________________
३३८
निशीथ - छेदसूत्रम् -३-२०/१३७०
भुंजति सो सपिसिओ, जो न भुंजति सो णिप्पिसिओ । “पिसियालंभेण सेया य" त्ति - जे पुण भांति - "निव्वि (प्पि) सा वयं जाव पिसियस्स अलाभो” त्ति, एं भणंता सेसा न निप्पिसिया भवंतीत्यर्थः ॥ इमे वि एयस्सेव अत्थस्स पसाहगा दिट्टंता
[भा. ६२७६ ]
अविहिंस बंभचारी, पोसहिय अमज्जमंसियाऽचोरा । सति लंभ परिचाती, होंति तदक्खा न पुण सेसा ।।
चू- अहवा कोइ भणेज्जा- अहिंसगोऽहं जाव मिए न पस्सामि । अन्नो कोति भणेज्ज-बंभचारी अहं जाव मे इत्थी न पडुप्पज्जति । अहवा एवं भणेज्ज आहारपोसही हं जाव मे आहारो न पडुप्पज्जइ । अहवा कोति भणेज्ज-अमज्जमसवृत्ती हंजाव मज्जमंसे न लहामि । अहवा कोति भणेज्ज-अमज्जमसवृत्ती हं जाव मज्जमंसे न लहामि । अहवा कोति भणेज्ज- अचोरक्कवृत्ती हं जाव परच्छिद्रं न लभामि । एते असतिलंभपरिच्चागिणोवि नो तदक्खा भवंति, तेन अत्थेण अक्खा जेसिं भवति ते तदक्खा अहिंसगा इत्यर्थः, सेसा अनिवृत्तचित्तास्तदाख्यान भवंति, ते उ रक्तपटादयो न भवंति भिक्षवः, सावद्यभिक्षामतिलंभपरित्यागिनः साधव एव भिक्षवो भवन्ति । “सेसे "त्ति भिक्खग्गहणे वा साधूण चरगादियाण इमो विसेसो ॥ भण्णति
[भा. ६२७७ ] अहवा एसणासुद्धं, जहा गेण्हंति भिक्खुणो । भिक्खं वं कुलिंगत्था, भिक्खजीवी वि ते जती ॥
चू-‘“एसणासुद्धं’” ति - उग्गमादिसुद्धं, पच्छाणुपुव्विग्गहणं वा एयं, सेसं कंठं । अहवा-ते चरगादिकुलिंगी न केवलं भिक्षुवृत्युपजीवी ॥ जाव इमाणि य भुंजतिएगमुद्देसियं चेव, कंदमूलफलाणि य ।
[भा. ६२७८]
सयं गाहा परत्तो य, गेहंता कह भिक्खुणी ॥
•
चू- “ दगं ति-उदगं, “उद्देसियं" ति तमुद्दिश्य कृतं, "कंद" इति मूल कंदादी, पद्मिन्यादि मूला, आम्रादि फला, एयाणि स्वयं गेण्हंता कहं भिक्खुणो भवंति ? इत्युक्तं भवति ॥ जो पुण सन्निच्छयभिक्खू इमेरिसी वृत्ती भवंति[भा. ६२७९]
चित्ता सनिजाय, मिता काले परिक्खिता ।
जहालद्धविसुद्धा य, एसा वित्ती उ भिक्खुणो ॥
चू- अगरहिता अगरहियकुलेसु वा भत्तिबहुमाणपुव्वं वदिज्जमाणी अचित्ता बातालीसदोसविसुद्धा एसनिज्जा भत्तट्टप्पमाणजुत्ता मिता । “काले" त्ति दिवा । अहवा- गामनगरदेसकाले । अहवा ततियापोरिसीए दायगादिदोसविसुद्धा । परिक्खिता “जहालद्धा" नाम संजोयणादिदोसवजिता, एरिसवृत्तिणो भिक्खु भवंति ॥ “भिक्खणसीले" त्ति गतं । इदानिं "मिनत्ति" त्ति भिक्षु- " भिदिर" विदारणे, “ क्षुध" इति कर्मणा आख्यानं, तं भिनत्तीति भिक्षु, एष भेदको गृहीतः सो दुविहस्स भवति दव्वस्स य भावस्स य । भेदकग्रहणाच्च तज्जातीयद्वयं सूचितं - भेदणं भैत्तव्वं च । जतो भण्णति-"दव्वे य भाव" गाहा । तत्थ
[मा. ६२८० ]
दव्वे य भव भेग, भेदण भेत्तव्वगं च तिविहं तु । नाणात भाव-भेयण, कम्म खुहेगट्ठतं भेज्जं ॥
चू- दव्वे तिविहो- दव्वभेदको दव्वभेयणाणि दव्वभेयव्वं । दव्वभेदको रहकारादि, दव्वभेदनानि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org