che. tethI vizeSa rUpe kahela che ke-dakSiNa pUrva arthAt agnikhUNAmAM bANa 92 maMDaLe che. tathA dakSiNa pazcima yAne nitya khUNAmAM 91 ekANu maMDaLe che ane uttara pazcima arthAta vAyavya dizAmAM 92 bANa maMDaLa tathA pUrva ane uttara dizAnI madhyamAM arthAt IzAna khuNAmAM 92 bANa maMDaLe che. A pUrvokta prakArathI bhAratIya sUryathI pite vyApta karela maMDaLanuM praticaraNanuM parimANa ane aravata sUryo vyApta karelA praticaraNanuM parimANu kahIne have maMDaLamAM praveza ane niSkramaNanA kramathI je cINuM praticINuM maMDaLe hoya che, tenuM kathana karavAmAM Ave che-(A niramamALA raju te Tuve supiyA) ItyAdi e bhAratano sUrya ane rivata kSetrane sUrya ema beu sUryo sabhyantara maMDaLathI bahAra nIkaLatAM paraspara cIrNa kSetranuM praticaraNa karatA nathI. arthAt niSkramaNa kALamAM ane sUrya pote bhagavela kSetrane pharIthI bhagave che, kAraNa ke gaLAIne bheda hovAthI tathA maMDaLanuM judApaNuM hovAthI bIjA sUye bhegavela kSetrane bIje sUrya bhagavate nathI, paraMtu sarvabAhyamaMDaLathI anantarAbhi zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukha arthAt aMdaranI tarapha gamana karatAM e beu sUrya parasparanA cINa arthAt bhagavela kSetrane praticarita kare che. ayanagatithI delArUpa gamana karavAthI praveza kALamAM geLanuM parivartana thavAthI parasparanA kSetranuM parivartana pratyakSa rIte dekhAya che je tethI paraspara cI karela kSetrane praticarita kare che, A kathana sakAraNa che, arthAt jaMbudvIpamAM bhAratavarSane sUrya abhyattaramaMDaLamAM praveza karIne dareka maMDaLamAM be be caturbhAga piote bhagavelane pharIthI pite pratigati kare che tathA be caturbhAga bIjAe bhegavelane pharIthI pratiti kare che. e ja pramANe aravatasUrya paNa sarvabAhyamaMDaLathI abhyataramaMDaLamAM praveza karavAnA samaye dareka maMDaLamAM be caturbhAga pite bhegavela kSetrane pharIthI pratiti nAma upamukta kare che, arthAtuM pharIthI bhagave che, tathA be caturbhAga bIjAe bhagavela ne pite bhagave che, A rIte badhA maLIne dareka maMDaLa eka eka ahorAtrIthI beu sUryanA cINuM praticINunI vivakSAthI ATha caturbhAga praticINita thAya che e caturbhAga paNa ekasAvIsa satka aDhAra bhAga thAya che. tene aDhArathI guNavAthI ekaso cuMmALIsa adhika pacIsasabANu guNAkAra Ave che. 144-10=252 ahiyAM (banAM jAmato gati) A niyamathI be sUryanA saddabhAvathI pahelAM 92 bANuno AMka maMDaLabedhaka che. tathA bIjA be aMka pacIsanI saMkhyAvALA saMkhyaktapadArthasUcaka che. sUryamaMDaLamAMthI ja badhA zAstronI niSpatti thAya che. A rIte paNa dhvanita thAya che. sarva jagatanI ane sarva zAnI pravRtti sUrya maMDaLamAMthI ja thAya che. tethI kahyuM paNa che ke- jorAruM ekasocuMmALIsa ItyAdi (Trotta) A saMbaMdhamAM gAthAo che Ama kahevAthI ja jaNAya che ke-A artha batAvavAvALI keI suprasiddha gAthA hovI joIe paraMtu e gAthAo sarvathA yuchinna thaI gaI hoya tema ja jaNAya che. tethI te kahI nathI. (ratnama vasuMdhA) A kathanathI koI jANatuM ja haze paNa A samaye ghaNo prayatna karavA chatAM paNa e gAthAo prApta thaI zakI nathI. bhagavAne racela sUtronA keI paNa manuSya potapotAnI buddhi pramANe zAstrAnusAra artha kare che, aneka arthonuM pratipAdana karavAvALA sUtre aneka dravya pratirUpa kalpavRkSa jevA bhagavAne grathita karela che. tethI (Tchata vastrane kyAre) e niyamathI vyAkhyAnuddoSa paNuM guNarUpa ja hoya che. tema samajavuM. e sUtra 14 prathama prAbhUtanuM trIjuM prAkRtaprAbhRta samApta zrI suryaprajJati sUtraH 1 33 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prAkRta kA caturtha prAbhRtaprAbhRta cothuM prAbhRtaprAbhRta prAraMbha - TIkartha :-pahelAM prAbhRta prAbhRtanA (ti mAruM vratti) e praznanA saMbaMdhamAM je vIsa prAbhRtaprAbhUti thAya che te paikI traNa bhede A pahelAM kahevAI gayA che. have cothA prAkRtaprAkRtanA adhikArathI ( kU vimAnamatta zrA vAraM vAta) A viSaya viSayaka sUtrakAra prazna sUtra kahe che (tA kevaiyaM ee duve sUriyA aNNamaNNassa aMtaraM kaTu cAraM caraMti Ahiteti vaejjA) subuddhimAna ziSya gautamasvAmI trIjA prAbhRtaprAbhRtamAM prabhuzrIe kahela uttarane sAMbhaLIne pharIthI prazna karatAM kahe che,-(tA) te bhagavana A bharatakSetrane ane airavata kSetrane ema A be sUrya jyAre jambudvIpamAM jAya che. tyAre eka bIjA keTalA pramANanuM aMtara karIne gati kare che? e mane kaho. A rIte gautamasvAmIe prazna pUchavAthI bIjA kumati viSayatatvabuddhInA nivAraNa mATe paramata rUpI pratipattinA saMbaMdhamAM kathana kare che(ta haju sumaro ja vittIno juonttAlo) ane sUryonA eka bIjAnA aMtara saMbaMdhI vicAraNAmAM vayamANa A cha pratipattIya pitapotAnI rUcI anusAra vastutatvane nirNaya karavAvALI laya lakSaNa samanvita ane tIrthakaro dvArA pratipAdita karavAmAM Avela che. e cha pratipattinuM pratipAdana karatA thakA sUtrakAra anyamatavAdI AcAryoe pratipAdita karela e che tenuM kathana kare che. (tatha ne pavamA) e cha anya tIthi kemAM koI eka A pramANenuM kathana kare che. (nA ja kothaLA para tIkSa koyANarya 10Tmamta aMtare 4 bhUriyA cAra rati bahitAti vaNajhA) e bane sUryo jyAre jaMbudvIpamAM jAya che. tyAre beu sUryanuM eka hajAra ejananuM aMtara kahela che. tathA bIja eka tetrIsa ejananuM aMtara karIne gati kare che. A rItano pahelA paramatavAdIne mata kahevAmAM Avela che. (g 04mAraMg) bIjA prakAranA anyatIthiMka A ninaikta prakArathI kahe che, (ta ghai joyaNasahassaM pagaM ca ca uttIsaM joyaNasayaM annamannassa aMtaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti aahisAtti kagsjhA) bharatakSetrano ane airAvata kSetrano ema e beu sUryo jyAre jaMbudvIpamAM gamana kare che, tyAre divasa ane rAtrinA pheraphArathI be prakAranuM temanuM aMtara thAya che, te paikI eka aMtara eka hajAra jananuM che ane bIjuM aMtara ekatrIsa 134 jana zrI suryaprajJati sUtraH 1 34 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtranuM parasparanuM aMtara karIne gati karatA kahela che. A kathananA upasaMhAra karatAM kahe che ke-(pte puLa mAdaMbhu) koI trIjA prakAranA anya tIthi ke evuM kahe che. (ttA hAM joyaNasahassaM egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM aNNamaNNassa aMtaraM kaTTu sUriyA cAraM caraMti hite ta va=nA) divasa rAtanI vyavasthAthI pAtapAtAnA mArgamAM saMcaraNa karatA e sUryAMnu e prakAranuM parasparanuM aMtara kahyuM che. temAM eka aMtara eka hajAra yeAjananu ane khIjuM aMtara ekasApAMtrIsa 135 ceAjananu' eka mIjAnuM aMtara karIne beu sUryAM gati kare che, tema ziSyAne kahevuM. A rItanA trIjA matavAdIne mata jANIne (jJe puna mAtu) koI cothA matAvalI A pramANe rahe che (vAM samudde baLamaLasa aMtara Tu pUriyA cAra pAMti titijJA) e aMtara paikI eka bIjA eka samu dranuM ja aMtara karIne gati kare che. A pramANe cAthA matavAdInA rAtane jANIne (2e puLa vaya mAtu) koI pAMcame matavAdI A rIte kahe che-(o pIve to samudde aAmaLasa baMtara blUTu sUriyA cA' paraMta baaiti vakanA) e dvIpe| ane khe samudronu parasparanu atara karIne potAnuM bhramaNa kare che. A rIte sva ziSyAne upadeza karI samajAvavuM. A rIte pAMcamA paramatavAdInA matane jANIne (jo puLa ttva mAtrutiLiIye tinni samudde maLamAsta baMtara' Tu sUriyA pAra' caraMti titi SajJA) pAMcamAM anyanIthikanA matane sAMbhaLIne bIjo chaThTho matavAdI A pramANe potAnA mata prakaTa karatAM kahe che ke, e aMtarAmAM eka aMtaramAM traNa dvIpeA ane bIjA aMtaramAM traNa samudronu' parasparamAM aMtara karIne beu sUryAM gati kare che. A rIte ziSyAne samajAvavuM. (o kuLa vamAsuM) A chae matavAdIonA matAne sAMbhaLIne bhagavAna pAtAnA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 35 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mata prakaTa karatAM kahe che-(vayaM kuLa hava vacAmo) hUM. A nimnAkta prakArathI kaDu' chuM ke, A badhA ja anyatIthikA ayathArtha kahenArA ane ayathArtha vastutatvanI vyavasthAne batAvavA vALA che. eTale ke mithyApralApa kare che. kevaLajJAna sa MpAddita karela evA hu paratIthi kAe vyavasthApita vastuvyavasthAnA nivAraNa pUrvaka yamANu prakArathI kevaLajJAna dvArA yathAvasthita vastutatvane jANIne kahu chuM. A pramANe bhagavAnanA kahevAthI punaH gautamasvAmI prazna upasthita karatAM kahe che ke he bhagavAn Apa kevI rItanuM kathana kare che ? A pramANe gautamasvAmIe prazna karavAthI tenA uttara ApatAM prabhuzrI kahe che-(tA paMc paMca joyaNAI' paNatIsaM ca egasaTTibhAge joyaNAsa egamege maMDale aNNamaNNAsa aMtara abhivaDDhe mALA yA nitraTjhemALA mUriyA vArAMti tatha jo heka zrAhiyA ti trajJA) huM A rIte kahuM chuM te sAvadhAnatAthI sAMbhaLe sUryanI cAra arthAt gati eka prakAranI hatI nathI. temaja temanA maMDaLa eka prakAranA hAtA nathI paraMtu dareka kSaNe vilakSaNa pakAranA vegathI bhramaNa karatA sUryanI gatinI vilakSaNatA A rIte che jyAre ane sUryAM sarvAbhyantara maMDaLamAMthI bahAra nIkaLe che tyAre dareka ma`DaLAmAM pAMca pAMca ceAjana tathA eka cejananA pAMtrIsa ekasayiA bhAga pUrva maDhaLagata aMtara pramANamAM dareka maMDaLamAM vadhAratA vadhAratA khAdyamaMDaLathI Abhyatara maMDaLamAM praveza karatA thakA A ane sUryAM dareka maDaLamAM pAMca pAMca yAjana ane eka yeAjananA pAMtrIsa ekasaDiyA bhAga pUrva pUrva maDaLagata aMtara parimANuthI ochuM karatAM karatAM gati kare che. ahIyAM sUtramAM pahelA vA zabda uttaranI vivakSAthI samuccaya bedhaka che. ane bIjo vA zabda pUrvamaMDaLanA vikalpanI sthiti gatine laine e bharatakSetravatI ane aravata kSetravatI ane sUryAM gamana karatA kahevAmAM avela che. bhagavAnanA A pramANe kahevAthI peAtAnA ziSya samudAyane zakArahita vastutAtha vyavasthAnuM jJAna thavA zrI gautamasvAmI pharIthI prabhuzrIne pUche che (tattva o) A prakAranA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 36 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastutatva vyavasthAnuM jJAna thavAmAM zuM kAraNa che ? zuM upapatti arthAt pramANa che A kapA karIne mane kaho. zrIgautamasvAmIe A rIte prazna karavAthI yathArtha tatvajJAnavAnuM bhagavAna tene uttara ApatAM kahe che-(tA ai iqdave vIve nAva parivef gum) A jaMbUdvIpa nAmano dvIpa yAvat parIkSepathI kahela che. A vAkaya kevaLa jaMbudvIpanA svarUpanuM pratipAdaka che. tethI ja jabUdvIpanuM yathArtha svarUpa aupapAtikasUtramAMthI jANuM levuM. kAraNa ke A graMthamAM koI paNa vastunuM varNana karavAnuM prayojana nathI. tethI ahIMyAM tenuM varNana karela nathI. jIjJAsuoe te te graMthamAMthI te te vastunuM varNana athavA sAhityika vastunuM varNana svayaM yathAsthAne samajI levuM. (tA gayA i gu Ture pUriyA satramaMtAM kavavAmittA vAraM vAMti) jyAre A bane sUryo savabhyantara maMDaLamAM jaIne gati kare che, arthAt badhA ja dvIpa ane samudromAM vizeSa prakArathI vyApaka evA jaMbudvIpamAM jyAre e bharatakSetrane ane aravata kSetrane e beu sUrya makarAntagata sarvAbhyantara maMDaLamAM gamana karIne gati kare che, yAne eka bIjA sanmukha thaIne jatA Ape kahyA che, te (au NavaNa uti joyaNasahassAI chaccacattAle joyaNasae aNNamaNNassa aMtara kaddu cAra caraMti mAhirAri vaNajhA) bane sUrya jyAre sarvAbhyantaramAM praveza kare che, tyAre eka prakArathI 9 navvANuM hajAra jana arthAt eka lAkha janamAM eka hajAra ejana ochuM parasparanuM aMtara thAya che. ane bIjuM aMtara 146 ekaso beMtAlIsa pejana jeTaluM parasparanuM aMtara karIne gati kare che. je eka ja aMtarane svIkAra karavAmAM Ave to chaso cAlIsa 64. jananuM aMtara thAya che. arthAt (9640) navANu hajAramAM cha cAlIsane vega karavAthI arthAt cAlIsa umeravAthI navvANuM hajAra chase cAlIsa thAya che, A kevI rIte thAya che te jANavA tenuM gaNita batAve che. eka lAkha ejananA virSobha vALa jaMbudvIpa kahela che A ja bUdvIpamAM e banne sUrya ekaeMsI yeAjananA aMtarathI ekabIjA zrI suryaprajJati sUtraH 1 37 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanmukha thaIne gati karatA thakA AnaMdita thAya che. e ekaeMsI 180 ne be thI guNavAthI traNa sATha 360 thAya che. jema ke (180-2=160) Ane lAkha jananI sAthe vyAsamAnathI vizedhita karavAthI navANuM hajAra chaso cAlIsa rahI jAya che. e ja pUvakta aMtara ejana barAbara thAya che, 100000-360=19640 (ta naM 3rAmakUpare vorA mArasamuhu vize maxrU kafomyA TuvAlamuduttA sArUM mArU) tyAre sabhyatara maMDaLamAM beu sUryanA caraNa kALamAM paramaprakarSa prApta utkRSTathI eTale ke vadhAremAM vadhAre aDhAra muhurta ane chatrIsa ghaDIne divasa hoya che. tathA jaghanya bAra muhUrta ane vIsa ghaDInI rAtrI hoya che. nakSatra saMbaMdhI sAITha ghaDInA aherAtramAM be ghaDInA muhUrta mAnathI ja divasa rAtrI kahela che. (te NikkhamamANA sUriyA navaM saMvacchara ayamANA paDhamaMsi ahorattaMsi abhiNtraannNtaraM maMdaruM vataMfmattA rA' rAMti) e sabhyantara maMDaLamAMthI nIkaLatA banane sUryo nUtana saMvatsara arthAt saurasaMvatsaranA pahelA aherAtramAM sabhyantara maMDalanI pachInA bIja maMDalamAM upasakramaNa karIne gati kare che tyAre (te kayA kuve phuriyA amitaraannNtrN maMDalaM ubasaMkamittA cAra carati tayA Na NautiM joyaNasahassAI chacca paNatAle joyaNasae paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa aNNamaNNaM aMtara kaTTa cAra caraMti AhitAti vaNA) prathama maMDaLanA saMcaraNa kALanI pachIthI jyAre e banne sUrya sabhyantara maMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che tyAre navANuM hajAra chase pistAlIsa ejana ane eka jananA pAMtrIsa ekasaThiyA bhAga 9645 pUrA rUjha ATalA pramANanuM aMtara karIne bharatakSetravatI ane aravatakSetravatI beu sUrya gati kare che. A rIte zivene samajAvavuM ? uttaramAM prabhuzrI kahe che. ahIyAM eka sUrya sabhyantaramaMDaLamAM rahIne aDatAlIsa ejana ane eka jananA ekasaThIyA eka bhAga tathA bIjA vidhvaMbhanA be jana (48+ 2) ATalA jana savaMbhyantara maMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM gati kare che. e ja pramANe bIje sUrya paNa gati kare che, tethI be janane aDatAlIsa ane eka yAjananA eka ekasaDiyA bhAgane be thI gaNavAmAM Ave te (ra-48) + 2pa-36 pAMca yejana ane eka ejananA chatrIsa eka ekasaThiyA bhAga thAya che. paraMtu chatrIsanA sthAnamAM thoDuM aMtara hovAthI pAMtrIsa ema kahela che. e kathanathI keI doSa thatuM nathI. pUrva pUrva maMDaLa zrI suryaprajJati sUtraH 1 38 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gata parimANuthI ATalu vadhAre AMtara thAya che, ema kahevAmAM mAMDaLagata aMtara parimA NumAM koI jAtanu aMtara Avatu nathI. tethI 35+ 1 A rIte granthAta aMtara pari mANu maMDalanA kramathI vRddhi gata thAya che. (sau aTThArasamutte divase bhavai dohiM egaTTi - mAnamudutta iaai) sabhyantarama'DaLathI bIjA bIjA maMDaLamAM sa McaraNa karavAnA samaye muhUrtanA kramathI divasa rAtanI vyavasthA A rIte thAya che. ekasaDiyA be bhAga suhU thI nyUna aDhAra muhUta pramANavALA divasa hAya che. tathA muhUrtanA ekasaThayA e bhAga adhika khAra murhutanI rAtrI hoya che. je rIte bIjA maDaLamAM saMcaraNa karatI vakhate nimAna=18 mu tathA rAtrimAna 12 mu. A pramANe che. (te kkhimamANe sUriyA doccaMsi ahorattaMsi abbhiMtara taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAra caraMti, tA jayA NaM duve sUriyA amitara tacvaM maMDalaM uba saMkamittA cAra caraMti, tayA NaM NavaNavaI jAyaNasaharalAI chacca ikkAvaNe joyaNasae Nava ya egadvibhAge noyanasa aMtara Tu cAra yaMtti mAiita vajJA) tyAre niSkramaNu karatA beu sUrya khIjA ahorAtramAM abhyantaranA trIjA ma`DaLamAM upasa'kramaNa karIne gati kare che, tyAre navvANu hajAra chaseA ekAvana tathA eka ceAjananA ekasayA nava bhAganu aMtara karIne gati karatA kahyA che. kahevAnA bhAva e che ke--e bIjA maMDaLamAMthI niSkramaNa karatA arthAt khahAra nIkaLatA banne sUryAM navA saura saMvatsaranA khIjA aheArAtramAM bIjA maMDaLanuM saMcaraNa karyAM pachI trIjA ma'DaLamAM upasa'kramaNu karIne arthAt trIjA maDaLamAM jaIne ti kare che. eTale ke pAtapeAtAnI gati pramANe bhramaNa kare che. te pachI jyAre banne sUryAM bIjA ma`DaLanuM saMcaraNa karyAM pachI trIjA maDhaLamAM jaIne gati kare che, eTale kegamana kare che, tyAre sarvAbhyatarama'DaLamAMthI trIjA ma`DaLanA sa'caraNu samaye navvANu hajAra chase ekAvana tathA eka yAjananA ekasaDhiyA nava bhAganuM parasparamAM aMtar karIne gati karatA kahyA che. arthAt tAtAnI gatithI gamana kare che, tema peAtAnA ziSyane upadeza ApavA. A pramANenu aMtara kevI rIte thAya che? e jIjJAsAnI nivRtti mATe kahe che ke-pUlIkamathI kahevAmAM Ave che--jema ahIyAM eka sU sarvAM bhyantaranA khIjA maMDaLanA aDatAlIsa ceAjana tathA eka ceAjananA ekasaTha bhAga tathA viSkabhanA be ceAjananI gati kare che. e ja pramANe bIjA sU`nI gati paNa thAya che. AnA gaNitaprakAra e ceAjana tathA eka ceAjananA ekasiyA aDatAlIsa bhAgane bethI guNavAthI khamaNu arthAt pAMca ceAjana tathA eka ceAjananA ekasaThayA pAMtrIsa bhAga thAya che. A rIte yathokta aMtar parimANa thAya che, (tayA paLe gaTTArasamudutto vile mavak ca'haM pATvimaLamuhutaeNhiM ane TuvAllRmurhuttA rAcchuM maDuM vahiMdumAne mudbhutaidi gA) tyAre aDhAra zrI suryaprajJapti sUtra : 1 39 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUta"nA divasa thAya che. ekasiyA cAra suhUta bhAga ochA tathA ekasayA cAra murhuta adhika khAra muhUrtInI rAtrI hoya che. kahevAnA bhAva e che ke-jyAre banne sUryAM sarvAbhyantara maMDaLamAMthI trIjA maMDaLamAM gati kare che. tyAre e maDaLanA saMkramaNa kALamAM ekasaThayA cAra muhUta ochA bhAgathI aDhAra muhUta nA divasa heAya che,=18 46 divasamAna tathA eka saDhiyA cAra muhUta bhAga adhikanA arthAt khAra suhUta nI rAtrI hAya che, jemake-12 mu. ++ rAtrImAna.(ElajI bhuvALa jillamamALA jyune sUyA tonaMtarAotacArjata maMDalA maMDala saMkamamANA saMkamamANA paMca paMcajoyaNAI paNatImaM ca egaTTibhAge joyaNasa egamege maMDale aNNamaNNassa aMtara abhivaiDhemANA abhivaiDhemANA sambabAhira maMDalaM uvsNkmittA nAda' vara3) A rItanA upAyathI niSkramaNa karatA evA banne sUryAM pachInA maMDaLathI tenA pachInA maMDaLamAM arthAt eka maDaLamAMthI khIjA maMDaLamAM saMkramaNa karatA karatA pAMca pAMca yAjana tathA eka yeAjananA ekasaThayA pAMtrIsa bhAga eka eka ma`DaLamAM eka bIjAnA aMtarane vadhAratA vadhAratA sabAhyama'DaLane upasaMkramaNu karIne gati kare che. kahevAnA abhiprAya e che ke-pUrvokta prakAranA nizcita upAyathI pUrvapratipAdita yuktithI sarvAzyantaranA bIjA maDhaLamAMthI nIkaLatA e bharatakSetranA ane aravata kSetranA ema beu sUrya mIjA ma`DaLamAMthI trIjA ma`DaLamAM trIjA maMDaLamAMthI cothA maMDaLamAM A pramANe kramAnusAra maDaLamAMthI ma`DaLamAM saMkramaNa karatA karatA dareka maMDaLamAM eka taraphathI eka sUrya e yeAjana ane vibhanA ekasaDiyA aDatAlIsa bhAganI gati kare che. e ja pramANe bIjI tarapha khIne sUrya eja pramANenI gatithI nikaLIne beu sUrya jyAre jabudvIpamAM praveza kare che, tyAre pUrva pUnA taddanantara maDaLathI taHnantaramA arthAt eka maMDaLamAMthI khIjA maMDaLamAM saMkramaNu karatA karatA eka eka maDaLamAM pUrva pUrvI maMDaLagata aMtara parimANanI apekSAe pAMca pAMca ceAjana tathA eka yeAjananA ekasaThayA bhAgeAmAMthI pAMtrIsa pAMtrIsa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 40 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga arthAt AjananA ekasaThayA pAMtrIsa bhAga prati maMDaLeAmAM parasparanuM aMtara vadhAratA vadhAratA navA sUsavatsaranA ekasAvyAzImA aheArAtramAM pahelAM cha mAsanA atasamayamAM arthAt sAyanasadhanusa krAntinA praveza samaye e beu sUryAM saCbAhyama`DaLa eTale ke ekase cAryAzImAM maMDaLamAM upasa'kramaNu karIne arthAt e maMDaLamAM praveza karIne gati kare che, eTale ke e pramANenI gatithI bhramaNa kare che. (tacara I nothaLalassuM ica Tri nocaLasara naLamaraNa aMtar TuvA cAMti) tyAre eka lAkha chaso sAiTha ceAjananu' parasparamAM aMtara karIne gati kare che. arthAt jyAre ja khUdvIpamAM rahela e eka sUryAMsa bAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNu karIne gati kare che tyAre eka lAkha chaso sA ceAjananu 660+100000=100660 parasparanuM aMtara karIne gamana kare che, A pramANu phevI rIte thAya che ? e dhUlikathI batAve che-ahIyAM dareka maMDaLamAM pAMca ceAjana tathA eka ceAjananA ekasaDiyA pAMtrIsa bhAganuM aMtara thAya che. A rItanA aMtara parimANunI vicAraNA karatAM abhivRddhi ta jaNAI Ave che. tethI sarvAntara maMDaLamAMthI sa`bAhya maMDaLa ekaso byAsI 183 ceAjana kharAkhara thAya che.. tA jo pAMca yAjanane ekasA tryAsIthI guNavAmAM Ave te 1834 5=915 navasApa dara caiAjana thAya che. tathA ekasaDiyA pAMtrIsanI saMkhyAne jo ekasesa ezI gaNI karavAmAM Ave te 6405 7 hajAra cArasA pAMca thAya che. tene ekasaThathI bhAgavAthI 105 ekase pAMca labdha thAya che. te ekasA pAMcanI saMkhyAne pahelAnI ceAjana sa`khyAmAM umeravAmAM Ave te eka hajArane vIsa thAya che. =615+105=1020 A saMkhyAne sarvAbhyantaranA aMtara parimANumAM eTale ke navvANu hajAra chase cAlIsa 99640 yeAjanamAM eka hajAra vIsanI saMkhyA umeravAthI 99640+1020=10660 eka lAkha chase. sAIThuM thAya che. A rIte sa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 41 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhyama'DaLanu yathAktaparimANu thai jAya che. (tayA Na uttamakaTupattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhabaI jahaNNA duvAlasamuhutte vise mava) tyAre uttamakASThAprApta aDhAra muhUrtanI rAtrI thAya che ane jaghanya mAr muhUrtInA divasa thAya che. arthAt sa`bAhya maMDaLamAM gati karavAnA samaye paramapraka` prApta uSi kA arthAt vadhAremAM vadhAre aDhAra muhUrta pramANavALI 36 chatrIsa ghaDi yukta rAtrI hAya che. temaja jadhanya arthAt atyaMtanAnA cAvIsa ghaDi pramANavALe khAra muhUta nA divasa hAya che, (F naM vaDhame amAre ghara naeN paDhamakSa ammAna(patttavALuM) A rIte prathama cha mAsa kahela che, Aja pahelA cha mAsanu pa`vasAna arthAt aMtabhAga che. arthAt A pUrvokta niyama pravaka prathama eTale ke sUryasaMvatsara AdinA cha mAsa kahyA che, Aja pahelA sUsavasaranA pahelA cha mAsanuM pavasAna arthAt antane samaya che. (jJAnasmaannaa sUriyA doccaM chammAsa ayamANA paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDala uvasaMkamittA cA` pati) tyAre praveza karatA banne sUryAM bIjA cha mAsane AraMbha karIne pahelI ahArAtrImAM mAhyAnAMtara maDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che. kahevAnA bhAva e che kempasa khAhyamaMDaLane bhAgavyA pachI tyAMthI pAchA pharIne te maMDaLanI pachInA arthAt sarva bAhyama DaLathI khIjA maMDaLamAM praveza karIne eTale ke pharIthI aMdaranI tarapha jatAM khIjA cha mAsane prApta karIne arthAt Aditya saMvatsaranA aMtanA cha mAsane pravartAvatA khIjA cha mAsanI pahelI aheArAtrimAM sa`bAhyumaDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM upasaMkramaN karIne arthAt tyAM jaine gamana kare che. (tA jayA NaM ete duve sUriyA bAhirANaMtara maMDala uvasaMkamittA cAra caraMti tayA NaM egaM jIvaNa payasahassaM chacca cauppaNNe joyaNasae chattIsaM ca egaTTibhAge joyaNassa aNNamaNNassa UMta' jUdu cAra' patti bAaiti vanA) te pachI jyAre e banne sUryAM khAjInA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 42 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachInuM upasaMkramaNu karIne gati kare che, tyAre eka lAkha chase cApana ceAjana tathA eka ceAjananA chatrIsa ekasaDhiyA bhAganuM aMtara karIne ekabIjA gamana kare che. tema samajavu arthAt sakhAhyamaMDaLanA saMcaraNanA samaya pachI jyAre jabUdvIpamAM rahela e ane sUryAM sa khAhyama DaLanI pachInA bIjA ma`DaLamAM upasakramaNa karIne eTale ke bIjA maMDaLamAM jaIne gati kare che. arthAt tyAM gamana kare che. tyAre eka lAkha chase cApana yeAjana tathA eka ceAjananA ekasiyA ekasayA chavvIsa bhAga (100654 yA.-36 - parapamAM ATaluM aMtara karIne gati kare che. arthAt aujA ma`DaLamAM jAya che. e pramANe ziSyAne samajAvavuM. ahIMyAM paNa antara parimANu sa-bAhyama`DaLagata aDatAlIsa aMtara parimANuthI pachInA bIjA ma`DaLamAM je aMtara parimANu pAMca ceAjana ane eka cejananA pacAsa ekasiyA bhAga piramANu prApta thAya che. A yuktithI tathA trarAzika sthApanAthI pUrvakta aMtara parimANu siddha thAya che. (hrayA naMdANamuduttA rAd mavakrooiTTimArga mudutterphe kaLA juvArasamudutte vize magapha phoriM duimAnamudutteai dri) tyAre ekasaDiyA be bhAga muhUrta nyUna aDhAra muhUrtanI rAtrI hoya che. ane ekaDiyA e muhUta vadhAre khAra muhUrtInA divasa thAya che. kahevAnA bhAva e che ke sa`khAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLanA cAra caraNu kALamAM pUrvAMkta parimANa thAya che. ( evaM khalu eeNovAraNaM pavisamANA ee duve sUriyA tato'NaMtarAo maMDalAo maMDalaM saMkramamANA paMca paMca joyaNAI paNatIse egadvibhAge joyaNassa egamege maMDale aNNamaNNassaMtara niyuOmALA niyuddhamAnA saramanA mahaMxmittA cAra caratti). A pramANenA upAyathI praveza karIne e ane sUryAM te pachInA mAMDalathI te pachInA ma`DaLamAM sakramaNu karatA karatA pAMca pAMca yAjana ane ekayeAjananA ekasaDiyA pAMtrIsa bhAga eka eka maMDaLamAM ekabIjAnA aMtarane ochuM karatA karatA sarvAbhyantara mAMDaLamAM jaIne gati kare che. arthAt pUkta prakArathI eTale ke eka tarapha eka sUrya abhyantara maMDaLamAM praveza karIne pahelA pahelAnA mAMDaLanA aMtara parimANuthI pachI pachInA vivakSita maMDaLanA aMtara parimANumAM ekasaThyA aDatAlIsa e e ceAjana vadhAre che. tathA kama kare che. A pramANe bIjo sUya paNa e pUrvokta prakAranA upAyathI anantara maMDaLanI sanmukha jatAM jatAM ja dvIpamAM e beu sUryAM eka maDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM sakramaNa karIne eka eka ma`DaLamAM pUrva pU maMDaLagata pachInA parimANathI anantara maMDaLanA aMtaramAM vivakSita maMDaLamAM eka bIjAnA aMtarane ochuM karIne khIjA cha mAsanA tryAzImA aheArAtrImAM sUsavatsaranA antasamayamAM eTale ke sarvAntara maDaLa saMcaraNu kALa sudhInA kALamAM sarvAbhyantara maMDaLamAM upasa kamaNu karIne gati kare che, arthAt sUryaMsava zrI suryaprajJapti sUtra : 1 43 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saranA antanA samayamAM sarvAbhyantara ma`DaLamAM banne sUryAM gati kare che. (jayA NaM ee dube sUriyA savvamaMtara maMDala uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM NavaNavati nocanannaisArUM checa pattAthe goraLasa bALaC aMtara Tu cA' paraMti) jyAre e banne sU sarvAbhyantara maMDaLamAM upasaMkramaNu karIne gati kare che. tyAre navvANu hAr chase cALIsa yeAjananu' parasparamAM aMtara karIne gati kare che. kahevAnA bhAva e che keeka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM saMcaraNu samaya kramamAM jyAre jamUdrIpamAM AvIne e ane sUryAM saMcAra karavA karatA sarvAbhyantara maDaLanu upakramaNa karIne gati kare che, tyAre navvANu hajAra chase cALIsa = 99000+640=99640 cAjananuM parasparamAM aMtara karatA daSTigocara thAya che. tayALa guttamavrutta osaNa baDhDhAlamuddutte vize mardaLiyA tuvAllRmuduttA rAo mava) tyAre paramapraka prApta utkRSTa aDhAra suhUtanA divasa thAya che. tathA jaghanya khAra muhUta nI rAta hoya che. arthAt sarvAbhyantara maMDaLanA saMcaraNa samayamAM uttama kASThA prApta sauthI meTa chatrIsa ghaDi yukta aDhAra muhUrtanA divasa thAya che. tathA jaghanya ekadama nAnI bAra muhUta pramANanI arthAt cAvIsa ghaDInI rAtrI thAya che. jema tyAM dinamAna 36 chatrIsa ghaDInu tathA rAtrImAna cAvIsa ghaDI pramANunu thAya che tema ahIyAM paNa pUrvokta prakArathI ja pUrva pUrvanuM aMtara parimANuthI pachInA maMDalanA parimANanu pAMca pAMca yAjanAthI tathA eka yeAjananA ekaThiyA pAMtrIsamAM bhAga ochA thavAthI tathA khIje vadhAre thavAthI eTale ke echAvattu thavAthI A pramANenA aMtara pari mANanI bhAvanAthI ane airAzika prakArathI samyakta rIte susaMgata thAya che. (qha La yuove immAse jJaiMTovala jammU supta pajJavasALuM) A pramANe bIjA cha mAsa saMba MdhI kathana karela che, Aja prakArathI bIjA cha mAsanuM pavasAna arthAt aMta thAya che. Aja AdityasaMvatsara kahela che. Aja rIte Adityasa vatsanuM pa vasAna arthAt samApti thAya che, kahevAnA bhAva e che ke-A pUrvokta aneka prakAranA lakSaNaiAthI upalakSita bIjA cha mAsa ane sUryanA tulA rAzithI mInAnta rAzInA upabheAga rUpa kALamAM thAya che, Aja khIjA cha mAsane ata che. arthAt samApti kALa che. Aja Aditya saMvatsara arthAt saurasaMvatsara che. Aja Aditya saMvatsara eTale ke sauravanA samApti kALa che. ke je sAyana mInAnta bhAgAtmaka hoya che, A rItanA kramathI vistAra pUrvaka ahArAtrinI vyavasthA pratipAdita kahela che. sU0 15 / pahelA prAbhUtanuM cothuM prAmRtaprAkRta samApta / / 1-4 / / zrI suryaprajJapti sUtra : 1 44 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prAkRta kA pAMcavA prAbhRtaprAkRta pAMcamuM prAbhRtaprAbhRta prAraMbhaTIkA -have AgaLa kahevAmAM AvanAra A pAMcamA prAbhRtaprAbhRtanA arthAdhikAramAM (citta dropaM samudra ghA kUvefsante) A viSayanA saMbaMdhamAM zrI gautamasvAmI prabhuzrIne prazna karatAM kahe che, (ta varSa vIvaM samu vA momhittA sUri vAraM vArU mAhiti agsjhA) tyAM keTalA dvIpa ane samudranuM aMtara karIne sUrya gati kare che? te Apa kRpALu mane kahe. arthAt e jaMbudvIpamAM keTalA pramANunA ane keTalI saMkhyAvALA samudranuM aMtara karIne sUrya gati kare che? te Apa kRpALu mane kahe arthAta e jaMbudvIpamAM keTalA pramANunA ane keTalI saMkhyAvALA samudranuM aMtara karIne sUrya gati kare che? te mane kRpA karIne samajAve. zrI gautamasvAmIe A rIte prabhuzrIne pUchavAthI pratipakSiyane A saMbaMdhamAM anuttara karavAnI IcchAvALA sarva bhagavAn pahelAM paratIthi kenI pratipattinA mithyAbhAne batAvavA mATe e paratIthi. kenI pratipattinuM ja sAmAnya rIte kathana kare che. (tI vastu rUmADo vaMra varIbo vAttAgo) temAM A pAMca pratipatti kahevAmAM Avela che, arthAt jebUdvIpamAM gati karatA sUryanA dviIpa samudromAM avagAhananA saMbaMdhamAM Avela vakSyamANa svarUpavALA paramata vAdIonI pAMca pratipattIya che, arthAt paramatavAdIonI aneka pratipattI hovA chatAM paNa te ulalekhanIya nathI e pratipattIomAM kevaLa A vakSyamANe pAMca pratipattI ja vizeSa prakArathI kahevA yogya che. e ja ahIyAM kahevAmAM Ave che, te A pramANe che, ( mAdaM) keI eka paratIrthika A nIce kahevAmAM AvyA pramANe pitAnA matanuM svarUpa batAve che. (tA gii koyaTHi ni 2 terIlaM joyAsaghaM vIrve samudaM vA bonttA bhUgi vAra ra3) eka hajAra jana tathA ekaso tetrIsa jana dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare che. kahevAne bhAva e che ke-e pAMca paramatavAdinA matane spaSTa prakArathI batAvavA mATe pharIthI sUtrakAra kahe che ke paramatavAdiyenA aneka prakAranA kathanamAM kamo padarzananA hetuthI ahIyAM tAvat zabdano prayoga karela che. jaMbudvIpamAM gati karate sUrya eka hajAra ekaso tetrIsa rojana dvIpa ane samudramAM zrI suryaprajJapti sUtra: 1 45 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avagAhana karIne sUrya gati kare che. A rIte gati karato sUrya jyAre sarvAbhyantara maMDaLamAM jAya che tyAre 133 ekase tetrIsa yojana pramANana dvIpa ane samudrone avagAhita nAma vyApta karIne sUrya gati kare che. tyAre uttamakASThA prApta eTale ke paramaprakarSa prApta aDhAra muhUrtano divasa hoya che arthAt chatrIsa ghaDina divasa hoya che. ane jaghanya eTale ke sarvAlpa jevIsa ghaDIthI yukta bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. e ja pramANe jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLanuM upasakamaNa karIne gati kare che, tyAre lavaNasamudranuM 1133 eka hajAra ekase tetrIsa ejana jeTalA pramANanuM aMtara karIne gati karavAno AraMbha kare che. tyAre paramaprakarSaprApta chatrIsa ghaDInA pramANavALI aDhAra muhUrtanI rAtrI hoya che. tathA jaghanya bAra muhUrta pramANuthI yukta covIsa ghaDIne divasa hoya che. have A viSayano upasaMhAra karatAM kahe che (gm gva mahaMtu) pUrvokta koI eka paratIrthika A pUrvokta prakArathI potAnA matanuM pratipAdana kare che. ( gLa pramANa) bIje kaI paramatavAdI pahelA paratIrthikanA matane sAMbhaLIne A nIce kahevAmAM AvanAra prakArathI potAno mata pragaTa karatAM kahe che, tA voisa gf jaratI loyaNAM tIrva jA samu ghA sodittA kRgi a 7) eka hajAra ekase. cetrIsa yojana parimita dvIpa ane samudrone vyApta karIne sUrya gati kare che, kahevAne bhAva e che ke-pahelA paratIrthikanA matane jANIne bIjA anya matavAdI pitAnA matane pragaTa karato kahevA lAgyo (tA) tAvatuM jyAM sudhI huM mArA nIce kahevAmAM AvanArA matane na kahuM tyAM sudhI tame ubhA rahe. arthAt dhIraja rAkho. tamAre mata samIcIta nathI. amAre mata samIcIna yogya vastunuM pratipAdana karavAvALe che, te tame sAMbhaLe. eka lAkha yojananA vyAsa vALA jaMbUdvIpamAM vicaraNa karatA beu sUye pitApitAnI gatI kare che tyAre eka hajAra ekase trIsa yojana parimitanuM aMtara karIne dvIpa samudromAM vyApta thaIne jaMbudvIpamAM gati kare che. ( go vikAdaM3) e bIje anyatIrthika zrI suryaprajJati sUtraH 1 46 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kathita rItanA matane ja pramANa rUpa mAne che, tathA sabhyantara ane sarva bAhyamaMDaLanA saMcaraNa kamathI divasa rAtrInuM pramANa paNa pahelAM pratipAdana karela rIte ja teo prati pAdana kare che, je A rItanA bIjA paramatavAdInA DiDimaSane sAMbhaLIne ( puLa pavanAraMg) keI eka trIjo anya matavAdI bIjA matAvalambInA abhiprAyane sAMbhaLIne A nIce jaNAvavAmAM AvanArA prakArathI pitAnA matanA siddhAMtane pragaTa karate thake kahevA lAgyo. te pitAne mata A pramANe kahe che (tA egaM joyaNasahassaM egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM dIpaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie vAraM vara) eka hajAra ekase pAMtrIsa yojana vALA dvIpa ane samudrane vyApta karIne sUrya gati kare che. A trIjA paratIthikanA kahevAne bhAva e che ke tame tamArA matane ja pramANa rUpa zI rIte kahe che? mArA siddhAMtano abhiprAya paNa sAMbhaLe. banne sUryonuM vAstavika aMtarato eka hajAra ekase pAMtrIsa yojana eTale ke 1135 agIyArase pAtrasajana sudhInuM aMtara karIne dvIpa samudromAM vyApta thaIne gati kare che. ahIMyAM jyAre sabhyantara maMDaLanuM upakramaNa karIne gati kare che tyAre uttama kAThA prApta eTale ke parama prakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtane divasa thAya che ane jaghanya eTale ke ekadama nAnI bAra muhUrtanI rAta hoya che. ( vamaruMma) trIje paramatavAdI A pUrvokta prakArathI potAno siddhAMta kahe che. 3 trIjA matavAdI anyatIthikanA abhiprAyane sAMbhaLIne ( puLa mA) bIjo keI eka cothe anya matAvalambI nIce jaNAvela prakArathI pitAnA matane pragaTa karatAM kahevA lAgyo (ttA rIrgha samudaM vA sittA sUraNa nA ) ardhA dvIpa ane samudrane vyApta karIne sUrya gati kare che, cothA matavAdInA kahevAno bhAva e che ke-mArA matanA abhiprAyane sAMbhaLe tyAre sUrya sarvAbhyantaramaMDaLanuM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre te adha jaMbudvIpanuM avagAhana kare che. te samaye parama utkRSTatAne prApta thayela zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimAna aDhAra muhUrtanu hoya che. ane rAtrImAna jaghanyA arthAt nAnAmAM nAnI khAra mudbhUta pramANavALI hAya che. tathA jyAre sUrya sa`bAhyamaMDaLanu upasa kramaNa karIne gati kare che, tyAre tyAM uttamakASThA prApta eTale ke sarvotkRSTa aDhAra muhUrtInI rAtrI hAya che tathA jadhanya bAra muhUrta pramANavALA nAnAmAM nAnA divasa thAya che. (o puLa vamAg) pUrvAMkta cele paramatavAdI uparokta rIte pAtAne mata jaNAve che. ja (jJo puLa gamAnuM) koI eka pAMcamA anya matAvalambI ceAthA anya matavAdInA siddhAMtane sAMbhaLIne te peAtAnA matanuM pratipAdana karatAM A pramANe kahevA lAgyo (tALo aaN noyaLasadasaMhAM sennIsa loyasarca TrIya samuduM yA bodittA cAra var) eka hajAra ekase tevIsa yojananA pramANavALA dvIpa samudrone vyApta karIne sUrya gati kare che, arthAt saMcAra karatA sUrya sarvAbhyantarama'DaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che, tyAre eka hajAra ekase tetrIsa yojana pramANanA dvIpa samudrone vyApta karIne gati kare che, tyAre uttama kASTA prApta arthAt sarvotkRSTa aDhAra muhUta pramANanA divasa hoya che. tathA janya sauthI nAnI khAra muhUrta pramANavALI rAta hoya che. tyAM jyAre sabAhyamaMDaLanuM upasaMkramaNa karIne sUryAM gati kare che tyAre uttama kASThA prApta arthAt satkRSTa aDhAra muhUtanI rAta hoya che. ane khAra muhUrta pramANunA jaghanya eTale ke nAnAmAM nAnA divasa hoya che. koI dvIpa samudranuM avagAhana karatA nathI. kevaLa eka maMDaLamAMthI khIjA ma`DaLamAM saMcAra karatA sUrya divasarAtrInI vyavasthA kare che, A pAMcamA anya matavAdInA matamAM kaMIka vizeSatA jaNAya che. ghaNu kharU pahelA matavAdInA matane maLatA julate A pAMcamA anyatIthi kanA mata che, arthAt jyAre sUrya sarvAbhyantarama'DaLanuM sakramaNa karIne gati kare che. tyAre paNa te koI dvIpa ke samudranuM avagAhana karaztA nathI. teA pachI bAkInA maMDaLAnA paribhramaNa samaye kevI rIte avagAhana karaze ? tathA jyAre sa`khAhyamaMDaLanu upasaMkramaNa karIne sUrya gati kare che, tyAre paNa koI laGgasamudranuM avagAhana nathI karatA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 48 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachI bAkInA maMDaLanA paribhramaNa samaye kevI rIte kare ? paraMtu dvIpasamudronA aMtarAlamAM badhA maMDaLAmAM gati kare che, eTale ke divasa rAtrinI vyavasthA karatA rahe che. / 5 / ja A pramANe pAMce pratipattiyeA pAtapeAtAnA uddeza anusAra kahI khatAvIne have Aja pratipattiyonA bhAva spaSTa rIte samajAve che.-(tastha ne te mAtrutA hatAM noyaLanaE hAM tettImaM bocAsarca TrIya vA samudvA ohittA sUri cAra ca) temAM je e pramANe kahe che ke eka hajAra ekasA tetrIsa yojana dvIpa ane samudronu avagAhana karIne sUrya gati kare che, arthAt pahelA matavAdI je e pramANe kahe che ke eka hajAra ekasA tetrIsa yeAjana eTale ke 1133 agIyArasA tetrIsa yojananu aMtara karIne dvIpa ane samudranuM avagAhana karIne sUrya peAtAnI gati kare che. teneA tema kahevAnA hetu A pramANe che ke (jJayA La mUrti labdhammata' maMGaruM trasaMmittA cAra cak tA La laghuddIva aaN nocanasacatta-stra parva 2 terIsanocaLasarca oAhittA sUri cAra vararU) jyAre sUrya sarvAMbhyantaramaMDaLamAM upasa'kramaNa karIne gati kare che tyAre jamUdrIpane 1133 agyAraso tetrIsa ceAjana sUrya peAtAnI gati kare che. pahelA ane cothA matavAdInA matathI ekasevyAzI saMkhyAvALA maMDaLamAM sUrya sarvAbhyantaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne arthAt tyAM jaIne gati kare che. tyAre ja khUdvIpanI 1133 agIyArasA tetrIsa bhUminA ceAjanAntaramAM jeTalA dvIpA ane samudromAM avagAhana karIne sUrya potAnI gati kare che. (lacA naM uttama dUtte zekSad kATTArasamudutta vise mar naLiyA juvAxmudduttA rAph maya) tyAre parama prakane prApta utkRSTathI aDhAra muhUrtanA divasa hoya che. tathA khAra muhUrta pramANavALI jaghanyA eTale ke nAnAmAM nAnI rAtrI heAya che. arthAt sarvAbhyantara maMDaLanA saMcaraNu kALamAM agIyArase tetrIsa ceAjana pramANuvALA avagAhana samayamAM uttama kASThA prApta eTale ke parama pra prApta sUya hAya che, tethI utkaSathI eTale ke sauthI mATA 36 chatrIsa ghaDIthI yukta aDhAra muhUrtInA divasa hoya che. ane tyAM 24 cAvIsa ghaDithI yukta jaghanya nAma sauthI nAnI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 49 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra muhUrtanI rAtrI hoya che, A kathanathI e siddha thAya che ke sUryanA sabhyantara maMDaLanA saMcaraNanA samayamAM jaMbUdvIpamAM dinamAna utkRSTa arthAt vadhAre hoya che. tathA rAtrImAna atyaMta nAnuM hoya che. (tAo jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAra carai tayA NaM lavaNasamuI giaaN kothaLathatai gir ra terIte goLathe mormhittA va 3) tyAM jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLanuM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre lavaNasamudrane agIyAraso tetrIsa jananuM avagAhana karIne gati kare che. arthAt jaMbUdvIpanA paribhramaNa kALamAM jyAre sUrya eka coryAzI maMDaLamAM bhramaNa karate karate jyAre sarvabAhyamaMDaLa arthAt makarAnta vRttanuM upakramaNa karIne eTale ke tyAM jaIne makarAtA maMDaLane prApta karIne jyAre gati kare che. arthAt e maMDaLamAM saMcaNa kareto dRSTigocara thAya che. tyAre lavaNasamudra 1133 agIyArase tetrIsa jana parimANavALA kSetranI avagAhana karIne arthAt mathita karIne gati kare che. eTale ke evI rIte saMcaraNa karate dekhAya che. A prathama vAdInA kathanane bhAva che. (tayA NaM uttamakaTupattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai jahaNNie dubAlasamuhutte viNe mava6) tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA aDhAra muhUrtanI rAtrI hoya che. tathA jaghanya bAra muhUrtane divasa hoya che. arthAt sarvabAhyamaMDaLanA bhramaNa samaye nizcita paNathI uttamakASThA prApta eTale ke makarAdi maMDaLamAM hoya tyAre parama utkarSa prApta utkRSTA eTale ke sara aDhAra muhUrta pramANa vALI chatrIsa ghaDithI yukta rAtrI heya che, eTale ke rAtrImAna chatrIsa ghaDInuM hoya che. tathA jaghanya sauthI nAne 24 vIsa ghaDi pramANavALe bAra muhUrtano divasa hoya che. A kathanathI e siddha thAya che keparamehUra dinamAna ane parameSTa rAtrImAna chatrIsa ghaDI pramANavALuM hoya che, tathA zrI suryaprajJati sUtraH 1 pa0 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva jaghanya eTale ke sarvathI nAnuM rAtrImAna vIsa ghaDI pramANavALuM hoya che, tevuM vottIsaM goLa ga prauM vAisarca) Aja pramANe eka cotrIsa ejananA pramANa viSe ane eka pAMtrIsa ejananA pramANa saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. arthAt A pUrvokta prakAranA kathanAnusAra ese trIsa ejananA saMbaMdhamAM eTale ke ekasotetrIsa jana pramANavALA maMDaLa bramaNanA pakSamAM je pramANe divasa rAtrInI vyavasthA pragaTa karavAmAM AvI gaI che. e ja pramANe eka cetrIsanI saMkhyAnA parimANavALA maMDaLanA parimANa kSetramAM paNa samajI levuM. tevI ja rIte eka pAtrIsa jana parimANavALA maMDaLanA paribhramaNa kSetramAM paNa eja pramANenI divasarAtanI vyavasthA samajavI joIe. arthAtu sarvAbhyantara maMDaLamAM dinamAna parama adhika pramANavALe tathA sarvabAhyamaMDaLamAM rAtrImAna adhika pramANavALuM hoya che, (TLatIne vi ivaM na mALiyadAM) ekaso pAMtrIsa jananI avagAhanA kSetranA pakSamAM paNa sUrya sabhyantaramaMDaLamAM Ave tyAre dinamAna paramakRSTa arthAt aDhAra muharta pramANuvALa hoya che. tathA rAtrimAna parama nAnuM eTale ke bAra muhUrtanuM hoya che. ane jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM Ave tyAre dinamAna parama nAnuM bAra muhUrta pramANavALuM hoya che, tathA rAtrImAna parama vadhAre aDhAra muhUrtAnuM hoya che. e pramANenI bhAvanA karIne samajI levuM Aja prakAre bhAvanA karavA (mALibaM) A padathI sUtrakAra nirdeza kare che. (taratha ne te mAsa tAro sAruM vIrva vA saE vA ghoghAhittA sUra vAraM vara) teomAM jeo evuM kahe che ke apAI dvIpa ane samudronuM avagAhana karIne sUrya gati kare che. temanA kahevAno abhiprAya e che ke e anya matavAdimAM pratipattInA judApaNAnI vicAraNAmAM sUryana saMcaraNa arthAta bhramaNa kSetranA saMbaMdhamAM anyamatavAdIo ahIM pratipAdyAmAna viSayanA saMbaMdhamAM badhA pitApitAnA matanuM ja rAmarthana kare che. teo bIjAnA matane arthAt abhiprAyane pitAnI dRSTikoNamAM lAvyA vagara ja ardhAlapa bhAgane ja siddhAMta viSayamAM lAvIne prakAzita kare che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 51 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | (varuM vIrva ra6) ItyAdi siddhAMtanA saMbaMdhamAM kahe che ke apAI eTale jene ardha bhAga na hoya te apAI arthAt ardhA bhAgathI rahita eTale ke kevaLa ardhA ja khU. dvIpa mAtrane athavA a lava samudrane Alekhita arthAt mathita karIne sUrya tyAM potAnI gati karato daSTigocara thAya che. (te chava mAraMa) e anyamatavAdiye nimnakta prakArathI 4 cha-(jaNa gaM sUrie savvabhataraM maMDalaM ubasaMkamittA caraM carai tayA NaM avaDDhaM jaMbuI va vuiM lohattA vAra jara) jyAre sUrya sabhyantara maMDaLanuM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre ardhA jaMbudvIpanuM avagAhana karIne gati kare che. kahevAno abhiprAya e che ke-ekaso caryAzI maMDaLamAM bhramaNa karatAM karatAM jyAre sUrya sarvAyattara maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne arthAt sarvAbhyantara maMDaLIne prApta karIne gati kare che tyAre kevaLa jaMbudvIpanA ardhA bhAganuM avagAhana karIne gati karato dazyamAna thAya che. (tathA naM 3ttama kaTThapatte ukosae advArasamuhutte divase bhavai jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai) tyAre uttama kANA prApta eTale ke utkRSTavALe aDhAra muhUrtane divasa thAya che. tathA jaghanyA sauthI nAnI bAra muhUrtanI rAta hoya che. arthAt jabUdvIpanA ardhA bhAganI avagAhana samayamAM parama prakarSa prApta eTale ke mithuna saMkrAMti maMDaLamAM praveza karIne uttara dizAnA aMtamAM arthAt uttarAyaNanA aMta bhAgamAM ukarSa eTale ke moTAmAM moTo 18 aDhAra muharta pramANuvALa chatrIsa ghaDIno divasa hoya che, tathA sarvajaghanyA - sauthI nAnI bAra muhUrta pramANavALI covIsa ghaDInI rAtrI hoya che. (gvuM varAha vi) Aja pramANe sarvabAhyamaMDalanA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM arthAt pUrvokta bhAvanAvALA kathanathI sarvabAhyamaMDaLanA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. arthAt jevI rIte sarvAbhyantaramaMDaLa bhramaNa kALamAM aDhAra muhUrtano divasa ane bAra muhUrtanI 2AtrI kahevAmAM AvI che. e ja pramANe sarva bAhyamaMDaLamAM bhramaNa karatI vakhate aDhAra muhUrtanI rAta tathA bAra muhUrtane divasa hoya che. e pramANenI bhAvanA samajI levI. (jIva) vizeSatA e che ke-(basa sTavaMag4) lavaNu samudrane adha bhAgane choDIne zrI suryaprajJati sUtraH 1 para Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ke kevaLa lavaNasamudranA ardhA bhAganuM jyAre sUrya avagAhana kare che. tyAre paNa divasarAtrInI vyavasthA e ja pramANe kahevAmAM Avela che. (tathA jIrUMDhiyaM taheva) tyAre rAtadivasa eja pramANe kahevAmAM Avela che. eTale ke divasa ane rAtrInI vyavasthA pUrvokta prakArathI ja kahela che. arthAt sabhyantaramaMDaLanA saMcaraNa samayamAM sarvotkRSTa divasa hoya che, tathA sarvajaghanya eTale ke sauthI nAnI vAta hoya che, e ja pramANe sarva bAhyamaMDaLanA saMcaraNa samayamAM sarvotkRSTa rAtrI hoya che ane sajaghanya eTale sauthI nene divasa hoya che. A e bane kathanamAM judA paNuM che. (taraya te pramAea ta Lo tti rIvra samuhUM vA boQittA sUrira rara rara) temAM jeo evuM kahe che ke koI paNa dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare nathI. A pramANenA kathanavALI pAMcamI pratipattinA saMbaMdhamAM je tIrthAtarIya eka tetrIsa vigerenA kamathI potapotAnA kathananA saMbaMdhamAM kahe che teo kaI paNa dvIpa ane samudrane avagAhita karIne sUrya gati kare che tema kahetA nathI. te jamA) teo A nIce darzAvavAmAM Avela vayamANa kathananA prakArathI kahe che, (tAro kALa bhUtig sadavaramaMtara maMDha vAsaMvAmiir RAra rajA tathA jo je iri tIvra vA vA vortttA pUraNa vAra jarU) jyAre sUrya sabhyantamaMDaLanuM upasaMkramaNa karIne gati kare che, tyAre te koI paNa kIpa ke samudrane avagAhita karIne gati karatA nathI. A kathana kahevAne bhAva e che ke jaMbudvIpanA bhramaNa kALamAM jyAre sUrya eka coryAsI maMDaLomAM bhramaNa karatA karatA jyAre sarvAbhyantara maMDaLamAM arthAta e maMDaLamAM jaIne gati kare che eTale e maMDaLamAM vicaraNa karato dekhAya che. tyAre sUrya kaI paNa dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne gati karatuM nathI paraMtu dvIpa ane samudranuM avagAhana karyA vinA ja gati kare che. te paNa (tathA La uttamavaghare roNA samuhure divase mavarU kaothA suvAjhAmuduttA rASTra mA) tyAre parama prakarSa prApta utkarSathI aDhAra muhUrtano divasa hoya che, tathA jaghanyA bAra muhUrtanI zrI suryaprajJati sUtraH 1 53 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtrI hoya che, arthAt sabhyantaramaMDaLanA bhramaNakALamAM uttama kASThA eTale ke ayananA aMtabhAgamAM utkarSa eTale ke sauthI moTo aDhAra muhUrta pramANavALo divasa hoya che, tathA jaghanya sauthI nAnI bAra muhUrta pramANavALI covIsa ghaDIthI yukta rAtrI hoya che. (tava parva vyANi maMDa) eja pramANenuM saghaLuM kathana sarvabAhyamaMDaLanA saMbaMdhamAM paNa kahela samajavuM. arthAt je pramANenI vyavasthA sabhyantara maMDaLanA saMbaMdhamAM pragaTa karavAmAM Avela che eja prakAranI vyavasthA sarvabAhyamaMDaLanA saMbaMdhamAM bhAvanA bhAvita karI levI (navAM jo ni jhavaLAmu jANittA jA jA tAruM vicai taheva) vizeSamAM koI paNa lavaNasamudranuM avagAhana karIne gati karatA nathI, A kathanamAM vizeSapaNuM e che ke-sarvAbhyantara maMDaLanA viSayamAM kathita kramathI vizeSatA kaMI ja nathI, e ja pramANe lavaNasamudrane avagAhita karIne paNa sUrya gati karatuM nathI tathA rAtri divasanI vyavasthA paNa eja pUrvokta prakAranA pramANe ja che. " jIva mA' keI paramatavAdI e pramANe kahe che. A pUrvokta prakArathI badhA ja anyatIrthike eTale ke paramatAvalambIo pitapotAnA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che. e sUla 16 che TIkArya :-pUrva sUtramAM paratIrthike e kahela pratiprattinuM kathana spaSTapaNAthI kahI batAvIne have sUtrakAra e paratIthikane mithyA pralApa batAvIne pitAnA sva siddhAMtane pragaTa kare che. (varSa puLa vaM vAnA) he gautama huM A saMbaMdhamAM A nIce jaNAvavAmAM Avela prakArathI kahuM chuM arthAt jJAnadarzanane prApta karIne jJAnacakSuvALe huM A vakSyamANa prakArathI vAratavika svarUpanA saMbaMdhamAM kahuM chuM jema ke-jyAre sUrya sabhyatara maMDaLamAM u5saMkramaNa karIne eTale ke-mithunAnamaMDaLamAM gati karIne jyAre saMcAra kare che arthAt tyAM bhramaNa karato daSTigocara thAya che tyAre e maMDaLanA bhramaNakALamAM ekaso eMsI jana jambudvIpane avaLAhita karIne arthAt jabUdvIpanA eTalA kSetrane mathita karIne gati kare che. arthAt tyAM gati karate dekhAya che, (tayA rattama vorA kAraNamukutte mavar nadafoLayA suvANamuduttA aa mavarU) tyAre paramaprakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhurta divasa hoya che ane (formyA TuvADhasamuduttA rAma) jaghanyA bAra muhurtanI rAtrI hoya che. kahevAne abhiprAya e che ke eka eMsI jana pramANavALA jaMbUdvIpa kSetranA avagAhana kALamAM sUrya uttama kASThA prApta hoya che. arthAt uttarAyaNane aMta samayavALa hoya che. tethI utkarSaka arthAt vadhAremAM vadhAre aDhAra muhUrtane divasa hoya che. ane jAnyA eTale ke rauthI nAnI bAra muhUrta pramANa zrI suryaprajJati sUtraH 1 54 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALI rAtrI hoya che. (vaM sannavAiiva) Aja pramANe sakhAdyamaMDaLamAM sUryanA bhramaNa kALamAM paNa samajI levuM. vizeSatA kevaLa rAtrI divasanA pramANanI viSamatA eTale ke pheraphAravALI gatine laine hAya che, arthAt ja khUdrIpanI apekSAthI ulTI rIte samajAtu che. arthAt tyAM je pramANu rAtrI viSe kahela che, te ahIyAM divasanuM pramANa samajavAnu che. ane tyAM je divasanuM pramANa kahevAmAM Avela che te pramANa ahIyAM rAtrinuM samajavu (navara samud tiLisIne loyanala" srotti vAraMva) ahIyAM vizeSatA e che ke-lavaNu samudramAM 133 ekase tetrIsanuM avagAhana karIne sUrya gati kare che, kahevAnA bhAva e che ke--A kathanamAM pUrvakti kathana karatAM vizeSatA eja che ke-sarvAzyantara ane sa`bAhya maMDaLanA saMcaraNanA kramathI divasa rAtrInuM parimANu pUrvAMkta prakArathI ja bhAvita karI samajI levuM. jyAre sUrya ekasesa tetrIsa 133 ceAjana parimANunA lavasamudranA kSetrane avagAhita karIne gati kare che eTale ke tyAM gati karatA STigAcara thAya che (tathA " rattamadrupattA koziyA TrArasamuduttArUM majJAna duvAjsamudutte vize mava) tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA ADhAra muhUrta pramANavALI rAtrI hoya che ane jaghanya khAra muhUta nA divasa hoya che, kahevAnA bhAva e che ke lavaNusamudranA ekasesa tetrIsa ceAjana kSetranA avagAhana kALamAM uttama kASThA prApta arthAt dakSiNAyananA aMtamAM makarAdimaMDaLamAM pravRtta utkRSTA eTale ke sarvAdhika aDhAra murhuta chatrIsa ghaDInI aDhAra muhUrta pramANavALI rAtrI hoya che. tathA jaghanya sauthI nAnA cAvIsa ghaDIneA khAra murhuta pramANanA divasa hoya che. koI sthaLa para (savvavA ive) A atideza kahyA vinA ja saMpUrNa sUtra lakhela jovAmAM Ave che, paNa ahIMyAM te sabaMdhamAM vicAravAnu kAraNa na hovAthI te saMbaMdhamAM ullekha karela nathI. (nAdAo mALiyavo) ahIMyAM A vivakSita ane samyag rIte batAvavAvALI koI prasiddha sugrAhika gAthAo che. te ahIyAM ullekhanIya ane vicAraNIya che, paraMtu te gAthAe vyavachinna thaI gayela che. tethI tene ahIyAM kahevA ke te saMbaMdhI vyAkhyA pharavAnuM zakaya nathI tethI te sabaMdhI ahIM vicAra karI zakAyela nathI. 5 sU0 17 / pahelA prAbhUtanuM pAMcamu prAbhRtaprAmRta samApta 5 1-5 5 zrI suryaprajJapti sUtra : 1 55 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prAkRta kA chaThA prAbhRtaprAbhRta znA prAkRtaprAbhUtane prAraMbha TakArya -A chaThThA prAbhRtaprAbhUtamAM (vayaM viSa6) A arthAdhikArathI sUrya eka divasarAtamAM keTalAM kSetranuM vikaMpana kare che? A viSayanA saMbaMdhamAM praznArtha karavAmAM Avela che tethI sUtrakAra AviSaya saMbaMdhI prazna sUtra kahe che. (tAso rUe te meLe jAuMsi virUttA viruttA sUripa vAra jararU matteti vaNasA) he bhagavan! ApanA matathI eka eka rAtri divasamAM sUrya praviSTa thaIne gati kare che tema kahevAmAM Avela che? te kahe. kahevAne abhiprAya e che ke atyaMta, vicakSaNa ziSya, pravacanapravartaka gurUne vinamra bhAvathI prazna karatAM kahe che ke he gurUdeva ApanA matathI sUrya eka eka aharAtramAM eTale ke divasa rAtamAM keTalA pramANuvALA kSetranuM vikapana karIne eTale ke pita pitAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne athavA maMDaLanI aMdara praveza karIne gati karatA kahela che te kRpA karIne mane kahe. vikaMpana eTale pitApitAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLavuM tathA bIjA maMDaLamAM praveza kara jema pANImAM eka naukAthI bIjI naukAmAM jatI vakhate bane naukAonuM vikaMpana thAya che. ema paramatavAdIno mata che. evI rIte AkAzamAM sUryanA eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM jatI vakhate banne maMDaLanuM vikampana thAya che te pAribhASika arthAt rUDha che. tethI prazna kartA kahe che ke keTalA kSetrane vikarpita karIne sUrya gati kare che? A pramANenA gautamasvAmInA prazna karavAthI A viSayamAM paratIthikone mithyAbhAva batAvavAnA udezathI temanI mAnyatA rUpa pratipattine pahelAM pragaTa karatA thakA prabhuzrI kahe che (haMju rumaro sattA parivarIyo guttAvo) A viSayanA saMbaMdhamAM vakSyamANu anya matavAdInI sAta pratipattI kahevAmAM Avela che. te A pramANe che-( ne gamAraMg) e matAntaranA saMbaMdhamAM koI eka pakSAnA tIrthAntarIya A nIce jaNAvavAmAM Avela prakArathI pitAnA matanuM kathana kahe che te A pramANe che-(Trao to joyA addhaducattAlIsaM tesItisayabhAge joyaNamsa egamegeNaM rAidieNa vikaMpaittA sUrie cAra vara) be jana tathA beMtAlIsane ardho bhAga evaM eka ejananA eka gAzI bhAga kSetranuM eka eka rAta divasamAM vikampana karate sUrya potAnI gati kare che, kahevAno bhAva e che ke eka anyamatavAdInuM kahevuM che ke-be jana tathA ardhA be tAlIsa arthAt sADI ekatAlI 41 kahevAne bhAva e che ke eka ejananA eka vyAzI bhAgothI zrI suryaprajJati sUtraH 1 56 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaheMcAyela eka eka rAta divasamAM vikampana karIne sUrya potAnI gati kare che. arthAt eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM praveza karatI vakhate athavA temAMthI bahAra nIkaLavAnA samaye ATalA kSetranuM vikampana kare che. pahelA tIrthottarIyanA matathI eka ahozatramAM ATaluM vikampanakSetra che, jema ke-2 jana + 41 ] jananuM jana eTale ke eka jananA ekasevyAsI bhAgathI sADIekatAlIsa bhAga sAthe be ejana vikasmanakSetranuM pramANa kahela che, ( va mAhaMsu) sAta prativAdimAM prathama pakSavALA prativAdI A pramANe pitAnA matanuM pratipAdana kare che. have A prakaraNane upasaMhAra karatAM sUtrakAra kahe che--(gm gvamAdaMg) keI bIje anya matavAdI A nIce jaNAvela prakArathI potAnA matane pragaTa kare che. (tame ma vikAruM goLArUM meLa karaMgii faphA sUNi vAra ) ardha tRtIya jana eka eka rAta divasamAM vikampana karIne sUrya gati kare che. bIje paramatavAdI pitAnA abhiprAyane pragaTa karatAM kahe che ke-mAre siddhAMta tame sAMbhaLo ardhA jana sahita traNa jana ke- jeTalA kSetranuM eka eka ahorAtramAM vikampana karIne arthAt pitApitAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne athavA to aMdara praveza karIne sUrya gati kare che. A pramANe bIjA prativAdI arthAt anyamatavAdIne mata che, ( vamara) koI e arthAt bIjA pakSavALe pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM kathana kare che. 2 (got gvamAdaMg) 3 kaI eka trIje paramatavAdI have pachI kahevAmAM AvanAra rI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che jema ke-(timApaJunhuM ritri vocAruM gii faizttA dUraNa cAra ghararU) traNa bhAga ochA traNa jana jeTalA kSetranuM eka eka rAtadivasamAM vikalpanA karIne sUrya gati kare che. kahevAno abhiprAya e che ke zrI suryaprajJati sUtraH 1 57. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA matavAdInA kathanane sAMbhaLIne trIjo anyamatavAdI kahevA lAgyuM ke-tamo beune mata samIcIna arthAt sayuktika nathI, to mArA siddhAMtane sAMbhaLo sUryanA vikalpana kSetranuM pramANa traNa ceAjana arthAt traNa bhAga ochA traNa jana kSetranuM eka eka rAta divasamAM eTale ke eka eka ahorAtrathI vikampana karIne arthAta pitApitAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne ane aMdara praveza karIne sUrya gati kare che. A rItanA trIjA matavAdInA kathana pramANe vikampana kSetranuM pramANa traNa janamAM eka jananA traNa bhAga jeTaluM ochuM 37 jUna thAya che, ( vamArdasa) trIjo matavAdI A pUrvokta prakArathI potAnA siddhAMtanuM pratipAdana kare che. 3 ( gyi na mAdhu) 4 keI eka anyamatavAdI A pramANe kahe che. arthAt trIjA matavAdIne abhiprAyane jANIne cothe matavAdI A nIce kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA mata viSe kahevA lAgyA, (to tikri goyanAruM baDhaNItArI telIsiya maLe jovA maLe rASei vipattAM vivarUttA TUrigha vAra jara) traNa yojanA ane eka yajananA suDatAlIsane ardho bhAga tathA eka yojanane ekaso cAzImAM bhAga kSetranuM ekaeka rAtadivasamAM vikaMpana karIne sUrya gati kare che. kahevAno bhAva e che ke-e cothA paramatavAdInuM kahevuM che ke Apa traNenA mata saMbaMdhI kathana sayuktika nathI jethI tame mArA matane sAMbhaLo sUryanA vikaMpanakSetramAM pUrA traNa jana ane arthe chetAlIsa tathA eka ejananA ekaso gyAsI bhAgonA kSetramAM eka eka rAtadivasamAM vikaMpana karIne arthAta pitapotAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne athavA aMdara praveza karIne sUrya gati kare che. arthAt daSTigocara thAya che, A pUrvekta kathana prakArathI cothA matavAdInA matathI sUryanuM vikapana kSetra 3 jana + 46 44 jana thAya che, A pramANe cethA matAvalambInuM kahevuM che. ( puLa pramahaMg) arthAt cethA matavALA pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM pratipAdana kare che. 4 zrI suryaprajJapti sUtra: 1 58 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( gm pjamAdaM) cAreyanA matane sAMbhaLIne kaI pacama matavAdI nIce kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matane jaNAvate kahe che- (ta drAruM goLAruM gharameLe uii vipattA viparUttA mUpiNa vAra pha) adhuM cothuM jana eka eka rAtadivasamAM vikaMpana karIne sUrya gati kare che. A pAMcamA amatAvalaMbInA kahevAno bhAva e che ke-tame cArenA mata upapatti vagaranA che. mAre mata saMpattika che. eTale ke sayuktika che. mAre mata A pramANe che. ardha cothuM jana eTale ke sADAtraNa jana eka eka ahorAtramAM vikapana karIne arthAt bahAra nIkaLIne tathA aMdara praveza karIne sUrya gati kare che. A pramANe sUrya gati karate kahela che. je pramANu) pAMcamo mAtAvalambI A pramANe kahe che tenA kahevA pramANe arthAt pAMcamA tIrthAntarIyanA matathI sUryane pikaMpana kSetranuM pramANa 3 : sADAtraNa jana mAtra che. 5 (gm gn gvanAe5) pAMcamA matavAdInA siddhAMtamAM viSamapaNuM joIne jhaNajhaNAyita cittavALe charo paramatavAdI pitAnA matane nIce batAvavAmAM AvanAra prakArathI pragaTa karato kahevA lAge (ta jadamAM jhAruM vattA ura goLArU oni rAtrinuM vijaMpazttA virUpattA gi a 7) cAra bhAga ochA cAra jana eka eka rAtadivasamAM vikapana karIne sUrya gati kare che. chaThThA matavAdInuM kahevuM evuM che ke-to pAMceyanA mata pramANabAhya ane yuti zUnya che mAre mata sapramANa ane sayuktika che te tamo sAMbhaLo cAra ochA cAra jana arthAta pa bhAga kama cAra jana eka eka rAtadivasamAM vikaMpana karIne mAne pitApitAnA ma DaLamAMthI bahAra nIkaLIne tathA aMdara praveza karIne sUrya gati kare che, ( gvAraMg) keI cho matavAdI pUrvokta prakArathI pitAnA matane pragaTa karatothako A rIte kahe che. 6 have sAtamA paramatavAdIne mata kahevAmAM Ave che-(0ne puna ghavamAeNu) chae matAvalambIonA judA judA prakAranA matone jANIne sAtame anyatIthiMka nIce kahevAmAM AvanAra pitAnA matane pragaTa karate kahevA lAgyA hatA jJAri kocADuM maDhavAva ca tesItisayabhAge joyaNassa egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM carai) cAra yojana tathA pAMcamu jana ardha tathA eka janane ekasocyAsIme bhAga eka eka ahorAtrImAM vikampana karIne sUrya gati kare che. kahevAne bhAva e che ke-chae paramatAvalambInA siddhAMtane sAMbhaLIne sAtama tIrthAntarIya gaDagaDAyitta cittavALo thaIne kahevA lAge to ene siddhAMta samyaka prakArane nathI mAro mata sapramANa che, te tamo sAMbhaLo cAra jana tathA adhuM pAMcamuM jana eTale ke sADAcAra jana tathA eka janane ekase cAzIma bhAga eka eka aherAtramAM vikapana karIne arthAt potapotAnA maMDaLathI bahAra nIkaLIne ane maMDaLamAM praveza karIne sUrya gati kare che. A pramANe sAtamA anya tIthikano mata che. zrI suryaprajJami sUtraH 1 59 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe kramAnusAra mithyApralApa karanArA sAte paratIthikAnA mithyAbhAva rUpa paramatavAdIyAnI pratipattiyAnuM kathana karIne have saghaLA sacchastronA sArAsAra rUpa sAgaranA maMthanathI mAkhaNa jevI snigdha buddhizALI anindrita vItarAga bhagavAn mahAvIrasvAmI peAtAnA matane pragaTa karatA kahe che-(vayaM puna va vacAo) huM prApta kevaLajJAnanI prabhAthI vakSyamANu prakArathI yathArtha svarUpa sUryaMnA kapananA saoNMcAra saba MdhamAM kahuM chuM je A pramANe che- (tAro nothaLArUM baDhatAhInuM parRimALe loyaLasa meLuM maruM pameLena rAtrin vivapattA vivattA sUriz cAra cArU) e yAjana tathA eka ceAjananA ekasaDiyA aDatAlIsa bhAga eka eka maMDaLa kSetranu eka eka aheArAtramAM vikalpana karIne sUrya gati kare che. kahevAnA bhAva e che ke--bhagavAna pAtAnA siddhAMtane pragaTa karatAM kahe che ke--he mithyA pralApa karaNAvALA tIrthAntarIye tame saunuM kathana kevaLa vArtA mAtra jevuM jaNAya che. kevaLajJAnathI prApta karela satsvarUpa vastu tatvane huM kahuM chuM te tame sAMbhaLeA sUryanu vika pana kSetra eka rAtri divasamAM pUrA e yeAjana tathA eka ceAjananA ekasaThayA aDatAlIsa bhAga arthAt ekasaThanI sakhyAthI vibhakta karela eka ceAjananA bhAgegAvALA aDatAlIsa bhAga jeTalA pramANanA yAjana ane ceAjananA bhAgeAthI eka eka maMDaLa peAtAnA saMcaraNa mATe nizcita karela maMDaLAne eka eka rAta divasathI vikapita karIne eTale ke peAtapeAtAnA ma`DaLamAMthI bahAra nIkaLIne ane aMdara praveza karIne sUrya gati ka2e che. (tattva jo hejha rUti yajJA) Ama thavAmAM zu kAraNa che? te kahe pUrvakti kathanane spaSTa samajavA mATe gautamasvAmIe A prazna upasthita karela che. kahevAnA bhAva e che ke-A rIte vika'pana thavAmAM zuM kAraNa che ? te he bhagavan Apa mane kaheA. (tAgo nayA naM baMvRtIya TIme nAvahecena itte) A jamUdrIpa nAmanA dvIpa cAvat parIkSepathI kahela che, kahevAnA bhAva e che ke pUrvokta vAkayathI ziSye prazna karavAthI kevalajJAnavAna zrI suryaprajJapti sUtra : 1 60 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vItarAga bhagavAna tene uttara ApatAM kahe che ke-he nirmala buddhi sarala hadayavALA ziSya ! A pramANenA tatvane jANavA mATe tenuM kAraNa kahuM chuM te sAMbhaLo. A jaMbudvIpa che tenuM varNana jaMbudvIpaprajJapti sUtramAMthI jANI levuM. (tAo nayA gaM sUrie savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae advArasamuhutte viNe mavarU nA TuvAlamuttA rpha marphI) temAM jyAre sUrya sabhyantara maMDaLamAM upakramaNa karIne gati kare che tyAre parama prakarSa prApta utkRSTathI aDhAra muhUrtane divasa thAya che tathA jaghanyA bAra muhUrtanI rAtrI thAya che, sarva dvIpamAM uttama jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM saMcaraNa karatA sUrya tyAM AvIne jyAre eka corAzI maMDaLamAM vicaraNa karatA karatA jyAre sarvAbhyantara maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne eTale ke e maMDaLamAM jaIne gati kare che, tyAre e samaye uttama kASThA prApta uttara dizAmAM rahIne mithuna rAzinA chelA ahorAtramAM uttarAyaNanA samAptikALamAM ane dakSiNAyananA prAraMbha kALamAM sUrya rahe che tyAre utkarSa eTale ke sarvAdhika-sauthI moTo chatrIsa ghaDIvALe aDhAra muhUrtane divasa hoya che. tathA jadhanyA sauthI alpa nAma nAnAmAM nAnI covIsa ghaDIthI yukta bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. tema kahevAmAM Avela cha. (se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abhitarANataraM maMg4 3yasaMkramittA jAuM navuM) niSkramaNa karate sUrya navA saMvatsarane pravartAvatA pahelA aherAtramAM atyaMtaranI pachInA maMDaLamAM praveza karIne e maMDaLamAMthI bahAra jatA sUrya navA ayanane prAraMbha karato navA saMvatsaranA pahelA aherAtramAM sabhyantara maMDaLanI pachInA bahAranA bIjA maMDaLamAM eTale ke kanta ahorAtra maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne athata e maMDalAntamAM jaIne sUrya gati kare che. tema kahela che, (tAro tathA ni zrI suryaprajJapti sUtra: 1 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhirANataraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM do joyaNAI aDatAlIsaM ca egadvibhAge kocaraNa pAme tAviLa vivettA jA rapha) te pachI jyAre sUrya atyaMtaranI pachInA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che tyAre be jana ane eka ejananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga eka eka ahorAtramAM vikaMpana karIne gati kare che, kahevAne bhAva e che ke-navA saMvatsaranA pahelA aherAtramAM sarvAtyaMtara maMDaLanI pachInA bahAranA bIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati karete sUrya jyAre daSTigocara thAya che tyAre arthAta bIjA maMDaLanA upasaMmaNa kALamAM sUryanuM vikapana kSetra purA be yeAjana tathA eka ejananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga eka eka rAtri divasathI ATalA kSetranuM vikaspana karIne arthAt piotapotAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne tathA maMDaLamAM praveza karIne sUrya gati kare che. A rIte gati karato sUrya vikaMpana kSetramAM bhramaNa kare. A viSayanI bhAvanA A pramANe che-jyAre sUrya sabhyantara maMDaLamAM praveza karIne prathama kSaNanI pachI dhIre dhIre sarvAbhyantara maMDaLanI pachInA bahAranA bIjA maMDaLanI samukha maMDaLa gatithI yathAkathaMcita sUrya bramaNa kare che. tyAre je pramANe e pahelI aherAtrInI najIka sabhyantara maMDaLanA eka ejananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga tathA bIjA be jana gamana kare che. tyAre bIjA ahorAtranA prathama kSaNamAM bIjA maMDaLane prApta kare che. tathA bIjA maMDaLamAM jyAre gati karavAne prAraMbha kare che tyAre be ejana tathA eka ejananA ekasaThiyA ataDAlI bhAga eka eka ahorAtramAM vikaMpana karIne arthAt pitapotAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne tathA atyaMtara maMDaLamAM praveza karIne sUrya gati kare che, (tayA i bArasamudu viNe mavaDuM vohaM krimAmuhiM karI, suvAisamuduttA rA mA rofhuM dimAgamuhiM hivA) tyAre aDhAra muhUrtane divasa thAya che. eka muhUrtanA ekasaThiyA be bhAga nyUna tathA ekaThiyA be bhAga adhika bAra zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrtanI rAtrI thAya che. arthAt sarvAbhyantara maMDaLanI bahAranA bIjA maMDaLamAM saMcaraNa karatI vakhate eka muhUrtanA ekasaDiyA be bhAga nyUna aDhAra muhUrtane divasa thAya che ane ekasaThiyA be bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtrI thAya che, sabhyantaranA bIjA maMDaLamAM saMcaraNa karatI vakhate dinamAna 36 ghaDI ja muhUrta tathA rAtrimAna 24 ghaDI T muhUrta pramANa hoya che. ahIMyAM te bIjA maMDaLamAM prathama samaya pachI yathA kathaMcana trIjA maMDaLanI sanmukha maMDaLa paribhramaNa gatithI sUrya gati kare che. arthAta bahAranA trIjA maMDaLanI tarapha gati karavAno AraMbha kare che, je pramANe tyAM prathama ahorAtranI samIpamAM bIjA maMDaLanA eka ejananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga tathA bIjA be ejana bahAranA gamana kare che, te pachI navA saMvatsaranA bIjA ahorAtranI pahelI kSaNamAM ja trIjA maMDaLanuM u5saMkramaNa kare che. A pramANe bhAvanA samajavI. (se NikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abhiMtaraM tacca maMDalaM ubasaMkamittA cAraM 2) te niSkramaNa karato sUrya bIjI ahorAtramAM trIjA maMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che. kahevAno bhAva e che ke, sabhyantara maMDaLanI bahAranA bIjA maMDaLamAM saMcAra karate sUrya e bIjA maMDaLamAM prathama kSaNa pachI dhIre dhIre paribhramaNa karIne navA saMvasaranA bIjA ahorAtramAM atyaMtara arthAt bIjA maMDaLanA pachInA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne arthAt e maMDaLane prApta karIne gati kare che tema kahyuM che. tyAre (tA jayA NaM sUrie abhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paNatIsaM ca egadvibhAge vocAraNa rofhuM rAuifhuM viruttA sUri vAraM vAra) jyAre sUrya atyaMtara maMDaLanI pachInA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre eka yojananA ekasaDiyA pAMtrIsa bhAga be rAta divasathI vikaMpana karIne sUrya gati kare che, sarvAtyaMtara maMDaLathI trIjA maMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che tyAre be rAtrI divasamAM jeTalA pramANa zrI suryaprajJapti sUtra: 1 63 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA kSetranuM vika'pana karIne gati kare che tenuM nirUpaNa karavAnA AzayathI sUtrakAra kathana kare che-(tAmo nayA naM) ityAdi e vakapana kSetramAM jyAre sUryaM sarvAbhya tara maDaLathI trIjA moMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre eka ceAjananA ekaDiyA pAMtrIsa bhAga 35 ceAjana ceojana ATalA pramANavALA kSetranuM e rAtadivasathI vika'pana karIne arthAt potAnA maMDaLathI bahAra nIkaLIne sUrya gati kare che. arthAt e rAtrI divasathI sarvAbhyantaramaMDaLanA tadaMtara arthAt tenA pachInA bIjA maMDaLanA purA pAMca yAjana tathA eka ceAjananA ekaThiyA pAMtrIsa bhAga vikaMpana karIne gati kare che. arthAt eka aherAtramAM e ceAjana tathA eka ceAjananA ekasiyA aDatAlIsa bhAga jeTaluM vika Mpana kare che. e ja pramANe bIjI aheArAtrIthI paNa vikapana kare che, ane meLavavAthI pUrvokta vika'pana parimANu thaI jAya che. arthAt ATaluM ja vikapana karIne peAtAnI gati kare che. (tayA NaM aTThArasamuha te divase bhavai cauhiM egaTTibhAgamuhutehiM Uge duvAlasamuhuttA rAI mavaDvargadde TrimAmaduttahiM phi) tyAre tyAM aDhAra muhUrtanA visa thAya che. ekasiyA cAra bhAga nyUna tathA ekasaDiyA cAra bhAga adhika khAra muhUrtInI rAtrI thAya che, kahevAnA bhAva e che ke-sarvAbhyantara maDanI bahAra trIjA maDhaLamAM saMcaraNa samayamAM ekasaDiyA cAra muhUta nyUna aDhAra muhUrtanA chatrIsa ghaTikA yuktane divasa heAya che, ane ekasaThayA cAra muhUrta adhika cAvIsa ghaDIvALI khAra muhUrtanI rAtrI hoya che, jethI trIjA maMDaLanA saMcaraNanA samaye nimAna 36= ghaDI tathA rAtrImAna 24 ghaDI r ATalA pramANanuM thAya che. (yaM vadhu tenovALI vizvamamALe sUriz tacALatarAo tayAAMtrN maMDalAo maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe do joyaNAI aDatAlIsaM ca egaTTibhAge joyaNassa egamege maMDala egamegeNaM rAIdieNaM vikaMpamANe vikaMpamANe savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAre caD) A pramANe A pUrvokta kathita upAyathI niSkramaNa karato sUrya tadanantara maDaLathI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 64 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadanantara maMDaLamAM saMkramaNa karate karate be jana tathA eka ejananA ekasaDiyA aDatAlIsa bhAga eka eka ahorAtramAM vikaMpana karIne sarvabAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. have bAkInA maMDaLamAM gamana prakAra batAve che.A pUrvokta prakArathI sarvAbhyantara maMDaLanA trIjA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLato sUrya trIjA maMDaLanI pachInA cothA maMDaLamAM ane cothA maMDaLathI pAMcamAM maMDaLamAM tathA pAMcamAM maMDaLathI tenA pachInA cha maMDaLamAM saMkramaNa karIne arthAt eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM jatAM jatAM te te maMDaLamAM praveza karavAnI pahelI kSaNanI pachI dhIre dhIre te te bahAranA maMDaLamAM gamana rUpe eka maMDaLamAMthI te pachInA bIjA maMDaLamAM gamana karIne arthAt e bahAranA maMDaLamAM jAya che. ane tyAM jaIne pUrA be jana ane eka jananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga arthAt jananA ekasaThathI mizrita aDatAlIsa bhAga be yojana + 48 - aTalA pramANavALA kSetrane eka eka rAtadivasamAM arthAta ahorAtramAM dareka maMDaLanuM vikaMpana karIne athar pitApitAnA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne sarvabAhyamaMDaLamAM yAvat jaIne e bahAranA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. arthAta e rIte gati karate sUrya daSTigocara thAya che. (rAmo thALe pUri navadamaMtago maMDA savvabAhira maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM savvanbhaMtaraM maMDalaM paNidhAya egeNaM tesI. gi AraMgigi paMguttaragovAnA vidaMpattA rA ghara6) tyAM jyAre sUrya sabhyantara maMDaLamAMthI sarvabAhyamaMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che tyAre sarvAtyaMtara maMDaLanuM praNidhAna karIne eTale ke avadhi rUpa banAvIne ekaso cAzI rAtri divasamAM eka paMdara jana vikapana karIne gati kare che, kahevAne abhiprAya e che ke-sarvabAhyamaMDaLanA saMcaraNa samaye jyAre sUrya sabhyantara maMDaLamAMthI sarvabAhyamaMDaLamAM yAvat dareka maMDaLamAM saMkramaNa karIne sarva behAmaMDaLamAM jaIne gati kare che. arthAt tyAM gati karate sUrya daSTi zrI suryaprajJati sUtraH 1 65 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocara thAya che. tyAre sarvAbhyantara maMDaLane avadhi rUpa banAvIne e gata ahorAtra sahita eka sAzI 183 rAtrimAM arthAt eTalI ahorAtrInA samayamAM eka paMdara 115 jana parimANavALA kSetronu vikaMpana karIne sUrya gati kare che. tema kahyuM che. A pramANe eka ahorAtrImAM pUrA be jana tathA eka jananA ekasAi aDatAlIsa bhAga jeTalA kSetranuM vikaMpana kare che babbe ejanane je ekasevyAzIthI gaNavAmAM Ave te traNa chAsaTha thAya che. 24187=366 tathA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga je thAya che. (granthAgramAM 1000) tene paNa ekasegyAzIthI gaNavAmAM Ave te satyAsIsa ceryAzI arthAta ATha hajAra sAtase caryAzI 8784 48 = 69 1624183 = 5307 A pramANe thAya che. 8784 svapAntarathI tenA jana banAvavA 61 ekasaThathI bhAgavAmAM Ave te 144 ekase cumALIsa jana thaI jAya che. 878461=144 A saMkhyAne pahelAnI je 36 6 traNaso chAsaTha saMkhyAvALI yojana rAzI che temAM meLavavA mAM Ave te 510 pAMcase dezanI saMkhyA thAya che. jema ke 36 64144=10 ATalA pramANavALA kSetranuM vikaMpana karIne sUrya gati kare che. dhUlI karmathI aMka pramANu pratyakSa thAya che, (tayA NaM uttamakaTTapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai jahaNNae duvAlasamuhutte divase mapha) tyAM parama prakarSa prApta utkarSika aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che. tathA jaghanya bAra muhUrtana divasa thAya che. kahevAno bhAva e che ke-pAMca dasa ejana pramANavALA kSetramAM parama prakarSa prApta eTale ke dakSiNAyanathI uttarAyaNa tarapha pravartamAna eTale ke dhanasaMkAntigata ahorAtramAM parama utkRSTA chatrIsa ghaDIvALI aDhAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. eTale ke eTaluM pramANa rAtrimAnanuM thAya che. tathA jaghanya eTale nAnAmAM nAno covIsa ghaDIthI yukta bAra muhUrta pramANano divasa hoya che. eTale ke eTaluM pramANa dinamAnanuM hoya che, sarvabAhyamaMDaLanA saMcaraNa samaye dinamAna 18 aDhAra muhUrta tulya zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatrIsa ghaDivALe hoya che. tathA rAtrimAna 12 bAra muhUrta pramANa 24 covIsa ghaDinI tulya hoya che. (ghara paDhane chaggAre rasa che paDhamava Hsarasa ghanavarALa) A rIte prathama dakSiNAyananA cha mAsa thAya che. ArIte prathama dakSiNAyananA cha mAsanuM paryavasAna thAya che arthAt pUveta prakArathI pahelA cha mAsa eTale ke dakSiNAyana rUpa cha mAsa thAya che. ane e ja prathama cha mAsanuM paryavasAna eTale aMta paNa thAya che. (caM ghavirALe sUrie docca chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaisi bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM ) A rIte praveza karato sUrya bIjA cha mAsane prApta karIne tenA pahelA ahorAtramAM bAhyamaMDaLanI pachInA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. kahevAne bhAva e che kesarvabAhyamaMDaLamAM pahelAnA cha mAsanA aMtamAM praveza karate sUrya te pachInA maMDaLAbhimukha jaIne bIjA cha mAsamAM praveza karIne e bIjA cha mAsanA prathama ahorAtramAM sarva bAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM upasiMkamaNa karIne gati kare che. arthAt bIjA che mAsanA prathama aherAtramAM sarvabAhyamaMDaLanI pachInA maMDaLAbhimukha eTale ke te pachInA bIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati karatA daSTigocara thAya che. (sAmo kA ne bhUgi rAhata maMtraM vAraMwttA vAraM ) tyAM jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLanI pachInA maMDaLamAM u5saMkramaNa karIne gati kare che, arthAt bIjA cha mAsa pahelA ahorAtramAM jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. arthAt e maMDaLane prApta karIne gati kare che. (tayA i ao ro ro huM marattArI ja prAprima kocarU meLa raviNaLe vidaMrUttA jA jApha) tyAre be jana ane eka ejananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga eka eka rAtadivasamAM vikaMpana karIne gati kare che. arthata sarva bAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM saMcaraNa karatI vakhate pUrA be yojanA tathA eka ejananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga vikaMpana karIne eTale ke-potapotAnA maMDaLamAM praveza karIne gati kare che. arthAt sarvabAhyamaMDaLane pachInA maMDaLAbhimukha zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA maMDaLamAM saMcaraNa karato dekhavAmAM Ave che, bIjA maMDaLanuM vikaMpanakSetra purA be jana 2 pejanA na 6 jana tathA eka ejananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga ATalA kSetranuM eka eka ahorAtramAM vikaMpana karIne sUrya gati kare che. (tayA nAramuduttA rASTra mA voTuM mAmuhiM phaLa) tyAre aDhAramuhUrtanI ekasaThiyA be muhartA bhAga nyUna rAtrI hoya che ane (phuvAtamuhure vize mavarU rohiM TrimAmuhiM gaNig) ekasaThiyA be muhUrta bhAga adhika bAra muhUrtane divasa hoya che. arthAt sarvabAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM saMcaraNa karatI vakhate eka jananA eksaThiyA aDatAlIsa bhAga sahita be jana jeTaluM vikaMpanakSetranuM pramANa thAya che. tathA aDhAra muhUrtanI rAta hoya che, paraMtu pUrA aDhAra muhUrtanI rAta nathI thatI paraMtu eka janane ekasaThiyA aDatAlIsa muhUrta bhAga nyUna hoya che. jemake-rAtrImAna 18 aDhAra muhUrta , muhUrta tathA bAra muhUrtane divasa hoya che. be muhUrta ane ekasaThiyA aDatAlIsa muhUrta bhAga adhikane divasa hoya che. jema ke dinamAna 12.bAra muhUrta che bhuta (se pavisamANe suuri| doccaMsi ahorattaMsi bAhiraM tacvaMsi maMDalaMsi uvasaMkamittA cAra jara) tyAM praveza karate sUrya bIjA ahorAtramAM sarvabAhyamaMDaLanI pachInA trIjA maMDaLamAM upakramaNa karIne gati kare che. kahevAne bhAva e che ke bIjA maMDaLanA saMcaraNa pachI AgaLa javA mATe gati kare che, e saMcaraNamAM praveza karIne te pachInA maMDaLamAM gamana karate thake sUrya bIjA maMDaLamAM paNa prathama kSaNanI pachI dhIre dhIre aMdaranI tarapha praveza karIne bIjA cha mAsanA ahorAtramAM sarvabAhyamaMDaLanI pachInA trIja maMDaLamAM eTale ke mInAnta ahorAtramAM upasaMkramaNa karIne arthAt e maMDaLane prApta karIne gati kare che. eTale ke trIjA maMDaLamAM saMcaraNa karato daSTigocara thAya che. (tao jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM sUrie bAhira tararaM saMruM karasaMkramittA nA ghara) jyAre sUrya bAhyamaMDaLanA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati che. tyAre sUrya bahAranA trIjA maMDaLamAM gamana karIne gati kare che. eTale ke tyAM gati karatA dekhAya che. tyAre e prakAranA saMcaraNa samayamAM sUrya bAhyamaMDaLathI trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. (tathA f Gra kogaLADuM vaLatI saM ja jari mane kothaLa# vo raeNrihiM vidaMpUrUttA vAre vAru, tyAre pAMca yojana tathA eka jananA ekasaDiyA pAMtrIsa bhAga be rAta divasamAM vikaMpana karIne sUrya gati kare che. arthAt sarvabAhyamaMDaLathI trIjA maMDaLanA saMcaraNa samayamAM pUrA pAMca jana tathA eka jananA ekasaThiyA bhAga mizrita trIsa bhAga be rAtadivasamAM vikaMpana karIne pitAnA maMDaLamAM praveza karIne gati kare che. arthAt trIjA maMDaLanA vikaMpana kSetranuM pramANa pAMca jana 5-6 ane eksaThiyA pAMtrIsa bhAga ATalA pramANavALA kSetranuM vikaMpana karIne zrI suryaprajJami sUtraH 1 68 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gati kare che. (rAspi taheva) rAtrimAna ane divasamAna trIjA maMDaLanA saMcaraNa samaye pahelAM kahyA pramANe ja che. tema samajI levuM. tenAthI kai vizeSAdhika nathI. (traM vastu povAraNaM pavisamA sUrie tao'NaMtarAo tayaNaMtaraM ca maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe do joyaNAI aDatAlIsaM ca egaTTibhAge joyaNassa egamegegaM rAIdieNaM vikapamANe vikaMpamANe sajjanmatAM maMjIruM nasaMmittA cAra ca) A pramANe pUrva kathita upAyathI praveza karaztA sUrya e anaMtaranA maMDaLathI tenA pachInA maMDaLamAM saMkramaNa karatA karatA e yAjana tathA eka ceAjananA ekasiyA aDatAlIsa bhAga eka eka rAtri divasathI nikaMpana karIne sarvAbhyantara maDaLanuM upasa'kramaNa karIne gati kare che. kahevAnA bhAva e che ke-pUrvakti prakArathI saMkhAhyamaMDaLathI aMdaranI tarafe khInta ke trIjA maMDaLanA saMcaraNu samayamAM divasarAtrinI vyavasthA eTale krinamAna je pramANe kahyuM che. tathA vikapana kSetra je pramANe kahyuM che e ja pramANe trIjA ma`DaLathI a Mdara praveza karatA sUrya e e maDaLAthI pachI pachInA eTale ke trIjA ma`DaLathI ceAthA maMDaLamAM ane cAthA maMDaLathI pAMcamAM maMDaLamAM pAMcamA maMDaLathI chaThThA mAMDaLamAM A rItanA kramathI e maMDaLathI tenA pachInA maMDaLamAM te pachI tenA pachInA maMDaLamAM sa'kramaNa karatA karatA bIjA cha mAsanI aMtanA samayamAM cAvat sarvAtmyantara maMDaLamAM yAvat sa bAhyama DaLamAMthI sarvAbhyantara maMDaLamAM sUryAM gamana kare che, tyAre dareka maMDaLamAM pUrA be ceAjana ane eka ceAjananA ekasaDiyA aDatAlIsa bhAga=ra caiAjana ane yAjananA ATalA pramANavALA kSetrane eka eka rAtadivasamAM vikapana karIne eTale ke-pAtapAtAnA maMDaLamAM praveza karIne sarvAbhyaMtara ma`DaLamAM upasaMkramaNu karIne gati kare che. eTale ke sarvAbhya tara ma`DaLamAM gamana kare che. prathama cha mAsanA antabhUta eka aheArAtranA samayamAM e caiAjana tathA eka ceAjananA ekasaDiyA aDatAlIsa bhAganuM vikaMpana kare che. e ja pramANe khIjA aheArAtramAM paNa khIjA cha mAsanA pahelA aheArAtramAM krama pramANe aMdaranI tarapha praveza kare che badhA maMDaLAmAM vikapana kSetra eja pUrvakti prakArathI che, arthAt e yAjana tathA eka ceAjananA eksayA aDatAlIsa bhAga 2 ceAjana 46 1 ceAjananA ATalA pramANanu che. ATalA kSetrane dareka maMDaLamAM vika'pana karIne sarvAbhyaMtara maMDaLamAM jAya che. arthAt tyAM jaIne gamana kare che. (to nayALa sUri sabavAhizo maMGAbo savvamaMtara maMDa0 lasNkmittaa cAraM carai tathA NaM savvabAhiraM maMDalaM paNidhAya egeNaM tesIeNaM rAIdiyasa eNaM paMcadamuttare no nasava vipattA ja jarU) tyAM jyAre sUrya sa`bAhyamaMDaLamAMthI sarvAbhyaMtara ma`DaLamAM upasa'kramaNu karIne gati kare che. tyAre sa`khAhyamaMDaLanu praNidhAna eTale ke avidha karIne ekase tryAzI rAtri divasathI ekase paMdara cAjananuM vika'pana karIne gati kare che, hevAnA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 69 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva e che ke-e prakAranA saMcaraNa kALamAM jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAMthI sarvAtyaMtara maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne arthAt te te maMDaLane prApta karIne gati kare che. arthAta sarvabAhyamaMDaLathI atyaMtara maMDaLamAM gati kare che. tyAre sarvabAhyamaMDaLane avadhirUpa karIne pachInA maMDaLamAM gamana kare che. sImA mAne avadhIrUpa hoya che. tathA bAhyAbhimukha gamanamAM savavyaMtara maMDaLa praNidhi arthAt avadhi-sImA rUpa hoya che. A pramANenA saMcaraNa kALathI eka vyAzI rAtrIdivasana kALathI eka paMdara jana pramANanA kSetranuM vikaMpana karIne eTale ke pita pitAnA maMDaLanI aMdaranI taraphathI praveza karIne bahAranI tarapha nIkaLatA nIkaLatA gati kare che. (tayA NaM uttamakadupatte ukkosae advArasamuhutte divase bhavai jahaNiyA duvAlasa sattA chuM mavara) tyAre tyAM uttama kASThA prApta arthAt parama prakarSaprApta utkRSTa aDhAra muhUrtane divasa hoya che. tathA jaghanyA bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. kahevAne bhAva e che ke sarvabAhyamaMDaLanA saMcaraNa samayamAM sUrya uttamakASThA prApta thAya che. tathA te uttarAyaNane chello divasa hoya che. tethI utkarSa eTale ke sarvAdhika mAne moTAmAM moTo chatrIsa ghaDithI yukta aDhAra muharta pramANano divasa hoya che. arthAt dinamAna chatrIsa ghaDi barAbara hoya che. tathA jaghanyA arthAt sarvAlpA eTale ke nAnAmAM nAnI cAvIrA ghaDIvALI bAra muhUrta pramANunI rAtrI hoya che. arthAt uttarAyaNanA antanA samayamAM dinamAna 36 chatrIsa ghaDInuM tathA rAtrimAna 24 covIsa ghaDInuM hoya che. (esaNaM docce chammAse esa NaM doccassa chammAsamsa pajjavasANe esaNaM Aditace saMva dare bAvizvAsa saMvata varALa) A pramANe A bIjA cha mAsanuM paryavasAna eTale ke samApti thAya che. A rIte A AdityasaMvatsara kahela che. A pramANe AdityasaMvatsaranuM paryavasAna thAya che. arthAt A prakAranA pUrvokta niyama viziSTa parama adhika dinamAna karavAvALe kALa bIjA cha mAsa vidhAyaka bIjA cha mAsane chekevaLa bIjA che mAsane ja nahIM paraMtu pUrvokta lakSaNethI lakSita kALa bIjA cha mAsanuM paryAvasAna mAne aMtane kALa arthAt uttarAyaNanI aMtane kALa mithunasaMkrAtine antima samaya thAya che, A pramANe A AdityasaMvatsara che arthAt saurasaMvatsara tathA pUrvokta lakSaNothI lakSita kALa ja AdityasaMvatsara arthAt sauravarSanA paryavasAna rUpa eTale ke sauravarSane aMtakALa thAya che. arthAt je sUryanuM sAyana mithunattamaMDaLa saMcaraNa samaya che. e ja saura saMvatsaranuM paryavasAna arthAt aMtane samaya che. je sU0 18 che che chaThuM prAbhRtaprAbhRta samApta che A pramANenA adhikAramAM pahelAM prAbhRtanuM chaThuM prAbhRtaprAbhRta samApta . 1-6 . zrI suryaprajJami sUtraH 1 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prAkRta kA sAtavAM prAkRtaprAbhRta sAtamA prAbhRtaprAbhRtane prAraMbhaTIkArya -cha prAbhUtaprAbhRtamAM maMDaLamAM sUryane saMcAranI vyavasthA tathA e e maMDaLamAM thatA rAta diMvasanA vyavasthA kahevAmAM AvI gaI che. have A sAtamAM prAbhRtaprAbhRtamAM (meDhAnAM saMsthiti) e kathananA saMbaMdhamAM je arthAdhikAra pUrvamAM kahela che e viSaya viSayaka praznasUtrane upasthita karIne sUtrakAra kathana kare che. (an huM te 44iaa 3dira ri vaNajhA) he bhagavana ApanA matathI maMDalenA saMsthAnanI vyavasthA kaI rIte kahevAmAM Avela che? te Apa mane kahe arthAt vItarAgI ane sarvajJa evA gurUnA mukhethI maMDaLamAM sUryanI saMcaraNa vyavasthA tathA ahorAtrinA viSayanI vyavasthAne sArI rIte jANI laIne kuzAgra buddhivALA ane suzIla ziSya gautamasvAmI pitAnA gurU mahavIrasvAmIne pharIthI namra bhAve pUche che ke- he bhagavana mAre bIju paNa keTaluMka pUchavAnuM che. te A pramANe che. he bhagavana ApanA matathI maMDaLanI saMsthiti eTale ke maMDaLanI vyavasthA ke je sarvabAhyamaMDaLanI avadhI karIne sarvAbhyAra maMDaLanA aMtaparyantanA ekaso caryAzI maMDaLa thAya che tenI saMsthAna vyavasthA kevI kahela che? te he bhagavana Apa kaho. A rIte gautamasvAmIe prazna upasthita karavAthI ziSyavatsala bhagavAna A viSayamAM anyatIrthinI e ja paramata rUpI pratipatti batAve che. (ta haju rUHTo aTTa varIyo guttAzo) e paramatavAdInI mithyAbhAvapradarzaka pratipattimAM A ATha pratipatti ullekhanIya kahela che. arthAt maMDaLa saMsthitinA viSayamAM A vakSyamANa svarUpavAlI paramatavAdInI ATha prakAranI pratipatti arthAt anyamatAvalaMbInA matane baMdha karAvavAvALI tathA vastunA tatvane jANavAmAM mArganuM nidarzana karavAvALI matAntara rUpa pratipatti kahela che je A pramANe che- (ttaLa je gharamAsa) emAM koI eka A pramANe pitAnA matanA viSayamAM kahe che. arthAt e matAravAdImAM koI eka eTale ke prathama tIrthAntarIya A have pachI kahe, vAmAM AvanAra svarUpavALA pitAnA matanuM kathana kare che jema ke-(11 satrA vi maMtrA samavasaraMDALasaMciA pavLA) e badhA maMDaLavattA samacaturasa saMsthAnasaMsthita kahela zrI suryaprajJati sUtraH 1 71 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. arthAta e tIrthAntarInA aneka prakAranI vaktavyatAmAM krama batAvavAnA hetuthI jema ke-maMDaLanuM paribhramaNa jene thAya te maMDaLavaMti evA candrAdi vimAna tenuM udgamana te maMDaLavattA tenA abhedapacArathI je caMdrAdi vimAna eja maMDaLavattA eNma kahevAya che. A ukta lakSaNathI upalakSita badhI maMDaLavattA arthAt maMDaLamAM paribhramaNavALA caMdrAdi grahonA vimAno kahyA che. badhA ja grahonA biMba vartulAkAra eTale ke goLAkAra hoya che. ne pitAnA maMDaLamAM paribhramaNanA mArga judA judA matAntaranA kathanAnusAra kahe vAmAM AvelA che. e matAntare ATha prakAranA che. vastutatvanA svarUpane baMdha thavAmAM e A prakAranA svarUpavALA matAntamAM badhI ja maMDalavattA samacatarasa saMsthAnavALI arthAt sama eTale ke tulya samAna che. cAra asaya eTale ke khuNa jenA sama hoya te samacatustra kahevAya che. samAna khuNa cAra hAtha yukta varga kSetra jemAM hoya evA saMsthAnamAM eTale ke tenI aMdara saMsthita ema kahela che. (je vimAeg) koI eka A pUrvokta kathana pramANe pitAnA matane pragaTa kare che. 1 | (m gT gvAraMs) bIjo koI eka A pramANe kahe che, arthAta bIje tIrthAntarIya nIce kahevAmAM AvanAra prakAranA svarUpavALA pitAnA siddhAMta viSe kahe che. je A pramANe che, (navA vi maMtrajayA viraparaDAnataMDhiyA goLattA) badhI ja maMDaLa vattA viSama caturasa saMsthAnavALI kahela che. kahevAno bhAva e che ke-pahelA anya matavALAnuM maMDaLasaMsthitinA saMbaMdhamAM tenuM kathana sAMbhaLIne kedhathI lAla pILe thaIne bIje tIrthAtarIya prathama matavALAnuM mukha potAnI hatheLIthI baMdha karIne potAne mata pragaTa karatA kahevA lAge e kahe che ke- he bhagavana Apano mata yukti saMgata nathI mAre mata to sAMbhaLe e badhI maMDaLavattA eTale ke caMdrAdi grahonA vimAna viSamacaturasa saMsthAnathI saMsthita eTale ke vyavasthita che arthAt cAre khuNA jemAM viSama che evA saMsthAnavALA kahela che. arthAt jenA cAre khuNA tulya na hoya evA saMsthAnane zrI suryaprajJapti sUtra: 1 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSama caturaRsaMsthAnasaMsthita kahevAya che, arthAt viSama caturbhujAntargata ya che. ( jIvamAtu) koI eka eTale ke bIjo anyatIthika pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM kathana kare che. 2 ( pukha gamAzaMku) trIjo koI anya matavAdI pahelA ane bIjA paramatavAdInuM kathana sAMbhaLIne have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matane pragaTa karato thake kahevA lAgyA. (sadavA vi maMDhAvA samaroLamaMdidhA giUttA) badhI maMDalavattA sama catuSkoNa vALI hoya che. arthAt badhI maMDaLavattA eTale ke caMdrAdi grahanA vimAna sama catuSkoNa saMsthAna saMsthita arthAt samalaMbAyamAna kSetranI aMdara rahelA hoya che. arthAt varga kSetranI aMdara rahe che. A trIjA matavAdIne mata pahelA matavAdInA matanuM piSTa piSaNa jevo ja che. (ne prAmA ) trIjo tIrthAtarIya pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM samarthana kare che. 3 (9ne puna ghavAyuM) koI eka A pramANe kahe che arthAt traNe anyatIthi kenA matane sAMbhaLIne kaI anyatIthiMka zubhita cittavALe thaIne A nIce jaNA vavAmAM Avela prakArathI pitAnA matane pragaTa karate kahevA lAge te kahe che ke(navA vi maMgSA virama ronakaMDizA vaUIT) badhI maMDaLavattA viSama catuSkoNa saMsthAnathI saMsthita che. arthAt badhI maMDaLavattA eTale ke caMdrAdi grahonA vimAne viSama catuSkoNa saMsthAnathI saMsthita arthAta vimaMDaLa kahelA che A cethA anyatIrthiko mata bIjA anyatIthikanA matanuM piSTapeSaNa jema ja che, (u TLa gvamAdaMDu) ce anya matavAdI A pUrva kathita prakArathI potAnA matane pragaTa kare che. 4 ( puLa rAmApta) kaI eka A nIce jaNAvavAmAM AvanAra prakArathI kahe che. arthAt pUrvokta prakArathI cAre anyatIthikanA matane sAMbhaLIne pAMcamAM anyatIrthika brAMta cittavALo thaIne A nIce jaNAvavAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matane pragaTa karatA thako kahe che-ttA savA li maMDapavA sa vAlaMTiyA paumtta) A badhI maMDalavattA samacakavAla saMsthita kahela che. arthAta e badhI maMDalavattA eTale ke caMdrAdi vimAna zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimaMDala tathA samacakavAla saMsthita kahelA che. kahevAno bhAva e che ke sama eTale ke sarakhA tulya che. cakavAla eTale bhramaNa jenuM te samacakravAla kahevAya che. temAM saMsthiti eTale avasthiti nivAsa jene te samacakravAlasaMsthita kahevAya che. arthAta samavRttAntargata maMDala saMsthiti. maMDaLanI avasthiti maMDaLamAM ja thAya nahIM ke samaviSama rUpa caturbha jAntargata A pramANe pAMcame anyatIthiMka pitAnA matane prakAzita kare che. (je gvamA4) kaI pAMcame matAvalambI pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM samarthana kare che. 5 | (m gm pvamA) upara jaNAvela rIte pUrvokta pAMce anyamatAvalambIyAne pitapitAnA matanuM samarthana karatA joIne chaTho anya matavAdI A have pachI kahevAmAM AvanAra svarUpathI pitAnA mata rUpI Dhelane avAja karato A nIce pramANe kahevA lAge te A pramANe pitAnA matasaMbaMdhamAM kahe che, (tA savA ki maMDaxvattA visanajAraakizA pattA) e badhI maMDalavattA eTale ke caMdrAdi grahanA vimAna viSamacakravAlasaMsthita arthAt viSamavRttavALA kahelA che. (u gvamAeNuM) kaI eka cho anyatIthika A pUrvokta prakArathI pitAnA matane pragaTa kare che. 6 ( gr gvamahaMg) chae matavAdi pitAnA matane pitApitAnI mAnyatA pramANe darzAvatA joIne sAtama tIrthAntarIya pitAnA matanuM kathana karate thake A nIce jaNAvela prakArathI kahevA lAge (ta sanna vi maMDaDhavA 2vA4paMTiyA) e badhI maMDalavattA ardhacakravAlasaMsthita hoya che. arthAt e badhI maMDaLavattA eTale ke caMdrAdi grahonA vimAne vimaMDala tathA ardhacakavAlasaMsthita eTale ke ardhA vAMkA vALela dhanuSanI jema kahela che, (je pravAhaMya) kaI sAtame anyamatAvalaMbI A pUrvokta prakArathI pitAnA matane pragaTa kare che. 7 (ne puna jIvamAENa) sAte paramatavAdInA siddhAMtanI vividha prakAranI vicitratAne sAMbhaLIne AThama tIrthottarIya A have pachI kahevAmAM AvanAra rUpathI pitAnA matanuM zrI suryaprajJati sUtraH 1 74 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarthana karatA kahevA lAgyA. (tA - pannA vi makavayA chattAvArasaMDhiyAnnA) e badhI maMDaLavattA chatrAkAra eTale ke uMcA karela chatranA AkAra jevA AkAravALI kahela che, A pramANe AThe anyatIthikAnA matAntara rUpa ATha pratipattiyA pragaTa karIne have bhagavAn peAtAnA matane pragaTa karatA thakA kahe che, (tattva ne te vamAmu tA sannA tri maMdagayA chattApArazjhiyAvaLajJA) e paramatavAdIyAmAM jee ema kahe che ke e badhI maMDaLavattA chatrAkArathI sasthita kahela che arthAt jeo ema kahe che ke badhA caMdrAdi vimAnA vimaMDaLa uMcI karela chatrInA AkAra jevA AkAravALA kahela che. A pramANe kahevAvALA AThamA anyatIthi - kanA mata mArA matanI tulya ja dekhAya che. ema AcAryAM kahe che je A pramANe che. (ghana nana nanana) A pUrvokta AThamA matAntaravAdInA matanA kathana pramANe enA abhiprAya vizeSathI badhA caMdrAddhi vimAneAnuM jJAna jJAtavya prakArathI sArI rIte jANI levu. jJAnanA jJAtanya viSaya saMbaMdhI naya pratiniyata eka vastunA aMza viSayaka abhiprAya vizeSa saMbaMdhI che, je kahe che samantabhadrAddhi naya jJAtavya abhiprAya kahela che. abhiprAya vizeSa nayathI ja badhAnu uMcuM karavAmAM Avela kAMThAnA ardhAM AkArathI vyavasthita hAvAthI bhinna prakArathI jJAtanya nathI. eja kahe che-(no cevaLa saEi) A pUrvokta naya rUpa upAya vizeSathI nizcita prakArathI yathA vastutatvane bedha thAya che. tenAthI bhinna prakAre vastutatvanuM yathArtha jJAna thatuM nathI. kahevAnA bhAva e che ke-caMdrAdi maMDaLonI upara UMcuM karavAmAM Avela chatranA AkAravALA saMsthAnanI vyavasthAmAM jema vastutatvanA yathA edha thAya che. evI rIte samacaturasa prakArathI athavA viSama caturasa prakArathI tathA samAyata athavA viSamAyata tathA samacakravAla ke viSama cakravAla cakrAvAla saMsthAnanI vyavasthAmAM sarala upAyathI vastutatvanA bedha thatA nathI A kAraNathI ja sAte tIrthAntarIcAnA matamatAntarA yuktizUnya tathA mithyApralApa che tema bhagavAnazrInA abhiprAya che. zrI suryaprajJapti sUtra : 1 75 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pAdukAo mALiyAtho) prAkRta sabaMdhI gAthAo ahIMyA kahI levI arthAt prAmRta eTale upAyana bheTa je pahelu prAbhUta che tenA A ATha prAbhRtaprAmRtA kahyA che. tethI ahIMyAM paNa adhikRta prAkRtaprAmRtane pratipAdana karanArI koI gAthA vizeSa ullekhanIya kahI che. paraMtu e tamAma gAthAo vicchinna thayela che. jethI hAlamAM te upalabdha thatI nathI. tethI saMpradAyAnusAra e tamAma gAthAe ahIMyAM samajI levI e gAthAnA pAThathI vijJonI zAMti thAya che. temaja madhA vijJonA nAza thAya che. temaja maMgalanI prApti thAya che. tethI jJAnathI pavitra aMtaHkaraNa vALA thaine zAstrAbhyAsa pUrNAMka te gAthAAnA ahIyA pATha samajI levA ! sU0 19 // pahelA prAbhUtanuM sAtamuM prabhRtaprAmRta samApta ! 