________________
निशीथ - छेदसूत्रम् - ३-१५ / ९१६
- इति एयं दप्पतो गेण्हंतस्स पलंब अणाइण्णं । अहवा- “भिन्नं कप्पइ "त्ति एवं पि अत्थे निसिद्धं दव्वतो चेव, जं पुण अनुन्नायं सुत्तेणं एवं कारणतो । ते य कारणे इमे - गेलण्णकारणं एवं अद्धाणोमे य । एतेसु कारणेसु आइण्णं । तत्थ छउत्थभंगो, ततो तत्तियभंगो । “इतर” त्ति पढमबितियभंगा भावतो अभिन्ना, तेसु गहणं कहं होज्जा ? तेसु वि कारणा गहणं होज ति ।। एवं भणिए चोदगाह -
७६
[ भा. ४८६४] पुव्वमभिन्ना भिन्ना, य वारिता कहमियाणि कप्पंति । सुण आहरणं चोदग! न कमती सव्वत्थ दिट्टंतो ॥
चू- चोदगो भणति - "पुव्वसुत्ते तुब्भेहिं भणियं भिन्ना अभिन्ना य चउसु वि भंगेसु न कप्पंति । इदानिं भणह - भावभिन्ना कप्पंति कारणतो वा चउसु वि भगेसु कष्पति त्ति, न जुत्तं भणह" । आयरिओ भणति - जहा कप्पंति तहा सुणसु आहरणं चोदग! । गुरुवयणं असुणेत्ता दप्पं असहमाणो चोदगो भणति “न कमति सव्वत्थ दिट्टंतो" ।। नोदग एवाह
[भा. ४८६५ ] जति दिट्ठता सिद्धी, एवमसिद्धी उ आणगेज्झाणं । अह ते तेसि पसाधण, किं नु हु दिट्टंततो सिद्धी ॥
चू- चोदगो आयरियं उवालभति - जति अत्थाणं दिट्ठतेणं सिद्धी कज्जति तो आणागेज्झां अत्थाणं असिद्धी, अह तेसिं आणाओ चेव पसिद्धी किंनु हु दिट्ठततो सिद्धी । “किन्नु” ति किमिति, हु एवार्थे, किमित्येवं दृष्टान्तेन अर्थसिद्धि क्रियते । किं चान्यत् दिट्टंतेण जं जं अप्पणो इटुं तं तं सव्वं पसाहिज्जति ।। कहं ? उच्यते
[भा. ४८६६ ] कप्पम्मि अकप्पम्मि अ, दिट्टंता जेण होंति अविरुद्धा । तम्हा न तेसि सिद्धी, विहि-अविहि-विसोवभोग इव ॥
चू- जहा “कप्पति हिंसा काउं विधीए "त्ति पइण्णा । के हेऊ ? निरपायत्तणतो । जम्मि कज्रमाणे इहपरलोगे वा आवातो न भवति तं कप्पति । को दिट्ठतो ? विधि- अविधि-विसोपभोग इव । जहा विसं विधीए मंतपरिग्गहितं खज्ज्रमाणं अदोसाय भवति, अविधीए पुण खज्रमाणं मारगं भवति, तहा हिंसा विधीए मंतेहिं जन्न- जयमादीहि कज्जमामा न दुग्गतिगमनाय भवति, तम्हा निरवायत्ता पस्सामो, हिंसा विधीए कप्पति काउं । एवं दिट्टंतेण कप्पमकप्पं कज्जति, अकप्पं कप्पं कज्जति । तम्हा दिट्ठतेणं जा सिद्धी सा असिद्धिरेव ॥ आत्माभिप्राये चोदकेनोक्ते आचार्याह
[भा. ४८६७ ]
असिद्धी जति नाएणं, नायं किमिह उच्यते । अह ते नायतो सिद्धी, नायं किं पडिसिज्झइ ।
चू- यदि दृष्टान्तेन अर्थानामसिद्धिस्ततस्त्वया इह विषध्ष्टान्तः किमुच्यते ? अह विधिअविधिदृष्टान्तेन हिंसार्थ ः त्वया साध्यते - मयोच्यमानो दृष्टान्तः किं प्रतिषिद्धयते ? ॥ किं चअंधकारो पदीवेण, वज्जए न तु अन्नहा । तहा दिनंतिओ अत्थो, तेनेव उ विसुज्झति ॥
[भा. ४८६८]
चू- आणागेज्झे अत्थे दिट्टंतो न कमति, न वा अत्थि दिट्ठतो तेन ते आणा गेज्झा, जो पुण दिट्ठेतितो अत्यो स तेन परिस्फुटो विसुज्झति त्ति अतो दिट्टंतेण पसाहिज्जति त्ति न दोसो ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org