________________
३६२
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-२०/१३७० चू-पडियरगा नाम अवराहावण्णस्स पच्छित्ते दिन्ने गिलायमाणस्स नत्थि वेयावच्चगरा । खुलत्तेणं नाम मंदभिक्खं जत्थ वा घयादि उवग्गहदव्वं न लब्भति, एत्थ वा न धम्मसड्डी लोगो। अहवा भणाइ - अम्हे उग्गं पच्छित्तं देमो। “नत्थि संकिय" . “संकियमादी य पए"त्ति । हेट्ठा व्याख्याता एवं व्याख्येया इत्यर्थः । इह संकियस्स अत्थं न याणामि, किह पच्छित्तं दिज्जति? विस्सरियं वा पच्छित्तं, एवं संकियादिपदा जहक्कमेण पच्छित्ताभिलावेण भाणियव्वा । अहवा-ते संकितादिपदे “जहक्कम'त्ति-जहासंभवंतेविभासिज्जंति॥एवंअसुद्धं पडिसेहेत्ता सुद्धपडिच्छति। तस्स विही जंतंहेट्ठा भणियं-"अवराहे दिवसतोपसत्थम्मि' तंइदानि भण्णति- अवराहालोयणा नियमा विभागेण दिवसतो दव्वादिसु देति, जतो भण्णति[भा.६३७९] दव्वादि चतुरभिग्गह, पसत्थमपसत्थ ते दुहेक्केक्का ।
अपसत्थे वजेउं, आलोयणमो पसत्थेसुं॥ चू- दव्वखेत्तकालभावं च अभिगिज्झ देति, एते य दव्वादिया पसत्था वा अपसत्था वा होज्जा, अप्पसत्थादीणि वजेत्ता पसत्थेहिं आलोएयव्वं ।। एत्य पढमे अपसत्था[भा.६३८०] भग्गवरे कुड्डेसु य, रासीसुय जे दुमा य अमणुन्ना।
तत्थ न आलोएज्जा, तप्पडिपक्खे दिसा तिन्नि । चू-जत्थखंभतुलाकुड्डादि किं चिपडितंतंभग्गधरं, कुड्डगहणातो वा भिन्नकुड्डुसेसं, पाठांतरेण वा रुद्दघरं ।। एयं अप्पसत्थखेत्तरगहणं, रासिदुमग्गहणे अप्पसत्थदव्वग्गहणं । अस्य व्याख्या[भा.६३८१] अमणुन्नधन्नरासी, अमणुन्नदुमा य होंति दव्वम्मि।
भग्गघ रुद्द ऊसर-पवात दड्डादि खेत्तम्मि॥ अमणुन्नधन्ना तिलमासकोद्दवादी । अमणुन्नदुमा एते[भा.६३८२] निप्पत्त कंटइल्ले, विजुहते खार कडुय दड्डे य ।
अय तंब तउय कयवर, दव्वे धन्ना य अपसत्था॥ चू-सभावतो करीरपलासादिया वाअन्ने पत्तसाडकालोनिप्पत्ता, अग्घाडगवत्थुलमोक्खादिया खाररुक्खा, रोहिणिकुडगणिबादिया कडुरुक्खा, अयादि लोहदव्वा, अप्पस्सत्थ रासी सव्वेवजनिज्जा, अंगारतुसभुसचीवरादी अनेगदव्वणिगरोकयवरो, मासतिलकोद्दवादिया अपसत्था धन्ना, एते दव्वओ भणिता । खेत्तओ भग्गघरादि रुद्दघरं महादेवधरंदुग्गमादि घराय, जत्त वा भुसकुटुं हिरण्णाकुट्टो वा, ऊसरं ति ऊसरभूमी, छिन्नटंका तटी प्रपातं, दवादिदड्डा वा भूमी, जत्थ एयं खेत्तओ अप्पसत्थो । इमं कालतो[भा.६३८३] पडिकुटेल्लगदिवसे, वज्जेज्जा अट्ठमिं च नवमिंच।
छढिंचउत्थिं बारसिं च दोण्हं पि पक्खाणं॥ - भावतो इमं अप्पसत्थं[भा.६३८४] संझागतं रविगतं, विड्डेरं सग्गहं विलंबिंच ।
राहुहतं गहभिण्णं, च वजए सत्त नक्खत्ते॥ चू-जम्मि उदिते सूरो उदेति तं संझागतं, जत्थ सूरो ठितो तं रविगतं, जं सूरस्स पिट्टतो अनंतरं तं विलंबी। अन्ने भणंति - जं सूरस्स पिट्ठतो अग्गतो वा अनंतरं तं संझागयं । जंपुण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org