________________
निशीथ - छेदसूत्रम् - ३- २०/१३८७
चू- जहा अवसेहिं रायदंडो छुब्भति, किमेवं पच्छित्तं पि ? आचार्याह - न एवं रायदंडो विव अवसेहिं वि वोढव्वो, पच्छित्तं सवसेहिं इच्छातो वोढव्वं चरणविसुद्धिनिमित्तं । अहवा एवं जहा अवस्स रायदंडो छुब्भति, जति न छुब्भति तो दोसो भवति । पच्छित्तं पि अवस्सं वोढव्वं, जति न वहति तो चरणविसुद्धी न भवति । पुनरप्याह चोदकः- “बहुं आवण्णं छुटभउ, थेवं पच्छित्तं किं छुभइ ? किं तत्तिलएण होहिति" त्ति । आयरिओ भणइ - "संकर" पच्छद्धं । संकर त्ति
I
४२४
जहा सारणी खेत्ते पज्जिज्जंते एक्कं वि तिन्नं लग्गंते नो अवनीयं, तन्निस्साए अन्ने लग्गा, तेसिं निस्साए पत्तकट्ठमादीवि, एवं तम्मि सोते रुद्धे विसीय गयं जलं कुसारढंढणादी पजेत्ति न छेत्तं सुक्खसस्सं । एवं चरणसोते पच्छित्तसंकरेसु असोहिज्जते सव्वहा चरणनासो भवति । एवं नाउं जं जहा आवज्जति तं तहा सोहेयव्वं ।
जहा वा मंडवे एक्को सरिसवो पक्खित्तो सो नावणीओ, अन्नो वि, एवं पक्खिप्पमाणेहिं पक्खिप्पमाणेहिं होहिहि सो सरिसवो जेण पक्खित्तेण मंडवो भजिहिति । जहा भंडीए एक्को पासाणो वलयिओ, जहा सरिसवस्स विभासा तहा भंडीए वि । अहवा - भंडीए एक्कं दारुअं भग्गं, तं न संठवितं, एवं अन्नं पि, एवं सव्वा भंडी भग्गा । एवं चरित्तभंडीए वि उवसंहारो ।
हावा सुद्धे वतथे कज्जलबिंदू पडिओ, सो न धोओ, अन्नो वि पडितो सो न धोतो, एवं पडतेहिं अधोयंतेहिं सव्वं तं वत्थं कज्जलवण्णं जायं । एवं सुद्धं चरित्तं थेवथेवावत्तीहिं असोहिजंतीहिं सव्वहा अचरित्ती भवति ।। एवं दिट्ठतेहिं पच्छित्तदानकरणे पसाहिते चोदकःअनुकंपिता व चत्ता, अहवा सोही न विज्जते तेसिं ।
[भा. ६६०२]
कप्पट्ठगभंडीए, दिट्ठतो धम्पया सुद्धों ॥
चू-चोदगो भणति - एगावत्तीए जस्स सुद्धतवं देह, सां भे अनुकंपितो रागो य । तत्थ जस्स परिहारं सो भे वत्तो दोसो य तत्थ । अहवा-परलोगं पडुच्च परिहारतवी अनुकंपिओ चरणसुद्धीओ सुद्धतवी चत्तो चरित्तस्स असुद्धत्तणतो | अहवा जइ परिहारतवेण सुद्धी तो सुद्धतवइत्ताण सोही न विज्जति । अह सुद्धतवेण विसुद्धी भवति ता परिहारतवकक्खडकरणं सव्वं निरत्थयं । एत्थ आयरिया कप्पट्ठगभंडीए महल्लभंडीए य दिट्ठतं करेंति । जहा कप्पट्ठा अप्पणो सगडियाए ववहरंति, सकज्जनिप्फत्तिं च करेंति, नो तरंति महल्लभंडीए, कज्जं ति काउं न वा महल्लभंडीए आरोविज्जति । अह आरोविज्जति तो सा भज्जति, कज्जं च न सिज्झति । एवं महल्लगा वि कप्पट्ठगभंडीए कज्जं न करेंति, अह करेंति तो पलिमंथो, सकज्जसिद्धी य न भवति । एवं सुद्धतवेणेव सुद्धी भवति, परिहारतवेण नेव भवइ । कहं ? उच्यते - धम्मया सुद्धो" त्ति अस्य व्याख्या
[भा. ६३०३ ] जो जं का समत्थो, सो तेन विसुज्झते असढभावो । गूहितबलो न सुज्झति, धम्मसभावो त्ति एगट्ठा ।
धू- जो साधू “जं” ति सुद्धतवं परिहारतवं वा काउं समत्यो भवति स साधू तेनेव तवेण सुज्झति । असढभावत्तणओ त्ति स्ववीर्यं प्रतिमायां अकुव्वमाणो स्वधर्मवयवस्थितत्वाच्च, जो पुण स्ववीर्यं गूहति सो न सुज्झति, जती तस्स धम्मो त्ति वा, सभावो त्ति वा, दो वि एगट्ठा ॥ एतेसु शुद्धपरिहारतवविशेषज्ञापनार्थमिदमुच्यते[ भा. ६६०४]
Jain Education International
सुद्धतवे परिहारिय, आलवणादीसु कक्खडे इतरे । कप्पट्ठिय अनुपरिट्टण वेयावच्चकरणे य ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org