1-7 || prathama prAbhUta kA AThavA prAbhRtaprAkRta AThamA prAbhRtaprAkRtanA prAraMbha TIkA :-sAtamA prAkRtaprAmRtanuM kathana karIne have AThamuM prAkRtaprAmRta prAraMbha karavAmAM Ave che, A AThamAM prAkRtaprabhRtamAM (maMkAnAM vimo vacceH) A arthAdhikAranA saMbaMdhamAM vicAra karavA mATe sUtrakAra praznasUtra kahe che-(ttA saoAviLa maMDala yA kevaiyaM bAhaleNaM kevaiyaM AyAma vikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahiteti vaijJA) he bhagavana khadhAma`DaLapada keTalA khAhalyavALA ane keTalA AyAmavika bha vALA tathA keTalA parikSepavALA kahevAmAM Avela che, te Apa mane kaho. kaDAvAnA bhAva e che ke-Ape aneka pratipatti sahita maMDaLanI sasthiti arthAt maMDaLanI vyavasthA kahela che, hajI paNa maMDaLeAnA viSayamAM ghaNuM ja pUchavAnu che. te Apa sAMbhaLeA badhA ma'DaLapada eTale maDaLarUpa sthAna eTale ke sUryaMma`DaLanA sthAneA keTalA bAhalyavALA eTale keTalA sthUla, keTalA AyAmaviSyabhavALA eTale ke lakhAI vALA ane keTalA parikSepavALA kahevAmAM AvelA che? te Apa kRpA karIne mane kaheA. A pramANe kuzAgra buddhivALA zrI gautamasvAmIe vaMdana karIne prazna upasthita karavAthI vItarAga paramA darzI prApta kevaLajJAnavAt bhagavAn mahAvIra svAmIe A viSayamAM paratIthi kAnA mithyAbhAveA batAvavAnA uddezathI paratIthi kAnA AcAryae kahela pratipattiyAnuM kathana kare che, je A pramANe che(tabdha ghajI rUmA ftani vahivattIo vaLattAo) he gautama ! tame prazna karela viSayamAM A traNa pratipattiye kahela che. kahevAnA bhAva e che ke ma`DaLAnA bAhalyAdi vicAranA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 76 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhamAM vayamANa prakAranI traNa pratipatti arthAt paramata rUpa vicAra bheda kahela che. te A pramANe che-(taEUR u gamANu) e traNa prakAranA paramatavAdIyAmAM koI eka pahele paramatavAdI A nIce jaNAvavAmAM Avela prakArathI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che. jema ke-(tA sagA vi ja maMDhavacA goLa vALaM goyaNa vi ca tettIsaM joyaNasayaM AyAmavikkhaMbheNaM tinni joyaNasahassAI tinni ya NavaNaue joyaNasae rikaveof gum) e tamAma maMDaLapade bAhalyathI eka jana tathA eka hajAra eka tetrIsa pejana AyAmavikhaMbhathI tathA traNa hajAra traNa navANuM ejana parikSepathI kahela che, kahevAne bhAva e che ke badhA ja sUryamaMDaLa sthAne eka eka hajAra ekase tetrIsa yejana AyAma vikhaMbhathI eTale ke dIrghapaNathI traNa hajAra traNase navANu 3399 yojana paridhivALA kahela che. e tIrthAntarIyanA AcAryonA kathanAnusAra A pramANe maMDaLanA AyAmaviSkabhanuM pramANa traNa hajAra navase nava jana thAya che. AyAmavikhaMbhathI paridhinuM pramANa vRtta. vartala parImANa nathI paraMtu vRtta parimANathI traNa gaNuM paripUrNa kahela che. jUnAdhika nahIM tethI traNa hajAra traNa A pramANe teoe kahela che. jema ke eka hajAranA traNa hajAra ane ekasonA traNaso ane tetrIsa A rIte temaNe kahela che. paraMtu A paricaya parimANa pariyanA gaNita pramANathI judA prakAranuM che, te gaNita sUtra A pramANe che. (vijamavAdaLavALI at ifo ho) viSkabhanA vargane dasagaNuM karavAthI vRttane paricaya thAya che, (vaLa vara nu raja) A niyamAnusAra traNano varga nava thAya che. kaMIka vadhAre traNane varga dasa thAya che. avayavALAne varga pUNaka thato nathI paraMtu sAvayava ja thAya che. tethI sAta vikhaMbhanI sthUla paridhi bAvIsa thAya che. tathA sUkSama paridhi 214236 thAya che A pramANe badhe samajI levuM (dazAhe mAhitte vimatte savavALakhU. iff: q) tathA (thANe vaMttine vidraterase) ItyAdi prakAranA niyamathI pahelA tItha. tarIyanA parimANanuM gaNita vyabhicarita che, tethI pariraya parimANa lAvavA traNa hajAra pAMca vyAzIthI kaMIka vadhAre thAya che, jemake-eka hajAra ekaso tetrIsa jana arthAt 1133 agIya rase tetrIsa pejana thAya che, ane je varga karavAmAM Ave te nava, ATha, che, traNa, ATha ane bAra A pramANe aMke thAya che, arthAt 1283689 bAra lAkha cAzI hajAra chase nivAsI thAya che, ane dasathI guNavAthI 11883690 eka karoDa aDhAra lAkha chatrIsa hajAra sAtaso nevuM A pramANe yakta paricaya parimANa thaI jAya che. tethI pUrvokta paratIthike kahela paricaya parimANu saMgata thatuM nathI. A pramANe bIjA ane trIjA paramatavAdInA matanI bhAvanA karI levI (p garg) A pUrvokta prakArathI zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama tIrthAntarIya petAnA matanuM pratipAdana kare che. 11 (jo puLa pavamAtaMtu) bIjo paratIthi ka pahelA matavAdInuM kathana sAMbhaLIne A have pachI kahevAmAM AvanAra svarUpathI potAnA matanA saMbaMdhamAM kahevA lAgyA te A pramANe che (tA savvA viNaM maMDalavayA joyaNaM bAhalleNaM egaM joyaNasahasaM egaM cautIsaM joyaNasayaM AyAmavikrameNaM tinni joyaNasahassAiM cattAri viuttare joyaNasae parikkheveNaM paNNatte) bhe khadhA maMDaLa padma bAhalyathI eka ceAjana eka hajAra ekaso cotrIsa yAjana AyAma viSNubhathI tathA traNa hajAra cAraso e yejana pakSepathI arthAt dhinA pazmiANathI kahela che. A pramANe bIjA paramatavAdInA matathI vadhyuMbha parimANathI pariyatuM parimANa pUrepUrU traNa gaNu thAya che ahIyAM viSNulAna=1134 agIyAraso cAtrIsa yeAjananu` tathA pazyi arthAt paridhinuM parimANa 342 traNa hajAra cArasA e thAya che A 11344 3=3402 A rIte traNugaNA vyAsa kharAkhara paridhinuM parimANa thAya che. ahIyAM hajAranA traNa hajAra ane senA traNaso A rIte traNa hajAra cAraso e thaI jAya che. A pramANe bIjA parIthikanI gheASaNA kahela che, (ze kamAtlRg) khIjA anyatIthi kanuM A pUrvakta svarUpathI vizvabhanA mAnathI piridhanu` mAna pUrepUrUM. traNagaNuM thAya che tema bIjA vAdInA mata che. rA (jJe puLa mAnuM) koI eka trIjA prakAranA anya matavAdI pahelA ane khIjA tIthi kAnA matAne sAMbhaLIne A nIce jaNAvavAmAM Avela prakArathI peAtAnA siddhAMtanuM pratipAdana karatAM kahevA lAgyA. (ttA nocana vAde LuM jhoyaLasadamAM hAM A paLatIsaM joyaNasayaM AyAmatrikkhaMbheNaM tinni joyaNasaharasAI cattAri paMcuttare joyaNasae parikakheve NaM vaLatte) eka yeAjana bAhulyathI eka hajAra ekasa| pAMtrIsa yAjana AyAmabhithI traNa humbara cAraso paMca ceAjana parikSepathI kahela che, arthAt pahelA ane bIjA paramata vAdInA mateA rAMbhaLIne trIjo tIrthAntarIya peAtAnA siddhAMtane pragaTa karatA thakA kahevA lAgyA ke tame bannenA kahevA pramANe vikhuMbhanuM parimANu kharekhara nathI ane paridhinu mApa paNa azuddha che, tethI mArA mata tameA sAMbhaLe badhA sU` ma`DaLa sthAne yAjananI bAhulyatA arthAt vRddhithI eka hajAra ekasA pAMtrIsa yeAjana 1135 ATalA paramANunA AyAma vadhyuMbhu arthAt laMbAI paheALAI vALA kahela che, tathA 3405 traNa hajAra cArase pAMca ceAjana parikSepa arthAt paridhinuM pramANa thAya che. jemake-eka hajAra ceAjananA traNa hajAra ane senA traNa gaNA traNase ane pAMtrIsanA traNagaNA ekaso pAMtrIsa A rItanA viSNubhamAnathI purU traNa gaNu paridhinuM parimANa thAya che. jemake 1135+3=3405 zrI suryaprajJapti sUtra : 1 78 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kathanamAM kevaLa khIjA ene mata sarakhA ja che, arthAt pahelAvAdInA viSNubhamAnathI khIjAnA viSNubhamAna judA paDe che, bIjA vAdInA kathana karatAM trIjA vAdInA mata judo che paraMtu piridhanA paramANunu gaNita te badhAnuM sarakhuM ja che. traNenA matathI viSpabhanA mAnathI paridhinuM mAna traNagaNuM ja thAya che. (1) pahelA vAdinA matathI viSNuMbhanu mAna 1133 agIyArasA tetrIsa ceAjana tathA paridhinuM mAna 3399 traNa hajAra traNaso navvANu arthAt tetrIsase navvANu thAya che. (2) bIjA vADhInA matathI viSNabhanuM mAna 1134 agIyArasA cAtrIsa tathA paridhinuM mAna 3402 traNa hajAra cArasA che. (3) trIjA vAdInA matathI viSNuMbhanu mAna 1135 agyArA pAMtrIsa tathA paridhinuM pramANu 3405 traNa hajAra cArasA pAMca che. traNenA matathI kiMbhanA mApathI piriSa mApa traNagaNuM thAya che e rIte samAnatA che. traNenA mata mithyAbhAvane batAvavA A vALA che. tethI te mithyAtvanA ja pratipAdaka che. have bhagavAn peAtAnA matanuM nirdezana karatAM kahe che-(va N puLa vaM yAno) huM te yathA siddhAMtanA saMbaMdhanA A pramANe te khavAthI juDhI rIte A vakSamANu prakArathI mArA siddhAMtanuM pratipAdana karU che. je A pramANe che ( tA saccA vi maMDala yA aDatAlI egaTTimAge joyaNAsa bAileNaM aNiyatA cAmavivarNamAM levena brAhitAtivaka) A badhA maMDaLapadA eka ceAjananA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga bAhulyathI aniyatapaNAthI arthAt anizcitapaNAthI AyAmaviSNubha ane parikSepathI helA che. tema kahevu kahevAnA bhAva e che ke-bhagavAn peAtAnA siddhAMtane pragaTa karatA kahe che ke--ke tIrthAntarIyA yathA svarUpavALA mArA siddhAMtane tamA sAMbhaLe. badhA sUrya maMDalapada eTale ke sUryamaMDaLa sthAneA eka ceAjananA ekasiyA aDatAlIsa bhAga khAhulyathI - eTalA AyAmaviSTabha ane parikSepathI aniyata prakAranA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 79 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahelA che. arthAt koi eka maDaLA jeTale AyAma che ke viSTha"bha athavA rikSepa hAya che tenAthI bIjA koi maDaLanA anya prakAranA AyAmaviSTabha ane parikSepa hoya che, A pramANe khetapeAtAnA ziSyAne samajAvavuM. w pUrvokta prakArathI bhagavAne kahyAthI zrI gautamasvAmI bhagavAnane pharIthI prazna karatAM kahe che ke-(tattva maLe jo dUtti traNaMjJA) huM bhagavan maMDaLapadeomAM AyAmaviSka ane parikSepanA aniyatapaNAthI hAvAmAM zuM hetu che? zuM kAraNa che? ane enI upapatti zu che? e vaMdana karatA evA mane kahe! A pramANe vana karatA zrI gautamasvAmInI bhAvapUrNa jIjJAsA vRttine jANIne praNata pratipAlaka zrI bhagavAn kahe che-(1r ( caLa layuddo TvITe nAva sevaLa) A jamUdrIpa nAmane dvIpa cAvat parikSepathI kahela che. kahevAnA bhAva e che ke-bhagavAna gautamasvAmInA praznane uttara ApatAM kahe che kehuM gautama! savizeSa sAvadhAna cittavALA thaine sAMbhaLe! A samIpastha sAme dekhA jamUdrIpa che. te A jamUdrIpa adhA ja dvIpa ane samudromAM savizeSatAthI sthita che. A rIte manamAM vicAra karIne pachI bIje vicAra karavA. (tA gayA na sUri sagadamatAM maMDalaM uvasaMkramittA cAraM carai tathA NaM sA maMDalAyA ar3atAlIsa egaTTibhAge jogaNassa bAhale NaM NavaNa joyaNasahassAIM chacca cattAle joyaNasara AyAmavikkhaMbheNaM tiNi joyaNasya saharasAIM paNNarasa joyaNasahassAI eguNaNautijoyaNAI kiMci visesAhiyA paGiveLuM) jyAre sUrya sarvAbhya MtaramaMDaLamAM upasa'kramaNa karIne gati kare che. tyAre e khayA mAMDaLapadA eka ceAjananA ekasiDayA aDatAlIsa bhAga bAhulyathI tathA navvANu hajAra chase cALIsa ceAjana AyAmaviSTa bhathI ane traNa lAkha paMdara hajAra nevAsI yeAjanathI kaika vizeSAdhika parikSepathI kahela che. kahevAnA bhAva e che ke--badhA dvIpa ane samudronA parikSepa rUpathI rahela jaMbudvIpamAM jyAre sUrya ekase ceryAzI maMDaLe!mAM sarbhyaMtara maDaLamAMthI upasaMkramaNu karIne arthAt e maMDaLamAM jaine jyAre e maDaLamAM bhramaNa kare che tyAre badhA sUrya maMDaLapade eTale ke sUryamaMDaLa sthAneA eka ceAjananA ekasaThayA aDatAlIsa bhAgA ? ceAjananA parimANathI mAtulya arthAt piTha rUpe tathA navvANu hajAra chaseA cAlIsa 99640 ceAjana parimANu viSThabhathI eTale ke lakhAI paheALAIthI thAya che. tathA traNa lAkha padara hajAra nevAsI 315089 ceAjanathI kaMika vizeSAdhika pramANavALA athavA kaMika nyUnAdhika pramANavALA parikSepathI kahela che. jemake-eka tarapha sarvAbhyantaramaDaLa ekase eMsI yeAjana 180 tulya ane khIjI tarapha 180 ceAjanapramANa ja khUdbIpanI avagAhanA che. ataH ekaso esI ceAjanane bethI guNavAmAM Ave te traNase sATha thAya che. je A pramANe 180+2=360 ATaluM prAmaNuM ja bhUdvIpanA eka lAkha zrI suryaprajJapti sUtra : 1 80 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jananA viSka parimANamAMthI virodhita karavAmAM Ave athar ochuM karavAmAM Ave te A pUrva kathita AyAmaviSkabhanuM parimANa maLI jAya che. 100000-360=99640 navvANu hajAra chase cAlIsa yakta rUpathI thaI jAya che. A rIte e sabhyantara maMDaLane viSka 99640 navANu hajAra chaso cAlIsa thAya che teno varga karavAmAM Ave tyAre nava, nava, be, ATha, eka, be, nava, cha pachI be zUnya 9281296 00 nava ajaba bANu kareDa ekAsI lAkha ogaNatrIsa hajAra cho thAya che. Ane dasathI guNavAthI pUrvokta aMkamAM eka zUnya vadhAre thAya che. jemake 99281296000 navvANu ajaba aThayAvIsa karoDa bAra lAkha chanuM hajAra thAya che. che, AnuM vargamULa karavAthI pUrvokta paridhinuM pramANa nIkaLI Ave che. tathA 218079 be lAkha aDhAra hajAra ajJAsI zeSa vadhe che. te Asanna mUlAt vyartha che. (tathA sattamattei thatA aThThA samuhure vize mArU hafoLavA TuvAdasamuduttA 1 mavad) tyAre parama prakarSa prApta utkarSaka aDhAra muhUrtano divasa thAya che tathA jaghanyA bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. arthAt A prakAranA vyAsa pramANavALA ja budvIpa kSetramAM uttamakASThA prApta arthAt parama adhika kSetragata hovAthI utkarSa eTale ke sarvAdhika aDhAra muhUrta pramANa vALa chatrIsa ghaDi barAbara divasa hoya che, tathA jaghanyA parama nAnI bAra muhUrta pramANa vALI covIsa ghaDi babaranI rAtrI hoya che. (be ghaDinuM eka muhUrta hovAthI) rAta divasa meLa karavAmAM aherAtrinuM mAna badhe ja sATha ghaDi barAbara ja thAya che. (se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhagaMsi ahorasi abhiMtarANaMtaraM maMOM 3rasaMkramittA vAra jaru) te niSkamaNa karato sUrya navA saMvatsarane prApta karIne prathama ahAnatramAM abhyatarAnaMtara maMDaLamAM upakramaNa karIne gati kare che. arthAt e dazyamAna sUrya sarvAyatramaMDaLamAMthI niSkramaNa karIne arthAt tyAMthI nIkaLIne navA saura zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSane prApta karIne e sauravarSanA arthAt navA saMvatsaranA pahelAM aherAtramAM sarvAyaMtara maMDaLanI pachInA bIjA maMDaLane prApta karI eTale ke e bIjA maMDaLamAM jaIne gati kare che arthAt tyAM ja ahorAtra paryanta bhramaNa kare che. (ttA kayA sUrira dimaMtarAgaMtAM maMDalaM svasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalaMbayA aDatAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalleNaM NavaNavai joyaNasahassAI chanva pagatAle joyaNasae paNatIsaM ca egadvibhAge joyaNassa AyAmavikkhaMbheNaM tiNi joyaNasahassAI paNNarasaM ca sahassAiM egaM ca uttaraM joyaNasayaM kiMci vihesUve parikaveLaM) jyAre sUrya AtyaMtara maMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che. tyAre te maMDaLapada eka jananA ekasakSiA aDatAlIsa bhAga bahalyathI ane navvANu hajAra chase copana jana tathA eka yajananA ekasaThiyA pAMtrIsa bhAge AyAma viSkabhathI tathA traNa lAkha paMdara hajAra ekase yojanathI kaMIka vadhAre parikSepathI thAya che, kahevAno bhAva e che ke navIna saMvatsaranA pahelI rAtrImAM jyAre sUrya satyaMtara maMDaLanI pachInA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne arthAt bIjA maMDaLamAM jaIne gati kare che, arthAt e bIjA maMDaLamAM bhramaNa kare che. tyAre e maMDaLa sthAne eka jananA aDatAlIsa ekasaThiyA bhAga bAhayathI 48 ATalA pramANanI vRddhIthI navvANu hajAra chase cepana tathA eka ejananA pAMtrIsa ekasaDiyA bhAga AyAmavijhaMbhathI thAya che. je A pramANe eka sUrya sarvottaramaMDaLanA eka ejananA aDatAlIsa ekasaDiyA bhAga bhagave che. tathA bahAranA be jana bhogavIne bIjA maMDaLamAM gati kare che. tevI ja rIte bIje sUrya paNa gati kare che, tethI be be jana tathA eka ejananA aDatAlIsa ekasaDiyA bhAgane bethI guNavAmAM Ave te guNana phala pAMca jana tathA eka ejananA pAMtrIsa ekasaThiyA bhAga thAya che. jemake ra448 rapa435 , A rIte jana pramANa thAya che. A pramANa je pahelA maMDaLanA vidhvaMbhaparimANamAM meLavavAmAM Ave te bIjA maMDaLane vijhaMbha ane AyAmanuM parimANa yakta rIte maLI jAya che, te traNa lAkha paMdara hajAra ekaso sAta tathA kaMI vadhAre parizya eTale ke paridhinuM pramANa thAya che. sAvayava ane guNAkAra karavAmAM tathA bhAga karavA AdimAM kaMIka sthUlatA svAbhAvika che. A prakAra batAvavA mATe kaMika vizeSAdhika ema kahela che, jemake pUrvamaMDaLanA vidhvaMbha ane AyAmanA parimANamAM pAMca jana tathA eka ejananA pAMtrIsa ekasahiyA bhAgo adhikatAthI bhAvita karI levA. A pramANe karavAthI A rAzInuM alaga pariraya parimANa AvI jAya che. A gaNita prakArathI siddha thAya che. pAMca ejananA je eka sATha bhAge karIne ekasaThathI gaNavAmAM Ave to traNa pAMca 305 thAya che temAM je uparanA pAMtrIsa ekasaDiyA bhAgane umeravAmAM Ave te traNa cALIsa 340 thaI zrI suryaprajJami sUtraH 1 82 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. ahIMyA paNa sAvayava aMka je pAMtrIsa che, tene umerI devAthI 30435=340 thaI jAya che. A aMkano varga 340=1156 00 thAya tene dasathI guNavAthI eka, eka, pAMca, che, pachI traNa zUnya arthAt agIyAra lAkha chappana hajAra 1156 0 0 A pramANe guNana phaLa Ave che, AnuM najIkanuM vargamULa karavAthI 1075 eka hajAra paMcotera thAya che. tenA jana banAvavA ekasaThathI bhAgavAthI sattara jana ADatrIsa ekasaThIyA bhAga 17 26 jema ke 1075-61=17 26 thAya che. Ane pUrvamaMDaLanA parirayaparimANamAM vadhAre meLavavAmAM Ave te yakta rUpathI adhikRta maMDaLanuM parirayaparimANa maLI jAya che. kiMcit vizena eTale kiMcit jUnAdhika sAvayava hovAthI thaI jAya che, tathA tevIsa ekasaDiyA bhAgothI dhUna levAthI kiMcit vizeSa nyUnatAne saMbhava che. (tayA ii vivaraTaqmaLe taheva) bIjA maMDaLanA cAra caraNa samayamAM divasarAtrI pramANa eTale ke divasa rAtanuM mAna pahelAnA kathana pramANe ja che. bIjA maMDaLanA saMcaraNuM samayamAM pahelAM je pramANe rAtadivasanuM pramANa kahyuM che, e ja pramANe ahIyAM paNa rAmajI levuM arthAt be ekasaThiyA bhAgethI nyUna aDhAra muhUrta pramANane divasa thAya che. tathA ekasaDiyA be bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtrI thAya che, (LiNamamALe sUripa rokavaMti goraNi garimaMtaraM ta naMdaruM kalaMkramittA jA 14) niSkramaNa karate e sUrya bIjA ahorAtramAM abhyantarAnantaranA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. arthAt e prasiddha sUrya sarvAbhyantara maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatAM nIkaLatAM sabhyataranI pachIne (2) trIjA maMDaLanuM upasaMkramaNa karIne eTale ke trIjA maMDaLamAM jaIne gati kare che, eTale ke e trIjA maMDaLamAM jaIne bIjA ahorAtrane pure che. navA saMvatsara saMbaMdhI bIjA ahorAtramAM praveza kare che, (tA gayA i tUrigha mahimaMta tavaM maMdaruM 3vayaMnnamittA vAra caraI tayA NaM sA maMDalavayA aDatAlIsaM egavibhAge joyaNassa bAhalleNaM NavaNavai joyaNasahassAI chacca ekkAvaNNe joyaNasae Nava ya egaTThibhAgA joyaNassa AyAmavikkhaMbheNaM tiNNi joynnsysAkSAruM pUraNa ja mAruM ghara paLavIa kothaLAya tai googi) jyAre sUrya atyaMtanA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre te maMDaLapada eka jinanA aDatAlIsa ekasaThiyA bhAga bAhalyathI thAya che. tathA navvANuM hajAra chase ekAvana jana ane eka ejananA nava ekasaDiyA bhAga AyAmavidhvaMbhathI ane traNa lAkha paMdara hajAra ekase pacIsa jana parikSepathI kahela che, kahevAne abhiprAya e che ke-navA saMvatsaranA bIjA aherAtramAM jyAre sUrya atyaMtara maMDaLanA trIjA maMDaLanuM upasaMkramaNa karIne gati kare che. te samaye e maMDaLasthAna eka yojanA aDatAlIsa ekasaThiyA bhAga bahalyathI tathA 99651 navvANuM hajAra chaso ekAvana jana tathA eka zrI suryaprajJapti sUtraH 1 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvokta prakArathI ja ahIMyAM paNa pahelAnA maMDaLanA viSka ane AyAmanA parimANathI pAMca jana tathA eka janana pAMtrIsa ekasaThiyA bhAga vadhAre thAya che. A pramANe karavAthI yukta rIte AyAmaviSkrabhanuM parimANu thaI jAya che. AnuM pRthaka paridhinuM parimANa sattara jana tathA eka yejanA aDatAlIsa ekasaDiyA bhAga 1chuM ATaluM ja parimANu dhUlikarmathI nIkaLI Ave che. paraMtu sUtrakAre sva95 aMtarathI pUrA aDhAra jananI virakSA karela che. vyavahAramAM te lekamAM kaMIka nyUnane paNa pUrepUrA rUpe ja kahe che. tathA je pUrva maMDaLanA parirayanA parimANamAM kaMIka chApAnuM kahyuM che e paNa vyavahAranayanA matathI paripUrNanI jema ja kahevAya che. tyAre pUrNamaMDaLane pariraya arthAt paridhinA parimANamAM aDhAra yojana adhika rUpe je prakSepa karavAmAM Ave te yukta adhikRta maMDaLanuM kahelA prakArathI parirayanuM parimANu saMgata thaI jAya che, (tA jo divasa taheva) tyAre divasarAtanI vyavasthA paNa eja prakArathI thaI jAya che. arthAt e trIjA maMDaLanA saMcaraNa kALamAM divasarAtanuM mAna pUrvokta kathita prakAranuM ja thAya che. arthAt cAra ekasaThiyA bhAga ochA aDhAra muhUrtane divasa thAya che. tathA cAra ekasaThiyA bhAga vadhAre pramANuvALI bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. (gvaM vahu gun NapaNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo tayANaMtaraM maMDalAo maMDalaM ubasaMkamamANe uvasaMkamamANe joyaNAI paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamege maMDale vikkhaMbhavuDhi abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe aTThArasa aTThArasa joyaNAI parirayabuDiMDha abhivaDDhamANe savvabAhiraM maMDalaM vAmittA rA ra6) A prakArathI e upAyathI arthAt nayathI niSkramaNa kare te sUrya e pachInA maMDaLamAMthI tenA pachInA maMDaLamAM eTale ke eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karatA karatA pAMca jana ane eka jananA ekasaThiyA pAMtrIsa bhAga eka eka maMDaLamAM viSkabhane vadhAratA vadhAratA aDhAra aDhAra jana paricayanI vRddhi karatA karatA sarvabAhyamaMDaLamAM jaIne gati kare che. kahevAno bhAva e che ke-pUrvokta prakArathI nizcita upAyathI eTale ke dareka aherAtramAM eka eka maMDaLane choDIne bahAra nIkaLate sUrya te pachInA maMDaLamAMthI tenA pachInA maMDaLamAM upasaMkramaNa karatA karatA eTale ke te te maMDaLane upabhoga karIne eka maMDaLamAM pAMca pAMca jana tathA eka ejananA ekasaDiyA pAMtrIsa bhAga (pa) parimANu eka eka maMDaLamAM vidhvaMbhanI vRddhi arthAt vyAsane vadhAre karatA karatA eka eka maMDaLamAM aDhAra aDhAra jana paridhinA pramANamAM vadhAratA vadhAratA pahelA cha mAsanA aMtanA samayamAM ekaso cAzImAM ahorAtramAM sarvabAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne eTale ke te maMDaLamAM jaIne gati kare che, arthAt tyAM bhramaNa kare daSTigocara thAya che. zrI suryaprajJapti sUtra: 1 84 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ahIMyAM paNa aDhAra aDhAra e pramANe sthUla paNAthI kahela che.) vAratavika rIte to sattara sattara jana tathA eka ejananA ADatrIsa ekasaDiyA bhAga thAya che. 1736 gaNita daSTithI A pramANene sAvayava aMka siddha thAya che. tene ThekANe saraLatA mATe aDhAra rUpa zUlapaNAthI kahela che. A kathana kevaLa gaNitajJoe pitAnA manasvIpaNAthI kalpanA karIne kahela nathI paraMtu karaNa vibhAgamAM A saMbaMdhI vicAranA upakramamAM karela che (sattA joyaNAI advatIsaM ca egadvibhAgA 1736 evaM nicchayeNa saMvavahAreNa puNa advArasa joyaNAI) iti (tA jayA NaM sUrie sambabAhiraM maMDalaM ubasaMkamittA cAraM carai tayA NaM sA maMDalaMvayA aDatAlIsaM egadvibhAgA joyaNasayasahassaM chacca saTe joyaNasae AyAmavikkhaMbheNaM tigi goyANacakArUM maraNa sAruM ti ica suttare vive) jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre e maMDaLapada eka jananA aDatAlIsa ekasaDiyA bhAge bAhalyathI tathA eka lAkha cha sATha bhejana AyAmavikhaMbhathI tathA traNa lAkha aDhAra hajAra traNaso paMdara parikSepathI kahela che. kahevAne bhAva e che ke pahelA cha mAsanA aMtanA ahorAtramAM je vakhate sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. arthAt sarvabAhyamaMDaLamAM bhramaNa kare che. tyAre sarvabAhya maMDaLa sthAna eka ejananA atAlIsa ekasaThiyA bhAga 6 bAhalyathI eTale ke eTalI vRddhithI thAya che, tathA eka lAkha chase sAITha 100 66 ATalA AyAmavijhaMbhathI vyAsathI traNa lAkha aDhAra hajAra traNase paMdara yojana sarvabAhyamaMDaLanuM pramANa thAya che. ahIMyAM gaNita prakriyA AvI rIte che-sarvavyaMtaramaMDaLapadathI sarvabAhyamaMDaLapada sudhI thAvata 183 ekasocyAzI maMDaLapade thAya che dareka maMDaLamAM ane dareka vidhvaMbhamAM pAMca jana tathA eka ejananA pAMtrIsa ekasaThiyA bhAga 5+ parivardhita thAya che. A saMkhyAne eka vyAzInI saMkhyAthI gaNavAmAM Ave te eka tarapha 915 navaso paMdara thAya che ane bIjI tarapha="{cha hajAra cAraso pAMca ekasaThiyA bhAgavALI pUrNa saMkhyAMkamAM eTale ke navase paMdara ane ekase pAMca banene meLavavAthI 1020 eka hajAra ne vIsa thAya che. jemake-5+183=915 25=9154105=1020 AnAthI kaMIka vadhAre thavAthI sarva bhyantaramaMDaLapadamAM 317295 traNa lAkha sattara hajAra baso paMcANuM thAya che, AmAM eka hajAra visanI saMkhyAne meLavavAthI sarvabAhyamaMDaLamAM kahela yukta AyAmaviSkrabhanuM parimANa 318315 traNa lAkha aDhAra hajAra traNase paMdara thaI jAya che. ahIMyAM paNa atima aMkamAM sAvayava cauda thAya che. tene ThekANe paMdarano AMka kahela che. A sthala saMkhyA che. A maMDaLano viSaMbha 100660 eka lAkha chaso sATha janane che. tenI paridhInuM parimANa lAvavA mATe Ane varga karavAmAM Ave che. jemake 100660-2=101324356 00-dasa ajaba tera karoDa vIsa lAkha pAMtrIsa hajAra chase zrI suryaprajJapti sUtraH 1 85 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. Ane dasathI guNavAthI 101324356009 thAya che. Anu Asanna vargamULa lAvavA mATe 318314+ A rIte sAvayava traNa lAkha aDhAra hajAra tathA sAva thava traNa cauDha thAya che. tene ThekANe 318315 traNa lAkha aDhAra hajAra traNase paMdara thAya che. A pramANe saraLatA thavA mATe grahaNa karela che. sthUla aMka levA yogya nathI. kAraNa ke lAkhathI vadhAre saMkhyAvALA sarvAntima aMkamAM sAvayavanI tulya ja hoya che, eja pramANe paricayanA parimANavRddhimAM paNa pahelA pahelAnA maMDaLathI dareka maMDaLamAM 17 sattajana tathA ADatrIsa ekasaDiyA bhAganA vadhArAthI pUrva kathitaprakArathI gaNitaprakriyAthI 318314+1 ATaluM ja sarvabAhyamaMDaLanA pariraya arthAt paridhinuM parimANa thAya che. paraMtu vyavahArathI paripUrNa jananI vyavasthA vivakSA karela che. tethI sUtrakAre (paMcamuttaLi) paMcadazettara A pramANe kahela che. (tathA i aoriyA gArasamudattA hA mArU phuvA mutta vize mAru) tyAre ukRSTA aDhAra muhUrtanI rAtrI thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. arthAt sarvabAhAmaMDaLanA saMcaraNa kALamAM utkRSTA sarvAdhika aDhAra muhUrta pramANanI chatrIsa ghaDi barabaranI rAtrI thAya che. ane vIsa ghaDI tulya bAra muhUrtane jaghanya divasa thAya che. kahevAne bhAva e che-sUryanA sarva bAhAmaMDaLanA saMcaraNa samaye dinamAna cAvIsa ghaDI barobara tathA rAtrimAna chatrIsa ghaDinuM che. (gNa paDhane chANe i gDhapara mArU parasALa) A rIte prathama che mAsa kahela che. ane Aja pahelA cha mAsanI samAptino samaya che. kahevAne bhAva e che ke pahelAM pratipAdana karela niyamavALe A dakSiNAyana yuktakALa che. ane Aja dakSiNAyana rUpakALane chelle divasa kahela che. (je pavitamALe sUraNa roSe imAa garamANe paDhamaMti honnati vArizaMkaraM maMOM 3rasaMkramittA jA ghara) A rIte praveza karate sUrya bIjA cha mAsane prApta karIne prathama ahorAtramAM bAhyAvaMtara maMDaLane prApta karIne gati kare che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAno bhAva e che ke-e bharatakSetravati sUrya jyAre pachInA maMDaLamAM jaIne bIjA cha mAsane prAraMbha karIne e bIjA cha mAsanA pahelA ahorAtramAM sarvabAhyamaMDaLanA pachInA bIjA maMDaLamAM jaIne potAnI gati kare che. (ta kathA zaM zUri vAriAtAM mAruM 34sNkmittaa cAraM carai tayA Na sA maMDalavayA aDatAlIsaM egadimAge joyaNassa bAhalleNaM egaM joyaNasahassaM chacca caupANNe joyaNasae chavvIsaM ca egadimAge joyaNassa AyAmavikkhaMbheNaM tiNi joyaNasayasahassAiM advArasasahassAI doNi ya sattANaue joyaNasae parikkheveNaM gutte) jyAre sUrya sarva bAhAmaMDaLanI pachInA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre te maMDaLapada eka jananA aDatAlIsa ekasaThiyA bhAga bAhalyathI thAya che. tathA eka lAkha chaso copana jana tathA eka ejananA chavIsa ekasaThiyA bhAga AyAma ane vijhaMbhathI tathA traNa lAkha aDhAra hajAra baso sattAvana parikSepathI kahela che. arthAta bIjA cha mAsanA pahelA ahorAtramAM jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM jaIne gati kare che. eTale ke e maMDaLamAM bhramaNa kare che. tyAre e samaye e maMDaLasthAna eka ejananA aDatAlIsa ekasaDiyA bhAga 6 jeTaluM bAhalyathI have pachI kahevAmAM AvanAra svarUpavALA bIjA maMDaLane viSaMbha thAya che. je A pramANe che. eka lAkha chase copana tathA eka yojanA chavvIsa ekasaDiyA bhAga jeTalA laMbAI pahoLAIthI thAya che. arthAt ATalA pramANuvALuM bIjA maMDaLanA vyAsanuM pramANa thAya che. ahIMyAM paNa gaNita raSTithI kaMIka skUlatA batAvavAmAM Ave che. je A pramANe che. eka tarapha te maMDaLa sarvabAhyanA eka jananA aDatAlIsa ekasaDiyA bhAga 46 tathA bIjA be yojana 26 ne choDIne atyaMtara maMDaLamAM rahe che, bIjI tarapha paNa e ja pramANe thAya che, jethI e jana ane be ejananA aDatAlIsa bhAgane be thI gaNavAmAM Ave to 2 *ra= =paNa pAMca ejana ane eka ejananA pAMtrIsa ekasaDiyA bhaNa thAya che, ane sarvabAhyamaMDaLanA AyAmaviSkabhanA parimANamAMthI je kAma karavAmAM Ave te adhikRta maMDaLanA AyAmavijhaMbhanuM yukata parimANu thaI jAya che, 3183025 =318297 traNa lAkha aDhAra hajAra base sattANu A rIte thaI jAya che. arthAt pUrva maMDaLathI A maMDaLanA AyAmaviSkabhanA parimANamAM pAMca jana ane eka ejananA pAMtrIsa ekasaThiyA bhAga paridhi lAvavAnI rItathI paricayamAM sattara jana tathA eka yojananA ADatrIsa ekasaThiyA bhAga 17 6 thAya che. paraMtu ahIMyAM pUrA aDhAra ejana vyavahAranayanA matAnusAra vivakSita karela che. pUrvokta sarvabAhyamaMDaLanuM parirayaparimANa je 318315 traNa lAkha aDhAra hajAra traNaso paMdara thAya che temAMthI aDhAra jana vizeSita zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM Ave eTale ke echA karavAmAM Ave te 318315-18=31827 Nu lAkha aDhAra hajAra khase sattANu yathAkta rIte adhikRta maMDaLanI paridhinuM parimANa thaI jAya che. (sacA na rAsviM tadeva) tyAre rAtridivasanuM parimANu eja pramANe thAya che, arthAt sabAhyama DaLanI pachInA abhyaMtaranA khInna maMDaLanA saMcaraNa samaye rA divasanuM parimANu pU kathanAnusAra thAya che. je A pramANe che ekasaDiyA e bhAga vadhAre khAra muhUrtIne divasa thAya che. tathA ekaThiyA e bhAga echI aDhAra muhU nI rAtrI hAya che. ( se pavisamANe sUrie docce ahorattaMsi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraI) e praveza karatA sUrya mIjI aheArAtramAM khAdyamaDaLanA trIjA maDaLamAM praveza karIne gati kare che. arthAt te sUrya pUrvokta prakArathI khIjA ma`DaLanI pachInA maDhaLAnimukha praveza karatA karatA eTale ke khIjA cha mAsanI mIjI aheArAtrImAM samAhyama DanI pachInA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNu karIne gati kare che. eTale ke trIjA maMDaLamAM bhramaNa kare che. (tA gayA La sUri vAphira tattva maMsruM saMmittA vArM cararU) jyAre sUrya khAdyamaMDaLanA trIjA ma`DaLamAM upasaMkramaNu karIne gati kare che arthAt khIjA cha mAsanA bIjA aherAtramAM jyAre sUrya khAhyamaMDanA trIjA maMDaLamAM eTale ke sa bAhyama DaLanIpachInA trIjA maMDaLamAM jaIne tyAM bhramaNa kare che. tayA nuM sAmaTayA gaDhatAhIsaM krimAne joyaNassa bAhaNaM egaM joyaNasayasahassa chacca aDayAle joyaNasae bAvaNNaM ca egaTTibhAge noyaLasa AyAmavittvameLa) tyAre te maMDaLapada eka ceAjananA aDatAlIsa ekasasayA bhAga bAhulyathI thAya che. tathA eka lAkha seA aDatAlIsa yAjana tathA eka ceAjananA khAvana ekasiyA bhAga AyAmaviSTa bhathI thAya che. kahevAnA bhAva e che ke sakhAhyamaDaLanA pachInA trIjA ma`DaLamAM saMcaraNa samayamAM e trIju` ma`DaLasthAna eka yeAjananAM aDatAlIsa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 88 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekasiyA bhAga 16 jeTalA cAjana khAhulyathI thAya che tathA 100648 pUr eka lAkha chaseA aDatAlIsa yAjana ane eka yeAjananA bAvana ekaDiyA bhAga jeTale AyAmaviSTabha hAya che. eTale ke ATaluM lAMbu paheLu e maDaLapada he!ya che. pahelAMnA maDaLathI A maMDaLa AyAmaviSNuthI pAMca ceAjana tathA eka ceAjananA pAMtrIsa ekasiyA bhAga jeTaluM nyUna thAya che. tethI pUrvamaMDaLanA vidhyuM ane AyAmanA parimANumAMthI tene ochA karavAmAM Ave teA A maMDaLanA AyAmaviSTabha kathita prakArathI thaI jAya che. pUrvImaMDaLanA AyAmaviSNuMbhanuM parimANu 100654 bhAga jeTalu kahela che, eTale ke eka lAkha chaseA ceApana ceAjana tathA eka ceAjananA chavvIsa ekasaDiyA bhAga jeTaluM kahela che. sAyatra gaNitaprakriyAthI tenuM vizeSana karavAthI 100648 pUr eka lAkha chaseA aDatAlIsa ceAjana tathA eka ceAjananA bAvana ekasaThyA bhAga thaI jAya che. tathA 318279 traNa lAkha aDhAra hajAra khase egaNyAzI ceAjananI tenI paridhinuM pramANa thAya che. tethI pUrvamaMDaLanI paridhinuM pramANa 318297 traNa lAkha aDhAra hajAra khaseA sattANu ceAjananuM thAya che. tathA 55 pAMca yAjana ane eka yeAjananA pAMtrIsa ekasaDhiyA bhAganI paridhi lAvavAnI rItathI je paridhinI vRddhi karavAmAM Ave tA 17 sattara ceAjana tathA eka ceAjananA ADatrIsa ekasiDayA bhAga thAya che. te ThekANe vyavahAra dRSTithI sthUlapaNAthI pUrA 18 aDhAra kahelA che. tethI 318297 traNa lAkha aDhAra hajAra khase sattANu rUpa pU maMDaLanA pariya--parimANumAMthI jo 18 aDhAranI saMkhyAne ochI karavAmAM Ave te te pramANu A rIte thAya che. jemake-318297-18= 318279 traNa lAkha aDhAra hajAra baso ogaNyAzI yeAjana trIjA maMDaLanI paridhinu parimANu nIkaLI Ave che. (tacA La ciM taheva) e trIjA maMDaLanA saMcaraNa samayamAM rAtadivasanuM parimANu eTale ke rAtrimAna ane dinamAnanuM pramANa pUkti kathana pramANe ja thAya che, arthAt ekasaDiyA cAra muhUta bhAga adhika bAra muhUta pramANune divasa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 88 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che, ane ekasaThiyA cAra muhUrta bhAga mUna bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. (evaM khalu eeNuvAega pavisamANe sUrie tayANaMtarAo tayANaMtaraM maMDalAo maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe paMca paMca joyaNAI pagatIsaM ca egadvibhAge joyaNassa egamege maMDale vikkaMbhavuSTiM NivuDDhemANe NivuDDhemANe advArasa joyaNAI parirayavuDDiM NivuDDhemANe NivuDDhemANe savamAM maruM vatrasaMmittA jAre ) A pramANenA upAyathI maMDalAbhimukha gati karate sUrya tenI pachInA maMDaLathI tenI pachInA maMDaLamAM eTale ke eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM gamana karate karate pAMca pAMca jana tathA eka jananA pAMtrIsa ekasaDiyA bhAga jeTalI eka eka maMDaLamAM viSkabhanI vRddhi karate karate tathA paridhinA pramANamAM aDhAra aDhAra yojana parizyane vadhAratA vadhArate sabhyatara maMDaLamAM jaIne gati kare che arthAt bhramaNa kare che. kahevAno bhAva e che ke pUrvokta prakArathI nizcita upAyathI anaMtaranA maMDaLamAM gamana karata sUrya trIjA maMDaLanI pachInA cothA maMDaLamAM tathA cothA maMDaLanI pachI pAMcamAM maMDaLamAM e pramANe kamAnusAra eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM eTale ke trIjA maMDaLathI cothA maMDaLamAM cothA maMDaLathI pAMcamA maMDaLamAM pAMcamA maMDaLathI cha maMDaLamAM A pramANenA kamathI pachI pachInA maMDaLamAM gamana karato karato sUrya eka eka maMDaLamAM eTale ke dareka maMDaLamAM pAMca pAMca jana tathA eka jananA pAMtrIsa ekasaDiyA bhAga parUpa ne vadhAratA vadhAratA eTale ke vyAsamAnane vadhArate vadhArato arthAta vyAsamAnamAM parU ATalA pramANanI vRddhi karIne eTale ke dareka maMDaLanA vyAsa pramANamAM anukramathI ATaluM pramANa vadhArato tathA paridhinA pramANamAM aDhAra aDhAra jana vadhArato vadhArate sarvAyaMtara maMDaLane prApta karIne sarvAyaMtaramaMDaLamAM bhramaNa kare che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tA jayA NaM sUrie savvanbhataraM maMDalaM ubasaMkamittA cAraM carai tayA NaM sA maMDalavayA aDatAlIsaM emadribhAge joyaNarasa bAhale NavaNauI joyaNasa yasahassAI chacca cattAle joyaNasara AyAmavikhaMgaNaM tiNi joyaNasayasaharasA paNNarasa ya sahamsAI egUNatIsaM ca joyaNAI kici vireartherca va Le ) jyAre sUrya sabhyantaramaMDaLamAM jaIne gati kare che tyAre e maMDaLa thAna eka ejananA aDatAlIsa bAsaDiyA bhAga bAhalyathI thAya che. tathA navalAkha chanuM hajAra cAraso yejana AyAmaviSThabhathI ane trIsa lAkha paMdara hajAra ogaNyAzI mejina thI kaMIka vizeSAdhika parikSepathI kahela che. kahevAno bhAva e che ke jyAre sUrya sayaMtaramaMDaLanuM upasaMkramaNa eTale ke tyAM jaIne gati kare che eTale ke tyAM bhramaNa kare che. tyAre te sarvAtyaMtara maMDaLasthAna eka jananA aDatAlIsa ekasaThiyA bhAga 1 6 jeTaluM bAhalyathI arthAt vistAra yukta hoya che. nava la. chanuM hajAra cAraso jana viSkabhathI eTale ke vyAsanA pramANathI ane trIsa lAkha paMdara hajAra gaNyAzI 301pa078 janathI kaMIka vizeSAdhika arthAt kaMIka nyUnAdhika parikSepa eTale ke paridhinA pramANathI kahela che. sabhyantara maMDaLanuM vyAsapramANa 996400 nava lAkha chanuM hajAra cAra ejananuM tathA paridhinuM pramANa 301576 traNa lAkha paMdara hajAra ogaNyAsI jananuM kahela che. (tayA NaM uttamakadupatte ukosae advArasamuhutte divase bhAi, jahaNiyA duvAlasamuhuttA sAruM mavarU) tyAre uttamakAkA prApta utkarSaka aDhAra muhUrtano divasa thAya che, ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. arthAt sarvAyaMtaramaMDaLamAM sUryanA saMcaraNa samayamAM sUrya uttama kAkAprApta eTale ke sAyana mithunAnta rAzimAM gamana kare che. tethI sarvAdhika aDhAra muhUrtane chatrIsa ghaDI barAbarano divasa hoya che. eTale ke-dinamAna 36 chatrIsa zrI suryaprajJapti sUtra: 1 91 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaDinuM thAya che. tathA jaghanyA arthAt sauthI nAnI 24 covIsa ghaDInI tulya bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. eTale ke rAtrimAna covIsa 24 ghaDi barAbaranuM hoya che. kahevAno bhAva e che ke--sabhyantaramaMDaLanA saMcaraNa samaye dinamAna chatrIsa ghaDi barobara ane rAtrimAna 24 covIsa ghaDi barAbaranuM thAya che. tathA sarva bAhyamaMDaLamAM AnAthI ulaTuM eTale ke trimAna chatrIsa ghaDI tulya ane dinamAna vIsa ghI barAbaranuM hoya che. (ga M hosta mAsa vArasAne ta La AviSe saMvare i i mArirasa saMvaracharaNa pagavALa) A bIjA cha mAsane paryavasAnakALa che. Aja AdityasaMvatsara che. ane Aja AdityasaMvatsarane paryavasAna kALa che. arthAt A pUrvokta pramANu yukta divasarAtanA parimANavALe kaLa uttarAyaNa kALa eTale ke mithunasaMkrAtine chelle divasa thAya che. tathA Ane ja AdityasaMvatsara eTale ke sauravarSAtmaka samaya kahela che. ane Aja AdityasaMvatsara eTale ke sauravarSane chello divasa kahela che, (tA sadanA vi maMDhavA mAtAzrIlaM TrimANe voraNa vALa) e badhA maMDaLapado eka jananA aDatAlIsa ekasaThiyA bhAga bAhalyathI arthAt A ekase ceryAzI maMDaLapade eTale ke maMDaLasthAno eka jananA ekasaDiyA aDatAlIsa bhAga 1 66 bAhulyathI eTale jhADAIthI thAya che. arthAt sabhyantaramaMDaLapadamAM je 26 ekasaDiyA aDatAlIsa bhAga jeTalA pramANanI yojanA karavAthI sabhyantara maMDaLanI pachInA bIjA maMDaLanuM vyAsamAna thAya che, te pachI bIjA maMDaLanA vyAsamAnamAM 4. ekasaThiyA aDatAlIsa bhAganuM pramANa meLavavAthI trIjA maMDaLanA vyAsanuM mAna thAya che. A pramANe kramAnusAra cothA pAMcamA vigere maMDaLanuM vyAsamAna samajI levuM. | savA ra La maMdaaMtariyA to goLAruM vimeLe) badhA ja maMDaLanA aMtare be ejanane vidhvaMbhavALA kahelA che. eTale ke badhA maMDaLanuM parasparanuM aMtara be zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana pramANunuM hoya che. eTale ke viSkabha vRddhithI e pramANe thAya che. kahevAno bhAva e che ke eka maMDaLathI bIjuM maMDaLa be jana pramANe jeTaluM dUra hoya che. tathA bIjA maMDaLathI trIjuM maMDaLa be jana parimita dUra hoya che. tathA e ja pramANe trIjA maMDaLathI cothuM maMDaLa e pramANenA kramathI eka bIjA maMDaLanuM parasparanuM aMtara hoya che. A kathana to mAtra upalakSaNa rUpa che. kAraNa ke maMDaLanA AyAmaviSkabhanuM parimANu koI nizcitapaNAthI hotA nathI A te kevaLa aniyata ja hoya che kramavRddhikSayavALA maMDaLonuM jyAM mAna vRddhi kSayarUpa hoya che. A pramANe kSetrothI chupuM nathI. tethI be jana ane eka ejananA ekaThiyA cuMmALIsa bhAga jeTalA pramANanuM aMtara badhe je kahela che. te sthalapaNAthI eTale ke sAmAnya rIte samajavAnuM che. (Asa addhA tenI sAluuLe paMcamuttare goLanA gAdiyA ti vaNajhA) A mAga ekase vyAzIthI guNavAthI pAMca dasa yojana thAya che. A pramANe pitAnA ziSyane upadeza kare eTale ke pUrvokta lakSaNathI yukta mArgane eka vyAzIthI guNavAthI pAMca dasa jana thAya che. tema ziSyane kahevuM. A kathanane gaNita prakAra A pramANe che, be ejanane je eka vyAzIthI guNa vAmAM Ave to 1834=366 traNa chAsaDa thAya che. tathA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAgane je ekaso vyAzIthI gaNavAmAM Ave te 6 183=9964=144 ekase cuMmALIsa jana thAya che. A eka cuMmAlIsanI saMkhyAne pahelAnI rAzI je traNa chAsaThanI che. temAM umerI devAthI 366+144=10 pAMcaso dasa thAya che. A pramANe sarvAtyaMtara ane sarvabAhyamaMDaLanA aMtaramAM pariraparimANanI vRddhi eka prakArathI sarakhI ja thAya che. Aja kathanane spaSTa karavAnA hetuthI zrI gautamasvAmI punaH prazna karatAM kahe che-(tA abhiMtarAo maMDalavayAo bAhiraM maMDalavayaM bAhirAo vA abhiMtaraM maMDalavayaM esa NaM addhA vevaphAM mAhitatta vaNasA) AtyaMtaramaMDaLathI bAhyamaMDaLapada ane bAhAmaMDaLapadathI AdhaM. zrI suryaprajJati sUtraH 1 93 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taramaMDaLapada A pramANenA A mA keTalA kahela che? te Apa kaMDA arthAt A prakArathI sarvAbhya tarama DhaLapadathI eTale ke maMDaLasthAnathI rAva bAhyama DaLapadma athavA sa - bAhyuma DaLapadathI sarvAbhyantarama DaLapada A pramANenA A mA keTalA pramANavALA kahela che? te Apa mane kahe| A pramANe vicakSaNa ziSyanA kahevAthI sarvajJa bhagavAn svaziSyAne pharIthI samajAvatA kahevA lAgyA. (tA paMcaputtaranoyanakSaNa Aphriati vaGajJA) ekasesa paMdara yAjana kahela che tema ziSyAne kahevu' arthAt bhagavAn kahe che ke--sarvAbhyaMtara maMDaLapadathI sa`khAmaMDaLapada yAvat ekaso padara 115 ceAjana pramANunu che. ( abhiMtarAte maMDalavayAte bAhirA maMDalavayA bAhirAo maMDalavayAo abhiMtarA maMDalavayA esa maiM adyAtraca pratiti vattvajJA) AbhyaMtara maMDaLapadathI bAhyama'padma ane bAhyama'DaLapadmathI AbhyaMtarama DhaLapada A pramANenA A mAga keTaleAkaDela che ? te mane kahe| arthAt sarvAMbhyaMtara maDaLapadathI eTale ke sarvAbhya tarama'DaLasthAnathI sabAhyama DaLasthAna athavA samAdyamaDa LapadathI sarvAbhyaMtaramaMDaLasthAna rUpa A mA keTalA pramANunA aMtaravALA che ? te Apa mane kahe!. (tA paMcaraputtare loyanasargata horsa tra TruimALe goyaLarasa atiti yajJA) ekase paMdara caiAjana tathA eka ceAjananA ekasaDhiyA aDatAlIsa bhAga kahela che. tema ziSyAne kahevuM arthAt e sarvAbhya tarasthAnathI sabAhyamaDaLasthAnarUpa mArga 115 esepa dara caiAjana tathA eceAjananA ekaDiyA aDatAlIsa bhAga 6 arthAt 115 46 ATalA pramANanA mArga kahela che. (tA abhitarAo maMDala yAo bAhirA maMDala yA bAhirAo maMDala yAo abhiMtaraM maMtavyaM Na La baddhA vaca AAiti vaGajJA) sarvAbhya'tarama'lapadathI sarva khAdyamaMDaLapada tathA sa`bAhyamaMDalapadathI sarvAbhyataramalapanna rUpa mA keTalA pramANanA kahela che ? ta Apa kaheA athAMt zrI gautamasvAmI pharIthI prazna kare che ke huM bhagavana sarvAbhyaMtaramaMDaLasthAnathI sakhAdyamaDaLasthAna athavA sabAhyamaDaLapadathI sarvAbhyaMtaramaMDaLapada rUpa A mA` parimANuthI keTalA kahelache ? te kaheA (tA vasuttare jhoyaLapaNa terasa carghATTAne jhoyaLasa trAhitA ti 164) sarvAM bhya tarama DesthAnathI sarvAbAhyamaDaLa sthAna ane sabAhyuma DaLapadathI sarvAbhya tarama'DaLasthAnarUpa mA` ekasesa padara cAjana ane eka ceAjananA ekasasayA tera bhAga pramANanA kahela che, tema ziSyA ne samajAvavuM, arthAt tamAe prazna karela pramANavALA mA ekase 115 5dara ceAjana tathA eka ceAjananA ekasiyA tera bhAga ATalA pramANathI kahela che. tema kahevuM ahIMyA 1 ekasaDiyA tera bhAgavALI vadhArAnI saMkhyA sarvAbhyaMtara maMDaLapadathI te pachInA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 94 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLapadamAM vRddhirUpa tathA sabAhyamaMDaLapathI avaktana aMtarAbhimukha maMDaLapadamAM kSaya rUpe kahela che. ( atirAe te maMDalavayAe bAhirA maMDalavayA bAhirA te maMDalavayAe abhiMtaraM maMDaladayaM hasana avAca Aaitti vajJA) sarvAMbhya tarama`DaLapadathI sa`khAhmamaDaLapada tathA sarjekhAdyamaMDaLapadathI sarvAzyatarama DhaLasthAna rUpa A mAga keTalA pramANanA kahela che ?te Apa kaheA, eTale ke abhyaMtarama DaLapadmathI pachI ane sa`khAhyamaMDaLanI pahelA rUpa mA keTaleA kahela che? te kaheA. zrI gautamasvAmIe pUkta prakAre prazna karavAthI zrI bhagavAn tenA uttara ApatAM kahe che ke--tA paMcabhuttare jhoyaLasa brAhiti vajJA) te mAga ekase|5dara ceAjananA kahela che tema peAtAnA ziSyane kahevuM arthAt sarvAbhya tarama MDaLapathI sa`bAhyama DaLapada rUpa mA ekaso paMdara yojana 115 rUpa sAmAnya rIte kahela che. A pramANe ziSyAne kahevuM, akatpAdaka prakriyA pahelA khatAvavAmAM AvI gayela che, e ja pramANe samajI levI. / / sU. 20 // pahelA prAkRtanuM AThamuM prAkRtaprAkRta samApta / / 1-85 zrI jainAcArya --jainadhama divAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUrya prajJaptisUtranI sUrya jJaptiprakAzikA TIkAmAM paheluM prAbhRta samApta // 1-85 zrI suryaprajJapti sUtra : 1 W 95 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUsare prAbhRtameM pahalA prAbhRtaprAbhRta bIjA prAbhRtane prAraMbha bIjA prAbhRtanuM paheluM prAbhRtaprAbhRta have vIsa prAbhRtemAM (tiriA jiMra 43) A nAmavALA bIjA prAbhRtane AraMbha karavAmAM Ave che AnuM prathama sUtra A pramANe che-(A te tirijI 7 diti jarUjhA) ItyAdi. TIkArtha -paheluM prAkRta aMga sahita ATha prAbhRtaprAbhRtanI sAthe kahIne have vIsa prAbhUtomAM A bIjuM prAkRta (riririyA 2 varacha) tirthaka kevI rIte jAya che ? A viSayanA saMbaMdhamAM prazna sUtra upasthita karIne sUtrakAra kahe che-(tA te nirikA mAhiti vaNakanA) he bhagavana ApanA matathI sUryanuM tiryaka gamana kaI rIte thAya che? te Apa kaho. kahevAno bhAva e che ke bIjA aneka viSayanA saMbaMdhamAM pUchavAnuM che. paraMtu hAla atyAranA samaye e ja pUchuM chuM ke Apa prabhuzrInA matathI sUryanI tiryaka gati eTale ke tiryaku paribhramaNa kaI rIte kahela che? te anya bheda sAthe tathA u5patti eTale ke pramANa sahita mane kahe. (tarthe lahu mAgo ap mhivatI godra) A viSayanA saMbaMdhamAM A vayamANa ATha pratipattI kahevAmAM Avela che. arthAt gautamasvAmInA praznane uttara ApatAM prabhuzrI kahe che ke he gautama! A tiryapha gatinA saMbaMdhamAM A vayamANa svarUpavALI ATha pratipattI eTale ke paratIrthikonA matAntara rUpa mAnyatAo kahevAmAM Avela che. e patipattIne sAra have kama pramANe kahe che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 96 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) pUrvIkSitijamAM marIcinA samudAya jovAmAM Ave che. ane pazcima kSitijamAM e sudhAtanA vidhvaMsa thAya che. (sU. 2) (2) sUrya ja pUrvakSitija arthAt AkAzamAM udaya pAme che. tathA te pazcima kSitijamAM asta thAya che. (2) (3) sU gALa AkAranA che. A leka paNu gALa che, eka ja sUrya pRthvInI cAre dizAmAM bhramaNa kare che. tiya k leAkamAM paryAyakramathI leAkane prakAzita kare che. (sU0 1) (4) eka ja sUrya pRthvIkAyamAM=pU parvatanI upara udita thAya che. ane tik leAkAne prakAzita karIne pazcima paryaMta upara vidhyusita thAya che. eTale ke asta thAya che. khIje divase khIjo sUrya utkraya pAme che. ane pAche pharIthI paheleA sUya uddita thAya che. A pramANe paryAyakramathI eka eka divasanuM aMtara karIne beu sUryAM udita thAya che.( sU. 2) (5) pAMcamAnA matathI paNa A pRthvI gALAkAra che. ane A leAka paNa gALAkAra che. eka ja sU paryaMtanI upara pUrva dizAmAM udita thaIne phi lekane prakAzita karIne te pachI pazcima patamAM praveza karIne adhelAkane prakAzita karatAM karatAM pAche khIje divase e ja sUrya pUrva paryaMtanA zikhara para punaH STigocara thAya che. (s0 1) (6) sUrya e hAya che. temAM eka sUrya pahelA divase akAya eTale ke pUrva samudramAM udita thAya che, ane te tirthaMk lekane prakAzita karIne pazcima samudramAM vilina thAya che. arthAt asta thAya che. tathA bIje divase khIjo sUrya eja pUrvokta prakArathI udaya pAme che. ane asta pachu e ja prakArathI thAya che. trIje divase prathama sUrya ceAthe divase khIjo sUrya A pramANe paryAya kramathI eka eka divasanuM aMtara karIne e banne sUryAM udita thAya che. (sU. 2) (Da) eka ja sUrya pUdegsamudramAMthI ugIne bhUlAka arthAt A pRthvIne prakAzita karIne pazcimasamudramAM praveza kare che, ane tyAM praveza karIne pRthvInA adheAbhAgavata zrI suryaprajJapti sUtra : 1 97 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekane prakAzika karIne pAche khIje divase e ja sUrya pUrva samudramAM uge che. A pramANe A sAtamAMnA matathI paNa pRthvI vartulAkAra heAvAnuM dhvanita thAya che tathA eka ja sUrya hAvAnu te kahe che. (sU. 1) (8) prabhAtakALamAM sUrya AkAzamAM uti thaIne ghaNuM dUra sudhI upara eka lAkha yejanathI vadhAre ceAjana paryaMta jaIne dakSiNa gAlAne prakAzita kare che, ane uparanA geAlA mAM rAtri thAya che. te pachI pazcima AkAzamAM adRzya thaIne bIje divase pAche pUrva AkAzamAM udaya pAmIne uttara gAlA ne prakAzita karIne ane dakSiNa gelA mAM rAtri karatA karatA sudhI upara jaIne pazcima AkAzamAM vilIna thaI jAya che, A AThamA vAdinA matathI eka agara e sUrya hAvAnA viSayamAM kaI paNa nirdeza maLateA nathI, A pramANe A AThe matavAdicenA kathananA sArAMza batAvela che. (sahya ne vamAtaMtu) e ATha paratIthi kImAM koi eka paratIki A vakSyamANu prakArathI peAtAnA abhiprAya kahe che, je A pramANe che, (tA puddhimatro hoso vA marIci AgAsaMsi uttiTTa, se NaM imaM loyaM tiriyaM karei, tiriyaM karittA paccatthimaMsi hoyaMtti sAyaMmi rAya AmaMtti vihaMsiskRti) pUrva dizAnA leAkAntathI prabhAtakAlanA sU AkAzamAM udita thAya che, te Aditya A samagra jagatane tir kare che ane tik karIne pazcimaleAkAntamAM sAyakALanA samaye rAtrI thatAM AkAzamAM asta thAya che. kahevAnA bhAva e che ke-ATha patIthikAmAMthI pahelA paratIthi kanA mata kahevAmAM Ave che. te A pramANe che. pahelA matavAdI kahe che ke-pUrvaleAkantathI eTale ke pUrva dizAnA uyasthAnanI upara pUrva dizAmAM prAtaHkAlanA samayamAM sUryanA kiraNa samudAya AkAzamAM uddita thAya che. kahevAne sArAMza e che ke-sUryanA koI vimAna nathI. athavA keI ratha paNa nathI. temaja sUrya koI deva paNa nathI. Ate kevaLa kirAnA samUharUpa ja che. te leAkamAnyatAthI vakra ke gAlAkAra che. karaNeAnI sRSTi dararoja pUrva dizAmAM prabhAtakALamAM AkAzamAM utpanna thAya che. jethI badhe prakAza phelAI jAya che. A pramANenA kiraNa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 98 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudAya utpanna thaIne A bhUlekane eTale ke tiryakanuM tiryagatithI paribhramaNa karIne pazcima dizAnA lokAntamAM eTale ke pazcima dizAmAM sAMjanA samaye rAtrinA prAraMbhakALamAM vilIna thaI jAya che. eTale ke adazya thaI jAya che. A rIte prathama matavAdIne matathI AkAzatatvamAM sUryanA kiraNanA samudAyanuM vidhvaMsana mAnavAmAM Avela che, ( ama(3) pahele matavAdI A pUrvokta prakArathI potAnA matanuM samarthana kare che. A upara jaNAvela prakArathI pahelA matavAdInA matane sAMbhaLIne ( puna ghavamAraMg) bIje anyamatavAdI A pramANe kahevA lAge arthAta bIje kaI tIrthottarIya pahelA tIrthAntarIyanA matane sAMbhaLIne A nIce kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matane jaNAvatA thake kahevA lAgyuM. te A pramANe che. -(tA puSiAmo roto | ko sUrie AgAsaMsi uttidui, se NaM imaM tiriya loyaM tiriyaM karei karittA paccasthimaMsi zrIyaMti mUri 11yaMti viddhati ddhati) pUrva dizAnA lekAtathI prAtaHkALamAM sUrya AkAzamAM udita thAya che, e sUrya A tiryakukane tirya kare che. eTale ke prakAzita kare che. prakAzita karIne pazcimAkAntamAM AkAzamAM adazya thaI jAya che. kahevAne bhAva e che kebhagavAna kahe che ke--bIjA tIrthAntarIyano mata kahuM chuM te tame sAMbhaLe e bIjo tIrtha ntarIya A pramANe kahe che ke-pUrva vibhAganA lekAntathI prabhAtakALamAM sUrya AkAzamAM udita thAya che. tathA kiraNa samudAyanI sAthe AkAzamAM jaIne daSTigocara thAya che. e sUrya A virya paribhramaNa karIne pRthvIlekane prakAzita kare che. ane A tirthaMkalekane pazcima digvibhAganA lekAntamAM AkAzamAM sthira rahIne saMdhyA samaye vidhvaMsa pAme che. eTale ke adrazya thaI jAya che. A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che ke-( patramANa) keI bIjo matavAdI A uparokta prakArathI kahe che. arthAt A rIte bIje anyatIthika sUryanA uddagamana ane astamana arthAta udayAstanA saMbaMdhamAM pitAne mata pradarzita kare che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vo vuja putramAZmu) kaI eka A pramANe kahe che arthAt trIjo matavAdI A prakArathI pahelA ane khInna matavAdIyAnA matane sAMbhaLIne peAtAnA matanA saMbaMdhamAM A nIce jaNAvela prakArathI peAtAnu matavya darzAve che.-(ttA puslimAgo chocaMtAo pAtro sUvi AgAsaMsi utti se imaM tiriyaM loyaM tiriyaM karei karitA pacvatthimaMsi loyaMsi sAyaM ahe paDiAgacchati ahe paDiAgacchittA puNaravi avarabhUpuratthimAo loyaMtAo pAto sUrie AzApti unniru3) A sUrya pUrva dizAnA leAkAntathI prabhAta samayamAM AkAzamAM uparanI tarapha jaI ne te A tiya klAkane tiryak kare che, ane tiyak karIne pazcima leAkAntamAM sAMjanA samaye nIce parAvata ta thAya che, ane nIcenI tarapha AvIne pAchA pRthvInA bIjA bhAgamAM pUrva dizAnA lekAntathI prAtaHkALa thatAM AkAzamAM ya pAme che. kahevAnA bhAva e che ke-bhagavAn kahe che ke-trIjA anyatIthi kanA abhiprAyane sAMbhaLeA temanu kahevu che ke-prAtaHkALamAM eTale ke prabhAtanA samayamAM sU paurasTsa leAkAntathI arthAt pUrvI divaeNbhAgathI AkAzamAM upara jAya che, te sUryAM cyA bhUleka eTale ke manuSyalAkane tirthaMka kare che. arthAt prakAza yukta kare che. bhUlekane prakAzita karIne pazcima lekAntamAM eTale ke pazcimadizAnA aMtabhAgamAM sAMjanA samaye pRthvInA nIcANanA bhAga tarapha gamana kare che. eTale ke pRthvInI nIcenA bhAgamAM praveza kare che. nIcenI tarapha AvIne pRthvInA adheAbhAgane prakAzita karIne tyAMthI pAchA phare che, te pachI bIje divase pRthvInA bIjA bhAgamAM pUrva dizAnA leAkAntathI eTale ke pUrvadigvibhAgathI prAtaHkALamAM pharIthI sUrya AkAzamAM uti thAya che. arthAt ti k lekane prakAzita karavA mATe phrIthI AkAzamAM upara jAya che. trIjA tIrthAntarIyanA matathI A pRthvI gALAkAra rUpa che, temaja leAka eTale bhUleAka paNa gAlAkArathI vyavasthita che. A mata vartamAna samayamAM anya zAstromAM pravata mAna zrI suryaprajJapti sUtra : 1 100 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, tethI tenA kathananI yathArthatA bIjA zAstromAMthI jANI levI. A rIte ahIMyA traNa bhede kahyA che. tenI yathArthatA anya zAstromAMthI jANI levI. traNa bheda A pramANe che (1) prabhAtanA samayamAM sUrya AkAzamAM upa2 jAya che. (2) prabhAtanA samayamAM sUrya parvatanA upara udaya pAme che. (3) prAtaHkALamAM sUrya samudramAM udita thAya che. A traNe bhedane dUra karIne trIjAnuM kahevuM che ke A keI niyama nathI. paNa eja sUrya tiryalokane prakAzita karIne pharIthI pRthvInA nIcenA bhAgone prakAzita karIne bIje divase adhebhAgathI nIkaLIne pUrva dizAmAM prAtaHkALamAM pharIthI AkAzamAM upara jAya che, A pramANe trIjA matavAdIne mata che, ( vamaH) eka je trIje matavAdI che te A pramANe kahe che arthAt pUrvokta prakArathI pitAne mata pragaTa kare che. 3 (gm gvamAdag) ce ke eka tIrthAntarIya e traNenA matAntane sAMbhaLIne A vayamANa prakArathI pitAnA matane pragaTa karatAM kahevA lAgyA hatA purathimAgo romaitALo pAo sUrie puDhavIkAryasi uttidRi, se NaM imaM tiriya loya tiriya karei karittA paccatthi nidRSi sogaMti sAcaM mUrid gvIdAsa viheMDu) pUrva dizAnA lekAntathI prAtaHkALamAM sUrya pRthvIkAyamAM udaya pAme che, te A tiryalokane tirya kare che. ane tirthaka karIne pazcima dizAnA lekAntamAM sAMjanA samayamAM pRthvIkAyamAM asta pAme che. jethI matAvalaMbInA kahevAne bhAva e che ke pUrva digvibhAganA aMtathI prabhAtakALamAM sUrya pRthvInA pRSTha bhAgamAM upara udita thAya che, eja sUrya A AgaLa ja dekhAtA tirya kalekane eTale ke manuSyalakane tirthaka kare che. ane tirazcina karIne pitAnA kiraNothI bhUlokane prakAzita kare che. A pramANe tiryapha karIne bhUlakane prakAzamaya karIne pazcima dizAnA lekAntamAM sAMjanA samaye e sUrya pharIthI pRthvInA abhAgamAM vilIna thaI jAya che. arthAt prabhAta kALamAM pUrva dizApa udayAcalanA zikhara para udita thAya che. ane e tirthaka paribhramaNa karIne zrI suryaprajJapti sUtra: 1 101 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiya klekane prakAzita karIne sAMjanA samaye pazcima dizAmAM astAcalanA zikhara para vilIna thai jAya che. parvatAdi pRthvIkAya hAvAthI ahIyAM pRthvIkAya e pramANe kahela che. A pramANe pratyeka divase sakalakAla sakalaseAkanI sthitinA vicAra karI leve! A pramANe cethA matavAdInA kathanane! sArAMza che. A kathananA upasahAra karatAM kahe che. (ne patramAg) kei eka cAce. matavAdI A pUrvokta prakArathI peAtAnA matanuM kathana kare che. (4) (Nye puLa chtamAg) koI eka A pramANe kare arthAt pAMcamA matavALe! je tIrthAntarIya che te cAre matAvalaMbIyAnA matane sAMbhaLIne A vayamANu prakArathI peAtAnA matane pragaTa karatAM kahevA lAgyA-sthivAko hoyatotro vAtro sUri puDhayA AyaMsa ttinukU seNaM i tiriyaM loyaM tiriyaM karei, karitA paccatthimaMsi loyaMsi sAyaM sUrie puDhavIkAryasi aNupavisas aNupavisittA ahe paDiyAgacchai, paDiyAgacchittA puNaravi avrmUtturasthimAtro ho tAo pAtro suri puDhojAyaMti vRttivRTM) pUrva bhAganAlekAntathI prAtaHkALamAM sUrya pRthvIkAyamAM udita thAya che. te sUrya A manuSyaleAkane tirthaMka kare che, tirthaMk karIne pazcima dizAnA leAkAntamAM sAMjanA samaye pRthvIkAyamAM eTale ke astA caLamAM praveza kare che, ane astAcalamAM praveza karIne adhelAkamAM jAya che, adhelAkamAM jaine pharIthI tyAMthI AvIne pUleAkAntamAM prAtaHkALamAM sUrya pRthvIkAyamAM uti thAya che, kahevAnA bhAva e che ke-pUrvadizAnA leAkAntathI upara prabhAtakALamAM devatArUpa sadAvasthAyI sUrya udayAcala paryaMtanA zikhara upara udita thAya che, pata zikhara upara udita thaine lekane-manuSyaleAkane tik kare che. arthAt ti rUpathI bhramaNa karIne prakAza yukta kare che. ane A rIte manuSyalekane prakAzita karIne pazcima dizAnA aMtamAM sAMjanA samaye sadAkALa avasthAyI devatArUpa sUryAM pharIthI astamana eTale ke astAcalanA zikharaupara praveza karIne adRSya thai jAya che. ane A rIte adRzya thaIne pharIthI adheAleAkamAM jaine tyAMnA leAkane prakAzita karIne tyAMthI pAcho phare che, pAchA pharIne pharIthI pUrva dizAnA lokAntathI upara udita thaIne prabhAtakALamAM devatA vizeSa sadAvasthAyI sUrya udayAcala upara jaI ne udvita thAya che, ane tyAM udaya pAmIne manuSyaleAka samudAyane dRSTigocara thAya che. A pAMcamA matavAdIne mata paNa pRthvI gAlAkAra che A pramANenA trIjA matavAdInA kathana pramANe ja che, paraMtu trIjA matavAdInA matamAM sUrya AkAzamAM udaya pAme che. ane A pAMcamAnA matathI sUrya padegtanI upara udita thAya che, ATalA ja kathanamAM e bannenu judApaNuM che. (i vamA tu) pAMcame tIrthAntarIya pUrvokta prakArathI peAtAnA matanuM kathana kare che. pa (14 juna vamAEg) kAI eka chaThTho tIrthAntarIya A pramANe peAtAnA matane pragaTa karate thake kahevA lAgyA. (tA pumihAgo hoyato nAmo sUrilAla ttivu, te La krma zrI suryaprajJapti sUtra : 1 102 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiriya loyaM tiriyaM karei karittA paccatthimaMsi loyasi sAyaM sUrie AukAyaM sa viddhaMsa i) pUrva dizAvatI lekAntathI sUrya apUkAyamAM udita thAya che, e sUrya A manuSya lekane tiyapha kare che. tirya karIne pazcima dizAnA kAntamAM e sUrya apakAyamAM adazya thAya che. chomatavAdI pAMce anya matavAdInA matane sAMbhaLIne kahevA lAge ke-pUrva dizAnA lakAtathI prabhAta kALamAM sUrya eTale ke tejapuMja prakAzaka deva vizeSa apUkAyamAM athatu pUrva samudramAM udita thAya che, ane lekane dRSTigocara thAya che. A udiya thayela sUrya A pratyakSamAM dazyamAna tiryalekane arthAta manuSyalakane tiryapha gatithI paribhramaNa karIne prakAzita kare che, A pramANe bhUlekane prakAzita karIne pazcima dizAnA aMtamAM sAMjanA samaye pazcima samudramAM adazya thaI jAya che, A pramANe sarvakALa thAya che. have A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che--( gvAhaMg) keI eka arthAt cho tIrthAntarIya A pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM samarthana kare che. 6 (ne puLa vAvo sAtamo keI eka tIrthAntarIya A ninokta prakArathI kahe che arthAt chae tIrthAntarInA matane sAMbhaLIne sAtame tIrthAntarIya A vaphTamANa prakArathI pitAnA matane pragaTa karatA thake A prAmaNe kahevA lAge. (ta purANo rocaMtAo vAgo sUrie AukAsi uttidui seNaM imaM tiriya loyaM tiriyaM kare i tiriyaM karittA paccatthimaMsi loyaMsi sAyaM sUrie AukAryasi pavisai pavisittA ahe paDiyAgacchai paDiya gacchittA punaravi avara mU puriyA DhocaMtAbo suvig gAvAyaMsa vRtti) pUrva dizAnA lekAntathI prabhAta kALamAM sUrya akAya arthAta samudramAM udita thAya che. e sUrya A tiryakane tiryaka kare che. ane tirya karIne pazcima kAntamAM sAMjanA samaye sUrya akAyamAM praveza kare che. tyAM praveza karI alakathI pAchA vaLe che. ane e rIte pAchA vaLIne pRthvInA bIjA bhAgamAM pUrvadizAnA lekAntathI prabhAtakALamAM apakAyamAM udaya pAme che bhagavAna kahe che ke sAtamA tIrthAtarIyano mata tame sAMbhaLo tenuM kahevuM che ke-pUrva dizAnA lokAntathI prabhAta kALamAM sanAtana svarUpa sadAvasthAthI sUrya akAyamAM eTale ke pUrva samudramAM udita thaIne jagatamAM dRSTigocara thAya che. e udita thayela sUrya A vartamAna manuSyalakane tirazcina paribhramaNa karIne prakAzita kare che, ane e rIte manuSyalokane prakAzita karIne pazcima dizAnA aMtamAM saMdhyAkALanA samaye pratyakSa dekhAte prANabhUta te vizeSa prakAzapuMja rUpa graDa vizeSa pazcimasamudramAM praveza kare che. ane pazcima samudramAM praveza karIne pRthvInA adhebhAgamAM rahela lokane prakAzita karIne tyAMthI pAcho phare che. A adhalokathI pAcho vaLIne eTale ke pRthvIne abhAgamAMthI nIkaLIne pUrva bhAgavati kAntathI prabhAtakALamAM eja sUrya pharIthI pUrvasamudramAM AvIne udita thAya che, arthAt bIje divase pAcho uge zrI suryaprajJapti sUtraH 1 103 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kahevAno bhAva e che ke-A sAtamA tIrthAntarIyanA matathI paNa A pRthvI gelAkAra che, ane eka ja sUrya che, ane te maMDalAkArathI pRthvImAM paribhramaNa kare che. A kathanane samApta karatAM kahe che. (je gardaM) keI eka sAtame matAvalambI A upara jaNAvela prakArathI pitAnA matanA abhiprAyane kahe che. AvA ( gvamaraMtu) keI eka AThame tIrthAntarIya A nIce kahela prakArathI pitAne mata pragaTa karatAM kahe che ke-(vA purathimAzo jotAo vaDuM cAhuM bahuyAI joyaNasayAi bahui joyaNasahassAI uDDha dUraM utpattittA ettha NaM pAo sUrie AgAsaMsi uttiTui se NaM imaM dAhiNaTuM loyaM tiriyaM karei tiriya karittA uttaraddhaloyaM tameva rAo se NaM imaM uttara dvaloya tiriya karei tiriya karittA dAhiNaddhaloyaM tameva rAo, se NaM imAI dAhiNuttaraDhaloyAI tiriyaM karei karittA purathimAo loyaMtAo bahuI joyaNAI bahuyAI joyaNasayAI bahuI joyaNasahassAI uDDhaM dUraM utpattilA stha pAka mUrikha AyA laiMti 3ttizz) pUrva dizAnA kAntathI bahu yejana bahu seMkaDo jana bahu hajAre jana atyaMta dUra sudhI upara jaIne prabhAtane sUrya AkAzamAM udaya pAme che. e sUrya A dakSiNA lekane prakAzita kare che. ane prakAzita karIne dakSiNA lekamAM rAtrI kare che. arthAt te dakSiNArdha ane uttarArdhaloka eTale ke bane goLane prakAzita kare che. prakAzita karIne pUrva dizAnA lekAntathI bahujana seMkaDo yajana bahuM hajAro jana upara uMce jaIne prAtaHkALamAM AkAzamAM udita thAya che. kahevAno bhAva e che ke bhagavAna kahe che ke-AThamA tIrthAntaravALAne mata sAMbhaLe prathama pUrva dizAnA lekAnathI upara ghaNo uMce arthAt saMkhyAtIta jana ghaNuM seMkaDe jana pachI ghaNA hajAre jana ane zatasahastra arthAta lAkho jana ghaNe dUra sudhI upara jaIne AkAzamAM rahIne prabhAtakALamAM tejanA DhagalA rUpa sUrya arthAt jagatane prakAza ApanAra praha vizeSa udita thAya che ane e rIte udita thaIne A puravartamAna manuSyalakane dakSiNa nADIvRttathI dakSiNa galArdhamAM Avela lekane prakAzita kare che. eTale ke tiryapha paribhramaNa karIne dakSiNagelAIne prakAzita kare che. e dakSiNagelAIne prakAzita karIne eja samaye uttara golAImAM Avela lokamAM rAtri kare che. arthAt jyAre dakSiNa goLArdhamAM divasa hoya che, eja samaye uttara goLArdhamAM rAtrI hoya che. te pachI sUrya kamakamathI e uttarArdha lekane tiryaka paribraNa karIne uttara bhAgane prakAzita kare che, eTale ke uttarAIlekanuM niyaMka paribhramaNa karIne jyAre prakAzamaya kare che eja samaye dakSiNArdhalekamAM rAtrI thAya che. te pachI e bhramaNazIla sUrya e pUrvokta dakSiNArdha ane uttarArdha banne lekane zrI suryaprajJapti sUtraH 1 104 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tirthaka paribhramaNa karIne beu lekAddhane prakAzita kare che, beu golAne prakAzita karIne pharIthI e ja sUrya pUrva digvibhAganA atathI upara pahelAM saMkhyAtIta jana upara jaIne te pachI kamathI bahu sekaMDe jana bahu hajAre jana ahIM badhe ja bahu padano prayoga karavAthI saMkhyAtIta samajavuM. te pachI ghaNe dUra upara jaIne ahIMyAM prabhAta samaye pharIthI AkAzamAM udita thAya che. ane lokamAM daSTigocara thAya che. arthAta pharIthI udita thAya che, e pramANe sadAkALa bhAvanA bhAvita karI levI. have A kathanane upasaMhAra karatA kahe che-- go puna ghavamAhaMtu) keI eka arthAt AThame tIrthAntarIya A pUkti kathanAnusAra svamatanuM kathana kare che. pUrvokta prakArathI paramatavAdinA matane batAvIne have bhagavAna potAnA matane batAvatAM kahe che-te A pramANe che-zrI bhagavAna kahe che ke-(vaDyuM gm gvaM vAmo) he gautama! kevalajJAnadhArI huM A viSayamAM vastunI yathArthatA samajIne ane e AThe paramatavALAonA abhiprAyane jANIne A pramANe kahuM chuM. (idhurIvarata virala paDiNAyatAe odINadAhiNAyatAe jIvAe maMDalaM cauvIse NaM sateNaM chettA dAhiNapurasthimaMsi uttara paccatthimAsa ya caubhAgamaMDalaMsi imIse rayANappAbhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo aTTha joyaNasayAI uddhaM uppayittA ettha NaM pAo duve sUriyA uttidvaMti) 2 jabUdvIpa nAmane dvIpane pUrvathI pazcima tarapha lAMbI ane uttara dakSiNanI tarapha paNa lAMbI evI jIvA nAma derIthI maMDaLane eka covIsa maMDaLathI vaheMcIne dakSiNa pUrvamAM tathA uttara dakSiNa dizAmAM maMDaLanA cethA bhAgamAM A ratnaprabhA pRthvInA baha samaramaNIya bhUbhAgathI ATha jana upara jaIne A avakAza pradezamAM be sUrya udeta thAya che. kahevAno bhAva e che ke bhagavAn pitAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che ke A viSayamAM mAre mata sAMbhaLo A jaMbudvIpa sarvadvIpa samudranI paridhirUpa che. AnI upara yuddhAtadvAmaMDaLa arthAtu kaI paNa maMDaLanA eka covIsathI vaheMcIne eTale ke eka covIsa bhAga karIne zrI suryaprajJapti sUtra: 1 105 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta e prakAre maMDaLanI kalpanA karIne pUrva pazcima tarapha lAMbI ane uttaradakSiNa lAMbI jIvA eTale ke dorIthI te te maMDaLane cAra bhAgathI vaheMcIne eTale ke tenA ekaso vIsa bhAga karIne dakSiNapUrva eTale ke agni khUNAmAM ane uttarapazcima eTale ke vAyavya koNamAM maMDaLanA cothA bhAganA ekatrIsa 31 bhAga pramANamAMthI eka covIsa maMDaLa sUryodaya kALamAM prApta thAya che. (43vIseLa chettA ramAyAmaMti ) A kathanathI e siddha thAya che. A pratyakSamAM upalabhyamAna ratnaprabhA pRthvInA bahu samaramaNIya arthAta atyaMta sama hovAthI ramaNIya pradezavALA bhUmi bhAganI upara AThase jana upara jaIne arthAt buddhinI kalpanAthI jaIne A AkAzapradezamAM prabhAtakALamAM sUrya udita thAya che. (te Na imAiM dAhiNuttarAI jaMbuddovabhAgAI tiriyaM karati tiriyaM karitA purathimapaccasthimAI jaMbuddIvabhAgAI tAmeva rAto teNaM hAmaI purathimapaccasthimAI jaMbuddIvabhAgAiM tiriyaM kareMti tiriyaM rittA rAjuttarAruM saMyurInamAruM tameva to) tyAre dakSiNettara dizAne jaMbudvIpavALe bhAga arthAt bane bhAgone tirya kare che. tiryapha karIne pUrva pazcimanA ja bUDhIpanA be bhAgamAM zatri kare che, jyAre A pUrva pazcimanA be bhAgane tirya kare che tyAre dakSiNauttaranA jaMbudvIpanA be bhAgomAM rAtri thAya che. kahevAno bhAva e che ke-jyAre prabhAtakALamAM ratna garbhA vasuMdharAnI pUrva dizAmAM be sUryo udita thAya che. e samaye A dakSiNa uttaranA jaMbU dvIpanA be bhAgene prakAzita kare che arthAt tiryapha bhramaNa karIne prakAzita kare che tyAM ja yathAvatu prakAzita karIne eja samaye pUrva pazcimanA jaMbudvIpanA be bhAgamAM rAtri kare che, eTale ke e be bhAgane prakAzita karatA nathI, tathA e samaye eja be sUrya pUrva pazcimanA jaMbudvIpanA be bhAgone jyAre tiya bhramaNa karIne prakAzita kare che. tyAre vasatithI pUrva pazcimanA be bhAgone prakAzita karIne eja samaye dakSiNa uttaranA jabUdvIpanA be bhAgamAM rAtrI kare che, arthAt eka bharatakSetrane sUrya ane bIje ravata kSetrane sUrya A pramANenA be sUryo hovAthI tene teno umana A rIte thAya che, dakSiNapUrvanA maMDaLanA caturtha bhAgamAM bharatakSetrano sUrya udita thAya che. tathA pazcima uttaranA maMDaLanA cothA bhAgamAM eravata kSetrano sUrya udita thAya che. e pramANe bhArata ane eravata kSetranA udita thatA beu sUryo kramAnusAra dakSiNa uttaranA jaMbudvIpanA bhAgone prakAzita kare che, arthAt bharata kSetrano sUrya dakSiNa pUrvanA maMDaLanA caturthabhAgamAM udita thaIne tiryapha paribhramaNa kare che, tathA tirthaka paribhramaNa karIne merU parvatanA dakSiNa bhAgane prakAzita kare che, tathA eravata kSetrane sUrya bIjA uttara bhAgamAM udaya pAme che. te tyAM udita thaIne tiryapha pari brimaNa karIne merUparvatanA uttaranA bhAgane prakAzita kare che dakSiNauttaranA be bhAgone prakAzita karIne te A pUrva pazcimanA jaMbudvIpanA bhAgone prakAzita kare che. A kathananI bhAvanA A zrI suryaprajJami sUtraH 1 106 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte thAya che je samaye airavata kSetranA sUrya merUnA uttara bhAgamAM tiryakuM paribhramaNa kare che. ane tipha paribhramaNa karIne te pachI merUnI ja pUrva dizAmAM tirthaka paribhramaNa kare che, tathA bharatakSetrano sUrya merUnI dakSiNadizAmAM tiryapha paribhramaNa karIne te pachI merUnA pazcima bhAgamAM tiryaparibhramaNa kare che. A pramANe jyAre bhArata ane airavatakSetranA bane sUryo kramAnusAra pUrva pazcimanA bhAgomAM tirthaka paribhramaNa kare che. eja samaye dakSiNauttaranA jaMbUdvIpanA be bhAgamAM rAtri kare che, te vakhate eka paNa sUrya dakSiNa bhAga athavA uttara bhAgane prakAzita karatA nathI, e pramANe kamAnusAra aivita kSetrane tathA bharatakSetrane sUrya pUrva pazcimanA be bhAgene prakAzita karIne je bharatakSetrano sUrya che te uttara pazcimanA maMDaLanA cethA bhAgamAM udita thAya che, tathA je eravata kSetrane sUrya che te dakSiNa pUrvanA cothA bhAgamAM bannene prApta thAya che. have A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che.- te che mAruM rajIittarAruM zuTiapccsthimaanni ya jaMbuddIvassa dIvamsa pAINapaDiNAyatAe uddINadAhiNAyanAe jIvAe maMDalaM cauvIseNaM saeNaM chettA dAhiNapurasthibhillaMsi uttarapaccatthimaMsi ya caubhAgamaMDalaMsi imIse rayaNApabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo ahU~ joyaNasayAI uDDhaM uppaittA phya tU tUriyA vaMzi vRttixti) A dakSiNa uttara ane pUrvapazcima rUpa jaMbUdvIpanA be bhAgone prakAzita kare che ane prakAzita karIne jaMbudvIpa nAmanA dvIpanI upara pUrva pazcima tathA uttaradakSiNanI tarapha eTale ke beu tarapha lAMbI jIvA nAma dorIthI eka vIsa bhAgathI vaheMcIne dakSiNa pazcima ane uttarapazcimane caturtha bhAga maMDaLamAM A ratanaprabhA pRthvInA bahasamaramaNIya bhUbhAgathI ATha jana upara jaIne prabhAtakALanA beu sUye AkAzamAM udita thAya che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 107 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAnA bhAva e ke-bharatakSetrane ane aravata kSetranA A rIte banne sUryAM pahelAM krama kramathI dakSiNa uttaranA ja khUdvIpanA e bhAgane ane te pachI kramathI pUrvapazcimanA jamUdrIpanA e bhAgAne arthAt bharatakSetrane sUryAM pazcima bhAgane ane aravata kSetrano sU pUrva bhAgane sArI rIte prakAzita karIne ja khUdrIpa nAmanA dvIpanI upara koi maMDaLane pU`pazcima tarapha ane uttaradakSiNanI tarapha lakhAyamAna jIvA nAmadArIthI ekasA cAvIsa bhAgeA karIne yathAyeAgya dakSiNa pUrva arthAt agni khuNAmAM tathA uttarapazcima eTale ke vAyavya koNamAM maMDaLanA caturthAM bhAgamAM A ratnaprabhA pRthvInA atyadhika samatala zaiAbhAyamAna bhUmibhAgeAthI uparamAM AThaso yAjana jaIne A AkAza kSetramAM prabhAtakALanA samaye ane sUryAM arthAt bharatakSetrane ane aravata kSetranA sUrya AkAzamAM uti thAya che, arthAt je sUrya pahelAnA aheAzatramAM uttara bhAgane prakAzita karyAM hatA te sUrya dakSiNapUrvanA maMDaLanA cothA bhAgamAM udita thAya che, ane je sUrya pUrvInA aheArAtramAM dakSiNa bhAgane prakAzita karyAM hatA te uttarapazcimanA mAMDaLanA ceAthA bhAgamAM ujjita thAya che. A pramANe hamezAM jagatanI vicAraNA samajI levI. !! sU0 215 khIjA prAbhUtanuM paheluM prAmRtaprAmRta samApta 5 2015 bIjA prAbhUtanA khIjA prAbhRtaprAbhUtanA prAraMbha dUsare prAbhRtameM dUsarA prAkRtaprAta TIkA :-khIna prAbhUtanA pahelA prAkRtaprAmRtamAM sUryanA tig gamananA hetune savistara rIte pratipAdrita karIne have (ttitttiA RiSa AjIra) lagatA A bIjA prAkRtanA bIjA prAbhRtaprAbhUtamAM (mecaSAra A viSayanA sabaMdhamAM (azrvamaiharumaMjhi) A viSayanA antabheda je kahela che e viSayane upasthita karatAM sUtrakAra prazna sUtra kahe che. maMjuM saMnamALe saMmamALe sUriN cAM caD jJAaitti vajjA) he bhagavan ApanA matathI A viSayanA sabaMdhane haG1) bheda dhAta ka kalA maMDalAntaramAM saMkramaNa (tArUM te mAtro zrI suryaprajJapti sUtra : 1 108 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka maMDaLathI bALa maMDaLamAM saMkramaNa karatA sUrya kevI rIte gati kare che? te Apa kaho. kahevAne bhAva e che ke vicakSaNa buddhimAna ziSya prabhuzrIne prazna karatAM kahe che ke-he bhagavana mAre Apane pUchavAnA ghaNA viSaya che, paraMtu atyAre je A kathana viSaya che te Apa kRpALuM sAMbhaLo ApanA matathI sadAvasthAyI prakAzaka graha vizeSa sUrya eka maMDaLathI arthAt ekaso coryAzI saMkhyAvALA maMDaLamAM eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karate arthAta paribhramaNa karate sUrya gati kare che. eTale ke te te maMDaLamAM gamana karate kahela che? te Apa kahe. A pramANe suziSyane prazna sAMbhaLIne kevaLajJAna saMpanna bhagavAna temane samajAvatAM kahevA lAgyA. bhagavAna kahe che ke-he gautama ! A viSayanA saMbaMdhamAM suve pavittI ittA ) be pratipattI kahela che. arthAta eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNanA saMbaMdhamAM vayamANa prakAranI be pratipattI eTale ke matAntare kahela che. je A pramANe che. (tha a gam) e beu matavAdImAM eka A pramANe kahe che arthAt eka maMDaLathI bIjA maMDaLanA saMkramaNa karavAnA viSayamAM pahele anyatIrthika A nIce jaNAvela prakArathI pitAnA matane pragaTa kare che. te A pramANe che, (ta maMkArAmA maMgTuM saMkramamAM saMkramamANe mUri meghANe haMmarU) eka maMDaLamAMthI bIja maMDaLamAM saMkramaNa karato arthAt gamana karate sUrya bheghAtathI saMkramaNa kare che. pahelA matavAdInA kahevAno bhAva e che ke-A viSayamAM te kahe che ke eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM gamana karatuM sUrya bhedaghAtathI eTale ke gatibhedathI arthAta maMDaLanuM ochAvatta pramANa hovAthI gati vizeSathI gamana kare che eTale ke saMkramaNa karavAnI IcchA kare che. bheda eTale eka maMDaLathI bIjA maMDaLanuM aMtarAla eTale ke banne maMDaLanI vacceno pradeza temAM ghAta eTale gamana athaoNt eka maMDaLa sUryathI pUrAya pachI tenA antarAlanA apAntarAlamAM gamana karIne bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karavuM eTale ke zrI suryaprajJati sUtraH 1 109 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javuM. A pramANe saMkramaNa karIne e maMDaLamAM gati kare che, (pvamA) prathama tIrthottarIya A rIte pitAne mata pratipAdita kare che (1) ( puLa pramANu) bIjo eka anya matavAdI A pramANe kahe che. eTale ke pahelA matavAdInA matanuM kathana sAMbhaLIne bIje matavAdI tIrthAtarIya A vAkyamANa prakArathI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che je pramANe che.-(tA maMDANo maMdaruM saMmaLa bhUgi #UT ;) eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karate sUrya karNakalAthI gati kare che, eTale ke-bhagavAnuM kahe che ke bIjA matavAdInA matane tame sAMbhaLe te kahe che ke-eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM gamana karavAnI IcchAvALe sUrya potAnAthI vyAsa thayela maMDaLane prathama kSaNa pachI karNa kalAne AraMbha karIne choDe che, A kathanane bhAva A rIte samaje. bharatakSetrane ane airavatakSetrane A pramANe be sUryo kahelA che, temAM bharatakSetrano athavA eravata kSetrano sUrya pitapotAnA sthAnamAM udita thaIne bIjA maMDaLane karNa eTale prathama cheDAnA bhAgane lakSa karIne dhIre dhIre adhikRta thayela maMDaLane te koI prakAranI kaLAthI choDatA choDatA gati kare che. jenAthI te ahorAtra pUrI thatAM bIjA samIpanA maMDaLamAM pravartamAna thaI jAya che, ahIMyAM karNakalA zabda kiyAvizeSaNa che, tema samajavuM. A kathananI bhAvanA A rIte samajavI joIe. karyuM eTale bIjA maMDaLanA prathama cheDAnA bhAgane lakSa karIne vyApta thayela maMDaLane prathama kSaNa pachI kSaNe kSaNe kaLAthI je pramANe thaI zake e prakArathI choDe che. e rIte ahIMyAM be anya nIrthikonA matane kahIne je vAstavika vastu svarUpa che tene bhagavAna kahe che. je A pramANe che. (tattha je te evamAsu tA maMDalAo maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe bheyapAeNaM saMkamai) eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa arthAt gamana karate sUrya bhedaghAtathI eTale ke zrI suryaprajJati sUtraH 1 110 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gati vizeSathI gamana kare che. arthAt eka maDaLathI bIjA maMDaLamAM sUryanA gamana karavAnA saMbaMdhamAM pahelA tIrthAntarIya nIce kahevAmAM Avela prakArathI peAtAnA mata viSe kahe che ke eka maMDaLamAMthI tepachInA bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karavAnA vicAra karIne bhedadhAtathI eTale ke gativizeSathI e maMDaLamAM sUrya gamana kare che. (tettI n a rose) e pahelA matavAdInA kathanamAM A kathyamAna prakArathI doSanA sabhava rahela che, te doSa batAvatAM sUtrakAra kahe che-(tA neLatarA-maMtrajApro maruM saMkramamALe samamALe bhUCi mecavALuM saMmar va 20 adbhu putro najI) je aMtarathI eka maMDaLathI khIjA maMDaLamAM gamana karatAM karatAM sUrya bhedaghAtathI jAya che, te prakAranA samaya AgaLa nathI. doSanuM svarUpa batAvatAM bhagavAna kahe che ke jeTalAkALanA aMtarathI eka maDaLathI khIjA maDaLamAM gati vizeSathI gamana karavAnI IcchA kare che. eTalA pramANanA samaya rUpa ahA maMDaLanA paribhramaNamAM hotI nathI. arthAt eka maMDaLamAMthI ma`DaLAntaramAM sakramaNa karavAnI IcchAvALA sUrya jeTalA pramANunA kALamAM apAntarAlamAM jAya che. eTalA kALanI pachI paribhramaNa karavAnuM ISTa hAvAthI bIjA maMDaLa saMbaMdhI aheArAtramAM eTalA samaya echA paDe che. tethI bIjA ma`DaLamAM paribhramaNa pantamAM eTale kALa paribhramaNa karatA nathI. kAraNa ke tenI vyApta thayela ahArAtra pUrI thaI jAya che. ema hAya te! paNa zuM doSa che ? ema kahetA te mATe kahe che-AgaLanA khIjA maMDaLamAM gayA vInA ja ma`DaLa pazrimaNakALa nyUna thAya che, kAraNa ke jeTalA samayamAM pUrepUrA maMDaLanuM paribhramaNa karI zakAya che, temAM echA thAya che Ama thavAthI saMpUrNa jagatamAM prasiddha pratiniyata visarAtrInA paribhramaNamAM vyAghAtanA prasaMga upasthita thaI jAya che, (atti naM yaM Dhone) tenA ukta prakAranA kathanamAM A pratyakSa doSa AvI jAya che. tethI ja kahela che ke-(puramo imALe maMdAra pave teNInuM yaM otte) khIjA maMDaLa sudhI gayA vinA ja maMDaLakALa eTale ke ma`DaLanA bhAgakALa nyUna thaI jAya che, tenA kahevAmAM zrI suryaprajJapti sUtra : 1 111 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pratyakSa doSa dekhAya che. (sadhdha ne te vamAsa~pu) maMDaLanA paribhramaNanA bhAgakALanA nirNaya karavAmAM je bIje tIrthAntarIya A nIce kahevAmAM AvanArA prakArathI peAtAnA matane pradarzita kare che. jema ke-(tA maMDAtro madanuM saMkramamALe sUrinAruM nivederU temi naM yaM viseluM) eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karatA sU kahyuM kaLAthI cheDe che, enA kathanamAM A nIce kahevAmAM AvanAra prakAranI vizeSatA che, kahevAnA bhAva e che ke-bhagavAna kahe che ke e bIjA paratIthi kanA matane sAMbhaLeA. te bIjo matavAdI kahe che ke-eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM gamana karavAnI IcchAvALA sUrya eTale ke sadAvasthAyI teja pujarUpa graha vizeSa ka kaLA eTale ke kaNa gatithI cheDAnA eka bhAgarUpathI maMDaLane cheDe che, A bIjA matavAdInA kathanamAM A kathyamAna vizeSa prakAranA guNa che, je A pramANe che, (tA je gaMtareNaM maMDalAo maMDala saMkanamANe sUrie kaNNakalaM NiveDhei evaiyaM ca arddha purao iTTu) je a MtarathI eka maDaLamAMthI bIjA mAMDaLamAM samaNu karatA sU karyuM kaLAthI cheDe che, eTalA pramANanI addhA AgaLa jAya che. kahevAnA bhAva e che ke--khIjA matavALAnA kathanamAM zu guNa che, te batAvatA bhagavAn kahe che ke-jeTalA aMtarathI eTale ke jeTalA aMtarAlathI eka maDaLathI khIjA mAMDalAntaramAM saMkramaNa karavAnI IcchAvALA sU kaNa kalA eTale ke pote vyApta karela maMDaLane cheDe che. eTalA pramANa vALuM aMtarakALanA paribhramaNa rUpa addhA AgaLa jAya che. arthAt bIjA maMDaLanA aMta sudhI jAya che, arthAt adhikRta maMDaLa ka kaLAthI ADe che. tethI apAntarAlamAM javAne kALa adhikRta maMDaLamAM rahela aheArAtramAM atabhUta thaI jAya che, tema thavAthI bIjA maMDaLamAM saMkrAnta thaI ne temAM rahela kALa jarA paNa nyUna thatA nathI jeTalA kALamAM apAntarAlamAM gamana thAya che, eTalA kALamAM AgaLa jAya che. AnAthI zuM thAya che? te kahe che, (puro paddamALe maMdAruM na paDvartesiO ayaM vise) AgaLa jate! sU zrI suryaprajJapti sUtra : 1 112 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLa kALane nyUna karatuM nathI. enA manamAM vizeSapaNuM che. arthAt bIjA maMDaLa paryantamAM paribhramaNa karate sUrya maMDaLanA bhAga parimANane kama karatA nathI. kahevAno bhAva e che kejeTalA kALamAM te maMDaLa paribhramaNanI samApti thAya che eTalA kALamAM ja e maMDaLa paripUrNa samApta karavAmAM Ave che, thoDo paNa maMDaLakALa nyUna thato nathI. tethI sakala jagaprasiddha pratiniyata rAtrinA parimANamAM kaI paNa vyAghAtane prasaMga Avato nathI. pUrvokta bIjA matavAdInA matamAM Aja vizeSatA che, eTale Aja mata ucita ane jJAtavya paNa che. tenA sivAyane mata zAhaya nathI. te batAvatAM kahe che, (ne te evamAsu maMDalAo maMDalaM saMkamamANe sUrie kaNNakalaM NiveDhei eeNaM naeNaM NeyavaM No cevaNaM surenga) temAM je A pramANe kahe che ke eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karate sUrya karNakaLAthI choDe che, A nayathI gati jANavI anya rIte nahIM. kahevAne bhAva e che ke- maMDaLanA saMkramaNanI gati kALanA matabhedamAM je vAdI e uparokta prakArathI pitAne mata pragaTa kare che. eTale ke eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM gamana karavAnI IcchAvALe sUrya karNakaLA eTale ke cheDAnA eka bhAgane choDe che. arthAta vyApta karela maMDaLane karNakalAthI nyUna kare che, je A pramANe kahyuM che e tathya che. A pratipAdana karela nathI eTale ke abhiprAyathI mArA matathI paNa eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa ISTa nathI. arthAt maMDaLathI maMDalAntaramAM saMkramaNa karato sUrya karNakaLAthI maMDalAntane choDe che. e pramANe je kahyuM che eja mata samyak prakArano che. e pramANe mAre mata che. jethI eja mata svIkArya che. kAraNa ke e kathanamAM leza paNa deSa Avate nathI, bIje keI naya arthAt abhiprAya svIkAravA lAyaka nathI. kAraNa ke temAM aneka prakAranA doSa dekhAya che. A pramANe A bhagavAnanA kathanane sArAMza che. | sU0 22 che bIjA prAbhUtanuM bIju prAbhRtaprAbhRta samApta 2-2 zrI suryaprajJati sUtraH 1 113 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUsare prAkRtame tIsarA prAbhRtaprAbhRta bIjA prAbhUtanuM trIjuM prAkRta prAbhUta TIkArtha -vIsa prAbhRtemAM A bIju prAkRta cAlI rahela che. A bIjA prAbhRtamAM traNa prAbhRtaprAbhRta che, te paikI be prAbhRtaprAbhRta kahevAI gayA che. have A bIjA prAbhRtanuM trIjuM prAbhRtaprAbhRta kahevAmAM Ave che, (bikaravamaLa vighA visaMte gaMvA guDhaNIrUsarve purisALa tela = gvarIbo) pratyeka maMDaLamAM gatinA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahe che, (aa jevA vetta sUrina hAmeLa muttaLa hitAtti ) he bhagavana keTalA kSetramAM sUrya eka eka muhUrtamAM gamana karate kahela che? te kaho zrI gautamasvAmI kahe che ke- he bhagavana bIjA ghaNA viSayanA saMbaMdhamAM pUchavAnuM che paNa atyAre eja pUchuM chuM ke- he bhagavan ApanA matathI keTalA pramANavALA kSetramAM prakAzaka graha sUrya eka eka muhUrtamAM gati kare che? A pramANe suziSya evA zrI gautamasvAmIne pUchavAthI bhagavAna A viSayanA saMbaMdhamAM paratIthikanA mithyAbhAnA upadarzana rUpa pratipattine batAvatAM kahe che-(tasya vastu mAro vattAri vAribo) A viSayanA saMbaMdhamAM cAra pratipatti kahevAmAM Avela che. bhagavAna zrI gautamasvAmIne temanA praznano uttara ApatAM kahe che ke-he gautama! A muhUrta gati parimANanA saMbaMdhamAM A kahevAmAM AvanAra svarUpavALI cAra prattipatti eTale ke paramatavAdInI mAnyatA rUpa matAntare kahela che. te A pramANe che.-(tAtha ne vinar) 1 e cAra paramatavAdiyomAM pahele tIrthAntarIya A vaphTamANa prakArathI potAno mata darzAve che. je pramANe che-(vA che je zocAsaNa phUui gm mudattei jaracha4) sUrya eka eka muhUrtamAM cha cha hajAra ejanamAM gamana kare che. arthAta pahelA anya matavAdino mata sAMbhaLe che gautama! e pahelA tIthacrIyanA matathI paribhramaNa karato sUrya eka eka muhUrtamAM cha cha hajAra yojana paribhramaNa kare che. ( vamahaMg) pahelo tIrthAntarIya pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM samarthana kare che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 114 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (te puLa vamAtaMtu) khIjo koI eka nIce jaNAvela prakArathI peAtAnA matanA samadhamAM kahe che, je A pramANe che. (tA paMca paMca loyaLanahassAnuM sUraNa meLeLa munnutteLa chaGa) pAMca pAMca hajAra ceAjana sUrya` eka eka muhUrtamAM gamana kare che, arthAt bIjo anyatIthi ka kahe che-ke paribhramaNa karatA sUrya dareka maMDaLamAM pAMca pAMca hajAra yAjana eka eka muhUrtamAM gamana kare che. (jJe vamAdaMtu) koi eka bIjo paramatavAdI A pUrvakti prakArathI kahe che. rA (popuLa mAg) 3 trIjo paramatavAdI A nIce jaNAvela prakArathI peAtAnA matanA viSayamAM kahe che. jema ketA cattari vArinoyaLanastAnlR sUrizameLeLa muddoLa TREOF) cAra cAra hajAra yeAjana sUrya eka eka eka muhUta'mAM jAya che. arthAt trIjA matavAdI kahe che ke-pAtapotAnI kakSAmAM bhramaNa karatA sUrya cAra cAra hajAra ceAjana eka eka muhUtamAM arthAt pratyeka muhUtamAM bhramaNa kare che. (i vamAg) A pramANe trIjo matavAdI pAtAnA mata pradarzita kare che. sA (i kuLa mAmaipu) 4 kAI eka ceAthe matavAdI traNe paratIthikAnA matane sAMbhaLIne vakSyamANu prakArathI peAtAnA mata darzAvela che. tenA mata ApramANe che.-'tasya ini ca vi vattA vinocaLasahassArUM sUrikrumemeLa muduttaLa jI' ceAthe tIrthAMntarIya teA che, pAMca, athavA cAra, hajAra Ajana sUrya eka eka muhUrtImAM gamana kare che. arthAt cAcA matavAdI kahe che ke-cha pAMca cAra hajAra yAjana eka eka muhUtamAM sUrya gamana kare che. A prakAranI madhyama gatithI sUrya pratyeka maMDaLamAM paribhramaNa kare che. A rItanuM ceAthA matavAdI nuM kathana che. !!jA pUrvokta prakArathI cAre matavAdiyAnA matAntarone sakSepathI batAvIne have A pratipattiyAnI bhAvanikA kahe che-tattva ne te vamAnu tA che che goyaLasanA sUhi game zrI suryaprajJapti sUtra : 1 115 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lei mui Rche te davA' A cAre matavAdIyomAM je A pramANe kahe che ke-cha, che hajAra jana sUrya eka eka muhUrtamAM jAya che, temanA kahevAne abhiprAya e che ke-muhutamAM saMcaraNa nA saMbaMdhamAM je vAdI have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI svamata ne kahe che ke-cha, cha hajAra yojana sUrya eka eka muhUrtamAM arthAt dareka muhUrtamAM jAya che. te A pramANe kahe che-"TyA be mUrakha sagharamaMtara maMDaruM vAsaMmittA vAre vArU tayA NaM uttamakaDhapatta ukkosae advArasamuhutte divase bhavai jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai' jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLamAM jaIne gamana kare che tyAre uttamakASThA prApta utkarSaka aDhAramuharta divasa hoya che ane jaghanyA bAramuhUrtanI rAtrI hoya che, A kathanane sArAMza A che ke jayAre sadAvasthAyI prakAzakagraha vizeSa sUrya eka coryAzI maMDaLamAM sabhyantara maMDaLamAMthI upasaMkramaNakarIne athatu jaIne gati kare che. eTale ke e maMDaLamAM paribhramaNa kare che tyAre te uttamakASThA prApta thAya che. eTale ke uttara dizAmAM jAya che. arthAt mithuna saMkrAntinA aMtamAM hoya che. ataH utkarSaka aDhAramuhUrtane divasa hoya che. be ghaDinuM eka muhUrta A paribhASAthI chatrIsaghahinA pramANa vALe divasa hoya che. tathA jaghanyA athata sauthI nAnI vIsa ghaDI tuya bAramuharta nI rAtrI hoya che. 'tesiM ca NaM divasaMsi ega joyaNasayasahassAI aTu ya joyaNasahassAI tAbakkhette paNNatte' se divasamAM eka lAkha ATha hajAra yojana pramANunuM tApakSetra hoya che. kahevAne bhAva e che ke-sabhyantara maMDaLanA saMcaraNa samayamAM eka lAkha ATha hajAra jana 1080001 pramANanuM tApakSetra kahela che. A kathananI bhAvanA ArIte karavAnI che.--sabhyantara maMDaLanA saMcaraNa samayamAM udayamAna sUrya divasanA ardhAbhAgamAM jeTalA pramANa vALA kSetramAM vyApta thAya che eTalA pramANa nA kSetramAM vyavasthita thaIne dRSTigocara thAya che. ane eTalA zrI suryaprajJapti sUtra: 1 116 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa AgaLa tApakSetra eTale ke prakAzakSetra hoya che. tathA jeTaluM tApakSetra AgaLa hoya che. eTaluM ja tApakSetra pAchaLanA bhAgamAM paNa hoya che. je pramANe sUrya udayamAna thAya che eja rIte astamAna sUrya paNa divasanA ardhA bhAgamAM jeTalA pramANuvALA kSetramAM vyApta hoya che. eTalA pramANamAM vyavasthita rIte netrathI dekhavAmAM Ave che. A tamAma prANigamya hoya che. e suprasiddha ja che. tathA sarvAbhyantara maMDaLanA saMcaraNa divasamAM divasanuM ardhA 9 nava muhUrta thAya che. saMpUrNa divasanuM parimANa aDhAra muhUrtanuM hoya che. aDhAra muhUrtamAM jeTalA kSetramAM jAya eTalA pramANunuM tApakSetra hoya che, e 108000 eka lAkha ATha hajAranuM tApakSetra kahela che. tethI cha hajAra janone aDhArathI guNavAmAM Ave to eka lAkha ATha hajAra ejananuM pramANa nIkaLI Ave che. je eka muhUrtamAM cha hajAra jana parimANanuM tApakSetra hoya te aDhAra muhUrtamAM keTalA pramANanu tApakSetra hoI zake te batAvavAmAM Ave che. 6000+18-108000 eka lAkha ATha hajAra ejananuM pramANa maLI jAya che. A rIte anya rathaLe paNa e e maMDaLanA divasanuM parimANa ane pratimuhUrtagatinuM parimANu vicArakarIne rAzika paddhati pramANe tApakSetranA parimANanI bhAvanA karIne samajI levuM. - have bIjI rIte A kathanane samanvaya karavAmAM Ave che-(tA La sUri vaivAhika maMDalaM uvasaMkamittA cAra carai tayA NaM uttamakaTTapattA ukkosiyA aTArasamuhuttA rAI bhavai jahaNiyA suvAkure zivase mAr) jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM gamana kare che tyAre utkRSTatAvALI aDhAramuhUrta pramANanI rAtrI hoya che ane jaghanya bAra muhUrtane divasa hoya che. arthAta jyAre sUrya ekasencaryAzI maMDaLamAMnA sarvabAhyamaMDaLamAM upasakramaNa karIne arthAt tyAM jaIne gati kare che eTale ke emaMDaLamAM paribhramaNa kare che tyAre uttamakASThA prApta arthAt dhanasa kAntine aMtabhAgamAM utkRSTatAvALI eTale ke sauthI moTI aDhAra muharta pramANavALI rAtrI hoya che ane jaghanya eTale ke nAnAmAM nAne bAra muhUrta pramANa vALa zrI suryaprajJati sUtraH 1 117 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa hoya che. arthAt sarvabAhyamaMDaLanA paribhramaNa kALamAM bAra muhUrta pramANuvALA divasa thAya che. ane aDhAramuhUrta pramANa vALI rAtrI heya che. (tema vinaMti bAvattari joyaNasayasahassAI tAvakkhette paNNatte tayA NaM cha cha joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM dattai ) e divasamAM botera hajAra 72000 ejana pramANanuM tApakSetra kahela che. tyAre sUrya eka eka muhUrtamAM cha cha hajAra jana jAya che. arthAt sarvabAhAmaMDaLanA paribhramaNa kALamAM sUryanA prakAzathI prakAzita thatA. kSetranuM parimANa botera hajAra 72000 jana pramANunu saMpUrNa tA pakSetra kahela che. tyAre sUrya eka eka muhUrtamAM cha-cha-hajAra jana sudhI gamana kare che. te ArIte samajavAnuM che. jema ke sarvabAhyamaMDaLanA pari. bhramaNa divasamAM bAra muhUrtano divasa hoya che. dareka muhurtamAM sUrya cha-cha hajAra yojana jAya che. tethI ahIyAM paNa trarAzika gaNita thI gaNavAthI tera hajAra jana parimANa maLI Ave che. jemake 6000+12=72000 A rIte prakAzakSetranuM parimANa sarvathA barobara thaI jAya che. ArIte sarvAtyaMtara ane sarvabAhyamaMDaLanuM yakta tApakSetranuM parimANa maLI jAya che. jenA have bIjA paramatavAdInA matanA viSayamAM bhagavAn kare che (taratha ne te ghavamAdaMg tA paMca paMca joyaNasahassAI sRrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai te ebamAhaMsu tA jayA NaM sUrie savva ubhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, taheva divasarAippamANaM tasi ca NaM tAvakkhettaM Naui goLaHdUrasAvuM) e anyatIthikamAM je evI rIte kahe che ke-sUrya eka eka muhUrtamAM pAMca pAMca hajAra jana gamana kare che. temanuM kahevuM ArIte che-jyAre sUrya sarvAyattaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che te vakhate tridivasanuM pramANa eja prakAranuM che. arthAt e vakhate tApakSetranuM pramANa nevuM hajAra jananuM che. kahevAno bhAva e che ke-eka muhUrtanA paribhramaNanA vicAramAM je paramatavAdI have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI potAnA matanuM samarthana karatAM kahe che ke-maMDaLamAM paribhramaNa karate sUrya eka eka zrI suryaprajJati sUtraH 1 118 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUta'mAM pratimuhUta gatithI pAMca pAMca hajAra yeAjana jAya che. tenA kahevAnA bhAva e che ke-je divase sUryaM sarvAbhyaMtara maMDaLamAM upasa`kramaNa karIne yAne e maMDaLane prApta karIne gati kare che. eTale ke maMDaLamAM paribhramaNa kare che. tyAre rAtadivasanu parimANu eja pramANenuM thAya che. arthAt uttamakASThAprApta parama utkRSTa aDhAra muhUrta pramANavALA divasa hAya che. ane khAramuhUta pramANavALI jadhanyA eTale ke nAnAmAM nAnI rAtrI hoya che e sarvAbhyaMtara maMDaLanA paribhramaNa kALamAM tApakSetranuM parimANu nevuM hajAra 90000 ceAjananuM hAya che. ahIMyA paNa pUrvokta yukti anusAra eTalA pramANanu eTale ke 900006 nevuM hajAra cAjana pramANanuM tAkSetra aDhAramuhUta pramANanA divasamAM hAya che. ata: airAzika gaNatrI pramANe sUrya eka eka muhUtamAM pAMca hajAra ceojana gamana kare che. pAMca hajAra ceAjanane aDhArathI guNavAthI nevuM hajAra yeAjana ja thAya che, jo eka murtImAM sUrya pAMca hajAra yeAjana gamana kare che. te aDhAra muhUta mAM keTalAM ceojana gamana kare? 5000+18=90000 te A rIte nevuM hajAra ceAjananI upapatti thaI jAya che. (tA jayA NaM savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tathA NaM taM caiva rAIdiyappamANaM ciNaM divasaMsi saTThi joyaNasahassAiM tAvakkhette paNNatte tayA NaM paMca paMca joynnshrakSA sUrila krameLa muttutaeNLa cha) jyAre sUrya sakhAhyamaDaLanuM upasaMkramaNa karIne gati kare che, e samaye rAtadivasanuM pramANa e ja pramANe thAya che. e divasamAM 60,000 sATha hajAra yojananuM tApakSetra hoya che. tyAre pAMca pAMca hajAra ceAjanamAM sUrya eka eka muhUta mAM gamana kare che. kahevAnA bhAva e che ke-bIjA paramatavAdInA matanA sArAMza A pramANe che--je divase sUrya ekase cArAzI maMDaLamAM bhramaNa karatA karatA samAjI maDaLane prApta karIne gati kare che. tyAre e divasamAM rAtadivasanuM pramANa pU kathanAnusAra ja hAya che. arthAt uttamakASThAprApta utkRSTha aDhAra muhUrta pramANavALI rAta hAya che, ane jaghanya khAra muhUta pramANavALA divasamAM 60,000 sATha hajAra ceAjananuM sUryanu tApakSetra eTale ke prakAzakSetra kahela che, pUrva kathita yukti pramANe bAra muhUtamAM javAnA pramANavALuM tApakSetra eka eka muhUta mAM pAMca pAMca hajAra vaijananu hAya che. jema kepAMca hajAra cAjanane khArathI guNuvAthI sATha hajAra :ceAjana thai jAya che. ahIyAM paNa pUrNAMkana pramANe anupAta samajave. jema ke-eka muhUrtImAM sUrya jo pAMca hajAra yeAjana jAya teA khAra muhUtanA divasapramANathI keTalA yeAjana gamana kare te 5000x=60,000 A rIte sAITha hajAra yAjana lakhta thAya che. A upapattithI sUrya eka eka muhUrtamAM pAMca pAMca hajAra cAjana gamana kare che. A pramANe bIjA paratIthi ke mhela che. sarvAbhyantara maMDaLanA gamanakALamAM ane sakhAdyamaMDaLanA gamanakALamAM pAMca pAMca hajAra ceAjana eka zrI suryaprajJapti sUtra : 1 119 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka mahartamAM sUrya gamana kare che. tethI sabhyattara ane sarvabAhyamaMDaLamAM cakta pramANa vALuM tApakSetranuM parimANa samyaka prakArathI siddha thAya che. A pramANe bIjA matavAdInA kathanane sArAMza che. mArA (tattha je te evamAhaMsu tA jayA NaM sUrie savavva bhataraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM divasarAI taheva, taMsiM ca NaM divasaMsi bAvattari joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM rAidiyaM taheva, tasica NaM divasaMsi aDatAlIsaM joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte, tayA NaM cattAri cattAri joynnsAraNa sUgi gami muLe cha4) emAM je evuM kahe che ke jyAre sUrya sarva bhyantaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre rAtadivasanuM pramANa e ja pramANe che. e divasamAM be hajAra yojana pramANavALuM tApakSetra thAya che. tathA jyAre sUrya sarvabAhAmaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che tyAre rAtadivasanuM pramANa e ja pramANe kahela che. e divasamAM aDatAlIsa hajAra jana pramANavALuM tApakSetra kahela che. e samaye sUrya cAra cAra hajAra yojana eka eka muhUrtamAM gamana kare che. A muhartagatisaMcAranA saMbaMdhamAM je paratIthika A have pachI kahevAmAMAvanAra prakArathI pitAnA matane pragaTa kare che, ke-jyAre sUrya sabhyantaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. arthAt tyAM bhramaNa kare che tyAre rAtadivasanuM pramANa eja pramANe arthAt uttamakAkAprApta paramautkarSaka aDhAra muhUrtano divasa hoya che tathA sarvajaghanyA bAra muhUrtanI rAtrI thAya che. sUrya sarvAbhyantaramaMDaLamAM jAya tyAre aDhAra saharta pramANavALA divasamAM sUryanuM tApakSetra eTale ke prakAza kSetra betera hajAra 72000 jananuM hoya che. jenA matathI sUrya eka eka muhUrtamAM cAra cAra hajAra jana gamana kare che, temanA matathI pahelAM kahela yukti anusAra sabhyantarasaMDamAM tApakSetranuM parimANu zrI suryaprajJapti sUtra: 1 120 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra muhUrtanA pramANu kharekhara samajavuM kAraNa ke--utkRSTa namAna aDhAra muhUrtInu hovAthI A kathana pramANe cAra hajAra ceAjanane aDhArathI guNuvAthI tera hajAra thaI jAya che, sUrya eka muhUtamAM cAra hajAra caiAjana gamana kare te aDhAra muhUta'mAM keTalu gamana kare? AnA uttara eja che ke-khetera hajAra ceAjana thAya che. jema ke-4000+ 18=72000 tathA jyAre sUrya sakhAdyamaMDaLanuM. upasa kramaNa karIne gati kare che. tyAre zatridivasanuM parimANu pU kathanAnusAra ja che, arthAt uttamakASThAprApta paramautkRSTA aDhAra muhUrta pramANanI rAtrI Aya che. ane sajaghanya khAra muhUrta pramANanA divasa thAya che, tathA sa`khAdyamaMDaLamAM sUryanA paribhramaNa kALamAM khAra muhUta pramANanA divasa thavAthI aDatAlIsa hajAra 48000 ceAjana parimitatApakSetra thAya che, tethI ahIM yAM paNa khAra muhUta gamya tApakSetra A pramANe kahela che-je eka muhUtamAM cAra hajAra ceAjana sUrya jAya te khAra muhUrtamAM keTaluM jai zake ? A pramANenI jIjJAsAmAM cAra hajAra ceAjanane khArathI guNuvAthI aDatAlIsa hajAra ceAjana thaI jAya che, jema ke-4000 412=48000 A pramANenI bhAvanA karIne samajI levI, (yALa) ityAdi tyAre eTale ke sarvAbhyantarama`DaLanA gamanakALamAM sUrya eka eka muhUrtImAM cAra cAra hajAra ceAjana gamana kare che A gatipramANathI sarvAbhyantara ane sabAhyamaMDaLamAM pU kathana pramANe tApakSetranu piramANu thai jAya che. A pramANe trIjA paramatavAdInA kathananA sArAMza thAya che. zA (tattha je te evamAhaMsu chavi paMca vi cattAri vi joyaNasahassAiM sUrie egamegeNaM mutteLa chaMdra te vamAthu) emAM jee ema kahe che ke-cha, pAMca agara cAra hujAra yeAjana eka eka muhUtamAM sUrya gamana kare che. kahevAnA bhAva e che ke-eka eka muhUta nA sacaraNu sabaMdhamAM je paramatavAdI have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI peAtAnA mata pragaTa kare che jema ke-7 hajAra pAMca hajAra zrI suryaprajJapti sUtra : 1 121 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana athavA cAra hajAra jana sUrya kALabhedathI ane sthAna bhedathI eka eka muhUrtamAM gamana kare che. e vAdI nIce jaNAvela prakArathI pitAne mata pragaTa kare che. jema 3-(tA sUrie Na ugamaNamuhuneNasi ya atthamaNamuhurtasi sigdhagaI bhavai, tayA NaM cha, che kothaLAtaraHIE goLa ) sUrya udaya kALanA muhUrtamAM ane astamAnakALanA muhUrtamAM zIdhragativALA hoya che. tyAre eka eka muhUrtamAM cha cha hajAra yojana pramANa gamana kare che, je matavAdI sUryanI gatinA saMbaMdhamAM A rIte prarUmaNA kare che, udaya kALamAM ane astanA samayasUryamAM zIghragati zIla hoya che. tethI udayakALamAM ane astanA samayamAM eka eka muhUrtamAM cha cha hajAra jana jAya che. te pachI (vijJApatAvavatta sakArAremALe amAremALa mUri mamir mA, tathA i paMca paMca kogaLArUM me La mudaoi ncharu) vacalA tApakSetrane prApta karIne sUrya madhyama gativALe thAya che. tyAre eka eka muhUrtamAM pAMca pAMca hajAra jana gamana kare che. arthAt eka muhUrtamAM javA yogya sabhyantara maMDaLanA tApakSetrane choDIne bAkInA tApakSetranA paribhramaNa kALamAM eTale ke madhyanA tApakSetranA paribhramaNa samayamAM madhya tApakSetrane prApta karIne sUrya madhya gativALo thAya che. arthAt madhya gatithI pari bhramaNa kare che. madhyamacArathI gamana karavAnA samaye sUrya pAMca pAMca hajAra jana eka eka muhUrtamAM gamana kare che. (majjJimaM tAvakkhettaM saMpattai sUrie maMdagaI bhavai tayA NaM cattAri cattAri joyaNasahassAI gharameLa muttai ) madhyama tApakSetrane prApta karIne sUrya maMdagativALa thaI jAya che. tyAre eka eka muhUrtamAM cAra cAra hajAra jana gamana kare che. arthAt muhUrta mAtramAM jaI zakAtA sarvAbhyantaramaMDaLanA madhyanA samIpavartI kSetrane prApta karIne e samaye e kSetramAM bhramaNa karate sUrya maMdagativALe thAya che. tethI madhya AkAza hovAthI maMdagatithI gamana zrI suryaprajJati sUtraH 1 122 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che, e madhyAhnakALamAM sUrya maMdagativALe havAthI cAra cAra hajAra jana 4000 eka eka muhUrtamAM pratimuhUrta gatithI jAya che. A kathanane spaSTatAthI samajavA mATe prazna karatAM ziSya evA gautamasvAmI kahe che ke-(taratha jokatti ghaNam) he bhagavana A pramANenI vastutatvanI vyavasthA thavAmAM zuM kAraNa che? zuM upapatti che? te Apa kahe A pramANe ziSya prazna karavAthI tenA pratyuttara nimitte bhagavAna kahe che-tA kayA f iIre tIre vAva #iLe) A jaMbUdvIpa nAmane dvIpa yAvat parikSepathI kahela che. kahevAno bhAva e che ke-vinayavAna ane zAstrajajJAsAmAM Asakta subuddhimAn saziSyanA praznano uttara ApatAM bhagavAna kahe che ke-tame sAvadhAna thaIne sAMbhaLe A samIpamAM dekhAte jaMbUDhIpa nAmane dvIpa che. A badhA ja dvIpa ane samudronI paridhirUpa che. je bUdvIpa saMbaMdhI bAkInuM kathana aupa pAtika sUtramAMthI samajI levuM. (tA jayA NaM sUrie savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM divasarAI taheva tarisa visaMta natti no sArUM tAva goo) jyAre sUrya savabhyantaramaMDamAM jaIne gati kare che tyAre rAtrinuM pramANa e ja pramANe thAya che, e divasamAM 91 ekANu hajAra ejananuM tApakSetra arthAt prakAzakSetra kahela che. arthAt e jaMbudvIpamAM jyAre sadAvasthAthI prakAzapUrNa taijasa graha vizeSa sUrya eka rAzI maMDaLamAM bhramaNa karIne jyAre satyaMtaramaMDaLamAM upasakramaNa karIne arthAt e maMDaLane prApta karIne e maMDaLamAM paribhramaNa kare che tyAre rAta divasanuM pramANa pahelA kahyA pramANenuM ja che. arthAt uttamakASThA prApta aDhAra muhurta pramANavALA divasamAM 91000 ekANuM hajAra jana pramANuvALuM sUryanuM tApakSetra kahela che. te pramANa A rIte thAya che-udayakALanA samayamAM ane astakALanA samayamAM che, cha hajAra jana sudhI sUrya gamana kare che. e beu samayanA janone meLavavAthI 12000 bAra hajAra jana thaI jAya che, eka muhUrtamAM javAnA sarvAtyaMtaramaMDaLanA tApakSetrane choDIne bAkInA madhyanA tApakSetramAM ke je paMdara muhUrta pramANuvALuM che. tyAM sUrya eka muhUrtamAM pAMca pAMca hajAra jana gamana kare che, e pAMca hajAra yojanAne paMdarathI guNavAthI paMcotera hajAra ejana thAya che. jema ke-pa000+15=75000 sarvAyaMtaranA eka muhUrtamAM cAra cAra hajAra ceAjananA tApakSetranA pramANathI 4000 cAra hajAra jana thaI jAya che, A badhAne meLavavAthI 12000+7500 044000=91000 akANu hajAra jana thaI jAya, bIjI rIte te ghaTita thatuM nathI. A tamAma gaNita prakriyAthI ja gamya che. (tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM rAIdiyaM taheva zrI suryaprajJapti sUtra: 1 123 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tariMta ja i rivayaMti nivAraNArda tAva qv) jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che, tyAre rAtri divasanuM pramANa e ja pramANenuM hoya che, e divasamAM ekasaTha hajAra ejananuM tApakSetra kahela che kahevAne bhAva e che ke-muhurtana saMcaraNanA saMbaMdhamAM jyAre sUrya ekaso caryAzI maMDaLamAM paribhramaNa karate karate sarvabAhyamaMDaLane prApta karIne e sarvabAhyamaMDasamAM paribhramaNa kare che, e samaye paNa rAta divasanuM pramANa pahelA kahyA pramANenuM ja che. arthAta tyAM uttamakASThA prApta paramaprakarSika aDhAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che, ane sarvajaghanya bAra muhUrta pramANa vALa divasa hoya che, jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM gamana karatuM hoya che, tyAre bAra muharta pramANavALA divasamAM sUryanuM tApakSetra 61000 ekasaTha hajAra yojananuM hoya che. ahIMyAM paNa eka saMbaMdhI gaNitanI prakriyA A pramANenI che.