________________
४०४
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-२०/१३८१ दिजंति ततो, परं तिन्नि वारा छेदं, ततो परं तिन्नि वारा मूलं, ततो परं तिन्नि वारा अणवलु, ततो परं “चरिमं" ति-पारंचियंतं । “एगसरगं"ति एकं वारं दिज्जति। असंचए अनुग्घातिए वि एवं चेव तेरसपदा भाणियव्वा । 'पढम"ति - असंचतितं एयं गयं । “तववजितं बितियं" तिपढमतवदुगंजंतेन वज्जिय। “बितियं"तिसंचतियं एक्कारसपदियं भवति।अहवा-“पढमतववज्जितं बितिय" ति-पढमतवदुगंजं तेन वज्जियं “बितियं"ति संचतियं एक्कारसपदियं भवति ।।
ते एक्कारस पदा संतिए, उग्घातिए इमे[भा.६५३९] छेदतिगं मूलतिगं, अणवट्ठतिगंच चरिममेगंच।
संवट्टितावराहे, एक्कारस पदा उ संचइए। चू-“संवट्टितावराहे"त्ति-जंठवणारोवणप्पगारेण बहुमासेहितो दिणा घेत्तुंते संवट्टिता एक छम्मासियं निप्फातियं तं संवट्टितावराहो भण्णति, तं एवं दाउं ततो परं छेदादिगा पूर्ववत् । एवं संचइए उग्घातिए एक्कारसपदा, अनुग्घातिते विएवं चेव एक्कारस पदा भवंति ॥ एयं पच्छित्तंजे वहंति पुरिसा ते तिविहा इमे[भा.६५४०] आततर परतरे वा, आततरे अभिमुहे य निक्खित्ते ।
एकेक्कमसंचतिए, संचति उग्घातऽनुगघाते॥ चू-पढमोआयतरो परतरोवि।बितिओ आततरोनोपरतरो।ततितो परतरोनो आततरो। अन्नो पुण अन्नतरतरं चउत्थं भणंति, सोय भद्दबाहुकयनितिअभिप्पाततो न सम्मओ।
कम्हा? उच्यते-जम्हा सो जइ इच्छियंकरोते तो आयतरसमो दट्ठव्यो, अह वेयावचं करेति तो परतरसमो दट्ठव्वोति, तम्हा नस्थि चउत्थो पुरिसभेदो । जे पुण चउत्थ पुरिसभेदं भणति ते पुरिसभेदविकप्पोवलंभाओअत्यतो उणअनंतगमंपज्जवत्तणतोअविरहियत्तणओयसंभवंतीत्यर्थः। एतेसिं इमं सरूवंपढमो सो तवबलिओ जाव छम्मासखमणं पि काउं समत्थो, तं च तवं करेंतो आयरियाइवेयावच्चं पि करेति, सलद्धित्तणतो, तेन एस उभयतरो ।आयतरो पुण तववलिओ वेयावच्चलद्धी ते नत्थि । परतरस्स पच्छित्तकरणे सामत्थं नस्थि वेयावच्चकरणलद्धी से अस्थि । चउत्थस्स पुण अन्नतरस्स तववेयावच्चेसु दोसु वि सामत्थं अस्थि, नवरं-जुगवं न सकेति काउं, तवं करेंतो वेयावचं न सक्केति, वेयावच्चं वा करेंतो तवं न सक्केति, एवं अन्नतरतरो क्रमात् करोतीत्यर्थः । एत्थ जो उभयतरो आयतरो य एते दो वि नियमा पच्छित्तवहणाभिमुहा भवंति, ततिए पुण जाव वेयावचं करेति ताव सपच्छित्ते निक्खित्ते कज्जति । एत्थ एक्कक्के पुरिसे पच्छित्तं जं वहेति तं वा निक्खित्तं । तं संचइयं वा पुणो एक्केकंदुविहं - उग्घातं अनुग्घातं ति ।।
एवं संखेवओपरूवितं । इदानि एसेवत्थो सवित्थरो भण्णति । तत्थ जो पढमो उभयतरो त्ति तस्स आयरिया इमं दिटुंतं कप्पंति[भा.६५४१] मास जुयल हरिसुप्पत्ती, सोइंदियमाइ इंदिया पंच ।
मासो दुगतिगमासो, चउमासो पंचमासो य॥ चू- एक्को सेवगपुरिसो रायं उल्लग्गति, सो य राया तस्स वित्तिं न देति । अन्नया तेन राया कम्हि य कारणे परितोसिओ, ततो परं तेन रन्ना तस्स तुट्ठणं पतिदिवसं सुवण्णमासतो वित्ती कता, पहाणंच सेवत्थजुयलंदिन्नं। एवंतस्स उभयतरस्सदुहाहरिसोजातो, एकमेपायच्छित्तदानेन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org