________________
ગતિ કરે છે. (રાšપિ તહેવ) રાત્રિમાન અને દિવસમાન ત્રીજા મંડળના સંચરણ સમયે પહેલાં કહ્યા પ્રમાણે જ છે. તેમ સમજી લેવું. તેનાથી કઇ વિશેષાધિક નથી. (ત્રં વસ્તુ पोवारणं पविसमा सूरिए तओऽणंतराओ तयणंतरं च मंडलं संकममाणे संकममाणे दो जोयणाई अडतालीसं च एगट्टिभागे जोयणस्स एगमेगेगं राईदिएणं विकपमाणे विकंपमाणे સજ્જન્મતાં મંજીરું નસંમિત્તા ચાર ચ) આ પ્રમાણે પૂર્વ કથિત ઉપાયથી પ્રવેશ કરશ્તા સૂર્ય એ અનંતરના મંડળથી તેના પછીના મંડળમાં સંક્રમણ કરતા કરતા એ યાજન તથા એક ચેાજનના એકસિયા અડતાલીસ ભાગ એક એક રાત્રિ દિવસથી નિકંપન કરીને સર્વાભ્યન્તર મડળનું ઉપસ’ક્રમણ કરીને ગતિ કરે છે.
કહેવાના ભાવ એ છે કે-પૂર્વક્તિ પ્રકારથી સંખાહ્યમંડળથી અંદરની તરફ઼ે ખીન્ત કે ત્રીજા મંડળના સંચરણુ સમયમાં દિવસરાત્રિની વ્યવસ્થા એટલે ક્રિનમાન જે પ્રમાણે કહ્યું છે. તથા વિકપન ક્ષેત્ર જે પ્રમાણે કહ્યું છે એ જ પ્રમાણે ત્રીજા મ`ડળથી અ ંદર પ્રવેશ કરતા સૂર્ય એ એ મડળાથી પછી પછીના એટલે કે ત્રીજા મ`ડળથી ચેાથા મંડળમાં અને ચાથા મંડળથી પાંચમાં મંડળમાં પાંચમા મંડળથી છઠ્ઠા માંડળમાં આ રીતના ક્રમથી એ મંડળથી તેના પછીના મંડળમાં તે પછી તેના પછીના મંડળમાં સ’ક્રમણ કરતા કરતા બીજા છ માસની અંતના સમયમાં ચાવત્ સર્વાત્મ્યન્તર મંડળમાં યાવત્ સ બાહ્યમ ડળમાંથી સર્વાભ્યન્તર મંડળમાં સૂર્યાં ગમન કરે છે, ત્યારે દરેક મંડળમાં પૂરા બે ચેાજન અને એક ચેાજનના એકસડિયા અડતાલીસ ભાગ=ર ચૈાજન અને ્ યાજનના આટલા પ્રમાણવાળા ક્ષેત્રને એક એક રાતદિવસમાં વિકપન કરીને એટલે કે-પાતપાતાના મંડળમાં પ્રવેશ કરીને સર્વાભ્યંતર મ`ડળમાં ઉપસંક્રમણુ કરીને ગતિ કરે છે. એટલે કે સર્વાભ્ય તર મ`ડળમાં ગમન કરે છે. પ્રથમ છ માસના અન્તભૂત એક અહેારાત્રના સમયમાં એ ચૈાજન તથા એક ચેાજનના એકસડિયા અડતાલીસ ભાગનું વિકંપન કરે છે. એ જ પ્રમાણે ખીજા અહેારાત્રમાં પણ ખીજા છ માસના પહેલા અહેારાત્રમાં ક્રમ પ્રમાણે અંદરની તરફ પ્રવેશ કરે છે બધા મંડળામાં વિકપન ક્ષેત્ર એજ પૂર્વક્તિ પ્રકારથી છે, અર્થાત્ એ યાજન તથા એક ચેાજનના એક્સયા અડતાલીસ ભાગ ૨ ચેાજન ૪૬ ૧ ચેાજનના આટલા પ્રમાણનુ છે. આટલા ક્ષેત્રને દરેક મંડળમાં વિક’પન કરીને સર્વાભ્યંતર મંડળમાં જાય છે. અર્થાત્ ત્યાં જઈને ગમન કરે છે. (તો નયાળ સૂરિ સબવાહિશો મંઙાબો સવ્વમંતર મંડ૦ લसंकमित्ता चारं चरइ तथा णं सव्वबाहिरं मंडलं पणिधाय एगेणं तेसीएणं राईदियस एणं पंचदमुत्तरे નો નસવ વિપત્તા જ જરૂ) ત્યાં જ્યારે સૂર્ય સ`બાહ્યમંડળમાંથી સર્વાભ્યંતર મ`ડળમાં ઉપસ’ક્રમણુ કરીને ગતિ કરે છે. ત્યારે સ`ખાહ્યમંડળનુ પ્રણિધાન એટલે કે અવિધ કરીને એકસે ત્ર્યાશી રાત્રિ દિવસથી એકસે પંદર ચાજનનું વિક'પન કરીને ગતિ કરે છે, હેવાના
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
૬૯