Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmala dasaNassa . AgamasuvANi (saTIka) bhAgaH - 17 saMzodhaka sampAdakazca: mani dIparatnasAgara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kaa bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmala daMsaNassa zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyonamaH Agama suttANi (saTIka) bhAgaH-17 nizItha-chedasUtram-3 uddezakAH-14.....20 paryantAH -: saMzodhakaH sampAdakazcaH :muni dIparatnasAgara tA. 14/4/2000 ravivAra 2056 caitra suda 11 45. Agama suttANi-saTIka mUlya rU.11000/ Wan Agama zruta prakAzana // --: saMparka sthala :-- "Agama ArAdhanA kendra'' zItalanAtha sosAyaTI vibhAga-1, phleTa naM-13, 4-thI maMjhila, vhAyasenTara, khAnapura, ahamadAbAda (gujarAta)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtrasya 41 nizItha-chedasUtrasya viSayAnukramaH | bhAgaH-15 - uddezakAH-1.....6 paryantAH gatAH bhAgaH-16 - uddezakAH-7.....13 paryantAH gatAH bhAgaH-17 - uddezakAH-14.....20 atre vartamAnAH mUlAGka: viSayaH pRSThAGka: mUlAGkaH viSayaH pRSTAGka: 863-904 uddezakaH-14 - azanAde sambandhe niSedhaH | - pAtrasambandhe vidhi-niSedhaH - gItanRtya sambandhe niSedhaH - pAtranikSepa vidhAnam - rUpa Asakti niSedhaH |- pAtraiSaNA-sambandhe vidhiH -1332 uddezakaH-18 284 - pAtrecchayA cAturmAsa evaM - nAva sambandhe niSedhaH mAsakalpa niSedhaH - nAvAta jalamocane evaM|-1058/ uddezakaH-15 chidraruMdhane niSedhaH - pharusavacanasya niSedhaH - nAve sthita gRhasthasya sacita Amropabhogasya niSedhaH AhAra grahaNe niSedhaH anyatIrthika evaM gRhastha - vastrakrite niSedhaH sambandhe niSedha vidhAnaM -1369 uddezakaH-19 293 - pArzvasthAdayaH sambandhe - sandhAyAyAm svAdhyAya niSedhaH niSedha vidhAnam sandhyAyAm praznakaraNe vidhiH -1108 uddezakaH-16 svAdhyAya sambandhe prAyazcitaH - sAgarikasya zayyAyAH niSedhaH samavasaraNa vAMcana vidhiH - sAgArikasya vyAkhyA - uttamazrutaMvyAkhyA - divyapratimAyAH svarUpaM - vAcanAyAH vidhi-niSedhaH - tiryaJcapratimAyAH svarUpaM -142va uddezakaH-20 - upasampadAvidhiH - prAyazcit vidhAnam - upadhi-AdeH vidhi-niSedhaH AlocanA vidhAnam -1259/ uddezakaH-17 257 - utsarga-apavAda vidhiH |- kutuhalena kiyatakArye niSedhaH nizIthasUtrasya aneka vidha - sambhogI sAdhum vasati | arthAdhikAraH evaM adAne prAyazcit sUtrasya adhikArI 129 336
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Arthika anudAtA -pa.pU. mAlavabhuSaNa tapasvI AcAryadeva zrI navaratnasAgara sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI zrI lAlabhAI devacaMda zAha taraphathI - nakala eka. -pa.pU. saraLa svabhAvI-zrImad bhagavatIsUtra vyAkhyAna paTu AcAryadeva zrI naradevasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA pUjyazrInA ziSyaratna tapasvI gaNivaryazrI caMdrakIrtisAgarajI ma.sA.nI preraNAthI zrI puruSAdAnIya pArzvanAtha zve. mUrti. jaina saMgha, devakInaMdana sosAyaTI, amadAvAda taraphathI nakala eka. -pa.pU. zAsana prabhAvakakiyArAgI AcAryadevazrI vijaya cakacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI eka sahastha taraphathI nakala eka. -pa.pU. sAhityapremI munirAja zrI sarvodaya sAgarajI ma.sA.nI preraNAthI-"acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna pa.pU. munirAja zrI cAritraratnasAgarajI ma. nI 1bhI aTTAi nimitte zrI cAritraratna phA.ce. TrasTa taraphathI nakala epha. -pa.pU, vecAvRtyakArikA sAdhvI zrI malayAzrIjI ma. sA.nA ziSyA vyavahAra vicakSaNA pU. sAdhvI zrI hitajJAzrIjI ma.nI preraNAthI jaina ArAdhanA maMdira-"jJAnakhAtA" taraphathI nakala eka. -pa.pU. saumyamUrti sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI pa.pU. gurumAtA-vAtsalyamUrti sA. zrI ratnatrayAzrIjI ma.nI paMcamI punyatithi nimitte zrImatI lIlamabena prANalAla pI. dAmANI taraphathI nakala eka. -pa.pU. svanAmadhanyA sA. zrI saumyaguNAzrIjI tathA teonA ziSyA sA.zrI samajJAzrIjInI preraNAthI-2013nA yazasvI cAturmAsa nimitte zrI pArzvapadmAvatI jaina saMgha, pArUlanagara, amadAvAda taraphathI nakala be. pa.pU. ratnatrayArAdhanA sAdhvIzrI samyaguNAzrIjI tathA teozrInA ziSyA sA. zrI samajJAzrIjInI preraNAthI saMvata 2054nA nirmaLa ArAdhanAmaya cAtumasanI smRtimAM-ghATaloDiyA (pAvApurI) jaina zve. mUrti. saMgha, amadAvAda taraphathI nakala eka.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU. sAdhvI zrI ratnATayAzrIjI ma.nA parama vineyA sA. zrI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI teonA saMsArIbhAIzrI indravadanabhAI dAmANInA anumodanIya puruSArthathI "Agama dIpa-saMpuTa"nA badalAmAM prApta rakamamAMthI-nakala cAra. -pa.pU. prazamarasanimagnA sAdhvIzrI prazamazIlAzrIjI ma.nI preraNAthIsametazikhara tithadvArikA pa.pU. sAdhvIzrI raMjanazrIjI ma.sA.nA ziSyA apratima vecAvRtyakArikA sA.zrI malayAzrIjI tat ziSyA sA. zrI narendrazrIjI-tat ziSyA sA. zrI praguNAzrIjI ma.nA. AtmazreyArthe. arihaMta TAvara, jaina saMgha, muMbai taraphathI nakala eka. -pa.pU. AgamoddhAraka AcAryadevazrI nA samudAyavartI pa.pUjya vayAvRtyakArikA sA. zrI malayAzrIjI ma.nA ziSyA pU.sA. zrI kaivalyazrIjI ma.nA ziSyA pU.sA.zrI bhavyAnaMdazrIjI ma.sA.nA ziSyA miSTabhASI sAdhvIzrI pUrNaprajJAzrIjI ma.sA. tathA temanA vinita ziSyA sA. zrI pUrNadarzitAzrIjI tathA sA. pUrNanaMdItAzrIjInI preraNAthI-sarvodaya pArzvanAtha cerITebala TrasTa, mulunDa muMbaI taraphathI nakala eka. -pa.pU. vaicAvRtyakArikA sAdhvI zrI malayAzrIjI ma.nA praziSyA sA. zrI bhavyAnaMdazrIjIma.nA suvinitA sA. zrI kalpaprajJAzrIjI tathA kokIlakaMThI sA. zrI kairavaprajJAthajI nI preraNAthI -mehula sosAyaTI, ArAdhanAbhavana, subhASanagara, vaDodarAnI baheno taraphathI nakala eka -zrI vizAzrImALI tapagacchajJAti-jJAnakhAtuM, jaina pAThazALA, jAmanagara taraphathI nakala be. -zrI maMgaLa pArekhano khAMco-jena je. mUrti. saMgha, amadAvAda. taraphathI 2054nA cAturmAsa nimitte nakala be. - zrI AkoTA jaina saMgha, vaDodarAnI baheno taraphathI nakala eka. -zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha, vaDodarAnI preraNAthI AgamonA seTanA badalAmAM prApta rakamamAMthI nakala pAMca. ziSa sarve rakama "amArA"Aja paryanta prakAzanonA badalAmAM prApta thayelI che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM - 863, [bhA. 4473] namo namo nimmala daMsaNassa paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmine namaH 34/3 nizItha-chedasUtram saTIkaM [prathamaM cheda sUtram ] ( uddezakAH 14.....20 - paryantAH ] mUlam + [ niryuktiyuktena ] bhASyam + cUrNiH ] uddezakaH - 14 cU-uktastrayodazamaH / idAnIM caturdazamaH, tassa imo saMbaMdho [bhA. 4473 ] dhAtAdipiMDa-avisuddhavajjaNe piMDo pAtamavi hoti / ahavaNa sohI pagatA, sa cciya pAde vi vinneyA // cU-dhAdi Adi jAva jogapiMDo ete savve avisuddha tti kAuM paDisiddhA / pAdaM pi piMDo ceva, taM pi avisuddhaM vajjeyavvaM / ahavA - caulahu pacchittaM adhikayaM imaM pi taM caiva / ahavA - piMDe suddhI, pAde vi sA ceva suddhI kAyavvA / ahavA - dhAtAdipiMDo visuddho, kattha ghettavvo ? pAde tassa maggaNA / ato bhannati mU. (863) je bhikkhU paDiggahaM kiNati, kiNAveti, kIyamAhaTTu dijamANaM paDiggAheti, paDiggAhetaM vA sAtijati // cU- kayeNa kaDaM kattigeNa vA kaDaM kIyagaDaM, taM tiviheNa vi karaNeNa kareMtassa caulahu~ / [bhA. 4474] kIya kiNAviya anumoditaM ca pAtaM jamAhitaM sutte / ekkekkaM taM duvihaM, davve bhAve ya nAyavvaM // cU- appaNA vi jaM kiNAti taM davve bhAve ya, kiNAviMte vi ete ceva do bhedA, jaMpi anumoditaM taMpi etehiM ceva kIyaM // [bhA. 4475 ] kIyakaDaM pi ya duvihaM, davve bhAve ya duvihamekkekaM / AyakiyaM ca parakiyaM, paradavvaM tiviha cittAdI // cU- jaM paradavvakIyaM taM pi tividhaM - sacitteNa vA acitteNa vA mIseNa vA / dupadAdiNA sacittema pAdaM kiNati, acitteNa hiranne, sabhaMDapattovakaraNamIseNa kiNati / imaM pi paradavvakIte cahuM // imaM appaNA davvakItaM [bhA. 4476 ] nimmallagaMdhaguliyA, vannagapottAdiyA ya katadavve / gelanne uDDAho, pauNe caDugAra ahigaraNaM //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-14/863 cU-nimmalAphullA, sugaMdhagaMdheakkhibharaNaguliyApaMcavanniyA dhotitApottA, etebhikkhanimittaM deti / tahA tividhe gilANosaDhe, agilANe gilANabhUte gilANe vA / agilANIbhUte uDDAho bhavati / aha pauNo to bhaNati - bhikkhinimittaM cAhuM kareti / asaMjayassa dinne pannatte vA adhikaraNaM, ettha Ayadavvakae caulahuM / imaM parabhAvakIya[bhA.4477] vatiyAdI maMkhamAdI, parabhAvakato tu sNjytttthaae| uppAyaNA nimaMtaNa, kIyakaDe abhihaDe tthvite|| cU-vatiyA goulaM |m kho sejjAtaro / so saMjayaTThA bhAvakIyaM bhAveNa uppAdaNA / nimaMtito bhaNAti -tubbhaM ciya pAse acchau tAva / ettha tinni dosA - kIyakaDaM abhihaDaM ThaviyaM ca // etIe gAhAe imaM vakkhANaM[bhA.4478] sAgAriyamaMkhachaMdaNa, paDiseho puccha bahugae varise / kayariM disiM gamissaha, amuI taha saMthavaM kunnti|| cU-egattha gAme sAhU vAsaM ThitA / tattha ya maMkho sejjAtaro / so bhikkhaM giNhaha tti nimNteti| sejjAtarapiMDo paDisiddho / tAhe so maMkho bahuvolINe vAse AyariyaM pucchati / tAhe AyariehiM kahiyaM- amhe pabhAyadivase amugaM disiM viharissAmo / tAhe so maMkho taM disiM gaMtuM vaiyAe maMkhattaNeNa maMkhaphalakahattho go|suhNdukkhN dhammaM kaheMto saMthavaM kreti|taahe jejaNA tuTThAghayanavanIya-dahi-khIrAdi deti // tAhe so[bhA.4479] dijaMte paDiseho, kajje ghecchaM nimaMtaNa jaINaM / puvvagao AgaesuM, saMchubhai eggehmmi|| cU-paDisedheti, bhaNati ya uppanne kajje dhecchAmi tti / tassevaM sAdhU udakkhaMtassa aagyaa| tAhe te sAdhU gAmabAhiM bhaNAti-imA vaiyA sagorasA velaM karehi tti nimaMteti / sAhUhaM acchiyN| so puvvagato vaiyAe Agatesu sAdhUsu khIra-dahimAdiyaM puvvuppAdiyaM egammi ghare saMchumati / sabve te ya bhaNiyA - dejjaha sAdhUNaM / sAdhU ya bhaNAti - amugaM gihaM sagorasaM tattha vaccaha / gato sAdhU / jaM maMkheNa uppAtiyaM taM dinnaM / evaM parabhAvakIyaM / ittha mAsalahuM / sAdhubhAvakIyaM imaM[bhA.4480] dhammakahi vAdi khamae, etto AtAvae sue tthaanne| jAtI kulagaNakamme, sippammi va bhAvakIyaM tu|| cU- "dhammakahi"tti asya vyAkhyA[bhA.4481] dhammakahAto'hijjati, dhammakahA''uTTiyANa vA ginnhe| kahayaMti sAhavo ciya, tumaM va kahi acchate tusinnii|| cU- labhatthI dhammakahA ahijjati, tattha aladdhe vi bhAvakato bhavati / dhammeNa vA kahiteNa AuTTA dititesahatthA to gennhti|ahvaa-pucchito "tumaMsodhammakahI?" tAhebhaNati "sAhavo cciya khyNti|' ahavA - bhaNAti "aamN|" ahavA - tusiNIto acchati ||ahvaa - bhaNejjA[bhA.4482] kiM vA kahejja chArA dagasoyariyA va kiM va gaartthaa| kiM chagalayagalavalayA muMDakuDuMbIya kiM khite|| cU- kimiti kssepe| chAratti bhoyA, parivvAyagA dagasoyarI, gAratthA gihavAsavAdinaH jaMNe
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 14, mUlaM-863, [bhA. 4482] cchagalANaM galaM valeMti dhijjaatiyaa| muMDA kuDuMbavAsena vAsaMti rattapaDA ete dhamma sayaM na jANaMti, kahamannassa khissNti|| [bhA.4483] emeva hoti niyamA, khamae AtAvatammi ya vibhAsA / sutaThANaM gaNimAdI, ahavA ThANAyariyamAdI // cU-vAdimAdiehiM bhaavehiNpgaasiehilbhissaamittibhaavktobhvti| etthavi AyabhAvakIte culhuN| [bhA.4484] eesAmannataraM, kIyaM tUje giNhatI bhikkhU / so ANA aNavatthaM, micchatta-virAdhanaM pAve // [bhA.4485] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelanne / sehe caritta sAvata, bhae ya jayaNAe kappatI gahaNaM // mU. (864)je bhikkhUpaDiggahaM pAmicceti, pAmiccAveti pAmejjamAhaTudijjamANaM paDiggAheti, paDiggAheMtaM vA saatijjti|| cU-ucchinnaM geNhati, geNhAveti, anumodeti tassa caulahuM / [bhA.4486] pAmiccita pAmiccAvitaM ca anumoiyaM ca jaM pAtaM / ekkekaM taM duvihaM, loiya-louttaraM ceva / / cU-loiyapAmiccaM gihI sAhuaTThA pAmicceti / ettha imaM udAharaNaM[bhA.4487] suyaabhigama nAyavihI, bahi pucchA egajIvati sasA te pavisaNa pAgaNivAraNa, ucchiMdaNa tella jatidAnaM / / cU-ego kosalago dikkhito, tena gurukulavAsahitaiNa suyaM adhItaM / gIyattho jAto / tAhe guruM Apucchati-saNNAyagAvaloyaNeNa gacchAmi tti / nAyavihiM gato, taM gAma jattha sesajaNA / gAmabAhirato pucchati-amugassa ko jIvai tti / jo pucchio tena paJcabhinnAto, bhaNati ya egA te sasA jIvati - bahiNi tti vuttaM bhavati / tAhe paviTTho bahinigihaM, tena vAriyA amhaTThAe pAgo na kAyavvA / tIe phAsugaMtti ucchiNNaM tellamANiyaM / sAdhU pddigto|| tIe vitaM tellaM adalaMtIe[bhA.4488] aparimitanehavuDDI, dAsattaM so ya Agato pucchaa| da sattakahaNa mA ruya acirA moemi appAhe / / ghU-apAremiyavaDDIevaDhaMtaM bahujAyaM / asattA dAuMtatthaghare dAsatteNa pvitttthaa|tiiysNgaarkte kAle sAhU Agao, pucchiyA, annena se kahiyaM-tellasaMbaMdheNa dAsattaM pattA / ruaMtI pucchti| sAhuNA saMdiTuM-acirA moemi,ma rovaMe ||tN ca diTuMbhaNAti imaM[bhA.4489] bhikkhu dagasamAraMbhe, pucchAuTTo kahiM bhe vasadhi tti / sammavayA AharaNaM, visajja kahaNA ya kati vA tu|| cU-jayAhaM bhikkhaTTA emi tadA tumaM gihapatisamakkhaM udagasamAraMbhaM karejjAmi |anndaa tIe kato / tena kahiyaM - mA me bhikkhaM dalAhi tti / gihasAmiNA pucchito kiM ti? sAdhuNA bhikkhavisohipasaMgeNa jatidhammo kahito / AuTTo so gihasAmI pucchati - kahiM bhe vasahi ? tti /
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-14/864 kahiyA vasahI / tattha gato puNo vi se dhammo khito| sammattaM paDivaNNo / amuvvatA gahitA / varavaivamiya thAvaccasutAharaNaM kahiyaM / tena vi abhiggahogahio, "puttAdi sayaNo vipavvayaMto ndhaareyvvo"tti|saa sAhubahiNI uvahitA "pavvayAmi" tti visajjitA / kettiyA sAdhU erisA bhavissaMti je emAdidosehito vimoehiMti jahA tellapAmicce doso bhnnito|| [bhA.4490] emeva tivihapAtaM, pAmicaM jo u geNha aannaadii| teceva tattha dosA, taM ceva ya hoti bitiyapadaM / / cU-lAuya-dAruya-maTTiyAmayaM tividhaM pAda / je tellAdipiMDadosA jaM ca tattha bitiyapadaM, taM ceva pAde vi savvaM daTThavvaM / / loie louttare vA vatthe pAmicce ime dosA[bhA.4491] matilitaphAlita'phosita, hitanaDhe vA vi annmggNte| avi suMdare vi dinne, dukkararoyI kalahamAdI / / cU- mailAdidosehiM taM pAmicciyaM na geNhati, annaM maggati, annammi ya suMdare vi dinne duvakararoittame na roeti, tattha "geNha" na geNhAmi tti kalahamAdiyA dosA bhavaMti / pAde vi bhinne leo vA vinAsiutti na geNhejjA / gayaM louttaraM pAmicaM // jamhA pAmicce ete dosA tamhA na ghettavvaM / imaM kAyavvaM[bhA.4492] uccattAe dAnaM, dullabhakhaggUDaalasa pAmicchaM / taMpiya gurussa pAse, ThaveMti so deti mA klho| cU-vatthapAdAdiesuMpahuppaMtesu sAhuNA sAhussa uccattAe niddejaMdAyavvaM |ahvaa-imN bitiyapadaM -dullabhayAe dese pAmiccaM pikajati sagacche paragacche vA, tahA khaggUDa alasANaM pAmiccaM dijjati, taMpigurUNaM samIve ANeuM Thavijjati, tAhe soceva gurU deti, mAtaMbhakAle deMtoUNaM deJja, geNhate vA "UnaM dejAsi" tti kalahaM karejA, tamhA guru tattha pmaannN|| mU. (865) je bhikkhU paDiggahaM pariyaTTei, pariyaTTAvei, pariyaTTiyamAhaTaTu dijjamANaM paDiggAheti, paDiggAheMtaM vA sAtijjati / / cU-appanijaM deti parasaMtiyaM gehati tti pariyaTTiyaM, ettha caulahuM / [bhA.4493] pariyaTTiyaM pi duvihaM, loiya-louttaraM samAseNaM / ekekaM piya duvihaM, taddavve annadavve y|| cU-taddabve pattaM patteNa, annadavve pattaM vattheNa daMDagAdiNA vA, saMjayassa gihIjaMdAukAmAtaM annena gihiNA saha pariyaTTeuM deti tti / eyaM loiyaM pariyaTTiyaM / / ettha imaM udAharaNaM[bhA.4494] avaropparasajjhiliyAsaMjuttA do vi ekkmkkennN| poggaliyasaMjayaTThA, pariyaTTaNa saMkhaDe bohI / / cU-esA bhaddabAhukayA gAhA // imaM se vakkhANaM[bhA.4495] anukaMpa bhaginigehe, daridda pariyaTTaNAya kUrassa / ___ pucchA koddavakUre, macchara nAikkha paMtAve // [bhA.4496] itarovi ya paMtAve, nisi usavitANa tesi dikkhA ya / tamhA no ghettavvaM, veiya vA je osamehiti / /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM - 865, [ bhA. 4496 ] cU- ekaH aparaH, anyaH paraH, tAbhyAM bhaginyo, aparasya bhaginI pareNa saMjuttA-parimItetyarthaH / parasya bhagiNI apareNa saMyuktA / anyo aparasya bhrAtA pravrajitaH, so suttaM ahijittA nAyavidhI Agato / so 'bhaginI maNNuM karessati' tti anukaMpAe bhaginigehe aavaasito| sA ya dariddA koddavakUro rajjai / so ya koddavakUro bhAughari nIto, bhAugharAo sAlikUro Anito / evaM saMjayaTThA kUro pariyaTThito, tassa bhAuNo bhoyaNakAle so koddavakUro dinno / tena sA AgArI pucchitA - kimeyaM ? kIsa te koddavakUro dinno ? sA agArI oNayaNavayaNA tappattiyA macchareNa nAikkhati tti - anakkhatI tena paMtAviyA / iyaro vi ciMtei - majjha bhagiNI paMtAvita tti ahaM pi se bhagini paMtAvemitti / savvamadhikaraNasaMbaMdhaM / so sAhU jANiUNa rAo vAhirittA samma dhammovadeseNa kovaphaladaMsaNaM kaheMteNa uvasAmitA, savve ya dikkhitA / jamhA ete dosA tamhA pariyaTTaNaM na kAyavvaM / ketiyA vA erisA sAdhU dhammakahAladdhiyA bhavissaMti je uvasAmissaMti / loiyaM pariyaTTaNaM gataM // imaM louttaraM [bhA.4497] UNahiyadubbalaM vA, kharaguruchinnamailaM asItasahaM / duvvaNNaM vA nAuM, vippariName annabhaNito vA // cU- ete UNAhiyAdi dosA vatthe sagaM nAuM, annena vA vappariNAmito vippariNamati vatthe tA pariyaTTeti / jahA vatthe tahA pAde vi huMDAdiyA dosA daTThavvA // louttaraM pariyaTTaNaM gataM / [bhA. 4498 ] egasa mANajuttaM, na tu bitie evamAdikajjesu / gurupAmUle ThavaNaM, so deU iyarahA kalaho / cU- sAhusaMghADaeNa hiMDateNa vatthaM pAdaM vA sAmaNNaM laddhaM / egassa sAhussa mANajutta bhavati na tu bitiyassa / tAhe jassa taM pamAmajuttaM so giNhati, so ya iyarassa taddavvamaNNadavva vA kiM ci deti / sesaM kaMThaM // [bhA. 4499 ] etesAmaNNataraM pAtaM pariyaTTiyaM tu jo giNhe / te ceva tattha dosA, taM caiva ya hoti bitiyapadaM // cU- dappeNa jo pariyaTTiyaM geNhati tassa puvvuttA dAsA pacchittaM ca, bitiyapadaM dullabhAdikaM // mU. (866) je bhikkhU paDiggahaM acchejjaM anisiddhaM abhihaDamAhaDudejjamANaM paDiggAhei, paDiggArhataM vA sAtijjati // cU- annassa saMtayaM sAhuaTThAe balA acchiMdiuM dejjA, jaM niddejjaM dinnaM taM nisaTTaM, paDipakkhe anisaTTaM, taM jo sAdhUNa pAdaM dejja tassa ANAdiyA caulahuM pacchittaM / imA nijjattIacchijjaM piya tivihaM, pabhU ya sAmI ya teNae ceva / acchejjaM paDikuTTaM, sAdhUNa na kappae ghattuM // [bhA. 4500 ] cU- pabhU acchejjaM imaM[bhA. 4501] govAlae ya bhattae, khagaputte dhUya suNha vihavA ya / aciyatta saMkhaDAdI, kei padosaM jadhA gove / / cU-govAlo gokhIrAdibhAgeNa gAvo rakkhati / tassa saMtiyaM vibhAgaM pabhU acchiMdiuM sAdhUNa dejjAtaM na kappati tti divAdi bhayagassa vi jassa bhatI khIrAdiyaM dijjati taM acchidiuM dejja, evaM
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-14/866 kharagaputtadhUyasuNhAeyavihapAe saMtiyaMvibhAgaMachiMdiuMdeMtassaaciyattadosAbhavaMti,asaMkhaDiaM ca uppajati, paosaMvA ko ti gacchejja / ettha didruto govo|| [bhA.4502] govaya ucchettuM bhati, divase dinno ya sAdhuNo pbhunnaa| payabhANUNaM da, khiMsati goI ruve ceddaa|| cU- ego govo payovibhAgeNa gAvo rakkhati / so ya khIriyANaM gAvINaM cauttha khIrassa gehati / cautthadine vA savvadohaM geNhati / annadA govassa payogahaNadiNavAre sAdhU aagto| tena pabhuNA govapayaMghetatuMsAhussa dinnN| govassa saciyattaMtahAvituNhikko tthito|tN khIrabhAyaNe UNaM ghettuMgovo gihNgto| govIe payabhAyaNA UNA diTThA / pucachito - "ajjaM kiMete UNA?" tena kahiyaM - "sAhussa dinnaM / " tAhe sA taM govaM khiMsati - niMdatItyarthaH / ceDarUvANi ya khIraM maggaMti,sAyaruTThAthovaM khIraM tina deti, ceDarUvANaMteadijjamANe rUyati / tAhe so govo tArisaM naDavelaMbaM ghare da sAhussa ruTTho citteti - "mAremi taM samaNagaM" ti| paharaNaM ghettuM niggato // [bhA.4503] paDicaraNapadoseNaM, bhAvaM nAuM jatissa aalaavo| tannibbaMdhAgahitaM, haMdasu mukkosi mA bitiyaM // cU-jato hutto sAhU gato tato paDicarati / sAdhU vitaM payaM ghettuMito tato appasAriyaM thaMDillaM gavasaMto divo goveNa / sAhuNA vi govo diTTho, nAto jahA atIvapaduTTo citteNa / taMbhAvaM nAuM sAdhuNA puvvameva aaltto| bhaNati ya sAdhU-mae tassa gosAmiyassa nibaMdhAto gahiyaM, tamahaM payaM idAniM tujjha gharaM payaTTo, tumaMca diTTho, taM haMda imaM geNhasu tti / tAhe govo uvasaMtacittoappaNo bhAvaM kahayati taM - "gaccha, idAnimukkosi, mA puNo evaM bitiyaM vAraM karejasi" / bhaNati ya[bhA.4504] nANiviTThalabhati, dAsI vina bhujjae'raI bhttaa| donnegatarapadose, jaM kAhiti aNtraavaa|| cU-govo sAhuMuvAlaMbho bhaNati-na aniviThaM AnavvattiyaM anuppAttaM anirjataM lbbhti| jA vi dAsI mollakItA sA virativiNA bhattA dinA na paribhuJjati kammaM na kAravijjati tti vuttaM bhavati, taMkimesa gosAmI aniviTuMdeti? jayA gorakkhAdikaMmena nijjittaM bhavati tadA khIrAtI dei |tNes amha saMtiyaM kIsa tumha deti? kIsa vA tumhe geNhai? evaM deMtassa geNhaMtassa vA padosaM gacchejja, paduTTho vA jaM paMtANAdi karejja, aMtarAyaM kammaM bajjhati / pabhuacchejjaM gataM // idAniM sAmi acchejjaM[bhA.4505] sAmI cAra bhaDA vA, saMjate daddUNa tesiM atttthaae| kaluNANaM acchenaM, sAdhUNa na kappatI ghettuM // cU-jaMjassarAiNA anunnAyaM gAmo NagaraM kulaM vA sa tassa sAmI bhavati, so appaNA sAmI tassavAsaMtiyA cArapurisA bhaddattaNeNa saMjateaNAkAlAdisudaTuMkhuhattetesiMjatINaM anukaMpaTTAe acchijjamANe kalaNaM rudiyakaMtiyAdi kariti / je te kalaNA tesiM sAdhuaTThAe acchejja kAuMjai sAhuNo dejja to na kappati ghettuM / taM ca imaM acchejjaM karejja [bhA.4506] AhArovahimAdI, jatiaTThAe u ko ti acchide /
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM-866, [bhA. 4506] 9 saMkhaDiasaMkhaDIe, va tahiM geNhaMte ime dosA / / cU- saMkhaDIe asaMkhaDIe vA asanAdiyaM AhAraM vatthAdiyaM vA uvadhiM sAhuaTThAe vA koti acchideja acchidittA deja, tammi gheppamANe ime bahU dosA / / [bhA. 4507] aciyattamaMtarAyaM, tenAhaDaekaNekavocchedaM / nicchubhaNAdI dosA, viyAla' laMbhe ya jaM pAve // cU- taM sAdhU dijramANaM daTTu aciyattabhAvaM karejja, aMtarAyadoseNa vA sAdhU lippeja, acchijje adinnaM tti kAuM tenAhaDadosA vi saMbhavaMti, jesiM taM acchiNNaM te taM sAdhUNaM vijamANa daTTu paTThA egassa vA sAdhussa anegANa vA sAdhUNa AhArovadhivasahimAdiyANa vocchedaM kareja, vasahIo vA nicchuseja, jadi divasato toGka / aharAo phr| veyAle ya nicchUDhA jati annaM vasadhiM na labhaMti to bAhiM vasaMtA ja sAvatAhimuvaddavaM sarIrovadhiteNovaddavaM vA pAveja taM niSphaNNaM savvaM pAveMti / teNagacchejjaM ciTThau tAva, anisa sAmiacchejje anupati tti ato anisaGkaM bhaNNatianisa paDika, taM piya tivihaM tu hoi nAyavvaM / [bhA. 4508] collagajaDunisa, sAhAraNameva bodhavvaM // - anisaTTaM pi sadosaM ti kAuM paDisiddhaM, na ghettavvaM / taM tividhaM imaM - collago, jaDDo hatthI, tassa vA je bhaNiyAe goTThisAdhAraNaM vA raddhaM / collagassa imA vihIchennamachinne duvihe, hoi achinne nisaTTamanisaTTe / chinnammi collagammI, kappati ghettuM nisaTTe ya // [bhA. 4509] cU- taMdula ghayAdI jattha parimANaparichinnA dijjaMti so chinno bhaNNati / tappaDipakkhe achinno / chinno niyamA nisaTTo, nisaTTho nAma niddhAriuM dinno / jo puNa acchiNNo so nisaTTho bhavai anisaTThI vA / ettha gahaNavihI imo - jo vA chinno jo ya achinno nisiTTho, ee do vi jassa nIyA sovi jati deti to kappati / puvvasAmiNA diTThA adiTThA vA anunnAo ananunnAo ityarthaH // punarapyAha * [ bhA. 4510] chinno diTThamadiTTho, jo ya nisaTTo pi hoi acchiNNo / so kappati itaro puNa, adiTThadiTTho va'NunnAto // cU- "itaro" tti achinno anisaTTo jehiM ANio tesiM adikkhatANaM jassa ANio so jai dei to kappai / adhavA - jehiM Anito tehiM jai anunnAyaM to tehiM diTTho vi kappati ghettuM // [bhA. 4511] anisa puNa kappati, adiTTaM jehi taM tu AnItaM / / diTThapi pahU kappati, jati anujANaMti tAiM tu // cU-collagetti gayaM / avizeSeNa gatArthA / "chinnoya" tti - joya chinno anisaTTakappaNAkappito jati vi diTTho adiTTho vA kappati, ettha anisiTThakappaNAmittaM, paramatthato ya cchinnattaNato ceva so nisiTThI zeSaM gatArtham / collage tti gataM / iMdAniM jaDDu nisiTThe [bhA. 4512] nivapiMDo gayabhattaM, gahaNAdI aMtarAiyamadinnaM / bassa saMtie vi tu, abhikkha vasahIe pheDaNayA || cU- pabhu tti gayaM / jati meMTho bhaddago hatthijemaNigAto ucchidiuM deti, rAyapiMDadosA, vA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 nizItha-chedasUtram -3-14/866 rAvageNa diDhe geNhaNakaDDaNAdI dosA, jaDDassa aMtarAtiyaM, adinnAdAnadosA ya / aha meMThabhAgaM rAvago dejja, DoMbo tti meMTho, so ruTTho, abhikkhaNaM puNo puNo, vasahIe pheDaNaMbhaMga kareti, sAdhUvA pellaaveti||jddddetti gataM / ettha ya sAmi tti gataM / idAni teNagacchejjA[bhA.4513] teNA va saMjayaTThA, katuNANaM appaNo va atttthaae| voccheyaM ca padosaM, na kappati kppnnunnaatuN|| cU-teNA sajayANaMdAhAmotti kaluNANaacchidaMti, appaNovAaTThAetenA haDettA saMjayANaM dejaa| jesiM tenAhaDitaM te taMdaTuM bhattovakaraNavasahimAdiyANavocchedaM karejja, padosAto paduTThA vA dhamma pariccaenja / ato teNAhaDaM na kappae ghettuM, tehiM vA anunnAe kappati ghettuN|| [bhA.4514] saMjayabhaddA teNA, aciyattI vA asaMthare jatINaM / jati deti na ghettavyaM, nicchubhavoccheda mA hoja // cU-satthe musijaMtesaMjayabhaddAteNA saMjayaTThayAesaMjayakappanijaM musittAaniyattI vA ahabhaddA saMjayANa asaMtharatANaM satthAo acchidiuM dejjaM, taM savvaM na kappate ghettuM / satthellA ya padosaM gacchejja, paduTThA satthAo nicchubheja, bhattAdivocchedaM vA karejja ||ah te satthellA[bhA.4515] ghatasattUdiTuMto, samaNunnAtA va ghettuNaM pcchaa| taM satthigANa deMtI, samaNunnAtA va bhuMjaMti / / cU-jati satthellagA bhaNati- "sattaguse ghataM dAyavvameva, jatiahAvattIe ghayabhAyaNaM sattugesu paloTuMto evaM amhehiM tumhaM dAyavvameva / jai ete teNagA amha samIvAto ghettuM tumha deMti to kiM na geNhaha ajjo ! evaM hitaM ceva amhaM tumhaM pi tAva hou / ' evaM pighettuM sathillagANa ceva dAyavvaM / aha te sathillagA dijjamANaM pina geNhejja, bhaNejja "tumhaMceva eyN|" evaM anunnAtA pari jaMti, na doso|| teNagachejjaM gataM / idAni "sAdhAraNaM". [bhA.4516] anisaTuM paDikuTuM, anunnAtaM kappatI suvihiyANaM / laDDaga jaMte saMkhaDi khIre vA aavnnaadiisuN| cU-anisaTuM na kappati ghettaM annanayaM puNa kappati / sAhAraNasaMbhavo imo-goTThagehiM laDDugA sAmaNNA katA, jaMte vA raso gulA vA, ohAragasakhaDIe vA bhattaM, gokule vA khIraM, AvaNe vA sAmaNNaM ghyaadigN|| [bhA.4517] battIsA sAmanne, te vi yaNhAtuM gaya tti iti vutto| parasaMtieNa puNNaM, na tarasi kAtuM ti paccAha // cU-battIsaM goTThigA, tehiM laDDugabhattaM kayaM / tatthegaM ThaviuM sesA NhAiu gatA / tattha ya ego sAhU bhikkhAe Agao |ten so rakkhapAlo mggito|sobhnnaati-"naahN jANAmi, bahasAmaNNaM eyaM" / te kahiM gayA? tena kahiyaM - "hAiuMgatA" / evaM vutto sAdhUpaDibhaNai- "parasaMtieNa davveNa puNNaM na tarasi kAuM" ti| punarapyAha - "paccAha" // [bhA.4518] avi ya hu battIsAe, dinnAe tAva moyago na bhave / appa vaya bahuAyaM, jati jANasi dehi to mjhN| cU-taM rakkhapAlaM sAdhU bhaNati - "jai tumaM mama battIsamodage dAhisi to tujjhavibhAge ego
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM - 866, [ bhA. 4518] modago na bhavissati, taM jai eyaM atthaM jANasi appo te vayo bahuo te Aya tti tA majjha dehi tti, mA mujjhAhi / tena rakkhapAleNasAdhU pUjito // [bhA. 4519] lAbhita nito puTTho, kiM laddhaM natthi bhANe pecchAmo / itaro vi Aha nAha, demi tti sahoDha corattaM // cU- sAdhU paDilAbhito nipphiDaMto goTThigaihiM AgacchamANehiM diTTho, puTTho ya - "kiM laddhaM" ? sAdhU bhaNai - "na me laddhaM" ti / goTThiyA bhaNaMti - "appaNI pecchao bhAyaNaM" ti / sAdhU- nadAe tti / balAmoDIe diTTaM, modagANaM bhariyaM bhAyaNaM / "kena te dinnaM ? " ti / sAdhU bhaNati - "rakkhApelaNa me dinnaM" / goTThI sAdhuM ghettuM tattha gatA / rakkhapAlo bhIto bhaNati - "nAhaM demi" tti / evaM sAhussa sahoDhaM corattaM bhavati // sahoDhacoratte ya [bhA. 4520] geNhaNa kaDDaNavavahAro pacchakaDDuDDAha tuha ya nivvisae / apabummi bhave dosA, pahummi dinne tato gahaNaM // cU- appabhudinne ete kaDhaNAdiyA dosA bhavaMti / pabhudinna geNhato dosA na bhavaMti // [ bhA. 4521] emeva ya jaMtammi vi, saMkhaDikhIre ya AvaNAdIsuM / 99 sAmaNNaM paDika, kappati ghettuM anunnAtaM // cU-evaM jaMtAdiesu ete ceva dosA bhavaMti, tamhA sAmaNNaM sAmAtiehiM ananunnAyaM na ghettavvaM / sAmAiyaM ceva aNunnAyaM kappati ghettuM / / codagAha - "pAdAdhikAre patthue kIyagaDAdibhattAdiehiM kiM bhaNiehiM ? pAdaM caiva vattavvaM" / AcAryAha [bhA. 4522] kAmaM pAtadhikAro kIyAhaDamaggaNA taha vi etthaM / pAtammiviesa gamo, jo ya viseso sa viNNeo // cU- savvaM pAdadhikAro patthuo tahAvi piMDo bhaNNati puvvapasiddhIo | ahavA jo caiva bhatte kIya gaDAdisu gamo so deva pAde vi gamo nAyavvo, jo puNa viseso so nAyavvo sabuddhIe bhANiyavvoya // [bhA. 4523] acchejja' nisaTThANaM, gahaNamaNunnAe hoti nAyavvaM / egataraM gehaMte, dosA te taM ca bitiyapadaM // cU- acchi anisaGkaM ca puvvasAmiNA anunnAtaM ghettavvaM, na dosA / aha egataraM pi anunnAtaM gehati to dosA puvvuttA | bitiyapade ananunnAtA vi geNhejja asivAdiesu kajjesu, na dosA / / mU. (867) je bhikkhU atiregapaDiggahaM gaNi uddisiya gaNiM samuddisiya taM gaNi anApucchiya anAmaMtiya annamannassa viyarai, viyaraMtaM vA sAtijjati // cU- atiregajJApanArthamidamucyate [bhA. 4524] do pAyA'NunnAtA, atiregaM taiyagaM ca mANAto / chinnesu va paribhaNitA, sayaM ca geNhaMti jaM joggaM // cU-do pAdANi titthakarehiM anunnAtANi-paDiggaho mattago ya / jati tatiyaM pAdaM geNhati to atireyaM bhavati / ahavA - jaM pamANappamANaM bhaNiyaM tato jati vahutaraM geNhati, evaM atiregaM bhavati / ahavA - imeNa prakAreNa atiregaM havejja - te sAdhU pAdAti maggAmo tti saMpaTThitA /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-14/867 AyarieNa bhaNitA - chinnANi saMdiTThANi, jahA vIsuM ANejjaha / te vaccaMtA aMtarA saMbhoiyasAdhuNo pAsaMti / tehiM saMpucchitA - "kato saMpaTTittA ?" tehiM kahiyaM - AyariyaM tubbhe saMdiTThA tAvatiehiM gahiehiM jati annANi labhejjaha to geNhejjaha, amhaM dijaha, amha dijaha, amha AyariyaM anunnavessAmo / " evaM hou tti, te gayA, laddhA ya, atiragaviladdhA gahiyA ya / evaM atiregapariggaho hujjA | ahavA - "chinnesu ceva" pAuggANi labdhaMti" tti kAuM bahUNi gahiyANi appacchaMdeNaM aniddiTThe vi atiregapaDiggaho hojjA / / "uddisiya samuddisiya" tti asya vyAkhyA [bhA. 4525] sAhammi ya uddeso, samuddeso hoti itthipurisANaM / gaNivAtagauddeso, amugagaNI vAie itaro // cU- avisesio uddeso jahA dAhAmi vAyagassa vA / iyaro nAma samuddeso jahA amugagaNissa dAhAmo Ayagassa vA / / idAniM "nimaMtaNA ApucchaNA" ya vakkhANeti [bhA. 4526] diTThe nimaMtaNA khalu, adiTThe pucchA kahiM nu khalu so tti / avisesamaNiddi, deti sayaM vA vi sAtijje // 12 cU- jaM uddisiya hiyaM taM daddhuM nimaMteti, imaM taM pAdaM icchAkAreNa geNhaha / aha taM na pAsati jaM samuddisiya AniyaM tAhe pucchati - "kahiM so amugo sAhu gaNI vAyago vA ? " jai puNa jaM samuddisiya AniyaM taM anAmaMtiya anApucchiya annassadetiM to caulahuM / aha tANa samuddisittA kiM ci atiregaM gahiyaM to taM jassa icchati tassa deMto suddho, sayaM vA sAdijjati paribhuMjatItyarthaH // esa suttattho / imo nijattivittharo [bhA. 4527] pAmANAtiregadharaNe, cauro mAsA havaMti ugghAyA / ANAdI ghaTTaNa, parikammaNa pehapalimaMtho || cU- gaNaNapamANAtirittaM pamANappamANAtirittaM vA dhareMtassa caulahuM ANAdiyA ya dosA, tajjAyamatajjAyA vA pANA saMghaTTijjati, atiregaM parikammaNe paDilehaNe ya suttatthapalimaMtho bhavati / / codako pucchati [bhA. 4528] to kai ghittavvA u, bhannai a paDiggahA a matto a / jaM taiaM airegaM, tamohe je bhaNiyadosA ya // cU- Ayario bhaNati - paDiggaho mattago ya, dANha pareNaM jaM gheppati taM atirittaM, tammi airitte gheppaMti je dosA saMjamavirAdhanAdI te Avajjati / / codagAha [bhA. 4529] atiregadiTThadosA, oma dhareMte bhAMti NaM keyI / e bahUNa kappati, hiMDaMtu ya cakkavAleNaM // cU- codago bhaNati - " airegaM geNhaMtassa viTThA dosA, tamhA omaM ghareyavvaM / " tattha sacchadapakkhAsita keti omaM bhaNati - "egaM pAdaM bahUNa sAdhUNa kappatu, bhikkhaM ca cakkavAleNa hiMDaMtu / / kahaM ? bhaNNati [bhA. 4530] chahaM ekkaM pAtaM, bArasameNekkamekka pAreti / saMghaTTaNAdi evaM, na hoti duvihaM ca siM ome / / cU-chaNhaM sAdhUNaM ekka pAdaM bhavati / ekkekkA sAdhU bArasaM kAuM chaTTa dine pAreti / evaM karetehiM
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza : 14, mUlaM - 867, [bhA. 4530] saMghaTTaNapalimaMthAdiyA dosA jaDhA bhavaMti / duvidhA obhoyariyA- davvAmAyariyA bhAvomoyariyA ya evaM tesiM bhavaMti / ahavA - AhAromaM uvakaraNomaMca, battIsalaMbaNANaM UNago hoi AhAromaM, uvakaraNe egavatthaegapAdadhArittaM ca / sutte ya bhaNiyaM - "egaM pAda dhArejjA no bitiyaM" ti / eyaM cakataM bhavati / imaMca[bhA. 4531] 13 vehArugANa maNNe, jaha se jalleNa matilitaM aMgaM / malitA ya collapaTTA, egaM pAtaM ca savvesiM // cU- vehAru alaMkkhaNaM bhvti| vehAru AgADhA / vehArue jano maNNati / katha ? yathAsya jalleNa mailiyaM aMgaM dIsai colapaTTo ya tahA savvesiM egaM pAdaM dissai tena kAraNeNaM te dhuvaM vehAruA ityarthaH / / evaM codageNa bhaNite AcAryAha [ bhA. 4532] jesiM esuvadeso, titthakarANaM tu kovitA ANA / negA ya hoMti dosA, cauro mAsA anugghAyA // cU- "chaNhaM egaM pAdaM" ti jesiM esa uvadeso tehiM titthakaraNa ANA kovitA khoDiyA, cauguruaM ca se pacchittaM // ime ya anne bahU dosA [bhA. 4533] addhANe gelaNe, appa-para-vatA ya bhinnamAyarie / Aesa bAla- vuDDA, sehA khamagA pariccatA // cU- addhANAdiyA je purisA gAhAe gahitA tesiM jai egeNa pAdeNa bhatta deti to appA paricatto, aha na deti tesiM to paro paricatto, saMsattaggahaNavatA pariccattA, egapAdabhage vA pacchA kiM karetu // [bhA. 4534] - diMteNa tesi appA, jaDho tu addhAme je jaDhA jaM vA / kujjA kulAlagahaNaM, vatA jaDhA pAnagahaNaM ca // cU- aha addhANapaDivaNNatANa taM egaM pAdaM deti to appA jaDho bhavati / aha na deti tesiM bhAyaNaM to te pariccattA / aha te addhANapaDivaNNagA bhAyaNAbhAve kulAlaM geNhejjA, to adeMtassa caulahuM / tasiM vA pAdaM dAu appaNA kulAlaggahaNe caulahuM / pAnagAtisaMsattaggahaNe vayabhaMgo // codagAha[bhA. 4535] jati ete eva dosA patteyaM te dhareMtu ekkekkaM / suttAbhihitaM ca kataM, mattagauvadesaNa veNhi / / cU- codago bhaNati - jai ete ettiyA dosA bahUNaM pAdaggahaNaM to patteyaM patteyaM sAdhU ekkekaM pAdaM geNhatu mA mattagaM gehaMtu, evaM kate suttAbhihitaM kayaM / jatto sutte bhaNiyaM - "je niggaMthe taruNe balavaM se ega pAyaM dharejjAno bitiyaM / " annaM ca mattagovadeso ehi pavatto- arvAkkAlika ityarthaH // [bhA. 4536 ] dUre cikkhillo vuTThikAe sajjhAyajjhANaM vAghAto / to ajarakkhihiM, dinno kira mattao micchA // cU- codago bhaNati - "dasapure nagare vAsAsu ajjarakkhito ucchughare tthito| tato gilAnapAnagAdikajje puNo puNo dUra paTTaNaM gacchatANa cikkhillA, vuTThikAra ya AukkAyavirAdhanA, sajjhAyAdivAghAto ya, puNo puNo dUraM gacchaMtANa / ete kAraNe nAUNa ajjarakkhieNa mattago sAhUNa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 nizItha-chedasUtram -3-14/867 dinno, pareNa na mattago aasi|aayrio bhaNati - eyaM micchapUvaNaM kresi||jto bhaNNati[bhA.4537] pANadayakhamaNakaraNe, saMghADa'satI vi kppprihaarii| khamaNAsahu egAgI, geNhaMti tu mattae bhattaM // cU- "pANadaya'tti bahUNaM hiMDaMtANaM mA AukkAyAdipANavirAdhanA bhavissati tAhe mattage vibhattaM geNhasi annsaahuatttthaae|ahvaa-egenn saMghADagasAhuNAkhamaNaM kataM, bitiokhamaNassa asahU, saMghADAsatIte paDiggahe bhattaM mattageNa vA pAnagaM geNhati, anena ya saMghADageNa saha no hiMDati, tiNhaM vi kappo bhavati ttikhamago pAraNadine saghADAsatItepaDhamAliyaM AnaMtopaDigagahe pANagaM mattae bhattaM geNhati / evaM asahupuriso vi,egAgI vA / "kAraNe evaM ceva" evamAdi // [bhA.4538] guNanipphattI bahugI ya, dagamAse hohiti tti viyaraMti / lobhe pasajjamANe, vAreti tato puNo mattaM / / cU-evaMbahU saMjamAdiguNaniSphattI, "dagamAse"ttivAsAsuhohititti tena ajjarakkhiyasAmI vitarati bhogaM mattagassa AtmArthe / varisAkAlassa parato uDubaddhe atilobhapasaMgato ceva ajjarakkhiyasAmiNo puNo mattagaparibhogaM AtmArthe vAreMti tamhA aJjarakkhiehiM mattagaparibhogo anunnAto // mattago puNa[bhA.4539] therANesa vi dinno, ohovahi mattao jinvrehiN| AyariyAdINaTThA, tassuvabhogo na iharA tu|| cU-therakappiyANa jinavarehiM ceva esa mattao ohovahissa coddasavihassa majjhe bhaNito, assa ya paribhogo anuNNAto AyariyAdINa'TThAe, "na iharA tu" no appaNo aTThAe tti vuttaM bhvti|| [bhA.4540] evaM siddhaM gahaNaM, AyariyAdINa kAraNe bhogo| pANidayaTThavabhogo, bitio puNa rkkhit'jkto|| cU-mattagassa siddhaM gahaNaM therakappiyANaM, tassa paribhogo AyariyAdikAraNehiM jinehiM ceva anunnAto, bitiyaparibhogo pAnadayAdikANehiM AtmArthe rakkhiya'jjehiM kato / so vi idAnaM aviruddho ceva // udubaddhe nikkAraNA[bhA.4541] jattiyamettA vArA, dinena Aneti tattiyA lhugaa| aTThahi dinehi sapadaM, uDubaddhe mttpribhogo|| cU- mattageNa jattie vAre uDubaddhe puNa ANeti bhattapAnaM tattie vAre mAsalahU bhavati, abhikkhasevAe puNa aTThame dine sapadaM pAraMciyaM bhvti|| [bhA.4542] jesiM esuvadeso, titthagarANaM tu kovitA aannaa| cauro ya anugghAyA, aha dharaNe je vaNNiyA puvvaM / / cU-"titthagarehiM mattago nANuNNAto"tti jesiM eriso uvaeso te titthagarANaM ANAkovaM kareMti, ANAkove ya cauguruM pacchittaM |je ya bhaNaMti- "rakkhiya'jjehiM dinno' tesiM picauguruM je ya na dhareMti mattagaMtesiM pi cauguruM / adharetANa je dosA addhANagilANAdiyA bhaNiyA te ya AvajaMti // ime ya anne ya dosA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM-867, [bhA. 4543] [bhA.4543] loe havai duguMchA, vIgAre pariggaheNa uDDAho / AyariyAdI ghattA vArattathalI ya diTuMto / cU-mattaga adharaNe paDiggaheNa bhikkhaM hiMDaMti, paDiggahaMcevadhettuMbIyArabUmiM gacchaMti, tattha taM paDiggahaM ubhayaparibhogaM daTu lAgo duguThaM kareti, boTTio logo etehiM ti / ettha diTuMto "vArattathalIe" ti pUrvavat / mattaga aggahaNe AyariyAdI cattA bhavaMti // jato mattaga aggahaNe ettiyA dosA[bhA.4544] tamhA pamANadharaNe, parihariyA puvvavaNNiyA dosaa| evaM tu suttamaphalaM, suttanivAo u kaarnnio|| cU-gaNaNApamANapaDipuNNopaDiggaho mattago ya do vAdAdhareyavvA evaM dhareteNa puvvavaNNitA AyariyacayaNamAdI dosA vajjitA bhvNti|nodgobhnnti- "evaMsuttaM aphalaM, atiregabhaavaao|" Ayario bhaNati - suttanivAto kaarnnaatiregghite| "suttaM aphalaM''ti asya vyAkhyA[bhA.4545] jati doNha ceva gahaNaM, atirega pariggaho na juttevaM / aha deti tattha egaM, hANI uddddaahmaadiiyaa|| cU-codako bhaNati-jati doNha ceva pAyANaM gahaNaM to atiregapaDiggaho na saMbhavatiahavA - doNha pAyANaM egaM addhANapaDivaNNagANa deti to gilANAiyANa appaNo vA hAnI, paDiggaheNa vA viyArAdisu uDDAho bhvti| eyaM codageNa bhaNito Ayario bhaNati suNehi atiregasaMbhavaM[bhA.4546] atirega duviha kAraNa, abhinavagahaNaM purANagahaNe y| abhinavagahaNe duvihe, vAvArate appachaMde y|| cU-atiregapAyasaMbhavo duhA bhavati - ahinavapAyaggahaNeNa vA purANapAyaggahaNeNa vA / tattha jaM ahinavapAyaggahaNaM taM duvihaM - "vAvAriya"tti uvakaraNuppAdeNa laddhijuttA AyarieNa niuttA, appacchaMdA gahiyasuttatthA ucchahattA abhiggahaM geNhati - "aNhehiM amugamuvakaraNaM uppAevvaM"tti ||abhinvypaaygghnne ime kAraNA[bhA.4547] bhinne va jhAmite vA, paDinIe tena-sANamAdihite / sehovasaMpayAsuya, abhinavagahaNaM tu pAyassa // cU-puvvagahitA pAyA bhinnaa| "jhAmiya"tti daDDA vA / paDinIeNa vA hitA / tena sANeNa vA hitaa| ega-duga-tigAdi sehAvA uvahitA, tesiMpAyA nsthi|sutttthaadiinnivaa paDicchagA uvasaMpannA, tesiMca pAyA dAyavvA / evamAdikAraNehiM ahinavapAyassa gahaNaM pAyabhUmIe gaMtaM kAyavvaM |tN pAyaggahaNaM ime kareMti[bhA.4548] dese savvuvahimmi ya, abhigahitA tattha hoti sacchaMdA / tesa'sati nitoejjA, je joggA duvidhauvahissa / / cU-"sacchaMda"tti abhiggahI abhiggahaM uvakaraNassa dese vA geNhaMti savvevA, dese vatthaM vA pAyaM vA daMDagAdi vA, savve svavaM uvakaraNaM jaM gacche uvaujjati jaMvA jo sAghU maggati taM savvaM amhehiM uppAeyavvaM / tesiM abhiggahINa asati Ayario nioetije laddhisaMpannA duvihassa - ohiya uvgghiyss||
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 nizItha-chedasUtram -3-14 / 867 [bhA. 4549 ] duvidhA chinnamacchinnA, lahuo paDissuNaMte ya / guruvayaNadUre tattha u, hite gahaNe ya jaM bhaNiyaM // cU- abhiggahI vAvAriyA vA bhaNiyA-gacchaha parimANaparicchiNNaNi vIsaM pAtANi ANeha, acchinnANi vA saMdiTThA "jattie labhaha tti tattie Aneha" tti / evaM gacchaMte koti bhaNejja "mamaM pi pAdaM ANeha'"tti / evaM bhaNaMtassa mAsalahuM / ANehAmi tti jo paDisuNeti tassa vi mAsalahuM / ettha imA vihI - jassa pAeNa kajjaM so guruM vinnaveti, jo ya bhaNNate tena vi gurU pucchiyavvo / aha dUraM gatANaM ko vi bhaNejja - me pAtaM ANeha tattha u sAdhAraNaM / guruvayaNaM ThaveMti - "giNhissAmo amhe pAyaM tassa u gurU jANagA bhavissaMtItyarthaH / " gatesu bhAyaNabhUmiM gahiesu bhAyaNesu gahaNakAle vA bhAyaNANaM jaM vighANaM bhaNiyaM paDilehaNAdikaM taM savvaM kAyavvaM // etI caiva gAhAe imaM vakkhANaM, "chinnaM" ti asya vyAkhyAuse vIsaM pAte, tinni pagArA ya tattha atirege / tattheva bhaNati ekko, bitio paMthamma daGkaNaM / / [bhA. 4550 ] cU- vIsAe atirittassa ime tinni pagArA - je te bhAyaNANaM gaMtukAmA te tattheva vasahIte ThivA aniggae / ego bhaNati - "mamaM pi pAyaM ANeha" / bitio vasahIe niggae paMthaTThi AsaNe dUre vA bhaNati - "mamaM pi pAdaM ANeha" tti // [bhA. 4551] tatio lakkhaNajuttaM, ahiyaM vIsAe te sayaM gehe / ee tinni vigappA, havaMti atiregapAtassa / / cU-vIsAe gAhae lusakkhaNaM pAdaM laddhaM, taM sayameva geNhati tati, tinni pagArA atiregapAdassa / / "tatthe bharNAti ekko "tti asya vyAkhyA [bhA. 4552] Ayarie bhaNAhi tumaM, lajjAlussa va bhAMti Ayarie / nAUNa va saDhabhAvaM, necchaMti dharA bhave lahuto // ca - te pAyapaTTitai ego sAdhU bhaNati - "mama vi pAyaM Aneha", so vattavvo Ayarie tumaM bhaNAhi / jatiso lajjAe guruM na sakkei bhaNiuM, tAhe te pAyapaTThitA guruM vinnaveMti - esa sAdhU bhaNati - "mama pi pAyaM Aneha" tti, kiM karemo tti / jaM gurU bhaNati ta kareMti / aha so pAyaTTI saDhabhAvo tti guruM na vinnaveti tAhe se pAdapaTThitA tadaTThAe guruM no viSNaveMti / "ihara" tti - jai asaDhabhAvassa guruM na vinnaveMti to mAsalahuM // [bhA. 4553 ] jai puNa AyariehiM, sayameva paDissuyaM havati tassa / lakkhaNamalakkhaNajuttaM, atiregaM jaM tu taM tassa // - "mama vi pAda Aneha "tti evaM bhaNNamANaM AyarieNa sayameva souM bhaNito- "ajjo ! Anejjaha se pAtaM'" / tAhe jaM vIsAe uvariM labbhati taM lakkhaNajuttaM vA alakkhaNajattaM vA taM tassa Abhavati, no taM pAyaM annena pAdeNa vipparAvatteyavvaM / / "bitio paMthammi daGkaNaM"ti asya vyAkhyA[bhA. 4554 ] Asanne parabhito, tadaTTha AgaMtu vinnaveMti guruM / taM caiva pesaveMti va dUragatANaM imA merA // cU- aha vasahIto niggatA to Asanne ThitA pareNa bhaNitA - "mamaM pi pAtaM Aneha" tti /
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM - 867, [ bhA. 4554 ] 17 tA tadaTThA niyattiuM guruM vinnaveMti / ahavA - "amagalaM" ti kAuM no niyadvaMti tAhe taM ceva pesaveti- "gaccha gurU pucchAhi" tti / tattha jaM gurU bhaNaMti taM pamANaM / aha dUraM gatA paDipaMthieNa ya sAdhuNA diTThA bhaNiyA- "kato gacchaha" ? tehiM bhaNiyaM - bhAyaNANaM ti / tAhe gurU appappo Thito tti imaM bhaNati // [bhA. 4555 ] giNhAmo atiregaM, tattha puNo jANagA guru amhaM / dehati tagaM caNNaM, sAhAraNameva ThAveMti / [bhA. 4556 ] sacchaMda parinnattA, gahite gahaNe ya jArisaM bhaNitaM / ala-thira-dhuvadhAraNiyaM, so vA anno va taM dharate // cU- sacchadA abhiggahiyA parinnattA gurUhi je bhaNiyA "bhAyaNe Aneha"tti / ete do vi jahA bhaNiyA tahA giNhati / gahie paDilehaNAdi taM vidhiM kareMti gahaNakAle ya jArisaM bhaNitaM / karAdisu papphoDaNAdikaM taM savvaM kareMti / ete ceva sacchaMdaparinnattA salakkhaNaM imerisaM alaM thiraM dhuvaM dhAraNiyaM taM atirittaM pi geNhaMti / taM ca AyariyasamIvaM nIyaM, jana taM gahiyaM so vA dharai, anno vA taM dhArayaMti - jassa AcAryo dadAtItyarthaH / alaM pajjatta thiraM daDhaM dhuvaM appADihAriyaM dhAranijjaM salakkhaNaM // " gahie "tti asya vyAkhyA [ bhA. 4557 ] gahite upagAsamuhe, kareMti paDilehaNA udo kAle / omaMtha pANamAdI, gahaNe ya viM pauMjaMti // cU- jahA uvakaraNaM do saMjhAkAlesu paDilehijjati tahA te vi gahite pAe hatthamettaDaMDagassa aMte cIraM baMdhiUNa tena te paDilehaMti / "gahaNe ya jArisaM bhaNiya" tti asya vyAkhyA- "omaMtha " pacchaddhaM / jaM pagAsamuhaM taM cakkhuNA paDilehiyaM suddhaM, tato gheppati / jaM puNa saNAlaM saMkuDamuhaM vA taM dAhiNakareNa ghettuM omathiuM kAuM vAmakaramaNibaMdhe tinni vArA akkhoDeMti, anne tinni karatale, anne tinni vArA bhUmIe, evaM navahiM papphoDaNAhiM jati suddhaM to gheppati // esA gahaNa vidhI / idAniM sAdhUNaM gahaNavidhI bhaNNati [bhA. 4558 ] gahitehiM dohi guruNA, geNhaMti gayaggahi jadhA vuhuM / omAti kA matte, sesA duvihA kameNevaM // dhU- puvva guru paDiggahaM mattagaM pacchA ca do pAde geNhati / pacchA je gayA pAyANaM te ahArAtiniyAe paDiggahe geNhaMti / te ceva "omAdI" pacchAnupuvvIe mattage geNhaMti / pacchA je sesagA sAhU te vi evaM ceva puvvANukkameNa ya pacchANukkameNa ya paDiggahamatatage geNhati // | esA chinnesu vidhI / imA achinnesu [bhA. 4559 ] emeva achinnesu vi, gahite gahaNe ya mottuM airegaM / etto purANagahaNaM, vocchAmi imehi u padehiM / / cU- evaM acchinnesu vi gahiesu, gahaNakAle ya eseva avisiTTho vidhI, navari acchinnesu atirittaM natthi / ahiNavagahaNaM bhaNiyaM / idAniM purANaggahaNaM bhaNNati / [bhA. 4560] Agama gama kAlagate, dulahe tihi kAraNehiM etehiM / 17 2
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 nizItha-chedasUtram -3-14/867 duvihA egamaNegA, aneganiddiTTa'niddiTThA / / cU-etIe gAhAe imA vibhAsA, "Agama-game" tti asya vyAkhyA[bhA.4561] bhAyaNadesA eMto, pAde ghettUNa eti daahNti| dAUNa'varo gacchati, bhAyaNadesaM tahiM ghettuN|| dhU-jattha dese pabhUtA bhAyaNAatthitAo desAoAgacchaMto puvvaMparikammitaraMgitebhAyaNe ghettuMAgacchaMti, jattha dullabhA pAtA tattha sAdhUNaM dAhaMti / avaro appanijje bhAyaNe sAdhUNaM dAuM gacchati, jattha sulabhA pAdA tattha appaNo anne pAde gheccAmi tti / ahavA - imo airegavidhI[bhA.4562] kAlagatammi sahAye, bhagge va'nnassa hoti atireg| ettolaMbatirego, dullabhapAde vi emeva // cU-saMghADagasahAe kAlagate, "bhagge va"tti unnikkhaMte, je tassa saMtiyA pAyA mattago paDiggahovA te iyarassa saMghADaillagassa atiregA bhavaMti, olaMbagaMpAtaM vAlakkhaNajuttaM dullabhapAte dese atirittaM dhareja / / ahavA-dullabhapAe dese ime vA paMca uvaggahite dharejja[bhA.4563] naMdipaDiggaha vipaDiggahe ya taha kamaDhaga vimatto ya / pAsavaNamattago viya, takajjaparUvaNA cevaM // ghU- tavakajjaparUNA imA - naMdipaDiggaho rodhagaTThANagAdisu uvaujjati, vipaDiggaho paDiggahappamANA hInatarosovi asivAdikAraNeegAniyassa uvaujjati, kamaDhakaMuDDAhapacchAyaNaM bhoyaNakAle vimattagomattagapamANAo hINo sovi egAniyassauvaujjatiuvaggahito, sAgArige saMsattakAtiyabhUmAdisu vA pAsavaNamattageNa jayaMti, etehiM kAraNehiM etesiM gahaNaM / / "duvidhA egamaNega"tti pacchaddhassa imA vyAkhyA[bhA.4564] ego nidisategaM, ego negA anega egaM ca / negAnege te puNa, gaNivasame bhikkhu therAdI // dhU-bhAyaNadesAeMto bhAyaNe imeNa caubhaMgeNa niddisiuM Aneti tti-ego ega, ego anege| anege egaM, anege anegA- niddisaMti |jN niddisaMti so imesi egataro- gaNi, vasago, bhikkhU, thero, khuDDago taa|| [bhA.4565] emeva ithivagge, paMcagamo ahava niddisahi miise| emeva ya eMtA vI, samANa asamANa niddesA // dhU-ithivagge vi gaNiNimAdiya ete ceva paMca bhedA niddisaMtassa / ahavA - purise itthiya mIse niddisati, jo puNa bhAyaNabhUmiM gacchati so yasayameva dAuM gcchti| ahavA-pesaveti imaM bhAyaNaM amugassa sAdhussa pAvejaha / esa nitassa viseso bhvti|| [bhA.4566] sacchaMdamaniddiSTe, pAvaNa nidiTTha aMtarA deNti| ___ caulahugA'dAnammi, teceva imesi addANe / / dhU-jaMpuNa bhAyaNaM aniddisiuM ANiuM tattha "sacchaMdo"tti yasya rocate tasya dadAti, jaM puNa jassa naddisiuM AniyaM taM pAyassaM AvassaM pAveyavvaM / aha taM annassa deti aMtarAle to caulahuM, suttAdesatovAaNavaTTho, jai punnimesiaNtrhaalemgNtaannndejjaatotecevculhuaa||
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM-867, [bhA. 4567] 19 [bhA.4567] addhANa-bAla-vuDDe, gelaNNe juMgite sarIrANaM / pAya-'cchi-nAsa-kara-kaNNa saMjatINaM pi emeva // cU- "addhANa-bAla-vuDDe" tinni vi jugavaM vakkhANeti[bhA.4568] adhdhANe oma'sive, uDhUDhANa va na deMtijaM paave| bAlassa'jjhovavAto, therassa'satIva jaM kujaa|| cU-jaM ete addhANAdiyA bhAyaNeNa viNA paritAvaNAdivirAdhanaM pAvaMti, kulAdi gahaNaM vA kareMti, taMsavvaM ato pAvati caulahuMca se pacchittaM / bAlassavAatIva ajjhovavAto, jadina detiGka / thero vA jaM bhAyaNaasatI vA pAvati kareti vA taM adeMto pAvati / / [bhA.4569] ataraMtassa adeMte, tappaDiyaragassa vA vijA haanii| juMgita puvva nisijjA, jAti videsetaro pcchaa| aMtaraMtassa vA jadi nadeti, ataraMtapaDicaragANavA jadina deti, jA ya tesi jAyaNeNa viNA hAnI / gilANassa adAne cauguruM |codgo bhaNati-nanujuMgito aNalasuttepuvvaMcavaya nisiddhona pvvaaveyvyo|aayrio bhaNati-jAtijuMgiojatthana najjatitatthavidese pavvAvijjati / "itaro" vi sarIrajugito so sAmaNNe vi Thito pacchA bhavati na doso|jNgiyss jaha na deti tongk|| [bhA.4570] jAtI ya juMgito puNa, jattha na najati tahiM tu so acche| amuganimittaM vigalo, itaro jahi najati thiNtu|| cU- iyaro tti sarIrajuMgito jattha najati jahA eyassa hattho pAdo vA jAlagaddahamAdiNA saDito tattheva acchati, na annato viharati / te jAtijuMgitA sarIrajuMgitA vA[bhA.4571] jaM hiMDaMtA kAe, vaheMti jaMpi ya kareMti uDDAhaM / kiM nu hu gihisAmaNNe, viyaMgitA logasaMkA tu|| dhU-bhAyaNanimittaM jaM hiMDaMtA kAye vahaMti, jaMvA uDDAhaM kareMti, logassa ya saMkaM janayaMti"kiM pavvatiyA vi coriyAdiAlappAyaM kareti jeNa viyaMgitA ete|| [bhA.4572] pAya-'cchi-nAsa-kara-kaNNamuMgite jaaijuNgitecev| voccatthe caulahugA, sarise puvvaM tu samaNINaM / dhU-jati asthi pAdAto pAda-acchi-nAsA-kara-kaNNa-jAtijuMgitANa ysvvesiNdaayvvaa| jaha nasthi ettiyA to jAtijuMgite vajeuM sesANaM paMcaNhaM dAyavvaM / aha ettiyA vi natthi kaNNajAtiga~gite sesANaM paMcaNhaM dAyavvaM / aha ettiyA vinasthi kaNNa-jAtijuMgite vajeu sasagANa cauNhaM dAyavvaM / evaMekvekvaparihANIejAvapAdajuMgiyassa dAyavvaM |adhmmttaaibhaavennpaadaatikmN mottuM voccatthaM deti to caulahugA / thIsu vi eseva kamo / aha purisavagge itthIvagge ya dosu vi pAdAdijuMgitA asthi to sati pAdAdisaMbhave savvesiM dAyavvaM / aha na saMbhavaM to puvvaM samaNINaM dAyavvaM ||ji aMtarAle na kiMci kAraNaMjAyaMto atiregapaDiggahe ghettupattojaMthANaM pAviyavvaM[bhA.4573] pattammi so va anno, sayaM va ghettUNa icchakAreNa / tiTThANasamosaraNe, nidiTTho icchA vivego vA // cU- patte niddiTTamUlaM / tAhe jeNa AniyaM so vA sayaM ghettaNa anno vA ghettUNa niddiTTapAse
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 nizItha - chedasUtram - 3-14 / 867 - ThaveUNa "icchAkAraM karei geNhaha bhaMte imaM " ti / aha na diTTho jo niddiTTho jattha suvvati tattha neti pesaveti vA appAheti vA / aha tassa sutI vi na suvvati to tisu samosaraNesu gavasati ugghAsAvei vA / mahaMte puNa ekkaMsi ceva ugghoseti, jattha suNeti tattha neti pesati vA appAheti vA / aha samosaraNe vina katoi pavvattI sutA diTTho vA tAhe icchA - jAsa ruccei tassa deti pariTThaveti vA / / niddiTThassa samIvaM, gaMtuM kAUNa icchakAraM se| taM deMti adiTThe puNa, tahiyaM peseMti vappAhe / khuDDAgasamosaraNesu tIsa pucchittu so tahiM neti / ghosAvevi mahaMte, osaraNe tattha amugo tti / / [bhA. 4574 ] [bhA. 4575 ] cU- amegA bhaNitA jehiM atiregapaDiggaho Anito kappati / idAniM - egAnito kAraNa - nikkAraNe bhaNNati / tesiM kehi Amito kappati kehiM vA na kappati ? [bhA. 4576 ] ege tu puvvabhaNite, kAraNanikkAraNe duvihabhedo / AhiMDagaodhANe, duvihA liMge vihAre ya / / cU-egAnito duviho - kAraNe nikkAraNe vA / so duvidho vi puvvaM bhaNito ohanijuttIe / AhiMDago duviho - uvadese vA anuvadese vA / ohANe vi duvidho - liMgAo vA ghAvati, viharaMto vA ohAveti // [bhA. 4577] asivAdIkAraNito, nikkAraNito va cakkathubbhAtI / uvadesa anuvadese, duvihA AhiMDagA hoMti / / ohAvaMtA duvihA, liMgavihAre ya hoMti nAyavvA / chappete egAgI, vihare tahi dosu samaNunnA // [bhA. 4578 ] - dosu samaNunna tti asivAdikAraNiyA uvadesAhiMDagA ya etehiM dohiM AniyA gheppaMti - anujJA ityarthaH na sesesu causu anunnita // [bhA. 4579] nikkAraNie anuvaesie ya ApucchiUNa vaccaMto / anusaTThi aThAyaMte'saMbhogAyArabhaMDaM vA // [bhA. 4580 ] cU- nikkAraNiyA je anuvadesAhiMDaMga ete do vi jatA AyariyaM ApucchiUNa vacyati tadA etesiM anasaTThI dijjati / anusaTThIe dinnAe vi jayA na ThAyaMti tayA jaM AyArabhaMDaM visuddhovahI taM se gheppati, jaM gacche avisuddhaM uvakaraNaM taM se dijjati / anusaTThitti imAemeva ceiyANaM, bhattigato jo tavammi ujjamati / iti niMte anusaTThI, deti u vasabhA anuvadese // cU-nikkAraNigassa egAnigo anuvadesAhiMDagassa egAgiNo eyaM anusaTThi deti // gacche kahaM uvahatovahiNo saMbhavo ? ato bhaNNati[bhA. 4581 ] khaggUDeNa uvahate, amaNunnenAgayassa vA jaM tu / asaMbhoiyauvagaraNaM, iharA gacche tagaM natthi // cU-khaggUDo puvvabhaNito ohanijuttIe tena jo uvahI uvahato, jo vA amaNunne tti amaNunnA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM-867, [bhA. 4581] vAsatthAdI tesi majjhAto jo Agato vihArAbhimuho tassa jo puvvovahi so avisuddho / evaM gacche aNAyArabhaMDagasaMbhavo iyarahA gacche anAyArabhaMDagaM natthi, jeNa gaccha diyA vA rAto vA vihIe asunna vasahiM kreti|gcchto niggayassa taddinamannadine vA aMtare annehiM anusiTussa ananusiTThassa vA[bhA.4582] tiTThANe saMvego, sApekkho niyaTToya tddivssuddho| mAso vuttha vigicaNa, taM ceva'nusaTThimAdINi // cU-tiTThANaMnANadaMsaNacaritaM, etehiM ThANehiM saMvegojAto, jati saMjamasAvekkhacittotaddivasaM ceva niyatto to suddho, na se uvahI uvahao, na vA se kiM cipacchittaM / aha asaMviggANaM majjhe vuttho to mAsalahuM pacchittaM, uvakaraNaM ca se jai suddhaM Asi to uvahataM bigiMciyavvaM, gacche ya paDiyAgayassataMceva suddhaM uvakaraNaM paccappinijjati, anusaTThI kajjati- "sAdhukataM teja Agato si" // nANe daMsaNesu imeriso saMvego[bhA.4583] ajjeva pADipucchaM, ko dAhitisaMkiyassa vA ubhayaM / dasaNe uvavUho, kaM thirakAre kassa vacchallaM // cU-puvvaddhaM nANe, pacchaddhaM daMsaNe // imo carittaM paDucca saMvego- . [bhA.4584] sArehiti sIyaMtaM, caraNe sohiM ca kAhitI ko me| evaniyatta'nulomaM, nAuM uvahiM va taM deti|| cU-anulomehiM vayaNehiM uvavUhaMti, sesaM kaMThaM / idAni ohAnuppehI bhaNNati[bhA.4585] duvihohAviM vasabhA, sAreti gayANi vA se saahiti| aTThArasa ThANAI, hyrssigyNkusnnibhaaii|| cU-duvidho - gato vihArato vA ohAvati / vihArao ohAvaMtassa jAiM raivakkAe aTThArasa ThANAI hayarassigataMkusapotapaDAgArabhUtANi bhaNitANi tANi jai tassa gayANi to se vasabhA sAreMti-sabhare tesiM acchaMti, aha na tANi gayANi tassa to suttatthANi se khiNti|| [bhA.4586] evaM tAva vihAre, liMgohAvI vi hoi emeva / so puNa saMkamasaMkI, saMkivihAre ya eggmo|| cU-liMgodhAvI evaM ceva anubhAsijjati / so puNa liMgAto ohAveto duvidho bhavati - sasakA nissaMko vA / etesiM puNa jo vihArAto ohAvati, jo ya liMgAo sasaMko ohAvati / ete do vicArittaM paDucca uvakaraNovaghAyaM paDucca egagamA - samA ityarthaH ||duviho vi ohAvI imehiM anusiTTho[bhA.4587] saMviggamasaMvigge, sArUvi ya siddhputtmnusddhe| AgamanaM AnayaNaM, te vA ghettuM na icchaMti / / cU-saMviggA ujjamaMtA, asaMviggA pAsatyAdi muMDasirA dosu kila vattha-daMDadhArI kacchaM no baMdhati, bhAriyA se nattha, bhikkhaM hiMDaivAna vA eriso saaruuvii| siddhaputtovI erisocev|nvrN -siraM muMDaM siMhaM ca dhareti, bhAriyA se bhavati vana vA / etehiM anusiTThassa paDiAgamaNaM, ete vA saMviggAdiNotaM AnayaMti / jattha pAsatthAdiehiM Anito tattha je agIyatthA te ciMteMti - esa
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-14 / 867 pAsatthAdiehiM saha vasito Agatoya, eyassa uvahI uvahato - taM ghettuM agItA na icchaMtItyarthaH // "saMviggamasaMvigga' tti asya vyAkhyA [bhA. 4588] saMviggANa sagAse, vuttho tehimanusAsiya niyatto / lahugo no uvahammai, iyare lahugA uvahao ya // cU- annasaMbhotiehiM saha vasitassa mAsalahuM, na ya se tatthAvahI hammati / itaresu tti pAsatthAdiesu vasaMtassa caulahuM, ahAcchaMdesu cauguruM, pAsatthAdiesu vasaMtassa uvadhI ya uvahammati // " saMviggamasaMvigge" tti gataM / idAniM " Agamane" tti dAraM [ bhA. 4589 ] saMviggAdanusaTTho, taddivasaniyatto jai vi na milejjA / naya sajjai vaigAisu sucireNa'vi to na uvahamme // 22 cU- saMviggAdiehiM anusaTTo niyatto jai taddivasaM caiva gacche milito to suddho ceva / aha taddivasaM na milejjA, na ya vatiyasaMkhaDimAdisu paDibajjhati, to cireNa vi miliyassa uvadhI no uvati // [bhA. 4590 ] egAniyassa suvaNe, mAso uvahammae ya se uvahI / tena paraM caulahugA, Avajjai jaM ta taM savvaM // cU- aha pAsatyAdI pariheto vi egANio rAto nisaTTaM suvati to se mAsalahuM uvahI ya uvahammati / "tena paraM" ti - bitiyadivasAdisu egAniyassa vasaMtassa culhuN| jaMca suttatthaporisiM akareMtassa jaM ca suttatthe nAseti, jaMca daMsanacaraNavirAdhanaM pAvati, jaM ca pAsatthAdisu vasatietesu tanniSphannaM savvaM pAvati / / " Agamani "tti gataM / AnayaNatti [ bhA. 4591] saMviggeha'nusaTTo, bhaNejja jai haM ihaM tu acchAmi / bhAi te Apucchasu, anicchi tesiM nivedeti / cU-sAvaggehi anusaTTho paDiniyattabhAvo bhanajja saMvigge - "ahaM tujjhaM ceva majjhe acchaami'| evaM bhaNato so bhaNNati- "gaccha te appaNo Ayarie ApucchittA ehi" / aha so maMdakkheNaM tattha gaMtuM na icchati tAhe sAdhusaMghADago paTTijjati, tesiM nivedite jaM te bhaNIta taM kajjati / / [bhA. 4592] so puNa paDicchago vA, sIso vA tassa niggato jatto / sIsaM samaNunnAyaM, gehati itarammi bhayaNA u // cU-kaMThA / navaraM - "itaro" pddicchgo| tassa bhayaNA imA[bhA. 4593] uddiTThamanuddiTThe, uddiTThasamANiyammi pesaMti / vAeMtavaNunnAtA, kaDe paDicchaMti u paDicchaM // cU- jassa Ayariyassa sagAsAto paDicchago niggato, tato uddiTThe vA sutte anuddiTThe vA sutte niggato / jati uddiTThe sutte asamatte ya niggato jahiM ya anusaTTho tattheva jati pariNato acchAmi tti to tehiM na dhareyavvo pesaveyavvo / aha necchati gatu tAhe saMghADageNa paDipucchaM kAyavvaM jati uddesAyariyA anujANaMti tAhe vAyaMti na doso / aha amuddiTThe sutte niggato uddiTThe vA kaDe pina Thito so jehiM anusiTTho tattheva acchAmi tti pariNato taM pADicchagaM paDicchaMti na doso // "vihArodhAvI" gato / idAniM "liMgodhAvI" so vi evaM ceva / imo viseso te
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM - 867, [bhA. 4594 ] [bhA. 4594] 23 saMviggamasaMvigge, saMkamasaMkAe parinaya vivego / paDilehaNa nikkhivaNaM, appaNo aTThAe annesiM // cU-saMkio unnikkhamissaM na vA, asaMkAe tti avassaM unnikkhissAmi tti / evaM ohAvaMto saMviggehiMvA asaMviggehiM vA anusaTTho / jati saMviggesu caiva pariNato vuttho vA to annasaMbhotiesu mAsalahuM / aha paDiniyatto asaMviggesu pariNato vuttho vA to uvakaraNaM uvahataM vivego kAyavvo / aha unnikkhato AyArabhaMDagaM pakkhe pakkha pADaleheti vehAse ya nikkhivati tti Thaveti evaM kareMtassa no uvahammati / taM puNa evaM kareti - "puNo me nikkhamaMtassa hohi tti annarasa vA sAdhussa dAhAmi tti // [bhA. 4595 ] ghettUNa'gAraliMgaM, vatI va avatI va jo tu odhAvI / tassa kaDipaTTadAnaM vatthaM vAsssajja jaM joggaM // cU- jo liMgodhAvI AyariyasamIvAto ceva agAraliMgaM ghettuM gacchati, "vai"tti anuvvayANi ghettuM gacchiti, "avai" tti daMsaNasAvato vA houM, tassa AyariyA kaDipaTTagaM sagalasADagaM deMti / "vatthaM vA''sajja'' tti pavayaNubbhAvagorAyAdi dikkhito vA jaM joggaM ti juvalaM do tinnivA java hirannagAdI vi dijjati / / AgAraliMgohAvI gato / imo saMkijjai [bhA. 4596] jati jIvihiMti jati vA, vi taM dhaNaM dharati jati va vocchaMti / liMgaM mocchihiti saMkA, paviTThavutthe va uvahamme // cU- liMgohavI gahiyaliMgo imaM ciMteti - "jai me sayaNA bhAriyA vA jIvati, jati vA dhanaM dAiyAdIhiM aviluttaM dhareti, jati vA mAtApitAdiyA sayaNA bhaNohiMti - jahA "unnikkhamAhi", toroharaNAdiyaM davvaliMgaM muMcIhAmi / evaM sasaMko gacchaMto, jati pAsatthAdiesu pavisati vasati vA to uvakaraNaM taM uvahammati / "sasaMkalaviMgodhAvI" gato / iMdANiM "nissaMkaliMgodhAvI" avassaliMgaM muMcIhAmi tti / tahAvi gahiyaliMgo gacchati imehiM kAraNehiM [bhA. 4597 ] samudAnaM pAriyANa va bhIto gihipaMtatakkarANaM vA / nettuvadhiM so teNo, paviTThA vutthe vi huna hamme // cU-samudAnaM ti bhikkhA, "aMtare hiMDihAmi" tti, nagaraduvAre vA gihatthassa paveso na labbhati, thANaillA vA mA kayatthehiMti, gihatthapaMtA vA je takkarA tesiM vA bhIto liMgaM na muMcati, so bhAvato asaMjato uvakaraNaNo so daTThavvo / evaM nissaMko gacchaMto jai pAsatthAdiesu pavisati vasati vA tahAvi uvakaraNaM na uvahammati, caraNAbhAvato || nissaMkodhAvI gato / idAniM " parinaya" vivego" tti asya vyAkhyA [bhA. 4598 ] nIsaMko va'nusaTTo, bhaNeja tehuvahimahaM tu ohAmi / saMviggaNitagahaNaM, itarehi vi jANagA gehe // cU- nissaMko ohAvaMto saMviggAdIhiM anusaTTho jai naTThito bhaNito ya- "uvakaraNaM pitA muMca" / appaNo vA bhaNejja - "ahaM avassaM ohAvIhAmi, imaM pAdAdigaM uvagaraNaM AyariyANaM pAvejjaha", taM jati saMviggehiM AniyaM to gheppati / jai puNa "iyarehiM" ti -pAsatyAdiehiM niyaM to jati savve gIyatthA agIyatthehiM vA parinAmagehiM missA to gheppati annahA no gheppati / /
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 kiM cAnyat[bhA. 4599] nizItha - chedasUtram -3-14 / 867 nIsaMkio vi gaMtaNa dohi vaggehi codito eti / takkhaNa nitaM na hamme tahi pariNata vuttha uvahamme // dhU- nissaMkaliMgodhAvI saMviggehiM ya asaMviggehiM vA codito saMto punarAvattibhAvamAgato jati pAsatthAdiyANa majjhAo takkhaNameva niggacchati to uvahI novahammati / aha pAsatyAdisu ceva bhAvo pariNamati "etesiM majjhe acchAmi' tti apariNamato vi khaNamettaM acchaMtassa egarAyaM vA vasaMtassa uvahI uvahammati / "parinaya vivego "tti gataM / "paDilehaNa nikkhi akhivaNaM " ti pacchaddhavakkhANaM [bhA.4600] attaTThAe parassa va, paDilehati rakkhio vi huna hamme / pavvaMtassa tu navariM, pavesavaigAdi sA bhayaNA // cU- nissaMko uvakaraNaM ghettuM gato, gihattho jAto, jaM uvakaraNaM AniyaM taM appaNo aTThA "puNo me nikkhamaMtassa bhavissati' tti saMrakkhati, "annassa vA sAdhussa dAhAmi" tti paDilehaNaM kareMto, avisaddAto jai vi na paDileheti tahAvi novahammati, huzabdo avadhAraNArthe, puNo kAlaMtareNa sAdhuliMgaM ghettuM AgacchaMtassa taM vA puvvovakaraNaM annaM vA suddhamuvakaraNaM jati pAsatthAdisu pavisati vasati vA vaiyAdisu vA eNDivajjhati to uvahammati uvahI, iharA no, esa bhayaNA // kiM cAnyat [bhA. 4601 ] ghettUNa ya AgamaNaM, pacchAkaDa siddhaputta sArUvo / saMjamakhette diTThI, ya parijite veMTalahate ya // cU- "ghettUNa AgamanaM" ti asya vyAkhyA [bhA. 4602 ] sArUvi siddhaputteNa vA vi uvajIvio va taM uvahI / keci bhaNaMtuvahammati, caraNAbhAvA tu taM na bhave // - jo so puvvuvadhI taM ghettUNa Agacchati, so ya uvadhI tena sArUviyavesaTThiteNa siddhaputtavesaTThitaiNa vA uvajIvito AsI, so kiM uvahato anuvahato tti ? tattha keti AyariyA bhAMti, jahA - "avidhiparibhogeNa uvahato" taM ca kesi mataM ajahatthaM / kahaM ? bhaNNati - jato tassa caraNAbhAvo / jattha caraNaM natthi tattha uvakaraNovaghAto na ciMtijati, gRhitulyatvAt // "pacchAkaDa-siddhaputta-sArUvi'' tti asya vyAkhyA [bhA. 4603 ] hoUNa sanni siddho, sArUvI vA vi veMTalAjIvI / saMjayakhettaM jahiyaM, saMjayattaNe viharito puvviM // cU-sounnikkhato gihiyAnuvvao saNmI AsI daMsaNasAvago vA siddhaputta sArUvI veMTalAjIvI hoUNa jesu khettesu Thito AsI tesu ceva khettesu je anne sannimAdiyA puvvaparijiyA vA tesu jati se puvvovahI uvahato natthi vA to vi suddhovahiM uppAeMto Agacchati jati ya gIto / "saMjayakhette" tti asya vyAkhyA - " saMjayakhettaM / " jattha khette puvvaM ujjayavihAreNa viharito Asi tattha vA uvahiM uppAeMto tti / ahavA - "puvva" ti - ettha puvvaM uvahI uppAeyavvo pacchA saNiyAdi ti / / "diTThI ya parijite" tti asya vyAkhyA
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM-867, [bhA. 4604] [bhA.4604] jANaMti esamaMvA, sAvaga diTThI u puvvajhusio vaa| veMTalabhAne NeNhi, kiM dhammo na hoti giNhejA / / cU-jo esaNAvidhiM jANati so diviparicito bhaNNati / ahavA - sAvago gahiyANuvvao avatI vA sammaddiThThI diTThiparicito bhaNati / ahavA - 'paricito' tti diTThAbhaTTho, puvvajjhusito puvvaegagAmaNivAsI AsI, etesu vA uvakaraNa uppAeMto Agacchati / "veMTalahae ya ti" asya vyAkhyA - pacchaddhaM / vaMTalabhAvitA-veMTalapayogeNa parijitA ityarthaH, tesiM veMTalaM puchatANaM bhANiyavvaM- "amhe idAniM veMTalaM na joemo|" ahavA-te veMTalabhAvitA jayA ajAtitA ceva vatthAdidAnaM deja tadA sAdhUhiM vattavvaM- "idAni noveMTalaM joemo|" tAhe te bhaNejja- "kiM iyarahA dijjamANe dhammo na bhavati ?" evaM bhaNaMtANa geNhejjA, evaM veMTalabhAviesa visuddo uvakaraNaM uppAeMto Agacchati ||ko uvadhiM uppAeMto Agacchati tti bhaNNati[mA.4605] uvahayamanuvahate vA, pubuvahI tattha maggaNA iNamo / gIyatthamagIyatthe, gIe gahaNetare tinni|| cU-pubbuvahI jai anuvahato saMpuNNapaDoyAro ya asthi to no uppAyaMto Agacchati / aha pubbuvahI uvahato asaMpuNNapaDoyAro vA to uppAeMto Agacchati, so puNa gIyattho hojja agIto vaa|jti gIyattho to uvakaraNagahaNaM kareMto Agaccati, jeNa so savvaM vihiM jANati / iyarottiagIyattho sona uvakaraNaM uppAeMto Agacchati, jeNaM tinni uggamuppAdaNaesaNadose na yANati, ajANateNa ya uvadhI uppAeMto vi avisuddho ceva ||avisuddhovhivigicnnvidhii imo[bhA.4606] asatI vigiMcamANo, jahalAbha ghettu Agato suddho| codagavayaNaM saMphAsaNAdi jesiM na siM sohiN|| cU-asati pubbovakaraNassa visuddhassa AgaccamANojaM annaM visuddhaM paDiggahAdikaM labhati taM puvvovakaraNAto avisuddhaM paDiggahAdikaM vigicati, evaM jahAlAbhaM suddhaM geNhato avisuddhaM paricayaMto savvovakaraNaM visuddhaM ghettuM aago|aayriobhnnnnti-jesiN esa uvadeso, pannaveti vA je evaM, na tesiM sohI bhavati // "asati vigiMcamANo" tti asya vyAkhyA[bhA.4607] uvahayauggahalaMbhe, uggahaNa vigiMca mattae bhattaM / apajatte tattha davaM, uggahabhattaM gihi daveNaM / / cU-do vipAdA jattha avisuddhA tattha "uvahatauggahalaMbhe", uvahato ttiavisuddho, uggaho tti paDiggaho, laMbhe tti visuddhapaDiggaho laddho, tAhe avisuddhaM puvovaggahaM vigicati, tammi vigiMcite paDiggaho visuddha, mattago avisuddho erisaM jAyaM / erise imo paribhogavihI - mattae bhattaM geNhati visuddhapaDiggahe evaMgeNhati, tena paDiggahadaveNa mttgNkppeti|ah mattagegahiteNa bhatteNa appajattiya bhavati tAhe tattha avisuddhamatte davaM gehaMti, uggahe bhattaM geNhati / tassa uggahassa tena avisuddhamattagagahiteNa daveNa kappaM na deti, mA paDiggahassa uvaghato bhavissati, tAhe gihibhAyaNeNa dava AneuM tena paDiggahassa kappaM kareti / avisuddhamattagagahiyadaveNaM puNa levADagasaNNAbhUmIkajjAtiM kreti|| [bhA.4608] apahuccaMte kAle, dullabhadava'bhAvite va khettmmi| mattagadavarNa dhIvati, mattagalaMbhe vi emeva / /
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 nizItha-chedasUtram -3-14/867 dhU-aha jAva gihibhAyaNe davaM Aneti tAva kAlo na pahuccati, Adico atyamaNaM gacchati davaM vA dullabhaM abhAviaMvA taM khettaM sAdhUhiM, abhAviyattaNeNa ya no appaNo bhAyaNe davaM deMti, evamAdikAraNehiM avavAdato avisuddhamattagagahiteNa daveNa visuddhapaDaggahassa kappaM kareMti, na doso / visuddhamattagassa vi laMbhe avisuddhamattagaM vigicaMti, paribhoge vi evaM ceva puvvavidhI daTThavyo / / "codagavayaNaM" tipacchaddhassa imaM vakkhANaM[bhA.4609] levADahatthachikkeNa sahasA anAbhogato va pkkhitte| avisuddhaggahaNammi ya, asohi sujjhejja vA itaraM // cU-jesiM saMphAseNaM avisodhI bhavati tesiM imo doso - uggamAdiavisuddheNa bhattAdiNA levADahatyeNa visuddho paDiggaho chikko, sahasA vA avisuddha bhattaM visuddhapaDiggahe pakkhittaM, avisuddhaM vA bhattaM gahiyaM, jati evaM avisuddhasaMphAsAto visuddhassa viavisodhI bhavati to itaraM asuddhaM taM pi visuddheNa saMbaddhaM visujjhau ? ahataMna visujjhati, to te icchAmAtraM bhavati / mU. (868) je bhikkhU airegaM paDiggahaM khuDDagassa vA khuDDiyAe vA theragassa vA theriyAe vA ahatthacchiNNassa apAyacchiNNassaanAsAcchiNNassa akaNNacchiNNassaanoTThacchiNNassasattassa dei, deMtaM vA saatijti|| cU- hatthA acchinnA jesiM te ahatthachinnA bhANiyavvA / evaM savve padA / satto samarthaH / etesiM deMtassa culhuN| [bhA.4610] abbAlavuDadANe, itthIpurisANa juMgitANaM ca / suttatthavIrieNava, pajjatta skotitaannNc|| cU-abAlA bAlabhAvaM atikkaMtA, avuDDA vuDDabhAvaM aprAptA, sarIreNa jAtIe vA ajuAgatA, suttacadhIyaM jehiM, attho visuto-gItArthA ityarthaH, vIryaM vA uppAdanazakti, gIyatthattaNAtoceva "pajjatto" pAdakappito ti vuttaM bhavati, "sakotigA" gamaNAgamaNasaceTThA, te yasavIriyattanAto ceva sakotigA, etesiM jo itthINa vA purisANa vA atiregapaDiggahaM / / [bhA.4611] abhinavapurANagahitaM, pAtamacchiNNaM taheva chinnaM ca / niddiThThamaniddiDaM, pAtaM deMtANa aannaadii|| cU-abhinavaMpurANaMvA, jaMtaMabhinavacchinnaM acchinnaM vA, gaNimAdiyANa niddiSThaM anididvaM vA, jo dei tassa ANAdiyA dosA, caulahuMca se pacchittaM jo suttapaDisiddhANaM deti|| imANa yaadeMtassa dosA[bhA.4612] addhANaniggayAdINa'deMte dosA tuvanniyA puTviM / rogavao bhesajjaM, niruassa kimosahehiM tu / / cU-diTuMtauvasaMdhAro - jo hatthapAdAdivigalo tsa jutta dAnaM, samatthassa kiM dijjati ? gaMtuM sayameva Aneu tti / sesaM kNtthN||imehiN puNa kAraNehiM samatthassa dijjati[bhA.4613] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / ___ sehe carittasAvaya, bhae va addhANa jynnaae|| cU- addhAmAdIsu jayaNAe- ete asivAdikAraNA bhAyaNabhUmIe hojja aMtaradese vaa|
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM - 868, [ bhA. 4613 ] addhANabAlavuDDAdiyANaM dAnaM prati jayaNA kAyavvA / jassa bahutarA nijjarA jattha vA abahutarA hANI dIsai puvvaM tassa dAyavvaM / jo va pAdacchinnAdio kamo bhaNito tena dAyavvaM // eehiM kAraNehiM, sakkANa vi dejja' saMsatI jesiM / hoja va na ho itare, tesiM puNa sajja parihANiM / / [bhA. 4614] cU- acchinnahatthA vayosakkA tesiM dejja, jeNa tesiM asNttii| asaMtatI nAma bhAyaNavocchedo abhAva ityarthaH / itare hatthapAdachinnAdiyA tesiM parihANI hojja vA na vA, tesiM puNa sakkANaM bhAyaNAbhAve sajjaM ti vaTTate ceva parihANI, tamhA tesiM dAyavvaM // [ bhA. 4615] je ceva sakkadANe, asakka asatIe dose pAvaMti / asatIe sakkANa vi, te ceva adeMti pAveMti / cU- sakkassa deMte je dosA bhaNitA, asakkassa ya adeMte je dosA bhaNiyA, te ceva dosA sakkANa vi asaMtatIe adeMto pAvati, tamhA asivAdikAraNe avekkhiuM sakkassa vi dAyavvaM // ahana deta to ime dosA[bhA. 4616] jaM taM asaMtharaMtA, anesaNaM jaM ca bhAjanabhUmIe / pAvaMti seha - sAvaya- teNAtivirAdhanaM jaM ca // 27 cU-te acchinnahatthAdiyA asaMtharaMtA jaM anesaNaM pellissaMti, jaM ca bhAyaNabhUmIe aMtarA vA asivAdidose vA pAvissaMti, bhAjanabhUmigayANa vA sayaNehiM seho unnikkhamAvijjati, bhAyaNANa vA gacchaMtA sAvateNa khajjaMti, teNehi vA udujjaMti, jaM ca'nnaM kiM ci sarIrasaMjamavirAhaNaM pAveMti, taM savvaM pAyacchittaM adeMte pAvati // ahavA - imAe jaiyaNAe bhAyaNA dAyavvApuvvaM tu asaMbhogI, dugatigabaddhaM taheva huMDAdI / to pacchA itarANi vi, tesiM deMto bhave suddho // [bhA. 4617] cU- tesiM sakkANaM asivAdikAraNehiM dijaMte-puvvaM jaM asaMbhoiyaM pAdaM taM dijati, dosu dA tisu va ThANesu jaM baddhaM taM dijjati, huDaM vAtAiddhANi vA alakkhaNajuttANi dijjati / jati te natthi, to pacchA iyarANi vi saMbhoiyANi abhinnAni samacauraMsANi lakkhaNajuttANi ya deMto suddho bhavati // mU. (869) je bhikkhU airegaM paDiggahaM, khuDDagassa vA khuDDiyAe vA theragassa vA theriyAe vA hatthacchinnassa pAyacchinnassa nAsacchinnassa kaNNacchinnassa oTThacchinnassa asakkassa na dei, na detaM vA sAtijjati // cU-puvvillasuttAto imaM suttaM paDipakkhatUtaM / kiM ca pUrva ete addhANAdiyA atthato bhaNitA / iha puNa suttato ceva bhaNati / [bhA. 4618] addhANabAlavuDDA''turANa duvihANa juMgitANaM ca / suttatthavIrieNaM, apajattaakovitANaM ca / / - duvidhA juMgitA - jAtIe sarIreNa vA, sesaM pUrvavat // [bhA. 4619] abhinavapurANagahitaM, pAyamachinnaM taheva chinnaM ca / niddiTThamaniddivaM, tesi adeMtANa ANAdI //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-14/869 [bhA.4620] addhANa oma asive, uDhUDhAsati adeMtejaMpAve / bAlassajjhovAte, therassa'satIe jaM kujjA // [bhA.4621] duviharuyaAturANaM, tappaDicaragANa vA vijA haanii| juMgito puvanisiddho, jAti videsetaro pcchaa|| ghU-AsukArI dIharogeNa vA, ahavA-AgaMtuya-taduttheNa vA bhAyaNANi viNA vA parihANI taM adeMto pAvati / nanu duviho vijuMgito aNalasutte puvvaM nisiddho na pavvAvijjati ? bhaNNati - jAtijuMgito videse pavvAviJjati / "itaro"tti sarIrajaMgito pavvajjAe Thito pacchA jaato|| tesiM imA vidhI acchiyavve[bhA.4622] jAtI ya juMgito khalu, jattha na najjati tahiM tu so asthi / amuganimittaM vigalo, itaro jahi najati tahiM tu|| [bhA.4623] jaM vaccaMtA kAe, vaheMti jaMpiya kareMti uDDAhaM / kiMpuNa gihisAmaNNe, viyaMgitA logasaMkA tu|| cU-sarIravikale dAna paDucca imo kamo[bhA.4624] pAda-'cchi-nAsa-kara-kannajuMgite jAtiga~gite cava / voccatthe caulahugA, sarise puvvaM tu samaNINaM / / ghU- pAdAdivikalabhaNiyakamAto jo vocatthaM deti tassa caulahuM / sAdhusAdhuNINaM sarisavikalabhAve doNha vidAyavvaM, asati doNha vi samaNIsu puvvaM dAyavvaM // adAne imo avavAto[bhA.4625] bitiyapadamaNappajjhe, na dejja avikovito va appjjhe| jANate asatI vA, maMdadhammesu vaNa dejjA / / dhU-aNappajjho khittavittAdigona deja, seho vAakovito guNadosesuvA na dejja, appajjho vA jANaMto vi asatIte bhAyaNassa na dejja vijamANaM pAsatthAdisu vA maMdadhammesu na dejA, evamAdikAraNesu ato vi suddho|| mU. (870) jebhikkhU paDiggahaManalaM athiraMadhuvaMadhAranijaMdharei, dharetavA saatijti|| mU. (871) je bhikkhU paDiggahaM alaM thiraM dhuvaMdhAranijaM na dharei, na dharetaM vA sAtijati / / [bhA.4626] analamapajjattaM khalu, athiraM adaDhaM tu hoti nAyavvaM / adhuvaM ca pADihAriya, alakkhaNamadhAranijaM tu|| cU-analaM athiraM adhuvaM AdhAranijaM[bhA.4627) etesiM tu padAnaM, bhayaNA pannarasiyA tu kAyavvA / etto egatareNaM, geNhaMtANAdiNo dosA / / dhU-etesiMcauNhapadAnabhaMgA solasa kaayvvaa|aNtimosuddho|sesaa pannarasa, tesiMpannarasaNhaM annatareNa vi geNhaMtassa ANAdiyA dosA / tesu pannarasasu asuddhe su imaM pacchittaM[bhA.4628] paDhame bhaMge cauro, lahugA sesesu hoti bhayaNA tu| jA pannaraso bhaMgo, tesu tu suttaM'timo suddho / /
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM-871, [bhA. 4628] 29 cU-paDhame bhaMge cattAri caulahugA, jeNa cattAri vipadA asuddhA / sesapadesu bhayaNa tti jattha bhaMgapade jattiyA padA asuddhA tattha tattiyA caulahUdAyavvA / paDhamabhaMgAtoArabmajAvapannarasamo bhaMgo, etesu suttamivAto / aMtimo puNa suddhattaNato apcchittii|| analAdiyANaM ime dosA[bhA.4629] addhANAdI anale, ata-deMtassa ubhayao haanii| . athiradhuve maggaMte, hAnesaNa baMdhame caraNaM // cU-addhANapaDivaNNAdiyANa analapAde apajjattiyaM bhattamiti kAuMna deja, aha deti to appaNo hAnI, evaM anale ubhayathA vidosaa|athirNadd, tammibhaggeannamagneMtassa suttatthANaM haanii|albhNtevaaesnnaaghaatN kareja / adhuvaMpADihAriyaM, tammigahite anmaggaMtassa suttatthahAnI alabhaMto vA esaNAdhAtaM kareja / aha bhaggaM baMdhati, ega-duga-tigabaMdhane caraNabhedo bhavati // punaravi adhuve doso bhaNNati[bhA.4630] adhuvammi bhikkhakAle, gahatAgahitammi maggaNe jNtu| duvihA virAdhanA puNa, adhAranijjammi puvvuttaa|| cU- adhuvaM pADihAriyaM, taM ghettuM bhikkhAkAle bhikkhaMto tattha bhikkhAe agahitAe vA puvvasAmiNA maggitaM, jati tassaM taM deti to apphaNo parihANI / aha na deti to so puvvasAmI rUsati, ruTTho ya jaMtu kAhiti vasahIto divA rAto vA AsiyAvejjA, tassavA davvassa annassa vocchedaM kareja, asabbhavayaNehiM vA Ausejja / adhAranijaM - alakkhaNajuttaM, tammi dharijaMte duvidhA virAhA bhavati-AyusaMjamesu, sAya puvvuttA ohanijjuttIe / huMDe carittabhedo tti - "duppatte khIlasaMThANe, natthi ThANaM ti niddise|" jamhA evamA dedosA tamhA alaM thiraM dhuvaMdhAranijaM dhAreyavvaM // avavAdato aNalAdiyA vidhAreyavvA[bhA.4631] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / sehe carittasAvaya, bhae ya jayaNAe gennhejaa| cU-ete asivAdI bhAyaNabhUmIe hojja aMtarA vAjayaNAe geNhijjaMti / kA jayaNA? imA - cattAri mAse ahAkaDaM gavesejjA, domAse appaparikammaM, bahuparikammaM divaDhe ti| mU. (872) je bhikkhU vaNNamaMtaM paDiggahaM vivaNNaM karei, kareMtaM vA sAtijati // mU. (873) je bhikkhU vivaNNaM paDiggahaM vaNNamaMtaM karei, kareMtaM vA saatijti|| [bhA.4632] paMcaNhaM vaNNANaM, annayarajutaMtu pAdaduvvaNNaM / duvvannaM ca suvaNmaM, jo kuJA ANamAdINi // cU- subhavaNNaM ca duvaNNaM kareti / duvaNNaM pAtaM suvaNNaM kareti / jo evaM kareti tassa ANAdiyA dosA bhavaMti / [bhA.4633] vaNNavivaccAsaM puNa, no navapAde padhovaNAdINi / duggaMdhaM ca sugaMdhaM, jo kujA aannmaadiinni|| cU-paDhamapAdeNa vaNNavivaJcAsasuttaM gahiyaM / bitiyapAdeNa no navaMpAdaM laddhamitidhovaNAdI kareja, eva suttaM gahiyaM / tatiyapAeNa no subbhigaMdhaM pAyaMladdhamiti sItodagAdIhiM dhovati, evaM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3-14 / 873 30 suttaM gahiyaM / esa bhaddabAhusAmikayA gAhA / etI tinni di suttA pharisiyA / kahaM puNa vaNNavivaccAso ? bhaNNai [bhA. 4634] uNhoda-chagaNa-maTTiya, chArAdIehi hoi u vivaNNaM / makkhaNakakkAdIhi u, dhUmeNa ya jAyate vaNNo // cU- uNhodageNa puNo puNo dhovvamANaM chagaNAdIhiM ya AlippamANaM vivaNNaM bhavati / tellAdiNA makkhijjaMta khadirabIyakakkAdIhiMya puNo puNo dhovvamANaM nakkheUNa ya dhUmaTThANekajjati, evamAdiehiM vivaNNassa vaNNo bhavati / kIsa puNa vaNNaDDuM vivaNNaM kareti ? bhaNNai [bhA. 4635 ] mANaM paro harissati, tenAhaDagaM ti sAmi mA jANe / vaNNaM kuNati vivaNNaM, vivaNNe haraNaM navari natthi / / cU- vaNNujjalaM mA me paro harihi tti tena vivaNNaM kareti / ahavA - taM pAtaM tenAhaDaM mA me evaM puvvasAmI jAnissati tena vA vivaNNaM kareti, ahavA - taM pAyaM vivaNNaM pi teNAhaDaM ti kAuM mA puvvasAmI jANissa tena vaNNaDaM kareti, rAgeNa catuguruM, vivaNNakaraNe haraNasaMbhavo natthi // niratthe parikammaNe ime dosA[bhA. 4636] ghaMsaNe hatthuvaghAto, tadubbhavAgaMtu sajame pANA / dhuvaNe saMpAtivaho, uppilaNaM ceva bhUmigate // cU- dhovaNe kakkAdiNA ya AdhaMsaNe AtovaghAto, hatthe kaMDagaM bhavati, parissaMmo vA / kiM ca tadubbhavA vA pANA AgaMtugA vA pANA virAhijjaMti, saMpAtimA ya vivajraMti / ati uccholaNadhovaNeNa bhUmigatA gaNA te uppIlAvijjati / esa saMjamavirAdhanA / / jamhA evamAdiyA dosA[bhA. 4637] tamhA u apurikammaM, pAtamahAladdha parihare bhikkhU / paribhogamapuoggaM, sapparikamme ya bitiyapadaM / / cU- ussaggeNa aparikammaM pAyaM ghettavvaM, jahA laddhassa ya pAdassa parihAro tti paribhogo bhikkhuNA kAvvo / imaM bitiyapadaM - " paribhogamapAyoggaM" ti viseNa vA gareNa vA majjeNa bhAviyaM tassa dhovaNAdI kareja, chagaNamaTThiyAdIhiM vA nikkhArejja / ahavA appajahuparikammaM laddhaM, tassa niyamA dhovaNa- ghaMsaNAdI yavvaM // [ bhA. 4638 ] vaNNamavivaNNakaraNe, vivaNNamaMtassa vaNNakaraNe ya / je tussagge dosA, kAraNe te ceva jayaNAe / cU- vaNNavivaccAsakaraNe je ussagge dosA bhaNitA, kAraNe te cevR kAraNagahiyaM vaNNaDDuM mA harihiti tti vivaNNaM kareMto jayaNAe suddho / / adhavA [bhA. 4639 ] kAraNe hiMsita mA siMgaNA tu mucchA va ujjale jattha / tattha vivajjayakaraNaM, ajjhovAe ya bAlassa // cU- taM vaNNaDDuM pAyaM salakkhaNaM NANagacchavaDinimittaM hisitaM ti - haDamityarthaH / mA tassa puvvasAmI siMgaNaM karissati tti ato tassa vaNNavivajjiyaM kareti / ahavA - taM vaNNaDDuM dadru puNo puNo mucchA uppajjati jatthapAde tattha vA vivannaM kajjati / aNavajjho seho vA ajANato karejjA / bAlassa vA adhikaM ajjhovallavo vaNNaDuM kIrati tti evaM vA kIrejja / /
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza : 14, mUlaM - 874, [ bhA. 4639] 31 mU. (874) je bhikkhU "no navae me paDiggahe laddhe "tti kaTTu sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA ucchollejja vA padhoejja vA, uccholletaM vA padhoeMtaM vA sAtijjati // mU. (875) je bhikkhU "no navae me paDiggahe laddhe" tti kaTTu bahudevasieNa sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhoejja vA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijjati // mU. (876) je bhikkhU "no navae me paDiggahe laddhe "tti kaTTu lodveNa vA kakkeNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ulloleja vA uvvaleja vA, ulloleMtaM vA uvvaleMtaM vA sAtijjati / / mU. (877) je bhikkhU "no navae me paDiggahe laddhe "tti kaTTu bahudevasieNa sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhoeja vA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijati // mU. (878) je bhikkhU "dubbhigaMdhe me paDiggahe laddhe" tti kaDDa sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhoejja va uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijjati // mU. (879) je bhikkhU "dubbhigaMdhe me paDiggahe laddhe "tti kaTTu bahudevasieNa loddheNa vA kakkeNa vA cuNNaNa vA vaNNeNa vA ullolejja va uvvalejja vA ulloleMtaM vA uvvaleMtaM vA sAtijjati // mU. (880) je bhikkhU "dubbhigaMdhe me paDiggahe laddhe "tti kaTTu lodveNa vA kakkeNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ullolejja vA uvvalejja vA ulloleMtaM vA uvvaleMtaM vA sAtijjati / / mU. (881) je bhikkhU "dubbhigaMdhe me paDiggahe laddhe" tti kaTTu bahudevasieNa sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhoejja vA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijjati / / [bhA. 4640 ] emeva ya anave vI, viyaDe bahudesi kakkabahudesI / / suttA cauro ee, emeva ya caturo duggaMdhe // cU-no navaM anavaM juNNaM, sIyamudagaM sItodagaM atAviyaM, viyaDaM ti vyapagatajIvaM usiNaM ti tAvitaM, taM caiva vavagayajavaM, ekkasiM dhovaNaM uccholaNaM, puNo puNo dhovaNaM padhovaNaM / bitiyasutte eseva'tyo / navaraM bahudevasitehiM sIodausiNodehiM vattavvaM / tatiyasutte kakko, so davvasaMjogeNa vA asaMjogeNa vA bhavati / loddo rukkho, tassa challI loddaM bhaNNati / vaNNo puNNahiMgulAdi / tellamoito cuNNo puNagamuNNigAdiphalA cuNmIkatA, etehiM ekkasi AghaMsaNaM, puNo puNo pasaMghaNaM / cautthasutte kakkAdiehiM ceva bahudevasiehiM, sesaM taM caiva / eyassa puNa aNavassa pAdassa eto ghavaNAdiyA pagArA kareti, vaMra me navAgAraM bhavissati takti / jahA anavapAde cauro suttA bhaNitA tahA duggaMdhe vi cauro suttA bhANiyavvA, navaraM tattha duggaMdhe meM pAtaM sugaMdhaM bhavissati tti, dhovaNAdipayAre kareti tti // [ bhA. 4641 ] ucchola do AdhaMsa dosu ANAdi hoMti dosA tu / kiM puNa bahudesIyaM, bhaNNati iNamo nisAmehi // - anavapAe je cauro suttA tesu je AdillA do suttA temu uccolaNapadhovaNA bhaNNati, pacchimA puNa je do suttA tesu AghasaNa-paghaMsaNAdi bhaNNati / sesaM kaMThaM // [bhA. 4642 ] [bhA. 4643] dagakakkAdIha nave, tehiM bahudesitehi je pAdaM / emeva yadugdhaM, dhuvaNuvvaTTeta ANAdI / / deso nAmaM pasatI, tippatipareNa vA vri bahudeso / kakkAdi anAraNa vA vi bahudikkhavuttheNaM //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 nizItha-chedasUtram -3-14/881 cU-sutte bahudeseNa vA pAdo bahudevasiteNa vA |ekkaa pasatI do vA tinni vA pasatIto deso bhaNNati, tiNhaMpareNa bhudesobhnnnnti|annaahaaraadikkkenn vA saMvAsiteNa, ettha egarAtisavAsitaM taMpibahudevasiyaM bhavati, anAhArimaggahaNaM anAhArimecaulahuMAhArime puNacauguru bhnnNti|| ime dosA[bhA.4644] ghaMsaNe hatthuvaghAto, tadubbhavAgaMtu saMjame pANA / dhuvaNe saMpAtibaho, uppilaNe ceva bhuumigte|| [bhA.4645] tamhA u aparikamma, pAdamahAladdha dhArae bhikkhU / paribhogamapAogge, saparikamme ya bitiyapadaM / cU-imo bahudevasiyassa avavAto[bhA.4646] abhiogavisakae vA, bahurayamajjAti dubmigaMdhe vA / kakkAdIhi daveNa va, kujA bahudesieNaM pi|| cU-"abhiyoge"tti pAdaM vasIkaraNajogeNa bhAvitaM, viseNa vA bhAvitaM, bahuraeNa vA ghaTuMacchatthamalinamityarthaH / majjAduggaMdhadabveNa vAbhAvitaMduggaMdhaM, taMevamAdiehiM kAraNehiM bahudevasieNa daveNa vA kakkeNa vAdhovvetivA AdhaMsijativA-mA majjAdigaMdheNa uDDAho bhvisstiityrthH|| mU. (882) je bhikkhU anaMtarahiyAe puDhavIe dubbaddhe dunikhitte anikaMpe calAcale piggahaM AyAveja vA payAveja vA, AyAvetaM vA payAveMtaM vA sAtijati // mU. (883) je bhikkhU sasaNiddhAe puDhavIe dubbaMdhe dunikhitte anikaMpe calAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA, AyAvetaM vA payAveMtaM vA sAtijati // mU. (884) je bhikkhU sasarakkhAe puDhavIe dubaMdhe dunikhitte anikaMpe calAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA, AyA-taM vA payA-taM vA sAtijati // mU. (885)je bhikkhU maTTiyAkaDAe puDhavIe dubbaMdhe dunikhitte anikaMpecalAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA, AyAveMtaM vA payAveMtaM vA mAtijati // mU. (886) je bhikkhU cittamaMtAe puDhavIe dubbaMdhe dunnikhitte anikaMpe calAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA, AyAtaM vA payAvetaM vA sAtijati // mU. (887) je bhikkhU cittamaMtAe silAe dubbaMdhe dunikhitte anikaMpe calAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA, AyAtaM vA payAveMtaM vA sAtijati / / mU. (888) je bhikkhU cittamaMtAe lelUe dubbaMdhe dunikhitte anikaMpe calAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA, AyAtaM vA payAvetaM vA sAtijati // mU. (889) je bhikkhU kolAvAsaMsi vA dArue jIvapaiTThie saaMDe sapANe savIe maharie saosse saudae sauttiMga-paNaga-daga-maTTiya-makkaDAsaMtANagaMsidubbaMdhe dunikhitte anikaMpecalAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA AyAtaM vA payAveMtaM vA sAtijati // mU. (890) je bhikkhU thUNaMsi vA giheluyaMsi vA usuyAlaMsi vA jhAmavalaMsi vA dubbaMdhe dunnikhitte anikaMpe calAcale paDiggahaM AyAveja vA payAveja vA AyAtaM vA payAveMtaM vA saatijti||
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 14, mUlaM-891, [bhA. 4646] mU. (891) je bhikkhU kuliyaMsi vA bhittisi vA silaMsi vAlelusivA aMtalikkhajAyaMsi vA dubbaddhe dunnikhitte anikaMpe calAcale AyAveja vA payAveja vA AyAveMtaM vA payAvetaM vA saatijti|| mU. (892)je bhikkhU khaMdhaMsi vA phalahaMsi vA maMcaMsi vA maMDavaMsivA mAlaMsi vA pAsAyaMsi vA dubbaMdhe dunnikhitte anikaMpe calAcale AyAveja vA payAveja vA AyA-taM vA payAvetaM vA saatijti|| cU-ete suttapadA jahA terasame uddesagetahA vakkhANeyavvA, navaraM-tattha ThANAdI bhaNiyA ihaM puNa pAdassa AtAvaNAdI vattavvA / imA suttaphAsitA[bhA.4647] puDhavImAdI thUNAdiesu kuliyAdikhaMdhamAdIsu / jo pAtaM AtAve, sopAvati ANamAdINi // [bhA.4648] puDhavImAdIesU, virAdhanA navari saMjame hoti / . saMjama-AtavirAhaNa, pAdammi ya sesgpdesuN|| ghU- anaMrahiyAdiesu jAva saMtANae tti etesu pAtaM AtAveMtassa pAo saMjamavirAdhanA bhvti|sesaajethuunnaadiyaapdaa tesupAyAAyAtassa AyavirAdhanA saMjamavirAdhanApAyavirAdhanA ya bhavati / saMjavirahaNAe puDhavAdisu kAyaniphaNNaM, jattha AyAvirAdhanA tattha cauguruM, pAtavirAdhanAe caulahuM // thUNAdiesu ime dosA[bhA.4649] viliyaMti ArubhaMte, dubbaddhacalesu bheduvahaDaM vA / tetuna bhavaMti dosA, bhUmIe kuddmuhaadiisuN|| dhU-thUNAdisu duTThiesurajjuvehamAdisu vA dubbaddhesu vA calaTTitesuArohaMtassa uttAreMtassa ya bhedo pAyassa bhavati / "uvahaDaM"ti-AruhaNottaraNe je mAlohaDe dosA bhaNitA te iha payAvaNe bhavaMti, bhUmIe kuDamuhAdisu vA ThavijaMte te dosA na bhvNtiityrthH|| savvesu suttapadesu imaM bitiyapadaM[bhA.4650] bitiyapadamaNappajjhe, AtAva'vikovite va appjjhe| paJcAvAte ovAsa u, asati AgADhe jaannmvi|| khU-puvvaddhaM kNtthN|bhuumiieji Thavijjati to goNasA (nA] diehitopaJcAvAto bhavati, samabhUmIe vA avagAso natthi, AgADhe vA rAyaduTThAdigo apAgaDo acchaMto jANaMto vi thUNAdisu vila ejjaa|| [bhA.4651] goNe va sANamAdI, kappaTThagaharaNa khelnntttthaae| sasaNiddha-harita-pAmAdiesu pAlaMba jayaNAe / cU-samabhUmIe ThavitaMgoNeNaM bhajjati, sANo vA harati, kappaTTagA vA harijejA, sA vAsamabhUmI kappaTTagANaM khelaNaTThANaM, sA vA samabhUmI AukAyasasaNiddhA, hariyA vA, uhitA kaMthumAdiehiM vA pANehiM saMsattA, emAdiehiM kAraNehiM jahA AyasaMjamapAdavirAdhanA na bhavati tahA jayaNAe ogAhiyadoreNa vihAse laMbeti // [1731
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 nizItha-chedasUtram -3-14/893 mU. (893)jebhikkhUpaDiggahAto puDhavikAyaM nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaDDadejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati / / mU. (894) jebhikkhU paDiggahAo AukkAryanIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTudejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (895) je bhikkhU paDiggahAto teukAyaM nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTu dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // [bhA.4652] bIesu jo u gamo, niyamA kaMdAdiesuso ceva / puDhavImAdIesU, puvve avarammiya pdmmi|| cU- navaraM - anaMtesu kaMtAdiesu gurugaM pacchittaM bhANiyavvaM / sesaM savvaM ussaggA'vavAteNaM jahA bIesutahA bhANiyavvaM // mU. (896) je bhikkhU paDiggahAto kaMdANi vA mUlANi vA pattANi vA pupphAmi vA phalANi vA nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTa dejANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA saatijti|| cU-jaM bhUmIe avagADhaM tassa jAva mUlaM phuTTati tAva kaMdo bhaNNati, bhUmIe uvari jAvaDAlI na phuTTati tAva khaMdho bhaNNati, bhUmIe uvari jAva sAlA sA DAlI bhaNNati, DAlAto jaM phuTTati taMpavAlaM bhaNNati / sesA padA kNtthaa| mU. (897) je bhikkhU paDiggahAto osahi-bIyANi nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTTa dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheta vA sAtijati // [bhA.4653] AgaMtuga-tajjAyA, duvihA vIyA u hoMti pAyammi / AgaMtugA u duvihA, suhumA thUlA ya nAyavvA // -AgaMtugA sarisavAdI, tadutthA kuNagA tasseva laggA / puNo AgaMtugA duvidhA - saNhA thUlA ya, sahA sarisavA-rAI-jIrimAdI, tUlA badara-NippAvAdI // soso pucchati - kAo osahIo? kAo osahIo? ko vA bIo? tti / ato bhaNNati[bhA.4654] saNasattarasA dhannA, osahigaNeNa hoti gahitA u / bIyaggahaNammi kate, teceva virodhaNasamatthA // dU-javagodhUma-sAli-vihi-koddava-rAlaga-tila-mugga-mAsa-ayasi-caNaga-nippAva-masUracavalaga-tubari-tulattha-saNo strsmo| sesaM kNtthN| [bhA.4656] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelanne / sehe caritta sAvaya, puvvaggahie ya jayaNAe / cU-kaNThayA // navaraM - "puvvagahie" tti gahaNakAle suddho jai pacchA parikammaNakAle bitiyA dIsaMti to imA jayaNA[bhA.4657] jati puNa puvvaM suddhaM, kArijaMtamma bitiya-tatie vaa| tippaMcasattabIyA, dIsaMti tahAvitaM suddhaM // pU-bitiyaM appaparikamma, tatiyaMbahuparikammaM, tesujati viparikammakAle tinnivA bIyA paMcavA satta vA bIyakaNA dIsaMti tahAvitaMsuddhaMceva vihighnnaato|| codagAha-"gahaNakAlAto
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 uddezaka : 14, mUlaM-897, [bhA. 4657] pacchA bIesu diDhesu kahaM suddhaM bhavati" ? AcAryAha[bhA.4658] jahaceva ya AhaccA, pANAdijutammi bhAyaNe ghite| Aloga bhoyaNa vigiMcaNaMca taha ceva pAde vi|| cU-jahA bhattaMpAnaMvA suyavidhitavihANeNa uvautteNagahiyaM- "Ahacca"tti sahasAturiyagahaNaM evaM pANAdijutte gahie bhattapANe "Aloga"tti bhAyaNe paDiyamette ceva Alogito nirIkSita ityarthaH / tattha gahaNakAlAto pacchA tasabIyA diTThA te ya jai visoheuM sakkeMti to visohittAtaM bhattapAnaM bhuMjati na doso, aha te pANiNo visodheuMna saketi tAhe taM bhattapAnaM vigicNti|jhaa bhattetahA pAte vi daTThavaM, na doSa ityarthaH // esa tadutyesu vidhI bhaNito / imo AgaMtugesu[bhA.4659] jattha puNa ahAkaDae, puvvaM chUDhAi hoti biiyaaii| suddhaM va appakamma, tahiyaM puNa maggaNA innmo|| cU-jaM ahAkaDaM pAyaM, tattha jai gihIhiM AgaMtugA bIyA ahAbhAveNa chUDhA hoja, taM tArisaM bIyasahiyaM labmati, annaM ca appaparikamma savvadosavirahiyaM suddhaM labmati / katamaM geNhatu? ussaggao suddhaM appaparikammaM geNhati / aha nikkAraNe AgaMtugabIyasahitaM geNhati tattha pacchitamaggaNAkamo imo|| [bhA.4660] chabbhAgakaraM kAuM, suhumesu tu paDhamapalaM pNcdinnaa| dasa bitie rAtidiNA, aMgulimUle tu pannarasA / / cU-aMgulINaM aggapavvA paDhamo bhAgo, bitio majjhapore bhAgo, tatito aMgulimUle bhAgo, AurehAe cauttho bhAgo / aMguTThagassa abbhaMtarakoDIe paMcamo bhAgo, seso chaTTho bhAgo / evaM chabbhAgasu kappitesu jati nikkAraNe paDhamaporapamANamettesu bIesu pAde dIsamANesu geNhati to paMcarAiMdiyANi pacchittaM / bitiyapavvamettesudasa raaiNdiyaa| tatiyapavvamettesupannarasa raaiNdiyaa|| [bhA.4661] vIsaMtu AulehA, aMguTuMto hoti pnnuviisaa| pasatammi hoti mAso, cAummAso bhave causu // dhU-cautthe AulehappamANamettesuvIsaM raaiNdiyaa|pNcme aMguTThamUlappamANamettesu bhinnmaaso| chaTTeNaM bhaMgeNaM-pasatI ceva pUrati pasatimette mAsalahuM / bitiyapasatIe bitiomAso, tatiyapasatIe tatiomAso, cautthapasatIecauttho maaso| evaM caulahugaMjAtaM / ato paraM duguNA duguNeNa pAraciyaM pAveyavvaM / / suhumesu pacchittaM bhaNiya / idAniM thUlAdisu[bhA.4662] eseva gamo niyamA, thUlesu vi bitiypvvmaarddho| ___aMjalicaukkalahugA, te cciya gurugA anaMtesu // cU-thUlANakIyANaM bitiyapavvamettesupaNagaM, aMgulimUle dasa, AurehAe pannarasa, aMguTuMto vIsaM, pasatae bhinnamAso, bItiyapasatIte mAso - aMjalI ityarthaH, bitiyaMjalIe bitio mAso, tatiyAe tatito, cautthaMjalIe cauttho maaso| evaMcaulahuMjAtaM / ato paraMduguNavaDIe pAraMcitaM pAveyavvaM / anne bhaNNaMti - do do chabmAe vi vaTuMti, bArasasu mAsalahuM kAyavvaM, sa evAMjaliraviruddha ityarthaH / causuaMjalI caulahuM, evaM prittesupcchittN| anaMtesu vieeNaceva ___
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 nizItha - chedasUtram -3-14 / 897 karachabbhAgakkameNa ete ceda paNagAdiyA pcchittaa| navaraM - gurugA kAyavvA // [bhA. 4663] nikkAraNammi ee, pacchittA vaNNiyA tu bIesu / nAyavva AnupuvvI, eseva tu kAraNe jayaNA // cU- puvvaddhaM kaMThaM / kAraNe puNa patte jayA AgaMtugabIyasahitaM geNhati tadA eteNa ceva panagAdipacchittANulomeNa geNhaMto suddho, jayaNA eseva paNagAdigA ityarthaH / aha kAraNe vi paNagAdibhedAto voccatthaM geNhati to caulahuM bhavati / / - [bhA. 4664] jahA kAraNe karachabbhAgAdiesu bIesu diTThesu vi kappati tahA imaM vosa pi hu kappati, bIyAdINaM ahAkaDaM pAyaM / na appasaparikammA, taheva appaM saparikammA || cU- vosaTTaM - bharitaM / jati ahakaDA pAdaM bhariyaM bIyANaM vosaTTaM labbhati tahAvi taM caiva ahAkaDaM ghettavvanaM, na ya suddhaM appaparikammaM saparikammaM vA / appaparikammaM ti ahAkaDassa asati taheva appaparikammaM / jai appaparikammaM bIyANa vosaTTaM labbhati tahA vi taM caiva kappati, maya bahuparikammaM suddhaM appaparikammassa asatIte bahuparikammameva vosa pi bIe avanettA geNhatItyarthaH / codago bhaNati - "puvvaM sohI savikappaM bhaNiUNa idAniM bhaNaha vosaTTaM pi kappai tti puvvAvaraviruddhaM / AcAryAha ime kAraNe avalaMbaMto na doso, jhAmiesu saMtAsaMta' satIte vA bAlavuDesa sIdatesu jAva te appabahuparikammA parikammihijjati tAva bahU parihANI, ahAkaDaM puNa takkhaNAdeva paribhujjati / avi ya bIesu saMghaTTaNaM ceva kevalaM, doso vi jo ya bahuguNo sa ghittavvo guNo vi jo bahudoso sa parityAjya ityarthaH // - mU. (898) je bhikkhU paDiggahAto tasapANajAI nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaDDa paDiggAhei, paDiggAhetaM vA sAtijjati / / cU-ahinavapAdaggahaNe tasapANajAI jo nIharittA geNhai tarasa caulahu~ / tasapANA beMdiyAdiNo cauvvidhA bhavaMti | ahavA tasA dubhedA - [bhA. 4665] AgaMtuga-tajjAtA, duvihA pANA havaMti pAdammi / AgaMtugappaveso, parappaogA sayaM vA pi // cU- AgaMtugA pipIligAdI / tattheva jAtA tajjAyA, te ya puNa ghuNakuMthugAdI / AgaMtugANaM paveso sayaM vA bhavati, pareNa vA pavesitA // [bhA. 4666 ] eesAmannataraM tasapAnaM tivihajogakaraNeNaM / je bhikkhU nIhaTTu, paDicchae ANamAdINi / / tividhajogakaraNaM / jogo tividho-maNamAdi / sayaM karaNAdi karaNaM, taM pi tividhaM / ettha cAraNavidhI navabhedA / tesu nIharijjamANesu saMghaTTaNAdie AvaNNe saTThANapacchittaM, vicchugAdiNA vA AyavirAdhanA, pareNa nIhaTTu dijjamANaM jo paDicchati tassa ANAdI dosA // imaM bitiyapadaM[bhA. 4667 ] asive omoyarie, rAyaduTTe bhae va gelaNNe / sehe caritta sAvaya puvvaggahiye ya jayaNAe // ete asivAdiyA bhAyaNadese vA aMtare vA, tattha AgacchaMto iheva jANi ya tasapANajAI
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 uddezaka H 14, mUlaM-898, [bhA. 4667] nIhaTu labaMti, tANi giNhaMto suddho, gihito vA pacchA diTTho taM nIharaMto suddho|| mU. (899) je bhikkhU paDiggahaM korei, korAvei, koriyaM Aha? dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // cU-muhassa avanayaNaM nikkoraNaM, ta jhusiraM ti kAuNaM culhuN| [bhA.4668] kayamuha akayamuhe vA, duvihA nikkoraNA tu paaymmi| muhakoraNe nikkoraNe ya, cauro bhaMgA muNeyavvA . / cU-puvvaddhaM kaMThaM / bhAyaNassa muhakoraNe nikkoraNe caubhaMgo kaayvvo| [bhA.4669] muhakoraNa samaNaTThA, bitie muhaM tatie koraNaM samaNe / do guru tatie sunaM, dohi guru taveNa kAleNaM / / cU-paDhame bhaMge-bhAyaNassa muhaM samaNaTThA kayaM, samaNaTThAe nikkoriyaM / bitiyabhaMge-samaNaTThAe muhaM kayaM, AyaTThAe nikkoritaM / tatiyabhaMge - AyaTThAe muhaM kayaM samaNaTThAe nikkoritaM / carimeubhayaM, taM pi AyaTThAe / ettha Adisesu dosu bhagesu caugurugA, tatiyabaMge suttanivAto caulahumityarthaH / paDhamabhaMge dohiM vi tavakAlehiM visittttho| bitiyabhaMge tavagurUrU / tatiyabhaMge kAlagurU / cautthabhaMge bIyarahi vijhUsiraM ti kAuNaM caulahuM bhvti|| [bhA.4670] etesAmaNNataraM, pAyaM jo tivihajogakaraNeNaM / nikkoretI bhikkhU, so pAvati ANamAdINi // cU-ANAdIdosA, kuMthumAdivirAhaNe saMjamavirAdhanA, satthamAdiNAlaMchite aayviraadhnaa| tattha paritAvaNAdiniSphaNNaM / jamhA evamAI dosA tamhA jahAkaDaM maggiyavvaM, tassa asati appaparikamma, pacchA saparikammaM / / etya imA avavAto[bhA.4671] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / sehe caritta sAvaya, bhae ya jayagAe nikkore|| cU-jattha ahAkaDaMlabmati tattha asivAdikAraNehiM agacchaMtotattheva acchaMtoappaparikamma jayaNAe nikorei| [bhA.4672] jati nAma puvvasuddhe, korijaMtaMmmi bitiya-tatie vaa| tippaMcasattabIyA hojjA suddhaM tahA bitiyaM // dhU-puvvaM gahaNakAle suddhe pacchA korijaMte bitie ttiappaparikamme / tatietti bahuparikamme jati tinni paMca vA satta vA bitiyA hojja tahAvi suddhaM // mU. (900) je bhikkhU nAyagaM vA anAyagaM vA uvAsagaM vA anuvAsagaM vA gAmaMtaraMsi vA gAmapahaMtaraMsi vA paDiggahaM obhAsiya obhAsiya jAyai, jAyaMtaM vA sAtijati // [bhA.4673] je bhikkhU nAyagAI, paDigAme aMtarA paDipahe vaa| obhAsejjA pAyaM, so pAvati aannmaadiinni|| dhU-nAyago purasaMthuto pacchAsaMthuto vA / puvvasaMthuto mAtapiyAdigo, pacchAsaMthuto saasussuraadigo|asNthuoiyviritto sannAyago anaaygov||eso uvasAgo anavAsagotti asya vyAkhyA
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 nizItha-chedasUtram -3-14/900 [bhA.4674] sAhu uvAsamANo, uvAsao so vatIya avatI vaa| sosaNNAtaga itaro, eva'NuvAse vido bhNgaa|| cU-sAdhU ceie vA posahaM uvAseMto uvAsago bhavai / so uvAsago puNo duviho - vatI vA avatI vA / anuvvayA jeNa gahiyA so vatI, jo daMsaNasAvago so avvttii| so sannAyaga iyara tti gatArthaH / jo vi anuvAsago so vi sannAyago asannAyago vA / ete do bhNgaa|| "paDigAma aMtarapaDivasahassa ya" imaM vakkhANaM[bhA.4675] paDigAmo paDivasabho, gAmaMtara doNha majjha khettaadii| gAmapaho puNa maggo, jattha va annattha gihavajaM // cU-paDivasabhassa gAmoaMtarapalligA vA anno vA paDigAmo bhaNNati / doNhaMgAmANaM aMtare majjhekhettekhalae vA pahaM paDipaho bhnnnnti|ubmaamaatigss abhimuho pahe milijjA esa pddipho| vA saddAto gihaM vajettA annatya vA jattha erisA racchAdisu maggai / evamAdiesu ThANesu jati taM sannAyagAdipAyaM obhAsejA to ANAdi dosA caulahuM ca pcchittN|| ime ya bhaddapaMtadosA bhavaMti[bhA.4676] asatI ya bhaddao puNa, uggamadose kareja savve vi| __paMto pelavagahaNaM, addhANobhAsito kunyjaa| dhU-bhaddo ciMteti - eyassa sAdhussa atIva Adaro dIsati jena maM aTThANagataM obhAsati, bhAriyaM se kiM ci kajaM / so bhaddago appaNo asati pAdassa solasaNhaM uggamadosANaM annayareNaM doseNa karettA dena / savvehiM vA uggamadosehiM bahupAde karettA dejja / egapAde puNa sabbuggamadosA na saMbhavaMtItyarthaH / paMtopuNa aTThANe obhaTTho kato mama ettha pAyaM tipelavaggahaNaM karejja, "anAloiyapuvvAvarakAriNo pellavA ee"tti na deja, ahavA- addhANe bhaddo ruTTho saMtaM pi na dej|| [bhA.4677] atiAtaro se disati, addhANagaya pijeNa maggati / bhaddagadosA e e, itaro saMtammi u na rajjA / / cU-"iyaro" tti yaMto, sesaM gatArtham / / jamhA evamAdi dosA bhavaMtati[bhA.4678] tamhA saTThANagayaM, nAUNaM pucchiUNa obhaase| bitiyapade asivAdI, pddivhmaadiisujynnaae| cU- saTThANaM ghare ThitaM, nAtUNaM ti asthi eyassa pAtaM, diTuM vA pAtaM, pucchittaM kasseyaM ti ? anena kahiyaM-amugassa |the obhAsiyavvaM |annaae apucchie vA puvvuttA dosA bhavaMti / bitiyapadeNaMaddhANagayaMpiobhAseja / jattha jaijahutteNa vihiNApAyA labbhaMti tattha jati asivAdikAraNA tAhe tattheva paDivasabhAtisu addhANagaya pi jayaNAe obhAseja / / kA jayaNA? imA[bhA.4679] tippamitigharA diTe, gADhaM vA nikkhaNaM nnhiNdttuN| beti ghare na diTTho si, kiM kAraNa tAhiM dIveti // cU-jAhe nAyaM nissaMkiyaM eyassa asthi pAyaM diTuM vA tAhe aviratigA obhAsejjA / jati tAhage dinnaM do laDeM / aha sA bhaNeja - "gharavatI jaannti|" tAhe so gharahito obhAsijjati / aha na diTTho tAhe ghare bhaNNati- "akkhejjaha tassa jahA tujhasamIvaM pavvaitA Agaya"tti / puNo
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezakaH 14, mUlaM-900, [bhA. 4679] bitiyadine / evaM tatie vi / evaM tato vArA ghare adiTe / ahavA - ghare diTTho tassa puNa gADho "vikkhaNo' tti- kiM ca gharakattavbutAe akkhaNito niggaMtona maggito tti| __ ahavA - gADhaM "vikkhaNaM" ti sAhussa saMbajjhati / gADhaM atIva vikkhaNaM vistaraNaM, jAhe atIva sAhU vistaraMtItyarthaH, tAhe annatthaviaTThANaThitaMdaTuMbhaNaMti-amhe tujjha sagAsaMAgatA ghareyatayo vArA, gaviTTho aasi|" tAhe so bhaNejja - kiM kajaM? tAhe sAhuNo tassa kAraNaM dIveti - "tujha payaM asthi, taM deha"ti // [bhA.4680] tAhe ciya jati gaMtuM, dadati diDhe va bhaNati ejjaah| to kappatI cireNa vi, adiDhe kujuggamekataraM / / cU-jati tehiM sAhUhiM taM pAdaM na diTuM Asi to jati so dAtA tehiM sAhUhiM saha gharaM gaMtuM deti to kappati / aha bhaNati - puNo ejaha, to uggamadosakaraNAsaMkAe na kappati pacchA / aha taM sAhUhiM diTuM pAdaM Asi jati bhaNejja - puNo ejaha, to caMceva pAdaM sucireNa vi deMtassa kappati, annaM na kppti|| mU. (901) je bhikkhU nAyagaMvA anAyagaMvA uvAsagaMvA anuvAsagaMvA parisAmajjhAo uTThavettA paDiggahaM obhAsiya obhAsiya jAyai jAyaMtaM vA sAtijati // [bhA.4681] je bhikkhuNAtagAiM, parisAmajjhAo utttthveNtaannN| obhAsejjA pAdaM, so pAvati ANamAdINi // ghU-caulahU pacchittaM, ANAdiyA ya dosA / ime anne ya dosA[bhA.4682] dupadacauppadaNAse, haraNoddavaNe ya DahaNa suNNe y| tassa arI mittANa va, saMkegatare ubhayato vaa|| dhU-jo so parisAmajjhAto udvito tassa je arI arINa vA je mittA tesiM taddivasaM ceva ahAsamA vattIe dupadaM dAso dAsI vA caupadaM azvAdi naTuM hariyaM vA aDADA, etesiM vA koti sayaNo uddavito, ghara khalaM thANaM vA dalu, khettaM vA khayaM, (to] saMkeja - "kallaM pavvaieNaM amugo parisAmajjhAto osArio"tti / tesiM eghataraM saMkeja - sAhuM adhavA taM osAritaM / ahavA - ubhayaM pi saMkeja, tattha saMkAe cauguruM nissaMkie mUlaM, jaMvA te ruTThA DahaNa-haraNapaMtAvaNAdi karejjatannipphaNmaMpAveja, jamhAevamAdIdosAtamha parisAmajjhAo nAyagAdInokappati ussaareu|| kAraNe puNa kappati, taMca imaM kAraNaM[bhA.4683] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / sehe caritta sAvaya, bhae ya jayaNAe obhaase|| dhU-navaraM- "jayaNAe obhAsa"tti asya vyAkhyA[bhA.4684] parisAe majjhammipi, addhANobhAsaNe duviha dosaa| tippamitigihAdiTe, dIvaNa tA uccasaddeNaM // cU-je aTThANobhAsaNe duvihA bhaddapaMtadosA bhaNitA, te ceva parisAmajjhAto vi uTTavijjate dosA bhavaMti / aha AgADhaM vikkhaNaM tAhe bhaNNati - tippamitigihAdiDhe idAni tujjha sagAse
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 nizItha-chedasUtram -3-14/901 AgatA / kiM kajaM ? tAhe sAdhUbhaNaMti iheva bhanAmo, kiM tA egate bhaNemo? tena abmaNunnAto tattheva bhaNaMti / ahavA bhaNezaM - egate gacchimo, tAhe egate UsArijati / tattha vi ucceNa saddeNa jahA anno vi suNeti tahA jAyaMtItyarthaH / adhavA imo vidhI[bhA.4685] jattha u na hojja saMkA, saMkeja janAule va paNayatA / sopaDicaratudrutaM, anena va utttthvaavei|| dhU-jatthasAdhuNAosArijamANe jaNassa saMkA na bhavati tatthavAosArijati / jattha sAdhU bahujanamajjhemaggaMto saMkati tattha sosAdhUtaMpaDiggahasAmi sayameva uTTitaMpaDiyaraitti paDikkhati tti vuttaM bhavati / adhaturaM tito anena parisAmajjhAto uTThavAveti / esa jayaNA // mU. (902) je bhikkhU paDiggahanIsAe uDubaddhaM vasai, vasaMtaM vA sAtijati // mU. (903) je bhikkhU paDiggahanIsAe vAsAvAsaM vasai, vasaMtaM vA sAtijati / mU. (904)taM sevamANe Avajai cAummAsiyaM parihAraTThANaM ugghAiyaM // cU-anne mAsakappavAsAjoggA vA khettA mottuM ettha pAde labhissAmo tti je vasaMti, ettha pAde nissA bhvti| eyAe paadnissaae| [bhA.4686] udubaddha mAsaM vA, vAsAvAse taheva caumAsaM / pAdAsAe bhikkhU, javasati ANamAINi / / dhU-jai vi uDubaddhe mAsaM vasai, varisAkAle ya caumAsaM, tahA vi pAdAsAe kAlatikkama akareMtassa vi ANAdiyA dosA, caulahuMca se pacchittaM / / adhavA - taM uDubaddhaM vAsAvAsaM vA pAdanissAe vasaMto gihINaM purato imaM bhaNAti[bhA.468] pAtanimittaM vasimo, ihaM ca mo AgatA tdtttthaae| . iti kahayaMte suttaM, adha tIte to nitiydose|| cU-jANaha he sAvaya! amhe pAdanimittaM vasAmo, ihaM vA Agata varaM pAde labhissAmo / evaM kaheMtassacaulahU suttnivaatotti|ath mAsakappAtItaMvasati, vAsAtItaMvA vasati, to mAsalahu caulahU ya, je heTThA nIyadosA vaNNitA, te savve Avajati / tamhA na vasejA / / bhave kAraNaM jeNa pAdanissAe vi vasejA[bhA.4688] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / sehe caritta sAvaya bhae va jayaNAe sNvste|| dhU-navaraM-vasiyavve imA jayaNA[bhA.4689] gelaNNasuttajoe, iti lakakhehiM gihI pricinnNti| jo ujjhiNNA pAdA, na yataM pddibNdhmkkheNti.| dhU-uDubaddhavAsAkAlaM vA atirittaM vasaMtA gilANalakkheNa vasaMti, suttaggAhINa vA iha suttapADho sarati, gADhAnAgADhajogINa vA iha jogo sujjhati / "iti" uvadaMsaNe evamAdIhiM "lakkhehi"ti- prazastabhAvamAyAkaraNamityarthaH / gihI pariciNaMti-jesiM pAtA asthi gihINaM tesiM samANaM paricayaM kareMti jAva te pAdA ujjhijaMti-nippannANaM appaNo vi ya nimittaM ubbhedaM
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-904, [bhA. 4689] 41 kurvatItyarthaH / na ya tesiM gihatthANaM kahiti / jahA iha amhe pAdanimittaM ThitA, na tatpratibaMdha kathayati // uddezakaH-14 samAptaH muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAditA nizIthasUtre caturdazauddezakasya [bhadrabAhu svAmiracitA niyukti yuktaM] saMghadAsagaNi viracitaM bhASyaM evaM jinadAsa mahattara viracitA pUrNiH prismaaptaaH| (uddezakaH-15 cU-uktazcaturdazamaH / idAniM paMcadazamaH / tassimo saMbaMdho[bhA.4690] na niratyayamovasiyA, rUDhA vallIphalA u saMbaddhA / iti harisagamaNa codana, AgADhaM codito bhnnti|| dhU-kAraNe vAsAvAse bhAyaNANaM kateNaM vasittA pAsati tuMbI ya jAyaputtabhaMDAo tAho so parisito bhaNati- "na nirtthmmovsitaa||" maMDavAdisu atIva vallIo pasaritA, na kevalaM pasaritAtopabhUtA phalA visaMbaddhA, na kevalaM saMbaddhA prAyaso niSpannA, api abhilassAmopAde, taMevaM bhaNaMtaMko tisAdhUpaDiceejjA-"mA ajo evaM bhaNAhi, navaTTati", tAto sopaDicodanAe ruTTho pharusaMvadeja, tatpratiSedhArthamidaM sUtramArabhyate mU. (905) je bhikkhU bhikkhUNaM AgADhaM vayai, vayaMtaM vA sAtijjati // mU. (906) je bhikkhU pharusaM vayai, vayaMtaM vA sAtijati // mU. (907) je bhikkhU bhikkhUNaM AgADhaM pharusaM vayai, vayaMtaM vA sAtijjati / / mU. (908) je bhikkhU bhikkhUNaM annayarIe acAsAyaNAe accAlaei, acAsaetaM vA saatijti.| [bhA.4691] AgADhapharusamIsaga, dasamuddesammi vaNNiyaM puvvaM / taMcevaya pannarase, bhikkhussA hoti bhikkhummi|| mU. (909)je bhikkhU sacittaM aMbaM bhuMjai, bhuMjaMtaM vA sAtijati // mU. (910) je bhikkhU sacittaM aMbaM viDasai, viDasaMtaM vA sAtijati / / mU. (911) je bhikkhU sacittapaiTTiyaM aMbaM bhuMjai, bhuMjaMtaM vA sAtijati // mU. (912) je bhikkhU sacittapaiTThiyaM aMbaM viDasai, viDasaMtaM vA sAtijati // ghU-ete cauro suttA / etesi imoatyo-saccittaMnAma sajIvaM / caturtharasAsvAdaM guNaniSphaNNaM " naamavN| "bhuja"pAlanAtyavahArayoiha bhoyaNe daTThabbo |culhucpcchitt, evaM bitiysuttNpi| navaraM-viDasaNaM bhi (bha]kkhaNaM vivihehiM pagArehiM Dasati viDasai / evaM paiTThie vi / navaraMcaubhaMgo-sacittaM sacitte, sacittaM acitate, acittaM sacitte, acittaM Acate / Adillesu dosu bhaMgesu caulahuM, carimesu dosumAsalahuM / imo suttaphAso[bhA.4692] saccittaM vA aMbaM, saccittapatiTThiyaM ca duvihaM tu| jo bhuMje viDaseja va, so pAvati ANamAdINi //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 nizItha-chedasUtram -3-15/912 dhU-sacittaM sacitte paiTThiyaM vA, eyaM ceva duviha / sesaM kNtthN| [bhA.4693] amilA abhiNavachinnaM, appakka sacittahota'chinnaM vaa| taMciya sayaM milAtaM, rukkhagaya sacedaNapatidvaM / / cU-jaM abhiNavacchiNNaM amilANaM taM sacittaM bhavati, jaM ca rukkhe ceva'vaTTitaM acchinnaM baddhaTThiyaM abaddhaTThiyaM vA apakaM ca taM pi sacittaM / "taM ciya" - tadeva aMbAdiyaM palaMbaM ceva ThiyaM duvvAyamAdiNA appaNA vA appajjatti bhAvaM milANaM taM saceyaNapattiTThiyaM bhaNNati // [bhA.4694] ahagavA jaMbaddhaTiM, bahipakkaM taM sceynnptidvN| vivihadasaNA vidasaNA, jaMvA akTuMdati nhaatii|| dhU-jaM vA palaMbaM bAhirakaDAhapakkaM aMto saceyaNaM bIyaM taM vA sacittapatiTThiyaM bhaNNati / apanItatvacaM guDena vA saha kapUreNa vA saha tathA'nyena vA lavaNacAturjAtakavAsanAdinA saha esA vivihadasaNA / "akkhaMdai"tticakkhiuMmuMcati, anyo'nya-nahehiM vAakkhaMdati, nakhapadAni dadAtItyarthaH, esA vA viDasamA bhaNNati / evaM parite bhaNiyaM / anaMte vievaM ceva / navaraM cauguruM pacchittaM / sacitte sacittapatihie ya dosu visuttesu imo avavAto[bhA.4695] bitiyapadamaNappajjhe, muMje avikovie va appjjhe| jANaMtevA vi puNo, gilANa addhANa ome vA / / cU-khittAdigoaNapphanjhovA jati, sehoavikoviyattaNaoajANato, rogovasamanimittaM vejuvadesito gilANo vA bhuMje, addhANomesu vA asaMtharaMtA bhuMjaMtA visuddhA // imo dosu viDasaNasuttesu avavAto[bhA.4696] bitiyapadamaNappajjhe, viDase avikovite va appjjhe| jANaMte vA vipuNo, gilANa addhANa ome vA // . dhU-navaraMcodagAha -viDasaNAlIlA, taMavAse mAkareu |aacaaryaah -jaraThThabAhirakaDAhaM taMavaNeu khAyaMtassa avavAde na dosA, jai vA palaMbassajaM uvakArakArI lavaNAdikaM tena saha ta bhuMjaMtassa na doso, komalaM jaraThaMvA imaM ti parinnAhetu nahamAdIhiM abuMdeja // mU. (913) je bhikkhU sacittaM aMbaMvA aMbapesiMvA aMbabhittaM vA aMbasAlagaMvA aMbaDAlagaM vA aMbacoyagaM vA bhuMjai, bhuMjaMtaM vA sAtijati // mU. (914) je bhikkhU sacittaM aMbaM vA aMbapesiM vA aMbamittaM vA aMbasAlagaMvA aMbaDAlagaM vA aMbacoyagaMvA viDasai, viDasaMtaM vA sAtijati // mU. (915) je bhikkhU sacittapaiTThiyaM aMbaM vA aMbapesiM vA aMbabhittaM vA aMbasAlagaM vA aMbaDAlagaMvA aMbacoyagaMvA bhuMjati, bhuMjaMtaM vA sAtijati // mU. (916) je bhikkhU sacittapaiTThiyaM aMbaM vA aMbapesiM vA aMbabhittaM vA aMbasAlagaM vA aMbaDAlagaMvA aMbaDAlagaMvA aMbacoyagaM vA viDasai, viDasaMtaM vA saatijti|| dhU-ete cha suttapadA, viDasaNAe vichacceva / etesiM imo attho / aMbaMsakala na keNai uunn| codagAha - Adillesucausu suttesunanusakalaM ceva bhnniy| AcAryAha-saccaM, kiMtutaM palaMbattaNeNa pajjattaMbaddhaTThiyaM gahiyaM, imaMtupalaMbattaNeNaapajjattaM abddhtttthiyNavipkkrstvaadsklmevetyrthH|
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezakaH 15, mUlaM-916, [bhA. 4696] 43 pesI dIhAgArA, addhaM bhittaM, bAhitA challI sAlaM bhaNNai, adIhaM visamaM cakkaliyAgAreNaM jaM khaMDaM taMDagalaM bhaNNati, hArunibhAgAje kesarA taM dhoyaM bhaNNati / imo suttaphAso[bhA.4697] eseva gamo niyamA, Dagale sAle ya bhittae coe / causu vi suttesu bhave, puvve avarammiya pdmmi| cU-aMbagapesivajjA causu suttesu tti ||sesN kNtthN|ahvaa-aadillesucusu suttesujogamo bhaNitosoceva gmoaNbgaadiesuchsupdesusvihsnnesubhaanniyvvo||codgaah-nnupddhmsuttesu bhaNito ceva attho kiM puNo aMbagAdiyANaM gahaNaM? AcAryAha[bhA.4698] evaM tAva abhinne, ambe puNo imA bhedaa| DagalaM tu hoi khaMDaM, sAlaM puNa bAhirA challI / cU-evaM tAva Adillesucausu suttesuabhinnANaM abANaM gahaNaM, iha bhinnANaM gahaNa |ahvaaaadisuttesuavisittuN gahaNaM,iha visiTuMgahaNaMkayaM |ahvaa-maa koi ciMtihiti-"abhinnaMabhakkhanijaM, bhinnaM puNa bhakkhaM", tena aMbagaM pesimAdigA ya nisijhaMti / DagalaM tu pacchaddhaM kNtthN|| [bhA.4699] bhittaM tu hoi addhaM, coyaM je jassa kesarA hoti| muhapaNhakara hAriM, tena tu aMbe kayaM suttN|| dhU- puvvaddhaM kaMTha / codagAha - kiM anne mAuliMgAdiyA phalA bhakkhA, jeNa aMbaM ceva nisijjhati?AcAryAha-egaggahaNA gahaNaM tajjAtiyANaM ti savve saMgahiyA / aMbaM puNa muhapaNhaMpacchaddhaM / aMbeNa muhaM palhAti-prasyaMdatItyarthaH / kiM ca "hAritaM" - jivhendriypriitikaarkmityrthH| anena kAraNena aMbe sUtrapratibaMdhaH kRtH||anyaacaaryaabhipraayenn kRtA gAthA[bhA.4700] "aMbaM keNa ti (theveNa] UNaMDaMgaladdhaM bhittagaMcatubbhAgo / coyaM tayAo bhaNitA, sAlaM puNa akkhuyaM jANa // ghU-thoveNaUNaM aMbaM bhaNNati, DagalaM addhaM bhaNNati, bhittaMcaubhAgAdI, tayA coyaMbhaNNati, nakhAdibhiakkhuNNaM sAlaM bhaNNati, akhaM-aMbasAlamityarthaH / pesI pUrvavat // [bhA.4701] saccittaM va phalehiM, aggapalaMbA tusUcitA savve / ___aggalapalaMbehiM puNo, mUlapalaMbe kayA sUyA / / cU-tattha ime aggapalaMbA[bhA.4702] tala nAlieri laue, kaviTTha aMbADa aMbae ceva / eyaM aggapalaMbaM, neyavvaM aanupuvviie|| cU-janapasiddhA ete / "AnupuTvi"ti eseva talAdigA // tattha mUlapalaMbaM imaM[bhA.4703] jhijhiri surahipalaMbe, tAlapalaMbe ya sallapallaMbe / eyaM mUlapalaMba, neyavvaM aanupubbiie|| dhU- jhijjharI vallI, palAsago surabhI siggugo sesA jaNapasiddhA / ettha vi aanupuvviijhijjhirimaadii|codgaah[bhaa.4704] jati mUlaggapalaMbA, paDisiddhA nanu idAni kaMdAdI / kappaMti na vA jIvA, ko va viseso tdgghnne||
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 nizItha-chedasUtram -3-15/916 cU- yadItyabhyupagame / mUlapalaMbA aggapalaMbA ya paDisiddhA, na puNa kaMda-mUla-khaMdha-tayAsAla-pavAla-patta-puSpaM ca paDisiddhA / jamhA etesiM paDisehaM kareha tena me matI - avassaM ete kappaMti paDiggAhittae, jIvA vi hoNtyaa| ahavA- na viete jIvA, jeNa etIsa paDiseho na kato / adhajIvA,Naya kappaMti, tena suttaM dubaddhaM / adhamataM te- "jIvA, na kappaMti, suttaM ca subaddhaM" to visesa heU vttvyo| Ayario Aha[bhA.4705] codaga kaNNasuhesU, saddesu amucchamANo saha phAse / majjhammi aTTha visayA gahitA eva va'ha kNdaatii|| dhU-he codaga! jahA dasaveyAlite AyArapaNihIe bhaNiyaM kaNNasokkhehiM saddehiM, pemmaM nAbhinivesate / dAruNaM kakkasaM phAsaM, kAeNaM adhiyaaste|| ettha siloge AdimaMtaggahaNaM kayaM, iharahA u evaM vattavvaM // 1 // kaNNasokkhehiM sadde hiM, pemmaM naabhinivese| dAruNaM kakkasaM saI, soeNaM ahiyaase|| // 2 // cakkhukaMtehi rUvehiM, pemmaM naabhinivese| dAruNaM kakaMsa rUvaM, cakkhuNA ahiyaase|| ghANakaMtehiM gaMdhehiM, pemmaM naabhiniveste| dAruNaM kakkaMsaM gaMdhaM, ghANeNaM ahiyaase|| // 4 // jIhakaMtehiM rasehiM, pemmaM naabhiniveste| dAruNaM kakkasaM rasaM, jIhAe ahiyaase|| suhaphAsehi kaMtehiM, pemmaM naabhinivese| dAruNaM kakkasaM phAsaM, kAeNaM ahiyaase|| cU-evaM rAgadosA, paMcahiM iMdiyavisaehiM ghitaa|aadiaNtgghnnennN najjhillA aTThavisayA gahitA bhavaMti / evaM iha vi mahaMtaM suttaM mA bhavau AdiaMtaggahitA, tehiM gahiehiM majjhillA vi aTThakaMdAdiNo gahiyA ceva bhavaMti // [bhA.4706] ahavA egaggahaNe, gahaNaM tajjAiyANa savvesi / tenaggapalaMbeNaM, tu sUtitA sesagapalaMbA // ghU-ucAriyasiddhA tassa palaMbassime bhedA[bhA.4707] savvaM pi yataMduvihaM, AmaM pakkaM ca hoti nAyavvaM / AmaM bhinnAbhinnaM, emeva ya hoti pakkaM pi|| cU-do bhedA-AnaM pakkaM ca, jaMtaM AmaMtaM bhinnaM abhinnaM vA, pakkaM pi evaM bhinnAbhinnabhedeNa bhANiyavvaM // tattha Amassa imo nikkhevo[bhA.4708] nAmaM ThavaNA AmaM, davvAmaMceva hoti bhAvAmaM / ussetima saMsetima, uvakkhaDaM ceva paliyAmaM //
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4708] dhU-nAmaThavaNAogayAo, davvAmaMcauvvihaM, taMjahA-ussetimANaM saMsetimAma uvakkhaDAmaM paliyAmaM ceti / etesiM cauNha vi imA vibhAsA[bhA.4709] ussetima piTThAdI, tilAti saMsetimaM ti nAyavvaM / kaMkaDugAdi uvakkhaDa, avipakkarasaMtu pliyaamN|| cU-ussetimaMnAma jahA-"piTuM" - puDhavikAyabhAyaNaM, AukkAyassa bharettAmIrAe addahijjati, muhaM se vattheNa ohADijjati, tAhe piTThapayaNayaM roTThassa bharettA tAhe tIse thAlIe jalabhariyAe ahochiddeNa taM pi osijati, heTThAhuttaM vA Thavijjati, tattha jaM AmaM taM ussetimANaM bhaNNati / AdiggahaNeNa uvari Thavijjati, tAhe uNddergaadii| saMsetimaMnAma piTTharepANiyaMtAvettA piMDiyaTThiyA tilA tena olahijjaMti, tattha je AmA tilA te saMsetimAma bhnnnnti|aadigghnnennNjNpiannN kiM ci eteNaM kameNaM saMsijjhati taM pi saMsetimAma bhaNNati / uvakkhaDAmaM nAma jahA caNayAdINa uvakkhaDiyANa je na sijhaMti te kaMkaDuyA taM uvakkhaDiyAmaM bhaNNati / paliANaM jaM pariyAe kataM pariNAyaM vA pattaM tahAvi AmaMtaM pariANaM, taMca avipakkarasaM / imaMcauvidhaM[bhA.4710] iMdaNa dhUme gaMdhe, vacchappaliyAmae ya AmavihI / eso khalu AmavihI, neyavvo aanpvviie|| cU-iMdhaNapaliANaM dhUmapaliyAmaM gaMdhapaliyAmaMvacchapaliyAmaM, cauvvihA pliyaamvidhii| "Anupubbi" tti esA ceva iMdhaNAdiyA |adhvaa - iMdhaNAdikaraNAdiyA vA AnupuvvI // tattha iMdhanAma-dhUmAmassa ya imaM vakkhANaM[bhA.4711] koddavapalAlamAdI, iMdhaNeNa palaMbamAi paJcati / majjhakha ('ga] DA'gaNi peraMta teMdugA chidddhuumennN|| ghU-jahA koddavapalAleNa aMbagAdiphalANi veDhettA pAvijjaMti, AdiggahaNaM sAlipalAleNa vi, tattha je na pakkA phalA teiMdhaNapaliyAmaM bhaNNati |ghuumpliyaamN nAma jahA khaDDu khaNittA tattha karIso chuDabhAta, tIse khaDDAe pariperaMtehi annAo khaDDAo khaNittA tAsuteMduAdINi phalANi chubhittA jA sA karIsakhaDDagA tattha aggI chubmati, tAsiM ca teMdugakhaDDANaM soA taM karIsakhaTuM miliyA, tAhe dhUmo tehiM sotehiM pavisittA tANi phalANi pAveti, teNaM se paccaMti, tattha je apakkA te ghUmAma bhaNNati / / idAniM gaMdhamA-vacchAmANaM imaM vakkhANaM[bhA.4712] aMbagamAdI pakkaM, chUDhaM Amesu jaMna paavytii| taM gaMdhANaM vacche, kAlappattaM najaM pcce|| cU- gaMdhAma aMbayaM AdisaddAto mAtuliMgaM vA pakka annesiM AmayANa majjhe chubbhati, tassa gaMdheNa tena anne AmayA paJcaMti, jaMtattha na pacati taM gNdhaambhnnnnti|vcchpliyaamN nAma vacchA rukkho bhaNai, tammi rukkhe jaMphalaM patte vikAle annesu vi pakkesuna paJcati AmaM saraDIbhUtaM taM vacchapaliyAmaM bhaNNati // savvadavyAmovasahAriNI imA gAhA[bhA.4713] ussetimamAdINaM, savvesiMtesijaMtu majjhagataM / paJcaMtaM pi na paccati, taM hoti dvvaamNtu|| cU-savvesiM ussetimAdINaMmajjhe jaM "paccaMtaM pi" tippAvijjamANaM pivuttaM bhavati, na paJcati
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 taM davvAmaM bhaNati / idAniM " bhAvAmaM" [bhA. 4714] bhAvAmaM pi ya duvihaM, vayanAmaM ceva no ya vayanAmaM / vayanAmamaNumatatthe, AmaM ti ya jo vade vakkaM // cU-puvvaddhaM kaThaM / vayanAmaM anumayatthe / jahA koi sAdhU gurupesaNeNa gacchaMto annena pucchito - kiM bho ! gurupesaNaNa gammati ?" so paDibhaNai - "AmaM" ti, zabdamAtroccAraNa kareti / / "no vayaNamaM" imaM - [bhA. 4715] nizItha - chedasUtram - 3-15/916 novayanAmaM duvihaM, Agamato ceva no ya Agamato / Agamao uvautto, no Agamato imaM hoi / / cU- puvvaddha kaMThaM / Agamato jo "AmavayaNaM" tassatthaM jANati, tammi uvauttassa ya sa AmabhAvovayogo bhAvAM bhaNNati // jaM no Agamato bhAvAmaM taM imaM [ bhA. 4716] uggamadosAdIyA, bhAvato assaMjamo ya aamvihii| anno vi ya Aeso, jo vAsasataM na pUreti // cU- AhAkammAdi uggamadosA, AdisaddAo esaNadosA uppAyaNA ya dosA, bhaNiyaM ca " savvAmagaMdhaM reNNAya nirAmagaMdho parivvae / jao tehi uggamAdidosehiM gheSpamANehi cArittaM avipakkaM apajjattaM AmaM bhaNNaMti / asaMjamo vi AmavidhIe ceva bhavati, jato caraNassovaghAyakArI / kiM ca - jo varisasatAyupuriso varasasataM atarettA aMtare mareto Amo bhaNNati / [bhA. 4717] eso u AmavihI, ettha' hikAro u davvaAmeNaM / tattha vi paliyAmeNaM, tattha vi ya vacchapaliyAme || cU- bhajhito AmavihI / ettha davvAmI adhikAro tattha vi paliyAmeNa tattha vi vacchapaliyAmegetyarthaH sesA uccAriyasiddhA / / cU- idAniM bhaMgavikalpanArthaM sUtravibhAgaH kriyate "saccittaM aMjaM bhuMjati / saccittaM viDasati' / "patiTThie" vi do suttA, ete cauro davvao sglsuttaa| bhittaM sAlaM DagalaM coyaM ete cauro saha viDasaNAe davvato bhinnA / jaM puNa "aMba vA" sutta etadasagalatvAt pUrvasUtreSu praviSTaM, jaM puNa aMbapesiM vA suttaM evaM pesibheditvAt bhitte praviSTaM / evaM aSTasUtrANi bhavaMti / ato paThyate [bhA. 4718 ] davvato cauro suttA, abhinna cauro ya pacchimA bhinnA / bhAveNa puNa bhaiyA, aTTha vi bheyA ime cauhA // cU-paDhamA chauro suttA davvato abhinnA, pacchimA cauro suttA davvato bhinnA / ete aTTha vi suttA bhAvato bhinnA vA abhinnA vA / / ettha bhinne imo cauvviho nikkhevo [bhA. 4719] nAmaM ThavaNA bhinnaM, davve bhAve ya hoi nAyavvaM / davvammi ghaDapaDAdI, jIvajaDhaM bhAvato bhinnaM // - nAma ThavaNAo gatAo / davvabhinne ghaDo paDo vA, bhAvabhinnaM puNa jIvavippajaDhaM jaM sarIyaM, iha tu palaMbaM bhANiyavvaM // etesu caiva davvabhAvabhinnAbhinnesu caubhaMgo kAyavvobhAveNa yadavveNa ya, bhinnAbhanne caukkabhayaNA u / paDhamaM dohi abhinnaM, bitiyaM puNa davvato bhinnaM // [bhA. 4720]
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM- 916, [bhA. 4720] cU * bhAvato abhinnaM davvato abhinnaM / esa paDhamo / bhAvato abhinnaM davvato bhinnaM / esa bIto // [bhA. 4721] tatiyaM bhAvato bhinnaM, dohi vi bhinnaM cautthagaM hoti / etesiM pacchittaM vocchAmi ahAnupuvvIe // cU- bhAvato bhinnaM davvato abhinnaM / tatito bhaMgo / bhAvato bhinnaM davvato bhinnaM / esa cauttho / etesu imaM pacchittaM [bhA. 4722] lahugA ya dosu dosu ya, lahuo paDhamammi dohi vI gurugA / tavaguruga kAlagurugA, cautthae dohi vI lahuo / / 47 - paDhama bitisu do vi bhaMgesu caulahugA sacetanatvAt / tatiyacautthesu vi bhaMgesu mAsalahuM acetntvaat| paDhamabhaMge caulahuM taM dohiM vi tavakAlehiM gurugaM kAyavvaM / bitiyabhaMge jaM cahuM taM taveNa gurugaM kAlato lahugaM kAyavvaM / tatiyabhaMge jaM mAsalahuM taM tavalahuM kAlaguruM kAyavvaM / cautthabhaMge jaM mAsalahuM taM dohiM vi tavakAlehiM lahugaM kAyavvaM // [bhA. 4723] ugghAtiyA paritte, hoMti anugghAtitA anaMtammi / ANa'NavatthA micchA, virAdhanA kassa' gIyatthe // cU- etehiM pacchittA "ugghAtiya" tti - lahugA bhaNitA / anaMte puNa te ete caiva pacchittA "anugghAiya" tti - gurugA ityarthaH / ANA aNavatthA micchA virAdhanAya / "kassa" ? agIyatthe / eyaM uvariMsavittharaM bhaNNihitti / tahAvi asuNNatthaM akkharatyo bhaNNati - palaMbaM geNhaMteNa titthakarANaM ANAbhaMgo kato, aNavatthA katA, micchattaM jaNeti, AyasaMjamavirAdhanA ya bhavati / sIso pucchati - "kasseyaM - pacchittaM ? " Ayariyo bhaNati - agIyatthassa bhavati / sIso pucchati - "eyaM pacchittaM kiM gahie palaMbe bhavati agahie" ? Ayario bhaNati - gahite, no agahite / kiM kAraNaM ? jati agahite, no gahite, to na koti vi apAyacchittI // eteNa avasareNa imA[bhA. 4724] annattha tattha gahaNe, paDie accittameva saccitte / chumaNA''ruhaNA paDaNA, uvahI tatto ya uDDAho // cU- taM gahaNaM duvidhaM - annatthaggahaNaM, tattha gahaNaM ca / jaMtaM "annattha gahaNaM" taM imaM - [bhA. 4725] annaggahaNaM tu duvihaM, vasamANa'vi vasaMte aMto bahiM / aMtA''vaNa tavvajaM, racchA gihe aMto pAse vA // cU- jaM taM "annattha gahaNaM" taM duvidhaM - vasamANe ya, aDavIe ya / tattha jaM taM vasaMte - taM puNo duvidhaM - gAmassa aMto, bAhiM vA jaM taM aMte - taM puNo duvidhaM - AvaNe vA tavvaje vA / tavvajjaM AvaNavajaM / taM tavvajjaM imesu ThANesu hojjA - ratthAe vA hojjA, gihe vA hojjA, gihassa vA aMto aliMdagAsu, gihassa vA pAse aMgaNa - purohaDAdisu / eyaM savvaM pi apariggahaM hojja, sapariggahaM vA / ettha AvaNe vA tavvajjaM vA apariggahaM geNhamANassa imaM pacchittaM / davvato tAva bhaNNati[bhA. 4726] kappaTTa diTTha lahuo, aDDappattI ya lahuga te ceva / parivamANa dose, diTThAdI annagahaNammi ||
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 nizItha-chedasUtram -3-15/916 cUpalaMbaM geNhaMto kappaTThageNa diTTho, ettha se maaslhuN| "aduppattIya lahuga" tti-aha tassa saMjayassagahie palaMbe aTThoppajjati-bhakSayAmItiettha seculhN| adhavA- "aTTappattI"-saMjaeNa palaMba geNhaMteNa kappaTThagassa palaMbe aTTho uppAdito - "ahamavi geNhAmI" tyarthaH / ettha vi caulahuMteceva tti / aha na kappaTTageNa mahallapuriseNa diTThogeNhato, ettha se caulahuMpacchittaM |adh mahallassa aTTho uppajjati-"ahamavi geNhAmi"tti, ettha vi caulahuMceva / mahalleNa ya diDhe ime adhikatarA diTThAdI parivaDDamANA dosA bahU-uvari gAhA // evaM annatthagahaNe bhannamANA suNaha[bhA.4727] diDhe saMkA bhotiya, ghADiya nAtINaM gAmabahitA vaa| cattAri chacca lahuguru, cedo mUlaM taha dugNc|| ghU-mahalleNa geNhato ditttthongk| aha saMkA kiM suvaNNAdi gahiyaM adha palaMba, ettha sNkaaek| nissaMkite suvaNNaM tingk| "bhoiya"ttibhajjA, tIe kahiyaM-"mae saMjato diTTho phalANi gennhNto"| jati tIe paDihao - "mA evaM bhaNAhi, eyaM saMjae na saMbhavaI", to caugurUe ceva ThitaM / aha tIe na paDihataM to kiMkAraNaM? bhoiyAe paDhamaM kaheti ? Asannataro so saMjato tti / tato "ghADiyassa" kaheti, tena paDihate challahuM ceva, / apddihte| tato "nAtINaM" kaheti, tehiM paDihate chagguruMceva, apaDihate chedo / tato ArakkhipurisehiM tassa vA samIvAo suo annao vA sute tehiM paDihae chedo ceva, apaDihate mUlaM / imaseTThIsu sute paDihate mUlaM ceva, apaDihate aNavaThTho / amaccarAiNehiM sute paDihate aNavaDhaM ceva apaDihae pAraMciyaM / pacchaddhaM gatArthaM / navaraM - "durga" - aNavaDhaM pAraMciyaM / ahavA - saMkA bhotiyamAtApitro pitRyakamahattarau ArakkhiyA siTTi satthavAhA amaccarAyANo etesu sattasu padesu aDDoktIe pUrvavat / "gAmabahiyAi"ttisAMnyAsikaM vkssymaannN|| [bhA.4728] evaM tAva'duguMche, duguMchite lasuNamAti te ceva / navaraM puNa caulahugA, pariggahe geNhaNAdIyA / / cU-etaM sav aduguMchite aMbAdike palaMbe bhANataM / duguMchite imaM nANattaM-duvidhaM duguMchitaM - jAtiduguMchitaM ThANaduguMchitaM ca / jAtiduguMchitaM jahA lasuNamAdI, AdiggahaNeNaM palaMDuNhesuru Dagaphala tAlaphalaM ca / ThANaduguMchitaM asuiThANe paDiyaM / duvihaM duguMchiyaM kappaTThAdi diTuMgeNhaMtassa ceva caulahu~ sesaM savvaM eyaMcevadaTThavvaM / eyaM apariggahaM gataM / "pariggahe geNhaNAdIya"tti-sapariggahe vi aMto aduguMchite duguMchite vA kapaTTadiTThAdigA savvA eseva vidhI ArovaNA ya / navaraMsapariggahe geNhaNakaDDaNavavahArAdiyA dosA bhavaMtItyarthaH // evaM davvato pacchitta gataM / idAnaM khettato-ettha jaM "gAmabahiyA" yatti saMNAsigaM padaM ThavitaM / eteNa khittapAyacchittaM sUiya[bhA.4729] khettaMto nivesaNAdI, jA sImA lahugamAti jA carimaM / kesiMcI vivarIyaM, kAle dina aTThame spdN|| dhU-khettao pAyacchittaM bhaNNai-tattha ime aTThapadA, nivesaNavADaga sAhi gAmamajhe gAmadAre gAmabahiyA ujjANe sImAe / etesu ThANesu geNhaMtassa jahAsaMkhaM caulahugAdi pAraMciyAvasANA pacchittA / ahavA - nivesaNa vADaga sAhI gAmamajjhe dAre ujjANe sImAe annagAme etesu imaM jahAsaMkhaM, kA, phi~ che0, mUlaM, a0, paa0|
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4729] "kesiMci - vivarIyaM" ti annagAme kA / sImAe geNhaiyA / ujjANe ph'| gAmamajjhe ce0| sAhIe muu0| vADae a0|| nivesaNe paarNcii| khettao gataM / idAni kAlato - "kAle dina aTThame sapayaM"tipaDhamadivase gennhtingk| bitIekA / ttieph'|cturthe / paMcame che0|chtthe mUlaM / sattame aNavaThTho / aTThame sapadaM ti pAraMciyaM / / gataM kAlato / idAniM bhAvato[bhA.4730] bhAva'r3havAra sapadaM, mAsAdI mIsa dasahi sapadaM tu| emeva ya bahitA vI, satya jttaaditthaannesu|| cU-bhAvato ekkavAraM geNhatiGka / viyavArakA / tatiyaM ph'| caturthe ma / paMcame che0|ch8 muulN| sattame aNavaTTho / aTThamavAraM geNhaMtassa pAraMciyaM / bhAvapAraMciyaM sacittavipayaM gataM / idAniM mIse bhaNNai - "mAsAdI mIsa dasahi sapadaMtu" / kappaDhe diDhe lahugo, aduppattIe mIse lahugo ceva / ahalleNa diTTe-saMkAe mAsalahuM, nissaMke mAsaguruM / bhotiyAe caulahu~, ghADie GkA, nAdisu / Arikkhie ma / satyavAhe chedo| siTTimmi mUlaM / amaJceNa aNavaTTho / rAyANo pAraciyaM / khettao imaM-nivesaNavADaga sAhA gAmamajhegAmadAre gAmabahiM ujANeujANasImaMtare sImAe sImamatikate, etesujahAsaMkhaMmAsalahugAdipAraMciyAvasANaMdeyaM / kAlao mAsalahugAdidasihaM dinehiM paarNciyN| bhAvatodasamavAraM geNhaMtassa mAsalahugAdipAraMciyaM bhvti|gaamssNto gayaM / emevaya gAmabahiyA vipAyacchitaM bhANiyavva / diDhe saMkAdiyaM savvaM / taMpuNa satthANa vAsaTThANe vAjaM vA ThANaM logo jattAe gacchati / / bahiyA geNhaNe pacchittassa atiddesaM kareti[bhA.4731] aMto AvaNamAdI, gahaNe jA vaNNiyA svitthaaraa| bahiyA u annagahaNe, paDitammI hoti sacceva // cU-aMto NagarAdINaM AvaNA vA AvaNavajje vA aduguMchiyaM duguchiyaM vA apariggahiyaM pariggahapaDitaM geNhamANassajaM pacchittaMbhaNiyaM, bahiyA vigAmAdINaMannaggahaNepaDiyaMgeNhaMtassa sodhI, saccevaaparisesA daTThavvA // vasamANe gataM / idAni annaggahaNaM "aDavIe"jaMtaMbhaNNati[bhA.4732] koTTagamAdisu ranne, emeva jaNo ujattha puNjeti| tahiyaM puNa vaccaMte, catupadabhayaNA tu chddisgaa| cU-kohagaM nAma jahA pulikoTTaM corapallikoTTaM vA / iha puNa ahigAro jattha logo aDavIe pauraphalAe gaMtuMphalAI sosetitaMkoTTagaMbhaNNati, pacchA bhaMDIebahilaehiyaANeti, AdisaddAto puliMdakoTThAdisu jatta jaNo puMjeti / etesu vi gahaNapacchittaM emeva daTThavvaM jahA vasamANe, navaraM imo visaso - tattha gacchaMtassa cauhiM padehiM chaddisiyA chasaya chaddisiyA bhaMge rayaNA kAyavvA / / [bhA.4733] vacaMtassa ya bhedA, diyA ya rAo yapaMtha uppthe| uvautta anuvautte, sAlaMba tahA niraalNbe|| dhU- vaccaMtassa bhaMgarayaNabhedA ime - diyA gacchati paMtheNa uvautto sAlaMbo / etehiM cauhiM padehiM aTTa bhaMgA bhvNti| diyA paMtheNa uvautto nirAlaMbo / diyA paMtheNa uvautto sAlaMbo / diyA paMtheNa anuvautto sAlaMbo / diyApaMtheNa aNavautto nniraalNbo| evaM uppaheNa vicauro / evaM divasato aTTha bhaMgA / evaM ceva rAtIe vi aTTha bhNgaa| evaM sapaDipakkhavayaNesu solasa bNgaa| ahavA-imA bhaMgarayaNavihI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/916 [bhA.4734] aTThaga caukka duga, ekkagaMca lahugA ya hoMti gurugaay| suddhA egaMtaritA, paDhamarahiyasesagA tinni| cU-aTThavArA divasaM gahaNaM kareMteNa aho lahuga-akkhanikkhevaM kAraMtehiM latA ThAveyavvA / tassa ahoanne aTTha raatiigghnnNkrtehiNgurug-akkhnnikkevaakaayvvaa|etesolsbitiypNtiie| kaha? bhannai-caurocauro lahugurugA akkhanikkhevA kAyavvA jAva sols| tatiyapaMtIe dodo lahuguru akkhanikkhevA kAyavvA jAva solasa / cautthapaMtIe ekkakaM lahu guruM akkhanikkhevaM karejA jAva solasa |asyaiv pradarzanArthaM "suddhA egaMtaritA" pacchaddhaM / paDhamAepaMtIe solasovari suddharahiyattaNato egataraM na labbhati / "sesaga"tti bitiya-tatiyacautthA paMtI, eyAo tinni, etAsu suddhA egaMtariyA lbmNti|ahvaa- "suddhA egaMtaritA" eyaMpacchaddhaMsuddhabhaMgappadarisaNatthaM bhaNNati / paDhamabhaMgarahiyA jeNa so savvahA suddho labmati / sesA je tinni egaMtarasuddhA tatiyapaMcama-sattamA te aNpadesu kesu vi asuddhA / gADhakAryAvalaMbanatvAt / evaM bitiyaTThage vi egaMtarA suddhA, sesA asuddhA / AlaMbanAbhAvAt / biya-tiya-paMcama-navame ya ekkaM saTThANaM pacchittaM bhvti| sesesu ekakArasasu bhagesu saMjoga pacchittaM ||tNc imaM pacchittaM[bhA.4735] lahugA ya nirAlaMbe, divasato rattiM havaMti ctugurugaa| lahugo ya uppaheNaM, rIyAdI cev'nuvutto|| ghU-divasato jattha jattha nirAlaMbo tattha tatthaGka / rAto jattha jattha NirAlaMbo tattha tattha kA / divasato jattha jattha uppaheNaM tattha tattha mAsalahuM / divasato ceva anuvautto jattha jattha tattha vi mAsalahuM / anuvauttoya iriyAsamitIe jaMAvajati taM ca pAvati |anuvuttss uppahesu rAto mAsaguruM / ahavA[bhA.4736] diya-rAto lahu-gurugA, ANA cau guruga lahuga lhugaay| saMjama-AyavirAhaNa, saMjame ArovaNA innmo|| dhU-asuddhesubhaMgesudivasatokA / rAtokA / titthkraannNaannaabhNge|annvtthaaeculhuN| micchattaMjanitassa kAvirAdhanA duvidhA-saMyamavirAdhanA aayviraadhnaac| tattha saMjamavirAdhane ArovaNapacchittaM // taM ca imaM[bhA.737] chakkAya causu lahugA, paritta lahugA ya guruga saahaare| saMghaTTaNa paritAvaNa, lahuguruga'tivAyaNe mUlaM // dhU-evaM ceva kAyapacchittaM divasa-rAIhiM visesijjati[bhA.4738]jahi lahugA tahi gurugA, jahi gurugA kAlao tahiM gurugaa| chedo ya lahuga gurugo, kAesA''rovaNA rattiM / / cU-jattha divasato kAyapacchittaM mAsalahuM caulahuMchallahuM ca, rAo te ceva gurugA dAyavvA / jattha puNa ete mAsAdigA gurugA tattha te ceva mAsagurugAdigA kAlagurU dAyavvA, chedo jattha lahugo tattha so cheva gurugo kIrati, eyaM rAo kAyapacchittaM bhaNiyaM ||aayviraadhnaa imA[bhA.4739]kaMTa-'TThikhANu vijjala, visama darI niNNa muccha-sUla-vise | vAla-'cchabhalla-kole, sih-vggh-vraah-mecchitthii||
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 916, [bhA. 4740 ] [bhA. 4740 ] tene deva - maNusse, paDinIe evamAdi AtAe / mAsa ca chacca lahu gurU, chedo mUlaM taha dugaM ca // cU-kaMTageNa vijjhati, aTThI haDDuM tena dukkhavijjati, khANutti khANugeNa dukkhavijjati, vijjalaM, udagacikkhillaya tattha paDejjA, visamaM niNNamuNNataM tattha vi paDijjA, darI-kumArAtI tatthaM pAdo vimoijjati NiNNaM-khaDDA tattha paDati, mucchA vA bhavati sUlaM vA anudhAvati, viseNa vA sappAdiNA vA vAleNa vA khajjati riccho acchapallo tena vA viraMgijjati, kolasuNageNa vA khajati, sIheNa vA, "vaggho" virUvo, "varAho" sUkaro, mecchapuriso vA AhaNejjati, itthI vA uvasaggejjA / ahavA - mecchA itthI uvasaggejjA, tannimittaM mecchapurimo paMtAveja, teNehiM vA baMdhanAdi pAveja, devatA vA chaleja, anno vA koi paDinIyAdI paMtAvejja / tehiM ThANehiM AyavirAdhanA hoja / etesu savvesu paritAvaNAdikesu imaM pacchattaM- "mAsacau" gAhaddhaM / "lahu" guru tti - cattAri mAsA lahugA gurugA, chacca mAsA lahuyA gurugA / imaM anAgADhAdisu pacchittaM / jati AnAgADhaM paritAvijjati to Gka / ahAgADhaM to GkA / aha dukkhAdukkhaM bhavati phru / aha muccha bhavati pra / kicchapANe che0 / kicchurasAse mU0 / samugdhAte I aNavaTTho / aha kAlagate pAraMciyaM / imaM AyavirAdhanAe divasarAtiniSphaNNaM [bhA.4741] kaMTa-'TThimAtiehiM, divasato savvattha caugurU hoMti / rattiM puNa kAlagurU, jattha ya annattha Atavadho // cU- uccAritasiddhA / / 51 [bhA. 4742 ] porisiNAsaNa paritAva ThAvaNa teNe ya deha uvahigataM / paMtAdevatachalaNe, maNussapaDinIyavahaNaM vA // cU- tannimittaM suttaporisiM na kareti mAsalahuM, aha attha porisiM na kareti to mAsaguruM, suttaM seti / atthaM nAseiGkA / paritAvaNa tti gatArthaH / "ThavaNa" tti - anAhAraM Thaveti Gka, AhAraM Thaveti GkA, parittaM Thaveti Gka, anaMte GkA, asnehaM ca Thaveti Gka, sasnehaM GkA / jai miccho mAreti to pAraciyaM / aha ekko ohAvati mUlaM, dosu avaDaM, tisu pAraMciyaM / "tena" tti uvahIteNA sarIrateNA vA, uvahIe uvahinipphaNNaM bhANiyavvaM, sarIrateNaehiM jati ekko sAdhU hIrati to mUlaM, dohiM aNavaTTo, tihiM pAraMcito / paMtA devatA chaleti cauguruM / paDinIto itthi puriso napuMsago vA haNati GkA / esA AyavirAdhanA // [bhA. 4743] evaM tA asahAe, sahAyagamaNe ime bhave dosA / jaya ajaya itthi paMDo, aMjatI saMjatIhiM ca // cU- tattha je te "jayA" te ime [bhA. 4744] saMviggamasaMviggA, gItA te ceva hoMti u agItA / lahugA dohi visiTThA, tehi samaM ratti gurugA u // - saMviggA gIyatthA, asaMviggA gIyatthA / saMviggA agIyatthA, asaMviggA agIyatthA / etesiM pacchittaM pacchaddheNa- saMviggehiM gIyatthehi jati jAti divasato to caulahu, ubhayalahuM / asaMviggehiM gIyatthehiM samaM jati jAti to caulahuM kAlalahuM tavaguruga / asaMviggehiM agIyatthehiM
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 nizItha - chedasUtram - 3- 15/916 ulahugaM ubhayagurugaM / evaM divasato bhaNitaM / ratti tehiM ceva samaM gacchaMtassa caugurugA, evaM ceva tavakAlehiM visesiyavvA / / ajayattiM te ime [bhA. 4745] assaMjaya-liMgIhiM tu, purusAgii paMDaehiM ya divA u / assoya soya challahu, te ceva ya ratti gurugA tu // - asaMjatA gihiliMgI, vA liMgameSAM vidyata iti liMginaH - anyapASaMDina ityarthaH / te gihatthA soyavAdI asoyavAdI, liMgiNo vi asoyavAdI soyavAdI / jai gihIhiM asoyavAdIhiM samaM vaccati ubhayalahu~, tehiM ceva soyavAdIhiM samaM vaccati phrukAlaguruM tavalahuM / annaliMgIehiM asoyavAdIhiM samaM vaJcati challahuA tavagurugA kAlalahuA, tehiM ceva soyavAdIhiM challahu dohiM vi gurugaM / idAniM napuMsagA te duvidhA - purisanevatthiyAya itthinevatthiyA ya / je te purisanevatthiyA te gihatthA liMgI vA puNo asoyasoyabhedeNaM bhiMdiyavvA, etehiM saha divasato gacchatassa pacchittaM jahA asaMjayaliMgapurisANaM bhaNiyaM tahA bhANiyavvaM / evaM divasato bhaNiyaM / rattiM chagguruA tavakAlavisesiyA, eva ceva bhANiyavvA // idAniM " itthIsu" bhaNNaipAsaMDinitthi paMDe, itthIvesesu divasato chedo / tehiM ciya misi mUlaM, diya- rattiM dugaM tu samaNIhiM // [bhA. 4746 ] cU- parivvAiyAdisu pAsaMDiNitthIsu gihatthIsu ya paMDe ya itthavesadhArage etehiM divasato gacchaMtassa chedo bhavati, etehiM ceva saha gacchaMto nisi mUlaM bhavati / samaNIhiM samaM jati divasato jAti to aNavaTTho, aha rAto samaNIhiM samaM gacchati to pAraMcito // ahavA [bhA. 4747] ahavA samaNA'saMjaya, assaMjati-saMjatIhi diyarAto / cattAri chacca lahu guru, chedo mUlaM taha dugaM ca // cU- avazkalpaH- saNehiM saddhiM divA vaccati Gka / rAtoGkA / sAmaNNeNa assaMjaeNa saha divasato gacchati phru / rAto rprA / sAmaNNeNa asaMjatIhiM saha divasato gacchati cheo / ratti mUlaM / saMjatIhiM samaM divasato gacchati aNavaTTho / rattiM pAraMcito // aDavIe tti gataM / annagahaNaM gataM / idAniM '"tattha gahaNaM" ti dAraM / tattha gahaNaM nAma je te rukkhA jesu taM palaMbaM uppajjati tattheva taM paDiyaM geNhati / tassimo atideso [bhA. 4748 ] jaha ceva annagahaNeSranne gamaNAdi vaNNiyaM eyaM / tattha gahaNe vi evaM, paDiyaM jaM hoti acitte / / cU- annaggahaNe koTTAdisu bhaMgavigappeNa jA sodhI dosA ya je vaNNiyA, tattha gahaNe viTThA paDitaM acittaM Adi kAuM sacceva sodhI dosA ya aparisesA vaNNeyavvA jAva samaNIhiM saha gamaNaM ti // evamatidesaM kAuM ti aparituSTaH AcArya vizeSajJApanArthaM vA idamAha[bhA. 4749 ] tattha gahaNaM pi duvihaM, pariggahamapariggahaM duvidhabheyaM / diTThAdapariggahite, pariggahite anuggahaM koti // - tattha gahaNaM duvidhaM sapariggaha apariggahaM / "duvidhabheda" ti - puNo ekkekko bhedo sacittAcittabhedeNa bhiMdiyavvo / "diTThAdiapariggahie" tti - jaM taM apariggahiyaM taM acittaM taM
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4749] geNhatassa jA heTThA ArovaNA bhaNitA "diDhe saMkAbhotigAdi" sA savvA bhANiyavvA / jaM pi ArigahaM sacittaM tattha vi "di?" saMkAbhotigAditaM ceva / navaraM - kAyapacchittaM paritte lahugA, anNtegurugaa|etesucev sapariggahesu "koti"tti-bhaddo anuggahaM kareja-anuggahaMmanyata ityarthaH, paMto puNo paMtAvaNAdi karejja / sapariggaho imesiM[bhA.4750] tiviha pariggaha divve, caulahu cauguruga chllhukkaasaa| ahavA challahuga ciya, aNtguruutivihdvvmmi|| dhU-jaMtaM sapariggahaM taM tihiM pariggahiyaM hojjA - devehiM mANusehiM tiriehiM / jaMtaM devehiM taM tivihaM hojjA - jahannaM majjhimaM ukkosaM / jahannaM vANamaMtarehiM, majjhimaM bhavaNavAsijotiehiM, ukkosaM vemANiehiM / divvaM jahannaM vANamaMtarapariggahiyaM geNhatiGka / majjhimaM pariggahaM (hiyaM] geNhatiGkA / ukkosaM pariggahiyaM geNhati chllhu| adhavA - tisu challahuaMtavakAlavisesiyaM, ukkosaehiM dohiM vi guruaMkAyavvaM // divvaM gataM / idAniM mANussaM[bhA.4751] sammayara samma duhA, samme liMgi lahugurugo gihiesu / micchA liMgi gihI vA, pAgaya-liMgIsu cau lhugaa|| cU-jaMtaMmANussaMpariggahiyaMtaMduvihaM-sammaddiTThipariggahiyaM, "iyare"ttimicchaddihipariggahiyaM vaa| "samma duha"ttijaMtaMsammaddiTThipariggahiyaMtaMduvidhaM- "sammaliMgi"tti, sAvaehiM liMgathaehiM ya / liMgatthapariggahie mAsalahu, sAvagaparaggahira mAsaguru / jaM taM micchAdiTThipariggahiyaM taM cauvvihaM, taMjahA-annapAsaMDipariggahiyaM, gihatyehiyapAyAvaccapariggahiyaM koDuMbiya pariggahaM DaMDiya pariggahaM ettha gihIhiM pAgatehiM annapAsaMDiyaliMgIhiM ya caulahuyA pacchitta / / [bhA.4752] gurugA puNa koDuMbe, chalahugA hoti ddNddigaaraame| __ tiriyA u duTTha-'duTThA, duDhe gurugetare lhugaa|| cU-koDuMbiyapariggahe kA / iMDiyapariggahe phu| mANusapariggahaM gataM / idAniM tiriyapariggaraM duvihaM-duDhehiM ya aduDhehiM ya / ahisuNayA anihuyahatyimAdi duDhesu gurugA iyara tti aduTThA, tesu lhugaa|| tiriyapariggahiyaM gataM / "pariggahenuggahaM koI"tti asya vyAkhyA[bhA.4753] bhaddetarasura-maNuyA, bhaddo ghippaMti daguNaM bhaNati / anne vi sAhu geNhasu, paMto chaNhegatara kujA // ca-jesiM so pariggahote bhaddatA vA hoja, iyarA vA paMtA vA / jatthaje surAvA maNuyAvA jehiM taMpariggahiyaM bhaddagehiM tetaM gheppaMtaMdaTuMbhaNeja- "laTuMkayaMjaMtepalaMbagAgahiyA, amhe mo tAritA, bho he sAhU! anne vi paJjattie geNhesu, puNo vA geNhejaha" |jo puNa paMto so imesiM chaNhaM bhedAnaM egataraM kujA / [bhA.4754] paDisehaNA kharaMTaNa, uvAlaMbhopaMtAvaNA ya uvahimmi / geNhaNa-kaDDaNa-vavahAra-pacchakaDuDDAha nivvise|| ghU-puvvaddheNa paMcapadA gahitA / geNhaNAdI savvaM pacchaddhaM chaTTho bhedo| tatya "paDiseho" imo[bhA.4755] jaMgahitaM taM gahitaM, bitiyaM mA geNha harati vA gahitaM / jAyasu va mamaM kaje, mA geNha sayaM tu pddiseho||
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 nizItha-chedasUtram -3-15/916 dhU-uccAriyasiddhA / / "kharaMTaNA'' imA[bhA.4756] dhI muMDio durappA, dhiratthu te erisassa dhammassa / annassa vA vi labmasi, mukko si kharaMTaNA esA // cU-mae mukko, anno te koi sikkhavaNaM kAhiti, evamAdiNippivAsA kharaMTaNA / / imo sappivAso "uvAlaMbho"[bhA.4757] AmaphalAi na kappaMti, tujjha mA sesae vidUsehiM / mA ya sakajje mujhasu, emAdI ho uvaalNbho|| cU-paMtAvaNA uvadhiharaNaMca pasiddhA, pacchitteNa vA saha bhaNihiti / etesupaMcasu vi padesu pacchittaM bhaNAti[bhA.4758] lahugA anuggahammI, appattiya guruga tIsu tthaannesu| paMtAvaNa caugurugA, appabahummI hite mUlaM // cU- jassa so ArAmo paDiggahe so jati ciMteti-anuggaho jaM me sAdhavo palaMbe geNhati / ettha anuggahe caulahugA |ah appattiyaM kareti tuNhikko ya acchati tAva cauguruM / appattieNa vA tayo pagArA kareja - paDiseha, kharaMTA, uvAlaMbhe / etesu tisu ThANesu patteyaM cugurugaa| sAmaNNeNaM paMtAvaNe caugurugA, appe vA bahummi vA uvahimmi harite mUlaM bhavati / ahavA - uvhinipphnnnnN|| [bhA.4759]paritAvaNA ya porisi, ThavaNA mahata muccha kiccha kaalgte| mAsa cau chacca lahuguru, chedo mUlaM taha dugaMca / / cU-paMtAviyassa anAgADhaparitAvaNA gaaddhpritaavnnaa|ahvaa-pNtaavitopritaavnnaabhibhuuo suttaporisiM na kareti mAsalahuM / asthaporisiM na kareti mAsaguru / suttaporisiM akaremANA suttaM nnaasiNtingk| atthaM nAsiMtikA / anAhAra tthvetingk|aahaarimek / prittengk| anaMte kA / phAsue k| aphAsue kA / asineheka / siNihe kA / mahAdukkhe / mucchAe farkI / kicchapANe chedo| kicchussAse mUlaM / saMmohate aNavaThThappo / kAlagae pAraMciyaM // sA paritAvaNA imehiM tAliyassa bhavati[bhA.4760] kara pAda DaMDamAdihi, paMtAvaNe gADhamAdi jA carimaM / appo u ahAjAto, savvo duviho vijaMca viNA // dhU- hattheNa vA pAdeNa vA DaMDeNa AdiggahaNeNa latAdisu paMtAvejjA / paMtAviyassa anAgADhAdivikappA bhavati / tesuya caulahugAdi jAva carimaM paccittaM bhavati |tNc anaMtarameva bhaNiyaM / "appabahabummi hite' tti asya vyAkhyA-appo u pacchaddhaM / appovadhI ko ? esA - pucchaa| uttrN-ahaajaato|ktiruuvo? atrocyate-rayaharaNaM, do nisijjAo, muhapottiyA, colapaTTo ya / bahu keriso? savvo tti coddasaviho / ahavA duvidho vi-ohito uvaggahito y| codagAha - "kahaM uvadhiniSphaNNaM, kahaM vA mUlaM ?" atrocyate - pamAdato uvadhinipphaNNaM, aha dappato palaMbe geNhaMtassa savvopakaraNAvahAro to mUlaM bhavati / ahavA-savvovakaraNe hite niyamA paraliMgaM bhavati, tena mUlaM bhavatItyarthaH / jaMca eteNa uvadhiNA viNA kAhiMti pAvihiMti vaa|| kiM ca taM? ucyate
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 916, [bhA. 4761] [ bhA. 4761] taNagahaNe jhusiretara, aggI saTThANa abhinave jaM ca / esapellaNa gamaNe, kAe suya maraNa tohANe // cU- sItAbhibhUtA taNaM sevaMti jhusire Gka / itare tti - ajjhasire sevaMte mAsalahuM / aggI sevaMti tI saTThANa caulahu~ / aha ahiNavaM aggiM jaNeMti to mUlaM / jaM ca aggisamAraMbhe annesiM jIvANaM virAdhanaM kareMti tanniSphaNNaM ca / "esaNaM pellai " tti uvakaraNAbhAve uggamuppAyaNAdoseNa jeNa du gehati tanniSphaNNaM ca / "gamaNe" tti uvahiNa vinA jati sItAdIhiM paritAvijamANA annatitthie ekke mUlaM, dohiM aNavaTTho, tihicarimaM / "kAe"tti aggisevaNA jaM puDhavAdikAe virArheti tannipphaNNaM / ahavA - "kAe "tti aggisevaNA jaM puDhavAdikAe virAheMti tannipphaNNaM / ahavA - "kAe "tti asaNAdisu jaM kAe va haMti tanniSphaNNaM / "sutte"tti suttaM na kareti, atthaM na kareti, suttaM NAseti, atthaM nAseti pacchittaM pUrvavat / uvahinA vinA jati ekko marati tahAvi carimaM / uvakaraNAbhAve jati ekko ohAvati mUlaM, dohiM aNavaTTho, tihiM pAraMcio // uvahi tti gataM / idAniM "geNhaNa kaDDaNa" pacchaddhassa imA vibhAsAgurugA chammAsa kaDhaNe chedo hoti vavahAre / pacchAkaDammi mUlaM, uDDahaNaM viruMgaNe navamaM // [bhA. 4762] cU- palaMbe geNhaMto gahito tassa caugurugA, uvakaraNaM hatthe vA ghettuM kaDDhito tAhe chagguruM, karaNe Arovite vavahAre ya payaTTe chedo| "pacchAkaDo" tti jito tammi mUlaM, tiga- caukka-caccaresu "esa-palaMbahAri" tti uDDAho, hatthe vA pAde vA viruMgite, etesu uDDAhaNa-viruMgitesu dosu vi aNavaTTho // [bhA. 4763] uddAvaNa-nivvisae, egamanege padosa pAraMcI / aNavaTTappo dosu ya, dosu ya pAraMcito hoti // - jati uddavio nivvisao vA ANatto etesu dosu vi pAraMciyaM / "aNavaTThappo" ti pacchaddhaM gatArthaM // adhavA egassa anegANa vA jati padosaM jAti to pAraMcito // imaM pariggahaviseseNa pacchittavisesaM dariseti[bhA. 4764] 55 ArAma mollakIte, parautthiya bhoieNa gAmeNa / vaNi-ghaDa-kuDaMba - rannA, pariggahe ceva bhadditarA // cU- ArAmo molleNa kIo, so puNa keNaM kIto hojjA ? imehiM kuTuMbiNA parautthieNa vA bhoieNa vA gAmeNa vA vaNieNa vA 'ghaDa' tti goTThIe ArakkhieNa vA rannA vA / / [bhA. 4765 ] ete ugeNhate, pacchitta imaM tu hoti nAyavvaM / cattAri chacca lahu guru, chedo mUlaM taha dugaM ca // cU- ittha jati giNhati to imaM pacchittaM mUlaM aNavaTTho pAraMcito tti / ettha vi te ceva bhaddetaradosA paDisehaNAdiyA y|| rukkhAho jaM paDitaM sacittaM ca taM bhaNiyaM / idAniM bhUmiTThio jaM hattheNa pAvati taM geNhaMtassa bhaNNati [bhA.4766] sajiyapatihie lahuo, sajie lahugA ya jattiyA gAsA / gurugA hoti anaMte, hatthappattaM tu geNhaMte //
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/916 dhU-sacittapaiTTitaM acittaM phalaM jai geNhati to mAsalahuM, acittejattiyA "gAsA" kareti tattiyA ceva mAsalahu / jati puNa sacitte acitte vA patihitaM sacittaM geNhati to caulahugA, tatta vijattiyA gAsA kareti tattiyA caulahU / evaM pritte| anaMte ete ceva gurugA pacchittA |bhuumittttito rukkhaTThiyaM geNhaMto evaM bhaNito, ettha vi diDhe saMkAbhotigAdI savve dosaa|tivihprigghe dosA yavacaMtassa yaje dosA jAva ArAmamollakIe tti savvaM bhANiyavvaM / / [bhA.4767] emeva ya saccite, chubhaNA ArubhaNA ya paDaNA y| jaMetthaM nANattaM, tamahaM vocchaM smaasennN|| dhU-prathamapAto gatArthaH / chubhaNA, ArubhaNA, paDaNA ya tinni vi mUladArA uvaNNatthA / pacchaddhaM kNtthN| [bhA.4768] taM saccittaM duvihaM, paDiyApaDiyaM puNo parittitaraM / paDiyAsati ya'pAte, chumati kaThThAtie uvriN|| zu-puvvaddhaMgatArthaM / ettha "sacitta" mitimuuldaarNgtN| idAni "chubhaNa"tti- "paDiyAsati" pacchaddhaM / bhUmipaDiyA palaMbassa asati bhUmiTTito rukkhaTTitaM palaMbAdi jAhe na pAvati tAhe palaMbapADaNaTThA kaTThAdI uvari chubmati / taM kaTThamAdI ThAveMtassa / chubhamANassa vingk|| [bhA.769] chuhamANe paMcakiriyA, puDhavImAdI tasesu tisu carimaM / taM kAya paricayatI, AvaDaNe appgNcev| cU-taMkaTThamAdikhivamANopaMcakiriyAhiMpuTTho,taMjahA-kAtiyAeadhikaraNiyAepAdosiyAe paritAvaNiyAe pANAtivAtakiriyAe ya / saMpattIo vA mA vA hou tahAvi pNckirio| puDhavikAyAdisu tasAvasANesu ya jIvesu saMghaTThAe paritAvaNae uddavaNAe / etesu tisu ThANesu mAsAdI ADhattaM mUlaM pAvati, tisu paMciMdiesucarimaM bhavati, kaTThAdi khivaMto taM vaNassatikAyaM paricayati, so yalaguDAdI "AvaDaNe" tti- paJcupphiDiyaNiyatto appaNo ceva ApaDati, ettha AyavirAdhanA // kahaM puNa tattha chakkAyavirAdhanA? ucyate[bhA.4770] pAvaMte pattammiya, puNo paDate ya bhUmipatte y| raya-vAsa-vijumAdI, vAta-phale macchigAdI tse|| ghU-pAvaMti tti-hatthamuttaMjAva rukkhaM na pAvati etthaM aMtarA tNpaavNtN-gcchNtmityrthH| chaNhaM kAyANaM virAhakaM / "pattammi" yarukkhaMjatA pattaMetthavichakkAyA, puNopaDataMchakkAe virAdheti, bhUmipaDie vi chkkaayaa| kahaM ? ucyate - etesu causu vi ThANesu ime chakkAyA saMbhavaMti, "rao"tti - puDhavi, vAse paDate udagaM vijummi aganikAe virAheti, vAukAyaM virAheti, rukkhe "palaMbA" AhaNaMtassa vaNassatI, tasA nacchigAdigA saMbhavati // eya ceva puNo phuDataraMdarisijati[bhA.4771] raya-khollamAdisu mahI, vAsosA udaga aggi davadaDDe / tattheva'nila vaNassati, tasA u kimi-kiidd-sunnaadii|| dhU-khollaM kottharaM, tattha puDhavisaMbhavo, panne tayAe vA vAsaM paDati, ome vA mahiyAe vA paDatIe udagavirAdhanA, vijUevaNadavAdiNA vA daradaddhe aganI, tatthevANilo ttivAtaM virAhejA,
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 uddezaka H 15, mUlaM-916, [bhA. 4771] so ceva vaNassatI pattapupphaphalAdi vA, tasA macchiyA kimiyA vA kIDA vA sauNAdi vA, evaM tAva aprApte kaTTe virAdhanA chaNhaM kAyANaM bhaNitA / patte vi evaM ceva, puNo paDate evaM ceva, bhUmipatte vi evaM ceva ||jo bhaNNati[bhA.4772] appatte jo u gamo, so ceva gamo puNo pddtmmi| socevaya paDitammi vi, nikaMpe ceva bhuumiie|| cU-uccariyasiddhA / "nikaMpe ceva bhUmIe" tti-jahiM Thito ThANe kaTaM khivaMto thAmaM baMdhati, tattha vipAtANaM nippagaMpatte ya puDhavAdINaM chaNhaM kAyANaM virAdhanA bhavati, adhavA-taM kaTTha paDitaM nippagaMpAe bhUmIe puDhavAdIyANaM chaNhaM kAyANaM gADhataraM virAdhanaM kareti / / [bhA.4773] evaM davvato chaNhaM, virAhato bhAvato u iharA vi| cijjati hu ghanaM kammaM, kiriyAgahaNaM bhayanimittaM / / cU- eteNa jahAsaMbhavappagAreNaM davvato chaNhaM pi kAyANaM virAhago bhavati / bhAvao puNa "ihara" tti-jati vina virAheti tahAvichaNhaM kAyANaM virAhatoceva bhavati / kaha? bhAvapANAtivAtato nirpeksstvaat| bhAvapANAtivAeNaya jahA ghaNaM kammaM vijjatina tahA davvapANAtivAeNa, jao "uccaalymmipaade"||codgaah- "jaM bhaNiyaMpaMcahi kiriyAhiM puttttho"tti|tNkhN? jati navirAheti to paritAvaNiyA pANAtivAyakiriyA ya kuto saMbhavaMti? aha virAdheti to eyAo hojA, pAdosiyA kahaM hojjA? AcArya Aha - kiriyAgahaNaM bhayajaNaNatthaM kIrati / ahavA - jatthaegA kiriyA tattha diTThivAyanayasuhumattaNaopaMcakiriyAo bhavaMti, ato paMca kiriyaggahaNe na dosA / evaM tAva saMjamavirAdhanA bhaNitA / AyavirAdhanA kahaM bhavati? ucyate[bhA.4774] kuvaNaya patthara leDU, puvbucchUDhe phale ya pvddte| paccupphiDaNe AtA, accAyAme ya htthaadii| ghU-annena keNa tipubbaM palaMbatthiNA "kuvaNa" tti lauDago, so khitto vilaggoacchamANo vAupaogeNa sAdhuNA vAjaMkhittaM tena saMcAlito paDato sAdhuM virAhejA, evaM pattharo leTU phalaM vA paDato / ahavA - jaM sAdhuNA ghattiyaM taM khoDAdisu paJcupphiDiyaM AhaNejA, bAhU vA accAyAmeNa dukkhejjA / evaM AyavirAdhanA bhavati // "chubhaNe"tti dAraM gataM / iyANiM ArubhaNatti dAraM[bhA.4775] khivaNe vi apAvaMto, dUhati tahi kNtt-vicchuu-ahimaatii| pakkhi-taracchAdi vaho, devtkhittaadikrnnNc|| cU-khitte vi kaTThAdige jahA palaMbA na paDaMti apAveto ahe Thito alabhaMto tAhe palaMbaTThA taM rukkhaM duruhati, tattha duruhaMtI jattiyAte bAhukkhevehiM caDati tattiyA / anaMte te ceva cugurugaa| evamAdi kAyavirAdhanA / imA AyavirAdhanA-tehiM caDato kaMTagehiM vijjhati, vichieNaM sappeNa vAkhajati, seNamAdipakkhINavAAhammati, taracchabhAdiNAvAkhajjati, devatA vAjassa pariggahe so rukkho sA ruTThA khittacittAdikaM karejjA / / ahavA[bhA.4776] tatva ya niTThavaNaM, aMgehi samohatehi chkkaataa| ____ ArovaNa savve vA, gilA NaparitAvaNAdIyA // dhU-sA devatA ruTTA tattha "niTThaveti"tti mArejjA, ahavA sA devatA ruTThA pADejA, tattha se
