Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
५७
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १८५ भावप्रमाणनिरूपणम्
टीका-'से किं तं' इत्यादि
अथ किं तद् भावप्रमाणम् ?=भावः-युक्तार्थत्वादिको गुणः, स एव वस्तुपरिच्छेदकत्वाद् प्रमाणं तत् किं-किंविधम् ? इति प्रश्नः। उत्तरयति-भावप्रमाणं सामासिक तद्धितजधातुजनिरुक्तिजभेदाच्चतुर्विधं प्रज्ञप्तम् । तत्र सामासिकं द्वन्द्वबहुव्रीहि कर्मधारयद्विगुतत्पुरुषाव्ययीभावैकशेषेति सप्तविधम् । तत्र प्रत्येकं सोदाहरणमाह-'से किं तं दंदे ?' इत्यादि । शिष्यः पृच्छति-अथ कोऽसौ द्वन्द्वः? द्वन्द्वो
“से किं तं भावप्पमाणे ?" इत्यादि ।
शब्दार्थ-(से किं तं भावप्पमाणे) हे भदन्त ! भाव प्रमाण क्या है ? " भाव एव प्रमाणं" भावप्रमाणं " इस व्युत्पत्ति के अनुसार भावरूप जो प्रमाण है, यह भावप्रमाण है । यह भाव प्रमाण कितने प्रकार का होता है ?
उत्तर--(भावप्पमाणे-वउविहे पपणत्ते) भावप्रमाण चार प्रकार का होता है-(तं जहा) जैसे (सामासिए, तद्धियए, धाउए निरुत्तिए) सामासिक, तद्वितज, धातुज, निरुक्तिज । ( से किं तं सामासिए ?) हे भदन्त ! सामासिक भावप्रमाण क्या है ?
उत्तर-(सत्तसमासा भवंति ) समास सात होते हैं-(तं जहा) वे इस प्रकार से हैं (दंदेय बहुव्वीही, कम्मधारय दिग्गुय । तप्पुरिस, अव्वईभावे, एक्कसेसेय सत्तमे) बन्छ, बहुव्रीहि, कर्मधारय, द्विगु, तत्पु. रुष, अव्ययीभाव, सातवां एकशेष (से किं तं दंदे) हे भदन्त ! बन्छ समास क्या है ?
" से कि त भावप्पमाणे १" त्याह
शहाथ-(से कि त भावप्पमाणे) ३ मत । माक्प्रभा शु छे! 'भाव एव प्रमाणं भावप्रमाणं' मा व्युत्पत्ति भुम मा ३५२ प्रमा છે, તે ભાવ પ્રમાણ છે આ ભાવ પ્રમાણ કેટલા પ્રકાર હોય છે?
उत्तर-(भावप्पमाणे-चउठिवहे पण्णत्ते) मा प्रमाण या२ प्रश्न काय छ. (तंजहा) रेभ (सामासिए तद्धियए धाउए निरुत्तिए) सामासि, तद्धिता, धातु, निहित (से किं तं सामासिए?) Ra ! सामामिला. પ્રમાણ એટલે શું? ___ उत्तर-(सत्त समासा भवंति) समास सात सय छे. (तंजहा) l प्रभा छे. (देय बहुव्वीही, कम्मधारय दिग्गु य तप्पुरिसं, अव्वईभावे एक्क. सेसे य सत्तमे) Tra, मीडि, भधारय, विY, त५३५, भव्ययीला, भने शेष. (से कि तं दंदे ) 3 महत ! समास मेट शु? ..
अ००८
For Private And Personal Use Only