________________
છે કે જેઓ નવ મુહૂર્ત અને એક મુહૂર્તને સત્યાવીસ સડસઠિયા ભાગ (#g) યાવત્ ચંદ્રની સાથે ચેગ પ્રાપ્ત કરે છે. તથા રે વત્તા હૈ i gogjરસમુહુ ચંબ સદ્ધિ जोगं जोएंति कयरे णक्खत्ता जे गं तीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धि जोगं जोएंति, कयरे णक्खत्ता ને " વાવાઝીલે મુહુ ચંળ સદ્ધિ નો નોતિ) અઠયાવીસ નક્ષત્રમાં કયા નક્ષત્ર એવા છે જે પિતાના ભાગકાળમાં કેવળ (૧૫) મુહૂર્ત યાવત ચંદ્રની સાથે એગ કરે છે? તથા કયા નક્ષત્રો એવા છે કે જેઓ ત્રીસ મુહૂ પર્યન્ત ચંદ્રની સાથે યોગ કરે છે? અર્થાત્ યુતિ કરે છે ? અને કેટલા નક્ષત્રો એવા હોય છે કે જે નક્ષત્ર પિસ્તાલીસ (૪૫) મુહુર્ત પર્યન્ત ચંદ્રની સાથે યુતિ કહે છે? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીને વિશેષ પ્રકારને પ્રશ્ન સાંભળીને તેના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે (ત પuf of બાવીસા Mari તથ जे ते णक्खत्ते जे णं णवमुहुत्ते सत्तावीसं य सत्तद्विभाए मुहुत्तास चंदेण सद्धि जोयं जोयंति, તે બે ને અમીચી) આ પરિગણિત અઠયાવીસ નક્ષત્રમાં જે નક્ષત્રો સ્વભેગકાળમાં નવ મુહૂર્ત અને એક મુહૂર્તને સડસઠિયા સત્યાવીસ ભાગ ૨છું યાવત્ ચંદ્રની સાથે ગ કરે છે, એવું એક અભિજીત નક્ષત્ર છે, આ પ્રમાણે કેવી રીતે થાય છે? એ સમજાવતાં કહે છે,–અહીં અભિજીત્ નક્ષત્ર સત્યાવીસ ભાગ કરેલ અહેરાત્રના એકવીસ ભાગેથી ચંદ્રની સાથે વેગ કરે છે, એ એકવીસ રૂ૫ ભાગના મુહૂર્તગત ભાગો કરવા માટે અનુ પાતમાં કહેવામાં આવેલ યુક્તિથી ત્રીસથી ગણવામાં આવે છે. ૨૧૪૩૦૨૬૩૦ આ રીતે છસો ત્રીસ થાય છે. તથા આટલા કાળને અધિકૃત કરીને બીજા નક્ષત્રોની જેમ અભિજીત નક્ષત્રને પણ સીમા વિસ્તાર અન્યત્ર આ પ્રમાણે કહેલ છે. જેમ કે
___छच्चेव सया तीसाभागाण अभिइसीमविक्खंभो ।
दिट्ठी सव्व उ हरओ, सव्वेहि अणंतनाणीहि ॥ અભિજીતુ નક્ષત્રનો સીમાવિસ્તાર છસ્સો ત્રીસ થાય છે, તેથી એ છત્રીસના અને જે સડસઠથી ભાગવામાં આવે તે ૬૩૦ ૬૭=૯૨૭ નવ મુહૂર્ત અને એક મુહૂર્તના સડસઠિયા સત્યાવીસ ભાગે થાય છે. અન્યત્ર કહ્યું પણ છે
अभिइस्स चंद जोगो, सत्तद्वि खंडिओ अहोरत्तो ।
भोगाय एकवीसं ते पुण आहिया णव मुहुत्ता ॥ હવે પંદર મુહૂર્ત ભેગના સંબંધમાં વિચાર પ્રગટ કરવામાં આવે છે. (તી ને તે क्खत्ता जे णं पग्णरसमुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोगं जोएंति, ते णं छ, तं जहा-सतभिसया, મળી, મસ્તેલા સાતી ને) એ અઠયાવીસ નક્ષત્રમાં જે નક્ષત્રો પંદર મુહૂર્ત
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞતિ સૂત્રઃ ૧
