________________
( तंसि च णं दिवसंसि सूरिए चउपोरिसीयं छायं णिवत्तेइ, ता उग्गमणमुहुत्तंसि य अत्थमणમુદ્ભુતંતિ ય જેવં અભિવ≥માળે શોધેય ગંળિવદ્ધેમાળે) તે દિવસમાં અર્થાત્ સાયન ક સંક્રાન્તિના દિવસમાં ભ્રમણ કરતે સૂર્ય ચાર પુરષ પ્રમાણવાળી બધી પ્રકાશ્ય વસ્તુની ચાર ગણી છાયા ઉત્પન્ન કરે છે, તથા ઉદયકાળ અને અસ્તકાળમાં ચાર પુરૂષપ્રમાણવાળી છાયા ઉત્પન્ન કરે છે. તથા લેશ્યાને વધારીને પ્રકાશ્ય વસ્તુની ઉપર ઉપર રહીને દૂર ઘણે દૂર જઈને તેને નિવેષ્ટિત કર્યાં વિના એટલે કે પ્રકાશ્ય વસ્તુની ઉપર રહીને નજીકની વસ્તુને છેડયા વિના કારણ કે તેમ થાય તે છાયાહીન અથવા હીનતર થઈ જવાને સંભવ રહે છે, (તા ગયા નું સૂરિશ્ સવ્વાતિ મંડē ત્રસંમિત્તા વારંવરરૂ તથા નું ઉત્તમकटुपत्ता उक्कोसिया अट्ठारसमुहुत्ता राई भवइ, जहण्णिए दुवालसमुहुत्ते दिवसे भवइ) भे સમયે પેાતાના મામાં ભ્રમણ કરતા સૂર્ય સખાહ્યમડળમાં એટલે કે સાયન મકરાન્ત વૃત્તમાં ઉપસંક્રમણ કરીને અર્થાત્ એ મંડળને પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે અર્થાત્ એ મંડળમાં ભ્રમણ કરે છે, અર્થાત્ પરમ દક્ષિણદિશામાં હેાય છે. તે સમયે (ડિસેમ્બરની તેવીસ તારીખની નજીકમાં) ઉત્તમકાષ્ઠા પ્રાપ્ત પરમ દક્ષિણાયનગત સર્વાધિકા અઢાર મુહૂત પ્રમાણની રાત્રી હાય છે. તથા સર્વ લઘુ ખાર મુહૂ પ્રમાણના દિવસ હોય છે (તંત્તિ વળ दिवसंसि सूरिए दुपरिसीयं छायं णित्रत्तेइ, उग्गमणमुहुत्तंसि अत्थमणमुहुत्तंसि ય, लेस्सं પ્રમિયર્ડ્ઝેમાળે ખોચેલ ાં નિયુદ્ધમાñ) એ પરમ દક્ષિણાયનકાળમાં સૂર્ય એ પુરૂષપ્રમાણુવાળી એટલે કે બધી જ પ્રકાશ્ય વસ્તુની ખમણી છાયા ને ઉત્પન્ન કરે છે. તથા તે દિવસે ઉદયકાળમાં અને અસ્તમન કાળમાં લેસ્યાની વૃદ્ધિ કરીને એ પૌરૂષી છાયાને ઉત્પન્ન કરે છે, લેશ્યાને હીન કરીને નહીં એટલે કે પ્રકાશ્ય વસ્તુની ઉપર રહીને નજીક રહીને તેને નિવેષ્ટિત અર્થાત્ વીંટળાઈને નહી', કારણ કે નિવે°ષ્ટિત થવાથી છાયા હીન અગર હીનતર થવાના સંભવ રહે છે, (તત્ત્વ ન ને તે વાËધુતા અસ્થિળ છે ત્રિસે ગંત્તિ નં વિસંસિ સૂચિહ્નો વિચિ પોસોયં છાયં વિત્તે, તે માતંતુ) આ બે મતાન્તરવાદીયામાં જે મતાન્તરવાદી આ પ્રમાણે કહે છે કે એવા દિવસ હાય છે, કે જે દિવસે સંચાર કરતા સૂર્યપુરૂષય પ્રમાણની એટલે કે બધી જ પ્રકાશ્ય વસ્તુની તેના પ્રમાણથી ખમણી છાયા ઉત્પન્ન કરે છે, તથા એવા પણ દિવસ હાય છે કે-જે દિવસે કોઈ પણ પ્રકારની પૌરૂષી છાયાને ઉત્પન્ન કરતા નથી. આ રીતના કથનના સમનમાં વક્ષ્યમાણુ પ્રકારથી કથન કરે छे, - ( ता जया णं सूरिए सव्वन्तरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरई, तथा णं उत्तमक्रटुपत्ते
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
૨૪૬