-udayanA samayamAM ane asta thavAnA samayamAM eka muhUrtamAM cha cha hajAra jana gamana kare che. beu kALanA gamananA yAjane meLavavAthI bAra hajAra yojana thAya che. jema ke-6000+6000=12000 eka muhUrtamAM javAtA sarvabAhyamaMDaLanA kSetrane cheDIne bAkInA madhyanA nava muhurta pramANuvALA tApekSetramAM eka eka muhUrtamAM pAMca pAMca hajAra yojana gamana kare che, tethI pAMca hajAra ejanane navathI guNavAthI pistAlIsa hajAra jana thaI jAya che. 5000 =45000 A pramANe pistAlIsa hajAra jananuM tApakSetra siddha thAya che. sarvabAhyamaMDaLanA muhUrtamAtramAM javAtA tApakSetramAM cAra cAra hajAra jana 4000 gamana kare che e badhAne meLavavAthI ekasaTha hajAra jana thaI jAya che. jema ke-12000445000+4000=61000 A prakiyA zivAya bIjI rIte A pramANa siddha thatuM nathI. (tayA NaM chavi paMca vi cattAri vi joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai) tyAre che, pAMca cAra hajAra jana eka eka muhUrtamAM gamana kare che. arthAt sarvavyaMtara zrI suryaprajJati sUtraH 1 124 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLanA saMcaraNa samayamAM pahelAM kahela prakArathI cha hajAra pAMca hajAra athavA cAra hajAra jana eka eka muhUrtamAM sUrya pratimuhUrtagatithI gamana kare che. have A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che, ( vamAraMg) koI eka cothe matavAdI pUrvokta prakArathI pitAnAmatanA saMbaMdhamAM kathana kare che. 4 A pramANe cAre anya matavAdI paratIthikanI pratipattinuM kathana karIne have bhagavAn pitAnA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che. (a g gvaM vayA) huM A viSayamAM A pramANe kahuM chuM arthAt jene kevaLajJAna prApta thayela che. e huM kevaLajJAnathI yathAvasthita vastune jANIne A viSayanA saMbaMdhamAM A vakSyamANe prakArathI kahuM chuM. (tA sAtiregAiM paMca paMca joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhuttaNa gacchai tattha kohe utti vapakA) e sAtireka pAMca pAMca hajAra yojana eka eka muhUrtamAM sUrya gamana kare che. temAM zuM hetu che. te kaho ! arthAt sAtireka arthAt kaMIka vadhAre pAMca pAMca hajAra jana eTale ke sAvayava pAMca hajAra jana eka eka muhUrtamAM pratimuhUrta gatithI sUrya gamana kare che, A pramANe kahevAmAM zuM hetu che ? zuM kAraNa che? te Apa ziSyane kahe! kahevAne bhAva e che ke kaI maMDaLamAM kaMI pramANa vadhAre pAMca pAMca hajAra ejana paryata jAya che. te pachI sarvAtyaMtara maMDaLa prAptinI apekSAthI sAmAnyataH sAtireka e pramANe kahyuM che. A pUrvokta kathana pramANe bhagavAna zrInA kahevAthI zrI gautamasvAmI pitAnA ziSyone spaSTatAthI bodha thavAnA hetuthI pUche che ke-he bhagavan! Ape pUrva kathita e rItanI vyavasthA thavAmAM zuM pramANa che ? te kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI zrI bhagavAna kahe che, (nA laM vaMjurI vIve paravaLa) A jaMbudvIpa nAmane dvIpa yAvat parikSepathI kahela che. kahevAne bhAva e che ke-zrI bhagavAna gautamasvAmIne kahe che ke he gautama ! sAvadhAna manavALA thaIne sAMbhaLe A samIpamAM jaMbudvipa nAmane dviIpa che. A jaMbudvIpa badhA ja dvIpa ane samudromAM paridhirUpa che. A jaMbUdvIpane saMpUrNa varNana prakAra zrI suryaprajJati sUtraH 1 125 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papAtika sUtramAMthI samajI le. (ta =cA of dU ivadamaMtara maMDaruM vartamattA rAje carai tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAI doNi ya ekAvaNNe joyaNasae egUNatIsaM ca sdvimA kocarara meLe mukuttai rdarU) jyAre sUrya sarvAyaMtara maMDaLamAM upasakramaNa karIne gamana kare che, tyAre pAMca pAMca hajAra jana ane base ekAvana jana tathA eka janane sAyiA ogaNatrIsamo bhAga para 5126 ATalA pramANathI eka eka muhUrtamAM gamana kare che. kahevAne bhAva e che ke e jaMbUdvIpamAM sUrya jyAre sarvAyaMtara maMDaLamAM upakramaNa karIne eTale ke sabhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. arthAta tyAM bhramaNa kare che. tyAre pAMca hajAra baso ekAvana tathA eka ejananA ekasaThiyA egaNatrIsa bhAga para5126 eka eka muhartamAM gamana kare che. A pramANe kevI rIte thAya che? tenI spaSTatA karatAM kahe che-ahIMyAM be sUrya kahelA che. ane sUrya eka maMDaLane eka ahorAtrimA pUrNa kare che. tathA ahorAtra nakSatra saMbaMdhI sATha ghaDi pramANane tathA trIsa muhUrtAtmaka heAya che, dareka sUrya ahorAtranA manamAM be ahorAtrathI maMDaLanA paribhramaNathI samApta kare che. tathA be ahorAtranuM muhUrta pramANe 60 sATha ghaDinuM hoya che ataHmaMDaLanI paridhine sAThathI bhAga kare te bhAgaphaLa pramANunuM ja dareka muhUrtagatinuM pramANa hoya che. sarvAtyaMtara maMDaLamAM parirayanuM pramANa 31589 traNa lAkha paMdara hajAra nevAsI thAya che. e 315089 traNa lAkha paMdara hajAra nevAsIne sAThathI bhAgavAthI 315089-* 60=525126 pahelAM kahela pAMca hajAra base ekAvana tathA eka ejananA sAThiyA ogaNatrIsa bhAga saMgata thAya che. have A sarvavyaMtara maMDaLamAM keTalA pramANuvALA kSetramAM sUrya vyavasthita thaIne A manuSya lekamAM manuSyane dRSTigocara thAya che. A prakArane prazna upasthita thavAnI saMbhAvanA karIne kahe che. (tathA f phagyakSa majurata sItArIsA gogANaseEi rohi ya tevaDuiM joyaNasaehiM egavIsAe ya sadvibhAgehiM joyaNassa sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai, tayA NaM zrI suryaprajJati sUtraH 1 126 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visAruM taheva) tyAre ahIMyAM rahelA manuSyone suDatAlIsa hajAra basa tresaTha tathA eka jananA ekasaDiyA ekavIsa bhAga pramANathI sUrya zIgha dRSTigocara thAya che. tyAre rAta divasanuM pramANa e ja pramANe thAya che. kahevAne bhAva e che ke sabhyantara maMDaLanA saMcaraNa kALamAM udaya pAmato sUrya A lokamAM rahelA manuSyane (ahIMyAM manuSya zabda jAtIvAcaka hovAthI eka vacanathI kahela che.) eTale ke bharata kSetramAM rahelA manuSyane suDatAlIsa hajAra baso tresaTha 472 632 jana ane eka ejananA sAThiyA ekavIsa bhAgathI UMce rahIne sUrya daSTigocara thAya che. have ahIMyAM gaNita prakiyA batAve che. ahIMyAM ardhA divasamAM sUrya jeTalA kSetrane vyApta kare che. eTalA kSetramAM vyavasthita udaya thate sUrya dekhAya che. sarvavyaMtara maMDaLamAM aDhAra muhurta pramANane divasa hoya che. tenuM ardhA aDhAra muhUrta ane tenuM ardhA navamuhUta thAya che. sarvAbhyantara maMDaLamAM eka eka muhUrtamAM gamana karato sUrya pAMca hajAra baso ekAvana jana tathA eka ejananA ekasaDiyA ogaNatrIsa bhAga pramANunI gatithI gamana kare che. tyAre pahelAM kahela daSTipatha prAptatAnuM parimANa pa251269=726323 A pramANenuM thAya che. A dhUlikarmathI thAya che. A pramANenA gamanakALamAM divasarAtanuM parimANa pahelAM kahyA pramANe arthAta uttamakASThA prApta paramautkarSaka aDhAra muhUrtane divasa thAya che. tathA sarvajaghanyA bAra muhUrta pramANane rAtrI thAya che. (se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abhitarANataraM maMgDha vAra jarU) niSkramaNa karato sUrya navIna saMvatsarane prApta karIne pahelA ahorAtramAM abhyantaranA pachInA maMDaLamAM upasakramaNa karIne gamana kare che. e sUrya sarvAtyaMtara maMDaLathI pUrvakathita prakArathI bahAra nIkaLIne navA saMvatsarane prApta karIne navIna saMvatsaranA pahelA ahorAtramAM savavyaMtara maMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM upa. saMkramaNa karIne eTale ke bIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. (ta kathA sUgi abhitarANaMtaraM maMDalaM upasaMkamittA cAraM carai, tayA gaM paMca paMca joyaNasahassAI doNNi ya jAva toLatA ratAzrIyaM pramANa vocAra meLe muhurgha dai6) jyAre sUrya samIpastha maMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che. tyAre pAMca pAMca hajAra basa ekAvana jana tathA eka jananA sAThiyA suDatAlIsa bhAga eka eka muhUrtamAM gamana kare che. kahevAne bhAva e che ke-muhUrtagatinA vicAraviSayamAM jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDaLanA pachInA bIjA maMDaLamAM upasaMmaNa karIne gati kare che. eTale ke bIjA maMDaLamAM bhramaNa kare che. tyAre pAMca hajAra baso ekAvana jana tathA eka ejananA suDatAlIsa ekasaThIyAbhAga eka eka muhUrtamAM gamana kare che. ahIMyAM paNa likarmathI gaNita prakriyA zrI suryaprajJapti sUtraH 1 127 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANenI che. jemake-sarvAMlyaMtaranA bIjA maMDaLamAM parirayanuM parimANu pU pratipAti paddhati anusAra 315107 traNa lAkha paMdara hajAra eka sA sAta A pramANa vyavahAra dazAmAM paripUrNa rIte pratipAdita karela che. nizcaya nayanA mata pramANe teA kaIka nyUna thAya che, tethI ahIyAM paNa be sUryAM dvArA e aheArAtrathI saMpUrNa maMDaLanI pazpiti thaI jAya che. A pramANe pUrva kathita yuktithI e aheArAtrame sATha muhUta thAya che. A niyamathI parirayanuM parimANu A pramANe thAya che. 31510760=5251e athavA pUrNa maMDaLanA parimANuthI A maMDaLanA pariraya parimANumAM vyavaDAradRSTithI pUrA aDhAra yeAjananI vRddhi thAya che. gaNitapaddhatithI kaMIka nyUna thAya che. e aDhAra ceAjanane sAThathI bhAgavAthI eka ceAjananA sADhiyA aDhAra bhAga 1 thAya che. tene pUrvakathita maDaLanA muhUrta gatiparimANumAM je adhikttAthI prakSepa karavAmAM Ave te paNa ahIM yAM yathAkta rIte muhUrta gatiparimANu para51 29 thAya che tenu vRddhimAna 1 sAThiyA aDhAra bhAga thAya che,e beune meLavavAthI para51 + pa25147 e rIte ahIMyAM muhUta gatinuM parimANa prApta thaI jAya che. ahIMyAM paNa dRSTipathaprAptatA saMbaMdhI parimANu svAbhAvika rIte kahela che. ( tayA NaM ihagayarasa maNussassa sItAlIsAe joyaNasahassehiM aUNAsIte ya joyaNasae sattAvaNNA saTTibhAgehiM joyaNassa saTTibhAgaM ca egaDihA chettA aUNAvIsAe cuNNiyA mAttedi' mUvivuAsa phmAnajI) tyAre bharatakSetramAM rahelA manuSyane suDatAlIsa hajAra eka se AgaNyAzI cAjana tathA eka ceAjananA sAyiA satAvana bhAga tathA sAThe bhAgane ekasaThathI chedIne ogaNIsa cUrNikA bhAgothI sUrya zIghra cageAcara thAya che. arthAt dRSTipatha prApta thAya che. kahevAnA bhAva e che ke-sarvAbhyataranA khIjA maMDaLanA saMcaraNa kALamAM A bharatakSetranA manuSyane (ahIMyAM manuSya zabdamAM jAti vAcaka hAvAthI ekavacananA prayAga karela che.) tethI manuSya leAkamAM rahelA manuSyAne suDatAlIsa hajAra eka seA AgaNyAzI ceAjana tathA eka ceAjananA sAThiyA sattAvana bhAga tathA eka sAThanA bhAgane ekasaThathI cheddIne 471794 tathA tenA saMbaMdhita 19 ogaNIsa cUrNikA bhAgathI arthAt sUmabhAgeAthI sUrya zIghra dRSTigocara thAya che. A ma`DaLamAM muhUta gatinuM parimANu pAMca hajAra khase ekAvana tathA eka ceAjananA sAThiyA suDatAlIsa bhAga pa2514 A pramANenu thAya che. (tathA naM visArUM tahe) sarvAbhya taranI pachInA bIjA maMDaLanA saMcaraNa samayamAM divasarAtrInuM parimANa pUrvakathita prakArathI thAya che. eka muhUrtanA ekasasayA e bhAga echA aDhAra muhUrta pramANanA divasa hAya che. tathA ekasaDhiyA e bhAga vadhAre khAra muhUta pramANunI zatrI hAya che. tathA divasanA ardhAM bhAga eksayiA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 128 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga nyUna navamuhUrta thAya che. tene 549=56 cheda karavAthI 548 pAMcase aDatAlIsa thAya che. A pramANe A bIjA maMDaLanuM pUrva pratipAdita parirayanuM parimANa 315107 traNa lAkha paMdara hajAra ekase sAta thaI jAya che A parimANane pUrvokta pAMcase aDatAlIsathI je guNavAmAM Ave te 315107 548=172 678 636 eka, sAta, be, cha, sAta, ATha, cha, traNa ane cha e rIte eTale ke sattara karela chavvIsa lAkha aDyotera hajAra chase chatrIsa thAya che. AnA jana banAvavA mATe ekasATha ne sAThathI guNavAthI jeTalI saMkhyA thAya che, tenAthI bhAge sAThathI guNita ekasaTha kare che. 61.60=3660 traNa hajAra chase sATha thAya che. AnAthI bIjA maMDaLanuM parirayaparimANu je sara karela chavIsa lAkha aDyotera hajAra chaso chatrIsa che tene bhAga kare te 1 72 67863636 60=47179436 suDatAlIsa hajAra ekaso ogaNaeMsI yojana pUrA thAya che ane 3496 traNa hajAra cAra channu zeSa vadhe che. AnAthI jananI saMkhyA thatI nathI. tethI ATha bhAga lAvavA ekasaThanI cheda rAzI rAkhavAmAM Ave che. tenAthI bhAga karavAthI sAThiyA sattAvana bhAga 7 arthAt 34961=5726 tathA 36 6 061= 60 tethI 6 =:- A badhAne saMpUrNa aMka sAthe meLavavAthI 4717967, 6 thAya che, jethI kahela che ke eka sAThiyA bhAga sahita ekasaThiyA ekavIsa bhAga mUlamAM (rUcata majurata sItAsTIsA gogAsaMhiM karIte ca SocAsaNa sattAvaNNAe sadvibhAgehi joyaNarasa sadvibhAgaM ca egaTTie chettA auNAvIsAe cuNiyAbhAgehiM) ItyAdi mULamAM kahela gaNita paddhatithI siddha thAya che. (se jikhamamANe sUrie doccaMsi ahorasi abhiMtaraM tacaM maMDalaM ubasaMkamittA cAraM varU) niSkramaNa kare sUrya bIjA ahorAtramAM atyaMtaranA trI maMDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che. arthAta bhramaNa karato sUrya sarvAtyaMtaramaMDaLanI bahAra nIkaLIne navIna zrI suryaprajJati sUtraH 1 129 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvatsaranA bIjA ahorAtramAM atyaMtaranA bIja maMDaLamAMthI bahAra nIkaLIne trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne arthAt trIjA maMDaLane prApta karIne e trIjA maMDaLamAM bhramaNa kare che. (tA jayA NaM sUrie abhiMtaraM tacca maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca paMca joyaNa sahassAI doNi ya bAvaNNe joyaNasae paMca ya sadvibhAge joyaNarasa egamegeNaM muhutteNaM gacchai) jyAre sUrya atyaMtaranA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre pAMca hajAra baso bAvana ane eka ejananA sAThiyA pAMca bhAga para para eka eka muhUrtamAM gamana kare che. arthAt pAMca hajAra base bAvana jana tathA eka ejananA sAThiyA pAMca bhAga sabhyataranA trIjA maMDaLamAM bhramaNa karato sUrya ATalA pramANa yojana pratimuhUmAM gamana kare che. ahIMyA paNa gaNita prakriyA A pramANe thAya che, pahelA kahela kathana pramANe A trIjA maMDaLamAM parirayanuM parimANa 315125 traNa lAkha paMdara hajAra ekaso pacIsa thAya che te pramANe ahIMyA paNa che. tene sAThathI bhAgavAthI A maMDaLanuM yakata muhUrtagati parimANa thaI jAya che, jemake-3151256035252, athavA pahelAnA maMDaLanA muhUrta gati parimANathI A maMDaLanuM muhUrtagati parimANunA vicAramAM pUrva kathita yukti anusAra eka ejananA ekasaThiyA aDhAra bhAga vadhAre prApta thAya che. tene AmAM meLavavAthI muhUrtagatinuM yukta parimANa ahIMyA maLI jAya che. ahIMyAM paNa daSTipathaprAptatAnA viSayanuM parimANa kahevAmAM Ave che. (tathar in ihagayassa massassa sItAlIsAe joyaNasahassehiM chaNNautIe joyaNehi tettIsAe sadimAgehi jora Nassa sadvibhAgaM ca egaTThivA chettA dohiM cuNiyAbhAgehi sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai) tyAre A manuSyalokamAM rahelA manuSyane suDatAlIsa hajAra cha-- jana ane eka ja nanA sAThiyA tetrIsa bhAga tathA sAThanA eka bhAgane ekasAThathI chedIne be cUrNikA bhAgathI 470963 - sUryazIrgha dRSTigocara thAya che. kahevAno bhAva e che ke-saMvatyaMtaramaMDaLanA saMcaraNa samayamAM A bharatakSetramAM rahelA manuSyane (ahIMyAM manuSya zabda jAtivAcaka hovAthI mUlamAM ekavacathI kahela che) jethI A mRtyulokamAM rahelA manuSyane 47096 suDatAlIsa hajAra chanuM jana tathA eka ejananA sAThiyA tetrIsa bhAgothI tathA sAThanA bhAgane ekasaThathI cheda karavAthI re 2. AnA be cUrNikA bhAgathI zIghraSTicara thAya che, ahIMyAM paNa ekapAdaka prakriyA AvI rIte thAya che-A trIjA maMDaLamAM ekasaDiyA cAra bhAga nyUna aDhAra muhUrta pramA no 18 divasa thAya che, tenuM adhuM 9 ekasaThiyA be muhUrtabhAga nyUna nava muharta thAya che, tene samasta rIte cheda karavA mATe chedagharUpa eka eka bhAga adhika nyUna ItyAdithI nava muhUrtane ekasAThathI gaNavAmAM Ave ane guNAkAra karIne sAThiyA be bhAgane zrI suryaprajJapti sUtra: 1 130 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temAMthI ochA kare jema ke- pada -2=thAya ane vaijana banAvavA mATe sAThathI guNavAthI pAMcaso suDatAlIsa 547 thAya che. te pachI A trIjA maMDaLanI pahelA pratipAdana karela vidhithI paricayanuM parimANa 315125 traNa lAkha paMdara hajAra ekaso pacIsa thAya che. A saMkhyAne pUrvokta 547 pAMcaso suDatAlIsathI guNavAmAM Ave te 31 pa125547=1723433758 eka ajaba botera kareDa sADatrIsa lAkha tetrIsa hajAra sAta egaNasATha thAya che, Ane ekasaTha sAIThathI gaNavAmAM Ave to 61+2 == 66 0 A saMkhyAthI lAga kare to 1723733759-3660=47096 suDatAlIsa hajAra chanuM thAya che. tathA 2015 be hajAra paMdara zeSa vadhe che. AnAthI jananI saMkhyA thatI nathI tethI sATha bhAga lAvavA mATe cheda 2AzI 3660 mAM ekasaTha meLave te 36 6 :-60 tathA 2015-61=33 A saMkhyAne meLavavAthI 3 . badhA maLIne ekasaThIyA tetrIsa bhAga ekasATha bhAga barabara be ekasAThiyA bhAga thAya che. A badhAne meLavavAthI 47096 2 thAya che tethI ja kahyuM che ke-suDatAlIsa hajAra chanu jana tathA eka jananA sAThiyA tetrIsa bhAga tathA sAThanA eka bhAgane ekasAThathI cheda kare ATalA pramANathI sUrya cakSuSpathe prApta thAya che. (tayA i vivAra taheva) e sarvAbhyantaramaMDaLanA trIjA maMDaLanA saMcaraNakALamAM divasa rAtrInuM parimANa pahelAM kahyA pramANenuM ja thAya che. arthAt tyAM sAThiyA cAra muhUrta bhAga nyUna aDhAra muhUrtane divasa hoya che ane ekasAyiA cAra muhUrtabhAga adhika bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. have caturthAdi maMDaLamAM atideza kahe che.-(gva vALa karavamamALe surie tayANaMtarAo tayANaMtara maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe advArasa aTThArasa sadvibhAge joyaNassa egamege bhaMDale muhuttagaI abhivuDDhemANe abhivuDDhenANe culasIti sItAI joyaNAI purisacchAyaM nigbALa LiyukremALe savvavAdira maMDha 3vasaMmattA vAraM vara) A upAyathI niSkramaNa zrI suryaprajJapti sUtraH 1 131 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karata sUrya tenA pachInA maMDaLathI tenA pachInA maMDaLamAM athatu eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM gamana karatA karatA eka yajananA sAThiyA aDhAra aDhAra bhAga eka eka maMDaLamAM muhUrta gatimAM vadhAratA vadhAratA coryAzI ejanamAM kaMIka ochA purUSa chAyAne vadhAratA vadhAratA sarvabAhyamaMDaLamAM jaIne gati kare che. kahevAne bhAva e che ke A pUrvokta prakArathI anantara kahela yukti pramANe dhIre dhIre e e bahAranA maMDaLamAM gamana karavAthI arthAt bahAranI tarapha gamanarUpathI bahAra nikaLate sUrya eka maMDaLanI pachI tenA pachInA maMDaLamAM pUrvokta prakArathI saMkramaNa karatA karatA eka eka maMDaLamAM A ThekANe muhUrtagatI e vAkyamAM mULamAM dvitIyA vibhakti kahI che te prAkRta hevAthI saptamInA arthamAM dvitIyA samajavI jema prAkRtamAM (tto tti zuddha pANI saMddhA nakAcA) he mugdha pakSane rAtre pANIno vizvAsa kayAMthI hoya A rIte ahIyAM paNa (muttatti) e ThekANe dvitIyA vibhaktinA arthamAM saptamI vibhaktinI bhAvanA samajavI. dareka muhUrtamAM eka ejananA sAThiyA aDhAra aDhAra bhAga A ThekANe vyavahAra daSTithI pUrA eka ejananA sAThiyA aDhAra bhAgathI kaMIka ochA bhAgane vadhAratA vadhAratA (kurisarAcaM) purUSanI chAyA jenAthI thAya te purUSa chAyA ahIMyA pahelA udaya pAmatA sUryanI daSTipathaprAptatA hoya che. ahIMyAM paNa saptamInA arthamAM dvitIyA vibhakti thayela che. tema samajIne A artha samajI levo, jema ke tenI chAyAmAM eka eka maMDaLamAM 84 corAzI 84 corAzI jana (sItAjhuM) kaMIka nyUna eTale ke corAsI janomAM kaMIka ochA karatA karatA ahIMyAM paNa zUlapaNAthI A kathana karela che. vAstavika prakArathI te cAlI rojana tathA eka ejananA sAThiyA tevIsa bhAga tathA sAThanA eka bhAgane ekasAThathI cheda karIne e cheda karela bhAganA beMtAlIsamA bhAgathI dRSTipatha prAptatAnA saMbaMdhamAM parimANa maLe che, te pachI sarvAtyaMtaramaMDaLamAMthI trIjA zrI suryaprajJati sUtraH 1 132 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLamAM ane trIjA maMDaLathI AraMbha karIne je je maMDaLamAM daSTipatha prAptatA jANavAno vicAra kare e e maMDaLanI saMkhyAthI chatrIsathI guNAkAra kare. jema ke-sarvAtyaMtara maMDaLanA trIjA maMDaLathI ekathI cothA maMDaLamAM bethI pAMcamAM maMDaLamAM traNathI A pramANe cAvata sarvabAhyamaMDaLamAM ekabAzIthI guNAkAra karIne yuvarAzImAM prakSipta kare eTale ke temAM meLavI devA e rIte meLavavAthI je saMkhyA thAya tenAthI hIna pUrva maMDaLanI daSTipatha prAptatA samajavI arthAt vivakSitamaMDaLamAM eTalI daSTipatha prAptatA thAya che. cAzI jana ItyAdi dhruvarAzInI prApti kaI rIte thAya che? Ane jANavA mATe kahe che ke ahIMyAM A sarvAtyaMtaramaMDaLamAM daSTipatha prAptatAnuM parimANa 472632 suDatAlIsa hajAra baso tresaTha jana tathA eka ejananA sAThiyA ekavIsa bhAga A parimANa nava muhUrtamAM gamya thAya che. A rAzika anupAta A pramANe che jema ke-je nava muhUrtathI ATalI daSTipathaprAptatAnuM parimANu thaI jAya te eka muhUrtana ekasaThamA bhAgamAM keTaluM parimANa thaI zake? A prakAranA vicAramAM (472633)+ =47263241 47263 9 8+61 = 54= 263366 886 3 Ane jana banAvavA mATe ekasaThathI ane sAThathI nyUna karavAthI apUrNAMka ja Ave che. arthAt nava muhUrtane ekasaThathI guNavAthI pAMcase egaNapacAsa thAya che. te pachI upara batAvavAmAM Avela aMke ne sAThathI guNavAthI uparane bhAjyaaMka 2835801 aThayAvIsa lAkha pAMtrIsa hajAra AThase eka thAya che. Ane sAThathI arthAt pAMcase ogaNapacAsa guNAkAra kare te pa4960=32940 aMka Ave che tene 32940ne je bhAjyaaMka 2835801 aThayAvIsa lAkha pAMtrIsa hajAra AThase eka che tenAthI haraNa kare eTale ke ochA kare te 86, 2 chAsI jana tathA eka ejananA sAThiyA pAMca bhAga ekasAThathI chedela covIsa bhAga ATaluM pramANa upalabdha thAya che. te pachI pahelA pahelAnA maMDaLamAMthI pachI pachInA maMDaLanA pariraya parimANanA vicAramAM pUrA zrI suryaprajJati sUtraH 1 133 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra jana vadhe che. A pramANe pUrva pUrvamaMDaLagata muhUrtagati parimANathI pachI pachInA maMDaLanA muhurtagati parimANanA vicAramAM pratyeka muhUrtamAM eka jananA sAThiye aDhAra aDhAra bhAga vadhe che. dareka muhUrtamAM ekasaThiyA aDhAra bhAga tathA sAThanA ekasaThiyA eka bhAga ATalA pramANuthI sarvAtyaMtaramaMDaLanA bIjA maMDaLamAM sUrya daSTigocara thAya che. ekasaDiyA nava muhurta bhAga nyUnapaNathI jeTalA kSetrane vyApta kare eTalA bhAgathI nava muhartAne ekasaThathI guNavA guNIne temAMthI eka ocho kare 61+9=549 549-1=548 A rIte pAMcaso aDatAlIsa prApta thaI jAya che. 548 A pAMcaso aDatAlIsane aDhArathI guNe te 548+18=9864 nava hajAra AThase cosaTha thAya che, Ane sATha bhAga karavA mATe ekasaThathI bhAge jemake 9864.6 1=161=' ? A pramANe thAya che. eTale ke ekasa ekasaTha jana tathA sATha bhAganA ekasaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA ekasaThiyA teMtAlIsa bhAgane ekasaThathI bhAge 161 43 A prakArathI vIsa bhAga adhika sAThiyA se bhAga arthAt sAThiyA ekaso vIsa bhAgathI be jana prApta thAya che. pachI eka jananA sAThiyA ekatAlIsa bhAga tathA sAThiyA eka bhAga sAthe barAbara eka jananA ekasAThiyA tetAlIsa bhAga ATaluM pahelAM kahela saMkhyA 865 2 amAMthI eTale ke chayAsI jana tathA eka yojanA sAthiA pAMca bhAga tathA eka ejananA ekasaDiyA vIsa bhAga AmAMthI echA karavAthI 833 ATaluM pramANu bIjA maMDaLamAM daSTipathaprAptatA viSayamAM sarvAtyaMtaramaMDaLanA dRSTipathaprAptatAnA parimANamAMthI kama thaI jAya che. arthAt sarvAtyaMtaramaMDaLanA daSTipathaprApta thavAmAM ATaluM khUna thAya che. tethI ja dhRvarAzInA parimANamAMthI bIjA maMDaLamAM dRSTipathaprAptatA ATalI ochI thAya che. A rIte uttara ttara maMDaLa saMbaMdhI dRSTipathaprAptatAnA saMbaMdhanA vicAramAM hInatA nakakI thAya che. tethI dhruvarAzImAMthI dhruvarAzInI utpattI thAya che. te pachI bIjA maMDaLanI pachInA trIjA maMDaLamAM Aja dhruvarAzI kahela che. sAThane eka bhAgavALA ekasaDiyA chatrIsa bhAganI sAthe je saMkhyA thAya che te A pramANe che. vyAzI jana tathA sattara ejananA sAThiyA covIsa bhAga sAThanA eka bhAgavALe ekasaThiye bhAga 834 4 bIjA maMDaLanA ATalA jana pramANa daSTipathaprAptatAnA parimANamAMthI je ochA karavAmAM Ave te trIjA maMDaLamAM daSTipathaprAptatA saMbaMdhI yukta parimANa maLI jAya che. te pachI cethA maMDaLamAM eja yuvarAzImAM boMteranI saMkhyA meLave cothuM maMDaLa trIjA maMDaLathI bIjuM thAya che. ene jANavAmAM che ja tethI pahelA nava muhUrtane dhavarAzInA cAranI saMkhyAthI guNavA te pachI bethI guNavA te 944+=72 A boMteranI saMkhyA sAthe A pramANenI saMkhyA thAya che. 834 3 cAzI jana tathA eka ejananA sAThiyA vIsa bhAga tathA zrI suryaprajJami sUtraH 1 134 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekasaThiyA tepana bhAga ATaluM pramANa trIjA maMDaLanA dRSTipathaprApta parimANathI kama karavAmAM Ave che. A pramANe kAma karavAthI cethA maMDaLanuM yathAvasthita daSTipatha prAptatAnuM parimANu thaI jAya che. 470136 suDatAlIsa hajAra tera jana tathA ekajananA sAThiyA ATha bhAga tathA AThanA eka bhAgavALe ekasaThiyA dasa bhAga thaI jAya che. trIjA maMDaLa karatAM sarvAnvitamaMDaLamAM ekase khyAzI 182 mA maMDaLanI daSTipathaprAptatAnuM parimANu jANavAne vicAra kare te pahelAM nava muhUrtane cArathI guNavA. te chatrIsa thAya che te pachI chatrIsane ekasebAzIthI gaNavAmAM Ave te +2+18265para che hajAra pAMcase bAvana thAya che, tene sAThane bhAga lAvavA mATe ekasaThathI bhAge te 6papara61=107: A rIte sATha bhAgonA 107 ekaso sAta bhAga labdha thAya che, tathA ekasAThiyA paccIsa zeSa rahe che. Ane dhruvarAzImAM meLavavAmAM Ave to paMcAsI jana tathA eka ejananA agyAra sAThiyA bhAga sAThiyA eka bhAgavALA cha ekasaDiyA bhAga 85 14 te pachI ahIMyAM chatrIsathI A pramANe prApti thAya che ke-pahelA pahelAnA maMDaLathI pachI pachInA maMDaLamAM ekasaThiyA babbe bhAga muhUrta 6 jUna thAya che. tathA dareka muhUrtanA ekasaThiyA aDhAra bhAga thAya che sAThiyA eka bhAgathI ekasaThiyA bhAga hIna hoya che. beune meLavavAthI chatrIsa thAya che. A ekasaThiyA aDhAra bhAgamAM eka kalA nyUna hoya che. pUra aDhAra hotA nathI paraMtu bhUladaSTithI vyavahArathI pahelAM paripUrNanI vivakSA karela che. e rIte eka kalA nyUna darekamaMDaLamAM hevAthI ekabAzImA maMDaLamAM ekaThA karela pIMDarUpe vicAra kare te ekasaTha bhAga nyUna thAya che. A paNa vyavahArathI ja kahela che. paramArtha daSTithI te tenAthI kaMIka paNa nyUna thAya tema samajavuM. tethI A ekasaThiyA aDasaThame bhAga kahADI nAkhave A rIte apaharaNa karavAthI A pramANe thAya che. 85 : 6 paMcAzI ye jana ane eka ejananA sAThiyA navabhAga zrI suryaprajJati sUtraH 1 135 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA sAThanA eka bhAgavALo ekasaTha bhAga thAya che. sarva bAhyamaMDaLa pachInA najIkanA bIjA maMDaLanI A rItanA daSTipatha prAptatAnA parimANathI 31916 6 : ekatrIsa hajAra navase seLa tathA eka jananA sAThiyA ogaNacAlIsa bhAga tathA sAThiyA eka bhAgavALA sATha ekasaThiyA bhAga ATaluM pramANa khUna kare te sarvabAhyamaMDaLanI daSTipatha prAptatAnuM parimANa nikaLI Ave che. Ane AgaLa granthakAra svayaM dekhADaze. A prakriyAthI daSTipatha prAptatA rUpa chAyAmAM bIjA vigere kaI maMDaLamAM corAzI ejanamAM kaMIka na jana uparanA janamAM adhika ane adhikatara pUrvokta prakArathI ochA karatA karatA yAvat sarvabAhyamaMDaLanuM upasaMkramaNa karIne sUrya gamana kare che. (tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM upasaMkamittA cAraM cagi tyA NaM paMca paMca joya. NasaharasAI tiNi ya paMcuttare joyaNasae paNNarasa ya sadibhAge joyaNarasa egamegeNaM muhatte gaM 6) jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM upasiMkramaNa karIne gati kare che. tyAre pAMca hajAra traNaso pAMca ejana ane eka ejananA sAThiyA paMdara bhAga eka eka muhUrtamAM gamana kare che. kahevAne bhAva e che ke--muhUrtagati parimANanA viSayamAM jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLane prApta karIne e maMDaLamAM paribhramaNa kare che tyAre pa305 pAMca hajAra traNa pAMca jana ane eka ejananA sAThiyA paMdara bhAga ATalA pramANuvALA ejanathI eka eka muhUrtamAM pratimuhUrtagatithI gamana kare che. ahIMyAM A viSayanI gaNita prakriyA A pramANe thAya che, sarvabAhyamaMDaLamAM paricaya paribhramaNa 318315 traNa lAkha aDhAra hajAra traNase paMdara che. Ane pahelAM kahevAmAM Avela yukti anusAra sAThathI bhAge te 318 315-16 0=5305 A pramANe yakta muhUrtagati parimANa AvI jAya che. have ahIMyAM daSTipathaprAptatAnuM parimANa kahevAmAM Ave che.-(tayA rAkSa maNussassa ekatIsAe joyaNehi ahiM egatIsehi joyaNasaehi tIsAe ya saTThibhAgehi kothaLA kUgi agwAyuM duSyamA jIrU) tyAre ahIMyA rahelA manuSyane 318312: ekatrIsa hajAra aThase ekatrIsa jana ane eka jananA sAThiyA tIsa bhAga pramANathI sUrya zIdhra daSTigocara thAya che. kahevAno bhAva e che ke-sarvabAhyamaMDaLanA saMcaraNakALamAM ahIMyA rahela manuSyane (ahIMyAM manuSya zabdamAM ekavacanane pravega karela che te manuSya jAtine laIne arthAt jAtivAcaka hovAthI ekavacana kahela che) arthAt manuSyamAM rahelA manuSyane 31831 : ekatrIsa hajAra AThaso ekatrIsa jana ane eka jananA sAThiyA trIsa bhAga ATalA pramANa janathI sUrya zIdhra daSTipatha prApta thAya che. eTale ke daSTigocara thAya che. ahIMyAM paNa gaNita prakriyA A pramANe thAya che,-A maMDaLamAM sUrya gamana kare tyAre bAra muhUrta pramANane divasa thAya che. divasano adhe bhAga arthAt cha muhUrtamAM jeTalA pramANavALA kSetrane vyApta kare eTaluM vyavasthita udaya mAna sUrya prApta kare che. bAra muhUrtanuM arthe cha muhUrta thAya che. tethI A maMDaLamAM zrI suryaprajJapti sUtra: 1 136 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrtagatinuM je parimANa 5305 24 pAMca hajAra traNaso pAMca jana tathA eka jananA sAThiyA paMdara bhAga thAya che. A parimANane je cha thI guNavAmAM Ave te dRSTipatha prAptatAnuM yathekta parimANa maLI jAya che. jemake-pa305+6-31830 = 31831 ekatrIsa hajAra AThase ekatrIsa jana tathA eka ejananA sAThiyA trIsa bhAga yathAkta pramANa maLI jAya che. __(tayA NaM uttamakadupattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte vivare mavaDuM ghara i gDhane mAre ghasa ghaTamasa chamAsarasa vanavarALa) tyAre uttamakASThA prApta utkRSTaka aDhAra muhUrtanI rAtrI hoya che ane jaghanya bAra muhUrtane divasa thAya che. A rIte A pahelA cha mAsa thAya che, ane eja pahelA cha mAsanuM paryavasAna eTale ke samAptikALa che. kahevAne bhAva e che ke-sarvabAhyamaMDaLanA saMcaraNa samayamAM sUrya uttamakASThA prApta thAya che. arthAt dakSiNa dizA tarapha gamana kare che, eTale ke sAyanamakara saMkrAtigata hoya che. tyAre utkRSTA eTale ke sarvAdhika pramANavALI aDhAra muhUrtanuM rAtrI mAna thAya che. tathA sarva jaghanya bAra muhUrta pramANane divasa hoya che. eTale ke dinamAna bAra muhUrta pramANanuM hoya che. A dakSiNAyana rUpa kALa prathama cha mAsanA paryavasAna eTale ke antima divasa thAya che. arthAt sAyana dhanasaMkrAntine antabhAga hoya che. (se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM savasaMvanittA jA jaru) te praveza karatA sUrya bIjA cha mAsane prApta karIne pahelA ahorAtramAM bAhyAvaMtara maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. arthAt sarva bAhyamaMDaLamAMthI pUrvokta prakArathI AtyaMtaramaMDaLanI aMdaranI tarapha gamana karavAne sUrya bIjA cha mAsane prApta karIne bIjA cha mAsanA pahelA ahorAtramAM bAhyAvaMtara maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne arthAt sarvabAhyamaMDaLanI pachInA aMdaranI bAjunI samIpanA bIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. arthAt e bIjA maMDaLamAM bhramaNa kare che. ( bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAra carai tayA gaM paMca paMca joyaNasahassAI tiNi ya kArattare vALanag sattAva ra samiA goLAra meLe mudai ) jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLanI pachInA maMDaLamAM upasiMkamaNa karIne gati kare che, tyAre pAMca hajAra traNa cAra jana tathA eka ejananA ekasaThiyA satAvana bhAga 5304 2 eka eka muhurtamAM gamana kare che. kahevAno bhAva e che ke-sarvabAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLanA saMcaraNakALamAM jyAre sUrya bAhyamaMDaLanA pachInA bIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa kare che, eTale ke e maMDaLamAM jaIne gati kare che. arthAt e maMDaLamAM bhramaNa kare che, tyAre pAMca hajAra traNaso cAra jana tathA eka jananA sAThiyA sattAvana bhAga 5304 9 pramANa kSetramAM eka eka zrI suryaprajJapti sUtraH 1 137 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hu Sa muhUrtamAM jAya che. ahIMyAM kApAkaprakriyA A pramANe thAya che, A khIjA maMDaLamAM parirayanuM parimANu pahelAM kahela yukti pramANe traNa lAkha aDhAra hajAra khaseA sattANu ceojana 318297 thAya che. ahIMyAM paNa pahelAM kahela yukti pramANe sAThathI bhAgavAthI bhAgaphaLa yacAkta prakAranu thaI jAya che, A maMDaLamAM muhUta gati parimANu 318297 6=5304 pR A rIte muhUrta gatinuM je parimANu kahela che te sarvathA sayuktika che. ahIM'mAM paNa dRSTipatha prAptatAnuM parimANu kahe che-(tacA La phrAyamsamaRH ekkattIsAra joyaNasahassehi navahi ya solehiM joyaNasaehiM eguNatAlIsAe saTTibhAgehi joyaree sahabhAgaM ca egaDhihA chettA saTThie cuNNiyA bhAge sUrie cakkhupphAsaM havbamAgaccha) tyAre A manuSyalekamAM rahelA manuSyAne ekatAlIsa hajAra navaso seALa yAjana tathA eka eka yeAjananA sADhiyA ogaNacAlIsa bhAga tathA sAThanA bhAgane ekasAThathI chedIne 3191639 16 sATha cUrNikA bhAgeAthI sUrya zIghracakSugAcara thAya che. kahevAne bhAva e che ke--sava bAhyamaMDaLanI pachInA aMtarAbhimukha pachInA bIjA maMDaLanA sacaraNusamayamAM ahIyAM rahelA manuSyane (ahIMyA manuSya zabdane eka vacanathI kahevAnuM kAraNa manuSya jAtine laine jAtivAcaka hAvAthI tema kahela che.) arthAt manuSyaleAkamAM rahelA manuSyane dRSTipatha prAptatAnuM parimANa 3191639 ekatrIsa hajAra navaseA seALa ceAjana ane eka ceAjananA sAyiA egaNacAlIsa bhAga tathA sAThanA eka bhAgane ekasAThathI bhAgIne tenI sAthe sAThe cUrNikA bhAgethI zIghra dRSTigocara thAya che. ahIMyAM paNa gaNitaprakriyA A pramANe thAya che. A bIjA maMDaLamAM sUrya jyAre gati kare che. tyAre ekasaDiyA e bhAga vadhAre khAra muhU pramANanA divasa hoya che. ane 12 tenA ardhA che muhUta ane eka muhUta ne ekaDiye eka bhAga adhika Ane samasta rIte ekasATha bhAga karavA mATe chae muhUrtAne ekasaThathI guNuvA A rIte guNavAthI tyAM ekasaTha bhAga vadhAre hovAthI tene umero karavA. jemake-12626 =+= A pramANe traNase saDasaTha tathA ekasaDhIyeA bhAga thAya che. te pachI sarva khAhyamaDaLanA pachInA khIjA maDhaLamAM pUrvakti yukti anusAra pariyanuM parimANu 318297 traNa lAkha aDhAra hajAra khase sattANu thAya che, tene jo traNaso saDasaThathI guNavAmAM Ave 318297+367=16-148 agyAra karoDa aDasaTha lAkha cauda hajAra navase navvANu tathA nIce ekasaTha Ave che tene tethI ekasaThathI guNela sATha 61+60=3660 AnAthI bhAgavAmAM Ave te 116814 9936 6=31916369 ekatrIsa hajAra navaseA seALa pUrA Ave che, tathA zeSa cAvIsaseA egaNacAlIsanI nIce traNa hajAra chase sATha Ave che. A saMkhyAthI koI ceAjana banatA nathI tethI sATha bhAga lAvavA mATe ekasaThathI bhAgavAmAM Ave te 2439 =396= . eka ceAjananA sAyiA egaNacAlIsa bhAga tathA sADanA 1 6160 eka bhAga zrI suryaprajJapti sUtra : 1 138 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ barAbara eka ejananA sATha ekasaDiyA bhAga 4 badhAne meLavavAthI daSTipathaprAptatAnuM yata parimANa 319169 rana maLI jAya che. (tayA rphaMdriyaM tava) e sarvabAhyAnaMtara arvAphatana bIjA maMDaLamAM gamanakALamAM rAtadivasanuM pramANa eTale ke dinamAna tathA rAtrimAna pUrvakathita pramANenuM ja hoya che. arthAt e bIjA maMDaLamAM ekasaThiyA be muhUrtabhAga nyUna aDhAra muhUrta pramANavALI rAtrI hoya che. tathA ekasaDiyA be muhUrtabhAga vadhAre bhAra muhUrta pramANane divasa hoya che. tyAM rAtrimAna 1862 tathA dinamAna 12 A pramANe thAya che. (se pavisamANe sUrie docvaMsi ahorasi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAra ra) e bIjA maMDaLamAM praveza karate sUrya bIjA aherAtramAM bAhyamaMDaLanI pachInA trIjA maMDaLamAM upasiMkamaNa karIne gati kare che. kahevAne bhAva e che ke sarvabAhAmaMDaLanA bIjA maMDaLathI pachInA maMDaLa tarapha gamana karata sUrya bIjA ahorAtramAM bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM sarvabAhyamaMDaLanA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne eTale ke e maMDaLamAM jaIne gati kare che, arthAt trIjA maMDaLamAM paribhramaNa kare che, (ttA navA baM surie bAhiraM takacaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAI tiNi ya varase vocAsaNa lAvArI pradimAne gorasa prameLa mutte jaracha) jyAre sUrya sarvabAhAmaMDaLanA trIjA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre pAMca hajAra traNa cAra jana tathA eka ejananA sAThiyA ogaNacAlIsa bhAga pramANa eka eka muhartamAM gamana kare che. kahevAno bhAva e che ke-e sarvabAhyamaMDaLanI pachInA trIjA maMDaLAbhimukha saMcaraNakALamAM jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLanA trIjA maMDaLamAM jaIne gati kare che arthAt trIjA maMDaLamAM bhramaNa kare che, tyAre muhUrtagatinuM parimANa A pramANe thAya che. jema ke-pAMca hajAra traNa cAra jana tathA eka ejananA sAThiyA ogaNa zrI suryaprajJati sUtraH 1 139 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlIsa bhAga 53046 ATalA pramANathI dareka muhUrtamAM arthAt eka eka muhUrtamAM sUrya gamana kare che. ahIMyAM paNa gaNita paddhati A pramANe thAya che,-e maMDaLamAM parirayanuM parimANu 318279 traNa lAkha aDhAra hajAra baso ogaNaeMsI thAya che. tene sAThathI bhAgavAmAM Ave te A maMDaLamAM muhUrtagatinuM parimANukta rItathI thaI jAya che. jema ke-318279 ka6=53046 A pramANe kahela thaI jAya che. ahIMyAM paNa daSTipathaprAptatAnuM parimANa batAvatA kahe che. (tathA phuraNa majurata gifhuM vIlA no janahiM egAvaNNAe ya saTThibhAgehi joyaNassa saTThibhAgaM ca egasadvidhA chettA tevIsAe cuNNiyAbhAgehi vRtti javutri sugamAcha) tyAre A manuSyalakamAM rahelA manuSyane batrIsa hajAra eka jana tathA eka ejananA sAThiyA ogaNapacAsa bhAga tathA sATha bhAgane ekasaThathI bhAgIne tevIsa cUNikA bhAga pramANathI sUrya zIdhra dRSTigocara thAya che. kahevAno bhAva e che ke, sarva bAhyamaMDaLanI pachInA trIjA maMDaLanA paribhramaNanA samayamAM A manuSyalekamAM rahelA manuSyane (ahIMyAM manuSya zabda jAtivAcaka hovAthI mUlamAM ekavacanathI kahela che) arthAt A mRtyulokamAM rahelA manuSyone batrIsa hajAra yojana tathA eka jananA 6 sAThiyA ogaNapacAsa bhAga tathA sAThanA eka bhAgane ekasaThathI cheda karIne 32001 6 6 AnI sAthe trevIsa cUrNikA bhAgethI sUrya zIdhradaSTigocara thAya che. ahIMyAM paNa gaNita prakriyA A pramANe thAya che. jema ke-A maMDaLamAM ekasaDiyA cAra bhAga vadhAre bAra muhUrta pramANane divasa hoya che. tenuM adhuM ekasaThiyA be muhUrtabhAga adhika cha muhUrta thAya che. jema ke dinamAna12 AnA ardhA 12+2==366 =? A badhAne ekasaDiye bhAga karavA mATe cha muhUrtane ekasaThathI guNavAthI ane guNIne ekasAThiyA be bhAgane prakSepa kare te ka ekasaThiyA traNaso aDasaTha thAya che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 140 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachI A maMDaLanuM je pariraya parimANa 318279 traNa lAkha aDhAra hajAra baso ogaNa eMzI thAya che. Ane je traNaso aDasaThathI gaNavAmAM Ave te 3182794 11 71 26 agIyAra kareDa eketera lAkha chavIsa hajAra chaso botera nIce ekasaTha te pachI sAThathI bhAgavA mATe ekasaThane sAThathI guNavA 6160=36 60 AnAthI bhAga kare 117126 67ra-36 60=32001 batrIsase eka thAya che. ane traNa hajAra bAra zeSa rahe che. AnI nIce chatrIsa sATha hoya che. ura= 3 = 22 1 ekasaThathI bhAga karavAmAM Ave te eka tarapha ke 23 sAThiyA ogaNapacAsa bhAga tathA eka sAThiyA bhAganA sAThiyA tevIsa bhAga thAya che. (Arthi taheva) rAtri divasanuM parimANa pahelAM kahela prakArathI ja thAya che. arthAta ekasaThiyA cAra bhAga nyUna aDhAramuhUrta pramANuvALI rAtrI hoya che. tathA ekasaThiyA cAra muhUrta bhAga adhika bAra muhUrta pramANane divasa thAya che. (tayA i gArasamuduttA rASTra mavar 43huM minimuhiM kriyA) pUrvokta pramANathI arthAt eksaDiyA cAra muhUrta bhAga nyUna aDhAra muhUrvanI rAtrI hoya che. ane ekasaThiyA cAra muhUrta bhAga adhika bAra muhUrta pramANano divasa hoya che. have sarva bAhyamaMDaLanI pachInA maMDaLamAM eTale ke cothA vigere maMDaLamAM atidezathI kahe che-(gvaM vahu gugvALe vimAne bhUgi tathALatA tayAtaraM paMcAga maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe advArasa aTThArasa sadvibhAge joyaNamsa egamege maMDale muhuttagaI NivuDDhemANe NivuDDhemANe sAtiregAI paMcAsIti paMcAsIti joyaNAI purisacchAyaM abhivuDDe mANe amitumALe savamaMta mAruM kavalaMmittA sAre jarU) A kahela upAyathI praveza karate sUrya enA pachInA arthAt eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karIne eka jananA zrI suryaprajJati sUtraH 1 141 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAThiyA aDhAra aDhAra bhAga eka maMDaLamAM muhurtagatine nyUna karIne kaMIka vadhAre paMcAsI paMcAsI jana purUSa chAyAne vadhAratA vadhAratA sabhyantaramaMDaLane prApta karIne gati kare che. kahevAne bhAva e che ke-pUrvokta prakArathI dhIre dhIre e atyaMtara maMDaLanI pachInA maMDalAbhimukha gamana karIne aMdara praveza karete sUrya trIjA maMDaLathI cothA maMDaLamAM ane cothA maMDaLathI pAMcamA maMDaLamAM e pramANe kema kamathI aMdaranI bAju gamana karate karate eka maMDaLamAMthI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karatA karatA (ahiMyAM muhu gati e padamAM mULamAM saptamI vibhaktinA arthamAM dvitIyA vibhakti thayela che.) tethI muhUrtagati eTale muhUrtagati parimANamAM eka janane sAThiyA aDhAra aDhAra bhAga 1 (ahIMyAM paNa paripUrNa sAThiyA aDhAra bhAga A pramANe sthUla paNAthI kahela che. nizcaya nayanA matathI te eka janane kaMIka ochA sAThiyA aDhAra bhAga) ochA karatA karatA pahelA pahelAnA maMDaLanA karatAM pachI pachInA maMDaLanA parirayanA parimANane vadhArIne aDhAra jananI nyUnatA kahela che. purUSachAyA A ThekANe paNa saptamInA arthamAM dvitIyA vibhakti thayela che, tethI daSTipathaprAptatA rUpa purUSa chAyAmAM Ama artha thAya che, sAtireka eTale kaMIka vadhAre paMcAsI paMcAsI janane vadhAratA vadhAratA sarvAyaMtara maMDaLamAM yAvata pratimaMDaLamAM upasakramaNa karIne arthAt te te maMDaLamAM jaIne gati kare che. eTale ke te te maMDaLamAM paribhramaNa kare che, A kathana sarvabAhyamaMDaLathI arvAntana keTalAka pahelA bIjA vigere maMDaLanI apekSAthI sthUlatAthI kahela che. vAstavika rIte te evI rIte kahevuM joIe ke-ahIMyA je kamathI sarvAtyaMtaramaMDaLamAMthI pAchA bahAra nIkaLavAnA samaye draSTipathaprAptatAne kAma karatA karatA je rIte bahAra nIkaLe che eja rIte sarva bAhyamaMDaLamAMthI aMdaranI tarapha praveza karavAnA samaye paNa avartana eTale pachInA maMDaLamAM daSTipathaprAptatAne vadhAratA vadhAratA praveza kare che. tyAM sarvAyaMtaramaMDaLa pachInA bIjA maMDaLanI dRSTipathaprAptatAnA parimANathI sarvabAhyamaMDaLamAM paMcAsI yojanA ane eka zrI suryaprajJati sUtraH 1 142 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jananA sAThiyA nava bhAga tathA sAThiyA eka bhAgane ekasaThathI cheda karIne tenI sAthe sATha bhAga 85 % kAma kare che. pahelAM ja maMDaLagatinA vicArakALamAM gaNita paddhati pradarzita karela ja che. tethI ahIMyA piSTapeSaNa karavuM ISTa nathI, te pachI sarvabAhyamaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM praveza karato sUrya pharIthI daSTipathaprAptatAnA parimANamAM vadhAro kare che. A saMkSepa che. te pachI aktana arthAt pachInA maMDaLamAM je je maMDaLonuM dRSTipathaprAptatAnuM parimANa jANavuM hoya te te maMDaLamAM eTale ke trIjA maMDaLathI AraM bhIne te te maMDaLanI saMkhyAmAM chatrIsathI 36 guNavAmAM Ave che. arthAta trIjAne guNaka eka cothAno be pAMcamAne traNa chaThAnA cAra A kramathI guNaka hoya che. je A pramANe trIjA maMDaLanA vicAramAM ekathI gaNavAmAM Ave te chatrIsa thAya che. cothA maMDaLanI vicAraNAmAM bethI pAMcamA maMDaLanA vicAramAM traNathI A prakAranA kamathI yAvat sarvA. bhyantaramaMDaLa yAvata guNakanA aMka hoya che. arthAt sarvAtyaMtaramaMDaLanA vicAramAM eka khyAzI 182 guNakAMka thAya che. A prakArathI guNAkAra karIne je guNane phaLa Ave tene kSepaka rAzIthI ochA karIne zeSa varAzInI sAthe pUrva pUrvamaMDaLagata dRSTipathaprAptatAnuM parimANu e e maMDaLamAM daSTipathaprAptatAnuM parimANa thAya che. je A pramANe che, trIjA maMDaLamAM chatrIsane ekanA guNAMkathI gaNavAmAM Ave che. ekathI guNela eja pramANe 36+1=36 chatrIsa ja thAya che. tethI kSepaka rAzi je 85, temAMthI ochA kare te 85, 24 A rIte paMcAzI jana tathA eka jananA sAThiyA nava bhAga tathA sAThiyA vIsa bhAga thAya che. AnI sAthe pahelAnA maMDaLane daSTipathaprAptatAnA parimANane meLavavAthI A maMDaLanA daSTipathaprAptatAnuM parimANu 3191636, ekatrIsa hajAra navase seLa jana ane eka jananA sAThiyA ogaNacAlIsa bhAga tathA sAThanA eka bhAga sahita sATha ekasahiyAbhAga thAya che. A zrI suryaprajJati sUtraH 1 143 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANenA kramathI badhe ja gaNita pramANa samajI levuM. A pramANe adhikRta trIjA maMDaLamAM yukta rIte dRSTipathaprAptatAnuM parimANa thaI jAya che, ahIMyAM paNa spaSTarUpe pUrvokta kathanamAM batAvavAmAM AvI gayela che jethI vistAra pUrvaka kahevAnI jarUra rahetI nathI. arthAta vRthA grantha vistAra karavAthI zuM lAbha? A pramANe cothA maMDaLamAM chatrIsane bethI gaNavAmAM Ave te 36+=72 guNana phaLa betara thAya che. A saMkhyAne dhruvarAzImAMthI ochA karIne bAkInI dhruvarAzImAM trIjA maMDaLanI dRSTipathaprAptatAnuM parimANa meLavavAmAM Ave te cothA maMDaLanA daSTipathaprAptatAnuM parimANa thaI jAya che. jema ke 32086} : batrIsa hajAra chAsI jana tathA eka jananA sAThiyA aThAvana bhAga tathA ekasAThiyA eka bhAga sahita ekasAThiyA agyAra bhAga thaI jAya che, e ja pramANe bAkInA eka caryAzI maMDaLamAM daSTipathaprAptatAnuM parimANa jANavAno vicAra kare te chatrIsane ekaso khyAzIthI gaNavAmAM Ave te 1824 3665para cha hajAra pAMcase bAvana guNanaphaLa thaI jAya che, kAraNa ke trIjA maMDaLathI AraMbhIne sabhyatara sudhInA ekase basI maMDaLo hovAthI gaNanA krama trIjA maMDaLathI ja thAya che, tethI sarvAtyaMtaramaMDaLano guNaka 182 eka bAzI che. A pramANe ahIMyA guNakaphaLa 65para cha hajAra pAMca bAvana thAya che. A saMkhyAne 61 ekasaThathI bhAgavAmAM Ave to 655261=17, bhAgaphaLa sAThiyA ekase sAta tathA eka ejananA ekaThiyA pacIsa bhAga thAya che. Ane dhuvarAzI 85, paMcAzI jana ane eka jananA sAThiyA nava bhAga tathA ekasaThiyA bhAga sahita sATha ekasaThiyA bhAga A saMkhyAne dhruvarAzImAMthI ochA kare te 85, 14,4=8324, 25 grAzI ejana tathA eka jananA sAThiyA bAvIsa bhAga ane eka jananA pAMtrIsa ekasaDiyA bhAga maLI jAya che, ahIMyAM mULamAM eka kaLA nyUna ekasaThiyA chatrIsa bhAga vAstavika zrI suryaprajJami sUtraH 1 144 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte prApta thAya che. A tamAma pahelAM dhUlika thI batAvI dIdhela che, e pramANe te dareka maDaLamAM eka kalA nyUna thaI ne jyAre ekasesa khyAzImA maMDaLamAM ekaThA karIne meLavavAmAM Ave tyAre ekasaDiyA aDasaTha bhAga labhya thAya che. te pachI tene pharIthI prakSipta kare te 83, 2 tryAzI cAjana tathA eka ceAjananA sAThiyA tevIsa bhAga tathA eka ceAjananA sADhiyA bhAga sahita ekasayiA betAlIsa bhAga thAya che. A sakhyAmAM sarvAbhya taramaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLanA dRSTipathaprAptatAnuM parimANu ke je 47179-1, 4 suDatAlIsa hajAra ekase AgaNyAzI ceAjana tathA eka ceAjananA sAThiya satAvana bhAga tathA eka yAjananA sAThiyA eka bhAga sahita ekasADiyA ogaNIsa bhAge thAya che tene sAthe meLavavAmAM Ave te 47179 27,48363,42=4726621 suDatAlIsa hajAra khaseA tresaTha ceAjana ane eka ceAjananA ekaDiyA ekavIsa bhAga sarvAbhya tara maMDaLanu yathAkta dRSTipathaprAptatAnuM parimANa thaI jAya che. A rIte dRSTipathaprAptatAmAM keTalAka maMDaLAmAM sAtireka eTale ke kaMIka vadhAre pacAzI ceAjana AgaLanA ekasA cArAzI maMDaLamAM yatheAkta adhikatA sAthe ekaso tryAzI yeAjanane vadhAratA vadhAratA sarvAbhya taramaMDaLamAM upasa kramaNa karIne gati kare che tyAM sudhI A pramANe kahevuM. (tA jayA NaM sUrie savvamaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA gaM paMca paMca joyaNasahassAI doNiya ekkAvaNNe joyaNasae adrutIsaM ca saTTibhAe joyaNassa egamegeNaM muhusenuM %0rU) jyAre sUrya sarvAbhyataramaDaLamAM upaskramaNa karIne gati kare che, tyAre pAMca pAMca hajAra khase ekAvana yeAjana ane eka yeAjananA sADhiyA aDatAlIsa bhAga eka eka muhUrtamAM gamana kare che, arthAt sarvAbhyaMtaramaMDaLamAM bhramaNa kare che, te vakhate muhUrta gatinuM paramANu A pramANe thAya che, para5166 pAMca hajAra khase ekAvana ceAjana zrI suryaprajJapti sUtra : 1 145 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA eka ejananA sAThiyA ADatrIsa bhAga ATalA janamAM pratimuhurtagatithI eka eka muhUrtamAM sUrya gamana kare che, arthAt tyAM bhramaNa kare che. ahIMyAM paNa gaNita prakriyA pUrvakathanAnusAra ja che. (tayA phucA majurata sItAjInA nonasaEi rohi dovaDhehiM joyaNasaehiM ekavIsAe sadvibhAgehiM joyaNassa sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchada) tyAre tyAM rahelA manuSyane suDatAlIsa hajAra baso bAsaTha jana tathA eka ejananA sAThiyA ekavIsa bhAgathI sUrya zIdhra daSTigocara thAya che. kahevAne bhAva e che ke-sava. bhyantaramaMDaLanA saMcaraNakALamAM A bhUlakamAM rahelA manuSyane (ahIMyAM manuSya zabdamAM mULamAM prAkRta hovAthI ekavacana kahela che, e jAtivAcaka hovAthI tema kahela che.) tethI manuSyane dRSTipathaprAptatAnuM parimANa A pramANenuM thAya che, suDatAlIsa hajAra basa bAsaTha jana tathA eka ejananA sAThiyA ekkasa bhAga ATalA pramANathI sUrya zIdhra daSTigocara thAya che. ahIMyAM muhUrtagati parimANanA saMbaMdhamAM daSTipathaprAptatAnA viSayamAM Aja sUtranI vyAkhyAmAM pahelA kahI ja dIdhela che. tethI pharIthI ahIMyAM tenuM kathana karavAmAM AvatuM nathI. sUtrakAre te tene prastAva mAtra karIne pharIthI pratipAdana karela che. paNa prastAva pharIthI kare che temAM punarUkti doSa lAgato nathI. (tayA NaM uttamakaTTapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhabai jahaNiyA duvAlasamuhuttA nA mava) tyAre uttamakASThA prApta utkarSaka aDhAra muhUrtane divasa hoya che ane bAra muharta pramANunI rAtrI hoya che, kahevAne bhAva e che ke-sarvAtyaMtaramaMDaLanA saMcaraNakALamAM sUrya uttamakAkA prApta hoya che, arthAt uttara dizAmAM eTale ke mithunasaMkrAtigata hoya che, tethI utkarSaka eTale ke paramaadhika aDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che ane jaghanyA paramaladhvI bAra muhurta pramANuvAlI rAtrI hoya che, AnAthI e siddha thAya che ke sarvatyaMtaramaMDaLanA saMcaraNakALamAM divasa parama adhikatAvALe ane rAtrI parama alpa pramANa zrI suryaprajJati sUtraH 1 146 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALI hoya che, tathA sarvabAhyamaMDaLanA saMcaraNadinamAM rAtrInuM pramANa parama adhika ane divasanuM pramANu parama alpa hoya che, (paNa i rove chaHi, p i roja jI+Are+ pAvatA, paNa ari saMvare, u mArisa saMvarajI pannavarALa) A bIjA cha mAsa kahela che. A ja bIjA cha mAsanuM paryavasAna kahela che, A rIte Aja Aditya saMvatsara che. ane Aja Aditya saMvatsaranuM paryAvasAna che. A rIte pUrvokta niyamaviziSTa dinamAna ane rAtrimAna parama adhika ane parama alpa viziSTa sabhyataramaMDaLa saMcaraNarUpa bIjA cha mAsa thAya che, arthAt bIjA cha mAsanA paryavasAnarUpa samayamAM dinamAna parama vadhAre hoya che, ane rAtrimAna parama a9pa hoya che, tethI A Aditya saMcArarUpa saMvatsara arthAt sAyana sUrya eka bhAga bhegavavArUpa saMvatsara sauravarSa nAmanuM saMvatsara che. Aja Aditya saMvatsaranA paryavasAnarUpa kALa che, sauravarSanI samAptinA samayamAM sUrya sAyanamithunAnta hovAthI dinamAna paramautkRSTa hoya che, tathA rAtrimAna parama laghu hoya che. tethI e pramANe jaNAya che ke sAyanakakadiAzine praveza kALa varSArambhakALa hoya che. tathA sAyana mithunAnta sUryanA gamanane kALa varSane antakALa hoya che. sU0 23 bIjA prAbhRtanuM trIjuM prAbhRtaprAbhRta samApta che 2-3 zrI jainAcArya-- jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM bIjuM prAbhRta samApta che je che S zrI suryaprajJapti sUtra: 1 147 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIsarA prAbhRta trIjA prAbhRtano prAraMbhatraNa prAbhRtaprAbhRta sAthe arvAdhikAra pratipAdaka bIjA prAbhUtanuM kathana karIne have A trIjA prAbhRtano AraMbha karavAmAM Ave che. A trIjA prAbhUtane A pramANe arthadhikAra che, (tA zomArM jarUca) caMdra ane sUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che? A viSaya saMbaMdhI prazna sUtra A pramANe che,- (varU ved) ItyAdi. (tA kevaiyaM khettaM caMdimasUriyA obhAsaMti ujjoveti taveMti pagAseMti AhitAti pAkA) caMdra sUrya keTalA kSetrane avabhAsita kare che? udyotita kare che, tApita kare che? ane prakAzita kare che ? he bhagavana te Apa kaho. zrI gautamasvAmIne prabhune prazna karavAne bhAva e che ke-he bhagavana ! pUchavAnA viSaye ghaNuM che paraMtu A samaye sUrya caMdranA avabhAsa kSetranA saMbaMdhamAM prazna pUchuM chuM te Apa kRpALuM sAMbhaLo A pramANe subuddhimAna vinamra ziSya zrI gautamasvAmI kevaLajJAnathI yukta evA prabhune pUche che ke-he bhagavana keTalA pramANavALA kSetrane candra sUrya ahIMyAM mULamAM cadra sUrya zabdamAM (vaMtimajUriyA) A pramANe bahuvacanane praga karela che, te jaMbudvIpamAM be caMdra ane be sUryane sadbhAva hovAthI cAra caMdra sUrya thAya che e pramANene bodha thAya te kAraNathI tema kahela che, (caMdimaNUriyA) caMdra ane sUrya keTalA pramANuvALA kSetrane avabhAsita kare che, udyotita kare che. tApita kare che, ane prakAzita kare che. jo ke A cAre pado samAna arthanA bedhaka che te paNa be arthane baMdha na thAya e mATe daDhatA thavAnA hetuthI alaga alaga cAra pado kahelA che. jemakeavabhAsa pada jJAnanA pratibhAsamAM paNa prayukta thAya che. tethI tenA nivAraNa mATe kahe che ke-udyotita thAya che. A udyota paNa lekamAM prakAzanA arthamAM rUDha thayela che jema kesUryane taDake e pramANe tathA caMdranI cAMdanIne prakAza e pramANe kahevAya che. jema pANInA geLArUpa caMdra sUryanA prakAzathI ja prakAzita thAya che. kAraNa ke caMdra geLamAM prakAzane sarvathA abhAva che. e ja kAraNathI Apa zabda caMdranI prajAmAM prayukta thAya che. kahyuM paNa che ke-(vaMnniA zaimurI thoranA) tathA (ArA mRta) Iti prakAza zabda caMdranI zrI suryaprajJapti sUtra: 1 148 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAmAM ane sUryanI prabhAmAM paNa prayukta thAya che, e prAyaH bahujana vidita ja che. tethI ja A arthanI pratipatti arthAt khAtrI thavAne mATe beumAM samAnatA lAvavA mATe pharIthI ekArthika be zabdo kahelA che. tApita kare che, prakAzita kare che, A rIte be zabda kahyA che. ahIMyAM ArSa hovAthI tibAdi padenI sAthe nAmapadane samanvaya thAya che. tethI ahIMyAM pUrvokta prakAranA kathanamAM artha janA A pramANe samajavI. he bhagavAna Apa A viSayanA saMbaMdhamAM kaho A rIte zrI gautamasvAmInA prazna karavAthI kevaLajJAnavAna bhagavAna A viSayanA saMbaMdhamAM paratIthikanA mithyAbhAvanA upadarzana mATe teonA matanI pratipattI arthAta mAnyatAo batAve che. ttA kAvyo vArasa vahivattIo paumttA" e viSayamAM A bAra pratipattio kahevAmAM Avela che. arthAt A vAkyamANa prakAranI bAra pratipatti paratIthi kenA matanuM pratipAdana karavAvALI kahela che. arthAta paratIthikanA matAntare batAvelA che. "taw pm gvamAeg' e pratipattI vADI bAra paratIthikomAM keI eka prathama paratIrthika A kathyamAna prakArathI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che. te A pramANe kahe che. tA : vIvaM ghai samu rimamUriyA zomAnaMti ujJoti tavaMti pati, je imA e pratipatti vAdIomAM prathama tIrthAntarIya A vayamANa prakArathI pitAne mata pragaTa kare che. arthAt pahele tIrthAntarIya kahe che ke-gamana karatA caMdra ane sUrya eka dvIpa ane eka samudrane avabhAsita kare che, udyotita kare che. tApita kare che. ane prakAzita kare che. A ThekANe sUtramAM dvivacananA sthAnamAM bahuvacanane prayoga karela che. te prAkRta hovAthI karela che. kahyuM paNa che. (yaduvALA TuvacaLa) A prakAranA pramANathI te pravega yathArtha ja che. vAstavika te ahIMyAM dvivacana ja samajavuM joIe kema ke-paratIrthi kenA matathI eka caMdra ane eka sUrya ema be kahelA che. have A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che ke zrI suryaprajJati sUtraH 1 149 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gvamA kaI eka prathama matavAdI tIrthAntarIya A pUrvokta prakArathI pitAnA matanuM kathana kare che. 1 "p gr gvanA keI bIje paramatAvalaMbI pahelA paratIrthikanA matane sAMbhaLIne vAkyamANa prakArathI tenA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che ke-tiLi vIve tiAi samude philUriyA momAti, karati heMti jAti je vAraMg 2) traNa dviIpa ane traNa samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. bIjo eka paratIrthika A pramANe pitAne mata jaNAve che, 2 kahevAne bhAva e che ke bhagavAna kahe che ke-bIjA matavAdInA matanA saMbaMdhamAM huM kahuM chuM te sAMbhaLe e bIje paratIrthika kahe che ke-gamana karavAvALA caMdra ane sUrya traNa dvIpa ane traNa samudrone avabhAsita kare che. udyatita kare che. tApita kare che ane prakAzita kare che. badhe ThekANe yAvat zabda kahevAthI avabhAsa zabdanI sAthe cAre padanI yejanA karI levI. e hetuthI kahe che-avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che. ane prakAzita kare che. A pramANe bAre matavAdIyonA matanI sAthe samanvaya karI le. A rIte bIje matAvalaMbI pUrvokta prakArathI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che (2) " puLa pravAhaMdu 3 trIje kaI anya matavAdI A nikta prakArathI pitAne mata prakaTa kare che. (ta karavaLe vIvamudde vimasUriyA gomAsaMti, 3oti, tari giAsaMti trimAsu" rU ardhacaturtha dvIpane ane ardha caturtha samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che, udyatita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che, trIje kaMI eka paramatavAdI A pramANe pitAne mata kahe che. arthAt ardha caturtha eTale sADA traNa dvIpane arthAt cothA dviIpanA ardhA bhAgane cothAne adhe bhAga jemAM hoya che te ardha caturtha eTale ke traNa purA ane cothA dviIpane abhAga eTale ke sADA traNa dvIpa ane samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita zrI suryaprajJati sUtraH 1 150 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. trIje kaI eka paramatavAdI A kahela prakArathI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che, (3) 'Nane puna madiMryuM koI cothe matavAdI uparokta traNe anyatIthikanA mata sAMbhaLIne nIce kahevAmAM AvanAra prakArathI potAne mata pragaTa karatA kahe che-"to sattarI satta samudde caMdimasUriyA obhAseMti ujjoveti tati pagAseMti ege evamAhaMsa' 4 sAta dvIpa ane sAta samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. jethI matavAdInuM A pramANenuM kathana che. 4 " pukha gvamAyuM che keI eka pAMcame tIrthAntarIya cAre paramatavAdInA kathanane sAMbhaLIne vaphTamANa prakArathI potAne mata pragaTa karatAM kahe che-(tA prasarI samu rimagyA mAMsaMti, jJAti, tati, pAlaiMti e gamArU) 6 dasa dviIpa ane dasa samudrone sUrya caMdra avabhAsita kare che, ughotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. A pramANe pAMcamo tIrthAntarIya potAnA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che. 5 "g gT pvamA' 6 ke eka cho anya matavAdI have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matanuM kathana karatAM kahevA lAgyuM ke-(tA vAra vIve vArasAmudde vaMmipUpiyA kamAti govaMti, tati prAsaMti to ghavAtu) 6 bAra dvIpo ane bAra samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. A pramANe cha anya matavAdInuM kathana che. 6 kahevAno bhAva e che ke-pUrvavat piotapotAnI maryAdAmAM bhramaNa karatA sUrya ane caMdra bAra dvIpa ane bAra samudrone avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. A pramANe chAtavAdIne baDabaDATa che. 6 "je pukha gvamAEE' 7 ke eka sAtame anyatIthika pitAnA matanA saMbaMdhamAM zrI suryaprajJati sUtraH 1 151 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe kahe che. (ta vAcasTIsa have vaMvimabhUriyA zomati, vaDo. tti, sati, , 9 gamAvuM' beMtAlIsa dvIpa ane beMtAlIsa samudrone caMdrasUrya avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. keI eka A pramANekahe che, arthAt potapotAnA maMDaLamAM bhramaNa karatA caMdra ane sUrya beMtAlIsa dvIpa ane beMtAlIsa samudrone avabhAsita kare che. udyotita kare che. tApita kare che ane prakAzita kare che. A pramANe sAtame anyatIthika pitAno mata batAve che. (7) te pachI (g gm gvanAphUMsa) 8 sAte anya matAvalaMbIcenA matane sAMbhaLIne nIce kazyamAna prakArathI AThame anyatIrthika pitAne mata batAvatAM kahevA lAge "vAvasiM phI bAvataraM samudde caMdimasUriyA obhAseMti, ujjoti, tati, pagAseMti, ege evamAhaMsu) tera dvIpa ane tera samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. arthAt AThamA tIrthAntarIyanuM kahevuM ema che kekAMtivRttamAM sUrya ane vimaMDaLamAM candra A rIte bhramaNa karatA karatA boMtera dvIpa ane tera samudrone avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. A pramANe AThame tIrthAntarIya pitAno mata batAvatAM kathana kare che. te ( gg gamahaMsa) AThe paramatavAdinA matane sAMbhaLIne navamo anyamatAvalambI pitAnA matane pragaTa karatAM kahevA lAgyuM ke-(tA nAyAjIrUM vIvayaM rAcArTIsaM samudra ciMtimajUriyA gomAti, 3novaeNti tati pAlaiMti ne mATe eka beMtAlIsa dvIpa ane ekaso beMtAlIsa samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApitakare che ane prakAzita kare che, keI eka navame tIrthAntarIya A pramANe pitAne mata darzAve che, arthAt beMtAlIsa adhika so eTale ke ekase betAlIsa dvIpane ane eka beMtAlIsa samudrone gamana karatA caMdra sUrya avabhAsita kare che, udyotita kare che. tApita kare che ane prakAzita kare che. A pramANe navame anya matAvalambI pitAnA mata viSe zrI suryaprajJati sUtraH 1 152 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaSaNa kare che. hA (ne kuLa gvamAzaMkuM) keI dasama matavAdI anyatIrthika pitAno mata darzAvatAM A pramANe kathana kare che.-(tA vAvattari vIrasarca cAvAra samuzsarca caMtrima phUriyA samAraMti, vannoti tavaMti pati ne pvamAzaMku) 10 betera adhika ekaso dviIpane ane botera adhika e samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. keI eka A pramANe kahe che. arthAt betara adhika ekaso eTale ke ekaso tera dvIpa ane eka tera samudrone caMdra sUrya gamana karatAM karatAM avabhAsita kare che, udyotIta kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. A pramANe dasame tIrthAntarIya pitAnA mata viSe kathana kare che. 10 (Ane pura pramANu) agyAramo matavAdI dase anyatIrthikeranA kathanane sAMbhaLIne pitAne mata pragaTa karatAM kahevA lAgyo -(tA bAyAlIsaM dIvasahassaM bAyAlIsaM samudasahassaM caMdimasUriyA obhAseMti, ujjoveMti taveMti gratti) 11 beMtAlIsa adhika eka hajAra dvIpane ane beMtAlIsa adhika eka hajAra samudrone caMdra sUrya avalasita kare che, udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. arthAt agIyArame tIrthAntarIya A pramANe potAne mata darzAve che ke beMtAlIsa adhika eka hajAra eTale ke 1042 eka hajAra beMtAlIsa dvIpane ane 104ra eka hajAra beMtAlIsa samudrone potapotAnA mArgamAM bhramaNa karatA sUrya ane caMdra A kahela pramANavALA kSetrane avabhAsita kare che, udyatIta kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. A pramANe agIyArame matavAdI pitAnA mata viSe kahe che. 11 ( puna ia. mAsu) koI eka bAramA tIrthAntarIya nIce jaNAvela prakArathI potAnA matanuM kathana kare che. arthAt agIyAra anya tIthinA matane sAMbhaLIne bAramA tIrthAntarIya A rIte pitAne mata darzAve che.-(ttA vAra vIvAsaM sAvatta samudraa vaMtrimUriyA zomAta, 3 joti tati pati ghare gharamAdaM) baTera adhika eka hajAra dvIpane ane boMtera adhika eka hajAra samudrone caMdra sUrya avabhAsita kare che, ughatita kare che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 153 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tApita kare che, ane prakAzita kare che. koI bAramA tIrthaMntarIya matAntaravAdI A pramANe peAtAnA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che. arthAta khetera adhika eka hajAra eTale ke 1072 eka hajArane tera dvIpane ane 107ra eka hajAra khetera samudrone pAtapeAtAnA mArgomAM bhramaNu karatA cadra ane sUrya ATalA pramANanA kSetrane avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che, prakAzita kare che. A pramANe khArame tIrthAntarIya peAtAnI mAnyatA pragaTa kare che. 12aa A tamAma pratipattiyA arthAt mAnyatAe mithyA rUpa che, ane ayathArtha vastunI pratipAdaka che. tethI Ane choDIne bhagavAn A kathanathI judA prakAre potAnA matane pragaTa karatAM kahe che (varSa puLa x vAmo) utpanna jJAnacakSu tathA kevaLajJAnathI te te viSayAnA jJAnathI yukta yathAvasthita gamana zIla jagatane jANIne tathA badhI jagatanI sthitine jANIne A vakSyamANu prakArathI mArAmata A pramANe kahuM chuM. (caLa hravuddIne sabaTrIyasamuLa gAya SavaLa panne) A ja khUdvIpa sa dvIpa ane samudromAM yAvat parikSepathI kahela che. kahevAnA bhAva e che ke-ja mUddIpapragati vagere zAstrAmAM varNavela sarva lakSaNAthI pUrNa samIpastha A ja khUdrIpa rahela che. je ayA dvIpe| ane samudromAM pirakSepa nAma paridhirUpa che. A ja khUdbIpanuM varNa na ja khUddIpaprajJapti sUtramAM savistara va`vela che, tA te jIjJAsue tyAMthI jANI levuM. sAmAnya rIte sakSepathI ahIM kahevAmAM Ave che, je A pramANe che, (le. hAra jJAtId savo samatA saMvidyutte) te ja khUdvIpa A jagatI arthAt pRthvImAM sarva mAnyatAthI niti thayela che, arthAt e pratibaddha jaMbUdvIpa A pRthvImAM arthAt saghaLA saMsAramAM saOmAnya ane sAte dvIpAmAM muguTarUpa che, A rIte badhAe vAravAra jANIne nirNaya karela che, athavA A ja budvIpa eka jagatIthI cAre tarapha sa'parikSipta arthAt vIMTaLAyela che, tathA (sALaMgaLatI saphema gaddA naMnuddIna pannattIe jAva evAmeva sapuvvAvareNaM jaMbudIve dIve codasa salilAsaya sahassA chappaNNaM ca zrI suryaprajJapti sUtra : 1 154 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanniSThA sammA mavaMtIti manavAya) A jagatI e ja pramANe arthAt ja khUdbIpaprajJapti sUtramAM yAvat e ja pramANe pUrvApara ja budvIpa nAmanA dvIpa cAre dizAomAM eka lAkha chappana hajAra nadIceAthI yukta kahela che, arthAt A jagatI e ja pramANe kahela che, ke jema ja mUddIpaprajJapti nAmanA sUtramAM saghaLI rIte sArI rIte samyaktayA varNavela che. tenuM saghaLu vaNu na jANavA mATe ja khUddIpaprajJaptisUtramAM joI levuM. grantha vistArabhayathI te varNana prakAra ahIyAM kahela nathI. e prakAre ukta rIte vaNu vela jamUdrIpa pU`pazcima dizAmAM AyAma eTale ke lAMbe tathA uttaradakSiNa dizAmAM vistAravALA sa dvIpAmAM uttamaane sadvIpAnA prakAzaka kahela che. A ja mUddIpanI cAre dizAmAM eka lAkha chappana hajAra nIce che. tenAthI vIMTaLAyela A ja buDhIpa kahela che, eja prakAre ja khUdvIpaprajJaptisUtramAM sucArU rIte vita thayela che, te (saMyuxIveLa rIte paMcAmALAMThiyA jJAtiti vajJA) jamUdrIpanAmanA A dvIpa pAMca cakra bhAgeAthI saMsthita arthAt rahela che. eTale ke-uparokta prakAranA A ja budvIpa pAMca cakravAla bhAgothI arthAt pAMca cakrAkArathI rahela che, tema huM kahuM chuM tema svaziSyAne kahevu, A pramANe bhagavAnazrInA kahevAthI pAtAnA ziSyAne spaSTa rIte bedha thAya e hetuthI zrI gautamasvAmI pharIthI pUcheche(tAvahaiM navurIve TIve paMcamamaM!i trAhitAtti vaGajJA) te ja zrRdvIpa nAmanA dvIpa pAMca cakravAla bhAgeAthI sa Msthita kevI rIte kahela che? te kahe arthAt zrI gautamasvAmI kahe che ke he bhagavan kevI rIte kayA pramANathI A ja mUddIpa nAmanA dvIpa arthAt sarvottama ja budvIpa pAMca cakravAla bhAgeAthI sasthita che ? ema Apa kaheA che ? tenI spaSTapratipattI thavA mATe Apa kaheA. A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI te sAMbhaLIne zrI bhagavAna kahe che.-(tA jJacALa pute tuve sariyA vamatI maMkanuM uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM jaMbuddIvarasa dIvassa tiSNi paMca caukkabhAge obhAsaMti ujjo ti zrI suryaprajJapti sUtra : 1 155 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tati pati ) jyAre A beu sUryo sarvAtyaMtaramaMDaLamAM upasiMkramaNa karIne gati kare che, tyAre jaMbUdvIpa nAmanA dvIpa pAMcIyA traNa cakravAla bhAgone avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che, arthAt bhagavAna kahe che ke-he gautama! tamArA praznanA saMbaMdhamAM huM kahuM chuM te tame sAMbhaLe je samaye ane sUryo sabhyantaramaMDaLamAM bAhyAbhyatara kamathI rahelA eka caryAzI maMDaLamAM upasiMkramaNa karIne eTale ke e maMDaLamAM jaIne gamana kare che. arthAt e maMDaLamAM bhramaNa kare che, tyAre jaMbudvIpa nAmanA sarva dvIpamAM uttama dvIpanA pAMcIyA traNa cakravAla bhAgane A bane sUryo avabhAsita kare che, udyatita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. A rIte kema prakAzita thAya che ? A pramANeno anyane saMdeha thavAnA avakAzane vicAra karIne pharIthI vibhAga sahita samajAvavA kathana kare che.-(taM ne va aa tIraa paMcamA mAti vagati tati pAlaiMti) eka sUrya drayardha pAMca cakravAla bhAgane avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. bhagavAna zrInA kahevAne bhAva e che ke-be sUryo paikI eka sUrya jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA eka pAMca cakavAla bhAgane dvayadha eTale ke DeDha pUrNa ekanA aMtarbhata trIjo bhAga tribhAgapadathI kahevAmAM Avela che. e ja pramANe ahIMyAM paNa "saM' A padathI A e rIte bhAvArtha kahela che. tethI pAMca cakavAlano tathA eka bhAga pAMca cakavAlanA ardho bhAga eTale deDha cakavAla bhAgane avabhAsita kare che udhotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che, ( va aa zIva jAvAmA zomAsaMti gorveti tarveri viAsaMti) eka sUrya pAMca cakravAla bhAganA eka dvadha bhAgane avabhAsita kare che. udyatita kare che. tApita kare che, ane prakAzita kare che. arthAt bIje eka sUrya pahelA sUryanI jema ja arthAt jevI rIte pahelA sUryanA prakAzanAdi kamanuM pratipAdana karela che, e ja pramANe bIje sUrya paNa eka paMcamAMza zrI suryaprajJati sUtraH 1 156 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakavAla bhAgane ane bIjA pAMcamAM cakavAlabhAganA abhAga sahita eTale ke draya eTale eka pure ane bIjAne ardho bhAga arthAt deDha bhAgane avabhAsita kare che. udyatita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. banne prakAzita bhAgane meLavavAthI pUrepUrA traNa bhAgane be sUrya dvArA prakAzita karAya che, A kathananI bhAvanA A rIte samajavI je bUdIpanuM prakAzya cakavAla 36 60=6160=3660 traNa hajAra chase sAITha bhAga kalpita karela che. Ane pAMcame bhAga 3660-5=732 sAta batrIsa pramANa thAya che, tenA ardhA 732-ra0366 traNase chAsaTha thAya che. AnI sAthe prakAzya bhAganA 3660 traNa hajAra chase sATha bhAgane pAMcamo bhAga 732 sArdha sAta batrIsa thAya che. te meLavavAthI 7325 36 6=1098 eka hajAra ne aTTANu thAya che te pachI savabhyantaramaMDaLamAM vartamAna eka sUrya 3660 traNa hajAra chase sATha bhAgomAMthI 1098 eka hajArane aThThANu bhAgane prakAzita kare che. e ja pramANe bIjA sUrya paNa bIjA eka hajAra aNumAM bhAgane prakAzita kare che. A bannene meLavavAthI 1098-1098=16 be hajAra ekase chanuM prakAzya kSetranuM mAna thAya che. tyAre be paMcamAMza cakravAla bhAganI rAtrI thAya che. te AvI rIte samajavI jema ke eka paMcamAMza bhAga 3660 traNa hajAra chase sAITha thAya che. A traNa hajAra chase sAThanA bhAgane pAMcathI bhAga kare 36 60.5=732 te sAta batrIsa Ave che eTaluM sAtaso batrIsa bhAga prakAza kSetranI rAtrI hoya che. bannene meLavavAthI 732732=1464 caudase cosaTha thAya che, A rAtrI traNa hajAra chaso sATha bhAganI hoya che. bannene meLavavAthI eTale 2196+1464=36 60 traNa hajAra chase sAITha thaI jAya che. have ahIMnA divase rAtrInA pramANanuM kathana karavAmAM Ave che.-(ta gaM uttama te zoSaNa bAramu vize mArU, LiyA TuvATa samuduttA ramava6) tyAre uttama zrI suryaprajJati sUtraH 1 157 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kASThA prApta aDhAra muhUrtInA utkRSTa divasa hAya che, tathA jaghanyA khAra muhUtanI rAtrI hoya che. arthAt sarvAbhyaMtarama`DaLanA saMcaraNu samayamAM uttamakASThA prApta arthAt sAyana mithunagata sUrya hoya tyAre eTale ke parama uttaradizA tarapha sUrya hAya che tethI aDhAra muhUta pramANanA divasa thAya che. tathA jaghanyA sarva alpA khAra murhuta pramANunI rAtrI hAya che. sarvAbhyantarama'DaLamAM divasanuM pramANa aDhAra muhUrtanu ane rAtrInuM pramANu khara muhUrtanu kahela che. A bannene meLavavAthI trIsa muhUtAtmaka sAijhDa Di tulya nakSatra sabaMdhI ahArAtra thAya che. (tA gayA naM va tune sUriyA savvavAri maMdaruM vasaMmittA cAraM carai tathA NaM jaMbuddIvassa dIvassa doNi cakkabhAge obhAseMti ujjoveMti, taveMti pagAseMti) jyAre A banne sUryAM sakhAdyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che, tyAre ja khUdvIpa nAmanA dvIpanA e cakravAla bhAgane avabhAsita kare che. udyotita kare che, tASita kare che ane prakAzita kare che. arthAt A khIjI aheArAtramAM sarvAbhyaMtaramaMDaLanA bIjA maMDaLamAM vamAna eka sUrya jaMbudrIpa nAmanA dvIpanA eka paMcamAMza cakravAla bhAgane chatrIsase sADi sATha bhAga sahita be bhAga nyUna ATalA pramANavALA kSetrane avabhAsita kare che, dyotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare. A pramANe bIjo sUrya paNa eka pAMcamAMza cakravAla bhAgane chatrIsase sADisATha bhAga sahita be bhAga nyUnavALA bhAgathI avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che. eja pramANe trIjA aheArAtramAM trIjA maMDaLamAM rahelA eka sU` eka pAMcama cakravAla bhAgane chatrIsaseA sADIsATha bhAga sahita cAra bhAga nyUna pramANavALA kSetrane avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che, ane bIjo sU` paNa eka paMcamAMza cakravAla bhAgane chatrIsA sAhisATha bhAga sahita cAra bhAga nyUna kSetrane avabhAsita kare che, udyotita kare che. tApita kare che ane prakAzita kare che, A pramANe dareka aherAtramAM eka eka sUrya chatrIsaseA sADisA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 158 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga sahita be bhAga nyUna kSetrane prakAzita kare che, A pramANe tyAM lagI samajavuM ke jyAM sudhI sa`bAhyama DaLathI sarvAbhya tarama DaLa pantamAM 183 ekasAvyAzI maDaLeA thaI jAya. A rIte pratyeka maMDaLamAM e bhAga cheDavAthI jyAre sabAhyamaMDaLamAM sUrya gati kare che, tyAre 360 traNaseAsATha bhAga truTita thAya che, ekasAvyAzIne bethI guNavAmAM Ave tA 183+2=366 ATalI saMkhyA thaI jAya che. arthAt 366 traNase| chAsaTha pAMcamA cakravAla bhAganA 732 sAtase khatrIsa pramANunu adhu pramANa thAya che. 7322=366 ane pAMcamA cakavAla bhAganA ardhA paripUrNa e maDaLamAM ochA thAya che. pAMcamA cakravAla bhAganA eka bhAga ja tyAM paripUrNa thAya che, eTalA mATe kahyuM che ke (ttA bacALa) ityAdghi jyAre jagaprasiddha A banne sUryAMsa bAhyama'DaLamAM upasa kramaNa karIne gati kare che, arthAt sa`khAdyamaDaLamAM gamana kare che, tyAre banne sUryAM eka sAthe ja budvIpa nAmanA dvIpanA e cakravAla bhAgane avabhAsita kare che. udyotita kare che tASita kare che. ane prakAzita kare che, jo A rIte eka sUrya paMcamAMza cakravAla bhAgane prakAzita kare che ane bIjo sUya bIjA eka paMcamAMza bhAgane avabhAsita kare che. udyotita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che, te tevA paMcama pAvAmAAM oma saMti, jJone ti taveti pAti, ege eka paMcacakavAlabhAgaM omAseMti ujjoveM, taveti pagAse ti) me sUrya eka paMcama cakravAla bhAgane avabhAsita kare che, udyotita kare che. tApita kare che, ane prakAzita kare che. tathA bIjo sUrya khIjA eka paMcamAMza cakravAla bhAgane avabhAsita kare che, udyotita kare che, tASita kare che, ane prakAzita kare che. pahelAM samagra rIte A sa kathana kahela che. eTale ahIyAM kevaLa chAyA mAtra nirdeza karIne A kathana samApta karU chuM. ( tayA NaM uttamakatA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte vivase mana) tyAre uttamakASThA prApta utkRSTA aDhAra muhUta pramANavALI rAtrI hoya che. ane zrI suryaprajJapti sUtra : 1 159 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaghanya bAra muhUrta pramANane divasa hoya che. kahevAno bhAva e che ke-sarvabAhyamaMDaLanA gamanakALamAM uttamakASThA prApta arthAt parama dakSiNa dizAmAM gayela sAyanadhana saMkrAntimAM gayela sUrya hovAthI utkRSTa arthAt paramAdhika aDhAra muhUrta pramANavALI rAtrI hoya che. tathA jaghanya bAra muhUrta pramANane divasa hoya che. A kathanathI sarvabAhyamaMDaLanA saMcaraNa samayamAM eTale ke pahelA cha mAsanA antanA divasamAM divasamAna parama a5 eTale ke atyaMta nAnuM hoya che, tathA rAtrimAna parama adhika hoya che. e ja pramANe sarvAtyaMtaramaMDaLanA gamanakALamAM arthAt bIjA cha mAsanA aMtima divasamAM divasamAna parama adhika hoya che, ane rAtrimAna parama alpa hoya che. A kathanane A sArAMza che. ahIMyAM jema niSkramaNa karatA beu sUryone jaMbudvIpa saMbaMdhI prakAzavidhi kama kamathI hIyamAna kahI che, tathA sarvabAhyamaMDaLanA atyaMtara maMDaLamAM praveza karatAM ane sUryonI jaMbUdvIpanI prakAzavidhi krama kamathI vadhatI jANavI. jema ke bIjA cha mAsanA bIjA aherAtramAM sarvabAhyamaMDaLa pachInA samI pavati bIjA maMDaLamAM rahela eka sUrya jaMbudvipa nAmanA dvIpanA eka paMcama cakravAla bhAgane 36 60 traNa hajAra chaso sATha saMkhyAvALA bhAga sahita be bhAga adhikane prakAzita kare che, aghotita kare che, tApita kare che, prakAzita kare che. tathA avabhAsita kare che. e ja pramANe bIje sUrya paNa eka paMcama cakravAla bhAgane 3660 traNa hajAra chase sATha saMkhyaka bhAga sahita be bhAga adhika kSetrane avabhAsita kare che, udyotita kare che. tApita kare che ane prakAzita kare che. bIjA cha mArAnA trIjA aherAtramAM sarvabAhyamaMDaLanA pachInA samIpati trIjA aherAtramAM trIjA maMDaLamAM vartamAna eka sUrya eka paMcama cakavAla bhAgane 3660 traNa hajAra chaso sATha saMkhyaka bhAga sahita cAra bhAga adhika kSetrane avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che. ane prakAzita kare che. e ja pramANe bIje sUrya paNa zrI suryaprajJati sUtraH 1 160 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIjI tarapha eka pAMcama cakravAla bhAgane yathAkta rIte cAra bhAga adhikapaNAthI avabhAsita kare che, udyotita che, tApita kare che ane prakAzita kare che, A rIte pratyeka maMDaLamAM eka eka sUrya traNa hajAra chase sATha sakhyAvALA bhAga sahita be bhAganI vRddhi thavAthI prakAzita karatA karatA aMdaranI tarapha jaine yAvat sarvAbhyatarama DhaLane ekAMtarAthI udayane prApta karIne beu sUryAM gamana karatAM karatAM tyAM ja temanI prathama gati rAkAI jAya che. (eka gatinA abhAvamAM mIjI gati utpanna thAya che. A pramANe siddhAMtamAM kahela che) tethI e sarvAbhyaMtaramaMDaLamAM bIjA paMcama cakravAla bhAganA ardhA bhAga paripUrNa thAya che. te pachI eka sUrya e maMDaLamAM eka sAdha paMcama cakravAla bhAgane ane jakhUDhIpa nAmanA dvIpane prakAzita kare che. tApita kare che, udyotita kare che. avabhAsita kare che. eja pramANe bIje sUrya paNa eka sAdha` paMcama cakravAla bhAgane avabhAsita kare che. udyotita kare che tASita kare che ane prakAzita kare che ane eja pramANe jaMbUdvIpanA cakravAlanA dasa bhAgeAnI kalpanA karIne anyatra paNa Aja pramANe samajI levuM ahIMyAM paNa Aja pramANenI bhAvanA karI levI. anya granthamAM kahyuM paNu kechccev u dasabhAge, jaMbuddIvarasa dIvassa dovi divasayarA / tarviti dittalesA, abbhiMtara maMDale saMtA // 1 // cAri ya sabhAge jaMbuddIvarasa divassa dovi divasayarA / tAviti saMtalesA, bAhirae maMDale saMtA // 2 // chattIse bhAgasae saddhi kAUNa jaMbuddIvassa / siciMtto vo o mALe varte, hAcA || rU // ityAdi // sU0 245 tarUca pAdua saman-trIjuM prAbhRta samApta neTa-24mA sUtramAM bAra matAntaravAdIye kahela che, temanA matane! saMgraha A pramANe che-(1) pahelA matavAdInA matamAM babbe caMdra sUrya eka dvIpa ane epha samudrane zrI suryaprajJapti sUtra : 1 161 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avabhAsita kare che udyotita tApita ane prakAzita kare che. (2) bIjAnA matathI traNa dvIpa ane traNa samudrone (3) trIjAnA matathI sADAtraNa sADAtraNa dvIpa ane samudrone (4) cothAnA matathI be sUrya sAta dvIpa samudrone (5) pAMcamanA matathI be sUrya dasa dviIpa ane dasa samudrone (6) chaTTAnA matathI bAra dvIpa ane bAra samudrone (7) sAtamAnA matathI beMtAlI dvIpe ane samadrone (9) AThamAnA matathI baMtera dvIpa ane samudrone (9) navamAnA matathI ekaso beMtAlIsa 14ra candra sUrya avabhAsita kare che. (10) dasamAnA matathI ekase tera 172 dvIpa samudrone (11) agIyAramAnA matathI eka hajAra beMtAlIsa 1042 dvIpa ane samudrone (12) bAramAnA matathI eka hajAra ne tera dvIpa samudrone avabhAsita kare che. cauthA prAbhRta cithI prAbhUtane prAraMbhatrIjA prAbhUtane sArI rIte kahIne have A cothA prAkRtano prAraMbha karavAmAM Ave che, (recA te te) ItyAdi. TIkArya -(sevA te ja te saM ivetatAnI saMsthiti tamArA matathI kevA prakAranI hoya che? e viSayanA saMbaMdhamAM bhagavAnane zrI gautamasvAmI prazna pUche che -(tA huM te sevAni saMdiruM hitAti vaNajhA) ApanA matathI vetatAnI saMsthiti kevA prakAranI kahela che? te Apa kaho. arthAta gautamasvAmI prazna karatAM kahe che ke he bhagavana Ape trIjA prAbhUtamAM sUrya caMdranA avabhAsa kSetranA viSayamAM vistAra pUrva kathana karela che, tethI have tenI zvetatAnA saMbaMdhamAM prazna karuM chuM ke-kevA prakArathI ke kevA pramANathI Ape tatAnI arthAt prakAza kSetranI saMsthiti kahela che? arthAt tatAnuM saMsthAna kevA prakAranuM kahela che ? te Apa kaho A pramANe vizALa buddhivALA tapasvI indrabhUti apara nAmavALA gautamasvAmIe prazna karavAthI vItarAga bhagavAna mahAvIra svAmI kahe che, (tatva vahu ruma suvihA saMki paUUttA) e kavetatAnA viSayamAM A AgaLa kahevAmAM AvanAra be prakAranI saMsthiti kahI che, (saM =aa) je A pramANe che e tatAnuM pratipAdana zrI suryaprajJati sUtraH 1 162 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM kahe che-tadyathA padane tat zabda avyayArthIka che. AnAthI A pramANe A anA vicAra karavA tathA e zvetatA je pramANe dvividha arthAt be prakAranI thAya che te batAvatAM kahe che--(naimisUriyarsaTirpha ya tAva vattatirphe ya) caMdra sUryanI sasthiti ane tApakSetranI sthiti caMdra sUryanA saMsthAna vizeSathI vetatAnI je sthiti hAya che, te pahelI sasthiti che, te pachI tenA bhramaNavazAt je tApakSetra thAya che, tenAthI zvetatAnI je sa Msthiti thAya che, te khIjA prakAranI sasthiti kahI che. paraMtu tyAM caMdra sUryaMnA vimAnAnI paNa vetatA thAya che. tenA saMbaMdhathI tApakSetrathI thayAvALI zvetatA paNa thAya che, e zvetatAnA yAgathI beune zvetatA zabdathI kahevAmAM Avela che. tethI ja ukta prakArathI zvetatA e prakAranI thAya che. A kathana yukti yukta ja che ataeva cadra sUryanA saMbadhamAM gautamasvAmI prazna pUche che--tAryuM te aMtimasUriyA saMdiEAAiti vajJA) ApanA matathI caMdra sUryanI sasthiti kevA prakArathI thAya che ? te Apa kahe. arthAt he bhagavan Ape caMdra sUryaMnI sa Msthiti kevA prakAranI kahela che ? e spaSTatAthI samajAve. je pramANe caMdra sUryanA vimAnAnA sasthAna rUpa sa Msthiti Ape kahI che, eja pramANe ahIMyA caMdra sUryaMnI sa'sthiti temanA vimAnAnI sasthiti e rIte cArenA avasthAna rUpa saMsthiti dhRSTatmya che, arthAt e cArenA sabaMdhamAM pUchuM chuM. A pramANe zrI gautamasvAmInA kahevAthI bhagavAn e viSayamAM anya tIthikAnI jeTalI pratipattiyeA kahI che te khatAvatAM kahe che (tattva hyujI mAgo sohata vittIo vaLattAtro) bhagavAna kahe che kehe gautama ! caMdra sUrya ane temanA vimAnAnI sasthitinA saMbaMdhamAM vicAra karatAM A vakSyamANu prakAranI seALa sakhyaka anya mata rUpa pratipattiyA kahevAmAM Avela che. (tattva jo mAmu tA samacattamaMDhiyA patimasUriyAnaM i ne vamAg) z e matavAdIyAmAM koI eka prathama matavAdI kahe che ke samacatusra sasthita caMdra sUryaMnI sa Msthiti kahI che. zrI suryaprajJapti sUtra : 1 163 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt caMdra sUryanI ane emanA vimAnanI saMsthitinA saMbaMdhamAM koI eka pahele tIrthottarIya A have pachI kahevAmAM AvanAra svarUpathI potAno mata kahe che, ke-caMdra sUrya ane temanA vimAnonI saMsthiti samacaturasa saMsthAnathI saMsthita kahela che, arthAt sama eTale tulya che. cAra asaya eTale khuNa jemanA te samacatura eTale ke samacatuSkoNa vALuM kSetra jema ke je saMsthiti eTale ke saMsthAna je caMdra sUryanI sthitinuM hoya e samacaturasa saMsthAna saMsthita caMdra sUryanI saMsthiti kahela che, pahele matavAdI A pramANe pitAnA matanuM kathana karela che. 1 (ege puNa evamAhaMsu tA visamacauraMsasaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evmANu) 2 bIje kaI eka kahe che ke viSama caturastra saMsthAnavALI caMdra sUryanI saMsthiti kahI che. A pramANe bIje anya matavAdI kahe che. arthAt bIje paramatavAdI kahe che ke-viSamacaturasa saMsthita eTale ke viSama AyAma vistAravALI caMdra sUrya maMDaLanI saMsthiti kahela che, ahIMyA paNa pUrva kathana pramANe viSama che cAre khuNanI saMsthiti jenI te viSamacaturansa saMsthiti kahevAya che, A pramANe pUrva kathana pramANe Ane vigraha samajI le. mArA (ghane pramANu parva samajavolaMThiyA caMdimajUriyaeTi praNe rUmAraMa) rU keI trIje matAvalambI kahe che ke samacatuSkoNa saMsthita caMdra sUryanI saMsthiti kahI che. arthAt trIje tIrthAntarIya bIjA paramatavAdInA kathanane sAMbhaLIne have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI potAnA matanuM kathana karatAM kahe che-samacatuSkoNa saMsthita caMdra sUryanI saMsthiti kahevI joIe, ahIMyAM sama che catuSkoNa jene te samacatuSkoNa AvA prakAranuM saMsthAna jenuM hoya te samacatuSkoNa saMsthiti kahevAya A pramANe vigraha samajI le. ahIMyAM bhuja nirdeza na karavAthI eka koNa tathA asi zabda sarakhA arthavALA hovAthI samAna Ayata kSetranuM pratipAdana thAya che. A pramANe pahelA matavAdInA kathananI sAthe Ane mata sarakhe ja siddha thAya che. koI eka trIje matavAdI A pramANe potAnA matanuM kathana kare che. AvA zrI suryaprajJati sUtraH 1 164 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ege evamAsu tA visamacaukkogasaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evamAsu)4 kei eka cele matavAdI viSamacatuSkoNa saMsthita caMdra sUryanI saMsthiti kahI che A pramANe pitAne mata darzAve che. A cethA matavALAnuM kathana bIjA matavAdInA matane maLatuM jhulatuM che kevaLa zabdAktara mAtrathI ja kevaLa judApaNuM jaNAya che. arthAt viSama catuzkeNa saMsthita caMdra sUryanI saMsthiti kahI che. ahIyAM viSama eTale atulya che. cAra khUNe jene te viSama catuSkoNa evI rIte viSama keNavALuM je saMsthAna A pramANe vigraha samajI le. asa ane keNa ekArthanA vAcaka ja che, jethI bIjA matavAdInA kathanAnusAra ja A ce. matavAdI paNa pitAne mata jaNAve che. A pUrvokta prakArathI ethe matavAdI kahe che 4 (ege puNa evamAsu tA samacakkavAlasaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege eva mahaMta) che ke eka pAMcame matAvalambI kahe che ke-samacakravAla saMsthita candra sUryanI saMsthiti kahela che, koI eka A pramANe kahe che, arthAt pAMcame anyatIthika kahe che ke-samacakavAlanA jevuM saMsthAna jenuM hoya tevA prakAranI caMdra sUryanI saMsthiti hoya che. A pramANe pAMcama matavAdIne abhiprAya che. je pA (ege puNa evamAhaMsu tA visamacakkAlasaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evamAhaMsu) 6 pAMca paramatavAdInA matane sAMbhaLIne cho matavAdI pitAne mata jaNAvatA kahe che keviSama cakravAla saMsthita caMdra sUryanI saMsthiti kahela che. ahIMyA viSama che cakravAla saMsthiti jenI e rItane vigraha samajI levuM. A pramANe chaThTho matAvalambI kahe che ke do ( pukha gvamAsu tA raddhavaDhavaMDhicA caMdimajUriyaiTi guLA) 7 sAtame tIrthAntarIya chae anyatIthikanA matane sAMbhaLIne potAne mata pragaTa karatAM kahe che ke-cakra eTale rathaga-rathanuM paiDuM teno je ardho bhAga cakavAlanA AkArano tenA jevuM saMsthAna jenuM hoya tevA prakAranI saMrithativALA caMdra sUrya hoya che, A sAtamA matavAdInuM kathana chae anya tIthikanA kathanathI judA prakArathI kahyuM che, A rIte sAtame matavAdI kahe che. chA (ege puNa evamAsu tA chattAgArasaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evamAhaMsu) sAte matAvalambInA matane sAMbhaLIne AThame matavAdI potAnA matane pragaTa karatA te kahe che ke-caMdra sUryanI saMsthiti chatrAkAra rUpe hoya che. A pramANe kahevuM. A rIte AThame matavAdI kahe che. 8 (ege puNa evamAsu tA gehasaMThiyA caMdima sUriyA saMThiI paNNattA ege evamAsu) kei eka navame anya mAtavAdI AThenA matane jANIne pitAno mata pragaTa karatAM kahe che ke-caMdra sUryanI saMsthiti gehAkArathI saMsthita eTale ke vAstavidhi vidhAnathI banelA zrI suryaprajJati sUtraH 1 165 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharanA jevA saMsthAthavALI caMdra sUryanI sasthiti hoya che. navamA tIrthAntarIya A pramANe peAtAnA matanuM kathana kare che. plA (ge ghuLa ddamAmu tA rohAnaLasaMThiyA saMmisUriya saMrphei vaLattA ne vaha~su) navamA anyamatavAdInA mata sAMbhaLIne dasame anyatIthika vakSyamANu prakArathI peAtAnA matanuM kathana karatAM kahe che ke- caMdra sUryaOnI sasthiti gehApaNanI sasthitinA jevA AkAranI hoya che, arthAt gharanI sAthe je ApaNu-dukAna tene gehApaNu kahevAmAM Ave che. vAstu vidhividhAnathI anAvavAmAM Avela vAstuzAstramAM kahyA pramANe je ApaNu eTale ke hATa-dukAna tenA saMsthAna jevI saMsthiti A pramANe dasame tIrthAntarIya peAtAnuM DiDimavAdya vagADe che. 10na (ege puNa evamAhaM tA pAsAyasaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evamAhaMsu ) 11 koI eka e pramANe kahe che ke-prAsAda sa Msthita caMdra sUryanI sasthiti kahI che, arthAt dase tIrthAntarIyanA kathanane sAMbhaLIne agyAramA tIrthAntarIya A pramANe peAtAnA mata viSe kahe che ke-caMdra sUryanI sasthiti prAsAdanA saMsthAna jevI che, prAsAda dhanikAnA gharAne kahevAmAM Ave che. e prAsAdanA jevuM saMsthAna che jenuM te prAsAdasasthAna sasthita kahevAya che. keAI eka A rIte peAtAnA mata darzAve che. 11 (vaeN puLa HmAtu tAjovurasaDiyA cemisUriyamaMdivattA ne mAZmu) 2 koi eka khArame tIrthAntarIya geApurAkArathI caMdra sUryanI sasthiti kahela che tema kahe che, arthAt khAramA tIrthAntarIya peAtAnA mata darzAvatA kahe che ke-caMdra sUrya'nI sasthiti gApuranA saMsthAna jevI kahela che, gApura dhanavAnAnA gharanA bahAranA daravAjAne kahe che.gApura eTale ke puradvAra aMtaHpuranA jevI sasthiti caMdra sUryanI hoya che, A pramANe khAramA anyatIthi kanuM kathana che. 12 ( / puLa mAmu to vechAdhasaMThiyA aMtimabhUyiyaMtri pattA I mAtu) (2 kAI eka arthAt terame matavAdI kahe che ke sUrya caMdranI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 166 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthiti prekSAgRhanI jema saMsthita che, arthAt kaI eka tera tIrthottarIya kahe che kenahIM nahIM A bAre vAdinA mate samIcIna nathI mAre mata sAMbhaLe caMdra sUryanI saMsthiti prekSAgRhanA jevA saMsthAnathI sasthita che prekSagRha pratIkSAlayane kahe che. vAstuvidhividhAnathI banela pratIkSAgRhanI jevI saMsthiti jenI hoya evI saMsthiti caMdra sUryanI hoya che, pramANe anyanA matathI bhagavAna kahe che. Ama kaI eka teramA matavAdInuM kahevuM che. 13 (ege puNa evamAsu tA valabhIsaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evamAhaMsu) 14 adha eka caMdra sUryanI sthiti valabhI jevI kahe che. arthAt caudame tIrthAntarIya pitAnA matane pragaTa karatAM kahe che ke-caMdra sUryanI saMsthiti valabhInA AkAra, jevI saMsthita che, valabhIgharanA agrabhAgane kahe che. AvA prakAranuM saMsthAna jenuM hoya tene valabhI saMsthAna saMsthita kahevAya che. keI eka caudame matavAdI A rIte pitAne mata darzAve che. 14 (ege puNa evamAhaMsu tA hambhiyatalasaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evamAsu) 15 ke eka evI rIte kahe che ke harpatalanA jevI caMdra sUryanI sthiti kahela che, arthAta paMdarame anyamatavAdI kahe che ke-hammatalanA jevI caMdra sUryanI saMsthiti kahela che, arthAt paMdarame anyamatavAdI kahe che ke-caMdra sUryanI saMsthiti harpatalanA sarakhI hoya che, hasya dhanavAnA gharane kahe che. enuM je tala eTale ke uparano bhAga e harpItalanA jevuM saMsthita saMsthAna jenuM hoya tevA prakAranI caMdra sUryanI saMsthiti hoya che. kathanane upasaMhAra karatAM kahe che ke-kaI eka A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che. 15 ___(ege puNa evamAsu tA vAlaggapotiyAsaMThiyA caMdimasUriyasaMThiI paNNattA ege evmAraMa) 16 kaI eka evuM kahe che ke vAlApotikAnA jevA saMsthAnathI yukta caMdra sUryanI saMsthiti kaDela che. kahevAne bhAva e che ke-seLa anya matavAdI A nIce darzAvela prakArathI pitAnA matane pragaTa karatAM kahe che ke caMdra sUryanI saMsthiti vAlAjha pitikAnA zrI suryaprajJati sUtraH 1 167. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevA saMsthAnathI kahela che, vAlAgrAtikA zabda prAkRta hovAthI AkAzatalanI madhyamAM vyavasthita je krIDAsthAna eTale laghuprAsAda tene vAlApotikA kahe che. e vAlAgra pAtikanA jevuM sa Msthita eTale ke raheluM saMsthAna jevu hoya tene vAlApotikA rAsthAnasasthita kahevAya che, anyAbhiprAyathI kahIne upasa'hAra karatAM kahe che ke koI eka A pramANe peAtAnA mata darzAve che. / 16 / A pramANe ahIMyAM sALe paramatavAdIyAnA abhiprAya rUpa pratipattiyAnuM pratipAdana karIne have e pratipattiyAmAM je pratipattiye samyak prakAranI che tenuM kathana karatAM sUtrakAra kahe che.-(taltha ne te mAmu tA samacatAMThiyAUmisUcirsaTi vaLajJA) temAM je ema kahe che ke-caMdra sUryaMnI saMsthiti samacaturasrAkArathI sasthita kahela che. arthAt seALa matAntaravAdImAM je je anyatIthi kA evI rIte kahe che ke-caMdra sUryaMnI sasthiti samacaturasAkArathI saMsthita che, arthAt samAyatavat rahela che. A pahelA anya matavAdInuM kathana che. (vaLa nAM becana no cevaLa hiM) A nayathI jANavuM khIjAthI nahI'. kahevAnA bhAva e che ke-A pUrvAkta prakArathI pahelA tIrthAntarIyanA matathI eTale ke abhiprAyathI caMdra sUryanI sasthiti jJAtagya che. arthAt mArA matathI paNa caMdra sUrya nI sasthiti e prathama matavAdInA kathana pramANe che. bIjA vigere seALamA sudhInA pa Mdara tIrthAntarIyanA kathanAnusAra caMdra sUryanI sasthiti nathI tema mAro mata che. tethI te anya matAvalambIcenA kathana sAthe mAre abhiprAya maLato Avate nathI. badhA sUkSma sthUla bhe mUrtasUdisaka prANabhedya kALa vizeSa suSamAdi yuganA mULa che, yuganA Adi zrAvaNa mAsamAM kRSNa pakSanA paDavAne divase savAranA sUryodayanA samaye eka sUrya dakSiNa pUrva dizAmAM eTale ke Agneya keNumAM sthita rahe che. eja samaye khIjo sUrya paNa pazcima uttaradizAmAM arthAt vAyavya koNamAM sthita rahe che. eu sUryAM paraspara sanmukha thaI jAya che. e samaye e cadromAM eka caMdra dakSiNa pazcimadizA eTale ke naiRtya koNamAM sthita rahe che, ane bIjo caMdra uttaradizAmAM arthAt IzAna zrI suryaprajJapti sUtra : 1 168 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuNAmAM sthita rahe che, e beu caMdro paNa pararapara sanmukha Ave che. jethI yuganI AdimAM caMdra sUrya samacaturasasaMsthita hoya che eTale ke samAyata vartamAna dekhAya che. kAraNa ke pRthivI mukurodarAkAra hovAthI A pramANe dekhAya che. ahIMyAM je maMDaLanI viSamatA che te A pramANe jema bane sUryo sarvAbhyantaramaMDaLamAM hoya che ane banne candra sarvabAhyamaMDaLamAM vartamAna hoya che. A pramANenuM vaizamya gaNatrImAM vivaNita karela nathI, A viSamatA ati alpa hovAthI e phalita thAya che ke sakaLa kALa vizeSa je suSamAdi svarUpa sarvanA AdirUpa yuganI AdimAM samacaturasa saMsthita sUrya caMdramAM hoya che. tethI temanI saMsthiti samacaturasa saMsthAnathI varNavela che. athavA bIjA prakArathI saMpradAyAnusAra caturabhrasaMsthitinI bhAvanA samajI levI. bIjI AnAthI judA prakAranI mAnyatA anusAra caMdra sUryanI saMsthitine vicAra kare nahIM kAraNa ke temanA abhiprAya sAthe huM sammata thatuM nathI, e bIjA anya matavAdIthI laIne seLamAM matavALA sudhInA badhA ja matAvalaMbInuM kathana mithyA rUpa ja che. A pramANe caMdra sUryanI saMsthitino vicAra karIne have tApakSetranI saMsthiti kahevAnI icchAthI have e viSaya saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che. (aa kahyuM te rAvaNettasaMparka mAhiti vaNakarA) ApanA matathI tApakSetranI saMsthiti kevA prakAranI kahela che te kahA arthAt zrI gautamasvAmI kahe che ke-he lAgavana anya aneka prazno che paraMtu A vakhate tApakSetranA viSayamAM pUchuM chuM ke kevA prakArathI ane kevA pramANuvALI tApakSetranI saMsthiti ApanA matathI kahela che? te Apa kahe. A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI bhagavAna tApakSetranA saMbaMdhamAM anyatIthikonA matAntara rUpa pratipattine batAvatAM kahe che-(tatya vastu mA rojha pavittIno pattAzo) tApakSetra saMsthitinA saMbaMdhamAM A vakSyamANa soLa pratipatti kahela che. arthAt e tApakSetra saMsthitinA zrI suryaprajJapti sUtra: 1 169 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhamAM sALa pratipattiye eTale ke matAntara rUpa vicAra vakSyamANu prakArathI kahe che. (tattva na o mAmu tA nemaMDhiyA tAvanphyuttamaMtlRiLattA) e seALa paratIkiAmAM eka pahelA tIrthAntarIya A pramANe caMdra sUryanA tApakSetranI saMsthitinA saMkhaMdhamAM kahe che ke caMdra sUryanA tApakSetranI sa Msthiti vAstu vidhithI karavAmAM Avela gharanA samAna kahela che. (E lAvavALotiyA saDhiyAtAzrvattamaMDiLattA) A pramANe vAlagrapotikAnA saMsthAna jevI tApakSetranI sasthiti kahela che, A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI cadra sUryaMnI saMsthitimAM kahelA prakArathI vAlAgapotikAnA jevI tApakSetranI sasthiti kahela che, A kathana paryanta gRha sasthitinA kathanathI vAlAgra peAtikAnA kathana sudhI kathana karI levuM. arthAt gRhasasthita e pramANe navamA matAntara vAdIne mata che. ane vAlAgrapeAtikA e sALamAM tIrthAntarIyaneA mata che, tethI navamAthI laine sALamAM matAntaravAdI pantanA badhA matAntavAdIyAnA matAntare ekathI ara`bhIne krama pUrvaka kahI levA joie. je A pramANe che,-(o kuLa mAmu tA 1AvaLasaMjhiyA tAvavuMzamaMDuiM vaLattA ne mAtu) koi eka bIjo matAntaravAdI A pramANe kahe che ke gehApaNa saMsthita tApakSetranI sasthiti kahela che. bIjo eka anya matavAdI A pramANe kahe che. rA (i puLa patramA Mnu tA pAsAcavaMTiyA tAvavuMttamaM ivattA ne mAtu) koi trIjo anyamatavAdI kahe che ke prAsAdanI jema saMsthita tApakSetranI sthiti hI che. trIjo koI A pramANe potAnA mata kahe che. 3aa (je puLa qhamAmu tA jovur maMjiyA tANettaravidvattA je ghuLa thamAag) koI ceAthe matAvalaMbI kahe che ke gApuranA saMsthAna jevI tApakSetranI sasthiti kahI che, koI eka A pramANe kahe che jA (je puLa chamAsu sA viddhASasaMThiyA sAyalettamaMThiDuM pAttA hovAnuM) pAMcame zrI suryaprajJapti sUtra : 1 170 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyamatavAdI kahe che ke prekSAgRhanA saMsthAnanI jema tApakSetranI saMsthiti kahela che. pAMcame matAvalambI A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che. pa ( gm gamAdhaMdhu 7 va8mIlaMThiyA tAvattaki pUomttA) cho keI eka matavAdI kahe che ke valabhInA saMsthAnanI jema tApakSetranI saMsthiti kahela che. A pramANe chaThThA matavAdIne mata che. dA (gvaEThaMtu tA sucitaraMThiyA tAvahettaraMTi pattA haze mAhaMta) koI eka sAtame tIrthottarIya kahe che ke himmatalanA jevA saMsthAnathI saMsthita tApakSetranI saMsthiti kahela che sAta tIrthAntarIya A pramANe potAno mata kahe che. chA (ege puNa evamAiMsu tA vAlaggapotiyAsaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA ege evamAsu) keI eka navA anyamatavAdI kahe che ke-vAlApatikAnA saMsthAnathI saMsthita tApakSetranI saMsthiti kahI che. A AThamA matavAdIne abhiprAya che. 8ii A tamAma kathana prAyaH pahelAM kahevAI gayela che. jethI ahIMyAM pharIthI vistRta kathana karela nathI, vyAkhyAta pUrva hovAthI phakta chAyA mAtra lekhana ja paryApta che e vicArathI kevaLa chAyAthI ja A matAMtareno ahiyAM nirdeza karela che. A tamAma padomAM pUrva kathanAnusAra vigrahanI bhAvanA karIne samajI levA joIe. (page puNa evamAhaMsu tA jassaMThie jaMbuddIve tassaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA ege parvamAku la keI eka navamA tIrthAntarIya evI rIte kahe che ke jevI rIte A jaMbUdvIpa saMrithata che, evA ja prakAranA saMsthAnathI tApakSetranI saMsthiti prApta karela che. koI eka A pramANe kahe che. arthAt navame tIrthAntarIya AThe matavAdInA matane sAMbhaLIne A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAne mata pradazita karatAM kahe che ke- je saMsthAnathI saMsthita ja bUdvIpa nAmane dvIpa kahela che. e saMsthAnathI A tApakSetranI saMsthiti kahela che. arthAt jaMbudvIpanA jevuM saMsthAna jenuM hoya evA prakArathI tApakSetranI saMsthiti kahela che. je bUdvIpanA saMsthAnanI saMsthiti anusAra tApakSetranI zrI suryaprajJati sUtraH 1 171 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. A rIte navamA tIrthAntarIyanuM kahevuM che A pramANe koI eka matavAdI kahe che. lA ( pun gvamAraM ta karasaMDava mAra vAre taraphaMdiruM goLattA ne ghavamAsu) 10 koI eka kahe che ke jevA saMsthAnathI A bhArata varSa saMsthita che e saMsthAnathI tApakSetranI saMsthiti kahela che. koI eka A pramANe kahe che. arthAt kaI dasamo tIrthAntarIya A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matanuM pradarzana karate thako kahe che kejevA prakAranA saMsthAnathI saMsthita bhAratavarSa che. evA prakAranA saMsthAnathI saMsthita tApakSetranI saMsthiti kahela che. A pramANe dasamA tIrthAntarIya abhiprAya che, 10 (a jJAnasaMThiyA) A ukta prakArathI udyAnanA jevA saMsthAnathI saMsthita tApakSetrathI saMsthiti kahI che. A pramANe agIyAramo tIrthAntarIya pitAno mata pradarzita kare che, eja kahe che ke (ne puLa pramANu tA unALAsaMDhiyA tAvavatta saMThi paunttA re vAraMg) 11 udyAnanA saMsthAnanI jema saMsthita saMsthAna jenuM hoya evA prakArathI tApakSetranI saMsthiti kahela che, agIyArame matavAdI A pramANe potAnA matanuM kathana kare che, 11 ( puLa gahRA-rA niHjJAnayaMDiyA tAvatAMkirda paULA, gvamAMg) koI eka kahe che keniyaNanA saMsthAnanA jevI tApekSetranI saMsthiti kahela che arthAt koI eka bArame tIthantarIya evI rIte kahe che ke-caMdra sUryanA tApakSetranI saMsthiti nirmANanI jema saMsthita che, nagaramAMthI nIkaLavAnA mArgane nirmANa mAga kahe che. tenA jevuM saMsthita je saMsthAna te nirmANa saMsthita kahevAya che. A pramANe tApakSetranI saMsthiti hoya che. A pramANe bArame matAvalaMbI kahe che. 12 (u go utramANu tA girgo giradhADhayA tAvavettaife HomttA ne pukha gvamAhaMdu) 23 kaI eka matavAdI kahe che ke-ekataH niSadha saMsthAnathI saMsthita tApakSetranI saMsthiti kahI che, keI eka A pramANe kahe che. arthAt terame matAntaravAdI A anantara kazyamAna prakArathI pitAnA matane pragaTa karatA kahe che ke ektaH eTale ke rathanA eka bhAgamAM rahela ke skaMdhanI eka bAju rahela bhArane niSadha kahevAya che. eTale ke zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSadha eTale baLada tenA sarakhuM jenuM sthAna saMsthita hoya te ekatA niSadha sa Msthita eTale ke baLadanA AkAranA sarakhI tApakSetranI saMsthiti kahI che. A pramANe teramA matavAdInuM kathana che. 15 jo putramADhamu tA yuddho bisamaMDhiyA tAvavuMttasadi paLattA ne vamAsuM) 14 koi eka matavAdI kahe che ke rathanA banne pArzva bhAgeAmAM rahela niSadhanA jevA saMsthAnathI tApakSetranI sasthiti kahela che. koI eka A prakArathI svamatanu kathana kare che, arthAt caudamA matAntaravAdI A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI peAtAnA matanuM kathana karatAM kahe che ke-cadra sUryanA tApakSetranI sthiti rathanA beu mAjInA bhAgamAM je e niSadha eTale ke be baLada hoya che tenA jevI tApakSetranI sasthiti heAya che. A pramANe caudamA tIrthAntarIyanA mata che, 14 (i puLa mAdamu tA meLAmaMThiyA tAvavavettamaMTirpha LattA te vamAog) koI eka kahe che ke jevI rIte Onaka nAmanA pakSitu saMsthAna hAya che. e pramANenI tApakSetranI sasthiti hoya che. arthAt paMdarame matAvalakhI A vahyamANu prakArathI peAtAnA matanu` kathana karatAM kahe che ke venaka nAmanA pakSi vizeSanA saMsthAna jevI tApakSetranI sasthiti hoya che. A pramANe paMdaramA matAvala'khInu kahevu che. pA (ze puLa vamAsu tA seLApaTTamaMDhiyA tAvavuMttamaMdi jaLannA haste mAdvaitu) 165 koi eka kahe che ke zvenaka pakSInA pIThanA bhAga jevI tApakSetranI saMsthiti hoya che, A pramANe kAI eka seALamA matavAdInuM kathana che. arthAt sALamA matAvalambI A kahevAmAM AvanAra prakArathI peAtAnA matanuM pratipAdana kare che. venaka pakSinA pIThanA bhAganuM jevuM saMsthAna heAya che tenA jevI prakAzakSetranI sthiti hoya che. A pramANe kai eka seALame| matAntaravAdI kahe che. 166 A pramANe ekathI seALa sudhInA matavAdIyAnA abhiprAyanuM kathana karIne A badhA paramatavAdIyeAnI pratipattI mithyA rUpa ja che. ema kahIne A badhAnA kathanathI alaga zrI suryaprajJapti sUtra : 1 173 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakArathI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kathana karatAM kahe che ke-(vAM puLa parva vAmo) huM A viSayanA saMbaMdhamAM A pramANe kahuM chuM kahevAne bhAva e che ke upana kevaLajJAnavALo huM kevaLajJAnathI yathAvasthita vastutatvane sArI rIte jANIne A vaphTamANu prakArathI kahuM chuM e prakAra batAvatAM bhagavAna kahe che ke tA 3ThThImuvaraMtugAjudAMDiyA tAvavatta saMdi HomttA) urdhvamukha kala bukA puSpanA sarathAna jevI tApekSetranI saMsthiti kahI che. arthAt bhagavAna kahe che ke-upara tarapha jenuM mukha che, evA prakAranuM je kalaMbukA puSpa tenA jevA AkAranI prakAzakSetranI sthiti hoya che. A kevI rIte thAya che? te batAvatAM pharIthI kahe che (caMto saMyuEA vAda nityA to vaTrA vAhaM pizu saMto muhurtaDiyA vArdi satthimuhasaMThiyA ubhao pAseNaM tose duve bAhAo avadriyAo bhavaMti paNatAlIsaM paNatAlIsaM gocanAdapasAruM lALa tIre tuve vAdA avakUicA mavaMti) aMdara saMkucita bahAranI bAjuM vistRta aMdara goLa tathA bahAra vistAravALuM aMdara aMka mukhanA jevuM saMsthita ane bahAra svastikanA mukha sarakhuM saMsthita bane bAjumAM tenA be vAhAe avasthita thAya che, tathA pistAlIsa pistAlIsa hajAra cejana AyAmathI enA banne paDakhAo avasthita hoya che. bhagavAna kadaMbanA puSpanI saMsthitine batAve che-aMdara eTale merU parvatanI dizAmAM (3)saMkucita eTale ke kaMIka karamAyela bahAra lavaNusamudranI dizAmAM vistRta eTale ke vikasita tathA aMdara eTale ke merUparvatanI dizAmAM vRtta eTale ke ardha valathAkAra kAraNa ke badhI bAju merU gata traNa be athavA dasa bhAgone vyApta karIne tenI saMsthiti kahela che. A kathanathI ema kahyuM che ke-bahAra lavaNasamudranI dizAmAM pRthula eTale vistAravALe kaLInA rUpamAM vistAravALuM A rIte AnI spaSTatA mATe kahe che kemerUnI dizAmAM aMkamukha pramANe saMsthita eTale ke padmAsanathI beThelAnA khoLArUpa bhAgane aMka kahe che eTale ke Asana baMdha tenuM mukha arthAt ardha valayAkAra zrI suryaprajJati sUtraH 1 174 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agrabhAga tenI mAphaka saMsthita saMsthAna jenuM hoya te aMkamukha saMsthita kahevAya che. bahAra lavaNasamudranI dizAmAM svastika sAthiyAnA mukhya samAna saMsthita svastika zakuna jaNAvanAra AkAra je badhe prasiddha ja che. tenuM je mukha eTale ke agrabhAga tenI jema vistAravALuM saMsthAna jenuM hoya te svastika mukha saMsthita kahevAya che. tenI jema arthAt merUparvatanA banne pArvemAM e tApakSetranI saMsthitinA sUrya be hovAthI be prakArathI vyasthita darekamAM eka ekanI bhAvanAthI je be thAya che. e AyAmathI jaMbudvIpanAM AyAmane laIne avasthita thAya che. e eka eka AyAmanuM za pramANa hoya che ? e zakAnuM nivAraNa karatAM sUtrakAra kahe che ke pistALIsa hajAra 45000 pistAlIsa hajAra 45000 janane AyAma che e tApakSetra saMsthitinI be vAhA avasthita hoya che te AvI rIte che-(taM jJA) jema ke (saMdava maMtariyA vaET satravAiirayA jevA vANA tatha che jharata vaNajhA) eka sarvAyaMtaranI ane bIjI savabAda maMDaLanI vAha te tevI rIte e vAhAo hevAnuM zuM kAraNa che? te kaho be vAhAnI sthitinI spaSTatA karatAM kahe che ke (rta ) sarvAbhyAranI vAhA je merU samAna viSkabhane vyApta karIne je vAhA hoya che te sabhyantara vAhA kahevAya che te vAhA padathI, jharaNAenA gamanathI jANavAmAM Ave che, tathA je jaMbUdvIpanA paryata bhAgamAM viSkabhane adhikRta karIne lavaNa samudranI dizAmAM je vAhA eTale ke ayanagati thAya che. te sarva bAhI padathI oLakhAya che. AyAma dakSiNa ane uttara dizAnI tarapha laMbAyamAna hovAthI tathA vidhvaMbha pUrva pazcima taraphanA lAMbA paNAthI samajI levuM. A pramANe bhagavAnanA kahevAthI zrI gautamasvAmI potAnA ziSyone spaSTa pratipatti thavA mATe pharIthI bhagavAnane pUche che-ke he bhagavAna pUrvokta rIte pratipAdana karela A pramANenI vastu vyavasthA thavAmAM zuM kAraNa che ? te jJAnasAgararUpa Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI bhagavAnuM kahe che ke-(tA gavi sqdI vIve nAva rikavei tA gayA sUriza satra zrI suryaprajJati sUtraH 1 175 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uddhImuhakalaMbuA pupphasaMThiyA tAvakkhettasaMThaI AhitAti vaejjA, aMto saMkuDA bAhiM vitthaDA aMto vaTTA bAhiM pihalA aMto aMkamukhasaMThiyA bAhiM satthimuha saMThiyA duhaze pAseNaM tIse taheva jAva savvabAhiriyA ceva bAhA) A bUdvIpa nAmane dvIpa yAvata parikSepathI kahela che. te jyAre sUrya sarvavyaMtaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che, tyAre urdhvamukha kalabuka puSpanI saMsthiti jevI tApakSetranI saMsthiti kahela che, tema kahevuM. A saMsthiti aMdaranI tarapha saMkucita bahAranI tarapha vistAravALI aMdara vRtta bahAra pRthula aMdara aMkamukhanI samAna saMsthita ane bahAra svastikanA mukhanI jema saMsthita banne pArSomAM tApakSetrasaMrithatinuM kathana pUkti prakArathI ja yAvat sarvabAhya vAhA paryanta kahevuM. kahevAno bhAva e che ke-bhagavAna kahe che ke-he gautama! A kathananI savistara vyAkhyA tame sAvadhAnatA pUrvaka sAMbhaLe, A samI. pamAM rahela jabUdvIpa nAmane dvIpa che, A jaMbudvIpa badhA ja dvIpa samudronA parikSepa eTale ke paridhirUpathI rahela kahyo che. A jaMbudvIpa saMbaMdhI vAkya jaMbudvIpaprajJapti nAmanA sUtramAM vizeSatAthI kahela che te tyAMthI samajI levuM. e jaMbudvIpamAM jyAre sUrya sabhyantaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gamana kare che, tyAre tApakSetranI saMrithati urdhva, mukha kalaMbukA puSpanI jema hoya che. kalaMbukA puSpa kadaMba vRkSanA pupane kahe che. tenA saMsthAnanI sarakhI saMsthiti jenI hoya te urva mukhakalaMbukA puSpasaMsthiti che. AvA prakAranI tApakSetranI saMsthiti kahela che, e kevI rIte thAya che? te kahe che-aMdara eTale ke merU parvatanI dizAmAM (saMju) arthAt saMkucita arthAt kaMIka plAna ane bahAra eTale ke lavaNasamudranI dizAmAM vistArayukta eTale ke praphulla-vikasela arthAt phelAyela prakAzavALI tathA aMdara merU parvatanI dizAmAM eTale ke uttara bhAgamAM vRtta eTale ke valayAkAra arthAt ardhagaLa valayanA sarakhA AkAravALA merUnI badhI tarapha traNa, be ane dasamA bhAgane vyApta karIne rahe che. arthAt e prakAre vyavasthita thAya che, pharIthI bahAra zrI suryaprajJapti sUtra: 1 176 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ke lavaNasamudranI dizAmAM dakSiNa bhAgamAM pRthula eTale ke mukulita bhAgathI vistAra yukta ane aMdaranI tarapha merUnI dizAmAM arthAta uttara dizAmAM ( badhAnI uttaramAM merU heya che. A rItanI bhaugolika sthiti hovAthI) aMkamukhanI jema saMsthita arthAt pavAsanathI beThelAnA usaMgarUpa bhAgane aMka kahe che. eTale ke AsanabaMdha tenuM je mukha eTale ke agrabhAga ardhA valayanA AkAra jevuM saMsthita saMsthAna jenuM hoya evuM, tathA bahAra eTale ke lavaNasamudranI dizAmAM svastika mAMgalya sUcaka cihna vizeSane kahe che, tenA mukhanI samAna atyaMta vistAravALI tApakSetranI saMsthiti kahela che, te pachI bane bAjunA bhAgamAM eTale ke merUparvatanI banne bAju e tApakSetranI saMsthitinuM kathana pUrvoktaprakAranuM ja kahevuM arthAt be sUrya hevAthI sUryanA bhedathI be prakArathI vyavasthita tApakSetranI saMsthiti darekamAM eka eka rUpathI je be vAhA arthAt ayana gati thAya che e jabUdvIpanA AyAmanI jema avasthita rahe che, e be vAhAmAM eka AyAma rUpathI ane bIjI vikeMbha rUpathI hoya che. arthAt merUnI samIpe vidhvaMbha rUpathI je vAha ayanagati rUpa che te sarvAtyaMtara vAhA che, tyAM dinamAna parama moTo hoya che ane rAtrimAna parama nAne hoya che, tathA je vAhA lavaNasamudranI dizAmAM arthAt dakSiNa dizA tarapha hoya che. te sarvabAhya vAha che. tyAM pahelA cha mAsanI pachI rAtrimAna parama vadhAre eTale ke aDhAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. ane dinamAna parama nAnuM arthAt bAra muhUrta pramANunuM hoya che. ahIMyAM paNa AyAma dakSiNadizAthI uttara dizA tarapha samaja, tathA viSThabha pUrva pazcima tarapha laMbAIpaNathI samaja, viSThabha vyAsa vistArane kahe che, AyAma laMbAIne kahe che. (tIre tahevA saMdhyavAiirayA deva vA) A AcAryae kahela ukti sArthakatAvALI che, (tAre i navadamaMtariyA vAhA maMtavacA parva nocAraNAruM cattAra ra zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iruttIrgocanAdva ya sa mAne. noyanarala pariNaye bantatti trajJA) e sarvAM bhyantaramaMDaLanI vAhA merUparyaMtanA aMta arthAt mairUpadegtanI samIpa nava hajAra cArasA chAzI ceAjana tathA eka ceAjananA nava dasa bhAga 9486 9 paridhirUpe eTale ke madarapatanI paridhipaNAthI hovAthI eTalA pramANanI paridhivALI tApakSetranI sasthiti mai kahela che, tethI tame paNa tamArA ziSyAne e ja pramANe kaheA. A pramANe bhagavAnanA kahevAthI prazna karatAM kahe che ke-(tA sena vizrvaviSeNe datto Aditeti jJA) tA e tApakSetra vizeSa zAkaraNathI te pramANathI yukta kahela che ? arthAt zrI gautamasvAmI kahe che ke-pUrvokta tApakSetrasasthitinA parikSeSavizeSa eTale ke maMdara parvatanA pariyarUpa parikSepa vizeSa zA kAraNathI eTalA pramANavALA kahela che? AnAthI ochu paNa nahIM ane vadhAre paNa na heAvAmAM zuM pramANa che? te huM bhagavan Apa kahe| A pramANe zrI gautamasvAmInA prazna karavAthI vItarAga bhagavAna mahAvIrasvAmI nIce jaNAvela prakArathI uttara ApatAM kahe che.