Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सूत्रकृताङ्गसूत्रे जडाः (विसीयंति) विपीदन्ति-शिथिला भवंति, (उज्जाणंसि) उद्याने उच्चमार्गे (दुबला व) दुर्वला वृषमा इन अमार्थाः भवन्तीति ॥२०॥
टीका--इहाऽऽनन्तर्येऽर्थे सत्रुपन्यास्तस्योपसंहारार्थमाह-'भिक्खुचरियाए' भिक्षुर्यायाम् भिक्षूणां साधुनामुधुन्नाविहारिणां, चरिया चर्या दशविध-चक्रचाल, सामाचारी, इच्छा, विथ्येलादिका । लाशचर्यया-'चोइया' नोदिताः आचार्यादिमिः प्रेरिता', साधनामाचारपरिपालनाय 'जवित्तये' यापयितुम् साधुसमाचारे अशक्तिपन्तः । स्वनिर्वाह करणे-'अचयंता' अशक्नुवन्तः । 'संदा' मंदाः कातराः अररसत्वाः जीवाः, 'तस्थ' तस्मिन् संचमपरिपालने । 'विसीयंति' विपी. दन्ति' शिथिल हो जाते हैं 'उजाणसि-उद्याने' चे मार्ग में 'दुन्दलाय-दुर्बलाः' इव दुर्श बैल जो दिन जाते हैं अर्शत् लूखंजन संयम से चलित हो जाते हैं ॥२०॥ • अन्दधार्थ--भिक्षुचर्या अर्थात् लाधु को समाचारों का पालन करने के लिए प्रेरित किये हुए और उसका पालन करने में समर्थ न होते हुए मन्द साधु संयम में शिथिल हो जाते हैं उसका परित्याग कर देते हैं, जैसे उच्च मार्ग में अर्थात् बढाथ में दुर्बल बैल जलमर्थ हो जाते है ॥२०॥ • टीकार्थ-जो विषय पहले प्रतिपादन किया गया है, उसका उपसंहार करने के लिए कहते हैं-शास्त्रानुसार विहार करने वाले मुनियों की इच्छाकार मियाकार आदि दन्त प्रकार की सामाचारी ही गई है। उस सामाचारी का पालन करने के लिये जब्द आचार्य आदि के द्वारा प्रेरणा की जाती है और साधु उसका पालन करने में समर्थ नहीं होते 'विसीयति-विषीदन्ति' शिथिल थ य छ, 'उन्नाणंसि-उद्याने' या भाभी 'दुबलाव-दुर्बलाः इव' हुम मावी रीते ५डी नय छ अर्थात् य२ - માણસ સંયમથી ચલિત થઈ જાય છે. ૨૦
સૂત્રાર્થ–જેવી રીતે દુર્બળ બળદે સીધું ચઢાણ ચડવાને અસમર્થ હોય છે, એજ પ્રમાણે સાધુની સમાચારીનું પાલન કરવા માટે ગમે તેટલે પ્રેરિત કરવામાં આવે, તે પણ તેનું પાલન કરવાનું સામર્થ્ય જે સાધુમાં ન હોય, તે સાધુ સંયમના પાલનમાં શિથિલ થઈ જાય છે અને સંયમને પરિત્યાગ પણ કરી નાખે છે પાર
ટીકાઈ–આ ઉદ્દેશાના પહેલાના સૂત્રોમાં જે વિષયનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે, તે વિષયને ઉપસંહાર કરતા સૂત્રકાર કડે છે કે–સાધુઓએ ઈચ્છાકાર, મિથ્યાકાર આદિ દસ પ્રકારની સમાચારીનું પાલન કરવું પડે છે, આચાર્ય દ્વારા આ સાધુ સમાચારીનું પાલન કરવાની સાધુઓને વારંવાર પ્રેરણા આપવામાં આવતી હોય છે. પરંતુ કોઈ કોઈ અલ્પસત્વ, મન્દીમતિ અને કાયર સાધુ તેનું
