Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
- -
-
-
-
-
-
-
उत्तगध्ययनसूत्रे कर्तव्यः। परन्तु सय शोक कथ करोपि । अथवा सर्वत्र एउमेर दृश्यते । उक्त च-"पर सणमि सुहेण, ससारासारन कहे लोमा ।
पियाधुजणविणासे, सन्चस्म पि चला धीरच ॥१॥ छाया-परव्यसने मुखेन समारासारता कथयति लोकः ।
निजगन्धुजनपिनागे, सर्वम्यापि चलनि धीरत्वम् ॥ इति । हे राजन् ! जानाम्यह पुनमरणनित दुःसह दु.खम् । मम तु एकम्यैव पुनस्य मरणेन दु.सह दु ग्व समुपस्थितम् । तहि पठिसहमपुत्रपिनाशे यद् भातो दु.ग्व ललित उपदेशसरणि से समझाया है-फिर उसको एकदम आप सय क्यों भूल रहे हो-आपने अभी तो कहा था कि पुत्र के मरण में गोक बुद्धिमान को नहीं करना चाहिए, फिर स्वय अमुद्विमान क्यो बन रहे हो। क्या यही बात है कि
"परवसणमि सुहेण, ससारासारय कहेड लोओ। ५ णिय बधुजणविणासे, मन्वस्त विचलड धीरत्त॥" । दूसरों क ही दुव मे ससारकी असारता पताकर धैर्य वधाया जाता है किन्तु जब अपने मे दु.ख आ पडता है तब सब का धैर्य विचलित होजाया करता ॥१॥ दूसरो को ही दु.ख में धैर्य बधाया जाता है किंतु अपने आपको नहीं। यद्यपि यह बात सत्य है कि पुत्रके मरण मे सबका धैर्य विचलित हो जाता है। पुत्र का मरणजन्य दु ख प्राणियो को असह्य हो उठता है । एक पुत्रके मरणसे जय मुझे दुख दुःसह हो रहा है तब साठ ६० हजार पुत्रो के मरण से आपके दुःखका वर्णन होना सर्वथा સમજાવ્યું હતે પછી તેને આપ એકદમ ભૂલી જાય છે ? આપે હમણું તે કહ્યું હતુ કે પુત્રના મરણમા બુદ્ધિમાને શેક કરે ન જોઈએ, તે પછી આપ પોતે જ અબુદ્ધિમાન કેમ બની રહ્યા છે? શુ એ જ વાત છે કે--
"परसणमि सुहेण, ससारासारय कहेइ लोओ।
णिय वधुजन विणाँसे, सबस्स विंचलइ धीरत्त" ॥ બીજાઓનેજ દુખમાં સસારની અસારતા બતાવીને ધીરજ અપાય છે કિન્તુ જ્યારે પોતાના ઉપર દુખ આવી પડે છે ત્યારે બધાયનુ ધેય ચલાયમાન થઈ જાય છે .૧ બીજાઓને જ દુખમાય બતાવાય છે, પિતાની જાતને નહીં કે એ વાત સત્ય છે કે પુત્રને મરણમા સહુ કોઈનું ધર્ય વિચનીત થઈ જાય છે પુત્રનું મરણ જન્ય દુ ખ પ્રાણીઓને અસહ્ય થઈ જાય છે એક પુત્રના મરણથી મને અસહ્ય દુખ થઈ રહ્યું છે ત્યારે સાઠ હજાર (૬૦૦૦૦) પુરોના મરણથી આપના દુખનું
