Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM caramatIrthapati zrI mahAvIrAya namo namaH OM zrI gautamamaNadharAya namaH OM zrImadgaNadharavara pUjyapAda sudharmAsvAmidRbdhaM zrI AcArAMgasUtram ( prathama zrutaskaMdha ) mUlasUtra - akSaraMgamanikA - anvayayukta zabdArtha gujarAtI - hindI bhAvArtha H saMkalana munivarya vikramasenavijaya
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ GSSSSSS SS * | zrI saMbhavanAthAya namaH | zrI zAMtinAthAya namaH | . | zrI vAsupUjya svAmIne namaH | | gaNadhara zrI gautamasvAmine namaH | jJAnadravyano kIdho sahayoga satyAnano thaze upayoga mokSamArganuM sAcuM ane vAstavika je jJAna Ape te kharuM jJAna che. * pUjya munivarya vikamasena vi.ma.nI preraNAthI / / S QVXLXXLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLS S / S 200nakala (zrI jaina zrAvikA saMgha), gujarI-kolhApura 100 nakala 45 AgamatAnA tapasvIo gujarI-kolhApura / * 'zA 5/ SSSS '' 200 nakala "zrI jaina zrAvikA saMgha mahAvIranagara (pratibhAnagara) 4. kolhApura 50 nakala ku. nehAM azoka saMghavI ha. raMjanabena lakSmIpurI in m 05 nakala ( zrI jena je.mU.saMgha, zIva-sAyana muMbaI-22 25 nakala. sA. AtmaprabhAzrIjInI preraNAthI zrAvikA saMgha-amadAvAda , SSSSSSSSSSSSSSSSS
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zAsana adhipati zrI mahAvIrAya namo namaH // | || pU.Atma-kamala-labdhi-bhuvanatilaka-bhadraMkarasUrIzvarebhyo namaH // ' ' zrImad gaNadharavara sudharmAsvAmidrabdha zrI AcArAMgasUtra -: mULasUtrakAra :pUjyapAda zrI gaNadhara mahArAjA -: akSaragamanikAkAra :pa.pU. jJAnAnaMdI AcArya zrI phulacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. -: zubhAziSa :pa.pU. 3OMkAratIrthamArgadarzaka, sUrimaMtrasamArAdhaka AcAryadeva zrImadvijaya puNyAnaMdasUrIzvarajI ma. sA. -: anuvAdaka-saMpAdaka :munivarya vikramasenavijaya ma. sA. -: prakAzaka :zrI bhuvana-bhadraMkara sAhitya pracAra kendra - madrAsa
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka :zrI bhuvana-bhadraMkara sAhitya pracAra kendra madrAsa prAptisthAna :zrI labdhi-bhuvana jaina sAhitya sadana rAjezakumAra naTavaralAla zAha bajAramAM, kApaDanA vepArI posTa-chANI-391 740. DI. vaDodarA-gujarAta. (mudraka saranAmethI rUbarU javAthI pustaka prApta thaze.) vIra saM. 2525, vikrama saM. 2055, labdhi saM.38 bhadra saM.8 prakAzana :aSADha suda-6 vITA cAturmAsa pravezadina mUlya-100.00 pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone bheTa tathA jJAnabhaMDArone pAMca rU.nA sTempa mokalavAthI prApta thaze. A graMtha jJAnadravyanA khAtAmAMthI chapAvela che. | koI gRhastha mAlikI karavI nahIM. mudraka :nehaja enTaraprAIjha 176/2, javAharanagara roDa naM. 2, goregAMva (vesTa), muMbaI-400 062. 8 8736745/8736535
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ makAzakIya SiIC, jaina dharmamAM suMdaramAM suMdara prakAzano, jJAnapipAsu AtmAnI tRSA chIpAvavA mATe, AtmAne sAco avabodha thAya te mATe prakAzita karavAmAM agresara evI ghaNI saMsthAo che temAM amArI zrI labdhi-bhuvana jaina sAhitya sadana - chANI, zrI labdhisUrIzvarajI graMthamALA, zrI bhuvanatilakasUrIzvarajI graMthamALA, zrI bhadraMkarasUrIzvarajI graMthamALA zrI bhuvanatilakasUrIzvarajI graMthamALA zrI bhadraMkarasUrIzvarajI graMthamALA dvArA aneka saMskRta - prAkRta - gujarAtI - hIndImAM prakAzano prakAzita karI zAsanasevA karela che. te Aje paNa pU. labdhi-bhuvanatilaka-bhadraMkara-arUNaprabha-vIrasenasUrIzvarajI ma.sA.nI divyakRpA tathA pU. 3OMkAratIrthamArgadarzaka sUrimaMtrasamArAdhaka AcAryadeva zrImadvijaya puNyAnaMdasUrIzvarajI ma.sA.nA zubhAziSa, pU. munivarya vikramasenavijaya ma.nI preraNA dvArA saMsthA dinapratidina suMdaramAM suMdara prakAzano prakAzita karavAmAM AgaLa vadhI rahI che. te kharekhara AnaMdano viSaya che. teozrInA caraNe vaMdanA.... Aje 45 AgamomAM paheluM aMga-sUtra AcArAMga mULa - akSaragamanikA - anyavArtha - gujarAtI-hIndI bhAvArtha sAthe prathama zrutaskaMdha prakAzita karI rahela che. je pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone ghaNuM ja upayogI nIvaDaze... AgAmI prakAzanarUpe zrI bArasAsUtra mULa moTA TAIpamAM, phora kalara phoTAsaha prakAzita karavA bhAvanA che. A graMtha prakAzanamAM jJAnabhaktikAraka zrI saMgho tathA zrAvikAsaMgho dvArA jJAnadravyano savyaya karI prakAzana karavAmAM sulabhatA karI ApI che. dhanyavAda... A graMthane suzobhita rIte zudhdhatApUrvaka prInTIMga Adi kArya karavAmAM nehaja enTaraprAIjha - jayezabhAI ena. zAha - muMbaI. tathA komyuTarAIjha karavAmAM zaileSabhAI Adie sArI jahemata uThAvI. te badala dhanyavAda.... rAjeza ena. zAha - chANI..
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 prastAvanA ( granthasya garimA ) devaguruprasAdato'yamAcArAGganAmA granthaH saTippaNA'kSaragaminakAnvitaH adhikArANAmagre upanyasyate / asya cotpattyAdivArtA kiJcit pratanyate / tathAhi - ye'tItA ye cAnAgatA arhanto bhagavantaste sarve'pi svasvatIrthapravarttanAdAvAcArArthamupadizanti / evamevA''sannopakAriNA zramaNa bhagavatA zrImanmahAvIrasvAminA''virbhUtakevalAlokenA'pi mahasenavane sadevamanujA'surANAM parSadi prathamata AcArArtha upadiSTaH / eSa evA'rthaH zrIindrabhUtigautamapramukhairgaNadharaiH sUtrato grathitaH / ayamapi mUlagranthasteSAM bhagavatAM gaNadharANAM zrIsudharmasvAminAM praNIto vartate iti sarvasammato'yaM vyatikaraH / asya granthasya prAthamyaM prAdhAnyaM ca nirvivAda, mokSopAyatvAt, pravacanasArabhUtatyAcca / yato'traiva mokSopAyabhUtaM caraNakaraNaM pratipAdyate / eSa ca pravacanasAraH pradhAnamokSahetu pratipAdanAt, atra ca sthitasya sataH zeSAGgAdhyayanayogyatvAditi / asya granthasya ca dvau mukhyavibhAgo - (1) prathamazrutaskandho (2) dvitIyazrutaskandhazca / tatra prathamazrutaskandho navA'dhyayanAtmako dvitIyazca paJcacUlArUpaH / sAmprataM prathamazrutaskandha saptamaM mahAparijJA'dhyayanaM vyucchinnam / dvitIyazrutaskandhasya ca paJcamI nizIthAkhyA cUlA'to granthataH pUrvapuruSaiH pRthakkRtya 'nizIthasUtramiti' nAmnA pRthak prasiddhiM prApitA vartate / evaM prathamazrutaskandhasyA'rthagAmbhIryamaSTAnAmadhyayanAnAM tadantargatAnAmuddezakAnAM dvitIyazrutaskandhasya ca catasRNAM cUlikAnAM tadantarbhUtAnAmadhyayanAnAM teSAmamevoddezakAnAM ca viSayavibhAgo'tivistRta iti neha pratanyate, jijJAsubhirviSayAnukramata eva vilokanIyaH /
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ UAB viSayavibhAgavilokanato'pi vidvajjanA natamastakA bhavanti zramaNAnAM lokottarabAhyA'bhyantarA''cAra evaMviSaya iti / ata evaitadgranthopari niyukticUrNiTIkAdayo vividhavyAkhyAgraMthAH santi / tanmadhye sAmprataM zrIzIlAGkAcAryairvihitA TIkA mukhyatayA'dhyayanA'dhyApanArthamupAdIyate / sA ca TIkA vividhaviSayANAmAkarabhUtA tathA'pi na sarveSAM sukhAvagAhA vistRtaviSayatvAt / ata eva saMkSeparUcInAM sUtrArthamAtraparizIlanArthinAM vAcanApradAtRRNAM cA'vilambenaiva sUtrArthapradAyikAma-kSaragamanikAM tathA viSamapadAnAmarthaM sphuTIkurvat pAdaTippaNakaM samAvezayannayaM granthaH prekSAvatAM samupAdeyo bhaviSyati / granthasya ca samupAdAne hetureka eva yaccittodbhUto dvitIyAcandralekhAkalpo dharmastadaiva pUrNimAcandrapUrNatAM prayAti yadA vItarAga-praNItA''cArapathaM prApnoti / AcArapathaprAptizca na jJAnAhate / jJAne ca granthasya hetutA suspaSTA / api ca rAgadveSamohAghabhibhUtAnAM sarveSAM saMsArijantUnAM zarIramAnasAnekA'tikaTukaduHkhopanipAtapIDitAnAM cintAmaNikalpo'yaM dharmasAmagrIsaMyukto manuSyabhavo'tidurlabhaH / tatrA'pi prApya sadguruyogaM, zrutvA hitopadezaM, pItvA vairAgyAmRtapAnaM, hitvA sakalaklezajAlaM saMsAraM viralA eva ye pramAdaparihAreNa sakalAntaraGgArirAjaM mohamahIdharaM samUlaghAtaM hantu satataM paJcAcArapAlane samudyatA bhavanti / jinendrazAsanasya garimNA gariSTho bhUtakAlaH suspaSTa eva yatra bhUyAMso mahAsattvA etadgranthoktapaJcAcArasya niraticAraM paripAlanAta evAnandaramAlayaM siddhisaudhaM prayAtAH / evaM sthite ye ke'pi bhavyAtmano bhavahetumAzravaM rurutsavaH, mokSahetu saMvaraM ca supupukSuvaH siddhipadaM ca prepsavastaiH sarva etadganthokta AcAradharma AtmasAt karaNIya ev|