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/916 anaMtaraM aMgaM savvANi vA samohaNaMti-bhajjaMtItyarthaH / jattha ya paDati tattha chaNhaM jIvanikAyANaM virAdhanaM karejjA, ettha kAyArovaNA pUrvavat / paritAvaNAdI ya gilANArovaNA pUrvavat // orohaNaM tti dAraMgataM / idAni "paDaNa"tti dAraM[bhA.4777] gelaNNamaraNamAtI, je dosA hoti duruhmaanss| teceva ya sAruvaNA, savisesA hoti pvddte|| cU-katAsisotatyacaDaMtopaDejA sayameva, etthayadosAbhANiyavvAjeAruhaMtassa paDaNamAdI bhaNitA / jA ya AyasaMjamavirAdhaNA, jaM ca pacchittaM, taM savvaM paDate bhANiyavvaM savisesaM / savisesaggahaNaM ArubhaMtassadosANaM saMbhavo bhaNito, paDate puNa niyamAgilANagA samugghAyAdiyA dosA / / paDaNa tti dAraM gataM / idAni "uvahi"tti dAraM[bhA.4778] taMmUlamuvahigahaNaM, paMto sAdhUNa ceva svvesiN| taNagahaNa aggipaDisevaNA ya gelnnnnpddigmnnN|| cU- jassa so pariggahe so bhaNati- kIsa me anApucchAe geNhati, tannimittaM jo paMto so tassa vA sAdhussa annassa vA sAdhussa savvesivA sAdhUNa vA uvadhiM geNhati, ettha se mUlaM pacchittaM uvadhiniSphaNNaM vaa| __ ahavA-ahAjAtemUlaM, sesesu ukkosae (AyaM bilaM]Gka, majjhimae mAsalahU, jahanne pnngN| evaM vahiNA haDeNaM taNANijhusirANi ya ajjhusirANivA geNhejA, sIteNa vA abhibhUto aggiM sevejA, sIteNavA anAgADhA vi paritAvijeja, sIteNavAajIraMte gelaNNaM vA haveja, sItAbhibhUtA vA sAdhU pAsatthesuannatithiesuvA gihatthesu vA gamaNaM karejja // etesu imaM pacchittaM[bhA.4779] taNagahaNa aggisevaNaM, lahugA gelaNNe hoMti te ceva / mUlaM aNavaThThappo, duga-tiga-pAraMciyaM ThANaM / / dhU-ajjhusirataNesu / jjhusire / parakaDaM aggi sevati / adhinavaM janeti mUlaM, atitAvaNa vAtappaMto natappAmiva tti kAuMjatievAre hatthaM pAdaMvAsaMcAletitattiyA / koI puNadhammasaddhAe aggi na sevati tti paritAvijjati, gilANo vA bhavati tattha caMceva pubvabhaNitaM bhANiyavvaM, sIteNa vA paritAvijaMto pAsatthAdisu jati jAti, ahAchaMdesu, jati ohAvati ekko mUlaM, dohiM aNavaTTho, tisu pAraMcittaM / annatithiesu evaM ceva // uvahitti gataM / idAni "uDDAhe" tti dAraM-je paDaNAdiyA dArA paDilomeNaM ete apariggahe sapariggahe vA bhvNti|jepunn uvahiuDDAhadArAete doviniyamA sprigghebhvNti|asyaarthsy jJApanArthamidamAha[bhA.4780] apariggahita palaMbe, alabhaMto samaNajogamukkadhuro / rasagehI paDibaddho, itare giNhaM u ghito|| dhU-"iyara"tti sapariggahe palaMbe geNhaMto palaMbasAmiNA ghio|| [bhA.4781] mahajanajAnanatA puNa, siMghADaga-tiga-caukka-gAmesu / , uDDahiUNa visajjite, mahajananAte tato mUlaM // dhU- gahito samaNo, mahAjaNassa jANAvio / kahaM ? ucyate siMghADagaThANaM nito, tigaM nIto, caukkaM vA, ArAmAo vA gAmaM nIto, etesu mahAjanaTThANesunIto mahAjanena nAto, jena
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ____59 uddezaka H 15, mUlaM-916, [bhA. 4781] gahito tena mahAjanapurato uDDAhiUNa visajjito tti mukko, ettha se mUlaM bhavati // imo yadoso[bhA.4782] esa tu palaMbahArI, sahoDha gahito palaMbaThANesu / sesANa vivAghAto, savihoDha vilaMbio evaM // cU-jena so palaMbe geNhaMto gahito sotaM siMghADagAdiThANesu neuM bhaNati- "esa mae ArAme tti coro gahio palaMbe haraMto, sahoDha tti sariccho, evaM so "savihoDha' tti - lajjAvanijjaM belaMbiya ivavilabito / ahavA- trikAdiSuitazcetazca nIyamAno mahAjanena dRzyamAnaH "kimidaM kimidaM ?" iti pRcchakajanasyAkhyAyamAno sa lajjamAnamadhoSTivivarNaviSaNNamukho dRzyamAno dhigjanenocyamAno svakRtena karmaNA vilaMbito iva vilaMbi, evaM vilaMbite sesANa vi sAdhUNa jahuttakiriyaTTiyANaM savve ete akiriyaTTiyA iti vAghAto bhavati // uDDAhe tti dAraMgataM / idAni jaMtaMheTThA bhaNiyaM- "ANANatthamicchattavirAdhanA kassa'gIyatthe"tti, eyaM uvari bhaNihiti"tti taM idAniM pattaM / tattha paDhamaM "ANe" tti dAraM - bhagavatA paDisiddhaM "na kappati" tti, palaMbaM geNhaMteNa ANAbhaMgo kto| tammiya ANAbhaMge cauguru pacchittaM / codagAha[bhA.4783] avarAhe lahugataro, ANAbhaMgammi gurutaro kihnnnu| ANAe ciya caraNaM, tabbhaMge kiM na bhggNtu|| ghU- "avarAho"tta carittAiyAro / tatcha pacchittaM daMDo lahutaro syAt / kahaM ? ucyate - bhAvadavvapalaMbe mAsalahuM, bhavito abhinne paritte caulahuM / iha yaANAbhaMgecaugaraMto vahaMnu eyaM evaM bhavati- "avarAhe lahuyataro sati jIvovaghAe vi, ANAe puNa nasthi jIvovaghAto' tti / AcAryAha-ANAe cciya caraNaM ThiyaM, ato tabbhaMge kiM na bhaggaM? kimiti pariprazne / AcArya ziSyaM pRcchati - kiM tat vastu asti yad AlamaMge na maSyate ? nAstyevetyarthaH / ata AjJAyAM guruttaro daMDo yuktaH, avarAdhe lahutaro iti / imassa ceva atthassa sAhaNNaTThA imo diluto[bhA.4784] soUNa ya ghosaNayaM, apariharaMtA vinAsa jaha pattA / evaM apariharaMtA, hitasavvassA tu sNsaare|| cU- rannA ghosAviyaM sotUNa taM apariharaMtA jahA dhanavinAsaM sarIravinAsaM ca pattA, tahA titthakaraNisiddhaM apahiraMto hiyasaMjamadhaNasavvasAro saMsAre dukkhaM pAveMti ||bhddbaahukyaa gAhA etIe ceva bhAsakAro vakkhANaM kareti[bhA.4785] chappurisA majjha pure, jo AsAdejja te ayaannNto| taMDaMDemi akaMDe, suNaMtu paurA! janavayA! y|| ghU-kahA koti naravatI, so chahiM purisehiM annatare kajje tosito imeNa'tyeNaghosaNaM karetimajhaMcha maNusA savisayapure appaNo icchAe viharamANA anuvaladdharUvA vi jo te chivati vA pIDeti vA mAreti vA tassa uggaMDaMDaM karemi, suNaMtu eyaM puNa janavayA // [bhA.4786] Agamiya pariharaMtA, niddosA sesagA aniddosaa| jinaANAgamacArI, adosa itare bhave dNddo|| cU-tavatejanavayADaMDabhItA te purisepayatteNa AgamiyapIDAparihArakayabuddhIje tesiMpIDaM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/916 pariharaMtitepadosA, je puma anAyAramaMtAna prihrNtiternnaaddNddiyaa|evNraayaanno ivatitthakarA, puramiva logo, puri iva chakkAyA, ghosaNa ya chakkAyavajjaNaM, pIDA iva saMghaTTaNAdI, evaM juhuttaM chakkAyavajjaNaM jinAnAgamacArI kammabadhaNadaMDadoseNa aDaMDA, itare bhave puNo puNo sArIramANasadukkhadaMDeNa ddNdditaa||aanne tti dAraM gataM / idAni "aNavattha"tti dAraM[bhA.4787] egeNa kayamakajaM, kareti tappaccayA puNo anno| sAyAbahula paraMpara, vocchedo saMjama-tavANaM / / dhU-egeNa kato, "tappaccaya" tti esa Ayario suadharo vA evaM kareti nUnaM natyettha dosA, ahaM pi tappaccayAto karemi tti tato vi anno kareti, evaM sokkhapaDibaddhANaM jaM saMjamatavapadaM puvAyarieNa vajjitaM taM pacchimehiM adiTuMti kAuM vocchiNNaM ceva / idAni "miccha"tti dAraM[bhA.4788] micchatte saMkAdI, jaheva mosaM taheva sesaM pi| micchattathirIkaraNaM, abbhuvagama vAraNamasAraM / / ghU-anabhiggahiyasammamicchANaM micchattaM janeti, jahA evaM mosaMtahA sesaM pi savvaM, etasiM mosaM saMkaM vAjaNeti, AdisaddAto kaMkhAdI bhedA daTThavvA, micchattavaliyabhAvassa sammattAbhimuhassa palaMbagahaNasArisaNAto micchatte thiraM bhAvaM jaNei, "abbhuvagamo"tti pavvatiukAmassa vA anuvvayANi vA ghettukAmassa sammaddasaNaM vA paDivajjitukAmassa bhAvaparAvattaNaM kareti, pavayaNe siDhilabhAvaMjaNeti, taMdaTuM sehAdi vA paggimaNAdi kareja |ahvaa-abbhuvgmN saMjame kareMtassa saMjamAsaMjame vA sammaiMsaNe vA vAraNaM kareja - 'mA eyaMpaDivajaha, "asAraM"ti - eyaM pavayaNaM nissAraM, mae ettha imaMca imaM diTuM" ti // micchatte tti gataM / idAni "virAdhane"tti dAraM - sA duvidhA AyAe saMjame ya / do vi puvabhaNitA, tahAvi / imo viseso bhaNNati[bhA.4789] rasagehI paDibaddhe, jibbhAdaMDA atippamANANi / bhottUNa'jIramANe, virAdhanA hoti aataae| dhU- palaMbarasagiddho "jibbhAdaMDi"tti atIvagiddhe atippamANe bahu bhutte ya ajIramANA sajjavisUtitAdI karejja, evamAdI AyavirAdhanA gatA // idAniM saMjamavirAdhanA[bhA.4790] taM kAya pariccayatI, nANaM taha daMsaNaM carittaM ca / bIyAdI paDisevaga, logo jaha tehi so puttttho|| dhU- "taM kAyaM paricaya" iti puvvaddhassa imA do vibhAsagAhAo[bhA.4791] kAyaM pariccayaMto, sese kAe vae ya so cayati / nANI nANuvadese, avaTTamANo u annaannii|| [bhA.4792] daMsaNacaraNA mUDhassa natthi samatA vA nasthi smmNtu| viratIlakkhaNacaraNaM, tadabhAve natthi vA tNtu|| dhU- palaMbe geNhateNa vaNassatikAo pariccatto, vaNassatikAyaparicAgeNa sesA vi kAyA pariccattA, evaM chakkAyapariccAge paDhamavayaM pariccattaM, tassa ya paricAge sesavayA viparicattA / evaM avvatI bhavati / dAraM / jahA annANI nANAbhAvato nANuvadese na vaTTati evaM nANI vinANuvadese avasa'to nicchayato nANaphalAbhAvAo annANI ceva / dAraM / nANAbheva mUDho bhavati, mUDhassa ya
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4792] dasaNacaraNA na bhavaMti / adhavA - jeNa jIvesu samatA natthi palaMbagahaNAto tena sammattaM nasthi / daarN| viratilakkhaNaM cArittaM bhaNiyaM, taM ca palaMbe geNhaMtassa lakkhaNaM na bhavati, "tadabhAve" tti lakkhaNA bhAvecArittaMnasthi, vA grahaNAtapavAdegRNhato'picAritraM bhavatyeva / daarN| "bIyAi"tti phalA bIjaM bhavaMtIti kRtvA bIjagrahaNaM, AdisaddAto phalaM pattaM pravAlaM zAkhA tayA khaMdhaM kaMdo mUlamitti / / codagAha - "kIsa bIyAtI katA? kIsa mUlAdIna katA? savvo vaNassati mUlAdI bhavati tti / AcAryAha[bhA.4793] pAeNa bIyabhoI, codagapucchaA'nupubvi vA esaa| jonIghAte vahatA, tadAdi vA hoti vnnkaao| cU- pAeNa janavayo bIyabhotI, tena kAraNeNaM bIyAI kataM / adhavA - samae tivihA AnupubbIpuvvAnupuvvI pacchAnupubbI aNAnupuvvI / tividhA vi atthato pavijjati, na doso| esa pacchAnupubbI mahitA / adhavA - bIyaM jonI, tammighAtie savve ceva mUlAdI ghAtitA hoti| ahavA - savvesiM vaNassatikAtiyANaM "tadAdi"tti bIyaM Adi / kahaM ? jeNa tato pasUtI, tena kAraNeNa AdIe paDisehiyAe savvaM paDisehiyaM bhavati tti kAuMbIyAdigahaNaM kataM / "paDisevagalogo jaha tehiM so puTTho" asya vyAkhyA[bhA.4794] viratisahAvaM caraNaM, bIyAsevI hu sesaghAtI vi| assaMjameNa logo, puTTho jaha so vihu taheva // ghU- jato ya evaM tato jo bIe paDisevati so niyamA mUlAdi sesaghAI bhavati, jo ya te ghAeti tassa viratisabhAvaM caraNaM taM na bhavati, jo ya bIe paDisevati jo jahA logo asaMjato asaMjatattaNato yaassaMjameNa puTTho evaM so vi tehiMpalabehiM AsevitehiM assaMjameNa puTTho, ato palaMbapaDisevagattaNassa paDiseho kjti||viraadhnetti muuldaarNgtN|idaani "kassa'gIyatthe "tti dAraM, eyassa vibhAsA[bhA.4795] kasseyaM pacchittaM, gaNiNo gacchaM asaarveNtss| ___ ahavA vi agIyatthassa bhikkhuNo visylolss| cU-sIso pucchati - esa jo pacchittagaNo bhaNito, esa kassa bhavati ? Ayario Aha"gaNio gacchaM asAraveMtassa, asAravaNA nAma agavasaNA - "ko tattha gato ko vA pucchiuM gato, anApucchA vA, palaMbagahaNA Aloie vA sohiM na deti, na kAravetivA, navA codetivaa'| evaM asAraveMtassa guruNo savvaM pacchittaM bhavati / ahavA - agIyatyo annaM ca visayalolo houM palabegeNhati tassa bhikkhuNopacchittaM bhvti|adhvaa- agIyasthassa gIyatthassa vivisayalolassa evaM pacchittaM bhavati / puNo codagAha - kiM kAraNaM Ayariyassa avirAheMtassa jIvakAe pacchittaM bhavati? AcAryAha-jena so gacchavirAdhanAe vaTTati / kahaM? jena gacchaMna sAraveti / tattha ya ime AyariyabhaMgA - agIyattho Ayario, gacchaM na sAraveti, visayalolo ya, etesu tisu padesu sapaDipakkhesu aTTha bhaMgA kAyavvA / ettha aMtimo suddho / AdimA satta vajanijjA / / kahaM ? [bhA.4796] deso va sovasaggo, vasaNI va jahA ajANaganariMdo / rajaM viluttasAraM, jaha taha gaccho vi nissaaro||
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 nizItha-chedasUtram -3- 15/916 cU- "deso va sovasaggo" tti asya vyAkhyA[bhA.4797] omoyariyA ya jahiM, asivaM ca na tattha hoi gaMtavvaM / uppanne na vasitavvaM, emeva gaNI asAraNito / / cU-jahA deso asivA uvaddavajuttovajanijjo thaagnniiasaarnniovisylolovjnijo| "vasaNI va jahA" asya vyAkhyA[bhA.4798] sattaNhaM vasaNANaM, annatarajuo na rakkhatI rajjaM / ___aMtepure va acchati, kajANi sayaM na siileti|| cU-jahA rAyA rajjaNItijANagoajANagovA vasaNAbhibhUyattaNaorajjamanupAleuna yaannti| adhavA-sesavasaNehiM avasa'to vi visayalolattaNato niccamaMteure acchati tassa virajaM vinassati, evaM gaNiyassa asAraniyassa sAraniyassa vA visayalolassa gaccho vinnssti| "ajANagaNariMdo"ttiasya vyAkhyA-rajjaNItiajANattaNatovavahArAdi kajjANi appaNA "na sIleti" na pekkhati tti vuttaM bhavati, apekkhaMtassa ya rajjaM viNassaMti, anno vA rAyA ThaviJjati, evaM gaNissa vi agIyassa giyatthassa vA asAraNiyassa gaccho vinassai, tena tesuna vasiyavvaM // "sattaNhaM vasaNAdINaM"ti asya vyAkhyA[bhA.4799] itthI jUyaM majaM, migavva vayaNe tahA pharusatA y| DaMDapharusattamatthassa dUsaNaM satta vasaNANi / / cU- itthIsu niccaM Asatto anti, tahA jUte majje ya niccamAsatto acchati, "migavvaM"ti AheDago, etesu niccaasttnntorjNnnsiileti| "vayaNapharuso" ettha vynndosennrjjNvinssti| atiuggadaMDo "daMDapharuso", ettha jano bhayA nassati |atthuppttihetvoje te dUseMtassaatthuppattI na bhavati, atthAbhAve kosavihUNo rAyA viNassati ||ahvaa - anyaH vikalpaH[bhA.4800] ahavA vi agIyattho, gacchaMna sAreti ettha cubhNgo| bIe agIyadoso, tationa sAretaro suddho|| cU-agIyattho gacchaMna sAraveti |agiiyttho gacchaMsAraveti 2|giiyttho gacchaMna sAraveti 3 / gIyattho gacchaM sAraveti (] 4 / ettha paDhamassa do dosA, agIyadoso asAraNadoso ya / bitiyassa ekko agIyattha doso| tatiyassa ekko asAraNadoso / itaro cauttho suddho|| etesiM bhaMgANa imo uvasaMghAro[bhA.4801] deso va sovasaggo, paDhamo bIo va hoi vasaNI vaa| tatio ajANatullo, sAro duviho duhekkeko / cU-paDhamabhaMgillo sovasaggo deso iva paricayanijjo |bitiybhNgillo tassacodaNAvasaNamiva daTThavvaM, tena vsnninnriNdtulloivsopricynijo|ttiybhNgilloasaarniyttnnoajaanngtull eva / ahavA caubhaMgo - agIyattho gacchaMna sAraveti |agiiytyo gacchaMsAraveti / gIyattho gacchaM na sAraveti / gIyatyo gacchaM sAraveti / cautyo suddho / sesesu bhaMgesu desovasaggo paDhamasamo sphuTataraMgAthA avatarati / "rajjaM viluttasAraM" eyassa pacchaddhassa vakkhANaM kajjati "nissAro"tti asya vyAkhyA-"sAro duvidho duhekkikko", niggato sAro nissAro / ko
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4801] puNa so sAro? bhaNNati - so sAro duvidho - loio louttario ya / puNo ekkeko duvidhobAhiro adhibhataro y|| tattha jo loio davidho so imo[bhA.4802] gomaMDaladhannAdI, vajjho kaNagAdi aMto logmmi| louttarito sAro, aMto bahi naannvtthaadii|| cU- "go"tti gAvIo, maMDalamiti visayakhaMDaM, baladdaya khalamaMDalaM kohayamaMDalaM channauiM suraTThA / ahavA- maMDalamitigovaggo evaM mhissyaadii| sAlimAdIe dhannA, AdisaddAtonANAviho kuviyamuvakkharo / evamAdi loio bAhiro sAro / abhitaro suvaNNaM rUpaM rayaNANi ya, evamAdiabhitaro loio| jo puNa louttaro sAro so duvidho - aMto bAhiro ya / tattha aMto nANaM daMsaNaMcArittaM ca / bAhiro-AhAro uvadhI sejjA y|agiiytthss agIyattaNaogIyassaya asAraniyattaNaogaNoduviheNAvisAreNa nissaarobhvtiityrthH|| tamhA gaNiNo gacchaMasAraveMtassa evaM savvaM pacchittaM bhavati / adhavA - vi agIyatthabhikkhuNo visayalolassa / jo agIyattho bhikkhUAyariyANaManuvadeseNa jibhidiyavisayalolatAe palaMbegeNhati, tassa eyaMsavvaM pacchittaM bhavati / codagAha- "NAyaM atthAvattIto jo agIto AyariovadeseNa geNhati tassa natthi pacchittaM" / gIyatthuvadesamaMtareNa ya agIyatthassa sao kajesu pavattamANassa imo doso[bhA.4803] suhasAhagaM pi kajjaM, karaNavihUNamaNuvAyasaMjuttaM / annAtadesakAle, vivattimuvayAdi sehss|| cU-jaM pi ya suhasAhagaM kajaM "karaNavihUNaM" ti anAraMbho, ghaDassa vA jahA cakkAdIkaraNaM tehiMvA vinA anuvAo, jahA miuppiMDAto pddmuppaaeumicchti|annaayN nAma jahAacittakaro cittaM kAuM na yANati ajJatvAt alpavijJAnatvAdityarthaH / adesakAlo hA abhrAvakAze vRSTau nipatamAnAyAM ghaTakartuMna shkyte| vivatti asiddhI kajjaviNAsovA vivtti| seho tti ajaanngo| (uktaM ca-] samprAptizca vipattidha, kAryANAM dvividhA smRtaa| samprApti siddhirartheSu vipattizca viparyaye // ettha "anAraMbhe anuvAe" ya imaM nidarisaNaM[bhA.4804] nakkheNAvi hu chijjati, pAsAde abhinavo tu aastyo| acchejjo vaTTato, so vi ya vatthussa bheoy|| cU- vaDapippalAdI pAsAduTTito acchiNNo aprayalachino ya vatthubhedaM kareti, adesakAle puNa chijjamANe mahaMto kileso bhavati, vatthubhedaM vA karejja / esa ajANagassa vidhI / jo puNa jANago so desakAle naheNaceva chiMdati, chiMdiyavve yaAraMbha kareti, prayatnachinnaM ca kareti, mUle vi se uddharati, uddharitA ya gokarisaggiNA Dahati / esa jANagassa vidhI / / [bhA.4805] jo viya'nuvAyachinno, tassa vi mUlANi vatthubheyA y| abhinava uvAyachinno, vatthussa na hoi bhedo ya / / cU-puvvaddheNa anuvAo, pacchaddheNa ahinave uvAyachedo / esa dittuNto| imo se uvaNato[bhA.4806] paDisiddhaM tegicchaM, jo una kAreti abhinave roge| kiriyaM so huna muJcati, pacchA jatteNa vi kreNto||
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 nizItha-chedasUtram -3-15/916 cU- jassa rogo uppanno sAhussa jo jai imaM suttaM anusarittA "tegicchaMNAbhinaMdejja"ti "paDisiddhaM" ti kAuMna kAraveti kiriyaM, so tammi vAhimmi vaddhite samANe jatteNa vi kiriyaM kareMto na sakketi tigicchiuM / jati puNa ahuNuTTitai ceva roge kAraveMto kiriyaM to tigicchito hoto| jo vA anuvAeNaM kareti jahA[bhA.4807] sahasuppaiyammi jare, aTThamabhatteNa jo vi paareti| sIyalaaMbadavANi va, na hu pauNati so vi anuvaayaa| khU-sahasA jare jAte annammi vA Amasamutthe roge aTThamaM karettA sIyalakUraM sIyaladavvaM vA pAreti, "mA pejjA kAyavvA bhavissati' tti kAuM, tato tassa tena sIyalakUrAdiNA so rogopuNo pkuppti|jtipunnten pejjAdiNA uvAeNaMpAriyaMhoMtaMtopauNaMtojaMcataMapatthaM bhoyaNAvarAhakataM pAvaMtaMpipacchA sattho samANo ADhatte desakAle taMpiuvAeNa payatteNaya pAyacchitteNaM visoheNto| evaM uvAyato pauNati, anuvAyao no punnti|| [bhA.4808] saMpattI va vivattI, va hojja kajjesukAragaM pappe / anupAyao vivattI, saMpattI kAluvAehiM // ghU-kArago kattA / jati so ajANago tato tena adesakAle anuvAe ADhattaM kajaM vivattiM vinAsaM gacchatti, aha so jANago tato tena ADhatte desakAle taM uvAeNa payatteNa ya tassa kajjaM sijjhti|| [bhA.4809] iti dosA u agIte, gIyammi ya kaalhiinnkaarimmi| gIyatthassa guNA puNa, hoti ime kAlakArissa // dhU-itisaddo evArthe / evaM agIte dosA / jo gIto desakAle kareti, hIne vA kAle kareti, atirittevA kAle kareti, tassa vietecevadosA bhvNti|jo puNa gIyattho ahInamatirittakAle kareti, uvAeNa vA prayatlena ca tassa ime guNA bhvNti|| [bhA.4810] AyaM kAraNamAgADhaM, vatthu juttaM sasatti jayaNaM ca / savvaM ca sapaDivakhaM, phalaM ca vivihaM viyANAti / / dhU- "savvaMca sapaDipakkhaM"ti-AyassaaNAto, kAraNassaavakAraNaM, gADhassaanAgADhaM, vatthussa avatthu, juttassa ajuttaM, sasattassa asattI, jayaNAe ajayaNAe y| evaM savvaM gIyattho jANati, vividhaM ca nijjarA phalaM ca jANittA smaayrti|| idAniM etesiM AyAdiyANa imaM vakkhANaM[bhA.4811] suMkAtIparisuddhe, sati lAbhe kuNati vANito cehuuN| emeva ya gIyattho, AyaM dadvaM smaayrti.| cU-jahA vaNito desaMtaraM bhaMDaMNeukAmo jai suMkasuddho AdisaddhAto bhAMDagakammakaravittIe parisuddhAe jati lAbhassa satI bhavati, to vaNito vANejja cehU~ Arabhati / ahalAbho na bhavati, to na Arabhati / tato evaM gIyattho nANAdiAyaM daTuM palaMbAdiakappapaDisevaNaM smaayrti|| "Aya'tti dArassa vyAkhyA[bhA.4812] asivAdI sukatthANiesu kiM cikhaliyassa to pcchaa| vAyaNaveyAvacce, lAbho tvsNjmjjhynne||
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 916, [bhA. 4812] cU-asivomodariyadubhikkhAdiesu suMkatthANiesu kesu vi saMjamaThANesu akappapaDisevaNAe khaliyassa pacchA tesu asivAdisu phiTTesu taM atiyAraM pacchittesu visohissAmi / vAyaNaM deMtassa, AyariyAdINaM veyAvaccaM kareMtassa, tavasaMjamajjhayaNesu ya ujjamaM kareMtassa anno abbhahito lAbho bhavissai, vayo appataro, to gIyo samAyarati / agIto puNa evaM AyavvataM na yANati // Ayatti dAraM gataM / idAniM "kAraNamAgADhe" do vi dAre egagAhAe vakkhANeti[bhA. 4813] nANAditigassa'TThA, kAraNanikkAraNaM tu tavvajaM / ahiDakka-visa-visUiya, sajjhakkhaya-sUlamAgADhaM / - cU- jo gIyattho so kAraNe paDisevati, nikkAraNe na paDisevati / Aha - kerisassa kAraNassa aTTAe paDisevati ? kerisaM vA nikkAraNaM ? ucyate- "nANAdi" puvvaddhaM kaMThaM / idAniM " AgADheM "tti AgADhe khippaM paDisevati, AnAgADhe tipariraeNa panagAdiparihANIe / jArisaM vA AgADhe paDiseviyavvaM taM AgADhe ceva paDisevati, jArisaM anAgADhe paDiseviyavvaM tArisaM anAgADhe paDisevati / Aha - kerisaM AgADhaM ? kerisaM vA anAgADhaM ? ucyate - ahiDakka pacchaddhaM, uccAriyasiddhaM / / idAnaM "vatthujutaM' ca do vi dAre vakkhANeti 65 [bhA. 4814] AyariyAdI vatyuM, tesi ciya jutta hoti jaM joggaM / gIyaparinAmagAvA, vatyuM iyare puNa avatyuM // cU- pahANapuriso AyariyAdI vatyuM, parinAmagA vA, "payArihaM vatthumiti" aha jANittA paDisevati paDisevAvijjati vA, "ahametassa paDiseviyavvassa NikkayaM karissAmI" ti / "iyare" paDipakkhabhUtA avatyuM / etesiM ceva AyariyANaM jaM joggaM taM "juttaM" - bhaNNati / idAniM "samattha tti jayaNaM ca " do vi dAre ekkagAhAe vakkhANeti [ bhA. 4815 ] dhiti sArIrA sattI, AyaparagayA ya taM na hoveMti / jayaNA khalu tipariratA, alaMbhe pacchA panagahANI // cU- dhitibalaM appaNo jANittA sArIraM ca saMghayaNabalaM jANittA parassa ya, ete jANittA Ayario anno vA jo appannA samattho paro vi samattho do vi na hoveMti / aha appaNA samattho paro asamatyo ettha parassa vitarati / tatiyabhaMge appaNA paDisevati no parassa vitarati / cautthe do vi paDisevaMti / jayaNA tinni vArA suddhassa paDiyarati, jati tIhiM vArehiM suddhaM na labhati to cautthavArAdisu paNagaparihANIe asuddhaM geNhati / savvaM AyAdiyaM sapaDipakkhaM jANittA gIto Arati vA navA / agIta puNa evaM evaM na yANati, tena agIyassa pacchittaM / / idAniM "phalaM "tidAraM [ bhA. 4816 ] iha paraloe ya phalaM, iha AhArAdi ekkamekkassA / siddhI sagga sukulatA, phalaM tu paraloiyaM bahuhA // khU- evaM mama ceTTaMtassa phalaM bhavissati annassa vA, taM ca phalaM duvidhaM ihaloiyaM AhAravattha- pattAdI, "ekkamekkassa" tti ekkamekkassa phalaM bhavati / ahavA - appaNo parassa vA / ahavAparopparopakAreNa phalaM bhavati / paraloiyaM phalaM siddhigamaNaM saggagamaNaM vA sukule vA uppattI / gIyassa ussagge ussaggaM, avavAe avavAdaM kareMtarasaM eyaM vividhaM phalaM bhavati / kiM cAnyat-jaM 175
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 gIyattho arato aTTho ya paDisevati tattha apAyacchittI bhavati // Aha-keNa kAraNeNa apAyacchittI bhavati ? ucyate[bhA. 4817] khetto'yaM kAlo'yaM, karaNamiNaM sAhaso uvAo'yaM / katta ttiya jogati ya, iti kaDajogiM viyANAhi / / cU- "khetto yaM kAlo yaM" asya vyAkhyA[bhA. 4818] nizItha - chedasUtram - 3-15 / 916 bhUto khette, kAle bhAve ya jaM samAyarati / kattAo so akappo, jogIva jahA mahAvejo || cU- rAgadosavirahito doNha vi majjhe vaTTamANo tulAsamo oyo bhaNNati, tena rAgadosavirahiyattaNeNa bhUto oyabhUto, so ya oyo addhANAdIkhettapaDisevaNaM paDuca dubbhikkhAdikAlapaDisevaNaM vA paDucca gilANAdi bhAvapaDisevaNaM vA paDuca jaM samAyaraitti paDisevati rAgaddosavirahito so adoso| kahaM ? jeNa sammaM "karaNamiNaM "ti avekkhati, karaNaM kiriyA, iha evaM kajramANaM nijjarAlAbhaM kareti, "sAhao uvAu"tti nANacaraNANi sAhanijjANi, siM sAhaNe imo uvAo - "jayaNAe akappapaDisevaNa" tti / ahavA-iha erise khette kAle vA akampapaDisevaNamaMtareNa natthi sarIrassa dhAraNaM, tadadhINANi va nANadaMsaNacaraNANi tti paDisevati / esa ceva uvAo doNha vigAhAe pacchaddhA jugavaM vakkhAnijjaMti "katta ttiya kattAo" tti / jo evaM AloiyapuvvAvaro kattA so "akappo" bhavati / akopanijjo akappo adUsamijjo tti vRttaM bhavati / kahaM ? ucyate- "joga" tti asya vyAkhyA- "jogIva jahA mahAvejo" / jogI dhannaMtarI, tena vibhaMgaNANeNa daddhuM rogasaMbhavaM vejjasatthayaM kayaM taM adhIyaM jeNa jahuttaM so mahAvejjo, so AgamAnusAreNa jahuttaM kiriyaM kareMto jogIva bhavati - adoso, jahuttakiriyakArissa ya kammaM sijjhati / evaM ihaM pi jogiNo iva titthagarA, taduvaeseNa ya ussaggeNa'vavAdeNa vA kareMto "kaDajogi'"ttigIyattho adosavaM viyANAhi / itisaddo diTTaMtuvaNayAvadhAraNe daTThavvo / adhavA "katta' "tti ya " jogi" tti ya etesiM imaM vakkhANaM [bhA. 4816 ] ahavana kattA satthA, na tena kovijjati kayaM kiMci / kattA iva so kattA, evaM jogI vi nAyavvo / cU- ko kattA ? "satyA" titthakaro / tena titthakareNa kayaM "Na kovijjai" na khobhijjaitti vRttaM bhavati / evaM so gIyatyo kattA vidhIe kareMto akappo bhavati / kattA iva tIrthakara ivetyarthaH / evaM jogI vi nAyavvo / "jogI" vibhaMganANI dhannaMtarI, jahA tena kayaM akoppaM bhavati evaM gaNa vikataM akoppaM / evaM gIto jogIvat jamhA tamhA gIto jogIviva nAyavvo / jato ya evaM tato gIto adosavaM bhavati // evamuvadiTThe sUriNA / Aha codaga [ bhA. 4817] kiM gIyattho kevali, cauvvihe jANaNe ya gahame ya / tule rAgaddose, anaMtakAyassa vajraNatA // dhU- sIso pucchati - "kiM gIyatthA kevalI, jeNa tassa vayaNaM karaNaM ca akoppaM bhavati" ? omityujacyate, akevalI vi kevalIva bhavati / ahavA kevalI tividho suyakevalI avadhikevalI kevalikevalI / ettha suyakevalipannavaNaM paDuca kevalivad bhavati / kathamucyate - "cauvvihe -
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 15, mUlaM-916, [bhA. 4820] jANaNe ya gahaNe ya tulle rAgadose anaMtakAyassa vajaNayA," eyANi dvArANi, anne ya payatthe jahA kevalI pannavei tahA suagharo vi|| "cauvvihajANaNe"tti asya vyAkhyA[bhA.4821] savvaM neyaM cauhA, taM vei tti jahA jiNo tahA giio| cittamacittaM missaM, paritta-'naMtaM ca lkkhnno|| cU-savvamiti aparisesaM caubvidhaM-davvato khettato kaalobhaavoy| taMpannavaNaM paDucca jahA kevalI bruvate tahA gIyattho vi|ahvaa-tN vetti, jahA jino jANai tahA gIyattho vi jANai imeNa sacittAdilakkhaNabhedeNa / ihaM puNa palaMbAdhikArato jahA kevalI sacittaM jANati, acittaM mIsaM vA parittanaMtaM vA sacittAdilakkhaNANi vA parUveti, tahA suagharo vi sutAnusAreNaM sacittalakkhaNeNa sacittaM jANati pannavei ya, evaM acittamIsaparittANaMtA vilakkhaNato jANati parUveti y|| codagAha - "nanu kevalI bhinnatamo savvannU suakevalI, chaumattho asavannU / jo ya asavvannU sa kahaM kevalItullo bhaNNati" ? AcArya Aha[bhA.4822] kAmaM khalu savvannU, nANeNa'higo duvaalsNgiito| pannattIe tullo, kevalanANaM jato muuaN|| ghU. caturdazapUrvadhArijJAnAt kevalajJAnina adhikatarajAna saMbhavAccodakAbhiprAyasamarthanAbhiprAyeNa, kAmazabdaprayogaH / ahavA-AcAryeNa codakAbhiprAyo'vadhRta ityato "kAma" zabdaprayogaH / khalu pUreNa tulyatve vA, anyUnatvaviseSapradarzane / "pannattIe tulla"tti kevalI suakevalI ya pannavaNaM paDucca tullA, jena kevalI vi suyanANeNa pannaveti, kevalanANaM jato mUaM ti|| "kevalI duvAlasaMgIto kettieNa adhigo, kahaM vA pannavaNAe tullo" ti / ato bhaNNati[bhA.4823] pannavanijA bhAvA, anaMtabhAge u aNabhilappAnaM / pannavanijANaM puNa, anaMtabhAgo suyanibaddho / cU-bhAvA duvidhA-pannavanijA apanvanijjA / pannavanijjA abhilappA, itare anabhilappA / do vi rAsI anaMtA, tahAvi viseso asthi-anabhilappAnaM bhAvANaM anaMtagabhAge pannavanijjA bhAvA / pannavanijjA nAma je pannaveu sakkaMti, chaumattho vA buddhIe ghettuM skate, eyavvivarIyA apannavanijjA |tesiN pipannavanijANaMjoanaMtaiNo bhAgo so duvAlasaMgasutanibaMdheNa nibddho|| codagAha-"kahaM evaM jANiyavvaM jahA pannavanijANaM anaMtabhAgo suanibaMdho?" ucyate[bhA.4824] jaMcoddasapuvvadharA, chaTThANagatA paropparaM hoti / tena u anaMtabhAgo, pannavanijANa jaM suttaM / / cuu-jmitijmhaacoddspuviichtttthaannpddiyaalbbhNti|khN? ucyate-coddasapubbIcoddasapubbissa kiMtulle, kiM hIne, kiM abbhahite? jai tulle to tullattaNao natthi viseso / adha hIno to jassa hIno tassa taM nANaM tato anaMta-bhAganINe vA asaMkhejja-bhAgahIne vA saMkhejjabhAgahIne vA saMkhejjaguNahIne vA asaMkhejja-guNahIne vA anaMta-guNahIne vA / aha abbhahito anaMta-bhAgabmahie vA asaMkhejja-bhAgabmahie vA saMkheja-bhAgabbhahie vA saMkhijjaguNamahie vA asaMkhejja-guNamahie vA anaMta-guNamahie vA, tena kAraNeNa njjte| tusaddo kAraNAvadhAraNe / pannavanijANa bhAvANaM anaMtabhAgojaMsuttaM vaTThatittijaMvuttaM taM coddasapuvINachaTThANapaDiyattaNato phuDaM jaatN||codgaah ___
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/916 "nanu coddasapuvINaM abhinnacoddasapuvittaNata chaTThANaM virujjhatti" ? AcAryAha[bhA.4825] akkharalaMbheNa samA, Una'hiyA hoti mativisesehiM / te viya matIvisesA, sutanANa'baMtare jANa / / cU- suyanANAvaranijassa desadhAtIphaDugANaM khatovasameNa akkharalaMbho bhavati, te ca abhinnacoddasapuvvINa akkharalAbhaphaDDAya prAyosamAkhaovasamaMgatAtena te abhinnacoddasapuvvI akkharalAbheNa smaabhvNti| savvakkharasuyalabheviuvarisuyanANasaMbhavatouvaruvariMdesaghAtiphaDDagA asuyanANAvaranijassa khayovasamaMgacchaMti, te ya suttanibaddhapayatyesu jassa thovatarA khayovasamaM gatA sosavvakkharalaMbhovarisuyAlaMbhaNamativiseseNaUnatarobhavati, bahutarApuNajassakhaovasamaM gatA so mativiseseNa adhiyataro bhavati, te ya mativisesA suanANaabbhaMtare bhavati / kathaM ? ucyate-jatosuyanANAdhArasamuTThiyA te, bhaNiyaMca-"Na matI suyaMtappubviyaM" ti, tena te matinANaM tAva na bhavaMti, ohi-manapajjava-kevalabhedA vina bhavaMti, parokkhanANattao, jamhA te suyanANasamuTThiyA suyanANataNaoya tamhA suyanANamaMtarA te / evaM je apannavanijANaM anaMtaguNA te ya suyakevalissa avisayatthA, kevalissa visayatthA / ato bhaNNati - kevalI suyakevalihito anaMtaguNaM jANati ||jN vuttaM "pannavaNAe tullA" taM kahaM ? ucyate[bhA.4826] kevalaviNNe atthe, vatijogeNaM jino pagAseti / suyanANakevalI vi hu, teneva'tye pgaaseti|| ghU- jiNo kevalI, so kevalaNANeNa viNNati, viNNAe atthe suyanANAbhilAveNa vA jogappuyutteNaadhavA-davvasuteNa atthe pgaaseti|coddspubbii suyanANakevalI, huzabdoyasmAdarthe, teNeva suyanANeNa vA jogapayutteNa atye pgaaseti| evaM pannavaNAe tullA / eteNa kAraNeNaM jahA kevalI davvAdijuttaM parittANaMtaM jANati tahA gIyo vi jANati / / tattha davvato tAva lakkhaNeNaM kahaM jANati anaMtaM parittaM vA? ato bhagNati[bhA.4827] gUDhasirAgaMpattaM, sacchIraM jaMca hoi nicchIraM / jaMpiya paNaTThasaMdhiM, anaMtajIvaM viyaannaahi|| dhU-gUDhA guptA anuvalakkhA, chirA nAmaNhAruNitA pannassa taMsacchIraM bhavati jahAthUbhagassa, acchIraMvA bhavati jahA pannassa, jatiyataMpannaMpaNaTThasaMdhiM, saMdhi nAmajo pannassa majjhe pAsalato puTThIvaMsottivuttaM bhavati / evamAdilakkhaNehiM juttNpnnNanNtjiivnaayvvN| imamUlakhaMdhapannadiyANa savvesiM anNtlkkhnnN|| [bhA.4828] cakkAgaM bhajjamANassa, gaMThI cuNNaghaNo bhve| puDhavisarisabhedeNa, anaMtajIvaM viyANAhi // ghU-jassa cakkAgAro bhaMgo "samo"tti vuttaM bhavati, bhaJjAmANaM vA sadaM kareti, "cakki"ttijassaya allagAdigaMThIe bheyo cuNNaghaNasamANo bhavati, cuNNo nAma taMdulAdicuNNo, ghanIkRtololIkRta ityarthaH / so bhijjamANo satadhA bhijati na ya tassa hIro bhavati, kiM ca - jassa ya puDhavisarisabhedo / evamAdilakkhaNehiM anaMtajIvo vaNassatI NAyavvo, seso paritto naayvvo|| imaM mUlassa parittANaMtalakkhaNaM
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 916, [bhA. 4829] [ bhA. 4829] jassa mUlassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsatI / anaMtajIve hu se mUle, seyA'va'nne tahAvihe // cU- samo bhago - hIravirahita ityarthaH, jo vi anno kaMdakhaMdhAdio tullalakkhaNo so vi anaMtajIvo nAyavvo / [bhA. 4830] 69 jassa mUlassa bhaggassa, hIro majjhe padissatI / parittajIve hu se mUle, je yAvanne tahAvihe || khU - hIro nAma aMsI, jahA vaMsassa dIsati // imaM challIe anaMtalakkhaNa[bhA. 4831] jassa mUlassa sArAto, challI bahalatarI bhave / anaMtajIvA usA challI jA yAvanna tahAvihA / / cU- sAro kaTTaM, tassa samIvAto challI bahalataritti jaDDutarI jahA sattAvarIe sA anaMtajIvA challI / kaTThe parittajIvaM // [bhA. 4832] jassa mUlassa sArAto, challI tanutarI bhave / parittIvA u sA challI jA yAvannA tahAvihA / 1 cU- kaMThA / evaM davvato sutadharo kevalI ya do vi pannaveMti / imaM khettato[bhA. 4833] joyaNasayaM tu gaMtA, / nAhAreNaM tu bhaMDasaMkaMtI / vAtA - 'gaNi-dhUmehiM, viddhatthaM hoti loNAdI || cU-keyI paDhaMti- 'gAuyasaya" gAhA, jAva joyaNasayaM gacchati tAva pratidinaM vidhvaMsamANaM savvahA viddhaMsati, joyaNasatAto pareNa acittaM savvahA bhavati / codagAha - "iMdhaNAbhAve kahaM acittaM bhavati" ? AcAryAha-"anAhAre" ti, jassa jaM AdhAraNaM taM tato vocchinnaM, AhAravicchedA vidvaMsamAgacchati, jahA puDhavIo vocchiNNaM loNAdI, taM ca loNAdI joyaNasayamagayaM pi saTThANe aMtare vA viddhaMsati, bhaMDasaMkaMtIe puJvabhAyaNAto annammi bhAyaNe saMkAmijjati, bhaMDasAlAto vA annabhaMDasAlaM saMkAmijjati, vAteNa AtaveNa vA bhattaghare vA aganiniroheNa vA ghUmeNa // AdisadAto imo [bhA. 4834] hariyAla manosilaM, pippalI ya khajjUramuddiyA abhayA / AinnamaNAinnA, te vi hu emeva nAyavvA / / cU- haritAlamaNosilA jahA loNaM / "abhaya" tti hriitkii| ete pippalimAdiNo joyaNasatAto AgayA ti je harItakimAdiNo AtiNNA te gheppaMti, khajUrAdao anAinna tti na gheppaMti // imaM savvesiM sAmaNNa parinAmakAraNaM [bhA. 4835 ] AruhaNe oruhaNe, nisiyaNagoNAdiNaM ca gAtumhA / bhummAhAracchedo, uvakkameNeva rinAmo // cU- sagaDe goNagAdipaTThIsu ya ArubhejjamANA urubhijamANA ya, tahA bharagAdisu maNuyA nisIyaMti tesiM gAtumhAe, tahA goNAdiyANa gAtumhAe jo jassa AhAro bhomAdito tena ya vocchiNNeNaM / "uvakkamo" nAma-kiM ci sakAyasatyaM kiM ci parakAyasatthaM, tadubhayaM kiM ci, jahA lavaNodaga madhurodagassa sakAyasatthaM, parakAyo aggI, udagassa ubhayaM maTTitodagaM suddhodagassa,
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 nizItha-chedasUtram -3-15/916 evamAdisacittANa parinAmakAraNANi // [bhA.4836] codetI vaNakAe, pagate loNAiyANa kiNghnnN| AhAre ahigAro, taduvakArI ao gahaNaM // cU-codagobhaNati- "palaMbAdivaNassatIe patthue loNAdipuDhavikAyassa kiMgahaNaMkajati?" Ayario bhaNati - mae arahArattha palaMbAdA pagatA, tassa ya AhArassa loNaM uvakAri bhaNaMti, teNaM taggahaNaM kajjati // puNo codagAha[bhA.4837] chahi nipphajati so u, tamhA khalu Anupuvvi kiM na ktaa| pAhaNNaM bahuyattaM, nipphajjati suhaM ca to na kmo|| cU-soAhArochahiM vikAehiM nipphajjati ttitamhAchaNha vipuDhavikAyAdiyANa AnupubbIe gahaNaM kiM na kayaM? |aayrio bhaNati - tammi AhAreM vaNassatIe pAdhaNNaM, AhAre vaNassatI bahutaro gacchati, vaNassatikAeNa ya suhaM AhAro niSphajjati, annehiM tahA na sakkati, eteNa kAraNeNa kamo na kato // khettato gataM / idAnaM kAlato[bhA.4838] uppala-paumAiM puNa, uNhe chUDhANi jAma na dhreNti| moggaraga-jUdhitA u, uNhe chUDhA ciraM hoti.| ghU-chUDha tti uNhe ThiyA, jAmo tti paharamettaM kAlaM, "nadhareMti" najIvatItyarthaH / "moggara" tti magadatipuSpA jUhigapuSpA ya uNhajoNigattaNao uNhe ThiyA vi ciraM jAva dhareti / adhavA"moggara" tti puSpA jUhigA ete na ya tti vuttaM bhavati // [bhA.4839] magadaMtiyapupphAI, udae chUDhANi jAma na dhreNti| - uppala-paumAiM puNa, udae chUDhA ciraM hoti|| ghU-kAlato gataM / idAniM bhAvato[bhA.4840] pattANaM pupphANaM, saraduphalANaM taheva haritANaM / beMTammi milAtammI, nAyavvaM jIvavippajaDhaM / / cU-pattassapupphassa saraduphalassaya beTemilANe jIvavippajA~ti nAyavvaM jaMtaruNaMabaddhaTThiyaM baddhaTThiyaM vA jAva komalaM tAva saradupphalaM bhaNNati, vatthulAdi hariyaM bhaNNati / ahavA - savvo ceva vaNassatI komalo haritAvatto bhnnnnti| so vimUlaNAle milANe nAyavvo, "jIvavippajaDho' tti - bhaavminnnnmityrthH|| bhAvato gataM / cauvihe jAnanetti dAraM gataM / idAni "gahaNa" tti dAraM[bhA.4841] caubhaMgo gahaNa pakkhevae ya egammi mAsiyaM lahugaM / gahaNe pakkevamma ya, hoti anegA anegesu|| dhU-ekko gaho ekko pakkhevo 1 / ekako gaho anege pakkhevA 2 / anege gahA ekko pakkhevo 3 / anege gahA anege pakkhevA 4 (eka] / laMbaNeNa // gAhA / / vayaNe pakhevo bhavati / acittavaNassatikAe paDhamabhaMge gahaNapakkhevesu patteyaM mAsiyaM bhavati / bitiyabhaMge eggagahaNe mAsiyaM, pakkhevaTThANe jattiyA pakkhevA tattiyA mAsalahU / tatiyabhaMge jattiyA gahaNA tattiyA mAsiyA, pakkheve ekko mAso / cautthabhaMge anegagahaNa-anegapakkhevesu patteyaM anegA mAsiyA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4741] 71 bhavaMti / evaM pi jahA kevalI gahaNa-pakkheva-nipphaNNaM pacchittaM jANati dose ya tahA gIo vi jANati / / "gahaNe" ti dAraM gataM, idAni "tulle tti dAraM[bhA.4842] paDisiddhA khalu lIlA, bitie tatie yatulladavvesu / niddayatA vihu evaM, bahudhAe egapacchittaM / / cU-codago bhaNati- "bitiabhaMge egaphalassa gahiyassa bahUNa vA jugavaM gahiyANa bahuvArA pakkhittaM kAuM bahUNi mAsiyANi deha, jaM ta tatiyabhaMge bahUNi vaNapphalAdINi ghettuM chettuM vA anegagahaNe anegamAsiyANa dAnaM taM suMdaraM, jaM ettha ceva ekko pakkhevo tti kAuMegaM mAsiyaM deha eyaM me aniTuM bhavati, tulladavvesu visamA sodhI / annaM ca me imaM paDibhAti tubbhe lIlA - "paDisehanimittaM pacchittaM deha, na u jIvaghAu tti kAuM / annaM ca evaM tujhaM niddayayA bhavati, jaM bahUNi chittuM tesiM egapakkheve egaM mAsiyaM deha ||aayrio bhaNati[bhA.4843] coyaga! niyataM ciya, necchaMtA viDasaNaM pi necchAmo / nivachagala meccha surakuDa matA'matA''liMpa bhkkhnnyaa|| cU- he coyaga ! "niddayayaM ceva necchaMtA" tividhaM DasaNA viDasaNA taM necchAmo / kahaM ? bhaNNati- ettha dohi micchehiM didvaMtaM kareMti AyariyA-egassa ranno do mecchA olaggA, tena rannA micchANaM tesiM tuTThANaM do surAkuDA do ya chagalA dinnA, te tehiM gahiyA / ettha egeNaM chagalo egappahAreNaM mAretUNaM khaio, dohiM tIhiM vA dinehiM / bitio ekkakkaM aMgaMchettuM khAyati, taM pise chedaMgathAmaM loNeNaM AsurAdIhi vA chagaNeNa vA liMpai mutteNa vA, eso taM maMsaM khAyati, suraMca pibaMto, evaMtassachagalassajIvaMtassevagAyANichettuMchettuMkhaiyANi, mtoy|pddhmss egappahAreNa ekko vadho, bitiyassa jattiehiM chedehiM marati tattiyA vadhA logeya pAvo ganijjati, niddayayA vi tassa ceva / evaM jeNa palaMbAdige ekeko pakkhavo kao tassa ekaM mAsiyaM, jo viDasato khAyati tarU tattiyA pacchittA, ghanacikkaNAe ya pAritAvaNiyAe kiriyAe vaTTati / viDasaNA nAma AsAdeMto thovaM thovaM khaayti|| kiMca[bhA.4844] aciMtte vi viDasaNA, paDisiddhA kiM mu sacetaNe davve / kAraNapakkhevammi ya, paDhamo tatio ya jynnaae|| cU-jaMpiacitadavvaMtattha viviDasaNA paDisiddhA rAgoti kAuM, kimaMga puNa sacitadavve? jatthapukAraNasacittaM bhakkheMtitattha paDhamabhaMgeNatatiyabhaMgeNaegopakkhevo kAyavvotti, tiparirayA jayaNA // 4844 // tulle tti gayaM / "rAgaddose anaMtakAyassa vajaNa" tti dAraM[bhA.4845] pAyacchitte pucchA, karaNa mahiDDidArubharathalI ya dittuNto| cautthapayaM ca vikaDubhaM, palimaMtho ceva nAiNNaM / / cU- "pAyacchitte pucchA' asya vyAkhyA[bhA.4846] codeti ajIvatte, tulle kIsa gurugo anaMtammi / __kIsa ya aceyaNammiya, pacchittaM dijjatI dabve // ghU-"puccha"tti vA "codana" tti vA egahu~ / codago vadeti-tatiyacautthesubhaMgesuparitteya anaMte ya tulle ajIvatte, kiM kAraNaM paritte mAsalahuM anaMte mAsaguruM ? kiM vA paritte anaMte vA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 nizItha-chedasUtram -3-15/916 aceyaNedavve pacchittaM dijjati? annaMcarAgadosI bhvNto|jNaceynne paritte mAsalahuM deha, ettha bhe raago|jNc aceyaNe anaMte mAsaguruM deha, etya bhe doso / / jaMcodiyaM "kIsa" paritte lahugo anaMte gurugo, "jaMca rAgadosI" ettha uttaraM imaM[bhA.4847] sAdU jinapaDikuTTho, anaMtajIvANa gAyaniSphaNNo / gehI pasaMgadosA, anaMtakAe ao gurugo|| cU-anaMtavaNassati-jIvANaMjaMgAyaMtaManaMtajIvehiM niSphaNNa,taMcaparittavaNassatisamIvAto "sAdu" ti susvAdataraM, tahA jinehiM paDisiddhaM / kahaM ? ucyate - jeNa kAraNe visuddhaM parittaM ghettavvaM / kiMca anaMtavaNassatIsususvAdutara iti adhigarAgedhI bhavati, gehipasaMge yaadhikatarA rAgadosA bhavaMti / ityato anaMte adhikataraM pacchittaM / davvANurUvao ya deMtassa rAgaddosA vina bhavaMti // "puccha"tti dAraM gataM / jaM ca coditaM "kIsa acitte pacchittaM deha", ettha uttaraManavatthapasaMgavAraNAnimittaM sajIvaparirakkhaNAnimittaM ca / AyariyA ucchukaraNeNaMmahiDDieNaM dArubhara thalie ya diTuMtaM kareMti / ettha paDhamaM "ucchukaraNadiluto[bhA.4848] na vikhAtiyaM na vi vayI, na goNa-pahiyAti nivaareti| iti karaNabhaIchinne, vivarIya pstthuvnntotu|| dhU-egeNa kuTuMbiNA ucchukaraNaM rovitaM, tassa paraM tena na vi khAtiyA khatA, nA vi vatIe paliyaM, nAvi goNAdI vAreti, nAvipahiyA khAyaMte vAreti, tAhe avArijjamANehiMgoNAdIhiM taM . savvaM ucchAdiyaM, itisaddo eva'tthe, evaM kareMto ucchukaraNaMbhatIte chinno / "bhatI" nAmabhayagANaM kammakarANaMti vuttaM bhvti| jaMca parAyayaM chettaM vAreMteNa puvvaM ettiyaM te dAhaMtitaM pidAyavvaM, evaM so ucchukaraNe vinaDhe mUle chinne jaMjassa deyaM taM adeMto baddho vinaTTho ya / annena vi ucchukaraNaM kayaM, so vivarIto bhaNiyabbo / khAdiyAdi savvaM kataM / je ya goNAdI paDaMti te tahA utrAseti jahA anne vina dukaMti / esa psttho||eydittuNtss imo uvanayo[bhA.4849] ko doso dohiM bhinne, pasaMgadoseNa anaruI bhtte| bhinnAbhinnaggahaNe, na tarati sajie viprihrituN|| cU-jo niddhammayAe titthakaravayaNaM akareMto palaMbe ghettukAmo bhaNettA "ko doso'tti dohiM davvabhAvabhinnaggahaNaM kareti, puNo puNo tena palaMbabhogarasapasaMgeNa pacchA tehiM alabbhamANehiM bhatte aNarutI tAhe "bhinnAbhinne" tije bhAvato bhinnA davvato abhinnA te geNhati, jAhe taMpi nalabbhatitAhe palaMbarasagehiM giddhonataratisajIevi parihAriuM, vinassatiya saMjamajIviyAo, jahA so ucchukaraNakAsago / so ya kAsago egabhaviyaM maraNaM patto evaM imo vi anegAI jAtiyavvamariyavvAiM pAvati / esa appasattho uvaNao / imo pasattho uvaNao-jahA teNaM kAsageNaM te goNAdI trAsitA rakkhito ya chetto ihaloiyANaM kAmabhogANaM AbhAgI jaao| evaM keNai sisseNaM dohiM vi bhinnaM palaMbaM AnitaM AyariyANaM ca AloiyaM ti, tehiM AyariehiM nisaTuM camaDhittA[bhA.4850] chaDDAvita-katadaMDe, na kamati matI puNo vitaM ghettuM / na ya vaTTati gehI se, emeva anaMtakAe vi / /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4850] 73 cU-chaDDAvito te palaMbe, pacchittaDaMDo ya se dinno, tAhe tassa chaDDAviyakayaiMDassa matI na kamati puNo vitaM ghettuM, na vi se gedhI vaTTati palaMbesu, jAtitavvamariyavvANi ya na pAvatti / evaM paritte bhaNiyaM / "emeva anaMtakAe vi"tti eteNa ceva kAraNeNaM anaMte gurugaM pacchittaM dijjati / / "ucchukaraNe" gataM / idAnaM "mahiDDiyadiTuMto". [bhA.4851] kaNNaMtepuramoloaNeNa anivAritaM jaha viNaTuM / dArubharo ya vilutto, nagaraddAre avaareNto|| cU-mahiDito nAma raayaa|tss kaNNaMtepuraM / taMvAyAyaNehiM oloeMtaM nako vi vaareti|taahe teNaM pasaMgeNaM niggaMtumADhattAo, taha vi na ko ti vAreti / pacchA viDapurisehiM samaM AlAvaM kAumADhattAo, evaM avArijjaMtIo vinntttthaao| "dArubharadiTuMto" egassa seTThissa dArubhariyA bhaMDA pavisaMtI, nagaradAre egaM dAruaM "sayaM paDiyaM" ti taM ceDarUveNa bhaMDIo ceva gahiyaM, taM avArijjamANaM pAsittA savvo dArubharo vilutto logeNaM / / ete apasatthA / ime pasatthA[bhA.4852] bitieNoloeMtI, savvA piMDetu tAlitA purto| bhayajananaM sesANa vi, emeva dAruhArI vi|| cU-bitieNaM aMtapurapAlageNa egA uloyaMtI diTThA, tAhe tena savvAto piMDittA tAsiM purato sAtAlitA, tAhe sesiyAo vibhIyAona ploeNti| evaM aMtepuraMrakkhiyaM / evaM paDhamadAruhArI vi piTTio, evaM dArubharo virakkhito / / idAni "thali diTuMto". [bhA.4853] thali goNi sayaM matabhakkhaNeNa laddhappasaro puNo vi thliN| ghAettu bitie puNa koTTagabaMdiggaha niyttii|| cU-thalI nAmadevadroNI, tato gAvINaM gojUiMgatANaM ekA jaragavI matA, sA puliMdehiM "sayaM maya"tti khaiyA, kahiyaM govAlaehiM DaMgarANaM / "DagarA" pAdamUliyA / te bhaNaMti- "jai khatiyA khatiyA nAma" |te pasageNaM avArijjaMtA appaNA ceya maaritaa| pacchA tehiM laddhavasarehiM thalI ceva ghAtitA / esa apasattho / imo pasattho- "bitio puNa koTTagabaMdiggaha niyatti"tti taheva gojUtiM gayANaM gAvINaM ekkA mayA, sA puliMdehiM khatitA, govAlehiM sirlDa DaMgarANaM, te DaMgarA ghAtIsuM bittiyadivase koTTagaM ceva, koThaM nAma puliMdapallI, "mA pasaMgaM kAhiMti' tti kAuMtattha bNdigghoko|evN puliMdAnaM niyattI kayA tehiM DaMgarehiM / uvaNao socevajo ucchukrnndittuNte|| idAni "cautthaphadaM bikaDubhaM" asya vyAkhyA[bhA.4854] vikaDubhamaggaNe dIhaM, ca goyaraM esaNaM va pellejjA / Nippissa'soMDaNAyaM, muggachivADI ya palimaMtho / cU-jaMbhAvato vibhinnaM davvato vibhinna eyaM cautthapadaM bhaNNati / ettha tinnidArA vikaDubhaM palimaMtho aNAiNNaM ceva / "vikaDubhaM' nAma vIDako sAlaNaM vA / anne bhaNaMti - uvAtiyaM / annammi bhattapAne laddhe vitaM vikaDubhaM maggamANo dIhaMgoyaraM kareti, esaNaM vA pellejjA, phAsusanijaM alabhamAho "aphAsuyaesanijaM" ti geNhejjA / kahaM ? bhaNNai - tattha "nippiss'soNddnnaatN"| NAyaM nAma AharaNaM / jahA ego "nippisso''tti amaMsabhakkhI bhaNNati, asoMDo amajapANo bhaNNati / tassa ya majapAehi saha saMsaggI / annayA tehiM bhaNito majje nijjIve ko doso ? tehiM
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 nizItha-chedasUtram -3-15/916 yaso bhaNaMtehiM karaNiM gAhito lajjamANo egaMtepareNaAniyaMpiyati |pcchaa laddharasobahujaNamajjhe vIhIe vicattalajjo paaumaaddhtto| puNotehiM bhaNiyaM-"kerisaM majjapAnaM vinA vilaMkeNa, paramArie ya maMse ko doso ? khAyasu imaM" / tattha vi so karaNiM gAhito "paramArie natthi dosa" ti khAyati / pacchA laddharaso kaDhiNacittIbhUto appaNo vimAreu khaayti|jhaaso soMDao viDaMkeNa vinA na sakkei accheuM, evaM tassa vi palaMbe khAyaMtassa pacchA giddhassa palaMbeNa vinA kUro na paDibhAti / tassa erisI gehI tesajAyatijena tehiM vinA ekkadinaM pina skketiacchuN| vikdduubhettigtN|idaani "palimaMthe" tidAraM-"muggachivADI plimNtho"ttiplNbekhaayNtssaayviraadhnaa| kahaM? ucyate-jahAekkA aviraiyA muggachette kalledANi uluNhiyAkhAyaMtI acchati jAva phrogo|tNc ekkorAyA paasti| tassa kouaMjAyaM-kettiyaM khattiyaM hojjati, poTTa phAliyaM, diTTho appo pheNaraso / evaM virAdhanA hojjA, palimaMtho vi bhavati, jAva so tANi khAyati tAva suttatthesu hAnI bhavati / / palimaMthetti dAraM / idAni "aNAiNNaM" ti dAraM[bhA.4855] avi yahu savvapalaMbA, jinagaNaharamAiehi'NAiNNA / louttariyA dhammA, anuguraNo tena tvvjjaa|| dhU-"anAiNNA" nAma-anAsevitaMtti vuttaM bhvti| te ya savvehiM titthakarehiM goyamAdihiM yagaNadharehiM AdisaddAtojaMbUnAmamAdiehiM AyariehiMjAvasaMpadamaviaNAiNNA, teNaM kAraNeNaM te vajanijjA / Aha "to kiM jaM jinehiM aNAiNNA to eyAe ceva ANAe vajanijjA ?" omityucyate, louttare je dhammA te anudhmmaa| kimuktaM bhavati ? jaM tehiM gurUhi cinnaM cariyaM AceTThiyaMtaMpacchimehiM vi anucariyavvaM, jamhA ya evaM tamhA tehiM palaMbA naseviyA, pacchimehiM vi na seviyavvA / ato tevajanijjA / vaM anudhammayA bhvNti|codgaah - "jai jaMjaM gurUhi cinnaM taMtaM pacchimehiM anucariyavvaM to titthakarehiM pAhuDiyA sAtijjitA pAgAratatiyaM devacchaMdago peDhaM ca atisayA ya ehiM tehiM uvajIviuM, amhe vieyaM kiM na uvajIvAmo?" AcAryAha[bhA.4856] kAma khalu anuguruNo, dhammA taha vi una svvsaadhmm| guruNo jaMtu atisae, pAhuDiyAtI samupajIve // cU- sissAbhippAyaanumayatthe "kAmaM" savvaM pAhuDiyAdi samuvajIvati tti vuttaM bhavati / khalusaddo visesaNe / kiM visesati ? na savvahA anudhammo / kahaM ? ucyate - guru tIrthakaraH / atizayAstasyaiva bhavaMti nAnyasya / atrAnudharmatA na cintyate / pAhuDiyAdi uvajIvati so "titthakarajIyakappe"tti kAuM atrApyanudharmatA na cintyate, tIrthakarakalpatvAdeva, jattha titthakaretarANaM sAmaNNadhammatA tattha anudhammo ciMtijjati ||tN ca aNAiNNe daMsijjati imaM[bhA.4857] sakaDa daha samabhomme, aviya viseseNa virahitatarAgaM / taha vi khalu aNAiNNaM, esa'nudhammA pvynnmmi| dhU- "sagaDa-iha-samabhUme"tti tinni dArA, avasesA tinni padA, tihiM vi diTuMtehiM uvsNghaareyvvaa|| tattha paDhama "sagaDaM"ti dAraM - jayA samaNe bhagavaM mahAvIre magadhavisayAo vItibhayaM nagaraM patthito uddAyanassa pavvAvago taiyA aMtarA sAhuNo bhukkhttaa|jtth bhagavaMAvAsiyallaotattha tilabhariyasagaDasatyo aavaasito|
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 15, mUlaM-916, [bhA. 4858] 75 [bhA.4858] vakaMtajoNi thaMDila, atasA dinnA ThitI avichuhaae| taha vina geNhaMsu jino, mA hupasaMgo astthhte|| cU-te tilA vakaMtajoNiyA, thaMDile ya tthiellyaa| avi ya te tilA viseseNa virahitatarA tasehiM, visesaggahaNaM tadutthA AgaMtugA vA tasA natthi, gihatthehiM ya dinnA - "bhagavaM ! jati kappaMti to gheppaMtu ime tilA", taha vi na geNhaMsu jino "asatthovahaya" tti kAuM, mA pasaMgaM karessaMti "titthakareNaMgahiya"ttiimaMApalabaNaM kaauN| eyaM annaainnnnN| esapavayaNe anudhmmo|| idAnaM iha tti dAraM[bhA.4859] emeva ya nijjIve, dahammi tasavajjite dae dine / samabhome avi dvitI, jimitAsannA na vaa'nnunnnnaa|| cU-tadA tatthevadaho nijIvo AukkAo, aviyaviseseNa virahitatarAgo (tasehiM],thaMDillaM cataM savavavaM, sA savvA puDhavI vukkaMtajoNiga tti vuttaM bhavati, dahasAmiNA ya dinnaM taM dagaM, avi tattha kei sAdhUtisAbhibhUtA ThitikhayaMkarejjA, na ya sAmI "asatthovahayaM"tti kaauNanujaannejjaa| "titthagareNagahiyaM" ti mA pasaMgo bhvissti| eyaMaNAiNNaM / esa anudhammopavayaNe / idAniM "bhome" ti dAraM- "samabhome''tti pacchaddhaM samabhommarukkhavirahiyauda(va]- gaodehikAgoppadadAlijhusiravirahiyaMpuDhavIvakaMtajoNI, aviya viseseNa virahiyatarAgaM tasehiM, anAvAtamasaMloyaM ca sAdhUya jimiyamettA, annaM ca satthahataM thaMDilaM AsaNNaM avi sAdhU jivitakkhayaM kareja, naya sAmIanujANejjA, mA "imaMtitthakarehiManunnAyaM" tiastthhtepsNgNkrejaa| evaM aNAiNNaM, esa anudhammo pvynne|| esa savvo vidhI sAdhUNa bhnnito| niggaMthINa viesa ceva vidhii| jato bhaNNati[bhA.4860] eseva gamo niyamA, niggaMthINaM pi hoi naayvyo| savisesatarA dosA, tAsiM punngennhmaanniinnN|| cU-navari-tAsiM savisesA palaMbeNa hatthakammAdiNo dosA, imaMkappasuttAbhippAyato bhnnnnti| taM ca imaM kappassa bitiyasuttaM- kappati niggaMthANa vA niggaMthINa vA Ame tAlapalaMbe bhinne paDiggAhittae / eyassa so ceva puvabhaNito suttattho / sutteNa anunnAyaM jahA kappati AmaM, "bhinna" tti tatiya-cautthehiM bhaMgehiM jaM bhAvabhinnaM / eyaM sutteNaM anunnAtaM, asthato paDisehati "na kappati tti|" Aha codakaH-"to kiM sutte nibaddhaM jahA kappati tti bhin? ucyate[bhA.4861] jati vi nibaMdho sutte, taha vijatINaM na kappati AmaM / jati geNhati laggati so, purimapadanivArite dose // cU-ke purimapadanivAritA dosA ? je paDhamasutte dosA bhaNitA, tesu lggti| [bhA.4862] suttaM tu kAraNiyaM, gelanna-'ddhANa omamAIsu / jaha nAma cautthapade, iyare gahaNaM kahaM hojjA / / cU-gellaNNaddhANomodarie vA kAraNiyaM niratthayaM hoi suttaM / [bhA.4863] iti dappato aNAiNNaM, gelaNNa'ddhANa oma AiNNaM / tattha viya cautthapade, itare gahaNaM kahaM hojjA //
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3-15 / 916 - iti eyaM dappato geNhaMtassa palaMba aNAiNNaM / ahavA- "bhinnaM kappai "tti evaM pi atthe nisiddhaM davvato ceva, jaM puNa anunnAyaM sutteNaM evaM kAraNato / te ya kAraNe ime - gelaNNakAraNaM evaM addhANome ya / etesu kAraNesu AiNNaM / tattha chautthabhaMgo, tato tattiyabhaMgo / "itara" tti paDhamabitiyabhaMgA bhAvato abhinnA, tesu gahaNaM kahaM hojjA ? tesu vi kAraNA gahaNaM hoja ti / / evaM bhaNie codagAha - 76 [ bhA. 4864] puvvamabhinnA bhinnA, ya vAritA kahamiyANi kappaMti / suNa AharaNaM codaga! na kamatI savvattha diTTaMto // cU- codago bhaNati - "puvvasutte tubbhehiM bhaNiyaM bhinnA abhinnA ya causu vi bhaMgesu na kappaMti / idAniM bhaNaha - bhAvabhinnA kappaMti kAraNato vA causu vi bhagesu kaSpati tti, na juttaM bhaNaha" / Ayario bhaNati - jahA kappaMti tahA suNasu AharaNaM codaga! / guruvayaNaM asuNettA dappaM asahamANo codago bhaNati "na kamati savvattha diTTaMto" / / nodaga evAha [bhA. 4865 ] jati diTThatA siddhI, evamasiddhI u ANagejjhANaM / aha te tesi pasAdhaNa, kiM nu hu diTTaMtato siddhI // cU- codago AyariyaM uvAlabhati - jati atthANaM diTThateNaM siddhI kajjati to ANAgejjhAM atthANaM asiddhI, aha tesiM ANAo ceva pasiddhI kiMnu hu diTThatato siddhI / "kinnu" ti kimiti, hu evArthe, kimityevaM dRSTAntena arthasiddhi kriyate / kiM cAnyat diTTaMteNa jaM jaM appaNo iTuM taM taM savvaM pasAhijjati / / kahaM ? ucyate [bhA. 4866 ] kappammi akappammi a, diTTaMtA jeNa hoMti aviruddhA / tamhA na tesi siddhI, vihi-avihi-visovabhoga iva // cU- jahA "kappati hiMsA kAuM vidhIe "tti paiNNA / ke heU ? nirapAyattaNato / jammi kajramANe ihaparaloge vA AvAto na bhavati taM kappati / ko diTThato ? vidhi- avidhi-visopabhoga iva / jahA visaM vidhIe maMtapariggahitaM khajjramANaM adosAya bhavati, avidhIe puNa khajramANaM mAragaM bhavati, tahA hiMsA vidhIe maMtehiM janna- jayamAdIhi kajjamAmA na duggatigamanAya bhavati, tamhA niravAyattA passAmo, hiMsA vidhIe kappati kAuM / evaM diTTaMteNa kappamakappaM kajjati, akappaM kappaM kajjati / tamhA diTThateNaM jA siddhI sA asiddhireva // AtmAbhiprAye codakenokte AcAryAha [bhA. 4867 ] asiddhI jati nAeNaM, nAyaM kimiha ucyate / aha te nAyato siddhI, nAyaM kiM paDisijjhai / cU- yadi dRSTAntena arthAnAmasiddhistatastvayA iha viSadhSTAntaH kimucyate ? aha vidhiavidhidRSTAntena hiMsArtha H tvayA sAdhyate - mayocyamAno dRSTAntaH kiM pratiSiddhayate ? // kiM caaMdhakAro padIveNa, vajjae na tu annahA / tahA dinaMtio attho, teneva u visujjhati // [bhA. 4868] cU- ANAgejjhe atthe diTTaMto na kamati, na vA atthi diTThato tena te ANA gejjhA, jo puNa diTThetito atyo sa tena parisphuTo visujjhati tti ato diTTaMteNa pasAhijjati tti na doso //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 916, [bhA. 4868 ] - kiM ca suprItA vayaM bhavA svavAkyenaiva dRSTAntenArthaprasAdhanamabhyupagatamiti / kiM caeseva ya diTTaMto, vihi-avihIe jahA visamadosaM / hoi sadosaM ca tahA, kaJjitara jatA-Sjata phalAdI // [ bhA. 4869 ] - jo esa bhavatA diTThato kato mamaM pi eseva diTThato abhippeyasuttatthaM sAdhayissati / kahaM ? ucyate - jahA visaM vidhIe bhujjamANaM adosakArayaM bhavati, avidhIe dosakArayaM bhavati, " taha "tti evaM kajje jayaNAe palaMbA sevijamANA hiyAya bhavaMti, "itare"tti akaje jayaNAe ajayaNAe vA sevvamANA ahiyAya bhavati / / annaM ca te anAloiUNa visadiTTaMto kayoAyuhe dunnisaTTammi, pareNa valasAhito / vetAla iva dujutto, hohi paccaMgirAkaro // [bhA. 4870] cU- jahA keNati sArIrabaladappuddhateNa AyudhaM gahiyaM, parabadhAe nisaTTaM / taM ca dunisaTTaM kayaM jena paro na sAdhito / taM caiva pareNa gahiyaM, teNeva AyudheNa so vahito / ahavA - anisaTTaM ceva pareNaM "salasAhitaM" balAkAreNaM ti vRttaM bhavami / adhavA-maMtravadinA homajAvAdIhi vetAlaM sAhayissAmi tti AhUto Agato, kiM ci duppauttaM sa veyAlo tassa sAhagassa iTThamatthaM na sAdheti, pratyuta apakArAya bhavati / evaM he codaga ? tume vidhiavidhivisadito mamAbhippetamatthassa ghAyAta payutto mamaM pi eteNeva iTThamatthe siddhI jAtA, savayaNaM ca te ghAtiya " na kamati savvattha diTTaMta" iti / / adhavA [bhA. 4871] niruassa gadapaogo, niratthao kAraNe ya avihIe / iya dappeNa phalAdI, ahitA kajje ya avihIe / cU- jahA niruyassa osahapAnaM niratthayaM, rogakAraNe samuppanne puNa osahapAnaM kajjamANaM avidhIe sarIrapIDAkaraM vinAsakaraNa vA bhavati, "iya'tti evaM dappeNa palabA ahiyA saMsAravaddhaNA bhavaMti / omAdikajje ya " avidhIe "tti ajayaNAe gahiyA iha parattha ya ahiyA bhavaMti / / kiM ca divaMtasAhaNatyaM bhaNNate imaM [bhA. 4872] jati kusalakappiyAto, na hojja uvamAo jIvalogammi / chinna'bbhaM piva gayaNe, bhameja loo niruvamAo // 77 cU- "kusala "tti paMDitA, tehiM kappiyA jA jassa atthassa sAdhikA uvamA sA tammi ceva atthe niuttA, jati tAo uvamAona hojja imammi manuyajIvalogo chinna'bbhamiva, "chinna'bbha"ti evaM abhaya taM jahA vANa ito ya ito ya bhAmijjati nirAzrayatvAt tahA imo vi logo bhAmijjati niruvamAo, naggayA uvamA jattha atthe so attho dRSTAMtAbhAva ityarthaH / to diTThatito attho diTThateNa vinA na icchio bhavati, na sammamuvalabbhati tti vRttaM bhavati / uktaM ca silogotAvadeva calatyartho, manturviSayamAgataH / yAvannottambhaneneva, dRSTAntena prasAdhyate // evaM bahudhA ukte guruNA codagAha - "yadyevaM tataH kriyatAM dRSTAntaH / " ucyate / zrUyatAM tattha[ bhA. 4873 ] maruehi ya diTThato, cauhiM neyavvo AnupubbIe / evamahaM addhANe, gelaNe taha ya ome ya //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 nizItha-chedasUtram -3-15/916 cU-etIe puvvaddhassa imaM vakkhANaM[bhA.4874] cauro maruga videsaM, sAhapArae suNaga ranna satthavaho / tatiyadine pUimudagaM, pArau suNagaM haNiya khaamo|| cU-cattArimaruA satyeNa videsaMgacchaMti / tesiMpaMcamo sAhapArago / tena bhaNitA- "suNagaM saha neha / " tehiM saha nIto / te suNahacchaTThA anegAhagamanijaM vihaM pavaNNA / tesiM tattha'ranne vaccaMtaNaM so sattho vahito muTTho tti bhaNiyaM hoti / so ya sattho disodisiM palAto / itare vi maruyapaMcajaNA suNagacchaTThA ekkato pttttitaa| aIvatisiyabhukkhiyA taiyadine pecchaMti pUimudagaM, mayagakalevarAulaM / tattha te sAhapArageNa bhaNitA-eyaM suNagaM mAreuM khAmo, eyaMcasaruhiraMpANiyaM pivAmo, annahA vivajjAmo, eyaM ca vedarahassaM AvatIe bhaNiyaM na doso|| evaM tena te bhaNitA[bhA.4875]parinAmao u tahiM, ego do apariNatA u aMtimo atiiv| parinAmao saddahatI, kaNNa'pariNao mato ekko|| cU-tesiM maruyANaM ekko parinAmato, do aparinAmagA, cautthato atIvaparinAmago / tattha jo so parinAmao teNaM jaM sAhapArageNaM bhaNiyaM, taM saddahiya abbhuvagayaM ti vuttaM bhavati |je te do aparinAmayA, tesiM ekkeNa sAhapAragavayaNaM souM kaNNA ThaiyA- "aho / akajaM, kaNNA vimena suNaMti" / so aparinAmagotaMkuhiyamudagaM suNagamaMsaMca akhAyamANo tisiyabhukkhito mto|| [bhA.4876] bitieNa eta'kiccaM, dukkhaM mariuMti taM samAraddho / kiM ecirassa siTuM, atiparinAmo'hiyaM kunnti|| cU-jo so bitio aparinAmago so bhaNAti-"eyaM eyavasthAe viakiccaM, kiMpuNa dakkhaM marijjati" tti kAuM "samAraddho" nAmakhaiyaM tena / josoatiparinAmo so bhaNAi - "kevacirassa siTTha, vaMciyAmottiatIte kAleja nkhaatitN|" soannANi vigAvigaddabhamaMsANikhAdiumADhatto, majjaM ca pAuM / / [bhA.4877] pacchittaM khuvahejaha, paDhamo ahalahusa dhADito bitio| tatio ya atipasaMgA, jAo sovaagcNddaalo| cU-tattha jehiMkhaiyaM te sAhapArageNa bhaNitA- "ito nicchiNNA samANA pacchittaM vhejh|" tattha jo so parinAmago tena appasAgAriyaM egassaajjhAvagassaAloiyaM / tena bhaNiyaM-vedarahasse vuttaM- "paramannaM gulaghRtamadhujuttaM prAzayet / " eseva paDhamo / eyassa ya eyaM ahAlahusaM pacchittaM dinnaM, suddho / tattha jo so aparinAmao, jeNa "Na dukkhaM samAraddhaM", so nicchiNNo samANo suNagakatti sire kAuMcAuvejassa pAdehiM paDittA sAheti, so cAuvejeNa dhiddhikkato nicchuuddho| jo so tatio atiparinAmago "nasthi kiM ci akkhaM apeyaM vA" atiparinAmapasaMgeNa so mAyaMgacaMDAlo jaato|| esa diTuMto |aymtthovnno-addhaannevaa gelaNNevAomodariyAe vA[bhA.4878] jaha pArao taha gagI, jaha marugA eva gacchavAsI u / suNagasarisA palaMbA, mddtoysmNdgmphaasuN| ghU-uccAriyasiddhA / maruehiM ya diTuMto ti dAraM gataM / idAni "addhANe"tti dAraM / [bhA.4879] evaM addhANAdisu, palaMbagahaNaM kayAvi hojjAhi / gaMtavvamagaMtavvaM, to addhANaM imaM sunnsu||
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4879] dhU-Aha codaga- addhANaM kiM gaMtavvaM na gaMtavvaM ? ucyate[bhA.4880] uddaddare subhikkhe, addhANe pavajjamAu dappeNaM / lahugA puNa suddhapae, jaM vA AvajjatI jtto|| cU-uddadarA - uddaddaraM, uddhaM pUrijaMti tti vuttaM bhavati / te ya darA duvidhA - dhanadarA poTTadarA / dhannadarA dhannavAsaNA kaDapallAdi, poTANiceva poTThadarA / ettha cattAribhaMgA-uddaddara subhikkhaM 1 / uddaddaraM no subhikkhaM 2 / no uddaddaraM subhikkhaM 3 / no uddaddaraM no subhikkhaM (1] 4 / ettha paDhamabhaMge jatigacchatiaddhANaMdappeNaM, ettha jativisuddhaMsuddheNagacchatina kiMciAvajati-mUluttaravirAdhanaM tahAvicaulahuM pacchittaM / kIsa? dappeNaM addhANaM paDivajjati tti ato caulahuM dinnaM / jaMvAannaM Avajati tti "jato" tti- mUlutaraguNavirAdhanAto tannipphaNNaM savvaM pacchittaM / ahavA - jaMvA mUluttaraguNavirAdhanAo Avajjati taM puNa virAdhanaM kareti, jato tti - davvato khettatA kAlato bhAvatovA, tnnipphnnnnNsvvNpaavti| evaM tatiyabhaMge viatthtopttN| sesehiM bitiya cautthabhaMgehi addhANagamaNaM havejjA, paDhama-tatiesu vA anntrkaarnne|| kiMtaM kAraNaM? ucyate[bhA.4881] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va AgADhe / gelaNNa uttimaDhe, nANe taha dsnncritte|| cU-AgADhasaddo savvANuvAdI majjhaTTio, ahavA-jaMdavvAdi AgADha sattavihaM vuttaM taMettha dttttvv|| [bhA.4882] eehi kAraNehiM, AgADhehiM tu gammamANehiM / uvagaraNapuvvapaDilehiteNa satyeNa gaMtavvaM / / ghU-addhANeja uvakaraNaMguligAdi uvaujjatitena "puvvpddilehienn"tti-ghitennetyrthH| [bhA.4883] addhANa pivasamANo, jANagamanIsAe gAhae gcchN| aha tattha na gAhejjA, cAummAsA bhave gurugaa|| dhU-Ahe addhANaMpavisiyavvaM nicchiyaM bhavati tAhe AyariyA "jANaganissAe"tti-jANato gIyatyo tannissAe gaccho addhANakappaTTiti gAhejati / pacchaddhaM kNtthN|| syAnmati- "ko addhANakappaTThiti gAheti? kahaM vA gAhijjati" ? ucyate[bhA.4884] gIyatyeNa sayaM vA, vigAhate chaDuMto paccayanimittaM / sAreti te sutatthA, pasaMga apaccao iharA // ghU-jati appaNA keNai kAraNeNa vAvaDo to annena uvajjhAyAdiNA gIyatyeNa gAheti, appaNA vA gAheti annagIyatthasamakkhaM, tAhe so gAhiMto aMtaraMtare atthapadaM chaDDeto kaheti, tAhe je te gIyatthA te tAni atthapadANi saMbhAriti- "imaMte vissariyaM" ti| kiM nimitaMevaM kajjati? agIyatthANaM paJcayanimittaM- "sabve ete jANaMti" tti savvamevaM |adhevN na kajjati to tesiM eva uppajai "ettAhe eyaM sahiti secchAe kareMti" / "ihara" tti-evaM akajaMte addhANamuttiNNA vi vatyeva pasaMgaM kareMti, apaccato vA bhavati / / sIso bhaNati - "bhaNaha savvaM addhANavidhiM" AcAryAha[bhA.4885] addhANe jayaNAe, parUvaNA vaNNiyA uvari sutte| ome uvariM vakkhati, rogA''taMkesimA jayaNA //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-15/916 cU- jahA addhANe gammati, jA ya addhANe vidhI jA ya addhANe jayaNA, sA savvA uvariM addhANasutte solasakamudde sake parUvitA, tattheva bhaNIhAmi / ome vi jA vidhi palaMbagahaNaM pati taMpi uvariM ihevauddesake vakkhati / iha "gelaNe "tti jaM dAraM bhaNAmi, taM ca gelaNNaM rogo vA bhavati, AtaMko vA // syAnmati - "keriso rogo, keriso vA AtaMko ? tata ucyate[bhA. 4886 ] ish - koDha - khayAdI, rogo kAsAdito u AtaMko / dIharuyA vA rogA, AtaMko AsughAtI ya // 80 cU- gaMDamasyAstIti gaMDI gaMDamAlAdI, AdisaddAto silippAdI, sUNiyaM, gilAsiNImAdI rogo| kAso, AdisaddAto sAsI, sUlaM, sajjakkhayamAdI aatNko| ahavA savvo jo dIhakAlito so rogo, jo puNa AsudhAtI sigdhaM mAreti so AtaMko / / samAsato gelaNNassa ime bhedAgelaNNaM pi ya duvihaM, AgADhaM caiva taha anAgADhaM / AgADhe kamakaraNe, gurugA lahugA anAgADhe / / [bhA. 4887] cU- etIe imA vibhAsA[bhA. 4888 ] AgADhamanAgADhaM, puvyuttaM khippagahaNamAgADhe / phAsugamaphAsugaM vA, catupariyahaM ta' nAgADhe // cU-ahiNA Dakko, visaMvA se keNa ti dinnaM, sajjavisUtigA vA viddhAti, sUlaM vA AsughAtI, evamAdi AgADhaM puvvRttaM / "itaraM" puNa jaM kAlaM sahate taM anAgADhaM / tammi AgADhe phAsUyaM vA esaNamanesaNaM vA jhaDa tti geNhiyavvaM / aha AgADhe kamakaraNaM kareti - tipariyaTTaM panagAdijayaNaM vA to caugurugA pacchitta / anAgADhe puNa tipariyaTTe kae cautthapariyaTTeNa geNhati, tattha vi nagaparihANIe / aha anAgADhe AgADhakaranijjaM kareti ajayaNAe vA geNhati to caulahugA pacchittaM // ettha gelaNe imA jayaNA [bhA. 4889] vejje pucchaNa jayaNA, purise liMge ya davvagahaNe ya / piTThamapiTTe AloyaNAe pannavaNa jayaNAe / - esa bhaddabAhukayA atthasaMgahagAhA / imA se vibhAsA[bhA. 4890] vega egadugAdipucchaNe jA caukkauvadeso / iha puNa davve palaMbA, tinni ya purisA''yariyamAdI || cU- aTThavejjA saMviggAdI puvvuttA gilANasutte / "pucchaNe jayaNa" tti vejjassa ego pucchago na gacchati jamadaMDoti kAtuM, do na gacchaMti jamadUaM ti kAuM / cattAri na gacchaMti nIhAretti kAuM, mA vejjo eyaM nimittaM gahissati, tamhA jayaNAe gaMtavvaM tinni vA paMca vA satta vA / so ya pucchito caukkauvadesaM dejja - davvao khettao kAlao bhaavo| ete vi gilANasutte vakkhANiyA / ihaM davvato palaMbAdi bhANiyavvA / vejjo pucchio bhaNejjA - jArisaM rogaM kaheha erisassa imaM vaNassatibhedaM deha // so cauvviho hojjA rogabhedAo [ bhA. 4891] paumuppamAuliMge, eraMDe ceva niMbapatte ya / pittadaya sannivAte, vAtapakove ya siMbhe ya // - ete jahAsaMkhaM pittAdisu havejjA / jo so gilANo so imesiM ekkataro havejja - gaNI vA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 15, mUlaM-916, [bhA. 4891] 81 vasabho vA bhikkhU vA / bhikkhU gItAgIto parinAmo'parinAmo vA / etesiM tiNha vi purisANaM phAsuesanijjeNa AlevaNAdi jAteNa kAyavvaM, jatA phAsuyaM na labmati tadA aphAsueNa vi kajjati / / kahijjati ya jaMjahA gahiyaM imesiM[bhA.4892]gaNi-vasabha-gIya-parinAmagA ya jANaMtijaMjahAdavvaM / itaresiMvA tulaNA, nAtammi ya maMDipotuvamA / / dhU-gaNi vasabha gIto ya bhikkhUjaM jahA gahiyaM davvaM te jANaMti ceva Agamato, cittamacittaM vA, suddamasuddhaM vA, jaM vA jammi ya thakke davvaM gheppati / jo ya agIo parinAmao tassa vi kahijjati, sovijaMjahA kahijjati tNthevprinnmytitti| "itare" nAmaje agItAaparinAmagA tesina kahijjatijahA "aphAsuyaM anesaNijjaM"ti,tesiMvA tulaNA kajati, jahA "amugagihAto AyaTThA kayaM evaM ANiyaM?" aha kahaM vi etehiM NAyaM jahA - "eyaM aphAsuyaM anesanijaM vA AniyaM" ti / tato te bhaMDipotadiTuMtehi pnnvijNti|| [bhA.4893] jA egadese na daDhA u bhaMDI, sIlappaI sAya karei kajaM / jA dubbalA sIlaviyA vi saMtI, nataMtu sIlaMti visnndaaruN|| dhU-jA bhaMDI poto vA egadesabhaggA, sesaM savvaM daDhaM, sA tammi egadese saMThavitA saMtI kajja kreti|jaapunn bhaggavibhaggA suTu visaMThaviyA kajaM na karei, nataMsaMThaveMti, niratyo vA ukkoso ya tattha vi evaM tumaM pijai jANasi - "pauNohaM pauNo ya samANo evaM pacchittaM vahIhAmi, annaM ca appaNo AyaM sajjhAyajjhANaveyAvaccAdIhiM uvajinIhAmi, to paDiseva akappanijaM / ava etesiM asamattho, to mA paDiseva tti|| idAniM "davvaggahaNeya piTThamapiDhe"tti asyA vyAkhyA[bhA.4894] so puNa Alevo vA, haveja AhArimaMca missitrN| puvvaM tu piTThagahaNaM, vikaraNa jaM puvvachinnaM vaa|| dU-vraNe avraNe vA anAhArimaMAlevo vA hoja AhAriM vA hoja, acittAbhAve nissaMiyaraM vA sacittaM, ahavA- anAhArimaM AhArimaMvA missaMjaMAlevoAhAreyavvaMca / "itara" ttijaM noAhAreyavvaM naaviaalevo|tNkiN hoja? phAseNapharisiyavvaM, nAsAevApuSpAdiagghAtiyav, pADalAi vA pAnagaM vA so dhUvaNAdi va kiM ci, eyaM acittAdi savvaM jaM puvvadiTuM labmati taM ghettavvaM / asati puvvadiTThassa jaMpuvachinnayaMtaM vikaraNaM karittA, vikaraNakaraNaM nAma anegakhaMDaM karettA jahA nijjIvAvatthaM bhavati taM tArisaM AnettA pIsaMti / asati puvvachinnassa appaNA vi chiMdati ||jNpunn puvvacchinnaM taM imesu geNhaMti[bhA.4895] bhAvitakulesu gahaNaM, tesa'sati sliNggennhnnaa'vnnnno| vikaraNakaraNAloyaNa, amugagihe paJcato agiie|| cU- jAni saDDhakulANi ammApitisamANAmi vA parinAmagANi anuDDAhakarANi / tesiM bhAviyakulANaM asati abhAviyakulesu ya liMgaggahaNeNa avaNNo bhavati, tamhA annaliMgeNa geNhiyavvaM |ahvaa- "panvaNe"tti avijamANesubhAviyakulesujANikulANi suvaNNavanijANi tAni pannavettA maggaMti geNhaMti y|taani puNa jattha gahiyANi paDhamabitiyabhaMgillANi palaMbANi [17]6
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/916 tAni tattha ceva vikaramANi karettAAneuMgurusamIve AloeMti, agIyapaJcayanimittaM amugassa gihe sayaTThAe etANi mae laddhANi / / esA ceva "jayaNA", idAnaM niggaMdhINaM bhaNati[bhA.4896] eseva gamo niyamA, niggaMthINaM pihoi naayvvo| Ame bhinnAbhinne, jAva tu pumupplaadiinni|| [bhA.4897] evaM AmaMna kappati, pakkaM puNa kappati na vA vi| bhaNNati suNasUpakaM, jai kappati vA na vA vA vi|| cU-jahA niggaMthANaMtahA niggaMthINaM pibhANiyavbaMjAvapaumuppalAdINi, jAva ya "anugagihe pnyco'giite"tti| navari-tAsiMbhinnechabbhaMgA kAyavvA, teanNtrsutebhnnihiti|plNbaadhikaarto ime vi kappassa tatiya-cauttha-paMcamasuttA bhaNNati - kappati niggaMthANaM pake tAlapalaMbe abhinne vaapddiggaahitte|nokppi niggNthiinnNpkketaalplbeabhinnepddiggaahitte|kpti niggaMdhINaM pakke tAlapalaMbe bhinne paDiggAhittae- se viya vidhibhinne, no cevaNaM avidhibhinne / ete sutte egaDhe ceva bhaNNati / suttattho puvvvnnito||imo nijRtti atyo[bhA.4898] nAmaMThavaNA pakkaM, davve bhAve yahoti nAyavvaM / ussetimAditaM ciya, pakkeMdhaNajogato pkkN|| dhU- nAmaThavaNAo gatAo, davvapakkaM taM ceva ussetimAdi jaM Ame bhaNiyaM taM ceva jayA iMdhaNasaMjoge pakkaM bhavati tadA davvapakkaM bhaNNati / davveNa pakaMdavvapakkaM / imaM bhAvapakkaM[bhA.4899] saMjama-carittajogA, uggamasohI ya bhaavpkkNtu| anno viya Aeso, niruvkkmjiivmrnnNtu|| dhU-saMjamajogA carittaM ca suvisuddhaM bhAvapakkaM / adhavA - uggamAdidosavisuddhaM bhAvapakkaM / adhavA-jena jaM AugaM nivvatiyaM taM saMpAletA maramANassa bhAvapakkaM bhavati / pakkatti gataM / idAni "bhinnAbhinne" ti suttapadasya vyAkhyA[bhA.4900] pakke bhinnA-'bhinne, samaNANa vi doso kiMtu samaNINaM / samaNe lahugo mAso, vikaDubhapalimaMthaNA''cinnaM / / dhU-pakkaM jaM nijIvaM, puNa davvato bhinnaM abhinnaM vA, ettha samaNANa vidoso bhavati kimaMga puNa samaNINaM? samaNA jati giNhaMti to mAsalahuM dohiM vi tavakAlehiM lahuaM, anne ya vikaDubhapalimaMthAdao dosA puvvvnnnniyaa|| [bhA.4901] emeva saMjaINa vi, vikaDubhapalimaMthamAdiyA dosaa| kammAdiyA ya dosA, avihIbhinne abhinne y|| dhU-puvvaddhaM kaMThaM / tAsiM ahito davvato avidhibhinne ya hatthakammadoso / jamhA ete dosA tamhA niggaMthINaM na kappati pakkaM abhinnaM paDiggahettA / jaM pi pakkaM bhinnaM taM pi vidhIe bhinnaM avavAde kappati, no avidhibhinna kappati, etehiM ceva vikaDubhakammAdiehiM dosehiN|| samaNINaM chabmaMgA kahaM bhavaMti ?- samaNINaM chabbhaMgA kahaM bhavaMti? - [bhA.4902] vihi-avihIbhinnammI, chabbhaMgA hoMti navari samaNINaM / __ paDhama dohi abhinnaM, avihivihI dabbe bititatie /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezakaH 15, mUlaM-916, [bhA. 4903] [bhA.4903] emeva bhAvato viya, pinnaM tatthekkadavvato abhinnaM / paMcamachaTThA dohi vi, navaraM puNa paMcame avihI // cU-jaMca suttapadaM 'sevi ya vidhibhinne no cevaNaM avidhibhinne" eyammi niggaMdhINaM sutapade cha bhaMgA bhavaMti / taM jahA - bhAvato abhinnaM 1 / bhAvao abhinnaM davvao avihibhinnaM 2 / bhAvao abhinnaM davvato vidhibhinnaM 3 / bhAvato bhinnaM davvato bhinnaM / (] | bhAvato bhinnaM davvato avidhibhinnaM 5 / (no] bhAvato bhinnaM davvato vidhibhinnaM / / etesuchasubhaMgesudivaDDA gAhA smotaareyvvaa|| [bhA.4904] ANAdi rasapasaMgA, dosA te cevaje pddhmsutte| iha puNa suttanivAto, ttiycutthesubhNgesu|| cU-imA gAhA niggaMthasutte caubhaMgakkame samotAreyavvA, tatiya-cautthA bhaMgA bhAvato bhinnaM titena tesu suttanivAto emeva gaathaa|niggNthiinnNchbbhNgkdde cauttha-paMcama-cha?-bhaMgesusuttanivAto kAyabvo, teSAM bhAvabhinnatvAt / ahavA- chaThe bhaMge suttanivAto // samaNINaM chasubhaMgesu jahakkama ime pacchittA[bhA.4905] lahugA tIsu paritte, lahugo mAso ya tIsu bhaMgesu / gurugA hoti anaMte, pacchittA sNjtiinnNtu|| dhU-aha hatthakammabhAvato chasubhagesu imaM pacchittaM[bhA.4906] ahavA gurugA gurugA, lahugA gurugA ya paMcame gurugaa| chaTThammi hoti lahugo, lahugaTThANe guruu'nNte|| [bhA.4907] Ayarito pavattiNIe, pavattiNI bhikkhuNINa na kadheti / gurugA lahugA lahugo, tattha vi ANAdiNo dosaa|| dhU-eyaMpalaMbasuttaMAyariopavattiNIe nakadheti, jaisAbhikkhuNINaMna kaheti, pavattiNI to ati tA bhikkhuNIo na suNaMti, to tAsiM mAsalahuM pacchittaM / Ayariyassa akaheMtassa ANAdiyA dosA pavattiNIe vi ANAiNo dosA, bhikkhuNIe asuNetIe ANAdiyA dosaa|| [bhA.4908] abhinne mahavvayapucchA, micchatta virAdhanA ya deviie| kiM puNa tA duvidhAto, bhuttabhogI abhuttA y|| dhU-codagAha-nigaMthANaMpakaMbhinnaM vAabhinnaMvA kappati, niggaMdhINaMabhinnaM avidhibhinnaM cana kappati, vidhibhinnaM kppti|| jahA esa suttatye bhedo, kimevaM mahavvaesu vitesiM bhedo? jahA taccanniyANaM bhikkhuyANaMkila aDDAijA sikkhApadaMsitA, bhikkhunniinnNpNcsikkhaapdNsitaa| evaM niggaMthINaM kiM cha-mahavvayA, sAhupaMcamahabbaehito duguNA vA? ucyate[bhA.4909] na vi cha-mahavvatA neva, dugaNitA jaha u bhikkhunniivgge| baMbhavayarakkhaNaTThA, na kappati taM tu samaNINaM / / ghU-uccAriyasiddhA |aNgaadaasrisNplbNdheppNtNdryukoti micchattaM gacche, teneva vA karakamma karejjA / tattha ya saMjamAyavirAdhanA bhavati / ettha dovi diTuMtA kajjati - tAo ya samaNIo duvidhA-bhuttabhogAo abhuttabhogAo vA / aMgAdAnasarIse palaMbe daTuM bhuttabhogINa satikaraNaM ___
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 nizItha - chedasUtram - 3- 15/916 bhavati, iyarANa kouyaM bhavati tti / / kiM ca na kevalaM palaMbe visesoannattha vi jattha bhave, egatare mehuNubbhavo taM tu / tasseva tu paDika, bitiyassa'nnena doseNaM / / [bhA. 4910] cU- "egatare" tti - sAdhupakkhe sAdhuniyapakkha vA, jeNa bhutteNa pharisieNa vA mehuNubbhavo bhavati tasseva pakkhassa taM mehuNubbhavadosapariharaNatthaM paDikuTTaM pratiSiddhamityarthaH / bitiyassa pakkhassa annena doseNa paDisijjhati asaMjamadoseNaM ti vuttaM bhavati / jahA kiM ucyatenilloma- saloma'jine, dArugadaMDe saveMTapAe ya / baMbhavayarakkhaNaDDA, vIsuM vasuM katA suttA // [bhA. 4911] cU-nillomaM ajinaM niggaMthANaM satikaraNakouAdINaM dosANaM vAraNAnimittaM paDisijjhati, niggaMthINaM puna pANidayAnimittaM atiregovadhibhAranimittaM ca paDikuTuM / salomaM niggaMdhINaM satikaraNako AdINaM dosANaM vAraNanimittaM paDisiddhaM, niggaMthANaM puNa pANidayAnimittaM atiregovahibhAranimittaM ca paDikuTTaM / dArudaMDayaM pAyapuMchaNaM saveMTapAdaM ca niggaMthINaM baMbhavayarakkhaNA nimittaM paDisiddhaM, niggaMthANaM atiregovahibhAranimittaM ca nANunnAyaM / eteNa kAraNeNa niggaMthANaM niggaMdhINaM kahiM ci puDho suttakaraNaM // codagAha puNa kammodayao mehunubbhavo bhavati, na nidAnaparihAro kajjati / AcAryAha - [bhA. 4912] natthi anidAnaM to, hotubbhavo tena parihara nidANe / te puNatullA-'tullA, mohaniyANA dupakkhe vi|| cU- nidANa nAma jaM paDuca mohanijjaM udijjati, taM jahA iTThasaddAdi / uktaM cadavvaM khettaM kAlaM, bhAvaM ca bhavaM tahA samAsajja / tassa samAsuddiTTho, udao kammassa paMcaviho / / purisANa ya tullA atullA ya / / rasagaMdhA tahi tullA, saddAtI sesa bhaya dupakkhe vi / sarise vi hoMti dosA, kimu va saMte visamavatthummi // dupakkhe vitti itthI [bhA. 4913] cU- iTTharasagaMdhaM paDuca itthiparusANaM tullo mohudayo, jahA niddhAdiraseNa purisassa iMdiyA balijjaMti tahA itthiyA vi tahA caMdanAdigaMdheNa vi, sesesu saddarUvaphAsesu / "dupakkhe vi" ttiitthipakkhe purisapakkhe bhayaNA kAyavvA / jahA purisassa purisaphAseNaM mohodayo hojjA vA na vA, jaha hojjA to maMdo pAeNa na jAriso itthiphAseNaM ukkaTTho bhavati / itthiphAseNaM puNa purisassa niyamA bhavati mohodayo ukkaDo y| evaM itthIe itthiphAse bhayaNA, itthIe purisaphAseNa udayo niyamA / evaM iTTha pi saddaM souM purisassapurisasaddaM souM bhayaNA, itthisadde mohudao / evaM itthIe bhANiyavvaM / evaM rUvaM pi iTTha jIvasahagataM cittakammAdipaDimAo vA dahUM, etena kAraNeNaM salomanillomAdiNo tullAtullanidANA parihariti / eteneva kAraNeNaM niggaMthINaM abhinnaM avidhibhinnaM vA na kappati / / ime ya anne abhinne avidhibhinne ya dosA / tattha tAva abhinne dosA bhaNNati, "micchatta virAdhanAya devIya ya'tti asya vyAkhyA-micchattaM koi jAejjA, esa doso nathi diTThotti kAuM / virAdhanA baMbhavayassa havejjA / / imo devidito
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 916, [bhA. 4914] [ bhA. 4914 ] cIyatta kakkaDI kou kaMTaka visappa samita sattheNaM / ravi nivesaphADaNa, kimu samaNi niroha bhuttitarA // cU- egassa ranno mahAdevI / tassa lomasiyAo ciyattAo / tIse devIe ego niuttapuriso divase divasetA Aneti / annayA tena purisena ahApavittIe aMgAdAnasaMThiyA lomasiyA AnitA / tIse devIe taM lomasiya pAsettA kotuyaM jAyaM, "pecchAmi tAva keyAriso phAseti eyAe pddisevie"| tA tA sA lomasiyA pAde baMdhiuM sAgariyaTThANaM paDiseviumADhattA / tIse lomasayAe kaMTao AsI, so tammi sAgArie laggo, visappiyaM ca taM tAhe vejjassa sihaM / tAhe vejjreNa samiyA maddiyA tattha nivesiyA uTThettA susiyappadesaM ciMdhiyaM / tammi dese tIe apecchamANIe satthao khohio / puNo teNeva AgAreNa nivesiyA phoDiyaM, pauNA jAyA / jati tAva tIse devIe daMDieNa paDisevijamANIe kouaM jAyaM, kimaMga puNa samaNINaM niJccaniruddhANaM bhuttabhogINaM abhuttabhogINa ya // [bhA.4915]kasiNA'vihibhinnammiya, gurugA bhuttANa hoti satikaraNaM / itarAsi kougAdI, gheppaMte hoti uDDAho / cU- kasiNaM nAma sakalaM, tammi avidhibhinne ya satikaraNaM bhuktabhogINaM, abhuttabhogINaM kouaM bhavati / ettha pacchittaM gurugaa| taM ca aMgAdAnasaMThiyaM gheppaMtaM daGkaM uDDAho, "nUnaM esA eteNa pAdakkamaM kAhiti" evaM logo saMbhAveti / tena pa palaMbeNa mohudayAo kammaM karettA imaM ciMtei[bhA. 4916] jai tAva palaMbANaM, sahatyaNunnANa eriso phAso / kiM puna gADhAliMgana, itarammi ya niddato suddhe // cU- "sahatyaNunnANaM" ti nuda preraNe, svahastapreritAnAm ityarthaH / "iyarammitti" aMgAdAnaM jadA puriseNa niddayabhAveNa suddhaM buddhamityarthaH / ahavA- suddhetti purisapharise suddhe suTTutaraM sokkhaM bhavatItyarthaH / / tAhe hatthakammakaraNAto jonighaTTaNaladdhasuhAsAdA udinnamohA asahamANI imaM kujA [ bhA. 4917] paDigamaNa annatitthiya, siddhe saMjata saliMga hatthe ya / vehAnasa odhANe, emeva abhuttabhogI vi // cU- saMghADagAdisamIvAto jatthAgatA tattheva gamanaM karejja, annatitthiesu vA gacchati / ahavA - annatitthieNa vA paDisevAvejjA, siddhaputteNa vA / saMjataM vA uvasaggejjA / "saliMgi" tti eyANi annautthiyAdIkammANi saliMge ThiellayA karejjA, hatthakamma vA puNo puNo karejA, vayANi vA bhaggAni tti kAuM uDDAhaM vA, "kaha kAhAmi tti kahaM vA sIlaM bhasehAmi "tti vehAnasaM karejA, ubhAmagaM vA ghettuM odhANaM karejjA / ete pade savve bhuttAbhogI karejjA / abhuttabhogI vi aciTThe ete ceva pade karejjA, navaraM paDigamaNaM mAtApitisamIvaM / Aha codaka:- " jANANaM kerisaM avidhibhinnaM, kerisaM vA vidhitiNAM" ? ato bhaNNati 85 - [ bhA. 4918] bhinnassa parUvaNatA, ujjuga taha cakkalI visamakoTTe / te ceva avihibhinne, abhinne je vaNNiyA dosA // dhU- asaMjamadosaNiyattaNaheuM guNovalaMbhaheuM ca avidhibhinnassa ya parUvaNA kajjatiujjayabbhaSphAliyakaraNaM tiriyaM vA cakkalIkaraNaM ete do vi avidhibhedA, vidhibhinnaM puNa
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 nizItha-chedasUtram -3-15/916 visamakoTTakaraNaMjaMpuNo tadAkAraM kAuMna sakati taM savvaM vidhibhinnaM jeteabhinne devidiTuMteNa dosA bhaNiyA teceva dosA savisesa bhavaMti avidhibhinne / syAt kathamityucyate... [bhA.4919] kaTTeNa va sutteNava, saMdAnite avihibhinne te ceva / savisesatarA vi bhave, veuvviybhuttitthiinnN|| dhU-avidhibhinnaM kaTeNa silAgAdiNA "saMdAneti" ti saMghAtitaM puvvAgAre Thaviya sutteNa vAsaMdANiyaM,jeceva abhinnodosA tecevasavisesA bhvNti|kh? ucyate- "veubviyabhuttaitthINaM" tijAoIthIoaMgAdAne beMTiyaMtroTiyaMvA AbaMdhittA bhuttapuvAotAsiMtena saMdAniyapalaMbeNa ratI bhavati tti adhikatarA dosA evaM / / atthato kAraNiyaM suttaM darisaMto gurU bhaNati[bhA.4920] vihibhinnammina kappati, lahuo mAso ya dosa aannaadii| taMkappatI na kappati, niratthayaM kAraNaM kiM taM // dhU-jaM pichar3e bhaMge vidhibhinnaM taM pina kappati, te geNhaMtINa mAsalahuM ANAdiyA ya dosA bhavaMti / Aha codakaH-"nanu sutte bhaNiyaM "taM" ti vidhibhinnaM kappati?" AcAryAha - jati sutte bhaNiyaMtahAvi attheNa paDisijjhati, "na kppti|" codagAha - "eyaM suttaM nirtthyN|" Ayario bhaNati- he codaga! suttaM kAraNiyaM / codagAha - "kiMtaM kAraNaM? yannopadizyate" ? ucyate - brUmaH[bhA.4921] gelaNNa'ddhANome, tivihaM puNa kAraNaM smaasennN| gelaNNe puvvuttaM, addhANuvari imaM ome|| ghU-addhANe uvariM solasame uddesage bhaNihii / imaM omaM paDucca bhaNNai / [bhA.4922] niggaMthINaM bhinnaM niggaMthANaM tu bhinna'bhinnaM tu / jaha kappati doNhaM pI, tamahaM vocchaM samAseNaM // dhU- niggaMthINaM niyamA vidhibhinnaM chaTThabhaMge, niggaMthANaM cautthatatiesu bhaMgesu, doNha vi sAhusAhuNoNaM jahA kappati tahA saMkhevao bhaNAmi // [bhA.4923] omammi tosalIe, doNha vi vaggANa dosu khettesu / jayaNaTThiyANa gahaNaM, bhinnAbhinnaM ca jynnaae|| dhU-omakAle tosalivisayagayA sAdhusAdhuNIoyaetecevado vaggA, dosukhittesu ThitA, ekkammi khette saMjatA ThitA, annammi bitie khtete saMjatIo tthitaao| "jayaNaTThiyatti" esA ceva vidhI jaM annesu ThitA, ussaggeNa egakhette na ThAyati / adhavA - "jayaNaTThiya"tti sAdhusAdhuNIpAyoggaM vihiM gAhettA khette je ThitA, gahaNaM kreNti| carimabhaMge davvato bhinaM, tatiyabhaMge vA davvato abhinnaM, niggaMthINaMchaTThapaMcamesubhaMgema davvao bhinnaM, cautthabhaMge vA davvato abhinn| "jayaNa"ttijatINacarimabhaMgAsatitatiyabhaMge, niggaMthINaMchaTTabhaMgAsatipaMcame, evamAsati uutthe| codaka Aha - "ko niyamo tosaliggahaNaM" ? AcAryAha[bhA.4924] ANugadese vAseNa vinA vitena tosliigghnnN| __ pAyaM ca tattha vAsatI, paurapalaMbo vi anno vi //
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 87 uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4924] cU-Anugadeso natisalIlAdIhiM jalabahulo, so ajaMgalo bhavati / annaMca tammi variseNa vinA vi sassaM nipphajati sAraNipANiehiM / annaM ca kila tosalIe varisati, aNAvuTThI na bhavati / annaM ca kila tosalIe paurapalaMbA / tena tosaliggahaNaM kayaM / iyarahA anno vi jo eriso visao paurapalaMbo ya tattha vi eseva vidhii|| [bhA.4925] puccha sahu-bhIyaparise, caubhaMgo paDhamago anunnaato| sesa tie NANuNNA, gurugA pariyaTTaNe jNc|| cU-ettha sIso pucchati-jaM suttaM doNha vi vaggANa, "dosu khettesu"ti, ettha puDho ThiyANaM saMjatINaM vA dukkhaM vAvAro bujjhati, dosadasIya puDho khette Thaveha, jatoya dosA samuppajaMtitaMna ghettavvaM, AgameyapavvAvanijjA, atosaMsato kiMpariyaTTiyavvAonapariyaTTiyavvAo? Ayario bhaNai - natthi koi niyamo jahA avassaM pariyaTTiyavvAo na vatti / jai puNa pavvAvettA nAyao pariyaTTai to mahatIe nijarAe vaTTati |adhannaayo pAleito atimahAme pavuvvai dAhaM saMsAra nivvattei / "to keriseNa pariyaTTiyavvAo? ko vA pariyaTTaNe vidhI"? ato bhaNNati - "sahU abhIyaparisi"tti, etehiM dohiMpadehiM caubhaMgo kAyavvo-sahU bhiiypriso| sahU abhIyarariso asahU bhiitpriso3|ashuu abhiitpriso| (1] 4|dhitibalasaMpannoiMdiyaniggahasamatyo thiracittoya AhAruvadhikhettANiyatAsiM pAraggANi uppAeuM samatto eriso sAdhUjassa savvo sAhusAhuNivaggo bhayA na kiMci akiriyaM kareti, bhayA kaMpati, eriso bhiiypriso| ettha paDhamabhaMgilassa pariyaTTaNaM aNannAyaM, sesesutisubhaMgesunANunnAyaM / aha pariyaTTati to cauguruM / "pariyaTTaNe jaMca" tti-bitiyabhaMgillo appaNo sahU abhItaparisattaNato jaM tAA sacchadapayArAo kAhititaM paavti| tatiyabhaMgillo puNa asahuttaNao tAsiM "aMgapaJcaMgasaMThANaM cArullaviyapehiyaM" duTuMjaM samAyarai ta pAvati / carime ya tatiyabhaMgadosA daTTavvA / / [bhA.4926] jati puNa pavvAveti, jAvajavIvAe tAu paaleti| annAsati kappe vihu, gurugA je nijjarA viulaa|| cU-paDhama-bhaMgillo "jai"tti abbhuvagame / kisabbhuvagacchati? tAo pavAveu / jati vA pavvAveti tovidhIe jAvajIvaMpariyaTTeti, "puNa" ttivisesaNe, kiM visesai? imaM-sopaDhamabhaMgillo jai jinakappaM paDivajiukAmo annaMca ajjAo pariyaTTiyavvAto, kiM kareu? jaiasthi gacche anno pariyaTTago, to ciradikkhiyAo ahipavAo dikkheu tassa smppeuNjinkppNpddivju| aha natthi anno pariyaTTago, to mA jiNakappapaDivajautAo cciya priyttttvaao|evN viseseti| kiM evaM bhaNNati ? ucyate-annavaTTAvagassAsati jati jinakapaM paDivajjati to cugurugaa| annaM ca jinakappaTTiyassa jA nijarA tato nijarAo vidhIe saMjatIo anupAleMtassa viulatarA nijjarA bhAMti // idAni "jayaNahitANa gahaNaM bhinnAbhinnaMca jayaNAe"tti evaM pacchaddhaM, eyassa puvvaM akkharattho bhnnito|idaaniN ko visesa'tyo? bhaNNati-"jayaNaTThiya"ttiimAe jayaNAe ThitA[bhA.4927] ubhayagaNI pehetuM, jahi suddhaM tattha saMjatI neti| asatI ca jahiM bhinnaM, abhinne avihI imA jayaNA //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 nizItha-chedasUtram -3-15/916 dhU-jo ubhayagaNovaveo gaNI so omakAle tosalimAdI anugavisae palaMbapaure gaMtuM do khettA gIyattheNa paDilehAveti, appaNo vA gIyattheyarasahito vA paDileheti, jesu suddhaM odanaM labmati tesu ThAyaMti / jai do erise natthi khette to jattha suddhaM odanaM labmati tattha saMjatIo Thati / jattha puNapalaMbamIsaM odaNaM labmati tattha appaNA ThAyaMti, natthi nimmisodaNakhettaM tAhe jattha mIsaM labmati tattha saMjatIo ThAveti, appaNA nimmisapalaMbesu ThayaMti / "asi" tti savvesuceva khettesu nimmissA palaMbA labmaMti, tAhe jattha vidhi-bhinnA labbhaMti saMjatIto ThAveMti, abhinne avidhibhinnesu vA appaNA ThAyaMti, adha savvesu abhinnA avidhibhinnA vA labbhaMti tAhe imaM pannavaNaMjayaNAe kreNti|| [mA.4928] bhinnANi dedda bhettUNa vA vi asatI puro va bhiNdNti| ThAti tAhe samaNI, tA eva jayaMtI tes'stii|| dhU-jattha saMjatIto ThaviukAmA taM khettaM puvvAmeva appaNo bhAveti / kahaM ? ucyate- jAhe nINiyA palaMbA tAhe saMjatAbhaNaMti- "bhinnANijANi tANiM amhaM deha" |ah te gihI bhaNaMti"natthi bhinnA", dhovehiM vA no saMtharati bhinnehiM / tAhe bhaNaMti gihI "amhaM bhettUNaM dejaha, na kappaMti amhaM erise ghettuM / " "asati"tti - jAhe bhettuM na deti bhaNNati vA - "amhe ettiya hivippaDaM na yAnAmo'', abhinne ceva panAmeti, tAhe te ceva saMjatA gihibhAyaNe ceva ThiyA tesiM gihatthANaMpurato bhidaMti, tAhe geNhati / evaM kIramANe tesiM gihatthANaM gADhaM bhAvA uppajjai-"na kappai etesiM abhinnANi ghettuM' ti / evaM te bhettuM deti / evaM jAhe bhAviyaM bhavati khettaM tAhe samaNIto tattha tthveNti| "tA evaM jayaMti tesa'sai"ttitesiM saMjatAmaM asatIe vAvaDesuvA keNa ti kAraNeNa saMjatesu tAhe vA eva saMjatIo jAo tattha theriyAo tAo eteneva puvvutteNa jayaNAe vihANeNa khettaM bhAveMtA tthaayNti|| [bhA.4929] bhinnAsati velAtikkame ya geNhaMti theriyA'bhinne / dAre bhittumatiMtI, ThAgAsati bhiMdatI gnninnii|| phU-idAni "gahaNaMbhinnAbhinnANajayaNAe"ttiasyavyAkhyA-jati khettaM vidhibhinnabhAvanAe na sakketi bhAveuM tAhe bhinnANaM asati jAva gihatthehiM bhiMdAveti, appaNA vA jAva gihatthANaM purao bhidaMtIo acchaMti tAva velAtikkamo bhavati, tAhe jAva - theriyAo tAo abhinne avidhibhinne ya giNhaMti, taruNIo vihibhinnANi odanabhattaM ca giNhaMti / eteNa vidhiNA hiMDittA sanniyaTThAto vasahidAre ThiccA je te abhinnA avidhibhinnA ya te vidhibhinne karettA vasahiM atiNti| "ThAgAsati"ttijatidArenasthi, tahe pavisittA tANiabhinnANi avidhibhinnANi ya pavittiNIe panAmaMti / sA gaNiNI te vidhibhinne kareti // Aha - kiM kAraNaM taruNINaM paDiggahaNAe sAmuddisaNAe vA abhinnaM avidhibhinnaM vA na dijjati? ucyate[bhA.4930] kakkhaMtarukkhavegacchitAisuMmA hunummae trunnii| to bhinnaM chubmati paDiggahesuna ya dijjate sakalaM // cU-kakSAyAtaritaMkakSAMtaraM, ythaastNbhenaatritstNbhaaNtrN|ahvaa-ukkho kakkhA, aMtaramiti stanAMtare |ukkho nAma paridhAnavatthassa amitaracUlAe uvarikaNNenAbhihiTTA ukkho bhnnnnti|
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza : 15, mUlaM - 916, [bhA. 4930 ] saMgacchikAkArA vAmapAsatthiyA vegacchiyA bhaNNati / AdisaddAto annatare vatyaMtare / evamAdiThANesu mA taruNI messati sthApayiSyatItyarthaH / eteNa kAraNeNaM bhikkhaggahaNakAle abhinnaM avidhibhinnaM vA nacchuhaMti paDiggahe tAsiM, na vA bhoyaNakAle tAsi taM dijjati / "to bhinnaM chuhaMti paDigAhesu" tti pADhaMtaraM, to iti teNaM kAraNeNaM taruNINaM paDiggahe vi vidhibhinnaM chubbhaMti - bhikkhaggahaNakAle haMtItyarthaH // 89 [bhA. 4931] evaM esA jayaNA, apariggahitesu tesu khettesu / tivihesu pariggahie, imA u jayaNA puNo hoti // - puvvaddhaM kaMThaM / tivihe tti saMjatA saMjaio ubhayaM ca // tIse gAhAe pacchaddhassa imA vibhAsA [ bhA. 4932] puvvogahite khette, tiviheNa gaNeNa jati gaNo tiviho / ejAhi tayaM khettaM, ome jayaNA tahiM kA nU / cU- jaM khettaM puvvaM uggahiyaM tiviheNa gaNeNa tividhagaNassa vA annatareNa gaNeNa, saMjatehiM saMjatIhiM ubhaNaM ti esa tividho gaNo, taM ceva khettaM / tividho gaNo - esa saMjatA saMjatIo ubhayaM vA / ete oNakAle asaMtharatA AgatA / tesiM AgayANaM, tehiM ThAyamANeNaM kA ThAyavve jayA ? tesiM vA vatthavvANaM dAyavve kA jayaNA ? // ato bhaNNati [bhA.4933]Ayariya-vasabha - abhisega - bhikkhuNo pella' laMbhe na vi deMte / gurugAdohi visiTThA, catugurugA dIva jA mAso // / cU- vatthavvANaM AgaMtugANa vA jo saMjayapariggaho so imANaM cauNhamannatarassa ho jAAyariyassa vasabhassa abhisegassa bhikkhuNo vA AgaMtugANa vi ete ceva cauro bhedA, saMjatINa vi vatthavvA'' gaMtugINa ete cauro bhedA kAyavvA / imA uccAraNA - pavattiNI vasabhI abhiseyA bhikkhuNI / atrAcArya prasiddhaH / iha upAdhyAyo vRSabhAnuga iti kRtvA vRSabha ityuktaH / iha punaH 1 itvarAbhiSekena AcAryapade abhiSikto yaH so'bhiSekaH, ahavA - gaNAvacchedaka abhiSekaH / zeSA bhikSavaH prasiddhAH / etesiM imA cAraNikA - Ayariyapariggahite khette jati anno Ayario Agao, jati so vatthavvo khette pahuppaMte paumbhattapANe annato alabdhaMte na deti ThANaM AgaMtugANaM GkA / jaM so AgaMtugo hiMDato pAvihiti taM so vatthavvago savvaM pAvati / ahe na pahuppaMte khettaM so ya AgaMtugo valA pellio ThAti, bhaNaiya - "ko'si tumaM", tassa vi cauguruM, jaM ca te vatthavvA pAvihiMti tanni'phaNNaM savvaM AgaMtugo ego pAvati / ettha eyaM pacchittaM ubhayaguruM bhavati / so ceva vatthavvago Ayario vasabhassa AgaMtugassa na detiGkA / vasabho vA AgaMtugo vatthavvaM AyariyaM valA pellio ThAtiGka / ete pacchitte tavagurugA kAlalahU bhavaMti / so ceva vatthaMvvArio abhisegassa na deti Gka / so vA AgaMtugo abhisego vatthavvaM AyariyaM pelliuM ThAtiGka / ete pacchitA tavalahugA kAlagurU / so ceva vatthavvago Ayario AgaMtugabhikkhussa na deti Gka / so vA AgaMtugo Ayario AgaMtugabhikkhussa na detiGka / so vA AgaMtugo bhikkhU vatthavvagaM AyariyaM pelliuM ThAtiGka / ete pacchittA ubhayalahuM / idAniM vasahassa puvvaTThiyassa Ayario Agao jati vasabho na deti ThAgaM toGka / Ayario vA pelliuM ThAti to Gka / ettha vi ete ubhayaguru pacchittA / puvvaTThito vasabho
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/916 AgaMtugo vasabho jati Na deti toGka / pelleti vA toka ete pacchittA kAlaguru / vasabhovatthavvo bhikkhU AgaMtugo ndetingk| pelletivaangk| etepacchittA ubhylhuN| evaMabhisegeNavipuvaTTieNaM AyariyAdiesueteceva cattArigamA kAyavvA / etecevpcchittaa| evaM bhikkhuNA vipuvvaTThieNaM AyariyAdisuAgaMtugesucausu ete ceva cattArigamA / etaMceva pacchittaM / evaMete solasa gmaa| __ ahavA-etesuceva solasasugamesupacchittAdesoimo bhnnnnti-"ctugurugaadiivjaamaaso"tti| Ayario Ayariyassa na detiGka, so vA pelleik| Ayario vasabhassana detika,sovA pelleti / Ayarao abhiseyassa na deti0, so vA pelleti0| Ayario bhikkhussa na deti0, so vA pelleti / evaM ettha vi te ceva solasagamA / evaM ceva pacchittaM / navaraM - savvattha Ayariyassa ubhyguruN|vsbhss tvguruN|abhisegss kaalguruN|bhikkhuss ubhylhuN|sNjyaann saMjatapakkhe ete solasa vikappA bhnnitaa| sesavikappadarisaNatthaM imaM bhaNNati[bhA.4934] emeva ya bhayaNAdI, solasiyA ekkamekka pkhmmi| ubhayammi vinAyavvA, pellamalaMbhe yajaM paave|| cU-"ekkamekkapakkhammi"tti ekko saMjatipakkho, anno vi saMjatipakkho ceva / vatthavvAsu pavattinimAdiyAsu causu AgaMtIsu pavvatinimAdiyAsu causu emeva solasiyA ThAveyavvA / imA bhayaNA kAyavvA - "ubhayammi vi nAtavvaM" tati, ubhayaM saMjatAsaMjatIo ya, vatthavvagANaM cauNNaM ettha vi solbhNgaa|adhvaa- caubidhasaMjatipariggahiesu ubhayagaNAdhivo cauvidho AgaMtugA vi cauvihAhiM saMjatIhiM ettha vi solasagamA / caubvihANaM saMjatINaM acchaMtANaM caubihehiM AgacchamANehiM etya visolasa vikappA bhvNti| ete savve causaTThipagArA / savvesu vipacchittaM puurvvt| ____ adhavA-ayamaparo vikalpaH-ekkamekkapakkhammitti, ekkamekkapakkho nAma jo ubhayagaNo na bhavati tesu solasiyA bhayaNA kAyavvA / taMjahA-saMjayANaMsaMjaehiM ettha solasa bhaMgA kaayvvaa| saMjatINaM saMjatIhiM etthavi solasa bhaMgA / saMjayANaM saMjaIhiM etthavi solasa / saMjatINaM saMjaehiM ettha visolasa / "ubhayammi vinAyavvaM"ti ubhayaM nAma ubhayagaNAdhivo, soya caubviho ceva AyariyAditappariggahitasukhettesucaubbihehiM AgaMtugasajaehiM saMjayANaM solasa bhaMgA |ahvaa -ubhayapariggahiesukhettesucaubvihAhiM aagNtugsNjtiihiNsolsbhNgaa|ahvaa- ubhayapariggahiesu khettesu ubhayagaNAhivo Agacchejja, ettha vi solasa bhaMgA |adhvaa-cuvvihsNjyprigghiesu ubhayagaNocauvidho, ettha visolasa adhavA-cauvidhasaMjatipariggahie ubhayagaNocauvvidho, ettha vi solasa / savve nava solasa bhaMgA, coyAlaM bhaMgasayaM / etesu pacchittaM pUrvavat / imaM padaM savvatthAnuvAdI / "pellamalaMbhe ya jaMpAve" ttaki apahuppaMte khette AgaMtugAjati balA pelliuM ThaMti to jaM vatthavvA gacchamANA omodariyAdiniggatA vA jaM virAdhanaM pAvaMti, tannipphaNNaM savvaM AgaMtugA pAveti / adha vatthavvA pahuppamANe khette na deMti to jaM AgaMtugA aDaMtA virAdhanaM pAveMti, tanniSphaNNaM savvaM vatthavvANa pacchittaM / / Aha codakaH- "jati eyaM pacchittaM bhavati to sapakkhassa dUraMdUreNa hoyavvaM / " AcAryAha-anassa khettassa alaMbhe[bhA.4935] cauvaggo vihu acchau, asaMtharA''gaMtugA u vaccaMtu / vatthavvA u asaMthare, mottUNa gilaannsNghaaddN||
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 916, [ bhA. 4935 ] 91 cU- cauvaggAnAma - vatthavvA saMjattA saMjatIto vi, AgaMtugA saMjatA saMjatIo ya / ete cauro vivaggA egakhette acakkha jati saMtharati na maccharo kAyavvo huzabdo yasmAdarthe, yasmAttatra vartanamasti, tuzabdo arthapradarzane / ime darzayati - cauvaggo jai na saMdharati tahiM tivaggo vi hu acchau tivaggo nAma - vatthavvagasaMjayasaMjaIo AgaMtugasaMjayA y| tivaggAsaMthare AgaMtugA gacchati / adha tesiM gittANo hoja to gilANo sasaMghADo acchati, sesA gacchaMti / adhavA - nivaggo vatthavvagasaMjayasaMjatI AgaMtugasaMjatIo ya / ettha bhayaNA bhaNNati - jai annaM khettaM AsannaM saMjatINa nippaccavAyaM tAhe vA gacchaMtINaM vatthavvagasaMjatIo gacchaMti / aha tAsiM gilANI ho to mottuM gilANisaMghADaM sesA gacchaMti / aha dUre khettaM saMjatINa ya sapaJcavAyaM, tAhe vatthavvagasaMjatIto AgaMtugasaMjatIto ya acchaMti / ettha bhaNNati - vatthavvAo asaMthare mottUNa gilANasaMghADaM, sesA savve gacchaMti / idAnaM 'duvaggo vihu acchau " - duvaggo nAma vatthavvagasaMjatA AgaMtugasaMjatA ya / aha duvaggassa asaMtharaM, tAhe AgaMtugA gacchaMti, jati gilANo to mottUNa gilANasaMghADagaM gacchati / aha taM AgaMtugabhaddagaM khettaM AgaMtugA vA adesiyA akhettaNNA vA, tAhe vatthavvA asaMthare gacchaMti / mottUNa gilANasaMghADaM ti / adhavA - doNha vi saMjayavaggANaM bAlavuDDhaasumAdI acchaMti, sesA duha vivagANaM gacchati / adhavA - duvaggo vatthavvagasaMjatI AgaMtugasaMjatIo ya, eyAsiM appaNo saTTANe niggamaNavidhI jahA saMjayANaM saMjate paDucca niggamaNe bhaNiyaM tahA bhaNiyavvaM // imo saMjatINaM niggamaNe viseso [mA. 4936 ] emeva saMjIta, vuDDI taruNINa juMgitagamAdI / pAdAdivigalataruNI, ya acchate vuDDhito pese // - ettha dugabhedo kAyavvo vuDDINaM taruNINa ya / taruNIto nippaJcavAte gacchaMti, vuDDIo acchaMti / juMgiyANaM ajuMgitANaM vA ajuMgiyAo gacchaMti / juMgitA duvidhA jAti sarIreNa ya / jAtijuMgitA gacchaMti / sarIrapAdAdijuMyitA taruNIo ya sapaJcavAe acchaMti / sesA vuDhimAi gacchati // - [bhA. 4937] evaM tesi ThitANaM, pattegaM vA vi ahava mIsANaM / omammi asaMtharaNe, imA u jataNA tahiM pagate // cU- evamityavadhAraNe / yena prakAreNopadiSTaM pattegaM nissAmaNNaM khettaM annataravaggassa '"mIsaM'" do tinni nattAri vaggA egakhette ThitA sAdhAraNamityarthaH / omakAle asaMtharaMtANaM palaMbAdhikAre pagate imA jayaNA tehiM palaMbaggahaNe bhaNNati / [bhA. 4938] - odaNa mIse nimmI suvakkhaDe pakka - Ama-pattege / sAhAraNa saggAme, paragAme bhAvato vi bhae / cU- odanAdipadesu savvesu saggAmaparaggAmapatA cAreyavvA / / "odana" iti eyassa imA vibhAsA [bhA. 4939] battIsAI jA ekkaghAso khamaNaM va na vi ya se hANI / AvAsaeNa acchatu, jA chammAse na u palaMbe //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3-15/916 cU- odanassa battIsaM ghAsA purisassa AhAro, te ekkeNa ghAseNa nUnatA labmati, ekkatIsaM tivRttaM bhavati / tehiM acchau, jaMti se AvassayasaMyamAdiyA jogA na parihAyaMti, mA palaMbe geNhau / "jA ekko ghAso"tti, ettha hAni dasijjati - dohiM laMbaNehiM UNA battIsa laMbaNA labdhaMti, tIsaM ti vRttaM bhavati / tehiM acchau, jati se AvassayasaMyamAdigA jogA na parihAyaMti, mAya palaMbe geNhatu / evaM ekkkalaMbaNaparihANIe tAva neyavvaM jAva ekko laMbaNo labbhati, tenevekkeNaM acchau jati se AvassayamAdiyA jogA na parihAyaMti, mAya palaMbe geNhau / 92 ekkaghAso vi na labbhati ekkaM divasaM tAhe khamaNaM karettA acchau, jati se AvassayamAdiyA jogA na parihAyaMti mA ya palaMbe geNhatu / bitiyadine pArei battIsaM laMbaNe ettha vi pAraNadivase ekkkalaMbaNaparihANIe etA acchau, jAva ekkoghAso, jai se AvassayamAdiyA jogA na parihAyaMti / pAraNadivase ekko vi ghAso na laddho tAhe chaTuM kareu, chaTTapAraNe battIsAda jAva ghAso vi na laddho tA aTTamaM kareu, jati se natthi parihANI "jA" ityanena khamaNeM vuDDI daMsitA, khamaNavaDDiyA pAraNe alabhaMto khamaNaM karei jAva cammAsaM saMpatto, jati se AvassayaparihANI natthi, mAya laMbe tu / saggAme odane tti gataM / idAniM paraggAme [mA. 4940] jAvatiyaM vA labmati saggAme suddha sesa paragAme / mIsaM ca unakkhaDiyaM, suddhajjhavapUrayaM gehe // cU- jAvatiyaM suddhodaNaM saggAme labbhati, jati tena na saMtharati jo jattieNa vA saMtharati taM paragAmAo odanaM suddhaM AneyavvaM / odane tti gataM / idAniM "mIse"tti pacchaddhaM - odanaM jayA saggAmaparaggAmesu pajjattiyaM na labbhati tAhe saggAme jaM odaNaM mI suvakkhaDaM davvabhAvato bhinnaM taM sukhajhavapUrayaM saggAme geNhati // [ bhA. 4941 ] tattha vi gheppati jaM mIsuvakkhaDaM davva-bhAvato bhinnaM / davvAbhinnavimissaM, tassa'sati uvakkhaDaM tAhe / / cU- "tattha" gAhA puvvaddhaM-jati tassa saggAme asatI tAhe tammIsovakkhaDaM davvabhAvato bhinnaM paraggAmato suddhassa ajjhavapUrayaM Aneti / "davvAbhinnavimissaM tassa'sati uvakkhaDaM tAhe" pacchaddhaM - jai taM pi na labbhai tAhe saggAme ceva odanaM mIsovakkhaDaM tatiyabhaMge davvato abhinnaM taM suddha'jjhavapUrayaM geNhati jati saggAme na labbhati tAhe taM caiva paraggAmAto Aneti // idAniM "nimIssaM" taM ThappaM tAva- kamapattaM paNagaparihANi tAva bhaNAmi jAhe suddhodaNaM mIsovakkhaDaM ca pajjattiyaM na labbhati tAhe ceva suddhamIsovakkhaDA saggAmaparaggAmesu paNagaparihANIe uggamAdisuddhassa suddhodaNassa mIsovakkhaDassa ya ajjhavapUrayaM geNhati / ettha lakkhaNaM jaM jaM avarAhapadaM atikkamati taM taM AdhAre ThaveyavvaM / tammi vi alabbhamANe dasarAiMdiyadosajuttaM saggAmaparaggAmesu ajjhavapUrayaM geNhati / ettha dasarAiMdiyA AhAre ThiyA / tammi vi alabbhamANe pannarasarAIdiehiM saggAmaparaggAme ajjhavapUrayaM geNhaMti / ettha pannarasarAiMdiyA AhAre ThiyA / evaM jAva paNuvIsA rAIdiyA / tehiM vi alabbhamANe imaM bhaNNati [ bhA. 4942 ] paNagAti mAsapatto, tAhe nimmI suvakkhaDaM bhinnaM / nimmIsa uvakkhaDiyaM, geNhati tAhe tatiyabhaMge //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM- 916, [bhA. 4942] 93 cU- "nimmIsaM ThappaM" tijaM puvvaM tamidANiM bhaNNati- jAhe bhinnamAsamatikkaMto mAsalahuM patto tAhe saggAme nimmIsuvakkhaDaM davvabhAvato bhinnaM ajjhavapUrayaM geNhati / saggAme alabbhamANe taM ceva paraggAmAto ajjhavapUrayaM Anei / jAhe taM carimabhaMge na labmati tAhe saggAme tatiyabhaMge davvato abhinnaM nimmIsovakkhaDaM ajjhavapUrayaM geNhati / asati saggAme taM caiva paraggAmAto ajjhavapUrayaM Aneti / evaM " uvakkhaDaM" ti gataM / idAniM " pakkaM AmaM" ca bhaNNati[bhA. 4943] emeva paulitA'palite ya carima - tatiyA bhave bhNgaa| osahi phalamAdIsU, jaM cA''innaM tayaM neyaM // cU- "evaM" avadhAraNe / kiM avadhAreti ? ucyate-jaM atikkataM taM avadhAreti "pakkaM" ti pakkaM nAma jaM aggiNA pauliyaM, jahA vAiMgaNaM iMguparakuNagovillaMviM vA aMTeragamAdi, eyaM pi odanamIsanimmIsovakkhaDassa vA saggAme carimabhaMgeNa aja apUraya geNhati / asati paragAmato carimabhaMgeNa ceva ANeti / carimabhaMgAsati eyaM ceva tatiyabhaMgeNa saggAmato paraggAmato vA ajjhavapUrayaM ANeti / pakkAsatIe "AmaM", AmaM nAma jaM apauliyaM, aggiNA na pakkaM ti / annena vA keNai pagAreNa na pakkaM nijjIvaM ca, jahAkayalagaM ci bbhaDaM jaraTTha-tapusAdi vA, eyaM pi carimabhaMge saggAme paraggAmesu ajjhavapUrayaM geNhati / carimabhaMgAsati tatiyabhaMgeNa saggAmesu ajjhavapUrayaM geNhati / "osahi" pacchaddhaM, osadhI dhannA, tiphalA aMbAtiyA, etesiM majjhe jaM AinnaM, AinnaM nAma jaM sAhUhiM AyariyaM vinA vi omAdikAraNehiM giNhati taM / osahIsu jahA AlisaMdaya caNayA / phalesu jahA triphalA / AdisaddAta mUlakaMdAdijaM AiNNaM taM neyaM / "neyami" ti nayanIyaM, nIyate vA nIyaM, ahavA jJAtavyaM / kahaM ? ucyate ettha AiNNA atthao vibhAgeNa daTThavvA / te kahaM jANiyavvA bhavaMti ? bhaNNati - panagaparihANIo puvvaM je padA te AinnA, jaM puNa padaM panagaparihANIkameNa pattaM paDisevitaM taM niyamA aNAiNNaM / ettha jaM bhaNiyaM mIsovakkhaDaM taM niyamA AiNNaM / nimmIsuvakkhaDaM puna AinnaM pi aNAinnaM pi / / jato bhaNNati[bhA. 4944] sagalA - 'sagalAine, missovakkhaDite natthi hAnIo / jatitumamissaggahaNe, carimaduge jaM ca'NAinnaM // cU-imAe gAhAe AiNNaaNAiNNavibhAgo daMsijati puvvadveNa AiNNaM, pacchadveNa aNAinnaM / sagalaM jaM tatiyabhaMge davvato abhinnaM taM duvihaM odanaM-mIsovakkhaDaM, nammIsovakkhaDaM ca / asagalaM jaM carimabhaMge davvabhAvehi ya bhinnaM taM pi duvidhaM odaNaM-mIsovakkhaDa, nimmIsovakkhaDaM ca / asagalaM jaM carimabhaMge davvabhAvehiM ya bhinnaM taM pi duvidhaM odaNaM - mIsovakkhaDaM nimmissovakkhaDa ca / eyassa jaM jaM appadosataraM padaM taM puvvaM saggAmaparaggAmehiM cAreyavvaM jAva NimmisovakkhaDaM / anAinnaM na pAvai / eyammi Ainnabhede padAto padaM saMkamaMtassa paNagaparihANI natthi / kutaH ? ucyate - AiNNattaNato apAyacchittittaNao ya / "jaiuM" pacchaddhaM jaiuM puNa panagaparihANIe jA mAsaM patto tAhe nimmissovakkhaDassa aNAinnassa gahaNaM kareti / "carimadugi"tticautthatatiyabhaMgesu tti vRttaM bhavati, jaMca tti jamhA evaM pamagaparihANipatto gehati tamhA emAdi aNAiNNaM nAyavvaM / ahavA - "jaM ca'NAiNNaM" ti jaM ca annaM pi evaM panagaparihANIe gheppati taM savvaM aNAiNNaM nAyavvaM / codagAha - "AiNNA'NAiNNesu dosu vi
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 nizItha-chedasUtram -3-15/916 nimmIsovakkhaDaM diTuM, kahaMegamAin egaaNAiNNaM" ? atrocyate- sati nimmIsovakkhaDAbhAve jaM AyariyaparaMparaeNaM bAlu kalAo AdinnaM nimmisovakkhaDaM AsevitaM taM AiNNaM, jaM puNa tehiMcevavajasUraNakaMdAdi nAseviyaMtaMaNAiNNaM |ahvaa-jNaagme-"appe (siyA] bhoyaNajAe bahuujjhiyadhammie" evamAdie paDisiddhaM taMaNAiNNaM, jaMpuNa anunnAyaMtaMAiNNaM / codakAha - "nijjIvaM kahamaNAiNNaM" ? ucyate - aagmpraamaannyaat|| [bhA.4945] jati tAva pihugamAdI, satthovahatA va hot'nnaainnnnaa| kiM puNa asatyovahatA, pesI pavvA ya saraDU vaa| ghU-vihI pakkA bhajitA bhaTTe phuDiyA tusA avaniyA piugA bhaNNaMti / aganisatthovahayA jatiteviaNAiNNA, kiM ti kahiM, puNa visesnne| kiM viseseti? -asatthovahayattaNaMpalaMbassa uddhaphAlapesI, pavvA taM milANaM, saraDu abaddhaTThiyaM, ete asattovahatA - kahaM AiNNA bhaviSyantItyarthaH // eyaM savvaM paritte bhaNiyaM / parittetti gayaM / idAni "sAhAraNe"tti bhaNNati[bhA.4946] sAhAraNe vi evaM, missA-'misse ya hoi bhayaNA u / paNagAi guruMpatto, savvavisohI yajaya taahe|| ghU-sAdhAraNaM nAma anaMtaM, tattha vicarimatatiyabhaMgesu misse nimmisse yajahA pattege bhaNiyaM tahA bhANiyavvaM / navaraM-parittejahAtatiyabhaMgena labmati tadA mAsalahugAo uvari uggamAdisu jasthapaMcarAiMdiyAabmahiyAtaM saggAmaparaggAme geNhati, evaMjAhegurugaMmAsaMpattotAhesAdhAraNassa cautthabhaMgeNasaggAmaparaggAmesugeNhati, tassa'satitiyabhaMge, anaMtatiyabhaMgAsati "sabvavisohIya jayA tAhe"tti imA avisodhI AhAkammiyaM carimesutisu uddesikesupUtIkamme ya mIsajAte ya bAdarapAhuDiyAe ajjhoyaraeya crimduge| ete vajjeuM sesA uggamadosA visohikoDI, tattha vi jaM appadosataraMta paDisevati, taMpipanage parihANiM patto, jAhe ugghAtiyAvina labmati tadupari panagaparihANIe jAhe cauguruMpato tahA kiM AhAkammaM gennhtu?|| aha paDhamabitiyabhaMgA geNhatu, ettha[bhA.4947] kamme AdesadugaM, mUluttare tAhe bi kali pttege| bAdara (dAvara] kalI anaMte, tAhe jayaNAe juttassa // dhU- ettha do AdesA, AhAkamme caugurugA, paritte paDhamabitiesu bhaMgesu caulahugA, pAyacchittAnulomeNaM AhAkammaM gurugaM, vratAnulomeNaM paDhamabitiyA bhaMgA guruA, jmhaavrtlovo| adhavA-ahAkammaM uttaraguNo tti kAuMlahuttaraM, paDhamabitiyAbhaMgA mUlaguNo tti kAuMgumaA, evaM kate AdesadugetahAvi kammamevaghettavvaM, no paDhamabitiyA bhNgaa| kimiti? ucyate-AhAkamme jIvA annena vi jamhA mAriyA, paDhamabitiesubhaMgesupuNa jIvA savve appaNA mAreyavvA / etena kAraNeNaM AhAkammaMghettavyaM, no paDhamabitiyA bhaMgA / "kamme AdesadugaM mUluttare"tti gataM / idAni "vikalipattega"tti - jadA AhAkammaM na labmati tadA paritte bitiyabhaMgo ghettavyo, jadA bitiyabhaMgo na labmati tadA "kali" tti paDhamabhaMgo ghettavyo / "vikali"tti "pattega"tti gtN| idAni "bAdarakali anaMte"tti-jayA patteyasarIrANaM paDhamabhaMgonalabmati tadApaNanagAdiNA jAva uggamAdisujayau, caulahuaM atikto cauguruMca patto bhavati tadA anaMte bitio bhaMgo
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 15, mUlaM-916, [bhA. 4947] ghettavyo, bAdaro (dAvaro] nAma bitiyabhaMgo, tammi alabbhamANe kalI ghettavyo / kalI nAma paDhamabhaMgo / "bAdara (dAvara] kalI anaMte" ti gataM / idAni "tAhe jayaNAe juttasse" tti-jadA anaMtapaDhamabhaMge vina labmati tAhe jayaNAe juttassa, jayaNA jattha jattha appataro kammabaMdho, taM geNhamANassa saMjamo bhavatIti vaakyshessH||evN tAva saMjayANaMjayaNA bhaNitA / aha saMjatINaM kA jayaNA? ucyate[bhA.4948] emeva saMjatINa vi, vihi avihI navari tattha nANattaM / savvattha vi saggAme, paragAme bhAvato vi bhe| khU-jahAsaMjayANaM bhinnAbhinnesaggAmaparaggAmesujayaNA bhaNitAtahAsaMjatINa vibhANiyabvA, navaritAsiM vidhiavidhibhinnANi bhaNiUNa savvattha vihibhinnANi gheppaMti saggAmaparaggAmesu y| paDhamaM chaTThabhaMgo, tato paMcamabhaMgo, tato cautthabhaMgo uvaujna savvaM bhANiyavvaM // palaMbapagataM smmttN| mU. (917) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo pAde AmajAveja vA pamajAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijati // mU. (918) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo pAde saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (919) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo pAde telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNavA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA, makkhAveMtaMvAbhiliMgAveMtaM vA saatinyjti|| mU. (920)je bhikkhUannautthieNa vA gArathieNa vA appaNo pAde loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA sAtijati // mU. (921) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo pAde sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vApadhoyAveja vA, uccholAveMtaM vA padhoyAvetaM vaasaatijti|| mU. (922) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo pAde phUmAveja vArayAveja vA phUmAveMtaM vA rayAtaM vA saatijti|| mU. (923) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAya AmajAveja vA pamajjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtiJjati // mU. (924) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kArya saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA saatijti|| mU. (925) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA aphpaNo kAyaM telleNa vAghaeNavA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA, makkhAveMtaM vA saatijti|| mU. (926) je bhikkhU annauthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAyaM loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA saatijti|| mU. (927) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa appaNo kAyaM sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA, uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA saatijti|| mU. (928)je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryaphUmAveja vArayAveja
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-15/928 vA, phUmAveMtaM vA rayAtaM vA sAtijati // mU. (929) je bhikkhU annausthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryasi vaNaM AmajjAveja vA pamajAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajAveMtaM vA sAtijati // mU. (930) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryasi vaNaM saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA saatinyjti|| mU. (931) je bhikkhU annausthieNa vA gArasthieNa vA appaNo kAryasi vaNaM telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA saatijti|| mU. (932) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryasi vaNaM loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA ubvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAvetaM vA sAtijati // mU. (933) jebhikkhUannautthieNavA gArathieNavA appaNokAyaMsivaNaMsIodagaviyaDeNa vAusiNodagaviyaDeNa vAuccholAveja vApadhoyAvejjavA, uccholAveMtaMvA pdhoyaa-tNvaasaatijti|| mU. (934) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryasi vaNaM phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAveMtaM vA rayA-taM vA sAtijati // mU. (935) je bhikkhU annautthieNavA gArathieNa vA appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaMvA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM achiMdAveja vA viJchidAveja vA achiMdAveMtaM vA vicchiMdAveMtaM vA saatijti|| mU. (936) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaMvA araiyaMvA asiyaMvA bhagaMdalaM vA, annayareNaMtikkheNaM satthajAeNaMachiMdAvittA vA vichiMdAvittA vA pUrva vA soNiyaM vA nIharAvejjA vA visohAveja vAnIhArAveMtaM vA visohAveMtaM vA saatijti|| mU. (937) je bhikkhU annautthieNa vA gArasthieNa vA appaNo kAryasi gaMDaM vA pilaga vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annayareNaM tikheNaM satthajAeNaM acchaiMdAvettA vicchidAvettA pUryavAsoNiyaMvAnIharAvettAvisohAvettA sIodagaviyaDeNavAusiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijati // __mU. (938) je bhikkhU annauthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaMvA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdAvettA vicchiMdAvettA pUrva vA soNiyaM vA nIharAvettA visohA vettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettApadhoyAvettAannayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpAveja vA viliMpAveja vA AliMpAveMtaM vA piliMpAveMtaM vA saatijti|| mU. (939) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaMvA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdAvettA vicchiMdAvettA pUyaMvA soNiyaMvA nIharAvettA visohAvettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettA padhoyAvettA annayareNaM alAvaNajAeNaM AliMpAvettA viliMpAvettA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA abhaMgAveja vA makkhAvejavAabhaMgAveMtaM vAmakkhAveMtaM vA saatijti||
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 940, [bhA. 4948] 97 mU. (940) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA appaNo kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM, anayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdAvettA vicchiMdAvettA pUyaM vA soNiyaM vA nIharAvettA visohAvettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettA padhoyAvettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpAvettA viliMpAvettA telleNa vA ghaeNa vA vasAe navanIeNa vA abbhaMgAvettA makkhAvettA annayareNaM dhUvaNajAeNaM dhUvaNAvejA vA padhUvAveja vA dhUvAveMtaM vA padhUvAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (941 ) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA pAlukimiyaM vA kucchikimiyaM vA aMgulIe nivesAviya nivesAviya nIharAvei nIharAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (942) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA dIhAo nahasihAo kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (943) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA dIhAI jaMgharomAI kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati / / mU. (944) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA dIhAI kakkharomAI kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (945) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA dIhAiM maMsuromAI kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati / / mU. (946) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA dIhAiM vatthiromAiM kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijjati / / bhU. (947) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA dIhAiM cakkhuromAiM kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (948) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA appaNo daMte ApaMsAveja vA paghaMsAveja vA, AghaMsAveMtaM vA paghaMsAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (949) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA appaNo daMte uccholAveja vA padhoyAveja vA, uccholAvaMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijjati // mU. (950) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA appaNo daMte phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAveMtaM vA rayAveMtaM vA sAtijati // mU. (951) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthiNa vA appamo uTTe AmajjAvejja vA pamajjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijjati // mU. (952 ) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA appaNo uTTha saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (953) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA appaNo uTThe telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (954) je bhikkhU annautthieNa vA gAratthieNa vA appaNo uTThe loddheNa vA kakkeNa vA 177
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 nizItha-chedasUtram -3- 15/954 ullolAveja vA ubvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA sAtijati // mU. (955) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo uDhe sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vApadhoyAveMtaM vA saatijti|| mU. (956) je bhikkhU annausthieNa vA gArathieNa vA appaNo uTTe phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAveMtaM vA rayAvetaM vA saatijti|| mU. (957) jebhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo dIhAiM uttarohAiMkappAveja vA saMThavAveja vA kappAvetaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati / / mU. (958) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA dIhAinAsA romAiMkappA veja vA saMThavA veja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA saatijti| mU. (959) jebhikkhUannautthieNa vA gArathieNavAappaNodIhAiMacchipattAiMkappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA saatijti|| mU. (960) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo acchINi AmajjAveja vA pamajAveMtaM vA saatijti|| mU. (961) je bhikkhU annauthieNa vA gArathieNa vA appaNo acchINi saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA saatijjti|| mU. (962) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo acchINi telleNa vAghaeNa vA vasAe vA vanIeNa vA makkhAveja vAbhiliMgAveja vA, makkhAveMtaMvAbhiliMgAveMtaMvA saatijti|| mU. (963) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo acchINi loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvadyAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA sAtijati // mU. (964)jebhikkhUannautthieNa vA gArathieNavAappaNo acchINi sIodagaviyaDeNa vAusiNodagavayaDeNa vA uccholAveja vApadhoyAveja vA, uccholAveMtaMvA pdhoyaavetvaasaatijti|| mU. (965) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo acchINi phUmAveja vA rayAveja vA phUmAveMtaM vA rayA-taM vA sAtijjati // mU. (966)je bhikkhUannausthieNa vAgArathieNavAappaNo dIhAiMbhumagaromAiMkappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (967) jebhikkhU annautthieNa vAgArathieNa vA appaNo dIhAiMpAsaromAiMkappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (968)je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo kAyAo seyaM vAjallaMvA paMkaM vA malaM vA nIharAveja vA visohAveja vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA sAtijati / mU. (969) je bhikkhU annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo acchimalaM vA kaNNamalaM vA daMtamalaMvA nahamalaMvA nIharAveja vA visohAvejjA vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA saatijti| mU. (970) je bhikkhU annausthieNa vA gArathieNa vA gAmANugAmaM dUijjamANe appaNo sIsaduvAriyaM kAravei, kAraveMtaM vA sAtijati // dhU-suttattho jahA tatiuddesage tahA bhANiyevvaM, navaraM-annautthieNa kAravei tti vattavvaM /
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-970, [bhA. 4949] [bhA.4949] pAdappamajjaNAdI, sIsaduvArAdi jo karejjAhi / gihi-annatithiehi va, so pAvati ANamAdINi / / cU-tehiM annausthiehiM gArathieNa vA kAraveMtassa ph'| kiM kajaM? ucyate[bhA.4950] kujjA va pacchakammaM, seyamalAdIhi hojja vA avnnnno| saMpAtime vaheja va, uccholappAvaNe va kre|| cU-te sAhussa pAde pamajjittA pacchAkammaM kareja, sAhussa prasvedaM mala vA daTuM ghANaM vA tesiM AghAiUNa asui ttiavaNNaM bhAsejjA, ajayaNAe vA pamajaMtA saMpAtime vaheja, bahUNA vAdaveNa ajayaNAe dhovaMtA uccholaNadosaM karejja, bhUmiTThie vA pANI palAvejA |imo avavAdo[bhA.4951] bitiyapadamanappajjhe, karejja avikovite va appajjhe / jANaMte vA vi puNo, paraliMge sehmaadiisu|| cU-aNappajjho kAraveja, seho vA ajANato kAravejA, kAraNeNa vA paraliMgamajjhaTThio kAravejjA, seho vA uvaTThito jAva na dikkhijati tena kAravejjA // kiM cAnyat[bhA.4952] pacchAkaDAdiehiM, vissAmAveu vAdi uvvaato| pannavaNabhAvitANaM, sati va dave hatthakappaM tu // cU-sAdhUNa abhAve pacchAkaDeNa, AdisaddAto gahiyANuvvaeNa, saNasAvageNa vA, etehiM vissAmae / ko vissAmavijjA ?, vAdI vA, addhANagato vA, uvvAto zrAntaH, je bhAvitA te pannavicaMti sAdhUnAM pAdarajaH zreSThaH mAMgalyaH zirasi ghRSTayate na doSaH, je puNa abhAvitA tesiM sati madhuradave vidyamAne hatthakappo tesiM dijjati, mA pacchA kagammaM karissaMti // mU. (971) je bhikkhU AgaMtAgAresuvA ArAmAgAresu vA gAhAvaikulesu vA pariyAvasahesu vA uccArapAsavaNaM pariTThavei parihaveMtaM vA sAtijati // mU. (972) je bhikkhU ujjANaMsi vA ujANagihasi vA ujjANasAlasi vA nijANaMsi vA nijANagihaMsi vA nijANasAlaMsi vA uccArapAsavaNaM parihavei, parihaveMtaM vA sAtijati // mU. (973) je bhikkhU aTuMsi vA aTTAlayaMsi vA cariyasi vA pAgAraMsi vA dAraMsi vA gopuraMsi vA uccArapAsavaNaM parihavei, parihaveMtaM vA saatijti|| mU. (974) je bhikkhU dagaMsivA dagamagaMsivA dagapahaMsi vA dagatIraMsi vA dagaTThANaMsi vA uccArapAsavaNaM pariTThavei, pariThThaveMtaM vA sAtijati // mU. (975)je bhikkhU sunnagihaMsi sunnasAlaMsivA bhinnagihaMsivA bhinnasAlaMsi vAchusagihasi vA chusamAlaMsi vA ucArapAsavaNaM parihavei, parihaveMtaM vA sAtijati // mU. (976) je bhikkhU jANasAlaMsi vA jANagihaMsi vA juggagihaMsi vA juggasAlaMsi vA uccArapAsavaNaM pariTTavei, parihaveMtaM vA sAtijati // mU. (977) je bhikkhU jANasAlaMsi vA jANagihaMsi vA jugganihaMsi vA juggasAlaMsi vA uccArapAsavaNaM pariTTavei, pariThThaveMtaM vA sAtijjati / / mU. (978) je bhikkhU paNiyasAlaMsivA paNiyagihaMsi vA pariyAsAlaMsi vA pariyAgihaMsi vA kuviyasAlaMsi vA kuviyagihaMsi vA uccArapAsavaNaM parihavei, parihaveMtaM vA sAtijati //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 nizItha-chedasUtram -3- 15/979 mU. (979) je bhikkhU goNasAlaMsi vA goNagihasi vA mahAkulaMsi vA mahAgihaMsi vA uccArapAsavaNaM pariTTavei, pariThThaveMtaM vA sAtijati // cU-je bhikkhU AgaMtAgAresu vA ityAdi suttA uccAreyavvA, jAva mahAkulesu vA mahAgiddesu vA uccArapAsavaNaM parihaveti |suttttho jahA aTThamauddesage / iha navaraM-uccArapAsavaNaM tti vttvyN| etesu ThANesu uccAramAdINi vosiraMtassa / [bhA.4953] AgaMtAgArAdI, jattiyamettA u AhiyA sutte / tesUcArAdINi, AyaramANammi aannaadii| cU-etesu ThANesu AyaraMtassa ime dosA[bhA.4954] ayaso pavayaNahANI, vipparinAmo taheva ya duguMchA / AgaMtAgArAdisuM, uccArAdINi aayrto| cU-"asuisamAyArA jogAyArabAhirA alasagA vasulagA bhogovabhoggaTThANANi asuINi bhaMjamANA viharaMti" evamAdi ayaso, logAvavAdeNa ya ayasovahaesuna koti pavvayati tti pavayaNahANI, DaMDigAdivA nivAreja, tArisagaMvA samAyAraMdaTuMahinavadhammasaDDhagAdi vipariNameja, sehovA vipariNameja, micchattaM vA thirIkareja, "asuiNo ete"tti mahAjanamajjheduguMchejja duguMchAe vA taM kAesupariTThaveja, tamhA na kappati AyariuM / imo avavAto[bhA.4955] bitiyapadamaNappajjhe, osnnaainnorohgddhaanne| dubbalagahaNi gilANe, vosaraNaM hoti jynnaae|| cU- etIe gAhAe imA vakkhA-nisiddhaTThANesu aNappajjho aayrejjaa| [bhA.4956] osannA'paribhogA, AinnA jattha annamannehiM / addhANe chaDDijati, mahAnivese va stthmmi| cU-logAparibhogaM osannaM bhaNNai, jahiM annamanno jano bahiM vosirai taM Ainna, taM vA ThANaM rodhage anunnAtaM, addhANapavaNNA vA vosiraMti chaDDeti vA / adhavA - mahallasattheNa addhANaM pavvaNNA taM satthanivesaM jAva voliuM jaMti eMti ya tAva mahaMto kAlo gacchati, ato satthe vA vosirti|| [bhA.4957] dubbalagahaNi gilANA'tisAramAdI va thaMDilaM gNtuN| nacaeti davaM puNa se, dijjati acchaM smtiregN|| cU- dubbalagahaNI na sakketi thaMDilaM gaMtuM, gilANo vA vosirejjA, atisAreNa vA gahio kittie vAra gamissati ?, evamAdikAraNehi thaMDilaM gaMtuM asamattho vosirati jayaNAe, ego sAgariyaM nirakkheti ego vosirati / adhavA-sAgAriyaM havejjA to se acchaM bahuM davaM dijati, acittapuDhavIe kurukuyaM kareti // [bhA.4958] ujANaTThANAdisu, udgph-sunnnnphmaadiesuNc| jANAsAlAdIsU, mahAkulesuMca esa gmo|| mU. (980) je bhikkhU annautthiyassa vA gAratthiyassa vA asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA dei, deMtaM vA sAtijati / / (je bhikkhU annautthiyassa vA gAratthiyassa vA asanaM vA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 uddezaka H 15, mUlaM-980, [bhA. 4958] pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDicchati, paDicchaMtaM vA sAtijati // [bhA.4959] je bhikkhU asanAdI, dejA gihi ahava annatitthINaM / so ANA aNavattha, micchatta-virAdhanaM pAve / / cU-tesiM annatitthigihatthANaM dito ANAdI pAvati culhuNc|| [bhA.4960] savve vi khalu gihatthA, parappavAdI ya desaviratA ya / paDisiddhadAnakaraNe, samaNe paralogakaMkhimmi / / cU-eteSu dAnaM zarIrazuzrUSAkaraNaM vA, adhavA - dAna eva karaNaM, yaH paralokakAMkSI zramaNaH tasyaitatpratiSiddhaM |ahvaa-etessudaanN karaNaM kiMpaDisiddhaM?, jennsmnnoprlokkNkhii||codgaah[bhaa.4961] juttamadAnamasIle, kaDasAmAio u hoi samaNa iva / tassamajuttamadAnaM, codaga suNa kAraNaM tattha // cU- "jutaM annatitthiyagihatthesu aviratesu tti kAuM dAnaM na dijjati, jo puNa desavirato sAmAiyakaDo tassa jaM dAnaM paDisijjhati eyamajuttaM, jeNa so samaNabhUto labmati" // AcArya Aha-he codaka ! ettha kAraNaM suNasu[bhA.4962] raMdhaNa kisi vAnijaM, pavattatI tassa puvvaviniuttaM / sAmAiyakaDajogissuvassae acchamANassa // cU-jati vi so kayasAmAio uvassae acchatti tahAvi tassa puvanijuttA adhikaraNe jogA pavattaMti- raMdhaNapayaNajogokRSikaraNajogo vAnijjajogo iva sAvao" / ucyate - "iva uvamme" na tu samaNa eva, jena savvaviratI na lbbhti|jo bhaNNati[bhA.4963] sAmAiya pAretU niggato jAva saahuvstiito| taM karaNaM sAtijjati, udAhu taM vosirati savvaM // cU-Ayario sIsaM pucchati - "sAmAiyaM karemi" tti sAdhuvasahIe Thito ettato Arabdha jAva sAmAiyaM pAreuNa niggao sAdhuvasahIo posahasAlAo vA eyammi sAmAiyakAle tassa adhikaraNajogA puvvapavattA kajjati te so kiM sAtijati "utAhu' vA vosirati savve? ucyate - na vosirati, sAijjati / jati sAijati evaM tassa savvatiratI na lbmti|| [bhA.4964] duviha-tiviheNa ruMbhati, anumannAteNa sA na pddisiddhaa| tena una savvavirato, kaDasAmAtio viso kiM ca / / dhU-pANAtivAyAdiyANaM paMcaNha anuvvayANaM so viratiM kareti, "duvidhaM tividheNaM" ti duvidhaM na kareti na kAraveti, tividhaM maNeNaM vAyAe kAeNaM ti, ettha tena anumatI na niruddhA, jato anumatI na niruddhA tena kAraNeNaM kaDasAmAtito vi so savvavirato na labbhati // kiM cAnyat[bhA.4965] kAmI sagharaM'gaNato, thUlapaiNNA se hoi daTThavvA / cheyaNa bheyaNa karaNe, uddiTTha kaDaM ca so bhuMje / / cU-paMcavisayA kAmeti tti kAmI, saha gRhena sagRhaH, aMganA strI saha aMganayA sAMgana, thUlapaiNNA desavirati tti vuttaM bhavati, sAdhUNaM savvaviratI, vRkSAdicchedena pRthivyAdibhedena ca
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 nizItha-chedasUtram -3-15/980 pravRttaH sAmAyikabhAvAdanyatra jaMca uddiSTuM kaDaM taM kaDasAmAio vibhuMjati / evaM sosavvavirao na bhavati / eteNa kAraNeNaM tassa na kappati dAuM / / imo avavAto[bhA.4966] bitiyapadaM paraliMge, sehaTThANe ya vejja sAhAre / eehi kAraNehiM, jayaNAe kappatI dAuM / / cU-eyassa imA vibhAsA[bhA.4967] kAraNaliMge uDDoragattaNA deja vA vi nibbaMdhe / davvagihI sehassa va, teNacchejje va addhaanne|| cU-paraliMga kAraNeNaM hojjA, ato paratitthiyANa majjhe acchaMto dejja / seho vA uDDhoragattaNA dijja / gihI annatitthI vA nibbaMdheNaM maggejja tadA se dijjati / seho vA gihivesahito bhAvo pavvaiotassadejjA |styenn vA pavvaNNA addhANaMsAdhU, tatthagihipaMtatakkarahiM gihINaMacchinnaM, taM sAdhU gihINa paJcappiNejjA / adhavA-addhANe ati (bhi] yattiyamAdiyANa deja / / [bhA.4968] vejassa pubvabhaNiyaM, sAhAraNa nisirate va dulbhmmi| paMtesu anicchesu va, bahusamayaM tesi pribhaate|| dhU-vejassa vA gilANaTThA Aniyassa dejjA, taM ca jahA dijjati tahA puvvabhaNiyaM / jattha gihINaM annatisthiyANa ya sAdhUNa ya aMciyakAle dullabhe bhatapANe daMDiyamAdiNA sAhAraNaM dinnaM tattha te gihI annatitthiyA vA vibhajAveyavvA / aha te anicchA sAdhu bhaNejjA |ahvaa-tepNtaa, tAhe sAdhU vibhayati, sAdhuNA vibhayaMteNa savvesiM bahusamAgame va vibhaiyavvaM / esuvdeso|| mU. (981) je bhikkhU annautthiyassa vA gAratthiyassa vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA dei, deMtaM vA sAtijjati // je bhikkhU annautthiyassa vA gAratthiyassa vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati // ] cU-annautthiyamAdINa uvahivatthamAdINi dekhnaM deti, pADihAriyaM vA deti / adhavA-tesiM samIvAto pADihAriyaM geNhati, tassa ANAdiyA dosA / / [bhA.4969] je bhikkhU vatthAI, dejA gihi ahava annatitthINaM / paDihAriyaM ca tesiM, paDicchae aannmaadiinni|| [bhA.4970] mailaM ca mailiyaM vA, dhovijjA chappadA va ujjhejjA / malagaMdhA vA'vaNNaM, vadejA taM vA harejjA hi // cU-ime ya mailaM sAdhUhi dinnaM taM dhoveti / ahavA - tehiM ceva mailiyaM jati vAre dhovati tttiyaangk| jaM sAhUhi dinnaM tato chappayAto chaDDejjA / adhavA - tammi vatthe vAhijaMte chappadAto sammucchaMti, tAva chaDDeja, tesiM ghaTTaNeka, paritAvaNe phu| uddavaNe phu| adhavA - tammi vatthe maliNe malagaMdhe vA avaNNaM bhAsejjA "asutimalinasamAyAra" ti |adhvaa - taM pADihAriyaM dinnaM tehiM hrejjaa| [bhA.4971] savve vi khalu gihatthA, parappavAdI ya desavirayA ya / paDisiddha dAna-gahaNe, samaNe prlogkNkhimmi|| [bhA.4972] juttamadAnamasIle, kaDasAmaio u hoi samaNa iva / tassamajuttamadAnaM, coda! suNa kAraNaM vattha //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezakaH 15, mUlaM-981, [bhA. 4973] 103 [bhA.4973] raMdhaNa kisi vAnijaM, pavattatI tassa puvvaviniyuttaM / sAmAiyakaDajogi svassae acchmaannss| [bhA.4974] sAmAiya pAretUNa niggato jAva saahuvshiio| taM karaNaM sAtijati, udAhu taM vosirati savvaM // [bhA.4975] duviha tiviheNa ruMbhati, amaNunnA tena sA na pddisiddhaa| tena una savvavirato, kaDasAmAio vi so kiM ca // [bhA.4976] kAmI sagharaM'gaNao, thUlapaiNNA se hoi dtttthvvaa| cheyaNa-bheyaNa-karaNe, uddiTTakaDaMca so bhuMje // cU-tesiM hatthAo pADihAriyaM geNhaMti ime dosA[bhA.4977] naDhe hita-vissarite, chinne vA mailie ya voccheyaM / pacchAkammaM pavahaNaM, dhuyAvaNaM tdtttthss|| cU-gihi-annatitthiyANahatthAopADihAriyaMvatthaM gahitaM, teNeNa vA hAriyaM, vissamaNaTThANe vA vissariyaM, mUsagAdiNA vA chinnaM, paribhujjamANaM vA mailaM ktN|| ____ evamAdiehiM kAraNehiM tammi pADihArie aNappanijjaMte vocchedaM karejja / tassa vA annassa vA sAhussa pADihAriyaM dAuM naDhe vA appaNo annaM kAraveti / eyaM pacchAkammaM / ahavA - appaNo puvvakayaMacchataMpavAheti, naTThAti kAraNesuvA ghuyAvaNaMti-tadaTuMdhuvAvetItyarthaH |jmhaa evamAdi dosA tamhA pADihAriyaM tesiM tthAo na ghettavvaM // bhave kAraNaM jena geNhai[bhA.4978] bitiyapadaM paraliMge, sehaTThANe ya vejsaahaare| addhANa desa gelaNNa, asati paDihArite gahaNaM / / cU-kAraNa paraliMgaTThito deja vA geNheja vA, gihi annatithio vA seho tti pavvaiukAmo tassa dijjati, addhANe vA jahA bhattaM deja, "sAhAre"tti ete puvvabhaNiyA / imehiM kAraNehiM pADihAriyaM paDicchejjA / addhANe appaNo asati musio vA pADihAriyaM geNhejjA / "desi"tti atisIyadese appaNo pADihAriyaM geNhejA, gilANassa vA atthuraNAdi geNhejjA / "asati"tti na deja, alabbhamANe, pADihAriyamavi geNhejjA // mU. (982) je bhikkhU pAsatthassa asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA dei, deMtaM vA saatijjti|| ___ mU. (983) je bhikkhU pAsatthassaasanaM vA pAnaMvA khAimaMvA sAiNaMvA paDicchai, paDicchaMtaM vA saatijjti|| mU. (984) je bhikkhU pAsatthassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA dei deMtaM vA saatijjti|| __mU. (985) je bhikkhU pAsatthassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati // mU. (986)je bhikkhUosannassaasanaM vA pAnaMkhAimaMvA sAimaMvA dei deMtaM vA saatijjti|| mU. (987)je bhikkhUosannassaasanaM vA pAnaMvA khAimaMvA sAimaMvA paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati //
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 nizItha-chedasUtram -3-15/988 mU. (988) je bhikkhU osannassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA dei deMtaM vA saatijti|| mU. (989) je bhikkhU osannassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati // mU. (990) je bhikkhU kusIlassa asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA dei, deMtaM vA saatijti|| mU. (991)je bhikkhU kusIlassa asanaM vA pAnaM vAkhAhamaMvA sAimaMvA paDicchai, paDicchaMtaM vA saatijti|| mU. (992) je bhikkhU kusIlassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA dei deMtaM vA saatijti|| mU. (993) je bhikkhU kusIlassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati // mU. (994) je bhikkhU nitiyassa asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA dei, deMtaM vA saatijti|| mU. (995) je bhikkhU nitiyassa asanaM vA pAnaM vA khAimaMvA sAimaMvA paDicchai, paDicchaMtaM vA saatijti|| mU. (996) je bhikkhU nitiyassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA dei, deMtaM vA saatijti|| mU. (997) je bhikkhU nitiyassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati // ___ mU. (998) je bhikkhU saMsatassa asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAiNaM vA dei, deMtaM vA saatijti|| mU. (999) je bhikkhU saMsattassa asanaM vA pAnaM vA khAimaMvA sAimaMvA paDicchai, paDicchaMtaM vA saatijt|| ___ mU. (1000) je bhikkhU saMsattassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA dei, deMtaM vA saatijti|| mU. (1001) je bhikkhU saMsattassa vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati // cU-etesiM jo deti, tesiM vA hatyAo paDicchati aannaadiingk| [bhA.4979] pAsatthosannANaM, kusIla-saMsatta-nitiyavAsINaM / je bhikkhU asanAdI, deja paDicchejja vaa''nnaadii|| dhU-kiM kAraNaM tehiM samANaM dAnaggahaNaMpaDisijjhai ?, bhaNNati[bhA.4980] pAsatthAdI ThANA, jattiyamettA u AhiyA sutte / jayamANA-suvihiyA, na hoti karaNeNa samaNuNNA //
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM- 1001, [bhA. 4980 ] cU- jamhA jayamANANaM sAdhUNaM te pAsatthAdI "karaNeNaM" ti kriyAe samaNuNNA saddazA na bhavaMti tamhA dAnaggahaNaM paDisijjhai / kiM cAnyat [bhA. 4981] pAsattha- ahAchaMde, kusIla- osannameva saMsatte / 105 uggama-uppAyaNa-esaNAe bAyAlamavarAhA // cU-te pAsatyAdI uggamadosesu solasasu, uppAyaNadosesu ya solasasu, dasasu ya esaNAdosesu etesu bAtAlamavarAhesu niccaM vaTTaMti / ato daMteNa tesiM te sAtijitA anumoditA ityarthaH / tesiM hatthAo geNhaMteNa uggamadosA paDiseviyA bhavati // [bhA. 4982 ] uggama-uppAyaNa-esaNAe tinhaM pi tikaraNavisohI / pAsattha- ahAchaMde, kusIla-nitie vi emeva // cU- uggamAdiyANaM tiNhaM pi "tikaraNavisohi "tti sayaM na kareMti, annaM pi na kAraveMti, annaM kareMtaM na samaNujANaMti / ekkaMkkaM maNavayaNakAehiM ti, "evaM tikaraNe visohiM na kareMti" vaksesaM kate evaM na kareMti pAsatthAdI cauro, ahAcchaMda pNcmaa| nitiyavAsI puNa kiriyakalAvaM jati vi ase kareMti tahAvi nitiyavAsittaNao evaM ceva daTThavvA / / eyANi sohayaMto, caraNaM sohemi saMsao natthi / [bhA. 4983 ] eehi asuddhehiM, carittabheyaM viyANAhi / / - ete pAsatthAdI ThANA sodhiMto, saMsaggaM na kareti tti vRttaM bhavati, so niyamA carittaM visoi / ete puNa asuddhesu niyamA carittabhedo asuddhirityarthaH / caritteNa asuddheNa mokkhAbhAvo / tena paDikuTuM dAnaggahaNaM etesu / jo puNa etesu tikaraNavisodhiM kareti so niyamA carittavisohiM kareti / so niyamA carittaM visoheti // [bhA. 4984 ] uggamadosadIyA, pAsatthAdI jato na vajeMti / tanhA u tavvisuddhiM, icchaMto te vi vajrejjA / / cU- jamhA uggamAdidose pAsatthAdI na vajreti tamhA "visuddhi"tti carittavisuddhI taM icchaMto te vi pAsatyAdI vajreja | esa niyamo // kiM ca I [bhA. 4985 ] / sUtiJjati anurAgo, dAnenaM pItito ya gahaNaM tu / saMsaggatAya dosA, guNA ya iti te pariharejjA / / cU- jo pAsatthAdiyANa deti tassa pAsatthAdisu rAgo lakkhijjai, jo puna tesiM hatthA geNhati tassa tesu majjheNaM pItI lakkhijjati, tamhA tesu jA dAnaggahaNarAgapItisaMsaggI sA vajreyavvA / kamhA ? jamhA duTThasaMsaggIto bahU dosA, aduTThasaMsaggIto ya guNA bhavaMti / "iti"tti tamhA te duTThasaMsaggikate dose pariharejjA / / [bhA.4986] na vi rAgo na vi doso, suhasIlajaNammi taha vi tU vajjA / vaNasugaladdhovammA, necchaMti buhA vaikaraM pi // cU- suhasIlajano pAsatthAdI, tesu na vi rAgo na vi doso / codaka :- "evaM atthAvattIo najjati tesu saMsagiMga paDuca nANunnA, NA vi pddiseho| jati ahApavattIe saMsaggI bhavati / bhavatu nAma na doso ?" ucyate - jati vi tehiM na rAgo na doso vA, tahAvi tehiM jA saMsaggI sA
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 nizItha - chedasUtram -3-15/1001 119 11 vajranijjA / kahaM ? ucyate vaNa suko vaNasuko, vaNacareNa vA sugo gahito vaNasuko, tena kayaM uvamaM udAharaNaM, taM dadrUNa jANiUNa budhA paMDitA, "vatikaro"- saMsaggI, taM necchati / mAtApyekA pitApyeko, mama tasya ca pakSiNaH / ahaM munibhirAnItaH, sa ca nIto gavAzanaiH // gavAzanAnAM sa giraH zRNoti, vayaM ca rAjan ! munipuMgavAnAm / pratyakSametad bhavatApi dRSTaM, saMsargajA doSaguNA bhavaMti // 112 11 cU- annaM ca paDisiddhaM titthakarehiM jahA "kusIleNa sadA bhaviyavvaM" // puNo paDisijjhati[ bhA. 4987 ] paDisehe paDiseho, asaMvigge dANamAdi tikkhutto / avisuddhe caugurugA, dUre sAhAraNaM kAtuM // kusala tena saMsaggI na kAyavvA / esa paDisehe paDiseho / asaMviggassa pAhuNassa * tinni vAre deti maatitttthaannvimukko| tassa AuTTaMtassa ekkasi mAsalahu, do tinni ya vArAe vi mAsahu, tatiyavArAo paraM niyamA mAissa mAsaguruM visaMbhogo ya, jo taM avisuddhaM saMbhuMjati tassa caugurugA / "dUre sAdhAraNaM kAuM" ti kei annadesaM saMbhotitA gatA tattha anne gaMtumanA pucchejjA - "te amhaM kiM saMbhotitA ? asaMbhotitA ? " tattha Ayario jati egaMteNa bhaNati - "saMbhotiyA", to mAsalahu~ / aha bhaNati - "asaMbhotiyA", to vi mAsalahuM / asaMkhaDAdI dopA, tamhA AyarieNaM sAdhAraNaM kAyavvaM- "bho ! suNa, saMbhoti hoiyA, idAniM na najjati, tubbhe nAuM bhuMjejraha / " jamhA evamAdi dosagaNo bhavati tamhA tesiM na dAyavvaM, na vi tesiM hatthAo paDicchiyavvaM // imo avavAto [bhA. 4988 ] asive omoyarie, rAyaduTThe bhae va gelaNNe / advANa roha vA, dejjA ahavA paDicchejjA / / jatitUNa mAsiehiM, uvadeso puvvagamaNasaMghADe / esA vihI tu gahaNe, deja va esiM asaMtharaNe // [ bhA. 4989 ] cU- "jatiUNa mAsiehiM " ti je ohuddesiyamAdI ThANA tesu puvvaM geNhati tti vRttaM bhavati, jatA tesu na labbhati tadA pAsatthAdiuvadiTThesu giNhaMti / tahAvi asatI tAhe puvvagato pAsattho pariciyadharesu dAvAveti / tahAvi asatI pAsatthasaMghADeNa hiMDati / esA tesiM samIvAto gahaNe jayaNA / tesiM vA asaMthare dejjA na dosA / / [ bhA. 4990 ] je bhikkhU vatthAdI, pAsatthosannanitiyavAsINaM / dejA ahava paDicche, vA sAtijjati / / [bhA. 4990 ] je bhikkhU vatthAdI, pAsatthosannanitiyavAsINaM / jA ahava paDicche, so pAvati ANamAdINi // [bhA. 4991] pAsatthAdI purisA, jattiyamettA u AhiyA sutte / jayamANasuvihiyANaM, na hoti karaNeNa samaNunnA // pAsatthamahAchaMde, kusIla osannameva saMsatte / uggama uppAyaNa esaNA ya bAtAlamavarAhA // [bhA. 4992]
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 uddezaka : 15, mUlaM-1001, [bhA. 4993] [bhA.4993] uggama uppAyaNa esaNA ya tiviheNa tikrnnvisohii| pAsattha ahAchaMde, kusIla nitie vi emeva / / [bhA.4994] eyANi sohayaMto, caraNaM soheti saMsao natthi / eehi asuddhehiM, carittabheyaM viyANAhi / / [bhA.4995] uggamadosAdIyA, pAsatthAdI jato na vajeti / tamhA u tavvisuddhiM, icchaMto te vivjjejaa| [bhA.4996] sUtinti anurAgo, dAnena pItito ya gahaNaM tu / saMsaggatA ya dosA guNa ya iti te pariharejjA / [bhA.4997] na vi rAgo na vi doso, suhasIlajaNammi taha vitU vajA / vaNasugaladdhovammA, necchaMti buhA vaikaraM pi|| [bhA.4998] paDisehe paDiseho, asaMvigge dAnamAdi tikkhutto| avisuddhe caugurugA, dUre sAhAraNaM kAtuM // [bhA.4999] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / sehe caritta sAvaya, bhae va dejjA adhava geNhe // cU-jattha sulabhaM vatthaM tammi visae aMtare vA asivAdi kAraNe huJjA, evamAdikAraNehiM taM visayamAgacchaMto iha alabhaMto pAsatyAdi vatthaM geNhejA, deja vA tesiM / / athavA[bhA.5000] addhANammi vivittA, himadese siMdhue va ommmi| gelaNNa koTTha kaMbala, ahimAi paDeNa omajje / dhU-addhANe vA vavittA, musiyA, annato alabhaMtA pAsatyAdi vatthaM geNhejjA / himadese vA sItAbhibhUtA pADihAriyaM geNhejjA |emev siNdhumaadivise| omammi ujjalavattho bhikkhaM labhati, appaNo tammi ujjalavatthe asaMte pAsatthAdiyANa geNhejA / gelaNNe vA kimiThAdie kaMbalarayaNaM pAsatthAdiyANa deja geNheja vA, gahimAdiDakke vA sagalavatyeNaM umajjaNaM kAyavvaM, appaNo asaMte pAsatthavatthaM geNhejA dejja vA tesiN|| mU. (1002)je bhikkhUjAyaNAvatyaM vA nimaMtaNAvatyaM vA ajANiya apucchiya agavesiya paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati / se ya vatthe cauNhaM annatare siyA, taM jahA- niccaniyaMsaNie majjhahie chaNUsavie raay-duvaarie| dhU-jAyaNavatthaM jaM maggijai "kasseyaM" ti apucchiya, "kassaTThA kaDaM" ti agvesiy| niyaMsaNaMjaMdiyA rAtoya parihijjei / "majiu"tti pahAto jaMpariheti devadharapavesaMvA kareMtotaM majaNIyaM / jattha ekeNa viseso kajjati so chaNo, jatya sAmaNNabhattaviseso kajjai so uusvo| ahavA - chaNo ceva Usavo channUsavo, tamma jaM parihijaMti taMchanUsaviyaM / rAyakulaM pavisaMto jaM pariheti taM raaydaariyN| eyaMvatthaM jo apucchiya agavesiya giNhati tassa caulahuM, ANAdiyA ya dosA / esa suttattho / imo nijuttivittharo[bhA.5001] taMpiya duvihaM vatthaM, jAyaNavatthaM nimaMtaNaM ceva / nimaMtaNamuvari vocchihiti, jAyaNavatthaM imaM hoi /
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 nizItha-chedasUtram -3- 15/1002 cU-vasa AcchAdaNe, gataM AcchAdeti jamhA tena vatthaM / tassimo nikkhevo[bhA.5002] nAmaM ThavaNA vatthaM, davvAvatthaM ca bhAvavatthaM ca / eso khalu vatthassA, nikkhevo caubviho hoi|| cU-nAma-ThavaNAo gatAo, davva-bhAvavatthe imaM bhaNNati[bhA.5003] egidi-vigala-paMciMdiehi nipphaNNagaM daviyavatthaM / sIlaMgAiM bhAve, davie pagataM tadaTThAe / cU-egidiyaniSphaNNaM kappAsamAdi, vigaliMdiyaniSphaNNaM kosejamAdi, paMceMdiyanipphaNNaM unniyamAdi, evaM davvaM vatthaM / bhAvavatthaM aTThArasasIlaMgasahassAI / davie pagayaM / "tadaTThAe"tti etthadatvavattheNa adhikAro, "tadaTThAe"tti bhAvavastrArthaM, jamhA tena vattheNa karaNabhUteNa bhAvavatthaM sAhijjati sarIrasyopagrahakAritvAt, zarIre nirAbAdhe sati jJAnAdaya iti // [bhA.5004] punaravi davve tivihaM, jahannayaM majjhimaMca ukkosaM / ekkakaM tattha tihA, ahAkaDa'ppaM saparikammaM // cU-jaMtaM egidiyAdi davvavatthaM bhaNiyaM taMtividhaM bhavati-jahannamajjhimaM ukkosaMca / jahannaM muhapottiyAdi, majjhimaM colapaTTAdi, ukkosaM vAsakappAdi / punaravi ekkekaM tividhaM-ahAkaDaM appaparikammaM bahuparikammaM / evaM majjhimayaM 3, ukkosayaM ca 3, tividhaM bhANiyavvaM / / imo ukkosAdisu pacchittavibhAgo[bhA.5005] cAummAsukkose, mAsiya majjhe ya paMca ya jahanne / voccatthagahaNa-karaNaM, tattha vi saTThANapacchittaM // cU- ukkose ekA, majjhime mAsalahu, jahanne panagaM / "voccatthaggahaNaM" ti puvvaM ahAkaDaM giNhiyavvaM / tassa'sati appaparikamma, tassa asati bahuparikammaM, evaM kamaM mottuM voccatthA gehatarata pacchittaM / "karaNa' miti paribhogo jo vivarIyabhogaM kareti avidhibhogaMvA tattha vi sahANapacchittaM / kappaM chiMdiuMcolapaTTa kareti, muhapottiyaM vA, tattha jaM kareti tattha saTTANapacchittaM ciMtijjati // esava pAyacchitta'ttho phuDataro bhaNNati[bhA.5006] jogamakAumahAkaDe, jo geNhati donni tesu vA carimaM / lahugA tu tinni majjhammi mAsiyaM aMtime paMca // cU- ukkosavatthassa ahAkaDassa niggato tassa jogaM akAuM appaparikammaM geNhati (4 aayNbilaa)| aha tasseva ahAkaDassa niggato bahukammaM geNhati / aha ahAkaDassAsati appaparikammassa niggato tassajogaMakAuM bhuprikmmNgennhti| evaM ukkose tinni culhuyaa| majjhimassa ahAkaDassa niggato tassa jogaM akAuM appaparikammaM geNhati tassa mAsalahuM / aha bahusaparikammaMgeNhati (maaslghu)|appprikmmss niggatotassa ajogaMkAuMjai bahuparikamma geNhati / evaM majjhime tinni mAsalahugA / jahannassa ahAkaDassa niggao jati appaparikamma geNhati paNagaM / aha bahuparikammaM nA (paNagaM) / adha appaparikammassa jahannassa niggato tassa jogamakAuM bahuparikammaMjahannaM geNhati, nA (pnngN)| evaM jahanne tinni panagA, atthato pattaM / ahAkaDassa niggato-joge kate alabbhamANe appaparikammaM geNhamANo suddho, appaparikammassa
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 uddezaka H 15, mUlaM-1002, [bhA. 5006] vA niggato joge kae alabbhamANe saparikammaM geNhamANo suddho|| [bhA.5007] egataraniggato vA, annaM geNheja tattha saTThANaM / chettUNa sivviuM vA, jaM kuNati tagaMna jaM chiMde / / cU-ukkosayassa niggato majjhimayaM geNhati "saTTANaM' ttimAsalahuM / adha jahannayaM geNhati tattha saTTANaM panagaM bhavati / majjhimayassa niggato ukkosaM geNhati tattha saTThANaM caulahugaM bhavati / jahannayaM geNhati nA (pnngN)| jahannayassa niggato ukkosayaM gehatiGka / majjhima geNhati / ANAdiyA dosaa|tNc kajaM na tena paripUreti atiregahInadosAya bhvNti| "voccatthaggahaNe"tti eyaM gayaM / "karaNe tattha vi saTThANa pacchittaM" asya vyAkhyA- "chettUNa" pacchaddhaM / ukkosayaM chiMdettA majjhimayaM kareti mAsalahuM, jahannayaM kareti nA, (panagaM) / majjhimayaM chiMdettA jahannayaM kareti, nA (pngN)| jahannae saMghAettA ukkosayaM kareti / jahannayaM saMghAettA majjhimaM kareti / majjhime saMghAettA ukkosaM kareti eka / jaM chiMdati tannipphaNNaM na bhavati / ANAdiyA ya dosA, saMjame chappatiyavirAdhanA, AtAehatthovaghAto, palimaMthoyasuttatthANaM |jmhaapaaycchittNpriyaannaami tamhA na vocchatthaggahaNakaraNaM kAyav, jahAvihaM kAyavvaM / savve ANAdiyA dosA parihariyA bhvNti| taM vatthaM imAhiM cauhiM paDimAhiM gavesiyavvaM[bhA.5008] uddisiya peha aMtara, ujjhiyadhamme cautthae hoi| caupaDimA gaccha jine, donnheggh'bhiggh'nntraa|| cU-gacchavAsI cauhiM vipaDimAhiM giNhati / jinakappiyAdao doNhaM uggahaM kareti, aMtara ujhiyadhammiyA ya, etesiM doNhaM annatarIe gahaNaM kareti // etesiM cauNhaM paDimANaM imaM sarUvavakkhANaM[bhA.5009] amagaMca erisaM vA, taiyA u NiyaMsaNa'tthuraNagaM vA / jaMtujhe kappaDiyA, sadesa bahuvatthadese vaa|| cU-uddiThaM nAma uddiTTasarUveNa obhAsati, "amugaMca"tti jahannamajjhimukkosaM / adhavA - egidiya-vigaliMdiya-paMceMdiyaniSphaNNaMgeNhati / bitiyapaDimA-peha imaMsahavaM-parisaMvA kiMci vatthaM daTuM bhaNAti-he sAvaga! jArisaM imaM vatthaM, erisaMvA dehi, taMvA dehi / "aMtaraM" tu "tatiyA u" niyaMsaNa'tthuraNagaM vA / tatiyatti paDimA / tasvarUpAvadhAraNe / "niyaMsaNaM" soya sADago, sADagagahaNAto pAuraNaM pidaTThavvaM / "atthuraNaM" tiprastaraNaM pracchadAdi, annaM pottaMparihiukAmo puvaNiyatthavatthate avaneukAmo eyammi aMtare maggaMti / "ujjhiyadhammA cautthiya" tti sadesaM gaMtukAmA kappaDiyAjaM ujjhaMti ta maggati, bahuvatthadesaMvA gatukAmA ujjhaMti, bahuvatthadese vAjaM ujjhiyaM labbhati / esA annaayriykygaahaa|| imA bhaddabAhukatA[bhA.5010] uddiDha tigegataraM, pehA puNa dissa erisaM bhaNati / anna niyattha'tthuriyaM, tatienitaraM tu avanete / / cU-uddiluobhAsati- "dehi me tiNhaM vatthANaM annataraM" jhnnaadii|adhvaa-egidiyaaditig| pehA nAma daLUNaM pUrvavat / tatiyA aMtarijaM uttarijjaM vA / aMtarijjaM nAma niyaMsaNaM, uttarijaM
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 nizItha - chedasUtram -3-15/1002 pAuraNaM / adhavA - aMtarijjaM nAma jaM sijAe hellipottaM, uttarillaM, uttarillaM jaM uvarillaM pacchadAdi, annaM niyaMseti vA atthurati / "iyara" miti puvvaniyatthaM atthuraNaM vA avaneti, jammi kAle tammi aMtare maggati / ahavA "iyaraNai" ti ujjhiyadhammiyaM taM "avaNe "tti chaDDeti, taM maggati // tattha jA ujjhiyadhammiyA paDimA sA cauvvihA davvao khettao kAlao bhAvao / tattha davvujjhitaM i[bhA. 5011] davvAi ujjhiyaM davvao u thUlaM mae na ghettavvaM / dohi vi bhAvanisihaM, tamujjhiomaTTha'noma | cU- jassa anagArassa evaM paiNNA bhavati thUlaM mae na ghettavvaM, na paribhottavvaM, taM ca se keNatI uvanIyaM, taM ca paDiseviyaM, "alaM mama tena" tti bhAvato cattaM / jeNa vi AniyaM so vi bhaNAti"jati esa na geNhati to mamaM pi na eteNa kajjaM "ti, tena vi bhAvato cattaM eyammi desakAle jaM jati labbhati obhaTTaM vA taM geNhaMtassa davvujjhiyaM bhavati / / idAniM khettujjhiyaMamugiccayaM na bhuMje, uvanIyaM taM na keNaI tassa / jaM vajjhe kappaDiyA, sadesa bahuvatthadese vA / / [bhA. 5012] cU-jahA lADavisayaccayaM mae vatthaM na ghettavvaM na vA paribhottavvaM, taM ca keNati tassa uvanIyaM, tena paDisiddhaM / jena AniyaM so bhaNAti-jati na geNhati to vicattaM, eyammi aMtare sAhusso vaTThiyassa bhobha vA dekhA / bahuvatthadese jahA mahissare annaM cokkhatarayaM parirheti, annaM char3eti // imaM kAlujjhiyaM [bhA. 5013] kAsAtimAti jaM puvvakAle joggaM tadannahiM ujjhe / hohiti ca esa kAle, ajogayamaNAgataM ujjhe // cU-kAsAeNa rattaM kAsAyaM bhaNNati / gimhe kayaM jaM hemaMte ajoggaM paribhogasseti kAuM chaDDeja koti aDDatto, AdiggahaNeNa akasAyaM pi / adhavA - anAgae ceva tassa kAlassa chaDDeti annaM cokkhatarayaM kasAimaM laddhUNaM ti / imaM bhAvujjhiyaM [ bhA. 5014 ] laddhUNa annavatthe, porANe te tu deti annassa / so vi ya necchati tAI, bhAvujhiyamevamAdINi // cU- uccAriyasiddhA / eyAhiM cauhiM paDimAhiM gacchvAsiNo geNhaMti, jinakappiyA uvarillAhi dohiM giNhaMti / "abhiggaho' tti kimuktaM bhavati ? abhiggaho doNha vi annataraM abhigijjha, tAsiM ceva doNhaM egAe geNhaMti / jA puNa AdillAto do anabhiggahiyAo tAo na geNhaMti // taM puNa gacchavAsI kahaM maggai ? kAe dA vidhIe ? tti, ucyate [bhA. 5015 ] jaM jassa natthi vatthaM, so tu nivedeti taM pavattissa / soya gurUNaM sAhati, nivede vAvArae vA vi / / - jaM jassa sAdhuNo vAsakappaMtarakappagAdI natthi so taM pavvattiNo sAhati, jahA "mama amugaM ca vatthaM natthi" / so vi pavattI gurUNa sAhati, gurU nAma Ayario, taM bhaNati - amugassa sAhussa amugaM ca vatthaM natthi / gaccheya sAmAcArI imA abhiggahI bhavaMti "mae vatthANi pAtA vA AneyavvANi", annena vA jeNa keti paoyaNaM sAhUNaM tAhe so Ayario tesiM abhiggahiyANaM
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM- 1002, [bhA. 5015] nivedeti, jahA - '"ajjo ! amugassa sAdhussa amugaM vatthaM natthi" / adhi natthi abhiggahitA to so ceva sAdhU bhaNNati- "tumaM appaNo vattha uppAdehi / " aha so asatto uppAeuM to anno jo sAdhU satto AyariyA taM vAvAreMti, jahA- "amugaM vatthaM maggaha" tti / / jo so abhiggahito, jo vA so vAvArito, te kAe vidhIe uppAdeti ? ucyate 111 [ bhA. 5016] bhikkhaM ciya hiMDatA, uppAe asati bitiya paDhamAsu / evaM pi alabdhaMte, saMghADekkekka vAvAre // cU-suttaporisiM atthaporisiM ca karettA bhikkhaM ceva hiMDittA uppAdeti / "asati" tti jati bhikkhaM hiMDatA na labhaMti, tA "bitiya "tti atthaporisI vajrettA bitiyAe vi porisIe maggaMti / taha vi asatIte "paDhamAe" tti suttaporisIe suttaM vajrettA maggaMti / jati evaM pi na labbhati tAhe ekkekkaM saMghADayaM AyariyA vAvAriti "ajjo ! tumaM ca bhikkhaM ceva hiMDatA vatthANaM joggaM karejjaha", tAhe te vimaggati // [bhA. 5017 ] evaM tu alabdhaMte, mottUNa gaNiM tu sesagA hiMDe / gurugamaNammi gurugA, ubhAvaNa-S I-Sbhijoga sehahilA ya // cU- tahavi alabdhaMte bahUNi vA vatthANi uppAeyavvAmi vRMda-sAdhyAni ca kAryANIti kRtvA, tAhe piMDaNaM savve uTTheti, "gaNe "tti Ayario, taM mottUNaM / AyariyA jati puNa appaNI hiMDati to caugurugA, obhAvaNadosA- "Ayario hoMtao appaNA hiMDaMti, nUnaM eyassa AyariyattaM pi erisaM ceva jo cIrANaM pina dhAti / " kamanijarUvaM vA daTuM kAi itthI abhiogejjA, obhAsie vA anicchamANe visaM dejja garaM vA / adhavA sehA hIlejja AyariyANaM hiMDate aladdhe sehA bhaNejjA - "AyariyANaM diTTaM mAhappaM laddhI vA / " jamhA ete dosA tamhA Ayario na hiMDAveyavvo / taM mottUNaM je anne sesA tehiM hiMDiyavvaM / / te puNa imerisA hojjA [ bhA. 5018] savvo vA gIyatthA, mIsA va jahanne ego / ekkassa vi asatIe, kareMti te kappiyaM ekkaM // cU- te puNa savve gIyatthA | ahavA - addhA agItA, addhA gItA / adhavA ekko gIyattho, sesA savve agIyatthA / ahavA - AyariyaM mottuM sesA savve agIyatthA, tAhe ekkaM kappiyaM kareMti jo siM agIyA majjhe vAgmI ghRSTataraH labdhisaMpannaH, eyassa AyariyA vatthesaNaM ussaggAvavAdeNa kahiMti // tesiM uvaogakaraNe imA vidhI - [bhA. 5019] AvAsa-sohi akhalaMta samaga ussagga DaMDaga na bhUmI / pucchA devata laMbhe, na kiM pamANaM dhuvaM vA vi (dAhi ] // cU- tehiM sAhUhiM anAgayaM ceva kAiyasaNNAo aNakkheyavvA mA cIruppAdaNagatANaM hoja tti, esA AvAsagasodhI / uTThetehiM uTTheti ya, jogaM kareMtehiM na khaliyavvaM nAvi pakkhaliyavvaM / ahavA - apakkhaliyaM avikUDaM tehiM uTTheyavvaM, savvehi ya samaM uTThiyavvaM, na anne uTThitA acchaMti / ahavA- samayaM ceva ussaggaM kareti / "ussaggo" uvaogakAussago, so ya avassaM kAyavvo, taM kareMtehiM bhUmIe DaMDago na paiTThaveyavvo, bhUmI ya na chiviyavvA DaMDaeNNaM jAva paDhamalAbho laddho, tato pareNaM icchA, anne jAva paDiyAgaya tti / ettha jaM kiM ci vitahaM kareMti taM kareMtassa savvattha
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 nizItha-chedasUtram -3-15/1002 asamAyArinipphaNNaM maaslhuN| ___ettha sIso pucchati- "kAussaggaM kiMnimittaM kareMti? kiM devatArAhaNanimittaMjeNaArAhitA samANi vatthANi uppAdeti, ua annaM kiM pi kAraNaM?" AcArya Aha - na devatArAhanimittaM kAussaggaM kareti tattha kAussagge ThitA uvaujjaMti-kiMpamANaMvatthaM ghettavvaM?,jahannayaMmajjhimayaM ukkosaM / adhavA - kiM ahAkaDaM appaparikammaM ? ahavA - kattha dhuvo lAbho bhavissati?, eyaM ussaggadvito ciMteti / ko vA paDhama obhAsito avassaM dAhiti ?, jo najati eso avassaM dAhiti so paDhamaM obhAsiyavvo, eyaM savvaM ussaggaTThiyA ciMteti // kAussagge kae kena paDhamaM ussAriyavvaM?, ucyate[bhA.5020] rAtinio ussAre, tassa'satomo vi gIo lddhiio| avigIo vi saladdhI, maggati itare pricchNti|| cU-tattha jo rAinio gIyattho laddhijutto teNaM ussAriyavvaM, adha rAiniyassa gIyatthassa asati rAinio vA aladdhio tAhe omarAiNio vi gIyatyo saladdhio jo so ussAreti / adha so vi aladdhI tAhe jo agIyatyo vi saladdhI so ussAreti, so ceva obhAsati, soceva ya pAyaTThittaNaM kareti / "iyare" (je] gIyatthA aladdhiyA te paDicchaMti, esaNAdi savvaM sodhitti, tejAva vatthassa vidhI bhaNitA kappati na va tti / idAnaM pacchittaM bhaNNati[bhA.5021] ussaggAtI vitahe, khalaMta annannao ya lahuo ya / uggama vipparinAmo, obhAvaNa sAvagA na tto|| cU-kAussaggapadaMAdI karettA savvesupadesupacchittaMbhaNNati-ussaggaMna kareti, AvAsayaM na sodheti, khalaMti vA samaMvA, ussaggaM na kareMti, DaMDaeNa vA bhUmI chivaMti, ussAreMti vA vitahaM, savvattha mAsalahuM / "annannato ya" tti na vi piMDaeNaM kAussaggaM karettA saMdisaha tti na bhaNaMti mAsalahuM / AyariyA lAbhotti na bhaNaMti mAsalahuM / AvassiyaM na kareMti nA (panagaM], "jassa ya joggaM" na bhaNaMtimAsalahuM / kiha geNhissAmottina bhaNetimAsalahuM, AyariyAjahA saMdiTTellayaMti na bhaNaMti maaslhuN| evaM karettA gatA jati sAvayaM obhAsati to uggamadosA, ghare asaMte kItAdI karejjA / navANi vA kAuM annammi vA dine dejjA / viparinAmo vA se / so ya navadhammo ciMtejAjo etesiM saDDho bhavati taM ete caDDeti / obhAvaNA vA se hojjA, tassa sAvagassa dhare nasthi vatthA, tAhesAdhUaladdhavatthA tassadharAtoniggatA,tAheannatitthiyAdibhaNejjA- "eteeyassa dikkhiNet, esa etesiM pina deti, atikharaMTo esa sAvago"tti, evamAdI jamhA dosA tamhA na taM jAejjA / / ahavA[bhA.5022] dAtuM vA udu russe, phAsuddhariyaM tu so sayaM deti / bhAvitakulatobhAsaNa, nINita kasseta kiM vaasii|| cU- sAvago vA dAtuM pacchA udu rusejjA, "kiM etehiM ettilayaM pi na nAyaM jahA sAvagassa saMjamINaM taM anobhAsiellayaM ceva deti / " annaM ca sAvayANaM esA sAmAyArI ceva jaM phAsuyaM uddhariyaM taM sAdhUNaM dAyavvaM, to so appaNo ceva dAhiti, tamhA kiM tena obhAsieNaM? je anne bhAviellayA kulA tesu obhAsiyavvaM / gaMtUNa bhANiyavvo jo pabhU so - "dhammalAbho sAvaga!
