Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४२२
सूत्रकृताङ्गसूत्र प्राप्तं भवति (अइदुक्ख यसम) अतिदुःखधर्मम्-अतिदुःखस्वभावम् (तत्थ) तंत्रतस्मिन् स्थाने (हत्थेहि पाएहिं वंधिजण) हस्तेषु पादेषु च बन्धपित्वा (सत्तुव्य) शत्रुमिव (दंडेहि) दण्डैदण्डद्वारा परपाधार्मिका तान् नारकलीवान् (समारभति) समारभन्ते-ताडयन्तीति ॥१३॥
टीका-सया' सदा-सर्वकालम् ‘कसिणं कृत्स्न-संपूर्णम् 'घमाणं' धर्मस्थानम् सदोष्णस्वभावम् । 'गाढोषणीयं गाढोपनीतम् , यत्स्थानं निधत्तनिका'चितकर्मभिरुपनीतं भवति नारकाणाम् 'अइदुक्खबरम' अतिदुःखधर्मम् , अत्यन्तं दुःखस्वरूपः धर्मः स्वभावो यस्य तव तादृशं सर्वदैन दुःखजनकस्वभावम् । तादृशनरके परमाधार्मिकैः तं 'हत्थेहिं पाएहि य वैधिऊण इस्तेषु षादेषु च बद्ध्वा 'सत्तुन्य' को बांधकर 'सत्तुन-शत्रुभिव' शत्रु के जैसा 'दंडेहि-दण्डै.' दण्डों के द्वारा परमाधार्मिक 'समारभति-समारमन्ते ताडन करते हैं ॥१३॥ ___ अन्वयार्थ-नरकभूमि में एक धर्मस्थान अर्थात् उष्णस्थान है जो सदैव और सम्पूर्ण उष्ण ही बना रहता है । माढे पापकर्म करने वाले वहां जाते हैं । वह अत्यन्त दुःख देने का स्वभाव वाला है। वहां परमाधार्मिक नारकों के हाथ पैर बांधकर उन्हें शत्रु के समान ताडना करते हैं ॥१३॥
टीकार्थ-सदा और लस्पूर्णरूप से उष्ण रहने वाला एक उष्ण स्थान नरक में है। वशं निधत-निकाचिन पापकर्म करनेवाले नारक ही जाते हैं । यह स्थान अत्यन्त ही दुःख देने शला है। उस नरक में परमाधार्मिक नारों के हाथ और पा बांध देते हैं और डण्डों से ऐसी ताडना करते हैं जैसे वे उनके शत्रु हों। पंधिऊणं-हस्तेपु पादेषु च बद्ध्या' १२यरने मांधात 'सत्तुव्व-शत्रुमिव' शत्रुनी म 'देडेहि-दण्डैः' ६ द्वारा ५२भाषाभि 'समारभति-समारभन्।' भारे छ.1१31
સૂત્રાર્થ–નરકભૂમિમાં એક ઘર્મસ્થાન એટલે કે ઉસ્થાન છે, જે સદા સંપૂર્ણ ઉણુ જ રહે છે. નિધત્ત નિકાચિત પાપકર્મો કરનારા છે ત્યાં જાય છે. તે સ્થાન અત્યન્ત દુઃખદાયક છે. ત્યાં પરમધામિકે નારકેના હાથ, પગ બાંધીને તેમને શત્રુની જેમ માર મારે છે ૧૩
ટીકાથતે નરકભૂમિમાં સદા સંપૂર્ણ રૂપે ઉષ્ણ રહેતું એક ઉણ રઘાન છે. નિત્ત-નિકાચિત પાપકર્મ કરનારા છ જ ત્યાં નારક રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. તે સ્થાનમાં ઉત્પન્ન થયેલા નારકોને અત્યન્ત દુઃખ સહન કરવું પડે છે. ત્યાં પરમધામિકે નારકના હાથપગ બાંધીને તેમને દંડા આદિ વડે એવા તે મારે છે કે જાણે તેઓ તેમના દુશ્મને હોય,