________________
આવે છે. ૧૩૦===૬ આ પ્રમાણે ક્રમાનુસાર ચાર અરાત્ર અને છ મુહર્ત થઈ જાય છે. કહ્યું પણ છે.
अभीई छच्च मुहुत्ते, चत्तरिय केवले अहोरत्ते ।
सूरेण समं वच्चइ, इत्तो सेसाण वुच्छामि ॥
પ્રસ્થાબં, રૂ૦૦૦ ઈત્યાદિ (તત્વ છે તે અશ્વત્તા of ૪ બોજો વીસં ૨ मुहत्ते सूरिएण सौद्ध जोयं जोएंति, ते णं छ, तं जहा सतभिसया भरणी अद्दा अस्सेसा વાતી ) એ અઠયાવીસ નક્ષત્રોમાં જે નક્ષત્રો એવા હોય છે કે જેની છ સંખ્યા થાય છે તેના નામે આ પ્રમાણે છે–શતતારા ભરણી આદ્ર અશ્લેષા સ્વાતી ચેષ્ઠા આ રીતે છ થાય છે આ નક્ષત્રો પોતાના ભાગકાળમાં સૂર્યની સાથે છ અહોરાત્ર અને એકવીસ મુહૂર્ત પર્યન્ત યાવત એગ કરે છે, કહેવાને ભાવ એ છે કે-આ દરેક નક્ષત્રો ચંદ્રની સાથે સાડી તેત્રીસ અહેરાત્ર અને એક અહોરાત્રના સહસશ્યિ ભાગ સુધી ઉપભોગ કરે છે કારણ કે આ નક્ષત્ર અપાઈ નક્ષત્રો હોય છે. તેથી પહેલા પ્રતિપાદન કરેલ પ્રમાણથી આટલા અહોરાત્રનાં પાંચ ભાગ સૂર્યની સાથે ગમન કરે છે સાડી તેત્રીસને પાંચમાં ભાગ કરવાથી ૩૩ = પુરા છે અહોરાત્ર થાય છે. અને ૩ સાડા ત્રણને પાંચમે ભાગ શેષ રહે છે. ૩ ને = આનું મુહૂર્ત બનાવવા માટે ત્રીસથી ગુણવામાં આવે તો ૪૩૦= ૨૧૦ બસે દસને દસમાંશ ભાગ થાય છે. એને દસથી ભાગવામાં આવે તો એકવીસ મુહર્ત મળી આવે છે, ૨૧ મુ. કમાનુસાર ૬ ૭ અહેરાત્રને ૨૧ એકવીસ મુહૂર્ત થાય છે. તેથી કહ્યું છે કે-છ અહેરાત્ર અને એકવીસ મુહૂર્ત અહીંયાં પ્રતિપાદન કરેલ સતભિષકાદિ છ નક્ષત્રોને આ જ પ્રમાણે રોગ થાય છે. અન્યત્ર ગ્રન્થાન્તરમાં કહ્યું પણ છે. (સમિયા भरणीओ, अद्दा अस्सेस साइ जिट्टाय । वच्चंति मुहुत्ते इक्वोसे छच्चेव अहोरत्ते ॥१॥ ઈત્યાદિ તથા (તથ તે તેરસ ફુવારામુહુ મૂળ સદ્ધિ નોર્થ કોરિ તે पण्णरस तं जहा-सवणो धनिद्रा पुव्वाभहवया रेवइ. अस्सिणी कत्तिया मग्गसिर पूसो महा પુcarrળી, હૃાો નિત્તા કgrીં મૂરો જુવાઢિા) એ પૂર્વોક્ત અઠયાવીસ નક્ષત્રોમાં જે નક્ષત્ર પોતાના ભેગકાળમાં સૂર્યની સાથે તેર અહેરાત્ર અને બાર મુહૂર્ત સુધી બેગ કરે છે, એવા પંદર નક્ષત્રો હોય છે. તેમના નામો આ પ્રમાણે છે–શ્રવણ, ઘનિષ્ઠા, પૂર્વાભાદ્રપદા, રેવતી અશ્વિની કૃત્તિકા, મૃગશિરા પુષ્ય મઘા પૂર્વફાગુની હસ્ત ચિત્રા અનુરાધા મૂલ અને પૂર્વાષાઢા આ રીતે પંદર નક્ષત્રો છે, આ કથનનો ભાવ આ રીતે છે. આ નક્ષત્રો અહોરાત્રના પૂરેપૂરા સડસઠ ભાગ ચંદ્રની સાથે ગમન કરે છે. તે પછી સૂર્યની સાથે આ પંદર નક્ષત્રો અહેરાત્રના પાંચ ભાગ અને એક અહોરાત્ર ને સડસઠ ભાગ જાય છે. સડસઠને પાંચથી ભાગવામાં આવે તે તેર અહારાત્ર થાય છે. અને બે શેષ બચે છે,
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
