________________
દસર્વે પ્રાભૂત કા આંઠવાં પ્રાકૃતપ્રાકૃત
આઠમા પ્રાભૃત પ્રાભૃતના પ્રારંભ
ટીકા સાતમા પ્રાભૃતપ્રામૃતમાં અમાસ અને પુનમેાના સંબંધનું કથન કરીને હવે આઠમા પ્રાભૃતપ્રાકૃતના પ્રારંભ કરવામાં આવે છે-(તાદું તે) ઈત્યાદિ
શ્રીગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન પૂછે છે કે-(તા હું તે નવત્તસદ્િાત્તિ (ના) હે ભગવાન્ આપના મતથી અથવા આપે પહેલાં પ્રતિપાદિત કરેલ અઠયાવીસ નક્ષત્રાની સંસ્થિતિ અર્થાત્ સંસ્થાન આકાર કેવા પ્રકારના કહેલ છે? તે આપ કહેા આ પ્રમાણે કહીને શ્રીગૌતમસ્વામી ફરીથી પ્રત્યેક પ્રશ્ન અલગ અલગ પૂછે છે–( તા સ્મિળ ભટ્ઠાવાલાવ સત્તાનું બમીયી ને ળવવસે િતિત્ વત્તે) નક્ષત્રાના સસ્થાન સબંધમાં આ પહેલા પ્રતિપાદન કરેલ અઠયાવીસ નક્ષત્રમાં યુગનાઆદિ મેધક સવ પ્રથમ જે અભિજીત નક્ષત્ર છે તે કેવા સંસ્થાનવાળુ' એટલેકે અભિજીત નક્ષત્રનું સ્વરૂપ આપે કેવા પ્રકારનુ કહેલ છે. તે આપ કહેા આ પ્રમાણે શ્રીગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નને સાંભળીને શ્રીભગવાન્ ઉત્તરમાં કહે છે—(નોયમા ! પોલીસાવહિયંપિત્તે) હે ગૌતમ ! અભિજીત્ નક્ષેત્રનું સ્વરૂપ આ પછીથી કહેવામાં આવનાર અડયાવીસ નક્ષત્રામાં અભિજીત નક્ષત્રના આકાર ગેાશીષની પંક્તિ જેવા કહેલ છે. અર્થાત્ પુદ્લાની દીર્ઘાકાર જે શ્રેણી-પ ંક્તિ તેના જેવું જે સ ંસ્થાન તેના જેવા સ્વરૂપવાળા અભિજીત્ નક્ષત્રને આકાર કહેલ છે.
શ્રીગૌતમસ્વામી ફરીથી પૂછે છે (તા સવળે ળવવત્ત િસ િવળત્તે) શ્રવણુ નક્ષત્ર કેવા આકારવાળું કહેલ છે ? એટલે કે આ અઠયાવીસ નક્ષત્રમાં ખીજી જે શ્રવણ નક્ષત્ર છે. તેના આકાર કેવા કહેલ છે ? ઉત્તરમાં ભગવાન્ કહે છે (ત્તા હ્રાદ્દારસંÇિ પળસે) શ્રવણ નક્ષત્ર કાહલના જેવા આકારવાળુ કહેલ છે. કાહલ ત્રણ પગવાળી વસ્તુ વિશેષને કહે છે, જેને ભાષામાં તિપાઈ કહે છે. આવા પ્રકારના આકારવાળું શ્રવણનક્ષત્રનું સ્વરૂપ કડેલ છે. શ્રીગૌતમસ્વામી ફરીથી પ્રભુશ્રીને પૂછે છે– (તા બિટ્ટા નવલત્તે સિંઠેલ વાતે)
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
૩૩૫
