________________
३०४
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१९/१३४६ परेण जाव पुण्णिमाए एत्थंतरे तिन्नि दिना उवरुवरि अचित्तरउग्घाडावणं काउस्सग करेति, तेरसिमादिसु वा तिसु दिनेसु तो साभाविके पडते वि सज्झायं संवत्सरं करेंति, अह तं उस्सग्गं न करेंति तो साभाविगे वि पडते सज्झायं न करेंति ।। उप्पाय त्ति गय । इदानि “सादेव्वे' त्ति-स दिव्वेण सादिव्वं दिव्वकृतमित्यर्थः । [भा.६०८८] गंधव्व दिसा विजुग, गजिते जूव जक्ख आलिते।
एक्वेक्कपोरिसी गज्जियं तु दो पोरिसी हनति ।। चू- गंधव्वनगरविउव्वणं दिसाडाहकरणं विजुब्भवमं उक्कापडणं गज्जियकरणं जूवगो वक्खमाणो जक्खालित्तं जक्खदित्तं आगासे भवति, तत्थ गंधवनगरंजक्खदित्तं च एते नियमा दिव्वकया, सेसा भयमिज्जा, जतो फुडंन नज्जति । तेन तेसिंपरिहारो। एते गंवव्वादिया सब्वे एवं पोरिसिं उवहणंति, गज्जियंतु पोरिसिं दुगं हणइ ॥ [भा.६०८९] दिसिदाहो छिन्नमूलो, उक्क सरेहा पगासजुत्ता वा ।
संझा छेदावरणो, तु जूवओ सुक्के दिन तिन्नि॥ चू-अन्यतमदिगंतरविभागे महानगरप्रदीप्तमिवोद्योतः किन्तु उवरि प्रकाशमधस्तादंधकार ईद्दा छिन्नमूला दिग्दाहाः । उक्कालक्खणं सदेहवण्णं रेहं करेंती जा पडइ सा उक्का, रेहविरहिता वा उज्जोयं करेंती पडति सा वि उक्का । “जूदगो" त्ति संज्झप्पभा य चंदप्पभा जेण जुगवं भवति तेन जूवगो, सा य संझप्पभा चंदप्पभावरिया फिटुंती न नज्जति सुक्कपक्खपडिवयादिसु दिनेसु, संझोच्छेदे ग अनजमाणे कालवेलं न मुणंति, अतो तिन्नि दिने पातोसियं कालं न गेण्हंति, तेसु सुवि दिनेसु पादोसियसुत्तपोरिसिं खरेंति ॥ [भा.६०९०] केसिं चि होतऽमोहा, उ जूयओ ताव होंति आंइण्णा ॥
जेसिंतु अनाइण्णा, तेसिं दो पोरिसी हणति॥ चू- जगस्स सुभासुभमत्थनिमित्तुप्पादो अवितधो आदिचकिरणविकारजणिओ आइच्चमुदयत्थमे आयंवो किण्ह सामो वा सगडुद्धिसंठितो डंडा अमोह त्ति एस जूवगो, सेसं कंठयं ।।
किंचान्यत्[भा.६०९१] चंदिमसूरुवरागे, निग्घाए गुंजिते अहोरत्तं ।
संझाचतुपाडिवए, जंजहि सुगिम्हए नियमा॥ चू-चंदसूरुवरागो गहणं भण्णति, एवं वक्खमाणंसाभ्रे निरभ्रेवाव्यंतरकृतो महागजितसमो ध्वनिर्निर्धातः, तस्सेव विकारो गुंजमानो महाध्वनि, गुंजितं सामण्णतो, एतेसु चउसु विअहोरत्तं सज्झाओ नकीरइ।निग्घातगुंजितेसु विसेसो-बितियदिणेजावसा वेला विजति, नो अहोरत्तछेदेण छिज्जति, जहा अन्नेसु असल्झाईएसु॥ ___सब्भावओ त्ति अनुदिते सूरिए, मज्झण्हे, अस्थमाणे, अड्डरत्ते य - एयासुचउसुसज्झायन करेंति । दोसा पव्वुत्ता । चउण्हं महामहेसुचउसु पाडिवएसुसज्झायं न करेति पुव्वुत्तं, एवं अन्नं पि जत्तियं जाणंति “ज" ति महं जाणेज्जा । “जहिं"ति गामनगरादिसु तं पि तत्थ वजेज्ज । सुगिम्हगो पुण सव्वत्थ नियमा भवइ । एत्थ अनागाढजोगं नियमा निक्खिवंति । आगाढं न निक्खिवंति नपढंति पुन ॥ चंदिम-सूरिमग त्ति अस्य व्याख्या
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org