________________
१९४
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१६/१०७३
धू- अव्वत्तेण ससहायेण वत्तेण वा असहाएण परखेत्ते उवहितो सञ्चित्तो सो खेत्तियाण आभव्वो तहावितंदलयंति परममेहाविणं गुरुपदजोग्गंच, अप्पणो यसो गच्छे आयरियजोग्गो नत्थि त्ति ताहे तस्स अप्पणो दिसाबंधं करेति । “उभयं"त्ति, ति संजता संजतीओ य । अहवातस्स सगच्छिल्लगाण य परोप्परं ममीकारकरणं भवति, अम्हं सज्झंतिउ त्ति, “तं व" त्ति जो पडिच्छगो आगतो तंवा निबंधइ । जो सो सेहो पडिच्छगो आगतो तं वा णिबंधइ॥जो सो सेहो पडिच्छगो वा निबद्धो सो तत्थ णिम्मातो[भा.५५०२] आयरिए कालगते, परियट्टति सो गणं सयं चेव।
चोदेति व अपढंते, इमा तु तहि मग्गणा होति ।। घू-आयरिएकालगए सोतंगच्छंन मुयइ, एत्थ गच्छस्स निबद्धायरियस्स ववहारोभन्नति, सो तंसयमेव गणं परियढेइ, सोय गच्छो न पढति, अपढतोय तेन चोदेयव्वो, जति चोदिया वि न पढंति तो इमो आभवंतमग्गणा॥ [भा.५५०३] साहारणं तु पढमे, बितिए खेत्तम्मिततिए सुहदुक्खं ।
अणहिजंते सेसे, हवंति एक्कारस विभागा॥ चू-कालगयस्स जाव पढमवरिसं ताव गच्छस्स जो सो ठितो आयरिओ एतेसिं दोण्ह वि साधारणं सचित्तादि सामान्यमित्यर्थः । बितिए वरिसे-जंखेत्तोवसंपन्नतो लभति तं ते अपढंता लभंति । ततिए वरिसे - जं सुहदुक्खोवसंपन्नतो लभति तं ते लभंणि । चउत्थे वरिसे - कालगतायरियसीसा अनहिज्जंता न किं चि लभंति, सव्वं पडिच्छगायरियस्स भवति॥
सीसो पुच्छइ - "किं खेत्तोवसंपन्नओ सुहदुक्खिओवा लभइ?" ति । उच्यते[भा.५५०४] नातीवग्गं दुविहं, मित्ता य वयंसगा य खेत्तम्मि।
पुरपच्छसंथुता वा, सुहदुक्ख चउत्थए सव्वं ।। चू-दुविधं नातीवगं-पुव्वसंथुतापच्छासंथुता यासहजायगादि मित्ता, पुव्वुप्पणा वयंसगा, एते सव्वे खेत्तोवसंपन्नतो लभति, सुहदुक्खीतो पुण पुरपच्छसंथुता एव केवला भवंति । जे पुण अहिजंति तेसिं एक्कारस विभागा । तस्स य कालगयायरियस्सचउब्विधो गणो-पडिच्छया सिस्सा सिस्सिनीओ पडिच्छिणीओ य । एतेसिंजंतेन आयरिएण जीवंतेन उद्दिष्टं तं पुबुद्दिढ़ भण्णति, जं पुण तेन पडिच्छगायरिएण उद्दिद्वंतं पच्छुद्दिलं भण्णति ॥ [भा.५५०५] खेत्तोवसंपयाए, बावीसं संथुया य मित्ता य ।
सुहदुक्खमित्तवज्जा, चउत्थए नालबद्धा य॥ [भा.५५०६] पुबुद्दिष्टं तस्स उ, पच्छुद्दिढ पवाततंतस्स ।
संवच्छरम्मि पढमे, पडिच्छए जंतु सच्चित्तं ॥ घू-जंजीवंतेन आयरिएण पडिच्छगस्स उद्दिट्टतं चेव पढंतस्स पढमवरिसे जं सचित्ताचित्तं लब्मति तं सव्वं “तस्स"त्ति जेन उद्दिलं तस्स आभव्वं । एस एक्को विभागो । अह इमेण उद्दिद्वं पडिच्छगस्स पढमवरिसे तो जंसचित्ताचित्तं लब्भतितं सव्वं वा देंतस्स । एस बितिओ विभागो॥
बितियवरिसे[भा.५५०७] पुव्वं पच्छुद्दिट्टे, पडिच्छए जंतु होइ सच्चित्तं ।
संवच्छरम्मि बितिए, तं सव्वं पवाययंतस्स ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org