-(tA te maMC vacahna pahele haiM spleiyaM tirphei munittA huM chittA haM maLe phrImAne savizlevisene bAjJiAti vajJA) je madara patanA parikSepa che, e parikSepane traNathI guNIne dasathI bhAge tene je bhAga Ave te parikSepavizeSanu paramANu thAya che tema kahevuM. arthAt kahevAnA bhAva e che ke-eTala pramANa merUparyaMtanA pazcipatu hoya che, A parirayanuM parimANu gaNitathI siddha karela che, e parikSepane traNathI guNIne dasathI bhAgavA tenuM je bhAgaphaLa Ave eja parikSepa vizenu' parimANu kahevAya che. Ama kahevAmAM zuM pramANu che ? ema kahe te mATe kahe che keahIMyAM sarvAMbhyantarama`DaLamAM vartamAna sUrya jamUdrIyanA cakravAlanA koI pradezamAM te te cakravAla kSetranA pramANAnusAra traNa dasa bhAgane prakAzita kare che, A viSayamAM pahelA parirayanA pramANunA vicAra samayamAM tyAM savistara kahela che, tethI have maMdara paryaMtanI najIkanA tApakSetranA vicAranA sabadhamAM vicAra karavAmAM Ave che, tethI ahIMyAM sukhAvamedha thavA mATe madarapatanA parirayane pahelAM traNathI guNIne dasathI"bhAgavAmAM Ave che. dasathI bhAgIne je bhAgaphaLa Ave tema patanI samIpanA tApakSetranuM yathAkta piramANu jANavuM. jema ke-maMdarapatanA vadhyuMbha 10,000 dasa hajAra ceAjananA che tenA va 10,0000000 dasa karoDa thAya che. tene dasathI guNuvAthI se karoDa thAya che, 1000000000 eka ajaba thAya che. tenuM Asanna vargamULa lAvavAthI sAvayava ekatrIsa hajAra chaso tevIsa kaMika ochA thAya che, paraMtu vyavahAra dRSTithI paripUrNa vivakSita karela che, 31623 ane traNathI guNe te 31623+3=94879 cArANu hajAra AThasA ega zrI suryaprajJapti sUtra : 1 178 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAzI thAya che, Ane dasathI bhAgavAmAM Ave te 94879+10=9886 nava hajAra AThase chayAsI jana ane eka jananA nava dasa bhAga thAya che, ATalA pramANavALo maMdaraparvatane parikSepavizeSa tApakSetranI saMsthitine kahela che, A pramANe svaziSyone kahevuM eja bhAva anya zAstrAntamAM paNa kahela che. jema ke-(maMrapariyANAne namAmi gaM gruddha teM ho tAva garimaMtaramaMtte viLo) 15 A pramANe sarvatyaMtaramaMDaLamAM sUrya Ave tyAre maMdara parvatanI najIkanA tApakSetrasaMsthitinI sarvavyaMtara. vAhAnA viSkabhanuM parimANa kahyuM che. have lavaNasamudranI dizAmAM jaMbudvIpa paryantamAM vartamAna je sarvabAhya vAhA che, e vAhAnA vijhaMbhanuM parimANa kahevAmAM Ave che,-(tIre saravavAiiracAvA jIvanasmudNtennN cauNauttiM joyaNasahasmAI aTu ya adusaTe joyaNasae cattAri ya dasamAge joyaNassa rite gaNitata vaNajhA) tenI sarvabAhya vAhA lavaNasamudranA aMtamAM corANuM hajAra ATha aDasaTha jana tathA eka ejananA cAra dasa bhAga 94868 thAya che. e pramANe pitAnA ziSyone kahevuM. kahevAne bhAva e che ke-tApakSetranI saMsthitinI dakSiNa dizA tarapha lavaNasamudranI najadIkanI sarvabAhyavAhA arthAt dakSiNAyanagati, jaMbudvIpanA paricayanA parikSepathI caraNa hajAra AThaso aDasaTha jana tathA eka ejananA cAra dasa bhAga 94868 ATalA pramANanI tApakSetrasaMsthiti kahI che. A viSayane spaSTapaNAthI jANavAnA hetuthI zrI gautamasvAmI pharIthI prabhuzrIne prazna kare che. (tA re grivavikhere jo AjJAti vaNajhA) e parikSepa vizeSa zA mATe kahela che ? te kahe. kahevAne bhAva e che ke A pUrva pratipAdana karela tApakSetranI saMsthitinA parikSepa vizeSanA pramANunuM eTaluM pramANa zA mATe kahela che? arthAt kahelA pramANuthI ke vadhAre pramANa kema kahyuM nathI? te he bhagavAna Apa kahe A pramANe zrI suryaprajJati sUtraH 1 179 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukti yukta zrI gautamasvAmInA kathanane sAMbhaLIne jJAnasAgara bhagavAna kahe che kejennNtrennN jaMbuddIvassa dIvassa parikkheve taM parikkhevaM tihiM guNittA dasahi chettA dasahi bhAge hatamane ga i mrivavize mAhitati thagsjhA) jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA parikSepane traNathI guNIne darathI cheda karo pachI dasathI bhAgavA e rIte parikSepavizeSanuM pramANa kahela che tema potAnA ziSyone kahevuM. arthAt je jaMbUdvIpane parikSepa arthAt pariyanuM parimANa gaNita pramANathI yukta parikSepa che te parikSepane eTale ke paridhinA pramANane traNathI guNIne dasathI bhAgavAmAM Ave te arthAt dasathI bhAgela aMka parikSepa vizeSanuM parimANa kahela che, e rIte potAnA ziSyone upadeza kare. jema jaMbudvIpanA parikSepanuM parimANa traNa lAkha soLa hajAra basa satyAvIsa-316227 jananuM thAya che, 3 traNa gabhUti 128 eka aThyAvILa dhanuSa ane tera AMgaLa tathA eka artho AMgaLa ATaluM pramANa eka jananuM thAya che, AnAthI kaMIka ochuM thAya che. paraMtu vyavahArathI pUrepUrAnI vivakSA karavAmAM Ave che, tethI ahIMyAM 316227 ne sthAnamAM eka umere te 316228 traNa lAkha seLa hajAra basa aDyAvIsa thAya che. A 316228 nA AMkane traNathI guNavAmAM Ave jema ke 31 622813=948684 navalAkha aDatAlIsa hajAra chase coryAzI thAya che. Ane dasathI bhAgavAmAM Ave jema ke 958684-10=94868 - carANa hajAra AThaso aDasaTha yojana ane eka yojanAnA cAra dasa bhAga jeTaluM yAta jaMbudvIpa paryatvati sarvabAhya vAhAnA viSkabhanuM parimANa thaI jAya che, ATaluM pramANa 9468 carANa hajAra AThase aDasaTha jana tathA eka ejanane cAra dasa bhAga jeTale parikSepa vizeSa tApakSetra saMsthitinuM kahela che, tema ziSyane kahevuM. anya granthAntaromAM paNa Aja pramANe kahela che. jaMbuddIvapariraye tiguNe, dasabhAyaMmi jaM laddhaM / taM hoI tAvakkhettaM, abhiMtaramaMDale raviNo // 1 // A pramANe jaMbUdvIpanI tApakSetrasaMsthitinuM tathA sarvAtyaMtara ane sarvabAhya vAhAnA viThaMbhanuM parimANuM kahyuM have saghaLA prakArathI AyAmathI tApakSetranuM parimANa jANavAnI IcchAthI e viSayamAM prazna karavAmAM Ave che,-(tAre vAddA tAvavatta vartha me hitAti vAdagA) e tApakSetra keTalA pramANanA AyAmavALuM kahela che? te kahI arthAta e tApakSetra AyAmathI eTale ke dakSiNa uttaranI tarapha laMbAIthI keTalA pramANuvALuM kahela che, te he bhagavAna Apa kahe, A praznanA uttaramAM bhagavAna kahe che 3-(tA anuttari joyaNasahassAI tiNNi ya tettIse joyaNasae joyaNatibhAge ca AyAmeNa sAhiti vaNajhA) aThotera hajAra traNase tetrIsa jana ane eka ejanano eka dvitIyAMza 78333 ejana AyAmathI eTale ke dakSiNa uttara dizAnI tarapha laMbAIvALuM zrI suryaprajJati sUtraH 1 180 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahela che, tema svaziSyone kahevuM. arthAt sarvAtyaMtaramaMDaLamAM sUryanuM tApakSetra dakSiNa uttara dizAmAM laMbAIvALuM merUthI laIne lavaNasamudranA SaSThAMza eTale ke chaThThA bhAga sudhI vadhe che, anya granthamAM kahyuM paNa che merusa majjhabhAgA jAvaya lavaNassa ruMdacchabhAgA / tAvAyAmo eso sagaiddhI saMThio niyamA // 1 // ahIMyAM merUthI AraMbha karIne jaMbudvIpa sudhI yAvat pistAlIsa hajAra thAya che. lavaNasamudrane vistAra be lAkha yojanAne che, teno cho bhAga 33333 tetrIsa hajAra traNaso tetrIsa yojanA ane eka ejananA eka dvitIyAMza bhAga jeTaluM thAya che, ahIMyAM gaNita A pramANe che, 2000006=33333 3 tathA 4pa0006=3500 33333 -3=9999+1= 1000 A rIte yakta pramANu thaI jAya che, pachI A bannene meLavavAthI 750041 "ku000=2500+ *;**=12 2y *=40833 cAlIsa hajAra AThase tetrIsa jana tathA eka ejananA eka tRtIyAMza bhAga thAya che, ahIMyAM sarvAvyaMtaramaMDaLamAM vartamAna sUryanI glezyA aMdaranI tarapha praveza karatI meruthI pratirUddha thAya che arthAt zekAI jAya che. je rUkAvaTa na hoya te merUnI madhya badhA bhAgone avadhirUpa karIne AyAmathI jaMbudvIpanA pacAsa hajAra jana pradezane prakAzavALa kare tethI A rIte jaMbUdvIpane pacAsa hajAra jana prakAzita karavAnI saMbhAvanA karIne sarvAyaMtaramaMDaLamAM paNa vartamAna sUryanA tApakSetranA AyAmanuM pramANa vyAzI hajAra traNase tetrIsa 83333 ejana tathA eka ejananA eka tRtIyAMza bhAga thAya che, A pramANe zrIpAda sUrie tiSkaraMDa nAmanA granthanI mUla TIkAmAM kahyuM che, tApekSetra AyAmanA parimANunI saMbhAvanAthI yukta che, athavA jaMbUdvIpanI madhyamAM tApakSetranuM pistAlIsa hajAra mAtra parimANa maLavAthI jema sUrya bahAra nIkaLe che eja pramANe tenAthI pratibaddha tApakSetra paNa bahAra nIkaLe che, te pachI jyAre sUrya sarvabAhAmaMDaLamAM jaIne gati kare zrI suryaprajJati sUtraH 1 181 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tyAre ekadama maMdara parvatanI najIkamAM prakAza thato nathI tethI maMdara parvatanA parirayanA parikSepathI vizeSa parimANa AgaLa kahevAmAM Avaze. A rIte sarvAzyantaramaMDaLanI avadhi karIne tApakSetranI saMsthiti kahI have eja sarvAtyaMtaramaMDaLane avadhirUpa banAvIne aMdhakArasaMsthitinuM pratipAdana karavAnI IcchAthI e viSayanA saMbaMdhamAM praznasUtra kahevAmAM Ave che.-(rayA che je saMkiyA baMdhanArasaMrDi mAhiti vAkanA) tyAre aMdhakArasaMsthiti kevI rIte saMsthita kahela che, te Apa kahe arthAt sarvAtyaMtaramaMDaLanA saMcaraNakALamAM kevA prakAra AkAranI aMdhakAra saMsthiti athavA kenA saMsthAna jevA saMsthAnavALI aMdhakAra saMsthiti kahI che? te he bhagavAn Apa mane kahe. A pramANe zrI gautamasvAmIne prazna pUchavAthI tene uttara ApatAM bhagavAna kahe che ke (tA uddhImudradhunA pusaMThiyA tava nAva vANijiyA veva vAghA) uMcA mukhavALA kalabukA puSpana saMsthAnanI jema saMsthita yAvat bAhya vAtA hoya che. arthAt uparanI bAju khIlelA kalaMbukA puSpanA jevA saMsthAnavALI aMdhakAranI saMsthiti kahela che, A pramANe svaziSyone kahevuM. kahevAno bhAva e che ke-e aMdhakAra saMsthiti kevA prakAranI hoya che e jIjJAsA thatAM tene mATe kahe che ke te aMdara eTaleke merU pavartanI dizAmAM viSkabhane adhikRta karIne (saMs) kaMIka saMkucita ane bahAra eTale ke lavaNasamudranI dizAmAM vistAravALI tathA aMtaH eTale ke merU parvatanI dizAmAM vRtta arthAta ardhavalayanA AkAra jevA AkAravALI kAraNa ke badhI tarapha varlDala merUnA be dasa bhAgane vyApta karIne hovAthI ardhavalayAkAra kahela che, pachI lavaNasamudranI dizAmAM pRthala eTale ke vistAravALI hoya che, eja vAta saMsthAnanA kathanathI spaSTa batAve che. merUnI dizAmAM aMkamukha saMsthita arthAt baddha padmAsananA jevI tathA bahAra lavaNa samudranI dizAmAM svastika mukha (sAthiyA)ne AkAranI jema saMsthita hoya che. ahIMyAM aMkamukha ane svastikamukhanI spaSTatA pahelA kahevAmAM Avela prakArathI samajI levI, e aMdhakAranI saMsthiti ane tApakSetranI saMsthiti A pramANe che--be prakAra hevAthI be prakArathI vyava zrI suryaprajJati sUtraH 1 182 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthita merU parvatanA bane paDakhAnA bhAgone darekane eka eka rIte A jambudvIpanI vAhAnA AyAmanA pramANane adhikRta karIne avasthita rahe che, je A rIte 45000 pistAlIsa hajAra jana ane vAhAonA vikhuMbhane adhikRta karIne eka aMdhakAra saMsthitinA hoya che, te A pramANe sarvAyaMtara vAhA ane sarvavAhya vAha Anu savistara kathana pahelA kahelA prakArathI samajI levuM, temAM sarvAtyaMtara vADAnA viSkabhane adhikRta karIne pramANa kahevAnA hetuthI kahe che.-(tIre gaM sadanadamaMtariyA vAA paMdaracanaM jIjJAsAruM tiNi ya cauvIse joyaNasae chacca dasabhAge joyaNassa parikheveNaM AhitAti vaejjA) se sarvAtyaMtara vAhA maMdara parvatanA aMtamAM cha hajAra traNaso vIsa jana tathA eka janA cha dasa bhAga 6324 yAvata paridhinA pramANathI arthAta pariraya parikSepanA gaNita pramANuthI kahela che tema kahevuM ahIMyAM paNa parikSepanuM gaNita pahelA batAvavAmAM Avela prakriyAthI samajI levuM. ahIMyAM pharIthI te gaNitaprakiyA kahela nathI, A kathananuM saraLatAthI jJAna thAya e hetuthI pharIthI gautamasvAmI bhagavAnane prazna pUche che. (tALa vivi # jAtita vaNakakSA) e parikSepa vizeSa zA kAraNathI eTalA pramANavALe kahela che ? te Apa kahI batAve. kahevAno bhAva e che ke e aMdhakAra saMsthitine e prakArano arthAt 63243 cha hajAra traNase vIsa jana tathA eka jananA cha dasa bhAga A prakArano pramANavALe parikSepa vizeSa zA kAraNathI kahela che? tenAthI gheDe ke vadhAre kema thatuM nathI ? he bhagavAna te Apa mane kaho. A pramANe buddhimAna gautamagotrotpanna zrI gautamasvAmInA pUchavAthI vItarAga bhagavAna mahAvIrasvAmI tenI spaSTa pratipatti thAya e hetuthI tene uttara ApatAM kahe che ke-(71 ne maMrata paravaca8 parivevize saM vivecai vodi muLajA resaM taheva) je maMdara parvatane parikSepa vizeSa che. e parikSepane bethI guNavAthI prAkathita prakArathI zeSa samagra kathana samajI levuM arthAt maMdara parvatane je pahelA kahevA pramANuvALo parikSepa che, te parikSepane bethI guNine zeSa kathana pUrvakathita prakArathI samajI levuM. bethI zA mATe guNavA joIe te mATe kahe che ke-ahIMyA sabhyataramaMDaLamAM gamana karate eka sUrya arthAt eka sUrya paNa jaMbUdvIpanA cakravAlane je kaI pradezamAM ane je kaI kSetranA anusAra dasanA traNa bhAga prakAzyamAna rahe che. tathA bIje sUrya paNa bIjA traNa bhAgane prakAzita kare che. A baMnene meLavavAthI cha dasa bhAga thaI jAya che. 43= e traNa traNa dasa bhAgonA apAtarAlamAM be be dasa bhAga rAtrI hoya che tethI bethI guNavAnuM je kahyuM te yuktisaMgata ja che. pachI e be dasa bhAgane dasathI bhAgavAmAM Ave. tene je zeSa bhAga rahe te parikSepanuM pramANa gaNAya che. anya kathana pahelAnI jema ja samajavuM. je A pramANe che,-dasathI bhAga karavAthI je bhAgaphaLa Ave eja aMdhakAra saMsthitinA maMdira parirayaparikSepanuM yathakta pramANe thAya zrI suryaprajJami sUtraH 1 183 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AnI gaNitaprakriyA A pramANe che. merU parvatanA parirayanuM pramANa 31423 ekatrIsa hajAra chaso tevIsanuM che. pahelA kahyA pramANe Ane bethI guNavAthI 31623+2=63246 tresaTha hajAra baso chetAlIsa thAya che. tene dasathI bhAgavAmAM Ave 63246-17=6324 cha hajAra traNaso vIsa jana tathA eka ejananA cha dasa bhAga jeTaluM pramANa aMdhakAra saMsthitinA parikSepavizeSa maMdara parirayaparikSepathI vizeSa kahela che. A pramANe aMdhakAra saMsthitinA sarvAyaMtaravAhAnuM viSkabhaparimANa thAya che. - have sarvabAhya vAhInuM parimANa kahevAmAM Ave che tIre gaM sadavarANiriyA vANA lavaNasamuhateNaM tevadi joyaNasahassAI doNi ya paNatAle joyaNasae chacca dasa bhAge joybaraNa rikaveseLa kAri ghAnA) e sarvabAhya vADAne lavaNasamudranI aMtamAM tresaTha hajAra base pistAlIsa yojana che ane eka ejananA cha dasa bhAga-63245 parikSepa kahela che, arthAt e aMdhakAra saMsthitinI sarvabAhya vAhA lavaNasamudranI najIka jaMbudvIpa sudhI hoya che, te vAha parikSepathI arthAta jaMbUdvIpanA parirayaparikSepathI kahela nathI, te tresaTha hajAra baso pistAlIsathI kaMIka vadhAre eTale ke tresaTha hajAra base pistAlIsa jana ane eka ejananA cha dasa bhAga 63245 jeTale kahela che. A kathanano bhAva pitAnA ziSya spaSTa rIte samajI zake e hetuthI pharIthI gautamasvAmI pUche che ke-re vivikhere jo gati ausjhA) e parikSepa vizeSa ATalA ja pramANavALa kema kahela che ? te he bhagavAna Apa kaho arthAt e aMdhakAra saMsthitine te pUrvokta parikSepavizeSa eTale ke jaMbudvIpanA parikSepathI vizeSa zA kAraNathI agara kyA pramANathI ke AdhArathI kahela che? tenAthI vadhAre ke e che kema kahela nathI ? he bhagavana te Apa mane kahe. A pramANe gautamasvAmIe prazna karavAthI tenA uttaramAM bhagavAna mahAvIrasvAthI pharIthI zrI suryaprajJati sUtraH 1 184 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che (ta ne gaM kaMkurIvarasa rIvarata rave naM parivaM o iguNittA rahiM chettA nahiM mA zImaLe ghauM parivavikhere mAri ) jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane je parikSepa che te parikSepane be thI guNIne dasathI cheda karIne pharIthI bhAga kare ATalA pramANane parikSepa vizeSa thAya che. A pramANe ziSyane kahevuM. kahevAno bhAva e che ke-jaMbudvIpane je parikSepa eTale ke paridhi pahelAM kahela che te pramANuvALA e parikSepane bethI guNavA ane pachI dasathI vibhakta kare eTale ke pachI dasathI bhAgavAthI aMdhakArasaMsthitinuM pramANa jaMbudvIpanA parirayane parikSepathI AvI jAya che, je A pramANe che-pahelAM pratipAdana karela jaMbUdvIpanA parikSepanuM pramANa 316228 traNa lAkha soLa hajAra base aThayAvIsa thAya che. tene bethI guNavA. jema ke-31 622852632456 cha lAkha batrIsa hajAra cAra chappana thAya che. ene dasathI bhAgavA 632456+10=63245- tresaTha hajAra base pistAlIsa jana ane eka ejananA cha dazAMsa bhAga AvI che, tethI ATaluM pramANu aMdhakArasaMsthitinA parikSepavizeSa eTale ke-jaMbudvIpanA parirayaparikSepavizeSanuM kahela che. e pramANe pitAnA ziSyone kahevuM, eja pramANe sarvabAhyavAhAna viSkabhanuM parimANu kahIne have samasta rIte aMdhakAra saMsthitinA AyAmanuM parimANa kahe che(tAre vadhAre chevapharca bAyAmeLa mAhitati vaNanA) A aMdhakAra AyAmathI keTalA pramANane kahela che? te kaho. A pramANe gautamasvAmIe prazna karela che. A AyAmanuM pramANa tApakSetrasaMsthitinA AyAmanA parimANanI jema ja samajavuM kAraNa ke banne samAna bhAvavALA ja che e pramANe vicArIne bhagavAn mahAvIrasvAmI gautamasvAmInA praznane uttara ApatAM kahe che ke-(tA madrattAM noghAsarasAduM tafor 2 terIne koinA korAttimA ja gAyAme sAhiti vaNajhA) aDyotera hajAra traNaso tetrIsa ejana ane eka zrI suryaprajJati sUtraH 1 185 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ejananA eka vibhAga AyAmathI kahela che. ema svaziSyone kahevuM. bhagavAna kahe che ke-e aMdhakArasaMsthitinA AyAmanA viSe kahuM chuM. te sAMbhaLe te AyAma aThotera hajAra traNase tetrIsa ejana ane eka jananuM ekatRtIyAMza bhAga 783333 thAya che. ATalA pramANanI laMbAI kahela che. A pramANe ziSyane kahevuM. have A sarvAtyaMtaramaMDaLamAM rahela beu sUryonA rAtridivasanA muhUrtanuM pramANu kahe cha-(tayA NaM uttamakaTTapatte advArasamuhute divase bhavai jahaNiyA duvAlasamuhattA rAI bhavaI) tyAre uttamakAkA prApta utkRSTaka aDhAra muhUrta pramANano divasa hoya che. tathA jaghanyA bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. kahevAne bhAva e che ke-jyAre sarvAtyaMtaramaMDaLane vyApta karIne sUrya bhramaNa kare che tyAre uttamakAkAprApta sUrya hoya che. eTale ke-sUrya uttara dizAmAM gamana kare che. tethI tyAM parama utkarSa eTale ke parama adhika pramANuvALe, divasa hoya che, tathA jaghanyA bAra muhUrta pramANuvALI rAtrI hoya che. A pramANe sabhyantaramaMDaLanI paridhine kahIne have sarvabAhyamaMDaLanI sthitinuM kathana kare che.- i sUri satrAgi OM 36 saMmittA vAraM jADu tathA La vi saMThiyA tAvamaheravaMcipha gaNitatta agsTI) jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre sUryanA tApakSetranuM saMsthAna kevA prakAranI saMsthitivALuM kahela che? te Apa kaho. arthAt zrI gautamasvAmI prabhuzrIne prazna pUche che ke-he bhagavAna ! je samaye sUrya sarvabAhyamaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne eTale ke sarvabAhyamaMDaLane prApta karIne gati kare che? eTale ke e maMDaLamAM bhramaNa kare che, tyAre tApakSetranI saMsthitinuM keTaluM pramANa hoya che? te Apa kRpA karIne kaho A pramANeno prazna sAMbhaLIne Ane uttara ApatAM bhagavAna kahe che ke -(tA 3ImudaDhavuma gssifTa mAhiti vaNajhA) urvamukha kala bukA puSpanA saMsthAna jevuM tApakSetranI saMsthitinuM zrI suryaprajJapti sUtra: 1 186 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAna kahela che, tema kahevuM, arthAt bhagavAnuM kahe che ke-sarvabAhyamaMDaLanI tApakSetranI saMsthiti uMcA mukhavALuM je kalaMbukA puSpa tenuM je saMsthAna tenA jevI saMsthiti jenI hoya evI saMsthiti tA pakSetranI che, eTale ke aMdaranA bhAgamAM saMkecAyela tathA bahAranI tarapha vistAravALI ItyAdi pahelAM kahela badhA ja vizeSaNovALI tApakSetranI saMsthiti kahela che. AnA saMbaMdhamAM tamAma vizeSaNe pahelAM kahevAmAM AvI gayela che te badhA ahIMyAM samajI levA, ahIyAM pharIthI graMthavistArabhayathI kahyA nathI. __ (evaM ja abhitaramaMDale aMdhagArasaMThiIe pamANaM taM bAhiramaMDale tAvakkhettasaMThiIe jaM tahiM rAvatavaMdira mAM te vANirmaka aMdhArAMkita mALiyaa) tathA je pramANe Abhyatara maMDaLamAM aMdhakAranI saMsthitinuM pramANa kahyuM che eja pramANe bAhyamaMDaLamAM tApakSetranI saMsthitinuM pramANa samajavuM. je tyAM tApakSetrasaMsthitinuM pramANa thAya che, te bAhya maMDaLamAM aMdhakArasaMsthitinuM pramANa kahevuM joIe. arthAt pUrvokta prakArathI je sava. bhyantara maMDaLamAM sUrya pravartamAna hoya tyAre je aMdhakArasaMsthitinuM pramANa kahela che. eja pramANa sabhyantara maMDaLamAM sUrya hoya tyAre tApakSetranI saMsthitinuM kahyuM che. dizAbhedathI ane goLanA bhedathI eka bIjAnI paristhitinuM parivartana pratyakSathI upalabdhI ja pramANa che. have ahIMyA divasa rAtrInI vyavasthAnuM kathana kare che. (jAva tayA Na uttamakaTTapattA ukkosiyA advArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvA. samudu viNe mava) tyAre uttamakASThA prApta utkaSikA aDhAra muhUrta pramANavALI rAtrI hoya che, tathA jaghanya bAra muhUrta pramANane divasa hoya che. ahIMyAM pUrvokta vizeSaNa evuM parimANAdi vAcaka badhA kathita sUtrokta padenuM kathana ahIMyAM kahI levuM joIe. je A pramANe che-(mato saMju vArdUi vitha to ghaTTa vArdUi piduhA to umu saMThiyA bAhi satthimuhasaMThiyA ubhao pAseNaM tIse duve vAhAo avadviyAo bhavaMti) ItyAdi prakArathI hIdImAM saMpUrNa sUtrapade batAvela che te tyAMthI joI samajI levA. tApakSetranI saMsthitinA vicAramAM je maMdara parvatanA parirayAdine bethI gaNavAmAM Ave che eja pramANe aMdhakAra saMsthitinI vicAraNAmAM maMdara parvatanA parirayAdine traNathI guNavA te pachI beu jagyAe dasathI bhAgavAmAM Ave che. tathA sarva bAhya maMDaLamAM sUryanA gamana kALamAM lavaNasamudramAM pAMca hajAra yojana tApekSetrane thAya che. tenA anurodhathI aMdhakAra AyAma pramANathI vadhe che. tethI eka hajAra cAra yojana e pramANe kahela che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 187 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe tApakSetrasaMsthitinuM parimANa ane aMdhakArasaMsthitinuM parimANu kahIne tathA divasarAtrInI vyavasthA batAvIne have pUrva vibhAgamAM ane pazcima vibhAgamAM jeTalA uparanA ke nIcenA bhAgamAM be sUrya prakAza Ape che tenA pramANanuM svarUpa jANavA mATe zrI gautamasvAmI prazna kare che. "ttA yurIne TIve kUpiyA jevAM 3Dha tathaMti varUAM le he tAMti devayaM vitta siriyaM tavaMti) jabUdvIpamAM bane sUya keTalA kSetrane uparanA bhAgamAM prakAzita kare che keTalA kSetrane nIcenI bAjumAM prakAza Ape che. ane keTalA kSetramAM tiya bhAgane prakAzita kare che ? zrI gautamasvAmI prazna karatAM bhagavAnane kahe che ke-he bhagavana ! A jabUdvIpamAM keTalA pramANavALA kSetrane bane sUryo uparanI tarapha prakAzita kare che. tathA keTalA pramANavALA kSetrane nIcenA bhAgamAM prakAzita kare che. tathA keTalA pramANavALA kSetrane tiryaka eTale ke bAjunA bhAgamAM prakAzita kare che? athAt pUrva bhAgamAM pAchaLanA bhAgamAM ane paDakhAnA bhAgamAM keTalA pramANuvALA kSetrane sUrya prakAzita kare che? zrIgautamasvAmInA A praznane sAMbhaLIne tene uttaramAM bhagavAn Dahe che ke-(A vaMjurIveoi vIve pUriyA gocanAM 3Dha tavaMti advArasajoyaNasayAI, ahe tavaMti, sItAlIsa joyaNasahassAI dunni ya tevaDhe joyaNasae egvIraM ja TrimANe goLa tariyaM tavaMti) ja bUdvIpa nAmanA dvIpamAM be sUrya eka jana uparanI bAjune prakAzita kare che. tathA aDhArase jana nIcenI tarapha prakAzita kare che. tathA 4726323 suDatAlIsa hajAra base tresaTha yajana ane eka ejananA sAThiyA ekavIsa bhAga ticha kSetrane prakAzita kare che. bhagavAna kahe che ke he gautama! tamArA praznano uttara A pramANe che. badhA dvIpamAM uttama ane badhA dvIpanA paridhirUpa jabUdvIpamAM bane sUryo pitatAnA vimAnI upara eka jana kSetrane uparanI tarapha prakAzita kare che, arthAt ATalA jana pramANe uparanI tarapha temane prakAza jAya che, tathA temanA zrI suryaprajJati sUtraH 1 188 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnanI nIcenI tarapha aDhAraso jana pramANanA kSetrane prakAzita kare che. eTale ke jaMbudvIpanI bhUminI upara tarapha aDhArase jana jeTalA aMtaramAM sUrya sthita rahe che. A kathanane A nIcoDa che, A akagrAmanI apekSAthI paNa jANI zakAya che. jemake alaukika grAma samatala bhUbhAganI nIce eka hajAra jana kahela che, tathA uparanI tarapha ATha so jana sUryane prakAza jAya che, tethI A bannene meLavavAthI aDhAra so jana thaI jAya che. AthI e rIte siddha thAya che ke-samatalabhUbhAgathI upara ekaso ejananA aMtaramAM ja sUryanuM sthAna hoya che. ticha beu paDakhAmAM temanuM prakAzakSetra eTale ke pitAnA vimAnanA pUrva bhAgamAM ane pazcima bhAgamAM e bane sUryonuM tApakSetra suDatAlIsa hajAra baso tresaTha jana ane eka ejananA sAThiyA eka vIsa bhAgo 47263 ATalA pramANavALA kSetraparyata pUrva bhAgamAM ane pAchaLanA bhAgamAM banne sUryanA prakAza gamananuM pramANa thAya che. A pramANe uparanI tarapha tathA nIcenI tarapha ane banne bAjumAM prakAzakSetra thAya che. A pramANe svaziSyone kahevuM. A pramANe bhagavAna mahAvIra svAmIe zrI gautamasvAmIne upadeza rUpe kahela che. je sU0 25 zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje cela sUrya prAptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM cothuM prAbhRta samApta che 45 zrI suryaprajJapti sUtra: 1 189 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcavAM prAkRta pAMcamAM prAbhRtane prAraMbha cothA prAbhUtamAM tApakSetrasaMsthiti tathA aMdhakArakSetrasaMsthitine sArI rIte varNavIne have (hiM te vadizA jesA) A kathana pramANe vezyA pratighAta nAmanA adhikAranA viSayamAM arthAt sUryanI glezyAnA pratighAtanA saMbaMdhamAM sUtrakAra prazna pUche che- (dr #fu i jUriyarasa jenA hRtti vaNajhA) tAvat sUryanI lezyA kayAM pratihata thAya che ? arthAt kayAM rokAya che ? A rIte lezyAnA pratighAtanA saMbaMdhamAM zrI gautama svAmI bhagavAnane prazna pUchatAM kahe che ke-he bhagavAn ! Ape pahelAM pratipAdana karela ke-AtyaMtaramaMDaLamAM sUryanI vaizyA prasArita thAya che tathA sarvabAhyamaMDaLamAM saMkecAya che to kayA sthAnamAM sUryanI vezyA parivartita thAya che eTale ke pAchI phare che te che bhagavAna Ape te viSe kahe. arthAt gativizeSamAM tathA sthAnavizeSamAM sUryanI vezyA vistAra pAme che, tathA saMkecAya che? sarvAtyaMtaramaMDaLamAM praveza karatI sUryanI vezyA kayA sthAnamAM rokAtI jANavI joIe kAraNa ke sarvAtyaMtaramaMDaLamAM jabUdvIpanuM tApakSetra AyAmathI pistAlIsa hajAra janapramANunuM 45000 kahela che A pramANe sUryane sarvavyaMtaramaMDaLamAM praveza lezyAnA pratighAta vagara thato nathI. anyathA sUryanA niSkramaNa karatI vakhate tenAthI pratibaddha tApakSetranuM paNa niSkramaNa thaI zake che, tathA sarva bAhyamaMDaLanA saMcaraNakALamAM AyAmathI hInatA thaI jAya che, pahelAM hIna kahela nathI. tethI evuM jaNAya che ke kayAMka vezyAnI rUkAvaTa thAya che. tethI te jANavA mATe A prazna karela che. A pramANe zrI gautamasvAmIe prazna karavAthI bhagavAna mahAvIra svAmI A viSayanA saMbaMdhamAM jeTalI paratIthi nI pratipatti kahela che te batAvatAM bhagavAna kahe che ke tI vastu jumA vIa graat gomttAgo) sUryanI vezyAnA pratighAtanA saMbaM. dhamAM A kahevAmAM AvanAra prakAravALI vIsa pratipatti eTale ke matAntare rUpa mAnyatAo kahela che. je A pramANe che. (tatya ege evamAsu tA maMdasi NaM pavvayaMsi sUriyasa lessA paDihayA AhitAtti asjhA) e pratipattivAdiyAmAM ke eka e pramANe kahe che ke-maMdarapavamAM sUryanI glezyA pratihata thatI kahela che. tema kahevuM kahevAno bhAva e che ke-sUryanI vezyAnA pratighAtanA vAda vivAdanA saMbaMdhamAM e vIsa paratIthike arthAt matAMtaravAdImAM pahele matAMtara vAdI A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matane kahete thaze te kahe che ke-maMdara nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA arthAt AmavRttibhAvanA vizeSarUpa vezyA zrI suryaprajJapti sUtra: 1 190 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratihata arthAt purAvatanazIla kahela che, e pramANe ziSyAne kahevu', eTale ke te te paratIthiMkonA mULabhUta svaziSyAnI pratye upadeza che, koI eka pahelA tIrthAntarIya A pramANe peAtAnA mata darzAve che. 1 ( ege puNa evamAhaMsu tA meruMsi NaM pavvayaMsi sUriyamsa lessA paDihayA Ahiyatti vaejjA polamAemu) bIjo kei eka anyamatavAdI A pramANe kahe che ke--merUparvatamAM sUryaMnI lezyA pratihata thatI kahela che, eTale ke parAvartita thAya che. e rIte peAtAnA ziSyAne kahevu, koI eka bIjo matavAdI A pramANe pAtAne abhiprAya darzAve che. rA (i paNa nAmichAvena mALiyantra) A pramANenA kathita abhilApa vizeSathI kahI levu' arthAt pUrvokta prakArathI koI eka A pramANe kahe che. vigere prakArathI kathyamAna pratipatti vizeSarUpa AlApakothI bAkInI pratipattiyA badhe pUrvApara rUpa padathI kahI levI. eja pratiprattibhUta AlApaka vizeSa batAvatAM kahe che. (i puNyamAtu tA manomaMli La LvayaMzisUcista jessA diyA gAhitti vaijJA) koI eka trIjo matavAdI A pramANe kahe che ke-manArama nAmanA parvatamAM sUryaMnI lezyA pratihata thati kahI che. arthAt trIjo matavAdI kahe che ke-atyaMta suMdara AkAra hAvAthI devAnA manane paNa Ana Mdita kare che. tethI manArama kahevAmAM Ave che. e manerama pava tamAM sUryanIlezyA pratihata eTale ke avarUddha thatI hela che, e rIte svaziSpAne kahevuM. A pramANe trIjA matavAdIne abhiprAya che. 3aa ( ege puNa evamAhaMsu tA sudaMsaNaMsi NaM pavvayaMsi sUriyasa lessA paDihayA AhitAti vajjA ) phAi eka ceAthe matavAdI A pramANe kahe che ke-sudana nAmanA paMtamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahela che, A pramANe svaziSyAne kahevuM, A pramANe kAi ekanA abhiprAya che, arthAt koi eka eTale ke-ceAtheA matavAdI A pramANe khaDakhaDATa kare che, ke manorama pa tamAM sUryanI lezyA pratihata thatI nathI. paraMtu sudana arthAt suMdara che kaCna jevu... zrI suryaprajJapti sUtra : 1 191 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ke vajra ratnanI adhikatAthI tathA ja khUnananA adhika paNAthI manane AnaMdaMta karavAvALA suMdara darzInavALA sudana nAmanA parvatamAM sUryanI lezyAnA pratiSThAta thAya che, e pramANe svaziSyAne upadeza karavA. koI eka ceAthe matavAdI potAnA matanA saMbaMdhamAM A pramANe jalpana kare che. 4aa (jJe puna tranAmu tA sacaMddhi La vayaMsi sUriyamsa chellA pahiA bALatti vajjA chupe vamAsuM) koi eka A pramANe kahe che ke-svayaMprabha nAmanA parvatamAM sUryanIlezyA pratihata thatI kahela che, e pramANe svazi SyAne kahevu' arthAt koI eka arthAt pAMcamA tIrthAntarIya e rIte kaheche ke--svayaM prabha arthAt svayaM prakAzamAna eTale ke sUryanA prakAzanI apekSA vagara ja sUryakAMta caMdre kAMta sphaTikA iratnanI bahulatA haiAvAthI tenI je prabhA eTale ke prakAza tenA jevA prakAza jene hAya e svayaM prabha patamAM sUryaMnI lezyA pratihata thatI kahela che. A rIte peAtAnA ziSyAne kahevuM. A rIte pAMcamA matavAdinuM kahevuM che. pA (jJe ghuLa vamAg tA cili na padmaNi sUcisaarasA paricAcitti yajJA ho puLa zyamAg) kAI eka e pramANe kahe che ke-chaThTho tIrthAntarIya A pramANe kahe che ke--girirAja eTale ke-badhA tIrthaMkaranA janmAbhiSeka thavAthI tathA AzrayabhUta hAvAthI ane badhA pa temAM u cAIvALA hAvAthI tathA anya vastu - samUha rUpa hovAthI rAjAnA samAna hoya te girirAja e girirAja nAmanA parvatamAM sUryanIlezyA pratihata thAya che. eTale ke rekAI jAya che, e rIte svaziSyAne kahevu. dA (jo puLa dyamAg tA caLutti chIpavvayaMsi sUcinna chellA aai gatiti vakanA o dhamAyavu) koi eka e pramANe kahe che ke-ratnAzrcaya nAmanA paryaMtamAM sUryanI lezyA pratihata thAya che. A pramANe svaziSyAne kahevuM koi eka cyA pramANe kahe che, arthAt koI eka sAtamA tIrthAntarIya kahe che ke-ranAccaya nAmanA patamAM ratna maNui mANeka jaitU` vigere aneka prakAranA ratnAnA adhikapaNAne je caya eTale ke upacaya arthAt DhagalA jyAM heAya te ratnezcaya kahevAya che, e ratnezrcaya zrI suryaprajJapti sUtra : 1 192 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatamAM sUryanI leyA pratihata arthAt pararvana gativAnI thAya che e pramANe ziSyane kahevuM A pramANe sAtamAM matAvalaMbIne abhiprAya che. keI eka A pramANe potAno abhiprAya kahe che. 7 ( pukha gvAraMsisvayaMti pavayaMti mUriyANa jenA vRdizA hitAtti vayanA cha gvamAsu) keI eka evI rIte kahe che ke ziloccaya nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahI che. ema svaziSyone kahevuM. keI eka A pramANe kahe che, arthAt AThame tIrthAntarIya A pramANe kahe che ke- zizcaya eTale ke pAMDakaMbala gerikAdi zilAkhaMDenI upara uparanA DhagalAne jyAM saMbhava hoya e je zizcaya eTale ke-e nAmane parvata vizeSa e zizcaya parvatanI upara sUryanI lezyA pratihita thAya che e pramANe ziSyone upadeza Apa kaI eka A pramANe kahe che, A rIte AThamA matAvalaMbIno abhiprAya che. 8 ( gm eva mAsu tA loyamajhaMsi gaM pavvayaMsi sUriyasa lessA paDihayA Ahiyatti vaejjA ne pavamAe_) 9 kaI eka e pramANe kahe che ke lokamadhya nAmanA parvatamAM sUryanI lezyA pratihata thatI kahI che ema ziSyone kahevuM. keI eka A pramANe kahe che. arthAta kaI eka navame tIrthAntarIya A pramANe kahe che. tame badhAne mata anArSa eTale ke asamIcIna che. mAre mata ja ArSa eTale ke samyaka prakAra che. mAre mata A pramANe che ke-sUryanI legyA lekamadhya nAmanA parvatamAM leka eTale tiryakuleka arthAt saghaLA bhUlekamAM je rahe te lekamadhya e lekamadhya nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratiruddha gativALI thAya che, A pramANe mAre mata prAmANika che. A rIte potAnA ziSyane upadeza kare. Ano upasaMhAra karatAM kahe che ke-kaI eka A kahela prakArathI pitAne mata pradazita kare che. 9 (ne puna vAraMi tA rojanAmaNi che pavayaMti jUriyAta heraHT gagan gANitti vakajJA, ivamAiMDu kaI eka e pramANe kahe che ke lekanAbhI nAmanA parvatamAM sUryanI glezyA pratihata thatI kahI che e pramANe zine kahevuM. kaI eka A pramANe kahe che, arthAt dasame tIrthAntarIya pitAnI jAMghane ThekIne pitAne baDabaDATa karatA kahe che ke tame koIne mata samIcIna nathI mAro mata ja pramANayukta che te tame sAMbhaLo lekanAbhI nAmanA parvatamA eTale ke tiryaka loko sthAlAkAra madhyane je samunnatagoLa candranA je bhAga hoya che ke jene lekanAbhI kahe che, e lekanAmI nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thAya che, A pramANe pitApitAnA ziSyone upadeza kare keI eka A pramANe kahe che. 10 ( pukha pramANu te iMsi reaari risaraNa jeHI diyara vAhaMsu) " kaI eka kahe che ke-accha nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahI che, ema svaziSyone kahevuM. koI eka zrI suryaprajJami sUtraH 1 193 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe potAnA matane pragaTa karatAM kahe che. arthAt agIyArameA tIrthAntarIya A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI peAtAnA matane pragaTa kare che. ke nahIM nahIM tamA badhAnA kathanamAM koine paNa mata samyak prakAranA nathI, mArA mata tame sAMbhaLe sUnI lezyA accha nAmanA parvatamAM pratita thAya che. accha pUrvAMtamAM ja khUnaH vigere ratnAnI utkRSTatA hovAthI sunima LapaNAthI tene accha paryaMta kahevAmAM Ave che, temAM sUryanI lezyA pratihata thAya che tema peAtAnA ziSyane upadeza karaveA A pramANe kAI eka kahe che. 11 (ze vuLa dhamAku tA mUriyAnannatti vattasUriyamsa hennA pattitti yajJA, homAyu) 12 koI eka kahe che ke sUryAvata nAmanA patamAM sUryanI lezyA pratihata thAya che. A pramANe peAtAnA ziSyAne kahevuM. A rIte koI eka kahe che, bAramA anya matAvalambI kahe che ke sUryAvata' nAmanA parvatamAM sU pradakSiNa rUpathI bhramaNa kare che, ahIMyAM sUrya e pada upalakSaNa che. tethI caMdra vigere graheA nakSatro ane tArAonuM bhramaNa paNa samajI levu. A prakAranA AvartananA kAraNe A parvatanuM nAma sUryAvata kahevAmAM Ave che, e sUyaMtra parvatamAM sUryanI lephyAnA pratighAta thAya che, eTale ke tyAM tenI kAvaTa thAya che, A rIte peAtAnA ziSyAne kahevu. A pramANe keI eka khArame matavAdI peAtAnA mata darzAve che. 12 (i puna tramAsu tA mUriyAvaLatti La padmacaMti sUriyamsa chellA paTTA grAtta vakatA. paLe patramAg) 13 koI eka evI rIte peAtAnA mata sabaMdhamAM kahe che ke-sUryAvaraNa pa`tamAM sUryanI lezyA pratihata thAya che. A pramANe ziSyeAne kahevu. koi eka A pramANe kahe che, arthAt terame tIrthAnta rIya khA2e tIrthAntarIyAnA kathanane sAMbhaLIne peAtAnA matane prakaTa karatAM kahe che ke-sUryanI lezyA sUryAvaraNa nAmanA parvatamAM pratihata thAya che, ahIMyAM paNa sUrya e padma upalakSaNamAtra ja che. tethI caMdrAdi graheA, nakSatro, ane tArA e badhA paribhramaNa zIlavALAonu grahaNa thaI jAya che, veSTita hAvAthI AvaraNa kahevAya che, sUrya ne veSTita karavAthI sUryAvaraNu kahevAya che, e sUryAvaraNu patamAM sUnIlezyA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 194 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratihata thAya che e rIte potAnA ziSyone kahevuM. koI eka A pramANe potAno abhiprAya kahe che. [1] (qne puLa vimahaMtu tA sattamaMri laM vayaMsi bhUriyA jetA vidyA bAlacatti vaDagA, ne gvamAe)14 keI eka evI rIte kahe che ke uttama nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thAya che. e rIte pitAnA ziSyane samajAvavuM. arthAta caudamo anya matAvalaMbI kahe che ke-uttama nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratiSThata thAya che. eTale ke-parvatemAM je zreSTha te uttama e pramANe kahevAya che. A prakAranA parvata vizeSamAM sUryanI vezyA pratihata thAya che, e rIte pitAnA ziSyone kahevuM. A pramANe caudamA tIrthAntarIyane abhiprAya kahela che. 14 ( puLa samA tA rikSA viHi bhUriyA hithA gANitti vagara ne avamahag) 15 keI eka A pramANe kahe che ke digAdi nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevAmAM Avela che. e rIte pitAnA ziSyone kahevuM, kaI eka A pramANe pitAne mata kahe che. 15 paMdaramo matAvalambI e rIte kahe che ke-digAdi nAmanA merU parvatamAM eTale ke dizAonuM Adi utpattisthAna je hoya te dizAdi e digAdi parvatamAM kAraNa ke rUcaka parvatathI dizA ane vidizAonI utpatti thAya che, eve e rUcaka parvata ATha pradeza vALA merUnI madhyamAM Avela pradeza vizeSa che tethI merU paNa digAdi e pramANe kahevAya che, e merU parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thAya che. A pramANe pitAnA ziSyane upadeza kare, A pramANe kaI eka paMdaramA matAvalaMbIne abhiprAya che 1pa (jo puNa evamAhaMsu tA avataMsaMsi NaM pavvayaMsi sUriyassa lessA paDiyA Ahiyatti vaejjA ege vanavuM) 16 kaI eka evI rIte kahe che ke-avataMsa nAmanA parvatamAM sUryanI glezyA pratihata thatI kahela che, e pramANe svaziSyane samajAvavuM, arthAt soLamA matAvalambInuM kahevuM che ke-avataMsa nAmanA parvatamAM eTale ke parvatanA avataMsa samAna je hoya te mAthAnA veSTane athavA mastakanA AbhUSaNane avaMtasa kahe che, tethI badhA parvatanA avataMsa rUpa arthAt bhUSaNa rUpa je parvata hoya tevA avataMsa nAmanA parvatamAM sUryanI zrI suryaprajJati sUtraH 1 195 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA pratihata thatI kahe che. e pramANe pitAnA ziSyone upadeza karave e pramANe kaI eka matAvalaMbI potAne abhiprAya jaNAve che. 16 ahIMyAM A soLa pratipattimAM sahAya rUpa thAya te hetuthI teonA nAmo batAvanArI be gAthAo jaMbudviIpa prajJapti nAmanA zAstramAM kahela che, te atre batAvavAmAM Ave che, je A pramANe che - maMdaramerumanorama sudaMsaNa sayaMpabhe ya girirAyA / rayaNoccae siloccaya, majjhe logassa nAbhI ya // 1 // acche ya sUriyAvatte, sUriyAvaraNe iya / uttame ya disAIya, vaDisei ya solase // 2 // (ege puNa evamAsu tA dharaNikIlaMsi NaM pavvayaMsi sUriyassa lessA paDihayatti vaejjA, ne pavamAesu) 7 kaI eka A pramANe kahe che ke dharaNAkila nAmanA parvatanI upara sUryanI leyA pratihata thAya che. keI eka e pramANe kahe che. arthAt sattaramo anya matAvalaMbI kahe che ke dharaNakila eTale ke-dharaNI eTale pRthvI tene kilaka rUpa eTale ke madhyamAM Avela mApa daMDanA je je hoya te dharaNI kilaka kahevAya che, e dharaNikilaka nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thAya che. eTale ke rekANavALI thAya che tema pitAnA ziSyane samajAvavuM. keI eka A pramANe potAne mata batAve che. 17 (gm evamAhaMsu tA dharaNisiMgaMsi NaM pavvayaMsi sUriyassa lessA paDihayA Ahiyatti vaejjA ege gvamAeg) 18 kaI eka A pramANe kahe che ke dharaNIzaMga nAmanA parvatanI upara sUryanI lezyA pratita thatI kahela che, e pramANe pitAno mata darzAve che, arthAt aDhAramo matAvalaMbI A AgaLa kahevAmAM AvanAra prakArathI potAnA mata viSe kahe che ke dharaNI zaMga eTale ke dharaNI eTale pRthvI tenA zikharanA sarakhu je hoya te dharaNIzraga e dharaNIzaMgaparvatamAM sUryanI glezyA pratihata thAya che. e pramANe potAnA ziSyone kahevuM. A pramANe kaI eka aDhArame matAvalaMbI potAne mata darzAve che, 18 (Ane kuLa zrI suryaprajJati sUtraH 1 196 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evamAhaMsu tA pavvaiMdasi NaM pavvayaMsi sUriyasa lemsA paDihayA AhitAti vAjjA ege eva mAdaMg)23 kaI eka evI rIte kahe che ke-parvatedra nAmanA parvata para sUryanI lezyA pratihata thAya che, e pramANe ziSyone kahevuM, keI eka A pramANe pitAnA mata viSe kathana kahe che. arthAt ogaNIsama matAvalambI kahe che ke parvatedra nAmavALI parvatamAM eTale ke parvatamAM je iMdra samAna hoya te parvatendra evA e parvatendra nAmanA parvatamAM sUryanI lezyA pratihata thatI kahela che, A pramANe potAnA ziSyone upadeza Apavo e rIte keI eka pitAno mata darzAve che. 19 (ne puna mIThu nA padavIracaMti paNi sUrivaraNa seraNA pariNA sAhitti vAjJA, vAraMtu koI eka evI rIte kahe che ke parvatarAja nAmanA parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahela che, pramANe potAnA ziSyone kahevuM e pramANe keIema kahe che, arthAta vIsama matavAdI A kahe. vAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kathana kare che ke parvatarAja eTale ke parva tene je rAjA te parvatarAja e parvatarAja nAmanA parvatanI upara sUryanI glezyA pratihata thAya che e pramANe svaziSyane samajAvavuM. kaI eka A pramANe potAnuM mantavya batAve che. A rIte vIsa prativAdinA mate che paraMtu A matAntaravAdinA matomAM maMdara vigere badhA parvatanA nAmane darzAvanArA je alaga alaga zabdo che te vAstavika rIte ekAIka ja che, te paNa ahIMyAM judA judA abhiprAyathI kahevAmAM Avela che. ahIMyAM kahelI pUrvokta badhI pratipattI miththArUpa che, tema jANavuM joIe. je legyAnI rUkAvaTa che, te maMdara parvatamAM paNa che, ane anyatra paNa thAya che, tethI (vayaM kuLa pvuM vacano tA maMdavi puras nava varAyA 36) huM A viSayanA saMbaMdhamAM evI rIte kahuM chuM chuM ke A vezyA pratiti maMdara parvatamAM paNa thAya che, ane pavarAjamAM paNa thAya che, bhagavAna kahe che ke-kevalajJAna niSTha kevaLajJAnathI yathAvasthita vastutatvane jANIne zrI suryaprajJapti sUtra: 1 197 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A viSayanA saMbaMdhamAM vastutatvane evI rIte kahuM chuM ke-je leNyA maMdara parvatamAM vidyamAna che, eja vezyA parvatarAjamAM rahela che. parvatarAja eTale ke maMdarAdi parvatamAM rAjA samAna kahevAne bhAva e ke badhA ja sthaLemAM eja vezyA hoya che, tema samajavuM kayAMya paNa kAMI vizeSatA nathI. (ta grDhAMkUriyarasa sea gusaMti te purA kUriyarasa lessa paDihaNati adivAvi poggalA sUriyasa lessaM paDihaNati carimalerasaMtaragatAvi NaM pomgalA kUriyara ei mhigitti) je pudgale sUryanI glezyAne sparza kare che. e ja pudgale sUryanI lezyAne rUkAvaTa kare che. adRSya pudgale paNa sUryanI vezyAne pratihata kare che. caramalezyAnA aMtargata pugele paNa sUryanI vezyAne pratihata kare che, arthAt je pudgale merU taTanI divAlamAM saMsthita thaIne sUryanI vezyAno sparza kare che, eja pagale sUryanI glezyAne pratihata kare che, arthAt aMdaranI tarapha praveza karatI sUryanI vezyA e pudgalothI pratikhalita eTale ke parAvartita thAya che. tathA je pudgala merUtaTanI bhiMtamAM hoya che e paNa dekhAtA piduganI aMtargata thaIne sUkSma hovAthI cahyugocara thatA nathI, tethI tene adaSTa kahevAmAM Ave che. adaSTa te pagale sUryanI vezyAne pratibaddha kare ja che aMdara praveza karatI sUryanI vezyAnuM eja pudgalothI pitAnI zakti pramANe pratikhalana thavAthI tema thAya che. je methI anyatra carama lezyAntargata eTale ke carama lezyA vizeSane saMsparza karavALA pudgalo hoya che e paNa sUryanI vezyAne pratihata kare che. kAraNa ke e pudgalathI caramalezyAne saMsparza thato hovAthI carama leyAnI rUkAvaTa thAya che. sU0 26 zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM pAMcamuM prAbhRta samApta . 5 zrI suryaprajJapti sUtra: 1 198 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThA prAkRta chA prAbhUtane prAraMbha pAMcamAM prAbhUtamAM sUryanI vezyA saMbaMdhI paristhitinuM sArI rIte pratipAdana karIne have A chaThThA prAkRtamAM (%fhuM te goTi) ApanA matathI sUryanI prakAzasthiti kevA prakAranI kahela che? A viSayanA saMbaMdhamAM praznasUtra kahevAmAM Ave che,-(4huM gocalaMDi citta vakajJA) ApanA matathI sUryanI prakAzasaMsthiti kevA prakAranI kahevAmAM Avela che. te kaho kahevAne bhAva e che ke sUryanI prakAzasaMsthitinA saMbaMdhamAM mArUM A kathana sAMbhaLe kevA prakArathI agara kaI rIte ojasa saMsthiti sadAkALa eka rUpathI rahe che? athavA bIjA koI anya prakArathI prakAzasaMsthiti kahelI che ? te he bhagavAna Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmIe pUchavAthI A viSayamAM anya matavAdInI jeTalI pratipatti eTale ke mAnyatAo che tene bhagavAna pahelA batAvatA thakA kathana kare che, (sahya vastu rumo pavINuM parivartano patto ) A viSayamAM A nIce kahevAmAM AvanAra prakArathI paccIsa pratipatti kahela che, arthAt sUryanA prakAzanI saMsthitinA saMbaMdhamAM vakSyamANa prakAranI pacIsa saMkhyAtmaka pratipatti eTale ke judA judA prakAranI mAnyatAo kahevAmAM Avela che. je A pramANe che.-(tAya ne ghamaraMtu tA prabhumayameva juriyasa gothA 3UTI acqne gaUT ver, je pravAhaMg) ? e pacIsa matavAdIyomAM koI eka evI rIte kahe che ke-anusamayamAM sUryane prakAza judA prakArane dekhAya che. tathA bhinna prakArathI nAza pAme che, keI eka e rIte pitAne mata kahe che. kahevAne bhAva e che ke-e badhA matAntaravAdImAM koI eka pahele matAvalambI vakSyamANa prakArathI potAno mata darzAvatAM kahe che ke anusamaya eTale ke pratyeka kSaNamAM arthAt kSaNa kSaNamAM sUryane prakAza athAt ojasa bhinna prakArathI utpanna thAya che, eTale ke kSaNe kSaNe vilakSaNa prakAranuM dekhAya che, tathA bhinna prakArathI vinAzita thAya che ane prAkakathita prakArathI eja-prakAza utpanna thAya che. sUtramAM ojasa zabdane (govA) A pramANe strIliMgapaNAthI kahela che. te prAkRta hovAthI athavA ArSa hovAthI te pramANe kahela che. upasaMhAra karatAM kahe che ke-kaI eka pahele matavAdI A pramANe potAne mata darzAve che. 1 zrI suryaprajJati sUtraH 1 199 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ege puNa pavamAsu-tA aNumuhattameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai aNNA avei je vajAdaMg) 2 kaI eka evI rIte kahe che ke-anumuhurtamAM sUryane prakAza anya ja utpanna thAya che ane anya eTale ke pahelA utpanna thayela vinAza thAya che. keI eka A pramANe pitAne mata jaNAve che. arthAt bIje matAvalambI e pramANe potAne mata batAvatAM kahe che ke sUryane ja eTale ke prakAza anumuhUrtamAM eTale ke pratimuhUrtamAM anya ja utpana thAya che tathA anya eTale ke pahelA utpanna thayelA vinAza thAya che. keI eka arthAt bIje matAvalaMbI A pramANe pitAne mata pradazita kare che. rA (u fmaLyuM che ke A pramANenA abhilApathI jJAtavya che. arthAt A pramANe vayamANa prakAranI pratipattirUpa abhilApathI bAkInI badhI pratipatti samajI levI badhe vAkya pejanA pahelA kahela prakArathI ja karI levI arthAt pratipatti sUcaka vAkyane madhyamAM rAkhIne koI eka A pramANe kahe che ke eka AvI rIte kahe che A prakAranA kAmathI badhA pratipatti sUcaka vAkane pravega karI levuM. A pramANe A kathanane abhiprAya che. eja abhilApa vizeSane batAvatAM kahe che ke-(u gamAraMva tA aTravimeva bhUriyA koyA aor acqna, iOTI vez, je paramahaM!) rU ke eka A pramANe kahe che ke pratyeka rAtadivasamAM sUryane eja anya ja utpanna thAya che ane anya vinaSTa thAya che. keI eka A pramANe kahe che. arthAt trIje anya matAvalaMbI kahe che ke- dareka rAtri divasamAM sUryane prakAza anya ja utpanna thAya che ane anya ja eTale ke pUrvotpanna vinAza thAya che. je dareka kSaNe judA judA svarUpavALe ja sUryane prakAza hoya che. je prakAza pUrva kSaNamAM nathI hote te vartamAna kSaNamAM hoya che. ane je vartamAna kSaNamAM hoya che te pachInI kSaNamAM hoto nathI. A pramANe abhiprAya samaja. 13 / (ege puNa evamAhaMsu tA aNupakkhameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai aNNA aveDa, a gvamAeg) keI eka evI rIte kahe che ke dareka pakSamAM sUryane prakAza anya jautpanna zrI suryaprajJati sUtraH 1 200 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ane anya ja nAza pAme che. keI eka A pramANe pitAno abhiprAya kahe che. kahevAne bhAva e che ke-cothe anyatIrthika pitAne mata batAvatAM evI rIte baDabaDATa kare che ke dareka kSaNamAM sUryane prakAza anya ja utpanna thAya che ane pUrve utpanna thavAthI judA prakAre vinAzita thAya che. arthAt anumuhUrnAdimAM sUryanA prakAzamAM judApaNuM hotuM nathI paraMtu dareka kSaNamAM ja judApaNuM hoya che. A pramANe cothe mAtAvalaMbI kahe che. keI eka A rIte pitAne mata darzAve che. pAkA ( pukha vimAeyu-ttA anumAsameva sUriyassa oyA aNNA uppajai, aNNA avei, ege evamAhesu) 5 24 A pramANe kahe che ke- dareka mahine sUrya prakAza bhinna prakArathI utpanna thAya che ane anyane vinAza thAya che. kei eka A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che. arthAt pAMcama matAvalambI pitAne abhiprAya batAvatAM kahe che ke dareka mAsamAM sUryane ojasa anya arthAt bhinna prakArathI utpanna thAya che ane bhinna prakArathI vinAzita thAya che. dareka mahine ja sUryanA tejamAM alagapaNuM pratibhAsita thAya che. A pramANe pAMcamA matAntaravAdIne mata che. koI eka A pramANe potAne mata pradazita kare che. A pramANene upasaMhAra che. 5 __ (ege puNa evamAsu tA aNu uu meva sUriyarasa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei ege gvamAsuM) 6 kaI eka A pramANe kahe che ke-dareka RtumAM sUryane ojasa anya ja utpanna thAya che ane anya ja vinAza pAme che, kaI eka A pramANe pitAno mata kahe che. arthAt kaI eka cho matavAdI kahe che ke-dareka tumAM sUryane ojasa eTale ke prakAza anya ja utpanna thAya che ane anya ja nAza pAme che. keI eka A pramANe pitAne mata pradarzita kare che. dA (je kuLa pramANu hai juayameva sUvicAra govA lar scrU, UUIT a r pardaMpu) 7 keI eka evI rIte kahe che ke pratyeka ayanamAM sUryanuM ejisa anya ja utpanna thAya che ane anya ja vinaSTa thAya che. arthAta zrI suryaprajJati sUtraH 1 201 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI eka sAtame matavAdI peAtAnA matanuM pratipAdana karatAM kahe che ke-dareka ayanamAM mAne cha cha mahine sUryanA prakAzamAM judAI dekhAya che, dareka RtumAM nahI A pramANe sAtamA matavAdIneA abhiprAya che. koi eka A pramANe pAtAnA matanuM kathana kare che. chA o kuLa mAtrutA anusaMvacchamenasUriyala loyA gaLA utttara abbA ve zetramAEmuM) 8 koi eka e rIte kahe che ke-dareka saMvatsaramAM sUryanA prakAza anya ja utpanna thAya che ane anya jara vinAza pAme che. koI eka A pramANe kahe che arthAta koI eka AThame anya matavAdI kahe che ke-dareka savatsaramAM sUryanA prakAza anya utpanna thAya che ane anya nAza pAme che, eTale ke alaga thAya che. A pramANe AThamA matavAdInuM jalpana che, koI eka A pramANe peAtAnA mata kahe che. 18aa / kuLa vAmutA anuttuLamevasUriyaNa jhoyA gaLA ubakAra bALA aver te vamAeg) + koI eka evI rIte kahe che ke dareka yugamAM sUryanuM Ajasa anya utpanna thAya che ane anya vinAza pAme che. kAI eka evI rIte peAtAnA mata darzAve che, 9 athavA navame anya matAvalI evuM praja5na kare che ke-dareka yugamAM sUryanA prakAza anya utpanna thAya che ane anya nAza pAme che, eTale ke dareka yugamAM sUryanA prakAzamAM judApaNuM utpanna thAya tenI pahelAM nahIM e pramANe koI eka peAtAneA mata pradarzita kare che. lA (jJe puLa yamAnu tA anuvAsaracameya sUcimpa zovA aLA suv r aLAve, to yamAmu) 20 koi eka evI rIte kahe che ke-dareka so varSe sUryanA prakAza anya utpanna thAya che. ane anya vinAza pAme che, koi eka A pramANe kahe che, arthAt koI dasame anya matavAdI kahe che ke dareka seA varSoMmAM sUryanA prakAza anya ja utpanna thAya che ane anya nAza pAme che. eTale ke dareka seA vaSe prakAzamAM judAi dekhAya che. A pramANe dasamA matAvalInu praja5na che, koI eka AvI rIte peAtAnA mata praRRzita kare che. 10 (i puna evamAhaMsu tA aNuvAsa saharasameva sUriyassa oyA aNNA upajjai aNNA avei, ege zrI suryaprajJapti sUtra : 1 202 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gamhaMsa) 22 koI eka evI rIte kahe che ke-dareka hajAra varSe sUryane prakAza anya ja utpanna thAya che ane anya nAza pAme che, koI eka A pramANe svamatanuM kathana kare che. arthAta agyArame tIrthAntarIya kahe che ke-dareka eka hajAra varSe sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anya nAza pAme che. eTale ke dareka eka hajAra varSe sUryanA prakAzamAM judAI Ave che A pramANe agIyAramAM matAlIne abhiprAya che. keI eka A pramANe kahe che. 11 ( juna mahaMtuM tA lAguvAraNasarasava ricarala moyA vagaoor vanas UTT verR je pramANu) keI eka A pramANe pitAne mata jaNAve che kedareka se hajAra varSe sUryano prakAza bhina rUpe utpanna thAya che ane bhinna rUpe vinAza pAme che, koI eka A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che, arthAt bArame tIrthAntarIya kahe che ke-AvI rIte sadA sUryanA prakAzamAM bhinnapaNuM hotuM nathI. paraMtu eka lAkha varSe sUryanA tejamAM judApaNuM Ave che. A pramANe bAramA tIrthAntarIya mata che. koI eka A pramANe kahe che. 12 (je pukha pramahaMsa tA lupuvameva sUcisa boyA UTT qna aoor avera ne iva)13 koI eka evI rIte kahe che ke anupUrvamAM ja sUryanuM ojasa anya utpanna thAya che ane ane anya vinAza pAme che, koI eka A pramANe kahe che. arthAt terama matavAdI kahe che ke-anupUrva eTale ke pUrvanI anu eTale pAchaLa je hoya te anupUrva arthAta pUrvekSaNathI bhinna svarUpavALe sUrya prakAza anya ja utpanna thAya che ane anya ja vinAza pAme che. A pramANe teramA matavAdInuM kathana che. koI eka A pramANe kahe che. 13 (pukha gvamahaMtu tA aNuputvasayameva sUriyassoTA aNNA uppajjai aNNA abei ege evamAsu) 14 koI eka evI rIte kahe che ke- anupUrva se muhUrtamAM sUryanuM ojasa anya utpanna thAya che ane ane anyano vinAza thAya che. koI eka A pramANe kahe che. arthAt kaI eka caudamo tIrthAntarIya kahe che-anupUrvazata arthAt se muhUte pachI zrI suryaprajJati sUtraH 1 203 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryane prakAza ane utpanna thAya che ane anyane nAza thAya che. arthAt dareka so muhUrto pachI sUryanA prakAzamAM bhinnatA thAya che. anya rIte nahI. A pramANe koI eka matAntaravAdInuM kathana che. 14 ( gvamahaMtu tA lupuSyameva sUcisa boyA aour ags kaout verUM ne gharamANa) 26 koI eka evI rIte kahe che ke-anupUrva hajAra muhUrtamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anya vinaSTa thAya che. koI eka A pramANe kahe che. arthAt koI eka paMdaramo matAntaravAdI e rIte kahe che keanusahastra eTale ke pUrva pUrvanI apekSAthI hajAra muhUrta pachI sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anya nAza pAme che. koI eka A pramANe pitAne mata kahe che. 15 (ege puNa evamAsu tA aNupuvalayasahastameSa sU reyassa oyA aNNA uppajjai aNNA aver gm gvamA) 26 koI eka evI rIte pitAno mata pradazita kare che ke- anu pUrva se hajAra muhUrtamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anyane nAza thAya che. koI eka A pramANe pitAne mata pradarzita kare che, arthAt koI eka paMdarame matA ntaravAdI pitAno mata pradarzita karate thako evI rIte kahe che ke-anupUrva hajAra eTale ke pUrvanI apekSAthI hajA2 muhUrtanI pachI sUryane prakAza anya utpanna thAya che. ane anyano nAza thAya che, koI eka A pramANe rahe che. 16 ( pukha vimAeyu tA aNupaliovamameva sUriyasa oyA aNNA uprajjai aNNA avei ege evamAhaMsu) 17 5 eka evI rIte potAno mata jaNAve che ke anupamamAM sUryane prakAza anya utpana thAya che ane anyane vinAza thAya che, koI eka A pramANe pitAne mata kahe che. arthAt sattaramo matAntaravAdI kahe che ke anupalyopama eTale ke kaMIka ochA palyopama samAna kALamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anyane nAza thAya che, arthAt palyopama saMkhyakakALamAM sUryanA prakAzamAM vilakSaNatA utpanna thAya che A pramANe sattaramAM matAntaravAdInuM kathana che. keI eka A pramANe kahe che 17 ( puLa pavanahaMsa zrI suryaprajJati sUtra: 1 204 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNupala ovamasayameva sUriyassa oyA aNNA upajjai aNNA avei ege evamAhaMsu ) 18 koi eka e pramANe kahe che ke anupalyApamazata samayamAM sUryanA prakAza anya ja utpanna thAya che ane anyanA vinAza thAya che, kei eka A pramANe kahe che. arthAt koi aDhArame tIrthAntarIya peAtAnA matane jaNAvatA kahe che ke-anupApamazata eTale kekaMika AchA patyeApama sakhyA samAna kALamAM arthAt padmathI vadhAre saMkhyAnI eka pacepama sa MkhyA thAya che. tenAthI kaiMka AchI saMkhyAne anupayeApama kahe che, anupalyeApamanA je sA anulye pamazata kahevAya che, ATalI saMkhyA samAnakALamAM sUryaMne prakAza anya utpanna thAya che ane anyane vinAza thAya che. A pramANe kAI eka anya matavAdI kahe che. 18aa ( ege puNa evamAhaMsu tA aNupali ovamasaharasameva sUriyassa oyA aNNA upajjai kALA avek o vamAsu) 21 koi eka e pramANe kahe che ke-anupalyopama sahasrakALamAM sUryanA prakAza bhinna utpanna thAya che ane anyanA nAza thAya che. koi eka A pramANe peAtAnA mata darzAve che. arthAt ogaNIsamA anyatIthi ka peAtAnA matanuM kathana karatAM kahe che ke anupalye pama sahasra saMkhyAvALA kALamAM eTale ke kaika nyUna lyeApamasahasra sakhyAvALA kALamAM sUryanA prakAzamAM vilakSaNatA utpanna thAya che. ane anyane nAza thAya che, A pramANe ogaNIsamA matAvalaMbInu` kathana che. Ane upasaMhAra karatAM kahe che ke-koI eka A pramANe peAtAnA matanuM kathana kare che. 19aa (ne puLa vamAtru tA aNupalIovamasayasa hastameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai aNNA abei ege evamAhaMsu ) koi eka evI rIte peAtAnA mata kahe che ke anupalyApamazatasahasra samayamAM sUryanA prakAza anya utpanna thAya che, tathA anyanA vinAza thAya che, koi eka A pramANe peAtAne mata jaNAve che. 20 / arthAt vIsameA anya matAvalI peAtAnA matanuM samarthona karatAM kahe che ke anupalye pamazatasahasra eTale ke anupalyApama saMkhyAnuM je zatasahasra zrI suryaprajJapti sUtra : 1 205 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ke eka lAkha palyopamakALamAM sUryano prakAza anya ja utpanna thAya che ane anyane. vinAza thAya che, A pramANe vIsamA matavAdInuM kathana che. keI eka A pramANe pitAnA mata viSe kathana kare che. 20 ( pukha gvahu tA luNAgarovameva kUriyarasa zocA 30 3ujharU baomT verU u gvamAe3) 22 ke eka A vakSyamANa prakArathI pitAne mata batAvatAM kahe che ke-anusAgaropamakALamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anyane vinAza thAya che, keI eka A pramANe pitAne mata batAve che, arthAt ekavIsame anyamatavAdI potAnA mata viSe kahe che ke sAgarepamamAM anu arthAt nyUna te anusAgarepama arthAt sAgaropama jeTalA kALamAM kaMIka ochA kALane anusAgarepama kahe che. e saMkhyAnI barobara saMkhyAvALA kALamAM sUryane prakAza ane utpanna thAya che. ane anya nAza pAme che. 21 (ne pu mahaMdu purAvalImera sUrivaraNa jovA gaMI 3cuss, UMT bar3ha gha gvamAe) 22 kaI eka evI rIte potAne mata jaNAve che ke-anusAgaropamazata samayamAM sUryane prakAza bhinna utpanna thAya che ane bhinna nAza thAya pAme che. koI eka A rIte pitAno mata batAve che, arthAt bAvIsamo tAntaravAdI pitAnA mata viSe baDabaDATa karatAM kahe che ke anusAgaropamazata saMkhyAvALA kALamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anyane vinAza thAya che. keI eka A pramANe kahe che. rirA (ne pukha gardaM, tA anusAra vAsaNameva sUcisa bocA thaiI am GrU kaourI verU ne paramANu) 23 kaI eka e rIte pitAne mata jaNAve che ke- anusAgaropamasahastrakALamAM sUryane prakAza ane utpanna thAya che ane anyane nAza thAya che, keI eka A pramANe pitAno mata jaNAve che. 23 arthAta tevIsamA tIrthAntarIya pitAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che ke-anusAgaropamasahasa eTale ke eka hajAra sAgarepamamAM kaMIka ochA kALamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che ane anyano nAza thAya che. keI eka A pramANe pitAnA matanA viSayamAM kathana kare che. 23 zrI suryaprajJati sUtraH 1 206 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ege puNa evamAhaMsu tA aNusAgarovamasayasahassameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai aNNA ag r tahaMku) ra4 keI eka A pramANe kahe che ke-anusAgarepamatasahasakALamAM sayano prakAza ane utpanna thAya che ane anyane nAza thAya che. keI eka A pramANe pitAno mata kahe che. ra4 arthAt vIsame tIrthAntarIya potAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che ke-anasAgaropamatasahastra eTale ke kaMIka ochA eka lAkha saMkhyaka sAgaropamakALamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che. ane anyano vinAza thAya che, eTale ke eTalA samayamAM prakAzanI bhinnatA thAya che. A pramANe ke pitAnA mata viSe kathana kare che. 124. (ege puNa evamAhaMsu tA aNuussappiNi osappiNimeva sUriyasla oyA aNNA uppajjai kALA a ne zvamAdaMDu) ra6 kaI eka e pramANe kahe che ke-anuutsarpiNI avasapiNI kALamAM sUryane prakAza anya utpanna thAya che. ane anyano nAza thAya che. keI eka A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che. rapA kahevAne bhAva e che ke kaI eka pacIsame matAntaravAdI pitAnA matane pragaTa karatAM kahe che ke-anuutsarpiNI kALa eTale kaMIka ochI je utsarpiNI avasarpiNI kALa ke jyAM dharmAdine hAsa thAya che. evA kALane anutsarpiNI kALa kahe che. ane jyAM dharmAdInI vRddhi thAya che tevA kALane anu avasarpiNI kALa kahevAya che. tevA anutsarpiNI ane avasarpiNIkALamAM sUryane prakAza bhinna utpanna thAya che ane bhinana vinAza pAme che. A baMne kALa samUhavAcaka che. saMkhyAvAcaka nathI, kAraNa ke dharmAdInI hAsavRddhI kahelA che. tethI e sAra jaNAya che tethI hAsakALamAM ane vRddhikALamAM sadA sUryanA ojasa eTale prakAzamAM bhinapaNu utpana thAya ja che. A pramANe pacIsamAM matAntaravAdIno abhiprAya che. keI eka A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che, A pramANe upasaMhAra kahela che ripa A pramANe pacIsa matAntaravAdInA matAntare kahela che. kAraNa ke A badhA matAntaravAdIyAnuM kathana mithyAprarUpa jevuM che, tethI badhA matavAdIcAnA kathanane dUra zrI suryaprajJati sUtraH 1 207 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne bhagavAna pitAne mata pragaTa karatAM kahe che ke-(tA tIraM tIraM muhu sUrivaraNa gorA vaDiyA mA tenA gharSa sUri loyA mAvaDiyA mAruM) trIsa trIsa muhUrta paryanta sUryane eja arthAt prakAza avasthita rahe che. te pachI sUryane prakAza anavasthita thAya che. kahevAne bhAva e che ke-jaMbudvIpamAM prativarSe paripUrNa rIte trIsa muhUrta paryanta sUryane prakAza avasthita eTale ke sthira ekarUpe rahe che, arthAt saura varSa saMvatsara sudhImAM jyAre sUrya sabhyantaramaMDaLamAM jaIne gati kare che, tyAre jaMbudvIpamAM gayela sUryanuM teja pUrepUrUM trIsa muhUrta pramANanuM hoya che, te pachI eTale ke sabhyantaramaMDaLanI pachI sUryane prakAza anavasthita arthAt asthira caMcaLa thAya che, anavasthita zA kAraNathI thAya che e jIjJAsAnI nivRtti mATe sUtrakAra kahe che-(chaHNe dUSiA roSe frgulle jI re kUtti cothuM samavara) cha mAsa paryaH sUryane prakAza nyUna thAya che. ane cha mAsa sUryane prakAza vadhatuM rahe che, kAraNa ke-sarvAtyaMtaramaMDaLa pachI sUrya saMvatsara pachI pahelA cha mAsa yAvat sUryane jabUdvIpamAM rahela prakAza dareka aherAtrane aDhAraso trIsa saMkhyaka bhAganuM nyUnapaNuM batAve che. te pachI bIjA saMvatsara saMbaMdhI cha mAsamAM yAvat sUrya dareka aherAtramAM aDhArase trIsa 1830 saMkhyaka bhAganI vRddhi thavAthI prakAzane vadhAro thAya che. A pramANe pratyakSa paristhiti prApta thAya che, eja vaktavya prakaTa karatAM sUtrakAra kahe che-( jimamALe sUri revaM Livu, pavitamALe sUri telaM madhuru) niSkramaNa karatA sUrya dezabhAgane nyUna kare che, tathA praveza karato sUrya dezabhAgane vadhAre che, kahevAne bhAva e che ke atyaMtaramaMDaLathI bahAra nikaLate sUrya dezabhAga eTale ke aDhArase trIsavALA bhAga saMbaMdhI prati ahorAtranA eka eka bhAga rUpa deza bhAgane nyUna kare che, tathA eja rIte bAhyamaMDaLathI atyaMtaramaMDalAbhimukha zrI suryaprajJati sUtraH 1 208 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camana karate sUrya deza eTale aDhArase trIsa bhAga saMbaMdhI prati ahorAtranA eka eka bhAga rUpe pradezane vadhAre che. A kAraNathI kahyuM che ke-sabhyataramaMDaLamAM pUrepUrA trIsa muharta sUryane prakAza avasthita rahe che, te pachI sUryano prakAza anavasthita thAya che, eTale ke asthira thAya che. A viSayane saraLatAthI samajAvavAnA uddezathI praznasUtra kahetA thakA kahe che-(tastha che jhatti vakajJA) temAM zuM kAraNa che? te kahe arthAt praveza karavAmAM ane nikaLavAmAM yakta prakAranA dezane nyUnAdhika kare che. arthAt nikaLavAmAM khUna kare che, ane praveza karatAM vadhAre che. Ama thavAmAM zuM kAraNa che? zuM pramANa che? te kaho. A pramANe zrI gautamasvAmIe pUchavAthI zrIbhagavAn uttara ApatA kahe che ke-(tA zaoi jrI vI sadavarIta rIvaramuf vAva parivef) A jaMbUdvIpa nAmane dvIpa badhA dvIpa samudramAM yAvata parikSepathI kahela che, A vAkya jaMbUdvIpa saMbaMdhI che, tenuM varNana jabUdvIpa prajJapti sUtrathI jANI levuM badhA dvIpa samudra jene paridhinI jema pradakSiNA karatA hoya te pramANe rahe che, evA A badhA dvIpa samudranI madhyamAM rahela A jaMbUdvIpa rahela che. (tA vaM kRriNa sababhaMtaraM maMDalaM ubasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakadupatte ukkosae aTThArasamuhute divase mAru, vaLiyA TuvADhatamuhUttA rASTra mavarU) jyAre satyaMtaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne sUrya gati kare che. tyAre uttamakASThA prApta utkarSaka aDhAra muhUrtane divasa thAya che, tathA jaghanyA bAra muhUrta pramANavALI rAtrI hoya che, kahevAne bhAva e che ke jaMbudvIpamAM jyAre sUrya sarvAtyaMtaramaMDaLamAM upasaMkramaNa karIne eTale ke e maMDaLane prApta karIne gati kare che, arthAt sarvAtyaMtaramaMDaLamAM bhramaNa kare che, e samaye sUrya uttamakAkAprApta thAya che, arthAt parama uttara dizAmAM rahela eTale sAyana mithunAta ahorAtra vRttamAM gayela hoya che; tethI utkarSaka eTale ke parama adhika aDhAra muhUrta pramANano divasa hoya che, tathA jaghanyA eTale ke parama nAnI bAra muhUrta pramavALI rAtrI hoya che, te jivanamA gi zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nava saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abhiMtarANaMtaraM maMDalaM ucasaMkamittA cAraM carai) e pramANe niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsarane prApta karIne gati kare che. arthAta sarvAtyaMtaramaMDathI bahAra nIkaLato e sUrya navIna saMvatsara eTale ke saura saMvatsarane prApta karIne pahelA ahorAtramAM eTale navA saMvatsaranA pahelA aherAtramAM sarvAtyaMtaramaMDaLanI bahAra najIkanA bIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. eTale ke bIjA maMDaLamAM bhramaNa karate daSTigocara thAya che. (aa kayA baM mitarAtAM kaMI karasaMkramitte jAuM carai tayA NaM egaNaM rAidieNaM ega bhAgaM oyAe divasakkhittassa abhivaDhittA cAraM carai) nyAre sUrya atyaMtaramaMDaLanI pachInA maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che, tyAre eka rAtri divasathI divasakSetranA prakAzanA eka bhAgane nyUna karIne ane rAtrikSetranA eka bhAgane vadhArIne gati kare che. kahevAne bhAva e che ke-sarvAtyaMtaramaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLanA saMcaraNa kALamAM sarvAtyaMtara maMDaLavatti eka rAtri divasathI prathama kSaNanI pachI dhIre dhIre kaLAmAtra kaLAmAtra kALane kAma karIne ahorAtra sudhInA kALamAM divasa kSetranA prakAzanA eka bhAgane nyUna karIne ane eja rIte rAtrikSetranA eka bhAgane vadhArIne gati kare che. have A divasa kSetranA prakAzanA keTalA pramANa vALA bhAgane nyUna karIne ane rAtri kSetranA keTalA pramANanA bhAgane vadhArIne gati kare che? e viSayamAM sUtrakAra kathana kare che-(bArasahiM tIThuM chittA) aDhArase trIsathI bhAgIne arthAt sarvAtyaMtara maMDaLathI bahAranA najIkanA bIjA maMDaLane aDhArase trIsathI bhAgIne ahIMyAM A pramANe kahevuM joIe ke-najIkanA bIjA maMDaLane aDhAra so trIsathI bhAgI je bhAga Ave e bhAga saMbaMdhI eka bhAga samaja. ahIMyA maMDaLanA aDhArase trIsa bhAgenI kalpanA kaI rIte karavAmAM Ave che e viSayamAM kahe che-eka eka maMDaLa be sUryothI pitapotAnI bhramaNa gatithI zrI suryaprajJati sUtraH 1 210 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ahorAtramAM pUrI thAya che. ahorAtra trIsa muhUrta pramANano hoya che. prati sUryanI ahorAtrInI gaNanAthI vAstavika rIte be ahorAtra hoya che. be ahorAtrInA sAITha muharta thAya che. tethI ahIMyAM pahelA maMDaLane cha thI bhAgavAmAM Ave che. niSkramaNa karatA ane sUryo dareka ahorAtramAM babbe muhUrtanA ekasaThiyA be bhAga nyUna kare che ane praveza karatI vakhate vadhAre che. jo be muhUrtanA ekasaThIyA be bhAga 2 ne meLavavAmAM Ave jema ke eka sADItIne bhAga 1=36 pachI sAIThanA bhAgane sADItrIsathI gaNavAmAM AmAM te aDhAra se trIsa 1830 thaI jAya che. A pramANe niSkramaNa karato sUrya dareka maMDaLamAM aDhAra se tIsa bhAgamAMthI divasa kSetranA prakAzanA eka eka bhAgane ochA kare che. ane rAtrikSetranA bhAgane vadhAre che. ahIMyAM A pramANe samajavuM, joIe. je divasa kSetranA prakAzane kama karavAvALA ane rAtrikSetrane vadhAranAra hoya che. A pramANe thavAthI eka se yAzI 183 ne bhAga aDhAra se tIsane dasamo bhAga thAya che. jema ke-183+10 sabhyatara maMDaLathI sarvabAhya maMDaLa sudhImAM jaMbudvIpanA cakravAlanA dasa bhAgane kAma kare che. tathA rAtrikSetranA bhAgane vadhAre che. A pramANe je pahelAM kahela che. te sarvathA egya ja che. A pramANe atyaMtara maMDaLamAM praveza karato sUrya dareka maMDaLamAM aDhAra se tIsa bhAganA eka eka bhAgane vadhAratA vadhAratA tyAM sudhI kahevuM ke jyAM sudhI sarvavyaMtara maMDaLamAM divasa kSetranA prakAzanA bhAgane vadhAre che. ane rAtrikSetranA bhAgane ochA kare che. eka so grAzIme bhAga jambudvIpa cakravAlane dasamo bhAga thAya che, tyAre sarvabAhya maMDaLamAMthI sarvAtyaMtara maMDaLamAM divasa kSetranA prakAzane eka dasamA cakavAla bhAgane vadhAre che, ATalA rAtrIkSetramAM AchA thAya che. A pramANu je pahelAM kahela che. te sarvathA sapramANa ja che. (tayA bAramukta divase bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM zrI suryaprajJati sUtraH 1 211 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asthi) tyAre eTale ke sarvAbhyatara ma`DaLanA saMcaraNu samayamAM ekasaThayA che muhUta bhAga nyUna aDhAra muhUtanA divasa hAya che, tathA ekasaThayA e muhUta bhAga adhika khAra suhUta pramANanI zatrI hoya che. (se billumamALe sUri rotti ttatti ahiMmatara sattva maz2a samittA cAra caTTu) bIjA maMDaLathI niSkramaNa karatA e sUrya arthAt e maMDaLathI bahAra nikaLatA sU` pahelA cha mAsanA bIjI aheArAtrImAM sarvAbhya tara ma`DaLanA trIjA ma`DaLamAM upasaMkramaNa karIne eTale ke e ma`DaLane prApta karIne gati kare che. arthAt trIjA maMDaLamAM bhramaNa kare che. (tA cALe sUri kiMmatamAM tattva maMie uvasaMkamittA cAraM carai tathA NaM dohiM rAIdiehiM do bhAge oyAe divasakhettassa NivuDUDhittA caLinivattaraNa thamivavRddhittA cAreM jarU)e samaye eTale ke sarvAbhyaMtara maDaLanA trIjA maMDaLanA bhramaNa kALamAM e rAta divasathI divasakSetranA e bhAgAne kama karIne ane rAtri kSetranA e bhAgeAne vadhArIne gati kare che arthAt tyAM bIjI aheArAtrImAM jyAre sU abhyaMtara maMDaLanA trIjA maDaLamAM upasakramaNa karIne gati kare che, eTale ke abhyaMtaranA trIjAma`DaLamAM bhramaNa kare che. tyAre be rAta divasanA be bhAgane divasa kSetranA prakAzathI kama karIne tathA rAtrikSetranA e bhAgAne vadhArIne gati kare che. (maMdaruM aTTAralatIleoi sarpAyuM chettA) mAMDaLane aDhAra se| trIsathI bhAgIne ItyAdi prakArathI pUrvAkta kathana pramANe samajI levuM. A kathananI vyAkhyA savistara rUpathI pahelAM kahevAmAM AvI gayela che. tethI tyAM joI samajI levuM. (tam nannurasamudutte vize mavad egaTTibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTTibhAga muhuttehiM ahiyA) zrI suryaprajJapti sUtra : 1 212 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA maMDaLanA bramaNa kALamAM e prakAranA tApakSetramAM dinamAna ekasaThiyA cAra muhUrta bhAga nyUna aDhAra muhUrtane divasa hoya che ane ekasaDiyA cAra muhUrtabhAga adhika bAra muhUrta pramANa vALI rAtrI hoya che. (ghauM vastu juvALa svimamALe sUri tAtraao tayANaMtaraM maMDalAo maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe egamege maMDale egamegeNaM rAidieNaM egamegeNaM egamegeNa bhAgaM oyAe divasakkhettassa NivuDDhemANe NivuDDhemANe rayaNikkhettassa amivaDhe che. mihemALe savAre maMruM kavasaMfmattA vAraM jarU) A pramANe pUrva pratipAdita prakArathI niSkamaNuM karate eTale ke bIjA maMDaLamAMthI bahAra nikaLate sUrya tadanaMtara maMDaLathI tadanaMtaranA maMDaLamAM eTale ke-trIjA maMDaLathI cothA maMDaLamAM cothA maMDaLathI pAMcamA maMDaLamAM pAMcamA maMDaLathI chaThThA maMDaLamAM chaThThA maMDaLathI sAtamAM maMDaLamAM A pramANe kama kamathI eka maMDaLathI bIjA maMDaLAntaramAM e e maMDaLamAM saMkramaNa karatAM karatAM eTale ke te te maMDaLamAM niyamAnusAra kramapUrvaka bhramaNa karIne eka eka maMDaLamAM eka eka rAta divasathI eTale ke ahorAtrIthI prakAzanA eka eka bhAganA vibhAga kamathI pUrva pratipAdita paddhatithI kahela divasa kSetranA eka eka bhAgane ochA karIne ane rAtri vibhAganA eka eka bhAgane vadhArIne sarvabAhyamaMDaLanA eka so cAzImAM maMDaLamAM jaIne gati kare che, eTale ke tyAM bhramaNa kare che. (ta nA be TUri! sababhaMtarAo maMDalAo savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkabhittA cAraM carai tayA Na sababhataraM maMDalaM paNidhAya egeNaM tesIteNaM rAIdiyasaraNaM ega tesItaM bhAgasaya oyAe divasakkhettassa fNavattA caLavattaraNa mittA vAraM vArU) sUryane saMcaraNa kALanI vicAraNAmAM jyAre sUrya savathaMtara maMDaLamAMthI sarvabAhya maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che eTale ke e maMDaLamAM bhramaNa kare che arthAt jeTalA samayamAM eka so vyAzInA maMDaLamAM gamana kare che. e kALamAM sarvAtyaMtara maMDaLane avadhi karIne eka se vyAzI 183 rAtri divasathI eTale ke eka so yAzI aherAtrIthI eka vyAzInA eka eka cAzImA bhAgane potAnA prakAzathI divasa kSetrane nyUna karIne ane trikSetranA eka e vyAzInA eka bhAgane vadhArIne gati kare che. (bhairuM barahuM tevI huM nahiM chittA) maMDaLane 1830 aDhAra se trIsa vibhAgathI vaheMcIne ItyAdi prakArathI AnuM vistArapUrvaka kathana A sUtramAM pahelA sapramANa kahI dIdhela che. tethI te tyAMthI samajI levuM. grantha vistAra bhayathI tathA piSTapeSaNa nyAyathI ahIMyA pharIthI kahela nathI. (tayA NaM uttamakaTTapattaH ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNie duvAlasamuhutte divase mava6) sarvabAhya maMDaLanA saMcaraNa samayamAM sUrya uttama kASThA prApta hoya che. eTale ke zrI suryaprajJati sUtraH 1 213 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakSiNa dizAmAM pravRtta thAya che. arthAt dhanasaMkrAntinA aherAtra vRttamAM jAya che. tethI utkRSTA eTale ke sarvAdhika aDhAra muhUta pramANanI zatrI hAya che ane jaghanya sarvopa eTale ke ekadama nAnA khAra muhUrtInA divasa hoya che. (jJa La paTama%0mAse 4 naM 14malla immAlaNa vasALe) pUrvokta lakSaNathI yukta je kALa hAya che, te pahelA cha mAsa che. temAM paNa A parama adhika rAtrimAna ane parama alpa divasamAnavALA samaya pahelA cha mAsanA aMtanA kALa hAya che. arthAt pahelA cha mAsanA aMtamAM ja rAtrimAna parama adhikatA vALu hAya che. (le visamALe sUrila rojyuM chammAnuM camALe maMtti Dhorasi vAddiALatara maTaruM trasaMmittAvAra caD) e praveza karatA sUrya sarvAbhyaMtara maMDaLanuM bhramaNa karIne bIjA cha mAsanA pahelI aheArAtrImAM sabAhyama DaLamAMthI te pachInA khIjA maMDaLamAM jaine arthAt khIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. arthAt khIjA cha mAsanA pahelA aheArAtramAM sakhAdyama DaLanA bIjA ma`DaLamAM sUrya dRSTigocara thAya che. ( tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM ubasaMkamittA cAraM carai tathA NaM egeNaM rAIdieNaM egaM bhAgaM oyAe rayaNikkhittassa viDUDhettA divasakkhettassa abhivadettA cAraM caraI) ne divase sUrya bAhyamaMDaLanI aMdaranA khInna maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne gati kare che, te divase eka aheArAtramAM arthAt eka rAtri divasathI peAtAnA prakAzathI rAtri kSetranA eka bhAgane kema karIne tathA divasa kSetranA eka bhAgane vadhArIne gati kare che, eTale ke--peAtAnA mAgamAM bhramaNa kare che. arthAt khIjA cha mAsanA pahelA divasathI ja dhIre dhIre pahelA pratipAdana karela bhAganA kramathI divasamAnane vadhArIne ane rAtrimAnane enDru karIne sUrya peAtAnI kakSAmAM jAya che. arthAt peAtAnI gatithI bhramaNa kare che, (makaruM baTTArasahi sItterphe sarphei chettA) maMDaLane aDhArasA trIsathI bhAgIne eTale ke dareka maDaLanA 1830 aDhArasA trIsa bhAga karIne ityAdi pahelAM kahela prakArathI samajI levuM. ATalA ja pramANanA kema bhAga karavAmAM Ave che? e zakAnI spaSTatA mATe tyAM spaSTatA karelI ja che. (tayAM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNA duvAlasamuhutte vize mArU phoriM trimALamudvaitteiif) sarvAM-MtaramaMDaLanA khIjA maMDaLamAM ekasaThayA e muhUta bhAga nyUna aDhAra muhUta pramANanI rAtrI hAya che. tathA ekasaThayA e muhUta bhAga vadhAre khAra muhUta pramANanA divasa hAya che. arthAt krinamAnanI vRddhi thAya che ane rAtrimAna nyUna thAya che. 18 rAtrImAna 126 dinamAna thAya che, eTale ke nimAna vadhavA tarapha ane rAtrimAna ghaTavA tarapha hAya che. (te visamALe mUri Toetti zrI suryaprajJapti sUtra : 1 214 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNotteri vANije tAjuM maMDha 32mittA rA ) sarva bAhyamaMDaLanA trIjA maMDaLamAM praveza karate sUrya aMdaranI tarapha gamana karIne bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM sarva bAhAmaMDaLanA trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che, arthAt e trIjA maMDaLamAM bhramaNa re che. (to jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM dohiM rAidiehiM ro mAi goyANa racatti nivRtta rivattaraNa amivattA vAraM vArU) jyAre sUrya sarvabAhAmaMDaLanA trIjA maMDaLamAM jaIne gati kare che. tyAre rAtadivasathI eTale ke be aherAtrIthI pahelAM pratipAdana karela rAtrikSetranA prakAzanA be bhAgane kema karIne tathA divasakSetranA prakAzanA be bhAgone vadhArIne gamana kare che. arthAt tyAM potAnI kakSAmAM bhramaNa kare che, (AruM gaTTAra sIrdUi sAhiM chettA) e trIjA maMDaLane paNa aDhAra trIsathI bhAgI eTale ke eTalA pramANanA vibhAga karIne ityAdi pUrvavat samajavuM (tathA baM TrArasamuduttA rASTra mavaDu ra3 miA muhuhiM gaNi) sarvabAhyamaMDaLanA trIjA maMDaLanA saMcaraNakALamAM ekasaThiyA cAra muhUrtabhAga nyUna aDhAra muhUrta pramANanI zatrI hoya che. ane ekasaThiyA cAra muhUrta bhAga vadhAre bAra muhUrta pramANane divasa hoya che. 18 vimAna 12 dinamAna thAya che. (evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe surie tayANatarAo tayANaMtaraM maMDalAo maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe egamegeNaM rAidieNaM egamegaM bhAgaM oyAe rayaNikkhettassa NivuDDhemANe NivuDDhemANe divasakhettassa abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA caraM carai) A pUrva pratipAdita niyamathI A upAyathI arthAt rAtadivasanA hAsa ane vRddhikramanA kahelA upAyathI maMDaLanI aMdara praveza karato sUrya tadanaMtaramaMDaLathI tadanaMtaramaMDaLamAM arthAta trIjA maMDaLathI cethA maMDaLamAM cothA maMDaLathI pAMcamA maMDaLamAM A prakAranA kramathI eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa karatA eTale ke eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM gamana karata sUrya eka eka rAta divasathI eTale ke eka eka ahorAtrithI eka eka bhAgane arthAt pahelA pratipAdana karela hAsa vRddhinA kamane batAvanAra prakAzanA e prakAre nirUpita karela rAtri vibhAganA bhAgane kAma karatA karatA tathA divasakSetranA prakAzakSetranA bhAgane arthAta prakAzakSetrane vadhAratA vadhAratA kama kramathI aMdara jaIne sarvAyaMtaramaMDaLanA eka yazI saMkhyAvALA maMDaLamAM sarvAtyaMtaramaMDaLamAM upasakramaNa karIne gamana kare che. arthAta e maMDaLamAM bhramaNa kare che. (ta nA baM mUNi sadaghavAhino paMDhAbo vyadaaMtaraM maMha zrI suryaprajJati sUtraH 1 215 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uva saMkamittA cAraM carai, tayA NaM savvabAhira maMDalaM paNihAya egeNaM tesIteNaM rAIdiyasaeNaM egaM tesItaM bhAgasayaM oyAe rayaNikkhettassa NivuDDhettA divasakhettassa abhivaDDhettA cAra carai) sUryanA sarvabAhyamaMDaLathI sarvAtyaMtaramaMDaLanA saMcaraNakALamAM keTale samaya lAge che te batAvatAM kahe che jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLathI sarvAtyaMtaramaMDaLamAM upasiMkamaNa karIne gati kare che. arthAt sarvabAhyamaMDaLathI sarvAtyaMtaramaMDaLamAM jeTalA kALamAM gamana kare che, eTalA pramANamAM kALamAM sarvabAhyamaMDaLane avadhI rUpa karIne arthAt aMdaranI tarapha gamana karatI vakhate sarvabAhyamaMDaLa avadhirUpa thAya che, ane bahAranI tarapha jatI vakhate sarvAtyaMtara maMDaLa avadhirUpa thAya che, eka vyAzI rAtri divasathI 183 eTale ke eka vyAzI ahorAtrathI 183 eka vyAzInA eka bhAgane arthAt prakAzanA 183 eka glAzImA bhAgane rAtri vibhAgathI ochA karIne tathA divasa vibhAganA prakAzakSetrane vadhArIne gamana kare che. arthAt eTalI kakSAmAM bhramaNa kare che. (iAruM gaTTAra rohiM safchuM chattA) maMDaLane aDhArase trIsathI vibhakta karIne ItyAdi pahelAM kahyA pramANe samajI levuM, (tayA NaM uttamakaTupatte ukkosae aTThArasa muhutte dilasebhavai jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai) te vakhate eTale ke sarvAtyaMtaramaMDaLanA saMcaraNakALamAM sUrya uttamakAkA prApta heya che, eTale ke e dizAmAM gamana karavAthI sAyanamithuna saMkrAMtimAM gamana kare che. tethI utkarSaka eTale ke parama adhika aDhAra muhUrtane divasa hoya che ane jaghanyA mAne ekadama nAnI bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che, (vi sojo imAre paNa naM roja chammAsamsa pajjavasANe, esa NaM adicce saMvacchare esa NaM Adiccassa saMvaccharassa pajjavasANe) A pramANe bIjA cha mAsa thAya che, eja bIjA cha mAsanuM paryAvasAna arthAt aMtakALa che, ane eneja AdiyasaMvatsara kahe che, tathA Aja AdityasaMvatsaranuM paryavasAna hoya che. aMdaranI tarapha gamanakALamAM bIjA cha mAsa thAya che. arthAt bIjA cha mAsamAM aMdaranI tarapha gamana kare che, eTale ke pahelA cha mAsamAM bahAranI tarapha gamana thAya che. tathA bIjA cha mAsamAM sUrya aMdaranI tarapha gamana kare che. e samaye paNa dinamAna parama adhika pramANavALuM hoya che. ane rAtrimAna atyaMta alpa hoya che. bIjA cha mAsanA aMta samayamAM eTale ke chellA divasamAM A pramANe thAya che. tethI kahyuM che ke- (Asa jo rodaNa jaHTNaH TnavarALa) pharIthI ahIMyAM nava prakAranA kALamAnamAM A ko kALa che? e saMdehanI nivRtti mATe kahe che ke-A AdityasaMvatsara eTale ke sauravarSa arthAta sUryanI lAgaNa gatithI sUryane saMcaraNakALa kahela che, pharIthI vizeSa spaSTatA karatAM kahe che A kALa AdityasaMvAranuM paryavasAna arthAta sauravarSane chello divasa che. eTale ke sUrya bhagaNane pUtikALa che. kAraNa ke sUryanA saMcaraNane vaza thaIne pUrva pratipAdita paddhati zrI suryaprajJati sUtraH 1 216 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddha thAya che. tethI dareka sUryasaMvatsaramAM sUryasaMvatsara paryanta savabhaMtaramaMDaLamAM trIsa trIsa muhUrta pramANane paripUrNa prakAza avasthita rahe che. te pachI anavasthita-asthira prakAza thAya che, sabhyataramaMDaLamAM paNa trIsa muhUrta paryanta prakAza avathita rahe. che, te pachI anavasthita thAya che, A vyavahArathI kahela che. nizcaya matAnusAra vAstavikapaNuthI ahIMyAM paNa prathama kSaNanI pachI dhIre dhIre hIyamAna thAya che, tema samajavuM kAraNa ke-prathama kSaNanI pachI sUryanuM gamana sabhyataramaMDaLanI pachInA bIjA maMDaLamAM thAya che, A pramANe samajavuM sU0 rabA | chaThuM prAbhRta samApta che sAMtavAM prAbhata sAtamA prAbhRtano prAraMbha TIkAthe -chA prAbhUtamAM AjasanI saMsthiti viSenuM kathana karIne have te pUrthi varase) kyA pagele sUryathI saMskRSTa thAya che A kathana saMbaMdhI sAtamAM prAbhRtanA arthAdhikArathI (tAra che te mUri) ItyAdi prahmasUtra kahe che, (tAva te TUriye vAMti gANiyAtti pannA) ApanA matathI sUryanuM varaNa koNa kare che? arthAt zrI gautamasvAmI kahe che ke- bhagavAn ! mAre e prazna che ke ApanA matathI kayo padArtha athavA kaI vyakti vizeSa sUryanuM varaNa kare che? arthAt sUryanI vezyAthI saMskRSTa thAya che? eTale ke pitAne prakAzita karavAvALA che A pramANe svIkAre che? (vara phasArtha) arthAt pitAne prakA zita karanAra tarIke svIkAre che? te he bhagavAna mane kaho A pramANe zrI gautamasvAmIe prazna pUchavAthI tenA uttaramAM bhagavAna mahAvIra svAmI A viSayamAM pahelAM anyatIthikonI mAnyatA rUpa pratipattinuM kathana kare che.-(tatha vasu rumAyo vIe parivarIyo dowttA) A viSayamAM A vakSyamANa prakAranI vIsa anya matAvalabInI mAnyatA rUpa pratipattI kahevAmAM Avela che. temAM pahelI pratipattivAdIne mata A pramANe che.-(ghare pavamAdaM, rAma davA kUrSi vati phicatti vajhagA, je ghavamAhaMta) e vIsa paratIthikamAM keI eka eTale ke-pahela paratIrthika A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAne mata pradazita kare che je A pramANe che, te kahe che ke-maMdara parvata sUryanuM varaNa-svIkAra zrI suryaprajJati sUtraH 1 217 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che, eTale ke pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, kAraNa ke maMDaLanI bhramaNa gatithI sUrya badhI tarapha maMdara parvatane prakAzita kare che, tethI maMdara parvata sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, upasaMhAra karatAM kahe che ke koI eka pahele tIrthAntarIya A pramANe pitAne mata darzAve che. nA (ege puNa evamAhaMsu tA merUgaM pavvae sUriyaM varei Ahiyatti vaejjA ege evamAsu) bIje anya matavAdI kahe che ke-merUparvata sUryanuM varaNa kare che. tema kahevuM arthAt bIje matAntaravAdI kahe che ke-merUparvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, tema kahevuM kei eka bIjo matavAdI A pramANe pitAne mata jaNAve che. rA (ga guLa kamiznArtha thavuM jJAva pavALa mUriye varepha mAhitti vAkanA taM ne ghavamAdaMla) A pramANenA abhizApathI samajI levuM yAvat parvatarAja parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, keI eka A pramANe kahe che, A rIte pUrvokta prakArathI lesthAnI pratiti viSayamAM kahela kathana pramANe A pramANenA abhilApathI eTale ke pahelAM lezyA pratihati prakaraNamAM kahyA pramANe vAkayonI cejanA karIne yAvat parvatarAja parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che e kathana sudhI kahI levuM. koI eka A pramANe kahe che. ahIMyAM A pramANe kahevAmAM Ave che,-pahelAM pAMcamA prAbhUtamAM lezyA pratihatinA viSayamAM je pramANe vIsa pratipatti je kama pramANe kahevAmAM Avela che. eja prakAranA kramathI ahIMyAM paNa te kahI levuM, sUtrapAThane krama paNa e pratipattinA krama anusAra jIne svayaM samajI levuM. te prakAra A pramANe che keI eka A pramANe kahe che ke mane rama parvata sUryane pitAnAM prakAzaka tarIke svIkAre che, koI eka A pramANe kahe che, A pramANe trIje matavAdI pitAne mata jaNAve che. vA keI eka A rIte kahe che ke-sudarzana parvata sUryane pitAnA prakAzaka rUpe svIkAre che. tema svaziSyone kahevuM keI eka A pramANe potAno mata pradarzita kare che, A pramANe cothA matavAdInuM kathana che. jo koI eka kahe che ke svayaMprabha parvata sUryane pitAnA prakAzaka rUpe svIkAre che tema svazine kahevuM. koI eka A pramANe kahe che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 218 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe pAMcamAM matavAdInuM kathana che. pA keI eka kahe che ke girirAjaparvata sUryane pitAnA prakAzakapaNAthI kahe che e rIte pitAnA ziSyone kahevuM. koI eka chaThTho matavAdI A pramANe kahe che. je koI eka e rIte kahe che ke - ra ya parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che tema pitAnA ziSyone samajAvavuM kaI eka sAtame matavAdI A pramANe pitAne mata pragaTa kare che. chA kaI eka A pramANe kahe che ke ziya parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che e pramANe svaziSyane kahevuM. keI eka A pramANe kahe che, A AThamA matavAdInuM kathana che. 8 koI eka evI rIte pitAne mata jaNAve che ke-lekamadhya nAmane parvata sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che tema svaziSyane kahevuM. A pramANe navamA matavAdInuM kathana che. huM kaI eka e rIte pitAno mata jaNAve che ke-lekanAbhi nAmano parvata sUryane potanA prakAzaka tarIke svIkAre che tema potAnA ziSyone kahevuM. A pramANe kaI eka dasa ma matAvalambI kahe che. 10 keI eka evI rIte potAno mata pradarzita kare che ke a7 nAmano parvata sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, e rIte svaziSyone kahevuM. koI eka agIyArame matavAdI A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che. 511 keI eka A pramANe kahe che ke sUryAvarta nAmane parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che tema svaziSyane kahevuM koI eka bArame anyatIrthika A pramANe pitAnA matane pragaTa kare che, 12aa keI eka e pramANe kahe che ke sUryAvaraNa nAmane parvata sUryane pitAne prakAzaka tarIke svIkAre che. A pramANe ziSyane kahevuM A pramANe koI eka teramAM matavAdInuM kathana che, (13 kaI eka A rIte kahe che ke uttama nAmano parvata sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che e pramANe kaI eka caudamo matAvalaMbI pitAnA matanuM kathana kare che. 14 keI eka A pramANe kahe che ke-digAdi nAmano parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che tema potAnA ziSyone kahevuM. A pramANe koI eka paMdaramo matavAdI kahe che. 15 kaI eka e pramANe kahe che ke-avata sa nAmano parvata zrI suryaprajJati sUtraH 1 219 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che. e pramANe svaziSyone kahevuM. A pramANe koI eka soLame matAntavAdI pitAne mana kahI batAve che. 16 kaI eka A pramANe pitAne mana pradarzita kare che, ke dharaNIdila nAmano parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che. A pramANe svaziSyane kahevuM. keI eka sattaramo matavAdI A pramANe potAnA matanuM kathana kare che. 17 keI eka A pramANe pitAne mata pradazita kare che ke-dharaNIzaMga nAmane parvata sUryane pitAnA prakAzakapaNAthI svIkAre che. A pramANe pitAnA ziSyone samajAvavuM. A pramANe kaI eka aDhAra matavAdI pitAnA matanuM kathana kare che. 18 keI eka A pramANe pitAne mata kahI batAve che ke-parvate nAmane parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che e rIte pitAnA ziSyone kahevuM ke eka ogaNIsame matAvalaMbI A pramANe pitAnA mata viSe kahe che. 19 kaI eka A pramANe kahe che ke parvatarAja nAmane parvata sUryane pitAnA prakAzaka tarIke svIkAre che. A pramANe pitAnA ziSyone kahevuM. A pramANe kaI eka vIsame matAvalaMbI pitAne mata kahIM batAve che. rA A pUrvokta anya matAvalambIe kahelAM parvatanA krama pramANenA nAmo kahevAmAM Ave che, maMdara (1) merU (2) manorama (3) sudarzana (4) svayaMprabha (5) girirAja (6) ratnazcaya (7) zizcaya (8) lekamadhya (9) lekanAbhi (10) a7 (11) sUryAvarta (12) sUryAvaraNa (13) uttama (14) digAdi (15) avalaMsa (16) dharaNikila (17) dharaNIzaMga (18) parvatendra (19) parvatarAja (20) A parvatanI vyutpattidazaka vAkyapaddhati pAMcamAM prabhUta sUtra 26nI TIkAmAM sArI rIte kahela che. tethI ahIyAM pharIthI kahIne piSTapeSaNa karela nathI. pUrvokta prakArathI paratIthikanA mata pradarzana rUpa pratipatti kahI have bhagavAna A viSayamAM pitAne mata jaNAvatAM kathana kare che (varya puna gharva vagAmo) huM A viSayamAM A pramANe kahuM chuM arthAt kevaLajJAnane dhAraNa karanAra huM A vayamANa prakArathI A viSayamAM kahuM chuM-e prakAra batAvatAM kahe che-(tA majevi taheva nAva vaarvi mandara parvata kahe che ane yAvat parvatarAja paNa kahe che, arthAt je A zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pate sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, te pramANe maMdaparyaMta paNa kahe che, ane merUpa ta paNa kahe che, tathA manorama pata paNa kahe che, sudR napata paNa kahe che yAvat pa tarAjaparyaMta pazu sUryane potAnA prakAzaka tarIke kahe che, kAraNa ke maMdapaCta vigere A badhA padegtAnA nAme jaNAvatA zabdo vAstavika rIte eka aIne ja jaNAvanArA che, te paNa judA judA abhiprAyathI kahelA che tethI ahIMyAM kahevAmAM Avela pUrvakti badhI ja pratipattiye| mithyAbhAva praka ja che. tema samajavuM, eja A kathananA bhAva che. (tA jeNaM pogAlA suriymsa lemsa phusaMti te pogalA sUrimaM varaMti adiTThAviNaM poggalA sUriya yaMti, cAmahesaMtathavI joAstA sUciM vayaMti) je pudgalA sUryanI lezyAne sparzI kare che. te pudgalo sUryanA svIkAra kare che, aSTa yugale paNa sUnA svIkAra kare che. caramalezyAntargata pudgalA paNa sUryane peAtAnA prakAzaka tarIke svIkAre che e sarva pUrvakta prakArathI samajI levu. arthAt je pudgalA merUmAM rahela hAya ke amerUgata arthAt merUthI anya patamAM rahela hAya, jyAM tyAM rahelA pudgalA sUryanI lezyAne pRSTa thAya che. e badhA pudgalA peAtAnA prakAzaka tarIke sUryane svIkAre che. ipsita rUpathI A badhA parvatA sUrya dvArA prakAzita karAya che, lezyA ane pudgalAnA eka sAthe sabaMdha hAvAthI tathA para parAthI e badhA pudgalA sUryane peAtAnA prakAzaka tarIke svIkAre che. je prakAzamAna pudgalaskaMdhanI aMtargata hoya te merUmAM rahyA hoya athavA methI judA amemAM rahelA hoya te cacakSuthI adRSTa hevA chatAM paNa sUryanA prakAzathI prakAzita thavA chatAM paNa sUkSma hovAthI priMgAcara thatAM nathI tevA pudgalA paNa pUrvAMkta yuktithI sUrya ne peAtAnA prakAzaka tarIke svIkAre che. je puddagale caramalezyAntagata heAya eTale ke pAtAnI caramalezyA vizeSanA sparza karavAvALA hoya teo paNa sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, kAraNa ke teo paNa sUryaMnA prakAzathI prakAzamAna thAya che prasU. 285 ! sAtamuM prAbhRta samApta / zrI suryaprajJapti sUtra : 1 221 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThavAM prAbhUta AThamA prAbhRtane prAraMbhasAtamA prAbhUtamAM kayA padArtha sUryane peAtAnA prakAzaka tarIke svIkAre che, e viSayamAM vistAra pUrvaka vicAra pradarzita karIne have (jja te cala)i he bhagavAna ApanA matathI sUryaMnI uDDayasa Msthiti kevA prakAranI che? e viSayane matAvanAra AThamA prAbhUtanA arthAdhikAra kahevAmAM Ave che, (tA deM te) ItyAdi (tA haiM te casaMti, brAhitti vana) ApanA matathI sUrya nI utkrayasa Msthiti kevI rItanI kahela che? te he bhagavAn Apa mane kaheA ? arthAt zrI gautamasvAmI sUryaMnI uddayasa sthitinA viSayamAM prazna karatAM kahe che ke he bhagavAn kayA prakAthI athavA kevA prakAranI yuktithI sUryanI udayasa sthiti eTale ke sUryanA prakAzanI kSetrasaMsthiti Ape kahela che? te Apa kaheA, eTale ke vistArapUrvaka A viSaya Apa samajAve. A pramANe zrI gautamasvAmIe prazna pUchavAthI bhagavAn mahAvIrasvAmI A viSayamAM paramatavAdiyAnI jeTalI pratipattiyA eTale ke anya matAvalambIyAnI mAnyatAe che te batAvatAM kahe che (tattva jI rUmAlo tiLi divattIo paLattAtro) AviSayamAM traNa pratipattiyA kahevAmAM Avela che. arthAt sUryanI uddayasaMsthitinA viSayamAM anyamatAntara rUpa traNa pratipattIye| pratipAdita karela che je A pramANe che (tasya o vamA mu-tA gayA na taMbuddIne rIve vALiolR baDhDhAlamukutte vile mak tA naM. uttaradhruSi aTTArasamudutte trile mavarU) e matAntaravADhiyAmAM koI eka evI rIte kaGe che ke-jyAre jamUddIpanA dakSiNAmAM aDhAra muhUtane divasa thAya che. tyAre uttarAmAM paNa aDhAra muhUta ne divasa thAya che. arthAt e traNa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 222 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matAntaravAdIyomAM pahele tIrthAntarIya A kathyamAna prakArathI potAno mata pragaTa karatAM kahe che ke jyAre A jaMbudvIpamAMnA dakSiNArdhamAM eTale ke dakSiNa digvibhAganA adha bhAgamAM aDhAra muhUrta pramANano divasa hoya che tyAre uttarArdha eTale ke uttara dizAnA ardhA bhAgamAM paNa aDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che. A rIte ahIMyAM dakSiNArdhanA niyamathI uttarArdha niyama pratipAdita karela che. have uttarArdhanA niyamathI dakSiNArdhanA niyamanuM kathana kare che, (tA nayA uttaraddhe gaThThA samuhure hiraNe mavarU tayA i rAtre Si gaTrArasamudutte vize ma2) jyAre uttarArdhamAM eTale ke jaMbUdvIpanA uttara bhAganA ardhabhAgamAM aDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che tyAre jaMbudvIpanA dakSiNa ardhabhAgamAM paNa aDhAra muhUrtane divasa hoya che. have tene hAsa eTale ke nyUnatAnA kamathI prati pAdana karavAmAM Ave che.-(tA maMjurI rIte rALi sattasamudute hijare mai, tayA ii uttara vi sattarasamuhu vize mArU) jyAre jambudvIpanA dakSiNArdhamAM sattara muhUrta pramANane divasa hoya che, te vakhate uttarArdhamAM paNa sattara muhUrta pramANano divasa hoya che, A pramANe dakSiNArdhanA niyama pramANe kathana karIne have uttarArdhanA niyamAnusAra kathana kare che.-satA jayA ba vattAhe sattarasamudatte vize mavarka tathA rALidde vi sattAlakutte vivaNe mavarU) jyAre uttarArdhamAM eTale ke je bUdvIpanI uttara dizAnA ardhA bhAgamAM sattara muhUrta pramANuno divasa hoya che, tyAre dakSiNadizAnA adha bhAgamAM paNa sattara muhUrta pramANane divasa hoya che. (pUrva rAjavaM) A pUrvokta kathanAnusAra eka eka muhUrtanI nyUnatAnA kramathI hAsa eTale ke nyUnatA samajI levI. have e nyUnatAnA krama pramANe pragaTa karatAM kahe che.-(soDhAmudu viNe mavar, inarsmuhutte divase bhavai, cauddasamuhutte divase bhavai, terasamuhatte divase bhavai jAva NaM jaMbuddIve dIve Li vArasamuhu vivare mavaE) jaMbudvIpanA uttara goLArdha ane dakSiNa gelAI A rItanA be vibhAganA ardhamAM eka sAthe ja seLa muhUrta pramANane divasa hoya che. paMdara muhUrta pramANano divasa hoya che. cauda muhUrta pramANane divasa hoya che. tera muhUrta pramANane divasa hoya che. A rItanA kramathI tyAM sudhI kahevuM ke jyAM sudhI jaMbudvIpanA dakSiNArdhamAM bAra muharta pramANane divasa thAya. e vakhate uttarArdhamAM paNa bAra muhUrta pramANane divasa thAya che. A kathananA sUtrapAThano kama A pramANe che.-(kayA be laMgurI vIve vANije posTamuTu divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe vi solasa muhutte divase bhavai, jayA NaM uttaraDDhe solasamuhutte zivase magarU tathA i Lihe va vaDhatamuhurta vize mApha) ItyAdi prakArathI kama samajI zrI suryaprajJapti sUtra: 1 223 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levA khAra muhUta pratipAdaka sUtrapATha svayaM pragaTa karatAM kahe che-tA nayALa uttaratuM vArasa muhutte divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe vi bArasamuhutte divase bhavai, jayA NaM dAhiNaDDhe bArama munnutta vile mavarU, tathA La uttarapUte vivArasamudutte vise ma) jyAre uttarArdhamAM khAra muhUta pramANanA divasa hAya che, tyAre dakSiNAMmAM paNa khAra muhUrta pramANunA divasa hAya che, ane jyAre dakSiNA mAM bAra muhUta pramANanA divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa khAra muhUrta pramANanA divasa hoya che. (tA nacA LAddiDhe vArasamudutte trise bhavai tathA NaM jaMbuddIve maMdaramsa pavvayassa puracchimapaccatthime NaM sayA paNNarasamuhutte divase bhavai, sayA paNNarasamuhuttA rAI bhavai, avaTTiyA NaM tattha rAidiyA paNNattA samaNAuso putte vamAtaMtu) | jyAre dakSiNAmAM khAra murhutanA divasa hoya che tyAre jaMbudrIpa nAmanA dvIpamAM maMdara paryaMtanI pUrva ane pazcimadizAmAM sadA paMdara muhUtanA divasa hAya che, ane padara muhUrtanI rAta hAya che, tyAM rAtri divasa avasthita eTale ke sthira kahela che. he zramaNa AyuSman koi eka A pramANe kahe che, kahevAne bhAva e che ke jyAre ja buDhIpanA dakSiNA mAM eTale ke dakSiNa vibhAganA ardhA bhAgamAM bAra muhUta pramANanA divasa hAya che tyAre ja budvIpanA uttarArdha'mAM paNa bAra muhUta pramANanA divasa heAya che, tathA jyAre uttarArdhamAM bAra muhUrta pramANanA divasa DaeNAya che, tyAre dakSiNA mAM paNa khAra muhUta pramANanA divasa hAya che. aDhAra muhUrta pramANanA divasakALamAM ja zrRdvIpanA maDharapaMtanI pUrNAMdizAmAM tathA pazcimadizAmAM sadAkALa padara muhUrtanA divasa hoya che. tathA sadA paMdara muhUrtInI rAtrI hoya che, A kevI rIte thAya che ? e jIjJAsAnI nivRtti mATe kahe che ke avasthita rUpathI eTale ke sadAkALa eka sarakhA pramANanI rAtri haiAya che, kAraNa ke madaraparyaMtanI pUrvI ane pazcima dizAmAM rAtri divasanuM pramANa samAna kahela che. he AyuSman zramaNa ! A pramANe pahelA paratIthi kanu svazaSyA pratyenuM AmatraNa vAya che, upasahAra karatAM kahe che ke koI eka pahelA matavAdI A pramANe peAtAnA mata jaNAve che. 1 ( ege puNa evamAhaM tAM jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayANaM uttaraDDhe vi aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai jayA NaM uttaradaDhe aTThArasamuttare divase bhavai tayA NaM dAhiNaDUDhe vi aTThArasa muhuttANaMtare divase bhavai, evaM pariacavaM) pahelA matavAdInA matane sAMbhaLIne koi eka bIjo matavAdI kahevA lAgye ke mAre mata sAMbhaLe! jyAre jamUdrIpa nAmanA dakSiNa mAM eTale ke dakSiNa vibhAganA abhAgamAM aDhAra muhUrtAna tara eTale ke 'aDhAra muhUrta pramANamAM kaMIka echA athavA nyUnatara yAt sattara muhathI kaIka vadhAre pramANanA divasa heAya che. tyAre uttarAmAM zrI suryaprajJapti sUtra : 1 224 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa aDhAra muhurtAnantarano divasa hoya che. ane jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhartAnaMtarano divasa hoya che tyAre dakSiNArdha mAM paNa aDhAra muhartAnaMtarano divasa hoya che, A pramANe eka eka muhUrtanI nyUnatAnA kramathI kathana karI levuM. have e parihAni eTale ke nyUnatAnA prakAranuM sUtrakAra kathana kare che. sattA muhuttANaMtare divase bhavai, solasamuhuttANaMtare divase bhavai, paNNarasamuhuttANatare divase bhavai, varalakuduttAvaMtare vire mava6) jyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM sattara muhU tanaMtarano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa sattara muhUrtAnaMtarane divasa hoya che. A pramANe eka eka muhUrtanI nyUnatAthI beu golAImAM eTale ke jaMbudvIpanA dakSiNa golAImAM ane uttara goLArdhanA kramathI soLa muhUrtAnatarano divasa kahevo joIe te pachI paMdara muhUrtAnaMtarano divasa kahe te pachI tera muhUrtAnaMtare divasa kahI levo. pUrepUrA aDhAra muhUrtane divasa hote nathI, tathA pUrepUrA sattara muhUrtane paNa divasa hetuM nathI. athavA pUrepUrA soLa muhUrtano paNa divasa hoto nathI. A rIte bAra muhUrta pramANavALA divasanA kathana sudhI kathana karI levuM. A matAntaravAdInA matathI kayAreya paripUrNa muhUrtavALo divasa hoto nathI, kAraNa ke sarvatra anaMtara zabdano prayoga karela che. tethI kaMIka nyUna e pramANe ja samajavAnuM che. have bAra muhUrtAnaMtara sUtranuM kathana karavAmAM Ave che.