________________
उद्देशक : १६, मूलं-१०९७, [भा. ५८८३]
२५३
पमाण उवओगछेयणं ति गतं । इदानं "मुहे"त्ति दारं[भा.५८८४] बितिय-ततिएसु नियमा मुहकरणं होज्ज तस्सिमं मानं ।
तंपि य तिविहं पादं, करंडयं दीह वट्टं च ॥ चू-बितियं अप्पपरिकम्मं, (ततियं बहुपरिकम्म) एतेसु नियमा मुहकरणं, तं च मुहं तिविहं - करंडाकृति, दीहं ति ओलंबगं, वर्ल्ड ति समवउरंसं । तेसिं मुहस्स इमं माणं[भा.५८८५] अकरंडगम्मि भाणे, हत्थो उड्युंजहा न घटेति ।
एयं जहन्नयमुहं,वत्थु पप्पा ततो विसालं ।। चू-अकरंड ओलंबओ समचउरस्सं वा, एतेसु मुहप्पमाणं हत्थो पविसंतो निष्फिडंतो वा जहा उड्अह य न घटेति - न स्पृशतीत्यर्थः । एवं सव्वजहन्नमुहप्पमाणं । अतो परंवत्थु ति महंते महंततरं विसाले विसालतरं मुहं कजति, जं पुण करंडगाकृति तस्स विसालमेव मुहं कज्जति । अन्नहा तं दुकप्पयं भवति ॥ एस पडिग्गहो भणितो । इदानं मत्तगो भण्णति - अत्राह चोदकःन तित्थकरेहिं मत्तगो अनुन्नातो । कहं ?, यस्मादुक्तं[भा.५८८६] दवे एगंपादं, वुत्तंतरुणो य एगपादो उ।
- अप्पोवही पसत्थो, चोदेति न मत्तओ तम्हा ॥ चू- उवकरणदब्बोभोयरियाए भणियं- “एगे वत्थे एगे पाए चियत्तोवगरणसज्जणया" । तथा चोक्तं- “जे भिक्खू तरुणे बलवं जुवाणे से एगं पादं धरेज" तथा चोक्तं - "अप्पोवही कलहविवज्जणा य, विहारचरिया इसिणं पसत्था" ।चोदगो भणति - जम्हा एवं बहुसुयं, अन्नेसु वि सुत्तपदेसु भणियं, तम्हा न मत्तगो घेत्तव्यो। आयरियाह[भा.५८८७] जिनकप्पे सुत्तेतं, सपांडेग्गहकस्स तस्स तं एगं ।
नियमा थेराणं पुण, बितिजओ मत्तओ भणिओ॥ . चू-एगवत्थपादादियाजे सुत्तपदाचोदेसि, एतेसपडिग्गहस्स सपाउरणस्सय जिनकप्पियस्स सुत्ता । थेराणं पुणं नियमा पडिग्गहस्स बितितो मत्तगो भवति, स तित्थयरेहिं चेव अनुन्नातो, अप्पोवहिगहणातो दुपत्तो अप्पोवही चेव, जतो तिप्पभिति बहुत्तं, तम्हा दिटुं मत्तगगहणं॥
तं अगेण्हते पच्छित्तं । इमे य दोसा[भा.५८८८] अग्गहणे वारत्तग, पमाण हीनाऽहियसोही अववाए।
परिभोग गहण बितियपद लक्खणादी मुहं जाव ॥ -अग्गहणे त्ति अस्य व्याख्या[भा.५८८९] मत्तगऽगेण्हणे गुरुगा, मिच्छत्तं अप्प-परपरिच्चाओ।
संसत्तग्गहणम्मि य, संजमदोसा मुणेयव्वा ॥ चू-मत्तगंअगेण्हंते चउगुरूगा पच्छित्तं, णवसड्डादि मिच्छतं गच्छे। कहं ? उच्यते-तेनचेव पडिग्गहेण निल्लेवंतं दटुंदुद्दिधम्मे त्ति, जति पडिग्गहे आयरियातीणं गेण्हति अप्पा चत्तो, अह अप्पणो गेण्हति तो आयरियादी पदा चत्ता । मत्तगअभावे संसत्तभत्तपानं कहिं गेण्हउ ? अहापडिलेहियं पडिग्गहे चेव गेण्हति, तो संजमविराहणा सवित्थरा भाणियव्वा । छक्काय च० गाहा।। "वारत्त" त्ति अस्य व्याख्या
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org