Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थयोधिनी टीका प्र.श्रु. अ.३ उ. ४ स्खलितस्य साधोरुपदेशः १८५
'संसार ! तव दुस्तारपदवी न दवीयसी।
अन्तरा दुस्तरा न स्युर्यदि रे मदिरेक्षणाः ॥१॥ तावदेव पुरुषः सन्मार्गे तिष्ठति यावत् स्त्रीसंपर्को न भवेत् , तत्संपर्के जाते सर्वमपि विस्मृत्य तत्रैवासक्तो भवति । तदुक्तं--
सन्मार्गे तावदास्ते प्रभवति पुरुषस्तावदेवेन्द्रियाणां, लज्जां तावविधत्ते विनयमपि समालम्बते तावदेव। . .. भूचापाऽऽकृष्टभुक्ताः श्रवणपथजुषो नीलपक्ष्माण एते, . .
यावल्लीलावतीनां न हृदि धृतिमुषो दृष्टियाणाः पतन्ति ॥१॥ . तदेवं वैतरणीनदीचर इमा दुस्तरा नार्यों, भवन्तीति श्लोकाऽभिप्रायः ॥ १.६.
हे संसार ! तुझे पार करना कठिन न होता यदि बीच में यह नारी भाडी न आई होती ! कहा भी है-संसार ! तब दुस्तार' इत्यादि । ___ अरे संसार ! यदि बीच में ये दुस्तर नारियां न होती तो तेरी यह जो 'दुस्तार' पदवी है उसका कोई मूल्य न होता । अर्थात स्त्री रूप बाधा के कारण ही संसार दुस्तर है । यह बाधा नहीं होती तो सुतर हो जाता। . पुरुष तभी तक सन्मार्ग पर स्थिर रहता है जब तक उसका स्त्री के साथ सम्पर्क नहीं होता । स्त्री के साथ सम्पर्क होने पर सब कुछ भूलकर उसी में आसक्त हो जाता है। कहा है--सन्मार्गे तावदास्ते' इत्यादि। ' જેવી રીતે સોનાની સાંકળ પણ બનને માટે જ હોય છે, એજ પ્રમાણે ઉચ્ચકલીન કામિની પણ કુળને કલંક લગાડવામાં કારણભૂત બને છે, તેમાં સહેજ પણ સંદેહ નથી. તેના
જે આ નારી સંસારમાં ને હેત, તે આ સંસારને પાર કરવાનું કઠણ य ५त नही. यु ५५ छे है-'संसार, तव दुस्तार' त्याहि
હે સંસાર! જે તું આ દસ્તર નારીઓથી યુક્ત ન હોત, તે તારી ' આ જે “દુસ્તાર પદવી છે તેનું કોઈ મહત્ત્વ જ ન રહેત.” • 4 આ કથનનો ભાવાર્થ એ છે કે સ્ત્રિઓ રૂપ અવરોધને કારણે જ આ સંસાર સ્તર છે. જે તે અવરોધનું અસ્તિત્વ જ ન હોત તો સંસારને પાર કરવાનું કાર્ય સરળ બની જાત. પુરુષ ત્યાં સુધી જ સન્માર્ગ પર સ્થિર રહી શકે છે કે જ્યાં સુધી તેને સ્ત્રિની સાથે સંપર્ક થતો નથી. સ્ત્રીના સંપર્કમાં આવતાં જ તે સઘળું ભૂલી જઈને સ્ત્રીમાં આસક્ત થઈ જાય છે. કહ્યું પણ છે કે
'सन्मार्गे तावदास्ते' त्याहसू० २४
