________________
૮૪
निशीथ - छेदसूत्रम् - ३- १५/९१६
भवति, इयराण कोउयं भवति त्ति ।। किं च न केवलं पलंबे विसेसोअन्नत्थ वि जत्थ भवे, एगतरे मेहुणुब्भवो तं तु । तस्सेव तु पडिक, बितियस्सऽन्नेन दोसेणं ।।
[भा. ४९१०]
चू- "एगतरे" त्ति - साधुपक्खे साधुनियपक्ख वा, जेण भुत्तेण फरिसिएण वा मेहुणुब्भवो भवति तस्सेव पक्खस्स तं मेहुणुब्भवदोसपरिहरणत्थं पडिकुट्टं प्रतिषिद्धमित्यर्थः । बितियस्स पक्खस्स अन्नेन दोसेण पडिसिज्झति असंजमदोसेणं ति वुत्तं भवति । जहा किं उच्यतेनिल्लोम- सलोमऽजिने, दारुगदंडे सवेंटपाए य । बंभवयरक्खणड्डा, वीसुं वसुं कता सुत्ता ॥
[भा. ४९११]
चू-निल्लोमं अजिनं निग्गंथाणं सतिकरणकोउआदीणं दोसाणं वारणानिमित्तं पडिसिज्झति, निग्गंथीणं पुन पाणिदयानिमित्तं अतिरेगोवधिभारनिमित्तं च पडिकुटुं । सलोमं निग्गंधीणं सतिकरणको आदीणं दोसाणं वारणनिमित्तं पडिसिद्धं, निग्गंथाणं पुण पाणिदयानिमित्तं अतिरेगोवहिभारनिमित्तं च पडिकुट्टं । दारुदंडयं पायपुंछणं सवेंटपादं च निग्गंथीणं बंभवयरक्खणा निमित्तं पडिसिद्धं, निग्गंथाणं अतिरेगोवहिभारनिमित्तं च नाणुन्नायं । एतेण कारणेण निग्गंथाणं निग्गंधीणं कहिं चि पुढो सुत्तकरणं ॥ चोदगाह पुण कम्मोदयओ मेहुनुब्भवो भवति, न निदानपरिहारो कज्जति । आचार्याह
-
[भा. ४९१२] नत्थि अनिदानं तो, होतुब्भवो तेन परिहर निदाणे । ते पुणतुल्ला-ऽतुल्ला, मोहनियाणा दुपक्खे वि।।
चू- निदाण नाम जं पडुच मोहनिज्जं उदिज्जति, तं जहा इट्ठसद्दादि । उक्तं चदव्वं खेत्तं कालं, भावं च भवं तहा समासज्ज । तस्स समासुद्दिट्ठो, उदओ कम्मस्स पंचविहो ।। पुरिसाण य तुल्ला अतुल्ला य ।।
रसगंधा तहि तुल्ला, सद्दाती सेस भय दुपक्खे वि । सरिसे वि होंति दोसा, किमु व संते विसमवत्थुम्मि ॥
दुपक्खे वित्ति इत्थी [भा. ४९१३]
चू- इट्ठरसगंधं पडुच इत्थिपरुसाणं तुल्लो मोहुदयो, जहा निद्धादिरसेण पुरिसस्स इंदिया बलिज्जंति तहा इत्थिया वि तहा चंदनादिगंधेण वि, सेसेसु सद्दरूवफासेसु । “दुपक्खे वि” त्तिइत्थिपक्खे पुरिसपक्खे भयणा कायव्वा । जहा पुरिसस्स पुरिसफासेणं मोहोदयो होज्जा वा न वा, जह होज्जा तो मंदो पाएण न जारिसो इत्थिफासेणं उक्कट्ठो भवति । इत्थिफासेणं पुण पुरिसस्स नियमा भवति मोहोदयो उक्कडो य। एवं इत्थीए इत्थिफासे भयणा, इत्थीए पुरिसफासेण उदयो नियमा । एवं इट्ठ पि सद्दं सोउं पुरिसस्सपुरिससद्दं सोउं भयणा, इत्थिसद्दे मोहुदओ । एवं इत्थीए भाणियव्वं । एवं रूवं पि इट्ठ जीवसहगतं चित्तकम्मादिपडिमाओ वा दहूं, एतेन कारणेणं सलोमनिल्लोमादिणो तुल्लातुल्लनिदाणा परिहरिति । एतेनेव कारणेणं निग्गंथीणं अभिन्नं अविधिभिन्नं वा न कप्पति ।। इमे य अन्ने अभिन्ने अविधिभिन्ने य दोसा । तत्थ ताव अभिन्ने दोसा भण्णति, “मिच्छत्त विराधनाय देवीय य'त्ति अस्य व्याख्या-मिच्छत्तं कोइ जाएज्जा, एस दोसो नथि दिट्ठोत्ति काउं । विराधना बंभवयस्स हवेज्जा ।। इमो देविदितो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org