Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सूरुतागसूत्रे वदस्मिन्न विद्यतेऽतोऽयं सर्वधर्मेभ्यो रे भवति । अथवा-आरात्-अतिसमीपं यात इति आर्यः अयं हि ज्ञानदर्शनस्वरूपत्वात्, स्वात्मन्येत्र व्यस्थितो धर्मति भवति सर्वेभ्यः समीपवर्ती । नहि-आत्मनोधिकः कश्चित् समीपवर्ती । अतोऽयमार्यों ज्ञानदर्शनचारित्रस्वरूपो मोक्षमार्गः । यद्वा-आर्याणां तीर्थकराणामयमार्योमार्गः, तादृशमार्यमार्गम् 'उपसंपज्जे' उपसम्पधेत-आश्रयेत् । कथंभूतं मार्ग तत्राह-सवधय्ममकोवियं' सर्वधर्मेरकोरपिता, संवैः कुतिधर्मरकोपितम्अपितम् । स्वप्रभावेणैव पयितुमशक्यत्वाद, प्रतिष्ठा प्राप्तम् । अथवा-सर्वधर्मः स्वभावैरनुष्ठानस्वरूपैरकोपितम्, कुत्सितकर्त्तव्याऽभावात् । यद्वा-सर्वैः धर्म बौद्धादिभिरकोपितम् । नहि-अस्मै कोऽपि कुप्यति यस्मादिदम् अर्हत्सवचनं सर्वबह आर्य कहलाता है। हेयधर्म (हिलादि लक्षण त्यागनेयोग्य धर्म) दुःख देनेवाले हैं, अतः वह उसमें नहीं पाये जाते। अथवा 'आरात्' का अर्थ है अत्यन्त समीप, उसे जो प्राप्त हो वह आर्य । ज्ञान दर्शन चारित्र तप रूप धर्म आर्य धर्म कहलाता है, क्योंकि यह अपनी आत्मा में ही रहता है। आत्मा से अर्थात् स्व-स्वरूप से अधिक समीपवर्ती अन्य कोई नहीं होता। इस व्याख्या के अनुलार ज्ञान दर्शन चारित्र और तप रूप मोक्षमार्ग आर्यमार्ग है। अथवा आर्यो अर्थात् तीर्थकों का मार्ग आर्य मार्ग कहलाता है। यह आर्यमार्ग समस्त कुनर्मित धर्मों से अदवित है। अपने प्रभाव के कारण ही किसी के द्वारा दूषित नहीं किया जा सकता । अधधा लवस्त बौद्ध आदि धर्मो के द्वारा शोपित है। इस पर कोई अपित नहीं हो सकता, છે, તેઓ આર્ય કહેવાય છે. હેય ધમાં હિંસાદિ લક્ષણવાળો ત્યાગ કરવા ગ્ય ધર્મ) દુઃખ દેનાર હોય છે. તેથી તે તેઓમાં હેત નથી.
અથવા “સારાને અર્થ ત્યંત નજદીક એ પ્રમાણે થાય છે તેને જે પ્રાપ્ત કરે તે આર્ય, જ્ઞાન, દર્શન, ચરિત્ર, તપ રૂપ ધર્મ આર્ય ધર્મ કહે વાય છે. કેમકે તે પિતાના આત્મામાં જ રહે છે આત્માથી અર્થાત્ સ્વરૂપથી. ' વધારે નજીકમાં રહેનાર બીજું કઈ પણ હોતું નથી. આ વ્યાખ્યા પ્રમાણે જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર અને તરૂપ મેક્ષમાર્ગ આર્યમાર્ગ કહેવાય છે. અથવા - આ અર્થાત તીર્થકરનો માર્ગ આર્યમાર્ગ કહેવાય છે. આ આર્યમાર્ગ સઘળા કુનર્મિત-ટાતવાળા ધર્મોથી નિર્દોષ છે. પિતાના પ્રભાવના કારણથીજ તે કેઈનથી પણ દૂષિત-દષવાળે કરી શકાતું નથી. અથવા બૌદ્ધ વિગેરે સઘળા ધર્મો દ્વારા અકોપિત છે, અર્થાત્ તેના પર કેઈ ફોધયુક્ત થઈ