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ WE sadbhAgyena dvayadhikadvisahasravikramAbde rAjasthAnaviharaNe mahopakAripUjyapAdasvargIyaparama- gurudevAcArya zrImad vijayapremasUrIzvara zrImukhena zrIAcArAGgasUtrasya sarvaprathamA vAcanA mayA labdhA tadaiva AcArAGgasyAcAradharmasya vAttaryA mama cittaM saharSamanarInRtyata / tatpazcAt mayA catuH AcArAGgasUtrasya vAcanA pU0 zramaNazramaNIbhyo dattA evaM yathA yathA parizIlanaM jAtaM tathA tathA taddharmasya mAdhuryeNAhamatipramoditavAn, etadAcAradharmamAtmasAt kartuM ca sphuraNA jAtA, kintvayaM pramattajIva etatpAlane kAtara AsIt / etacchithilatA mama hRdaye satatamazalyAyata / ekadA cetasi sphuritam etatsUtrasya yadi punaH punaH parizIlanaM syAt tarhyavazyamevaiSA zithilatA palAyeta, AcAraprAsAdasya ca sopAnazreNyArohaNe saphalatA prApyeta / etadarthaM yadi sUtrA'rthagamanikA laghuTIkA syAttarhi subodhA syAt / tasmAnmayA paramagurudeva-saMyamatyAgatapomUrtisuvizAlagacchAdhipati-bhavodadhitArakasiddhAntamahodadhInAM pU. A. bha. vijaya premasUrIzvarANAM laghuziSya-vidvadvaryamunivaryazrIkulacandravijayaH preritaH / matpreritena munivaryeNa etatsUtrasyAkSaragamanikAkAryArambhaH kRtaH / bhAvamaGgalaprasAdena munivaryeNa zIghrAtizIghraM lekhanakAryaM kRtvA saMzodhanArthaM mahyaM preSitam / anayA laghuTIkayA yeSAM sUtrANAmupari TIkAkRdbhagavaMtA zrIzIlAGkAcAryeNa atidezamAtraM nirdiSTaM teSAM sUtrANAmapi spaSTatA bhavati / sakRd dvirvA yairetaTTIkA paThitA teSAmeSA'kSaragamanikA AdarzApekSAM dUrIkaroti / AcAradharmArthibhirmumukSubhiriyamakSaragamanikA prativarSa sakRdavazyameva paThanIya !, yata AcAradharmazcetasi sphAraM sphurannanAdipramAdasyA''rAdhanApratipakSasya kAlaghaNTAM vAdayet / evaM sati munivaryasya stutya prayAsasya sArthakatA'pi anubhavapathA''tithyamAgamiSyati /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ svabhAvalAbhaM prati sanmukhaM kurvatIM AcArAGgasyAcAradharmasyAmRtavANIM prapAyayituM munivaryeNaikA-dvitIyasuzobhitasAdhanasya pUrtiH kRtA / vItarAgaparamAtmana etAmamRtavANI karNaviSayIkRtya yathAzaktyAcAradharmaM prapAlya ratnatrayIM susAdhya mokSadAyakadharmasya pUrNatAM prApnuyAma ityekA prazastA antarAbhilASA / karADa (mahArASTra) vi.saM. 2042 phAlgunasya kRSNapakSasya dazamyAm / 00000000 phra PM, 2531 pU.paM.zrI kulacaMdra vi. gaNivara Alekhita zrI AcArAMgasUtra-akSaragamanikA pustakamAMthI sAbhAra uSkRta... GE guru zrIprema-bhuvanabhAnu-padmazizuH A.vi. mitrAnaMdasUriH 105
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnakuma zastraparijJAkhyaM prathamamadhyayanaM : jIvasaMyamaviSayakam / prathama uddezakaH yAvadadhyayanasamAptiH / SaSTha uddezakaH saptama uddezakaH sampUrNamunibhAvaH / prathama zrAtra. dvitIya uddezakaH pRthivIkAyAstitvAdi / tRtIya uddezakaH apkAyAstitvAdi / caturtha uddezakaH paJcama uddezakaH tRtIya uddezakaH caturtha uddezakaH paJcama uddezakaH SaSTha uddezakaH sAmAnyena jIvAstitvasAdhanaM, jIvavadhe bandho virati zcaivamagre'pi tejaskAyAstitvAdi / . vanaspatikAyAstitvAdi / trasakAyAstitvAdi / vAyukAyAstitvAdi / adhyayanArtho- pasaMhAra SaDjIvanikAyavadhanivRttikAriNAM lokavijayAkhyaM dvitIyamadhyayanaM : loko yathA badhyate karmaNA tathA ca prahAtavyam / mAtApitrAdike svajane'bhiSvaGgo na kAryaH / prathama uddezakaH dvitIya uddezakaH adRDhatvaM saMyame na kAryaM viSayakaSAyAdau cAdRDhatvaM kAryam / karmavaicitryamavagamya mAno na kAryaH- artha sArasya ca nissAratA varNyate / bhogeSvabhiSvaGgo na kAryo yato / bhoginAmapAyAna vakSyati / 1 tyaktabhogenapi sAdhunA lokanizrayA vihartavyam / saMyamadehayAtrArtha viharatA mamatvaM na kAryam / .
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ E MEX zItoSNIyAkhaM tRtIyamadhyayanaM saMyamasthitena jitakaSAyeNa sukhaduHkhatitikSA vidheyA / prathama uddezakaH bhAvanidrayA suptA asaMyatAH / dvitIya uddezakaH asaMyatA yathA duHkhamanubhavanti tathocyate / tRtIya uddezakaH na kevalaM duHkhasahanAt pApAkaraNAcca zramaNaH kintu rAgadveSAkaraNa rUpasaMyamAnuSThAnAt / caturtha uddezakaH kaSAyANAM vamanaM kAryaM, pApasya ca karmaNo parihAraH viduSaH saMyamaH kaivalyaM mokSazca / samyaktvAkhyaM caturthamadhyayanaM : samyakttvapratipAdanam prathama uddezakaH yathAvasthitavastvAvirbhAvanarUpaH samyagvAdaH dvitIya uddezakaH dharmapravAdikaparIkSA / tRtIya uddezakaH anavadyatapovarNanam / caturtha uddezakaH saMyamapratipAdanam / lokasArAkhyaM paJcamamadhyayanaM : pradhAnamokSAGgatvAt cAritrameva lokasAraH / prathama uddezakaH hiMsakaviSayArambhaka ekacaro na muniH dvitIya uddezakaH hiMsAdipApasthAnakebhyo virato muniH / tRtIya uddezakaH virato muniparigraho bhavatIti nirviNNakAmabhogazca / caturtha uddezakaH avyaktasya pratyapAyA bhavanti /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcama uddezakaH hRdopamena sAdhunA bhAvyam / SaSTha uddezakaH unmArgavarjanA tathA rAgadveSI tyAjyau / dhUtAkhyaM SaSThAdhyayanaM : svajanAdidhUnanam / prathama uddezakaH svajanavidhUnanA / dvitIya uddezakaH karmaNAM vidhUnanA / tRtIya uddezakaH upakaraNazarIrANAM vidhUnanA / caturtha uddezakaH gauravatrikasya vidhUnanA / paJcama uddezakaH yathA sAdhubhirupasargAH sanmAnAni ca vidhUtAni tathA pratipAdanam / mahAparijJAkhyaM saptamamadhyayanaM vyucchinnam / vimokSAkhyamaSTamamadhyayanaM : samyagniryANapratipAdanam / prathama uddezakaH asamanojJAnAM parityAgaH kAryaH dvitIya uddezakaH akalpikAdhAkarmadeH parityAgaH kAryaH / tRtIya uddezakaH gocaragatasya yateH zItAdinAGgakampanAdika- ceSTAdarzane gRhasthasya zaGkA syAttadvyudAsAya yathAvasthitArthakathanA vidheyA / caturtha uddezakaH vaihAnasamaraNaM gArddhapRSThamaraNaM ca / paJcama uddezakaH glAnatA bhaktaparijJA ca / SaSTha uddezakaH ekatvabhAvanA iGgitamaraNaM ca / saptama uddezakaH bhikSupratimAH pAdapopagamanaM ca / aSTama uddezakaH AnupUrvIvihAriNAM bhaktaparijeGgitamaraNapAdapopagamanAni yathA bhavanti tathocyante /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ SVERRE upadhAnazrutAkhyaM navamamadhyayana-aSTaSvadhyayaneSu pratipAdito'rthaH zrI vardhamAnassvAminA svata evAcIrNa iti prathama uddezakaH yAdRg vihAro bhagavata AsIt dvitIya uddezakaH yAdRg bhagavato vasatirAsIt tRtIya uddezakaH ye bhagavataH parISahA abhUvan / caturtha uddezakaH kSutpIDAyAM viziSTAbhigrahAvAptAhAreNa cikitsediti / EXARBAS
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI jagavallabhapArzvanAthAya namaH | || namonama: zrI gurU bhadraMkarasUraye // yatkiMcita je prakAre brAhmaNa saMskRtino AdhAra veda, baudhdha saMskRtino AdhAra tripiTaka te prakAre ja jainasaMskRtino AdhAra gaNipiTaka arthAt bAra aMga sUtra che. naMdIsUtramAM zrutajJAnanA je cauda bheda batAvyA che temAM teramo bheda aMgapraviSTa che. mukhyarUpathI zrutajJAnanA be bheda aMgapraviSTa ane aMgabAhya, AcArAMga Adi bAra sUtro (aMgo) aMgapraviSTa che ane bIjA sUtro aMgabAhya gaNAya che. jema purUSanA zarIramAM ra-paga, 2-jaMghA, 2-uru, 2-paDakhA, 2-bAhu, 1-garadana, 1-sira A pramANe 12 aMgo che. te prakAre dhRtarUpI puruSanA paNa 12 aMga che. tIrthaMkara prabhu arthanuM dAna Ape, gaNadharI dvArA sUtra racanA thAya che. gaNadharothI atirikta eTale ke bIjA vidyAsaMpanna AcAryo dvArA racAyelA zAstra aMgabAhya kahevAya che. aMgapraviSTanA 12 bheda 1. AcArAMga 2. sUyagaDAga-sUtrakRtAMga 3. ThANAMga-sthAnAMga 4. samavAyAMga 5. vivAhapaNarI-vyAkhyAprajJapti 6. NAyAdhammakahAo-jJAtAdharmakathA bhagavatI sUtra 7. uvAsagadesAo-upAsakadazA 8. aMtagaDadasAo-antakRdazA 9. aNuttarovavAIyadAo 10, pahavAgaraNAI 11. vivAgasu-vipAkazruta 12. diphivAo-dRSTivAda AmAM bAramuM draSTivAda aMga Aje upalabdha nathI. .
