Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
'३८६
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
(चिति) तिष्ठन्ति - पूर्वजन्मनि ( जहा कडं कम्म ) यथाकृतं कर्म ( तहांसि भारे) तथाऽस्य भारः पूर्वजन्मनि यथा कर्म कृतं तदनुरूपेणैवात्र फलमनुभवन्तीति ॥२६॥
'टीका- 'इह' इह-अस्मिन्नेव मनुष्यभवे यः 'अप्पेण' आत्मना स्वेनैव प्रवचनादिव्यापारमवृत्तेन स्वत एव स्वस्य । 'अप्प' आत्मानम् परमार्थतो 'वंचइत्ता' वचयित्वा मताय्र्य, अल्पसुखाय परानषहत्य तज्जिनितसुखेन आत्मानं प्रतार्य । 'मेवा' भवाधमे भवानां बहुजन्मनां मध्ये येऽधमाः भवाः इति भवाधमाः मत्स्य
कलुन्कादीनां भवाः व्यतीतजन्मसु । 'पुण्यंसते सहस्से' पूर्वस्मिन् शतसंहस्स्रशः- सम्यगनुभूय, सहस्रशो लुग्बकाद्यधमभवान् प्राप्य । 'वहुकूरकम्मा' बहुक्रूरंकर्माण: अनेकप्रकारकहिंसादि स्वरूपाऽतिकठिनकर्मकारिणः । 'वत्थ' तत्र दारुणे दुःखहुले नरकावासे 'चिति' तिष्ठन्ति, प्रभूतकालं यावत् । तादृश नरकवासे क्रूरकर्मी नरक में उत्पन्न होते हैं । जिसने पूर्वजन्म में जैसा कर्म किया है, उसे तदनुरूप ही फल भोगना पडता है ||२६||
टीकार्थ - - इस मनुष्यभव में जो दूसरों को वंचित करते- ठगते हैं, वस्तुतः वे अपने आपको ही वंचित करते हैं । अपने थोडे से सुख के लिये जो दूसरों का घात करता है, वह हिंसाजनित सुख से अपने को ही ठगता है । ऐसे प्राणी बहुत जन्मों में जो मच्छीमार व्याध आदि के अधम भव हैं, उनमें सैकड़ों-हजारों बार जन्म लेकर और अनेक प्रकार के हिंसा आदि क्रूर कर्म करके उस दुःखप्रचुर दारुण नरक में उत्पन्न होते हैं । वे वहां लम्बे काल तक निवास करते हैं । इस प्रकार के नरकावास में दीर्घकाल पर्यन्त स्थित रहने का क्या कारण है, सो प्रकट करते हैं - पूर्व जन्मों में जिसने जैसे अध्यवसाय से अधम
ખાદ તે ક્રૂર કર્મ કરનારા જીવા નરકગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. જેમણે પૂર્વજન્મમાં જેવાં કમ કર્યાં હાય, તેમણે તેને અનુરૂપ ફળ ભેગવવું જ પડે છે.રા ટીકા”—આ મનુષ્યભવમાં જે માણસ બીજાને ઠગે છે, તે ખરી રીતે તે પેાતાના આત્માની જ વચના કરે છે, એટલે કે પેાતાની જાતને છેતરતા હાય છે. પેાતાને ઘેાડા સુખની પ્રાપ્તિ થાય તે માટે એ બીજા જીવાના ૐ ઘાત કરે છે, તેઓ હિ'સાંનિત સુખ દ્વારા પેાતાના આત્માને જ છેતરે છે. કારણુ કે ક્ષણિક સુખને માટે. તેમના દ્વારા જે પ્રાણાતિપાત આદિ પાપકમાં સેવાય છે, તેને પરિણામે તેમને નરકગતિનાં દુઃ ખેા દીર્ઘકાળ સુધી સહન કરવા પડે છે. એવા જીવે! માછીમાર, પારધી, શિકારી આદિ અધમ ભવોમાં સેકા અથવા હજારો વાર જન્મ લઈને હિંસા આદિ ક્રૂર કર્માનું સેવન
