________________
ઉત્સર્પિણી હોતી નથી. (ઘ કરણgિી વિ) આજ પ્રમાણે ઉત્સપિણિના સંબંધમાં આલાપકો પણ કહી લેવા જે આ પ્રમાણે છે- (ત્તા ગયા f iqદ્દો તીરે વાળિ વઢHT उस्मप्पिणी पडिवज्जइ तया णं उत्तरड्ढे वि पढमा उस्तप्पिणी पडिवज्जइ, जया णं उत्तरड्ढे वि पढमा ओसप्पिणी पडिवज्जइ, तया णं जंबुद्दोवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स पुरथिमपच्चत्थिमेणं णेव अस्थि अवसप्पिणी णेव अस्थि उत्सप्पिणी अवदिएणं तत्थ काले पडिवणे Twાવો) જ્યારે જમ્બુદ્વીપના દક્ષિણાર્ધમાં પ્રથમ ઉત્સપિણી હોય છે ત્યારે ઉત્તરાર્ધમાં પણ પહેલી ઉત્સર્પિણી હોય છે. અને જ્યારે ઉત્તરાર્ધમાં પહેલી ઉત્સર્પિણી હોય છે, ત્યારે
અદ્વીપમાં મંદર પર્વતની પૂર્વ પશ્ચિમ દિશામાં અવસર્પિણી હેતી નથી. તથા ઉત્સર્પિણી પણ હોતી નથી તે શ્રમણ આયુમન્ ! તે સમયે ત્યાં અવસ્થિત અર્થાત્ એકરૂપ કાળ કહેલ છે, આ રીતે આ કથનને અર્થ સ્પષ્ટ જ છે.
આ રીતે જંબુદ્વીપ સંબંધી કથનનું પ્રતિપાદન કરીને હવે લવણસમુદ્ર સંબંધી કથન કરવામાં આવે છે.–સત્તા કયા જે સૂવને સમુદે @િળ વિવરે મારુ, તથા ળે શ્રવણ समुद्दे उत्तरडूढे वि दिवसे भवइ जया णं उत्तरडढे दिवसे भवइ तया णं लवणसमुदे पुरથિમકરિથમે રાષ્ટ્ર મા) જ્યારે લવણ સમુદ્રના દક્ષિણાર્ધમાં દિવસ હોય છે, ત્યારે ઉત્તરાર્ધમાં પણ દિવસ હોય છે. તેમાં કંઈ જ ભિન્નતા નથી, પરંતુ જ્યારે લવણસમુદ્રના ઉત્તરાર્ધમાં દિવસ હોય છે ત્યારે જંબૂદ્વીપમાં મંદર પર્વતની પૂર્વ-પશ્ચિમ દિશામાં રાત્રી હોય છે, (TET કjદવે વીવે તવ રણજિળી તણાં ઘાફચર્લi વીવે દૂષિા ફીન તવ) જે પ્રમાણે જંબુદ્વીપમાં સૂર્યના ઉદયના સંબંધમાં આલાપકે કહ્યા છે, એજ પ્રમાણે લવણસમુદ્રમાં ઉત્સર્પિણીના વિષયમાં આલાપકે કહેવા જોઈએ જે આ પ્રમાણે છે-(વળે सुरिया उईणपाईण मुग्गच्छंति, पाईणदाहिणमागच्छंति, पाईणदाहिणमुग्गच्छंति दाहिणपाईण मागच्छंति, दाहिणपाईणमुग्गच्छंति, पाईणउईणमागच्छंति, पाईण उईण मुगच्छंति ईण પળ માછિંતિ) આ સૂત્ર જંબૂઢાપમાં કહેવામાં આવેલ ઉદય સંબંધી સૂત્રની સમાન સમજી લેવું. આ પહેલાં કહી જ દીધું છે, જેથી લેખ બાહુલ્ય ભયથી અને ગ્રન્થવિસ્તારથી શું પ્રજન છે? અહીંયાં વિશેષતા કેવળ એટલી જ છે કે અહીંયાં ચાર સૂર્યો હોવાનું કહેલ છે, (ત્તારિ ભૂરિયા સારે ઝવળે) આ આગમ વચનથી તે વાત સિદ્ધ છે, એ ચાર સૂર્યો જબૂદ્વીપમાં રહેલા બે સૂર્યોની સાથે સમશ્રેણીથી પ્રતિબદ્ધ થાય છે. જેમકે બે સૂર્યો જબૂદ્વીપમાં રહેલા એક સૂર્યની શ્રેણીથી પ્રતિબદ્ધ થાય છે અર્થાત્ કાય છે. તથા બે સૂર્ય જબૂદ્વીપમાં રહેલા બીજા સૂર્યની શ્રેણીથી પ્રતિપદ્ધ થાય છે, ત્યાં જ્યારે એક સૂર્ય જંબુદ્વીપમાં દક્ષિણ પૂર્વમાં ઉદિત થાય છે ત્યારે તેની સમશ્રેણીથી પ્રતિબદ્ધ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞતિ સૂત્રઃ ૧
૨૩૫