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASA mahApurUSo dvArA je sevAyela ratnatrayInI ArAdhanA karavAnI vidhine AcAra kahevAya che. AcArane darzAvanAra je sUtra te AcArAMga, A sUtramAM sAdhuonI carcAnI sAthe saMbaMdha rAkhavA vALI vastuonuM varNana che jemakeAcAra - ratnatrayIrUpa mokSamArganI ArAdhanA mATe je thAya te vividha AcAra. gocarI - - bhikSA grahaNa karavAnI vidhi. vinaya " - jJAna ane jJAnavaMtanI tathA moTAono vinaya-bhakti. vinaya - ziSyonuM svarUpa ane teno AcAra. - cAra prakAranI bhASAnuM svarUpa. caraNasittari - pAMcamahAvrata, deza zramaNadharma, 17 prakAre saMyama, 10 prakAre vaiyAvacca, nava vADe brahmacarya, 12. prakAre tapa, jJAna-darzana-cAritra, 4 kaSAyono nigraha. pa+10+17+10+912+1+1+1+4=70 karaNasittari - 4 piMDavizudhdhi, pAMca samiti, 12 bhAvanA, 12 bhikSu pratimA, pAMca Indriyadamana, 25 prakAre paDilehaNA, 3 gupti, dravya-kSetra-kAla-bhAvanA bhedathI cAra prakAranA abhigraha. 4+5+1 2+12+5+25+4 = 70 - saMyamarUpa yAtrAnuM pAlana, vRtti - vividha abhigrahone dhAraNa karI saMyama puSTa rAkhavuM. AcAranA saMkSiptathI pAMca bheda jJAnacAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, vIryAcAra. 'jJAnakriyApyAM mokSaH " samyaka jJAna ane kriyA dvArA ja mokSa thAya che. zuddha AcAra mATe A bannenI AvazyaktA che eTale ja paheluM aMga AcArAMga batAvela che. koI apekSAe jJAna karatA kriyAnI pradhAnatA hovAthI kriyArUpa AcArane darzAvanAruM A sUtra pradhAna che eTale ja prathama aMga che. yAtrA
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sUtramAM ra zrutaskaMdha, pahelA zrutaskaMdhamAM nava adhyayana ane bIjA zrutaskaMdhamAM 16 adhyayana, bannenA maLI 85 uddezA che. A AcArAMga sUtra eTale munijIvananI mastI mANavA tenI hastI TakAvavA, AtmAnI durgati sastI na thAya ane pastInA kiMmatanI mAphaka AtmAnI kiMmata na aMkAya mATe aneka AcArone darzAvatuM anupama che. A sUtranuM vAMcana - adhyayana thAya to ja munipaNAnI sAcI dizA prApta thAya. pU. nUtana dikSita sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone prathama AcAranA jJAnarUpe joga karAvI prathama dezalaikAlikasUtra bAdamAM uttarAdhyayana sUtra ane tyAra pachI zrI AcArAMgasUtrano abhyAsa karAvAya che. temAM amArA pU. dAdAgurudevazrI labdhi su.ma.nA samudAyanA pU. saMskRtavizArada karNATakakezarI A. zrI bhadraMkarasUrIzvarajI ma. sAhebe prathama ra sUtrono bAlajIvone saMskRta - prAkRta bhASAno artha saraLa-sulabha thAya te hetuthI gujarAtI anuvAda, saM.chAyA, zabdArtha Adi karela, te zrI labdhi-bhuvana sAhitya sadana - chANI dvArA prakAzita thayela che. ane A saMsthA dvArA zrI AcArAMgasUtra prathama-zrutaskaMdhano gujarAtI anuvAdarUpe pragaTa thaI rahela che. nA graMthamAM prathamasUtra-akSaragamanikA-ajavayArtha-bhAvArtha gujarAtI-hIdI A pramANe anukrama rAkhela che. jethI bane bhASI pUjyone artha samajavAmAM sugamatA raheze. AvuM prakAzana prathama ja vAra prakAzita thaI rahela che. A graMthanuM kArya karavAnI preraNA 3 varSa agAu saralasvabhAvI sAdhvIvaryA udayaprabhAzrI dvArA thayela ane tenAthI aMzAtmaka jJAnanI bhakti karavAno avasara prApta thayo ane AtmAne AcAra vize sajAgatA pragaTI..... A graMthanuM prakAzana devagurUnI acinya kRpA tathA pU. AcArya zrI puNyAnaMda su.ma.nA zubhAziSa dvArA ja pUrNatAne pAmI zakyo che. te badala teozrInA caraNe vaMdanA... A graMthamAM akSaragamanikAnA Alekhake pU. jJAnAnaMdI AcArya zrI kulacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. che teoe pU. gacchAdhipati AcArya zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.nI sammatithI saMpUrNa
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdyanta avalokana karI sudhArA-vadhArA karI Apela che. te ama jevA ajJAnI mATe upakAraka nIvaDela che teono upakAra bhUlAya tema nathI, teozrInA caraNe vaMdanA.... A graMthanuM kArya karavA pU. bahuzruta zIlAMkAcAryanI TIkA tathA sthA.saM.nA DuMgarazI ma. dvArA thayela anuvAda vilokana karI ane paM. ghevaracaMdrajI bAMThIyA - vIraputra dvArA hIndI anuvAdano sahAro lIdhela che. tathA vIraputra dvArA hIndI bhAvArthane sudhArA sAthe AmAM saMmilita karela che jethI hIndIbhASI vargane anukuLatA sArI rahe te hetuthI ja A kArya karela che. A graMthano jJAnapipAsu AtmAo abhyAsa dvArA mokSapatha para pragati karatA rahe e ja abhilASA..... A graMthanA kAryamAM chadmasthAvasthAne kAraNe jinAjJA virUdhdha kaMI lakhAyuM hoya to trividhe micchA mi dukkaDam..... saM. 2055, jeTha.su.5 kuMbhojagiritIrtha MM STD gurUpAda sevI muni vikramasenavijaya 00 =
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AcArAMgasUtra-prathama zrutaskaMdha viSayAnukramaNikA paheluM adhyayana zastraparijJA - jIvonI hiMsAnA kAraNane zastra kahe che. tenA be bheda - dravyazastra, bhAvazastra, talavAra Adi dravyazastra azubhayoga bhAvazastra. A adhyayanamAM bhAvazastronI jANakArI che. 1-nna parizA eTale azubha yoga Adi karmabaMdhananA kAraNa jANavA, 2-pratyAkhyAna parijJA - eTale karmabaMdhananA kAraNo jANIne teno tyAga karavo. prathama adhyayananA sAta uddezA... adhyayayanamAM AvatA navIna viSayanA prAraMbhane uddezA kahevAya che. 1 uddezo - A AtmA kaI dizAmAMthI Avyo teno vicAra 2 uddezo - pRthvIkAyanI hiMsAthI aTakavuM, teno upadeza, pRthvIkAyanA duHkhonA anubhava batAvavA janmathI aMdha tathA baherAnuM dRSTAMta. 3 uddezo - akAyanI hiMsAthI aTakavuM, upadeza 4 uddezo - agnikAyanI hiMsAthI aTakavuM, upadeza 5 uddezo - vanaspatikAyanI hiMsAthI aTakavuM, upadeza, manuSyanA zarIranI sAthe vanaspatinI samAnatA, vanaspatimAM jIva che tene sidhdha karavAnI yukti. 6 uddezo - trasakAya jIvonI hiMsAthI aTakavA. upadeza trasa jIvonI hiMsAnA vividha kAraNo. 7 uddezo - vAyukAyanA jIvonI hiMsAthI aTakavA upadeza bIjuM adhyayana - lokavijaya - saMsAra ane tenA kAraNo para vijaya prApta karavo, A adhyayanamAM 6 uddeza .... 1 uddezo - mAtApitA Adi bAhyasaMyogono tyAga karIne munie dRDhatAnI sAthe saMyamapAlana karavuM joIye.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 2 uddezo - aratino tyAga karavo joIe, lobhInA duHkha ane nirlobhInA sukha. 3 uddezo - ucca gotra Adi kayA prakAre mAna na karavuM joIye, bhogomAM Asakta na thavuM joIe. 4 uddezo - bhogothI rogonI utpatti, bhogonA tyAgano upadeza. 5 uddezo - gRhasthonA gharethI nirdoSa AhArAdi laIne saMyama nirvAha karavo, eka AzravanA sevanathI badhA AzravonuM sevana, eka kAyAnA AraMbhathI badhA kAyono AraMbha thAya che. prabhunI AjJAnA ArAdhakane mokSaprApti thAya che. trIjuM adhyayana - zItoSNIya - zaradI, garamI ane sukha-duHkhanI paravA karyA vagara badhI jagyAe samabhAva rAkho. A adhyayanamAM 4 uddezA... 1 uddezo - kharI rIte - vAstavika kona suteluM che ? ajJAnI dravyathI jAgato hovA chatAM paNa bhAvathI sutelo che ane jJAnI dravyathI suvA chatAM paNa bhAvathI sadA jAgato hoya che, vIra-muni pariSaha upasargo ne samabhAvathI sahana kare che. uddezo - badhAne sukha priya che, pApanA kaTuphala, pApanA tyAgano upadeza, mokSArthIe bAhya-AtyaMtara banne prakArathI baMdhanone toDI viSayAsaktino tyAga karavo joIye. 3 uddezo - munie samabhAvI thavuM joIye, lajjA AdinA kAraNe pApano parihAra tathA pariSaha sahana karavA mAtrathI muni nathI banatA, tenA mATe hRdayamAM saMyama joIye, AtmAno sAco mitra AtmA ja che. 4 uddezo - cAra kaSAyonA tyAgano upadeza. cothuM adhyayana - samyaktva - samyaktvanuM varNana A adhyayanamAM 4 uddezA.... 1 uddezo - padArthonA yathArtha svarUpa varNana, samakitanuM varNana 2 uddezo - Azrava ane nirjarAnuM varNana, paramatanuM yuktithI khaMDana 3 uddezo - tapanuM varNana 4 uddezo - saMyamamAM sthira rahevuM. EX