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 15, mUlaM-1002, [bhA. 5022] 113 sAdhuNo tava sagAsaM AgatA, erisehiM cIrehiM kajja" ti maggito so bhaNejjA - "anuggho|" tAhe nINie bhANiyavvaM - "kasseyaM ? kiM AsI? kiM vA bhavissati ? kattha vA Asa?" evamAdI pucchiyavvaM // je cattAri pariyaTTagA nava-purANA tesiM sAmanneNa imaM bhaNai[bhA.5023] jAyaNa-nimaMtaNAe, je vatthamapucchiUNa giNhejjA / duviha-tivihapucchAe, so pAvati aannmaadiinni|| cU-jAyaNavatthaM nimaMtaNAvatthaM ca etesu dosu vatthesu jo na pucchai, taMca apucchiyaM geNhati tassa ANAdiyA dosA / jAyaNavatthe duvidhA pucchA - kasseyaM ? kiM AsI ? nimaMtaNAvatthe tividhA pucchA -kasseyaM?, kiM vAsI?, kena kajjeNa dalasi majjhaM?, jati "kasseyaM ?" tina bhaNati to / "kiM eyaM?" tina bhnnti|| ko doSaH ? ucyate[bhA.5024] kassa tti pucchiyammI, uggama-pakkhevagAdiNo dosaa| kiM Asi pucchiyammI, pacchAkammaM pavahaNaM vA // cU-jati kasseyaM tina pucchati to uggamadosaduTuMvA geNhejjA, pakkhevagadosaduTuMvA gennhejjaa| aha "kiMvA sI"tti na pucchati to pacchAkammadoso pavahaNadoso vA bhave // uggamadosasaMbhavaMtAva daMseti / "kasseyaM ?" ti pucchio samANo bhaNejjA[bhA.5025] kIsa na nAhiha ! tubbhe,tubmaTThakayaM ca kiiy-dhotaadii| amueNa va tubmaTThA, ThavitaM gehe na geNhaha se| cU-"bhagavaM! tumhe kiM na yANaha? yANaha? jANaha cetubbhe, tahavi amhe pucchaha, pucchaMtANa tubhaMkahemI- tubmaTThAe eyaM kayaM, tubmaTThAe vAkIyaM, tubmaTThAe vAghotaM, sajjhiyaM, smhaaviyN|" adhavA bhaNejA- "amuganAmadhejeNa evaM jANeuM iha tubmaTThA ThaviyaM, jeNadhare se na geNhaha" ||te ya mUlaguNA uttaraguNA vA saMjayaTThA karejjA / ke mUlaguNA? ke vA uttaraguNA? ato bhaNNati[bhA.5026] taNa viNaNa saMjayaTThA, mUlaguNA uttarA upjnntaa| gurugA gurugA lahUA, visesitA carimao suddho|| cU-vatthanipphAyaNAnimittaMkIratijahAtaNaNaMparikammaNaMpAnakaraNaMviNaNaMetemUlaguNA saMjayaTThA kareti, uttaraguNA je nimmAtassa kIraMti, jahA "pajjaNaM" ti sajjaNaM kalamodaNaM uppho (pphusaNaM dhAvaNAdikirayAo ya, ete vA saMjayaTThA karejjA / ettha mUluttarehiM caubhaMgo kAyavvomUlaguNA saMjayaTThA, uttaraguNA vi saMjayaTThA / mUlaguNA (saMjayaTThA), na uttaraguNA (sNjytttthaa)|n mUlaguNA (saMjayaTThA), uttaraguNA (sNjytttthaa)| nAvi mUlaguNA nAvi uttaraguNA (sNjytttthaa)| etesupacchittajahAsaMkhaM-kA, ekA, ek| etetavakAlesuvisesiyavvA |crimbhNgo suddho|puddhe evamAdI dose na jANai, imaMca jANati jeNa ThaviyaM // taM puNa keNa ThaviyaM hojA[bhA.5027] samaNeNa samaNi sAvaga, sAviga saMbaMdhi issttimaamaae| rAyA teNe pakkhevae yaNikkhevaNaM jaanne|| dhU-ThAvitaMsamaNeNa vA samaNIevA, sAvageNavAsAviyAevAbhAtAdisaMbaMdhINavA, iDDimaMteNa vA, mAmageNa vA, rAtiNA vA, teNeNa vA, "pakkhevae"tti etehiM taM pakkhittaM hojA, eseva [178
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 nizItha-chedasUtram -3- 15/1002 pakkhevago bhaNNati / "nikkhevaNaMjANe" ttiNikkhevagovietesuceva ThANesu bhvti||etesiN padAnaM imA vibhAsA jeNa kAraNeNaannattha pkkhivNti| samaNAdIchaddAre ekkagahAe vakkhANeti[bhA.5028] liMgatyesu akappaM, sAvaga-nItesu uggmaasNkaa| iDiapavesa sAviga, iDDissa va uggmaasNkaa|| dhU-tattha je te samaNA samaNIto vA te liMgatthA ya hojA, tesiM hatyAto na kappati ghettUMNaM, te uggamAdIhiM asuddhANi vatthANi geNhaMti, sayaM ca sammucchAveMti, te liMgato vi pavayaNao vi sAhammiya tti kAuMna vaTTati tesiM hatthAto ghettuM, tAhe te amhaM na geNhaMti tti kAuM annattha pakkhiveMti tti, imaM ca bhaNaMti - "ete jAhe sAdhuNo tubbhe cIrANi maggejjA tAhe tubbhe eyANi dejh|" sAvago sAvigAvA nIto vA koti sAdhussa etesiM tiNha vi uggamAdisakAe sAdhuNo na geNhaMti, tAhe te "amhaM na geNhaMti"tti kAuM annattha pakkhiti / ihimaMtassa sAviyA bhajjA, tattha NaM paveso na labmati, tAhe sA vi annatya pakkhivati / ahavA - iDDimaMtassa, jahA - dakkhiNApahayANaM, tesugharesu bahave sAhammiyA pavisaMti, tAhe uggamAdosA bhavissaMti tti kAuM na gheppaMti tesiM, tAhe te annatya pakkhivaMti, iDDimaM nAma issaro tti // [bhA.5029] emeva mAmagassa vi, bhajjA sahI u annahiM tthvte| nivati-piMDavivajI, teNe mA hU tadAhaDagaM // dhU-mAmako nAbha kassaigharepavesaNaMnadeti, paMtayAevAIsAluyAe vA, tassa bhajjA sAviyA, sA anatya pakkhivejA / adhavA - ghare annayarauggamadosA saMkAe tti kAuMna geNhati / nivo nAma rAyA, tassa piMDona kappati, so viannattha pakkhivejjA, mamana geNhaMtittijahA tadhA lAbha labhAmi, teNagassa vi na vaTTati ghettuM, mA teNAhaDayaM hojati, so vi mama na geNhaMti annatya pakkhivati / evaM tAva pkkhevo|| [bhA.5030] ete u agheppaMte, annahi saMpakkhivaMti smnntttthaa| nikkhevao vi evaM, chinnamachinno va kaalennN|| cU-puvvaddhaM savvANuvAdI gatatthaM / nikkhevato pi evaM ceva, navaraM - so chinno acchinno vA kAlato bhavati // gihatyanikkhevagataM ca bhaNAmi - [bhA.5031] amugaM kAlamanAgate, deja va samaNANa kappatI chinne / puNNa samakAla kappati, ThavitagadosA aatiitmmi|| dhU-nikkhevago nAma te gihatthA nikkhivaMtA jai bhaNaMti-"amugaM kAlaM jati amha ejAmo tAhe tubbhe eyaM samaNANaM dejaha" / eyaM jai chiMdati to kapati puNa samakAlameva / atIte na kappati, Thaviyakadoso tti kAuM, acchinne puNa jAhe dalaMti tAhe kpti|| idAniM sAdhunikkhevago[bhA.5032] asivAtikAraNeNaM, puNNAtIte mnnunnnnnikkheve| pari jati dharaitiva, chaDDeti va te gate nAuM / ' cU-je sAdhUsaMbhoiyA tehiM jaM asivAdikAraNehiM gacchamANehiM nikkhittaM hojjA taMpuNNe vA atIte vA kAle geNhaMti, giNhitAjai tesiMcIvarAsatI tAhe pari jNti| aha tehiM na kajaM tAhe
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-1002, [bhA. 5032] 115 Thati, "tesiMdAhAmo"tti kaauN| aha jANaMti te annavisayaM gatA appaNo ya tehiM na kajaM tAhe chaDDeti ||ahvaa- so "kasseyaM"ti pucchito ruTTho bhaNejjA[bhA.5033] damae dUbhage bhaTTe, samaNacchanne ya tenne| naya nAma na vattavvaM, puDhe ruTTho jahA vayaNaM / / [bhA.5034] kiM damaohaM bhaMte!, damagassa va kiM ca cIvarA nthi| damaeNa vi kAyavvo, dhammo mA erisaMpAve / / dhU-damao daridraH / "bhagavaM! kiMpucchasi "kasseyaM"ti kimahaM dmto|" ahavA- "saccamahaM damao, tahA kiM mama damagassa cIvarA natyi?" ahavA - "damaeNa vi dAriddadiTThadoseNa dhammo kAyabvo, mA puNo paraloe erisaM ceva bhadissati" // idAnaM dUbhage tti[bhA.5035] jati ranno bhajAe, dUbhao dUbhagA va jati ptinno| kiM dUbhago bhi tubbha vi, vatthA viya dUbhagA kiM me // cU-aNavakArI vi dUbhaganAmakammodayAto parassa aruikaro dUbhago, soyaranno bhajjAe vA, itthI vA paiNo / "jai etesiM ahaM dUbhago kimahaM bhaMte! tuma vidubhago", adhavA bhaNejja-"kiM vatthA vi me dUvagA" || idAni bhaTTe tti[bhA.5036] jati rajjAto bhaTTho, kiM cIrehiM pi pecchddetaann| asthi mahaM sAbharagA, mA hIreja tti pvvio|| cU-ezvaryasthAnA cyuto bhraSTaH / "jaihaM rajjAo annatarAo vAissaraThANAto bhaTTho to kiM jANaha cIrANi vi no hojjA, pecchaha me ime pabhUe ciire|" idAni "samaNacchaNNe"tti pacchaddhaM / "samaNacchaNNo"tti asamaNavesadhArI acchati, sAbharagA nAma rUvagA, te me bahU atthi, mA mama te rAilakulAdiehiM pahareja, ato haM pavvaiyaraveNa pacchaNNo acchAma, taM tubme mA evaM jANaha jahAhaM pavvaio, geNhaha mama hatyAo vatthe tti / idAni "teNe"tti[bhA.5037] asthi mi ghare vi vatthA, nAhaM vatthANi sAhu ! coremi| suTu muNitaM ca tubbhe, kiM pucchaha ki va'haM tenno|| dhU- asthi ghare ceva me vatthA, nAhaM appaNo sAhuNo vA aTThAe vatthe coremi, taM mA tujhe tenAhaDa tti kAuMna geNhaha / ahavA - bhanijaha - suTTa nAyaM tubbhehiM, jahA haM teNo / ko anno nAhiti sAdhuNo mottuM? tamahaM sacaM teNo, napuNa sAdhuaTThAe harAmi |ahvaa bhaNejja - "kimahaM teNo jeNa tubme pucchaha "kasseyaM ti" // "naya nAma" pacchaddhaM / pucchie sAdhuNA bhaNeja, tammi evaM bhaNaMte vi "na ya nAma" - na vattavvaM / vattavvameva jahAruhaM vynnN| damao bhaNNati - "na vi amhe bhanAmo jahA tumaM damao tti / amhe bhanAmo mA evaM taya nIyassa ahavA parinIyassa hojjA tesiMca anna hoja, tAhe te annaM uvkrejaa|" evaM sabve pi padA bhANiyavvA / aMte abhihitaM pratipadamupatiSThatI ti kRtvA "samaNe samaNI" gAhA esA bhAviyavvA / jattha jahA saMbhavaMti puDhejahArihaM vayaNaM / ahavA-imaMtaM vayaNaMjahArihaM jaMvattavvaM[bhA.5038] itthI purisa napuMsaga, dhAtI suNhA ya hoti bodhvvaa| bAle ya vuhajuyale, tAlAyara sevae tenne||
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 nizItha-chedasUtram -3-15/1002 [bhA.5039] tivihitthi tattha therI, bhaNNati mA hojja tujjha jAyANaM / ___majjhimamA pati devara, kannA mA theramAtINaM // cU-dAyagA itthI tividhA -therI majjhimA taruNI / therI bhaNNati "eyaM vatthaM mA hoja tujjha jAyANaM, "jAyANaM"ti puttabhaMDANaM, tuma ettha appabhU' / majjhimA itthI bhaNNati- "mA tujjha paiNodevarassa vA evaM vatthaM hojja" |trunnitthii-knnnnaa, sAbhaNNati-"therittimAtApittisaMtiyaM, mAtINaM vA saMtiyaM hojaa"|| [bhA.5040] emeva ya purisANa vi, paMDa'ppaDisevi mA te nIyANaM / dhAtI sAmikulassA suNhA jaha majjhimA itthii|| dhU-jahA itthI evaM purisA vi bhANiyavvA, navaraM - patiThANe bhajjA bhANiyavvA, devaraThANe suNhA bhANiyavvA / napuMsagottijo appaDisevI, tassa hatyAo ghettavvaM / so ya vattavyo- mA te eyaMvatthaM nIyasatiyaM hojjA / jahA itthI purisA bhaNiyA tahA napuMsago appaDisevI bhaanniyvvo| jo puNa paDisevI tassa hatthAo na ghettavvaM / jo geNhati, ANAdiyA ya dosA | jA ghAtI sA bhaNNati "mA te sAmIkulassa hojA" / jA suNhA sA deMtI bhANiyavvA - jahA majjhimA itthii| idAni bAla-buDa-juvaNe tti[bhA.5041] doNhaM pi juvalayANaM, jahArihaM pucchiruNa jati pbhunno| geNhaMti tato tesiM, pucchAsuddhaM anunnaatN|| cU-dojuvalayA-bAlajuvalayaMtherajuvalayaMca, baalobaaliivuddddovuddddiivaa|jeatiivappttvyaa bAlA te iha bhaNNaMti, je atIvavayavuDDA te ya iha bhaNNaMti / jati te pabhUto gheppati, appabhUsuvi jai pariyaNo anuyANati tahAvi ghepaMti / "pucchAsuddhaM" ti padaM saNNAsikaM acchau // idAniM "tAlAyara" tti[bhA.5042] tUrapati deMti mA te, kusIla etesu tUrie mA te| emeva bhoi sevaga, teNotu caubviho innmo|| dhU-tAlAdyAdibhi vidyAvizeSaiH caraMtitAlAcarA, tesiMtUrapatI dejA to so bhaNNati- "eyaM vatthaMmA kusIlANa hojjA, tehiM vA sAmaNNaM hoja / " adhate kusIliyA deja, tAhe bhaNNati- "eyaM vatthaM mA tUrapatINa hoja tena vA saamnnnnN|" sevago vi evaM ceva bhANiyavvo / bhotito bhaNNati - "mA sevagassa hojjA" / sevago bhaNNati - "mA bhoiyassa hojA" / teNage puNa imo caubviho vibhaago|| [bhA.5043] saggAma paraggAme, sadesa paradesa hoti uDDAho / mUlaM chedo chammAsameva cattAri gurugA y|| cU-teNagassa hatthAogheppamANegeNhaNa-kaDDaNa-uDDAhamAdiyAdosA saggAmAdiesu, mUlAdiyaM pacchittaMjahAsaMkhaMdAyavvaM, ettha chammAsA vigurugAcevadahavvA ||jvuttN "pucchAsuddhaM anuNNAyaM'[bhA.5044] evaM pucchAsuddhe, kiM Asi imaM tujaMtu paribhuttaM / ___ kiM hohiti tti aha taM, katthA''si apucchaNe lahugA // ghU-samaNAdiehiM pakkhevayaTThANehiM suddhaM, jaMjaMca damagAdiruTThavayaNehiM puvvatarao suddhaM, jaM
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 1002, [bhA. 5044] ca itthimAdigesu ya dAyagesu parisuddhaM, annesu ya uggamAdidosehiM suddhaM tassa gahaNaM anunnAyaM / "kassa" tti gataM / jai vi paDhamapucchAThANe suddhagahaNaM pattaM tahAvi na ghettavvaM jAva bitiyapucchAe na suddhaM / ato bitiyapucchA "kiM vAsi tti, taM nINiyaM vatthaM paribhuttaM aparibhuttaM vA ? " jati puribhuttaM to pucchijja - " kiM eyaM niccaNiyaMsaNamAdiyANaM Asi ?" adha aparibhuttaM to pucchijjai "kiM eyaM niccaNiyaMsaNamAdiyANaM hohiti ? " annaM ca pucchijjai- "eyaM vatthaM kattha bhAyaNe ThANe vA Asi ? " eyAo pucchAo jai na pucchai to pattegaM caulahugA // jaM taM paribhuttaM vatthaM nINitaM dAyageNa taM pucchiyaM- "kiM eyaM Asi ? " tAhe te gihatthA bhaNejjAniccaNiyaMsaNa majjaNa, chanUsae rAyadAri ceva / suttatthajANageNaM, caupariyaTTe tato gahaNaM // [bhA. 5045] 117 cU-niccaNiyaMsaNiyaM eyaM Asi, ahavA bhaNeja - majjamayaM, ahavA - chanUsaviyaM, ahavA - rAyaddAriyaM / ettha suttajANageNaM cauNhaM pariyaTTANaM jo annataro nINito tassa jati anno tavpratimA atthi to gahaNaM bhavati, evaM dosu pariyaTTesu nINitesu jati do tavpratimA asthi, tisu nINitesu jati tinni tavyatimA atthi, causu pariyaTTesu NINitesu tavpratimesu NINiyaM tattha vi ime dosA parihariyavvA [bhA. 5046] niccaniyaMsaNiyaM ti ya, annAsati pacchakamma-vahaNAdI / asthi vahate gheppati, iyarupphusa dhova-pagatAdI // - jati tena pucchieNa bhaNiyaM - "niccaniyaMsaNiyaM / " jati tassa annaM niccaniyaMsaNiyaM natthi to na ghettavvaM / ko doso ? ucyate- pacchAkammaM karejjA, annaM sammucchAvejjA, kiNejjA vA / adhavA - asthi se annaM na tAva taM parivAhei, tattha vi na gheppati, mA so taM pavAhejja / aha annaM paMccUDhayaM to gheppati / "iyare"tti-avahaMte paDhamapavAheMto AukkAeNa vA upphosejjA, dhovejja vA, dhI (vI) yArANa vA pagayaM kareja, AdiggahaNAto dhUveja vA, appaNo vA pahAejA // adhavA - nINiyaM taM vatthaM ahataM, taM ca tena gihiNA pucchieNa kahiyaM [bhA. 5047] hohiti vi niyaMsaNiyaM, annAsati gahaNa pacchakammAdI / atthi nave vi tu geNhati, tahi tullapavAhaNA dosA / / dhU- jati tassa annaM niccaniyaMsaNiyaM natthi to na kappati / adha geNhati tattha vi te ceva pacchA kammAdI dosA / adha atthi annaM se to kappaM, taM annaM jati avahaMtaM tahAvi taM geNhati / kiM nimittaM ?, tullA tattha pavahamA dosA / tullA nAma jati vi giNhati, jati vi na giNhati, tahAvi so appapaogeNa ceva annaM pavAheukAmo kAhiti pavAhaNAdayo dosA / [bhA. 5048] emeva majjaNAdisu pucchAsuddhaM ca savvato pehe| maNimAtI dAeMti va, adiTTaM mA sehuvAdAnaM // cU- jahA niJccaniyaMsaNiyaM kappati na kappati vA tahA majjaNachannusavarAyaddAriyA vi bhANiyavvA, jAhe pucchAsuddhaM kappanijaM ti nijjAtaM tAhe aMtesu dosu ghettUNa savvato sammaM joteyavvaM, mA tattha gihatthANaM maNI vA hiranne vA suvaNNe vA taMbe vA ruppe vA anne vA kei uvanibaddhe hojA / so gihattho bhaNNati - "joeha savvato eyaM vatthaM / " jati tehiM diTTha hirannAdI to laThThe, adha na diTTha
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 nizItha-chedasUtram -3-15/1002 tAhe sAhuNo dAeMti, "imaM ki pheDihi" tti bhaNaMti / Aha "nanu taM adhikaraNaM bhaNNati?" ucyate-thovataro so doso, adhikatarA sehuvaadaanedosaa|so sehotaM ghettuM uppavvaejjA, gihatyA vA uDDAhaM karejjA- "potteNa samaM mama haDaM hirnnaadii|" jamhA evamAdI dosA tamhA saahejaa| [bhA.5049] evaM tugaviDhesuM, AyariyA deMti jassa jaM ntthi| samabhAesu kaesu va, jaha rAtiniyA bhave bitio|| cU-etena vidhinA gaveSitAsu uppannesuAgatA gurUNa appiNaMti, tAhe te gurU jaM jassa natthi vatyaMtaMtassa sAdhussa deMti / eta ekko pgaaro| adhavA-jAvatitANate dijiukAmA vatthA tAvatiyabhAe same kajjaMti, tAhe jahArAtiniyAe geNhati / esa bitio pgaaro|| [bhA.5050] evaMjAyaNavatyaM, bhaNiyaM etto NimaMtaNaM vocchN| pucchAdugaparisuddhaM, puNaravi pucchijjimo tu vihii|| dhU-nimaMtaNAvatthaM pi "kassetaM" "kiM vAsi"ti etAhiM dohiM pucchAhiM jAhe parisuddhaM tAhe puNaravi tatiyapucchAe pucchiyavvaM, tassa nimaMtaNAvatthassa esa vihI vkkhmaanno|| [bhA.5051] viusaggajoga saMghADae ya bhotiyakule tivihpucchaa| kassa imaM? kiM ca imaM?, kassa va kajje ? lahuga aannaa|| ghU-kAussaggaM kAuM saMdisAveti, tahatti bhaNito jassa ya joge kate saMghADaeNa niggato, kiMcaaddhappaheNaM, "bhotito"tti gAmasAmI, daMDiyakulaM vA paviTTho, tattha ekkAeissarIe mahatA saMbhameNa bhattapAneNaM paDilAbhattA vattheNaM NimaMtio, tattha imaMtividhaMpucchaMpayuMjati-kassa imaM? (kiMca imaM?) kassa va kajje dalayasi? etya do pucchAo puvvabhaNiyAo, etAsudosupucchAsu jayA parisuddhaM bhavati tadA imA abmahitA pucchA- "keNa kajjeNa dalayasi?" tti |ji evaMtaMna pucchati to caulahugA, ANAdiyA yado sA // imeya anne dosA[bhA.5052] micchatta soca saMkA, virAdhanA bhotite tahi gate vaa| cautyaM va veMTalaM vA, veMTaladAnaM ca vvhaaro|| cU-atthasaMgaha gAhA / esA "micchatta" asya vyAkhyA[bhA.5053] micchattaM gacchejjA, dijaMtaM dadu bhoyao tiise| voccheda padosaMvA, egamanegANa so kujjaa| cU-taMvatthaM dijaMtaMdaTuM "bhoago"tti-tIse bhattAro somicchattaM gacchejjA, tassegassaanegANa vA sAhUNa vocchedaM karejjA, padosaMvA gacchejjA, Auseja vA tADe (le)ja vA uDDAhaM vA karejjA / "so vA saMkA" asya vyAkhyA[bhA.5054] vatthammi nINitammI, kiM desi apucchiUNa jati gehe| annesi bhoyakassa va, saMkA ghaDitA nu kiM puTviM // gha-bhoiNIe vatthaM nINiyaM, "kiMdesi"ttikeNavakaoNamajjheyaMdalayasi"ttievaM apucchiyaM jati gehaMti, tassa bhotago tti bhattA, tassa saMkA jAtA, annesu vA sAsusasuradevarAdiyANa ya saMkA jAtA "nUnaM etepuvvaghaDiyA jeNatuNhikkAdANagahaNaM kareti, esA mehuNahitA houMdalAti, esA eteNa saha saMpalaggA" |ahvaa - saMkeja - "kiM veMTalahitA houM dalAti' / /
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 uddezaka H 15, mUlaM-1002, [bhA. 5054] evaM tAva sAmAnie bhoyae, adha se asamANo bhoio hojjA to ime dosA[bhA.5055] emeva pautthe bhoiyammi tusiNIya dAnagahaNe tu| mahayaragAdIkahite, egatarapadosa vocchedo|| khU-puvvaddhaM kaMThAjetassa mahattaragA katAAsItehiM Agayassa bhotiyassa kahiyaM, AdisaddAto mahatarigAe vA annayarIe vA duvakkhariyAe kammakAreNa va kahiyaM / "virAdhanaM" ti asya vyAkhyA - tehiM kahie egatarassAdosaM gacchejjA, agArIe sAdhussa ubhayassa vA paduTTho agAriM sAdhuM vA paMtAvejA nicchubheja va baMdheja vA rUbheja vA nimANejjA vA vocchedaM vA egamanegANa vA kujA // ettha saMkAe nissaMkie vA imaM pacchittaM[bhA.5056] mehuNasaMkamasaMke, gurugA mUlaM ca veMTale lhugaa| saMkamasaMke gurugA, savisesatarA putthmmi|| cU-mehuNasaMkAekA / nissaMkite mUlaM / veMTalasaMkAe, tissaMkiekA / motige sapautthe tahiM vA bhotige desaMtaragate vA pacchAgae evamAdI virAdhanA bhaNitA / / [bhA.5057] evaM tA geNhate, gahite dosA ime puNo hoti / gharagaya uvassae vA, obhAsati pucchatI kiNc|| dhU-puvvaddhaM kaMThaM / "tahiM gate vA cautthaM vA veMTalaM vA veMTaladAnaM ca vavahAro" - etesiM padAnaM imaM vakkhANaM / "tahiMgateva"tti asya vyAkhyA-gharagayapacchaddhaM / tahiMghareannadivasejatA sAdhU gato bhavati tadA pucchati / ahavA-tahiM ti sadhummivasahiMgate vA aviratiyA pacchA sAdhuvasahiM gaMtuM "cautthaM" ti mehuNaM obhAsati "tumaM me abhirucito ubmAmago bhavasu"tti veMTalaM pucchati // kiMca[bhA.5058] pucchAhINaM gahiyaM, AgamanaM pucchaNA nimittassa / chinnaM pi hudAyavvaM, davahAro labmati tattha / / dhU-gahaNakAle na pucchitaM "keNa me kajjeNa dalayasi?" tti, eyaM pucchAhInaM / pucchAhIne gahie sA AgatA nimittaM pucchati, jeNa vA se bhoyago vaso bhavati taM vA Aikkhasu, evaM vutte sAdhU bhaNati - mehuNaM na kappati, veMTalaM nimittaM vA na jANAmi, sAdhunA evaM vutte jati vatyaM paDimaggejA to taM vatthaM paDidAyavvaM / ___ adhataMchettuMpattagabaMdhAdikayaMhojA tahAvichinnaM pihutameva dAyavvaM, jeNavavahAro lbbhi| kahaM vavahAro labbhai ? egeNa rukkhasAmieNa rukkho vikkIto / kaieNa mollaM dAuM chiMdittA viyNgittaaghrNniito|tovekio pacchAtappito bhaNNati-paDigeNhesumollaM / rukkhaM me pnycppinnaahi| do vivadaMtA rAulaM uvahitA / kiM so kaito rukkhaM davAviJjati ? no / aha davAvijjati ta vi kaTThANi davAvijjati / na rukkhaM puvvAvatyaM ti / "dattvA dAnamanIzvaraH" iti / / jati[bhA.5059] pAhuNa tena'nnena va, nIyaM va hitaM va hoja daDaM vA / tahiyaM anusaTThAtI, annaM vA mottu hit-dttuN|| cU-aha vatthaM pAhuNaeNa saMbhoieNa vA nIyaM hojja, teNeNa vA hariyaM, AlIvaNeNa vA dahUM, etya se sabmAvo khijti|jithaavimggti tAhe seanusahittidhammakahA kajati, vijjamaMteNa
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 nizItha-chedasUtram -3- 15/1002 vA vasIkajati |astii tesiM annaM vA se vatyaM dijjai, hite daDDhe vAna kiM ci dijati // ___ aha dAnakAle sAdhunA pucchittaM- "kiM nimittaM desi" ? ti| tattha tuhikkA ThitA, bhAvona dNsito| koi pacchA gaMtuM veMTalaM pucchati, cautthaM vA obhAsati, tattha bhaNNai[bhA.5060]Na vijAnAmo nimittaM, na ya ne kappati pauMjiuM gihinno| paradAradosakahaNaM, taM mama mAtA va bhaginI vaa|| dhU- nimittaM na jAnAmo, ahavA bhaNejjA - jai va jAnAmo tahAvi gihatthANaM na kappati pauMjauM / cautthaM obhAsaMtI bhaNNati- paradAre bahu dosA, naragagamaNaM DaMDaNaM muMDaNaM tajjaNaM tADanaM liMgacchedAdiM ca pAvati, parabhaveya napuMsattAe paJcAyAti, ayasaakittI yabhavati, annaMca tuma mama mAtA jArisI bhagiNI vaa|| tameva vatthamuppannaM jAva gurusamIvaM na gammati tAva kassa Abhavai[bhA.5061] saMghADae paviTe, rAtinie taha ya omraatinie| jaMlabmati pAuggaM, rAtinie uggaho hoti|| dhU-bhikkhAdi jeTTo omo ya saMghADaeNa paviTThA uvaogaM kAuMjappabhiti jatya taM pAuggaM saMghADageNa laddhaM jeTTeNa vA omeNa vA laddhaM jAva AyariyapAdamUlaMna gacchaMti tAvataM jittttjss| uggaho svAmI ityarthaH |adhvaa imeNa pagAreNa dejA- . [bhA.5062] ekkassa va ekassa va, kajje dijjate geNhatI jo tu| teceva tattha dosA, bAlammi ya bhaavpddibNdho|| dhU-eyassa imA vibhAsA[bhA.5063] . ahava na puTThA pubveNa pacchabaMdheNa vA srismaah| saMkAtiyA hu tattha vi, kar3agAya bahU mhiliyaannN|| dhU-sA dAtArI pucchitA samANI bhaNejA- "ekkassa va ekassa"tti, puvvapacchAsaMthave bhAo vA sarisaosi tti tena tedemi|ahvaa-pcchsNthvenn sasurassa devarassa ya bhattuNo sarisago si tena te demi, etesiM saMbaMdhANaM annayaraM saMbaMdhakajjeNa dijaMtaM jo geNhati tattha te ceva puvvabhaNiyA dosA / saMthave imoatiritto bAlasaMbaMdhadoso bhavati, jatibhAyatti gahito tassayabAlo asthi so yasAdhUciMteti-eyaM me bhANejjaM / aha bhattagahito tattha viciMteti-eyaM me puttabhaMDaM / evamAdI bhAvasaMbaMdheNa paDigamaNAdI karejjA / kiM ca pati-bhAtigahaNe vikate appaNo visaMkA uppajjati / eyaMsavvaM miliyNti|adhvaa-jnenN saMkijjatijena bahU mahiliyANaM kRtakabhAvA bhavaMti, puttapati-pittikaDagabhAveNa ya jAre geNhati, tamhA puvvapacchA saMthavesu vi dijjamANaM na geNhejA // [bhA.5064] etaddosavimukkaM, vatthaggahaNaM tu hoti kAyavvaM / khamao tti dubbalo tti va, dhammo tti va hoti niddosN|| ghU-puvvaddhaM kaMThaM / sAdAtArI pucchiyA samANI bhaNati-khamao si tumaMtena te demi / ahavA - dubbalo si dIsasi khamagattaNeNa sabhAveNa vA tena te demi / ahavA bhaNeja - tujhaM tavassiNo dejjamANe dhammo hohiitti ato demi| evamAdi nihosaM labmamAmaM gheppati // kiMca[bhA.5065] AraMbhaniyattANaM, akiNaMtANaM akAraveMtANaM / dhammaTThA dAyavvaM, gihIhi dhamme kayamaNANaM //
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM- 1002, [bhA. 5065 ] 121 cU- puvvaddhaM kaMThaM / tubhe dhamme kayamaNA, gihIhiM savvAraMbhapavattehiM tubbhaM dhammaTThA dAyavvaM // bhaNiyaMjAyaNA nimaMtaNA vatthaM / imaM kappabhaNiyaM pasaMgato bhaNNati- kappati se sAgArakaDaM gahAya AyariyapAyamUle ThavettA doccaM pi uggahaM anunnavettA parihAraM pariharittae / [bhA.5066] doccaM pi uggaho tti ya, keI gihiesu bitiyamicchati / sAvaga ! guruNo nayAmo, anicchi paJcA''harissAmo // cU- doghaM pi uggahoanunnaveyavvo tti jaM suttabhaNiyaM eyaM keti sacchaMda AyariyadesikA bhaNaMti-esa doccoggaho gihIsu bhavati / kahaM ? ucyate- jo deti sAvago, so vattavvo-he sAvaga ! eyaM vatthaM amhe ghettuM AyariyANaM nemo, jai AyariehiM icchiyaM tato amhe puNo AgaMtuM tubbhe doghaM piuggahaM anunnavessAmo / esa doccoggaho / aha necchihiMti AyariyA ghettuM to tubbhaM ceva AneuM paJcappiNissAmo || [ bhA. 5067 ] iharA pariTThavaNiyA, tassa va paJcappiNaMte ahikaraNaM / gihigahaNe ahikaraNaM, so vA dadrUNa vocchedaM // cU- jai evaM na kappati to "ihara "tti - Ayarie ageNhaMte pariTThavaNe dosA bhavaMti / aha na pariTThaveMti to appaDihAriyagahie tasseva paJccappiNaMte paribhogadhuvaNAdisu adhikaraNaM bhavati, pariTThaviyamANeNa vA gihattheNa gahite adhikaraNaM ceva / adhavA-so dAtA pariTThaviyaM, gihigahiyaM vA dahuM, tassa vA davvassa tassa vA sAhussa, annesiM vA vocchedaM karejjA / / AcArya Aha[ bhA. 5068 ] coyaga ! gurupaDisiddhe, tahiM pautthe dhareMta dinnaM tu / dharamujjhaNe ahikaraNaM, geheja sayaM ca paDinIyaM // cU- codaka! evaM kajjamANe te ceva dosA je tume bhaNiyA, taM vatthaM AyariyANaM AniyaM, tena AyariyANa na kajjaM - paDisiddhamityarthaH, taM vatthaM jAva paDinijati tAva so gihattho gAmaMtaraM pavesio hojjA, jai taM paribhuMjati to adinnAdAnaM pasijjati / tassa saMtiyaM hoMtaM dharei tahAvi adhikaraNaM adha attaTThiyaM dharei tahAvi atirittassa aparibhogatvAt adhikaraNaM / adha ujjhati tahAvi gihigahiyaM adhikaraNaM pariThavaNadosA ya / ahavA- paDinIyaM appaNo ceva geNhejjA - "Na demi"tti, tamhA na eso doccoggaho / imo doccoggaho - taM vatthaM gihihatthAo ghettuM Agao AyariyarasapaccappiNati, AyariyA jai tasseva dalayaMti AyariyasamIvAto doccoggaho bhavati / / [ bhA. 5069] bahitA va niggatANaM, jAyaNavatthaM taheva jataNAe / nimaMtaNavatthaM taha ceva, suddhasamuddhaM ca khamagAdI / / cU- bahisajjhAyabhUmIM vA niggayA vatthaM jAejjA / taha ceva jayaNAe jAejjA, nimaMtaNavatthaM pi taha cevadaTThavvaM, cautthaveMTalapuvvapacchAsaMthaveNa vA deMtassa samuddhaM, khamago tti dhammo tti vA kAuM deMtassa suddhaM bhavati, // niggaMthANaM vatthaggahaNaM bhaNiyaM / idAniM niggaMdhINaM bhaNNatiniggaMthivatthagahaNe, cauro mAsA havaMta'nugghAtA / micchatte saMkAdI, pasajjaNA jAva carimapadaM // [bhA. 5070 ] - jai niggaMthIo gihatthANaM sagAsAo vatthANi geNhaMti to caugurugA / daGkaNaM koi navasaddhamicchattaM gacchejjA, "niggaMdhIo vi bhADiM giNhaMtI" ti evaM saMkeja / adhavA - esa
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 nizItha-chedasUtram -3- 15/1002 eteNa saha anAyAraM sevai tti saMkAe cauguru, nissaMkita mUlaM / / "pasajjaNA jAva carimapadaM" ti asya vyAkhyA[bhA.5071] purisehiM to vatthaM, geNhatI dissa sNkmaadiiyaa| obhAsaNA cautthe, paDisiddhe kareja uddddaahN|| dhU-mehuNaDhe saMkitekA, bhotiyAtekahite ghADiyassarfa nAINaMkadhitechedo, ArakkhieNa sue mUlaM / seTTi satyavAha-purohitehaM sute aNavaThThappo / amaccarAyAdIhiM sute pAraMciyaM / so vA gihattho vatthANiM dAuM cautthaM obhAseja / paDisiddhe uDDAhaM kareja, esA me vatthe ghettuM vuttaM na kareti / / kiM cAnyat[bhA.5072] lobhe ya Abhiyoge, virAdhanA paTTaeNa dittuNto| dAyavva gaNadhareNaM, taM piparikkhittu jynnaae| [bhA.5073] pagatI pelavasattA, lobhijati jeNa tena vA itthii| aviya hu moho dippati, tAsiM sairaM sriiresuN| dhU- "pagaI"tti sabhAvo / svabhAvena ca itthI alpasatvA bhavati, sA ya appasattattaNao jeNavA tena vA vatthamAdiNA appeNAvi lobhijati, dAnalobhiyA ya akajaM pi kareti / avi ya tAo bhumohaao|tesiNc purisehiM saha saMlAvaMkareMtINaMdAnaM ca geNhaMtINaM purisasaMpakkAto moho dippai, sairaM sarIresu abhiogo iti koi urAlasarIraM saMjatiM dissa abhioejA, abhioittAcarittavirAdhanaM karejjA // ettha paTTaeNa diTuMto kajati[bhA.5074] vIyaraga samIvArAma sarakkhe puSphadANa paTTa gyaa| nisi vela dArapiTTaNa, pucchA gAmeNa nicchubhnn|| dhU-egattha gAme "viyarago"tti kUviyA, sAya ArAmasamIve / tato ya itthijaNo pANiyaM vhi|tmmiaaraame ekko srkkho|so kUviyAtaDe urAlaM aviraiyaMdaTuMtIe vijAbhimaMtitANi puSpANi deti / tIe ya gharaM gatuM nissApaTTae tAni kusumAni ThaviyANi / tato te pupphA paTTayaM AvisiuM nisiM addharattavalAe gharadAraM pittttti| tato agArI niggao, pecchati paTTagaM spussphN| tena agArI pucchitA kimeyaM ti / tIe sabmAvo kahio, tena vi gAmassa kahiya, gAmeNa so sarakkho nicchUDho / jamhA ete dosA tamhA niggaMthIhiM na ghettavvA vatthA appaNA gihtthehito| tAsiM gaNadhareNa dAyavvaM parikkhitatA, imeNa vihiNA[bhA.5075] satta divase ThavettA, theraparicchA'paricchame gurugaa| deti gaNI gaNiNIe, guruga sayaMdANa atttthaanne|| dhU-saMjatipAuggaM uvahiM uppAettA satta divase parivasAvei / tAhe kappaMkAtUNaMthero therIvA dhammasaDDI vA paaunnaavijjti|ji natthi vigArosuMdaraM, evaM aparikkhittA jati deitoctugurugN| evaM parikkhie "gaNi" ti Ayario, so gaNiNIe dei, sA gaNiNI tAsiM deti, puvutteNa vidhinA / atha appaNA deti to caugurugaM / kAI maMdadhammA bhaNejA- "etIe cokkhataraM dinnaM, esA se iTThA jovvaNaTThA y|" evaM aTThANe ThaviJjati, tamhA na appaNA dAyavvaM, pavittinIe appeyavvaM // codakAha - "yadyevaM sUtrasya nairarthakyaM prasajyate" Ayario Aha
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-1002, [bhA. 5076] 123 papapA [bhA.5076] asati samaNANa codaga! jAtita-nimaMtavattha tdhcev| jAyaMti theri asatI, vimissigA mottime tthaanne|| dhU- he codaka ! samaNANaM asatI theriyAo vatthe jAyaMti, nimaMtaNavatthaM vA geNhaMti, jahA sAdhUtahA tAo vi| therINaMasatI taruNi vatimissAo jAyaMti, ime ThANe mottuN|| [bhA.5077] kAvAlie ya bhikkhU,sutivAdI kubbi e ya vesitthii| vANiyaga taruNa saMsaTTha mehule (Ne) bhotae ceva // [bhA.5078] mAtA pitA ya bhaginI, bhAuga saMbaMdhie ya taha snnnnii| bhAvitakulesu gahaNaM, asati pddilomjynnaae| dhU-cauro dAre ekkagAhAe vakkhANeti[bhA.5079] aTThI vijjA kucchiya, bhikkhU niruddhA tu lajjate'nattha / evaMdagasori kucciya, sui tti ya baMbhacArittA // dhU- "ahi"tti-haDDasarakkhA te vijjAte maMteNa vA abhiogejA, annaM ca te juguMchitA / bhikkhuo niruddhA, duvakkhariAdisugacchamANA lajaMti, annaMcate viprinaamNti|sutii dgsuugriyaa| kucaMharA kucI (kuvvaMharA kuvvii)|etevievNbhaanniyvvaajhaabhikkhuu|tevidgsogriyaa kubbIya bhaNNaMti - jamhA eyAo baMbhacAriNIo aprasavA ya tamhA sudiyAo y|| vesitthi mehule (Ne) ete do dAre ekkagAhAe vakkhANeti[bhA.5080] annaTThavaNaTTha juNNA, abhiyogejA va rUviNiM gnniyaa| bhoiya coriya dinnaM, daTusamaNIsu uDDAho / / cU-juNNAvesitthI, appaNAasattA viThavettuMrUvavaiMsamaNiMdaTuMabhiyogejjA, gaNiyAThANe paTTavejjA / mehulo (No) mAulaputto, tena ya appaNo bhAriyAe corieNa vatthaM dinnaM, taM samaNIe pAuaMdaTuM, sA se bhotiyA uDDAhaM karejA, "esA me gharabhaMgaM kreti"| vaNiya taruNa saMsaTThibhotigo ya cauro dAre egagAhAe vakkhANeti[bhA.5081] desiya vANiya lobhA, saI dinneNaM ciraMca hohitti| taruNubbhAmaga bhoyaga, saMkA aatobhysmutthaa|| cU- desio vaNio ciMteti - ekkavAra dinneNa dAnenaciraM me hohiitti anubaMdhijjA / ukkaDamohattaNato taruNo / saMsaTTo puvvamubbhAmago / bhoyago bhattAro / etesiM hatthAo gheppaMti saMkAdigA ya dosA pasajaMti / appaNo tassavA ubhayassa vA puNaravi khobhA anubaMdho bhavejjA // sesadArA ekkagAhAe vakkhANeti[bhA.5082] dAhAmo NaM kassa yi, niyamA so hohitI shaaonne| saNNI vi saMjayANaM, dAhiti iti vipriinaamo|| dhU- mAyAdiyA ya sayaNA ciMteMti - eyaM unnikkhamAvettA kassa ti dAhAmo, so amhaM ihalogasahAto bhavissati / saNNI vi vippariNAmittA unnikkhamAveti / esa me dhammasahAtI hohiti, annaM ca me gharasavaMttI saMjayANaM bhattAdi dAhiti, mamaM vA deMtassa vigghaMna kAhiti, ||ete ThANe vajjettA jANi saMjatIsu vatthAdiggahaNe bhAvitANi kulANi tesu giNhaMti / bhAvitakulANaM ___
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 nizItha-chedasUtram -3-15/1002 asati paDisiddhaThANesu saNNimAdI kAuM parilomaM geNhejA, imAe jayaNAe[bhA.5083] maggaMti theriyAo, laddhaM pi yatheriyA paricchaMti / suddhassa hoi dharaNaM, asuddha chettuNpritttthvnnaa| ghU-cIruppAdaNaviniggatANaM paDhamavatye imaM nimittaM geNhejA[bhA.5085] jaMpuNa paDhamaM vatthaM, catukomA tassa hoMti laabhaae| vitiriccaM'tA majjhe, ya garahitA catugurU aannaa|| ghU-puvvaddhaM kaMThaM / tiricchaM je do atillA vibhAgA majjho ya jo vibhAgo ee, tinni vi appasatthA / etesu AyavirAdhana tti kAuMcaugurugaM bhvti|je yado pAsaMta-dasaMta-majjhavibhAgA ete vi pasatyA cev|| [bhA.5086] nava bhAgakae vatthe, catusu vikoNesu vatthassa / lAbho vinAsamaNNe, aMte majjhesu jANAhi / / dhU-paDavibhAgeNa nava bhAge katevatthe koNavibhAgesu causu, tammajjhesu ya dosu, etesu chasu aMtavibhAgesu lAbho bhavati / "vinAsamaNNe"tti anne majjhillA tinni vibhAgA tesu vinAsaM jANAhi / / etesu vibhAgesu imaM daTuM nimittamAdisejjA[bhA.5087] aMjana-khaMjana-kaddamalitte, mUsagabhakkhiya aggividdddde| tuNNita kuTTiya paJjavalIDhe, hoti vivAgo subho asubho|| dhU- kuTTiyaM pattharAdiNA, uddIDhaM pajjavalIDhaM paribhujamANaM vA khusiyaM subhesu vibhAgesu subho vipAko bhavati, asubhesu asubho / tesu navavibhAgesuime sAmI[bhA.5088] caturo ya diviyA bhAgA, donni bhAgA ya maanusaa| AsurA yaduve bhAgA, majjhe vatthassa rkkhso|| dhU-koNabhAgAcauro divitA, tesiMceva dasaMta-pAsaMta-majjhagado bhAgA mANusA, savvamajjhe jo so rakkhaso, sesA do AsurA // etesu vibhAgesu imaM phalaM[bhA.5089] divvesu uttamo lAbho, mAnusesu ya mjjhimo| Asuresuya gelaNNaM, majjhe mrnnmaaise|| [bhA.5090] jaM kiM ci bhave vatthaM, pamANavaM sama ruciM thiraM niddhaM / paradose niruvahataM, tArisayaMkhu bhave dhannaM // dhU-pamANato na hINaM nAtirittaM sutteNa samaM akoNagaMvA koNehiM samaM / ahavA - pramANato samaM pramANayuktamityarthaH / ruikAragaM ruI, thiraMti daDhaM, niddhaM sateyaM jaM rukkhaM na bhavai, paradosA khNjnnaadiyaa|adhvaa-prdosaa dAyagadosA, tehiM vivajjitaM, "dhaNNaM" tisalakhauNaMlakkhaNajuttaM nANAdINi Avahati / vivarIte vivajjato / tena lakkhaNajuttaM vatthaM icchijji|| mU. (1003) jebhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo pAde Amajeja vA pamajajeja vA AmajaMtaM vA pamajaMtaM vA saatijti|| mU. (1004) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo pAde saMbAhejjA vA palimaddeja vA saMbAheMtaM vA palimaheMtaM vA saatijti||
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM - 1005, [ bhA. 5090] 125 mU. (1005) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo pAde telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhejja vA bhiliMgejja vA, makkhetaM vA bhiliMgeMtaM vA sAtijati // mU. (1006) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo pAde loddheNa vA kakkeNa vA ulloleja vA uvvaTTeja vA, ulloleMtaM vA uvvaTTetaM vA sAtijjati / / mU. (1007) jebhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo pAde sIodagaviyaDeNa vA usimodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhoejja vA, uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijati / / mU. (1008) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo pAde phUmeja vA raeja vA phUmeMtaM vA rayaMtaM vA sAtijjati // mU. (1009) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kArya Amajjejja vA pamajjejja vA AmajjaMtaM vA pamajaMtaM vA sAtijjati / mU. (1010) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAyaM saMbAhejja vA palimaddejja vA saMbArhetaM vA palimaddetaM vA sAtijjati / / mU. (1011) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNI kAyaM telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhejavA bhiliMgejja vA, makkheMtaM vA bhiliMgeMtaM vA sAtijjati // mU. (1012) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNI kAyaM loddheNa vA kakkeNa vA ulloleja vA uvvaTTeja vA, ulloleMtaM vA uvvadvetaM vA sAtijjati // mU. (1013) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kArya sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padhoejavA, uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijjati // mU. (1014) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kArya phUmejja vA raeja vA, phUmaMtaM vA rayaMtaM vA sAtijati // mU. (1015) je bhikkhU vinUsAvaDiyAe appaNI kAyaMsi vaNaM Amajjeja vA pamajjeja vA AmajaMtaM vA pamajaMtaM vA sAtijjati / / mU. (1016) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAyaMsi vaNaM saMbAhejja vA palimaddejja vA saMbArhataM vA palimaddetaM vA sAtijjati / / mU. (1017) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAyaMsi vaNaM telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhejjavA bhiliMgejja vA makkheMtaM vA bhiliMgeMtaM vA sAtijjati // mU. (1018) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAyaMsi vaNaM lodveNa vA kakkeNa vA ulloleja vA uvvaTTeja vA ulloleMtaM vA uvvaTTetaM vA sAtijjati // mU. (1019) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNI kAyaMsi vaNaM sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhoejja vA, uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijjati // mU. (1020) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAyaMsi vaNaM jhUmejja vA raejja vA, phUmaMtaM vArayaMtaM vA sAtijjati // mU. (1021) je bhikkhUvibhUsAvaDiyAe appaNo kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchidejjavA vicchaMdeja vA acchidaMtaM vA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 nizItha-chedasUtram -3-15/1021 - vicchiMdataM vA saatijti|| mU. (1022) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchidittA vA vichiMdittA vA pUyaM vA soNiyaM vA nIhareja vA visoheja vA, nIhareMtaM vA visohetaM vA sAtijati / / mU. (1023) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaMvA bhagaMdalaM vA, annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchidettA vichiMdattA pUrva vA soNiyaM vA nIharettA visohettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padhoejavA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtiJjati // mU. (1024) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchidittA viJchidittA pUrva vA soNiyaM vA nIharettAvisohettAsIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vAuccholettA padhoyettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpeja vA viliMpeja vA AliMpaMtaM vA viliMpaMtaM vA sAtijati // mU. (1025) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAryasi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdittA viciMdittA pUrva vA soNiyaM vA paharettA visohettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccha tApadhoettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpettA piliMpettA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA abbhaMgeja vA makkheja vA anbhaMgeMtaM vA makkheMtaM vA sAtijati // mU. (1026) je bhikkhUvibhUsAvaDiyAe appaNo kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, anayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdittA vicchidittA pUrva vA soNiyaM vAnIharettAvisohettAsIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholetApadhoettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpittA viliMpitta, telleNa vA ghaeNa vA vasAevA navanIeNa vA anmaMgettI makkhettA annayareNaM dhUvaNajAeNaM dhUveja vA padhUveja vA dhUvaMtaM vA padhUvaMtaM vA sAtijati // mU. (1027)jebhikkhUvibhUsAvaDiyAe appaNo pAlukimiyaM vA kucchikimiyaMvAaMgulIe nivesiya nivesiya nIharei, nIhareMtaM vA sAtijati // mU. (1028)je bhikkhU dibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAo nahasihAo kappejja vA saMThaveja vA kaptaM vA saMThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1029) je bhikkhU vibhUsAvaThiyAe appaNo dIhAiM jaMgharomAiMkappejja vA saMThaveja vA kaptaM vAsaMThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1030) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAiM vatthiromAiM kappeja vA saMThaveja vA kaptaM vA saMThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1031) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAiM cakkhuromAiM kappeja vA saMThaveja vA kaptaM vA saMThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1032) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAiM kakkharomAiMkappeja vA saMThaveja vA kaptaM vA saMThaveMtaM vA sAtijati //
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-1033, [bhA. 5090] 127 mU. (1033) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAI maMsuromAiMkappeja vA saMThaveja vA kaptaM vA saMThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1034) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo daMte AghaMseja vA paghaMseja vA, AghasaMtaM vA paghaMsaMtaM vA sAtijati // mU. (1035)je bhikkhU vibhUsavaDiyAe appaNo daMte uccholeja vA padhoeja vA, uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA saatijjti|| mU. (1036) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo daMte phUmeja vA raeja vA, phUmaMtaM vA rayaMta vA sAtijati // __ mU. (1037) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appamo uTTe Amajeja vA pamajjeja vA AmajaMtaM vA pamajaMtaM vA saatijti|| mU. (1038) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo uDhe saMbAheja vA palimaddeja vA saMbAheMtaM vA palimaddetaM vA sAtijati // mU. (1039)jebhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo uDetelleNa vAghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkheja vA bhiliMgeja vA makkheMtaM vA bhiliMgetaM vA sAtijati // mU. (1040) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo uDhe loddheNa vA kakkeNa vA ulloleja vA ubbaTTeja vA ulloletaM vA uvvade'taM vA saatijti|| mU. (1041)jebhikkhUvibhUsAvaDiyAe appaNo uddhesIodagaviyaDeNavAusiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padhoejja vA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijati // mU. (1042) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo uTTe phUmeja vA raeja vA, phUmaMtaM vA rayaMtaM vA sAtijati // mU. (1043) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAiM uttaroDAiMkappeja vA saMThaveja vA kaptaM vA saMThaveMtaM vA sAtijati // ___ mU. (10)je bhikkhU vibhusAvaDiyAe appaNo dIhAI nAsAromAiMkappeja vA saMThavejjavA kaptaM vAsaMThaveMtaM vA saatijti| mU. (1045)je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAiM acchipattAI kappeja vA saMThaveja vA kappeMtaM vA saMThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1043)jebhikkhUvibhUsAvaDiyAeappaNo acchINi Amajeja vA pamajeja vAAmajaMtaM vA pamajaMtaM vA sAtijati // mU. (1047) je bhikkhUvibhUsAvaDiyAe appaNo acchINi saMbAheja palimaddeja vA saMbAheMtaM vA palimadata vA sAtijati // mU. (1048)je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo acchINi telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkheja vA bhiliMgeja vA, makkheMtaM vA miliMgetaM vA sAtijati // mU. (1041)je bhikkhUvibhUsAvaDiyAe appaNo acchINiloddheNa vA kakkeNa vA ulloleja vA ubaTTeja vA ulloleMtaM vA uvvade'taM vA sAtijati //
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3- 15/1050 mU. (1050) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo acchINi sIodagaviyaDeNavA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhoeja vA, uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijati // mU. (1051) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo acchINi phUmeja vA rayejja vA phUmaMtaM vA rayaMtaM vA sAtijjati / 128 mU. (1052 ) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAiM bhumagaromAiM kappeja vA saMThaveja vAkappaMtaM vA saMThaveMtaM vA sAtijjati // mU. (1053) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo dIhAiM pAsaromAiM kappejja vA saMThavejja vA kappaMtaM vA saMThavetaM vA sAtijati // mU. (1054) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo kAyAo seyaM vA jallaM vA paMkaM vA malaM vA nIhareja vA visoheja vA nIhareMtaM vA visorhetaM vA sAtijjati // mU. (1055) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo acchimalaM vA kaNNamalaM vA daMtamalaM vA nahamalaM vA nIhareja vA visohejja vA nIhareMtaM vA visoheMtaM vA sAtijjati // mU. (1056) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe gAmANugAmaM dUijamANe appaNo sIsaduvAriyaM karei, kareMtaM vA sAtijjati // mU. (1057) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe vatthaMvA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA annayaraM uvagaraNajAyaM dharei, dharetaM vA sAtijjati // mU. (1058) je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA annayaraM vA uvagaraNajAyaM dhovei, dhovaMtaM vA sAtijati // taM sevamANe sAvajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM ugdhAiyaM / - je bhikkhU vibhUsApaDivatthaM ityAdi, taM vibhUsAe AsevaMtassa caulahuM pacchittaM / [bhA. 5091] pAdappamajjaNAdI, sIsaduvArA u jAva uvAheMti / kuJja vibhUsaTThA, vatyAdi dhareja vA'NAdI // dhU- ANAdI je jahiM saMbhavaMti te tahiM bhANiyavvA dosA / [bhA. 5092] iyaraha vi tA na kappati, pAdAdipamajjaNaM kimu vibhUsA / dehapalogapasaMgo, sAtA uccholagamaNAdI || - iyaraha tti - vimA vibhUsAe, jo vibhUsAe pAdesu pamajjaNAdI kareti so teneva pasaMgeNa dehapaloyaNaM karejjA, taheva sAyapaDibaddhayAe uccholaNAdisu dese savve vA payaTTati, tappasaMge ya paDigamaNAdINi karejA / / [ bhA. 5093] emeva ya uvagaraNe, abhikkhadhuvaNe virAdhanA duvidhA / saMkAya agArINaM, teNaga muhanaMtadiTThato // - abhikkhA puNo puNo / duvidhA AyasaMjamavirAdhanA saMkAya / jahA esa sarIrovakaraNabAuso dIsati tahA se pUrNa koi pasaMgo vi atthi, evaM aviratA sakaMti / ujjalovahitte ya teNagamuhanaMtagaditoego AyariyA bahusissabahnAgamA egeNa rannA kaMbalarayaNeNa paDilAbhitA bhaNitA ya- "pAuteNa ya niggacchaha / " te pAuNaM niggacchaMtA teNagehiM ditttthaa| vasahi gaMtu muhanaMtagA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-1058, [bhA. 5093] 129 kayA / tenagA vi rAo AgatA, deha ta kaMbalarayaNaM, daMsiyA ya tehi etesu muhanaMtagA kayA, tenagehiM ruDehiM sivvAvetuM mukkA / jamhA ete dosA tamhAna vibhUsAe ghariyavvaM // savvesiM suttANaM imaM batiyapadaM jahAsabhavaM bhANiyavvaM[bhA.5094] bitiyapadamaNappajjhe, appajjhe vA viduvidha teicche| abhioga asiva dubbhikkhamAdisU jA jahiM jayaNA // ghU-aNavajjho khittAdigo seho vA ajANato, aseho viduvihamohatigicchAe animitte sanimitte vA mohodae, rAyAdi abhiyogeNa vA, asive vA, asivovasamanimittaM, dubhikkhe vA kucelassa na labmati tti siMdhumAlavagAdisu tatthujalovadhidharaNaM karejja, evamAdipayoyaNesu ujjalovadhidharaNaM kareMtassajA jahiM jayaNA saMbhava tasA kAyavvA / / // 1 // ravikaramAbhadhAna'kkharasattamavaggaMtaakkharajueNaM / nAmaM jassitthIe, sutena tasse kayA cunnnnii|| uddezakaH-15 samAptaH muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAditA nizItha sUtre paJcadazauddezakasya [bhadrabAhusvAmi racitA niyukti yuktaM] saMghadAsagaNi viracitaM bhASyaM evaM jinadAsa mahattara viracitA cUrNiH parisamAptA (uddezakaH-16) cU-uktaH paMcadazamoddezakaH / idAnIM SoDazaH prArabhyate, tatrAyaM sambandhaH[bhA.5095] dehavibhUsA baMbhassa aguttI ujjalovahittaM ca / sAgArite ya (vi] vasato, baMbhassa viraadhnaajogo|| cU-paMcadasamuddesage dehavibhUsAkaraNaM ujjalovadhidhAraNaM ca nisiddhaM, mA baMbhavayassa aguttI, pasaMgatomA baMbhavvayassa virAdhanA bhavissati / solasamuddesage mAaguttI baMbhavirAdhanA vA, ato sAgAriyavasahiniseho kajjati / esa smbndho|| etena saMbaMdhenAgayassa asamuddesagassa imaM paDhamaM sutaM mU. (1059) je bhikkhU sAgAriyaseNaM anupavisai, anupavisaMtaM vA saatijti|| dhU-saha AgArIhi sAgAriyAtaMgeNhati vasahiMtassa ANAdI dosA, caulahuMcase pcchitt|| [bhA.5096] sannAsuttaM sAgariyaM ti jahi mehunubbhavo hoi / jatthitthI purisA vA, vasaMti suttaM tu saTThANe // dhU-jaM sutte 'sAgAriyaM' ti esA sAmayikI saMjJA / jatthavasahIe ThiyANaM mehunubbhavo bhavati sAsAgArigA, tattha cugurugaa|adhvaa-jtth isthipurisA jasaMti sA sAgArikA, ithisAgArige caugurugA suttnivaato| "saTThANi" ttijApurisasAgArigA, niggNthiinnNpurissaagaarigecugurugaa| sesaM taheva / / esa suttattha / imo nijjuttivittharo[bhA.5097] sAgAriyA u sejjA, ohe ya vibhAgao u duvihaao| __ThANa-paDisevaNAe, duvihA puNa ohao hoti //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 nizItha-chedasUtram -3-16/1059 ghU-sAgAriyA sejjAduvihA-oheNa vibhaagoy|ohennpunnduvidhaa-tthaannaato paDisevamAto a| etesu pacchittaM bhnnihiti|| [bhA.5098] sAgAriyanikhevo, caubviho hoi aanupubbiie| nAmaM ThavaNA davie, bhAve ya cauviho bhedo // cU-no Agamao jANaga-bhaviyavvairittaM davvasAgAriyaM imaM[bhA.5099] rUvaM AbharaNavihI, vatthAlaMkArabhoyaNe gaMdhe / Aojja naTTa nADaga, gIe sayaNe ya davvammi / / ghU-"rUva"tti asya vyAkhyA[bhA.5100] jaMkaTThakammamAdisu, rUvaM saTThANetaM bhavedavvaM / jaMvA jIvavimukkaM, visarisarUvaM tu bhAvammi / / dhU-rUvaM nAma jaMkaTThacittaleppakamma vA purisarUvaM kayaM, ahavA-jIvavippamukkaM purisasarIraMtaM "saTTANe"tti niggaMthANaM purisarUvaM davvasAgAriyaM, je itthIsarIrAtaMbhAvasAgAriyaM / etesu ceva kaTThakammAdisujaMitthIrUvaMtaMniggaMthINaMdavvasAgAriyaM,je punnpurisruuvaatNtaasiNbhaavsaagaariyN| AbharaNA kaDagAdI ja purisajoggA te niggaMthANa davve, je puNa ithijoggA te bhAve / itthINaM itthijoggA davve, purisajoggA bhaave||vsthaadialNkaarNcubvihN / bhoynnNasnaadiyNcuvvihN| koTThagapuDagAdI gaMdhA anegavihA / AujjaM cauvvihaM - tataM vitataM ghaNaM jhusiraM / naDheM cauvvihaM. aMciyaM ribhiyaM ArabhaDaM bhasolaM ti / ahavA imaM naTuM[bhA.5101] narlDa hoti agIyaM, gIyajuyaM pADayaM tu taM hoi| AharaNAdI purisovabhoga davvaM tu stttthaanne|| dhU- gItena virAhataM naTTe, gItenaM juttaM nADagaM / gIyaM cauvvihaM-taMtisamaM tAlasamaM gahasamaM lysmNc| sayaNijjaM pallaMkAdi bhuppgaarN| "davve"tti davvasAgAriyamevamuddila, bhoyaNa-gaMdhavvaAoja-sayaNANi / ubhayapakkhevisarisattaNato niyamAdavvasAgAriyaMceva, sesANidavvabhAvesu bhANiyavvANi / sarise davvasAgAriyaM, visarise bhAvasAgAriyaM // etesu imaM pacchittaM[bhA.5102] ekkakkammi ya ThANe, bhoyaNavajANa caulahU hoti| cauguruga bhoyaNammI, tattha vi AmAdiNo dosA // dhU-rUvAdidavvasAgAriyappagAresuekke kammiThANe ThAyamANassa bhoyaNaMvajettA sesesucaulahugA, bhoyaNe cauguruM / kesiM ca AyariyANaM - alaMkAravatthesu vi caugurugA, ANAdiyA ya dosA bhavaMti / codaka Aha-savve te sAhU, kahaM te dose kareja ?, ucyate[bhA.5103] ko jANati kerisao, kassava mAhappatA samatthatte / dhiidubbalA u keI, DeveMti puNo agArijanaM / / cU-chaumattho ko jANainANAdesiyANaM kassa kerisobhAvo, itthiparissahe udinne kassavA mAhappatA, mahaMto appA maahpptaa| ahavA-mAhappatA prabhAvo |tNc mAhapaMpabhAvaM vA samatthatA ciMtijati / sAmatthaM dhiMtI, sArIrA sattI / iMdiyaniggahaM prati brahmabrataparipAlane vA kassakiM maahaatymiti| eyammiviaparinnAe sAgAriyavasadhIeThiyANaMtattha jedhitidubbalAte rUvAdIhiM
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1059, [bhA. 5103] akkhittA vigayasaMjamadhurA agAriTThANaM "DeveMti" - paribhuMjaMtItyarthaH // te ya saMjayA puvvAvatthA imerisA hojjA[ bhA. 5104] bhuttabhoI, abhuktabhoI ya kei nikkhatA / ramaNija loiyaM ti ya, amhaM peyArisaM AsI // 131 - bhuttA'bhuttA do vi bhAMti - ramaNijo loio dhammo / je bhuttabhogI te bhAMti - amhaM pi gihAsame ThiyANaM erisaM khANapANAdika Asi // kiMca [bhA.5105] erisao uvabhogo, amhavi Asi (tti) Nha ehi ujjallA / dukkara karemo bhutte, kougamitarassa te dahuM / / cU-'"uvabhogo'tti NhANavatthAbharamagaMdhamallAnulevaNadhUvaNavAsataMbolAdiyANa puvvaM aasii| ihi idAniM ujjallA prAbalyena, maliNasarIrA laddhasuhAsAdA amhe sudukkaraM sahAmo, evaM bhuttabhogI ciMtayati / "itara"tti abhuttabhogI, taM taM rUvAdi daTTu kouaM karejjA / / [bhA. 5106 ] sati koueNa doNha vi, parihejja laejja va vi AbharaNaM / annesiM uvabhogaM, karejja vAeja uDDAho / cU-"sati "tti puvvarayAdiyANa saraNaM bhuttabhogiNo, iyarassa kouaM / ete donni vi asubhabhAvupannA vatthe vA pariheja, AbharaNaM vA "laejja" tti appaNo Abharejja, annesiMvA vatthAdiyANa uvabhogaMkareja, vAeja vA AtojjaM / asaMjato vA saMjataM AyariyAdi daDa uDDAhaM kareja // kiMca [bhA. 5107] tacittA tallesA, bhikkhA-sajjhAyamuktatattIyA / vikahA-visuttiyamaNA, gamaNussugaussugabbhUyA // cU- taM itthImAdI rUva daTTu tadagAMvayavasarUvaciMtaNaM cittaM, tadaMgaparibhoga'jjhavasAo lesA (bhikkhA) sajjhAyAdisaMjamajogakaraNamukkatattI nivvAvArAditayarthaH / vAyigajogeNa saMjamArAhaNI kahA, tavvivakkhabhUtA vikahA / kusalamaNadhAraNodIraNeNa saMjamasAsaviddhiM (?) karettA so trastamanA tato vigahAvisottiyamaNA bhavaMti / evaM itthimAdirUvasamAgamato udinnamohANa tyIparibhogussuyabhUtANaM gamane otsukyaM bhavati / abhipretArtha tvaritasamprApaNaM autsukyamityarthaH / / [bhA.5108] suThu kayaM AbharaNaM, vinAsiyaM na vi ya jANasi tumaM pi / muchuDDAho gaMdhe, visottiyA gIyasaddesu // dhU- rUvaM AbharaNaM vA daddhuM ego bhaNAti - "suTTaM "tti laThThe kayaM / bitio taM bhaNAti - "etaM vinAsiyaM, avisesannU tumaM, na jANasi kiM ci" / evaM uttarottareNa adhikaraNaM bhavati, prazaMsato vA rAgo, itarassa doso / "muccha"tti mucchaM vA karejja / mucchAo vA sapariggaho hojjA / gaMdhe tti caMdanAdiNA vilitte ghUvite vA appANe uDDAho bhavati / Atojja-gIyasaddAdiesu visottiyA bhavati / / kiM ca [bhA. 5109] niccaM pi davvakaraNaM, avahitahiyayassa gIyasaddesu / paDilehaNa sajjhAe, AvAsaga bhuMja verattI // -niccamiti tIe vasahIe savvakAlagItAdisaddehiM avadhiyamaNassa paDilehaNAdikaraNaM
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 savvesi saMjamajogANaM davvakaraNaM bhavati // [ bhA. 5110] te sIdiumAraddhA, saMjamajogehi vasahidoseNaM / galati jatuM tappaMtaM, eva carittaM muNeyavvaM // cU-tesiM evaMvasahidoseNaM sIaMtANaM carittahANI / kahaM ?, ucyate / imo diTThato jahA jau aggiNA tappaMtaM galati evaM jahuttasaMjamajogassa akaraNatAto carittaM galati // vasahidoseNa jo itthimAdIvisayovabhogabhAvo asubho uppanno[bhA. 5111] tannikkhatA keI, puNo vi sammelaNAidoseNaM / vaccaMti saMbharaMtA, bhettUNa carittapAgAraM // cU- tasmAnnikkhaMtA ta vA parityajya nikrAntA tannikkhatA kecinna sarve / sesaM kaMThaM / [ bhA. 5112 ] egammi dosu tIsu va, ohAvaMtesu tattha Ayario / mUlaM aNavaTuppo, pAvati pAraMciyaM ThANaM // nizItha - chedasUtram - 3- 16 / 1059 dhU - vasahikaeNa doseNa jai ekko unnikkhamati to Ayariyassa mUlaM, dosu aNavaTTho, tisu pAraMciyaM / jassa vA vaseNa tattha ThitA tassa vA eyaM pacchittaM // davvasAgAriyaM gataM / idAniM bhAvasAgAriyaM [bhA. 5113] aTThArasavihamabaMbhaM, bhAvau orAliyaM ca divvaM ca / manavayaNakAyagacchaNa, bhAvammi ya rUvasaMjuttaM // cU- eyaM davvasAgAriyaM bhaNaMtena bhAvasAgAriyaMpi ettheva bhaNiyaM, tahAvi vittharato puNo bhaNNati - taM bhAvasAgAriyaM aTThArasavihaM abaMbhaM / tassa mUlabhedA do - orAliyaM ca divvaM ca / tattha orAliyaM navavihaM imaM - orAliyaM kAmabhogA manasA gacchati, gacchAveti, gacchaMtaM anujANati / evaM vAyAe vi / kAraNaM vi / ete tinni tiyA nava / evaM divveNa vi nava / ete do navagA aTThArasa / eyaM aTThArasavihaM abaMbhaM bhAvasAgAriyaM // "bhAvammi ya rUvasaMjuttaM "tti asya vyAkhyA[bhA. 5114] ahava abaMbhaM jatto, bhAvo rUvA sahagayAto vA / bhUsaNa- jIvajutaM vA, sahagaya tavvajjiyaM rUvaM // cU- abaMbhabhAvo jato uppajjai taM ca rUvaM rUvasaMjuttaM vA, kAraNe kajjIvayArAo, taM caiva bhAvato abaMbhaM / ahavA - udinnabhAvo jaM paDisevati taM ca rUvaM vA hojja, rUvasahagataM vA / tattha jaM itthIsarIraM saceyaNaM bhUsaNasaMjuttaM taM rUvasahagataM / ahavA - anAbharaNaM pi jIvajuttaM taM rUvasahagataM bhaNNati, "tavvajjiyaM rUva" ti saceyaNaM itthIsarIraM bhUsaNavajjiyaM rUvaM bhaNNati, aceyaNaM vA rUvaM bhaNNati / [bhA. 5115] cU- divve ime mUlabhedA[bhA. 5116] taM puNarUvaM tiviha, divvaM mANussagaM ca tericchaM / tattha u divvaM tivihaM, jahannayaM majjhimukkosaM // paDimetaraM tu duvihaM, sapariggaha ekkamekkagaM tivihaM / pAyAvacca kuTuMbiya - iMDiyapariggahaM ceva //
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1059, [bhA. 5116] 133 cU-paDimAjuyaM taM duvihaM - sannihitaM asannihitaM vA / "itaraM" ti-dehajuyaM taM pisaceyaNaM aceyaNaM vA / puNo ekkekaM sapariggahaM apariggaraM vA / jaM sapariggahaM taM tividhehiM pariggahitaM / pacchaddhaM kNtthN| divvaM jahannAdigaM tividhaM imaM[bhA.5117] vANaMtariya jahannaM, bhavaNavatI joisaMca mjjhimgN| vemANiyamukkosaM, pagayaM puNa tANa paDimAsu // dhU-vANamaMtaraMjahannaMbhavaNavAsijoisiyaMcamajjhimayaM, vemaanniyNukkosyN| iha paDimAjutena adhikAro jena vasahivisohI adhikayA / ahavA- paDimAjueNa jahannAdiyA ime bhedA[bhA.5118] kaTTe potthe citte, jahannayaM majjhimaMca dNtmmi| selammi ya ukkosaM, jaMvA rUvAto niSphaNNaM / / cU-jA divvapaDimA kaDepotye leppage cittakammevAjAkIraieyaMjahannayaM, anissttsprshtvaat| jA puNa hasthidaMte kIrati sAmajjhimA, jena subhatarapharisA, atrApi hIrasaMbhavaH / maNisIlAdisu jA kIrai sA ukkosA, sukumAlapharisattaNato ahIrattaNato ya / adhavA - jaM virUvaM kayaM taM jahanna / jaM majjhimaruvaM taM majjhimaM / jaMpuna surUvaM kayaM taM ukkosayaM // savvohato paDimAjue ThAyamANassa caulahu~ / ohavibhAge imaM[bhA.5119] ThANa-paDisevaNAe, tivihe duvihaM tu hoi pacchittaM / lahugA tinni visiTTA, apariggahe ThAyamANassa // cU- "tividha"tti- divvamANusatericche duvidhaM pacchittaM - ThANapacchittaM paDisevaNApacchittaM c|evN asthniruuvnnNkaauN|eyNcevpuvvddhN |annhaabhaanniyvvN-"tividhe"ttijhnnmjjhimukkose duvihaM paMcchittaM - ThANao paDisevaNao ya / tattha paDisevaNao tAva ThappaM / ThAyaMtassa imaM - "lahugA tinni visiTThA", divve paDimAjue asannihie jahanne caulahuyA ubhayalahu, majjhime lahugA ceva kAlagurU, ukkose lehugA ceva tavagurU / ahavA - "tividhe duvidhaM tu" - tividhaM jahannagAdI, taM sannihiyAsannihitena duvihaM / ahavA-paDisevaNAetaMcevajahannAdikaM tividhN| diTThAdidveNa duvidhaM // vibhAge ohapacchittaM imaM[bhA.5120] cattAriya ugghAyA, paDhame bitiyammi te anugghaataa| chammAsA ugghAtA, ukkose ThAyamANassa / / ghU-paDhame tti jahanne, tattha ugghAya ticulhu|bitiyN majjhimaMtattha anugghAya ticuguruN| ukkose chammAsA, ugghAya tti challahu / evaM ThAyamANassa eyassa imA uccAraNavidhI - jahanne pAyAvaccapariggahiteThAtiGkAmajjhimae pAtAvaccapariggahiteThAtikA / ukkose pAtAvaccapariggahite ThAti / i idAniM ete pacchittA visesijaMti[bhA.5121] pAyAvaccapariggahe, dohi vi lahU hoMti ete pcchittaa| kAlagurU koDuMbe, DaMDiyapAriggahe tavasA / / dhU-je ete pAyAvaccapariggahite jahanne majjhimae ukkosae ya ThAyamANassa caulahu cauguru challahuA pacchittA bhaNitA / ete kAlema vitaveNa vi lahugA NAyavvA / koTuMbiyapariggahite ete ceva tinni pacchittA kaalgurutvlhuaa|ddNddiyprigghite ete ceva tinni pacchittA kAlalahuA
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 nizItha - chedasUtram - 3-16/1059 tavaguruA / jamhA jahannadivibhAgeNa kataM sannihitAsaMnnihitena na visesiyavvaM, tamhA vibhAge oho gao / / idAniM vibhAgapacchittaM - tattha eyANi ceva jahannamajjhimukkosANi asannihiyasannihiyabhiNNA chaTTANA bhavaMti / tAhe bhaNNati [bhA. 5122] cattAri ya ugghAyA, paDhame bitiyammi te anugghAyA / tatiyammiya emevA, cautthe chammAsa ugghAtA // khU- jahanne asannihiyaM paDhamaM ThANaM, sannihiyaM bitiyaM ThANaM / majjhime asannihiyaM tajJyaTThANaM, sannihiyaM cautthaM / ukkoseNa asannihiyaM paMcamaM, sannihiyaM chavaM / jahannae asannihie pAyAvaccapariggahite ThAti caulahuyaM, sannihie cauguru / majjhimae asannihie "emeva "tti - caugurugA, sannihie challahugA // [bhA. 5123] paMcamagammi vi evaM, chaTTe chammAsa hoMta'nugghAyA / asannihite sannihite, esa vihI ThAyamANassa // cU-ukkosa asannihie pAyAvaccapariggahite ThAti emeva tti challahugA, sannihie chaggurUM / so ThANapacchitassa vidhI bhaNito // [bhA. 5124] pAyAvaccapariggaha, dohi vi lahu hoMti ete pacchittA / kAguruM koDuMbe, DaMDiyapAriggahe tavasA // cU- pAyAvacce ubhayalahuM, koTuMbie kAlagurUM, DaMDie tavagurUM / sesaM pUrvavat // ThANapacchittaM ceva bitiyAdesato bhaNNati [bhA. 5125 ] ahavA bhikkhusseyaM, jahannagAimmi ThANapacchittaM / gaNiNo uvariM chedo, mUlAyarieM hasati heTThA // cU-ja eyaM jahannagAdI asannihiyasannihiyabhedeNa caulahugAdi - chaggurugAvasANaM evaM bhikkhussa bhaNiyaM / "gaNi" tti uvajjhAo, tassa caugurugAdI chede ThAyati / Ayariyassa challahugAdI mUle ThAyati / iha cAraNAvikappe jahA uvaripadaM vaDDati tahA heTThApadaM hassati // [bhA. 5126 ] paDhamallugammi ThANe, dohi vi lahugA taveNa kAleNaM / bitiyammiya kAlagurU, tavagurugA hoMti taiyammi || cU- iha paDhamillugaM pAgatitaM ThANaM, bitiyaM koTuMbaM, daMDiyaM / sesaM pUrvavat // eyaM ThAyaMtassa pacchittaM bhaNiyaM / idAniM paDiMsevaMtassa pacchittaM bhaNNati [bhA. 5127] cattAri chacca lahu guru, chammAsiya cheda lahuga gurugo tu / mUlaM jahannagammI, sevaMte pasajjaNaM mottuM // cU- pAyAvaccapariggahe jahanne asannihie adiTThe Gka / diTThe GkA / sannihite adiTThe GkA / diTThe phru| koTuMbiyapariggahe jahannae asannihie- adi / diTThe rphA / sannihite adiTThe phraM / diTThe chammAsito lahuto chedo| iMDiyapariggahite jahannae asannihite adiTTe chammAsio lahucchedo / diTThe chammAsio gurU chedo / sannihie adiTTe chammAsito gurU chedo / diTThe mUlaM / eyaM jahannapadaM amuyaMtena udinnamohattaNato paDimaM paDisevaMtassa pacchittaM bhaNiyaM pasajjaNaM mottuM pasajaNA nAma diTThe saMka bhoigAdI, adhavA - geNhaNa kaDDaNAdI //
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 uddezaka : 16, mUlaM-1059, [bhA. 5128] [bhA.5128] cauguruga chacca lahu guru, chammAsiyachedo lahuga gurugo ya / mUlaM aNavaThThappo, majjhimae pasajjaNaM mottuN|| cU-majjhime vi evaM ceva cAraNavidhI, navaraM - caugurugAo ADhatte- aNavaDhe tthaati|| [bhA.5129] tavachedo lahu gurugo, chammAsio mUla sevmaannss| aNavaThThappo pAraMcio ya ukkosa vinnvnne|| dhU-ukkose vievaM ceva cAraNavidhI, navaraM - caugurugAo (challahugAto) ADhattaM pAraMcite ThAti / vinnavaNati paDisevaNA patthaNA vA, ||imenn kameNa cAraNaM karatena AlAvo kAyavvo[bhA.5130] pAyAvaccapariggaha, jahanna sannihita taha asnnihite| addiDha diTTha sevati, AlAvo esa savvattha // cU-anne cAraNiyaM evaM kareMti-jahanne pAyAvaccapariggahe asannihite sannihite adidiTTha tti, eyaM pAyAvaccapayaM acayaMtena majjhimukkosA vicAriyavvA |pcchittN caulahugAdi mUlAvasANaM tecev| eyaM koDuMbiyaM picaugurugAdiaNavaThThappAvasANaM / ddNddiyNpichllhugaadipaarNciyaavsaannN| ettha pAyAvaccaM jahannaM koTuMbaM majjhimaMDaMDiyaM ukkosaM bhANiyavvaM, ubhayahA vicArijaMtaM aviruddh|| codago bhaNati[bhA.5131] jamhA paDhame mUlaM, bitie aNavaThTha tatiya paarNcii| tamhA ThAyaMtassA, mUlaM aNavaTTha paarNcii| ghU- "paDhame"tti - jahanne caulahugAto ADhattaM mUle ThAti, majjhime caugurugAto ADhattaM aNavaDhe ThAti, ukkose challahuyAto ADhattaM pAraMcie ThAti / jai evaM paDisevamANassa pAyacchittaM bhavati tamhA ThAyaMtasseva pAraMciyaM bhavatu / adhavA - ThANapacchittaM vimUlANavaThThapAraMciyA bhavaMtu / kiM kAraNaM? avazyameva prasajanAM pratItya mUlAnavasthApyapAraMcikAn praasynti|| Ayario bhaNai[bhA.5132] paDisevaNAe evaM, pasajjaNA hoti tattha ekkakke / carimapade carimapadaM, taM pi ya ANAdiniSphaNNaM // cU-"paDisevaNAe"tti-paDisevaMtassa atiyArAnurUvAmUlANavaThThapAraMciyA evaM sNbhvNti| jati puNa Thito nacevapaDisevati to kahaM ete bhvNtu?|| [mA.5133] jati puNa savvo vi Thito, sevejjA hojja carimapacchittaM / tamhA pasaMgarahitaM, jaM sevati taM na sesaaii|| dhU-jati niyamo hoja savvo ThAyaMto paDisevejjA to juJjaitaMtumaM bhaNasi, jena puNa na savvo ThAyaMtopaDisevatitena kAraNeNapasaMgarahiyaMjaMThANaM sevati tatthevapAyacchittaMbhavati // "pasajjaNA tattha hoti ekeka"tti ekekAto pAyacchittaThANAto pasajjaNA bhavati / kahaM ? ucyate - taM sAdhu tattha ThiyaM daTTha avirayao ko vi tasseva saMkaM karejA - "nUna paDisevaNAnimitteNaM esa ettha Thio," tAhe diDhe saMkA bhotigAdI bhedA bhavaMti / aha pasaMga icchasi to imo pasaMgo "carimapade carimapadaM" ti asya vyAkhyA[bhA.5134] addiThThAto diTuM, carimaM tahi saMkamAdi jA carimaM / ahavana carimA''rovaNa, tato vipuNa pAvatI carimaM //
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 nizItha-chedasUtram -3-16/1059 dhU-cAraNiyAe kajjamANIe adiDhadikhehiM adiTThapadAto jaM diTThapadaM taM carimapadaM bhaNNati, tato carimapadAto sakA bhotiMgAdipadehiM vibhAsAe jAva carimaMpAraMciyaMcapAvati / syAnmatiH "atha dRSTaM kathaM saMkA?, nanuni zaMkitameva / ucyate-dUreNa gacchato diTuM vi avibhAvite saMkA, ahavA-Asannato vi Isi addha'cchinirikkhaNeNa saMkA bhti| ahavA- "carimapade carimapadaM" bhaNNati / asannihitapadAto sannihitapadaM carimapadaM ti / tattha sannihiyA paDimA khittamAdI karejA, paritAvaNamAdipadehiM carimaMpAvejjA / ahavana carimArovaNa titRtIyaH prakAraH-jahanne carimaM mUlaM, majjhime carimaM aNavaTTho, ukkose carimaM pAraMciyaM / tato ekekatAto carimapadAto saMkAdipadehiM carimaM pAraMciyaM paavi|| "taM piya ANAdinipphannaM" ti asya vyAkhyA[bhA.5135] ahavA ANAdivirAdhanAo ekkakkiyAo carimapadaM / pAvati tena u niyamA, pacchittadharA atipsNgo|| dhU-ahavA-ANANavatthamicchatavirAdhanANaMcauNhaMpayANavirAdhanApadaMcarimaM, sAvirAdhanA duvihA - Aya-saMjamesu / tattha ekjekkAto taM carimapadaM nipphajjai / kahaM ?, ucyate - tassAmiNA diDhe paMtAvie AyAe paritAvaNAdi carimaM pAvati, saMjame bhagge puNa saMThavaNe - chakkAya causu gAhA / evaMcarimaM pAvati / jamhA pasaMgao bahuvihaM bhavati tamhA pasaMgarahiyaM jaMceta AsevitaM taM cevadAyabvaM / ThAyamANassa ThANapacchittaMceva, paDisevamANassa pddisevnnaapcchittN-nprsNgmityrthH|| [bhA.5136] natthi khalupacchittI, evaM na ya dAni koi muMcejjA / kAri-akArI samatA, evaM sati rAga-dosA y|| dhU- evaM nAsti kazcidaMprAyazcittI, na vA kazcidasevamAno'pi karmabandhAnmucyate, jo vi paDisevati tassa vitaM, jo vina paDisevati tassa vitaM / evaM kAri akArisamabhAvatA bhvti| evaM prAyazcittasaMbhave sati rAga dosasaMbhavo ya bhavati / / taM pi ya ANAdiniphaNNaM punarapyasyaiva padasya vyAkhyA[bhA.5137] muriyAdI ANAe, aNavattha paraMparAe thirakaraNaM / micchattaM saMkAdI, pasajjaNA jAva crimpdN|| cU-savvameyaM pacchittaMANAdipadehiM niSphajati, avarAhapade pavattaMto titthakarANAbhaMgakareti tattha se cauguruM, ANAbhaMge muriyadiTuMto kjjti|tmmicevkaale aNavatthapade vaThThati tattha sengk| aNavatthato ya paraMpareNaM saMjamavocchedo bhavati / tammiceva kAle deseNa micchattamAsevati, parassa vA micchattaM janeti, thiraMvA kareti, tattha se avarAhapade puNa varseto virAdhanApadaM vaTTati ceva tattha parassa saMsaM janeti jaheyaM mosaM taha'nnaM pi / ahava saMkAbhoigAdI pasajjaNA caulahugAdI jAva carimaM padaM pAvati // ettha codaka Aha[bhA.5138] avarAhe lahugataro, kiM nu huANAe gurutaro dNddo| ANAe ciya caraNaM, tabbhaMge kiM na bhggNtu|| cU-codago bhaNati - "avarAhapade caulahuM pacchittaM ANAbhaMge cauguruM diDhaM / evaM kahaM bhavati, nanu avarAhapade gurutareNa bhaviyavvaM" ? Ayariyo Aha - "ANAe ciya" pacchaddhaM /
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1059, [bhA. 5138] 137 paramatthao ANAe ciya caraNaM ThiyaM, ANA duvAlasaMgaM gaNipiDagaM ti kAuM, tavvatikkame tabbhaMge kiM na bhaggaM bhavati?, kiM ca loiyA vi ANAe bhaMge gurutaraM DaMDaM kareMti (pavatteti) ettha diTuMto muriyAdi / muriya tti moraposagavaMso caMdagutto / AdiggahaNAto annerAyANo / te ANAbhaMge gurutara DaMDaM pavatteti / evaM amha vi ANA baliyA / imaM NidarisaNaM[bhA.5139] bhattamadAnamaDate, ANaTThavaNaMba chettu vNsvtii| gavisaNa patta darisite, parisavati sabAlaDahaNaM ca // ghU-caMdagutto moraposago tti je abhijANaMti khattiyA te tassa NaM paribhavaMti / cANakkassa ciMtA-ANAhINo kerisorAyA? kahaM ANAtikkho hojja ? ti| tassa ya cANakkassa kappaDiyatte aDaMtassa egammi gAme bhattaMna laddhaM / tattha yagAmebahU aNbaavNsaay|tss yagAmassa paDiniviTeNaM ANaTThavaNanimittaM lihiyaM pesiyaM imerisaM "AmrAn chitvA vaMzAnAM vRttizIghraM kArye" ti / tehi ya gAmeyagehiMdullihiyaM ti kAuM vaMse chettuMaMbANavatI katA / gavesAviyA cANakkeNa - "kiMkataM?" ti| Agato, uvAladdhA, ete vaMsA rodhagAdisu uvaujjaMti, kIsa bhechinnA?, daMsiyaM lehacIriyaM"annaM saMdiTuMannaMceva karehi"ttiiMDapattA |ttotss gAmassa sabAlavuDDehiM purisehiM adhosirehi vatiM kAuMso gAmo savvo daDDo / anne bhaNaMti-sabAlavuDDA purisA tIe vatIe choDhuM daDDA / [bhA.5140] egamaraNaM tu loe, ANati vA uttare anNtaaii| avarAharakkhaNaTThA, tenANA uttare bliyaa|| cU-loiyaANAikkame (egmrnnN)| loguttarepuNaANAikkame anegaatiNjmmmrnnaaiNpaavNti| annaM ca aticArarakkhaNaTThA ceva ANA baliyA, ANAaNatikkame ya aiyArAikkamo rakkhito ceva bhvti||"anvtth" tti asya vyAkhyA[bhA.5141] anavatthAe pasaMgo, micchatte saMkamAdiyA dosaa| duvihA virAdhanA puNa, tahiyaM puNa saMjame innmo|| [bhA.5142] aNaTThADaMDo vikahA, vakkheva visottiyAe satikaraNaM / AliMgaNAdidosA, asannihie tthaaymaannss|| cU-akAraNe DaMDo aNaTThADaMDo, so-davve bhAve ya / davve akAraNe avaraddhaM raaykulNddNddeti| bhAvaDaMDo nANAdINaM hAnI / "vikahAe" vakkhANaM[mA.5143] suTu kayA aha paDimA, vinAsiyA na vi ya jANasi tumaM ti| itivikahAdadhikaraNaM, AliMgaNe bhaMga bhdditraa| dhU-AliMgaNe kajjamANe kayAdi hatyAdiyANa bhaMgo havejjA, tattha sapariggahe bhaddapaMtAi dosA havejjA, vakkhevo taMpekkhaMtassa, ullAvaMca kareMtassa suttatthapalimaMtho / visottiyA davve bhAve y| dabvesAraNipANIyaM vahataM tRNamAdiNA ruddhaM, annato kAsArAdisugacchati, tato sassahANI bhvti| bhAve nANAdINaM, Agamassa visottiyAe carittassa viNAso bhavati / satikaraNaM ti bhuttabhogINaM, abhuttbhogiinnkou|adhkoimohodennaaliNgej, AliMgitA bhajjejjA, asannihie sapariggahe bhaddapaMtadosA, pacchAkammadosA ya, paMto tattha geNhaNAdI karejja / ete asannihite ThAyamANassa dosA |ime ya sannihie
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 nizItha-chedasUtram -3- 16/1059 [bhA.5144] vImaMsA paDinIyaTThayA va bhogasthiNI va snnihiyaa| kaNacchI ukkaMpaNa, AlAva nimaMtaNa plobhe|| cU-saNNahiyA tihiM kAraNehiM sAdhuMpalohejjA - vImaMsaThThayA paDinIyaTThayAe bhogasthiNI vaa| tattha vImasAe-"kiM esa sakketi khobheuM na va"tti paDimAe anupavisittA kANa'cchI kareja, thaNukpaM (ukpaNaM] vA kareja, AlAvaM vA karejja- he amuga nANa! kusalaM te, nimaMtaNaM vA kareja-mae samaM sAmi ! bhogA bhuMjasu, evamAdiehiM palobhejjA / ahavA-palobheti thaNakakkhoruaddhappadaMsiehiM, kaDakkhacchivikAranirikkhitehiM / / [bhA.5145] kANacchimAiehiM, khobhiyaddhAti tammi bhddaatu| nAsati itaro mohaM, suvaNNakAreNa diTuMto / / dhU- jAhe kANacchimAdiehiM AgArehi khobhito tAhe giNhAmi tti udghAtito, tAhe sA devatA bhaddA nAseti, itaro nAma so khobhiyasAdhU tIe aiMsaNaM gatAe sammohaM gato paDito taM daTumicchati / katto gayAsi ?, vilavati, pannavijaMto vi pannavaNaM na geNhati / jahA anaMgaseNasuvaNNagAro // esA bhaddavimaMsA / idAni "paDinIyaTThatAe"tti[bhA.5146] vImaMsA paDinItA, viddarisaNa'khittamAiNo dosaa| asaMpattI saMpattI, laggassa ya kddddnnaadiinni|| dhU-paDinIyA vi kANacchimAtiehiM vImaseuM, ettha vImaMsA nAma kevalA, jAhe khubhio dhAtito giNhAmi tti tAhe sA paDinIyA "asaMpatti"tti jAva na ceva geNhati hatthAdiNA tAva vidarisaNaM vikRtarUpaM darzayati / ahavA-viddarisaNaM alaggameva logo laggaM pAsati, khittamAdi vA kareja, mAreja vA / adhavA-sA paDinayA paDibhogasaMpattiM kAuM tattheva lAeja svAnAdivat, paDinIyadevatApaogao ceva leppagasAmiNA annena vA diDhe geNhaNakaDDaNAdiyA dosA karejja // [bhA.5147] paMtA u asaMpattI, taheva mAreja khittamAdI vaa| saMpattIi vilAetu, kaDDaNamAdINi kArejja / / cU-idAni bhogasthiNI[bhA.5148] bhogatthiNI vigate, kouyammi khittAdi dittacittaM vA / dahNa va sevaMtaM, deulasAmI karejja imN|| ghU- bhogasthiNI devatA kANacchimAdiehiM uvalobhattA khubhieNa saha bhoge bhuMjittA vigayabhogakotukA mA annAe saha bhoge bhuMjau tti khittAdicittaM karejjA / ahavA - tIe saha sevaNaM kareMtaM daNaM deulasAmI ahAbhAveNa imaM kareja / / [bhA.5149] taMceva niTThaveMtI, baMdhaNa nicchubhaNa kaDagamaddo ya / Ayarie gacchaMmiya, kula gaNa saMdhe ya patthAro / / dhU-taM sevaMtaM daTuM kuddho nihivaiti tti - mArejjA, pabhU vA sayaM baMdhijjA, appabhU vi pabhuNA baMdhAvijjA / adhavA - vasadhI gAma nagara desa rajjAo vA nicchUbhejA / "kaDago"tti khNdhaavaaro| jahA so paravisayamoiNNo egassa ranno abhiniveseNaakAriNo vigAmanagarAdi savve vinAsei, evaM egeNa kayamakajaM savvo bAlavuDDAdI jo jattha dIsai so tattha mArijati / esa kddgmddo| ___ www.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1059, [bhA. 5149] 139 adhavA-imo kaDagamaddo, saha tena kAriNA, mottuM vA taM kAri (Na), jo Ayario gaccho vA kulaM gaNo vA taM vAvAdeti, tattha vA ThANe jo saMgho taM vAvAdeti / adhavA imaM kujA[bhA.5150] geNhaNe gurugA chammAsa kaDDhaNe chedo hoti vvhaare| pacchAkaDammi mUlaM, uDDahaNa-viruMgaNe navamaM // cU-paDisevaMte gahiteGka / hatthe vatthe vA ghettuM kaDDite NIte rAyakulaM phu| tena parikaDDitai pra / vavahAre chedo / pacchAkaDo tti jito mUlaM / uDDAhe kate viruMgite vA aNavaTTho bhavati // [bhA.5151] uddAvaNa nivvisae, egamaneMge padosa paarNcii| aNavaThThappo dosuya, dosuya pAraMcio hoti // cU-uddavite nivvisae vA kate egamanegesu vA padose kate sopaDisevago pAraMciyaM paavti| uDDahaNa viruMgaNa etesu dosu aNavaTTho bhavati, nivvisatoddavaNesu dosu padesupAraMciyaM // adhavA - paduTTo imaM kujA[bhA.5152] eyassa natthi doso, aparikkhitadikkhagassa aha doso| iti paMto nivvisae, uddavaNa viruMgaNaM va kare / / cU-eyassa tti paDisevagassa na doso, jo aparikkhitaM dikkheti tassa esa doso, iti evaM ciMteuM paMto AyariyaM nivisayaM karejA, uddaveja vA, kaNNa nAsa-nayanugghAyaNaM vA karejja, eyaM virUvakaraNaM virUvaNaM / / ahavA sannihite ime dosA[bhA.5153] tattheva ya paDibaMdho, adiTTha gamaNAdi vA aneNtiie| ete anne ya tahiM, dosAo hoti snnihie| dhU-tattheva paDimAe paDibaMdhaM karejjA, aditRRtti-leppagasAmiNA adiDhe viime dosA bhvNti| adhavA-sA vANamaMtarI vigayakougA NAgacchati, tIe aNetIe so paDigamaNAdI karejja / / tAo puNa sannihiyapaDimAo imammi hojjA[bhA.5154] kaDhe potte citte, daMtakamme ya selakamme ya / diTThippatte sve, khittacittassa bhNsnnyaa|| cU-pavvaddhaM kaMThaM / diTThiNA pattaM rUvaMddaSTamityarthaH / tena rUveNa khittaM cittaMjassa so khittacitto, tassa khittacittassa pamattattaNao cArittAo jIviyAo vA bhraMso bhvti|| tAsiM puNa sannihiyANaM devayANaM vinnavaNaM paDucca imo pagAro bhAvo hojjA[bhA.5155] suhavinnappA suhamoiyA ya suhavinnappA ya hoMti duhmoyaa| duhavinnappA ya suhA, duhavinnappA ya duhmoyaa|| dhU-etIe gAhAe caubhaMgo ghito||ttth paDhamabhaMge imaM udAharaNaM[bhA.5156] sopArayammi nayare, rannA kira maggio ya nigmkro| akarotti maraNadhammo, bAlatave dhuttsNjogo|| cU-sopArayamminagarenegamotti vANiyajaNovasati |taannypNc kuDuMbiyasayANi vsNti| tatya ya rAyA maMtimA vuggAhito- "ete rUvagakaraM mggijNti|" rannA mggitaa|tey 'akare' tti puttAnuputtio karo bhavissaI, na demo / rannA bhaNiyA-"jati na deha, to imammi gihe aggipavesaM
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 nizItha-chedasUtram -3-16/1059 kareha" / tato tehiM maraNadhammo vvsito| "naya nAma karapavattiM karemo', savve aggi pvitttthaa| [bhA.5157] paMcasayabhogi aganI, apariggaha sAlabhaMji siMdUre / tuha majjha dhuttaputtAi avaNNe vijkhiilnntaa|| cU-tesiM paMca mahilasatAI, tAni vi aggiM paviTThANi / tAo ya bAlataveNa paMca vi sayAi aprigghiyaajaataa| tehiMyanigamehi tmmicevngresiNduursbhaadhrNkaariy|ttthpNc sAlibhaMjitA satA / te tehiM devatehiM ya pariggahitA / tAo ya devatAo na koi devo icchai, tAhe dhuttehiM saha saMpalaggAo / te dhuttA tassaMbadhe bhaMDaNaM kAumADhattA, esA na tuhaM majjhaM, itaro vi bhaNAti-majjhaM na tuhaM / jA ya jena dhutteNa saha acchai sA tassa savvaM puvvabhavaM sAhati / tato te bhaNaMti - hare! amuganAmadheyA esa tujjha mAtA bhagini vA idAniM amugeNa saha saMpalaggA, tA ya egammi pItiM na baMdhaMti, jojopaDihAtitena shacchNti|tNc souMayasotti kaauNvijaavaatiennNkhiilaaviyaato|| gato paDhama bhaMgo |idaaniN tinni vi bhaMgA egagAhAe vakkhAneti[bhA.5158] bitiyammi rayaNadevaya, taie bhaMgammi suiyvijjaato| gorI-gaMdhArIyA, duhavinnappA ya duhamoyA // cU-bitiyabhaMge rayaNadevatA udAharaNaM / appaDDiyattaNatokAmAurattaNaoyasA suhavinnavaNA, savvasuhasaMpAyattaNao ya sA duhamoyA / tatiyabhaMge suiyavijAo bhavaMti - tAo ya niccaM suisamAyArattaNaosavvasuidabbapaDisevaNatomahiDDiyattaNaoya duhavinnappAo, tesiMuggattaNato niccaMduranucarattaNaoyachehe ya saavaayttnnosuhmoyaa|cutthbhNgegori-gNdhaariio mAtaMgavijAo sAhaNakAle logagarahiyattaNato dahavinnavaNAo, jahiTTakAmasaMpAyattaNao ya duhamoyA // evaM cautthabhaMgo vkkhaao| idAni tividhapariggahe guru lAghavaM bhaNNati[bhA.5159] tiNha vi kataro guruo, pAgatiya kuDuMbiDaMDie cev| sAhasa asamikkha bhae, itare paDipakkha pbhuraayaa| dhU-sIso pucchati - "pAyAvacca kuDuMbiya DaMDiyaparigahANa kattha gurutaro doso, kattha vA appataro?" ettha ya bhayaNA bhaNNati - pAgatiyaM gurutaraM, koDuMbiya-DaDiyaM lahutaraM / kahaM ?, ucyate - so sukkhattaNeNa sAhasakArI asamikkhiyakArI ya, anIsarattaNao ya bhayaM na bhavati / evNsopaagtiomaarnnNpivvsejaa| "iyare"tti koDubiya-DaMDiyA, te pAgatitassa pddipkkhbhuuto| kaha?, ucyate-te sahasakArI na bhavaMti, asamikkhiyakArI ya na bhavaMti, pannA bhavaMti, bhayaM ca tesiM bhavati // ima[bhA.5160] IsariyattA rajjA, va bhaMsae maMtupaharaNA riso| tena samikkhiyakArI, annA vi ya siM bahU asthi|| dhU- maMtu kovo / ete risao kovapaharaNA bhavaMti, ruTThA ya mA maM rajjAo IsarattaNao ya bhaMsehiti, ato te samikkhiyakArI bhavaMti / annaM ca tesiM annAo vi bahU paDimAo asthi, ato tesu anAdarA ||atrocyte- ahavA - "pattharo"tti asya vyAkhyA[bhA.5161] patthAradosakArI, nivAvarAdho ya bahujane phusi| pAgatio puNa tassa va nivassa va bhayA na paDikujA //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1059, [bhA. 5161] cU- iMDiyakoDuMbio gurutaro, pAgatito lahutaro / rAyA pahU, so egassa atthassa ruTTo saMdhe patthAraM karejjA, rAyAvakArI ya bahujaNe phusati, tena so gurutaro / pAgatiyAvarAho puNa bahujane na phusai, annaM ca- pAgatito "tassa "tti sAhussa "bhayA" nivassa bhayA paJcavakAraM na kareti, etena kAraNeNa pAgatito lahutaro // kiM ca [bhA. 5162] avi ya hu kammaddaNNA, na ya guttI tesi neva dAriTThA / tena kayaM pi na jati, itarattha dhuvo bhave doso / 141 cU- te pAgatitA khette lAdisu kammakkhaNiyA paDimANa udaMtaM na vahaMti, tena tattha kato vi avarAho na najjati, na ya tesiM saMtiyAsu devadroNIsu rakkhavAlo bhavati, na vA dArapAlo bhavati / itarattha tti rAyakuDubiesa dhRvo doso bhavai // [bhA. 5163] bhAve, nANattA'' rovaNA ya emeva / jena nive patthAro, rAgo vi ya vatdhumAsajja // cU- pAgatiya kuTuMbiya DaMDiesu tulle mehuNabhAve avarAhanANattaNao ceva pAyacchitte nANattaM / pAyAvaccapariggahAto koDuMbiyapariggahe kAlagurugA, DaMDiyapariggahe tavagurugA bhaNitA / annaM ca koDuMbiya-DaMDiesu patthAradosato adhikataraM pacchittaM / ahavA - vatthuvisesao rAgaviseso, rAgavisesao pracchittaviseso bhavai / / jato bhaNNati [bhA. 5164 ] jatibhAgagayA mattA, rAgAdINaM tahA cayo kamme / rAgAdividhuratA vihu, pAyaM vatthUNa vihurattA // - jArisI rAgabhAgamAtrA maMdA madhyA tIvrA vA tArisI mAtrA karmabaMdho bhavati / ahavA - jAvatiyA rAgavisesA tAvatiyA kammAnubhAgavisasA bhavati tulyA ityarthaH / tena bhaNNati - jatiyaM bhAgaM gatA rAgamAtrA / mAtrAzabdaH parimANavAcakaH / tanmAtraH karmabandho bhavatItyarthaH / "rAgAi viharayA vi hu" - rAgAdividhuratA nAma viSamatvaM / hu zabdo yasmAdarthe / yatsamuttho rAgaH pratimAdike tasya yasmAt pratimAdivastuvidhuratA tasmAdrAgAdividhuratvaM bhavati // ayamanyaprakAraH vidhuratvapradarzane - - [ bhA. 5165 ] ranno ya itthiyA khalu, saMpattIkAraNammi pAraMcI / amacI aNavaTuppo, mUlaM puNa pAgayajaNammi // - ranno jA itthI tIe saha mehuNasaMpattI, etena mehuNasaMpattakAraNeNa pAraMciyaM pAyacchittaM / amaccie aNavaTTo / pAgatie mUlaM / eyaM pacchitte nANattaM vatthunANattAo ceva bhaNiyaM // divvaM gayaM / idAniM mANussa bhaNNai [bhA. 5166 ] mANussagaM pi tivihaM, jahannayaM majjhimaM ca ukkosaM / pAyAvacca kuTuMbiya, daMDigapAriggahaM ceva / / - jahannAdigaM tividhaM puNo ekkekkaM pAyAvaccAtipariggahe bhANiyavvaM / [bhA. 5167] ukkosa mAu-bhajjA, majjhaM puNa bhaiNi-dhUyamAdIo / khariyAdI ya jahannA, pagayaM saci tetare dehe // cU- mAtA appaNo agammA, annarasa ya taM na deti, ato tIe sahajaM mehuNe tivvarAgajjhavasANaM
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 nizItha-chedasUtram -3-16/1059 uppajati taM ukkosaM / bhajjaM annassa na deti ato tammi mucchito ukkosaM / mihunakAle bhaginI gammA / sesakAle bhaginI, dhUyA ya savvakAlaM appaNo agammA, annassa tAto deti ttiato tAhiM saha jaM mehuNaM taM majjhimaM / kharigAdisusavvajanasAmaNNAsuna tivvAbhiniveso, ato taM jahanna / iha mAnussadehajueNaadhikAro, na pddimaasu|tN dehaM duvidhaM-saceyaNamaceyaNaM vaa| sAmaNNato dehajue ThAyaMtassa ima[bhA.5168] paDhamillugammi ThANe, cauro mAsA hvNt'nugghaataa| ___ chammAsA ugghAyA, bitie tatie bhave chedo|| cU- paDhamilluga ti jahannaM, pAyAvaccapariggahito jahanne ThAtika / bitie tti majjhime pAyAvatrapariggahe ThAti puN| tatiyaM ti ukkosaM pAyAvaccapariggahe ukkose ThAti chedo|| na bhaNiyaM koviva chedo, atastajjhApanArthamimucyate[bhA.5169] paDhamassa tatiyaThANe, chammAsugghAio bhave chedo| caumAso chammAso, bitie tatie anugghaato|| cU- ettha paDhamaTThANaM pAyAvaccapariggahaM, tassa tatiyaM ThANaM ukkosayaM, tattha jo so chedo so chammAsito ugghAtito naayvyo| "caumAso" pacchaddhaM anyostRtiiysthaanaanuvrtnaadidmucyte| bitie tti koTuMbe ukkose koDubapariggahe cauguruo chedo / tatie tti DaMDiyapariggahe guruo chammAsio chedo / arthAdApatraM koTuMbe jahannae majjhimae yajaMceva pAyAvacce, evaM cevaDaMDie vi jhnnmjjhime|| [bhA.5170] paDhamillugammitavAriha, dohi vi lahu hoMti ee pcchittaa| bitiyammi ya kAlagurU, tavagurugA hoMti tatiyammi / / ghU-paDhamillugaMnAma pAyAvaccapariggahe donniAdillA tavArihA, te do vilahuyA / bitietti koDubieje tavArihA donniAillA te kAlagurutavalahu / tatiettiDaMDiyapariggahieje AdillA donni tavArihA te kAlalahU tavagurU / / eyaM ThANapacchittaM / manuesu gataM / idAnaM paDisevaNApacchittaM[bhA.5171] catugurugA chaggurugA chedo mUlaM jahannae hoti| chagguruga cheda mUlaM, aNavaThThappoya majimae / [bhA.5172] chedo mUlaM ca tahA, aNavaThThappo ya hoti paarNcii| evaM diTThamadiTe, sevaMte pasajaNaM mottuN|| cU-pAyAvaccapariggahe jahanne adiThe / diDhe / koTuMbie pariggahe jahanne adiDhe / diTe chedo| DaMDiyapariggahe jahanne adiDhe chedo| diDhe mUlaM / pAyAvaccapariggahe majjhime adiDhe chaggurugA / diDhe chedo / koDuMbiyapariggahe majjhime adiTe chedo / diDhe mUlaM / DaMDiyapariggahe majjhime adiDhe mUlaM / diDhe aNavaThTho / pAyAvaccapariggahe ukkosae adiDhe chedo / diDhe mUlaM / kuDuMbiyapariggahe ukkosae adiDhe mUlaM / diDhe aNavaTTho / DaMDiyapariggahe ukkosae adiDhe annvtthttho| diDhe pAraMciyaM / ahavApAyAvacce jahannamajjhimukkose adiTThadiDhesu caugurugAdi mUle ThAyati / koDubie jahannAdige chaggurugAdi aNavaDhe ThAyati / DaMDiyapariggahe jahannAdige chedAdi pAraMcie ThAti // codagAha ___
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 uddezaka : 16, mUlaM-1059, [bhA. 5173] [bhA.5173] jamhA paDhame mUlaM, bitie aNavaThTha tatiya paarNcii| tamhA ThAyaMtassA, mUlaM aNavaTTha paarNcii|| AcArya Aha[bhA.5174] paDisevaNAe evaM, pasajjaNA hoti tattha ekkeke| carimapade carimapadaM, taMciya ANAdinipphaNNaM / / [bhA.5175] teceva tattha dosA, moriyaANAe je bhaNita puvvaM / AliMgaNAdi mottuM, mANusse sevamANassa // cU-te ceva puvvaNitA aNavatthAdigA dosA bhavaMti / "tattha"tti mANusse / codagena coditaM - "kIsa ANAe gurutaro DaMDo?" AyarieNa moriyaANAe di8 kAuMtitthakarANA gurutarI katA / evaM jahA puvvaM bhaNiyaMtahA bhANiyavvaM / divve leppage AliMgaNabhaMgadosA te mottuM sesA dosA mAnusaM sevamANassa savve te ceva bhANiyavvA / / idameva phuDataramAha[bhA.5176] AliMgate hatthAdibhaMjaNe je tupucchkmmaadii| te iha natthi ime puNa, nakkhAdivicheyaNe sUyA // ghU-leppagaMAliMgaMtassaje hatthAdibhaMge pacchakammAdiyA dosA bhavaMtiteiha dehajutena bhvNti| ime dehajue dosA bhavaMti-itthI kAmAturattaNao nahehiM tA chiMdeja, daMtehiM vA chiMdeja, tehiM so sUijjatti sapakSeNa vA parapakSeNa vA jahA esa sevago tti // mAnusIsu vi ime cauro vikappA[bhA.5177] suhavinnappA suhamoiyA ya suhavinnappA ya hoMti duhamoyA / duhavinnappA ya suhA, duhavinnappA ya duhmoyaa| cU- bhaMgacaukkaM kaMThaM / causu vibhaMgesu jahakkammaM ime udAharaNA[bhA.5178] khariyA mahiDDigaNiyA, aMtepuriyA ya rAyamAyA ya / ubhayaM suhavinnavaNe, sumoya dohiM pi ya duhaao|| cU- khariyA savvajanasAmaNNaM ti suhavinnavaNA, paripelavasuhalavAsAdattaNato suhamoyA paDhamabhaMgillA / mahiDDigaNiyA vi gaNiyattaNato ceva suhavinnappA jovvaNarUvavibbhamarUvAdibhAvajuttattaNato ya bhAvavakkhevakAriNi tti duhamoyA bitiyabhaMgillI / ttiybhNgeaNtepuriyaa| tattha duppavesaM bhayaM ca, ato duhavinnavaNA, avAyabahulattaNao suhamoyA / cautthe bhaMge ranno maataa|saasurkkhiyaa bhayaMca savvassa yaguruThANepUyaNijjatiduhavinnavaNA, savvasuhasaMpAyakAriNI abAeyarakkhati jamhA tena duhmoyaa|pcchddhenn etecevajahakkammaMcaurobhaMgA ghiyaa|codgo pucchai[bhA.5179] tiNha vikataro guruo, pAgatiya kuDuMbi DaMDie ceva / sAhasa asamikkhabhae, itara paDipakkha pabhu rAyA / / dhU-kaMThA pUrvavat / gataM mAnussagaM / idAniM tericchaM[bhA.5180] tericchaMpi yativihaM, jahannayaM majjhimaMca ukkosaM / pAyAvacca kuDuMbiya, daMDiyapAriggahaM ceva / / cU-jahannagAdigaM tividhaM, ekekaM pAyAvaccAditipariggahiyaM bhANiyavvaM / /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 nizItha-chedasUtram -3- 16/1059 [bhA.5181] atiga amilA jahannA, khari mahisI majjhimA vlvmaadii| goNi kaNerukkosaM, pagataM sajitetare dehe / / cU-iha davvAvekkhato jhnnmjjhimukkosgaa| adhA-aiyaabhilAsu nirapAyattaNato suhapAvaniyAsuna tivva'jjhavasAoato jhnn| khari-mahisimAdiyAsu sAvayAsu jo paribhoga'jjhavasAo sa tivvataro ato majjhimaM / goNikaNerusu, kaNeru tti hatthiNI, logagarahiyasAvayAsujo ajjhavasAo tivvatamo ato ukkosN| pharisao vA viseso bhaanniyvyo| tiriyANa vipaDimAsu nAdhikAro, deheNa adhikAro / taM dehaM duvidhaM-saceyaNaM aceyaNaM vA / sAmaNNato dehajue imaM pacchittaM ThAyamANassa[bhA.5182] cattAri ya ugghAyA, jahannie majjhime anugghaayaa| chammAsA ugghAyA, ukkose tthaaymaannss| cU-pAyAvaccapariggahe jahannae ThAti / majjhimae / ukkosae phrI evaM ceva koDubie DaMDie y|| imo viseso[bhA.5183] paDhamillugammi ThANe,dohi vi lahugA taveNa kAleNaM / bitiyammi ya kAlagurU, tavagurugA hoti tiymmi|| cU-paDhamillugaMThANaM pAgatitaM, ditiya ThANaM koDuMbiyaM, tatiyaMDaMDiyaM, sesNkNtthN|tthaannpcchitN gataM tiriesu / idAniM tiriesupaDisevaNApacchittaM[bhA.5184] cauro lahugA gurugA, chedo mUlaM jahanne hoti| cauguruga cheda mUlaM, aNavaThThappo ya mjjhime| [bhA.5185] chedo mUlaM ca tahA, aNavaThThappo ya hoi paarNcii| evaM diTThamadiDhe, sevaMte pasajjaNaM mottuM / cU-pAyAvaccapariggahe jahannae adiddhepddisevNtssngk| diDhekA / koDuMbiyapariggahe jahannae paDisevaMtassa adiDhe cauguruM / diDhe sevaMtassa chedo / DaMDie jahannae adiDhe chedo / diDhe mUlaM / pAyAcapariggahe majjhimae adiDhe ekA / diDhe chedo / koDubie majjhimae ya adiDhe chedo / diDhe mUlaM / DaDiyapariggahe majjhimapariggahe adiDhe mUlaM / diDhe aNavaThTho / pAyAvaccapariggahe ukkose adiDhe chedo / diDhe mUlaM / koDubie ukkose adiDhe mUlaM / diDhe aNavaTTho / daMDie ukkose adiDhe aNavaTTho / diDhe pAraMciyaM / eyaM pacchittaM pasaMgavirahiyaM bhaNiyaM // cAdagAha[bhA.5186] jamhA paDhame mUlaM, bitie aNavaTTha taiya paarNcii| tamhA ThAyaMtassA, mUlaM aNavaTTha paarNcii|| AcAryAha[mA.5187] paDisevaNAe evaM, pasajjaNA tattha hoi ekkkke| . carimapade carimapadaM, taMpiya ANAdiniSphaNNaM / / [bhA.5188] teceva tattha dosA, moriyaANAe je bhaNita pudi / AlavaNAdI mottuM, tericche sevamANassa / / cU- pUrvavat puvvaddhaM kaMThaM / mAnusitthIsu jahA AlavaNavibbhamA bhavaMti tahA tirikkhIsu
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1059, [bhA. 5188] 145 ntthi| atote AlavaNAdi tirikkhIsumottuM, sesA AyasaMjamavirAdhanAdidosA savve sbhvNti|| [bhA.5189] jaha hAsa-kheDDa-AkAra-vimamA hoMti mnuyitthiisu| AlAvA ya bahuvihA, te natthi tirikkhitthiisu|| ghU-vinnavaNe imo caubhaMgo[bhA.5190] suhavinnappA suhamoiyA ya, suhavinnappA ya hoti duhmoyaa| duhavinnappA ya suhA, duhavinnappA ya duhamoyA / cU-caubhaMgarayaNA kaMThA kAyavvA / / caubhaMge jahasaMkhaM ime udAharaNA[bhA.5191] amilAdI ubhayasuhA, arahannagamAdimakaDi dumoyaa| goNAdi tatiyabhaMge, ubhayaduhA siihi-vgghiio| dhU- paDhamabhaMge suhaggahaNe nirapAyatvAt suhavinnavaNA, logagarahiya appatvAcca suhamoyA / bitiyabhaMge vANarimAdI riukAle kAmAturattaNato suhavinnappA, tAo ceva jadA anurattAo tadA duhamoyA / ettha diTuMto arahannago / tatiyabhaMge goNAdiyAo sapakkhe vi dukkhaM samAgamaM icchaMti, kimaMga puNa maNue / ato duhavinnavaNA, logagarahiyattaNato suhamoyA / carimabhaMge sIhimAdiyAo jIviyaMtakarIo tena duhavinnappAo, tAo ceva jayA anurattAo anubaMdhaM na muyaMti ti duhmoyaa|codgo pucchati - "ko eriso asubho bhAvo hujA, jo tirikkhajoNIo logagarahiyAo AsevejjA" ? AyariyAha[bhA.5192] jati tA saNapphatIsu, mehuNasanna tupAvatI puriso| jIvitadoccA jahiyaM, kiM puNa sesAsu jaatiisu|| dhU-savve jeNahArAtesaNapphayA bhaNNaMti, iha sIhI ghettavvA / jaitAvasIhIsujIvitatakarIsu puriso mehuNaM pAvati, kiM puNa sesAsuamilAdijAtisutti / ettha diTuMto-ekkA sIhI khuDDuliyA cevagahitA, sA baMdhaNatthAcevajovvaNaMpattA |ritukaale mehuNatyI, sajAtipurisaMalabhaMtIahAvattIto ekkeNaMpuriseNaM sAgAriyaThANechikkA, sAyacAIMkAumADhattA, sAyatena appasAgArie pddisevitaa| tattha tesiM doNha vi saMsArAnubhAvato anurAgo jAto / tena sA baMdhaNA mukkA / sA taM purisaM ghettuM palAtA aDaviM paviTThA / taM purisaM guhAe choDhuM AneuM poggale deta / so vitaM paDisevati // eyaM purisANa bhaNiyaM / idAnaM saMjatINaM bhaNNai[bhA.5193] eseva gamo niyamA, niggaMdhINaM pihoti naayvvo| purisapaDimAo tAsiM, sANammiya jaMca anuraago|| cU-saMjatINa viemeva savvaMdaTThavvaM, navaraM-leppage divvpurispddimaao|maanuse mnuypurisaa| tericche tiriyapurisAyadaTThavvA / tericchesANadiluto yakAyavvo- ekkA agArI avAuDA kAiyaM vosiraMtI virahe sANeNa diTThA / so ya sANo pucchaM lolaMto cATuM kareMto uccAsaNAe allINo / sA agArI ciMtei- "pecchAmi esa kiM kareti" ti|saa tassa purato sAgAriyaM abhimuhaM kAuM hatyehiM jAnuehi ya adhomuhI ThitA / tena sA paDisevitA / tIe agArIe tattheva sANe anurAgo jaato| evaM mig-chgl-vaanraadiiviagaariNabhilsNti|jmhaaevmaadidosaa tamhA saagaarienvsiyvv|| |17| 10
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 nizItha-chedasUtram -3-16/1059 imaM bitiyapadaM[bhA.5194] addhANaniggayAdI, tikkhutto maggiUNa astiie| gIyatthA jayaNAe, vasaMti to dvvsaagrie| cU-addhANaniggaya tti addhANapratipannAH tikkhutto tinni vArA annaM suddhaM vasahiM maggiyaM / "asatittialabhaMtA tAhe davvasAgAriyavasadhIe jayaNAe vsNti|kaa yajayaNA?, gIyasaddAisu ucceNa saddeNa sajjhAyaM kareMti, jhANaladdhI vA jhANaM jhAyati / imo bhAvasAgAriyassa avavAto[bhA.5195] addhANaniggayAdI, vAse sAvayabhae va tenbhe| AvariyA tivihe vI, vasaMti jataNAe giiytthaa| dhU-aMto gAmAdINa suddhavasahiM alabhaMtA bAhiM gAmassa nivasati / imehiM kAraNehiM - vAsaM vAsati, ahavA-bAhiMsIhamAdisAvayabhayaM, sarIrovahitenagabhayaMvA, tAheaMtocevabhAvasAgArie vasaMti / tattha tividhA vipaDimAo divyA mAnusA tiriyA yavasthamAdiehiM AvaraMti, aMtare vA kaDagacilimiliM deti / evaM gIyatthA jayaNAe vasaMtA sajjhaMti // bahudhA davvabhAvasAgAriyasaMbhave imaM bhaNNati[bhA.5196] jahi appatarA dosA, AbharaNAdINa dUratoya migaa| cilimiNi nisi jAgaraNaM, gIte sajjhAya-jhANAdI / / dhU-appataradose gIyatthA ThAyaMti, AbharaNAujjabhattAdINa yaagIyatthA dUrato ThavijaMti, taM disaM appaNA ThAyaMti, aMtare vA kaDagacilimiliM deMti, rAto ya jAgaraNaM kareMti, gIyatthA itthimAdigItAdisaddesu ya sajjhAyaM kareMti, jhANaM vA jhaayNti|| [bhA.5197] esA khalu oheNaM, vasahI sAgAriyA smkkhaayaa| etto u vibhAgeNaM, doNha vi vaggANa vocchAmi / / dhU-jaMpurisaitthINa sAmaNNato avibhAgeNa akkhAyaM esa oho bhaNNai / sesaM kaMThaM / imo kappasutte vibhAgobhaNito-nokappai niggaMthANaMitthisAgArie uvassae vatthae / kappainiggaMthANaM purisasAgArie uvassae vatthae / no kappati niggaMdhINaM purisasAgArie uvassae vatthae / kappai niggaMthINaM itthisAgArie uvassae vatthae / eseva suttakkamo imo bhaNito[bhA.5198] samaNANaM itthIsuM, na kappati kappatI ya purisesuN| samaNINaM purisesuM, na kappati kappatI thiisuN|| [bhA.5199] itthIsAgArie uvassayammi savveva ithigA hotii| devI manuya tirikkhI, sacceva pasajjaNA tattha / / dhU-jAe itthIe sAgArie uvassae na kappai vasiuM sA itthI bhANiyavvA, ato bhaNNatisacceva ithiyA hoi jA heTThA naMtarasutte bhaNitA, tA ya devI manussI tiricchI / etAsu Thiyassa taM cevapacchitaM, tecevaAyasaMjamavirAdhanAdosA, sacceva pasajjaNApasajjaNapacchittaM, taMcevajaMpuvvasutte bhaNiyaM // codagAha[bhA.5200] jati savveva ya itthI, sohI ya pasajjaNA ya sacceva / suttaM tu kimAraddhaM, codaga! suNa kAraNaM etthaM //
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1059, [bhA. 5200] 147 - jai savvaM caiva taM jaM puvvasutte bhaNiyaM, to kimiha puNa ityasAgAriyasuttasamAraMbho ? AcArya Aha- he codaga ! ettha kAraNaM suNasu[bhA. 5201] puvvabhaNitaM tu jaM ettha, bhaNNatI tattha kAraNaM atthi / paDisehe anunnA, kAraNavisesovalaMbho vA / / cU- puvvaddhaM kaMThaM / je puvvaM anujANatena atthA bhaNitA te ceva'tthe paDiseghaMto bhaNai, na doso | ahavA - je puvvaM paDiseghaMto atthA bhaNitA, te ceva anunnaM kareMto daMseti, na doso | ahavA -"kAraNaM" ti heuM dariseMto bhaNAti, na doso | ahavA - visesovalaMbhaM vA darisaMto puvvabhaNiyaM bhaNAti, na doso // kiM ca[bhA. 5202] ohe savvaniseho sarisANuNNA vibhAgasuttesu / jayAhetuM bhedo, taha majjhatthAdayo vA vi // cU- ohasutte sAmaNNato savvaM ceva nisiddhaM, vibhAgasutte puNa sapakkhe anuNmA, jahA pUrisANa purisasAgArie kappati, itthINaM itthIsu kappai | ahavA - jayaNA jahA puriseSu itthIsu ya majjhatthAdayo visesA daMsehAmi tti vibhAgasuttasamAraMbho / adhavA - anaMtarasutte sAgAriyaM atthao bhaNiyaM / iha puNa ta ceva sutteNa Niyati, visesovalaMbho vA imo purisa-napuMsaga - itthIsu // tattha purisesu i [ bhA. 5203 ] purisasAgarie uvassayammi cauro mAsA havaMti ugghAyA / te vi ya purisA duvihA, savikArA nivvikArA ya / / cU- jai purisasAgArie uvassae ThAti to caulahuaM / te ya purisA duvidhA-savikArA nivvikArA ya / / tattha savikArA ime[bhA. 5204 ] rUvaM AbharaNavihiM, vatthA - 'laMkAra - bhoyaNe gaMdhe / Aojja naTTa nADaga, gIe ya manorame suNiyA / dhU- tattha rUva udvartanasnAnajaghAsvedakaraNaNahadaMtavAlasaMThAvamAdiyaM, AbharaNavatthANi vA nANAdesiyANi vivihANi parirheti, AbharaNamallAdiNA vA alaMkaraNeNa alaMkareMti, bhoyaNaM vA vibhaveNa visiTTaM bhujaMti, majjAdi vA pivaMti, caMdaNakukumakoTThapuDAdIhiM vA gavehiM appAnaM AliMpeti, vAseMti vA, dhUveMti vA, tayAdi vA cauvvihamAujjaM vAdeMti, naccaMti vA, nADagaM nADeMti, manohAriM vA manoramaM geyaM kareMti, rUvAdi vA daddhuM gaMdhe ya manohare agghAettA gIyAdie ya sadde suNittA jattha gaMdho tattha raso vi / evamAdiehiM idiya'tyehiM bhuttabhogiNo satikaraNaM, abhuttabhogiNo kotuaM, paDigamaNAdayodosA / / etesu ThAyamANassa imaM pacchittaM [ bhA. 5205 ] ekkkampiya ThANe, cauro mAsA havaMti ugghAyA / ANANo ya dosA, virAdhanA saMjamA''tAe / cU- etesu rUvaAbaraNAdisu ekkke ThAyamANassa caulahuyA || [ bhA. 5206 ] evaM tA savigAre, nivvIgAre ime bhave dosA / saMsadde na vibuddhe, ahigaraNaM suttaparihANI // cU-puvvaddhaM kaMThaM / sAdhUNaM sajjha yasaddeNaM AvassiyanisIhiyasaddaNa vA rAto suttAdi bujjhejjhA
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 nizItha-chedasUtram -3-16/1059 tato adhikaraNaM bhavati / aha adhikaraNabhayA suttatthaporisIo na kareMti to suttatthaparihANI bhvti| ahavA- "adhikaraNetti-sAdhUkAiyAdi NipphiDaMtA pavisaMtA vA AvaDejja vA pavaDeja vA nisIhiyAdisaddeNa vA gihatthA vibuddhA rosa karejA, tato adhikaraNa uttaruttarato bhavejja / adhikaraNeNa vA piTTApiTTi karejja / tato AyavirAdhanA suttAdiparihANI ya bhavati / adhavA - "adhikaraNe" tti padasya imA vyAkhyA[bhA.5207] AujjovaNa vaNie, agaNi kuDubi kukamma kummrie| tene mAlAgAre, ubbhAmaga paMthie jNte|| cU-jamhA ete dosA tamhA eesupurisesu vina ThAyavvaM / / codago bhaNati[bhA.5208] evaM suttaM aphalaM suttanivAto u asati vshiie| gIyatthA jayaNAe, vasaMti to purissaagrie|| ghU-Ayario bhaNati-suttaNivAo visuddhavasahIe asai purisANa jaM purisasAgAriyaM taM davvasAgAriyaM, tattha gIyatthA jayaNAe vsNti|| [bhA.5209] te viya purisA duvihA, sannI ya asanniNo ya bodhvvaa| ___ majjhatthA''bharaNapiyA, kaMdappA kAhiyA ceva / / cuu-tepurisaaduvidhaa-asnninnosnninnoy|jesnninnotecuvvihaa-mjjhtthaa AbharaNapiyA kaMdappiyA kAhiyA ya / ime AbharaNapiyA[bhA.5210] AbharaNapie jANasu, alaMkareMte u kesmaadiinni| sairahasiya-ppalaliyA, sarIrakuiNo u kaMdappA // cU-puvvaddhaM ktthN|ime kadappiyA-"saira" pacchaddhaM / sairaMtigurubhiranivAryamANAH svecchayA hasaMti, anekakrIDAsuadolakAdidappalaliyA gheiNoiva anegasarIrakiriyAo kareMto kaMdappA bhavaMti // ime ya kAhiyA[bhA.5211] akkhAtigA u akkhANagANi gIyANi chaliyakavvANi / kahayaMtA u kahAo, tisamutthA kAhiyA hoti // cU-taraMgavatImAdiakkhAtiyAoakkhANagAdhuttakkhANagA, padAnidhuvagAdiyANi khiNti| jetesivaNNA setumAdiyAchaliyakavvA, vasudevacariyaceDagAdikahAo, dhammatthakAmesuyaannAo vi kahAo kaheMtA kAhiyA bhavaMti // [bhA.5212] eesiM tiNhaM pI, je u vigArANa bAhirA purisaa| veraggaruI nihuyA, nisaggahirimaM tu majjhatthA // ghU-veraggaM ruJcati jesiM te veru (ra) ggaruI, karacaraNidiesuje satthA acchaMti te nihuyA, nisaggo nAma svabhAvaH, hirimaMje salajjA ityarthaH / evaMvihA majjhatthA ||punno etesiM imo bhedo[bhA.5213] ekekA tetivihA, therA taha majjhimA ya taruNAya / evaM sannI bArasa, bArasa assanniNo hoti|| ghU-majjhatthA tividhA-therAmajjhimA taruNA / evaM AbharaNappiyA vikaMdappiyA vikahiyA vitividhA / evaMetebArasavidhA snninno|evNasnnivibaarsvidhaakaayvvaa||purissaagaariyss alaMbhe,kadAti napuMsagasAgArio uvassao labhejjA, tattha vi imo bhedo
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1059, [bhA. 5213] [bhA. 5214 ] emeva bArasaviho, purisa-napuMsANa sanniNaM bhedo / assannINa vi evaM, paDisevaga apaDisevINaM // 149 cU- emeva'vadhAraNe, jahA purisANaM bhedo bArasaviho tahA sannINaM asannINaM ca napuMsagANaM bArasabhedA kAyavvA / te savve vi samAsato duvidhA daTThavvA - itthinevatthigA purisanevatthigA ya / je purisanevatthA te duvidhA - paDisevI ya apaDisevI ya / je itthinevatthiya te niyamA paDisevI // evaM vibhAgesu vibhattesu imaM pacchittaM bhaNNati [bhA. 5215 ] kAhIyA taruNesuM, causu vi cauguruga ThAyamANANaM / sesesu vi caulahugA, samaNANaM purisavaggammi // cU- sannINaM ekko kAhiyataruNo, asannINa vi ekko, ete donni / je purisanapuMsA purisanevatthaM apaDisevagA tesu vi sannibhede ekko kAhiyataruNo tesu ce / asannibhede vi ekko, ete vi do / ete do duA cauro / aitesu causu kAhiyatarumesu ThAyamANANaM patteyaM caugurugA, sesesu coyAlIsAe bhedesu ThAyamANANa patteyaM caulahugaM / eyaM pacchittaM purisavagge bhaNiyaM nikkAraNao ThAyamANANaM / kAraNe puNa iyAe vivIe ThAyamANA sujjhaMti - "asati vasahIe " tti / / [ bhA. 5216] sannIsu paDhamavagge, asati asannIsu paDhamavaggammi / tena paraM sannIsuM, kamema assannisU ceva / / cU-sannINaM paDhamavagge majjhatthA te tividhA, tattha paDhamaM theresu ThAti, therAsati majjhimesu, tesa'sati taruNesu ThAi / sannINaM paDhamavaggAsati tAhe asannINaM paDhamavagge thera-majjhima- taruNesu kameNa ThAti / tesiM asatIe sannINaM bitiyavagge thera-majjhima-taruNesu ThAyaMti / tesiM asai sannI caiva taiyavagge thera-majjhima-taruNesu ThAyaMti / tesi asai sannIsuM caiva kAhiesu theramajjhimesu ThAyaMti / tAhe asati sannINaM asannIsu bitiyavaggAo kameNa evaM ceva jAva kAhiyAmajjhimANaM asatIe tAhe sannIsu kAhiya-taruNesu ThAyaMti, te pannavijraMti jena kahAo na kaheMti / tesiM asati asannIsu vi kAhiya-taruNesu ThAyaMti, te vi pannavijaMti // purisesu eyaM pacchittaM ThAyavvaM, jayaNA ya bhaNiyA / idAniM napuMsagesu bhaNNati [ bhA. 5117] jaha ceva ya purisesU, sohI taha ceva purisavesesu / terAsiesa suvihita, paDisevaga apaDisevIsu // cU- jaha caiva purisesu sodhI bhaNitA taha ceva napuMsesu purisavesanevatthesu apaDisevagesu paDisevagesu vA bhANiyavvA / ThAyavve vi jayaNAvidhI taha ceva bhANiyavvA // [bhA. 5218 ] jaha kAraNammi purise, taha kAraNe itthiyAsu vi vasaMti / addhANa-vAsa- sAvaya-tenesu vi kAraNe vasaMti / / -jaha purisasAgArige kAraNeNa ThAi taheva kAraNaM avalaMbiUNa itthisAgArie vijayaNAe ThAyaMti vasaMtItyarthaH / addhANAdiniggayA suddhavasahiM appataradosavasahiM vA tikkhutto maggiuM alabhaMtA itthisAgArie vasaMti / imehiM kAraNehiM paDibaddhaM vAsaM paDai, bAhiM vA sAvayabhayaM, uvadhisarIratenabhayaM vA / itthisAgArie vi bArasa bhedA jahA purisesu / asannitthIsu vi bArasa, ithivesanapuMsesu sannIsu vi bArasa, tesu ceva asannIsu vi bArasa / / imaM pacchittaM
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 nizItha - chedasUtram -3-16/1059 [bhA. 5219] cU- sannikAhikataruNI, asannikAhikataruNI, itthivesanapuMsasannikAdhikataruNI, sA ceva asannikAhikataruNI, eyAsu causu vi jai ThAyaMti to mUlaM / sesAsu sanni asannisu vA vIsA itthI cauguru / eyaM samaNANaM itthavagge ThAyaMtANaM pacchittaM // [bhA. 5220] jaha caiva ya itthI, sohI taha ceva itthivesesu / terAsiesa suvihiya, te puNa niyamA u paDisevI / / - jahA samaNANaM itthI ThAyamANANaM sodhI bhaNiyA taha ceva itthivesesu napuMsagesu ThAyaMtANa sodhI bhANiyavvA, jena te niyamA paDisevI / / imA tAsu ThAyavve jayaNAvidhIemeva hoi itthI, bArasa sannI taheva assannI / sannIsu paDhamavagge, asati asannIsu paDhamaMmi / / [ bhA. 5221] kAhIta taruNI, causu vi mUlaM ThAyamANANaM / sesAsu vicaugurugA, samaNANaM itthivaggammi / / cU- jahA purisesu bhedA evaM itthIsu vi sannIsu bArasa bhedA, asannIsu vi baars| eyAsu ThAyavve jayaNA "sannIsu paDhamavagge' tti, majjhitthIsu theramajjhimataruNIsu, asati tesiM asannIsu / paDhamavagge asati tesiM sannIsu bitiyavagge / asati tesiM asannIsu titiyavagge // evaM ekkeka tigaM, voccatthagameNa hoi vinneyaM / [bhA. 5222] mottUNa carima sannI, emeva napuMsaehiM pi // - AharaNappiyANaM asannINa asati sannIsu kaMdappiyAsu ta tiyavagge ThAti / tesiM asati asannIsu kaMdappiyAsu, tesiM asati sannIsa kAhiyAsu dheramajjhimAsu / tesiM asati asannIsu kAhiyAsu theramajjhimAsu / tato sannIsu taruNIsu / tato asannIsu taruNIsu / evameva itthinapuMsesu viThAyavve jayaNA bhANiyavvA / / esa purisANa purisesu itthIsu ya sodhI ThAyavve jayaNA bhaNitA / idAnaM itthI purisesu ya sodhI ThAyavve jayaNA bhaNNati [bhA. 5223] eseva gamo niyamA, niggaMthINaM pi hoi nAyavvo / jai tesi itthiyAo, taha tAsi pumA muNeyavvA // cU-puvvaddhaM kaMThaM / jahA tesiM purisANaM itthIo gurugAo tahA tesiM itthiyANaM purisA gurugA muNeyavvA // itthiyANaM imaM sapakkhe pacchittaM [bhA. 5224 ] kAhItAtaruNIsuM, causu vi cauguruga ThAyamANINaM / sesAsu vi caulahugA, samaNINaM itthivaggammi // cU- pUrvavat kaMThA / navaraM - itthiyAo bhANiyavvAo / / imaM purisesu ThAyamANINaM pacchittaM[bhA. 5225] kAhIgAtaruNesuM, causu vi mUlaM tu ThAyamANINaM / sesesu vicaugurugA, samaNINaM purisavaggammi // cU- pUrvavat kNtthaa| navaraM - itthiyAo purisesu vattavvA / / adhavA - imo anno pAyacchittAdeso, sannIsu bArasasu asannI ya bArasasu - [bhA. 5226] therAtitiviha adhavA paMcaga pannarasa mAsalahuo ya / chedo majjhatthAdisu, kAdhigataruNesu caulahugA !!
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1059, [bhA. 5226] 151 cU-majjhatthe there paMca rAiMdiyA chedo / majjhatthe majjhime pannarasa rAiMdiyA chedo / majjhatthe taruNe mAsalahU chedo / evaM AbharaNakaMdappesu vi, kAhiesu vi theramajjhimesu evaM ceva, navaraM - kAhigataruNesucaulahuchedo / asannINa vi bArasa vikappe evaM cev|| [bhA.5227] sannIsu asannIsuM, purisa-napuMsesu eva sAhUNaM / eyAsuM ciya thIsuM, gurugo samaNINa vivriio|| cU- sanniasannINa vikappesu cauvIsA purisanapuMsesu, evaM ceva itthIsu vi, eyAsu ceva cauvIsabhedAsu ithivesadhArIsu ya napuMsagesucauvIsavikappesu esa ceva chedo evaM ceva dAyavvo, nvrN-guruokaayvvo| "samaNINa vivarIo"ttisamaNINasamaNIpakhejahApurisANaMpurisapakkhe, tAsiM purisapakkhe jahA purisANaM itthipakkhe // mU. (1060) je bhikkhU saudagaM sejaM uvAgacchai, uvAgacchaMtaM vA sAtijati // cU-saha udaeNa saudayA, upetya gacchatiupAgacchati, sAijaNA duvihA-anumoyaNA kArAvaNA ya, tisu vingk| [bhA.5228] aha saudagA u sejjA, jattha dagaMjA ya dagasamIvammi / eyAsiM patteyaM, doNhaM piparUvaNaM vocchaM / / cU-adhetyayaMnipAtaH, sAgAriya aNaMtarabhedapradarzane vA niptti| "jattha dagaM" tipANiyagharaM prapAdi, jAe vA sejjAe udagaMsamIve vppaati|jaa udagasamIvesA ciTThau tAva jattha udagaM taM tAva parUvemi ||jtth nAnAvihA udayA acchaMti ime[bhA.5229] sItode usiNode, phAsumapphAsuge ya cubhNgo| ThAyaMte lahulahugA, kosa agIyatthasuttaM tu|| cU- sItodagaM phAsurya, sItodagaM aphAsuyaM / usiNodagaM phAsayaM, usiNodagaM aphAsuyaM / paDhamabhageusiNodagasItIbhUtaMcAulodagAdivA, bitiybhNgesccittodgNcev|ttiybhNgeusinnodgN uvvattaDaMDaM, cautthabhaMge tAvodagAdi / paDhamatatiyabhaMge ThAyaMtassa maaslhuN| bitiycutthesuculhuN| evaM kassa pacchittaM? Ayario bhaNai - eyaM agIyassa pacchittaM / / phAsugassa imaM vakkhANaM[bhA.5230] sItitaraphAsu cauhA, davve saMsaTThamIsagaM khete| kAlato porisi parato, vaNNAdI pariNataM bhaave|| cU-jaM sItodagaM phAsuyaM, "iyara" tijaMca uNhodagaMphAsuyaM, taMcauvvihaM -davvao khettao kAlao bhAvao ya / davvao jaM gorasasaMsaDhe bhAyaNe chUDhaM, sItodagaM taM tena gorasena pariNAmitaM davvato phAsuyaM / khettao jaM kUvatalAgAisu ThiyaM madhuraM lavaNeNa mIsijjati lavaNaM vA madhureNa / kAlato jaM iMdhaNe chUDhe paharametteNa phAsugaM bhavati / jaM vannagaMdharasapharisavippariNayaM bhAvato jaM (taM] phAsuyaM vuttaM // "jo agIyattho bhikkhU ThAti tassa evaM pacchittaM' / ettha codago coeti[bhA.5231] natthi agIyattho vA, suttegIo va koi niddittho| jA puNa egANuNNA, sA secchA kAraNaM kiM vaa|| cU- "gIto agIto vA sutte na bhaNito / jaM puNa egassa gIyatthapakkhassa anunnaM kareha, agIyapakkhassa paDisehaM kareha, esa (ettha) tujhaMceva svecchA, na titthagarabhaNiyaM / adhavA - kiM ____
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 nizItha-chedasUtram -3-16/1060 vA kAraNaM, jaMgIyassa anunnA, agIyassa paDiseho |aayrio bhaNati[bhA.5232] etArisammi vAso, na kappatI jati vi suttaniddiTTo / avvokaDo u bhaNito, Ayario uhatI atthaM // ghU-puvvaddhaM kaMThaM / jamhA ya agIto kAraNaM akAraNaM vA jayaNaM ajayaNaM vA na yANati tena agIte pacchittaM / annaM ca sutte attho avvogaDo bhaNi tti, avisesito, taM avisiTuM atthaM Ayario"uvehati" upreksstevishessytiityrthH|jhaaegaato piMDAokulAloanegeghaDAdilave ghaDeti evaM Ayario egAo suttAo anege atthavigappe daMseti / adhavA - jahA aMdhagAre appagAsite saMtA vi ghaDAdiyA na disaMti evaM sutte atthavisesA, te ya AyariyapadIveNa jadi pagAsitA bhavaMti tadA uvalabbhaMti // kiMca[bhA.5233] jaMjaha sutte bhaNiyaM, taheva taM jati viyAraNA ntthi| kiM kAliyANuogo, diTTho diTThippahANehiM / / cU-jati suttAbhihite vicAraNA na kajati to kAliyasuttassa anuogaporisIkaraNaM kiM diTuM diTTippahANehiM ? diTThippahANA jinA gaNaharA vA / ato anuogakaraNa najjati-jahA sutte bahU attapadA, te ya AyarieNa nigaditA ti|| kiMca[bhA.5234] ussaggasuyaM kiMcI, kiMcI avavAiyaM muNeyatvaM / tadubhayuttaM kiMcI, suttassa gamA muNeyavvA / cU-kiM ciussaggasuttaM / kiM ci avavAdasuttaM / kiM ci tadubhayasuttaM / taM duvihaM, taM jahA ussaggavavAdiyaM, avavAdussaggiyaM / ete suttagamA - sUtraprakArA ityarthaH / adhavA - suttagamA dvirabhihito gamaH, taM jahA - ussaggussaggiyaM avavAdAvavAdiyaM ceti / ete vi cha suttappagArA AyarieNa bodhitA najaMti / imo vA sutte atthapaDibaMdho bhavati[bhA.5235] negesu egagahaNaM, saloma nilloma akasiNe ajiNe / vihibhinnassa ya gahaNe, avavAdussaggiyaM suttaM // dhU- imo anAnupuvIe etesiM suttANaM atyo daMsijjati- "vidhibhinnassa ya" pacchaddhaM / 'kappati niggaMdhINaM pakke tAlapalaMbe bhinne paDiggAhittae se vi ya vidhibhinne, no ceva NaM avidhibhinne,"avavAdeNa gahaNe pattejaMavidhibhinnassa paDisehaM karei, esaavavAde ussggo|| avavAdANunnAyaM kahaM puNo paDisijjhati?, ato bhaNNati[bhA.5236] ussaggaThiI suddhaM, jamhA davvaM vivajayaM lahai / Naya taM hoi viruddhaM, emeva imaM pipaasaamo|| dhU-ThANaM ThitI, ussaggassa ThiI ussaggaThiI-utsargasthAnamityarthaH / ussaggaThANesujaMceva davyaMkApatitaMcevadavvaM asaMtharaNejamhA vivajayaM lbhti| "vivajjato' vivriiytaa-asuddhmityrthH| taM asuddhaM guNakareti dheppattaM na viruddhaM bhavati / "emeva imaM pipAsAmo"tti avavAtaanunnAe avidhibhinne dosadasaNaM jato bhavati, tena puNo paDiseho kajjai - na doSa ityarthaH / / [bhA.5237] ussagge goyarammI, nisijjakappA'vavAyao tiNhaM / maMsaM dala mA aTiM, avavAussaggiyaM sattaM / /
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1060, [bhA. 5237] 153 cU-imaM ussaggasUtraM- "no kappati niggaMthANa vA niggaMthINaMvA aMtaragihaMsi Asaittae vA jAva kAussaggaMvA ThANaM ThAtittae vA" |ahvaa - goyaraggapaviTTho u, na nisIejjha ktthti| kahaM ca na pabaMdhijjA, ciTTittA na va sNje"| imaM avavAdikaM- "adhapuNa evaM jANejjA -juNNe vAhie tavassidubbale kilaMte muccheja vA pavaDejavA eva NhaM kappati aMtaragihaMsi Asaittae vA jAva ussaggaThANaM tthaatite"| (ahavA) - "tiNhamannatarAgassa, nisejjA jassa kppti| jarAe abhibhUyassa, vAhigassa tavassiNo / imaM avavAdussaggiyaM - "bahuaTThiyaM poggalaM animisaM vA bahukaMTayaM / ' evaM avavAdato giNhaMto bhaNAti- "maMsaM dala mA aTThiyaM" ti ||adhvaa[bhaa.5238] no kappati vA'bhinnaM, avavAeNaM tu kappatI bhin| kappai pakkaM bhinnaM, vihIya avavAyaussaggaM / cU-"no kappati niggaMthANa vA niggaMthINa vA AmetAlapalaMbe abhinne paDiggAhittae" eyaM ussaggiyaM / "kappati niggaMthANa vA niggaMthINa vA Ame tAlapalaMbe bhinne paDiggAhittae", eyaM avavAdiyaM / pacchaddhaM kaMThaM / pUrvoktaM imaM ussaggAvavAiyaM- "no kappati niggaMthANavA niggaMthINa vA rAto vA viyAle vA sejjAsaMthArae paDiggAhittae, // na'nnatthegeNaM puvvapaDilehieNaM sejAsaMthAraeNaM" / imaM ussaggussaggiyaM / "je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA, khAiNaM vA, sAimaM vA (1] paDhamAe porisIe paDiggAhettA pacchimaM porisiM uvAtiNAveti, uvAtiNAveMta vA sAtijati; se ya Ahacca uvAMtiNAvite siyA jo taM bhuMjati bhuMjataM vA saatijti|" imaM avavAdAvavAdiyaM / jesuavavAdo suttesu nibaddho tesuceva suttesu asthato puNo anunnA pavattati, te avavAyAvavAtiya / suttA, jato sA vitiyANunnA suttatthAnugatA iti / idAniM bitiyagAhAe puvvaddhassa imaM vakkhANaM-aNaMgesu suttatthesughettavvesu egassa atthassa gahaNaM karati, jahA jattha sutte pANAtivAtaviratiggahaNaM tattha sesA mahavvavayA atthato daTThavvA / evaM kasAyaiMdiyaAsavesu vibhANiyavvaM / ime patteyasuttA- no kappati niggaMthANaM alomAiM cammAI dhArittae vA pariharittae vA / kappati niggaMthANaM salomAiM cammAiMdhArittae vA parihittae vaa| Noppati, niggaMthINaM salomAiMcammAiMdhArittae vaaprihrittevaa| kappati niggaMthINaMalomAiM cammAiMdhArittae vA pariharittae vA / imaM sAmaNNasuttaM / no kappati niggaMthANa vA niggaMthINa vA kasiNAiM cammAiMdhArittae vA parihittae vA / kappati niggaMthANa vA niggaMthINa vA akasiNAI cammAiMdhArittae vAparihittae vaa|| kiM cAnyat[bhA.5239] katthai desaggahaNaM, katthai bhaNNaMti nirvsesaaiN| ukkama-kamajuttAI, kAraNavasato niuttaaii| [bhA.5240] desaggahaNe bIehi sUiyA, mUlamAiNo hoti| kohAti aniggahiyA, siMcaMti bhavaM niravasesaM // cU-kvacit sUtre dezagrahaNaM kare ta, jahA kappassa paDhamasuttepalaMbaggahaNAto sesavaNassaibhedA
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 nizItha - chedasUtram -3-16/1060 mUla- kaMda - khaMdha-tayA - sAha-ppasAha - patta- puppha- bIyA ya gahiyA / bIyaggahaNAto vA sesA daTThavvA / imaM niravasesaggahaNaM "koho ya mANo ya aniggahIyA, mAyA ya lobho ya vivaDDamANA / cattAri ete kasiNA kasAyA, siMcaMti mUlAI puNabbhavassa / " kvacit sUtrANi utkrameNa kRtAni kvacit krameNa jahA[bhA. 5241] satyaparinnA ukkamo, goyarapiMDesaNA kameNaM tu / piya ukkamakaraNaM, taM pa' hinavadhammamAyaTThA // cU- satthaparinna'jjhayaNe - teukkAyassa uvari vAukkAyo bhavati, so ya na tattha bhaNito, tasANuvariM bhaNito, duHzraddheyatvAt / jaMtaM ukkamakaraNaM taM ahiNavassa sehassa dhammapratipattikAraNA vAukAtigajIvatvapratipattikAraNA vA ityarthaH / "goyarapiMDesaNA kameNaM' ti tattha goyarAtime abhiggahavisesato jANiyavvA bhavaMti, taMjahA - pelA, addhapelA, gomuttiyA, payaMgavIhiyA, aMtosaMvukkA vaTTA, bAhiM saMvukkA vaTTA, gaMtupaccAgayA, ukkhittacaragA, ukkhittanikkhittacaragA / imAo satta piMDesaNAo - asaMsaTTA, saMsaTThA, uddhaDA, appalevA, uvaggahiyA, paggahiyA, ujjhiyadhammiyAya / dAyago asaMsaTTehiM hatthamattehiM deti tti asNstthtthdaaygo| saMsaTThehiM hatthamattehiM deti tti saMsaTTA / jattha uvakkhaDiyaM bhAyaNe tAto uddhariyaM chappagAdisu, esa uddhaDA / jassa dijramANassa davvassa nipphAva-caNagAdigassa levo na bhavati, sA appalevA / jaM parivesageNa parivesaNAe parassa kaDucchutAdiNA uvaggahiyaM aniyaMtivRttaM bhavati, tena ja taM paDisiddhaM taM tahukkhittaM caiva sAdhussa dei / esA uvaggahiyA / jaM asamAdigaM bhottukAmeNa kaMsAdibhAyaNe gahiyaM bhuMjAmi tti asaMsaTThita ceva sAdhU Agato taM ceva deti, esa paggahiyA / jaM asaNAdigaM gihI ujjhiukAmo sAhU ya uvati taM tassadeti, na ya taM koi anno dupadAdI abhilasati, esA ujjhiyadhammiyA // bIehi kaMdamAdI, vi sUiyA tehi savvavaNakAyo / [bhA. 5242 ] - bhomAtikA vaNeNa tu, sabhedamArovaNA bhaNitA // cU-kamhivi sutte bIggahaNaM kataM, tena bIyaggahaNeNa mUlakaMdAdiyA sUitA, tehiM savvoparittAnaMto sabhedo vaNassaikAo sUtito, tena vaNassatiNA bhomAdiyA paMca kAyA sUtitA, evaM saprabhedA ArovaNA sui sutte bhANiyavvA // kiMca [bhA. 5243] jattha tu desaggahaNaM, tattha u sesANi sUiyavaseNaM / akAraM, anuogadharA pabhAsaMti // cU- puvvaddhaM gatArthaM / kamhivi sutte anuogadharA adhigataM atthaM mottUNaM suttAnupAyippasaMgAgayamatthaM tAva bhaNati / evaM vicittA suttA, vicitto ya suttattho, na najjati jAva sUriNA na pAgaDio || [ bhA. 5244 ] ussaggeNaM bhaNitANi jANi avavAyao ya jANi bhave / kAraNajAeNa munI ! savvANi vi jANiyavvANi / / cU- ussaggema bhaNitANi jANi suttANi avavAdeNa ya jANi suttANi bhaNitANi,
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUla-1060, [bhA. 5243] 155 "kAraNajAtena muNi" tti paDisiddhassa AyaraNaheU kAraNaM, "jAyaM"ti uppanna, "muni" tti AmaMtaNe, savvANi vijANiyavvANIti / kaha?, ucyate-avavAyasuttesussaggo atthato bhaNito avavAdakAraNe suttanibaMdho, ussaggasuttassa ussaggasutte nibaMdho, atthato kAraNajAte anuNNA ato savvasuttesu ussaggo avavAdo yadiTTho / ato bhaNNati- "kAraNajAtena munI ! savvANi vi jANiyavvANi "sUtrANItyarthaH / te ya ussagga'vavAdA guruNA bodhitA najaMti / te ya jANiUNa appappaNo ThANe samAyarati / ajANie puNa te kahaM smaayrNti?,||avvaadtttthaanne patte[bhA.5245] ussaggeNa nisiddhANi jAni davvANi saMthare muNiNo / kAraNajAe jAte, savvAni vitAni kappaMti / / cU-jAnisaMtharamANassa ussaggeNadavvANinisiddhANitAnicevadavvANiavavAyakAraNajAte, "jAya" saddo prakAravAcI bitio "jAya" saddo uppannavAcI, anyatame kAraNaprakAre utpanne ityarthaH / jAni ussagge paDisiddhANi uppanne kAraNe savvAni vitAni kappaMti na doso|| codagAha[bhA. 5246] jaMpuvvaM paDisiddhaM, jati taM tasseva kappatI bhujo| evaM hoya'navatthA, na ya titthaM neva saJcaM tu|| cU- suttatthassa aNavatthA bhavati, caraNakaramassa vA aNavatthao ya titthaM na bhavati, paDisiddhamaNujANaMtassa savvaM na bhavati / / [bhA.5247] ummattavAyasarisaM, khudaMsaNaM na vi ya kappa'kappaM tu| aha te evaM siddhI, na hojja siddhI u kassevaM / / ghU. "puvvAvaraviruddhaM suttaM pAvai ummattavacanavat", "imaM kappaM, imaM akapaM" eyaM annahA pAvati jato akappaM pi kappaM bhavati / jai evaM tujhaM abhippeyatthasiddhI bhavati to caragAdiyANa vi appappaNo abhippeyatthasiddhI bhaveja // AcArya Aha-sugehi ettha nicchiya'tthaM[bhA.5248] na vi kiM ci anunnAyaM, paDisiddhaM vA vi jinavaridehiM / esA tesiM ANA, kajje sacceNa hoyavvaM // dhU-nikkAraNe akappaNijjaM na kiM ci anunnAyaM, avavAyakAraNe uppanne akappaNijjaM na kiM cipaDisiddha, nichayavavahArato esatitthakarANA, "kajje sacceNabhaviyavvaM" kajaMtiavavAdakAraNaM, tena jati akappaM paDisevati tahAvi sacco bhavati, sacco tti sNjmo||ahvaa[bhaa.5249] kajaM nANAdIyaM, ussaggavavAyao bhave saccaM / taMtaha samAyaraMto, taM saphalaM hoi savvaM pi|| cU- kajaM ti nANa-dasaNa-caraNA / te jahA jahA ussappaMti tahA tahA samAyaraMtassa saMjamo bhavati syAt / kathaM saMjamo bhavati[bhA.5250] dosA jena niraMbhaMti, jena khijaMti puvvakammAiM / so so mokkhovAo, rogAvatthAsu samaNaM v|| cU-ussaggeussaggaM, avavAde avavAdaMkareMtassa rAgAdiyAdosA niraMbhaMti, puvvovaciyakammA yakhijaMti, evaM jojo sAdhussa dosanirodhakammakhavaNo kiriyAjogo soso savvo mokkhovaato|
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 nizItha-chedasUtram -3-16/1060 imo diTThato - "rogAvatthAsu samaNaM va", rogAvatthA rogaprakArA, tesiM rogANaM prazamanaM apatthaM paDisijjhati, jenaya prazamaMtitaMtassa dijjati |adhvaa - kassa tirogissa niseho kajjati, kassa vipuNo tameva anunnnnvti|evN kammarogakhavaNevisamatthassa akappapaDiseho kjjti|asNthrss puNa tameva anunnavati / he codaka ! jaMtaM tujhe bhaNiyaM-sutte agIto gIto vA natthi koi bhaNito taM, eyaM sutte gIyAdIyA pavayaNAto vinneyA / / [bhA.5251] aggItassa na kappati, tivihaM jayaNaM tu so na jANAti / anunnavaNAi jayaNaM, sapakkha-parapakkhajayaNaM ca // ghU-codako bhaNati- "agIyassa kiM kAraNaM na kappati ? Ayario bhaNai - "tividhaM jayaNaM" tijena sona yANai / puNo codago bhaNati - "kayarA sA tividhA jayaNA"? Ayario bhaNai-anunnAvaNajayaNAsapakkhajayaNA prpkkhjynnaay|codko bhaNati- "suttepaDhieagIto kahaM jayaNaM na jANati?" Ayario bhaNati- he codaka ! AyarisahAyA savvAgamA bhavaMti jena paDhijati // [bhA.5252] niuNo khalu suttattho, na hu sakko apaDibohito naauN| te suNaha tattha dosA, je tesiM tahiM vasaMtANaM // ghU-miuNo tti suhumo suttattho, soya AyarieNapaDibohitoNajjati, annaha na naGgati, je agIyatthANaM tahiM vasaMtANaM dosA te bhaNNamANe sunnsu|| [bhA.5253] aggIyA khalu sAhU, navaraM dosA guNe ajANaMtA / ramaNijjabhikkha gAme, ThAyaMtI udgsaalaae| ghU-agIyasAdhU sAdhukiriyAe juttA navaraM - sadosaNiddosa-vasahianunnavaNe dosaguNe na yANaMti, ajayaNAe anunnavaNe dosA, jayanAmuNNavaNAe ya guNA / sadosAe ya kAraNe ThiyA jayaNaM kAuMna jANaMti je ya tattha dosA uppajjaMti // "ramaNijja' pacchaddhaM asya vyAkhyA[bhA.5254] ramaNijjabhikkha gAmo, ThAyAmo iheva vasahi jhoseh| udagadharANuNNavaNA, jati rakkhaha demi to bhNte|| ghU-agIyasthagaccho dUijjato egattha gAme bAhiM Thito, bhikkhA hiMDiyA pabhUtA iTThA yaladdhA, tAhe bhaNaMti - "esa ramaNijjo gAmo, bhikkhA ya atthi, attheva mAsakappavihAreNa'cchihAmo, vasahiM jhoseha dhammakahi" tti / tehiM udagasAlA diTThA, taM anunnavettA udagagharasAmiNA bhaNitA"jati udagaM gharaM vA rakkhissaha to bhe demi" tti| kiM ca te gihatthA bhaNaMti[bhA.5255] vasahIrakkhaNavaggA, kammaM na karemo neva pavasAmo / niciMtA hoha tumaM, amhe rattiM pijaggAmo / / cU- "udayagharAdirakhavAvaDA amhe kisimAdI kammaM pi na karemo, na ya AmaMtaNAdisu gaamNtrNpipvesaamo"|taahe agIyatthA bhaNaMti-"nicciMtohohi tumaM, amhe rattiM pijggissaamo"|| imA vi anunnavaNe avidhI ceva[bhA.5256] jotisa nimittamAdI, chaMdaM gaNiyaM ca amha saahitthaa| akkharamAdi va DiMbhe, gAhessaha ajataNA suNaNe / /
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1060, [bhA. 5256] 157 cU-jati anunnavijaMte vasahisAmI bhaNati - "jati joisaM nimittaM chaMdaM gaNiyaM vA amhaM kahessaha, "DiMbha"tti DiMbharuvaM taM akkhare gAhissaha, AdisaddAto annaM vA kiM ci pAvasuttaM vAgaraNAdi / " etya sAdhU jati paDisuneti - "kahessAmo sikkhAvessAmo vA" to aNunnavaNe ajayaNA kayA bhavati ||ajynnaa'nnunnvnnaae ThiyANaM ime dosA[bhA.5257] anunnavaNa ajayaNAe, pautthasAgArie ghare ceva / tesi pi yacIyattaM, sAgAriyavajjiyaM jAtaM // [bhA.5258] tesu Thitesu pauttho, acchaMto vA vi na vahatI tattiM / jai viya pavisitukAmo, taha vi ya na caeti atigNtu|| cU-"tesu' tti - agIyatthesu jayaNANunnavaNAe ThiyANaM "udagAdigharaM saMjatA rakkhaMti" tti sAgArigo nicciMto pavasai, ghare vA acchaMto udagAdibhAyaNANaM vAvAraM na vahati, "tesiM pi" -saMjayANaM "ciyattaM" -jaM amhaM tena sAgAriNo nAgacchaMti / ahavA-je saMjatA udagarasakouA tesiM ciyattaM, adhavA - so pavisiukAmo taha vina sakkei tattha pvisiuN|| kena kAraNeNa? ato bhaNNati[bhA.5259] saMthAraehi ya tahiM, samaMtato AtikiNNa vitikiNaM / sAgArio na iMtI, dose ya tahiM na jaannaati|| cU-atikiNaM AkIrNaM parivADIe, vitikiNNaM viprakIrNaM anAnupubbIe, aDDaviyaDDa tti vuttaM bhavati, etena kAraNeNa so sejjAtarona pvisti| tesu udagabhAyaNesuje sevaNAdidosA tena yANaMti // anunnavaNa tti gatA / idAni sapakkhe jayaNA[bhA.5260] te tattha sanniviTThA, gahitA saMthAragA jhicchaae| nAnAdesI sAhU, kassati ciMtA smuppnnaa|| ghU- "sanniviTTha' tti ThitA 'jahiccha'tti jahA icchaMti, no gaNAvaccheieNa dinnA ahaaraatinniyaae| tattha kassa ti sAdhussa imA ciMtA uppannA[bhA.5261] anubhUtA udagarasA, navaraM mottUnimesi udgaannN| kAhAmi kouhallaM, paasuttesuNsmaarddho|| cU-"keriso udagaraso"tti kotuaM,taMkouAnukUlaM kAhAmottiso suttesusAdhUsusamAraddho pAuM / ime udage[bhA.5262] dhArodae mahAsalilajale saMbhArite ca davvehiM / taNhAiyassa va satI, diyA va rAo va uppajjhe // cU-dhArodagaM jahA sattadhArAdisu, mahAsalilodagaM gaMgAsiMdhumAdIhi davvehiM vA saMbhAriyaM, kapUrAdipANiyavAseNa vAsiyaM, evamAdiudagesu taNhaiyassa abhilAso bhavati, puvvAnubhUtena vA satI saMbharaNA bhavati, ananubhUtena vA koueNaM satI bhavati ||taahe satIe uppannAe appaNo hiyayapaJcakkhaM bhaNNati[bhA.5263] iharA kahAsu suNimo, imaM khutaM vimalasItalaM toyaM / vigatassa vi natthi raso, iti sevati dhAratoyAdI //
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 nizItha-chedasUtram -3-16/1060 cU- "ihare"tti-apaccakkhaM sutimettovaladdhaM, "imaM" ti paJcakkhaM, jaMpiamhe uNhodagAda vigatajIvaMpivAmo tassa visatthovahayassaannahAbhUtassa raso natthi, iti evaM ciMteuMdhArodagAdi sevai // tammi paDisevite ime dosA[bhA.5264] vigayammi kouhalle, chaTThavayavirAdhanaM ti paDigamaNaM / vedhANasa odhANe, gilANa-seheNa vA dittttho|| cU-tammi udage Asevie vigate udagarasakoue chaTheM rAtIbhoyaNavirati vayaM bhaggaM, tammi bhagge sesavayANa vibhaMgo,tAhe "bhaggavvato mi" ttisa gihe paDigamaNaM kareja, vehAnasaMvA karejja, vihArAo vA ohANa karejja, gilANeNa seheNa vA abhiNavadhamameNa diTTho taM pddisevNto| tAhe gilANo imaM kujA[bhA.5265] taNhAtio gilANo, taM dissa pieja jA viraadhnyaa| emeva sehamAdI, piyaMti appaccao vA siM / / cU-taM daTuM pivaMtaM gilANo vitisito piveja, atisito vA koueNa pivejjA / tena pIeNa apattheNa jA anAgADhAdivirAdhanA tannipphannaM pacchittaM tassa sAdhussa bhavati / aha uddAti to carimaM / evaM seheNa vi diDe seho vi pivejA, sehassa vA apaccao bhaveja, jaheyaM mosaMtaha'nnaM pi|| ahavA[bhA.5266] uDDAhaM ca karejA, vipparinAmo va hoja sehss| gehaMtena va tenaM, khaMDita bhinne va viddhe vA / / cU- so vA seho annamannassa akkhaMto uDDAhaM karejjA / ahavA - seho ayANaMto bhaNeja - "esa teno Aharei" tti uDDAhaM karejjA, taM vA daTuM seho vipariNameja, vipariNato sammattaM caraNaM liMgaM vA chaDDena / agilANasAdhuNA gilANeNa vA seheNa vA etesiM annatareNa udagaM geNhatena taM udagabhAyaNaM khaMDiyaM bhinnaM vA veho se vA kto||adhvaa[bhaa.5267] pheDitamuddA tenaM, kajje sAgAriyassa atigamanaM / keNa imaM tenehiM, taNANaM Agamo ktto|| cU-muddiyassa vA muddA pheDiyA, appaNo ya kajjeNa sAgArito "aigato"tti paviTTho tena diTuM / diDhe bhaNAti-keNa imaM khaMDiyaM? bhinnaM vA? sAhU bhaNaMti-tenehiM / tAhe sAgArito bhaNai"tenANaM Agamo kahaM jAto? jo amhehiM na nAto" / / tAhe sAgArigeNa citteNa avadhAritaM"etehiM ceva udagaM pItaM bhAyaNaM vA khaMDiyaM bhinnaM vaa|" tattha so bheddo haveja paMto vA / bhaddo imaM bhaNejA[bhA.5268] iharaha vi tAva amhaM, bhikkhaM ca baliM ca geNhaha na kiMci / eNhi khu tArio mi, gemhaha chaMdeNa jen'ttttho|| cU-eyaMudagaggahaNaM mottuM "iharaha vi"tticaragAdisAmaNNaMbhikkhaggahaNakAlejaMkuTuMbappagataM tato bhikkhaM amhaM ghare na hiMDaha, jaMvA devatANaM valIkayaM tato uvvariyaM pina geNhaha, iNhi puNa udagaggahaNena anuggaho kato, saMsArAto ya tAritA / ettha jena bhe annena vi aTTho taM pi tubbhe chaMdeNa appaNo icchAe pajjattiyaM geNhaha / imaM bhaddapaMtesu pacchittaM
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1060, [bhA. 5269] [bhA.5269] lahugA anuggahammI, appattiya dhammakaMcuge gurugaa| kaDuga pharusaMbhaNaMte, chammAso karabhare cheo|| dhU-jati bhaddago "anuggaha" ti bhaNeja to caulahuM / paMto appattiyaM karejjA / apattio vA imaM bhaNejja - "ete dhammakaMcugapaviThThA egalessA logaM musaMti", ettha se cauguruM / kugavayaNaM pharusavayaNaM vA bhaNaMti chggurugaa| rAyakarabharehi bhaggANaM samaNakaro voDhavvo tti bhaNaMte chedo bhvti|| [bhA.5270] mUlaM saejjhaesuM, aNavaThThappo tie caukkesu / racchA mahApahesuya, pAvati pAraMciyaM ThANaM // dhU-saijjhA samosiyagA, tehiM udagaMteNiyaM ti ettha mUlaM, tige caukke vApasarite 'tenagA vA ete' aNavaTTho, mahApahesusesaratthAsu yateniyaMtiya sue pAraMciyaM / "kaTugapharusaM" pacchaddhassa ime vakkhANaM[bhA.5271] coro tti kaDu duvvoDio tti pharusaMhato si pavvAvI / samaNakaro voDhavvo, jAte me karabharahatANaM / / ghU- kaMThA / sapakkhajhayaNA esA gtaa| parapakkhajayaNA imA[bhA.5272] parapakkhammi yajayaNA, dAre pihitammi caulahU hoti / pihiNe vi hoMti lahugA, jaMte tasapANaghAto y|| cU-manuyagoNAdIasaMjatosamboparapakkhobhANiyabvo, AvattaNapeDhiyAejIvavavarovaNabhayA jatidAraMna pihaMtitocaulahuM / aha pihetitahAviAvattaNapeDhiyAjaMtesaMcArayalUyA uddehigamAdINa ya tasANaM ghAto bhavati, ettha vi caulahuM tasanipphaNNaM ca ||apihite ime dosA[bhA.5273] goNe ya sANamAdI, vAraNe lahugA yajaM ca ahikaraNaM / kharae yatenae yA, gurugA ya padosato jaM ca // cU-duvAre apihite goNAdI pavisejjA, te jati vAreti to caulahuM / so ya vArito vaccaMto adhikaraNaM jena haritAdi malehiti, tannipphaNNaM aMtarAyaM ca se kayaM / ahavA - "kharae"tti tasseva saMtio dAso dAsI vA tenagA vA pavisejA, te jati vAreti to caugurugA, te vAriyA samANA paduTTA jaM chobhaga-paritAvaNAdi kAhiti tannipphaNNaM paavti|| [bhA.5274] tesi avAraNe lahugA, gose sAgAriyassa siTTammi / lahugA yajaM ca jatto, asiDhe saMkApadaM jaMca / / cU- goNa sANa-khara-khariya-tenagA ya jati na vAreti to patteyaM / te ya avAritA udagaM piejjA, harejjAvA, bhAyaNAdi vA viNAsejjA / gose tti paccUse jai sAgAriyassa sAheti "amugeNa amugIe vA amugeNa vA teneNa rAo udagaMpItaM" ticaulahugA / kahite so ruTTho duvakkhariyAdINa jaMparitAvaNAdi kAhIti, "jato"tti baMdhaNaghAyaNa visesA, to tannipphaNNaM savvaM pAvai / aha nakarhiti toviculhugaa| sAdhUya naTTe saMkejA, saMkAe caulahuM / nissaMkite cuguruN|anugghaadi vA bhaddapaMtadosA haveja, "jaMca" paduTTo nicchubhaNAdi kareja // ____ goNAdiyANa savvesiM vAraNe ime dosA
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 nizItha-chedasUtram -3-16/1060 [bhA.5275] tiriyanivAraNa abhihaNaNa mAraNaM jIvaghAto naaste| khariyA chobha visA'gaNi, kharae pNtaavnnaadiiyaa| cU-savve vi goNAdI tiriyA nivArijaMtA siMgAdiNA AhaNeja, tattha paritAvaNAdi jAva maraNaM bhave, so vA nivArito jIvaghAtaM kareMto vaccejjA / khariyA ya nivAritA chobhagaM dejja - "esa mesamaNopattheti", visagarAdi vA deja, vasahiMvA aganiNA jhAmeja kharagovi paTThopaMtAvaNAdi karejja, bhAyaNANi vA vinAsejja, sejjAtaraM vA paMtAvejja / / tenagA imehiM kAraNehiM udagaM harejjA[bhA.5276] Asanno ya chanUsavo, kajjaM pi ya tAriseNa udenn| tenANa ya AgamaNaM, acchaha tuNhikkagA tena // ghU-Asanna chaNe Usave vA, chaNo jattha visiTuM bhattapAnaM uvasAhijjati, Usavo jatthataMca uvasAdhijjati, janoyaalaMkiya vibhuusitoujjaannaadisumittaadijnnprivuddokhjjaadinnaauvllti| tammi chaNe Usave vA tAriseNa udageNa avassaM kajjaM / tammi ya appaNo gihe avijamANe udagatenaNaTTAe AgatA tenA / tAhe agItA bhaNaMti - "tenA AgatA, acchaha bhaMte ! tuNhikkA, nakApati kahetuMayaM teno, ayaM uvcre'tti|adhvaa -tenA AgatA saMjatehiM ditttthaa| te tenagA bhaNaMti - "tuNhikkA acchaha, mA bhe uddavissAmo' // [bhA.5277] ucchavachaNesu saMbhAritaM dagaM ti sitarogitahA vaa| dohala-kutUhaleNa va, haraMti pddiseviyaadiiyaa|| ghU- tesu chanUsavesu tisiyA pIyaNaTThAe udagaM vAsavAsiyaM kappUrapADalAvAsiyaM vA caupaMcamUlasaMbhArakayaM vA rogiyassaTThAe avaharaMti, gumviNIevADohalaDhAe, kougeNa vA keriso eyassa sAo ? tti, paDisevitA anne vA avhrNti|| [bhA.5278] gahitaM ca tehi udagaM, ghettUNa gatA jato si gaMtavvaM / sAgArito u bhaNatI, sauNo vi ya rakkhatI neDDu // cU- tenagA ghettuM udagaM gatA jattha gaMtavvaM / appaNo ya kajjeNa sAgArio pabhAe aagto| muddAbhedaM dardu bhaNAti- "ajjo! sauNo vi, "nehuM" ti gihaM, so vi tAva appaNo gihaM rakkhati, tubbhehiM imaM na rkkhiyN"|| [bhA.5279] dagabhANUNe daTuM, sajalaM va hitaM dagaca prisdditN| keNa hiyaM ? tenehiM, asiha bhaddetara ime tuu|| cU-ahavA - jaleNa bhariyaM bhAyaNaM dagaM ca parisaDiyaM / tattha daTuM sAgArigo pucchati - kenhiyN|saahuubhnnNti-tenehiti|ttyjtitengNvnnruuvenn kaheMtitobaMdhaNAdiyA dosA, "asihitti akahite bhaddadosA "itare" tti paMtadosA ya ime // [bhA.5280] lahugA anuggahammI, appattiyadhammakaMcuge gurugaa| kaDuga-pharusaMbhaNaMte, chammAso karabhare cheo / / [bhA.5281] mUlaM saejjhaesuM, aNavaThThappo tie caukkesu / raccha-mahApahesuya, pAvati pAraMciyaM tthaannN|| [bhA.5282] egamanege chedo, diya rAto vinaas-grhmaadiiyaa| jaM pAvihiti vihaniggatAdi vasahiM albhmaannaa||
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1060, [bhA. 5282] pUrvavat / egassa sAdhussa anegANa vA vocchedaM karejjA / ahavA-taddavvassa anegANa vA / jati divase nicchubhejjA rAto vA / annaM vA vasahi alabhaMtA tena sAviyAdiehiM vinAsaMpavijaMti, logeNa vA garahijaMti / ete tenagatti / tato ya nicchUDhA vihaM paDivannA jasIuNharavuppi vA-sa parisahamAdi tena sAvayAdIhiM vA vasahiM alabhaMtA jaM pAti taniSphaNaM pAti athavA-tassa doseNaannaviha-niggatAdiyA vasahi alabhaMtAjaMpAvihiti tanniSphaNa pAvati / evaMakahijjate tene dosaa| adha tenaM kahejjaM-jaM te tenagANa kAhiMti tenagA vA / tassa sAdhussa vA jaM kAhiti / ete agIyatthassa dosaa| idAni giyatthassa vidhI bhaNNai[bhA.5283] gIyatthassa vi evaM, nikkAraNa kAraNe ajtnnaae| kAraNe kaDajogissa u, kappati vi tivihAe jynnaae| cU-gIyatyo vijo nikkAraNe udagasAlAe ThAti, kAraNe vAThitojayaNaMna kreti| kaDajogI gIyattho / tividhA jayaNA -anunnavaNajayaNA sapakkhajayaNA parapakkhajayaNA y|| [bhA.5284] nikkAraNammi dosA, paDibaMdhe kAraNammi nidosaa| teceva ajayaNAe, puNo vi so pAvatI dose|| dhU-jai nikkAraNe udagapaDibaddhAe vasahIe ThAti to te ceva puvabhaNitA dosA bhavaMti / kAraNe puNa te ceva dose pAvatije ajayaNahitANaM // kiM puNataM kAraNaM?, imaM[bhA.5285] addhANaniggayAdI, tikkhutto maggiUNa astiie| gIyatthAjayaNAe, vasaMti to udgsaalaae|| ghU-visuddhavasahIe asati sesaM kaMThaM // tattha ya anunnavaNAe jati vasahisAmI bhaNeja - "jati amhaM kiM ci jotisAti kahessaha to me vasahiM demo|" tattha sAdhUhiM vattavvaM[bhA.5286]na vi jotisaM na gaNiyaM, naca'kkhare na viya kiM ci rkkhaamo| appassagA asuNagA, bhAyaNakhaMbhovamA vsimo|| dhU-jotisAti nasikkhavemo, navA jAnAmottivattavvaM, jahA bhAyaNakhaMbha-kuDDAdiyA tujhaM sutthadutthesuvAvAraM na vahaMti evaM amhe visAmo |jti te kiMci kajjavivattiM pecchAmotaMpecchaMtA vi apassagA iha acchAmo / jai vA koi bhaNejA - imaM sejAtarassa kahejaha, asuNaMtaM vA suNAveha, tattha vi amhe asunngaa|| [bhA.5287] nikAraNammi evaM, kAraNadulabhe bhaNaMtimaM vsbhaa| amhe Thiyallaga ciya, ahApavattaM vahaha tubme // ghU- ussaggeNaM evaM ThAyati / asivomAdidubmikkhakAraNesu annato agacchaMtA tatya ya suddhavasahIdullabhA tAheudagasAlAeThAyaMtAimabhaNaMtisAdhAraNavayaNaMvasabhA "amhetA ThiyacittA, tumhe puNa jaMahApavattaM vAvAravahaNaM divasadevasiyaM taM vaheha ceva // gayA anunnavaNajayaNA |imaa sapakkhajayaNA[mA.5288] AmaMti abbhuvagae, bhikkha-viyArAdi niggaya miesuN| bhaNati gurU sAgariyaM, ktthudgNjaannnntttthaae|| 1711 Jailleuucation International
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 nizItha-chedasUtram -3-16/1060 dhU-sAgArigeNaabbhuvagayaM-"niruvagArI houM acchaha tti, ahApavattaM vAvAraMvahissAmo" tti, tAhe tattha ThiyA, iharAna tthaayNti|ttth ThiyANaMimA vihI-jAhe savve migA bhakhAdiniggatA bhavaMti tAhe gurU udagajANaNaTThA annAvadeseNa sAgAriyassa purto|| imaM bhaNati[bhA.5289] caumUla paMcamUlA, tAlodAnaM ca tAvatoyANaM / diTThabhae sanniciyA, annAdese kuttuNbiinnN|| dhU-cauhi paMcahiM vA annatamehiM surahimUlehiM pANaTThA saMbhArakaDaMtAlodaMtosalIe, tAvodagaM raaygihe|| [bhA.5290] evaM ca bhaNitamettammi kAraNe so bhaNAti aayrie| asthi mamaM sanniciyA, pecchaha nAnAvihe ude|| . dhU- jAhe evaM bhaNito guruNA tAhe kamapatte kahaNakAraNe sejAtaro pacchadreNa bhaNati - "patthabhoyaNe tAvodagaM, etya tAlodagaM", evaM tena savve khitaa||te ya gurugA[bhA.5291] uvalakkhiyA ya udagA, saMthArANaM jahAvihI ghnnN| jo jassa upAoggo, so tassa tahaM tu daayvvo|| ghU-tAhe saMthAragANaM ahArAiNiyAe vihigahaNe patte vitaMsAmAyAriM bhettuMguravo appattiyaM tattha kareMti, jo jassa jammi ThANe jogo saMthArago tassa tahiM ThANaM deti / tatthimo vihI[bhA.5292] nikkhama-pavesavajaNa, dUreya abhAvitA u udgss| udayaMtena pariNatA, cilimiNi rAiMdiya asuNNaM // cU-sAgAriyassaudagAdigahaNaTThA pavisamANassa nikkhmnn-pvesovjjeyvvo|udgmaaynnaann yaabhAviyAagIyAatiparinAmagA gaMdadhammAya dUrato tthvijNti|je puNadhammasaddhiyAthiracittA te udagamAyaNANa ThANe ya aMtare kaDago cilimilI vA dijjti|giiysthprinaamgehiN yadiyArAto ya asunnaM kjjti|| [bhA.5293] te tattha sanniviTThA, gahitA saMthAragA vidhIpuvvaM / jAgaramANa vasaMtI, spkkhjynnaaegiiytthaa|| dhU-jahA tattha doso na bhavati tahA saMthAragA ghettavvA, eseva tatta vidhI / sapakkhaM rakkhaMtA tattha gIyatthA sadA sajAgarA suvaMti ||adhvaa[bhaa.5294] ThANaM vA ThAyaMtI, Niseja ahavA sajAgare suvati / bahuso abhiddavaMte, vayaNamiNaM vAyaNaM demi // dhU-jo vA daDhasaMghayaNo atyaciMtago so ThANaM ThAti, nisanno vA jhAyamANo citttthi|adhvaa -gIyattha kRtakena savvesiMpurato bhaNati-"saMdisaha bhaMte! savvarAiyaM ussagaM kressaami|" pacchA suttesu suvati, annadinaM anno saMdisAveti / evaM rakkhaMti / vasabhA vA sajAgarA suvaMti, jati tatya dagAbhilAsI dagabhAyaNaMtenaAgacchati tattha tahAguravo vasabhAvA saMjIhAraM kareMti, jahAso pddiniiytttti|adhso puNopuNoabhiddavati tAhe gurU sAmaNNato vayaNaMbhaNAti-"uTeha bhaMte! vAyaNaM demi|" taMvA bhaNAi "ajjo! vAyaNaM vA te demi"|| [bhA.5295] phiDitaM ca dagaThiMvA, jataNA vAreti na tu phuDaM beti| mAtaM socchiti anno, nitthakko'kaja gamaNaM vaa|| sa
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM - 1060, [bhA. 5295] 163 dhU- phuDaM rukkhaM na bhaNati, mA taM anno sAuM annesiM kahessati / pacchA savvehiM nAte guruNA vA phuDaM bhaNite nitthakko nillajjo bhavati / pacchA nillajjIbhUto akajaM pi kareti, nAto mi tti lajjito vA paDigamaNAdINi karejjA / "jayaNAe vAreti "tti asya vyAkhyAdAraM na hoti etto, niddAmattANi puccha acchINi / bhaNa jaM ca saMkitaM te, geNhaha verattiyaM bhaMte ! // [bhA. 5296 ] cU-kaThA sapakkhajayaNA gatA / imA parapakkhajayaNA[bhA. 5297] parapakkhammi vi dAraM, ThayaMti jayaNAe do vi vAreMti / tahavi ya aThAyamANe, uveha puTThA va sAhaMti // dhU- parapakkhesu dAraM Thayati imAe jayaNAe - [bhA. 5298 ] pehapamajjaNasamiyaM, uvaogaM kAuM dAre ghaTTeti / tiriya nara donni ete, khara- khari tthi - puM nisiTThitare / / dhU- cakkhuNA pehiuM rayoharaNeNa majjUMti, acakkhuvisae vA uvaogaM kAuM / adhavA - sacakkhuvisa vi uvaogakaraNaM na virujjhati / evaM ca rANiyaM jahA jIvavirAdhanA na bhavati ta jayaNAe dAraM ThayaMti / ahavA - "jayaNAe do vi vAreti" tiriyA narA yaete donni / ahavA - donni - dAso dAsI ya, ahavA - donni - itthI puriso ya / ahavA - donni "nisiTThitara " tti jesiM paveso'NunnAto te nisiTThA, nANunnAto paveso jesiMte itara tti / ahavA - akkaMtiyatenA nisaTThA itare anisaTThA, uvari vakkhANijjamANA, jynnaae| tahA ya aTThAyamANesu "uveha" tti tuNDikko acchati / sAgAriNA vA puTTho- "kenudagaM nIyaM ?" ti tAhe sArheti "amugeNa amugIe vA" // [ bhA. 5299 ] geNhaMtesu ya dosu vi, vayaNamiNaM tattha veMti gIyatthA / bahugaM ca nesi udagaM, kiM pagayaM hohitI kallaM // cU- itthipurisAdisu dosu vi geNhaMtesu gurumAdI gIyatthA imaM vayaNaM (bhaNaMti) pacchaddhaM kaMThaM / / tenagesu imA vihI [ bhA. 5300 ] nIsasu uvehaM, sattheNaM tAsitA tu tusinIyA / bahuso ya bhaNati mahilaM, jaha taM vayaNaM suNati anno // cU-tenA duvidhA- nisaTTatenA anisaTThatenA y| nisaTThA akkaMtiyA balA avaharaMti jahA pabhavo / tesu Agatesu uvehaM karei, tuhikko acchai / ahavA - kaggAdiNA sattheNa tAsitA - tuNDikkA acchaha mA bhe mAresaM / aha mahilA udagaM neti tattha imaM vayaNaM - "bahuso ya pacchaddhaM" // asya vyAkhyA [bhA. 5301] sAhUNaM vasahIe, rattiM mahilA na kappatI eMtI / bahugaM ca nesi udagaM, kiM pAhuNagA viyAle ya // tenesu nisaTThesuM puvvA 'vararattimalliyaMtesu / tenudayarakkhaNaTThA, vayaNamimaM veMti gIyatthA // [bhA. 5302] cU- "tene" tti udagaM je teneti, tesiM rakkhaNaTThA gIyatthA uccasaddeNa imaM bhaNati //
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 nizItha-chedasUtram -3-16/1060 [bhA.5303] jAgaraha narA ! niccaM, jAgaramANassa vaDDatI buddhI / jo suvati na so suhito, jo jaggati so sayA suhito|| [bhA.5304] suvati suvaMtassa suyaM, saMkiyakhaliyaM bhave pamattassa / jAgaramANassa suyaM, thirapariciyappamattassa // cU- "suvati"tti nazyatItyarthaH / ahavA - nidrApramattasya suttatthA saMkitA bhavaMti khalaMti vA, no daradarassa AgacchaMti, saMbharaNeNaAgacchaMti, nAgacchaMti vetyarthaH / vigahAdIhiMvA pamattassa suyaM athiraM bhvti|| [bhA.5305] suvai ya ajagarabhUto,suyaM pi se nAsatI amayabhUyaM / hohiti goNabbhUyo,suyaM pinaDhe amybhuuye|| cU-ayagarassa kila mahaMtI niddA bhavati, jena jahA nicciMto suvai / kiM cAnyat[bhA.5306] jAgaritA dhammIma, AdhammINaM ca suttagA seyaa| vacchAhivabhagiNIe, akahiMsu jino jyNtiie|| dhU-vacchajaNavae kosaMbI nagarI, tassa ahivo saMtANito rAyA, tassa bhaginI jyNtii| tIe bhagavaM vaddhamANo pucchio / dhammiyANaM kiM suttayA, seyA? jAgariyA seyA? bhagavayAvAgariyaM"dhammiyANaMjAgariyA seyA, no suttyaa|adhmmiyaannNsuttyaa seyA, nojaagriyaa|" "akahiMsu" tti atIte evaM kahiyavAn / / kiM cAnyat[bhA.5307] nAlasseNa samaM sokkhaM, na vijjA saha niddyaa| na veraggaM mamatteNaM, nAraMbheNa dayAluyA / / [bhA.5308] tAsetUNa avahite, aveiehi va gose sAheti / jANate vi ya tenaM, sAhati na vnnnn-ruuvehi| ghU-akkaMtiyatenehiM sattheNaM tAseuM, anakkaMtiehiM vA aveiehiM ya, evaM annayarappagAreNa harite, "gosi" ti paccUse sejAtarassa kaheMti, jati vi te nAmagoeNaM jANaMti tahAvi taM na kaheMti, akahijaMte vA jati paJcaMgirA bhavati to kaheMti // "sa udaga"tti sejA gatA / idAniM udagasamIve sA bhaNNai[bhA.5309] iti saudagA tu esA, udagasamIvammi tinnime bhedA / ekeka ciTThaNAdI, AhAruccAra-jhANAdI // dhU-jAsA udagasamIvetassa tinni bhedA, tesu tisubhedesu ekkakke ciTThaNAdiyA kiriyavisesA karejja / / te ya ime tinni bhedA[bhA.5310] dagatIraciTThaNAdI, jUvaga AtAvaNA ya bodhavvA / lahugo lahugA lahugA, tattha viANAdiNo dosaa|| dhU-ciTThaNAdiyA dasa vipadA ekkaM padaM |juuvrgti bitiyaM / AyAvaNaM ti tatiyaM / ciTThaNAdi dasa viudagasamIvaM kareMtassa patteyaM mAsalahuM / jUvage vasahiM gennhtingk| aatvetingk| jUvagaMvA saMkameNa gcchti| tisu vi ThANesu patteyaM ANAdiyA dosA bhavaMti // dagatIraMdagAsannaM dagabbhAsaM ti vA egahu~ / tassa pamANe ime AesA
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1060, [bhA. 5311] 165 [bhA.5311] nayaNe pUre diDhe, taDi siMcaNa vIimeva puDhe ya / AgacchaMte Aranna, gAma pasu manuya itthiio|| cU-codagobhaNai- "ahaM dagatIraMbhaNAmi, udagAgarAto jattha nijjati udagaMtaM udagatIraM"? Ayario bhaNati - dUraM pi najati udagaM, tamhA na hoi taM udagatIraM / to jattiyaM nadIpUreNa akkamai taM udagatIraM / adhavA - jahiM ThiehiM jalaM dIsai, adhavA - nadIe taDI udagatIraM / adhavA -jahiM Thito jalaTThieNa siMcijjai siMgagAdiNAtaMjalatIraM / adhavA-jAvatiyaM vIti (ci) o phusaMti, adhavA - jAvatiyaM jaleNa puDhe taM dagatIraM" / Ayario bhaNai - "na hoi eyaM dakatIraM / " dagatIralakkhaNaM imaMbhaNati-ArannA gAmeyagAvA dagaTTiNoAgacchamANA pasumaNussAithigAo vA sAdhu dagatIraTThiyaM dadu thakkaMti-niyattaMti vA jattotaM udagatIraM / punaravi Ayario bhaNati[bhA.5312] siMcaNa-vIyI-puTThA, dagatIraM hoi na puNa tammattaM / oyariuttaritumamA, jahi dissa tasaMti taM tiirN|| ghU- nayaNAdiyANaM sattaNha AdesANaM carimA tinni siMcaNa, vIti, puTTho ya, ete niyamA dagatIraM / sesA bhayaNijjA / imaM avvabhicAri dagatIraM-ArannA gAmeyagA vA tiriyA vA maNussA vA dagaTThiNo oyariumaNA pAuM vA uttariumaNA jalacarA vA jahiM ThiyaM sAdhu daNaM ciTuMti, trasaMti vA taM dagatIraM bhavati // dagatIre ciTThaNAdisu ime dosA[bhA.5313] ahikaraNamaMtarAe, chedaNa ussAsa anahiyAse ya / ANA siMcaNa jala-thala-khahacarapANANa vittaaso|| dhU-dagatIre ciTuMtassa adhikaraNaM bhavati, bahUNa yaaMtarAyaM kareti / "chedanaM" ti-sAdhussa calaNAjouTThiya-raosojale nivaDati / "ussAse"ti-ussAsavimukkapoggalAjale nivddNti| jalaM vaakhobheti|dgtiire ThitovA tisitodhidubbaloanadhiyAsojalaMpivejjA |titthkraannaabhNgo y|tgtiire ThiyaMvAamukaMpa-paDinIyayAekoti siMcejjA / dagatIraTThioyajala-jala-khahacarANaM vittAsaM kareti // "adhikaraNaM" ti asya vyAkhyA[bhA.5314] dadNa vA niyattaNa, abhihananaM vA vi annatUhenaM / gAmA-''rannapasUNaM, jA jahi ArovaNA bhnniyaa|| cU-daTThaNaM vA niyattaNa tti asya vyAkhyA[bhA.5315] paDipahaNiyattamANammi aMtarAgaM (ya) ca timaraNe carimaM / sigghagati tannimittaM, abhighAto kaay-aataae| dhU-gAmeyagA arannavAsiNo vA, gAmeyagA tAva ThappA / ArannA tisiyA titthAhimuhA eMtA dagatIre taM sAdhuMdaTUNa paDipaheNa gacchaMtesu adhikaraNaM, chakkAe ya vaheMti, udagaM ca apAuM jati te paDipaheNaM gacchaMti to aMtarAyaM bhavati, casaddAto paritAvaNAdI dosA, egammi paritAvite chedo, dosu mUlaM, tisu aNavaTTho / aha ekaM tisAe marai to mUlaM, dosu aNavaTTho, tisu pAraMciyaM / "abhihananaM vA vi" asya vyAkhyA - "sigghagati' pacchaddhaM, "tannimitaM" tiM - taM sAdhuM daTuM gItA sigghagatI annaM annonnaM vA abhighAyaMti, chakkAe vA ghAeMti, sAhussa vA dittA vAghAtaM, karejjA, tisiyA vA aNadhiyAsattaNato sAhuM nolleuM abhihaneu gacchejjA / /
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-16/1060 "annatUheNaM" ti asya vyAkhyA[bhA.5316] ataDa-pavAto so ceva ya maggo aparibhutta hritaadii| ovaDa kUDe magarA, jadi ghoTTe tasA yaduhato vi|| dhU-tattha ThitaM sAdhu daTuM "ataDa" ti atitthaM anotAraM tena oyarejjA / tattha chinnaTaMke prapAte AyavirAdhanA se havejja // ahavA - so ceva ahinavo maggo payaTTeja, tattha aparibhutte anAnupuvvIe chakkAyA virAhileja / "ovaDa" tti-khaDDAtIte paDeja, atitthevA kUDeNa gheppeja, atittheNavAjalamoiNNo magarAtiNAsAvayeNakhajjejja |saadhunimittNtitthennatitthennvaaoyrittaa atase AukkAejati so ghoTTe kareitatiyA caulahugA, acitte AukkAe jaibediye grasati to challahugaM, teiMdiechaggurugaM, cauridie chedo, paMceMdie ekkammi mUlaM, dosuaNavaThTho, tisupaarNciyN| "duhato vi" tti-jattha AukkAo sacitto sataso yatatya do vipacchittA bhavaMti, cauridiesu causu pAraMciya, teiMdiesupaMcasupAraMciyaM, beMdiesu chasupAraMciyaM // ete tAva ArannagANaM dosA bhaNitA / idAniMgAmeyagANaM dosA bhaNNaMti[bhA.5317] gAmeya kucchiyamakucchite ya ekkakka dutttth'dutttthaay| duTThA jaha ArannA, duguMchita 'duguMchitA neyaa|| dhU-te gAmeyagA tiriyA duvidhA - duguMchitA aduguMchitA ya / duguMchitA gaddabhAtI, aduguMchitA gavAdI / duguMchitA duTThA aduTThA ya / aduguMchiyA vi evaM / je duguMchitA aduguMchitAvA duTThA te dovi jahA ArannA bhaNitA tahA bhANiyavvA // je aduguMchitA aduTThA tesu natthi dosA jahAsaMbhavaM bhANiyavvA, je te duguMchiyA aduTThA tesu ime dosA[bhA.5318] bhutteyaradosa kucchite, paDinIe chobha gennhnnaadiiyaa| Arannamanuya-dhIsu vi, te ceva niyattaNAdIyA / / ghU-tiriyaMcI mahAsadditA duguMchitAle, jena gihikA bhuttA tassa taM dardu satikaraNaM, "itare" tti jaNa na bhuttA tassa taM dadrukouaMavati, kucchiyAsu vA AsannaThiyAsu paDinIto koi chobhaM dejja- "mae esa samaNago mahAsaddiyaM paDisevaMto diTTho", tattha vi geNhaNAdiyA dosA / evaM gAmArannatiriesu dosA bhaNitA / jA ya jattha kAe ArovaNA bhaNitA sA savvA uvauMjitaNa bhANiyavvA / ete tiriyANaM dosA bhaNitA / idAni manussANaM "ArannamaNuya" pacchaddhaM / manuyA duvidhA-ArannagA gaameygaay|ttth ArannayANapurisANa yaitthiyANa yateceva niyattaNAdiyA dosA je tiriyANaM bhaNiyA // ime ya anne dosA[bhA.5319] pAvaM avAuDAto, sabarAdIto taheva nitthkkaa| Ariyapurisa kutUhala, AtubhayapuliMda aasuvdho|| ghU- puvvaddhaM kaMThaM / nitthakkA nillajjA / tAto sAdhu daNaM Ariyapuriso tti kAuM puliMdiyAdiaNAriyA koueNaM sAdhusamIvaM ejaMtAo daTuM AyaparaubhayasamutthA dosA bhaveja // mehuNapuliMdo vA taM itthiyaM sAdhusagAsamAgataM daTuM IsAyaMto ruTTho "Asu" sigdhaM mAreja // [bhA.5320] thI-purisaanAyAre, khobho sAgArayaM ti vA pahaNe / gAmitthI-purisesu vi, te viyadosA ime ca'NNe //
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1060, [bhA. 5320] 167 ghU- adhavA - so puliMdapuriso puliMdayAe saha anAyAraM Ayarejja, tattha bhuttAbhuttANa satikaraNakouehiM cittakhoho haveja / khubhie ya citte paDigamaNAdiyA dosA / ahavA - so puliMdato anAyAramAyariukAmo sAgAriyaM ti kAuM sAdhuM pahaNejA mArejja vA / ete ArannayANa dosaa| gAmeyakapurisaitthINa vi ete ceva dosA, ime ya anne dosaa|| [bhA.5321] caMkamaNaM pillevaNa, ciTTittA ceva tammi tUhammi / acchaMte saMkApada, majjaNa daTuM satIkaraNaM // dhU-"caMkamaNe"tti asya vyAkhyA[bhA.5322] annattha va caMkamatI, majjaNa annattha vA vivosirtii| konAlI caMkamaNe, parakUlAto vi tttheti|| cU-koiannatya caMkamaMtosAdhuMdagatIre daTuMtattheti etthasAdhusamIvecevacaMkamaNaMkaressAmi, kiM ci pucchissAmi vA bollAlAva-saMkahAe acchissAmi, sAdhu vA dagatIre caMkamaMtaM daTuMgihI annathANAo tatthei ahaM pi etyeva caMkamissaM, so ya ayagolasamo vibhAsA / ahavA - tattha dagatIre caMkamaNaM karessAmIti Agato tattha sAdhu daNaM ciMteti - "jAmi ito ThANAto annattha caMkamaNaM karessAmI" ti gacchati, gacchaMte adhikaraNaM / "nillevaNaM" ti asya vyAkhyA- "majaNa annattha vA vi vosirati" / sannaM vosirituM annattha nilleveukAmo sAdhuM dardu sAhusamIve evaM nillevei / evaM majaNaMpi, majaNaM ti NhANaM / ahavA- tattha nilleviuM kAmo sAhuM daTuM annatya gaMtuM pilleveti evaM majaNa sannavosiraNaM pi| "ciTThitA ceva tammi tUhammi" asya vyAkhyA- "konAlI' pacchaddhaM / gaMtukAmo sAgArigo sAdhuM dagatIre daTuM tammi ceva "tUhammi"tti titthe ciTThati / ahavA - parakUlAto visAdhusamIvaM eti| "konAli"tti goTThI / goTThIe sAdhuNA saha bollAlAvasaMkaheNa caMkamaNaM kareMto acchissaM, tattha sAdhusaMlAvanimittaM acchaMto chakkAe vadhati // "acchaMte saMkApada"tti asya vyAkhyA[bhA.5323] daga-mehuNasaMkAe, lahugA gurugA ya mUla niisNke| dagatUra kuMcavIraga, paghaMsa kesaadlNkaare|| cU-dagatIre sAdhuMacchaMtaMdaryu koi saMkejA- kiM udagaTThA acchti| aha kiM saMgAradinnato? tattha dagasaMkAe caulahuM, nissaMke cauguru / mehuNasaMkAe cauguruM, nissaMkite mUlaM / "majaNa daTuM satIkaraNaM" tti asya vyAkhyA - "dagatUraM" pacchaddhaM / koti savigAraM majjati, dagatUraM kareMto erisaMjalaM apphAletijena muravasaddo bhavati / evaM paDaha-paNava-bherimAdiyA saddA kareMti / adhavA -kuMcavIrageNa jalaM AhiMDati / kuMcavIrago sagaDapakkhasAricchaM jalajANaM kajjati / sugaMdhadavvehi yaAdhaMsamANaM kesavatthamallaAbharaNAlaMkAreNaya Abharete daTuMbhuttabhogisatikaraNaM, iyarANa kouyaM bhavai / paDigamaNAdI dosA / / ete purisesu dosA / ime itthIsubhA.[5324] majaNa-NhANaTThANesuacchatI isthiNaM ti ghmaadii| emeva kucchitetara-itthIsavisesa mihunnesu|| cU-itthIo duvihA -aduguMchitA duguMchitA ya / tattha aduguMchitA baMbhaNI khattiyA vesi suddI yAduguMchitA saMbhoiyaduakkhariyAo, ahavA nddvruddaadiyaaoasNbhoiyitthiaao| etAo
