________________
१५४
निशीथ - छेदसूत्रम् -३-१६/१०६०
मूल- कंद - खंध-तया - साह-प्पसाह - पत्त- पुप्फ- बीया य गहिया । बीयग्गहणातो वा सेसा दट्ठव्वा । इमं निरवसेसग्गहणं
“कोहो य माणो य अनिग्गहीया, माया य लोभो य विवड्डमाणा । चत्तारि एते कसिणा कसाया, सिंचंति मूलाई पुणब्भवस्स ।” क्वचित् सूत्राणि उत्क्रमेण कृतानि क्वचित् क्रमेण जहा[भा. ५२४१] सत्यपरिन्ना उक्कमो, गोयरपिंडेसणा कमेणं तु । पिय उक्कमकरणं, तं पऽ हिनवधम्ममायट्ठा ॥
चू- सत्थपरिन्नऽज्झयणे - तेउक्कायस्स उवरि वाउक्कायो भवति, सो य न तत्थ भणितो, तसाणुवरिं भणितो, दुःश्रद्धेयत्वात् । जंतं उक्कमकरणं तं अहिणवस्स सेहस्स धम्मप्रतिपत्तिकारणा वाउकातिगजीवत्वप्रतिपत्तिकारणा वा इत्यर्थः । “गोयरपिंडेसणा कमेणं' ति तत्थ गोयरातिमे अभिग्गहविसेसतो जाणियव्वा भवंति, तंजहा - पेला, अद्धपेला, गोमुत्तिया, पयंगवीहिया, अंतोसंवुक्का वट्टा, बाहिं संवुक्का वट्टा, गंतुपच्चागया, उक्खित्तचरगा, उक्खित्तनिक्खित्तचरगा । इमाओ सत्त पिंडेसणाओ - असंसट्टा, संसट्ठा, उद्धडा, अप्पलेवा, उवग्गहिया, पग्गहिया, उज्झियधम्मियाय ।
दायगो असंसट्टेहिं हत्थमत्तेहिं देति त्ति असंसठ्ठदायगो। संसट्ठेहिं हत्थमत्तेहिं देति त्ति संसट्टा । जत्थ उवक्खडियं भायणे तातो उद्धरियं छप्पगादिसु, एस उद्धडा । जस्स दिज्रमाणस्स दव्वस्स निप्फाव-चणगादिगस्स लेवो न भवति, सा अप्पलेवा । जं परिवेसगेण परिवेसणाए परस्स कडुच्छुतादिणा उवग्गहियं अनियंतिवृत्तं भवति, तेन ज तं पडिसिद्धं तं तहुक्खित्तं चैव साधुस्स देइ । एसा उवग्गहिया । जं असमादिगं भोत्तुकामेण कंसादिभायणे गहियं भुंजामि त्ति असंसट्ठित चेव साधू आगतो तं चेव देति, एस पग्गहिया । जं असणादिगं गिही उज्झिउकामो साहू य उवति तं तस्सदेति, न य तं कोइ अन्नो दुपदादी अभिलसति, एसा उज्झियधम्मिया ॥ बीएहि कंदमादी, वि सूइया तेहि सव्ववणकायो ।
[भा. ५२४२ ]
-
भोमातिका वणेण तु, सभेदमारोवणा भणिता ॥
चू-कम्हिवि सुत्ते बीग्गहणं कतं, तेन बीयग्गहणेण मूलकंदादिया सूइता, तेहिं सव्वोपरित्तानंतो सभेदो वणस्सइकाओ सूतितो, तेन वणस्सतिणा भोमादिया पंच काया सूतिता, एवं सप्रभेदा आरोवणा सुइ सुत्ते भाणियव्वा ॥ किंच
[भा. ५२४३]
जत्थ तु देसग्गहणं, तत्थ उ सेसाणि सूइयवसेणं । अकारं, अनुओगधरा पभासंति ॥
चू- पुव्वद्धं गतार्थं । कम्हिवि सुत्ते अनुओगधरा अधिगतं अत्थं मोत्तूणं सुत्तानुपायिप्पसंगागयमत्थं ताव भणति । एवं विचित्ता सुत्ता, विचित्तो य सुत्तत्थो, न नज्जति जाव सूरिणा न पागडिओ ||
[ भा. ५२४४ ] उस्सग्गेणं भणिताणि जाणि अववायओ य जाणि भवे । कारणजाएण मुनी ! सव्वाणि वि जाणियव्वाणि ।।
चू- उस्सग्गेम भणिताणि जाणि सुत्ताणि अववादेण य जाणि सुत्ताणि भणिताणि,
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International