________________
उद्देशक : १५, मूलं- ९१६, [भा. ४९४२]
९३
चू- "निम्मीसं ठप्पं" तिजं पुव्वं तमिदाणिं भण्णति- जाहे भिन्नमासमतिक्कंतो मासलहुं पत्तो ताहे सग्गामे निम्मीसुवक्खडं दव्वभावतो भिन्नं अज्झवपूरयं गेण्हति । सग्गामे अलब्भमाणे तं चेव परग्गामातो अज्झवपूरयं आनेइ । जाहे तं चरिमभंगे न लब्मति ताहे सग्गामे ततियभंगे दव्वतो अभिन्नं निम्मीसोवक्खडं अज्झवपूरयं गेण्हति । असति सग्गामे तं चैव परग्गामातो अज्झवपूरयं आनेति । एवं " उवक्खडं" ति गतं । इदानिं “ पक्कं आमं" च भण्णति[भा. ४९४३] एमेव पउलिताऽपलिते य चरिम - ततिया भवे भंगा। ओसहि फलमादीसू, जं चाऽऽइन्नं तयं नेयं ॥
चू- “एवं” अवधारणे । किं अवधारेति ? उच्यते-जं अतिक्कतं तं अवधारेति “पक्कं” ति पक्कं नाम जं अग्गिणा पउलियं, जहा वाइंगणं इंगुपरकुणगोविल्लंविं वा अंटेरगमादि, एयं पि ओदनमीसनिम्मीसोवक्खडस्स वा सग्गामे चरिमभंगेण अज अपूरय गेण्हति । असति परगामतो चरिमभंगेण चेव आणेति । चरिमभंगासति एयं चेव ततियभंगेण सग्गामतो परग्गामतो वा अज्झवपूरयं आणेति । पक्कासतीए "आमं”, आमं नाम जं अपउलियं, अग्गिणा न पक्कं ति । अन्नेन वा केणइ पगारेण न पक्कं निज्जीवं च, जहाकयलगं चि ब्भडं जरट्ठ-तपुसादि वा, एयं पि चरिमभंगे सग्गामे परग्गामेसु अज्झवपूरयं गेण्हति । चरिमभंगासति ततियभंगेण सग्गामेसु अज्झवपूरयं गेण्हति । “ओसहि" पच्छद्धं, ओसधी धन्ना, तिफला अंबातिया, एतेसिं मज्झे जं आइन्नं, आइन्नं नाम जं साहूहिं आयरियं विना वि ओमादिकारणेहिं गिण्हति तं । ओसहीसु जहा आलिसंदय चणया । फलेसु जहा त्रिफला । आदिसद्दात मूलकंदादिजं आइण्णं तं नेयं । “नेयमि” ति नयनीयं, नीयते वा नीयं, अहवा ज्ञातव्यं । कहं ? उच्यते एत्थ आइण्णा अत्थओ विभागेण दट्ठव्वा । ते कहं जाणियव्वा भवंति ? भण्णति - पनगपरिहाणीओ पुव्वं जे पदा ते आइन्ना, जं पुण पदं पनगपरिहाणीकमेण पत्तं पडिसेवितं तं नियमा अणाइण्णं । एत्थ जं भणियं मीसोवक्खडं तं नियमा आइण्णं । निम्मीसुवक्खडं पुन आइन्नं पि अणाइन्नं पि ।। जतो भण्णति[भा. ४९४४] सगला - ऽसगलाइने, मिस्सोवक्खडिते नत्थि हानीओ । जतितुममिस्सग्गहणे, चरिमदुगे जं चऽणाइन्नं ॥
चू-इमाए गाहाए आइण्णअणाइण्णविभागो दंसिजति पुव्वद्वेण आइण्णं, पच्छद्वेण अणाइन्नं । सगलं जं ततियभंगे दव्वतो अभिन्नं तं दुविहं ओदनं-मीसोवक्खडं, नम्मीसोवक्खडं च । असगलं जं चरिमभंगे दव्वभावेहि य भिन्नं तं पि दुविधं ओदणं-मीसोवक्खड, निम्मीसोवक्खडं च । असगलं जं चरिमभंगे दव्वभावेहिं य भिन्नं तं पि दुविधं ओदणं - मीसोवक्खडं निम्मिस्सोवक्खड च । एयस्स जं जं अप्पदोसतरं पदं तं पुव्वं सग्गामपरग्गामेहिं चारेयव्वं जाव णिम्मिसोवक्खडं । अनाइन्नं न पावइ । एयम्मि आइन्नभेदे पदातो पदं संकमंतस्स पणगपरिहाणी नत्थि । कुतः ? उच्यते - आइण्णत्तणतो अपायच्छित्तित्तणओ य । “जइउं” पच्छद्धं जइउं पुण पनगपरिहाणीए जा मासं पत्तो ताहे निम्मिस्सोवक्खडस्स अणाइन्नस्स गहणं करेति ।
"चरिमदुगि"त्तिचउत्थततियभंगेसु त्ति वृत्तं भवति, जंच त्ति जम्हा एवं पमगपरिहाणिपत्तो गेहति तम्हा एमादि अणाइण्णं नायव्वं । अहवा - "जं चऽणाइण्णं" ति जं च अन्नं पि एवं पनगपरिहाणीए घेप्पति तं सव्वं अणाइण्णं नायव्वं । चोदगाह - “आइण्णाऽणाइण्णेसु दोसु वि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org