Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book text
Previous | Next

Page 286
________________

२७२
सूत्रकृताङ्गधने टीकार्थ- 'बालस्स' वालस्य मन्दमतेः रागद्वे रश्कलुषितान्तःकरणस्य । 'बीयं' द्वितीयमिदम् 'मंदर्य' मान्यम्-अज्ञत्तम् । हिदि द्वितीयम्-'जं च कडं' यच पापकर्म कृतम् , शरीरवालनोलिः संपादितम् । तादृशं मैथुनरूपं कर्म तत् प्रथमम् , 'भुजो' भूयः गुर्वादिभिः पृष्टः सन् पुनरपि 'अवजाणइ' अपजानीते अश्लापं करोतिप्रच्छादयति नाहमेवं कृतवानिति द्वितीयम् एवम् । 'से' स पुरुषः 'दुगुणं पावं करे' द्विगुणं पापं करोति । किमर्थमेवं करोति तत्र ह- 'पूयणसामो' पूजनकामः, लोकेऽस्माकं पूजा भवतु इत्यभिलापां वित्तिं करोति च संयमविराधरम् । एकस्तु तावत् माथमिको दोषः, यत् पापाम तेन कृतम् । द्वितीयस्तु दोषः तादृशं कुत्सितं कर्म कृत्वाऽपि परेण पृष्टोऽपलपति । एतादृशः पुरुषः संसारे स्वकीयपूजादिकमिच्छन् (विसन्ने सी) विपश्येपी-विष्ण!-असंयत्रः, तस्यैपी-अभिलापीअस्ति असंयममिच्छतीत्यर्थः। पापकर्माऽनुष्ठानं मृषावादिता च, इति उभय. मपि दोपायैवेति भावः ॥२९॥
टीकार्थ--रागद्वेष से कलुषिन अन्तःकरणवाले मतिमन्द उस साधु की यह दूसरी मूढता है । वह दूसरी मूढता कौन सी हैं ? एक तो उसने मन बचन काय से पापकर्म किया, दूसरे गुरु आदि के पूछने पर वह नटता है। उसे छिपाने के लिए कहता है कि मैंने ऐसा "नहीं किया है । ऐसा मनुष्य दुगुना पाप करता है । वह चाहता है कि लोक में मेरी पूजा प्रतिष्ठा हो किन्तु करता है संयमविराधना। ... तात्पर्य यह है कि पहला दोष तो उसने यह किया कि पापकर्म किया, दूसरा दोष यह है कि दूसरे के पूछने पर दोष का सेवन करके भी अपलाप किया। ऐसा पुरुष चाहता तो यह है कि लोक में मेरी 1 ટીકા-રાગદ્વેષથી કલુષિત અંત:કરણવાળા, મન્દતિ તે સાધુની આ બીજી 'મૂઢતા છે, આ બીજી મૂઢતા કઈ છે, તે સૂત્રકાર સમજાવે છે–પહેલી મૂઢતા તો એ છે કે તેણે પાપકર્મ કર્યું. ગુરુ આદિએ તેને પૂછયું ત્યારે તેણે કહ્યું કે હું પાપકર્મ કરતું નથી' આ પ્રકારે અમાત્ય વચનનો જે આધાર લીધે, તે તેની બીજી મૂઢતા ગ શકાય તે બમણું પાપ કરે છે -મૈથુનસેવન જન્ય પાપ અને મૃષાવાદજન્ય પાપ તે એવું ઈચ્છે છે કે લેકમાં મારી પૂજાપ્રતિષ્ઠા થાય, પરંતુ તેને આ પ્રકારના વર્તન દ્વારા તે સંયમની વિરાધના કરતો હોય છે.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે તેણે પાપકર્મનું સેવન કયું આ તેને પહેલો દેવ “પોતે પાપકર્મ રસ્તો નથી. આ પ્રકારના અસત્ય કથનને કારણે ત મૃષાવાદના દોષને પણ પાત્ર છે પાપકર્મનું આચરણ અને અસત્ય ભાષણ, આ બન્ને દેશે કરવાને કારણે તે બમણ પાપને પાત્ર થશે. એ સાધુ એવું

Loading...

Page Navigation
1 ... 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730