________________
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१६/१०६०
"अन्नतूहेणं" ति अस्य व्याख्या[भा.५३१६] अतड-पवातो सो चेव य मग्गो अपरिभुत्त हरितादी।
ओवड कूडे मगरा, जदि घोट्टे तसा यदुहतो वि॥ धू-तत्थ ठितं साधु दटुं “अतड" ति अतित्थं अनोतारं तेन ओयरेज्जा । तत्थ छिन्नटंके प्रपाते आयविराधना से हवेज्ज ॥ अहवा - सो चेव अहिनवो मग्गो पयट्टेज, तत्थ अपरिभुत्ते अनानुपुव्वीए छक्काया विराहिलेज । "ओवड" त्ति-खड्डातीते पडेज, अतित्थेवा कूडेण घेप्पेज, अतित्थेणवाजलमोइण्णो मगरातिणासावयेणखज्जेज्ज ।साधुनिमित्तंतित्थेणअतित्थेणवाओयरित्ता अतसे आउक्काएजति सो घोट्टे करेइततिया चउलहुगा, अचित्ते आउक्काए जइबेदिये ग्रसति तो छल्लहुगं, तेइंदिएछग्गुरुगं, चउरिदिए छेदो, पंचेंदिए एक्कम्मि मूलं, दोसुअणवठ्ठो, तिसुपारंचियं। "दुहतो वि" त्ति-जत्थ आउक्काओ सचित्तो सतसो यतत्य दो विपच्छित्ता भवंति, चउरिदिएसु चउसु पारंचिय, तेइंदिएसुपंचसुपारंचियं, बेंदिएसु छसुपारंचियं ॥
एते ताव आरन्नगाणं दोसा भणिता । इदानिंगामेयगाणं दोसा भण्णंति[भा.५३१७] गामेय कुच्छियमकुच्छिते य एक्कक्क दुट्ठऽदुट्ठाय।
दुट्ठा जह आरन्ना, दुगुंछित ऽदुगुंछिता नेया॥ धू-ते गामेयगा तिरिया दुविधा - दुगुंछिता अदुगुंछिता य । दुगुंछिता गद्दभाती, अदुगुंछिता गवादी । दुगुंछिता दुट्ठा अदुट्ठा य । अदुगुंछिया वि एवं । जे दुगुंछिता अदुगुंछितावा दुट्ठा ते दोवि जहा आरन्ना भणिता तहा भाणियव्वा ॥ जे अदुगुंछिता अदुट्ठा तेसु नत्थि दोसा जहासंभवं भाणियव्वा, जे ते दुगुंछिया अदुट्ठा तेसु इमे दोसा[भा.५३१८] भुत्तेयरदोस कुच्छिते, पडिनीए छोभ गेण्हणादीया।
आरन्नमनुय-धीसु वि, ते चेव नियत्तणादीया ।। घू-तिरियंची महासद्दिता दुगुंछिताले, जेन गिहिका भुत्ता तस्स तं दर्दु सतिकरणं, “इतरे" त्ति जण न भुत्ता तस्स तं दद्रुकोउअंअवति, कुच्छियासु वा आसन्नठियासु पडिनीतो कोइ छोभं देज्ज- “मए एस समणगो महासद्दियं पडिसेवंतो दिट्ठो", तत्थ वि गेण्हणादिया दोसा । एवं गामारन्नतिरिएसु दोसा भणिता । जा य जत्थ काए आरोवणा भणिता सा सव्वा उवउंजितण भाणियव्वा । एते तिरियाणं दोसा भणिता । इदानि मनुस्साणं “आरन्नमणुय" पच्छद्धं । मनुया दुविधा-आरन्नगा गामेयगाय।तत्थ आरन्नयाणपुरिसाण यइत्थियाण यतेचेव नियत्तणादिया दोसा जे तिरियाणं भणिया ॥ इमे य अन्ने दोसा[भा.५३१९] पावं अवाउडातो, सबरादीतो तहेव नित्थक्का।
आरियपुरिस कुतूहल, आतुभयपुलिंद आसुवधो॥ घू- पुव्वद्धं कंठं । नित्थक्का निल्लज्जा । तातो साधु दणं आरियपुरिसो त्ति काउं पुलिंदियादिअणारिया कोउएणं साधुसमीवं एजंताओ दटुं आयपरउभयसमुत्था दोसा भवेज ॥ मेहुणपुलिंदो वा तं इत्थियं साधुसगासमागतं दटुं ईसायंतो रुट्ठो “आसु" सिग्धं मारेज ॥ [भा.५३२०] थी-पुरिसअनायारे, खोभो सागारयं ति वा पहणे ।
गामित्थी-पुरिसेसु वि, ते वियदोसा इमे चऽण्णे ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org