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 nizItha - chedasUtram -3-16 /1060 viduvidhAo - sapariggahA apariggahAo ya / ettha sapariggahitthiyANaM vasaMtAisu annattha Usave vibhaveNa jA jalakrIDA saMmajaNaM, malaDAhovasamakaraNamettaM NhANaM, jalavahaNapahesu vA annesu vA nillevaNaTThANesu itthINaM acchaMtassa AyaparobhayasamutthA dosA / adhavA - tasiM nAyayo pAsittA jatthaS mhaitthIo majjaNAdI kareMti tattha so samaNo paribhavaM kAmemANo acchati, duTTo tti kAu gehaNAdayo dosA / jAo puNa apariggahAo kucchiyA iyara tti akucchiyA vA itthIo tAsu vi evaM ceva AyaparobhayasamutthA dosA / "mihunaM" ti je saitthiyA purisA tesu mihunakrIDAsu krIDatesu savisesatarA dosA bhavaMti / jamhA dagasamIve evamAdiyA dosA tamhA ciTThaNAdiyA padA tattha No kujA[bhA. 5325] - ciTThaNa nisiya tuTTe, niddA palA taheva sajjhAe / jhANA''hAraviyAre, kAussagge ya mAsalahu~ / cU-udghaTThito ciTThai, nisIyaNaM uvaviTTho ciTThA, tuyaTTho nivvaNNo acchati / / payalaniddANaM imaM vakkhANaM [bhA. 5326] suhapaDiMboho niddA, duhapaDiboho ya nidda- niddA ya / payalA hoti ThiyassA, payalApayalA u caMkamato // cU- vAyaNAdi paMcaviho sajjhAo / "jhANi" ti dhammasukke jhAyati, AhAraM vA AhAreti, "viyAre" tti uccArapAsavaNaM kareti, abhibhavassa kAussagaM vA kareti / etesu tAva dasasu padesu avisiTTaM asAmAyArinipphaNNaM mAsalahuM // idAniM vibhAgao pacchittaM vaNNe ukAmA anAnupuvvIcAraNiyapadasaMgahaMcAraniyavikappasu ca jaMpacchittaM taM bhaNAmi [bhA. 5327] saMpAime asaMpAime ya adiTThe taheva diTThe ya / panagaM lahu gura lahugA guruga ahAlaMda porisI adhikA / cU- taM dagatIraM duvihaM saMpAtimamasaMpAtimaM vA / etesiM imA vibhAsA[bhA. 5328] jalajAo asaMpAtima, saMpAima sesagA u paMceMdI | ahavA vihaMgavajjA, hoMti asaMpAimA sesA // dhU- annaThANAto AgaMtuM je jale jalacarA vA thalacarA vA paMceMdiyA saMpataMti te saMpAimA, je puNa jalacarA vA tatrasthA eva te asaMpAtimA / ahavA - khahacarA Agatya jale saMpataMti saMpAimA / sesA vihaMgavajjA thalacarA savve asaMpAimA / etehiM saMpAima'saMpAtimehiM juttaM duvidhaM dagatIraM / eyammi duvidhe dagatIre tehiM saMpAtimehiM diTTho acchati adiTTho vA / jaM taM acchati kAlaM tassime vibhAgA-adhAlaMdaM porisiM / adhigaM ca porisiM laMdamiti kAlastasya vyAkhyA - taruNitthIe udaullo karo jAvatieNa kANa sukkati jahanno laMdakAlo / ukkoseNa puvvakoDI / seso majjho | ahavA - jahanno so ceva, ukkoso "ahAlaMda" tti jahAlaMda, jahA jassa juttaM, jahA - paDimApaDivannANaM ahAlaMdiyANa ya paMcarAiMdiyA, parihAravisuddhiyANaM jinakappiyANaM nikkAraNao ya gacchavAsINa vA uDubaddhe mAsaM, vAsAsu caumAsaM, ajjANaM uDubaddhe dumAsaM, majjhimANaM puvvakoDI / ettha jahanneNa ahAlaMdakAleNaM adhikAro / / idAniM saMpAti asaMpAti - adhAlaMdiyAdisu adiTTha-diTThesu ya pacchittaM bhAMti
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 uddezaka H 16, mUlaM-1060, [bhA. 5329] [bhA.5329] asaMpAti ahAlaMde, adiDhe paMca diTTha mAso u| porisi adiTTha diTe, lahu guru ahi guruga lahugA y|| cU-asaMpAtime ahAlaMdaM adiDhe acchatipaMca raaiNdiyaa| diDhe acchaimAsalahuM |asNpaaimesu porisiM adiDhe acchai mAsalahU / diDhe mAsagurU / adhiyaM porisiM adiDhe acchati mAsaguruM / diDhe caulahugaM / saMpAimesu ahAlaMdaM adiTTe mAsalahuM / diTTe mAsaguruM / porisiM adiTTe mAsaguruM / diDhe caulahugaM / adhiyaM porisiM adiDhe caulahuM / diDhe cuguruN|| [bhA.5330] saMpAtime vi evaM, mAsAdI Navari ThAti cugurue| bhikkhuvasahAbhisege, Ayarie visesitA ahvaa|| dhU-puvvaddhaM gatArthaM / evaM ohiyaM gayaM / adhavA - evaM ceva bhikkhussa vasabhassa abhisegassa Ayariyassaya visesiyaM dinti| bhikkhussa ubhayalahuM, vasabhassa kAlaguruM, abhisegassa tavaguruM Ayariyassa, ubhayaguruM / esa bitio aadeso|| [bhA.5331] ahavA bhikkhussevaM, vasabhe lahugAti ThAti chllhuge| abhisege gurugAdI, chagguru lahugAdi chedaMtaM / / dhU-bhikkhussa eyaM javuttaM / vasabhassa asaMpAima-saMpAima-adhAlaMdaporisi-adhiya-adiTTha didvesu puvva cAraNiyavihIte mAsalahugAo ADhattaM challahue ThAyati / uvajjhAyassa asaMpAimesu mAsagurugAo ADhatataM challahue ThAyati, saMpAtimesu caulahugAto ADhattaM chaggurue ThAyati / Ayariyassa caulahugAo ADhattaM chede ThAyati / esa tatio pgaaro|| . [bhA.5332] ahavA paMcaNhaM saMjatINa samaNANa ceva paMcaNhaM / panagAdI AraddhA, neyavvA jAva crimNtu|| khU-paMca saMjatIo imA - khuDDI, therI, bhikkhuNI, abhisegi, pavattiNI ceva / samaNANa vi ete ceva paMca bhedA / "panagAdi jAva carimaM" ti // ime pacchittaThANA[bhA.5333] paNa dasa pannara vIsA, panavIsA mAsa caura chccev| lahugurugA savvete, laMdAdi asNp-sNpdisuN|| cU-panagAdijAva chammAso, savve etelahugurubhedabhiNNA solasa bhvNti|chedo mUlaM aNavaTTho pAraMciyaM ca ete cauro, savve vIsaM ThANA / ahAlaMdAdiyA tinni padA, asaMpAimA do padA, adidiThThA ya do padA, ciTThaNAdiyA ya dasapadA / idAniM cAraNiyA kajati[bhA.5334] panagAdi asaMpAdimaM, saMpAtimadiTThameva diDhe ya / cauguruge ThAti khuDDI, sesANaM vuDDi ekkakkaM / / dhU-khuDDI ciTThati asaMpAime ahAlaMdaM kAlaM adiDhe paMcarAiMdiyA lahuyA / diDhepaMca rAiMdiyA guruyA / khuDDI ciTThati asaMpAtimeporisiM adiDhe paMca rAiMdiyA guruyA / diDhe dasa rAiMdiyA lhuyaa| khuDDI ciTThai asaMpAime adhiyaM porisiM adiTTe dasarAiMdiyA lahuyA / diDhe dasa rAiMdiyA guruyaa| eyaM asaMpAtime bhaNiyaM / saMpAime puNa paMcarAiMdiehiM guruehiM ADhattaM pannarasarAiMdiehiM lahue ThAti / evaM ciTuMtIe bhaNiyaM nisIyaMtIe paMcarAiMdiehiM guruehiM ADhattaMpannarasahiM gurUhi tthaati| tuaTuMtIe asapAtima-saMpAtimehiM dasasu rAiMdiesu lahuesu ADhattaM vIsAe rAidiehiM lahuehiM ___
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 nizItha-chedasUtram -3-16/1060 ThAti / niddAyaMtIe vIsAe guruhiM ThAti / payalAyaMtIe paNuvIsAe lahuehiM ThAti / sajjhAyaM kareMtIe paNuvIsAe rAiMdiehiMguruehiM tthaati|jhaannNjhaayNtiie mAsalahue tthaati|aahaarNaahaartiie mAsagurue ThAti / viyAraM kareMtIe caulahue ThAti / kAussaggaM kareMtIe caugurue ThAti / evaM khuDDIe bhaNiyaM / theramAdiyANa heTThA ekaM padaM husejjA uvariM ekaM vaDejA // [bhA.5335] challahuge ThAti therI, bhikkhuNi chagguruga chedo gnninniie| mUlaM pavittiNI puNa, jahabhikkhuNi khuDDae evaM / / dhU-therIe gurupaNagAto ADhattaM challahuge ThAti / bhikkhuNIe dasaNhaM rAiMdiyANa lahuyANa ADhattaM chaggurue ThAti / abhiseyAe dasaNhaM iMdiyANa guruANa ADhattaM chede ThAti / pavittinIe pannarasa lahugA ADhattaM mUle ThAyati / evaM saMjatINa bhaNiya / idAniM saMjayANaM bhaNNati - tattha atideso kIrati / jahA bhikkhuNI bhaNitA tahA khuDDo bhANiyavyo / jahA gaNiNI bhaNiyA tahA bhikkhU bhaanniybyo| uvajjhAyassa gurUehiM pannarasahiM ADhattaM aNavaDhe tthaati|aayrio vIsAe lahuehiM rAiMdiehiM ADhattaM pAraMcie ThAti // [bhA.5336] gaNiNisariso u thero, pavattinIsarisao bhave bhikkhU / aDDokaMtI evaM, sapadaM sapadaM gaNi-gurUNaM / / ghU-gatArthA / gaNissa sapadaM aNavaTuM, gurussa sapadaM pAraMciyaM // [bhA.5337] emeva ciTThaNAdisu, savvesu padesu java ussggo| pacchitte AesA, ekekkpdmmicttaari|| dhU- ciTThaNAdipade asaMpAtimasaMpAtime ya adiTTha-diTTesu cauro pacchittA bhavaMti / evaM nisIyaNAdisu vi ekeke cauro pacchittA bhavaMti / ahaMvA - ciTThaNAdisu ekkakke cauro AdesA ime-eka ohiyaM, bitiyaM taMceva kAlavisesitaM, tatiyaM chedaMtaM pacchittaM, cautthaM mahalaM pacchittaM / / sammattaM dagatIraM ti dAraM / adhunA jUvakasyAvasaraH praaptH| tattha gAhA[bhA.5338] saMkama jUve acale, cale ya lahugo ya hoti lahugA y| tammi viso ceva gamo, navari gilANe imaM hoti / dhU-jUvayaM nAma viTTha (vIuM) paaniyprikkhittN| tatthapuNa deuliyA gharaMvA hojja, tattha vasatiM gemhati caulahugA, eyaM vasahigahaNanipphaNNaM / taM jUvagaM saMkameNa jaleNa vA gammai / saMkamo duviho-calo acalo ya / acaleNa jAti mAsalahU / caloduviho- sapaJcavAo apccvaaoy| nippaccavAeNaMjaijAti to caulahuMsapaJcavAeNa jaaticuguruu|jlenn visapaJcavAeNa gacchati cuguruN| nippaccavAe caulahuM / "tammi vi sacceva" pacchaddhaM-tammi vijUbate sacceva vattavvayAjA udagatIrae bhaNitA / "adhikaraNaM aMtarAe" tti ettao ADhattaM jAva "ekekkapadammi cattAri" tti, navari-ime dosA abbhahitA gilANaM paDucca // [bhA.5339] dakhUNa va satikaraNaM, obhAsaNa virahite va AtiyaNaM / paritAvaNa caugurugA akappa paDiseva muuldugN|| cU-gilANassa udagaMdaTu "satikaraNaM" tierisI matI uppjjtipiyaamitti|taaheobhaasi| jai dijjati to saMjamavirAdhanA / aha na dijjati to gilANo pariccatto, virahiyaM sAhUhiM annehi
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1060, [bhA. 5339] 171 ya tAhe Adiena / jati saliMgeNaM Adiyati to caulahuM / ahA'kappaM paDisevati "duga" pi gihiliMgeNaM annatitthiyaliMgeNa vA to malaM / ahavA- Adie AukkAyaniSphaNNaM culhuaN| tasesuyatasaniSphaNNaManiyavvaM paMciMdiesutisucarimaM, tena vaaamtthennNpritaavnnaadiniphnnnnN| aha obhAseMtassa na deMti asaMjamotti kAuM, tattha anAgADhAdinipphaNNaM / aha uddAtito carimaM janoyabhaNai-"aho! niranukaMpAmaggaMtassa vindeti"|ahvaa-akppNpddisevtoohaavej - ego mUlaM, dosuaNavaTuM, tisu crimN|| [bhA.5340] AukkAe lahugA, pUtaragAdItasesu jA carimaM / je gelaNNe dosA, dhitidubbala-sehe te ceva // dhU-ettha kAyanipphaNNaMpacchittaM bhANiyavvaM / [mA.5341] chakkAya causulahugA, paritta lahugA ya gurugsaahrnne| saMghaTTaNa paritAvaNa, lahuguruga'tivAyato mUlaM / / cU-kaMThA / je gilANadosA bhaNitA te dhitidubbale vi dosA, sehe vi tacceva dosA / / jUvagetti gayaM / idAniM AyAvaNA[mA.5342] AtAvaNa taha ceva u, navari imaM tattha hoti nANattaM / majaNa-siMcaNa-parinAma-vitti taha devatA pNtaa|| cU-jadi dagasamIve AyAveti tatthataha ceva adhikaramAdi dosA / je udagatIre bhaNiyA je jUvage bhaNiyA saMbhavaMti te savve aviseseNa bhANiyavvA / dagasamIve AyAtassa caulahaM / AyAvaNAeimeabbhahiyA mjjnn-siNcnn-prinaam-vittidevtaapNt"tti||mjjnn-siNcnnprinaamaa ete tinni padA jugavaM ekkagAhAe vakkhAneti / [mA.5343] majaMti va siMcaMti va, paDinIya'nukaMpayA vaNaM koI / taNhuNhapariNatassa va, prinaamonnhaann-piynnesu|| cU- taM dagatIrAtAvagaM majaMti NhavaMti paDinIyattaNato, ghammito payAvaNeNaM siMcaMti taM sigacchaDAhiM aMjalIhiM vA, taM pi anukaMpayA paDinIyatayA vA kazcit ahabhadraH pratyanIko vA evaM kareti / ahavA - tassa dagatIrAtAvagassa "taNhapariNatomi" tti tisio uNhapariNato ghammito, eyAvatthamUyassa ghammiyassaNhANaparinAmo uppajati, tisiyassa piyaNaparinAmo tti| dArA tinni gatA . "vitti" asyA vyAkhyA[bhA.5344] AuTTajaNe marugANa adAne khri-tirikkhichobhaadii| paJcakkha devapUyaNa, khariyAcaraNaMca khittAdI / / ghU-puvvaddhassa imA vibhAsA[bhA.5345] AtAvaNa sAhussA, anukaMpatassa kuNati gAmo tu| marugANaMca padosA, paDinIyANaMca saMkA u|| dhU- tassa sAhussa dagatIre AyAtassa AuTTo so gAmajaNo anukaMpato ya pAraNagadiNe bhattAdiyaM savisesaM deti,-"imo paJcakhadevo tti kiM amhaM annesi marugAdINaM dinneNaM hohiti, eyassa dinnaM mahaphalaM" tti / tAhe marugAdi adijaMte padosaM gatA / "khari" tti duvakkharitA,
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 nizItha-chedasUtram -3- 16/1060 "tirikkhI" mahAsaddiyAdi, eyAsu "chobhago" ttiayasaMdeti-"esasaMjatoduvakkhariyaMpari jati, tirikkhiyaM vaa"|ahvaa-duvkkriyNdaansNghiyNkaaumhaajnnmjhe bollAti, mahAsaddiyaM vA tattha saMjatasamIve neuMsaMjayaveseNa giNhaMti, saMjayaMca appasAgAriyaMThaveMti, anne yabolaM kareMti"esa saMjato eriso" tti / tattha je paDinIyA tesiM saMkA bhavati / nissaMkie mUlaM / adhavAje paDinIyA te saMkaMti kIsa eso titthaThANe Ayaveti, kiM tenaTeNa, kiM mehuNaTTeNa / "vitti" gataM / idAna "taha devatA paMtA" asya vyAkhyA- "paJcakkhadeva" pacchaddhaM / jattha AyAveti tassa sagIve devatA jattha jaNo puvvaM pUyAparoAsIt, sAhuMAyAtaM daTuMimo paccakkhadevotti sAhussa pUyaM kAumAraddho na devatAe, sA devayA jahA marugA paduTThA tahA duvakkhariga-tirikkhisu karejja, ahavA - sA devatA sAhurUvaM AvarettA annaM ca tassa paDirUvaM karettA duvakkharigaM tirikkhIM vA paribhujaMtaM logassa daMseti / ahavA - khittacittAdigaM karejja / annAo vA akappapaDisevaNA akiriyAo darisejja / jamhA tattha ettiyA dosA tamhA tattha dagatIre na ThAejjA / / bIyapae ThAeja vi dagatIre[bhA.5346] paDhame gilANakAraNa, bitie vasahI yaasati ThAejjA / rAtiNiyakajjakAraNa, tatie bitiypyjynnaae|| dhU-"paDhama"tidagatIraM, tattha gilANakAraNeNa ThAejjA / "bitiya"ttijuvagaMtatya ThAyajA vasadhinimittaM / "tatiyaM" ti - AyAvaNA, "rAiNiu"tti kulagaNasaMdhakajjaM tena rAiNo karja haveja, etetinnivi bitiyapadA / / kahaM puNa gilANaTThA dagatIrAe ThAejjA ?[bhA.5347] vijja-daviyaTThAe, nijaMto gilANo asati vstiie| joggAe vA asatI, ciTThe dgtiirnnotaare|| cU-vejjassa sagAsaM nijato, osahaTThA vA "asati" annattha nijjato, annatya natthi vasadhI dagatIre ya asthi tAhe tattha ThAeja, gilANajogA vA vasahI annattha natthi / ahavA-vIsamaNaTThA dagatIrae muhuttamettaM oyArijai tatthavi maNuyatiriyANa oyaraNamagge notArijati // tattha ThiyANaMimA jayaNA[bhA.5348] udagaMtena cilimiNI, paDicarae mottuM sesa annatya / paDicara paDisalINA, kareja savvANi vi pdaanni|| dhU-udagatena cilimiNI kaDago vA dijjai, je gilANapaDiyaragA te paraMtattha acchaMti sesA annatya acchNti|pddiyrgaa vipaDisaMlINA acchaMtijahA asaMpAtisaMpAtinANaM sattANaM saMtrAso na bhavati / evaM ThiyA savvANi vi ciTThaNAdipadANi karejja // paDhame tti gataM / idAni bitiya tti[bhA.5349] addhANaniggayAdI, saMkama appAbaDaM asuNNaM tu / gelaNNa-sehabhAve saMsaTThasiNaM va (su) nivvaviyaM // cU-addhANaniggayAdI dosA sAhuNoannAe vasahie sati jUvage tthaayNti| tattha jatisaMkameNa gamanaM, tesu saMkamesu appAbahuaM, jo egaMgio acalo, aparisADI nippaccavAtoya tena gaMtavvaM, annesu vijo bahuguNotenagaMtavvaM / diyArAo yavasahIasuNNA kAyavvA / tatthayaThiyANajati gilANassa sehassa vA pANiyaM piyAmo tti asubho bhAvo uppajjati tAhe ta pannavijaMti, tahAvi
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1060, [bhA. 5349] 173 advitai bhAve tAhe saMsaTThapANagaM usiNodavaM vA "suNivvavitaM" ti susIyalaM kAuM dijjati, annaM vA phaasugN| jUvagajayamA gatA / idAniM rAtimiyakajaMti[bhA.5350] ulloyaNa niggamaNe, sasahAto dagasamIva aataave| ubhayadaDho jogajaDhe, kajje AuTTa pucchnnyaa|| cU-cetiyANa vA taddavvavimAse vA saMjatikAraNe vA annammi vA kamhi ya kajje rAyAhINe, so ya rAyA taM kajaM na kareti, sayaM vuggAhito vA, tassAuTTaNAnimittaM dagatIre AtAveja / taM ca dagatIraM ranno oloyaNaThiyaM niggamaNapahe vaa|ttthyaataaghetosshaaoaataaveti ubhayadaDho dhitisaMghayaNehiM / tiriyANaMjo avataraNapaho maNuyANa ynnhaannaadibhogtttthaannNtNcvjeuNaataavei| kajjetaM mahAtavajuttaMdaTuMallieja, rAyA AuTTo yapucchejjA- "kiM kajaM AyAvesi? ahaM te karja karemi, bhoge vA payacchAmi, varehi vA varaMjena te attttho"| tAhe bhaNAti sAhU - "na me kajjaM varehiM, iyaM saMghakajaM karehi" ||imeriso so ya sahAo[bhA.5351] bhAvita karaNa sahAyo, uttara-siMcaNapahe ya mottuunnN| majjaNagAinivAraNa, na hiMDati puSpha vAreti // ghU-dhamma prati bhAvito, Isatthe dhanuvedAdie kayakaraNe saMjamakaraNe vA kayakaraNe, sasamayaparasamayagahiyaDatthattaNao uttarasamattho, appaNo vi erisoceva / soya sahAo jati koi anukUlapaDinIyattaNeNaM siMcati vA majjati vA pupphANivA Alaeti to taM vAreti / tammi gAme nagare vA so AyAvago bhikkhaM na hiMDai, mA marugAdi paduTThA visagarAdi dejja / mU. (1061) je bhikkhU sAganiyasejaM anuppavisai, anuppavisaMtaM vA sAtijjati / cU-saha agaNiNA saagnniyaa| [bhA.5352] sAganiyA tU sejjA, hoti sajotI ya sappadIvA ya / etesiM doNhaM pI, patteya-parUvaNaM vocchN| ghU-sAganisejjA duvidhA-jotI dIvo vaa|punno ekekkA duvidhA-asavvarAtI svvraatiiy| asavvarAtIe dIve mAsalahuM / sesesu tisu vikappesu caulahugA patteyaM // [bhA.5353] duvihAya hoti joI, asavvarAI ya savvarAdI ya / ThAyaMtagANa lahugA, kIsa agIyattha suttaM tu // dhU- "joi" tti uddiyaMtaM / sesaM kaMThaM / codagAha[bhA.5354] natthi agIyastho vA sutte gIo ya koti niddiTTo / jA puNa egANuNNA, sA secchA kAraNaM kiM vA // AyariyAha[bhA.5355] eyArisammi vAso, na kappatI jati vi suttanihiho / avvokaDo u bhaNito, Ayario uvehatI atthaM / / [bhA.5356] jaMjaha sutte bhaNiyaM, taheva taM jati viyAraNA nsthi| kiM kAliyANuogo, dihro diTThippahANehiM / /
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 nizItha-chedasUtram -3-16/1061 [bhA.5357] ussaggasutaM kiMcI, kiMcI avavAiyaM muNeyavvaM / tadubhayasuttaM kiMcI, suttassa gamA muNeyavvA / / [bhA.5358] negesu egagahaNaM, saloma-nilloma akasiNe ajine| vihibhiNNassa ya gahaNe, avavAussaggiyaM suttaM // [bhA.5359] ussaggaThiI suddhaM, jamhA davvaM vivajjayaM lahai / nayataM hoi viruddhaM, emeva imaM pipaasaamo|| [bhA.5360] ussagge goyarammI, nisija'kappAvavAyao tiNhaM / ___ maMsaM dala mA aDiM, avavAussaggiyaM suttaM // [bhA.5361] no kappati vA'bhinnaM, avavAeNaMta kappatI bhinnaM / kappai pakkaM bhinnaM, vihIya avvaayussggN|| [bhA.5362] katthati desaggahaNaM, katthai bhaNNaMti nirvsesaaii| ukkamakamajutAI, kAraNavasato niuttaaiN|| [bhA.5363] desaggahaNe bIe, hi sUiyA mUlamAiNo hoti| kohAti aniggahiyA, siMcaMti bhavaM niravasesaM // [bhA.5364] satthaparinnA ukkame, goyarapiMDesaNA kameNaM tu| jaM pi ya ukkamakaraNaM, tNpi'bhinvdhmmmaathaa|| [bhA.5365] bIehi kaMdamAdI, visaiyA tehi svvvnnkaayo| bhomAtikA vaNeNa tu, sabhedamArovaNA bhaNitA / / [bhA.5366] jattha u desaggahaNaM, tattha u sesANi sUiyavaseMNaM / mottUNa ahIkAraM, anuogadharA pabhAseMti / / [bhA.5367] ussaggeNaM bhaNitANi jANi avavAdao ya jANi bhave / kAraNajAeNa munI!, savvANi vijaanniyvvaanni|| [bhA.5368] ussaggeNa nisiddhANi jANi davvANi saMthare muNiNo / ___ kAraNajAe jAte, savvANi vi tAni kppNti|| codagAha[bhA.5369] jaMpub paDisiddhaM, jati taM tasseva kappatI bhuJjo / evaM hoya'navatthA, na ya titthaM Neva saccaMtu // [bhA.5370] ummattavAyasarisaM, khudaMsaNaM na vi ya kpp'kppNtu| aha te evaM siddhI, na hoja siddhI u kassevaM // Ayario[bhA.5371] na vi kiM ci anunnAyaM, paDisiddhaM vA vi jiNavaridehiM / esA tesiM ANA, kajje sacceNa hoyavvaM // [bhA.5372] kajaM nANAdIyaM, ussaggavavAyao bhave saccaM / taM taha samAyaraMto, taM saphalaM hoi savvaM pi||
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 uddezaka H 16, mUlaM-1061, [bhA. 5373] [bhA.5373] dosA jena niraMbhaMti, jena khijaMti puvvkmmaaiN| so so mokkhovAo, rogAvasthAsu samaNaM v|| [bhA.5374] aggItassa na kappati, tivihaM jayaNaM tu so na jANAti / anunnavaNAijayaNaM, sapakkha-parapakkhajhayaNaM ca / / [bhA.5375] niuNo khalu suttattho, na hu sakko apaDibohito nAuM / tesuNaha tattha dosA, je tesiM tahiM vasaMtANaM / / [bhA.5376] aggIyA khalu sAhU, navaraM dosA guNe ajaannNtaa| ramaNijja bhikkha gAme, ThAyaMtI joisAlAe / / cU-ettatoADhataMjAva 'aggIyA' gAha eyAosavvAogAhAojahAudagasAlAe bhaNitA tahA bhANiyavvA / sajoivasadhIe ThiyANaM ime dosA[bhA.5377] paDimAe jhamiyAe, uDDaho taNANi vA tahiM hojaa| sANAdi vAlaNA lAlI, mUsae khaMbhataNAI palippejjA / / khU-tena jotiNA paDimA jhAmijjejA, tattha uDDAho etehiM paDinItAe nArAyaNAdipaDimA jhAmitA, tattha geNhaNAdI dosaa| saMthAragAdikayA vA taNA paliveja / sANeNa vA ummue cAlie palIvaNaM hojja / jatthapadIvotattha mUsago "lAla"ttivaTTItaMkaTTati, tattha khaMbhopalippainivesaNANi vA palippaMti / / (5378] bitIya0 gAhA / / [5158 vat] // [5379] addhANaniggayA0 gAhA [5394 vt]|| cU-sajotivasahIe davvato ThAyaMtassa ime dosA pacchittaMca[bhA.5380] uvakaraNe'paDilehA, pamajjaNAvAsa porisi maNe ya / nikkhamaNe ya paveso, AvaDaNe ceva paDaNe y|| cauNhaM dArANaM imaM vakkhANaM[bhA.5381] peha pamajjaNa vAsae, aggI tAni akuvvato jA prihaannii| porisibhaMge abhaMge, sajotI hoti maNe tu rati arati vA // dhU-jati uvagaraNaM na paDilehei, "mA chedaNehiM agaNisaMghaTTo bhavassai" ti to mAsalahuM uvadhiniSphaNNaM vA / te ya apaDilehaMtassa saMjamaparihANI bhavati / aha paDileheti to chedaNehiM aganikAyasaMgaTTho bhavati, tattha caulahuM / suttaporisiM na kareti mAsalahuM, atthaporisiM na kareti mAsaguruM, suttaM nAsei caulahu~, atyaM NAseti cauguruM / maNeNa ya jai joisAlAe ratI bhavati "sajotIe suhaM acchijjai" tocauguruM, aha aratI uppajjai, jotIe dosaMbhaNNai to culhuN|| Avasae tti asya vyAkhyA[mA.5382] jati ussaggena kuNati, tatimAsA savvaakaraNe lhugaa| vaMdaNa-thutI akaraNe, mAso sNddaasgaadisuy|| dhU- "joti"tti kAuMjattiyA kAussaggA na kareti tattiyA mAsalahuM / savvaM Avassayana kreticulhugaa|ahsjoiyaaeaavssyNkretithaavijttiyaa ussaggAkaretiaganivirAdhana tti kAuMtattiyA caulahuyA / svvmmiculhugNcev|agnitti kAuM vaMdanayaM na deMti, thutItona
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 nizItha-chedasUtram -3-16/1061 deMti, saMDAsayaM na pamajrjjati uvasaMtA, tisu vi patteyaM mAsalahuM / aha kareti taha vi mAsalahuM / chedaNagehi ya aganivirAdhane caulahuM / nikkhamaNe ya pacchaddhaM asya vyAkhyA [bhA. 5383 ] AvassiyA nisIhiya, pamajja Asajja akaraNe imaM tu / panagaM panagaM lahu lahu, AvaDaNe lahuga jaM ca'nnaM // - mikkhamaMtA AvAsiyaM na kareMti to panagaM, pavisaMtA nisIhiyaM na kareMti to panagaM ceva / adhavA pavisaMtA niMtA vA na pamajjuMti, vasahiM vA na pamajJjaMti to mAsalahuM, apamajjaMti to mAsalahu~, pamajjaMtassaya chedaNehiM aganivirAdhane culhuN| AsajjaM na kareti maaslhuN| AvaDaNa tti ummuAdisu pakhalaNA tattha caulahu~ / "jaM ca'naM "tti anAgADhaparitAvaNAniSphaNNaM / adhavA - "jaM cassnnaM" ti - [bhA. 5384] sehassa visIyaNatA, okka'hisakka annahiM nayaNaM / vijjaviUNa tuTTaNa, ahavA vibhave palIvaNatA / / - seho koi sIyato visIeja tena vA ujjAlite jai anno tappai to caulahuM / jattiyA vArA hatyA parAvattei tAvei vA annaM vA gAyaM tattiyA caulahugA / "osakkei " tti ussArei ummuyaM " ahisakkei" tti aganiM tena uttuati, suyaMto jaggaMto vA taM agaNi annattha neti, suyaMto vA jati vijjhAvati- eesu savvesu patteyaM caulahuA, payAvamANassa pamAdeNa palippejjA / / tatthimaM pacchittaM [bhA. 5385 ] gAuya duguNAdguNaM, battIsaM joyaNAi carimapadaM / cattAri chacca lahu guru chedo mUlaM taha dugaM ca // - jai gAuyaM Dajjhati to / addhajoyaNaM Dajjhati / joyaNaM / dohiM joyaNehiM / cauhiM joyaNehiM chedo / aTThahiM mUlaM / solasahiM aNavaTTho / battIsAe carimaM // [ bhA. 5386 ] goNe ya sANamAdI, vAraNe lahugA ya jaM ca ahikaraNaM / lahugA avAraNammi, khaMbhataNAiM palIvejjA / / cU- aha goNasANe vAreti mA palIvaNaM karehi tti to caulahugA / vAriyA ya haritAdI virAhettA vaccaMti, adhikaraNaM tattha vi caulahuM, kAyaniSphaNNaM vA / aha na vAreti tattha khaMbhaM taNAdi vA palIvejjA / tattha vi [bhA. 5387 ] gAuya duguNAdguNaM, battIsaM joyaNAi carimapadaM / cattAri chacca lahU guru, chedo mUlaM taha dugaM ca // jahA ete dosA tamhA no jotisAlAe ThAejjA, kAraNe ThAyaMti[bhA. 5388 ] addhANaniggatAdI, tikkhutto maggiUNa asatIe / gIyatthA jayaNAe, vasaMti to jotisAlAe // cU- puvvabhaNito avavAto gAmamajjhe jA jotisAlA devakulaM vA / imo kuMbhakArasAlAe avavAdo, jena kuMbhakArassa paMcasAlAo bhaNiyA, imAo [bhA. 5389] paNiyA ya bhaMDasAlA, kamme payaNe ya vaggharaNasAlA / iMdhanasAlA gurugA, sesAsu vi hoMti caulahugA / /
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 uddezaka : 16, mUlaM-1061, [bhA. 5390] etesiMimA vibhAsA[bhA.5390] kolAliyAvaNA khalu, panisAlA bhaMDasAla jahiM bhaMDaM / kuMbhArasAla kamme, payaNe vAsAsu aavaato|| [bhA.5391] tosalie vaggharamA, aggIkuMDaM tahiM jalati nincha / tattha sayaMvaraheDaM, ceDA ceDI ya chubmNti|| cU-paniyasAlAjatthabhAyaNANi vikketi, vANiya kuMbhakArovA esApaniyasAlA |bhNddsaalaa jahiM bhAyaNANi saMgoviyANi acchaMti / kammasAlA jattha kammaM kareti kuMbhakAro / payaNasAlA jahiM pnycNtibhaaynnaanni|iNdhnsaalaa jatthataNa-karisabhArA acchNti|vgdhaarnnsaalaa tosalivisae gamamajjhe sAlA kIrai / tattha aganikuMDaM niccameva acchati sayaMvaranimittaM / tattha ya bahava ceDA ekkA ya sayaMvarAceDI pavisijjati,jo se ceDIe bhAvatitaMvareti / eyAsusavvAsuimaMpacchittaM ||nvrN[bhaa.5392] iMdhanasAlA gurugA, Alitte tattha nAsiuMdukkhaM / . duvihavirAdhanA jhusire, sesA aganI u sAgariyaM / / dhU-puvvaddhaM kaMThaM / annaM ca iMdhaNasAlAe jhusiraM, tattha duvidhA virAdhanA - AyavirAdhanAe caugurugA, saMjamavirAdhaNAe tattha saMghaThThAdikaMjaMAvajati taM pAvati / sesAsupamiyasAlAdisu sAgAriyaM payaNasAlAe puNa aganidoso // eyAsu avavAdeNa ThAyaMtassa imo kamo[bhA.5393] paDhamaMtu bhaMDasAlA, tahiM sAgAri natthi ubhayakAle vi| kammA''paNi nisi natthI, sesakameniMdhaNaMjAva / dhU-annAe vasahIe asati paDhamaM bhaMDasAlAe ThAti, tattha ubhayakAle vi sAgAriyaM ntthi| ubhayakAlo-diyA rAto ya / tato pacchA kammasAlAe / tato pacchA paniyasAlAe / ahavA - kammapamiyasAlANa kamo natthi, tulladosattaNato / sesesupayaNa-vaggharaNa-iMdhaNAisuasati kameNa tthaaejjaa|| [bhA.5394] te tattha sanniviTThA, gahitA saMthAragA vihI puvvaM / jAgaramANavasaMtI, sapakkhajayaNAe giiytyaa|| tattha vasaMtANa imA jayaNA[bhA.5395] pAse taNANa sohaNa, osakka'hisakka annahiM nayaNaM / saMvaraNA liMpaNayA, chukkAra nivAraNokaDDI / / khuu-puraatnaagaathaa|agnikaaysspaasetnnaanni visohijjati, avaMtiyatenesuvAosakkijjati, alIvaNabhaeNa vA akkaMtiyatenesu vA ussakkijati gilANaTThA sAvayabhaeNa vA addhANe vA vivittAsIyaM vatena aisakkAvejA vi, annahiM vA soumaNo nejjA, bAhiM vA ThavejA, kate vA kajje chAreNa saMvarijjati, pakkamai tti vuttaM bhavati mallageNa vA, ahAuaMpAlettApAlettA vijjhaahitti| khaMbho chagaNAdiNA vA lippti|piilvnnbhyaa sANo goNo teno vA tattha chutti haDi tti vA bhannai, taha viaTatA vArijaMti, sahasA vA litte tatthato ukkaDijatinevvaM / taNAmivA, kaDagovA udagadhUlIhiM vA bijjhavijati, pAlaM vA kajati // [17] 12
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 nizItha-chedasUtram -3-16/1061 sajotivasahIe uvakaraNa-paDilehaNAdidAresuimaMjayaNaM kareMti[bhA.5396] kaDao va cilimilI vA, asatI sabhae va bAhi jaM aMtaM / ThAgAsati sabhayammi va, vijjhAya'ganimmi pehaMti // dhU-jotIe aMtare kaDao kajati, cilimilI vA / asati kaDagacilimilIe vA jati ya uvahitenagabhayaM atthitAhe aMtovahI bAhiM paDilehijjati, ahavA- bAhiM pi tenagabhayaM ThAgo vA natthi tAhe vijjhAeaganimmi pehiti / / [bhA.5397] niMtA na pamajaMti, mUgA vA saMtu vNdnnghiinnN| porisi vAhi maNeNa va, sehANa va deti anusddiN| pU-niMtApavisaMtAvAnapamajaMti, AvAsagaMvAiyajoga-virahiyaMmUaMkAti, vArasAvattavaMdanaM naditi, porisiMsuttatthANaMbAhiM kriti| aha bAhiM ThAgonasthitAhe "maNe" timnnsaaanupehitti| jattha seho anno vA uditte rAgaM gacchati tattha anusaddhiM deti giiytyaa|| [bhA.5398] AvAsa vAhi asatI, Thita vaMdana vigaDa jataNa thutihINa / suttattha vAhiyaMto, cilimiNi kAUNa va srNti|| dhU-gatArthA |baahiN asati ThAgassajo jahiM Thio sotahiM ceva ThiopaDikkamati vNdnhiinN| vigaDaMNAAloyaNA, tNjynnaatekreti|thuuiitomnnsaa kddhNti|sutttth bahigayatyaM jotiaMtarevi cilimiliM kAuM aMto ceva suttatye srNti|| imA anusaTThI sehAdINaM[bhA.5399] nANujoyA sAhU, davbuJjoyammimA husjjitthaa| jassa vina ete niddA, sa pAuyA nimIliyaM gimhe // dhU-sajjati tti rajjate / jassa vi sajotie NiddA na ei sovi pAuo suvati / aha gimhe dhammo so acchINi nimilleti jAva suvati // [bhA.5400] mUgA visaMti niti va, ummugamAdI katAi achivaMtA / sehA ya joi dUre, jaggaMtI jA dharati jotii|| dhU- mUgA vizaMti pravizaMti / mUatti nisIhiyaM na kareti, niMto AvassiyaM na kareti, AvaDaNAdibhayA aganisaMghaTTaNabhayA ummuAdi nacchiveti, sehe agItA aparimatA niddhammA ya jotIe dUre ThavijaMti, je ya gItA vasabhA je jaggaMti jAva so jotiM dharati // ahavA[bhA.5401] vihiniggatAdi atiniddapellito gIo sakkiuM suvti| sAvayabhaya ussakkaNa, tenabhae hoti bhayaNA u|| [bhA.5402] addhANavivittA vA, parakaDa asatI sayaM tujaalNti| sUlAdI va taveuM, kayakajje chAraakkamaNaM / / cU-vihiniggatozrAntaHatIvaniddAtitovAtAheosakkiuMsuvati, gIyatyosIhasAvayAdibhae vAosakkati, tenabhae yabhayaNA, akaMtiesuvijjhAveti, iyaresuna vijjhAveti |addhaanne vivittA musitA sItena vA abhibhUtA tAhe jo parakaDo aganI tattha visItaMti, parakaDassa asati sayaM jAleMti, sUlAdisu kajaM kAuM chAreNa akkamaMti nivvaveti vaa|| [bhA.5403] sAvayabhae Anitiva, soumaNA vA vibAhi niinnNti| bAhiM palIvaNabhayA, chAre tassAsati nivvAve //
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 uddezaka :16, mUlaM-1061, [bhA. 5403] ghU-annato vi AnaMti, vasahIto bAhiM neti / sesaM klN| jotitti gataM / idAnaM dIvo[bhA.5404] duviho ya hoti dIvo, asavvarAtI ya savvarAtI y| ThAyaMte lahulahugA, karIsa agItatthasuttaM tu|| dhU-ettato ADhattaM savva bhANiyavvaM / "natthi agItattho vA" gAhA "eyArisammi" gAhA "jaMjaha gAhA" "ussaggasuyaM" gAhA jAva te "tattha sanniviTThA" gaahaa| [bhA.5405] paDimAjhAmaNa orubhaNaM, liMpaNA dIvagassa orubhaNaM / uvvattaNa pariyattaNa, chukkAraNa vAraNokahI / / ghU-jattha paDimAjhAmaNabhayaM hojjA tattha tao ogAsAo paDimA pheDijati, jati sakkati pheddetuN| ahanasakketi to dIvato pheDijati, khaMbhakaDaNakuDDANiya lippNti|ahvaa-sNkldiivgo na sakkati uttAreutAhe vattI uvattijjati, nipIlijjativA, sANagoNAdivAchukkArijjati, pavisaMtA vA sANagoNAdI vArijaMti, bahI vA okaDDijati, tenagesu vA ussakkijjati, sappAdibhae vA / / [bhA.5406] saMkaladIve vattI, uvvatte pIlaeya mA Dajjhe / rUtena va taM tellaM, ghettaNa diyA vigiNcNti|| [bhA.5407] pAse taNANa sohaNa, ahisakkosakka annahiM nayaNaM / AgADhakAraNammi, osakka'hisakkaNaM kujaa|| dhU-dIvagassaje pAse taNA, dIvagaMvA ahisakketi / "osakkati tti ussakketi vA annahiM vA neti / jaMtaM ussakaNa osakkaNaM kareMti ta AgADhe kareMti, no anAgADhe // [bhA.5408] majjhe va deulAdI, bAhiM va ThiyANa hoti atigamaNaM / je tattha sehadosA, te iha aagaaddhjtnnaae| sU-adhavA-tesAdhUviyAle AgatAdeula ThAteja, bhajjhevAgAmadeulaMtaddivasatosAgAriyAulaM paeviAgatA tattha divasato na ThAyaMti, bAhiMacchaMti, visariesusAgAriesusaMjhAepavisaMti, bAhiM vAse tenasAvayAdibhaya jANiUNa tattha sajotiyAe sAlAe sadIvae vA je sehAdidosA puvvuttA te iha kAraNe AgADhe jayaNAe kAyavvA // tattha jati kahiM vipalivejA to imA jayaNA[bhA.5409] annAte tusinIyA, nAte dahNa karaNa saviulaM / bAhiM ca deulAdI, saMsaddA Agaya khrNtto|| dhU-jatikeNaina nAtA "ettha saMjayA Thiya' titotusiNIyA naasNti|adhnaayaa logeNa to palittaM daTuM mahatA saddeNa saviulaM bolaMkareMti tAva jAva jattha bahujano milio, tAhe bahujanassa purao bhaNaMti "keNati pAveNa palIvaNaM kataM, tubmehiM cevapalIvitaM 'samaNA dujjhaMtu'tti, 'amhaM ca savvaM uvakaraNaM ettha daDaM', evaM te kharaMTiyA na kiMci ullaveti "a (tu) mhehiM palIvitaM" ti / jattha vi bAhiM gAmassa deulaM tattha vievaM ceva, adhavA-deulAto bAhiM niggaMtu sasadaM kjti|| mU. (1062) je bhikkhU sacittaM ucchu bhuMjai, bhujaMtaM vA sAtijai // mU. (1063) je bhikkhU sacittaM ucchu viDasai, viDasaMtaM vA saatiji|| mU. (1064) jebhikkhU sacittaMaMtarucchuyaM vA ucchukhaMDiyaM vA ucchucoyagaMvA ucchumeragaMvA ___
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 nizItha-chedasUtram -3-16/1064 ucchusAlagaM vA ucchuDAlagaM vA bhuMjai, bhuMjataM vA sAtijati // mU. (1065) je bhikkhU sacittaM aMtarucchuyaM vA ucchukhaMDiyaM vA ucchucoyagaM vA ucchumeragaM vA ucchusAlagaM vA ucchuDAlagaMvA viDasai, viDasaMtaM vA sAtijati // mU. (1066) je bhikkhU sacittapaiDiyaM ucchu bhuMjai, bhuMjataM vA sAtijai // ma. (1067) je bhikkhU sacittapaiDiyaM ucchu viDasai, viDasaMtaM vA sAtijai // mU. (1068) je bhikkhU sacittapaiTThiyaM aMtarucchuyaM vA ucchukhaMDiyaM vA ucchucoyagaM vA ucchumeragaM vA ucchusAlagaM vA ucchuDAlagaM vA bhuMjai, bhuMjataM vA sAtijati // mU. (1069) je bhikkhU sacittapaiTThiyaM ataMrucchuyaM vA ucchukhaMDiyaM vA ucchucoyagaM vA ucchumeragaMvA ucchusAlagaM vA ucchuDAlagaMvA viDasai, viDasaMtaM vA saatijji|| dhU- " jati jaM bhukkhatto, lIlA puNa viDasaNa tti nAyavvA / jIvajutaM saccittaM, accittaM sceynn-ptihuuN|" etesiM ceva suttANaM imo atideso[bhA.5411] pavvasahitaM tu khaMDaM, tavvajjiya aMtarucchuyaM hoi / DagalaM cakkalichedo, moyaM puNachalliparihINaM // dhU-peru ubhayo pavvadesasahitakhaMDaM pavvaM, ubhayo perurahiyaM aMtarucchuyaM, cakkalichedachinnaM DagalaM bhaNNati, moyaM abbhataro giiro|| [bhA.5412] coyaM tu hoti hIro, sagalaM puNa tassa bAhirA challI / kANaM ghuNa mukkaM vA, itarajuta tappaiTuM tu // ghU-vaMsahIrasahito coyaM bhaNNati, sagalaM bAhirI challI bhaNNati, dhuNakANiyaM aMgAraiyaM vA vuttayaM, siyAlAdIhiM vA khaiyaM, uvari mukkaM, iyaraM ti saMcittaM tammi sacittavibhAge patiTThiyaM sacittapatihitaM bhnnnnti|| mU. (1070) je bhikkhU ArannagANaM vaNNaMdhANaM aDavijattAsaMpai hitANaM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // [je bhikkhU ArannagANaM vaNNaMdhANaM aDavijattAopaDiniyattANaM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAijati // ] ghU-arannaM gacchaMtIti ArannagA, vaNaMdhAvaMtIti vaNNaMdhA, AraNyaM vaNArthAya dhaavNtiityrthH| tesiMjattApaTThiyANaMjo asanAdI geNhatijattApaDiniyattANaMasanAdisesaMkhaurAdi vAjogeNhati tassa ANAdI dosA, caulahuMca pacchittaM / [bhA.5413] taNakaTThahAragAdI, Aranna vaNaMdhagA u vinneyaa| aDaviM pavisaMtANaM, niyattamANANa tatto y|| cU-AdisaddAtopupphaphalamUlakaMdAdINaM, tesiMvaNNaMdhANaMaDaviMpavisaMtANaMjaMsaMbalaM pakataM, tatto niyattANaMjaM kiMci cuNNAdi / sesaM kNtthN|| [bhA.5414] taNa-kaTTha-puppha-phala-mUla-kaMda-pattAdihAragA ceva / patthayaNaM vaccaMtA, kareMti pavisaMti tassesaM / / ghU-taNAdihAragA aDaviM pavisaMtA appaNo patthayaNaM kareMti, sesaM ubariyaM siddhaM /
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM - 1070, [ bhA. 5415] [bhA. 5415 ] [ bhA. 5416 ] aDavI pavisaMtANaM, ahavA tatto ya paDiniyattANaM / je bhikkhU asanAdI, paDicchate ANamAdINi / / pacchAkammamatiMte, niyaTTamANe vi baMdhavA tesiM / acchijjA nu tadA sA, taddavve annadavve ya // - aDavipavisaMtenaM jaM saMbalaM kayaM taM sAdhUNa dAtuM pacchA appaNo annaM kareti / sanniyaTThANa vi na ghettavvaM, tesiM baMdhavA taddavve annadavve vA katAsA acchejjA / taddavvaM ceva jaM gharAto nItaM, annadavvaM jaM aDavie kaMdacuNNAdi uppajjati / / patthayaNaM dAuM imaM kareti [bhA. 5417] kammaM kItaM pAmicciyaM ca acchejja agahaNa digiMchA / kaMdAdINa va ghAtaM, kareMti paMcaMdiyANaM ca // cU- appaNo "kammaM" ti annaM kareMti, appo vA kiNAti, "pAmiccaM" ti ucchiNNaM geNhati, annesiM vA acchiMdati, aha na geNhati patthayaNaM to digiMcati, chuhAe jaM anAgADhAdi paritAvijjati, ahavA - bhukkhito kaMdAdi gehati, attha parittANaMtanniSphaNNaM / adhavA bhukkhitto jaM lAvagatittirAdi ghAtissati, paritAvaNAdiniSphaNNaM tisu carimaM // arannAto niggacchamANo jo geNhati tassa ime dosA [bhA. 5418 ] 181 cuNNakhaurAdi dAuM, kappaTThaga deha kova jaha govo / caDDaNa anne va vae, khaurAdi va'saMkhaDe bhoyI // cU- cuNNo badarAdiyANa, khorakhadiramAdiyANa khauro, bhattasesaM vA sAdhUNa dAuM kappaTThiehiM puttanattubhattijagAdiehiM annehiM ya tadAsAe acchamANehiM jAtijramANA- "deha Ne kaMde mUle cuNNakhaurabhattasesaM vA", te bhAMti - "dinnA amhehiM sAdhUNaM, evaM bhaNate te paruNNA ruNNaM kareMtANi tANi davaNaM padosaM gacchejja, jahA govo piNddnijuttiie| etesu vA caDuMtesu aDavIsu annaM vA Aneti khaurAdi "bhoi "tti bhAriyA tIe saha asaMkhaDaM bhavati, aMtarAyadosA ya / jamhA evamAdi dosA tamhA vaNaM pavisaMtANaM niMtANa vA na ghettavvaM // bhave kAraNaM [bhA. 5419] asive omoyarie, rAyaduTTe bhae va gelaNNe / addhANa rohae vA, jayaNAgahaNaM tu gIyatthe // - jayaNa ttipanagaparihANIe jAhe caulahuM patto tAhe sAvasesaM geNhaMti // mU. (1071) je bhikkhU vasurAiyaM avasurAiyaM vayai, vayaMtaM vA sAhijjati // vasUNi rayaNANi tesu rAto vasurAtI, adhavA rAtI dIptimAbhrAjate vA zobhata ityarthaH, taM vivarIyaM jo bhaNati tassa caulahuM / imA nijuttI [bhA. 5420] vasumaM ti va vasimaM ti va, vasati va vusimaM va pajjayA caraNe / surato vusirAtI, avusimmi rato avusirAtI / / - vasu tti rayaNA, te duvidhA davve bhAve ya / davve maNirayaNAdiyA, bhAve nANAdiyA / iha bhAvavasUhiM adhikAro / tAni jassa atthi so vasumaM ti bhaNNati / adhavA - iMdiyANi jassa vase vaTTaMti so vasimaM bhaNNati / adhavA - nANadaMsaNacarittesu jo vasati niccakAlaM so vasa (vusimaM) ti rAtinio bhaNNati / ahavA - vyutsRjati pApa anyapadArthAkhyAnaM, cAritraM vA vusimaM ti vuccati /
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 nizItha-chedasUtram -3-16/1071 vasati vA cAritte vasurAtI bhaNNati / ahavA - "pajjayA caraNe"tti ete cArittaThiyassa pajjattA egaTTitA ityarthaH / esa vusirAdI bhaNNati, paDipakkhe avusiraatii|| ahavA[bhA.5421] vusi saMviggo bhaNito, avusi asaMvigga te tuvoccatthaM / je bhikkhU vaejA hI, so pAvati ANamAdINi // dhU-kaMThA / voccatyaM ti vusirAtiyaM abusirAtitaM bhaNatiyA // ettha paDhamaMsirAtiyaM avusirAtiyaM bhaNNati imehiM kAraNehiM[bhA.5422] roseNa paDiNiveseNa vA vi akayaMtu micchabhAveNaM / saMtaguNe chAettA, bhAsaMti aguNa asaMte u // cU-koi kassati kAraNe akAraNe vA ruTTho, paDinivesaNaM eso pUtijjai ahaM na pUijjAmi, evmaadivibhaasaa|akynnnnuyaae etena tassa uvayArokaotAhemAeyassa paDiuvayArokAyavvo hohii tti, micchAbhAveNaM micchatteNaM uddiNNeNaM / sesaM kNtthN|| asaMviggA saMviggajanaM imeNa AlaMbaNeNa hIlaMti[bhA.5423] dhIrapurisaparihANI, nAUNaM maMdadhammiyA keii| hIlaMti viharamANaM, saMviggajaNaM avuddhiito|| dhU-ke puna dhIrapurisA?, ime[bhA.5424] kevala-manohi-coddasa-dasa-navapuvvIhi virahie ennhi| suddhamasuddhaM caraNaM, ko jANati kassa bhaavNc|| dhU- ete saMpaI natthi, jati saMpai ete hoto to jANaMtA asIdaMtANaM caraNaM suddhaM iyaresiM asuddhaM, kevalimAdiNo nAu~ paDicoyaMtA pacchittaMcajahAruhaM deMtA ciMtaMti abmaMtarago vieriso ceva bhAvo, na ya egaMtena bAhirakaraNajutto abhyaMtarakaraNayukto bhavati / kahaM ? ucyate-jena vivajjato dIsati, jahA udAyimArayassa pasannacaMdassa ya / bAhira avisuddho vi bharaho visuddho cev|| [bhA.5425] bAhirakaraNeNa samaM, amitarayaM kareMti amunnetaa| negaMtA taM ca bhave, vivajjao dissate jenaM // [bhA.5426] jati vA niratIcArA, haveja tavvajjiyA ya sujjhejaa| Naya hoMti niraticArA, saMghayaNadhitINa dobballA // dhU-saMpayakAlaM jati niraticArA haveja, ahavA - tavvajjiyA nAma ohinANAdIhiM vajjite jai carittasuddhI haveja to juttaM vattuM-ime visuddhacaraNA, ime avisuddhacaraNA / saMghayaNadhitINa dubbalattaNato ya-pacchittaM kareMti // saMghayaNa-dhitidubbalattaNato ceva imaMca osannA bhaNaMti[bhA.5427] ko vA tahA samattho, jaha tehi kyNtudhiirpurisehiN| jahasattI puNa kIrati,jaha paiNNA havai evaM / / dhU-dhIrapurisA titthakarAdIjahAsattiekIrati evaM bhannamANe daDhA paiNNA bhavati, analiyaM ca bhavati jo evaM bhaNati jo evaM bhaNati / jo puNa annahA vadati annahA ya kareti, tassa saccapaiNNA na bhavati // Ayario bhaNati
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM - 1071 [ bhA. 5428] [bhA. 5428] savvesi egacaraNaM, saraNaM moyAvagaM duhasayANaM / mA rogadosavasagA, appaNI saraNaM palIveha || 183 dhU- savvesiM bhavasiddhiyANaM caraNaM ca sarIramANasANaM dukkhANa vimokkhaNakaraM, taM tubne sayaM sIyamANA appaNo caritteNa rAgANugatA ujjayacaraNANaM caraNadosamAvaNNA mA bhaNaha - "caraNaM natthi, mA jattheva vasaha taM ceva saraNaM palIveha nAsahetyarthaH " // kiMca [ bhA. 5429] saMtaguNaNAsaNA khalu, paraparivAo ya hoti aliyaM ca / dhamme ya abahumANo, sAhupadose ya saMsAro / / cU- caraNaM natthi tti evaM bhaNaMtehiM sAdhUhiM saMtaguNaNAso kato bhavati, pavayaNassa paribhavo kato bhavati, aliyavayaNaM ca bhavati, caraNadhamme palovijaMte caraNadhamme ya abahumANo kato bhavati, sAdhUNa ya padoso kato bhavati, sAdhupadose ya niyamA saMsAro vuDDhito bhavati // kiM ca[ bhA. 5430] khayauvasama mIsaM pi ya, jinakAle vi tivihaM bhave caraNaM / missato ciya pAvati, khayauvasamaM ca na'nnatto // cU-titthakarakAle vitivihaMcArittaM khatiyaM vasamiyaM khaovasamiyaMca / tammi vi titthakarakAle missAto ceva carittAto khatiyaM uvasamiyaM vA caritaM pAvati, nAnyasmAt / bahutarA ya caritavisesA khaovasamabhAve bhavaMti / kiM ca tIrthakAle vi [bhA. 5431] aiyAro vi hu caraNe, Thitassa misse na dosu itaresu / vatthAturaditA, pacchitteNaM sa tu visujjho / cU- "iyaresu ''tti khatie uvasamie ya / jahA vatthaM khArAdIhiM sujjhati Aturassa vA rogo vireyaNaosahapaogehiM sohijjati, tathA sAdhussa missacaraNAdiaiyAro pacchitteNa sujjhati / / jaM ca bhaNiyaM - "atisayarahiehiM suddhAsuddhacaraNaM na najjati bhAvo' / tattha bhaNNatiduvihaM ceva pamANaM, paJcakkhaM ceva taha parokkhaM ca / odhAti tihA paDhamaM, anumAnovammasuttitaraM / / [bhA. 5432] cU-ohi manapajjava kevalaM ca evaM tividhaM paJcakkhaM / ghUmAdagnijJAnamanumAnaM / yathA gaustathA gavaya aupamyaM / suttamiti AgamaH / iyaraMti evaM tividhaM parokkhaM // [bhA. 5433] suddhamasuddhaM caraNaM, jahA u jANaMti ohinANAdI / AgArehi manaM piva, jANaMti tahetarA bhAvaM / dhU- puvvaddhaM kaMThaM / jahA parassa bhamuhaNetti (bhamuhANaNa) bAhirAgArehiM aMtaragato mano najjati tahA "iyara' ttiparokkhaNANI AloyaNAvihANaM souM puvvAvarabAhiyAhiM girAhiM AcaraNehiM ya jANaMti caritaM suddhAsuddhaM bhAvaM ca suddhetaraM / codagAha - "jai AgAreNa bhAvo najjati to udAtimAradiNaM kiM na nAto ? " AcAryAha [bhA. 5434] kAmaM jinapaJcakkho, gUDhacArANa dummaNo bhAvo / taha'vi ya parokkhasuddhI, juttassa va pannavIsAe / cU- kAmamiti anumitArthe / jai vi je udAyimAragAdi gUDhAyArA tesiM chaumattheNaM dukkhaM uvalabbhati bhAvo, so jiNANaM puNa paccakkho, tahAvarokkhaNANI AgamAnusAreNa carittasuddhiM
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 nizItha - chedasUtram - 3-16/1071 kareMti ceva / kahaM ? ucyate- "juttassa va" tti jahA suttovautto "mIsajAyajjhoyaro ego "tti pannarasa uggamadosA, dasa esaNAdosA, ete pannuvIsaM jahAsuyAnusAreNa sohaMto caraNaM soheti, tahA suttAnusAreNa pacchittaM deto kareMto ya carittaM sodheti / anujjatacaraNo imehiM kajjehiM hojja[bhA. 5435 ] hohu vasaNappatto, sarIradobballatAe asamattho / caraNa karaNe asuddhe, suddhaM maggaM parUvejjA / / cU-vasanaM AvatI majjagItAditaM vA, tammina ujjamati, ahavA sarIradubbalattaNato asamattho sajjhAyapaDilehaNAdikiriyaM kAuM akappiyAdipaDisehaNaM ca / adhavA-sarIradobbalA asamatthA adaDhadhammA evamAdikAraNehiM caraNakaraNaM se avisuddhaM, tahAvi appAnaM arihaMto suddhaM sAhumagaM parUveMto ArAdhago bhavati // imo ceva attho bhaNNati [bhA. 5436 ] osanno vi vihAre, kammaM siDhileti sulabhabohI ya / caraNakaraNaM visuddhaM, uvavUheMto parUveMto // dhU- kaMThayA / jo puNa osanno houM osannamaggaM uvavUhai, suddhaM caraNakaraNamaggaM gUhati imehiM kAraNehiM / imaM ca se dullabhabohiattaM phalaM [bhA. 5437] pariyAyapUyahetuM osannANaM ca AnuvattIe / caraNakaraNaM nigUhati, taM dullabhabohiyaM jANe // [bhA. 5438] ahavA - guNasayasahassakaliyaM, guNuttarataraM ca abhilasaMtANaM / caraNakaraNAbhilAsI, guNuttarataraM tu so lahati // cU-guNANaM sataM guNasataM, guNasayANaM sahassA guNasayasahassA, chaMdobhaMgabhayA sakArassa hussatA katA, te ya aTThArasasIlaMgasahassA, tehiM kaliyaM juttaM saMkhiyaM vA / kiM taM ?, cAritaM jo taM pasaMsati / kiM ca guNazcAso uttaraM ca guNottaraM, athavA anye'pi guNAH santi kSamAdayasteSAM uttaraM taM ca guNottaraM labhati ahakkhAyacAritramityarthaH / ahavA guNuttaraM bhavatthakevalisuhaM, guNuttarataraM puNa mokkhasuhaM bhaNNati, taM labhati / / jo puNosanno [ bhA. 5439 ] jiNavayaNabhAsitenaM, guNuttarataraM tu so viyANittA / caraNakaraNAbhighAtI, guNuttarataraM tu so haNati // dhU-guNuttarataraM cAritraM sAdhU vA appaNA ya caraNakaraNovaghAte vaTThati / ahavA-caraNakaraNassa jattANa va niMdAparovaghAyaM karei, sa evaMvAdI guNuttaraM vA cAritraM mokkhasuhaM vA hanati na labbhai tti, jena so dIhasaMsArittaNaM nivvatteti / / jo osannaM osannamaggaM vA uvavUhatiso hotI paDinIto, paMcaNhaM appaNo ahitio ya / [ bhA. 5440 ] suhasIlaviyattANaM, nANe caraNe ya mokkhe ya // - paMca pAsatyAdi suhasIlA vihAraliMgA odhAviukAmA aviyattA agIyatthA nANacaraNamokkhassa ya etesiM savvesiM paDinIto bhavati // imehiM puNa kAraNehiM osannaM osannamaggaM vA uvavUhejjA[bhA. 5441] bitiyapadamaNappajjhe, vaeja avikovie vi appajjhe / jANate vA vi puNo, bhayasA tavvAti gacchaTThA // -
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1071, [bhA. 5441] 185 ghU-rAyA siyaosannAnuvattiyo bhayAbhaNejjA |tvvaaditti kazcidvAdI brUyAt-"tapazvinaM atapazvinaMbruvataH pApaM bhavatIti naHpratijJA', tapratighAtakaraNe vusirAtiyaM abusirAtiyaM bhaNeja, dubhikkhAdisuvAosannabhAviesukhettesuacchaMto osannAnuvattiyo gacchaparipAlaNaTThA bhnnejj|| mU. (1072) je bhikkhU avusirAiyaM vusirAiyaM vayai, vayaMtaM vA saatijti|| [bhA.5442] emeva bitiyasutte, avusIrAtiM vaeja vusirAtiM / kaha puNa vaeja soUNa avusirAtiM tu vusirAtiM // [bhA.5443] egacariM mannatA, sayaM ca tesu ya padesu vaTuMtA / ___ sagadosachAyaNaTThA, kei pasaMsaMti niddhamme / / cU- koi pAsatthAdINaM egacAriyaM bhaNNati- "esa suMdaro, eyassa egAgiNo na keNai saha rAgadosA uppajjaMti", so viappaNA gacchapaMjarabhaggotammiceva ThANe vaTTati, soyaappanijjadose chAeukAmo taM pAsatthAdiM egacAriM niddhammaM pasasati / imaMca bhaNati[bhA.5444] dukkarayaM khujahuttaM, jahuttavAduTThiyAvi sIdati / esa nitio hu maggo, jahasattIe crnnsuddhii|| evaM bhayaMte ime dosA[bhA.5445] abbhakkhANaM nissaMkayA ya asasaMjamaMmi ya thirattaM / appA so avicatto, avaNNavAtoya titthss| ghU- asaMtabhAvubbhAvaNaM abmakkhANaM, avusirAtiyaM vusirAtiyaM bhaNati, so ya sItaMto pasaMsijamANenissaMko bhavati, maMdadhammANa viasaMjamethirIkaraNaMkareti, annaMca ummaggapasaMsaNAte appaNo ya ummaggapaTTito catto, titthassa ya anyapadArthena avarNavAdaH kRto bhavati // kiMca[bhA.5446] jo jattha hoi bhaggo, ovAsaM so parassa avidNto| gaMtuMtattha'caeMto, imaM pahANaM tighoseti / / ghU-addhANagadiTThatena osanno uvasaMghAreyavvo, sesaM kaMThaM / / kiMca[bhA.5447] puvvagayakAliyasue, saMtAsaMtehiM keikhobheti / osannacaraNakaraNA, imaM pahANaM ti ghoseMti // cU- puvvagayakAliyasuyanibaMdhapaccayato sIdaMti, tattha kAliyasute imeriso AlAvago - "bahumoho vi yaNaM puvvaM viharettA pacchA saMvuDe kAlaM karejjA, kiM ArAhae virAhae ? goyamA! ArAhae, no viraahe"| evaMpuvvagae vije ke viAlAvagA te uccaritA |prNkhobhNti, appaNA khobhNti-siidNtiityrthH| teya osannacaraNakaraNA "imaM" ti appaNo cariyaM pahANaM ghoseMti / / imesiM purato[bhA.5448] abahussue agIyatthe, taruNe maMdadhammie / pariyArapUyaheU, sammoheuM nirNbhNti|| dhU-jena AyArapagappo na jhAtito esa abahussuto, jena AvassagAdiyANaM attho na suto soagIyattho, solasavarisANaADhavettujAvanacattAlIsavarisoesataruNo, asaMviggomaMdadhammo, ete purise viparinAmeti, appaNo parivAraheu, etehi ya parivArito loyassa pUyaNijjo hohaM,
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-16/1072 kAliyadiTThivAe bhaNitehi, ahavA-abhaNiehiM vA sammoheuM appaNo pAse niruMbhati-dharatItyarthaH / adhavA-jo evaM pannaveti so ceva abahussuo agIyattho vA taruNI maMdadhammo vA / sesaM kaMThaM / [bhA. 5449] jatto cuto vihArA, taM ceva pasaMsae sulabhabohI / osannavihAraM puNa, pasaMsae dIhasaMsArI // cU- jatto cuto vihArA, saMviggavihArAto cuo taM pasaMsati jo so sulabhabodhI / jo puNa osannavihAraM pasaMsati so dIhasaMsArI bhavati // [bhA. 5450 ] bitiyapadamaNappajjhe, vaeja avikovie va appajjhe / jANate vA vi puNo, bhayasA tavvAdigacchaTThA // mU. (1073) je bhikkhU vusirAtiyagaNAto avusirAiyaM gaNaM saMkamai, saMkamaMtaM vA sAijjai / / [ bhA. 5451] vusirAtiyAgaNAto, je bhikkhU saMkame avusirAtiM / vusirAtiyA vusiM vA, so pAvati ANamAdINi // 186 - vusirAtiyAto vusirAiyaM caubhaMgo kAyavvo / cautthabhaMgo avatthu / tatiyabhaMge anunnA paDhama-bitiesu saMkamo paDisiddho / paDhame saMkamaMtassa mAsalahuM / bitie caulahuM / codagAha - "juttaM bitie paDiseho, paDhamabhaMge kiM paDiseho ? AcAryAha - tattha nikkAraNe paDiseho, kAraNe puNo paDhamabhaMge uvasaMpadaM kareti // sA ya uvasaMpayA kAlaM paDucca tivihA imAchammAse uvasaMpada, jahanna bArasasamA u majjhimiyA / [bhA. 5452 ] AvakahA ukkose, paDicchasIse tu jAjIvaM // - uvasaMpadA tivihA- jahannA majjhimA ukkosaa| jahannA chammAse, majjhimA bArasavarise, ukkosA jAvajjIvaM / evaM paDicchagassa sIsassa egaviho ceva jAvajjIvaM Ayario na mottavvo // [bhA. 5453 ] chammAse apUreMto, gurugA bArasasamA caulahugA / tena paraM mAsiyaM tU, maNittaM puNa Arato kajje / / cU- jena paDicchageNaM chammAsiyA kayA so jati chammAse apUrittA jAti tassa caugurugA / jena bArasavarisAkayA te apUrittA jAi caulahuM / jena jAvajjIvaM uvasaMpadA katA so jAi tassa mAsalahuM / chaNhaM mAsANaM pareNa nikkAraNe gacchaMtassa mAsalahuM / jena bArasasamA uvasaMpadA kayA tassa vi chammAse apUreMtassa caugurugA ceva / bArasamAto pareNa nikkAraNe mAsalahuM / jena jAvajjIvovasaMpayA kayA tassa chammAse apUreMtassa caugurugA ceva, tasseva bArasasamAo caulahugA / / esasohI gacchato nitassa bhaNito / gacche puNa vasaMtassa ime guNAbhItAvAso ratIdhamme, anAyataNavajjaNaM / niggaho ya kasAyANaM, evaM dhIrANa sAsaNaM // [bhA. 5454 ] " bhItAvAso "tti asya vyAkhyA [bhA. 5455 ] AyariyAdINa bhayA, pacchittabhayA na sevati akajjaM / yAvacca'jjhaNe sajjate taduvayogeNaM / / cU- puvvaddhaM kaMThaM / ratIdhamme asya vyAkhyA- "veyAvacca" pacchaddhaM / AyariyAdINaM veyAvaccaM kareti / ajjhayaNaM ti sajjhAyaM kareti / taduvaogo suttatthovaogo, tena suttatthovaogeNa
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1073, [bhA. 5455 ] veyAvaccajjhayaNesu rajjati- ratiM karei tti vuttaM bhavai / ahavA - taduvaogo appaNo AyariyAdIhiM ya bhannamANo veyAvaJcajjhayaNAdisu rajJjati / / "anAyataNavajjaNa "tti asya vyAkhyA[bhA. 5456 ] ego itthIgammo, tenAdibhayA ya alliyapagAre / kohAdI va udiNNe, parinivvAveti se anne | cU- " kasAyaniggaho" asya vyAkhyA - kohAdI pacchaddhaM / gacchavAse vasaMtassa anne ya AyariyAdI parinivvAveMti sakasAe / gacchavAse vasaMtena eyaM vIrasAsaNe dhIra - sAsaNe vA jaM bhaNiyaM taM ArAhiya bhavati / / ime ya anne gacchavAse vasaMtassa guNA [bhA. 5457 ] nANassa hoi bhAgI, thirayarato daMsaNe caritte ya / 187 dhannA AvakahAe, gurukulavAsaM na muMcati / / cU- jamhA gacchavAse vasaMtassa evamAdI guNA tamhA nikkAraNe saMviggeNa saMviggesu vi saMkamo na kAyavvo / kAraNe puNa kareja te ya ime kAraNA [bhA. 5458 ] - nATTha daMsaNaTThA, caritaTThA evamAisaMkamaNaM / saMbhogaTThA va puNo, AyariyaTThA va NAtavvaM // nANaTTa ti asya vyAkhyA [bhA. 5459 ] suttassa va atthassa va, ubhayassa va kAraNA tu saMkamaNaM / vIsajjiyassa gamaNaM, bhIo ya niyattaI koI // cU-puvvaddhaM kaMThaM / tena appaNo AyariyANaM jaM suttaM atthi taM gahiyaM, atthi ya se sattI annaM pidhettuM tAhe jattha asthi adhigasuttaM saMviggesu tattha saMkamai visajjito AyarieNaM, avisajjieNa na gaMtavvaM / aha gacchati to caulahugA / visajjito ya ime pade AyarejjA jai tesiM AyariyANaM kakkhaDacariyaM souM koti bhIo niyattejja to panagaM // [ bhA. 5460 ] [ bhA. 5461] ciMteMto vaigAdI, gAme vA saMkhaDI apaDiseho / sIsapaDicchaga parisA, pisugAdAyariyapesavio / / panagaM ca bhinnamAso, mAso lahugo ya sesae imaM tu / saMkhaDi seha gurugA, pesaviomi tti mAsaguruM // paDisehagassa lahugA, parisille cha ttu carimao suddho / siM pa hoMti lahugA, jaM vA''bhavvaM tu na labhaMti // [bhA. 5462] - etesiM tiha vigAhANaM atto saha pacchitteNa bhaNNati- ciMteti kiM vaccAmi na vaccAmi tatya annattha vA ciMteti bhiNNamAso (panagaM) vaccaMto vA vaiyAdisu paDivajjati, dadhikhIraTThA uvvattati vA mAsalahuM / AdisaddAto sannIsu vA dAnasahesu bhaddesu vA dIhaM vA goyaraM kareja, appattaM vA desakAlaM paDicchejja, khaddhAdAniyagAme vA paDivajjati savvesetesu patteyaM mAsalahu~ / saMkhaDIe vA paDivajjati cagurugA, paDisevagassa vA pAse aMtarA ciTTheja tattha ya tesiM pavisaMtANaM caulahugA, seheNa saha caugurugA, gahiovakaraNauvadhinipphaNNaM / paDisehagassa paDisehattaNaM kareMtassa caulahuM, sehaTThA kareMtassa cugurugaa| "sIsapaDicchae" tti so paDisehago sIsapaDicchae vAvAreti tammi Agate NiumaM suttaM puccheja, parisillassa vA pAse aMtarA pavisejjA tesiM tattha
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 188 nizItha-chedasUtram -3- 16/1073 caulahugA, saha seheNa caugurugA, uvakaraNe uvahiniSphaNNaM / parisillattaNaM kareMtassa appaNo challahugA / pisuyA maMkuNANa vA bhayA niyattati, annato vA gacchati maaslhuN| ahavA-tattha saMpattobhaNAi "AyarieNAhaM tujjha samIvaM amugasuttatthanimittaM pesavio", evaM bhaNaMtassa cuguruN| "carimo"ttijobhaNati-"ahaMAyariyavisajjitotujhasamIvamAgato" so suddho| "tesiM pihoti lahugo' tti annaM abhidhAreuM annaM vadaMtassa caulahuM, paDicchaMtassavi caulahuM, jaMcasacittAcittaM kiM citaMtena labhaMti, jatthapaTTavitojopuvvadhAriuM tassa tNaabhvv|| eyaM ceva atthaM siddhaseNakhamAsamaNo vkkhaaneti| "bhIo niyattaitti asya vyAkhyA[bhA.5463] saMsAhagassa sotuM, paDipaMthiyamAiyassa vA bhiio| AcaraNA tattha kharA, sayaM ca nAuM pddiniytto|| dhU-saMsAhaya anuvaccago / sesaM kaMThayaM / "ciMteto" tti asya vyAkhyA[bhA.5464] puvvaM ciMteyavvaM, niggato ciMteti kiM nu hu karemi / vaccAmi niyattAmiva, tahiM va annattha vA gacche / cU- jAva na niggacchaMti AyariyaM vA na pucchaMti tAva suciMtiyaM kAyavvaM, sesaM kaMThaM // "vaiyagAmasaMkhaDimAdisu" imA vyAkhyA[bhA.5465] uvvattaNamappatte, lahugo khaddhe bhuttammi hoti culhugaa| nisaTTa suvaNNa lahugo, saMkhaDi gurugAya jaMca'nnaM // ghU-paMthAto vaiyamAdio uvvttti|appttN vA velaM paDikkhati / "jaMca'nnaM"ti saMkhaDIe hattheNa hatthe saMghaTTiyapuvve, pAeNaMvA pAe akaMtapubve, sIseNavAsIseAuDiyapuvve saMjamavirAdhanA vA bhAyaNabhaMgo vA bhavati / sesaM gatArthaM kaMThyaM // idAni "paDiseha sIsapaDicchaga" asya vyAkhyA[bhA.5466] amugatya'muo vaccati, mehAvI tassa kvnntttthaae| ___annaggAme paMthe, uvassae vA vi vAvAre // [bhA.5467] abhilAvasuddhapucchA, roleNaMmA hu te vinAsejjA / iti kahUMte lahugA, jati sehaTThAe to gurugaa| [bhA.5468] akkhara-vaMjaNasuddhaM, maMpucchaha tammi Agae sNte| ghosehi ya parisuddhaM, pucchaha niuNe ya sutttthe|| cU-kotiAyariovisuddhasuttattho phuDaviyaDavaMjaNAbhilAvI apaDisedhito vipaDisehago ceva bhAdato labmati, tena ya suyaM jahA amugatya amugo sAhU meghAvI, amugasuttanimittaM gacchati, tenaviciMtiyaMmAmaMatikkameuM, tassa kaDDaNaTThAe uDDAvaNakaMkareti, uvarieNaannagAmeNa gacchaMtassa paMthevA appaNo vA uvassae sIse paDicchae yavAvAreti, jannimittaM so vaccati tammi Agate- "taM tubbhe pariyaTeha, ahilAvasuddhaM atthaM ca guNejjaha, atthaM ca se pucchijjaha, te evaM nikkAeti, puNo puNo Na te roleNaM vinAsejaha tti, annaM pi suyaM akkharavaMjaNaghosasuddhaM paDhejaha, tammi Agate annaM pi niuNe suttatthe pucchejjaha" evaM kaDDie caulahuM, sehaTThA kahie cuguruN||pvisNtss vi
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1073, [bhA. 5468] 189 evaM ceva / idAmiM parisillassa vyAkhyA[bhA.5469] pAutamapAutA ghaTTa maTTha lokhura vivihvesdhraa| parisillassa tu parisA, thalie va na kiMci vAreti // [bhA.5470] tattha pavese lahugA, saccitte cauguruMca nAyavvaM / uvahinipphaNNaM pi ya, acitta deMte ya ginnhte| cU-parisillosavvassasaMviggAsaMviggassa parisanimittaMsaMgahaMkareti |ghNttaa pheNAdiNAjaMghAo, telleNa kese sarIraM vA maTeti, thali tti devadroNI / sesaM kNtthN| idAni "pisuta guruhiM piseto mi" tti etesiM vyAkhyA[bhA.5471] DhiMkuNa-pisugAdi tahiM, souM nAtuMva sanniyattaMte / ___amuga sutatthanimitte, tujhaMti gurUhi pesavito // cU-codagAha- "gurUhiM pesio mitti bhaNaMtassa ko doso' ? AcAryAha[bhA.5472] ANAe jinavarANaM, na hu baliyatarA u aayriyaannaa| jinaANAe paribhavo, evaM gavvo aviNao y|| ghU-jiNiMdehiM ceva bhaNiyaM Nidoso vidhimAgato paDicchiyavvotti, no AyariyAnuvattIe paDicchiyavvo, jinANA ya parAbhavitA bhavati, pesaMtassa uvasaMpajaMtassa paDicchitassa vi tiNhi vi gavvo bhavati, titthakarANaM suyassa ya avinao kao bhavati // jo jaM abhidhAreuM paTTito tatya jo accAsaMgeNa gato so suddho[bhA.5473] annaM abhidhAretuM, paDiseha parisilla annaM vaa| pavisete kulAtigurU, saccittAdiMca se haatuN|| cU-jo puNa annaM abhidhAreuM apaDisehagassa paDisehagassa parisillassa annassa vA pAse pavisati pacchA kulagaNasaMghatherehiM nAto to jaM tena sacittAcittAdi uvaNIyaM taM se haraMti / / [bhA.5474] te dovuvAlabhittA, abhidhArijaMti deMti taM theraa| ghaTTaNa viyAraNaM ti ya, pucchA vipphAlanegaTThA // cU-kIsa tumaM anna abhidhArettA etya Thito jena ya paDicchito? so vi bhaNNati - "kiM te esa paDicchito?" taM sacittAdigaM therA jo puvvaabhidhArito tassa visajjaMti / sesaM sNtthN|| [bhA.5475] ghaTTeuM sancittaM, esA ArovaNA ya avihiie| bitiyapadamasaMvigge, jayaNA e kayammi to suddho|| dhU- "ghaTTaNa"ttipucchA, jainikkAraNetattha Thito tosacittAdI hareja, pacchittaMcaseavidhipade dijjati, nikAraNetti vuttaM bhvti|pddisehgss avAo bhaNNati- "bitiyapada" pacchaddhaM / jaM so abhidhAreti so asaMvigge tAhe jayaNAe paDisehaM kareMti / kA jayaNA?, paDhama savvehiM bhaNAveti, mA tattha vaccAhi, pacchA appaNovibhaNAveja, punbutteNavAsIsapaDicchagavAvAraNapayogeNa dharejjA, na doso| evaM kareMto kAraNe sujjhati, navaraM-jaMtattha sacittAcittaM savvaM puvvAbhidhAriyassa payaDeyavvaM / / idamevatthaM bhaNNati[bhA.5476] abhidhArete pAsatthamAdiNo taM ca jai sutaM atthi| je apaDisehadosA, te kuvvaMtA hi niddoso||
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 nizItha-chedasUtram -3-16/1073 dhU-jaMso sutaM abhilasati, jai sutaM atthi to paDisehattaNaM kareMtassa vije dosA bhaNiyAte na bhvNti|| [bhA.5470] jaMpuNa saJcittAdI, taM tesiM deMti na vi sayaM gehe| bitiyaM cittUNa pese, jAvatiyaM vA asNthrnne|| dhU-puvvaddhaM kNtthN|jNvtyaadigNacittNtN kAraNe appaNA visUraMto asivAdikAraNehi annaM alabhaMto na peseti jAvatiyaM uvaujjati, jena asaMtharaNaM vA tAvatiyaM geNhati, sesaM visajjeti, ahavA - savvaM pi na visajjeti / / kAraNe imo sacittassa avavAto[bhA.5478] nAUNa yavoccheyaM, puvvagae kAliyAnuoge y| sayameva disAbaMdhaM, karejja tesiM na pesejjA / / dhU-jo tena seho Anito so paramamehAvI, appaNo gacche natthi ko vi Ayariyapadajoggo, jaMca se puvvagataM kAliyasuyaM ca tassa gAhago natthi, tAhe tesiM vocchedaM jAniUNaM taM sehaM appaNo sIsaM nibaMdhai, na puvvAbhidhAriyassa paTThavei // idAni parisille avavAdo bhaNNati[bhA.5479] asahAo parisillattaNaM pi kujA u maMdadhammasu / pappa va kAla-'ddhANe, saccittAdI vi ginnhejaa|| . dhU-asahAyo Ayariyo palasillattaNaM pi karei taM saMviggaM asaMviggaM vA sahAyaM geNhati / sissA vA maMdadhammA gurussa vAvAraM na vahaMti, tAhe annaM sahAyaM gennhti| sahAvA maMdadhammA guruNo joggaM na deMti tAhe laddhisaMpannaM prigennhti| dubhikkhAdikAle vA addhANaM vA pavisaMto-evamAdikAraNehiM parisillattaNaM kareMto suddho| sacittAcittaM puNa peseti na peseti vA, puvvabhaNiyakAraNehiM / jo so abhidhAreto vaccati tassa avavAdo bhaNNati[bhA.5470] asivAdikAraNehiM, kAlagataM vA vi so va itrotu| paDisehe parisille, annaM va visijja bitiyapade // dhU-jattha gaMtukAmotastha asivaMaMtarAvA, ahavA-joabhidhAritoAyario sokAlagato, "iyaro''tti jo so pahAvito sAdhU paDisehagaparisille annassa vA Ayariyassa pAsaMpaviseja, bitiyapadeNaM na doso|| eyaM avisesittaM bhaNiyaM / imaM AbhavvAnAbhavvaM visesiyaM bhaNNati[bhA.5481] vaccaMto vi ya duviho, vattamavattassa maggaNA hoti / vattammi khetavajaM, avvatteNaM pitaMjAva // puvvaddhassa imA vibhAsA[bhA.5482] sua avvatto agIo, vaeNa jo solasaNha AreNaM / tavivarIto vatto, vattamavatteca cubhNgo|| dhU-sueNa vi avvatto vaeNa vi avvatto caubhaMgo kAyavyo / sueNa agIyo avvtto| vaeNa jo solasaNhaM vAsANaM aarto| tabirIto vatto jANiyavyo / so puNa vacaMto sasahAo vaccati asahAo vaa|| [bhA.5483] vattassa vi dAyavyo, pahuppamANe sahAo kimu itre| khettavivajaM avvaMtiesujaMlabmati purille //
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM - 1073, [bhA. 5483] 191 cU-AyarieNa pahuppamANesu sAhusu vattassa vi sahAo dAyavvo avassaM, kimaMga puNa avatte / "vattammi khettavajjammi" asya vyAkhyA- "khettavivajraM" pacchaddhaM / vatto avvatto vA avvaMtiyA sesahAyAteneva saha gaMtukAmo parakhettaM mottuM jaM so ya labbhati taM savvaM purimassa abhidhAreMtassa Abhavati, parakhette jaM puNa laddhaM taM khettiyassa Abhavati // [bhA. 5484] jati netu etumANA, jaM te maggilla vattapurimassa / niyamas vvattasahAo, u Niyattati jaM so ya // cU- aha te sahAyA taM neuM parANettA paDiyAgaMtukAmA jaM te sahAyA labdhaMti taM maggillassa appaNijja Ayariyassa Abhavati / so puNa vaJcaMto appaNA jati vatto to jaM so labbhati taM purimassa abhidhArijaMtassa deti / "avvatteNaM pi jAva' tti asya vyAkhyA - avvatto puNa niyamA sasahAyo bhavati, tassa sahAyA je te ya netu niyattiukAmo jaM sote ya labhaMti taM savvaM puvvillAyariyassa Abhavati // [bhA. 5485 ] bitiyaM apahuppaMte, na dejja vattassa so sahAo tu / vaiyAi apaDivajjhaMtagassa uvahI visuddho u // cU- bitiya tti avavAdato, Ayario apahuppaMtesu sahAyaM na dejjA, so ya appaNA suyavasu vatto, tassa vaigAdisu appaDivajjaMtassa uvahIe vAghAto na bhavati, aha vaiyAdisu paDivajjai to tannipphaNNaM, uvakaraNovaghAyaTThANesu va vaTTaMtassa uvahI uvahammati // [bhA. 5486 ] ege tU vaccaMte, uggahavajaM tu labhati saccittaM / vaccaMto u gilANo, aMtarA uvahimaggaNA hoti // - jo vatto gAgI gacchati so jati annassa Ayariyassa jo uggaho taM vajjeuM anoggahakhette kiMci labhati taM savvaM abhidhArijjaMte deti / ahavA egAgI vaccaMto do tinni vA Ayarie abhidhArejja, tassa ya aMtarA gelaNNaM hojja, je abhidhAritA tehiM AyariehiM suyaM jahA amhe dhAreMto sAdhU yaMto gilANo jAo // [bhA. 5487 ] Ayariya donni Agata, ekke ekke va NAgae gurugaa| naya labhatI saccittaM kAlagae vippariNae ya // - je te abhidhAritA te jati savve AgatA to tenaM jaM aMtarAle laddhaM taM tesiM savvesiM sAdhAraNaM / aha tattha ego Agato avasesA nAgatA / je nAgayA tesiM cauguruM, taM sacittAcittaM na labdhaMti / jo gato gavesago tassa taM savvaM Abhavvati / kAlagate vi evaM ceva / aha gilANo vi vippariNao jassa so na labhati, jaM puNa abhidhArijjaMte laddhaM pacchA vipariNato jaM avipariNate bhAve laddhaM taM labhaMti, vippariNae bhAve jaM laddhaM taM na labhati / / esA suabhidhAraNe AbhavaMtamaggaNA bhaNiyA / imA annA vAtAhaDamaggaNA bhaNNati [bhA. 5488] - paMthasahAyamasaDDo, dhammaM soUNa pavvayAmi tti / khette ya bAhi pariNata, sahiyaM puNa maggaNA iNamo || cU-eko kAraNito viharati, tassa paMthe asaDho vAtAhaDo sahAo milito, so ya tassa sAhussa pAse dhammaM suttA asuNettA vA pavvayAmi tti parinAmo jAto- "dikkheha maM" ti / so
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 nizItha - chedasUtram -3-16/1073 parinAmo jati sAdhupariggahiyakhettassa aMto jAto to so seho khettiyassa Abhavati, aha bAhi khettassa apariggahe khette parinAmo hoja to tasseva sAhussa Abhavvo / [ bhA. 5489 ] khittammi khettiyassA, khettavahiM pariNate purillAssa / aMtarapariNayavippariNae ya kAyavva maggaNatA // cU- puvvaddhaM gatArthaM / navaraM "purillassa "tti sAdhoH pUrvAcAryasyetyarthaH / evaM aMtarA pavvajjAparinAmo puNa viparinAmo, evaM jattha avaTThito parinAmo jAo so pamANaM - khette khattiyassa, akhette tasseva / jo puNa sammaddddiTThI tassa jai daMsaNapajjAto natthi to icchA, daMsaNapajjAya acchinne jena sammattaM gAhito tassa bhavati // [ bhA. 5490 ] esa viho tu visajjite, avisajji lahugamAsa'NApucchA / tesiM pi hoMti lahugA, jaM vA''bhavvaM ca na labhaMti // - avisajjitte i sIso gacchaiGka, paDicchago jai jAi to caulahugA / aha visajjito doccaM vAraM anApucchAe gacchai, sIso paDicchao vA to mAsalahuM, tesiM pi paDicchaMtANaM caulahugA, jaM ca sacittAdigaM taM te paDicchaMtagA na labhaMti // Ayario puNa imehiM kAraNehiM na visajeti[ bhA. 5491] parivAra - pUyaheuM, avisajyaMte mamattadosA vA / anulomeNa gamejA, dukkhaM khu visajjiuM guruNo // cU- appaNo parivAranimittaM, bahUhiM vA parivArito pUyaNijjo bhavissaM, mama sIso annassa pAsaM gacchati tti nehamamatteNa vA na visajjeti / pacchaddhaM kaMThaM / jamhA avisajjite sohI na bhavati, naya so guru paDicchai tamhA pucchiMyavvaM / / sAya ApucchA duvihA- avidhI vidhiiy| avidhiApucchaNe taM caiva pacchittaM jaM apucchie / vidhipucchAe puNa suddho / sAimA vidhII [bhA. 5492] nANammi tinni pakkhA, Ayariya-uvajjhAya-sesagANaM tu / ekkeke paMca divaso, ahavA pakkheNa ekkekkaM // cU- nANanimitteNa jaMto tinni pakkhe ApucchaM kare, tattha AyariyaM Apucchati paMca dinA, jati na visajjeti to uvajjhAyaM paMcadiNe, jati so vi na visajjeti to gacchaM paMcadiNe, puNeo AyariyauvajjhAyagacchaM ca paMcapaMcadiNe, puNo ete ceva paMcapaMcadiNe, evaM ekkekke pakkho bhavati, evaM tinni pakkhA | ahavA - anubaddhaM AyariyapakkhaM, pacchA uvajjhAyaM, pacchA gacchapakkha, evaM vA tinni pakkhA / evaM jati na visajjito to avisajjito ceva gacchati // [bhA. 5493] etavihimAgataM tU, paDiccha apaDicchaNaMmi bhave lahugA / ahavA imehiM Agata, egAdi paDicchae gurugA // cU- aha egAdikAramehiM AgayaM paDicchati to caugurugA / / [ bhA. 5494 ] ege apariNae yA, appAhAre ya therae / gilANe bahuroge ya, maMdadhamme ya pAhuDe // cU-egAgiM AyariyaMchaDDettA aagto| apariNatA vA sehA, AhAravatthapAdAdiyANa akappiyA tesiM sahiyaM AyariyaM chaDDettA Agato / appAhAro Ayarito taM caiva pucchittA suttatthe vAyaNaM deti,
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1073, [bhA. 5493] 193 taM mottumAgato / theraM gilANaM AyariyaM chaDDattA Agato / bahurogI nAma jo cirakAlaM bahUhiM vA rogehiM abhibhUto taM chaDDattA Agato / ahavA - sIso gurU vA maMdadhammA, tassa guNe na sAmAyArI paDipUreti taM "chaDDattA" Agato / "pAhuDe" tti AyarieNa saha kalahettA aagto|| [bhA.5495] etArisaM viusajja, vippavAso na kpptii| sIsa-paDicchA-''yarie, pAyacchittaM vihijjati // cU-sissassa paDicchagassa Ayariyassa ya tiNhavi pacchittaM bhaNNati[bhA.5496] ege gilANapahuDa, tiNhavi gurugA tu sIsamAdINaM / sese sIse gurugA, lahugapaDicche ya gurusarisaM / / dhU- ege gilANe pAhuDe ya tisu vi dAresu tiNha vi sIsapaDicchagAyariyANaM patteyaM gurugA bhavaMti, sesA je aparinayAdI dArA tesu sIsassa caugurugA, tesu ceva paDicchayassa caulahugA, gurusarisaMti jai sIsaM paDicchai to caugurugA, aha paDicchagaM to caulahugA / nANaTThA tinni pakkhe ApucchiyavvaM tassa imo avavAto[bhA.5497] bitiyapadamasaMvigge, saMvigge vA vikaarnnaa''gaaddhe| nAUNa tassa bhAvaM, kappati gamaNaM c'naapucchaa|| cU-AyariyAdIsu asaMviggIbhUtesu nApucchijjA vi / ahavA - saMviggesu AyariyAdisu appaNo se kiMci ityimAdiyaM carittaviNAsakAraNaMAgADhaM uppannatAhe anApucchie vigcchti| "mA esa gacchati (tti] gurumAdiyANa vA bhAveNAte aNAte aNApucchAe vi gcchti|| avisajjieNa na gaMtavvaM ti eyassa avavAdo[bhA.5498] ajjhayaNaM vocchijjati, tassaya gahaNammi asthi sAmatthaM / Naya vitaraMti cireNa vi, nAtuM avisajjito gacche / / cU-evaM avisajjio gacchati, ndoso| avidhimAgato AyarieNana pddicchiyvvotti| eyassa avavAdo[bhA.5499] nAUNa ya voccheyaM, puvvagae kAliyAnuoge ya / suttatthajANato khalu, avihIya viAgataM vaae| cU-anApucchavisajjiyaMvaiyAdipaDibajhaMtagaMvAavidhimAgayaMvocchedAdikAraNeavalaMbiUNa pddicchticodetivaandoso||"jotenaagNtugenn sehoAnitotassa abhidhAriyassaanAbhavvo, so tena na geNhiyavvo"tti eyassaavavAdo imo[bhA.5500] pAUNa ya voccheyaM, puvvagae kAliyAnuoge y| suttatthajANagassa tu, kAraNajAte disaabNdho|| cU-codaka Aha - "anibaddho kiM na vAijjati" ? AcArya Aha - anibaddho gacchai sa guruhiM vAtijjai kAlasabhAvadoseNa vA mamattIkataMvAeti, ato disAbaMdho anunnaato|jo yaso nibajjhai so imo[bhA.5501] sasahAyaavatteNa, khette vi uvaTThiyaM tu saccittaM / dalayaMtu nAnubaMdhati, ubhayamamattaTTayA taM vA // 17[13]
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 nizItha-chedasUtram -3-16/1073 dhU- avvatteNa sasahAyeNa vatteNa vA asahAeNa parakhette uvahito saJcitto so khettiyANa Abhavvo tahAvitaMdalayaMti paramamehAviNaM gurupadajoggaMca, appaNo yaso gacche Ayariyajoggo natthi tti tAhe tassa appaNo disAbaMdhaM kareti / "ubhayaM"tti, ti saMjatA saMjatIo ya / ahavAtassa sagacchillagANa ya paropparaM mamIkArakaraNaM bhavati, amhaM sajjhaMtiu tti, "taM va" tti jo paDicchago Agato taMvA nibaMdhai / jo so seho paDicchago Agato taM vA nnibNdhi||jo so seho paDicchago vA nibaddho so tattha NimmAto[bhA.5502] Ayarie kAlagate, pariyaTTati so gaNaM sayaM cev| codeti va apaDhaMte, imA tu tahi maggaNA hoti / / ghU-AyariekAlagae sotaMgacchaMna muyai, ettha gacchassa nibaddhAyariyassa vavahArobhannati, so taMsayameva gaNaM pariyaDhei, soya gaccho na paDhati, apaDhatoya tena codeyavvo, jati codiyA vi na paDhaMti to imo aabhvNtmggnnaa|| [bhA.5503] sAhAraNaM tu paDhame, bitie khettammitatie suhadukkhaM / aNahijaMte sese, havaMti ekkArasa vibhaagaa|| cU-kAlagayassa jAva paDhamavarisaM tAva gacchassa jo so Thito Ayario etesiM doNha vi sAdhAraNaM sacittAdi sAmAnyamityarthaH / bitie varise-jaMkhettovasaMpannato labhati taM te apaDhaMtA labhaMti / tatie varise - jaM suhadukkhovasaMpannato labhati taM te labhaMNi / cautthe varise - kAlagatAyariyasIsA anahijjaMtA na kiM ci labhaMti, savvaM paDicchagAyariyassa bhvti|| sIso pucchai - "kiM khettovasaMpannao suhadukkhiovA labhai?" ti / ucyate[bhA.5504] nAtIvaggaM duvihaM, mittA ya vayaMsagA ya khettmmi| purapacchasaMthutA vA, suhadukkha cautthae savvaM / / cU-duvidhaM nAtIvagaM-puvvasaMthutApacchAsaMthutA yAsahajAyagAdi mittA, puvvuppaNA vayaMsagA, ete savve khettovasaMpannato labhati, suhadukkhIto puNa purapacchasaMthutA eva kevalA bhavaMti / je puNa ahijaMti tesiM ekkArasa vibhAgA / tassa ya kAlagayAyariyassacaubvidho gaNo-paDicchayA sissA sissinIo paDicchiNIo ya / etesiMjaMtena AyarieNa jIvaMtena uddiSTaM taM pubuddir3ha bhaNNati, jaM puNa tena paDicchagAyarieNa uddidvaMtaM pacchuddilaM bhaNNati // [bhA.5505] khettovasaMpayAe, bAvIsaM saMthuyA ya mittA ya / suhadukkhamittavajjA, cautthae nAlabaddhA y|| [bhA.5506] pubuddiSTaM tassa u, pacchuddiDha pavAtataMtassa / saMvaccharammi paDhame, paDicchae jaMtu saccittaM // ghU-jaMjIvaMtena AyarieNa paDicchagassa uddiTTataM ceva paDhaMtassa paDhamavarise jaM sacittAcittaM labmati taM savvaM "tassa"tti jena uddilaM tassa AbhavvaM / esa ekko vibhAgo / aha imeNa uddidvaM paDicchagassa paDhamavarise to jaMsacittAcittaM labbhatitaM savvaM vA deMtassa / esa bitio vibhaago|| bitiyavarise[bhA.5507] puvvaM pacchuddiTTe, paDicchae jaMtu hoi saccittaM / saMvaccharammi bitie, taM savvaM pavAyayaMtassa //
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1073, [bhA. 5507] 195 cU-paDicchago bitiyavarise puvvuddiDha vA pacchuddiDha vA paDhau jaM tassa sacittAcittaM savvaM vAeMtassa / esa tatio vibhaago|| idAniM sIsassa bhaNNati[bhA.5508] puvvaM pacchuddir3ha, sIsammI jaMtu hoi saccittaM / saMvaccharammi paDhame, taM savvaM gurussa Abhavati / cU-sIsassa paDhamavarise kAlagatAyarieNaca uddiSTuMimeNa vApaDicchagArieNa uddilaM paDhaMtassa jaM sacittAcittaMta savvaM kAlagatassa gurussa Abhavati / esa cauttho vibhaago| sIsassa bitie varise- . [bhA.5509] . puvbuddiTuMtassa u, pacchuddiTTa pavAyayaMtassa / saMvaccharammi bitie, sIsammI jaMtu sacittaM / / cU-jahApaDicchagassapaDhamavarisedoAdesAtahAsIsassa bitiyvrisedoaadesaabhaanniyvvaa| etya paMca-chaTTa vibhAgA sIsassa bitIyavarise // [bhA.5510] puvvaM pacchuddiTTa, sIsammI jaMtu hoti saccittaM / saMvaccharammi taie, taM savvaM pavAyayaMtassa / / cU-jahA paDicchatassa bitiyavarise tahA sIsassa tatiyavarise / esa sattamo vibhaago|| idAni sissiNI paDhama-bitiyasaMvaccharesubhANiyavvA paDicchagatullA[bhA.5511] puvvuddiTuMtassA, pacchuddilaM pvaayyNtss| saMvaccharammi paDhame, sissiNie jaMtu saccittaM / / [bhA.5512] puvvaM pacchuddi, sIsiNie jaMtu hoti saJcittaM / saMvaccharammi bitie, taMsavvaM pavAyayaMtassa / / cU-tattha tinni vibhAgA pubbillesu juttA dasa vibhaagaa|idaani paDicchagA[bhA.5513] puvvaM pacchuddiTuM, paDicchae jaMtu hoti saccittaM / saMvaccharammi paDhame, taM savvaM pavAyayaMtassa // khU-paDicchagAepaDhameceva saMvacchareAyarieNavA uddiSTuimeNa vAuddir3ha paDhaujaM se sacittAdi taM savvaM vAeMto geNhati, ete ekkArasa vibhaagaa|| eso vibhAgeoho, imo vibhAgeNa puNa anno Adeso bhaNNai, ahavA - eso vidhi jo so seho appaNo nibaddho tassa bhaNito / jo puNa so pADicchago nibaddho tassimo vidhI-so tiviho hoja - kulicco, ganicco, saMdhicco vA hojja / [bhA.5514] saMvaccharANi tinni u, sIsammi paDicchae u taddivasaM / evaM kule gaNe yA, saMvacchara saMghe chammAsA // dhU-jai so egakulico to tinni varise sacittAdi sissANa na geNhati, paDicchagANa puNa jadivasaMcevaAyariokAlagaotaddivasaMceva geNhati, evaM kuliccebhnniyN| aha soegaganicco to saMvatsaraMsissANa sacittAdi na gennhti|jo yakulaganicoNa bhavati so niyamA saMdhicco / so saMdhicco chammAse sissANa sacittAdi na geNhati, te paDicchagAyarieNa tattha gacche tinni varisA avassaM acchiyavvaM, pareNa icchaa|
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 nizItha-chedasUtram -3- 16/1073 [bhA.5515] tattheva ya nimmAe, aniggate niggate imA meraa| sakule tinni tigAI, gaNe dugaM vaccharaM saMghe // cU-tattheva paDicchagAyariyassa samIve tammi aniggae jati koti tammi gacche nimmAto to suMdaraM / ahana nimmAo soya tiNha virasANa parato niggato, ahavA-esa amha sacittAdi harati tti tevA niggatA tesiM imA merA- sakule samavAyaM kAuM kule theresu vA uvaTThAyaMti tAhe tesiM kulaM. vAyaNAyariyaM deti, vAraeNa vA vAeti kulaM, tinni tiyA navavarise vAeti na ya sacittAdi geNhati, jai NimmAto viharai tato suMdaraM / aha ekko vi na nimmAto tato paraM sacittAdi gaNhati, tAhe sagaNe uvaTThAti gaNo vAyaNAyariyaM deti, so vi donni varise vAteti, na ya sacittAdi geNhati; jati nimmAto ekko vito viharaMtu, animmAte saMgheuvaTThAyaMti, saMgho vAyaNAyariyaM deti, soya varisaMvAeti, na ya sacittAdi geNhati, nimmAe viharaMtu / ete bArasa varisA ||ah etesiM ekko vi nimmAto, kaMha puNa evatieNa kAleNa nimmAti? ucyate[bhA.5516] omAdikAraNehi va, dummehatteNa vA na nimmaao| kAUNa kulasamAyaM, kula there vA uvaTThati / / cU-omasivadubhikkhamAiehiM aDato na nimmAto dummehattaNeNa vA, tAhe puNo kulAdisu kulAditheresu vA uvaThThAyaMti teneva kameNa, ete vi bArasa varise / do bArasa cavvIsaM / jati ekko vinimmAto viharaMtu, aha na nimmAto to puNo kulAdisuteneva kameNa uvaTThAvaMti, ete vi bArasa varise, savve chattIsaM jAtA / evaM jati chattIsAe varisehiM nimmAto to suMdaraM, aha na nibhAto tAhe annaM paramamehAvinaM pattaM uvAdAya pavvAvettA uvasaMpannati / / sA ya uvasaMpadA etArise ThANe[bhA.5517] pavyajaegapakkhiya, uvasaMpada paMcahA sae TANe / chattIsA'tikate, uvasaMpada pattuvAdAya / / cU-puvvaddhassa imA vibhAsA, "pavvajja egapakkhI'' ime. [bhA.5518] gurusajjhilae sajjhatie ya guruguru gurussa vA nttuu| ahavA kulicao U pavvajA egapakkhI u / / ghU-pitRvyaH, bhrAtA, pitAmahaH, pautrakaH- bhrAtRvya ityarthaH / ahavA- egakuliccae tesiMekkA savvA sAmAcArI, sutena egapakkhito jassa egavAyaMNiyaM suttN|| [bhA.5519] pavvajAe sueNa ya, caubhaMguvasaMpayA kameNaM tu| puvvAhiyavissarie, paDhamAsati taiyabhaMgo u|| cU-puvbaddhabhaNiyakkameNa uvasaMpadA paDamatatiyabhaMgesu tti, jamhA tesu puvvAhitaM vissariyaM puNo ujjuyaareoskki|codkaah- "sAhammiyavacchallayAe savvassevakAyavvaM, ki kulAtivibhAgaNa uvaTThavaNaM kataM" ? ucyate[bhA.5520] sambassa vi kAtavvaM, nicchayao kiM kulaM va akulaM vA / kAlasabhAvamamatte, gAravalajjAe kaahiti|| ghU-"uvasaMpadaM paMcavidha"tti asya vyAkhyA
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1073, [bhA. 5521] 197 [bhA.5521] sutasuhadukkhe khette, magge vinae ya hoti bodhavve / uvasaMpayA u esA, paMcavihA desitA sutte / / dhU-uvasaMpadAsu imo AbhavaMtavavahAro[bhA.5522] suttammi nAlabaddhA, nAtIbaddhA va duvihmittaadii| __ khette suhadukkhe puNa, puvvasaMthuya mggditttthaadii|| ghU. suttovasaMpadA duvidhA - paDhaMte abhidhArete ya / duvidhAe vi suttovasaMpadAe cha nAlabaddhA ime- mAtA pitA bhrAtA bhaginI putto dhuutaa| etesiMparAvi solasa ime-mAummAtA pitA bhrAtA bhaginI, evaM piuNo vicauro, bhAuputto ghUyA ya, evaM bhaginI puttadhUyANa vi do do, ete solasa, cha solasa ya bAvIsaM, ete nAlabaddhA, suttovasaMpanno labhati / khettovasapanno bAvIsaM puvvapacchasaMthuyA ya mittA ya labhati / suhadukkhI puNa bAvIsa puvvapacchasaMdhuyA ya labhaMti / maggovasaMpannato ete savve labhaMti diTThA bhtttthaaylbhti| vinaovasaMpadAte savvaM labhati, navaraM - vinayANarihassa na vaMdanAvinayaM pauMjati / "sage ThANa" tti - pava jAe sutena ya jo egapakhI paDhamaM tattha ya uvasaMpajjati, pacchA kuleNa sueNa ya jo egapakkhI, pacchA sueNaya jo egapakkhI, pacchA sueNa gaNeNa ya jo egapakkhI, tassa vi pacchA bitiyabhaMgesu, pacchA cautthabhaMge, evaM uvasaMpadAte ThAyaMti / ahavA - "saTThANe''tti - suttatthissa jassa suyaM asthi taM saTThANaM evaM suhadukkhiyassa jattha veyAvaccakarA asthi, khettovasaMpadatthissa jassa vatthabhattAdiyaM asthi, maggovasaMpadasthissa jattha maggaM atthi, viNayovasaMpadatthissa jattha vinayakaraNaM jujjati / ete saTThANA etesu uvasaMpadA // nANaTThovasaMpadA gatA / idAniM daMsaNaTThA bhaNNati / kahaM vA daMsaNaTThA gammati ?, ucyate[bhA.5523] kAliyapuvvagate vA, nimmAo jadi ya asthi se sttii| daMsanadIvagaheDe, gacchai ahavA imehiM tuu|| ghU- kAliyasute puvvagayasute vA jaM vA jammi kAle patarati suttaM tammi suttatthatadubhaesu nimmAtotAhejaise daMsanadIvagesugahaNadhAraNasattIasthi tAheappaNoparassayadarisaNaMdIvagatti dIptaM karoti hetuH kAraNaM tAni darzanavizodanAnItyarthaH / ahavA- imehiM kAraNehiM gacchati // [bhA.5524] bhikkhUgA jahi dese, boDiya-thali niNhaehi sNsggii| tesiMpannavaNa asahamANe vIsajjite gamaNaM / / ghU-jattha gAme nagare dese vA bhikkhuga-boDiya-niNhagANa vA thalI tattha te AyariyA ThitA, tehiM saddhiM AyariyasaMsaggI - prItirityarthaH / te ya bhikkhumAdI appaNo siddhaMtaM pannaveMti, soya Ayario tesiM dakkhiNNeNa tuNhikko acchti|| [bhA.5525] loge viya piravAo, bhikkhuyamAdI ya gADha camaati / vippariNamaMti sehA, obhAmijaMti saDDA y|| cU- ete bhikkhUmAdI jANagA, ime puNa odaNamuMDA, te ya bhikkhumAdI amhaM pakkhaM gADhaM camaDheti, seha saDDhA ya vipariNamaMti, bhaNaMti ya-ete seyabhikkhU dhammavAdiNo, jai sAmatthaM asthi NaM to amhaM uttaraM deMtu, evaM sapakkhu saDDhA ohAvijjaMti / /
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 nizItha-chedasUtram -3-16/1073 aha tehiM bhikkhugamAihiM thalIe vaTTago nibaddho[bhA.5526] rasagiddho ya thalIe, paratitthiyatajjaNaM ashmaanno| gamanaM bahussuyattaM, AgamanaM vAdiparisAo / / ghU-so ya Ayariyo rasagiddho goulapiMDahato, sati vi sAmatthe bhannamANo vi na kiM ci uttaraM deti, evamAdi tesiM paratitthiyANaM pannavaNatajjaNaM asahamANo sisso Ayarie vidhIe pucchati, jAhe visajjitotAhe vihiNA gao, so yasuNettA bahussuo jAo, AgamaNaM, Agatena ya puvvaM AyariyA daTThavvA, annavasahIe so ThAi, je tattha paMDiyA vAdiparisaM ca geNhati, te parijiyAyatte kareti, te ranno mahAjaNassa vA purato niruttare kreti|| [bhA.5527] vAdaparAyaNakuviyA, jati paDiseheMti sAhu laTuM ca / aha ciranugato amhaM, mA se pavattaM parihaveha // cU-vAdakaraNe jitA kuviyA jai te taM Ayariyassa nibaMdhaM paDiseheMti to suMdaraM, ahavA - tattha koi tuTTho bhaNijja - "eyassa kodoso? esaamhaM ciranugato, puvvvttNvttttyNmaaprihveh"|| [bhA.5528] ohe vatta avatte, Abhavve jo gamo tu nANaTThA so ceva dasaNaTThA, paJcAgate ho imo v'nnnno|| cU-ohavibhAge nANaTThA saMjayassa vattassa avattassa ya jo sacittAdiyANa AbhavvA'nAbhavvagamo bhaNiosoceva asesodasaNaTThAgacchaMtassa bhavati, paJcAgatekate vAde jitesubhikkhugAdisu Ayarie bhaNati-nIha etatto tubbhe / / jai evaM bhaNNamANo nIti to imA vidhI[bhA.5529] kAtUNa ya panAmaM, chedasutassa dadAhi pddipucchN| annattha vasahi jaggaNa, tesiMca niveyaNaM kAuM / cU-Ayariyassa pAde paNamittA bhaNati-'chedasuyassa dadAhi paDipucchaM" ti, asya vyAkhyA[bhA.5530] sadaM ca heusatyaM, ca'hijio chedasutta naTuM me / ettha ya mA asuyatthA, suNeja to annahiM vsimo|| cU-sadde tti vyAkaraNaM, hetusatthaM akkhapAdAdi, evamAdi ahijjato chedasuttaM nisIhAdi naTuM suttao atthao tadubhao vA, tassa me paDipucchaM deha / "annattha vasahi"tti asya vyAkhyA - "ettha ya" pacchaddhaM / "ettha bahuvasahIe asuyatthA sehA agItA aparinAmagA ya, mA te suNejA toannavasahIe ThAmo, evaMvavaeseNanIneti ||ahvaa-vshiio khettaovA no icchai niggNtuN| "jaggaNa tesiM nivedaNa" tti asya vyAkhyA[bhA.5531] khettArakkhiniveyaNa, itare puvvaM tu gAhitA smnnaa| jaggavio so ya ciraM, jaha nijaMtona ceteti / / cU-Arakkhigo tti daMDavAsigo, tassa Nivedijjati - "amhaM maMdo pabhU asthi, taM amhe rayaNIe vejjamUlaM nehAmo titubbhemA kiM ci bhaNejjaha", itareya agItA samaNA te gamiyA - "amhe AyariyaM evaM nehAmo tumhe bhA bolaM karejaha / " "jaggaNa" tti so ya Ayario rAo kiMci akkhAigAdi kahAvijjati suciraM jena nisaTThasutto nijjaMto na kiMci vedati, tAhe saMthArage choNaM neti, aha cetati vilavati vA tAhe "khittacitto"tti logassa kaheyavvaM / /
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 15, mUlaM-916, [bhA. 4781] gahito tena mahAjanapurato uDDAhiUNa visajjito tti mukko, ettha se mUlaM bhvti|| imo ya doso[bhA.4782] esa tu palaMbahArI, sahoDha gahito palaMbaThANesu / sesANa vi vAghAto, savihoDha vilaMbio evaM // cU-jena so palaMbe geNhaMto gahito sotaM siMghADagAdiThANesu neuM bhaNati- "esa mae ArAme tti coro gahio palaMbe haraMto, sahoDha tti sariccho, evaM so "savihoDha" ti - lajjAvanijaM belaMbiya iva vilbito|ahvaa- trikAdiSu itazcetazcanIyamAno mahAjanena dRzyamAnaH "kimidaM kimidaM?" iti pRcchakajanasyAkhyAyamAno sa lajjamAnamadho'STivivarNaviSaNNamukho dRzyamAno dhigjanenocyamAno svakRtena karmaNA vilaMbito iva vilaMbi, evaM vilaMbite sesANa vi sAdhUNa jahuttakiriyaTThiyANaM savve ete akiriyaTThiyA iti vAghAto bhavati ||uddddaahe tti dAraMgataM / idAni jaMtaMheTThA bhaNiyaM- "ANANatyamicchattavirAdhanA kassa'gIyatthe"tti, eyaMuvari bhaNihiti"tti taM idAni pattaM / tattha paDhamaM "ANe" ti dAraM - bhagavatA paDisiddhaM "na kappati' tti, palaMba geNhateNa ANAbhaMgo kato / tammi ya ANAbhaMge cauguru pacchittaM / codagAha[bhA.4783] avarAhe lahugataro, ANAbhaMgammi gurutaro kihanaNu / ANAe cciya caraNaM, tabbhaMge kiM na bhggNtu|| ghU-"avarAho"tta carittAiyAro / tacha pacchittaM daMDo lahutaro syAt / kahaM ? ucyate - bhAvadavvapalaMbe mAsalahuM, bhavito abhinne paritecaulahuM / iha yaANAbhaMgecaugaruto vahaMnuevaM evaM bhavati- "avarAhe lahuyataro sati jIvovaghAe vi, ANAe puNa natthi jIvovaghAto' tti| AcAryAha-ANAe cciya caraNaM ThiyaM, ato tabbhaMge kiM na bhaggaM ? kimiti pariprazne / AcArya ziSyaM pRcchati - kiM tat vastu asti yad AlamaMge na maSyate ? nAstyevetyarthaH / ata AjJAyAM guruttaro daMDo yuktaH, avarAdhe lahutaro iti / imassa ceva atthassa sAhaNNaTThA imo diTuMto[bhA.4784] soUNa ya ghosaNayaM, apariharaMtA vinAsa jaha pattA / evaM apariharaMtA, hitasavvassA tu sNsaare|| cU-rannA ghosAviyaM sotUNa taM apariharaMtA jahA dhanavinAsaM sarIravinAsaM ca pattA, tahA titthakaraNiMsiddhaM apahiraMto hiyasaMjamadhaNasavvasAro saMsAre dukkhaM paaveNti||bhddbaahukyaa gAhA etIe ceva bhAsakAro vakkhANaM kareti[bhA.4785] chappurisA majjha pure, jo AsAdejja te ayaannNto| taMDaMDemi akaMDe, sugaMtu paurA ! janavayA ! y|| ghU-kahA kotinaravatI, so chahiM purisehiM annatare kaje tositoimeNa'tyeNaghosaNaM karetimajhaMcha maNusA savisayapure appaNo icchAe viharamANA anuvaladdharUvA vi jo te chivati vA pIDeti vA mAreti vA tassa uggaMDaMDaM karemi, sugaMtu eyaM puNa janavayA // [bhA.4786] Agamiya pariharaMtA, niddosA sesagA aniddosA / jinaANAgamacArI, adosa itare bhave dNddo|| dhU-tava tejanavayADaMDabhItA te purise payatteNa AgamiyapIDAparihArakayabuddhI je tesiM pIDaM
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 nizItha-chedasUtram -3- 16/1073 hiMjoAiNNovisaotaMpinagaMtavvaM ||ahsNjmviseasivaadii kAraNA hojjatAhe asaMjamakhettaM paviTThA[bhA.5541] asivAdIhi gayA puNa, takkajasamANiyA tato niti| Ayarie aniMte puNa, Apucchitu appaNA neti / / ghU-AdisaddAto dubbhikkhprckkaadiyaa| "takkajjasamANiya"ti tammi saMjamakhettejayAte asivAdiyA phiTTA tAhe to asaMjamakhittAo niggaMtavvaM / jai Ayario keNai paDibaMdheNa sIyaMto vA naniggacchati tojo ego do bahU vA asIdaMtA te AyariyaM vidhIe pucchittA appaNA niggacchaMti // niggacchaNe imA vidhI[bhA.5542] do mAse esaNAe, itthi vajjejja aTTha divasANi / Atasamutthe dose, AgADhe egdivsNtu|| cU-jattha esaNAdosA tattha jayaNAe anesaNijjaM giNhaMto vido mAse, AyariyaM ApucchaMte viudikkhati sahasA na paricayati, aha itthisayajjhigAdi uvasaggeti, appaNo yadaDhaM cittaM, to atttthdivseaapucchti|tpprtoanitesuappnnaa niggcchti|ah-itthiie appaNA ajjhovavaNNo to erise Ayasamutthe AgADhe dose egadivasaMpucchittA anitesu bitiyadivase appaNA niineti|| [bhA.5543] sejAyaramAdi saegjhiyA va autthadosa ubhae vA / Apucchati sannihitaM, sannAtigato va tatto u|| cU- aha appaNA sejjAtarIe saejjhigAe vA atIva ajjhovavaNNo / "ubhayae" vatti paropparao to jati so Ayarito sannihito Apucchati, asannihite paDissayagao sannAdibhUmigao vA ahA sannihitaM sAdhuMpucchittA tato ceva gacchati / / [bhA.5544] eyavihimAgayaM tU, paDiccha apaDicchaNe bhave lhugaa| __ ahavA imehi Agata, egAdipaDicchaNe gurugaa|| [bhA.5545] ege apariNate yA, appAhAre ya there| gilANe bahuroge ya, maMdadhamme ya pAhuDe / / [bhA.5546] ethArisaM viosajja, vippavAso na kppti| sIse Ayarie yA, pAyacchittaM vihijjtii|| ghU-bhave kAraNaM na pucchijjA vi[bhA.5547] bitiyapadamasaMvigge, saMvigge, ceva kAraNAgADhe / nAUNa tassa bhAvaM, appaNo bhAvaM c'naapucchaa| dhU-AyariyAdI asaMviggA hojja, saMviggA vA kAraNaM AgADhaM ahiDakkAdi avalaMbittAna pucchejja, tassa vA bhAvaM jAneti, sucireNa vi na visajjeti, appaNo vA bhAvaM jANati - "amhaM acchaMto avassaM si (sI) dAmi", evamAdikAraNehiM anApucchittA vaccejjA carittaTThA / / aha guru isthidosehiM sIejjA[bhA.5548] sejAyarakappaTThI, carittaThavaNAe abhigayA khriyaa| sArUvio gihattho, so vi uvAeNa hariyavve //
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1073, [bhA. 5548 ] 201 - sejjAyarassa bhUNigA jovvaNakappe ThiyA, kappaTThiyaM paDucca AyarieNa caritaM ThaviyaM - taM paDisevatItyarthaH / ahavA - duvakkharigA abhigatA sammaddiTThI taM vA paDiseveti, ahavA - abhigate tti AsaktA, so puNa Ayario carittavajjito vesadhArI vA bAhikaraNajutto hojjA / liMgI vA sAvigo vA siddhaputto vA gihattho vA hojja / liMgadhArI liMgI / bAhirabdhaMtakaraNavajjito sArUvI / muMDo sukkilavAsadhArIkacchaMNa baMdhati abaMbhacArI abhajjago bhikkhaM hiMDai / jo puNa muMDI sasiho sukkaMbaradharo sabhajjago so siddhaputto, eyaNNayaravikappe Thito / "uvAeNa hariyavvo" puvvaM guruM anukUlaM bhaNati - imAo khettAo vaccAmo, jadA necchati tAhe jattha so paDibaddho sA pannavijati "eso bahUNaM AhAro, eyaMvisajjehi, tumaM kiMca mA mahAmohakammaM pagarehi" / jati sA ThiyA to suMdaraM, aha na ThAti to sA vijjamaMtanimittehiM mAuTTijjati vasIkajjati vA, asati vijjAdiyANa atyaMdA moeMti, gurU ya egaMte va bhaNNamANo savvahA aNicchaMto puvvakameNaM rAo hariyavvo / / savvahA Ayarie aniMte appaNA tato neMti anegA ego vA / jA egassa vidhI sA anegANa vi daTThavvA [bhA. 5549] ege tU vaccaMte, uggahavajjaM tu labhati saccittaM / carittaTTaM jo tu neti saccittaM na'ppiNe jAva / / cU- jo sAhU vatto egAnito vaccati so parovaggahavajraM sacittAdijaM labhati taM appaNo samaggillassa vA gurussa, carittassa vA svapauruSalakSaNacarittaTTA puNa jo sahAo neti tattha sacittAdi neMtassa jaM sacittAdi taM jAva na samappeti tAva pUrvAcAryasya avvattasahAe vi na labhati purillo, jadA puNa uvasaMpanno samappito vA tadA labhati, takkAlAo vA carittaparicAlaNA / / [bhA. 5550 ] emeva gaNAvacche, tiviho u gamo u hoti nANAdI / Ayariya-uvajjhAe, eseva ya ri te vattA / / cU- jahA sAdhussa bhaNiyaM tahA gaNAvaccheiyassa tividho gamo naanndNsnncritttttthaa| gacchaMtassa, evaM AyariuvajjhAyANa vi / navaraM te niyamA vattA bhavaMti // [bhA. 5551] eseva gamo niyamA, niggaMthINaM pi hoi nAyavvo / jo tu netI, saccittaM na'ppaNijjA vA // nA cU- navaraM - tAo niyamA sasahAyAo jo puNa tAto neti sacittAdI tassa, samappiyAsu vAeMtassa / / ko puNa tAto neti ? [ bhA. 5552] paMcahaM egatare, uggahavajjaM tu labhati saccittaM / Apuccha aTTha pakkhe, itthIvaggeNa saMvigge // cU-saMjatIto nANaTThA NeMti Ayariya uvajjhAyo vA pavittI gaNI vA thero vA, eesiM paMcaNhaM annataro niMto uggahavajjraM sacittAdi labhati / itthI puNa nANaTThA vaccaMtI aTThapakkhe Apucchati AyariyaM uvajjhAyaM vasabhaM gacchaM vA / evaM saMjativagge vi cauro itthIo satyeNa NeyavvAo, saMviggo gIyattho pariNayavayo neti / carittaTThA gayaM // [bhA. 5553 ] tihaTTA saMkamaNaM, evaM saMbhoiesu jaM bhaNitaM / tesa'sati annasaMbhoie vi vacce tiNhaTTA / /
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 nizItha-chedasUtram -3- 16/1073 ghU-nANAtitigassaTThA evaM saMkamaNaM saMbhoiesu bhaNiyaM, saMbhoiyANa asatI annasaMbhoiesu vinANAtitigassaTThA saMkamati ||ahvaa - saMbhogaTThA saMkamati[bhA.5554] saMbhogA avi hu tihiM, kAraNehiM tattha caraNe imo bhedo| saMkamacaukkabhaMgo, paDhame gacchammi sIdaMte / / cU-saMbhogo vi timhaTThA icchijjai, taMtahA nANassa daMsaNassa carittassa / nANadaMsaNaTThA jassa uvasaMpanno tammi sIyate tato niggamo bhANiyavvo, jahA appaNo gcchaao| carittaTThA puNa jassa uvasaMpanno tassa caraNaMprati sIdaMtesuimo cauvviho vigappo / kahapuNa saMkamati ? cubhNge|imo caubhaMgo- gaccho sIdati, no aayrio|no gaccho, Ayario / gaccho vi, Ayario vi / No gaccho, no aayrio| paDhame gaccho sIdati // so puNa imehiM sIdati[bhA.5555] paDileha diyatuyaTTaNa, nikkhavaNA''yANa vinaya sajjhAte / aaloy-tthvnn-bhtttttth-bhaas-pddlg-sejjaatraadiisu|| cU-paDilehaNA kAle na paDileheMti, [na] paDileheti vA vivaccAseNa, [vA] UnAttirittamAdidosehiM vA pddileheti|guruprinngilaannsehaann vAna pddileheNti|nikkaarnnevaa diyA tuyttuNti| nikkhavaNeAdAne vA napaDilehaMti, na pamajaMti, sttbhNgaa| vinayaM ahArihaM na pyuNjti| sajjhAe suttattharorisIoana kareMti, akAle asajjhAevA kreNti|pkkhiyaadisuaaloynnnpuNjti, bhattAdi vA na AloeMti, dosehiM vA AloeMti, saMkhaDie vA bhattaM aaloeti-nirkkhNtiityrthH| ThavaNa kulANi vA na ThavaMti, Thaviesu anApucchAe visaMti bhattaha~ / maMDalIe na bhuMjaMti, vIsuM bhuMjita, dosehi vA bhuMjaMti, guruNo vA anAlogeNa bhuMjaMti / agArabhAsapadihiM bhAsaMti, sAvajaM bhAsaMti / paDalehiM AniyaM abhihaDaM bhuMjaMti / sejjAyarapiMDaM vA bhuMjaMti / AdiggahaNeNaM uggamauppAdaNesamAdosehiM ya geNhaMti / evamAdiehiM gacchaM sIdaMtaM[bhA.5556] codAyeti gurUNa va, sIdaMtaM gaNaM sayaM va codeti| AyariyaM sIdaMtaM, sayaM gaNeNaM va codAve / / cU-gaccho sIyaMto guruNA coijjati,appaNA vA coeti, je vA tahiM na sIdati te vaacoeti| bIyabhaMgo AyariyaM sIdaMtaM sataM vA coeti, gaNo vA taM AyariyaM coeti tatiyabhaMge / / [bhA.5557] donni vi visIyamANe, sayaM ca je vA tahiM na sIdati / ThANaM ThANAsajjatu, anulomAdIhi codAve / / ghU-donni vi jattha gaccho Ayario ya sIdaMti tattha ya sayaM coeti / je vA tahiM na sIyaMti tehiM coyAveti / "ThANaM ThANAsajjaM" tti Ayariya-uvajjhAya-pavatti-thera-gaNAvaccha-bhikkhu-khuDDA yaahavAkhara-majjhamauya-kUrA'kUrA vAjassa jArisI aruhA codanA jo vAjahA codanaM geNhati so tahA codeyvvo|| [bhA.5558] bhaNamANa bhANaveMto, ayANamANassa pakkha ukkoso| lajjAe paMca tinni va, tuha kiM ti va pariNate vivego|| cU-gacchaM sIdaMtaM, AyariyaM vA ubhayaM vA sIdaMtaM sayaM codeMto annehiM vA coyAveto acchti| jattha na jANati jahA etebhaNNamANA vino ujjamiukAmA tattha ukkoseNa pakkhaM acchati guruMpuNa ____
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1073, [bhA. 5558] 203 sIdaMtaM lajjAe gAraveNa vA jANaMto vi paMca tinni vA divase abhaNaMtovi suddho / aha codijjaMto gaccho gurU vA ubhayaM vA bhaNejA - "tumhaM kiM dukakhati ? jai amhe sIdAmo, amhe ceva doggatiM jAIhAmo", evaMbhAvapariNae vivego gacchassa gurussa ubhayassa va kajjati / annaM gaNaM gcchi| so puNa ego anegA vA asaMviggagaNAto saMviggagaNaM saMkameti / evaM cubhNgo|| [bhA.5559] gIyatthavihArAto, saviggA donni ejja anntre| Aloiyammi suddhA, tivihuvadhImaggaNA nvri|| dhU-gIyasthagahaNAto ujjayavihArI gahito, tato ujjayavihArAto saviggA, donni eja // "annatare" tti asya vyAkhyA[bhA.5560] gIyamagItAgIte, appaDibaMdhe na hoti uvghaato| aggIyassa vi evaM, jena suyA ohanijuttI / / cU-jai ego so gIo agIo vA, aha dugAdI hojja te gItA agItA vA missA vA, jati ego gIto vaiyAdisuappaDibajhaMtovaccati touvadhiuvaghAtona bhavati, jo viagItojahanneNa jena sutA ohanijuttI tassa vi appaDiujjhaMtassa uyahI na uvahammati / / [bhA.5561] gIyANa va mIsANava, doNha vayaMtANa vigmaadiisu| paDibajhaMtANaM pihu, uvahi na hamme na vA-''ruvaNA / / cU- doNhaM gItANaM vimissANaM vA doNhaM jai vi vatiyAdisu paDibajhaMti sesasAmAyAriM kareti tesiMuvahIna uvahammati, na vApacchittaM bhavati / bhnniyvivjjteuvdhiuvghaatociNtnnijjo| evaM saMviggavihArAto ego amegA vA vihIe AgatA, jappabhitiM gaNAto phiDiyA tato ADhavettu AloyaNA dAyavvA, tato suddhA / / "tividhauvahImaggaNA navari"tti asya vyAkhyA[bhA.5562] AgaMtu ahAkaDayaM, vatthavva ahAkaDassa asatI ya / meleti majjhimehiM, mA gAravakAraNamagIe / cU-"tiviho"tti ahAkaDo appaparikammo bahuparikammo y| evaM vatthavvANa vitividho, ahAkaDaM ahAkaDehiM melijjati, itare vi do evaM / vatthavvANa ahAkaDA natthi tAhe AgaMtugA adhAkaDA vatthavvagamajjhimehiM melijjaMti, mA so AgaMtu agIyattho gAravaM karessati "mameva uvadhI ukkosataro" tti|| [bhA.5563] gIyatthe na melijjati, jo puNa gIo vi gAravaM kunni| tassuvahI melijjai, ahigaraNa apaccao ihraa| dhU-gIyatyo jai agAravI vatthavvaahAkaDaasatItetahAvi ahAkaDaparibhogeneva bhuMjati, aha seghANaM annANa vA purao bhaNati / "mamovahI ukkoso, tuma uvahI asuddho" evaM bhaNaMto vaarijti|ji Thitoto suMdaraM, aha na ThAti, tAhe annovahisamo kajati / "ihare"tti amelijjaMto agIyasehANa appaccayo kiM amhehiMto esa ujjamaMtatarojena uvadhiM ukkosaparibhogeNa bhuMjati / "mamovahI ukkoso' tti itare asahamANA adhikaraNaM karejA, tamhA melijjti|| [bhA.5564] evaM khalu saMvigge, saMvigge saMkamaM kremaanne| saMviggamasaMvigge, 'saMvigge yA vi sNvigge||
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 nizItha-chedasUtram -3-16/1073 cU-puvvaddhe paDhamabhaMgo gato, pacchaddhe bitiya ttiybhNgaa| tattha bitiyabhaMgasaMkame ime dosA[bhA.5565] sIhaguhaM vagghaguhaM, udahiM va palittagaMva jo pavise / asivaM omoyariyaM, dhuvaM se appA pricctto|| cU-jo saMviggo asaMviggesusaMkamati tassa Gka, ANAdiyA ya dosA, sesaM kNtthN|| [bhA.5566] caraNa-karaNaparihINe, pAsatthe jo u pavisae samaNo / jayamANae ya jahituM, jo ThANe pariccae tinni|| cU-osannAdI sIhaguhAdisaMThANA, sIhaguhAdipavese gmviymrnnNpaavti|jopunnpaastthaadii atIti so anegAiM Aibva-mariyavvAiM pAvati / / / [bhA.5567] emeva ahAchaMde, kusIla osannameva sNstte| jaM tinni paricayatI, nANaM taha daMsaNa carittaM / / [bhA.5568] paMcaNhaM eghatare, saMvigge saMkamaM karemANe / Aloie vivego, dosu asaMvigge scchNdo|| cU-paMcaviho asaMviggo - pAsattho osanno kusIlo saMsatto ahAchaMdo / etesiM annayaro saMviggesusaMkamejA, so saMviggamajjhagato saMtoAloyaNaM deti, avisuddhovadhissa vivegakareti, anno me visuddhovadhI dijjti| "dosu"tti asaMviggoasaMviggesusaMkamaMkareti, escutthbhNgo| esa "sacchaMdo" icchA se "avidhi"tti kAuM avatthU ceva // [bhA.5569] paMcegatare gIe, Arubhiya vade jataMta emANe / jaM uvahiM uppAe, saMbhoiya sesamujhaMti // cU-paMcaNDaM pAsatthAdiyANa egataro eMto jai gIyattho AyariyaM abhidhAreuM tahiM ceva mahavvayauccAraNaM kAuMAgaMtavvaM / vidhIeapaDibajjhaMtoAgacchamANopaMthejaMuvakaraNaM uppAeMto eti ta savvaM sNbhotitN| ___ "seso''tti jopAsthovadhI avisuddhotaM parihaveMti, jo puNa agIyattho tassa vate Ayarito deti, uvadhI se purANo ahinavuppAtito vA se savvo pariThavijjati, Aloie jaM Avanno taM se pacchittaM dejjati // pAsatthAdisu imaM AloyaNAvidhAnaM[bhA.5570] pAsatthAdImuMDite, AloyaNa hoti dikkhapabhitiM tu| saMvigga purANe puNa, jappibhitiM ceva osnno|| cU-aJcaMtapAsattho jo tassa pavvajAdI AloyaNA / jo puNa pacchA pAsattho jAto so jato pAsattho jAto tato kAlato ADhavettu AloyaNaM deti / evaM ahAchaMdavajANa / ahAchedo jAhe paDikkamati tAhe tssngk|avsesNthev / / evaM saMbhogaTThA gayaM / imo AyariyaTThA niyamo bhaNNati[bhA.5571] Ayario vihu tihi kAraNehi nANaTTa daMsaNacaritte / nANe mahakappasutaM, daMsaNajuttA imaM caraNe // cU-AyariyAdi nANanimittaM uvasaMpajjati / ahavA - "nANe mahAkappasuyaM" ti[bhA.5572] nANe mahakappasuyaM, sIsattA kei uvagate dei / tassa' uddisijjA, secchA khalu sA na jinaANA / /
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1073, [bhA. 5572] 205 cU-kesiM ci AyariyANaM kule gaNe vA mahAkappasuyaM asthi / tehiM gaNasaMThitI kayA - "jo amha AvakahiyasIsattAe uvaTThAi tassa mahAkappasuyaM dAyavvaM, no annassa" | annato gaNe vijamANe avijamANevA mahAkappasutaMuddiDheAyarietammi gahie so purillANaMceva, navAeMtassa, jenatesiM sA secchA / najinagaNaharehiM bhaNiyaM-"AvakahiyasIsasAeuvagayassevasuyaM deymiti"|| daMsaNaTThA[bhA.5573] vijA-maMta-nimitte, hetUsatthaTTa dNsnntttthaae| caritaTThA puvvagamo, ahava ime hoti AesA // cU-hetusattha-goviMdanijuttAdiyaTThA uvasaMpajjati / carittaTThA imo Adeso[bhA.5574] Ayariya-uvajjhAe, osannohAvite va kaalgte| osanna chavvihe khalu, vattamavattassa maggaNatA / / cU-AyarioosannojAto, oghAtito vA gihattho jAto, kAlayato vA / jatiosanno to chaNhaM annataro-pAsattho, onno, kusIlo, saMsatto, nItito, ahaacchNdoy|jo yatassasIso Ayariyapade joggo so to avatto vA / / [bhA.5575] vatte khalu gIyatthe, avvattavaeNa ahava'gIyatthe / vatticcha sAra pesaNa, ahavA sanne sayaM gmnnN|| cU-vatto vaeNa, sueNa vatto gIyattho / esa paDhamabhaMgo / vatto vaeNa, sueNa avatto / esa atthato bitiyabhaMgo / avvatto vaeNa, sueNa vatto / esa atyato tatiyabhaMgo / avvatto vaeNa ahavA agIyatthatti / esa cauttho bhNgo| paDhamabhaMgillo jovatto tassa icchA gaNaM sAreti vA na vaa| ahavA - tassa icchA annaM AyariyaM uddisai vA na vA, jAva na uddisati tAva gaNaM sAraveti / ahavA - taM AyariyaM dUratyaM "sAreti" tti - codeti sAdhusaMghADagapesaNeNa / aha Asanne so ya Ayarito to sayameva gatuMcodeti / / codane imaM kAlaparimANaM[bhA.5576] egAha panaga pakkhe, caumAse varisa jattha vA miltii| coyati coyAveti ya, anicche vaTTAvae syNtuu|| cU-appaNA codeti, sagaccha-paragacchiccehiM vA cotAveti, savvahAaNicche samattho sayameva gaNaM vaTTAveti ||ahvaa[bhaa.5577] annaM ca uddisAve, paMtAvaNaTThA na sNghtttthaae| jati nAma gAraveNa vi, muejja'nicche sayaM ThAti / / cU-na gacchassa saMgahovaggahanimittaM AyariyaM uddisati, AtAvaNaTThA uddisati / tattha gato bhaNati- "ahaM annaM vA AyariyaM uddisAvemi, jaitubbhe ettato ThANAtona uvrmh"|so ciMteti "mae jIvaMte annaM AyariyaM paDivajjati, muyAmi pAsatthattaNaM", jaiuvarato to suMdaraM / savvahA tammi anicche jai samattho to appaNA gacchAdhivo ThAti / gato paDhamabhaMgo / imo bitiyabhaMgo[bhA.5578] sutavatto vayavatto, bhaNati gaNaM te na sAriuM stto| sagaNaM sArehe taM, annaM va vayAmo AyariyaM // cU-asamattho appaNo gacchaM vaTTAveuM so taM AyariyaM tAva bhaNati - "ahaM asamattho gacchaM
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 nizItha-chedasUtram -3-16/1073 vaTTAveuM tumhe ceva ime sIsA, ahaM ca annesiM sisso hohAmi", ahavA - "ete ya ahaM ca annaM AyariyaM vayAmo uddisAmo" ityrthHH|| [bhA.5579] Ayariya uvajjhAe, anichaMte appaNA ya asamattho / tiyasaMvaccharamaddhaM, kulagaNasaMdhe disaabNdho|| cU-evaM pi bhaNio Ayario uvajjhAo vA jAhe na icchati saMjame ThAuM, gaNAhivatte vA appaNo yaasamatthoya, tAhe kuliccaM AyariyaMuddisati tinnivaase|taahe tahiM ThitotaMparisAreti codeti yAtiNhaM varisANaMparao jaMsacittAcittaMsokuliccAyarioharati tAhegaNicaM uddisAveti varisaM, tato saMdhicaM chammAse uddisaaveti|| kulAto gaNaM, gaNAto vA saMghaM saMkamaMto AyariyaM imaM bhaNAti[bhA.5580] saccittAdi harati ne, kulaM piNecchAmo jaM kulaM tujhN| vaccAmo annagaNaM, saMghaM ca tumaMjati na ThAsi // ghU-evaM bhaNaMte jati abbhuTTito to suMdaraM / / [bhA.5581] evaM pi aThAyaMte, tAvetuM addhapaMcame vrise| __ sayameva dhareti gaNaM, anulomeNaM vaNaM sAre // cU-addhapaMcamavarisovarivaeNavattIbhUtosamattho sayameva gaNaMdhAreti, ThiovitaM AyariyaM anulomehiM sAreti // ahavA- bitiyabhaMgillo kulagaNasaMghesu no uvasaMpajjati / kahaM ? ucyate[bhA.5582] ahava jadi asthi therA, sattA pariuTTiUNa taM gcchN| duhao vattasarisao, tassa u gamao munneyvvo|| cU-suyavattoappaNAsuttatthaporisIto deti, gIyatyA therAgacchaMtipariyati, esapaDhamabhaMgatullo ceva bhvti| "gamo" ti paDhamabhaMgaprakAra eva, eso viAyariyaM sAreti taavetiy|| gato bitiyabhaMgo / imo tatiyabhaMgo[bhA.5583] vattavao u agIo, jati therA tattha keti gIyatthA / tesaMtie paDhaMto, code tesa'sati annattha // cU-vattavayattaNeNagaNaMrakkheti codayati, asatitherANaMgIyatthANaMannamAyariyaMpavvajasueNaM egapakkhiyaMsaha gaNeNa uvsNpjjti|ahvaa-ttiybhNgillojiagiiytthttnnognnNpriyttttiuN asamatyo therAya se gIyatthA tesaMtie paDhaMti, anne yatherAgacchapariyaTTaNe kusalAtegaNaMpariyaTRti, eriso vi no annassa uvasaMpajjati, asati therANa uvasaMpajjati // gato tatiyabhaMgo / imo cautthabhaMgo[bhA.5584] jo puNa ubhayAvatto, vaTTAvaga asati to u uddisati / savve vi uddisaMtA, mottUNamime tu uddistii|| cU-jatitherApATeMtayAasthi gaNaMcavaTTAvetayA toesovinauddisati, annaMcavaTTAvagatherANaM puNa asati uddisati // savve vi AyariyaM uddisaMtA imerise AyariyaM motta uddisaMti[bhA.5585] saMviggamagItatthaM, asaMvigaM khalu taheva gIyatthaM / asaMviggamagIyatthaM, uddisamANassa cugurugaa|
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1073, [bhA. 5585] 207 cU-tividhaM piuddisaMtassa caugurugA, ahavA-kAla-tava-ubhaehiM gurugA kAyavvA ||etesu uddiDhesu ya anAuTuM tassa imaM kAlagataM pacchittaM[bhA.5586] sattarattaM tavo hoti, tato cheto phaavtii| chedeNa chinnaparibhAe, tato mUlaM tao dugaM / / cU-sattadivase caugurugaM / anne sattadivase challahuM / anne sattadine chagguruM / anne sattadine chedo / mUlaM ekkaM dinaM, aNavaDhe ekkadiNaM / ekkatIsaime diNe pAraMciyaM / ahavA - bitito imo Adeso-ekavIsaM divase tavo pUrvavat / tavovari sattadivase cauguru chedo / anne sattadivase challahuchedo / anne sattadivase chaguruchedo, tato mUla'NavaThThapAraMciyA paNayAlIsaime divase / ahavA - chede tatito Adeso - panagAdi satta satta diNehi neyavyo, ettha chattIsuttarasattadivase pAraMciyaM ca pAvati / jamhA ete dosA tamhA saMviggo gIyattho uddisiyvvo|| [bhA.5587] chaTThANavirahiyaM vA, saMviggaM vA vi vayati gIyatthaM / cauro vi anugghAyA, tattha vi ANAdiNo dosA / / cuu-eyNpisNvigggiiytthNchtttthaannvirhy|jtimaamkNkaahiyNpaasnniyNsNpsaariyNuddisaaveti to caugurugA ANAdiyA dosA / / [bhA.5588] chaTThANA jA nitio tabbirahiyakAhigAdiyA curo| tevi ya uddisamANo, chaTThANagatANa je dosA // cU-gatArthA / ettha visattarattAditavacchedavisesAya savve bhANiyavvA / etassa imoavavAto - gIyatthassa saMviggassa asati gIyatthaM asaMviggaM pavvajasuteNa egapakkhiyaM uddisati, evaM kulagaNasaMdhiccayaM pi, evaMpitA osanno gto|| [bhA.5589] ohAvita-kAlagate, jAvicchA tA taha uddisaaveNti| avvattetivihe vI, niyamA puNa saMgahaTTAe / / cU-joohAvitososArUvito liMgatyogiyatthovA, so vi'nneNaMgavesiyavvo, appasAgAriyaM ca vinnaviyavvo, jAhe necchati appaNA ya annaM AyariyaM icchati tAhe uddisAveti / "avvatto tiviho' paDhamabhaMgavajA tato bhaMgA, ahavA - tiviho avvatto tivihe vi kule gaNa saMghe ya uddisAveti / etesiM doNha vipagArANaM uddisAveto niyamA saMgahanimittaM uddisAveti / kAlagae viesa ceva vihI, navaraM - codana-tAvaNA ntthi|| [bhA.5590] vattammi jo gamo khalu, gaNavacche so gamo u aayrie| nikkhivaNe tammi cattA, jamuddise tammi te pacchA / / cU-jo vattassa bhikkhussa gamo so gamo gaNAvacchedae AyariyANaM / imaM pANattaM-jainANadasaNanimittaM gacchati appaNo ya se Ayario saMviggo tassa pAse nikkhiviuMgacchaMappabitito tatito vA gcchti|ahse appaNo Ayario asaMviggotote sAdhUjati tassapAsi nikkhiviuM gacchati to tena te cattA bhavaMti, tamhA na nikkhiyavvA neyavvA / tena tejena tena pagAreNa te ya ghettuM jattha gato tattha paDhamaM appAnaM nikkhivati, pacchA bhaNati - "jahA me ahaM, tahA me ime vi"| "tammi te pacchA" tassa sissA bhavaMti / /
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 nizItha-chedasUtram -3-16/1073 [bhA.5591] nikkhivaNA appANo pare ya saMtesu tassa te deti| saMghADagaM asaMte, so vi na vaavaar'naapucchaa| cU-jadA appA paroya nikkhitto tadA tassa vi Ayariyassa kiM vA jAyA?, jati se saMti tti appaNo ya sahAyA pahuppaMti tAhe tena tassa ceva dAyavvA, asaMtesu saMghADagaMegaMdeti, avasesA appaNA geNhati / aha savvahA asahAto savve vi geNhati, tena vi se kAyavvaM, tassa gurussa anApucchAe so te na vaavaareti|| AyariyaM gihibhUyaM osannaM vA jattha pecchati tasthimaM bhaNati[bhA.5592] ohAvita-ossanne, bhaNNati anAhao vinA vayaM tubbhe / kamasIsamasAgarie, duppaDiyaragaMjato tiNDaM cU-puvvaddhaM kaMThaM / osannassa puvvagurussakamA pAdA sireNa tesu nivaDati asAgArie / sIso bhaNati-"tassa asaMjayassa kahaM calaNesunivaDijai' |aayrio bhaNati- "duppaDiyarayaM jatotihaM" dukkhaM uvakArissa paccuvakArokijjati,taMjahA-mAtA piunno,saamiss,dhmmaayriyss| ato tassa pAdesu vi paDijjati, na doso / / kiM ca[bhA.5593] jo jeNa jammi ThANammi, ThAvio daMsaNe va caraNe vA / so taMtao cuyaM tammi ceva kAtaM bhave nirinno|| cU-sosIsotena AyarieNaNANAdisu Thavio, idAni soAyariotato nANAdibhAvAo cuto, taM cauM sI sIso tesuceva nANAdisu ThaveMto niranno bhavati // mU. (1074) je bhikkhU vuggahavaktANaM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA dei, deMtaM vA saaiji|| mU. (1075) je bhikkhU vuggahavakkaMtANaM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA saatiji|| mU. (1076) je bhikkhU vuggahavaktANaM vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA dei, deMtaM vA saaiji|| mU. (1077) je bhikkhU buggahavakkaMtANaM vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDicchai, paDicchaMtaM vA saaiji|| mU. (1078) je bhikkhU vuggahavakkaMtANaM vasahiM dei, detaM vA sAijjai // mU. (1079) je bhikkhU buggahavakkaMtANaM vasahiM paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati // mU. (1080) je bhikkhU buggahavakkaMtANaM vasahiM anupavisai, anupavisaMtaM vA saaiji|| mU. (1081) je bhikkhU buggahavakaMtANaM sajjhAyaM dei, deMtaM vA sAijai // mU. (1082) je bhikkhU buggahavakkaMtANaM sajjhAyaM paDicchai, paDicchaMtaM vA saaiji|| - savve suttA bhANiyavvA[bhA.5594] . buggahavakkaMtANaM, je bhikkhU asanamAdi dejaahi| caulahuga aTTahA puNa, niyamA hi imaM avakkamaNaM / / cU-buggaho kalaho, taM kAuM avkkmti| ekaggahaNA tajjAtIyaggahaNamiti vacanAt aTThahiM
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 uddezaka : 16, mUlaM-1082, [bhA. 5594] ThANehiM gaNAo avakkamaNe pannatte[bhA.5595] abbhujjata ohANe, ekkakka-dubheda hoja'vakkamaNaM / nANAdikAraNaM vA, vuggaho vA ihaM pagataM // cU-abbhujjayaM duvidhaM -abbhujjatamaraNeNa abbhujayavihAreNa vA / ohANaM duvidhaM-vihArodhAvaNeNa liMgodhAvaNeNa vA, nANaTThA AdiggahaNAto daMsaNacarittaTThA ya, vuggaheNa vA / ete uccAritasarisatti kAuMiha vuggaheNa pagataM, duggaheNa vukkaMtA / vuggaho tti kalahoti vA bhaMDaNaMti vA vivAdo tti vA egttuN|| ke puNa te vuggahavakaMtA? ime satta[bhA.5596] bahurayapadesa avvatta samucchA duga tiga abaddhiyA ceva / sattete niNhagA khalu, vuggaho hoMta vkNtaa|| [bhA.5597] jeThThA sudaMsaNa jamAli'noja sAvatthi-tiMdugujjANe / __ paMcasayA ya sahassaM, DhaMkeNa jamAli mottuunnN|| [bhA.5598] rAyagihe guNasilae, vasu coddasapuvvi tIsaguttAo / AmalakappA nagarI, mittasirI kUra piuddaaii|| [bhA.5599] seyavipolAsADhe, joge taddivasahiyayasUle y| sodhamma-nalinigumme, rAyagihe muriyabalabhadde / / [bhA.5600] mihilAe lacchighare, mahagiri koDinna Asamitte y| neuNiyanuppavAe, rAyagihe khaMDarakkhA y|| [bhA.5601] nadikheDajanavauluga, mahagiri dhanagutta ajjagaMge y| kiriyA do rAyagihe, mahAtavo tiirmnninnaae|| [bhA.5602] purimaMtaraMji bhUyagiha, balasiri sirigutta rohagutte ya / parivAyapoTTasAle ghosaNapaDisehaNA vAde // [bhA.5603] vicchu ya sappe mUsaga, migI varAhI ya kAga poyaaii| eyAhiM vijAhiM, so ya parivvAyago kusalo / / [bhA.5604] morI naulI birAlI, vagdhI sihI ya ulugiovaai| eyAo vijJAo, giNha parivvAya mhnniio|| [bhA.5605] sirigutteNa chalugo chammAsa vikaDDiUNa vAe jio| AharaNa kuttiAvaNa, coyAlasaeNa pucchANaM // [bhA.5606] vAe parAjio so, nivvisao kArio nridenn| ghosAviyaM ca nayare, jayai jino vaddhamANo tti [bhA.5607] dasaura-nagarucchughare, ajjarakkhiya pUsamittatiyagaMca / goTThA mAhila navamaTThamesu, pucchAya viMjhassa // 11714
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 nizItha - chedasUtram -3-16 /1082 [bhA. 5608] [bhA. 5609 ] puTTho jahA abaddho, kaMcuiNaM kaMcuo samannei / evaM puTThamabaddhaM, jIvaM kammaM samannei // rahavIraparaM nagaraM, dIvagamujjANamajjakaNhe ya / sivabhUissuvahimmi, pucchA therANa kahaNA ya // uhAe pannattaM, boDiya-sivabhUi uttarAhi imaM / micchAdaMsaNamiNamo, rahavIrapure samuppannaM // [bhA. 5610 ] [ bhA. 5611] coddasa vAsANi tayA, jinena uppADiyassa nANassa / to bahurayANa diTThI, sAvatthIe samuppannA // [ bhA. 5613] [ bhA. 5612] solasa vAsANi tayA, jinena uppADiyassa nANassa / jivapaesiyadiTThI, to usabhapUre samuppannA // coddA do vAsasayA, taiyA siddhiM gayassa vIrassa / to avvattaya diTThI, seyaviAe samuppannA // vIsA do vAsasayA, taiyA siddhiM gayassa vIrassa / sAmuccheiyadiTThI, mihilapurIe samuppannA // [bhA. 5614 ] [ bhA. 5615] aTThAvIsA do vAsasayA, taiyA siddhiM gayassa vIrassa / do kiriyANaM diTThI, ullugatIre samuppaNNA // paMcasayA coyAlA, taiyA siddhiM gayarasa vIrassa / purimaMtara jiyAe, terAsiyadiTThi uppannA // [bhA. 5616] [mA. 5619] [bhA. 5620 ] [bhA. 5617 ] chabbAsasayAI navuttarAI, taiA siddhiM gayassa vIrassa / to boDiyANa diTThI, rahavIrapure samuppannA // [ bhA. 5618 ] coddasa solasa vAsA, coddAvIsuttarA ya doni sayA / aTThAvIsA yaduve, paMceva sayA ya coAlA // paMcasayA culasIyA, taiyA siddhiM gayassa vIrassa / to abaddhiyAdiTThI, dasauranayare samuppannA // boDiyasivabhUio, boDiyaliMgassa hoi uppattI / koDinna koTTa vIrA, paraMparA phAsamuppannA // paMcasayA culasIo, chacceva sayA navuttarA huMti / nANuppattIe duve, uppannA nivvue sesA // sAvatthI usamapura, se ambiA mihila ullugAtIraM / purimaMtaraMja dasapura rahavIrapuraM ca nayarAI // satteyA diTThIo, jAi-jarA-maraNa - gabbha-vasahINaM / mUlaM saMsArassa u, havaMti niggaMtharUveNaM // mottUNa ettha ekka, sesANaM jAvajIviyA diTThI / ekkkarasa ya etto, do do dosA muNeyavvA // [bhA. 5621] [bhA. 5622] [mA. 5623] [bhA. 5624 ]
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM - 1082, [bhA. 5624] - bahurayAdI jAva boDiyA[bhA. 5625] eesiM tu parUvaNa, puvvi jA vanniyA u vihisutte / sacceva niravasesA, ihamuddesammi nAyavvA // [bhA. 5626] cU- etesiM parUvaNA kAyavvA "vidhisutte"tti jahA Avassage sAmAiya-nijuttIe / etesiM asanAdI, vatthAdI vasahi-vAyaNAdINi / je deja paDiccheja va, so pAvati ANamAdINi // cU- tesiM asanAdi deMte pacchittaM savvapadesu caulahuM, atthe cauguru, ANAdiyA ya dosA, aNavatthapasaMgA anno vi dAhiti, saDDANa vi micchattaM janeti // [bhA. 5627] dAnaggahaNe saMvAsao ya vAyaNa paDicchaNAdI ya / sarisaM pabhAsamANA, juttisuvaNNeNa vavaharaMti // vyAkhyA "dAne "tti asya [bhA. 5628 ] gavveNa te uddiNNA, anne vA dete daTTU bhAsaMti / nUnaM ete pahANA, visAdi saMsaggie gacche // cU- amhaM ete asaNAdi deMti gavvaM kareja, tena gavveNa udinneNa palAvA bhavejja / anno vA dijaMtaM daddhuM bhaNejja - "nUnaM ete ceva pahANA" / tesiM vA kiM ci ahAbhAveNa gelaNNaM hoja, te bhaNejja -"etehiM kiMpi visAdi dinnaM", ettha geNhaNa - kahaNAdiyA dosA / evaM dAnasaMsaggIe agIyasehAdiyA coditA tesu ceva vaejjA / "gahaNe tti asya vyAkhyA [bhA. 5629] tesiM paDicchaNe ANA, uggamamavisuddha AbhiogaM vA / paDinIyayA va dejjA, bahuAgamiyassa visamAdI / / cU-tesiMhatyAto bhattAdi paDicchaMtassa titthakarANAtikkamo, uggamAdi asuddhaM paribhuMjati, vasIkaraNaM vA dejja "amhaM ete paDivakkho' tti paDinIyattaNe / ahavA - esa bahu Agamiutti visAdi dejja / egavasahisaMvAseNa sehA niddhammA sIdaMti, tesiM vA cariyaM geNhaMti / suya-vAyaNapaDicchagAdisu vi saMsaggimAdidosA / juttisuvaNNadiTThateNa vA sarisaM caraNakaraNaM kaheM to sehAdI hareMti / jamhA evamAdi dosA tamhA no kiM ci tesiM dejA, paDicchejja vA, na vA saMvasejjA / evaM saMkareMteNa puvvabhaNiyA dosA parihariyA bhavaMti / bhave kAraNaM [bhA. 5630] asive omoyarie rAyaduTTe bhae va gelaNNe / addhANa rohae vA, ayANamANe vi bitiyapadaM // cU- asivAdikAraNehiM tesiM dijjati paDicchati vA / / imaM gelaNNe[bhA. 5631] 211 gelaNaM me kIrati, na kIratI eva tubbha bhaNiyammi / esa gilANo etthaM, gavesaNA niNhao so ya // - ettha gA sAdhU gacchaMtA bhaNitA - "tubbhaM gilANassa kiM veyAvaccaM kIrai, na kIrai vA" / sAdhU bhaNati - "kiM vA te" / gihI bhaNai - "esa gilANo tubbhasaMtio / " ettha gAme sAhuNA pavisiuM gaviTTho jAva niNhato so // [bhA. 5632] janapurato phAsueNa, apphAsuyamaggaNe asamaNo u / pannavaNapaDikkamaNa, avisesita niNhae vA vi //
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 nizItha-chedasUtram -3- 16/1082 cU- janasamakkhaM uggamuppAdamesaNAsuddhaccheNa kareMti, jAhe suddhaM na labhati so ya asuddhaM maggati tAhe logassa purao ussaggaM pannati bhaNaMti ya - "esa asamaNo" / taM pi bhaNati - "jati tumaM niNhagadiTThIo paDikkamasi pAsatthAdittaNaovAto te savvahA kremo|"thaay pannaveMti jahA sotaTThANAo pddikkmti|ahvaa-jtth sAdhUNaM niNhagANaya viseso na najjai kiNci|| [bhA.5633] dukkhaM khu niranukaMpA, loe adeMte ya hoti uDDAho / sArUvammi ya dissati, dijjati tenevmaadiisu|| cU-jai vi so osanno niNhao vA tahAvi akajjaMte niranukaMpayA bhavati, sA ya dukkhaM kajjai, logoyatattha uDDAhaMkareti-"jaivipavvajAeerisaManAhattaNaMna paropparaMkatovakAriyAo alaM pavvajjAe," sArUppaM sarisaM liMgaM dIsati, evamAdi kAraNehiM kareMto suddho|| mU. (1083) je bhikkhU vihaM aNegAhagamaNijjaM sati lADhe vihArAe saMtharamANesujanavaesu vihArapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA sAijai // cU"je''tti-niddese, bhikkhU puvvvnnnnito|vihN nAma addhANaM, anegehiM ahehiM jaMgammati taM anegAhagamaNijjaM, aho nAma divaso / ahavA-anegehiM ahehiM gamaNijja anegAhagamaNijjaM / akAraNeNa gamaNaM paDisiddhaM / kiM kAraNaM gamaNaM paDiseheti?, jamhA ettha gammamANe aNegA saMjamAtAe dosaapsjjNti|jmmi visae guNA tavaniyamasaMjamasajjhAyamAdiyAtaM visaya, "lADhe" tti-sAhU, jamhA uggamuppAdaNesaNAsuddheNaAhArovadhinA saMjamabhAravahaNaTTayAe appaNo sarIragaM lADhetIti lADho, vihArAyeti / dappeNa desadasaNAe viharati / "saMtharamANasu janavaesu"tti AhArovahivasahimAdiehiM sulabhehiM janavae, taM janavayaM vihAya pavvajjae tassa pavvajjato suddha suddheNa vi gacchamANassa caulahuM / esa suttattho / imo nijatti-vittharo[mA.5634] vihamaddhANaM bhaNitaM, negA ya ahA anegadivasA tu| sati puNa vijaMtambhI, lADhe puNa sAhuNo akkhA / / cU-gayatthA / vihaM nAma addhA / [bhA.5635] addhANaM pi yaduvihaM, paMtho maggo ya hoi naayvyo| paMthammi natthi kiMcI, magga sagAmo tu guru ANA / / cU-taM duvidhaM - paMtho maggo ya / puNo paMtho duviho - chinno achinno ya / chinne natthi kiMci, suNNaM savvaM / acchinne pallivaitA vA asthi / gAmAnugAmi maggo / paMthe caugurugA, magge caulahuM ANAdiyA ya dosaa|| [bhA.5636] taMpuNa gameja divA, rattiM vA paMtha gamaNamagge vA / rattiM Adesadurga, dosu vi gurugA ya aannaadii|| dhU-taM paMthaM maggaMvA divasao vA rAo gcchti| rAisadde Adesadurga-saMjhArAtI, saMjhAvagamo vaaraatii|kh?, ucyate-saMjhAjeNarAyati sobhati dippati tena sNjhraatii|sNjhaavgmo viyaalo| ahvaa-sNjhaavgmoraatii|kh? ucyate-jamhA saMjhAvagamecora-pAraddAriyA ramaMtitena saMjhAvagamo rAtI / saMjhAe jamhA ete viramaMtitena saMjhA vikAlo / paMthaM maggaMvA jai rAtIe vigAle vA gacchai to caugurugA // tattha magge tAva ime dosA alla nahi
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1083, [bhA. 5637] [bhA. 5637] micchatte uDDAho, virAdhanaM hoti saMjamAtAe / iriyAti saMjamammI, chakkAya acakkhuvisayammI / / cU- "micchatte uDDAho" donhaM vibhAsA [bhA. 5638] kiM manne nisigamaNaM, jAtI na sorheti vA kahaM iriyaM / jativeseNa va teNA, aDaMti gahaNAdi uDDAho || cU-ihaloyacattakajjANaM paraloyakajjujjatANaM kiM rAto gamaNaM ? kiM manne duTThacittA ete hojjA ? kahaM vA iriyaM sohaMti, iriuvauttA vA jaMti ?, jahA eyaM asaccaM tahA annaM pi micchattaM jaNejjA, jaiveseNa vA tena tti kAuM rAto aDaMtA gahiyA kaDDhaNavavahArAdisu padesu uDDAho / / "virAdhana saMjamAtAe" esA vibhAsA[bhA. 5639] saMjamavirAdhanAe, mahavvayA tattha paDhame chakkAyA / bitie ateNa tene, taie adinnaM tu kaMdAdI // cU-saMjamavirAdhanA duvidhA - mUlaguNe uttaraguNe ya / mUlaguNe paMcamahavvayA, paDhame ya mahavvae chakkAyavirAhaNaM kareti, bitie mahavvae aMteNaM tenamiti bhAsejjA, tatie mahavvae kaMdAdi adinnA geheja || ahavA - [bhA. 5640 ] diyadinne vi sacitte, jinateNNaM kimuta savvarIvisae / jesiM ca te sarIrA, avadinnA tehi jIvehiM || cU- sacittaM jinehiM nANuNNAyaM tena divasato vi tennaM, rAtrI rAto vA adinnaM, ahavA - jesiM kaMdAdiyA sarIrA jIvANaM tehiM vA adinnaM ti teNNaM // [ bhA. 5641 ] paMcame anesaNAdI, chaTThe kappI va paDhama bitiyA vA / bhagavao timi jAo, apariNao mehuNaM pi vae // cU- paMcame tti vate anesaNijjaM geNhaMtassa priggh| bhavati, chaTThe tti rAtIbhoyaNe addhANaM kappaM bhuMjaMtassa rAtIbhoyaNabhaMgo bhavati / paDhamo tti-khuhAparIsaho bitio pivAsAparIsaho tehiM Aturo rAtiM bhuMjejja vA pieja vA, evavratabhaMge savvavayabhaMgo tti kAuM meghuNaM pi sevejjA / ahavA apariNato abuddhadhammattaNao diyA rAto satthe vaccamANe kAiyAnimittaM usakko, agAra ti kAi usakkA, appasAgArie taM paDisevejja / / iriyA iti asya vyAkhyArIyAdasodhiM rattiM, bhAsAe uccasaddavAharaNaM / [ bhA. 5642 ] na ya AdAnussagge, sohae kAyA ya ThANAdi // - rAo iriyAsamidaM na siihei| bhAsAsamiie vi asamio paMthAivippaNaTTe uccasaddeNa vaahrejjaa| esaNAsamiti na saMbhavati, rAto divasato vA addhANaM paDhamabitiyaparIsahAuro esanaM pelejjA / AdAnanikkhevasamitIe ThANanisIdaNANi vA kareMto rAto na soheti / kAiyAdipariTThavaNaM pi kareMto thaMDillaM pi na soheti // esA savvA saMjamavirAdhanA / imA AyavirAdhanA[bhA. 5643] 213 vAle teNe taha sAvae ya visame ya khANu kaMTe ya / akamhA bhaya AtasamutthaM rattiM magge bhave dosA / /
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-16/1083 cU- sappAdI vAlA tesu Dasijati, uvakaraNasarIratenA te uvakaraNaM saMjataM vA harejjA, sIhAdisAvaeNa khajjati, visame paDiyassa annataragA ya virAdhanA havejjA, khANukaMTae vA vi sappo havejA, akasmAdbhayaM ahetukaM bhavati, rAo magge vi ete dosA, kimuta paMthe // imaM bitiyapadaM [bhA. 5644 ] 214 kappati tu gilANaTThA, rattiM maggo taheva saMjhAe / vadiTTho, Arakkhao puvvabhaNito ya / paMtha [bhA. 5645 ] cU- Arakkhigotti daMDavAsigo, puvvAmevaM bhaNNati amhe gilANAdakAraNeNa rAto gamissAmo, ma / kiMci chala kAhisi / anunnAte gacchaMti, sesaM kaMThaM / / magga tti gataM / idAniM paMtho bhaNNatiduviho ya hoi paMtho, chinnaddhAnaMtaraM achinnaM ca / chinne na hoi kiMcI, achinne pallIhi vaigAhiM / / [bhA. 5646 ] chinneNa achinneNa va, rattiM gurugA tu divasato lahugA / uddaddare pavajjaNa, suddhapade sevatI jaMca // cU- uddaddare jai addhANaM pavvajati tattha suddhaMsuddheNa vi gacchamANassa eyaM pacchittaM, jaM ca akappAdi kiM ci sevati taM savvaM pAvati // imA AyavirAdhanA [bhA. 5647] vAta khalu vAta kaMTaga, AvaDaNaM visama-khANu-kaMTesu / vAle sAvaya tene, emAi hoti AyAe / cU- khalugA jANugAdisaMghANA vAteNa gheppaMti, cammakaMTago vAtakaMTago ahavA gRddhisI haDDAddhisI vA kAyakaMTago vA / sesaM kaMThya / / esA AyavirAhaNA / imA saMjamavirAdhanA[bhA. 5648 ] chakkAyANa virAdhana, uvagaraNaM bAlavuDDhasehA ya / paDhameNa va bitieNa va, sAvaya tene ya meccheya // - athaMDilesu puDhavimAdichanhaM kAyANaM saMghaTTaNAdivirAhaNaM kareti, bAlavuDDusehA paDhamabitiyaparIsahehiM paritAvijjati, sAdhU ujjhiuM sAvao sAvaeNa vA khajjejjA / tenagehiM mecchehiM vA uvakaraNaM khuDDugAdi vA hIrejjA / uvakaraNa tti eyassa imaM vakkhANaMuvagaraNa- gehaNe bhAra - vedane tenagamma adhikaraNaM / [bhA. 5649 ] rIyAdi anuvaogo, gommiya bharavAha uDDAho / / cU- naMdipaDiggaha-addhANakappa duliMgamAdipaMthovakaNaM ca jai giNhaMti to bhAreNa veyaNA bhavati, vihaDapphaDA ya tenagagammA bhavati, teNehiM vA uvakaraNe gahie adhikaraNaM, bhArakkaMtA ya iriyovauttA na bhavaMti, bahUvakaraNA vA gomiehiM gheppaMti, gomiyA ya ciMteMti ullAveMti ya" aho ! bahulobhA bhAravahA ya" evaM uDDAho bhave / ahavA - etaddosabhayA uvakaraNaM ujjhaMti to jaM tena uvakaraNeNa vinA virAdhanaM pAveMti tamAvajraMti // imaM paMthovakaraNaM [bhA. 5650 ] cammakaraga satthAdI, duliMgakappe ya cilimili'ggahaNe / tasa vipariNamuDDAho, kaMdAdivaho ya kucchA ya / / cU- jai cammakarago na gheppati satthakosagaM vA, "dulliMgaM" vA gihatthaliMgovakaraNaM annapAkhaMDiyaliMgovakaraNaM vA, "kappa"tti addhANakappaM, cilimiNi tti, etesiM aggahaNe ime
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1083, [bhA. 5650] 215 dosAjahAsaMkhaMpacchaddhaMbhaNiyA cammakaraga aggahaNe tasavirAhaNA, pippalaguliyA gorasa-pottagAdI aggahaNe sehamAdiyANavipparinAmobhavati, pippalagAdisettheNa puNapalaMbevikaraNekAuMAnijaMti, dulliMgeNa vinA rAto geNhatANa pisiyAdi vA uDDAho bhavati / addhANakappeNa vinA kaMdAdiyANa chaNha vA kAyANa virAdhanA bhavati, cilimiliyaM viNA maMDalIe bhuMjaMtANaM jano dugaMchati // paMthajoggovakaraNa aggahaNe ajayakarame ya ime dosA[bhA.5651] aparinAmagamaraNaM, atiparinAmA ya hoMti nitthakkA / niggata gahaNe codita, bhaNaMtiiyA kahaM kppe|| cU-"akappiyaM"tinAuMaparinAmagona geNhati, ageNhaNe marati / addhANeakappiyagahaNaM da8 atiparinAmA "nitthakkA"nillajjA bhavaMti, addhANAto niggayA akappaM geNhatA coditA-"mA geNhaha tti, na vaTTati" te paDibhaNaMti - "tatiyA addhANe kahaM kappe" ||kuddiie vinA ime dosA[bhA.5652] tenabhayodakakajje, rattiM sigghagati dUragamaNe ya / vahaNAvahaNe dosA, bAlAdI sallaviddhe y|| cU-tenabhayA rAto sigdhaM gaMtavvaM, udaganimittaM jahA maruvisae rAto sigdhaM dUraM ca gaMtavvaM / tattha kAvoDIe bAlavuDDA asahU sallaviddhA uvakaraNaM ca voDhavvaM, aha na vahati to ete paricattA bhvNti| uvakaraNaM pichaDDe yavvaM / ahavA- "tena" ti teNabhae DaMDacilimilI gheppti| akappaNijjakajje prtitthiyuvkrnnN| udagakajje cammakarago, udagakajjeceva guligagahaNaM, udagagahaNaTThayA datiggahaNaM / rAto sigghagatigamaNe taliyaggahaNaM / dUraM gaMtuM sattho ThAissati tattha bAlAdisallaviddhavahaNaTTA kAvoDI / salluddharaNAdinimittaM satthakoso gheppai / evamAdiuvakaraNaM vahato bhAramAdiyAdosA, avahaMtassa AyasaMjamavirAdhaNAdiyAdosA, tamhA nikkAraNeaddhANano pvjjejj|| kAraNe pavajati tattha imo kamo[bhA.5653] bitiyapadaM gammamANe, magge asatIe pNthjynnaae| . paDipucchiUNa gamaNaM, achinnapallIhi vtiyaahiN| cU-paDhamaM maggeNa gaMtavvaM / asati maggassa janavayaMpucchiuNaachinnapaMtheNa pallivatigAdIhiM gaMtavvaM, tato chinneNa / / imehiM kAraNehiM paMtheNa gammati[bhA.5654] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va aagaaddhe| ____ gelaNNa uttimaDhe, nANe taha daMsaNa critte|| cU-annatare vA AgADhe, jahA - sudhammasAmigaNaharassa mAsakappe asaMpunne rAyagihe nagare taNakaTThadhArago damago pabvaito / taM bhikkhaM hiMDataM logo bhaNati-"taNakaTThahArago" ti / tassa asahaNaM, sudhammassa abhayA''pucchaNaM / abhayassa pucchA, kahaNaM "sehassa sAgAriyaM" ti, tikoDipariccAgo vibhAsA[bhA.5655] eehi kAraNehiM, AgADhehiM tu gammamANehiM / uvagaraNa puvvapaDilehieNa sattheNa gaMtavvaM // cU-paMthajoggovakaraNapaDilehA gahaNaM, aha puvvaM satthaM paDileheuM suddhe na tena saha gamaNaM // [bhA.5656] asive agammamANe, gurugA duvihA virAdhanA niymaa| tamhA khalu gaMtavvaM, vihiNA jo vaNNio heTThA //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 nizItha-chedasUtram -3-16/1083 dhU-duvihA virAdhanA-Aya-saMjamesu |ahvaa- appaNo parassa ya / heTThA ohanijuttIe jo gamo bhaNito, sesA viomodariyAdao jaheva ohanijjuttIe tahA bhANiyavvA / / [bhA.5657] uvagaraNa puvvabhaNitaM, appaDileheMte caugurU aannaa| omANa paMtha satthiya, atiyatti appptthynne| cU-uvakaraNaM cammakaragadI, jaM vA vakkhamANaM ta ageNhamANassa satthaM vA'paDilehaMtassa cugurugaa| apaDilehIe dosA bhavaMti-omANa pellio va hojjA, satthavAho atiyattI pAsatto vA paMtohoja, satyo vA appapatthayaNo appasabalo hojja, anne vA paMthiyA tattha patA hojja / tamhA eyadosaparihaNatthaM paDilehiyavvo sattho / so keriso satthapaDilehago[bhA.5658] rAgaddosavimukko, satthaM paDilehe so upNcviho| bhaMDI bahilaga bharavaha, odariya kappaDiya sattho / / cU-so satyo paMcaviho-bhaMDi tti gaMDI, bahilagA uTThabaliddAdI, bhAravahA poTTaliyA vAhagA, udariyA nAma jahiM gatAtahiMcevarUvagAdI choDhuM samuddisaMtipacchA gammati, ahavA- gahiyasaMbalA udariyA, kappaDiyA bhikkhAyarA // rAgadosie ime dosA[bhA.5659] gaMtavvadesarAgI, asatya satthaM kareti je dosaa| iyaro satthamasatyaM, kareti acchaMtije dosA / / cU-jassa gaMtavve rAgo jo jati satthapaDilehago so asatyaM pi satthaM karejjA, tena kusattheNa gacchaMtANa je dosA tamAvajjati / "iyare" tti jo gaMtavvo dosI so sujjhamANamatthaM pi asatthaM kareti, tattha asivAdisuacchaMtANa je dosA te paavti|| [bhA.5660] upparivADI gurugA, tisu kaMjimAdi saMbhavo hojjA / parivahaNaM dosu bhave, bAlAdI salla-gelanne // dhU- bhaMDIsu vijamANAsu jai bahilagesu gacchati to caugurugA, evaM sesesu vi / Adillesu tisu kaMjiyamAdipANagasaMbhavo hoja, dosu bhaMDibahilagesu parivahaNaM hojja / kesiM parivahaNaM?, ucyate - bAlAdINaM, AdisaddagahaNeNaM vuDDANaM dubbalANaM khayaMkiyANa ya sallaviddhANa gilANANa y|stthN paDilehaMti tamhA satto paDilehiyavyo / satthe imaM paDilehiyavvaM[bhA.5661] satthaM ca satthavAhaM, satthavihANaM ca AdiyattaM ca / davvaM khettaM kAlaM, bhAvomAnaM ca paDilehe / / puvvaddhassa imA vakkhA[bhA.5662] satthe tti paMcabhedA, satthAhA aTTha aatiyttiiyaa| satthassa vihANaM puNa, gaNimAti caubihekkekkaM / / dhU-satthassa paMca bhedA-bhaMDImAdi / satyavAho aTThaviho / AiyattiyA vi aTThavihA uvari bhnnnnihiti| satthavihANaM puNagaNimAdicaubvidhaM, gaNimaM pUgaphalAdi, dharimaMjaMtulAe dijjati khaMDasakarAdi, mejjaM dhRtataMdulAdi, pAricchaM rayaNamottiyAdi / "ekkakke" tti vahilagesu vi evaM caubvihaM / bhAravahesu vi evaM cauvvihaM / udariyakappaDiesutaM bhaMDaM caubvihaM bhANiyavvaM / / davvAdi caukkaM ca paDileheja, tattha davve
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1083, [bhA. 5663] 217 [bhA.5663] anuraMgAdI jANe, guMThAdI vAhaNe anunnavaNe / dhammo tti va bhattI yava, bAlAdi anicche paDikuTuM / / cU-anuraMgA naamghNsio|jaannaa sagaDigAtovA vaahnnaa|guNtthaadii-guNtthoghoddgo, AdisaddAto asso uTTho hatthI vA / te anunnavijaMti - jai amhaM hoi bAlo AdisaddAo vuDDo dubbalo gilANo vA gaMtuM na sakkejA so tubbhehiM caDAveyavvo, jai anujANaMti dhammeNa to tehiM samaM suddhaM gamaNaM / aha mulleNa vinA necchaMti totaM pi abbhuvagacchijjati |ah mulleNa vinecchaMti to tehiM samaM paDikuTuM gamaNaM, na tehiM samaM gammati / / kiM ca imerisabhaMDabharito icchinnati sattho[bhA.5664] daMtikka-gora-telle, gula-sappiemAtibhaMDabharitAsu / aMtaravAghAtammi u, deMtetidharA u kiM deu // dhU- modaga-sAga-vaTTimAdI daMtakhajjayaM bahuvihaM daMtikaM / ahavA - taMdulA daMtikkA, savvaM vA daMtakhajjayaM daMtikkaM / gora tti godhUmA / tahA tellagulasappiNANAvidhAna ya dhannANa bhaMDIo jai bhariyAto to so davvato suddho / kiM kAraNaM?, aMtarA vAghAe uppannetaMappaNA khaMti amhANaM vi deti / "iharaha" tti jai kuMkuma-katthUriya- tagara pattacoya-hiMgu-saMkhaloyamAdIakhajjadavvabharie aMtarA vAghAte saMbale nihie kiM diMtu, tamhA erisabharieNa na gaMtavvaM // aMtarA vAghAto imo[bhA.5665] vAseNa nadIpUreNa vA vi tenabhaya hasthi rohe vaa| khobho jattha va gammati, asivaM emAdi vaaghaato|| cU-aMtarA gADhaM vAsamAralaM, caumAsavAhiNIvA mahAnadI pUreNa AgatA,aggatovAcorabhayaM, duTThahatthiNA vA paMtho ruddho, jatthavA satyo gaMtukAmo tattha rohago, rajjakhobho vA tattha, asivaM vA tattha, evamAdikajjesu aMtarA sannivesaM kAuM sattho acchti|| evaM davvato paDilehA / imA khetta-kAla-bhAvesu[bhA.5666] khettaMjaMbAlAdI, aparissaMtA vataMti addhaannN| kAle jo puvvaNhe, bhAve spkkh-prpkkhnnaadinno|| cU-jattiyaM khettaM bAlavuDDAdigaccho aparizrAMto gacchatitattiyaMjati satyojAti to khettao suddho / kAlo jo udayavelAe patthitte puvvaNhe ThAti so kAlato suddho / bhAve jo sapakkhaparapakkhabhikkhAyarehiM ANAiNno so bhAvao suddho|| [bhA.5667] ekeko so duviho, suddho omANapellito cev| micchattapariggahito, gamaNA''diyaNe ya ThANe y|| cU- "ekkeko'tti bhaMDibahilagAdisattho duviho-suddho asuddho ya / suddho anomANo, omANapellio asuddho / satthavAho AtiyattIvA je vA tattha adhappahANA ete micchaddiTThI / etehiM so sattho pariggahito hojja ||omaannpellio imehiM hojja[bhA.5668] samaNA samaNi sapakkho, parapakkho liMgiNo gihatthA y| . AtA saMjamadosA, asatI ya sapakkhavajeNaM / / cU-puvvaddhaM kaMThaM / bahUsu sapakkha-parapakkhabhikkhAyaresu apphavvaMtANaM AyavirAdhanA,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 nizItha-chedasUtram -3- 16/1083 kaMdAdiggahaNevA saMjamavirAdhanA / anomANassaasatIte sapakkhobhANaM vajjittA parapakkhomANeNaM gaMtavvaM, tattha jano bhikkhaggahaNe visesaM jANati // "gamaNe"tti asya vyAkhyA[bhA.5669] gamaNe jo juttagatI, vaigApallIhi vA achinneNaM / thaMDillaM tattha bhave, bhikkhaggahaNe yavasahI y|| dhU-juttagatI nAma midugatI - na zIghraM gacchatItyarthaH / achinnapaheNa vaiyapallImAdIhiM vA gacchati, tattha thaMDillaM bhavati, vaiyapallIhiM ya bhikkha labhai, vasahI ya lbbhti|| "AdiyaNe"tti asya vyAkhyA[bhA.5670] AtiyaNe mottUNaM, na calati avarahe tena gaMtavvaM / tena paraM bhayaNA u, ThANe thNddilltthaayiisu|| cU-AtiyaNe tti jo bhuMjaNavelAe ThAti, bhottUNaya avaraNhe jo na calati tena gaMtavvaM / teNaM paraMbhayaNe tti bhayaNA nAma jai avaraNhe bhottuMcalae tattha jai savve samatthA gaMtuM to suddho, ahana sakkeMti to asuddho, na tena gaMtavvaM / ThANe tti jo sattho sannivesathaMDilesu ThAti so suddho, athaMDile ThAti asuddho||jvuttN satthaha aTTha AyiyattI ya asya vyAkhyA[bhA.5671] purANasAvaga sammaddiTThi ahAbhadda dANasaDDhe y| anabhiggahite micche, abhiggahite annatitthI y|| ghU- purANo, gahitAnuvvato sAvago, avirayasammaddiTThI, ahAbhaddago, dAnasaDDo, anabhiggahiyamiccho abhiggahiyamicchaddiTThI, annatithioya, ete stthhivaaatttth|aatiyttiyaa viete ceva atttth||addhaannN paDucca bhaMgadaMsaNatthaM bhaNNati[bhA.5672] satthapaNae ya suddhe, ya pellite kaal'kaalgm-bhojii| kAlamakAlaTThAI, satthAha'hA''diyattI vaa|| cU-satthapaNagaM ti paMca satthA, evaM guNakArapayaM, te ya satthA suddhA / kahaM ? ucyate- sapakkha parapakkhatomANaapelliya tti, kAlaakAle gamaNaM, kAlaakAle bhoyaNaM, kAlaakAlaniveso, ThAi tti thaMDilaathaMDilaThAI / ete cauro sapaDipakkhA solasabhaMgakaramapayA / aTTa satthavAhA atiyatti te do vi guNakArapayA - ettha kAlegacchai, kAle bhuMjai, kAle nivesai, thaMDile ThAiee suddhapayA, paDipakkhe asuddhA / satthavAhAdiyA paDhamA chauro niyamA bhaddA, pacchimA cauro bhayaNijjA bhavaMti, aiyattI vi||esaa bhaddabAhukayA gAhA, eIe asthao solasa bhaMgA uttarabhaMgA, uttarabhaMgavigappA ya savve sUtiyA / jato bhaNNati[bhA.5673] etesiMca payANaM, bhayaNAe sayAi egpntu| vIsaM ca gamA neyA, etto ya sayaggaso jtnnaa|| ghU-satthapanagapadaM, cauro ya solasabhaMgapadA, aTTha satthavAhA, AdiyattiaTTha padAya, etesiM padANaMsaMjoge bhayaNa tti bhaMgA, etesiMekkAvaNasayA bhavaMti viisNcbhNgaa| etthasatthesusuddhAsuddhesu satthavAhAiyattesu ya bhaddapaMtesuappabahuciMtAe sayagehiM jayaNA bhavati ||esevttho phuDo kajjati[bhA.5674] kAluTThAI kAlamanivesI, ThANaTThAI kAlabhoI y| uggaya'natthamiyathaMDila majjhaNha dharaMta sUre vA / /
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1083, [bhA. 5674] 219 cU-kAluTThAtI uggae Aicce divasato jo gacchati, kAlanivesI je aNatthamie Adicce thakkati, ThANaTThAtI thaMDille thakkai, kAlabhotI jo majjhaNhe bhuMjai, aNathamie vA // [bhA.5675] etesiM tu payANaM, bhayaNA solasavihA tu kAyavvA / satthapaNaeNa guNitA, asIti bhaMgA u nAyavvA / / cU- etesiM cauNha payANaM imeNa vihimA solasa bhaMgA kAyavvA - kAlur3hAtI kAlanivesI ThANahAtI kAlabhotI (1), evaMsapaDipakkhesusolasabhaMgA kAyavvA / ete solasa bhaMgA satthapaNaeNa guNitA asIti bhaMgA bhavaMti / / [bhA.5676] satthAha'TThagaguNitA, asIti cattAla chassayA hoti| te AiyattiguNitA, sata ekkAvanna vIsa'hiyA / / cU-asIti atuhiM satthAhivehiM guNiyA chassatA cattAlA bhavaMti / te aTThahiM atiattiehiM guNitA ekkAvaNNaM satA vIsA bhvNti| etthaannayare satthebhaMgavigappeNa vAsuddhe AgaMtuMAyariyANa AloeMti stthpddilehgaa| idAniM anunnavaNA bhaNNati[bhA.5677] doNha vi ciyatte gamaNaM, egassa'ciyatte hoti bhayaNA u / appattANa nimittaM, patte satthammi prisaao|| cU-jattha ego satyavAho tattha taM anunnaveMti, je ya ahappadhANA purisA te vi anunnati, jattha do satyAdhivA tattha do'vi anunnaveMti, doNha viciyatte gamaNaM / aha egassa aciyattaM to bhayaNA, jati pellagassa ciyattaM to gammati, aha pellagassa aciyattaM to na gammati / paMthitA vA jAva na milaMti satthe tAva sauNAdinimittaM geNhati, satthe puNa pattA satthassa ceva sauNeNa gacchaMti / annaM ca satthapattA tinni parisA kareMti-purato migaparisA, majjhe sIhaparisA, piTTato vasabhaparisA ||donnh vi tti asya vyAkhyA[bhA.5678] doNha vi samAgatA satthio va jassa va vase gammati uu| aNaNunnavaNe gurugA, emeva ya egtrpNte| cU- "doNha" vi satyo satyavAho ya, ete do vi samAgae samagaM anunnaveti / ahavA - satyavAhaM jassa ya vaseNa gammai ete do vi samAgate samagaM anunnaveti / ahavA - satthAhivaM ceva ekaM anunnave / evaM jai no anunnaveMti to caugurugA, jati donni ahivA te do vi pellagA tattha ekkaM anunnati, ettha vi cugurugaa| egatare vA paMte pellage jai gacchaMti tattha emeva cugurugN|| [bhA.5679] jo vA vipelliotaM, bhaNaMti tuha baahuchaaysNghiyaa| vaccAma'nuggaho tti ya, gamanaM iharA gurU aannaa|| ghU- satthAhivaM satyaM vA jovA tammi satya pellage taM bhaNNati - jati anujANaha amhaM to tumehiM samaM tuha bAhucchAyaTTitA samaM vaccAmo / jai so bhaNejja - "anuggaho" tato gammati / aha tuNhikko acchati bhaNai vA - "mA gacchaha" jai gacchaMti to caugurugaM, ANAdiyA ya dosA // jati satthassa aciyatte satthAhivassa vA annassa vA pellagassa aciyatte gammati to ime dosA[bhA.5680] paDisehaNa nicchubhaNaM, uvakaraNaM bAlamAti vA hAre / atiyatti gommaehi va, uddujaMte na vaareti||
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-16 / 1083 cU- aDavimajjhe gayANaM bhattapAnaM paDisehejja, satthAto vA nicchubhejja, uvakaraNaM vA bAlaM vA annena harAveja, atiyattiehiM " gomiya'tti go (thA) illayA tehiM uhujjaMte na vAreMti / te paMtA bhaddagA vA[ bhA. 5681 ] 220 bhagavayame gamanaM, bhikkhe bhattaTTaNAe vasahIe / thaMDillAsati mattaga, vasabhA ya padesa vosiraNaM // cU-anunnavie bhaddagavayaNe gammati, imaM bhaddagavayaNaM- jaMtubmehiM saMdisaha taM me savvaM paDipAvessaM siddhatthapupphAviva siraTThitA me pIDaM na kareha / evaM bhaNate gaMtavvaM // [bhA. 5682 ] puvvabhaNito va jayaNA, bhikkhe bhattaTTha vasahi thaMDille / saccaiva ya hoti ihaM, nANattaM navari kappammi // cU- puvvaM bhaNitA saMvaTThasutte thaMDillassa asati mattagesu vosirittu vahaMti jAva thaMDilaM, evaM vasabhA jyNti| thaMDilamattagAsati dhammAdhammAgAsappadesesu vosiraMti / iha kappe nANattaM // tassimo vihI [ bhA. 5683 ] aggahaNe kappassa u, gurugA duvihA virAdhanA niyamA / purisa'ddhANaM satthaM, nAUNa na vA vi giNhejjA / / - cUjati chinne acchinne vA paMthe addhANakappaM na geNhaMti to caugurugA, bhattAdialaMbhe khuhiyassa AyavirAdhanA, khuhatto vA kaMdAdI geNheja saMjamavirAhaNA / ahavA savve jai saMghayaNadhiti-baliyA purisA addhANaM vA jati egadevasiyaM do devasiyaMvA, satyaM tti - jati satye atthi bhikkhaM pabhUyaM ghuvalaMbho bhaddago satthago kAlabhoIya kAlaTThAtI ya evamAdiNA nAtuM chinnaddhANe vi na gehe / so puNa addhANakappo keriso ghettavvo [ bhA. 5684 ] sakkara- ghaya- gulamIsA, khajUra agaMdhimA yammIsA / sattu piNNAovA, ghaya-gulamisse khareNaM vA / / cU- sakkarAe ghaeNa ya, sakkarAbhAve guleNa vA ghaeNa vA, etehiM missiyA agaMthimA gheppaMti / agaMdhimA nAma kayalayA / anne bhAMti - marahaTThavisae phalANa kayalakappamANAo peMDIo ekkammi DAle bahukkio bhavaMti, tANi phalANi khaMDAkhaDINa kayANi gheppaMti, tesiM asati khajUrA ghayagulamissA ghippaMti, etesiM asatIe sattuA ghayagulamissA gheppaMti, asati ghayassa kharasaNhagulamisso piNNAo ghettavvo / / etesiM imo guNo [bhA. 5685 ] dhovA vi haNaMti khuhaM, na ya taNha kareMti ete khajaMtA / sukkhodaNova'laMbhe, samitima daMtikka cuNNaM vA / / cU- puvvaddhaM kaMThaM / erisaddhANakappassa alaMbhe "sukkhodaNo" sukkhakUro, "samitimaM" sukkhamaMDagA, "daMtikkaM" - anegAgAraM khjjg| ahavA - daMtikkaM cuNno taMdulaloTTo daMtikkagahaNeNa taMdulacuNno, cuNNaggahaNAto khajjagacUrI, esa daMtikkacuNno khajjagacUrI vA ghayaguleNa missijjati, mA saMsajjahiti / jati suddhaM labhaMti to addhANakappaM na bhuMjati, jattieNa vA UNaM suddhaM tattiyaM addhANakappaM bhuMjati, anuvaTThAviyANa vA dijaMti addhANakappo / / imaM ca giNhaMtitivihA''mayabhesaje, vaNabhesajje ya sappi-mahu-paTTe / suddhA'sati tiparirae, jA kammaM nAumaddhANaM // [bhA. 5686 ] -
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1083, [bhA. 5686] 221 cU-vAta-pitta-siMbhavasaddAto sannivAtiyANavArogAtaMkANaMbhesajjAosahAvraNa-osahANi ya geNhaMti, vaNabhaMgaTThA ya ghatamaha, vaNabaMdhaTTA ya khIrapaTuM geNhati / savvaM peyaM suddhaM maggiyavvaM, asati suddhassa tiparirayajayaNAe panagaparihANIe jAva ahAkammaM vi geNhaMti, pamANato addhANakappaM thovaM bahu vA addhANaM nAuM geNhaMti, gacchappamANaM vA nAuM / / [bhA.5687] sabhae sarabhedAdI, liMgavivegaM ca kAtu gItatthA / kharakammiyA va houM, kareMti guttiM ubhyvgge|| cU-jattha sabhayaM tattha vasabhA sarabheyavaNNabheyakAriguliyAhiM appaNo annArisaM saravaNNabhedaM kAuM, ahavArayoharaNAdi davvaligaMmottuMgihiliMgaMkAuMjahAnanajaMti etesaMjaya tti kharakammiyAva sannaddhapariyarA jahAsaMbhavagahiyAudhA houM sAhusAhuNIubhayavagge guttirakkhaM kareMti / / kiMca[bhA.5688] je puvvaM uvagaraNA, gahitA addhANa pavisamANehiM / jaM jaMjoggaMjattha u, addhANe tassa pribhogo|| cU-puvvaddhaM kaMThaM / jaMjoggaM - jattha udagagalaNakAle cammakarago, vahaNakAle kAvoDI uDDA, bhikkhAyariyakAle sikkagA, vikaraNakAle pippalago, evamAdi / / [bhA.5689] sukkhodaNo samitimA, kaMjusiNodehi uNhaviya bhuMje / __mUluttare vibhAsA, jatitUNaM niggate vivego|| cU-jo sukkhodaNo gahito, je ya samitimAdI kharA, ete uNhodaNeNaM kaMjieNa vA uNhe gAhettA sUIkarettA bhottavvA / "mUluttare vibhAsa" tti addhANakappo mUlaguNovaghAto, ahAkamma uttaraguNovaghAo / kiM addhANakappaM bhuMjau ? aha ahAkammaM labmamANaM bhuMjau ?, atrocyate'etya do AdesA, jamhA kappo mUlaguNaghAtI, ahAkammaM uttaraguNaghAtI, tamhA kammaM lahutaraM bhottavvaM / jamhA AhAkamme chaNhuvaghAto, kappo puNa phaasuo| ettha varaM kappo, na kamma" // codagAha - "jo kappo AhAkammio tattha kahaM dudosaduTTho' ?, AcArya Aha[bhA.5690] kAmaM kammaM pi so kappo, nisiM ca privaasito| tahAvi khalu so seyo, na ya kammaM dine dine / cU-sarvathA varaM addhANakappa evaM, na cAhAkammaM, dine dine bahusattvopaghAtitvAt / / [bhA.5691] AhAkammaM saiMghAto, sayaM puvvahate siyaa| jete tu kammamicchaMti, nigghINA te na me mtaa|| cU-addhANakappe jaM AhAkammaM tatra pUrvahate sakRdeva jIvovaghAtaH (je puNa) addhANakappaM mUlaguNA na bhjNti| "uttaraguNo tti" je puNa AdhAkammaM bhuMjaMti dine dine te atyaMtanighRNA sattveSu, na te mama sammatA saMyamAyatanaM prati / "jatiUNaM niggae vivego" tti evaM addhANe jatittAjAhe addhANAto niggatA tAhe abhuttaM bhuttuddhariyaM vA addhANakappaM vivegottipritttthti|| bhaddagavayaNe tti gayaM / idAni "bhikkhitti" dArassa koti viseso bhaNNati[bhA.5692] kAluTThAdImAdisu, bhaMgesu jataMti bitiybhNgaadii| . liMgavivego'kate, cuDalIo maggao abhe|| cU-kAluTThAtI kAlanivesI, ThANaThAtI kAlabhotI / ettha paDhamabhaMgo suddho / ettha bhaMgajayaNA
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 nizItha-chedasUtram -3-16/1083 natthi / bitiyabhaMgAdisu jayaMti-tattha bitiyabhaMge akAlabhotI, tattha saliMgavivegaM kAuMrAo paraliMgeNa giNhaMti / tatiya-cautthabhaMgesu aThANaTThAtI tattha jayaMti, jaM goNAdIhiM akaMtahANaM Asi tahiM ThAyati / cautthabhaMge liMgavivegeNa bhattAdi geNhaMti, goNAdiakkaMte ya ThAyati / paMcamAdibhaMgesu causu "cuDalI'' saMthArabhUmAdisu bilAdI joiuM ThAyaMti / navamAdisolasaMtesu aTThabhaMgesuakAlaTThAtIsurAto gamaNamaggato "abhae"ttijati vaccaMtANaM "maggato"tipacchato abhayaM to pacchato ThitA jayaMti / esA bhNgjymaa|| [bhA.5693] puvvaM bhaNitA jataNA, bhikkhe bhattaTTa sahi thaMDille / sacceva ya hoti ihaM, jayaNA tatiyammi bhNgmmi|| cU-saMvaThThasuttamAdisubahuso bhaNiyA jayaNA / ahavA- navaganivese jahA bhikkhaggahaNaMtahA kAyavvaM bhattaTThANaM, akAlaThAtissa nibmae purato gaMtuM samuddisaMti, jeNa samuddiDhe satto abbheti, vasahimajjhe satthassa giNhati, athaMDile mattaesu jayaMti, mattagAsati padesesu vi / ahavA - tatiyabhaMge athaMDilAimmi sacceva jayaNA jA saMvaTTasutate savittharA bhaNiyA / [bhA.5694] sAvaya annaTThakaDe, aTThA sayameva joti jtnnaae| goulaviuvvaNAe, AsAsaparaMparA suddho|| ghU- sAvaya tti addhANe jati sAvayabhayaM hojja to annehiM sathillaehiM jA appaNaTThA kayA aganI tamalliyaMti, tassa yaasatiannatthakaDaM agaNiM ghettUNa phAsuyadAruehiM jAlaMti, advetti jA sathillagehiM saMjayaTThAe kaDAtaM sevaMti, parakaDaasatitti sayameva aganiM aharuttareNa jaNaMti joijaiNAe ti - kate kajje joisAlabhaNiyajayaNAe vijjhatItyarthaH // "goula" pazcArdhaH, asya vyAkhyA[bhA.5695] sAvaya-tena-paraddhe, satthe phiDitA tato jati havejjA / aMtimavaiyA veMTiya, niyaTTaNaya goulaM khnnaa| cU-aMtarA mahADavIe siMghAdisAvayatenehiM vA satyo paraddho,savvo disodisiM naTTho, sAdhUvi ekkato naTThA, satthAo phiDiyA na kiM ci sathillayaM passaMti, paMtha ca ajANamANA bhImADaviM pavajjejjA / tattha vasabhA gaNipurogA sesA savvatthAmeNa gacchakkhaNaM kareMti jayaNAe tAhe disAbhAgamaNuneMtA sabAlavuDDagacchassa rakkhaNaTThA vaNadevatAe ussaggaM kareMti, sAAgaMpiyA disibhAgaM paMthaM vA kaheja,sammaddiTTidaivatAvA annovadesato vaiyAo viuvvati,tesAdhUtaM vaiyaM pAsittA AsasiyA, tesAdhUtAe devatAegoulaparaMparaeNatAvanIyA jAva janavayaMpattA tAhe sA devatA atimavaiyAe jAva uvagaraNaveMTiyaM vissarAvei, tIe aTThA sAhuNo niyattA goulaM na pecchaMti, veMTiyaM ghettuNpddigyaa| guruNo kaheMti-nasthi sA vaiyatti, nAyaMjahA devayAe kaya ti, ettha suddhA cev| natthi pacchittaM // [bhA.5696] bhaMDI-bahilaga-bharavAhiesa esA va vaNNiyA jtnnaa| odariya vivittesuM, jayaNA imA tattha nAyavvA / / cU-vicittA kappaDiyA, ahavA-vivittA-musitA, sesaM kNtthN| [bhA.5697] odarie patthayaNA, 'sati patthayaNaM tesi kNdmuulphlaa| aggahaNammiya rajjU, valeMti gahaNaM tu jynnaae||
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1083, [ bhA. 5697] 223 cU- bhaMDibahilagabharavahANaM asati AgADhe rAyaduTThAdikajje udarigAdisu vi saha gammejja / tattha odarigehiM saha gammamANe addhANakappAdi odarigAdINa vi patthayaNAsati jAhe te odariyA patthayaNa- khINA, tAhe tesiM patthayaNaM kaMdamUlaphalAdi, sAhUNaM te cceva hojja / "aggahaNammi" pacchaddhaM, asya vyAkhyA[bhA. 5698 ] kaMdAdi abhuMjaMte, apariNate satthiyANa kahayaMti / pucchA vehAnase paNa, dukkhaharA khAituM purato / / cU- tattha je apariNayA te necchaMti kaMdAdi bhuMjiuM, tAhe vasabhA tesiM satthaillANaM kaheMti / te vasabhA satthillae bhAMti - ete tahA bIhAveha, jahA khAyaMti / tAhe te satthillayA rajjUo valaMti, apariNatA pucchaMti / apariNayANa vA purato sAhU pucchaMti - kiM eyAhiM rajjUhiM ?, tAhe te satthillayA bhaNaMti - amhe ekkaNAvArUDhA / amha kaMdAdi na khAitaM, amhe etAhiM vehAnase ullaMbehAmo, iharA tesiM purao dukkhaM khAyAmo || [bhA. 5699] irA vi marati eso, amhe khAyAmo so vi tu bhaeNaM / kaMdAdi kajagahaNe, imA u jataNA tahiM hoti / / cU- so kaMdAdi akhAyaMto iha aDavIe avassa ceva marai tamhA taM mArettA amhe suhaM ceva khAyAmo / so ya apariNao eyaM soccA bhayA khAyati, evamAdikajje kaMdAdiggahaNe imA jayaNA / / [bhA. 5700 ] phAsu joNi paritte, egaTThi abaddha bhinna'bhinne ya / [bhA. 5701] baddha vi evaM emeva ya hoMti bahubIe / emeva hoti uvariM, baddhaTThiya taha hoMti bahubIe / sAhAraNassa bhAvA, AdIe bahuguNaM jaMca // tuvare phale ya patte, rukkha - silA-tuppa - maddaNAdIsu / pAsaMdaNe pavAte, Ayavatatte vahe avahe // [bhA. 5702] [bhA. 5703] [bhA. 5704 ] [bhA. 5705 ] - evaM cha gAhAo bhANiyavvo / - eyAo jahA palaMbasUtre, pUrvavat / asive tti gataM / idAniM ome tti[bhA. 5706 ] ome saNa sohI, pajahati paritAvito digiMchAe / alabhaMte vi ya maraNaM, asamAhI titthavocchedo || cU-ome addhANaM pavajjiyavvaM ome acchaMto digiMchAe paritAvio esaNaM pajahati / ahavA - alabhaMto bhattapAnaM marati, asamAhI vA bhavati, asamAhimaraNeNa vA nArAdhai, annonnamaraMtesu yatitthavoccheo bhavati, ete agamane dosA / gamane imA paMthajayaNA [bhA. 5707 ] omoyariyAgamaNe, magge asatI ya paMthajayaNAe / paripucchiUNa gamaNaM catuvvihaM rAyaduvaM tu // - jayA ome gammati tadA puvvaM maggeNa gaMtavvaM, asati maggassa paMtheNa, tattha vi puvvaM acchinne, pacchA chinnena / gamaNe vihI sacceva jo asive / ome tti gataM / idAniM "rAyaduTTe", taM cauvvihaM vakkhamANaM // so puNa rAyA kahaM paduTTho ?, ata ucyate [bhA. 5708] orohadharisaNAe, abbharahiyasehadikkhaNAe ya / ahimara aniTThadarisaNa, vuggAhaNa vA anAyAre //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 nizItha-chedasUtram -3-16/1083 cU-orohaoaMtepuraM, taMliMgatthamAdiNA kenniaadhrisiyN| ahavA-tassarannoabbharahio tti Asanno koi seho dikkhito / ahavA - sAdhuveseNa ahimarA paviTThA / ahavA - svabhAveNa koi sAdhU aniTTho, anidvaM vA sAdhudaMsaNaM mannati, maMtimAdINa vA vuggAhito, vAe vA jito, saMjao vA agArIe samaM anAyAraM paDisevaMto diTTho / evamAdikAraNehiM paduTTo imaM kujA[bhA.5709] nivisaotti ya paDhamo, bitio mA deha bhatta-pAnaM se / tatio uvakaraNaharo, jIviya-carittassa vA bhedo / / cU-jeNa rannA nivvisayAANattA tattha jati na gacchati to caugurugaM, annaMca ANAikkame kajjamANe rAyA gADhayaraM russati / ete paDhamabhede dosA // [bhA.5710] gurugA ANAlove, baliyataraM kuppe paDhamae dosaa| geNhaMta-deMtadosA, bitie carime duvidhmeto|| cU-jena rannA ruTeNaM gAma-nagarAdisu bhattapAnaM vAritaM tattha deMtANa geNhaMtANa vi dosA, ete bitite dosA / tatie uvakaraNaharo tattha vi ete ceva / carimo tti cauttho tattha duvidhabhedadoso jIviyabhedaM vA kareja, caraNabheyaM vA / jamhA acchaMtANa evamAdI dosA tamhA gaMtavvaM // nivvisayANa tAna tivihaMgamaNaM imaM[bhA.5711] sacchaMdeNa ya gamaNaM, bhikkhe bhattaTTaNA ya vshiie| dAre Thio ruMbhati, egastha Thio va ANAve / / "sacchaMdeNa ya gamanaM bhikkhe" asya vyAkhyA[bhA.5712] sacchaMdeNa sayaM vA, gamanaM satyeNa vA vi puvvuttaM / taMtthuggamAtisuddhaM, asaMthare vA panagahANI / / cU- sacchaMdagamaNaM appaNo icchAe, sayaM ti viNA satyeNa vA gacchati, taM ca gamaNaM pubuttaM iheva asivabAre ohnijjuttiievaa|ttth sacchaMdagamaNe uggamAdisuddhaM bhattapAnaM geNhaMto acchutu, suddhAsati vA asaMthare panagaparihANIe jayaMtA gehaMti / "dAre va Thiu" tti eyassa vibhAsAnivisayamANattesu mA ettheva janavade nilukkA acchihiMti, tAhe purise sAhajje deti| te purisA bhikkhaggahaNakAle bhaNaMti- "tumhe pavisaha gAma nagaraM vA bhikkhaM hiMDittA tato ceva bhottuM Agacchaha, iha ceva dArahitA uddikkhaamo|" te tattha TiyA jo jo sAdhUete taM taM ca niraMbhati jAvaM savve miliyaa|ahvaa-te rAyapurisA egastha sabhAe deule vA ThitA bhaNaMti-tubme bhikkhaM hiMDittA ihaM ANeha, amha samIve bhuMjaha ti|| [bhA.5713] tiNhegatare gamaNaM, esaNamAdIsu hoi jaitavvaM / bhattaTTa na thaMDille, asati sohI vajA jattha / / cU-"tiNhegayara" ti - sacchaMdagamaNaM eko, dAre ruMbhati bitio, iha Aneha tti tatio, eyannayarappagAreNa gacchamANA esaNA / AdisaddAto uggamuppAyaNA ya / tesu visuddha bhattapAnaM gehaMti, bhattaha~dosuvihinA kreNti| rAyapurisasamIvahitaisubhayaNA |thNddillsaamaayaarii na hAti, rAyapurisasamIvahitaihi vA kurukuyaM kareMti / sacchaMdaM vasamANA vasahisAmAyAriM na prihaavNti| aha rAyapurisAbhaNejja- "amhNsmiivevsiyvvN|" tattha vijahA virohatona hAveti / bhattAdisuddhassa .
