________________
निशीथ - छेदसूत्रम् -३-२० / १३८१
[ भा. ६५६८ ]
जह मन्ने बहुसो मासियाणि सेवित्तु एगेण निग्गच्छे । हमने बहुसो मासिया सेवित्तु बहूहि निग्गच्छे || चू- अत्राप्याचार्येण आम इत्यनुमतार्थे वक्तव्यं, किं बहुना रागदोसावक्खित्तो एक्क्कावलिट्ठाणे सव्वपच्छित्तारोवणट्ठाणा दट्ठव्वा ।। इहापि केचित् बहुससूत्रे प्रत्येकार्थे इमं गाथाद्वयं पठंतिएगुत्तरिया घडछक्कएणं छेदादि होति निग्गमणं । एएहि दोसवड्डी, उप्पज्जति रागदोसेहिं ॥
[भा. ६५६९ ]
४१२
[भा. ६५७० ] जिननिल्लेवणकुडए, मासे अपलिकुंचमाणे सट्ठाणं । मासेहि विसुज्झिहिती, तो देंति जिनोवएसेणं ॥
-इह एयासु पच्छिती भाणिऊण पूर्ववत् पुणो एतासु चैव हानी भाणियव्वा इति । पुनरप्याह चोदक
[भा. ६५७१]
पत्तेयं पत्तेयं, पदे पदे माणिऊण अवराहे । तो केन कारणेणं, हीनब्भहिया व पट्ठव्वण्णा ।
चू- सुत्तपदेसु पत्तेयं अवराहे भणिऊणं पच्छित्तं च ततो किं पुणो अत्थेणं थोए बहुयं, बहुए वा थोवपच्छित्तं तेह, सव्वहा वा झोस करेह, एतीए हीणब्भतियपट्टवणाए को हेतु ।। आचार्याह[भा. ६५७२] मन परमोहि जिनं वा, चोद्दस दसपुव्विं च नवपुव्विं ।
थेरेव समासज्जा, उणऽब्भहिया व पट्ठवणा ।।
चू-ते परमोहिजिणादिया पच्चक्खणाणिणो, पच्चक्खं रागदोसहाणी बुड्डी वा पेक्खति, कम्मबंधो यन दव्वपडि सेवमाणुरूवो रागदोसाणुरूवो भवति अतो पञ्चक्खणाणिणो रागदोसानुरूवं हीनमहियं वा पट्ठवयंति-ददतीत्यर्थः । शिष्याह - "प्रत्यक्षज्ञानिनां युक्तमेतत्, ये पुनः स्थविरास्ते कथं रागद्वेषवृद्धिं पश्येयुः " । आचार्याह- हानिं ताव इमेण आगारभासितेणं थेरा जाणंति ।। हा दुट्टु कयं हा दुट्टु कारियं दुदु अनुमयं मे त्ति ।
[भा. ६५७३ ]
अंतो अंतो इज्झति, पच्छात्तावेण वेवंतो ॥
चू-प्राणातिपातादि कृत्वा उत्तरं कालं अंतः पश्चात्तापकरणेन च दह्यते, तत् पश्चात्तापकरणेनवेपते कंपतेत्यर्थः । अत्रोदाहरण गोव्यापादकवत् ।। वुड्विं पुण इमेहिं जाणंतिजिनपन्नत्ते भावे, असद्दहंतस्स पत्तियं तस्स ।
[भा. ६५७४ ]
हरिसं वि व वेदंतो, तहा तहा वड्ढते उवरिं ।।
चू- जिनेहिं जीवादिका भावनाः प्रकर्षेण प्रतिभेदेन वा श्रोतृजने ज्ञापिता ये ते प्रतिज्ञापिता तेषुः अश्रद्धधानं जहा जमालीवत् । न पत्तियं अपत्तियं तेसु जिनपन्नत्तेसुवि अप्रीतिं कुर्वाणस्येत्यर्थः। सर्वथा वा अप्रतिपत्ति अपत्तियं वा तं महानिधिलाभहषंमिव वेदतो, अहवा - हर्षागतमिव पापं कुरुतो तक्कारणहर्षतो वेपते च यथा । यथा स्वचित्तेन जनाभिस्तुतो वा हर्ष गच्छति तथा परकृतिस्थितिप्रदेशानुभावा उपरुपरि करोति वर्धयतीत्यर्थः । अत्रोदाहरण सिंहव्यापादकवत् ॥
इदानिं पंचमछट्ट सुत्ताणं इमो संबंधो भणति - निसीहस्स पच्छिमे उद्देसगे तिविहभेदा सुत्ता तंजहा - आवत्तिसुत्ता, आलोयणविधिसुत्ता, आरोवणा सुत्ता य । एएसिं एक्केके भेदे दस दस सुत्ता, सव्वे तीसं सुत्ता, तत्थ आवत्तिसुत्ता जे दस तेसिं चउरो सुत्तेणेव भणिता । इमे अत्थतो छ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org