________________
समए पडिवज्जइ, तया णं जंबुद्दोवे दीवे मंदरदाहिणेणं अणंतरपच्छाकयकालसमयंसि વાતof vમે સમર વિશે મારૂ) જ્યારે જંબુદ્વીપમાં મંદર પવર્તની પૂર્વ દિશામાં વર્ષાકાળનો પ્રથમ સમય હોય છે, એટલે કે વર્ષાકાળને પ્રારંભ થાય છે, એ સમયે પશ્ચિમ દિશામાં પણ વષકાળને પ્રથમ સમય હોય છે. તથા જ્યારે મંદર પર્વતની પશ્ચિમ દિશામાં વર્ષાકાળને પ્રથમ સમય હોય છે, ત્યારે જંબુદ્વીપમાં મંદર પર્વતની દક્ષિણદિશામાં અને ઉત્તર દિશામાં અર્થાત્ ઉત્તરદિશા અને દક્ષિણદિશાથી અંનતરપશ્ચાતકૃતકાલસમયમાં એટલે કે વ્યવધાન વગરને જે પછીને સમય તે અનન્તરપશ્ચાત્ કૃતકાળસમય કહેવાય છે, એ કાળ સમયમાં એટલે કે અનંતરપશ્ચાત કૂતકાળસમયમાં વર્ષાકાળનો પ્રથમ સમય સમાપ્ત થાય છે. અહીંયાં જ્યારે દક્ષિણાર્ધમાં અને ઉત્તરાર્ધમાં વર્ષાકાળને પ્રથમ સમય હોય છે, તે પછીના સમયમાં પૂર્વ પશ્ચિમદિશામાં પણ વર્ષાકાળને પ્રથમ સમય હોય છે. આ રીતે કહેવાથી પણ જ્યારે પૂર્વ પશ્ચિમમાં વર્ષાકાળને પ્રથમ સમય હોય છે, તેની પછીથી આવતા સમયમાં દક્ષિણાર્ધ અને ઉત્તરાર્ધમાં વર્ષાકાળને પ્રથમ સમય હોય છે. તેમ જણાય છે. તે અહીયાં ફરીથી આ પ્રમાણે કેમ કહ્યું? આ શંકાના સમાધાન માટે કહે છે કે અહીયાં ક્રમ અને ઉ&મથી પ્રતિપાદન કરેલ અર્થ જીજ્ઞાસુ શિષ્યને સારી રીતે સમજવામાં આવે એ હેતુથી શિષ્યના અનુગ્રહ માટે આ પ્રમાણે સ્પષ્ટ રીતે નિર્દેશ રેલ છે. તેથી તે દોષાવહ નથી. ( મો પર્વ વઢિયા મા પાગૂ થોરે મુહુ अोरत्त पक्खे मासे ऊऊ, एवं दस आलावगा जहा वासाणं एवं हेमंताण गिम्हाणं च भाणियव्वा) જે પ્રમાણે સમયનું કથન કરવામાં આવેલ છે એજ પ્રમણે સમયથી કંઈક વધારે કાળને બોધ કરાવનાર આવલિકા, સમજવી, તે પછી આન તે પછી પ્રાણ, પાન, તે પછી સ્તક સંજ્ઞક તે પછી લવ સંશક તે પછી મુહૂર્ત સંસક તે પછી અહોરાત્ર પછીથી પક્ષ, તે પછી માસ તે પછી તુ આ બધા કાળના પર્યાય વાચક શબ્દો છે. તે વર્ષાકાલના પ્રકારથી કહી લેવા. તથા સમય સંબંધી આલાપક પહેલાં કહીને પછી આ આલાપક સમજ. જે ઉદાહરણ છે આલાપકે અહીંયાં કહેવામાં આવે છે, તે આ પ્રમાણે છે. (કયા of iધુરીવે સીવે રાgિ वासाणं पढमा आवलिया पडिवज्जई, तथा णं उत्तरड्ढे वि वासा णं पढमा आवलिया पडिवज्जइ) જ્યારે જંબુદ્વીપના દક્ષિણાર્ધમાં વર્ષાઋતુની પહેલા આવલિકાને પ્રારંભ થાય છે ત્યારે ઉત્તરાર્ધમાં પણ એજ વર્ષોત્રતુની પહેલી આવલિકાને પ્રારંભ થાય છે. (કયા છi વત્તા વાણTo gઢમા आवलिया पडिवज्जइ तया णं जबुद्दीवे दीवे मंदररस पव्वयस्स पुरच्छिमपच्चत्थिमे गं अणंतर. પુરવવાનમયંતિ વાણા વઢમા ગાવરિયા વિકર) જ્યારે ઉત્તરાર્ધમાં વર્ષો કાળની પહેલી આવલિકા થાય છે ત્યારે જંબુદ્વીપમાં મંદર પર્વતની પૂર્વ પશ્ચિમ દિશામાં અનંતર પુરસ્કૃત કાલ સમયમાં વર્ષાકાળની પહેલી આવલિકા હોય છે, (તા કયા જવું
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞમિ સૂત્રઃ ૧
૨૩૨