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1083, [bhA. 5713] 225 asati panagaparihANIe visodhi avisodIe jayaMtassa jA jattha appataradosakoDItaM gennhNti|| je bhaNiyA bhaddabAhukayAe gAhae sachaMdagamaNAiyA tinni pagArA, teceva siddhasenakhamAsamaNehiM phuDatarA kareMtehiM ime bhaNitA[bhA.5714] sacchaMdeNa u ekkaM, bitiyaM annattha bhottihaM milaha / tatio ghettuM bhikkhaM, iha bhuMjaha tIsu vI jtnnaa|| cU-tisu vi pagAresugacchatA tisu vi uggamuppAyaNesaNAsujataMti, sasattiM na hAveMti / zeSaM gatArtham ||ahvaa-koi kammaghanakakkhaDo svacittanikRtivaMcanAnumAnaparamavijRmbhAdidaM kuryAt[bhA.5715] sabitijjae va muMcati, ANAvettuM ca collae deti / amhuggamAisuddhaM, anusahi~ aniccha jaM aMtaM // cU-sAdhUNa bhikkhaM hiMDatANa rAyapurisabitijjate jai uttasaMtA anesaNijjaM pi giNhAveMti tattha te pannaveyavvA - amhaM uggamAtisuddhaMgheppati / ahavA- egattha niraMbhiuMcollae ANAveUNa deMti "eyaM bhuMjaha" tti / tAhe so rAyapuriso bhaNNati- "amhe uggamAi suddhaM bhuMjemo, na kappai eyN|" evaM bhaNio jai ussaMkalai tAhe bhikkhaM hiMDaMti, anicche anusaTThI, dhammakahAladdhI to dhammaM kaheti, nimitteNa vA AuTTijati, maMtajoeNa vA vasIkajjati, asati anicche ya jaM collagesu AnIyaM tattha jaM aMtapaMtaM taM bhujati / / ahavA[bhA.5716] puvaM va uvakkhaDiyaM, khIrAdI vA anicche jaM deti / kamaDhaga bhutte sannA, kurukuyaduviheNa vi dvennN|| cU-so rAyapuriso bhaNNati- "jaM puvvaraddhaM taM amha collagesu Anijau, dadhikhIrAdi vA ANAvijau / " ahavA-collagesujaMpuvvaraddhaM dahikhIrAdi va bhaMjati, jai puvvaraddhaM dahikhIrAdi vA necchati ANAvettuM tAhe suddhamasuddhaM vA jaM so deti taM bhuMjati / imA bhattaTThajayaNA-kamaDhagesuM saMtaraM bhuMjati, gihimAyaNesu vA / sannaM ca vosirittA phAsuyamaTThiyAe bahudaveNa ya kurukuyaM kareMti, duvidhena vidaveNaMacittena yasacittena vi, puvvaM mIseNa pacchA vavahArasacittena / "asati sodhI ya jA jattha" ti evaM padaM annahA bhaNNati - jati jayaNA saMbhave ajayaNaM na karati, visuddhAhAre vA labbhaMte asuddhaM bhattaTuM, thaMDillavihiM vA na kareMti, to jA jattha sohI tamAvajjati / nivisaya tti gayaM / idAni bitio "mA deha bhattapAna' tti atrocyate[bhA.5717] bitie vi hoti jayaNA, bhatte pAne alabbhamANe vi| dosINa takka piMDI, esamamAdIsu jaiyavvaM // cU-puvvaddhaM kNtthN|jaav janona saMcarati tava sAnuvelAe dosINaM takkaMvA geNhaMti, bhikkhavelAe vA vAyasapiMDIo gehaMti, tato esaNAe je appatarA dosA tato uppAyaNAe tato uggameNa appataradosesujayaMti // ahavA - imA jayaNA[bhA.5718] purANAdi pannaveDaM, NisiM pi gIyatthe hoi ghnnNtu| aggIte divA gahaNaM, sunnaghare omarAdIsu // cU-purANosAvagovA ghiyaannuvvtokheynnnopnnvijjti|sopnnviodevkule balilakkheNa [17| 15
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 nizItha-chedasUtram -3-16/1083 ThAvei, taM divA gheppai, tArisassa asai gIyatthesu rAto vi gheppati / agIesu divA gahaNaM, devakule sunnaghare vasaMtaghare vA accaNalakkheNa omarAIsu ThaviyaM / / [bhA.5719] ummara koTibesu ya, devakule vA nivedaNaM rnno| kayakaraNe karaNaM vA, asatI naMdI duvidhadavve // cU- "koTiMbe" tti - jattha gobhattaM dinati tattha gobhanalakkheNa ThaviyaM geNhati, jAva uvasAmijjati rAyA tAva evaM jayaNajuttA acchaMti / jati savvahA uvasAmijaMtinovasamati tAhe jo saMjato kayakaraNo Isatthe sotaM baMdheuM sAseti, vijjAbaleNa vA sAseti, viuvviNiDDisaMpanno vA sAseti / jAhe kayakaraNAdiyANa asati tAhe "naMdi"tti naMdI hariso, eso tuTThI, jena duvidhadavveNa bhavati taM geNhaMti / duvidhadavvaM phAsugamaphAsugaM vA, parittamanaMtaM vA, asannihiM sannihiM vA, esaNijjaM anesaNijjaM vA / evamAdibhattapAnaM paDiseva tti // mA deha bhattapAnaMti gayaM / idAni uvakaraNahare tti[bhA.5720] tatie vi hoti jayaNA, vatthe pAde albbhmaannmmi| ucchudha vippainne, esaNamAdIsu jatiyavvaM // cU-rannA paDisiddhaM mA eteM koi deja / evaM vatthapAdesu alabbhamANesu imA jayaNA - jaM devakulAdisu kappaDiesu ucchuddhaM taM giNhaMti, vippaiNNaM jaM ukuruDiyAdisu ThitaM esaNAdisu vA jataMti puurvvt|| [bhA.5721] hitasesagANa asatI, taNa aganI sikkagA ya vaagaay| pehuNa-cammaggahame, bhattaM ca palAsa pANisu vA // cU-rannA rudruNa sAdhUNa uvakaraNaM haritaM, sesaM ti annaM nasthi, tAhe sItAbhibhUtA taNANi geNhejA, aganiM geNhena, aganiM vA seveja / pattagabaMdhAbhAve sikkagahiyAde kAuM hi (De] ja, sannAdi pa (va] katayA pAuraNA geNhejja, pehuNaM ti moraMgamayA picchayA rayaharaNaTThANe karejja, pattharaNa pAuraNaM vA jaha boDiyANa, cammayaM vA pattharaNapAuraNaM geNhejja, palAsapattimAdisu bhattaM geNheja, ahavA - bhattaM kuMDagAdisu geNhejjA palAsapattesuvA bhuMjejja / pANIsu vA gahaNaM bhuMjaNaM vaa|| [bhA.5722] asatI ya liMgakaraNaM, pannavaNaTThA sayaM va gahaNaTThA / AgADhakAraNammi, jaheva haMsAdiNaM gahaNaM // cU-asati rannovasamassa, uvakaraNassa vA asati, tAhe paraliMgaM kareMti / jaM ranno anumataM tena liMgeNa ThitA sasamaya-parasamayavidU vasabhA rAyANaM pannaveMti - uvasAmeMtItyarthaH / tena vA paraliMgena ThitA uvakaraNaM svayameva gRNhaMti, eyaM ceva AgADhaM / annammi vA AgADhe jaheva haMsamAditellANa gahaNaM diTuMtahA ihaM piAgADhe kAraNe vattha-pattAdiyANa gahaNaM kAyavvaM / osovaNatAlugghADamAdiehiM anyena vAhiM saMprayogenetyarthaH / / uvakaraNahaDe ttigayaM / idAniM bhede tti[mA.5723] duvihammi bheravammi, vijanimitte ya cuNNa devIe / seTThimmi amaccammi ya, esaNamAdIsu jaiyavvaM // cU-bheravaM bhayAnakaM, taMduvihaM jIviyAo cArittAo vA vavarovetitaMrAyANaMpaduTuM vijAdIhiM
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM- 1083, [bhA. 5723] vasIkarejA, nimitteNa vA AuTTijati, cuNNehiM vA AghaMsamAdIhiM vasIkajjati / "devI ya'" tti jAya tassa mahAdevI iTThA sA vA vijjAdIhiM AuTTijati, ahavA - khaMtago khaMtigA vA se jo vA ranno avukkamaNijjo, jai tehiM bhaNNaMto Thito suMdaraM / aha na ThAti tAhe seTThi bhaNNati, amacaM vA, i te uvasamejjA / ahavA - jAva uvasamai tAva seTThi-amaccANaM uvaggahe acchati, jo vA ranno avukkamaNijjo tassa vA ghare acchati, esaNAdisu jayaMti pUrvavat / pAsaMjaNaM ( pAsaMDagaNaM) vA uvaDAvejjA, jai nAma te uvasAmejja appanijjAhiM anusAsaNAdIhiM // [bhA. 5724] AgADhe annaliMgaM, kAlakkhevo bahiM nigamaNaM vA / katakaraNe karaNaM vA, pacchAyaNa thAvarAdIsu // cU- anuvasamaMte erise AgADhakAraNe annaliMgaM kareti, tena paraliMgeNa tattheva kAlakkhevaM kareti, aNajamANA visayaMtaraM vA gacchaMti, jAhe savvahA uvasAmeuM na tIrai tAhe "kayakaraNe karaNaM va'" tti sahassajohI taM sAseja, aha taM pi natthi tAhe "pacchAdaNathAvarAdIsuM" ti jAva pasAdijjaMti tAva rukkhaggahaNesu appAnaM pacchAdeMti, paumasarAdisu vA likkiyA acchati, ahavA - diyA etesu nilukkayA acchaMti, rAo vaccaMti / evaM rAyaduTTe jayaMti // idAniM bhayAdidArA[bhA. 5725] bohimecchAdibhae, emeva ya gammamANa jayaNAe / test ya gilANe, nANAdaTThA va gammaMte // 227 cU- "bhayaM" ti bohiyabhayaM, bohigA mAlavAdimecchA, te pavvayamAlesu ThiyA mAnusANi harati / tesiM mayA gammamANe evaM ceva gamaNaM, jayaNA ya jahA asivAdisu / bhayamevAgADhaM / ahavA - kiMci uppattiyamAgADhaM, jahA mAtApitisannAyageNaM saMdiTThe- "imaM kulaM pavvajjamabbhuvagacchati jati tumaM Agacchasi " ahavA - "nAgacchasi to vippariNamaMti annammi vA sAsaNe pavvayaMti" erise vA gaMtavvaM / gelaNNavejjassa vA osahANa ya / uttimaTThe ya paDiyarago visohikAmo vA / nANAdaMsaNesu suttanimittaM . ahavA - atthassa / ahavA ubhayassa / carittaTThA puvvabhaNiya / evamAdikAraNesu puvvaM maggeNa, pacchA acchinnapaMtheNa, tato chinnapatheNa // ettha ekkeke asivAdikAraNe [bhA. 5726 ] egApannaM va satAvIsaM ca ThANa niggamA neyA / eto ekkekvammiM, sayaggaso hoi jayaNA u // mU. (1084) je bhikkhU virUvarUvAiM dasuyAyaNAiM anAriyAiM milakkhUiM pacca'tiyAiM sati lADhe vihArAe saMtharamANemu janavaesa vihArapaDiyAe abhisaMghArei, abhisaMghAretaM vA sAtijJjati / / saga-javaNAdiviruvA, chavvIsaddhaMtavAsi paccaMtA / [bhA. 5727] kammANajamaNAriya, dasaNehi dasaMti tena dasU / cU- saga javaNAdiannannavesabhAsAdiTThitA vividharUvA virUvA magahAdiyANaM addhachavvIsAe AriyajanavayANaM,tesiM annataraM ThiyA je anAriyA te paccaMtiyA, AruTThA daMtehiM daMsaMti tena dasU, siM AyataNA visao pallimAdI vA / hiMsAdiakajjakammakAriNo anAyariyA || [bhA. 5728] millakkhUvvattabhAsI, saMtharaNijjAu janavayA saguNA / AhArovahisejjA, saMthAruccArasajjhAe /
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 nizItha-chedasUtram -3- 16/1084 cU-milakkhU je avvattaM aphuDaM bhAsaMti te milakkhU / jadA ruTThA tadA dukkhaM sannavijaMti dussannappA / dukkhaM caraNakaraNajAtamAtAuttie dhamme pannavijaMtiduppaNNavaNijjA, rAto savvAdareNa bhuMjaMti akAlaparibhogiNo, rAto ceva paDibujhaMti akAlapaDibohI, saddhamme dukkha bujhaMtitti duppaDibohINi / sati vijamANe "lADhe' tti sAdhuNo akkhA, saguNA janavayA saMtharaNijjA bhvNti| te puNa guNA AhAro uvahI sejjA saMthArago, annoya bahuviho / uvadhI satataM aviruddho labbhati, uccArapAsavaNabhUmIo ya saMti, sajjhAyo sujjati / "vihArAe' tti dappeNaM no asivAdikAraNe, tassa caulahuMANAdiyA ya dosA / imo nijjuttivitthAro[bhA.5729] AriyamanAriesuM, caukkabhayaNA tu saMkame hoti| paDhamatatie anunnA, bitiycutthaa'nnnnunnaayaa| cU-AritAto janavayAo AriyaM janavayaM saMkamai, evaM caubhaMgo kAyavvo, sesaM kNtthN|| [bhA.5730] Ariya-AriyasaMkama addhachavIsaM havaMti sesA tu| AriyamanAriyasaMkama, bodhigamAdI munetvvaa|| cU-addhachavvIsAe janavayANaM annatarAo annataraM ceva AriyaM saMkamati tassa paDhamabhaMgo, AriyAto annayarabohigavisayaM saMkamaMtassa bitio / / / [bhA.5731] anAriyAriyasaMkama, aMdhAdamilA ya hoMti nAyavvA / anAriyaanAriyasaMkama, saga-javaNAdI munetavvA / / cU-aMdhadamilAdivisayAo Ariyavisaya saMkamaMtassa taio, anAriyAto sagavisayAo anAriyaM ceva javaNavisayaM saMkamaMtassa cauttho / esa khittaM paDucca caubhaMgo bhnnito|| imaM liMgaM paDucca bhaNNati[bhA.5732] bhikkhusarakkhe tAvasa, carage kAvAla gAraliMgaM ca / ete anAriyA khalu, ajaM AyArabhaMDeNaM / / cU-bhikkhUmAdI anAriyA ligA, "ajjaM" tiAriyaM, taMpuNaAyArabhaMDaMrayoharaNa-muhapottiyA colapaTTakappAya paDiggaho smttoy| AyArabhaMDaga ettha vicubhNgokaayvyo|aariyliNgaao AriyaliMgaMesa paDhamabhaMgo / ettha therakappAto jinakappAtisusaMkamaM kareti / bitio kAraNio, tatie bhikkhumAdi uvasaMto, cautthe bhikkhumAdI sarakkhAdIsu / ahavA caubhaMgo - Ayario AriyaliMgaM saMkamati bhAvaNA kAyavvA / ahavA caubhaMgo - ArieNaM liMgeNaM AriyavisayaM saMkamati, bhAvaNA kAyavvA |joaarienn viliMgeNaM anAriyavisayaM saMkamati, ettha suttnivaato| sesaM vikovaNaTThA bhaNiyaM ||ko puNa Ario, ko vA anArio? ato bhaNNati[bhA.5733] magahA kosaMbIyA, thUNAvisao kuNAlavisao y| esA vihArabhUmI, pattA vA AriyaM khettaM // cU-putreNa magahavisao, dakkhiNeNa kosaMbI, laraeNathUNAvisao, uttareNa kunnaalaaviso| etesiM majhaM AriyaM, parato anAriyaM // AriyavisayaM viharaMtANaM ke guNA, ato bhaNNati[bhA.5734] samaNaguNavidu'ttha jano, sulabho uvahI sataMta aviruddho / Ayariyavisayammi guNA, nANa-caraNa-gacchavuDDI y||
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1084, [bhA. 5734] 229 cU-samaNANaM guNA samaNaguNA / ke guNA?, mUlaguNa-uttaraguNA / paMcamahavvayA mUlaguNA, uggamuppAdesaNAaTThArasasIlaMgasahassANiyauttaraguNA / "vid-jJAne" zramaNaguNaviduH / kazcAsau?, ucyate - janasulabho uvadhI ohio uvaggahio ya / asmin taMtre - aviruddho esaNijjo labbhati, evamAdi guNA aariesu|kiNc nANadaMsaNacarittANa viddhI, nAsti vyAghAtaH, gacchavuDDI ya tattha pavvajaMti sikkhApadANi ya giNhaMti / / imaMca Arie jane bhavati[bhA.5735] jammaNa-nikkhamaNesu ya, titthakarANaM kareMti mhimaao| bhavaNavati-vANamaMtara- jotisa-vemANiyA devA / / cU-taM daTuM bhavvA vibujhaMti thuvvayaMti ya, cirapavvaiyA vi thiratarA bhavati // titthakarA imaM dharmopadezAdikaM Arie jaNe kareMti[bhA.5736] uppanne nANavare, tammi anaMte pahINakammANo / to uvadisaMti dhammaM, jagajIvahiyAya titthgraa| - imo samosaraNAtisao[bhA.5737] logaccherayabhUyaM, uppayaNaM nivayaNaM ca devANaM / saMsayavAgaraNANi ya, pucchaMti tahiM jinavariMde / / cU- sannI bahu jugavaM saMsae pucchaMti,tesiM ceva jino jugavaM ceva vAgaraNaM kareti, tehi Ariyajanavae jiNavaride pucchaMti / / [bhA.5738] ettha kira sanni sAvaga, jANaMti abhiggahe suvihitANaM / eehiM kAraNehiM, bahi gamaNe hot'nugghaataa|| cU- ettha kira Ariyajanavae, "kira'' tti parokkhavayaNaM, avirayasammaddivI sannI gahiyAnuvvato sAvago ete jANaMti "abhiggahe" tti AhArovadhisejAgahaNavihANaM, taMjANaMtA tahA deti / ahavA abhiggaho davvakhettakAlabhAvehi taMjANaMtA taheva paDipUreti / jamhA ete guNA Ariyajanavae tamhA "bahi" ti anAriyavisayaM gacchaMtANa caugurugA / / codagAha[bhA.5739] suttassa visaMvAdo, suttanivAto ihaM tu sNkppe| cattAri chacca lahuguru, saTThANaM ceva AvaNNe // dhU-iha solasamudde sage caulahugA'dhikAro - tumaM ca anAriyavisayasaMkame cauguruM desi, atosuttavisaMvAto / Ayario bhaNai -tumaM suttativAtaM na yANasi / iha suttanivAto manasaMkappe caulahuM, padabhede cauguruM, paMthamoiNNesu challahuM, anAriyavisayapattesuchagguruM, saMjamAyavirAdhanAe stttthaannN|ttth saMjamavirAdhanAe "chakkAya causulahu" gAhA bhAvaNijjA |aayviraadhnaae caugurugaM paritAvaNAI vA // [bhA.5740] ANAdiNo ya dosA, virAdhanA khaMdaeNa dittuNto| evaM tatiyaviroho, paDuccakAlaM tu pannavaNA // --AyavirAdhanAe khaMdago diLaMto[bhA.5741] docceNa Agato khaMdaeNa vAe parAjio kuvito / . khaMdagadikkhA pucchA nivAraNA''rAdha tavvajjA / /
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3-16/1084 cU- caMpA nAma nagarI, tattha khaMdago rAyA / tassa bhaginI puraMdarajasA uttarApathe kuMbhAkArakaDe nagare DaMDagissa ranno dinnA / tassa purohio marugo pAlago, so ya akiriyadiTThI / annayA so dUo Agato caM / khaMdagassa purato jinasAhuavaNNaM kareti / khaMdageNa vAde jio, kuvio, gao sa-nagaraM / khaMdagassa vahaM ciMteto acchai / khaMdago vi puttaM rajje ThavittA munisuvvayasAmiaMtie paMcasayaparivAro pavvatito adhIyasuyassa gaccho anunnAo / annayA bhaginIM dicchAmi tti jinaM pucchati / sovassaggaM se kahiyaM / puNo pucchati - "ArAhago na va ?" tti / kahiyaM jinenaM tumaM mottuM ArAhagA sesA / gato nivArijjato'vi / / suto pAlageNa AghacchamANoujjANASSShanUmeNa, nivakahaNaM kova jaMtayaM puvvaM / [bhA. 5742 ] baMdha cirikka nidAne, kaMbaladAne rajoharaNaM // 230 cU- pAlageNa aggujjANe paMcasayA AyuhANa ThaviyA / sAhavo AgayA tattha ThitA / puraMdarajasA diTThA, khaMdago kaMbalarayaNena paDilAbhito / tattha nisijAo kayAo / pAlagena rAyA vuggAhito / esa parisahaparAjio Agao tumaM mAreuM rajjaM aTTheiheti / kahaM najjati ?, AyudhA daMsiyA / kuvio rAyA, pAlago bhaNito- mArehi tti / tena ikkhujaMtaM kayaM / khaMdageNa bhaNiyaM - 'maM puvvaM mArehi / ' jaMtasamIve khaMbhe baMdhiuM Thavio, sAhuM pIliu ruhiracirikkAhiM khaMdago bharito / khuDDago AyariyaM vilavaMto, so vi ArAhago / khaMdagena niyANaM kataM // [bhA. 5743] aggikumAruvavAto, ciMtA devIe ciNha rayaharaNaM / khijaNa saparisadikkhA, jina sAhara vAta DAho ya // cU- aggikumAresu uvavanno / puraMdarajasAe devIe ciMtA uvvaNNA vaTTati "sAdhuNo pAnagapaDhamAliyAMnimittaM nAgacchaMti kiM hojja" ? etyaMtare khaMdageNa "sanna" tti - sakulikArUvaM kAuM rayaharaNaM ruhirAlittaM puraMdarajasApurato pADiyaM, diTTha, sahasA akkaMda kareMtI uTThiyA, bhaNio rAyA - pAva ! vinaTTho si vinaTTho si / sA tena khaMdagena saparivArA munisuvvayassa samIvaM nIyA dikkhiyA / khaMdageNa saMvvaTTagavAyaM viuvvittA rAyANaM sabalavAhaNaM puraMca sa kohAviTTho bArasajoyaNaM khettaM niDDuhati / ajja viDaMDagAraNNaM ti bhaNNati / jamhA evamAdI dosA tamhA AriyAto anAriyaM na gaMtavvaM / codagAha - "evaM tatiyaviroho tti evaM vakkhANijjaMte jaM gAhAsutte tatiyabhaMgo anunnAo, taM virujjhati / jai anArie gamo natthi dhammovA, to bhikkhussa anAriyAo Arie Agamo kahaM ?, Ayario bhaNai - sutte panIyaNakAlaM paDucca pddhmbhNgo| tatiyabhaMgo anAgao mAsiyattattheNa saMpairAyakulaM paDuna pannavijjati / ettha saMpaissa uppattI[bhA. 5744] kosaMbA''hArakae, ajjasuhatthINa damagapavvajjA / - avvatteNa sAmAieNa ranno ghare jAto / / cU- kosaMbI nagarIe ajjamahAgirI ajasuhatthI ya dovi samosaDhA / tayA ya abIyakAle sAdhUjano ya hiMDamANo phavvaMti / tattha egeNa damaeNa te ditttthaa| tAhe so bhattaM jAyati / tehiM bhaNiyaM - amhaM AyariyA jANaMti / tAhe so Agao AyariyasagAsaM / AyariyA uvauttA, tehiM nAtaM - "esa pavayaNauvaggahe vaTTihiti" tti / tAhe bhaNio - jati pavvayasi to dijja bhattaM / so bhai - pavvayAmi tti / tAhe AhArakate so damago pavvAvito / sAmAiyaM se kayaM, te atisamuddiTTho / so
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1084, [bhA. 5744 ] 231 ya tena kAlagao / so ya tassa avvattasAmAiyassa bhAveNa kuNAlakumarassa aMdhassa ranno putto jAto / ko kuNAlo ? kahaM vA aMdho ? tti - pADalaputte asogasirI rAyA, tassa putto kuNAlo / tarasa kumArassa bhuttI ujreNI dinnA / so ya aTThavariso, rannA leho visajjito - zIghramadhIyatAM kumAraH / asaMvattiyalehe ranno uTThitassa mAisavattIe kataM "aMdhIyatAM kumAraH " / sayameva tattasalAgAe acchI aMjiyA / sutaM rannA / gAmo se dinno / gaMdhavvakalAsikkhaNaM / puttassa rajjatthI Agao pADaliputtaM / asogasiriNo javaniyaMtarito gaMdhavvaM kareti, AuTTo rAyA, maggasu jaM te abhicchitaM / / tena bhaNiyaM [bhA. 5745 ] caMdaguttapattoya, biMdusArassa nattuo / asogasiriNo putto, aMdhojAyati kAginiM / / cU- uvautto rAyA, nAto kiM te aMdhassa kAginIe ? kAginI-rajjuM / tena bhaNiyaM puttassa me kajaM / saMpati putto vi tti / Anehi taM pecchAmo, Anio, saMvaDio, dinnaM rajjaM / savve paccaMtA visayA tena uyaviyA vikkato rajjaM bhuMjai // annayA [bhA. 5746 ] ajjasuhatthA''gamaNaM, daDuM saraNaM ca pucchaNA kahaNaM / pAvayaNammiya bhattI, to jAyA saMpatIranno || - - - cU- ujjreNIe samosaraNe anujANe rahapurato rAyaMgaNe bahusissaparivAro AloyaNaThiteNa rannA ajjasuhatthI Aloio, taM daddUNa jAtI saMbhariyA, Agato gurusamIvaM / dhammaM souM pucchati - ahaM me kahiM ci diTThapuvvo ?, pucchati ya imassa dhammassa kiM phalaM ?, guruNA'bhihitaM saggo mokkho vA / puNo pucchai - imassa sAmAiyassa kiM phalaM ?, gurU bhaNai-avvattassa sAmAiyassa rajjaM phalaM / so saMbhaMto bhaNAti saccaM / tAha suhatthI uvaujjiUNa bhaNati - " diThThillao tti / " savvaM se parikahiyaM / tAhe so pavayaNabhatto paramasAvago jAto // [bhA. 5747 ] javamajjha muriyavaMso, dAre vaNi-vivaNi dAnasaMbhogo / tasapANapaDikkamao, pabhAvao samaNasaMghassa // - caMdaguttAto biMdusAro mahaMtataro, tato asogasirI mahaMtataro, tatto saMpattI savvamahaMto, tato hAnI, evaM muriyavaMso javAgAro, majjhe saMpai - AsI / "dAre" tti asya vyAkhyA[bhA. 5748 ] udariyamao causuvi, dAresu mahAnase sa kAreti / nitA''niMte bhoyaNa, pucchA sese abhutte ya // cU- puvvabhave odario tti piMDolago Asi, taM saMbharittA nagarassa causu vi dAresu sattAkAramahAnase kAraveti, niMto pavisaMto vA jo icchai so savvo bhuMjati, jaM sesaM ubvarati taM mahAnasiyANa Abhavati / tAhe rAyA te mahAnasie pucchati - jaM sesaM tena tubbhe kiM kareha ?, te bhaNaMti - ghare uvaujjati / / tAhe rAyA bhaNati - jaM sesaM - aMbhuttaM taM tubbhe [bhA. 5749] sAhUNa deha eyaM, aha bhe dAhemi tattiyaM mollaM / necchati ghare ghettuM samaNA mama rAyapiMDo tti // cU- evaM mahAnasitA bhaNitA deMti sAdhUNaM / "vaNi-vivaNi dAni" tti asya vyAkhyA-[bhA. 5750 ] emeva tella- goliya, pUrvIya- moraMDa dUsie ceva / jaM deha tassa mollaM, dalAmi pucchA ya mahagiriNo / /
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-16/1084 vaNitti - je niccaTThitA vavaharaMti, "vivaNI "tti je vinA AvaNeNa ubmaTThitA vANijjaM kareMti / ahavA - vivaNi tti avANiyagA / rannA bhaNiyA- tellavikkiNNA sAdhUNaM tellaM dejaha, ahaM bhe mollaM dAhAmi / evaM "go (ku) liya tti" mahiyavikkayA, pUrvalikAdi pUvigA, tilamodagA moraMDavikkayA, vatthANi ya dosiyA / pacchaddhaM kaMThaM / "saMbhogo"tti evaM pabhUte kimicchae labbhamANe mahAgirI aJjasuhatthI pucchati - ajjo ! jANasu, mA anesaNA hojjA / / tAheajasuhatthi mamatte, anurAyAdhammato jano deti / saMbhoga vIsukaraNaM, takkhaNa AuMTaNa-niyattI // [bhA. 5751] cU- ajjasuhatthI jANato vi anesaNaM appaNI sIsamamatteNa bhaNai - anurAyA dhammAo jano daMti tti - rAyANamanuvattae jano, jahA rAyA bhaddao tahA jano vi, rAjAnuvartito dharmazca bhaviSyatItyato jano dadAti / evaM bhaNaMto mahAgiriNA ajjasuhatthINa saha saMbhogo vIsuM kao, visaMbhogakaraNamityarthaH / tAhe ajasuhatthI ciMtei - "mae anesaNA bhuttaM" tti, takkhaNameva AuTTa saMbhutto, akappasevaNAo ya niyattI // 232 [bhA. 5752 ] so rAyA'vaMtivatI, samaNANaM sAvao suvihiyANaM / paccaMtiyarAyANo, savve saddAvitA teNaM // cU- avaMtIjanavae ujjenInagarI[bhA. 5753] kahito tesiM dhammo, vittharato gAhitA ca sammattaM / appAhiyAya bahuso, samaNANaM sAvagA hoi // [bhA. 5754] anuyANe anuyAtI, pupphAruhaNAi ukkhiraNagAI / pUyaM ca cetiyANaM, te vi saMrajjesu kAreMti / cU- anujANaM rahajattA, tesu so rAyA anujANati, bhaDacaDagasahito raheNa saha hiMDati, rahesu pupphAruhaNaM kareti, rahaggato ya vividhaphale khajjage ya kavaDDagavatthamAdI ya ukkhiraNe kareti, annesiM ca ceiyagharaTThiyANaM ceiyA pUyaM kareMti, te vi rAyANo evaM ceva sarajjesu kArAveMti / imaM ca te paccaMtiyarAyANo bhaNaMti [bhA. 5755 ] jati maM jANaha sAmi, samaNANaM paNamadhA suvihiyANaM / davveNa me na kajaM, eyaM khu piyaM kuNaha majjhaM / / cU- gacchaha sarajesu, evaM kareha tti / / [bhA. 5756 ] vIsajjitA ya teNaM, gamanaM ghosAvaNaM sarajjesu / sAhUNa suhavihArA, jAyA paccaMtiyA desA // - tena saMpaiNA rannA visajjitA, sarajjANi gaMtuM amAghAtaM ghosaMti, ceiyaghare ya karaMti, rahajANe y| aMdhadamilakuDakkamarahaTThatA ete paccaMtiyA, saMpatikAlAto Arambha suhavihArA jAtA / saMpattiNA sAdhU bhaNiyA- gacchaha ete paJcaMtiyavisae, viboheMtA hiMDaha / tato sAdhUhiM bhaNiyaM - etena kiMci sAdhUNa kappAkappaM esaNaM vA jANaMti, kahaM viharAmo // tAhe tena saMpatiNAsamaNabhaDabhAvitesuM, tesuM rajjesu esaNAdIhiM / sAhU suha paviharitA, tenaM ciya bhaddagA te u // [bhA. 5757]
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1084, [bhA. 5757] 233 cU-samaNavesadhArI bhaDA visajjiyA bahU,tejahA sAdhUNa kappAkappaMtahA taMdarisaMtehiM esaNasuddhaM ca bhikkhaggahaNaM kareMtahiM jAhe so jano bhAvito tAhe sAdhU paviThThA, tesiM suhavihAraM jAtaM, te ya bhaddayA tappabhiI jaayaa|| [bhA.5758] udinnajohAulasiddhaseNo, sa patthivo nijjitsttusenno| samaMtato sAhusuhappayAre, akAsi aMdhe damile ya ghore // cU-udinnAsaMjAyabalA, kete?,johA, tehiM Aulo-bahavasteityarthaH / tena udinnAulatteNaM siddhAsenA ssa soudinnjohaaulsiddhsenno| udinnajohAulasiddhasenattaNato ceva vipakkhabhUtA sattuseNA te nijjiyA jema sa patthivo nijjiyasattuseno so aMghaDaviDAIsu akAsi kRtavAn suhvihaarmityrthH|| mU. (1085) je bhikkhU duguMchiyakulesu asanaM vA pAnaM vA khAimaMvA sAimaM vA paDiggAhei, paDiggAheta vA sAtijati // mU. (1086) je bhikkhU duguMchiyakulesu vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati / / mU. (1087) je bhikkhU duguMchiyakulesu vasahiM paDiggAhei paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1085) je bhikkhU duguMchiyakulesusajjhAyaM uddisai, uddisaMtaM vA sAtijati // mU. (1089) je bhikkhU duguMchiyakulesu sajjhAyaM vAei, vAeMtaM vA sAtijati // mU. (1090) je bhikkhU duguMchiyakulesu sajjhAyaM paDicchai, paDicchaMtaM vA sAtijati / / cU-caulahuM, tesiM imo bhedo sarUvaMca[bhA.5759] duvihA duguMchiyA khalu, ittariyA hoti AvakahiyA ya / eesiM nANattaM, vocchAmi ahaanupuvviie|| "ittiriya" tti[bhA.5760] sUyagamatagakulAI, ittariyA je ya hoMti nijUDhA / je jattha juMgitA khalu, te hoMti ya AvakahiyA tu|| dhU-ittariyatti suttanijjUDhA -je ThappA kyaa| salAgapaDiya ti AvakahigA, je jatthavisae jAtyAdijuMgitA jahA dakkhiNAvahe lohakArakallAlA, lADesu naDavalaM DacammakArAdi / ete AvakahiyA / ime ya dosA[bhA.5761] tesuasanavatthAdI, vasahI vA ahava vAyaNAdINi / je bhikkhU geNhejA, viseja kuJA va aannaadii|| cU-asanavatthAdiyANaM gahaNaM, vasahIe vA viseja pavisati, vAyaNAdisajjhAyaM kujA, tassa ANAdiyA dosaa|| [bhA.5762] ayaso pavayaNahANI, vipparinAmo taheva kucchA ya / tesiM vi hoti saMkA, savve eyArisA manne / cU- sarvasAdhavo nIcetyAdi ayasaH, abojjasaMpakaM na kazcit pravrajatIti evaM parihAnI, abhojesu bhaktAdiggahaNaM dRSTvAdharmAbhimukhApUrvapratipannagA vA vipariNamaMte, zvapAkAdisamAnA
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 nizItha - chedasUtram -3-16/1090 iti jugupsA, jesu vi gehai tesi vi saMkA - savve eyaliMgadhAriNo ete "etArisa "tti amhe sarisA / / imo avavAdo[bhA. 5763] asive omoyarie, rAyaduTTe bhae va gelaNNe / addhANa rohavA, ayANamANe vi bitiyapadaM / / cU- etehiM asivAdiehiM kAraNehiM jayA gheppati tadA paNagaparihANIe / jAhe caulahuM patto tAhe imAe jayaNAe geNhaMti [bhA. 5764] annattha ThavAveuM, liMgavivegaM ca kAu pavisejjA / kAUNa va uvayogaM, adiTThe mattAti saMvarito / / - so dugaMchito asaNavatyAdI appasAgAriyaM annattha sunnagharAdisu ThavAvijjati, tammi gate pacchA gehaMti / ahavA - raoharaNAdiuvakaraNaM annattha ThavetuM sarakkhAdipariliMgaM kAuM jahA ayasAdidosA na bhavaMti tahA pavisiuM geNhaMti / ahavA - majjhaNhAdI viaNakAle digAvaloyaNaM kAuM annena adisato mattayaM pattaM vA vAsakappamAdiNA suTTu AvarettA pavisati geNhai ya, vatthAdiyaM pi jahA avisuddhaM tahA geNhaMti, vasahiM annattha alabhaMto bAhiM sAvayatenabhaesu vasahiM geheja, jahA na najjati tahA vasati / sajjhAyaM na kareti / rAyaduTThAdisu abhigamo appasAgArie sajjhAyajhANadhammakahAdI vi kareja || mU. (1091) je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA puDhavIe nikkhivai, nikkhivaMtaM vA sAtijjati // mU. (1092) je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA saMdhArae nikkhivai, nikkhivaMtaM vA sAMtijjati // mU. (1093) je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA vehAse nikkhivai nikkhivaMta vA sAtijjati / / [bhA. 5765 ] puDhavi-tama-vatthamAtisu, saMdhAre taha ya hoi vehAse / je bhikkhU nikkhivatI, so pAvati ANamAdINi // cU- puDhaviggahaMNAto uvvaTTagAdibhedA daTThavvA, dabbhAditaNasaMthArae vA, vatthe, vatthasaMthArae vA, kaMbalAdiphalahasaMthArae vA, vehAse vA dorageNa ullaMbei, evamAdipagArANa annayareNa jo nikkhivai tassa caulahu~, tassa ANAdiyA ya dosA, saMjamAyavirAdhanA ya // tattha saMjame[bhA. 5766 ] takkaMtaparopparao, paloTTachinne ya bheda kAyavaho / ahi- mUsalAla-vicchuya, saMcayadosA pasaMgo vA // cU- sunne bhattapANe cauraMdiyAo gharakoilAto takkeMti, taM pi majjArA, evaM takkeMtaparapparo DeppaMtaM vAtAdivaseNa vA paloTTheti chakkAyavirAhaNA, AyaparihANI ya vehAsaTThitaM mUsagAdichinne bhAyaNabhedo chakkAyavaho vA AyaparihANI ya / esA saMjamavirAdhanA / imA AyavirAdhanA- ahissa mUsagassa vA ussiMghamANassa lAlA paDejja, nIsasaMto vA visaM muMceja, vicchugAi vA paDeja, visaM vA muMcejja, je vA sannihisaMcae dosA tattha vi nikkhitte te ceva dosA, pasaMgato sannihiM pi TThavejjA / / kiM ca jo bhattapAnaM nikkhivai
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM - 1093, [bhA. 5767 ] [bhA. 5767 ] so samaNusuvihiyANaM, kappAo avicito ti nAyavvo / dasarAtammiya puNNe, so uvahI uvahato hoti // cU- samaNakappo tammi avagao apagataH samaNakappAto vA avacio, evaM nikkhevaMtassa dasarAte gate jammi pAde jaM bhattAdi nikkhivai taM uvahataM hoi, jo ya uvahI nikkhittA acchai dasarAiM apaDilehiuM soviuvahato bhavati // [bhA. 5768] obaddhapIDhaphalayaM, tu saMjayaM Thaviya bhattapAnaM tu / suvihiyakappAvacittaM, seyatthi vivajjae sAhU / / cU- saMtharagAdiyANaM baMdhe jo pakkhassa na muMcati so baddho nikkhittabhattapAnA ya jo so suvihiyakappAto avagato, jo seyatthI sAdhU tena vajjeyavvo, na te saha saMbhogo kAyavvo / imo avavAo [bhA. 5769] 235 bitiyapayaM gelanne, rohaga advANa uttimaTTe vA / tehi kAraNehiM, jayaNAe nikkhive bhikkhU / / cU- gilANakajjavAvaDo nikkhivati, rohage vA saMkuDavasahIe vehAse kareti, addhANe vA sAgArie bhuMjamANo uttimaTThapavaNNassa vA karaNijjaM kareMto nikkhivati // evamAdikAraNehiM nikkhivaMto imAe jayaNAe nikkhivatidUragamaNe nisiM vA, vehAse iharahA tu saMdhAre / bhUmI Thaveja va NaM, ghanabaMdha abhikkha uvaogo / / [bhA. 5770 ] cU- dUraM gaMtukAmo nisiM vA jaM parivAsijjati taM vehAse dorageNa nikkhivati, "iharaha" tti Asanne gaMtukAmo Asanne vA kiMci loyamAdikAukAmo tattha saMthAre bhUmIe vA Thaveti, vaMkAro vigappe, nakAro pAdapUraNa / taM pi ThaveMto ghanaM cIreNa baMdhai, pipIligabhayA chagaNAdIhiM vA liMpai, abhikkhaNaM ca uvayogaM kareti // mU. (1094) je bhikkhU annatitthIhiM vA gAratthIhiM vA saddhiM bhuMjai, bhuMjaMtaM vA sAtijjati / / mU. (1095) je bhikkhU annatitthIhiM vA gAratthIhiM vA saddhiM AveDhiya pariveDhiya bhuMjai, bhujaMtaM vA sAtijjati // cU- annautthiyA taccanniyAdi baMbhaNA, khattiyA gAratthA, tehiM saddhiM egabhAyaNe bhoyaNaM egadutidisiTTitesu AveDhiuM, savvadisiTThitaisu pariveDhiuM, ahavA AG maryAdayA veSTitaH / disividisAsu vicchinnaTThitaisupariveSTitaH / ahavA egapaMtIe samaMtA Thiesu AveSTitaH, dugAtisu paMtIsu samaMtA pariTThiyAsu pariveSTitaH / [bhA. 5771] gihi- annatitthihi va, saddhiM pariveDhIe va tammajjhe / je bhikkhU asanAdI, bhuMjejjA ANamAdINi // cU- annautthiehaM samaM bhuMjati annautthiyANa vA majjhe Thito pariveDhito bhuMjati, ANAdiyA dosA, ohao caulahuM pacchittaM // vibhAgato imaM - [bhA. 5772] puvvaM pacchA saMdhuya, asoyavAI ya soyavAdI ya / lahugA cau jamalapade, carimapade dohi vI gurugA / /
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 nizItha-chedasUtram -3- 16/1095 cU-puvvasaMdhuyA asoya-soyavAti ya, pacchAsaMthuyA asoya-soya tti / etesu causu padesu lahugA cauro tti, jamalapadaM vikAlatavehiM visesijjaM ti jAva carimapadaM / pacchAsaMthuto soyavAdI tattha caulahugaMtaM kAlatavehiM dohiM vi gurugaM bhvti|| [bhA.5773] thIsuMte cciya gurugA, challahugA hoti annatitthIsu / parautthiNi chaggurugA, puvvAvarasamaNi satta'TTa / / cU- eyAsu ceva itthIsu purapacchaasoyasoyAsu caugurugA kAlatavehiM visesitA / etesu ceva annatitthiyapurisesucausu challahugA kAlatavavisiTTA / eyAsuceva prtitthinniisuchggurugaa| puvasaMthuyAsu samaNIsu chedo, avara tti pacchasaMthuyAsu samaNIsu aTThamaM ti mUla // ayamaparaH kalpaH[bhA.5774] ahavA vi nAlabaddhe, anuvvaovAsae va culhugaa| eyAsuMciya thIsuM, nAlasamme ya caugurugA / / cU-nAlabaddhaNapuriseNaanAlabaddhaNayagahitANuvvatovA sAvageNa, etesudosuviculhugaa| eyAsuMciya dosuM itthIsuM nAlabaddhe ya avirayasammaddiTThimmi etesu vicaugurugA / / [bhA.5775] annAladaMsanithisu, challahu purise ya ditttthaabhtttthe| didvitthi puga adiTTe, mehuNi bhotI ya chggurugaa| cU-itthIsu anAlabaddhAsu avirayasammaddiTTIsu diTThAbhaTTesu etesu dosu vi challahugA, itthIsu diTThAbhaTThAsu purisesu a adiTThAbhaTTesu mehuNi tti mAulapiussiyaghAtA, bhoiya ti puvvabhajjA, etesu causu vi chggurugaa|| [bhA.5776] addhiTThAbhaTThAsu thIsuMsaMbhogasaMjatI chedo| amaNunnasaMjatI mUlaM thIphAsasaMbaMdho / cU-itthIsuadiTThAbhATThAsusaMbhoiya-saMjatIsuyaeyAsudosuvicheo, amonnatti asaMbhoiyasaMjatIsumUlaM, itthIhiM saha bhuMjaMtassa phAse saMbaMdho, AyaparobhayadosA, diDhe saMkAtiyA ya dosA, jati saMjatisaMtito samuddeso to caulahuM adhikaraNaM vaa|| [bhA.5777] puvvaM pacchAkamme, egataraduguMcha uddddmuddddaaho| AnnonnAmayagahaNaM khaddhaggahaNe ya aciyattaM / / cU-purekamma-saMjateNa saha bhoyavvaM hatthapAdAdisuiM karei, saMjato bhuMjissai tti adhikatara rNghaaveti|pcchaakmmN "kovi eso" ti sacelaNhANaM kareja, pacchittaM vA paDivajeja, saMjateNa vA bhutteapahuppaMte annaM piraMdhijjA,saMjato gihIvAegatarojuguMchaMkarejja,viligabhAveNa vA uDekarejjA, annena diDhe uDDAho bhavati, kAsAdirogo vA saMkamajja, adhikatarakhaddheNa vA aciyattaM bhaveja // [bhA.5778] evaM tu bhuMjamANaM, tehiM saddhiM tu vannitA dosA / parivAritamajjhagate, bhujaMta lahuga dosa ime / / cU-parivArito jati bhuMjai to caulahuM / ime ya dosA[bhA.5779] parivAriyamajjhagate, bhuMjate savva hoMti caulahugA / gihimattacaDDagAdisu, kurukuyadosA ya uDDAho / /
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1095, [bhA. 5779] 237 cU-majhe Thito janassa parivArio jai bhuMjai, ahavA- samaMtA parivArio doNhaM tiNhaM vA jai majjhagao bhuMjai, savvappagArehiM caulahuM, gihibhAyaNeya na bhuMjiyavvaM tattha bhuMjato AyArAo bhassai / "kaMsesukaMsapAesu" - silogo / mattagacaDDugAdisuya jaMtassa uDDAho bhavati, kaMjiyadaveNa ya uDDAho, iyareNa AukkAyavirAhaNA, bahudaveNa ya kurukuyakaraNeNa uppilAvaNAdi dosA, jamhA evamAdidosA tamhA etehiM saddhiM pariveDhieNa vA na bhuMjiyavvaM / / [bhA.5780] bitiyapada sehasAhAraNe ya gelaNNa rAyaduDhe ya / AhAra tena addhANa rohae bhayalaMbhe tattheva / / cU- puvvasaMthuto pacchAsaMthuto vA puvvaM egabhAyaNo AsI, se tassa neheNa Agato jati na bhuMjati to vipariNamati, ato seheNa samaM bhuMjati, pariveDhitovi tesAgaesu mA etesiM saMkA bhavissati- "kiM esa appasAgAriyaM samuddisati tti amhe bAhiM karetiM" bAhibhAvaM gacche ato pariveDhito bhuMjati / sAhAraNaM vA laddhaM taM na ceva bhuMjiyavvaM, aha akkhaDaM omaM tAhe ghettuM vIsaM bhuMjati, aha dAyA na dei, te vA na deMti, tAhe tehiM ceva saddhiM parivuDo vA bhuMjati / gilANo vA vejassa purato samuddisejjA, jayaNAe kurukuyaMkarejjA / rAyaduDhe rAyapurisehiM nijaMto tehiM pariveDhito muMjejjA / AhAratenagesu tesiM purao bhuMjejja / addhANateNasAvayabhayA satthassa majjhe ceva bhuNjti| rohage savvesiM ekkA vasahI hojjA, bohigAdibhae janena saha kaMdarAisu acchati, tattha tesiM purato samuddisejja / ome kahiMci sattAgAretatyeva jaMtANalabbhati, bhAyaNesuna labbhati tattheva bhujejjaa| sAgArie eko parivesaNaM kare caDDagAisu saMtaraM saMbhuMjati, nAuMduvihadaveNa kurukuyaM karei savvesu jahAsaMbhavaM / esA jynnaa|| mU. (1096) je bhikkhU Ayariya-uvajjhAyANaM sejAsaMthAragaM pAeNaM saMghaTTettA hattheNaM aNaNunnavettA dhArayamANo gacchati, gacchaMtaM vA saatiji|| cU- AcArya eva upAdhyAya Ayariya-uvajjhAo bhaNNati, kesiMci Ayario kesiMci AyariauvajjhAto / ahavA - jahA Ayarayassa tahA uvajjhAyassa vi na saMghaTTejati / pAto savvA'pharisitti avinto| hattheNaaNaNunnavati-na hastena spRSTA namaskArayati mithyAduSkRtaM cana bhASate, tassa caulahuM / sejjAsaMthAraggahaNAto ime vi gahiyA[bhA.5781] AhAra uvahi dehaM, guruNo saMghaTTiyANa pAdehi / je bhikkhana khAmeti, sopAvati aannmaadiinni|| cU-AhAre tti-jattha mattage bhattaM dhAritaM, uvahi tati - kappAdI, sesaM kNtthN|| kahaM puna saMghaTTeti? bhaNNati[bhA.5782] pavisaMte nikkhamaMte, ya caMkamaMte va vAvarate vA / ceTThanivaNNA''uMTaNa, pasArayaMte va saMghaTTe // cU-paMthe vA caMkamaMto vissAmaNAdivAvAraM kareMto, sesaM kaMThaM / / codagAha - "juttaM AhArauvadhidehassaya aghaTTaNaM / saMthAragabhUmI kiMna saMghaTTijati? ko vA uvakaraNAtisaMghaTTiesu doso ?, AcArya Aha[bhA.5783] kamareNu abahumAno, avinaya paritAvaNA ya hatthAdI / saMthAraggahaNamaA, ucchuvaNasseva vati rakkhA //
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-16/1096 - - kamesu tti-padesujA reNU sA saMdhArabhUmIe parisaiti, uvakaraNe vA laggati, abahumAnI avinao ya saMghaTTie kao, annaM ca ucchUvaNe rakkhiyavve vatiM rakkhati na bhaMjaNaM deti, tassa rakkhaNe ucchuvaNaM rakkhitaM ceva, evaM saMdhAragassa asaMghaTTaNe gurussa dehAtiyAM dUrAto ceva prihritaa| saMjamAyavirAhaNA ya, AyariyaM ca avamannaMtena saMjamo virAhio / kahaM ? jena tammi ceva NANadaMsaNacarittANi adhINANi - "je yAvi maMde tti guruM0" vRttaM / AyavirAhaNA-jAe devayAe AyariyA pariggahitA sA virAheja, anno vA koi Ayariya pakkhitto sAdhU uTThejjA, tatya asaMkhaDAdI dosA || [bhA. 5784 ] bitiyapadamaNappajjhe, na khame avikovite va appajjhe / khittAdosaNNaM vA, khAme AuTTiyA vA vi // cU- aNappajjho so vA ajANaMto na khAmeti, AyariyaM vA khitAdicittaM sAraveMto dittacittaM vA ucca saMghaTTejjA, osannaM vA "maM ee osaNNamiti paribhavaMti" tti ujjamejjA, evaM AuTThiyAe vi saMghaTTejjA pacchA khamAvei // 238 mU. (1097) je bhikkhU pamANAirittaM vA gaNaNAirittaM vA uvahiM dharei, dharetaM vA saatijjti|| [bhA. 5785 ] gaNaNA pamANeNa ya, hInatirittaM va jo dharejjAhi / ohovaggaha uvahI, so pAvati ANamAdINi / / cU-uvadhI duviho - ohovahI uvaggahito ya / ekkekko tiviho - jahanno majjhimo ukkoso ya / tattha ekkke gaNaNApamANaM pamANapamANaM ca taM hInaM adhikaM vA jo dhareti / tattha ohaosuttabhaNiyaM caulahuM / vibhagato - anna attheNa uvadhiniSphaNNaM bhArabhayaparitAvaNAdI dosA, jamhA ete dosA tamhA na hInAtirittaM dharayavvaM // jina-therANaM gaNaNAtipamANeNa jANaNatthaM bhaNNati[bhA. 5786 ] pattaM pattAbaMdho pAyaTTavaNaM ca pAyakesariyA / paDalAi rattANaM, ca gucchao pAyanijjogo // - imaM jinakappiyANaM sarIrovahippamANaM[bhA. 5788 ] tinneva ya pacchAgA, rayaharaNaM ceva hoi muhapottI / eso duvAlasa viho, uvahI jinakappiyANaM tu // jahannamajjhimukosANa kappANa ya pyamANaM [ bhA. 5789 ] cattAri u ukkosA, majjhimagA jahannagA vi cattAri / kappAnaM tu pamANaM, saMDAso do ya rayaNIo // cU- saMDAso tti kuDaMDo, rayaNi tti do hatthA, eyaM dIhattaNeNa, vitthareNa divaDDha rayaNiM / ahavA - jinakappiyANaM kappaparimANaM dIhattaNeNa saMDAso vitthAreNa donni rayaNIo, esa Adeso vakkhamANo // imaM pattagabaMdhassa pamANappamANaM [bhA. 5790 ] pattAbaMdhapamANaM, bhANapamANeNa hoi kAyavvaM / jaha gaThimmi kayammI, koNA cauraMgulA hoMti // cU- jaM ca samacauraMsaM tassa jA bAhirato parihI tena bhAyaNappamANeNa pattagabaMdho kAyavvo, jaM puNa visamaM tassa jA parihI mahaMtatarI tenappamANeNa pattagabaMdho kAyavvo, ahavA - gaMThIe kayAe
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1097, [bhA. 5790] 239 jahA pattagabaMdhakaNNA cauraMgulA bhavaMti - gaMThIe atirittA bhavaMtItyarthaH / / imaM rayatANassa pamANappamANa[bhA.5791] rayatANapamANaM, bhANapamANeNa hoi nipphaNNaM / pAyAhiNaM karataM, majjhe cauraMgulaM kamai // majjhi tti - muhaMtAo muhAo jahA do vi aMtA cauraMgulaM kamaMti evaM rayatANappamANaM / / ahavA - jinakappiyassa kappappamANaM imaM[bhA.5792] avaro vi ya Aeso, saMDAso sotthie nivaNNe ya / jaM khaMDiyaM daDhaM taM, chammAse dubbalaM iyaraM // cU-Adeso tti-prakAraH / saMDAso tti kappANa dIhappamANaM, eyaM jAnusaMDAsagAto ADhattaM te paDicchAdeMto jAva baMdhaM eyaM dIhattaNaM / sothie tti-do vi bodhavvakaNNe dohiM vi hatthehiM ghettuM do vibAhusIse paavti| kahaM ? ucyate-dAhiNeNaM vAmaMbAhusIsaM, evaMdoNha vikalAdINa hRdayapadese sotthiyAgAro bhavati / eyaM kappANa bodhavvaM / / ettha AeseNa imaM kAraNaM[bhA.5793] saMDAsachiDDeNa himAi eti, guttA aguttA vi ya tassa sejjA / hatthehi to geNhiya do vikanne, kAUNa khaMdhe suvaI va jhAI / / cU-jinakappiyANa guttA aguttA vA sejA hojjA, tAe sejjAe ukkuDuaniviTThassa saMDAsachiDDesu ahI himavAto vA Agaccheja, tassa rakkhaNaTThAte, tena kAraNeNa esa pAuraNavihI, kappANa evaM pamANaM bhaNiyaM- "dovi kanne" ti do vi vatthassa kanne ghettuM nivaNNo nisaNNo vA suvati jhAyati vA / so puNa ukkuDDato ceva acchai prAyo jaggatiya / keI bhaNaMti - ukkuDuo ceva niddAio suvai IsimettaM tatiyajAme / so puNa kerisaMvatthaM geNhati ? jaM "khaMDiyaM" ti chinnaM jaM ekkAto pAsAu, taM ca jaM chammAsaM dharati jahanneNaM taM daDhaM geNhati, "iyaraM' ti jaM chammAsaM na dharati taM dubbalaM na gennhti||eyN gacchaniggayANaM pamANaM gataM |idaaniNgcchvaasiinnN pramANaMpramANa-pramANaM ca bhaNNatti[bhA.5794] kappA AtapamANA, aDvAijjA u vitthaDA hatthe / evaM majjhima mANaM, ukkosaM hoti cttaari|| cU- ukkoseNa cattAri hattha dIhattaNeNaM evaM pamANaM anuggahatthaM therANa bhavati, puhutte vi cha aMgulA samAdhiyA kajjaMti / / majjhimukkosaesu dosu vi pamANesu ime kAraNaM[bhA.5795] saMkucita taruNa AtappamANa suvaNe na sItasaMphAso / duhato pellaNa there, anuciya pANAdirakkhA y|| cU-taruNabhikkhU balavaMto, so saMkuciyapAo suvati, jena kAraNeNa tassa na sItasparzI bhavati tena tassa kappA aayppmaannaa| jo puNa thero so khINabalo na sakketi saMkuciyapAdo suviuM tena tassa ahiyappamANA kappA kppNti| "pellaNaM' ti akkamaNaM "duhao" tti - sirapAdAMtesu dosu a pAsesu evaM tassa sItaM na bhavati / sehassa vi anuccie suvaNavihim evaM ceva kappANa pamANaM kajjati / avi ya pANadayA kayA bhavati, na maMDUkaplutyA kIDAtI pavisaMtIti / / imaM paDalANa gaNaNappamANaM[bhA. 5796] tividhammi kAlachede, tividhA paDalAo hoti paadss| ___gimha-sisira-vAsAsuM, ukkosA majjhima jahannA //
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 nizItha-chedasUtram -3-16/1097 cU-je daDhA te ukkosA, daDhadubbalA majjhimA, dubbalA jahannA, sesaM kaMThaM / [bhA.5797] gimhAsu tinni paDalA, cauro hemaMti paMca vaasaas| ___ ukkosagA u ee, etto puNa majjhime vocchN.| [bhA.5798] gimhAsu cau paDalA, paMca ya hemaMti chacca vAsAsu / ee khalu majjhimA ya, etto u jahannao vucchaM / / [bhA.5799] gimhAsupaMca paDalA, chappuNa hemaMti satta vAsAsu / tivihaMmi kAlachee, pAyAvaraNA bhave pddlaa| cU-tinni vigAhAo kaMThAo kAyavvAo / imaM rayoharaNaM[bhA.5800] dhanaM mUle thiraM majjhe, agge maddavajuttayaM / egaMgiyaM ajhusiraM, porAyAma tipAsiyaM / / cU- hatthaggahapadese mUla bhaNNati, tattha ghanaM veDhijjati, majjhaMti rayaharaNapaTTago so ya daDho, gabbhago vA majjhaMso daDho, aggA dasAo tAo maddavAo kAyavvAo, egaMgiyaM dugAdikhaMDaM na bhavati, ajjhusiraM ti romabahulaM na bhavati, veDhiyaM aMguTThapavvamettaM tibhAge tajjAyadoreNa baddhaM tipAsiyaM / / bhaNNati[bhA.5801] appollaM miupamhaM, paDipunnaM hatthapUrimaM / tipariyallamaNissiTuM, rayaharaNaM dhArae egN|| cU- appollaM-ajjhusiramityarthaH, mRdudazaM, paDipunnaM pramANataH battIsaMgulaM saha nisejjAe, hatthapUrimaNisejjAe tipariyalaM veDhijati, "anisaha" ti uggahA aphiTTa dhrijti|| . [bhA.5802] unniyaM uTTiyaM vAvi, kaMbalaM pAyapucchaNaM / rayaNippamANamittaM, kujA porapariggahaM / / cU-unniya-kaMbalaM uTTiyakaMbalaM vA pAyapuMchaNaM bhvti| rayaNi tti hattho, tappamANo pttttgo|| [bhA.5803] saMthAruttarapaTTo, aDDAijA yaAyayA hatthA / doNhaMpiya vitthAro, hattho cauraMgulaM ceva // cU-unnio saMthArapaTTago, khomio tappamANo uttarapaTTago, sesaM kaMThyaM / / imo colapaTTago[bhA.5804] duguNo caugguNo vA, hatyo cauraMsa colapaTTo y| therajuvANANaTThA, saNhe thUlaMmi ya vibhaasaa|| cU-daDho jo so dIhattaNeNa do hatthA vitthAreNa hattho so duguNo kato samacauraMso bhavati, jo daDhadubbalo so dIhattaNeNa cauro hatthA, so vicauguNo kao hatthametto cauraMso bhavati, egaguNaM ti gaNaNappamANe, unyiA egA nisijjA pamANappamANena hastapramANA tappamANA ceva tassa aMto pacchAdaNA khomiyA nisejjA / [bhA.5805] cauraMgulaM vitatthI, eyaM muhanaMtagassa upmaannN| bIovi ya Aeso, muhappamANeNa nipphannaM / / cU-bitiyappamANaM vikaNNakoNagahiyaM nAsigamuhaMpacchAdetijahA kikADiyAe gaThI bhvti|| [bhA.5806] gocchayapAdaTThavaNaM, paDilehaNiyA ya hoi nAyavvA / tiNhaM pi uppamANaM, vitathi cauraMgulaM ceva //
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 uddezaka : 16, mUlaM-1097, [bhA. 5807] [bhA.5807] jo viduvattha tivatyo, egeNa acelato va sNthrtii| nahu te khiMsaMti paraM, sabveNa vi tinni ghettavvA / / cU-jinakappiyANa gahaNaM, therakappiyANa paribhogaMprati, jo egeNaM saMtharati so egaM geNhati paribhuMjati vA / jo dohiM saMtharati so do geNhati pari jati vA, evaM tatio vi|jinkppio vA acelo jo saMtharati so acelo ceva acchati, esa abhiggahaviseso bhaNio / eteNa abhiggahaviseseTTieNaadhikataravatthona hIliyabvo / kiM kAraNaM? jamhA jiNANa esA ANA, savveNa vi tinni kappA ghettavvA / therakappiyANaM jai upAueNa saMtharati tahAvi tinni kappA niyamA ghettavvA / / kappANa imo guNo[bhA.5808] appA asaMtharaMto, nivAriohoti tihi u vatthehiM / giNhati gurU vidinne pagAsapaDilehaNe stt|| cU- sItAdiNA asaMtharaMtassa taM asaMtharaNaM vatthaparibhogeNaM nivAritaM bhavati / te yaM vatthe guruNA AyarieNa dinne geNhati, pagAsapaDilehaNatti acoraharaNijje, ukkoseNa satta gennhti|| imaM ussaggato,avavAdiyaM ca pramANaM[bhA.5809] tinni kasiNe jahanne, paMca ya daDhadubbalA ya geNhejjA / satta ya parijuNNAI, eyaM ukkosayaM gahaNaM // cU-kasiNa ttivaNNAto juttappamANAdhaNamasiNA, jehiM saviyAaMtarito na dIsai tArisA, jahannena tinni geNhati / paMca daDhadubbale, parijuNNe sattA geNhai / / [bhA.5810] bhinnaM gaNaNAjuttaM, pamANa-iMgAla-dhUmaparisuddhaM / uvahiM dhArae bhikkhU, jo gaNaciMtaM na ciMtei // . cU-bhinnaM ti adasaM sagalaM na bhavati, gaNaNappamANeNa pamANappamANeNa ya juttaM geNhai / iMgAlo tti rAgo, dhUmo tti doso, tehiM parisuddhaM - na tehiM paribhuMjatItyarthaH ||jo sAmaNNabhikkhU tasseyaM vatthappamANaM bhaNiyaM / jo puNa gaNaciMtago gaNAvacchedagAdi tassimaM pamANaM[bhA.5811] gaNaciMtagassa etto, ukkoso majjhimo jahanno ya / savvo vi hoi uvahI, uvaggahakaro mahA (ja) nassa // ghU-gaNaciMtago gaNAvaccheigo tassa jahannamajjhimukkoso savvo viohito uvaggahitovA, mahAjano gccho|| [bhA.5812] AlaMbaNe visuddhe, duguNo tiguNo cauguNo vA vi / savvo vi hoi uvahI, uvaggahakaro mahAnassa / / cU-AlaMbati jaMtaM AlaMbaNaM, 'ta' duvidhaM - davve rajjumAdI, bhAve nANAdI / iha puNa bhAve dullabhavatyAdidese tattha jo gaNaciMtago so duguNaM paDoyAraM tiguNaM vA cauguNaM vA, ahavA - jo atiritto ohito uvvahito savvo gaNaciMtagassa pariggaho bhavati, mahAjano tti gaccho tassa AvatikAle uggahakaro bhavissai / gaNaNappamANetti gayaM / idAniM airegahIne tti[bhA.5813] pehA-'pehakatA dosA, bhAro ahikaraNameva atiritte / ete havaMti dosA, kajjavivattI ya hINammi / 17| 16
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 nizItha-chedasUtram -3-16/1097 cU- atiregaM paDilehaMtassa suttAdipalimaMtho, apehaMtassa uvahinipphaNNaM, aparibhoge anupabhogatvAt adhikaraNaM bhavati, hIne puNa kajavivattivinAso bhvti||hiinaairitte tti gye| idAniM parikammaNe tati[bhA.5814] parikammaNe caubhaMgo, kAraNa vihI bitio kAraNe avihiiN| nikAraNammi ya vihI, cauttho nikkAraNe avihii|| [bhA.5815] kAraNa anunna vihiNA, suddho sesesu mAsiyA tinni| tava-kAlehi visiTThA, aMte gurugA ya dohiM pi|| cU-suddho kAraNe vihIe esa paDhamabhaMgo, ettha anunne tti parikamme tti suddho tti na pcchitt| sesesutisu bhaMgesu patteyaM maaslhuN| bitiybhNgekaalguruN| ttiybhNgetvguruN| aMtillo cautthabhaMgo tatya tavakAlehiM dohiM vi guruM / parikammaNaMti vA sivvaNaMti vA egaTuM / egasarA DaMDI ubvaTTaNi ghaggarasivvaNi ya esA avihI, jhasakaMTagadusarigA ya vihI / idAni "vibhUsa' tti[bhA.5816] udAhaDA je hariyAhaDIe, parehi dhodAdipadA u vtthe| bhUsAnimittaM khalu te kareMte, ugghAtitA vattha savittharA u|| cU-"udAhaDa"tibhaNiyA "hariyA haDiyA" sutte| parehiM titenagehiMjedhotAtI padA katA tejati appaNA vibhUsAvaDiyAe karetitaMjahA dhovati vA, rayati vA, ghaTTeti vA, maTuMvA kareti, vivarittaraMgehiM vArayati tassa culhuN| savittharaggahaNAtodhotAdipade kareMtassa jAAyavirAdhanA tAsu jaM pacchittaM taM ca bhavati // vibhUsaM kareMtassa imo abhippAo[bhA.5817] maleNa ghatthaM bahunA u vatthaM, ujjhAiohaM cimiNA bhavAmi / haM tassadhavammi karemi tattiM. varaMna jogo maliNANa jogo|| gha-malinaM vastraM tena vA'haM virUpohazye, yasmAdvirUpo'haM dRzye tasmAttasya vastrasya dhautavye "tatti"tti-jena taMdhovvati, gomuttAtiNA taMudAharAmi, "varaMnajogo" tti-varaM me avatthagassa kappati acchiuM, na ya malinehiM vatthehiM saha saMjogo // kAraNe puNo dhovaMto suddho / codago bhaNAti - nanu dhovaMtassa / "vibhUsA itthIsaMsaggI" silogo| Ayario bhaNai[bhA.5818] kAmaM vibhU khalu lobhadoso, tahAvitaM pAhuNato na doso| mA hIlaNijjo imiNA bhavissaM, puviDDimAdI iya saMjatI vi|| cU-kAmaM codagAbhippAyassa anumayatthe, khalu avadhAraNe, jA eSA vibhUsA - esa lobha evetyarthaH, tahAvitaMvatthaM "suvibhUsitaMkAraNe kAUNa pAuraNe nadoso bhvti| rAyAiiDDimaMjo iDiM vihAyapavvaiosociMteti-"mA imassa abuhajanassa ihalokapaDibaddhassa imehimaliNavatthehiM hIlaNijjo bhavissAmi tti / esa sAvasatto jena taM tArisaM vibhUtiM paricaja imaM avatthaM patto kimaNNaM taveNa pAvihitti" tti, evaM saMjatI vi hiMDai acchati vA niccaM pNddrpddpaauaa| [bhA.5819] na tassa vatthAdisu koi saMgo, rajjaM taNaM ceva jahAya tenaM / jo so uvajjhAiya vatthasaMgo, taM gAravA so na caei mottuM // cU-jo so iDDimaM pavvatito na tassa vatthAdisu koi saMgo tti vA baMdhaNaM ti vA egaTuM / kahaM najjati jahA sago natthi?, ucyate-jato tena rajjaM bahuguNaM tRNamiva jaDhaM / sesaM kaMThaM / / vibhUsatti
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 uddezaka : 16, mUlaM-1097, [bhA. 5493] gayaM / idAni muccha tti[bhA.5820] mahaddhane appadhane va vatthe, mucchijjatI jo avivittabhAvo / saI pino bhuMjai mA hujhijjhe, vAreti vannaM kasiNA dugA do|| ghU-bahumullaM appamollaM vA avivittabhAvotti avisuddhabhAvo, avivitto-lohillmityrthH| taM pahANavatthaM na sayaM bhuMjati, jo annaM vArei paribhujaMtaM tassa pacchittaM, "kasiNA dugA do" tti, kasiNa tti saMpuNNA, dugA do cauro - caugurumityarthaH / / vatthe imANi mucchAkAraNANi[bhA.5821] desillagaM pamhajayaM maNunnaM, cirAyaNaM dAi siehato vaa| labmaMca annaM piimappabhAvA, mucchijjati eva bhisNkustto| cU-desillagaMjahA poMDravardhanakaM, pamhajugaMjahA pUravuDhapAvarago, saNhaM thUlaM sadesa-paradesaM vA, manassa jaruccaitaM maNunna, cirAyaNaM AyariyaparaMparAgayaM, dAiMti vikArArthejena vA taM dintassa sinehato na pari jati, imeNavAacchaMteNa eyappabhAvAo annaMpilabbhAmo evaM mucchAena paribhuMjati,evaM tti evaM "bhisaM"atyarthaM kutsitaM sattvaM yasya bhavati sa kusatvo alpasatva ityarthaH, evaM bhisaMkusatvo lobhaM karotItyarthaH / vatye tti gataM / idAniM pAyaM bhaNAmi; tassa imANi dArANi[bhA.5822] davvappamANaatirega hInadosA taheva avvaade| lakkhaNamalakkhaNaM tiviha uvahi voccattha ANAdI / [bhA.5823] ko porisIe kAle, Akara cAula jahanna jynnaae| codaga asatI asiva, ppamANauvaoga chedaNa muhe y|| [bhA.5824] pamANAiregadharaNe, cauro mAsA havaMti ugghaayaa| ANAdiNo ya dosA, virAdhanA sNjmaa-''yaae|| cU-dravyapAtraM, tasya duvidhaM pramANaM- gaNaNappamANaM pamANappamANaM ca / duvihassa vipamANassa atiregadharaNe caulahugA / sesaM kaMThayaM / [bhA.5825] gaNaNAte pamANeNa va, gaNaNAte samattao pddiggho| palimaMtha bharuDuMDuga, atippamANe ime dosA / / cU- duvihaM pamANaM, tattha gaNaNappamANeNa do pAdA - paDiggaho mattago ya / aha etto tigAdiatirittaM dhareti to parikammaNa-raMgaNa-paDilehaNAdisu suttatthapalimaMtho addhANe vahato bhAra udaMDakazca janahAsyo bhavati- "aho ! bhAravAhitA ime' | duppamANAiritte vi ime dosA[bhA.5826] bhAreNa veyaNAte, abhihaNamAdI na pehae dosaa| rIyAdi saMjamammi ya, chakkAyA bhaannbhedmmi| cU-mAro bhavati, bhArakaMtassaya veyaNAbhavati, veyaNAe yaadditogoNahatthimAi napassati, te abhihaNejA, vaDasAlakkhANumAi vA na pehai, iriuvautto vAna bhavai, anuvautto vA chakkAe virAheja, anuvautto vA bhAyaNabheyaM karejjA / / / ime airegadosA / "airegaM" ti pamANappamANAto[bhA.5827] bhANa'ppamANagahaNe, bhuMjaNa gelaNNa'bhuMja ujjhimitA | esaNapellaNa bhedo, hANi aDate duvidha dosA / /
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 __ nizItha-chedasUtram -3-16/1097 cU-bhAjanaM apramANaM-bhANa'ppamANaMtitaM, ativuTuMgeNhati / tammi bharie jaisavvaM jati to hA (to) dejja vA mAreja vA gelannaM vA kujjA, aha na bhuMjati to ujjhimitA ahikAraNAdI dosA / bhAyaNaM bharemi tti alabbhamANaM esaNaM pelittA bhareti, bharie atibhAreNa paJcuppiDittA bhajati, bhAyanena vinA appaNo kajjaparihANI, bhAyaNaTThA aDaMtassa bhAyaNabhUmIjaMtassa duviha ti - AyasaMjamavirAdhanA dosA bhvNti| hInadosatti asya vyAkhyA[bhA.5828] hInappamANadharaNe, cauro mAsA havaMti ugghaataa| ANAdiyA ya dosA, virAdhanA sNjmaa-''yaae| cU-jaMpaDiggahagamattagappamANaM bhaNiyaM tatojati hInaM dhareti tatopaDiggahagecaulahuM, mattage maaslhuN| kiM cAnyat[bhA.5829] UNeNa na pUrissaM, AkaMThA tena geNhatI ubhayaM / mA levakaDaM ti tato, tatthuvaogaMna bhUmIe / / cU-UNeNaM ti pramANato eteNa bharieNa vi na pUressaMti na saMtharissaMti tAhe kaNNAkaNNi bhareti, ubhayaMtikUraM kusaNaMca, ahavA- bhattaMpAnaM vA / tammiatibharie mA pattabaMdo levADissati tti- taduvaogeNa bhUmIe uvaogaM na kareti // anuvattassa ya ime dosA[bhA.5830] khANU kaMTaga visame, abhihaNamAdI na pehatI dosaa| rIyA pagalita tenaga, bhAyaNabhede ya chkkaayaa| cU-anuvautto khANuNA dukkhAvijjati, kaMTageNa vA vijjhati, visame vA paDati, gavAdiNA vA abhihaNNati / esA aayviraadhnaa|riiyaadii saMjamavirAdhanA kaMThyA // ahavA ime dosA[bhA.5831] hInappamANadharaNe, cauro mAsA havaMti ugghaayaa| ANAdiyA ya dosA, virAdhanA sNjmaayaae|| -gurumAiyANa adAne imaM pacchittaM[bhA.5832] guru pAhuNae dubbala, bAle vuDDhe gilANa sehe ya / lAbhA-''lAbha'ddhANe, anukaMpA laabhvocchedo|| [bhA.5833] gurugA ya guru-gilANe, pAhuNa-khamae ya caulahU hoti| sehammi ya mAsagurU, dubbala juva (ya) le ya maaslhuN| -gurumAdiyANa imA vibhAsA- . [bhA.5834] appa-parapariccAo, gurumAdINa tu adeMta-deMtassa / aparicchite ya dosA, vocchedo nijarA'lAbho // cU-DaharabhAyaNabhariyaM gurumAdiyANa jati deti to appA catto, aha na deti to gurumAtiyA paricattA / dubbalo sabhAvato rogato vA na tarati hiMDiuM tassa dAyavvaM / "lAbhA''lobha" tti asya vyAkhyA- "aparicchiteya dosA", jassa hInappamANaMbhAyaNaM so khettapaDilehagopayaDaTTito, satena khuDalageNa bhANeNa kiha lAbhaM parikkhau, tAhe je aparikkhitte khette dosA, te maMdaparikkhie vi gacchassa ya Agayassa alabhaMte jaM asaMtharaNaM jA ya parihANI sA savvA khuDDulabhANaggAhiNo bhavati, addhANe vA padaNNANa saMkhaDI hojjA tattha pajjattiyalAbhe labbhamANe kahiM geNhau ? taM
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1097, [bhA. 5834] 245 bhAyaNaM theveNaM ceva bhariyaM / ahavA - anukaMpalAbhavoccheto" tti-chinnaddhANe vA koi anukaMpAe vA jaM jaM aDijati taM bhAyaNaM bhareti, tattha gacchasAdhAraNakaraM bhAyaNaM uDDeyavvaM, hInabhAyaNe puNa aDijaMte lAbhassa vocchedo nijarAeyaalAbho bhvti|ahvaa-stttthaanne'vighyaadidvvelbbhmaanne khuDDulabhAyaNeNa lAbhavocchedaM kareja nijarAe vA alAbhaM pAvejja / / ime ya DaharabhAyaNe dosA[bhA.5835] levakaDe vosaTTe, sukke laggeja koDie sihre| ete havaMti dosA, Dahare bhANe ya uDDAho / cU-tena atIva pAhuDiyaM tAhe tena vosaTuM, tena atipaloTTamANeNa levADijjati / ahavA-mA thevaM bhattaM dehIti, tAhe sukkassa cappAcappaM bharei, taMca sukkaM bhattaM lageja ajinnaM haveja / koDiyaMti cappiyaM caMpijaMtaM vA bhajeja, sukkabhattassa vA siharaM kareMto bhareja, taM jano daRs bhaNati - aho! asaMtuTThA / pacchaddhaM kNtthN|| [bhA.5836] dhuvaNA'dhuvaNe dosA, vosaTuMte ya kAya aatusinne| sukkhe laggA'jIraga koDita siha bheda uddddaaho|| cU- vosaTuMteNa jaM levADitaM taM jati dhovati to ubmAvaNAdI dosA, aha na dhovati to raatiibhoynnbhNgo|ahvaa- vosaTTe pagalaMtepuDhavAdI chakkAyavirAdhanA / ahavA-vosaTuMte usiNeNa daDDhe AyavirAdhanA, pacchaddhaM gatArthaM / cappijaMte ussiharabharige ya bahi phoDa tti uDDAho, jamhA evamAdI dosA tamhA juttappamANaM pAdaM ghettavvaM / / kerisaMpuNa taM juttapamANaM?, ata ucyate[bhA.5837] tinni vihatthI cauraMgulaM ca bhANa majjhimappamANaM / eto hIna jahannaM, atiregataraM tu ukkosN|| [bhA.5838] ukkosatisAmAse, dugAuaddhANamAgao sAhU / cauraMgulaUNaM bhAyaNaM tu pajjattiyaM heTThA / [bhA.5839] eyaM ceva pamANaM, savisesataraM anuggahapavattaM / kaMtAre bbhikkhe, rohagamAdIsa bhatiyavvaM // cU-eyAo jahA paDhamuddesage taheva // "avavAya" tti asya vyAkhyA[bhA.5840] annANe garave luddhe, asaMpattI ya jaanne| lahuo lahuyA gurugA, cauttha suddhe u jaanno|| cU-pacchA avavAyaM bhaNIhAmi, jai imehiM dhareti to imaM pacchittaM pacchaddhagahiyaM jahasaMkhaManANeNa mAsalahuM, gAraveNa caulahuM, luddhassa caugurugA / asaMpattI jANage do vi suddhaa|| tattha annANassa vakkhANaM[bhA.5841] hInA-'tiregadose, ayANamANo udharati hIna-'hiyaM / pagatIe thovabhoI, sati lAbhe vA karetomaM // cU-puvvaddhaM kaMThaM / imaM gAravassa vakkhANaM - pagatIe pacchaddhaM, pagatI svabhAvo ya, svabhAvato ceva thovabhoi / ahavA - labbhaMte viomaM kareti, varaM me thovAsitti janavAto bhavissai / [bhA.5842] issaranikkhaMto vA, Ayario vA vi esa DahareNaM / atigAraveNa omaM, atippamANaM imehiM tu||
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 nizItha-chedasUtram -3-16/1097 cU-IsarokoviesajenaDahareNabhAyaNeNa bhikkhaM hiMDai, Ayariyattena gAraveNavADaharabhAyaNaM geNhati / / atippamANaM imeNa gAraveNa dharei[bhA.5843] anigUhiyabalavirio, veyAvacaM karei aha smnno| bAhubalaM ca atI se, pasaMsakAmI mahalleNaM / / cU-mahallabhAyaNeNa veyAvacca karei-evaM me sAdhUpasaMsissaMti, ahavA-sAhujanovA bhaNissai - "eyassa visiTuM bAhubalaM jeNa mahalleNa bhAyaNeNa bhikkhaM hiMDai" |luddhss vyAkhyA[bhA.5844] aMtaM na hoi deyaM, thovAsI esa deha se suddhaM / ukkosassa va laMbhe, kahi gheccha mahalla lobheNaM // cU-khuDalagabhAyaNe gahie gharaMgaNe vi ThitaM daTuM gharasAmI bhaNati- "eyassa aMtapaMtabhattaM na deyaM" ahavA bhaNejja - "esa thovAsI, jena esa khuDDulaeNaM geNhati" |ahvaa bhaNeja - "eyassa suddhaM deha" / "suddhaM" ti ukkosaM, zAlyodanapaDhamadoccaMgAdI suddho ceva / mahallaM imeNa kAraNeNa gehati - "ukkosaM labbhamANaM pabhUtaM sAmaNNaM vA samuddANiyaM labmamANaM kattha geNhissAmi' tti evaM luddhattaNeNa mahallaM geNhati / / "asaMpatti" dAraM cautthaM, tassa imaM vakkhANaM[bhA.5845] juttapamANassa'satI, hina-'tirittaM cauttho dhAreti / lakkhaNajutahIna-'hiyaM, naMdI gacchadrutA carimo / / cU-puvvaddhaM kNtthN| "jANage"tti asya vyAkhyA-lakkhaNapacchaddhaM, jalakkhaNajuttaM taMjANago hInaM vA ahiyaM vA dhareti, nANAdigacchavRddhinimittaM / ahavA- gacchassa uvaggahakara naMdIbhAyaNaM, "carimo' tti jANago so dhareti na doso|| avavAe tti gayaM / idAni "lakkhaNamalakkhaNe" tti dAraM[bhA.5846] vaTTa samacauraMsaM, hoti thiraM thAvaraMca vannaM ca / huMDaM vAyAiddhaM, bhinnaM ca adhaarnnijjaaii|| cU-vRttAkRti ucchitakukSiparidhitulyaM caturaMsaM dRDhaM sthirasthAvaraM apratihArikaM etehiM guNehiM juttaM ghn| ahavA - annehiM vivaNNAdiguNehiM jaMjuttaM taM dhan, eyaM lakkhaNajuttaM / imaM alakkhaNaM -visamasaMThiyaM huMDaM anphiNNaM tuppaDayaM vAtAiddha jaMca bhinnaM, ete alakkhaNA / / [bhA.5847] saMThiyammi bhave lAbho, patiTThA supatihite / nivvaNe kittimAroggaM, vaNNaDDhe naannsNpyaa| [bhA.5848] huMDe carittabhedo, sabalaMmi ya cittavibmamaM jANe / duppute khIlasaMThANe, gaNeya caraNe ya no ThANaM / [bhA.5849] paumuppale akusale, savvaNe vnnmaaise| aMto bahiM va daDDe, maraNaM tattha niddise // cU- susaMThANasaMThie bhattAdi lAbho bhavati, jaM phullagabaMdheNa supaiTThiyaM tena caraNe gaNe AyariyAdipade vA suppatiTTito bhavati / jassa pAtassa vaNo natthi tena pAteNa nivvaNo bhavati, kittI jaso ya bhavati, AroggaMca se bhavati / pavAlasannibheNa vaNNeNa jaMaDDe ti juttaM tena nANaM bhavati / jaM huMDaM tena carittavirAdhanA bhavati, mUluttaracarittAiyArA bhavaMti / sabalaM cittavicittaM
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 16, mUlaM-1097, [bhA. 5849] 247 tena cittavibbhamo khittAdicitto bhavati / puSpagaMmUle na supaiTThiyaM dupputaM kopparAgAraMkhIlasaMThiyaM, erise gaNe caraNe vA na thiro bhavati / ahavA-hiMDaMto ceva acchti| [bhA.5850] aMto bahiM va daDDhe, pupphagaM bhinne ya caugurU hoMti / iyarabbhinne lahugA, huMDAdisu sattasU lhuo|| [bhA.5851] huMDa sabale savvaNa, dupputa vAtiddhavaNNa hIne ya / kIlagasaMThANe vi ya, huMDAI hoti sttete|| cU-jaM aMto bahiM vA darda tattha maraNaM gelaNNaM vA taM geNhate cauguruM / puSphagamajjhe nAbhibhinne evaM ceva / iyaraM ti -jaMannakukSimAdisu bhinnaM tattha caulahuM / huMDe vAtAiddhe duppute khIlasaMThANe avaNNaDDhe sabale savvaNe etesumAsalahuM / lakkhaNamalakhaNa tti gataM / idAni "tivihaM uvahi" tti[bhA.5852] tivihaM ca hoti pAdaM, ahAkaDaM app-sprikmmNc| puvvamahAkaDagahaNe, tassa'sati kameNa donnitare / / cU-tivihaM pAdaM-lAuyaMdAruyaM mttttiyaapaayNc| puNo ekkekaMtivihaM-ahAkaDaM appaparikamma bahuparikammaMca / gahaNakAle puvvaM ahAkaDaM geNhiyavvaM, tassa asatiappaparikamma, tassaasati bahuparikammaM / / idAni "voccattha" ti[bhA.5853] tivihe parUvitammi, voccatthe gahaNa lahuga aannaadii| chedana-bhedana karaNe, jA jahi ArovaNA bhaNiyA // cU-jo esa ahAkaDAigo gahaNakamo bhaNio, eyAo jaM vocatthaM vivarIyaM geNhati / ahAkaDassa jogaM akAuM jo appaparikammaM bahuparikammaM vA geNhati tassa caulahuM, annaM ca jaM saparikamme pAdevi chedana-bhedanaMtaM kareMtassa jA yachedana-bhedanAdigA AyavirAdhanA saMjamavirAdhanA vA paDhamuddesage bhaNiyA, sacceva ihaM aparisesA sahArovaNAe bhANiyavvA / bitiyaddAragAhA AdiddAre kotti asya vyAkhyA[bhA.5854] ko geNhati gIyattho, asatIe pAdakappio jo u| ussagga-'vavAtehiM, kahijjatI pAdagahaNaM se| cU-ko pAdaM geNhati? jo gIyattho so geNhati / gIyatthassa asati jena pAdesaNA suttattho gahio so pAyakappito geNhati / tassa vi asati jo mehAvI tassa pAdesaNA ussaggavavAehiM kahijjati, so vA geNhati // idAniM "porisi" tti[bhA.5855] huMDAdi egabaMdhe, suttatthe kareMto maggaNaM kunyjaa| duga-tigabaMdhe suttaM, tiNhuvariMdo vi vajjejjA // cU-jaM huMDaM AdisaddAto dupputaM khIlasaMThiyaM sabalaM egabaMdhaM ca, etAni paribhujaMto sutattthaM kareMto ahAkaDAdi maggejja / jai puNa dugabaMdhanaM tigabaMdhanaM vA pAdaM se, to suttaporisiM kAuM asthaporisiM vajettA maggati / aha pAdaM se tigabaMdhaNAo uvariM causu ThANesubaddhaM, erise pAde do vi suttatthaporisIo vajettA AdicudayAo ceva ADhavettA maggati // porisi tti gayaM / idAni "kAle" tti dAraM / ahAkaDAdiyANaM kaM kettiyaM maggiyavvaM?
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 nizItha - chedasUtram - 3- 16/1097 cattAri ahAkaDa, do mAsA huMti appaparikamme / tena parimaggiUNaM, asatI gahaNaM saparikamme // [bhA. 5856 ] cU- cattAri mAsA ahAkaDaM maggiyavvaM, cauhiM mAsehiM punnehiM tassa alAbhe anne do mAsA appaparikammaM maggati, tena parimaggiuNa ti ahAkaDakAlAo parataH appaparikammaM ettiyaM kAlaM maggati, ete chammAse bitiyassa vi alaMbhe tAhe saparikammaM maggiyavvaM // kecciraM kAlaM ? ata ucyate [bhA. 5857 ] paNayAlIsa divase, maggittA jA na labbhate tatiyaM / tena pareNa na geNhati mA pakkheNa rajjejjA | - paNayAlIsaM divase bahuparimmaM geNhati, tato paraM na geNhati, jena pannarasehiM divasehiM varisAkAlo bhAvissati / mA tena pakkhakAleNa parikammaNaM raMgaNaM rohavaNaM ca na parivArijjati // kAttigataM / idAniM " Akare " tti / ahAkaDaM kahiM maggiyavvaM ?, ata ucyate[ bhA. 5858] kuttIya- siddha-niNhaga, pavajjuvAsAdisU ahAkaDayaM / kuttiyavajraM bitiyaM, AgaramAdIsu vA do vi // - kuttiyAvaNe maggati, siddha tti siddhaputtojo pabvatiukAmo kate uvakaraNe vAghAo uppanno tAhe taM paDiggahagAdi sAdhUnaM dekhA, niNhayassa vA, evaM ca samaNassavA pAse labdhati / samaNovAsao vA paDimaM kareuM gharaM paccAgao paDiggahagaM sAdhUNaM deja, ahAkaDaM eteSu sthAneSu prApyate / appaparikammaM karateSu prApyate ?, atrocyate "kuttiyavajraM bitiyaM" - kuttiyAvaNaM vajjeuM siddhaputtAdisu appaparikammaM labbhati / ahavA - "AgaramAdIsu vA do vi" tti apparikammaM // kAni ca tAni AgaramAdIni sthAnAni ? atasteSAM pradarzanArthaM ucyateAgara nadI kuDaMge, vAhe tene ya bhikkha jaMta vihI / katakAritaM vakItaM, jati kappati tu ghippati ajjo // AgarAitANa imaM vakkhANaM[bhA. 5860 ] [ bhA. 5859 ] Agara plImAdI, nicchudaga-nadI kuDaMga osaraNaM / vAhe teNe bhikkhe, jaMte paribhoga'saMsattaM // cU- Agaro bhillapallI bhillakoTTaM vA, "nadi" tti jesu gAmanagaraMtaresu nadIo lAuehiM saMtarijjati nicodagAto, tAsiM ceva nadINaM kUlesu je vacchakuDaMgA tesu vA vijjati tuMbIo, vAhateNapallIsuvA, ahavA vAhateNA aDaviM gacchaMtA lAue udagaM ghettuM gacchaMti, bhikkhaTThA bhikkhayaro lAuyaM gehejja, gulajaMtasAlAdisu vA ussiMsacaNaTThA bhattatellAdiThAvaNaTThA vA lAuyaM geNhejjA / etesu AgarAdisu jaM labdhaMti taM vidhIe geNhati, annaM ca jaM etesu ceva paribhujjamANaM taM geNhati, jena taM asaMsattaM bhavati // AgarAdisu obhaTTaM pucchiyaM ca "kasseyaM, kassaTThA vA kayaM " ti / sa pucchito bhaNAti - "kaya kAricchaddhaM" asya vyAkhyA [bhA. 5861 ] tubbhaTThAe katamiNaM, annassaTThAe ahava saTTAe / jo ghecchati va tadaTThA, emeva ya kIya- pAmi // cU- tubbhaTThA kayaM vA, tubbhaTThAe vA kAritaM, annarasa vA sAhussa bhikkhatarassa vA aTThAe
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1097, [bhA. 5861] 249 kayaM |ahvaa-sttttaae tiappaNoaTThAe, ahavA-jocevageNhatitassaTTAe kyNjaavNtigmityrthH| ahAkamme bhaNiyaM evaM kIyagaDapAmiccAdisu vi bhANiyavvaM / anne vi uggamadosA jahAsaMbhavaM soheyavvA, esaNadosA ya / jaM suddhaM taM gheppai, asuddhaM taM vajeyavvaM // Agara tti gayaM / idAni "cAule"tti[bhA.5862] cAula uNhodaga tuvara kUra phusaNe taheva takke ya / jaM hoti bhAvitaM kappatI tu bhaiyavva taM sesaM // cU-cAulasoghaNaM tuvaro kusuMbhagodagAdI bhaiyavva / / sesaMta asya vyAkhyA[bhA.5863] sItodagabhAvitaM avigate tu sItodaeNa geNhaMti / maja-vasa-tella-sappI-muhumAtIbhAviyaM bhaitaM / / cU-parinae puNa sItodage geNhati, majjAdiesu jati nikkhAreuM sakkati togheppai, iyarahAna gheppai / esa bhayaNA / ahavA - viyaDabhAvitaM jattha duguMchiyaM tattha na gheppai, aduguMchie gheppti| [bhA.5864] obhAsaNA ya pucchA, diTTe rikke muhe vahaMte ya / saMsaTTe nimitte, sukkhe ya pagAsa daNaM / / cU-obhAsaNa ttijahA vatthassa "kasseyaM, kiMvAsI, kiMvA bhavassati, kattha vA AsI?". evaM pucchA / suddhe gahaNaM / puNo sIso pucchai - "diTThAdipade' / AyarioAha - adiTThAto diTuM khemataraM / kaha?, ucyate - adiDhe deye kiM kAe saMghaTTeto geNhati na vA? ahavA - kAyANaM uvariM ThaviyallayaM hojjA, ahavA-bIjAtIchUDhA hoja, diDhe puNa savvaM dIsai, eeNa kAraNeNa diDhaM varaM, no adiDaM / "ki rikkaM, anarikaMtaMgheppatu?" kaya muhaM gheppi| "vahaMtayaM, avahaMtayaM?"jaMtakkamAdi phAsueNaM vahaMtayaM ta gheppati, nAvi jaM AukkAyAdIhiM / "kiM saMsahUM, asaMsaThaM geNhau" ? ettha ukkhittaM kappati / sukkaM, ullaM"? phAsueNa ullaM pasatthaM / "pagAsamuhaM, apagAsamuhaM ? pagAsamuhaM kappati / ahavA - "pagAsaTThiyaM appagAsaTThiyaM"? pagAsaTThiyaM kappati / "daLUNaM" ti jadA suddhaM tadA cakkhuNA paDileheti, jadina paDilehei tAhe tasabIyAdI hojja / / jai tasIyAdI hojja, tAhe imaM puNo jayaNaM karei[bhA.5865] omaMtha pANamAdI, pacchA muulgunn-uttrgunnesuN| tiTThANetikkhutto, suddho ssnniddhmaadiisu|| "omattha" tti payassa vibhAsA[bhA.5866] dAhiNakareNa kaNNe, ghettuttANe ya vaammnibNdhe| ghaTTeti tinni vArA, tinni tale tinni bhuumiie|| cU-kaNNaM tassa muhaM / kaNNe ghettuMhatathaM uttANaya kAuM, taM pAyaM kaNNagahiyaM vAmabAhUmaNibaMdhappadesaM saMghaTTeti tti tinni vArA Ahati / jattha jai bIyaM tasA vA diTThA to na kappati, aha diTThA tAhe hatthatale tato vaaraaaahti| tattha vitasa-bIe diDhena kappati, adiDhesupuNoomaMthayaM bhUmIe tinni vArA papphoDeti // pANamAdI, eyassa vibhAsA tiTThANe tikkhutto khoDie samANe[bhA.5867] tasa bIyammi vi diDhe, na geNhatI geNhatI u addiDhe / gahaNammi u parisuddhe, kappati diDhehi vi bhuuhiN||
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 nizItha-chedasUtram -3- 16/1097 cU-gahaNakAle parisuddhe jai pacchA tasabIyaM vA pAsati, sasaNiddhANivA pAsati, tahAvitaM suddhaM ceva, na pariTThaveMti / anne puNa bhaNaMti-jai tajjAebIejIva satta kuNagA tAva na pritttthvei| aha bahutare pAsai tajjAe to gahaNakAle suddhapi sapaDiggahamAtAtepariTThaveti / atajjAesubahasu viThiyesuna parihavei, te atajAe saDiyaM jayaNAe phaDeti / / "pucchA mUlaguNauttaraguNesu"tti sIso pucchati-tassa ke mUlaguNA, ke vA uttaraguNA? muhakaraNaM mUlaguNA, moyakaraNaM uttrgunnaa| ettha mUlaguNa uttaraguNehiM caubhaMgo kaayvvo| paDhamabhaMgecauguruM tavakAlaguruM, bitiyabhaMgecauguruM ceva tavagurU / tatiyabhaMge chalahuM caugaruM / cauttho suddho / "cAula" ttigayaM / idAni "jahannajayaNa"tti dAraM[bhA.5868] pacchitta paNa jahanne te neu tabbuDDie u jynnaae| jahannA u sarisavAdI, tehi tu jayaNetara phalAdI / / cU-pacchittaMpanagaMjahannaM asaMtAsati tavavuDijayaNAe giNhati, ahavA-sarisavAtI bIyA jahannA, tahiM chabbhAgakaravaDvijayaNAe geNhati / iyare tti bAdarA kalAdI, kala tti cnngaa|| idAni esevattho vivarijjati hatthapamANaM kAuM[bhA.5869] chabbhAgakae hatthe, suhumesu paDhamapavva pNcdinaa| dasa bitite rAtidinA, aMgulimUlesu pannarasa / / cU- hatto chabbhAe kIrai, paDhamapavvA eko bhAgo, bitiyapavvA bitiyabhAgo, aMgulimUle tatio, AurehA cauttho, paMcamo aMguTThabaMdhe, seso cha8o / esa paDhamapavvamettesu suhumabIesu paMcarAiMdiyA, bitiyapavvamette dasarAiMdiyA, aMgulamUlamattesu pannarasa // [bhA.5870] vIsaMtu AulehA, aMguTThayamUle hoMti pnnuviis| pasatimmi hoti mAso, cAummAso bhave causu / / cU-AyurehamettesuvIsaMrAiMdiyA, aguThThabuMdhamettesupanuvIsaM, pasatIemAsalahuM, causupasatIsu culhuN|| [bhA.5871] eseva gamo niyamA, thUlesu vi bitiyapavvamAraddho / aMjali caukka lahugA, te cciya gurugA anNtesu|| khU-mAsamAdisuthUlesubitiyapavvamettesupaNagaM, aMgulimUle dasa, AyurehAe pannarasa, aMguTThamUle vIsA, pasatIe bhinnamAso, aMjalIe mAsalahuM, causu aMjalIsu caulahuM / ete ceva pacchittA suhumathUresu anaMtesu gurugA kAyavvA // [bhA.5872] nikAraNammi ete, pacchittA vaNNiyA u bitiesu| ___NAyavva'nupuvvIe, eseva ya kAraNe jayaNA // dhU-jA esA pacchittavuDDI bhamiyA nikkAraNe, kAraNe puNa geNhaMtassa seva jayaNA panagAdigA bhavati / jai puNa ahAkaDe paDhamapavvappamANA bIyA appaparikamma ca suddhaM labmati / ettha appabahuciMtAekataraM ghettavvaM? bhaNNati-ahAkaDaM ghettavyaM, no appaparikammaM / evaM bitiyapavvAdisu vi vattavvaM / / jAva[bhA.5873] vosalR pihu kappati, bIyAdInaM ahAkaDaM pAyaM / Na ya appa saparikammA, taheva appaM sprikmmaa|
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM - 1097, [bhA. 5873 ] 251 cU-vosaTTaM ti bhariyaM, ahAkaDaM AgaMtugANa bhariyaM pi kappati, na ya apparikammaM bahuparikammaM baa| evaM appaparikammaM pi AgaMtugANa bhariyaM kappati na ya bahuparikammaM suddhaM // imaM jayaNAe nicchato chaDeti [bhA. 5874 ] thUle vA suhumevA, avahaMte vA asaMtharaMtammi / AgaMtuga saMkAmiya, appabahu asaMtharaMtammi / / cU- dhUlANa vA caNagAdiyANa bIyANa suhumANa vA sarisavAdiyANa bhariyaM hojjA tassa ya jati puvvabhAyaNaM, navaraM taM na vahati / "asaMtharaM" ti apajjattiyaM vA bhAyaNaM, bhAyaNassa vA abhAvo, tAhe tammi asaMthare appabahuaM tulettA bahuguNakare ti kAuM ahAkaDaM, AgaMtugANa bIyANa bhariyaM ti AgaMtuge saMkAmettA jayaNAe annattha, ahAkaDaM ceva geNhati na doso // jaya ttiM gatA / idAniM codago" tti / / [bhA. 5875 ] thUla-suhumesu vottuM, pacchittaM tesu ceva bharitesu / jaM kappati tti bhaNiyaM, na juJjate puvvamavareNaM // AcArya Aha - "asati asiva" tti [ bhA. 5876 ] codaga ! duvidhA asatI, saMtA'saMtA ya saMta asivAdI / iyaro u jhAmiyAdI, kappati dosuM pi jA bharite // cU-saMtAsaMtI jattha gAme nagare visae vA bhAyaNe atthi tatyaMtarA vA asivaM, saggAme vA jesu kusu atthi tesu vA asivaM, omoyariyAdINi vA tatyaMtarA vA esA saMtAsatI / ahavA - saMtAsaMtI atthi bhAyaNaM, navaraM taM na bahati / ahavA- saMtAsatI asaMtharammi tti atthi bhAyaNaM, DaharaM na saMtharati / tena iyara tti asaMtAsatI sA imA - "jhAmiyaM" ti, palIvae daDDuM pAtaM, tenehiM vAhaDaM, rAyaduTTeNa vA haDaM, bhaggaM vA, savvahA abhAvo pAtassa, evamAdikAraNehi kappati dosu vi asatIsa ahAkaDaM pAdaM AgaMtugabIyANa bhariyaM ghettuM na ya suddhaM appaparikammaM / jaM puNa mae bhaNiyaM pacchittaM taM duvihAe asatIe abhAve jo geNhati tassa taM bhavati / ahAkaDe jai vidhIe dosA tahAvi taM bahuguNakaraM, appaparikammaMmi puNa suddhaM pi bahudosakaraM / / kahaM ? ucyate[ bhA. 5877] jo tu guNo dosakaro, na so guNo dosa eva so hotI / aguNo viya hota guNo, jo suMdara nicchao hoti // cU- evaM ihaM pi apparikamme suddhevi dosA, ahAkaDeM vIyassa sahie duTTe vi guNo ceva / kahaM ? ucyate - ahAkaDe jati vi tANi AgaMtugabIyANi jayaNAe annattha saMkAmeMtassa appo saMghaTTaNAdoso, tahAvi na ya suttatthapalimaMtho, na ya chedaNAdiAtovaghAyadosA / anno ya imo navaraM - guNo, takkhaNAdeva ghettuM hiMDiyavva / evaM taM sadosaM pi bahuguNaM / appaparikamme puNa evaM ceva vivarIyaM bhANiyavva, ato taM saguNaM pi sadasaM / asati asiva tti gayaM / idAniM "pamANauvaoga-chedaNaM" ti tinni vipade jugavaM bhaNNati - pAdaM sAmaNNeNa vA uvakaraNaM jai ahAkaDaM pamANajuttaM vA na labbhati, to taM pamANajuttaM kAyavvaM, uvautteNa chettuM iNameva / jato bhaNNati[bhA. 5878 ] asati tige puNa juttajoga ohovadhI uvaggahite / chedana-bhedanakaraNe, suddho taM nijjarA viulA /
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 nizItha-chedasUtram -3- 16/1097 cU- asati tti ahAkaDassa "tige' tti tinnivArA "jutto jogo" ahAkaDaM tayo vArA mArgitamityarthaH, puNa tti avdhaarnne| kiMavadhAreti?, ucyate-tiNDaM vArANaparaoappaparikammeva geNhati / esa ohie uvaggahie vA pAde, vatthe annammi vA uvahimmi vihI geNhiyavyo / evaM kramAgate appaparikammeuvauttochedanabhedanaM kareMto visuddho, na tatthapacchittaM taM vihiM avekkhaMtassa, pratyuta nirjarA vipulA bhvti|codgaah-"nnu appaparikammamAdisugheppamANesuchedanAdikaraNe AyasaMjamavirAhaNA bhvti|" AcAryAha[bhA.5879] codaga! etAe cciya, asatI ya ahAkaDassa do itre| kappaMte chedane puNa, uvaogaM mA duve dosA / / cU-he codaga! jA esA duvihA saMtA'saMtAsatI bhaNiyA tAe ahAkaDassa asatIte do itara tti appaparikammaM bahuparikammaM ca kappate ghettuM, tesu puNa chedanAdi kareMto sudRvutto kareti, mA duve dosA bhavissaMti, AyasaMjamavirAdhanAdosA ityrthH||asyaivaarthsy aparaH kalpaH[bhA.5880] ahavA vikao nenaM, uvaogo na vi ya labbhatI pddhmN| hIna'dhiyaM vA labbhai, pamANao tena do iyre|| cU-uvaogo tti maggaNajoge paDhamaM ti ahAkaDayaM, ahavA - labmaI ahAkaDaM taM pamANato hInaM ahiyaMvA labbhai, tena kAraNena "do itare"tti, "itaraM"ti-appaparikammaM suddhaM pamANajuttaM geNhati, tassAsati hInappamANAiregalaMbhe vA bahuparikammaM suddhaM juttappamANaM gheppti|| imaMca appaparikammaM paDucca bhaNNai[bhA.5881] jaha saparikammalaMbhe, maggaMte ahAkaDaM bhave vipulA / nijaramevamalaMbhe, bitiyassitare bhave vipulA // cU-jahA saparikamme tti appaparikamme suddhe juttappamANe labbhamANe vi ahAkaDaM maggaMtassa nijjarA vipulA bhavati, tahA paDhamassa tti ahAkaDasa alaMbhe iyaraM tti - apparikammaM maggaMtassa vipulA nijraabhvti| ahavA-etIe gAhAe cautthaM pAdaM paDhaMti "bIyassitare bhave viul"tti| bitiyaM appaparikamma, tassa alAbhe iyaraM ti bahuparikamma, taM magaMtassa nijjarA viulA bhavati, paDhamabitiyANa alaMbhe saMtAsaMtAsatIe vA / / ahavA - jattha te labbhaMti tatthime kAraNA[bhA.5882] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelnnnne| sehe caritta sAvaya-bhae vatatiyaM pi geNhejjA / / cU-jattha ahAkaDaM pAdaM appaparikammaM vA labmati tattha asivaM, aMtare vA parirayagamaNaMca natthi, evaM omarAyaduTuM bohigAdINa vA bhayaM gilANapaDibaMdheNa vA tattha na gammai, sehassa vA tattha sAgAriyaM cArittabhedo tti, tatyaMtarA vA carittAo uvasaggaMti, sIhAdisAvayabhayaM tattha aMtarAvA, evamAdikAraNehiM agcchNtottiyN| tatiyaMti- bhuprikmmstthaannecevgennhti|| gayamatthaM sIhAvaloyaNeNa bhaNati[bhA.5883] AgaMtugANi tANi ya, saparikkamme ya suttprihaannii| eeNa kAraNeNaM, ahAkaDe hoti gahaNaM tu|| cU-carimaM parikammeMtassa sutttthprihaannii| zeSaM gatArtham //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1097, [bhA. 5883] 253 pamANa uvaogacheyaNaM ti gataM / idAnaM "muhe"tti dAraM[bhA.5884] bitiya-tatiesu niyamA muhakaraNaM hojja tassimaM mAnaM / taMpi ya tivihaM pAdaM, karaMDayaM dIha vaTTaM ca // cU-bitiyaM appaparikammaM, (tatiyaM bahuparikamma) etesu niyamA muhakaraNaM, taM ca muhaM tivihaM - karaMDAkRti, dIhaM ti olaMbagaM, varlDa ti samavauraMsaM / tesiM muhassa imaM mANaM[bhA.5885] akaraMDagammi bhANe, hattho uDyuMjahA na ghaTeti / eyaM jahannayamuhaM,vatthu pappA tato visAlaM / / cU-akaraMDa olaMbao samacaurassaM vA, etesu muhappamANaM hattho pavisaMto niSphiDaMto vA jahA uDaha ya na ghaTeti - na spRzatItyarthaH / evaM savvajahannamuhappamANaM / ato paraMvatthu ti mahaMte mahaMtataraM visAle visAlataraM muhaM kajati, jaM puNa karaMDagAkRti tassa visAlameva muhaM kajjati / annahA taM dukappayaM bhavati // esa paDiggaho bhaNito / idAnaM mattago bhaNNati - atrAha codakaHna titthakarehiM mattago anunnAto / kahaM ?, yasmAduktaM[bhA.5886] dave egaMpAdaM, vuttaMtaruNo ya egapAdo u| - appovahI pasattho, codeti na mattao tamhA // cU- uvakaraNadabbobhoyariyAe bhaNiyaM- "ege vatthe ege pAe ciyattovagaraNasajjaNayA" / tathA coktaM- "je bhikkhU taruNe balavaM juvANe se egaM pAdaM dhareja" tathA coktaM - "appovahI kalahavivajjaNA ya, vihAracariyA isiNaM pasatthA" |codgo bhaNati - jamhA evaM bahusuyaM, annesu vi suttapadesu bhaNiyaM, tamhA na mattago ghettvyo| AyariyAha[bhA.5887] jinakappe suttetaM, sapAMDeggahakassa tassa taM egaM / niyamA therANaM puNa, bitijao mattao bhnnio|| . cU-egavatthapAdAdiyAje suttapadAcodesi, etesapaDiggahassa sapAuraNassaya jinakappiyassa suttA / therANaM puNaM niyamA paDiggahassa bitito mattago bhavati, sa titthayarehiM ceva anunnAto, appovahigahaNAto dupatto appovahI ceva, jato tippabhiti bahuttaM, tamhA diTuM mttgghnnN|| taM ageNhate pacchittaM / ime ya dosA[bhA.5888] aggahaNe vArattaga, pamANa hInA'hiyasohI avvaae| paribhoga gahaNa bitiyapada lakkhaNAdI muhaM jAva // -aggahaNe tti asya vyAkhyA[bhA.5889] mattaga'geNhaNe gurugA, micchattaM app-prpriccaao| saMsattaggahaNammi ya, saMjamadosA muNeyavvA // cU-mattagaMageNhaMte caugurUgA pacchittaM, NavasaDDAdi micchataM gcche| kahaM ? ucyate-tenaceva paDiggaheNa nillevaMtaM daTuMduddidhamme tti, jati paDiggahe AyariyAtINaM geNhati appA catto, aha appaNo geNhati to AyariyAdI padA cattA / mattagaabhAve saMsattabhattapAnaM kahiM geNhau ? ahApaDilehiyaM paDiggahe ceva geNhati, to saMjamavirAhaNA savittharA bhANiyavvA / chakkAya ca0 gaahaa|| "vAratta" tti asya vyAkhyA
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 nizItha - chedasUtram - 3-16/1097 [bhA. 5890] cU- vArattapuraM nagaraM tattha ya abhaggaseno rAyA, tassa amacco vArattago nAma / so gharasAraM puttassa nisiuM pavvaito / tassa putteNa piubhattIe devakulaM karittu rayaharaNamuhapottiyapaDiggahadhArI piupaDimA tattha ThAviyA / tattha thalIe sattAgAro pvttito| tattha ego sAdhU egapaDiggahadhArI tattha thalIe paDiggahae bhikkhaM ghettuM taM bhottuM, tattheva paDiggahe puNo pANagaM ghettuM sannaM vosirijaM teneva paDiggaheNa nilleveti / tesiM sattAkAraniuttANaM ciMtA kahaM nillevei tti, paDiyarato diTTho, hiM nicchUDho / tehiM ya tANi bhAyaNANi aganikAiyANi annANi chaDDiyANi, tassa annesiMca sAdhUNaM voccheo tattha jAto, uDDAho ya // imaM mattagassa pamANaM [bhA. 5891] jo mAgahao pattho, savisesataraM tu mattagapamANaM / dosu vi davvaggahaNaM, vAsAvAsesu ahigAro // cU- magahAvisae pattho tti kulvo| dosu vitti uDubaddhe vAsAsu ya / kAraNe asanaM pANagadavvaM vA geNhati / anne puNa bhAMti - dosu vitti - paDiggahe bhattaM mattage pANagaM / ihaM puNa mattageNa vAsAvAsAsu adhikAro / vAsAsu paDhamaM ceva jattha dhammalAbhotti tattha pAnagassa jogo kAyavvo / kiM kAraNaM ?, kayAti vagghAriyavAsaM paDeja, jeNa rAo gharaM na sakketi saMcariuM, tAhe vinA davveNa levADo bhavati, tamhA paDhamabhikkhAto ceva pAnagaM maggiyavvaM / ahavA - vAsAsu saMsajjati ttiteNa sohijjaitti ato tena adhikAro / / adhavA imaM pamANaM [bhA. 5892] vArattaga pavvajjA, putto tappaDima devathali sAhU / paDicaraNegapaDiggaha, AyamaNuccAlaNA chedo || sukkholla odanassA, dugAutadvANamAgao sAhU / bhuMjati egaTThANe, etaM khalu mattagapamANaM // cU- appeNa ullio sukkoyaNo, ahavA sukkho ceva oyaNo annabhAyaNagahiteNa timmaNeNa jo jattio bhavai, eyaM mattagassa pamANaM // adhavA imaM pamANaM [bhA. 5893] - bhatassa va pAnassa va, egatarAgassa jo bhave bhario / patto sAhussA, etaM kira mattagapamANaM // - mattago juttappamANo ghettavvo, hInappamANe atiritte vA bahU dosA // ettha hIne ti dAraM- tassime dosA [bhA. 5894] Daharassa ete dosA, obhAvaNa khiMsaNA galaMte ya / chahaM virAdhanA bhANabheyo jaM vA gilANassa // cU- obhAvaNA, cappAcappiM bharemANaM daddhuM bhaNAti - ime dariddA dukkhabhaggA pavvaita tti / ahavA-cappAcappi bharemANaM dahuM bhaNAti - ime asaMtuTThatti, khIsaMti atilobhagicce tti vA bhaNAti, atibhAriyagalaMte ya puDhavAdichakkAyavirAdhanA levADijjati, tattha dhuvaNAdhuvaNe dosA / ahavA - levADaNabhayA tatthuvaogeNa khANumAdI na pehati, ato bhAyaNavirAdhanA / cappacappiM vA kareMtassa bhAyaNavirAhaNA / gilANamAdiyANa vA appajjattaM bhavati tena tesiM virAdhanA // ahavA ime Dahare dosA [bhA. 5895 ] paDaNaM avaMgutammi, puDhavI- tasapANa-tarugaNAdINaM / AnijjaMte gAmaMtarAto galaNe ya chakkAyA //
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1097, [bhA. 5895] 255 cU-kaNNAkarNiNa bharite levADaNabhaeNaM avaMgueNaM tti tattha puDhavikAyA tasA tarupupphAiyA paDeja, ahavA - gAmaMtarAto atibharie Anijjate parigalamANe chakkAyA virAhijaMti // hIne tti gataMidAniM adhige tti dAraM[bhA.5896] ahiyassa ime dosA, egatarassoggahammi bhariyammi / sahasA mattagabharaNe, bhAro vi vigicaniyamAdI / cU-pramANAdhike ime dosA - egatarassa tti bhattassa pAnassa vA paDiggahe bharite pacchA mattage gahaNaM karejja, sahasA tammi mattage bharie atibhAreNa khANumAdie dosena pehei, annaM ca dosuvi bharitesu vigicaNiyA dosA, aha na vigicati to atikhaddheNa gelaNNAdiyA dosaa|| adhige tti gayaM / jamhA ete dosA tamhA hIna'iritte vajeuM pamANapatto gheppavvo / taM ca appaNaTThA na pari jti| AyariyAdINaTThA paribhujati / aha nikkAraNe appaNaTThA pari jati, to imaM pacchittaM[bhA.5897] jati bhoyaNamAvahatI, divaseNaM tattiyA cummaasaa| divase divase tassa u, bitieNA''rovaNA bhnnitaa|| cU- egadivaseNa jattie vAre mattageNa bhatapAnaM Aneti tattiyA caulahugA bhavaMti, divase divase ti vIpsAyAM, bitiyAdidivasesu pacchittavuDI dariseti - jattiyavArA Aneti tato se bitieNa ArovaNA kajjati, caulahussa abitiyaM caugurugaM taM bitiyavAre dijjati, evaM uvariM pineyav, aTThame divase pAraMciyaM pAvati / / sohI gyaa| idAni avavAde tti[bhA.5898] annANe gArave luddhe, asaMpattI ya jaanne| lahuo lahuo gurugA, cauttho suddho ya jaanno|| cU-erisA jahA paDiggahe bhaNiyA taheva mattage vibhANiyavvA / idAnaM paribhogo tti daarN| mattago no appaNaTThA paribhuMjai, AyariyAdINaTThA paribhuMjai[bhA.5899] Ayariya bAla vuDDA, khamaga gilANA ya seha AesA / dullabha saMsatta asaMtharammi addhaannkppmmi| cU-Ayariyassaya gilANassaya mattage pAuggaMgheppai, sehabAlAdiyANaanahiMDatANa mattage bhattaM gheppai pAuggaMvA / ahavA-bAlAdiyA paDiggahayana sakeMti vaTTAveuM, tAhe mattageNa hiNddNti| gacchaTThA vA dullabhadavvaMghatAdiyaM paDuppannaM mattage geNhejjA / tattha vA saMsajjati bhattapAnaM tattha mattage geNhijati bhattapAnaM, tattha mattae ghettuM soheti, pacchA paDiggahe chuDabhai / omAdi asaMtharaNe vA, asaMtharaNe paDiggahe bharie annammi ya labhate mattage geNhejA / addhANe kappo addhANakappo addhANe vidhirityarthaH / kappagahaNaM kAraNe vidhIe addhANaM paDivanneti daMseti, tattha asaMtharaNe paDiggahe dharie mattage geNhati ||pribhogitti gataM / "gahaNapadabitiyapadalakkhaNAdi muhaM jAva" tti-etesiMpadANaMatyo jahA pddigghe|thaaviakkhrttho bhnnnnti-ghnne|mttgNkogennhti? bitiyapadaM asivAdikAraNehiM satthANe ceva appabahuparikammA geNhati // lakkhaNAdi dArA jahA paDiggahe tahA mattage vi vattavvA, muhakaraNaM ca, appaparikammaM saparikammaM ca leveyavvaM / tattha levaggahaNe imA vihI
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 nizItha-chedasUtram -3-16/1097 [bhA.5900] harie bIe cale jutte, vatthe sANe jlhite| puDhavI'saMpAtimA sAmA, mahAvAte mhitaa'mite|| cU-ohaninuttimAdIsuanegaso gatatthA / esa uvahI avvokaDo bhaNio / vibhAgato puNa uvahI duviho - ohio uvaggahito ya / jiNANaM parihAravisuddhiyANaM ahAlaMdiyANaM paDimApaDivaNNagANaM, etesiM ohito ceva uvahI / jinakappiyA duvihA - pANipaDiggahI, pddigghdhaariiy|paannipddigghii duvihA-pAuraNavajjiyA, shiyaay| pAuraNavajjiyANaMduviho - rayaharaNaM muhapottiyA ya / pAuraNasahiyANaM tivihaM, cauvvihaM, paMcavihaM / paDiggahadhArI vi pAuraNavajio pAuraNasahito vA / pAuraNavajjiyassa navaviho / pAuraNasahiyassa dasaviho ekakArasaviho bArasaviho ya / parihAravisuddhigAdI niyamA paDiggahadhArI pAuraNaM / dhitisaMghayaNaabhiggahavisesao bhayaNijjaM / ahAlaMdiyANa viseso gacche paDibaddhA appaDibaddhA vA hojja / imaM therakappiyANaM[bhA.5901] coddasagaM paNuvIsA, ohovadhuvaggaho y'negviho| saMthArapaTTamAdI, ubhayo pakkhe vi naayvvo|| cU-therakappiyANaM ohovahI coddasaviho / saMjatINa ohovahI panavIsaviho / ubhayapakkhe tti sAdhusAdhuNINaM uvaggahio uvahI saMthAragapaTTAdi anegaviho bhvti|| mU. (1098) je bhikkhU anaMtarahiyAe puDhavIe jIvapaiTThie saaMDe sapANe sabIe saharie saosse saudae sauttiMga-panaga-daga-maTTiya-makkaDAsaMtANagaMsi, dubbaddhe, dunikhitte, anikape, calAcale uccArapAsavaNaM pariTTavei, parihaveMtaM vA sAtijati / / mU. (1099) je bhikkhU sasaNiddhAe puDhavIe jIvapaiTie saaMDe sapANe sabIe saharie, saosse saudae sauttiMga-paNaga-daga-maTTiyamakkaDAsaMtANagaMsi dubbaddhe, dunikhitte, anikaMpe, calAcale uccArapAsavaNaM parihavei, parihaveMtaM vA saaiji| mU. (1100) je bhikkhU sasarakkhAe puDhavIe jIvapaiTThie saaMDe sapANe sabIe saharie saosse saudae sauttiMga-paNaga-daga-maTTiya-makkaDAsaMtANagaMsi dubbaddhe,dunikhitte, anikaMpe, calAcaleM uccArapAsavaNaM pariTThavei, pariTThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1101) je bhikkhU maTTiyAkaDAe puDhavIe jIvapaiTThie saaMDe sapANe sabIe saharie saosse saudae sauttiMga-paNaga-daga-maTTiya-makkaDAsaMtANagaMsi dubbaddhe, dunnikhitte, anikaMpe, calAcale uccArapAsavaNaM pariTThavei, pariTThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1102) je bhikkhU cittamaMtAe puDhavIe jIvapaiTThie saaMDe sapANe sabIe saharie saosse saudae sauttiMga-panaga-daga-maTTiya-makkaDAsaMtANagaMsi dubbaddhe, dunnikhitte, anikaMpe, calAcale uccArapAsavaNaM pariTThavei, parihaveMtaM vA sAtiJjati // mU. (1103) jebhikkhU silAejIvapaiTThie saaMDe sapANe sabIe sahariesaosse saudae sauttiMga-panaga-daga-maTTiya-makkaDAsaMtANagaMsidubbaddhe, dunnikhitte, anikaMpe, calAcaleuccArapAsavaNaM pariTThavei, pariThThaveMtaM vA sAtijati // mU. (1104) je bhikkhU lelUe jIvapaiTThie saaMDe sapANe sabIe saharie saosse saudae
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 16, mUlaM-1104, [bhA. 5901] 257 sauttiMga-panaga-daga-maTTiya-makkaDAsaMtANagaMsidubbaddhe, dunikhitte, anikaMpe, calAcaleuccArapAsavaNaM pariTThavei, parihaveMtaM vA saatijjti.| mU. (1105)je bhikkhU kolAvAsaMsi vA dArue jIvapaiTThie saaMDe sapAne sabIe saharie saosse saudae sauttiMga-panaga-daga-maTTiya-makDAsaMtANagaMsi dubbaddhe, dunikhitte, anikaMpe, calAcale uccArapAsavaNaM pariTThavei, parihaveMtaM vA saaiji|| mU. (1106) je bhikkhU thUNaMsi vA giheluyaMsi vA usuyAlaMsi vA jhAmabalaMsi vA dubbaddhe, dunikhitte, anikaMpe, calAcale uccArapAsavaNaM pariTTavei, pariveMtaM vA sAtijati // mU. (1107) je bhikkhU kuliyaMsi vA bhittisivA silasivA leluMsi vA aMtalikkhajAyaMsi vA dubbaddhe, dunnikhitte, anikaMpe, calAcale uccArapAsavaNe pariThThavei, pariTThaveMtaM vA saaiji|| mU. (1108)je bhikkhUkhaMdhaMsi vA phalahaMsivA maMcaMsivA maMDavaMsivA mAlaMsivA pAsAyaMsi vA dubbaddhe. dunikhitte, anikaMpe, calAcale uccArapAsavaNaM parihavei, parihaveMtaM vA sAtijati |tN sevamANe Avajai cAummAsiyaM parihAraTThANaM ugghaatiyN|| [bhA.5902] puhavImAdI kulimAdiesu thuunnaadikhNdhmaadiisu| tesucArAdINi, pariTThave ANamAdINi / / cU-AdisaddAto sasaNiddhasarakkhAdI je suttapadA bhaNitA tesu uccArapAsavaNaM pariTThaveMtassa AyasaMjamavirAdhanA bhavati, ANAdiyA ya dosA / caulahuM pacchittaM / etesu puDhavAdI padA jahA terasame uddesage vakhAyA tahA bhANiyabvA / navaraM - tattha ThANAti bhaNiyA, ihaM uccArapAsavaNaM bhANiyavvaM / imo avavAto[bhA.5903] bitiyapadamaNappajjhe, osnnaainnnnrohgddhaanne| dubalagahaNi gilANe, vosiraNaM hoti jayaNAe / cU-aNappajjho khittacittAdi, osannaMti cirAyataNaM aparimoga"AinnaM", jano vitatya vosirati, rohage vA taM anannAyaM, dubbalo vA sAdhU, gahaNidubbalo vA, thaMDilaM gaMtumasamattho vA, gilANovAasamatyo,ete vosirNti|jynnaae vosiraMti,jahAAyasaMjamavirAhaNAna bhvtiityrthH|| "dehaDo sIha thorA ya, tato jeTThA sahoyarA / kaniTThA deulo nanno, sattamo ya tiijjgo| etesiM majjhimo jo u, maMde vI tena vittitaa| uddezakaH-16 samAptaH muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAditA nizIthasUtre SoDazaka uddezakasya [bhadrabAhusvAmi racitA niyukti yuktaM] saMghadAsa gaNi viracitaM bhASyaM evaM jinadAsa mahattA viracitA cUrNiH prismaaptaa| (uddezakaH-17) uktaH SoDazamaH / idAnIM saptadazamoddezakaH / tassimo saMbaMdho[17| 17
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 nizItha-chedasUtram -3-17/1108 [bhA.5904] Atapare vAvattI, khaMdhAdIesu vosireNtss| mA sacciya kotuhalA, baMdhatA''raMbho sattarase / cU-khaMdhAdiesu uccArapAsavaNaM kareMtassa AyavirAdhanA paDaMtassa haveja, ubhaeNa paDateNa kuMthumAdivirAhijaMti, mA sacceva AyaparavirAdhanAkouamAdIhiMtaNNagAdibaMdhaMtassa bhvissti| ato sattarasamassa aarNbho|| mU. (1109)jebhikkhU kouhallapaDiyAeannayaraMtasapAnajAyaMtaNapAsaeNa vA muMjapAsaeNa vA kaTTapAsaeNa vA cammapAsaeNa vA vettapAsaeNa vA rajjupAsaeNa vA suttapAsaeNa vA baMdhai, baMdhataM vA saatijti|| mU. (1110)jebhikkhU kouhallapaDiyAe annayaraMtasapANajAyaMtaNapAsaeNa vA japAsaeNa vA kaTThapAsaeNa vA cammapAsaeNa vA vettapAsaeNa vA rajupAsaeNa vA suttapAsaeNa vA baMdhellagaM muyai muyaMtaM vA sAtijati // [bhA.5905] tasapANataNNagAdI, kotUhalapaDiyAe jo u baMdhejjA / taNapAsagamAdIhiM, so pAvati aanmaadiinni|| ghU-tasapANago vabmamAdi meduraM, ANAdI caulahuMca / [bhA.5906] taNNaga-vAnara-barahiNa, cagora-haMsa-sugamAiNo pakkhI / gAmAraNNa cauppada, diTThamadiTThA ya prisppaa|| cU-taNNagaggahaNAtoimevipakkhiNogahitA-barihaNotti-moro, raktapAdodIrghagrIvojalacaro pakkhIcakoro, annaM vA kiM ci kisorAdi gAmeyaga, mRgAdi vA ArannaM diTThapuvvaM vA adiTThapuvvaM vA, naulAdi vA, muyaparisappaM, sappAdi vA uraparisappaM, evamAti baMdhati muyati vaa|| baMdhamuyaNe vA imaM kAraNaM[bhA.5907] dissihiti ciraM baddho, nayaNAdi cauppaDaMta duppassa / gamanaputtAdikutUhala, muyati vaje bArase dosaa|| [bhA.5908] bitiyapadamaNapajjhe, baMdhe avikovite ya appajjhe / ___ jANaMte vA vi puNo, kajjesu bhuppgaaresu|| [bhA.5909] bitiyapadamaNappajjhe, muMce avikovite va apajjhe / jANaMte vA vi puNo, kajjesu bhuppgaaresu|| ghU-ussaggo avavAto ya jahA bArasame uddesage tahA bhaanniybvo|| mU. (1111) je bhikkhU kouhallapaDiyAe taNamAliyaM vA muMjamAliyaM vA bheMDamAliyaM vA mayaNamAliyaM vA piMchamAliyaM vA daMtamAliyaM vA siMgamAliyaM vA saMkhamAliyaM vA haDDamAliyaM vA kaTThamAliyaM vA pattamAliyaM vA pupphamAliyaM vA phalamAliyaM vA bIyamAliyaMvA hariyamAliyaM vA karei, kareMtaM vA sAtijati // mU. (1112) je bhikkhU kouhallapaDiyAe taNamAliyaM vA muMjamAliyaM vA meMDamAliyaM vA, mayaNamAliyaM vA piMchamAliyaM vA daMtamAliyaM vA siMgamAliyaM vA, saMkhamAliyaM vA haDDamAliyaM vA kaTThamAliyaM vA pattamAliyaM vA, pupphamAliyaM vA phalamAliyaM vA bIyamAliyaM vA hariyamAliyaMvA,
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 uddezaka H 17, mUlaM-1112, [bhA. 5909] dharei, gharetaM vA saatijti|| ___ mU. (1113) je bhikkhU kouhalla paDiyAe taNamAliyaM vA muMjamAliyaM vA meMDamAliyaM vA, mayaNamAliyaM vA piMchamAliyaM vA daMtamAliyaM vA siMgamAliyaM vA saMkhamAliyaM vA haDDamAliyaM vA kaTThamAliyaM vA pattamAliyaM vA, pupphamAliyaM vA phalamAliyaM vA bIyamAliyaM vA hariyamAliyaM vA pinaddhai, pinaddhataM vA sAtijjati / / [bhA.5910] taNamAdimAliyAo jattiyamettA u aahiyaasutte| tAo kutUhaleNaM, dhAretaM aannmaadiinni|| [bhA.5911] bitiyapadamaNappajjhe, kareja avikovite va appjjhe| jANaMte vA vi puNo, kajjesu bhuppgaaresu|| mU. (1114) je bhikkhU kouhallapaDiyAe ayalohANi vA taMbalohANi vA tauyalohANi vA, sIsalohANi vA ruppalohANi vA suvaNNalohANi vA, kareti, kareMtaM vA sAtijati // [bhA.5912] ayamAdI AgarA khalu, jattiyamettA u AhiyA sutte / tAiM kutUhaleNaM, mAletaM ANamAdINi // [bhA.5913] bitiyapadamaNappajjhe, kareja ovikovite va appjjhe| ___ jANaMte vA vi puNo, kajjesu bhuppgaaresu|| mU. (1115)je bhikkhU koullapaDiyAe ayalohANi vA taMbalohANi vA tauyalohANi vA sIsalohANi vA ruppalohANi vA suvaNNalohANi vA dharei, dharetaM vA sAtijai / mU. (1116) je bhikkhU kouhallapaDiyAe ayalohANi vA taMbalohANi vA tauyalohANi vA sIsalohANi vA ruppalohANi vA suvaNNalohANi vA pinaddhai, pinaddhaMtaM vA sAtijai // mU. (1117)je bhikkhU kouhallapaDiyAe hArANivAaddhahArANivAegAvalivAmuttAvaliM vA kanagAvaliM vA rayaNAvaliM vA kaDagANi vA tuDiyANi vA keUrANi vA kuMDalANi vA paTTANi vA mauDANi vA palaMbasuttANi vA suvaNNasuttANi vA kareti, kareMtaM vA sAtijjati // mU. (1118)jebhikkhUkouhallapaDiyAehArANivA addhahArANi vA egAvaliM vAmuttAvaliM vA kanagAvaliM vA rayaNAvaliM vA kaDagANi vA tuDiyANi vA keUrANi vA kuMDalANi vA paTTANi vA mauDANi vA palaMbasuttANi vA suvaNNasuttANi vA dharei, dharataM vA sAtijati / / mU. (1119) jebhikkhU kouhallapaDiyAe hArANivA addhahArANi vA egAvaliM vA muttAvaliM vA kaNagAvaliM vA rayaNAvaliM vA kaDagANi vA tuDiyANi vA keUrANi vA kuMDalANi vA paTTANi vA mauDANi vA palaMbasuttANi vA suvaNNasuttANi vA pinaddhai pinaddhataM vA sAtijati // [bhA.5914] kaDagAdI AbharaNA, jattiyamettA u aahiyaasutte| tAiM kutUhaleNaM, mAlaMte aannmaadiinni|| [bhA.5915] bitiyapadamaNappajjhe, mAle avikovite va appjjhe| __jANaMte yA vi puNo, kajjesu bhuppgaaresu|| mU. (1120) je bhikkhU kouhalla paDiyAe AINANi vA AINapAvarANi vA kaMbalANi vA kaMbalapAvarANi vA koyarANi vA koyarapAvarANi vA kAlamiyANi vA nIlamiyANi vA
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3-17/1120 260 sAmANi vA mihAsAmANi vA uTTANi vA uTTalessANi vA vagghANi vA vivagghANi vA paravaMgANi vA sahiNANi vA sahiNakallANi vA khomANi vA dugUlANi vA paNalANi vA AvaraMtANi vA cINANi vA asuyANi vA kanagakaMtANi vA kanagakhaMsiyANi vA kanagacittANi vA kanagavicittANi vA AbharaNavicittANi vA karei, kareMtaM vA sAtijjai / mU. (1121) je bhikkhU kouhallapaDiyAe AINANi vA AINapAvarANi vA kaMbalANi vA kaMbalapAvarANi vA koyarANi vA koyarapAvarANi vA kAlamiyANi vA nIlamiyANi vA sAmANi vA mihAsAmANi vA uTTANi vA uTTalessANi vA vagghANi vA vivagghANi vA paravaMgANi vA sahiNANi vA sahiNakallANi vA khomANi vA dugUlANi vA paNalANi vA AvaraMtANi vA cINANi vA aMsuyANi vA kanagakaMtANi vA kanagakhaMsiyANi vA kanagacittANi vA kanagavicittANi vA AbharaNavicittANi vA dharei, dhareMtaM vA sAtijjati // mU. (1122) je bhikkhU kouhallapaDiyAe AINANi vA AINapAvarANi vA kaMbalANi vA kaMbalapAvarANi vA koyarANi vA koyarapAvarANi vA kAlamiyANi vA nIlamiyANi vA sAmANi vA mihAsAmANi vA uTTANi vA uTTalessANi vA vagghANi vA vivagghANi vA paravaMgANi vA sahiNANi vA sahiNakallANi vA khomANi vA dugUlANi vA paNalANi vA AvaraMtANi vA cINANi vA aMsuyANi vA kanagakaMtANi vA kanagakhaMsiyANi vA kanagacittANi vA kanagavicittANi vA AbharaNavicittANi vA paribhuMjai, paribhuMjaMtaM vA sAtijjati / / [bhA. 5916] ajigAdI vatthA khalu, jattiyamettA u AhiyAsutte / tAI kutUhaleNaM, parihaMte ANamAdINi // [ bhA. 5917] bitiyapadamaNappajjhaM, parihe avikovite va appajjhe / jAte vA vi puNo, kajesu bahuppagAresu // cU- je bhikkhU ityAdi / kareti ghareti pinaddheti, evaM loha sutte AbharaNa suttaM, aiNAdi jAva vatthasuttaM / etesiM suttANi bhAsagAhANa ya attho jahA suttamuddesage tahA bhANiyavvo, navaraMtattha mAuggAmassa mehuNapaDiyAe kareti, iha puNa kouyapaDiyAe kareti / ihaM caulahuM pacchitaM / sesaM ussaggavavAdehiM savittharaM tullaM, navaraM avavAde kajjesu bahuppagAresu tti jahA ome taNNamAliyAo dAnasaDDAdiyANa abbhatthio kareti vikkayaTThA vA kAuMdhareti, kAraNe paraliMgati vApiNiddhati / evaM sesA vi uvaujjiuM bhAveyavvA // mU. (1123) jA niggaMdhI niggaMthassa - pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA AmajAveja vA pamajjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1124) jA niggaMdhI niggaMthassa - pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA saMbAhAve vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1125) jA niggaMdhI niggaMthassa - pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasA vA NavaNIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA, makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1126) jA niggaMdhI niggaMthassa - pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA loddheNa vA
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM - 1126, [bhA. 5917] kakkreNa vA ullolAveja vA uvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvaTTAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1127) jA niggaMdhI niggaMthassa- pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAvejja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1128) jA niggaMdhI niggaMthassa- pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA phUmAveMtaM vA rayAveMtaM vA sAtijJjati / / mU. (1129) jA niggaMdhI niggaMthassa- kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA AmajjAveja vA pamajjAveja vA ANajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijjati / / 261 mU. (1130) jA miggaMthI niggaMthassa- kAyaM annautthieNa vA gAratthieNa vA saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1131) jA niggaMdhI niggaMthassa - kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA miliMgAvejavA makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1132) jA niggaMdhI niggaMthassa - kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAve vA uvvaTTAvejavA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA sAtijjati / / mU. ( 1133) jA niggaMdhI miggaMthassa kAyaM annautthieNa vA gAratthieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijJjati / / mU. (1134) jA niggaMthI niggaMthassa- kAyaM annautthieNa vA gAratthieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA phUmAveMtaM vA rayAveMtaM vA sAMtijjati / / mU. (1135) jA niggaMthI niggaMthassa - kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA AmajjAveja vA pamajjAveja vA AmajAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1136) jA niggaMdhI niggaMthassa- kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijjati / mU. (1137) jA niggaMdhI niggaMthassa- kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAvejja vA makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijati // mU. (1138) jA niggaMthI niggaMthassa-kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAvejjavA uvvaTTAvejja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1139) jA niggaMdhI niggaMthassa- kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA, uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1140) jA niggaMdhI niggaMthassa-kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA phUmAveja vArayAveja vA, pUmAveMtaM vA rayAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1141 ) jA niggaMthI niggaMthassa- kAyaMsi gaMDa vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 nizItha-chedasUtram -3-17/1141 bhagaMdalaM vA annautthieNa vA gArathieNa vA annayaraNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchidAveja vA viciMdAveja vA acchidAveMtaM vA bichiMdAveMtaM vA sAtijati // mU. (1142) jA niggaMthI niggaMthassa- kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA annautthieNa vA gArasthieNa vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdAvittA vicchiMdAvittA pUrva vA soNiyaM vA nIharAveja vA visohAveja vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1143) jA niggaMthI niggaMthassa- kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annautthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchidAvettA vicchiMdAvettA pUrva vA soNiyaM vA nIharAvettA visohAvettA visohAvettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA payoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA saatijti|| mU. (1144)jA niggaMthI niggaMdhassa- kAryasi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA annautthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM achiMdAvettA vicchidAvettA pUrva vA soNiyaMvA nIharAvettA visohAvettAsIodagaviyaDeNa vAusiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettA padhoyAvettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpAvejA vA viliMpAveja vA AliMpAveMtaM vA viliMpAveMtaM vA sAtijati // mU. (1145) jA niggaMthI niggaMthassa- kAryasi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annautthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM aJchidAvettA vichiMdAvettA pUrva vA soNiyaMvA nIharAvettA visohAvettAsIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettA padhoyAvettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpAvettA viliMpAvettA telleNa vA dhaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA abbhaMgAveja vA makkhAveja vA abhaMgAveMtaM vA makkhAveta vA sAtijati // mU. (1146) jA niggaMthI niggaMthassa-kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annautthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satyajAeNaM achiMdAvettA vichiMdAvettApUyaMvA soNiyaMvAnIharAvettA visohAvettAsIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettA padhoyAvettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpAvettA viliMpAvettA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA abbhaMgAvettA makkhAvettA annayareNaM dhUvaNajAeNaM dhUvAveja vA padhUvAveja vA dhUvAveMtaM vA padhUvAveMtaM vA sAtijati // mU. (1147)jA niggaMdhI niggaMthassa- pAlukimiyaM vA kucchikimiyaM vA annautthieNa vA gArathieNa vA aMgulIe nivesAviya nivesAviya nIharAvei nIharAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1148)jA niggaMthI niggaMthassa-dIhAo nahasihAo annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA saatijti|| mU. (1149) jA niggaMthI niggaMthassa-dIhAiM jaMgharomAiM annautthieNa vA gArasthieNa vA kappaveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA saatijti|| mU. (1150) jA niggaMthI niggaMthassa-dIhAI kakkharomAiM annautthieNa vA gArathieNa
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 17, mUlaM-1150, [bhA. 5917] 263 vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1151) jA niggaMthI niggaMthassa-dIhAI maMsuromAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1152) jA niggaMthI niggaMthassa- dIhAI vatthiromAiM annauthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAvejavA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1153) jA niggaMthI niggaMthassa- dIhAiM cakkhuromAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1154) jA niggaMthI niggaMthassa-daMte annautthieNa vA gArathieNa vA AghasAveja vA padhaMsAvejja vA, AghasAveMtaM vA paghaMsAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1155) jA niggaMdhI niggaMthassa-daMte annautthieNa vA gArasthieNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA, uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijati // mU. (1156) jA niggaMthI niggaMthassa- daMte annautthieNa vA gArathieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAveMtaM vA rayA-taM vA sAtijati // mU. (1157)jA niggaMdhI niggaMthassa-uDe annautthieNa vA gArasthieNa vAAmajjAvejjavA pamajAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijati // mU. (1158)jA niggaMthI niggaMthassa-uDhe annautthieNa vA gArathieNa vA saMbAhAveja vA palimadAveja vA saMvAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijati // mU. (1159) jA niggaMthI niggaMthassa- uDhe annautthieNa vA gArathieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA saatijjti|| mU. (1160) jA niggaMthI niggaMthassa- uDhe annautthieNa vA gArathieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvaTTAveja vA ullolAveMtaMvA uvvaTTAveMtaM vA sAtijati // mU. (1161) jA niggaMthI niggaMthassa- uDhe annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccolAvejja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijati // mU. (1162) jA niggaMthI niggaMthassa-uDhe annauthieNa vA gArathieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAveMtaM vA rayAvetaM vA saatijti|| mU. (1163)jA niggaMthI niggaMthassa-dIhAiM uttarohAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMTavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1164) jA niggaMthI niggaMthassa-dIhAiM acchipattAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1165).jAniggaMthI niggaMthassa-acchINi annausthieNavA gArathieNavAAmajjAveja vA pamajAveja vA AmajAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijati // ma. (1166)jA niggaMdhI niggaMthassa-acchINi annautthieNavAgArathieNavA saMbAhAveja
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3- 17/1166 264 vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijati // mU. (1167) jA niggaMdhI niggaMthassa- acchINi annautthieNa vA gAratthieNa vA telleNa vAghaeNa vA basAe vA NavaNIeNa vA makkhAvejja, vAbhiliMgAvejja vA, makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1168) jA niggaMthI niggaMthassa- acchINi annautthieNa vA gAratthieNa vA lodveNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAvetaM vA sAtijjati // mU. (1169) jA niggaMdhI niggaMthassa- acchINi annautthieNa vA gAratthieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1170) jA niggaMthI niggaMthassa- acchINi annautthieNa vA gAratthieNa vA phUmAveja vA rayAvejja vA phUmAveMtaM vA rayAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1171) jA niggaMthI niggaMthassa- dIhAI bhumagaromAI annautthieNa vA gAratthieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1172) jA niggaMdhI niggaMthassa- dIhAiM pAsaromAI annautthieNa vA gAratthieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1173) jA niggaMdhI niggaMthassa- kAyAo seyaM vA jallaM vA paMkaM vA malaM vA annautthieNa vA gArasthieNa vA nIharAveja vA visohAveja vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1174) jA niggaMthI niggaMthassa- acchimalaM vA kaNNamalaM vA daMtamalaM vA nahamalaM vA annautthieNa vA gAratthieNa vA nIharAveja vA visohAveja vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1175) jAniggaMthI niggaMthassa-gAmANugAmaM dUiUmANe annautthieNa vA gAratthieNa vA sIsavAriyaM kArAvei, kArAveMtaM vA sAtijjati / / cU- AmajjaNaM sakRt punaH punaH pramArjanaM / [ bhA. 5918] jA samaNi saMjayANaM, gihiNo ahavA vi annatitthINaM / pAdappamajaNamAdI, kArejjA ANamAdINi || cU- AdisaddAto saMbAdhaNAdisuttA paMca, kAyasuttA cha, vaNasuttA cha, gaMDasuttA cha, pAtukimisutaM, nahasihA romAtI - maMsusuttaM ca ete tinni, daMtasuttA tinni, uttaroDa (nAsigA) suttaM ca, acchipattAmajjaNasutta tinni (cha) bhamuhasuttaM, acchimalAtisuttaM, seyasuttaM, sIsaduvAriyasuttaM ca / ete (ega) cattAlIsaM suttA tati oddesagagameNa bhANiyavvA / tattha sayaM karaNa, iha puNa niggaMdhINaM samaNassa nnatitthieNa gAratthieNa kAraveti tti viseso // imaM adhikayasutte bhaNNati[mA. 5919] samaNANaM saMjatIhiM, assaMjataehi taha gihatthehiM / gurugA gurugA lahugA, tattha vi ANAdiNo dosA // - saMjatIo jati samaNassa pAyappamajjaNAdI kareti to caugurugA, asaMjatI otti gihatthIo jati kareMti tattha vicaugurugA, gihatthapurisA jati kareti to caulahugA, ANAdiNo ya dosA
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM-1175, [bhA. 5919] 265 bhvNti|| [bhA.5920] micchatte uDDAho, virAdhanA phAsabhAvasaMbaMdho / paDigamaNAdI dosA, bhuttAbhutte ya nAyavvA / / cU-isthiyAhiM kIraMtaM pAsittA koi micchattaM gacchejjA, ete kAvaDiya tti kaauN|sNjmviraahnnaa y|itthiphaase mohodayo paropparaovAphAseNa bhAvasaMbaMdho havejjA, tAhepaDigamaNaMannatitthiyAdi dosA / ahavA - phAsato jo bhuttabhogI so puvvarayAdi saMbharijA / ahavA - citija eriso mama bhoiyAe phAso, erisI vAmama bhoiyA Asi / abhuttabhoissa isthiphAseNa kouyAdi vibhaasaa|| [bhA.5921] dIhaM ca nIsasejjA, pucchA kiM eriseNa kahieNaM / mama bhoiyAe sarisI, sA vA calaNe vade evaM / / cU-sovA saMjao saMjatIe pamaJjamANIe dIhaM nIsasijjA / tAhe sA pUcchati- kimeyaM dIhaM te nIsasiyaM? so bhaNAti-kiM eriseNa kahieNaM ti? nibaMdhe kahei, "mama bhoiyAe sarisI tuma ti|" sA vA calaNe pamajjaMtI dIhaM NIsasejjA / pucchA kahaNaMca evaM ceva / ete saMjatIhiMdosA / / [bhA.5922] ete ceva ya dosA, assaMjatiyAhi pacchakammaM ca / AtaparamohudIraNa, bAusa taha sttprihaannii|| cU-gihatthIsuatirittadosA - pacchAkammaM hatthe sItodakeNa pakkhAlejjA, pAdAmajjaNAdIhiM ya ujjalavesassa appaNo moho udIjjejjA, sobhAmi, [vA] ahaM ko me erisaM na kAmeti tti gavvo haveja, taM vA ujjalavesaM daTuM annesiM itthiyANaM moho udijeja, sarIrabAusattaM ca kataM bhavati, jAvataM kareti tAva suttatthapalimaMtho bhavejjA // [bhA.5923] saMpAtimAdighAto, vivajjaoM ceva logprivaao| gihiehi pacchakamma, tamhA samaNehi kAyavvaM // ghU- pamajjamANI saMpAtime abhidhAejA ajayattaNeNa / "vivajjato"tti sAdhunA vibhUsAparivajjieNa hoyavvaM, bhaNiyaM ca "vibhUsA itthisaMggo' silogo, eyassa vivarIyakaraNaM vivajato bhvti|logprivaado tti, jArisa sevesaggahaNaM eriseNa anivRttena bhavitavyaM / evamAdi itthIsu dosA / gihatthapurisesu vi itthiphAsAdiyA mottuMete ceva dosA pacchakammaM ca // ime ya dosA[bhA.5924] ayate papphoDete, pANA uppIlaNaM ca sNpaadii| atipellaNammi AtA, phoDaNa khaya atttthibhNgaadii| cU-saMjaoajayaNAe papphoDatopAne abhihaNenja, bahunA vA daveNadhovaMtopAne uppilAveja, khillarabaMdhevA saMpAtimA pddej| esa saMjamavirAdhanA |aayviraadhnaaimaa-ten gihiNA atIva pellio pAdo tAhe saMdhI vikareja, phoDaNaM ti nittharabhalleNa nahAdiNA vA khayaM karejja, ahivA bhaMjejja / / [bhA.5925] ete ceva ya dosA, assaMjatiyAhi pacchakammaM ca / gihiehi pacchakammaM, kucchA tamhA tu samaNehiM / cU-gatArthA / kiM ci viseso - puvvaddhaNa gihatthI bhaNitA, pacchaddheNa gihatthA / do vi pAe
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 nizItha-chedasUtram -3-17/1175 papphoDeMto kucchaM kareja, kucchaMto ya pcchaakmmsNbhvo| jamhA ete dosA tamhA samaNANa samaNehiM kAyavvaM, samaNINa samaNIhiM kAyavvaM, nI gihatthA annatitthiyA vA chaMdeyavvA / / [bhA.5926] bitiyapadamaNappajjhe, addhANucAte appaNA u kre| majjaNamAdI tupade, jayaNAe samAyare bhikkhuu|| cU- aNappajjho kAravejjA, aNappajjhassa vA kAravijjati, addhANe paDivanno vA atIva uccAo pamajjaNAdipade appaNo ceva jayaNAe karejja, appaNo asatto saMjatehiM kAravejjA / [bhA.5927] asatI ya saMjayANaM, pacchAkaDamAdiehi kaarejaa| gihi-annatithiehiM, gisthi-paratisthitivihAhi // dhU-asati saMjayANaM pacchAkaDehiM kaarveti| tao sAbhiggahehiM, tato nirabhiggahehiM / tato ahaabhddehiN|tto niyallaehiM micchadiTThIhiM / ttoabhigghiymicchaaditttthiihiN| tatoannatitthiehiM micchaddiTThimAdiehiM / puvvaM asoyavAdIhiM, pacchA soyavAdIhiM / tatopacchA "gihatthiparatitthitivihAhiM" ti|tto gihatthIhiM nAlabaddhAhi aNAlabaddhAhiM, tividhAhiM theramajjhimataruNIhiM, evaM paratisthiNIhiM vi saMjatIhiM vi evaM ceva // eso ceva attho vittharato bhaNNati, tato pacchA "gihasthiparatisthitivihAhi~"ti, gihatthI duvihaa-naalbddhaaanaalbddhaay| tatoimAhiMgihatthIhiM nAlabaMddhAhi[bhA.5928] mAtA bhaginI dhUyA, ajjiyaNIyallayANa astiie| aNiyalliyatherIhiM, mjjh-trunn-anntitthiihiN|| dhU-mAtA bhaginI dhUtA ajjiyA NattugI ya / etesiM asatIte eyAhiM ceva annatithiNIhiM, etesiM asatIe aNAlabaddhAhiM gihatthIhiM tividhAhikameNa thera-majjhima-taruNIhiM.taoeyAhiM ceva annatitthiyAhiM tividhaahiN|| [bhA.5929] tivihANa vi eyAsiM, asatIe saMjamatimAtibhaginIhiM / ajjiyabhaginINa'satI, tappacchA'sesativihAhiM / / cU- anAlabaddhANaM thera-majjhima-taruNINaM asati saMjatIto mAtA bhaginI dhUyA ya ajjiyaNattuamAditAto kareMti, tatopacchAavasesAtoaNAlabaddhAtotivihAothera-majjhimataruNIo karAveti kareMti vA // eyammiceva atthe annAyariyakayA imA gAhA[bhA.5930] mAtA bhaginI dhUyA, ajjiya nattIya sesativihA u| etAsiM asatIe, tivihA vi kareMti jynnaae|| ghU-eyAsiM asatIe tti mAyabhaginimAdiyANaM asati sesativihAu tti anAlabaddhAto saMjatItotividhAto theramajjhimataruNIo, jayaNA jahAphAsasaMbaddhaNANinaM bhavaMtitahA kAraveti kareti vaa|| mU. (1176)je niggaMthe niggaMthIe-pAde annautthieNa vA gArathieNa vA AmajjAveja vA pamajjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajAveMtaM vA sAtijati // mU. (1177) je niggaMthe niggaMthIe- pAde annautthieNa vA gArathieNa vA saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijati / /
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM - 1178, [bhA. 5930] 267 mU. (1178) je niggaMthe niggaMthIe- pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA, makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1179) je niggaMthe niggaMthIe - pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvaTTAvetaM vA sAtijjati / / mU. (1180) je niggaMthe niggaMdhIe - pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA saatijjti|| mU. (1181) je niggaMthe niggaMdhIe- pAde annautthieNa vA gAratthieNa vA phUmAveja vA rayAvejja vA phUmAveMtaM vA rayAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1182) je niggaMthe niggaMdhIe- kAyaM annautthieNa vA gAratthieNa vA AmajjAveja vApamajjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijJjati // mU. (1183) je niggaMthe niggaMdhIe- kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimadadAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1184) je niggaMthe niggaMthIe - kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA telleNa vA ghaNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAvejja vA makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1185) je niggaMthe niggaMdhIe - kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAvetaM vA sAtijjati // mU. (1186) je niMggaMthe niggaMdhIe- kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAvejja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1187) je niggaMthe niggaMdhIe- kArya annautthieNa vA gAratthieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA phUmAveMtaM vA rayAveMtaM vA sAtijjati / / mU. (1188) je niggaMthe niggaMthIe-kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA AmajjAveJja vA pamajjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijJjati // mU. (1189) je niggaMthe niggaMdhIe-kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA saMbAhAvejaM vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1190) je niggaMthe niggaMdhIe - kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA sAtijjati // mU. (1191) je niggaMthe niggaMdhIe- kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA sAtijJjati / / .mU. (1192 ) je niggaMthe niggaMthIe kAyaMsi vaNaM annautthieNa vA gAratthieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA, uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijjati //
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 268 nizItha-chedasUtram -3- 17/1193 mU. (1193)je niggaMtheniggaMthIe-kAyaMsivaNaM annautthieNavA gArathieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAvetaM vA rayAtaM vA sAtijati / / mU. (1194) je niggaMthe niggaMthIe- kAyaMsi gaMDaM vA pilUgaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA annautthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satyajAeNaM achiMdAveja vA viJchidAveja vA acchidAveMtaM vA vicchidAveMtaM vA saatijti|| mU. (1195) je niggaMthe niggaMthIe- kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA annauthieNa vA gArasthieNa vA annayareNaM tikheNaM satthajAeNaM achiMchadAvittA vicchidAvittA pUrva vA soNiyaM vA nIharAveja vA visohAveja vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA saatijti|| mU. (1196) je niggaMthe niggaMthIe- kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annautthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satthAeNaM acchidAvettA viciMdAvettA pUrva vA soNiyaMvA nIharAvettAvisohAvettA sIodagaviyaDeNa usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAveMtaM vA sAtijati // - mU. (1197) je niggaMthe niggaMthIe- kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA annautthieNa vA gArathieNa vA anlayareNaM tipakheNaM satthajAeNaM acchiMdAvettA vicchiMdAvettA pUryavA soNiyaMvA nIharAvettA visohAvettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettApadhoyAvettA annayareNaMAlevaNajAeNaM AliMpAveja vA viliMpAveja vA AliMpAveMta vA viliMpAveMtaM vA sAtijati // mU. (1198) je niggaMthe niggathIe- kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annautthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdAvettA vichiMdAvettA pUrva vA soNiyaMvA nIharAvettA visohAvettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettA padoyAvettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpAvettA viliMpAvettA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA abbhaMgAveja vA makkhAveja vA abbhaMgAveMtaM vA makkhAveMtaM vA sAtijati / / ____ mU. (1199) je niggaMthe niggaMthIe- kAyaMsi gaMDaM vA pilagaM vA araiyaM vA asiyaM vA bhagaMdalaM vA, annauthieNa vA gArathieNa vA annayareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchiMdAvettA vicchidAvettA pUrva vA soNiyaMvA nIharAvettA visohAvettA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAvettA padhoyAvettA annayareNaM AlevaNajAeNaM AliMpAvettA viliMpAvettA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA abbhaMgAvettA makkhAvettA annayareNaMdhUvaNajAeNaM dhuvAveja vA padhuvAveja vA dhUvAveMtaM vA padhuvAveMtaM vA saatijti|| mU. (1200) je niggaMthe niggaMthIe- pAlukimiyaM vA kucchikimiyaM vA annautthieNa vA gArasthieNa vA aMgulIe nivesAviya nivesAviya nIharAvei nIharAveMtaM vA sAtijati // mU. (1201) je niggaMthe niggaMdhIe- dIhAo nahasihAo annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati //
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 269 uddezaka H 17, mUlaM-1202, [bhA. 5930] mU. (1202) je niggaMthe niggaMthIe- dIhAiM jaMgharomAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA saatijti|| mU. (1203) je niggaMthe niggaMdhIe- dIhAI vatthiromAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA saatijjti|| mU. (1204)je niggaMthe niggaMthIe-dIhAiMcakkhuromAiMannautthieNa vA gAratthieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1205) je niggaMthe niggaMthIe-dIhAI kakkharomAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA saatijti|| mU. (1206) je niggaMthe niggaMthIe-dIhAiM maMsuromAiM annauthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1207) je niggaMthe niggaMthIe-daMte annausthieNa vA gArasthieNa vA AghaMsAveja vA paghaMsAveja vA, AghaMsAveMtaM vA paghaMsAveMtaM vA sAtijati // mU. (1208)je niggaMthe niggaMdhIe-daMte annautthieNa vA gArathieNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA, uccholAveMtaM vA padhoyAvetaM vA sAtijjati / / mU. (1209) je niggaMthe niggaMthIe- daMte aNutthieNa vA gArasthieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAveMtaM vA rayA-taM vA sAtijati // mU. (1210) je niggaMthe niggaMthIe-uDhe annautthieNa vA gArathieNa vA AmajAveja vA pamaJjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA sAtijati // mU. (1211) je niggaMthe niggaMthIe-uTTe annautthieNa vA gArathieNa vA saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijati // mU. (1212) je niggaMthe niggaMthIe- uTTe annautthieNa vA gArathieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vAnavanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA makkhAveMtaMvA bhiliNgaaveNtNvaasaatijti|| mU. (1213) je niggaMthe niggaMdhIe- uDhe annautthieNa vA gArathieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA uvvaTTAveja vA ullolAveMtaM vA uvvaTTAveMtaM vA sAtijati // mU. (1214) je niggaMthe niggaMthIe- uTTe annautthieNa vA gArathieNa vA appaNo sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAvetaM vA sAtijati // mU. (1215) je niggaMthe niggaMthIe-uDhe annautthieNa vA gArathieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA, phUmAvetaM vA rayAveMtaM vA saatijti|| mU. (1216) je niggaMthe niggaMthIssa- dIhAiM uttaroTThAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // - mU. (1217) je niggaMthe niggaMthIe vA dIhAiM nAsAromAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAvejavA kappAvetaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1218) je niggaMthe niggaMdhIe-dIhAiMacchipattAiM annausthieNa vA gArathieNa vA
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 nizItha-chedasUtram -3-17/1218 kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati // mU. (1219) jeniggaMthe niggaMthIe-acchINi annausthieNa vAgArathieNavAAmajjAvejja vA pamajjAveja vA AmajjAveMtaM vA pamajjAveMtaM vA saatijti|| mU. (1220) jeniggaMthe niggaMthIe-acchINi annauthieNa vAgArathieNavA saMbAhAveja vA palimaddAveja vA saMbAhAveMtaM vA palimaddAveMtaM vA sAtijati // ma. (1221) je niggaMthe niggaMdhIe-acchINi annautthieNa vA gArathieNa vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA navanIeNa vA makkhAveja vA bhiliMgAveja vA, makkhAveMtaM vA bhiliMgAveMtaM vA saatijti|| mU. (1222) je niggaMthe niggaMdhIe- acchINi annautthieNa vA gArathieNa vA loddheNa vA kakkeNa vA ullolAveja vA ubaTTAveja vA ullolAveMtaM vA ubvaTTAveMtaM vA saatinyjti|| mU. (1223) je niggaMthe niggaMthIe- acchINi annauthieNa vA gArathieNa vA sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholAveja vA padhoyAveja vA uccholAveMtaM vA padhoyAvetaM vA sAtijati // mU. (1224) je niggaMthe niggaMthIe-acchINi annautthieNavA gArathieNa vA phUmAveja vA rayAveja vA phUmAveMtaM vArayAtaM vA sAtijati // mU. (1225)je niggaMthe niggaMdhIe-dIhANiM bhumagaromAiM annautthieNavA gArathieNavA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM saMThavAvetaM vA sAtijati // mU. (1226) je niggaMthe niggaMthIe-dIhAiM pAsaromAiM annautthieNa vA gArathieNa vA kappAveja vA saMThavAveja vA kappAveMtaM vA saMThavAveMtaM vA sAtijati / / mU. (1227) je niggaMtheniggaMthIe-kAyAo seyaM vA jalaM vA paMkaMvAmalaM vA annautthieNa vA gArathieNa vA nIharAveja vA visohAveja vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA sAtijati // mU. (1228) je niggaMthe niggaMthIe- acchimalaM vA kaNNamalaM vA daMtamalaM vA nahamalaM vA annautthieNa vA gArathieNa vA nIharAveja vA visohAveja vA nIharAveMtaM vA visohAveMtaM vA saatijti|| mU. (1229) je niggaMthe niggaMthIe-gAmANugAmaMdUijjamANe annautthieNa vA gArathieNa vA sIsaduvAriyaM kArAvei, kArAveMtaM vA saatijti|| cU-suttA ekkacattAlIsaMtatioddesagagameNa jAva sIsaduvAreti suttaM / attho pUrvavat / [bhA.5931] eseva gamo niyamA, niggaMthINaM pi hoi naayvvo| kArAvaNa saMjatehiM, puve avarammiya padammi / / dhU-saMjato gAratthimAdiehiM saMjatINaM pAdapamajjaNAtI kAraveti, uttaroTThasuttaM na saMbhavati, alakkhaNAe vA saMbhavati // mU. (1230) je niggaMthe niggaMthassa sarisagassa aMte ovAse saMte ovAse na dei, na deMtaM vA sAtiJjati // cU-niggayagaMthoaMtovasahIevratasaMjamaguNAdIhiMtullo sariso saMtamiti vijamANaMovAso
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 17, mUlaM-1230, [bhA. 5931] 271 tti avagAso- sthAnamityarthaH / atassa caulahU / imo sariso[bhA.5932] Thitakappammi dasavihe, ThavaNAkappe ya duvihmnntre| uttaraguNakappammi ya, jo sarisakappo sa sariso u / cU-dasaviho Thiyakappo imo[bhA.5933] Acelakudesiya, sejjAyara rAyapiMDa kiikamme / vaya jeTTa paDikkamaNe, mAsaM pajosavaNakappe // cU-imassa vi avelako dhammo, imassa viuddesiyana kappai / evaM sejjaaypiNddoraaypiNddoy| kitikammaM duvidhaM- abbhuTThANaM vaMdanaM ca / taM duvihaM pi imovi jahAruhaM kareti, imo vijahAruhaM / adhavA-kitikammaM savvAhiM saMjatIhiM ajadikkhiyassa vi saMjatassa kAyavvaMdo vitullmicchNti| imassa vi paMca mahavvayANi / jo paDhamaM paMcamahavvayArUDho so jiTTho sAmAie vA tthvio| imassa viimassa vi aiyAro hau mAvA, ubhayasaMjhaM imassa vi imssvipddikkmti| udubaddhe mAsaM mAsaM egattha acchaMti imassa vi imassa viimassa vi| cattAri mAsA vAsAsu pajjosavaNakappena viharaMti imassa viimassa vi / eso dasaviho tthiykppo|| ThavaNAkappo duviho-akappaThavaNAkappo sehaThavaNAkappo ya[bhA.5934] AhAra uvahi sejjA, akappieNaM tu jo na giNhAve / Naya dikkheti aNaTThA, aDayAlIsaM pipaDikuTTe / ghU-AhAra-uvahi-sejaM akappiyaM na ginnhti| esakpptthvnnaa| sehaThavaNAkappo-aTThArasa purisesuM, vIsaM itthIsuM, dasa napuMsesu, ete aDayAlIsaM na dikkhei nikkaarnne|| so vi imo uttaraguNakappo[bhA.5935] uggamavisuddhimAdisu, sIlaMgesuMtu samaNadhammesu / uttaraguNasarisakapapo, visarisadhammo visariso u| cU-piMDassajA visohii||gaahaa||ttth uggamasuddhaM geNhati, AdisaddAouppAyaNaesaNAto, samitIopaMca, bhAvanA bArasa, tavo duviho, paDimA bArasa, abhiggahA davvAdiyA, ete siilNgghnnennmhiyaa|ahvaa-siilNgghnnaao aTThArasasIlaMgasahassA / eyammi Thitakappe uttaraguNakappe vA jo sarisakappo so sariso bhavati, jo puNa etesiM ThANANaM annayare vi ThANe sIdati so visarisadhammo bhavati / ahavA - Thiyakappe dasavihe, ThavaNAkappe ya duvihe, niyamA sriso| uttaraguNe puNa kesu visariso ceva, jahA tavapaDimAbhiggahesu // ahavA sariso imo[bhA.5936] anno viya Aeso, saMviggo ahava esa sNbhogii| dosu vi ya adhIgAro, kAraNe itare vi sarisAo / / cU-jo saMviggo so savvo ceva sariso, ahavA-jo saMbhoio so sriso| ahavA- kAraNaM pappa iyare tti - pAsatthaasaMbhotitA te visarisA bhavaMti // [mA.5937] jo tassa sarisagassa tu, saMto vA se na deti ovAsaM / nikAraNammi lahuyA, kAraNe gurugA ya aannaadii|| dhU-saMtamovAsaMnikkAraniyamAgayassajai nadeti toculhuN| saMtamovAsaM kAraNiyabhAgayassa
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-17 /1230 272 jai na dei to cauguruM, ANAdiyA ya dosA // ime kAraNA jehiM AgaoudagAgaNiteome, addhANa gilANa sAvayapauTThe / etehiM kAraNio, nikkAraNio ya vivarIo // [bhA. 5938] cU- annagAme saggAme vA annavasadhIe sAdhU ThitA, tesiM sA vasatI udakena plAvitA agaNiNA vA daDDhA te AgatA, tena sAvayaduTThehiM vA uvaddavijamANA saraNamAgayA, addhANapaDivannA vA, vejosahakajesu vA gilANaTTamAgayassa evamAdiehiM payoyaNehiM jo Agato so kAraNio / ato vivarIo dappato Agato nikkAraNio // vasahi abhAve bahiM vasaMtassa ime dosA [ bhA. 5939] kUyaradaMsamasosasItA, sAvaya-vAla- satakkaragA vA / dosa bahU vasato bahito je, te savisesa uviMti adeMte // cU-kucchiyacarA kucarA pAradArikAdi tehiM uvaddavijjati, daMsamasagAdIhiM vA khajjati ussAdi vA jalaM sItaM vA paDati, sIhAdisAvaeNa sappAdibAleNa vA khajjai, takkare tti corA tehiM vA mussaMti harijaMti / evamAdi bahiM vasaMte bahudosA / je tassa sAdhussa bahiM vasato dosA te savve uveMti tti- bhavaMti adeMtassa / jaM tesu pacchittaM taM savvaM edaMtassa bhavatItyarthaH / kiM cAnyat[bhA. 5940 ] egA saMbhogo, jA kAruvakAritA paroparao / avivittA'vacchallA, havaMti evaM tu chedo ya // cU- avivittabhAvA adeMtassa avacchalatA ya bhavati, saMbhogavocchittI, sAhammiyavacchallavocchittI vA ahavA-pavayaNavucchittI vA, tamhA sAhuNA sAhussa daDhasohieNa hoyavvaM / / 1 [ bhA. 5941] jati ekkamANajimittA, nihiNo vi ha dIhasohiyA hoMti / jinavayaNabAhibhUyA, dhammaM puNNaM ayANaMtA // kiM puNa jagajIvasuhAvaheNa saMbhuMjiUNa samaNeNaM / sakkA hu ekamekke, niyagaM piva rakkhito deho / [ bhA. 5942 ] cU- AvattIe jA appaM rakkhaMti tahA anno vi AvattIe rakkhiyavvo / / evaM khette akhette vA vasadhI vAso dAtavva / asaMtharaNe khette vi annagacchassa avagAso dAtavvo / jato bhaNNati[bhA. 5943] atthi hu vasabhaggAmA, kudesaNagarovamA suhavihArA / bahugacchuvaggahakarA, sImAchedeNa vasiyavvA // cU- asthi tti - vijjae vasabhaggAmo nAma jattha uDubaddhe Ayario appabitio gaNAvaccheo appatatio esa paMca, eteNa pamANeNaM jattha tinni gacchA parivasati eyaM vasabhakhettaM / vAsAsu Ayario appatatito, gaNAvacchetito appacauttho ete satta, eteNaM pamANeNaM jattha tini gacchA parivasaMti eyaM vasabhakhettaM / ete ekkavIsaM, eyaM vasabhakhettaM / kucchio deso kudeso uvamijjati jo gAmo kudesa - Nagarovamo, soya suhavihAro sulabhabhattapAnaM vasadhI vatthaM niruvaddavaM ca nRprabhRtibahUtvaM puvvabhaNiyaM satthappamANeNa uvaggahe vaTTati, te ya bahugacchA jati samaM ThiyA to sAdhAraNaM khettaM / tattha sImacchedeNa vasiyavvaM, imo sImacchedo- tumha sacittaM, amha acittaM / ahavA - tumha bAhiM, amha aNto| tumha itthI, amha purisA / ahavA - tumha saggAmo amha vAtAhaDA kalehiM vA vADagasAhAhiM
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM-1230, [bhA. 5943] 273 vA ubbhAmagehiM / ahavA - jaM labbhati taM savvaM sAmaNNaM / ahavA - jo jaM lAhI tassa taM / evaM sImacchedeNa vasiyavvaM, no adhikaraNaM kAyavvaM / parakhette vikhettiyavaseNa sImacchedo kAyavyo / khittaeNa vi amAyAviNa bhaviyavvaM / / bhave kAraNaM na dejA vi[bhA.5944] bitiyapadaM pAraMciya, asiva gilANe ya uttamaDhe ya / avvocchittovAse, asati nikkAraNe jtnnaa|| cU-pAraMciya asivassa imA vibhAsA[mA.5945] pAraMcio na dijja va, dijjati vana tassuvassae tthaao| duvihe asive bAhiM, ThitapaDiyaraNaMca te vaavii|| cU-pAraMcioannesiMappaNoThANaMnadejjA, pAraMciyassavAThAona dinati, asivagahiyassa na dijjati, asivagahiovA vasahIe ThANaMnadeja, asivagahiyassaannavasahiThiyassa veyAvacaM kAyavvaM, annavaMsahiThito vA asivagahiyANa veyAvaccaM karei / duvihaM puNa asivaM / caubhaMge pacchimA jA do bhaMgA sAhu abhaddA // idAni gilANauttimaTThANa vibhAsA[bhA.5946] ataraMtamigAvaNNahi, migaparisA vA taraMto annattha / emeva utimaDhe, samAhi pANAdi ubhayammi / cU-jesiM ataraMto asthi so ya AgaMtugo migo agIyatyo hojja aparinAmo vA tehA so annavasahIe Thavijjata ahavA - gilANo Agao vatthavvANa ya migaparisA tAhe so gilANo annattha Thavijjati, evaM uttimaTThapaDivaNNevi samAhinimittaMpAnagAdidAyavvaM |ttth "ubhayami"tti jatiAgaMtugo migo toannavasahIe tthvijjti| aha vatthavvagaparisA migAtouttimaTThapaDivanne annavasahIe Thavijjati ||avvocchittivibhaasaa imA[bhA.5947] chedasutaNisIhAdI, atyo ya gatoya chedsuttaadii| maMtanimittosahipAhuDe, ya gAhetiannattha / / cU-NisIhamAdiyassa chedasuttassajo atthoAgato suttaMvA mokkalANi vA pacchittavihANANi maMtANivA joNipAhuDaMvA gAhaMtoannatthavA gAhetiannattha vAte migAThavijaMti, jattha vasahIe vA dijjati tattha migANa ovAso na dijjati / eva tA nikkAraNe pAraMciyAdiyANa ovAso na dijjate / / imo avavAde avavAdo - puNo imaM kAraNamavikkhiUNa asivAdike pAraMciyAdINa vi ovAso dijjati mU. (1231)jA niggaMdhI niggaMthIe sarisiyAe aMte ovAse saMte ovAse- na dei na deMtaM vA saatijti|| [bhA.5948] eseva gamo niyamA, niggaMthINaM pi hoi naayvyo| puvve avare ya pade, egaM pAraMciyaM mottuM // dhU-navaraM-avavAdapade saMjatINa pAraMciyaM nasthi / mU. (1232)je bhikkhU mAlohaDaM asanaM vA pAnaM vA khAimaMvA sAimaMvA dejjamANaM paDiggAhei paDiggAheMtaM vA saatijti|| 17] 187
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 nizItha-chedasUtram -3-17/1232 [bhA.5949] mAlohaDaM pi tivihaM, uDDamaho ubhayao ya nAyavvaM / ekkakaM pi ya duvihaM jahannamukkosayaM ceva / / cU- uDDamAlohaDaM bibhUmAdisu, ahomAlohaDaM bhUmidharAdisu, ubhayamAlohaDaM maMcAdisu, samazreNisthitaH, ahavA - kuDimAdisu bhUmiTTito adhosiro jaM kaDDati / aggatalehi ThAuM jaM uttArei taM jahannaM / pIDhagAdisujaM AroDhuM uttArei taM savvaM ukkosaM // [bhA.5950] bhikkhU jahannayammI, geruta ukkosayammi nAyavyo / ahidasaNa mAlapaDaNe, evamAdI tahiM dosA / / cU-sikvatAo uAriukAmA sAhuNA paDisiddhA taccaniyaTThA giNhai ahiNA DakkA myaa| mAlAo uAriukAmA sAhuNA paDisiddhA parivvAyagaTThA uttAreMtI paDiyA, jaMtakhIleNa porTa phADiyaM mayA / ime ukkose udAharaNA[bhA.5951] AsaMda pIDha maMcaga, jaMtodukkhalapaDaMta ubhayavaho / voccheya-padosAdI, uDDAhamaNA nivaatoy|| dhU-sesaM piMDaninutti-anusAreNa bhANiyavvaM / imA sohI[bhA.5952] suttanivAto ukkosayammitaM khaMdhamAdisu havejjA / - etesAmannataraM, taM sevaMtammi aannaadii|| cU-ukkose caulahuM, jahanne mAsalahuM, sesaM kaMThaM / imaM bitiyapadaM[bhA.5953] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / addhANarohae vA, jayaNAgahaNaM tu gIyatthe / cU-anegaso gatatthA / navaraM-gIyatthopanagaparihANIejayaMNAe gennhi|| mU. (1233) je bhikkhU koTTiyAuttaM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA ukujiya nikuJjiya dejamANaM paDiggAhei paDiggAheMtaM vA saatijti|| cU-purisappamANA hInAdhiyA vA cikkhallamatI kohiA bhavati, kalijo nAma vaMsamayo kaDavallo saTTato vibhannati |annebhnnNti-utttthiyaauvri hattikaraNaMukRjjiyaM, uDDAe tiriyahattakaraNaM avakujjiyaM, ahariya tti - peDhiyamAdisu ArubhiuM oAreti / adhavA - kAyaM uccaM karejA ukkajjiyaDaMDAyataM taddhad gRNhAti, kAyaM uddhaM kRtvA gRhAti - unnamiya ityarthaH / [bhA.5954] koTThiyamAdIesa, ubhao mAlohaDaMta nAyavvaM / teceva tattha dosA, taMceva ya hoti bitiypyN|| cU-evaM ubhayamAlohaDaM daMsiyaMGka / te ceva dosA bitiyapayaM ca / mU. (1234) je bhikkhU maTTiolittaM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA ubhidiya nibhidiya dejamANaM paDiggAhei paDiggAheMtaM vA sAtijati // cU-ghayaphANiyAdibhAyaNe chUDhataMpihitaMsarAvaNAdiNAmaTTiyAeullittaMtaMubhidiyaMdeMtassajo geNhai tassa culhuN| [bhA.5955] pihitubbhinnakavADe, phAsuga apphAsuge ya bodhavve / apphAsu puDavimAdI, phAsugachagaNAdidaddare / /
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM-1234, [bhA. 5955] 275 ___ cU-ubminnaM duvidhaM- pihubhinnaM vA kavADubhinnaM ca / pihubhinnaM duvidhaM-pAsuyaM aphAsuyaM ca / jaMtaM phAsuyaM taM acittaM vA mIsaM vA / aphAsuyaM puDhavimAdi chasukAesu jahAsaMbhavaM bhANiyavvaM / jaMphAsuaMchagaNeNaahavA-vattheNa cammeNa vA daddariyaM daddarapihiubbhinnemAsalahuM, sesapihubhinnesu caulahuM, anaMtesu cauguruM, parittamIsesumAsalahuM, anaMtamIsesu mAsaguruM, sAhunimittaM ubbhinne kayavikkatesu adhikaraNaM kavADapihitubbhiNNe kuMciyavedhe tAlae vA AvattaNapeDhiyAe vA tasamAdivirAdhanA / sesaM jahA piMDanijuttIe / / [bhA.5956] etesAmaNNataraM, pihitubminnaM tu geNhatI jo tu / so ANA aNavatthaM, micchatta-virAdhanaM pAve // [bhA.5957] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / addhANa rohae vA, jayaNA gahaNaM tu gIyattho / mU. (1235) je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaMvA puDhavipatiTThiyaM paDuggAheti paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1236) je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaMvA sAimaM vA AupatiTThiyaM paDiggAheti paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1237) je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA teupatiTThiyaM paDiggAheti paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1238) je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA vaNassatikAyapatiTThiyaM paDiggAhaMti paDiggAheMtaM vA sAtijjati / / [bhA.5958] saccittamIsaesuM, kAesu ya hoti duvihanikkhittaM / anaMtara-paraMpare vi ya, vibhAsiyavvaM jahA sutta / / cU-puDhavAdI kAyA te duvidhA-saccittA mIsA vaa| sacittesuanaMtaranikkhittaM paraMparanikkhittaM vA / mIsesu vi anaMtaranikkhittaMparaMparanikkhittaM vA / piMDanijjuttigAhAsutte jahA tahA savittharaM mANiyavvaM / AyArabitiyasuyakhaMdhe vA jahA sattame piMDesaNAsutte tahA bhANiyavvaM / / [bhA.5959] suttanivAto saccitta'naMtare taM tu geNhatI jo u| so ANA aNavatthaM, micchatta-virAdhanaM pAve / / cU-parittasacittesuanaMtaranikkhitte caulahuM, ettha suttaM nivayati / sacittaparaMpare mAsalahuM, mIsaanaMtare mAsalahuM, paraMpare panagaM, anaMte ete ceva gurugA pacchittA ||codgaah[bhaa.5960] tattha bhave NaNu evaM, ukkhippaMtammi tesi aasaaso| saMjatinimitte ghaTTaNa, theruvamAe na taM juttaM / / ghU-puDhavAdikAyANa uvari ThiyaMjaMtammi ukkhippaMte nanutesiMAsAso bhavati? AcAryAha * tammi ukkhippaMte jA saMghaTTaNA sA saMjayanimittaM, tAna ya appasaMghayaNANa saMghaTThaNAe mahaMtI vedanA bhavati / / ettha theruvamA[bhA.5961] jarajajjaro u thero, taruNeNaM jmlpaannimuddhhto| jArisavedaNa dehe, egidiyaghaTTite taha u||
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 nizItha-chedasUtram -3- 17/1238 cU-jahA jarAjuNNadeho thero balavatA taruNeNa jamalapANiNA muddhe Ahate jArisaM veyaNaM veyati, tato adhikataraM te saMghaTTitA veyaNaM anuhavaMti, tamhA na juttaM jaM tumaM bhaNasi / / imaM bitiyapadaM[bhA.5962] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelnnnne| addhANa rohae vA, jayaNA gahaNaM tu gIyatthe / / cU-pUrvavat / gIyattho imAe jayaNAe gahaNaM kareti - puvvaM mIse paraMparahito geNhati, tato gIse anaMtaro, tato sannitte paraMpare, tato sacitte anaMtare, evaM anaMtakAe vi, esa parittAnaMtesu kamo drisio||ghnne puNa imA jayaNA[bhA.5963] puvvaM mIsaparaMpara, mIse tatto anaMtare ghnnN| saccitta paraMpara'naMtare ya emeva ya anaMte // cU-puvvaM paritte mIse paraMparahito geNhati, tato mIsaanaMtaparaMparaM, tato sacittaparittaparaMparaM, tato anaMtamIsaanaMtaraM, tato anaMtasacittaparaMparaM, tato parittasacittaanaMtaraM, tato anaMtasacittaanaMtaraM AhAre bhaNiyaM // [bhA.5964] AhAre jo u gamo, niyamA so ceva hoi uvahimmi / nAyavvo tu matimatA, puvve avarammiya pdmmi|| mU. (1239)je bhikkhU acusiNaM asanaM vA pAnaM vA khAimaMvA sAimaMvA suppeNa vA vihuNeNa vA tAliyaMTeNa vA patteNa vA pattabhaMgeNa vA sAhAe vA sAhAbhaMgeNa vA pehuNeNa vA hepuNahattheNa vA celeNa vA celakaNNeNa vA hatyeNa vA muheNa vA phumittA vIittA AhaTTa dejjamANaM paDiggAhei paDiggAheMtaM vA sAtijati // [je bhikkhU asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA usiNusiNaM paDiggAhei paDiggAheMtaM vA sAtijati / / ] [bhA.5965] je bhikkhU asanAdI, usiNaM nivvviysNjytttthaae| vihuvaNamAIehiM, paDicchae ANamAdINi / / ghU- "nivvAviya" tti ullaveUNa, sesaM kaMThayaM / usiNe gheppaMte ime dosA[bhA.5966] dAyaga-gAhagaDAho, parisaDaNe kAya-leva-nAso ya / Dajjhati karoti pAdassa chaDDaNe hANi uddddaaho|| cU-parisaDate vA bhUmIte chakkAyavaho, acusiNeNa vA bhANassa levoDajjhati, usiNe dijjamANe vA kare DajjhamANo pAyaM taM chaDDeja, tammi bhagge asati bhAyaNassa appaNo hAnI, bahu asanAdi pariTThaviyaM daTu "bahi phoDa"tti uDDAho / jano vA pucchata- "kahaM DDo" ? tti saMjayassa bhikkhaM dejjamANo jaNe phusaMte uDDAho tti / imo avavAdo[bhA.5967] asive omoyarie, rAyaduDhe bhae va gelaNNe / ___ addhANa rohae vA, kAle vA aticchmaannmmi|| cU-kAle aticchamANe tti jAva taMparikkameNa sItIbhavati tAva Aicco uvatthamaM gcchti| ato sUpAdIhiM turiyaM sIyalijjati, na, doso / / usiNe puNa kAraNe gheppaMte imA jayaNA[bhA.5968] giNhati misItituMvA, sajjhAe mahIya vA ThaveUNaM / pattAbaMdhagate vA, dholaNagahite va jtnnaae||
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM-1239, [bhA. 5968] 277 cU-uvavasitA padasaMdhiyaM jahA na Dajjhati tahA geNhati / ahavA - maMcage maMcikAe vA majjhe bhUmIe vA pAdaM ThavettA gennhti|pttgbNdhgto vA gennhti| acusiNaMca pAdadvitaMgholei, mAlevo Dajjhihiti / eyAe jayaNAe kAraNe geNhaMto adoso|| mU. (1240) je bhikkhU usseimaM vA saMseimaM vA cAulodagaM vA vAlodagaMvA tilodagaM vA tusodagaMvA javodagaMvA AyAmaMvA sovIraMvA aMbakaMjiyaMvA suddhaviyauMvA AhuNA dhoyaManaMbilaM apariNayaM avakaMtajIvaM aviddhatthaM paDiggAhei paDiggAheMtaM vA sAtijjati / / [bhA.5969] ussetimamAdIyA, pANA vuttA u jattiyA sutte| tesiM annatarAyaM, geNhaMti ANamAdINi // cU-usiNaM sItodage chubbhati taM usseimapANayaM / jaMpuNa usiNaM ceva uvari sItodageNa ceva siMciyaM taM saMseimaM / ahavA-saMsetimaM, tilA uNhapANieNa siNNA jati sItodagA dhovaMti to saMsetimaM bhnnnnti|caaulaanndhovnnN cAulodagaM |adhunaaghotNacirkaaldhotN|rstoannNbiibhuuyN| jaMjIveNaM vippamukkaM taM vakkataM, na vakaMtaM avakaMtaM, sacetanaM mizraM vA ityarthaH: / jamavaNNasaMjAtaM taM pariNayaM, na pariNayaM apariNayasvabhAvavarNasthamityarthaH: / jaM vaNNagaMdharasaphAsehiM savvehiM dhvastaM taM vidhvastaM, anegadhA vA dhvastaM vidhvastaM, na viddhatthaM aviddhatthaM, sarvathA svabhAvasthamityarthaH / ahavA- ee egahiyA / apariNayaM geNhaMtassa caulahu, ANAiyA ya dosA / / usseimassa imaM vakkhANaM[bhA.5970] sItodagammi chubbhati, dIvagamAdI useimaM piDheM / saMseimaM puNa tilA, siNNA chubbhaMti jtthude| cU- marahaTThavisae ussaiyA dIvagA sIodage / chubbhaMti / usseime udAharaNaM, jahA-piDheM / ahavA- piTThassa ussejamANassa heTThajaM pANiyaM taM usseimaM / pacchaddhaM gatArtham / / [bhA.5971] paDhamussetimamudayaM, akappakappaM ca hoti kesiMci / taMtuna jujjati jamhA, usiNaM mIsaM ti jA dNddo|| cU-te dIvagAdI ussetimA, ekammi pANie dosutisu vA niccalijaMti tattha bitiyatatijA ya savvesiM ceva akappA, paDhama pANiyaM taM pi akappaM ceva / kesi ci AyariyANaM kappaM, taM na ghddti| kamhA? jamhA usiNodagamavianuvvatteDaMDe mIsaM bhavati, taMpuNa kahiM ussetimesu chUDhesu acittaM bhaviSyatItyarthaH ? / / imo cAulode vihI [bhA.5972] paDhamaM bitiyaM tatiyaM, cAulaudagaMtu hoti sammissaM / tena paraMtu cautthe, suttanivAto ihaM bhnnito|| cU- paDhama-bitiya-tatiya-cAulodagA ete niyamA missA bhavaMti, tena paraM cautthAdi sacittA / etta suttaNivAto caulahugamityarthaH / Adillesu tisu vi mAsalahuM / anne puNa-tatie vA cAulasodhaNe suttaNivAyamicchati, jeNa tattha bahuM apariNayaM, thovaM pariNayamiti / / jaM ussetimAdi missaM tassimo gahaNavihI[bhA.5973] kAleNaM puNa kappati, aMbarasaM vaNNagaMdhaparinAmaM / vaNNAtivigataliMgaM, najjati vukkaMtajIvaM ti||
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 nizItha-chedasUtram -3- 17/1240 cU-taM ussetimaM cirakAlaM acchaMtaM jayA rasato aMbarasaM, vaNNato vivaNNaM, gaMdhaoannagaMdha, phAsato cikkhillaM, evaMtaM udagaMvaNNAdivigataliMgaMdaTuM najatijahA vigayajIvaM titahA gheppti| codagAha - "jesiM phuDaM gamaNAdikaM jIvaliMgaM te NajaMti, jahA vigayajIvA tti / puDhavAdI puNa avvattajIvaliMge kahaM nAtA, jahA vigatajIvaM ?" ti // AcAryAha[bhA.5974] kAmaM khalu cetaNNaM, savvesegiMdiyANa avvattaM / parinAmo puNa tesiM, vaNNAdiiMdhaNAsajja // cU- puvvaddhaM kaMThaM / pacchaddhe imo attho-bahumajjhattho ciMdhaNeNa jahAsaMkhaM appamajjha cirakAlovalakkhitA jahA vaNNAdI tahA tesiM avvabhicArI ajIvatte parinAmo lkkhijjti|| [bhA.5975] emeva cAulode, paDhame biti-tatiya tinni AesA / tena paraM ciradhotaM, jahi suttaM mIsayaM sesaM // cU-cAulodage vije paDhamabititA cAulodagA te ahuNA dhotA mIsA / "tena paraM cira dhoyaM jahiM suttaM" titena paraMcautthAdi cAulodagaMtaMciradhoyaMpisacittaM, jahiMsuttaM nivayati tasyAgrahaNameva / jaM puNa "mIsayaM sesaM" titammi ime tinni anAgamiyA AdesA- tatthego bhaNati- cAulA dhovittA jattha taM cAulodagaM chubbhati tattha jAto kaNNe phusitAo laggAo tAo na jAva sukkaMti tAvataM mIsaM, "tena paraM" ti - tAsu sukkAsutaM acittaM bhavatItyarthaH / / avaro bhaNati - cAulA jAva sijhaMti tAva tamIsaM, tena paraM acittaM pUrvavat // avarobhaNati-tammi cAulodage je bubbuA te jAva acchati tAva mIsaM, tena paraM acittaM pUrvavat // ___AcAryAha-"tena paraM ciradhoyaM" tti ete akkharA puNo cArijaMti, jeNa phusitAo si(sI)yAkAle ciraM pi acchaMti / gimhakAle lahuM susaMti, cAulA vilahuM cireNa vA sijhaMti, bubbuA vi ciraM nIvAe acchaMti, pavAe lahuM viNassaMti, "teNaM" ti tena kAraNeNa ete anaadesaa| "paraM" ti etesiM AesANaM imaM varaM pradhAnaM AgamittaM AdesaMtaraM- "jaMjApeja cirAdhotaM" silogo / bahuppasan ca matIe daMsaNeNa ya acittaM jANettA geNhati / jattha "vAladhovaNaM" ti AlAvago-camarivAlA dhovvaMti takkAdIhiM, pacchA te camarA suddodageNa dhovaMti / tattha'vi paDhamabitiyatatiyA mIsA, jaM ca pacchimaM taM sacittaM, tattha suttanivAto / ahavA vAladhovaNaM surA gAlijjati jAe kaMbalIe sA pacchA udaeNa dhovai, tattha vi paDhamAti dhovaNA mIsA, pacchimA sacittA, tammi suttnivaato|ahvaa-vaaldhovnnNrlyorektvaat vArAgAgadugo, so takkaviyaDAdibhAvito dhovvai, tattha vi paDhamAdI mIsA, pacchittA sacittA, tammi suttanivAto / savvesu mIsaM kAleNa pariNayaM gejmaM / / imaM bitiyapadaM[bhA.5976] asive omoyarieSa rAyaduDhe bhaeva gelnnnne| addhaANa rohae vA, jayaNA gahaNaM tu gIyatthe // mU. (1241]je bhikkhUappaNo AyariyattAe lakkhaNAI vAgarei vAgareMtaM vA saatijjti|| cU- jahA me karapAdesu lehA nivvattitA, caMdacakkaMkusAdI dIsaMti susaMThANe, supamANatA ya dehassa, tahA me avassaM AyarieNa bhaviyavvaM, jo evaM vAgarei tassa caulahuM ANAdiyA ya / te lakkhaNA ime
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM-1241, [bhA. 5977] 279 [bhA.5977] mAnummAnapamANaM lehsttvpuaNgmNgaaii| je bhikkhU vAgareti, AyariyattAdi aannaadii| cU-mAnassa ummAnassa ya imA vibhAsA[bhA.5978] chaDDeti to ya doNaM, chUDho doNIe jo tu punnnnaae| so mANajuto puriso, omANe addhabhAragurU / / cU-mAnaM nAma purisappamANAto IsiatirittA uTTiyA kIrai sA pANiyassa samanibaddhA bharijati, pacchA tattha puriso pakkhippati, jati droNo pANiyassa chaDDeti to mAnajutto puriso, ahavA - purisaM choDhUNa pacchA pANiyassa bharijati tammi purise ositte jai sA kuMDI droNaM pANiyassa paDicchai to mAnajutto / ummANe tti jati tulAe Arovio addhabhAraM tulati to ummAnajutto bhvti|| [bhA.5979] aTThasatamaMgulucco, samuhAI vA samussito nvo| so hoti pamANajuto, saMpuNNaMgo va jo hoti / / leha tti asya vyAkhyAbhA.(5980] maNibaMdhAo pavattA, aMguDhe jassa parigatA lehA / ___ sA kuNati dhanasamiddhaM, logapahANaM ca AyariyaM / / sattavapuaMgamagANaM imA vibhAsA[bhA.5981] sattaM adInatA khalu, vaputeo jassa U bhavai dehe / aMgA vA supaiTTA, lakkhaNa sirivacchamA itre|| cU-satvaM pradhAnaM mahaMtIe vi AvadIe jo adINo bhavati so stvmNtoN| vapU nAma teyo, so jassa asthi deho so vapumaMto / aTThaaMgA tANi jassa supatiThThasusaMThANANi, agAtiMti uvaMgANi tAni vi jassa supaiTThasusaMThiyANi, annANi ya sirivacchamAdINi lakkhaNANi, "iyare'tti vaMjaNA te ya masatilagAdI / ahavA - saha jAyaM lakkhaNaM, pacchA jAyaM vaMjaNaM / / ahavA bhaNejja[bhA.5982] amugAyariyasaricchAI lakkhaNAiMna pAsaha mahaM ti| erisalakkhaNajutto, ya hoti acireNa aayrio|| cU- amugassa Ayariyassa jArisA hatthapAdAdisu lakkhaNA, jArisaM pi vA dehaM, mamaM pi tArisaMceva / pacchaddhaM kaMThaM / ime dosA[bhA.5983] gAravakAraNakhettAiNo ya saccamaliyaM ca hojjA hi / vivarIyaM eMti jado, keti nimittA na savve u // cU-ahaM Ayario bhavissAmi tti gAravakAraNe khittAdicitto bhavejjA, sAyavAhaNo iva / ahavA - chaumattholakhiyA lakkhaNA saccA vA havejjA alitA va hoja / pacchaddhaM kaMThaM / ahavA - imo Ayario hohiitti koi paDinIo jIvitAo vavarovija // eyassa imo avavAto[bhA.5984] bitiyapadamaNappajjhe, vAgare avikovite ya appajjhe / kajje annapabhAvaNa, viyANaNaTThA ya jaannmvi||
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 nizItha - chedasUtram -3-17/ 1241 [ bhA. 5985 ] paDinIyapucchaNe ko, guru me kiM so haM ti peccha me aMgaM / gihi-annatitthipuTThe, va juMgite jo anotappe / / - cU- khittAdigo aNappajjho seho ajANato appaNo lakkhaNo pagAsejja / appajjhovA "kaje" tti koi paDinIto pucchejjA - katamo bhe gurU ? tAhe jo ArohapariNAhajutto so bhaNati - kiM tena ? ahaM so / paDinIo bhaNati kahaM nAyaM ? sAhU bhaNati - piccha me aMgaM lakkhaNajuttaM / '"annappabhAvaNaM'"ti asya vyAkhyA - gihiannatitthieNa vA pucchiyaM ko bhe guru ? tti / Ayario jati sarIrajuMgito tAhe jo anno sAhU anuttaradeho alajjaNijjo, Agamesu ya kayAgamo, evaM so anno pabhAvijjati appaNA vA pabhAveti / viyANaNaTThAe tti asya vyAkhyA[bhA. 5986 ] aTThavitagaNahare vA, kAlagate gurummi bhaNata'haM joggo / dehassa saMpadaM me, ArohAdI paloeha / / cU- aTThavite gaNadhare AyariyA kAlagayA / tattha je vasabhA annaM alakkhaNajuttaM ThaviuMkAmA, tAhe so lakkhaNatto annehiM bhaNAveti- appaNo vA bhaNati - Ayariyapadajogo dehasaMpadaM me pecchaha / aha Ayariyo vi alakkhaNajuttaM ThaveukAmo, tattha vi eyaM ceva appAnaM pagAsetikhamAsamaNo jAriso jutte bhaNio tArisa Thaveha sarIrasaMpadAte ArohAdijutto Thaveyavvo / evaM jANaMti vibhajjA | mU. (1242) je bhikkhU gAeja vA hasejja vA vAeja vA naccejja vA abhinavejja vA hayahesiyaM hatthagulagulAiyaM ukkuTThasIhanAyaM vA karei kareMtaM vA sAtijJjati / / cU-sarakaraNaM sarasaMcAro vA geyaM, muhaM viSphAliya savikArakahakkahaM hasaNaM, saMkhamAdi AojaM vA vAejja, pAda-jaMghA Uru- kaDi - udara-bAhu - aMguli - vadana- nayaNa-bhamuhAdivikArakaraNaM nRtyaM, pukkArakaraNaM, ukkiTThasaMghayaNasattisaMpanno ruTTho tuTTho vA bhUmI apphAlettA sIhasseva nAyaM kareti, hayassa sarisaM nAyaM karei hayahesiyaM / vAnarassa sarisaM kilikilataM kareti, annaM vA gayagajjiAdijIvarutaM kareMtassa caulahuM ANAdiyA ya dosA / [bhA. 5987 ] je bhikkhU gAejA, nace vAeja abhiNavejjA vA / ukkaTThasiyaM vA, kujjA vaggeja vINAdI / / - ahinao parassa sikkhAvaNA, nRtyavikAra eva valgitaM DiMDikavat, jAvatiyA muhaM vipphAlettA gIyaukkuDimAdiyA kareMti / tesu ime dosA [ bhA. 5988 ] puvvAmayappakovo, abhinavasUlaM va annagahaNaM vA / assaMDaNaM ca bhave, gAyaNaukviTThimAdIsu / / cU- Amayo tti rogo so uvasaMto pakuppati, ahinavaM vA sUlaM uppajjai, "annagahaNa "tti galagassa ubhao kaNNabaMdhesu saraNIto matAto tAsu vAtaseMbhagahitAsu ya aNAyataM muhajaMtaM haveja, ahavA - annagahaNaM gaMdhavviu tti kAuM rAyAdiNA gheppejjA, muhaM vA assaMpuDhaM vAtasiMbhadoseNa acchejA // [bhA. 5989 ] te ceva ya dosA, assaMpuDaNaM muittu sesesu / annataraiMdiyassa va, virAdhanA kAyamuDDAho //
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 17, mUlaM-1242, [bhA. 5989] 281 cU-sesA je naccaNAditA padA tesu vi ete cevadosA / muhassaviasaMpuDaNaM eka mottuMannataraM vA hatthapAdAdi sotAdi vA upphiDeMte lusejjA, evamAdiyA AyavirAdhanA / gAyaNAdisu vA pAnajAtimuhappavese mavirAdhanA / naccaNAdisu upphiDaMto pAnavirAhaNaM karejja abhihaNejja vA / evaM kAyavirAdhanA / eyAsu AyasaMjamavirAdhanAsu saTThANapacchittaM, geyaNaccaNAdisu savigAro anihuto vA saMjato tti jano bhaNejjA, uDDAhaM vA karejjA / / bhA. (5990] bitiyapadamaNappajjhe, pasatthajoge ya atisayappamatte / addhANa vasana abhiyoga bohie tenamAdisu vA // cU-khittAdiaNappajjho seho vA ajANato gItAdi karejja / / "pasatthajoe"tti asya vyAkhyA[bhA.5991] esa pasattho jogo, saddappaDibaddhe vAe gAe vaa| anno vi ya Aeso, dhammakahaM pavattayaMto u / / cU-kAraNaTThiyA saddapaDibaddhAe vasahIe tattha geyaM kareMti, AojjaM vA vAeMti, mA appaNo annesiM mohabbhaveNa visotti havejja / / ahavA - samosaraNAdisu pucchagavAyaNaM kareMto gaMdhavveNa kajaMti / / "atisaya patte'"tti asya vyAkhyA[bhA.5992] kevalavajjesutu atisaesu hariseNa siihnaayaadii| ukkiTTha melaNa vihe, puvvavvasaNaM va gItAdi / / / cU- vItarAgatvAt na karoti, tena kevalAtisauppattiM vajettA sesesu avadhilaMbhAdiesuM atisaesu uppannesu harisiuM sIhanAyaM kareja / annattha vA paDiNiyatteNa sa veiyAsu ArUDho sIhanAya karijjA |addhaannpddivnnnnaa mahallasattheNa paropparaM phiDittA milaNaTThA ukkiTThasadaM sNkrijjaa| "vasaNa"tti kassa ti puvvaM gihikAle gItAdigaM Asi, taM sa pavvatitovi vasaNAo karejjA, rAyAdiabhiogeNa vA / / ahavA[bhA.5993] abhioge kavilajjo, ujjenIe u rodhasIso tu| bohiyateNe mahurA, khamaeNaM sIhanAdAdI / / cU-sagAraabhiogaojahA kavileNakayaMtahA karijna / ahavA-jahA rohasIseNa ujjainIe rAyapurohiyasuyAbhiogato kayaM / bohigatenesujahA mahurAe khamaeNa sIhanAdo kaotahA krej|| mU. (1243) je bhikkhU bheri-saddANi vA paDaha-sadANi vA murava-saddANi vA muiMga-saddANi vA naMdi-sadANi vA jhallari-saddANi vA vallari-saddANi vA Damaruga-saddANi vA maDDaya-sadANi vA sadaya-sahANi vA paesa-sadANi vA golui-saddaNi vA annayarANi vA tahappagArANi vitayANi sadANi kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei abhasaMdhAretaM vA sAtijjati / / ..mU. (1244) je bhikkhU vINA-sahANi vA vivaMci-sahANi vA tuNa-sadANi vA bavvIsagasadANi vA vINAiya-sadANi vA tuMbavINA-sahANi vA jhoDaya-sahANi vA DhaMkaNa-sahANi vA annayarANi vA tahappagArANi vA tayANi saddANi kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei abhisaMdhAreMtaM vA sAtinti // mU. (1245) je bhikkhU tAla-saddANi vA phaMsatAla-saddANi vA littiya-sadANi vA gohiya
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 nizItha-chedasUtram -3- 17/1245 saddANi vA makariya-saddANi vA kacchabhi-saddANi vA mahai-sahANi vA saNAliyA-sahANi vA valiyA-sadANi vA annayarANi vA tahappagArANi vA jhusirANi kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA saatijti|| mU. (1246) je bhikkhU saMkha-sadANi vA daMsa-sadANi vA veNu-saddANi vA kharamuhi-sadANi vA parilisa-sadANi vA vevA-sahANi vA annayarANi vA tahappagArANi vA jhusirANi kaNNasayapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA sAtiJjati / / cU-zaMkhaM zRMgaM, vRttaH zaMkhaH, dIrghAkRti svalpAca sNkhigaa|khrmukhii kAhalA, tassa muhatyANe kharamuhAkAraM kaTThamayaM muhaM kajati / piripirittA tatatoNasalAgAto su (jhu) sirAo jamalAo saMpA (vA) tijaMti / muhamUle egamuhA sA saMkhAgAreNa vAijamANI jugavaM tinni sadde piripiritI kareti |anne bhaNaMti-guMjApaNavo maMThANa bhavati / bhaMbhA mAyaMgANa bhavati / bheriAgArasaMkuDamuhI durdubhI / mahapramANo murajo / sesA psiddhaa| [bhA.5994] tatavitate ghanajhusire, tavvivarIte ya bahuvihe sadde / saddapaDiyAi padamavi, abhidhAre ANamAdINi // cU-AlavinIyamAditataM, viinnaatisrisNbhutNtiihiNvittN|ahvaa-tNtiihiN tataM, muhamaudA vitataM / ghana ujjalalalakuDA, jhusiraM vNsaadiyaa| tavvivarIyA kaMsiga-kaMsAlaga-bhala-tAlajalavAditrA, jIvarutAdayazca bahavo tavivarIya // . [bhA.5995] bitiyapadamaNappajjhe, abhidhAra'vikovite va appjjhe| jANate vA vi puNo, kajjesu bhuppgaaresu|| cU-kajjesu bahuppagAresu tti jahA je asivovasamaNapayuttA saMkhasaddAtiyA tesiM savaNaTThAte abhisaMghArejjA gamaNAe vAravatIe, jahA bherisaddassa // mU. (1247) je bhikkhU vappANi vA phalihANi vA upphalANi vA pallalANi vA ujjharANi vAnijjharANi vA vAvINi vA pokharANi vA dIhiyANi vAsarANivAsarapaMtiyANisarasarapaMtiyANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA sAtijati / / mU. (1248) je bhikkhU kacchANi vA gahaNANi vA nUmANi vA vaNANi vA vaNaviduggANi vApavvayANi vApavyayaviduggANi vA kaNNasoyapaDiyAeabhisaMdhArei,abhisaMdhAretavA saatijjti|| mU. (1249) je bhikkhU gAmANi vA nagarANi vA kheDANi vA kavvaDANi vA maDaMbANi vA doNuhANi vA paTTaNANi vA AgarANi vA saMbAhANi vA sannivesANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAreMtaM vA sAtijati / / mU. (1250) je bhikkhU gAma-mahANi vA nagara-mahANi vA kheDa-mahANi vA kavvaDa-mahANi vA maDaMba-mahANi vA doNamuha-mahANi vA paTTaNa-mahANi vA AgAra-mahANi vA saMbAha-mahaNi vA sannivesa-mahANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMghArei, abhisaMghAreMtaM vA sAtijati // mU. (1251)je bhikkhU gAma-vahANi vA nagara-vahANi vA kheDa-vahANi vA kavvaDa-vahANi vA maDaMba-vahANi vA doNamuha-vahANi vA paTTaNa-vahANi vA AgAra-vahANi vA saMbAha-vahANi vA sannivesa-vahANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMghArei, abhisaMghAreMtaM vA sAtijati //
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 17, mUlaM-1252, [bhA. 5995] 283 mU. (1252) je bhikkhU gAma-pahANi vA nagara-pahANi vA kheDa-pahANi vA kavvaDa-pahANi vA maDaMba-pahANi vA doNamuha-pahANi vA paTTaNa-pahANi vA AgAra-pahANi vA saMbAha-pahANi vA sannivesa-pahANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMghArei, abhisaMghAreMtaM vA sAtijati / / mU. (1253) je bhikkhU Asa-karaNANi vA hatthi-karaNANi vA uTTa-karaNANi vA goNakaraNANi vA mahisa-karaNANi vA sUyara-karaNANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA sAtijati // mU. (1254) je bhikkhU Asa-judvANi vA hasthi-judvANi vA uTTa-juddhANi vA goNa-juddhANi vA mahisa-juddhANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA sAtijati / / mU. (1255) je bhikkhU ujjUhiyaTThANANi vA haya-jUhiyaTThANANi vA gaya-jUhiyaTThANANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAreMtaM vA sAtijati // mU. (1256) je bhikkhU abhiseya-TThANANi vA akkhAiya-TThANANi vA mAnummAna-TThANANi vA mahayA haya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-paDuppavAiya-hANANi vAkaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA sAtiJjati / / mU. (1257) je bhikkhU DiMbarANi vA DamarANi vA khArANi vA verANi vA mahAjuddhANi vA mahAsaMgAmANi vA lahANi vA bolANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA saatijti|| mU. (1258) je bhikkhU virUvarUvesumahussavesuitthINi vA purisANi vA therANiM vA majjhimANi vADaharANi vA alaMkiyANi vA sualaMkiyANi vA kAyaMtANi vA vAyaMtANi vA nacaMtANi vA hasaMtANi vA ramaMtANi vA mohaMtANi vA viulaM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA paribhAyaMtANi vA paribhuMjaMtANi vA kaNNasoyapaDiyAe abhisaMdhArei, abhisaMdhAretaM vA saatijjti|| mU. (1259) je bhikakhU ihaloiesuvA rUvesu, paraloiesu vA rUvesu, diDhesu vA rUpesu, adiDhesu vA rUvesu, suesu vA rUvesu, asuesu vA rUvesu, vinAesu vA rUvesu, avinAesu vA rUvesu sajjai rajjai gijjhai ajjhovavajai sajjaMtaM rajjataM gijhaMtaM ajjhovavajaMtaM vA sAtijati / / ||tN sevamANe Avajai cAummAsiyaM parihAraTThANaM ugdhaaiyN|| cU-ete coddasuttA jahA bArasame uddesage bhaNitA tahA ihaM pi sattarasame uddesage bhANiyavvA / [bhA.5996] vappAdI jA viha loiyAdi saddAdi jo tu abhidhaare| taM caiva tattha dosA, taM ceva ya hoti bitiyapadaM / / cU-viseso tattha cakkhudaMsaNapratijJayA, ihaM puNa kaNNasavaNapaDiyAe gacchati, vappAdiesu ThANesu je saddA te abhidhAreuM gacchati // uddezakaH-17 samAptaH muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAditA nizItha sUtre saptadazauddezakasya [bhadrabAhusvAmi racitA niyukti yuktaM] saMghadAsagaNi viracitaM bhASyaM evaM jinadasa mahattara viracitA cUrNiH parisamAptA
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 uddezakaH- 18 cU- bhaNio sattarasamo / idAniM aTThArasamo imo bhaNNati / tassimo saMbaMdho[bhA. 5997 ] sadde puNa dhAreu, gacchati taM puNa jaleNa ya thaleNaM / jalapagataM aTThAre taM ca aNaTThA nivAreti // cU-saMkhAdisadde abhadhAreMto gacchaMto jaleNa vA gacchati thalena vA gacchati / iha jalagamaNeNa adhigAro, adhavA - jaleNa gamaNaM aNATThae na gaMtavvaM / eyaM aTThArasame nivAreti / esa saMbaMdhI // anenaM saMbaMdhenAgayassa imaM paDhamasutaM mU. (1260) je bhikkhU aNaTThAe nAvaM duruhai duruhaMtaM vA sAtijJjati // cU- no aTThAe, aNaTThAe / duruhai tti vilaggai tti Arubhati tti egadvaM / ANAdiyA dosA caulahu~ / [bhA. 5998 ] anaTThe daMseti nizItha - chedasUtram -3-18/1259 [bhA. 5999 ] aMto maNe kirisiyA, nAvArUDhehiM vaccai kahaM vA / ahavA nANAtijaDhaM, durUhaNa hota'naTThAe / cU-kerisi abbhaMtara tti cakkhudaMsaNapaDiyAe Arubhati, gamaNakutUhaleNa dA duruhati, ahavA - nANAdijaDhaM duruhaMtassa sesaM savvaM aNaTThA || avavAdeNa AgADhe kAraNe duruhejjA / thalapaheNa saMghaTTAdijaleNa vA jai ime dosA haveja [bhA. 6000 ] bitiyapada tena sAvaya, bhikkhe vA kAraNe vA AgADhe / kajuvahimagaravujjhaNa, nAvodaga taM pi jayaNAe / cU- esa bArasamuddesage jahA, tahA bhANiyavvA / suttaM diTTaM, kAraNeNa vilaggiyavvaM / kerisaM puNa nAvaM vilaggati ? kerisaM vA na vilaggati ? ato suttaM bhaNNati mU. (1261) je bhikkhU nAvaM kiNai kiNAvei, kIyaM AhaTTu dejjramANaM duruhai duruMtaM vA sAtijjati // bArasame uddese, nAvAsaMtArimammi je dosA / te ceva aNaTThAe, aTThArasame niravasesA / / mU. (1262) je bhikkhU nAvaM pAmiccei pAmiccAvei, pAmiccaM AhaDDa dejjamANaM duruhai duruhaMtaM vA sAtijjati // mU. (1263) je bhikkhU nAvaM pariyaTTei pariyaTTAvei, pariyaTTaM Ahaddu dejjramANaM duruhei duruheMtaM vA sAtijjati // mU. (1264) je bhikkhU nAvaM acchejjaM anisiTTaM abhihaM AhaTTu dejramANaM duruhei dururhataM vA sAtijJjati // cU- je appaNA kINai, annena vA kINAvei, kiNataM anumodati vAGka / pAmicceti pAmiccAveti pAmiccaMtaM anumodeti Gka / pAmiccaM nAma ucchinnaM / je nAvaM pariyaTTeti Gka / DahariyaNAvAe mahallaM nAvaM pariNAveti- parivartayatItyarthaH / mahallAe vA DaharaM parAvartayati / annassa vA balA acchettuM
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 285 uddezaka : 18, mUlaM-1264, [bhA. 6000] sAhUNa netiGka / anisaTTA paDihAriyA gahitA appaNo kae kajje taM sAdhUNa samappeti sAdhUNa vA netiGka / etehiM suttapadehiM savve uggama-uppAdana-esaNAdosA ya sUcitA / tena nAvanijjuttiM bhaNNai[bhA.6001] nAvA uggamauppAyaNesaNA saMjoyaNA pamANe ya / iMgAladhUmakAraNa, aTThavihA nAvanijuttI / / cU-uggamadosesu je caulahU te jahA saMbhavaM, nAvaM paDucca vaa| [bhA.6002] uccattabhattie vA, duvihA kiNaNA u hoti naavaae| hInAhiyaNAvAe, bhaMDagurue ya pAmicce / / cU-sAdhuaTThAe uccatAe nAvaM kiNAti sarvathA AtmIkarotItyarthaH / bhattIe tti-bhADaeNaM geNhati / appaNA se nAvA hINappamANA ahiyappamANA vA / ahavA - bhaMDaguru tti - jaM tattha bhaMDabhAro vijati taM guruMsAhUya no khamihititti, tA evamAdikajjehiM nAvaM pAmiceti / ahavA - sA nAvA svayameva gurutvAnna zIghragAminItyarthaH / / [bhA.6003] doNha vi uvaTThiyAe, jattAe hIna ahiya sigghaTThA / nAvAparinAmaM puNa, pariyaTTiyamAhu aayriyaa|| cU-do vaNiyA jattAe NAvAhiM uvaTTitA, tattha ya egassa hInA, egassa ahiyA, to paropparaM nAvAparinAmaMkareti- nAvAnAvaMparAvartayatItyarthaH / ahavA-maMdagAminI zIghragAminyA praavrtyti| evaM sAdhvarthamapi // [bhA.6004] emeva sesaesuvi, uppAyaNa-esaNAe dosesuN| jaM jaM juJjati sutate, vibhAsiyavvaM ducttaae| cU-kIyagaDAdINAvAsuttesujaMjaM jujjati taMtaM piMDaninuttie bhANiyavvaM-duccattA bAyAlIsA, solasa uggamadosA, solasa uppAyaNadosA, dasa esaNadosA, ete miliyA bAtAlA uggamauppAyaNesamA tinni dArA gtaa| saMjogAdiyANa cauNhaM imA vibhaasaa| [bhA.6005] saMjoe raNamAdI, jale ya nAvAe hoti mAnaM tu / suhagamanittiMgAlaM, chddddiikhobhaadisuNdhuumo|| cU- sAdhuaTThAe raNamAdi kiM ci kahUM saMjoeti, AsannamajjhadUragamaNA jalappamANaM sAdhuppamANAo ya hInaM juttamadhiyappamAmeNa vA hojja / suhagamaNi tti rAgeNaM iMgAlasarisaMcaraNaM kareti, nAvAgamaNe chaDDI havai, duTThA vAhayA vA nAvAbhaeNaM sarIrasaMkhoho bhavati / kaMpo, mucchA, sirattI ya / evamAdI dosA caraNaM dhUmiMdhaNeNa samaM kareti / / [bhA.6006] kAraNe vilaggiyavvaM, akAraNe caulahU muneyav / kiM puNa kAraNa hojjA, asivAdi thalAsatI duruhe| cU-ANAikAraNeNa ya duruhiyavvaM, nikkArame caulahuM, asivAikAraNe vA gacchaMtassa // taM nAvAtArimaM caubvihaM[bhA.6007] nAvAsaMtArapaho, cauvviho vaNNito u jo puTviM / nijjuttIe suvihiya, so ceva ihaM pi nAyavyo / /
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 nizItha-chedasUtram -3-18/1264 cU-nijuttIpeDhaM imasseva jahA peDhayA AukkAyAdhigAreNa bhANiyA tahA bhANiyavvA / / [bhA.6008] tirio yANujjANe, samuddagAmI ya ceva nAvAe / caulahugA aMtagurU, joyA maddhaddha jA spdN|| tatra iva // [bhA.6009] bIyapatha tena sAvaya, bhikkhe vA kAraNe va AgADhe / kajjuvahimagara vujhaNa, nAvodaga taM pi jynnaae| mU. (1265) je bhikkhU thalAo nAvaM jale okasAvei okasAveMtaM vA sAtijati // cU-thalasthaM jale kreti| mU. (1266) je bhikkhU jalAo nAvaM thale ukkasAvei ukkasAveMtaM vA sAtijati // cU-jalasthaM thale kreti| mU. (1267) je bhikkhU puNNaM nAvaM ussiMcai ussiMcaMtaM vA sAtijati // mU. (1268) je bhikkhU sannaM nAvaM uppilAvei uppilAveMtaM vA saatijti|| cU-"sanna"tti - kaddame khuttA, uppilAvei tti - tato ukkhaNati / [bhA.6010] gAhei jalAo thalavaM, jo vathalAo jalaM smogaaddhe| sannaM va uppilAve, dosA te taM ca bitiyapadaM // cU-dosAje bArasame bhaNitA te bhavaMti, bitiyapadaM ca jaMtattheva bhaNiyaMtaMceva bhaanniyvvN|| mU. [je bhikkhUubaddhiyaM nAvaM uttiMgaMvA udagaMvA AsiMcamANiM vA uvaruvari vA kajjalAyemANiM pehAe hattheNa vA pAeNa vA asipatteNa vA kusapatteNa vA maTTiyAe vA celeNa vA paDipihei paDipihaMtaM vA sAijati / / mU. (1269) je bhikkhU paDinAviyaM kaha nAvAe duruhai duruhaMtaM vA sAtijati / / mU. (1270) je bhikkhU uSvagAmiNiM vA nAvaM aho gAmiNaM vA nAvaM duruhai duruhaMtaM vA saatijti|| mU. (1271) je bhikkhU joyaNavelAgAmiNiM vA addhajoyaNavelAgAmiNiM vA nAvaM duruhai duruhaMtaM vA sAtijati // cU-jalanAvA valAe hIrati, dIharajjue taDaMsirukkhe vA kIlage vA baddhaM vA muttittA vAheja, chubbhamANiM vA baMdheja, uttiMgeNa vA bharitaM bharajjamANIM vA jo uvasiMcati, sabalapANiyassa vA bhareti rittaM vA, dhimitI gacchau tti pANiyassa bhareti / tassa caulahuM / [bhA.6011] ubbaddhapavAhetI, baMdhai vujjhai ya bhariya ussiNce| rittaM vA pUreti, te dosA taM ca bitiyapadaM // mU. (1272) je bhikkhU nAvaM Akasai AkasAvei AkasAveMtaM vA sAtijati // khevei khevAvei khevAvaMtaM vA sAtijati / / rajjuNA vA kaTTeNa vA kaDDai, kahRtaM vA sAtijati // mU. (1273) je bhikkhU nAvaM alittaeNa vA papphiDaeNa vA vaMseNa vA paleNa vA vAhei, vAheMtaM vA sAtijati // mU. (1274) je bhikkhU nAvAo udagaM bhAyaNeNa vA paDiggahaNeNa vA matteNa vA
