________________
બીજા મતવાદીના કથનને સાંભળીને ત્રીજો અન્યમતવાદી કહેવા લાગ્યું કે–તમો બેઉને મત સમીચીન અર્થાત્ સયુક્તિક નથી, તો મારા સિદ્ધાંતને સાંભળો સૂર્યના વિકલ્પન ક્ષેત્રનું પ્રમાણ ત્રણ ચેાજન અર્થાત્ ત્રણ ભાગ ઓછા ત્રણ જન ક્ષેત્રનું એક એક રાત દિવસમાં એટલે કે એક એક અહોરાત્રથી વિકમ્પન કરીને અર્થાત પિતાપિતાના મંડળમાંથી બહાર નીકળીને અને અંદર પ્રવેશ કરીને સૂર્ય ગતિ કરે છે. આ રીતના ત્રીજા મતવાદીના કથન પ્રમાણે વિકમ્પન ક્ષેત્રનું પ્રમાણ ત્રણ જનમાં એક જનના ત્રણ ભાગ જેટલું ઓછું ૩૭ જૂન થાય છે, ( વમાર્દસ) ત્રીજો મતવાદી આ પૂર્વોક્ત પ્રકારથી પોતાના સિદ્ધાંતનું પ્રતિપાદન કરે છે. ૩
( gyi na માધુ) ૪ કેઈ એક અન્યમતવાદી આ પ્રમાણે કહે છે. અર્થાત્ ત્રીજા મતવાદીને અભિપ્રાયને જાણીને ચોથે મતવાદી આ નીચે કહેવામાં આવનાર પ્રકારથી પિતાના મત વિષે કહેવા લાગ્યા, (તો તિક્રિ ગોયનારું બઢણીતારી તેલીસિય મળે જોવા મળે રાષેિ વિપત્તાં વિવરૂત્તા ટૂરિઘ વાર જર) ત્રણ યોજના અને એક યજનના સુડતાલીસને અર્ધો ભાગ તથા એક યોજનને એકસો ચાશીમાં ભાગ ક્ષેત્રનું એકએક રાતદિવસમાં વિકંપન કરીને સૂર્ય ગતિ કરે છે. કહેવાનો ભાવ એ છે કે-એ ચોથા પરમતવાદીનું કહેવું છે કે આપ ત્રણેના મત સંબંધી કથન સયુક્તિક નથી જેથી તમે મારા મતને સાંભળો સૂર્યના વિકંપનક્ષેત્રમાં પૂરા ત્રણ જન અને અર્થે છેતાલીસ તથા એક એજનના એકસો ગ્યાસી ભાગોના ક્ષેત્રમાં એક એક રાતદિવસમાં વિકંપન કરીને અર્થાત પિતપોતાના મંડળમાંથી બહાર નીકળીને અથવા અંદર પ્રવેશ કરીને સૂર્ય ગતિ કરે છે. અર્થાત્ દષ્ટિગોચર થાય છે, આ પૂર્વેક્ત કથન પ્રકારથી ચોથા મતવાદીના મતથી સૂર્યનું વિકપન ક્ષેત્ર 3 જન + ૪૬ ૪૪ જન થાય છે, આ પ્રમાણે ચેથા મતાવલમ્બીનું કહેવું છે. ( પુળ પ્રમહંg) અર્થાત્ ચેથા મતવાળા પૂર્વોક્ત પ્રકારથી પિતાના મતનું પ્રતિપાદન કરે છે. ૪
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
૫૮
