Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
____समयार्थवोधिनी टीका प्र.श्रु. अ. उ. ५ सू. २ नारकीयवेदनानिरूपणम् . ४४५ - अन्वयार्थः-(ज) यत् (जारिस) यादृशं (पुर्व) पूर्व-पूर्वजन्मनि (कम्म) कर्म (अकासी) अकापीत् कृतवान् (तमेव) तदेव कम (संपराए) संपराये संसारे (आगच्छइ) आगच्छति उदये । तेन (एगंतदुक्ख) एकान्त दुःखं सुखलेशवर्जितम् ' (भव) भवं (अन्जणित्ता) अनयित्वा--प्राप्य (दुक्खी) दु:खिनः सन्तो, जीवाः (अणंत दुक्खं तं) अनन्तदुःखं तत् (वेदेति) वेदयन्ति अनुभवन्ति इति ॥२३॥
टीका--(ज) यत् 'जारिसं' यादृशम्-यदनुभावक म्' यादृशस्थितिकम् वा "पुवं' पूर्वम्-पूर्वजन्मनि 'कम्म' कर्म 'अकासी' अकात् िकृतवान् 'तमेव' तदेव कर्म 'संपराए' परभवे 'आगच्छई' आगच्छति-तदेव कर्म विपाकोदये फलभोगाय प्राप्तं भाति । तीत्रमन्दादिभेदेन यादृशं कर्म संपादितम् , विपाकोदये 'तादृशमेव आगच्छति फलाय । तथा 'एगंतदुक्खं एकान्तदु खम् भवम् 'अज्जणित्ता' , अर्जयित्वा 'दुक्खी' दुःखिनः 'अणंतदुक्खं' अनन्त दुःखम् 'वेदें 'ते' वेदयन्ति । उक्तं च
-अन्वयार्थ--पूर्वकाल में जैसा कर्म किया है, वहीं आगे उदय में आता है, एकान्त दुःखमय मन को प्राप्त करके सर्वथा दुःखी जीव अनन्त दुःख का वेदन करते हैं ॥२३॥
टीकार्थ--जिस प्रकार के अनुभाग (रस) वाला तथा जितनी स्थिति वाला कर्म पूर्वकाल में वांधा है, वहीं और वैसा ही उत्तरकाल में विपाकोदय में आता है अर्थात् फल भोगना पड़ता है। तीव्र या मन्द-जिस प्रकार के अध्यवसाय से जैसा तीत्र था मन्द रसवाला कर्म बांधा है, फलभोग के लमय वही सामने आता है। नारकजीव एकान्त दुःखपूर्ण, भव को उपार्जन करके एशान्त दुःखी होते हैं और अनन्त दुःख '' સૂત્રાર્થપૂર્વકાળમાં જેવા કર્મો કર્યા હોય છે, એજ ભવિષ્યમાં ઉદયમાં ' આવે છે. એકાન્ત દુઃખમય (સંપૂર્ણ રૂપે દુઃખમય) ભવને પ્રાપ્ત કરીને - સર્વથા દુખી જીવ અનન્ત દુઃખનું વેદન કરે છે પરવા
ટીકાર્થ-જે પ્રકારના અનુભાગ (રસ) વાળું તથા જેટલી સ્થિતિવાળું કર્મ પૂર્વકાળમાં બાંધ્યું હોય, એજ અને એવું જ કામ ઉત્તરકાળમાં વિપા કેદયમાં આવે છે–એટલે કે એવું જ ફળ ભોગવવું પડે છે, તીવ્ર અથવા મદ-જે પ્રકારના અધ્યવસાયથી, જેવાં તીવ્ર અથવા મન્દ રસવાળું કેમ 'બાંધ્યું હોય છે. ફલ ભેગને સંમયે એજ (કર્મ) સામે આવે છે. નારક જીવ એકાન્ત (સંપૂર્ણ દુખપૂર્ણ સવનું ઉપાર્જન કરીને એકાન્ત (સંપૂર્ણ રૂપે ખી पाय छ भने अनन्त लागवे छे. यु ५५ छ है-'यथा धेनुरु हस्रपुयाहि
