________________
અષાઢી અમાસને વેગ કુલસ જ્ઞક અને ઉપકુલસ જ્ઞાવાળા નક્ષત્રો અને કુલે ખુલવાળા નક્ષત્રો પણ યાગ કરે છે, તે શિવાયની અમાસામાં કલાપફુલ નક્ષત્રના યાગ હાતા નથી, આ પૂર્વોક્ત પ્રકારથી બાકીની અમાસ સબંધી કથન સમજી લેવુ. બધે કેવળ કુલસ ંજ્ઞક અને ઉસ્કુલ સ`જ્ઞક નક્ષત્રોના યોગ કથન પૂર્ણાંક વાકય યેાજના કરી લેવી. વિશેષ એ છે કે-માશી માસની અમાસમાં માઘી અમાસમાં ફાલ્ગુની અમાસમાં અને અષાઢી અમાસ એ ચાર અમાસમાં લેપફુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્રો પણ ચંદ્રના યોગ પ્રાપ્ત કરે છે, તેમ શિષ્યાને કહેવું, તેનાથી ભિન્ન અમાવાસ્યાઓમાં કુલોપકુલ સ ંજ્ઞાવાળા નક્ષત્રોનો યોગ હોતા નથી. હવે બાળશિષ્યાના બેાધ માટે તથા પાઠકના અનુગ્રહ માટે સૂત્રાલાપક ખતાવવામાં આવે છે-(તા વુધ્રુવળ અમાવાનું ન છુટ નોડ્ વનું ગોલ્ફ ડ્રોન ના લોર્ડો તા कुलं वा जोपइ, उपकुलं वा जोएइ, णो लब्भइ कुलोमकुलं, कुलं वा जोएमाणे उत्तराफग्गुणी उबकुलं बा ओरमाणे पुत्राफग्गुणी जोएइ, तो पुटुवइण्णं अमावासं कुलं वा जोएइ उवकुल वा जोएइ, કેળ યા નુત્તા થયેળના નુત્તા પોટ્ટવથા અમાવાસાગ્રુત્તિ ત્તત્રં સિયા) પ્રૌપદી અમા વાસ્યાના શુ' કુલસ જ્ઞક નક્ષત્ર યોગ કરે છે ? અથવા ઉપસ્કુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્ર યોગ કરે છે? કે કુલોપકુલ સંજ્ઞક નક્ષત્ર યોગ કરે છે? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીના પૂછવાથી તેના ઉત્તર આપતાં ભગવાન્શી કહે છે કે-કુલનક્ષત્ર પણ ચેાગ કરે છે ઉપકુલ નક્ષત્ર પણ મૈગ કરે છે, પણ ફુલેાપકુલ નક્ષત્ર પૌષ્ઠપદી અમાસના યોગ કરતા નથી, કુલનક્ષત્રથી યુક્ત પૌષ્ઠપદી અમાસ ઉત્તરાફાલ્ગુની નક્ષત્રના ચાબ કરે છે, અને ઉપકુલ નક્ષત્રથી જ્યારે યુક્ત હાય છે ત્યારે પૂર્વાફાલ્ગુની નક્ષત્રની સાથે ચંદ્રના ચાગ પ્રાપ્ત કરે છે, તેથી પ્રૌષ્ઠપદી અમાસના કુલસંજ્ઞક અને ઉપકુલ સંજ્ઞક નક્ષત્ર યાગ કરે છે તેમ કહેલ છે. તેને લેપકુલસ જ્ઞક નક્ષત્રના ચેગ પ્રાપ્ત થતા નથી, તેમ કહેલ છે, કુલથી યુક્ત અને ઉપકુલથી યુક્ત પ્રૌપદી અમાસ ‘યુક્તા' એ સંજ્ઞા પ્રાપ્ત કરે છે, તેમ સમજવું. આટલું જ કથન પર્યાપ્ત છે, વિશેષ પહેલાં કહેલ છે, (સા આસોફ્ળ કામાવાયું જીરું લોર્ પન નું લોક્ સ્ટોનર્જી લોક્ ?
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
૩૨૩