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcamu adhyayana lokasAra - A adhyayanamAM 6 uddezA... 1 uddezo - lokamAM sArabhUta saMyamanuM varNana, pAponA tyAgano upadeza, prANiyonI hiMsA karavAvALo, viSayabhogo ane AraMbhamAM pravRtti karavAvALo tathA viSayabhogomAM Asakti rAkhavAvALo muni hoto nathI. 2 uddezo - pApothI nivRtta te ja muni, parigraha tyAgano upadeza. 3 uddezo - saMyamapAlana karavAvALAnI caubhaMgI, saMyamanuM svarUpa, muni koI prakArano parigraha na rAkhe, kAmabhogonI IcchA na kare. 4 uddezo - avyakta (Ayu ane vidyAnI yogyatA rahita) agItArtha tathA sUtrArthamAM nizcaya rahita sAdhune ekalo vihAra niSedha, agItArthanA ekalavihAranA doSa, zudhdhasaMyamapAlana upadeza, 5 uddezo - munie sadA AcAryanI AjJAmAM vicaravuM, jalAzayanuM dRSTAMta, samyak zradhdhAvALAne mATe badhA zAstra samyak thAya che. 6 uddezo - prabhu AjJAnI ArAdhanA karavAthI kumArgano tyAga ane rAga-dveSano kSaya thAya che, sidhdhaprabhunuM svarUpa. chaThThuM adhyayana - dhUtAkhya - pApa karmone choDavA A adhyayanamAM pAMca uddezA... 1 uddezo - pramAda choDavo joIye te mATe kAcabAnuM dRSTAMta, pramAdI tathA viSayomAM Asakta jIva vividha prakAranA rogothI pIDita hoya che. 2 uddezo - AtmAthI karmone dUra karavAno upadeza 3 uddezo - munie alpa upakaraNa rAkhavA joIye ane yathAzakti kAyakleza Adi tapa karavA joIye. 4 uddezo - munie sukhomAM mUrchAvALA na thavuM joIye. 5 uddezo - munie saMkaTothI DaravuM nahIM ane prazaMsA sAMbhaLIne prasanna na thavuM joIye, upadezayogya ATha vAta.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAtamuM adhyayana - mahAparijJA - naMdIsUtranI malayagiri TIkA ane niryuktinA anusAra A sAtamuM adhyayana che. AmAM sAta uddezA che. A adhyayana vicchinna thayela che Aje upalabdha nathI. AThamuM adhyayana - vimokSa athavA vimoha - saMsAranA kAraNone ane mohane choDavA mATe upadeza. A adhyayanamAM 8 uddezA. 1 uddezo - kuzIla, parityAga, loka dhruva che ke adhruva ? 2 uddezo - akalpanIya vastuono parityAga. 3 uddezo - mithyA zaMkAnuM nivAraNa, pariSahothI DaravuM nahIM. 4 uddezo - kAraNa vizeSathI munioe phAMsI Adi dvArA bAlamaraNa paNa karavuM joIye. 5 uddezo - bimAra paDelA hoya tyAre munie bhaktaparijJAthI maravuM joIye. 6 uddezo - dhIratAvALA munie igitamaraNa karavuM joIye. 7 uddezo - viziSTa dhIratAvALA munine mATe pAdapopagamana maraNanuM vidhAna. 8 uddezo - kAlaparyAyathI traNe maraNonI vidhi.. navamuM adhyayana - upadhAnazruta - prabhu mahAvIrasvAmInI jIvanacaryAnuM varNana, A adhyayanamAM 4 uddezA... 1 uddezo - prabhu mahAvIranI vihAracaryAnuM varNana jemake 13 mahinA bAda devadUSya vastrano tyAga, anArya dvArA apAyela kaSTone sahana, cha kAyanI rakSA, tra-sthAvara jIvono vicAra, zudhdha AhAra grahaNa, pariSahone samatAthI sahana, Adi viSayonuM varNana. 2 uddezo - prabhu mahAvIrasvAmInI vasati (raheThANa) nuM varNana, zUnyadhara-sabhA-dukAna bagIco-nagara-smazAna-vRkSanuM mULa ItyAdi sthAnomAM prabhu jayaNApUrvaka sthiratA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ MEX karatA hatA. nidrAthI abhibhUta na thatAM ubhA rahIne dhyAna karatA hatA, A sthAnomAM deva-manuSya-tiryaMca dvArA vividha prakAranA kaSTo AvavA para samatAthI sahana karatAM AtmadhyAnamAM lIna rahetA Adi viSayono vicAra. 3 uddezo - prabhu mahAvIrane apAyela Akroza - vadha Adi vividha prakAre pariSahonuM varNana, lATadezanI vajabhUmimAM vividha prakAranA pariSahone sahana karela, kutarAnA pariSaha tathA pleccho dvArA keza Adi kheMcavAM chatAM dhyAnathI vicalita thatA nahotA, zUravIra hAthInI jema pariSaharUpI saMgrAmamAM jaya-vijaya karatA evA vicaratA hatA, ItyAdi viSayonuM varNana, 4 uddezo - prabhunI tapazcaryAnuM varNana, prabhu anazana Adi tapa karatAM, roganI cikitsA na karatA evA mauna thaIne vihAra karatAM, kAraNavaza 'huM bhikSu chuM'. A pramANe bolatA, zIta-uSNa pariSaha sahana, paMdara-mahino - 2 mahinA - 3 mahinA - 6 mahinA sudhInA upavAsa, pAraNAmAM lukhkho - suko je pramANe AhAra maLe tene grahaNa karatA, tattva ne jANavAvALA prabhu chadmastha avasthAmAM kyAreya paNa svayaM e pApakarma karyuM nathI, bIjA pAse karAvyuM nathI ane pApakarma karatA evAne sAro mAnyo nathI, koIpaNa jIvanI vRttino cheda na karatA gAma-nagaramAMthI zudhdha AhAra grahaNa karatA, maMdagatithI cAlatA, hiMsAthI nivRtta, zudhdha AhArathI jIvana nirvAha karatA hatAM, dRDha Asana lagAvI AtmAnuM anveSaNa karatA dhyAnamAM lIna rahetA, zabdAdi viSayomAM kyAreya mUrchita na thatAM pramAdanuM sevana karela nathI. ItyAdi viSayonuM varNana... www.A AVA VAVAV
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ zastraparijJAnAmaka prathama adhyayana prathama uddezakaH / zrI sudharmA jambUmAcaSTe yathA : sUrya meM AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM ihamegesi No saNNA bhavai // 1 // zrutaM mayA AyuSman ! tena bhagavatA evamAkhyAtam iha-saMsAre ekeSAM no saMjJA-jJAnaM bhavati / 'AmusaMteNa' 'AvasaMteNaM' ceti pAThAntaradvayamAzritya-AmRzatA sevamAnena spRzatA bhagavatpAdAravindam AvasatA ca tadantike ityarthaH / anena gurukulavAsaH prathamAcAra upadiSTa iti / anvayArthaH- zrI sughamAsvAmI svayaMnA ziSya svAmIne 53 cha ... AusaM - mAyuSman ziSya ! meM - meM suyaM - AimaNyu cha teNaM - te bhagavayA - prabhu mahAvI22vAbhIme evaM - 2mA prare akkhAyaM - 32mAvedA cha 3 ihaM - 20 lobha egesi - 515 prAyoMne saNNA - saMsu - ALL No - nathI bhavai - eota.. . bhAvArtha :- he AyuSman ziSya ! meM mahAvIrasvAmI pAsethI samaNyu cha , 4 bhAre 32mAyuM cha. mA sosi 32415 prAyone saMsu (na) nathI hotI // 1 // bhAvArtha :- zrI sudharmAsvAmI svayaM ke ziSya ko kahate hai ki, he ziSya ! maiMne sunA hai, vaha prabhu mahAvIrasvAmIne yaha pharamAyA thA kI isa loka meM koI prANiyoM ko saMjJA (jJAna) nahIM hotI hai // 1 // .. niSiddhasaMjJAmAzrityA''ha taMjahA - puratthimAo vA disAo Agao ahamaMsi, dAhiNAo vA disAo Agao ahamaMsi, paccatthimAo vA disAo Agao ahamaMsi, uttarAo .. vA disAo Agao ahamaMsi, uDDAo vA disAo .. Agao ahamaMsi, ahe disAo vA Agao ahamaMsi, . aNNayarIo vA disAo vA aNudisAo vA Agao ... ahamaMsi, evamegesiM No NAyaM bhavai // 2 // kI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 1
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadyathA - pUrvasyA vA dizAta Agato'hamasmi, dakSiNasyA vA dizAta Agato'hamasmi, pazcimAyA vA dizAta Agato'hamasmi, uttarasyA vA dizAta Agato'hamasmi, UrdhvAyA vA dizAta Agato'hamasmi, adho dizAto vA''gato'hamasmi, anyatarasyA vA dizAtaH, anudizAto vA''gato'hamasmi / evamekeSAM no jJAtaM bhavatIti // 2 // ___anvayArthaH- taM jahA - 4 purasthimAo - pUrva disAo - hAthI ahaM - huM Agao aMsi - mAvyo chu, vA - athavA dAhiNAo - kSiA disAo - 6uthI, paccatthimAo - pazcima, uttarAo - uttara, uDDAo disAo - thI. hizAthI, ahe disAo - nIyA hizAthI, aNNayarIo disAo - 05 59 me hAthI, aNudisAo - anuhiAthI ahaM - huM Agao aMsi - mAvyo dhuM, evaM - 2 // prAre, egesi - 5 paune NAyaM - 552 No - nathI bhavai - hotI bhAvArtha - jJAnAvaraNIyanA karmanA udayathI te jIva A nathI jANato ke huM pUrva bhavamAM kaI gatimAM hato ane ahIMyA huM kaI gatimAMthI Avyo chuM? rA/ __ bhAvArtha :- jJAnAvaraNIya karma se jisakI AtmA para saghana pardA par3A huA hai vaha jIva yaha nahIM jAnatA hai ki maiM pUrva bhava meM kisa gati meM thA aura yahA~ para kahA~ se AyA hU~ ? // 2 // . . na kevalameSaiva saMjJA nAsti, aparA'pi nAstIti sUtrakRdAha- .. asthi me AyA uvavAie, Natthi me AyA uvavAie? ke ahaM AsI, ke vA io cuo iha peccA . bhavissAmi ? // 3 // . asti me AtmA aupapAtikaH-janmAntaragAmI; nAsti me AtmA aupapAtikaH, ko'hamAsam ? ko vA itacyuta iha saMsAre pretya janmAntare bhaviSyAmIti // 3 // ____tatreha 'evamegesiM No NAyaM bhavai' ityanena keSAJcideva saMjJAniSedhAt keSaJcittu bhavatItyuktaM bhavati, anvayArthaH- me - bhArI AyA - saatm| uvavAie - gii chuTTI gatiyomA utpanna thavA pAgo atthi - che. athavA me - bhArI AyA - saatm| uvavAie - hI hI gatiyomA utpanna thavA vANo Natthi - nathI. tathA ahaM - I ke - o AsI - to, bhane io - // zarIrathI cuo - chuTIne iha - 2 // saMsArabha peccA - zrI. nbhamAM ke - zuM bhavissAmi - hoza. bhAvArtha - prabala (gADha) jJAnAvaraNIya karmanA udayathI jeonI jJAna zakti DhaMkAI gaI che. evA jIvo e nathI jANatA ke huM pUrvabhavamAM koNa hato ane A mAgaNanA mama zuM thaza. // 3 // ( 2 )POOTOOTOOTOCOPTOCTODIODOCTODIODOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- prabala jJAnavaraNIya karma ke