________________
Fછા પ્રવરં વિનં) ઉત્તરાભાદ્રપદ નક્ષત્રને વેગ થવાથી તેના પ્રારંભ કાળથી ઉત્તરા પ્રૌથ્યપદા નક્ષત્ર ઉભયભાગ એટલે અહોરાત પ્રમાણ કાળ વ્યાપ્ત દેઢ અહોરાત્ર તુલ્યક્ષેત્ર ગત થઈને રહે છે. કારણ કે પિસ્તાલીસ મુહૂર્ત તુલ્ય કાલ પર્યન્ત સ્થિત રહેવાથી એ યુગના પ્રારંભના સમયથી આરંભીને એ સમયરૂપ પ્રાતઃ સૂર્યોદય કાળમાં નક્ષત્રની સાઠઘડિ તુલ્ય પહેલી અહોરાત્ર સમાપ્ત થયા પછી બીજા અહોરાત્રના આરંભ કાળમાં ચંદ્રની સાથે યોગ કરે છે. એટલે કે ચંદ્રની સાથે મળે છે. તેવી રીતે થઈને એ સંપૂર્ણ દિવસ તથા બીજી એક રાત તથા તે પછીને દિવસના અંત પર્યતમાં પિસ્તાલીસ મુહૂર્ત સમાપ્ત થાય છે. ત્યાં સુધી ચંદ્રની સાથે રહે છે. હવે આ કથનને ઉપસંહાર કરતાં કહે છે-( aફુ ૩રરા पोद्रप्रया णक्खत्ते दो दिवसे एवं च राई चदेण सद्धि जो जोएइ, अबरं च राइ) मा પૂર્વોક્ત પ્રકારથી ઉત્તરાભાદ્રપદા નક્ષત્ર પિસ્તાલીસ મુહૂર્ત વ્યાપ્ત હોવાથી બે દિવસ અને એક રાત સુધી ચંદ્રની સાથે વ્યાપ્ત રહે છે.-(તો અવર' વિવલં) તે પછી બીજો દિવસ એટલે કે- આરંભ અને અંતના બે દિવસ હોય છે. તથા મધ્યમાં રાત્રી રહે છે. આ પ્રમાણે દોઢ અહોરાત્ર પ્રમાણુ કાળ પિસ્તાલીસ મુહૂર્તાત્મક થઇ જાય છે. (gવં રજુ उत्तरापोट्वया खत्ते दो दिवसे पगं च राइ चंदेण सद्धिं जोयं जोएइ, जोयं जोएत्ता जोय અણુરિયર, નોર્ચ અણુરિદ્દિત્તા વાર્થ સેવળ સમરૂ) આ પૂર્વોક્ત પ્રકારથી ઉત્તરાષ્ટ પદા એટલે કે ઉત્તરાભાદ્રપદા નક્ષત્ર બે દિવસ અને એક રાત ચંદ્રની સાથે એગ કરે છે, આ રીતે એગ કરીને ગનું અનુપરિવર્તન એટલે કે એ રોગને વિનિમય કરે છે. યોગનું અનુપરિવર્તન કરીને સાયં કાળે દિવસના કંઈક પશ્ચાત્ ભાગમાં અર્થાત્ સૂર્યાસ્તથી બને બાજુએ રહેલ ત્રણ નાડી જેટલા કાળમાં ચંદ્રને રેવતી નક્ષત્રને સમર્પિત કરે છે, એટલે કે રેવતી નક્ષત્રને આપે છે.
(तो रेवइ. खलु णक्खत्ते पच्छा भागे समक्खेत्ते तीसई मुहुत्ते तप्पढमताए सायं चंदेण સદ્ધિ નો કોત, તો પૂછી નવરં વિલં) ઉત્તરાભાદ્રપદા નક્ષત્રની પછી રેવતી નક્ષત્ર અહોરાત્રના પાછળના ભાગના સમક્ષેત્ર એટલે કે દિવસરાત્રિ વ્યાપ્ત ત્રીસ મુહર્ત પરિમિત કાળ વ્યાપ્ત એ ગના પ્રારંભ કાળ રૂપ સાયંકાળમાં એટલે કે સૂર્યાસ્તના સમયે દિવસના કંઈક પાછળના ભાગમાં ચંદ્રની સાથે યોગ કરે છે. એટલે કે ચંદ્રની સાથે નિવાસ કરે છે. ( खल रेवती णखत्ते एगं राई एगं च दिवसं चंदेण सद्धि जोयं जोएइ जोयं जाइत्ता जोय TUવિદ, લોયં શgવચિદ્દિત્તા સાચં વર્ષે દિવાળીf સમg) આ પૂર્વોક્ત પ્રકારથી રેવતી
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞતિ સૂત્રઃ ૧
૨૭૪