-(tA navA vi idIve vIre dAhiNaDDhe bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttareDDhe vi bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, jayA NaM uttaraDDhe bArasamuhuttAgaMtare divase bhavai dAhiNaDDhe vi bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathimapaccatthimeNaM No sadA paNNarasamuhuna divase mavarU, To sara TUratamuhUttA mavarU) jabUdvIpa nAmanA dvIpanA dakSiNA dharmamAM jyAre bAra muhUrtAnaMtarane divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa bAra muhUrtAnaMtarane divasa hoya che. ane jyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtAnaMtarano divasa hoya che arthAt bAra muhUrtamAM kaMIka e che ane agyAra muhUrtathI vadhAre pramANane divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa eja pramANene divasa hoya che. aDhAra muhUrtAdipramANanA divasakALamAM jaMbudvIpanA maMdaraparvatanA pUrva ane pazcima dizAmAM sadAkALa paMdara muhUrta pramANano divasa heto nathI. tathA sadAkALa paMdara muhUrta pramANanI rAtrI paNa nathI hatI A pramANe kema thAya che? e zaMkAnI nivRtti mATe kahe che ke-(baLavAi aaN tatha rAraMuir La samara um gvAhaMdu) 2 maMdara parvatanI pUrva pazcimadizAmAM rAta divasanuM pramANa anicata prakAranuM hoya che. have kathanane upasaMhAra karatAM kahe che, he zramaNa AyuSyan ' ke eka A pramANe potAne mata jaNAve che. je zrI suryaprajJami sUtraH 1 225 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ege puNa evamAsu-tA jayA Na jaMbuddIve dIve dAhiDDhe advArasamuhutte divase bhavai tayANaM uttaraDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai, jayA NaM uttaraDDhe aTThAra samuhutte divase bhavai, tayA NaM dAhiNADDhe bArasamuhuttA rAI bhavai, jayA paM dAhiNaDDhe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttara kuvAtamuddattA sAruM magarU) jyAre ja bUdvIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM aDhAra muhUrtane divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. ane jyAre uttara vibhAgArdhamAMaDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che tyAre dakSiNa vibhAganA adhabhAgamAM bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. ane jyAre dakSiNa vibhAganA ardhabhAgamAM aDhAra muhuta. naMtara eTale ke aDhAra muhUrtamAM kaMIka nyUna iSat myuna yA nyUnatara divasa hoya che tyAre uttaravibhAgArdhamAM bAra muhUrta pramANunI rAtrI hoya che, temAM kaMI paNa nyUnAdhika pramANanI rAtrI rahetI nathI. jayAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrta pramANunI rAtrI hoya che, tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrta pramANane divasa hoya che. jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtAnaMtarane divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrvapramANuvALI rAtrI hoya che. arthAt badhe ja rAtrimAna sthira ekarUpa ja che A kahyA vagara paNa samajI levuM. (ghauM necavuM vahira aLahira ho o mAtrAvA saae TuvAjharamuhuttA rA mavaDuM) A pUrvokta prakArathI samajI levuM. A prakAranuM kathana tyAM sudhI kahevuM ke jyAM sudhI tera muhUrtAnatara divasanuM kathana AvI jAya. eka eka sattara saMkhyA vizeSa samagra muhUrtanI pachI kaMIka nyUna babbe AlApako eTale ke te kathanane pragaTa karatAM vAkayavizeSa kahI levA. badhe ja bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. tene AlApaka prakAra A pramANe che. (kayA karI lIre dAhiNaDDhe sattarasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai, jayA NaM uttaraDDhe sattarasamuhutte divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDhe duvAlasamuhuntA rAI bhavai, jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDaDhe sattarasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai, jayA NaM uttaraDDhe sattarasa muhuttANatare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDaDhe duvAlasamuhuttA rAI mArU) jyAre jaMbudvipa nAmanA dvIpanA dakSiNArdha bhAgamAM sattara muhUrtane divasa hoya che. tyAre uttara digvibhAgamAM bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. ane jyAre uttarArdhamAM sattara muhUrtane divasa hoya che, tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. jyAre jambudvIpanA dakSiNa bhAgamAM sattaramuhUrtAnaMtarano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM bAra muhurta pramANanI rAtrI hoya che. jyAre uttarArdhamAM sattara muhUrtAnaMtarane divasa hoya che, tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che, e ja pramANe soLa muharta, seLa muhurtAnaMtara, paMdara muhUrta paMdara muhUrtAnaMtara, cauda muhUrta caudamurtAnaMtara, tera zrI suryaprajJati sUtraH 1 226 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrta teramuhUrtAnaMta2, bAra muhUrtagata kALanA kathana paryanta nava AlApa thAya che. te pUrva kathanAnusAra kahI levA grantha gaurava bhayathI tene ahIMyAM ullekha karela nathI. bAra muhUrtAnaMtarano AlApaka svayaMtIrthAntarIya kahe che. jema ke-(A jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe duvAlasamuhuttANatare divase bhavai, tayA NaM uttaraDaDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai, jayA NaM uttaraDDhe duvAlasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM dAhiNaDaDhe duvAlasamuhuttA aa mavaDuM) jyAre jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM arthAt dakSiNa digvibhAganA ardhA bhAgamAM bAra muhurtAnaMtara eTale ke bAra muhUrta mAM kaMIka ochA pramANano divasa hoya che, tyAre uttara vibhAgArdhabhAgamAM bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che ane jyAre uttarArdha bhAgamAM bAra muhUrtAnaMtarano divasa hoya che, e avasthAmAM paNa dakSiNArdhabhAgamAM bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che, arthAt A trIjA matavAdInA matathI dinamAna game te prakAranuM bhale hoya paraMtu tenAthI bhinna golArdhamAM vimAna to badhe ja bAra muhUrta pramANanuM ja hoya che, (tathA saMdhI vIve maMtrANa pravacaraNa purathimaka iof Nevatthi paNNarasamuhutte divase bhavai Nevatthi paNNarasamuhuttA rAI bhavai, vocchiNNA NaM tattha rAraMthiA gourQaa samairs n gamANa) 3 aDhAra muhUrtAnaMtarAdi divasakALamAM jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI pUrva ane pazcimadizAmAM pUrva pratipAdita niyama nathI, paraMtu tyAM paMdara muhUrtane divasa hote nathI tathA bAra muhUrta pramANanI rAtrI paNa hatI nathI, A kaMI rIte thAya che ? te batAvatAM kahe che-(vorijhaof) vyavacchinna eTale ke sadAkALa eka rUpa maMdara parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM rAtadivasanuM pramANa kahela che, upasaMhAra karatAM kahe che, he zramaNa AyuSmana ! keI eka trIje matAvalambI A pramANe pitAne mata pradazita kare che. kAraNa pUrvokta prakArathI traNe pratipattIvAdiyenA judA judA prakAranA matAntara kahevAmAM Avela che, paMratu A traNe matavAdinA mata miththArUpa ja che, kAraNa ke A badhI mAnyatAo bhagavAnane saMmata nathI. arthAt bhagavAne tene svIkAra karela nathI. temAM paNa trIjA matavAdI ke je sadA bAra muhUrta pramANanI rAtrI hovAnuM kahe che tenA matamAM te pratyakSathI ja virodha dekhAya che, kAraNa ke rAtrinuM ochuM vajuM pramANa to pratyakSathI paNa dekhAya che have bhagavAna yathArtha svarUpavALA potAnA matanuM kathana kare che,-(vayaM pukha parva vAmo) kevaLajJAnathI sakaLa zAnA marmane prApta karavAvALo huM A viSayamAM A pramANe karyuM chuM te prakAra batAvatA kahe che-(tA kaMyudI rIte bhUriyA vInapALa mugAra dhRti, pAINa dAhiNa mAgacchaMti pAINa dAhiNa muggacchaMti, dAhiNapaDINa mAgacchaMti dAhiNapaDINamuggacchaMti, paDINaudINa mAgacchaMti, paDINaudINa mugacchaMti, udINapAINamAgacchaMti) zrI suryaprajJapti sUtra: 1 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jabUdvIpa nAmanA dvIpamAM bane sUrya maMDaLa paribhramaNanA kramathI yathAyogya bramaNa karatA karatA merUnI uttara pUrva dizAmAM eTale ke IzAna khuNAmAM udita thAya che. ane tyAM daya pAmIne pUrva ane dakSiNadizAmAM eTale ke agnikhUNAmAM AvatA daSTigocara thAya che, ahIMyAM bharatAdi kSetranI apekSAthI pUrva dakSiNa dizAmAM udaya pAmIne dakSiNa pazcimadizAmAM arthAt naivatyakeNamAM Ave che. ahIMyAM paNa dakSiNa pazcimadizAmAM eTale ke naiRtyakoNamAM apara videha kSetranI apekSAthI udita thaIne pazcima uttaradizAmAM eTale ke vAyavya dizAmAM Ave che, ahIyAM paNa arthAta vAyavya dizAmAM paNa aravatAdi kSetranI apekSAthI udita thaIne uttara pUrva dizAmAM eTale ke IzAna khuNAmAM A che. e ja pramANe pazcima uttara dizA arthAt vAyavya dizAmAM udita thaIne uttara pUrva eTale ke IzAnakeNamAM Ave che. A pramANe sAmAnya prakArathI banne sUryane udaya prakAra kahyo che. vizeSataH kathana A pramANe che.-jyAre eka sUrya pUrvadakSiNa dizA eTale ke AgneyakoNamAM udita thAya che, tyAre bIje sUrya pazcima ane uttara dizAmAM udita thAya che. tathA dakSiNapUrvamAM udita thayela sUrya bharatAdi kSetrane ke je merUnI dakSiNa dizAmAM rahela che, tene potAnI maMDaLa gatinA paribhramaNathI paribhramaNa karIne merUnI uttara dizAmAM rahelA aravatAdi kSetrane prakAzita kare che. bharatakSetramAM vartamAna sUrya dakSiNa pazcima dizAmAM AvIne aparavideha kSetranI apekSAthI udaya prApta kare che. tathA eravatakSetramAM rahela sUrya pharithI uttarapUrva dizAmAM Ave che, tathA pUrvavideha kSetranI apekSAthI udita thAya che. te pachI dakSiNa pazcima dizAmAM udita thaIne maMDaLa paribhramaNa gatithI tenI uparanA pradezamAM paribhramaNa karIne aparavidehakSetrane prakAzita kare che. tathA uttarapUrvamAM udita thate sUrya tenI uparanA pradezamAM maMDaLa paribhramaNa gatithI bhramaNa karIne pUrva videha kSetrane prakAzita kare che. te pachI pUrva videha kSetrane prakAzita karavAvALe sUrya pharIthI bharatakSetranI apekSAthI dakSiNapUrva dizAmAM udaya pAme che. aparavidehane prakAzita karavAvALA sUrya pazcima uttara dizAmAM udita thAya che. A pramANe jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM bhArata ane aravata kSetranA sUryonI udayAvarathAnI vidhInuM pratipAdana karela che. je pramANe jaMbudvIpamAM kahyuM che eja pramANe bAkInA badhA dvIpamAM paNa bhAvanA samajI levI. have kSetravibhAgathI divasarAtanA vibhAganuM kathana karavAmAM Ave che. (ta kayA jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe divase bhavai, tayA NaM maMdaramsa pavvayassa purathimapaccatthimeNaM AI mAru, sUryanA udaya vibhAganA vicAramAM jyAre jaMbudvIpamAM dakSiNa dizAnA ardha zrI suryaprajJati sUtraH 1 228 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAgamAM divasa hoya che. e samaye uttara dizAnA vibhAgArdhamAM paNa divasa hoya che. kAraNa ke eka sUryane dakSiNa dizAmAM paribhramaNano saMbhava hoya tyAre bIjA sUryanA paribhramaNane saMbhava uttara dizAmAM jarUra hoya che. kAraNa ke bane sUryo cha mAsanA aMtaramAM ja sthita hoya che. tathA jyAre uttarArdhamAM paNa divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcima dizAmAM rAtrI hoya che. kAraNa ke te samaye tyAM eka paNa sUryanuM vidyamAnapaNuM hotuM nathI. (tA kayA vaM kaMyugrIve vIve masta braca purathimenn divase bhavai, tayA NaM paccatthimeNa vi divase bhavai jayA gaM paccatthimeNa divase mAru, tathA La vaNI lIve maMtraNa varasa vattA i AruM mArU) A rIte tyAMnA tridivasanA vicAramAM jyAre jaMbudvIpamAM maMdara parvatanI pUrva dizAmAM divasa hoya che, tyAre pazcima dizAmAM paNa divasa hoya che, ane jyAre pazcimadizAmAM divasa hoya che, tyAre jabUdvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI uttaradakSiNamAM rAtri hoya che, kAraNa ke eka sUryane pUrva dizAnA vibhAgamAM saMbhava hoya tyAre bIjA sUryane saMbhava pazcima dizAmAM avazyameva hoya ja che, kAraNa ke bane sUryo cha mAsanA aMtaramAM hoya che. ane jyAre pazcima dizAmAM divasa hoya che tyAre ja bUdvIpamAM maMdara parvatanI uttaradikSaNadizAmAM eTale ke uttara dizAmAM ane dakSiNa dizAmAM rAtri hoya che. kAraNa ke te vakhate tyAM eka paNa sUryanuM astitva hotuM nathI. eTale ke e samaye tyAM eka paNa sUryanI sthiti hotI nathI. (tA jayA gaM dAhiNaDDhe vi ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe #osaNa gArasamudutte vivare mara) e jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM jyAre dakSiNa dizAnA ardhA vibhAgamAM utkarSaka eTale ke parama adhika aDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che, tyAre uttara vibhAgamAM paNa parama prakRNa aDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che. sabhyatara maMDaLamAM saMcaraNa hovAthI tyAM jyAre eka sUrya sabhyatara maMDaLamAM saMcaraNa kare che, tyAre bIjo sUrya paNa nizcayathI te samayanI azreNIthI satyaMtara maMDaLamAM saMcaraNazIla hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa sarvotkRSTa divasane saMbhava avazya hoya ja che. (tA tathA vi uttaraDDhe aTArasamuhutte divase bhavai. tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathimeNaM TEfoLA TuvAhamuduttA pAchuM mArU) jyAre uttara vibhAgArdhamAM sarvotkRSTa aDhAra muhurta pramANano divasa hoya che tyAre jabUdvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcima dizAmAM jaghanyAsarvAlpA bAra muhurta pramANunI rAtrI hoya che. kAraNa ke sarvAtyaMtara maMDaLamAM beu sUryonuM zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sacaraNa hovAthI bAra muhUtI pramANanA rAtrine sabhAva rahe che. (ta kathA nuM navurI dIve maMdarassa pavva yarasa purathimeNaM ukkosae aTThArasa muhutte divase bhavai, tayA NaM paccatthi. meNavi ukkosae advArasamuhutta divase bhavai, jayA NaM paccatthimeNaM ukkosae advArasamuhutte divase bhavai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdaragsa pavvayassa uttaradAhiNeNaM jahaNiyA TuvAlasa mudde rAk mAra) jyAre jambudvIpamAM maMdara parvatanI pUrva dizAmAM sarvAdhika aDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che, tyAre maMdara parvatanI pazcima dizAmAM paNa paramatkarSaka aDhAra muhUrta pramANuno divasa hoya che, (dakSiNa uttarArdha saMbaMdhI pahelAM kahela kAraNa ahIMyAM paNa samajI levuM) jyAre maMdara parvatanI pUrva pazcima dizAmAM paramekarSaka aDhAra muhUrta pramANane divasa hoya che tyAre ja buddhIpamAM maMdara parvatanI uttara ane dakSiNa dizAmAM jaghanyA eTale ke sauthI nAnI bAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che. ahIyAM paNa pUrva pazcima ardha vibhAga ja rAtrinA saMbaMdhamAM kAraNa che tema samajavuM. (gvuM ggi meLa becaDhavaM) A pUrvokta prakArathI eTale ke banne gelArdhanI bhAvanA vizeSathI vakyamANagamathI arthAt AlApaka prakArathI samajI levuM. e vayamANa AlApaka prakAra pradarzita karatAM kahe che-(bArasamuhurAgaMtare divase sAtigvAjhamuduttA nA mArU) jyAre maMdaraparvatanA dakSiNa ane uttarArdhamAM ane pUrva pazcimArdha bhAgamAM aDhAra muhartAnaMtara eTale ke aDhAra muhUrtamAM kaMIka ochA tathA sattara muhUrtathI vadhAre arthAta aDhAra muhUrta pramANathI kaMIka ocho divasa hoya che, tyAre pUrva pazcima dizAmAM athavA dakSiNa uttaradizAmAM kaMIka vadhAre bAra muhUrtanI rAtrI hoya che. A rIte vakyamANa bAkInA padonI bhAvanA paNa samajI levI. tathA AnA sUtrapAThane kama paNa pahelAM kahela AlApakanA kathana pramANe ja bhAvita karIne samajI levuM. Aja pramANe sattara muhUrta pramANanA divasa vagere pratipAdaka sUtrane AlApaka paNa bAra muhUrtanI samApti paryanta bhAvita karI samajI le. mULa sUtrapATha A pramANe kahela che-(sattarasamuhure divase tenA muduttA 6) jyAre sattara muhUrtane divasa hoya che tyAre tera muhUrtanI rAtrI hoya che. (sattaramuttAtare vivAre teramuddattA sAruM) jyAre sattara muhUrtathI kaMIka nyUna pramANane divasa hoya, tyAre tera muhUrtanI rAtrI hoya che. (sattarasamuduttAvaMtare vize mavarU tathA be sAtire terasa muduttA ( mAru) jyAre sattara muhUrtAnaMtarano divasa hoya che. tyAre sAtireka arthAta kaMIka vadhAre tera muhUrtanI rAtrI hoya che, (4ta muhure viNe mavarU, muttA mava6, voisamuduttAvaMtare vivare romuduttA rA mava6) jyAre seLa muhUrtane divasa hoya che tyAre cauda muhUrtanI rAtrI hoya che, tathA jyAre seLa muhUrtAnaMtarane divasa hoya che, tyAre sAtireka eTale ke kaMIka vadhAre cauda muhUrtanI rAtrI hoya che. (nA vannAlamuhure vize mArU tathA isamuhurA rA mAra) jyAre paMdara muhUrta divasa zrI suryaprajJami sUtraH 1 230 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya che tyAre paMdara muhUrtInI rAtrI heAya che. (layA vaMLarasamuduttALaMtare vise mava, tayA satirega vArasamuduttA rA++ maTTu) jyAre paMdara muhUrtana tarane divasa hAya che tyAre kaMika vadhAre paMdara muhUrtInI rAtrI heAyA che. (gayA varasamudutta vile tayA sohalamuduttA vAd ma) jyAre cauda muhUrtInA divasa hoya che tyAre sALa muhUta nI rAtrI hoya che. tathA (layA 136la munnuttALaMtare vise mavarU, tathA sAtire sosamuduttA padmavar) jyAre cauda muhUrtAna taranA divasa hAya che tyAre kaIMka adhika seLa muhUrtanI rAtrI hAya che. (jJacA telamudutte viSe magapha, tathA sattarasamuduttA rAtlR maDa) jyAre tera muhUtanA divasa hAya che tyAre sattara muhUrtInI rAtrI hAya che. (jJayA tesamuduttALaMtare vile mar sayA sAMtare sattarasamuduttA rAtlR maTTu) jyAre tera muhUrtana taranA divasa hoya che tyAre sAtireka arthAt kaMIka vadhAre sattara muhUrtanI rAtrI hoya che. (jJaLa kuvArulamutte vise ma oziyA gaTTAlamukuttA pArdu maTTu) jaghanya khAra muhUrtanA divasa hAya che tyAre utkRSTha aDhAra muhUrtanI rAtrI hAya che.(bai mALiyaaM) A pUkti prakArathI samajI levu' arthAt dakSiNA ane uttara vibhAgAdha mAM paNa Aja prakAranuM kathana samajavuM. have samayanuM nirUpaNa karavAmAM Ave che, (tA gayA naM gamyuddIne pIve AjJeiLai vAsA paDhame samaya paDivajjai, tayA NaM uttaraDDhe vi vAsANaM paDhame samae paDivajjai ) jyAre jamUdrIpanA dakSiNa adha bhAgamAM varSAkALanA prathama samaya arthAt prAraMbhakALa hoya che, eja vakhate uparAmAM paNa varSAkALanA Arbha hAya che.eja pramANe parivatana svabhAva hAvAthI tema kahevAmAM Avela che. (jJayA naM uttaraddhe vAsALa vaDhame samar pattivjji, tayANaM jaMbuddIve dIve :maMdarassa pavvayassa puratthimapaccatthimeNaM anaMtarapurakkhaDakA - hasamaNi vArAAM vaDhame samad vijJarU) jyAre uttarAmAM varSAkALanA prathama samaya hAya che, tyAre ja khUdvIpamAM madaraparyaMtanI pUrva ane pazcima dizAmAM ana'tarapuraskRtakALa samayamAM eTale ke vyavadhAna rahita arthAt AMtarA vinAnA je AgaLanA kALa te anaMtara puraskRta kALa samaya kahevAya che, ahIMyAM anaMtara padathI bIjo kALa e pramANe samaja vAstu che, e bIjA kALamAM samayapada saMketAdi arthAMmAM paNa prayukta thAya che tethI tenA parihAra mATe kALapaDha grahaNa karela che, arthAt kALa evA je samaya e varSAkALanA prathama samaya hAya che, varSAkALanA prathama samayamAM ja.varSAkALano prAraMbha thAya che. ahIyAM A rIte kahevuM joIe jyAre dakSiNA ane uttarAmAM varSAkALanA prathama samaya hoya che. tenA pachInA khIjA samayamAM pUrva pazcimamAM varSAkALanA prathama samaya hoya che. (tA jathA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puracchime NaM vAsANaM paDhame samaye paDi rajjai tayA NaM paccatthimeNa vi vAsANaM paDhame samae paDivajjai, jayA NaM paccatthimeNaM vAsANaM paDhame zrI suryaprajJapti sUtra : 1 231 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samae paDivajjai, tayA NaM jaMbuddove dIve maMdaradAhiNeNaM aNaMtarapacchAkayakAlasamayaMsi vAtaof vme samara vize mArU) jyAre jaMbudvIpamAM maMdara pavartanI pUrva dizAmAM varSAkALano prathama samaya hoya che, eTale ke varSAkALane prAraMbha thAya che, e samaye pazcima dizAmAM paNa vaSakALane prathama samaya hoya che. tathA jyAre maMdara parvatanI pazcima dizAmAM varSAkALane prathama samaya hoya che, tyAre jaMbudvIpamAM maMdara parvatanI dakSiNadizAmAM ane uttara dizAmAM arthAt uttaradizA ane dakSiNadizAthI aMnatarapazcAtakRtakAlasamayamAM eTale ke vyavadhAna vagarane je pachIne samaya te anantarapazcAt kRtakALasamaya kahevAya che, e kALa samayamAM eTale ke anaMtarapazcAta kUtakALasamayamAM varSAkALano prathama samaya samApta thAya che. ahIMyAM jyAre dakSiNArdhamAM ane uttarArdhamAM varSAkALane prathama samaya hoya che, te pachInA samayamAM pUrva pazcimadizAmAM paNa varSAkALane prathama samaya hoya che. A rIte kahevAthI paNa jyAre pUrva pazcimamAM varSAkALane prathama samaya hoya che, tenI pachIthI AvatA samayamAM dakSiNArdha ane uttarArdhamAM varSAkALane prathama samaya hoya che. tema jaNAya che. te ahIyAM pharIthI A pramANe kema kahyuM? A zaMkAnA samAdhAna mATe kahe che ke ahIyAM krama ane u&mathI pratipAdana karela artha jIjJAsu ziSyane sArI rIte samajavAmAM Ave e hetuthI ziSyanA anugraha mATe A pramANe spaSTa rIte nirdeza rela che. tethI te doSAvaha nathI. ( mo parva vaDhiyA mA pAgU thore muhu aoratta pakkhe mAse UU, evaM dasa AlAvagA jahA vAsANaM evaM hemaMtANa gimhANaM ca bhANiyavvA) je pramANe samayanuM kathana karavAmAM Avela che eja pramaNe samayathI kaMIka vadhAre kALane bodha karAvanAra AvalikA, samajavI, te pachI Ana te pachI prANa, pAna, te pachI staka saMjJaka te pachI lava saMzaka te pachI muhUrta saMsaka te pachI ahorAtra pachIthI pakSa, te pachI mAsa te pachI tu A badhA kALanA paryAya vAcaka zabdo che. te varSAkAlanA prakArathI kahI levA. tathA samaya saMbaMdhI AlApaka pahelAM kahIne pachI A AlApaka samaja. je udAharaNa che AlApake ahIMyAM kahevAmAM Ave che, te A pramANe che. (kayA of idhurIve sIve rAgi vAsANaM paDhamA AvaliyA paDivajjaI, tathA NaM uttaraDDhe vi vAsA NaM paDhamA AvaliyA paDivajjai) jyAre jaMbudvIpanA dakSiNArdhamAM varSARtunI pahelA AvalikAne prAraMbha thAya che tyAre uttarArdhamAM paNa eja varSotratunI pahelI AvalikAne prAraMbha thAya che. (kayA chai vattA vANaTo gDhamA AvaliyA paDivajjai tayA NaM jabuddIve dIve maMdararasa pavvayassa puracchimapaccatthime gaM aNaMtara. puravavAnamayaMti vANA vaDhamA gAvariyA vikara) jyAre uttarArdhamAM varSo kALanI pahelI AvalikA thAya che tyAre jaMbudvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcima dizAmAM anaMtara puraskRta kAla samayamAM varSAkALanI pahelI AvalikA hoya che, (tA kayA javuM zrI suryaprajJami sUtraH 1 232 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hIve dIve maMdarassa pavvayassa purathimeNaM vAsANaM paDhamA AvaliyA paDivajjai, tayA of pasthii gDhama bAvaDhiyA parivA) jyAre jaMbudvIpamAM maMdara parvatanI pUrva dizAmAM pahelI AvalikA hoya che, tyAre pazcima dizAmAM paNa pahelI AvalikA hoya che. (tayA NaM jaMbuddIve maMdarassa pavvayassa uttaradAhiNeNaM aNaMtarapacchAkaDakAlasamayaMsi vAsANaM paDhamA gAjhiyA parivALA mArU) jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI uttaradakSiNa dizAmAM anaMtara pazcAt kRtakAla samayamAM varSAkALanI pahelI AvalikA pratipanna thAya che arthAta paripUrNa thAya che, mUla sUtramAM samyapha prakArathI vyAkhyAta thayela che jethI chAyA mAtrathI artha spaSTa thaI jAya che tethI vizeSa vyAkhyA karela nathI. Aja pramANe AnaprANa vigerenA AlApake kahI levA. (6ThThA vArA pUrva maMtAna) je pramANe pUrvokta AlApaka prakArathI vaSAkALa saMbadhI kathana karela che, eja pramANe arthAta varSAkALanA kathanAnusAra te pachI kahela samayAdinA AlApa hemaMtAdikALa viSayamAM paNa kahI levA. eTale jevI rIte samayanA saMbaMdhamAM dasa AlApake kahyA eja pramANe hemaMta eTale ke zItakALa saMbaMdhI ane grISmakALa saMbaMdhI darekanA saMbaMdhamAM samayamAM kahyA pramANenA dasadaza AlApako kahIne samajI levA. ayananA saMbaMdhane AlApaka svayaM kahe che. (ta nA baM saMyudI hI digddddhe paDhame ayaNe paDivajjai, tayA NaM uttaraDUDhe vi paDhame ayaNe paDivajjai, jayA NaM uttaraDDhe paDhaze ane vikajharU tathA rALi paDhane sathaLe parivaraphu) jyAre jabUdvIpamAM dakSiNadigvibhAganA arthamAM prathama ayana eTale ke dakSiNAyana hoya che e ja vakhate uttarArdhamAM paNa eTale ke uttaradigviAgArdhamAM paNa prathama ayana hoya che. eTale ke dakSiNArdha ane uttarArdha banne vibhAgamAM prathama ayana eTale dakSiNAyana pratita thAya che, e ja pramANe jyAre uttarArdhamAM dakSiNAyana hoya che, e ja vakhate dakSiNArdhamAM paNa prathama ayana eTale ke dakSiNAyana heya che, arthAt je pramANe dakSiNAyanamAM thAya che e ja pramANe uttarArdhamAM paNa thAya che tema bhAva samajo. (gayA varAtre paDhaze ane vijJa tathA vi idhurI vIre maMdarassa pavbayassa purathimapaccatthime NaM aNaMtarapurakkhaDasamarthasi paDhame ayaNe paDivajjai) jyAre uttarArdhamAM prathama ayana hoya che tyAre jaMbudvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcima dizAmAM anantara puraskRta kALa samayamAM paheluM ayana eTale ke dakSiNAyana prApta thAya che. chAyAthI ja artha paNa hovAthI vizeSa ullekha karela nathI (ta kayA i iIve vIve bhaMdarassa pavyayassa purathimegaM paDhame ayane paDivajjai, tayA NaM paccatthimeNa vi paDhame ayaNe variyArU) jyAre ja budIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI pUrva dizAmAM dakSiNAyana hoya che, tyAre maMdira parvatanI pazcima dizAmAM paNa dakSiNAyana hoya che. A bannemAM kaMI aMtara zrI suryaprajJati sUtraH 1 233 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hotuM nathI (nayA \ paravarithamef gDha acaLa vahivattarU tathA i navuddo lIve mahArata pa. cANa uttarALeiluM sAMtaravADARNamayaMti paDhane gaLe vaLe mavaDuM) jyAre aMdara parvatanI pazcimadizAmAM prathama ayana eTale ke dakSiNAyana pravarte che, e samaye maMdara parvatanI uttara dizAmAM ane dakSiNa dizAmAM prathama ayana pUrNa thAya che, (ane tA saMvare juge vAsasae evaM vAsasahasse vAsasa yasahasse puJcaMge pubve evaM jAva sIsapaheliyA paliovame sAva ) je pramANe ayananA saMbaMdhamAM AlApakane prakAra batAvela che, eja prakAranA kamathI saMvatsaranA viSayamAM paNa kahevuM joIe tathA yuga eTale ke-vaphTamANa svarUpavALA caMdrAdi paMca saMvatsarAtmaka varSamAM, varSanA saMbaMdhamAM, hajAra varSanA saMbaMdhamAM, lAkha varSanA saMbaMdhamAM, pUrvAganA viSayamAM ane yAvat apAtarAla saMbaMdhI AlApaka pade prazna pUchIne kahI levA. jema ke-(sudi turaNa karI zake navavaMne bAve dUdUne dUhUe uppalaMge uppale paumaMge paume naliNaMge naliNe atthaNiuraMge atthaNiure aThayaMge auye na uyaMge RaNa vRSTi jUDhiA sIrajasTine) A badhA zabda saMkhyAvAcaka che, A badhA rAkhyAvAcaka zabdonA AlApa nI yejanA karIne kahI levA joIe. A AlApake zIrSa. prahelikA sudhI kahI levA. corAzI lAkha varSanuM eka pUrvaga thAya che tathA corAsI lAkha pUrvAganuM eka pUrva thAya che. A pramANe pUrva pUrvanI rAzIne corAsI lAkhathI guNavAthI pachI pachInI rAzInI saMkhyA thaI jAya che, yAvat corAsI lAkha zIrSaprahelikAnI eka zISa prahelikA thAya che, ATalA sudhI gaNitano viSaya che. AnA pachI gaNanAtIta hoya che. e kALa papamAdine hoya che, papama ane sAgaropamakALanuM svarUpa saMgrahaNI TIkAmAM kahela che. e badhAnA AlApaka prakAra svayaM banAvIne samajI levA. avasarpiNI ane utsapiNI saMbaMdhI AlApaka svayaM kahe che, (ta nA baM juddIne lIdhe vAhinU varanLI vijJa tathA La 3rara vi raNadipaLA parivArU) e bUdvIpamAM maMdara parvatanI dakSiNArdhamAM utsarpiNIkALa pravRtta thAya che tyAre maMdara parvatanA uttarArdhamAM paNa utsarpiNI pravarte che, jyAre uttarArdhamAM utsarpiNI hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa utsarpiNI hoya cha, (jayA NaM uttaraDUDhe ussappiNI paDivajjai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathimapaccatthimeNaM Neva asthi osappiNI Neva asthi ussappiNI avadviteNaM tatya kAle paNNatte HTTSaro) jyAre uttarArdhamAM utsarpiNI pravartamAna hoya che tyAre jabUdvIpamAM maMdara parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM avasarpiNI hotI nathI, temaja utsarpiNI hotI nathI. A pramANe kema hoya che? e zaMkAnA samAdhAna nimitte kahe che ke tyAM pUrva pazcima dizAmAM avasthita kALa hoya che tema meM kahela che. he zramaNa Ayuzmana tyAM avasarpiNI ke zrI suryaprajJati sUtraH 1 234 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsarpiNI hotI nathI. (gha karaNagiI vi) Aja pramANe utsapiNinA saMbaMdhamAM AlApako paNa kahI levA je A pramANe che- (ttA gayA f iqddo tIre vALi vaDhaHT usmappiNI paDivajjai tayA NaM uttaraDDhe vi paDhamA ustappiNI paDivajjai, jayA NaM uttaraDDhe vi paDhamA osappiNI paDivajjai, tayA NaM jaMbuddove dIve maMdarassa pavvayassa purathimapaccatthimeNaM Neva asthi avasappiNI Neva asthi utsappiNI avadieNaM tattha kAle paDivaNe TwAvo) jyAre jambudvIpanA dakSiNArdhamAM prathama utsapiNI hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa pahelI utsarpiNI hoya che. ane jyAre uttarArdhamAM pahelI utsarpiNI hoya che, tyAre advIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcima dizAmAM avasarpiNI hetI nathI. tathA utsarpiNI paNa hotI nathI te zramaNa Ayuman ! te samaye tyAM avasthita arthAt ekarUpa kALa kahela che, A rIte A kathanane artha spaSTa ja che. A rIte jaMbudvIpa saMbaMdhI kathananuM pratipAdana karIne have lavaNasamudra saMbaMdhI kathana karavAmAM Ave che.-sattA kayA je sUvane samude @iLa vivare mAru, tathA Le zravaNa samudde uttaraDUDhe vi divase bhavai jayA NaM uttaraDaDhe divase bhavai tayA NaM lavaNasamude purthimakarithame rASTra mA) jyAre lavaNa samudranA dakSiNArdhamAM divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa divasa hoya che. temAM kaMI ja bhinnatA nathI, paraMtu jyAre lavaNasamudranA uttarArdhamAM divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpamAM maMdara parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM rAtrI hoya che, (TET kajdave vIve tava raNajiLI taNAM ghAphacarlai vIve dUSiA phIna tava) je pramANe jaMbudvIpamAM sUryanA udayanA saMbaMdhamAM AlApake kahyA che, eja pramANe lavaNasamudramAM utsarpiNInA viSayamAM AlApake kahevA joIe je A pramANe che-(vaLe suriyA uINapAINa muggacchaMti, pAINadAhiNamAgacchaMti, pAINadAhiNamuggacchaMti dAhiNapAINa mAgacchaMti, dAhiNapAINamuggacchaMti, pAINauINamAgacchaMti, pAINa uINa mugacchaMti INa paLa mAchiMti) A sUtra jaMbUDhApamAM kahevAmAM Avela udaya saMbaMdhI sUtranI samAna samajI levuM. A pahelAM kahI ja dIdhuM che, jethI lekha bAhulya bhayathI ane granthavistArathI zuM prajana che? ahIMyAM vizeSatA kevaLa eTalI ja che ke ahIMyAM cAra sUryo hovAnuM kahela che, (ttAri bhUriyA sAre jhavaLe) A Agama vacanathI te vAta siddha che, e cAra sUryo jabUdvIpamAM rahelA be sUryonI sAthe samazreNIthI pratibaddha thAya che. jemake be sUryo jabUdvIpamAM rahelA eka sUryanI zreNIthI pratibaddha thAya che arthAt kAya che. tathA be sUrya jabUdvIpamAM rahelA bIjA sUryanI zreNIthI pratipaddha thAya che, tyAM jyAre eka sUrya jaMbudvIpamAM dakSiNa pUrvamAM udita thAya che tyAre tenI samazreNIthI pratibaddha zrI suryaprajJati sUtraH 1 235 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayela be sUryo lavaNasamudramAM eja dakSiNa pUrva dizAmAM udita thAya che, tyAre jabUdvIpamAM rahelA sUryanI sAthe tenI samagraNIthI rokAyela bIjA be sUryo lavaNasamudramAM uttarapazcima dizAmAM udayane prApta kare che. tenI udayavidhi paNa babbe sUryanI jaMbudvIpanA sUryanI samAna bhAvita karIne samajI levI, e rIte divasarAtane vibhAga paNa kSetra vibhAganI sAthe eja pramANe jANI levA. joIe tema samajavuM (tA jayA NaM dhAyaisaMDe dIve dAhiNaDhe divase bhavai, tayA NaM uttaraDhe vi divase bhavai, jayA NaM uttaraDUDhe divase bhavai, tayA NaM dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pavvayANaM purthimpcctthimeLe nA mArja) have dhAtakI khaMDa nAmanA dvIpamAM jaMbudvIpanA jevI rAtri divasanI vyavasthA kahevAmAM Ave che te sAMbhaLo jyAre ghAtakIkhaMDa dvIpanA dakSiNArdhamAM divasa hoya che tyAre uttara vibhAgAdhamAM paNa divasa hoya che, tathA jyAre uttara vibhAgamAM divasa hoya che tyAre dhAtakIkhaMDa dvIpamAM maMdara parvatanI pUrva dizAmAM ane pazcimadizAmAM rAtrI hoya che. A kathana jambudvIpanI jema ghaTita thAya che, eja svayaM sUtrakAra kahe che-(uM vRddI sIve kahyuM tava lAva vodinI) je pramANe jabUdvIpamAM kathana karela che. eja pramANe yAvat utsapiNI paryata kahI levuM. kahevAne bhAva e che ke-pUrvokta prakArathI je pramANe jaMbudvIpamAM divasa rAtrinI vyavasthA pragaTa karela che, eja pramANe utsarpiNIkALanA kathana paryantanuM kathana samajI levuM. ahIMyAM kaMI ja vizeSatA nathI. (ArouLa 4a samude taheva) lavaNa samudramAM je pramANe divasa rAtane niyama kahyo che, e ja pramANe kAleda nAmanA samudramAM paNa divasa rAtanI vyavasthA thAya che, tema bhAvanA samajavI, arthAt jyAre koleda samudranA dakSiNArdhamAM divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM divasa hoya che, tyAre kAleda samudramAM maMdara parvatanI pUrva ane pazcima dizAmAM rAtrI hoya che, (tA anaMtapuati QriyA vInALa murati saMva) atyaMtara puSkarAI nAmanA dvIpamAM bhAratavarSane ane eravatakSetravati ema bane sUryo je pramANe zrI suryaprajJati sUtraH 1 236 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara pUrva dizA eTale ke IzAna khUNAmAM udita thAya che, e ja pramANe kAledadhi samudra ane lavaNa vigere samudramAM udayane prApta thAya che. A pramANenI bhAvanA bhAvita karI levI. (tA jayA NaM abhaMtarapukkharaDDheNaM dAhiNaDUDhe divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe vi divase bhavai, jayA NaM uttaraDaDhe divase bhavai tayA NaM abbhatarapukkharaDDhe maMdarAga pavvayANaM purthimpasthii 1 mArU) jyAre atyaMtara puSkarAInA dakSiNArdhamAM divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa divasa hoya che ane uttarArdhamAM divasa hoya che, tyAre atyaMtarapuSkarA ImAM maMdara parvatanI pUrva pazcimadizAmAM rAtrI hoya che. A rIte Ano artha spaSTa ja che. ahIMyAM vizeSatA e che ke-atyaMtarapuSkarArdhamAM tera sUryo kahyA che te paikI chatrIsa sU dakSiNa dizAmAM saMcaraNa karIne jaMbUdvIpanA sUryanI sAthe samazreNIthI pratibaddha thaIne gati kare che. tathA chatrIsa sUrya uttara dizAmAM saMcaraNa karavAvALA sUryanI sAthe samazreNIthI pratibaddha thaIne saMcaraNa kare che, tyAM udayavidhi ane divasa rAtrinA vibhAga, kSetra vibhAganA kathana pramANe pahelAnA kathana pramANe samajI levuM. tenAthI yUnAdhika kaMI ja nathI, kevaLa jabUdvIpanA sthaLe atyaMtarapuSkarAI e rIte bhejanA karI levI. lavaNasamudranI bhAvanA karatI vakhate (DhALama) A pramANe kahevuM. tathA dhAtakI khaMDanA kathana samaya (dhAtI) e pramANe kahevuM, paraMtu dhAtrIkhaMDamAM bAra sUryo hoya che, kAraNa ke (dhArU lIve ghAraNa caM ca zUriyA) A pramANe AgamanuM pramANa che e bAra sUryomAM cha sUrya dakSiNa dizAmAM saMcAra karIne jaMbudviIpamAM rahelA ane lavaNa samudramAM rahelA sUryanI sAthe samazreNIthI pratibaddha thaIne saMcAra kare che, tyAM paNa kSetra vibhAgathI rAta divasane vibhAga thAya che, te vibhAganuM kathana pahelAM kahevAmAM AvI gayela che. ane badhe ja jaMbudvIpamAM kahela bhAvanA pramANe bhAvanA karIne samajI levuM. e prakAra yAvat utsarpiNInA AlApakanA kathana paryata kahI le, kAleda samadramAM lavaNa samudranA kathana pramANe kathana karI levuM. tyAM beMtAlIsa sUryo kahyA che, temAM ekavIsa sUrya dakSiNa dizAmAM saMcAra karanArA sUryanI sAthe jaMbUdvIpamAM rahIne tathA lavaNasamudra dhAtakI khaMDamAM rahela sUryanI sAthe samazreNIthI saMbaddha thAya che, tathA ekavIsa sUryo uttara dizAmAM saMcAra karIne jaMbudvIpa, lavaNasamudra tathA dhAtakI khaMDamAM rahelA sUryanI sAthe samazreNIthI saMbaMdha thaIne saMcAra kare che, tyAM udayavidhi ane divasarAtrine vibhAga kSetravibhAgathI ja thAya che. e pahelAM kahela che. jethI vizeSa kahevAnuM prayojana nathI. (=ET vaMturIve sIve tava nAva vasadiuLo zoHiLI) bAkInuM dvIpa saMbadhI ke samudra saMbaMdhI kaMI paNa kathana kahyA vagaranuM hoya te tamAma kathana jaMbudvIpamAM kahela kathana pramANe ja kathana karIne samajI levuM. e kathana utsarpiNI avasarpiNI kALa paryanta zrI suryaprajJami sUtraH 1 237 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana karI levuM. jyAM dharmAdino utkarSa hoya te utsapiNI nAmane kALa che ane jyAM dharmadine apakarSa eTale ke hAsa heya te avasarpiNI nAmane kALa che, ATalA sudhI bhAvanA bhAvita karIne samajI levuM. A sU0 29 zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUrya prajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM che AThamuM prAbhRta samApta che navavAM prAbhRta navamAM prAbhRtane prAraMbhaTIkArya-sUryanA udaya ane saMsthAnanA saMbaMdhamAM AThamA prAbhRtanuM sArI rIte kathana karIne have ( va jaoNrilIcA) pauruSI chAyA keTalA prakarSavALI hoya che A viSayanA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che, (tA rU 4te) ItyAdi (tA varU te gi mrisiAthe bitti mAhite ivajJA) he bhagavAna sUryanA udayasaMsthAnanA saMbaMdhamAM sArI rIte vivecana sAMbhaLyuM have purUSa chAyAnA prakarSavALI eTale ke keTalA pramANavALI purUSanI chAyAnuM sUrya paribhramaNa kare che? A viSayamAM Apane mata kahI saMbhaLAve. arthAt kevA pramANavALI purUSanI chAyAne sUrya utpanna kare che? e viSayamAM zrI suryaprajJati sUtraH 1 238 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhagavAna Apane mata amane kaho. A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI bhagavAna mahAvIrasvAmI A viSayamAM anya matavAdInI mAnyatA rUpa pratipatti saMkSepanI kahe che (tatva haju rUmAgo siMnni pavittIo quttAgo) paurUSI chAyAnA pramANunA saMbaMdhamAM A kazyamAna svarUpavALI tApakSetranA viSayamAM kahelI traNa prakAranI anya matAntara 35 pratipatti kahevAmAM Avela che, te A pramANe che- (tattha khalu ege evamAsu-tA je NaM poggalA sUriyassa lessaM phusaMti te gaM pogalA saMtappaMti, te NaM pogAlA saMtappamANA tadanaMtarAI bAyarAiM poggalAI saMtAveMtIti esa NaM samitte tAvejo) e traNa matAntaravAdImAM pahele tIrthAntarIya A have pachI kahevAmAM AvanAra svarUpavALA pitAnA matanuM kathana karatAM kahe che ke-je pudgale sUryanI vezyAno sparza kare che, eja pugale sUryanI lezyAnA saMparzathI saMtApita thAya che. te pudgalo saMtapita thaIne eTale ke uSNa thaIne tenA pachInA eTale ke saMtapyamAna pudgalenA avyavadhAnathI rahelA je pagale che, e tadanaMtara pudgale kahevAya che. evA bahAra rahelA pudgalane saMtApita kare che arthAt sArI rIte uSNa kare che. prAkRta hovAthI mUlapAThamAM napuMsakapaNuthI kahela che, sUryamAM je Iti zabda kahela che, te prastuta kathananI samApti batAvavA mATe sUcita karela che, te pramANe bhAvanA samajavI. A pramANe (2) e sUryanuM tApakSetra arthAt prakAzasthAna hoya che. ( gvAhRNa) pahela tIrthAntarIya A pramANe potAnA matanuM kathana kare che. (1) have bIjA matavAdInA matanA saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che (puna vimAsu-an je pogAlA sUri yassa lessaM phusaMti te NaM poggalA no saMtappaMti, te NaM poggalA asaMtaNamANA tadaNaMtarAi bAhirAipoggalAi No saMtAveMtIti esa NaM se samite tAvakkhette, ege evamAsu)2 keI eka bIjo matAntaravAdI A nIce darzAvela kathana pramANe potAnuM kathana karatAM kahe che ke-je pudgale sUryanI glezyAne sparza kare che, te pudgale saMtApita thatA nathI. te pITha phalAdimAM uSNapaNuM zI rIte dekhAya che? A zaMkAnA samAdhAna mATe kahe che ke sUryanI glezyAnA saMparzathI je pITha phalakAdimAM saMtapta paNa dekhAya che, te temAM Azraya bhUta sUryanI vezyAnA pudgala svarUpa bhedathI jaNAya che. pIphalAdimAM rahelA yugalanuM saMtaptapaNuM nathI, A rIte pratyakSathI upalabdhi thavAthI e kathanamAM virodha jaNAtuM nathI, e na tapelA pudgale tenAthI bahAranA pudgalene saMtApita karatA nathI arthAt uNa nathI karatA, kAraNa ke-poteja tapta thayela hotA nathI. A kathananI samApti sucaka Iti zabda kahela che, A pramANe (2) e sUryanuM tApakSetra hoya che, A kathanane upasaMhAra karatAM zrI suryaprajJati sUtraH 1 239 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che ke koI eka bIje matAravAdI A pramANe potAnA mata viSe kathana kahe che. (2) (ege puNa evamahasu-tA je NaM poggalA sUriyasa lessaM phusaMti, teNaM poggalA asthegaiyA No saMtapaMti atthegaiyA saMtappaMti tattha atthegaiyA saMtappamANA tadaNaMtarAI bAhirAI poggalAI anthe gaiyAI saMtAveti atthegaiyAI No saMtAveMti, esa Na samite tAva ne vAraMg) 3 kaI eka trIjo matAntaravAdI nIce jaNAvela prakArathI pitAnA matanuM kathana kare che, te kahe che ke-je pudgale sUryanI vezyAne sparza kare che evA keTalAka pugalo hoya che, ke je sUryanI glezyAnA saMparzathI saMtApita thAya che, tathA keTalAka pudgale evA hoya che ke je saMtapta thatA nathI, temAM je saMtamAna yugale hoya che te teonI pachInA eTale ke bahAranA keTalAka pudgalone ratApita karatA nathI, ahIMyAM paNa Iti zabda samApti sUcaka che. A pramANe (se) e sUryathI utpanna thayela tApakSetra eTale ke prakAzakSetra hoya che, keI eka trIjo matAvalaMbI A pramANe pitAne mata darzAve che. (3) A traNe matavAdInA matAntarane jaNAvIne A badhA ja matAntaro miththArUpa ja che. tethI tene tyAga karIne tenAthI judA prakAranA potAnA matanuM kathana karatAM (vayaM puw) ItyAdi vAkyathI bhagavAna kahe che,-(varya pukha parva vAmo rUma caMtimajUriyAmAM revALAM vimaLato helo vaNittA " DhA" maNisiTgo parAti) kevaLajJAnane dhAraNa karavAvALA ane hAthamAM rahela AmaLAnI jema badhA bhuvanenA elekanamAM samartha huM A viSayamAM A vakSyamANa prakArathI sadasa vivekathI pUrNa yathArthavastutatvane kahuM chuM ke je A pratyakSa dekhAnAra caMdra devanA vimAnanI leNyA "varakRDha" arthAt nIkaLe che eTale ke sarvava Deya che, eja vezyA bahAranA AkAzamAM rahela yAcita prakAzakSetrane tathAvastu samUhane prakAzita kare che. vimAnamAMthI nIkaLela A vezyAonA apAntarAlamAM chita lezyAo hoya che. tethI e mULathI chinna lezyA sAmUchita thaIne eTale ke prakAzita thaIne bAhya pudgalene saMtApita kare che. eja vAta sUtrapAThamAM kahela che je A pramANe cha.-(eyAsi NaM le sANaM aNaMtaresu aNNatarIo chinnalessAo samucchaMti, tae NaM tAo chinnnncheHTo saMpuriyALo samarLIno tawtarArUM vAhiyAruM vastrApuM paMrAtIri) e leDyA enI pAchaLanI bIjI chinnavezyAo hoya che, tethI e chinnalezyA saMmUcchita eTale ke prakAzita thaIne samita arthAt utpanna thaIne tenI pachInA bAhya pudgalene saMtApita kare che. Iti zabda pUrvavat vAkya samApti sUcaka samajavo. (ge of a fbate tAvakatta) A pramANenuM re) e sUryanuM samita arthAt utpanna thayela tApakSetrane sabhava utpatti sama. A pramANe A mAro siddhAnta che eja siddhAMta anukULa rUpa kahela che. sU0 30 zrI suryaprajJami sUtraH 1 240 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TakAI :-(ru chuM te vorilochAyA) pachI chAyA keTalA prakarSavALI kahela che? A viSayanA saMbaMdhamAM navamA prAbhUtanA bIsamAM sUtramAM tApakSetranuM svarUpa kahIne have keTalA pramANuvALI pauruSI chAyAne sUrya nivartita kare che ? arthAt utpanna kare che? e viSaya saMbaMdhI praznasUtra kahe che ( phu te tUriDa risI kArca nirara mAhitta vAjhA) pauruSI chAyA saMbaMdhI mATe prazna che te Apa sAMbhaLe keTalA pramANanA prakarSavALI zirUSI chAyA arthAt purUSanI chAyAne sUrya nivartita kare che? eTale ke utpanna kare che ? he bhagavAna te viSe Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA prazna karavAthI bhagavAna mahAvIrasvAmI pahelAM lezyAnA svarUpa saMbaMdhI jeTalI paratIthi kenI mAnyatA rUpa pratipatti che, tenuM kathana karatAM kahe che-(tatha rahu gumAvyo paLavInaM pavittI go) paurUSI chAyAnA saMbaMdhamAM lezyAnA prakaraNamAM kahyA pramANe vaphTamANa prakAranI pacIsa pratipatti eTale ke matAntare kahela che, te A pramANe che. (a gvamAsu-di anubhava jU iritiSThA vitterU mAhiti ghagsT) e pacIsa paramatavAdImAM kaI eka prathama matAntaravAdI vaphTamANa prakArathI pitAno mata pragaTa kare che, (paurUSI chAyA lezyAnA vazavati hoya che, tethI kAraNamAM kAryane upacAra hovAthI pirUSI chAyA kahevAthI vezyA samajavI) azsamaya eTale ke pratyeka kSaNamAM sUrya paurUSI chAyA ke purUSanI chAyAne utpanna kare che. e rIte pitAnA ziSyone kahevuM. ahIMyAM A pramANe kahevAmAM Ave che ke--sva kakSAmAM bhamaNa karato sUrya pratyeka kSaNamAM bIjI bIjI vezyAne utpanna kare che. arthAta paravartita kare che, e rIte pitAnA ziSyone kahevuM. A kathanano upasaMhAra karatAM kahe che ke-kaI eka paramatavAdI A pramANe potAne mata pragaTa kare che. (1) (ege puNa ebamAsu-tA aNumuhuttameva sUrie poriso chAyaM nivattei Ahitetti vaejjA) bIje kaI eka tIrthAntarIya A have pachI kahevAmAM AvanAra prakArathI pitAnA matanuM kathana kare che ke-pratyeka muhUrtamAM sUrya purUSa saMbaMdhI chAyAne nivartita kare che, e rIte pitAnA ziSyone kahevuM, A pramANe bIjo matavAdI kahe che. (1) | (pgo amarAve chevacaM) A have pachI kahevAmAM AvanAra abhilApa vizeSathI zrI suryaprajJati sUtraH 1 241 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ke sUryanA sUtrapATha rUpa gamakathI badhe ja yathAvat pATha krama banAvIne samajI levuM, arthAt prakAzanI saMsthitinA viSayamAM pahelA je pacIsa pratipatti kahevAmAM AvI gaI che, te tamAma pratipatti eja pramANenA kramathI ahIMyA paNa kahI levI. tenA kamane AlApaka prakAra eja pramANe che. pacIsamI pratipattinuM pratipAdana karavAvALo sUtrapATha A pramANe che-(gm pvamA-ta Aju bogi vALo meSa sUraNa) ItyAdi madhyane AlApaka A pramANe kahe (gharamAzaM, -ne pukha gvamaraMtu ItyAdi prakArathI badhA ja AlApakamAM kahI levuM, mUlasUtramAM A pramANe pATha kahela che.- tA kAmo ce| oyasaMThiie pagavIsaM paDivattio tAo ceva NeyavyAo jAva aNu ussappiNI meva surie pArisIe chAyaM Nivattei, AhyiAti sapanA page eNamAhaMsu sAsa sthitinA viSayamA eTale ke prakAzanI saMsthitinA saMbaMdhamAM pacIsa pratipatti kahula che e badhI ja ahIMyAM paNa kahI levI e pratipatti yAvat anutsarpiNI paryata sUrya paurUSI chAyAne nivartita kare che ema svaziSyane kahevuM. koI eka A pramANe pitAne mata jaNAve che, pahelAM cha prAkRtamAM satyAvIsamAM ra7 mA sUtramAM A tamAma pratipattinuM kathana karela che. tethI tyAMthI te samajI levuM, vezyA saMbaMdhI paratIthikanI pratipatti A pramANe che kramAnusAra AlApaka prakAra (1) anusamaya sUrya UrUSi chAyAne nivartita kare che, (2) anumuhUrta sUrya pauSi chAyAne nivartita kare che, (3) anurAtri divasa sUrya(4) anu pakSa sUrya- (5) anu mAsa sUrya(6) anu Rtu sUrya(7) prati ayana sUrya zrI suryaprajJati sUtraH 1 242 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) prati saMvatsara sUrya(9) prati yuga sUrya(10) prati varSa zatamAM sUrya(11) prati hajAra varSamAM sUrya(12) prati lAkha varSamAM sUrya- (13) prati pUrvamAM sUrya- (14) prati so pUrvamAM sUrya(15) prati hajAra pUrvamAM sUrya(16) prati eka lAkha pUrvamAM sUrya - (17) prati pApamamAM sUrya(18) prati se palyopamamAM sUrya- , (19) prati hajAra palyopamamAM sUrya(20) prati eka lAkha palyopamamAM sUrya(21) prati sAgaropamamAM sUrya , (22) prati se sAgaropamamAM sUrya- ,, (23) prati hajAra sAgaropamamAM sUrya- ,, (24) prati eka lAkha sAgaropamamAM sUrya(25) prati utsarpiNI avasarpiNamAM sUrya-, ,, A pramANe paccIsa prativAdiyAnA matathI chAyAne nivanakALa kahela che, have lAgavAn A viSayamAM pitAnA matane pragaTa karatAM kahe che,-(varSa puLa varSa vayamo-in sUriyarasa NaM uccattaM ca lessaM ca paDucca chauddese uccattaM ca chAyaM ca paDucca lessuddese lessaM ca zrI suryaprajJati sUtraH 1 243 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAyaM ca paMdubdha sAkSe) kevaLajJAnathI vastunA yathA tatvane jANavAmAM kuzaLa eva hUM. A viSayamAM A pramANe kahuM chuM.sUryathI utpanna thatI lezyAnA uccatvanA saMbaMdhamAM yathArtha rIte jANIne chAddeza kahu chuM. ahIMyAM A pramANe samajavuM joie. je pramANe sUrya udayakALathI AraMbhIne kramazaH ucca ane uccataramAM atikramaNa kare che. A pramANe pratyakSathI ane laukika vyavahArathI kahevAmAM Ave che, laukika udayakALamAM udaya pAmatA sUryane atyata nIce tema nIcatara sthAnamAM atyaMta rahela dekha che. te pachI me karIne najIka ane atyaMta najIka AvIne uMce temaja atyaMta uMce dekhAya che, te pachI madhyAhna samaya pachI krama kramathI dUra thaine tathA nIce nIce jatA dekhAya che. A rIte eTale sudhI gamana kare che ke-jyAM sudhI lezyAnuM sacaraNa hAya che. te AvI rIte samajI zakAya che.-sUrya atyaMta nIcA pradezamAM Ave tyAre sarvAM prakAzyamAna vastunI upara taratA hoya tema vastu dUrathI jaNAI Ave che, te pachI prakAzya vastunI meATI ane mahattara chAyA utpanna thAya che. sUrya uMce ekadama UMcA sthAnamAM Ave tyAre lezyA najIka najIka thAya che, tethI prakAzyavastunI hIna ane hInatara chAyA thAya che, A rIte vartamAna sUryanuM uccatva ane lezyAne jANIne chAyA anya prakAranI thatI jaNAya che, ahIM'mAM pratikSaNe vilakSaNa prakAranA vegathI te te pudgalAnA vadhavAthI athavA te te pudgalAnI hAnI thavAthI chAyAnu je anyatra arthAt bhinna prakAra dekhAya che, te kevaLa jJAnI ja jANI zake tema che. chadmastha tA nimitta mAtra che. tethI (DhAcoddeza) e pramANe kahela che. (=vataMtra prAcaM pa pannuSa chAyo,te) zrRti te te prakArathI sUrya nuM uccatva tathA hIna hInatara athavA adhika adhikatara te te prakAre thatI joIne tathA laizyAne prakAzya vastunI prAsanna arthAt najIka athavA samIpatara tathA dUra athavA dUtara paripatitathaIne dekhAya che A pramANe chAyeAdeza samajavA. tathA (jemAM chAya 6 putta2 unnattotte) prakAzya vastunI krUra ane dUratara tathA samItara jaNAtI tathA hInatara ane adhika adhikatara chAyA paDatI dekhAya che, te te prakAre thatI chAyAne joine sUryaMnA te te prakAranA uccatvanA phelAvA samajI levA, A pramANe chAyAddeza samajavA, ahIMyAM AvI rIte samajavuM joIe A traNe avasthAe pratikSaNe bhinna bhinna prakArathI parivartita thAya che. tethI eka agara annenuM te te prakArathI pravata mAna uddezanI prAptithI A uddezanA khAdha thAya che. A pramANe lesyAnuM svarUpa batAvIne have paurUSI chAyAnA pramANanA sabadhamAM patIthikAnI pratipattiyAnA saMbhava batAve che.(tastha hajI mAtro ruve pahittio vaLattAtro) e paurUSI chAyAnA paramANunA sabaMdhamAM eTale ke chAyAnA pramANanA jJAna thavAnA samadhamAM A kSamANu svarUpavALI matAntara rUpa e pratipattiyezanuM pratipAdana zrI suryaprajJapti sUtra : 1 244 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karela che, te A pramANe che (tasthaLe tramatu-tA asthi se trile gaMsina vinaMti sUvi corichi:ca nivatte) e be paratIthikAmAM pahelA paratIthi ka have pachI kahevAmA AvanAra peAtAnA matane jaNAvatAM kahevA lAgyA ke evA divasa hoya che, ke je divasamAM sUrya ugamana muhUrtamAM eTale ke udayakALamAM ane astamana muhUrtamAM cAra purUSapramANu vALI chAyAne ahIMyAM purUSa padma upalakSaNamAtra che arthAt khadhI ja prakAzya vastunI cAra gaNI chAyAne utpanna kare che, (asthi saviselasinAM nivasaMtisUri o iitta AyaM nivattara putte praznamAtaMtu) evA paNa divasa hoya che ke je divase sUryonA udbhayanA samayamAM ane asta thavAnA samayamAM be purUSa pramANavALI chAyA hoya che. arthAt badhI ja prakAzya vastunI khamaNI chAyAne sUrya utpanna kare che. kathananA upasa'hAra karatAM kahyuM che ke keI eka A pramANe peAtAnA mata kahe che, ( ege puNa evamAhaMsu-tA asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie duporisicchAyaM nivatter, stha je se vise khaMti nuM trimaMtti mUri no ditti parisichAya nivattepha) eve divasa hAya che ke je divase saMcAra karate sUrya udayanA samayamAM ane astamana samayamAM e purUSa pramANavALI chAyAne utpanna kare che, tathA evA paNa divasa hAya ke ja divase bhramaNa karatA sUya uddayanA samayamAM ane asta thavAnA samayamAM kAI paNu pramANanI paurUSI chAyAne utpanna karatA nathI. have A mata viSenI bhAvanA batAvavAmAM Ave che.-(tatva ne te mA tu-tA asthi se divase jaisi divasaMsi sUrie cara porisIyaM chAyaM nivatte3, asthi se divase taMtti niyaMsisUri To rilIya chAcanavor, te vamAnu) e e tIrthAntarIyAmAM je tIrthAntarIya A pramANe kahe che ke-evA divasa hAya che ke je divasamAM sUrya cAra purUSapramANunI chAyA utpanna kare che, tathA eve! paNa divasa hoya che ke je divase sUrya e purUSapramANanI chAyAne utpanna kare che, e vAdI A pramANe potAnA matanu sama na karatAM kahe che ke-(tA gayA La sUri sagamatAM maMdaruM saMmittA cAra varU, tayA a uttamaka patte ko aTThArasamuhutte divase bhavaTTa, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai) arthAt sAyana karyuM saMkrAnti kALamAM sUrya sarvAbhya tarama`DaLa arthAt mithunAnta ahe rAtravRttamAM upasa kramaNa karIne arthAt e maDaLane prApta karIne gati kare che, arthAt e maMDaLamAM bhramaNa kare che, e divasamAM sUrya uttamakASThA prApta hoya che, eTale ke parama prazna vALA hoya che, tethI parameSkRSTa eTale ke parama adhika aDhAra muhUta pramANanA divasa hoya che, tathA janyA eTale ke parama ladhu khAra muhUta pramANavALI rAtrI hoya che, zrI suryaprajJapti sUtra : 1 245 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taMsi ca NaM divasaMsi sUrie cauporisIyaM chAyaM Nivattei, tA uggamaNamuhuttaMsi ya atthmnnmudbhutaMti ya jevaM abhiva>=mALe zodheya gaMLivaddhemALe) te divasamAM arthAt sAyana ka saMkrAntinA divasamAM bhramaNa karate sUrya cAra puraSa pramANavALI badhI prakAzya vastunI cAra gaNI chAyA utpanna kare che, tathA udayakALa ane astakALamAM cAra purUSapramANavALI chAyA utpanna kare che. tathA lezyAne vadhArIne prakAzya vastunI upara upara rahIne dUra ghaNe dUra jaIne tene niveSTita karyAM vinA eTale ke prakAzya vastunI upara rahIne najIkanI vastune cheDayA vinA kAraNa ke tema thAya te chAyAhIna athavA hInatara thaI javAne saMbhava rahe che, (tA gayA nuM sUriz savvAti maMDae trasaMmittA vAraMvararU tathA nuM uttamakttupttaa ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNie duvAlasamuhutte divase bhavai) bhe samaye peAtAnA mAmAM bhramaNa karatA sUrya sakhAhyamaDaLamAM eTale ke sAyana makarAnta vRttamAM upasaMkramaNa karIne arthAt e maMDaLane prApta karIne gati kare che arthAt e maMDaLamAM bhramaNa kare che, arthAt parama dakSiNadizAmAM heAya che. te samaye (DisembaranI tevIsa tArIkhanI najIkamAM) uttamakASThA prApta parama dakSiNAyanagata sarvAdhikA aDhAra muhUta pramANanI rAtrI hAya che. tathA sarva laghu khAra muhU pramANanA divasa hoya che (taMtti vaLa divasaMsi sUrie duparisIyaM chAyaM Nitrattei, uggamaNamuhuttaMsi atthamaNamuhuttaMsi ya, lessaM pramiyarDjhemALe khocela aaN niyuddhamAn) e parama dakSiNAyanakALamAM sUrya e purUSapramANuvALI eTale ke badhI ja prakAzya vastunI khamaNI chAyA ne utpanna kare che. tathA te divase udayakALamAM ane astamana kALamAM lesyAnI vRddhi karIne e paurUSI chAyAne utpanna kare che, lezyAne hIna karIne nahIM eTale ke prakAzya vastunI upara rahIne najIka rahIne tene niveSTita arthAt vIMTaLAIne nahI', kAraNa ke nivedegSTita thavAthI chAyA hIna agara hInatara thavAnA saMbhava rahe che, (tattva na ne te vAEdhutA asthiLa che trise gaMtti naM visaMsi sUcihno vici posoyaM chAyaM vitte, te mAtaMtu) A be matAntaravAdIyAmAM je matAntaravAdI A pramANe kahe che ke evA divasa hAya che, ke je divase saMcAra karatA sUryapurUSaya pramANanI eTale ke badhI ja prakAzya vastunI tenA pramANathI khamaNI chAyA utpanna kare che, tathA evA paNa divasa hAya che ke-je divase koI paNa prakAranI paurUSI chAyAne utpanna karatA nathI. A rItanA kathananA samanamAM vakSyamANu prakArathI kathana kare che, - ( tA jayA NaM sUrie savvantaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraI, tathA NaM uttamakraTupatte zrI suryaprajJapti sUtra : 1 246 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kosa aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bharai) je divase sUryaM sarvAbhya taramaMDaLamAM arthAt mithunAnta aheArAtra vRttamAM upasa kamaNu karIne eTale ke e maMDaLane prApta karIne gati kare che, arthAt e maDaLamAM bhramaNa kare che, e divase arthAt parama uttarAyaNa divasamAM sUryaM parama prakane prApta karIne uttaradakSiNamAM hoya che tethI e samaye paramautkRSTa aDhAra muhUtanA divasa hAya che. tathA te divasamAM jaghancA eTale ke sauthI nAnI khAra muhUrta pramANanI rAtrI hoya che (tti cAMsitti bhUhi do porisIyaM chAyaM Nivattei taM jahA - uggamaNamuhuttaMsi ya atthamaNamuhuttaMsi ya lessaM abhivamANe no ceva La niyuDhemALe) e divase arthAt parama meTA dimAnavALA divasamAM sU che purUSapramANavALI eTale ke badhI ja prakAzya vastunI khamaNI chAyA utpanna kare che. jema ke uddayakALamAM ane astamanakALamAM khamaNI chAyA kare che. eTale ke lezyAne vadhArIne arthAt peAtAnI teolezyAne vadhArIne nahi ke thADI AchI karIne sUrya peAtAnI gati kare che, (tA gayA naM. sUriz savvavA|i maMdaruM vasaMmittA cAra caD tacA mAM uttamamuttA dhoriyA aTThAnamuduMnA rA++ maTTu, gaLi suvAsamundutte trise ma) je samaye sU sa khAAmaDaLa arthAt dhanasaMkrAMtina! ahArAtramAM jaIne gati kare che, e divase uttama kASThA prApta arthAt parama dakSiNAyanamAM vamAna uttamakASThA prApta arthAt sarvAdhikA aDhAra suhU pramANanI rAtrI heAya che, tathA sa janya arthAt sauthI nAnA khAra murhuta pramANavALA divasa hoya che. (taMtti ja naM viSayaMti sUri no RiSiorisIpa chAyaM nivattara, uttaMsi atthamaNamuhuttaMsi ya No ceva lessaM abhivuDDhemANe vA NivuDDhemANe vA) e sakhAdyamaMDaLanA saMcaraNa divasamAM arthAt sarvAdhika rAtri pramANavALA kALamAM bhramaNa karatA sUya koi paNa prakAranI paurUSI chAyAne utpana karatA nathI. tathA e divasamAM uDDayanA samayamAM tathA sUryAstakALamAM lezyAne arthAt e kALanI tejolezyAne vadhAratA nathI, athavA lesyAne nyUna karatA nathI. kAraNa ke vadhAro thavAthI adhikAdhikatara tathA niveSTita thavAthI hIna hInatara chAyA thavAnA sabhava rahe che. A pramANe paramatavAdIcenI mAnyatAvALI e pratipattiyAne sAMbhaLIne zrI gautamasvAmI potAnI zaMkAnA samAdhAna mATe prabhuzrIne pUche che--(tA rU dvaita sUriN porisi chAruM nivatta, gati vakannA) he bhagavAn jo paratIthI konI AvI rItanI mAnyatA che (tA) tA ApanA matathI sUryAM keTalA pramANavALI paurUSI chAyAne nivRtita kare che, zrI suryaprajJapti sUtra : 1 247 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te yathArtha rithati Apa kaho. A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI mahAvIra prabhu pAtAnA matathI dezanA vibhAga pUrvaka te te prakAranI paurUSI chAyAne aniyata pramANavALI kahe che. paratIrthika pratidivasa deza vibhAgapUrvaka pratiniyatapaNAthI kevaLa divasanA vibhAgamAM pratipAdita kare jethI pahelAM e paratIthinA ja matanuM kathana kare che tatha) ityAdi. (76 rUmAbo chaorphar parivattino quttAbo) e prakAranA deza vibhAgathI pratidivase pratiniyata pramANuvALI paurUSI chAyAnA saMbaMdhamAM A vAkyamANa svarUpavALI chanuM saMkhyAvALI matAntara rUpa pratipatti pratipAdita karela che, je A pramANe che(tastha i gvamA) e cha-nu paramatavAdI mAM kaI eka A vayamANa prakAranI pitAnA matanuM pratipAdana kare che, (tA 0i f se rele iaaN vilaMta sUrira voriNIyaM chA u frig) e pradeza che ke arthAt pRthvIne keI bhAga evo che ke je bhUbhAgamAM pitAnI kakSAthI paribhramaNa karato sUrya jayAre tyAM Ave che tyAre tyAM AvIne eka purUSapramANavALI chAyAne eTale ke badhI ja prakAzya vastunI pitAnA pramANa pramANenI chAyAne utpanna kare che, A kathanane upasaMhAra karatA kahe che, ke eka matAntaravAdI A pramANe pitAne mata jaNAve che, teNe puLa pavanahaMdu-tA thi je che te vaMti siMha raNa supariNIyaM chAyuM vattepha) DeI eka bIje mAtaravAdI A kazyamAna prakArathI pitAne mata pradazita kare che, te kahe che ke-e paNa bhUbhAgane pradeza che ke je bhUbhAgamAM bhramaNa kare sUrya be purUSa pramANuvALI chAyAne utpanna kare che, A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che ke-kaI eka A pramANe pitAne mata pradazita kare che. | (gvaM pALa zamirALe becakahyuM sAva cha0AruM vilI chAyaM zivatta) A pUrvokta zrI suryaprajJapti sUtra: 1 248 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakArathI A have pachI kahevAmAM AvanAra abhilASa eTale ke sUtrAlApathI bAkInI pratipattinuM krama pramANe sUtrapAThanI vaijanA karIne kahI levuM. ane eTalA sudhI A prakArathI yojanA karavI ke jyAM sudhI chellI pratipatinA saMbaMdhavALo sUtrapATha AvI jAya Aja pATha khaMDazaH pragaTa karavAmAM Ave che (chatta36) ityAdi AnA pUre pUro pATha krama A pramANe che. (je puLa pavamarg tA thi ii se re vaMtioi resi vRtti channa chuM voriNAM kAca Atti ghausiA ne vAraMg) kei eka A pramANe pitAnA matanuM kathana kare che ke-koI bhUbhAga e che ke je pradezamAM sUrya chanu pramANanI piphathI chAyAne utpanna kare che. e pramANe svaziSyone kahevuM. koI eka A pramANe vamatanuM kathana kare che. A pramANe bAkInI madhyanI pratipattino strAlApa prakAra pote pejanA karIne bhAvita karI levI. saraLa hovAthI tathA grantha vistArabhayathI judI judI rIte teno ullekha ahIMyAM karela nathI. - have Aja chanu pratipattinI bhAvanikA batAvatAM kahe che-(taya ne te vAraMgRA gathi Le che naM i revaMti sUgi givoriNI kArca nivaoNrU) e chanuM prati pattivALA matAntaravAdImAM je matAntaravAdI A pramANe kahe che ke-e bhUbhAga che ke je pradezamAM pitAnA mArgamAM bhramaNa karato sUrya eka purUSapramANavALI chAyAne arthAta badhI prakAzya vastunI potapotAnA sarakhA pramANavALI chAyAne utpanna kare che. arthAt pitAnA pramANu barAbaranI ja chAyA utpanna kare che. (te pravAhaMg-7 sUrina hedimAto sUrapaDihito bahittA abhiNisidvAhiM lessAhiM tADijamANIhiM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaraNijjAo bhUmibhAgAo jAvaiyaM sUrie uDDhe uccattaNaM evaiyAe samAe addhAe egeNaM chAyANumANappamANeNaM umAe tattha se sUrie egaporisIyaM chAyaM Nivattei) se purUSa pramANanI chAyAnuM kathana karavAvALA A vakSyamANa prakArathI pitAnA matanuM kathana kare che ke-sUryanA sauthI nIcenA sthAnathI sUryanA pratighAtathI eTale ke sUryane nizAnathI zrI suryaprajJapti sUtra: 1 249 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAra nIkaLela je leDyA e vezyAthI tADita thatI A ratnaprabha pRthvInA samatala bhAgathI jeTalA pramANavALA pradezamAM sUrya upara vyavasthita thAya che, eTalA pramANathI sarakhA mArgathI eka saMkhyA pramANavALA chAyAnumAna pramANavALI prakAzya vastunA pramANanuM anumAna che uddezathI karavAmAM Ave che. tenAthI (ahIMyAM sUtramAM adhya zabdane strIliMgathI kahela che, te prAkRta hovAthI A pramANe kahyuM che) AkAzamAM sUryanI samIpa prakAzya vastunuM pramANa sAkSAt kahevuM zakya na hovAthI anumAna pramANe kahela che, kAraNa ke teja:puMjanuM adhika paNuM hovAthI. paraMtu deza vizeSathI athavA sthAna vizeSathI anumAnathI kahevuM zakya thAya che. tethI ja chAyAnumAna pramANathI tema kahela che, (umA) amita eTale ke paricchinA je deza vizeSa athavA pradeza athavA je pradezamAM Avela sUrya eka purUSapramANavALI athata badhI prakAzya vastunI tipitAnA pramANavALI chAyAne utpanna kare che, ahIMyA AvI rIte bhAvanA samajavI joIe. pahelAM sUrya udaya thAya tyAre je lesthA nIkaLe che, te lezyAthI prakAza prApta karIne prakAzya vastunA pradezamAM upara karavAmAM Avela tathA pUrva tarapha kaMIka namela prakAzya vastu hoya che, e parichinna AkAza prazamAM Avela sUrya prakAzya vastunI samAna chAyAne banAve che. A ja pramANe badhe ja bhAvanA samajavI. (tattha je te evamAsu-tA asthi NaM se dese jaMsi gaM desaMsi sUrie duporisIyaM chAyaM Nivattei, te evamAsu tA sUriyasa NaM sabbaheTThimAo sUriyapaDidhIo bahittA abhiNisidvAhiM lesAhiM tADijjamANIhiM imIse rayaNappabhAe puDhabIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo jAva iyaM uDhaM uccatteNaM evaiyAhiM dohiM addhAhiM dohiM chAyANumANappamANehiM umAe ettha gaM se sUri to porisIyaM chA raLavajo; gm gvamAsa) A chAyA pramANa viSayaka vicAramAM je matAntaravAdI A vakSyamANa prakArathI kahe che ke-evo eka pradeza che ke je pradezamAM pitAnI kakSAmAM bhramaNa karato sUrya jayAre Ave che tyAre be purUSa pramANunI chAyAne utpanna kare che, te vAdI potAnA matane spaSTa karatAM kahe che ke sauthI nIcenA sthAnamAM sUryamAMthI bahAra nIkaLela je vezyA hoya che, e lezyAthI tADita thaIne A ratnaprabhA arthAt ratnapuMjavALI bhUmithI eTale ke basamaramaNIya arthAta adhikAdhika samatalathI zobhAyamAna bhUmi bhAganI upara vyavasthita be addhAthI ane be prakAzya vastunA pramANuthI zrI suryaprajJati sUtraH 1 250 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyApta je deza arthAt bhUbhAgamAM Avela sUrya A have pachI kahevAmAM AvanAra niyamathI be purUSa pramANavALI eTale ke badhI ja prakAzya vastunI bamaNI chAyAne utpanna kare che, (evaM NeyavvaM jAva tattha je te NvamAhaMsu-tA asthi NaM se dese jaMsi NaM desaMsi sUrie chaNNauti porisIyaM chAyaM Nivattei, te evamAhaMsu-tA sUriyassa NaM sabahiTThimAo sUrappaDidhIo bahitA abhiNisiTTAhiM lessA hiM tADijjamANAhiM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAko bhUmibhAgAo jAvatiyaM sUrie uDUDhaM uccatteNaM evatiyAhiM chAyAvattIe chAyANumANappamANAhiM umAe etdha NaM sUrie chaNNautiM porasIyaM chAyaM Nivattei, ege evamAsu) mA saMbaMdhamAM vakSyamANa pratipAdana rUpamArgathI tamAma viSaya samajI levuM, athaoNt eka eka pratipattimAM eka eka chAyAnumAna pramANa vadhArIne cha namI pratipatti paryata badhI pratipatti kramAnusAra samajI levI, te kathananA pramANe sUtrAlApaka paNa pite udbhAvita karIne samajI le. vizeSa piSTapeSaNa karavAthI zuM lAbha? A chAyAnumAna pramANanA nirUpaNa viSayamAM je matAntaravAdI ema kahe che kee paNa pradeza che ke jyAM paribhramaNa karato sUrya nu purUSa pramANa arthAt koIpaNa prakAzya vastunI cha-- gaNI chAyAne utpanna kare che. te tIrthAntarIya A pramANe mAne che. ke-sUryanI sauthI nIcenA sthAnathI eTale ke nimna kakSAthI arthAt sUryanA niveza sthAnathI bahAranA pradezamAMthI nIkaLela lezyA arthAt karma saMzleza dravya rUpa athavA bhAva vizleza svarUpavALI vezyAthI tADita thavAvALI A ratnaprabhA pRthvInA bahu samaramaNIya bhUmi bhAgathI arthAt adhika samatalathI suzobhita bhUpradezathI jeTale dUra sudhI sUrya uparanA bhAgamAM sthita rahIne eTalA arthAt chanu purUSa pramANanI chAyAnumAna pramANuthI eTale ke badhI prakAzya vastunI chanuM gaNI chAyA pramANathI yukta thAya che. arthAt e leNyAothI e pradeza vyApta thAya che. e rIte e sUrya nu chananu purUSa pramANavALI arthAt keIpaNa prakAzya vastunI cha7 gaNI chAyAne utpanna kare che. keI eka chananu paramata vAdI A pUrva pratipAdita paddhatithI pitAnA matanuM kathana kare che. A pramANe paramata vAdInI mAnyatArUpa pratipattiyonuM sArI rIte pratipAdana karyuM che. have badhAne sArAsAranA vicAra pUrvaka bhagavAna pitAnA matane pradarzita karatAM kahe che-(vaLe puLA vuiM vagAmo) kevaLajJAnathI sakala vastu tatvanA yathArthapaNAne jANavAmAM kuzaLa e huM A saMbaMdhamAM A vakSyamANa prakArathI mArA matanuM pratipAdana karUM chuM -je A pramANe che-(ti arariNIyaM chArca viru) bhramaNa karato sUrya udayakALamAM ane astamAna kALamAM kaMIka vadhAre ogaNasATha purUSa pramANa eTale koIpaNa prakAzya vastunI kAMIka vadhAre ogaNasATha gaNI chAyAne utpanna kare che. zrI suryaprajJami sUtraH 1 251 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have (vadne) ityAdi sUtrathI adha paurUSInu kathana kare che. (tA varDhoranI chAyA trisanna ri nte yA tene vA) zrIgautamasvAmI bhagavAnane prazna karatAM kahe che ke--a paurUSI athavA arthAt a purUSa pramANavALI arthAt badhI prakAzya vastunA ardhA pramANavALI chAyA divasane keTale bhAga jAya tyAre arthAt sUryAMyathI keTalA aMtara kALamAM athavA divasane keTalA bhAga khAkI rahe tyAre ardhApramANavALI chAyA thAya che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLI bhagavAn mahAvIrasvAmI tenA uttara ApatAM kahe che ke-(jJAtimAne aMte vA teNe tra) divasane trIjo bhAga jAya tyAre arthAt sUryaEkraya pachI trIjA bhAganA divasa pasAra thAya tyAre athavA trIjA bhAgane divasa bAMkI rahe tyAre ane purUSa pramANunI chAyA thAya che, jema ke-ahIyAM dvimAna 24 cAvIza . ghaDInI kharAkharanA che tene trIjo bhAga 8 ATha ghaDIne thAya che. eTale sUryodayanI pachI ATha ghaDi tulya tathA sUryAsta kALathI 8 ATha ghaDI kharAkhara samayamAM a` purUSa pramANanI chAyA hoya che, pramANe badhe samajI levu. zrIgautamasvAmI pharIthI prazna kare che ke-(tAiriNI na chAyA vipakSa te vA tette vA) te purUSa pramANanI eTale ke koi paNa prakAzya vastunI peAtAnA pramANu kharAkharanI chAyA divasanA keTalA bhAga jAya tyAre athavA keTalA bhAga zeSa rahe tyAre pAtapeAtAnA pramANu kharAkharanI chAyA hoya che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttara ApatAM bhagavAna mahAvIrasvAmI kahe che ( 2mAne te vA chelle vA) divasanA cAthA bhAga eTale ke caturthAMza bhAga jAya tyAre athavA cAthA bhAga khAkI rahe tyAre purUSa pramANunI arthAt khI prakAzya vastunI tenA khokharanA pramANunI chAyA hoya che ? A pramANe bhagavAnaneA uttara sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI pharIthI prazna pUche che-(lA viddha porisI naM chAyA visamsa te yA sene vA) dvaidha purUSa pramANa arthAt IjAnA ardhA bhAga arthAt dADha bhAga pramANanI chAyA divasanA keTalA bhAga gayA pachI athavA zeSa rahe tyAre thAya che? A pramANenA praznane sAMbhaLIne tene uttara ApatAM bhagavAna kahe che. (tApaMca maLe tevA lete vA) divasanA pAMcamAMza bhAga jAya tyAre athavA paMcamAMza bhAga bAkI raDe tyAre DheDha purUSa pramANa vALI chAyA thAya che, A pramANe A tamAma viSaya anya graMthAmAM sarvAbhyantara maDaLane adhikRta karIne pratipAdana karela che. nandIsUtra cUrNi granthamAM kahyuM paNa che-(vruttisad vRttisarIra trA, tato utte nipANA porisI evaM savvassa vatthuNo jayA sapamANA chAyA bhavai, tayA porisI havai, evaM porasopamANaM uttarAyaNassa aMte dakkhiNAyaNassa AIe ikkaM diNaM bhavata, ato paraM addha saTTibhAgA aMgulapsa dakkhiNAyaNe vaDaDhaMti, uttarAyaNe hassaMti evaM maMDale maMDale aNNA sI) iti A badhA vibhAga pramANunuM pratiprAdana sarvAbhyatara maMDaLane adhikRta karIne zrI suryaprajJapti sUtra : 1 252 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa kathana samajI levuM. ( evaM addha porisI choDhuM pucchA, divasasa bhAgaM choDhuM vA karaNaM zerikI chAyA visarata te vA sele vA) pahelAM pratipAdana karela prakArathI a purUSapramANu arthAt badhI prakAzya vastunI potAnAthI ardhA pramANanI chAyAnuM vAraMvAra caiAjanA karIne praznasUtrAnusAra tenA pratipAdananI rItathI divasanA bhAganI cAjanA karIne uttarottara sUtra prakAra samajI levA. je A pramANe che jAva advaUNAsa niyamathI eTale ke (vi porisINaM chAyA kiM gae vA sese vA ? tA cha bhAga gae vA sese vo, tA aTThAijja parirsIna chAyA nava vA teNe vA, tA. sattama! vaseche vA) ityAdi A pramANe ardhAM egaNasATha purUSa pramANanI chAyAnA kathata sudhI A pramANe kathana karI levuM. A pramANenI chAyA divasanA keTalA bhAga vIte tyAre athavA keTale bhAga bAkI rahe tyAre thAya che ? tuM kahA A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaranAM prabhuzrI kahe che (ttA hamULavIsanacamANavA sele vA) divasanA ekasesa ogaNIsamA bhAga jAya tyAre athavA khAkI rahe tyAre adha egaNasATha bhAganI paurUSI chAyA hoya che. pharIthI zrIgautamasvAmI prazna kare che--(jJA jhajhATTiorI : chAyA visasa rite vA sele vA) AgaNa sATha purUSa pramANa vALI chAyA eTale ke badhI prakAzya vastunI peAtAnAthI ogaNasATha pramANa vALI chAya. divasanA keTale bhAga jAya tyAre athavA zeSa tyAre thAya che ? A praznanA uttaramAM bhagavAna kahe che--(tA vAvIlasasamAne TE yA teNe vA) divasane khAvIsa hajAramA bhAga vIte tyAre athavA zeSa rahe tyAre ogaNasATha purUSa pramANanI chAyA thAya che. zrIgautamasvAmI pharIthI prazna kare che-(tAsAtirega ajhaLaTri porinI naM chAcA visamsa inaNa ya teNe cA) sAtireka arthAt kaMika vadhAre AgaNasATha purUSa pramANanI chAyA divasane keTale bhAga jAya tyAre athavA khAkI rahe tyAre thAya che? AnA uttaramAM prabhuzrI kahe che--(tA sthi piN yA sele vA) divasanA koipaNa bhAga vItavAthI athavA khAkI rahevAthI A prakAranA pramANanI chAyA thatI nathI, arthAt kaMIka vadhAre AgaNasATha purUSa pramANanI chAyA divasanA AraMbha kALamAM arthAt sUryadayanA sama samayamAM athavA sUryanA astanA samakALamAM thAya che. te samaye divasane gaNanA pAtra koi paNa bhAga kahevAnuM zakaya nathI. arthAt kaMIpaNa kALanA bhAga karIne kahI zakAya tema nathI. tethI. kahe che ke--(nasthi viSi N vA sele nA) have chAyAnA bheda kahevAmAM Ave che--(satya ghaNu rUmAM paLavIsaniviTTA chAcA vaLattA) chAyAnI vicaraNamAM nizcitapaNAthI A vakSyamANu prakAranI paccIsa prakAranI chAyA hAya che, eTale ke matAntarathI athavA granthAntaramAM pratipAdana karela che, je A pramANe che. zrI suryaprajJapti sUtra : 1 253 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (saM. hiMmarachAyA, (2) gurachAyA (2) parachAyA, (3) sAcachAyA (4) vanachAyA (1). uccattacchAyA (6) agulomacchAyA (7) ArUbhittA (8) samA (9) paDihatA (10) khIlacchAyA (11) parakhacchAyA (12) purato udayA (13) purimaThabhA ubagatA (14) pacchimakaMThabhAuvagatA chAyA vALI () kriANu #LI chAyA (28) chAyarachAyA (21) joDha chAyA e divasamAM khaMbhacchAyA (1) rajajuchAyA (2) prAkArachAyA (3) prAsAdachAyA (4) udgamachAyA (5) uccatvachAyA (3) anulemachAyA (7) AraMbhitA (8) samA (9) pratihatA (10) khIla chAyA (11) pakSachAyA (15) pUrvata: udayathI pUrvakaMThebhAge pagata (13) pazcimabhAgo - pagata (14) chAyAnuvAdinI (15) kiyatyanuvAdinI (16) chAyA cchAyA (17) golachAyA (18) kiyatyanuvAdinI ane gelacchAyAnA ATha bhedo pratyeka divasamAM ane pratyeka dezamAM sUryodayathI sUryAsta paryanta samayabhedathI tathA prakAzyavastunA svarUpa bhedathI pacIsa prakAranI chAyA thAya che. eja chAyAnA svarUpabhedathI nAmabheda kahevAmAM Ave che. je A pramANe che.-khaMbhachAyA-khaMbha samAna chAyA 2jaju chAyA derI jevI durbala AkRtinI chAyA, prAkAra jevI chAyA, prAsAda jevI chAyA, uddagamachAyA prAraMbhiNI chAyA, uccatva chAyA eTale ke upara mukhavALI chAyA, prakAzya vastunI chAyA anuprakAzya vastunI viruddha dizAmAM thAya che. tethI A niyamathI prakAzanA uparanA bhAgamAM rahela prakAzanI chAyA uparanI tarapha phelAya che, e ja pramANe anuloma chAyA ane pratima chAyA paNa samajavI. AraMbhikA chAyA, prAraMbhikA chAyA, samAeka rUpA chAyA, pratihatA gatine rokavAvALI chAyA, khIlachAyaHkhIlarUpa chAyA, pakSachAyA=pAMkha jevI chAyA, parvataHpUrva dizA tarapha udayathI eTale ke sUryodayakALathI pUrvakaMTha bhAgamAM rahela eTale ke-pUrvadigvibhAgamAM rahela chAyA athavA pazcima digyabhAgamAM rahela chAyA, eja pramANe anuvAdinI= vAraMvAra samAnarUpavALI chAyA A kiyatyA eTale ke keTalA pramANavALI anuvAdinI chAyAnA eTale ke geLa chAyAnA arthAt LarUpa arthAt vartulAkAranI chAyA hoya che. have tenA bhede kahevAmAM Ave che. (taratha of 4chAyA aviThTha goLattA) chAyAbhedanI vicAraNAnA viSayamAM sattara prakAranI chAyA pratipAdita karela che. tenA bIjA ATha bhedo thAya che. have e bheda kahevAmAM Ave che. (taMdra srarachAyA, gavaddhoi chAyA, jAdapatrachAyA, vADhastrachAyA, jovaDhirachAyA, jaaphUDhosTAvachAyA, joDhapunachAyA, avaDhapaDhaputrachAyA) galacchAyA, apAIgolachAyA ghanagelachAyA apAI ghanagela chAyA, golapuMja chAyA apAIla puMja chAyA, A gola chAyAnA bhedanA kathanamAM A pramANenA ATha bhedo thAya che, te upara kahyA che. have tenA arthanI sAthe batAvavAmAM Ave che. gala chAyA eTale ke golAkAra mAtra arthAt vartulAkAra padArthanI chAyAne goLa chAyA zrI suryaprajJapti sUtra: 1 254 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAmAM Ave che. apAI geLachAyA arthAt abhAga mAtra gola chAyAno apAI eTale ke jeno ardho bhAga na hoya te apAI eTale ke ardhamAtra e apAI geLa bhAganI chAyA apAI geLa chAyA kahevAya che. ghanagela chAyA, ghanaphalanI utpAdaka ghanagela chAyA kahevAya che, tathA apAI ghanagela chAyA eTale ke goLa paMktirUpa chAyA goLa je vartula padArtha tenI je AvalikA eTale ke paMkti arthAt paMkti rUpa je hoya te golAvalI tenI je chAyA tene geLAvalI chAyA kahevAmAM Ave che, tathA apAI gelAvali chAyA, eTale ke ardhamAtra gelAvali chAyA, golajja chAyA eTale goLa samUha rUpa chAyA arthAta geLa vartulAkAra je je puMja eTale ke samUha Dhagale te galapuMja gaLa samUha tenI je chAyA te gola samUha golapuMja chAyA kahevAya che, apardhagela chAyA arthAt ardhamAtra gaLapuMja chAyA, arthAt jene ardho bhAga na hoya te apAI e apAInA mAne ardhajAga mAtra geLasamUhanI je chAyA te apAI gelajja chAyA kahevAya che. A pramANe ahIMyAM geLa chAyAnA ATha prakAranA bhedo thAya che. A pramANe AcAryone abhiprAya che. sU deg 31 che zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM | navamuM prAbhRta samApta che zrI suryaprajJapti sUtra: 1 255 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa prAbhUta kA pahalA prAbhRtaprAbhRta dasamA prAbhRtano prAraMbha have darAmAM prAbhRtane prAraMbha karavAmAM Ave che A dasamAM prAbhUtamAM vIsa prAbhRta prAbhRta kahevAmAM Avela che. AnuM paheluM sUtra (tti curaNa) ItyAdi prakArathI che. navamAM prAbhRtamAM sArI rIte paurUSI chAyAnuM nirUpaNa karIne have (tti jiM te vadhu gi) ganA saMbaMdhamAM Ape kevI rIte kahela che? te kahe A viSayanA saMbaMdhamAM dasamA prAbhRtanA vIsa prAkRta prAbhRta kahevAmAM AvelA che. te viSayanuM vivecana karavA mATe sUtrapATha kahe che.(ttA konnivastharaNa) ItyAdi TIkAtha-(tA joti vadhuNa gAvajhiyA vAri vahA) bIjA ghaNA viSe pUchavAnA che to paNa hamaNA eja pUchuM chuM ke ega arthAt nakSatranI yutinA saMbaMdhamAM vastunI eTale ke nakSatra samudAyanI paMkitarUpathI kama pUrvaka je nipAta te AvalikAnipAta kahevAya che. e AvalikAnipAta ApanA matathI kaMI rIte thAya che ? te Apa kahe. A praznanA uttaramAM bhagavAna kahe che ke-caMdra sUrya vigere grahonI sAthe nakSatra samudAyane paMktirUpe nipAta thato meM kahyuM che tema potAnA zine kahevuM. A rIte mahAvIra prabhuzrInA kahevAthI zrIgautamasvAmI pharIthI prabhuzrIne pUche che-(tA te koti vadhuraNa gaDhiyA bAre mAri ) he bhagavana Ape yoganA viSayamAM nakSatra samudAyane AvalikAnipAta arthAt paMktirUpathI saMpAta ApanA matathI kaMI rIte kahela che ? arthAt AvalikAnipAta kevI rIte pratipAdita karela che? te Apa mane kaho A pramANe zrIgautama svAmInA pUchavAthI bhagavAna uttaramAM kahe che ke-tI vastu rumA paMca divasIya TwAttAtro) nakSatra samudAyanI AvalikA nipAtanA saMbaMdhamAM eTale ke nakSatranA gaNanA kramathI A vayamANa prakAranI pAMca pratipattI eTale ke paramata pratipAdaka mAnyatAo kahevAmAM AvelA che, arthAt anya graMthomAM pratipAdita karela che te A pramANe che (ta evamAhaMsu-tA savvevi NaM NakkhattA kattiyAdiyA bharaNI pajjavasANA paNNattA ege evamAhaMsa) zrI suryaprajJapti sUtra: 1 256 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pAMca matAntaravADIyAmAM koI coka pahelo matAntaravAdI A have pachI kahevAmAM AvanArA prakArathI pitAne mata pradazita karatAM kahe che ke-kRttikA nakSatrathI AraMbhIne bharaNI nakSatra sudhInA badhA nakSatre kahelA che arthAt nakSatrane gaNanA kama kRttikAthI AraMbhIne bharaNI sudhI hoya che, A pramANe prathama matAntaravAdIne abhiprAya che, ahIM prAkRta hovAthI sUtramAM puliMgathI nirdeza karela che, A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che ke (aa gharamANu) koI eka prathama tIrthAntarIya pUrvokta prakArathI arthAt kRttikAthI laIne bharaNI sudhInA nakSatra paMktimAM nakSetrone praNanAkrama che, e rIte potAno abhiprAya kahe che. (1) ___ (ege puNa evamAsu-tA savve vi NaM NadakhattA mahAdIyA assesapajjavasANA paNattA ne vAraMg) 2 kaI eka bIje matAntaravAdI anantara kazyamAna prakArathI pitAnA matanuM kathana karatAM kahe che ke- AvalikAnI sarakhA prakAzarUpa badhA nakSatra samUha aThavyA vIsa hoya che. tene gaNanA kama mArA matathI A pramANe che mavA nakSatrathI AraMbha karIne aleza paryanta hoya che, eTale ke madhA nakSatrathI laIne aleSA sudhInA aThayAvIsa nakSatra AvalikA kamathI hoya che. A pramANe ke eka bIjA matAntaravAdIne abhiprAya cha. (2) (ege puNa ekmAhaMsu-tA maveviNaM NakyatA dhaNidvAdIyA savaNapajjavasANA goNattA, vAhakoI trIje matAntaravAdI vaphTamANa prakArathI potAne mata pradazita karatAM kahe che ke-nakSatrAvalimAM dhaniSThA nakSatrathI laIne zravaNa nakSatra sudhInA badhA nakSatra kahelA che. A pramANe keI eka trIjA matAvalambInuM kathana che. (3) ( gn us mAhaMsu-tA sabve vi NaM NakkhattA bharaNI AdIyA revai panavasANA paNNattA ege evamAsu) 4 koI eka cothe matAntaravAdI kahe che ke-azvinI nakSatrathI AraMbhIne revatI sudhInA badhA nakSatronA gaNanA kamathI gaNavAmAM Ave che. keI eka ce matAvalambI A pramANe pitAne mata jaNAve che, (4) (ne puna ghavAtA sa vi of rzvattA maLI mAriyA uiLIjJAsAnA pattA re vAhaMg) 6 kaI eka pAMcame matAntaravAdI pitAne abhiprAya A pramANe kahe che ke-nakSatrone gaNanA kama e rIte che ke-badhA nakSetre bharaNI nakSatrathI AraMbhIne azvinI sudhInA gaNavAmAM Ave che. AnAthI judA prakArathI kahevuM te ayogya che. A pramANe mAro abhiprAya che. A pramANe ke eka pAMcamA matAntaravAdInuM kathana che. (5) A pramANe pAMce matAntaravAdIne judA judA prakAranA abhiprAyanuM pratipAdana karela che, matasamUhane saMgraha A pramANe che-(1) pahele kRtikAthI laIne bharaNI sudhInA nakSatra gaNe che. (2) bIje madhA nakSatrathI laIne azleSA sudhInA gaNe che. (3) trIjo zrI suryaprajJati sUtraH 1 257 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaniSThA nakSatrathI laIne zravaNa sudhInA kahe che. (4) cothe matAvalambI azvinIthI laIne revatI sudhInA gaNe che. (5) tathA pAMca tIrthAntarIya bharaNI nakSatrathI laIne azvinI nakSatra sudhInA gaNe che. A pramANe paratIthikanI pratipattinuM kathana karIne have vAstavika vastutatva svarUpathI potAnA matanuM kathana kare che, (vayaM puna parva vAmo) sakala vastutatvanA svarUpane yathArthapaNuthI jANanAra huM A viSayamAM vakSyamANa prakArathI A viSayanA vastutatvane kahuM chuM te A pramANe che. (ta have f of mtravattA amiDuM bhAviyA 3ttarASADhA vAvALA HomttA taM jahA-miruM, saghaLo, sAva sattAvADha) nakSatranA gaNanA kramamAM vAstavika rIta A pramANe che-badhA nakSatra abhijItathI laIne uttarASADhA paryantanA gaNatrI karavAnuM pratipAdana karela che. kAraNa ke badhe ja kAraNa vizeSanI apekSA rahe che, ahIMyAM A rIte yukti kahela che-ahIMyAM badhA suSama suSamAdarUpa kALa vizeSa Adi yuga che, Agama granthamAM kahyuM paNa che-(gg3 sumasusamAro aA visA gunALiA sat vataMte gujaLa sad samacvaMta) A suSama duSpamarUpa addhA kALa vizeSa yugAdinI sAthe pravatita thAya che. tathA yuganA aMtamAM samApta thAya che. A pramANe zrIpAdalipta surinA vacana prAmANyathI yugane AdikALa pravartita thAya che, e zrAvaNa mAsanA zukalapakSamAM pratipadAtithi tathA bAlavakaraNa ane abhijIta nakSatramAM caMdranI sAthe cega prApta kare che. tibbaraMDa nAmanA granthamAM kahyuM paNa che-(sAvaLavavAra vAjhALe mik + satratha padamaNa guNa gAe vicALAhi) 2 zrAvaNamAsanA vadIpaDavAne divase tathA bAlavakaraNa ane abhijIt nakSatramAM sarvatra prathama samayamAM yugane AdikALa jANa (1) ahIMyAM sarvatra eTale ke bhArata eravata ane mahAvidehamAM A rIte A badhA kALa vizeSanI AdimAM caMdranA yogane adhikRta karIne abhijIta nakSatra vartamAna havAthI abhijIta nakSatranI AdimAM kahela che, eja (saM 17) padathI kahe che. (mi saMvaLa) ItyAdi che zramaNa ! he vasatutatvAragAhamAM eTale ke vastutatvane jANavAmAM kuzaLa ziSya! A pUrva pratipAdita yuktithI abhijIta nakSatrathI yugane AraMbha thAya che, tethI abhijIta nakSatrathI laIne uttarASADhA sudhInA nakSatra gaNavAmAM Ave che, tema pratipAdana karela che. A pramANe ahIMyAM nakSatra gaNanA kamamAM vAstavika mArganuM pratipAdana karIne kahela che. sU0 3rA dasamA prAbhRtanuM paheluM prAbhRtaprAta samApta . 10-1 zrI suryaprajJapti sUtra: 1 258 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAbhUta kA dUsarA prAkRtaprAkRta dasamA prAbhUtanuM bIjuM prAkRtaprAmRta TIkA :-dasamA prAbhUtanA pahelA prAkRtaprAbhUtamAM matAntaranA vivecana pUrvaka kAraNa nirde zapUrNAMka nakSatronA gaNanAkramanu sArI rIte kathana karIne have nakSatra saMbaMdhI muhUrta paramANunuM kathana karavA mATe te sabaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che, (tA daM te muduttAya AkRiti vattvajJA) khIjA ghaNA viSaye| pUchavAnA che tA paNa have e pUchuM chuM ke he bhagavAn ApanA matathI kaI rIte pratyeka nakSatranu muhUta parimANu pratipAdita karela che ? te Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM bhagavAna kahe che ke-(tA. siTrAyonApunaattALuM asthi navatteneLa navamadutte mattAvIsa 2 sattaTrimo mukunnumsa caMdena loca noti) A pahelA pratipAdana karela aThayAvIsa nakSatromAM eTale ke pagiNita ayAvIsa saMkhyAvALA nakSatromAM evA paNa nakSatro hoya che ke je nava muhUta ane eka suhUrtanA saDasaDayA satyAvIsa bhAga {7 9+27 panta yAvat caMdranI sAthe yAga prApta kare che, (asthi La LavavattA ena jaLasamudvaitte par3eLa saddhi noyajJopatti) ahIyAM asti zabdano nipAta karavAthI athavA vyatyayathI santI e pramANe artha thAya che, aThayAvIsa nakSatromAM evA paNu nakSatro hAya che. je peAtAnA bhAgakALamAM paMdara muhUtaeNne yAvat caMdranI sAthe yoga kare che. eTale ke caMdranI sAthe upabhoga kare che. A pramANe bhagavAne sAmAnya prakArathI kahyuM tyAre vizeSa prakArathI jANavA mATe zrI gautamasvAmI pharIthI bhagavAnane pUche che ke-(tA niM aTThAvAsAe NakkhattANaM kayare Nakkhatte je NaM Navamuhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAe muhuttarasa caMdrezaM saddhi noLa novRtti). A parigaNita aDacAvIsa nakSatromAM kayA nakSatro evA hAya zrI suryaprajJapti sUtra : 1 259 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke jeo nava muhUrta ane eka muhUrtane satyAvIsa saDasaThiyA bhAga (#g) yAvat caMdranI sAthe cega prApta kare che. tathA re vattA hai i gogjrasamuhu caMba saddhi jogaM joeMti kayare NakkhattA je gaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhi jogaM joeMti, kayare NakkhattA ne " vAvAjhIle muhu caMLa saddhi no noti) aThayAvIsa nakSatramAM kayA nakSatra evA che je pitAnA bhAgakALamAM kevaLa (15) muhUrta yAvata caMdranI sAthe ega kare che? tathA kayA nakSatro evA che ke jeo trIsa muhU paryanta caMdranI sAthe yoga kare che? arthAt yuti kare che ? ane keTalA nakSatro evA hoya che ke je nakSatra pistAlIsa (45) muhurta paryanta caMdranI sAthe yuti kahe che? A pramANe zrI gautamasvAmIne vizeSa prakArane prazna sAMbhaLIne tenA uttaramAM prabhuzrI kahe che (ta pauf of bAvIsA Mari tatha je te Nakkhatte je NaM Navamuhutte sattAvIsaM ya sattadvibhAe muhuttAsa caMdeNa saddhi joyaM joyaMti, te be ne amIcI) A parigaNita aThayAvIsa nakSatramAM je nakSatro svabhegakALamAM nava muhUrta ane eka muhUrtane saDasaThiyA satyAvIsa bhAga 2chuM yAvat caMdranI sAthe ga kare che, evuM eka abhijIta nakSatra che, A pramANe kevI rIte thAya che? e samajAvatAM kahe che,-ahIM abhijIt nakSatra satyAvIsa bhAga karela aherAtranA ekavIsa bhAgethI caMdranI sAthe vega kare che, e ekavIsa rU5 bhAganA muhUrtagata bhAgo karavA mATe anu pAtamAM kahevAmAM Avela yuktithI trIsathI gaNavAmAM Ave che. 214302630 A rIte chaso trIsa thAya che. tathA ATalA kALane adhikRta karIne bIjA nakSatronI jema abhijIta nakSatrane paNa sImA vistAra anyatra A pramANe kahela che. jema ke ___chacceva sayA tIsAbhAgANa abhiisImavikkhaMbho / diTThI savva u harao, savvehi aNaMtanANIhi // abhijItu nakSatrano sImAvistAra chasso trIsa thAya che, tethI e chatrIsanA ane je saDasaThathI bhAgavAmAM Ave te 630 67=927 nava muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaThiyA satyAvIsa bhAge thAya che. anyatra kahyuM paNa che abhiissa caMda jogo, sattadvi khaMDio ahoratto / bhogAya ekavIsaM te puNa AhiyA Nava muhuttA // have paMdara muhUrta bheganA saMbaMdhamAM vicAra pragaTa karavAmAM Ave che. (tI ne te kkhattA je NaM pagNarasamuhutte caMdeNa saddhiM jogaM joeMti, te NaM cha, taM jahA-satabhisayA, maLI, mastelA sAtI ne) e aThayAvIsa nakSatramAM je nakSatro paMdara muhUrta zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryanta caMdranI sAthe ega kare che, evA e cha nakSatro hoya che. tenA nAme A pramANe che.-zatabhiSA, bharaNuM, Adra, azleSA, svAtI ane jayeSThA pramANe A che nakSatro caMdranI sAthe paMdara muhUrta sudhI yAvat ga kare che. A chae nakSatrona darekanA saDasaTha aMDarUpa ahorAtra vRtta saMbaMdhI sADA tetrIsa bhAga yAvat caMdranI sAthe yoga kare che, te pachI muhUrtanA saDasaTha bhAga karavA mATe pahelA kahyA pramANe anupAtathI tetrIsathI guNavAmAM Ave che, 30433=90 e rIte guNatAM navase nevuM thAya che. jo ke sArdha bhAga kahela che tethI tene paNa trIsathI guNIne bethI bhAgavAmAM Ave te paMdara muhartanA saDasaTha bhAga maLI Ave che. tene pUrva rAzI je navaso nevuM che temAM meLavavAmAM Ave to 990+15=1005 eka hajAra ne pAMca thAya che, A rIte darekane kALanI sAthe adhikRta karIne arthAt kALanI sAthe meLavavAthI sImA vistAra muhUrtane saDasaThiyA bhAganA paMcotera hajAra thAya che, bIje kahyuM paNa che, (maracA, maLI ca, gaddA, zahera nA nidrANA paMDyottaraM sahasaM mALe lIvikamo) A 1005 eka hajAra pAMcane saDasaThathI bhAgavAmAM Ave te 100567=15 paMdara muhUrta thAya che. anyatra granthAtaramAM kahyuM paNa che-(samA mALo bA, gaNeza sArU ni ca | gg ggvattA upara kuduttasaMkoca ra tathA A aThayAvIsa nakSatromAM je nakSatra mIsa muhUrta paryanta yAvat caMdranI sAthe ga kare che. evA nakSatro paMdara che. te A pramANe che. (tAtha ne te bAvA ne of tIsaM muhuttaM caMdeNa saddhiM joyaM joeMti te paNNassa, taM jahA-savaNe dhaNiTA puvAbhavayA, revaI assiNI kattiyA, maggasira pusso, mahA, puvAphAraguNI ittho cittA aNurAhA mUlo judA AsADha) e aThyAvIsa nakSatramAM je nakSatra trIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe coga kare che, evA paMdara nakSatro hoya che tenA nAme je A pramANe che-zravaNa, ghaniSThA, pUrvAbhAdrapadA, revatI azvinI, kRtikA, mRgazirA, puSya, madhA, pUrvAphAlganI, hasta, citrA anurAdhA, mULa, pUrvaSADhA, A pramANe paMdara thAya che. je potAnA bhAgakALamAM caMdranI sAthe trIsa muhUrta sudhI upabhoga kare che. tathA A paMdara muhUrtanA kALane adhikRta karIne darekane sImAviSThabha muhUrtanA rAsaTha bhAganA pUrvokta prakAranA kAmathI ja gaNita dRSTithI 2010 be hajAra dasa thAya che. tene saDasaDathI bhAgavAthI trIsa muhUrta labdha thAya che. 2010-67=30 muhUrta ahIMyA gaNita prakriyA pahelAM kahyA pramANe ja che. (taraNa je te NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti, te NaM cha, taM jhaavattaramavA, roLI, puor@q utta2TarLI visA uttarASADhA) e aThayAvIsa nakSatramAM je nakSatra evA che ke je potAnA bhaMga kALamAM caMdranI sAthe pistAlIsa muhUrta paryata yAvata pega prApta kare che, e nakSatronA nAma nIce jaNAvyA pramANa cha thAya che. zrI suryaprajJami sUtraH 1 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA nAmo A pramANe che-- uttarAbhAdrapadA, rohiNI, punarvasu, uttarAphAgunI, vizAkhA, ane uttarASADhA A pramANe A che nakSatro pistAlIsa mahatva paryanta caMdranI sAthe vega kare che. arthAt caMdranI sAthe yuti rUpe rahe che. e chae nakSatronA darekanA kALane adhikRta karIne sImA viSphabha muhUrtanA saDasaTha bhAgamAMthI pahelAM kahela gaNita prakriyAthI A pramANe siddha thAya che. 10043=2015 traNa hajArane paMdara thAya che. Ane saDasaThathI bhAgavAmAM Ave te 3015 - 67=45 pistAlIsa muhUta thaI jAya che. anya granthamAM paNa A pramANe kahela che.(tioLeva uttarADuM, puNavratU rohiNI vinAza, gg S FettA vaLavAsamudattA saMgAthA) traNa uttarA, punarvasu rohiNI ane vizAkhA A cha nakSatro pistAlIsa muhUrtathI yukta hoya che. bIje paNa Aja pramANe kahela che.-(AvA khattA paNNarasahuti tIsai muhuttA, / caMdami ee jogo Naka khattAgaM samakkhAyo / bAkInA nakSatra paMdara thAya che, ke je trIsa muhUrta paryata caMdranI sAthe ega kare che. ItyAdi pramANa granthAntaramAM kahela che. e badhA ja pramANAntare ahIMyA kahevAthI grantha vistAra vadhAre paDato thaI jAya te saMbhava rahe che tethI vyartha anucita prayAsa karela nathI. e sU0 33 ? TIkArya-dasamAM prAbhUtanA pahelA prAbhRta prAbhUtamAM nakSatrono caMdranI sAthenA veganuM sArI rIte vivecana karavAmAM Avela che. have sUryanI sAthe nakSatrone ega batAvavA mATe kathana karavAmAM Ave che. (tA pati nuM gAvItA vattai ga ibanne ne oi rattara do mutte sUre saddhi no noti) nakSatrano sUryanI sAtheno yoga sAMbhaLe A pramANe bhagavAna kahe che-A pahelAM pratipAdana karavAmAM Avela aThayAvIsa nakSatro hoya che ke je pitAnA bhaMga kALamAM cAra ahorAtra ane cha muhUrta sUryanI sAthe vega prApta kare che. tathA (gathi vattA ne che ane potaMtra mutte bhUkha sahi joyaM joeMti, asthi NakkhattA je NaM terasa ahoratte bArasamuhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti, ridha karavattA ne si vInaM konse ri ica mure sULa saddhi lo kori) aThayAvIsa nakSatromAM evA paNa nakSatro hoya che je potAnA bhaMga kALamAM cha ahorAtra ane ekavIsa muhUrta paryaH sUryanI sAthe vega prApta kare che. tathA evA paNa nakSatro hoya che je nakSatra tera ahorAtra ane bAra muhUrta paryata sUryanI sAthe vega kare che. tathA evA paNa zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra hoya che jeo pitAnA saMcaraNa samayamAM vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta paryanta sUryanI sAthe bhega kare che. A pramANe bhagavAna mahAvIrasvAmIe sAmAnya rIte prati pAdana karavAthI vizeSa jANavAnA hetuthI pharIthI zrIgautamasvAmI prabhuzrIne prazna pUche che(taa eesi gaM aTThAvIsAra NakkhattANaM kayare Nakkhatte je NaM cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM jogaM joeMti, kayare Nakhatte je NaM cha ahoratte ekavIsamuhutte sUreNa saddhiM jogaM vati) he bhagavana vizeSa rUpathI sUryanI sAthe vega karatAM A pahelA kahevAmAM Avela aThayAvIsa nakSatromAM keTalA nakSatra evA hoya che, ke jeo svabhega kALamAM sUryanI sAthe cAra ahorAtra ane cha muhUrta paryanA yoga prApta kare che. tathA keTalA nakSatro che ahorAtra ane ekavIsa muhUrta paryata sUryanI sAthe vega prApta kare che ? tathA (4re chaar je NaM terasa ahorane bArasamuhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti, kayare NakkhattA je NaM vIsa bojo mULa saddhi no gati) keTalI saMkhyAvALA ane kayA kayA nAmavALA nakSatro evA che ke jeo kAMti vRttamAM potAnA bhaMga kALamAM bhramaNa karIne sUryanI sAthe tera ahorAtra ane bAra muhurta sudhI yoga kare che. tathA kayA nAmavALA nakSatro evA che ke je krAMtI vRttimAM bhramaNa karIne sUryanI sAthe kevaLa vIsa ahorAtra yuti kare che. A judA judA prakAranI vivecana karIne Apa kaho A pramANe zrIgautama svAmInA praznane sAMbhaLIne savizeSa vivecana pUrvaka tene uttara ApatAM bhagavAna kahe che(taa eesi NaM aTThAvIsAe NakhattANaM tattha je se Nakhatte je NaM cattAri ahorAtte chacca muje mUri jhiM northa koti of fmarI) pahelAM kahevAmAM Avela A aThyAvIsa nakSatramAM je nakSatra cAra ahorAtra ane cha muhUrta paryaH sUryanI sAthe yuti kare che. evuM eka abhijIta nakSatra che. A saMbaMdhamAM pUrvAcAryoe sUrya ega saMbaMdhI prakaraNamAM anya grathAntaramAM kahela che je A pramANe che - i fra karavA vada, vaMLa mAna sattarI | { TMmAne pAkuMcita kULa tavA AzA arthAt je nakSatra jeTalA ahorAtra saMbaMdhI saDasaTha bhAga caMdranI sAthe yoga prApta kare che, e nakSatra rAtri divasane paMca mAMza bhAga sudhI sUryanI sAthe gamana kare che. A pramANene gamaka samajavo. A rIte abhijIta nakSatra saDasaThiyA ekavIsa bhAga caMdranI sAthe rahe che, tethI ahIyAM ahorAtrane pAMcamo bhAga sUyAnI sAthe rahe tema samajavuM. ekavIsanA pAMca bhAga karavAthI 215= 4 cAra ahorAtra ane eka ahorAtra pAMcame bhAga thaI jAya che. tenA muhUrta banAvavA mATe trIsathI gaNavAmAM Ave ane pAMcathI bhAgavAmAM Ave to cha muhUrta maLI zrI suryaprajJati sUtraH 1 263 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. 130===6 A pramANe kramAnusAra cAra arAtra ane cha muharta thaI jAya che. kahyuM paNa che. abhII chacca muhutte, cattariya kevale ahoratte / sUreNa samaM vaccai, itto sesANa vucchAmi // prasthAbaM, rU000 ItyAdi (tatva che te azvattA of 4 bojo vIsaM 2 muhatte sUrieNa sauddha joyaM joeMti, te NaM cha, taM jahA satabhisayA bharaNI addA assesA vAtI ) e aThayAvIsa nakSatromAM je nakSatro evA hoya che ke jenI cha saMkhyA thAya che tenA nAme A pramANe che-zatatArA bharaNI Adra azleSA svAtI ceSThA A rIte cha thAya che A nakSatro potAnA bhAgakALamAM sUryanI sAthe cha ahorAtra ane ekavIsa muhUrta paryanta yAvata ega kare che, kahevAne bhAva e che ke-A dareka nakSatro caMdranI sAthe sADI tetrIsa aherAtra ane eka ahorAtranA sahasazyi bhAga sudhI upabhoga kare che kAraNa ke A nakSatra apAI nakSatro hoya che. tethI pahelA pratipAdana karela pramANathI ATalA ahorAtranAM pAMca bhAga sUryanI sAthe gamana kare che sADI tetrIsane pAMcamAM bhAga karavAthI 33 = purA che ahorAtra thAya che. ane 3 sADA traNane pAMcame bhAga zeSa rahe che. 3 ne = AnuM muhUrta banAvavA mATe trIsathI guNavAmAM Ave to 430= 210 base dasane dasamAMza bhAga thAya che. ene dasathI bhAgavAmAM Ave to ekavIsa muharta maLI Ave che, 21 mu. kamAnusAra 6 7 aherAtrane 21 ekavIsa muhUrta thAya che. tethI kahyuM che ke-cha aherAtra ane ekavIsa muhUrta ahIMyAM pratipAdana karela satabhiSakAdi cha nakSatrone A ja pramANe roga thAya che. anyatra granthAntaramAM kahyuM paNa che. (samiyA bharaNIo, addA assesa sAi jiTTAya / vaccaMti muhutte ikvose chacceva ahoratte // 1 // ItyAdi tathA (tatha te terasa phuvArAmuhu mULa saddhi northa kori te paNNarasa taM jahA-savaNo dhanidrA puvvAbhahavayA revai. assiNI kattiyA maggasira pUso mahA pucarrLI, hRAo nittA kagrIM mUro juvADhiA) e pUrvokta aThayAvIsa nakSatromAM je nakSatra potAnA bhegakALamAM sUryanI sAthe tera aherAtra ane bAra muhUrta sudhI bega kare che, evA paMdara nakSatro hoya che. temanA nAmo A pramANe che-zravaNa, ghaniSThA, pUrvAbhAdrapadA, revatI azvinI kRttikA, mRgazirA puSya maghA pUrvaphAgunI hasta citrA anurAdhA mUla ane pUrvASADhA A rIte paMdara nakSatro che, A kathanano bhAva A rIte che. A nakSatro ahorAtranA pUrepUrA saDasaTha bhAga caMdranI sAthe gamana kare che. te pachI sUryanI sAthe A paMdara nakSatro aherAtranA pAMca bhAga ane eka ahorAtra ne saDasaTha bhAga jAya che. saDasaThane pAMcathI bhAgavAmAM Ave te tera ahArAtra thAya che. ane be zeSa bace che, zrI suryaprajJapti sUtra: 1 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 675=133 AnA muhUrta karavA mATe trIsathI guNavAmAM Ave 3430=0 sAIThano paMcamAM thAya che. Ane pAMcathI bhAgene bAra muhUrta thAya che. Ane krama A pramANe che. 13 tera aherAtre 12 bAra muhUrta tethI ja kahyuM che ke tera aherAtra ane bAra muharta, anyatra paNa A ja pramANe kahela che-(vaNesA vattA 10 gurusa ripUra saphathI vaMti, vArasa va mudujo terasa ca na kaho? zA ItyAdi A pramANe zravaNAdi paMdara nakSatra sva bhegakALamAM sUryanI sAthe tera ahorAtra ane bAra muhUrta sudhI yuga kare che. tathA (tatha ne te pattA re vf vIa phora tifoLa mukutte bhULa ddha vorA joeMtti te i cha taM jahA-uttarAbhavayA rohiNI puNavasU. uttaraphagguNI visAhA UttarasADhaH) e aThayAvIsa nakSatramAM je nakSatra vIsa aDorAtra ane traNa muhUrta thAvat pitAnA bhramaNa kALamAM sUryanI sAthe yoga prApta kare che, evA che nakSatra hoya che. tenA kamAnusAra nAme A pramANe che. uttarAbhAdrapadA, rohiNI, punarvasu, uttaraphAgunI, vizAkhA, uttaraSADhA, A che nakSatro evA hoya che. ahIMyAM paNa A pramANenI bhAvanA samajavI.