udaya se jisakI jJAna-zakti DhaMka gaI hai vaha jIva yaha nahIM jAnatA ki maiM pUrvabhava meM kauna thA aura kyA hoU~gA ? // 3 // tatra viziSTasaMjJA bhavAntaragAmina AtmanaH spaSTapratipAdane sopayoginIti tatkAraNamAha se jaM puNa jANejjA saha sammaiyAe paravAgaraNeNaM aNNesiM vA aMtie soccA taMjahA- purasthimAo vA disAo Agao ahamaMsi jAva aNNayarIo disAo aNudisAo vA Agao ahamaMsi, evamegesiM jaM NAyaM bhavai-asthi me AyA uvavAie, jo imAo disAo vA aNudisAo vA aNusaMcarai, savvAo disAo sabbAo aNudisAo jo Agao aNusaMcarai sohaM // 4 // . . sa yat punarjAnIyAt saha sanmatyA svamaMtyA vA - avadhi-manaHparyAya-kevalajJAna-jAtismaraNabhedAcaturvidhayA vA, paravyAkaraNena, tIrthakRtsarvajJakathanena, anyeSAM vA-tIrthakaravyatiriktAnAm atizayajJAninAM vA'ntike zrutvA tayathA - pUrvasyA vA diza Agato'hamasmi, yAvat anyatarasyA dizo'nudizo vA''gatohamasmi, evamekeSAM yad jJAtaM bhavati - asti me AtmA aupapAtikaH janmAntaragAmI yo'muSyA dizo'nudizaH - manuSyAzcaturbhedAstadyathA - saMmUrchanajAH karmabhUmijA akarmabhUmijAH antarvIpajAzceti tathA tiryaMcoM dIndriyA-strIndriyAzcaturidriyAH paJcendriyAzceti caturdhA tathA kAyAH pRthivyaptejovAyuzcatvArastathA'gramUlaskandhaparvabIjAzcatvAra eva :ete SoDaza devanArakaprakSepAdaSTAdaza bhAvadizo'nudizaH tata AgataH anusaMcarati 'anusaMsarai 'anusaMbharaI iti pAThAntaradvayamAzritya anusaMsmarati vA so'hamiti // 4 // anvayArthaH- se - te. pu35. saha sammaiyAe - svayaMnI sanmati - sUkSma zuddhi bhane tisma29. zAna dvArA tathA paravAgaraNeNaM - tIrtha 2 mhin| pazithI vA - athavA aNNesiM - bInI aMtie - pAsethI soccA - samaNIne puNa - izathI jaM - pUrvota. pAtIne jANejjA - Mela che. taM jahA - lema 3 ahaM - huM purathimAo disAo - pUrvadizAthI AgaoaMsi - bhAvyo dhuM vA - 2athavA jAvaaNNayarIo disAo - yAvat sanyata2 arthAt DI meM hizAthI vA - athavA aNudisAo - anuhizAthI ahaM - huM AgaoaMsi - sAvyo chu evaM |zrI AcArAMga sUtra 9999990000000000000000000000( 3
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ A prakAre jJatti - keTalAka jIvone nAthaM - jJAta - jJAna mavarU - thaI jAya che. khaM ke me - mAro AvA AtmA vavAtta - aupapAtika vividha gatiyomAM bhramaNa karavA vALA asthi - che - no AtmA phamAgo visAmo - A dizAothI vA anuvitAo - athavA anudizAmAMthI AvIne aNusaMcarapha - saMsAramAM paribhramaNa kare che athavA 'aNusaMmarapha' - pAThAMtarathI. svayaMnA pUrvajanmAdine smaraNa kare che tathA savAlo visAmo - badhI dizAothI savAyo anutisAgo - badhI anudizAothI kho - je Avo - AvIne aNusaMcaraD - saMsAramAM paribhramaNa kare che. sorUM - te AtmA huM ja chuM. - - bhAvArtha :- utkRSTa mati eTale sukSmabuddhine sanmati kahevAya che. sanmati 4 prakAranI jema avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLajJAna ane jAtismaraNa A 4 prakAranI sUkSmabuddhi dvArA athavA para-upadeza (tIrthaMkara Adi) thI jIva A pramANe jANe che ke huM pUrvabhavamAM amuka gatimAM hato ane A zarIra choDI huM amuka zarIrane prApta karIza // 4 // bhAvArtha :- utkRSTa mati yAnI buddhi ko sanmati kahate haiM / vaha sanmati cAra prakAra kI hotI hai / yathAHavadhijJAna, manaHparyaya jJAna, kevalajJAna aura jAtismaraNa / ina cAra prakAra kI sanmatiyoM ke dvArA athavA paraupadeza se jIva yaha jAna letA hai ki "maiM pUrvabhava meM amuka thA aura isa zarIra ko chor3a kara maiM amuka zarIra ne prApta kA // 4 // yo hi 'so'ha'mityanenAhaGkArajJAnenAtmollekhena pUrvAdirdiza AgatamAtmAnamavicchinnasaMtatipatitaM dravyArthatayA nityaM paryAyArthatayA tvanityaM jAnAti sa paramArthataH AtmavAdIti / se AyAvAI loyAvAI kammAvAI kiriyAvAI // 5 // - sa AtmavAdI lokavAdI lokApAtI vA loka ApatituM zIlamasyeti vA karmavAdI kriyAvAlIti // 1 // = annayArthaH- se - te purUSa JAyAvArpha - AtmavAdI toyAvArpha - lokavAdI janmAvArpha karmavAdI ane vhiriyAvArDa - kriyAvAdI che. bhAvArtha :- je purUSa uparanA sUtromAM kahyA pramANe AMtmAnA yathArtha svarUpane jANe che te AtmavAdI, che te lokavAdI che. arthAt lokanA yathArtha svarUpane jANavAvALo che. je Atma ane lokavAdI che te karmavAdI che arthAt karmonA yathArtha svarUpane jANe che ane kriyAvAdI eTale karmabaMdhanA kAraNabhUta kriyAne jANavAvALo che. // 5 // bhAvArtha :- jo puruSa AtmA ke uparyukta svarUpa ko jAnatA hai vahI AtmavAdI arthAt AtmA ke yathArtha svarUpa ko jAnane vAlA hai / jo AtmavAdI hai vahI lokavAdI arthAt loka kA yarthAtha svarUpa jAnane vAlA hai / 4 collo lJlXoX zrI gAvAmAMya sUtra
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo AtmavAdI aura lokavAdI hai vahI karmavAdI arthAt karmoM kA yarthAtha svarUpa jAnane vAlA aura kriyAvAdI yAnI karmabandha ke kAraNabhUta kriyA ko jAnane vAlA hai // 5 // sAmprataM pUrvoktAM kriyAmAtmapariNatirUpAM trikAlasaMsparzinA matijJAnena darzayitumAha akarissaM cAhaM, kAravesuM cAhaM, karao Avi samaNuNNe bhavissAmi // 6 // akArSaM cAhaM, acIkaramahaM, kurvatazcApi samanujJo bhaviSyAmi / sUcanAt sUtramiti nyAyena bhUta-vartamAna-bhaviSyatkAlA'pekSAyA kRta- kAritA'numatibhiH nava vikalpAH saMbhavanti / te ca manovAk- kAryazcintyamAnAH saptaviMzatirbhedA bhavantIti // 6 // anvayArthaH- ahaM - meM akarissaM - dhuM ca - mane ahaM - bhe kAravesuM - 42vyuM ca - tathA karao - 42vAvANAne Avi - 59! bhe samaNuNNe - anumoina \ mA prakAre bhavissAmi - bhaviSyamA prabhArI 4 422. bhAvArtha :- mahIya. "ma". 54thI vane // 29o cha 42j, j, anumodavuM A traNenA bhUta-bhaviSya-vartamAnakAlanI apekSAye 9 bheda thaI jAya ane mana-vayana-yAnI apekSA 27 me 25 04 cha. // 6 // bhAvArtha :- yahA~ 'ahaM' pada se jIva kA grahaNa kiyA gayA hai| karanA, karAnA aura anumodanA ina tInoM ke bhUta, bhaviSyat aura vartamAna kAla kI apekSA nau bheda ho jAte haiM aura mana, vacana, kAyA kI apekSA se inake sattAIsa bheda ho jAte haiM // 6 // . . atha kimatAvatya eva kriyAH utAnyA api santIti, etA evetyAha eyAvaMti savvAvaMti logaMsi kammasamAraMbhA parijANiyabA bhavaMti // 7 // etAvantaH sarve'pi loke karmasamArambhAH parijJAtavyA bhavantIti // 7 // anvayArthaH- savvAyaMti - saMpUrNa logaMsi - Aswi eyAvaMti - 202ii 4 kammasamAraMbhA - bhasamAraMbha35 BiyA parijANiyavvA - eAqu yogya bhavaMti - hoya che. bhAvArtha :- uparanA sUtramAM je 27 kriyAo batAvela che te kriyAo samasta lokamAM thAya che. eTale vivekI purUSoe A 27 sAvadya kriyAonA svarUpane jANIsbhne tyA 42vo hame. // 7 // bhAvArtha :- Upara chaThe sUtra meM jo 27 kriyAe~ batAI gaI haiM utanI hI kriyAe~ samasta loka meM hotI haiM / ataH vivekI puruSoM ko ina 27 kriyAoM kA svarUpa jAna kara inakA tyAga kara denA cAhie // 7 // | zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 5 )
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ yastAvadAtmakarmAdivAdI sa digAdibhramaNAnmokSyate, itarasya tu vipAkAn darzayitumAha apariNNAyakamme khalu ayaM purise, jo imAo disAo vA aNudisAo vA aNusaMcarai, savvAo disAo savvAo aNudisAo sahei // 8 // aparijJAtakarmA khalvayaM puruSo ya imA dizo'nudizo'nusaJcarati, sarvA dizaH sarvAzcAnudizaH sahaiti - svakRtena karmaNA sahAnusaJcaratIti // 8 // anvayArthaH- jo - 4 01 imAo disAo - 4 moma vA - athavA aNudisAo - manuhizobhA aNusaMcarai - bhrama43 che. vA - tathA savvAo - sarva disAo - hizAmo bhane sabbAo aNudisAo - sarva anudizAmomA sahei - svayaMnA 528 // AMnI sA2 14 . khalu - nizcayathA ayaM - bha. purise - 535 - 1 apariNNAyakamme - aaNn| 24syAne natha. tA. bhAvArtha :- je jIva karmonA rahasyone nathI jANato ane AtmA tathA kriyAnA svarUpane paNa nathI jANato, e jIvane vividha gatiyomAM paribhramaNa karavuM paDe che. kAraNa te jIva karmonA rahasyone nathI jANato eTale ja karmonA nAza karavA mATe prayatna nathI. 