Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ २४ अष्टप्रवचनमातृवर्णनम्
૨૦૭
क्षेत्रत . = क्षेत्रमाश्रित्य यतना तु युगमात्र = 'इसरा' इति भाषा सिद्धममाण क्षेत्र मेक्षेतेति । तःकालमाश्रित्य यतना यावद रयेत = यावन्त काल गच्छेत्तावत्कालप्रमाणा । अर्थात् मुनया दिवसे विलोक्य यतनया गच्छन्ति, रात्रौ तु मर्यादितभूमौ ममा यतनया गच्छन्ति । च पुन भावतः भावमाविन्य यतनाउपयुक्त = दत्तावधानो यद् रीयेत = गच्छेदिति । जीवोपमर्दनभिया दत्तावधाना यन्मुनयश्चरन्ति तनेपा भावतो यतना बोद्धव्या । इत्येव चतुर्विधा यतना बोद्धव्या । ७|
"
उसी चार प्रकार की यतना का स्वरूप कहते है- 'दव्वओ' इत्यादि ।
द्रव्य का अपेक्षा गतना का स्वरूप चक्षु द्वारा गन्तव्य मार्ग का, निरीक्षण करना है। क्यों जबतक मार्ग अच्छी तरह नही देखा जायगा तबतक वहा पर हीन्द्रियादि जीवों का रक्षण कैसे हो सकेगा, अत मार्ग मे चलते हुए साधु को जीवों का निरीक्षण करते चलना चाहिये यही द्रन्य यतना का स्वरूप है |१| कितने मार्ग का निरीक्षण करते हुए माधु को आगे बढते रहना चाहिये यह बात क्षेत्र यतना से स्पष्ट की गई है । यह यतना यह कहती है कि आगे का दूसरा प्रमाण मार्ग देखते २ साधु का गमन करना चाहिये |२| कालयतना यह कहती है कि मुनियो को दिवस में देखकर यतना पूर्वक चलना चाहिये । यदि रात्रि मे प्रस्रवण आदि के लिये जाना पडे तो भूमि की मर्यादा कर लेनी चाहिये और उसी भूमि मे यतना मे प्रमार्जन [पूजते] करते जाना चाहिये । जीवो के उपमर्दन के भय से जो मुनि उपयोगसहित होकर चलते है यही उनकी भाव की अपेक्षा यतना हैं ||७||
मे यार प्रहारनी यतनाना स्वउपने हेवामा आवे छे - "दव्वओो " छत्य । દ્રવ્યની અપેક્ષા ચતનાનુ સ્વરૂપ અાખોથી આવવા જવાના માર્ગનુ નિરીક્ષણ કરવુ એ છે કેમકે, જયા સુધી માત્ર મારી રીતે જોવામા ન આવે ત્યા સુધી ત્યા દ્વિ ઇઢ઼િયાદી જીવેાનુ રક્ષણ કઈ રીતે થઈ શકે, ? આથી મામા ચાલતા માધુએ જીવનુ રક્ષણ કરીને ચાલવુ જોઇએ આજ દ્રવ્ય યત્તનાનું સ્વરૂપ છે છા કેટલા માનુ નિરીક્ષણ કશ્તા સાધુએ આગળ વધવુ જોઈએ આ વાત તે તનાવી સ્પષ્ટ કરવામા આવેલ છે એ યતના એવુ બતાવે છે કે, આગળનેા ડા પ્રમાણ માટે જોતા જોતા સાધુએ ગમન...વુ જૈઇઅ ા૨ા કાળ યતના એ બતાવે છે કે, મુનિયાએ દિવસ! જોઇને યતના પૂર્વક ચાલવુ જોઇએ કદાચ રાત્રિમા પ્રસત્રગુ આદિના માટે જવુ પડે તે ભૂમિની મર્યાદા કરી લેવી જોઈએ અને એ ભૂમિમા યતનાથી પ્રમાન કખતા જવું જોઈએ જીવાના ઉપમદનના ભયથી, જે મુનિ ઉપયેાગ સહિત થઈને ચાલે છે, એ તેની ભાવની અપેક્ષા ચનના હૈ છા
૧૨૩