-A che nakSatro dareka caMdranI sAthe eka saDasaTha tathA saDasaTha bhAgane ardho bhAga gamana kare che. te pachI aherAtrane pAMcame bhAga sUryanI sAthe gamana kare che, DeDase ne pAMcathI bhAgavAthI 10035=20=20+ A rIte vIsa ahorAtra thAya che ane eka dazAMza zeSa vadhe che. AnA muhUrta karavA mATe trIsathI guNa karIne darAthI bhAge 34x30=36=3 te A rIte traNa muhUrta thAya che. kramanyAsa A pramANe che. 20 vIsa aherAtra ane 3 traNa muharta ataH A rIte kahela che ke uttarabhAdrapadAdi cha nakSatronA vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta paryaH sUryanI sAthe ega rahe che. sU0 34 dasamAM prAbhUtanuM bIjuM prAbhRtaprAbhRta samApta 10-2 zrI suryaprajJati sUtraH 1 265 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAbhUta kA tIsarA prAkRtaprAkRta dasamA prAbhUtanuM trIjuM prAkRtaprAkRta TIkA yAganA viSayamAM ApanA matathI kevI rIte kahevAmAM Avela che? A viSaya sabaMdhI dasamA prAbhUtanA pahelA ane bIjA prAkRtaprAbhUtamAM caMdra sUryanI sAthe nakSatronA yoga sabaMdhI kathana samyak prakArathI kahIne have (vyaMmatti nakSatrAni vacAtti) ahe rAtranA vibhAgapUrNAMkanA nakSatro kahevA joie, A viSaya saMbaMdhI A trIna prAkRtaprAmRta saboMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che(tA kahyuM te kaMmALA yAti laggA) he bhagavana bIjA ghaNA viSayonA sabaMdhamAM pUchavAnuM che paraMtu hamaNA eja pUchuM chuM ke--ApanA matathI vakSyamANu prakAranA aheArAtra bhAga saMbadhI nakSatro kahelA che? te kaheA A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI bhagavAna kahe che ke-(tA patti naM aTThAvIsA LavavazvAnaM asthi LavavattA chuM mAnA samayavettA nannA) A pahelAM pratipAdana karela aThacAvIsa nakSatromAM (asthi) evA nakSatro che, ke je divasanA pUrva bhAgamAM rahelA caMdra yAganA Adine adhikRta karIne je rahe te pUrva bhAgavALA nakSatro kahevAya che. tathA samakSetra arthAt sama eTale pUNu aheArAtra pramita kSetrane caMdra yAgane adhikRta karIne rahe te samakSetra nakSatra kahevAya che. eTale ke trIsa muhUta tulya arthAt saMpUrNa ahArAtra rUpa kahelA che. tathA (sya na vattA vacchamAM samavettA solamuduttA paLaak) A nakSatro pazcAt bhAgagata hAya che, eTale ke divasanA pazcima bhAga gata eTale ke divasanA je pachInA bhAga temAM rahela caMdra yAganA Ardine adhikRta karIne rahe te pazcAt bhAgagata kahevAya che. tathA samakSetra eTale ke sapUrNa ahe!rAtra vyApta eTale ke trIsa muhUta arthAt nakSetra saMbaMdhI sATha ghaDi kharekhara aheArAtra vyApta nakSatra kahela tathA ( asthi NakkhattA NattaMbhAgA avaDDhakhettA paNNarasamuhuttA paNNattA, atthi navattA samartha mALA trivettA paLavAra muduttA pattA) evA paNu nakSatro hoya che je nakSatra naktabhAga arthAt rAtrigata arthAt rAtrimAM caMdrayogane adhikRta karIne je bhAga arthAt avakAza jenA hAya te nakata bhAganakSatra kahevAya che. eTale ke rAtrinA bhAgavALA eTalA mATe adha mAtra kSetravALA apAya kSetra eTale kejene ardho bhAga na heAya te apA jevA aSA kSetravALA eTale ke aheArAtranu amAtra kSetra caMdra caiAgane Adi karIne je nakSatranu hAya te apAya kSetra kahevAya che. eTalA mATe ja padara muhUta aheAAtranA caturthAMza kALa nyApi aheAAtra sAThe ghaDI tulya hAya che tenA caturthAMza eTale ke pa Mdara muhUta caMdrayAgane adhikRta karIne prati zrI suryaprajJapti sUtra : 1 266 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdita karela che. tathA evA paNa nakSatra che. ke je nakSatra ubhaya bhAga eTale ke divasa vigata ubhaya eTale divasarAta A divasarAtrine je bhAga te ubhaya bhAga kahevAya che. eTale ke draya dha kSetra arthAt deDha kSetra vyApta eTale sArdha ahorAtra eTaluM jenuM kSetra hoya te draya kSetra eTale ke pistAlIsa muhUta kAraNa ke eka nakSatra saMbaMdhI ahorAtramAM trIsa muhurta kalpita karavAmAM Ave che. tethI doDha ahorAtramAM pistAlIsa muhUrta yukti yukta ja kalpita karela che. tethI ja kahyuM che ke dvacakSetra nakSatranA pistAlIsa muhUrta prajJapta karela che. te A rIte yathArtha ja pratipAdita karela che. A pramANe vItarAga kevaLajJAnavAnuM bhagavAna mahAvIrasvAmIe sAmAnya prakArathI kahevAthI te vizeSa prakArathI jANavA mATe zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che-(ta ghaNavi of bAvIsA varALa re javA kudavamA samakA tIsamuhuttA paunttA) zrIgautamasvAmI kahe che ke-he bhagavana A pahelAM pratipAdana karela atha vIsa nakSatromAM kyA nakSatra eTale ke keTalI saMkhyAvALA ane kayA nAmavALA nakSatro pUrvabhAgavALA arthAt divasanA pUrva bhAgamAM rahelA caMdraganI AdimAM rahe tene pUrva bhAga gata nakSatra kahevAmAM Ave che. tathA samakSetra eTale ke saMpUrNa ahorAtra vyApta arthAt saMpUrNa ahorAtra jeTalA kSetramAM caMdranI sAthe bhegA karIne rahe te samakSetra nakSatra kahevAya che. arthAt saMpUrNa aherAtra gata eTale trIsa muhUrta pramANavALA arthAt nakSatra saMbaMdhI sATha ghaDIthI yukta kahelA che. tathA ( hiMto kayareDiMto kayare NakhattA ubhayaMbhAgA dIvaDUDhakkhettA paNatAlIsai muhuttA paNNattA) keTalI saMkhyAvALA nakSatro evA che je ubhaya bhAga hoya che.? eTale ke divasarAtrigata hoya che ? ubhaya eTale divasarAtanA bhAga kahevAya che. deDha ahorAtra jeTaluM kSetra jenuM hoya te dvavadha kSetravALA kahevAya che. tethI ja pistAlIsa muhUrta tulyakSetra vyApata kalA che. A pramANe zrI gautamasvAmInA vizeSa prakAranA praznane sAMbhaLIne teno uttara ApatA bhagavAna kahe che ke-(tA ghara Le kaTTAvInA gharaghAnaMtaratha te vattA purvamAM samA tIrU muduttA paswttA te be jI) pahelAM pratipAdana karavAmAM Avela aThayAvIsa nakSatromAM rahelA evA keTalA nakSatro hoya che ke je nakSetre divasanA pUrva bhAgamAM vyApta rahe che tathA samakSetravALA eTale ke saMpUrNa aherAtra vyApta arthAt saMpUrNa ahorAtra jeTalA kSetrane caMdranI sAthe ega karIne rahe te samakSetravALA nakSatro kahevAya che. A pramANe trIsa muhUrtAtmaka arthAt nakSatra ghaTikAtulya kALa vyApta je nakSatro hoya che tevA cha nakSatra kahyA che. tenA nAme A pramANe che. (taM kadA-putrApodrA , ttiyA mA zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tajJatAna puStrAHmuLI mUjo putrAyaDha) pUrNAMkoSThapadA, pUrvAbhAdrapadA, pUrvAphAlgunI ane pUrvASADhA eTale ke traNa pUrvI kRttikA maghA ane mULa A pramANe cha nakSatra evA hAya che, je trIsa muhUta paryanta samakSetra vyApta thaine soMpUrNa ahArAtra gata hoya che. A kathananI gaNita prakriyA A prAbhUtanA pahelA ane bIjA prAkRtaprAkRtamAM caMdra sUryaMnA cega prakriyAmAM sUtra 33-34-nI TIkAmAM yathAvat pratipAdanakarIne kahela che. eja pramANe ahIMyAM paNa samajI levuM. niSprayeAjana adhika piSTapeSaNa atre karatA nathI. (tastha je te NakkhattA pacchaMbhAgA samakkhettA tIsai muhuttA paNNattA te NaM dasa, amirUM savaLo biTTA revaduM slinI mittimAM pUro ththo cittAnurAx) A aThayAvIsa nakSatrAmAM je nakSatra divasanA pAchaLanA bhAgamAM rahela hAya tathA samakSetra eTale ke saMpUrNa aheArAtramAM vyApta eTalA mATe trIsa muhUta vyApta arthAt nakSetra saMbaMdhI sATha Di tulya kALa vyApta je nakSatra hoya che tevA dasa nakSatra kahela che. tenA nAmeA A pramANe che--abhijIta zravaNa dhaniSThA revatI azvinI mRgazirA puSya hasta citrA ane anurAdhA A pramANenA A dasa nakSatre pazcima bhAgagata saMpUNuM aherAtra vyApta trIsa muhUta prama Nu kALagata hoya che, A gaNita prakriyAnI bhAvanA paNa pUrvavat samajI levI. tathA (tattha je te NakkhattA NattaMbhAgA addhaddhakakhettA paNNarasamuhuttA paNNattA te NaM cha, taM jahA samiNacA maLI aA gaNelA sAto nea1) A aDhAra nakSatrAmAM je nakSatra nakta bhAga eTale ke rAtrAgata hAya che, ataeva padara muhUta vyApta kALa gata apA kSetramAM vyApta je nakSatra pratipAdita karela che. tevA nakSatrA cha hoya che. tenA kramaza: nAmA A pramANe che, zatabhiSA bharaNI, ArdrA, azleSA, svAtI tathA jyeSThA tathA (tastha ne te LavavattA ubhayabhAgA dIvaDUDhakhettA paNatAlIsa muhuttA paNNattA te NaM cha, taM jahA - uttarApoTuvayA, rohita punavalU rattarAAlgunI visAphA jJattarAlADhA) A pUrvakti aDacAvIsa nakSatromAM A rIte je nakSatrA pratipAdita karela che, ke je ubhaprabhAga eTale ke-divasarAtrigata hoya che, arthAt ubhayabhAgagata caMdna yogane adhikRta karIne thAya che. evA uyabhAgagata *ca kSetra eTale ke doDha kSetramAM vyApta rahe che. eTale ke sAdhu ahArAtra vyApta kSetra eTalA mATe pistAlIsa muhUta tulyakALa vyApta je nakSatra pratipAdita karela che. evA cha nakSatrA hAya che, tenA nAmeA A pramANe che. uttarAprauNapaDhA, uttarAbhAdrapadA, uttarAphAlgunI uttarASADhA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 268 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte traNa pUrNAM tathA rAhiNI, punarvasu ane vizAkhA A traNa nakSatro maLIne cha nakSatra ubhayabhAgagata dracakSetra vyApta tathA padara muhUta tulyakALa bhAgya heya che. A nakSatronI paNa gaNita prakriyAnI bhAvanA pahelAM pratipAdana karela ja che. tathA have pachInA prakaraNamA kahevAmAM AvanAra che, tethI granthavistAra bhayathI ahIMyAM kahela nathI. mAsU. 3pA (dasamassa tatiyaM pAhuDapAhuDe samattaM / dasamA prAbhUtanuM trIjuM prAmRta prAkRta samApta // dasamA prAbhUtanA (gone te hidu) ApanA matathI cAganA sabadhamAM kevI rIte kahela che ? A viSaya mULa prAbhUtanA khAvIsa prAkRta prAbhUtamAM pahelA prAmRta prAbhUtanA pAMca bhedo che. temAM trIju prAmRta prAbhRta samApta // 10-3 // dasarve prAkRta kA cauthA prAbhRtaprAmRta dasamA prAmRtanuM cAkSu' prAmRta prAbhRta TIkA-cAlu dasamA prAbhRtanA (yoganA viSayamAM ApanA matathI kevI rIte kahela che ?) A viSaya saMbaMdhI trIjA prAbhRta prAbhUtamAM eva bhAga nakSatranA viSayamAM nakSatronA pUrva bhAga saMbadhI kathana kahevAmAM Avela che. e cAga Adi viSaya sabadhI jJAna tenA jJAna vinA jANI zakAtuM nathI, tethI A viSaya saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che. (sAduM te logassa kArI zrAiitta vavantA) he bhagavana nakSatronA ceAganA saMbaMdhamAM hUM prazna pUchuM chuM ke ApanA matathI kevI rIte nakSatronA caMdranI sAthenA yAganu Adi arthAta prAraMbhakALa pratipAdata karela che ? te kahe! A pramANe zrIgautamasvAmIe prazna pUchela che. kAraNa ke ahIMyAM nizcayanayanA matathI badhA nakSatrone apratiniyata kALa pramANa caMdra yAganuM Adi kahevAya che. te Adi kAraNavazAt jANI zakAya che. te kAraNu 'jyAtiSThara Daka' nAmanA granthamAM savistara ane sapra ca tenu' vivecana karela che. tethI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 269 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIjJAsue te tyAMthI samajI levuM. tenuM ahiyAM varNana viSayathI bahAranuM hovAthI arthAta viSayAra hevAthI bina jarUrI che. ahIyAM vyavahAra nayane adhikRta karIne bAhalyathI je nakSatrane jyAre caMdraga Adi hoya che. eja ahIyAM sArI rIte varNavavAnuM che. tethI tene kahevA mATe bhagavAna sUtra pATha kahe che.-(ta mi samaMA rAju Tu vattA pacchaM bhAgA samakkhittA sAIrega UtAlIsatimuhuttA tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM nora) bhagavAna kahe che ke he gautama ! tamArA praznonuM vizeSa prakArathI vivecana sAMbhaLo abhijIta ane zravaNa e be nakSatra evA che ke je nakSatra divasane pAchaLanA adhe bhAga gayA pachI arthAt divasanA aMta bhAgavati caMdra ganA Adine adhikRta karIne je rahe te pazcAt bhAga kahevAya che. tathA samakSetra eTale saMpUrNa ahorAtra pramANavALA kSetrano caMdranI sAthenA vegane adhikRta karIne je raDe te samakSetra nakSatra kahevAya che. e sAtireka arthAt kaMIka vadhAre ogaNacAlIsa muhUrta kALamAM vyApta thaIne rahe che. tethI taprathamAdi hovAthI sAMjanA samaye caMdranI sAthe vega prApta kare che. paraMtu ahIMyAM abhijIt nakSatra samakSetravALuM nathI tathAca apAI kSetravALuM paNa nathI evaM dvadha kSetra vALuM paNa nathI. kAraNa ke tenA svataMtra paNAthI astitvane abhAva che. e nakSatra kevaLa zravaNa nakSatranI sAthe saMbaMdha prApta kare che tethI A zravaNa nakSatranI sAthe abhedapacArathI te abhijIt nakSatrane samakSetranI kalpanA karIne samakSetra e pramANe kahela che. sAtireka ogaNacAlIsa muhUrta pramANamAM sAtireka navamuhUrta abhijIta nakSatrane bhegakALa tathA trIsa muhurta zravaNa nakSatrane bhoga kALa e beune maLavAthI sAtireka ogaNacAlIsa mahatuM yakta pramANa thaI jAya che, tatrathama eTale ke caMdra ganuM prathama tema samajavuM. sAyaMkAlina saMdhyAkALamAM eTale ke divasanA aMtabhAgathI AraMbha karIne rAtano paNa keTalAka bhAga ke jenuM hajI sudhI spaSTapaNuthI nakSatra maMDaLa thayela na hoya e zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALa vizeSa sAya padmathI kahevAya che. tathA gaNita prakriyAmAM sUryabiMbanA udayanI pahelA doDha ghaDI pramANunA kALa vizeSa tathA khaMkhanA ardhAM udayanI pachI paNa eTale kALa A rIte bannene meLavavAthI traNa ghaDi pramANanA kALa prabhAtakALanI saMdhyAnA kALa tathA e ja rIte sUryanA bibAdhathI doDha ghaDi pahelAM AraMbha karIne nakSatra daOna paryaMnta eTale ke dADha ghaDi sudhI A rIte bannene meLavavAthI traNa ghaDi jeTale kALa vizeSanu sAya sadhyA A pramANe gaNita STithI nAma kahela che. kahyu paNa che.-(saMkhyA trinAkI prAmitAje nimnAtha titAnAdhabbe maMtra) ityAdi A sAyaMkALamAM caMdranI sAthe ceAga kare che, ahIMyAM jo ke abhijIta nakSatra yuganI AdimAM prabhAtakALanA caMdranI sAthe ceAga prApta kare che. tA paNa zravaNanI sAthe sabaMdha hAvAthI ahIyAM A rItevikSita karela che. kAraNa ke zravaNa nakSatra madhyAhnakALanI pachI nIkaLe che, dvivaremAM caMdranI sAthe cAga prApta kare che. tethI tenA sAhacaryathI abhijIta nakSatra paNa sAya kALe (mAa goyano tti) caMdranI sAthe caitrane prApta kare che. athavA yuganI Adine cheDIne anya prakArathI mAhalyane adhikRta karIne kahI levuM. A rIte kahevu' paNu nirdoSa ja che. kAraNa ke gaNitathI tathAvedhAdithI uttarASADhA nakSatranA aMtima caturthAMza bhAga tathA zravaNa nakSatranA Adi cAra ghaDi parimita kALa e bannene meLavavAthI je thAya che eja abhijIta nakSatranuM bhAga parimANu thAya che. (vaizvadevAyavAra: sthAchale rAdhi nAgijJA f'ma) ityAdi kahela che. (tato pA are sAtiyaM siM, E vadhu miyI savaLA juve traNatA pA navuM hAM ja sAtirenuM trima thayeLa saddhi noyano tti) te pachI mIjo kaMika adhika doDha divasa yAvat caMdranI sAthe yAga kare che, eja vAta upasa'hAranA bahAnAthI spaSTa kare che-- A kahela prakArathI abhijIta nakSatra ane zravaNa nakSatra e banne (rAya) eTale sAMjanA samayathI ArabhIne ekarAta ane sAtireka khInna divasa caMdranI sAthe yAga kare che. kaika adhika egaNacAlIsa muhUta pramANa bhAga kALa hAvAthI tathA tIsa muhUta' pramANavALA kALanI aheArAtra saMjJA hovAthI (nocanojJAnoya azucikRti, koca anuyakRttA sAyaM caMdra nirdeALa samavRMti) ATalA kALa arthAt doDha divasa pramANa samaya caMdranI sAthe yAga karIne te pachI anuparivatana kare che. eTale ke-vinimaya kare che. cAganuM anupazrvina karIne sAMjanA samaye divasanA keTalAka pachInA bhAgamAM eTale ke sUryAstanI najIkanA traNa ghaDi yukta kALamAM caMdra dhaniSThA nakSatramAM sAMjanA samaye cadranI sAthe prathama yoga kare che, tethI A traNu nakSatra pazcAt bhAgaH kahevAya che. (tA dhaniTTA vahu navalatte zrI suryaprajJapti sUtra : 1 271 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe samanvene tIsamudu samANa sAro raMga saa northa kora) te pachI Atma samarpaNa karyA pachI dhaniSThA nakSatra pazcAta bhAga eTale ke ahorAtranA pazcima bhAgamAM eTale ke sAMjanA samaye dhaniSThA nakSatra prathama caMdranI sAthe yoga karavAthI pazcAta bhAga nakSatra kahevAya che. samakSetra eTale ke ahorAtra parimita kAla vyApta trIsa muhUrta arthAt nakSatranI sATha ghaDi barobara samaya, taprathamataH arthAt tenAthI AraMbha karAte hovAthI prathama sAMja eTale ke divasanA keTalAka pachInA bhAgamAM arthAt sAyaMkALanA samaye caMdranI sAthe yoga prApta kare che. (vayaM govattA vaLa ddha koca gohattA to rAvuM sAruM vinaM) caMdranI sAthe yaMga karIne te pachI ekarAta ane eka divasa yAvat caMdranI sAthe yoga kare che. kAraNa ke-trIsa muhUrta hovAthI pUrva sAMjanA samayathI AraMbha karIne bIjA divasanI sAMjanA samaya paryana caMdranI sAthe ega kare che tethI A rIte kahela che, ke eka rAta ane bIje divasa yukta rahe che. eja vAta upasaMhAra rUpe kahe che (pavaM khalu dhaNidvA Nakkhatte egaM ca rAI egaM ca divasaM caMdeNa saddhiM joyaM jorai, joyaM joettA koDyuM juvarica, korSa majhuricattiA sAthaM ca sAmiyAM samanve) A parvota prakArathI dhaniSThA nakSatra trIsa muhUrta pramANavALuM hovAthI tathA sAMjanA samayathI pravRtta thatuM hovAthI eka aherAta arthAt eka rAta ane eka divasa caMdranI sAthe yoga prApta kare che. ane roganuM anuparivartana karIne sAMjanA samaye divasanA keTalAka pAchaLanA bhAgamAM arthAt sUryanA astananI samIpavatI traNa nADI parimitakALamAM caMdra zata ziSaku nakSatrane prApta kare che. spaSTarUpathI nakSatranA avakana samayamAM prAyaH zatabhiSapha nakSatrane samarpita kare che. tethI A nakSatra naktabhAgamAM avelekanIya hoya che. kahyuM paNa cha.--(tA mayabhisayA khalu Nakkhane NattaMbhAge ava Dhakkhette paNNarasamuhutte paDhamayoe sAyaM caMdeNa saddhi goceM koTTa, no DhamarU navaraM vivAM) caMdrane yoga prApta thavAthI zatabhiSaka nakSatra kevaLa rAtanA bhAgavati aherAtrane kevaLa ardhAbhAga kSetrane paMdara muhUrta parimita samaya prathamataH arthAta temAMthI AraMbha karIne caMdranI sAthe vega prApta kare che. arthAt ATalA kALa paryanta caMdranI sAthe nivAsa kare che. A prakArathI vega hovAthI bIje divase caMdranI sAthe ega mATe prApta thatuM nathI. kAraNa ke paMdara muhUrta paryanta ja bhegakALa hoya che. tathA sAMjanA samayathI prAraMbha thAya che. tethI rAtri vyApI rahIne yuganI samApti thAya che. bIjuM paNa kahe che-(na achu tamArA pAtta naM ra aa vaMdeLa saddhi lo koNarU, joyaM joittA joya joyaM aNupariyaTTai aNupariyaTTittA tao ca puvANaM poTra syANaM smje) A pUrvokta prakArathI dhaniSThA nakSatra kevaLa eka rAtrI caMdranI sAthe yoga kare che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdranI sAthe yAga karIne yAganuM anuparivatana kare che. yAganuM anupavitana eTale ke ceAganA vinimaya kare che. arthAt khale che. A rIte yAganuM anupiravata na karIne eTale ke caiAganA vinimaya karIne prabhAtakALe caMdrane prauSThapadA eTale ke pUrvAbhAdrapadA nakSatrane samarpita kare che. eTale ke Ape che. ahIMyAM rvAbhAdrapadA nakSatraneA prAtaHkALamAM caMdranI sAthe prathama yAga pravRtta thAya che. tethI ahIMyAM pUrvabhAga kahela che. A saMbaMdhamAM kahyu paNa che.-ta" pustrAvoTucA ghaNu navalatta purvyamALe samavette sau mukutte taLamaDhavANa vAto raMga saddhi noca koTTu, to pachAtravA)zatabhiSa? nakSatrane candrane samarpita karyAM pachI pUrvabhAdrapadA nakSatra peAtAnA pravrutta samayathI AraMbhIne prAtaHkALamAM ja caMdranI sAthe prathama cAga hAvAthI aheArAtranA prathama bhAga ataeva samakSetra arthAt saMpUrNa aherAta trIsa muhUrta pramANukALa vyApta tyAMthI prathama AraMbha thavAthI prAtaHkALamAM arthAt nakSetra sabaMdhI sAThe DinA samAptikALamAM eTale ke bIjA divasanA sUryadaya kALa panta caMdranI sAthe ceAga kare che. te pachI arthAt caMdranI sAthe nivAsa thayA pachI khIjI rAta paNa ca'dranI sAthe rahe che, kAraNa ke trIsa muhUtakALa aheArAtrane thAya che. ane A prAtaH kALathI pravRtta thAya che tethI e pUre eka divasa ane bIjI rAtrI caMdranI sAthe nivAsa kare che, Aja vAta upasaMhAra rUpe kahe che. (traM hajI putrogtrayA nalatte ghaNuM 2 vivala aaN cAre meLa saddhi noya lok) A prakti prakArathI pUrvAbhAdrapadA nakSatra trIsa muhUta pramANavALuM hAvAthI tathA prAtaHkALe pravRtta thatu hAvAthI eka divasa ane eka rAta caMdranI sAthe yoga kare che. arthAt ATalA kALa paryanta eTale ke e ahArAtra parimita kALa panta nivAsa kare che. tethI pUrvAbhAdrapadA nakSatranA svataMtra eka ahArAtra kALa panta bhAga kALa rahe che. (no" nottA lonca anuvayiTTara, northa aNuri/TTattA pAto 23 uttarAporTuvacAnuM samavera) pUrvAbhAdrapadA nakSatranI sAthe caMdranA yAga karIne e cegane piravita ta kare che ane e yAganuM anuparivartana karIne arthAt vinimayana karIne savAranA samaye arthAt khIjA divasanA sUryodaya samaye caMdrane uttarAbhAdrapadA nakSatrane samarpita kare che. arthAt uttarAbhAdrapadA nakSatraneA yAga karAve che. A uttarAbhAdrapadA nakSatra pUrvakti prakArathI prAtaHkALanA samaye caMdranI sAthe yoga prApta karIne caMdra tyAM gamana kare che. kAraNa ke kevaLa pahelAnA paMdara murhuta je adhika che. tene haTAvIne samakSetranI kalpanA karIne jyAre caitranA vicAra karavAmAM Ave te rAtrimAM paNa caiAga rahe che. A rIte ubhaya eTale ke bhogave che. kahyuM paNa che. (tA uttaroDhayA vahu nakSatte samayamALe trikkhette paNatAlosamuhutte tapaDhamatAe pAto caMdreNa saddhiM joyaM joei, avara ca rAI tao eka bhAga zrI suryaprajJapti sUtra : 1 273 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FchA pravaraM vinaM) uttarAbhAdrapada nakSatrane vega thavAthI tenA prAraMbha kALathI uttarA prauthyapadA nakSatra ubhayabhAga eTale ahorAta pramANa kALa vyApta deDha ahorAtra tulyakSetra gata thaIne rahe che. kAraNa ke pistAlIsa muhUrta tulya kAla paryanta sthita rahevAthI e yuganA prAraMbhanA samayathI AraMbhIne e samayarUpa prAtaH sUryodaya kALamAM nakSatranI sAThaghaDi tulya pahelI ahorAtra samApta thayA pachI bIjA ahorAtranA AraMbha kALamAM caMdranI sAthe yoga kare che. eTale ke caMdranI sAthe maLe che. tevI rIte thaIne e saMpUrNa divasa tathA bIjI eka rAta tathA te pachIne divasanA aMta paryatamAM pistAlIsa muhUrta samApta thAya che. tyAM sudhI caMdranI sAthe rahe che. have A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che-( aphu 3rarA podraprayA Nakkhatte do divase evaM ca rAI cadeNa saddhi jo joei, abaraM ca rAi) mA pUrvokta prakArathI uttarAbhAdrapadA nakSatra pistAlIsa muhUrta vyApta hovAthI be divasa ane eka rAta sudhI caMdranI sAthe vyApta rahe che.-(to avara' vivalaM) te pachI bIjo divasa eTale ke- AraMbha ane aMtanA be divasa hoya che. tathA madhyamAM rAtrI rahe che. A pramANe doDha ahorAtra pramANu kALa pistAlIsa muhUrtAtmaka thai jAya che. (gvaM raju uttarApoTvayA khatte do divase pagaM ca rAi caMdeNa saddhiM joyaM joei, joyaM joettA joya aNuriyara, norca aNuriddittA vArtha sevaLa samarU) A pUrvokta prakArathI uttarASTa padA eTale ke uttarAbhAdrapadA nakSatra be divasa ane eka rAta caMdranI sAthe ega kare che, A rIte ega karIne ganuM anuparivartana eTale ke e rogane vinimaya kare che. yoganuM anuparivartana karIne sAyaM kALe divasanA kaMIka pazcAt bhAgamAM arthAt sUryAstathI bane bAjue rahela traNa nADI jeTalA kALamAM caMdrane revatI nakSatrane samarpita kare che, eTale ke revatI nakSatrane Ape che. (to revai. khalu Nakkhatte pacchA bhAge samakkhette tIsaI muhutte tappaDhamatAe sAyaM caMdeNa saddhi no kota, to pUchI navaraM vilaM) uttarAbhAdrapadA nakSatranI pachI revatI nakSatra ahorAtranA pAchaLanA bhAganA samakSetra eTale ke divasarAtri vyApta trIsa muharta parimita kALa vyApta e ganA prAraMbha kALa rUpa sAyaMkALamAM eTale ke sUryAstanA samaye divasanA kaMIka pAchaLanA bhAgamAM caMdranI sAthe yoga kare che. eTale ke caMdranI sAthe nivAsa kare che. ( khala revatI Nakhatte egaM rAI egaM ca divasaM caMdeNa saddhi joyaM joei joyaM jAittA joya TUvida, loyaM zagvaciddittA sAcaM varSe divALIf samag) A pUrvokta prakArathI revatI zrI suryaprajJati sUtraH 1 274 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra caMdranI sAthe yukta thaIne sAyaMkALanI pachI e eka pUrI satrI tathA bIje divasa thAvat caMdranI sAthe ega kare che. kAraNa ke revatI nakSatra samakSetra vyApI che. tethI eka rAta divasa rahe che. eja vAta upasaMhAra rUpe kahe che, ega karIne eTale ke caMdranI sAthe rahIne bheganu anuparivartana kare che. eTale ke vegane vinimaya kare che. kegano vinimaya karIne bIjA divasanA sAMjanA samaye eTale ke divasanA keTalAka pachInA bhAgamAM caMdrane azvinI nakSatrane samarpita kare che. eTale ke azvinI nakSatrathI yukta kare che. (aa gaNiI khalu Nakkhatte pacchimabhAge samakkhette tIsaimuhutte tappaDhamatAe sAyaM caMdeNa saddhijoyaM joei) A azvinI nakSatra paNa sAyaMkALamAM caMdranI sAthe bhega kare che. tethI ahorAtranA bhAga vati samakSetra eTale ke-ahorAtra vyApta kSetrane kAraNa ke trIsa muhUrta parimita kALa vyApI rahevAthI samakSetra kahela che. e nakSatranA yaMganA AraMbha kALathI sAMjanA samayamAM arthAta divasanA keTalAka pachInA bhAgamAM eTale ke sUryAsta pachI traNa nADI tulya paryanta caMdranI sAthe bhega kare che. eTale ke eTalA kALa paryanta caMdranI sAthe rahe che,-to pradajI evAM virSa) rAtrI samApta thayA pachI bIje eka divasa caMdranI sAthe rahe che. eja vAta upasaMhAra rUpe kahe che.-(UAM raju raLILajaa c = t u = vivarsa caMdeNa saddhi joyaM joei, joya joettA, joya aNupariyaTTai joyaM aNupariyaTTittA sAyaM va maLIE samara) A pUrvokta prakArathI azvinI nakSatra paNa rAjanA samaye caMdranI sAthe lAgatuM hovAthI e eka rAta ane trIsa muharta vyApI hovAthI te pachInA divasa e rIte eka ahorAtra caMdranI sAthe ega kare che. samakSetra vyApI hevAthI tathA sAyaM kALa ega karatA hovAthI sAyaMkALathI AraMbha karIne e rAtrI purI tathA bIje pura divasa caMdranI sAthe rahe che. A pramANe yukta thaIne arthAt eTale kALa caMdranI sAthe rahIne yoganuM anuparIvartana kare che, eTale ke yogano vinimaya kare che. A rIte yogane vinimaya karIne sAMjanA samaye eTale ke bIjA divasanI sAMje arthAt divasanA keTalAka pazcAt bhAgamAM arthAta sUryAstanA samIpastha bane bAjunI maLela trinADI pramANavALA kALamAM potAnI sAthe nivAsa karatAM e caMdrane bharaNI nakSatrane samarpita kare che. arthAta azvinI nakSatra bharaNI nakSatrane caMdra samarpita kare che, sAyaM zabdanuM tAtparya e che kespaSTapaNAthI nakSatramaMDaLanA avalokanane samaya tethI A bharaNI nakSatra ukta kathana pramANe rAtre caMdranI sAthe coga prApta kare che tethI naktabhAga samajavuM bIjuM paNa kahe che(taa bharaNI khalu Nakkhatte NataMbhAge avaDDhakkhete paNNarasamuhutte tappaDhamayAra sAya caMdeNa noraM noti, Lo Dhama bAda vilaM) bharaNI nakSatrane samarpaNa karyA pachI bharaNI zrI suryaprajJami sUtraH 1 275 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra naktabhAga arthAt kevaLa eka rAtrI rahevAvALu apA kSetra eTale ke purA aherAtranA ardhA bhAga arthAt paMdara muhUta pramANa kALa vyApI haiAvAthI apAdha e pramANe kahela che. tadyoga prathama arthAt caMdranI sAthe ceAga kALane Arbha hovAthI kAraNa ke sAMjare arthAt divasanA keTalAka pAchaLanA bhAganA samayamAM caMdranI sAthe yAga kare che. tethI evuM kahyuM che ke-nakta bhAga, apA kSetra arthAt A nakSatra apA kSetra vALuM tathA padara muhUta pramANavALuM hAvAthI tathA sAMjare cadranI sAthe ceAga karatu hAvAthI rAtre ja caMdrane yAga samApta kare che. tethI khIje divase caMdranI sAthe yoga karatuM nathI. tethI upasaMhAra rUpe spaSTa kare che ke-(chyuM vastu maLI navrutta chatAM rApha caDheLa hUi~ loya joi, joyaM joitA, joyaM aNuparithadRi, joyaM aNupariyaTTittA pAto caMdaM kattikANaM samappe ) A pUrvokta prakArathI bharaNI nakSatra kevaLa eka ja rAta caMdranI sAthe yAga kare che. A nakSatra apAI kSetravALuM nakta bhAgI tathA paMdara muhUtakALa vyApI hAvAthI kevaLa eka rAta ja phakta cadranA yoga karIne yoganuM parivartana eTale ke vinimaya kare che. yoganu pari vana karIne prAta:kALa eTale ke sUryAMyanI najIkanA samaye peAtAnI sAthe nivAsa karatA e caMdrane kRttikA nakSatrane bhAgane mATe ApI de che. A rIte A kRttikA nakSatra pahelAM kahevAmAM Avela yukti anusAra prAtaHkALamAM ja caMdranI sAthe yAga kare che. tethI A nakSatrane pUrvabhAga samajavAmAM Ave che. eja vAta spaSTa karatAM kahe che--(ttA ttinA vadhu Nakkhate pucvaMbhAge samakkhitte tIsaimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caM deNaM saddhiM joya joei, joyaM joittA, joyaM aNupariyaTTai, joyaM aNupariyaTTittA pAto candaM rohiNINaM samappe ) kRttikA nakSatrane samarpi ta karIne pachI kRttikA nakSatra pUrvabhAga eTale ke pUrvAnlRthI prAraMbha thatu hAvAthI aheArAtrinA pUrva bhAgagata tathA saMpUrNa aheArAtra kALa vyApI ataava trIsa muhUta pramANu kALa vyApI tathA caMdra yogane! Ara Mbha kALa heAvAthI sAMjanA samaye caMdranI sAthe cega kare che. arthAt caMdranI sAthe nivAsa kare che. e rIte caMdrane yAga prApta karIne e cAganA vinimaya kare che. e yAganuM anuparivartana arthAt vinimaya karIne pharIthI prabhAtakALamAM arthAt sUryodayanI najIkanA samayamAM peAtAnI sAthe nivAsa karatAM caMdrane rohiNI nakSatrane samarpi ta kare che. eTale ke rahiNI nakSatrane ApI de che. arthAt te caMdra kRttikA nakSatrane choDIne rAhiNI nakSatramAM praveza kare che. A rIte A kRttikA nakSatra Dhaca kSetra eTale ke doDha ahArAtra pramANunA kSetra panta candranI sAthe cAga kare che. pUrvakathita yukti anusAra A nakSatra ubhaya bhAga samajavu. zrI suryaprajJapti sUtra : 1 276 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeriLI vattAmaDhavA) A rIte rehiNI nakSatranA viSayamAM pahelAM je rIte uttarA bhAdrapada nakSatranA saMbaMdhamAM kathana karela che, e ja pramANe samajavuM. (ttA seTiLI ha4 Nakkhatte ubhayabhAge divaDDhakkheta paNatAlIsaimuhutte tApaDhamayAe pAyo ca deNa saddhiM joya joei avaraca rAI tao pacchA avara divasaM evaM khalu rohiNI Nakkhatta do divase egaM ca rAI ca deNa saddhi joya joei, joya joittA, joya aNupariyaTTai, joya annupriytti caM caM misirarara sama) rahiNI nakSatra ubhayabhAga dvacardhakSetra ane pistA lIsa muhUrta pramANavALuM hovAthI ta~thama arthAt e samaye prathama caMdranI sAthe roga kALane AraMbha thavAthI prabhAtakALamAM caMdranI sAthe bhega kare che. tathA te pachInI eka rAta ane bIjA divasa paryanta caMdranI sAthe yoga kare che. A pramANe rohiNI nakSatra be divasa tathA eka rAta paryata caMdranI sAthe bhega kare che. A rIte yoga karIne veganuM anuparivartana kare che, anuparivartana karIne sAMjanA samaye caMdrane mRgazIrSa nakSatrane samapita kare che. A badhuM ja pahelAM vyAkhyAta thaI gayela che, tethI adhika lekha vadhArIne piSTapeSaNa karatAM nathI. (miti nA dhaLi) mRgazIrSa nakSatranA saMbaMdhamAM pahelAM je pramANe dhaniSThA nakSatranA viSayamAM kathana karyuM che eja pramANe kahI levuM. je A pramANe cha,-(tA migasire Nakkhatte pacchaMbhAge tIsaimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, joya joetA tao pacchA avara divasaM, evaM khalu migasire Nakkhatte ega rAI egaM ca divasa caMdeNa saddhiM joyaM joei, joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai, joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMda adAra sama) mRgazira nakSatra pazcAddabhAga trIsa muhUrta pramANavALuM ane sAMjanA samaye prAraMbha thaIne caMdranI sAthe yoga kare che, sAMje caMdranI sAthe bhegA karIne te pachI bIje divase rahe che. A rIte mRgazirA nakSatra eka rAta ane eka divasa caMdranI sAthe yoga kare che. e rIte ega karIne yoganuM anuparivartana kare che. anuparivartana karIne sAMje caMdrane AdrA nakSatrane samarpita kare che, ahIM kahelA badhA padyanI vyAkhyA pahelAM kahe zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAI gaI che. tethI pharIthI ahIMyAM vyAkhyAta karatA nathI, ahIMyAM sAMja kahevAthI prAyaH spaSTapaNAthI nakSatramaMDaLanA avakana samayamAM tema samajavuM. (aa gaThThA samiyA) AdrA nakSatranuM kathana je pramANe pahelAM zatabhiSaka nakSatranuM kathana karela che, e ja pramANe samajavuM. je A pramANe che.-(tA mA raju kare ittamane aDhAre pArasamudu tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei No labhei avaraM divasaM evaM khalu adANakkhatte egaM rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei joyaM joettA, joyaM aNurariyaTTai, joya aNupariyaTTittA pAo caMdaM puNadavasUnuM samara) AdrA nakSatra nakbhAga apArdhakSetra paMdara muhUrta pramANu yukta sAMjanA samaye prathama yegano AraMbha karIne caMdranI sAthe bhega kare che, ane bIjA divasane yoga thato nathI. A pramANe AdrA nakSatra eka rAta caMdranI sAthe ega kare che. A rIte ga karIne ganuM anuparivartana kare che. emanuM anuparivartana karIne prabhAtakALamAM caMdrane punarvasu nakSatrane samarpita kare che. ahIMyAM kahevAmAM Avela sUrastha tamAma padanI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI gayela che. A punarvasu nakSatra dvadha kSetra vyApI hevAthI pahelAM kahelA prakArathI ubhaya bhAgavALA eTale ke rAtadivasane upabhega karavAvALA samajavA. eja kahe che. (nA uttaramavA ) punarvasu nakSatra je pramANe pahelAM uttara bhAdrapadA nakSatranuM kathana karela che, e ja pramANe samajI levuM. je A pramANe che.(taa puNavvasu Nakkhatte khalu ubhayabhAge divaDUDhakkhette paNatAlIsai muhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joya joei avaraca rAI tao pacchA avara divasaM evaM khalu puNavasu Nakkhatte do divase gaM ca rAI deNa sauddha joyaM joei, joya joettA joya aNupariyai joyaM aNu patti sAcaM purarasa samaje) A punarvasu nakSatra ubhayabhAga dvadha kSetra vyApI ane pistAlIsa muhUrta paryanta rahevAvALuM tathA prAtaHkALathI caMdranI sAthe yoga kare che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachI eka rAta ane bIjo eka divasa A rIte punarvasu nakSatra be divasa ane eka rAta caMdranI sAthe yaMga kare che. ega karIne veganuM anuparivartana kare che, veganuM anu parivartana karIne sAMjanA samaye caMdrane puSpa nakSatrane samarpita kare che. ahIMyAM sUtramAM kahela badhA padenI vyAkhyA pahelAM kahI ja dIdhela che. A puSya nakSatra divasanA antamAM eTale ke sAMjanA samaye caMdranI sAthe ega prApta kare che. tethI A nakSatra pazAbhAga kahela che. tathA kahyuM paNa che, (vu kahuM ghanidrA) puSya nakSatra je rIte dhaniSThA nakSatranuM kathana karela che, te ja pramANe A samajI levuM je A pramANe che,-(puNe vasu banag pacchaMbhAge samakkhette tIsaImuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joya joei, joya joitA tao pacchA avara divasaM, evaM khalu pusse Nakkhatte egeM rAiM egaM ca divasaM caMdeNa saddhiM joya joei, joya joittA joya aNupariyaTTai, joya aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM asilesAe samave) puSya nakSatra pazcAdbhAga samakSetra trIsa muhUrta pramANukALa vyApI sAMjanA samaye prathama caMdranI sAthe ega kare che. e pramANe vega karIne pachIthI bIje divase rahe che, A rIte puSya nakSatra eka rAta ane eka divasa caMdranI sAthe ega kare che. ega karIne ganuM anuparivartana kare che. emanuM anuparivartana karIne sAMjanA samaye caMdrane azleSA nakSatrane samarpita kare che. ahIMyAM paNa sUtramAM kahela badhA ja padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI gayela che tethI tene pharIthI vyAkhyAta karela nathI, A azleSA nakSatra spaSTa rUpe nakSatranA avalokana rUpa sAMjanA samaye prAyaH caMdranI sAthe vega prApta kare che. tethI A nakSatra naktabhAga samajavuM. tathA apAI kSetra vyApi hovAthI eja rAtre caMdranI sAthe yoga samApta kare che tema samajavuM, tathA kahyuM paNa che,-(kasAna misA) pahelAM zatabhiSaku nakSatranuM je rIte kathana karela che, eja pramANe azleSA nakSatranuM kathana samajavuM te bhAvanA A pramANe che.-(tA gaNesA haju navA gattama avaDUDhakkhette paNNarasamuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joya joei, joya joittA zrI suryaprajJapti sUtra: 1 279 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noya bhuriyaTTa, noya' azuciTTattA pALo caMdyuM matrAnaM samagve) azleSA nakSatra nakta bhAga apAdha kSetravALu padara muhU`pramANakALa vyApI tathA sAMjanA samaye prathama caMdranI sAthe cega kare che. ceAga karIne tene bIjo divasa maLanA nathI, A rIte azleSA nakSatra eka rAtrinta caMdranI sAthe ceAga kare che. cAga karIne ceAganuM anuparivana kare che. yAganuM anuparivartana karIne prAtaHkALamAM madhAnakSatrane caMdra samarpita kare che. sAMjare caMdranI sAthe yAga thavAthI tathA akSetra vyApI hAvAthI kevaLa pannura muhUta panta rahevAthI A azleSA nakSatra kevaLa eka rAtrI caMdranI sAthe nivAsa kare che, jenA a bhAga na heAya te aSA kahevAya che, arthAt a mAtra eTale ke pUrepUrI rAtrIkALa vyApI yAvat peAtAnI sAthe rahelA caMdrane prabhAtakALamAM ja madhA nakSatrane upaleAga mATe samarpita kare che. A mAnakSatra pUrvokta yuktithI prAta:kALamAM caMdranI sAthe ceAga kare che. tethI maghAnakSetra pUrvabhAgavALu' che. tema samajavu' sUtrakAre kahyuM paNa che,-(mA nahA putrA muLI) je pramANe pahelAM pUrvAphAlgunI nakSatranu kathana karela che. eja pramANe maghA nakSatrane samajI levuM. je A pramANe che. (tA - mA vahu Lavavasa~ putryaMmALe samaleTM sIla mudutte tappaDhamayAe pAo caMdreNa saddhi joya joei, tao pacchA avara rAI evaM khalu maghANakkhatte egaM divasaM egaM ca rAI caMdreNa saddhi joyaM joei, joya joittA joya aNupariyaTai, anupariyaTittA pAtro vaMtapurA muLIlasabve) maghA nakSatra pUrva bhAga samakSetra trIsa muhUtakALa vyApI prathama prAtaHkALathI caMdranI sAthe ceAga kare che. te pachI bIjI rAtrI e rIte maghAnAtra eka divasa ane eka rAtrI caMdranI sAthe ceAga kare che. A pramANe yoga karIne yoganuM anuparivatana kare che. yoganu anuparivartana karIne prabhAtakALanA samaye caMdrane pUrvAphAlgunI nakSatrane samarpita kare che. A pUrvAlgunI nakSatra pUbhAgavALu tathA samakSetravALuM ane trIsa muhUtakALa vyApta tathA prabhAtakALamAM ja caMdranI sAthe cega karavAvALu hAvAthI te AkhA divasa ane bIjI rAta eTale ke saMpUrNa aheArAtra kAlavyApI hAvAthI caMdranI sAthenA bhAgakALa samApta karIne prAtaHkALamAM pUrvAphAlgunI nakSatrane caMdnane upabhogane mATe samarpita kare che, A purvAphAlgunI nakSatra paNa caMdranI sAthe prAtaHkALamAM ja cega kare che. tethI uparokta yuktithI pUbhAgavALuM kahela che, tathA kahyu paNa che--puvA bhAmuLI nA putrAmavacA) pahelAM je pramANe pUrvAphAlgunI nakSatranu kathana karavAmAM Avela che. eja pramANe pUrvAbhAdrapadA nakSatranuM kathana samajI levuM. je A pramANe che,--(tA putrAstunI lajI navatta pumAro sAvaeNtte tIsamudghatte taLamacAra pAo caMdreNa saddhiM joyaM joei, taopacchA avara rAI evaM khalu puvAphagguNI Nakkhatte egaM ca divasaM egaM ca rAi caMdreNa saddhiM joyaM joei, joyaM joittA joya aNupariyahadda, joyaM zrI suryaprajJapti sUtra : 1 280 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuvaittA vALo caMd uttarAkhaM muLInuM samagve) pUrvAphAlgunI nakSatra pU.bhAga samakSetra trIsa muhUta pramANavALuM tathA prathama prabhAtakALamAM caMdranI sAthe yAga kare che, te pachI bIjI rAte rahe che, A rIte pUrvAphAlgunI nakSatra eka divasa ane eka rAta caMdranI sAthe yAga kare che, A rIte cega karIne yoganuM anuparivartana kare che, yoganu anu parivata na karIne prAtaHkALamAM caMdrane uttarAphAlgunI nakSatrane samarpita kare che, A pUrvaphAlgunI nakSatra pUrvabhAga eTale ke prAtaHkALathI prAraMbha thavAvALu tathA samakSetra ane trIsa muhUta mAtra bhAgakALa hAvAthI A nakSatra eka divasa ane eka zatrI e rIte saMpUrNa aheArAta caMdranI sAthe rahIne bIje divase prAtaHkALamAM ja peAtAnI sAthe rahela caMdrane pharIthI bhAgane mATe uttarAphAlgunI nakSatrane samarpita kare che. A uttarAphAlgunI nakSatra Dhaya kSetravALu hAvAthI pahelAM kahela prakArathI ubhayabhAgI samajavuM eja mULa sUtrapAThathI sUtrakAre karela che. (uttarAmuLI nahA uttarASA) je pramANe uttarAbhadrapadA nakSatranuM kathana karela che, eja pramANe uttarAphAlgunI nakSatranu kathana karI levuM. te A pramANe che ( tA uttarAphagguNI khalu Nakkhatte paNayAlIsaimuhutte tappaDhamayAe pAdo caMdreNa saddhiM joyaM joei, aparaM ca rAI tao pacchA aparaM ca divasaM, evaM khalu uttarAphagguNI Nakkhatte do divase egaM ca rAI caMdreNa saddhiM joyaM joei, joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai, joyaM annuciTTittA sAya thavuM sthAna samagve) uttarAphAlgunI nakSatra pistAlIsa muhUta pramANavALu prathama caMdranI sAthe cAganA prArabha karanAra heAvAthI prabhAtakALamAM caMdranI sAthe yAga kare che, tathA khIjI rAtrI ane te pachI bIjo divasa A pramANe uttarAphAlgunI nakSatra e divasa ane eka rAta sudhI cadranI sAthe yoga kare che. A pramANe coga karIne cAganuM anupavita na kare che, ceAganuM anuparivartana karIne sAMjanA samaye . cadrane hasta nakSatrane samarpita kare che, prabhAtakALamAM caMdranI sAthe cega karavAvALA hAvAthI tathA pistAlIsa muhUta paryanta bhAgavALA tathA kraya kSetra parimita haiAvAthI A uttarAphAlgunI nakSatra be divasa ane eka zata e rIte daDha aheArAtra pramANukALa panta cadranI sAthe bhAga karIne khIje divase sAMjanA samaye bhegane mATe nivAsa karatA caMdrane hastanakSatrane samarpita kare che A hastanakSatra divasanA aMtamAM caMdranI sAthe yAganA prAraMbha kare che, tethI A nakSatra pazcAt bhAgavALu` samajavu. citrAnakSetra kaika samadhika divasanA aMtamAM caMdranA cAga prApta kare che. tethI e citrAnakSetra paNa pazcAt bhAgavALuM samajavuM, eja vAta sUtrakAra sUtrapATha dvArA kare che,-(chyo cittA ca nA dhaniTTA) pahelAM je pramANe dhaniSThA nakSatranuM kathana karela che, eja pramANe ahIMyAM hasta ane citrA nakSatranA sabaMdhamAM samajI levuM joie je A pramANe che-tA sthe vastu navatta vaccha bhAge samavette to muhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdreNa saddhiM joyaM joei. tao pacchA abara divasa evaM khalu hattha Naksatte egaM ca divasa caMdreNa saddhiM joyaM joei, joye joisA joya' zrI suryaprajJapti sUtra : 1 281 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNupariTTa, joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM cittAe samappei, tA cittA khalu Nakkhatte pacche bhAge samavete tIsaimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdreNa saddhiM joyaM joei tao pacchA avaraM divasaM evaM khalu cittANakkhatte egaM rAI egaM ca divasa caMdreNa saddhiM joyaM joei, joyaM noputtA noca anuciTTaTTa, noya. anucidvittA sAya vuM sAra samagve) hasta nakSatra pazcAtmAga samakSetra trIsa muhUrta pramANayukta tatprathama sAMjanA samaye caMdranI sAthe yoga kare che. te pachI bIjo divasa A pramANe hastanakSatra eka rAta ane eka divasa caMdranI sAthe yAga kare che, e rIte yAga karIne yAganu' anuparivatana kare che. anuparivatana karIne sAMjare caMdrane citrA nakSatrane samarpita kare che, citrA nakSatra pazcAtmAga samakSetra trIsamuhUta kALa vyApI prathama sAya'kALa caMdranI sAthe cAga kare che. te pachI bIjo divasa A rIte citrAnakSatra eka rAta ane eka divasa caMdranI sAthe cega kare che, yAga karIne cAganuM anuparivartana kare che, ceganuM anuparivatana karIne sAMjanA samaye candrane svAtinakSatrane samarpita kare che, ahIMyAM sUtreAkta khavA padonI vyAkhyA pahelAM kahevAmAM AvI gai che, tethI ahIMyAM chAyAmAtrathI nirdeza karela che, svAtInakSatra prAya: sAMjanA samaye spaSTapaNAthI dazyamAna nakSatramAMDaLavALuM hoya che, tethI te e samaye caMdranI sAthe cega kare che, tethI A svAtInakSatra naktabhAga samajavuM, mULa sUtrapAThamAM eja kahela che, je A pramANe che.-mArUM jJA samisayA) je pramANe zatabhiSA nakSatranuM kathana karela che. eja pramANe svAtInakSatranuM kathana samajI levuM, te bhAvanA A pramANe che, (sArUM vadhu navrutta nattamAne avaDDhakakhete paNNarasa muhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdreNa saddhiM jo joei, jo labhei avara divasaM, evaM khalu sAI Nakkhate egaM rAI caMdreNa saddhiM joyaM joei, joyaM joittA joyaM aNupariyaTTa roya anuciTittA pAtro para vijJAA samanve) svAtInakSatra naktabhAga apA kSetra paMdara suhRta bhAgakALavALuM prathama sAMjanA rAmaye caMdranI sAthe cAga kare che, khIjo divasa tene bhAgane mATe prApta thatA nathI. e rIte svAtI nakSatra eka rAta caMdranI sAthe cAga kare che, A pramANe yoga karIne ceganuM anuparivartana kare che, ceAganuM anuparivartana karIne prAtaH kALa caMdrane vizAkhA nakSatrane samarpita kare che, A nakSatra kevaLa paMdara muhUrta mAtra bhAga vALuM hAvAthI tathA a kSetravALu hovAthI tathA sAMjanA samaye caMdranI sAthe cega prApta karavAvALu hAvAthI tathA nakta bhAga heAvAthI kevaLa eka rAtrImAtra ja caMdranI sAthe rahIne prabhAtakALamAM ja peAtAnI sAthe rahelA caMdrane cene mATe vizAkhA nakSatrane samarpita kare che, A vizAkhA nakSatra kSetra vyApI hAvAthI prAkakathita yukti anusAra ubhayabhAga hAya che, sUtrakAra eja vAta A pramANe kahe che-(visAhA nahIM uttamacA) je pramANe pahelAM uttarAbhAdrapadA nakSatranuM kathana karela che, eja pramANe vizAkhA nakSatrane paNa samajI levuM, te A pramANe che--(tA visAdA trajI nakSatte samayamAne chette vaLatAsar zrI suryaprajJapti sUtra : 1 282 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhutte taraDhamayAra pAto caMdega saddhiM joyaM joei, avara ca rAI, tao pacchA avaraMca divasa, evaM khalu visAhANakkhatte do divase ega ca rAI cadeNa saddhi jo joei, joyaM sottA goruM anupariyaDu, northa luparitti, sANaM caMcuM kagiANa samave) vizAkhA nakSatra ubhaya bhAga kayardhakSetra pistAlIsa muhUrta paryanta rahevAvALuM prathama prAtaHkALa caMdranI sAthe vega kare che. e divasa tathA bIjI rAtrI te pachI eka divasa A rIte vizAkhA nakSatra be divasa ane eka rAta caMdranI sAthe yoga kare che, ega karIne veganuM anuparivartana kare che, veganuM anuparivartana karIne sAMjanA samaye caMdrane anurAdhA nakSatrane samarpita kare che. ubhayabhAgavALuM daDha aherAtrapramANakSetra vyApI ane pistAlIsa muhUrta pramANavALuM hovAthI vizAkhA nakSatra saMpUrNa eka ahorAtra tathA bIje divasa e rIte be divasa ane eka rAta caMdranI sAthe ega karIne bIjA divasanA sAMjanA samaye caMdrane bhegane mATe anurAdhA nakSatrane Ape che, A anurAdhA nakSatra sAMjanA samaye arthAt divasanA avasAnarUpa samayamAM caMdranI sAthe Tega kare che, tethI A pazcAtRbhAgI hoya che. sUtrakAre kahyuM paNa che, ( guIT = ghaLi) pahelAM je pramANe dhaniSThA nakSatranuM kathana karela che. e ja pramANe A anurAdhA nakSatranuM kathana karI levuM. je A pramANe che,-(majurA haju vatte pramANe tamane tIramuhutte tApaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchA avara disaM, evaM khalu aNurAhA Nakkhatta ega rAI ega ca divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, joyaM joittA joyaM anuparicaTTa, goca gaNupariTTitA sAcuM ja nidrA sa6) anurAdhA nakSatra pazAbhAgI samakSetra trIsa muhUrta pramANukALa vyApI prathama sAMjanA samayamAM caMdranI sAthe vega kare che. te pachI bIjo divasa A rIte anurAdhA nakSatra eka rAta ane eka divasa caMdranI sAthe ga kare che. ega karIne bheganuM anuparivartana kare che, ganuM anuparivartana karIne zrI suryaprajJati sUtraH 1 283 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMjanA samaye caMdrane jayeSThA nakSatrane samarpita kare che. divasanA aMtabhAgamAM caMdrano ga hovAthI samakSetra hevAthI trIsa muhUrtAtmaka kALa vyApI hovAthI tathA pazcAtabhAgI hovAthI A anurAdhA nakSatra e saMpUrNa rAta tathA bIjA divase caMdranI sAthe rahIne pachIthI e bhukta caMdrane pharIthI bhegane mATe jyeSThA nakSatrane Ape che. ahIMyAM sAMjanA samaye yeSThA nakSatrane samarpita kare che. A rIte kahela che. tethI prAyaH spaSTa rUpathI dazyamAna nakSatramaMDaLanA samayamAM jayeSThA nakSatrane samarpita kare che. e rIte vanita thAya che. tethI A ceSThA nakSatra naktabhAgI samajavuM. eja sUtrakAra kahe che,-(ni kahyuM samitA) pahelAM je pramANe zatabhiSaku nakSatranA saMbaMdhamAM kathana karela che. eja pramANe A ceSThA nakSatranA viSayamAM kathana karI levuM je A pramANe che - (ta tru paraMa NataMbhAge avakkhette paNNarasamuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, No labhai avaraM divasaM, evaM khalu jiTThA Nakkhatte egaM rAI caMdeNa saddhi joyaM joei, joyaM joittA koruM anuciTTa, lo bagoriTrid Tro vaM mUka saMma) yeSThA nakSatra nakta bhAgI apArdhakSetra paMdara muhUrta pramANa taprathama caMdranI sAthe ega kare che. tene bIje divasa maLatuM nathI. A pramANe jyeSThA nakSatra eka rAtrImAtra caMdranI sAthe Tega kare che, ega karIne veganuM anuparivartana kare che, jemanuM anuparivartana karIne prabhAtakALe mUlanakSatrane samarpita kare che. kevaLa ardhabhAga kSetra hovAthI paMdara muhUrta kALa vyApI tathA sAMjanA samaye caMdrano yoga prApta karavAvALuM havAthI jeThA nakSatra kevaLa eka ja rAta caMdranI sAthe rahIne e caMdrane mULa nakSatrane bhegane mATe samarpita kare che. A kahela prakArathI mULa nakSatra prAtaHkALamAM caMdrane vega prApta kare che, tethI A pUrva bhAgI samajavuM sUtrakAre kahyuM paNa che-(kU =aa pudAmA ) pahelAM je pramANe pUrvabhAdrapada nakSatrana kathana karela che. e ja pramANe mULa nakSatrane paNa kahI levuM. je A pramANe che,-(A je khalu Nakkhatte puvvaMbhAge samakkhette tIsaimuhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhi joyaM joeDa. zrI suryaprajJati sUtraH 1 284 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tao pacchA avaraM ca rAI, evaM khalu mUlaNakavattaM egaM ca divasaM egaM ca rAI caMdeNa saddhi joya joei, joya joittA joya aNupariyaTTai, joya aNupariyaTTittA pAdo caMdaM puvvaasArA samaverU) mULa nakSatra pUrvabhAga samakSetra trIsamuhurta pramANukALa vyApI taprathama prAtaH kALa caMdranI sAthe yoga kare che, te pachI eka rAta A rIte mULanakSatra eka divasa ane eka rAtrI caMdranI sAthe ega kare che. yoga karIne veganuM anuparivartana kare che, veganuM parivartana karI prabhAtakALamAM caMdrane pUrvASADhA nakSatrane samarpita kare che. prAtaHkALamAM ja caMdranI sAthe vega hovAthI trIsa muhUrta parimitakALa bhegavanAra hovAthI tathA samakSetra hovAthI A mUlanakSatra sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya paryata eTale ke saMpUrNa aho rAtre caMdranI sAthe vAta karIne bIjA divasanA prAtaHkALamAM ja pitAnI sAthe vAsa kara nArA caMdrane pUrvASADhA nakSatrane samapita kare che, A pUrvASADhA nakSatra paNa pUrvokta kathana pramANe prAtaHkALamAM ja caMdranI sAthe yoga prApta kare kare che, tethI tene pUrva bhAga kahela che. e ja vAta sUtrakAra kahe che. (davAnADhA nA putrAmavacA) je pramANe pUrvAbhAdrapadA nakSatranuM kathana karela che e ja pramANe pUrvASADhA nakSatranuM kathana karI levuM. te kathana A pramANe che. (puvAsADhA tru purva mAne na khette tIsaimuhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, avaraM ca rAI, evaM khalu puvAsADhA Nakkhatte egaM ca divasa egaMca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei, joittA joyaM anuparicakra, koya kazupariTTiA pAmo caruM vattAtrA samApe) pUrvASADhA nakSatra samakSetra trIsa muhUrta pramANuvALuM ta~thama prAtaH kALa caMdranI sAthe lega kare che. tathA bIjI rAtrI A rIte pUrvASADhA nakSatra eka divasa ane eka rAta caMdranI sAthe bhegA kare che. yoga karIne roganuM anuparivartana kare che. anuparivartana karIne prAtaHkALa caMdrane uttarASADhA nakSatrane samarpita kare che. pUrva bhAgavALuM hovAthI samakSetra ane trIsa muhUrta pramANe kALavyApI tathA prAtaHkALamAM caMdrane yoga prApta karanAra hovAthI pUrvASADhA nakSatra mULa nakSatranI jema e purepurA rAta divasa caMdranI sAthe nivAsa karIne bIjA divasanA prabhAtakALamAM potAnI sAthe nivAsa karatA caMdrane uttarASADhA nakSatrane samarpita kare che. A uttarASADhA nakSatra deTa kSetra vyApI hovAthI ubhayabhAgI kahela che. tathAca sUtrakAre kahyuM che. (uttarAnA kahAM uttarAmardUvA je pramANe pahelAM uttarAbhAdrapadA nakSatranA saMbaMdhamAM bhAvanA karela che. e ja pramANe ahIMyAM uttarASADhA nakSatranuM kathana karI levuM. je A pramANe che. (tA uttarASADhA vahu banavatta mayaMmane vivaDhava7 pathArItaDuM mudata tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhi joyaM joei, aparaM ca rAI tao pacchA avaraM ca divasa evaM khalu uttarAsADhA Navakhatte do divase egaM ca rAI caMdeNa saddhi jayaM jagaei, joNa joittA no aNurica no anuparicaritA sAcaM caM samIsavALuM samajorU) uttarASADhA zrI suryaprajJami sUtraH 1 285 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra ubhayabhAga drayardhakSetra ane pistAlIsa muhUrta pramANu kALavyApI tatrathama prAta:kALamAM caMdranI sAthe vega prApta kare che. tathA bIjI rAta rahIne te pachIno bIjo divasa A rIte uttarASADhA nakSatra be divasa ane eka rAta caMdranI sAthe ega kare che. kega karIne yemanuM anuparivartana kare che. yuganuM anuparivartana karIne sAMjanA samaye caMdrane abhijIta ane zravaNa nakSatrane samarpita kare che. A rIte uttarASADhA nakSatra ubhayabhAga eTale ke zatadivasa rahevAvALuM drayardhakSetra eTaleke deDha ahorAtra pramANakSetra vyApI bIjAnuM je adhuM te drayardha kahevAya che, arthAt eka aherAtrI purUM tathA bIjAnuM adhu" maLIne doDha ardhapAtra pramANu kALavyApI thAya che. tathA pistAlIsa muhUrta kALa paryanta rahevAvALuM tathama eTale ke e caMdra yaMga prathama hovAthI prabhAtanA sUryodayanA najIkanA samayamAM arthAt prAtaHkALamAM caMdranI sAthe yoga kare che. eTale ke caMdranI sAthenA nivAsa AraMbha kare che, te pUrepure divasa tathA te pachInI rAtrI ane te pachInA divasanA aMta sudhI caMdranI sAthe nivAsa kare che. A rIte nivAsa karIne e yuganuM anuparivartana kare che. eTale ke vinimaya kare che. anuparivartana karIne arthAt vinimaya karIne be divasa ane eka rAta A rIte doDha ahorAtra kALa paryanta caMdranI sAthe bhegA karIne e gane vinimaya karIne pitAnI sAthe rahela caMdrane abhijIta ane zravaNa nakSatrane bhegane mATe samarpita kare che. A rIte bAhalyane adhikRta karIne pUrvokta savistara prakArathI yukta samayamAM abhijIta vigere badhA nakSatra caMdranI sAthe bhege prApta kare che, temAM koI pUrvabhAgavALA hoya che ane keI pazcAta bhAgavALA hoya che. temaja keI naktabhAga hoya che. ane keTalAka ubhaya bhAgavALA hoya che. je sU. 36 che dasamA prAbhUtanuM cothuM prAbhRtaprAbhRta samAta che 10-4 | zrI suryaprajJati sUtraH 1 286 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAkRta kA pAMcavAM prAbhRtaprAbhRta pAMcamA prAbhRta prAbhRtane prAraMbhaTIkArtha -cAlu dasamA prAbhRtanA cothA prAbhRtaprAbhRtamAM nakSatrone prAraMbha ane samApti saMbaMdhI vicAra savistara ane savizeSa prakArathI sArI rIte vivecana karIne have A pAMcamA prAbhRtaprAbhUtamAM kule pakulAdi saMjJAnA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahe che--(tA dare guDhA ati varUkA) nakSatronA AraMbha ane samAptinA saMbaMdhamAM karela kathana sArI rIte jANavAmAM Avela che. have saMjJA vizeSane jANavA mATe bhagavAnane prazna karatAM kahe che...ke bhagavAna ApanA matathI kevI rIte kulasaMjJaka nakSatra kahelA che ? A viSayamAM viratAra pUrvaka Apa kahI samajAve. A pramANe zrI gautamasvAmIe prazna pUchavAthI AnA uttaramAM bhagavAna kahe che-(tara me vAraNa ) A nakSatromAM bAra nakSatrakula saMjJaka che, A kathanathI ahIMyAM bhagavAne kevaLa kulasaMjJaka nakSatranuM ja kathana karela nathI, paraMtu kulasaMjJaka upakalAka ane kulapakula saMjJaka nakSatranI pratipatti tathA niNArthanuM paNa kathana karela che, jema ke-e kulAdi savizeSa saMjJA vizeSavALA nakSatramAM ahIMyAM sUtramAM prAkRta hovAthI puliMgathI nirdeza karela che, have pachI kahevAmAM AvanArA bAra saMkhyAtmaka nakSetre kulasaMjJaka kahelA che, (3) A pada dareka padanI sAthe saMbaMdhavALuM che. ( jAra ravakuLa, me rAri guDhovalukA) A bAra nakSatre kulasaMjJAvALA kahelA che. tathA cAra nakSatra kulapakula saMjJAvALA kahyA che, arthAt A vayamANa prakAranA bAra nakSatra upakula saMjJaka tathA badhAnI aMtamAM kahevAmAM AvanAra cAra nakSatro upakula saMsaka kahyA che. have ahIMyAM pratipAdana karela saMjJA vizeSavALA nakSatramAM kulAdi saMjJAvALA nakSatranuM zuM lakSaNa che? e pratipAdana karavAmAM Ave che, ahIMyAM je nakSatronA pUrNimA sAthenA saMgathI pUrNimAthI mAsanI samApti thAya che. prAyaH eja nakSatronA nAma ane saMjJAthI mAsanA nAme thAya che. mAsanA samAna nAmavALA nakSatronI kulasaMjJA thAya che, e prasiddha ja che. tathA kahyuM che ke-(vArasA , saM ga ghaNA puruM, 3ra4/bhvyaa kulaM assiNI kulaM, kattiyA kulaM, saMThANAkulaM pussAkulaM, mahAkulaM uttarAphagguNI kuruM, vittAyu visAhA kuruM mULe kuruM, uttarAsADhA) A nIce jaNAvela bAra nakSatra zrI suryaprajJati sUtraH 1 287 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulasaMjJaka hoya che, je A pramANe che-dhaniSThAkula, uttarAbhAdrapadAkula, azvinIkula, kRttikA, kula, saMsthAnakula puSakula, maghAkula, uttarAphAlganI kula, citrAkula, vizAkhAkula, mUlakala, uttarASADhAkula, dhaniSThA apara nAmavALA nakSatrathI je pINuntamAsanI samApti hoya te prAyaH zrAviSTha mAsa kahevAya che-uttarAbhAdrapadathI parisamApaka bhAdarave mAsa hoya che. e ja pramANe azvinI nakSatra yukta pUrNimAthI samApta thavAvALo AsomAsa samaja, kRttikA nakSatrathI yukta pINuMmAsI parisamApaka kArtikamAsa kahyo che. e ja pramANe mRgazIra nakSatrathI yukta paNa mAsIthI parisamApaka mArgazIrSa mAsa samaja paraMtu mUlasUtramAM (saMDALA) A rIte bahuvacanathI nirdeza karela hovAthI tathA upakulasaMjJaka nakSatromAM kevaLa agyAra nakSatra ja hovAthI tathA traNa nakSatra saMjJAvAcaka tathA aThyAvIsa nakSatramAM rohiNI ane mRgazIra nakSatra kahela hovAthI (saMar) saMsthAna eTale ke sthiranA bedhaka cAra ke pAMca nakSatramAM A rahiNI ane mRgazira nakSatra grAhya hoya che, tethI rahiNI ane mRgazIra nakSatrathI mArgazIrSamAsa thAya che. puSyanakSatra yukta pUrNimAthI parisamApaka piSamAsa kahevAya che. maghA nakSatrathI yukta parNamAsIthI parisamApaka mAsa mAghamAsa kahevAya che. uttara phAgunI nakSatra yukta parNamAsIthI parisamApaka phAgaNamAsa kahevAya che. citrA nakSatrathI yukta paNamAsIthI parisamApaka mAsa caitramAsa kahevAya che. vizAkhA nakSatrathI vartamAna punamathI parisamApaka mAsa vaizAkha mAsa kahevAya che. mUla sUtramAM mULa nakSatrathI samApta thavAvALo jeTha mAsa kahela che. paraMtu e barobara nathI kAraNa ke jyeSThA nakSatrathI vartamAna parNamAsIthI parisamApaka jeThamAsa kahela che. e jeSThA nakSatra upakula saMjJakamAM gaNela che. tethI pAThane pheraphAra jaNAya che. uttarASADhA nakSatrathI vartamAna parNimAsI parisamApaka aSADhamAsa kahevAya che. A rIte prAyaH mAsa saMjJAbedhaka mAsa samAna nAmavALA dhaniSThAdi bAra nakSatre kulasaMjJaka kahelA che. paraMtu ahIMyAM tera nakSatre thAya che, tema samajavuM. have upakulasaMjJaka nakSatranuM kathana karavAmAM Ave che, (rUme vAra vAyu taM nahIMsvnno upakulaM puvvApoTuvayA upakulaM revatI upakulaM, bharaNIuvakulaM puNavasU urakulaM assesA akulaM puvvAphagguNI upakulaM hattho uvakulaM sAtI uvakulaM jevA ubakulaM puvvAsADhA utrakulaM ya) A bAra nakSatre upakula saMjJaka hoya che, je A pramANe che. zravaNa upakula pUrva prauSThapadA upakula, revatI upakula bharaNI upakula, punarvasU upakula azleSA upakula, pUrvAphAlganI upakula hasta upakula svAtI upakula jayeSThA upakula pUrvASADhA upakula A vakSyamANa nimna nirdiSTa bAra paraMtu vAstavika agIyAra nakSatra upakula saMjJaka kahelA che. pUrvokta mAsa bodhaka kula nakSatranI upa eTale ke samIpa je hoya te upakula saMjJaka kahevAya che, te A pramANe zravaNa pUrvAbhAdrapadA, revatI, bharaNI punarvasU. azleSA pUrvAphAlganI hasta svatI jayeSThA pUrvASADhA A agIyAra nakSatre kula saMjJaka mAsa bedhaka nakSatranI samIpa vati hovAthI upakula saMjJaka kahevAya che, A kathanathI AvI rIte bhAvanA samajavI jema zrI suryaprajJami sUtraH 1 288 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke-zravaNa dhaniSThA nakSatrathI zrAvaNamAsa, pUrvAbhAdrapadA ane uttarAbhAdrapadA nakSatrathI bhAdara mAsa, revatI ane azvinI nakSatrathI Aso mAsa, bharaNa kRttikA nakSatrathI kArtika mAsa, rohiNu ane mRgazIrSa nakSatrathI mAgazara mAsa punarvasu ane puSya nakSatrathI piSamAsa, azleSA ane maghA nakSatrathI mAghamAsa pUrvAphAgunI ane uttarAphAlyunI nakSatrathI phAgaNamAsa, hasta ane citrA nakSatrathI caitramAsa svAtI ane vizAkhA nakSatrathI vaizAkha mAsa. mUla ane jayeSThA nakSatrathI jayeSThamAsa, pUrvASADhA ane uttarASADhA nakSatrathI aSADhamAsa, A rIte bAra mahinA thAya che. have kulapakulasaMzaka nakSatranuM kathana karavAmAM Ave che -( vattA yuvA taM jahA- jabhIyI kuloSakulaM, satabhisayA kulobakulaM addAkulovakula, aNurAhA kulocakulaM) A cAra nakSatra kula kula saMjJaka hoya che, jemake-abhijIta kupakula, zatabhiSA kulapakula Adya kulapakula, anurAdhA kulapakula A vakSyamANa nIce jaNAvela cAra nakSatro kulakula sAka kahyA che. kula saMjJaka ane upakula saMjJaka nakSatramAM kayAMka kayAMka madhyamAM je rahe te kulapakula saMjJaka nakSetra kahevAya che. je A pramANe che- abhijIta, zatabhiSA, Adra anurAdhA, A rIte A cAra nakSatro kulapakula saMjJaka kahelA che. ahIMyAM AvI rIte bhAvanA samajavI joIe- abhijItuM zravaNa dhaniSThA A nakSatrathI yukta punamavALe zrAviSTha eTale ke zrAvaNamAsa samaje jeIe. zatabhiSA, pUrvabhAdrapadA ane uttarAbhAdrapadA e nakSatrathI vartamAna punamavALe bhAdaravA mAsa samajo rehiNI bharaNI kRttikA nakSatranI sAthe anya nakSatrayukta punamavALo kArtikamAsa kahela che, anurAdhA, jyeSThA mUla nakSatranI sAthe anya nakSatrathI yukta punamavALo jeThamAsa kahela che. Adra, punarvasU puSya anya nakSatranI sAthe pUrNimAsIthI yukta piSamAsa kahyo che, anya granthomAM kahyuM paNa che(maasaanaaN pariNAmo huMti kulA, uvakulA u hiDimagA / huMti puNa kulovakulA abhII sybad , majurA 1zA mAsanA pariNAma kulasaMjJaka upakulasaMjJaka, vigere nakSatro hoya che, kulapakula saMjJaka nakSatra abhijIta zatabhiSA Adra ane anurAdhA hoya che, ahIyAM (mAsAnAM vaLAma) A pramANe kahevAthI prAyaH mAsonI samApti bedhaka nakSatro kula saMjJaka hoya che. ane temanA samIpa rahenArA upakula saMjJaka thAya che, e bannenA sahacArI nakSatrane kulapakula kahelA che. kyAMka (mAtALa rinanAmAA rItano pATha jaNAya che. tyAM mAsanA sarakhA nAmavALA A rIte vyAkhyA karI levI, A rIte kulasaMjJaka upakulasaMjJaka, ane kulapakulasaMjJaka nakSatranA nAme ane nAmanI samAna arthabodhanuM pratipAdana karavAmAM Avela che. je sU. 37 che dasamA prAbhRtanuM pAMcamuM prAbhRtaprAbhRta samApta che 10-pa che zrI suryaprajJami sUtraH 1 289 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAbhUta kA chaThA prAkRtaprAkRta chaThThA prAbhRtaprAmRtane prArabha TIkA :-pAMcamA prAbhRtaprAbhUtamAM lepakula saMjJA viSayaklR nakSatra saMjJAnA vicAra karIne have A chaThThA prAkRtaprAbhUtamAM pUrNimAenI saMjJAnA saMbaMdhamAM praznasUtra kahe che (tA ja te punimAlInI aitti GajJA) pUrNimAnI saMjJAnA saMbaMdhamAM mArA prazna che ke kevI rIte eTale ke-pUrNimA kayA nakSatrothI samApta thatI Ape kahela che? ahIMyAM pUrNimA e pa6 upalakSaNa che, tethI amAvasyA paNa gRhaNa thaI jAya che, tethI pUrNimA ane amAsa kayA kayA nakSatrathI samApta thatI Ape kahI che? caMdramAsa e prakAranA thAya che. amAsathI amAsa sudhInA caMdramAsa tathA pUrNimAmAM pUrNa caMdra dekhAya che ane pUrNa caMdrathI ja mAsanI pUrti thAya che. A yukti pramANe pUrNimA paNa cAMdramAsa thAya che, zAstromAM paNu kAvizeSathI e bhe yukta cAMdramAsanA ullekha upalabdha thAya che. temAM nakSatranA ceAgathI samApta thavAvALI pUrNimAnI yathAtha saMjJA dekhAya che. e rIte amAsanI kAi soMjJA jaNAtI nathI, teA paNa bannenI saMjJAnA viSayamAM huM prazna kar chuM, A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM bhagavAna kahe che-(tastha rUmAo vArasa puLamAbhiLIbo vArasa amAvAlAtho vattAo) A pUrNimAe ane amAse!mAM jAtibhedane laIne vakSyamANu prakAranI bAra pUrNimAe yathArtha saMjJAnuM bAdha kAvanAra pratipAdita karela che. temaja jAtibheda pratipAdake khAra prakAranI cadra sUryanA saMcAga rUpa amAvAsyAe kahI che, kahyuM paNa che(zaH sUryantusaMnamAM) te pUrNimAe A pramANe jANavI. (ta nanhA sAviTrI, voMavatI, bApocA, RttiyA, mAsirI polo mAthI muLI cetI visAddIneTTAmUTI AjJADhI) pUrNimAnA yathA nAma A pramANe che, dhaniSThA, apara paryAyavALI zrAviNA arthAt zrAvaNamAsamAM thavAvALI zrAviSThI pUrNimA, uttarAbhAdrapadAnu khIjA paryAyane batAvanAra prauSThaDhAmAM thavAvALI praujapaDhI eTale ke, bhAdaravA mAsamAM thanAra pUrNimA AzvinI nakSatranA saboMdhavALI azvayujI eTale ke azvinI arthAt Asa mAsamAM thavAvALI pUrNimA, kRtikA nakSatrathI sambaddha pUrNimA kArtikI arthAt krAMtika mAsa bhAvI pUrNimA, mRgazIrSI nakSatramAM thavAvALI mArgI arthAt mA zISa mAsa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 200 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvinI, pUrNimA thAya che, puSya nakSatramAM thavAvALI piSamAsa saMbaMdhI pioSI pUrNimA maghA nakSatramAM thavAvALI mAgha mAsamAM thavAvALI pUrNimA, uttarAphAlvanI nakSatramAM thavAvALI phAgaNa mAsa bhAvinI punama, citrA nakSatramAM thanArI cetrI punama, vizAkhA nakSatramAM thavAvALI vizAkha mAsa bedhikA pUrNimA, jyeSThA nakSatramAM thanArI jayeSThamAsa pratipAdika punama, uttarASADhA nakSatramAM thanArI aSADha mAsane baMdha karAvanArI punama A pramANe mAsonA kamathI te te nAmAnuMrUpa nakSatronA vegathI yathArtha saMjJAvALI pUrNimAonuM pratipAdana karela che. have je je nakSatrathI eka eka pUrNimA samApta thAya tenA vize prazna karatAM zrI gautamasvAmI kahe che,-(tAsAvarRi i govmANa titi noti) zrAviSThI eTale ke zrAvaNamAsa bhAvInI pUrNimA keTalI saMkhyAvALA ane kayA kayA nAmavALA nakSatrano vega kare che ? arthAt caMdranI sAthe ega karIne pUrNimAne samApta kare che? te mane kahe zrI gautamasvAmInA A praznane sAMbhaLIne bhagavAn kahe che. (ta riLi javavattA noraMta saM; mI savaLo dhaLi) tamArA A praznano uttara sAMbhaLe yadyapi pAMtrIsamAM sUtramAM kula upakula ane kulapakula saMjJAvAcathI pUrNimAonI sAmAnya rIte saMjJAonuM pratipAdana karyuM che, te paNa spaSTa baMdha thavA mATe ahIMyAM pharI kahevAmAM Ave che. zrAviSThi pUrNimAne traNa nakSatra caMdranI sAthe vega karIne samApta kare che. e traNa nakSatra nA nAme A pramANe che.-abhijIta, zravaNa ane dhaniSThA A traNa nakSetre zrAviSThi punamane samApta kare che, ahIMyAM zravaNa ane dhaniSThA e be nakSatra ja zrAviSTi punamane samApta kare che. kAraNa ke abhijIta nakSatra uttarASADhA ane zravaNa nakSatrathI saMbaMdhita hovAthI e nakSatra paNa pUrNimAne samApta kare che, tema kahevAmAM Avela che, A kevI rIte thAya che? te batAve che ahIyAM pravacana prasiddha amAsa ane punamanA saMbaMdhanA caMdra yoganA jJAna mATe A pramANe vicAravuM joIe A yugamAM amAsane jANavA Icache te kyA nakSatramAM rahelA amAsa samApta thAya che A prakAranI jIjJAsAmAM e prakAranI jeTalI amAsa vItI gaI zrI suryaprajJati sUtraH 1 291 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya tenI saMkhyA pahelA sthApita karavI A rIte avadhArita dhruva rAzI thAya che. e avadhArita dhava rAzIne kaI pATI ke kAgaLa upara sthApita karIne ese vIsa parvathI tene guNAkAra kare. ahIMyAM te avadhArya zazI kevI rItanA pramANanI heya che, te jIjJAsA nivRtti mATe kahe che (chAvarI) ItyAdi chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA purA bAsaThiyA pAMca bhAga ATalA pramANanI avadhArtha rAzI hoya che. ATalA pramANanI kaI rIte thAya che. te mATenuM samAdhAna A rIte che. je ekase vIsa parva saMkhyAthI pAMca sUryanakSatra paryAyane lAbha thAya te be parvathI keTalA parva thAya te jANavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavI joIe. jemake-1245-2 A traNa cArlImAM chelI rAzI je be che tenAthI vacalI rAzI pAMcane che te para=10 dasa Ave che. A dasathI 124 ekase cAvIsane je bhAga karavAmAM Ave te bhAjya ane hAraka bemAMthI aparvatanA karavAthI harasthAnamAM bAsaTha tathA bhAjya sthAnamAM pAMca Ave che, kR = , A pramANe bAsaThiyA pAMca bhAga labdha thAya che. A aMkanA nakSatra karavA mATe aDhArase trIsathI saDasaThiyA bhAgane guNAkAra kare te 915nava hajAra ekaso pacAsa Ave che. tathA chedarAzI bAsaTha pramANanI che, tene bAsaThathI guNe te cAra hajAra ekase cepana thAya che. 4154- ahIMyAM uparanI rAzI je 915 - che tene muhUrta karavA mATe trIsathI guNe te 95 50+30=274500- A rIte belAkha cuMmatera hajAra ane pAMcase thAya che tene hara sthAnanA cAra hajAra ekaso cepanathI je bhAgavAmAM Ave te 274 500 - 415466rUra chayAsaTha muhUrta ane zeSa rUpa, rahe che, temAM uparanA aMza sthAnavALA je traNaso chatrIsa che tene bAsaThathI bhAgavA mATe pahelAM bAsaThathI guNavA 336+2=20832 A rIte vIsahajAra AThaso batrIsa thAya che. 20832-A saMkhyAne have pachI kahevAmAM AvanAra cheda rAzI je 4154 cArahajAra eka cepana che, tenAthI bhAge te 208324154= 12, A rIte pUrNa ka pAMca labdha thAya che. tathA bAsaTha zeSa rahe che. e bAsaThanI saMkhyAnuM apavartana kare arthAt harAMzane bAsaThathI apavartita kare jemake re ahIMyAM hAMzanA apavartana ekane bAsaThathI bhAge te harazanI upara eka Ave che. tathA hara sthAna 4154nA sthAnamAM saDasaTha Ave che. AthI kahyuM cheke chAsaTha muhurta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA pAMca bhAga tathA eka bAsaDiyA bhAgane eka saDasaThi bhAga 66-5 nu A rIte yathArtha thaI jAya che, A rIte A avadhArtha rAzInuM pramANa kahela che. have bAkInI vidhi batAve che=(ga Hvallo) ItyAdi A pUrvokta rAzarUpa avadhAryA rAzIne je amAsane jANavI hoya eTalI saMkhyAthI guNAkAra kare eTale ke tenAthI pahelAM vItelI jeTalI amAsa hoya e saMkhyAthI guNAkAra kare, have nakSatranA zodhanaka prakAranuM kathana karuM chuM te sAMbhaLe-nakSatranA zrI suryaprajJami sUtra: 1 292 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanaka prakAramAM pahelAM punarvasu nakSatrano zepanaka prakAra batAve che. (jAvIdaM muddattA) ityAdi bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA beMtAlIsa bAsaDiyA bhAga 22 ATaluM pramANa punarvasu nakSatranuM paripUrNa guNanI prakriyAnuM mana thAya che. tene zodhana karavuM, A rItanA pramANanI dhana rAzInI utpattI kevI rIte thAya te mATe kahe che. je ahIMyAM ekaso vIsa parvathI pAMca sUrya nakSatranA paryAya prApta thAya te eka parvanuM atikramaNa karavAthI keTalA atikramaNa paryAya prApta thaI zake te mATe traNa rAzInI sthApanA karavAmAM Ave che, jemake=124=pa-1 ahIMyAM chellI rAzI je eka saMkhyAvALI che temAthI vacalIrAzI pAMcanI saMkhyAne guNAkAra karate ekathI guNavAthI eja pramANe pAMcaja thaze kAraNa ke ekathI guNavAthI eja rIte thAya che. tene ekaso vIsathI bhAga kare te pa124= naphara ekaso vIsa ane pAMca Ave che, tene nakSatra lAvavA mATe saDasaThiyA aDhAraso trIsathI guNavA 3 8 harAMzane bethI apavatita kare 6= 3 aMzasthAnamAM cAra hajAra pAMcaso paMcotera tathA hara sthAnamAM cAra hajAra ekaso cepana Ave che, Ane bhAga karavAthI eka pUrNa tathA zeSasthAnamAM cAraso ekavIsa nIce cAra hajAra eka cepana $49=1rapa tathA puSya nakSatranA je aDasaThIyA tevIsa bhAga pUrva yuganA chellA parvamAM sUryanI sAthe gamAM Ave che. tene bAsaThathI guNavA 2362 2621 A rIte aMzasthAnamAM eka hajAra cAraso chavvIsa tathA harasthAnamAM saDasaTha Ave che. A pUrvokta *pU saDasaThIyA cAra hajAra pAMcase paMcetera che tene apa13=139 A rIte aMzasthAnamAM traNa hajAra ekaso ogaNa pacAsa tathA harasthA namAM saDasaTha Ave che, tene muhUrta banAvavA mATe trIsathI gaNavAmAM Ave te 3149+=44A rIte aMzasthAnamAM corANu hajAra cAra sattara tathA harathAnamAM cAra hajAra ekase cepana thAya che. te pachI aMza sthAnanA ekathI chedasthAnanA ekano bIjo bhAga kare te =2216 bAvIsa muhUrta pUrA labdha thAya che. tathA zeSasthAnamAM traNahajAra bAzI ane cArahajAra ekaso cepana rahe che, ane bAsaThiyA bhAga karavA mATe bAsaThathI guNavAmAM Ave 6362 =366 2 harAMzamAM bAsaThathI uparokta tarIke apavartana karavAthI aMzasthAnamAM traNahajAra bAzI tathA harasthAnamAM saDasaTha thAya che. te pachI harAMzano bhAga karavAmAM Ave te beMtAlIsa muhUrta purA Ave che. ahIMyA je apavartana karyA sivAya guNAkAra kare te 66. 62=14116 aMzasthAnamAM eka lAkha ekANuM hajAra corAzI ane harasthAnamAM eja cAra hajAra ekaso cepana thAya che, tene paraspara bhAga kare te 1 64= 46 A pramANe beMtAlIsa muhUrta punarvasu nakSatranI zodhanaka phalazrutI Ave che, have bAkInA nakSatrone zodhanaka prakAra kahevAmAM Ave che, (jAvatta saMgha fri) ItyAdi eka zrI suryaprajJapti sUtra: 1 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ botera uttarAphAgunI nakSatranI zodhanaka rAzI thAya che. ahIMyAM AvI rIte samajavuM joIe eka betaranI saMkhyAthI punarvasu vigere uttarAphAlgunI paryantanA nakSatranI zuddhi thAya che, e rIte bIja nakSatrone bhAvArtha paNa samajI le. tathA vizAkhA sudhInA nakSatranuM zodhanaka bae bANu ra92 thAya che, have uttarASADhA paryaratanA nakSatrane laIne zedhana karavAthI cAraso beMtAlIsa 44ra Ave che, () Aja pramANe saMpUrNadhanaka prakAra punarvasu nakSatra saMbaMdhI bAsaThIyA bhAga yukta samajI levuM. ahIMyAM A rIte samajavuM joIe je punarvasu nakSatra saMbaMdhI bAvIsa muhUrta thAya che te badhA pAchaLathI dhanakamAM pravarte che, bAkIyA bhAga hotA nathI pachIthI je dhanakane rodhita kare tyAM tyAM punarvasu saMbaMdhI bAsaDIyA beMtAlIsa bhAga uparane rodhita karI le. A punarvasu vigere uttarASADhA paryantanA prathama zodhanaka prakAra che, have abhijIt nakSatrane Adi karIne bIjo zodhanaka prakAra kahuM chuM (gamI kSa) ItyAdi abhijIta nakSatranA zepanaka nava muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA bhAganA saDasaTha cheda karavAthI pUrA chAsaTha bhAga thAya che, tathA ekase ogaNasAITha 159 preSThapadA eTale ke uttarAbhAdrapadA nakSatranuM dhanaka thAya che. te A rIte samajavuM. ekaso ogaNasAIThathI abhijIta vigere uttarAbhAdrapadA sudhInA nakSatra zuddha thAya che, eja pramANe rohiNI paryantanA nakSatra zuddha thAya che. tathA traNase navANuthI punarvasu paryantane nakSatrasamUha zuddha thAya che. pAMcaso ogaNapacAsathI uttarAphAlgunI paryantanA nakSatra zuddha thAya che, tathA vizAkhA sudhInA nakSatra cha ogaNasittera 669 thI zuddha thAya che. tathA mULa nakSatra sudhInA nakSatra AThase ogaNasa 810-thI zuddha thAya che. badhA zodhanaka abhijIta nakSatra saMbaMdhI muhUrtanA bAsaThiyA covIsa bhAganA saDasaThiyA bhAgane zodhita kare (cA tophA) pUrvakathita zepanaka nakSatronuM yathAyoga zodhana karIne je zeSa rahe che. eja nakSatra hoya che. A nakSatramAM sUryanI sAthe amAsanI upapatti kare che. e rIte amAsa saMbaMdhI caMdranA ginuM nAna thavA mATe kriyA karaNanuM kathana karyuM have punamanA saMbaMdhamAM caMdranA yoganA nAna mATenA karaNanuM kathana kare che-(chA punirLo) ityAdi pahelAM je amAvAsthAmAM caMdranakSatrane jANavA mATe nizcit gaNita prakAra kahyo eja ahIMyAM pUrNimAmAM nakSatra ane caMdraganA nakSatrone jANavA mATe Icchita pUrNimAno guNAkAra kare arthAt ra paNimAne jANavI hoya eTalI saMkhyAthI guNana prakriyA karavI guNAkAra karavAthI je kaLa Ave eja pUrvokta abhijIta vigerenuM zodhanaka jANavuM. punarvasu vigere nakSatronuM zrI suryaprajJapti sUtra: 1 294 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM. zenika zuddha thAya tyAre je zeSa rahe te nakSatra pUrNimA yukta thAya che. e nakSa tramAM caMdramAM nirmaLa pUrNimAne paripUrNa kare che, A pUrNimA saMbaMdhI caMdra ganA jJAna saMbaMdhanI be karaNa gAthAne spaSTArtha che, arthAt bAramI ane teramI gAthAno artha kahyo che. 12-13 have AnI bhAvanA batAvavAmAM Ave che.-kaI pUche che ke yuganI AdimAM pahelI je zrAviSThI pUrNimA che e kayA caMdra nakSatramAM samApta thAya che. uttaramAM kahe che kechAsaTha muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA pAMca bhAga ane bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA eka bhAga A rIte avadhArtha rAzI karavI pahelI punamanA saMbaMdhamAM prazna karavAthI ekathI guNAkAra kare ekathI guNavAthI eja rahe che. te pachI abhijIt nakSatra nA nava muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA vIsa bhAga tathA eka bAsaDiyA bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga rUpa avadhArita rAzI thAya che. tenuM parimANa zodhanIya prakArathI dhita karavuM tethI chAsaThanA nava muhUrta zuddha rahe che, ane satAvana zeSa rahe temAMthI eka muhUrtane laIne tenA bAsaTha bhAga karavA e bAsaTha paNa bhAgazimAM pAMca rUpe prakSipta karavA eTale ke umeravA je saDasaThiyA bAsaTha bhAga thAya che. temAM covIsa zuddha hoya che. ane teMtAlIsa vadhe che, temAMthI eka laIne saDasaTha bhAga karavA te te saDasaTha bhAga paNa saDasaDiyA eka bhAgamAM umeravA te aDasaTha thAya che. temAM chAsaTha zuddha hoya che ane saDasaThiyA be bhAga rahe che. trIsa muhUrtathI zravaNanakSatra zuddha thAya che. tathA chavvIsa muhUrta rahI jAya che, A rIte dhaniSThA nakSatranA trIsa muhUrtanA eka muhUrtanA bAsaDiyA ogaNIsa bhAgomAM tathA eka bAsaThiyA bhAganA saDasaThiyA pAMca bhAga zeSa rahevAthI pahelI zrAviSThI pUrNimA samApta thAya che. jyAre bIjI zAviSThi pUrNimAne vicAra karavAmAM Ave te jyAre te yuganI AdithI AraMbha karIne teramI dhruvarAzI thAya che. 66// terathI guNAkAra kare te zrI suryaprajJati sUtraH 1 295 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha aThAvana 858 muhUrta thAya che, tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMsaTha bhAga tathA eka bAsaTha bhAga saMbadhI saDasaThiyA tera bhAga 858//AmAM AThase ogaNIsa muhurta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA vIsa bhAgothI tathA bAsaThiyA eka bhAga saMbaMdhI saDasaThiyA chAsaTha bhAgethI eka nakSatra paryAya zuddha thAya che. pachIthI ogaNacAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNuM cAlIsa bhAga tathA bAMsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA caMda bhAga rahe che.-39/ 24 te pachI nava muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA covIsa bhAgathI tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA cauda bhAga zeSa rahe che. 39/3/4 te pachI nava muhUrta tathA eka muhUrtAnA bAsaThiyA vIsa bhAgathI tathA bAsaDiyA eka bhAganA chAsaDiyA saDasaTha bhAgothI abhijIta nakSatra zuddha thAya che. te pachI trIsa muhUrta rahe che. tathA paMdara muhUrtanA bAsaThiyA bhAga ane eka bAsaDiyA bhAganA saDasaThiyA paMdara bhAga 30 trIsa muhUrta thI zravaNa nakSatra zuddha thAya che A rIte ogaNatrIsa muhUrtamAM eka muhUrtanA bAsayiA che tALIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAvana bhAga zeSa rahe e rIte dhaniSThA nakSatramAM bIjI zrAviSThi pUrNimA samApta thAya che, jyAre trIjI zrAviSThi punamane vicAra karavAmAM Ave te te yuganI AdithI pUrvokta pacIsamI yuvarAzI thAya che. je 69// Ane pacIsathI guNAkAra kare te soLase pacAsa Ave che. 1950 eka muhUrtanA bAsaDiyA bhAganA eka pacIsa 125 thAya che tathA eka bAsakiyA bhAganA saDasaDiyA pacIsa bhAga 25 e rIte soLase ADatrIsa 1638 muhUrta thAya che. tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aDatALIsa bhAga 48 tathA bAsaThiyA 48 bhAganA eka bagIsa bhAgathI 132 thI be nakSatra paryAya zuddha thAya che. te pachI 12 bAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA paMcotera bhAga tathA eka bAsaDiyA bhAganA satyAvIsa saDasaThiyA bhAga ane nava muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA vIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA chAsaTha bhAgathI abhijIta nakSatra rodhita thAya che, te zrI suryaprajJati sUtraH 1 296 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI tera muhUrta rahe che. tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pacAsa bhAga papha tathA eka bAsaThiyA bhAganA saDasaThiyA aThayAvIsa bhAga 8 para Avela zravaNa nakSatra chavvIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaDiyA agyAra bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDyiA ogaNacAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre trIjI viSThi punama samApta thAya che. e ja pramANe cathI zrAviSThi punama dhaniSThA nakSatranA seLa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA tetrIsa bhAga tathA bAsAi eka bhAganA saDasaDiyA pacIsa bhAga zeSa rahe tyAre samApta thAya che. pAMcamI zrAviSThi punama zravaNa nakSatra bAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA sATha bhAga tathA eka bAsaDiyA bhAganA saDasaThiyA bAvIsa bhAga zeSa rahe tyAre samApta thAya che. e ja pramANe je nakSatra zrAviSThi punamane samApta kare che tenuM kathana karyuM, have je nakSatra pRSThapadI punamane samApta kare che tenuM sthAna karavAmAM Ave che. (ta pavipui TourifuM vAti nazvattA noti) anvayeM saMjJAvALI pUrNimAomAM je rIte zrAviSThI kahe arthAta pUrNimAnuM savistara kathana karyuM eja pramANe prISThapadI pUrNimAne paNa yathArtha artha mane pUrvAbhAdrapadA ane uttarAbhAdrapadAthI yukta preSTha padI eTale ke bhAdaravA mAsanI punama keTalA nakSatrane ega kare che eTale ke keTalA nakSatra yathA ye caMdranI sAthe nivAsa karIne bhAdaravA mAsanI punamane samApta kare che ? he bhagavana te mane kahe A pramANe zrI gautamasvAmIne prazna sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(A tiLi pattA kori tai jahAM samiyA gvAsADhatI varApodravayA) traNa nakSatre caMdranI sAthe ega karIne bhAdaravA mAsanI punamane samApta kare che. tenA nAme A pramANe che. zatabhiSA, parvAipadA ane uttarapaSTapadA temAM pahelI prauThapadI punamane uttarAbhAdrapadA nakSatra satyAvIsa muharta ane ekara muhUrtanA bAsathiA cauda bhAga thAya che ane saDasaThiyA chAsaTha bhAga zeSa rahe che. A rIte pahelI prauSThapadI punama samApta thAya che. bIjI prauSThapadI punamane pUrvAbhAdrapadA nakSatra ATha muhUrta zeSa rahe tyAre tathA eka muhUrtana bAsaDiyA ekatALIsa bhAga ane eka bAsaDiyA bhAganA saDasakyiA ayAvIsa bhAga rahe tyAre samApta kare che, trIjI pauSThapadI punamane zatabhiSA nakSatra pAMca muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA bhAga ane eka bAsaThiyA bhAganA saDasaThiyA aThyAvIsa bhAga rahe tyAre samApta kare che. jethI prauSThapadI punamane uttarAbhAdrapadA nakSatra cAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsakyiA ekatAlIsa bhAga tathA bAsayiA eka bhAganA saDasaDiyA vIsa bhAgo zeSa rahe tyAre cothI prauSThapadI punama samApta thAya che, pAMcamI vrauSThapadI punama pUrvAbhAdrapadA nakSatranA ekavIsa muhUrta ane eka muhUrtana bAsathiA paMcAvana bhAga tathA khAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA agIyAra zrI suryaprajJati sUtraH 1 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga zeSa rahevAthI pAMcamI praupadI pUrNimA samApta thAya che. A rIte prauSThapadI punamanA saMbaMdhamAM savistara kathana sAMbhaLIne zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che ke (tA soLi pumi pati navalattA notti) Aso mAsa bhAvinI punama keTalA nakSatraneA kALa samApta thatAM sudhI caMdranI sAthe yAga karIne samApta thAya che ? uttaramAM bhagavAna kahe che (sA rogni navattA noti ta nA revatI ca siLI 6) AsAnI punama revatI ane azvinI e be nakSatranA yathAyAgya kALa caMdranI sAthe ceAga karIne samApta thAya che, paraMtu ahIyAM uttarAbhApadrapadA nakSatra paNa koi Aso mAsanI punamane samApta kare che. A rIte upapattithI dekhAya che, te paNa eja uttarAbhAdrapadA nakSatra prauSThapadI bhAdaravA mAsanI pUnamane samApta kare che. tema eja upapattithI siddha che, tathA ahIyAM leAkamAM eja nakSatrAnuM prAdhAnya dekhAya che, kAraNa ke e nakSatranA nAmathI e punamanuM nAma paNa kahevAmAM Ave che. tethI ahIMyAM tenI vivakSA karela nathI, tethI te nirdoSa che. jemake pahelI AseAnI punamane AzvinI nakSatra ekavIsa muhUta ane eka muhUrtInA khAsayiA tresaTha bhAga ane saDasaTha bhAga zeSa rahe, tyAre samApta thAya che. Aso mAsanI bIjI punamane revatI nakSatra sattara muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA chatrIsa bhAga tathA khAsaDhiyA eka bhAganA saDaThiyA pacAsa bhAga zeSa rahe tyAre samApta thAya che. Aso mAsanI A punamane uttarAbhAdrapadA nakSatra cauda muhUta ane eka muhUtanA khADiyA eka bhAga tathA khADiyA eka bhAganA sasaThiyA sADatrIsa bhAga zeSa rahe tyAre trIjI AsAnI punama samApta thAya che. AsAmAsanI ceAthI punamane revatI nakSatra cAra muhUrta tathA eka muhUtanA khAsayiA tetrIsa bhAga ane khAsiyA eka bhAganA saDasahiyA tetrIsa bhAga zeSa rahe tyAre cAthI Aso mAsanI punama samApta thAya che. pAMcamI se| mAsanI punaHmane uttara bhAdrapadA nakSatra eka muhUtanA khADiyA pacAsa bhAga tathA bAThiyA eka bhAganA saDakaThiyA dasa bhAga zeSa rahe samApta kare che. A rIte spaSTa rIte vyAkhyA sAMbhaLIne zrI gauttamasvAmI pharIthI bhagavAnane pUche che. (ttA jattiyAM puAimati vattA novRtti) keTalA nakSatra kArtika mAsanI punamane caMdranI sAthe yAga karIne e punama te samApta kare che, uttaramAM bhagavAn kahe che. (sA Tongi navalattA notti, taM nA maLI RttiyA )e nakSatreAja kArtika mAsanI punamane caMdranI sAthe yogya rIte sayeAga karIne samApta kare che. ahIMyAM paNa kayAreka AzvinI nakSatra paNu kArtikI punamane samApta karatA dekhAya che. pramANathI paNa eja siddha thAya che. ahIMyA evI rIte samajavuM ke jyAre ampsA mAsanI punamamAM azvinI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 208 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatranu prAdhAnya Apela che, te ahIMyAM tenu kathana vyaja che, tethI te ahIM kahela nathI, kAtirthaMka mAsanI pahelI punamane kRttikA nakSatra eka muhUrtanA khADiyA cAra bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasiyA khAsaDa bhAga zeSa rahe tyAre pahelI kAtikI punama caMdranI sAthe yAga karIne kRttikA nakSatra samApta kare che. bIjI kArtikI punamane kRttikA nakSatra chavvIsa muhUta ane eka muhUtanA khADiyA ekavIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA egaNapacAsa bhAga zeSa rahe tyAre khIjI punamane eja kRttikAnakSatra samApta kare che, trIjI kArtikI punama ne azvinI nakSatra sAta muhUrta tathA eka muhUtanA khAsiyA hAvana bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasiyA chavIsa bhAga zeSa rahe tyAre e trIjI kArtikI punamane azvinI nakSatraja caMdranI sAthe yathAyeAgya saMcAga karIne samApta kare che. ceAthI kArtikI punamane punaHkRttikA nakSatra sALa muhUta ane eka muhUta nA khAsiyA aThAvana bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasiyA khAvIsa bhAga zeSa rahe tyAre cethI kArtikI punamane kRttikA nakSatra samApta kare che. te pachI pAMcamI kArtikI punamane bharaNI nakSatra nava muhUta ane eka muhUrtanA khAsaDiyA pistAlIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaDayA navabhAga zeSa rahe tyAre pAMcamI kArtikI punamane bharaNI nakSatra samApta kare che. zrIgautamasvAmI pharI pUche che-(tA marIna punama vRtti navalattA noskRti) keTalA nakSatra mAzI`mAsanI punamane caMdranI sAthe yathAyAgya yoga karIne samApta kare che, A pramANe, zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne bhagavAn kahe che (tA phoLi navalattA noti tArA rohiLI mailo ya) mAzI` mAsanI pUrNimAne rohiNI ane mRgazara e be nakSatra yathAyeAgya caMdranI sAthe yAga karIne samApta kare che, temAM pahelI mAgazara punamane mRgazira nakSatra ATha muhUrta ane eka muhUrtInA khAsa bhAgamAMthI saDasiyA ekasaTha bhAga zeSa rahe tyAre e pahelI mAzISI punamane mRgazira nakSatra caMdranI sAthe yathAyogya yoga karIne samApta kare che, bIjI mAgazISI punamane rohiNI nakSatra pAMca muhUta ane eka muhUrtInA khADiyA chavvIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganAM saDasiyA aDatAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre e bIjI mAgazara mAsathI punamane yathAyeAgya caMdranI sAthe ceAga karIne samApta kare che. mAgazISa mAsanI trIjI punamane rahiNI nakSatra ekavIsa muhUta tathA eka murhutanA khAsiyA trepana bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasiyA pistAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre e mAzI` mAsanI trIjI punamane yathAyoga caMdranI sAthe ceAga karIne samApta kare che, ceAthI mAgazISa mAsanI punamane punaHmRgazara nakSatra khAvIsa muhU tathA eka muhUrtInA khAsiyA tera bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 299 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDadiyA ekavIsa bhAga zeSa rahe tyAre e cethI mAgazara mAsanI punamane yathAyoga candranI sAthe yAga karIne samApta kare che, pAMcamI mAzISa mAsanI punamane trIjIvAra hiNI nakSatra aDhAra muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsiyA cAlIsa bhAga tathA khAsakriyA eka bhAganA saDasiyA ATha bhAga zeSa rahe tyAre e pAMcamI mA zISa mAsanI punamane yathAyoga caMdranI sAthe ceAga karIne samApta kare che, zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che (tA poringa vRLimati navalattA noti) keTalA nakSatrA pASamAsanI punamane yathAyeAgya caMdranI sAthe yAga karIne samApta kare che ? te spaSTa rIte Apa kaDA ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAn kahe che? (tA tiLi vruttA noti, ta. nahA barA punavarlR puo) ArdrA, punarvasu, ane puchya A traNu nakSatra poSa mAsanI punamanA caMdranI sAthe yathAyeAga sacaiAga karIne samApta kare che, temAM pahelI pASamAsanI punaHmane punarvasu nakSatranA e muhUta ane eka muhUrtanA mAsiyA chappana bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDaThiyA sATha bhAga zeSa rahe tyAre pahelI pe|SamAsanI punamanA yathAyoga caMdranI sAthe cega karIne punarvasu nakSatra samApta kare che, bIjI pASa mAsanI punamane eja punaH su nakSatra ogaNatrIsa muhUta ane eka suhU nA khAsiyA ekavIsa bhAga tathA khAsiyA ekavIsa bhAganA sahiyA suDatAlIsa zeSa rahe tyAre bIjI pauSI punamane punaHvaiMsu nakSatra yathAyoga caMdranI sAthe sayAga karIne samApta kare che. trIjI pASI punamane adhika mAsanI pahelAnI punamane ArdrA nakSatra deza muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA aDatAlIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaDiyA cotrIsa bhAga zeSa rahe tyAre samApta kare che, adhika mAsanI eja trIjI pASI punamane puSya nakSatra ogaNIsa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA teMtAlIsa bhAga tathA khAsiyA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 300 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhAga zeSa rahe tyAre puSya nakSatrane yathAyoga caMdranI sAthe yaMga karIne trIjI piSI punamane samApta kare che. jethI piSa mAsanI punamane punarvasu nakSatra seLa muhUrta ane eka muharta nA bAsaDiyA ATha bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA vIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyogya caMdranI sAthe yoga karIne cothI piSamAsanI punamane samApta kare ke te pachI piSamAsanI pAMcamI punamane pharIthI punarvasu nakSatra beMtAlIsa muhurta tathA za, mahartAnA bAsaThiyA pAMtrIsa bhAga ane bAsaThayA eka bhAganA saDasaDiyA sAta bhAga zeSa rahe tyAre yathAga caMdranI sAthe ega karIne samApta kare che. A pramANe piSamAsanI punamanuM savistara varNana sAMbhaLIne zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che-(mAhioLa puork #ti karavA noti mAghamAsanI pUnama keTalA nakSatrone caMdranI sAthe vega karIne mAghI punama samApta thAya che? A rIte zrI gautamasvAmIne prazna sAMbhaLIne bhagavAna kahe che- (tA rofoLa vattA rohati, 4 nA raheNA mA ) pUrvavat aleSA ane maghA e be nakSatra mAdhI punamane yathAga caMdranI sAthe yoga karIne e punamane samApta kare che. temAM pahelI mAdhI punamane (2) padathI kavacit kavacit puSya nakSatra paNa samApta kare che, ema vanita thAya che. A pramANe mAghamAsanI pahelI punamane maghA nakSatra agIyAra muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA ekAvana bhAga ane bAsaThiyA eka bhAganA saDasathiA ogaNasAITha bhAga zeSa rahe tyAre mAghamAsanI pahelI punamane yathAyoga caMdranI sAthe bhegA karIne samApta kare che, bIjI mAthI punama aleSA nakSatranA ATha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA seLa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA beMtALIsa bhAga zeSa rahe tyAre caMdranI sAthe yathAyogya yoga karIne e mAghI bIjI punamane azleSA nakSatra ja samApta kare zrI suryaprajJati sUtraH 1 301 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. te pachI trIjI mAdhI punamane pUrvAphagunI nakSatra aThyAvIsa muhUrta tathA eka muhurtanA bAsaThiyA ADatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasahiyA batrIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyoga caMdranI sAthe ega karIne e trIjI mAghamAsanI punamane pUrva phAlyunI nakSatra samApta kare che, te pachI cothI mAghI punamane maghA nakSatraja pacIsa muhurta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA traNa bhAga tathA bAsaThiyA ogaNIsa bhAga zeSa rahe tyAre caMdranI sAthe yathAga ega karIne samApta kare che, te pachI pAMcamI mAdhI punamane puSya nakSatra cha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA cha bhAga zeSa rahe tyAre yathAga caMdranI sAthe saMga karIne puSya nakSatra ja pAMcamI mAghI punamane samApta kare che. A pramANe madhyanI punamanuM savi. stara kathana sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI pharIthI bhagavAnane pUche che-(ta mALIf goLamaM Rtti kaa noti) keTalA nakSatra phAgaNa mAsanI punamane ega kare che? arthAt caMdranI sAthe yathAyoga saMga karIne samApta kare che ? A praznanA uttaramAM bhagavAna kahe che-(tA Li vattA joti taM pudavAkhALI 3ttarALI ca) pUrvAphAlganI ane uttarAphAlganI e be nakSatra yathAgya caMdranI sAthe ega karIne phAgaNa mAsanI punamane samApta kare che, temAM pahelI phAgaNa mAsanI punamane uttarAphAgunI nakSatra vIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsa bhAga ane bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA aThAvana bhAga zeSa rahe tyAre yathAga caMdranI sAthe ega karIne e pahelI phAgaNamAsanI punamane samApta kare che, pachIthI bIjI phAgaNa mAsanI punamane pUrvAphAlyunI nakSatra be muhUrta ane eka muha nA bAsaThiyA agyAra bhAga ane bAsayi eka bhAganA sahasaThiyA pistAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAga caMdranI sAthe soga karIne e bIjI phAgaNa mAsanI punamane zrI suryaprajJati sUtraH 1 302 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApta kare che, te pachI trIjI phAgaNa mAsanI punamane uttarAphAzunI nakSatra sAta muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA tetrIsa bhAga tathA bAsadhdhiA eka bhAganA sAsaThiyA ekatrIsa bhAga zeSa rahe tyAre uttarAphAlgunI nakSatra yathAga caMdranI sAthe Tega karIne e trIjI phAgaNa mAsanI punamane samApta kare che, te pachI cethI phAgaNamAsanI punamane pharIthI eja uttarAphAlganI nakSatra tetrIsa muhUrta ane ane eka muhUrtanA bAsaDiyA cha bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA aDhAra bhAga zeSa rahe tyAre yathAga caMdranI sAthe bhegA karIne e jethI phAgaNamAsanI punamane samApta kare che, te pachI pAMcamI phAgaNa mAsanI punamane pUrvAphAgunI nakSatra paMdara muhUrta ane eka bAsaThiyA bhAganA saDasaThiyA pAMcame bhAga zeSa rahe tyAre yathAyogya caMdranI sAthe ega karIne e pAMcamI punamane samApta kare che. A pramANe phAgaNa mAsanI punamanA saMbaMdhamAM savistara varNana sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI caitrI punamanA saMbaMdhamAM prazna kare che, (ta ti jattA viuir groLamaM vori) caitra mAsa bhAvinI punamane keTalA nakSatro caMdranI sAthe ega karIne samApta kare che? A praznanA uttaramAM bhagavAna kahe che-(tA suni zakattA nopati, =A-phatho nittA 2) hasta nakSatra ane citrA nakSatra e be nakSatro caitra mAsanI punamane samApta kare che, temAM pahelI cetrI punamane citrA nakSatra cauda muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA ekatAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThavA sattAvanabhAga zeSa rahe tyAre yathAga citrA nakSatra caMdranI sAthe saMga karIne pahelI citrI punamane samApta kare che, te pachI bIjI caitrI punamane hastanakSatra agIyAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA ja bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA sattAvana bhAga zeSa rahe tyAre hasta nakSatra caMdranI sAthe yega karIne bIjI caitrI punamane samApta kare che, te pachI trIjI caitrI punamane citrA zrI suryaprajJati sUtraH 1 303 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra eka muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsiyA aThayAvIsa bhAga tathA eka khAsiyA bhAganA saDasaDhiyA cAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyega caMdranI sAthe ceAga karIne citrA nakSatra e trIjI caitrI punamane samApta kare che, te pachI cAthI caitrI punamane pharIthI citrA nakSatra ja satyAvIsa muhUta ane eka muhUrtanA khADiyA paMcAvana bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaThayA sattara bhAga zeSa rahe tyAre caMdranI sAthe yathAyeAga caga karIne e caitrI ceAthI punaHmane samApta kare che, te pachI pAMcamI caitrI punamane punaH hastanakSatra ceAvIsa muhUta tathA eka muhUrta nA khADiyA vIsa bhAga ane khAsiyA eka bhAganA saDasiyA cAra bhAga zeSa rahe tyAre yathAyeAga caMdranI sAthe hasta nakSatra cega karIne e pAMcamI caitrI punamane samApta kare che, A rIte caitrI punamanuM vaNu na vistArapUrvaka sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI pharIthI prazna kare che (jJA viIi publima tti vattA nopati) keTalA nakSatra vaizAkhamAsa bhAvinI punamane yathAryeAga caMdranI sAthe saMyoga karIne vaizAkha mAsanI punamane samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM bhagavAn kahe che (tA phoLi navalattA koti, ta' nanhA sAtI vilAdA ca) svAtI ane vizAkhAe e nakSatra caMdranI sAthe yathAyeAga yAga karIne vaizAkhamAsa bhAvinI punamane samApta kare che, ahIMyAM (6) zabdanA prayogathI kAi vaizAkhI punamanA anurAdhA nakSatra paNa yAga kare che, A anurAdhA nakSatra vizAkhA nakSatranI para eTale ke pAchaLa rahe che, je punamamAM vizAkhA nakSatranuM prAdhAnya rahe te pachInI pUrNimAmAM te nakSatra sAkSAt Ave che. ahIMyAM nahIM kAraNake te AnuSAMgika rahe che. temAM pahelI vaizAkhamAsanI punamane vizAkhA nakSatra ATha muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsayiA chavvIsa bhAga tathA khAsaThayA eka bhAganA saDasiyA chappana bhAga zeSa rahe tyAre caMdranI sAthe yathAyoga sayega karIne samApta kare che. te pachI bIjI vaizAkhamAsanI punamane eja vizAkhA nakSatra pacIsa muhUta ane eka muhUta nA mAsiyA eka bhAga ane khADiyA eka bhAganA saDasaThayA teMtAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyeAga caMdranI sAthe yAga karIne bIjI vaizAkhamAsanI punamane vizAkhA nakSatra samApta kare che. te pachI trIjI vaizAkhamAsanI punamane anurAdhA nakSatra pacIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA tevIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaDayA egaNatrIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyega cadranI sAthe yoga karIne eja anurAdhA nakSatra vaizAkhamAsanI trIjI punamane samApta kare che. te pachI ceAthI vaizAkhamAsanI punamane pharIthI vizAkhA nakSatraja ekavIsa muhUta ane eka muhUrtInA bAsiyA pacAsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaThayA sALa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyeAga ca MdranI sAthe ceAga karIne e zrI suryaprajJapti sUtra : 1 304 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthI vaizAkhamAsanI punamane samApta kare che, te pachI pAMcamI vaizAkhamAsanI punamane svAtI nakSatra caMdranI sAthe samaiga karIne e pAMcamI vaizAkhI punamane samApta kare che, zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che. (ta neTTAmuhiLa vRLimattiLa ati navasA noti) jemAsa bhAvinI jyeSThAmUlI eTaleke jyeSThA ane mULa nakSatrathI samApta thavAvALI punamane keTalA nakSatra yathAyega candranI sAthe ceAga karIne samApta kare che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttara ApatAM bhagavAna kaMDe che (sA tiAinavattA noti saMjJA-anurAA neTTA mUo) jyeSThAmUlI pUrNimAne anurAdhA, jyeSThA ane mUla e traNu nakSatra yathAyAgya caMdranI sAthe yAga karIne jyeSThamAsa bhAvinI punamane samApta kare che. temAM pahelI jyeSThAmUlI punamane mUla nakSatra sattara muhUta tathA eka muhUrtanA khAsayiA ekatrIsa bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasiyA paMcAvana bhAga khAkI rahe tyAre yathAyeAgya caMdranI sAthe cega karIne mUla nakSatra e pahelI jeTha mAsanI punamane samApta kare che. te pachI bIjI jyeSThA mUlI punamane jyeSThA nakSatra tera muhUta ane eka muhUrtInA khAsaThiyA aThAvana bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasiyA betAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyegya caMdranI sAthe yAga karIne jyeSThA nakSatra ceAgya nAmavALI e khIjI jeThamAsanI punamane samApta kare che. te pachI trIjI jeThamAsanI punamane pharIthI mUlanakSatra cAra muhUta ane eka muhUtanA khADiyA aDhAra bhAge tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA aThayAvIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAyeAgya caMdranI sAthe ceAga karIne yulanakSatra e trIjI jeThamAsanI punaHmane samApta kare che. te pachI ceAthI jyeSDamAsa bhAvinI punamane jyeSThA nakSatra eka muhUtanA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA pAMca bhAga zeSa rahe tyAre yathAyeAga caMdranI sAthe ceAga karIne jyeSThA nakSatra svanAmavALI e ceAthI jyeSThI punamane samApta kare che. te pachI bAkInI pAMcamI jyeSThA mUlI punamane anurAdhA nakSatra khAra muhUrta ane eka muhUtanA khADiyA dasa bhAga ane mADhiyA eka bhAganA saDasaDhiyA e bhAga khAkI rahe tyAre caMdranI sAthe yathAyAgya yoga karIne anurAdhA nakSatra e pAMcamI jeThamAsanI punamane samApta kare che. A pramANe jyeSThAmUli punamanu savistara vyAkhyAna sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI krIthI prazna pUche che--(tA sADhiLa punbima kRti vattA novRtti) keTalA nakSatre aSADhamAsa bhAvinI punaHmane yathAyeLa cadranI sAthe ceAga karIne samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttara ApatAM bhagavAn kahe che--(tA roni navattA notita' nA-punnAsAnA uttarAlAnA ca) pUrvASADhA ane uttarASADhA e e nakSatra aSADhamAsa bhAvinI punamane caMdranI sAthe yathAyeAgya yoga karIne e zrI suryaprajJapti sUtra : 1 305 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNimAne samApta kare che. temAM pahelI aSADhI punamane uttarASADhA nakSatra ivIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA chavIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saha - saThiyA cepana bhAga zeSa rahe tyAre yathAgya caMdranI sAthe ega karIne e pahelI aSADhamAsanI punamane uttarASADhA nakSatra samApta kare che, te pachI bIjI aSADhamAsanI punamane pUrvASADhA nakSatra sAta muhUrta tathA eka muhUrtana bAsAi trepana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA sahasaThiyA cuMmALIsa bhAga zeSa rahe tyAre athAga caMdranI sAthe ga karIne bIjI aSADhI punamane samApta kare che. te pachI trIjI aSADhI pUrNimAne pharIthI uttarASADhA nakSatra tera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tera bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA satyAvIsa bhAga zeSa rahe tyAre yathAga caMdranI sAthe ga karIne e trIjI aSADhamAsanI punamane uttarASADhA nakSatra samApta kare che. te pachI cothI aSADhI punamane pharIthI uttarASADhA nakSatra ogaNacALIsa muhUrta tathA eka muhUrtane bAsaThiyA cAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA cauda bhAga zeSa rahe tyAre yathAyogya caMdranI sAthe yoga karIne e cethI aSADhI punamane uttarASADhA nakSatra samApta kare che, te pachI bAkInI pAMcamI aSADhI punamane pharIthI uttarASADhA nakSatra ja pote samApta thaIne samApta kare che, arthAt eka tarapha pAMcamI aSADhI punama samApta thAya che ane bIjI tarapha caMdrane vega karIne uttarASADhA nakSatra samApta thAya che, A sUtrakAranI ja zailI che ke-je je nakSatra je je punamane athavA je je amAsane samApta kare che, te te nakSatra jeTaluM pramANu zeSa rahe tyAre samApta thAya che, eTaluM temanuM zeSa kahevAya che. eja zeSa ahIMyA sarvatra kahela che, tema samajavuM. tethI sUtrakAranI zailI anusAra ame paNa ahIMyAM kahela che tethI ahIMyAM Agama prAmANyane ja pramANarUpa samajavuM. tathA eTale eTale kALa vIti gayA pachI je je nakSatramAM je je punama samApta thAya che. eja pUrvokta tera karaNavazAt bhAvanA bhAvita karI levI caMdraprajJapti vigere anyatra paNa Aja pramANe kahela che. te pachI amAsa saMbaMdhI adhikAra kathana paNa eja pramANe kahela che. tethI je je nakSatra je je pUrNimAno pega prApta kare che. te te nakSatranA sArthaka nAma anyatra kahyA che. je sU. 38 che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 306 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArya- A cAlu dasamA prAbhRtanAM (jene te vastu nAhyAtA) A viSaya saMbaMdhI pAMcamA prAbhRtaprAbhRtamAM kulapakula vigere nakSatronI saMjJAnA saMbaMdhamAM pratipAdana karIne A chaTrA prAkRtaprAbhRtamAM be aMza kahevAmAM Ave che. temAM pahelA aMzamAM eTaleke prakaraNamAM 38 ADatrIsamAM sUtramAM nakSatranA gavazAt punamanI saMjJAonuM pratipAdana karIne have jJAtArtha hovA chatAM paNa mandabuddhivALA ziSyane spaSTa bodha thavA mATe (tAsAviTri) ItyAdi sUtrathI kulAdi saMjJAnI yojanA prakAra batAve che. (tA sAvigioLe puNimAsiLa urja karuM koNarU 324 jJoparUM Dhova gopa) zrIgautamasvAmI pUche che ke yadyapi nakSatrenA vegathI pUrNimAonI saMjJAnuM pratipAdana Ape karyuM. te paNa vizeSa dha prApti mATe bIju paNa kaMIka puchuM chuM, ke-he bhagavAna zrAvaNamAsa bhAvinI zrAviSThI pUrNimAne zuM kulasaMjJaka nakSatra yAga kare che? athavA upakulasaMjJaka nakSatra yAga kare che? ke kulopakula saMjJakanakSatra yoga kare che? A viSayamAM Apa savistara kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna mahAvIrasvAmI kahe che(RA kuruM ghA jovuM 3varlDa vA zorU vA zorU) zrAviSTI eTale ke zrAvaNa mAsanI pUrNimA kulasaMjJaka nakSatrane vega kare che. tathA upakula saMjJaka nakSatrane paNa yoga kare che, temaja kalekula saMjJAvALA nakSatrone paNa vega kare che. yathAga traNe saMjJAvALA nakSatrane caMdranI sAthe yoga karIne zrAviSThI pUrNimA samApta thAya che. ahIMyAM sUtramAM vA zabda samuccayArthaka che tethI kulavALAne paNa ga kare che. upakula saMjJAvALA nakSatrone paNa pega kare che. temaja kupakula saMjJAvALA nakSatrone paNa cega kare che. A rIte artha bodha thAya che. (ta kuruM gopALe dhaLi javAte jorU, 17Dha jJomALe vaLe Dyaa , strotra gopALe miDuM ? koNa) traNe saMjJAvALA nakSatranA yuganA viSaya saMbaMdhI vicAramAM dareka pUrNimAomAM yathAsaMbhava caMdranI sAthe kulasaMjJaka nakSatroga kare te dhaniSThA nakSatra yAga kare che. kAraNake pUrvokta 37 sADatrIsamAM sUtramAM dhaniSThA nakSatrane zrI suryaprajJati sUtraH 1 307 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kula saMjJAvALA nakSatromAM siddha karela che, tathA zrAviSTI pUrNimAmAM dhaniSThA nakSatrane sabhAva rahe che. A pramANe badheja nakSatranI saMjJA samajI levI, tathA jyAre upakula saMjJaka nakSatrane yoga hoya che tyAre zravaNa nakSatra zrAviSThI pUrNimAne vega kare che. tathAca jyAre kulekula saMjJakanakSatrane vega hoya che tyAre abhijIta nakSatrane vega rahe che, e abhijIta nakSatra trIjI zrAviSThI punama bAra muhUrtathI kaMIka vadhAre bAkI rahe tyAre caMdranI sAthe bhegA kare che. abhijIta nakSatranuM zravaNanakSatranI sAthe sahacArIpaNuM rahe che. tethI ane pote paNa te pUrNimAnI samIpastha hovAthI e nakSatra paNa e pUrNimAne samApta kare che. e vivakSAthI (yunari) e rIte kahela che. badhe ThekANe (yuna) arthAta yoga kare che. e rIte samajavuM have upasaMhAra karatAM kahe che (tAsAvi pufor guruvA kora, 35puruM vA no DhovaruM nA kopha) nakSatranA yaMga saMbaMdhI vicAramAM pratipAdana karela kramathI kulAdi traNe saMjJAvALA nakSatrane zrAviSThI pUrNimA sAthe vega rahe che. tethI zrAviSThi pUrNimA kulasaMjJaka upakulasaMjJaka ane lepakula saMjJaka nakSatrone vega kare che. te pramANe svaziSyane kahevuM kula saMjJAvALA nakSatranA degavALI paNa zrAviSThI punama hoya che. upakula saMjJAvALA nakSatranA yegavALI paNa zrAviSThI punama hoya che, tathA kulapakula saMjJAvALA nakSatrathI paNa zrAviSThI punama yukta hoya che. A rIte badhe "yuktA" e pramANe nAmathI svaziSyane kahevuM. sUtramAM kahyuM paNa che.