42to. // 8 // - bhAvArtha :- jo karmoM ke rahasya ko nahIM jAnatA hai aura AtmA tathA kriyA ke svarUpa ko bhI nahIM jAnatA hai use nAnA gatiyoM meM paribhramaNa karanA par3atA hai kyoMki karmoM ke rahasya ko na jAnane ke kAraNa vaha unake nAza ke lie bhI prayatna nahIM karatA // 8 // sa yadApnoti tadarzayati - aNegarUvAo joNIo saMdhei, virUvarUve phAse paDisaMvedei // 9 // anekarUpA yonIH sandhayati-saMghaTTayati, 'saMdhAvaiti pAThAntaramAzritya sandhAvati - paunaHpunyena gacchati / tatra virUparUpAn - bIbhatsA'manojJasvarUpAn sparzAn pratisaMvedayati-anubhavatIti // 9 // anvayArthaH- yA bhane bhn| 135ne na jo 4 aNegarUvAo - bhane prA2nI joNIo - yoniyono saMdhei - sandhAna. (pta) 43 cha bhane mAM virUvarUve - vividha pr||2|| phAse - sparzono paDisaMvedei - anubhava 43 che. bhAvArtha :- uparokta jIva arthAt kriyA ane karmanA svarUpane na jANavAvALo jIva vividha 2nA :pAne bhogave che. // 8 // 6 JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- kriyA aura karma ke svarUpa ko na jAnane vAlA jIva vividha prakAra ke duHkho ko bhogatA hai / yadyevaM tata kimityata Aha - tattha khalu bhaMgavayA pariNNA paveiyA // 10 // tatra sAvadyakriyAsu khalu bhagavatA parijJA jJapratyAkhyAnarUpA pravediteti // 10 // anvayArthaH- tattha - te duHkhathI bhukta thavA mATe athavA uta diyAkhonA viSayamAM bhagavayA - prabhu zrI mahAvIrasvAbhIo khalu nizcayathI pariNNA je prAranI parijJA paveiyA - i2bhAve che. - bhAvArtha :- 1. ArijJAthI vastunuM svarUpa oLakhI zakAya che ane 2. pratyAkhyAna parijJAthI heya vastuno tyAga karI zakAya che. eTale ja vivekI purUSoe jJaparijJAthI sAvadya DiyAsone bhaezIne pratyAkhyAna parijJAthI kheno tyAga 42vo bheIkhe. // 10 // bhAvArtha :- 1. jJaparijJA se vastu kA svarUpa jAnA jAtA hai aura 2. pratyAkhyAna parijJA se heya vastu kA tyAga kiyA jAtA hai / ataH vivekI puruSoM ko jJaparijJA se sAvadha kriyAoM ko jAna kara pratyAkhyAna parijJA se unakA tyAga kara denA cAhie // 10 // atha kimarthamasau sAvadyakriyAsu pravartata ityAha. - imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAeM dukkhapaDighAyaheuM // 11 // asya caiva jIvitasya parivandana - mAnana -pUjanAya jAtimaraNamocanAya duHkhapratighAtahetuM ceti // 11 // anvayArthaH- imassa - 25 jIviyassa kavana bhATe arthAt kha bhavanaMne nirogI bhane bhiraMva janAvavA bhATe ceva - jane parivaMdaNamANaNapUyaNAe - prazaMsA - bhAna tathA pUbha pratiSThAne bhATe jAimaraNamoyaNAe - 4-5 - marAthI chUTavA bhATe jane dukkhapaDighAyaheuM - duHkhono nAza karavA mATe avivekI vividha prakAranI sAvadya kriyAo kare che. bhAvArtha :- uparokta uddezyonI pUrti mATe arthAt prazaMsAne mATe, mAna-pUjApratiSThAne mATe janma-maraNathI chUTavA sAvadya kriyA karavI ajJAna che. je purUSa jIva jJAnI che te A badhI kriyAo karma baMdhanA kAraNa rUpa che mATe teno tyAga karI de 9119911 bhAvArtha :- uparokta uddezyoM kI pUrti ke lie sAvadya kriyAe~ karanA ajJAna hai / jo puruSa jJAnI haiM ve ina kriyAoM ko karmabandha kA kAraNa jAna kara tyAga kara dete haiM // 11 // zrI AcArAMga sUtra GGGGGGG 777777 7
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ etAvanta eva ca kriyAvizeSA iti darzayitumAha - eyAvaMti savvAvaMti logaMsi kammasamAraMbhA parijANiyavvA bhavaMti // 12 // etAvantaH sarvasmin loke karmasamArambhA jJaparijJayA parijJAtavyAH pratyAkhyAnaparijJayA ca pratyAkhyAtavyA bhavantIti // 12 // anvayArthaH- savvAvaMti - saMpUrNa logaMsi - dobha. eyAvaMti - mATa8). 4 kammasamAraMbhA - bhasamAraMbha35 yA parijANiyavAbhavaMti - Muq. yoya che.... bhAvArtha :- chaThThA sUtramAM batAvelI ra7 kriyAo ja che enAthI adhika athavA ochI nathI, eTalA mATe vivekI jIvoe AnuM svarUpa jANI tyAga karavo me // 12 // ____ bhAvArtha :- chaThe sUtra meM batAI huI 27 hI kriyAe~ haiM / inase adhika yA kama nahIM / isalie vivekI puruSoM ko inakA svarUpa jAna kara tyAga kara denA cAhie // 12 // evaM sAmAnyena jIvAstitvaM prasAdhya tadupamardakAriNAM ca kriyAvizeSANAM bandhahetutvaM pradazyopasaMhAradvAreNa viratiM pratipAdayannAha - jassee logaMsi kammasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme // 13 // tti bemi // yasya ete loke karmasamArambhAH parijJAtA bhavanti sa, eva muniH parijJAtakarmeti bravImi // 13 // anvayArthaH- logaMsi - mA dobhA ee - // kammasamAraMbhA.- sAvadha (pANI) yAmI jassa - eo. pariNAyA bhavaMti - 1951. Doya che. se hu - te 4 muNI - muni cha bhane te 4 pariNNAyakamme - OM n|| 24syAne pANI che. bhAvArtha :- A lokamAM je sAvadya kriyAone ane karmonA rahasyone jANe che te kharekhara muni che ane te sAvadya kriyAono tyAga karI de che, te sAco muni che. zrI sudharmAsvAmI svayaMnA ziSya bUsvAmIne kahe che ke AyuSyamaziSya ! je prakAre meM prabhu mahAvIrasvAmI pAsethI sAMbhaLela te ja prakAre huM tane kahuM chuM / 13 bhAvArtha :- jo puruSa uparokta sAvadha kriyAoM ko jAna kara unakA tyAga kara detA hai, vahI muni hai| zrI sudharmA svAmI apane ziSya jambU svAmI se kahate haiM ki he AyuSman ziSya ! jisa prakAra maiMne zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI se sunA thA usI prakAra maiM tumheM kahatA hU~ // 13 // ( C DOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ - dvItiya uddezakaH) prathamoddezake sAmAnyena jIvAstitvaM prasAdhitam, idAnIM tasyaivaikendriyAdi pRthivyAdyastitvaM pratipAdayiSayA''ha aTTe loe parijuSNe dussaMbohe avijANae assiM loe pavcahie tattha tattha puDho pAsa AurA paritAveMti // 14 // Arto lokaH paridhUnaH nissAraH prazastabhAvahIno yAvat duHsambodhaH avijJAyakaH / asmiMlloke pravyathite sati tatra tatra kRSyAdau pRthak 2 pazya AturA Asmin pRthivIkAyaloke viSayabhUte pRthivIkAyaM paritApayantIti // 14 // anvayArthaH- loe - 2 // prazivarga aTTe - khAte - du:khI che parijuNNe - uttama vive'thI rahita che dussaMbohe - huye urIne bodha 12vA yogya che. avijANae ajJAnI che assiM khA loe loGamAM arthAt pRthvI DAyanA pavvahie pIDita thavA chatAM pA AurA - te khAtura va tattha tattha bhinna bhinna aryo dvArA puDho - alaga alaga pAsa - dukho, assiM - A pRthvIAya ne paritAveMti - paritApa Aye che. bhAvArtha :- ajJAnI viSayAsakta jIva potAnA svArthane mATe vividha prakAre pRthvIkAyano AraMbha-samAraMbha kare che. paraMtu vivekI purUSo A pramANe karatA nathI. 1198 11 Aha - - bhAvArtha :ajJAna viSayAsakta jIva apane svArtha ke lie nAnA prakAra se pRthvIkAya kA Arambha samArambha karate haiM kintu vivekI puruSa aisA nahIM karate haiM // 14 // 'nanu caikadevatAvizeSAvasthitA pRthivIti zakyaM pratipattuM, na punarasaMkhyeyajIvasaGghAtarUpetyetat parihartukAma saMti pANA puDho siyA, lajjamANA puDho pAsa aNagAra motti ege pavayamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM puDhavikammasamAraMbheNaM puDhavisatthaM samAraMbhamANe aNNe vi agarUve pANe vihiMsai // 15 // - santi prANAH - praNinaH pRthak 2 zritAH sitA vA sambaddhA ityarthaH / ete lajjamAnAH saMyamAnuSThAnaparAH pRthak pRthak pazya / athavA tAn zAkyAdIn lajjamAnAn pazya ye anagArAH sma ityeke pravadamAnA yadidaM virUparUpaiH zastraiH pRthivIkarmasamArambheNa pRthivIzastraM samArabhamANA anekarUpAn prANAn prANino vihiMsantIti // 15 // zrI AcArAMga sUtra 77 777777777700 9
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArthaH- pANA - mane uell puDho - aba ma siyA - pRthvImA 2De saMti - che. mataH tena mAramayI lajjamANA - hita thaqual arthAta 4 pRthvIjayano AraMbha svayaM nathI karatA - karAvatA ane anumodana nathI karatA evA sAdhuone he ziSya ! puDho - sasA pAsa - hemo aNagArA mo tti - sabhI mn||2 chIye. abha pavayamANA - DetA, chatai - 32813 anya tI puDhavIkammasamAraMbheNaM - pRthviiyn| mAma dvArA virUvarUvehi - vividha praa2n| satthehiM - zastrothI. iNaM - 2 // puDhavI. satthaM - pRthvii||535 zastrAno samAraMbhamANe - mArama 42tA mevA aNNe vi - te pRthvInA mAzrayama 23vAvA anya aNegarUve - mane prArana pANe - prANiyonI 59 // vihiMsai - DiMsA re . bhAvArtha :- pRthvIkAyanA jIvonI hiMsAnuM AcaraNa karavA chatAM paNa svayaMne anagAra sAdhu kahevAvALA anyatIrthi-mithyAvAdI che. jethI uttama sAdhuoe teonuM anukaraNa karavuM joIe nahIM, kAraNa te vAstavamAM anagAra nathI paNa gRhastha samAna sAvadha ThiyA 42vAvANI . // 15 // bhAvArtha :- hiMsA kA AcaraNa karate hue bhI apane ko anagAra kahane vAle anyatIrthI mithyAvAdI haiM / ataH uttama sAdhuoM ko unakA anukaraNa nahIM karanA cAhie // 15 // ___ evaM zAkyAdInAM pArthivajantuvairiNAmayatitvaM pratipAdya sAmprataM sukhAbhilASitayA kRta-kAritAnumatibhirmanovAkkAyalakSaNAM pravRttiM darzayitumAha :- . tattha khalu bhagavayA pariNNA paveiyA, imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAi-maraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva puDhavisatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA puDhavisatthaM samAraMbhAvei, aNNe vA puDhavisatthaM samAraMbhaMte samaNujANai // 16 // . tatra khalu bhagavatA parijJA praveditA / asya caiva jIvitasya parivaMdana-mAnana-pUjanAya jAtimaraNamocanAya duHkha-pratighAtahetuM ca sa svayameva pRthivIzastraM samArabheta anyairvA pRthivIzastraM samArambhayati, anyAn vA pRthivIzastraM samArabhamANAn samanujAnIta iti // 16 // anvayArthaH- tattha - // pRthviijyn| mAramanA viSayamA khalu - nizcaya bhagavayA - prabhu zrI mahAvIrasvAbhIme. pariNNA - pri|| paveiyA - 32mAvelA che. arthAt // 29 // satAvelA cha : imassa - // jIviyassa - vanane bhATe ceva - ane parivaMdaNamANaNapUyaNAe 10 JODOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO |zrI AcArAMga sUtra
