________________
४३४
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-२०/१३८७ एगविधा । सा य दुविधा - उग्घातानुग्घाता वा । अहवा- केसिं चि मएण एगविधा मासियादीणं अन्नतरठाणपट्ठवणा। तत्थ जा अणेगविहा सा इमा - “तवतिग" पच्छद्धं । तत्थ पनगादिभिण्णमासंतेसु परिहारतवो न भवति, मासादिसु भवतीत्यर्थः । मासियं एकंतवठाणं, दुमासादि जाव चाउम्मासियं बितियंतवट्ठाणं, वणमासछम्मासियंतइयंतवट्ठाणं ति, एते विउग्घाताणुग्घाता वा, परियत्ततिगं" नाम पव्वजा परियागस्स जत्थ परावत्ती भवतितंपरियत्ततिगंतं चछेदतिगं, छेदोवि उग्घातानुग्घातावा, मूलतिगं, अणवट्ठतिगं, एकंच पारंचियं, एयाणितवतिगसहिताणि जानि तेरस पदाणि । एसा पारंचियवज्जिया अणेगविहा पट्ठवणा भवतीत्यर्थः । अहवा- “जानि य पदाणि"त्ति एते एक्कारस पदा गहिता, एतेसुतव पारंचिया एगविधा, छेदादितिगंअनेगविधा पट्टवणा भवतीत्यर्थः।
एते हिट्ठा सिद्धा किं निमित्तं इह पुणो उच्चरिजंति ? उच्यते - स्मरणार्थ । अहवा -जं एवं पट्टवियं पडिसेवति तं कसिणं अनुग्गहेण वा निरनुग्गहेण वा आरोविज्जति, उग्घाते उग्घायं, अनुग्घाए अनुग्घायं, अस्यज्ञापनार्थमुच्चरितमित्यर्थः, अहवा-कसिणमप्यारोप्यमानं त्रयोदर्शकादशभिर्वा पदैरारोप्यते, अस्य ज्ञापनार्थमुच्चरितमित्यर्थः । “अपलिउंचितं" ति एयं पढमभंगसुत्तं गतं ।बितियभंगसुत्तं पिएवंचेव, नवरं-उच्चारणासेइमा- “अपलिउंचितेपलिउंचितंआलोएमाणस्स जाव सिया" ।ततियभंगसुत्तं पिएवं चेव । नवरं-उच्चारणा से इमा - “पलिउंचिते अपलिउंचितं आलोएमाणस्स जाव सिया"। __चउत्थभंगसुत्तं पि एवं चेव, तस्स उच्चारणा सुत्तेणेव भणिया- “जे भिक्खू चाम्मासियं वा सातिरेगचाउम्मासियं वा जाव सिया ।" जहा एते सुत्ता चउभंगविगप्पेण भणिया एवं मासिगदोमासिगाविसुत्ता उवउंजिऊण वित्थरओ चउभंगविभागेणभाणियव्वा । एवं बहुससुत्ता विचउभंगवाहादिदिटुंतेसुभाणियव्वा । पढमा दस आवत्तिसुत्ता भणिया। पुणो दस ते चेव किं विसेसंविसिट्ठा आलोयणसुत्ता मणिया?, एवं एए वीसं सुत्ता सप्रभेदा सम्मत्ता । सम्मत्तं च एत्थ ठवणारोवणपगयं॥एयाणं पच्छित्ताणि सो वहंतोअन्नंआवजेज, सो वितत्येव “आरुहेयव्व" त्तिजं वुत्तं तस्स आरोवणे कति भेदा?, उच्यते-पंचभेदा । इमे[भा.६६४३] पट्ठविता ठविता या, कसिणाकसिणा तहेव हाडहडा ।
आरोवण पंचविहा, पायच्छित्तं पुरिसजाते॥ [भा.६६४४] पट्टविया य वहंते, वेयावच्चट्ठिता ठवितगा उ।
कसिणा झोसविरहिता जहि झोसो सा अकसिणातू॥ धू-एषां व्याख्या - जंच वहति पच्छित्तं सा पट्टवितिका भण्णति, ठविया नाम जं आवन्नो तं से ठवियं कजति । किं निमित्तं?, उच्यते-सोवेयावच्चकरणलद्धिसंपन्नोजाव आयरियादीण वेयावचं करेति ताव से तं ठवितं कज्जति, दो जोगे काउं असमत्थो सो वेयावच्चे समत्तेतं काहिति त्ति, एव ठविया। कसिणा नाम जत्थ झोसोन कीरइ, अकसिणा नाम जत्थ किंचि झोसिज्जति॥
हाडहडातिविधा-सज्जा ठविया पट्ठविता य । तत्थ सज्जा इमा[भा.६६४५] उग्घायमनुग्घायो, मासाइ तवो उ दिज्जते सज्जं ।
उग्घायमनुग्घायो, मासाइ तवो उ दिज्जते सजं ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org