-kuLa vAdar vA kurovavuLa vA kuttA pumi guttatti vattAsiyA) kula saMjJaka upakulasaMjJaka ane kule kulasaMjJaka e rIte traNe saMjJAvALA nakSatramAM kaIpaNa nakSatranI sAthe rahela zrAviSThI pUrNimA "yuktA" e nAmavALI thAya che, tema sva ziSyone pratipAdana karIne kahevuM. A pramANe badheja arthanI yojanA karI levI. pharIthI zrIgautamasvAmI pUche che ke (aa voraphavoi gori f yuddha huM jiM 3234 nou6 vaM TovaluruM ko) cheSThapadI eTaleke bhAdaravA mAsanI punama kulasaMjJAvALA nakSatrane cAga kare che ? athavA upakula saMjJAvALA nakSatrane yoga kare che? ke kule pakula saMjJAvALA nakSatrano yoga kare che? eTaleke yathAsaMbhava caMdranI sAthe vega karIne kayA nAmavALA nakSatra e bhAdaravA mAsanI punamane samApta kare che? te he bhagavAna mane kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che(rA yuvA nor, 334 ghA rU, kuTTova vA no rU) kulasaMjJaka upakulasaMjJaka ane kulekulasaMjJaka e pramANe traNe saMjJAvALA nakSatrone yathAsaMbhava caMdranI sAthe yoga karIne e bhAdaravA mAsanI punamane samApta kare che. arthAt prauSThapadI punamano cuMga kare che. (aa kuruM koNamALe vattarAvavA ropa, 354 noramAne puSpAvavA vare varlDa khaaNe vo) kulasaMjJAvALA nakSatrano zrI suryaprajJati sUtraH 1 308 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga kare to uttaraprauSThapadA nakSatrane yoga kare che. upakula nakSatraneyega kare te pUrvAprauSTha padA nakSatrane vega kare che. kulapakula nakSatrano vega kare te zatabhiSA nakSatrano ga kare che. A pramANe kula saMjJAvALuM uttarAbhAdrapadA nakSatra che ane upakula saMjJAvALuM pUrvAbhAdrapadA nakSatra che tathA kulapakula saMjJAvALuM zatabhiSA nakSatra che. bhAdaravA mAsanI pUrNimAmAM e traNe saMjJAvALA nakSatrane caMdranA vegane saMbhava hovAthI kulAdi saMjJAnA kamathI ahIMyAM nakSatronA nAma pratipAdita karela che. tema samajavuM (povaiNNaM puNNimAsiM Na kulaM vA joei uvakulaM vA joei kulovakulaM vA joei) prIDapaTTI punamano kula saMjJAvALA nakSatra paNa yoga kare che. upakula saMjJAvALA nakSatra paNa lega kare che, ane kulapakula saMjJAvALA nakSatra paNa yoga kare che. A sUtrAzanI vizeSa vyAkhyA pahelA kahevAmAM AvI gayela che. A sUtrAMza punaruta jevuM che jethI vizeSa vivecana karela nathI. (lukaeLa vA nuttA vA kuttA kukuLa vA kuttA rita kuLamAM nuttAtti vadava sivA) kula upakula ane kulapakula A traNe saMjJAvALA nakSatramAM kaI paNa eka nakSatrathI athavA be nakSatrothI yukta prauSThapadI arthAt bhAdaravA mAsanI pUrNimA (guI) e nAmavALI pUrNimA hoya che tema svaziSyane kahevuM, (tA sAro puuiLama 1 guru gopa6, 318 jho, strotrajruM vA koNa) Aso mAsanI pUrNimAno zuM kula saMjJAvALA ke upakula saMjJAvALA athavA kulapakula saMjJAvALA nakSatra yAga kare che ? eTale ke caMdranI sAthe yathA ga ga karIne AzvinI pUrNimAne samApta kare che. te he bhagavana mane Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM bhagavAna kahe che (tata 4 vA koi, sAruM vA gophu, jo dama Dhova6) AzvinI pUrNimAno kula saMjJaka ane upakula saMjJaka nakSatra yathAga caMdranI sAthe ega karIne samApta kare che. tene kupakulavALA nakSatrane yega hotuM nathI. A rIte kahIne tene ja spaSTa kare che. (ta 34 romAne rikSaLa zrI suryaprajJapti sUtra: 1 309 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA, prayAsa nomAne revatI gaNatte lo) jyAre AdhinI pUrNimAne kula saMjJaka nakSatra yAga kare che tyAre tene azvinI nakSatranA cega thAya che. ane jyAre azvinI pUrNimAnA upakula nakSatra yAga kare che tyAre tyAM revatI nakSatranA ceAga hoya che. tene kulApaphula nakSatranA yoganA sabhava rahetA nathI, tethI ja kahe che ke-(jIruM vA loklR jIva yuTa nA noTTu) kula saMjJAvALA nakSatrane paNa yAga hoya che ane upakula saMjJAvALA nakSatranA paNa cAga hoya che, (tA DheLa yA nuttA vaheLa yA nuttA asALi punimA vruttatti vattaz liyA) kula sajJAvALA ane upakula saMjJAvALA nakSatrathI yukta azvinI pUrNimA (cuttA) e nAmathI kahevAya che. kula upakula sajJAvALA nakSatramAM je koi nakSatranI sAthe rahelI azvinI pUrNimA yuktA e nAmavALI kahevAya che. tema svaziSyAne samajAvavu. (i netantrA 3)A pUrvAMkta prakArathI bAkInI badhI ja pUrNimAnA saMdhamAM pAThakramathI kahI levu (vorsa punama neTTA mUruM nimaM covakuruM vinauNDa) pASa mAsanI punamane kula sajJaka upakula saMjJaka ane kulepaphula sajJaka A traNe sa'jJA viziSTa nakSatrAmAM eka, e athavA traNe saMjJAvALA nakSatrAthI yukta heAya che, eja pramANe jyeSThA mUlI eTale ke jeTha mAsanI punama paNa phulavALA upakulavALA nakSatrano yAga kare che. tathA kulepaphula sajJaka nakSatrane paNa yAga kare che. A pUrNimA paNa traNe saMjJAvALA nakSatrathI yukta hoya che. eja pramANe ahI yA zrAvaNI, bhAdrapadI, azvinI pASI, jyeSThA mUlI A pAMce pUrNimAe traNe saMjJAvALA nakSatranI sAthe saba MdhavALI hovAthI yuktA e nAmavALI kahevAmAM Avela che. tema svaziSyAne kahevu.. (vaNelAtu nathi jovaTa) AnAthI atikti nahIM kahela kArtikI, mAzISI mAghI, phAlgunI, caitrI, vaizAkhI, aSADhI A sAte pUrNimAemAM lepaphula nakSatraneA cega nathI hotA. tema samajIne kahI levuM te A pramANe che-(tA RttikULa puLamAsiphLa buiruM nolpha vA, pagaluruM vA nopha, tA kulaM pi joei uvakulaM pi joei, No labhei kulovakulaM, kulaM joemANe kattiyA Nakkhatte joei, uvakulaM joemANe bharaNI Nakkhatte joei, tA kattiyaNNaM puNNamAsIgaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, kulena vA juttA uvakulena vA juttA kattiyapuNimA juttAtti vattavvaM siyA) kAtiMka mAsanI punama zu kula sajJaka nakSatranA ceAga kare che? athavA upakula sajJaka nakSatranA yAga kare che? kArtikI punama kula saMjJaka nakSatrane paNa yAga kare che upakula sajJaka nakSatrane paNa cAga kare che. paNa leApakula saMjJAvALA nakSatrAnA yAga karatI nathI. kulavALA nakSatronA cega kare to kRttikA nakSatranA ceAga kare che. upakhulavALA nakSatrane ceoga kare te bharaNI nakSatranA yAga kare che. A pramANe kArtikI punama kula saMjJAvALA ane upakula saMjJAvALA nakSatrane cega kare che. kulavALA ane upakulavALA nakSatrAthI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 310 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuktA kArtikI punamane "yuktA" e nAmavALI kahevI tema svaziSyone kahevuM, ahIM chAyA mAtrathI ja artha spaSTa karela che. Aja kramathI tyAM sudhI kahevuM ke jyAM sudhI ASADhI pUrNimAnuM kathana na Ave. (lAla jAnArI puformAM guttatti vattaraa siyA) yAvata aSADhI pUrNimA yuktA" e nAmathI svaziSyane kahevuM. vadhAre vistArathI zuM prajana? kAraNa ke alaga alaga dareka pUrNimA saMbaMdhI sUtra ane chAyAnA kathanathI kevaLa grantha vistAra ja thaze. tethI vizeSa kaMIka lAbha dekhAtuM nathI. tethI ATalA kathanathI ja samajI levuM. A rIte ahiyAM pUrNimA saMbaMdhI kathana kahyuM che. have amAvAsyAnA viSayamAM kathana karavAmAM Ave che-(tA nAviuiri gamavA ri ThattA gopatti) zrIgautamasvAmI kahe che ke have amAvAsyAnA saMbaMdhamAM prazna pUchuM chuM ke zrAvaNa mAsanI zrAviSThI amAvAsyA keTalA nakSatro ega kare che? arthAt yathA saMbhava caMdranI sAthe coga karIne zrAviSThi amAvAsyAne samApta kare che? te kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe che (Dhouir FuttA gopati, a sI jaNe ca ma 2) azleSA ane maghA e be nakSatra zrAviSThI amAvAsyAno yathA saMbhava caMdranI sAthe ega karIne samApta kare che. ahIMyAM vyavahAra nathI A nakSatramAM paNi mA hoya che. ane tenAthI AraMbha karIne najIkanA paMdaramA nakSatramAM amAvAsyA hoya che. ane je nakSatramAM amAsa hoya che, tyAMthI laIne tenAthI paMdaramAM nakSatramAM pUnama hoya che, zrAviSThI pUrNimA zravaNa ane dhaniSThA nakSatramAM pratipAdita karela che. tethI A zrAviSThI amAvAsyAmAM aleSA ane maghA nakSatra kahyA che. lekamAM paNa tithi gaNunAnusAra gataamAsathI vartamAna pratipada paryantanA ahorAtramAM pahelAM amAvAsyA hoya che. A saMpUrNa ahorAtra amAsathI kahevAya che. e ja pramANe maghAnakSatra paNa A rIta pramANe vyavahArathI amAvAsyAmAM Ave che. tethI koI doSa nathI, vAstavika rIte te A zrAviSThI amAvAsyAne punarvasu puSya ane azleSA A traNa nakSatra samApta kare che. amAvAsvAnA caMdraganA jJAna mATe pUrvasUtranI TIkAmAM karaNanuM kathana karela che, tyAM tenI bhAvanA A pramANe kahela che, keI pUche che ke-yuganI AdimAM pahelI zrAviSThI amAsa kayA nakSatranA caMdra gavALI thaIne samApta thAya che? te tyAM pahelA kahela svarUpavALI avadhArtha rAzI 66 chAsaTha muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga - tathA bAsaDiyA eka bhAgane saDasaDiye eka bhAga nuM ATaluM pramANa thAya che. A pramANane ekathI gaNavAmAM Ave te pahelI amAsanA saMbaMdhI prazna hovAthI ekathI guNela eja saMkhyA rahe che. kAraNa ke ekathI guNavAthI eTalIja saMkhyA thAya che. tethI bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga ATaluM pramANa punarvasu zrI suryaprajJapti sUtra: 1 311 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatranA zASanakathI zuddha thAya che. temAM chAsaDa muhUrtIthI khAvIsa muhUrta zuddha che. te pachI cu'mAlIsa rahe che, 66-22=44 temAMthI eka muhUtane laIne tenA khAsaTha bhAga karavA temAM pAMca bhAga umeravAthI saDasaTha thAya che, temAM chetAlIsa zuddha hoya che. ane ekavIsa zeSa rahe che. tetAlIsa muhUtamAM mAsa muhUtathI puSya nakSatra zuddha thAya che. ane pAchaLa tera zeSa vadhe che. azleSA nakSatra e kSetravALuM hovAthI paMdara muhUta pramANunu Aya che. AthI e niSkarSA thAya che ke- azleSAnakSatra eka muhUta tathA eka suhU nA khADiyA cu'mAlIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA chetAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre pahelI zrAvizvI amAvAsyA samApta thAya che. have anya granthanI vivakSA khatAve che.=(tA_tti padmanuM saMcchALavama mAvAnuM aMte La vattaLa noTTu) A pahelAM pratipAdana karela pAMca saMvatsaromAM prathamAM arthAt yuganI adghimAsanI amAvAsyAne caMdra kayA nakSatrathI yukta thaIne samApta kare che? (tA asinDrelAnuM asilesANaM ekko muhutto catAlIsaM bAvaTTibhAgA muhuttassa bAvaTTibhAgaM ca sataTThihA chettA chA TravruLiyAmAtA sela) azleSAja azleSA nakSatranA eka muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA cuMmALIsa bhAga tathA eka khAsiyA bhAganA saDasaDayA khAsayiA bhAgathI chedya karavAthI chAsaThe cUrNikA bhAga zeSa rahe che. jyAre bIjI amAsanA vacAra karavAmAM Ave teA te yuganI AdinI laIne tera saMkhyAnI dhruvarAzI thAya che. 66/p/ra Ane tethI guNavAmAM Ave (66/ra/ra/+ 13=858/6/13 A rIte DhasA aThAvana muhUta tathA eka murhutanA khAsaDiyA pAMsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaDiyA tera bhAga thAya che. temAM (cattariya vAcAhA adyonA uttapalADhA) A pramANuthI cAraso betAlIsa tathA eka muhUrtInA khADiyA cheMtAlIsa bhAgathI uttarASADhA paryantanA nakSatra zuddha thAya che. pachIthI cArasA sALa muhUta tathA eka muhUrtanA khAsiDayA egaNIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA tera bhAga rahe che. 49/ // AmAMthI traNase navvANu muhUta tathA eka murhutanA khADiyA covIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA sasaDiyA chAsaDa bhAga 399/A pramANe zeAdhanIya thAya che. temAM cArase seALathI traNaseA navvANune jo zeSita kare te 416-399=17 A rIte sattara muhUta thAya che, temAMthI eka muhUtane laIne tenA mAsa bhAga kare ane tene khAsaThanA bhAga rAzImAM umere te ekAzI thAya che temAM cAvIsa zuddha heAya che. pAchaLa 57 satAvana khace che. temAMthI ekaja laIne saDasaTha bhAga kare te temAM chAsaDa zuddha heAya che, ane eka zeSa rahe che, tene saDasaThanI bhAga rAzImAM umeratA saDaDiyA cauda thAya che. A rIte Avela puSyanakSatra sALa muhUrta tathA eka zrI suryaprajJapti sUtra : 1 312 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhanA bAsayiA cauda bhAga vItyA pachI bIjI zrAviSThI amAsa samApta thAya che. - have trIjI zrAviSThI amAsane vicAra karavAmAM Ave te te yuganI AdithI Arambha karIne pacIsanI gaNatrIthI thAya che, te pUrvokta dhruvarAzI 66aaaa che tene pacIsathI guNavAmAM Ave te 16518 seLaso pacAza muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA ekaso pacAsa tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA pacIsa bhAga thAya che ane cAra beMtAlIsa 44ra muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga (4424) thI pahelA uttarASADhA sudhInA zepanaka nakSatre zuddha thAya che. tathA pachIthI 1208 bAraso ATha muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA egaNyAzI bhAga 6 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA pacIsa bhAga rahe che. AThaso ogaNIsa 819 muhurta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA vIsa bhAga 2 tathA eka bAsaThiyA bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAgathI eka nakSatra paryAya zuddha thAya che. pachIthI traNa nevAsI muhUrta tathA eka muhurtanA bAsaThiyA cipana bhAga 2 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA 26 chavIsa bhAga rahe che, te pachI pharIthI traNasenava 309 muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA vIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka lAganA saDasaDiyA chAsaTha bhAgathI abhijIta nakSatrathI laIne rehiNI paryAnA nakSatra zuddha thAya che. te pachI e sI 80 muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNatrIsa bhAga phu tathA bAsadhyiA eka bhAganA saDasaThiyA satyAvIsa bhAga 27 rahI jAya che. temAMthI trIsa muhUrtathI mRgazIra nakSatra zuddha thAya che, pachIthI pacAsa 50 muhUrta rahe che. temAMthI paMdara muhUrtathI AdranakSatra zuddha thAya che, te pachI 50-15=35 pAMtrIsa muharta rahe che. have punarvasu nakSatra Ave che. te paccIsa muhUrtanA bAsaThiyA egaNa trIsa bhAga rUpha tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasahiyA satyAvIsa bhAga 27 vIte tyAre trIjI zrAviSThI amAvAsyAne samApta kare che. cethI zrAviSThI amAvAsyAne azleSA nakSatra pahelA muhUrtanA bAsaDiyA sAta bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA ekatAlIsa bhAga 2E thI samApta kare che. pAMcamI zrAvichI amAsane puSya nakSatra traNa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA cepana bhAga sArUMThuM ATalA pramANathI yathA rogya caMdranI sAthe vega prApta karIne samApta kare che. A rIte amAsa saMbaMdhI spaSTa rIte gaNita bhAvanA batAvIne pharIthI bhagavAna zrI kahe che-(gvaM ggvi bhiLe netanna) A rIte pUrvokta niyamAnusAra A pUrvakathita AlApakethI amAvAsyAnA saMbaMdhI bAkInuM saghaLuM kathana vAkayamathI yojI levuM. vizeSa kathana sUtrakAra kahe che-QpvavA ra noti) prauSTapadI arthAt bhAdaravA mAsanI amAsa be nakSatrathI caMdranI sAthe yathAga ega zrI suryaprajJami sUtraH 1 313 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne tene samApta kare che. (saM nadair garLI uttara guLI) e be nakSatra A pramANe che pUrvAphAlganI ane uttarAphAlganI A be nakSatra prauSThapadI amAsane samApta kare che. ahIMyAM sUtrapAThane kama A pramANe che.-(tA pozagoLa amAvAsaM rU ghaTyuttara kori, tA houiLa baravattA koNati, te nA-puSyAkuLI hatai TLI ca)zrIgautamasvAmI pUche che ke-prauSThapadI amAvAsyA keTalA nakSatrono ga kare che ? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. ke- pUrvAphAlganI ane uttarAphAlgunI e be nakSatrane vega kare che. ahIMyAM paNa be nakSatronA ganuM kathana vyavahAra daSTithI ja pratipAdita karela che, vAstavika daSTithI te traNa nakSatro kaSTapadI amAvAsyAne samApta kare che. e traNa nakSatro A pramANe che. maghA, pUrvAphAgunI ane uttarAphAlganI A traNa nakSatra yathAsaMbhava caMdranI sAthe ega karIne bhAdaravA mAsanI amAsane samApta kare che. temAM pahelI zrAviSThI amAsane uttarAphAgunI nakSatra 4 22 cAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA chavvIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA be bhAga vIte tyAre pahelI prISThapadI amAvAsyAne samApta kare che, te pachI bIjI prISThapadI amAsane pUrvAphAgunI nakSatra sAta muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekasaTha bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA paMdara bhAga 7 ATaluM pramANa vIte tyAre bIjI prauSThapadI amAvAsyA samApta thAya che. te pachI trIjI prauSThapadI amAsa maghA nakSatra agIyAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsa bhAga tathA bAsayiA eka bhAganA saDasaThiyA aThyAvIsa bhAga 11 rUda ATaluM pramANa vIte tyAre samApta thAya che. te pachI cothI prauSThapadI amAvAsyAne pharIthI pUrvAphAzunI nakSatra ekvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA bAra bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA beMtAlIsa bhAga 21rTe ATaluM pramANa vItatAM pUrvAphAlagunI nakSatra e cethI prauThayadI amAsane samApta kare che, te pachI pAMcamI prauSThapadI amAsane pharIthI maghA nakSatra covIsa muhUrtanA bAsaThiyA suDatAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA paMcAvana bhAga ATaluM pramANa vIte tyAre e pAMcamI prauSThapadI amAsane maghA nakSatra samApta kare che. A rIte spaSTArtha bedhaka bhAvanA kahI che. have azvinI vigere amAvAsyAnA sUtrapAThanA kama pUrvaka kathana karavAmAM Ave che- (tA AsoiNNaM amAvAsaM kai Naka khattA joeMti tA doNi NakkhattA joeMti taM jahA hattho jittA 2) Aso mAsanI amAsane keTalA nakSatra roga kare che ? hasta ane citrA e be nakSatra ane mAsanI amAsane yathAsaMbhava caMdranI sAthe ega karIne samApta kare che, A kama ahIMyAM vyavahAra daSTithI samaja. vAstavika rIte te A mAsanI amAsane uttarAphAlganI ane hasta tathA citrA e traNa nakSatra ga kare che. temAM pahelI AzvinI zrI suryaprajJati sUtraH 1 314 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAsane hasta nakSatra pacIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bIsakyiA ekatrIsa bhAga tathA bAsayiA eka bhAganA saDasaDiyA traNa bhAga vIte tyAre 25 jA samApta thAya che. te pachI bIjI Aso mAsanI amAsane uttarAphAgunI nakSatra cuMmAlIsa muhUrta tathA eka muhurtanA bAsaThiyA cAra bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA seLa bhAga 44 huM vIte tyAre bIjI A mAsanI amAsane uttarAphAlyunI nakSatra samApta kare che. te pachI trIjI AnI amAvAsyAne pharIthI uttarAphAgunI nakSatra ja sAra muhUrta tathA eka muhUtane bAsaDiyA ogaNacALIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA ogaNatrIsa bhAga 17 phAphA vIte tyAre samApta thAya che. te pachI cothI azvinI amAvAsyAne pharIthI hasta nakSatra bAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA sattara bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA teMtAlIsa bhAga vIte tyAre 1rAzi3 ATaluM pramANa vIte tyAre samApta thAya che. te pachI pAMcamI A mAsanI amAsane uttarAphAzunI nakSatra trIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsathiA bAvana bhAga tathA eka bAsaThiyA bhAganA saDasaDiyA cepana bhAga 3 pANaOM vIte tyAre samApta thAya che. ri ja za danAdAra) kArtikI amAsane svAtI ane vizAkhA nakSatra yAga kare che. ahIMyAM sUtrapAThane kama A pramANe che- tI variyaLa pAvA nA azvattA gori ? Li vattA joti te nahIM-sAruM vikAhA ca) kArtikI amAsane keTalA nakSatra vega kare che e nakSatro yoga kare che te be nakSatranA nAma svAtI ane vizAkhA che. arthAt svAtI ane vizAkhA nakSatra kArtikI amAsane yathAsaMbhava caMdranI sAthe ega karIne samApta kare che. A kathana paNa vyavahAra daSTithI ja samajavuM. vAstavika rIte te traNa nakSatra kArtikI amAsane ga kare che, je A pramANe che. svAtI, vizAkhA ane citrA A traNa nakSatrano yoga kare che. temAM pahelI kArtikI amAsane vizAkhA nakSatra soLa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaDiyA chatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA cAra bhAga 1dANyA4 jeTale kALa vyatIta thAya tyAre pahelI kArtikI amAsane vizAkhA nakSatra samApta kare che. te pachI bIjI kArtikI amAsane svAtI nakSatra pAMca muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA bAvIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasahiyA sattara bhAga pAse ATalA bhAga mAtra vIte tyAre samApta kare che. te pachI trIjI kArtikI amAsane citrA nakSatra ATha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cuMmALIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA trIsa bhAga dArUNa ATaluM pramANa vItI gayA pachI samApta thAya che. te pachI cothI kArtikI amAsane vizAkhA nakSatra tera muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA bAvIsa bhAga tathA bAsaDyiA eka bhAganA zrI suryaprajJati sUtraH 1 315 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDasaThiyA cuMmALIsa bhAga 1kAre OM ATaluM pramANa vItyA pachI samApta thAya che. te pachI pAMcamI kArtikI amAsane citrA nakSatra ekavIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsa ThiyA sattAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA sattAvana bhAga 2157 ATalA pramANe tulya kALa vItyA pachI samApta thAya che. (tA maggasiraM amAvAsaM kai NakkhattA joti ? tA tiSNi gakkhatA joaiti taM jahA agvAha ne mU) mAgazara mAsanI amAsane keTalA nakSatro yAga kare che? A pramANe zrIgautamasvAmIne prazna sAMbhaLIne bhagavAna zrI uttaramAM kahe che ke anurAdhA, jayeSThA, ane mRLa A traNa nakSatro mAgazara mAsanI amAsane vega kare che. arthAt yathAsaMbhava caMdranI sAthe ega karIne tene samApta kare che. A traNa nakSatro mAgazara mAsanI amAsane samApta kare che tene krama A pramANe che-pahelI mAgazara mAsanI amAsane ceSThA nakSatra sAta muhUrtI ane eka muhUrtana bAsaThiyA ekatAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA pAMca bhAga chArASTra ATaluM pramANa vIte tyAre pahelI mAgazara mAsanI amAsane ceSThA nakSatra samApta kare che. te pachI bIjI mAgazara mAsanI amAsane anurAdhA nakSatra agyAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cauda bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA aDhAra bhAga 11 ATaluM pramANa vItyA pachI samApta thAya che. te pachI trIjI mAgazara mAsanI amAsane vizAkhA nakSatra ogaNatrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNapacAsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA ekatrIsa bhAga ralA rU ATaluM pramANa vItatAM samApta thAya che. te pachI cethI mAgazara mAsanI amAsane anurAdhA nakSatra vIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA satyAvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA pistAlIsa bhAga 244 ATaluM pramANa vItyA pachI samApta thAya che te pachI pAMcamI mAgazara mAsanI amAsane vizAkhA nakSatra tetA. zrI suryaprajJati sUtraH 1 316 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA bhAga tathA saDasaThiyA avane bhAga kayA ke ATaluM pramANa vItyA pachI mAgazara mAsanI pAMcamI amAsane anurAdhA nakSatra samApta kare che, paNa putrAsADhA uttarASADhA) piSa mAsanI amAsane pUrvASADhA ane uttarASADhA nakSatra samApta kare che. ahIMyAM paNa sUtrapAThane kama A pramANe che-(ta hiM amAvAsaM kai NavattA joeMti tA doNi NakkhattA joeMti, taM jahA-puyAsADhA ya uttarAaar 4) zrI gautamasvAmI pUche che ke piSamAsanI amAsane keTalA nakSatra samApta kare che? uttaramAM bhagavAna zrI kahe che ke pUrvASADhA ane uttarASADhA A be nakSatra piSamAsanI amAsane yathAyogya caMdranI sAthe saMga karIne samApta kare che. jema ke-pahelI piSa mAsanI amAsa pUrvASADhA nakSatra aDhAra muhUrta tathA eka muhUrtanA chavvIsa bAsaThiyA bhAga tathA ba sahiyA eka bhAganA saDasaThayA cha bhAga 28 phArTI ATaluM pramANa vItyA pachI samApta thAya che. te pachI bIjI piSamAsanI amAsane pharIthI pUrvASADhA nakSatra ja be muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA egaNIsa bhAga rAjA ATaluM pramANa vItatAM samApta thAya che te pachI trIjI piSamAsanI amAsa ke je adhikamAsa saMbaMdhI che tene uttarASADhA nakSatra agIyAra muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsayiA gaNasATha bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasathiA tetrIsabhAga 11aaaa ATaluM pramANa vItyA pachI samApta thAya che. te pachI cothI poSa mAsanI amAsane pUrvASADhA nakSatra pAMca muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA chappanabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA che tAlIsabhAga 15 ATaluM pramANa vItatAM samApta thAya che. te pachI pAMcamI poSa mAsanI amAsa mUla nakSatra ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtana bAsaDiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA egaNusAITha bhAga 1956 ATaluM pramANa vItyA pachI samApta thAya che. (jAuM sini miruM savaLo dhaniTTA) mAghamAsanI amAsane abhijIta zravaNu ane dhaniSThA e traNa nakSatra samApta kare che. ahIMyAM paNa sUtrapAThano krama A pramANe che. (ar mAhiNa amAvAsaM kai NakkhattA joeMti ? tA tiNi NakkhavattA joeMti, taM jahA-abhiI, savaLo, dharaNA ca) mAghamAsanI amAsane keTalA nakSatra yAga kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInI jIjJAsAne jANIne uttaramAM bhagavAna zrI kahe che. mAghamAsanI amAsane abhijIta zravaNa ane dhaniSThA A traNa nakSatra caMdranI sAthe yathAsaMbhava ga karIne e mAghamAsanI amAsane samApta kare che. ahIMyAM A kathana vyavahAra daSTithI jANavuM vAstavika rIte te A pramANe samajavuM-jemake-pahelI mAghamAsanI amAsane zravaNa nakSatra dasamuhUrta ane eka muhanA bAsaThiyA chavvIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA AThabhAga zrI suryaprajJati sUtraH 1 317 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kAjhA ATaluM pramANa vItI gayA pachI samApta thAya che. bIjI mAghamAsanI amAsane abhijIta nakSatra traNa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA chavvIsabhAga tathA eka bAsaDiyA bhAganA saDasaThiyA vIsabhAga 3 4 ATaluM pramANa vItyA pachI mAghamAsanI bIjI amAsane abhijIta nakSatra samApta kare che. te pachI mAghamAsanI trIjI amAsane zravaNa nakSatra tera muhurta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA ogaNacAlIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA pAMtrIsa bhAga 232phArU ATaluM pramANa vItyA pachI samApta thAya che. te pachI cethI mAghamAsanI amAsane abhijIta nakSatra cha muhUrta ane eka muhUrtanAM bAsaThiyA saDatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA suDatAlIsabhAga dArUNa ATaluM pramANa purUM thatAM samApta thAya che, te pachI pAMcamI mAgha mAsanI amAsane uttarASADhA nakSatra pacIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaDiyA dasabhAga tathA. bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA sAITha bhAga 256 ATaluM pramANa purUM thatAM samApta thAya che. (1LIi samikSA puravavozvA uttaravayA) phAgaNamAsanI amAsane pUrva proSThapadA ane uttaraprISThAdA nakSatra samApta kare che. tene sUtrapAThakama A pramANe che. (tA phagguNINaM amAvAsaM kaI NakkhattA joeMti ? tA tiNNi NakkhattA joeMti ta jahA rAmiNa pudApozvayA, vattAvA ca) zrIgautamasvAmI pUche che ke phAgaNamAsanI amAsane keTalA nakSatra yAga kare che? uttaramAM bhagavAna zrI kahe che. zatabhiSak pUrvAbhAdrapadA ane uttarAbhAdrapadA A traNa nakSatro phAgaNamAsanI amAsane yathAyoga caMdranI sAthe vega karIne samApta kare che. ahIMyAM paNa gaNita prakriyAthI bhAvanA kahevAmAM Ave che. pahelI phAgaNamAsanI amAsane pUrvAbhAdrapadA nakSatra cha muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA ekatrIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA navabhAga dArU ja ATaluM pramANa purU thatAM pahelI phAgaNa mAsanI amAsane pUrvAbhAdrapadA nakSatra samApta kare che. te pachI phAgaNamAsanI bIjI amAsane uttarAbhAdrapada nakSatra vIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cArabhAga taLe bAmaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA bAvIsabhAga 2023 ATaluM pramANa purUM thatAM samApta thAya che. te pachI phAgaNamAsanI trIjI amAsane pharIthI pUrvASADhA nakSatra cauda muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA cuMmALIsa bhAga tathA bAsayiA eka bhAganA saDasaThiyA chatrIsa bhAga 14 ATaluM pramANa purUM thatAM samApta thAya che. te pachI cethI phAgaNamAsanI amAsane zatabhiSAnakSatra traNa muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsa ThiyA sattara bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA ogaNa pacAsa bhAga vANa, ATaluM pramANa purUM thatAM samApta thAya che. te pachI pAMcamI phAgaNa mAsanI amAsane uttara zrI suryaprajJami sUtraH 1 318 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAdrapadA nakSatra cha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsathiA bAvana bhAga tathA bAlaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA bAyaDabhAga dArU ATaluM pramANa purUM thatAM samApti thAya che. tti re karinaLI) citrI amAsane revatI ane azvinI nakSatra samApta kare che. ahIMyAM paNa vAstavika daSTithI sUvAlApakane kama A pramANe che-nanA vittiom amAvANaM kai NakkhattA joeMti ? tA tiNi NakkhattA joe ti ta jahA uttarAbhavayA, revai AriNaLa 2) caitra mAsanI amAsane keTalA nakSatra ane kayA nAmavALA nakSatroyoga kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM vAgavAnazrI kahe che ke-uttarA bhAdrapadA revatI ane azvinI e traNa nakSatra yathAsaMbhava caMdranI sAthe yoga karIne caitramAsanI amAsane samApta kare che. temAM pahelI caitramAsanI amAsane uttarAbhAdrapadA nakSatra sADatrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA sAsaThiyA dapabhAga 3LarUphara ATaluM pramANa purUM thatAM pahelI citrI amAsane samApta kare che. te pachI bIjI cetrI amAsane uttarAbhAdrApadA nakSatra agIyAra muhurta tathA eka muhUrtanA bAmaDiyA navabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasakyi tevI sabhAga 1163 ATaluM pramANa purUM thatAM samApta kare che. te pachI trIjI citrI amAsane revatI nakSatra pAMca muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNapacAsabhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDyiA sADatrIsabhAga pAse ATaluM pramANa purUM thatAM trIjI caitra mAsanI amAsane samApta kare che te pachI cothI caitramAsanI amAsane uttarAbhAdrapadAnakSatra trevIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA bAvI bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA pacAsa bhAga 23 38 ATaluM pramANa purUM thatA samApta kare che. te pachI pAMcamI caitrI amAsane pUrvAbhAdrapadA nakSatra satyAvIsa suharta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA sattAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA tresaTha bhAga 273 ATaluM pramANa purUM tathA pAMcamI citrI amAsane pUrva bhAdrapada nakSatra samApta kare che. (visAruM maLI tti ) ahIyAM paNa sUtrapAThane krama A pramANe che. (tA varasAeivi kamAvA 4 gavavatta roti? tAro ivattA gopati te nA-maLI #ttiyA ) vaizAkha mAsanI amAsane keTalA nakSatra ane kayA nAmavALA nakSatro vega kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInI jIjJAsA jANIne uttaramAM bhagavAna zrI kahe che. bharaNI ane kRttikA nakSatra yathAsaMbhava caMdranI sAthe yoga karIne vaizAkhamAsanI amAsane samApta kare che. ahIMyAM A kathana vyavahAra naya ne laIne kahela che. nizcayanayanAmatathI te traNa nakSatra vaizAkha mAsanI amAsane samApta kare che. tenA zrI suryaprajJati sUtraH 1 319 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma A pramANe che. revatI azvinI ane bharaNI temAM pahelI vaizAkha mAsanI amAsane azvinInakSatra aThayAvIsa muhUta tathA eka muhUrtInA bAsaThIyA ekatAlIsabhAga tathA khAsaThiyA eka sAganA saDasaThayA agyAra bhAga 28 / / ATaluM pramANa purU' thatAM samApta thAya che. te pachI bIjI vaizAkha mAsanI amAsane azvinI nakSatra e muhUrta tathA eka muhUtanA khAsiyA egaNacAlIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThiyA trevIsa bhAga rAz2a ra3 ATaluM pramANu vItatAM samApta thAya che. te pachI trIjI vaizAkha mAsanI amAsane bharaNI nakSatra agyAra muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA cApana bhAga tathA bAsaThayA eka bhAganA saDasaDiyA ADatrIsa bhAga 11 purU ATaluM pramANa vItatAM samApta kare che. te pachI ceAthI vaizAkha mAsanI amAsane pharIthI azvinI nakSatra paMdara muhUta tathA eka muhUnA khADiyA satyAvIsa bhAga tathA bADiyA eka bhAganA saThiyA ekAvana bhAga 1pAr| ATaluM pramANa vItyA pachI samApta kare che, te pachI pAMcamI vaizAkhamAsanI amAsane revatI nakSatra ogaNIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khAsaThayA bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasiyA cAsaTha bhAga 19 / / 4 ATaluM pramANa vItatA samApta kare che, A pramANe vaizAkhamAsanI amAvAsyA viSe savistara kathana kahela che, (nirdeA mUruM rohiLI mahira ) jyeSThA mUlI amAsane rAhiNI ane mRgazInakSatra samApta kare che. ahIMyAM paNa sUtrAlApaka A pramANe che-(tA liTTAmUhibne amAvAsa rU vattA joeMti tA phoLi pavattA noti, ta' nA roLiI malo ca) jyeSThA ane mULa nakSatrathI saMbaddha jyeSThamAsanI amAsane keTalA nakSatrA caMdranI sAthe yathAsabhava yAga karIne samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhaga vAnazrI kahe che ke--kevaLa rAhiNI ane mRgazirA e e nakSatra jayeSThamAsanI amAsane samApta kare che. vyavahAra dRSTithI hiNI ane mRgazera nakSatranA nAma kahyA che. paraMtu nizcayanayanAmatathI te rAhiNI ane kRttikAe e nakSatrA jyeSThAmUlI amAsane samApta kare che. je A pramANe che.-pahelI jyeSThAmUlI amAsane rohiNI nakSatra ogaNIsa suhUrta ane eka muhUrtanA khAsiyA cheMtAlIsabhAga tathA khAsiyA eka bhAgamA saDasaThayA khArabhAga 1943 ATaluM pramANa purU' thatAM samApta kare che. bIjI jyeSThA mUlI amAsane kRttikA natra tevIsa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA ogaNIsa bhAga tayA khAsiyA eka bhAganA saDaThiyA paccIsabhAga 23AduMpu ATaluM' pramANa purU' thatAM samApta kare che. te pachI trIjI jeThamAsanI amAsane raiAhiNI nakSatra khAvIsa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA egaNusAThabhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA egaNacAlIsa bhAga 22 / / ATaluM pramANu purU thatAM samApta kare che. te pachI cethI 38 zrI suryaprajJapti sUtra : 1 320 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeThamAsanI amAsane pharIthI eja rehiNI nakSatra cha muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA batrIsabhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAvanabhAga 6 gurU ATaluM pramANa paruM thatAM samApta kare che, te pachI pAMcamI jeDamAsanI amAsane kRttikAnakSatra dasamuhUrta tathA eka muhurtanA bAsaThiyA pAMcabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA pAMsaTha bhAga 1 ATaluM pramANa purUM thatAM samApta kahe che. (tA nANA kamAvAyuM 46 LavavattA joti tA uttafor varavattA gopati nA ma puLaahU puNo) aSADha mAsanI amAsane keTalA nakSatra yathAsaMbhava caMdranI sAthe yoga karIne e amAsane samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che keAdra, punarvasu ane puSya e traNa nakSatra yathAsaMbhava caMdranI sAthe ega karIne e aSADhI amAsane samApta kare che, e pramANe svaziSyane kahevuM ahIM kahevAmAM AvelA nakSatra vyavahAranI dRSTithI kahyA che vAstavika rIte mRgazirA Adra ane punarvasu e traNa nakSatra aSADhI amAsane samApta kare che, temAM pahelI ASADhI amAsane A nakSatra bAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaDyiA ekAvana bhAga tathA bAsaDhiyA eka bhAganA saDasaThiyA tera bhAga 12 3 ATaluM pramANa purUM thatA e aSADha mAsanI amAsane AdrA nakSatra samApta kare che, bIjI ASADhI amAsane mRgazira nakSatra cauda muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA vIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chavIsa bhAga 1kAre ATaluM pramANa vItI gayA pachI bIjI aSADhI amAsane samApta kare che, te pachI trIjI aSADha mAsanI amAsane punarvasu nakSatra nava muhurta tathA eka muhartAnA bAsaDiyA be bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasa ThiyA cAlIsa bhAga kA ATaluM pramANa vItI gayA pachI samApta thAya che, te pachI cethI aSADhI amAsane mRgazirA nakSatra satyAvIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsa bhAga tathA bAsakyiA eka bhAganA saDasakiyA trepana bhAga 2chA ATaluM pramANu purUM thatAM samApta thAya che. te pachI pAMcamI aSADhI amAsane punarvasu nakSatra bAvIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA soLa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA bhAga 2rA ATaluM pramANa purUM thatAM pAMcamI aSADhI amAsane punarvasu nakSatra caMdranI sAthe yoga karIne samApta kare che. A pramANe bAra amAvAsyAnI sAthe caMdraga prApta karatA nakSatronA alaga alaga vivecana pUrvaka vidhi kahI che. have Aja amAvAsyAonA kulAdi nakSatranI yejanA kahe cha-(tA sAvaTiNNaM amAvAsaM kiM kulaM joei vA uvakulaM joei vA kulobakulaM joei) zrAvaNamAsanI amAvAsyAne kularAMzaka nakSatra caMdranI sAthe yaMga kare che? athavA upakula zrI suryaprajJami sUtraH 1 321 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMka nakSatra caMdrane vega kare che? athavA kulapakula saMjJaka nakSatra yathAsaMbhava caMdranI sAthe vega kare che? ahIMyAM vA zabda apinA arthamAM prayukta thayela che. zrI gautamasvAmInA A pramANe pUchavAthI uttaramAM zrI bhagavAna kahe che ke-(A puruM no, 304 ar korU amerU yurovaruM ahIMyAM paNa vA zabda apinA artha mAM che, zrAviSThi amAvAsyAne kula saMjJaka nakSatra paNa cega kare che, upakula saMjJaka nakSatra paNa cega kare che, paraMtu kulapakula saMjJakanakSatrane vega hete nathI, kulasaMjJaka nakSatrane vega thAya tyAre zrAviSThi amAsane maghA nakSatra yAga kare che. A kathana vyavahAra draSTithI kahela che, vyavahArathI ja gata amAvAsyAmAM vartamAna pratipada hovA chatAM paNa je amAsane mUlamAM amAsane saMbaMdha hoya che, e saMpUrNa ahorAtrane amAvAsyA e rIte vyavahAra thAya che, tethI A prakAranA vyavahArathI zrAviSThi amAvAsyAmAM maghA nakSatrane saMbhava hovAthI pUrvokta maghA nakSatra kahela che, kulasaMjJaka nakSatrane yoga kare te maghA nakSatrano yoga kare che, vAstavika daSTithI kulasaMjJaka nakSatrane vega kare te puSya nakSatrane yoga kare che, A pramANe pratipatti samajavI. kAraNa ke eja puSya nakSatranI kulasaMjJaka nakSatromAM prasiddhi che, prasiddha nakSatrane zrAviSThI amAvAsyAmAM saMbhava rahe che, A tamAma pahelAM ahIMyA ja kahevAI gayela che, uttarasUtra paNa vyavahAra nayane ja adhikRta karIne yathAgya rIte bhAvita karI levuM. upakulane vega kare te azleSA nakSatrane vega kare che. have upasaMhAra karatAM kahe che-(tA nAviDri) ItyAdi kAraNa ke-pUrvokta kupakula be nakSatrothI zrAvichI amAsamAM caMdrane yoga sama rahe che, kulapakula saMjJaka nakSatranI sAthe nathI hote tethI ja zrAviSThI amAvAsyAne kula nakSatra pega kare che. ahIMyAM vA zabda apinA arthamAM prayukta thayela che. upakulane paNa zrAviSThI amAsa ega kare che, tema paNa kahevuM paraMtu kulekulane ega karatI nathI tema samajavuM. - have amAvAsyAnA gavALA nakSatrono nAme kahe che(karuM noramA mALA nor 334 vA nomAne mahilA koz) jyAre kula saMjJaka nakSane yoga kare che, tyAre te maghA nakSatranI sAthe caMdrano yoga prApta kare che, ane jyAre upakula saMjJaka nakSatrane yoga kare che tyAre azleSA nakSatranI sAthe caMdrane yoga kare che have amAvAsyAonA nAma kahe che-(tA kuLa vA kuttA vALa vA kuttA viThThI amAvAsa guptAtti jattarAMsiyA) he zramaNa! kulasaMjJaka nakSatrathI yukta ane upakulasaMjJaka nakSatrathI yukta arthAta caMdrayoga prApta karavAvALI zrAviSThI amAsa (yuktA) e nAmavALI kahevAya che. tema ziSyone kahevuM. (gvuM geravuM navAM mArA mANI kADhI ca amArA rukovaruM ri no na0i gussovaruM) e rIte samajavuM ke-mArgazISI, mALI, zrI suryaprajJami sUtraH 1 322 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSADhI amAsane vega kulasa jJaka ane upakulasa jJAvALA nakSatro ane kule khulavALA nakSatro paNa yAga kare che, te zivAyanI amAsAmAM kalApaphula nakSatranA yAga hAtA nathI, A pUrvokta prakArathI bAkInI amAsa sabaMdhI kathana samajI levu. badhe kevaLa kulasa MjJaka ane uskula sa`jJaka nakSatronA yoga kathana pUrNAMka vAkaya yeAjanA karI levI. vizeSa e che ke-mAzI mAsanI amAsamAM mAghI amAsamAM phAlgunI amAsamAM ane aSADhI amAsa e cAra amAsamAM lepaphula saMjJAvALA nakSatro paNa caMdranA yoga prApta kare che, tema ziSyAne kahevuM, tenAthI bhinna amAvAsyAomAM kulopakula sa MjJAvALA nakSatrono yoga hotA nathI. have bALaziSyAnA beAdha mATe tathA pAThakanA anugraha mATe sUtrAlApaka khatAvavAmAM Ave che-(tA vudhruvaLa amAvAnuM na chuTa noD vanuM golpha Drona nA lorDo tA kulaM vA jopai, upakulaM vA joei, No labbhai kulomakulaM, kulaM vA joemANe uttarAphagguNI ubakulaM bA oramANe putrAphagguNI joei, to puTuvaiNNaM amAvAsaM kulaM vA joei uvakula vA joei, keLa yA nuttA thayeLanA nuttA poTTavathA amAvAsAgrutti ttatraM siyA) praupadI amA vAsyAnA zu' kulasa jJaka nakSatra yoga kare che ? athavA upaskula saMjJAvALA nakSatra yoga kare che? ke kulopakula saMjJaka nakSatra yoga kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttara ApatAM bhagavAnzI kahe che ke-kulanakSatra paNa ceAga kare che upakula nakSatra paNa maiga kare che, paNa phuleApakula nakSatra pauSThapadI amAsanA yoga karatA nathI, kulanakSatrathI yukta pauSThapadI amAsa uttarAphAlgunI nakSatranA cAba kare che, ane upakula nakSatrathI jyAre yukta hAya che tyAre pUrvAphAlgunI nakSatranI sAthe caMdranA cAga prApta kare che, tethI prauSThapadI amAsanA kulasaMjJaka ane upakula saMjJaka nakSatra yAga kare che tema kahela che. tene lepakulasa jJaka nakSatranA cega prApta thatA nathI, tema kahela che, kulathI yukta ane upakulathI yukta praupadI amAsa 'yuktA' e saMjJA prApta kare che, tema samajavuM. ATaluM ja kathana paryApta che, vizeSa pahelAM kahela che, (sA AsophLa kAmAvAyuM jIruM lor pana nuM lok sTonarjI lok ? zrI suryaprajJapti sUtra : 1 323 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA kulaM vA joi uvakulaM vA joei, No labbhai kulotrakulaM, kulaM joemANe cittA Nakkhatte joei, uvakulaM joemANe hattha Nakkhatte jorai, tA AsoiNNaM amAvAsaM kulaM joei uvakulaM joei, kuleNa vA juttA uvakuleNa vA juttA AsAdiNNI amAvAsA juttAtti vattavyaM siyA) AsAmAsanI amAsa zuM kulasa`jJaka nakSatrane ceAga kare che? athavA upakula saMjJaka nakSatrane yAga kare che ? ke kuleApapula sajJaka nakSatranA yoga kare che? A pramANenA zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAna zrI kahe che ke-kulasaMjJaka nakSatranA paNa cega kare che, tathA upakula saMjJaka nakSatranA paNa yAga kare che. paraMtu tene kuleApakula saMjJAvALA nakSatranA yAga hAtA nathI. kula nakSatrathI yukta AsAmAsanI amAsane citrA nakSatrane cAga thAya che, tathA uskula nakSatranA yAga thAya tA hastanakSatrano yAga thAya che, eTalA mATe kahyuM che ke AsAmAsanI amAsa kula sa MjJaka nakSatranA paNa yAga kare che, upakula saMjJaka nakSatranA paNa cega kare che. kulasaMjJaka ane upakulasa MjJaka nakSatranAyAgathI yuktA sAmAsanI amAsa 'yuktA" A sajJAne prApta kare che. (tA kattiiNNaM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM vA joei, kulobakulaM vA joie ? tA kulaM vA joei uvakulaM vA jo0i, No labbhai kulovakulaM, kulaM vA joemANe visAhA Nakkhatte joD, utrakulaM joemANe sAI Nakkhatte joei kuleNa vA juttA utrakuleNa vA juttA kattiI amAvAsA juttatti vRttabdha liyA) kArtikamAsanI amAsanA zu kula sajJaka nakSatra yAga kare che? athavA upakulasa jJaka nakSatra yAga kare che? ke kuleApaphula sajJaka nakSatra yAga kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAn zrI kahe che ke-kulasa'jJaka nakSatranA paNa cAga kare che, upakulasa'jJaka nakSatrane paNa cega kare che, paraMtu kulASakulasa jJaka nakSatrane cega kArtika mAsanI amAsamAM hAtA nathI, temAM jyAre kulasaMjJaka nakSatranA yoga thAya che, tyAre vizAkhA nakSatrane ceAga thAya che, tathA jyAre upakulasa MjJaka nakSatrane yAga thAya che tyAre svAtI nakSatranA yAga thAya che. kulasaMjJaka nakSatrathI yukta ane upakulasaMjJaka nakSatrathI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 324 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukta kArtikamAsanI amAsa 'yuktA' e nAmavALI kahevAya che, tema svaziSyAne kahevuM, (tA maggasiriNaM amAvAsaM kiM kulaM joei, vA uvakulaM jovai vA kulovakulaM joei vA? tAkulaM vA jora i, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei, kulaM joemANe mUla kkhate joi, uvakulaM joemANe jeTThA Nakkhatte joei, kulovakula opamANe aNugaddA Nakkhatte joei, kuleNa vA juttA utrakuleNa vA juttA kulovakuleNa vA juttA maggasiriNNaM amAvAsA nutti vattantra sicA) mAzISa mAsanI amAsa zuM kulasa'jJaka nakSatrane cAga kare che? ke upakula saMjJaka nakSatranA yAga kare che ? athavA kulASakula sajJakanakSatranA coga kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAnazrI kahe che mArgazIrSa mAsanI amAvAsyA kulasa jJaka nakSatranA paNa cAga kare che. upakulasa'jJaka nakSatrane paN yAga kare che. tathA kuleSakula sa`jJaka nakSatranA pazu cega kare che. arthAt traNe sattAvALA nakSatranA mAzISa mAsanI amAsanA yathAsaMbhava cadranI sAthe cega kare che. temAM jyAre kulasaMjJaka nakSatrathI yukta hoya che tyAre mULa nakSatranI sAthe yukta hAya che. ane jyAre upakula nakSatrathI yukta hAya che tyAre jyeSThA nakSatranI sAthe caMdranA yoga prApta kare che. tathA jyAre lepaphulavALA nakSatrathI yukta hAya che, tyAre anurAdhA nakSatranI sAthe caMdranA cAga prApta kare che. paraMtu kulanakSatra upakula nakSatra athavA kulApakula nakSatra e kAIpaNu nakSatranecega karatI A amAsa 'yuktA" A padmavALI thAya che. tema svaziSyAne kahevu', (tA posiNaM amAvAse kiM kulaM vA joDa, uvakulaM vA joei kulovakulaM vA joei 1 tAkulaM vA joei uvakulaM vA joeDa, No labbhai kulovakulaM, kulaM jopamANe puvvAssADhA khatte jo i, uvakulaM joemANe uttarAsAThA Nakkhate joei, tA kuleNa vA juttA uvakuleNa vA guttA volIngamAvAtA guttatti vattavva ricA) pASa mAsanI amAvAsyA zuM kula zrI suryaprajJapti sUtra : 1 325 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjJaka nakSatranI sAthe yoga kare che? athavA upakula saMjJaka nakSatranI sAthe yoga kare che ? ke lepakula saMjJaka nakSatranI sAthe ega kare che? zrIgautamasvAmInA A praznanA uttaramAM bhagavAna zrI kahe che ke-poSa mAsanI amAsane kulasaMjJaka nakSatra paNa ga kare che. upakula saMzaka nakSatra paNa yoga kare che. paraMtu kulapakula saMjJAvALA nakSatra ga karatA nathI. temAM jyAre kulasaMjJaka nakSatra yaMga kare che tyAre pUrvASADhA nakSatrane vega thAya che ane jyAre upakulasaMjJaka nakSatrane vega kare che tyAre uttarASADhA nakSatrano vega thAya che. A kula ane upakula saMjJaka nakSatrathI yukta piSamAsanI amAsa "yuktA e nAmavALI kahevAmAM Ave che. (tA mAhiSNa amAvAsaM kiM kulaM joei vA, uvakulaM joei vA kulovakulaM joei ? tA kulaM joei uvakulaM joei, kulovakulaM joei, kulaM joemANe dhaNivA Nakkhatte joei, ubakulaM joemANe savaNe Nakkhatte jogi, kulokulaM joemANe abhiI Nakkhatte joei, tA kuleNa vA junA ubakuleNa vA juttA kulocakuleNa vA juttA mAhINaM amAvAsA juttatti vattavvaM siyA) mAghamAsanI amAsa zuM kulasaMjJaka nakSa no vega kare che ? athavA upakulasaMjJaka nakSatrane kega kare che ke kule kulasaMjJaka nakSatrane yathAsaMbhava caMdrane yoga prApta karIne mAghI amAsane samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM prabhuzrI kahe che ke-mAdhI amAsa kulasaMjJaka nakSatrane vega kare che upakulasaMjJaka nakSatrane paNa vega kare che kupakulasaMjJaka nakSatrane paNa vega kare che. A pramANe traNe prakAranI saMjJAvALA nakSatrane yathAsaMbhava caMdra gane prApta karIne mAdhI amAvAsyAne samApta kare che. temAM jyAre mAghIamAsa kulasaMjJaka nakSatranoyoga kare che tyAre dhaniSThA nakSatrane ga kare che. ane jyAre upakula saMjJaka nakSatrane yoga kare che. tyAre zravaNa nakSatrane vega prApta kare che. tathA jyAre kulapakula saMjJaka nakSatranovega prApta kare che. tyAre abhijIt nakSatrane ga kare che. A pramANe traNe saMjJAvALA nakSatrone vega prApta kare che. A rIte kula upakula ane kulapakula saMjJaka nakSatrathI yukta mAghamAsanI amAsa "yuktA" e nAmathI zrI suryaprajJati sUtraH 1 326 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya che. A pramANe svaziSyae kahevuM ( tA phagguNINaM amAvAsaM kiM kulaM jo rai, kiMvA uvakula joeI vA kulovakula joei ? tA kula vA joei ubakulaM vA joei, go labbhai kulobakula, tA kula joemANe uttarAbhaddavayA navakhatte joDa, uvakula joemANe putrvAmaddavayA Nakkhatte joei, kuleNa juttA vA uvakuleNa kuttA thA muLInAM mAvajataM suttatti vattatraM vicA) phAgaNamAsanI amAsa kulasaMjJaka nakSatrane yeAga kare che ? ke upakulasaka nakSatranA ceAga kare che? athavA kulepaphula sajJAvALA nakSatrane ceAga kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAnazrI kahe che ke phAgaNamAsanI amAsa kulasaMjJAvALA nakSatranA paNa yAga kare che upakula saMjJAvALA nakSatranA paNa cAga kare che paraMtu kulApaphula saMjJAvALA nakSatranA cega karatI nathI. jyAre phAgaNamAsanI amAsanA kulasaMjJaka nakSatrayeAga kare che tyAre uttarAbhAdrApaDhA nakSatrane cega kare che. tathA jyAre upakula nakSatranA cAga kare che tyAre pUrvAbhAdrapadA nakSatranA cAga kare che A pramANe kulasanaka ane upakulasa jJaka nakSatrathI yukta phAgaNamAsanI amAsa 'yuktA' e nAmavALI kahevAmAM Ave che. (tA cetiNaM amAvAsaM kiM kula joei vA uvakula joei vA kulovakula joei ? tA kula vA joes akula vA joei, No labbhai kulovakula, kula joemANe assiNI kkhatte joei, uvakula joemANe revai Nakkhatte joei, tA kuleNa vA juttA ubakuleNa vA jItA ceziAM amAvAsA jInnatti vattatraM siyA) caitra mAsanI amAsanA zu kulasaMjJaka nakSatra yAga kare che, ke upakula saMjJAvALA nakSatra yoga kare che ke kuleApala saMjJAvALA nakSatra ceAga kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAntrI kahe che ke caitrI amAsanA kulasa'jJaka nakSatra paNa yAga kare che, upakula sajJaka nakSatra paNa yAga kare che, paraMtu kuleApakula saMjJaka nakSatra yAga karatAM nathI arthAt kulasaMjJaka ane upa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 327 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulasaMjJaka A e saMjJAvaLA nakSatrA caitrI amAsanA yathAsaMbhava caMdranA yoga prApta karIne caitrI amAsane samApta kare che temAM jyAre caitrI amAsa kulasajJaka nakSatraneA cega kare che tyAre azvinI nakSatrana cegavALI hoya che ane upakulavALA nakSatrane cega kare che tyAre raivatI nakSatranA yAga kare che, A pramANe kula ane upakula nakSatrathI yukta caitrI amAsa 'yuktA' e nAmavALI kahevAya che tema svaziSyone kahevuM, (tA visAhiNaM amAvAsaM kiM kula joei vA, ubakulaM joei vA, kulobakulaM joi ? tA kula joei ubakulaM vA joei No labbhai kulovakula, tA kula joemANe katiyA pakkhatte joei, jabakula' jopamANe bharaNI Nakkhatte joei, kuleNa juttA vA ukkuleNa jIjJA nA viddiphLa mAtrAsAnuttatti vattatraM siyA) vaizAkhamAsanI ama sanA zu kulasajJaka nakSatra yAga kare che ? athavA upakulavALA nakSatra yAtra kare che? ke kulepakhulavALA nakSatrA cega kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA prazna sAMbhaLIne zrI bhagavAna kahe che-vaizAkhamAsanI amAsane kulasaMjJaka nakSatra paNa yAga kare che upakulasa jJaka nakSatra pazu cega kare che, paraMtu kulASakula sattAvALA nakSatra kadApi vaizAkha mAsanI amAsamAM caMdranA cega prApta karatA nathI, temAM jyArevaizAkhI amAsanA kulasajJaka nakSatra yAga kare che tyAre kRttikA nakSatrane yAga kare che tathA jyAre upakula saMjJAvALA nakSatra cega kare che tyAre bharaNI nakSatra yathAsaMbhava cadranA yoga prApta kare che. A rIte kulasa'jJAvALA ane upakulasaMjJAvALA nakSatranA yAgathI yukta vaizAkhI amAsa 'yuktA' A padathI yukta kahevAya che tema svaziSyAne kahevu, (tA jiTThAmUligaM amAvAsaM kiM kula joei vA ubakulaM joei vA kulovakula joei 1 kula jos akula vA joei, No labbhai kulovakula, tA kulaM joemANe maggasiraM Nakkhatte joei, uvakula' joemANe rohiNI Nakkhatte joei, tA kuleNa vA juttA ubakuleNa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 328 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guttA vA neTTA mUhiA amAvAma nutti vattatraM siyA) jeTha mAsanI amAsanA kulasaMjJaka upasa'jJaka, athavA kuaApakula saMjJakanakSatra caiga kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che ke jemAsanI amAsanA kulasa jJaka upakula sajJakanakSatra yAga kare che. kuleApakula saMjJAvALA nakSatranA yoga tene hAtA nathI. jyAre kulasaMjJaka nakSatrane ceAga hAya che tyAre mRgazirA nakSatrane yAga rahe che. ane jyAre upakulasa'jJaka nakSatranA yoga hoya che tyAre rAhiNI nakSatranA cAga rahe che. A rIte kula sajJaka nakSatrathI yukta jyeSTha mAsanI amAsa yuktA' e nAmavALI kahevAya che. A pramANe ahIMyA khAre saMkhyAvALI amAvAsyAenI alaga alaga bhAvanA samajavI aSADha mAsanI amAsanuM kathana tA mUleAkta prakArathI pahelAM kahela ja che. prasU. 395 dasamA prAbhUtanuM chaThuM' prAbhRtaprAmRta samApta / / 10-6 / / dasarve prAbhUta kA sAMtavAM prAkRtaprAkRta sAtamA prAmRta prAbhUtanA prAraMbha TIkA -(cone te vastu bA<Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAna kahe che. ke tamArA praznano uttara sAMbhaLe jyAre dhaniSThA apara nAmavALI zrAviSThI pUrNimA hoya che, arthAt zrAviSThA nakSatra yukta pUrNimA eTale ke zrAvaNamAsanI pUrNimA hoya che, tyAre e pUrNimAnI pachInI amAsa maghA nakSatrayukta hoya che. A kathanathI kRSNa pakSathI mAsane gaNunAkrama pratipAdita karela che. kRSNa pakSathI gaNanAthI dareka punamamAM mAsanI pUrti thAya che. pUrNimAnI saMjJA paNa nakSatranA saMbaMdhathI caMdragane adhikRta karIne ja mAsanI pUti karavAvALI pratipAdita karela che. jemake-zrAviSThI, prauSThapadI, AzvinI, kArtikI, mArgazISI poSI mAghI, phAgunI cothI, vizAkhI yeSThI aSADhI A pUrNimAnI pachInA mahInAonA paMdara divasanA aMtaramAM amAsa Ave che. tithinA rogathIja caMdramAsa pratipAdita karavAthI tathA tithi paMdara hovAthI tithi nAkSaya vRddhi zivAya paMdara kahela che. AnAthIe samajAya che ke je nakSatramAM pUrNimA hoya che te nakSatranI pachInA caudamA nakSatramAM agara paMdaramA nakSatramAM athavA seLamAM nakSatramAM eja mAsanI amAvAsyA thAya che. AthI jyAre zrAvaNI punama dhaniSThA nakSatra yukta hoya che. tyAre dhaniSThA nakSatranI pachIthI paMdaramA maghA nakSatramAM zrAvaNamAsanI ja amAsano saMbhava rahe che. traNa nakSatranA vegathI athavA be nakSatranA yegathI zrAviSThA vigere bAra pUrNimAnA tathA mAghAdi amAvAsyAonA nAme 37 sADatrIsamA sUtrathI 39 ogaNacAlIsamAM sUtramAM pratipAdita karela che. ane vyAkhyAna paNa karela che. tethI badhe pUrNimAe ane amAvAsyAomAM nakSatranA vegathI caMdrayoga eka zrAvaNadimAsamAM ja thAya che. zrAvaNAdinA samIpastha sAtamA mAghAdi mAsamAM thatA nathI. je rIte pUrNimAnI pachI cauda, paMdara ke seLamA nakSatramAM amAsanI saMbhAvanA thAya che. eja rIte amAvAsyA pachInA cauda, paMdara agara soLamAnakSatramAM e jamAsanI pUrNimAnI saMbhAvanA rahe che. nakSatronI saMkhyA aThayAvIsa hovAthI tathA mahinA ane zrI suryaprajJati sUtraH 1 330 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzI khAra hovAthI A pramANe thAya che. dareka rAzi ane dareka mahInAthI sAtamI rAzI sAtamA mahInA thAya che kAraNake nakSatra ane rAziyAnA paraspara saMbaMdha rahe che. dareka sAtamAmAsamAM pahelAmAsanI amA evI saMjJA heAvAthI sAtamAmAsamAM pUrNimAsa jJA thAya che. pahelAnI pUrNimAM saMjJA tenAthI sAtamAmAsamAM amAsanA thaI jAya che. Aja upapatti zrAvaNAdi chamAsamAM tathA mAghAdi chamAsamAM yathAkramathI samajI levI, tethI jyAre mAghamAsanI punama hAya che tyAre zrAviSThA nakSatrayukta zrAviSTI amAsa e ja mAghamAsanI hoya che. je pramANe mAnakSatra arvAna eTale ke pachI dhaniSThA nakSatra hAya che, eja pramANe dhaniSThA nakSatranI pachI madhAnakSatra hAya ja che. prAra'bhathI banne mAjuthI gaNunAne saMbhava hovAthI A pramANe thAya che. phagguNI amAvAsA bhavai, jayA NaM phagguNI jyAre prauNDapadA eTale ke uttarAbhAdrapadyA bhAdaravAmAsa saMbaMdhInI heAya che. tyAre nakSatrayukta amAvAsyA-phAlgunI nAmavALI nakSatrathI AraMbha karIne viparIta gaNanAthI uttarAphAlgunI nakSatra sALamu hAvAthI tema thAya che. ahIMyAM apAntarALamAM eTale ke vacamAM abhijItU nakSatra thADo samaya vyApta rahevAthI jo tenI gaNatrI na kare te paMdara ja sa MkhyA thAya che, paraMtu ahIMyA yuganI AdimAM abhijIt nakSatranu satva hAvAthI tenuM vizeSa mahatva rahe che. vyavahAramAM te kArya vizeSane lIdhe kayAMka cheDI paNu de che. ahIMyAM gaNunA kramamAM abhi jItu nakSatranuM grAhyatvamAM agrAhyapaNu nirdoSa ja che, kANu ke-cAra punameAmAM ane cAra ( jayA NaM puTuvai puNNimA bhava3, tayA NaM puLimA matrar tA na puTTuTyarU amAvAlA ma) nakSatrathI yukta punama arthAt prauSThapadI punama eja mAsanI pachInI amAsa uttarAphAlgunI amAsa hAya che. uttarAbhAdrapadA arthAt pUrva pUrvanI gaNatrIthI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 331 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAvAsyAomAM traNe nakSatrAnA yAganA saMbhava rahe che. ATha punameAmAM ane ATha amAsAmAM e nakSatrAnA cAganA saMbhava hovAthI cauda, paMdara, ane seALa saMkhyAmAM anya sakhyAkramanuM thavuM. saMbhavita DAya che. jyAre uttarAlAlgunI nakSatra yukta punama arthAt phAgaNamAsa bhAvinI pUrNimA thAya che. tyAre prauSThapadI arthAt uttarAbhAdrapadA nakSatravALI amAsa eja phAgaNu mAsanI pUnama pachInI amAsa praupadI nAmanI amAsa kahevAya che. uttarAphAlgunIthI utkramanI gaNatrIthI uttarAbhAdrapadA nakSatra caudamu* thAya che, tethI satra punamanI pahelAM amAsa hAya che. tethI badhe punama yukta nakSatrathI viparIta kramathI ja gaNatrI karavI joie. prAraMbhanA nakSatranI banne taraphathI gaNatrIthI banne saMkhyAnA cega barAbara thAya che, nakSatranI sakhyA aThayAvIsa hAvAthI A pramANe badhe ja samajI levuM. (jayA NaM Asoi puNNimA bhavai tayA NaM cetI amAvAsA bhavai, jayA NaM cetI puLimA mavara, tathA LuM bAroTTjhamAvAlA magarU) jyAre AzvinI eTale ke azvinI nakSatra yukta arthAt AsAmAsanI punama thAya che, tyAre eTale ke eja mAsamAM caitrI arthAt citrA nakSatra yukta (caitra mAsa saMbadhI nahI) . caitrI nAmanI amAsa thAya che. badhe ja pUrNimA padmathI mAsa ja saMjJAbeAdhaka thAya che, zukalapakSathI cAndramAsa gaNunA pakSamAM mAsanI aMtamAM amAsa Ave che. e rIte satra samajI levuM. Aja niyamathI badhe pUrNimA nakSatra yukta nakSatrathI amAsa yukta nakSatranI sa MkhyA viparIta gaNunA kramathI gaNatrI karavI, jyAre caitrI arthAt citrA nakSatra yukta caitramAsa bedhikA punama hoya che. eja mAsamAM pachInI amAsa azvayujI arthAt azvinI nakSatra yukta azvinI nAmavALI amAsa e ja mAsamAM hAya che, azvinIthI AraMbha karIne pahelAM citrA nakSatra seALamu hAvAthI, tathA citrA nakSatrathI AraMbha karIne azvinI nakSatra caudamu hAvAthI A tamAma kathana vyavahAra nayanA Azraya karIne kahela che. kAraNa ke eka paNa amAsamAM ke punamamAM e natrakSanA ke traNu nakSatrane saMbhava hAvAthI paraMtu eka pradhAna nakSatranA nAmathI mAsanA nAmane Adha thavAmAM saraLatA heAvAthI A kathana nirdoSa che. A sUtra Azvina ane caitramAsane adhikRta karIne pravRtta thayela samajavu, (jayA NaM katti puNimA bhavai, tayANaM vaisAhI amAvAsA bhavai, jayA NaM vesAhI, puAimA mavara, tathA khaMttirphe mAmA manaTM) jyAre kArtikI eTale ke kRttikA nakSatrathI yukta kArtika mAsanI punama hAya che eja samaye pachInI amAsa vaizAkhI arthAt vizAkhA nakSatravALI vaizAkhI nAmanI amAsa hoya che, tathA jyAre vaizAkhI vizAkhA nakSatravALI vaizAkha mAsa edhikA punama heAya che, tyAre eTale ke eja mAsamAM pachInI kRttikA nakSatrathI yukta kAtiMkI nAmavALI amAsa hoya che. kRttikAthI pahelAM viparIta gaNutrIthI vizAkhA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 332 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra soLamuM thAya che. tathA vizAkhA nakSatrathI viparIta kama gaNanAthI pahelA kRttikA nakSatra caudamuM thAya che. A sUtra kArtika mAsa ane vaizAkha mAsane adhikRta karIne pravRtta thayela che. (kayA mAhitI puNimA mavarU tathA La nidrAmU mAvAnA mavarU, navA i InAmU puNimA mavarU tathA baM mAhira zamAvavA mavarU) jyAre mRgazira nakSatra yukta mArgazIrSamAsa bAdhikA punama hoya che, e ja mAsamAM pachIthI kAmUlI ceSThA ane mULa e bemAMthI ekathI athavA banethI yukta jayeSThAmUlI nAmanI amAsa e ja mAsamAM thAya che, mRgazirA nakSatrathI AraMbha karIne pahelAM viparIta gaNatrIthI ceSThA nakSatra soLamuM hovAthI tathA mULa nakSatra paMdaramuM hovAthI A pramANe thAya che. jyAre jyeSThA ane mUla nakSatramAMthI eka athavA beu nakSatrothI yukata jyeSThamAsa bedhikA punama hoya che. tyAre e jamAsamAM pAchaLathI mRgazirA nakSatrathI yukta mArgazISI nAmanI amAsa thAya che. jyeSThA nakSatrathI AraMbha karIne pahelAM viparIta gaNanAthI mRgazirA nakSatra caudamuM thAya che. jo mULa nakSatrathI AraMbha karIne viparIta gaNatrIthI gaNavAmAM Ave tyAre te mRgazirA nakSatra paMdaranuM thAya che. A sUtra mArgazIrSamAsa ane jeThamAsane adhikRta karIne kahela che. __ (jayA NaM AsADho puNNimA bhavai, tayA NaM AsADhI amAvAsA bhavai, jayA NaM AsADhI puformavarU tathA La pholI amAvAsA mavaDuM) jyAre puSya nakSatrathIyukta piSamAsa bAdhikA punama hoya che, tyAre eTaleke ejamAsamAM pachinI aSADhI arthAt pUrvASADhA ane uttarASADhAmAMthI eka athavA bane nakSatrothI yukta aSADhI nAmavALI amAsa eja mAsamAM thAya che. puSya nakSatrathI Arambha karIne viparIta gaNatrIthI uttarASADhA nakSatra seLabhuM thAya che. ane pUrvASADhA nakSatranI saMkhyA sattara thAya che. jyAre aSADhI arthAt pUrvASADhA ane uttarASADhA nakSatramAMthI eka athavA banethI yukta aSADhI arthAt aSADhamAsa bedhikA punama thAya che. eja mAsamAM pachithI paMdara divasa pachI piSi puSya nakSatrayukta piSInAmavALI amAsa thAya che. uttarASADhAnakSatrathI AraMbha karIne viparIta krama kamathI gaNatrI kare te puSya nakSatra caudamuM thAya che, tathA je pUrvASADhAnakSatrathI AraMbha karIne viparIta kramathI puSya nakSatrane gaNavAmAM Ave tyAre te teramuM thAya che. ApaNuM saMbhAvanA thAya che. kAraNa ke nakSatronI saMkhyA nizcayanayanAmatathI satyAvIsa ja hoya che. ane rAzinI saMkhyA bAra hoya che. savAbe nakSatrathI eka rAzI thAya che. sUrya ane caMdranI gatyantara vazAtA tithinI utpatti thAya che. gatinI ugratAthI alpatva ane nicI gatithI adhikatva thAya zrI suryaprajJati sUtraH 1 333 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A pratyakSathIja jaNAya che. ucca eTale maMdazya thAya che. ucca rAzIthI sAtamI rAzImAM pitAnI kakSAmAMja nimna thAya che. caMdranuM uccatva ane nimnatva tAtkAlika thAya che. hamaNuM sUryanuM maMdaccapaNuM mithuna rAzimAM aDhAramAM aMzamAM che, tethI sAtamI dhana rAzimAM aDhAramA aMzamAM nIca paNa che. tethI teramA divasathI laIne sattaramA divasa paryaratamAM eka saura nakSatranA bhega kALanI saMbhAvanA thAya che. caMdranI gativazAta dainika nakSatromAM hAsa ane vRddhi thAya che. sarvatra gaNanA kramamAM viparIta gaNanAthI abhijIta nakSatrane gaNavAthI paMdaramuM ke caudamuM thAya che. nakSatronI saMkhyA satyAvIsa hovAthI A pramANe thAya che. abhijItu nakSatra prAyaH vyavahAramAM AvatuM nathI. ahIMyA vyavahAra sUtra A pramANe che. (kayudo have amArUMvageei sattAvIsa gavardi saMgAra) A jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM abhijItane cheDIne satyAvIsa nakSatra vyavahAramAM Ave che. paraMtu haLacakramAM, kRpacaMdramAM, vatsacakramAM aSTottarI dazAnA kramamAM ItyAdi kArya vizeSamAM kayAMka gaNavAmAM Ave paNa che. je sU. 40 | zrI jainAcArya - jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUrya prajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM dasamA prAbhUtanuM sAtamuM prAbhRta prAbhRta samApta . 10-7 ||. zrI suryaprajJapti sUtra: 1 334 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAbhUta kA AMThavAM prAkRtaprAkRta AThamA prAbhRta prAbhRtanA prAraMbha TIkA sAtamA prAbhRtaprAmRtamAM amAsa ane punameAnA saMbaMdhanuM kathana karIne have AThamA prAbhRtaprAkRtanA prAraMbha karavAmAM Ave che-(tAduM te) ItyAdi zrIgautamasvAmI prazna pUche che ke-(tA huM te navattasadiAtti (nA) he bhagavAn ApanA matathI athavA Ape pahelAM pratipAdita karela aThayAvIsa nakSatrAnI saMsthiti arthAt saMsthAna AkAra kevA prakAranA kahela che? te Apa kaheA A pramANe kahIne zrIgautamasvAmI pharIthI pratyeka prazna alaga alaga pUche che-( tA smiLa bhaTThAvAlAva sattAnuM bamIyI ne Lavavase itit vatte) nakSatrAnA sasthAna sabaMdhamAM A pahelA pratipAdana karela aThayAvIsa nakSatramAM yuganAAdi medhaka sava prathama je abhijIta nakSatra che te kevA saMsthAnavALu' eTaleke abhijIta nakSatranuM svarUpa Ape kevA prakAranu kahela che. te Apa kaheA A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn uttaramAM kahe che--(noyamA ! polIsAvahiyaMpitte) he gautama ! abhijIt nakSetranuM svarUpa A pachIthI kahevAmAM AvanAra aDayAvIsa nakSatrAmAM abhijIta nakSatranA AkAra geAzISanI paMkti jevA kahela che. arthAt pudlAnI dIrghAkAra je zreNI-pa Mkti tenA jevuM je sa MsthAna tenA jevA svarUpavALA abhijIt nakSatrane AkAra kahela che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che (tA savaLe Lavavatta isa ivaLatte) zravaNu nakSatra kevA AkAravALuM kahela che ? eTale ke A aThayAvIsa nakSatramAM khIjI je zravaNa nakSatra che. tenA AkAra kevA kahela che ? uttaramAM bhagavAn kahe che (ttA hrAddArasaMCi paLase) zravaNa nakSatra kAhalanA jevA AkAravALu kahela che. kAhala traNa pagavALI vastu vizeSane kahe che, jene bhASAmAM tipAI kahe che. AvA prakAranA AkAravALuM zravaNanakSatranuM svarUpa kaDela che. zrIgautamasvAmI pharIthI prabhuzrIne pUche che- (tA biTTA navalatte siMThela vAte) zrI suryaprajJapti sUtra : 1 335 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A aThayAvIsa nakSatramAM trIju dhaniSThA nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che- (ta sa3LavILasaMDhiNa [v) trIjuM dhaniSThA nakSatra zakunI palInakanA jevA AkAravALuM kahela che. zakunI lInaka zreNarUpa lAMbA AkAranA vAdya vizeSane kahe che jene bhASAmAM mRdaMga kahe che. tenA jevA AkAravALuM dhaniSThA nakSatra kahela che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che.- (rA samikSA kare fja vaMgi Tom) aThyAvIsa nakSatramAM zatabhiSA nAmanuM nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che- (tA purovacArasaMhig goLa) cothuM zatabhiSAnakSatra puSpo pacAra arthAt pAtramAMsajaja karela puSpanA AkAranA samAna AkAravALuM che. arthAt goLa AkAranA upahAra pAtramAM phelAyela dhoLA punA samAna hoya che. e saMkhyAvALA tArAothI yukta zatatArA eTaleke zatabhiSA nakSatra AkAzamAM vikasita hoya che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che(tA puravApodbhava javAne ja saMkig Your) aThayAvIsa nakSatromAM pAMcamuM pUrvA ThapadA nakSatra arthAt pUrvAbhAdrapadA nakSatra kevA prakAranA AkAra vALuM kahela che? zrI bhagavAna kahe che- (vaDhavAvIyaMThis ) pAMcamuM pUrvAbhAdra padA nakSatra apAdhaMvAvanA jevA AkAranuM kahela che. caturasAkAra vAva hoya che. tenA adha bhAga jevuM eTale ke ardhAkAra vAvanA che jene AkAra hoya che, te ardhavAva saMrithata pUrvAbhAdrapadA nakSatra rAtre AkAzamAM dekhAya che, (parva para vei) pUrvokta bhAdrapadA nakSatranA saMsthAna jevA saMsthAnavALuM chaThThuM uttarAbhAdrapadA nakSatrane paNa samajavuM. arthAta uttarAbhAdrapadA nakSatra paNa ardhavAvane AkAra jevA AkAravALuM kahela che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che-(tAraka javalle ja saMhipa patte) aThayAvIsa nakSatramAM revatI nakSatrane AkAra kevo kahela che? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che (tAsaMgi quLa7) sAtamuM revatI nakSatra naukAnA AkAra jevuM kahela che. nikAnA AkArathI rahela aneka tArAothI yukta revatI nakSatra tArAnA jevA AkArathI AkAzamAM dekhAya che. tethI ja revatI nakSatra nIkAkAra kahela che. zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che (tA lakSaLI chAvatta vi' if womtte aThavyA vIsa nakSatramAM AThamuM azvinI nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che? arthAt konA saMsthAna jevuM pratipAdita karela che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLI uttaramAM bhagavAna zrI kahe che-tA bAyaMdharvAui Tomtta) AThamuM azvinI nakSatra ghoDAnA gaLAnA jevA AkAravAnuM kahela che, AkAzamAM rahela ghoDAnA gaLA jevA traNa vaLavALuM azvinI nakSatranuM svarUpa samajavuM. zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che-LatA maLI navajo siMha gum) navamuM zrI suryaprajJati sUtraH 1 336 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNI nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM pratipAdita karela che. uttaramAM zrI bhagavAn kahe che(tA maLI navatta maLaeti vatte) navamuM bharaNInakSatra bhagasa sthita arthAt pakta addha traNa tArAthI yukta bhagAkAra saMsthAnavALu' kahela che. zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che-(tA RttiyA naslane jimaMdira vaLatte) acAvIsa nakSatrAmAM dasamuM kRttikA nakSatra kevA prakAranA mAkArathI AkAzamAM rahela kahyuM che, uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA-ttiyA navatta chupasaMzi vaLatte) dasamuM kRttikA nakSatra AkAzamAM astAnA gharanA jevu. arthAt hajAmanA banne bAju e astarAnA jevA AkArathI traNa traNa tArAthI vyApta thayela eTale ke pa`kaTa sarakhu anne bAju lAMbu cha tArAovALu` kRtikA nakSatranuM svarUpa jANavuM. pharIthI zrI gautamasvAmI pUche che-(tA rohinI navavase isaMjhila vaLatta) agI. yAramu AhiNI nakSatra kevA prakAranA AkArathI AkAzamAM rahela che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna kahe che, (sA roTinI yavatta sAdurasidi Fcho) aThayAvIsa nakSatrAmAM agyAramu rAhiNI nakSatra gADAnI udha eTale ke gADInA mULa bhAganA jevA AkArathI AkAzamAM rahela kahyu` che. pharIthI zrI gautamasvAmI pUche che.(tA maliLavuMtte ri saDhivu vatte) aThayAvIsa nakSatrAmAM khAramu mRgazirA nakSatra kevA prakAranA AkAravALu AkAzamAM dRzyamAna kahela che ? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che. (tA maLalIlApatti saMki vaLatte) khAramu mRgazirA nakSatra mRgazIrSAvalInA saMsthAna jevu' arthAt mRgAnA je mastaka tenI je paMkti tenA jevA AkAravALu eTale ke 5 kti khaddha mRgAnA mastakonA samUhanA AkAra jevuM kahela che, zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che--(tA addA navalatte di maMjhillR vaLatte) aDacAvIsa nakSatrAmAM teramu ArdrA nakSatra kevA prakAranA saMsthAnavALuM kahela che? uttaramAM bhagavAnazrI kahe che-(tA aA navalatte i vidurmapi vaLa) teramu ArdrA nakSatra AkAzamAM leAhInA TIpAnA jevuM hAvAnu dhvanita thAya che. tethI cha tArAothI vIMTaLAyela arthAt padmarAganA jevuM ujjavala kAMtivALu cha tArAthI prakAzamAna AkAzamAM AryAM nakSatra pratibhAsita thAya che. zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che-(tA puLasu banavatte isaMjhila vAtta) aThayAvIsa nakSatrAmAM caudamuM punaHvasu nakSatra kevA prakAranA saMsthAnavALuM pratipAdvita karela che ? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA punavasu LayaTM tuhA maMThi vaLatte) aThAvIsa nakSatramAM caudamu punaHvasu nakSatra trAjavAnA AkAranA jevuM arthAta zera mazera ItyAdri vajana mApaka je zrI suryaprajJapti sUtra : 1 337 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya che. tene tulA arthAt trAju kahe che. tenA AkAranA sarakhA saMsthAnavALu` punaHsu nakSatranuM svarUpa cAra tArAethI dazyamAna thAya che, zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che.. (lA pu navalatta saMzivattta) acAvIsa nakSatramAM 5daramuM puSyanakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che? uttaramAM zrI bhagavAn kahe che. (tAlu navavatta pramALa satit vAse) pa Mdaram, puSya nakSatra vamAna arthAt svastika-sAthiyAnA AkAranA jevA AkAravALu kahela che, eTale ke nIcenA bhAgamAM sAMkaDuM uparanI tarapha paheALu zarAvanA pAtranA jevA saMsthAnathI sasthita puSya nakSatranuM svarUpa pratipAdita karela che, zrI gautama svANI pUche che(ahesAnavrutta di maMjhila vaLatta) aThayAvIsa nakSatrAmAM seALamu azleSA nakSatra kevA prakAranA AkAravALu pratipAdita karela che? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA gakSettA navatta vayanA saMpittta) aThayAvIsa nakSatrAmAM seALasu azleSA nakSatra patAkA eTaleke dhajAnI samAna rahela azleSA nakSatra AkAzamAM dekhAya che. zrIgautamasvAmI pUche che (tA mahA navavase sidiLatta) aThayAvIsa nakSatrAmAM sattaramuM maghAnakSatra kevA prakAranA AkAravALuM pratipAdata karela che? uttaramAM zrIbhagavAn kahe che (tA mahA latte vAra divatte) aThayAvIsa nakSatrAmAM sattaramu mAnakSatra prAkAranA jevA saMsthAnavALu kahela che, prAkAra rAjAenA kATanA jevI sa rakSaNAtmaka bhItane kahe che. tenA jevA AkAravALuM mazrAnakSatra kahela che. zrIgautamasvAmI pUche che- (sa punAnunI gaNatte isaMThi paLatte) aThayAvIsa nakSatrAmAM aDhAramuM pUrvAphAlgunI nakSatra kevA prakAranA AkAravALu kahela che ? uttaramAM zrI bhagavAn kahe che. (tA puja thI nakAre vasidi paLatte) aThayAvIsa nakSatrAmAM aDhAramuM pUrvAphAlgunI nakSatra ardhA palaMganA jevA athavA be tArAethI yukta aryAM khATalAnA jevu. jenu' saMsthAna heAya tevA prakAranA AkAravALu` kahela che. (a uttarApi) pahelA pratipASThita karela pUrvAphAlgunI nakSatranA saMsthAnanA jevuM egaNIsamuM uttarA*AlgunI nakSatranuM' svarUpa jANavu, zrIgautamasvAmI pUche che-(jJA chelR nannuttani sa ivaLatta) aThayAvIsa nakSatrAmAM vIsamu' hasta nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che ? uttaramAM zrIbhagavAn kahe che(tA the navavase thamaMjhilLanne) vIsamuM hasta nakSatra hAthanA AkAranA jevA AkAravALuM arthAt pAMca tArAethI yukta pAMca AMgaLIyA vALAM hAthanA jevuM eTale ke hAthanA agrabhAga arthAt paMjAnA jevA AkAravALu hasta nakSatranuM svarUpa jANuvu. zrIgautamasvAmI pUche che-(sAvittA LavataeN visaCi vaLo) aThayAvIsa nakSatrAmAM ekavIsamu... citrA nakSatra kevA AkAranu` kahela che ? uttaramAM zrI bhagavAn zrI suryaprajJapti sUtra : 1 338 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che.-A vitta vatte muharivaMdira gotti) citrA nakSatra mukha kulla arthAt prasanna mukhanA sarakhuM arthAta ekaja tArAthI jaNAtuM goLa AkAranA metInA jevuM ujavala hasatA mukhanA jevA AkAravALuM hoya che. zrI gautamasvAmI pUche che (te sAruM jaa jiM saMThig Gord) aThayAvIsa nakSatramAM bAvIsamuM svAtI nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che? uttaramAM bhagavAna zrI kahe che. (ta sAruM banatte zrIlaMkag gutte) bAvIsamuM svAtI nakSatra khIlAnA AkAra jevuM arthAt ekaja vidramanA jevA AkAravALuM jAjavalyamAna tArAthI jaNAtuM khIlAnA AkAra jevA saMsthAna yukta khIle pazune bAMdhavAno staMbha jene khUTe kahe che. tenA jevo svAtI nakSatre AkAra hoya che, zrIgautamasvAmI pUche che (aa visaT OFutte hiM saMdig goLa) aThayAvIsa nakSatramAM tevIsamuM vizAkhA nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che (tA vivAhA hU hAmaliMka Tum) tevIsamuM vizAkhA nakSatra dAmanInA jevA AkAravALuM kahela che, dAmanI pazubaMdhana athavA vijaLInI rekhAne kahe che, A dAmanInA jevuM cAra tArAothI yukta teraNanA AkAra jevuM derI sarakhuM saM sthAna vizAkhA nakSatranuM AkAza dekhAya che, tema samajavuM. zrI gautamasvAmI pharI pUche che (tA judA batta vi saMkig gutte) aSAvIsa nakSatramAM covIsamuM anurAdhA nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM AkAzamAM dekhAya che? uttaramAM bhagavAna zrI kahe che. (vA anurAi gaDhavaze giAvaDhiDhiu gontta) covIsamuM anurAdhA nakSatra ekAvalI hAranA AkAra jevA AkAravALuM kahela che. arthAt cAra ujaLA AkAravALA ane lAla raMganA trikoNanA AkAranI jema rahela tArAothI dekhAtI patrarAga maNInI mALAnA jevA AkAravALe anurAdhA nakSatrano AkAra pratipAdita karela che. zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che (tA gaTTA bajAje pam) adhyAvIsa nakSatramAM pacIsamuM jayeSThA nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM prajJapta karela che ? uttaramAM bhagavAna zrI kahe che to nir naNe carasaMhie gom) pacIsamAM ceSThA nakSatrane AkAra hAthInA dAMta je pratipAdita karela che. arthAt ujavalAkAra cAra tArAothI jaNAtA hAthInA dAMtanA jevuM AkAzamAM jayeSThA nakSatra daSTigocara thAya che. zrIautamasvAmI pUche che (sA mUke gharane di saMkig goLa) aThayAvIsa nakSatramAM chavvIsamuM mULa nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahela che. uttaramAM bhagavAn zrI kahe che (aa mUDhe chaa viEghasavaMdira goLa) chavIsamuM mULa nakSatra vIMchInA puMchanA jevA AkAravALuM zrI suryaprajJati sUtraH 1 339 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt vakAkAra ujjavala khAra tArAmAthI yukta mUla nakSatra AkAzamAM dRSTigeAcara thAya che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che (tA pukvAmADhALapalane sinikLaze) aThayAvIsa nakSatromAM satyAvIsamuM pUrvASADhA nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM pratipAdita karela che? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (tA puSpAsAdA navalatta vimasaMdipa vakhate) satyAvIsamuM pUrvASADhA nakSatra hAthInA kuMbhanA jevu' arthAt gaja vizva bhanA jevu eTale ke e tArAothI yukta ane trIjA meTA deIpyamAna tArAthI hAthInA kuMbhasthaLanA jevuM AkAzamAM rahela daSTigocara thAya che. tenA sarakhuM jenuM saMsthAna heAya tene gajaviSThabha sa Msthita kahevAmAM Ave che. AvA prakAranA saMsthAnavALuM pUrvASADhA nakSatra pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI pUche che (tA uttarAlADhA Lavavatta ni sat vaLatte) aThayA vIsamAM nakSatromAM aThayAvIsamuM uttarASADhA nakSatra kevA prakAranA AkAravALuM kahevAmAM Avela che? uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(nA uttarAbhAdA navalane sArsaMkiLatte) chelluM acAvIsamuM uttarASADhA nakSatra sAdi saMsthAnanA jevu arthAt zAlmalI vRkSanA thaDanA sarakhu` ke je zAkhA prazAkhA vinAnuM thADI zAkhAvALuM lAMkhA AkAravALuM zAmalI vRkSanuM skaMdha hoya che tevA prakAranA AkAravALu' uttarASADhA nakSatra traNa tArAethI yukta lAMbA AkAravALuM arthAt mAMcaDAnA jevA AkAravALu AkAzamAM dRSTigocara thAya che, A rIte aThayAvIsa nakSatrAnA saMsthAna alaga alaga praznottara rUpe vistArapUrvaka pratipAdita karela che. A viSayanA saMdhamAM jamRddIpaprajJapti sUtramAM sthAna saMgAhikA traNa gAthAe kahela che. e traNa gAthAo sa'skRta TIkAnI aMtamAM mUla mAtrarUpe (polIsAhi) tyAdi prakArathI Apela che. te jIjJAsuoe te tyAM joIne jANI levI / / sU0 41 / / zrI jainAcArya -jainadhama divAkara--pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUrya prajJaptisUtranI sUjJaptiprakAzikA TIkAmAM dasamA prAkRtanuM AThamuM prAmRtaprAbhUta samApta / / 1208 || zrI suryaprajJapti sUtra : 1 Wan 340 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAbhUta kA navavAM prAkRtaprAbhUta navamA prAbhRtaprAkRtanA prAraMbha TIkA :- pracalita A dasamA prAbhUtanA (coLe ja. te vastu bAratam) ApanA matathI ceAganA viSayamAM kevI rIte kahela che? A viSayamAM AThamA prAbhRtaprAbhUtamAM nakSatrAnA saMsthAnanA svarUpa viSe praznottarUpathI ekatALIsamuM sUtra vistArapUrvaka vyAkhyAta karIne have A navamA prAbhRtaprAbhUtamAM arthAdhikArasUtramAM dareka nakSatrAnA tArAnu pramANu kahevAnI icchiAthI e viSayanA saMbaMdhamAM praznottara rUpathI kathana karavAmAM Ave che. AmAM zrIgautamasvAmI pUche che (sA ete tAro hite ti vanA) he bhagavAn anya viSayamAM pUchavAnuM che paraMtu atyAre pahelAM Ape nakSatrAnA svarUpanuM pratipAdana karela che. temAM tArAonuM pramANu Ape kahela nathI. tethI tenA sa MbaMdhamAM pUchuM ke Ape kevI rIte athavA kai yuktithI athavA kayA AdhArathI athavA ApanI prajJAthI pratyakSa karela vastunA AdhArathI abhijIta vigere pahelAM kahela aDayAvIsa nakSatrAnA tArAgra eTale ke tArAonu pramANu Ape kahela che? te Apa kRpA karIne kahe| A rIte sAmAnyathI prazna karIne have dareka nakSatrAne laine prazna kare che. (tA vattA TrAvIsANa bavattAnuM amArUM navatta rU tAre phaLaze) pahelA pratipAdita aThayAvIsa nakSatramAM yuganA Adi dhaka paheluM abhijIta nakSatranuM pratipAdana karela che te abhijIta nakSatra keTalA tArAvALuM kahela che? te Apa mane kahe! A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn kahe che (tA amirUM navaze tijJAre vaLatta) abhijIta nakSatra traNa tArAovALu kahela che. arthAt abhijIta nakSatramAM traNa tArAe heAya che. zrIgautamasvAmI pUche che ke (tA savaLe vavaze jarU tAre vaLatte) aThayAvIsa nakSatromAM khIjuM zravaNa nakSatra keTalA tArAovALuM pratipAdita karela che. zrIbhagavAna kahe che--(tA savaLe Lavavatta, tti tAre vaLatte) mIjI zravaNa nakSatra traNa tArAethI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 341 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukta pratipAdita karela che. arthAt zravaNa nakSatramAM traNa tArAo hoya che. zrIgautamasvAmI pUche che. (tA ghaNA vitta zarUtAre pamte) adhyAvIsa nakSatramAM trIjuM dhaniSThA nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? uttaramAM bhagavAnathI kahe che (tAvaLiz F gmtAre )trIju dhaniSThA nakSatra pAMca tArAovALuM pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI pUche che (vA mirayA vatte vAratA re pavLa) aThayAvIsa nakSatromAM cothuM zatabhiSA nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che(ttA samikSA kavare sacatAre ghaoLajo) cothuM zatabhiSA nakSatra so tArAo vALuM pratipAdita karela che, zrI gautamasvAmI pUche che (tA puLyApoTravA jAva rUAre ghaom) aThayAvIsa nakSatramAM pAMcamuM pUrvASThapadA arthAt pUrvabhAdrapadA nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? uttaramAM bhagavAna zrI kahe che ( purAvotathA Lakaa par gontta) pAMcamuM pUrvAbhAdrapadA nakSatra be tArAothI yukta pratipAdita karela che. (gha vattA vi) pUrvAbhAdrapadA nakSatranA kathanAnusAra chaDuM uttarAbhAdrapadA nakSatra paNa be tArAovALuM pratipAdita karela che, zrI gautamasvAmI-(tA rea ma #tAre Ti) adhyAvIsa nakSatromAM sAtamuM revatI nakSatra keTalA tArAovALuM prajJapta karela che? zrI bhagavAna (tA revaDuM nava vastI sitAre vaLa) sAtamuM revatI nakSatra batrIsa tArAothI yukta pratipAdita karela che. arthAt revatI nakSatramAM batrIsa tArAo hoya che. zrI gautamasvAmI-bhatA gariNI najare tAre goLa) aThayAvIsa nakSatromAM AThamuM azvinI nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che ? zrI bhagavAna-(ta fkSaLI Lakatte nitAre so AThamuM azvinI natra traNa tArAovALuM pratipAdita karela che, tame paNa e pramANe pitAnA ziSyone pratipAdita karIne kahe. (pUrva sa vi chinnati) A pUrvokta kathana pramANe badhA nakSatronA tArAonI saMkhya nA jJAna saMbaMdhamAM prazna karAya che, ane dareka nakSatranA tArA jJAna viSayaka uttara vAkyanI cejanA karIne kahI levuM, jema kezrI gautamasvAmI pUche che. (tA mA jAva rUAre vour) aDyAvIsa nakSatramAM navamuM bharaNI nakSatra keTalA tArAothI yukta pratipAdita karela che? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(vA maLI bA sitAre paum) navamuM bharaNI nakSatra traNa tArAovALuM kahela che. zrIgautamasvAmI- (sA Rtti bAvare sutA pUur) aThayAvIsa nakSatromAM dasamuM kRttikA nakSatra keTalA tArAovALuM pratipAdita karela che? zrIbhagavAna-(tA #ttiyA re tAre zrI suryaprajJati sUtraH 1 342 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gom) dasamuM kRttikA nakSatra cha tArAovALuM kahela che. zrIgautamasvAmI- (tA LiI maa #sitAre goLa) aThayAvIsa nakSatramAM agIyAramuM rohiNI nakSatra keTatA tArAevALuM kahela che? zrIbhagavAn (tA rahichI te tAre pavLa) agIyAramuM hiNI nakSatra pAMca tArAovALuM kahela che. zrIgautamasvAmI-(A mAlir mtte jatA gor7) aThayAvIsa nakSatramAM bAramuM mRgazirA nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? zrIbhagavAn hatA maNi1 ja tivAre 10UT) bAramuM mRgazirA nakSatra traNa tArAovALuM pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI-(vA addA LA tAre ghaomtta) teramuM AdrA nakSatra keTalA tArAovALuM pratipAdita karela che, zrIbhagavAna ( bAvare tAre pao) teramuM AdrA nakSatra eka tarAvALuM kahela che. zrIgautamasvAmI- (tA puLaahU rUtAre Tur) aThyAvIsa nakSatromAM caudamuM punarvasU nakSatra keTalA tArAvALuM kahela che? zrIbhagavAna -satA putra, banne paMjare pUomtta) caudamuM punarvasu nakSatra pAMca tArAovALuM pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI-(ta puNe jo tAre ghaomtta) aThaya vIsa nakSatramAM paMdaramuM puSya nakSatra keTalA tArAovALuM pratipAdita karela che? zrIbhagavAna (71 gNe Laa tire vaUtte) paMdaramuM puSya nakSatra traNa tArAovALuM pratipAdita karela che. zrIgautama svAmI (tA. 3NetA kaaoN tAre ghaomtte) aThayAvIsa nakSatromAM seLamuM azleSA nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? zrIbhagavAna (tA gaNelA ja che tAre gmtte) soLamuM azleSA nakSatra che tArAovALuM pratipAdita karela che. zrI gautamasvAmI-natA mA garAte tAre ghaomtta) aThayAvIsa nakSatromAM maghA nakSatra keTalA tArAovALuM kahe che? zrIbhagavAna-(tA mA bApa satta tAre pUchaLa) sattaramuM maghA nakSatra sAta tArAovALuM pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI-(tA pudakALo bakaad tAre pauLajo) aThyAvIsa nakSatromAM aDhAramuM pUrvAphAlvanI nakSatra keTalA tArAovALuM pratipAdita karela che? zrIbhagavAn -(tA purasagunA banne TutAre pavor?) aDhAramuM pUrvA phAgunI nakSatra be tAravALuM kahela che, (parva dattara ) pUva phAgunI nakSatranA kathana pramANe ogaNIsamAM uttara phAgunI nakSatranuM kathana, samajI levuM. arthAt ogaNIsamuM uttarAphAgunI nakSatra paNa be tArAvALuM pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI-(sudhe, ghaTyutte tAre zrI suryaprajJati sUtraH 1 343 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tte) aDayAvIsa nakSatromAM vasamu hastanakSatra keTalA tArAvALuM kahela che ? zrIbhagavAna (tA the navatta paMcatAra vaLatte) vIsamuM hastanakSatra pAMca tArAvALu kahela che. zrIgautamasvAmI-(tA cittA Lalatte vaDu tAre vaLatta) aDayAvIsa nakSatrAmAM ekavIsamu citrAnakSatra keTalA tArAovALu kahela che ? zrI bhagavAn-(tA| cittA nannutte tAre vaLatte) ekavIsamu citrA nakSatra eka tArAvALuM kahela che. ekaja tArAthI dekhAtu AkAzamAM svataMtrapaNAthI pratibhAsita rahe che. zrIgauttamasvAmI-(tamArUM vrutta ttAra cho) khAvIsamuM svAtInakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? zrI bhagavAna-(tA sArUM navalatte tAre vaLatte) khavIsamuM svAtI nakSatra eka tArAvALuM arthAt prakAzamAna ekaja tArAthI svataMtrarUpe vamAna AkAzamAM dRSTigocara thAya che. zrIgautamasvAmI(tA vijJAnhA navRtta pasAra vaLaE) aThayAvIsa nakSatromAM tevIsamuM vizAkhA nakSatra keTalA tArAvALuM pratipAdita karela che ? zrIbhagavAn-(tA vijJAA vatte. paMcatAre vatta) trevIzamuM vizAkhA nakSatra pAMca tArAethI upalakSita kahela che. zrIgautamasvAmI--(TMTM anurAA navalatta zarU tAre raLatte) aThayAvIsa nakSatromAM cAvIsamu' anurAdhA nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? zrIbhagavAn--(tA anurAddA nadavase paMcatAre vaLatte) cAvIsamuM anurAdhAnakSetra pAMca tArAovALuM pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI-tA jhiTrA Lavavrutte tAre banne) aThayAvIsa nakSatramAM pacIsamuM jyeSThA nakSatra keTalA tArAovALu' pratipAdita karela che? zrIbhagavAn--(tA niThThA navalatte ttitAre pAse) pacIsamuM jyeSThA nakSatra traNa tArAovALu pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI- tA mULe Lavaze re nAre vaLatte) aThayAvIsa nakSatromAM chavvIsamuM mUla nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che? zrIbhagavAna-(tA. mULe navavase tAre vatte) chavvIsa nakSatromAM mUla nakSatra jAjvalyamAna ekaja tArAthI svataMtra rUpathI AkAzamAM dRSTigocara thAya che. zrIgautamasvAmI(ttA putrAsADhA gajavaze tAre vAte) aThayAvIsa nakSatromAM satyAvIsamuM pUrvASADhA nakSatra keTalA tArAovALuM kahela che ? zrIbhagavAn--(tA puvvAsADhA vatta caka tAre vaLatte) satyAvIsamuM pUrvASADhA nakSatra cAra tArAvALu kahela che. zrIgautamasvAmI-(tA. uttarAsAdA yatte tAre vaLatte) chellu aThayAvIsamuM uttarASADhA nakSatra keTalA tArAvALuM pratipAdita karela che ? zrIbhagavAn (sA uttarAsADhA vAtta cakatAre vaLatte) aThayAvIsamu' uttarASADhA nakSatra cAra tArA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 344 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ovALuM pratipAdita karela che. A rIte ahIMyAM dareka nakSatronA tArAonA jJAna mATe praznottara rUpathI saMvAdAtmaka vistArapUrNAMka vyAkhyA kahI che. A viSayamAM jabudvIpa, prajJapti sUtramAM tArAonuM pramANa khatAvavAvALI (ttivRttina paMcana) ityAdi e gAthAe kahela che. je Aja sUtramAM saMskRta TIkAmAM saMpUrNa batAvelI che tethI jIjJAsu pAThaka gaNe tene tyAM joI levI ! sU. 42 / / dasamA prAbhUtanuM navamuM prAbhUtaSThAbhRta samApta || || 10-9 || dasarve prAbhUta kA ThasavAM prAbhRtaprAmRta dasamA prAmRta prAbhUtanA prAraMbha~ TIkA--(yone ja te AhyAtA) pravartamAna A viSaya saMbaMdhamAM dasamA prAbhUta prAbhUtamAM dareka nakSatronA tArAonA pramANunuM vivecana karIne have A dasamA prAmRta prAkRtamAM arthAdhikAra sUtramAM keTalA nakSatra svayaM asta thaine aheArAtrIne samApta karatA kayA mAsane samApta kare che? A viSayanA saMbaMdhamAM (ttA haiM te netA gANitti vavanA) zrIgotamasvAmI kahe che ke-anya paNa pUchavAnu che teA paNa hamaNAM e pUchu chu, ke kaivI yuktithI athavA kayA pramANathI svayaM asta thaine aheArAtrane samApta karatA nakSatra rUpanetA ApanA matathI kahela che? te Apa kaheA A pramANe sAmAnya prakArathI prazna karIne vizeSa rUpathI Aja viSayane pratimAsane laI ne prazna karatAM kahe che. (tA vAsAnuM paDhamaM mAsuM r LavavattA naiti) varSAM kAla eTale ke cAra mAsa pramANunA varSA kALanA pahelA zrAvaNa mAsane keTalA nakSatra svayaM asta thaine aheArAtrane samApta karIne A mAsane pUrNa kare che? te kahe A praznanA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA pattAri vattA ne'ti teM nahA uttarASADhA morpha saMcaLo biTTA)e varSAkALanA pahelA zrAvaNamAsane uttarASADhA abhijItU zravaNa ane dhaniSThA e cAra nakSatro peAte asta thaine ahArAtrIne samApta karIne e zrAvaNamAsane pUrNa kare che. A kathananeja pharIthI vistara rUpe kahe che.-(uttarAsADhA porTsa bonne pedda, bIDuM satta boratta gerU, savaLe baTTo raste gerU, dhaLiTA hAM horAM bhea) AnA bhAgakALa A rIte che. uttarASADhA nakSatra zrAvaNamAsanA pahelAnA cauda aherAtrIne pote asta thaine aheArAvane samApta karIne pUrNa kare che. te pachI abhijIt nakSatra sAta mahArAtrane pote asta thaine aherAtrIne zrI suryaprajJapti sUtra : 1 345 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApta karIne pUrNa kare che. te pachI zravaNa nakSatra ATha heArAvIne pAte asta thaIne ahArAtrane samApta karatA karatAM pUrNa kare che. A rIte A badhAne meLavavAthI zrAvaNamAsanA egaNatrIsa divasa samApta thAya che te pachI zrAvaNumAsa saMbaMdhI khAkIna antima eka divasane dhaniSThA nakSatra svayaM asta thaIne aheArAtrane samApta kare che, have chAyAnuvana kahevAmAM Ave che (taMtra caLa mAsatti 2 paraMtuSThottiIr chAcAra sUrila zucipUrlR) A vicAOmAna zrAvaNamAsamAM cAra AMgaLa paurUSI chAyAthI sUrya dararAja pAcho vaLe che. ahIMyAM A pramANe kahevAmAM Ave che. zrAvaNamAsanA pahelA ahArAtrathI AraMbha karIne dararAja anya anya maMDaLanI saMkrAntIthI jematema keipaNa prakAre parAvartita thAya che je pramANe e zrAvaNamAsanA aMtamAM cAra AMgaLa adhika dvipadA paurUSI thAya che. Aneja vistAra pUrvaka kahe che-(tastuLa mANasa jame cittano pArAvuM sAriyo anujALi porissA mayaTTu) vicA`mAna zrAvaNamAsanA chellA divasamAM be pAda ane cAra AMgaLanI paurUSI thAya che. arthAt ATaluM. purUSa pramANa hAya che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che--(tA mArALuM rojyuM mArga rU LavavattA kheti) cAra mAsa pramANavALA varSA kALanA bIjA bhAdaravA mAsane keTalA ane kayA nAmavALA nakSatrA samApta kare che ? zrIgautamasvAmInA A prazna ne sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe che-tA cattari navalattA naiti teM naphA-dhaniTrA samitayA, putraputrayA, kArapukuvA) dhaniSThA zatabhiSA pUrvA prauSThapadA arthAt pUrvAbhAdrapadA tathA uttarAprauSThapadA arthAt uttarAbhAdrapadA A cAra nakSatra svayaM asta thaIne ahArAtrane samApta karatA mAsane pUrNa kare che, pharIthI Ane vistAra pUrvIka kahe che-(tA dhanikA codatta phorlR gerUM misayA satta borlR merU, puvvAma6vacA arTo ahotta gerU sAporTayA mAM aottene) A cAra nakSatrAmAM pahelu dhaniSThA nakSatra bhAdaravA mAsanA pahelAnA cauda aheArAtrane svayaM atagamana pUrNAMka ahorAtrane samApta karIne pUrita kare che. te pachI khIjuM zatabhiSAnakSatra khIjA vibhAganA sAta ahorAtrane pote astagamana pUrNAMka aheArAtrane samApta karIne pUrita kare che, te pachI trIjA vibhAganA ADa heArAtrane trIjI rvAbhAdrapadA nakSatra peAtAnA astagamana pUrNAMka aheArAtrane samApta karIne pUrita kare che. A rIte ahIMyAM khadhI sakhyAne meLavavAthI ogaNatrIsa aheArAtra gata thAya che. te pachI bAkInA eka aheArAtrane uttarAprauSThapadA arthAt uttarAbhAdrapadA nakSatra samApta kare che. A rIte bhAdaravA mAsane dhaniSTAdi cAra nakSatra kramathI svayaM asta thaI ne ahArAtrane samApta karatA karatA pUrNa kare che. have paurUSInu pramANu khatAve che zrI suryaprajJapti sUtra : 1 346 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taMti ja mariNa kasToriNItu chAyA kuriy ) vicAryamAna varSA kALanA bIjA bhAdaravA mAsamAM ATha AMgaLathI kaMIka vadhAre paurUSI chAyAthI sUrya pratidivasa pratinivRtta eTale ke parAvartita thAya che. kahevAno bhAva e che ke-bhAdaravA mAsamAM pahelI ahorAtrIthI AraMbhIne dararoja anya anya maMDaLanuM saMkramaNa karIne jema tema parAvartita thAya che. bhAdaravA mAsanA aMtamAM ATha AMgaLI parUSI chAyA hoya che. tema kahela che ene vistAra pUrvaka samajAve che.-(taraNa mAtaNa rame vise ho vAruM zaru TwAruM voriNI mA) bhAdaravA mAsanA chellA divasamAM ATha AMgaLa adhika be pAda pramANanI virUSI thAya che. (nA vAnA nirca mAsaM varU rAti) varSAkALanA trIjA A mAsamAM keTalA ane kayA nAmanA nakSatra amAsane samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna kahe che.-(tA tifor mjannattA baeNri taM kaddA uttara voTTAyA revaDuM sighaLI) trIjA AsomAsane uttarAbhAdrapadA revatI ane azvinI e traNa nakSatro svayaM asta thaIne ahorAtrane samApta karIne e AdhinamAsane samApta kare che. A nakSatronA ahorAtranA parimANane batAve che.-(tA rattarodranA vorana sojo che, je va para hojo cheDyuM, pittaLo Hi mahorarUM che) e pratipAdita traNa nakSatromAM uttaraprauSThapadA arthAt uttarAbhAdrapadA nakSatra e pratipAdyamAna AzvinamAsanA pahelAnA cauda ahorAtrane svayaM astagamana pUrvaka aherAtrane samApta karIne pUrti kare che. te pachI bIjA vibhAganA paMdara ahorAtrane revatI nakSatra pitAnA atagamana pUrvaka pUrita kare che. A banne saMkhyAne meLavavAthI ogaNatrIsa ahorAtra samApta thAya che, bAkInA eka ahorAtrane azvinI nakSatra potAnA astagamana pUrvaka ahorAtrIne samApta karIne pUrita kare che, (taMra 4 ii mAsi TuvAjI guDhAra vArisI chAyA sUrapa anuparita A vicAryamAna A mAsamAM bAra AMgaLathI kaIka vadhAre chAyAthI eTale ke paruSI chAyAthI sUrya dararoja parAvartita thAya che, eTale ke Aso mAsamAM pahelA ahorAtrathI AraMbha karIne dararoja anya anya maMDaLanA saMkramaNa pUrvaka jematema karIne parAvartita thAya che. A mAsamAM bAra AgaLa vadhAre tripadA pauruSI hoya che. eneja savistara rIte kahe che.(tarU i mArA gharamANe jehADuM tioLa varuM kSiI ma) prativAdyamAna A mAsanA antima divasamAM rekhA eTale ke pAdAnuvatinI sImAne rekhA kahe che. tenAthI Arambha karIne traNa pAda eTaleke zrI suryaprajJati sUtraH 1 47 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdatraya arthAt traNa pagalA pramANunI pauruSI hoya che, arthAt pUrepUrA traNa DagalAnI pauruSI chAyA thAya che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che-(tA vAsALa pattha mAthuM navattA n`tti). varSAkALanA sarvAntima ceAthA kAtika mAsane keTalI saMkhyAvALA ane kayA nAmavALA nakSatro svayaM asta thaine aheArAtrIne samApta karIne mAsane vRzti kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che. (tA timiLa navatA kheti te nahA alinI mALo ttiyA) azvinI bharaNI ane kRttikA e traNa nakSatra kArtika mAsane pAtAnA astagamana pUrNAMka ahArAtrine samApta karIne prerita kare che. A kathanane vistAra pUrvaka kahe che. (siLI caTsa aotte 'tti, maLI rAma bronte gerU, ttiyA huM bahoa gerU) A kahela nakSatromAM paheluM azvinI nakSatra varSA kALanA ceAthA kArtika mAsanA prathama vibhAganA cauda aheArAtrane samApta kare che arthAt svayaM asta thaIne ahArAtrane samApta kare che. eTale ke svayaM asta thaIne aDeArAtrane samApta karIne pUrita kare che. te pachI bIjA vibhAganA paMdara ahArAtrane khIjuM bharaNI nakSatra svayaM' astagamana pUrvaka pUrNa kahe che. A rIte eka saMkhyAne meLavavAthI ogaNatrIsa ahorAtra thaI jAya che. te pachI bAkInA eka aheArAvate trIjI kRttikA nakSatra svayaM asta thaIne pUrita kare che. A rIta ahIMyAM azvinI bharaNI ane kRtikA e traNanakSatra kArtika mAsane samApta kare che. have pauruSI chAyAnuM pramANa batAve che-(tRpti paLa mAyaMttiola baMnnujA porisINa chAcA sUri anucidgurU) vicAryaMmAna varSAkALanA chellA kArtikamAsamAM seALa AMgaLanI pauruSIchAyAthI sUrya dararAja parAvartita thAya che. arthAt kArtikamAsamAM pahelI aheArAtrIthI ArabhIne dararoja anya anya maMDaLanA saMkramaNuthI jematema parAvati ta thAya che, ke je pramANe e kArtika mAsanA chellA divasamAM cAra AMgaLa adhika tripadA pairuSI thAya che. Akathanane vistArarUpathI kahe che-(takSNa La mAnnalsa rime trise signiyAphe cattari baMgujhArUM pomI matra) A pratipAdyamAna kArtikamAsanA chellA divasamAM traNapAda arthAt pAdatraya parimita ane cAra AMgaLa arthAt cAra AMgaLa adhika traNa pAda pramANunI paurUSI hoya che arthAt eTalu purUSa pramANa hoya che. A rIte ahIMyAM cAramAsa lakSaNavALA varSAkALanI samApti thAya che. have hemantakALa saMbadhI praznone zrIgautamasvAmI pUche che. (tA dematALa Tarma mArka rU LavatA neti) he bhagavana ! hemanta kALane! prathama mAsa je mAzI`mAsa che tene kayA nAmavALA ane keTalA nakSatro samApta kare che? te kaDo arthAt svayaM asta thaine ahorAtrane samApta karIne e mAzI`mAsane pUrita kare che ? te kaho A pramANe zrI suryaprajJapti sUtra : 1 348 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA. taLa chAvattA ti saM =aa vattiyA hiLI mAsirA) kRttikA rahiNI ane mRgazirA e traNa nakSatra kramathI svayaM asta thaIne ahorAtrane samApta karIne hematakALanA pahelA mArgazIrSa mAsane samApta kare che. have tenA bhoga kALanuM kathana kare che.-(tA #ttithA vidyatte rota badatte jovuM rohif gogjra mahora gerU, mAtA gaNotta bepha) ahIMyAM kahevAmAM Avela traNa nakSatramAM paheluM kRtikA nakSatra mAgazara mAsanA prathama vibhAganA cauda ahorAtrane svayaM asta thaIne aherAtrane samApta karIne e mAsane pUrita kare che. te pachI bIjA vibhAganA paMdara ahorAtrane bIju rehiNI nakSatra svayaM asta thaIe ahorAtrane samApta karIne tene samapti tarapha laI jAya che. A rIte ahIMyAM A banne saMkhyAne meLavavAthI ogaNatrIsa ahorAtra mArgazIrSa mAsanA thAya che. bAkInA chellA eka divasane mRgazirA nakSatra svayaM asta thaIne aherAvIne samApta karIne tene prerita kare che. have ahIMyAM sUryanI chAyAnuvartananuM pramANa kahe che-(71 siMha ra mAri saMkuritI sUri majuriyarU e mArgazIrSamAsane vIsa AgaLathI kaMIka vadhAre paurUSI chAyAthI sUrya dararoja parAvartita thAya che. ahIMyAM AvI rIte thAya che. mAgazara mAsamAM prathama ahorAtrIthI AraMbhIne dararoja anya anya maMDaLama gamana karIne kathaMcita prakArathI parAvartita thAya che, e mArgazIrSa mAsamAM ATha AMgaLa adhika tripadA pauruSI chAyA thAya che, A kathanane ja spaSTa karatAM bhagavAna zrI kahe che (tarasa of NaNa carime divase tiui gyAruM gaTTa gujhAruM poriNI mavarU) A kazyamAna mAgazara mAsanA chellA divasamAM ATha AMgaLathI vadhAre tripadA pramANanI paurUSI thAya che. A pramANe mArgazIrSamAsanI vyavasthA kahevAmAM Avela che.- ( hemaMta tojuM mari pavavattA baeNri) he bhagavAna cAturmAsa viziSTa hemaMtakALanA bIjA piSamAsane keTalA ane kyA nAmanA nakSatra samApta kare che te Apa kaho A praznanA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che ke (ta vattA khAtA joti tai =A-mAsirA ae punnakU pUNo) mRgazirA, Adra, punarvasu ane puSya A cAra nakSatra hemaMtakALanA bIjA piSamAsane svayaM asta thaIne ahorAtrIne samApta karIne mAsane samApti tarapha laI jAya che, have A nakSatranA bhAgakALanA kamanuM kathana kare che.-(ta maNi rodra gora maddA satta aho te zeTTa, gahU bojo ghaTTa pUro pi mojuM pha) ahIMyAM kahevAmAM Avela cAra nakSatromAM paheluM mRgazirA nakSatra piSamAsanA prathama vibhAganA cauda ahorAtrIne zrI suryaprajJati sUtraH 1 349 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pite asta thaIne aDIrAtrane samApta karIne samApti tarapha laI jAya che. te pachI bIjuM AdrA nakSatra piSamAsanA bIjA vibhAganA sAta ahorAtrane svayaM asta thaIne ahorAtrane samApta karIne samApti tarapha laI jAya che. te pachI trIjuM punarvasu nakSatra trIjA vibhAganA ATha ahorAtrane svayaM asta thaIne ahorAtrane samApta karIne tene samAptinI tarapha sarva jAya che, A rIte A traNe nakSatranA bhAga kALanA divasanI saMkhyAne meLavavAthI piSamAsanA ogaNatrIsa ahorAtra samApta thAya che. bAkInA eka divasane cothuM puSya nakSatra svayaM asta thaIne ahorAtrane samApta karIne pUrita kare che. A rIte A cAra nakSatra piSamAsane paNa kare che. have sUryanI chAyAnuvartananuM pramANa batAve che. -(taMri 2 mAmaNi javADhI guru kisIra chAyAg sUri 3gguca) vicAryamAna A poSamAsamAM vIsa AgaLathI kaMIka vadhAre paurUSI chAyAthI sUrya daraja parAvatita thAya che. arthAt piSamAsanA prathama ahorAtrathI AraMbha karIne dararoja anya anya maMDaLanA saMkramaNathI je koI prakArathI parAvatita thAya che, e piSamAsanA aMtanA divasamAM vIsa AMgaLa adhika rekhAstha cAra pAdanI paurUSI thAya che. have Ane vistArapUrvaka kahe che,-(taraNa ( mAsa rime vize dALa vattArI yaduM rino mATu) vicAryamAna piSamAsanA anatanA divasamAM rekhAstha arthAt padanA aMdaranI sImA tyAMthI AraMbha karIne cAra paga tulya pauruSI thAya che. A prakAranA kamathI piSamAsa samApta thAya che. have mAghamAsa saMbaMdhI kathana karavAmAM Ave che. (ttA hepatA ii tatti mArUM navarA naMti) hemanta kALane cAra mahInAomAMthI trIjA mAgha mAsane keTalI saMkhyAvALA ane kayA nAmanA nakSatra samApta kare che? uttaramAM zrI bhagavAna kahe che. (ta tiour mail mti taM nA puNe mArA mA) puSya azleSA ane madyA e traNa nakSatra trIjA mAghamAsane svayaM asta thaIne ahorAtrane samApta karIne samApti tarapha laI jAya che. A nakSatrane bhega kALa A pramANe che. (puNo joddata vahora jerR karatA paMjA bahotti , ii no rU) A pahelAM kahevAmAM Avela traNa nakSetromAM paheluM puSya nakSatra mAghamAsanA pahelA vibhAganA cauda ahorAtrane pote svayaM asta thaIne ahorAtrIne samApta karIne mAsane samApti tarapha laI jAya che. te pachI bIjuM azleSA nakSatra bIjA vibhAganA paMdara ahorA trane samApta karIne mAsane samApti tarapha laI jAya che, A rIte A bane saMkhyAne meLavavAthI ogaNatrIsa divasa samApta thAya che, chellA eka divasane trIju maghA nakSatra pote asta thaIne chellA eka ahorAtrane samApta karIne pUrita kare che. A rIte mAghamAsane traNa nakSatro samApta kare che. have sUryanI chAyAnuM vartananuM kathana karavAmAM Ave che. (saMha ra La mAtaMra vofrDhAra pariNI chAyANa sUvi azuriya) A pratipAdyamAna zrI suryaprajJati sUtraH 1 350 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAghamAsamAM vasa AMgaLathI kaMI vadhAre pauruSI chAyAthI sUrya pratidina parAvartita thAya che. ahIMyAM A pramANe kahevAya che-mAghamAsamAM pahelI ahorAtrIthI AraMbha karIne dararoja anya anya maMDaLanuM saMkramaNa karIne keIpaNa prakArathI parAvartita thAya che. mAgha mAsanA chellA divasamAM ATha AMgaLa adhika tripadA paurUSI hoya che, eja batAve che(tarU i mAnasa parime divase tiLi prayArUM maLatkAruM ) pratipAdyama nA e mAghamAsanA chellA divasamAM traNa pAda ane ATha AgaLanI parupI hoya che. A rIte ahIMyAM mAghamAsa saMbaMdhI vicAra pragaTa karavAmAM Avela che. have phAgaNamAsa saMbaMdhI vicAra kahevAmAM Ave che, tenA maMtA jaltha mAM zarU karavattA ti) hemaMta kALanA cAra mAsa saMbaMdhI cothA antima phAgaNamAsane keTalA ane kayA nAmavALA nakSatra samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAna zrI kahe che (tA titti vattA ti, te TddA mA puvAluLI uttarALI ) maghA pUrvAphAlganI ane uttarAphAgunI e traNa nakSatro hemaMta kALanA atima phAgaNamAsane svayaM asta thaIne aherAtrane samApta karIne pUrNa kare che, have A nakSatranA bhega kALa mokSane batAve che. (5ghA Nakkhatte cAdasaahorate Nei, puvAphagguNI paNNarasa ahoratte Nei uttarAphagguNI egaM dorad ) ahIMyAM kahelA traNa nakSatramAM paheluM maghA nakSatra phAgaNamAsanA prathama vibhAganA ceda aherAtrane svayaM asta thaIne aherAtrane samApta karIne mAsane samApti tarapha laI jAya che, te pachI bIjuM pUrvAphAgunI nakSatra bIjA vibhAganA paMdara aherAtrane pitAnA astagamana pUrvaka ahorAtrane samApti tarapha laI jAya che. A pramANe beu saMkhyAne meLavavAthI phAgaNamAsanA ogaNatrIsa ahorAtra samApta thAya che. bAkInI chellI eka ahorAtrIne trIjuM uttarAphAgunI nakSatra samApta kare che. A rIte traNa nakSatro phAgaNamAsane samApta kare che, have chAyA pramANe batAve che, (taMra ja mAlaMsa sosa vAjAuM pariNA chANa agvaripha) A vicAryamAna hemantakALanA chelA phAgaNa mAsamAM roLa AgaLathI kaMIka vadhAre paurUSI chAyAthI sUrya dararoja parivartita thAya che. kahevAne bhAva e che ke-phAgaNa mAsanI pahelI ahorAtrIthI AraMbha karIne dararoja bIjA bIjA maMDaLanuM saMkramaNa karIne koI paNa rIte parAvartita thAya che, je pramANe phAgaNa mAsanA antamAM cAra AMgaLa adhika tripadA paurUSI thAya che. te ahIMyAM batAvavAmAM Ave che-(taraNa jo mAna carime rivaNe tiuirvyAruM rattara guDhAruM pariNI mArU) e pratipAdyamAna phAgaNamAsanA antima divasamAM cAra AMgaLa adhika traNapAdanI paurUSI hoya che, zrI suryaprajJati sUtraH 1 351 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt tenA barobara paurUSI chAyA hoya che. A rIte phAgaNa mAsanI samApti pUrvaka hemantakALa paNa samApta thAya che. have grISma kALanI vyavasthAnuM kathana kare che. (tA nihALa paDhamaM mA ja bhajavattA ) grISmakALanA pahelA caitramAsane keTalI saMkhyAvALA ane kayA nAmanA nakSatra samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn uttara Ape che, (tA tiUiLa vattA joti saM = uttarALA hutho cittA) uttarAphAlganI hasta ane citrA e traNa nakSatre grISma kALanA pahelA citramAsane svayaM asta thaIne ahorAtrane pari samApta karIne e caitra mAsane samApti tarapha laI jAya che. tene samaya vibhAga A pramANe che.