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ janma-maraNathI prazaMsAne bhATe, mAna tathA bha-pratiSThA bhATe jAimaraNamoyaNAe chUTavA bhATe jane dukkhapar3ighAyaheuM - huH mono nAzaM 42vA bhATe se - te 7va sayameva svayaM (pote) puDhavisatyaM pRthvI 35 zastranI samAraMbhai AraMbha ure che vA ane aNNehiM - jIbhakho dvArA puDhavisatthaM - pRthvI 35 zastrano samAraMbhAvei khAraMbha urAve che. vA - jane puDhavisatthaM - pRthvI35 zastrano samAraMbhaMte aNNe - AraMbha uravAvAjA jIbha vonA samaNujANai anumohana re che. - - - bhAvArtha :- ajJAnI jIva je je kAraNothI pRthvIkAyano AraMbha kare che, karAve che, DaratAne anumohe che te arazo uparanA sUtramAM jatAvelA che // 16 // ke bhAvArtha :- ajJAnI jIva jina jina kAraNoM se pRthvIkAya kA Arambha karate haiM ve kAraNa Upara meM batAye gaye haiM / 16 // tadevaM pravRttamateryadbhavati taddarzayitumAha - sUtra taM se ahiyAe, taM se abohie, se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAya 'soccA khalu bhagavao aNagArANaM vA aMtie ihamegesiM NAyaM bhavai, esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, iccatthaM gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM puDhavikammasamAraMbheNa puDhavisatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsa, se bemi - appege aMdhamanbhe appege aMdhamacche, appege pAyamanbhe appege pAyamacche appe gupphamanbhe appege gupphamacche, appege, jaMghamabbhe appege jaMghamacche, appege jANumabbhe appege jANumacche, appege Urumabbhe appege Urumacche appege kaDimabbhe appege kaDimacche, appege NAbhimabbhe appege NAbhimacche, appege udaramabbhe appege udaramacche, appege pAsamanbhe appege pAsamacche, appege piTThimabbhe appege piTThimacche, appege uramabbhe appege uramacche, appege SERIE COGanananananananananananana 99
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiyayamabbhe appege hiyayamacche, appege thaNamabbhe appege thaNamacche, appege khaMdhamabbhe appege khaMdhamacche, appege bAhumabbhe appege bAhumacche, appege hatthamanbhe appege hatthamacche, appege aMgulimabbhe appege aMgulimacche, appege Nahamanbhe appege Nahamacche, appege gIvamanbhe appege gIvamacche, appege haNumanbhe appege haNumacche, appege ho?manbhe appege ho?macche, appege daMtamaMnbhe appege daMtamacche, appege jinbhamanbhe appege jibbhamacche, appege tAlumabbhe appege tAlumacche, appege galamanbhe appege galamacche, appege gaMDamabbhe appege gaMDamacche, appege kaNNamabbhe appege.kaNNamacche, appege NAsamanbhe appege NAsamacche, appege acchimabbhe appege acchimacche, appege bhamuhamanbhe, appege bhamuhamacche, appege NiDAlamabbhe appege NiDAlamacche, appege sIsamanbhe appege sIsamacche, appege saMpamArae, appege uddavae, itthaM satthaM samAraMbhamANassa iccee AraMbhA apariNNAyA bhavaMti // 17 // tattasya ahitAya, tatsya abodhaye / sa tat saMbudhyamAna AdAnIyaM-samyagdarzanAdi samutthAyaAdAya zrutvA ca khalu bhagavato'nagArANAM ihaikeSAM jJAtaM bhavati - eSa khalu mohaH, eSa khalu mAraH, eSa khalu narakaH, ityevamarthaM gRddho loko yadidaM virUparUpaiH zastraiH pRthvIkAyasamArambheNa pRthivIzastraM samArabhamANaH anyAn anekarUpAn prANAn-prANino vihinasti / syAt zaGkA ye hi na pazyanti na zrRNvanti na jighranti na gacchanti kathaM punaste vedanAmanubhavantIti jJAtavyam ? amuSyArthasyA siddhaye dRSTAntamAha -se bemItyAdi / so'haM bravImi - apyekaH andhamAbhinyAt, apyekaH andhamAcchindyAta, apyekaH pAdamAbhindyAt, apyekaH pAdamAcchinyAt, apyeko gulphamAbhindyAt apyeko gulphamAcchindyAt, 12 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ apyeko jaMghAmAbhindyAt 2, apyeko jAnumAbhindyAt 2 / apyeka UrumAbhindyAt 2 / apyeka kaTimAbhindyAt 2 / apyeko nAbhimAbhindyAt 2 / apyeka udaramAbhinyAt 2 / apyekaH pArzvamAbhindyAt 2 / apyekaH pRSThamAbhindyAt 2 / apyeka ura AbhindyAt 2 / apyeko hRdayamAbhindyAt 2 / apyekaH stanamAbhindyAt 2 / apyekaH skandhamAbhindyAt 2 / apyeko bAhumAbhinyAt 2 / apyeko hastamAbhindyAt 2 / apyeka auSThamAbhindyAt 2 / apyeko dantamAbhinyAt 2 / apyeko jihvAmAbhindyAt 2 / apyekastAlumAbhindyAt 2 / apyeko galamAbhindyAt 2 / apyekoH gaNDamAbhinyAt 2 / apyekaH karNamAbhindyAt 2 / apyeko nAsikAmAbhindyAt 2 / apyekaH akSi AbhindyAt 2 / apyeko bhruvamAbhindyAt 2 / apyeko lalATamAbhinyAt 2 / apyekaH zIrSamAbhindyAt 2 / evaM ziraHprabhRtiSvavayaveSu bhidyamAneSu vA vedanotpattirlakSyate, evameSAmutkaTamohAjJAnabhAjAM styAnAdyudayAdavyaktacetanAnAmavyaktaiva vedanA bhavatIti grAhyam / atraiva dRSTAntAntaraM darzayitumAha- apyekaH sampramArayet, apyekaH apadrAvayet, murchA''pAdanAdavyaktatvAnAsau tAM vedanAM sphuTamanubhavati, asti cAvyaktA vedanA, evaM pRthivIjIvAnAmapi / itthaM zastraM samArabhamANasya ityete aparijJAtA bhavantIti // 17 // anvayArthaH- taM te pRthvIyana bhAma se - teno mArama 42vA pu3Sane ahiyAe - mAhitane bhATe thAya che. taM - te mAraMbha se - tene abohie - bodhi (sabhAta) nAzane bhATe thAya che.. .. ___ iha - // sNsaarn| egesi - 32815 pAne bhagavao - bhagavAna tIrtha62 pAsethI vA - 2424 / aNagArANaM - sAdhusI pAse thI soccA - HimaNIne taM - pRthviijyn| bhAmarnu NAyaM bhavai - zAna 25 ye che tyAre se - te sAmane saMbujjhamANe - samAvaNo (r) AyANIyaM - 9 // 42vA yogya sabhyarzana mahine samuTThAya - svii||2 rIne viyAre cha khalu - nizcayathA esa - // pRthvIjayano mArama. gaMthe - ubhayadhanu 29 // che. mohe - bhAnuM // 24 // che mAre - mRtyuceM // 25 // cha Narae - na2rnu 5129cha. to 59 // gaDhie - viSayamAgomA mAsa.'ta. loe - 04. iccatthaM - iccevamaTuM - svayaMna vahana - pU4na bhane sanmAna mAhine mATe virUvarUvehi - vividha prazna satthehiM - zastrI vaa2|| puDhavikammasamAraMbheNa - pRthviijyn| mAmathI. iNaM - sA puDhavisatthaM - pRthvIya3pI zastrAno samAraMbhamANe - bhAra 42to tho 1 aNNe - zrI aNegarUve - bhane 52na pANe - prAliyonI vihiMsai - DiMsA 42 . se - 4312 4 cha 3 ziSyo ! ko tabho bhane puchA 3 pRthvIjayana qo dekhatA nathI, sAMbhaLatA nathI, bolatA nathI, suMghatA nathI ane cAlatA-pharatA paNa zrI AcArAMga sUtra 000000000000000000000777777
