Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४४२. - - - - - - - - -
सुनेकृताङ्गसूत्रेअन्वयार्थः-(तत्थ) तत्र नरके (चिरद्वितीय, चिरस्थितिक-पल्योपपतागरोपमकालनिवासिनं (बालं) बालमज्ञानिनम् (एयाई) एते-उपर्युक्ताः (फासाई)., . स्पर्शाः दुःखानि (निरंतर) निरन्तरं-सततं (फुसंति) स्पृशन्ति-दुःखयन्ति (हम्ममाणस्स उ) हन्यमानस्य नैरयिकस्य तु (ताणं ण होइ) त्राणं शरणं रक्षको न. भवति, (एगो) एक एव कर्मवशगो नापरमातापित्रादिकः (सयं) स्वयं (दुक्खं). दुःखं (पञ्चणु होइ) प्रत्यनुभवतीति ॥२२॥ ____टीका-संपति-उद्देशकार्थमुपसंहरन् पुनस्तदेव नरकस्वरूपं दर्शयितुमाह'एयाई' इत्यादि । 'तत्य' तत्र-तादृशनरके 'चिरद्वितीय चिरस्थितिकम् , नैरन्तर्येण 'वालं' वालम्-हिंसादिक्रूरकर्भकारकं नैरयिकस् 'एयाई एते पूर्वोपदर्शितनिरन्तरम्' सदा 'फुसंति-स्पृशन्ति' पीडित करते रहते हैं 'हम्ममाणस्स उ-हन्यमानस्य तु' पूर्वोक्त दुःखों ले मारे जाते हुए नारकी जीव का 'ताणं ण होइ-त्राणं न भवति' रक्षण करने वाला कोई नहीं होता है 'एगो-एक:' वह अकेला ही 'लयं-स्वयम्' आप ही 'दुक्खं-दुक्खम्' दुःखों को 'पच्चणुहोइ-प्रत्यनुभवति' भोगता रहता है ॥२२॥ ___ अन्वयार्थ-नरक में दीर्घकालीन स्थितिवाले अज्ञानी जीवों को उल्लिखित दुःख निरन्तर भुगतने पड़ते हैं। आहत किये जाने वाले नारक जीवों का वहां कोई रक्षा नहीं होता। वे एकाकी स्वयं ही दुःखो का अनुभव करते हैं ॥२२॥
टीकार्थ--नरक में चिरकालीन अर्थात् पल्योपम और सागरोपम की आयुवाले तथा हिंसादि क्रूर कर्म करनेवाले नारक को यह पूर्ववर्णित 'फतंति-स्पृशन्ति' पारित ४२ छ 'हम्ममाणस्स उ-हन्यमानस्य तु पूतिमाथी भारपामा मापता ना तु 'ताणं ण होइ-त्राणं न भवति' २क्षय ४२वापाणु
डात नथा 'एगो-एक.' ते से 'सयं-स्वयम्' पोते 'दुक्ख-दुखम्' हुमार पच्चणुहोइ-प्रत्यनुभवति' सागपत। २हे छे. ॥१२॥
- સૂત્રાર્થ–નરકમાં દીર્ઘકાલીન સ્થિતિવાળા અજ્ઞાની અને આગળ વર્ણવ્યા પ્રમાણે દુખે નિરન્તર સહન કરવા પડે છે પરમધામિકે દ્વારા જેમનું તાડન, છેદન, ભેટન આદિ કરવામાં આવે છે, એવાં નારકને શરણ આપનાર ત્યાં કઈ પણ હેતું નથી. તેમને નિરાધાર દશામાં મૂકાઈ જવાને કારણે જાતે જ તે દુ ખ વેઠવું પડે છે. તેમના તે દુઃખમાં કઈપણ વ્યક્તિ ભાગ પડાવતી નથી. તેમણે કરેલાં પાપકર્મોનું ફળ ત્યાં તેમને જ ભેગવવું પડે છે. પરર , , ટીકાર્થ–પૂર્વભવમાં હિંસાદિ ફૂર કર્મોનું સેવન કરનારા પાપી જીને નરકમાં નારક રૂપે ઉત્પન્ન થવું પડે છે. નારનું આયુષ્ય ઘણું જ લાંબુ