-(ttA uttareTRITLA noda caNo ra beTTa, hRAo gukhara mahArAje che, nittA gha gaNotta zeTTa) A pUrvokta traNa nakSatramAM paheluM uttazaphAgunI nakSatra grISmakALanA pahelA vibhAganA cauda aDorAtrane svayaM asta gamana pUrvaka aherAtrane samApta karIne samAptinI tarapha laI jAya che. te pachI bIjuM hasta nakSatra bIjA vibhAganA paMdara ahorAtrane svayaM asta thaIne ahorAtrIne samApta karIne mAsane samAptinI tarapha laI jAya che. A banne saMkhyAne meLavavAthI caitra mAsanA ogaNatrIsa divase samApta thAya che. bAkInA chellA eka aherAtrane citrA nakSatra svayaM asta thaIne aherAtrane samApti tarapha laI jAya che. A pramANe ahorAtranI vyavasthA kahIne have sUryanI chAyAnuvartana kahe che-(taMti mAsaMti suvADhaTDhainfrasIva AcANa suviNa luciTTa) vicAryamAna grISyakALanA pahelA caitra mAsamAM bAra AgaLathI kaMIka vadhAre paurUSI chAyAthI sUrya dararoja parAvartita thAya che. ahIMyAM A pramANe kahevAmAM Ave che. e caitra mAsamAM pahelI aherAtrIthI AraMbha karIne dararoja bIjA bIjA maMDaLanA saMkramaNathI je koI prakArathI parAvartita thAya che, jema caitramAsanA chellA divasamAM saMpUrNa tripadA paurUSI hoya che. teja batAve che. (taH i mArA vari viSe dA tifowA pagAruM varasI mava) vicAryamAna citramAsanA chellA divasamAM rekhAstha-pAda samIpastha sImAne rekhA kahe che. tyAMthI AraMbha karIne pravRtta traNa pAda pramANa paurUSI thAya che. arthAt tenA samAna paurUSI chAyAnuM pramANa thAya che. A pramANe caitramAsanI vyavasthAne sAMbhaLIne vaizAkha mAsanI vyavasthAnA saMbaMdhamAM pUchavAmAM Ave che. (tA jijJALa vitti mAsa ittA baeNniM) grISmakALanA bIjA vaizAkha mAsane keTalI saMkhyAvALA ane kayA nAmanA nakSetre samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAnuM kahe che--ttA tiLi kharatA ti nA citta nA visANA) citrA svAtI zrI suryaprajJati sUtraH 1 352 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane vizAkhA A traNa nakSatra vaizAkha mAsane pitAnA astagamanathI ahorAtrane samApta karIne vaizAkha mAsane pUrNa kare che, have temanI paripUti kALane bhegakrama kahe che- (tA cittA codasa ahoratte Nei, sAi paNNarasa ahoratte Nei, visAhA ega ahorAttaM Nei) A kahelA traNa nakSatramAM paheluM citrA nakSatra vaizAkha mAsanA pahelA vibhAganA cauda aherAtrane svayaM asta gamana pUrvaka ahorAtrane samApta karIne e ahorAtrane parita kare che. svAtI nakSatra vaizAkhamAsanA bIjA vibhAganA paMdara ahorAtrane samApta karIne pitAnA asta gamana pUrvaka pUrita kare che. A pramANe A banne saMkhyAne meLavavAthI vaizAkha mAsanA ogaNatrIsa ahorAtra samApta thAya che. bAkInA chellA eka ahorAtrane trIjA vibhAganuM trIjuM vizAkhA nakSatra svayaM arata thaIne ahorAtrane samApta karIne pUrita kare che. A rIte ahIMyA vaizAkha mAsane traNa nakSatre samApta kare che. have sUryanAM chAyAnuM vartananuM pramANa batAve che.-(saMsi ra LaM mAri gaDhaMguThANa pAriNI chAyANa sUgi gvariyara) emAsanI ATha AMgaLanI piorUSI chAyA hoya che, arthAt vicAryamAna grISmakALanA bIjA vaizAkha mAsamAM ATha AMgaLanI paurUSI chAyAmAM sUrya darareja bIjA bIjA maMDaLanA saMkramaNathI koI paNa prakArathI parAvartita thAya che. e vaizAkha mAsanA aMtamAM ATha AMgaLa adhika dvipadA parUSI hoya che, tene spaSTa karate kahe che-(taraNa Le mArA rime vire to pAruM mAruM pariNI mArU) vicAryamAna vaizAkha mAsanA aMtanA divasamAM be pAda ane ATha AMgaLa arthAta ATha AMgaLa adhika be pAdanI parUSI thAya che. A rIte ahIMyAM vaizAkhamAsa saMbaMdhI kathana samApta thAya che. have jeTha mAsanA saMbaMdhamAM kathana karavAmAM Ave che. (tA niSNAnaM tatayaM mA UttA ti) grISma kALanA cAra mAsanA samayamAM trIjA jyeSTha mAsane kayA nAmavALA ane keTalA nakSatra samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAnuM kahe che.-(ta sini TruttA joti saM =A-pitA mahA ne mUro) vizAkhA anurAdhA ane jyeSThA mULa A traNa nakSatre e jeTha mAsane pitAnA asta gamana pUrvaka aherAtrane samApta karIne pUrita kare che. have Ane bhega kALanA kramanuM parimaNa batAve che. (ta visAhU vora jorajo ne, junA pAna jerU ne mUruM kara tuM gheru) A traNa nakSatramAM paheluM vizAkhA nakSatra jeTha mAsanA pahelA vibhAganA cauda ahorAtrane pitAnA asta gamana pUrvaka aherAtrane samApta karIne mAsane samApta kare che. te pachI bIjA vibhAganA paMdara zrI suryaprajJati sUtraH 1 353 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahorAtrane khIjuM anurAdhA nakSatra svayaM asta thaine ahorAtrane samApta karIne samApta kare che. A rIte jeThamAsanI A banne saMkhyAne meLavavAthI ogaNatrIsa ahozatra samApta thAya che. tathA bAkInA chellA eka ahorAtrane trIjI jyeSThA mUla nakSatra peAte asta thaine ahorAtrane samApta karIne e eka ahorAtrane samApta kare che. A rIte jeTha mAsane traNu nakSatra svayaM asta thaine ahorAtrane parisamApta kare che. have sUryaMnI chAyAnuvananuM pramANu khatAve che, (sa Msi 1 mAsaMsinnakaraMtuharisIva chAyAva sUri anupariyaTTa) vicAOmAna jeTha mAsamAM cAra AMgaLa adhika paurUSI chAyAthI sUryAM dararoja parAvartita thAya che. arthAt jeTha mAsamAM pahelA ahorAtrathI AraMbha karIne darAja khIjA bIjA maMDaLanA saMkramaNathI koI paNa prakArathI sUrya parAvita thAya che. jema e jeTha mAsanA aMtamAM cAra AMgaLa adhika dvipadA paurUSI hoya che, teneja have vistAra pUrvaka khatAve che. (taraNa nuM mAsata zame vile to pALi cacattattara guhArUM ttessiI mathar)vicAryaMmAna je mAsanA chellA divasamAM e pAda ane cAra AMgaLa arthAt cAra AMgaLa adhika e pAda pramANunI paurUSI heAya che. arthAt eTalA pramANanI paurUSI hoya che. A pramANe grISmakALanA trIjo je jeThamAsa che tenA saMbaMdhanuM kathana ahIMyAM samApta thayuM. have ceAthA aSADha mAsanA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(ttA nirdeALa rahyaM mAruM var navavattA neti) grISma kALanA ceAthA aSADha mAsane kayA nAmavALA ane keTalA nakSatrA samApta kare che? te zrIbhagavAn Apa kRpA karIne kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che--(tA tiLi navalattAne'si ta nA mUcho puvAsADhA uttarASADhA) mULa, pUrvASADhA ane uttarASADhA e traNanakSatrA grISma kALanA chellA aSADha mAsane samApta kare che, have temanA lega kALanA krama batAve che.(taa mUlo cAhasa ahorate Nei, putravAsADhA paNNarasa ahorate Nei, uttarAsAdA egaM boraaopha) A pUrveikta traNa nakSatrAmAM pahelu' mUla nakSatra e cAthA aSADha mAsanA pahelA vibhAganA cauda divasAne svayaM asta gamana pUrNAMka ahorAtrane samApta kare che. te pachI bIjA vibhAganA pannura ahorAtrIne bIjuM pUrvASADhA nakSatra svayaM asta thaIne ahorAtrIne samApta karIne pUrNa kare che. e rIte beu saMkhyAne joDavAthI aSADha mAsanA egagaNatrIsa divase samApta thAya che. zeSa antanA eka divasane trIjuM uttarASADhA nakSatra svayaM asta thaIne aheArAtrIne pUrNa karIne mAsane parisamApti pUrvaka pUti kare che. sUryanI chAyAnuM vartana batAve che. (tA taMtti 2La mAsika TrApsamanvayaMsaEthiApa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 354 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bapafmaMDhANa samajusaMjiLI chAyANa sUrijI anuparicayu) A vicAryamAna aSADha mAsamAM vRttAkAra samacaturasa codha parimaMDaLa arthAt vaTavRkSanI ghanAkAra chAyAnI sarakhI maMDalAkAra rahela vastu prakAzikA chAyAthI sUrya prati divasa parAvartita thAya che. kahevAne hetu e che ke aSADhamAsamAM pahelI aherAtrIthI AraMbha karIne dararoja bIjA bIjA maMDaLanI saMkrAntithI game te prakArathI sUrya, pAchuM vaLe che. e aSADhamAsanA antima divasamAM dvipAdathI adhika paurUSI hoya che. Aneja spaSTa karatAM kahe che. (taraNa it mANasa gharame suMdaruM to jayAruM risI mAra) vicAryamAna aSADhamAsanA atima divasamAM rekhAsthi eTale ke pAdapramANunI sImAne rekhA kahe che. tyAMthI AraMbha karIne bepAda pramANanI paurUSI thAya che. eTale ke aSADha mAsanA chellA divasamAM be pAda pramANanI paurUSI chAyA thAya che. kahevAne bhAva e che ke- A chAyA dara mahine cAra AgaLa vadhe che. ane e rIte poSa mAsa paryanta vadhatI rahe che. te pachI pratimAsa cAra AMgaLa ghaTe che. A hAnI arthAt ghaTa aSADha mAsa paryanta thAya che. tethI aSADha mAsanA aMtamAM dvipadA paurUSI thAya che. A ripInuM pramANa sthaLa daSTithI vyavahArathI kahela che. nizcayathIte sADI trIsa aherAtrImAM cAra AMgaLanI vRddhi ane hAnI thAya che. tema samajavuM. tathA nizcayanayanAmata pramANe paurUSInA pramANanuM pratipAdana karavA mATe pUrvAcA e (Tea5UTTLe ri isAi) vigere prakArathI ATha gAthAo kahela che. je saMskRta TIkAmAM saMpUrNa paNAthI uddhata karela che. tene bhAvArtha ahIMyAM kahevAmAM Ave che je A pramANe che. yugamAM je parvanuM je tithimAM paurUSInuM parimANa jANavuM hoya te pahelAM yuganA AdithI AraMbha karIne jeTalA parva vItI gayA hoya tene laIne paMdarathI guNavA e rIte guNIne vivakSita tithinI pahelAM jeTalI tithI vItela hoya e tithine umeravI e rIte joDIne eka chayAsIthI bhAgAkAra kare te A rIte eka ayanamAM ekaso chayAzI maMDaLa parimANamAM caMdra niSpAdita tithi ekaso chayAsI thAya che. tene bhAgAkAra karavAthI je bhAga Ave te paurUSI pramANa samajavuM. temAM lakhya je viSama aMkamAM hoya jemake-eka, traNa, pAMca, sAta, nava, te tenI samIpastha dakSiNAya nA samajavuM je labdha sama aMkamAM hoya jemake be cAra cha ATha dasa te tenA aMtamAM uttarAyaNa samajavuM. A pramANe dakSiNAyana ane uttarAyaNa jANavAne upAya kahela che. have ekaso chAsIthI bhAga karavAthI je zeSa vadhe che athavA bhAga na cAlavAthI je zeSa rahe tenI vidhi batAvavAmAM Ave che. () ItyAdi je bhAga karavAthI athavA zrI suryaprajJati sUtraH 1 355 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga na cAlavAthI zeSa rUpa ayana gata tithine samUha hoya che. tene cArathI guNavA ane e rIte guNIne parvAdathI yugamAM jeTalI parvasaMkhyAthI (gaLyAgra. 4000 parva eka covIsa thAya che. tenA pAdathI arthAt caturthAzathI eTale ke ekatrIsathI bhAga karavAthI je bhAga phaLa Ave eTalA maMgaLa ane (2) padathI AMgaLanA aMza paurUSInA kSayavRddhi nA samajavA. dakSiNAyanamAM pAda dhruva rAzInA upara vRddhirUpe samajavA ane uttarAyaNamAM pAda dhruvarAzInA kSayarUpe samajavA. A pramANe guNAkAranI ke bhAgAkAranI utpatti kevI rIte thAya che? te batAve che. je ekaso chayAsI tithIthI vIsa AgaLa nA kSaya athavA vRddhimAM prApta thAya te eka tithImAM keTalI vRddhi ke kSaya thAya che ? tene jANavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavAmAM Ave che. jemake-2441 ahIyAM chellI rAzI je eka che tenAthI madhyanI rAzI vIsa rUpa che. tene guNAkAra kare to evIja rahe che. kAraNake ekathI guNela badhI rAziyo eja prakAre rahe che. A pramANenA niyamathI - covIsaja rahe che. te pachI pahelI rAzI je ekase chayAzI rUpa che tenAthI bhAgAkAra kare te uparanI rAzI alapa hovAthI bhAga cAlato nathI tethI bhAgaphaLa zUnya rahe che, te pachI chedyachedaka rAzinI cha thI apavartana karavI = e rIte uparanI rAzI cAra ane nIcenI rAzI ekatrIsa thAya che. A rIte eka tithImAM ekatrIsiyA cAra bhAga kSaya athavA vRddhimAM jJAta thAya che. A rIte cArane guNAkAra ekatrIsa bhAgahAra kahela che. ahIMyAM je lakhya phaLa che eTalA AgaLa kSaya vRddhinA jANavA ! temAM kayA ayanamAM keTaluM pramANa dhruvarAzInI vRddhimAM tathA kayA nakSatramAM keTaluM pramANa dhruvarAzInA kSayamAM thAya che. te batAvavAnA hetuthI kahe che. (jillavuDhI cA)i dakSiNAyanamAM be pAda upara AgaLanI vRddhi thAya che. tathA uttarAyaNamAM cArapAdathI AMgaLonI hAnI eTale ke kSaya thAya che. yuganA pahelA saMvatsaranA dakSiNAyanamAM jeTalA divasathI AraMbha karIne vRddhi zrI suryaprajJapti sUtra: 1 356 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che tenuM nirUpaNa karavAmAM Ave che. (AvaLa) ityAdi be gAthA dvArA ema kahyuM che ke-yuganA pahelA saMvatsaramAM zrAvaNamAsanA kRSNa pakSanI ekame be pAda pramANuvALI pauruSI nizcita hoya che. tene ekamathI AraMbha karIne dareka tithinA kamathI eTalA sudhI vadhe che ke jyAM sudhI sIramAsanA sADatrIsa ahorAtra pramANathI candramAsanI apekSAthI ekatrIsa tithimAM cAra AMgaLanI vRddhi thAya che. A kevI rIte thAya che? tene saMbaMdhamAM kahe che. je pramANe sUryamAsathI sADAtrIsa ahorAtra pramANathI ekatrIsa tithI e rIte kahI zakAya tethIja (AtIe) ItyAdi kahela che. jema eka tithimAM ekatrIsiyA cAra bhAga vadhe che e pahelA savistara rIte kahI batAvela che. dakSiNAyana purUM thAya tyAre purepurA cAra pAdanI vRddhi thAya che. te sADAtrIza ahorAtra pramANuvALA athavA ekatrIsa tithinA kathanathI samajI levuM A pramANe A vRddhi viSe kathana karela che. have hAnInA saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che. (uttara) ItyAdi yuganA pahelA saMvatsaramAM mAgha mAsanA kRSNa pakSamAM sAtama tithithI AraMbha karIne cArapAdathI dareka tithI ekatrIsa bhAga ane cAra paTTa eTalA sudhI jANavuM ke uttarASADhA paryAnamAM be padanI paurUSI thAya A pramANe aSADha mAsamAM thAya che.e mULa sUtramAM paNa kahela che. ahIM prathama saMvatsara saMbaMdhI vidhI kahI che. bIjA saMvatsaramAM zrAvaNa mAsanA kRSNa pakSanI terasa tithithI AraMbhIne vRddhi thAya che. tathA mAghamAsanA zukala pakSanI tithI vRddhimAM adhika kahela che. mAghamAsanA kaNa pakSamAM pratipadA tithI kSayamAM prathama che. A kathana karaNa gAthAne laIne kahela che, tathA pUrvAcAryoe pradarzita vyAkhyAnothI paNa jaNAya che. * have A viSayane upasaMhAra karatAM kahe che (yaM tu) ItyAdi A pUrvokta prakArathI raSInA viSayamAM vRddhi ane kSaya kamAnusAra dakSiNAyanamAM ane uttarAyaNamAM samajI levuM, A rIte akSarArthane laIne karaNagAthA vyAkhyAta karela che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 357 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have A karaNanI bhAvanA karavAmAM Ave che. koI prazna kare ke yuganA AraMbhanA paMcAsImAM parvanI pAMcamI tithimAM keTalA pAnA paurUSI thAya che. te eka tarapha coryAzI rAkhe ane tenI nIce pAMcamanI tithi viSe prazna hovAthI pAMca rAkhe tathA coryAzIne paMdarathI guNAkAra kare te bArase sAITha 1260 thAya che. temAM madhyanA pAMca umere te 126051265 bArase pAMsaTha thAya che, ane ekase chayAsIthI bhAga kare te 1265 - 18664 cha pUrNa labdha thAya che. AnAthI cha ayana pUrA thaIne sAtamuM ayana pravartita thAya che tema jJAta thAya che. zeSa ese ogaNapacAsa vadhe che 146 A saMkhyAne cArathI guNe te 149+4=596 pAMcase chanu thAya che. tene ekatrIsathI bhAga kare pa96 +31=196 ogaNIsa purA ane sAta zeSa rahe che. tethI bAra AMgaLane eka pAda thAya che. tethI ogaNasiyA bArathI 58 labdha thAya che. ane sAta AgaLa zeSa vadhe che. A rIte chaThuM uttarAyaNa samApta thaIne sAtamuM dakSiNAyana pravartita thAya che. te pachI eka padane be pada vALI dhruvarAzImAM prakSipta kare te traNa pAda ane sAta AMgaLa thAya che. ane ekatrIsA sAta bhAga zeSa rahe che, tenA yava banAve te eka AMgaLanA ATha yava thAya che. tethI sAtane AThathI guNavAmAM Ave te 758256 chappana thAya che. tene ekatrIsathI bhAgavAmAM Ave te pa6 - 31=13; A rIte eka yava pure ane ekatrIsiyA pacIsa bhAga zeSa kahe che ATalA pramANuvALI paurUSI siddha thAya che. bIje koI pUche sattANumAM parvamAM pAMcamI tithimAM keTalA pATanI paurUSI thAya che? te eka tarapha chAnunI saMkhyAne rAkhavI tenI nIce pAMca A saMkhyA rAkhe ane chatune paMdarathI guNavAmA Ave te 96+15=1440 A rIte caudase cALIsa thAya che. temAM nIcenI pAMcanI saMkhyAne joDavAmAM Ave te 1440+5=1445 caudase pIstAlIsa thAya che. A zrI suryaprajJati sUtraH 1 358 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyAne 186 ekase chAzIthI bhAgavAmAM Ave te 1440-186=7 4 A rIte sAtaayana labdha thAya che. tathA ekase teMtAlIsa zeSa vadhe che, tene cArathI gaNavAmAM Ave 143+4=572 te pAMcase betara thAya che. 572 A pAMcaso betarane ekatrIsathI bhAgavAmAM Ave 572 - 31=18 aDhAra AMgaLa labdha thAya che. bAra AMgaLane eka pada thAya che. e niyamathI eka pada ane cha AMgaLa thAya che. uparanA cauda aMza lAve ane e cauda aMzanA yava karavA mATe AThathI guNavA 14+4=112 eka bAra thAya che. A ekase bArane ekatrIsathI bhAga kare 112-31=36 traNa yava labdha thAya che. tathA eka yavanA ekatrIsa ogaNIsa bhAga zeSa rahe che. A rIte ahIMyAM sAta ayana samApta thayA ane AThamuM uttarAyaNa pravatita che. e pramANe jaNAI Ave che. cAra pada rUpa uttarAyaNamAM yuvarAzImAM hAnI arthAt ghaTa thAya che. tethI eka pada sAta AMgaLa ane traNa yava tathA eka yavanA ekatrIsa ogaNIsa bhAga ATalA cArapadamAMthI ochA thAya che tathA epAda pAMca AMgaLa cAra yava tathA e ka yavana ekatrIsA bAra bhAga zeSa rahe che. A yugamAM AdithI AraMbha karIne sattANu parvamAM pAMcamI tithImAM ATalA pramANanI pauruSI thAya che. A rIte badhe ja samajI le vuM. have paurUSInA pramANathI ayananA pramANane jANavA mATe A karaNagAthA kahela che. (vahI) tyAdi paurUSImAM jeTalI vRddhi athavA hAnI javAmAM Ave che. temAM najIkanA gayela divasothI athavA cAlu divasathI kramAnusAra je labdha thAya te acana kahevAya che. arthAta ATaluM pramANa ayananuM vItIgayela che tema samajavuM. Aja kAraNa gAthAne artha kahela che, AnI bhAvanA A pramANe che. e dakSi. NAyanamAM be pada ane cAra AMgaLa vRddhi thAya che. kaI prazna kareka dakSiNAyana keTaluM vItI gayela che, te te jANavA ahIM trirAzi karavI joIe jemake je cAra AMgaLanA ekatrIsa bhAgathI eka tithI thAya to cAra AMgaLathI keTalI tithI thAya? te te jANavA traNa zrI suryaprajJapti sUtra: 1 359 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzinI sthApanA A pramANe thAya che. 4,14, ahIMyAM chellI rAzI je cAra che te AgaLa rUpa che. tene ekatrIsathI bhAga karavA mATe ekatrIsathI guNavA te 4+31=124 A rIte ekase vIsa thAya che. A saMkhyAthI madhyanI je eka saMkhyA che tene guNavA 14124=A rIte eka covIsa thAya che. kAraNa ke ekathI gaNavAmAM Avela badhA aMke eja pramANenAM rahe che. A eka evIsanI saMkhyAne cAra saMkhyAvALI rAzIthI je bhAga kare jemake 124+4=31 A rIte ekatrIsa tithi labdha thAya che. A rIte dakSiNAyanamAM ekatrIsamI tithimAM cAra AMgaLa paurUSImAM vRddhi Ave che. tathA uttarayaNamAM cArapadathI ATha AgaLa nyUnatAvALI paurUSIne jANIne ke prazna kareke zuM uttara yaNa samApta thayuM! te ahIMyAM paNa vairAzika pravRtti karavI joIe jemake cAra AMgaLanA ekatrIsamA bhAgathI eka tithI labdha thAya te AMTha AgaLa hInatAthI keTalI tithI labdha thaI zake ? te ahIMyAM vairAzikanI sthApanA A pramANe che. 4-1-8 ahIM aMtya rAzinA ekatrIsa bhAga karavA mATe ekatrIsathI gaNavAmAM Ave te 8431=248 base aDatAlIsa thAya che. tenAthI madhyanI rAzIne guNAkAra karavAmAM Ave te eja saMkhyA rahe che. jemake 248+1=248 basa aDatAlIsa ja thAya che. e saMkhyAne pahelI rAzI je cAra saMkhyAvALI che tenAthI bhAga kare 248+4= 62 A rIte pUrA bAsaTha labdha thAya che. A rIte uttarAyaNamAM bAsaThamI tithImAM ATha AMgaLanI hInatA Ave che. A rIte ahIMyA trarAzika pravRttithI gaNita bhAvanA samajavI. (vaMti mAra vaNa) ItyAdie aSADha mAsamAM prakAzya vastu vartuLane vartuLapaNuthI samacaturansa saMsthAsaMsthita saMsthAnanuM samacaturansa saMsthAna paNAthI nyodhaparimaMDaLa saMsthAnamAnuM nyodhaparimaMDaLa paNuthI A vAkya upalakSaNa rUpa hovAthI bAkinA saMsthAna sthita vastunA zeSa saMsthAna saMsthita paNAthI aSADha mAsamAM prAyaH badhIja prakAzya vastunA divasanA cAra bhAga vIti gayA pachI zeSakALamAM sva pramANuvALI chAyA hoya che. A kathana vyavahArika nayanA abhiprAyane laI karela che. vAstavika rIte te zrI suryaprajJati sUtraH 1 360 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSADhamAsanA chellA divasamAM A rIte thAya che. ahIMyAM sabhyantara maMDaLamAM sUrya pravartamAna thAya tyAre evI rIte thAya che ke je prakAzya vastunuM je saMsthAna jevI rItanuM hoya tenI vyavasthA paNa e saMsthAna rUpa hoya che. arthAt tenI chAyA tenIja sarakhI rUpavALI hoya che. A nizcaya nayane abhiprAya che. tethI ja karaNagAthAmAM kahyuM che (tattaraNa vattathag) ItyAdi Aneja spaSTa rIte kahe che. (ghAyamaginNA) svakIya chAyAnibaMdha vastanuM je zarIra te svakAya tenuM je anukaraNa kare te svakAya anurAgiNI kahevAya che ahIMyAM anurAgiNI padamAM A kriSad gRhe ItyAdi sUtrathI dhInaja pratyaya thayela che. e anurAgiNI chAyAthI sUrya dararoja parAvartita thAya che. ahIM ema kahevAmAM Ave che ke-aSADhamAsanI prathama aherAtrithI AraMbha karIne dararoja bIjA bIjA maMDaLanA saMkramaNathI je kaI prakArathI sUrya parAvartita thAya che. jema keI paNa prakAzya vastunuM divasanA cothA bhAga gata thAya tyAre agara bAkI rahe tyAre pitAnA pramANa vALA keTalI chAyA thAya che. A pramANe karaNa gAthAono ane mULa sUtrane vistArapUrvaka artha kahela che. te sU. 43 che. dasamA prAbhUtanuM dasamuM prAbhRta prAbhRta samApta 10-10 + dasarve prAkRta kA gyArahavAM prAkRtaprAbhRta agIyAramA prAbhRtaprAbhRtano prAraMbha TakArtha- cAlu dasamA prAbhRtaprAbhRtamAM keTalA nakSatre svayaM asta thaIne ahorAtrIne samApta karIne kayA mAsane pUrNa kare che? A viSayanA saMbaMdhamAM vicAra pradarzita karIne have A agyAramAM prAbhRtaprAbhRtamAM arvAdhikAra sUtramAM nakSatrone adhikRta karIne caMdramArganA viSayamAM vicAra jANavAnI IcchAthI (tA vadhuM te mar) ItyAdi satra kahe che. zrI suryaprajJati sUtraH 1 361 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Raa te mA zahiti ghaTI) he bhagavAna ! caMdranA mArganA saMbaMdhamAM kaMIka pUchavAnI IcchA che, ke kayA prakArathI athavA kaI yuktithI nakSatranA dakSiNathi athavA uttarathI gamana karavAthI je sUrya nakSatra vinAne thaIne athavA avirahita eTaleke nakSatro sahita thaIne maMDalagatithI paribhramaNarUpa caMdrane gamanamArga ApanA matathI kahela che? te Apa kahe, A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna uttaramAM kahe che ke satA pati gAvItANa ghajagharALa arika sthitta ne sanA caMdra raLiLa govaM ri) he gautama! A pahelAM pratipAdita abhijIta vigere aThayAvIsa nakSatramAM (sUtramAM sati pada nipAdanathI athavA ArSa hovAthI kahela che) evA nakSatra che ke je sarvadA caMdranI dakSiNa dizAmAM vyavasthita thaIne ega kare che, athaoNt caMdranI dakSiNa dizAmAM vyavasthita thaIne caMdrane vega kare che, athAta je nakSatranI sadA dakSiNa zirAo hoya che, evA nakSatro hoya che, tathA (asthi navattA ne vaM paNa uttare noMgha kori) evA paNa nakSatra hoya che ke jeo sadA caMdranI uttara dizAmAM vartamAna rahe che. A pramANe uttara dizAmAM rahenAra hovAthI sadA uttarabhAgamAMja caMdrane yoga kare che. tathA (asthi jaNA ne je vaMta hAphijha vi vattA ivadaM northa kolaMti) aThayAvIsa nakSatramAM evA paNa nakSatro hoya che ke je caMdranI dakSiNa dizAmAM ane uttara dizAmAM vyavasthita thaIne ga kare che, tathA pramardarUpa ga paNa kare che. kiraNonA vima rUpa yogane pramayoga kahe che. arthAta dakSiNa dizAmAM ane uttara dizAmAM beu tarapha ga kare che. (garija NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa vi pamadaM vi joyaM joeMti, asthi NakkhattA jeNaM caMdarasa tathA THDhuM joyaM noti) aThayAvIsa nakSatromAM evA paNa nakSatro hoya che ke je sadA caMdranI dakSiNamAM paNa vyavasthita thaIne ega kare che. tathA pramarda rUpa eTaleke zarAbhAvarUpa aMzuvima rUpathI yega kare che. e ja pramANe koI eka nakSatra evuM paNa hoya che ke je sadA caMdranI sAthe pramarUpaja vega kare che. A pramANe zrI bhagavAne sAmAnya rUpe kahevAthI zrI gautamasvAmI vizeSa prakArathI jANavA mATe pharIthI prazna kare che. (tA pati i adAvIsAe NakkhattA Na kayare NakkhattA je NaM sayA caMdassa dAhiNeNaM joyaM joeMti) / pahelA pratipAdita karela ayAvIsa saMkhyAvALA nakSatromAM kayA nAmavALA ane keTalA nakSatra evA che ke jeo caMdranI dakSiNa dizAmAM rahIne ega kare che? tatho (tadeva jAva kayare NakkhattA jeNaM sayA caMdassa uttareNa joyaM joeMti, kayare NakkhattA je Na caMdassa zrI suryaprajJami sUtraH 1 362 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayA vamarda to joti) keTalA nakSatre ane kayA nAmavALA nakSatra evA hoya che ke jeo sadA caMdranI uttara dizAmAM rahIne vega kare che? tathA kayA nAmavALA ane keTalA nakSatra evA hoya che ke jeo caMdrane pramarda vega kare che? A rIte judI judI rIte traNa prakAranA yoganuM svarUpa Apa kRpA karIne kahe. A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che- (aa ugNa gaM gAvasANa gAvattA uM jo NakkhattA sayA caMdarasa dAhiNeNa joyaM joeMti te NaM cha taM jahA saMThANA adA pusso assesA po mUo) pahelA pratipAdita A aThayAvIsa nakSatramAM je nakSatre sadA caMdranI dakSiNa dizAmAM vyavasthita thaIne ega kare che te nakSatra mRgazirA Adra, puSya, azleSA, hasta ane mULa e cha nakSatra che, kAraNake A badhA nakSatro caMdranA paMdaramAM maMDaLanI bahAraja gati kare che, A pramANe siddhAMtamAM pratipAdita karela che. (tatha ne te vattA je gaM sayA caMdassa uttareNaM joyaM joeMti, te NaM bArasa taM jahA-abhII savaNo, dhaNidvA, sayabhisiyA, puvAbhadavayA uttarApADhavayA revaI assiNI, bharaNI, puvAphagguNI uttarA ILI, sAruM) aThayAvIsa nakSatramAM je nakSatra sadA caMdranI uttara dizAmAM ega kare che tevA nakSatre nice pramANe che, abhijIt zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSA, pUrvAbhAdrapadA, uttarAbhAdrapadA revatI azvinI, bharaNa pUrvAphAgunI uttarA phAlganI ane svAtI A pramANe bAra hoya che. have vizeSa prakArathI kahevAmAM Ave che. (tarA ne te caMdra sAhiLeA vi uttareNa vi pamadaM pi joyaM joeMti te NaM satta, taM jahA- kattiyA rohiNI, puNavvasU mahA citA viphAdA ) aThayAvIsa nakSatromAM evA nakSatra hoya che, je caMdranI dakSiNa dizAmAM ane uttara dizAmAM pramarda rUpa arthAt kiraNa vimardanarUpa ga paNa kare che. evA nakSatra sAta che, jemanuM nAma A pramANe che-kRttikA, rahiNI punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA ane anurAdhA kAraNa ke A badhA nakSatro paMdaramA caMdramaMDaLanI uttara dizAthI, dakSiNa dizAmAM ane maMDaLanI madhyamAM paNa gamana kare che. bIjuM paNa kahe che. (tasya ne te NakhattA je NaM caMdassa dAhigeNa vi pamadaM pi joyaM joeMti, tAo NaM do AsADhAo, savvabAhire maMDale joyaM joeMsu No jAeMti vA joisati vA tatya tattha je te Nakkhatte je NaM sayA vaMta marda korSa koparU sAdi # neTrA) aThayAvIsa nakSatra pUrvASADhA ane uttarASADhA A be nakSatre caMdranI dakSiNa dizAmAM paNa vega kare che. ane pramarUpa paNa vega kare che. e ene vega sarvabAhya maMDaLamAM bhUtakALamAM thaye che. vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM paNa eja pramANe thaze arthAt sarva bAhya maMDaLamAM nathI thato tema nathI. tathA zrI suryaprajJati sUtraH 1 363 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je nakSatro sadA caMdrane pramardarUpaja yoga kare che, evuM nakSatra kevaLa eka ceSThAja che. e coga sarva bAhya maMDaLathI bIjA maMDaLamAM paNa thaI zake che. have vizeSarmA kahe che ke-pahelA cha nakSatro caMdranI dakSiNa dizAmAM ega kare che tema kahyuM che te badhA paMdaramA caMdramaMDaLanI bahAra gati kare che. kAraNa ke vibhAvanAmAM kahyuM che ke- (ToLarakSaNa maMtra vAhira nirira kA, puNo, arihA hAtha mUoya) je bUdvIpa prajJaptimAM paNa kahyuM che. mRgazirA, Adra, puSya, azleSA, hasta, ane mULa A bAhya maMDaLanA cha nakSatre che. ( (laMDaLa paraso'silesa hattho taheva mUlo ya, bAhirao bAhiramaMDalassa chappeya NakkhatA) tathA je bAra nakSatro uttara dizAmAM yoga kare che, te sarvAbhyantara maMDaLamAM gati kare che. karaNa vibhAvanikAmAM kahyuM che ke- (tA savAre ghamaMDa jaad , i kahA-amI savaNo, dhanidA sayabhisayA, puvabhavayA uttarabhaddavayA, revaI assiNI bharaNI puvaphagguNI uttara guLI, sArDa) tathA je sAta nakSatro traNe prakArathI yoga kare che AmAM keI ATha nakSatra kahe che. loka nizrAmAM kahyuM paNa che (TLaahuM selphiLI jittA mA~ neTaburA riya viphAdA vaMraNa umIyopatti) paraMtu A kathana vakSyamANa jyeSThA nakSatranA sUtranI sAthe virUddha che. tethI A kathana yukti saMgata jaNAtuM nathI. A tamAma viSaya vicAraNIya che. A pramANe A maMDaLa gatithI paribhramaNa rUpa caMdramArganuM pratipAdanakarela che. sU. 4jA TIkArtha - dasamAM prAbhRtane agIyAramAM prAbhRtaprAkRtamAM be sUtre kahela che. temAM pahelAM 44 cuMmALIsamA satramAM nakSatrone adhikRta karIne candramArganA vicAranuM varNana karIne have A pistAlIsamA sUtramAM arvAdhikAra sUtrathI maMDaLa rUpa caMdramArganuM kathana karavAnI IcchAthI prazna sUtra kahevAmAM Ave che. (ta huM te vaMdA gran) zrIgautamasvAmI kahe che ke caMdramArganA maMDaLanA saMbaMdhamAM jANavAnI IcchA thAya che. ApanA matathI he bhagavana caMdramaMDaLa keTalA kahela che? arthAt Ape keTalA caMdramaMDaLa pratipAdita karela che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAnuM kahe che-(tApArasa caMdamaMda TourttA) he gautama zAstramAM caMdramaMDaLo paMdara pratipAdita karela che. temAM pAMca caMdra maMDaLo jaMbuddhIpamAM kahelA che. bAkInA dasa caMdra maMDaLe lavaNa samudramAM hoya che. jaMbudvIpaprajJapti sUtramAM kahyuM paNa che.-(purIve che bhaMte ! dIve kevaiyaM oNAhittA kevaiyA cadamaMDalA paNNattA, goyamA ! jaMbuddIve dIve zrI suryaprajJapti sUtra: 1 364 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asIyaM joyaNasayaM ogAhittA, ettha NaM paMca caMdamaMDalA paNattA, lavaNe NaM bhaMte samudde kevaiyaM ogAhittA kevaIyA caMdamaMDalA paNNattA goyamA ! lavaNeNaM samudde tiNNi tIsAI joyaNasayAI ogAhittA ettha NaM dasa caMdamaMDalA paNNatA evAmeva sapuvAvareNaM naMdI DhALI maMDhA mato ti maraNArtha) zrI gautamasvAmI zrIbhagavAnane pUche che ke he bhagavAna jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM keTale dUra javAthI keTalA caMdramaMDaLe kahelA che? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che he gautama! jaMbudvIpamAM ATha hajAra jana gayA pachI tyAM pAMca caMdramaMDaLe kahelA che? zrIgautamasvAmI-he bhagavAna! lavaNasamudramAM keTale dUra gayA pachI keTalA caMdramaMDaLe kahelA che? zrIbhagavAna he gautama ! lavaNa samudramAM traNa hajAra ane tetrIsa jana gayA pachI dasa caMdramaMDaLe kahelA che. eja pramANe sapUrvApara jabUdvIpamAM ane lavaNasamudramAM paMdara caMdramaMDaLa hoya che. tema kahela che. zrIbhagavAn pharIthI Aja kathanane spaSTa karatAM kahe che.-(tA gift i goorchuM maMdAjaM gathi vaMdumaMDaDhA ne nayA tri iviphiyA) A pUrvokta paMdara caMdra maMDaLamAM evA maMDaLe hoya che, ke je maMDaLa sadA nakSatra vinAnA hoya, arthAt kayAreya paNa te nakSatrano yoga prApta karatA na hoya maMDaLanA AtyaMtara ane bAhya A prakAranA bhedathI rahela hovAthI te nakSatra parityakta hoya che tathA (bariya caMDI ne nayA mAhihiM vihivA) pUrva pratipAdita paMdara caMdramaMDaLamAM evA prakAranA maMDaLe hoya che, ke je sUrya caMdranA nakSatromAM sAdhAraNa prakAranA hoya? arthAt sUryanA nakSatro paNa A maMDaLamAM jAya, ane caMdranA nakSatro paNa tyAM jatA hoya, tathA paMdara maMDaLamAM evA paNa maMDaLo hoya che, ke je be sUryothI rahita hoya che. prAkRta hovAthI sUtramAM dvivacananA sthAnamAM bahuvacana kahelA che. (mAriyAkhyAM virahitAna) arthAt e maMDaLamAM kayAreya paNa be sUryo pikI ekapaNa sUrya pravezatA nathI. A pramANe zrI bhagavAne sAmAnya rIte pratipAdita karavA chatAM paNa vastutatvane vizeSa rIte jANavA mATe zrIgautamasvAmI pharIthI prazna kare che. (tA sid vhasAthuM maMDhALa kathare caMdra maMDalA jeNaM sayA NakkhattehiM avirahiyA jAva kamare caMdamaMDalA jeNaM sayA adiccvirhi) pUrva pratipAdita paMdara maMDaLomAM keTalA caMdra maMDaLo evA che ke je sadA abhichat vigere nakSatrothI viraha vinAnA rahe che? arthAt sadA nakSatra yukta rahe che? yAvat keTalA caMdra maMDaLe evI rIte pratipAdita karyA che ke je sadA sUryathI virahita eTale ke sUryanA pega vinAnA hoya che? te spaSTa rIte kaho. A pramANe zrIgautamasvAmInA zrI suryaprajJati sUtraH 1 365 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe che. (ta gusai goryjaMbaMDhALa 70 ne te cadamaDalA NaM je te ca damaDalA je NaM sayA NakkhattehiM avirahiyA, te NaM adu, taM jahA paDhame ca damaDale taie cadamaDale chaTe ca damaDale sattame cadamaDale, aTThame caMdamaDale, dasame kahe rAme daMtamaMg greme jaMmara, he gautamA! A pUrva pratipAdita paMdara caMdramaMDaLamAM evA paNa maMDaLa hoya che ke je sadA abhijIdAdi nakSatrothI avirahita eTale ke sadA yukata rahe che, evA nakSatro ATha kahyA che, je A pramANe che. pahelA caMdramaMDaLamAM abhijIta vigere bAra nakSatro hoya che. bIje kahyuM paNa che. (amIThuM savaNadhaNivA, sayabhisayA doya hoMti bhavayA / rebaI assiNI do phagguNI sAi vaif liaa abhijItu , zravaNa dhaniSThA pUrvAbhAdrapadA, uttarAbhAdrapadA, revatI, azvinI bharaNI pUrvAphAzunI uttarAphAlganI ane svAtI, A pramANe A bAra nakSatro pahelA caMdra maMDaLamAM rahe che. trIjA caMdra maMDaLamAM punarvasu ane maghA A be nakSatro hoya che. chA caMdra maMDaLamAM kRttikA A ekaja nakSatra hoya che. sAtamAM caMdra maMDaLamAM rehiNuM ane citrA e be nakSatro rahe che. AThamA caMdra maMDaLamAM eka vizAkhA nakSatraja heya che. dasamA caMdra maMDaLamAM eka anurAdhA nakSatra hoya che. agIyAramAM caMdra maMDaLamAM eka jyeSThA nakSatra tathA paMdaramAM caMdra maMDaLamAM mRgazirA, Adra, puSya, azleSA, hasta, mULa, pUrvASADhA tathA uttarASADhA A rIte A ATha nakSatro rahe che. temAM pahelA cha nakSatro jo ke paMdaramAM caMdra maMDaLanI bahAra gati kare che. te paNa te e paMdara caMdra maMDaLonI samIpamAM hovAthI temAMja gaNavAmAM Ave che. tethI temAM koI doSa nathI. tathA (taraNa ne te caMdamaMDalA je gaM sayA gakkhattehiM virahiyA te NaM satta taM jahA bitie caMdamaMDale, cautthe caMdamaMDale, paMcame caMdamaMDale Navame caMdamaMDale, bArasame caMdamaMDale, terasame caMdamaMDale, cauddasame maMgche !) pUrva pratipAdita paMdara caMdramaMDaLomAM keTalAka caMdramaMDaLo evA hoya che, ke je maMDaLo sadA nakSatra vegathI rahita hoya che. evA maMDaLa sAta che. jemake-bIjuM. caMdramaMDaLa, cothuM caMdramaMDaLa, pAMcamuM caMdramaMDaLa, navamuM caMdramaMDaLa, bAramuM caMdra maMDaLa, teramuM caMdramaMDaLa, ane caudamuM caMdramaMDaLa, A sAta caMdra maMDaLo sadA nakSatra ga vinAnA pratipAdita karela che. tathA (taratha te jamache ne fsava NakkhattANaM samANA bhavaMti, te NaM cattAri taM jahA-paDhame caMdamaMDale bIe caMdamaMDale, ikkaarame jaMbaMe, FUArA ) pUrva pratipAdita paMdara caMdramaMDaLomAM keTalAka caMdramaMDaLo evA hoya che ke je caMdra sUrya nakSatramAM sAdhAraNa hoya che. arthAt e zrI suryaprajJati sUtraH 1 366 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maDaLomAM caMdra nakSatrA paNa DAya che. ane sUrya nakSatrA paNa hoya che. je A pramANe che-caMdra paNa e maMDaLomAM bhramaNa kare che, ane sUrya paNa tyAM bhramaNa kare che. evA e cAra maDhaLeAnA nAma A pramANe che. paheluM' caMdramaMDaLa, bIjuM cadramaMDaLa, agIyArasu caMdrama'DaLa, ane paMdaramuM caMdramaDaLa, A cAra caMdramaMDaLAmAM candra sUryanA sAmAnya rIte nakSatrA hoya che. tathA (jja ne te 2 makAle cA grAviviraciyA te n paMca taM jahA - chaTThe caMdamaMDale, sattame cadamaMDale, aTThame cadamaMDale, navame caMdamaMDale dasame cadamaMDale) A pUrvokta padara maMDaLAmAM keTalAka maDaLA evA hoya che ke je sadA beu sUryathI rahita hAya arthAt je maMDaLAmAM kayAreya ane sUryAM paikI ekapaNu sUrya gamana karatA nathI. AvA pAMca maMDaLeA kahelA che. jemake ` caMdramAMDaLa sAtamuM caMdramaMDaLa, AThamuM" caMdra maDaLa, navamuM. caMdramaMDaLa, ane dasamuM caMdramaLa A madhyanA caMdramaDaLamAM kdApi sUrya gamana karatA nathI, A kathanathI e pratIti thAya che ke je pAMca Alya'tara caMdra, maDaLA che, te A pramANe che, pahelu' khIjI trIjI ceAthuM ane pAMcamu A pAMca sarvAMbhyantarama DaLa kahevAya che. tathA sakhAhya caMdrama `DaLa hAya che te A pramANe che. agIyAra, khAram, teramu, caudamu. ane paMdaramuM, A pAMca caMdramaDaLe! sava bAhya kahelA che, A rIte dasa maDhaLeA sarvAbhyaMtara ane sabAhya paNAthI sUryane paNa sAdhAraNa che, tema dhvanita thAya che. granthAntaramAM anyatra kahyuM paNa che. (dasa ceva maMDalAI abhiMtara bAhirA ravisasINaM / sAmaNNAvi u niyamA paMtteyA hoMti vaijJAniAzA A gAthAne akSA A pramANe che. jemake-pAMca abhyaMtara maMDaLa ane pAMca bAhyamaMDaLa bannene meLavavAthI isa thAya che. e sarvAMtara ane sabAhya rUpa dasa maMDaLA niyamathI sUryacaMdrane sAdhAraNa arthAt A dasa maMDaLAmAM caMdrapaNuM gamana kare che ane sUrya paNa gamana kare che. A pramANe A sarvasAmAnya dasamaDaLeA hAya che. bAkInA madhyanA chathI dasa sudhInA pAMca cadrama'DaLeA che, te kevaLa caMdrane mATe asAdhAraNa che, arthAt e vacalA chathI laIne dasa sudhInA pAMca cadramaMDaLamAM caMdraja gamana kare che, tyAM koIpaNa vakhata ane sUryAM paikI koIpaNa sUrya tyAM jatA nathI, have ahIMyAM mIjI gaNita prakriyA pratipAdita karavAmAM Ave che.-jema ahIMyAM kayu caMdrama`DaLa keTalA bhAga sUryaOmaMDaLathI dhRSTa thatA nathI ? athavA caMdramaMDaLanA apAntarAlamAM keTalA sUrNAMmaMDaLeA che? athavA chathI laIne dasa sudhInA pAMca cadramaMDaLAne sUrya kema sparza karatA nathI ? A rIte vicAryaMmAna vibhAvanAne jANavA mATe pUrvAcAryAMe mAga batAvela che. tethI ziSyajanAnA anugraha mATe te mArga ahI batAvavAmAM Ave che. prathama A jANavA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 367 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ahIMyAM vikalpa kSetranI kASThAnuM nirUpaNa karavAmAM Ave che. ahIMyAM sUryanA vikampa kSetranI kASThA pAMcaso dasa jananI che. ahIMyAM gaNita prakriyAthI vairAzika gaNita pravRtti karavAmAM Ave che. je eka aherAtrIthI sUryane vikampa be jana tathA eka janano ekasaThiyA aDatAlIsa bhAga thAya te eka vyAzI ahorAtrIthI keTale thAya? A jANavA mATe ahIM traNa rAzInI sthApanA karavAmAM Ave che. jemake-ra6=183= 128=183=70+13=1110 ahIM be ejanane ekasAIThathI gaNavAmAM Ave che. guNAkAra karIne uparanA ekasaThiyA aDatAlIsa bhAgane temAM meLavavA te upara eka sittera ane nIce cheda rUpa ekasaTha Ave che. 1. Ane eka vyAzIthI je guNavAmAM Ave te ekatrIsa hajAra ekasodasa 31deg thAya che. A rAzinA jana banAvavA mATe ekasAIDathI bhAga karavA te pAMcaso dasa pa10 jana Ave che.=31110=510 ATalA pramANanI sUryanA vikalpa nakSetranI kASThA hoya che. caMdramAnA vikalpa kSetranI kASThA te pAMca nava jana ane eka jananA ekasaThiyA trepana bhAga pa09ra thAya che. ahIMyAM paNa gaNita prakriyA A pramANe che. je caMdrane eka ahorAtrIno vikalpa chatrIsa jana ane eka ejananA ekasaDiyA pacIsa bhAga tathA ekasaDiyA eka bhAgane sAtiyA cArabhAga thAya te cauda ahorAtrIthI keTaluM pramANa labdha thAya, A jANavA mATe traNa rAzInI rathApanA karavAmAM Ave che. jemake-36+ DaeN+14 ahIMyAM pahelAM chatrIsane ekasaThathI gaNavAmAM Ave guNAkAra karIne uparanA ekasaThiyA pacIsa bhAgamAM tene meLave te 22*14 be hajArane ekavIsa tathA nIce ekasaTha Ave che ane sAtathI guNavAmAM Ave ane guNIne uparanA sAtiyA cAra bhAga temAM meLave tathA cheda rAzI je ekasaTha che tene paNa sAtathI guNa to 133+14 aMzasthAnamAM paMdara hajAra pAMcase ekAvana tathA hara sthAnamAM cArase satyAvIsa thAya che. te pachI uparanA ekane chellI rAzI je cauda che tenAthI gaNavAmAM Ave te 22714 be lAkha sattara hajAra sAtaso cauda tathA cheda sthAnamAM enAeja cAra satyAvIsa Ave che. Aja jana banAvavA mATe che athavA chedakane paraspara bhAga karavA mATe banene sAtathI apavartana karavAmAM Ave te 21774 311 ra A rIte uparanI rAzI ekatrIsa hajAra ekasebe tathA chedarAzI ekasaTha thAya che. A aMza rAzI ane chedarAzIne paraspara bhAga karavAthI 11=509 pAMca nava jana tathA eka yojanA ekasaThiyA trepana bhAga labdha thAya che. ATalI caMdramAnI vikampana kASThA hoya che. sUryamaMDaLa ane sUryamaMDaLanuM aMtara parasparamAM babe jananuM che. tathA caMdramaMDaLa caMdramaMDaLanuM parasparamAM aMtara pAMtrIsa jana ane eka ejananuM ekasaThiyA bhAganA sAtiyA cArabhAga 35+ - A rIte thAya che. jambudvIpa prajJaptimAM kahyuM paNa che. (sUramaMdaraNa be maMte ! sUramaM strasta varga vAhA aMtare vAre ? HT! zrI suryaprajJapti sUtra: 1 368 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do joyANAI sUramaMDalassa sUramaMDalassa abAdhAe aMtare paNNatte ? tathA caMdamaMDalassa NaM bhaMte ! caMda maMDalassa esa NaM kevaie abAhAe attare paNNatte ? goyamA paNatIsaM joyaNAI tIsaM ca egaTTibhAgA joyaNassa egaM ca egaTTibhAyaM sattahA chittA cattAriya cuNNiyA bhAgA sesA caMda maMDalassa avAdA" aMtare vaLatte) e sUtrAMzanuM kathana pahelAM karela che. tepaNu thoDo sArAMza kahevAmAM Ave che. zrIgautasvAmI--he bhagavan ! eka sUryaOmaMDaLathI khIjA sUrya maMDaLanuM abAdhAthI eTaleke vyavadhAnavinAnuM keTaluM aMtara heAya che ? zrIbhagavAna-he gautama ! eka sUrya maMDaLathI bIjA sUrya maMDaLanuM a Mtara akhAdhAthI e ceAjananuM pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI caMdramaMDaLanA vizeSa jJAna mATe pharIthI pUche che, he bhagavan ! eka caMdramaMDaLathI khIjA candramaMDaLanuM aMtara akhAdhAthI keTaluM kahela che? zrIbhagavAna-he gautama ! pAMtrIsa ceAjana tathA eka ceAjananA ekasADiyA trIsabhAga ekasaThanA eka bhAganA sAtabhAga karIne cAra cUNi kAbhAga zeSa rahe eTalu aMtara eka caMdrama DaLathI khIjA caMdramaDhaLatu abAdhAthI pratipAdita karela che, A sAmAnya rIte artha kahela che, spaSTa paNAthIte pahelAM kahIja dIdhela che. Aja sUryaMmaLanu ane caMdramaMDaLanu pota peAtAnA viSNuMbha parimANu yukta sU` ane caMdranA vadhyuMbhanuM pramANu samajI levu' eja ja khUddIpaprajJaptimAM kahyuM paNa che.(sUravindro nne samAhor maMdaaMtariyA saMvanino ya taddA samasAmajIriyA {{{{{ A gAthAne akSarA A pramANe che-ekaja sUrya` vikaRpa thAya che. (maMja tariyA) aMtaraneja AMtakahe che. ahIMyAM (meSajJadghiAta) e sUtrathI svArthImAM yaNu pratyaya thayela che. te pachI srIliMganI vivakSAthI ii pratyaya karavAthI AMtarI e pramANe thAya che. ane AMtarI e ja AMtirakA, maMDaLa maMDaLanI je AMtarikA te maMDalAntarikA kahevAya che. (samaMdatti) ahIyAM maDaLa zabdathI maMDaLaviSTa bha kahela che. paramANumAM piramANuvALAnA upacAra thAya che. tethI maMDaLanI sAthe maMDaLaviSTabhanA parimANuthI zrI suryaprajJapti sUtra : 1 369 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parimANa rahe te samaMDaLa kahevAya che. ahIMyA A rIte kahela che eka sUryamaMDaLanA aMtarathI je parimANa be ejananuM hoya tene eka sUryamaMDaLanA viSkabhanuM parimANa rUpa jANavuM tathA maMDalAntarikA eTale ke caMdramaMDaLanuM parimANa pAMtrIsa jana tathA eka jananA ekasaThiyA trIsabhAga tathA ekasaDiyA eka bhAganA sAtiyA cArabhAga A rIte (ddhatti ) maMDaLavijhaMbha parimANa sahita eka caMdravikaMpa thAya che. je vikaMpa nakSetranI kASThA darzanathI vikaMpanuM pariNAma jANavuM hoya to te mATe A pUrvAcAryoe karaNa gAthA kahela che. (sagamaMDaleha laddhaM sagakadvAo havaMti svikNpaa| je sagavikkhabhajuyA, havaMti saga malaMtariyA // 1 // A gAthAne akSarArtha A pramANe che-je caMdrane ane sUryane vikaMpa thAya che, te kevI rIte thAya che? te batAve che. svaviSThabhayukta eTaleke pita pitAnA maMDaLa viSka parimANa sahita hoya che. pitAnI kASThAthI arthAta pitA potAnA vikaMpa yogya kSetra parimANane pota potAnA maMDaLanI saMkhyAthI bhAga karavAthI je labdha thAya che, eTalA pramANane te svavijhaMbha thAya che. jemake sUryanA vikapa kSetranI kASThA pAMcase dasa jananI hoya che. AnI niSpatti Aja sUtramAM pahelAM batAvavAmAM AvI gayela che. tenA ekasaTha bhAga karavA mATe ekasaDane guNavAthI pa10+1=31110 ekatrIsa hajAra ekaso dasa thAya che. vikapakSetramAM sUryanAmaMDaLa 183 ekase tyAzI hoya che. tenA jana banAvavA mATe eka tyAzI maMDaLane ekasaThathI guNavA 18361=11163 agyAra hajAra ekase tresaTha thAya che A saMkhyA thI pahelAnI saMkhyA ke je 31110 ekatrIsahajAra eka sadasanI che tenA bhAga karavA jemake-31110-11163=2, be jana ane zeSa zrI suryaprajJapti sUtra: 1 370 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparamAM 8784 AThahajAra sAtasa ceryAthI ane ekasaThiyA bhAga karavA mATe zeSarAza je 2 6 che temAM harAMza je 183 ekase cAsI che. tenI apavartana karavI 6 - rU= A rIte ekasAThiyA aDatAlIsabhAga labdha thAya che. je ATaluM ja parimANa eka sUryanA vikaMpanuM hoya che. caMdranA vikalpana kSetranI kANA pAMcase nava pa09 ejananI tathA eka ejananA ekasaThiyA trepana bhAganuM che, 500+ ahIMyAM gaNita prakriyAthI ejananA ekasaThiyA bhAga karavA mATe ekasAIThathI guNavA 509461=31049 ekatrIsa hajAra ane ogaNapacAsa thAya che, 310653=4116 upara rahelA ekasaThiyA trepana bhAga temAM meLave te aMza sthAnamAM ekatrIsa hajAra ekase be 31102 tathA harasthAnamAM ekasaTha rahe che. 31 16 caMdranA viSphabha kSetramAM caudamaMDaLo hoya che, tene jana banAvavA mATe cIdane ekasasaThathI guNavA te 14461=54 AThase cepana thAya che. Aja vAstavika chedarAzI che tethI pahelAMnI rAzI je 31102 ekatrIsa hajAra ekase che tenAthI vAsta vika cheda rAzine bhAga karavo 31202854=36 A rIte chatrIsa ejana purA tathA traNa aThThAvana aMza sthAnamAM zeSa rahe che. tathA hara sthAnamAM pahelAnI rAzI je 854 ATha copananI che eja zeSa rahe che. have ekasaTha bhAga lAvavA harAMzamAM 46 ATha aThAvanane caudathI aparivartita karavA, paraMtu aMza rathAnamAM apavartana kiyAthI parivartita nathI thatA zeSa ATha vadhe che. jema ke-35rR =25 -A rIte ekasaThiyA pacIsa bhAga rahe che. have sAta bhAga karavA mATe sAtathI guNavA. = = * A rIte chappana Ave che, Ane caudathI bhAga karavAmAM Ave che. te ekasaThiyA cAra Ave che. ' ATaluM parimANa eka eka caMdravikaMpanuM hoya che, A rIte caMdra ane sUryanA vikapa kSetranI kASThA tathA caMdramaMDaLa ane sUryamaMDaLanuM paraspara aMtara kahela che. have prastuta viSaya kahevAmAM Ave che. e sarvAtyaMtara caMdramaMDaLamAM sarvAtyaMtara sUrya zrI suryaprajJati sUtraH 1 371 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLa sarva rIte AtyaMtara praviSTa thayela che. kevaLa ekasaDyiA ATha bhAga caMdramaMDaLanA bahAra zeSa hoya che. caMdramaMDaLathI sUryamaMDaLa ekasaDiyA ATha bhAga hIna hovAthI te pachI bIjA caMdramaMDaLa pachI apAtarALamAM bAra sUryanA mArga hoya che, jema ke caMdramaMDaLanuM aMtara pAMtrIsa rojana ane eka ejananA ekasaDiyA trIsa bhAga tathA ekasaThiyA cAra bhAganA sAta bhAga thAya che. temAM eka ejananA ekasaTha bhAga karavA mATe ekasaThathI guNavA e rIte guNAkAra karIne uparanA ekasaThiyA trIsabhAgane meLave te ekavIsaso 235 pAMsaTha thAya che. sUryane vikaMpa be jana ane eka ejananA ekasaThiyA aDa: tAlIsa bhAga 2 thAya che, be ejanane eksaThathI guNavA ra+61=122 te eka bAvIsa thAya che. ahIM uparanA eka ejananA ekasaDiyA aDatAlIsa bhAgane meLave te 122148 =16 ekasesittera aMzasthAnamAM tathA harasthAnamAM eja pahelAnI ekasaThanI rAzI rahe A saMkhyAthI pahelAnI rAzIne bhAga karo jemake 1. 1=24 =36 =12 2, ArIte pUrA bAra thAya che, ATalA pramANa apAntarAlamAM sUryanA mArga hoya che. tathA 125 ekasepacIsa zeSa rahe che. ahIMyAM ekase batrIsathI bAra sUrya mArgane upara be jana labdha thAya che. tathA ekasaThiyA traNa bhAga zeSa rahe che. je pahelA caMdramaMDaLamAM sUryamaMDaLathI zeSa ekasaThiyA ATha bhAga che tene ahIM meLavavAthI ekasaDiyA agyAra thAya che. 2 += AthI ema samajAya che ke-je bAra sUryamArganI upara tathA bIjA caMdramaMDaLanI pachI be jana ane ekasaThiyA eka ejananA agyAra bhAga tathA eka ekasaThiyA cAra bhAganA sAta bhAga thAya che. tyAM be ejana pachI sUryamaMDaLa hoya che. tethI bIjA maMDaLa pachI atyaMtaramAM praviSTa thayela sUryamaMDaLane ekasaThiyA agyAra bhAganA sAtiyA cAra bhAga rahe che. te pachI ekasaThiyA chatrIsabhAga tathA ekasaThiyA eka bhAga sahita sAta bhAga ATaluM pramANa sUryamaMDaLa ane caMdramaMDaLamAM maLela hoya che. te pachI caMdramaMDaLa sUryamaMDaLathI bahAra nIkaLe che. te ekasaThiyA ogaNIsabhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA cArabhAga thAya che. te pachI pharI trIjAmaMDaLa pachI yukta parimANanuM aMtara thAya che, je A pramANe che. pAMtrIsa ejana ane eka ejananA ekasaDiyA trIsa bhAga tathA ekasaThiyA ekabhAganA sAtiyA cArabhAga thAya che, ATalA aMtaramAM bAra sUrya mArga hoya che. tathA upara be yeAjana ane eka janane ekasaThiyA traNa bhAga tathA ekasaThiyA ekabhAgane sAtiyA cArabhAga rahe che. ahiMyAM pata bIjA caMdramaMDaLa saMbaMdhI sUryamaMDaLanI bahAranA ekasaThiyA ogaNIsa bhAga thAya che, temAM ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAga meLave te ekasaThiyA tevIsa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAgane sAtiyA eka bhAga thAya che. AthI e phalita zrI suryaprajJami sUtraH 1 372 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ke khIjA caMdramaDaLanI upara khAra sUryaMmAga hAya che. khAra sU`mA` para e cAjana javAthI sUrya maDaLa hAya che. e maMDaLa trIjA caMdramaDaLanI pachI AbhyaMtaramAM praviSTa thayela ekasaThiyA tevIsa bhAga tatha ekasiyA eka bhAganA sAtamA bhAga rUpa hoya che, tathA ekasaThayA cAvIsa bhAga tathA ekaDiyA eka bhAganA sAtiyA cha bhAga zeSa rahe che,ATale sUrya maMDaLanA bhAga trIjA caMdramaMDaLamAM maLela rahe che. te pachI trIjI' caMdrama`DaLa sUrya maMDanI bahAra nIkaLela ekaDiyA ekatrIsa bhAga tathA ekasaThayA eka bhAganA sAtiyA eka bhAga + ATalA bhAga caMdramaMDaLanI bahAra rahe che. A rIte pharI caMdramaMDaLanu yathukta atara kahyuM temAM khAra sU mArga hAya che. khAra sUrya mAnI upara e yeAjana ane eka ceAjananA ekaDiyA traNa bhAga ane eka ceAjananA ekaDiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAga para ahIM trIjA caMdranA sU`maDaLathI bahAra rahela ekasaThayA ekatrIsameA bhAga tathA eka ceAjananA ekasaThiyA bhAganA sAtiyA eka bhAgane temAM joDe tA ekasaDhiyA cAtrIsa bhAga tathA ekasaThayA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga thAya che. AthI ema jaNAya che ke trIjA caMdramaMDaLanI upara khAra sUrya mAga hAya che, tathA khAra sUrya mAnI pachI e ceAjana javAthI sU`maMDaLa DAya che, te ceAthA caMdrama`DaLanI pachI abhyaMtaramAM praviSTa thayela ekasaDiyA ceAtrIsa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga hoya che. ane sUryaMma`DaLanA ekasaThayA taira bhAga tathA ekasiyA eka bhAganA e bhAga zeSa rahe che, ATaluM pramANa ceAthA mAMDaLamAM maLela cothAcadrama Lanu sUrya * maMDaLathI bahAra nIkaLela ekaDiyA betAlIsa bhAga, tathA ekasaThayA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga hoya che, te pachI pharIthI caMdrama`DaLanuM yathAkta parimANu kahyuM, tyAM khAra sUryAM. mA DAya che, khAra sUryoMmA nI upara e yeAjana tathA ekaDiyA traNa bhAga ane eka ceAjananA esaDiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAga thAya che. temAM pahelAnA cothA caMdrama`DaLanA sUryamaMDaLathI bahAra nIkaLela ekasaDiyA betAlIsa bhAMga tathA ekasahiyA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 373 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga thAya che, tene ahIMnI rAzImAM meLavavAmAM Ave te ekasaDiyA beMtAlIsa bhAga tathA ekasaThiyA be bhAgane sAtame bhAga thAya che. AthI ahIMyAM ema samajavuM ke-cethA caMdramaMDaLanI upara bAra sUrya mArgo hoya che. ane bAra sUrya mArga para be jana jeTaluM javAthI sUryamaMDaLa hoya che. e sUryamaMDaLa pAMcamA caMdramaMDaLanI pachI AtyaMtaramAM praviNa thAya che, te ekasaThiyA chetAlIsa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA be bhAga hoya che. tathA sUryamaMDaLane ekasaThiyA bhAga tathA ekasaDiyA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga zeSa rahe che. ATaluM pramANa pAMcamAM caMdramaMDaLamAM maLela hoya che. e pAMcamA caMdramaMDaLano sUryamaMDaLathI bahAra nIkaLela ekasahiyA cepana bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA be bhAga thAya che, A rIte pAMca sarvAtyaMtara caMdramaMDaLa sUryamaMDaLathI maLela hoya che. cAra caMdramaMDaLamAM bAra bAra sUrya mALe hoya che. A sArAMza che. have chathI laIne dasamA sudhInA pAMca caMdramaMDaLo ke je sUryamaMDaLane sparza karatA nathI tenuM kathana karavAmAM Ave che. temAM pAMcamA caMdramaMDaLanI pachI chI caMdramaMDaLane adhikRta karIne kahevAya che ke tenuM aMtara pAMtrIsa jana ane eka ejananA ekasaThiyA trIsa bhAga ane ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAga hoya che, temAM pAMtrIsa jananA ekasaTha bhAga karavA mATe gaNita kriyAthI ekasaThathI guNavA. evI rIte guNIne uparane ekasaThiyA ekatrIsamo bhAga temAM meLave te be hajAra ekaso pAMsaTha 2165 thAya che. tathA pAMcamA caMdramaMDaLano sUryamaMDaLathI bahAra nIkaLela je ekasaThiyA copaname bhAga tathA ekasaThiyA be bhAganA sAta bhAgo che. tene emAM meLave to bAvIsa ogaNIsa 2219 thAya che. sUryane vikaMpa be jana ane eka ejananA esaThiyA aDatAlIsa bhAga adhika che, temAM be ejanane ekasaThathI guNavAthI ekasaDiyA eka zrI suryaprajJati sUtraH 1 374 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvIsa thAya che. te pachI uparanA enasaDiyA aDatAlIsa bhAgane temAM meLave te ekase sittera 170 thAya che, AnAthI pUrva rAzIne bhAga kare te tera Ave che. ane zeSa nava vadhe che. tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA cha bhAga rahe che. A rIte ahiyAM e phalita thAya che ke-pAMcamA caMdramaMDaLanI upara tera sUryamArgo hoya che, tathA tera mArganI upara cha caMdramaMDaLanI pachI eka ejananA ekasaThiyA nava bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA cha bhAganI pachI chaThuM, caMdra maMDaLa Ave che, te eka sahiyA chappana bhAga rUpa hoya che, tenI uparanA sUryamaMDaLanI pachI ekasaDiyA chappana bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA eka bhAganI pachI sUryamaMDaLa Ave che te ekasaThiyA bhAganA ekase cAra bhAga tathA eka bhAganA sAtiyA eka bhAgathI nyUna hoya che. A rIte caMdramaMDaLanI pachInuM yathAkta pramANu thaI jAya che, e sUryamaMDaLanI pachI bIjA bAra sUryamArga thaI jAya che, e badhAne meLavavAthI e aMtaramAM tera sUryamArga thaI jAya che. e tera sUryamArganI uparanA sAtamA caMdramaMDaLanI pachI ekasaThiyA ekavIsa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA traNa bhAganuM aMtara rahe che, te pachI sAtamuM caMdramaMDaLa Ave che. e sAtamA caMdramaMDaLanI pachI ekasaThiyA cuMmALIsa bhAga tathA ekasahiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAgamAM sUryamaMDaLa hoya che, te pachI ekasaThiyA bANu eka ekasaDiyA bhAganA sAtiyA cAra bhAga nyUna caMdramaMDaLanA aMtaranuM yakta pramANa thaI jAya che. arthAt tenI upara bIjA bAra sUryamALe labhya thAya che. te pachI e aMta2mAM paNa sarva saMkalana karavAthI tera sUryamAge thaI jAya che, tera sUryamArganI bahAra AThamA caMdranI pachInuM aMtara ekasaThiyA tetrIsa bhAganuM thAya che. te pachI AThamuM caMdramaMDaLa Ave che. AThamA caMdramaMDaLathI para ekasaThiyA tetrIsa bhAgamAM sUryamaMDaLa hoya che. ekasaThiyA ekAzI bhAgathI nyUna caMdramaMDaLanuM aMtara yakta prakArathI thAya che, tenI zrI suryaprajJati sUtraH 1 375 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa bIjA bAra sUryamArgo hoya che, e aMtaramAM badhAne meLavavAthI tera sUryamArgo thaI jAya che, tera sUryamArganI AgaLa ane navamA caMdramaMDaLanI pachI ekasaDiyA cuMmAbasa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAganI pachI navamuM caMdramaMDaLa Ave che e navamA caMdramaMDaLanI pachI ekasaThiyA ekavIsa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA traNa bhAgathI sUryamaMDaLa daSTigocara thAya che, te pachI ekasaDiyA aDyotera bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA traNa bhAgathI nyUna yakta pramANunA aMtaramAM caMdramaMDaLa hoya che, ahIMyAM bIjA bAra sUryamArgo hoya che. A aMtaramAM badhAne meLavavAthI tera sUryamArgo thaI jAya che, A tera sUryamArganI upara dasamA caMdramaMDaLanI pachInuM aMtara eksaThiyA chappana bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA eka bhAga hoya che. te pachI dasamuM caMdramaMDaLa Ave che. e dasamA caMdramaMDaLanI pachI ekasa ThiyA nava bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA sAta bhAgamAM sUryamaMDaLa hoya che, te pachI ekasaThiyA sattAvana bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA cha bhAga nyUna pUrvokta parimANa caMdramaMDaLanA aMtaranuM hoya che. te pachI pharIthI bAra sUryamArgo hoya che A aMtaramAM badhAnuM saMkalana karavAthI tera sUryamArga thAya che. e tera sUryamArganI upara ane agyAramA caMdramaMDaLanI pachInuM aMtara ekasaDiyA saDasaTha bhAga tathA sAThiyA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAganuM hoya che, A rIte chathI laIne dasamA sudhInA pAMca caMdramaMDaLe sUryathI maLyA vagaranA hoya che, cha caMdramaDaLanA aMtaramAM tera sUryamArgo siddha thAya che. have tenA aMtaranuM kathana karavAmAM Ave che. agIyAramA caMdramaMDaLamAM ekasaDiyA capana bhAganA sAtiyA be bhAga ATaluM pramANa sUryamaMDaLanA atyaMtaramAM pravezela hoya che. tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga ATaluM pramANa sUryamaMDaLamAM maLela rahe che. agIyAramA caMdramaMDaLathI bahAra nIkaLela sUryamaMDaLa ekasaThiyA chetAlIsa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA be bhAga thAya che, AgaLanA caMdramaMDaLanA aMtarathI ATaluM hIna parimANa hoya che. ahIMyAM bAra sUryamArgo hoya che. tenI upara ekasaDiyA ogaNyAsI bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA be bhAga para bAramuM caMdramaMDaLa Ave che, e bAramuM caMdramaMDaLa sUryamaMDaLanI aMdara praviNa ekasaDiyA betAlIsa bhAga tathA ekasaDiyA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga hoya che. tathA eka jananA ekasaThiyA tera bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA be bhAga zeSa rahe che. ATaluM parimANa sUryamaMDaLamAM maLela hoya che e bAramAM caMdramaMDaLanI bahAra nIkaLela sUryamaMDaLa eka ejananA ekasaThiyA cotrIsa bhAga tathA ekasaThiyA eka bhAganA sAtiyA pAMca bhAga hoya che, ATaluM parimANa nyUna pachInA caMdramaMDaLanuM hoya che, tyAM bAra sUryamArgo hoya che. bAra sUryamAnI upara ekasaDiyA nevuM mA bhAga tathA ekasaDiyA eka bhAganA sAtiyA zrI suryaprajJami sUtraH 1 376 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha bhAgathI teramuM caMdramaMDaLa hoya che. e teramuM caMdramaMDaLa sUrya maDaLanI aMdara pravezela dekhAya che. keTalu praviSTa DAya che te batAve che. eka yeAjananA ekaThiyA ekatrIsa tathA ekasiyA eka bhAganA sAtiyA eka bhAga praviSTa rahe che. tathA ekaDiyA cAvIsa bhAga ane ekasiyA eka bhAganA sAtiyA cha bhAga zeSa rahe che. ATaluM pramANa sUryamaMDaLathI maLela hAya che, e temA caMdramaMDaLanI bahAra nIkaLela sUryamaMDaLa ekasaThayA tevIsa bhAga tathA ekasaDiyA eka bhAganA sAtiyA eka bhAga parimANahIna pachI caMdrama'DaLa hAya che. tyAM khAra sUrya mArga hoya che bAra sU mAnI pachI ekaThiyA bhAganA ekase e bhAga tathA ekaDiyA eka bhAganA sAtiyA traNa bhAga pachI caudamuM caMdrama'DaLa hoya che, te caudamu caMdrama DaLa sUryaMmaDaLanI abhyaMtaramAM praviSTa ekasaThayA ogaNIsa bhAga tathA ekasaDiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAga hAya che, tathA ekasiyA tIsa bhAga ane ekasakriyA eka bhAganA sAtiyA traNa bhAga zeSa rahe che. ATaluM parimANa sUryaMmaDaLamAM maLela hAya che, e caudamA caMdramaMDaLathI bahAra nIkaLela sUrya maMDaLa ekasaDiyA agyAra bhAga tathA ekasiyA eka bhAganA sAtiyA cAra bhAga ATaluM parimANuhIna caMdramaDaLanA aMtaranu yathAkta rUpathI thaI jAya che. tyAM khAra sUryamArga hAya che. khAra sUryaMmAnI upara eka saDhiyA bhAganA ekasA cauda bhAga para paMdaramuM cadramaDaLa hAya che, te padaram' caMdramaDaLa sarvAntima sUryaMma`DaLanI pachI abhyaMtaramaMDaLamAM ekasaDiyA bhAga praviSTa hAya che, tathA zeSa ekaDiyA aDatAlIsa bhAga sUryaMmaDaLane maLela hoya che, A rIte agyAramA caMdra maMDaLathI laine paMdara sudhInA pAMca cadramaDhaLeA sUryaMmaDaLamAM maLela hAya che, tathA chellA cAra cakrama`DaLanA aMtaramAM mAra khAra sUrya mAgeryAM haiAya che, A rIte je anyatra caMdra. malAntaramAM sU mAnuM pratipAdana karela che. tyAM tera sUOmArgo thAya che e pramANe zrI suryaprajJapti sUtra : 1 377 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya AcAryAno mata che. kahyuM paNa che- caMdataresu advasu abhiMtara bAhiresu sUrassa / / bArasa bArasa maggA, chasu terasa terasa bhavaMti // 1 // paraMtu A kathana paNa visaMvAdI che, yathArtha vastutatva te darekamaMDaLanA nirNayamAM zrI bhagavAna mahAvIrasvAmIe je pratipAdana karela che te ja yathArtha che, adhika vistArathI kaMI prajana nathI. II sU0 45 || zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje cela sUrya prajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TekAmAM dasamA prAbhUtanuM agIyAramuM prAbhRtaprAbhRta samApta / 10-11 || sarve prAkRta kA bArahavAM prAbhRtaprAkRta bAramA prAbhRtaprAbhRtano prAraMbha TIkArtha (cone piM te vastu vAghAtA) keganA viSaya saMbaMdhI sUtra dvayAtmaka dazamA prAkRtanA agIyAramA prAbhRtaprAbhRtamAM sAmAnya rIte maMDaLarUpa caMdramArganuM ane sUrya mArganuM sArI rIte kathana karIne have A bAramA prAbhRtaprAbhUtamAM arvAdhikAra sUtrathI nakSatranA devatA enA viSayamAM adhyayana karavAnI IcchAthI e viSayanA saMbaMdhamAM praznasUtra kahe che -(tA kahyuM te vattA vALuM zALA mAhitti vaparA) zrI gautamasvAmI pUche che-ke he bhagavAna bIjuM paNa pUchavAnuM che ke kayA AdhArathI ane kaI rIte Ape abhijIta vigere aDyA. vIsa nakSatranA adhipati denA adhyayane eTale ke jenAthI jANI zakAya te adhyayana athavuM nAma arthAt nakSatranA adhipati devonA nAma viziSTa nakSatranA nAmanuM pratipAdana zrI suryaprajJati sUtraH 1 378 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyuM che? te Apa kaho A rIte zrI gautamasvAmIe prazna pUchIne pharIthI pUche che ke-(tA gufa aThThAvIsAha vattA mi gatta vicAg von) A pUrvokta aThayAvIsa nakSatramAM sarva prathama yuganA Adi pravartaka abhijIta nAmanuM nakSatra che, tenA adhipati devanuM nAma zuM che? arthAta abhijI nakSatranA svAmI kayA deva pratipAdita karela che? te Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna kahe che-(tA vaimavacAra guLa) abhijIta nakSatra brahmA nAmanA devatAvALuM kahela che, arthAt abhijIta nakSatranA svAmI brahmAdeva che, zrI gautamasvAmI- Raa vo bakavatte viM sevA ) zravaNa nakSatranA svAmI kayA deva che? zrI bhagavAna-(tA viduvicAg qutte) zravaNa nakSatranA svAmI viva che, ema pratipAdita karela che, zrI gautamasvAmI-(tA ghahUiA gaNaje viyANa pao) dhaniSThA nakSatranA adhipati kayA deva che? zrI bhagavAna-(A vAvevANa v) dhaniSThA nakSatranA adhipati vasudeva che, zrI gautamasvAmI(tA safmanA jAva vicAra goLa) zatabhiSA nakSatranA svAmI kayA deva kahela che? zrI bhagavAna -(tA vaLavacAra gomtte) zatabhiSA nakSatranA adhipati varUNadeva kahela che. zrI gautamasvAmI-(tA pudagApovA jAva " revayApa qurQ) pUrvAprauSThapadA arthAt pUrvabhAdrapada nakSatranA adhipati kayA deva pratipAdita karela che? zrI bhagavAna (ta zasjevAT quLa) pUrvAbhAdrapadA nakSatranA svAmI aja eTale ke brahmAdeva kahela che, zrI gautamasvAmI-(ta vattAvavA vicAra gop) uttaroauSThapadA eTale ke uttarAbhAdrapadA nakSatranA adhipati kayA deva kahela che? zrI bhagavAna-(A zahivaTuddhi vicApa goLa) ahibuM na arthAt sUrya uttarAbhAdrapadA nakSatranA svAmI kahela che, ahirbana e sUryanuM ja bIjuM nAma che, (gharSa sa vi purichannati) A pUrvokta kathanAnusAra badhA ja nakSatrenA nAma laIne dekhatA saMbaMdhI praznottara rUpe kahI levuM, jema ke-zrI gautamasvAmI pUche che (tA reva para viM sevavANa ghaom) revatI nakSatranA adhipati kayA deva kahela che? zrI bhagavAna-(A re gvayANa goor) revatI nakSatranA svAmI pUSA nAmanA deva che arthAt pUSA e nAma sUryanuM ja che, tethI revatI nakSatranA svAmI sUrya ja hoya che. zrI gautamasvAmI-(vA gaNiLI LavAre jiM vAgha goLo) azvinI nakSatranA adhi patiyA deva kahela che? zrI bhagavAna-(A brija para gata revayApa gory azvinI nakSatranA svAmI azvinIkumAra nAmanA deva kahela che, zrIgautamasvAmI-(vA maLI zakyatte jiM vicAg gum)bharaNI nakSatranA adhipati kyA deva kahela che? zrI bhagavAna -(tA maLI ? zrI suryaprajJati sUtraH 1 379 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavayANa pachA) bharaNI nakSatranA adhipati yama nAmanA deva che. zrI gautamasvAmI-ar ttivALA viyANa vomtte) kRtikA nakSatranA svAmI kayA deva vizeSa kahela che? zrI bhagavAna (ta #ttiA T F zani vaghAra 0La kRttikA nakSatranA adhipatideva agnideva kahela che. zrI gautamasvAmI-(tA rohiNI vaM vicApa paumtte) rohiNI nakSatranA adhipati deva kayA deva vizeSa kahela che? zrI bhagavAna -satA rahi gaNatte vAvarU revAra patte) rahiNI nakSatranA adhipati prajApati nAmanA deva vizeSa kahelA che. zrI gautamasvAmI (vA amArA f, revayANa pav) mRgazirA nakSatranA adhipati kayA deva kahela che ? zrI bhagavAna-latA maNirA banne somavAra paum) sema nAmanA deva mRgazirA nakSatranA adhipati kahela che, somadevatA caMdrane kahe che. zrI gautamasvAmI-(tA LA #i vicAha gon) Adra nakSatranA adhipati kayA deva kahela che? zrI bhagavAna -( mA jaFre davacA uchaLatta) AdrA nakSatranA adhipati rUdradeva kahela che, rU nAma zaMkaranuM che. zrI gautamasvAmI - (tA puravahU jiM tevA pavr7) punarvasu nakSatranA adhipati kyA deva kahela che? zrI bhagavAna(RA kuLavaMkU goLa) punarvasu nakSatranI adhiSThAtrI aditi nAmanI devI kahela che. zrI gautamasvAmI- (ttA purasso vatte vicAg vvw7) puSya nakSatranA adhipati devanuM nAma zuM che? zrI bhagavAna (tA puNo je varNarU devayApa goLa) puSya nakSatranA adhipati devanuM nAma bRhaspati che, zrI gautamasvAmI-(vA baheno ivacANa ) azleSA nakSatranA adhipati kyA deva pratipAdita karela che? zrI bhagavAna -satA resA kaad q sevA pUomtte) azleSA nakSatranA adhipati sarpa, devatA pratipAdita karela che. zrI gautamasvAmI-(vA mAM 7 vi vacAra goLa) maghA nakSatranA svAmI kayA deva kahela che ? bhagavAna-(tA mAM pAravatte viviyA? ToLa) maghAnakSatranA ravAmI caMdranI upara rahenArA pitRdeva kahela che. zrI gautama svAmI-(tA putra FITLI rahe tevI pUipUrvAphAllunI nakSatranA adhipati kayA deva hoya che? zrI bhagavAna -satA puvaITLI jaoN maLavA paumte) pUrvAphAlagunI nakSa tranA adhipati bhaga nAmanA deva che. bhaga e sUryanuM ja nAma che, zrI gautamasvAmI--(ar uttarAjaarLI Trzvare ja devayANa pavLauttarAphAgunI nakSatranA adhipati kayA deva hoya che? zrI bhagavAna-(tA uttarArajInI makara sevA pavLa) uttarAphAlganI zrI suryaprajJati sUtraH 1 380 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatranA adhipati aOmA namanA deva pratipAdita karela che, zrIgautamasvAmI--(ar jUthe navatta itaiyAr paLatte) hasta nakSatranA adhipati kayA deva kahela che? zrIbhagavAn(sA the navrutta triyA vacANa vaLaze) hasta nakSatranA adhipati savitA-sUrya deva pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI-(tA cittA LavavRtta imayAra vaLatte) citrAnakSatra nAsvAmI kayA deva kahela che? zrIbhagavAn-(sA pattA paNate samraavacA Latte) citrA nakSatranA adhipatideva takSanAmanA sarpa vizeSa kahela che. zrIgautamasvAmI-(tA sArUM navuMn ni' phelacAla pAse) svAtI nakSatranA adhipati kayA deva pratipAdita karela che ? zrIbhagavAt--(tA sArUM navane vAyuTevacA vAtte) svAtInakSatranA svAmI vAyudeva kahela che. zrIgautamasvAmI(vijJAnhAnavalatte jirevayApa vaLatte) vizAkhA nakSatranA svAmI kayA deva hAya che? zrIbhagavAna-(tA visAtA vatte phaLI vecAN vaLatte) vizAkhA nakSatranA adhipati Indra ane agni e svAmIvALu pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI(tA anuvAddA vatte tti phecANa vaLatte) anurAdhA nakSatranA adhipati kayA deva kahela che? zrIbhagavAna--(tA anurAAnavrutta pitta vecANa vaLatta) anurAdhA nakSatranA adhipati mitranAmanA deva kahela che. mitra e nAma sUryanu ja che. jethI mitra nAmanA sUrya anurAdhA nakSatrA svAmI hAya che. zrIgautamasvAmI-(tA ffgaa navatte tti TevavALu paLatta) jyeSThA nakSatranA adhipati devanuM nAma zuM che ? zrIbhagavAn-(tA briTTA baNatta v vacA pAse) jyeSThA nakSatranA adhipati iMdradeva kahela che. zrIgautamasvAmI (sA mUke navrutta zi' vaiyA vatte) mUla nakSatranA adhipati kayA deva pratipAdita karela che? zrI bhagavAna--(tA mUtyu navavarlR giritti vecacA pachaLatte) mUla nakSatranA adhipati niRti nAmanA deva kahela che ? zrIgautamasvAmI-(tA putrAsADhA dravrutte di vayA paLase) pUrvASADhA nakSatranA adhipati kayA dhruva kahela che? zrIbhagavAn-(ar putrAsADhA nakSatte A TevacAra pAtte) pUrvASADhA nakSatranA adhipati anAmanA deva kahela che, azabda jaLavAcaka che. tethI pUrvASADhA nakSatranA adhipati deva jaLa che. arthAt jalasvAmIvALu pUrvASADhA nakSatra kahyuM che. zrIgautamasvAmI(T uttarAbhAdA baccane 'i TrecA vAtte) uttarASADhA nakSatranA svAmI kayA deva kahela che? zrIbhagavAn~(tA pattAmADhA vRtta niSNa daivayALu vaLatta) uttarASADhA nakSatranA svAmI vizvadevA nAmanA deva pratipAdrita karela che. A rIte aDayAvIsa nakSatrAnA praznottara rUpathI alaga alaga devatAonu pratipAdana karela che. A viSayamAM devAnA nAmeA batAvanArI pravacana prasiddha traNa gAthAe kahevAmAM Avela zrI suryaprajJapti sUtra : 1 381 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te gAthAo saMskRta TIkAnA A bAramA prAbhUtanA aMtamAM batAvela che. te jIjJAsuoe tyAMthI jANI levI A gAthAne artha vyAkhyA mAM AvI ja gayela che. || sU. 46 che. dasamA prAbhRtanuM bAramuM prAbhRtaprAbhRta samAsa || 10-12 .. dasa prAkRta kA teravAM prAkRtaprAbhUta teramAM prAbhRtaprAbhRtane prAraMbha TIkArtha-(coLa vi te vaDu gAthArA) yeganA viSayamAM ApanA matathI kevI rIte kahela che ? A viSayanA saMbaMdhamAM dasamAM prAbhUtanA bAramA prAbhRtaprAkRtamAM nakSatranA svAmInA saMbaMdhamAM vicAra pragaTa karIne have A teramAM prAbhRtaprAbhRnA arthAdhikAra sUtramAM muhUrtonA nAmonuM kathana karavA mATe prazna sUtra kahe che-(tA huM te muddattai) ItyAdi zrIgautamasvAmI pUche che-(an huM te muddALuM nAmajhA gANitti vaNajhA) he bhagavAna Ape nakSatranA saMbaMdhamAM sArI rIte vicAronuM pratipAdana karela che. have muhatenA saMbaMdhamAM prazna pUchavA IcchuM chuM. ke kayA AdhArathI ke kayA pramANathI Ape muhanuM eTaleke aherAmAM be ghaDirUpa muhUrta padanuM nAma nAmadheya eTaleke nAmaneja nAmadheya kahe che. ahIMyAM (nAvamaria) e sUtrathI svArthamAM dheya pratyaya thayela che. arthAta muhurta saMjJAvALAnuM nAma kevI rIte pratipAdita karela che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che ke-(71 vmA jo kottara tIa mudatta quchAttA) eka eka ahorAtranA trIsa muhU vakSyamANa prakArathI pratipAdita karela che. tenA nAme A pramANe che. (taM -oda rete mitta vAyu vRefpa tada mA mArdira balavaM baMbho bahusacce ceva IsANe ||1|| tadeva bhAviyappA vesamaNe varuNeya ANaMde / vijae ya vIsaseNe payAvaI ceva uvasame ya // 2 // gaMdhava aggiseve sayarisahe AyavaM ca amameya / / / 2 / / aNavaM ca bhogarisahe savaDhe rakkhase ceva / / 3 / / - trIsa muhUrtonA nAme kamathI A pramANe che-pahelA muhurtanuM nAma rUdra che bIjAnuM zreyAna" trIjAnuM 'mitrA cothAnuM nAma "vAyu" pAMcamAnuM nAma "sugrIva chAnuM "abhicaMdra sAtamuM "mahendra AThamuM "balavAna ' navamAnuM nAma "brahmA" dasamuM bahusatya" agyAramuM zrI suryaprajJati sUtraH 1 382 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IzAna" bAramuM "tvaSTA teramuM, "bhAvitAtmA' caudamuM "vaizravaNa paMdaramuM "varUNa soLamuM "AnaMda" sattaramuM "vijayA" aDhAramuM "vizvasena ogaNIsamuM "prajApati vIsamuM "upazama" ekavIsamuM gaMdharva bAvIsamuM "agnivezya" tevIsamuM "zatavRSabha" vIsamuM "ApavAnuM " pacIsamuM "amama chavvIsamuM "trANavAnuM" satyAvIsamuM "bhauma" aThayAvIsamuM vRSabha" ogaNatrIsamuM "sarvArtha" trIsamuM "rAkSasa" A rIte traNa gAthAothI trIsa muhurtAnA nAme pratipAdita karela che. gAmanA anurUpa kAryothI muhUrtomAM karavAnA kAryo muhUrtomAM karavA joIe A kahyA vinA paNa samajI levuM. | sU. 47 | dasamA prAbhUtanuM teramuM prAkRtaprAbhRta samApta 10-13 / dasarve prAkRta kA caudahavAM prAbhRprAbhRta caudamA prAbhRtaprAbhRtane prAraMbhaTIkAI-dasamA prAbhUtanA teramAM prAbhRtaprAbhUtamAM muhUrtonA nAme pratipAdita karavAmAM Avela che. have A caudamAM arvAdhikAra sUtrAtmaka prAbhRtaprAbhUtamAM divasarAtrInuM nirUpaNa karavAmAM Ave che. tethI e viSayanA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahe che-(tA vaEUR te divasa) ItyAdi zrI gautamasvAmI prabhuzrIne pUche che ke- (tA vadhuM te vinA mAhiti vaNA) he bhagavAna divasa rAtrinA viSayamAM prazna karavA IcchuM chuM ke kevA prakArathI eTale ke kayA kamathI ApanA matathI divasane kama pratipAdita karela che ? te Apa kahe. zrI bhagavAna(RA pAmen i qkravAsa pacur gourNa divaET TumttA) zukalapakSa ane kRSNapakSa e rIte pratyeka pakSanA paMdara paMdara divase pratipAdita karela che, tenA nAma A pramANe che(ta jJA-davA , vittiyA lika, vAva gooNe vire) pratipadA divasa pahelo divasa dritIya divasa bIje divasa sutIyA trIje divasa catuthI cothe divasa A rIte kramAnusAra paMdaramAM divasa paryanta kahI levuM. A rIte paMdara divasane vyavahAra pratipAdita zrI suryaprajJati sUtraH 1 383 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI leve. (tA sinaM parasaE visALuMpaLama nAmavenA vaLattA tuM bahA~ puvaMge siddhamaNorameya tatto maNoraho ceva / jasabhadde ya jasodhara savvakAmasamiddhettiya // 1 // muddhAbhisit ya somaNasa ghaNaMjara ya boddhavve / atthasiddhe abhijAte, accAsaNe ya sataMjae ||2|| aggiverase usame divasANaM NAmadhijjAI / A paMdara divasanA paMdara nAmeA prajJapta karela che, je A pramANe che pUrvAMga 1 siddha manArama 2 te pachI maneAhara 3 yazAbhadra 4 yazeAdhara 5 saCkAma samRddha 6 iMdrabhUddhAbhiSikta 7 saumanasa 8 dhanajaya. huM arthasiddha 10 abhijAta 11 atyAzana 12 zataya 13 agnavezma athavA agnivezya 14 upazama 15 A rIte divaseAnA nAmeA pratipAdita karela che. (nAmadheyAti) e vAkayamAM (nAmarUpamAaca) e sUtrathI svA"mAM dhyeya pratyaya thayela che. kramAnusAra A divasAnA nAme A pramANe che. 1 pahelA divasa=pUrvA ga 2 bIjo divasa-siddhamanArama 3 trIjo divasa-maneAhara 4 ceAtheA divasayazAbhadra 5 pAMcamA divasayazeAdhara 6 chaThTho divasa=sa kAmasamRddha 7 sAtamAiMdrabhUddhAMbhiSikta 8 AThamA=saumanasa 9 navame divasa=dhana jaya 10 dasamA divasa=asiddha 11 agIyAramA divasa=abhijAta zrI suryaprajJapti sUtra : 1 12 khArameA=atyazana 13 terameA=zata jaya 14 caudamA=agnivezyAke agnivezya 15 paMdaramA upazana pUrvAMga che. 1 bIjA khIjanuM nAma siddhamanArama che. s trIjanuM nAma maneAhara che. athavA manerama paNa kahe che. 3 cothA divasanuM nAma pahelA pratipadA divasanu nAma 384 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazobhadra che. 4 pAMcamA divasanuM nAma yazodhara che, 5 chaThThA divasanuM nAma sarvakAma samRddha che. da sAtamA divasanuM nAma iMdramUddhabhiSikta che, 7 AThamA divasanuM nAma saumanasa che, 8 navamA divasanuM nAma dhanaMjaya che, 9 dasamAM divasanuM nAma arthasiddha che, 10 agyAramAM divasanuM nAma abhijIta kahela che, 11 bAramA divasanuM nAma atyazana che, 12 teramA divasanuM nAma zataMjaya kahela che, 13 caudamA divasanuM nAma agnivema athavA agnivezya kahela che, 14 paMdaramA divasanuM nAma upazama kahela che, 15 A rIte paMdara divasanA kramAnusAra nAmo kahyA che. have rAtrinA saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Ave che-(tA huM te sAruM gaNitti ghausjhA) he bhagavAna! ApanA matathI rAtrine kama kenI rIte pratipAdita karela che? te Apa kaho. zrI bhagavAna-(tA mesa of gvasa gora ao paumttAvyo teM -hilA vittiyA sAruM jJAva 100/rasA ) zukalapakSa ane kRSNa pakSa A rIte dareka pakSamAM paMdara paMdara trio kahela che, je A pramANe che-pratipadA saMbaMdhI rAtrI pratipadArAtrI kahevAya che. A pahelI rAtrI che. 2 bIjasaMbaMdhInI bIjI rAta che. 2 trIja saMbaMdhI trIjI rAtrI thAya che. 3 A rIte kramathI cethI pAMcamI vigere chaThathI laIne paMdaramA divasa saMbaMdhI paMdaramI rAtrI sudhI samajI levuM A kathana karmamAsanI apekSAthI kahela che, kANu ke temAM ja dareka pakSamAM pUrepUrA paMdara ahorAtrIno saMbhava che, have kamathI tenA nAme kahevAmAM Ave che. (tA puri oi rA i goUrasa jAmaveblar vomtta taM nagT - uttamA ya suNakkhattA, elAvaccA jasodharA / somaNasA ceva tahA, sirisaMbhUtA ya boddhavyA // 11 // vijayA ya vijayaMtA, jayaMti aparAjiyA ya gacchAya / samAhArA ceva tahA, teyA ya tahA ya atiteyA // 2 // zrI suryaprajJati sUtraH 1 385 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devAnaMdA niratI rayaNIyaM NAmadhejjAI / A rIte paMdara rAtrinA paMdara nAme kahelA che. je A pramANe che1. pratipadA rAtrinuM nAma-uttama 9. namanI rAtrInuM nAma=jayantI 2. bIjanI rAtrInuM nAma= sunakSatrA 10. dazamanI ,, , =aparAjItA 3. trIja , , = elApatyA 11, agIyArazanI, ,, =IcchA 4. cothanI , , = yazodharA 12, bArazanI ,, , samAhArA 5. pAMcamI , , == saumanasI 13, terazanI ,, ,, tejA 6. chaThanI , , - zrIsaMbhUtA 14 caudazanI ,, ,, atitejA 7. sAtamanI , ,, = vijayA 15. paMdaramI , , devAnaMdA 8. AThamanI che ,, = vijayantI A rIte rAtrInA nAme kahyA che A pUrvokta paMdara rAtrInA kramAnusAra nAma prarUpita karela che. je A pramANe che-ekamanI rAtrInuM nAma uttama che. 1 bIjanI rAtrInuM nAma sunakSatrA che. 2 trIjanI rAtrInuM nAma elApatyA che. 3 cothanI rAtrInuM nAma yazodharA che. 4 pAMcamanI rAtrInuM nAma saumasA che. 5 chaThanI rAtrInuM nAma zrIsaMbhUtA che. 6 sAtamanI rAtrInuM nAma vijayA che. 7 AThamanI rAtrInuM nAma vaityaMtI che. 8 namanI rAtrInuM nAma jayantI che. 9 dazamanI rAtrInuM nAma aparAjItA che. 10 agiyArazanI rAtrInuM nAma IcchA che. 11 bArazanI rAtrInuM nAma samAhArA che. 12 terasanI rAtrInuM nAma tejA che. 13 caudazanI rAtrInuM nAma atitejA che. paMdaramI rAtrInuM nAma devAnaMda che. 15 A nAme banne pakhavADIyAmAM sarakhA ja che. A rIte krama pramANe paMdara rAtrimAM paMdara nAme pratipAdita karela che. sU. 48 dasamAM prAbhRtanuM caudamuM prAbhRtaprAbhRta samApta che 10-14 che zrI suryaprajJati sUtraH 1 386 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAbhUta kA paMdrahavAM prAkRtaprAkRta paMdaramA prAbhRtaprAkRtanA prAraMbha TIkA-dasamA prAkRtanA caudamA prAkRtaprAkRtamAM divasa ane rAtriyAnuM prarUpaNa karIne have A paMdaramA prAkRtaprAmRtanA arthAdhikArathI tithiyAnI prarUpaNA karavA mATe e viSaya saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che--A haiM te) dhaMtyAdi. zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(tA rM te siddI sAtti vakattA) he bhagavAna! have tithiyAnA saMbaMdhamAM prazna pUchuM chuM ke kaI rIte ane kayA kramathI dareka pakSanI paMdara paMdara tithiyeA kahela che ? te Apa kRpA karIne mane kaheA. zaMkA--divasa ane tithiyeAnA zuM vizeSa saMbaMdha che? ke jethI te alaga alaga kahevAya che ? uttara-aheArAtra sUryAMthI niSpAdita hoya che ane tithiye caMdra niSpAdita hoya che. tithiyAmAM hAni ane vRddhithI vibhinnatA hAya che, tethI A judApaNAthI A praznane saMbhava rahe che. anyatra kahyu paNa che-- taM syaya mukuya sirisappamarasa caMdassa rAI surUgassa | loe tihitti niyayaM bhaNNaivuDhieM hANIeM // 1 // kumudinInAtha rAtriprakAza eTale ke rAtrinA nAtha je caMdra che. tenuM sanmAna karA je caMdranI kaLAnI vRddhithI ane kaLAnI hAnIthI lAkanA vyavahAra kAmAM nizcita prakArathI pratipadAdi tithie kahevAya che. vAstavika rIte ahIMyAM caMdrama`DaLanI vRddhi ane hAnI thAya che. svarUpataH caMdranI vRddhi ane hAnI thatI nathI, te caMdra te sadA eka rUpe ja rahe che. kevaLa rAhunA vimAnanA AvaraNathI lAkaSTimAM A rIte dekhAya che, rAhu be prakAranA che te A pramANe-pa rAhu ane dhruva rAhu, temAM pa rAhu che tenA sabaMdhamAM vizeSa vicAra ahIMyAM A samaye nirUpayogI hAvAthI tathA aprAsa Mgika hAvAthI kahela nathI, te AgaLa kahevAmAM Avaze athavA kSetrasamAsa TIkAtrAM tenuM vistAra pUrvaka varNana karela che. tyAMthI te viSaya samajI levA. je dhruvarAhu che, tenuM vimAna kRSNava tu che, te kRSNavarNanuM vimAna caMdramaMDaLanI nIce cAra AMgaLa 52 gamana kare che. tyAM saceAgavazataH zrI suryaprajJapti sUtra : 1 387 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avela caMdrama DaLane Avela jANIne khADiyA bhAgathI kalpita karIne e bhAgeAne paMdarathI bhAga kare. 62+15=4+ A rIte khADiyA cAra bhAga labdha thAya che. ane e bhAga zeSa rahe che, te sadA AvRtta thayA vinA ja rahe che. A caMdranI seALamI kaLA che, ema prasiddhi che, ahIMyAM kRSNa pakSanI pratipadAmAM varAhunuM vimAna kRSNavaSNu tu hAya che, e kRSNava vALuM vimAna caMdramaMDaLanI nIce cAra AMgaLa sudhI purA thayA vinA eTale ke cAra AMgaLa jeTalA bhAga purA thatA pahelAM ja gamana karIne peAtAnA paMdaramA bhAgathI mAsiyA be bhAga anAvasti karIne svabhAvathI ja choDIne cAra bhAga jeTalA paMdaramA bhAgane DhAMkI de che. te pachI bIjA peAtAnA AtmIya padaramA be bhAgathI e parame bhAga thAya che. trIjA amAtmIya padaramA traNa bhAgathI paMdaramA traNa bhAgeAne A rIte amAvAsyA paryanta paMdara bhAgAne DhAMke che, te pachI zuklapakSanI pratipaTTA e paMdaramAM eka bhAgane pragaTa kare che. dvitIyAmAM be paMdara bhAgane tRtIyAmAM traNa paMdara bhAgAne e rIte yAvat paMdaramI tithie padara bhAgAne pragaTa kare che, tyAre sarvAtmanA paripUrNa caMdramaDaLa leAkamAM pragaTa thAya che. AgaLa paNa sUtrakAra Aja bhAva atAve che. (tastha taM ne e dhruva. rAju te naM vadhujIvavAma parivAramAMmaze aaN) ityAdi sUtrathI kahe che, jeTalA kALathI kRSNapakSamAM bADiyA cAra bhAga saMbaMdhI hAnIne prApta thAya che, eTalA kALa vizeSane tithi kahe che, tathA jeTalAkALathI zukala pakSamAM khAsiyA sALa bhAga saMbaMdhI cAra bhAga pramANa vadhe che eTalA pramANavALA kALavizeSa tithi kahevAya che, kahyu paNa che-- solasa bhAgA kAUNa uDuvaI, hAyara tattha paNNarasa / tittiyamitte bhAge puNNo'pi parivaDDhae jonhe // 1 // zrI suryaprajJapti sUtra : 1 388 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAleNa jeNa hAyai, solasa bhAge u sA tihI hoI / taha ceva ya vuDhie evaM tihINo samuppattI // 2 // ahIMyAM () eTale te tranA arthAt zukalapakSa samaja. anya vivaraNa pahelAM kahI ja dIdhela che, A pUrvAcArya paraMparAthI upadeza che. bAsaDiyA bhAgathI vahe cAyela ahorAtranA je ekasaDiyA bhAga che, eTalA pramANunI tithi thAya che, ahorAtra trIsa muhUrta pramANanA heya che, e sUtrakAre pahelAM ja pratipAdita karI dIdhela che. eTalA pramANavALI tithi hovAthI tithi keTalA muhUrta pramANanI hoya che? e pramANenI jIjJAsA mATe kahe che ke pUrepUrA ogaNatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtane bIsaThiyA batrIsa bhAga thAya che, anyatra kahyuM paNa che - auNatIsaM punnAu muhuttA somao tihI hoI / bhAgAviya battIsaM vAva (uTuTThi kAraNa cheeNaM // 1 // A kevI rIte thAya che ? te batAve che? bAsaTha bhAga kRta ahorAtrInA je ekasaDiyA bhAga che eTalA pramANane tithi kahe che, tethI ekasaThane trIsathI guNavAthI 61430 =1830 aDhAraso trIsa thAya che, A bAsaTha bhagagata. sakaLa tithigata muhUrtana aMza thAya che, te pachI muhUrta karavA mATe tene bAsaThathI bhAgavAmAM Ave 1830 - 62=29 23 ogaNatrIsa muhUrta ane eka muhUrtana bAsaDiyA batrIsa bhAga ATalA muhUrta pramANunI tithI thAya che, ATalA kALathI caMdramaMDaLamAM rahela pUrvokta pramANunA seLamAM bhAganI hAnI ke vRddhi thAya che, eTalo ja tithinA parimANane kALa thAya che, Aja aha. rAtrI karatAM tithimAM vizeSatA che, e kAraNathI tithInA viSayamAM alaga prazna karela che. A pramANe zrIgautamasvAmInA kahevAthI zrI bhagavAna kahe che-(tA vaju mAM suvA tidI goLattA jJa visattiI jAti 2) tithinA vicAra viSayamAM A vayamANu prakAranA be bhedavALI tithi kahela che, te bhede A pramANenA che. divasa saMbaMdhI tithi ane rAtrIsaMbaMdhI tithI ahIMyAM A pramANe kahevAmAM Ave che, tithIne je pUrvArdha zrI suryaprajJapti sUtra: 1 389 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga te divasa tithI che. tathA bIje je ardha bhAga che te rAtritithI kahevAya che. zrI gautamasvAmI-latA te vivAriNI mAhiti ghag==A) he bhagavAna kaMI yuktithI athavA kaI paripATI ke paddhatithI Ape divasa tithi kahela che? zrI bhagavAna(taa egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa paNNarasa divasatihI paNNattA, taM jahA-NaMde, bhahe, jae, tucche, puNNe pakkharasa paMcamI, puNaravi gaMde, madde, jae, tucche puSNe pakkhassa mI, puri naM madhe, nA, turo, puche zvAsa vaMthalI pArasa) A kRSNapakSa ane zukalapakSAtmaka eka eka pakSamAM eTale ke dareka pakSamAM paMdara paMdara divasanA pUrvAdha rUpa tithi kahevAmAM Avela che, tene niveza kama A pramANe che-pahelI tithInuM nAma naMdA che, bIjI tithInuM nAma bhadrA che, trIjI tithInuM nAma jayA che, jethI tithinuM nAma tucchA che pAMcamI tithInuM nAma paNa kahevAya che, pharIthI chaThThI tithinuM nAma naMdA sAtamI tithinuM nAma bhadrA AThamI tithinuM nAma jayA navamI tithinuM nAma turachA (riktA) dazamI tithi eTale ke pakSanA bIjA vibhAganA aMtamAM rahela dasamI tithinuM nAma pUrNa kahevAya che, pharIthI pakSanI agyAramI tithi naMdA, bAramI tithi bhadrA, teramI tithi jyA caudamI tithi tucchA pakSanI chellI paMdaramI tithi pUrNa kahevAya che. A saMjJAone meLa A rIte thAya che. 1-6-11 pratipat chaTha ane agyAraza nandAtithi 2-7-1ra bIja sAtama ane bAraza bhadrA tithi 3-8-13 trIja AThama ane terasa jayA tithi 4-9-14 cotha nema ne caudaza tucchA (riktA) tithi pa-10-15 pAMcama, dazama ne paMdaramI pUNatithi kahevAya che, kahyuM paNa che-(gvuM te tti rihIzo sarSi virA) A pUrvokta prakArathI A pUrva pratipAdita naMdAdi tithi. zrI suryaprajJati sUtraH 1 390 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne traNa gaNI karavAthI pakSanA aMdaranI badhI divasa tithi AvI jAya che, A pUrvokta prakArathI pUrva pratipAdita A naMdAdi tithi saMpanna thAya che. zrI gautamasvAmI-latA huM te sAruM tithi maNipati vaNajhA) he bhagavAn kayA AdhArathI ke kaI paddhatithI Ape rAtri tithi eTale ke-tithinA bIjA bhAgarUpa tithi pratipAdita karela che? zrI bhagavAna -(tA umerU i at gove gujrasa rAtithI paNNattA, taM jahA-uggavaI, bhogavaI, jasavaI, savasiddhA, suhaNAmA puNaravi uggavaI, bhogavaI, jasabaI savvasiddhA, suhaNAmA puNaravi-uggavaI, bhogavaI, jasavaI, savvasiddhA sAmA pakSe tahIzo nahiM ) kRSNa pakSa ane zukalapakSa A rIte dareka pakSanI paMdara paMdara rAtri tithi arthAt tithinA bIjA bhAga rUpa rAtri tithi pratipAdita karela che, tenI yathAkrama saMjJA A pramANe che- dareka pakSanI pahelI rAtri tithi ugravatI, bIjI rAtritithi bhagavatI trIjI rAtritithi yazavatI cethI satritithi sarva siddhA, pAMcamI tritithi zubhanAmA, chaThThI tritithi ugravatI sAtamI rAtrItithI bhagavatI, AThamI tritithi yavatI navamI rAtritithi sarvasiddhA pakSanA bIjA rAtribhAganA aMtanI (madhya) dasamI rAtritithi zubhanAmA, pharIthI trIjA trIbhAgathI agyAramI tritithi ugravatI, bAramI rAtritithi bhagavatI, teramI rAtritithi yavatI, caudamI rAtritithinuM nAma zubhanAma kahevAya che, A pramANe traNa gaNI tithinA nAma eTale ke badhI rAtrI tithi nA nAme kahevAmAM Avela che, A rAtrinuM saMyukta kathana A pramANe che, 1-6-11 ugravatI 27-12 bhegavatI, 3-9-16 yazavatI 4-9-14 sarvasiddhA 5-10-13 zubhanAmA. A pramANe A tithinA nAme pratipAdita karelA che. je sUva 49 II dasamA prAbhRtanuM paMdaramuM prAbhRtaprAbhRta samApta 10-15 . zrI suryaprajJati sUtraH 1 391 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa prAbhRta kA solahavAM prAbhRtaprAbhRta seLamAM prAbhUtaprAbhUtane prAraMbha TIkArtha-satA varadaM te vattAii mtta mAgitti vagA) zrIgautamasvAmI kahe che ke he bhagavana have nakSatranA gotranA viSayamAM pUchuM chuM ke A abhijIta vigere aThayAvIsa nakSatronA gotra eTale ke vaMzasUtra kevI rIte ke kayA AdhArathI Ape kahela che? te kahe A pramANe zrI gautamasvAmIne prazna che. paraMtu ahIMyAM vAstavika rIte prakAzya mAna ane gaganamAM rahelA padArtharUpa nakSatranA gotrane kharI rIte te saMbhava nathI, kAraNake A getra te leka prasiddhi mATenI vastu che, je vaMzapravartaka Adya purUSanA nAmathI temanA apatya eTaleke saMtAna gotra kahevAya che. jemake gautamanA je apa eTaleke saMtAna pitAne gautama nAmanA gAtrathI oLakhAve che. A rIte svarUpathI AkAzamAM rahelA prakAzya vastu rUpa nakSatronA getra saMbhavita nathI ete aupapAtika janmavALA hoya che. tethI ahIMyAM nakSatranA getrane saMbhava evI rIte samajavuM ke je nakSatramAM zubha athavA azubha grahane coga gadaSTi vigere adhikAra sarakhAja hoya che. je nakSatra ane gotranA kamAnusAra zubha ke azubha sarakhA hoya te enA tAratamatAthI zubhAzubhatva laukika kAryamAM thAya che. A tAtparyathI nakSatranA getranI saMbhAvanA rahe che. zrI gautama svAmIe sAmAnya rIte prazna karavo chatAM paNa vizeSa prakArathI dareka nakSatranA viSe kramathI prazna kare che.-(tA kAvIrA navattA gamI janavarane hiM note paumne he bhagavad pUrva pratipAdita A aThayAvIsa nakSatramAM yuganA Adi bedhaka paheluM je abhijIta nakSatra che tenuM gotra kayuM che? arthAt kayA vizeSa purUSa tene pravartita kare che ? te kahe zrIbhagavAna (tA paufu i bhAvasAra jIttALa samI moDhAvALA jo pauLajo) he gautama A prahelA pratipAdita aThayAvIsa nakSatramAM pahelA abhijIta nakSatranuM netra muddagalAyanasa che, eTaleke maudUgala nAmavALAnI sAthe je pravartita thAya te maujhUlAyanasa gautravALA kahevAya che. zrIgautamasvAmI-(vA savaLe javalle ja jo gon) he bhagavanuM zravaNa nakSatranuM kayuM gotra kahela che? zrIbhagavAna -sUtA savaLe bhAre saMdhyAcaLakone vahaor) he gautama zaMkha mATe saMzodhita hovAthI zravaNanakSatranuM gotra zaMkhAyanasa kahyuM che. e ja pramANe bAkInA anya tamAma nakSatranA viSayamAM yathAkrama praznottara sUtra upasthita karIne bhAvita karI levA. chAyAmAM alaga alaga praznottaranA kramathI pratipAdita karela ja che. eTale vadhAre piSTapeSaNa karI lekha vadhAravAnuM prajana na havAthI vRthA vistAra karatA nathI. nakSatranA gotra saMgrAhikA cAra gAthA je jaMbUDhIpa zrI suryaprajJami sUtraH 1 392 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raheja prajJaptimAM kahela che te A pramANe che-(mombAyaLI savAzera, sad AmAvarU, tanno ya nophene 1, dhaLajJa 6, seva yoddha / puCcaLa 7, assAyaNa 8 bhaggaveseya, ya ase 10 ya / goyama 19, bhAraddAe 12, lohicce 11, cetra vAsiTThe 14 ||2|| ujjAyaNa 15, maddavAyaNe 16 ya piMgalAyaNe 17, ya govalle 18 kAsava 19, kAsiya 20 dambhIya bhAgaracchAya 22, suMgAe 23, ||3|| golavAyaNa 34 tigiMchAyaNe 35, saccAyaNe 26, varU mULe tato ya jJacAyaLa 27, vaLyAvacce 28 ca munnAr // 4 // A geAtrapravatakanA nAme A gAthAomAM je kahyA che prAyaH eja prakAre mUla sUtranI chAyAmAM kahyA ja che, tethI A viSe ahiMyAM vizeSa ullekha karatA nathI. kevaLa ahIMyAM sUcikramathI nakSatrAnA nAmA ane geAtra batAvIe chIe jethI saralatAthI badhAne medha thaI zake. gAtra nakSatrAnA nAmek 1 abhijI~maudgalAyanasageAtra 2 zravaNanuM-zaMkhAyanasa 3 dhaniSThAnuM -agratApasageAtra 4 zatabhiSAnuM -kaNu leAcanasa 5 pUrvAbhAdrapadanu "jAtukaNu 6 uttarAbhAdrapadA-dhana ya cha revatInu -pauSyAyanasa 8 azvinInuM-AdhAyanasa 9 bharaNInu -bhAga veza 10 kRttikAnuM -agniveza 21 citrAnakSetranuM -dAbhi kasa 22 svAti nakSatranuM-bhAgarakSa 23 vizAkhAnakSatranuM-sugageAtra 24 anurAdhAnakSetranu -keAkhyAyanasa "" zrI suryaprajJapti sUtra : 1 "" "" "" 99 22 27 "" "" 39 "" "" nannatrAnA nAma 11 rAhiNInu -gautamasa 12 mRgazirAnuM-bhAradvAja 13 Ardranu lauhityAyana 14 yuna sunu -vAsiSTha gAtra // dasamA prAbhUtanuM sALamuM prAbhRtaprAmRta samApta / / 10-16 / / 39 99 93 27 15 puSyanuM-kRSNAyanasa 16 AzleSAnuM mAMDavyAyanasageAtra 17 mAnakSatranu'-piMgalAyanasa 18 pUrvAphAlgunInu -gAbhillAyaNa 19 uttarA phAlgunInu -kAtyAyanasa 20 hastanakSatranuM -kauzika 25 jyeSThA nakSatranuM-tiSyAyana 26 mUlanakSatranuM -kAtyAyana 27 pUrvASADhAnuM vAtsyAyana 28 uttarASADhAnuM-vyAghrAyana 99 "" gAtra "" "" 39 || stra. pu || 393 Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasarve prAbhUta kA sataravAM prAkRtaprAkRta sattaramA prAbhRtaprAbhUtanA prAraMbha TIkA zrI gautamasvAmI pUche che ke-nakSatrAnuM bhAjana kevA prakAranu kahela che? A prazna sAMbhaLIne zrI bhagavAn kahe che--te gautama! A aThayAvIsa nakSatrAmAM kRttikA nakSatra dahIM ane bhAta khAine tenAthI preraNA meLavI leAkanuM kAryaM sAdhe che. rohiNI nakSatra vRSabhanuM mAMsa khAine kArya siddha kare che, ahIMyAM vRSabhamAMsa e pramANe kahevAthI (nAme rezajIrNana nAmapran patti) eTale ke nAmanA eka bhAga kahevAthI samagra nAma grahaNa karAya che, A niyamathI vRSama kahevAthI vRSabhavAhana vallabha-zivane priya vastu dhattarA nAmanI vanaspatinu mAMsa eTale ke aMdaranA sArabhAga athavA dhaturAnA phaLanuM cUrNa nizra'TumAM kahyuM paNa che, 'maMtrita mananuM pUrNAMkatuM vastu mAMlagnisthule) Aja kathanane AgaLa paNa Aja pramANe samajI levuM. ra mRgazirA nakSatra mRganuM mAMsa indrAvarUNI cUnu bhakSaNa karIne kArya kare che, mRgamAMsa eTale ke mRgane khAvAnI vastu IMdrAvaruNI nAmanI vanaspati vizeSanu cUNu khAIne kAryasiddha karela che. 3 ArdrA nakSatra mAkhaNa khAIne kA` sAdhe che. 4 punaHvasu nakSatra ghI khAIne kArya siddha kare che. 5 puSya nakSatra khIra khAIne kA siddha kare che. (azleSA nakSatra dvIpakamAMsa eTale ke-yavAnI (ajame)nuM cUNu khAIne kAae siddha kare che. jaTharAgnine je pradIpta kare te dIpaka kahevAya che, athavA dIpanI paNa kahe che, nighaMTumAM kahyuM paNa che, (cAvanI vAranI cacA tIkSNoLA TujIyuH TIvanI phIpikAtannA vittajjA gurusUdan) madhAnakSetra kasturI khAine kArya siddha kare che. 8 pUrvAphAlgunI nakSatra maMDUkamAMsa eTale ke maMDUkaparNI vanaspatinuM cUrNa khAIne kArya kare che. 9 uttarAphAlgunI nakSatra nakhI mAMsa arthAt vAghanakhI nAmanI vanaspatinuM cUrNa khAIne kArya kare che, 10 hastanakSatra vatsAnIka arthAt rAMdhela ceAkhAnuM pANI kAMjI (esAmaNu) khAine kA kare che. 11 citrA nakSatra maganI dALa khAine kArya siddha kare che. 12 svAtI nakSatra phaLa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 394 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAIne kArya siddha kare che. 13 vizAkhA nakSatra Asita vastu eTale ke vAsI vAstu khAIne kArya kare che, 14 anurAdhA nakSatra mizrIkRta kRchu ana eTale ke khIcaDI khAIne kArya kare che, 15, jyeSThA nakSatra kelaSTika eTaleke boranuM cUrNa khAIne kArya siddha kare che. 16 mUlanakSatra zAka khAIne kArya kare che 17, pUvaSADhA nakSatra azlazarIra eTale ke AmabAnA phaLa khAIne kArya kare che. 18, uttarASADhA nakSatra bela-bIlAnA phaLa khAIne kArya kare che. 19 abhijIt nakSatra puSpa meLavela vastu khAIne kArya kare che. 20, zravaNanakSatra khIra khAIne kArya kare che, 21, dhaniSThA nakSatra phaLa khAIne kArya kare che. 22 zatabhiSAnakSatra tuvaranI dALa khAIne kArya kare che. 23, pUrvaprauSThapadAnakSatra kArelA khAIne kArya kare che. 24 uttaraprauSThapadA nakSatra varAhamAMsa eTaleke-varAhakaMda vanaspatinuM cUrNa arthAt varAhIkaMdanuM cUrNa khAIne kArya kare che. 25 revatinakSatra jalacara mAsa arthAt jalacara kuMbhikA nAmanI vanaspati vizeSanuM cUrNa khAIne kArya siddha kare che. jalamAM ja rahe ane vadhe te jalacarI arthAt jalakuMbhika tenuM cUrNa 26 azvinI nakSatra tinDiNIkamAMsa titiNI eTale AmalI tenuM cUrNa athavA sArabhAga khAIne kArya kare che. 27 bharaNI nakSatra talamizrita cekhA khAIne kArya kare che. 28 A rIte dareka nakSatranA bhejananuM pratipAdana karela che. je sU. 51 | nakSatranA nAma ane temanA AhAra darzaka kaTho. nakSatranuM nAma nakSatranuM AhA2 1 kRttikA-dahIM 5 punarvasu-dhI 2 rahiNa-vRSabha mAMsa-dhaMturAnuM cUrNa 6 puSya-khIra 3 mRgazirA-mRgamAMsa-iMdravArUNI cUrNa 7 azleSA-dIpaka (vAgha) mAMsa-ajamA cUrNa 4 Adra-mAkhaNa 8 maghA-kasturI 9 pUrvAphAlganI-maMDUka mAMsa-maMDUkapaNI" 17 mULa-vAghanakhI vanaspatinuM cUrNa vanaspatinuM cUrNa 18 pUrvASADhA-AMbaLA 10 uttarAphAlganI-nabavALA prANInuM mAMsa 19 uttarASADhA-bela-bIlInA phaLa bIlA -vAghanakhI vanaspatinuM cUrNa 20 abhijI-puSpa 11 hasta-rAMdhela khAnuM osAmaNa 21 zravaNuM-khIra 12 citrA-maganI dALa 22 dhaniSThA-phaLa 13 svAtI-phaLo 23 zatabhiSA-tuveranI dALa 14 vizAkhA-vAsIana 24 pUrvAbhAdrapadA-kArelA 15 anurAdhA-kRchAna (khIcaDI) 25 uttarAbhAdrapadA - varAhamAMsa-varAhIkaMdanuM 16 ceSThA-beranuM cUrNa cUrNa AhAra zrI suryaprajJami sUtraH 1 395 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 revatI-jalacaramAMsa-jalakumbhika nAmanI 27 azvinI--tintINikA mAMsa-AmalInu cU vanaspatinu cUNu 28 bharaNI-tala meLavela bhAta / / sU 51 / / dasamA prAbhUtanu'sattaramu prAbhRtaprAmRta samApta / / 10-17 || dasarve prAbhUta kA aThArahavAM prAbhRtaprAmRta aDhAramA prAbhRtaprAkRtane prAraMbha TIkA-(tA rM te AArA Atti vakanA) nakSatrAnA bhAjana viSayanuM kathana sAMbhaLIne have zrI gautamasvAmI caMdrasUryAdi nakSatrAnI gati sabaMdhI prazna pUche che ke he bhagavan kevI rIte athavA kayA kramathI agara kevA prakAranI yuktithI Ape caMdra sUryanA cAra eTale ke gatibheda pratipAdita karela che? te Apa kRpA karIne kaheA. A rIte zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna uttaramAM kahe che ke--(tattva strajI rUmA duvihA cArA vaLattA teM naphA-bAciyArA cacAA ya) caMdra sUryanI gati saMbaMdhI vicAraNAmAM vakSyamANu rIte be prakAranA gatibheda pratipAdita karela che, je A pramANe che, AdityacAra eTale ke sUryanI gatinA bheda ane caMdracAra eTale ke caMdranI gatinA bheda temAM pahelAM caMdranI gati jANavA mATe tenA sa Mba"dhamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che, (tA DhuM te cArA bAiita pannA) he bhagavAn ApanA matathI kayA AdhArathI agara kayA pramANathI caMdranI gatine prakAra arthAt caMdranI gatinA bheda pratipAdrita karela che ? te Apa kaheA. zrI bhagavAna-(tA paMca saMvaniMnune amIrUM navavase sarjAtuSAre zameLa saddhi noyanog) he gautama ! pAMca savasarAtmaka arthAt caMdra cadrAbhiSadhi ta cadrAbhitirUpa pAMca saMvatsara pramANavALA yuga nAmanA kALamAM abhijIta nAmanuM nakSatra saDasaDa prakAranI gatibhedathI yAvat caMdranI sAthe yAga prApta kare che, kahevAnA bhAva e che ke-abhijIta nakSatrane maLela caMdra pAMca varSAtmaka yugamAM saDasaTha sakhyAtmaka gati kare che, A kaI rIte thAya ? te jANavA mATe gaNita prakriyA karavAthI te spaSTa thAya che. ahIMyAM vyavahAra kAya mAM saura-cAndra--sAvana ane nAkSatra A rIte cAra prakAranA kALa zrI suryaprajJapti sUtra : 1 396 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna lokamAM mukhyatayA grahaNa karavAmAM Ave che. temAM vegane laIne samagra nakSatramaMDaLanI samApti eka nakSatra mAsathI thAya che, nakSatranA udaya paryanta nakSatra divasa caMdrane aThayAvIsa nakSatranA bhogakALa paryanta arthAt bhagaNa pUrti paryanta eka nakSatramAsa thAya che, A nakSatramAsa pAMca varSAtmaka yugamAM saDasaTha 67 thAya che, A kaI rIte thAya che? te AgaLa batAvavAmAM Avaze. prakRtimAM pratyeka nakSatra paryAyamAM eka eka cAra abhijIta nakSatranI sAthe caMdranA vegathI thAya che, caMdra abhijIt nakSatranI sAthe saMyukta thaIne eka yugamAM saDasaTha cAra kare che, ArIte dareka nakSatranA saMbaMdhamAM samajI levuM jema ke(vaLa of mtte sAire saddhi no korU) pAMca saMvatsarAtmaka yugamAM zravaNa nakSatra saDasaTha sakhyAtmaka cAra kare che. arthAt zravaNa nakSatranI sAthe maLela caMdra pAMca saMvatsaravALA yugamAM saDasaTha saMkhyAthI gati kare che. (gvuM jhAva 3ttarAsADhA sattaTrivAre caMLa saddhi naTTa) pUrva pratipAdita kramathI uttarASADhA nakSatra yAvat badhA nakSatranI saDasaTha saMkhyAvALI gatinuM pratipAdana karela che, je rIte abhijIta ane zravaNa nakSatranI caMdranA cAra saMbaMdhamAM bhAvanA pradarzita karela che, ejapramANe dhaniSThA nakSatrathI laIne uttarASADhA nakSatra paryata yAvat aThayAvIse nakSetre eTale ke dareka nakSatra saDasaTha prakArathI gati kare che. A rIte bhAvanA karI levI. jema ke(dhafrTTA bajAre sattASTrivAre caMLa saddhi voca gorU) dhaniSThA nakSatra saDasaTha prakAranA cArathI caMdranI sAthe ega kare che. (saMyamirayA +tte sAire caMLa saddhi northa noug) zatabhiSA nakSatra saDasaTha prakAranA cArathI caMdranI sAthe yoga kare che. (gvAmAyA navare sattAire vaLa saddhi gothe gopa) pUrvAbhAdrapadA nakSatra saDasaTha prakArathI caMdranI sAthe vega kare che, (uttarAmadevayA vatte sattarivAre caMLa saddhi northa koNarU) uttarA SADhA nakSatra saDasaTha prakArathI caMdrathI sAthe vega kare che. bAkInA nakSatranA saMbaMdhamAM paNa zrI suryaprajJati sUtraH 1 397 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja pramANe bhAvita karI levuM. have sUryane cAra saMbaMdhamAM zrI gautamasvAmI pUche che-(tA hUM te bArUdavarArA gANiti vaNakaIT) he bhagavAna kaI yuktithI athavA kayA AdhArathI ke kayA pramANathI Ape Aditya cAra eTale ke sUryanI gatine prakAra pratipAdita karela che? te Apa kaho. A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che ( paMja saMvarajIkaraNa afma baFa? of iAre jULa saddhi northa koug) he gautama ! sUryanA saMcaraNa viSayanI vicAraNAmAM je vizeSatA che, te sAMbhaLo caMdrAdi pAMca saMvatsara pramA guvALA yugamAM abhijIta nakSatra pAMca prakArathI sUryanI sAthe vega kare che, arthAt abhijIta nakSatrathI yukta sUrya yugamAM pAMca prakArathI yega kare che, A kaI rIte thAya che? te kahe che. ahIMyAM vegane laIne sUryanA samagra nakSatramaMDaLanA bhramaNanI samApti eka sUrya saMvatsarathI thAya che, sUryanA bhagaNu pUtine kALa ja saurasaMvatsara padathI athavA AdityasaMvatsara padathI kahevAya che. bhagaNapUrtimAM eka ja vAra abhijIta nakSatra Ave che, eka yugamAM evA saMvatsara pAMca hoya che. A kAraNathI dareka nakSatra paryAyane eka eka vAra abhijIta nakSatranI sAthe vegane saMbhava hevAthI abhijIt nakSatranI sAthe rahela sUrya eka yugamAM pAMcavAra yoga kare che. e ghaTita thAya che, (parva =Ava uttara/HDha najautte paMravAre bhULa saddhi northa koparU) A pUrva pratipAdita kamathI uttarASADhA nakSatra yAvata dareka nakSatra pAMca prakArathI sUryanI sAthe ega kare che, arthAt pakta yuktithI ja zrava di dareka nakSatranI sAthe maLela sUrya eka yugamAM pAMca prakArathI cAra kahe che. Aja tAtparyartha che. che sUTa para che dasamA prAbhUtanuM aDhAramuM prAbhRtaprAbhRta samAsa che 10-18 | zrI suryaprajJati sUtraH 1 398 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa prAkRta kA unnIsavAM prAbhRtaprAkRta ogaNIsamA prAbhRtaprAkRtine prAraMbha TIkAtha-pravartamAna dasamA prAbhRtanA ( te zAstrAraH) A viSayanA saMbaMdhamAM aDhAramA prAbhRtaprAbhUtamAM caMdra sUryanA cAra-gatinuM nirUpaNa karIne have A ogasamA prAbhRtaprAbhRtanA adhikAra sUtramAM mahinAonA nAma prakAranuM kathana kare che. (Raa 46 te mAsA) ItyAdi zrI gautamasvAmI pUche che. (tA huM te mIrALa nAmannA gAdi ti vaNajhA) he bhagavan ! caMdra sUryanA cAra prakAra jANIne have mAsInA nAmanA viSayamAM prazna pUchuM chuM -ke kaI rIte agara kayA AdhArathI athavA kevA prakAranI paripATIthI Ape mahinAnA nAme pratipAdita karela che? te Apa kahe A pramANe zrIgautamasvAmInI jIjJAsA joIne zrIbhagavAn kahe che-(tA. mevANa be saMjIra vAsa mArA gorg) he gautama! ekaeka arthAt dareka varSanA bArabAra mAsa kahela che, have tenA bheda batAve che. (tefhaM ja TuvA gAmanA pUjA teM nA Dhora DholariyA 2) pUrva pratipAdita bAra saMkhyAvALA mAsenA be prakAranA nAme pratipAdita karela che. jemake lokenA vyavahAramAM AvanAra laukikamAsa tathA vyavahAramAM aprasiddha lakattaramAsa arthAt je mAsanA nAme lekavyavahAramAM prasiddha na hoya paraMtu mahAnubhAnA pravacanamAM ja vyavahata hoya te lakattara mAsa kahevAya che. have tenA alaga alaga nAme kahe che-(taratha rozar TrNT sAva mavA vAva zAsa) A rIte laukika ane lokottara rUpathI be bhedomAM laukika nAma A pramANe che. zrAvaNa, bhAdrapada, Aso, kaMtika, mArgazIrSa, piSa, mahA, phAgaNa, caitra, vaizAkha, jeTha ane aSADha A pramANe bAra mAsa lekavyavahAramAM prasiddha che. have lakattara mAsanA nAme pratipAdita kare che. (DhottariyA gAma mile, supaiDeya vijae pItivaDDhaNe sejjaMseya siveyAyi sisirevi ya hemavaM / / 1 / / Navame vasaMtamAse me kusumAM pAvarame birANa vAvirohI ja vArame rAA lekora je lekamAM aprasiddha hoya ane kevaLa pravacanamAMja vyavahAra hoya e mAsenA kramAnusAra nAme A zrI suryaprajJati sUtraH 1 399 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe che. prathama zrAvaNamAsa rU5 mAsa abhinaMda nAmano che. bIjo bhAdaravAnA sthAnamAM supratiSThita nAmane ce mAsa che, AsomAsanA sthAne vijaya nAmane trIjo mAsa che. kArtika mAsanA sthAne prItivardhana nAmane cize mAsa che. mAgazara mAsanA sthAnamAM pAMcamo mAsa zreyAn nAmane mAsa che, piSamAsarUpa chaThTho mAsa ziva nAmane che. mAgha mAsanA sthAnamAM sAtame mAsa zizira nAmane che, AThamA phAgaNa mAsanA sthAnamAM AThamA mAsanuM nAma haimavAnuM pratipAdita karela che, navamA caitramAsa rUpa vasantamAsa prajJapta karela che. vaizAkhamAsanA sthAnamAM dasamA mAsanuM nAma kusumasaMbhava pratipAdita karela che agyAramA jeThamAsarUpa nidAdha nAmane mAsa che, bAramAM aSADa mAsarUpa vanavidhi nAmane mArA pratipAdita karela che. have A lekki ane lokottara bAra mAsanA nAme saune saraLatAthI samajavAmAM Ave e rIte keDArUpe batAvavAmAM Ave che, lauki nAma lattara nAma laukika nAma lokottara nAma (1) zrAvaNamAsa-abhinaMdana (7) mAgha-zizira (2) bhAdaravA-supratiSTha (8) phAgaNa-haimavAnuM (3) Ase-vijaya (9) caitra-vasanta (4) kArtika-prItivardhana (10) vaizAkha-kusumasaMbhava (5) mAgazara-zreyAna (11) jeTha-nidAgha (6) piSa-ziva (12) aSADha-vanavirodhI che sU. 53 che zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUrya kSiprakAzikA TIkAmAM dasamA prAbhRtanuM ogaNIsamuM prAbhUtaprAbhRta samAsa 10-1lA zrI suryaprajJapti sUtra: 1 400