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 18, mUlaM-1274, [bhA. 6011] 287 nAvAusiMcaNeNa vA ussiMcai ussiMcaMtaM vA sAtijati / / cU-gAvAeM uttigaMjAva pihitaM sAtijati / etesiM suttANaM padA suttasiddhA ceva tahAvi kei pade suttaphAsiyA phusaMti[bhA.6012] nAvAe khivaNa vAhaNa, ussiMcaNa pihaNa sAhaNaM vA vi / je bhikkhU kujA hI, so pAvati ANamAdINi / / ghU- annanAvaTThito jalahito taDaTThito vA nAvaM parAhuttaM khivati, nAvaNNataraNayaNappagAreNa, nayaNaM vAhaNaM bhaNNati / uttiMgAdiNAvAe ciTThamudagaM annayareNa kavvAdiNA usiMcaNaeNa ussiNci| uttiMgAdiNA udagaMpavisamANaM hatyAdiNA piheti / evamappaNA kareti, annassa vA kaheti, ANAdi caulahuMca / / etesu annesu ya suttapadesu imaM bitiyapadaM[bhA.6013] bitiyapada tena sAvaya, bhikkhe vA kAraNe va AgADhe / kajjovahimagaravujhaNa, nAvodagataM pi jayaNAe / / [bhA.6014] AkaDDaNamAkasaNaM, ukkasamaM pelaNaM jao udgN| uDDamahatiriyakavaNa, rajjU kaTThammi vA ghettuN|| cU-appaNo tena AkaDaNamAgamaNaM udagaM tena preraNaM ukkasaNaM, "uTuM' ti nadIe samudde vA velA pANiyassa pratikUlaM uDaM, "aha" tti tasseva udagassa zroto'nukUlaM aho bhaNNati, no pratikUlaM no anukUlaM vitiricchaM tiriyaM bhaNNati, eyaM urvha aha tiriyaM vA rajjue kaTThammi vA ghettuM kaTuMti // [bhA.6015] taNuyamalittaM Asatthapattasariso piho havati ruNdo| vaMseNa thAhi gammati, calaeNa valijjatI naavaa|| cU-tanutaraM dIhaM alitAgitI alittaM, Asattho pippalo pattassa sariso ruMdo piho bhavati, vaMso veNU tassa avaTuMbheNa pAdehiM peratANAvA gacchati, jena vAmaM dakkhiNaM vA lijjati so calago rannaM pi bhnnnnti|| [bhA.6016] mUle ruMda akaNNA, aMte tanugA havaMti nAyavvA / davvI tanugI lahugI, donI vAhijjatI tIe / / cU-puvvaddhaM kaMThaM / lahugIjA donI sA tIe dabbIe vAhijjati, nAvAussiMcaNagaMca dugaM (usaM calagaM) davvagAdi vA bhavati, uttiMgaM nAma chidraM taM hatthamAdIhiM piheti // [bhA.6017] saratisigA vA vippiya, hoti u usumattiyA ya tmmissaa| moyatimAi dumAmaM, vAto challI kuviMdo u|| cU-ahavA - sarassa challI Isigi tti tasseva uvariM tassa challI so ya muMjo dabbho vA, ete vi vippita tti kuTTiyA puNomaTTiyAe saha kuTTijaMti esa usumaTThiyA, kusumaTThiyAvA, modatI gulavaMjaNI, AdisaddAo vaDa-pippala-AsatthayamAdiyANa vakko maTTiyAe saha kuTTijaMtiso kuTTaviMdo bhaNNati, ahavA-celeNa saha maTTiyA kuTTiyA celamaTTiyA bhaNNati / evamAIehiM taM uttiMgaM piheti jo, tassa caulahuM ANAdiyA ya dosA / / mU. (1275) je bhikkhU nAvaM uttiMgeNa udagaM AsavamANaM uvaruvari kajjalamANaM paloya
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 nizItha-chedasUtram -3- 18/1275 hattheNa vA pAeNa vA AsatthapatteNa vA kusapatteNa vA maTTiyAe vA celakaNNeNa vApaDipehei paDipeheMtaM vA saatijti|| cU- uttiMgeNa nAvAe udagaM Asavati pehe tti prekSya uvaruvari kajjalamANiM ti bharijamANaM pekkhittA parassa dAeMti ANAdiyA caulahuM ca / [bhA.6018] uttiMgo puNa chiTuM, tenAsava uvarieNa kjlnnN| bitiyapadeNa durUDho, nAvAe bhaMDabhUto vA // cU- puvvaddhaM gatArthaM / asivAdinANAdikAraNehiM durUDho nAvaM jahA bhaMDaM nivvAvAraM tahA nivvAvArabhUteNa bhaviyavvaM / savvasuttesujANivA paDisiddhANi tAni kAraNArUDho savvANi sayaM kareja vA kAravejja vA, te tattha sAdhuNo nivvAvAraM dadru koi paDinIo jale pakkhivejja / / ahavA[bhA.6019] nAvAdose savve, tAreyavvA guNehi vA adhio| pavayaNapabhAvao vA, ege puNa beMti niggNthii| cU-evaM vaccaMtassa NAvAe saMbhavo haveja jahA tesiM mAkaMdiyadANaM nAvAe doso tti, bhinnA sA naavaa| iyaduddharAti gADhe, Avaivatto sabAlavuDDo u / sahasA nibbuDamANo, uddhariyavvo samattheNaM / / esa jiNANaM ANA, esuvadeso u gaNadharANaM ca / esa paiNNA tassa vi, jaM uddarate duvihgcchN| jo atisesavisesasaMpaNno tena savvo nitthAreyavvo, atisesaabhAve sArIraMbalasamattheNa vA te savve nitthAreyavvA / aha savve na saketi tAhe ekekaM hAvaMteNa, jo pavayaNappabhAvago so puv tAreyavvo / anne puNa bhaNaMti jahA - niggaMthI puvvaM tAreyavvA / / imA purisesu kevalesu jayaNA[bhA.6020] Ayarie abhisege, bhikkhU khuDDe taheva there y| gahaNaM tesiM iNamo, saMjogakamaMtu vocchAmi / / cU-jai samattho ete ceva savve vi tAreuM to savve tAreti / aha na sakketi tAhe theravajA cauro / aha na tarati tAhe therakhuDDagavajjA tinni| aha na tarati tAhe Ayariya abhisegA donni| ahana tarati tAhe AyariyaM / / do AyariyA hojja, do vi nitthaaretu| ahanatareitAhe imaM bhaNNati[bhA.6021] taruNe nipphaNNa parivAre, saladdhie je ya hoti abbhAse / abhisegammi cauro, sesANaM paMcaceva gmaa|| cU-Ayario ego taruNo, ego thero / jo taruNo so nitthAreyavyo / dovi taruNa therA vA ekko suttatthe nipphaNno, ekko anipphaNno / jo niSphaNno so nityArijjati / dovi niSphannA aniphannA vA / ekko saparivAro, ekko aparivAro / jo saparivAro so nitthArijati / dovi saparivArA to ukkosaladdhItojo bhattavatthasissAdiehiM sahitoso nnitvaarijjti|dovislddhiyaa vA tattha jo abbhAsataro so nitthArijjati, mA dUratthaM / samIvaMjaMtaMjAva jAhiti tAva so ho|
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 289 uddezaka H 18, mUlaM-1275, [bhA. 6021] iyaro vijAva pavvehiti tAva ho / doNha vicukko tamhA jo Asanno so taareyvyo| ____ abhisege puNa caurogamA bhaMti - taruNo saparivAro saladdhI AsaNno ya, jamhA so niyamA niSphaNno tamhA tassa nipphaNNAniSphaNNaMiti na kartavyaM / sesANi bhikkhUtheravuDDANaMjahAAyariyassa taruNadiyA paMca gamA tahA kAyavvA / anne paMca gamA evaM kareMti - taruNe nipphaNNa parivAre saladdhie abbhAse / ahavA paMca gamA- taruNe nippaNNi parivAre saladdhIe abbhAse thlvaasii| jo thalavisayavAsI tuM nitthAreti; so atArago / jalisayavAsI puNa tArago bhavati, na sahasA jalassa bIheti ||idaaniN niggaMthINa patteyaM bhaNNati[bhA.6022] savvatthavi Ayario, AyariyAo pavattinI hoti / to abhisegappatto, sesesU itthiyA paDhamaM / / cU-dosu vi vaggesu jugavaM Avaipattesu imA jayamA - jati samattho savvANi vi tAreuM to savve tAreti / aha asamattho tAhe egadugAtiparihANIe, jAhe doNha vi asamatto tAhe savve acchaMtu AyariyaM paDhamaM nitthArei, tato pavittiNI, tato abhisegaM, sesesu itthiyA paDhamaM, ti bhikkhuNiM paDhamaM tato bhi, khuDiM tato khuTuM, theriM tato theraM / ettha'ppabahUciMtA kAyavvAsunipuNo hoUNaM laMgheUNuttavihiM bahuguNaveDheM (vaDaM] karejjA / bhaNiyaMca "bahuvittharamussaggaM, bahutaramavavAyavittharaM nAuM / jaha jaha saMjamavuDDI, taha jayasU nijarA jaha ya" // AyariyavajjANaM ko parivAro ? bhaNNati - mAyA piyA putto bhAyA bhAgenI suNhA dhUyA, anno ya saMbaMdhiNo mittA taduvasamanikkhaMtA ya / mU. (1276) je bhikkhU nAvAo nAvAgayassa asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDiggAheti, paDiggAheMtaM vA sAtijjati / mU. (1277)jebhikkhUnAvAojalagayassaasanaMvA pAnaMvAkhAimaMvAsAimaMvA paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1278)je bhikkhUnAvAo paMkagayassaasanaMvA pAnaMvA khAimaMvA sAimaMvApaDiggAhei, paDiggAheta vA saatijti|| mU. (1279) je bhikkhUnAvAo thalagayassaasanaMvApAnaMvA khAimaMvA sAimaMvA paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1280) je bhikkhU jalagao nAvAgayassa asnN0| mU. (1281) je bhikkhU jalagamo jalagayassa asanaM0 / mU. (1282) je bhikkhU jalagao paMkagayassa asanaM0 / mU. (1283) je bhikkhU jalagao thalagayassa asanaM0 / mU. (1284) je bhikkhU paMkagao nAvAgayassa asnN0| mU. (1285) je bhikkhU paMkagao jalagayassa asnN0| . mU. (1286) je bhikkhU paMkagao paMkagayassa asnN0| 17| 19]
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-18 / 1287 mU. (1287) je bhikkhU paMkagao thalagayassa asanaM0 / mU. (1288-1291) evaM "thalagao"vi cattAri AlAvagAcU-nAvAgayasseva dAyagassa hatthAto paDiggAheti tassa caulahuM / annesu tisu bhaMgesu bhikkhU nAvAgato ceva, dAyago jl-pNk-thlgto| etesu cauro bhaMgA / annesu caubhaMgesu bhikakhU jalagato, dAyago nAvA- jala paMka-thalagato / annesu causu bhikkhU paMkagao, dAyago nAvA-jalapaMka-thalagao / annesu causu bhikkhU thalagato, dAyago nAvA- jl-pNk-thlgto| ete savve solasasu vi patteyaM caulahuM / nAvAgate dAyage paDiseho, jeNaM so sacittaAukAyaparaMparapatiTTo jalapaMkathalA sacittA mIsA vA, to paDiseho / tattha kamaM darisei [ bhA. 6024] 290 nAvajale paMkathale, saMjogA ettha hoti nAyavvA / tattha gaeNaM ekko gamaNAgamaNeNa bitio u / / cU- etesu NAva -jala-paMka-thalapadesu Thito bhikkhU dAyagassa saTThANa-paraTThANasaMjogeNa Thiyassa hatthAo gehaMtassa dugasaMjogAbhilAvaM amucaMteNa solasa bhaMgA kAyavvA pUrvavat / "tattha gaeNaM ekko'' tti nAvArUDho nAvAgayassa hatyAto geNhati esa paDhamabhaMgo, nAvAgato jalagayassa hatthadAgassa acchamANassa jalaTThiyassa hatthAto geNhati, evaM paMkathalesu vi gamanAgamanena tatiyacauttha bhaMgA, evaM sabhaMgA vi bArasa uvaujja bhANiyavvA / / [bhA. 6025] etto egatareNaM, saMjogeNaM tu jo u paDigAhe / so ANA aNavatthaM, micchatta virAdhanaM pAve || cU-kaMThayA / solasamo bhaMgo thalagao, thalagatassa samuddassa aMtaradIve saMbhavati, sA puDhavI sacittA mIsA vA sasaNiddhA vA tena paDisijjhati / / [bhA. 6026] asive omoyarie, rAyaduTTe bhae va gelaNNe / addhANa roha vA, jayaNA gahaNaM tu gIyatthe // cU- jayaNA panagaparihANI, mIsaparaMparaThitAdi vA jayaNA bhANivvA / mU. (1292) je bhikkhU vatthaM kiNai kiNAvei kIyaM AhaTTu dejjamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1293) je bhikkhU vatthaM pAmiceti, pAmidyAveti pAmiccamAhaDu dijamANaM paDiggAheti, paDiggAhetaM vA sAtijjati / / mU. (1294) je bhikkhU vatthaM pariyaTTei, pariyaTTAvei, pariyaTTiyamAhaDa dijjramANaM paDiggAheti, paDaggAtaM vA sAtijjati / / mU. (1295) je bhikkhU vatthaM acchejjaM anisiddhaM abhihaDamAhaTTu dejramANaM paDiggAhei, paDiggAhetaM vA sAtijjati / / mU. (1296) je bhikyU atirega-vatthaM gaNiM uddisiya gaNiM samuddisiya taM gaNiM anApucchiya anAmaMtiya annamannassa viyarai, viyaraMtaM vA sAtijjati / / mU. (1297) je bhikkhU airegaM vatthaM khuDDagassa vA khuDDiyAe vA theragassa vA theriyAe vA ahatthacchinnassa apAyacchinnassa anAsacchinnassa akaNNacchinnassa anoTThacchinnassasattassa
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 18, mUlaM-1297, [bhA. 6026] dei, deMtaM vA saatijti|| mU. (1298) je bhikkhU airegaM vatthaM, khuDDagassa vA khuDDiyAe vA theragassa vA theriyAe vA hatthacchinnassa pAyacchinnassa nAsacchinnassa kaNNacchinnassa oTThacchinnassa asakkassa na dei, na deMtaM vA saatijti|| mU. (1299) jebhikkhU vatthaM analaM athiraM adhuvaM adhAraNijjaMdharei, dharetaMvA saatijti|| mU. (1300) je bhikkhU vatthaM alaM dhiraMdhuvaM dhAraNijaM na dharei, na dharataM vA sAtijati // mU. (1301) je bhikkhU vaNNamaMtaM vatthaM vivaNNaM karei, kareMtaM vA sAtijati // mU. (1302) je bhikkhU vivaNNaM vatthaM vaNNamaMtaM karei, kareMtaM vA sAtijati // mU. (1303) je bhikkhU "no navae me vatthe laddhe"tti kaTu sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholleja vA padhoeja vA, uccholletaM vA padhoeMtaM vA saatijti|| mU. (1304)je bhikkhU "no navae me vatthe laddhe" tikaTTha bahudevasieNa sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padhoeja vA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijati // mU. (1305) je bhikkhU "no navae mevatthe laddhe" tikaTTha kakkeNa vA loddheNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ulloleja vA uvvaleja vA ulloleMtaM vA uvvaleMtaM vA sAtijjati // mU. (1306) je bhikkhU "no navae me vatthe laddhe" tti kaTu bahudevasieNa kakkeNa vA loddheNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ulloleja vA uvvaleja vA ulloleMtaM vA uvvaleMtaM vA sAtijjati // mU. (1307) je bhikkhU "dubbhigaMdhe me vatthe laddhe" tti kaTu sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padhoeja vA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA sAtijati // mU. (1308)jebhikkhU "dubhigaMdhe mevatthaM laddhe"tti kaTThabahudevasieNa sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccoleja vA padhoeja vA uccholeMtaM vA padhoeMtaM vA saatijti|| mU. (1309) je bhikkhU "dubhigaMdhe me vatthe laddhe"ti kaTTha kakkeNa vA loddheNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ullolajjavA uvvaleja vA ulloleMtaM vA uvvaleMtaM vA sAtiJjati // mU. (1310)jebhikkhU "dubhigaMdhe me vatthaM laddhe" tikaDa bahudevasieNa kakkeNa vAloddhaNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ulloleja vA uvvaleja vA ulloleMtaM vA uvvaleMtaM vA sAtijati // mU. (1311)je bhikkhU anaMtarahiyAe puDhavIe dubbaddhe dunnikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA, AyAtaM vA payAveMtaM vA sAtijati // / mU. (1312) je bhikkhU sasaNiddhAe puDhavIe dubbaddhe dunnikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA, AyAtaM vA payAvetaM vA sAtijati / / mU. (1313) je bhikkhU sasarakkhAe puDhavIe dubbaMdhe dunikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA, AyAtaM vA payAvetaM vA sAtijati // mU. (1314) je bhikkhU maTTiyAkaDAe puDhavIe dubbaMdhe dunikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA, AyAvaetaM vA payAvetaM vA sAtijati // mU. (1315) je bhikkhU cittamaMtAe puDhavIe dubbaMdhe dunnikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA, AyAtaM vA payAveMtaM vA sAtijati //
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 nizItha-chedasUtram -3- 18/1316 mU. (1316) je bhikkhU cittamaMtAe silAe dubbaMdhe dunnikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA, AyAveMtaM vA payAvetaM vA sAtijjati // mU. (1317) jebhikkhU cittamaMtAe lelUe dubbaMdhedunikhitte anikaMpecalAcale vat AyAveja vA payAveja vA, AyAveMtaM vA payAvetaM vA sAtijati // ___ mU. (1318) je bhikkhU kolAvAsaMsi vA dArue jIvapaiTThie saaMDe sapANe sabIe saharie saossesaudae sauttiMga-paNaga-daga-maTTiya-mavakaDAsaMtANagaMsi dubbaMdhedunikhitteanikaMpecalAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA AyAtaM vA payAveMtaM vA saatijti|| mU. (1319) je bhikkhU thUNasi vA giheluyaMsi vA usuyAlaMsi vA jhAmavalaMsi vA dubbaMdhe dunikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA AyA-taM vA payAveMtaM vA saati0|| mU. (1320)je bhikkhU kuliyaMsi vA bhittisivA silasi vA lelusi vA aMtalikkhajAyaMsi vA dubbaddhe dunnikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA AyAtaM vA payAvetaM vA sAtijati / / mU. (1321) je bhikkhUkhaMdhaMsi vA phalahaMsivA maMcaMsivA maMDavaMsivA mAlaMsi vA pAsAyaMsi vA dubbaMdhe dunnikhitte anikaMpe calAcale vatthaM AyAveja vA payAveja vA AyA-taM vA payAveta vA sAtijati // mU. (1322) je bhikkhU vatthAto puDhavikAyaM nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTa dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijjati // mU. (1323) je bhikkhU vatthAo AukkAyaM nIharai, nIharAvei, nIhariyaM Aha1 dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijjati // mU. (1324) je bhikkhU vatthAto teukAyaM nIharai, nIharAvei, nIhariyaM Aha1 dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1325) je bhikkhU vatthAto kaMdANi vA mUlANi vA pattANi vA puSpANi vA phalANi vA nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTa dejjamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // mU. (1326) je bhikkhU vatthAto osahi-bIyANi nIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTu dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijjati // mU. (1327) je bhikkhU vatthAto tasapANajAInIharai, nIharAvei, nIhariyaM AhaTudejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijjati // mU. (1328) jebhikkhUvatthaMkorei, korAvei, koriyaMAhaTudejamANaMpaDiggAhei, paDiggAheM vA sAtijati // mU. (1329) je bhikkhU nAyagaM vA anAyagaM vA uvAsagaM vA anuvAsagaMvA gAmaMtaraMsi vA gAmapahaMtaraMsi vA vatthaM obhAsiya obhAsiya jAyai jAyaMtaM vA sAtijati // mU. (1330) je bhikkhU nAyagaMvA anAyagaMvA uvAsagaMvA anuvAsagaMvA parisAmajjhAo uhavettA vatthaM obhAsiya obhAsiya jAyai jAyaMtaM vA sAtijati // mU. (1331) je bhikkhU vatthanIsAe uDubaddhaM vasai, vasaMtaM vA sAtijjati //
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 293 uddezaka H 18, mUlaM-1332, [bhA. 6026] mU. (1332) je bhikkhU vatthanIsAe vAsAvAsaM vasai, vasaMtaM vA sAtijjati / / -taM sevamANe Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM ugghaaiyN|| [bhA.6027] coddasame uddese, pAtammi u jo gamo smkkhaao| so ceva niravaseso, vatthammi vihoti aTThAre / / cU- etAni suttANi uccAreyavvANi jAva samatto uddesago / etesiM attho coddasame, jahA coddasame pAdaM bhaNitaMtahA aTThArasame vatthaM bhANiyavvaM / uddezakaH-18 samAptaH muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAditA nizItha sUtre aSTAdaza uddezakasya [bhadrabAhusvAmi racitA niyukti yuktaM] saMghadAsagaNi viracitaM bhASyaM evaM jinadAsa mahattara viracitA cUrNiH prismaapt| (uddezakaH-19) cU-bhaNio aTThArasamo / idAni ekkonavIsaimo bhaNNati / tassimo saMbaMdho[bhA.6028] vatthatthA vasamANo, jayaNAjutto vi hoti tu pmtto| anno vi jo pamAo, paDisiddho esa ekuunne|| ghU- jo udubaddhe vAsAvAse vA vatthaTThA vasati, so jati jayaNAjutto tahAvi so pamatto labmati / evaM aTThArasamassa aMtasutte pamAto diTTho / ihAvi egUnavIsaImassa Adisutte pamAo ceva paDisijjhati / esa aTThArasamAo eguunviisimsssNbNdho|| [bhA.6039] ahavA ciraM vasaMto, saMthavaNehehi kiNati taM vatthaM / akkItaM pi na kappati, viyaDaM kimu kIyasaMbaMdho / cU-ciraM ti vArisito cauro mAse, sesaM kaMThaM / imaM paDhamasuttaM mU. (1333) je bhikkhUviyaDaMkii, kiNAvei, kIyaM AhaTTadejjamANaMpaDiggAhei paDiggAheMtaM vA saatijti|| [bhA.6030] kIya kiNAviya anumoditaM ca viyarDa jamAhiyaM sutte / ekkekaM taM duvihaM, davve bhAve ya nAyavvaM // cU- appaNA kiNati, annena vA kiNAvei, sAhuaThThAvA kIyaM paribhogao anujANati, annaMvA anumoei, ANAdiyA dosA caulahuMca / so kIo duvidho-appaNA pareNa ca / ekkeko puNo duviho - davve bhAve ya / zeSaM pUrvavat / parabhAvakIe mAsalahuM / jaM appaNA kiNati, esa uppAyaNA / jaM pareNa kiNAvei, esa uggmo|| [bhA.6031] eesAmannataraM, viyaDa kItaM tu jo paDiggAhe / so ANA aNavatthaM, micchattavirAdhanaM pAve // cU-kaMThA / viyaDaggahaNe paribhogo vA akappaggahaNaM akappapaDisevA ya saMjamavirAdhanA y| jato bhaNNati[bhA.6032] iharaha vi tA na kappai, kimu viyarDa kItamAdi avisuddhaM / asamiti'gutti gehI, uDDAha mahavvayA aataa||
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 nizItha-chedasUtram -3- 19/1333 cU-iharahA akItaM / kiM puNa kIyaM?, uggamadosajuttaM suTutaraM na kppi| viyaDatte paMcasuvi samitIsuasamito bhavati, guttIsu vi agutto, tammiladdhasAyassaapariccAgo gehI, janena nAte uDDAho, parAdhIno vA mahavvae bhaMjeja / / kahaM ? ucyate[bhA.6033] viyaDatto chakkAe, virAhae bhAsatI tu sAvajaM / agaDAgaNiudaesu a, paDaNaM vA tesu vA gheppe|| cU-parAhInattaNao chakkAe virAheja, mosaMvA bhAseja, adattaM vA geNheja, mehuNaM vA seveja, hirannAdipariggaraM vA kareja / AyavirAdhanA imA - agaDe tti kUve paDeja, palite vA Daljhija, udageNa vA perejja, teNe vA kasAeNa vA nikAsati to vA tehiM gheppai / / ahavA - kAraNe patte geNhejA[bhA.6034] bitiyapadaM gelaNNe, vijuvadese taheva sikkhaae| etehiM kAraNehiM, jayaNAe kappatI ghettuN|| cU-vejovaeseNa gilANaTThA gheppeja, kassati koti vAhI teneva uvasamati tti na doso| gilANaTThA vA vejjo Anito, tassaTTA vA ghippeja, pakappaM vA sikkhaMto gahaNaM karejja / / kahaM ? ucyate[bhA.6035] saMbhoiyamaNNasaMbhoiyANa asatIte liMgamAdINaM / pakappaM ahijjamANo, suddhAsati kIyamAdINi / / cU-pakappo sikkhiyabbo suttato atthato vi sagurussa pAse, asati sagurussa tAhe sagaNaM, sagaNassa viasatitAhe saMbhotitANasagAse sikkhti|astisNbhotitaanntaaheannsNbhotiyaann sagAse, tesiM piasatIe liMgatthAdiyANa pAse pakappaMavijjati / tassa ya liMgassataM viyaDavasaNaM havejjA, so appaNA ceva uppAeu / aha so uppAeuM suttatthe na tarati dAuM tAhe sa sAdhU uppAei suddhaM, jati saddhaM na labbhai tAhe kIyamAdi geNhejA // mU. (1334) je bhikkhU viyaDaM pAmicchei pAmiccAvei pAmicaM AhaTTa dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijjati // mU.(1335) jebhikkhUviyaDaMpariyaTreti pariyaTTAvei pariyaTTiyaM AhaTudejamANaM paDiggAheti, paDiggAheMtaM vA saatijti|| mU. (1336) je bhikkhU viyaDaM acchejjaM anisiTuM abhihaDaM Aha1 dejamANaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM vA sAtijati // cU-etesiM sarUvaMpUrvavatjahA piMDanijjuttIe, etesupacchittaMcaulahU,jaMca duguMchiyapaDiggahaNe pacchittaM bhavati, ngk| [bhA.6036] emeva tivihakaraNaM, pAmicce taha ya pariyaTTe / acchijje anisiTTe, tivihaM karaNaM navari natthi // cU-tivihaM karaNaM kRtaM kAritaManumoditaMca, acchejja'nisiDhesu tivihaM karaNaMbhavati, sesaM pavvaM bitiyapadaM ca pUrvavat // mU. (1337) je bhikkhU gilANassa'TThAe paraM tiNhaM viyaDadattINaM paDiggAhei, paDiggAheMtaM
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 uddezaka H 19, mUlaM-1337, [bhA. 6036] vA sAtijati // cU- dattIe pamANaM pasatI, tiNhaM pasatINaM pareNa cautthA pasatI gilANakajje vi na ghettavyo, jo geNhati tassa culhuN| [bhA.6037] je bhikkhU gilANassA, pareNatiNhaM tu viyaDadattINaM / giNheja Adiejja va, so pAvati ANamAdINi // cU-tiNhaM dattINaM parato gahaNe vicaulahuM / "Adiejja"tti pibaMtassa vi culhuN|| tiNhaM dattINaM parato gahaNe AdiyaNe vA ime dosA[bhA.6038] appaccao ya garahA, madadosA gehivaDDaNaM khiNsaa| tiNha paraM geNhate, pareNa tiNhAiyaMte y|| cU-apaccao tti jahA esa pavvaio houM viyaDaM giNhati Adiyati vA tahA esa annaM pi kareti mehuNAdiyaM / "garaha"tti esa nUnaM niyakulajAtito tti / madadosA-pIte palavati vaggai vaa| puNo puNo gahaNe vA viyaDe gehI vaDDati / khiMsA-dhiratthu te erisapavvajjAe tti // [bhA.6039] dilai kAraNagahaNaM, tassa pamANaM tu tinni dttiio| pAtuM va asAgarie, sehAdi asaMlavaMto y|| cU-tinni dattIo tinni vasatIo sakAraNiotAo pAuM asAgarige acchati, nihato tti naggAyate palavati naccai vA / abhAviyaseha apariNa pagehiM saddhiM ullAvaNaM na kareti gihIhiM vaa|| [bhA.6040] viyaDattassa u vAhiM, nigaMtu na deMti aha balA nIti / jayaNAe pattavAse, gAyaNe va lavaMteM aasmvi|| cU-jaijuttamettapIeNaatiritteNavAmattoviyaDattagojatimattoparAdhInaobAhiMniggacchenja tona deMti se niggaMtaM. balA niMto "jayaNa"tti jahAna pIDijati tahA "pttvaase"tti-bjjhi| aha pattavAsito mokkalo vA gAejA palaveja vA to "Asamavi"ttiAsaM muhaM taM pisivijjti|| avavAdato tiNhaM dattINaM atirittamavi giNheja[bhA.6041] bitiyapadaM gelaNNe, vijuvadese taheva sikkhAte / ___gahaNaM atirittassA, vejjuvadese ya AiyaNaM / ghU-gelaNNaTThA vejjuvadeseNa sikkhAe vA etehiM kAraNehiM gahaNaM atirittassa AtiyaNaM pi, atirittassa gelaNNasikkhAhiM visesato vejjuvadeseNa / taM puNa imesu ThANesu kameNa geNhejA "gahaNaM purANasAvaga, samma ahAbhadda dAnasaDhe ya / bhAviyakulesu tato, jayaNAe tattu prliNge"| mU. (1338) je bhikkhU viyaDaM gahAya gAmANugAmaM dUijjai, dUijaMtaM vA sAtijati // cU-viyaDeNa hatthagateNa jo gAmANugAmaM dUijjai gacchai, tassa ANAdI caulahuM ca / [bhA.6042] kAraNao saggAme, sailAbhe gaMtu jo paraggAme / AniJjA hI viyarDa, nijA vA aannmaadiinni|| cU-kAraNao viyaDaM ghettavvaM, taM pi saggAme "sati"tti labbhamANe jo paragAmato Anati,
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 nizItha-chedasUtram -3-19/1338 saggAmAo vA paragAmaM nejA, tassa ANAdiyA dosA / ime ya[bhA.6043] parigalaNa pavaDaNe vA, anupaMthiyagaMdhamAdi uDDAho / AhAretarateNA, kiM laddha kutUhale ceva / / cU-parigalaMte puDhavAtichakkAyA virAhijjaMti, paDiyasa vA bhAyaNabhagge ya chakkAyavirAdhanA, ahavA - parigalaMte paDiyassa vA chaDDite anupaMthio vA paDipaMthio vA gaMdhamAghAena, so ya uDDAha kareja, aMtarA vA AhArateNA bhAyaNaM ugghADejati, daTuM Adieja uDDAhaM vA karejja / iyare tti uvakaraNateNA te vA kutUlaheNa bhAyaNaM ugghADejA, kiM laddhaM ti? te vA uDDAhaM kareja // jamhA evamAdiyA dosA[bhA.6044] tamhA khalu saggAma, ghettUNaM baMdhanaM ghanaM kujA / etto ciya uvautto, gihINa dUreNa sNvrito|| cU-khalusaddo saggAmAvadhAraNe, svagrAma evagRhItavyaM, saggAmAsati paragAmAto AniyavvaM, kAraNevA paragAmaM neyavvaM imeNa vihiNA-saMkuDamuhabhAyaNe omaMthiyaM sarAvaMghanacIrabaMdhaNaM kujA, paMthaM uvautto gacchati, jahA no parigalati pakkhalati vA / gihINa ya eyaMtajaMtANa heTTho vAraNa dUrato gacchati, taM pi bhAyaNaM vAsa kappAdiNA susaMvRtaM kareti // avadAdakAraNeNa paragAme neti, ANaveti vA[bhA.6045] bitiyapadaM gelaNNe, vejjuvaese taheva sikkhaae| etehi kAraNehiM, jayaNa imA tattha kAyavvA // cU-evamAdikAraNehiM geNhaMtassa imA jayaNA[bhA.6046] purANesu sAvatesu, va sanni-ahAbhadda-dAnasaDesu / majjhatthakulINesuM, kiriyAvAdIsu gahaNaM tu / / cU. puvvaM purANassa hattAto gheppai, tassa asati gahitAnuvvatasAvagassa, tato avirayasammaddihissa, tato ahabhaddagassa, tatodAnasaDDassa / majjhatthAjaMnoamhaMsAsaNaMpaDivaNNA no annesiM, te ya jAtikulINA / ettha kulINo sabhAvaTTito diDhe ya sadhzetyarthaH / kriyAM vadati kriyAvAdIti vejjetyarthaH // khettato puNa imesu gahaNaM[bhA.6047] gihi-kula-pAnAgAre, gahaNaM puNa tassa dohi ThANehiM / sAgAriyamAdIhi u, AgADhe annliNgennN|| khU-dohiM ThANehiMgahaNaM, gihettipurANAdiyANagihesu, "pAnAgAra"ttikallAlAvaNe, gihAsai pacchA kallAlAvaNe / "gihe"ttipuvvaM sejjAtaragihAtoAnijatije dUrAnayaNe dosA te parihariyA bhavaMti seJAtaragihAsatipacchA nivesaNato vADaga-sAhi-saggAma-paragAmAto yojattha saliMgeNa uDDAho tattha paraliMgeNa gahaNaM kreti|| [bhA.6048] addiTThamassutesu, paraliMgenetare saliMgeNaM / Asajja vA videsaM, adiTThapuvve vi liMgeNaM // cU-jattha nagare gAme vA so sAdhUna keNai diTTho vaNNAgArehiM vA suto tattha paraliMgeNa Thito geNhai / "itare" tti - jatta puNa so paraliMgaTTito vipaJcabhinnajjati tattha saliMgeNa vA geNhati /
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM - 1338, [bhA. 6048 ] 297 ahavA " Asajja vA vi desaM" - ti jattha dese na najjati kiM etesiM viyaDaM kappaM akappaM ti, na vA logo garahati, tattha saliMgeNa geNhati / "adiTThapuvve" ti - jattha gAma-nagarAdisu na diTThapuvvo tattha vA saliMgeNa geNhati // mU. (1339) je bhikkhU viyaDaM gAlei, gAlAvei, gAliyaM Aha dekhamANaM paDiggAheti paDiggAhetaM vA sAtijjati / / cU- paripUNagAdIhiM gAleti tassa caulahuM ANAdIyA ya dosA / [bhA. 6049 ] je bhikkhU viDaM tU, gAlijjA tivihakaraNajogeNaM / so ANA aNavatthaM, micchatta virAdhanaM pAve || cU- appaNI gAlei, annena vA gAlAvei, gAleMtamaNumodeti eva tivihakaraNaM, sesaM kaMThaM / ime dosA [bhA. 6050 ] iharaha vi tAva gaMdho, kimu gAletammi jaM ujjhimiyA / kholesu pakkasammiya-pAnAdivirAdhanA ceva // cU- "iharaha'' tti agAlijaMtassa vi gaMdho, gAlijyaMte puNa suTTutaraM gaMdho kholapakkasesu ujjhijjhamANesu ujjhimitA bhavati, majjassa heTThA dhoyagimAdikiTThisaMkhelo surAe kiNNimAdikiTThisaMpakkasaM annaM ca kholapakkesu chaDijamANesu makkhigapipIligA virAdhanA, madhubiMdovakkhAmao ya prANivirAdhanA // [bhA. 6051] bitiyapadaM gelaNe, vejjuvaese taheva sikkhAe / etehiM kAraNehiM, jayaNa imA tattha kAtavvA / / kAra imAe jAe geNhejA[bhA. 6052 ] puvvaparigAliyassa u, gavesaNA paDhamatAe kAyavvA / puvva parigAliyassa va, asatIte appaNA gAle / cU- riju puvvaparitti kaMThyA // savve viyaDasattA jahA niddosa-sadosA bhavaMti tahA Aha[bhA. 6053] kAraNagahaNe jayaNA, dattI dUtijJjagAlaNaM ceva / kItAdI puNa dappe, kajevA jogamakarettA // cU-dattIsuttaM dUijaNAsuttaMgAlaNAsuttaM ca ete suttA kAraNiyA, etesu kAraNesu viyaDaM gheppai, gaNe niddoso jayaNaM kareMto'jayaNaM kareMtassa dosA bhavaMti / kIyagaDa- pAmicca pariyaTThi-acchejjAdiyA puNa suttA dappato paDisiddha, dappato geNhaMto sadoso, kajje avavAdato gehaMto jati tinni vArA suddhassa jogaM na pauMjati panagaparihANI vA na pauMjati to sadoso // mU. (1340) je bhikkhU cauhiM saMjhAhiM sajhAyaM karei kareMtaM vA sAijjai, taM jahA puvvAe saMjhAe, pacchimAra saMjjhAe, avaraNhe, aDDharatte // cU- tAsu jo sajjhAyaM karei tassa caulahuM ANAdiyA ya dosA / [bhA. 6054 ]. puvvAvarasaMjhAe, majjhaNhe taha ya addharattammi / catusaMjhAsajjhAyaM, jo kuNatI ANamAdINi / / cU- saMjhAsu apADhe imaM kAraNaM
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 nizItha - chedasUtram - 3-19/1340 [bhA. 6055] cU- loiyaveisAbhAdiyANA ya saMjhAsu pADho garahiyo, anna saMjhAsu gujjhaga tti devA te vicaraMti te pamattaM chaleja, saMjhAe sajjhAyaviniyaTThacitto AvAsago uvautto bhavati, sajjhAyakhinnassaya taM velaM AsAso bhavati, AnAyAro ya virAhito, nANavirAdhanaM kareMteNa saMjamo virAhito, jamhA ettiyA dosA tamhA nokarejjA / / kAraNe vA karejja [bhA. 6056 ] bitiyA''gADhe sAgAriyAdi kAlagata asati vocchede / etehi kAraNehiM, jayaNAe kappatI kAtuM // cU- AgADhajogo mahAkappasuyAiuddiTTaM paDisuNAvaNAnimittaM saMjhAsu kaDhijjejjA, AgADhakAraNa sAgArigAdi / / tesiM imA vibhAsA loe vi hoti garahA, saMjhAsu tu gujjhagA paviyaraMti / AvAsaga uvaogo, AsAso ceva khinnANaM // [bhA. 6057 ] sajiyaM sAgAriyammi nisimaraNe jeNa jaggaMti / ahinavagahitammi mate, paDipucchaM natthi ubhayassa / / - cU- "sAgAriga' tti - saddapaDibaddhAe vasadhIe ThitA tattha jassa jaM suyaM kAligaM ukkAligaM vAeiti so taM saMjhAe pariyaTTeti / "kAlagato" tti koi sAdhU nisIe mao tadaTThA rAo jaggiyavvaM, tattha jeNa sutteNa rasieNa nAyamAdiNA kaDhijjateNa jaggati taM saMjhAsu vi kaDhijjati, gilANo vA osahI pIo jeNa jaggati taM kaDhijjati / "asati "tti kiMci ajjhayaNaM kassai guruNI samIvAo gahitaM so gurU kAlagato, tassa va ahinavagahiyassa suttatthassa annato paDipucchaM pi natthi ato taM saMjhAsu vi pariyaTTeti / "vocchedi"tti asya vyAkhyAvocchede tasseva u, tadatthi sesesu taM samuchinne / [bhA. 6058 ] anupehAe abalio, ghosasu yaM vA vi saddeNaM // cU- kassa i Ayariyassa kiMci ajjhayaNaM atthi, annesu taM vocchiNNaM, so saMjhAsu asaMjhAkAle vA pariyaTTeti, mA mamaM pi vocchijjihiti / ahavA - tassa samIvAto paDhaMto lahuM paDhAmitti saMjhAsu vi paDhati, mA vocchijjihiti tti / saMjhAsu kAraNe anuppehiyavvaM / jo puNa anupehAe na sakketi so saddeNa vi paDhejjA | ahavA - taM ghosasaddeNa ghoseyavvaM, taM pi jayaNAe, jahA anno aparinAmago na jANati // ahavA mU. (1341 ) je bhikkhU kAliyasuyassa paraM tiNhaM pucchANaM pucchai pucchaMtaM vA sAtijjati / mU. (1342) je bhikkhU diTThivAyassa paraM sattaNhaM pucchANaM pucchai pucchaMtaM vA sAtijjati // cU-kAliyasuyassa ukkAle saMjhAsu vA asajjhAe vA tiNhaM pucchANaM pareNa pucchai tassa caulahu~ / diTThivAyassa saMjhAsu asajjhAe vA sattaNhaM pareNaM pucchaMtassa Gka / [bhA. 6059] tiNDuvari kAliyassA, sattaNha pareNa diTThivAyassa / je bhikkhU pucchANaM, chausaMjhaM puccha ANAdI / / cU- causu saMjhAsu annayarIe vA tassa ANAdI // pucchAte puNa kiM pamANaM ?, ato bhaNNati[bhA. 6060 ] pucchANaM parimANaM, jAvatiyaM pucchati apunaruttaM / pucchejjA hI bhikkhU, puccha nisajjhAe caubhaMgo //
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 299 uddezaka : 19, mUlaM-1342, [bhA. 6060] cU-apunaruttaMjAvatiyaM kaDDiu pucchaMti sA egApucchA / ettha caubhaMgo - ekkA nisejjA ekka pucchA, ettha suddho / ekkA nisejjA anegAopucchAo, etthatiNhaM vA sattaNhaM vA pareNa culhugaa| anegA nisijA ekA puccha etthavisuddho / anegA nisijjA anegA pucchA, ettha vitiNhaM sattaNhaM vA pareNaM pucchaMtassa culhugaa|| [bhA.6061] ahavA tinni silogA, te tisu nava kAlietare tigA stt| jattha ya pagayasamattI, jAvatiyaM vAcio giNhe / / cU-tihiM silogehiM egApucchA, tihiM pucchAhiM nava silogA bhavaMti, evaM kAliyasuyassa egataraM / diTThivAe sattasu pucchAsu egavIsaM silogA bhavaMti / ahavA - jattha pagataM samappati thovaM bahuM vA sA egA pucchaa| ahavA-jattiyaM AyarieNa tarai uccAritaM ghettaMsA egA pucchaa| [bhA.6062] bitiyAgADhe sAgAriyAdi kAlagata asati vocchede / etehiM kAraNehiM. tiNhaM sattaNha va prennN|| cU-kamhA diTThivAe satta pucchAto?, ato bhaNNatibhA.(6063] nayavAtasuhumayAe, gaNite bhaMgasuhame nimitte ya / gaMthassa ya bAhullA, satta kayA ditttthivaatmmi|| cU-negamAdi sattanayA, ekkeko yasayaviho, tehiM sabhedA jAvadavvaparUvaNA diTThivAe kajjaMti sA nayavAdasuhumayA bhaNNati / taha parikammasuttesu gaNiyasuhumayA, tahA paramANumAdIsu vannagaMdharasaphAsesu egaguNakAlagAdipajjavabhaMgasuhumatA |thaa aTuMgamAdinimittaM, bahuvittharattaNato diTThivAyagaMthassa ya bahuattaNato satta pucchAo ktaao| .. mU. (1343) je bhikkhU causumahAmahesu sajjhAyaM karei kareMtaM vA sAijai, taMjahA iMdamahe khaMdamahe jakkhamahe bhUyamahe // cU-raMdhaNa-payaNa-khANa-pANa-nRtya-geya-pramode ca mahatA mahAmahA tesu jo sajjhAyaM karei tassa culhuN| mU. (1344] je bhikkhUcausu mahApaDivaesu sajjhAyaM karei kareMtaM vA sAijai, taM jahA - sugimhayapADivae AsADhIpADivae AsoyapADivae kattiyapADivae vaa|| cU-etesiM ceva mahAmahANaM je cauro paDivayadivasA, etesu vi kareMtassa caulahu~ / [bhA.6064] catusuM mahAmahesuM, catupADivade taheva tesiM ca / __ jo kujA sajjhAyaM, so pAvati ANamAdINi / / - ke puNa te mahAmahA?, ucyate[bhA.6065] AsADhI iMdamaho, kattiya-sugimhao ya vodhvvo| ete mahAmahA khalu, etesiM ceva pADivayA // cU- AsADhI - AsADhapoNNimAe, iha lADesu sAvaNapoNNimAe bhavati iMdamaho, AsoyapuNNimAe kattiyapuNNimAe ceva, sugimhAto cettpunnnnimaae| eteaMtadivasA ghiyaa| AditopuNajatthavisae jato divasAto mahAmahopavattatitato divasAtoAramajAvaaMtadivaso tAvasajjhAto nkaaybvo| eesiMceva puNNimANaManaMtaraMjebahulapaDivagAcauro tevivjjeyvvaa|| ___ paDisiddhakAle kareMtassa ime dosA
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 nizItha-chedasUtram -3- 19/1344 [bhA.6066] annatarapamAdajuttaM, chaleja appiDDio na puNa juttaM / addhodahihitI puNa, chalejja jayaNovauttaM pi|| cU-sarAgasaMjatosarAgattaNatoiMdiyavisayAdiannatarepamAdajuttohaveja, visesatomahAmahesu taMpamAyajuttaM paDinIyadevatAappiDDiyA khittAdichalaNaM karejja / jayamAjuttaMpuNa sAhuMjo appiDDito devo addhodadhIo UNaTTiitti sona sakketi chaleuM - addhasAgarovamaThitito puNa jayaNAjuttaM pi chaleti, asthi se sAmatthaM, taM pi puvvaverasaMbaMdhasaraNato koti chalejja / codagAha- "bArasavihammivitave, sabhitara bAhire kusaladiDhe / na vi asthi na viya hohI, sajjhAyasamo tavokammaM // " kiM mahesusaMjhAsu vA paDisijjhati?, AcAryAha[bhA.6067] kAmaM suovaogo, tavovahANaM anuttaraM bhaNitaM / paDisehitammi kAle, tahAvi khalu kammabaMdhAya // . cU-diTuM mahesu sajjhAyassa paDisehakAraNaM / pADivaesu kiM paDisijjhai?, ucyate[bhA.6068] chaNiyA'vasesaeNaM, pADivaesu vi chaNA'NusajjaMti / mahavAulattaNeNaM, asAritAmaMca smmaanno|| cU-chanassa uvasAhiyaM jaM majjapANAdigaMtaM savvaM NovabhuttaM, taM paDivayAsu uvabhuMjaMti, ato paDivatAsu vi chano anusajjati / annaM ca mahadinesu vAulattaNato je ya mittAdi na sAritA te paDivayAsu saMbhArijjaMti tti chaNo vaTTati, tesu vi te ceva dosA, tamhA tesu vi no karejA / / [bhA.6069] bitiyAgADhe sAgAriyAdi kAlagata asati vocchede / etehi kAraNehiM, jayaNAe kappatI kaatuN|| cU-je bhikkhU caukAlaM sajjhAyaM na kareina kareMta vA sAtijjati / / cU-kAliyasuttassa cauro sajjhAyakAlA, te ya cauporisiniSphaNNA, te uvAtiNAveti tti - jo tesu sajjhAyaM na karei tassa caulahuM ANAdiNo ya dosaa| [bhA.6070] aMto ahorattassa u, cauro sajjhAyaporisIo u / je bhikkhU uvAyaNati, so pAvati ANamAdINi / / cU-ahorattassa aMto abhaMtare, sesaM kaMThyaM / / cAukkAlaM sajjhAyaM akareMtassa ime dosA / [bhA.6071] puvvagahitaMca nAsati, apuvvagahaNaM kao si vikahAhiM / divasa-nisi-Adi-carimAsu catusu sesAsu bhaiyavvaM // cU-suttatthe mottuMdesa-bhatta-rAya-isthikahAdisupamattogacchati aguNetassa puvvagahitaM nAsati, vikahApamattassa ya apuvvaM gahaNaM natthi, tamhA no vikahAsu ramejjA / divasassa paDhamacarimAsu nisIe ya paDhamacarimAsu ya-eyAsu causu vi kAliyasuyassa gahaNaM guNaNaMca kareja / sesAsutti divasassa bitiyAe ukkAliyasuyassa gahaNaM kareti atthaM vA suNeti, esA ceva bhayaNA / tatiyAe vA bhikkhaM hiMDai, aha na hiMDati to ukkAliyaM paDhati, puvvagahiyamukkAliyaM vA guNeti, atthaM vA suNei / nisissa biiyAe esA ceva bhayaNA suvai vA / nisissa tatiyAe niddAvibhokkhaM karei, ukkAliyaM geNhati guNeti vA, kAliyaMvA suttamatthavA kareti / evaM sesAsu bhayaNA bhAveyavvA / / cAukkAliyasajjhAyassa vA akaraNe ime kAraNA
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM - 1344, [bhA. 6072 ] [bhA. 6072] asive omoyarie, rAyaduTThe bhae va gelaNNe / addhANa rohae vA, kAlaM ca paDucca no kujjA / / sajjhAyavajjamasive, rAyaduTThe bhaya rohaga asuddhe / itaramavi rohamasive, bhaitaM itare alaM bhayasu // [bhA. 6073] cU- "sajjhAyavajjamasive" tti - loge asivaM vA sAdhU appaNA vA gahito tattha sajjhAyaM na paduveMti AvassagAdi ukkAliyaM kareMti / rAyaduTTe bohigabhae ya tuNDikkA acchaMti, mA najjihAmo, tattha kAligamukkAligaM vA na kareMti / ahavA - "rAyaduTThe bhaya" tti-nivvisayA bhattapAne paDisehe ya na kareMti sajjhAyaM / uvakaraNa (sarIra) hare duvidhabherave ya na kareMti, mA najjIhAmo tti / rodhage asuddhe kAle vA na kareMti / iyaramavi AvassagAdi ukkAliyaM, jattha rodhage aciyattaM asiveNa ya gahiyA tattha taM pi na kareMti / iyare tti - omodariyA tattha bhayaNA - jai bitiyajAmAdisu velAsu na kareMti sajjhAyaM, aha na phavvaMti paccUsiyavelAto AdiccodayAo AraddhA tAva hiMDaMti jAva avaraNho tti / gelabhNaTThANesu "alaM bhayasu" tti jai gilANo satto addhANigeNa vA na khinno to kareMti, aha asattA to na kareMti / ahavA - gilANapaDiyaragA vA na kareMti, kAlaM vA paDucca no kujjati / asuddhe vA kAle na kareMti / anupehA savvattha aviruddhA / / mU. (1346) je bhikkhU asajjhAie sajjhAyaM karei, kareMtaM vA sAtijjati // cU- jammi jammi kAraNe sajjhAo na kIrati taM savvaM asajjhAiyaM, taM ca bahuvihaM vakkhamANaM, tattha jo karei tassa caulahuM ANAbhaMgo aNavatthA micchattaM AyasaMjamavirAdhanAya / tassimebhedAasajjhAyaM ca duvihaM, AtasamutthaM ca parasamutthaM ca / [bhA. 6074 ] jaM tattha parasamutthaM, taM paMcavihaM tu nAyavvaM // cU- AyasamutthaM ciTThau tAva uvariM bhaNihiti anaMtarasutte, jaM parasamutthaM taM imaM paMcavihaM // [bhA. 6075] saMjamAuppAte, sA divve vuggahe ya sArIre / ghosaNayameccharanno, koi chalio pamAeNaM / / cU- eyammi paMcavihe asajjhAie jo sajjhAyaM kareti tassimA AyasaMjamavirAhamA / diTThatoghosaNaya meccharanno tti // [bhA. 6076 ] mecchabhayaghosaNaNive, hiyasesA te tu DaMDiyA rannA / evaM duhao DaMDo, surapacchitte iha pare ya // cU- khiipatiTThitaM nagaraM, jiyasattU raayaa| tena savisae ghosAvitaM jahA meccho rAyA Agacchati, taM gAmaNagarANi mottuM samAsaNNe duggesu ThAyaha, mA vinassihiha / je ThiyA ranno vayaNeNa duggAdisu tena vitttthaa| je puNana ThitA te mecchesu viluttA, te puNa rannA ANAbhaMgo mama kao tti jaM kiMci hiyasesaM pi taM pi DaMDitA evaM asajjhAie sajjhAyaM kareMtassa duhato DaMDo iha bhave "sura" tti devatAe chalijjati, parabhavaM paDucca nANAdivirAdhanA pacchittaM ca // imoditovaNao [bhA. 6077] rAyA iva titthakaro, jANavatA sAdhu ghosaNaM suttaM / meccho ya asajjhAo, rataNadhaNAiM ca nANAdI // 301
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 nizItha-chedasUtram -3-19/1346 cU-jaha rAya tahA titthakaro, jahA janapadajaNA tahA sAdhU, jahA AghosaNaM tahA suttaporisikaraNaM, jArisAmecchA tArisAasajjhAyA, jhaarynndhnnaavhaarothaanaanndNsnncrnnvinaaso| taM pisavvaM uvasaMghAreyavvaM / / "koti chalio, pamAdeNaM"ti asya vibhAsA[bhA.6078] thovA'vasesaporisi, ajjhayaNaM vA vi jo kuNati socaa| nANAdisArahInassa tassa chalaNA tu saMsAre // cU-sajjhAtaM kareMtassa thovAvasesago uddesago ajjhayaNaM vA, to porisI Agaya tti sutA, ahavA-asajjhAiyaM kAlavelA vAsoccA vijoAuTTiyAe sajjhAyaMkaroti sonANAdisArahINo bhavati / anAyArattho ya devayAe chalijjati, saMsAre yadIhakAlaM pariyaTTeti, pamAdeNa vi kAreMto chalijjati ceva, dukkhaM saMsAre anubhavati // jaMtaM samajamovaghAti taM imaM tivihaM[bhA.6079] mahiyA ya bhinnavAse, sacittarajo ya saMjame tivihe / dabve khette kAle, jahiyaM vA jacciraM bhavvaM / / cU-paMcavihasajjhAyassa kiM kaha parihariyavvamiti tappasAhago imo diTuMto[bhA.6080] duggAdi tosiyaNivo, paMcaNhaM deti icchiypyaarN| gahie ya deti mollaM, janassa aahaarvtthaadii|| dhU- egassa ranno paMca purisA, te bahusamaraladdhavijayA / annayA tehiM acaMtavisamaM duggaM gahitaM / tesiM tuTTho rAyA |icchiyN nagare payAraM deti, jaMte kiM ci asanAdigaMvatthAdigaMvA janassa geNhaMti tassa veNaiyaM (veyaNiya) savvaM rAyA pycchti|| [bhA.6081] egeNa tositataro, gihamagihe tassa savvahiM pyaaro| ratthAdIsucauNhaM, evaM paDhamaMtu savvattha // cU-tesiMpaMcaNhaMpurisANaMekkaNaMrAyAtositataro, tassagihANaratthAsu savvattha icchiyapayAraM payacchati / cauNhaM racchAsu ceva icchiyapayAraM payacchai / jo eta dinnappayAre AsAeja tassa rAyA DaMDaM kareti / esa diTuMto / imo uvasaMghAro-jahA paMca purisA tahA paMcavihamasajjhAyaM, jahA so ego abbharahitataro puriso evaM paDhamaM samajamovaghAtita savvahA nAsatijati, tammi vaTTamANe na sajjhAo na paDilehaNAdikA kAi ciTThA kIrai, itaresu causu asaljhAiesu jahA te cauro purisA racchAsu ceva anAsAyaNijjA tahA tesu sajjhAo ceva na kIrai, sesA savvA ciTThA kIrai, AvassagAdiukkAliyaM paDhijati // mahiyAditivihassa saMjamovaghAtissa imaM vakkhANaM[bhA.6082] mahiyA tu gabbhamAse, saccittarayo tuiisiaayNbo| vAse tinni pagArA, bubbuya tavvaja phusitA y|| cU-mahiyattidhUmiyA, sAyakattiyamaggasirAdisugabbhamAsesu bhavati, sAya paDaNasamakAlaM ceva suhumattaNao savvaM AukkAyabhAvitaM kareti, tattha tatkAlasamayaM ceva savvaceTThA nirujjhti| vavahArasacitto puDhavikAo Aranno vA uddhao Agato sacittarao bhannati, tassa lakkhaNaMvaNNato IsiM AyaMbo disaMtaresu dIsati, sovi niraMtarapAeNa tiNhaM dinAnaM parato savvaM puDhavikAyabhAvitaM kareti, tatpAtAzaMkAsaM bhavazca / bhinnavAsaMtivihaM-bubbuyAi, jattha vAse paDamANe udagabubbuyA bhavaMti taM bubbuyavarisaM, tehiM vajjitaM tavvajjiyaM / suhumaphusArehiM paDamANehiM phusiyaM
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 uddezaka : 19, mUlaM-1346, [bhA. 6082] varisaM, etesujahAsaMkhaM tinni-paMca-sattadinaparaosavvaMAukkAyabhAviyaM bhvi||sNjmghaayss savvabhedANaM imo caubbiho parihAro- "davve khette" pacchaddhaM asya vyAkhyA[bhA.6083] davve taM ciya davvaM, khette jahi paDati jacciraM kAlaM / ThANabhAsAdibhAve, mottuM ussAsa ummesaM / / cU-davvatotaM ceva davvaM ti mahiyA sacittarayo bhinnavAsaM ca pariharijati / "jahiyaM vatti jahiM khette mahiyAdI paDaMti tehiM ceva pariharijjati / "jacciraM" ti - paDaNakAlAto Arabbha jacciraM kAlaM paDati tacciraM parihAro / "bhavvaM" ti - bhAvato "ThANabhAsAdi" tti-kAussaggaM na kareMti, na ya bhAsaMti / AdisaddAo gamanAgamanaM paDilehaNasajjhAyAdi na kareMti / "mottuM ussAsaummesa" mottuMti no paDisijhaMti ussAsAdiyA azakyatvAt jIvitavyAdhAtakatvAcca, doSA kriyA sarvA niSiddhayate / esa ussggprihaaro|aatinN puNa saccittarae tinni bhinnavAse tanne paMca satta, ato paraM sajAyAdi na kareMti / anne bhaNaMti - bubbuyAvarise ahorattaM, tavvaje do ahorattA, phusiyavarise satta, ato paraM AukkAyabhAvite savvaceTThA nirujjhti|| [bhA.6084] vAsattANA''variyA, nikkAraNe ThaMti kajje jtnnaae| hattha'cchiMgulisaNNA, pottovariyA va bhAsaMti // cU-nikkAraNe vA sakappakaMbalIe pAuyA nihuyA savvabmaMtare ciTuMti, avassakAyavve vA kajje vattavve vA imA jataNA hattheNa bhUmAdiacchidikAraNe vA aMgulIe vA saNNeti- "imaM karehi, mA vA karehi"tti / ahavA-evaM nAvagacchati muhapottiya aMtariyA jayaNA bhAsaMti gilANAdikajjesu vA sakappapAuA gcchNti|sNjmghaati tti gattaM / idAniM- "uppAe"tti dAraM -abbhAdivikAravat vizrasA parinAmato utpAto pAMsumAdI bhvti| [bhA.6085] paMsUya maMsa ruhire, kesa-sila-buTTitaha ryugghaae| maMsaruhira'horattaM, avasese jaciraM suttaM / / dhU- paMsuvarisaM maMsavarisaM rudhiravarisaM, kesatti-vAlavarisaM,karagAdi vA silAvarisaM, rayugghAyapayaDaNaMca |tesiNimo parihAro-maMsaruhira ahorattaM sajjhAonakIrai, avasesApaMsumAdiyA jacciraM-kAleM paDaMti tattiyaM kAlaM suttaM naMdimAdiyaM na paDhaMti // paMsuraugdhAtaNe imaM vakkhANaM[bhA.6086] paMsU acittarayo rayugghAto dhuulipddnnsvvtto| tattha savAe nivvAyae ya suttaM pariharaMti // cU- ghUmAgAro ApaMDuro rayo acitto ya paMsU bhaNNai, mahAskaMdhAvAragamanasamuddhatA iva vizrasAparinAmato samaMtA reNupatanaM rayugghAto bhaNNai, ahavA- esa rao, ugghAto puNa paMsuratA bhaNNati, etesu bAtasahitesu asahitesu vA suttaporisiM na kareMti // kiM cAnyat[bhA.6087] sAbhAcite tinni dinA, sugimhate nikkhivaMtejati joggN| to tammi paDate vI, kuNaMti saMvaccharajjhAyaM // cU- ete paMsurayugghAtA sAbhAvigA haveja, asAbhAvikA vA / tattha asAbhAvigAM je nigghAyabhUmikaMpaM caMdoparAgAdidivvasahitA, erisesu asAbhAvigesukate vi ussagge na kareMti saljhAyaM / "sugimhae"tti-jai puNa cettasuddhapakkhadasamIe avaraNhe jogaM nikkhivaMti dasamIo
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 nizItha-chedasUtram -3-19/1346 pareNa jAva puNNimAe etthaMtare tinni dinA uvaruvari acittaraugghADAvaNaM kAussaga kareti, terasimAdisu vA tisu dinesu to sAbhAvike paDate vi sajjhAyaM saMvatsaraM kareMti, aha taM ussaggaM na kareMti to sAbhAvige vi paDate sajjhAyaM na kareMti / / uppAya tti gaya / idAni "sAdevve' tti-sa divveNa sAdivvaM divvakRtamityarthaH / [bhA.6088] gaMdhavva disA vijuga, gajite jUva jakkha aalite| ekvekkaporisI gajjiyaM tu do porisI hanati / / cU- gaMdhavvanagaraviuvvaNaM disADAhakaraNaM vijubbhavamaM ukkApaDaNaM gajjiyakaraNaM jUvago vakkhamANo jakkhAlittaM jakkhadittaM AgAse bhavati, tattha gaMdhavanagaraMjakkhadittaM ca ete niyamA divvakayA, sesA bhayamijjA, jato phuDaMna najjati / tena tesiNprihaaro| ete gaMvavvAdiyA sabve evaM porisiM uvahaNaMti, gajjiyaMtu porisiM dugaM haNai // [bhA.6089] disidAho chinnamUlo, ukka sarehA pagAsajuttA vA / saMjhA chedAvaraNo, tu jUvao sukke dina tinni|| cU-anyatamadigaMtaravibhAge mahAnagarapradIptamivodyotaH kintu uvari prakAzamadhastAdaMdhakAra IddA chinnamUlA digdAhAH / ukkAlakkhaNaM sadehavaNNaM rehaM kareMtI jA paDai sA ukkA, rehavirahitA vA ujjoyaM kareMtI paDati sA vi ukkA / "jUdago" tti saMjjhappabhA ya caMdappabhA jeNa jugavaM bhavati tena jUvago, sA ya saMjhappabhA caMdappabhAvariyA phiTuMtI na najjati sukkapakkhapaDivayAdisu dinesu, saMjhocchede ga anajamANe kAlavelaM na muNaMti, ato tinni dine pAtosiyaM kAlaM na geNhaMti, tesu suvi dinesu pAdosiyasuttaporisiM khareMti // [bhA.6090] kesiM ci hota'mohA, u jUyao tAva hoMti AMiNNA // jesiMtu anAiNNA, tesiM do porisI hnnti|| cU- jagassa subhAsubhamatthanimittuppAdo avitadho AdicakiraNavikArajaNio Aiccamudayatthame AyaMvo kiNha sAmo vA sagaDuddhisaMThito DaMDA amoha tti esa jUvago, sesaM kaMThayaM / / kiMcAnyat[bhA.6091] caMdimasUruvarAge, nigghAe guMjite ahorattaM / saMjhAcatupADivae, jaMjahi sugimhae niymaa|| cU-caMdasUruvarAgo gahaNaM bhaNNati, evaM vakkhamANaMsAbhre nirabhrevAvyaMtarakRto mahAgajitasamo dhvanirnirdhAtaH, tasseva vikAro guMjamAno mahAdhvani, guMjitaM sAmaNNato, etesu causu viahorattaM sajjhAo nkiiri|nigghaatguNjitesu viseso-bitiyadiNejAvasA velA vijati, no ahorattachedeNa chijjati, jahA annesu asljhaaiiesu|| ___sabbhAvao tti anudite sUrie, majjhaNhe, asthamANe, aDDaratte ya - eyAsucaususajjhAyana kareMti / dosA pavvuttA / cauNhaM mahAmahesucausu pADivaesusajjhAyaM na kareti puvvuttaM, evaM annaM pi jattiyaM jANaMti "ja" ti mahaM jANejjA / "jahiM"ti gAmanagarAdisu taM pi tattha vajejja / sugimhago puNa savvattha niyamA bhavai / ettha anAgADhajogaM niyamA nikkhivaMti / AgADhaM na nikkhivaMti napaDhaMti puna // caMdima-sUrimaga tti asya vyAkhyA
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 305 uddezaka H 19, mUlaM-1346, [bhA. 6092] [bhA.6092] ukkoseNa duvAlasa, aTTha jahanneNa porisI cNde| sUro jahanna bArasa, porisa ukkosa do aTThA // cU- caMdodayakAle ceva gahio, saMdUsiyarAtIe cauro, annaM ca ahorattaM evaM duvaals| ahavA - uppAyaggahaNe savvarAtIyaM gahaNaM saggaho ceva nivvuDo, saMdUsiyarAtIe cauro, annaMca ahorattaM evaM bArasa / ahavA - ajANayA abmacchaNNe saMkAte na najati kiM velaM gahaNaM?, pariharitA rAtI pabhAe diLaM saggaho nivvuDo, annaMca ahorattaM, evNduvaals| evaM caMdassa sUrassa atthamaggahaNe saggahanivvuDo uvahayarAttIe cauro, annaMca ahorattaMpariharati, evaM bArasa / aha udeMto gahito to saMdasiyamahorattassa aTTha, annaM ca ahorattaM pariharaMti evaM solasa / ahavAudayavelAgahio uppAdiyagahaNe savvadine gahaNaM houM saggaho ceva nivvuDo saMdUsiyaahorattassa aTTha, annaM ca ahorattaM evaM solasa / ahavA - abbhacchanne na najati kiM velaM hohiti gahaNaM, divasato saMkAe na paDhiyaM, atthamaNavelAe diTuMgahaNaM saggaho nivvuDo sadUsiyassa aTTha, annaMca ahorattaM, evaM sols|| [bhA.6093] saggahanivvuDa evaM, sUrAdI jeNa hot'horttaa| AiNNaM dinamukke, sociya divaso ya rAdI y|| cuu-sgghnnibuddetNahorttNuvhtN| kahaM? ucyate "sUrAdIjenaahorattA," sUrudayakAlAo jeNa ahorattassa AdI bhavati taM pariharituM saMdUsitaM annaM pi ahorattaM parihariyavvaM / imaM puNa AdinnaM caMdo gahito rAtIe jeva mukko,tIse ceva rAIe sesaMcevajaNijjaM, jamhA AgAmisUrudae ahorttsmttii|suurss vidiyA gahitodiyA ceva mukko, tasseva divasassasesaMrAtI yvjnnijaa| havA-saggahanibbuDe vidhI bhnnito|tto sIso pucchati- "kahaM caMdeMduvAlasa, sUre solasajAmA?" AcAryAha- "sUrAtIjeNa hoti ahorattA",caMdassa niyamA ahorattaddhe gate gahaNasaMbhavo annaMca ahorattaM evaM duvAlasa, sUrassa puNo ahorattAtIe saMdUsiyaahorataM parihariyaM, annaM pi ahorattaM pariharivvaM evaM solasa / / sAdevvetti gataM / idAni vuggahe tti dAraM[bhA.6094] vuggahaDaMDiyamAdI, saMkhobheDaMDie va kaalgte| anarAyae va sabhae, jancira niddocca'horattaM // "vuggahaMDaMDiyamAdi"tti asya vyAkhyA- . [bhA.6095] seNAhiva bhoi mahayara, puMsitthINaM ca mallajuddhe vaa| loTThAdi-bhaMDaNe vA, gujjhmuddddaahmciyttN|| cU-DaMDiyassa DaMDiyassa ya vuggaho, AdisaddAto senAhivassa senAhivassa ya / evaM doNhaM bhoiyANaM, doNhaM mahattarANaM, doNhaMpurisANaM, doNhaM itthINaM, mallANavAjuddhaM piTTAyagaloTThabhaMDaNeNa vA / AdisaddAto visayapasiddhAsu saMsurulAsu / viggahA prAyo vyaMtarabahulA, tattha pamattaM devayA chalejja / "uDDAho' hA nidukkha tti, jano bhaNejja- amhe AvaipattANaM ime sajjhAyaM kareMti tti aciyattaM haveja / visayasaMkhobho paracakarAgame / DaMDie vA kAlagae bhavati / "aNarAe"tti rannokAlagate nibhaevijAvaannorAyA na tthvijnyti| "sabhae"tijIvaMtassa vi rannobohigehiM [17/20/
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 nizItha-chedasUtram -3-19/1346 [bhA. 6096] samaMtato abhidaduyaM jacciraM sabhayaM tattiyaM kAlaM sajjhAyaM na kareMti / jaddivasaM suaM niddocca tassa purato ahorattaM pariharati / esa DaMDie kAlagate vidhI / sesesu imA vidhItaddivasabhoyagAdI, aMto sattaNha jAva sajjhAo / anArasa ya hatthasayaM, diTThavivittammi suddhaM tu // - gAmabhoie kAlagate taddivasaM ti ahorattaM pariharati / AdisaddAto[bhA. 6097] mahatarapagate bahupakkhite, va satadhara aMtaramate vA / niddukkha ttiya garahA, na kareMti sanIyagaM vA vi / / cU- gAmaraTThamahattare adhikAranijutto bahusammato ya pagato "bahupakkhite "tti bahusayamo vADagasAdhiadhivo sejjAtaroya annammi vA anaMmaragharAto Arabbha jAva sattamagharaM, etesumaesu ahorattaM sajjhAo na kIrati / aha kareMti to nidukkhatti kAuM jano garahati, akkoseja vA nicchubheja vA / appasaddeNa vA saNiyaM saNiyaM kareMti anupehaMti vA / jo puNa aNAho mato taM jati ubmiNNaM hatthasayaM vajjeyavvaM, anubmiNNaM asajjhAyaM na bhavati, sataha vi kucchiyaM ti kAuM AyaraNao ya diTThe hatthasayaM vajjijjati // jai tassa natthi koi pariTThaveMto tAhesAgAriyAdikahaNaM, anicche rattiM vasabhA vigiMcaMti / vikkhiNe va samaMtA, jaM diTTaM saDhetare suddhA // [ bhA. 6098] cU- sAgAriyarasa AdisaddAto purANassa saGghassa ahAbhaddassa vA kahijjati- "imaM chaDDeha, amhaM sajjhAo na sujjhai / " jati tehiM chaDDiyaM to suddhaM / aha te necchaMti tAhe annaM vasahiM gammati / aha annA vasahI na labbhati tAhe vasabhA appasAgAriyaM paridvaveMti / esa abhinne vidhI / aha bhinnaM kAkasANAdiehi samaMtAvikkhiNmaM tammi diTThavivittammi suddhAsuddhaM asaDhabhAvaM gavesaMtehiM ja diTTaM taM saddaM vivittaM chaDDiyaM / "iyaraM "ti adiTTaM tammi tatthatthe visuddhA sajjhAyaM kareMtANa vina pacchittaM / ettha eyaM pasaMgato'bhihitaM / idAniM sArIraM [bhA. 6099] sArIraM piya duvihaM, mAnusa - tericchagaM samAseNaM / tericchaM piya tivihaM, jala-thala - khayaraM cauddhA tu // - ettha mAnusaM tAva ciTThau, tericchaM tAva bhaNAmi taM tividhaM macchAdiyANa jalajaM, gavAdiyANa thalajaM, mayUrAdiyANa khahacaraM / etesiM ekkekkaM davvAdi cauvvihaM // ekkekssa vA davvAdio imo cauhA parihAro [bhA. 6100 ] paMceMdiyANa davve, khette saTThihatya poggalAiNNaM / tikurattha mahaMtegA, nagare bAhiM tu gAmassa // cU- davvato paMceMdiyANa ruhirAdi davvaM asajjhAiyaM / khettao saTThihattha' byaMtare asajjhAiyaM, parato na bhavati / ahavA - khettato poggalAiNNaM poggalaM maMsaM tena savvaM AkiNNaM vyAptaM tassimo parihAro, tihiM kuratthAhiM aMtariyaM sujjhati, Arato na sujjhati / mahaMtaratthAe ekkAe vi aMtariyaM sujjhati, anaMtarayaM dUraTThitaM na sujjhati / mahaMtaratthA rAyamaggo jena rAyA balasamaggo gacchati devajANaraho vA vividhA saMvahaNA gacchaMti, sesA kuratthA / esA nagaravidhI / gAmassa niyamA bAhiM, ettha gAmo avisuddhanegamanayadarisaNeNa sImApacaMto, raggAmasImAe sujjhatItyarthaH //
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM - 1346, [bhA. 6101] [bhA. 6101] 307 kAle tiporisa'TThava, bhAve suttaM tu naMdimAdIyaM / soNiya maMsaM cammaM, aTThINi ya hoMti cattAri / / cU- tiriyaM ca asajjhAiyaM saMbhavakAlAto jAva tatiya porisI tAva asajjhAiyaM, parato sujjhai / ahavA aTThajAmA asajjhAiyaM, te jattha ghAyaNaM tattha bhavaMti / bhAvato puNa pariharaMti suttaM taM ca naMdimaNuogadAraM taMdulaveyAliyaM caMdagavejjhagaM porisImaMDalamAdI | ahavA - "cauddhA u" tti-asajjhAitaM cauvvihaM, maMsaM soNiyaM cammaM aTThi ca / maMsa-soNiukkhittamaMse imA vidhI[bhA. 6102] to bahiM ca dhotaM, saTTI hatthANa porisI tinni / mahakAye ahorattaM, raddhe vUDhe ya suddhaM tu // sAdhuvasahI saTThIhatthANaM aMto bahiM ca dhovati / bhaMgadarzanametat-aMto dhotaM aMto pakkaM, taM bAhiM pakkaM bAhiM dhotaM vA aMto pakkaM / aMtaggahaNAo paDhamabitiyA bhaMgA, bahiggahaNAto tatiyabhaMgo, etesu tisu vi asajjhAyaM / jammi padese dhotaM AneuM vA raddhaM so padeso saTThIe hatthe hiM parihariyavvo / kAlato tinni porisIo // [bhA. 6103] bahidhotaraddha suddho, aMto dhoyammi avayavA hoMti / mahAkAe birAlAdI, avibhinnaM ke i necchaMti / / cU. esa cautthobhaMgo / erisaM jati saTThIe hatthANaM abyaMtare ANiyaM tahAvi taM asajjhAyaM na bhavati, paDhama-bitiyabhaMgesu aMto dhovittu nIe raddhe vA tammi dhotaTThANe avayavA paDaMti tena asajjhAyaM / tatiyabhaMge bahiM dhovittu aMto va nIe maMsameva asajjhAiyaM ti / taM ca ukkhittamaMsaM AiNNapoggalaM na bhavai / jaM kAkasANAdIhiM anivAriyavippakiNNaM nijjati taM AtinnapoggalaM bhANiyavvaM / mahAkAto paMciMdio jattha hato taM AdhAyaNaM vajreyavvaM / khettao saTThi hatthA, kAlato ahorattaM ettha ahorattacchedo / sUrudae raddhaM pakkaMmaMsaM asajjhAiyaM na bhavati, jattha asajjhAiyaM paDitaM tena padeseNa udagavAho vUDho, tammi porisikAle apuNNe visuddhaM AghAyaNaM na sujjhati / "mahAkAe "tti asya vyAkhyA - mahakAe pacchaddhaM, mUsagAdI mahAkAyo sa birAlAdiNA hato, jati taM abhinnaM ceva giliuM ghettuM vA saTThIe hatthANaM bAhiM gacchati to ke i AyariyA' sajjhAyaM cchati, thitapakkho puNa asajjhAiyaM ceva / / Thiyapakkho palAe sujjhati, asya vyAkhyA[bhA. 6104] mUsAdi mahAkAyaM, majjArAdI hatA''ghayaNa ketI / avibhinne geNhetuM, paDhaMti ege jati palAti // tiriyaM ca asajjhAyAdhikAra evaM imaM bhaNNati[ bhA. 6105 ] to bahiM ca bhinnaM, aMDaya biMdU tahA viAtA ya / rAyapaha vUDha suddhe, paravayaNaM sANamAdINi // aMto bahiM ca bhinnaM aMDayaM ti asya vyAkhyA [bhA. 6106 ] aMDayamujjhiya kappe, na ya bhUmi khaNaMti iharahA tinni / asajjhAiyappamANaM, macchiyapAdo jahiM vuDDe // cU-sAdhuvasadhIto saTThIhatthANaM aMto bhinne aMDae asajjhAyaM, bAhibhinne na bhavati / ahavA - sAhuvasahIe aMto bAhiM vA aMDayaM bhinnaMti vA ujjhiyaM ti vA egaTTaM, taM ca kappe vA ujjhitaM
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 nizItha - chedasUtram - 3- 19/1346 bhUmI vA, jati kappe to taM kappaM saTThIe hatthANaM bAhiM neuM dhovati tato suddhaM / aha bhUmIe bhinnaM to bhUmI khaNittu na chaDijjati, na sujjhatItyarthaH / iharaha tti tatthatthe saTThi hatthA tinniya porisIo pariharijjuMti / idAniM '"biMdu'" tti asajjhAiyassa kiM biduppamANametteNa hInena adhikatareNa vA asajjhAo bhavati ? tti pucchA / ucyate- macchitAe pAdo jahiM vuDDati taM asajjhAiyappamANaM / / idAnaM "viyAya" tti * [bhA. 6107] ajarAyu tinni porisi, jarAugANaM jare cute tinni / yaha biMdu galite, kappati annattha puNa vUDhe // cU- jarA jesiM na bhavati tANaM pasUtANaM vaggulimAdiyANaM tAsiM pasUikAlAo Arambha tinni porisIo asajjhAto mottuM ahorattachedaM AsannapasUyAevi ahorattacchedeNa sujjhati / gomAdijarAyujANaM puNa jAva jaraM laMbati tAva asajjhAiyaM, jare cute tinni / jAhe jasaM paDitaM tato paDaNakAlAto Arambha tinni paharA pariharijjati / " rAyapaha vUDhasuddha" tti asya vyAkhyA"rAyapaha biMdu" pacchaddhaM, sAdhUvasahIe AsanneNa gacchamANassa tiriyaMcassa jai ruhirabiMdU galitA te jai rAyapahaMtaritA to suddho, aha rAyapahe ceva biMdU galitA tahAvi kappati sajjhAo kAuM / aha annammi pahe annattha vA paDitaM taM jai udagavuDDivAheNa vAhariyaM to suddhaM, puNa tti vizeSArthapradarza, palIvaNageNa vA daDDhe sujjhati // "paravayaNaM" sANamAdImitti parotti codago, tassa imaMvayaNaM, "jai sANo poggalaM samuddisittA jAva vasahisamIve ciTThai tAva asajjhAiyaM / AdisaddAto majjArAtI" / AcAryAha[bhA. 6108] jati phusati tahiM tuMDaM, jati vA lecchArieNa saMcikkhe | iharA na hoti codaga !, vaMtaM vA pariNataM jamhA // dhU- sANo bhottuM maMsaM lecchArieNa tuMDeNa vasahiyAsaNmeNa gacchaMto, tassa gacchaMtassa jai tuMDa ruhiramAdIlittaM khoDAdisu phusati, to asajjhAyaM / ahavA lecchAriyatuMDo vasahi-Asanne ciTTha tahavi asajjhAiyaM / "iharaha "tti AhArieNa he codaga ! asajjhAtiyaM na bhavati, jamhA taM AhAriyaM vataM avaMtaM vA AhAraparinAmena pariNayaM, AhArapariNayaM ca asajjhAiyaM na bhavati, annaM parinAmato muttapurisAdivA / / tericcha gataM / idAniM mANussayaM [bhA. 6109] mANussayaM catuddhA, aTThi mottUNa sattamahorattaM / pariyAvaNNavivaNNe, sese tiga satta aTTheva // cU-taM mANussayaM asajjhAyaM cauvvihaM cammaM maMsaM ruhiraM aTThica / aTThi mottuM sesassa tividhassa imo parihAro- khettato hatthasataM, kAlato ahorattaM, jaM puNa sarIrAto ceva vaNAdisu Agacchati pariyAvaNNaM vivaNnnaMvA taM asajjhAiyaM na bhavai / 'pariyAvannaM' jahA ruhiraM ceva pUyaparinAmena ThiyaM, vivannaM khadirakallasamANaM rasagAdigaM ca, sesaM asajjhAiyaM bhavati / ahavA sesaM agArI riusaMbhavaM tinni diNA, bIyAyANe vA- jo sAvo so satta vA aTThavA dine asajjhAiyaM bhavati // bayANe kahaM sattaTTha vA ? ucyate [bhA. 6110] rattukkaDAo itthI, aTThadine tena sukka' hite / tiNha dinAna pareNaM, anoutaM taM mahArataM //
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM-1346, [bhA. 6110] 309 cU-nisegakAlerattukaDayAeisthiyaMpasaveitena tassa aTThadinAparihariyavvA, sukkAdhigattaNato purisaMpasavatitena tassa sattadinA |jNpunnitthiietinnhNriudinaanNprenn bhavatitaMsarogajoNitthIe mahArattaM bhavati / tassussaggaM kAuMsajjhAyaM kareMti / esa ruhire vihI ||jN vuttaM ahiM mottUmaM ti, tassa idAni vidhI imo bhaNNati[bhA.6111] daMte diDhe vigiMcaNa, sesaTThI bAraseva vrisaanni| jhAmitasuddhe sIyANa pANamAdI ya ruddaghare // cU-jidaMtopaDito soya payattato gavesiyavvo, jai diTTho to hatthasatAto paraM vigiNcyvyo| aha na diTTho to ugghADakAussaggaM kAuM sajjhAyaM kareMti / sesaTTitesu jIvamukkadinAraMbhAto hatthasata'bbhaMtarahitaisubArasa varise asajjhAtiyaM // "jhAmitasuddhe sItANa" tti asyavyAkhyA[bhA.6112] sItANe jaM daTuM, na taM tu mottuM anAha nihtaaii| ADaMbare ya rudde, mAdisu heTThiyA vArA // cU-puvvaddhaM, "siyANi" tti susANe jAni ciyagAroviya daDvANi nataMtu ahitaM asaljhAyaM kareti, jAnipuNa tattha annattha vA aNAhakalevarANi parihaviyANi, saNAhANi vA iMdhaNAdia ve "nihaya"tti nikkhiyA te asajjhAtiyaM kareMti, "pAna"tti - mAtaMgA tesiM ADaMbaro jakkho hirimikko vi bhaNNati tassa heTThA sajjomataaTThINi ThavijaMti, evaM ruddaghare, mAtighare / kAlato bArasa varisA / khettato hatthasataM pariharanijjA // [bhA.6113] AvAsitaM va vUDhaM, sese diTTammi maggaNa vivego / sArIragAmapADaga, sAhIu na nINiyaM jaav| etIe puvvaddhassa imA vibhAsA[bhA.6114] asivomAghayaNesuM, bArasa avisohitammi na kreti| jhAmiyavUDhe kIrati, AvAsitamaggite ceva // cU-jaMsIyANaTThANaMjattha vA asivaomamatANi bahUNi chddddiyaanni|aaghynnNti-jtth vA mahAsaMgAmamatA bahU, etesuThANesuavisodhIekAlatobArasa varisA, khettao hatthasataMpariharaMti sajjhAyaM na kareMtItyarthaH aha ete ThANA davaggimAdiNA buDhA / udagavAho vA tena vUDho, gAmanayare vA AvAsaMteNa appaNo gharaTThANA sodhitA / "sesaM' ttijaM gihIhiM na sodhitaM pacchA tattha sAdhU ThitA appaNo vasahI samaMteNa maggitA jaM dilaM taM vigicittA adiDhe vA tinni dine ugghADa ussaggaM karetA asaDhabhAvA sajjhAyaM karei / / "sArIragAma" pacchaddhaM imA vibhAsA. [bhA.6115] DaharagAmammi mate, na kareMtI jA na nINiyaM hoi / puragAme va mahaMte, vADagasAhI prihrNti|| cU-"sArIraM" ti mayasarIraM taM jAva DaharamANe na nippheDiyaM tAva sajjhAyaM na kreNti| aha nagare mahaMte vA gAme tattha vADagasAdhIto vA jAvana nippheDitaM tAva sajjhAyaM parihareMti |maa logo nihukSetti uDDAhaM karejA / / codagAha- "sAhuvasahisamIveNa matasarIrassa jai puphavatthAdi kiMci paDati taM asajjhAyaM?" AcArya Aha
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 nizItha-chedasUtram -3-19/1346 [bhA.6116] . nijaMtaM mottUNaM, paravayaNe pupphmaadipddiseho| jamhA cauppagAraM, sArIramao na vjeti|| cU-matasarIraM ubhao vasadhIe hatyasayabhaMtaratthaM jAva nijai tAva taM asajjhAiyaM, sesA padavayaNabhaNiyA puSphAiM paDiseheyavvAteasajjhAiyaMna bhvNti|jmhaasaariirmsjjhaaiyNcubvihN - soNiyaM maMsaM aTThiyaM cammaMca / ao tesusajjhAo na vajjanijjo // [bhA.6117] eso u asajjhAo, tavvajjiyajhAto tatthimA meraa| kAlapaDilehaNAe, gaMDamarueNa dittuNto| cU-eso saMjamaghAtAdito paMcavihoasajjhAo bhaNito, tehiMceva paMcahiM vajjito sajjhAo bhavati / tattha tti tammi sajjhAyakAle imA vakkhamANA mera tti samAcArI-paDikkamittujAva velA na bhavati tAva kAlapaDilehaNAe kayAe gahaNakAle patte gaMDagadiTuMto bhavissati / gahite suddhe kAle paTThavaNavelAe marugadiluto bhavissati // syAdbuddhi kimartha kAlagrahaNaM?, atrocyate[bhA.6118] paMcavihamasajjhAyassa jANaNaTThAe pehae kAlaM / carimA caubhAgavase, siyAi bhUmiM tato pehe // ghU- paMcavahaM saMjamaghAyAigaM jai kAlaM aghettu sajjhAyaM kareti to caulahugA, tamhA kAlapaDilehaNAeimA sAmAcArI-divasacarimaporisIe caubhAgAvasesAte kAlaggahaNabhUmIo tato paDileheyavvA / ahavA-tato uccArapAsavaNakAlabhUmI y|| [bhA.6119] ahiyAsiyA tuaMto, Asanne majjha dUra tinni bhve| tinneva anahiyAsiya, aMto chacchacca baahirto| ghU- aMto nivesaNassa tinni uccAraadhiyAsiyathaMDile Asanna-majjha-dUre paDileheti, anadhiyAsiyathaMDille vi aMto evaM ceva tinni paDileheti,evaM atothaMDillA / bAhiM pinivepaNassa evaM ceva cha bhavaMti ettha adhiyAsiyadUrattare anadhiyAsiyA Asannatare kAyavvA / / [bhA.6120] emeva ya pAsavaNe, bArasa cauvIsatiM tu pehittaa| kAlassaya tinni bhave, aha sUro asthmuvyaati|| cU-pAsavaNe vi eteNeva kameNaM bArasa, ete savve cauvvIsaM / aturiyamasaMbhaMta uvautto paDilehittA pacchA tinni kAlaggahaNathaMDile paDileheti / jahanneNaM hatthaMtarite / "aha" tti anaMtaraM thaMDilapaDilehajogANaMtaraMmeva sUro asthameti, tato AvassagaM kreNti||tssimo vidhI[bhA.6121] aha puNa nivvAghAyaM, AvAsaMto kareMti savve vi| saDDAdikahaNavAghAtato ya pacchA gurU Thati // cU-ahamityanaMtare sUratthamaNAnaMtarameva AvassagaMkareMti, punarvizeSaNeduvidhamAvassagakaraNaM visesetinivvAdhAtimaM vAghAtimaMca / jai nivvAghAtaM to savve gurusahitA AvassayaM kreNti| aha gurU saDDhesu dhammaM kaheMti to Avassagassa sAhUhiM saha karanijassa vAghAto bhavati, jammi vA kAle taMkaranijaM Asitassa vAghAto bhavati, tato gurU nisajjadharoyapacchA carittAiyArajANaTThA ussaggaM tthaayNti|| [bhA.6122] sesA u jahAsattI, ApucchittANa ThaMti stttthaanne| suttatthasaraNahetuM, Ayarie Thitammi devasiyaM //
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM-1346, [bhA. 6122] 311 - sesA sAdhU guruM ApucchittA guruTThANassa maggato nAsannadUre ahArAtinie jaM jassa ThANaM tattha paDikkamaMtANa imA ThavaNA / gurU pacchA ThAyaMto majjheNa gaMtuM saTThANe ThAyati / jevAmato te anaMtara savveNa gaMtuM saTThANe ThAyaMti / je dAhiNato anaMtaraM savveNa taM ca anAgayaM ThAyaMti / suttatthasaraNaheuM tattha ya puvvAmeva ThAyaMtA karemi bhaMte sAmAtiyamiti suttaM kareMti / jAhe guru pacchA sAmAiyaM kareMtA vosirAmi tti bhaNetA ThitA ussaggaM tAhe puvvaTThiyA devasiyAiyAre ciMteMti / anne bhAMti - jAhe gurU sAmAiyaM kareMti, tAhe puvvaTThitA pi taM sAmAitaM kareMti / sesaM kaNThyaM // [bhA. 6123] jo ho u asamattho, bAlo vuDDo gilANa paritaMto / so vikAe virahio, ThAejA jA gurU ThaMti // cU- parisaMto pAhuNagAdi so vi sajjhAyajjhANaparo acchai, jAhe gurU ThaMti tAhe te vi bAlAdiyA ti / etena vihiNA [bhA. 6124] AvAsaga kAtUNaM, jinovadiTTaM gurUvaeseNaM / tinni thuI paDilehA, kAlassa imo vihI tattha // cU- jinehiM gaNadharANaM uvadiTTaM, tato paraMparaeNa jAva amhaM gurUvaeseNa AgataM, taM kAuM AvassagaM aMte tinni zrutIto kareMti / ahavA egA egasiloiyA, bitiyA bisiloiyA, tatiyA tisiloiyA, tesiM samattIe kAlapaDilehaNavidhI imA kAyavvA // acchau tAva vidhI, imo kAlabhedo tAva vuccati [ bhA. 6125 ] duviho ya hoti kAlo, vAghAtima etaro ya nAyavvo / vAghAo ghaMghasAlAe ghaTTaNaM saDakahaNaM vA // cU-puvvaddhaM kaMThaM / jo atirittaMvasahI bahukappapaDisevitAya sA dhaMghasAlA, etto niMta atiMtANaM ghaTTaNe paDaNAdivAghAtadosA saDDakahaNeNa velAtikkamadosA / / evamAdi [bhA. 6126 ] vAghAte tatio siM, dijjati tasseva te nivedeMti / nivvAghAte donni u, pucchaMti u kAla ghecchAmo // - tammi vAghAti donni je kAlapaDilehagA niggacchaMti tesiM tatio uvajjhAyAdi dijjati / te kAlagAhiNo ApucchaNa saMdisAvaNa kAlapaveyaNaM ca satvaM tasseva kareMti, ettha gaMDagadiTThato na bhavati / iyare uvauttA ciTThati / suddhe kAle tattheva uvajjhAyassa paveyaMti, tAhe DaMDadhare bAhiM kAlapaDiyarago ciTThai, iyare -duyagAvi aMto pavisaMti, tAhe uvajjhAyassa samIve jugavaM paTThaveMti, pacchA ego DaMDadharo atIti, tena paTThavite sajjhAyaM kareti // nivvAghAto pacchaddhaM asyArthaH [bhA.6127] ApucchaNa kitikamme, AvAsita khaliya paDiya vAghAte / iMdiya disAe tArA, vAsamasajjhAiyaM ceva // cU- nivvAghAe donni janA guruM pucchaMti - kAlaM ghecchAmo, guruNA abbhaNunnA, kitikammaM ti vaMdanaM dAuM DaMDagaM ghettuM uvauttA AvassiyamAsajjaM karettA pamajaMtA ya niggacchaMti / aMtare ya jai pakkhalaMti paDaMti vA vatthAdi vA vilaggati kitikammAdi kiMci vitahaM kareti, gurU vA kiMci paDicchaMto vitahaM kareti to kAlavAghAto / imA kAlabhUmIe paDiyaraNavidhI - iMdiehiM uvauttA
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 nizItha-chedasUtram -3-19/1346 paDiyaraMtA / "disaM" ti jattha caurovi disAo dissaMti, uDDammi tinnitArA jati diisNti|ji puNaanuvauttA aniTTo vA iMdiyavisayo / disa tti disAmoho disAo tAragAo vA na dIsaMti, vAsaMvA paDati asajjhAiyaM ca jAtaM, to kAlavadho / / kiMca[bhA.6128] jati puNa gacchaMtANaM, chItaM jotiM ca to niyatteti / nivvAghAte donni u, acchaMti disA nirikkhaMtA / / cU-tesiM ceva gurusamivAto kAlabhUmI gacchaMtANaM jaM aMtare jati chIyaM jotI vA phusai to niyattaMti, evamAdikAraNehiM avvAhatA te nivvAghAteNa do vi kAlabhUmIe gatA saMDAsagAdi vidhIe pamajjittA nisaNNA uvaTThiyA vA ekkeko do disAo nirikkhaMtA acchNti|| kiM ca tattha kAlabhUmIe ThitA[bhA.6129] sajjhAyamaciMtetA, kaNagaM dahNa to niyaTRti / patteyaM DaMDadhArI, mA bolaM gaMDae uvamA / / cU-tattha sajjhAyaM akareMtA acchaMti, kAravelaMca paDiyaraMtA / jai gimhe tinni, sisire paMca, vAsAsu satta kaNagA pikkhejjA tahA vi niyattaMti / aha nivvAdhAeNa pattA kAlaggahaNavelAe tAhe jo DaMDadhArI so aMto pavisittA sAhusamIve bhaNAti-bahupaDipuNNA kAlavelA, mA bolaM kareha / tattha gaMDagovamA puvvabhaNiyA kajjati / / [bhA.6130] gaMDaghosite bahuehi sutammI sesagANa daMDo u / aha taM bahUhiM na suyaM, to DaMDo gaMDae hoti|| dhU- jahA loge gomAdigaMDageNAghosie bahUhiM sue thevesu asue gomAdi kiJcaM akareMto sudaMDo bhavati, bahUhiM asue gaMDagassa DaMDo bhavati / tahA ihaM pi upasaMhAreyavvaM // tato DaMDadhare niggate kAlaggAhI uDhei, so kAlaggAhI imeriso[bhA.6131] piyadhammo daDhadhammo, saMviggo ceva vajabhIrU ya / kheyanno ya abhIrU, kAlaM paDilehae saahuu|| cU-piyadhammo dddhdhmmoy| ettha caubhaMgo, tattha imopaDhamo bhaMgo-niccaM saMsArabhauvvigacitto saMviggo, vajaM-pAvaM tassa bhIrU vajabhIrU, jahA taM na bhavati tahA jayati, ettha kAlavihijANago kheyanno, sattamaMto abhIrU eriso sAdhU kAlaM paDilehei, paDijaggati-gRhAtItyarthaH / te yataM velaM paDiyaretA imerisaM kAlaM tti[bhA.6132] kAlo saMjhA ya tahA, do vi samappeMti jaha smNcev| taha taM tuleti kAlaM, carimadisi vA asajjhAyaM / / cU-saMjhAe dharatIe kAlaggahaNamADhattaM, taM kAlaggahaNaM saMjhAe jaM sesaM ete do vi jahA samaM samati tahA taM kAlavelaM tuleMti, ahavA - tisu uttarAdiyAsu saMjhaM gehaMti / "carima'' tti avarA tIe vavagayasaMjhAte vi giNhaMti na doso / / sokAlaggAhI velaM tulettA kAlabhUmIo saMdisAvaNanimittaM gurupAdamUlaM gacchati / tattha imA vidhI[bhA.6133] AuttapuvvabhaNite, anapucchA khaliya paDiya vaaghaate| bhAsaMtamUDhasaMkiya, iMdiyavisae ya amaNunne //
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 313 uddezaka : 19, mUlaM-1346, [bhA. 6133] ghU-jahA nigacchamANo Autto niggato tahA pavisaMto vi Autto pavisaMti, puvvaniggato ceva jai anApucchAe kAlaM geNhati pavisaMto vi jati khalati paDati vA ettha vi kAluvaghAto / ahavA "vAghAe" tikiriyAsuvA mUDho abhighAto lettuittttaalaadinnaa| bhAsaMtamUDhapacchaddhaM-sAMnyAsikaM uvari vakSyamANaM, ahavA- ettha vi imo attho bhANiyavvo - vaMdanaM deMto annaM bhAsaMto deti vaMdanaM duo na dadAti, kiriyAsu vA mUDho, AvattAdisu vA saMkA - "kayA na kaya" tti, vaMdanaM deMtassa iMdiyavisao vA amnnunnmaago| [bhA.6134] nisIhiyA namokkAre, kAussagge ya pNcmgle| kitikammaM ca karettA, bitio kAlaM ca paDiyaratI // cU- pavisaMto tinni nisIhiyAo kareti, namo khamAsamaNANaM ti namokkAraM kareti, iriyAvahiyAepaMca ussAsakAliyaM ussaggaMkareti, ussArie NamoarahaMtANaM tipaMcamaMgalaMceva kaDDati, tAhe kitikammaM bArasAvattaM vaMdanaM deti, bhaNati ya-saMdisaha pAdosiyaM kAlaM geNhAmo, guruvayaNaM geNhaha tti / evaM jAva kAlaggAhI saMdisAvettA Agacchati / tAva bitiu tti DaMDadharo so kAlaM paDiyareti // puNo puvutteNa vidhiNA niggato kAlaggAhI[bhA.6135] thovAvasesiyAe, saMjhAe TAti uttraahutto| cauvIsaga dumapuSphiya, pubviya ekkekka ya disaae|| cU-uttarAhuttouttarAbhimukhoDaMDadhArIvi vAmapAse rijutiriyaMDaMDadhArIpuvvAbhimuho ThAyati kAlaggahaNanimittaMca adussAsa kAussaggaMkareti, anne paMcUsAsiyaMkareti, ussAriecauvIsattha dumapuSphiyaM sAmaNNapuvvayaM ca, ee tinni akkhalie anupehettA pacchA puvvA ee ceva tinni anupehei, evaM dkkhinnaae||avraae ya geNhaMtassa ime uvaghAyA jANiyavvA[bhA.6136] biMdU ya chIya parinaya, sagaNe vA saMkie bhave tiNhaM / bhAsaMta mUDha saMkiya, iMdiyavisae ya amaNunne // cU-geNhaMtassa jai aMge udaga biMdU paDejja, appaNA pareNa vA jati chItaM, ajjhayaNaM kaDaMtassa jati annao bhAvo pariNato anupayuktetyarthaH / sagaNe sagacche tiNhaM sAdhUNaM gajjie saMkA evaM vijjatAdisu ||bhaasNt pacchaddhassa pUrvanyastasya imasya ca vibhAsA[bhA.6137] mUDho ya disajjhayaNe, bhAsaMto vA vi geNhati na sujjhe| annaM ca disajjhayaNaM, saMketo'niTThavisae y|| cU-disAmoho saMjAto / ahavA - mUDho disaM paDucca ajjhayaNaM dA / kahaM ? ucyate-paDhame uttarAhutteNa ThAyavvaM so puNa puvvahutto paDhamaM ThAyati / ajjhayaNesu vi paDhamaM cauvIsatthao so puNa mUDhattaNao dumapuSphiyaM sAmannapubviya vA kaDati, phuDameva janAbhilAveNa bhAsaMto kaDDai, buDubuDeto vA geNhai, evaM ma sujjhai / "saMketo" tti puvvaM uttarAhutteNa ThAuM tato puvvAhutteNa ThAyavvaM, so puNa uttarAo avarAhutto ThAyati, ajjhayaNesu vi cauvIsatthayAo annaM ceva khuDDiyAyArakahAdi ajjhayaNaM saMkamati, ahavA - saMkati kiM amugIe disAe Thito "Na va" tti?, ajjhayaNe vi kiM kaDDiyaM na va tti? "iMdiyavisae ya amaNunne" tti aniTTho patto, jahA soiMdieNaruditaM vaMttareNavAaTTahAsaMkRtaM, svevibhIsagAdivikRterUvaMdiTuM, gaMdhekalevarAdigaMdho,
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 nizItha - chedasUtram - 3-19/1346 rasastatraiva, sparze agnijvAlAdi, ahavA - iTThesu rAgaM gacchai, aniTThesu iMdiyavisaesu dosaM, evamAdi uvaghAyavajjiyaM kAlaM ghettuM kAlanivedaNAe gurusamIvaM gacchaMti // tassa imaM bhaNNati [bhA. 6138] jo vactammi vidhI, AgacchaMtammi hoti so ceva / jaM etthaM nAtaM, tamahaM vocchaM samAseNaM // esA gAhA bhddbaahukyaa| eIe atidese kae vi siddhasenakhamAsamaNo puvvaddhassa bhaNiyaM atidesaM vakkhANeti [bhA. 6139] AvassiyA NisIhiya, akaraNa AvaDaNa paDaNajotikkhe / apamajite ya bhIte, chIe chinne va kAlavaho / cU- jati nito AvassiyaM na kareti pavisaMto vA nisIhiyaM, ahavA - akaraNamiti AsajjaM na kareti kAlabhUmIto gurusamIvaM paTThiyassa jati atareNa sANamajjArAdI chiMdata, sesA padA puvvabhaNitA / etesu savvesu kAlavadho bhavati // [bhA. 6140 ] gaNAdikAla bhUmI va hojja saMsappagA va uTThejjA / kavihasiya vijju gajjiya, jakkhAlitte ya kAlavaho / cU-paDhamayAe guruM ApucchittA kAlabhUmiM gato, jati kAlabhUmIe goNaM siNNaM saMsappagA vA utA pekkhejja to niyattae, jai kAlaM paDileheMtassa geNhaMtassa vA nivedaNAe vA gacchaMtassa kavihasiyAdI, eehiM kAlavadho bhavati, kavihasitaM nAma AgAse vikRtarUpaM mukhaM vAnaraMsarisaM hAsaMkareja, sesA padA gayatthA | kAlaggAhI nivvAghAeNa gurusamIvamAgaoiriyAvahiyA hatyaMtare vi maMgalanivedanaM dAre / [bhA. 6141] savvehi vi paTTavie, pacchA karaNaM akaraNaM vA // cU- jai vi gurussa hatathaMtaramitte kAlo gahito tahAvi kAlapavedaNAe iriyAvahiyA paDikkamiyavvA, paMcussAsamettaM kAlaM ussaggaM karei, ussArie vi paMcamaMgalaM ThiyANa kaDhaI, tAhe vadanaM dAuM kAlaM nivedeti / suddho pAusigakAle tti tAhe DaMDagharaM mottuM sesA savve jugavaM paTTaveMti / / kiM kAraNaM ?, ucyate puvvaM jammarugadiTThato tti[bhA. 6142 ] sannihitANa vaDAro, paTThavita pamAdi no dae kAlaM / bAhiTThitai paDicarae, pavisati tAhe ya daMDadharo // - aso vaMTaga vibhAgo egaTThe / Ario AgArito sArito vA egaTThe | vaDe Arito vaDAro, jahA so vaDAro sannihiyANa marutANa labbhati na parokkhassa tahA desakahAdipamAdissa pacchA kAlaM na deMti / "bAhiTThite" pacchaddhaM kaMThaM / "savvehi vi" pacchaddhaM, asya vyAkhyA[bhA. 6143] paTTavita vaMdite tAhe pucchati kena kiM sutaM bhaMte! / te vi ya kahaMti savvaM, jaM jeNa sutaM ca diTTaM vA // cU-DaMDadhareNaM paTThavite vaMdie evaM savvehiM vi paTThavite pucchA bhavati- "ajjo keNa kiM suyaM diTTha vA ? daMDadharo pucchati - anno vA / te vi savvaM karheti, jati savvehiM bhaNiyaM-"na kiMci diTTha suyaM vA" to suddhaM, kareMti sajjhAyaM / aha egeNa vi phuDaM ti vijamAdi diTTaM, gajjitAdi vA sutaM, tato asuddhe na kareti // aha saMkito
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 uddezaka H 19, mUlaM-1346, [bhA. 6144] [bhA.6144] ekkassa doNha vA saMkitammi kIraina kIraI tiNhaM / sagaNammi saMkite para-gaNammi gaMtuMna pucchNti|| cU-jati egeNa saMdiddhaM sutaM vA to kIrati sajjhAo, doNha vi saMdiddhe kIrai, tiNhaM vijjumAdisaMdehe na kIrai sajjhAto tiNhaM annonnasaMdehe kIrai, sagaNasaMkite paragaNavayaNato sajAo na kAyavyo / khettavibhAgeNa tesi ceva asajjhAiyasaMbhavo / "jaM ettha nANataM tamahaM vocchaM samAseNaM" ti asyArthaH[bhA.6145] kAlacaukke nANattagaMtu pAdosiyAe savve vi| samayaM paTTavayaMtI, sesesu samaMva visamaMvA // dhU-eyaM savvaMpAdosikAle bhaNiyaM / idAniM causu kAlesu kiMci sAmaNNaM, kiM ci visesiyaM bhaNAmipAdosie DaMDadharaM evaM mottuM sesA savve jugavaM paTThati / sesesu tisu aDDaratta verattiya pAbhAtie ya samaMvA visamaMvA paTTaveti // kiM cAnyat[bhA.6146] iMdiyamAuttANaM, haNaMti kaNagA u tinni ukkosaM / vAsAsu ya tinni disA, udubaddhe tAragA tinni // cU-suTuiMdiyauvattehi savvakAle paDijAgiyavvA ghetavvA / kaNagesu kAlasaMkhAkao visesao? bhaNNati-tinni sigghamuvahaNaMti ttitena ukkosaM bhaNNati, cireNa uvaghAto titena satta jahanne, sesaM majjhimaM // asya vyAkhyA[bhA.6147] kaNagA haNaMti kAlaM, ti paMca satteva dhiMsisiravAse / ukkA u sarehagA, pagAsajuttAva naayvvaa|| cU-gaNagA gimhesisirapaMca vAsAsusattauvahaNaMti, ukkA ekkA ceva uvahanati kAlaM kaNago saNhareho pagAsavirahitoya, ukkA mahaMtarehA pagAsakAriNI ya, ahavA-rehavirahitovi phuliMgo pahAsakAro ukkA ceva // "vAsAsuya tinni disA" asya vyAkhyA[bhA.6148] vAsAsu va tinni disA, harvati pAbhAtiyammi kaalmmi| sesesu tisu vi cauro, uDummi caturo catudisi pi / cU-jatthaThito vAsakAle tinni vidisA pekkhai, tattha Thito pabhAtiyaMkAlaM geNhati, sesesu tisu vi kAlesu vAsAsu ceva / jattha Thito cauro disAvibhAge pecchati tattha Thito geNhai / / "udubaddhe tAragA tinni"ti asya vyAkhyA[bhA.6149] tisu tinni tAragAo, uDummi pAbhAie adiDhe vi| vAsAsu atArAgA, cauro channe niviTTho vi|| dhU-tisu kAlesu pAusite aDDarattie ya jahanneNa jati tinni tAragA pekkhaMti to gehaMti, uDubaddhe ceva abbhAdisaMthaDe jati vi ekaM pi tAraM na pekkhaMti tahA vi pabhAtiyaM kAlaM geNhaMti, vAsAkAle puNa cauro vikAlA abbhasaMthaDe tArAsu addIsaMtIsu giNhaMti // "channe niviTTho vi"tti asya vyAkhyA[bhA.6150] ThAgAsati biMdUsuva, geNhati viThTho vi pacchimaM kAlaM / paDiyarati bahiM ekko, geNhati aMtaThio ekko //
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 nizItha-chedasUtram -3-19/1346 cU-jativasahissa bAhiM kAlagAhissa ThAgo na'sthitAhe aMto channe udghaTTito geNhati, aha uddhaTTiyassa vi aMto ThAo natthi, tAhe aMto channe ceva niviTTho geNhati / bAhiM Thito ya ekko paDiyaratti, vAsabiMdUsa paDatIsa niyamA aMto Thio giNhai, tattha vi uddhaTTio nisaNNo vA, navaraM - paDiyarago vi ceva Tio paDiyarai / esa pAbhAie gacchuvaggahaTThA avavAyavihI, sesA kAlA ThAgAsati na ghettavvA AiNNao vA jANiyavvaM // kassa kAlassa kaM disaM abhimuhehiM puvvaM ThAyavvamiti bhaNNati[bhA.6151] pAdosiya aDDaratte, uttaradisi puvvapehae kAlaM / verattiyammi bhayaNA, puvadisA pacchime kAle // cU-pAdosie addharattie niyamA uttaramuho ThAti, verattie bhayaNi tti icchA, uttaramuho pubvamuho vA, pAbhAtie puvvaM-niyamA pubvamuho // idAni kAlaggahaNaM pamANaM bhaNNati[bhA.6152] kAlacaukkaM ukkosaeNa jahanneNa tigaMtu bodhavvaM / bitiyapadammi dugaMtu, mAtiTThANA vimukkANaM / / cU-ussagge ukkoseNacaurokAlAghepaMti, ussggecev-jhnnenntigNbhnnnnti| "bitiyapadaM" ti- avavAdo, tena kAladugaMbhavati, amAyAvinaH kAraNe agRhAnasyetyarthaH / ahavA-ukkoseNa caukkaM bhaNNati / ahavA - jahanne hANipade tigaM bhavati, ekkammi agahite ityarthaH / bitie hAnipade dugaM bhavati, dvayoragrahaNAdityarthaH / evaM amAyAviNo tinni vA ageNhaMtassa ekko bhavati / ahavA - mAyAvimuktasya kAraNe ekamapi kAlaM a gRNhataH na doSaH, prAyazcittaM vA na bhavati / / kahaM puNa kAlacaukkaM? , ucyate[bhA.6153] phiDitammi addharatte, kAlaM ghettuM suvaMti jaagritaa| tAhe gurU guNaMtI, cauttho sabve gurU suvati // cU-pAdosiyaM kAlaM ghettuM porisiM kAuM puNNaporisIe suttapADhI suvaMti, atthaciMtagA ukkAliyapADhiNo ya jAgaraMti jAva aDDaratto / tato phiDie aDDaratte kAlaM ghettuM te jAgaritA suvaMti, tAhe gurU udvittA guNaMti jAva carimo jAmo ptto| carime jAme savve udvittA verattiyaM ghettuM sajjhAyaM kareMti tAhe gurU suvNti| patte pAbhAtite kAle jo pabhAtiyakAlaM ghecchihiti so kAlassa paDikkamiu pAbhAiyakAlaM geNhai, sesA kAlavelAe kAlassa paDikkamaMti, tao AvassayaM kreNti| evaM cauro kAlA bhavaMti ||tinni kahaM ?, ucyate-pAbhAtite agahite sesA tinni bhave / ahavA[bhA.6154] gahitammi addharatte, verattiya agahite bhave tinni| verattiya addharatte, atiuvaogA bhave dunni / dhU-verattie aggahie sesesu gahitesu tinni, aDDarattie vA agahite tinni, pAdosie vA aggahite tinni / donni kahaM ?, ucyate / pAdosiyaaDDarattiesu gahiesu sesesu agahiesu donni bhave |ahvaa-paadosie verattie ya gahite donni |ahvaa-paadositpbhaatitesu gahiesu sesesu agahiesu donni, esa kappo vikappe / pAdosieNa ceva anuvahateNa uvaogato supaDijaggieNa savvakAle paDhaMti na doso|ahvaa- aDDarattiyavarattiyagahite donni / adhavAaDharattiyapabhAtiesu gahitesu donni / ahavA - verattiyapabhAtiesu donni / jayA ekko tato ___
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 uddezaka : 19, mUlaM-1346, [bhA. 6154] annatarogeNhati / kAlaMcaukkakAraNA ime - kAlacaukkagahaNaM ussagato vihI ceva / __ ahavA - pAosie gahie uvahate aDDaratte ghettuM sajjhAyaM kareMti, tammi vi uvahate verattiyaM ghettuM sajjhAyaM kareMti, pAbhAtito divasaTThA ghettavbo ceva evaM kAlacaukkaM diTuM / anuvahate puNa pAusite supaDijaggite savvarAtiM paDhaMti, aDDarattieNa viverattiyaM paDhaMti, verattieNa anuvahate suDijaggiteNa pAbhAtiyamasuddhe diDhe divasato vi paDhaMti / kAlacaukke aggahaNakAraNA ime - pAdosiyaM na geNhati, asivAdikAraNato nasunjhativA, pAdosieNa vA suppaDijaggiteNa paDhaMti tti na geNhai, verattiya kAraNato na sujjhati vA pAdosiya aDDarattieNa vA paDhati tti na geNhati, pAbhAtitaM na geNhati, kAraNato na sujjhati vaa|| idAnaM pAbhAtikAlaggahaNe vidhipatteyaM bhaNAmi[bhA.6155] pAbhAitammi kAle, saMcikkhe tinnichiiyrunnnnaaii| paravayaNe kharamadI, pAvAsiya evamAdINi // cU-pAbhAtiyammi kAle gahaNavidhI ya / tattha gahaNavidhI ima[bhA.6156] navakAlavelasese, uvaggahiya aTThayA paDikkamate / na paDikkamate vego, navavArahate dhuvmsjjhaao| cU-divasatosajjhAyavirahiyANadesAdikahAsaMbhavevajaNaTThA, mehAvItarANayapalibhaMgavajaNaTThA, evaMsavvasimaNuggahaTThA NavaMkAlaggahaNakAlApaAbhAtie abmaNunnAyA, atonavakAlaggahavelAhi pAbhAtiyakAlaggAhI kAlassa paDikkamati, sesA vi taM velaM uvauttA ciTThati kAlassa taM velaM paDikkamaMti vA na vA / ego niyamA na paDikkamai, jai chIyaruyAdIhiM na sujjhihiti to so ceva verattiopaDiggahiohohititti, so vipaDikkatesuMgusa kAlaM vedittA anudie sUrie kAlassa paDikkamate, jati ya gheppamANo navavArA uvahao kAlo to najjati jahA ghuvamasajjhAiyamasthi, na kareMti sajjhAyaM / / navavAraggahaNavidhI imo| "saMcikkha tinnichIyarugNANi" tti asya vyAkhyA[bhA.6157] ekeko tinni vArA, chItAdihatammi geNhatI kAlaM / codeti kharo bArasa, aniTTavisae va kaalvho|| cU-ekassa geNhatochIyaruyAdihate saMcikkhatittigahaNA viramatItyarthaH, puNo geNhai, evaM tinni vArA / tato paraM anno annammi thaMDile tinni vArA / tassa vi uvahate anno annammi thaMDile tinni vArA / tiNhaM asatIte donnijanA nvvaaraaopuureti|donnh viasatIe ekko ceva nvvaaraaopuureti|thNddilesuviavvaatotisudosu vA ekkammivA gennhti| "paravayaNekharamAdi" tti asya vyAkhyA- "codeti kharo pacchaddhaM / codagAha - "jai ruditamaNiDhe kAlavaho tato khareNa raDite bArasa varise uvahammau / annesu vi amiTThaiMdiyavisaesu evaM ceva kAlavaho bhavati // AcAryAha[bhA.6158] codaga mAnusaniTTe, kAlavaho sesagANa tu pahAre / . pAvAsiyAe puvvaM, pannavamamanicche ugghADe / / cU-mANusasare aniDhe kAlavaho, sesagatiriyA tesiM jati aniTTho pahArasaddo sunijjati to kAlavaho / "pAvAsiya" asya vyAkhyA - pAvAsiyA pacchaddhaM, jati pabhAtiyakAlaggahaNavelAe
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 nizItha-chedasUtram -3-19/1346 pavAsiyabhajjA patiNo guNe saMbharaMtI dine dine ruvejAtotIe ruvaNavelAe puvvatarokAlo ghettvyo| aha sA pi paccUse ruveja tAhe divA gaMtuMpannavijjati, pannavaNamanicchAe ugghADaNakAussaggo kIraMti / / evamAdINi tti asya vyAkhyA[bhA.6159] vIsarasaharuvaMte, avvattaga-DiMbhagammi mA giNhe / gose darapavavite, tiguNa cchIya'NNahiM pehe| dhU-accAyAseNa ruvaNaM taM vIsarassaraM bhaNNati, taM uvhnnte| jaMpuNa mahurasadaM gholamANaMca novhnni|jaav ajaMpiraMtAvaavvattaM,taManneNavivissarasareNaMuvahaNati, mahaMtaussaMgararovaNeNa vi uvahaNati / pAbhAtigakAlagahaNavidhI gayA, idAniM pAbhAtiyaTThavaNa vidhI- "gose dara" pacchaddhaM, gosi tti udite Adicce disAvaloyaM karettA paTThati / darapaTTaviti tti addha paTTavite jati chIyAdiNA bhaggaMpaTThavaNaM anno disAvalogaM karettA tatthevapaTTaveMti, evaM tittiyavArAe vi|| disAvaloyakaraNe imaM kAraNaM[bhA.6160] Ainnapisita mahigA, pehaMtA tinni tinni tthaannaaii| navavAra khute kAlo, hato tti paDhamAe na kreNti|| cU-AinnapisiyaM AtinnapoggalaMtaMkAkamAdIhiMAniyaM hojja,mahiyAvApaDiumAraddhA, evamAdi egaTThANe tayo vArA uvahate hatthasayajjAhiM annaM ThANaM gaMtuM pehaMti paDilehaMti paTTaveti tti vuttaM bhavati, tattha vi puvuttavihANeNa tinni vArA paTTati / evaM bitiyaTThANe vi asuddhe tato vi hatthasayaM annaM ThANaM gaMtuM tinni vArA puvvuttavihANeNa paTTati, jai suddhaM to kareMti sajjhAyaM navavArA / khuttAdiNA hate niyamA hato kAlo, paDhamAe porisIe na kareti sajjhAyaM // [bhA.6161] paTTativammi siloge, chIte paDileha tinni annattha / soNita mutta purIse, ghANAlogaM pariharijjA / cU-jAya paTThavaNAto tinni du ajjhayaNA sammattA tadA uvariM ego silogo kaDDiyabvo, tammi samatte paTThavaNe samappati / / "tavvajo jhAto" bitiyapAdo gatattho / soNiya tti asya vyAkhyA [bhA.6162] Alogammi cilimilI, gaMdhe annattha gaMtupakareMti / __vAghAtima kAlammI, gaMDagamarugA navari natthi // dhU-jatthasajjhAtiyaMkareMtehiM soNiyacirikkAdissaMtitatthana karetisajjhAyaM, kaDagaMcilimilI vA aMtare dAuM kareMti / jattha puNa sajjhAyaM ceva kareMtANa muttapurIsakalevarAdiyANa ya gaMdho, annammi vA asubhagaMdhe AgacchaMte tattha sajjhAyaM na kareMti, annattha gaMtuM kareMti / annaM pi baMdhaNasehaNAdi AlogaM pariharijA / eyaM savvaM nivvAghAtakAle bhnnitN|vaaghaatimkaale vi evaM ceva / navaraM - gaDagamaraadiTuMtA na bhavaMti / / [bhA.6163] etesAmannatare, asajjhAte jo karei sajjhAyaM / so ANA aNavatthaM, micchatta virAdhanaM paabe|| [bhA.6164] bitiyAgADhe sAgAriyAdi kAlagata ahava vocchede / etehi kAraNehiM, jayaNAe kappatI kaauN||
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 19, mUlaM-1347, [bhA. 6164] 319 mU. (1347) je bhikkhU appaNo asajjhAie sajjhAyaM karei, kareMtaM vA sAtijati // cU-appaNo sarIrasamutthe asajjhAtitesajjhAo appaNAnakAyavvo, parassa puNa kAyavvo, parassa puNa vAyaNA dAyavvA / mahaMtesu gacchesuavvAulattaNao samaNINa ya niccouyasaMbhavo mA sajjhAo na bhavissati, tena vAyaNasutte vihI bhaNNati / AyasamutthamasajjhAiyassa ime bhedA[bhA.6165] abbAulANa niccouyANa mA hojja nicc'sjjhaao| __ adisA bhagaMdalAdisu, iti vaaynnsuttsNbNdho|| [bhA.6166] AtasamutthamasajjhAiyaMtu egavihaM hoti duvihaM vA / egaviha samaNANaM, duvihaM puNa hoti samaNINaM // cU-egavihaM samaNANaM taM ca vraNe bhavati, samaNINaM duvihaM vraNe udusaMbhave ca // imaM vraNe vihANaM[bhA.6167] dhotammi ya nippagale, baMdhA tinneva hoMti ukkosaa| parigalamANe jayaNA, duvihammiya hoti kAyavvA // cU-paDhamaM viya vraNo hatthasayassa bAhirato dhoviuM nippagalo kato tato parigalaMte tinni baMdhA ukkoseNa kareMto vAeti / duvihaM vraNasaMbhavaM uuyaMca, duvihe vievaM paTTagajayaNA kaayvvaa|| [bhA.6168] samaNo u vaNe va bhagaMdale va baMdhekakA u vaaeti| taha vigalaMte chAraM, dAuM do tinni vA bNdhe| cU-"vraNe dhoyaNaNippagale hatthasayabAhirato paTTaga dAuMvAei, parigalamANeNa bhinne tammi paTTage tasseva uvari chAraM dAuM puNo paTTagaM deti vAteti ya, evaM tatiyaM pi paTTagaM baMdhejA vAyaNaMca deja, tato paraMparigalaMmANe hatthasayabAhiraM gaMtuMvraNaM paTTageyadhoviuMpuNo eteNeva krameNa vaaeti| ahavA-annattha gaMtuM pddhNti|| [bhA.6169] emeva ya samaNINaM, vaNammiitarammi sattabaMdhA u / taha viya aThAyamamANe,dhoUNaM ahava annattha // cU-iyaraMti uDuaMevaMceva, navaraM-sattabaMdhA ukkoseNakAyavvA, tahavi aTuMte hatthasayabAhirato dhoviuM puNo vAeti, ahavA - annattha paDhaMti // [bhA.6170] etesAmaNNatare, asajjhAe appaNo va sjjhaayN| jo kuNati ajayaNAe, so pAvati ANamAdINi // ANAdiyA ya dosA bhavaMti / ime ya[bhA.6171] suyanANammi ya bhattI, logaviruddhaM pamattachalaNA y| vijAsAhaNa vaiguNNa dhammayAe yamA kunnsu|| ghuu-suynnaanneanuvcaartoabhttiibhvti|ahvaa-suynnaannbhttiraagennasjjaatitesjjhaayN mA kuNasu, uvadeso esa-jaM logadhammaviruddhaM cataMnakAyavvaM / avihIepamatto labbhatitaM devayA chaleja / jahA vijJAsAhaNavaiguNNayAe vidyA na sinjhati tahA ihaM pi kammakhao na bhavai / vaiguNyaM vaidharmatA - viparItabhAvetyarthaH / "dhammayAe ya" suyavammassaesa dhammo jaM asajjhAie sajjhAyavajjaNaM na kareMto suyaNANAyAraM virAhei, tamhA mA kunnsu|| codakAha - "jatidaMtaaTTi
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 nizItha-chedasUtram -3-19/1347 maMsasoNiyAdI asajjhAyA, nanu deho eyamato ceva, kahaM tena sajjhAyaM kareha ?" AcAryAha[bhA.6172] kAmaM dehAvayavA, daMtAdI avajutA taha vivajjA / anavajutA una vajjA, iti loge uttare cevaM / / cU-kAmaMcodagAbhippAyaanumayatthe saccaM, tammayo dehovi|sriiraaoavjut tti pRthagabhAvA te vajanijjA, je puNa anavajuyA tatthatthA te na vajanijA, iti upapradarzane / evaM loke dRSTaM, lokottare'pyevamityarthaH // kiM cAnyat[bhA.6173] abbhaMtamalalitto, vi kuNati devANa accaNaM loe| bAhiramalalitto puNa, na kuNai avanei ya tato nnN|| dhU-abaMtarA mUtrapurISAdI, tehiMcevabAhire uvalitto kuNaitoavaNNaM krei||kiNcaanyt[bhaa.6174] AuTTiyAvarAha, sannihitA na khamae jahA pddimaa| iya paraloe daMDo, pamattachalaNA ya iti aannaa|| cU-jAya paDimA sannihiya tti-devayAadhihitA, sA jati koi anADhieNa AuTTita tti jANaMto bAhiramalalittotaM paDima chivati, accaNaM vA se kuNai to na khamai, khettAdi karei, rogaM ca jaNei, mArei vA / iya tti - evaM jo asajjhAie sajjhAyaM kareti tassa nANAyAravirAhaNAe kammabaMdho, esa se paraloio daMDo, iha loe pamattaM devatA chaleja syAt / ANAdivirAdhanA vA dhuvA ceva ||koi imehiM appasatthakAraNehiM asajjhAie sajjhAyaM karejja[bhA.6175] rAgA dosA mohA, asajjhAe jo kareja sjjhaayN| AsAyaNA tu kA se, ko vA bhaNito anaayaaro|| dhU-rAgeNa doseNa vA karenja / ahavA- darisaNamohamohito bhaNejja -kA amuttassa NANassa AsAyaNA? ko vA tassa anAyAro? - nAstItyarthaH / etesiM imA vibhAsA[bhA.6176] gaNisaddamAimahito, rAge doseNa na sahatI sadaM / savvamasajjhAyamayaM, emAdI hoti mohaao| cU-mahiottihaSTatuSTanaMdito, pareNagaNivAyagovAharijaMtobhavati, tadabhilAsI asaljhAtie evaM sajjhAyaM karei, evaM rAge / doseNa - kiM vA gaNI vAharijjati vAyago? ahaM pi adhijjAmi jeNa eyassa paDisavattibhUto bhavAmi, jamhAjIvasarIrAvayavo-asajjhAyamayaMna shrdddhaatiityrthH|| ime dosA[bhA.6177] ummAyaM ca labhejA, rogAyakaM ca pAuNe diihN| titthakarabhAsiyAo, khippaMdhammAo bhaMsejjA / / cU-kittAdigo ummAto, cirakAligorogo, AsughAtI AyaMko- esa vA pAveja, dhammAo bhaMso, micchAdiTThI vA bhavati, carittAo vA privddti|| [bhA.6178] iha loe phalameyaM, paraloe phalaM na deMti vijjaao| __ AsAyamA suyassa ya, kuvvati dIhaM tu saMsAraM / / dhU-suyanANAyAravivarIyakArI jo sonANAvaranijaM kammaM baMdhati, tadudayAo ya vijAo kayovacArAo vi phalaM na deMti-Na siddhayaMtItyarthaH, vidhIe akaraNaM paribhavo evaM sutAsAdaNA,
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM-1347, [bhA. 6178] 321 avidhIevaDhto niyamAaTThakammapagatIobaMdhai, hassadvitiyAodIhaThiIo karei, maMdAnubhAvA yativvAnubhAvAo karei, appapadesAoya bahupadesAo kareti, evaMkArI ya niyamA dIhaM saMsAraM nivvatteti / ahavA - nANAyAravirAhaNAe daMsaNavirAhaNA, nANadaMsaNavirAhaNAhiM niyamA caraNavirAdhanA / evaM tiNhaM virAdhanAe amokkho, amokkhe niyamA sNsaaro|| [bhA.6179] bitiyAgADhe sAgAriyAdi kAlagata asati vocchede / eehiM kAraNehi, kappati jayaNAe kAuMje / cU-savvattha anuppehA, aprtisiddhaadityrthH| mU. (1348) je bhikkhU heDillAiM samosaraNAiM avAettA uvarillAiM samosaraNAiMvAei, vAeMtaM vAsAtijati // [bhA.6180] AvAsagamAdIyaM, suyaNANaM jAva biNdusaaraao| ukkamao vAdeto, pAvati ANAiNo dosA / / dhU- jaM jassa AdIe taM tassa hiDilaM, jaM jassa uvarilaM taM tassa uvarillaM, jahA dasaveyAlissAvassagaM heDilaM, uttarajjhayaNANa dasaveyAliyaM heDillaM, evaM neyaM jAva biNdusaareti|| [bhA.6181] suttattha tadubhayANaM, osaraNaM ahava bhAvamAdINaM / taMpuNa niyamA aMgaM, suyakhaMdho ahava ajjhayaNaM / cU-samosaraNaM nAma melao, soya suttatthANaM, ahavA- jIvAdi navapadatthabhAvANaM / ahavA - davyakhettakAlabhAvA, ee jattha samosaDhA savve asthittiduttaM bhavati, taM samAsaraNaM bhnnnnti|tN puNa kiM hojja ? ucyate-aMgaM, suyakkhaMdho, ajjhayaNaM, uddesgo| aMgaMjahA AyArotaM avAettA suyagaDaMgaM vAeti / suyakkhaMdho-jahA AvassayaM taM avAettA dasaMveyAliyasuyakhaMdhaM vAeti / ajjhayaNaM jahA sAmAtitaM avAethtA cauvIsatthayaM vAeti, ahavA - satthapariNNaM avAettA logvijyNvaaeti|uddesgesujhaa satthapariNNAepaDhamaMsAmannauddesipaavAettA puDhavikkAuddesiyaM bitiyaM vAethai / eM suttesu vi daTThavvaM / ahavA - dosu suakhaMdhesu jahA baMbhacere avAettA AyAragge vAeti / savvattha ukkamato / evaM tassa ANAdiyA dosA caulahugA ya, atthe caugurU bhaNNati, pabhattaM devayA chalejja / imo ya doso[bhA.6182] uvarisuyamasaddahaNaM, heDillehi ya abhaavitmtiss| nayataM bhujo geNhati, hAnI annesu vi avnnnno|| cU-hechillA ussaggasutA tehiM abhAvissa uvarillAavavAdasuyA tena saddahati atipariNAmago bhavati, pacchA vA ussaggaMna rocei atikkAmeya ti kAuM taM na geNhati / annaM uvariMgeNhati evaM Adisuttassa hAnI nAsamityarthaH / Adisuttavajito uvarisu aTThANeNa ya payatteNa bahussuto bhaNNati, pucchijjamANo ya pucchaM na nivvahati, jAriso esa anAyago tArisA anno vi evaM annesi pi avaNNo bhavati, jamhA evamAdI dosA tamhA parivADIe dAyavvaM // imo avavAto[bhA.6183] nAUNa ya vocchedaM, puvvagate kAliyAnujoge y| suttattha tadubhae vA, ukkamao vA vivAejjA // [17] 21
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 nizItha-chedasUtram -3-19/1348 dhU- piyadhamma-daDhadhammassa, nissaggato pariNAmagassa, saMviggasabhAvassa, vinIyassa paramamehAvinoerisassa kAliyasutte puvvagae ca mA vocchijjautti ukkameNa vi denja / / mU. (1349) je bhikkhU navabaMbhacerAiM avAettA uvariyasuyaMvAei vAeMtaM vA saatijti|| dhU-navabaMbhaceraggahaNeNaM savvo AyAro gahito, ahavA-savvo caraNAnuogotaM avAettA uttamasutaM vAeti, tassa ANAdiyA dosA caulahuM ca / / kiM puNataM uttamasutaM? ucyate[bhA.6184] cheyasuyamuttamasuyaM, ahavA vI diTThivAo bhaNNai u / jaMtahi sutte sutte, vaNNijjai cauha anuogo|| ghU-puvvaddha kNtthN| ahavA-baMbhacerAdI AyAraM avAettA dhammANuogaMisibhAsiyAdivAeti, ahavA- sUrapannattiyAigaNiyANuogaMvAeti, ahavA-diDivAtaMdaviyAnuogaMvAeti, ahavA - jadA caraNAnuogo vAtito tadA dhammAnuyogaM avAettA gaNiyAnuyogaM vAeti, evaM ukkamo cAraNiyAe savvo vibhAsiyavvo, evaM sutte|atthevi caraNAnuogassaatthaM avahettAdhammAdiyANa atthNkheti|aadesovaacuguru|chedsuyNkmhaa uttamasuttaM?, bhaNNati-jamhA etthasapAyacchitto vidhI bhaNNati, jamhA ya tena caraNavisuddhI kareti, tamhA taM uttamasutaM / diTThivAo kamhA?, ucyate-jamhAtattha suttecauroanuogAvaNNijaMti, savvAhiMnayavihIhiMdavvA daMsijaMti, vividhA ya iDDIo atisatA ya uppajaMti, tamhA taM uttamasutaM / evaM suttassa ukkamavAyaNA vjjiyaa|| atthassa kahaM bhANiyavvaM?, ucyate[bhA.6185] apuhutte anuogo, cattAri duvAra bhAsaI ego| puhuttANuogakaraNe, te attha tao u vucchinnA // ghU-ahavA - suttavAyaNaM paDucca kamoM bhaNNati, no aTuM paTThavaNaM / kamhA? jamhA sutte sutte cauro anuogA daMsirjati / uktaM ca[bhA.6186] apuhutte va kaheMte, puhutte vukkameNa vAyayaMtammi / puvvabhaNitA u dosA, vocchedAdI muNeyavvA / dhU-navaraM-vocchijaMtiegasuttecauNhamanuogANaMjA kahaNavidhIsApuhuttakaraNeNavocchiNNA, na saMpayaM pavattai nAi vA, ahavA - tesiM atthANa kahaNasarUveNa egasutte vavatthANaM vocchiNNaM pRthak sthApitamityarthaH / / kena puhattIkayaM ?, ucyate- balavuDDimaihAdhAraNAhANI nAuM vijjhaM dubbaliyapUsamittaM ca paDucca[bhA.6187] deviMdavadiehiM, mahAnubhAgehi rakkhi ajehiM / jugamAsajja vibhatto, anuogo to kao cuhaa|| ke puNa te cauro anuogA?, ucyate[bhA.6188] kAliyasuyaM ca isibhAsiyANi taiyAe suurpnnttii| . jugamAsaja vibhatto, anuogo to kao cuhaa|| cU-ahavA - kiM kAraNaM nayavajjito caraNAnuogo paDhamaMdAraThaviyaM ?, ucyate[bhA.6189] nayavajio vihu alaM, dukkhakkhayakArao suvihiyANaM / caraNakaraNAnuogo, tena kayamiNaM paDhamadAraM //
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 19, mUlaM-1349, [bhA. 6189] 323 cU-ziSyAha - "kAliyasuyaM AyArAdi ekkArasa aMgA, tattha pakappo AyAragato / je puna aMgabAhirA cheyasuyajjhayaNamA te kattha anuoge vattavvA ? ucyate[bhA.6190] jaMca mahAkappasuyaM, jAni ya sesAiM chedsuttaaii| caraNakaraNAnuyogo, tti kAliyacheovagayANi y|| cU-AvassayaM desveyaaliyNcrnndhmmgnniydviyaannpuhttaannuoge| kamaThave kAraNa imaM[bhA.6191] apuhatte vihucaraNaM, paDhamaM vaNijjate tato dhammo / gaNita daviyANi vi tato, so ceva gamo puhatte vii|| tesu paNa jugavaM vaNNijamANesuimA vidhI[bhA.6192] ekkekkammiu sutte, cauNha dArANa Asi tu vibhAsA / dAre dAre ya nayA, gAhagageNhaMtae pappa // cU-sutte sutte caurodAra tti anuogA, puNo ekeko anuogo naehiM ciMtijaMti, te ya nayA gAhagaMpaDucca giNhaMtagaMvA saMkhevavittharehiM daTThavvA-jai gAhago nAtuMsamattho giNhatago visamattho to savvaNaehiM vitthareNavi bhAsiyavvaM, bitiyabhaMge geNhaMtagaveseNa vattavyaM, tatiyabhaMge jattiyaM vuttaM tassa dhAraNasamattho tattiyaM bhAsati, carime donni vijaM suttAnurUvaM apuhatte puhatte vA / te cauro anuogA kahaM vibhAsijjaMti? ucyate[bhA.6193] samata ttihoti caraNaM, samabhAvammi ya Thitassa dhammo u / kAle tikAlavisayaM, davie vi guNo Nu dvvnnuu|| cuu-tulaadhrnnNvsmbhaavkrnnN| caraNasamabhAvaTTiyassa niyamAvisuddhisarUvodhammo bhvti| kAle niyamA tikAlavisayaM caraNaM, jamhA samayakhette kAlavirahitaM na kiMcimasthi / ahavA - tikAlavisayaMtipaMcatthikAyA jahA dhuve nitiyayA sAsatI tahAcaraNaM bhuvica bhavita bhavissati ya / davvAnuoge caraNaciMtA / kiM davvo guNo tti ? davvahitAbhippAeNa caraNaM davvaM, pajjavaTTitAbhippAeNa caraNaM guNe, ahavA - paDhamato sAmAiyaguNe paDivattIto puvvameva caraNaM labbhati, caraNaTTitassa dhammAnuogo labhati, caraNadhammaTThiyassa gaNiyAnuogo dijjati, tato tianuogabhAvitathiramatissa davvANuogo ya nayavidhIhiM daMsijjati / / idaM ca varNyate[bhA.6194] etthaM puNa ekkakke, dArammi guNA ya hota'vAyA ya / guNadosadiTThasAro, niyattatti suhaM pavattatti y|| cU-ettha tti etesiM anuogANa atthakahaNe, puNa visesnne| kiM viseseti?, ekkakke anuoge guNaNA darisijjaMti / AvAya tti - dosA ya kahaM ?, ucyata - paDisiddhaM AyaraMtassa vihiM akaretassa ya ihaparaloiyadosA, pisiddhavajeMtassa vihiM kareMtassa ihaparaloiyA gunnaa| caraNAnuvacayabhavaNaM guNasAro, caraNavighAto kammuvacayabhavaNaMca dosasAro, evaM guNadosadiTThasAro dosaTThANesu suhaM nivattati, guNaThANesu ya suhaM pavattate / ahavA * nayavAdesu egaMtaggAhe diThThadoso suhaM nivatteti, anegaMtagAhe ya diguNo suhaM pavattati / / ato bhaNNai[bhA.6195] apuhutte ya kaheMte, puhutte vukkameNa vaayyNtmmi| puvabhaNitA u dosA, vocchedAdI muneyavvA / /
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 / nizItha-chedasUtram -3- 19/1349 cU-anuogANaM apuhattakAle puhattaM viNA kAraNena kAyavvaM, puhatte nAkAraNeNa ukkamakaraNaM kAyavvaM / ahavA- kareti paDisiddha to imAto Adisutte je vocchedAdiyA dosA vuttA te bhvNti|| [bhA.6196] AyAre anahIe, cauNha dArANa anntrgNtu| je bhikkhU vAetI, so pAvati ANamAdINi / / cU-suyakaDAdI caraNAnuoge daTThavvo, sesaM kNtthN| [bhA.6197] nAUNa ya voccheyaM, puvvagae kAliyAnuoge ya / suttatthajANaeNaM, appA bahuyaM tuNAyavvaM // mU. (1350) je bhikkhU apattaM vAei vAetaM vA sAtijati // mU. (1351) je bhikkhU pattaMna vAei vAeMtaM na vA sAtijati // cU-apAtraM AyogyaM abhAjanamityarthaH, tappaDipakkho pattaM / mU. (1352) je bhikkhU apattaM vAei vAeMtaM vA sAtijati // mU. (1353) je bhikkhU pattaM na vAeti na vAetaM vA sAtijati / / ghU-aprAptakaMkramAnadhItazrutamityarthaH, paDipakkho pattaM, ANAdI caulahuM vA / ete caurovi suttA egaTThA vakkhAnijaMti / kerisaM apAtraM? ucyate[bhA.6188] titiNie calacitte, gANaMgaNie ya dubblcritte| Ayariya pAribhAsI, vAmAvaTTe ya pisuNe y|| cU-tiMtinIi tti asya vyAkhyA - duvidho tiMtiNo davve bhAve ya / [bhA.6189] teMduruyadAruyaM piva, aggihitaM tiDitiDeti divasaM pi| aha davvatiMtiNo bhAvatoya aahaaruvhisejjaasu|| cU-jaM aggIe chauDhaM tiDItiDeti taMdavvatiMtiNaM / bhAvatiMtiNoduviho vayaNe rase ya, vayaNe tiMtiNo kayAkaesu kiMci bhaNito codito vA divasaM pi tiDitiDeto acchati / rasatiMtiNo tiviho -AhAra uvahi sejjAsu // tattha AhAre imo[bhA.6200] aMtovahisaMjoyaNa, AhAre bAhi khiirdhimaadii| aMto tu hoti tivihA, bhAyaNa hatthe muhe ceva // cU-AhAro duvidho - bAhiM aMto ya / tattha bAhiM khIraM dadhiM vA laMbhittA hiMDato ceva taM khIra kalamasAliodanaM uppAeMto khaMDamAdi vA saMjoeMto bAhiM saMjoyaNaM kareti / aMto tti vasahIe, sA tividhA-bhAyaNe hatthe muhe tti vA / tattha bhAyaNe-jattha kalamasAliodaNo tattha khIraM dadhiM vA pakkhivati, hatthe talAhaNAdiNA piMDavigatimAdiyaM hatthaTThiyaM veDhettA muhe pakkhivati, puvvaM muhe talAhaNAdi pakkhivittA pacchA piMDavigati pakkhivati // [bhA.6201] emeva uvahisejA, guNovagArI ya jassa jo hoti / so tena jo ataMto, tadabhAve tiMtiNo nAma // cU-ukkosaMaMtarakappaM laTuMukkosaMceva colapaTTakaM uppAettA tena saha paribhogeNa sNjoeti| evaM sesovahiM pi, evaM sejjaM akavADaM laddhaM kavADeNa saha saMjoeti / jaM jassa AhArAdi tassa guNovakArI alabhaMto tiMtiNo bhavati // idAni calacittetti asya vyAkhyA
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM-1353, [bhA. 6202] 325 [bhA.6202] gati ThANa bhAsa bhAve, lahuo mAso ya hoti ekkakke / ANAiNo ya dosA virAhaNA sNjmaayaae| cU-capalo gatimAdito cauviho, causu vi patteyaM mAsalahuM pcchittN|| tattha gatiTThANacavalANa imA vibhAsA[bhA.6203] dAvaddavio gaticavalo u thANacavalo imo tiviho / kuDDAdasaI phusatI, bhamati va pAde va nicchubhati // cU- gaticavalo duyaM gacchati - turitagAmItyarthaH / nisaNNo paTTibAhuUrUkaracaraNAdiehiM kuDDathaMbhAdiehiM negaso phusai, nisaNNo ya hattho AsanaM amuMcato samaMtA bhramati / hatthapAdANa puNo puNo ya saMkoyaNaM vikkhevaM va kareti, gAyassa vA kaMpaM // bhAsAcavalo imo[bhA.6204] bhAsacavalo cauddhA, asatti aliyaM asohaNaM vA vi| asabhAjoggamasabbhaM, anUhitaM tu asamikkhaM // cU-asamappalAvI asamikkhiyappalAvI adesakAlappalAvI / asatti, aliyaM jahA go azvaM bravIti, adhavA - asatti asobhaNaMca asabhAvatthaM, jahA shyaamaaktNdulmaatro'ymaatmaa| apaMDitA je te asabmA tesiM jaM jaM joggaM taM taM asabbhaM / ahavA - jA vidusabhA na bhavati sA asabmA, tIe jaM joggaM taM asabbha, taM ca grAmyavacanaM karkazaM kaTukaM niSTharaM jakArAdikaM vaa| buddhIe anUhiyaM puvvAvaraM ihaparaloyaguNadosaM vA jo sahasA bhaNai, so asmikkhiypplaavii| adesakAlappalAvI imo[bhA.6205] kajavivattiM dadrUNa bhaNati puvvaM mate tu vinnAtaM / evamiNaM ti bhavissati, adesakAlappalAvI tu|| cU- adesakAlappalAvI-jahA bhAyaNaM paDikkamiyaM aTThakaraNaM pi se kayaM levitaM rUDhaM, tato pamAeNa taM bhaggaM tAhe so adesakAlappalAvI - "mae puvvaM ceva nAyaM, jahA eyaM bhajihiti" // imo bhAvacavalo[bhA.6206] jaMjaM suyamattho vA, uddiDhaM tassa pAramappatto / anonnasutadumANaM, pallavagAhI u bhaavclo| - idAniM gANaMgaNito[bhA.6207] chammAse apUrettA, gurugA bArasasamA tu ctulhugaa| tena paraM mAso u, gANaMgaNi kAraNe bhito|| cU-nikkAraNe gaNAto annaM gaNaM saMkamaMto gANaMgaNio, soya uvasaMpanno chammAse apUrittA gacchati to cauguruM, bArasavarise apUrittA gacchai to caulahugA, vArasaNhaM varisANaM parato gacchaMtassa mAsalahuM / evaM nikkAraNe gaannNgnnito|kaarnnebhtito, atra bhayaNA sevAe gANaMgaNiyattaM kAraNijjaM / dAraM / / idAniM dubbalacaraNo[bhA.6208] mUlaguNa uttaraguNe, paDisevati paNagamAdi jA carimaM / dhitibalaparihINo khalu, dubbalacaraNo aNaTThAe / cU-savvajahanno caraNAvarAho jahanna paNagaM bhavati, tadAdI jAva carimaM ti pAraMcitAvarAha
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 nizItha-chedasUtram -3-19/1353 paDisevito aNaTThA caraNadubbale / / kiM ca[bhA.6209] paMcamahabvayabhedo, chakkAyavaho tu ten'nunnaato| suhasIlaviyattANaM, kaheti jo pavayaNarahassaM // cU-suhe sIlaM vyaktaM yeSAM te suhasIlaviyattA, te pAsatthAdI maMdadhammA / ahavA - mokkhasuhe sIlaM jaM tammi vigato AyA jesiM te suhasIlaviyattA // Ayariya parimAsI imo[bhA.6210] Daharo akulINo tti ya, dummeho damaga maMdabuddhI ya / avi ya'ppalAbhaladdhI, sIso paribhavati AyariyaM / / ghU-ime DaharAdipadabhAvesu juttaM AyariyaM koi Ayabaddo sUyAe asUyAe vA bhnnti| tattha sUyA parabhAvaM attavavadeseNa bhaNaMti-jahAajja vaDaharAamhe, ke Ayariyattassa joggA? asUyA paraMhInabhAvajuttaMphuDameva bhaNati |jhaa ko vivayapariNato tipakkabuddhIDaharaM guruMbhaNAti-ajja vituMma thaNaduddhagaMdhiyamuhoruvaMtobhattaMmaggasi, kerisamAyariyattaMte? evaMuttamakulo hInAhiyakulaM, mehAvI maMdamehaM, Isaro pavvatio dariddapavvatiyaM, buddhisaMpanno maMdabuddhi, laddhiMpanno maMdaladdhiM / dAraM / idAnaM vAmAvaTTo[bhA.6211] ehi bhaNito tti vaJcati, vaccasu bhaNiotti to samulliyati / jaMjaha bhaNito taM taha, akareMto vAmavaTTo u|| cU-vAmaM vivaTTati tti vAmavaTTo, vivarIyakArItyarthaH / dAraM / idAni pisuNo[bhA.6212] pItIsuNNo pisuNo, gurugAdi cauNha jAva lahuo ya / ahavA saMtAsaMte, lahuo lahugA gihaM gurugaa|| cU-alietarANi akhaMte pItisuNNaM kareti tti pisuNo, prItivicchedaM karetItyarthaH / tattha jai Ayario pisuNattaM karei to cauguruM, uvajjhAyassa caulahu~, bhikkhussa mAsaguruM, khuDussa maaslhuN| ahavA-sAmaNNatojati saMjato saMjaesupisuNataM kareitattha saMteNakareMtassa mAsalahuM, asaMteNa caulahugA |ah saMjato gihatthesu pisuNattaM karei ete cevapacchittA gurugA bhANiyavvA, mAsaguruMsaMte, asNte||ahvaa-ime apAtrA aprAptAzca ihaM bhaNNaMti, kiMciavvattassa viettheva bhaNNati[bhA.6213] AdIadiTThabhAve, akaDasamAyArie taruNadhamme / gavita paiNNa niNhayi, chedasute vajite atthaM / / "AdIadiTThabhAva" tti asya vyAkhyA[bhA.6214] AvAsagamAdIyA, sUyakaDA jAva AdimA bhaavaa| tejeNa hota'diTThA, adiTThabhAvo bhavati eso|| "akaDasAmAyAri"tti asya vyAkhyA[bhA.6215] duvihA sAmAyArI, uvasaMpada maMDalI ya vodhavvA / analoitammi gurugA, maMDalisAmAyAriMao vocchN| cU- upasaMpadAe tividhA - nANodhasaMpavA saNe ya caraNe ya / taM annagaNAto AgayaM anAloyAvettA anuvasaMpannaM vA jaMparibhuMjaMti vAei vA tassa cuguruN| maMDalisAmAyArI duvidhA
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM-1353, [bhA. 6215] 327 - suttamaMDalI atthamaMDalI y|| tesu imA vidhI[bhA.6216] suttammi hoti bhayaNA, pamANato yA vi hoi bhynnaao| atyammi tu jAvatiyA, suNeti thovesu anne vi / / [bhA.6217] do ceva nisijjAo, akkhANekkA bitijiyA guruNo / do ceva mattayA khalu, guruNo khele ya pAsavaNe // [bhA.6218] niseja akkhA, kitikammussaggavaMdaNaM jeTTe / pariyAgajAtisu ya suNaNa samatte bhAsatI jo tu|| cU-suttamaMDalIe nisejjA kajjati vA na vA, vasabhANugo egakappe ciTThito vAeya tti / ahavA - bhayaNA sadde kaMbalAo deMti vAna vA / adhavA-pamANato bhayaNA, jAhe gurU NisaNNotAhe tassa vihiNA kitikammaM bArasAvattaM deMti, pacchA anuogassa pAThavaNa ussaggaM kareMti, taM ussaggaM pArettA tato guruM diTTavihiM arakkhesukarettA pacchA jeTThassa vaMdanayaM deti, jahAjeTTho pariyAgajAIsu na ghettavbo / suNettANa jo gahaNadhAraNAjutto samatte vakkhANe jo bhAsatI - paDibhaNatItyarthaH so jeTTho, tato suNettA kAlavelAe anuogaM visajjettA gurussa vaMdanaM deMti, puNo vaMdittA kAlassa pddikkmNti|| [bhA.6219] avitahakaraNe suddhA, vitahakareMtANa mAsiyaM lhugN| akkhanisijjA lahugA, sesesu vi mAsiyaM lhugN|| cU-jaMsadosaMtaMvitahakaraNaM, tattha mAsalahuM, akkhaNisijjAe vinA atthaM kaheMtassa suNetANa caulahuM, sesesu vi pamajjaNAdi akaraNe mAsalahuMceva, evaM savvaM avitahaM sAmAyAriMjo na karai so akaDasAmAyArI / idAni "taruNadhamme'tti[bhA.6220] tihAreNa samANaM, hoti pakappammi taruNadhammo tu| paMcaNha dasAkappe, jassa va jo jattio kaalo|| cU- "sama"tti varisA, pakappo nisIhajjhayaNaM / taruNo avipakvaH, jassa vA suttassa jo kAlo bhaNitotaM apUreto taruNadhammo bhavati / dAraM / idAni "gabviya"tti, avinIto niyamA gavito tti / ato bhaNNati[bhA.6221] purisammi duviNIe, vinayavihANaM na kiMci aaikkhe| na vi dijjati AbharaNaM, paliyattiyakaNNahatthassa // cU-vinayavihANaM suaM, paliyatti taM chinnaM / sesaM kaMThyaM / / [bhA.6222] maddavakaraNaM nANaM, teNeva ya je madaM smuciyNti| UNagabhAyaNasarisA, agado vi visAyate tesiM / cU-idAni "paiNNo tti, so duviho-paiNNapaNho paiNmavino ya[bhA.6223] sotuM anabhigayANaM, kaheti amugaM kahijjae atthaM / esa tu paiNNapaNho, paiNNavijjo u savvaM pi|| cU- gurusamIve suNettA anabhigatANaM kaheti / anadhIyasuo agIto apariNAmago ya - etesiM uddesuddesaM kadhito paiNNapanno bhaNai / jo puNa AdiraMteNa savvaM kaheti so pinnnnvijo||
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 tesiM kahaMtassa ime dosA[bhA. 6224] nizItha - chedasUtram -3-19/1353 appacao akittI, jiNANa ovAtamailaNA ceva / dullabhabohIyattaM, pAvaMti paiNNavAgaraNA / / cU- so apAtraH aprAptaH, avyaktAnAM ca kAle avidhIe chedasutAdi anaruhassa taM kahijaMtaM appaccayaM kareti / kahaM ? ucyate - etecciya puvvaM ussagge paDisehe kadhitA iha avavAde anunnaM kaheMti, evaM appaccao avissAso bhavati, ete vi dhammakAriNo na bhavaMtItyarthaH / paDisiddhasamAyareNa vratabhaMgo vratabhaMgakAriNo tti akittI / jiNANa ANA ovAto bhaNNati, tassa matilaNA paDisiddhassa annaM kahaMteNa puvvAvaraviruddhaM ummattavayaNaMca daMsiyaM / suyadhammaMca virAheMto dullabhabodhiM nivvattei paiNNapaNho paiNNavijjo vA / / dAraM / / idAniM niNhayi ttisuttatthatadubhayAiM, jo ghettuM niNhave tamAyariyaM / [bhA. 6225] lahu guruga sutta atthe, geruyanAyaM abohI ya // - suttassa vAyaNAyariyaM niNhavati / atthassa vAyaNAyariyaM niNhavati / "geruya"tti parivrAjako, jahA tena so hAvio niNhavio paDio ya asnnnnaato| evaM iha niNhaveMtassa chalaNA, paraloge abodhilAbho / ete savve tiMtiNigAdigA adiTThabhAvAdigA ya appattabhUtA kAuM avAyanijjA / / kiM akajaM ?, ucyate [bhA. 6226] uvahammati vinnANe, na kaheyavvaM sutaM ca atthaM vA / na maNI satasAhasso, Avajjati kocchubhAsassa / / cU- uvahayaM tti - sadosaM svasamutthA mati, gurUvadeseNa jA matI taM vinnANaM / ahavA - mato ceva vinnANaM / bhAso tti - saMkuMto / kocchubho maNI satasAhasso kocchubhAsassa ayogyatvAt no vijai // evaM jamhA tiMtiNigAdi ajoggA [bhA. 6227] tamhA na kaheyavvaM, AyarieNaM tu pavayaNarahassaM / khettaM kAlaM purisaM, nAUNa pagAsae gujjhaM // cU-pavayaNarahassaM avavAdapadaM savvaM vA chedasuttaM / avavAyato khettakAlapurisabhAvaM ca nAuM apAtraM pivAeja / khettao addhANe laddhisaMpanno samattho gacchuvaggahakarotti kAuM apAtraM taM pi vAejati / evaM kAle vi omAdisu pariNAmapuriso vA vAijjati / bhAve gilANAdiyANa uvaggahakaro gurussa vA'sahAyarasa sahAo / vocchete vA asai patte apatte vi vAejA / evamAdikAraNesu arattaduTTho pavayaNarahassaM pavAeja // [bhA. 6228] ete hoMti apattA, tavvivarItA havaMti pattA u / vAeMte ya apattaM, pattamavAeMte ANAdI / / cU- je ete tiMtiNigAdI apattA, etesi paDipakkhabhUtA savve pAtrANi bhavaMti / jamhA apAtre bahU dosA tamhA na vAyavvaM, pAtra vAeyavvaM, annahA karaNe ANAiyA dosA / / tesu visatesu imaM pacchittaM [bhA. 6229] avvatte ya apatte, lahugA lahugA ya hoMti appatte / lahugA ya davvatiMtiNe, rasatiMtiNe hota'nugghAyA //
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ / uddezaka : 19, mUlaM-1353, [bhA. 6229] 329 cU-vayasA avvattaM apAttaM aprAptaM uvakaraNaM titiNi ca ete vAeMtassa caulahugA / rasatti AhAratiMtiNe vaugurugA bhavati, mA ussggnicchiuN|| [bhA.6230] marejja saha vijAe, kAleNaM Agate viduu| appattaM ca na vAtejjA, pattaM ca na vimANae / / cU-kAleNaAgaettiAdhAnakAlAdArabhyapratisamayaMkAlenAgataHyAvanmaraNasamayaH,atrAntare apAtraM na vAcayet, pAtra ca na vimAnayediti // apAtrasya imo avavAto[bhA.6231] bitiyapadaM gelaNNe, addhANasahAya asati vocchede / etehi kAraNehiM, vAejja vidU apattaM pi / / jahA pUrvaM tahA vaktavyaM / ahavA - apAtre annaM imaM avavAdakaraNaM[bhA.6232] vAeMtassa parijitaM, annaM paDipucchagaM ca me nasthi / - mA vocchijjatu savvaM, vocchede pdiivdittuNto|| cU- jassa samIvAto gahiyaM so mato, annao tassa paDipucchagaM pi tthi, ato parijayaTThA apAtraM pi vAejA / sayaM vA maraMto vattassa abhAve mA savva savvahA vocchijjautti, vocchinne padIvadiluto na bhavati, tamhA apattaM vAena |apttaao pattesu saMcarissaMti padIvadiTuMteNa-jaha dIvA dIvasayaM0 kaMThyA / / jo pAtraM na vAeti tassime dosA[bhA.6233] ayaso pavayaNahANI, suttatthANaM taheva vocchedo| pattaMtu avAeMte, maccharivAte sapakkhe vaa|| cU-avAeMtassa ayaso tti-esaduddhAdIIhati vA kiMci, muhAvA savvaM kitikammaMkAravetti, bhAvasaMgaheNaMvA akajaM teNaM gaccho se sayahA phuTTo, evamAdi ayaso |pvynnN vA uvvaNNo, tassa hAnI / kahaM ?, Agamasunne titthe na pavvayati koti / kAraNena pAtramapi na vAcayet[bhA.6234] davvaM khettaM kAlaM, bhAvaM purisaM tahA samAsajja / etehiM kAraNehiM, pattamavi vidUna vAejjA / / "davve khette ya"tti asya vyAkhyA[bhA.6235] AhArAdIna'satI, ahavA AyaMbilassa tivihss| khette addhANAdI, jatta sajjhAo na sujjhejjA / / cU-AyaMbilavArae AyaMbilassa asati na vAeti, tivihaM - odanakummAsasattugA vaa| khettao addhANapaDivanno na vAeti, jattha vA khette sajjhAo na sujjhati, jahA vaidosabhagavatI na sujjhti|| kAlabhAvapurise ya imA vibhAsA[bhA.6236] asivomAIkAle, asuddhakAle va bhaavgelnnnne| Atagata paragataM vA puriso puNa jogmsmttho| cU-asivakAle omakAle yasuddhe vA kAle asajjhAie navAejjA / bhAveappaNA gilANo "paragayaM va" tti vAijamANe vA gelaNNaM nAuM, ahavA - paragilANaveyAcavAvaDe puriso vA joggassa asamatto na vAijai, evamAdikAraNehiM patto vi na vaaijji|| mU. (1354) je bhikkhU avvattaM vAei, vAeMtaM vA sAtijjai / /
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 nizItha-chedasUtram -3- 19/1355 mU. (1355) je bhikkhU vattaM na vAei, na vAeMtaM vA sAtijai / / [bhA.6237] abbaMjaNajAto khalu, avvatto solasaNha variseNaM / tavvivarIto vatto, vAtetiyareNa aannaadii| cU-jAva kakkhAdisu romasaMbhavI na bhavati tAva avvatto, tassaMbhave vatto / ahavA - jAva solasavariso tAva avvatto, parato vatto / jai avvattaM vAeti, iyaraM ti vattaM na vAeti / to ANAdiyA dosA caulahu~ca ||avvtte imo avavAdo[bhA.6238] nAUNa yavocchedaM, puvvagate kaaliyaanuyogey| ___ suttattha jANaeNaM, appAbahuyaM muNeyavvaM // cU-avavAde vatto imehiM kAraNehiM na vAejjA[bhA.6239] davvaM khettaM kAlaM, bhAvaM purisaMtahA samAsajja / etehiM kAraNehiM, vattamavi vidUna vAejA // [je bhikkhU apattaM vAei, vAeMtaM vA sAtijjati / / je bhikkhU pattaM na vAei na vAeMtaM vA sAtijai / / ] cU-aprAptaM eyassa attho apAtrasUtre gata eva, "diTTha bhAve"tti / tahA vi iha asuNNatyaM bhaNNati avvattasuttasa / aprAptasUtre caubhaMgo pANiyavvo[bhA.6240] pariyAeNa suteNa ya, vattamavatte caukka bhayaNA u| avvattaM vAeMte, vattamavAeMti aannaadii| cU-pariyAo duviho - jammaNao pavajAe ya / jammaNao solasaNhaM varisANaM Arato avvatto, pavavajAe tiNhaM varisANaM pakappassa avvatto / jo vA jassaM suttassa kAlo vuttotaM apAveto avvato, sueNa Avassagge anadhIe dasaveyAlIe avvatto, dasaveyAlIe anadhIe uttarajjhayaNANaM avvatto, evaM sarvatra / ettha pariyAyasuttecaubhaMgo kAyavyo / paDhamabhago dosuvi vatto, bitio sueNa avvatto, tatio vaeNa avvatto, carimo dohiM vi / avvatte vAeMtassa paDhamabhaMgillaM avAeMtassa ANAdiyA ya dosA culhuNc|| aprApto pi vAeyavvo imehiM kAraNehiM[bhA.6241] nAUNa ya vocchedaM, puvvagae kAliyAnuyoge y| eehiM kAraNehiM, avvattamavi pavAejjA / / ghU-prAptaM pina vAei, imehiM kAraNehiM[bhA.6242] davvaM khettaM kAlaM, bhAvaM purisaMtahA samAsajja / eehi kAraNehiM, pattamavi vidU na vAejA // cU-avvatte aprAptachedasutaM vAejamANe idaM dosadaMsagaM udAharaNaM[bhA.6243] Ame ghaDe nihittaM, jahA jalaM taM ghaDaM vinaaseti| iya siddhaM tarahassaM, appAhAraM vinaasei|| cU- nihitaM pakkhittaM, siTuM kahiyaM / appA AhAratA jattha taM appAhAraM appdhaarnnsaamrthymityrthH|
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM- 1356, [bhA. 6243] 331 mU. (1356) je bhikkhU doNhaM sarisagANaM ekaM saMcikkhAvei, ekkaM na saMcikkhAvei, ekka vAei, ekkaM na vAei, taM karaMtaM vA sAtijjati // cU- sarisa ttitullA, tesiM u tullattaNaM vakkhamANaM / taM sarisaM ekkaM vAei, ekkaM na saMcikkhAveti, tassa ANAdiyA dosA caulahuM ca / [bhA. 6244 ] - sAdRzyaM imehiM[ bhA. 6245 ] evaM saMcikkhAe, egaM tu tahiM pavAyae jo u / dAhaM tu sarisayANaM, so pAvati ANamAdINi / / saMvigagA samaNuNNA, pariNAmaga duviha bhUmipattA ya / sarisa adAne rAgo, bAhirayaM nijarA lAbho // cU-do vi saMviggA sati saMviggate samaNuNNatti, do vi saMbhoitA sati saMviggasamaNuNNAte, dovi pariNAmagA sati saMviggasamaNuNNApariNAmagatte / do vi duvidhabhUmIpattA / duvidhabhUmIvaeNa sueNaya / vaeNa vaMjaNajAtakA, sueNa jassa suttassa jAvaie pariyAe vAyaNA vRttA taM do vi pattA, jahA AyArassa tinni saMvaccharANi, sUyagaDadasANa paMcasaMvatsarANi, evamAdisarisANaM ekkaM saMcikkhAvei, ekkaM vAei sutte / atthe / sarisANa ceva ekkassa adANe doso labbhati, bitiyassa dAne rAgo labbhati / jassa na dijati so bAhirabhAvaM gacchai, tappacchayaM ca nijjaraM na labbhati, annaM ca so padosaM gacchati, paduTTho vA jaM kAhiti tanniSphaNNaM // bhave kAraNaM jeNa ekka saMcikkhAveja[bhA. 6246 ] davvaM khettaM kAlaM, bhAvaM purisaM tahA samAsajja / ehi kAraNehiM, saMcikkhAe pavAeM vA // - davvakhettakAlabhAvANa imA vibhAsA [bhA. 6247 ] AyaMbilanivvitiyaM, egassa siyA na hoU bitiyassa / emeva khettakAle, bhAveNa na tinna haTThekko // cU- davvaM AyaMbilaM nivvitiyaM vA asaNAdi doNha vi na pahuppati, evaM kakkhaDakhette vi asanAdigaM na pahuppati, omakAle vi doNhaM na labbhati bhAve ekko na tinno tti gilANo, haTThe tti agalANo, taM vAdeti gilANaM sacikkhAvei // [bhA. 6248] ahavA sayaM gilANo, asamatyo doNha vAyaNaM dAuM / saMviggAdiguNajuo, asahu puriso ya rAyAdI // cU- puvvaddhaM kaMThaM / ahavA - bhAvato saMviggAdiguNajuttANa vi tatthekko asahU / asahu tti sabhAvato ceva joggassa asamattho rAyA ca rAyamaMtI, evamAdI puriso kussuyabhAvito jAva bhAvijjati tAva saMcikkhAvijjati // jo dharijjati, so imaM vRttaM dhArijati [bhA. 6249] annattha vA vi nijjati, bhaNNati samatte vi tujjhavi dalissaM / anne na vi vAijjati, parikamma sahaM tu kAreMti / / cU- jai vA asahU to taM parikammaNeNa sahU kareMti jAva, tAva dhareMti / iyaraM puNa vAei / mU. (1357) je bhikkhU Ayariya-uvajjhAehiM avidinnaM giraM Aiyai, AiyaMtaM vA sAti0 //
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 nizItha-chedasUtram -3-19/1357 cU-giri tti vANI vayaNaM, taM puNa sutte caraNe vA / jo taM Ayariya-uvajjhAehiM adattaM geNhati tattha sutte / atthe kA / caraNe mUluttaraguNesu aNegavihaM pacchittaM // [bhA.6250] duvihamadattA u girA, sutta paDuccA taheva ya carittammi / suttatthesu sutammi, bhAsAdose carittammi / / cU-jA sutte girA sA duvidhA - sutte atthe vA / caraNe sAvajjadosajuttA bhAsA // kahaM puNa so adiNNaM Aiyatti?, ucyate[bhA.6251] rAtiniyagAraveNaM, bahussutamateNa annato vA vi| gaMtuMapucchamANo, ubhayaM pa'nnAvadeseNaM / / ghU-tassa kiMci suyatthasaMdiTuM, so savvarAtinio haM ti gAraveNaome napucchati, sIsattaM vA na karei, savvabahusuovA haM bhaNAmi, kahamaNNaM pucchissaM evamAdigAravaTThito annato vina gacchati, gato vA na pucchati, tAha jattha suttatthANi vAijaMti tattha cilimilikuDakaDaMtario vA Thio annAvadeseNa vA gatAgataM kareMto suNeti, ubhayaM pi annAvadeseNaM // [bhA.6252] esA sutta adattA, hoti caritte tujA sasAvajA / gAratthiyabhAsAvA, DhaDDara palikuMcitA vA vi|| cU- caritte DhaDDarasaraM kareti, AloyaNakAle paliuMceti, katAkate vA atthe palikuMcati / sesaM kNtthN|| [bhA.6253] bitio vi ya Aeso, tavateNAdINi paMca tu padANi / je bhikkhU AtiyatI, so pAvati ANamAdINi / / tavateNe vatiteNe, rUvateNe yaje nare / AyArabhAvateNe ya, kuvvaI devakivvisaM / / -etesiMimA vibhAsA[bhA.6254] khamao si? Ama monaM, kareti ko vA vipucchati jatINaM / dhammakahi-vAdi-vayaNe, rUve nIyallapaDimA vA // ghU-sabhAvadubbalo bhikkhAgao annathavA pucchio "tumaM so khamao tti bhate?" tAhe so bhaNatiAmaM, monena vA acchti|ahvaa bhaNati-kojatIsukhamaNaM pucch| vaiteNe tti "tumaM so dhammakahI vAdI nemittio gaNI vAyago vA?" ettha vibhaNati-Ama, tuNhikko vA acchtitti| bhaNAti rUve- "tumaM amhaM sayaNo si?" ahavA - "tumaM so paDimaM paDivannamAsI?" ettheva taheva tuNhikkAdI acchti|| [bhA.6255] bAhiraThavaNAvalio, parapaccayakAraNAo aayaare| mahurAharaNaM tu tahiM, bhAve goviMdapavvajjA / / khU-AyArateneNathurA koMDayaillA udAharaNaMte bhaavsunnnnaa|prppiitinimittNbaahirkiriyaasu suTu ujjatA je te AyArateNA / bhAvateNo jahA goviMdavAyago vAde nijio siddhaM taharaNaTTayAe pavvajamabbhuvagato, pacchA sammattaM paDivaNNo / evamAdi girANaM adittANaM no gahaNaM kAyav / ekkaM tAva niyabhaMso kato bhavati / musAvAdAdiyA ca crnnbbhsdosaa|| [bhA.6256] etesAmaNNataraM, giraM adattaMtu Atie jo tu| so ANA aNavatthaM, micchatta virAdhanaM paave||
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 333 uddezaka H 19, mUlaM-1357, [bhA. 6256] cU-AvaNNasaDDANa paccittaM ca // bhave kAraNaM te adattaM pi AdiejA[bhA.6257] bitiyapadamaNappajjhe, Atie avikovite va appjjhe| duddAi saMjamaTThA, dullabhadavve ya jANamavI / / cU-khittAdicito vA Aiejja, seho vA sajANato, "duddAi' tti uvasaMpannANa na dei tassa, uvasaMpanno anuvasaMpanno vA jattha guNei vakkhANei vA kassati tattha kuTuMtario suNati gayAgayaM va kareMto / "saMjamaheuM va"tti acchito kai miyA diTThatti pucchio, diTThA vi na diTThatti bhnnejj| jattha vA saMjayabhAsAte bhAsijjamANA sAgArikA saMjayabhAsAo geNhejjA tattha avidinnAte gArasthigabhAsAe bhAsejjA |aayriyss gilANassa vAsayapAgeNa vA sahassapAgeNa vA dullabhadavveNaM kajaM tadaTThA nimittaM pauMjejja, annaM vA kiMci saMthavavayaNaM bhaNeja, tadaTThA ceva teNAdi vA paMcapade bhaNeja // mU. (1358) je bhikkhU annautthiyaMvA gArasthiyaM vA vAei, vAeMtaM vA sAtijati // mU. (1359) je bhikkhU annautthiyaM vA gArasthiyaM vA paDicchai paDicchataM vA sAtijai / mU. (1360) je bhikkhU pAsatthaM vAei, vAeMtaM vA saatijji|| mU. (1361) je bhikkhU pAsatthaM paDicchai, paDicchaMtaM vA saatijti|| mU. (1362) je bhikkhU osannaM vAei, vAeMtaM vA sAtijati // ma. (1363) je bhikkhU osannaM paDicchai, paDicchaMtaM vA saatiji|| mU. (1364) je bhikkhU kUsIlaM vAei, vAeMtaM vA sAtijai / mU. (1365) je bhikkhU kusIlaM paDicchai paDicchaMtaM vA sAtijati / / mU. (1366) je bhikkhU nitiyaM vAei, vAeMtaM vA sAtijjati // mU. (1367) je bhikkhU nitiyaM paDicchai, paDicachaMtaM vA sAtijai / / mU. (1368) je bhikkhU saMsattaM vAei, vAeMtaM vA sAtijjai / / mU. (1369) je bhikkhU saMsattaM paDicchai, paDicchaMtaM vA sAijjai / / taM sevamANe Avajjati cAummAsiyaM parihArahANaM ugghAtiyaM / cU-etesiM vAyaNaMdeti pddicchti|bhaavtenno vA savvesuahAcchaMdavajjiesucaulahuM, ahavA - atthe ta / ahAcchaMde cauguruM sutte atthe ph| [bhA.6258] annapAsaMDI ya gihI, suhasIlaM vA vi jo pavAejjA / ahava paDicchati tesiM, cAummAsAo porisiM / / cU-porisi tti suttaporisiM atthaporisiM vAdeMtassa, tesiM vA samIvAto porisiM kareMtassa, ahavA- ekko porisiM vAeMtassa / anogAsu imaM[bhA.6259] sattarattaM tavo hoti, tato chedo phaavtii| chedeNa chinnapariyAe, tato mUlaM tato dugN|| cU- sattadivase caulahuM tavo, tato eka divasaM caulahucchedo, tato ekkekkadivasaM muulnnvtttthvaarNciyaa| ahavA - tavo taheva caulahuMchedo sattadivase / sesA ekkekkadivasaM / ahavAtavo taheva chaguruchedo sattadivase, sesA ekkekaM / ahavA- caulahu tavo sattadivase, tato caugurU
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 nizItha - chedasUtram -3-19/1369 tavo sattadivase ?, challahU tavo sattadivase, tato chaggurU tavo sattadivase, tato ete ceva chedo satta satta divase, tato mUla' NavaTThapAraMciyA ekkekkadinaM / ahavA - te cceva caulahugAdi vA satta divasigA, tato chedA lahupaNagAdigA satta satta divasigA satta divase neyavvA jAva chaggurU, tato mUla'NavaTThapAriMciyA ekkekkadivasaM / gihiannatitthiesuM ime dosAmicchattathirIkaraNaM, titthassobhAvaNA ya geNhaMte / dete pavaMcakaraNaM, tenevakkhevakaraNaM ca // [bhA. 6260] cU-kahaM micchattaM thirataraM ? ucyate-te taM daddhuM tesiM samIve gacchaMtaM micchaddddiTThI ciMteti-ime ceva pahANatarA jAtA, ete vi etesiM samIve sikkhati / logo daThThe bhaNAti - etesiM appaNo Agamo natthi, parasaMtitANi sikkhaMti / nissAraM pavayaNaMti obhAvaNA / aha tesiM deti to te saddasatyAdibhAvitA mahAjanamadhye vaTTaM coraM khujjAviliyAsaNae karIsae piluae tti evamAdipavaMcaNaM kareMti uDDAhaM ca / ahavA - temeva sikkhieNa akkheve tti coyaNaM kareja dUseja vA // gihi annatitthiyANaM, ee dosA udeMta geNhaMte / [bhA. 6261] gahaNa-paDicchaNadosA, pAsatthAdINa puvvattA // cU- kaMThyA / navaraM - pAsatthAdisu gahaNapaDicchaNadosA je te pannarasame uddesage vRttA te daTThavvA / vaMdana - pasaMsaNAdiyA terasame / jamhA ete dosA tamhA gihiannatitthiyA vA na vAeyavvA // parapAsaMDilakkhaNaM - jo annANaM micchattaM kuvvaMto kutitthie vAeti, jinavayaNaM ca nAbhigacchati so parapAsaMDI / jo puNa gihi-annatitthio vA imeriso [bhA. 6262 ] NANe caraNe parUvaNaM, kuNati gihI ahava annapAsaMDI / eehi saMpatto, jinavayaNaM so sapAkhaMDI // cU- nANadaMsaNacarittANi parUveti, jinavayaNaM ca roeti so sapAkhaMDI ceva, so vAijjai jaM tassa joggaM / [ bhA. 6263] eehi saMpattI, jinavayaNamaeNa soggatiM jAti / eehi vippamukko, gacchati gati annatitthINaM // cU- jo annatitthiyANurUvAgitI taM gacchati / sesaM kaMThyaM / bhave kAraNaM vAejjA vi[bhA. 6264 ] pavvajjAe abhimuhaM, vAeti gihI ahava annapAsaMDI / avavAyavihAraM vA osannuvagaMtukAmaM vA // cU- gihiM annapAsaMDiM vA pavvajjAbhimuhaM sAvagaM vA chajjIvaNiya tti jAva suttato, atthato jAva piMDesaNA, esa gihatthAdisu avavAdo / imo pAsatthAdisu avavAdo tti uvasapadA ujjayavihArINaM uvasaMpanno jo pAsatthAdI so avavAdavihAraThito taM vA vAeja / ahavA - pAsatyAdigAma jo saMviggavihAraM uvagaMtukamo - abbhuTTiukAma ityarthaH / taM vA pAsatyAdibhAvarahitaM caiva vAejjA, jAva aTTheti // evaM vAyaNA diTThA, tesiM samIvAto gahaNaM kahaM ho ?, ucyatebitiyapada samucchede, desAhIte tahA pakappammi / annassa va asatIe, paDikkamaMte va jayaNAe / [bhA. 6265 ] cU- jassa bhikkhussa niruddhapariyAo vaTTati, niruddhapariyAgo nAma jassa tinni varisANi
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 19, mUlaM-1369, [bhA. 6265] 335 pariyAyassa saMpuNNANi,tassa yaayaarpkppoadhijjiyvvo|aayriyaay kAlagatA,eseva samu chedo, ahavA-kassaisAhussa AyArapakappassadeseNa samucchedoyajAto, etesiMsabboAyArapakko paDhamassa bitiyassa deso avassaM ahijjiyavyo / so kassa pAse ahijjiyavvo? ucyate[bhA.6266] saMviggamasaMvigge, pacchAkaDa siddhaputta saavii| paDikate abbhuThite, asatI annattha tattheva // cU-sagacche ceva je gIyatthA, tesiM asati paragacche saMviggamaNunnasagAse, tassa asati tAhe annassa, "annassa viasatIe"tti annasaMbhoiyassa viasati niAdiukkameNaM asNviggesu| tesuvinitiyAdiTThANAoAvakahAe paDikkamAvito, anicchijAvaahijjai tAvapaDikkamAvittA tahAvi anicche tassa va sagAse ahijai / savvattha vaMdanAdIni na hAvei / eseva jayaNA / tesiM asatIe pacchAkaDo tti jeNa cArittaM pacchAkaDaM unnikkhaMto bhikkhaM hiMDai vA na vA / sArUvigo puNa sukkillavasthaparihio muMDamasihaM dharei abhajjago apattAdisu bhikkhaM hiMDai / anne bhaNNaMtipacchAkaDA siddhaputtA ceva, je asihA te sArUvigA / eesiM sagAse sArUvigAi pacchAnulomeNa adhijjati, tesu sAstavigAdisu paDikkaMte abmuTThie tti sAmAtiyakaDo vratAropitA abbhuDio, ahavA - pacchAkaDAdiesu paDikkatesu / ete savve pAsatthAdiyA papacchAkaDAdiyA ya annaM khettaM neuM paDikkamAvijjati, anicchesu tattheva tti / / "desAhIte"tti asya vyAkhyA[bhA.6267] deso suttamahIyaM, na tu atthato va asamattI / asati maNunnamaNunne, itaretarapakkhiyamapakkhI / / cU-puvvaddhaM kaMThaM / "asati maNunnamaNunne" tti payaM gayatthaM ti / "itaretara"tti asati nitiyANa itare saMsattA, tesiM asati itare kusIlA evaM neyavvaM, eso viatyo gatIceva / tesuvi je puvvaM saMviggapakkhitA pacchA saMviggapakkhiesu imerisA je pacchAkaDAdiyA muMDagA te / pacchA kaDAdiyA jAvajjIvAe paDikkamAvijjati, jAvajIvamanicchesu jAva ahijjati // tahavi anicchesu[bhA.6268] muMDaM ca dharemANe, sihaM ca pheDaMta niccha sasihe vii| liMgeNa asAgarie, na vaMdanAdINi hAveti / / cU-jati muMDaM dhareti to rayoharaNAdI davaliMgaM dijjati jAva uddesAtI karei, sasihassa vi sihaM pheDetuM emeva davvaliMgaM dijjati, sihaM vA no icchati pheDeuM to sasihasseva pAse adhijjati, saliMge Thio ceva asAgArie padese suyapUya tti kAuMvaMdanAi savvaM na hAvei, tena vicAreyavvaM / / pacchAkaDayassa pAsatthAdiyassa vA jassa pAse adhijati / tattha veyAvaccakaraNe imo vihI[bhA.6269] AhAra uvahi sejjA, esaNamAdIsu hoti jatiyavvaM / anumoyaNa karAvaNa, sikkhati padammi so suddho|| cU-jati tassa AhArAdiyA asthi to pahANaM / aha natthi tAhe savvaM appaNA esanijjaM AhArAti uppAevvaM / appaNA asamattho[bhA.6270] codeti se parivAra, akaremANe bhaNAti vA saDDhe / abbocchittikarassa u, suyabhattIe kuNaha pUyaM //
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 nizItha-chedasUtram -3-19/1369 [bhA.6271] duvihAsatI ya tesiM, AhArAdI kareMti savvaM to| paNahANI yajayaMto, attaTThAe vi emeva / / cU-jo tassa parivAro, pAsatyAdiyANa vA sIsaparivAro, saDDA visaMtA na kareMti, asaMtAvA natthi saDDA, evaM asatIe so sikkhago AhArAdI savvaM paNagaparihANIte jayaNAte tassa visohikoDIhiM sayaM kareMto sujjhati / appaNo vi emeva puvvaM suddhaM geNhati, asati suddhasasa pacchA visohikoDIhiM geNhaMto sikkhai / avavAdapadeNa visujjhai / uddezakaH-19 samAptaH muni dIparatnasAgareNa saMzodhinA sampAditA nizIyasUtre ekonaviMzatitamoddezakasya [bhadrabAhusvAmi racitA niyukti yuktaM] saMghadAsa gaNi viracitaM bhASyaM evaM jinadAsamahattara viracitA cUrNiH pari smaaptaa| (uddezakaH-20 cU-bhaNio egUNavIsaimo uddesao / idAni vIsaimo bhaNNai / tassimo saMbaMdho[bhA.6272] hatyAdi-vAyaNaMti, paDisehe vitahamAyaraMtassa / vIse dAnA''rovaNa, mAsAdI jAva chmmaasaa|| cU-pagappassa hatthakammasuttaMjAva vAyaNaMtaMsuttaM, ettha vitahamAyaraMtassa diTThameyaMegUNavisAe vi uddesesu AvajaMNapachittaM, tesiM AvaNNANaM vIsatimauddese dAnapacchitteNaM vavahAro bhaNNati - dANateNa pacchittassa ArovaNA daanaarovnnaa| ArovaNatti - caDAvaNA, ahavA-jaMdavvAdipurisavibhAgeNa dAnaMsA aarovnnaa|tNc kassa? kaha? AyariyamuvajjhAyANaMkatAkatakaraNANaM, bhikkhUNa vigItamagItANa, thirakayakaraNasaMghayaNasaMpannAneyarANaya gacchagatANaMca savvesiMtesiM iha dANapacchittaM bhaNNai, taMca iha suttatomAsAdIjAvalammAsA, nopaNagAdibhinnamAsaMtA, tevi atthato bhaanniyvvaa|| eteNa saMbadhenAgayassa imaM paDhamasuttaM mU. (1370) je bhikkhU mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejAapaliuMciya AloemANassa mAsiyaM, paliuMciya AloemANassa domAsiyaM / / dhU-je niddese, bhidira vidAre, kSudha iti karmaNaH AkhyA, taM bhinattIti bhikSu, bhikSaNazIlo vA bhikSuH, bhikSAbhogI vA bhikkhuu|maasnnissphntrNmaasik yathA-kauzikaM, drauNika ahavA-mAnesaNAto vA mAso, jamhA samayAdikAlamANAI asati tamhA mAse samayAvaliyamuhuttA mANA tatrAntargatAdityarthaH / ahavA davvakhettakAlabhAvamANA asatIti maaso| davvato jattiyA davvA mAseNaM asati, khettao jAvattiyaM khettaM mAseNa asati / kAlato tIsaM divasA, bhAvato jAvatiyA suttatthAdiyA bhAvA mAseNaM geNhati / pariharaNaM - parihAro vajjaNaM ti vuttaM bhavati / ahavA * parihAro vahaNaM tti vuttaM bhavati, taM prAyazcittaM / SThA gatinivRttau, tiSThantyasminniti sthAnaM, iha prAyazcittameva ThANaM, taMprAyazcittaThANaM anegappagAraMmUluttaradappakappajayAjaya bhedaprabhedabhinnaM bhavati) AG-maryAdA vacane, lokR-darzane, AloyaNA nAma jahA appaNo jANati tahA parassa pAgaDaM karei / pari savvato bhAve kuca-kauTilye, tassa palikuMcaNe tti rUvaM bhavati, ralayoraikyam iti
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1370, [bhA. 6272] 337 kRtyA, napalikuMcaNAapalikuMcaNA, tassevaM apalikuMciyaM AloemANassa mAsiyaM lahugaMgurUgaM vApaDisevaNAnipphaNaM dijti|jo puNapalikuMciyaM Aloeitassa jaM dijjatipaliuMcaNamAso ya mAyAnipphaNNo gurugo dijjati // esa suttattho / idAni esevattho suttaphAsiyanijjuttIe vitthareNaM bhaNNati[bhA.6273] je tti va se tti va ke tti va, niddesA hoMti evmaadiiyaa| bhikkhussa parUvaNayA, je tti kao hoti niddeso|| cU-jetti vA, settivA, keti vA evamAdI / niddesvaaygaabhvNti|je-kaarss niddesadarisaNaM"je asaMtaeNaM abhakkhANeNaM abhakkhAi" ityAdi / se-gAro jahA- "se gAmaMsi vA" ityAdi / ke-kArojahA - "kayare Agacchati ditte rUve' ityAdi / codagAha - kiM kAraNaM sesaniddese bhottuM jekAreNaM niddesaM karei ? AcAryAha-ettha kAraNaM bhaNNai-segArassa niddeso puvvapagatApekkhI jahA-"bhikkhU vA" ityAdi / kakArosaMsayapuchAe vA bhavati, jahA- "kiM kassa kena va kahaM kevacira kaivihe" ityAdi / jegAro puNa aniddiTTavAyaguddese jahA- "jeNevajaM paDucca" ityAdi, ahavA - jahA imo ceva jegAro ussaggavavAyaTThieNa paDiseviyaM va tiM na niddiSTaM guruM lahuM vA jayaNAjayaNAhiMvAtenajegAreNa niddeso kRtetyarthaH ahavA-jekAreNaaniddibhikkhussaTThA niddeso|| so bhikkhU cauniho imo[bhA.6274] nAmaM ThavaNA bhikkhU, davvabhikkhUya bhAvabhikkhU ya / davve sarIrabhavio, bhAveNa u saMjato bhikkhuu|| dhU-nAsa bhikkhU, jassa bhikkhUtti nAmaMkayaM / ThavaNA bhikkhuucitrkrmlihito| davva bhikkhU duvidho, Agamato noaagmtoy|aagmtojaanne anuvogodvvmitivcnaat| noAgamao jANagAditividho, donni vibhAsittA tavvatiritto egabhaviyAditividho, egabhavio nAmajo neraiyatirie ya - manuyadevesuvA anaMtaraM uvvahitA jattha bhikkhU bhavissati tattha uvvajihiti, baddhAuo nAma jattha bhikkhU bhavissai tattha AuyaMbaddhaM, abhimuhanAmagotto nAma jattha bhikkhU bhavissati jattha uvavajiukAmo samohato padesA nicchUDhA / ahavA-sayaNadhaNAdipariciiyaM pavvajjAbhimuho gacchamANo / gao davvabhikkhU / idAniM bhAvabhikkhU / so duvidho-Agamato no aagmtoy| AgamatojANae bhikkhusaddopayutte, noAgamatoihalogaNippivAsosaMvegabhAvitamatI saMjamakaraNujjato bhAvabhikkhU // codagAha-tvayoktam[bhA.6275] bhikkhaNasIlo bhikkhU, anne vina te ann'nnvittittaa| nipisieNaM NAtaM, pisitAlaMbheNa sesaau| dhU-"bhikkhAhArovA bhikkhU", evamanye raktapaTadayo'pi-bhikSavo bhavanti" |AcAryAhanate bhikSavaH kutaH?, yena teSAM bhikSAvRttinirupadhAna bhavati / AhUtamapiAdhAkarmadoSayuktA ca teSAM vRtti pralaMbAdi, anyAnyavRtyazca tena te bhikSavo na bhavanti / tasmAt sAdhava eva bhikSavo bhavanti, yena sAdhUnAmAdhAkarmAdidoSavarjitA nirupadhA vRtti| "aNannavivittA"-aNannavRttazca, bhikSAM muktvA nAstyanyA saadhuunaaNvRtti| ettha Ayario nippisieNa didvaMtaM kareti, sapisiyaMjo 117122
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 nizItha - chedasUtram -3-20/1370 bhuMjati so sapisio, jo na bhuMjati so Nippisio / "pisiyAlaMbheNa seyA ya" tti - je puNa bhAMti - "nivvi (ppi) sA vayaM jAva pisiyassa alAbho" tti, eM bhaNaMtA sesA na nippisiyA bhavaMtItyarthaH // ime vi eyasseva atthassa pasAhagA diTTaMtA [bhA. 6276 ] avihiMsa baMbhacArI, posahiya amajjamaMsiyA'corA / sati laMbha paricAtI, hoMti tadakkhA na puNa sesA / / cU- ahavA koi bhaNejjA- ahiMsago'haM jAva mie na passAmi / anno koti bhaNejja-baMbhacArI ahaM jAva me itthI na paDuppajjati / ahavA evaM bhaNejja AhAraposahI haM jAva me AhAro na paDuppajjai / ahavA koti bhaNejja-amajjamasavRttI haMjAva majjamaMse na lahAmi / ahavA koti bhaNejja-amajjamasavRttI haM jAva majjamaMse na lahAmi / ahavA koti bhaNejja- acorakkavRttI haM jAva paracchidraM na labhAmi / ete asatilaMbhapariccAgiNovi no tadakkhA bhavaMti, tena attheNa akkhA jesiM bhavati te tadakkhA ahiMsagA ityarthaH, sesA anivRttacittAstadAkhyAna bhavaMti, te u raktapaTAdayo na bhavaMti bhikSavaH, sAvadyabhikSAmatilaMbhaparityAginaH sAdhava eva bhikSavo bhavanti / "sese "tti bhikkhaggahaNe vA sAdhUNa caragAdiyANa imo viseso // bhaNNati [bhA. 6277 ] ahavA esaNAsuddhaM, jahA geNhaMti bhikkhuNo / bhikkhaM vaM kuliMgatthA, bhikkhajIvI vi te jatI // cU-'"esaNAsuddhaM'" ti - uggamAdisuddhaM, pacchANupuvviggahaNaM vA eyaM, sesaM kaMThaM / ahavA-te caragAdikuliMgI na kevalaM bhikSuvRtyupajIvI // jAva imANi ya bhuMjatiegamuddesiyaM ceva, kaMdamUlaphalANi ya / [bhA. 6278] sayaM gAhA paratto ya, gehaMtA kaha bhikkhuNI // * cU- " dagaM ti-udagaM, "uddesiyaM" ti tamuddizya kRtaM, "kaMda" iti mUla kaMdAdI, padminyAdi mUlA, AmrAdi phalA, eyANi svayaM geNhaMtA kahaM bhikkhuNo bhavaMti ? ityuktaM bhavati // jo puNa sannicchayabhikkhU imerisI vRttI bhavaMti[bhA. 6279] cittA sanijAya, mitA kAle parikkhitA / jahAladdhavisuddhA ya, esA vittI u bhikkhuNo // cU- agarahitA agarahiyakulesu vA bhattibahumANapuvvaM vadijjamANI acittA bAtAlIsadosavisuddhA esanijjA bhattaTTappamANajuttA mitA / "kAle" tti divA / ahavA- gAmanagaradesakAle / ahavA tatiyAporisIe dAyagAdidosavisuddhA / parikkhitA "jahAladdhA" nAma saMjoyaNAdidosavajitA, erisavRttiNo bhikkhu bhavaMti // "bhikkhaNasIle" tti gataM / idAniM "minatti" tti bhikSu- " bhidira" vidAraNe, " kSudha" iti karmaNA AkhyAnaM, taM bhinattIti bhikSu, eSa bhedako gRhItaH so duvihassa bhavati davvassa ya bhAvassa ya / bhedakagrahaNAcca tajjAtIyadvayaM sUcitaM - bhedaNaM bhaittavvaM ca / jato bhaNNati-"davve ya bhAva" gAhA / tattha [mA. 6280 ] davve ya bhava bhega, bhedaNa bhettavvagaM ca tivihaM tu / nANAta bhAva-bheyaNa, kamma khuhegaTThataM bhejjaM // cU- davve tiviho- davvabhedako davvabheyaNANi davvabheyavvaM / davvabhedako rahakArAdi, davvabhedanAni
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1370, [bhA. 6280] 339 parasumAdIni, davvato bhettavvaM kaTThamAdiyaM / bhAve bhAvabhedako bhikSu, bhAvabhedanAni nANAdINi, bhAvabhettavvaM kammaM tivA, khuhaM ti vA, voNaM ti vA, kalusaM ti vA, vajaM ti vA, veraM ti vA, paMko ti vA, malo ti vA, ete egaTTitA / evaM jAva bhejjaM bhavati // imAni bhikSorekArthikAni zakrendrapurandaravabhikkhutti vA jati tti vAkhamagatti vA tavassi tti vA bhavaMte tti vA / etesiM imA vyAkhyA[bhA.6281] bhiMdaMto vA vi khudhaM, bhikkhU jayamANao jaI hoi| tavasaMjame tavassI, bhavaM khaveMto bhavaMtotti // khU-bhintati bhikssuH| yatI prytne|tpH santApe, tpasyaastiititpsvii|ahvaa-adhikrnnaabhidhaanaadidN sUcati-tapasi bhavaH tApasaH / ahavA-tapaH saMyamAsanA tavassI nArakAdibhavAnamaMtaM kareMto bhvNto| nArakAdibhavevA kSapayatIti kSapakaH, ettha bhAvabhikSuNA adhikaaro|| bhikkhutti gayaM / idAniM mAso tassa nAmAdichakkao nikkhevo[bhA.6282] nAmaM ThavaNA davie, khette kAle taheva bhAve y| mAsassa parUvaNayA, pagataM puNa kAlamAseNaM // cU-nAmaThavaNAogatAo, davvamAso duviho-Agamao noaagmo|aagmojaanno anuvautto / no Agamato jANagasarIyaM bhavigasarIraM. jANagabhaviyaairitto imo[bhA.6283] davve bhavio nivittio ya khettammi jmmivnnnnnnyaa| kAle jahi vaNNijjai, nakkhattAdI va pNcviho| cU- bhavio tti egabhavio baddhAu abhimuhanAmagotto ya / ahavA-jJazarIra bhavyazarIra vyatiriktaH / "nivittio" tti-mUlaguNanivittito uttaraguNanivittio yA tattha mUlaguNaNivvittI jehiM jIvehiM tappaDhamatAe nAmagottassa kammassa udaeNa mAsadavvassa udaeNaM mAsadavvapAuggAiM davvAiM gahiyAiM / uttaraguNanivvattaNAnivvattito citrakarmaNi mAsatyaM vA lihito / jammi khete mAsakappo kIrai, jamma vA khette Thavijai jammi vA khette vaNNijai, so khettmaaso| kAlamAsojammi vA kAlamAso ThAvijjai / ahavA - kAlamAso saavnnbhddvyaadii| ahavA- salakkhaNaniSphaNNo nakkhattAdIpaMcavihoimo-nakkhatto caMdo uDu AiccoabhivaDio y|| tattha nakhattacaMdA ime[bhA.6284] ahoratte sattavIsaM, tisattasattaTThibhAga nkkhtto| caMdo aunattIsaM bisaTThibhAgA ya bttiisN|| khU-nakkhattamAsosattAvIsaMahoratto, "tisatta"ttiekavIsaMca sattasaTThibhAgA-esa lakkhaNao ya parimANaoya nakkhattamAso / caMdamAso aunattIsaM ahoratte battIsaMca bisaTThibhAge / / [bhA.6285] uDumAso tIsadinoSa Aicco tIsa hoi addhaM ca / ___abhivar3ito ya mAso, pagataM puNa kammamAseNaM // cU- uDumAso tIsaM ceva puNNA dinA / AdiccamAso tIsaM diNA dinaddhaM ca / abhivaDDito ahimAsago bhaNNati / etesiMpaMcaNhaM padANaM iha pagataMti adhikAro kammamAseNaM, kammamAsotti uDumAso // abhivaDDiyassa imaM pamANaM
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 nizItha-chedasUtram -3-20/1370 [bhA.6286] ekkattIsaMca dinA, dinabhAgasayaM thekkviisNc| abhivaDDio u mAso, cauvIsasateNa chedennN|| ghU- egattIsaM divasA, divasassa cauvIsasayakhaMDiyassa igavIsuttaraM ca bhAgasataM evaM adhimAsagappamANaM ti / etesiM ca nakkhattAdIyANa mAsANaM uppattI imA bhaNNati- abhIimAdI caMdo cAraM caramANo jAva uttarAsADhANa aMtaMgao tAva aTThArasasatA tIsuttarA sattasaTTI bhAgANaM bhavaMti, etAvatA savvanakkhattamaMDalaM bhati / etesiM sattasaDDIe ceva bhAgo, bhAgaladdhaM sattAvIsaM ahorattAaho rattassayaigavIsaM sattasaDDibhAgAesanakkhattamAso primaannlkkhnno| ahavAeyaMceva phuDataraMbhaNNati-abhiyassacaMdayogoigavIsa sttstttthibhaagaa|avrechnnkkhttaa pannarasa muhuttA bhogAo etesiM chaNhaM satabhisA bharaNI addA assesA sAtI jevAya / etesiM chahaM tinni ahorttaa|annechnnkkhttaapnnyaalmuhuttbhogiitNjhaa-tinniuttraa, punavvasu, rohiNI, visAhA y| ete nava ahorttaa| tiNhaMmajjhemelittA bArasa jAtA |anne pannarasa nakkhatA tIsamuhuttabhogI, taM jahA-assiNI, kittiyA, migasira, pussa, maghA tinni puvvA, hattha, vittA, anurAhA, mUla, savaNa, dhaniTThA, revatI ya, ete pannarasa ahorattA / bArasa militA jAyA sattAvIsa savve / rukhamaMDalaparibhogakAlo nakkhattamAso bhnnnnti| idAniM caMdamAso tassa nidarasaNaM, taMjahA-sAvaNa bahulapaDivayAtAta. Arabbha jAva sAvaNapoNNimA samatto-esa primaanntocNdmaaso|evN bhaddavatAdito visesA daTThavvA / lakkhaNao puNa AsADhapoNNimAe vatikkaMtAe sAvaNabahulapaDivayAe ruddamuhattasamayapaDhamAo abhitissa bhogo pavattati caMdeNa saha / imo nava muhatte cauvIsaM bisaTThibhAge chAvahi~ sattasaddhiM coNNiyAo y| ete imeNa vihiNA bhavati-je abhIyassa igavIsaM sattasaTThIbhAgAte saha cchedeNa bAsaThThIe guNi jAtA terasasayA biuttarA, aMsANaM chedo igatAlIsaM sattA cauppannA tena bhAge na dei tti asA tIsaguNA kAyavvA / 13024 30 = 39060 tehiM bhAgehiMte laddhaM nava muhuttA, 9 sesaMbAsaThThIe guNeyav, ettha u vaTTo (chedo) kajjatibAsaTThibhAgeNa, ekatAlIsatANaMcauppannANa bAsaTThibhAgeNa sattasaTThI bhavaMti, ekkeNa guNitaM ettiyaM 9ceva satta saTThIe 67bhAge hite laddhaM cauvIsaMbAsaTThibhAgA chAvaTuMca sesacuNNIyA bhaagaa| etya abhIti- bhoge savaNAdiyA savve nakkhattabhogA choDhavvA jAva uttarAsADhANaM asaMpatto, tattha imA rAsI jAtAaTThasayA egUNavisuttarA muhuttANaM, cauvvIsaMca bAsaTThibhAgechAvaTThicuNNIyA bhaagaa|| 66 ettha puNo abhitIbhogo ya chaoDhavvo, savaNabhogo ya sammatto 30, dhaNiTThANa ya chavvIsaM 26 muhuttA bAyAlIsaM bAvaTThibhAgA doya cuNNiyA 42,62, 2 bhAgA, tAhe imo rAsI, eyammi 884, 90, 62, 132, 67 bhuttai / sAvaNapoNNimA smmttaa|| ___ ettha cautIsuttarasayassa sattasaTThIe bhAgo hAyavvo, do laddhA, te uvari pakkhittA, jAtA bAnautIe bAvaTThibhAga tti kAuM bAvaTThie bhAtitA ekko laddho so uvari pakkhitto, sesA tIsaM bAvaTThibhAgA ThitA 885jepaMcAsIyAaTThasayA muhattANaMtesiM 30tIsAe bhAgAladdhA egUnatIsa ahorattA, je sesA pannarasA muhuttA te 62 bAsaTThIe guNita jAtA navasayA tIsuttarA, ettha je te sesA tIsaM bAvaTThibhAgA te pakkhittA jAyA navasayA saTThI 960 / eyassa bhAgo tIsAe, lachA,
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1370, [bhA. 6286] 341 battIsaM, bisaTThibhAgA ete aunattIsAe ahorattANa heTThA ThaviyA visaTTittAchedasahitA / evaM eso caMdamAso auNattIsaM divasA visaTThibhAgA ya battIsaM bhavaMti / idAniM uDumAso bhaNNati - eka ahorattaM vuDDIe bAvaDiM bhAge chettA tassa ekkasaTThI bhAgA caMdagatIe tehiM samattI bhavati / kahaM puNa?, ucyate-jati aTThArasahiM ahorattasaehiM sahehiM aTThArasatIsuttarAsayA labbhaMti to ekkaNa ahoratteNa kiNlbmaamo| evaM terAsiyakamme kate AgayaM egasahiM bAvaTThibhAgA aho rats, esA eksaTThI tIsAe tihIhiM mAso bhavati tti tIsAe guNeyavvA, tAhe imo rAsI jAto 1830 / eyassa egasaTThIebhAgo hAyavvoladdhAtIsaMtihI, esoevaMuDumAsoniSphaNNo, esacevakammamAso, sahANamAso ya bhaNNati / esa ceva rAsI bAvaTThihito caMdamAso vilabmati / idAni AiccamAso bhaNNai / so imeNa vihiNA Aneyavyo - Adico pussabhAge causu ahorattesuaTThArasasuya muhuttesudakSiNAyaNaMpavattati, soyaappaNocAreNa savvaNakkhattamaMDalacAraM carittA jAva puNo pussassa aTTha ahorattA cauvvIsaM muhuttA bhuttA / esa savvo Aiccassa NakkhattabhogakAlo piMDeyavvo, imeNa vihiNA sayabhisayabharaNIo, addA assesa sAti jeTThA y| ___ vaccaMti muhutte ekkavIsatiM chacca ahortte|| tinnuttarA visAhA, punavvasU rohiNI ya bodhvvaa| gacchaMti muhutte tinni ceva vIsaMca ahoratte // avasesA nakkhattA, pannarasa vi sUrasahagayA jaMti / bArasa ceva muhutte, terasaya same ahortte|| abhiti chacca muhutte, cattAri ya kevale ahortte| sUreNa samaM gacchai, etto karaNaM ca vocchAmi / / eyaMsavvaM meliyaMimo ahorattarAsI bhavati ||366||eyNaadicN varisaM / eyassa bArasahiM bhAgo bhAgaladdhaM AdiccamAso / ahavA - paMcaguNassa saTTIe bhAgo bhAgaladdhaM tIsaM ahorattA, ahorattassa ya addhaM, esa AdiccamAso pamANao lakkhaNatoya / ettha visavvamAsA appapaNo bhAgahArehiM uppajaMti / idAni abhivaDio chacceva atIrittA, havaMti caMdammi vaasmmi| vArasamAseNete, aDDAijehiM pUrito maaso|| evamabhivaDDito khalu, terasamAso u bodhavyo / / - varSamiti vaakyshessH| saTThIe atItAe, hoti tu adhimAsago jugddhmmi| bAvIse pakkhasate, hoI bitio jugaMtammi / ahavA-nakkhattAdImAsANa dinAna ya NaM imAto paMcavihAto pamANavarisadivasarAsIto aTThArasasatatIsuttarAoAnijati / tesupaMcappamANA varisAime-caMdaM caMdaM abhivaDDiyaM puNo caMdaM abhivaDDiyaM / tesimaM karaNaM-cadamAso egUNatIsaM 29 divase, divasassa ya bAsaTThibhAgA battIsaM, esa caMda mAso |baarmaasvrisN ti-esa bArasaguNo kajjati, tAhe imaM bhavatiaDayAlA tinnisayA ___
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 nizItha-chedasUtram -3-20/1370 divasANaM, visaTThibhAgANa ya tinnisayA culasIyA, te bAvaTThI bhaiyA laddhA chaddivasA, te uvariM pakkhittA jAtA tinni satA cauppannA, 354 sesA bArasa, te cheyaMsA addheNa uvaTThitA jAyA egatIsaMbhAgA, eyaM caMdavarisapamANaM / "tinni caMdavarisa tti to tiguNaM kajjati, tiguNakayaM imaM bhavati vAsahiyaM dinasahassaM, egatIsavibhAgA ya aTThArasa / evaM tiNha caMdavarisANaM pamANaM / etto abhivaDDiyakaraNaM bhaNNati so ekkatIsaM diNAti ekkavIsasayaM cauvIsasayaM bhAgANaM, erisa "bArasa mAsA varisa"tti kAuM bArasahiM guNeyavvA, guNie imo rAsI, tinni sayA bohattarA dinAnaM cauvIsasayA bhAgA codasasayA bAvannA, chedeNa bhAtite laddhA ekkArasa, te uvariM chUDhA jAtA tinnisayA divasANaM tesIyA hiTThA aTThAsIti sesagA, te saccheyA cauhiM uvahitA jAyA ekkatIsabhAgA bAvIsaM, evaM abhividdddiyvrisppmaannN| "do abhivaDDiyavarisa"tti esa rAsI dohiM guNeyavvo, dohiM guNie imo rAsI sattasayA chAvaTThA divasANa igatIsa bhAgA yaccoyAlA eekkatIsabhAtiyAladdho tatthekko, so uvariMchUDho, jAyA sattasayAsattaTThA ekkatIsatibhAgAya tersaa| esaabhivaSTiyavarisarAsI puvvabhaNiyacaMdavarisarAsissa melito / kahaM ?, ucyate - divasA divasesu, bhAgA bhAgasu / tAhe paMcavarisarAsI "sarattavisuddho bhavaiu" aTThArasasayA tIsuttarA ||esdhruvraasii ThAvijjati / eyAodhuvarAsIo savvamAsA nakkhattAdiyA uppAijaMti appappaNo bhAgahArehiM / jao bhaNitaM[bhA.6287] bhA-sasi-ritu-sUramAsA, sattaTTi vi egasahi saTThI y| abhivaDDiyassa terasa, bhAgANaM satta coyAlA / / sattahi~ nakkhatte, chede bAvaTThimaiva caMdammi / egahia uDummi saTThI puNa hoi Aicce // [bhA.6289] sattasayA coyAlA, terasabhAgANa hoti nAyavvA / abhivaDiyassa eso, niyamA chedo muNeyavvo / / [bhA.6290] aTThArasayA tIsuttarA u te terasesu sNgunnitaa| coyAla sattabhaiyA, chAvaTTatigivaTTiyA ya phalaM / / bhA iti nakkhattamAso, sasi tti caMdamAso, riu tti vA kammamAso vA egaheM, sUramAso ya, etesiMmAsANaMjahAsaMkhaM bhAgahArA imerisA-sattasahI bisaTThiegasaTThI saTThIya abhivaDiya mAsassa bhAgahAro sattasayA coyAlA terasabhAgeNaM / etesiM imA uppattI jai tesehiM caMdamAsehiM bArasa abhivaDDiyamAsA labmaMtitobAvaTThIecaMdamAsehiM kati abhivaDDiyamAsAlabhissAmo evaM terAsie kate AgataM satAvaNNamAso mAsassa ya tinni terasabhAgA, ete puNo savaNNiyA jAtA sattasayA coyAlA terasabhAgANaM ti, etehiM aTThArasaNhaM sayANaM tIsuttarANaM terasaguNitANa 23790 bhAgo hAyavyo, laddhaM ekkatIsaM dinA, sesaM sattasayA chavvisA te chahiM uvaTThiyA jAyA sayaM ekavIsuttaraM aMsANaM, chede vi sayaM cauvIsuttaraM, esa abhivaDDiyavarisabArasabhAgo adhimAsago / jo puNa sasisUragativisesanipphaNNo adhimAsago so aunattIsaM dinA bisaTThibhAgA ya bttiisNbhvNti| kahaM ?, "sasiNo ya jo viseso Aiccassa ya havejja mAsassa tIsAe saMguNito adhimAsao caMdo / AiccamAso tIsaM dinA tIsA ya saTThibhAgA, caMdamAso aunattIsaM dinA bi saTThibhAgA ya
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1370, [bhA. 6290] 343 battIsaM / etesiM visese kate sesamuddharitaM ekkatIsaM bAsaTThibhAgA anne tIsaM ceva vAsaTThibhAgA, eteuvaTThiyA paropparaMchedaguNakAuMegassa sarisacchedo neDheaMsesupakkhittA tesuviccheyaM savaTThiesu egasaTThibAsaTThibhAgAjAyAahorattassa, esaekko tihI somagatIe sotIsaguNito bisaTThibhAtio caMdamAsaparimANaniSphaNNo ahimAsago bhvti| ___ ahavA-imeNa vihiNA kAyavvaM-jai ekkeNaAiccamAseNaekkA somatihI labbhati to tIsAe AdiccamAsehiM katitihI labmAmo, AgataMtIsaMsomatihIo, esaAdiccacaMdavarisaabhivaDDiyachammAse yapratidinapratimAsaMca kalA vaDDamANItIsAemAsesumAsopUratiti, eso adhimAsago caMdamAsappamANo caMdo adhimAsago bhaNNati, eyaMceva abhivahiM paDucca abhivddivrisNbhnnnnti| ____ bhaNiyaM ca sUrapannattIe- "terasa ya caMdamAso, eso abhivaDio tti nAyavvo" varSamiti vAkyazeSaH / tassa bArasabhAgo adhimAsago abhivaDDiyarSamAsetyarthaH |athvaa-adhimaasgppmaannN imaM egatIsaM diNA aunatIsa muhuttA bisahi bhAgA esa satarasA, ete kahaM bhavaMti ? ucyate-jaM egavIsa uttarasayaMaMsANaMtIsaguNaMkAyavvaMtassa bhAgosayeNa cauvIsauttareNa bhAgaladdhaM aunatIsaM muhuttA, sesassa addhe tAva do, tattha visaTThi bhAgA sattarasa bhavaMti, evaM vA ekhatIsadiNasahiyaM adhikamAsapamANaM / eso paMcaviho kAlamAso bhnnnnti|| idAniM bhAvamAso so duviho Agamato no Agamato ya[bhA.6291] mUlAdivedao khalu, bhAve jo vA viyANato tss| na hi agginANao'ggI-nANaM bhAvo tto'nnnno| cU-jojIvo ghaNNa-mAsa-mUla-kaMda-patta-puppha-phalAdi vedeti sobhAvamAso, jo vA Agamato uvauttomAsaiti pdsthjaanno|codgaah-"nhi agginANaoaggi"ttinatvagnijJAnopayogataH AtmA aganyAkhyo bhvti| evamukte codakenAcAryAha- "nANaMbhAvI tato Na'nno"tti nANaM ti jJAnaM, bhAvaH adhigamaH upayoga ityanaryAntaramiti kRtvA agnidravyopayukta AtmA tasmAdagnibhAvAdanyo na bhvti||etth chabbiho mAsanikkhevo, kAlamAseNa adhikAro tattha viuDumAseNa, sesA sIsassa vikovaNaTThA bhaNiyA, mAse ttigayaM / idAni "parihAre"tti, tassa imo nikkhevo[bhA.6292] nAmaM ThavaNA davie, parigama pariharaNa vajaNoggahe ceva / bhAvAvaNNe suddhe, nava parihArassa naamaaii|| cU- bhAvaparihAro duvidho kajati (AvaNNaparihAro suddho ya) AvaNNaparihArito esa crittaaiyaaro|ahvaa- bhaavprihaaritoduvidhopstthoappstthoy|pstthe jo annANamicchAdi pariharati, apasatyo jo nANadaMsaNacarittANi pariharati / evaM bhAve tivihe kaJjamANe dasaviho parihAranikkhevo bhavati ||etesiN imA vyAkhyA-nAmaThavaNAto gatAto, vatiritto dvvprihaaro| [bhA.6293] kaMTagamAdI davve, girinadimAdIsuparirao hoti / __ pariharaNa dharaNa bhoge, louttara vajja ittrie|| [bhA.6294] . logejaha mAtA U, puttaM pariharati evamAdI u| louttaraparihAro, duviho paribhoga dharaNe ya / / jo kaTagAdINi pariharati AdiggahaNeNaM khANU visasappAdI / parigamaparihAro nAma jo
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 nizItha-chedasUtram -3-20/1370 giriM nadiM vA pariharaMto jAti, AdiggahaNAto samuddamaDaviM vA / parigamotti vA pajahAro tti vA parirao tti vA egaTuM / pariharaNaM parihAro duviho loio louttaro ya / tattha loge imo- "loge jaha" puvvaddhaM kNtthN| louttaraparihAro duviho-pribhogedhrnney|pribhogepri jati pAunijjatItyarthaH / dhAraNaparihAro nAma jaM saMgovijjati paDilehijjati ya, na ya pari jti| duviho-loio louttario ya / loio ittarito Avakahio ya / ittario sUyagamatagAdidasadivasavajaNaM, AvakahitojahA naDa-varuDa-chinaggae juhati loutarioduviho-ittario Avakahito ya / tattha ittario sejjAyaradAnaabhigamasaDDhAdi, Avakahito rAyapiMDo / ahavA"aTThArasa purisesuN|" anuggahaparihAro[bhA.6295] khoDAdibhaMga'nuggaha, bhAve AvaNNasuddhaparihAre / mAsAdI AvaNNo, tena tu pagataM na annehiM / / dhU-"khoDabhaMgo"ttivA, "ukkoDabhaMgo"ttivA, "akkhoDabhaMgo"ttivA egddh',aangmryaadaayaaN| khoDaM nAma jaM rAyakulassa hiraNNAdi davvaM dAyavvaM veTTikaraNaM paraM pariNayaNaM corabhaDAdiyANa ya collagAdippadANaM tassa bhaMgo khoDabhaMgo, taM rAyaNuggaheNaM majAyAe bhaMjaMto ekkaM do tinni vA sevati jAvatiya anuggaho se kajati tattiyaM kAlaM so davvAdisu pariharijjati tAvat kAlaM na dApyatetyarthaH / esa anuggaha prihaaro| bhAvaparihAro duviho-AvaNNaparihAro suddhprihaaroy| tattha suddhaparihArojo vi succApaMcayAmaManuttaraMdhammaM prihri-krotiityrthH| visuddhaparihArakappo vA gheppai |aavnnnnprihaaro puNa jo mAsiyaMvA jAva chammAsiyaM vA pAyacchittaM AvaNNo tena so spcchittiiasuddhoavisuddhcrnnehiNsaahuuhiNprihrijjti|ihten ahikArona sesehiM (adhikAro) vikovaNaTThA puNa parUviyA // idAniM ThANaM, tassimo coddasaviho nikkhevo[bhA.6296] nAmaM ThavaNA davie, khettaddhA uDDao virati vshii| saMjama paggaha joho, acala gaNana saMghaNA bhaave|| cU-nAmaThavaNAto gayAo, jANagasarIra bhaviyavairittaM davaTThANaM imaM[bhA.6297] saccittAdI davve, khette gAmAdi addhaduvihA u| __ tiriyanare kAyaThitI, bhavaThiti cevAvasesANa // dhuu-sccitdvvtttthaannNacittNmiisN| scittdvvtttthaannNtividhN-dupyNcuppyNapyN| dupayaTThANaM diNe jattha manUsA uvavisaMti tatya ThANaMjAyati, cauppadANaMpievaM ceva, apadANaM pijastha garuyaM phalaM nikkhippai tattha ThANaM sNjaayti|acittNjtth phalagANisAhajaMtAdi no nikkhippaMti tattha ThANaM / etesiM ceva dupadAdiyANa samalaMkitANa pUrvavat ghaDassa vA jalabhariyassa ThANaM (mIsaM) khettaM gAmaNarAdiyaM tesiM ThANaM khetaTThANaM, ahavA-khetto gAmanagarAdiyANa ThANaM / addhA kAla ityarthaH, so duvidho uvalakkhito jIvesu ajIvesu ya / ajIvesu jA jassa ThiI / saMsArijIvesu duvidhA ThiI-kAyaThiIbhavaThitIya, tattha tiriyaNaresuanegabhavaggahaNasaMbhavAto kAyaThiI, sesANaM ti- devanAragANaM egamavasaMciTThaNA bhavaThiI, ahavA-kAlaTThANaM samayAvaliyAdi neyaM // [bhA.6298] ThANa nisIya tuaTTaNa, uDDAtI virati savva dese y| saMjamaThANamasaMkhA, paggaha logItara do pnngaa||
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1370, [bhA. 6298 ] 345 cU- "uhuM"ti tajjAtIyaggahaNAto nisIyaNatuyaTTaNA vi gahitA, tesiM uddhaTThANaM Adi taM puNa kAussaggaM nisIyaNaM uvavisaNaM tuaTTaNaM saMpihaNaM u / "virati" ThANaM duvidhaM dese savve ya, tattha dese sAvayANaM anuvvayA paMca, savve sAdhUNa mahavvayA paMca / vasahiTThANaM uvassao jassa vA jaM AvarasahaTThANaM / " saMjamaThANaM "ti vA ajjhavasAyaThANaM tivA pariNAmaThANaM ti vA egaTThe / ettha paDhamasaMjamaTThANe pajjayaparimANaM savvAgAsapadesaggaM, savvAgAsapadesehiM anaMtabhAgAhigA neyA, evaM lakkhaNA sAmaNNato saMjamaThANA asaMkhejjA / vibhAgato sAmAtiyachedasaMjamaThANA do vi sarisA asaMkhejje ThANe gacchaMti, tato parihArasahitA te ceva asaMkhejjaThANe gacchaMti, tAhe parihArito vocchijjUMti / tadupari sAmAtiyachedovaTThAvaNiyA anne asaMkhejjaThANe gacchaMti, tAhe te vocchijjUMti / taduvari suhumasaMparAyasaMjamaThANA kevalakAlato aMtomuhuttiyA asaMkhejjA bhavaMti, tato anaMtaguNaM egaM ahakkhAyaM saMjamaTThANaM bhavati / imA ThavaNA / "paggahaThANaM" duvihaM - loiyaM itaraM louttaraM "do panaga" tti loiyaM paMcavihaM / taM jahA [bhA. 6299] rAyA'macca purihoya, seTThI senAvatI ya logammi / AyariyAdI uttare, paggahaNaM hoi u niroho || -rAyA juvarAyA amacco seTThI purohito| uttare paggahe ThANaM paMcavihaM- Ayarie uvajjhAe pavatti thero gaNAvacchei / prakarSeNa grahaH, prakRSTo vA grahaH, pradhAnasya vA grahaNaM pragraha ityarthaH // idAnaM johadvANaM paMcavihaM imaM [bhA. 6300 ] AlIDha paccalIDhe, vesAhe maMDale samapade ya / acale ya nireyakAle, gaNaNe egAdi jA koDI // cU-vAmuruaM aggao kAuM dAhiNaM piTThato vAmahattheNa dhaNuM ghettUNa dAhINeNa apagacchai tti AlIDhaM / taM ciyaM vivarIyaM paccAlIDhaM / AlIDhaM aMto paNhitAto kAuM aggatalebAhi jaM rahaTThao vA jujjhai taM vaisAhaM / jAnUrujaMdhe ya maMDale kAuM jaM jujjhai taM maMDalaM / jaM puNa tesu ceva jANUrusu Ayatesu samapAdaTThito jujjhati taM samapAdaM / anne bhaNaMti-jaM etesiM ceva ThANANaM jahAsaMbhavaM caliyaThito pAsato piTThato vA jujjhati taM chaTuM caliyaNAma ThANaM / "acalaTThANaM" nAma jahA - paramANupoggaleNaM bhaMte! niree kAlato kevaciraM hoti ?, jahanneNaM ekkaM samayaM, ukkoseNaM asaMkhejja kAlaM, asaMkhejjA ussappiNi osappiNIo / nireyA nizcala ityarthaH / evaM dupadesAdiyANa vi vattavvaM / "gaNaNa "tti gaNiyaM, tassa ThANA anegavihA, jahA eka dahaM sataM sahassaM dasasahassAI sayasahassaM dahazatasahassAiM koDI / uvariM pi jahAsaMbhavaM bhANiyavvaM // idAniM '"saMghaNA'" sA duvihA - davve bhAve ya / puNo ekkkA duvihA- chinnasaMghANA achinnasaMghANA ya / tattha davve "chinnamachinnasaMghaNA" imA [bhA. 6301 ] rajjUmAdi achinnaM, kaMcugamAdINa chinnasaMghaNayA / seDhidugaM acchinnaM, apuvvagahaNaM tu bhAvammi / / mIsAo odaiyaM, gayassa mIsagamaNe puNo chinnaM / apasatthaM pasatthaM vA bhAve pagataM tu chinneNaM // [bhA. 6302 ] cU- jaM sUtraM vA muMjaM vA rajjuM acchinnaM saMgheti sA acchinnasaMghaNA / annonnakhaMDANaM imA
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-20 /1370 chinnasaMghaNA jahA kaMcugAdINaM / bhAvasaMghaNA duvihA- chinnA acchinnA ya, tattha acchinnasaMghaNAe seDhidugaM uvasAmagaseDhI khavagaseDhI ya / uvasAmagaseDhIe paviTTho anaMtAnubaMdhipabhii ADhato uvasAmeuMna thakkai tAva jAva savvaM mohanijjaM uvasAmitaM / khavagaseDhIe vi evaM ceva apuvvabhAvaggahaNaM kareMto na thakkai tAva jAva savvaM mohaM khviyN| esA acchinnasaMghaNA / evaM apasatthAo vi pasatyasammattabhAvaM saMkaMtassa jaM puNo appasatthamicchattAdibhAvaM saMkamati / esA apasatthachinnabhAvasaMghaNA / ahavA-bhAvaTThANaM odaiya-uvasamiya-khaiya-khaovasamiya-pariNAmiya-sannivAiyANaM appappaNI bhAvasarUvaThANaM bhaNNai / ettha adhikArI bhAvaTThANeNa, tatthavi chinnabhAvasaMghaNAe / kahaM ? ucyatejeNa sopasatyabhAvAo apasatyaM bhAvaM gao, tattha ya mAsiyAti AvaNNo, puNo AloyaNApariNaopasatthaM ceva bhAvaM saMgheti // idAniM paDisevaNA, sAimA duvihA[bhA. 6303] 346 mUluttara paDisevaNa, mUle paMcaviha uttare dasahA / ekkekkA vi yaduvihA, dappe kappe ya nAyavvA // cU- mUlaguNAtiyArapaDisevaNA uttrgunnaaiyaarpddisevnnaay| mUlaguNAtiyAre pANAtivAyAdi pNcvihaa| uttaraguNesu dasavihA imA-piMDassa jA visohI, samitIto 6, bhAvaNAo ya 7, tavo duviho 8, paDimA 9, abhiggahA 10 | ahavA- anAgayamatikkaMTaM koDisahiyaM niyaTTiyaM va sAgAramanAgAraM parimANakaDaM niravasesaM saMkeyaM addhApaccakkhANaM ceti / ahavA uttaraguNesu aNegavihA paDisevaNA kohAtiyA / mUluttaresu duvihA paDisevaNA / sA puNo ekkkA duvihA - dappeNa kappeNa vA / / dappakappA puvvabhaNitA / sIso pucchati [bhA. 6304] kiha bhikkhU jayamANo, Avajjati mAsiyaM tu parihAraM / kaMTagapahe va chalaNA, bhikkhU vi tahA viharamANo // Ayariyo bhaNati - kaMTagapahe va pacchaddhaM kaMThaM / kiM cAnyattikkhammi udagavege, visamammi vi vijjalammi vacca'to / kuNamANo vipayattaM, avaso jaha pAvatI paDaNaM // taha samaNasuvihiyANaM, savvapayatteNa vI jayaMtANaM / kammodayapaccatiyA, virAhaNA kassai havejjA | cU- puvvaddhaM kaMThaM [bhA. 6305] [bhA. 6306] [bhA. 6307] annA vi hu paDisevA, sA uNa kammodaeNa jA jataNA / sAkammakkhayakaraNI, dappA'jaya kammajaNaNI u // dhU- punarapyAha codaka- kimekAntenaiva karmodayapratyayA pratisevanA utAnyo'pi kazcitpratisevanAyA asti bhedaH ? ucyate, astIti brumaH / yatamAnasya yA kalpikA pratisevanA sAkarmodayapratyayA na bhavati, na ya tattha kammabaMdho, jato taM paDisevaMtassa vi kammakhao bhavati / jo puNa dappeNa kappeNa vA patte ajayaNAe paDisevaNA kammaM jaNeti karmabaMdhaM karotItyarthaH / yatazcaivaM tataH idaM siddhaM bhavati [bhA. 6308] paDisevaNA vi kammodaeNa kammamavi taM nimittAgaM / annonnaheusiddhI, tesiM bIyaMkurANaM va / /
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1370, [bhA. 6308] 347 cU-kaMThyA / paDisevaNAe heU (kammodayo kammodayaheU) paDisevaNA, eSamevAmanyonyahetutvaM, tasyApiprasAdhako dRSTAntaH-yathA biijaaNkuryoH||ditttthaa paDisevaNAkammahetUpamAdamUlA yA, sAya khettao kahaM hunjA?, uvassaye bahi vA viyArAdiniggayassa kAlato diyA vA rAto vA / bhAvao dappeNa vA kappeNa vA ajayaNAepaDisevati |maasaatiaticaarpttennsNvegmuvgennaaloynnaa pauMjiyavvA / imaM ca ciMtaMteNa najati kevalaM jIvitaghAto bhavissati sasallamaraNeNa dIhasaMsArI bhavati tti kAuM bhaNNati[bhA.6309] taMna khamaM khupamAdo, muhuttamavi acchituM sasalleNaM / AyariyapAdamUle, gaMtUNaM uddhare sllN|| cU-AloyaNAvihANeNapacchittakaraNeNaya atiyArasalaM uddharati visodhayatItyarthaH ||jmhaa sasallo na sinjhati, uddharayasallo ya sijjhi| tamhA tena imaM ciMtiyavvaM[bhA.6310] ahayaM ca sAvarAhI, Aso iva patthio gurusgaasN| vaitaggAme saMkhaDipatte AloyaNA tivihA // cU-appANaM atiyArasallasalliyaM nAuM tassa visohaNaTuM gurusamIve prasthito / kahaM ca?, ucyteashvvt|tNc gurusamIvaMgacchaMtovaiyAekhaddhAdAniyagAme vAsaMkhaDIe vA apaDibajjhato gacchai, gurusamIvaM patto AloyaNaM deti, sA ya AloyaNA tivihA imA - vihArAloyaNA, uvasaMpayAloyaNA, avraahaaloynnaay|| Ase iva aupamye asya vyAkhyA[bhA.6311] sigghujugatI Aso, anuvattati sArahiM na attANaM / iya saMjamamaNuvattati, vaiyAi avaMkio sAhU // cU-sigdhaM maMdaM vA ujjukkaM vA vakaM vA sArahissa chaMdamaNuvattamANo gacchati, no ya appachaMdeNaM cAriM pANiyaM vA anuyattai / evaM sAdhU vijahA jahA saMjamo bhavati tahAtahA saMjamamaNuvattamANo gacchai, no vaiyAdisu sAyAsokkhaTTayA paDibajhaMto vaiyAdisu vA na vakreNa paheNa gacchati / AloyaNapariNao jati vi anAlotie kAlaM kareti tahAvi ArAhago visuddhtvaat|| tattha vihArAloyaNA imA[bhA.6312] AloyaNApariNao, sammaM saMpaTThio gurusagAse / jai aMtarA u kAlaM, karejja ArAhao taha'vi // [bhA.6313] pakkhiya cau saMvacchara, ukkosaM bArasaNha vrisaannN| samaNuNNA AyariyA, phaDDagapatiyA vi vigddeNti|| dhU-saMbhotiyAAyariyA pakkhie Aloeti, rAyaniyassa / rAinito vi omarAtiniyassa aaloeti|jti puNa rAiNioomo vA'gIyattho cAummAsie aaloeti| tattha viasatIte saMvaccharie Aloeti / tattha vi asatIte jattha milati gIyatthassa ukkoseNaM vArasahiM varisehiM dUrAto vigIyatthasamIvaM gaMtuMAloeyavvaM / phaDDagavatiyA vi AgaMtuMpakkhiyAdisumUlAyariyassa aaloeNti|| [bhA.6314] taMpuna ohavibhAge, darabhutte oha jAva bhinno u / tena pareNa vibhAo, saMbhamasatthAdisuM bhaitaM //
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 nizItha-chedasUtram -3-20/1370 dhU-taMvihArAloyaNaMoheNa vibhaagennvaadeti|ttth AheNaje sAdhUsamaNuNNA "darabhutte"tti bhottuM ADhattANaM pAhuNatA AgatA te AgaMtugA oheNa Aloeti, jaiya atiyAro paNagaM dasa pannarasa vIsa bhinnamAso ya to ohAloyaNaM dAuM bhuMjati / aha bhinnamAsAto pareNa aiyAro mAsAdito bhavati to vIsuM samuddisittA vibhAgeNa AloeMti / "saMbhamasatyAdisu bhatiyaM"ti saMbhamo aggisaMbhamAdi sattheNa vA samaM gatANaM aMtarA satthasannivese pAhuNayA AgayA hoja, satthoya caliukAmo,te ya mAsAdiApannA, bhAyaNANi ya natthi jesu vIsuMsamuddisissaMti, tAhe oheNaM AloetA ekkaTuM samuddisittA pacchA vibhAgeNaM AloyavvaM vistaarennetyrthH|| idAni AloyaNAe kAlaniyamo bhaNNati[bhA.6315] ohe egadivasiyA, vibhAgato ega'negadivasA tu / rattiM pi divasao vA, vibhAgao ohao divase / / cU-ohAloyaNA niyamAekkadivasatA, appAvarAhattaNao aasnnbhoynnkaalttnnoy| vibhAgAloyaNA egadivasiyA vA hoja, aNegadivasiyA vA hojja / kahapuNaanegadivasiyAvAhoja? bhuavraahttnno|bhuNaaloeyvvN AyariyA vAvaDA hojA, na bahuM velaM pddicchNti|aalaavgovaa vAvaDohojja / evaManegadivasitA bhvti| vibhAgAloyaNA niyamA divasato rattiM vA bhavati / ohAloyaNA niyamA divasato, jena rAto na bhuNjti|| ohAloyaNAe imaM vihANaM[bhA.6316] appA mUlaguNesuM, virAhaNA apputtrgunnesuN| ___appA pAsatthAisu, dAnaggaha sNpogohaa|| cU-kaMThayA, evaM AloettA maMDalIe ekkaTuM samuddisaMti // vihAravibhAgAloyaNAe imaM kAlavihANaM[bhA.6317] bhikkhAti-niggaesuM, rahite vigaDeti phaDDagavatI u| savvasamakkhaM ketI, te vIsariyaM tu khyNti|| dhU-AdiggahaNeNaM viyArabhUmiM vihArabhUmiM vAjAhe sIsapaDicchayA niggayA tAhe phaDDagapatI egAniyassa Ayariyassa Aloeti / kei AyariyA bhaNaMti - jaha phaDDagapatI sehAdiyANaM savvasamikkhaM AloeMti / kiM kAraNaM?, ucyate- jaM kiMci vissariyaM padaM hojjataM te sArehiMtikahayaMtItyarthaH / taM puNa kerisa Aloeti? kAe vA parivADIe ? ata ucyate[bhA.6318] mUlaguNa paDhamakAyA, tesu viphaDamaMtu pNthmaadiisu| pAdappamajjaNAdI, bitiyaM ullAdi paMthe vaa|| cU-duviho avarAho-mUlaguNAvarAho uttrgunnaavraahoy| ettha paDhamamUlaguNA AloeyavvA, tesu vi mUlaguNesu paDhamaM pANAtivAto, tattha vi paDhamaM puDhavikkAyavirAdhaNe jA paMthe vaccateNa virAdhanAkayA, thaMDillAoathaMDilaM athaMDillAovAthaMDillaMsaMkamaMteNapadAnapamajjitA, sasarakhe maTTiyAdihatthamattehiM vAbhikkhaggahaNaMkataM, evamAdi puddhvikaayviraahnnNaaloeNti|ttoaaukkaae udaullehiMhatthehiMmattehiMbhikkhaggahaNakayaM, paMthevAajayaNAe udagamuttinno, evmaadiaaukkaae|| [bhA.6319] tatie patiTThiyAdI, abhidhAraNavIyaNAdi vaayummi| bItAdighaTTa paMcame, iMdiya anuvAtio chaThe / /
