Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयाथैबोधिनी टीका प्र. थु. अ. ७ उ. १ कुशीलवतां दोपनिरूपणम् . ५६७ या ऽग्नि प्रज्ज्वालयति स अपरान् अग्निकायान् तथा पृथिव्याद्याश्रितान् स्थानरान सचि विराधयति मनोवाक्कायैः । निव्वावओ' अग्नि निर्वापकः पुरुषः 'अगणि' अग्निकार्यं जीवम् 'नित्रायवेज्जा' निपातयेत् विनाशयतीत्यर्थः । अग्निकार्य जलादिना निर्वापयन् तदाश्रितान् अन्यांश्च प्राणिनो विराधयेत् । तत्रो उज्ज्वालकनिर्वापको उभावपि पड़जीवनिकायानामपि समारंभकौ भवतः । -उक्तं भगवत- 'दो भंते ! पुरिसा अन्नमन्नेण सद्धिं अगणिकायं समारभंति, तत्थ णं एगे पुरिसे अगणिकार्य उज्जाले एगेणं पुरसे अगणिकार्य निनावेन्जर, तेसि मंते 1 पुरिसाण कयरे पुरिसे महाकम्मतराए कपरे वा पुरिसे अप्पकम्मतअग्नि जलाने वाला दूसरे अग्निकायिक जीवों का तथा पृथ्वी आदि के आश्रय में रहे हुए स्थावरों और त्रस जीवों का भी मन वचन और काय से विराधना करता है। और जो अग्नि को बुझाता है वह अग्नि काय के जीवों का विनाश करता है । जो जलादि से अग्निकाय को बुझाता है, वह उसके आश्रित अन्य प्राणियों की भी विराधना करता है । इस प्रकार अग्नि को जलाने वाला और बुझाने वाला दोनों ही षट्टजीवनिकाय समारंभकर्ता है । भगवती सूत्र में कहा है- 'हे भगवान् ! एक साथ दो पुरुष अग्निकाय का आरंभ करते हैं । उनमें से एक 'अग्नि को प्रज्वलित करता है और एक उसे बुझाता है । हे भगवन् ! इन दोनों पुरुषों में कौन महाकर्म उपार्जन करने वाला है और कौन अल्प कर्म उपार्जन करने वाला है ?'
++
દેવતા સળગાવનાર માશુસ ખીજા' અગ્નિકાય જીવોની તથા પૃથ્વી આદિત આશ્રયે રહેલાં ત્રસ અને સ્થાવર જીવોની પણુ મન, વચન અને કાયા વડે વિરાધના કરે છે. અને જે માણસ સળગતા અગ્નિને બુઝાવે છે, તે અગ્નિકાય જીવોની વિરાધના કરે છે. જે માણસ જલ આદિ વડે અગ્નિને બુઝાવે છે, તે માણુસ જલાદિના આશ્રય કરીને રહેલા જીવોની પણ વિરાધના કરે છે. આ પ્રકારે અગ્નિને સળગાવનાર અને મુઝવનાર, ખન્ને માશુસે છ કાયના જીવોની વિરાધના કંર્તી બને છે. ભગવતી સૂત્રમાં આ વિષયને અનુલક્ષીને गौतम स्वाभीओ भहावीर अलुने मा प्रभाचे प्रश्न पूछो हे- '3 लगवन् ! એક સાથે એ પુરુષા અગ્નિકાયના આરભ કરે છે. તેમાંથી એક અગ્નિને પ્રજવલિત કરે છે અને ખીજે તેને મુઆવે છે. હું ભગવન્! `આ બન્નેમાંથી કયા પુરુષ મહાક ઉપાર્જન કરનારા છે મને કા પુરુષ અલ્પકમનું
पान अरना! छे १