________________
યોગ કરે તો ઉત્તરપ્રૌષ્ઠપદા નક્ષત્રને યોગ કરે છે. ઉપકુલ નક્ષત્રનેયેગ કરે તે પૂર્વાપ્રૌષ્ઠ પદા નક્ષત્રને વેગ કરે છે. કુલપકુલ નક્ષત્રનો વેગ કરે તે શતભિષા નક્ષત્રનો
ગ કરે છે. આ પ્રમાણે કુલ સંજ્ઞાવાળું ઉત્તરાભાદ્રપદા નક્ષત્ર છે અને ઉપકુલ સંજ્ઞાવાળું પૂર્વાભાદ્રપદા નક્ષત્ર છે તથા કુલપકુલ સંજ્ઞાવાળું શતભિષા નક્ષત્ર છે. ભાદરવા માસની પૂર્ણિમામાં એ ત્રણે સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્રને ચંદ્રના વેગને સંભવ હોવાથી કુલાદિ સંજ્ઞાના કમથી અહીંયાં નક્ષત્રોના નામ પ્રતિપાદિત કરેલ છે. તેમ સમજવું (पोवइण्णं पुण्णिमासिं ण कुलं वा जोएइ उवकुलं वा जोएइ कुलोवकुलं वा जोएइ) प्रीडपट्टी પુનમનો કુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્ર પણ યોગ કરે છે. ઉપકુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્ર પણ લેગ કરે છે, અને કુલપકુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્ર પણ યોગ કરે છે. આ સૂત્રાશની વિશેષ વ્યાખ્યા પહેલા કહેવામાં આવી ગયેલ છે. આ સૂત્રાંશ પુનરુત જેવું છે જેથી વિશેષ વિવેચન કરેલ નથી. (લુકèળ વા નુત્તા વા કુત્તા કુકુળ વા કુત્તા રિત કુળમાં નુત્તાત્તિ વદવ સિવા) કુલ ઉપકુલ અને કુલપકુલ આ ત્રણે સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્રમાં કઈ પણ એક નક્ષત્રથી અથવા બે નક્ષત્રોથી યુક્ત પ્રૌષ્ઠપદી અર્થાત્ ભાદરવા માસની પૂર્ણિમા (ગુI) એ નામવાળી પૂર્ણિમા હોય છે તેમ સ્વશિષ્યને કહેવું, (તા સારો પુuિળમ 1 ગુરુ ગોપ૬, ૩૧૮ ઝો, સ્ત્રોત્રjરું વા કોણ) આસો માસની પૂર્ણિમાનો શું કુલ સંજ્ઞાવાળા કે ઉપકુલ સંજ્ઞાવાળા અથવા કુલપકુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્ર યાગ કરે છે ? એટલે કે ચંદ્રની સાથે યથા
ગ ગ કરીને આશ્વિની પૂર્ણિમાને સમાપ્ત કરે છે. તે હે ભગવન મને આપ કહો આ પ્રમાણે શ્રીગૌતમસ્વામીના પૂછવાથી ઉત્તરમાં ભગવાન કહે છે (તત ૪ વા કોઇ, સારું વા ગોફુ, જો દમ ઢોવ૬) આશ્વિની પૂર્ણિમાનો કુલ સંજ્ઞક અને ઉપકુલ સંજ્ઞક નક્ષત્ર યથાગ ચંદ્રની સાથે એગ કરીને સમાપ્ત કરે છે. તેને કુપકુલવાળા નક્ષત્રને યેગ હોતું નથી. આ રીતે કહીને તેને જ સ્પષ્ટ કરે છે. (ત ૩૪ રોમાને રિક્ષળ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
૩૦૯
