________________
પ્રથમ પ્રાકૃત કા ચતુર્થ પ્રાભૃતપ્રાભૃત
ચોથું પ્રાભૃતપ્રાભૃત પ્રારંભ - ટીકર્થ :-પહેલાં પ્રાભૃત પ્રાભૃતના (તિ મારું વ્રત્તિ) એ પ્રશ્નના સંબંધમાં જે વીસ પ્રાભૃતપ્રાભૂતિ થાય છે તે પૈકી ત્રણ ભેદે આ પહેલાં કહેવાઈ ગયા છે. હવે ચોથા પ્રાકૃતપ્રાકૃતના અધિકારથી ( કૂ વિમાનમત્ત શ્રા વારં વાત) આ વિષય વિષયક સૂત્રકાર પ્રશ્ન સૂત્ર કહે છે
(ता केवइयं एए दुवे सूरिया अण्णमण्णस्स अंतरं कटु चारं चरंति आहितेति वएज्जा) સુબુદ્ધિમાન શિષ્ય ગૌતમસ્વામી ત્રીજા પ્રાભૃતપ્રાભૃતમાં પ્રભુશ્રીએ કહેલ ઉત્તરને સાંભળીને ફરીથી પ્રશ્ન કરતાં કહે છે,-(તા) તે ભગવન આ ભરતક્ષેત્રને અને અિરવત ક્ષેત્રને એમ આ બે સૂર્ય જ્યારે જમ્બુદ્વીપમાં જાય છે. ત્યારે એક બીજા કેટલા પ્રમાણનું અંતર કરીને ગતિ કરે છે? એ મને કહો. આ રીતે ગૌતમસ્વામીએ પ્રશ્ન પૂછવાથી બીજા કુમતિ વિષયતત્વબુદ્ધીના નિવારણ માટે પરમત રૂપી પ્રતિપત્તિના સંબંધમાં કથન કરે છે(ત હજુ સુમrો જ વિત્તીનો જુonત્તાલો) અને સૂર્યોના એક બીજાના અંતર સંબંધી વિચારણામાં વયમાણ આ છ પ્રતિપત્તીય પિતપોતાની રૂચી અનુસાર વસ્તુતત્વને નિર્ણય કરવાવાળી લય લક્ષણ સમન્વિત અને તીર્થકરો દ્વારા પ્રતિપાદિત કરવામાં આવેલ છે. એ છ પ્રતિપત્તિનું પ્રતિપાદન કરતા થકા સૂત્રકાર અન્યમતવાદી આચાર્યોએ પ્રતિપાદિત કરેલ એ છે તેનું કથન કરે છે. (તથ ને પવમા) એ છ અન્ય તીથિ કેમાં કોઈ
એક આ પ્રમાણેનું કથન કરે છે. (ના જ કોથળા પર તીક્ષ કોયાણર્ય 10Tમmત અંતરે ૪ ભૂરિયા ચાર રતિ બહિતાતિ વણઝા) એ બને સૂર્યો જ્યારે જંબુદ્વીપમાં જાય છે. ત્યારે બેઉ સૂર્યનું એક હજાર એજનનું અંતર કહેલ છે. તથા બીજ એક તેત્રીસ એજનનું અંતર કરીને ગતિ કરે છે. આ રીતનો પહેલા પરમતવાદીને મત કહેવામાં આવેલ છે.
(g 04મારંg) બીજા પ્રકારના અન્યતીથિંક આ નિનૈક્ત પ્રકારથી કહે છે, (ત ઘi जोयणसहस्सं पगं च च उत्तीसं जोयणसयं अन्नमन्नस्स अंतरं कटु सूरिया चारं चरंति आहिસાત્તિ કgsઝા) ભરતક્ષેત્રનો અને ઐરાવત ક્ષેત્રનો એમ એ બેઉ સૂર્યો જ્યારે જંબુદ્વીપમાં ગમન કરે છે, ત્યારે દિવસ અને રાત્રિના ફેરફારથી બે પ્રકારનું તેમનું અંતર થાય છે, તે પૈકી એક અંતર એક હજાર જનનું છે અને બીજું અંતર એકત્રીસ ૧૩૪ જન
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞતિ સૂત્રઃ ૧
૩૪