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 349 uddezaka : 20, mUlaM-1370, [bhA. 6319] cU-tatiettiteukkAe paraMparAdipatiTThiyagahiyaMsajotivasahIe vA ThitoevamAdi teukkaae| vAukAe jaM ghammatteNa bAhiM niggaMtuM vAto abhidhAreuM bhattAdi sarIraM vA vIyaNAdiNA vIviyaM, evmaadivaaukkaae|pNcme vaNassatikAe bIyAdisaMghaTTaNA kayA, bhikkhAdi vA gahitA, evamAdi vaNassatikAe / "chaTTe"tti tasakAe, tattha iMdiyAnuvAeNa Aloe, puvvaM beiMdiyAiyAraM tato teiMdi-cauridi-paMceMdiyAiyAraM / evamAdi paannaativaao|| [bhA.6320] dubbhAsiyahasitAdI, bitie tatie ajAito gahaNe / ghaTTaNa-pubbaratAdI, iMdiya Aloga mehuNNe // cU-bitie musAvAe, tattha kiMci dubbhAsitaM bhaNitaM, hAseNa musAvAo bhAsio, evamAdi musaavaae|ttietti adattAdAne, tattha ayAciyaMtaNaDagalAdi gahiyaMhojA, uggahaMvAaNaNunnavettA kAtiyAdi bosiritaM hoja, evamAdi adinnAdAne / mehuNe, cetite mahimAdisu janasammadde itthisaMghaTTaNaphAso sAtijjio hojja, puvvayakIliyAdi vA anusariyaM honja, itthINa vA vayaNANi manoharANi iMdiyANi daTu Isi tti rAgaM gato hojja, evamAdi mehuNe // [bhA.6321] mucchAtiritta paMcame, chaThe levADa agaya suNtthaadi| uttarabhikkha'visohI, asamitattaM ca smitiisu|| cU-pariggahe uvakaraNAdisu mucchA kayA hoja, atarittovahI vA gahito hoja / "paMcame"tti pariggahe evamAdi / "chaThe"tti rAIbhoyaNe, tattha levADagaparivAso kao hoja, agataM kiMci suMThamAdivAsannihiyaM kiMci paribhuttaM hoja, evamAdi raatiibhoynne| evmaadimuulgunnesuaaloynnaa| uttaraguNesuavisuddhabhikkhaggahaNaM kayaM hoja, samitIsuvAasamito hojja, guttiisuvaaagutto|| [bhA.6322] saMtammi ya balavirie, tavovahANammi jaM na ujjamiyaM / esa vihAraviyaDaNA, vocchaM uvasaMpanANattaM / / cU-kaMThayA / gatA vihArAloyaNA / idAmi uvasaMpadAloyaNA bhaNNati[bhA.6323] egamanegA divasesu hoti oheNa pdvibhaagoy| uvasaMpayAvarAhe, nAyamanAyaM pricchNti|| cU-sA uvasaMpadAloyaNA samaNunnANa vA, tattha samaNunnANa sagAse samaNuNNo uvasaMpajaMto duganimittaM uvasaMpajjati ||jto bhaNNati[bhA.6324] samaNunnaduganimittaM, uvasaMpajaMte hoi emeva / amaNunneNaM NavariM, vibhAgato kAraNe bhaitaM / / cU-suttahAdasaNacarittaTThA jeNate caraNaMprati sarisA ceva / "emeva"tti jahA vihArAloyaNA tahA uvasaMpadAloyaNaM deMto egadivaseNa vA anegadivasesu vA oheNa vA padivibhAgeNa vA evaM samaNunne uvasaMpadAloyaNaM deti / "anna" iti annasaMbhoio amaNunno vA asaMviggo tesu annattha uvasaMpajjatesutiganimittaM uvasaMpadA nANadaMsaNacarittaTThA, vibhAgAloyaNAya, na ohto| saMbhamasatyAdisuvAkAraNesuoheNa videti esa bhynnaa|avraahe vievaMjo viseso bhaNNihiti so uvasaMpajjamANo duviho-nAo anAovA, jattha joNajjati so na parikkhinnati, jo na najati so AvassagAIhiM paehiM parikkhijjati / evaM uvari vakkhamANaM / /
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 [bhA. 6325] diyarAto uvasaMpaya, avarAho divasao pasatthammi / uvvAte taddivasaM, tiNhaM tu vaikkame gurugA // cU-uvasaMpadAloyaNA sA (oheNa) vibhAgeNa vA (oheNa) sA divasato, na rAo / jA puNa avarAhASS loyaNA sA vibhAgeNa divasato, na raato| divasato vi viTThivati vAtAdidosavajite "pasatthe" davvAtisu ya pasatthesu, eyaM pi vakkhamANaM, avarAhe vi ohAloyaNA avavAdakAraNe bhatiyavvA // "uvvAto"tti pacchaddhaM asya vyAkhyA nizItha - chedasUtram -3-20/1370 [bhA. 6325] paDhamadine ma viphAle, lahuo bitiya guru tatiyae lahugA / tassa vikahaNe te cciya, suddhamasuddho imehiM tu // cU- amaNunno jo uvasaMpajaNaTTayAe Agao Ayario taM jati paDhamadivase na viphAleti na pRcchatItyarthaH / kuto Agato ? kahiM vA gacchati ? kiM nimittaM vA Agato ?" evaM apucchamANassa taddivasaM mAsalahuM, bitiyadivase jati na pucchati caulahuM, "tinhaM tu vaikkame gurugA" iti cautthadivase jati na pucchati Gka / so vi pucchio bhaNati - "kahehAmi " mAsalahuM, bitiyadivase mAsalahuM, tatiyadivase 4 (la), cautyadivase akaheMtassa caugurugA / ahavA - "taddivase "tti paDhamadivase "uvvAte" zrAntA iti kRtvA na pucchito Ayario suddho / aha bitiyadivase na pucchati to mAsaguruM / tatie na pucchati caulahuM, cautthe divase cauguruM / evaMteNa pucchieNa vA akkhAyaM jeNa kajjreNa Agao / tassa puNa AgaMtugassa Agamo suddho asuddho vA haveja, ettha cattAri bhNgaa| imeNa vihaNA bhaMgA kAyavvA - niggamaNaM pi AgamaNaM pi asuddhaM / evaM cauro bhaMgA kAyavvA / tattha niggamo imehiM kAraNehiM asuddho bhavati // [bhA. 6327] ahikaraNa vigati joe, paDiNIe thaddha luddha niddhamme / alasAnubaddhavero, sacchaMdamatI parihiyavve // 11 'ahikaraNe "tti asya vyAkhyA [bhA. 6328] gihisaMjaya ahikaraNe, lahugA gurugA tassa appaNo chedo / vigatI na deti ghettuM bhotuddharitaM ca gahite vi // jati gihattheNa samaM ahikaraNaM kAuM Agao taM Ayario saMgiNhei to caulahugA / aha saMjaeNa samaM ahikaraNaM kAuM AgataM saMgiNhai to caugurugA, tassa puNa AgaMtugassa paMcarAiMdio chedo | ahavA puTTho apuTTho vA imaM bhaNejja - "vigati" tti "vigatI Na" pacchaddhaM / / kiM cana ya vajriyA ya deho, pagatIe dubbalo ahaM bhaMte ! / [bhA. 6329] tabbhAvitassa ehi, na ya gahaNaM dhAraNaM katto // cU-soyaAyario vigatigiNhaNAe na deti jogavAhINaM / "gahiyaM"ti annehiM bhuttuddhariyaM taMpi nANujANa, kiM vA bhagavaM amhe na pavvajitavasabhassa tullA, annaM ca amha sabhAveNeva dubbalA vigatIe balAmo annaM ca amhe vigatibhAviyadehA idAniM tassa abhAve na balAmo, naya suttatthe ghettuM samatthA, puvvagahie vi dharituM samatthA na bhavAmo // "joge paDinIe" tti do dAre jugavaM vakkhANeti[bhA. 6330 ] egaMtaranivvigatI, jogo paJcatthiko va tahi sAhU / cukkakhalitesu geNhati, chiDDANi kaheti taM guruNaM / /
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM- 1370, [bhA. 6330] 351 cU- pucchio bhaNAti tassa Ayariyassa egaMtarauvAseNa jogo vujjhai egaMtara AyaMbileNa vA, jogavAhissa vA te AyariyA vigatiM na visajjaMti, evamAdi kakkhaDo jogo tti tena Agao / pucchio vA bhaNejja - tammi gaccheego sAdhUmama "paJccatthigo" tti - pddiniio| kahaM ci sAmAyArijoge cukketi, vIsarie khalie vi duppaDilehAdike geNhati, accatthaM kharaMTeti, cukkakhalitANi vA avarAhapadacchiddANi geNhati, se ya gurUNaM kaheti, pacchA te guruvo me khariMTeti / ahavA - anAbhogA cukkakhalitANi bhaNNaMti, jaM puNa Abhogao asAmAyAriM karei taM chiddaM bhaNNati / / idAniM "thaddhaluddha" do vi bhaNNati [bhA. 6331] cakamaNAdI uTThaNa, kaDigahaNe jhAoM natthi thaddhevaM / ukkosa sayaM bhuMjati, deMta'nnesiM tu luddhevaM / / cU-AyariyA jai vicakamaNaM kareMti tahAvi abbhuTTeyavvA AdiggahaNAto jai vi kAiyabhUmiM gacchaMti AgacchaMti vA, evamAdi tattha abbhuTTaMtANaM amhaM kaDIo vAeNa gahitAo, abbhuTThANa - palimaMtheNa ya amha sajjhAo tattha na sarati / aha na abmuTTemo to pacchittaM deMti kharaMTeti vA, evaM thaddho bhaNAti / jo luddho so bhaNAti - jaM ukkasayaM kiMci vi sihariNilaDugAdi labbhati taM appaNA bhuMjaMti, annesi vA bAla-vuDa-dubbala - pAhuNNagANa vA deti, amheNa labbhAmo, luddho evaM bhaNAti // "niddhamma alase" do vi jugavaM bhaNAti [bhA. 6332] AvAsiyamajjaNayA, akaraNa ati uggaDaMDa niddhamme / bAlAdaTThA dIhA, bhikkA'lasio ya ubhAmaM // cU- jo niddhamo so pucchio bhaNati - jai kahiM ci AvasitA nisIhiyA vA na kajjati na pamajjati vA, niMto pavisaMto vA / DaMDagAdi vA nikkhivaMto na pamajjati, to AyariyA "uggo" - duTThatti vRttaM bhavati, pacchittaM deMti, ahavA - uggaM pacchittaDaMDaM deMti, niranukaMpA ityarthaH / jo Alassio so bhaNAti - appaNo pjatte vi bAlabuDDANaM aTThAe dIhA bhikkhAyariyA tammi gacche hiMDijai, khuDalakaM kakkhaDaM vA taM khettaM diNe diNe "ubmAmaM "ti bhikkhAyariyaM gammai pratidinaM grAmAntaraM gamyata ityarthaH / apajjatte AgayA guru bhaNaMti- " kimiha vasahIe mahANasI jaM apajatte AgatA ? vaha puNo, hiMDaha khettaM, kAlo bhAyaNaM ca pahuppaha, " evamAdi dIhabhikkhAyariyAe matthito Agatomiti / anubaddhavero ya sacchaMdo ya do vi jugavaM bhaNAtipAnasuNagAya bhuMjaMti, ekkau asaMkhaDevamaNubaddho / [bhA. 6333] ekkalassa na labmA, calituM pevaM tu sacchaMdo // - anubaddhavero bhaNAti - thevaM vA bahuM vA asaMkhaDaM kAuM jahA suNagA pANA vA paropparaM takkhaNAdeva ekkabhAyaNe bhuMjaMti evaM tattha saMjayA vi, navaraM - micchAdukkaDaM dAvijjati / amhe una sakkemo hiyattheNaM salleNaM tehiM samaM samuddisiuM / evaM Agao anubaddhavero bhaNAti / jo sacchaMdo sobhaNAti -saNAbhUmiM piegANiyassa gaMtuMna deti, niyamA saMghADasahiehiM gaMtavvaM / taM asahamANo Agao haM / ete adhikaraNAdie pade Ayarito souM paricayai, na saMgRNhAtItyarthaH // adhikaraNAdiehiM padehiM Agayassa imaM pacchittaM [bhA. 6434 ] samaNa'dhikaraNe paDinIya luddha anubaddhavere chaugurugA / sANa hoMti lahugA, emeva paDicchamANassa / /
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 320 / 1370 cU- jo samaNehiM samamadhikaraNaM kAuM Agato, jo ya bhaNAti tattha me paDiNIto sAhU, joya luddho, jo anubaddhavero, etesu causu caugurugA, sesesu chasu gihiahikaraNe ya caulahugA / jo ya Ayario ete paDicchati tassa vi evaM caiva pacchittA // ahavA - je ete dosA vuttA etesiM ekkeNa vi nAgao ho / imehiM dosehiM Agao hoja [bhA. 6335 ] 352 ahavA ege'pariNate, appAhAre ya therae / gilANe bahuroge ya, maMdadhamme ya pAhuDe / / esa solasame vyAkhyAto, tathApi ihocyate[bhA. 6336 ] ekkallaM mottUNaM vatthAdiakappiehi sahitaM vA / so u parisA va thera, aha'NNasehAdi vaTTAve || cU- AyariyaM egAgi mottuM na gaMtavvaM, asanavatthAdiakappiyA sehasahiyaM ca mottuM na gaMtavvaM / "appAhArI' nAma jo Ayario saMkiyasuttatthA, taM ceva pucchiuM vAyaNaM deti, tArisaM vi motuM na gaMtavvaM / "theraM'"ti ajaMgamaM guruM, parisA vA se therA, tesiM sehANa therANa ya ahaM ceva vaTTAvago Asi // [bhA. 6337] tattha gilANo ego, jappasarIro tu hoti bahurogI / middhammA guru- ANaM, na kareMti mamaM pamottUNaM // cU- tattha vA gacche ego jarAdiNA gilANo, tasasa ahaM ceva vaTTAvago AsI / bahUhiM sAhAraNarogehiM jappasarIro bhaNati tassavi ahaM ceva vaTTAvago AsI / maMdadhammA guru ANaM na kareti mama puNa egassa kareMti / saMjaya gihIhiM vA saha adhikaraNaM kAuM Agato, gurussa vA keNai saha ahikaraNaM vaTTati // [bhA. 6338] etArisaM viusajja, vippavAso na kappatI / sIsapaDicchAyarie, pAyacchittaM vihijjatI // - puvvaddhaM kaMThaM / erisaM mottuM jai sIso Agao paDicchao vA, jo ya paDicchai Ayario tesiM imaM pacchittaM // [ bhA. 6339] ego gilANapAhuDa, tiNha vi gurugA u sIsagAdINaM / sese mIse gurugA, lahuya paDicche gurU sarisaM / cU- jo gAgiM guruM mottuM Agao, gilANaM vA mottuM, adhikaraNaM vA kAuM Agao, etesu sIsassa paDicchagassa paDicchamANassa ya Ayariyassa tiNhavi caugurugA / jeNa anne sesA apariNaya appAhAra thera bahuroga maMdadhammA ya etesu jai sIso Agao caugurugA, aha picchato to caulahugA, gurussa bhayaNA / "sarisaM va" tti jai sIsaM geNhati to caugurugA, paDicchage caulahugA || ahavA pAhuDe imaM [bhA. 6340] sIsapaDicche pAhuDa, chedo rAiMdiyANi paMceva / Ayariyassa u gurugA, do ceva paDicchamANassa // cU-sIsassa paDicchagassa vA ahikaraNaM kAuM annagacche saMvasaMtassa paMvarAiMdia chedo bhavati, purussa paDicchamANassa caugurugA / ete paDhamabhaMge niggama-dosA bhaNitA, Agamo vi se asuddho /
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1370, [bhA. 6340] 353 bhavati, vaiyAdisupaDivajaMtoAgatotattha vipacchittaM vattavyaM ||es paDhamabhaMgo gato, bitiyabhaMgo vi eriso ceva, navaraM Agamo suddho / ime ukkameNa tatiya-cautthabhaMgA[bhA.6341] etaddovimukkaM, vatiyAdI apaDibaddhamAyAyaM / dAUNa va pacchittaM, paDibaddhaM vI paDicchejjA // cU-imo cauttho bhaMgo / etesuje adhikaraNAdI niggamadosA tesu vajjito Agamanadosesuva vaiyAdisu apaDibajhaMtamAgaojo, esa cautthabhaMgillo suddho / tatiyabhaMge niggamadosesu suddho AgamaNadosesu vaiyAdisu jo paDibajhaMto Agao taM na paDicchati / avavAdato vA tassa pacchittaM dAuM paDicchaMti, na dossetyrthH|| [bhA.6342] suddhaM paDicchiUNaM, aparichinne lahuga tinni divsaaii| sIse Ayarie vA, pAricchA tatthimA hoti / cU-yathoktadoSarahitaM suddhaM paDicchittA tinni divasANi parikkhiyabvo-kiM dhammasahito na va tti, jai na parikkhaMti to caulahugA, annAyariyAbhiprAyeNa vA mAsalahuM / sA puNa parikkhA ubhayo pi bhavati / ettha paDhamaMtAva tassa parikkhA bhaNNati[bhA.6343] AvAsaga sajjhAe, paDilehaNa bhuMjaNe ya bhaasaae| vIyAre gelane, bhikkhaggahaNe paricchaMti // [bhA.6344] keI puvanisiddhA, keI sAreMti taM na sAreMti / saMviggo sikkha maggati, muttAvalimo anAho'haM / / cU-kei ti sAhU avarAhapadA vA saMbajjhaMti, tassa uvasaMpadakAlAo puvvaNisiddhA "ajo! imaM imaMcana kAyavvaM", jattha jai pamAdeti te sArijaMti tti vuttaM bhavati, no uvasaMpajjamANaM tesu nisiddhapadesu vaTTamANaM sAreMti // tattha Avassae tAva imeNa vihiNA parikkhijjai[bhA.6345] hInAhiyavivarIe, sati ca bale puvvagate codeti / _ appaNae codetI, na mamaM ti ihuM suhaM vsituN|| cU-hInaM nAma kAussaggasuttANi darakaDDitANikarettAannehiM sAdhUhi ciravosaTTehiM vosirai, adhikaM nAma kAussaggasuttANi atituritaMkaDvettA anupehaNaTThAe puvvameva vosirai, ussArie virAyaNieNaMpacchA ussAreti, vivarIetti pAosiyakAussaggA pabhAtie jahA kareti, pabhAie vipAdosie jaM kreti| ___ ahavA- sUre atthamite ceva nivvAghAte saha AyarieNa savvasAhUhiM paDikkamiyavvaM, aha AyariyANaM saDDhAtidhammakahA vAghAto hojja to bAlavuDDagilANaasahu nisejagharaM ca mottuM sesA suttatthajjharaNaTThatA kAussaggeNa ThAyaMti, je puNa sati bale puvvaM kAussagge noTuMti therA tesu appaNAe codeMti, jo puNaparikkhijjai sona coijjai pmaadeto| tAhe jai so evaM ca sati "suTu jaM mena paDicodeti, suhaM acchami" so paMjarabhaggo nAyavvo, na pdd'icchiyvyo| __ aha puNa maMte na pacodeti tti kAuM "saMviggo sikkhaM maggati" pacchaddhaM asya vyAkhyA[17] 23 ww
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 nizItha - chedasUtram - 3- 20/1370 [bhA. 6346] jo coto, daNa tato niyattatI ThANA / bhaNati ahaM bhe catto, codeha mamaM pi sIdaMtaM / cU-jati puNa so bhaNati jesu ThANesu ahaM pamAdemi tesu ceva ThANesu appaNo sIsA pamAdemANA paDicoijjati, ahaM tu na paDicoijjAmi "anAho'haM" - paricatto, tAhe saMviggavihAraM icchaMto AsevaNabhikkhaM maggaMto appaNo ceva tato ThANAo niyattati, ahavA - chinnamuttAvalipagAsANi aMsUNi vinimuyamANe AyariyANaM pAdesu paDio bhaNAti mA maM saraNamuvagayaM paDiJcayaha, mamaM pi sIdaMtaM coeha / esA tevA AvasasayaM paDucca, parikkhA gatA / idAniM sajjhAya-paDilehaNabhuMjaNa-bhAsadArA paDucca parikkhA bhaNNati[bhA. 6347] m pasihaNasajjhAe, emeva ya hIna ahiya vivarIe / dosehi vA vibhuMjati, gAratthiyaDhaDDurA bhAsA // cU-paDilehaNakAlato hINaM ahiya vA kareMti ahavA - khoDagAdIhaM hINaM ahiyaM vA kareti, vivarIyaM nAma muhapottiyAdI paDileheti, ahavA pae rayaharaNaM tti pacchimaM paDileheti, avaraNhe paDhamaM appaNI- paDilehettA sehagilANapariNNi pacchA Ayariyassa evaM vA vivarIyaM / sajjhAe vihINaM - anAgatAe kAlavelAe kAlassa paDikkamati, ahiyaM aticchitAe kAlavelAe kAlassa paDikkamati, vaMdanAtikiriyaM hInAtirittaM karei, vivarIyaM porisipADhaM ugvADakAliyaporisIe pariyaTTeti, vA vivarIyaM karei, sattaviha AlovagavihIte na bhuMjati, kAyasigAlakkhatiyAdidosehiM vA bhuMjati, surasarAdidosehiM vA bhuMjati, sAvajjAdi bhAsA vA bhAsati, etesu codanA taheva bhANiyavvA jahA Avassae bhaNitA // sesAmi tinni dArANi egagAhAe vakkhANetithaMDillasamAyArI, hAveti ataraMtagaM na paDijagge / abhaNio bhikkha na hiMDai, anesaNAdI va pelleti // [bhA. 6348 ] cU-thaMDillepAdapamajjaNA DagalagahaNA disAlogAdisAmAyAriM parihAveti, gilANaMna paDijaggai, gilANassa vA khelamallAdi veyAvaccaM na kareti, bhikkhaM na hiMDai, darahiMDato vA sanniTTai, koMTaleNa vA upAeti, anesaNAe vA geNhati / tassa puNa imAo ThANo Agamo hojajayamANaparihaveMte, AgamanaM tassa dohi ThANehiM / [bhA. 6349] paMjarabhaggaabhimuhe, AvAsayamAdi Ayarie / cU- so jayamANasAdhUNa mUlAo Agamo hoja, parihaveMtANa vA mUlAo Agao hoja, parihavitA nAma pAsatthAdI, tattha jo jayamANagANaM mUlAto Agato so nANadaMsaNaTThAe vA Agato, paMjarabhaggo vA Agato / jo puNa parihaveMtANa mUlAto Agato so carittaTThAe ujjamiukAmo / ahavA - anujjamiukAmo vi naanndNsnnttttaae| ahavA - jo jayamANehiMto Agao so paMjarabhaggo, jo puNa parihaveMtehito Agato so pNjraabhimuho| etesu dosu vi Agaesu AyarieNa AvassayAdiparicchA kAyavvA / / Aha paMjara iti ko'rthaH ? ataH ucyate [ bhA. 6350 ] panagAdi saMgaho hoti paMjaro jAya sAraNa'NNoNNe / . pacchittacamaDhaNAdI, nivAraNA sauNidiTThato / / cU-Ayario uvajjhAto pavattI thero gaNAvacchetito etehiM paMcahiM pariggahito gaccho paMjaro
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1370, [bhA. 6350] 355 bhaNNatiti, AdiggahaNAo bhikkhu-vasaha-vuDDa-khuDDagA ya gheppaMti / ahavA - jaM AyariyAdI paropparaMcodeti mitaMmadhuraMsovAlaMbhaM vAkharapharusAdIhiMvAcamaDhettApacchittadANeNayaasAmAyArIo niyatti tti eso vA paMjaro / paMjarabhaggo puNa evaM ceva asahaMto gacchao NIti / "gacchammi keI purisA kAraga gAhA kaMThA / "jaha sauNa paMjare dukkhaM acchati tahA" . ettha sauNadilutokajati-jahApaMjaratthassa sauNassa salAgAdIhaMsacchaMdagamaNa nivArijjati evaM AyariyAdi purisagachapaMjare sAraNasalAgAdiyaM sAmAyAriM ummaggagamaNaM nivArijjati / ettha je saMviggANaM mUlAo nANadaMsaNaTThAe AgatA, je ya parihaveMteNa mUlAo AgayA carittaTThA etesaMgeNhiyavvA |jepunnpNjrbhggaanaanndNsnnttttaae AgatA, jeparihaveMtANa mUlAonANadaMsaNaTThAe AghayA, ete na saMgiNhiyavvA // ettha je saMgivhiyavvA te ego vA hoja, aNegA vA / jato bhaNati[bhA.6351] te puNa egamaNegANegANaM sAraNaM jahA kappe / uvasaMpada AuTTe, aviuTTe annahiM gacche / / cU-tattha je anegA tesiM sIdaMtANaM sAraNA jahA kappe bhaNitA "uvadeso sAraNAceva tatitA paDisAraNA" ityAdi, "ghaTTijaMtaM vatthaM atiruvvaNakuMkumasilI jatA" ityAdi / jo puNa ego so asAmAyAriM kareMtocodita jai AuTTito tassa uvasaMpadA bhavati, "aviuTTe"tti-jatina A uTTito, bhaNNati "annahi gacche" ti // esA AgayANaM paricchA gtaa| ____ ahavA- eyaM pacchaddhaM-annahA bhaNNati-tena viAgaMtuNA gaccho paricchiyavvo AvassagamAdIhiMpuvvabhaNiyadArehiM |gcchillgaannNjti kiMciAvassagadArehiMsIdaMtaMpassaitoAyariyAtINaM kaheti, jati so kahie samma AuTTati ttitaM sAdhucodeti pacchittaM ca se deti to tattha uvsNpdaa| aha kahite so Ayario tusiNIo acchati bhaNita vA - kiM tujhaM, no sammaM AuTTati? to aviuTTe Ayarie annahiM gacchati anytropsNnntetyrthH|| tatiyabhaMgille imA paDicchaNavihI[bhA.6352] niggamaNe parisuddho, Agamane asuddhe deMti pacchittaM / niggamaNa aparisuddhe, imA u jayaNA tahiM hoti // cU-tatiyabhaMgillassa vaiyAdisupaDibaddhassa suddhassa jaMAvaNNotaMpacchittaM daauNpddicchNti| jati puNa paDhamabitijjeNa vA bhaMgeNa ahikaraNAdIhiM ege apariNayAdIhiM vA AgatA, je ya paMjarabhaggA, jeparihAveMtesu nANadaMsaNaTThAte AgatAtena saMgivhiyavvA, nyphuddNpddisehijNti|| tesiM imA paDisehaNajayaNA[bhA.6353] natthi saMkiyasaMghADamaMDalI bhikkha baahiraanynne| pacchitta viosagge, niggayasuttassa chaNNeNaM / "nathi saMkiya" asya vyAkhyA[bhA.6354] NattheyaM me jamicchaha, suttaM mae Ama saMkiyaM taM tu / ___na ya saMkiyaM tu dijjai, nissaMkasute gvesaahi|| cU-jaM etaM suttatthaM tubbhe icchaha eyaM sama natthi / aha so bhaNAti -annasamIve sutaM mae jahA
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 nizItha - chedasUtram - 3- 20 / 1370 tubbhaM eyaM atthi, ahavA bhaNAti-mae ceva tumaM vAyaNaM detA suttaa| Ayario bhaNAti - AmaMti saccaM, idAniM taM me saMkitaM jAtaM, na ya dAnajoggaM, na ya saMkiyasuttatthaM dijjati, Agame paDisiddhaM, gaccha annato jattha nissaMkaM sutaM / taM saMghADae tkati jo saMghADayassa uvvayAti so bhaNNati[bhA. 6355 ] ekalleNa na labbhA, vIyArAdI vi jayaNa sacchaMde | bhoyaNasutte maMDali, apaDhaMte vI nioaMti // - amhaM erisA sAmAyArI no saMghADaeNaM vinA labbhati saNNabhUmimAdi niggaMtuM, esA sacchaMdeNa ynnaa| '"maMDali'"tti jo so anubaddhaverattaNeNa Agato so imAe jayaNAe paDisehijjati / joya suttamaMDalIe ubviyAti, "bhoyaNa" pacchaddhaM, amhaM sAmAyArI avassaM maMDalIte samuddisiyavvaM, suttatthamaMDalIsu jati na paDhati na suNeti vA tahAvi maMDalIe uvaviTTho acchati, na sacchaMdeNa acchiuM labbhati // [ bhA. 6356 ] alasaM bhAMti bAhi, jita hiMDasi amha ettha bAlAtI / pacchittaM hADahaDaM, avi ussaggaM tahA vigatI / / cU- "bAhirAyaNayaNe "tti jo AlassiyattameNaM Agato so imAe paDisehijjati, alasito bhaNati-amhaM ettha sakhette bAla-gilANa - vuDDhAvi hiMDaMti, jati dine dine bhikkhAyariyaM karesi to attha pacchittaMti / jo nidhammo "aiuggadaMDo Ayariotti" etehiM kAraNahiM Agato so imAe jayaNAe paDisehijjati so amhaM sAmAyArI jai duppamajjiyAdINi kareti to vi amhaM hADahaDaM pacchittaM dijati, hADahaDaM nAma takkAlaM ceva dijati na kAlaharaNaM kajjati / aviussagge "tti jo so avigatI nAnujANati tti Agao, so bhaNNati- amhaM sAmAyArI jogavAhiNA vigatikAussaggaM akareMteNa paDhiyavvaM / "taha "tti - kiM cAnyat - amhaM sAmAcArI jogava hinA'jogavAhiMnA vA vigatI na gRhItavyA ityarthaH / ahavA - "taha" tti jaM so kAraNaM dIveti tassa taheva pratilomaM uvannasijjati / / ettha codaga Aha [bhA. 6357] tattha bhave mAyamoso, evaM tu bhave anajjavajutassa / vRttaM ca ujjubhUte, sohI telokkadaMsIhiM / / cU-tatreti yA eSA niggame asuddhe uvAeNaM paDisehaNA bhaNitA / atra kasyacinmati syAtevaM paDisehaMtassa mAyA bhavati musAvAyaM ca bhAsati, jeNa vijjamANa sutaM natthi tti bhaNati saMkiyaM vA, evaM saMghADagAdisu anajjavaM arijuttaM karemANo mAyAmusAvAeNa ya jutto bhavati avajjavayaNajutto vA, uvataM ca "sohI ujjuabhUtassa ya" kAraga-siloko'yaM, taMca ajjavaM akarema Nassa saMjamasohI na bhavati / AcAryAha - na mAyAmusAvAo ya, jato kAraNe mAyAmusAvAto ya anunnAyo / imaM ca kAraNaMnigamaNa se asuddhaM, tena uvAyapaDiseho kao // kiM ca [ bhA. 6358 ] esA u agIyatthe, jayaNA gIte vi jujjatI jaM tu / viddesakaraM iharA, maccharivAdo ya phuDarukkhe // cU- evaM agIyatthA paDisedhijjaMti, gIyatthA puNa phuDaM ceva bhaNNaMti, te sAmAyArI jANaMtA kiha appatiyaM dosaM vA kaheMti, tesu vi ya jaM mAtAmusAvAdakAraNaM jujjati taM ca kAyavvaM / agIyatthANaM puNa '"ihara" tti phuDaM bhaNaMtANaM viddesakaraM bhavati, ciMtaMti ya, ete maccharabhAveNa na
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1370, [bhA. 6358] 357 deti sutttthe| sapakkhajaNeyana evaMpradAnena maccharabhAvo bhavati |sbbhuuydosuccrnnNphuddN, nehavajjiyaM rukkhaM, ahavA-phuDameva rukkhaMtaMca adhikaraNAdirAgAdiNA vAdoseNa Agatottina paDicchAmo, ettha maccharabhAva ayaso sapajjati / / etesiM paDicchANa imo avavAto[bhA.6359] niggamasuddhamuvAe na vAritaM geNhatI samAuDheM / ahikaraNa paDinia'nubaddhe, egAgi jaDhaM na saMgiNhe // cU-atra akAralopo dRSTavyaH, evaM niggamo asuddho jassa so uvAeNa jayaNAe vAriona paDicchaMta ityarthaH / ahavA-dosA jahA vAraNAo na uppajjaMti tahA uvAeNa vArito pratiSiddha ityarthaH / paDisiddho jai so bhaNai "micchAmi dukkaDaM, na puNo eva kAhaM, jaMvA bhaNai taM karemi, mukko me pAvabhAvo duggaivaTThaNo ihaloe vi garahito' evaM AuMTTo geNhiyavyo / tattha vi imo na geNhiyavvo-jo adhikaraNaM kAumAgato, jo ya paDinIo tti bhaNaMto, jo ya anubaMddharoso jeNa Ayario egAdi bhAveNa jaDho // paDinIe imo avavAdo[bhA.6360] paDinIyammi vi bhayaNA, gihammi aayriymaadidutttthmmi| saMjayapaDinIe puNa, na hoti taM khAma bhayaNA vA // cU-imA bhayaNA, koti gIyattho Ayariyassa paduTTho, AdiggahaNeNaM uvajjhAya-pavatti-theragaNAvacchedaga-bhikkhUNa, so uvasAmijaMte viNovasamati, tassa bhaeNa Agato saMgihiyavyo / jai puNa saMjato me paduTThA paDinIya tti bhaNejA to na hoi uvasaMpadA,Na paDicchijjati tti vuttaM bhavati |ahvaa sobhaNati gcch,tNkhaameuNaagcch|ji vutto gatuMtanakhAmeti tona paDicchijjati, gayassa vA so na khamati to pacchAgato paDicchijjati / ahavA so bhaNeja - mae AgacchamANeNa khAmito na khamati to paDicchiyavvoceva, esA bhynnaa|idaaniNje avisuddhaniggamA-uvAeNa vAritA vi na gacchaMti, je ya visuddhaniggamA paDicchitA vi sIdaMti, tesiM vosiraNavihI imo| "niggayasuttassa chaNNeNa" ti vayaNA, jayA bhikkhAdigato hoti tadA chaDDattA gacchati / suttassa viAyariyA divasato soUNaMpavvaie virAtopaDhamaporisIesovettAtassapuNaakkhevaNA kahA kahijjati tAvajAva niddAvasaMgato jahe pAsuttotAhe saMjatA uTThAvettA taM suttaM chaDDattA vccNti| channeNaM ti appasAgAriyaM maMtaM maMteti, no apariNayANaM tappakkhiyANaM / vaccato na ya kaheMti jahA nassiyavvaM, mA rahassa bhedaM kAhiMti / jati so ceva pacchA samAuTTo Agato jo ya suddhaniggamo ya ete daMsaNAiyANaM ti egaTThA AgatA paDicchiyavvA / tattha daMsaNa-nANesupuvvaddhagahito imo vidhI[bhA.6361] vattaNA saMghaNAceva, gahaNaM suttattha tdubhe| veyAvacce khamaNe, kAle AvakahAdi ya / cU-ete vattaNAdipadA sagacche asatIe vakkheveNa vA natthi paragacche puNa jattha vattaNAdiyA niyamAasthi tattha uvasaMpadA, puvvagahiyassa puNo puNoabbhassaNA vattaNA, pubbagahiyavisariyassa mukkasAraNA saMghaNA, apuvvassa gahaNaM, ete tinni vigappA sutte, atthe vi tinni ubhae vi tinni eenavavigappA |uttrcrnnovsNpdtttthaauvsNpjto veyAvaccakaraNakhamagakaraNaTThayA vA upasaMpajjati, te puNa veyAvaccakhamaNe kAlato AvakahAte tti jAvajjIvaM karei, AdiggahaNAo ittariyaM vA
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 kAlaM kareja / / tattha daMsaNanANA ime, imA ya tesu vihI[bhA. 6362] nizItha - chedasUtram - 3- 20 /1370 daMsaNanANe suttattha tadubhae vattaNAdi ekkekke / uvasaMpadA caritte, veyAvacce ya khamaNe ya // - daMsaNavisohayA je suttA satyANi vA tesu suttesu vattaNA saMghaNA gahaNaM, evaM atthe tigaM, tadubhae tigaM "ekkke "tti evaM daMsaNe navigappA, AyArAdie ya nANe evaM ceva vigappA // carittovasaMpayA imA duvihA - veyAvaccaTThatA khamaNaTThA vA // suddhaM puNa apaDicchaMtassa imaM pacchittaMsuddhapaDicchaNe lahugA, akareMte sAraNA anApucchA / tI vimAso lahuo, vattaNAdIsa ThANesu // [bhA. 6363] cU- jaM gurusagAse suttatthaM taM me gahita gurUhiM anunnAo, vihIe ApucchittA vaidAdisu apaDijjhato Agato, paricchito suddho ya, jo taM na paDicchati Ayario tassa caulahuM / jo vidU panno vattaNAnimittaM so jati vattaNaM na kareti to se mAsalahuM, eva saMghaNagahesu vi / Ayario vi jai taM upasaMpannaM dUrAdisu acchaMtaM na sAreti, na codeti tassa vi vattaNAdisu ThANesu maaslhuN| atthe puNa akareMta - asAreMtANaM tisu vi vattaNAdisu ThANesu patteyaM mAsaguruM / ubhae vi pacchitaM / jamhA ete dosA tamhA guruNA sAreyavvA - "ajjo ! jadaTThe Agato taM vattaNAdikaM na karesi" / / " aNApuccha' tti asya vyAkhyA[bhA. 6364] aNaNunnA'NunnAte, deMta paDicchaMtta bhaMgacauro tu / bhaMgatie mAsalahu, duhato'NunnAte suddho u // cU- anunnAo aNaNunnAteNa saha vattaNaM kareti, evaM caubhaMgo kAyavvo, evaM saMgaNAgahaNesu vicaubhaMgo, ettha Adillesu tisu bhaMgesu dete geNhaMtANaM sutte mAsalahuM / tavakAla visesitaM atthe mAsaguruM / cautthabhaMgo puNa duhato'NunnAtattaNao suddho // nANe tti gayaM / idAniM daMsaNaMemeva daMsaNe vI, vavamAdI padA u jaha nANe / sagaNAmaMtaNa-khamaNa, anicchamANaM na u nioe // [bhA. 6365 ] cU- idAniM carittovasaMpadA sA duvidhA - veyAvacce khamaNe ya / tattha veyAvaccovasaMpadAe imA kArAvaNavihI [bhA. 6366 ] tullesu jo saladdhI, annassa va vAraeNa icchaMte / tullesu ya AvakahI tassANumate va ittarie / cU- AyariyANaM ekko gacche veyAvaccakaro, avaro annagaNAto pacchA Agato bhaNati - ahaM bheveyAvaccaM karemi, tattha kataro kAravijati ?, "tullesu" tattha jati do jo saladdhI so kAravijjati / aha do vi ittariyA do vi saladdhiyA, ettha AgaMtugo uvajjhAyadINa annassa veyAvaccaM kAravijjati, bhaNiyaM ca- "uvajjhAyaveyAvaccaM karemANe samaNe niggaMthe mahAnijjare mahApajjavasANe bhavati / " ahavA - jati vatthavvo veyAvaccakaro icchati to vArovAreNaM kAravijjaMti, AgaMtugo vA kAlaM paDikkhAvijjati jAva puvvillarasa ittarakAlo samappai, AvakahIsu vi dosu saladdhiesu evaMvArayaM mottuM / ahavA- ekko ittario ekko AvakahI "tullesu"tti laddhIe ettha AvakahI kAravijati, ittario annarasa sanniujjati, ahavA-so vatthavvo AvakahI bhaNNati tumaM tAva vIsamAhi evaM
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1370, [bhA. 6366] 359 vutto jati icchati to tassaanumate AgaMtu ittariokAravijai, tammianicche no kAravijjati, so samatte gacchihiti, pacchA iyaro na kAhiti, tao Ayario ubhayabhaTTho bhavissai / aha ittario Avakahito ya ya do vi aladdhisaMpannA tattha AvakahiNA kAreyavvaM, iyaro annassa sanniujjati visajjijjai vA / aha ittario saladdhI, AvakahI bhaNNati- "vIsamAhi tA tuma esa ittario saladdhI karetu, pacchA tumaM ceva kAhisi / " anicche eso ceva kAhiti, ittario annassa vA kAravijjati, do vi vA saMvRtA kareMti |ah ittario aladdhI AvakahI saladdhI ettha AvakahiNA kAraveyavvaM, ittario annassa kAravijjai, anicche paDisehijjai / / aha vatthavvaveyAvaccakareNa anuNNAo kAravei, tassa aNApucchAe annaM veyAvatrakaraM Thaveti to ime dosA[bhA.6367] aNaNunnAte lahugA, aciyattamasAha joggdaannaadii| nijjara mahatI hu bhave, tavassimAdINa u kreNte|| cU- vatthavva-Avakahi-veyAvaccakarassa anApucchA AgaMtu ittiriyA veyAvaccakara ThAveMti,aNaNunnAto vA veyAvaccakaraM Thaveito culhugaa|anne bhaNaMti-anApucchAe veyAvaccakare Thavie mAsalahu~, aNaNunnAto veyAvaccakAravaNe caralahu~ / vatthavvaveyAvaccakarassa vA aciyattaM, aciyatteNa vA asaMkhaDaM karejjA / "masAha" tti-Na kaheti so puvvayAvaccakaro uDDakaTTo jesu kulesuAyariyAdINaM pAuggaM labmati te na kaheti, saDDakulANi vAna kahejja, tamhA so ittario bhaNNati-khamagAditavassINaM tumaM karehi, tesi pi kaJjamANe mahaMtI nijjarA bhvti|| veyAvacce tti gayaM / idAni "khamaNa"tti - tasthimaM gAhApacchaddhaM "sagaNAmaMtaNa" ityAdi, jo annagaNAo khamaNaTThayAo uvasaMpajjati so duviho-avigiTTho vigiTTho / aTThamAdi vigiTTho, dosu vi uvasaMpajaMtesu sagaNo AyarieNa AmaMteyavvo Apucchiyavvo tti vuttaM bhavati- ajo! esa khamaNakaraNaTThayA Agato ki paDicchijjati uapaDisijjhautti, tesi anumae paDicchijjai anicchesupaDisijjhai / na vA te aNicchamANe tassa veyAvacce balA nioeti||jo paDicchio so pucchiyavvo - tuma kiM avigiTuM karesi vigiTTaM vA? tena egatare kahite puNo pucchijjai-tumaM avigiLaM karettA pAraNadine keriso bhavasi ? so bhaNai - gilANovamo, na ya sajjhAya paDilehaNAdiyANa jogANa samattho bhavAmi / tassimo uvadeso[bhA.6368] avikiTThakilAmaMtaM, bhaNaMti mA khama karehi sajjhAyaM / sakA kilAmiuMje, vikiTTeNaM tahiM vitre|| cU- avigiTThatavakaraNakilAmaMtaM bhaNati - (mA) tumaM khamaNaM karehi, na vaTTati tava khamaNaM kAuM, sajjhAyakaraNe veyAvacce vA ujjuttobhavAhi, sajjhAyamanijjate visjjeyvvo|ahgilaannovmo nabhavati ttopddicchiyvvo| jo puNa vikiTThakhamaosojaina kilissati-sajjhAyapaDilehaNAdi joge yasavve sayameva ahINamatiritte kareti-so paDicchiyavyo / jo puNa vigiTeNaM kilissati tatthimaMgAhApacchaddhaM- "sakkA kilAmmiuM" sakkA iti yuktaM, jai vivigiTThatavakaraNe gilANovamo bhavati tahAvi tattha vitaraMti tti tavakaraNe anujANaMtItyarthaH / / __vigiTThatavakaraNe jo gilANovamo bhavati tatthimA sAmAyArI
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 nizItha-chedasUtram -3-20/1370 [bhA.6369] annapaDicchaNe lahugA, guruga gilANovame aDate y| paDilehaNa saMthAraga, pAnaga taha mattagatigammi / [bhA.6370] donnekatare khamaNe, annapaDicchaMta'saMthare aannaa| ___ appattiya paritAvaNa, sutte hANa'NNahiM vtimo|| cU- "doNhaM" ti- tammi avigiTTavigiTThANaM annataro khamao hoja, ahavA-vigiTTho agilAnIvamo hojja / etesiM khamagANaM annayare khamage gacche vijamANe jati Ayario annaM khamagaMgaccheanApucchAepaDicchati toculhuN| doNha vikhamagANajugavaMpAraNadiNepajjattapAraNagassa asaMtharaNaM haveja / dugAdikhamagaveyAvaccakaraNe vAvaDANa velAtikkame veyAvaccakaraNe asaMtharaNaM havejja / asaMtharatA yajaM esaNAdi peleja tannipphaNNaM pAvati, ANAdiNo ya dosA / asaMthare ya akajjamANe va paritAvaNAdi dukkhaM havejjA, sissapaDicchagA vi citejjA - iha annonnakhamagaveyAvaccakaraNeNaamhaMsuttatthaparihANI, ato annaMgaNaM "vaimo"tti-gacchejja ||gnnanaapucchaae khamagepaDicchite gaNeya akaraNemANeAyariyassa ya imaM pacchittaM dosAya / "guruga gilANokme aDate ya" asya vyAkhyA[bhA.6371] gelaNNatulla gurugA, aDate paritAvaNAdi sayaM krnne| nesaNa-gahaNAgahaNe, dugaTTha hiMDaMta mucchA y|| dhU-tesugacchillagesu veyAvaccaM akaratesu jai khamago gilANovago jAo to Ayariyassa caugurugA, "aDate" "sayaM" "duga?" tti bhattapANaTThAvAsayameva hiMDaMtokhuhApipAsAdi sIuNheNa vA paDilehaNA dikiriyaM vA sayameva kareMto parissameNa jaM anAgADhAdi pariyAvijjati, mucchAdi vApAvati, tattha caulahugAdei jAva carimaM pAvaMti / pariyAvijaMto anesanijaM geNhati, ettha vi gurussa tannipphannaM, aha na geNhati to bahuM aDaMtassa pariyAvaNAdi nipphannaM // sIsopucchati-kiMtastacauvihAhAravisayassakAyavvaM AcAryAha "paDilehaNa" pacchaddhaM, uvagaraNaM se paDilehiyavvaM, saMthArago so kAyavyo, pAnagaM se ANeuM dinati, pAraNadiNe bhattaM pi se Aneu dijjati / uccArapAsavaNakhelamattago ya ete tinni DhoijaMti parivijjaMti ya, jamhA evamAdi dosA gaNiNo tamhA gacchaM ApucchittA samaNunnAte khamagaM pddicchNti| ____ aha nasthi gacche khamago to paDicchiyavvo ceva, paDicchiyassa ya savvaM savvapayatteNa kAyavvaM nijjrhaa|tN parikkhAsuddhaMjA tinni divase kimAgatottianApucchitAanAlovettAvAsaMvasAveti to imaM pacchittaM sAvavAdaM bhaNNai[bhA.6372] paDhamadinAnApuche, lahugo gurugA ya huMti bitiymmi| tatiyammi hoMti lahugA, tiNhaM tu vatikkame gurugaa| cU-paDhamadine mAsalahuM ti, bitie mAsaguruM, tatie caulahuM ti, parao cautthAdidinnesu caugurugA // avavAto-ato kajje tinni dinA bahutaraM ca kAlaM taM saMvasAvetA vi apcchittii| jato bhaNNati[bhA.6373] kajje bhattapariNNA, gilANa rAyA ya dhammakaha vaadii| chammAsA ukkosA, tesiMtuvatikkame gurugaa|
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezakaH 20, mUlaM-1370, [bhA. 6373] 361 cU-kula gaNa saMghakajjehiM vAvaDo Ayarito bhattapaccakkhAto vA sAdhUtassa logo eti, tattha Ayario dhammakahakahaNeNa vAvaDo gilANakajjeNa vAvaDo, rAyA vA dhammaTThI ei, tassa dhammo kaheyavvo, vAdI vA nigiNhiyavvo, evamAdikAraNehiM vAvaDo Ayario hojja, evaMjAva chammAsA na pucchejja, AloyaNaM vA na paDicchejja / evamAdikajjavAvaDo vA imaM jayaNaM kareja[bhA.6374] anneNa paDicchAve, tassa'sati sayaM paDicchae rttiN| uttaravImasAe, khinno vA nisiM pina pavise // cU-jai asthi anno gIyattho AloyaNAriho so saMdissijjati-tumaM pucchijjasi AloyaNaM paDicchAhi / aha natthi gIyattho tAhe sayameva rattiM AloyaNA paDicchiyavvA / aha parappavAdiNigiNhaTThA jahA siriguttassa chalugassa parAjayaTThA uttaravImaMsaM kareMtassa rAo vi paricchaNA natthi, divA parissamakiNNosa vA rAto suvati evaM rAto vi na paDicchatijAva ukkosNchmmaasaa| jati ya chammAse puNNe na pucchati AloyaNaM vA na paDicchati to caugurugA bhvNti| anne bhaNaMti - chaNhaM parato paDhame diNe mAsalahuM, bitie mAsaguruM, tatie caulahuM, parato cauguru ti // adhavA ettha vi avavAtAvavAto bhaNNati[bhA.6375] dohI tihi vA dinehiM, jati chijjati to na hoti pacchittaM / tena paramaNuNNavaNA, kulAdi ranno va diivNti|| cU-jati chaNhaM mAsANaM parato niruttaM dohiM tIhiM vA dinehiM kajasamattI bhavati to tesu vi pacchittaM na bhavati, aha tesu vi kajjasamattI na bhavati tAhe chammAsAsamattIe ceva kulAdiyA anunnavijeti ranno vA dIvijati tti "aMkalle imeNa kajjeNa akkhaNito no AgamissaM ti, viditaM bhavatu tujhaM, prppvaainnodhaa"| jai evaM na kaheti tocugurugaa| sovi suddho Aloyago vijjhaMto kahaM AloyaNaM kareti? ucyate[bhA.6276] AloyaNa taha ceva tu, mUluttara navari vigaDite imaM tu / __itthaM sAraNa coyaNa, niveyaNaM te vi emeva / / cU-"taha ceva"tti jahA saMbhoiyANaM vihArAloyaNAe bhaNiyaMtahA bhANiyavvaM / "mUluttare"tti puvvaM mUlaguNAtiyAraM, navaraM-imo viseso, "vigaDie"tti Aloe egato ThitA vibhinne vA sAhuNo vaMdittA bhaNAti-AloyaNA bhedinnA, icchAmi sAraNaM vAraNaM coyaNaMca me kaauN| tehiM vi paDibhANiyavvaM-tumaM pi ajjo ! amhaM sArejjAsi coejjAsi y|| uvasaMpadAloyaNA gyaa| idAni avarAhAloyaNA yatra prakRtaM[bhA.6377] emeva ya avarAhe, kiM te na kayA hiM ciya visohI / ahigaraNAdi kahayatI, gItattho vA tahiM nsthi|| cU- "emeva' tti jahA vihArauvasaMpadAloyaNAsu vihI bhaNito taheva imaM pijAva puTTho vA bhaNati - ahaM avarAhAloyago aagto| tAhe AyariehiM bhANiyavvaM - kiM te na kayA tehiM ciya visodhI ?, tato kaheti-adhikaraNaM me kayaM tattha AdiggahaNeNaM vigati saMghADagAdI kadheti / ahavA bhaNati-tattha gIyattho ntthi|| ettha ahikaraNAdiavisuddhakaraNesuAyarieNa bhANiyavvo[bhA.6378] na vi ya ihaM pariyaragA, khula khettaM uggamavi ya pacchittaM / saMkitamAdI va pade, jahakkama te taha vibhAse //
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 nizItha-chedasUtram -3-20/1370 cU-paDiyaragA nAma avarAhAvaNNassa pacchitte dinne gilAyamANassa natthi veyAvaccagarA / khulatteNaM nAma maMdabhikkhaM jattha vA ghayAdi uvaggahadavvaM na labbhati, ettha vA na dhammasaDDI logo| ahavA bhaNAi - amhe uggaM pacchittaM demo| "natthi saMkiya" . "saMkiyamAdI ya pae"tti / heTThA vyAkhyAtA evaM vyAkhyeyA ityarthaH / iha saMkiyassa atthaM na yANAmi, kiha pacchittaM dijjati? vissariyaM vA pacchittaM, evaM saMkiyAdipadA jahakkameNa pacchittAbhilAveNa bhANiyavvA / ahavA-te saMkitAdipade "jhkkm'tti-jhaasNbhvNtevibhaasijjNti||evNasuddhN paDisehettA suddhpddicchti| tassa vihI jaMtaMheTThA bhaNiyaM-"avarAhe divasatopasatthammi' taMidAni bhaNNati- avarAhAloyaNA niyamA vibhAgeNa divasato davvAdisu deti, jato bhaNNati[bhA.6379] davvAdi caturabhiggaha, pasatthamapasattha te duhekkekkA / apasatthe vajeuM, AloyaNamo pstthesuN|| cU- davvakhettakAlabhAvaM ca abhigijjha deti, ete ya davvAdiyA pasatthA vA apasatthA vA hojjA, appasatthAdINi vajettA pasatthehiM AloeyavvaM / / etya paDhame apasatthA[bhA.6380] bhaggavare kuDDesu ya, rAsIsuya je dumA ya amnnunnaa| tattha na AloejjA, tappaDipakkhe disA tinni / cU-jatthakhaMbhatulAkuDDAdi kiM cipaDitaMtaMbhaggadharaM, kuDDagahaNAto vA bhinnakuDDusesaM, pAThAMtareNa vA ruddagharaM / / eyaM appasatthakhettaragahaNaM, rAsidumaggahaNe appasatthadavvaggahaNaM / asya vyAkhyA[bhA.6381] amaNunnadhannarAsI, amaNunnadumA ya hoMti dvvmmi| bhaggagha rudda Usara-pavAta daDDAdi khettmmi|| amaNunnadhannA tilamAsakoddavAdI / amaNunnadumA ete[bhA.6382] nippatta kaMTaille, vijuhate khAra kaDuya daDDe ya / aya taMba tauya kayavara, davve dhannA ya apstthaa|| cU-sabhAvato karIrapalAsAdiyA vAanne pattasADakAlonippattA, agghADagavatthulamokkhAdiyA khArarukkhA, rohiNikuDagaNibAdiyA kaDurukkhA, ayAdi lohadavvA, appassattha rAsI savvevajanijjA, aMgAratusabhusacIvarAdI anegadavvaNigarokayavaro, mAsatilakoddavAdiyA apasatthA dhannA, ete davvao bhaNitA / khettao bhaggagharAdi ruddagharaM mahAdevadharaMduggamAdi gharAya, jatta vA bhusakuTuM hiraNNAkuTTo vA, UsaraM ti UsarabhUmI, chinnaTaMkA taTI prapAtaM, davAdidaDDA vA bhUmI, jattha eyaM khettao appasattho / imaM kAlato[bhA.6383] paDikuTellagadivase, vajjejjA aTThamiM ca nvmiNc| chaDhiMcautthiM bArasiM ca doNhaM pi pkkhaannN|| - bhAvato imaM appasatthaM[bhA.6384] saMjhAgataM ravigataM, viDDeraM saggahaM vilaMbiMca / rAhuhataM gahabhiNNaM, ca vajae satta nkkhtte|| cU-jammi udite sUro udeti taM saMjhAgataM, jattha sUro Thito taM ravigataM, jaM sUrassa piTTato anaMtaraM taM vilNbii| anne bhaNaMti - jaM sUrassa piTThato aggato vA anaMtaraM taM saMjhAgayaM / jaMpuNa
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM- 1370, [bhA. 6384 ] 363 piTThato sUragatAto taM ti taM (?) vilaMbI / jaM jattha gamaNakammasamAraMbhAdisu anabhihiyaM taM viDDeraM vigatadvAramityarthaH / jaM krUragraheNAkrAntaM taM saggahaM, jattha ravisasINa gahaNaM AsI taM rAhuhataM, majjheNa jassa gaha gato taM gahabhiNNaM, ete sattavi nakkhattA caMdajogajuttA AloyaNAdisu savvapayatteNa vajranijjA / / etesu imaM phalaM[bhA. 6385 ] saMjhAgatammi kalaho, hoti kubhattaM vilaMbinakkhatte / viDDere paravijayo, Aiccagate anevvANI // jaM saggahammi kIrai, nakkhatte tattha vuggaho hoti / rAhuhatammiya maraNaM, gahabhiNNe soNiuggAlo || cU- eyAto dovi kaMThAta / ete appasatthadavvAdiyA / etesu no AloejjA / / [bhA. 6387 ] tappaDipakkhe davve, khette ucchuvaNa ceiyaghare vA / gaMbhIra sANuNAdI, payAhiNAvattaudae u / [bhA. 6386 ] cU-tappaDipakkhaM ti - appasatthANa davvAdiyANa pratipakSAH pasatthA davvAdiyA, tesu Aloejja / tattha davve sAlimAdipasatthAdhannarAsIsu, hiraNNa-suvaNNa-maNi- rayaNa- bitiyara-vidumarAsisamIve vA, khettao ucchukaraNasamIve sAlikaraNe ceMtiyaghare pattapuSphalovavete vA ArAme gaMbhIre, jattha vA khette paDisaddo bhavati taM sANunAtI jattha vA nadIe padAhiNAvattaM udagaM vahati paumasare vA / / kAlato [bhA. 6388 ] uttadiNasesakAle, uddhaTThANA gahA ya bhAvammi / puvvadisa uttarA vA, caraMtiyA jAva navapuvvI // cU-u -uktadiNA aTThamImAdIte vajrettA sesA bitiyAdI divasA pasaMtthA, tesu vi vyativAtAdi dosavajjitesu pasatthakaraNamuhatatesu, bhAvato uccaTThANagatesu gahesu - ravissa meso ucco, somassa vasabho, agArassa magaro, buhassa kaNNA, vihassatissa kakkaDao, mIno sukkassa, tulo saniccharassa / savvesiM gahANa appaNo uccaTThANAto jaM sattamaM taM nIyaM / ahavA - bhAvato pasatthaM buho sukko vahassatI sasIya / etesiM rAsihorA-TrekkANa asatesuvA udiesu sommaggahabalAiesuya aaloejjaa| so paNa AloeMto AloyaNAriho vA tiNhaM disANaM annayarIe abhimuho ThAti uttarA puvvavaraMtiyAya, sAimA jAe disA titthakaro kevalI manapajavaNANI ohinANI coddasapuvvI jAva navapuvvI jo jammi vA juge pahANo Ayario jatto viharatti tatto hutto paDicchati Aloeti vA // -AloeMtassa imA sAmAyArI [bhA. 6389] nisejjA'sati paDihAriya kitikammaM kAu paMjalukkuDao / bahupaDi seva'risesu ya, anunnaveuM nisajjagato // cU- appanisejjakappehiM aparibhuttehiM paribhuttehiM NisejjaM kareti asati appanisejjANaM annassa saMtiyA paDihArakappA ghettuM kareti / tattha jati Ayario puvvahutto nisIyati to Aloyago dAhiNao, uttarAhutto nisIyati to iyaro vAmato puvvahutto ThAti caraMti ya / disAbhimuho ThAvito vihIe vArasAvattaM vaMdanaM dAuM kayaMjalI ussaggaukkuDuyaThio Aloei / jai puNa tassa bahupaDi sevaNattAo cireNa AloyaNA samappihii, na sakkei tacciraM ukkuDuo ThAM, arisAluyassa
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 nizItha-chedasUtram -3-20/1370 arisAo khubhejA, to guruM anunnavettA nisijjAe uvaggahiya pAdapuMchaNe vA jahAruhe ThAvio Aloeti // kiM puNa taM Aloijjati?, ucyate-caubvihaM idaM davvAdI[bhA.6390] ceyaNamacittadavve, janavayamagge yahoti khettammi / nisidiNa-subhikkha-dubhikkhakAla-bhAvammi hiTThitare / / cU-davvato acittaM sacittaM mIsaMvA akappiyaM kiMci paDiseviyaM hojjA / khettaojanavate vA addhANe vaa| kAlato diyA vA rAo vA subhikkhe vA dubbhikkhe vA / bhAvato haTeNa vA gilANeNa vA, jayaNAe ajayaNAe vA, dappao kappao vA / / AloyaNAe ime guNA[bhA.6391] lahutAlhAdIjaNayaM, appaparaNiyatti ajjavaM sohii| dukkarakaraNaM vinao, nissallattaM ca sohigunnaa|| cU-jahA bhAravAhoohariyabharovvaAloieuddhariyasallolahUbhavati, atiyAradhammataviyassa cittassa AloyaNAe nissallo cittassapralhAdaNaMjanayatipalhAdittivuttaM bhavati,AloyaNakaraNao sayaMdosehi niyattatitaMpAsittA annevi AloyaNAbhimuhA bhavaMti, atiyArapasaMgato viniyattiyA bhavaMti, jaM rahe parisevitaM parassa AloeMteNa ajjava tti amAyAvittaM kayaM bhavati, atiyArapaMkamaliNassa appaNo caraNassa vA sohI katA bhavati, dukkarakaraNaMca / kahaM ? ucyate - na dukkaraM jaM paDisevitaM, taM dukkaraM jaM AloiyaMti, ahavA - jaMpaDisevitaM taM jIvassa saMsArasuhAnukUlaM na dukkara, tao jaM cittanivittikaraNaM taM dukkarakaraNaM ti appateNa gurussa vinao kato bhavati, carittavinaovA esakao bhavati, sasalloya appA nisallo ko| AloyaNa tti vA sehittivA egaTTha // teNaM puNa AloyaMteNa mAyAmayavippamukkeNaM[bhA.6392] jaha bAlo jaMpato, kajjamakajaM ca ujjuyaM bhnni| taMtaha AloejjA, mAyAmayavippamukko u / / jo AloyaNAriho so imo duviho[bhA.6393] AgamasuyavavahArI, Agamato chavviho u vvhaarii| kevali manohi coddasa, tasa nava puvvI ya nAyavvA // AgamavavahArI suyavavahArI ya, tattha jo so AgamavavahArI so chavviho imo - kevalanANI ohinANI maNapajjavanANI coddasapubbI abhinnadasapuvI navapuvvI ya / ete AgamavavahArI paccakkhaNANiNo jeNa jahA aiyAro kato taMtahA atiyAraMjANaMti // taMca AgamavavahArissa AloenjamANe jati Aloyago paDikuMcati[bhA.6394] pamhuTTe paDisAraNa, appaDivajaMtagaM na khalu saare| jati paDivajjati sAre, duviha'tiyAraM vi pcckkhii|| cU-"pamhuTTe" tti - bissarie taM paJcakkhaNANI nAuM "paDisArijaI" tti- tAhe bhaNAti - amugaM te vissaritaM taM Aloehi / aha jANai-na paDivajjati to na paDisArei / duviho aiyAro mUlaguNAiyAro uttrgunnaaiyaaroy| evaM paJcakkhaNANI sammaMAuTTassa detipacchittaM, anAusa'tassa na deMti / ete paccakkhavavahArI vuttA-sesAje te ime suyavavahArI[bhA.6395] kappa-pakappA tu sute, AloyAti te u tikkhutto| sarisatthe'paliuMcI, visarisa paDikuMcitaM jaanne||
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza : 20, mUlaM - 1370, [bhA. 6395] cU- "kappo' tti dasAkappavavahArA, "pakappo" tti nisIhaM, tuzabdAnmahAkappasuttaM mahAnisIhanijuttIpeDhiyadharA ya, evamAdi savve suyvvhaarinno| te ya suyavavahArI egavArAloie paliuMcite ApaliuMcie vA visesaM na yANaMti, tena kAraNeNa "tikkhutto" tti niyamA tinni vAre AloyAveMti / ekkavArA bhaNAti- "Na suTu mae avadhAriya", "niddAvasaMgao" / tatiyavArAe bhaNAti "anuvautteNa kiMci no avadhAriyaM, puNo Aloehi" / jati tihaM vArAhiM sarisaM ceva AlotiyaM to NAyavvaM apaliuMcI / aha visarisaM vulluvaMto ya Aloeti to paliuMciyaM jANiyavvaM // tattha jo paliuMcI so imeNa assadiTTaMteNa coeyavvo [bhA. 6396] AseNa ya diTThato, cauvvihA tinni daMDieNa jahA / suddhassa hota mAso, paliuMcite taM cimaM ca'nnaM // 365 cU- davvAdicaubvihapaDisevaNApaliuMcI AgamasuyavavahArAdIhiM bhANiyavvo / suNehi ajjo! udAharaNaM, jahA - ekkassa ranno Aso savvalakakhaNajutto dhAvaNa-pavaNamattho, tassa Asassa guNa ajeya soraayaa| sAmaMtarAiNo ya savve ajo ANAveti / tAhe sAmaMtarAyANo appappaNo sabhAsu bharNeti-atthi koi erisopuriso, jo taM harittA Ameti ? savvehiM bhaNiyaM-so purisapaMjarattho ciTThati, gacchati vA, na sakkati hAuM / egassa ranno egeNa puriseNa bhaNiyaM - jai so mAreyavvo to mAremi tti / tAhe rannA bhaNiyaM - "mA ahaM tassa vA bhavatu, vAvAdehi" tti / tao tattha gato so / tena ya channapadesaTThitaiNa paDikrUva dhanuhakaMDassa aMte kSudrakIkaMTakaM lAettA viddho Aso, taM isiyA kaMDaga AhanittA paDiyaM, kSudrakIkaMTakovi AsasarIramanupaviTTho, so pabhUajavajogAsaNaM caraMto vi tena avvattasalleNa vAhijjramANo parihAiumADhatto |taahe vejjassa akkhAto, vejreNa diTTho, bhaNiyaM ca - natthi se koti dhAubisaMvAdarogo, asthi se koi avavattasallo / tAhe vejjreNa jamagasamagaM purisehiM kaddameNa AliMpAvio so Aso, so sallapaeso atiuNhattaNato paDhamaM sukko, taM phADettA avanIo kSudrakIkaMTakasallo, so ya pnntto| bitio evaM anuddhariyasallo mato / idAniM uvasaMhAro - jahA so Aso anuddhariyasallo balaM na geNhai, asamattho ya juddhe mato ya evaM tumaM pi sasallo kareMto kiriyakalAvaM saMjamavuddhiM no karesi, na ya kammaNo jayaM karesi, ajaya kammaNo anegANi jammaNabharaNANi pAvihisi, no ya mokkhatthaM sAhehisi, tamhA savvaM sammaM Aloehiti / ahavA cauvvihA AlovagA - apaliuMcie paliuciyaM etesiM caunhaM bhagANaM paDhamatatiye suddhabhAvassa mAsamAvannassa mAso ceva pacchittaM, bitiyacautthesu mAiNo taM ca AvannamAsiyaM imaM ca annaM mAsaguruM mAyAnipphaNNaM mAsiyaM // syAnmati-'"kiM tinnaM AloyaNANaM Arato mAI novalabbhati to (jao) tinnivArA AloyAvijjati? AcArya Aha- ega-duvArA suddhiM spaSTAM na uvalabbhati mAyIti, tahAvi phuDatara uvaladdhinimittaM tinni vArA AloyAvijjati puvvaM ca mAyAniSphaNNaM mAsaguruM dijjati tti / ettha imo diTThato "tinni daMDieNa jahA " asya vyAkhyA [bhA. 6397] - aDDappattI visarisa niveyaNe daMDa paccha vavahAro / iti louttariyammi vi, kuMcitabhAvaM tu daMDeti // cU- arthasya utpattirartho vyavahArAdutpadyata iti aGkuppatI vavahAro bhaNNati-jahA koi puriso
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha-chedasUtram -3-20/1370 annAtito rAyakaraNaM uvahito nivedeti-ahaM devadatteNa annAtito, tAhe karaNa (paI] pucchatikahaMtujhaM kalaho samuTTito? tAhe so kaheti / kahiekaraNapatIbhaNati-puNo kahehi, kahie paNa tatiyavArA kahAvijai, jati tisu vi sarisaM to jANati-sabbhAvo kahio, aha visarisaM to jANati karaNapatI esa paliuMciyaM kahei tti / kIsa rAjakule musAvAyaM bhaNati ? pratAreti tti puvvaM DaMDijjati, pacchA jai vavahAro jiyati to puNo DaMDijjai / evaM so mAyAvI vi DaMDovahato kIrati / iya evaM louttare vi amha tinni vArA AloyAvettA jai paliuMcI kIsa mAyaM karehi tti to mAyApaccao mAsagula se dijjati puvvaM, puNo vise pacchA jaM AvaNNotaM dijjati, evaM ceva so sujjhati, nasthi se annosodhnnppgaaroiti|ahaagmvvhaariipnyckkhnnaannpccytopliuNciyN apaliuMciyaM vA jaannti|jepunn sutavavahArI, tekahaMduvalakkhaM asubha paliuMciyabhAvaM aMtogata jANaMti? ata ucyate[bhA.6398] AgArehi sarehi ya, puvvAvaravAhayAhi ya girAhiM / nAuM kuMcitabhAvaM, parokkhaNANI vvhrNti|| cU-Aloyagassa AgArona saMviggabhAvovadasago, sarovi se avvattamaviTTho khUbhiyagaggaro, puvvAvaravAhatAya giraa| AloyaMto bhaNAti-akappiyaM me jayaNAepaDiseviyaM, naya tiyapariyaTTa kAuMtaM gahiyaMti, evamAdikAraNehiMkuMciyabhAvaMnAuMpacchAAtoyageNaya Alotite phuddiike| evaM parokkhaNANI vavahAraM vavaharaMti // __mU. (1371) je bhikkhU domAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA apaliuMciya AloemANassa domAsiyaM paliuMciya AloemANassa temAsiyaM / / asyaM vyAkhyA-dvAbhyAMmAsAbhyAM niSpannaMdomAsiyaM, sesaMjahA maasiysutte| navaraM-imo viseso, paliuMcitetatio gurumAso dijati / domAsAdipaliuMcitesu jahakkama ime diTuMtA[bhA.6399] kuMcita salle mAlAgAre mehe palikuMcite tigtttthaannaa| paMcagamA neyavvA, vahUhi ukkhaDDamaDDAhiM / / cU-domAsigapalikuMcayassa kuMcito diluto dijati-kuMcito tAvaso, phalANaM aTThAe aDaviM gao / tena nadIe sayaM mao maccho diTTho / tena so appasAgAriyaM eittA khAito / tassa tena anuciyAhAreNa ajIraMteNAgADhaM gelaNNaM jaatN| tena vejjo taMpucchati-kiMtekhAiyaM? jao rogo uppanno / tAvaso bhaNAti - phalAiM mottuM annaM na kiMci khAiyaM / vejo bhaNai - "kaMdAdIhiM nikkasAtiyaM te sarIraM, ghayaM pivAhi tti / tena pIyaM sudutaraM gilANIbhUto / puNo pucchio, vajeNa bhaNiyaM- "sammaMkahehi' / kahitaM tena-maccho me khAito vejjeNa saMsohaNa-vamaNa-vireyaNakiriyAhiM nikkasAettA laddhIo kao / imo uvaNao-jo paliuMcati tassa pacchittakiriyA no sakketi suddhaM kAuM, sammaM puNa atiyArarogaM Aloe to tassa pacchitte suhakiriyA kAuMsakketi / / mU. (1372) je bhikkhU temAsiyaM paDihAraTThANaM paDisevittA AloejjA apaliuMciya AloemANassa temAsiyaM paliuMciya AloemANassa cumaasiyN|| ___ cU-atrApi mAsikavyAkhyA eva, navaraM-tribhirmAsai niSpannaM traimAsikaM, paliuMcie cauttho mAso guruo dijjati / paliuMcage yaimo salladiTuMto kajjati / dorAyANo saMgAma sNgaameNti| tassa
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1372, [bhA. 6399] 367 ekassa ranno ekko maNUso sUrattaNeNaatIvavallabho / so ya bahUhiM sallehiM sllio|te tassa sallAI vejo avaNeti, avanijamANehiM atIva dukkhavijai, ekammi se aMge sallo vijamANo tena vigUhito vejjassadukkhAvijihAmitti / soyatena salleNa vivaThThamANeNa balaM no giNhati, dubbalo bhavita, puNo tena pucchijjamANeNa nibaMdhe kahitaM nINio sallo, pacchA balavaM jAto / ettha vi uvaNao pUrvavat / mU. (1373) je bhikkhU cAummAsiyaM parihAraTThANaM paDisevettA AloejA apaliuMciya AloemANassa cAumAsiyaM paliuMciya AloemANassa paMcamAsiyaM / / / dhU-atrApi tadeva vyAkhyAnaM, navaraM-paliuMcaNAnipphaNNo paMcamo guruamAso dijjati / imo yamAlAkAradiTuMto-do mAlAkArA komudivAre pupphANi bahUNi uvaNittA gahettA vihIe uvtttthitaa| tatthegeNa kayagesu uvahitaisupAgaDA kayA, tehiM nAuM tesiM mollaM dinnaM, bahU ya lAbho lddho| jeNa puNa na kayANi pAgaDANi, tassa na koi kayago allINo, te tattheva viNaTThA, na ya lAbho lkho| evaM jo mUlaguNauttaraguNAvarAhA na pAgaDeti so pacchittaM, nevvANalAbhaM ca na lbhti| mU. (1374) je bhikkhU paMcamAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejA apaliuMciya AloemANassa paMcamAsiyaM paliuMciya AloemANassa chammAsiyaM / / tena paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chmmaasaa|| cUtathaiva vyAkhyAnaM, nANattaM imaM - paliuMcitie chaTTo mAso guruo dijjati / imo ya se mehadiluto dijati- cattAri meha gAhA- gajjittA nAmege jo vAsittA, caubhaMgA kAyavvA, evaM tuma piAloemittigajjittA nisajjakaraNaMvaMdanadAnena ujjamittAAloveumADhatto noavarAhapANiyaM maMcasi, jamhApaliuMcaNakaresi, tamhA mA viphalaMgajjitaMkarehi, smmaaloehitti| "tigaTThANe"tti asya vyAkhyA - paliuMcie AuTTe samANe sutavavahArI puNo tinni vArA AloyAviMti, jai puNo tihiM vArAhiM sarisaMAlotiyaM to jANati- "esa sammaM AuTTho, jaM se dAyavvaM taM deti|" aha visarisaMto bhaNaMti-annatya sohiM karehi, nAhaM tava sakkemi erisiyAe anicchiyaAloyaNAe sabbhAvaM ayANaMto sohiM kAuM / ahavA sIso pucchati- "ete mAsAdi chammAsaMtA pAyacchittaThANA kuopattA?" AcAryAha-"tigaTThANe"tti, uggamuppAdaNesaNAsujaMakappapaDisevaNAe anAyArakaraNaM tena ete mAsAdichammAsatA pAyacchittaTThANA pattA iti / ahvaa-naannaaitigaannaayaarehiNto| ahavA-AhArauvahisejjA akppiehito| idAniMchammAsiyasuttassa atidesakaraNaM ima-jamhA paMcamAsie paliuMciechammAsA diTThA, tesu ArovaNaM vihANaMjaM, taMcevachammAsapaDisevaNAe vi, tamhA chammAsiyasuttaM na paDhaMti, atidesaM kreti| ___ "tenaM" ti tassapaMcamAsiyassa puraochammAsiyaM bhavati, tammi paDisevie AloyaNAkAle jati apaliuMciyaM Aloeti to chammAsitaM, paliuMciyaM Aloie vi te ceva chammAsA, jahA mAsAdisupaliuMcie yamAyAnipphaNNo guruomAsoAvattIoahigodijjaitahAchammAsAvattIe bhavatItyarthaH / kamhA? ucyate-jamhA jiyakappo imo| jassa titthakarassa jaM ukkossaM tavakaraNaM tassa titthe tameva ukkosaMpacchittadAnaM sesasAdhUNaM bhvti| sattijutteNa viparato tavo na kAyavvo, AsAyaNabhayA, carimatitthakarassa ya amhaM sabbukkosA chammAsiyA tavabhUmI sUtrakhaMDa gataM /
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3- 20/1375 mU. (1375) je bhikkhU bahuso vi mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM paliuMciya AloemANassa domAsiyaM // mU. (1376) je bhikkhU bahuso vi domAsiyaM parihAdvANaM paDisevittA AloejjA apaliuMciya AloemANassa domAsiyaM paliuMciya AloemANassa temAsiyaM / / mU. (1377) jebhikkhU bahuso vi timAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA apaliuMciya AloemANassa timAsayaM paliuMciya AloemANassa caumAsiyaM // 368 mU. (1378) je bhikkhU bahuso vi caumAsiyaM parihAdvANaM paDisevittA AloejjA apaliuMciya AloemANassa caumAsiyaM paliuMciya AloemANassa paMcamAsiyaM // mU. (1379) je bhikkhU bahuso vi paMcamAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA Aloejja apaliuMciya AloemANassa paMcamAsiyaM paliuMciya AlaemANassa chammAsiyaM / tena paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chammAsA // cU- atra paMcAnAmapi sUtrANAM sUtrakaM gathApazcArdhamapi dizyate "paMca" iti saMsthA, "gamA" iti sUtraprakAro, te ya mAsadumAsAdi, "neyavve "ttivayanuccAraNamaggeNa, "bahUhiM" ti - bahusa suttaa| "ukhaDDamaDDAhiM" ti bahusa vakkhANaM, ukhaDDamaDDu tti vA bahuso tti vA bhUyo bhUyo tti vA puNo puNo tti vA egaTThe / eSAM paMcAnAmapi bahusUtrANamayamarthaH- triprabhRtibahutvaM tinni vArA mAsiya paDisevettA apaliuMciyaM Aloei ekkaM ceva mAsiyaM dijai, aha paliuMciyaM Aloeti to bitito mAso mAyAniSphaNNo gurugo dijjati, evaM domAsiyaM pi / navaraM tatio mAso mAyAniSphaNNo guruo mAso dijjati / temAsie tinni mAsA, cauttho mAyAniSphaNNo guruo dijjati / cAummAsie cattAri mAsA, paMcabho mAyAniphaNNo guruo diti / paMcamAsie paMca, chaTTho mAyAniSphaNNo / tena paraM paliuMcite vA te cceva chammAsA, etatsUtramuktArthameva / evaM mAsAdisu egapaDisevaNasutte paMcasu mAsAdisu bahusu paDisevaNasuttesu paMcasu vakkhANiesu / atra codakAha - "tumhe rAgadosI" / kiM cAnyat sUtraM [bhA. 6400] [bhA. 6401] AcAryAha- kamhA amhe rAgaddosI ? puNo codagAha - puvvaddhaM- "bahue su"tti, bahusasutte mAsiyaTThANesu vi bahuso seviesa ekkadAne rAgo, ekkasi jaM sevitaM taM caiva paDipuNNaM ekka deMtANa tammi bhe dveSo bhavati / Ayario bhaNati - "codaga evamagIte" pacchaddhaM, jaM Adisuttesu paMcasu paDisevitaM taM ceva dijjati eyaM agIyatyassa eva dijjati / jaM puNa bahusasuttesu dAnaM bhaNiyaM, evaM jo gIyatto kAraNe ajayaNAe sevati, tassedaM dijjati / / sagalabahusasuttANaM visamapaDisevaNAsu samadANapasAhaNaTThA imo diTThato dijati [bhA. 6402 ] jo jatieNa rogo, pasamati taM deti bhesagaM vejjA / evAgamasutanANI, taM deti visujjhate jeNaM // codaga mA gaddabhatti koTThAratigaM duve ya khallADA / addhANasevitammi, savvesu vi ghettuNaM dinnaM // bahue ekkadANe, rAgo doso ya egadANe u / codaga evamagIe, gIyammi va ajatasevammi / /
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1379, [bhA. 6402] 369 AcArya evAha, "suttaM"tti asya vyAkhyA[bhA.6403] avi ya hu sutte bhaNiyaM, suttaM visamaM ti mA bhaNasu evaM / saMbhavati na so hetU, attA jenAliyaM bUyA // cU-Ayario bhaNai-navayaM rAgadosillA, jeNa suttaM ceva phuDaM samadANaM bhnnti|codgo tti codagobhaNati, "jaMtume bhaNati suttevuttaMti, taMcevasuttaM visamaMti, jeNaAdipaMcasagalasuttANi paMca ya bahusasuttANi puvAvaraviruddhANi, jato etesiM doNha vipaMcagasuttANaM visamA paDisevaNA samaM dAnaM" ti / Ayario bhaNai- "codaga ! je tuma bhaNasi suttaM visamaMti taM" "mA" asya vyAkhyA, mA bhaNasu evaM ti / sesaM kaMTha / "vItarAgo hi sarvajJaH zlokaH // puNo sIso bhaNaibhagavaM! nanu visamA paDisevaNA vatthU kahaM vA visamavatthUsu suddhI samA bhavati? ucyate[bhA.6404] kAmaM visamA vatthU, tullA sohi tadhAvi khalu tesiN| paMca vaNi tipaMca kharA, atullamullA u AharaNaM // cU-"kAmaM" anumayatthe, "khalu" saddo imaM avadhAreti, visamavatthupaDisevaNAsuvibhavati ceva tullA suddhI, sA ya samA ceva, samasuddhipasAhaNatthaM disa'to imo, "gaddabhe" tti asya vyAkhyA"paMcavaNi" pacchaddhaM, jahA-paMca vaNiyA samabhAgasamAittA vavaharaMti, tesiM annayAkayAi samuppannaM jahA viriMcAmo / savvammi vibhatte kharA vibhayAmo tti, te ya "tipaMcakkha" - pannarasa tti vuttaM bhavati, te ya visamabharavahA visamamollA // te sammaM vibhajaMtA tinni AvaDaMti, mullato puNa atullamullA bhavaMti / tAhe te[bhA.6405] viniuttabhaMDa bhaMDaNa, mA bhaMDaha ettha ego stttthiie| do tIsa tinni vIsaga, cauM pannara paMca baarsgaa|| cU-"viniuttabhaMDi"ttisabhaMDovakaraNevibhattevikrItaMrAsabhaNimittaMbhaMDiumAraddhA |asmtthaa yasamaMappaNA vibhAtiyaM annaM kusalamuvaTThitA, tena ya maNitA- "mA bhaMDaha, ahaMbhe samaMvibhayAmi, kahehi kiM ko vahati ? kassa kiM mullaM ? ti |teN kahiyaM - ettha ekko rAsabho saThimollo, saDhiMca palasate vahati, do patteyaM tIsamullA tIsapalasatto vAhiNo, evaM tinni vIsA, cattAri pannarasA paMca bArasA evaM kahie / tena mullasamA vibhattA, egassa ego saTThimullo dinno, bitiyavaNiyassa tIsA do, tatiyassa bIsA tinni, cautthassa pannarasamullA cauro, paMcamassa paMca bArasamulla / visamavatthUsu vi tena samamullA kayA, na ya so vibhayaMto rAgadosillo, na ya vaNiyANaM asthi hAnI / / eyassa imo uvasaMghAro[bhA.6406] kusalabibhAgasarisao, gurU ya sAhU ya hoti vaNiyA vaa|| rAsabhasamA ya mAsA, mollaM puNa rAgadosA tu|| cU-navaraM- "mullaMpuNa rAgadosAu' tti-jahA rAsabhadavvaguNavuDDihAnIo mullassa vuDhihAnI tahA bhAve rAgaddosavuDDIhAnIjanitapaDisevaNAhiMto pacchittassa vuDDihANI bhavatItyarthaH / jato tivvarAgaddosajjhavasANa sevate mAsaTThANe mAso ceva dijjati, madabhAvassa dosu mAsiyaTThANesu pannarasa pannarasa ghettuM mAso dijjai, evaM tisu dasa dasa ghettuM mAso dijjai, causu patteyaM aTThamA [17] 24
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 nizItha - chedasUtram - 3- 20/1379 rAiMdiyA ghettuM dijaMti, paMcasu cha cha ghettuM mAso dijjati, evaM sagaladubhAsA cetti sutte vi bahusasutte ya kAraNA ajayaNapaDiseviNo rAgAdivuDhihANIto ya uvaujjha bahuvittharabhaNiyavvaM / '"addhANasevitammi'tti-gIyattheNa addhANAtikAraNe jaM sevitaM ajayaNAe tattha bahU mAsA AvaNNo, eteNa ekkasarA ceva AloitA tattha guruNA ajayaNasuddhInimittaM tassa'cannesiM ca aNavatthanivAraNatthaM savvesiM mAsANaM samavisameNa vA divasaggahaNeNa divaso ghettuM ekko mAso dinno / agIyattho vi jo maMdanubhAvo bahumAse sevittA tivvajjhavasANo vA hA duTThakayAdIhiM Aloite, tena nAyaM esa ekkeNa ceva mAseNa sujjhati, tahAvi agIyatthA pariNAmao vA ciMtejja - domAsiyAdi AvaNNo haM kahaM ekkeNa mAseNa sujjhissAmi tti tAhe paJccayakaraNaTThatAe sutavavahArI savvasaphalamAsakaraNatthaM savvesu divase ghettuM ekkamAsaM dalAti / AgamavavahArI puNa na do vi mAsA saphalA karei ekkaM ceva dalAti, bitiyaM mAsaM jhoseti, jo puNa tivvajjhavasANe nikkAraNapaDisevI tassa mAsAdiAvaNNassa mAsAdi ceva paDipunnaM dijjati / evaM agIyagIyatthANa nikkAraNe vA puDho / / pAyacchitte dinne sissAyariyANaM pucchuttaragAhA imA [bhA. 6407 ] vasuM dinne pucchA, diTThato tattha DaMDalaiteNaM / DaMDo rakkhA tesiM bhayajaNago ceva sesANaM // cU- bIsuM pRthak-agItagItANaM nikkAraNakAraNe vA kiM vi sarisaM pacchittaM tinni ti / / ettha "koTThAgAre "tti vayaNaM, asya vyAkhyA- "diTThato tattha daMDalaieNaM" ti asya vyAkhyAtigaM tu puratige, ThavitaM paJcaMtaparanivArohe / bhattaGkaM tIsatIsaM, kuMbhaggahamAgamo jettuM // [ bhA. 6408 ] cU-suNehi codaga- "egassa ahivaraNNo paccaMtiyarAyA viyaTTho / ahivaraNNA tassa Asannapuresu tinnidaMDa visajjitA, gacchaha nagarANi rkkhh| etesu patteyaM nagaresu tesu paccaMtirAiNo te AgaMtuM rohitA / tehi ya rohiehiM khINabhattehiM, je tesu puresu ahivaraNNo koTThAgArA tehito patteyaM dhannassa tIsaM tIsaM kuMbhA gahiyA / tehiMya so paJcaMtiyarAo jito / AgatA ranno samIvaM, kahitaM, tuTTho rAyA / puNo tehiM kahiyaM tujjhaM karatehiM dhannaM khaiya / rannA ciMtiyaM - jai etesiM DaMDo na kajjati, to me puNo puNo uppannapayoNehiM koTThAgArA viluMpirhiti, na ya etesi annesi ca bhayaM bhavati / tamhA "daMDo" pacchaddhaM, asya vyAkhyA [bhA. 6409] - kAmaM mametaM kajaM, katavittIehi kIsa bhe gahitaM / esa pamAdo tubbhaM, dasa dasa kuMbhe vahaha daMDaM // cU- savvaM mama kajjaM tahAvi kayavittIhiM kIsa bhe dhannaM gahiyaM ?, esa tumhaM pamAdo / tesiM aNavatthapasaMganivAraNatthaM daMDaM vatteti, deha me dhannaM ti / evaM bhaNittA puNo rAyA anuggahaM kareti, vIsa vIsa kuMbhA tubbhe mukkA, dasa dasa kuMbhe chubbhaha koTThAgAre / / "rakkhA "tti tehiM te chUDhA, ciMtiyaM - "amhehiM ranno kajaM kayaM, tahAvi DaMDiyA, na puNo evaM karissAmo" / annesiM pi bhayaM jAyaM, esa diTThato / imo uvasaMhAro [ bhA. 6410 ] titthaMkara rAyaNo, jaiNo daMDA ya kAya koTThArA / asivAdi vuggahA puNa, ajayapamAdAruvaNa daMDo //
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1379, [bhA. 6410] 371 cU- titthakarA rAyatthANIyA, sAdhU DaMDatthANIyA, chakkAyatthANIyA koTThAgArA, viggahatthANIyANi asivAdINi / gIyatthassaajayaNAe prasaMgavAraNAnimittaMmAsAdIhiM bahuso sevitehiM tehiM ekko mAso dijati, agIyatthassa puNa pramAdavAraNAnimittaM dohiM mAsehiM dumAso dinno / ahavA - do vi saphalA kAuM mAso ceva daMDo dinno / codago bhaNai[bhA.6411] bahuehi vi mAsehiM, ego jati dijjatI tu pacchittaM / evaM bahu sevittA, ekkasi vigaDemi codeti|| cU-jati gIyatthassa kAraNA ajayaNAe bahUhi mAsiehiM seviehiM ekasarAe AloiyaM ti kAuMekkomAso dijati, tayAamhe vibahumAse paDisevitatAekkasarAe AloyAmo, to ekamAso labbhAmo / / ettha Ayario bhaNai[bhA.6412] mA vada evaM ekkasi, vigaDemo subahue vi sevittA / labbhisi evaM codaga, deMto khallADa khaDugaMvA // [bhA.6413] khallADagammi khaDDugA, dinnA taMboliyassa ekkeNaM / sakkArettA juyalaM, dinnaM bitieNa vorvito|| cU-"duve ya khallADaM" ti diTuMtaM karei, ekko khallADo taMboliyavANiyao pannaM vikketi| so ekkeNa cArabhaDacodeNa panne maggito / tena na dinnA / thevesu vA diNNesu rusieNa cArabhaDacoddeNa khallADasire khalukkA dinnA, "Takkara"tti vuttaM bhavati / vaNieNa ciMtiyaM- "jai kalahemi tA me rUsito mAreja, to uvAyeNa so veranijjAyaNaM karemi" / vaNieNaudvettA haTTho samAiccha vatthajuyalaM ca se dinnaM, pAesu paDito, mahaMtaM se taMbolaM / cArabhaDacoddo pucchati - "kiM kajaM tumaM na ruTTho, pecchagaM mama pUesi, pAesu ya paDasi" tti / vaNieNa bhaNiyaM - "savvakhallADANa esa ThiI, paramaM suhaMca uppajai" |caarbhddcoddenn ciMtiyaM- "laddho me jiivnnovaao| tAhe tena ciMtiyaM- "tassa erisassa khaDukkaM demi, jo me adaridaM karejja" / tAhe tena Thakkurassa dinnA, tena mArito // [mA.6414] evaM tuma pi codaga, ekkasi paDiseviUNa maasenn| mucihisI bitiyaM puNa, labbhihisI chedamUlaM tu pcchittN|| cU-codaga! tumaM pi ekkaMsi paDisevie mAsieNa mukko, AuTTiyAe bahuM sevaMtochedaM mUlaM vA labbhihisi / annaMca so codo ekkaM maraNaM patto, tumaM puNa saMsAre anegamaraNAiMpAvihisi // kiM cAnyat ? imaMca tumaM na yANasi[bhA.6415] dinnamadinno daMDo, hitaduhajaNaNo u doNha vaggANaM / sAhUNaM dinnasuho, adinnasukkho gihatthANaM / / cU-do vaggA ime - sAhuvaggo gihatthavaggo ya / sAhuvagge pacchittadaMDo dijaMto suhaM jaNeti, adijaMto dukkhaM kareti / gihivagge evaM ceva vivarIyaM bhavati // kahaM ?, ucyatebhA.sa (6416] uddhiyadaMDo sAhU, acireNa uveti sAsayaM ThANaM / so ciya'nuddhiyadaMDo, saMsArapakaDao hoti // cU-pacchitteNa jayA uddhitaM pAvaMbhavati tadA visuddhacaraNo mukkhaM pAvati / avisuddhacaraNo puNaappANaM saMsAraM, tena kaDDati-nayatItyarthaH / saMsArabhAvaMvA appANaM, tena "kaDDati" -AkarSa
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 nizItha-chedasUtram -3-20/1380 tItyarthaH / / gihatthA puNa[bhA.6417] uddhiyadaMDo gihattho, asana-vasana-rahio duhI hoti / so ciya'nuddhiyadaMDo, asana-vasana-bhogavaM hoti / / cU-"asanaM" bhattaM, "vatthaM" vasanaM, tesiMNAsAti / DaMDio puNa tesiM abhAgI, aDaMDio puNa bhogIya bhavati / jamhA evaM sAdhUNa pacchittadaMDo dinno suho, tamhA jo jeNa sujjhai tassataM egamaNegamAsiyaM vA anurUvaMdAyavvamiti // mU. (1380) je bhikkhUmAsiyaM vA domAsiyaM vA temAsiyaM vA cAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM annayaraM parihAraTThANaM paDisevittA AloejA- apaliuMciya AloemANassa mAsiyaM vA do mAsiyaM vA temAsiyaM vA cAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM paliuMciya AloeNamANassa domAsiyaM vA temAsiyaM vA cAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA chammAsiyaM vA tena paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chammAsA / / (sUtre uccArita ziSyAha-) [bhA.6418] kasiNAruvaNA paDhame, bitie bahuso vi sevitA srisaa| saMjogo puNa tatie, tatthaMtimasutta vallIva / / cU-sisso bhaNati-mAsigAdisupaMcasu sagalasuttagamesukasiNArUvaNe ttijaM sevitaMtaMceva savvaM dinnaM, na kiMci vijjhositaM / AdimA paMca vi sagalasuttagamA sagalasuttasAmaNNao evaM suttaM bhavati / "bitiya"tti - bahusAbhidhANasAmaNNato paMca vi bahusasuttA bitiyasuttaM bhavati, tattha ya sarisAvarAhA mAsAdI bahupaDisevitA te ya jhosiyasesA paDhamasuttasamA ceva dinnA / evaM egadosusuttesuimotatiyasuttAraMbho kimatthaMbhaNNati? AcAryAha-bahuvittharatatiyasuttappadarisaNatthaM, jato bhaNNati- "saMjogo puNa' pacchaddhaM / ahavA-sutte uccArite sissAha "nanumAsadubhAsAdiyA puvvAbhihitA kiM puNo bhaNNati" ?, AcAryAha-na tumaM suttAbhippAyaM jANasi[bhA.6419] kasiNAruvaNA paDhame, bitie bahuso vi sevitA srisaa| saMjogo puNa tatie, tatthaMtimasutta vallIva / / cU-je atyato saMjogasuttA bhaMgavikappA vA tesi bhANiyabve imo vihii||1|| Adimasutte bhaNite, paDhame sesA kameNa sNjogaa| aMtille puNa bhaNie, AtillA atthao puvvaM / / // 2 // majjhe gahie je sesagA tu te ubhayato bhave neyaa| tesiM puvvApuvvaM, sesA ya tato kameNaM tu|| vibhAsA-jattha suttAdisaMjogesu bhaMgesu vA AdillA sutte bhaNitA tattha sesA kameNa atthato pacchAbhANiyavvA / aha sutte aMtillA puvvaM bhaNiyAtattha atthato AdillA puvvaM bhANiyavvA / aha suttemajjhaggahaNakayaMtoattao saMjogAubhayo vibhANiyavvA / imaMtatiyaMsuttaMchavvIsatibhedabhinna, tattha aMtimaM paMcamasaMjoge suttaM imaM sutteNa gahiyaM, je AdimavigappA te vallidiTuMtasAmathao gejjhA, jahA vallI agge ghettuM AghaTTitA savvA samUlamajjhA AgaTTijai evaM eteNaM aMtimapaMcagasaMjogasutteNaM savve AdimA dugAdI saMyogA gahiyA bhavaMti, ato'rthamidaM suutrmaarbdh| tattha imedasadugasaMjogA, taMjahA-je bhikkhUmAsiyaMca domAsiyaM ca parihAraTThANaMpaDisevittA
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1380, [bhA. 6419] 373 Aloejja apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM ca domAsiyaM ca / paliuMciyaM AloemANassa domAsiyaM temAsiyaM ca uccAreyavvaM / je bhikkhU mAsiyaM ca temAsiyaM ca / je bhikkhU mAsiyaM caummAsiyaM ca / je bhikkhU mAsiyaM paMcamAsiyaM ca / evaM do mAsiyaM temAsiyaM, cAummAsiyaM paMcamAsiyaM ca neyavvaM, temAsie cAummAsiya paMcamAsiyA neyavvA, cAummAsie paMcamAsiyaM neyavvaM, ete dasa duasaMjogA, evaM tiyasaMjoge dasa, caukkasaMjogeNa paMca, edo pNcgsNjogo|| so ya imo sutteNeva gahito mU. (1381)je bhikkhU bahuso vi mAsiyaM vA, bahuso vi domAsiyaM vA bahuso vitemAsiyaM vA bahuso vi cAummAsiyaMvA bahuso vipaMcamAsiyaMvA eesiM parihAraTThANANaM annayaraMparihAraTThANaM paDisevittA AloejA apaliuMciya (bahuso vi) AloemANassa mAsiyaM vA domAsiyaM vA temAsiyaM vA cAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA dejA / paliuMciya (bahuso vi) AloemANassa domAsiyaM vA temAsiyaM vA cAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA chammAsiyaM vA // evaM cautthasuttaM / imA se nijuttI[bhA.6420] je bhikkhU bahuso mAsiyAi suttaM vibhAsiyavvaM tu| domAsiya temAsiya, kayAi ekkuttarA vuDDI / cU-bahuso tti-triprabhRti bahutvaM / kiM puNa taM ?, bahuso paDisevitaM mAsiyaTThANaM ti vuttaM bhavati / "vibhAsa" tti - vyAkhyA, sA ya kAyavvA, jahA bahu sagalasutte tahA bahu saMjogasutte vItyarthaH / jahA mAsiyaTThANA bahupaDisevAte kayA tahA domAsiyatemAsiyaTThANA vi, evaM caupaMcamAsiyA vi daTThavvA, eguttaravuDIe tesiM dugAdisaMjogA gahitA, sutte puNa paMcasaMjogo gahio / jahA tatiyasutte aMtimasaMjogeNa dugAisaMjogA gahiyAM tahA bahusaMjogasutte vi aMtimasaMjogeNa dugAdivAsaMjogAsUiyA |ihNpitecevchvviisN saMjogasuttA, navaraM-bahusAbhihANeNa kAyavvA, evaM etesu causu suttesu sabhedabhinnesu bAvaSTuiM suttA bhnniyaa| ete ya ugghAyAnugghAehiM avisesitA bhaNitA // idAniM puNa etesiM ceva vizeSajJApanArthamidamucyate[bhA.6421] ugghAtAnugghAte, mUluttaradappakappato yA vi| saMjogA kAyavvA, pattegaM mIsagA ceva // cU-sagalasuttA paMca, bahusasuttApaMca, sagalasutteyasaMjogasuttA chavvIsaM, bahusasutteya saMjogasuttA chbbiisN| ete bAvaDiMsuttAugghAyAbhihANeNaNeyavvA / ete ceva bAvahi suttA anugghAyAbhihANeNa NeyavvA / etA tinni bAvaTThIo chAsIyaM suttasayaM / ettha tIsaM asaMjogasuttA, sesachapannasayaM pattegaM saMjogasuttANa bhavati / idAniM ugghAtAnugghAtamIsagAbhihANeNaM saMjogasuttA bhANiyavvA / tesiM imo uccAraNavihI-je bhikkhU ugghAyamAsiyaM ca paliuMciyaM ca Aloe ugghAtamAsiyaM ca anugghAyadomAsiyaM ca / evaM ugghAyamAsiyaM amuyaMtehiM anugghAyadomAsiyAdi vibhaanniyvvaa| evaM ceva anugghAtamAsite ugdhAyato ya dugAdisaMjogA bhANiyavvA // ettha imaM egadugAdipaDisevaNapagAradarisaNatthaM egadugAdisaMjogaphalaAgatakkaraNadarisaNatthaM ca bhaNNati[bhA.6422] ettha paDisevaNAo, ekkagadgatigacaukkapaNaehiM / . dasa dasa paMcaga ekkaga, aduva anegAo neyaao||
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 cU"etthaM" ti-atikte saMjogasuttasamUhe, ahavA-ugghAtAnugghAtasaMjoge vA vakkhamANe mAsadumAsiesu egAdipaDisevaNaprakArA bhavaMtItyarthaH / tattha ugghAtiesuekkapaDisevaNAtepaMcappagArA te ya suttasiddhA ceva, tena pacchaddheNa na gahiyA, dugasaMjoge dasa, tigasaMjoge dasa, caukkasaMjoge paMca, paMcagasaMjoge ekko, evaM anugghAtesu vi ete pattegasaMjogA / idAni etesiM mIsagasaMjogo bhaNNati-ettha ekkAdi ugghAtigasaMjogaTThANApaMcavi anugghAtiyasaMjogeNapaMcageNaguNittA jahAsaMkhaM imejAtA / paNuvIsaMpannAsA pannAsA paNavIsaMpaMcaya, evaM ugghAtiyANa ega-du-ti-cau-paMcasaMjogesu anugghAtiyANa ya ekkagajoge jAtaM paNapannasayaM / puNo ugghAtiyANa ega-du-ti-cau-paMcasaMjogA anugghAtiyadugasaMjogehiM dasahiM guNiyA jahAsaMkhaM imejaataapnnaasaa| sataM, puNo sataM, puNo pannAsA, dasaya, evaM ugghAtiyANa savvasaMjogA anugghAtiyANa dugasaMjogehi miliyAtinni sayAdasuttarAbhavaMti / puNo ugghAtiyANa savvasaMjogA anugghAtiyatigasaMjogehiM dasahiM guNiyA tahiM jahAsaMkhaM jAtA pannAsA, sataM, sataM, pannAsA, dasa ya, ete vi savve miliyA dasuttarA tinnisayA bhavaMti / puNo ugghAtiyasavvasaMjogo anugghAtiyacaukkasaMjogehiM paMcahiM guNitA jAtA jahAsaMkhaM paNuvIsaMpannAsA paNuvIsaMpaMca ya, eyaMpimiliyaMpaNapannasayaM bhvti|punno ugghAtiyasavvasaMjogA anugghAtiyasavvasaMjogeNa ekkeNa guNitA jahAsaMkhaM paMca dasa dasapaMca ekko ya, ete savve ekkatIsaM, evaM ugghAtAnugghAtasagalasavvasuttANa saMkhevo Nava sayA ekkasaTTA / idAnaM bahusasuttesu vi mIsA sutta saMjogAeteNaceva vihiNA nava sayA egasaTTA bhavaMti, savve mIsagasuttA saMpiMDitAaunavIsaM sayA bAvIsasuttarA bhavaMti, ete ce AdimachAsIsatasahiyA ekavIsaM saya adruttarA bhavaMti / jamhA duviho avarAho-mUlaguNe uttaraguNe vA, tamhA ete savve sagalasuttA saMjogajuttA ya mUlaguNAvarAhAbhihANeNa laddhA, uttaraguNAvarAhAbhihANeNa vi ettiyA ceva, jamhA evaM tamha esa rAsI dohiM guNito jAto cattAri sAhassA do ya sayA solsuttraa| ___jamhA etesu mUluttaraguNesu dappato kappato ya ajayaNAe avarAho labmati tamhA esa rAsI puNo duguNa kaJjati, kate ya imaM bhavati - aTTha sahassA cattAri satAya battIsAhiyA bhvNti| ettha jA mIsagasuttasaMkhA sA tatiyacautthasattehiMto uppannA saMkhevao bhaNitA / taM ceva bahuvittharaM darisaMtoAyario bhaNati "aduva anegAo neyAo"tti adhavA - na kevalaM paDisevaNAe ete saMjogasuttappagArA bhvNti|anneviannenn pagAreNa paDisevaNAe anegasuttappagArAbhavaMti tAya paDisevaNAo "neyAo"tti nAyavvA ityarthaH / tesu nidarisaNaM ima- je bhikkhU paMcarAiMdiyaM paDisevittA AloejjA |apliuciyN AloemANassa paMca rAiMdiyaM / paliuMciyaM AloemANassa sapaMcarAI mAsitaM dasagaM / evaM dasa pannarasa vIsa paNuvIsarAidiesa vi savvaM bhANiyavvaM / evaM bahusAbhilAveNa bhANiyavvA, etesu vi saMjoge suttA bhANiyavvA / evaM sAmaNNato bhaNitesu pacchAugghAtANugghAyamUluttaradappakappesu aTTha sahassA cattAri sayAya battIsasahitApuvabhihANeNa anUnamairittA kAyavvA, ettha paNagAdirAiMdiyA mAdumAsAdiehiM saha nacAreyavvA, jamhA uvariM paMcamAsAtiregasuttaM bhaNNihiti, taM ca sAtiregaM paNagAdi saMjogA bhavaMti, sa saMyogasUtraiva bhaviSyatItyarthaH / ettha codago sagalabahusasaMjogasuttesu vigovitamatI bhaNNati - "nanu
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM- 1381, [bhA. 6422] 375 bahusasuttAvattisu dumAsAdisuttA bhaNiyA, ahavA jattha paraTThANavuDDI diTThA tattha dumAsAdiyA AvattI bhavatItyatra nidarisaNaM jahA ettheva dasamudde sage latiyasutte tivihe tavagelaNaddhANe asaMthaDe bhaNiyaM / ega duga tinni mAsA, caumAsA paMcamAsA chammAsA / savve vi hoMti lahugA, eguttaravuDDhitA jeNaM // evaM duAsAdiyA ete AvattisaMbhavAto bhavatItyarthaH / ahavA jamhA bahusu mAsiesu apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM ceva diTTaM, dumAsiyAdiesu vi apaliuMciyaM AloemANassa dumAsAtiyA ceva, tamhA vA dumAsAdisuttA puDho kayA, tA ya AvattIo egAdidomAsaduTThadavvAbhAvasaMkilesAo vA bhavaMti / tattha davve sAgAriyapiMDe mAsiyaM, sAgAriyapiMDe haDe domAsiyaM, sAgAriyapiMDAhaDaudaulle temAsiyaM sAgArie piMDuddesiyaudaullAhaDe cAummAsiyaM, sAgAriyapiDuddesiya udaullAhaDe puDhavisacittaparaMparanikkhitte ya paMcamAsiyaM, tammi ceva vayaNasaMthavasaMjutte chammAsiyaM / bhAvato madatidhvatarajjhavasANa paDisevaNAto mAsadumAsAdI AvattIto bhavaMti, ahavA - bhAvao imA caubhaMgAsevaNA / je bhikkhU mAsie mAsiyaM, mAsie anegamAsiyaM / anegamAsie mAsiyaM, anegamAsie anegamAsiyaM / evaM mAsassa dumAsAdiTThANehiM vi saha caubhaMgA kAyavvA / pacchA dumAsAdiyANa viTThANa - paraTThANehiM caubhaMgA kAyavvA / ettha pannarasa caubhaMgA bhavaMti / paDhamacaubhaMge bitiyacaubhaMgAdisu sIso imaM pucchati [bhA. 6423] hamane bahuso mAsiyAi sevittu vuDhatI uvariM / taha TThA parihAyati, duvihaM tivihaM ca AmaMtI // duvihaM ca dosu mAsesu mAso jAva suddo tivihaM ca / tisu mAso jAvaM suddho casaddA cutusu paMcasu chasutti emeva // [bhA. 6424] cU- "jaha "tti jeNa pagAreNa ahaM maNNAmi - ciMtemi tti (ahaM) mAsiyaM paDisevettA bahuso mAsiyAiM saTTANe pAvati tti vRtta bhavati, evaM mAsiyaM sevittA uvari eguttaravuDDI ega duga ti cau jAva pAraMciyaM pAvati tti maNNAmi / kiM vA haM manne "taha" tti eteNa pagAreNa mAsiyaM paDisevittA bhiNNamAsAdI "heTThAhu ''tti parihAnI bhavati jAva "panagaM" ti, ahavA-pAraMcio "heTThAu "tti parihAnI jAva panagaM ti, "duviha" tti evaM domAsiyAThANe vi paDisevite uvari vaDDI jAva pAraMciyaM pAvati, heTThAo vi mAsAdiparihAnI jAva panagaM ti, pAraMciyAo jAva panagaMti, tivihaM ceti timAsie eva uvarihattI vaDDI heTThAhutti ya parihANI bhANiyavvA, casaddAo evaM savvapacchittaThANesu kAyavvaM / Ayario bhaNati - "AmaMti, Amazabda anumatArtho draSTavyaH // punarapyAha codaka: [ bhA. 6425 ] keNa puNa kAraNeNaM, jinapannattANi kAni puNa tAni / jiNa jANate tAiM, codaga pucchA bahu nAuM / / cU-codago pucchati -keNa kAraNeNa mAsAdIThANe paDisevite pacchittassa vuDDI hAnI vA bhavati tti / Ayario bhaNati - jinapannattANi vuDihANi bhAvakaraNANi / sIso pucchati - kAni puNa tAni bhAvakaraNANi / Ayario bhaNati - rAgaddosAnuvarUvarivuDDhae mAsiyaThANapaDisevaNAte vi pacchittavuDDI bhavati, pacchA vA harisAyaMtassa pacchittavuDDI bhavati, siMhavyApAdakasyeva / tesiMceva
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 rAgadosAdihANIe pacchittevihANIdaTTabvA, pacchA vAhAduTThatAdIhiM bhvti,shRgaalvyaapaadksyev| puNo nodako pucchati-je mAsigAdiThANA pacchittA te AloyakamuhAto ceva je puNa rAgAdibhAvavaDDiniSphaNNA te kahaM uvalabbhaMti ? Ayario bhaNai - jinA jANaMti tAI, te ya jinA kevali-ohi-manapajjava-coddasa-dasa-navapuvvI ya, ete niyamA jANaMti-rAgAdiehiM jahA vuDDI hAnI vA bhavati, jaM vA pacchittabhAvaNNo, jena vA visujjhati panagAvattiTThANapaDisevaNAe vi jAva pAraMciyaM deti, pAraMciyAvattiThANapaDisevie vi parihAnIe jAva panagaM deti / puNo codagAha-je chaumatthA kappakappavavahAradhArI te kiM na jANaMti?, vuDDihAniniSphaNNaM vA pacchittaM kahaM vA jANaMti? AcAryAha-te vi jANaMti, taduisuyaNANappamANato tikkhutto AloyAveuM mAsiyamAvaNNo bahusuvAmAsiesumAsiyaMceva deMti / etthapuNocodagapucchA- "bahumAsiya"tti jaM bhaNaha, eyamahaM nAumicchAmi // AcAryAha[bhA.6426] tivihaM ca hoi bahugaM, jahannagaM majjhimaMca ukkosaM / jahanneNa tinnI bahugA, paMcasayukkosa culsiitaa|| cU-je suttanibaddhA mAsiyA te paDucca bahuM tivihaM jahannamajjhimukkosaM, tattha jahannaM tinni mAsA, ukkoseNaM paMcamAsasayA culasIyA, je puNa caurAdI ThANA paMcasayA tesIyA, eyaM majjhima bahuM // idAni jahA pacchittaM dijjati tahA bhaNNati, tahA mAsikAdi jAva chammAsAtAvaviNA ThavaNArovaNAe sutteNa va dijjati, sattamAsigAdigA puNo majjhimA pacchittA / ukkosaM ca jahA dijatiM tahA imehiM dArehi bhaNNati[bhA.6427] ThavaNAsaMcayarAsI, mANAi pabhUya kettiyA siddhaa| " diTThA nisIhanAme, savve vi tahA anaacaaraa|| dhU-"ThavaNAsaMcaya'tti dAraM, ThavijjatIti ThavaNA, ThavaNagahaNAoya ArovaNA ettha gahitA, AmajjAyAe rovaNA mAsAdijAva chammAsiyAdANamityarthaH / "saMcaya"tti ThavaNArovaNApagArehi annonnamAsehiMto dinne saMciNito jamhA chammAsA dijaMti tamhA chaNhaM mAsANaM saMcaya tti saNNA / adhavA - "saMcaya"tti ThavaNArovaNAhiM je saMcayamAsA laddhA te ThavaNArovaNappagAreNa chammAsA kAuMdAyavvA / imesiM purisANaM[bhA.6428] bahupaDiseviya so yA-vi agIo avi ya apariNAmo vi / ahavA atipariNAmo, tappaccayakAraNA ThavaNaM // cU-jeNa agIyatthapurisema bahumAsiThANaM paDisevitaM annaM ca apariNAmago adhavA - so ceva agIyattho atipariNAmago, etesiM doNha vipurisANa paccayakaraNatthaM ThavaNArovaNappagAreNa chammAsiyapacchittaM dijjti|| je puNa etesiM paDivakkhabhUtA purisA tesiM no ThavaNappagAreNa dijjati / jao bhaNNati[bhA.6429] egammi'negadANe, negesu ya eganeganegA vaa| jaM dijjati taM geNhati, gIyamagIo tuprinnaamii|| dhU-caubhaMgavigappeNa pacchittadAnapaDhamabhaMge ime gIyo agIyo pariNAmago apariNAmago atipariNAmago ya savve sammaM paDivajjaMti, bitiyAdibhaMgesu gIto agIto vA pariNAmago ete do
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza : 20, mUlaM - 1381, [bhA. 6429] 377 vi jaM jahA dijati taM tahA sammaM paDivajraMti / codagAha - "pacchimo nanu paDhamasariso jato anegesu anegA ceva dinnA savve ityarthaH " / AcAryAha-na evaM, suNehi-jaha mahaMtadhannarAsIto kassa ti dhannakuDave dAyavve, jaM tattha kuDave ThAti taM dijati, jaM tattha na mAyati taM parisaDai, evaM sattAdimAsapaDisevaNAe na sattAdimAso ceva dijjati chammAsAhiyaM paDisADittA "anega "tti chammAsA dijjaMti, avavAdao cauvuDDhIe paMcamAsA dijjuMti, evaM no paDhamabhaMga ityarthaH // agIto jo apariNAmago so tatiyabhaMge imaM AsaMkeja bhA. (6430) bahue egadAne, so yi suddho na sesagA mAsA / apariNate tu saMkA, saphalA mAsA katA teNaM // cU- jai bahusu mAsiesu paDiseviesu thevaM ekko mAso dijjati to so agIto apariNAmago citteNAsaMkijjaM bhAsejja vA jo me dinno mAso su suddho, sesA je mAsA te me na suddhA, tena tassa AsaMkapariharaNatthaM savvamAsANa ThavaNArovaNappakAreNa sama-visama-divasaggahanena saphalIkaraNaM kayaM ityrthH|| bitiyabhaMgesu ThavaNArovaNamaMtareNa pacchittadAnena ime dosAThavaNAbhettaM ArovaNa tti iti nAumatiparINAmo / [bhA. 6431] kujjA tu atipasaMgaM, bahugaM sevittu mA viyaDe // cU- "ThavaNa'' tti asabbhAvaThavaNA, " mAtrA" zabdaH tulyavAcI, asabbhAvaThavaNAe tulyaM aparamArthabhUtaM jaM taM bhaNNati ThavaNAmettaM, taMca "ArovaNa"tti iti upradarzane, evaM atipariNAmago ciMtejjA bhAsejja vA / adhavA - akappasevaNAe vA pasaMgaM karejja, AuTTiyAe vA bahumAsAdiThANe sevittA Aloejja, jamhA bitiyabhaMge bahuM pacchittaM tatiyabhaMge thovaM ityarthaH / jamhA ete dosA tamhA ThevaNArovaNappagAreNa savve mAsA saphalaM karettA chammAse dijjA se / / idAnaM ThevaNArovaNappagAro bhaNNati / tassime cauro bhedA [mA. 6432] ThavaNA vIsiga pakkhiga, paMciga egAhitA ya nAyavvA / ArovaNA vi pakkhiga, paMciga taha paMcigegAhA / / cU- ThavaNAThANA cauro, tesiM AibhedA ime-vIsiyA ThavaNA, pakkhiyA ThavaNA, paMciyA ThavaNA, egAhiyA ThavaNA / ArovaNA vipakkhiyArovaNA, paMciyArovaNA, egAhiyA ya ArovaNA / / na nae kA ArovaNA, kAya ThavaNatti, kassa jANaNatthaM imaM maNNativIsAe addhamAsaM, pakkhe paMcAhamAruhejjAhi / [bhA. 6433] paMcAhe pacAhaM, egAhe ceva egAhaM // cU-vIsAeThavaNA pakkhi AdI ArovaNA, pakkhiyAe ThavaNAe paMciyAdI ArovamA, paMciyAdI ThavaNAe paMciyAdI ArovaNA, pakkhiyAe ThavaNAe egAdiyAdi ArovaNA // jahannukkosadarisaNatthaM imaM bhaNNai [bhA. 6434 ] ThavaNA hoti jahannA, vIsaM rAIdiyAi puNNAI / pannaTTaM ceva sayaM, ThavaNA ukkosiyA hoti // cU- savvajahannA ThavaNA vIsa rAiMdiyA, tato annA paNavIsaiM rAiMdiyA, tato annA tIsaM rAiMdiyA, evaM paMca paMca vuDDIe neyavvaM jAva tIsaimA ukkosiyA ThavaNA pannaThThe rAidiyasataM //
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 evaM ArovaNAe vi imAo[bhA.6435] ArovaNA jahannA, panarasarAiMdiyAi punnnnaaii| ukkosaM saTThasayaM, dohi vi pakkhevao paMca // cU-"dohiM vi"tti ThavaNAsupaMcapaMca uttaraM kareMteNa jahannAo ukkosA pAveyavvA ityrthH| AdiyANa tiNhaM ThavaNArovaNANa imaM uttaralakkhaNaM[bhA.6435] paMcaNhaM parivuDDI, ovaDDI ceva hoti paMcaNhaM / eteNa pamANeNaM, neyavvaM jAva carimaM ti|| cU-jo puNa ekkiyA ThavaNArovaNAo tesiM uttaraM ekko ceva pariThavati, uvaruvariMkhuDDiuttaraM ovaDDitti tIsatimAo ThANAo heTThA pacchAnupuvvIe hAnI jAva paDhamaThANaM ti / eteNaM paMcageNa vA pramANena tAva neyavvaM jAva carimaM ti, pacchimA ThavaNArovaNAto ukkosA ityarthaH / ekkakke ThavaNAThANe ukkosArovaNA jANiyavvA // lakkhaNaM imaM[bhA.6437] jAva ThavaNa uddiTThA, chammAsA UNagA bhave taae| ArovaNa ukkosA, tIse ThavaNAe nAyavvA / / cU-chaNhaM mAsANaM asIyaM divasasataM bhavati, taM ThavettA pacchA jAe ThavaNAe patthai aMtillaM ArovaNaMjANiyattaetaM icchiyaTavaNaM asItAo divasasayAo sohejjA, jaMtattha sesaM sA tIse ThavaNAe ukkosA ArovaNA bhavatItyarthaH / jahA vIsiyaTavaNA asIyasatAto muccA sesaM saTuMsataM, taMvIsitaThavaNAe ukkosiyAArovaNA, pkkhiyaasejhnnaa| sesAo se aTThAvIsaM ajahannukkosA bhavaMti / evaM asItAto satAo paNuvIsiyA uvaNA sohiyA sesaM paNapannaM sayaM paNuvIsiyAe ThavaNAe ukkosiyA ArovaNA bhavati, vIsiyA se jhnnaa| sesAo se sttaavmjhnnukkosiyaa| evaM tIsAdisU vi ukkosArovaNalakkhaNaM neyavvaM // idAni ukkosaThavaNAlalakkhaNaM[bhA.6438] ArovaNa uddiTThA, chammAsA UNagA bhave taae| ArovaNAe tIse, ThavaNA ukkosiyA hoti // cU-jahApakkhitAArovaNAasItAtosatAosuddhA, sesapaNasaTuMsataMtaMpakkhiyaArovaNAe ukkosA ThavaNA bhavati, vIsiyA sa jahannA, sesaM aTThAvIsaM ajahannukkosA bhavaMti / evaM bitie ArovaNAThANeADhatteaMtillaMtIsaimaM ThANaM phittttti|ttie ArovaNAThANeADhatteegUNatIsatimaM ThavaNAThANaM phiTTati, evaM ekkakke uvari uvari ArovaNAThANe ThavaNANaM ovaDDIe ekkakkaM ThANaM husejjA, jAva saTThisayArovaNAe vIsiyA ceva ekkA ThavaNA bhavatItyarthaH / / paDhame ThavaNArovaNaThANe ThANasaMkhA imA[bhA.6439] tIsaM ThavaNAThANA, tIsaM ArovaNAe tthaannaaii| ThavaNANaM saMveho, cattAri sayA ya pannaTThA / cU- tIsaM ThavaNAdiM kAuM paMcuttaravuDDIe jAva paNasaTThasataM tAva tIsaM ThavaNaThANA bhavaMti, ArovaNAsu vipannarasAi kAuM paMcuttaravuDDIe ceva jAva sahisayaMtAva tIsaMceva ArovaNAThANA bhavaMti, etesiMThavaNArovaNANaparopparaM "saMveho"tti saMjogA, tesiM saMjogANa saMkhAimA-cattAri
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1381, [bhA. 6439] 379 satA paMcasaTThA bhavaMti / kahaM ? ucyate-vIsiyaThavaNAe pannarasAdiyArovaNaThANA jAva saha payaM tAva chammAsANayaNakaraNaM kajjati / evaM vIsiyaThavaNAe tIsaM ArovaNasaMvehA bhavaMti / evaM paNuvIsiyaThavaNAe pannarasAdiyA ArovaNaThANA neyavvA, jAva paNapannasayArovaNa tti, ettha ekkaM ArovaNaThANaM husitaM / evaM vIsiyaThavaNAe tIsaM ArovaNasaMvehA bhavaMti / evaM paNuvIsiyaThavaNAe pannarasAdiyA ArovaNaThANA neyavvA, jAva paNapannasayArovaNa tti, ettha ekkaM ArovaNaThANaM husitaM / evaM tIsiyaThavaNAe pannarasAdi neyA jAva pannAsaM sataM, ettha do ArovaNaThANA husitA / evaM uvariThavaNAe ArovaNA ovaDDIe ekkekkaM ThANaM husejjA, jAva paNasaTThasayaThavaNAe ekkA ceva pannarasiyA ArovaNA bhavatItyarthaH / eyassa ThevaNArovaNasaMvehassa saMvaggaphalANa ya nimittaM AyariehiM imo sumo seDhigauvAo uddiTTho [bhA. 6440 ] gacchuttarasaMvagge, uttarahINammi pakkhive AdI / aMtimadhanamAdijuyaM, gacchaddhaguNaM tu savvadhanaM // cU- etIe gAhAe imA paribhAsA gaNiyakaraNaM ca, jamhA paDhamaM ArovaNaThANaM saMvehao ekka labhati tamhA taM ceva ekkaM AdI, jamhA ekkutaravaDDIe bitiyAdiArovaNaThANA savve labhaMti tamhA paDhamaThavaNAe uttaraM pi ekko ceva, jamhA ya paDhamaThavaNAThANavuDDIe tIsaM ThANA bhavaMti tamhA paDhamaTha vaNAetIsaM gaccha | bitiyAe ThavaNArovaNaThANe tettIsaM gaccho / tatiyAe ThavaNArovaNaTThANe paNatIsaM gaccho / cautthe ThavaNArovaNaTThANe paNatIsaM gaccho / cautthe ThavaNArovaNaTThANe auNAsItaM sayaM gaccho / etesiM gacchANaM imo ANayaNovAo-ThavaNArovaNavijuttA chammAsA paMcabhAgabhattIyA je rUpajutA ThavaNApadA tesu crimaadesbhaagikko| chammAsadivasANaM asItasayaM taM paDhamehiM ThavaNArovaNadivasehiM vijuaM kajjati, sesassa paMcahiM bhAgo hIrai je tattha laddhA te rUvajutA kayA, jAvatiyAte evatiyA patteyaM ThavaNArovaNapadA bhavaMti / etaM karaNaM Adillesu ThavaNArovaNaThANesu / carime puNa ThavaNArovaNaThANe eseva Adeso, navaraM ekkeNa bhAgo hAyavvo tti / idAniM gaNiyakaraNaM ekko AdI, ekko uttaraM, tIsaM gaccho / gaccho uttareNaM saMviggautti - guNito tIsA ceva jAtA "uttarahIne " tti-tIsAo ekkouttaraM pADitaMjAyA aunattIsA / tammi Adi pakkhittA ekko jAtA tIsA ceva, evaM vIsiyAe ThavaNAe, aMtaM dhaNaM saha AdillehiM laddhaMti vuttaM bhavati / AdI ekko so tIsAe pakkhitto jAtA ekkatIsA / "gacchaddhaM" pannarasa tehiM guNiyA ekkatIsA jAtA cattAri ya sayA pannaTThA, paDhame ThavaNArovaNaTThANe taM savvadhaNaM ti / / adhavA'yamanyo vikalpa : [bhA. 6441] do rAsI ThAvejA, rUvaM puNa pakkhivehi egatto / to dei addhaM tena guNaM jANa saMkaliyaM // cU- do rAsi tti uvari heTThA ya, tIse ThaviyAe ekkattha rUvaM pakkhittaM jo rAsI tattha "addhaM deti" - tassa addhaM ghettavvaM, tena'ddheNa itaro rAsI guNeyavvo, evaM vA savvasaMvedhaphalaM deti / idAniM savvaTTavaNArovaNANa divasamAsANa ya lakkhaNaM savvAnuvAtI bhaNNatidivasA paMcahi bhatitA, durUvahINA havaMti mAsAo / mAsA durUvasahitA, paMcaguNA te bhave divasA // [ bhA. 6442 ]
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 cU-asyArthaH- "divasa" tti vIsiyaThavaNA divasA pannarasAdiyArovaNAdivasA ya / imaM nidarisaNaM - vIsiyAe ThavaNA paMcahi bhAe hite bhAgaladdhA cattAri, tAto donni rUvA keDiyA jAyA donnimAsA, pannarasiyAe ArovaNAe paMcahiM bhAgehitebhAgaladdhA tinnimAsA te durUvahINA kayA jAo ekkamAso tti- / imaM divasalakkhaNaM-ete vi ya mAsA laddhA te durUvasahiyA kAuM paMcaguNA kAyavvA, tAhe vAsehito divasagaMpuvvillapamANasamaMAgacchai, evaM sesAsu visavvAsu ThavaNArovaNAsukAyavvaM // idAnaM jahA ThavaNAhiM chammAsA kAuM pacchittaM dijjati tahA bhnnnnti| [bhA.6443] paDhamA ThavaNA vIsA, paDhamA ArovaNA bhave pkkho| tesariM mAsehiM, paMca tu rAiMdiyA jhoso|| cU- vIsiyaThavaNA pannarasiyArovaNAhiM eyAo katihiM mAsesiM seviehiM nipphaNNAto hojja ? diTuMterasahiM, kahaM? ucyate-ThavaNArovaNadivasamANAu visohittuNjNsesN|icchiyaarovnnaae bhAe asujjhamANe khive jhoso / chaNhamAsANaM asItaM divasataM bhavati, tao vIsiyA ThavaNA pannarasiyA ya ArovaNA soheyavvA, sesaM paNayAlasayaM, eyassa pannarasiyAe ArovaNAe bhAgo dAyabvo, jaoaddhaMbhAgaMnadetittitatojhosopakkhiyabbo, imaM jhosapakkhevalakkhaNaM-"jattiyametteNa so suddhaM bhAgaM payacchae rAsI, tattiyamettaM pakkhiva akasiNarovaNAe jhosggN"| jhosa tti vA samakaraNaM tivA egaTuM, ettha paMcajjhosA pakkhitA, pacchA bhAge hite bhAgaladdhaM dasamAsA, ettha imaM karaNalakkhaNagAhApuvvaddheNabhaNai-ArovaNA jatibhI tatihiM guNAte kareja bhAgaladdhA / jaM ettha "paDhama'' tti- ArovaNA tato ekkeNa guNitA dasa dasa ceva bhavaMti, ettha-ThavaNArovaNAsahitA saMcayamAsA havaMti, "evatiyaM" tti-puvvabhaNitamAsANa ya karaNeNa ThavaNAe do mAsA ArovaNAe ekko mAso, ete dasasu pakkhittA jAyA terasa saMcayamAsA / idAni icchAmo nAuM "kato kiM gahiyaM ? ti, ThavaNAmAse tato pheDei" / sIso pucchaiterasaNhaM saMvayamAsANaM kiM kato mAsAo gahitaM jeNa chammAsA jAyA ? kahaM vA karaNaM kataM? bhaNNati - terasaNhaM mAsANaM donni ThavaNAmAsA pheDitA, tattha suddhA sesA ekkArasa mAsA jAtA, ettha karaNaM imaM- "jatisuThavaNAe mAsatatiyabAgaM karei ti paMcaguNaM", ettha ArovaNAe ekko mAso ekkabhAgakataM ekkArasa ceva, te tipaMcaguNa tti kAyavvA, tinni ya paMca pannarasa, tehiM ekkArasaguNitA jAtA paMcasaTTha sayaM, ettha donni ThavaNAmAsA puvvakaraNeNa divase kAuM pakkhittA vIsaM, jAtaM paMcAsItaM sayaM, ettha paMcarAiMdiyA jhoso kao, sesaM asIyaM sayaM / ahavA - kiMci viseseNa eyaM ceva aha'nnahA bhaNNati - terasaNha saMcayamAsANaM icchAmo nAu ekkekkAo mAsAo kiM gahiyaM jeNa chammAsA? jato bhaNNati - terasaNhaM mAsANaM tinni ThavaNArovaNAmAsA pheDitA jAtA tattha suddhA sesA dasa mAsA, eehiMto ekkekkAo mAsAo addhamAso addhamAso gahito, ete paMca mAsA, dohiM ThavaNAmAsehiMto dasa dasa rAiMdiyA gahitA, ArovaNamAso ekko, tAo pakkho gahito, paMca jhoso ko|kH pratyayaH? ettha gAhA- "jaibhi bhave AruvaNA" gAhA, esA paDhamaThavaNA, paDhamamaNeNa karaNalakkhaNaM bhaNiya, ArovaNabhAgaladdhamAsANaM pannarasahiM guNeyavvA, te dasa mAsA pannarasahiM guNitA jAtA pannAsuttarasataM, etatto
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1381, [bhA. 6443] 381 paMcajjhoso sohiMto sesaM paNayAlaM stN| ettha ThavaNArovaNAdivasA pakkhittAjAyaM asIyaM syN| [bhA.6444] paDhamA ThavaNA vIsA, bitiyA ArovaNA bhave vIsA / aTThArasa mAsehiM, esA paDhamA bhave kasiNA / / cU- eyA ThavaNArovaNAo asIyasayAo sohiyA sesaM cattAlIsasayaM, eyassa vIsiyAe ArovaNAe bhAge bhAgaladdhaM satta mAsA ArovaNA, puvva karaNeNaM "dohiM mAsehiM niSphannaM" ti kAuM sattamAsA dohiM guNeyavvA jAtA codasamAsA, "divasA paMcahiM bhaiyA" gaahaa|| __eteNaM karaNeNaM do ThavaNAmAsA do ya ArovaNamAsA nipphaNNA, ee cattAri vi coddasaNhaM melitA jAtAaTThArasa mAsA, kasiNA nAma jattha jhosonntthi| "kAto mAsAto kiM gahiyaM" ti ettha lakkhaNaM jati ekkAto mAsAto niSphannA ArovaNA to seviyamAsehiMto ThavaNArovaNamAsA soheyavvA, aha dugAdimAsehiMtoniSphannA ArovaNA toseviyamAsehiMto ThavaNamAsAceva soheyavvA no ArovaNamAsatti / imA ya bitiyaArovaNA dohiM mAsehiM nipphanna tti kAuM aTThArasaNhaM mAsANaM majjhAto donni ThavaNAmAsA sohitA, sesA solasa mAsA / "dohiM mAsehi ArovaNA niSphanna"tti kAuM solasa duhA kAyavvA, ekko aTThao uvari bitio aTThao heTThA / kiM kAraNaM evaM kajjati?, ucyatejao imaM bhaNNati "jatibhi bhave AruvaNA, tati bhAgaM tassa pannarasahiM gunnie| sesaM paMcahiM guNie, ThavaNadiNajuttA u chmmaasaa"| paDhamAto aTThagAto pakkho pakkho gahito, bitiyAto aTThagAto paMca paMca rAiMdiyA gahitA, pavaNAmAsehiMto dasa dasa rAiMdiyA gahitA / kaH pratyayaH ? ucyate- "jaibhi bhave AruvaNA" gAhA, je saMcayamAsAto ThavaNAmAsasuddhA jaitthI ArovaNA ArovaNAto vA jatimAsA nipphaNNA tatibhAgA kajjaMti, bitiyaArovaNA do vA ArovaNAmAsa tti tena solasamAsA duhA katA aTTha ettha ekkammi aTThage pannarasapaccittarAiMdiyAgahiya tti pannarasaguNo kato u jAtaM vIsuttaraM syN| bitiyaTThagAo paMcapaMca gahiyattipaMca guNitojAto cattAlIsA, cattAlIsAvIsuttaresatepakhittA jAtaM saTThasayaM, ettha avanIyaM ThavaNamAsANaM doNhaM dasa dasa rAiMdiya gahiya tti te vIsaM pakkhittA jAyaM asiiysyN|| [bhA.6445] paDhamA ThavaNA vIsA, tatiyA ArovaNA u paNuvIsA / tevIsA mAsehiM, pakkho tu tahiM bhavejhoso / / gha- eyAo ThavaNArovaNAo asIyasatAo suddhA, sesaM paNatIsaM sayaM / eyassa panuvIsArovaNAe bhAgo hAyavvo, jamhA suddhaM bhAgaM na deMti tamhA pakkhaM pakkhivittA bhAgaladdhA chammAsA, tihiM mAsehiM ArovaNA niSphaNNA tamhA chammAsAtiguNA katA jAyA aTThArasa mAsA, ThavaNArovaNamAsapuvvakaraNeNaM uppAettA tatthevapakkhittAjAtA tevIsaM saMcayamAsA / etya icchAmo nAuM "kato mAsAo kiM pacchittaM gahiyaM" ? ucyate-sevitamAsehiMto do ThavaNAmAsA sohiyA, sesA ekavIsaM mAsA, ete tihA ThavijaMti tinnisattagApuMjA kayA tattha paDhamapuMjAto pakkho pakkho gahito, annehiM dohiM sattagapuMjehiM paMca paMca rAiMdiyA gahiyA / dohiM ThavaNAmAsehiMto dasa dasa rAiMdiyA gahiyA / kaH pratyayaH ?, paDhamasattagaM pannarasaguNaM kAuM pakkho soheyavvo, sesaM nautI,
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 sesA do sattagapuMjA meliyA caudasa bhavaMti, etecoddasa paMcaguNiyA sattarI havati, sattarI nautIe meliyA saTuM sataM bhavati, etthaM vIsaM ThavaNAdivasA pakkhittA jAtaM asItaM sataM / / [bhA.6446] evaM eyA gamiyA, gAhAo hoMti aanupuvviie| eeNa kameNa bhave, cattAri sayA u pannaTThA / / cU-evaM vIsiyaThavaNaM amuyaMteNa uvaruvari ArovaNAe paMca paMca pakkhivaMteNaM neyavvaM jAva aMtimAArovaNA, eyAsuimaM karaNavihANaMkAyavvaM-asIyAtodivasasayAoThavaNArovaNadivasA soheyavvA, pacchA sesassa icchiArovaNAe bhAgo hAyavvo, jai suddhaM bhAgaM na dei to jAvati na sujjhai tAvatio jhoso pakkhiyavvo, pacchA bhAgehiMte bhAgaladdhA mAsA jaihiM mAsehiM ArovaNA nipphannA tatihiM ya bhAgaladdhA mAsA guNeyavvA, ThavaNArovaNamAsA tattheva pakkhiyavvA / evaM paDisevaNAmAsagaMjANiyavvaM / etya jaMicchatinAuMkatomAsAo kiMgahiyaMta he saMcayanAsehito ThavaNA sohitA sesA je mAsA te jaihiM mAsehiM ArovaNA niSphaNNA taie puMje kareMti,tesu ekkAto puMjAto addhamAso addhamAso gahio, taM puNa pannarasahiM guNaM, sesA je puMjA te ekkehi milittA tesu ekkekAto mAsAto paMca paMca rAiMdiyA gahiyA, evaM savvattha veyAleuM kAyavvaM ete dinA mAsIkatA paropparamAsANa meliyavvA, jai jhoso pakkhitto to soheyavvo, ThavaNAmAsA ettheva pakkhiyavvA evaM chammAsA bhavati / kaH pratyayaH?, paDisevaNAnimittaMjAtopuMjAtoaddhamAso gahiotaMjaMpannarasahiMguNite sesA puMjA ekaMvA jAvatiyaMgahiyaMtAvatieNaguNettAtatthevapakkhiviyavvA, jati jhosopakkhitto to soheyavvo, sesaThavaNAmAso durUvasahio kAuM paMcahiM guNettA te divasA pakkhiyavvA / evaM asItaM divasasataM bhavati / evaM paNuvIsiyAe ThavaNAe pakkhiyAdiArovaNAto kAyavvAto jAva paNapannaM sataM / evaM tIsiyAe vi ThavaNAe pakkhiyAdiyArovaNAo jAva pannAsaM sataM bhavati / evaM ThavaNAopaNagavaDDIe neyavvAo jAva carimaTThavaNA ArovaNAopuNa panagahANIe haaviyvvaaojaavpkkhiyaaaarovnntti|eyaaosvvaao eteNapuvvabhaNiyalakkhaNeNapuhattiyA kAuMcattAri sayA pannaTThA gAhANa kAyavvA / / iti paDhamaM ThavaNArovaNaTThANaM sammattaM / idAni bitiyaM ThavaNArovaNaTThANaM bhaNNati[bhA.6447] do rAsI ThAvejA, rUvaM puNa pakkhivehi egtto| juttoya dei addhaM, tena guNaMjANa saMkaliyaM // [bhA.6448] tettIsaM ThavaNapadA, tettIsArovaNAe tthaannaaii| ThavaNANaM saMveho, paMceva sayA tu egtttthaa| cU- kahaM tettIsaM ThavaNArovaNaTThANA bhavaMti ?, ucyate asIyAto divasasatAto paDhamA pakkhiyAThavaNA, paDhamA ya paMciyA ArovaNA, eyA sohettA sesassa paMcahiM bhAgo, bhAgaladdhaM battIsA, tattha rUvaM pakkhitaM guNiyaM bhavaMti, esa gaccho ekko AdI ekko uttaraM "gacchuttara" gaahaa|| pUrvavat / / tettIsaM kAuM paMcasayA ekkasaTThA bhavaMti // [bhA.6449] paDhamA ThavaNA pakkho, paDhamA ArovaNA bhave paMca / cottIsA mAsehiM, esA paDhamA bhave ksinnaa||
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1381, [bhA. 6449 ] 383 cU- asIyAo sayAo eyA ThavaNArovaNAo sohettA sesassa paMcahiM bhAgo, bhAgaladdhA battIsaM mAsA, ArovaNA ekkAo mAsAo nipphaNNaMti kAuM ekkeNa guNiyA, tattiyA ceva, pannarasiyAe ThavaNAe paMcahiM bhAge bhAgaladdhaM tinni mAsA, te duravahINA kayA jAyaM ekko maaso| paMciyAe vi ArovaNAe paMcahiM bhAgo bhAgaladdhaM ekko mAso, ettha natthi durUvahINaM tahA vi ettha mAso ceva gheppati, ee do vi ThavaNArovaNAmAsA battIsAe meliyA jAyA cottIsaM mAsA / icchAmo nAu katto ki gahiyaM ?, battIsAe mAsehaM paMca paMca rAiMdiyA gahiyA, ThavaNArovaNamAsehiMto ThavaNArovaNadivasA gahiyA / kaH pratyayaH ?, battIsamAsA paMcahiM guNiyA kAuM ThavaNArovaNAdivasA pakkhittA asIyaM sataM bhavati / ekkaM vA ThavamAmAsaM pheDittA tettIsa paMcaguNA kAyavvA, ThavaNAdivasajuttA ya chammAsA bhavaMti // [bhA. 6450 ] paDhamA ThavaNA pakkho, bitiyA ArovaNA bhave dasa U / aTThArasahiM mAsehiM, paMca ya rAiMdiyA jhoso // cU- asIyAto sayAo eyAo ThavaNArovaNAo sohettA sese paMca jhose pakkhivittA dasiyAe ArovaNAe bhAgo bhAgaladdhaM solasa mAsA, ArovaNA ekkAto mAsAto niSphaNNa tti kAuM ekkeNa guNiyaM jAtA solasa ceva, pannarasiyAe ThavaNAe paMcahiM bhAgo bhAgaladdhaM tinni durUvahINA kayA jAto ekko mAso, dasiyAe ArovaNAe paMcahiM bhAgo bhAgaladdhaM donni, jattha durUvahINaM na hoi AgAsaM vA bhavati tattha vi ekko mAso nAyavvo, tena ettha vi ekko mAso, ete do vi ThavaNArovaNAmAsA solasaNhaM melitA jAtA aTThArasa saMcayamAsA / kato mAsAo kiMgahiyaM ?, aTThArasaNhaM mAsANaM solasahiM mAsehiMto dasa dasa rAiMdiyA gahiyA, ThavaNAraNamAsehiMto ThavaNA divasA gahitA / kaH pratyayaH ?, solasa mAsA dasa guNA kAuM, paMca u jhoso sohiyavvo, sesA ThavaNArovaNadivasA pakkhittA jAyaM asIyaM sayaM / ahavAaTThArasaNhaM ekkaM vA ThavaNAmAsaM pheDettA dasaguNA kAyavvA, joso paMca sohiyavvo, ThavaNAdinasahitA chammAsA havaMti // [ bhA. 6451] paDhamA ThavaNA pakkho, tatiyA ArovaNA bhave pakkho / bArasahiM mAsehiM, esA bitiyA bhave kasiNA / / cU- asItAto tAto eyAo ThavaNA sohettA sesaM pannAsaM sayaM, eyassa pannarasiyAe ArovaNAe bhAgo bhAgaladdhaM dasa mAsA, ArovaNA ekkAo mAsAo nipphaNNa tti ekkeNa guNiyaM ettiyaM ceva, ettha donni ThevaNArovaNamAsA pakkhittA jAtA bArasa mAsA / kato kiM gahiyaM ?, ekkekkAo mAsAo pakkho gahio / kaH pratyaya ?, bArasa mAsA pannarasahiM guNiya jAtaM asIyaM sataM, ettha savvattha samaM gahaNaM // [ bhA. 6452 ] evaM etA gamiyA, gAhAo hoMti AnupuvvIe / eeNa kameNa bhave, paMceva sayA u egaTThA // cU- evaM pakkhiyaM ThavaNaM amuyaMteNa ArovaNAe uvaruvariM paMca paMca pakkhiviMteNa ArovaNAsu ekkkaM ThANaM parihariteNa tAva neyavvaM jAva tittIsatimA ArovaNa tti / tAhe vIsiyaM ThavaNaM amuteNa evaM ceva neyavvaM jAva battIsaimA ArovaNA / evaM ThavaNAsu paMca paMca pakkhivaMteNaM
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 ArovaNAsu ekkakkaM ThANaM pariharaMteNa neyavjAva pahouyapuhattiyakaraNeNaMgAhANaMpaMcasayA egasaTThA jAtA / savvattha jatIhiM mAsehiM ArovaNAnipphaNNa tatIhiM bhAgaladdhaM guNeyavvaM sesaM uvaujjittA bhaNiyavvaM / / bitiyaThavaNArovaNaM sammattaM / idAniM tatiyaM bhaNNati[bhA.6453] paNatIsaM ThavaNapadA, paNatIsArovaNAe tthaannaaii| ThavaNANaM saMveho, chacceva sayA bhave tiisaa|| cU-asItAto sayAo paMciyA ThavaNA paMciyA ArovaNA ya, eyAo soheyavvAo, sesaM sattari sayaM, eyassa paMcahiM bhAgo bhAgaladdhaM cottIsaM rUvaM pakkhittaM jAyaM paNatIsaM, ekko Adie ekkottaraM paNatIsato gaccho / gacchutara gAhA pUrvavat gaNieNa ANeyavvA cha satA tIsuttarA // [bhA.6454] paDhamA ThavaNA paMca ya, paDhamA ArovaNA bhave paMca / - chattIsA mAsehi, esA paDhamA bhave ksinnaa|| cU-asItAto sayAo paMciya ThavaNApaMciyA uArovaNA sohiyA sesaM sattari sataM, eyassa paMciyAe ArovaNAto bhAgo, bhAgaladdhaM cottIsaM mAsA ArovaNA ekkAo mAsAo nipphaNNaM ti kAuM ekkeNa guNiya ettiyaM ceva, paMcayAe ThavaNAepaMcahiM bhAgaladdhaM ekko mAso, jattha durUvahINA na hoMti tattha u havaMti sAbhAviya tti ya vayaNAo ekka eva mAso bhavati / evaM ArovaNAe vi, donni mAsA cottIsAe melitA jAyA chattIsaM mAsA / kAo kiM gahiyaM ?, ekkekAo mAsAo paMca paMca divasA gahiyAettha visavvattha samaMgahaNaM / kaH pratyayaH?, chattIsehimAsehiM paMca guNiyavvA jAta asiiyNstN|ahvaa-chttiisnnhNmaasaannN ko ThavaNAmAso pheDito, sesA paNatIsaM, te paMcaguNA ThavaNadivasajutA chammAsA bhvNti|| [bhA.6455] paDhamA ThavaNA paMcA, bitiyA ArovaNA bhave dasa tuu| egUNavIsa mAsehi paMca rAiMdiyA jhoso|| cU-asIyAto satAto paMciyA ThavaNAdasiyAArovaNA etAto ThavaNArovaNAososavettA sesaM paNasahi sayaM, ettha paMcajjhoso pakkhitto, jAtaM sattari sayaM, eyassa dasiyAe ArovaNAe bhAgo, bhAgaladdhaM sattarasa mAsA ArovaNA, ekkekkAto mAsAo niSphaNNa tti kAuM ekkeNa guNiyaM ettiyaM ceva, ThavaNAdivasApaMcahiM bhaiyA sAbhAvito mAso, ArovaNAto vi ekko mAso, ete do mAsA sattarasaNhaM melitA jAtA ekoNavIsaM mAsA / kato ki gahiyaM ? ThavaNAmAsAto paMca rAiMdiyA gahayA sesehiM aTThArasahiM mAsehiM ekekAto mAsAo dasa dasa rAiMdiyA gahitA / kaH pratyayaH ?, aTThArasa dasaguNitA jAtaM asItaM divasasataM, etAto paMcato jhoso suddho, sesaM paMcasattarisataM, paMca ThavaNAdivasA melitA jAtaM asItaM divasasataM // [bhA.6456] paDhamA ThavaNA paMcA, tatiyA ArovaNA bhave pkkho| terasahiM mAsehiM, paMca u rAiMdiyA jjhoso|| cU-asItAto divasasatAto paMciyaM ThavaNaM pannarasiyaM ArovaNaM eyAo ThavaNArovaNAo sohettA sesaM saddhiM sayaM paMca jhosaM pakkhivittA pakkhittAto ArovaNAto bhAgI bhAgaladdhaM ekkArasa ArovaNA, ekkAo mAsAo niSphanna tti kAuM ekkeNa guNiyaM ettiyaM ceva puvvakaraNeNa ThavaNArovaNamAse karettA bhAgaladdhA do masA ete ekkArasaNhaM melitA jAtA terasa sNcymaasaa| ___
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, , mUlaM- 1381, [bhA. 6456] 385 kato kiM gahiyaM ?, bArasamAsehiM addhamAso gahio terasamAsAto ThavaNAmAsAo paMca rAiMdiyA gahitA / kaH pratyayaH ?, bArasa pannarasehiM guNittA paMca jhIsehiM sohettA sesaM paMcahattaraM sataM paMca ThavaNA divasA melitA jAyaM asIyaM sayaM / / [bhA. 6457 ] evaM ettA gamiyA, gAhAo hoMti AnupuvvIe / eeNa kameNa bhave, chacceva sayAi tIsAI // cU- evaM paMciyaM ThavaNaM amuyaMteNa ArovaNAe paMca paMca uvaruvariM pakkhivaMteNaM neyavvaM jAva paNatIsaimA ArovaNA, tAhe puNo dasiyaM ThavaNaM kAuM evaM ceva neyavvaM jAva cautIsaimA ArovaNA / evaM ThevaNArovaNAsu paMca paMca pakkhivateNa ekkekkaM ThANaM parihAveMteNa neyavvaM jatIhiM mAsehiM ArovaNA niSphaNNA tatIhiM bhAgaladdhaM guNeyavvaM, sesaM uvaujjittA neyavvaM // tatiyaThavaNArovaNaThANaM gayaM / idAniM cautthaM bhaNNati [bhA. 6458 ] aunAsItaM ThavaNANa sataM ArovaNAma taha ceva / solasa ceva sahassA, dasuttarasayaM ca saMveho // cU-kahaM?, ucyate-asItAto divasasatAo paDhamAThavaNArovaNAo ekkiyAo soheyavvAo, se aTThattarisataM, eyassa ekkiyAe ArovaNAe bhAgo bhAgaladdhaM ettiyaM ceva rUveNa pakkhitte aunAsItaM sayaM bhavati / idAniM saMvehakaraNe ime bhaNNati- " gacchuttara" gAhA, ekko AtI, ekko uttaraM, aunAsIyaM sataM gaccho, pUrvavat gaNite kate AgataM solasahassANi sataM ca dahuttara // [bhA. 6459 ] paDhamA ThavaNA ekko, paDhamA ArovaNA bhave ekko / AsItaM mAsasataM, esA paDhamA bhave kasiNA // 1 cU- asItAto tAto ekkiyA ThevaNA, ekkiyA ya ArovaNA sohittAsesaM aTThahattarasataM ekkiyAe ArovaNAe bhAgo bhAgaladdhaM ettiyaM ceva / ettha ekko ThavaNAmAso ego ArovaNAmAso pakkhitto jAtaM asIyaM mAsasataM / kAo kiM gahiyaM ?, ekkekkAo mAsAo ekko divaso gahito, ettha vi savvattha samaggahaNaM // [bhA. 6460 ] paDhamA ThavaNA ekko, bitiyA ArovaNA bhave donni / ekkAnautImAsehi, ekko u tahiM bhave jhoso | cU-eyAo ThavaNArovaNAo asItAto sayAto sohettA sesaM sattahattari sayaM eyassa aTThAe dutiyAe ArovaNAe bhAgo ekkaM jjhosaM pakkhivittA bhAgaladdhaM egUnanautimAsA ettha ThavaNAmAsoArovaNAmAso ya pakkhittA jAtA ekkAnauti mAsA / kAto kiM gahiyaM ?, ThavaNA mAsA etthavi savvathAhaMto ekko divaso gahito, nautisAsehiM do do vi divasA gahitA / kaH pratyayaH ?, saMcayamAsehiMto ThavaNAmAso pheDito sesA nauIto dohiM guNiyA jAyaM asIyaM saya, eyAto ekko suddho se aunAsItaM sataM, ekko ThavaNAdivaso pakkhitto, ettha jAyaM asItaM sataM // paDhamA ThavaNA ekko, tatiyA ArovaNA bhave tinni / [ bhA. 6461] isImAsehiM, ekko u tahiM bhavejhoso || cU- taheva kAuM jAva eksaTThi saMcayamAsA / kAo kiM gahiyaM ? uvaNAmAsAto ekkekko 17 25
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 divaso gahio, sesehiM saTThIe mAsehiM tinnitinnirAiMdiyA ghiyaa|kHprtyyH? ekkasaTTimAsehiM ekko ThavaNAmAso pheDito sesA sarDiM, te tihiM guNitA jAtaM asIyaM divasasataM, ekko jhoso suddho, sesaM egUnAsItaM sataM, ekko ThavaNA divaso pakkhitto jAyaM asIyaM stN|| [bhA.6462] evaM khalu gamitANaM, gAhANaM hoMti solsshssaa| satamekaM ca dasahiyaM, neyavvaM aanupuvviie|| cU-evaM ekkiyaM ThavaNaM amuyaMteNa ArovaNAe uvaruvari ThANe ekkamArovayaMteNa tAva neyavvaM jAva carimA aunAsIyasayArovaNA / evaM dutigAdiThavaNAsu viegAdi ArovaNA neyavvA tA jAva jassa carimaM ti / eyAo savvAo puvvakayavihiNA kAyavvA jAva ekkekapAhA (hI) DaganibaddharAsigagAhANa salasa sahassA stNcdsuttrNpunnnnNti| eyAsuThavaNArovaNAsumAsakaraNaM kareMteNa egAdiyAsujAva chauro paMcasu bhAgaM adeMte mAso cevghettvyo| evaM pannarasagAdisudurUve asujhaMtedasAdisuya duruveasuddhe AgAsejAteekko cevamAsoghettavbo, jAvacaudasa, pannarasovari vikalA jAva unavIsAe vi ekAto mAsAto nipphaNNa tti daTThavvA / evaM ekkavIsAdisu kevalapaNabhAgavisuddhadurUvahINakayamAsappamANehito nipphaNNA daTThavvA / evaM savvattha sakalakaraNaM kareMteNa kAyavvaM / aha bhinniyaMThavaNArovaNakaraNaMicchati to imaM kAyavvaM-ekkiyaThavaNAe egAdiAsevaNAto jAva pannarasa tAva sagalakaraNaMceva kAyavvaM, jattha ekkiyA ThavaNA solasiyA ArovaNA etAdo vi asItasatAto suddhA, sesaM tesaTThisataM, eyassa solasahiM bhAgo bhAgaM suddhaM na deti tti terasapakkhittA bhAgaladdhaM ekkArasa, te ThavitA, sagalacchedasahiyA ime / solasiyArovaNAe paMcahi bhAgo bhAgaladdhaM tinni, te durUvahINA katA seso ekko mAso mAsassa ya ekko pNcbhaago| esa vannio mAso paMcaguNo aMso pakkhitto jAyA chapaMca bhAMgA, ekkiyaThavaNAe viheTThA paMcabhAgo chedo dinno / idAniMArovaNA bhAgaladdhaM taMArovaNAmAsaguNaM kAyavvaM, ti kAuM aMso aMsaguNo chedo chedaguNo chahiM ekkArasaguNitA paMcahiM ekko guNito jAyA chAvaTTi paMca bhAgA ThavaNArovaNamAsasahiya tti kAyavvA, ettha ekko ThavaNA paMca vAgo, chacca ArovaNapaMcabhAgA pakkhittA, jAyA saMcayamAsANa tehuttari paMca bhAgA / katto kiMgahiyaM ti ?, ekko ThavaNabhAgo pheDito sesaM ArovaNabhAgaparAvattIe aMsA aMsaguNA, chedo chedaguNo bhAge hie jaM laddhaM taM dosu ThANesu ThaviyaM tatthego rAsI pannarasaguNo, bitito ArovaNAe jati vigalA divasA asItehiM guNito pakkhitto ya ThavaNAdivasajuttojhosaparisuddho asIyaM sataM bhavati, evaM sattarasa aTThArasa aunavIsiyAsu vi kAyavva, navaraM-bitiyarAsI dohiM tIhiM cauhiM guNeyavvo, vIsiyAe sagalakaraNaM kAyavvaM, igavIsiyAe visavvaMeyaMceva kAyabvaM, navaraM-ThavaNabhAgapheDiesu jaM sesaM taM ArovaNabhAgaM parAvattiya guNiyaM bhAgahiyaladdhe tisu ThANesu ThAyavvaM, tatthekko rAsI pannarasaguNo, bitio vigaladivasaguNo, tatio paMcaguNo, savve ekkaTThA melitA ThavaNadinajuttA jhosavisuddhA asItaM sataM bhvti| ___ evaM bAvIsiyAsu vi kAyavvaM, egatIsAdisu vi evaM, navaraM-jai vi vikalamAso labmati tati ThANatthaM ThavayavvaM, ArovaNabhAgahiyaladdhaM jattha do rAsI ThAvitA tattha ego panarasaguNo, bitito niyamAvigaladivasaguNo, kiM ca saMcayamAsabhAgehiMto saMcayaThavaNabhAgapheDiyavvA
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1381, [ bhA. 6462 ] 387 pakkhivaMteNa puNa jai ThavaNAdiNA tati sagalA pakkhiviyavvA mAsaM vA durUvasahiyaM paMcaguNaM asaMgahiyaM kAuM pakkhivejjA / evaM bitiyAdiThavaNAsu vi solasiyAdiArovaNAto uvaujja kAyavvAo iti / / ThavaNAsaMcae tti dAraM gataM / idAniM rAsi tti dAraM / esa pacchittarAsI kao uppanno ? ata ucyate [bhA. 6463] asamAhIThANA khalu, sabalA ya parissahA ya mohammi / paliovama sAgarovama, paramANu tao asaMkhejjA / / cU- vIsAe asamAhiThANehiM, khalusaddo saMbhAvaNatthe kiM saMbhAvayati "asaMkhijjehiM vA asamAhiThANehiM "tti, evaM ekkavIsAe sabalehiM, bAvIsAe parisahehiM, aTThAvIsatividhAo vA mohanijAto, ahavAtIsAe mohaniJjaThANehiMto etehiM asaMjamaThANehiM esa pacchittarAsI uppanno / / sIso pucchati - kattiyA te asaMjamaThANAI ?, jattiyA paliovame vAlaggA ?, no tiNaTTe samaTThe / to jattiyA sAgarovamevAlaggA ?, no tiNaTTe samaTThe / to sAgaravamavAlaggANa ekkekkaM vAlaggaM asaMkhejjakhaMDaM kayaM / te ya khaMDA saMvavahAriyaparamANumettA, evatiyA asaMjamaThANA ?, no tiTThe samaTTe, "tato" tti etehiMto asaMkhejjaguNA daTThavvA / anne bhAMti "suhumaparamANumettA khaMDA katA" / te ya anaMtA bhavaMti, taM na bhavati, jato asaMjamaThANA asaMkhejjalogAgAsamettA bhavaMti, saMjamaThANA vi ettiyA ceva // [bhA. 6464] je jattiyA u[bhA. 6465] rAsitti gAhA // cU- idAniM "mAna" tti, mIyate aneneti mAnaM paricchedo / taM duvihaM - davve bhAve ya / davve prasthAdi / bhAve imaM - 2 - gAhA // - kaMThyA [bhA. 6466 ] bArasa aTThaga chakkaga, mAnaM bhaNitaM jinehi sohikaraM / tena paraM je mAsA, saMbhahaNNaMtA parisaDaMti / / cU- titthakarehiM vivihaM pAyacchittamANaMdiTTaM, paDhamatitthakarassa bArasamAsA, majjhimatitthakarANaM aTThamAsA, vaddhamANasAmiNo chammAsA, etto abbhahiyaM na dijjati, bahuehiM paDisevitaM pi ettiyaM ceva dijati, dhammayAe sujjhati / jahA patthae mavijjaMte tAva mavijati jAva tassa sihA Aruhati, sesaM ArubhitaM pi adhikaM parisaDati / evaM chaNhaM mAsANaM jaM adhiyaM paDisevitaM taM ThavaNArovaNappagAreNa saMhaNNamANaM parisaDati, titthakaraANA ya esA anupAliyavva tti, jahA ranno appaNo rajje jaM mANaM pratiSThApitaM jo tato mANAto atiregamUlaM vA kareti so avarAhI DaMDijati, evaM jo titthakarANaM ANaM koveti so dIhasaMsArI // mAna tti gayaM / idAniM "pabhutti" pacchitte dAyavve pabhu tti vA joggo tti vA egaTThe / ko puNa so ?, imo [bhA. 6468 ] kevala-manapajjavanANiNo ya tatto ya ohinANajinA / coddasa-dasa- navapuvvI, kappadhara-pakaSpadhArI ya / / cU- kevalanANI, maNapajjavanANI, ohInANI, jinasaddo zuddhAvadhipradarzakaH, coddasapuvvI, abhinnadasapuvvI, bhinnesu ovaDDIe jAva navamapuvvassa tatiyaM AyAravatyuM, kappavavahAradharA, pakappo tti nisIha'jjhayaNaM / kiM ca
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 [bhA.6469] gheppaMti casaddeNaM, nijuttIsuttapeDhiyadharA y| ANAdhAraNajIte, ya hoMti pabhuNo ya pacchitte / / cU-bhaddabAhukayanijuttIgAhAsutadharA nisIhakappavavahArapeDhagAhAsuttadharA ya, ahavA-suttaM dharaMti suttadharAje mahAnisIhaM mahAkappasutAdi ajjhayaNe ydhreNti| "ANa"tti ANAvavahArI dhAraNAvavahArI jIyavavahArI ete pacchittadANe pahuNo bhavaMti ||pbhuttigtN / idAni "kevattiyA siddha" tti dAraM / sIso pucchati-"kevatiyA pacchitA?" AyariyAha -duvihaM pacchittadarisaNaMatthato suttato a|atthto aparimANA, suttato iha'jjhayaNe ime[bhA.6469] anugghAiyamAsANaM, do ceva sayA havaMti bAvannA / tinni sayA battIsA, hoti ugghAiyANaM pi|| cU-paDhamamuddesate anugghAtiyamAsAto saMkhittA donnisayA bAvannA bhavaMti, bitiya-tatiyacauttha-paMca-muddesatesu mAsalahuA pacchittA te saMkhittA tinni sayA battIsA bhavaMti / / [bhA.6470] paMca satA culasItA, savvesiM mAsiyANa boddhavvA / tena paraM vocchAmi, cAummAsANa saMkhevo // cU-ugghAtiyamAsANaM anugghAtiyamAsANaM ekato saMkhittANa paMca sayA culasItA bhavaMti / ato paraM cAummAsite bhnnaami|| [bhA.6471] chacca sayA coyAlA, cAummAsA ya hot'nugghaayaa| satta sayA cauvIsA, cAummAsANa ugghaayaa| cU-chaTTha-sattama-aTThama-navama-dasama-ekkArasamuddesae ya cAummAsiyA anugghAtiyA cha sayA coyAlA vuttA / (etesiM savvasaMkhevo) bArasa-terasa-coddasaM-pannarasa-solasa-sattarasa-aTThArasaeguNavIsuddesaesu ugghAyA caumAsiyA sattasatA cauvIsa vuttA (etesiM svvsNkhevo)| [bhA.6472] terasa saya aThThaTThA, cAummAsANa hoti svvesiN| tena paraMvocchAmi, savvasamAseNa saMkhevaM // cU-caulahugANaMvAcaugurugANaMca savvasaMkhevoterasasatAaTThasaTThA, atoparaMmAsacaumAsANa savvasaMkheveNaMbhaNAmi // [bhA.6473] nava ya sayA ya sahassaM, ThANANaM pddivttio| bAvannabANAI, sattari ArovaNA ksinnaa| cU-sahassaM navasatA bAvannahiyA mAsAdInAMprAyazcittasthAnAnAmityarthaH / "sattariArovaNA kasiNAu''tti, ko asyAbhisaMbaMdhaH? ucyate nanu eseva saMbaMdho "ketti yA siddha''tti kevatitA ArovaNAojahannAosiddhA, ukkosA yasiddhA, evaMajahannamanukkosAyakasiNAakasiNAo ya / tattha paDhame ThavamArovaNaThANe ekkA jahannA, vI (tI) saM ukkosA, cattArisayA cauttIsA ajahannamaNukkosANaM / biMtiyA ThavaNArovaNaThANe ekkA jahannA, tettIsaM ukkosA, sattavIsadhiyA paMcasayA majjhANaM / tatiyaThANe ekkA jahannA, paNatIsaM ukkosA, paMcasayA caunauyA majjhANaM / cautthe ThANe ekkAjahannA, aunAsItaM sayaMukkosANaM, pannarasa sahassA vayasayA tiisuttrmjjhaannN| paDhame ThavaNArovaNAThANe sattariyArovaNA kasiNA jhosavirahiya tti vuttaM bhavati / / tA ya imA
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6474] 389 [bhA.6474] savvAsiM ThavaNANaM, ukkosArovaNA bhave ksinnaa| sesA cattA kasiNA, tAkhalu niyamA anukkosaa|| cU- paDhame ThavaNArovaNaThANe tIsaM ThANANi, tattha ekkekkAe ThavaNAe aMtillA ArovaNA ukkositA bhavati, sAya niyamAjhosavirahiyA, eyAotIsaM, etAsiM majjhA jAto ArovaNAo jhosavirahitAo tAo cattAlIsaM bhavaMti, eyA ukkosiyANa melitAo sattari bhavaMti / / katarAo puNa tAo cattAlIsaM jhosavirahitAo? ucyate[bhA.6475] vIsAe tU vIsaM, cattamasItI ya tinni ksinnaao| tIsAe pakkhapaNavIsa tIsa pannAsa pnnstrii| cU-vIsiyAe ThavaNAe vIsiyA ArovaNA cattAlIsiyA asItA, eyAo tinni ksinnaato| tIsiyAte ThavaNAe imAto paMca ArovaNAto ajjhosiyAto pakkhitA paNavIsitA tIsitA pannAsiyA pNcsttriiyaa|| [bhA.6476] cattAe vIsa paNatIsa sattarI ceva tinni ksinnaao| paNatAlAe pakkho, paNatAlA ceva do kasiNA / / [bhA.6477] pannAe pannaTThI, paNapannAe tu pannavIsA tu / rAThThiThavaNAe pakkho, vIsA tIsA ya cattA y|| cU-cattAlIsiyAe ThavaNAe imAte tinni ArovaNAo kasiNAto - vIsitA paNatIsiyA sattariyA |pnnyaaliistthtthvnnaae imAodonni ArovaNAkasiNAtopakkhitApaNayAlAyaArovaNA kasiNA (paNapannAe ThavaNAe imAte tinni ArovaNAo kasiNAo - pannavIsA, paNapannA paNaTThI / ) saTikkitAte ThavaNAte imA cattAri ArovaNA kasiNA - pakkhiyA vIsiyA tIsiyA cattAlIsiyA y|| [bhA.6478] sayarIe paNapannA, tatto panasattarI ya pnnrsaa| panatIsa asitIe, vIsA panuvIsa pannA ya / / cU-sattarIe ThavaNAe ekkA paNapanniyA ArovaNA kasiNA / paNapannasattariyAe ThavaNAe do ArovaNA kasiNAto - pakkhitA paNatIsiyA ya / asItikkiyAe ThavaNAe imAo tinni ArovaNAo kasiNAo - vIsiyA paNuvIsiyA pannAsiyA y|| [bhA.6479] nautIe pakkha tIsA, paNatAlA ceva tinni ksinnaao| satiyAe vIsa cattA, paMcuttara pakkha paNuvIsA / / [bhA.6480] dasa uttara satiyAe paNatIsA vIsa uttare pkkho| vIsA tIsA ya tahA, kasiNAo tinni viis'hie| cU-nautiyAe ThavaNAe tinni ArovaNA kasiNA-pakkhiyA tIsiyA paNayAlIsiyA ya / satiyAe ThavaNAe donni ArovaNA kasiNA-vIsayA cattAlIsiyA y| paMcuttarasatiyAe ThavaNAe donni ArovaNA kasiNA - pakkhiyA paNuvIsiyA ya / / dasuttaragAhA dasuttarasatiyAe ThavaNAe ekkA paNatIsiyA ArovaNA ksinnaa| vIsuttarasatiyA ThavaNAe tinni ArovaNA (kasiNA) pakkhiyA vIsiyA tiisiyaa||
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 [bhA.6481] tIsuttare paNuvIsA, paNatIse pakkhiyA bhave kasiNA / cattAle egavIsA, pannAse pakkhiyA ksinnaa|| [bhA.6482] bIsiyaThavaNAe tU, eyAo havaMti sattarI ksinnaa| sesANa'vijA jattiya, nAUNaM tA bhanijAhi / / cU-tIsuttarasatiyAe ThavaNAe ekkA paNuvIsiyAArovaNA ksinnaa| paNatIsuttarasatiyAe ThavaNAe ekkekkA pakkhiyA ArovaNA kasiNA / cattAluttarasatiyAe ThavaNAe egavIsA ArovaNA kasiNA / paNapannAsuttarasatiyAe ekkA pakkhiyA ArovaNA kasiNA / evaM eyAo sattari kasiNAo / sesA paMcANauyA tinni sayA te akasiNAo bhavaMti / sesAsuvi tisu ThavaNaArovaNaThANesu uvaujiUNa kasiNA'kasiNappamANaM bhANiyavvaM / / ato paraM jeNa eyANa savvAsiM sarUvaM vaNNijjati taMbhaNAmi[bhA.6483] savvAsiM ThavaNANaM, etto sAmaNNalakkhaNaM vocchN| mAsagge jhosagge, hInAhIne ya gahaNe y|| cU-"savvAsiM' ti - causu ThavaNArovaNaThANesu jAto ThavaNArovaNAo annonnanuvehao bhavaMti tAo ya jahA najaMti tahA tesiM "sAmaNNaM" ti- piMDiya avisiTuM sakhevao ya lakkhaNaM bhaNAmi-lakkhijati tANa sarUvojeNataM lkkhnnN| "mAsagge"tti-paDisevitaM, saMcayamAsANAmaggaM parimANamityarthaH / "jhosaggi"tti-sevitamAsANa uppattinimittameva ArovaNAdivasehiM bhAge hIramANe kittiyaM pakkhevaM kAuMsuddhaM bhAgaM dAhiti tti eyassa lakkhaNaM bhANiyavvaM / "hIna"tti visamaggahaNaM, taM saMcayamAsehiM kahaM bhvtiityrthH| ahInaggahaNaM nAma samaggahaNamityarthaH // [bhA.6484] AruvaNA jati mAsA, tatibhAgaMtaM kare ti paMcaguNaM / sesaM paMcahi guNie, ThavaNadiNajuttA u chmmaasaa|| cU-ArovaNAe jatimAsaladdhA saMcayamAsA ThavaNAmAsasuddhasesA taibhAge kAyavvA, tatthego bhAgo "tipaMcaguNo''tti-pannarasaguNo kAyavyo, sesA bhAgA sapiMDiyA paMcaguNA kAya vA, ThavaNA diNa jutA jati ahiyA to jhosavisuddhA chammAsA bhavaMti, eyaM kammaM pannarasAdisu ArovaNAsu kAyavvaM, egAdiArovaNAsu puNa jAva coddasa tAva ArovaNadiNehiM ceva guNeyavvaM // [bhA.6485] jatibhi bhave AruvaNA, tatibhAgaM tassa pannarasahi gunne| ThavaNArovaNasahitA, chammAsA hoti nAyavvA // cU-"jatibhi''tti-jatitthI ArovaNA paDhama-bitiya-tatiyAdi vA, tattha je saMcayA mAsA laddhA te ThavaNArovaNamAsavisuddhA jatitthiyA ArovaNA tattiyabhAgatthA te kareyavvA, jati egabhAgatthAto pannarasaguNA ThavaNArovaNasahitA jhosavisuddhA chammAsA bhvNti|adhnegbhaagtthaa to egabhAgopannarasaguNo sesA paMcaguNA ThavaNArovaNadiNasahiyA chammAsA, kvacidevaM kartavyaM / / guNakAreNa kasiNAkasiNajANaNatthaM imaM bhaNNati[bhA.6486] jeNa tu padeNa guNitA, hoUNaM so na hoti gunnkaaro| tassuvariMjeNa guNe, hoti samo so tu guNakAro / / cU- "padeNa"tti-egadugatigAditehiM, jeNaArovaNA "guNiyA hou"tti-gunnitaasNtiityrthH|
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezakaH 20, mUlaM-1381, [bhA. 6486 ] 391 ahavA - ThavaNAdiNasaMjuttA " hou "tti UNA ahiyA vA bhavaMti tti, so tassa guNakAro na bhavati, jahA pakkhiyA ArovaNA dasahiM guNitA vIsiyaThavaNAsaMjuttA UNA chammAsA, ekkArasaguNA ahiyA bhavaMti to nAyavvaM etesiM kasiNakaraNaM na hoi nAstyevetyarthaH / akasiNatvAt, "tassuvariM" ti ekkArasaNhaM uvariM omatthaga parihANIe pakkhiyA ArovaNA "jeNa guNe' tti dasaguNitA tIsiya ThavaNA hoi / "samo'"tti chammAsito rAsI, ettha so dasako samakaraNaM paDucca guNakAro bhavatItyarthaH / evaM navahiM aTThahiM sattahi chahiM paMcahiM cauhiM tIhiM bIhiM ekkeNa ya pakkhitaM ArovaNaM guNeuM jIe ThavaNAe saMjuttA chammAsA bhavaMti tattha so guNakArI nAyavvo, tAvatiyA ya pakkhiyAe kasiNA labbhati / evaM vIsiyaArovaNAdi, navaraM aTThabhAgAo omatthiyaguNakAro kAyavvo, evaM sesAo vi savvAo guNakArehiM veyAliyavavAo / adhavA- "jeNa padeNa" ettIe gAhAe imaM vakkhANaM- jati dohiM guNA ArovaNAdivasehiM pakkhittehiM asItaM sataM na pUreti to so samakaraNe guNakAro na bhavati, tAhe samakaraNatthaM taduvari timAsAdINa guNakAraNehiM veyAleyavvaM tAva jAva jeNa guNite ThavaNAe pakkhittAe asIyaM sayaM bhavai, so guNakAro kasiNArovaNanimittaM samo bhavati / aha savvaguNakArA veyAlie UNaM ahiyaM vA asIyaM sata bhavati tAhe nAyavvaM na esa guNakArI, akasiNA ya esa nAyavvaM ti / / ahavA savvakasiNajANaNatthaM imaM bhaNNai [bhA. 6487] jatihi guNA ArovaNA, ThavaNAe jutA havaMti chammAsA / tAvatiyAruvaNAo, havaMti sarisAbhilAvAo // cU- jati guNA ArovaNaThavaNAe pakkhittAe asIyaM sataM bhavati sA ArovaNA kasiNA nAyavvA, tavvivarIyA savvA akasiNA, tesu imaM karaNaM - jeNa guNA ArovaNA ThavaNAdiNasaMjuttA jattieNa UNA ahiyA vA bhavati ta ceva tattha jhosaggaM, akasiNA esA nAyavvA / / kiM ca AloyagamuhAto paDiseviyamAsaggaM souM taM mAsaggaM jAe ThavaNAe saMcayamAsasamaM bhavati taM ThevaNArovaNaM vveti / tatthimaM karaNaM - udAharaNaM, jahA- aTThAvaNNaM mAsA AloyagamuhAto uvaladdhA, tattha AyarieNa vIsiyA ThavamA pannAsasatimA ArovaNA ThavitA, eyAsiMThavaNArovaNANa sattaraM divasasataM chammAsiya asIyadivasasatamANAto suddhaM, sesA dasa etesiM pannAsa satittha ArovaNAe bhAgo na sujjhati tti cattAlaM sataM pakkhittaM, bhAge hite ekko laddho, eso ekko aTThAvIsatimaArovaNatti aTThAvIsArovaNamAsa tti vA aTThAvIsaguNo kato jAtA aTThAvIsaM ceva / ettha ceva ima bhaNNati [ bhA. 6488 ] ThavaNArovaNadivase, nAUNaM to bhaNAhi mAsaggaM / samaM taM kasiNaM, jeNahiyaM taM ca jhosaggaM // cU-ThavaNArovaNaNa mAse nAuM tAhe saMcayamAsaggaM bhaNejjAha, "evatita 'tti - do ThavaNAmAsA aTThAvIsaM ArovaNamAsA ete tIsaM, ete aTThAvIsAe meliyAe jAyA aTThAvaNNaM saMcayamAsA, evaM savvattha saMcayamAsaggaM bhANiyavvaM / jattha puNa ArovaNAe bhAge hIramANe jhosavirahiyaM samaM sujjhati taM kasiNeti sametyarthaH, jattha puNa na sujjhati tattha jAvatieNa ceva sujjhati tAvatiyaM ceva sajhosaggaM jANiyavvaM / / ThavaNArovaNadivasehiM mAsuppAdanakaraNaM imaM [ bhA. 6489 ] jattha u durUvahINA, na hoMti tattha u bhavaMti sAbhAvI /
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 ___egAdI jA coddasa, egAo sesa dugahINA // cU-savvAsiM ThavaNArovaNANaM divasehiMto mAsuppAdaNe to niyamA paMcahiM bhAgo hAyavvo, bhAge hite jaM laddhaM taM niyamA durUvahINaM kAyavvaM, jattha durUvahINaM na hojA jahA egAdiyAsu ThavaNAsujattha vA durUvahINaM kate AgAsaM bhavati jahA dasarAiMdiyAsutAsu "sAbhAviya"tti-na tesiM kAti vikRtI kajati, tattiyA ceva te tehiM saMcayamAsA ThavaNAmAsA parisuddhA guNeyavva tti, ahavA-"sAbhAviya'tti-te egAdisabhAvabhedabhinnA va savve ekkAto mAsAto nipphaNNA iti, evaMjAva coddasitA ArovaNA, tato paraM sesAsu pannarasiyAsu dugahINakaraNaM labmati / / vikalesu sakalakaraNatthaM bhaNNati[bhA.6490] uvariMtu paMca bhaite, je sesA ke i tattha divasA u| te savve egAo, mAsAo hoti nAyavvA / / cU-pannarasiyAe uvari solasamAdiyAsu ThavaNAsu paMcahi bhAge hite uvariM bhAgaladdhe sesA ekkagamAdI dIsaMti, te laddhANa pUraNameva nAyavvA, na tesiM kiMci sakalakaraNe puDho karaNaM kajati, so ceva ekko mAso ityarthaH / / kahaM puNa ThavaNArovaNamAsehiM savvaM saMcayamAsehiM vA divasaggahaNaM kajjati ? ettha imaM bhaNNati[bhA.6491] hoti same samagahaNaM, taha vi ya paDisevaNA va naauunnN| hInaM vA ahiyaM vA, savvattha samaMca geNhejjA // cU- hoti sAmaNNe ThavaNArovaNANa divasamANe same tesuM samaM divasaggahaNaM bhavati, sesesu mAsesu samaM visabhaM vA / kahaM ? ucyate - jahA sattiyA ThavaNA sattiyA ceva ArovaNA, ettha puvvakaraNeNa chabbIsaM saMcayamAsA labbhaMti, etta ThavaNArovaNamAsesu sattasattadiNA gahiyA, je puNa ArovaNAhiM laddhA mAsA cauvIsaM tesu ekkAto mAsAo paMca dinA gahitA tamhA do tattha jhosA paDitA, sesAje tevIsaM tesu sattaceva dinA gahitA / evaM samAsu ThavaNArovaNAsu samaggahaNaM diTuM, annAsu katthati jai visamaMThavaNArovaNadivasamANa "taha viy"tti-npuvvkrnnNkrtvyN| "paDisevaNA" -paDisevaNamAsA bhaNNaMti, yajeThavaNArovaNAebhAge hitelamaMtitepaDisevaNamAsA te nAuMjahA chammAsA pUrati tahA ThavaNArovaNAsu hINamatirittaM vA divasaggahaNaM kAyavvaM / kattha tiThavaNAdihINaMArovaNAe ahiyaM |anntth ArovaNAe hiinNtthvnnaaeahiyN|jhaa vIsiyAsu ThavaNArovaNAsu vIsiyAThavaNAe dasa dasa divasA gahitA, dosuArovaNAmAsesu duhAvibhattesu ekkAto ArovaNAmAsAtopannarasa gahitA bitiyaatopNc| evaMannAsu vi bhAveyavvaM / "savvattha samaM ca geNhijja" tti-je ArovaNAhiM hiyabhAgaladdhA mAsA je ya ThavaNArovaNAmAsA savvehito gahaNaMjahA pakkhiyaThavaNAepakkhiyAe ArovaNAe, evaMpavitAsu ThavaNArovaNAsu, tahA ekkiyAsu ThavaNArovaNAsu, dugAdisu y|| [bhA.6492] visamA ArovaNAe, gahaNaM visamaM tu hoi nAyavvaM / sarise vi sevitammi, jaha jhoso taha khalu visujjhe // cU- jAo ThavaNAto divasamAnena paropparato visamAto tAsu je saMcayamAsA laddhA tesu paDisevaMteNajati visarisAvarAhasevaNaM kataMtahavi divasaggahaNaM kareMtehi visamaMceva divasaggahaNaM
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6492] 393 kAyavvaM, tAsuimA savisamattaNato cava visamaggahaNaM bhavati, evaM visamakasiNAsu gahaNaM diTuM, jA puNa visamA'kasiNAsu gahaNaM tattha ya divasaggahaNaM kareMteNa jahA jhoso visujjhati tahA kAyavvaM, "khalu''avadhAraNe, jhosavisamArthe, vizeSapradarzanArthe vA // [bhA.6493] evaM khalu ThavaNAo, AruvaNAo samAsao hoti / tAhi guNA tAvaiyA, nAyavva taheva jhoso y|| cU-ArovaNAosamAsaotti saMkhevaobhaNiyA, ahavA- pADhaMtaraM "ArovaNAo visesao hoti" tti - etesiM viseso hInAhiyadivasaggahaNeNa nAyavyo / ahavA- pADhaMtaraM "AruvaNAo visesitA hoMti"tti / kahaM puNa ThavaNAo ArovaNAhito visesijeti? ucyate- jahA ThavaNamAsasuddhe sesamAsA ArovaNamAsasarisabhAgakayA te pannarasapaNaguNA ya kayA ArovaNAdiNehiM vA guNiyA jAyA evaM ArovaNAdivasaparimANaladdhaM tahA ThavaNadinapakheveNaMchammAsA pUraMti tti saha pUraNavat, evaM ThavaNAdinehiM visesijNtiityrthH| "tAhi guNA tAvaiya' tti-ega-du-timAdiehiM saMkhAhiM ArovaNA guNiyA ThavaNAdiNasaMjuAjAvatiyAsuchammAsA bhavaMti tAvatiyA u kasiNA bhavaMtItyarthaH / adhavA- "tAhiMguNA tAvaiya"tti-icchiyaThavaNArovaNadinehiM asIyasayaparisuddhehiM sesassa icchiyAsavaNAe bhAge hite je laddhA te egAdi ArovaNamAsasaMkhAhiM guNiyA ThavaNArovaNamAsasaMjuA "tAvatiya'tti-saMcayamAsA bhvNti|ahvaa-jtth saMkhittataraM ThavaNArovaNAhiM vinAArovaNakammaMkAuMicchaMtitattha asIyasayassaAloyagamuhAojeuvaladdhApaDiseviyamAsA tehiM bhAgo hAyavvo, te ceva saMcayA mAsA, jai savvaM suddhaM to kasiNaM nAyavvaM, jaMca bhAgaladdhaM taM ekkekamAsAto divasaggahaNaM daTThavvaM / ___ kaH pratyayaH ? ucyate - jato tAhiM ceva bhAgahAragarAsIhiM bhAgaladdhaM guNitaM tAvatiyaM ti asIyaM sataM bhavati, aha paDisevaNamAsehiM bhAge hIramANe kiMci tattha vikala bhavati tato taM bhAgaladdhaM bhAgahAragasaMkhamittehiM ThANehiM nAyabvaM, tattha ekkabhAgavikalaM pakkhive sesA bhAgatohiM guNaMti, jAvatitA bhAgA tAvatimettorAsI bhAgahAragaNo kajati joya vigalasammisso bhAgo so ya tattha pakkhittotAhe tAvatiyA ceva bhavissaMti - asItasatamityarthaH / "nAyavvaM taheva jhoso ya"tti- ArovaNAe bhAge hIramANe asujjhamANe jo chedaM sa viseso jhoso naayvyo| [bhA.6494] kasiNAe ruvaNAe, samagahaNaM tesu hoi maasesu| AruvaNa akasiNAe, visamaM jhoso jaha visujjhe / cU-jA kasiNA ArovaNA sA jhosavirahiya tti vuttaM bhavati, tattha ArovaNabhAgahArahiyaladdhamAsAjetesuegabhAgatthesu samaMdivasaggahaNaMaha dugAdibhAgatthatopatteyaM bhAgesusamaggahaNaM daTThavvaM, akasiNArovaNAto niyamA tesumAsesu visamaggahaNaM, taMpuvisamaggaraM jhosavaseNa bhavati jahA jhoso visujjhatItyarthaH / idaM divsgghnnlkkhnnN||1|| jai icchasi nAUNaM ThavaNAruvaNA ya taha ya maasehi| kiM gahiyaM taddivasA, mAsehiM to hare bhAgaM // // 2 // ThavaNAruvaNAdivasANa saMtamAsehiM so ya (bhAgo) haayvyo| laddhaM divasA jANe, sesaM jAmeja tabbhAgA / /
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 jati natthi ThavaNaArovaNA ya najaMti sevitA maasaa| seviyamAsehiM bhae (ve) AsIyaM laddhimoggahiyaM / [bhA.6495] evaM tu samAseNaM, bhaNiyaM sAmaNNalakkhaNaMbIyaM / eeNa lakkhaNeNaM, jhoseyavvAo svvaao|| [bhA.6496] kasiNAkasiNA etA, siddhA u bhave pakappanAmammi / cauroya atikkamAdI, suddhA tattheva ajjhynne|| cU-pakappo tti nisIhaM, sesaM puvvaddhassa kaMThaM / nisIhanAma tti gayaM / idAni "savve ya tahA atiyAre"tti, aiyAragahaNAtocauroatikkamAdidaTThavvA, tevitatthevanisIhajjhayaNesapAyacchittarUvA siddhaa|| savvo esa pacchittagaNo atikkamAdisu bhavati / te ya atikkamAdI ime[bhA.6497] atikkame vatikkame ceva atiyAre taha anAcAre / guruo ya atIyAro, gurugataro u anaayaaro|| cU-atikkamAdiyANa imaM nidarisaNaM-AhAkammeNa nimaMtiopaDisuNaNe atikkame vaTTati, taggahaNanimittaM payabhedaM karei vaikkame vaTTati, taM geNhaMto atiyAre vaTTati, taM bhujaMto anAyAre vaTTati / etesujahakkamapacchittaM / etetvkaalvisesitaa|atiyaartthaannaaatikkmoguruN, atikkamato vatikkamo guruttaraM ThANaM, tao vi guruo aiyAro, tato vi guruyataro anAyAro / evaM dosaTThANapacchittakammabaMdhehi gurutaro kramazaH / codakAha[bhA.6498] tattha bhave na tu sutte, atikkamAdI u vaNNiyA ke ti| codaga sutte sutte, atikkamAdI u joejjA // cU- codako bhaNati - tattha tti hatthAdivAyaNaMtasuttagaNesu na kattha ti atikkamAdI sutte vaNNitA diTThA / Ayariyo bhaNati - he codaga! nAyavvaM savvasuttesu atikkamAdI na tume diTThA ?, "joejja" ti AyarieNa bhANiyavvA / / jato bhaNNati[bhA.6499] savve viya pacchittA, je sutte te paDucca'nAyAraM / therANa bhave kappe, jinakappe catusu vi pdesu|| cU-savvesu vi atikkamAdisu causu vi padesutherakappiyANaM pacchittA natthi tti kAuMteje pacchittA sutte bhaNitA te savve therakappiyANa aNAyAraM paDucca bhnniyaa| kahaM ? ucyate - jati paDisutte padabhedAto niyatta tti gahiyaM vA pariTThaveti tahAvi sujjhati, aha bhuMjati to anAyAre vaTuMtassa pacchittaM bhvti| jinakappiyANaM puNa atikkamAdisu causu vipadesu pacchittaM bhavati, na puNa evaM kaahiNti||atraah "jati evaM nisIhe siddhaM to nisIhaM kato siddhaM ?" ucyate[bhA.6500] nisIhaM navamA puvvA, paccakkhANassa ttiyvtthuuo| AyAranAmadhejA, vIsatimA pAhuDacchedA // cU-puvvagatehiMto paccakkhANapuvvaM nAma navamapuvvaM, tassa vIsaM vatthu, vatthu tti vatthubhUtaM vIsaM atyAdhikArA, tesu tatiyaM AyAranAmadhijjaM jaMvatthutassa vIsaM pAhuDacchedA parimANaparicchinnA, prAbhRtavat arthachedA pAhuDachedA bhaNNaMti, tesu vijaM vIsatimaM pAhuDachedaM tato nisIhaM siddhaM / / codakAha - savvaM sAdhUvataM, kiMtu
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6501] 395 [bhA.6501] patteyaM patteyaM, pade pade bhAsiUNa avarAhe / to keNa kAraNeNaM, dosA egattamAvaNNA / / cU- egUNavIsAe uddesaesu padesu padesu patteyaM patteyaM kesu vi mAsalahU pacchittA, kesu vi mAsaguruM, kesu vi caulahu~, kesu vi cauguruM, evaM suttao, atthao puNa avarAhapadesu patteyaM panagAdi jAva pAraMciyaM dAtuM taha sagalabahusasuttapadavidhiM patteyaM patteyaM ca daseuM dArudaMDapAyuMchasalomaNillomamAdi suttapadA patteyaM vaNNeuM to kiM dosA egattamAvaNNA ?, egattaM nAma bahusamAsapadAvaNNesu ekkaM ceva deha, ahavA - bahUhiM tahArihesu ekkaM ceva chammAsaM deha, gurusu vA lahuM deha, lahusu vA guruyaM, mAsie vA dumAsAdi jAva pAraMciyaM deha, pAraMcie vA heTThAhuttaM jAva panagaM deha, taM mA evaM egattaM kareha, jahA patteyaM parUvaNA AvattI ya tahA patteyaM dAnaM pi kareha, kAraNaM vA vaccaM / / AcAryAha - suNehi egattakAraNaM[bhA.6502] jina coddasa jAtIe, AloyaNa dubbale ya aaryie| eteNa kAraNeNaM, dosA egattamAvaNNA // cU-jinaM paDucca, coddasapubvimAdi paDucca, egA jAIe paDucca, paliuMcaNaM AloyaNaM paDucca, dubbale paDucca, AyariyaM paDucca, ete jinAdie paDucca dosANaM egattaM bhvti|| ettha jinAdiesu chasu jahakkameNa ime diTuMtA[bhA.6503] ghayakuDavo ya jinassA, coddasapubvissa nAliyA hoti / davve egamaNege, nisajja egA anegA y|| cU-jiNesuMghayakuDadirseto, coddasapuvvIsuMya NAliyadiTuMto, jAIe egaM anegadavvadiTuMto, AloyaNAe egaanegnnisjjdittuNto||ttth jinaM paDucca jahA dosA egattamAvaNNA tahA vejjapautteNaM ghayakuDadiTuMteNaM bhaNNati[bhA.6504] uppattI rogANaM, tassamaNe osahe ya vibhNgii| nAuMtivihAmaiNaM, deti tahA osahagaNaMtu // cU-"uppatti'tti rogANa nidAnakaraNaM, tadityanena rogo saMbajjhati, "samaNe"tti rogaprazamanaM rogApahArItyarthaH / tassa kiM (tosahata) rogapasamaNaMosahaM, taMjahAvaNAtuM vibhaMgI, "vibhaMgi"tti bhaMgeNa ThitaM bhaMgI tacca nANaM, tato vigataM taM vibhaMgI, so ya micchaddiTThI uppannaohI bhaNNati / "tiviho''tti vAtA pittA siMbhaovA tesiMvA samavAyAto sannivAtito bhvti| "AmaiNaM"ti Amato rogo, so Amato jassa asthi so AmatI manusso bhaNNati, tassa so vibhaMgI savvadavvAdikiriyaM jANaMto ego nego osahasAmatthaM jANaMto rogiNo uvasaMpannassa tahA taM ghayAitosahagaNaM deti jahA seso vAtAtirogo aseso phiTTati / / osahapayANe ya imo caubhaMgo[bhA.6505] egenego chijjati, egeNa anega negahiM ekko| negehiM pi anegA, paDisevA eva mAsehiM / / [bhA.6506] ekkosaheNa chijjaMti keti kuvitA vi tinni vaataatii| bahuehiM vi chijjetI, bahUhi ekkekao vA vi // ... cU-jahA egeNa ghayakuDeNa ego vAyAtirogo chijjati, tahA ekkeNa ghayakuDeNa "anege"tti
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 tinni vAyAikhubhiyA maMdanubhAvA chijjaMti tti| "bahuehiM vi chijjaMti" tti bahuehiM vighayakuDehiM bahu ceva vAyAtIkhubhiyAi chijjaMti / esa carimabhago / "bahUhi ekkekao vA vi"tti bAhiM ghayakuDehiM accatthamavagADho ekkeko vAyAivAhI chijjati / esttiybhNgo|evNjennmaasaaruhehiN rAgAiehiM mAso sevito somAseNa sujjhaitti, jinA tassa mAsaMceva deNti|bitiybhNge bahumAsA paDisevitA maMdAnubhAveNa hA duTukayAdIhi ya payaNukayA jahA mAseneva sujjhati tti jinA tassa ceva mAsaM deMti, jena vA paNagAdiNA sujjhati taM deti / tatiyabhaMge tivvajjhavasANasevite mAse rAgAdIhiM vA harisAyaMtassa mAseNa na sujjhatitti jinA nAuMdumAsAdI deMti, rAguvaruvari vaDDita jAva pAraMciyaM deti / carimabhaMgo puNa paDhamasariccho / ahavA- bahusu saMcayamAsesu jinA chammAsaM ceva diti ThavaNArovaNavajaM, eva annesu viosahesucaubhaMgo bhaanniyvyo|| imo didrutovaNato[bhA.6507] dhantaritullo jino, nAyabvo Aturovamo saahuu| rAgA iva avarAhA, osahasarisA ya pcchittaa|| jahA dhanaMtarI tahA jino, jahA rogI tahA sAhU sAvarAdhI, jahA te rogA tahA te muluttara guNAvarAhA, jahA tANi osahANi tahA mAsAdI pacchittA / evaM jinA nAuMjattieNeva sujjhati tattiya ceva diti / evaM jinaM ca paDucca dosA egttmaavnnnnaa|| idAnaM coddasapuTviM paDucca jahA dosANa egattaM tahA bhaNNati[bhA.6508] eseva ya diTTato, vibbhaMgikatehi vejjasatthehiM / bhisajA kareMti kiriyaM, sohaMti taheva puvvadharA // cU- jahAM vibhaMgI rogosaha caubhaMgA vikappeNa avitahaM kiriyaM kareMti / "bhisaja"tti - vejjA te vi tahA vibhaMgIkayavejitasatthANusAreNa cauvikappeNa avitahaM rogAvaNayaNakiriyaM kareMti / "eseva diTuMto' 'tti eseva coddasapuvINa diTuMto kajjati, jahA te vejjA tahA coddasapuvvadharA, parihANIejAvapuvvadharA, parihANi nAma navapuvatatiyavatthuti, ee vijinAbhihitAgamANusAra jinA iva avitahaM jeNa visujjhati ta ceva pacchittaM deti // codakAha - "jinA kevalanANasAmatthatopaccakkhaM rAgAdiyANa vaDDovaDDipassaMtA tahA pacchittaM deMti, coddasapuvvI apecchaMto kahiM dijja" ? atrocyate[bhA.6509] nAlIta parUvaNatA, jaha tIi gato u najjatI kaalo| taha puvvadharA bhAvaM, jANaMtI sujjhate jeNaM / / cU-"nAlIta"tti-ghaDitoudagagalaNovalakkhittokAlo, tIeyaghaDiyAe parUvaNAkAyavvA, jahA palittayakae kAlanANe, jahA tIe divaparAtikAlassa ya kiM gataM sesaM vA najati tahA puvvadharA durUvalakkhaMbhAvaMAgamappamANato jANaMti, bhAve yanAejena pacchitteNa sujjhati tammattaM hInamahiyaM vA caubhaMga vigappeNa jinA iva puvvadharA vi deMti, evaM coddasapuvvIe paDucca dosA egattamAvannA // coddasapuvINa nAliya tti gayaM / idAniM jAti paDucca dosA jahA egattamAvannA tahA bhaNNati / atra vAkyaM "davve egamanega"tti, jAtI duvihA - pacchittajAtI davvajAtI y| ettha ime bhaNNati
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1381, [bhA. 6510] 397 [bhA.6510] mAsacaumAsiehiM, bahUhi egaMtu dijjae sarisaM / asanAdI davvAo, visarisavatthUo jaM gurugaM / / cU- tattha pacchittekkajAtiya bahusu lahumAsiesu sarisattaNao - dhammayae ekkaM ceva mAsaM dijjati, ekaM guruaM dijati, lahugurusaMjoge guruaMekaM ohADaNaM dijati, evaM du-ti-cau-paMcachammAsiesu vi savvesu vA Avannassa chammAsiyaM ek dijjati / davvegajAtIeM "asanAdI' pacchaddhaM, ekkammi vA davve anegesu vA davvesu anegA pacchittA, "tasthivakadavva" tti -asaNaM taM anegadosapuTThanidarisaNaM, jahA taM asanaM rAyapiDo AhaDo udaullo AhAkammio ya, ettha ekka ceva ohADaNaM gurutaraM AhAkammiyanipphaNNaM cauguruM dinati, "anegadavvesu vi" ti - asanaM AhAkammiyaM, pAnaMbIyAdivaNassatisaMghaTTa, khAtimaMpUtimaM, sAtimaM uddesiyaM, ahavA-anegadavyA ekka asanaM AhAkammiyaM annaM asanaM kIyagaDa, annaM ThaviyaM evaM pANAdiyA vi bhANiyavvA, ettha visarisavatthusu jaM AhAkammAdi gurutaraM taM dijjati, sesA tadaMtabhAvapaviTThA daTThavvA / ettha keti agAridiTuMtaM kaheMti, "dosuvi aviroho' tti-amhe AloyaNAe bhaNihAmo, evaM jAtIe egattamAvaNNA dosA ettha dhammatAe sujhaMti / ahavA-jahA atipaMkAvaNayaNapayutto khArajogo sesamalaM pisohetitahA ohADaNapacchittaM pisesapacchittesoheti // "jAtIe" "davveegamanege'tti payaM gyN| idAnaM AloyaNAdiyA tinni dArA bhaNNaMti, tesiM ime diTuMtA[bhA.6511] AgAriya diTuMto, egamanege ya tena avarAhA / maMDI caukkabhaMgo, sAmiyapatte ya tenmmi|| cU-AloyaNAe AgAridiTuMto, tena dittuNtoy| dubbale bhaMDidiluto |aayrie sAmittapatta, tena dittuNto|| tattha AloyaNavigappA ime[bhA.6512] nisejjA ya viyaDaNe, egamanegA ya hoti cubhNgo| vIsariosannapade, biti tati carime siyA do vi|| cU- "viyaDaNa''tti-AloyaNAe-ekkA nisijjA, ekkA AloyaNA, evaM caubhaMgo / tattha paDhamo vidhIe aviggheNa asesAiyAre Aloyagassa / bitio pamhaTThAiyArassa mAyAviNo vA, AlociyavaMdiesupuNopacchA sammAloyaNapariNayassa gurummitaha niviTeceva vaMdanaMdAuAloveti tassa bhvti|ttiybhNgo bahuNA kAleNaussannavarAhapadassa bahupaDisevissa vA egadine AloyaNaM avadhAretassa, ahavAgurummivAkAigabhUmigatapacchAgatetattha nisIdaNaMnisejjA ekkA evaAloyaNA bhavati / carimabhaMge do vi saMbhavatti avarAhA vissaraNaM ussannapadattaNaM ca / ettha causuvi bhaMgesu amAyAviNo anegAvarAhassa'vi gurutaraM ekaM pacchittaM imeNa agAridiTuMteNa[bhA.6513] egAvarAhaDaMDe, anne vi kaheta'gAri haM mNtii| evaM negapadesu vi, DaMDo louttare ego / cU-jahA ego rahagAro / tassa bhajjAebahU avarAhA kayA, na ya bhattuNA nAyavvA / annayA gharaM avAuDadAraM mottuM pamAyao sejjhiliyadhare ThitA / tattha ya ghare sANo paviTTho / tassamayaM ca bhattA Agao / tena diTTho / pacchA sA agArI aagyaa| taM avarAhi tti kAuM piTTiumAraddho / sA vi
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 ciMtei anne vi me bahU avarAhA atthi, te vi me nAuM esamaM puNo piTTehiti tti imeNaM se te savve kami / bhaNAti gAvI pItA vAsI, ta hAritA bhAyaNaM pi te bhinnaM / ajjeva mamaM suhataM, karehi paDavo vi te hario / / cU- gAvI vaccheNa pIyA, kaMsabhAyaNamaNNaM vA bhaggaM, evamAdiavarAhe se ekkasarA kahiesu tena sA taM ekkavAraM pittttitaa| evaM louttare vi anegAvarAhapadAvaNNesuego pacchittadaMDo aviruddho // adhavA ettheva AloyaNatthe imo diTTaMto [bhA. 6515] [ bhA. 6514] negAsu coriyAsU, mAraNaDaMDo na sesagA DaMDA / evaM negapadesu vi, ego DaMDo na u viruddho // cU- ego coro / tena ya bahugAgItA coriyA kayAo / kassa ti bhAyaNaM hariyaM, kassa ti paDao, kassa ti hiraNNaM, kassa ti suvaNNaM / annayA tena rAule khattaM khayaM, rayaNA gahiyA, hio ya so ArakkheNa ranno uvaTThavio / tassamayaM anne uvaTThitA bhaNaMti - amha vi eteNa haDaM ti / rannA rayaNahAri tti kAuMsesacoriyAo ya nAuM tassa mAraNadaMDo ekko ANattA, sesacoriyadaMDA tattheva pvitttthaa| evaM louttare vi anegapadesu egaDaMDo avikuTTho | bitiyabhaMge mAyAviNo puNo AloeMtassa annaM pi pacchittaM dijjati / evaM jattiyA vArA mAI Aloeti tattiyA pcchittaa| tatiyabhaMge asaDhassa jaddivasaM AloyaNA samAyAti taddivasaM egapaccittaM dijati / carimabhaMge tena nisejjA kayA AloiyaM ca bhaNati ya sammattA mama AloyaNA, dinnaM pacchittaM, uTThitA gurU, puNo saMbhariyaM takkhaNaM ceva nisajjaM kAuM puNo ya AloiyaM, tA gurU asaDha bhati taM ceva te pacchittaM, asaDhabhAvAM annaM na dei | ahavA sAdhUNaM devasiyAloyaNakAle gurUNaM anega nisijjA sAdhUNaM anegA AloyaNAoSa evaM AloyaNaM paDucca egattamAvannA // - idAnaM dubbalaM paDu bhaNNati / tattha bhaMDIcaukkabhaMgadiTTaMto / bhaMDI baliyA baillA baliyA, evaM caukkabhaMgo / paDhamabhaMge bahu Aribhijati, sesesu tisu bhaMgesu imA vibhAsA - bitiya bhaMge jaM illA sakkati kaDDiuM tattiyaM Arubhijjati / tatiyabhaMge jena bhaMDI na bhajjati / carimabhaMge ubhayaM pi jattiyaM tarati tattiyaM Arubhijjati / eyassimo uvaNao [bhA. 6516] saMghayaNaM jaha sagaDaM, dhitI u dhujjehi hoti uvanIto / biya tiya carime bhaMge, taM vijjati jaM tarati voDhuM // cU- sagaDasaricchaM saghayaNaM, dhitiyabalaM baillatullaM, ettha vi caubhaMgo / paDhame savvaM dijjati, biti dhitianurUvaM, tatie saMghayaNAnUrUvaM, carime ubhAyanurUvaM, jaM tarati tattiyaM dijjati / / evaM dubbalaM paDacca dosANaM egattaM / idAniM AyariyaM paDucca bhaNNati, "sAmipatteyateNammi" tti - [bhA. 6517] nivamaraNa mUladevI, Asa'hivAse ya paTThi na tu DaMDo / saMkappiyagurudaMDo, muMcati jaM vA tarati voDhuM // cU- ettha nagare rAyA aputto mao, tattha ya rAyaciMtagehiM devayArAdhananimittaM asso ya hatthI ya ahiyAsio / io ya mUladevo coriyaM kareMto gahio, tehiM rajjaciMtagehiM vajjho -
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1381, [bhA. 6517] 399 Anatto, nagaraM hiMDAvijjati / ito ya assa hatthI mukkA, aTThArasapayatiparivAro diTTho mUladevo / asseNa hesiyaM paTThI ca uDDiyA, hatthiNA gulugulAviyaM gaMdhodagaM ca kareNa ghettuM abhisitto khaMdhe ya uDDio, sAmuddapADhaehiM ya AiTThoM esa rAya tti / tassa coriyaavarAhA savve mukkA rajje Thavio / esa dito / imo uvanao - egassa bahusuyassa ahavA-pacchittadaMDo gurusaMkappito gacche Ayario kAlagato, soya sAdhU Ayariyajoggo tti Ayario Thavio, vigaDaccheyasuttatthatadubhayAdIhi saMgaho kAyavvo, tAhe jaM sakketi voDhuM taM dijjati, aha na sakketi to se savvaM muMcati, evaM dosA egattamAvannA // codagAha - sAdhUktaM dosegattakAraNaM, kiM imAe eddahamettIe ThavaNArovaNaAkaTThivikaTThIe ito paMca ito dasa tti pacchittA ghettuM dijjaMti, juttaM guruNA AgamamaNusarittA jaM pacchittaM AruhaM taM ThavaNArovaNamaMtareNa ekkasarA haMdi imaM pacchittaM evaM dijjau / AcAryAha [ bhA. 6518] [ bhA. 6519] codaga purisA duvihA, vaNie marue nihINa diTTaMto / doha vi paccayakaraNaM, savve saphalA kayA mAsA / / marugasamANo u gurU, pUijjati muccate ya se savvaM / sAhU vaNio va jahA, vAhijjati savvapacchittaM / / subaDUhi vi mAsehiM chaNhaM mAsANa paraM na dAyavvaM / avikovitassa evaM vikovie annahA hoti / / vIsaM vIsaM bhaMDI, vaNamarusavvAo tulla bhaMDIo / vIsatibhAo sukkaM, vaNamarusavvAo tulla bhaMDIo // [ bhA. 6520] [ bhA. 6521] 4 cU- he codaga! purisA duvihA goyA agIyatthA ya / tattha gIyatthANaM agIyapariNAmagANa ya AvaNNANaM jatiyaM dAyavvaM taM vinA AkaTThivikaTThIe dijjati / tattha diTTaMto vaNieNaM / tassa vIsaM bhaMDIo egajAtiyabhaMDabhariyAo ya savvAo samabharAo, tassa ya gacchato suMkaThANe suMkio uvaTThito- "suMkaM dehi'"tti / vaNio bhaNati kiM dAyavvaM ? suMkito bhaNNati - vIsatibhAo / tAhe tena vaNieNa sukieNa ya paricchittA, mA oruhaNapaJccAruhaNaMtesu vakkhevo bhavissati tti kAuM ekkA bhaMDI suMke dinnA / evaM savvesiM gIyatthANaM agIyapariNAmagANa ya vinA AkaTThivikaTThIe dinati / je puNa agIyatthA apariNAmagA ya atipariNAbhagA ya te jati chaNha mAsANaM pareNa AvannA, tesiM doNha vi paccayakaraNaTThA savve mAsA ThevaNArovaNavihANeNa saphalA kAuM dijaMti / ettha dito - mukkhamaruo, tassa vIsaM bhaMDI o ekkabhaMDatullabharAo / suMkiteNa bhaNio-ekkabhaMDIbhaMDa dAuM vaccasu, kimahotAraNavakkheveNa / mukkhamaruo bhaNati - oharettA ekkekkAo vIsatibhAgo geNhasu, saMkieNa tassa paccayaTThA oharettA ekkekkio vIsatibhAgo gahito / marugasaricchA agItA, suMkiyasariso gurU || ahavA - nihidiTThato imesu kajjesu akajjesu ya jatAjaesu uvasaMgharijjati, jao imaM bhaNati [bhA. 6522] ahavA vaNimarueNa ya, nihilaMbhanivedaNe vaNiyadaMDo / marue pUyavisajaNa, iya kajjamakajja jatamajate // cU- ekkeNaM vaNieNaM nihI ukkhaNio, taM annehiM nAuM ranno niveiyaM, vaNio daMDio nihI
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 ya se haDo / evaM marueNa vi nihI laddho / ranno niveio| rannA pucchio / tena savvaM kahiyaM / maruo puJjo tti kAuMso se nihI dakkhiNA dinnaa| "iya" tti-evaM jo kachu jayaNAkArI tassa savvaM marugasseva muccati |joy kajje ajayaNakArI, je yaakajje (jayaNAkArI yaajayaNAkArI) vA etesuvArapattesuvaNigasseva pacchittaM dijjati / navaraM-kajje ajayaNAkArissalahutaraM dijjti|| ahavA -jaM hiTThA bhaNiyaM jahA Ayariyassa savvaM mottavvaM taM kIsa Ayario muJcati? kIsa vA sesA vAhijaMti ? ettha vA nihidiluto / jato imaM bhaNNai[bhA.6523] marugasamANo u gurU, pUijjati muccate ya se savvaM / sAhU vaNio va jahA, vAhijjati savvapacchittaM // cU-uvasaMghAro AyarieNa kAyavvopUrvavat |aayriyss gacchovaggahaM kareMtassa savvaMpacchittaM phiTTai, sesaM kaMThaM / punarapyAha codakaH-jaMtubbhe suttakhaNDaM pannaveha imaM- "tena paraM paliuMcievA apaliuMcie vAteceva chammAsA", taM kiM esa savvasseva niyamo aha purisavibhAgeNa tNbhnnnni| AcAryAha[bhA.6524] subahUhi vi mAsehiM, chaNhaM mAsANa paraM na dAyavvaM / avikovitassa evaM, vikovie annahA hoti|| cU-tavArihehiM bahUhiM mAsehiM chammAsANa paraM na dijjati, savvasseva esa niyamo, ettha kAraNaM jamhA amhaM vaddhabhANasAmiNoevaM ceva paraMpamANaM ThavitaM, chammAsaparato bahusu vimAsesuAvannesu savve mAsA ThavaNArovaNappagAreNa saphalA kAuM avikoviyassa evaM dijjti|jo puNa vikkovito tassa "annaha"tti vinA ThavaNArovaNAe chammAsA ceva dijaMti, sesaM atirittaM savvaM chaDijjati / codakAha- "jati bhagavayA tavAMrihe ukkosaMchammAsA diTThA to chammAsAtirittamAsasevINa chedAdi kiM na dijjati' ? AcAryAha-"subahUhiM" gAhA-jo agIyattho apariNAmatI atipariNAmato vA chedassavAaNarihochedAdi vAjonasaddahati etesiMchammAso varisabahUhi~ vimAsehiM AvaNNANa chammAsA ceva ThavaNarovaNappagAreNa dijjati / 'avi' padatthasaMbhAvaNe, ete avikovitA jati vi chedamUlAtipattA tahA vichedo mUlaM vA na dijjati, tavo ceva dijjti| ____ ahavA - avi padatthasaMbhAvaNe, jati puNa avikovito vi AuTTiyAe paMcidiyaM ghAteti dappeNa vA mehuNaM sevati, to se chedo vA mUlaM vaadijjti|je puNaegaMdiyAdivirAhaNe ajayaNasevAe vA nikkAraNasevAe vA abhikkhasevAe vA chedamUlA pattA te avikoviyassa na dijaMti, tesu chammAsA ceva dijaMti / jo puna vikovito tassa "annaha" ti chammAsovari bahusu mAsesu vA Avannassa ugghAtiyaM / bitiyavArAe anugghAtiyaM dijjati, chedo na dijjati / tatiyavArAe chedo vidijjati mUlaM na dijjati // ko puriso puNa vikovito avikavito vA ? bhaNNati[bhA.6525] gIo vikovito khalu, kayapacchitto siyA agIo vi / chammAsiyapaTThavaNA, etassa sesANa pkkhevo|| cU-puvvaddhaM kaMThaM / jo vA bhaNio- "ajjo ! jai bhujo bhujo sevihisi to tecchedaM mUlaM vA dAhAmo", eso vi vikovido bhaNNati, eso vi vikovidavavahAreNa vvhaariyvyo|etesiN ceva vivarItA jo ya paDhamatAe pacchittaM paDivajjate- ete avikoviA bhaNNaMti / ettha jo vikovito
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 401 uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6525] sojatichasumAsesupaTThavitesuaMtarAjati vimAsiyAdipaDisevatitaM tassapuvaThaviyachammAsassa je sesA mAsA dinA vA acchaMti tANa majjhe pakhevo anuggaharusiNeNa niranuggahakasiNeNa vA kajjati / / evaM vakkhamANaM "nihINa diTuMto"tti eyassa imaM vA vakkhANaM[bhA.6526] ahavA mahAnihimmi, jo uvacAro sa ceva thove vi| vinayAdupacAro puNa, chammAse taheva mAse vi|| cU-ahavetyayaM vikalpe, mahAnihiM ukkhamamANe jAriso uvayAro kIrai tAriso theve vi nihimmi, evaM avarAhAloyaNAe jAriso chammAsAvarAhAloyaNAe nisijjAdi viNaovatAro kIrai tAriso mAsie vi AdaggahaNAo davvAdisu tArisoya pasatyesu ceva prytno|| sIso pucchati- "evaM tavacchedamUlAruhaM pacchittaM kao uppajjai ?" gurU bhaNai[bhA.6527] mUlaticArehito, pacchittaM hoti uttarehiM vA / tamhA khalu mUlaguNe, na'ikkame uttaraguNe vaa|| cU-pAnavahAdIhiMvA uttaraguNehiM virAhiehiM eyaMpacchittaM bhavai tamha mUlaguNA na virAheyavvA uttaraguNA vA // codago bhaNai - "vA' saMbovAdANato imA atthAvattI uvalakkhijjati[bhA.6528] mUlabvayAticArA, jayasuddhA caraNabhaMsagA hoti / uttaraguNAticArA, jinasAsane kiM paDikkuTThA // cU-jatimUlaguNAtiyArAcevacaraNabhaMsakA bhavaMtitosAhUNaMuttaraguNAtiyArAcaraNaavarAhagA hotA sAhUNaM jinasAsaNe kiM paDisiddhA? tesiM paDisedho niratthago pAvati ||ah imaM hoja[bhA.6529] uttaraguNAticArA, jayasuddhA caraNabhaMsagA hoti| mUlavvayAticArA, jinasAsane kiM pddikkutttthaa|| ahatubbhebhaNaha-uttaraguNAiyArAcaraNabhraMsakAhotitomUlaguNAiyArA sAdhUNaMmA paDisijhaMtu avirAhaNatvAcca, paDisevijaMtu, na doso / Ayariyo bhaNai[bhA.6530] mUlaguNa uttaraguNA, jamhA bhaMsaMti crnnseddhiio| tamhA jinehi doni vi, paDisiddhA savvasAhUNaM / / cU-mUluttaraguNAjamhA do vipaDisevijamANA caraNaseDhIo bhraMzaMti, tena kAraNeNa doNha vi aticaraNaM jinehiM paDisiddhaM / jaM puNa "vAkAro" atyAvattiM ghoseha, tattha vAkAro imaM darisei - mUlaguNA vi paDisevijamANA caraNAo bhaMsaMti, uttaraguNA vi paDisevijjamANA caraNAo bhaMsaMti, do vi vA jugavaM sevamANA caraNAo bhaMsaMti / ahavA - vAgAro imaM atthaM darisei - mUlaguNehiM paDisevijamANehi mUlaguNA tAva hatA ceva uttaraguNA vi hammaMti, uttaraguNehiM paDisevijaMtehiM uttaraguNA tAva paDisevite ceva hatA, mUlaguNA vihatA labbhaMti / / kahaM?, ucyate imeNa diTuMtasAmattheNa[bhA.6531] aggaghAto haNe mUlaM, mUlaghAto ya agggN| chakkAyasaMjamo jAva, tAva 'nusajjaNA doNhaM / / cU-jahA tAladumassa aggasUtIe hatAe mUlo hato ceva, mUle vi hate aggasUtI hatA, evaM |17| 26/
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 mUluttaraguNesu vi uvasaMhAro / ettha codagAha- "jati mUluttaraguNAto annonnavinAso to natthi ko ya pavayaNe mUluttaraguNadhArI / kamhA? jamhA natthi koti so saMjato jo mUluttaraguNANa annayaraM na paDisevati, annayarapaDisevaNAe ya doNha vi mUluttarANa abhAvo, duNha vi abhAve sAmAdiyAdisaMjamassaabhAvo, saMjamassaabhAvapaMcaNhaM niyaMThANaabhAvo, evaM tesavvaMcArittAto bhaMso labmati, acarittaM vA titthaM bhavati suNNaM vA pavayaNamiti // AcAryAha-"chakkAya" pacchaddhaM eyassa imA vakkhA[bhA.6532] jA saMjamatA jIvesu tAva mUlaguNauttaraguNA ya / ittariya cheda saMjama, niyaMTha bakusA ya paDisevI // cU-"bhUtesu"tti-jAvachasujIvanikAyeSusaMjamatAlabmati tAva "doNha"ttimUluttaraguNANaM anusajjaNA labbhati, tAva ittarasAmAiyasaMjamassa chedovaThThAvaNiyassa ya anusajjaNA labbhati / jAva ya do saMjamA labmaMti tAva bausaniyaMTho paDisevaNAniyaMTho ya anusajjati / tamhA no sunnaM pavayaNaM, navAacarittI, navAmUluttarapaDisevAe sjjNcaarittaaobhNsobhvti||muuluttrpddisevaae carittabhaMse ime viseso[bhA.6533] mUlaguNa daiyasagaDe, uttaraguNa maMDave srisvaayii| - chakkAyarakkhaNaTThA, dosu vi suddhe caraNasuddhI / / cU-mUlaguNedodiTuMtA-datitosagaDaMcaM, uttaraguNAvietesudaseyavvA / uttaraguNesumaMDavadiluto, ettha vi mUlaguNA daMseyavvA / tattha datite udagabharite jai paMcamahaddArA jugavaM muMcaMti to takkhaNA riko datito bhavati / aha paMcamahaddArANa annayaradAraM evaM muMcati to kameNa riko bhavati / tasseva datitassa je anne suhumachiddA tesu galamANesu cirakAleNa riko bhavati / evaM mahabbaesu vi uvasaMhAreyavvaM / bhaNaMti ya guravo egavayabhage sarvavratabhaMgo bhavati, esa nicchayato, vavahArato guNatamevekaMbhaggaM, egbhNgennkmenncrittNgli|annebhnnNti-dppto cautthAsevaNesavvacarittabhaMgo, sesesu puNa abhikkhAsevAe mahalla'tiyAre vA bhaMgo bhvti| sagaDassa paMca mUlaMgA-do cakkA, do uddhI, akkho ya / tehiM avinaDehiM uttaraMgehiM yA vajakIlakalohapaTTAdIhiM ya samaggaMsagaDaM bhAravahaNakhamaMbhavati plottttey| aha tesiM mUlagANaM ekaM pi bhaJjati to na bhArakhamaM bhavati na paloTTae ya / sesehiM uttaraMgehi kehiM ci vinA sagaDaM bhaarkkhmNplotttttiy| bahUhiM puNa uttaraMgehiM vivisaMghAtitaM na thaabhaarkkhmNplotttttiy| evaM caraNevimUluttaraguNajuttosAdhUcaraNabharaMuvvahati, sbbouvnnokaayvvo| uttaraguNavirAdhanAe puna cirakAleNa cArittaM bhajjati kathaM ?, ucyate-maMDavadiTuMteNaM jahA eraMDamaMDavo, tattha egadugAdisarisavapakkheveNa bahUhiM pakkhittehiM maMDavabhaMgona bhavati, aha tattha mahallasilApakakhevo kajjati totakkhaNA bhajjati, evaM cArittamaMDavo bahUhiM uttaraguNehiM kAlao ya cireNa bhajati, mUlaguNAtiyArasilAhiM puNa saGgaM ceva bhajjati, AtiggahaNAo sigaya-sAli-taMdulAI / jamhA evaM mUlaguNapaDisevAe khippaM, uttaraguNapaDisevAeya cireNa cArittabhaMgo bhavati, tamhA mUluttaraguNA suddhA bhavaMti, tesuyasuddhasu niyamA carittasuddhI, carittasuddhIo ya abhilasitArAdhanA bhavati // ziSyAha-"pANavahAdiyA
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1381, [bhA. 6533] 403 paMca mUlaguNA te NajjaMte, uttaraguNA na yANAmo / te ke kevatiyA vA" ? ato bhaNNati[bhA.6534] piMDassa jA visuddhI, samitIo bhAvaNA tavo duviho / paDimA abhiggahA viya, uttaraguNa mo viyANAhi // - etasiM kameNa imA saMkhA[bhA.6535] tiga bAtAlA aTTha ya, paNuvIsA bAra bArasacceva / channaudI davvAdI, abhiggahA uttaraguNA u / / . cU-piMDavisohI tivihA- uggamo uppAdanA esaNA ya / tatthuggamo solaviho, uppAdanA solasavihA, esaNA dasavihA, etebaayaaliisN| iriyAdiyAopaMca, maNAtiyAo tinni, eyAto atttthsmitiio|mhvvybhaavnaaopnnviisN| tavo duviho-abhitaro bAhiroya, ekeko chavviho ya esa duvaalsviho| bhikkhupaDimAo duvAlasa, ete savve navanautibhedA / aha iriyAdiyAo paMca samitIo kajaMti to channauI bhedA bhavaMti / abhiggahA saMkhevao cauvvihAdavvakhettakAlabhAvabhinnAahavA-ekaMceva abhiggahaMdavvakhettakAlabhAvavisiTuMgeNhai, abhiggahA ya parimANao aNiyatatti tena na etesu pakkhittA, na vA primaannmbhihitN|| evaM saMkhevato bhaNitA uttaraguNA te'tipasaMgato bhaNiyaM / idAniMpagataM bhaNNati-jaMti heTThA egUNavIsAe uddesaesu pacchittaM vaNiyaM tassime purisesuAvattivisesA[bhA.6536] niggayavasa'tA yA, saMcaiyA khalu tahA asNcitaa| ekekA te duvihA, ugghAta tahA anugghAtA / / cU-je te pAyacchittaM vahaMtagA te duvihA- "niggatA vaTTamANA y|" niggayA nAma je tavaM volINA chedAdipattA,vaTuMtA nAmaje tave ceva vaDhUti / tattha je vaTuMtA te puNo duvihA- "saMcatitA asaMcaiyA y|" saMcatitA nAma je chaNhaM mAsANaM pareNa pacchittaMpattA sattamAsAdi jAva AsItaM sataMmAsANaM titesiM ThavaNArovaNaviggageNa divasA ghettuM chammAso nippAetA dijjaMti |asNcitaa nAmajemAsa-dumAsa-timAsa-cau-paMca-chammAsie vA vtttthti| ete saMcaiyA asaMcaiyA puNo ekkekA duvidhA - ugghAyA anugghAiyA ya / ugghAya tti lahugA anugghAya tti gurugA // saMcayAsacaesu ugghAtAnugghAesu imo paTThavaNavihI[bhA.6537] mAsAi asaMcaie, saMcaie chahi u hoi ptttthvnnaa| terasa pada'saMcahie, saMcati ekkArasa pdaaii| cU-tattha asaMcatite jo mAsaM Avanno tassa mAseNaM ceva paTTavaNA, evaM dumAsAvaNNassa domAsiyA paTTavaNA, evaM jAva chammAsAvaNNassa chammAsitA paTTavaNA / jo puNa saMcaiyAtanno tassa niyamA chahiM ceva mAsaehiM paTThavaNA / paTThavaNA nAma dAnaM / taM dAnamasaMcayasaMcaesujahAsaMkhaM terasapada ekkArasapadaM ca // kahaM terasapadA ekkArasa vA?, ucyate[bhA.6538] tavatigaM chedatigaM, mUlatigaM aNavaTThANatigaMca / carimaMca egasarayaM, paDhamaMtavavajjiyaM bitiyaM // cU-asaMcaeterasaMpadAime-asaMcae ugghAyamAsamAvaNNasaMpaDhamaM mAsodijjati, bitiyavAre ugghAyacaumAso dijjati, taiyavAre ugghAya chamAsatavaM dijjai / te vi ugghAtatave ugghAtA ceva
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 dijaMti tato, paraM tinni vArA chedaM, tato paraM tinni vArA mUlaM, tato paraM tinni vArA aNavalu, tato paraM "carimaM" ti-pAraMciyaMtaM / "egasaragaM"ti ekaM vAraM dijjti| asaMcae anugghAtie vi evaM ceva terasapadA bhANiyavvA / 'paDhama"ti - asaMcatitaM eyaM gayaM / "tavavajitaM bitiyaM" tipaDhamatavadugaMjaMtena vjjiy| "bitiyaM"tisaMcatiyaM ekkArasapadiyaM bhvti|ahvaa-"pddhmtvvjjitN bitiya" ti-paDhamatavadugaMjaM tena vajjiyaM "bitiyaM"ti saMcatiyaM ekkArasapadiyaM bhavati / / te ekkArasa padA saMtie, ugghAtie ime[bhA.6539] chedatigaM mUlatigaM, aNavaTThatigaMca crimmegNc| saMvaTTitAvarAhe, ekkArasa padA u sNcie| cU-"saMvaTTitAvarAhe"tti-jaMThavaNArovaNappagAreNa bahumAsehito diNA ghettuMte saMvaTTitA eka chammAsiyaM nipphAtiyaM taM saMvaTTitAvarAho bhaNNati, taM evaM dAuM tato paraM chedAdigA pUrvavat / evaM saMcaie ugghAtie ekkArasapadA, anugghAtite vievaM ceva ekkArasa padA bhavaMti // eyaM pacchittaMje vahaMti purisA te tivihA ime[bhA.6540] Atatara paratare vA, Atatare abhimuhe ya nikkhitte / ekekkamasaMcatie, saMcati ugghaat'nugghaate|| cU-paDhamoAyataro prtrovi|bitio aattronoprtro|ttito paratarono aattro| anno puNa annatarataraM cautthaM bhaNaMti, soya bhaddabAhukayanitiabhippAtato na smmo| kamhA? ucyate-jamhA so jai icchiyaMkarote to Ayatarasamo daTThavyo, aha veyAvacaM kareti to paratarasamo daTThavvoti, tamhA nasthi cauttho purisabhedo / je puNa cauttha purisabhedaM bhaNati te purisabhedavikappovalaMbhAoatyato unnanNtgmNpjjvttnntoavirhiyttnnoysNbhvNtiityrthH| etesiM imaM sarUvaMpaDhamo so tavabalio jAva chammAsakhamaNaM pi kAuM samattho, taM ca tavaM kareMto AyariyAiveyAvaccaM pi kareti, saladdhittaNato, tena esa ubhayataro |aaytro puNa tavavalio veyAvaccaladdhI te natthi / paratarassa pacchittakaraNe sAmatthaM nasthi veyAvaccakaraNaladdhI se asthi / cautthassa puNa annatarassa tavaveyAvaccesu dosu vi sAmatthaM asthi, navaraM-jugavaM na saketi kAuM, tavaM kareMto veyAvacaM na sakketi, veyAvaccaM vA kareMto tavaM na sakketi, evaM annatarataro kramAt karotItyarthaH / ettha jo ubhayataro Ayataro ya ete do vi niyamA pacchittavahaNAbhimuhA bhavaMti, tatie puNa jAva veyAvacaM kareti tAva sapacchitte nikkhitte kajjati / ettha ekkakke purise pacchittaM jaM vaheti taM vA nikkhittaM / taM saMcaiyaM vA puNo ekkekaMduvihaM - ugghAtaM anugghAtaM ti / / evaM saMkhevaoparUvitaM / idAni esevattho savittharo bhaNNati / tattha jo paDhamo ubhayataro tti tassa AyariyA imaM diTuMtaM kappaMti[bhA.6541] mAsa juyala harisuppattI, soiMdiyamAi iMdiyA paMca / mAso dugatigamAso, caumAso paMcamAso y|| cU- ekko sevagapuriso rAyaM ullaggati, so ya rAyA tassa vittiM na deti / annayA tena rAyA kamhi ya kAraNe paritosio, tato paraM tena rannA tassa tuTThaNaM patidivasaM suvaNNamAsato vittI katA, pahANaMca sevtthjuylNdinnN| evaMtassa ubhayatarassaduhAharisojAto, ekamepAyacchittadAnena
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6541] 405 atiyAramaliNo appA sohio, bitiyaM guruhaM veyAvacce niJjutto nijarA me bhavissati tti / evaM so pAyacchittaM vahaMto veyAvaccaM kareMto annaM pi pAyacchittaM Avajjejja / ___kahaM ? ucyate- soiMdiyamAdINaM iMdiyANaM paMcaNhaM annatareNa AtiggahaNAto kohIdIhiM vA''pajjejja, taM puNatovaM paNagAdI jAvavIsatirAtiMdiyaM, bahupAraMciyAdi, omatthagaparihAmIe jAva mAsiyaM, ettha thove bahue vA AvaNNassa bhinnamAso dijjai / / kamhA? ucyate[bhA.6542] tavabalio so jamhA, tena va appe vadijjae bahugaM / paratarao puNa jamhA, dijjati bahue vi to appaM // dhU-jamhA so pAyacchittatavokaraNe dhitisaMghayaNabalito "tena vatti-tena kila kAraNeNa panagAdI appaMpi Avannassa bhubhinnmaasodijjti|jmhaapunnsoaayriyaadi paraMveyAvaccakaraNeNa anne tArei tena se pAraMciyAdi bahu pacchittaM Avannassa thovaM bhinnamAso dijjati / thove bahue vi AvaNNassa bhinnamAsadANe kAraNaM bhaNiyaM - iMdiyAdIhiM puNo puNo AvajatassaM AvattIkamo bhaNNati- "mAso dugati' pacchaddhaM, mAsaggahaNeNa bhinnamAso sagalamAso ya ghio| etesiMca bhinnamAsAdiyANa AvattIdANe imaM parimANaM[bhA.6543] vIsa'TThArasa lahu guru, bhinnANaM mAsiyANa aavnnnno| sattArasa pannArasa, lahugurugA mAsiyA hoti|| cU-soubhayatarago paTThAviyapacchittaM vahatoveyAvaccaMca kareMtojatithovaMbahuMvA ugghAyamanugghAyaM vA Ayanno to tassa jati ugghAtitaM paTTavitaM to se ugghAtite ceva bhinnamAso dijjati, jati puNo vi Avajjito se puNovi bhinnamAso dijjati, evaM vIsaM vArA bhinnamAso dAyavyo / jai vIsAto pareNa Avajjejja tato se thove bahue vA lahumAso sattaravArA dijjati, ettha thovaM panagAdibhiNNamAsaMtaM, bahu puNa mAsAdipAraMciyaM taM, evaM dumAsAtisu vi, hiThThallaThANA thovaM uvarimaThANA bahU bhANiyavvA // sattarasaNhaM mAsiyANa uvari jato puNo vi Avajati to 'dugatigamAso'tti asya vyAkhyA[bhA.6544] ugghAtiyamAsANaM, sattaraseva ya anamuyaMteNaM / neyavvaM donni tinni ya, gurugA puNa hoMti pannarasa // cU-domAsiyaM pi ugghAtiyaM sattarasavArA dijjati, jai puNovi Avajai to temAsiyaM pi sattaravArA dijjti|| [bhA.6545] sattacaukkA ugghAiyANa paMceva hot'nugghaayaa| paMca lahugA u paMca u, gurugA puNa paMcagA tinni|| dhU-sattarasasu temAsiesu aikkatesu jati puNo Avajati to caulahuaMsatavArA dijati, tao vi paraM jai puNo vi Avajati to paMcamAsiyaM lahuaMvaMvavArA dijjati, jai puNo Avajai to challahuyaM eka vAraM dijjai, ettha anne paMcamAsiyaThANAo uvariM chammAsiyaM na parUviMti, paMcamAsitovari cheyAtiyaM bhaNaMti, taM na bhavati, jamhA esa pacchittavaDDI anaMtarAnaMtaraThANavaDDIe diTThA tamhA chammAsiyaM vattavvaM / chammAsovari jai puNo Avajjati to tinni vArA lahU ceva chedo dAyavyo / esa avisiTTho vA tinni vArA challahU chedo|
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 - ahavA-jaM ceva tavatiyaM taM ceva chedatiyaM pi mAsabbhaMtaraM caumAsamaMtaraM chammAsamaMtaraM ca, jamhA evaM tamhA bhinnamAsAdichammAsaM tesu chinnesu chedatiyaM atikaMtaM bhavati, tato vi jati paraM Avajati to tinni vArA mUlaM dijjati / jai puNo vi Avajai to tinni vArA aNavaDhaM dijjati / jai puNo Avajjai to ekkaM vAraM pAraMciyaM pAvati / evaM asaMcatiyaM ugghAtiyaM gataM / jai puNa asaMcatiyaM anugghAtiya paTTaviyaM to eyAoceva aikvaMtagAhAo siNghaavloynnennNanusriyvvaa| imeNa attheNa soceva ubhayatarago pacchittaM vahato veyAvaccaM kareMto Avajai appaM bahuaMvA to se guruo bhinnamAso dijati / puNo AvajaMtassa so aTThArasavArA dijjati / tato paraM pannarasavArA dijjati / tato paraM pannarasavArA mAsiyaM gurua dijjati / tato paraM pannarassa ceva vArA domAsiyaM gurudijjati / tato paraM pannarasavArA tegAsiyaM guruaM dijjati / tato vi jai paraM Avajai to caumAsiyaM guruMpaMcAvArA dijjati / jaipuNo viAvajjati paMcamAsiyaM tinnivArA dijjati / jai puNo vi Avajjai to ekkaM vAraM chaggurua dijjati / jai puNo vi Avajai to chedatigaM, tota mUlatigaM, tato aNavaThThatigaM, tato paraM ekaMpAraMciyaM, evaM asaMcatitaM anugghAtitaM / / ettha asaMcatite ugghAyAnugghAyAvattiThANalakkhaNaM imaM[bhA.6546] ukkosAu payAo, ThANe ThANe duve prihvejaa| evaM dugaparihANI, neyavvA jAva tinneda // ghU- ukkosA ugdhAtiyA vIsaM bhinnamAsapadA bhavaMti, tehiMto do paDiyA, jAyA aTThArasa te ukkosA anugghAtiyabhinnamAsA bhavaMti, evaM mAsa-dumAsa-timAsa-caummAsa-paMcamAsaThANesu / / ete AvattiThANA bhaNiyA- doNhaM pUNa etesiM imeNa vihiNA[bhA.6547] bArasa dasa nava ceva tu, satteva jahannagAi tthaannaaii| vIsa'TThArasa sattara, pannarahANI muneyavvA / dhU-ye sesA vIsA bhinnamAsANaM aTTha jhosiya pacchaddheNa jutehiMto jhosiyaMti te gahiyA, puvvaddheNa jhosiyasesA gahiyA ||ke puNa jhosijaMti ime[bhA.6548] aTThaTTa u avanettA, sesA dijaMti jAva tu timaaso| . jattha'TTakAvahAro, na hoti taM jhosae savvaM // cU-vIsA bhinnamAsANaM aTTha jhosiyA sesA bArasa bhavaMti, ete vibArasa taheva chammAsA kAuM dAyavvA / aTThArasaNhaM aTTha jhosittA sesA dasa bhavaMti, ete dasa taheva chammAsA kAuM daayvvaa| sattarasaNhaM aTTha jhosittA sesA nava bhavaMti, te vitaheva chammAsA kAuMdAyavvA / pannarasaNhaM aTTha jhosittA sesA satta bhavaMti, te vi taheva chammAsA kAuMdAyavvA / vIsiyAdi aTTha jhosittA sesA bArasAdiyA jahannaThANA bhANiyavvA / jatthapuNa aTThana pUreja jahA caumAsapaMcamAsesu tattha savvaM ceva jhosijjati / aTTha tti - aTThamAsiyA majjhimA tavabhUmI, etIe anuggahakaraNaM ti ato aTThabhAgahAreNa jhosaNA katA, je vArasAdiyA jahannaThANA te vi ThavaNArovaNappagAreNa chammAse kAuM sAnuggahaM niranuggahaM vA Arovijati ||jto bhaNNati[bhA.6549] chahi divasehi gatehiM, chaNhaM mAsANa hoMti pakkhevo / chahiceva ya sesehiM, chaNhaM mAsANa pkkhevo||
