________________
ગત પરિમાણુથી આટલુ વધારે આંતર થાય છે, એમ કહેવામાં માંડળગત અંતર પરિમા ણુમાં કોઈ જાતનુ અંતર આવતુ નથી. તેથી ૩૫+ ૧ આ રીતે ગ્રન્થાત અંતર પરિ માણુ મંડલના ક્રમથી વૃદ્ધિ ગત થાય છે. (સૌ अट्ठारसमुत्ते दिवसे भवइ दोहिं एगट्टि - માનમુદુત્ત િાિ) સભ્યન્તરમ'ડળથી બીજા બીજા મંડળમાં સ ંચરણ કરવાના સમયે મુહૂર્તના ક્રમથી દિવસ રાતની વ્યવસ્થા આ રીતે થાય છે. એકસડિયા બે ભાગ સુહૂ થી ન્યૂન અઢાર મુહૂત પ્રમાણવાળા દિવસ હાય છે. તથા મુહૂર્તના એકસઠયા એ ભાગ અધિક ખાર મુર્હુતની રાત્રી હોય છે. જે રીતે બીજા મડળમાં સંચરણ કરતી વખતે નિમાન=૧૮ મુ તથા રાત્રિમાન ૧૨ મુ. આ પ્રમાણે છે.
(ते क्खिममाणे सूरिया दोच्चंसि अहोरत्तंसि अब्भिंतर तच्चं मंडलं उवसंकमित्ता चार चरंति, ता जया णं दुवे सूरिया अमितर तच्वं मंडलं उब संकमित्ता चार चरंति, तया णं णवणवई जायणसहरलाई छच्च इक्कावणे जोयणसए णव य एगद्विभागे નોયનસ અંતર ટુ ચાર યંત્તિ માિિત વજ્ઞા) ત્યારે નિષ્ક્રમણુ કરતા બેઉ સૂર્ય ખીજા અહોરાત્રમાં અભ્યન્તરના ત્રીજા મ`ડળમાં ઉપસ’ક્રમણ કરીને ગતિ કરે છે, ત્યારે નવ્વાણુ હજાર છસેા એકાવન તથા એક ચેાજનના એકસયા નવ ભાગનુ અંતર કરીને ગતિ કરતા કહ્યા છે. કહેવાના ભાવ એ છે કે—એ બીજા મંડળમાંથી નિષ્ક્રમણ કરતા અર્થાત્ ખહાર નીકળતા બન્ને સૂર્યાં નવા સૌર સંવત્સરના ખીજા અહેારાત્રમાં બીજા મંડળનું સંચરણ કર્યાં પછી ત્રીજા મ’ડળમાં ઉપસ‘ક્રમણુ કરીને અર્થાત્ ત્રીજા મડળમાં જઈને તિ કરે છે. એટલે કે પાતપેાતાની ગતિ પ્રમાણે ભ્રમણ કરે છે. તે પછી જ્યારે બન્ને સૂર્યાં બીજા મ`ડળનું સંચરણ કર્યાં પછી ત્રીજા મઢળમાં જઈને ગતિ કરે છે, એટલે કેગમન કરે છે, ત્યારે સર્વાભ્યતરમ'ડળમાંથી ત્રીજા મ`ડળના સ’ચરણુ સમયે નવ્વાણુ હજાર છસે એકાવન તથા એક યાજનના એકસઢિયા નવ ભાગનું પરસ્પરમાં અંતર્ કરીને ગતિ કરતા કહ્યા છે. અર્થાત્ તાતાની ગતિથી ગમન કરે છે, તેમ પેાતાના શિષ્યને ઉપદેશ આપવા. આ પ્રમાણેનુ અંતર કેવી રીતે થાય છે? એ જીજ્ઞાસાની નિવૃત્તિ માટે કહે છે કે-પૂલીકમથી કહેવામાં આવે છે—જેમ અહીયાં એક સૂ સર્વાં ભ્યન્તરના ખીજા મંડળના અડતાલીસ ચેાજન તથા એક ચેાજનના એકસઠ ભાગ તથા વિષ્કભના બે ચેાજનની ગતિ કરે છે. એ જ પ્રમાણે બીજા સૂ`ની ગતિ પણ થાય છે. આના ગણિતપ્રકાર એ ચેાજન તથા એક ચેાજનના એકસિયા અડતાલીસ ભાગને બેથી ગુણવાથી ખમણુ અર્થાત્ પાંચ ચેાજન તથા એક ચેાજનના એકસઠયા પાંત્રીસ ભાગ થાય છે. આ રીતે યથોક્ત અંતર્ પરિમાણ થાય છે, (તયા પળે ગટ્ટારસમુદુત્તો વિલે મવક્ ચઽહં પાટ્વિમળમુહુતૅહિં અને ટુવાલૢમુર્હુત્તા રાચ્છું મડું વહિંદુમાને મુદ્ભુતૈદ્િ ગા) ત્યારે અઢાર
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
૩૯
