________________
બીજા મંડળમાં સંચરણ કરતો દેખવામાં આવે છે, બીજા મંડળનું વિકંપનક્ષેત્ર પુરા બે
જન ૨ પેજના ન ૬ જન તથા એક એજનના એકસઠિયા અડતાલીસ ભાગ આટલા ક્ષેત્રનું એક એક અહોરાત્રમાં વિકંપન કરીને સૂર્ય ગતિ કરે છે. (તયા નારમુદુત્તા રાષ્ટ્ર મા વોટું મામુહિં ફળ) ત્યારે અઢારમુહૂર્તની એકસઠિયા બે મુહર્તા ભાગ ન્યૂન રાત્રી હોય છે અને (ફુવાતમુહુરે વિશે મવરૂ રોહિં ટ્રિમામુહિં ગણિg) એકસઠિયા બે મુહૂર્ત ભાગ અધિક બાર મુહૂર્તને દિવસ હોય છે. અર્થાત્ સર્વબાહ્યમંડળની પછીના બીજા મંડળમાં સંચરણ કરતી વખતે એક
જનના એક્સઠિયા અડતાલીસ ભાગ સહિત બે જન જેટલું વિકંપનક્ષેત્રનું પ્રમાણ થાય છે. તથા અઢાર મુહૂર્તની રાત હોય છે, પરંતુ પૂરા અઢાર મુહૂર્તની રાત નથી થતી પરંતુ એક જનને એકસઠિયા અડતાલીસ મુહૂર્ત ભાગ ન્યૂન હોય છે. જેમકે-રાત્રીમાન ૧૮ અઢાર મુહૂર્ત , મુહૂર્ત તથા બાર મુહૂર્તને દિવસ હોય છે. બે મુહૂર્ત અને એકસઠિયા અડતાલીસ મુહૂર્ત ભાગ અધિકને દિવસ હોય છે. જેમ કે દિનમાન ૧૨.બાર મુહૂર્ત છે भुत (से पविसमाणे सूरि। दोच्चंसि अहोरत्तंसि बाहिरं तच्वंसि मंडलंसि उवसंकमित्ता चार જર) ત્યાં પ્રવેશ કરતે સૂર્ય બીજા અહોરાત્રમાં સર્વબાહ્યમંડળની પછીના ત્રીજા મંડળમાં ઉપક્રમણ કરીને ગતિ કરે છે. કહેવાને ભાવ એ છે કે બીજા મંડળના સંચરણ પછી આગળ જવા માટે ગતિ કરે છે, એ સંચરણમાં પ્રવેશ કરીને તે પછીના મંડળમાં ગમન કરતે થકે સૂર્ય બીજા મંડળમાં પણ પ્રથમ ક્ષણની પછી ધીરે ધીરે અંદરની તરફ પ્રવેશ કરીને બીજા છ માસના અહોરાત્રમાં સર્વબાહ્યમંડળની પછીના ત્રીજ મંડળમાં એટલે કે મીનાન્ત અહોરાત્રમાં ઉપસંક્રમણ કરીને અર્થાત્ એ મંડળને પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે. એટલે કે ત્રીજા મંડળમાં સંચરણ કરતો દષ્ટિગોચર થાય છે.
(तओ जया णं सूरिए बाहिरं तच्चं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तया णं सूरिए बाहिर તરરં સંરું કરસંક્રમિત્તા ના ઘર) જ્યારે સૂર્ય બાહ્યમંડળના ત્રીજા મંડળમાં ઉપસંક્રમણ કરીને ગતિ છે. ત્યારે સૂર્ય બહારના ત્રીજા મંડળમાં ગમન કરીને ગતિ કરે છે. એટલે કે ત્યાં ગતિ કરતા દેખાય છે. ત્યારે એ પ્રકારના સંચરણ સમયમાં સૂર્ય બાહ્યમંડળથી ત્રીજા મંડળમાં ઉપસંક્રમણ કરીને ગતિ કરે છે. (તથા f Gર કોગળાડું વળતી સં જ જરિ મને કોથળ# વો રૅરિહિં વિદંપૂરૂત્તા વારે વારુ, ત્યારે પાંચ યોજન તથા એક
જનના એકસડિયા પાંત્રીસ ભાગ બે રાત દિવસમાં વિકંપન કરીને સૂર્ય ગતિ કરે છે. અર્થાત્ સર્વબાહ્યમંડળથી ત્રીજા મંડળના સંચરણ સમયમાં પૂરા પાંચ જન તથા એક
જનના એકસઠિયા ભાગ મિશ્રિત ત્રીસ ભાગ બે રાતદિવસમાં વિકંપન કરીને પિતાના મંડળમાં પ્રવેશ કરીને ગતિ કરે છે. અર્થાત્ ત્રીજા મંડળના વિકંપન ક્ષેત્રનું પ્રમાણ પાંચ જન ૫-૬ અને એક્સઠિયા પાંત્રીસ ભાગ આટલા પ્રમાણવાળા ક્ષેત્રનું વિકંપન કરીને
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞમિ સૂત્રઃ ૧
૬૮