________________
મતાન્તરવાદીયોમાં પહેલે તીર્થાન્તરીય આ કથ્યમાન પ્રકારથી પોતાનો મત પ્રગટ કરતાં કહે છે કે જ્યારે આ જંબુદ્વીપમાંના દક્ષિણાર્ધમાં એટલે કે દક્ષિણ દિગ્વિભાગના અધ ભાગમાં અઢાર મુહૂર્ત પ્રમાણનો દિવસ હોય છે ત્યારે ઉત્તરાર્ધ એટલે કે ઉત્તર દિશાના અર્ધા ભાગમાં પણ અઢાર મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ હોય છે. આ રીતે અહીંયાં દક્ષિણાર્ધના નિયમથી ઉત્તરાર્ધ નિયમ પ્રતિપાદિત કરેલ છે. હવે ઉત્તરાર્ધના નિયમથી દક્ષિણાર્ધના નિયમનું કથન કરે છે, (તા નયા ઉત્તરદ્ધે ગઠ્ઠા સમુહુરે હિરણે મવરૂ તયા i રાત્રે ષિ ગટ્રારસમુદુત્તે વિશે મ૨) જ્યારે ઉત્તરાર્ધમાં એટલે કે જંબૂદ્વીપના ઉત્તર ભાગના અર્ધભાગમાં અઢાર મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ હોય છે ત્યારે જંબુદ્વીપના દક્ષિણ અર્ધભાગમાં પણ અઢાર મુહૂર્તને દિવસ હોય છે. હવે તેને હાસ એટલે કે ન્યૂનતાના કમથી પ્રતિ પાદન કરવામાં આવે છે.-(તા મંજુરી રીતે રાળિ સત્તસમુદુતે હિજરે મi, તયા ii ઉત્તર વિ સત્તરસમુહુ વિશે મારૂ) જ્યારે જમ્બુદ્વીપના દક્ષિણાર્ધમાં સત્તર મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ હોય છે, તે વખતે ઉત્તરાર્ધમાં પણ સત્તર મુહૂર્ત પ્રમાણનો દિવસ હોય છે, આ પ્રમાણે દક્ષિણાર્ધના નિયમ પ્રમાણે કથન કરીને હવે ઉત્તરાર્ધના નિયમાનુસાર કથન કરે છે.-સતા જયા બ વત્તાહે સત્તરસમુદત્તે વિશે મવર્ક તથા રાળિદ્દે વિ સત્તાલકુત્તે વિવણે મવરૂ) જ્યારે ઉત્તરાર્ધમાં એટલે કે જે બૂદ્વીપની ઉત્તર દિશાના અર્ધા ભાગમાં સત્તર મુહૂર્ત પ્રમાણુનો દિવસ હોય છે, ત્યારે દક્ષિણદિશાના અધ ભાગમાં પણ સત્તર મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ હોય છે. (પૂર્વ રાજવં) આ પૂર્વોક્ત કથનાનુસાર એક એક મુહૂર્તની ન્યૂનતાના ક્રમથી હાસ એટલે કે ન્યૂનતા સમજી લેવી.
હવે એ ન્યૂનતાના ક્રમ પ્રમાણે પ્રગટ કરતાં કહે છે.-(સોઢામુદુ વિણે મવર્, ઇનरसमुहुत्ते दिवसे भवइ, चउद्दसमुहुत्ते दिवसे भवइ, तेरसमुहत्ते दिवसे भवइ जाव णं जंबुद्दीवे दीवे
ળિ વારસમુહુ વિવરે મવÈ) જંબુદ્વીપના ઉત્તર ગોળાર્ધ અને દક્ષિણ ગેલાઈ આ રીતના બે વિભાગના અર્ધમાં એક સાથે જ સેળ મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ હોય છે. પંદર મુહૂર્ત પ્રમાણનો દિવસ હોય છે. ચૌદ મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ હોય છે. તેર મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ હોય છે. આ રીતના ક્રમથી ત્યાં સુધી કહેવું કે જ્યાં સુધી જંબુદ્વીપના દક્ષિણાર્ધમાં બાર મુહર્ત પ્રમાણને દિવસ થાય. એ વખતે ઉત્તરાર્ધમાં પણ બાર મુહૂર્ત પ્રમાણને દિવસ થાય છે. આ કથનના સૂત્રપાઠનો કમ આ પ્રમાણે છે.-(કયા બે લંગુરી વીવે વાણિજે પોસ્ટમુટુ दिवसे भवइ, तया णं उत्तरड्ढे वि सोलस मुहुत्ते दिवसे भवइ, जया णं उत्तरड्ढे सोलसमुहुत्ते શિવસે મગરૂ તથા í ળિહે વ વઢતમુહુર્ત વિશે માફ) ઈત્યાદિ પ્રકારથી કમ સમજી
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
૨૨૩