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 407 uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6549] - etIe pacchaddhassa imo attho[bhA.6550] je te jhosiyasesA, chammAsA tattha paTThavittANaM / chaddivasUNe choDhuM, chammAse sespkkhevo| cU-aTThavavahAre (bhAgahAre) katejetajjhosiyasesAbArasAdiyAtesuviThavaNArovaNaMppagAreNa adhitaMpaDisADettAje nipphAtiNA chammAsA te tattha paTTavittANaMti "tattha" tti-jetepuvvapaTTavitA chammAsA te chahiM divasehiM UNA bUDhA sesA chaddinA acchaMti, tesuceva chasu divasesuje te pacchimA chammAsA tesiM pakkhevo kajjati / kiM vuttaM bhavati? tehiM ceva chahiM divasehiM pacchittehiM pacchittaM chammAsitaM khamaNa tti, evaM dullaMdhi tti saMghayaNa tti-vasiUNaM paTTavittANaM sagalaanuggahakasiNaM kataM bhavati chahiM divasehiM gahiehiM ti / / evaM tassa puvvaddhassa imaM vakkhANaM[bhA.6551] ahavA chahi divasehiM, katehi jati sevatI tu chmmaase| tattheva tesikhevo, chaddinasesesu vi taheva / / cU-jaM chammAsiyaM paTTavitaM tassa chadivasA vUDhA, tehiM anne chammAsA AvaNNo tAhe puvvapaTTaviyachammAsassapaMcamAsA cauvIsaMca divasAjhosijaMti, tatthapacchimachammAsA pakkhippaMti, ta pichaddivasUNaM vahati, evaM pi sagalAnuggahakasiNaM bhavati / aha chasu divasesu bUDhesu annaM chammAsiyaM vahati to niramuggahaM pacchittaM, evaM chaddinA chacca mAsA bhavaMti / chaddinasesesutahevattidhitisaMghayaNabaliyassa niranuggahakasiNaM bhAvayavvaM / kahaM ? ucyate-jAhe chaddivasUNA chammAsA bUDhA tAheannachammAsiyaM AvannA te chaddiNAjhositA pacchimachammAsitaM paTTavitaM taM savvaM vhti|| [bhA.6552] evaM bArasa mAsA, chaddivasUNA u jetthtthptthtthvnnaa| chaddivasagata'nuggaha, niranuggaha chAgate khevo|| cU-evaM kAlato bArasamAsA chahiM diksehiM UNA "jeTTa"tti ukkosA paTThavaNA bhavati, ato paraM tavArihe ukkosatarA natthi, ettha sAnuggahaniraNuggahesu vA imo pacchaddhaniyamo-jaM jAdIe chahiM divasehiM gaehi annaM chammAsitaM Arovijjati taM niyamA savvaM sANuggahaM / jaM puNa avasANe chahiM divasehiM sesehiM te chaddivasA jhosettA annaMchammAsiyaMArovijjatitaM piniyamA niranuggahakasiNaM / evaM anugghAtie vi evaM tAva asaMcayie vi, ugghAtAnugghAte (vi) evaM / navaraM-tassa AdimA tavA natthi, niyamA chammAsiyaM Arovijjati, taM pi sAnuggahaNiranuggahaM pUrvavat // ettha sAnuggahaniranuggahadANe codagAha[bhA.6553] codeti gadose, dubbalabalie ya jANae cakkhU / bhinne khaMdhaggimmi ya, mAsacaummAsie ceDe / cU-codagobhaNati-"bhagavaM! tubbhe raagddosiyaa| kahaM?, ucyate-jassachaddivasUnA chammAsA jhoseha tammibhe rAgojANaitti,jahA esabalavaMveyAvaccaMkareu veyAvaccuvagAragahiyA ya sAnuggahaM pacchittaM deha / jassa puNa paMcasu mAsesu cauvIsAe ya dinesu bUDhesuchaddiNe jhosettA tavokhINassa vi anne chammAse Aroveha, tatthe vi "jANae"tti jANaha, jahA esa atIvatavajjhositadeho na sakketi veyAvaccaM kAuM tena se niranuggahaM pacchittaM deha, evaM ca kareMtA tubbhe cakkhumeMTa kareha, cakkhumeMTA nAma ekkaM achiMcha ummilleti, bitiyNnimilleti| evaM ekkaM sAnuggahakaraNeNaMjIvAveha,
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 bitiyaM niranuggaha karaNeNaM mAreha / kiM ca ekkassa kilAma pekhaha, bitiyassa na pekkhaha" ti| AcAryAha - "bhinna"tti pacchaddhaM, na vaya rAgaddosiyA, suNehi aggididruta - dodArayadidrutaM ca / "bhinne"tti jahA aggI aharuttarehi pADittametto jati tammi mahallakaTThapakkhevo kajati to soteDahiuM apaJcalo sigdhaM viddAti-ujjhAtitti vuttaM bhavati / aha so sahiNakaThThachagaNamAdIhiM cunnehiM thova thovehiM saMdhukkijjati to so na viddAti, pacchA jAhe khaMdhaggI vipulo jAto tAhe viulaM pi iMdanaM DahiuM samatyo bhavati / evaM tassa chasu mAsesu paTTaviyamettesu chasu divasesu gaesu yajai annaM chammAsiyaM dijjati so vi ahuNubhinnaaggivva viddAi-visAdaM vA gacchati, jassa puNa chaddiNasese paTTavijjati so tavaladdhibalAbhihANo katakaraNattaNato na viddAti, puNo vi viulatavavahaNasamattho bhavati, khaMdhaggIvat / ahavA imo duceDadiTuMto / mAsajAtaceDo caumAsio yA tassa jati mAsajAtaceDassa jAvatio caumAsajAtaceDassapIhagAdI AhArotattiodijjatitosoatimettAhAreNaajIraMteNa vinssti| caumAsajAtaceDassa siva jati mAsajAtaceDassa jo AhAro tAvattiyametto dijjati to so vi appAhArataNato appANaM na saMdhAreti, khijjati vA / evaM jassa AdIe sAnuggahaM kataM so mAsitaceDatullo asamattho bahupacchittaM kareuM / jassa avasAne niranuggAhaM so vicaumAsiyaceDatullo pacchittakaraNasaho appeNa na sujjhati / evaM amha deMtANa rAgodoso vAnabhavati // gtoaayprtro|idaani annatarataro, so eyasseva anusariso tti kAuM ukkameNa bhaNNati - tassa imaM sarUvaM / jAha do kAvoDIo ekakhaMdheNa vo na saketi-tahA so vi pacchittaM veyAvaccaM ca kAuMna tarati, so ya saMcatiyaM asaMcatiyaM vA AvaNNo gurUNa ya veyAvaMcakaro natthi tAhe se taM AvannaM nikkhittaM kajjati, guruNaM tAva veyAvaccaM kareMto jaM Avajati taM sesaM savvaM jhosijjati, veyAvacce samattetaM nikkhittaM vAhijjati, taM vahaMtassa jamAvanati taM imeNa vihiNA dijjati[bhA.6554] satta caukkA ugghAiyANa paMceva hot'nugghaataa| paMca lahugA upaMca u, gurugA puNapaMcagA tinni| [bhA.6555] sattArasa pannArasa, nikkhevo hoti mAsiyANaM pi| vIsaTThArasa bhinne, tena paraM nikkhivaNayA u / cU-etesiM atto vicittavakkhANasaMbhavAto bitiyagAhApacchANupubbIo puvvaM bhaNiyavvo, jati se asaMcae ugghAtiyaM paTTaviyaM to puvvavihiNA lahU vIsaM bhinnamAsA, tato sattarasa mAsA lahu, evaM dumAsatimAsalahU vi, tAhe bitiyagAhattho sattacaulahU, tato paMca mAsalahU, tinnitato chedamUlaNavaThThatigopAraMciyaM cekkaM / aha se anugghAtaM paTTavitaM tAhe aTThArasa gurubhinnamAsA pannarasa mAsaguruM evaM dugatigamAsA-vi, tato paMca cauguruM, tato paMca mAsagA tinni gurugA, tato tinni chedaadii| evaMsaMcaie vi ugghAyANugghAe, navaraM-AdimatavA na dijaMti / ettha vi aTThagApahArAdi puurvvt|| ___ ekke AyariyA evaM vkkhaanneti|anne puNa bhaNaMti-annataratare jo Ayataro tassima-satta caukkA0 gAhA / vyAkhyeyA pUrvavat, parato se chedAdI / annataratare jo parataro tassima - sattarasa for
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 409 uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6555] pannArasa0 gAhA / thove bahue vA Avannassa sattarasa temAsiyA "nikkhevo' tti puvvaM dAyavvA, tato dumAsiyA sattarasa, tato mAsiyA sattarasa, tato bhinnamAsA lahU vIsaM, nikkhiviyavvA ityarthaH / ato "paraM"ti chedAdianugghAtie vi timAsiyA ya pannarasa bhANiyavvA aTThArasa bhinnamAsA / atoprNchedaadii||evN annatarataragato-idAniMAyatarassa vipaTTaviyaM asaMcatiyaM saMcatiyaM vA, taMpiekkevaM ugghAtamanugghAtaM vA, taMvahaMtojatithovaM bahuM vAiMdiyAdIhiM Avajati to imaM dAnaM[bhA.6556] AtataramAdiyANaM, mAsA lahu guruga satta paMceva / cau tiga cAummAsA, tatto yacauvviho bhedo|| cU-Atatarojassa veyAvaccakaraNaladdhI natthi, AdisaddAto paratare ya vihI bhaNIhAmi, tattha Atatare Avanne sattavArA mAsiya lahuyaM dijjati, jai puNo Avajati to cattAri vArA caulahuyaM dijjati, jai puNo vi Avajjai to chedatiyaM, evaM mUlatiyaM, aNavaThThatitaM, ekkaM pAraMciyaM / evaM anugghAtie vi, navaraM-paMcavArA mAsitaM guruaM dijjati, tinnivArAcauguruaMdijjati, "tatoya cauvviho bhedo" tti chedamUlaaNavaTTha pAraMciyaM, ettha chedamUlaaNavaThThA tigatigA daTThavvA, gato aaytro|| idAnaM parataro, so ya jassa veyAvaccakaraNaladdhI asthi so ya savvahA pacchittassa atarona bhavati, jamhA nivvititAditA tarati kAuMtamhA ettha viegakhaMdhakAvoDIdiluto bhANiyavvo, jaM ca Avanno sa nikkhittaM kajjati, jAva veyAvacca kareti, veyAvaccaM karaMto jaM AvajaMti taM se savvaM jhosijati, veyAvacce samatte taM se puvva nikkhittaM paTTavijjati / taM ca vahaMtassa jai iMdiyAdIhiM Avajjati / tattha dAne imAto do gAhAo paropparabhAvavakkhANe bhAvaTThiyAo egatthAo[bhA.6567] satta ya mAsA ugghAiyANa chacceva hot'nugghaayaa| paMceva ya catulahugA, catugurugA hoti cttaari|| [bhA.6558] Avanno iMdiehi, paratarae jhosaNA tato pareNaM / mAsA satta yachacca ya, paga caukkaM cau caukkaM / / cU-tassa paratarassa saMcaiyAsaMcaiyAe vA ugghAtAnugghAtIe vA paTTavite puNo thovabahue vA Avannassa satta vArA mAsiyaM lahuaMdijjati, puvvagameNaMpaMcavArA caulahuaMdijjati, tato chedatiyaM mUlatiyaM aNavaThThatiyaM ekaMpAraMciyaM / aha anugghAtiyaM paTTaviya to ugghAtiyaM anugghAtiyaM vA thevaM bahuaMvA Avannassa chavvArA mAsiyaM guruaM dijati, cattAri vArA cauguruM dijjati, tato chedatiyaM mUlatiyaM evaM pAraMciyaM / / "jhosaNA tato pareNaM"ti asya vyAkhyA[bhA.6559] taM ceva puvvabhaNiyaM, paratarae natthi egkhNdhaadii| do joe acaete, veyAvaccaTThiyA jhoso|| cU- mAsAdi jAva chammAsA tavaM jo voliNo - taveNa no sujjhati tti vuttaM bhavai, aNavaTThapAraMciyatavANi vA aticchito samAptetyarthaH / desacchedaM pi aticchito - tena vina sujjhati tti tassa vimUlaM, taveNa pAvaMsujjhati tti / tavaMjona saddahati, ahavA-asaddahamANe tti micchAdiTThI vrateSu Thavito pacchA sammattaMpaDivannassa sammaM AuTTassa mUlaM, jahA goviNdvaaygss|
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 nizItha-chedasUtram -3-20/1381 tavabalito jo taveNa na kilissai, tavaM kAhAmi tti paDisevati tassama mUlaM / chammAsieNa vA tave dinne bhaNAti-samattho haM annaM pi me dehi tassa vi mUlaM / chede vA dijamANe jassa ya pariyAgo ma pareti ityarthaH / ahavA - cheda pariyAgA samaMtruTaMti / ahavA bhaNati - rAtinio haM bahunA vicchitteNa pariyAgo me asthi dIho tassa vi pariyAgagabviyassa mUlaM / dubbalo dhitisaghayaNehiM tavaMca kAumasamattho bahuMca Avanno tassa vimUlaM |aprinnaamto bhaNAti-jo so tubhehiM tavo dinno eteNa nAha sujjho, tassa vi mUlaM / athiro jo dhitidubbalattaNao puNo puNo paDisevati, abahusuo agIyattho so ya aNavaThThapAraMciyaM vA Avanno savvesu esu mUlaM dijjati / / puNaravi Ayario visesaM darisiukAmo jaM heTThA bhaNiyaM taM puNo codeti / imaM[bhA.6561] jaha manne egamAsiyaM, seviUNa egeNa so u niggcche| taha manne egamAsiyaM, seviUNa niggacchate dohiN|| cU-Ayario bhaNati-Ama, esa mAsiyaM paDucca Adillagamo gahito, eteNa sesA vigamA sUcitA / jahA mAsaM sevittA mAse "niggacchaI" - sujjhati bhaNiyaM bhavati, tahA mAsaM sevittA dohiM mAsehiM niggacchati tti / evaM mAsaM sevittA tihiM niggacchai, mAsaM sevittA cauhiM mAsaM sevittA paMcahi niggacchai, mAsaM sevittA chedena niggacchai, mAsaM sevittA mUleNa niggachai, mAsaM sevittA aNavaDheNa niggacchai mAsaM sevittA pAraMcieNa niggcchi| do-mAsiyaM sevittA domAsieNa niggacche, doyAsiyaM sevittA jAva carimeNa niggacche / temAsitaM sevittA jAva carameNa niggacche / evaM caumAsiyAe vi saTTANaparaTThANehiM bhANiyavvaM jAva carimeNa niggacche / evaM paMcamAsie vijAva carimeNa niggacche / evaM chammAsiyAevijAva carimeNa vi nigacche / chede vijAMvacarameNa niggacche / mUle vijAva carimeNa niggcche| aNavaTuM sevittA aNavaTeNa niggacche, aNavaThaM sevittA carimeNa niggacche / / evaM visamArovaNaM daTu sIso bhaNati-mAse seviejaM mAsaMceva deha taMAvatti samaMdAnaM |jNpunn mAse sevie dumAso vichedAdi deha taM kahaM ko vAra hetuH ? AcAryAha[bhA.6562] jina nillevaNa kuDae, mAse apalikuMcamANe saTThANaM / mAsehi visujjhihitI, to deti gurUvaeseNa // dhU- jinA kevaliNo,jinaggahaNA ohI manapajjava coddasa dasa nava punvI ya gahitA, ete saMkilesavisohIojANiUNa avarAhanipphaNNaMmAsiyaMjAva niSphaNNaM vAdumAsAdijeNajeNa visujjhatitaMdeti, tatthamAsAruhaajjhavasANaThieNa mAse paDiseviapaliuMciyaM AloemANassa saTThANaMtimAsaMcevadeti, ahavA-AloetipaliuMciyaMdumAsAdiyANa vAjearihAajjhavasANaThANA tattha ya ThieNa mAso paDisevito to esa dumAsAdimAsehiM visujjhihiu tti tAhe jinA sutavavahAriNo vA gurUvadeseNa adhigaM deti pacchittaM / tathimo diTuMto - "nillevaNa kuDae"tti, nillevago tti rayago, sa jahA - jalakuDehiM vatthaM dhovati tahA diTuMto kjti|ahvaa- "levo" ttivatthamalo, "kuDo"ttighaDo jalabharito, ettha caubhaMgo imeNa vihiNA kAyavvo - ekaM vatthaM ekkeNa jalakuDeNa pillevaM kajjati, evaM cubhNgo|| tattha paDhamabitiyabhaMgesu vakkhANaM imaM
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1381, [bhA. 6563] [bhA. 6563 ] ekkattariyA ghaDachakkaeNa chedAti hoti niggamaNaM / etehiM dosavuDDI, uppaJjati rAgadosehiM // "eguttariyA ghaDachakkaeNa" ti asya vyAkhyA[ bhA. 6564 ] appamalo hoti sucI, koti paDo jalakuDeNa egeNaM / malaparivaDDI ya bhave, kuDaparivaDDI ya jAva cha tU // cU- koi appamalo paDo paviTTho egeNa jalakuDeNa ghare ceva dhovati, gato paDhamabhaMgo | imo bitiyabhaMgo "malaparivaDDIya "tti, jo tato vi malinataro kaThinamalo vA do vi dohiM jalakuDehiM dhovvati, evaM jahA jahA malaparivaDDI bhavati tahA tahA eguttarajalakuDaparivuDDI kajjati, "jAva" abhipretArthaM, samehiM jalakuDehiM chahiM ghaDehiM ceva dhovvati / / "chedAdi hoti niggamaNaM" tti asya vyAkhyA[bhA. 6565 ] tena paraM saritAdI, gaMtuM sodheMti bahutaramalaM tu / malanANatteNa bhave, AyaMcaNa - jatta-nANattaM // 411 cU- je tato vi malinatarA, saritta tti nadI, tAe gaMtuM dhobvati, AdisaddAo hada kUvataDAgAdisu / bitigAdipadesu jahA jahA malanANattaM tahA tahA "ayaMcaNajattanANattaM" ti - AyaMcaNaM nAma gomuttaM pasuleMDa UsAdi usamAdI tammi nANattaM bahutaraM padhAnataraM ca kareMti, jato patto prayatno, tattha vi acchoDapiTTaNAdisu prayatnatataraM karotItyarthaH // carimatatiyabhaMgesu imaM vakkhANaM [bhA. 6566 ] bahuehiM jalakuDehiM, bahUni vatthAni kAni yi visujjhe / appamalANi bahUni vi, kAniti sujjhati egeNaM // cU- puvvaddheNa carimabhaMgo, pacchaddheNa ca tatiyabhaMgo, sesaM kaMThaM / idAniM caubhaMge vatthajalakuDadiTThato jA bhaNito tassa uvasaMhAro bhaNati - "jassa mAsiyaM yena taM paDisevettA" jo mAseNa visujjhatIti tassa mAsaM ceva deti / annassa puNa mAsiyaM paDisevato etehiMrAgadosehiM tivvatarehiM bahutarA uppajjaMti, "dosavaDDhi ' tti - kammavaDDI, tavvisuddhaM bahutaraM pacchittaM duti-cauchammAsiyaM vA deMti / annassa mAsie tti - rAgadosajjhavasANAsevie saritAdisariccheva bahutaraM chedAdi // bhagavaM ! se jahA se rAgadosavuDIto pacchitte vuDDhI ditttthaa| kimevaM rAgadosahAnIto pAyacchite hAnI ? ityAha [ bhA. 6567 ] jaha manne dasamaM seviUNa niggacche tu dasameNaM / taha manne dasamaM seviUNa egeNa niggacche / cU- "dasamaM" ti - pAraciyaM taM sevittA teneva "niggacchai "tti-visujjhatItyarthaH / tahA dasamaM sevittA navameNa niggacchai, navamaM - aNavaTTaM ? " AmaM ti anumayatthe bhavati / anne bhAMti - "egeNa niggacche", "egeNaM" ti mAseNaM / ettha ovuDDIe aNavatthAtitA savve daTThavvA jAva paNagaM NivvitiyaM vA / / aparituSTamanAH ziSyaH punarapyAha- "bahusuttaM diTTaM bahusu mAsesu paDisevitesu apaliuMciya AloemANassa mAso ceva diTTho, no bahUNi mAsiyANi sevittA sutteNeva bahU mAsA dinna tti / ato pucchA imA
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-20 / 1381 [ bhA. 6568 ] jaha manne bahuso mAsiyANi sevittu egeNa niggacche / hamane bahuso mAsiyA sevittu bahUhi niggacche || cU- atrApyAcAryeNa Ama ityanumatArthe vaktavyaM, kiM bahunA rAgadosAvakkhitto ekkkAvaliTThANe savvapacchittArovaNaTThANA daTThavvA / / ihApi kecit bahusasUtre pratyekArthe imaM gAthAdvayaM paThaMtieguttariyA ghaDachakkaeNaM chedAdi hoti niggamaNaM / eehi dosavaDDI, uppajjati rAgadosehiM // [bhA. 6569 ] 412 [bhA. 6570 ] jinanillevaNakuDae, mAse apalikuMcamANe saTThANaM / mAsehi visujjhihitI, to deMti jinovaeseNaM // -iha eyAsu pacchitI bhANiUNa pUrvavat puNo etAsu caiva hAnI bhANiyavvA iti / punarapyAha codaka [bhA. 6571] patteyaM patteyaM, pade pade mANiUNa avarAhe / to kena kAraNeNaM, hInabbhahiyA va paTThavvaNNA / cU- suttapadesu patteyaM avarAhe bhaNiUNaM pacchittaM ca tato kiM puNo attheNaM thoe bahuyaM, bahue vA thovapacchittaM teha, savvahA vA jhosa kareha, etIe hINabbhatiyapaTTavaNAe ko hetu / / AcAryAha[bhA. 6572] mana paramohi jinaM vA, coddasa dasapuvviM ca navapuvviM / thereva samAsajjA, uNa'bbhahiyA va paTThavaNA / / cU-te paramohijiNAdiyA paccakkhaNANiNo, paccakkhaM rAgadosahANI buDDI vA pekkhati, kammabaMdho yana davvapaDi sevamANurUvo rAgadosANurUvo bhavati ato paJcakkhaNANiNo rAgadosAnurUvaM hInamahiyaM vA paTThavayaMti-dadatItyarthaH / ziSyAha - "pratyakSajJAninAM yuktametat, ye punaH sthavirAste kathaM rAgadveSavRddhiM pazyeyuH " / AcAryAha- hAniM tAva imeNa AgArabhAsiteNaM therA jANaMti / / hA duTTu kayaM hA duTTu kAriyaM dudu anumayaM me tti / [bhA. 6573 ] aMto aMto ijjhati, pacchAttAveNa vevaMto // cU-prANAtipAtAdi kRtvA uttaraM kAlaM aMtaH pazcAttApakaraNena ca dahyate, tat pazcAttApakaraNenavepate kaMpatetyarthaH / atrodAharaNa govyApAdakavat / / vuDviM puNa imehiM jANaMtijinapannatte bhAve, asaddahaMtassa pattiyaM tassa / [bhA. 6574 ] harisaM vi va vedaMto, tahA tahA vaDDhate uvariM / / cU- jinehiM jIvAdikA bhAvanAH prakarSeNa pratibhedena vA zrotRjane jJApitA ye te pratijJApitA teSuH azraddhadhAnaM jahA jamAlIvat / na pattiyaM apattiyaM tesu jinapannattesuvi aprItiM kurvaannsyetyrthH| sarvathA vA apratipatti apattiyaM vA taM mahAnidhilAbhahaSaMmiva vedato, ahavA - harSAgatamiva pApaM kuruto takkAraNaharSato vepate ca yathA / yathA svacittena janAbhistuto vA harSa gacchati tathA parakRtisthitipradezAnubhAvA uparupari karoti vardhayatItyarthaH / atrodAharaNa siMhavyApAdakavat // idAniM paMcamachaTTa suttANaM imo saMbaMdho bhaNati - nisIhassa pacchime uddesage tivihabhedA suttA taMjahA - AvattisuttA, AloyaNavidhisuttA, ArovaNA suttA ya / eesiM ekkeke bhede dasa dasa suttA, savve tIsaM suttA, tattha AvattisuttA je dasa tesiM cauro sutteNeva bhaNitA / ime atthato cha
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 413 uddezaka H 20, mUlaM-1381, [bhA. 6574] bhANiyavvA taM jahA - sAtiregasuttaM 1 bahuso sAtiregasuttaM 2 sAtiregasaMjogasuttaM 3 bahuso sAtiregasaMjogasuttaM 4 navamaMsagalassa sAtiregassa ya saMjoge suttaM 5 dasamaMbahusassa bahusasAiregassa ya saMjoga suttaM 6 evaM etesu dasasu Avattisuttesu bhaNiesu teneva vihiNA dasa AloyaNAsuttA bhANiyavvA, tesu vi Adimesu aTThasuttesu atthato bhaNiesu imaM navamasuttaM / tattha vi atthato egaduga-tigasaMjogesu bhaNiesu imaM caukkasaMjoge aMtillacaukkasaMjogasuttaM mU. (1382) je bhikkhU cAummAsiyaM vA sAiregacAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM annayaraM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjAapaliuMciya AloemANassa caummAsiyaMvA, sAiregaM vApaMcamAsiyaMvA, sAiregaMvA / paliuMciya AloemANassa paMcamAsiyaM vA sAiregaMvA, chammAsiyaM vA, tena paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chmmaasaa|| ____ cU-idAniM chaTuM bahusasutta ca uccAriyavvaM, taM ca dasamesu caukkasaMjoge aMtillacaukkasaMjoge suttaM imeNa vihiNA uccAriyavvaM mU. (1383) je bhikkhU bahuso vi cAummAsiyaM vA bahuso vi sAirega cAummAsiyaM vA bahuso vipaMcamAsiyaMvA, bahusovisAiregapaMcamAsiyaMvAeesiMparihAraThThANANaMannayaraMparihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciya AloemANassa bahuso vi cAummAsiyaM vA bahuso vi sAiregaM vA, bahuso vi paMcamAsiyaM vA, bahuso vi sAiregaM vA paliuMciya AloemANassa bahuso vipaMcamAsiyaMvA bahusovisAiregaMvA, bahusovichammAsiyaMvA tena paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chammAsA // (etesi AloyaNasuttANaM atto pUrvavat / imo viseso-) [bhA.6575] etto nikkAyaNA mAsiyANa jaha gosaNaM puhavipAlo / daMtapure kAsIyA, AharaNaM tattha kAyavvaM // dhU-"etto"ttiataH paraMAloyaNAvihANaMbhaNNai / "nikkAyaNA" nAma mAsAdipaDisevitaM jAva AloyaNArihassa na kajati tAva anikkAtiyaM bhaNNati / adhavA -taMmAsAdi paDisevitaM AloyaNavihIe guravo nAuM jaM mAsAtiArovaNAe vi hInadhiyAe vA jahAruhAe ArovaNAe ArovayaMtitaMnikkAtitaM bhnnnni|athvaa-kerisss Aloijjaitti evaMimeNa diTuMteNa nikkaaijji| __ "daMtapuraM daMtavakke, saccavatI dohale ya vnnyre| dhanamitta-dhanasirIe, pumasirI ceva daDhamitte / / jArisassa Aloijati tatthodAharaNaM imaM- daMtapuraM nagaraM, daMtavakko rAyA, tassa saccavatI devI / tassa dohalao-"jati haMsaccadaMtamae pAsAe kiilijjaa|" ranno kahiyaM / raNNA amacco ANatto- "sigdhaM me daMte uvtttthvesi|" tena vinayare ghosAvitaM-joranno daMte kINatina deti vA ghare saMte tassa sArIro daMDo / tattha nagare dhanamitto satthavAho, tassa ya do bhajjAo-dhanasirI paumasirI ya / annayA tAsiM doNha vi bhaMDaNaMjAtaM / tattha dhaNasirIe paumasira bhaNiyA-kiM tuma gavvamuvvahasi ? kiM tae saccavatIe ahigo daMtamao pAsAdo kato? tAhe paumasirIe asaggAho gahito-"jati me daMtamao pAsAdo na kajjati, to me alaM jiiviennN|" na deti dhanamittassa AlAvaM / tassa vayaMso daDhamitto nAma / tassa kahiyaM / tena
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 nizItha-chedasUtram -3-20/1383 bhaNiyA - "ahaM te kAlahINaM icchaM pUremi" chaDDAviyA asaggahaM / tAhe so daDhamitto vanacarAdIe sammANasaMgahie kareti / tehiM bhaNiyaM- "kiM Anemo, kiMvA payacchAmo" / tena bhaNiyaM - "daMte me deha" / tehi ya te daMtA khaDapUlagehiM govitA / sagaDaM bhariyaM, nayaraddAre ya pavesijjaMtANaM goNA''kaDDito daMto paDio, "coro"tti sahoDo vanayaro ghito| rAyapurisehiM pucchijjati kassete daMtA, sona sAhati / etyaMtare daDhamitteNa bhaNiyaM-"mama ee daMtA, esa me kmmkro|" vanacaro mukko, daDhamitto gahito / so rannAto pucchito- "kassete daMtA?" so bhaNati "mamaM" ti / etyaMtare daDhamittaM gahiyaM nAuM dhanamitto Agatto / ranno purato bhaNAti-"mama etedaMtA, mamadaMDaM sArIraMvA niggahaM krehi"tti|dddhmitto vibhaNAti-"ahameyaM na jANAmi, mama saMtitA daMtA, mama niggahaM karehi" tti, evaM te annuNNAvarAharakkhaNaTThiyA niravarAhI rannA bhaNiyA- "abho| bhUyatthaM kheh|" tehiM savvaM jahAbhUyaM kahiyaM / rannA tuTTeNa mukkA, ussukA / jahA so daDhamitto niravalAvI aviya maraNamabbhuvagato na ya parAvarAho siTTho, tahA''loyaNAriheNa aparisATiNA bhaviyavvaM / jahA sodhanamitto bhUyatyaM kaheti mamesovarAho tti evaM AloyageNaM mUluttararAvarAhA apaliuMcamANe jahaTThiyA kaheyavvA // paMcame ya sutte imo ya viseso daMsijjati[bhA.6576] panagAtirega jA paNavIsasuttammi paMcame viseso| AloyaNAri''hAloyao ya AloyaNA cev|| -- etIe puvvaddhassa imaM vakkhANaM[bhA.6577] ahavA paNaeNa'hio, mAso dasapakkhavIsabhinneNaM / saMjogA kAyavvA, lahugurumAsehi ya annegaa|| cU-"ahave" tyyNvikppvaacii|kH punaH vikalpa?, ucyate-paNagAtitA ThANAatiyArato vaniSphaNNA-bhAvao vA niSpannAbhavaMtItyarthaH |pNcmesutteimoviseso-maasolhupngdsgaatiritto yakAyavvo, evaMdasapannarasa vIsaM bhinnmaasaatirittoy| evaMdomAsAdiyA vipanagAdiyAtirittA kAyavvA / puNopanagAdiehiM lahumIsagasaMjogasuttA kAyavvA, imeNa vihiNA-je bhikkhUgurugalahugapaNagAtiregamAsiyaMparihAraTThANaM ityaadi|jebhikkhuu lahugapanagadasagAtiregamAsitaMparihAraTThANaM ityAdi / je bhikkhU lahugapanagagurudasagasAtiregamAsiyaM parihAraTThANaM ityAdi / evaM mAsiyaM lahupanagaMca amuyaMteNa bhANiyavvaM jAva gurubhinnamAso tti| tato mAsiyaM gurupanagaMca amuyaMteNa bhANiyavbaMjAva gurubhinnmaasoti| evaMmAsiyaMamuyaMteNapanagAdiyANa savve dugsNjogaabhaanniyvvaa|tto mAsigasseva panagAdiyANa savve tigasaMjogA caukkAdisaMjogA ya jAvadasagasaMjogo tAva savve bhaanniyvvaa| tato mAsaguruM amuMcaMteNa paNa dasaga pannarasa vIsabhiNNamAsaMtANa lahugurubhedabhinnANa dugAdisaMjogA jAva dasagasaMjogA tAva savve kAyavvA / evaM domAsiyAdiThANesu vi lahugapaNagAdIyANa savve saMjogA kAyavvA / evaManegA saMjogA bhavaMtItyarthaH / evaM paMcame viseso uvaujjiya savittharato bhANiyavyo / ime ya ettha paMcame sutte AloyaNArihA bhANiyavvA AyAravaM AhAravaM, vavahArovvIlae pakubbI ya / nijavagavAyaMsI, aparissAvI ya atttthme||
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1383, [bhA. 6577] 415 paMcavihaM AyAraM jo muNai Ayarai vA samma so AyAravaM / AloijamANaM jo sabhedaM savvaM avadhAreti so AhAravaM / paMcavihaM AgamAdi vavahAraM jo muNai sammaM so vavahAravaM / AloyayaM gRhaMtaM jo muhurAdivayaNapayogehiM tahA bhaNai jahA sammaM Aloeti so uvvIlago Aloie jo pacchittaMkAraveti sopkuvvii|jhaa nivvahai tahApAyacchittaM kaarvetisonijjvgo|anaaloeNtss paliuMcaMtassa vApacchittaMcaakareMtassa saMsAre jammaNamaraNAdIdullabhabohIyattaMparalogAvAe dariseti, ihaloge ca omAsivAdI, so avAyadaMsI / AloiyaM jo na parissavati annassa na kaheti tti vuttaM bhavati so aparissAvI / eriso aaloynnaariho| imeriso Aloyago - "jAtI kula' gAhA / jAtIe kuleNa ya saMpanno akiccaM na kreti|| 1||kaauunn vA sammaM kaheti ||2||viniiyo nisenjAdiviNayaM savvaM kareti, sammaMca Aloeti // 3 // nANI nANAnusAreNa Aloei / / amugasuteNa vA me pacchittaM dinnaM suddho ahamiti daMsaNeNa saddahatti // 5 // evaM cArittaM bhavati, saMpanno puNo atiyAraM na kareti, anAlotie vA carittaM no sujjhatitti smmaaloei||6||khmaadijutto khamI, gurumAdIhiM vA cotito kamhe ti pharusaM na bhaNati, sammaM paDivaJjati, jaM pacchittaM Arovijati ta sammaM vahatIti // 7 // daMto iMdiyanoiMdiehiM vA dNto||8||apliuNcmaannoaaloeti vhtivaaamaayii||9|| AloettA no pacchA paritapAi, duTu me AloiyaM tiapcchaayaavii|| erisaguNajutto Aloyago / ime Aloyagassa AloyaNAdosA___ "AgaMpaittA anumANaittA, jaM diTuM bAyaraM ca suhumaM vaa| channaM saddAulagaM bahujana avvatta tassevI" // veyAvaccakaraNehiM AyariyaM ArAhettA AloyaNaM deti // 1 // "caramaM thovaM esa pacchittaM dAhitina vA dAhiti" puvAmeva AyariyaM anuNeti- "dubbalohaM thovaM me pacchittaM dejjaha" // 2 // jo atiyAro anneNaM kajjamANo diTThotaM Aloeti, iyaraM no Aloeti // 3 // "bAyaraM" - mahaMtA avarAhA te Aloetti, suhumA no||4|| ahavA - suhime Aloeti, no bAyare / jo suhume Aloeti so kahaM bAyare na Aloeti, jo vA bAyare sa kahaM suhame nAloe tti // 5 // "channaM"ti-tahAavarAheappasaddeNauccaraijahAappaNAceva suNeti, noguru||6|| "saddAkulaM"ti - mahaMteNa saddeNa vA Aloeti jahA agIyAtiNo visunnNti||7||bhujnmjjhe vAAloeti, ahavA ekkassa Aloeti puNoannesiM aaloeti||8||"avvtto" agIyattho tassa Aloeti // 9 // "tasseva"tti - jo Ayario tehiM ceva avarAhapadehiM vaTTati tassAloeti, "esa me atiyAratulle na dAhiti, na vA me kharaMTehiti" ||10||ti // idAni AloyaNavidhI bhaNNati[bhA.6578] AloyaNAvihANaM, taM ceva davvakhettakAle y| bhAve suddhamasuddhe, sasaNiddhe saairegaaii|| cU- AloyaNAvihANaM jaM paDhamasutte vuttaM taM ceva savvaM savittharaM iha davvakhettakAlabhAvehi paDisevitaMbhANiyavvaM, pasatyehiM vA davyakhettakAlabhAvehiM AloeyavvaM paDisevitaM puNa bhAvato suddheNa vA asuddheNa appacchittI sappacchittI vA / asuddheNa sapAyacchittaM, taM ca pAyacchitaM iha sutte sAtiregamAso keNa bhavati?, ucyate- "sasaNiddhe sAtaregA" iti ||asy vyAkhyA
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 nizItha-chedasUtram -3-20/1383 [bhA.6579] sasaNiddha bIyaghaTTe, kAesuM mIsaesu pritthvite| itara suhume sarakkhe, panagA emAdiyA hoti / / cU-sasaNiddhehiM hatthamattehiMbhikkhaM geNhaMtepanagaM, evaM jati bIyasaMghaTTaparittakAesuvA mIsesu paraMparaTThaviyaM ittaradvaviyaM vAsuhumapAhuDiyaMvA sasarakkhehiM vAhatthamattehiM gennhti| evamAdiavarAhesu panagaMbhavai / etthaimaM nidarisaNaM-sAgAriyapiMDaMsasaNiddhahatthehiMgeNhaMtosAtiregamAsiyaM bhavati, evaM parittakAyaM anaMtaranikkhittaM bIyasaMghaTTaM ca geNhato, evamAdimAsiyaM avarAho panagAtiritto mAso bhavati ||tNc AloyaNAraho imeNa vihiNA jANai deti vA[bhA.6580] sasiNiddhamAdi ahiyaM, tu parokkhI so u deMti ahiyaM tu / hInAhiya tulaM va, nAuM bhAvaMca pcckkhii|| ghU- jo parokkhanANI AloyaNAriho so AloyagamuhAo panagAtirittaM mAsaM soccA panagAtirittaM ceva mAsaM deti, jo puNa paJcakkhANANI so panagAtiritte vi mAse Aloie rAgadosabhAvANurUvaM kammabaMdhaM jANiUNaM hInaM ahiyaM vA paDisevaNatullaM vA pAyacchittaM dei / idAni AloyaNasutte vijAhe sagalasuttA, bahusasuttA vA, sagalasajogasuttA, bahusasaMjogasuttA ya, ete cauro sabhedA bhaNiyA bhavaMti - tAhe je puvvaniddiTThA paMcama-chaTTha-sattama-aTThamasuttA, te atthato bhaNAmi / tattha paMcamaM imaM- "je bhikkhU sAtiregamAsiyaM parihAraTThANaM / sAtiregabimAsiyaM parihAraTThANaM / sAtiregatimAsiyaM parihAraTThANaM / sAtirega caumAsiyaM parihAraTThANaM / sAtirega paMcamAsiya parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA / apaliuMciyaM AloemANassa sAiregamAsiyaMsAiregadomAsiyaM saairegtimaasiyNsaairegcumaasiyN| sAiregapaMcamAsiyoM paliuMciya AloemANassa sAiregadImAsitaM, sAtiregatimAsitaM / sAtiregacaumAsitaM sAtiregapaMcamAsiyaMca" / etepaMca saamnnnnsuttaa|evN paMca sAtiregaugghAtiyANa vibhANiyavvA, sAtiregaanugghAtiyANa vipaMca, etepannarasa vipaMcamaM sAtiregasuttaM / evaM ceva chaTuM suttaM bahusAbhilAveNa neyavvaM / idAniM etesiM ceva doNha vi suttANaM patteyaM patteyaM saMjogA kAyavvA, jahA paDhamabitiyasuttesutahA kAyavvA, tAhe sattamaTThamA suttA bhavaMti / sattame sutte nava suttA egaTThA na bhavaMti / sAtiregasagalasuttANaM saMjogasuttANa savvasuttapiMDayaM ca uppannaM suttasahassaM / bahusasAtiregasuttesu vi evaM ceva pattiyA bhavaMti / ete savve ekkato piMDiyA ekavIsaM sakAya adrutarA, mUluttarehiM guNiyA bAyAlIsaMsatA solasuttarA / dappakappehiMguNitAaTThasahassA cauro ya satA battIsA bhavaMti / evaM Aimesu causu suttesu aTThasahassa cauro ya sattA battIsA bhvNti| aTThasuvi suttesu savvaggaM solasasahassA aTThasatA causaTThA bhavaMti / eti tti Avatti suttA AloyaNAsuttesuviettiyA ceva, ArovaNasuttesu vi ettiyA ceva, tamhA esa rAsI tIhiMguNito pannAsaM sahassA paMca satA bAnauA bhavaMti / idAniM navamaM suttaM taM ca sagalANaM sAhiyANa ya saMjoge bhavati, tattha AdimA cauro sagalasuttA paMcamAdiyA aTuMtA cauro sAhiyasuttA / etesiM sagalasAhiyANaM saMjogavidhipradarzanArthamidamAha[bhA.6581] ettha paDisevaNAo, ekkaga-duga-tiga-caukka-paNaehiM / chakkaga-sattaga-aTThaga-navaga-dasahiM ca negaao|
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 417 uddezaka : 20, mUlaM-1383, [bhA. 6581] cU- "etyaM" ti sagalasAhiyasaMjogasuttA Navame paDisevaNappagArA ime egAdiyA dasa ya, tehiM kAyavvA, taM jahA- mAsitaM, sAtiregamAsitaM / domAsitaM sAtiregadomAsitaM / temAsitaM, saatiregtemaasitN| caumAsitaM, sAtiregacaumAsitaM / paMcamAsitaM, saatiregpNcmaasitN|etesiN uccAraNavidhI imA- je bhikkhU mAsiyaM parihAraTThANaM sesaM pUrvavat / je bhikkhU sAtiregamAsiyaM jAva apaliuMciyaM Aloe, sAtiregamAsiyaM |je sAtiregadomAsiyaMjAva apaliuMciyaM Aloe sAtiregadomAsiyaM / evaM temAsiyAdiyA vi vattavvA egAdisaMjogA bhaanniyvvaa|| jahAsaMkhaM ca tesiM egAdiyANaM ime AgayaphalA[bhA.6582] dasa ceva ya paNayAlA vIsA ya sayaMca do dshigaaii| donni sayA bAvannA, dasuttarA donni ya staao|| [bhA.6583] vIsA ya sayaM paNayAlIsA dasa ceva hoMta ekko ya / tevIsaM ca sahassaM, aduva anegAu neaao| cU- ettha karaNovAo imo-egAdeguttariyA padasaMkhapamANao ThavejAhi, guNagArA jassa jettiyANi padANi te eguttaravaDDitA ThaveUNaM tesiM heTThA tAni ceva vivarIyANi ThaveyavvANi / ettha uvarimA guNagArA hiTThimo rAsI bhAgahAro, tesiMheTThAo vivriio| ettha ekagasaMjogaM icchaMteNaM annaM sagalarUvaMThaveUNaMaMtilleNadasaguNakAraeNaguNeyavvaM, tAhe atilleNaekkabhAgahAreNa bhAgohAyavvo, bhAgahArabhAgaladdhaM dasa, etesiM ekkasaMjogA dasaladdhA, ete egaMte tthviyaa| dugasaMjogaM icchaMteNa ete dasa navahiM guNitA dohiM bhAgehiMto laddhA, dugasaMjogA paNayAlaM, evaM ThANaTThANe paDirAsiyagaNiyahiyabhAgaladdhaphalA jANiyavvA / tigasaMjoge vIsuttaraM sayaM, caukkasaMjoge do satA dasuttarA, paMcasaMjogeNa do satA bAvannA, chakkagasaMjoge do sayA dasuttarA, sattagasaMjoge sayaM vIsuttaraM, aTThagasaMjogeNa paNayAlIsaM navasaMjogeNa dasa, dasasaMjogeNaM ekko, savvesiM saMkhevo tevIsaM sahassaM / "aduva"tti ahavA - "anegAu" tti anege paDisevaNAdisuttabhedA neyavvA jJeyA vA / kahaM ? ete sAmaNNato bhaNiyA, ete ceva ugghAyAnugdhAte mUluttaradappakappehiM guNeyavvA / adhavA - tIsapadANa imA rayaNA kAyavvA, taMjahA - mAsiyaM paMcadiNA tiregamAsiyaM, dasadinAiregamAsiyaM, panarasadinAiregamAsiyaM, bIsadinAtiregamAsiyaM, bhiNNadinAtiregamAsiyaM, evaM dumAse timAse caumAse paMcamAse ya ekkeke chaTThANA kAyavvA / ete paMca chakkAtIsaM ThANA / etesu vi karaNaM pUrvavat kAyavvaM / savvAgayaphalANa saMpiDiyANa imA suttasaMkhA bhavati koDisayaM satta'hiyaM, sattattIsaM va hoti lkkhaaii| IyAlIsa sahassA, aTThasayA ahiya teviisaa|| ettha visAmaNNugghAtAnugghAtamIsamUluttaradappakappabhedabhinnA kAyabvA / navaraM-jattha mIso tattha ugghAtiyA saMjogA egAdiyA ThaveuM anugghAtiyA vi egAdisaMjogA puDho ThaveuM, tAhe ugghAyaekkagasaMjoeNasavve egAdianugghAtAjogA gunnitaa| evaMmIsagasaMjoge ekkagasaMjogaphalA bhavati, evaM duga-tiga-caukka paMcakasaMjogehiM guNitA dugAdI saphalA bhavaMti, eeNa lakkhaNeNa savvattha mAsaphalA ANeyavvA, imaM nidirasaNaM-ugghAtiyassa dasahiM ekkagajogehiM dasa anugghAtA | 17/27
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 nizItha-chedasUtram -3-20/1383 guNiyA havaMti / sataM tu ekkagasaMjoge anugghAtAtigakaehiM paNayAlIsaM du anugghAtA guNitA addhapaMcamasatA jAtAdugANaManugghAebArasasaya igavIsasayapaNuvIsavIsA ikkavIsasayabArasaya addhapaMcasatA ya egaM sataM dasa ya / ete anugghAtANaM saMjogA ekkagAdiyA savve te sammilitA tIsasahiyA donnisayA dasasahassA ya / ahuNA "ugghAtitadugaehiM, paNayAlIsAe svvsNjogaa| anugghAtiyANa guNiyA, ekkAditimettiyA rAsI / ekke causatapannA, paNuvIsA do sahassa duga joge| cauppannasayA nava sahasa causayapannAsa cujoge|| sesA uvari muhuttA, neyavvA dasa ya pnncttaa| ete savve miliya chAyAlasahassa hoMti pnntiisaa|| ugghAtiyaduaehiM, savvaggeyaM anugghaate| ahanugghAta duehiM, paNayAlisaeNa svvsNjogaa| anugghAtiyANa guNiyA, ekkAditimettiyA raasii| bArasa cauppannasayA, causayA coddasaya sahassa tiyjoe| paNuvIsasahassAI, do ya sayA hu~ti cujoge| catta'hitA donnisatA, tIsasahassA ypNcsNjoge| sesA uvarimuhuttA, jA vIsa'dhiyaM sayaM dse| ugghAtitasaMjogA nugghAti ya ekkdaatisNjogaa| satta sayA saha'hiyA, bAvIsa sahassa lkkhoy| igavAsa sayA ege, caunauti satA dugammi pnn'hiyaa|| tigajoge'nugghAtA, paNuvIsa sahasa do ya syaa| caucattasahassa sataM, caujogapaNammi dusaya baavnnaa|| sesA uvarimuttA, dasagammidasuttarA donni| evaM ugghAya caukkaeNaM adhiga sata dsgennN|| egAdi anugghAtA, guNiyaphalA sabvimo raasii| aTThasayA tIsahiyA coisasayasahassa doi lkkhaaii| kAyavvasesagesu vi, evaM savvaphalA piMDarAsI y| . - ugghAtAnugghAtamIsegasuttasavvasaMkhevo imo* mIsagasuttasamAse, chAyAla sahassa dasa ya lkkhaaii| paMcasaya aunatIsA, dasa pada sNkhittsNkhevo|| evaM kaesu je sagalasAhiyA saMjogA labhaMti te navamasuttabhedA bhavaMti, je puNa sesA te sagalasuttabhedAvA sAdhitasuttabhedAvA ityarthaH / evaMbahusasutte vidasamevakkhANaMsaMkhAyaaparisesA bhaanniyvvaa|nvrN- bahusAbhilAvobhANiyavvo, ete yadasa suttA bahubhaMgAkulA noiha savvabhagehiM bhaNiyA, te ya na bhaNiyA ativittharotti kAuM je na bhaNiyA te uvaujiuM gurUvadesato vA
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1383, [bhA. 6583] 419 bhaNejAhi ti|gyaa AloyaNasuttA / idAni ArovaNasuttA tatthaviAdimA aTThasuttA savittharA pUrvavat / idAnaM navama-dasamA, tesu viegAdisaMjogA pUrvavat / aMtillacaukkasajoge ime suttA mU. (1384) je bhikkhU cAummAsiyaM vA sAiregacAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAtiregapaMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM annayaraM parihAraTThANaM paDisevittA aaloejaa| apaliuMciya AloemANe ThavanijaMThavaittA karanijaM veyAvaDiyaM, Thavie vipaDisevittA se vi kasiNetatyeva AruheyanvesiyApubbiMpaDiseviyaMpuTviM AloiyaM, pudipaDiseviyaMpacchA AloiyaM, pacchA paDiseviyaMpudi AloiyaM, pacchApaDiseviyaMpacchAAloiyaM apaliuMcie apaliuMciyaM, apaliuMcie paliuMciyaM, paliuMcie apaliuMciyaM, paliuMcie paliuMciyaM, apaliuMcie apaliuMciyaM AloemANassa savvameyaMsakayaMsAhaNiyajeeyAepaTThavaNAepaTTavie nivisamANe paDisevei se vi kasiNe tatyeva Aruhiyavve siyA // mU. (1385) je bhikkhU bahuso vi cAummAsiyaM vA bahuso vi sAiregacaummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAtiregapaMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM annayaraMparihAraTThANaM paDisevittA AloejjA |apliuNciyaaloemaannetthvnijNtthvittaa karanijaM veyAvaDiyaMThavievipaDisevittA se vikasiNe tattheva Aruheyavve siyA apaliuMcie ApaliuMciyaM, apaliuMcie paliuMciyaM, paliuMcie apaliuMciyaM, paliuMcie paliuMciyaM, apaliuMcie apaliuMciyaM AloemANassa savvameyaM sakayaM sAhaNiya je eyAe paTThavaNAe paTTavie nivisamANe paDisevei sevi kasiNe tattheva Aruheyavve siyA / eyaM pliuNcie| mU. (1386) je bhikkhU cAummAsiyaM vA sAiregacAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM annayaraM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA / paliuMciya AloemANe ThavanijaM ThavaittA karanijaM veyAvaDiyaM Thavie vi paDisevittA se vi kasiNetatthevaAruheyabvesiyAapaliuMcieapaliuMciyaM, apaliuMcie paliuMciyaM, paliu~cie apaliuMciyaM, paliuMcie paliuMciyaM, palauMcie paliuMciyaM AloemANassa savvameyaM sakayaM sAhaNiya je eyAe paTThavaNAe paTTavie nivvisamANe paDisevei se vikasiNe tattheva Aruheyabve siyaa|| mU. (1387) jebhikkhUbahusovicAummAsiyaMvA bahusovisAiregacAmmAsiyaMvA, paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM annayaraM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA / paliuMciya AloemANe ThavanijaM ThavaittA kAnijjaM veyAvaDiyaM Thavie vi paDisevittA se vi kasiNetatyevaAruheyavve siyAapaliuMcieapaliuMciyaM, apaliuMcie paliuMciyaM, paliuMcie apaliuMciyaM, paliuMcie paliuMciyaM / paliuMcie paliuMciyaM AloemANassa savvameyaMsakayaM sAhaNiya je eyAe paTTavaNAe paTTavie nivvisamANe paDisevei se vikasiNe tatva Aruheyabve siyA // cU-(ityAdi sarva uccAreyavvaM, evaMbahuso visuttaM uccAreyavvaM) ete vitaheva vkkhaanneyvvaa| yadi sA eva vyAkhyA ko vizeSaH ? ata ucyate - heTThimasuttesu parihAratavo na bhaNio / ihaM parihAratavo vibhAnijai
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 nizItha-chedasUtram -3-20/1387 [bhA.6584] ko bhaMte ! pariyAo, suttatthAbhiggaho tavokammaM / kakkhaDamakakkhaDesu, suddhatave maMDavA donni|| "ko bhaMte" asya vyAkhyA[bhA.6585]gIyamagIo gIo, ahaMti kiM vatthu kAsavasi (kassa tavassa) joggo| agIto ttiya bhaNite, thiramathira tave ya kyjoggo|| dhU-so atiyArapattoAloe pucchijjai-kiM tumaM gIto agItovA? jati bhaNai-ahaM gIto, to puNo pucchijjai tti-tumaM kiM vatthu tti, Ayario uvajjhAo vasabhAti vA ? annatare kahie puNo pucchijjati- "kassa tavassa jogo" tti - kiM tavaM kAuM acchihasi? kassa vA tavassa samarthetyarthaH / aha so bhaNati - ahaM agIto, to pucchijjati - kiM tumaM thiro athiro tti ? thiro nAma dhitisaMghayaNehiM balavaM, ahavA-darisaNe pavvajAe vA thiro acletyrt|itro punnathiro| jai bhaNAti-thiro haM, to pucchijjai "tave kayajogo"tti kakkhaDatavehiM saMbhAvito abhAvito vA kRtAbhyAsetyarthaH / jati bhAvito to se parihAratavo dijjati, iyarassa suddhtvo| jo so evaM pucchijjai sAdhU so sagaNiJcato annagaNAto vA Agato[bhA.6586] sagaNammi natthi pucchA, annagaNA AgataM vajaM jANe / pariyAo jammadikkhA, aunattIsa vIsa koDI ya / / dhU-jo sagaNicco, jo ya paragaNAo gItAdibhAvehiM najati, ete na pucchijjai / jo prgnnaa''gonnnjjti|priyaao duviho-jmmpriyaaodikkhpriyaaoy|jmmpriyaao jahanneNaM aunatIsaM vAsA, ukkoseNaM jA desUNA puvvakoDI / dikkhapariyAo jahanneNaM vIsaM vAsA, ukkoseNa desUNA puvvkoddii||idaani suttatthANe[bhA.6587] navamassa tatiyavatthu, jahanna ukkosaUNagA dso| suttatthabhiggahA puNa, davvAdi tavo rynnmaadii| cU- suttatyeNaM jahanneNaM jena adhIyaM navamassa tatiyaM AyAravatthu, ukkoseNaM jAva UNagA dasapuvvA, smttdspuvvaadiyaannprihaartvondijjti|kmhaa? jamhA vAyaNAdipaMcavihasajjhAyavihANaMcevatesiMmahaMtataraM kammanijjaraThAmaM / kiMcasagalasuyanANI mahataMThANaMnoparihAratavavihANeNa vimAnijati / kiM ca anAlAvAdipadesu ya suyassa abhattI bhavati / abhiggahA dvvaadiyaa| davbato jahA - mae ajjakummAsA ghettavvA takkAdi vA ekadavvaM / khettato - eluyaM vikkhNbhittaa| kAlato - tatiyAe porusIe / bhAvato - hasaMtI ruvaMtI vA / tavo ya rayaNAvalimAdi, sIha nikkIliyAdi / evamAdiguNajuttassa parihAratavo dijjati / evamAdiguNavippahINe puNa suddhatavo dijjti| parihAratavo kakkhaDo duzcaretyarthaH / akakkhaDo suddhatavo sukaretyarthaH ||siiso pucchatikamhA gItAdiguNajuttassa parihAro, itarassa ya suddhatavo? Ayario bhaNai - ettha dohiM maMDavehiM diTuMtaM karei / selamaMDaveNa eraMDamaMDaveNa ya jutto| [bhA.6588] jaM mAyati taM chumati, selamae maMDave na erNdde| ubhayavalie vi evaM, parihAro dubbale suddho|| cU- jAvatiyaM mAyati tAvatitaM selamaMDave chubmati tahA vi na bhajjati / eraMDamaMDavo puna
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1387, [bhA. 6488] 421 jAvatiyaM khamati tAvatitaM chubbhati / evaM "ubhaya'tti jo dhitIe sarIreNa ya saMghayaNasaMpanno gItAdiguNajutato yatassaparihAratavo dijjti| "dubbalo''tti dhitIe saMghayaNeNa vA ubhayeNavA dubbalo, tassa suddhatavo dijjti|prihaarsuddhtvaannN prAyazcittaM visesao dijjati, tato bhannati[bhA.6589] avisiTThA AvattI, suddhatave taha ya hoti prihaare| vatthu puNa AsajjA, dijjati itaro va itaro vA // cU-parihAratavesuddhataveyaavisiTTA "Avatti"tti donnijanAtullaM aavttitthaannNaavnnnnaa| tattha "vatthu Asajja"tti - dhitisaMghayaNasaMpannaM purisavatthu nAuM / "iyaro"tti parihAro tavo dijjti|jNpunno dhitisaMghayaNehiM hInaM purisavatyuMtassa tAeceva AvattIe "iyaro"tisuddhatavo dijati / ettha annonnAvikkhatto iyarasaddA tthitaa| ettha egAvattIe visamadAnapasAhaNatthaM imo diTuMto[bhA.6590] vamaNa-vireyaNamAdI, kakkhaDakiriyA jahA''ure blie| kIrati va dubbalammi vi, aha diTuMto tave duviho / ca-jahAdojanAsarisarogAbhibhUyA, tassajoAurobalavaMsarIreNa tassavamanavireyaNAdikA kakkhaDAdikiriyA kjjti|dublo vijahA sahati tahA akakkhaDA kiriyA kjti| "aha"tti - ayaM diluto tave duviho uvasaMhAranijo-kakkhaDakiriyasamANo parihAratavo, suddhatavo akkkhddkiriysmaanno||jesiN niyamA suddhatavoparihAratavovA dijjati tanniyamArthamidamucyate[bhA.6591] suddhatavo ajANaM, agIyatthe dubbale asNghynne| dhitibalie ya samaNNA-gayasavvesi pi prihaaro|| ghU- dubbalo dhitIe anuvacitadeho rogAdiNA, asaMghayaNo tti-AdillehiM tihiM saMghayaNehiM vajjito, etesiM suddhtvodijjti|jodhitiie balavaMvajakuDDasamANo, joyasaMghayaNehiMsamaNNAgao AillehiM saMghayaNabhAvehiM jutto tti vuttaM bhavati, gItAtiguNahiM vA samannAgao yukta ityarthaH, savvesiMtesiM parihAratavo dijjati // tassimo vidhI- "ThavanijaM ThavaittA" suttapadaM, jaM tena saha nAyarijati taM ThavanijaM, taMsavvaM gacchasamakkhaM Thavijaitti-parUvijati adhavA-savvA ceva tassa sAmAyArI ThavanijjAparUvanijjA ityarthaH / kahaM puNataM Thavijjati?, ucyate[bhA.6592] viusaggo jANaNaTThA, ThavaNA bhI (tI) e ya dosu tthvitesu| agaDe nadI ya rAyA, diluto bhIya Asatyo / ghU- tassa parihAratavaM Avajato AdAveva ussaggo kIrai / kaha ?, ucyate - gurU puvadisAbhimuho vA uttaradisAbhiguho vA caraMtadisAbhimuho vA ceiyANa vA abhimuho / evaM parihAratavo vi| navaraM-gurussa vAmapAse IsiM piTThato te duvaggA vibhaNaMti - "parihAratavavajaNaTThA karemi kAussaggaM niruvasagagvattiyAe' ityAdi tAva bhaNaMti jAva vosirAmI ti / paNavIsussAsakAlaM subhajjhavasitA ThiccA cauvIsatthayaMvA ciMteunamokkAreNa pArettA akkhaliyaM cauvIsatthaM uccaraMti / ettha sIso pucchati- esa ussaggo kiM nimittaM kIrai ?, ucyate-sAdhUNa jANaNaTThA kiiri| ahavA[bhA.6593] niruvassagganimittaM, bhayajaNaNaTThA ya sesagANaM ca / tassa'ppaNo ya guruNo, ya sAhae hoti pddivttii||
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram -3-20/1387 - puvvaddhaM kaMThaM / subhesu tihikaraNamuhuttesu tArAcaMdrabalesu ya appaNo gurussa ya jahA sAhagaM bhavati tahA parihAratavaM paDivajjai // kAussaggakaraNAnaMtaraM ThavaNA Thavijjai, tattha AdAveva taM parihAritaM gurU bhaNati[bhA. 6594] 422 kappaTThio ahaM te, anuparihArI ya esa te gIto / puvvaM kayaparihAro, tassa' satiyaro vi daDhadeho / ca- kappaTThAtI ahaMte, jAva te parihArakappo tAva ahaMte vaMdanavAyaNAdisa sahajo te sessaahgo| ettha kappasaddo kAlavAcI / ahavA- kappabhAvaTThito, ahaM te vaMdanAvAyaNAdisu kappo aparihArya ityarthaH / zeSAH sAdhavaH parihAryA / annaM ca se esa gIyattho sAdhU puvvaM kataparihArattaNao jAgo " anuparihAri "tti bhikkhAdi jato jato parihArI gacchati, tato tato anupiTThato gacchai tti anuparihArI bhaNNai | ahavA - parihArassa anu thovaM paDilehaNAdisu sAhejjaM karetI ti anuparihArI bhaNNati / "tassa'sati" tti - jeNa puvvaM parihAratavo kato tassAsati iyaro ti akayaparihAro vi gIyattho daDhasaMghayaNo anuparihArI Thavijjati // ThavaNaM ThaveMto Ayarito sesasAdhU imaM bhaNAti [ bhA. 6595 ] esa tavaM paDivajjati, na kiM ci Alavati mA ya Alavaha / attaTThaciMtagassA, vAghAto (bhe) na kAyavvo / dhU- sabAlavuDuM gacchaM gurU AmaMteuM bhaNAti - esa sAdhU parihAratavaM paDivajjati, na esa kiMci Alavati, tubbhevi eyaM mA aalevejjh| appaNo aTTho attaTTho, so ya bhattAdio, taM appaNI paraM ciMteti na bAlAditANaM ti / ahavA - nicchayato attaTTho atiyAramalinaM appANaM jahutteNa pacchiteNa vidhinA anatiyaraMto visohetIti attaTThaciMtago / eyassa bhe vAghAto imehiM padehiM na kAyavvo / [bhA. 6596 ] AlAvaNa paDipucchaNa, pariyaTTuTThANa vaMdanaga matte / paDilehaNa saMghADaga, bhattadAna saMbhuMjaNA ceva // cU- he devadatta ! ityAdi AlAvo gatArtha / esa tubme suttamatthaM vA kiMci na pucchati, evaM mA pucchejjaha 1, evaM esa tumehiM saha suttaM atthaM vA na pariyaTTeti 2, kAlavelAdisu vA na uTThaveti 3, esa tubbhaM vaMdanayaM na kareti 4, uccArapAsavaNakhelamattae vA na vA deti ohiyamattagaM vA 5, na ya uvakaraNAdi kiM ci paDileheti 6, na vA esa tubmaM saMghADagabhAva kareti 7, na vA bhattapAnaM deti 8, na vA esa tubbhehiM saha bhuMjeti 9, tumme vi eyassa ete atthe mA karejjaha 10, evaM dasahiM padehiM gaccheNa so vajito so vi gacchaM vajreti // jati gacchavAsI ete pade aticaraMti to imaM pacchittaM[bhA. 6597] saMghADagA u jAva tu, lahuo mAso dasaha u padANaM / lahugAya bhattapAne, saMbhuMjaNe hota'nugdhAyA // cU-dasaNhaM padANa AlAvaNapadAto ADhattaM jAva aTThamaM saMghADagapadeM tAva mAsalahu pacchitaM, jati bhattapAnaM deMti to caulahugA, adha bhuMjaMti to caugurugA / / etesu ceva parihAriyassa imaMsaMghADagA u jAva tu, guruo mAso dasaha u padANaM / bhatte pAne saMbhuMjaNe ya parihArie gurugA / / [bhA. 6598 ]
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1387, [bhA. 6598] 423 cU- AlavaNapadAto jAva saMghADapadaM ete aticaratassa parihAriyassa mAsaguruM, aha bhattaM deti saMbhuMjati vA to dosu vicaugurugA bhavaMti / kappaTThito so imaM kareti[bhA. 6599] kitikammaM tu paDicchati, pariNNapaDipucchaNaM pi se deti / so vi ya gurumuvaciTThati, udaMtamavi pucchito kahae / cU-kitikammaM ti vaMdanaM taM jati parihArito deti to gurU paDicchati, AloyaNaM pi paDicchati, pariNNa tti-paccUse avaraNhe vA paJcakkhANaM se kareti, suttatthe paDipucchaM deti / "so vi ya" ttiparihArito "guru" AyariyA te abbhuTThAnidivinaeNa "uvaciTThati" - vinayaM karotItyarthaH / "udataM" - sarIra vaTTamANI vattA taM guruNA puchito kaheti / evaM ThaviyAe "dosu Thaviesu" tti - kappaTThitai anuparihArie ya / so parihArio kayA i bhIto hoja "kahamahaM AlAvaNAdIhiM gacchavajito gAgI imaM uggatavaM kAhAmi ? ettiyaM vA kAlaM gamissAmi ? "tti evaM bhIo agaDAdiditehiM AsAseyavvo / jahA-koti agaDe paDito kahamuttarissAmi tti bhIo tAhe so taDatyehiM AsAsijjatimA tumaM bIhehi, vayaM tumaM uttAremo, esa rajjU Anijjai, evamAsAsiuM nibmao tAhaM baMdhati / aha so bhaNNati- "mao esa varAo, na eyaM koi uttArei", tAhe so NirAso aMge muyati, marati ya / evaM parihArito vi AsAseyavvo / jahA koi nadIe anusoyaM vattaMto bhIo tAhe so taDatthehiM AsAsito thAha baMdhai / anAsAsito nirAso bhayA marati / - jahA vA kassa rAyA ruTTho tAhe bhIo mArijjihAmi tti tAhe so annehiM AsAsijjati- "mA bIhi, rAyA vi annAyaM na kareti", evaM so na viddAti / aha so bhaNNati - "vinaTTho si" tAhe vipajjAte / evaM parihAritto vi bhANiyavvo mA bhIo mArijjihAmi tti tAhe so annehiM AsAsijatti -"mA bIhehi, rAyA vi annAyaM na kareti", evaM sona viddAti / aha so bhaNNati - " vinaTTho si" tAhe pipajjati / evaM parihAritto vi bhANiyavvo - mA bhIhi, ahaM te vaMdanadAyaNAdisu kappaTThito, esa te tavokilaMtassa asamatthassa anuparihArio / evaM AsAsito tavaM vahaMto kilAmio viriyAyAraM ahAveMto parihArito annataraM kiriyaM kAumasamatyo anuhariyAriyassa purao ima bhaNAti - [bhA. 6600 ] udveja nisIejjA, bhikkhaM hiMDeja bhaMDagaM pehe / kuviya piyabaMdhavassa va, karei itaro vi tusiNIo // cU- jai uTTheuna sakkati tAhe bhaNNai uTThejjAmi, tAhe anuparihArito uTThavei / evaM nisiejjAmi / bhikkhAyariyAe jaM na sakketi bhikkharagahaNAdi savvaM kareti / aha savvahA bhikkhaM hiMDiuM na sakketi tAhe bhaNAti - bhikkhaM hiMDijjAmi / evaM uttare anuparihArito se hiMDiuM deti, bhaMDagApehaNe vi sAhajjuM kareti, savaM vA paDileheti / jahA kovi priyabadhussa kuvito jaM se karanijaM taM savvaM tuhikko kareti tahA "iyaro" tti - anuparihArI parihAriyassa savvaM karanijjaM tusiNIo kareti / / codagAha - jai bhayaM se uppajjai, erisI vA avatthA bhavati, tA kiM pacchittaM kajjati ? kiM cAha[ bhA. 6601 ] avaso va rAyadaMDo, na ya evaM ca hoi pacchittaM / saMkara sarisava sakaDe, maMDava vattheNa diTThatA //
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizItha - chedasUtram - 3- 20/1387 cU- jahA avasehiM rAyadaMDo chubbhati, kimevaM pacchittaM pi ? AcAryAha - na evaM rAyadaMDo viva avasehiM vi voDhavvo, pacchittaM savasehiM icchAto voDhavvaM caraNavisuddhinimittaM / ahavA evaM jahA avassa rAyadaMDo chubbhati, jati na chubbhati to doso bhavati / pacchittaM pi avassaM voDhavvaM, jati na vahati to caraNavisuddhI na bhavati / punarapyAha codakaH- "bahuM AvaNNaM chuTabhau, thevaM pacchittaM kiM chubhai ? kiM tattilaeNa hohiti" tti / Ayario bhaNai - "saMkara" pacchaddhaM / saMkara tti I 424 jahA sAraNI khette pajjijjaMte ekkaM vi tinnaM laggaMte no avanIyaM, tannissAe anne laggA, tesiM nissAe pattakaTThamAdIvi, evaM tammi sote ruddhe visIya gayaM jalaM kusAraDhaMDhaNAdI pajetti na chettaM sukkhasassaM / evaM caraNasote pacchittasaMkaresu asohijjate savvahA caraNanAso bhavati / evaM nAuM jaM jahA Avajjati taM tahA soheyavvaM / jahA vA maMDave ekko sarisavo pakkhitto so nAvaNIo, anno vi, evaM pakkhippamANehiM pakkhippamANehiM hohihi so sarisavo jeNa pakkhitteNa maMDavo bhajihiti / jahA bhaMDIe ekko pAsANo valayio, jahA sarisavassa vibhAsA tahA bhaMDIe vi / ahavA - bhaMDIe ekkaM dAruaM bhaggaM, taM na saMThavitaM, evaM annaM pi, evaM savvA bhaMDI bhaggA / evaM carittabhaMDIe vi uvasaMhAro / hAvA suddhe vatathe kajjalabiMdU paDio, so na dhoo, anno vi paDito so na dhoto, evaM paDatehiM adhoyaMtehiM savvaM taM vatthaM kajjalavaNNaM jAyaM / evaM suddhaM carittaM thevathevAvattIhiM asohijaMtIhiM savvahA acarittI bhavati / / evaM diTThatehiM pacchittadAnakaraNe pasAhite codakaHanukaMpitA va cattA, ahavA sohI na vijjate tesiM / [bhA. 6602] kappaTThagabhaMDIe, diTThato dhampayA suddhoM // cU-codago bhaNati - egAvattIe jassa suddhatavaM deha, sAM bhe anukaMpito rAgo ya / tattha jassa parihAraM so bhe vatto doso ya tattha / ahavA-paralogaM paDucca parihAratavI anukaMpio caraNasuddhIo suddhatavI catto carittassa asuddhattaNato | ahavA jai parihArataveNa suddhI to suddhatavaittANa sohI na vijjati / aha suddhataveNa visuddhI bhavati tA parihAratavakakkhaDakaraNaM savvaM niratthayaM / ettha AyariyA kappaTThagabhaMDIe mahallabhaMDIe ya diTThataM kareMti / jahA kappaTThA appaNo sagaDiyAe vavaharaMti, sakajjanipphattiM ca kareMti, no taraMti mahallabhaMDIe, kajjaM ti kAuM na vA mahallabhaMDIe Arovijjati / aha Arovijjati to sA bhajjati, kajjaM ca na sijjhati / evaM mahallagA vi kappaTThagabhaMDIe kajjaM na kareMti, aha kareMti to palimaMtho, sakajjasiddhI ya na bhavati / evaM suddhataveNeva suddhI bhavati, parihArataveNa neva bhavai / kahaM ? ucyate - dhammayA suddho" tti asya vyAkhyA [bhA. 6303 ] jo jaM kA samattho, so tena visujjhate asaDhabhAvo / gUhitabalo na sujjhati, dhammasabhAvo tti egaTThA / dhU- jo sAdhU "jaM" ti suddhatavaM parihAratavaM vA kAuM samatyo bhavati sa sAdhU teneva taveNa sujjhati / asaDhabhAvattaNao tti svavIryaM pratimAyAM akuvvamANo svadharmavayavasthitatvAcca, jo puNa svavIryaM gUhati so na sujjhati, jatI tassa dhammo tti vA, sabhAvo tti vA, do vi egaTThA // etesu zuddhaparihAratavavizeSajJApanArthamidamucyate[ bhA. 6604] suddhatave parihAriya, AlavaNAdIsu kakkhaDe itare / kappaTThiya anupariTTaNa veyAvaccakaraNe ya //
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1387, [bhA. 6604] 425 cU-sIso pucchati-suddhatavaparihAratavANaM kataro kakkhaDo vA, akakkhaDovA? Ayariyo bhaNati - suddhatavo AlavaNAdihi akakkhaDo, iyaro tti parihAratavo so aNAlavaNAdIhiM kakkhaDo / jo puNa tavakAlo, tavakaraNaM vA taM dosu vi tullaM / AvannaparihAraM pavaNNassa je kappaTTitaanuparihAriyA ThaviyA tehiM karanijjaM "veyAvaDiyaM"ti suttapadaM // kiM puna taM veyAvaDiyaM, jaM kAyavvaM?, ata ucyate[bhA.6605] veyAvacce tivihe, appANammi ya pare tadubhae y| anusaTThi uvAlaMbhe, uvaggaho ceva tivihammi / cU-davveNa bhAveNa vA jaM appaNo parassa vA uvakArakaraNaM taM savvaM veyAvaccaM / taM ca tivihaManusaTTI, uvAlaMbho, uvgghoy|uvdespdaannmnnustttthii, thutikaraNaM vA anusaThThI / sA tivihAAya-para-ubhayAnusaTTho, attAnusaTThI jo attANaM anusAsati, parAnusaTThI jo paraM anusAsati, pareNa vA anustthtthii|| [bhA.6606] anusaTThIya subhaddA, uvalaMbhammi ya migAvatI devii| Ayario dosu vi uvaggahesu savvattha aayrio|| cU- parAnusaThThIe jahA caMpAnayarIe subhaddA nAgarajane anusaTThA "dhannA sapunnA si"tti / ubhayAnusaTThI jo attANaM paraM ca anusAsati // evaM tivihaM pi anusaddhiM imeNa gAthAjuyalattheNa anusarejjA[bhA.6307] daMDasulabhammi loe, mA amatiM kuNasudaMDio mitti| esa dulaho u daMDo, bhavadaMDanivAraNI jIva / / . kaMThyA / na kevalaM esa daMDo bhavanivArago, api cAtmA'nAcAramalino vizodhitaH / / [bhA.6608] avi ya hu visohito te, appA'nAyAramatilio jIva / iti appa pare ubhae, anutahithui tti egaTThA / / cU-sAdhu kayaM te jaM appA'nAyAramaliNo visodhito tti evaM vuccati / sesaM kaMThaM / idAnaM "uvalaMbho" tti-anAyArakaraNovalaMbhAto, sAdhunA tAva esa padANaM uvAlaMbho bhaNNati / so vi tiviho - appANa'pare tadugae ya |jN appaNA ceva appANaM uvAlabhati, jahA[bhA.6609] tumae ceva katamiNaM, na suddhakArissa dijjate daMDo / iha mukko vina muccasi, parartha aha ho uvaalNbho|| cU-AyariyAdiNA jo pareNa uvAlabbhati jahA miyAvatI devI ajjacaMdanAe uvAladdhA "akAlacAriNi"tti kaauN| ubhayauvAlaMbhojoappaNA appANaM uvAlabhati AyariyAdinAya uvAlabbhati, ahavA-guraNA uvalabbhamANo taM guruvayaNaM sammaM paDivajaMto paccuyarati, esa ubhyuvaalNbho||idaani uvaggaho, "uvaggaho ceva tivihammi" tti davvato nAmege uvaggaho no bhAvao, nodavvao bhAvao, egedavvato vibhAvato vi, cauttosuNNo / taiyabhaMgavibhAsA imA - "Ayario dosu" pacchaddhaM / asya vyAkhyA[bhA.6610] davveNa ya bhAveNa ya, uvaggaho davve annpaanaadii| bhAve paDipucchAdI, karetijaM vA gilANassa //
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 426 nizItha-chedasUtram -3-20/1387 cU-kappaTTito anuparihArio vA asamatthassa asanAtI AneuM deti / bhAve Ayario sutte atthe vA paDipucchaM dei / ahavA-jaM gilANassa kajati so bhaavssuvggho| ahavA dosu vi uvaggahesutti asya vyAkhyA[bhA.6611] parihAra 'nuparihArI, duviheNa uvaggaheNa aayrio| uvagiNhati savvaM vA, sabAlavuDDAulaM gcchN|| cU-parihAriyaM anuparihAriyaM ca ete do vi duviheNa vi davvabhAvovaggaheNa uvageNhati / "savvatthAyario"tti parihAriyassaaparihAriyassaanuparihAriyassa sabAlavuDDassa ya gacchassa davvabhAvehiMsavvahAuvaggahaM kreti|| evaMparihAriyassa parihArataveNa gilAyANassa puvvaM anusaMTThI kajati, tato uvAlaMbho dijjati, pacchA se uvaggahaM kajjati / bhaNiyaM ca "dAna davAvaNa kArAvaNe ya karaNe ya kayamaNunnA y| uvahiyamanuvahiyavidhiM jANAhi uvaggahaM eyN"| anusahi-uvAlaMbha-uvaggahe tisu vipadesu aTThabhaMgA kAyavvA, jato bhaNNati[bhA.6612] ahavA'nusaTuvAlaMbhuvaggahe kuNati tinni vi gurU se / savvassa vA gaNassA, anusaThThAdINi so kunnti|| dhU-esa aTThamo bhaMgo, Adillesuvi sattasujattiyaMceva bhaNati kareti vA |ahvaa- na kevalaM parihAriyassa kareti "so"tti-Ayariosavvassa gaNassa aTThabhaMgIe anusahimAdINi kareti, ahavA - "so" tti- parihArio, gaNassa karotItyarthaH / atra codakaH[bhA.6613] Ayario kerisao, ihaloe keriso va prloe| iMhaloe asAraNio, paraloe phuDaM bhaNaMto u|| cU-chammAsiyaM anuggahakasiNaM jo esa uvaggahakaro Ayario taM ceva nAumicche keriso ihaloge paraloe vA hitakaro? AcAryAha - Ayario cauvviho imo - ihalogahite nAmego paraloge / evaM cubhNgo| paDhamabitiyabhaMgavakkhANaM pacchaddhaM / ihalogaM paDucca jo ya sAreti, AhAravatthapattAdiyaM cajoggaM deti / paralogahito jopamA tassacoyaNaM karei, na vatthapattAdiyaM deti / ubhayahito jo codeti, vatthAdiyaM ca deti / cauttho ubhyrhio| codagAha- "nanujobhaddasabhAvattaNaonacoeti, so ihloeicchijjti|jopun karaparusaM bhaNaMto caMDarudrAcAryavat codeti, na so icchijjti'| AcAryAha[bhA.6614] jIhAe vilihaMto, na bhaddato jatta sAraNA ntthi| daMDeNa vitADato, sa bhaddato sAraNA jattha / / - etthakAraNamiNaM[bhA.6615] jaha saraNamuvagayANaM, jIviyavavarovaNaM naro kuNati / evaM sAraNiyANaM, Ayario asArao gcche|| cU-sAdhUkahaM saraNamuvagayA? ucyate-jena pakkhe pakkhe bhaNaMti- "icchAmikhamAsamaNo!, katAiMca me kitikammAI" ityAdijAva "tubbhaMtavateya sirIo (e) cAuraMtAo saMsArakaMtArAo sAhatthaM (cha) nittharissAmi" tti kaTu, evaM saraNamuvagatAacodeMto priccyi||tmhaattiybhNgillo
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1387, [bhA. 6615] 427 Ayarie parihAriyassa anusaTThA tivihaM veyAvaccaM kareti, kAravei, anumannati ya evaM veyAvacce kIramANe jaM paDisevati AvajjatItyarthaH / "se vikasiNe tattheva Arubhiyavve", evaM suttapadaM kasiNaM nAma kRtsnaM niravazeSaM / taM imaM chavvihaM[bhA.6616] paDisevaNA ya saMcaya, AruvaNa anuggahe ya bodhavve / anughAta niravasese, kasiNaM puNa chavihaM hoti / / [bhA.6617] pAraMci satamasItaM chammAsAruvaNA chddingtehiN| kAlakaniraMtaraM vA anUnamahiyaM bhave chttuN|| cU- eSAM yathAsaMkhyena imA vibhAsA- paDisevaNAkasiNaM pAraMciyaM, saMcayakasiNaM asIyaM mAsasayaM, AruvaNakasiNaM chammAsiyaM, anuggahakasiNaMnAmachaNhaMmAsANaMAroviyANaMchaddivasA gatA tAhe anno chammAso AvaNNo tAhe jaMtena addhavUDhaM taM jhositaMjaM pacchA AvannaM chammAsitaM taM vahati, ettha paMca mAsA cauvvIsaM ca divasA jeNa jhosiyaa| eyaM anugahakasiNaM / ettheva niraMnuggahakasiNaMbhANiyavvaM, jahA chammAsiyaM paTTaviepaMcama mAsA cauvIsaMca divasA vUDhA tAhe annaM chammAsiyaM AvaNNo tAhe taM vahati puvvillassachaddiNA jhoso / aNagyAyakasiNaMjaMkAlagaM jahA mAsagurugAdi / ahavA-jaM niraMtaraM dAnaM ettha mAsalahugAdI vi niraMtaraM dijjamANaM anugghAtaM bhavati, ahavA- anugghAtiyaMtivihaM-kAlaguruMtavaguruM ubhayaguruM-kAlagurUMjaMgimhAdikakkhaDe kAle dijjati, tavaguruM jaM aTThamAdi dijjati NiraMtaraM vA / ubhayaguruM jaM gimhe niraMtaraM ca / niravasesakasiNaM nAma jaM Avanno ta savvaM anUnamatirittaM dijjati // ettha kayareNaM kasiNeNaMtaM ArubhiyavvaM? ucyate[bhA.6618] - etto samArubhejA, anuggahakasiNeNa vinnsesmmi| AloyaNaM suNejA, purisajjAtaM ca vinaay|| cU-ettottichavviha (kasiNANaManuggaha) kasiNeNaArubheyavvaMpuvvillassavinasesadivasesu, taMca AloyaNaM suNettA hA dujhukatAdi purisajAyaM ca dhitisaMghayaNehiM dubbalaM evaM vinnAya jati chammAsiyaM Avanno to chasu divasesu gatesu Arovijjati / aha tivvajjhavasieNa paDisevitaM rAgAyatteNa AlocittaM dhitisaMghayaNehiM saya balavaMto se niranuggahaM Arovijjati "chaddinasesa" tti|| idAni paDisevaNAAloyaNAsucaubhaMge imaM suttakhaMDaM uccAreyavvaM - "puvvaMpaDiseviyaMpuvvaM AlotiyaM" ityAdi, asyArtha :[bhA.6619] puvvAnupuvvI duvihA, paDisevaNatA taheva aaloe| paDisevaNa AloyaNa, pulviM pacchA ucubhNgo|| dhU- "puvvAnupuvi"tti asyArtha - pUrvasya yaH anupUrvazca sa pUrvAnupUrva, ettha nivarisaNaM - ekassa do anu, te ya tigassa puvvA, dugassa tinni anu, te ya caukkagassa puvvA, evaM sarvatra / ahavA-pUrvevAanupUrvasa eva pUrvAnupUrvI, anenaadhikAraH,jeNajaMpuvvaMpaDisevitaMAloyaNakAle tameva puvvaM Alocita ti / adhavA - sAmayigI saNNA, jAva anuparivADI sA puvvAnupuvvI bhaNNati, sA ya duvihA - paDisevaNAeAloyaNAe ya / eyAsu paDisevaNA AloyaNAsu puvvApaccaraNavikappeNa caubhaMgo kAyavyo ||jhaa sutte bhaMgabhAvaNA imA
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 nizItha - chedasUtram - 3- 20/1387 [bhA. 6620] puvvAnupuvvi paDhamo, vivarIe bitiyatatiyae guruo / AyariyakAraNA puNa, pacchA pucchA ya suNNo u / / - puvvAnupuvvI paDhama tti esa paDhamo bhaMgo, asya vyAkhyA[bhA. 6621] [bhA. 6622] pacchitta'nupuvvI jayaNA paDisevaNA ya anupuvvI / emeva viyaDaNAdI, bitiya tatiyamAdiNo guruo / / puvvaM gurUNi paDiseviUNa pacchA lahUNi sevittA / lahue puvviM kadhayati, mA me do dejja pacchitte // cU-puvvaddhaM jaM gIyatthakAraNe lahugurupanagAdijayaNAe pacchittaNupuvviM avalabaMto paDisevati / esa paDisevaNAnupuvI / viyaDaNa tti AloyaNAnupuvvI, sA vi evaM ceva jaM jahA paDisevitaM tahA ceva Aloeti tti esa paDhamabhaMgo / vivarIto bitio - "puvvaM paDisevitaM pacchA AloiyaM "ti esa bitiyabhaMgo / tatio vi pacchA paDisevitaM puvvaM AloiyaM ti, eesu biiyatatiyabhaMgesu jaM Avanno taM dijjati, mAyAvino ya kAuM mAyAniSphaNNaM cauguruo mAso dijjati / etesu vi tatiyabhaMgesu bhAvanA imA, ettha guru ti bRhad draSTavyam, laghu alpamiti, so a mAsalahu Adi deti, puvvaM seviUNa panagAdiyA pacchA paDisevie puvvaM kahayati, mAsAdiyA puNa pacchA kahayati / syAt kimevaM hayati ?, ucyate- AsaMkayA " mA me do deja pacchitte" tti ajayaNaniSphaNNaM atiyAranipphaNNaM ca deti // [ bhA. 6623] ahavA'jatapaDisevi, tti neva dAhiMti majjha pacchittaM / iti do majjhimabhaMgA, carimo puNa paDhamasariso u / / cU-bitiyabhaMgovA kareti imaM citte- "panagAdiAloyaNaM souM" "ajayaNapaDisevi" tti gurugena dAhiti, pacchittaM appaM vAdAhiti" evaM mAyissa majjhimadobhaMgasaMbhavo bhavati / / ahavAvisesato tatiyabhaMga'ttho imo - "AyariyakAraNA" (gA0. 6620) pacchaddhaM, AyariyAdikAraNeNa annaM gaMtukAmo Ayarie vA gaMtukAmo AyariyaM bhaNati - icchAmi bhaMte tubbhehiM abbhaNunnAo imeNa kAraNeNa amugaM vigatiM evatiyaM kAlaM AhArettae / evaM tattha gIyatthA saMbhavAo puvvaMAloettA pacchA paDisevaMti / ahavA - tRtIyabhaMgo zUnyo maMtavyaH / carimabhaMgo paDhamasabhaMgasariccho ceva nAyavvo / / ettha jamhA paDhamacarimA do vibhaMgA apalikuMciyAbhAve bitiya tatiya palikuMcitAbhAve tamhA ime apaliuMciyabhAve caubhaMgasuttakhaMDaM AgataM / apaliuMcite apaliuMcitaM ityAdi caubhaMgasutaM uccAreyavvaM / [bhA. 6624] paliuMcaNa caubhaMgo, vAho gonI ya paDhamao suddho / taM caiva ya maccharie, sahasA paliuMcamANe u // cU-paliuMcaNa ityarthaH pratiSedhadarzanArthaH / jahA sUtre tahA caubhaMgo, kvacit sUtre AdicarimA bhaMgA majjhimA atthato vattavvA / asmin sUtre caubhaMge rahite vA bhikkhuNidiTThatehiM vakkhANaM kijjai / jahA koi vAho kassai issarassa kayavittIo maMsaM uvANeti / annayA so vAho suMdaraM maMsaM ghettuM issaraM saMpatthito, ciMtei ya savvetaM maMsaM issarassa dAyavvamiti / patto issarasamIvaM, tena IsareNa suhumeNa AbhaTTho svAgataM susvAgataM uvavisAhitti, majjaM ca pAtito, vAheNa ya tudveNa
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1387, [bhA. 6624] 429 savva taM maMsaM jahA ciMtitaM dinnaM / eva ko ti sAvarAhI AlaiukAmo AyariyasagAsaM paTTito ciMteti ya suhumabAdarA savve atiyArA Aloiyavva tti patto AyariyasamIvaM / AyarieNa vi suTuADhAtito- "dhanno spunnoaasi|tNndukkrNjNpddisevitN, tNdukkrNjNsmmaaloijjti|" evaM apphAlieNa savvaM jahA ciMtiya AloiyaM, suddho ya, esa paDhamabhaMgo / idAni bitiyabhaMgo, "taMceva ya macchariya" tti pacchaddha[bhA.6625] kharaMTaNabhIo ruTTho, sakkAra deti tatiyae sesaM / bhikkhuNi vAha cauttho, sahasA paliuMcamANo u|| cU- paDhamapAto ta bitiyabhage "taM ceva" tti - taheva vAho Agao, jahA paDhamabhaMge apaliuMcamANo tti, tena vi issareNa kAraNe vA maccharo se uppAtito, "sahasa" tti-puvvAvaraM anAloveu "kIsa ussUre Agato" ? tti / tena kharaMTieNa bhIo puvveNa ruTeNa ya paliuMciyaM na savvaM maMsaM dinnaM, paliuMcamANe bitiyabhaMgo bhavati / Aloyago vi aago| pucchio - kena kAraNeNa Agao tti? bhaNiyaM-avarAhaM AloiuM / AyarieNa khrNttito| kIsa tahA vihariyaM jahAavarAhaM pAvaha?,AloeMtovAkharaMTito, tena vina sammaM AlotitaM / esa gato bitiybhNgo| idAnitatiyabhaMgo-"sakkAraM deti tatiyaesesaM"ti-taheva vAho saMpaTTito maMsaMghettuM, puvvamaMsamANiyaM paliuMciyacittociMteina svvNmNsNmedaaytvmiti| pattoissarasamIvaM, issareNa suTuADhAtito, tena se savvaM maMsaM dinnaM / evaM Aloyago visaMpaTTiopaDipahiyaM sAhuM pucchati- "anugaM AyariyaM majjheNa Agato si?" bhaNati - "AmaM" / "keriso so suhAbhigamo na va"tti? tena bhaNiyaM - "durbhigmo"| taheva tena ciMtiyaM - na sammaM mae AloiyavvaM ti / Agato guru-samIvaM, tena sammamADhAtitopucchitoyakimAgamanaM?, tena bhaNiyaM aaloeuN| tAhe AyarieNa suTu uvavUhio dhanno si vibhAsA, tena tuTeNa sammaM AlocitaM / esa tatiyabhaMgo gato / idAniM cautthabhaMgo - "bhikkhuNivAha" pacchaddhaM, cautthabhaMgo taheva Agato jahA tatiyabhaMge paliuMcamANo, navaraM - AgaoissareNa kharaMTito, tena kharaMTieNapuvvapaliuMciyabhAveNaya sammana dinna, evaM Aloyage vi uvaNao kaayvyo| imogonniiecubhNgdidruto|jhaa goNI dohiukAmA paNhuyA AgayA, sAmiNA uvavUhitA gobhatteNaM, kuMDatitA, dhUmAdIhi ya uvaggahiyA, palimattAe niuttA savvaM paNhutA / evaM AloyagavibhAsA vi / bitiyA AgayA, na ADhiyA, pAraddhA ya pahArehiM, tIe na dinnaM savvaM khIraM / AloyagehiM tahe uvnno| tatiyA gUhaMtI doheukAmA AgayA ubajjhitA palimettAe niuttA savvaM paNhuyA, evaM AloyagavibhAsA vi / cautthA gRhaMtI AgatA, sAmiNA ya pahArehiM pAraddhA, na savvaM NhuyA, Aloyago vitahevata uvnno|idaaniNbhikkhunnidiluto-kaaibhikkhunnii kassai puvvapariciyassa gharaMgatA, tIe tirikkhe khoragaM diTuM, gahiyaca tIe, pacchA se parinayabhAve appami tti gharaM gatA, tehiM ADhAitA, sA tuTThA tIe dinnaM // 1 // __annAe gahiyaM ciMtiya ca tAe dAhAmitti, gharaM gatA, sA ya na ADhAiyA, tehiM kharaMTiyA ya, tIe na dinnaM // 2 // tatiyAe vi gahiyaM ciMtiyaM ca nAeNa dAyavvaM ti, gharaM gatA, susvAgatA, asanAdIhiMADhAtiyA tIe dinnaM ||3||cutthaae gahiyaM ciMtiyaM canAeNa dAyavvaM ti, gharaMgatA,
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 nizItha-chedasUtram -3-20/1387 nADhAiyA kharaMTitA, na dinnaM / / / / "bhikkhuNi vAha cautyo tti" bhikkhunivAhagoNisuya ekeke caubhaMgo, tesa cautthe bhaMge paliuMcamANesu vi svAminA svArthabhraMzinA sahasA anAdaro katAkharaMTaNA vApayuttAetato tehiMtathA ciNtiyNbhethevpliuNcitmityrthH||pddiruuvgovsNhaaro imo[bhA.6626] issarasariso u gurU, sAhU vAho paDisevaNA mNsN| nUmaNatA paliuMcaNa, sakArovIlaNA hoti|| - suttakhaMDaM ima- "apaliuMci" ityAdi, asyArthaH[bhA.6627] AloyaNa tti ya puNo, jA esa akuMciyA ubhayao vi / sacceva hoti sohI, tatthe ya merA imA hoti // dhU-AloyamANo apaliuMciyaM jo Aloeti "ubhau" tti - apaliuMciyasaMkappaNaM apaliuMciyaM ceva AlotitaM, ahavA - paDisevaNAnulomeNaM pachittAnulomeNa ya "sacceva hoi sodhi" tti-jo esa apaliuMciya apaliuMciya Aloei so'mAiniSphanno to suddhetyarthaH / punrvishessnne| kiM vizinaSTi?,ucyate-AloeMtassa AloyaNArihaM pratitatthayAmerattisAmAcArI ityarthaH / taM AsannAbhiggaheNa atiyaraMtassa pacchittaM bhaNati, evaM viseseti / adhavA - esA AloyaNA AyariyasissabhAve bhavati / tesiM sAmAcArI imA[bhA.6628] Ayarie kaha sohI, siihaannug-vsbh-kollugaannuue| ahavA vi sabhAveNaM, nimmaMsugemAsigA tinni| cU-jayAAloyaNArihAyarieAloyagA AloyaNaMpauMjaMtitadA kassa kahaM suddhI asuddhI vA bhavati? ucyate - Ayariyo tiviho- sohANugovasahANugo kollugANugo / tattha jo mahaMtanisijAe Thito suttamatthaM vAeti ciTThai vA so siihaannugo|jo ekkami kappe Thito vAeti ciTThai vA so vshaannugo|jo rayaharaNanisejjAe uvaggahiyapAdapuMchaNe vA Thito vAeti ciTThati vA so kollugaannugo|evN vasahabhikkhuNo vivikappeyavvA, evaM AloyagAviAyariyavasahabhikkhuNo vikppeyvvaa|nvrN-kolhugaannuge viseso-sadA niselAepAdupuMchaNevA ukuDuovAAloetti, jiukudduoaaloetitosuddho|nisejjaapaadpuNchnnesubhynnaa| "ahavA-visabhAveNaM nimmaMsuga" tti-ahavetyayaM niyatapradarzanArthaH / svako bhAvaH svabhAvaH, koti Ayario vasabhovA sabhAveNa kollugANugo haveja |ahvaadhmmsddhaaekoinecchtisijaae uvaviDiuM, tassa nisijjA kAyavvA na kAyavvA ?, ucyate-jo hou so hou tassa nisijjaM kAuM AloyageNa AloeyavvaM, jai na kareito pacchittaM paavi| ettha diLUto nimaMsugeNaM rnnaa|jhaa ekkorAyAnimaMsu, nathi se kiMci sarIre romaM ti / tassa kAsavago kayavittI, natyi se romaM ti kAuM paribhaveNa na katAi kamijaNAe uvaThThAti / annayA rannAbhaNiyaM-Anehi churbhNddN,kmijjaahitti|tenaaniyNugghaaddiyN, dilRpamAdatoapaDijaggaNAe savvaM kaTTiyaM, esa maM paribhavati / ruTeNaM rannA savvassaharaNo kato, vittI ya chinnA, anno ya Thavio, soya sattame divase churabhaMDaM sajjettA uvaTThAti, suTeNaM rannA vittI saMvaDDitA bhogAbhAgIya jAto / evaM jA nisejjaM kareti so ihaloge jasaM pAvati, paraloge vi kammanijjaraNAto siddhiM
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1387, [bhA. 6628] 431 pAvati, jo puNa nisijjaM na kareti so pAyacchittadaMDaM pAvati / imaM - "mAsiyA tinni" jattha AyariyAtI sariso sarisANuassa Aloei / tattha tinni mAsiyA / sIhAnussa Ayariyassa sIhAnugo ceva Ayario Aloeti / evaM ekkamAsiyaM / vasabhassa vasabhAnugassa vasabho ceva vasabhAnugo Aloie / evaM bitiyaM mAsiyaM / bhikkhussa kollugAnugo Aloei / eva tatiya mAsiyaM / evaM saTThANe pacchittaM // idAniM saTThANaparaTThANajANaNatthaM tesuceva pacchittaM vattukAmo idamAha[bhA.6629] saTThANAnuga keI, paraThANAnuga ya kei gurugaadii| sanisijjAe kappo, puccha nisijjA va ukkudde|| cU- "saTThANANuga kei"tti - Ayariyassa sacchobhagA niSadyA saniSadyA, taTThiyassa sIhA saTThANagA sIhAnugattaM saTThANaM, tassa paraTThANAnugattaNaM kappapuMchaNAdIsu vasabhakollugANuyattaNA / vasabhassa saTThANAnugattaM kappe vasabhAnugattaM tassa paraTThANAnugattaNaM sanisejapuMchaNAdisu sIhAnugakollugANugattaNA / bhikkhussa saTThANAnugattaNaM pAdapuMchaNa-niseja-ukkuDuattaNeNa kollugAnugattaNaM, tasyaparaTThANAnugattaNaM sanisejaM, kappeya siihaanugvshaannugttnnaa| sIhAnugassa Ayariyassa sIhAnugo Ayario Aloei, eso paDhamo gmo| sIhAnugassa Ayariyassa vasabhAnugoAyarioAloeti, esa bititogmo| sIhAnugassa Ayariyassa kollugAnugo Ayario AloyaNaM deti, esa ttio| idAniM vasabhAnugaM AyariyaM kAuMtaceva AyariyA sIha-vasabha-kollugAnugA tinni AloyagAetevi tinnigamA puNo kollagANugA tinni AloyagA, ete vitinni gamA puNo kollugAnugaMAyariyaMkAuMteceva sIhaM vasabhA kollugA tinni AloyagA / ete tinni savve etenavagamAjAyA / / etesiMjahAsaMkheNaimaMpacchittaM[bhA.6630] mAso donni ya suddhA, caulahu lahuo ya aMtimo suddho / gurugA lahuA lahuo, bhedA gaNiNo nava gnnimmi|| ghU-kollugassa kollugoAloyagopAdapuMchaNanisejjAsusarisAsaNemAsalahuM / aha uvakuDDuo to suddho ceva / ete nvbhedaa|aayrie AloyaNAriho Ayariesuceva AloyagesuAyariyassa Aloyagsa ete pacchitA tavakAlehiM guruA / eyaM tiNhaM AyariyANaM sIhavasahakollugA vasabhA vinava aaloeNtgaa| etesi pi te ceva pacchitA, navaraM-tavaguru kAlalahu, evaMtiNhaM AyariyANaM sIha-vasabhakollugANaMbhikkhuNo vinava aaloeNtgaa| eesiM pitecevapacchitA navaraM-tavalahugA kaalguruu|| [bhA.6631] dohi vi gurugA ete, gurummi niyamA taveNa kaalennN| vasabhammiya tavagurugA, kAlagurU hoti bhikkhummi / cU-gatArthaM evaMAloyaNArihaM AyariyaMpaDucca Ayariya-vasabha-bhikkhuAloyagehi sattAvIsaM pacchittaThANA vuttA / idAni vasabhassa AloyaNArihassa sIha-vasabha-kolhugANugassapuvakameNa nava AyariyA-AloyagA / tesiM imaM pacchittaM jahAsaMkheNa[bhA.6632] emeva ya vasabhassa vi, AyariyAdIsu navasu ThANesu / navaraM caulahugA puNa, tassAdI challahU aMte //
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 nizItha-chedasUtram -3-20/1387 cuu-culhugaangk|su||nnkaa||su||phu||1|| gurugassa ete pacchittA "dohi vi" gAhA vasabhANaM vi navaNhaM AloeMtagANaM ete ceva pacchitA, navaraM -tavagurugA kAlalahU, bhikkhUNa vi navaNhaM AloeMtagANaM ete ceva pacchitA / navaraM - tavalahugA kAlagurU / / kvacit pAThAMtaraM[bhA.6633] lahuyA lahuo suddho, gurugA lahugo ya aMtimo suddho| challahu caulahu lahuo, vasabhassa tu navasu tthaannesu|| [bhA.6634] dohi vi gurugA ete, gurummi niyamA taveNa kAleNaM / vasahammi vi tavagurugA, kAlagurU hoMti bhikkhummi // [bhA.6635] emeva ya bhikkhussa vi, AloeMtassa navasu tthaannesu|| caugurugA puNa AdI, chaggurugA tassa aNtmmi|| cU-evaMvasabhassaviAloyaNArihassa avinnyprtipttauimNpcchittN|aayriyss navavihassa Aloyagassa AdisaddAo vasahabhikkhUNa vi navavihANaM / AdisIhAnuge caulahuM, majjhime cauguruM, aMtille challahu~, vasabhAnugesu dosu mAsalahuM, aMtille caulahuMdo kollugA suddhA, atille mAsalahuM / sesaM pUrvavat / bhikkhussa AloyaNArihassa sIhANugAdibhedassa Nava AyariyA siihaanugaadibhedbhinnaaaaloynnaa|evNcvsbhaanvaaloeNtgaa, bhikkhuNovinava AloeMtagANaM, tattha je AyariyA nava AloyagA / etesiM pacchittaM / jahAsaMkheNa imaM[bhA.6636] caugurU caulahu suddho, challahu cauguruga aMtimo suddho / chagguru cauguru lahuo, bhikhussa tu navasu tthaannesu|| cU-kA, Gka, su, kA, su, phra, kA, 0 / [bhA.6637] dohi vi gurugA ete, gurummi niyamA taveNa kaalennN| vasabhammi vi tavagurugA, kAlagurU hoMti bhikkhummi|| cU-Ayariyassa etepacchittA taveNa kAleNa vigurugA, vasabhANa vinavaNhaM AloeMtagANaM ethe ceva pacchittA, navaraM - tavagurugA kAlalahugA, bhikkhUNa vinavaNhaM AloeMtagANaM ete ceva pacchittA, navaraM - tavalahugA kAlaguruNA / kvacit pAThAntaraM - "emeva ya bhikkhU" gAhA - bhikkhUssa tividhabhedabhinnassa AloyaNArihassa AyariyavasabhabhikkhuNo aaloeNtgaa| nava bhedA pUrvavat |aaitttthaanne sIhAnugecauguruM, majjhaTThANasIhAnugechallahuM, aNttttthaannsiihaanugechgguruN|| sesaM pUrvavat // pacchittadAnalakkhaNaM avinayapratipattau imaM[bhA.6638] savvattha visaTTANaM, anumuyaMtassa caugurU hoti / visamAsaNa nIyatare, akAraNe avihie maaso|| cU- "savvattha" ti sarvAlocanArihasyAvinayapratipattau imaM AloNAriho jArise AsaNe niviTTho Aloyago vi jati tArisaM AsanaM amuMcaMto Aloeti tattulya eva sthitetyarthaH / to cauguru pacchittaM / aha visame adhikatIto challahuM chaggaruM vA sthAnApekSayetyarthaH / aha visame nIyatare Thito mAsalahuM ayaM akAraNe nisIei tassa pacchittaM / AloyaNakAle sesapravihIsu vi appamajaNAdIsu mAsalahuMceva / imaM avavAdato bhaNNati[bhA.6639] savvattha vi saTThANaM, anumuyaMtassa mAsiyaM lahuyaM / paraThANammi ya suddho, jati uccatare bhave itaro /
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1387, [bhA. 6639] 433 cU-AloeMto vikAraNe jati saTThANaM na muMcati, saTThANaM nAma sarisarisANaM Ayariya vasaha bhikkhuNo ya sarisANugo houM Aloeti tti to mAsalahuM, aha nIyataraTThANaTTito Aloeti to svvtthsujjhti|siihaannugss vasabhakollugA parahANaM / kollugassa kollugoceva ukkudduoprtttthaannN| "iyaro"tti AloyaNAriho jati uccatare Tito Aloyago kAraNe nIyatare Asane nisIyaMto sujjhatItyarthaH / evaM vibhAgato ekkAsItivibhAgeNa pacchittaM vuttaM // imaM AheNa navavihaM pacchittaM bhaNNati[bhA.6640] caugurugaM mAso yA, mAso challahuga caugurU maaso| chagguru challahu cauguru, bitiyAdese bhave sohii|| cU-sIhAnugo houM sIhAnugassa Aloeti cauguru, sIhAnugassa vasabhAnugo Aloeti mAsalahU, sIhAnugassa kollugAnuo houM mAsalahU, vasabhAnugassa sIhAnugo Aloeti challahU, vasabhAnugassa vasabhAnugoAloeticauguruM, vasabhAnugassa kollugAnugomAsalahu~, kollugAnugassa sIhAnugoAloetichagguru, kollugAnussavasabhANago challahU, kollugAnugassa kollugANugo cauguruM, esa bitiyAdese sodhI bhnniyaa|| teNaMAloyageNaMapaliuMciyaapaliuciyaAloiyaM, vIpsA kRtA, niravazeSaMsarvamAlocitaM, "sarvametaM"ti / adhavA-"sabdameyaM"ti jaMavarAhavaNNaMjaMca paliuMcaNAniphaNNaM annaM ca kiM vi AloyaNakAle asamAyAranipphaNNaM savvametaM svakRtaM / "sagaDaM" "sAhaNiya" ti ekkato kAuM se mAsAdi paTTavijjati jAva chammAsA / ahavA - "sAhaNiya" tti jaM chammAsAtirittaM taM prisaaddeuunnNjhosettaachmmaasaadityrthH| "je"ttiya sAdhU, "eyAe"tti yA uktAvidhiprAkakRtasya aparAdhasya sthApanA "paTThavaNA", ahavAprakarSeNa kRtasya sthaapnaa|ahvaa- avizuddhacAritrAt AtmA amAyAvitvena AlocanAvidhAnena uddhRtya visuddhe cAritre prakarSeNa sthApitaH / ahavA"paTThavaNAe"ttiprAraMbhaH, ya eSa AlocanAvidhi prAyazcittadAnavidhizca anena prasthApita pravartita ityarthaH / "paTThaviya" tti tadeva yathAruha prAyazcittakaraNatvenAropitaM, ya evaM prAyazcittakaraNatvena sthApitaH / "nivvisamANo" taMpacchittaM vahatokuvvamANetyarthaH / taMvahaMtopramAdato visayakasAehiM jai annaM "paDisevati" tti tato paDisevAo "se vi" tti jaM se pacchittaM ta "kasiNa" tti savvaM / ahavA-anuggakasiNeNa vA "tattheva'' ttipuvvapaTTaviepacchittaAroveyavvaM caDAveyavvaM ta vuttaM bhavati / "siya" tti avadhAraNe daTThavvo / esa suttattho / imA nijuttI[bhA.6641] mAsAdI paTTabite, jaM anna sevatI tagaM savvaM / sAhaNiUNaM mAsA, chaddijaMtetare jhoso // cU-jaMchammAsAtirittaM taM egatara tassa jhosasesaMimAe gAhAe sutte gatatthaM / "paTThavie" tti jaM padaM tassime bhedA[bhA.6642] duvihA paTThavaNA khalu, egamanegA ya hota'negA ya / tavatiga pariyattatigaM, terasa u jAni ta patAI // cU-sA pAyacchittapaTTavaNA duvidhA-egA anegAvA, tattha jA saMcaiyA sA niyamA chammAsiyA [17] 28
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 nizItha-chedasUtram -3-20/1387 egavidhA / sA ya duvidhA - ugghAtAnugghAtA vA / ahavA- kesiM ci maeNa egavidhA mAsiyAdINaM anntrtthaannptttthvnnaa| tattha jA aNegavihA sA imA - "tavatiga" pacchaddhaM / tattha panagAdibhiNNamAsaMtesu parihAratavo na bhavati, mAsAdisu bhavatItyarthaH / mAsiyaM ekaMtavaThANaM, dumAsAdi jAva cAummAsiyaM bitiyaMtavaTThANaM, vaNamAsachammAsiyaMtaiyaMtavaTThANaM ti, ete viugghAtANugghAtA vA, pariyattatigaM" nAma pavvajA pariyAgassa jattha parAvattI bhavatitaMpariyattatigaMtaM cachedatigaM, chedovi ugghAtAnugghAtAvA, mUlatigaM, aNavaTThatigaM, ekaMca pAraMciyaM, eyANitavatigasahitANi jAni terasa padANi / esA pAraMciyavajjiyA aNegavihA paTThavaNA bhavatItyarthaH / ahavA- "jAni ya padANi"tti ete ekkArasa padA gahitA, etesutava pAraMciyA egavidhA, chedAditigaManegavidhA paTTavaNA bhvtiityrthH| ete hiTThA siddhA kiM nimittaM iha puNo uccarijaMti ? ucyate - smaraNArtha / ahavA -jaM evaM paTTaviyaM paDisevati taM kasiNaM anuggaheNa vA niranuggaheNa vA Arovijjati, ugghAte ugghAyaM, anugghAe anugghAyaM, asyajJApanArthamuccaritamityarthaH, ahavA-kasiNamapyAropyamAnaM trayodarzakAdazabhirvA padairAropyate, asya jJApanArthamuccaritamityarthaH / "apaliuMcitaM" ti eyaM paDhamabhaMgasuttaM gataM |bitiybhNgsuttN pievaMceva, navaraM-uccAraNAseimA- "apaliuMcitepaliuMcitaMAloemANassa jAva siyA" |ttiybhNgsuttN pievaM ceva / navaraM-uccAraNA se imA - "paliuMcite apaliuMcitaM AloemANassa jAva siyaa"| __cautthabhaMgasuttaM pi evaM ceva, tassa uccAraNA sutteNeva bhaNiyA- "je bhikkhU cAmmAsiyaM vA sAtiregacAummAsiyaM vA jAva siyA / " jahA ete suttA caubhaMgavigappeNa bhaNiyA evaM mAsigadomAsigAvisuttA uvauMjiUNa vittharao caubhaMgavibhAgeNabhANiyavvA / evaM bahusasuttA vicaubhaMgavAhAdidiTuMtesubhANiyavvA / paDhamA dasa AvattisuttA bhnniyaa| puNo dasa te ceva kiM visesaMvisiTThA AloyaNasuttA maNiyA?, evaM ee vIsaM suttA saprabhedA sammattA / sammattaM ca ettha tthvnnaarovnnpgyN||eyaannN pacchittANi so vahaMtoannaMAvajeja, so vitatyeva "Aruheyavva" ttijaM vuttaM tassa ArovaNe kati bhedA?, ucyate-paMcabhedA / ime[bhA.6643] paTThavitA ThavitA yA, kasiNAkasiNA taheva hADahaDA / ArovaNa paMcavihA, pAyacchittaM purisjaate|| [bhA.6644] paTTaviyA ya vahaMte, veyAvaccaTThitA ThavitagA u| kasiNA jhosavirahitA jahi jhoso sA aksinnaatuu|| dhU-eSAM vyAkhyA - jaMca vahati pacchittaM sA paTTavitikA bhaNNati, ThaviyA nAma jaM Avanno taM se ThaviyaM kajati / kiM nimittaM?, ucyate-soveyAvaccakaraNaladdhisaMpannojAva AyariyAdINa veyAvacaM kareti tAva se taM ThavitaM kajjati, do joge kAuM asamattho so veyAvacce samattetaM kAhiti tti, eva tthviyaa| kasiNA nAma jattha jhosona kIrai, akasiNA nAma jattha kiMci jhosijjti|| hADahaDAtividhA-sajjA ThaviyA paTThavitA ya / tattha sajjA imA[bhA.6645] ugghAyamanugghAyo, mAsAi tavo u dijjate sajjaM / ugghAyamanugghAyo, mAsAi tavo u dijjate sajaM /
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1387, [bhA. 6645] 435 cU-mAsadumAsAdiyaM ugdhAtamaNugghAtiyaM vAjaMAvaNNotaMjatthasijaMdijjatina kAlamapekkhaMti sA sajjA / imA ThaviyA-jaM puNa mAsAdi AvaNNaM nikkhittaM ti veyAvaccaThThayA ThaviyaM kajjati sA ThaviyA, tammi ya ThaviyasesaM ti jaM annaM ugghAtamanugghAtaM vA Avajati taM savvaM anugghAtaM kajjati / kamhA?, jamhA so atippmaadii|| imA paTTaviyA[bhA.6646] chammAsAdi vahaMte, aMtare Avanne jA tu aaruvnnaa| so hoti anugghAtA, tinni vikappA tu crimaae|| cU-chammAsiyaM vahato AdiggahaNAo paMcamAsiyaM caumAsiyaM temAsiyaM domAsiyaM mAsiyaM vA vahaMto annaM jaM aMtarA Avajjati ugghAtaM anugghAtaM vA taM se sANuggaheNa niranuggaheNa vA ArovijamANaM anugghAtaM Arovijjati / kAraNaM pUrvavat / hADahaDAe ete tinni vigappA / / [bhA.6647] sA puNa jahanna ukkosa majjimA hoti tinni u vikppaa| mAso chammAsA vA, ajahannukkosa je majjhe / / cU-sA hADahaDAchubbhamANI tividhA-jahannAdigA, tattha mAsagurU jahannA, ukkosA chaggurU, etesiMdoha vimajhe jAsAajahannamanukkosAimA domAsiyaMgurugaM, timAsiyaM gurugaM, caumAsiyaM guruyaM, paMcamAsiyaM guruyaM ti / esA ArovaNA paMcavihA samAsao bhaNiyA / idAni mAsAdI paTTavie jaM annaM aMtarA paDisevati mAsAdI tattha jaM jammi divasaggahaNappamANaM bhaNNati paTTavigAThavigA sarUvaM jato bhaNNati suttamAgayaM mU. (1388) chammAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA domAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsarAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTThasaheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM savIsairAiyA do maasaa|| mU. (1389) paMcamAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNAAimajjhAvasANe saaTuMsaheuMsakAraNaM ahInamatirittaM tena paraMsavIsairAiyA do mAsA // mU. (1390) cAummAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuMsaheuMsakAraNaM ahINamatirittaM tena paraMsavIsairAiyA do mAsA // mU. (1391) temAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuMsaheuMsakAraNaM ahInamatirittaM tena paraMsavIsairAiyA do maasaa|| mU. (1392) domAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTThasaheuMsakAraNaM ahInamatirittaM tena paraMsavIsaigaiyA do maasaa|| mU. (1393) mAsiyaMparihAraTThANaM paTTavieanagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaMpaDisevittA AloejA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuM sakAraNaM ahInamatirittaM tena paraMsavIsairAiyA do maasaa||
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 nizItha-chedasUtram -3-20/1393 cU- sarvaM saMhitAsUtraM uccAreuM padaccheda kAu imo padatthopaggaho "SaDiti' saMkhyA / mAnAsanAnmAsaH, anyAni mAnAni samayAvalikAdIni asatIti mAsaH, mAnAni vA dravyakSetrAdInyasatIti mAsaH / mAso'sya parimANaM mAsamaIti vA, mAsaniSpannaM vA mAsikaM / parihAyaMte itiparihAraH, pariharaNaMvarjanamityarthaH / ahavA-pariharaNaMparihAraH, ahavA-parihiyate vaya'teca asmAt parihAraH / SThA gatinivRtau tiSThantyasminniti sthAnaM / parihArasya sthAnaM parihAra sthAnaM / "paTThavite" ti AdikammaNodIraNabhRtaizvaryaiSvi ti kRtvA prArabdhaM yat sthApitaM addhavUDhaM ti bhaNiyaM hoi / na gacchantItyagA vRkSA ityarthaH / agaiH kRtaM agAraM gRhamityarthaH / nAsya agAraM vidyteityngaarH|aNtsy ca aNtrNmjjhNaNtrNtibhnnnnti| dvimAsoasya primaannNdomaasiyN| parihArasya sthAnaM sthAnaM pratiSevitvA, "prati" pratidAnayoH pratisannidhAnayorvastu vastu prati mUlauttaraguNadappakappa jayaNasevAkaraNaM, ktvA pratyayaH, pUrvasya pareNa saha saMbaMdhamicchati, kRtvA anyat kimapi kartavyaM tadapekSate / AGmaryAdAyAM, "loka darzane", maryAdayAlocanaM dAtavyaM, AlocanaM darzayedityarthaH / athaM ityayaM nipAtaH, aparA nAma jA sA puTviM bhaNitA sato jA annA sA aparA / visatiritisaMkhyA |rjjt ti rAtri, sA ca rAgasvabhAvA, ubhayorapi vidyate, rAtrI ubhayagrahaNArthaM, ahavA- ahorAtraparisamAptiratra bhavatIti kRtvA rAtrigrahaNaM, anyonyapratibaddhatvAt itaretaragrahaNAt siddhiriti| ArovijjatIti kRtvA ArovaNA / puvvapAyacchittechubbhati, ahavA - uvari caDAvitatitti bhaNiyaM hoi / kassa ? tassa sAhussa jaM bhaNiyaM pAyacchittaM dinati, "AdimajjhAvasAnesu" -tassa chammAsiyassaparihAraTThANassa tisu vibhAgesujatthajatthapaDisevati do mAsiyaM tattha tattha vIsatirAtitA ArovaNA ArubheyavvA / saha attheNa satthaM, saha heuNA saheuM, saha kAraNeNa sakAraNaM / kiM bhaNiyaM hoti - tassa jato niSphatti prabhavaH, prasUti, taM tassa attotti vA heu tti vA kAraNaM ti vA egaTuM / jahA suttassa atthAo prasUti utpattirityarthaH / jahA pataMtubhyaH paTaH, mRttiMDAt ghaTaH, evaM esA vIsatirAtiyA ArovaNA jato niphannA tIe taM se atyo tti vA, hetu kAraNaM, egaTThA diTThA / domAsiyAe paDisevaNAe vIsiyA ArovaNA, sA puNa saaTThA ahINamatirittA kittiyA hoi? Ayarito sayameva pucchito bhaNati-"tena paraM savIsatirAyA do mAsA' / "tena" tti-tena mUlavatthuNA saha ArovaNAparimANaM bhavati, AvattimANaM na ArovaNAmANa, paraM annaM ceva jaM bhaNiyaM hoti tena saaTuM saheuM sakAraNaM taM mAnamadhikRtya, taM puna savIsatirAyA domAsA saha vIsAehiM savIsatirAyA domaasaa| kiM puNa domAsiyAe paDisevaNAe vIsatirapiArovaNA? ucyate-lakSaNoktatvAt, tattha lakkhaNaM divasA pakkhittaNamAsA AnijaMti, mAsA vipekkhiUNa divasA aanijNti| "divasA paMcahiM bhatitA durUvahINA havaMti maasaao| mAsA durUvasahiyA, paMcaguNA te bhave divsaa||" (esA lakkhaNagAhA) eeNa kAraNeNa dohiM mAsehiM AvannehiM vIsatirAtiyA ArovaNA / ahavA- imo anno vi Aeso saahaM saheuM, sakAraNaM ahInamatirittamiti, tassa anagArassa ubhayataragAdIkAraNaM nAUNa paDhamapaDisevaNAe sAnuggahaM vIsatirAtiyA ArovaNA dijjati, jati taha vina ThAejjA
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1393, [bhA. 6647] 437 to se tena pareNa sUtrAdeso ceva savIsatirAyadomAsA / kahaM ? jA sA vIsatirAtiyAArovaNA sA saMkasappiyA na tAva dijjati, tena vi puNo domAsiyaM taM paDisevitaM tassa paDhama sAnuggahaM kIrai, bIe sahoDhotti kAUNaM tecevado mAsA niraNuggahA dinnA, tena para savIsatirAtA do mAsA / evaM paMcamAsie vi paTTavite taM ceva savvaM bhANiyavvaM / evaM cAummAsie temAsie eyANi savvANi domAsieNa samaM bhANiyavvANi, navaraM-chammAsiyA saMcatiyA vA asaMcatiyA hojjaM, paMcamAsiyA asaMcatiya paTTavitasuttA gtaa| idAnaM ThaviyasuttA -je te savIsatirAtitA do mAsA te kAraNaM paDucca ThaviyA AsI te kAraNe nihite paTTavijjati / mU. (1394) savIsatirAiyaM domAsiyaM parihArahANaM paTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahInamatirittaM tena paraM sadasarAyA tinnimAsA / / mU. (1395) sadasarAyatemAsiyaMparihAraTThANaMpaTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsairAiyAArovaNA AimajjhAvasANe saaTuMsaheuMsakAraNaM ahInamatirittaM tena paraM cattAri mAsA / / mU. (1396) cAummAsiyaM parihAraTTANaM paTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahInamatirittaM tena paraM savIsairAyA cattAri maasaa|| mU. (1397) savIsairAyacAummAsiya parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA do mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarAvIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuM sakAraNaM ahINamatirittaM tena paraM sadasarAyA paMca mAsA / / mU. (1398) sadasarAyapaMcamAsiyaMparihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarAdomAsiyaMparihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe, saaTuMsaheuMsakAraNaM ahInamatirittaM tena paraMchammAsA / cU-tesu paTTavitesu jati puNo paDisevejA anne ado mAsA tattha vIsatirAtiyA ArovaNA AdI majjhe pajjavasANe, saha aTeNa saaTuM saheuMsakAraNaM / iha atta jo AdipaTThavaNA savIsatirAtiyA do mAsA / tena paraM dasarAto do mAsA, dasarAto tinni mAsA paTTavie / jai puNo vi do mAsA paDiseveja tAhe sAnuggahaM vIsatirAyA dijjaMti jAva tena paraM cattAri mAsA, evaM tAva neyaM jAva tena paraM chammAsA |ahvaa-kevl mana ohi coddasa navapuvvaNo yatassa sAdhuno bhAvaMjANiUNa, imosavIsatirAehiM dohi mAsehi sujjhihititti tAhe savIsatirAyA do mAsA se pttttvijNti| jati puNo vi do mAsA paDiseveja tattha vi taheva, tena paraM dasa rAyA tinni mAsA / evaM puNo vIsatirAtiyA chubhaMtehiM jAva te paraMchammAsA anuggahaTThavaNA ceva thovevA bahue vA Avanne dIsaM vIsaM dinA ArubheyavvA, paDisevaNA paDisevaNA, jAva chammAsA / evaM tAvachammArAdipaTTavie dumAsapaDisevie kAraNaM bhaNiyaM / evaM te sUtrA paTTaviyAThaviyANaM gayA / idAni atthavasao suttA mU. (1399)chammAsiyaMparihAraTThANaM paTTavieanagAre aMtarA mAsiyaMparihAraTThANaMpaDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuMsaheuMsakAraNaM ahInamairittaM
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 nizItha-chedasUtram -3-20/1399 tena paraM divaDDo maaso|| mU. (1400) paMcamAsiyaMparihAraTThANaMpaTTavieanagAre aMtarAmAsiyaMparihAraTThANaM paDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuMsaheuMsakAraNaMahInamairittaM tena paraM divaDDo maaso|| mU. (1401) cAummAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM divaDo mAso // mU. (1402)temAsiyaMparihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarAmAsiyaMparihAraTThANaMpaDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM divaDDo maaso|| mU. (1403) domAsiyaMparihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarAmAsiyaMparihAraTThANaMpaDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTThasaheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM divaDDo maaso|| mU. (1404)mAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyAArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheusakANaM ahInamairittaM tena paraM divaDDo maaso|| cU-chammAsiyaM paMcamAsiyaM cAummAsiyaM temAsiyaM domAsiyaM mAsiyaM savvA lakkhaNAo pattAo lakkhaNaM puNa majjhe gahie AdimA aMtimA ya saMjogA te bhANiyavvA, jahA chammAsiyAdipaTTavaNA paTTavite domAsiyassa saMjogo bhaNito tahA etesiM pisavvAsiM saMjogo bhaanniyvvo| tenaimaMatthasuttaM- "chammAsiyaMparihAraTThANaMpaTTavie anagAreaMtarAchammAsiyaMcevaparihAraTThANaM paDisevittA AloejjA ahAvarA cattAlIsairAiyAArovaNAAdIjAvatena paraMsacattAlIsatirAyA chammAsA", attho puurvvt| ___ evaM paMcamAsitaM parihAraTThANaM paTThavite chammAsiyaM paDisevati / evaM cAummAsiyaM paTTavie paDisevati, temAsiyaMpaTTavie paDisevati, domAsiyaM paTTavie paDisevati, mAsiyaM paTTavie paDisevati / eecha pddisevti|chvi suttA ihaM ntthi| kiM kAraNaMjeNachammAsANaMpareNaM na dijjati? ThaviyAya sacattAlAchammAsA, tena ThavitA suttA ntthi|idaani chammAsiepaTTavie aMtarApaMcamAsitaM paDisevati / ahAvarA vIsatirAtiyA ArovaNA Adi majjhAvasANe jAva tena paraM sapaMcarAyA chammAsA evaM paMcamAse paTTavite paMcamAsaM paDisevai / cAummAsie vi paMcamAsA, temAsie vi paMcamAsA, domAsie vi paMcamAsA, mAsite vi paMcamAsA, ettha vi ThaviyA suttA nasthi, jeNa sapaMcarAyA chammAse ti / chammAsie paTTavie aMtarA cAummAsitaM paDisevejA, ahAvarA tIsati jAva tena paraM paMcamAsA, evaM paMcamAsitaM caumAsitaM temAsiyaM domAsiyaM mAsie vi paTTavie caumAsiyaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA tI (vI) satirAtitA ArovaNA jAva tena paraM paMcamAsA tthvitaa| suttaM ettha asthi - paMcamAsiyaM parihAraTThANaM paTThavite cAumAsitaM parihAraTThANaM paDisevittA
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1404, [bhA. 6647] 439 AloejjA ahAvarA tI (vI) satirAtitA ArovaNA jAva tena paraM chammAso / atto pUrvavat / suttA chammAsiyaM parihAraTThANaM paDisevite anagAre aMtarA tebhAsitaM parihAraTThANaM AloejjA, ahAvarA panuvIsatirAiMdiyA ArovaNA AdI jAva tena paraM paMcUNA cattAri mAsA paMcamAsite paTTavie, caumAsite paTTavie, temAsitepaTTavie, domAsie, mAsieparihAraTThANaMpaTTavite, temAsitaM parihAraTThANaM paDiseveja jAva tena paraM paMcUNA cattAri mAsA tthvitaa| suttA-paMcUnacaummAsiyaMparihAraTThANaMpaTTaviteaMtarAtemAsitaMparihAraTThANaM, ahAvarApanuvIsA ArovaNA jAvatena paraMchammAsA savIsatirAyA cattArimAsA, savIsatirAyaMcAummAsiyaM parihAraM atarA temAsiyaM, ahAvarA panuvIsA ArovaNA jAva te addhachammAsA addhachammAsiyaM paTTavai / paTTavie anagAre aMtarAtemAsiyaMAloe0,ahAvarA panuvIsarAeMdiyArovaNA tena prNchmmaasaa| kiM kAraNaM sadasarAyA chammAsA na bhaNiyA? ucyate - sAtiregA chammAsA nArovijjati tti tena sadasarAyA chammAsA na bhaNaMti / idAniM mAsiyasaMjogasuttA lakkhaNapattA sutteNa ceva bhaNNaMti, chammAsiya parihArahANapaTTavieanagAre aMtarA mAsiyaMparihAraTThANaMpaDisevie Aloe, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AdI majjhAvasANe sATuM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM divaDDo mAso, evaM paMcamAsiyaM paDhavite temAsiyaM paTThavite mAsiyaM paTThavite aMtarA mAsiya jA tena paraM divaDDo mAso / ThaviyA suttA____ mU. (1405) divaDDamAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM do maasaa|| mU. (1406) domAsiyaMparihAraTThANaM paTTavieanagAre aMtarAmAsiyaMparihAraTThANaMpaDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyAArovaNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahINamairittaM tena paraM aDDAijA maasaa|| mU. (1407) aDDAijamAsiyaM parihAraThThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA AroNA AimajjhAvasANe saaTuM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM tinni maasaa|| mU. (1408) temAsiyaMparihAraTThANaMpaTThavieanagAre aMtarAmAsiyaMparihAraTThANaMpaDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANesaaTuMsaheuMsakAraNaMahInamairittaM tena paraM achuTThA maasaa|| mU. (1409) addhaTTamAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTTa saheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM cattAri maasaa|| mU. (1410) cAummAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA, AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM aDDapaMcamA mAsA / / . mU. (1411) aDDapaMcamAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagare aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 nizItha-chedasUtram -3-20/1411 paDisevittA AloejA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA,AimajjhAvasANe saaTTha saheuMsakAraNaM ahInamairitaM tena paraM paMcamAsA / / ma. (1412) paMcamAsiyaMparihAraTThANaMpaTTavie anagAre aMtarAmAsiyaMparihArahANaMpaDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA, AimajjhAvasANe saaTuMsaheuMsakAraNaMahInamairittaM tena paraM addhachaTThA maasaa|| mU. (1413) addhachaTThamAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA, AimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM ahInamairittaM tena paraM chammAsA // cU-evaM chammAsAdipaTThavite jaM jaM paDisevittA ArovaNA ThaviyA ya vikalA saTThANavaDDIe bhANiyA jAvachammAsA / idAnaM sagalaThaviyAe mAsAdiyA 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / saTThANavaDDiyA neyavvAjAvachammAsA / tAheparaTThANevaDDIbhavati / tattha saTTANavaDDI imA-jahA-mAsiyaThaviyapaTTavie mAsiyaM sevittA pakkhiyA jAva divaDDamAsA evaM ArovaNaM pakkhiyaM vaTuMteNa tAva neyavvaM jAva chammAsA / evaM stttthaannvddddiyN| imaM paraTThANavaDDiyaM-jahA-Thavie domAsiyaM paDisevittA vIsatirAtiyA ArovaNA, jAvavIsatirAto mAso, evaM vIsatiyAkheveNa nAyavvaM jAva chammAsA, evaM mAsite ThaviyapaTThavite temAsiyaM pddisevittaapnnviisaarovnnaajaavchmmaasaa| mAsiyaThaviyapaTTaciecaummAsapaDisevittA tIsiya ArovaNAe jAva chammAsA / mAsiyaThaviyapaTTavie paMcamAsiya paDisevittA paNatIsaM ArovaNAe jAvachammAsA |maasiytthviypttttviechmmaasiypddisevittaacttaaliisraaiNdiyaarovnnaae jAva chammAsA / evaM mAsiyapaTThavaNAe paraTThANavaDDI bhaNiyA / evaM domAsiyAdisu vi paTTaviesu saTThANavaDiMbhaNiUNapacchA paraTThANavaDIbhaNiyavvA, savvattha jAva chammAsA / esA ekkagasaMjogavaDDI saTTANapaTThANesu bhnniyaa| ___ idAniMdugasaMjogesaTThANaparaTThANavaDhi duvihaMbhaNAmi-mAsiyaThaviyapaTTavie mAsiyaMpaDiseveja pakkhiyaArovaNA tena paraM divaDDo mAso / divaDDaThavite paTTavite do mAso paDiseveja vIsiyA ArovaNA tena paraMpaMcarAto tinni (donni) mAsA |spNcraato do mAsA Thavie paTTavite timAsiyaM paDisevittA pakkhiyAArovaNA, tena paraMsavIsarAyAdomAsA ThaviyapaTTavie domAsiyaMpaDisevittA vIsiyA ArovaNA, tena paraM sadasarAi tinni mAsA / evaM puNo mAsiyaM, puNo domAsiyaM, egaMtarA savvattha dugasaMjogavaDDI duvihA bhANiyavvA jAva chammAsA / evaM mAsiya-temAsie ya dugasaMjogo, puNo mAse caumAse ya / puNo mAse paMcamAse ya (puNo mAse) chammAse y| ___dugasaMjogejattha jAe ArovamAtepakkhittAe chammAsA atirittA bhavaMti tattha chacceva mAsA vattavvA parao na vattavvA / kAraNaM taM ceva pUrvavat / evaM jattiyA mAsiyAe ThaviyAe dugasaMjogA te bhANiUNa tAhe mAsiyAe ceva ThaviyapaTTaviyAe tiyasaMjogo caukkasaMjogA paMcasaMjogA ya bhANiyavvA, pareNa chakkasaMjogo natthi, kAraNaM taM ceva / tAhe domAsaThaviyAe dugasaMjogavaDDI duvihA bhANiyavvA-sA ya lakkhaNeNa pattA, sutteNaceva bhaNNati / ettiyaM gaMtUNa suttaM nivaDitaM |tN ca imaM
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1414, [bhA. 6647 ] mU. (1414) domAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA, AimajjhAvasANe saahaM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM aDDAijjA mAsA // mU. (1415) aDDAijjamAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA domAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA ahAvarA vIsiyA ArovaNA, AimajjhAvasANe saaTTaM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM sapaMcarAiyA tinni mAsA / / mU. (1416) sapaMcarAyatemAsiyaM parihAraTThANaM paTThavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA, AimajjhAvasANe, saaTTaM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM savIsatirAyA tinni mAsA / / mU. (1417) savIsatirAyatemAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA domAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsairAiyA arovaNA, AimajjhAvasANe, saaTTha saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM sadasarAyA cattAri mAsA // mU. (1418) sadasarAyacAummAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saaTTaM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM paMcUnA paMcamAsA // mU. (1419) paMcUnapaMcamAsiyaM parihAraTTANaM paTTavie anagAre aMtarA domAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA vIsairAiyA ArovaNA AimajjhAvasANe, saahaM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM addhachaTThA mAsA // mU. (1420) addhachaTTamAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre aMtarA mAsiyaM parihAraTThANaM apaDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AimajjhAvasANe saahaM saheuM sakAraNaM ahInamairittaM tena paraM chammAsA // 11911 // 2 // daMsaNacarittajutto, jutto guttIsu sajjaNahie / nAmeNa visAhagaNI, mahattarao guNANa maMjUsA // kittIkaMtipiNaddho, jasapatto (do) paDaho tisAgaraniruddho / puNaruttaM bhamai mahiM, sasivva gagaNaM guNaM tassa / / tassa lihiyaM nisIhaM, dhammadhurAdharaNapavarapujjassa / AroggaM dhAranijjaM, sissapasissovabojjaM ca / / 441 // 3 // cU- (evaM ekkekka aMtarettA tAva neyavvaM jAva chammAsA, evaM eyassa vi savvadugasaMjogAdi bhANiyavvA) evaM temAsiyaThaviyapaTTavie duvidhA samatiga cau paMca cha, pare natthi, evaM cAu0 / 1 | 2 | 3 | 4 | nA / kru| pare natthi / evaM paMcamAsiyaMjogA 1 / 2 / 3 / Gka / nA / rphu / parato natthi, kAraNaM taceva / savve vi jahA lakkhaNeNa bhANiyavvA, ete dugasaMjogAdINaM saMjogA saTTANavaDDhitA bhANiyavvA paraTThANavaDDhiyA ya / "saTThANavaDDiya" tti kiM bhaNiyaM hoti ? je mAsiyaThaviyapaTThaviyamAsiyaM ceva Adi kAUNa saMjogA hoMti te saTTANavaDDhitA evaM do ti cau paMcamAsie / ime parANavaDitA - je mAsiyaM ThaviyapaTThavie domAsiyaM vA timAsiyaM vA caumAsiyaM vA
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 nizItha-chedasUtram -3-20/1420 paMcamAsiyaM vA AdI kAUNa saMjogA kIrati / esA paraTThANavaDI / eyAsiM atthA coddaNAe kAraNANiyajahA paDhamaThaviyANaMevaM paDhamasuttassa paTTavaNAe paDisevaNAya bhnniyaa| idAni bitiyasuttassa bahusassa imA vidhI - chammAsiyaM parihAraTThANaM paTTavie anagAre atarA bahuso vi mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, ahAvarA pakkhiyA ArovaNA AdimajjhAvasANe saaTuM saheuMsakAraNaM, ahInamairittaM tena paraM divaDDo mAso, evaM paMcamAsie paTThavitemAsiyA paDisevamA caummAsie paMcamAsiyA, temAsie paTTavie, mAsie paTTavie, domAsite paTTavie, mAsiyA paDisevaNA, pakkhiyAArovaNA, evaM ThavitagA suttA vi divaDDamAsAdi bhANiyavvA |tNcev niravasesaM bahusA'bhilAveNaM savvaMbhANeyavvaM / evaM dasa suttA suttakameNa ceva bhANiyavvA / navaraM- paTTavaNe cha vA paMca vA cattAri vA tinni vA do vA ekko vA paDisevaNaTThANesu taM ceva savvattha / sesaM jahA kasiNasutte tahA Thavite ya paTTavie ya, suttA vi taha ceva tesiM saMjogA vi taha ceva kAyavvA / jo vi ko vi viseso vi buddhIe uvaujjiUNa bhANiyabbo imAto jaMtagAto-(nAGka 32 1|phuphuphuphuphu phu| nA nA nA nA nA nA / eka eka eka eka eka eka / 333333 / 222 222 / 111111 / evaM paTTavitigA suttA samattA / idAni iha ajjhayaNe suttAvattiparimANaduvAreNa pacchittavahaMtagA bhaNNaMti / jato bhaNNati[bhA.6648] ekUNavIsativibhAsiyammi hatthAdivAyaNaM tss| ___ ArovaNarAsissa tuM, vahaMtayA hoMtime purisaa|| dhU-jebhikkhUhatthakammaMkarei-ityAdisuttAtojAvaegUNavIsatimuddesagaaMtasutte vAyaNasuttaM, etesu egUNavIsuddesesu jo pacchittarAsI vibhAsio tassa pacchittassa vahaMtayA ime purisaa|| . [bhA.6649] kayakaraNA itare yA, sAvekkhA khalu taheva niravekkhA / niravekkhA jinamAdI, sAvekkhA aayriymaadii|| ghU-kayakaraNA jehiM cautthachaTThamAdI tavo kto| "itare' tti-akykrnnaa|je kayakaraNA te duvihA - saavekkhaanirvekkhaay|ttth niravekkhA jina diyA,tesarIragacchAdiNiravekkhattaNato niravekkhA / AdisaddAto suddhaparihAriyA ahAlaMdiyA paDimApaDivannA ete niyamA kayakaraNA ityartha / je puNa sarIragacche ya savikkhA te tivihA -"AyariyAdI", AdisaddAto uvajjhAyA bhikkhU y|| [bhA.6650] akayakaraNA vi duvihA, anabhigatA abhigatA ya bodhavvA / jaMsevatI abhigato, anabhigate asthire icchaa| dhU-je akayakaraNAteduvidhA-anabhigatA iyareyA tattha anabhigatA naamaghiysutttthaa| iyara tti- "abhigatA", te ya gahiyasuttatthA / ettha jo kayakaraNo dhitisaMghayaNajutto abhigato ya so jaM sevati taM ceva se pacchittaM dijjati / jo puNa anabhigato athiro akayakaraNo dhitisaMghayaNAdihIno tassa Avanno taM vA dijjati husiyaM vA annaM husiyataraM vA "iccha' tti - jAva se jhoso vA ityarthaH / evaM saMkhevao bhaNiyaM / imaM vittharato[bhA.6651] ahavA sAvekkhitare, niravekkho niyamasA u kykrnnaa| itare katA'katA vA, thirA'thirA navari gIyatthA / /
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 443 uddezaka H 20, mUlaM-1420, [bhA. 6651] cU- "iyari" tti-niravekkhA, te egavihA niyamA kayakaraNAdiguNovauttA, puNo "iyaraM" ti - sAvekkhA,te tivihA AyariyAtI / tattha AyariyauvajjhAyA kayakaraNa - akayakaraNA bhANiyavvA, te ceva niyamA abhigatA thiraay| bhikkhU abhigatA anabhigatA vA / puNo ekkekkA thirA athirA bhANiyavvA / puNo kayakaraNaakayakaraNabhedeNa ya bhiMdiyavvA / ettha thirAthiratti jaM vuttaM jAva caragAdiehiM daMsaNAto parIsahovasaggehiM vA caraNAto atikakkhaDapacchittadAnena vA bhAvato na cAlijjati sothiro, itaro athiro / evaM vikappiesupacchaddhabhAvaNA AyariyAdI savve kayakaraNaakayakaraNA bhANiyavvA / navaraM-bhikkhupakkhe thirAthiragItamagIyatthAya bhANiyavvA / imaM kayakaraNetarANa vakkhANaM[bhA.6652] chaTThaTThamAdiehiM, kayakaraNA te u ubhypriyaaraa| abhigata kayakaraNattaM, jogA ya tavArihA keI / / cU-chaTTaTThamAditavo jehiM kato kayakaraNA, te u "ubhayapariyAe" tti- gahitthapariyAe sAmanapariyAe vA, te kayakaraNA, iyare akayakaraNA / je te abhigatA tesaM kei AyariyA katakaraNaM icchaMti / kamhA? jamhA tehiM AyariyajogA bUDhA mahAkappasutAdINaM / sIso codetije te niravekkhA-tesiM ekko ceva bhedo / je puNa sAvakkhA tesiM kiM nimittaM tividho bhedo- "imo Ayario" "imo uvajjhAo" "imo bhikkhU" ? AyariyAha- je te AyariyauvajjhAyA te niyamA gIyatthA, je bhikkhU te gIyatthA agIyatthA vA, evamAdibhedadarisaNatthaM bhedo kato // athavA - tattha tividhabhede jo gIyabhedo so imaM jANai[bhA.6653] kAraNamakAraNaM vA, jayaNA'jayaNA ya tattha gIyatthe / eeNa kAraNeNaM, AyariyAdI bhave tivihaa|| - adhavA sAvekkhapurisabhedakaraNe imaM kAraNaM[bhA.6654] kajjamakajja jatA'jata, avijANaMto agIo jaM seve| so hoti tassa dappo, gIte dappAjate dosA / / cU-agIonajANati-imaMkajaM imaMakajaM, imAjayaNA, imAajayaNA / evaM ajANaMtassa jA sevA sA savvA dappo ceva uvalabbhati, tamhA tassa dappanipphaNNaM pacchittaM dijati / gIyo puNa eyaM sav jANai tamhA tassa dappanipphaNNaM ajayaNanipphaNNaM vA dAyavvaM / ahavA - jahA loge juvarAyAdivatthuvisese daMDavisesobhavati, tathA iha louttareAyariyAdINaMAsevaNadaMDoannanno bhavati, tena tividhbhedoko|| sAya vatthuvisesaoimA AvattI-savvajiTThAAvattI pAraMciyaM, tattha niravekkhapAraciyakaraNe'saMbhavato sunnaM, Ayarie kayakaraNepAraMciyaM, akayakaraNe annvttuN| uvajjhAe kayakaraNe akayakaraNe mUlaM / bhikkhUmmi gIte thire kayakaraNe aNavaTuM, akayakaraNe chedo| athire kayakaraNe chedo, athire akayakaraNechaggurU / bhikkhummiagIte thire kayakaraNe chagguru, akayakaraNe challahU, thire kataraNe challahU, akayakaraNe caugurU / esa ekko Adeso / imo bitiyo - pAraciyaAvattIe ceva karaNe Ayarie aNavaTuM, akayakaraNemUlaM, uvajjhAe kayakaraNemUlaM, akykrnnechedo|evNaddddovkNtiie neyavvaM jAva bhikkhummi agIte athire akayakaraNe caulahua / evaM aNavaDhe vi do AdesA
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444 nizItha-chedasUtram -3-20/1420 bhANiyavvA / navaraM -tesiM aMtA caulahuMmAsaguru ya / ettha viniravekkhe aNavaThThAsaMbhavato sunnnnN| -idAni mUlaM[bhA.6655] savvesiM avisiTThA, AvattI tena paDhamatA mUlaM / sAvekkhe gurumUlaM, katamakate chedamAdI tu|| cU- savvesiM niravekkhAdINaM mUlaM AvannA, tattha je niravekkhA te jaM ceva AvanA taM ceva dijai, jeNa kAraNeNaM te niramuggahA / sAvekkhANaM puNa dANe imo vihI nAyavvo- sAvekkhassa AyariyassakayakaraNassamUlaM, akayakaraNassa chedo| uvajjhAyassakayakaraNassachedo, akayakaraNe chagguru / bhikkhussa abhigayassa thirassa kayakaraNassa chaggurutA, akayakaraNassa challahuyA / athirassa kayakaraNassachallahuA, tssevaakykrnnsscugurugaa|anbhigyss thirassa kayakaraNassacaugurugA, akykrnnssculhuaa|athirsskykrnnssculhuaa, tasseva akayakaraNassa mAsaguru / mUlamAvanno evaM masagurU ThAti / chedAvanne chedAo ADhattaM etesu ceva purisaThANesuaDDovakaMtIe mAsalahue ThAti |chggurugaato gurue bhinnamAse ThAti / caulahuAtochallahue mAse ThAti / cauguruAo gurue vIsarAiMdie ThAti / caulahuAto vIsarAiMdie lahue tthaati|maasguruaaopnnrsraaiidie gurue tthaati|maaslhuaaopnnrsraaidie lahue tthaati| bhinnamAsaguruAto dasarAiMdie gurue ThAti / bhiNNamAsalahuAto dasarAiMdie lahue ThAti vIsarAyaguruAto paMcarAiMdie gurue ThAi / vIsarAyalahuAto paMcarAyalahue ThAti / pannarasarAyaguruAtodasame tthaati|pnnrsraaylhuaatoattttme ThAti / dasarAiMdieguruAto chaDhe tthaati| dasarAiMdiyalahaAto cautthe ThAti paMcarAiMdiyAto AyaMbile ThAti / evaM paMcarAiMdiyalahuAto ekkAsaNate ThAti / dasamAto purimaDDe ThAti / aTThamAto nivvAtite ThAti / evaM aDDokaMtIe savvaM neyavvaM / ettha ekke AyariyA - carimADhattaM aDDokaMtIe lahupaNae ThAti dasamAdipade na tthaayNti| anne carimADhattaM aDDovakaMtIe panagovaridasama chaTTha-cautthAjAva egabhattapurimaDDajAva nivitie ThAyaMti // AdezAntarapradarzanArthamidamAha[bhA.6656] paDhamassa hoti mUlaM, bitie mUlaM ca cheda chggurugaa| jayaNAe hoti suddhA, ajayaNa gurugA tivihbhedo|| cU-paDhamo tti - jinakappio, tassa avavAdAbhAvA mUlaM evaM / "bitito''tti - sAvekkho kayakaraNo Ayario, tassa mUlAvattIe mUlaM ceva / "vA" vikalpe / chedo vA bhuvti| [bhA.6657] sAvekkho ti va kAuM, gurussa kaDajogiNo bhave chedo| akayakaraNammi chagguru, aDDoktIe neyavvaM // cuu-esaayriyuvjjhaaesuavvaado|joy bhikkhUgItothiro kayakaraNoya, agIyapakkhe thiro kayakaraNo ya, etesiM pi eso ceva avvaado|je sesA bhikkhupakkhe tesiM imo avavAto[bhA.6658] akayakaraNA ya gIyA, je ya agIyA'katA ya athirA ya / tesAvatti anaMtara, bahuaMtariyA va jhoso vA // cU-je bhikkhU gIyapakkhe donni akayakaraNA, casaddAto gIto athiro kayakaraNo ya / je agIyapakkhe ayakaraNA donni, jo yaagIyo thiro kayakaraNo ya etesiM AvattIto annataraM
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1420, [ bhA. 6658 ] 445 dugAdibahuaMtaraM vA savvatimaM vA dijati, savvahA vA jhoso kajjati / "jayaNAe" pacchaddhaM savvAvattiThANesu gIyattho kAraNe jayaNAe aratto aduTTho ya paDisevaMto suddho / jo puNa ajayaNakArI tassa ajayaNaniSphaNNaM purisabhedato imaM tivihaM, Ayariyassa cauguruM, uvajjhAyassa caulahu~, bhikkhussa mAsaguruM / eteNa kAraNeNa tividho purisabhedo kRta ityarthaH / sIso pucchati- "kiM nimittaM esa AyariyAdibhedeNa visamA sohI bhaNitA" ? ucyatedosavibhavAnurUvo, loe DaMDo u kimuta uttarie / titthucchedo iharA, nirAnukaMpA na vi ya sohI / / [ bhA. 6659 ] cU- jahA loge na savvadosesu sariso daMDo, appamahaMtadosAnurUvo DaMDo dijjati, kiM ca loge purisAnurUvo vibhavAnurUvo ya DaMDo dijjati, jo jattiyaM khamati, evaM jati loge anakaMpiNo houM gharasArAnurUvaM DaMDaM deMti, to kimuta loguttare vi anukaMpaparayaNehiM suTTutaraM anukaMpA kAyavvA / annaM ca jai jo jaM khamati tassa taM jati na dijjati to titthacchedAdiyA dosA pacchittakaraNaasattA unnikkhamaMti, kiM ca abalaM paDucca nigghiNatA khavakhaDapacchittakaraNaparAbhaggassa caraNasuddhI na bhavati, jamhA evamAdidosA tamhA juttaM purisabhedao sohI / "jayaNAe hoti suddhA ajayaNagurugA tivihabhedo" tti eyassa pacchaddhassa imaM vakkhANaM-tividhabhedo tti Ayariya uvajjhAya bhikkhUNa y| ussaggato tAva savvesi gelaNNe suddheNa kAyavvaM / aha suddhaM na labbhati to kAraNA'valaMbiNA panagAdijayaNAto asuddheNa karaMtA kAraveMtA ya suddhA / "ajayaNaguruga"tti asya vyAkhyA[bhA. 6660 ] suddhA agIte, ajayaNakaraNe bhave gurugA / kujjA va atipasaMge, asevamANe va asamAhI // cU- apariNAmagA atipariNAmagA ya je tesiM suddhassa alaMbhe jati ajayaNAe kareMti, ahavA - ettha ajayaNA - tahA asamaMjasato kareti jahA te jANaMti kahaMti vA tesiM asuddhaM ti, to caugurua pacchittaM / ime ya dosA bhavaMti, atipariNAmago atipasaMgaM kareja, apariNAmago vA akappiyaM ti asevaMto anagADhAiparitAvaNA asamAhimaraNaM vA / / kiM cAnyattividhe teicchammi, ujjugavAulaNa sAhaNA ceva / [ bhA. 6661] pannavaNNa maicchaMte, dito bhaMDipotehiM // cU- AyariyAditividhe purisabhede, ahavA - tividhA teicchA vAtiyA pittitA siMbhitA, tAsu suddhA akappieNa kIramANe Ayariya-uvajjhAya gIyabhikkhUNa ya "ujjuyaM " ti - phuDameva sIsati eyaM "akappiyaM" tijaM vA jahA gahiyaM / kamhA ? jamhA te ussaggavavAdato joggAjoggaM jANaMti, jaM ca joggaM taM AyaraMti / je puNa agItA apariNAmagA atipariNAmagA ya tesiM akappayaM ti na kahijjati / aha te bhaNejja - kato eyaM ti ? tAhe kahijjati amugagihAo ti vAkulijjati, jahA se akappie vi kappiyabuddhI uppajjatItyarthaH / aha tehiM nAyaM - tAhe tesiM "asuddhaM "ti phuDaM sAhijjati / ahavA - tehiM sayameva nAyaM tesi imaM sAhijjati- "jaM gilANehiM akappiyaM vidhIe sevijjati taM niddosaM, annaM ca appeNa bahumesijjA evaM paMDiyalakkhaNaM / gilANaMgilANapaDikamme ya akijamANe jati marati to asaMjato bahutaraM kammaM baMdhati, tegicche puNa kae ciraM jIvaMto sAmaNNaM kareMto lahuM kammaM khaveti, annaM ca katAi teneva bhaveNa sijjheja / " 44
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 nizItha-chedasUtram -3-20/1420 uktaMca- "asthi NaM bhaMte uvasattamA devA" ityAdi AlAvakAH / evaM jo taruNo bahUNa ya sAhusAhuNINaM uvaggahaM kAhiti, so evaM pannavijjati / aha pannavito vi akappiyaM na icchati, tAhe se bhaMDIpotehiM diTuMto kajati / jo bhaMDIpoto vA thovasaMThavaNAe saMThavito vahati so saMThavijjati / aha atIvavisaNNadArUM to na saMThavijjati / evaM tumaM pi gilANe akappiyasaMThavaNAe saMThavito bahuM saMjamaM kahiti, jo puNa vuDDo taruNo vA atIvarogadhaccho atigicco so jati appaNAbhaNAti-"anAsagaMkaremi" titassaanumatI kajjati, appaNA'manaMtassa "sAhijjati"tti dhammo kahijjati, pannavijjai ya "anAsagaM karehi" ti| idAniM tenevaMkaraNijaM ahanecchatianAsagaM, tAhe se bhaMDIpotagaMdiTuMtA kajaMti, so bhaNNati - tumaM ato visannadArutullo ArohaNaM karehi tti / "jA egadese adaDhA tu bhaMDI" vRttaM kaMThaM / / evaM kAraNe jayaNAsevaNA vannitA, ajayaNaM kareMtassa ArovaNA ya / ahavA - sAvekkhA dasa AyariyAdipurisA kajaMti / kahaM? ucyate -je bhikkhU gIyattho so duviho kajati / kahaM? ucyate - kayakaraNo akayakaraNo ya / thirAthiro na kjjti| evaM dasa kAuMimA annA ArovaNA bhaNaMti - [bhA.6662] nivigitiya purimaDDe, ekkAsaNa aMbile abhattaDhe / paNa dasa pannara vIsA, tattoya bhave paNuvvIsA / / [bhA.6663] mAso lahuo guruo, cauro lahugA ya hoti gurugA ya / __ chammAsA lahugurugA, chedo mUlaM taha dugaMca / / cU-AyariyAdI savve paMcarAtiMdiyaM AvannA, tesiM imaMdAnaM-Ayariyassa kayakaraNassa taM ceva dAnaM, akayakaraNassa abhattaTTho / uvajjhAyassa kayakaraNassa abhattaTTho, akayakaraNassa AyaMbilaM / bhikkhussaabhigatassa kayakaraNassaAyaMbilaM, akykrnnssekkaasnyN| bhikkhUssa anabhigayassa athirakayakaraNassa akayakaraNassa nivvitiyaM ahavA - anabhigataathirassa icchA / evaM dasarAiMdiesu ADhattaM heTThAhuttaM purimaDDhe ThAi, pannarasasu ADhattaM ekkAsaNage ThAti, vIsAe ADhattaMAyaMbile ThAti, bhinnamAseADhattaMabhattaDhe ThAti, mAsageAraddhaM paMcasu rAtidiesu ThAti, evaM domAsika temAsika caumAsika paMcamAsika chammAsika cheda mUla aNavaTTha pAraMcie AraddhaM savvesu heTThAhuttaM osAreyavvaM tehiM ceva padehiM / savvete tavArihalahugA bhnniyaa| [bhA.6664] eseva gamo niyamA, mAsadumAsAdie u saMjoe / ugghAyamanugghAe mIsaM mIsAirege y|| dhU- evaM mAsAdisagalasuttArovaNAo bhANiyavvA, evaM ugghAiesu savvA bhANiesu anugghAtiesu vi evaM bhANiyavvA, tahA ugghAyAnugghAyamIsasaMjogesu vi bhANiyavvA / evaM mAsAdigA jAva chammAsA panagasAtiregehiM bhANiyavvA / puNo te ceva gurugA panagamAsAtiregehiM tAhe ugghAyAnugghAyapaNagamAsAtiregehi to dasarAyaugghAtAmugghAyasAtiregamIsAya bhaanniyvvaa| evaM jAva bhinnamAsAtiregehiM ti / evaM savvAvattisu uvaujja dANaM daatvvmiti|| [bhA.6665] eseva gamo niyamA, samaNINaM dugavivajjio hoi| AyariyAdINa jahA, pavattiNimAdINa vi taheva //
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM- 1420, [bhA. 6665 ] cU- evaM saMjatINaM pi savvaM bhANiyavvaM / navaraM - tAsiM dugavajjiyaM ti aNavaTThapAraMciyadAnaM natthi / AvattIo puNa tAsiM atthi, se savvAvattIo dANANi ya atthi / navaraM - parihAro na kiMci, jahA purisANaM AyariyAdiTThANesu bhaNiyaM tahA tAsiM pavattiNimAdiThANesu bhANiyavvaM / / idAnaM Ayario sissANaM sissiNINaM ca imaM nisIhajjhayaNaM hiyayammi thiraM bhavautti nikAyaNatthaM imaM bhaNai[bhA. 6666 ] cahA nisIhakappo, saddahaNA AyaraNa gahaNa sohI / saddahaNa bahuvihA puNa, ohanisIhe vibhAgo ya // 447 cU- ahavA - jaM eyaM paMcamacUlAe vuttaM savvaM eyaM samAsato cauvvihaM / jato bhaNNati - "cau0 " gAhA / / cauvviho nisIhakappo taM jahA - saddahaNakappo, AyaraNakappo, gahaNakappo, sohikappo ya / tattha jA saddahaNA sA duvihA - ohe vibhAge ya / ekkekkA anegavihA imA [bhA. 6667 ] ohanisIhaM puNa ho ti peDhiyA suttamo vibhAo u / ussaggo vA oho, avavAo hoti u vibhAgo // cU- oghaH samAsaH sAmAnyamityanarthAntaraM taM ca NisIhapeyA namaniSphaNNo nikkhevo u (oha) ggahaNAdityarthaH / vibhajanaM vibhAgaH vistara ityarthaH / savIsAe uddesatehiM jo suttasaMgaho suttattho ya / ahavA ussaggo oho, tasyApavAdaH vibhAgaH // ahavAussaggo vA u oho, ANAdipasaMgamo vibhAgo u / [ bhA. 6668 ] vatyuM pappa vibhAgo, avisidvAvajjaNA oho / cU-sute sutte jaM ussaggadAresaNaM taM oho, jaM puNa sutte sutte ANA'NavatthamicchattavirAdhanA ya vibhAgadarisaNaM so vibhAgo, ahavA - AyariyAdipurisavatthubhedeNajaM bhaNiyaM so vibhAgo, jo puNa avisiTThA AvattI so oho || ahavA [bhA. 6669 ] paDiseho vA oho, takkaNA''nAti hoi vitthAro / AyA saMjama bhaitA, tassa ya bhedA bahuvikappA // chU "nA kappai" tti kAu jaM jaM paDisiddhaM so savvo oho, tassa paDisiddhassa karaNANunnA jA ANAdiNoya bhedA / esa savvo vittharo tti vibhAgo savittharo puNa bhANiyavvo / nikkAraNa avidhipaDisevaNe niyamA ANAbhaMgo anavatthA ya, micchattaM ca- "na jahAvAdI tahAkAri" tti virAdhanAo AyasaMjamavirAdhanAo bhayanijjA- kayAvi bhavaMti na vA / jahA karakammakaraNe AyavirAhaNA bhavati na vA, sajame niyamA bhavati, pamattassa ya paDamANassa AyavirAhaNA, tasseva pANAivAya asaMpattIe no saMjamavirAdhanA / evaM "tassa "tti virAhaNAe sprmedaa| evaM bahuvikappA anegaprakArA uvaujja bhANiyavvA / evaM vibhAgo / / [bhA. 6670] ahavA suttanibaMdho, oho attho u hoti vitthAro / aviseso tti va oho, jo tu viseso sa vitthAro // cU-suttamettapratibaddhaM, jahA paDhamasutte karakammakaraNe mAsaguruM / esa oho| seso atto jahA paDhamaporisIe karakammakaraNe mUlaM, bitie chedo, tatie chaggurU, cautthIe cauguruM, paMcamIe
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 nizItha-chedasUtram -3-20/1420 maasguruN| esa vibhaago|evN pddhmsutte| evaM ceva savvasuttesujo anuvAdI attho savvo vibhaago| ahavA - jaM davvAdipurisaviseseNa avisesijjati so oho / davvAdipurisavisiTuM puNa savvaM vittharo / eyaM savvaM jaM vuttaM saTThANasaddahaMtassa sddhnnkppo|| idAni imo AyAraNa kapo[bhA.6671] je bhaNitA u pakappe, puvvAvaravAhatA bhave suttaa| so taha samAyaraMto, savvo so aayrnnkppo|| cU-je pakappe egUNavIsAte uddesagehiM puvvAvaravAhayA suttA atthA vA bhaNitA te taheva samAyaraMtassa AyaraNakappo bhavati / ettha puvvo ussaggo, avaro avvaado| ete paropparavAhatA - etesiM saTThANe sevaNA kartavyetyarthaH / / [bhA.6672] ussagge avavAyaM, AyaramANo virAhao hoti| avavAe puNa patte, ussagganisevao bhio|| cU- kaMThayA / bhayaNA kahaM ? ucyate - jo dhitisaMghayaNasaMpanno so avavAyaThANe patte vi ussaggaM kareMto suddho, jo puNa dhitisaMghayaNahINo avavAyaTThANe ussagaM karei so virAdhanaM pAvati / esa bhayaNAgato Aya (ka) raNakappo / / idAni gahaNakappo[bhA.6673] suttatthatadubhayANaM, gahaM bahumAnavinayamaccheraM / ukkuDu-nisejja-aMjali-gahitAgahiyammiya pnnaamo|| cU-suttaM atthaM ubhayaMvA geNhateNa bhttibhumaanaabbhutttthaannaativinnopyuNjiyvyo| "accheraM" ti Azcarya manyate - "aho ! imesu suttatthapadesu erisA avikalA bhAvA najaMti", ahavA - AzcaryabhUtaM vinayaM karoti tivvabhAvasaMpanno annesi pi saMvegaMjaNaMto, atthe niyamA sannisijaM kareti, sutte vi kareti, vAyaNAyariyaicchAe vA suNeti, ukkuDuo Thito rayaharaNanisejjAe vA nicchakayaMjalI / evaM pucchamANe vi suttaM puNa kayakacchamo paDhati, jayA puNa AlAvayaM naggati tayA kayaMjalI kayappaNAmo ya, kiM ca aMgaMsuyakkhaMdhaM ajjhayaNaM uddesagA atyAhigArA suttavakke ya guruNA dinne samatte vA / gahie tti avadhArieNa anavadhArite vA sisseNa paNAmo kaaybvo|| idAniM "sodhikappo"tti sodhiprAyazcittaMtaMdravyAdipuruSabhedena kalpate yaH sa sodhikalpaH, jo AvannANaM pacchitteNa sodhiM karotItyarthaH / keriso so ? ucyate- kevala mana ohi coddasa navapuvvI ya / sIso bhaNati - titthakarAdiNo coddasapuvvAdiyA ya juttaM sohikarA, jamhA te jANaMti jena visujjhai tti, tesu vocchiNNesu sohI vi vocchinnA? / AcAryAha[bhA.6674] kA NaM jinapuvvadharA, karisuMsodhiM tahA vi khalu eNhi / coddasapuvvanibaddho, gaNapariyaTTI pkppdhro|| cU-puvvaddhaM kaMThaM / imaM pakappajjhayaNaM coddasapuvvIhiM nibaddhaM, taM jo gaNaparivaTTi sutattthe dhareti so vi sodhikaro bhavati / ahavA - coddasapuvvehito nihio esa pakappo nibaddho, taddhArI so'dhikArItyarthaH / kiM cAnyat[bhA.6675] ugghAyamanugghAyA, mAsacaummAsiyA u pcchittaa| puvvagate cciya ete, nijUDhA je pakappammi / cU-je ugghAyAdiyApacchittAjesuavarAhesupuvvagae sutteatthevAbhanatAtecevapuvvagatasiddhA
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM-1420, [bhA. 6675] 449 ihaM pi pakappajjhayaNe nijUDhA tesuceva avarAhesutti, jamhA evaM tamhA pakappadhArI sohikarotti siddhaM / so pakappadhArI katibhedo keriso vA gaNaparivaTTI icchijjati ? ucyate[bhA.6676] tiviho ya pakappadharo, sutte atthe ya tadubhae ceva / suttadharavajjiyANaM, tigadugapariyaTTaNA gacche / / dhU-sutta nAmege dhareti no atthaM, atthaM nAmegedhareti no suttaM / ege suttaM pidhareti atthaM pi, ege no suttaM dhareti no atthaM / ettha cauttho pakappadharaNe suNNeti avasthu ceva, sesatigabhaMge pddhmbhNgillovi|jmhaaete gaNaparivaTTIpachittadAne asmtthotti|tNsuttdhrNbjettaatiybhNgdhro gaNaparivaTTI anunnaato|tssaasti bitiyabhaMgillo vijamhA ekabhedena pacchittadAne samatthA tamhA na vocchinnaM pacchittaM deMtagA ya / Aha - "kiM kAraNaM pacchittaM dijjati?" AcAryAha[bhA.6677] pacchitteNa visohI, pamAyabahuyassa hoi jiivss| tena tadaMkusabhUtaM, carittiNo caraNarakkhaTThA / / / cU-jahA mattagao avaso ummaggAgAmI vA aMkuseNa dharija - eva carittiNo caraNaM malinaM pacchiteNa sujjhati, iMdiyAdipamAdesu a payaTTamANo pacchitteNa aMkuzabhUtena nivArijjati caraNarakkhaNaTThA ||jNc bhaNasi "pacchittaM vocchinnaM" ti tattha pacchittAbhAve ime dosA[bhA.6678] pAyacchitte asaMtammi, carittaM pi na citttthtii| carittammi asaMtammi, titthe no sNcrittyaa|| [bhA.6679] carittammi asaMtammi, nivvANaM pina gcchtii| nivvANammi asaMtammi, savvA dikkhA niratthayA / / cU-tamhA pakappadhAriNo deMtagA asthi, pacchittaM ca deyamapyatthi, dAtRdeyasabadhAt / taM ca pacchitaMdasavihaM AloyaNAdi siddhaM / tesiM sesa jammivocchinnaM, jaMvA anusajjati taMbhaNAmi[bhA.6680] dasa tA anusajjatI, coddasapuvvI ya jAva saMghayaNaM / dosu vi vocchinnesuM, aTTavihaM jAva titthaM tu|| dhU-taMdasavidhaM tAva anusajjatijAva coddasapuviNo, coddasapubviNo vitAva anusajjati jAva paDhamasaMghayaNaM, coddasapuvvA ya thUlabhadde vocchinnA / aNavaThThapAraciyatavapacchittA vi do tatyeva vocchinnA / tesu ya dosu vocchinnesu sesaM AloyaNAdi jAva mUla, eyaM aTThaviha pi jAva titthaM tAva anusajjihiti / liMgakhettakAlaaNadaTThapAraMciyA y| liMge-davve bhAve, davve'nalA, bhAve-anuvaratA, khette-jo jattha dUsi, kAlato jAva anucrtotti|| ahavA duvihaM pacchittaM-ohanipphaNNaM vitthAranipphannaMca[bhA.6681] oheNa u saTThANaM, saTThANavibhAgato ya vitthaaro| caraNavisuddhinimittaM, pacchittaMtU purisajAte // cU-tattha ohaniphannaM saTThANaM, "saTThANaM" tijaM sutte nibaddhaM, taM ca uddasagassa atasutte niddisati ||sutte sutte puNa nibaMdho imo, jahA[bhA.6682] kammAdINaM karaNaM, sayaM tu sAtijaNA bhave duvihaa| kArAvaNa anumoyaNa, ThANA oheNa tinnete|| [17] 29
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 nizItha-chedasUtram -3-20/1420 cU-je bhikkhU sayameva hatthakammaM karei tassa mAsaguru / sAijaNA ya duvihA - kArAvaNA anumatI ya / eyAsu mAsagurugA / ete tinni vi ohanibaddhAo pacchittaM / eyAo paraM jaM vibhAgeNa daMsiJjati suttasUcitaM taM savvaM vitthAro / evaM bahuvihaM vaNNettA jattha jattha suttanivAto sooho, sesNvitthaaro|tNohvibhaagepcchittN paDisevaNapagAraMjANittAAyariyAdipurisavisesaM jANittA maliNavisodhinimittaM ca deNti|| kiM cAnyat - iha nisIhajjhayaNe sutte ussaggavavAyA daThThavvA / tesu imA anAyaraNavidhI[bhA.6683] hatyAdivAyaNaMtaM, ussaggo'vavAtiyaM kremaanno| avavAto ussaggaM, AsAyaNa dIhasaMsArI // cU-hatthakammakaraNaMAdisuttAtoAramajAvaegUNavIsaimassacarimassa carimaMvAyaNAsuttaM, ettha jo ussaggaThANe avavAdaM kareti avavAde vA jo ussaggaM kareti so titthakaraaNANAe vaTTati, dIhasaMsAriyattaMca nivvattei |jmhaa ete dosA tamhA ussagge ussaggaM karejA, atthovekkho vidhIe avavAdaM ||ahvaa-chedsuttesu sutte sutte imo cauviho atthovekkho vidhIe daMsijaMti[bhA.6684] paDiseho avavAo, anunnajataNA ya hoi naayvvaa| . sutte sutte cauhA, anuogavihI smkkhaayaa| [bhA.6685] paDiseho jA ANA, miccha'navattho viraadhnaa'vaato| bitiyapadaM ca anunnA, jayaNA appAbahUNaM ca // cU-puvvaddhassa jahAsaMkhaM imA vakkhA - paDiseho nAma jA ANA ussaggavavAyatthANIyaM ca sUtramityarthaH / avavAdo nAma doso, taM dosaThANaM paDisevatasse micchattaM bhavati, annassa janeti, aNavatthaM capayatuti, AyasaMjamavirAdhanaMca paavti| aNannA nAma bitiyapadaM, apvaaddmityrthH| jayaNA nAma avavAde patte saMciMteu jaMjaM appataradosaThANaM taM taM naccA sevati / jattha puNa bahutaro doso taM naccA vajeti / evaM savvesu suttesu attho dNsijti|| AyAvAe imo viseso bhaNNati[bhA.6686] devatapamattavajjA, AtAvAto yahoti bhatiyavvA / cittavatipuDhaviThANAdiesu codeMta kalaho u|| dhU-savvapamAyaThANesupamattabhAvaM devatA chaleja atotaM devayapaccayaM "vajettA" mottuMityarthaH, sesA jA AyAvAyA pamattabhAvassa ciMtijati / te "bhaiyavvaM" ti-bhavaMti vA na vA ti| kesui pamAyaThANesu bhavaMti, kesuvina bhavaMti / adhavA-savvappamAdaThANesuAyAvAto imeNa pagAreNa viMtiyavyo, jahA - cittamaMtAe puDhavIe ThANanisIdanAdi kareMto codito tattha kalaha karejA, paropparaM asahaMtANa jutthe apphiDiyANa AyavirAdhanA hojja, evaM sarvatra // evaM AyAvAeNa bhaNie samappiukAme ajjhayaNe Ayarito saMkhevato uvadesamAha[bhA.6687] avarAhapadA savve, vajjeyavvA ya nicchao es| purisAdipaMcagaMpuNa, paDucca'NunnA u kesiM ci|| cU-suttabhiyA atthabhaNitA vA je avarAhapadA te savve vajanijA / esa nicchayattho / tesiM cevaavarAhapadANa purisapaMcagaMpaDucca kesi ci anunnaabhnnitaa|teimpNc-aayrio uvajjhAo
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka H 20, mUlaM-1420, [bhA. 6687] . 451 bhikkhU thero khuDDo ya / AdisaddAto saMjatIsu vipaMvagaM / keti "paMcaga" ti gaNAvacchetie choDhuM paMca bhaNaMti, taM na bhavati avyApRtatvAt / / kiM cAnyat[bhA.6688] avarAhapadA savve, vajjeyavvA ya nicchao esa / purisAdipaMcagaMpuNa, paDucca'NunnA u kesiM ci|| cU-suttabhaNiyA atthabhaNitA vAje avarAhapadA te savve vjnijaa| esa nicchyttho|tesiN ceva avarAhapadANa purisapaMcagaMpaDucca kesiM cianunnA bhnnitaa|teime paMca-AyariouvajjhAo bhikkhU thero khuDDo ya / AdisaddAto saMjatIsu vi paMcagaM / keti "paMcaga" ti gaNAvacchetie cho, paMca bhaNaMti, taM na bhavati avyApRtatvAt / / kiM cAnyat[bhA.6688] jati vina hojja avAo, geNhaNadiTThAdiyA u avraahaa| paritAvaNamAdIyA, ANAdi na niSphalA taha vi|| cU-jai vi avarAhapadesu Thiyassa AtAvAto na bhavejA, geNhaNa-kaDaNAdiyA vA na hoja, diDhe saMkA dhADiyabhotiyAdiyA vA na hojja, paritAvamahAdukkhe evamAdiyA na hojjA / evamAdiavavAdaabhave vi ANAbhaMga'NavatthAdiyANa niSphala tti avassaM tesu doso bhavati tti|| [bhA.6689] ahavA ko tassa guNo, avAyavatthUNi jAni sevNto| munceja avAyAo, jatiricchA sA na taM sukayaM / / / cU-pamAdiNo avavAdaThANesupavattamANassajaMAyAvAyo na bhavatisatasya guNo na bhavati, "jatiricchAsA" - ghuNakkharasiddhivvadavvA, sukataMtaMnabhavati, puvvaavrgunndosaalynnmityrthH| tatra bhAvaprANAtipAtaM na phalavat, jaM apAyacchittaM daTThavvaM / / sIso pucchati - bhagavaM! pamAyamUlo baMdho bhavati, pamattoya asaMjato labmati / AcAryAha - AmaM / puNo sIso pucchati- "jai evaM to kiM doNha pamAdaajayattaNato AvaNNa aNAvaNNANaM tullapacchittaM na bhavati" ? AcAryAha[bhA.6690] kAmaM pamAdamUlo, baMdho doNha vi tahA vi ajayANaM / vahagassa hoti daMDo, kAyaNuvAyA na itarassa // dhU- "kAmaM" anumayatthe, pamAdamUlabaMdho, jati vi te do vi "ajayANaM" ti - pamAdabhAve vaTuMtitahAvijotattha "vahago"tti-pANAtivAyaMAvaNNotassapuDhavAdiparittAnaMtakAyAnuvAteNa daMDo bhavati, iMdiyaanuvAdeNa vaa| "iyarassa" tti - aNAvaNNassa taM kAyANavAyapacchittaM na bhavati, pamAyapaccayaM vA bhavati / punarapyAha codaka- "tatiyacautthuddesagesu sIsaduvArAdisuttA tullAbhihANAcarimuddesageyaAvattimAiyA evamAdisuttANa tullattaNatonanupunaruttadosobhavati?" AcAryAha[bhA.6691] jati viya tulla'bhidhAnA, avarAhapadA pkppmjjhynne| ____tahavi puNaruttadoso, na pAvatI atthanANattA // cU-"avarAhapayaM" ti - avarAhanibaddhasuttapadA atthanANattaM uddesagAdhikArAto vattavvaM atyAdhikAravasAto vA, sesaM kaMThaM // sUtranibaddhapradarzanArthamAha[bhA.6692] paDisevitANi puvvaM, jo tAni kareti ettha suttaM tu| hatyAdivAyaNaMtaM, dAnaM pana tsscrimmmi||
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ 452 nizItha-chedasUtram -3-20/1420 cuu-puvvNjaaniaayaar-suuykddaadisupddisiddhaannitaannijopddisiddhaannikretiaayriityrthH| ettha egUNavIsAe uddesagesuhatthAdivAyaNaMtasuttesuAvattipacchittanibaMdhokato, tesiMcaAvattINaM viMsatimuddesena dAnaM bhaNiyaM / / kiM ca ussaggavavAdavirAhaNaM kareMtassa doSapradarzanArthamAha__ [bhA.6693] ANAbhaMge nANaM, na hoti aNavatthamicchadiTThI u / viratIvirAdhanAe, tinni vijuttassa tu bhavaMti // cU-titthakaruvadiTThavidhimakareMtassa titthakarANAbhaMgo, ANAbhaMge ya nANI na bhavati tti annANI bhavati, "aNavatthamicchatto' tti - bhUyo payaDhe aNavatthA, aNavaTTiyattaM taM icchato abhilasaMtassa diTThI tti sammadiTThI na bhavati ussuttamAyaraMto ya vttttti| "viratI virAdhanAe", viratI carittaM taM virAheMtassa acaritritvaM bhavatItyarthaH / jamhA evaM tamhA sammaM caraNajuttassa titthakarANAe vA sammaM juttassa, tinni vi nANadaMsaNacaraNANi bhvNti|| sadhzArthasya vizeSapradarzanArthaM visazArthasya ca avizeSapradarzanArthamidamAha[bhA.6694] avisese vi viseso, visesapakkhe vi hoti aviseso| AvajaNadAnANaM, paDucca purise ya gurumaadii|| cU- avisese viseso imo, jahA - jo janA puDhavikAyavirAhagA, tesi tulaM pacchittaM na bhavati / kahaM ?, ucyate - ekkassa AvattiM paDucca caulahuM, bitiyassadAnaM paDucca AyAmaM / ahavA - puDhavikAyavirAdhana tti aviseso, ittha viseso kajjati - sacitte caulahu, evaM dAne viseso kAyavyo / visesapakkhe kahaM aviseso ?, ucyate - dappao ekkeNa ekko paMcidio ghAtito, bitiNa do tinnivA, doNhaM vimUlaM / ahavA- ekkeNa tivvajjhavasANeNa mUlamAsevitaM, bitieNa maMdajjhavasANeNa carimaM, doNhavi aNavaTuM, purisesu vA guruAdiThANesu ghitisaghayaNAdi vA avikkhiuMdavvAdi vA paDucca bahudhA gamaNaThANapalaMbAdisuttesu visesavisesA daTThavvA // sIso pucchati - "bhagavaM ! tubbhe sutte avAyaM dariseha, tattha jo avAyabhIto pAvovaratiM karetitassa kiM sAhuttaM nijjarAvA atthi?,jovA sabhAvaveraggajutto pAvovaratiMkareti tassa kiM tato vipulatarA vA nijarA bhavati?" AcAryAha[bhA.6695] jo viya avAyasaMkI, pAvAto niyattae tahavi saahuu| kiM puna pAvovaratI, nisggverggjuttss|| cU-kimityatizaye, punarvizeSaNe, kiM vizeSayati? ucyate-apAyAzaMkinaH samIpAnnisargaH svabhAvaH akRtrimo bhAvaH, ya evaM vairAgyayuktaH pApAduparatiM karoti tassa atizayena mahaMtareNa vipulatarA nijarA bhavati / sesaM kaMThaM / sIso pucchati- "savvasuttesuavavAdo, avavAdamaMtareNa vA jayaNA'jayaNA u bhaNitA tAsiM kiM sarUvaM lakkhaNaM vA?" ucyate[bhA.6696] rAgaddosaviutto, jogo asaDhassa hoti jayaNA u| rAgaddosANugato, jo jogo sA ajayaNA u|| dhU-asaDhabhAvassa avavAdapattassa jo akappapaDisevaNe jogo tatthimaM rAgadosaviyuttattaNaM sAjayaNAjayaNAlakkhaNaMca eyaMceva / eyavivarIyAajayaNA, ajynnaalkkhnnNceyNcev||
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka : 20, mUlaM - 1420, [bhA. 6696 ] punarapyAha - kiM kAraNaM sutte sutte avAyA bhaNNaMti ? ucyate[bhA. 6697] 453 pAvaM avAyabhIto, pAvAyataNAi pariharati loo / tena avAto bahuhA, pade pade desito sutte // cU-jahA logo avAyabhIo pAvAyaraNe vajjeti tahA loguttare vi ihaparalogAvAyabhIto pAvaM na kAhiti tena sutte sutte bahuvidhA avAyA desiyA || ziSyAha - "bhagavaM ! tubmehiM therakappe ussagga'vavAyA desiyA dappakappapaDisevaNAto vi daMsitA, kimevaM jinakappe vi bhavaMti ? "na, ityucyate - jamhA te egateNa ussaggaThiyA tamhA tesiM avavAdo natthi, kappiyA vi paDisevaNA natthi, kimaMga puNa dappiyA ?, jato bhaNNati [bhA.6698 ] duggavisame vi na khalati, jo paMthe so same kahannu khale / je vi'vajravajjI, sa kahaM sevejja dappeNaM // cU- pUrvArdha diTThato kaMTho, pacchaddhe diTThatiyo attho / "kajja" ti - avavAdaThANapatte vi avavAdo "avajja" miti pAvaM, taM jo vajjeti, sa dappeNa kahaM pAvaM sevejjA ? idAniM anuogadharo appaNI gAravaniriharaNatthaM sotArANa ya lajjAniriharaNatthaM Aha [bhA. 6699] amhe vi etadhammA, AsI vaTTaMti jattha sotArA / itigAravalahukaraNaM, kahae na ya sAvae lajjA / cU- anuogakahI ciMteti bhaNAti vA - amhe vi esa evaM ceva gurusamIvAto soyavvadhammA Asi, jattha saMpadaM sotArA vaTTaMti / "iti" uvappadarisaNe, evaM "anuogadharo aha " miti appaNI jaM gAravaM taM Niriharati / "Naya sAvae" tti, je soyArA tehiM vi suNaMtehiM ciMtiyavvaM "esa gaNadharAraddho sotavvakappo pAraMpareNa Agate" tti nAuM na lajjA kAyavvA // ettha puNa'jjhayaNe imehiM pagArehiM attha'dhikArA gayA [ bhA. 6700 ] pacchitta'nuvAeNaM kAta'nuvAteNa ke ti ahigArA / uvahisarIra'nuvAyA, bhAvanuvAde na ya kahiM pi / / cU-pacchittANuvAte gae jahA savve mAsagurusuttA paDhamamuddese anuvattiyA, bitiyAdisu mAsalahU, chaThThAdisu cauguru, bArasamAdisu caulahU / ahavA-pacchittanuvAto paNagAdigo jAva carimaM, jahA dagatIre asaMghasaMghAtimesu, evamAdi kAyanuvAeNa, jahA - peDhiyAe puDhavAdikAesu bhaNiyaM / ahavA * chakkAya causu lahugA || gAhA / / evamAdisu uvahianuvAto jahannamajjhimukkoso, tesu jahA saMkhaM - paNagamAsacaumAso / ahavA - ahAkaDassa parikammA bahukammaM ti / sarIraanuvAto jahA - vajjarisabhanArAcasaMghayaNAtigo / ahavA - vi divvamanuyatiriyasarIrA saccittetarA paDimAjuttANi vA pisiyacittAe vA beiMdiyasarIrAdiNA / bhAvAnuvAyato, jahA saprabhedA nANadaMsaNacarittAyArA / ahavA-paritAvamahAdukkhAdigA evamAdi // kvacidIdhzAH [bhA. 6701] negavihakusumapupphovayArasarisA u kei ahigArA / sassavatibhUmibhAvita-guNasativappe pakappammi // cU- anegajAtiehiM anegavaNNehiM puSphehiM pupphovayAro kao vicitto dIsati, evaM suttatthavikappiyA anegavihA atthAdhikArA daTThavvA / kahaM ?, ucyate-pakappo, so keriso ?
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 nizItha-chedasUtram -3-20/1420 gunnsivptullo|vppruupkNim-ssyN yasyAM bhUmau vidyatesA bhUmIsasyavatI sasyayuktA, kvacicchAlI kvacidisUkvacijjavA kvacidavrIhayaH, bhAvitoguNehiM jo so bhAvitaguNaH, guNagata ityarthaH, te ca guNA satimAdI, satI nAma viziSTA sasyavRddhi nirUpahatatvaM ItivarjitatvaM bahuphalaM ca, ebhirguNairupapeto vapraH / idAni uvaNao - vappoiva pakappo, sAlimAdINa vA uddesatthAdhikArA sasyavRddhiriva anekArtha, nirupahatabhiva doSavarjitA, ItivarjitatvAmiva pAsatthacaragAdizleSavarjitA. bahuphalatvamivaaihikapAratrikalabdhisaMbhavAt, Izeprakalpe anekArthAdhikArA ityrthH|| eyaM puNa pakappa'jjhayaNaM kassa na dAyavvaM, kerisaguNajuttassa vA dAyavvaM? ato bhaNNati[bhA.6702] bhinnarahasse va nare, nissAkarae va mukkajogI vA / chavihagatiguvilammI, so saMsAre bhamai dIhe // cU-bhinnarahasso nAma jo avavAdapade annesiM sakappiyANaM sAhati / nissAkarao nAma jo kiciavavAdapadaM labhittAtaM nissaMkarettAbhaNAti-evaM ceva karanijaM, jahA yaeyaMtahA annapi karanijaM, tattha diluto - jahA koi sUImuhamettamachidaM labhittA musalaM pakkhivai / mukkajogI nAma jeNa mukko jogo nANadaMsaNacarittatavaniyamasaMjamAdisu soesa mukkjogii| erisassajodeti so saMsAre cauppagare vA paMcappagAre vA chappagAre vA evamAdigatiguvile "guvilo" tti gahaNo dhuNNAvayatIti ghoro, erise saMsAre bhamihiti dIhaM kAlaM, erisesu na dAyavvA / / eesiM paDivakkhA je tesudAyavvA / / te ya ime[bhA.6703] airahassadhArae pArae ya asaDhakaraNe tulovame samite / kappANupAlaNA dIvaNA yaArAhaNa chinnsNsaare|| cU-atIvarahassaM airahassaM, taM jo dhareti so airahassadhAragoM / jo taM airahassaM ekaM do tinni vA dinnA dhareti na tena ahikAro, jo taM rahassadharaNaM jIviyakAlaM pAraM neti tena ahikAro / asaDhakaraNo nAma savvacchAdane jo appANaM mAyAe na chAti, asaDho hoUNaM karaNaM kreti| tulamo nAma samaTTitA tulA jahAna maggato puravovA namati, evaM jo rAgadosavimukko so tulaasmobhnnnnti|smitonaampNchiNsmitiih smto| eyaguNasaMpautteya deyo, eyaguNasaMpautte padeMteNa pakappAnupAlanA kayA bhavati / ahavApakappe jaMjahA bhaNitaM tassa anupAlaNA jo kareti tassa deyo, pakappANupAlaNAe ya dIvaNA kayA annesiM dIviyaM darisiyaM gamiyaM, jahA etaM evaM kaayvvmiti|ahvaa-diivnnaajoarihaannNanaalsse vakkhANaMkareti tasseyaM deyNti| dIvaNAe yamokkhamaggassa ArAdhanA katA bhavati, ArAdhanAeyacaugatigavilodIhamaNavayaggo chinno saMsAro bhavati, chinnammi ya saMsAre jaMtaM sivamayalamaruyamakyamavvAbAhamapunarAvattayaM ThANaM taM pAvati, taM ca patto makammavimukko siddho bhavati ||anugmo tti dAraM sammattaM / idAni "naya"ttidAraM- "NIprApaNe" anekavidhamarthaMprApayatItinayA, adhavA-nicchiyamatthaM nayaMtIti, tathA jo so attouvakkamAdIhiM dArehiM vaNNio so savvo naehiM samoyAreyavvo, teya sattanayasatA do ceva nayA jAtA, taM jahA - nANaNayo caraNanao ya / tattha nANanao imo - "nAyammi" gAhA idAniMcaraNaNao- "savvesi pi" gaahaa| // 1 // jo gAhAsuttattho, so ceva vidhipAgaDo phuddpdttho|
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 455 uddezaka H 20, mUlaM-1420, [mA. 6703] rayito paribhAsAe, sAhUNa ya anugghtttthaae|| // 2 // ticau paNa aTThamavagge, tipanaga ti ti gaakkharA va te tesiN| paDhamatatiehi tidusarajuehi NAmaM kayaMjassa // // 3 // gurudinnaM ca gaNittaM, mahattarattaM ca tassa tuTTehiM / tena kaesA cuNNI, visesanAmA nisIhassa // (namo suyadevayAe bhagavatIe) uddezakaH-20 samAptaH muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAditA nizIthasUtre viMzatitamuddezake [bhadrabAhusvAmi racitA niyukti yuktaM] saMghadAsagaNi viracitaM bhASyaM evaM jinadAsa mahattara viracitA cUrNiH smaapt| -- | 34/3 prathamaMchedasUtraM nizIthaM samAptam | -
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 prathamaM chedasUtraM "nizIthaM" 9....8 . 6 paryantA : juo bhAga-15 uddezakA : uddezakA: nizItha - chedasUtram - 3-19/1346 uddezakA : 7 .... 13 paryantAH juo bhAga-16 14.... 20 paryantA : bhAga-17
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1] bhAvabharI vaMdanA jemanA dvArA sUtramAM guMthAyela jinavANIno bhavya vAraso vartamAnakAlIna ''AgamasAhitya''mAM prApta thayo e sarve sUrivara Adi ArSa pUjyazrIone paMcama gaNadhara zrI sudharmA svAmI daza pUrvadhara zrI zayyabhavasUri devavAcaka gaNi devarkiMgaNi kSamAzramaNa saMghadAsagaNi jinadAsa gaNi mahattara zIlAMkAcArya malayagirisUri haribhadrasUri droNAcArya vAdivetAla zAMticaMdra sUri zAMticaMdra upAdhyAya guNaratnasUrI AnaMda sAgarasUrijI jina vijayajI jaMbu vijayajI lAbhasAgarasurijI vIrabhadra RSipAla brahmamuni tilakasUri - sUtra-niryukti - bhASya - cUrNi - vRtti - AdinA racayitA anya sarve pUjyazrI vartamAna kAlina Agama sAhitya vArasAne saMzodhana-saMpAdana-lekhana Adi dvArA mudrIta/amudrIta svarUpe rajU kartA sarve zrutAnurAgI pUjyapuruSone caMdrasAgara sUrijI bAbu dhanapatasiMha 50 bhagavAnadAsa cauda pUrvadhara zrI bhAhu svAmI (anAmI) sarve zruta sthavIra maharSio zrI zyAmAcArya jinabhadra gaNi kSamAzramaNa siddhasena gaNi agastyasiMha sUri abhayadevasUri kSemakIrtisUri AryarakSita sUri (?) caMdra sUri malladhArI hemacaMdrasUri dharmasAgara upAdhyAya vijaya vimalagaNi punyavijayajI amaramunijI AcArya tulasI smaraNAMjali paM becaradAsa 50 rUpendrakumAra zveta prakAzaka sarve saMsthAo muni mANeka caturavijayajI kanaiyAlAlajI caMpaka sAgarajI 5. jIvarAjabhAI 50 hIrAlAla
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] krama vRti 1. 800 400 45 Agama mULa tathA vivaraNanuM zloka pramANadarzaka koSTaka AgamasUtranAma mUla vRtti-kartA zloka pramANa zlokapramANa AcAra 2554 zIlAGkAcArya 12000 2. sUtrakRta 2100 zIlAGkAcArya 12850 3. sthAna 3700 abhadevasUri 14250 4. samavAya 1667 | abhayadevasUri 3575 5. bhagavatI 15751 abhayadevasUri 18616 6. jJAtAdharmakathA 5450 abhayadevasUri 3800 7. upAsakadazA 812 abhayadevasUri 8. antakRddazA 900 abhayadevasUri anuttaropapAtikadazA 192 abhayadevasUri 100 |10. |praznavyAkaraNa 1300 abhayadevasUri 5630 11. vipAkaMzruta 1250 | abhayadevasUri | 12. aupapAtika 1167 abhayadevasUri 3125 13. rAjaprazniya 2120 malayagirisUri 3700 jIvAjIvAbhigama 4700 malayagirisUri 14000 prajJApanA 7787 | malayagirisUri 16000 16. sUryaprajJapti 2296 malayagirisUri 9000 17. candraprajJapti 2300 malayagirisUri 9100 18. jambUdvIpaprajJapti 4454 |zAnticandra upAdhyAya 18000 19thI nirayAvalikA 1100 candrasUri 600 23. (paJca upAGga) catuHzaraNa 80 vijayavimalayagaNi 1(?) 200 25. Atura pratyAkhyAna 100 guNaralasUri (avacUri) (?) 150 26. mahApratyAkhyAna 176 AnandasAgarasUri (saMskRtachAyA) 176 27. bhaktaparijJA 215 AnandasAgarasUri (saMskRtachAyA) | 215 28. tandula vaicArika 500 vijayavimalagaNi (?) 500 29. | saMstAraka 155 guNaratna sUri (avacUri) 110 30. gacchAcAra 175 |vijayavimalagaNi 1560 31. gaNividyA 105 | AnandasAgarasUri (saMskRtachAyA) 105 14. 15. 24
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] krama / AgamasUtranAma * mUla vRtti-kartA * vRtti zloka pramANa zlokapramANa 32. devendrastava 375 AnandasAgarasUri (saMskRta chAyA) | 375 33. maraNasamAdhi * 837 AnandasAgarasUri (saMskRta chAyA) 837 34. | nizItha 821 jinadAsagaNi (cUNi) 28000 saGghadAsagaNi (bhASya) 7500 35. bRhatkalpa 473 malayagiri+kSemakIrti 42600 saGghadAsagaNi (bhASya) 7600 36. vyavahAra 373 | malayagiri 34000 saGghadAsagaNi (bhASya) 6400 37. dazAzrutaskandha 896 /- ? - (cUNi) 2225 38. jItakalpa * 130 siddhasenagaNi (cUNi) 1000 39. | mahAnizItha 4548 40. Avazyaka 130 haribhadrasUri 22000 41. oghaniyukti ni.1355 droNAcArya (?)7500 piNDaniyukti * ni. 835 malayagirisUri 7000 42. | dazavaikAlika 835 haribhadrasUri 7000 43. uttarAdhyayana 2000 zAMtisUri 16000 44. nandI 700 malayagirisUri 7732 45. | anuyogadvAra 2000 maladhArIhemacandrasUri 5900 nodha:(1) 6. 45 2Ama sUtromA vartamAna ANe 58i 1 thI 11 aMgasUtro, 12 thI 23 upAMgasUtro, 24thI33 prakIrNakasUtro 34thI 38 chedasUtro, 40 thI. 43 mULasUtro, 44-45 cUlikAsUtronA nAmeDala prasiddha che. (2) ukta zloka saMkhyA ame upalabdha mAhitI ane pRSTha saMkhyA AdhAre noMdhela che. jo ke te saMkhyA mATe matAMtara to jovA maLe ja che. jemake AcAra sUtramAM 2500, 2554, 2pa25 evA traNa zloka pramANa jANavA maLela che. Avo mata-bheda anya sUtromAM paNa che. (3) 636. vRtti-hino che te sa 43la. saMpAina bhupanI . te sipAyanI 5 vRtti-cUrNi sAhitya mudrita samudrita avasthAmaie. 64che 4. (4) gacchAcAra ane maraNasamAdhi navildhe caMdAvejjhaya bhane vIrastava prakIrNaka bhAve cha. sabhe "AgamasuttANi" bhai bhUNa 35 Ane "AgamahI'mA akSarazaH gujarAtI anuvAda rUpe Apela che. temaja nAtaq jenA vikalpa rUpe che e
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 paMkajUnuM mArga ane "kAmasuttaLi"mAM saMpAdIta karyuM che. (5) godha ane vuiM e baMne nitti vikalpa che. je hAla mULabhUtra rUpe prasidhdha che. je baMnenI vRtti ame ApI che. temaja temAM mANanI gAthAo paNa samAviSTa thaI che. (6) cAra pravezavA sUtro ane mahAnizItha e pAMca AgamanI koI vRtti Adi upalabdha thavAno ullekha maLato nathI. kakkIza nI saMchUta chAyA upalabdha che tethI mUkI che. nizItha-drazA-nitattva e traNenI yU ApI che. jemAM dazA ane nItajanya e baMne uparavRtti maLatI hovAno ullekha che, paNa ame te meLavI zakyA nathI. jyAre nizItha upara to mAtra vIsamA uddezanI ja vRtti no ullekha maLe che. ( vartamAna kALe 45 AgamamAM upalabdha niryuktiH krama niyukti zlokapramANa | krama | niyukti zlokapramANa | AcAra-niyukti 450 ___6. Avazyaka-niyukti 2500 2. sUtravRtta-nivRtti | ra66 | 7.| gopanivRtti 1355 bRhatkalpa-niyukti meM 8. piNDaniyukti vyavaha-nivRtti ke 9. dazavaikAlika-niyukti 500 . zAzruta-nivRtti | 180 | 10 | Tdhyayana-nivRtti | 835 700 - - - - nodha :(1) ahIM Apela navA pramANa e gAthA saMkhyA nathI. "32 akSarano eka zloka" e pramANathI noMdhAyela blo pramANa che. (2) vRddhatva ane vIra e baMne sUtronI nivRtti hAla mArga mAM bhaLI gaI che. jeno yathAsaMbhava ullekha vRttivAra maharSi e maga uparanI vRttimAM ryo hoya tevuM jovA maLela che. (3) gora ane vinivinA svataMtra mUnagAma svarUpe sthAna pAmela che tethI tenuM svataMtra saMpAdana kAma-49 rUpe thayela che. temaja A saMpAdanamAM paNa che.) (4) bAkInI cha nidhimAMthI duzAzrutabdha niryukti upara pUrNa ane anya pAMca nicitta uparanI vRtti ame amArA saMpAdanamAM prakAzIta karI che. jyAM A cha nivinA spaSTa alaga joI zakAya che. (5) nivijJakartA tarIke madravaduvAmI no ullekha ja jovA maLe che.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama 1. 4 2. 3. 4. 5. [5] vartamAna aNe 45 AgamabhAM upalabdha bhASyaM bhASya nizISabhASya bRhatkalpabhASya vyavahArabhASya paJcakalpabhASya jItakalpabhASya zlokapramANa krama 6. 7. 8. 9. 7500 7600 6400 3185 3125 10. bhASya AvazyakabhASya oghaniryuktibhASya * piNDaniryuktibhASya dazavaikAlikabhASya uttarAdhyayanabhASya (?) noMdha : (1) nizISa, bRhatkalpa bhane vyavahArabhASya nA urtA saGghadAsagaNi hovAnuM bhagAya che. abhArA saMpAdRnabhAM nizISa bhASya tenI cUrNi sAthai jane bRhatkalpa tathA vyavahAra bhASya tenI-tenI vRtti sAthai samAviSTa dhayuM che. (2) paJcakalpabhASya abhArA AgamasuttANi bhAga - 38 bhAM prAzIta thayuM. (3) AvazyakabhASya bhAM gAthA prbhaae| 483 sacyuM mAM 183 gAthA mULabhASya 3ye che jane 300 gAthA anya kheDa bhASyanI che. bhenI samAveza Avazyaka sUtra-saTIkaM bhAM che. [bhe 3 vizeSAvazyaka bhASya bhUSaNa prasidhdha thayuM che bhAgate samaya Avazyaka sUtra- uparanuM bhASya nathI jane adhyayano anusAranI alaga alaga vRtti Adi peTA vivaraNo to Avazya ane nItattva e baMne upara maLe che. jeno atre ullekha ame karela nathI.] (4) oghaniyukti, piNDaniyukti, dazavaikAlikabhASya no samAveza tenI tenI vRtti bhAM thayo 4 che. paae| teno DartA vizeno use samone bhaNesa nathI. [ oghaniyukti upa2 3000 zloka pramANa bhASyano ullekha paNa jovA maLela che.] (5) uttarAdhyayanabhASyanI gAthA niryuktibhAM lajI gayAnuM saMbhaNAya che (?) (5) ArIte aMga - upAMga - prakIrNaka - cUlikA ne 35 Agama sUtro parano DoI mALano ullekha amArI jANamAM Avela nathI. koIka sthAne sAkSI pATha-Adi sva3ye bhASyagAthA bhevA bhaNe che. (7) bhASyakartA tarI} mukhya nAma saGghadAsagaNi bhevA bhajesa che. tebha4 jinabhadragaNikSamAzramaNa ne siddhasena gaNi no bhe| useja bhaNe che. uTasAMDa bhASyanA urtA ajJAta ja che. gAthApramANa 483 322 46 63
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] 7000 ( vartamAna ANe 45mAgamamA 515 cUrNiH ) krama | cUrNi zlokapramANa| krama | cUrNi zlokapramANa | 1. AcAra-cUrNi 8300 9. | dazAzrutaskandhacUrNi 2225 2. sUtrakRta-cUrNi 9900 10.| paJcakalpacUrNi 3275 3. bhagavatI-cUrNi 3114 | 11. | jItakalpacUrNi 1000 jIvAbhigama-cUrNi 1500 | 12. AvazyakacUrNi 18500 jaMbUdvIpaprajJapti-cUrNi 1879 | 13. | dazavaikAlikacUrNi 6. nizIthacUrNi 28000 14. | uttarAdhyayanacUrNi 5850 7. vRhatkalpacUrNi 16000 | 15. | nandIcUrNi 1500 | 8. vyavahAracUrNi 1200 16.anuyogadAracUrNi / 2265 noMdha:(1) 63. 16 cUrNimAthI nizItha , dazAzrutaskandha, jItakalpa me 9 cUrNi abhaa|| 2 // saMpAdanamAM samAvAI gayela che. (2) AcAra, sUtrakRta, Avazyaka, dazavaikAlika, uttarAdhyayana, nandI, anuyogadvAra e sAta cUf pUjyapAda AgamoddhAraka zrI e prakAzIta karAvI che. (3) dazavaikAlikanI kI cUrNi hai agatsyasiMhasUrikRta cha tenuMzana pUya zrI. punyavijayajIe karAvela che. (4) jaMbUdvIpaprajJapticUrNi vize DIlara 14041 praznAyita. Gj 43. cha. bhagavatI cUrNi to maje4 cha, 5 // 30 zIta tha nathI. tabha4 vRhatkalpa , vyavahAra, paJcakalpa meM tato marecha 59zIta thayArnu rAma nathI. (5) cUrNikAra tarI3 jinadAsagaNimahattara-j nAma bhujyatve saMmAya cha. 32003 mate amuka dhULanA kartAno spaSTollekha maLato nathI. ___ "mAgama-paMyAMgI" yintyapAmata" 1 vartamAna kALe prApta Agama sAhityanI vicAraNA pachI kharekhara AgamanA pAMca aMgomAM keTaluM ane zuM upalabdha che te jANyA pachI eka prazna thAya ke Agama paMcAMgI nI pAtI dI yintya cha. aMga-upAMga-prakIrNaka-cUlikA meM u5 mAgamo 652 mApya nathI. eTale 35 AgamanuM eka aMga to aprApya ja banyuM. sUtra paratve upalabdha niryukti phakta cha che. eTale 39 AgamonuM eka aMga aprApya ja banyuM. Nd sis bhASya, iyAM niyukti mane is cuurnnin| samAve vartamAna praNe suvyavasthita paMcAMgI mAtra Avazyaka sUtranI gAya. 2 naMdIsUtra mAM paMcAMgIne pahale saMgrahaNI, pratipattimA 3 // 54 // 64 cha.
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ [7] ( 45 Agama aMtargata vartamAna kALe upalabdha vibhAgo ) sUicanA - ame saMpAdita karela AgamatuirLa-sarave mAM bekI naMbaranA pRSTho upara jamaNI bAju kAmasUtra nA nAma pachI aMko Apela che. jemake 1/3/6/2/14 vagere. A aMko te te AgamanA vibhAgIkaraNane jaNAve che. jemake gAvAmAM prathama aMka zrutajUno che tenA vibhAga rUpe bIjo aMka cUrNa che tenA peTA vibhAga rUpe trIjo aMka adhyayana no che. tenA peTA vibhAga rUpe cotho aMka dezava no che. tenA peTA vibhAga rUpe chello aMka mUttano che. A mUna gadya ke padya hoI zake. jo gadya hoya to tyAM peregrApha sTAIlathI ke chUTu lakhANa che ane jathA/padya ne padyanI sTAIlathI II - / goThavela che. " pratyeka Agama mATe A rIte ja oblikamAM () pachI nA vibhAgane tenA-tenA peTA-peTA vibhAga samajavA. jyAM je-te peTA vibhAga na hoya tyAM (/-) oblika pachI Desa mukIne te vibhAga tyAM nathI tema sucaveluM che.] (1) mAthAra - zrutajU:/cUnA/adhyayana/ddezaka:/mUkta pUnA nAmaka peTA vibhAga bIjA zrutaskandha mAM ja che. (2) sUtrakRta - zrutaskandhaH/adhyayana/uddezakaH/mUlaM (3) thAna - thAna/dhyayanaM/mUrta (4) samavAya - samavAyaH/mUlaM (5) bhagavatI - zataka/varga:-aMtarazatakaM/uddezakaH/mUlaM ahIM zatanA peTA vibhAgamAM be nAmo che. (1) 3. (2) saMtazata kemake 21, 22, 23 mAM zata nA peTA vibhAganuM nAma : jaNAvela che. zataka - rU3,34,31,36,40 nA peTA vibhAgane aMtarazataka athavA zatazata nAmathI oLakhAvAya che. jJAtAdharmakathA- zrutaskandhaH/vargaH/adhyayanaM/mUlaM pahelA zrutaskrapa mAM gappayana ja che. bIjA zutabdha no peTAvibhAga vajI nAme che ane te ya nA peTA vibhAgamAM adhyayana che. upAsakadazA- adhyayana/mUlaM antakRddazA- varga:/adhyayanaM/mUlaM anuttaropapAtikadazA- varga:/adhyayanaM/mUlaM (10) praznavyAkaraNa- dvAraM/adhyayana/mUlaM sAtha ane saMvara evA spaSTa be bheda che jene mAthadara ane saMvaradvAra kahyA che. (koIka dvA ne badale zutA zabda prayoga paNa kare che) (39) vipAkazruta- zrutaskandhaH/adhyayanaM/mUlaM (12) pati - mUi (13) rAjapraznIya- mUlaM (7) (8)
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 (14) jIvAjIvAbhigama- *pratipattiH/* uddezakaH/mUlaM A AgamamAM ukta traNa vibhAgo karyA che to paNa samajaNa mATe pratipattiH pachI eka peTAvibhAga nodha-14 2.3 pratipatti -3-mAM neraiya, tirikkhajoNiya, manuSya, deva me // 2 peTavilaya 5. cha. tathA tipatti/(neraiyaAdi)/uddezakaH/mUlaM zate spaSTa mala pAudA cha, me4 zata bhI pratipatti nA uddezakaH navanayI 5 te peTavilamA pratipattiH nA 4 . (15) prajJApanA- padaM/uddezakaH/dvAraM/mUlaM pdn| peTa vimani sis uddezakaH cha, yais dvAraM cha 5 58-28n| peTa vibhAgamA uddezakaH ane tenA peTA vibhAgamAM tAjuM paNa che. (16) sUryaprajJapti- prAbhRtaM/prAbhRtaprAbhRtaM/mUlaM (17) candraprajJapti- prAbhRtaM/prAbhRtaprAbhRtaM/mUlaM mArAma 16-17mA prAbhRtaprAmRta nA 5 pratipattiH na peTavilA. uddezakaH mAhi mujaba teno vizeSa vistAra thAyela nathI. (18) jambUdIpaprajJapti- vakSaskAraH/mUlaM (19) nirayAvalikA - adhyayana/mUlaM (20) kalpavataMsikA - adhyayana/mUlaM (21) puSpitA - adhyayana/mUlaM (22) puSpacUlikA - adhyayana/mUlaM (23) vaNhidazA - adhyayana/mUlaM / Agama 19 thI 23 nirayAvaniri nAmathI sAthe jovA maLe che kemake tene upAMganA pAMca varga tarIke sUtradhAre bhogAvemA cha.ial-1, nirayAvalikA, 4-2 kalpavataMsikA... paNe3 (24 thI 33) catuHzaraNa (Adi dazepayatrA) mUlaM (34) nizItha - uddezakaH/mUlaM (35) bRhatkalpa - uddezakaH/mUlaM (36) vyavahAra - uddezakaH/mUlaM (37) dazAzrutaskandha - dazA/mUlaM (38) jItakalpa - mUlaM (39) mahAnizItha - adhyayanaM/uddezakaH/mUlaM (40) Avazyaka - adhyayanaM/mUlaM (41) ogha/piNDaniyukti - mUlaM (42) dazavaikAlika - adhyayanaM/uddezakaH/mUlaM (43) uttarAdhyayana - adhyayanaM//mUlaM (44- 45) nandI-anuyogadvAra - mUlaM
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 krama 2 93 62 47 / amArA saMpAdIta 45 AgamomAM AvatA mUla no aMka tathA temAM samAviSTa gAthA / AgamasUtra mUlaM / gAthA | krama | AgamasUtra | mUlaM | gAthA 1. AcAra | 552 147 | 24. | catuHzaraNa sUtrakRta 806 723 | 25. | AturapratyAkhyAna 71 / 70 sthAna 1010 169 | 26. / mahApratyAkhyAnaM 142 | 142 samavAya 383 27. | bhaktaparijJA 172 | 172 bhagavatI 1087 | 28. taMdulavaicArika 161 | 139 jJAtAdharmakathA 241 57 | 29. saMstAraka 133 / 133 upAsaka dazA 73 30. gacchAcAra 137 | 137 antakRddazA 12 | 31. | gaNividyA anutaropapAtika 4 | 32. | devendrastava 307 | 307 10. | praznavyAkaraNa 14 | 33. maraNasamAdhi 664 / |664 11.| vipAkazruta 1420 12. aupapAtika 77 35. | bRhatkalpa -215 13.| rAjaprazniya 85 36. vyavahAra 285 14. jIvAbhigama 398 | 93 | 37. | dazAzrutaskandha 114 15. prajJApanA 622 231 / 38. | jItakalpa 103 | 103 sUryaprajJapti 214 |103 / 39. | mahAnizItha / 1528 17. candraprajJapti 218 107 | 40. | Avazyaka / 92 | 21 jambUdIpaprajJapti 365 131 / 41. oghaniyukti | 1165 1165 | nirayAvalikA / 21 / - | 41. | piNDaniyukti 712 / 712 20.| kalpavataMsikA 1 42. | dazavaikAlika 540 | 515 21. puSpitA uttarAdhyayana 1731 1640 22.) puSpacUlikA 3 / 1 44. | nandI 168 / / 93 23. vaNhidazA | 45. | anuyogadvAra | 350 | 141 47 nizISa 30 18. no5 :- 651 gAthA saMnyAno samAveza mUlaM bhAM 45 4 015che. te mUla sivAyanI mala gAthA sama4vI nA. mUla 276 samo. sUtra bhane gAthA ne bhATeno mATo saMyuta anubha cha. gAthA Mi4 saMpAnImA sAmAnya saMghazaktI hovAthI tenI malA Apela che. paNa sUtranA vibhAga dareka saMpAdake bhinnabhinna rIte karyA hovAthI ame sUtrAMka judo pADatA nathI.
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1] [11] [12] [13]. ' [14] [15] [1] [17] [10] -: amArA prakAzano :abhinava hema laghuprakriyA - 1 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 2 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 3 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 4 - saptAGga vivaraNam kRdantamAlA caityavandana parvamAlA caityavandana saGgraha - tIrthajinavizeSa caityavandana covizI zatru pavitta nivRtti ] - abhinava jaina paJcAGga - 2046 abhinava upadeza prAsAda - 1- zrAvaka kartavya - 1 thI 11 abhinava upadeza prAsAda - ra-zrAvaka kartavya - 12 thI 15 abhinava upadeza prAsAda - 3- zrAvaka kartavya - 16 thI 36 navapada - zrIpAla (zAzvatI oLInA vyAkhyAna rUpe) samAdhi maraNa [vidhi - sUtra - padya - ArAdhanA-maraNabheda-saMgraha]. caityavaMdana mALA [779 caityavanaMdanono saMgraha) tatvArtha sUtra prabodhaTIkA aidhyAya-1] tatvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno siddhAcalano sAthI (AvRtti - be caitya paripATI amadAvAda jinamaMdira upAzraya Adi DirekTarI zatruMjaya bhakti [AvRtti - be . zrI navakAramaMtra navalAkha jApa noMdhapothI zrI cAritra pada eka karoDa japa noMdhapothI zrI bAvrata pustikA tathA anya niyamo - [AvRtti - cAra abhinava jaina paMcAMga - 2042 sirvaprathama 13 vibhAgomAM zrI jJAnapada pUna aMtima ArAdhanA tathA sAdhu sAdhvI kALadharma vidhi zrAvaka aMtima ArAdhanA AvRtti traNa] vItarAga stuti saMcaya [1151 bhAvavAhI stutio] (pUjya AgamoddhAraka zrI nA samudAyanA) kAyamI saMparka sthaLo tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-1 tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-2 tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-3 tatvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-4 [18] [19] [] [22] [23] [25] [5] [27] (ra [9] [30] [31] [32] [33] [4] [3pa
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] [38] [3] [35] tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-5 [39] tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-7 tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-8 [40] tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-9 [41] tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-10 prakAzana 1 thI 41 abhinavakRta prakAzane pragaTa karela che. [42] AyAro [AgamasuttANi-1] paDhamaM aMgasuttaM [43] sUyagaDo [AgamasuttANi-2] bIaM aMgasuttaM [44] ThANaM [AgamasuttANi-3] taiyaM aMgasuttaM [45] samavAo [AgamasuttANi-4] cautthaM aMgasuttaM [46] vivAhapannati [AgamasuttANi-5] paMcamaM aMgasuttaM [47] nAyAdhammakahAo [AgamasuttANi-6]] chaThaM aMgasuttaM [48] uvAsagadasAo [AgamasuttANi-7]] sattamaM aMgasuttaM [49] aMtagaDadasAo [AgamasuttANi-8] aTThamaM aMgasuttaM [50] anuttovavAiyadasAo [AgamasuttANi-9] navamaM aMgasuttaM [51] paNhAvAgaraNaM [AgamasuttANi-10] dasamaM aMgasuttaM [52] vivAgasUrya [AgamasuttANi-11] ekkarasamaM aMgasuttaM [53] uvavAiyaM [AgamasuttANi-12 ] paDhamaM uvaMgasuttaM [54] rAyappaseNiyaM [AgamasuttANi-13 ] bIaM uvaMgasuttaM [55] jIvAjIvAbhigamaM [AgamasuttANi-14 ] taiyaM uvaMgasuttaM [56] pannavaNAsuttaM [AgamasuttANi-15] cautthaM uvaMgasuttaM [57] sUrapannatiH [AgamasuttANi-16] paMcamaM uvaMgasuttaM [58] caMdapannattiH [AgamasuttANi-17 ] chaLU uvaMgasuttaM [59] jaMbUddIvapannati [AgamasuttANi-18] sattamaM uvaMgasuttaM [60] nirayAvaliyANaM [AgamasuttANi-19] aTThamaM uvaMgasuttaM [61] kappavaDiMsiyANaM [AgamasuttANi-20] navamaM uvaMgasuttaM [62] puphiyANaM [AgamasuttANi-21 ] dasamaM uvaMgasuttaM [63] puSphacUliyANaM [AgamasuttANi-22 ] eksarasamaM uvaMgasuttaM [64] vaNhidasANaM [AgamasuttANi-23 ] bArasamaM uvaMgasuttaM [65] causaraNaM [AgamasuttANi-24 ] paDhamaM paINNagaM [66] AurapaccakkhANaM [AgamasuttANi-25 ] bIaM paINNagaM [67] mahApaccakkhANaM [AgamasuttANi-26] tIiyaM paINNagaM [68] bhattapariNNA [AgamasuttANi-27 ] cautthaM paINNagaM
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 69 ] [ 70] taMdulaveyAliyaM saMthAragaM [ 71] gacchAyAra [ 72 ] caMdAvejjhayaM [ 73] gaNivijjA [74] deviMdatthao [ 75 ] maraNasamAhi [ 76 ] [77] [ 78 ] vIratthava nisIha buhatkappo vavahAra [ 79] [ 80 ] [ 81] [82] paMcakampabhAsa [83] mahAnisIhaM [84] AvasassayaM [85] ohanijatti [86] piMDanijutti [87 ] dasaveyAliyaM dasAsuyakkhaMdhaM jIyakappo [88] utarajjhayaNaM [89] naMdIsUyaM [10] anuogadAraM [12] [AgamasuttANi 28 ] [AgamasuttANi-29 ] - [AgamasuttANi- 30/1 ] [AgamasuttANi- 30 / 2 ] [AgamasuttANi 31 ] [AgamasuttANi 32 ] [AgamasuttANi- 33 / 1 ] [AgamasuttANi- 33 / 2 ] [AgamasuttANi- 34 ] [AgamasuttANi- 35 ] [AgamasuttANi- 36 ] [AgamasuttANi-37 ] [AgamasuttANi-38/1 ] [AgamasuttANi- 38/2 ] [AgamasuttANi- 39 ] [AgamasuttANi 40 ] [AgamasuttANi-41/1 ] [AgamasuttANi-41 / 2 ] [AgamasuttANi 42 ] [AgamasuttANi 43 ] paMcamaM paINNagaM chaThThe paNNagaM sattamaM paNNagaM- 9 sattamaM paNNagaM - 2 aThThamaM paINNagaM navamaM paINNagaM dasamaM paINNagaM- 1 dasamaM paNNagaM-2 paDhamaM cheyasuttaM bIaM chettaM taiyaM cheyasuttaM utthaM chettaM paMcamaM cheyasuttaM - 9 paMcamaM cheyasuttaM -2 chaThThe cheyasuttaM paDhamaM mUlasutaM [AgamasuttANi-44 ] paDhamA cUliyA [AgamasuttANi-45 ] bitiyA cUliyA prakAzana 42 thI 90 Agamazruta prakAzane pragaTa karela che. bIaM mUlasutaM - 9 bIaM mUlasutaM-2 gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-1] paheluM aMgasUtra [1] khAyAra[2] sUyagaDa - [3] .. gujarAtI anuvAda bIjuM aMgasUtra [AgamadIpa-1] [AgamadIpa-1] - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-1] [4] samavAya[4] [es] nAyAdhammakahA - vivAhapatti - gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda [3] uvAsagahasA - [8] aMtagauhasA - gujarAtI anuvAda [9] anuttaropapAtikadasA- gujarAtI anuvAda [10] paDAvAgarasa - taiyaM mulasutaM catyaM mUlasutaM [AgamadIpa-2] [AgamadIpa-3] [AgamadIpa-3] [AgamadIpa-3] [AgamadIpa-3] gujarAtI anuvAda AgamadIpa-3] trIjuM aMgasUtra cothuM aMgasUtra pAMcamuM aMgasUtra chaThThuM aMgasUtra sAtamuM aMgasUtra AThamuM aMgasUtra navamuM aMgasUtra dazamuM aMgasUtra
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ [101] vivAgasUya - [102] uvavAiya [103] rAyappaseNiya - [104] jIvAjIvAbhigama - [105] pannavaNAsutta [106] sUrapannatti - [107] caMdapannati - [108] jaMbuddIvapannati - [19] nirayAvaliyA - [110] kappavarDisiyA - [111] pulphiyA - [112] pucUliyA - [113] vaSTidasA - [114] causaraNa - [115] AurapaccakkhANa - [11] mahApaccakkhANa - [117] bhattapariNA - [118] taMdulaveyAliya - [119] saMthAraga - [120] gacchAyAra [121] caMdAveAya - [122] gaNivijjA - [123] daiviMdatyao - [124] vItthava - [125] nisIha - [12] butakappa - [127] vavahAra - [128] dasAsuyaNdha - [129] jIyakappo - [130] mahAnisIha - [131] Avasmaya - [132] onijjutti - [133] piMDani'tti - [134] dasaveyAliya - [13] gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-3] [AgamadIpa-4] [AgamadIpa-4] [AgamadIpa-4] [AgamadIpa-4] [AgamadIpa-5] [AgamadIpa-5] [AgamadIpa-5] AgamadIpa-5] [AgamadIpa-5] AgamadIpa-5] [AgamadIpa-5] [AgamadIpa-5] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-5] [AgamadIpa-6] AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-5] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-6] [AgamadIpa-7] [AgamadIpa-7] [AgamadIpa-7] [AgamadIpa-7] agiyAramuM aMgasUtra paheluM upAMgasUtra bIjuM upAMgasUtra trIjuM upAMgasUtra cothuM upAMgasUtra pAcamuM upAMgasUtra chaThThuM upAMgasUtra sAtamuM upAMgasUtra AThamuM upAMgasUtra navamuM upAMgasUtra dazamuM upAMgasUtra agiyAramuM upAMgasUtra bAramuM upAMgasUtra pahelo payajJo bIjo payajJo trIjo payajJo cotho payajJo pAMcamo payajJo chaThTho payajJo sAtamo payajJo-1 sAtamo payajJo-2 AThamo payajJo navamo payajJo dazamo payajJo paheluM chedasUtra bIjuM chedasUtra trIjuM chedasUtra cothuM chedasUtra pAMcamuM chedasUtra chaThThuM chedasUtra paheluM mUlasutra bIjuM mUlasutra-1 bIjuM mUlasutra-2 trIjuM mulasUtra
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] [135] utta24Aya - gujarAtI anuvAda (AgamadIpa-7] cothuM mUlasutra [13] naMdIsutta - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-7] pahelI cUlikA [137] anuyogadvAra - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-7 bIjI cUlikA prakAzana 91 thI 137 AgamadIpa prakAzane pragaTa karela che. [138] dIkSA yogAdi vidhi [13] 45 Agama mahApUjana vidhi [140] AcArAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-1 [141] sUtrakRtAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-2 [142] sthAnAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-3 [143] samavAyAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-4 [144] bhagavatIaGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-5/6 [145] jJAtAdharmakathAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-7 [146] upAsakadazAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-7 [147] antakRddazAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-7 [148] anuttaropapAtikadazAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-7 [149] praznavyAkaraNAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-7 [150 vipAkazrutAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-8 [151] aupapAtikaupAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIka-8 [152] rAjaprazniyaupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-8 [153] jIvAjIvAbhigamaupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-9 [154] prajJApanAupAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-10/11 [155] sUryaprajJaptiupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-12 [156] candraprajJaptiupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-12 [157] jambUdvIvaprajJaptiupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-13 [158] nirayAvalikAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [159] kalpavataMsikAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [160] puSpitAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 puSpacUlikAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 vaNhidasAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [163] catuHzaraNaprakIrNakasUtra saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 AturapratyAvyAnaprakIrNakasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [165] mahApratyAkhyAnaprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [166] bhaktaparijJAprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [161] [164]
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] [167] taMdulavaicArikaprakIrNakasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [168] saMstArakaprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [169] gacchAcAraprakIrNakasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [170] gaNividyAprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [171] devendrastavaprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIka-14 [172] maraNasamAdhiprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [173] nizIthachedasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-15-16-17 [174] bRhatkalpachedasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-18-19-20 [175] vyavahArachedasUtraM saTIkaM Agagama suttANi saTIkaM-21-22 [176] dazAzrutaskandhachedasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-23 [177] jItakalpachedasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-23 [178] mahAnizIthasUtraM (mUla) AgamasuttANi saTIkaM-23 [179] AvazyakamUlasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-24-25 [180] oghaniyuktimUlasUtraM saTIka Agama suttAmi saTIkaM-26 [181] piNDaniyuktimUlasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-26 [182] dazavaikAlikamUlasUtraM saTIkaM . AgamasuttANi saTIkaM-27 [183] uttarAdhyayanamUlasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-28-29 [184] nandI-cUlikAsUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-30 [185] anuyogadvAracUlikAsUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-30 prakAzana 139 thI 185 Agamazrata prakAzane pragaTa karela che. - saMpaI stha: mAgama mArAdhanA un' zItalanAtha sosAyaTI-vibhAga-1, phaleTa naM-13, 4the mALe zrI naminAtha jaina derAsarajI pAchaLa, bahAI senTara, khAnapura amadAvAda-1
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] "AgamasuttANi-saTIkaM" m|| 1 thI 30 nu viv29|| AgamasuttANi samAviSTAAgamAH bhAga-1 AyAra bhAga-2 sUtrakRta sthAna bhAga-3 bhAga-4 samavAya bhAga-5-6 bhagavatI (aparanAma vyAkhyAprajJapti) bhAga-7 jJAtAdharmakathA, upAsakadazA, antakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa bhAga-8 [vipAkazruta, aupapAtika, rAjaprazniya bhAga-9 jIvAjIvAbhigama bhAga-10-11 prajJApanA bhAga-12 sUryaprajJapti, candraprajJapti bhAga-13 jambUdvIpaprajJapti bhAga-14 niravAyalikA, kalpavataMsikA, puSpikA, puSpacUlikA vaNhidazA, catuHzaraNa, AturapratyAkhyAna, mahApratyAkhyAna, bhaktaparijJA, tandulavaicArika, saMstAraka, gacchAcAra, gaNividyA, devendrastava, maraNasamAdhi | bhAga-15-16-17/nIzItha bhAga-18-19-20 bRhatkalpa bhAga-21-22 bhAga-23 dazAzrutaskandha, jItakalpa, mahanizItha bhAga-24-25 Avazyaka bhAga-26 oghaniyukti, piNDaniyukti bhAga-27 dazavaikAlika bhAga-28-29 uttarAdhyayana bhAga-30 nandI, anuyogadvAra vyavahAra
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASyaM vate a personal use only .