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI, to pachI teone mAravAthI teo vedanAno anubhava kevI rIte kare che? to huM eka draSTAMta dvArA A vAtane vaimi - batAvavuM chuM ke mane - jema koI (dareka ThekANe A zabdano artha samajI levo) saMgha - janmAMdha purUSane yAvat baherA - muMgA - koDhiyA - ane lUlA-laMgaDA purUSone game - bhedana kare tathA saMghanacche - uparokta aMdha purUSane chedana kare. pathame pathamacche - jema koI tenA paganuM bhedana kare, chedana kare gumaLe gumacche - gulphanuM (ghuMTI-DhIMcaNa) bhedana-chedana kare. baMdhaname saMghanacche - jaMghAnuM bhedana - chedana kare bApuname nAjumao - ghuMTanonuM bhedana-chedana kare u me ruma - urunuM (sAthaLa) bhedana-chedana kare, Digame che - kamaranuM bhedana-chedana kare. midame vAminacche - nAbhinuM DuMTI) bhedana-chedana kare. u me karamacche - peTanuM bhedana-chedana kare pAme pAsanao - pAMsaLIyone bhedana-chedana kare dilame vidio - pIThane bhedana-chedana kare rame rara che - chAtInuM bhedana-chedana kare hithayama be diyathIche - hRdayanuM bhedana-chedana kare thainame thAma che - stanonuM bhedana-chedana kare. viMdhamadame vaMthamache - khaMbhAnuM bhedana-chedana kare vahuname vahuo - bAhu-bhUjAnuM bhedana-chedana kare hIme hasthacche - hAthanuM bhedana-chedana kare gaguttime gati - AMgaLIyonuM bhedana-chedana kare paraMbhame padacchei - nakhonuM bhedana-chedana kare jIvana jIvao - DokanuM bhedana-chedana kare puname punarjI - dADhInuM bhedana-chedana kare rome romAe - oThonuM bhedana-chedana kare saMtamatame saMtama - dAMtonuM bhedana-chedana kare nimama be nimamao - jIbhanuM bhedanachedana kare tAtuname tAtuo - tALavAnuM bhedana-chedana kare tame tamao - gaLAnuM bhedana-chedana kare gaMDamame gAMDamacche - gAlanuM bhedana-chedana kare ame vaVUche - kAnanuM bhedana-chedana kare gAmame gAmae - nAkanuM bhedana-chedana kare 7me zazcimacche - AMkhanuM bhedana-chedana kare mamuhamame mamuharacche - bhRkuTinuM bhedana-chedana kare khaDAtti me piDAtAe - lalATa (kapALa) nuM bhedana-chedana kare sIe sIna - mAthAnuM chedanabhedana kare to te prANIne jevuM duHkha thAya che. te prakAre ja pRthvIkAyanA jIvone paNa thINaddhi nidrAthI avyakta duHkha thAya che. A viSayamAM bIjuM draSTAMta Ape che, jema ke koI koIne go - koI saMpanag - mUrNita bebhAna karIne kare che gaNeze - koI ane lava - mArI nAMkhe che. a - A prakAre satyaM - pRthvIkAyarUpa zastrano samAraMbhamANasa - AraMbha karatA evA purUSa dvArA rUS - te pUrvokta gAraMmAM - AraMbha karAyA hati - tyAga nathI thatAM arthAt AraMbha karavAmAM rata A AraMbhono tyAga nathI karatA. bhAvArtha :- pRthvIkAya jIva che eTale teono AraMbha karavo e pApanuM kAraNa che, yadyapi pRthvIkAyanA jIvo dekhatA-sAMbhaLatA nathI. suMghavuM-cAlavuM-pharavuM nathI karatA (14)thaithaItha000000000000tha zrI nAvAra sUtra
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ to paNa vedanAno anubhava to kare ja che. jemake pUrva karmanA udayathI koI purUSa mRgAputra samAna janmAkva, baherA-muMgo, koDhI-pAMgaLo ane hAtha-paga vagarano hoya ane je koI purUSa tenA avayavAdinuM chedana-bhedana kare, mAre to paNa te jIva bolatocAlato-pharato-raDato nathI. paraMtu duHkhano anubhava to kare che. A pramANe pRthvIkAyane khodavuM tathA chedana-bhedana karavAthI pRthvIkAyanA jIvo paNa duHkhano anubhava to kare ja che. eTale je purUSo tIrthakaranA vacanothI athavA sAdhu puMgavo dvArA sAMbhaLela che ke pRthvIkAyanA AraMbhathI pApabaMdha thAya che. tethI vicAravAna purUSo pRthvIkAyanA AraMbhano sarvathA tyA 42 cha. // 17 // bhAvArtha :- pRthvIkAya jIva hai, isalie usakA Arambha karanA pApa kA kAraNa hai / yadyapi pRthvIkAya kA jIva dekhatA, sunatA, sUMghatA, bolatA aura calatA phiratA nahIM hai, tathApi vaha vedanA kA anubhava to karatA hI hai| jaise pUrva karma ke udaya se koI puruSa mRgAputra ke samAna janmAndha, badhira-baharA, mUka-gUMgA, kor3hI, paMgu aura hAtha-paira Adi se rahita ho yadi koI puruSa usake avayavAdi kA chedana bhedana kare, mAre, pITe to yadyapi vaha bolatA, calatA, phiratA aura rotA nahIM hai parantu duHkha kA anubhava to karatA hI hai / isI taraha pRthvIkAya ko khodane, khanane aura chedana bhedana karane se pRthvIkAya kA jIva bhI duHkha kA anubhava to karatA hI hai / isalie jo puruSa tIrthaMkara bhagavAn se athavA dUsare sAdhu mahAtmAoM se yaha suna cuke haiM ki pRthvIkAya ke Arambha se pApabandha hotA hai ve vicAravAn puruSa pRthvIkAya ke Arambha kA sarvathA tyAga kara dete haiM // 17 // pRthivIkAyikAnAM jIvatvaM prasAdhya tathA nAnAvidhazastrasaMpAte vedanAM cAvirbhAvya adhunA tadvadhe bandhaM darzayitumAha etthaM satthaM asamAraMbhamANassa iccae AraMbhA pariNNAyA bhavaMti / taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM puDhavisatthaM samAraMbhejjA, NevaNNehiM puDhavisatthaM samAraMbhAvejjA, NevaNNe puDhavisatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, jassa ee puDhavikammasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme // 18 // tti bemi // atra zastramasamArabhamANasya ityete ArambhAH parijJAtA bhavanti tat parijJAya medhAvI naiva svayaM pRthivIzastraM samArabheta, naiva anyaiH pRthivIzastraM samArambhayet, naiva anyAn pRthivIzastraM samArabhamANAn samanujAnIyAt / yasyaite pRthivIkarmasamArambhAH parijJAtA bhavanti sa eva muniH parijJAtakarmeti bravImi // 18 // anvayArthaH- etthaM - mA pRthvii||535 satthaM - zastrAno asamAraMbhamANassa - bhArama na 42vAvA pu3Sane iccee - te pUrvota. AraMbhA - mAramanI pariNAyA bhavaMti - zrI AcArAMga sUtra 999909200000000000000000007 15
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1510 Doya che. mehAvI - buddhimAn pu35. taM - pRthvIDIyana sAmane dhanu 29. pariNNAya - 2Ine sayaM - svayaM puDhavisatthaM - pRthvIjayano Neva samAraMbhajjA - mAramA na. 43. aNNehiM - 4jamo. dvaa2|| 59 // puDhavisatthaM - pRthvIya35 zastrano Neva samAraMbhAvejjA - mAraMbha ve na puDhavisatthaM samAraMbhaMte - pRthvIya35 zastrAno mArama 42tA mevA aNNe - bImonu Neva samaNujANejjA - anumohana 59 // na, jassa mome - ee - 2 // puDhavikammasamAraMbhA - pRthvIyana mAramono pariNAyA bhavaMti - tyAga 2. hApoche hu - vAstavamai (5352) se - te 4 muNI - muni cha bhane te 4 pariNNAyakammA - dhn| 24syAne rAvaNo cha. tti bemi - pUrvavat... bhAvArtha :- buddhimAna purUSa pRthvIkAyanA AraMbhane karmabaMdhanuM kAraNa jANIne svayaM AraMbha karato nathI. bIjA pAse karAvato nathI ane je pRthvIkAyano AraMbha kare che, tenI anumodanA paNa na kare, jeNe A pRthvIkAyanA AraMbhano tyAga karI dIdho che. te vAstavamAM kharo muni che ane te ja kharo karmabaMdhanA kAraNane jANavAvALo che. pUrvavat // 18 // __ bhAvArtha :- buddhimAna puruSa pRthvIkAya kA AraMbha ko karmabandha kA kAraNa jAnakara svayaM AraMbha na kare, na karAve aura anumodana na kare, jisane yaha AraMbho kA tyAga kara diyA hai, vahI muni hai, vahI karma ke rahasyoM ko jAnane vAlA hai // 18 // tRtIya uddezakaHihAnantaroddezake pRthivIkAyajIvAH pratipAditAH / sAMmprataM kramAyAtasyApkAyasya jIvatvaM yathA ca saMpUrNo munirbhavati tathA pratipAdyate : se bemi se jahAvi aNagAre ujjukaDe NiyAgapaDivaNNe amAyaM kuvvamANe viyAhie // 19 // sa yathA anagAro bhavati tathA'haM bravImi - RjukRt- saMyamAnuSThAyI niyAgapratipannaH niyAgaH- adhiko yAgaH saMyamastaM pratipannaH / 'nikAyaM paDivanne' iti pAThAntaraM cAzritya mokSaM pratipannaH amAyAM kurvANo munirvyAkhyAta iti // 19 // anvayArthaH- se - pRthvI jayanA sAmano tyA 42vAvANo pu35 jahA vi - 4 .1re aNagAre - sAdhu bane cha se bemi - te. huM patApuMchu ? ujjukaDe - sarasAvaNo bhane pU[35thI. saMyamanu pAlana 42vAvANo NiyAgapaDivaNNe - sabhyazAna zana yAtri35 bhokSamA ne prApta 42so bhane amAyaM kubamANe - bhAya nahI 42to vo pu35 pUrI maan||2 viyAhie - do cha. (16 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra |
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- saralatA yukta ane pUrNarUpathI saMyamanuM pAlana karavAvALo, samyajJAna-darzana-cAritrarUpa mokSa mArgane pAmelo ane mAyA vagarano purUSa anagAra helo che // 18 // bhAvArtha:- saralatAyukta evaM pUrNarUpa se saMyama kA pAlana karane vAlA samyagjJAna darzana cAritra mokSa mArga ko prApta huA aura mAyA nahIM karatA huA puruSa pUrNa anagAra kahA gayA hai // 19 // tadevamasAvuddhRtasakalamAyAvallIvitAnaH kiM kuryAdityAha - jAe saddhAe Nikkhato, tameva aNupAliyA viyahittu visottiyaM // 20 // 4 yayA zraddhayA niSkramAntastAmeva anupAlayed vihAya visrotasikAM- apkAyajIvatvazaGkAM krodhAdirUpAM vA / 'viyahittA pUvvasaMjoyaM' iti pAThAntaramAzritya - vihAya pUrvasaMyogaM pazcAtsaMyogaM ceti // 20 // anvayArthaH- jAe - 4 saddhAe visottiyaM zaMDAne vihittu vijahittA dIkSAnuM pAlana karavuM joIe. - zraddhAthI NikkhaMto- dIkSA dhArA jharelI che choDIne tameva te zraddhAnI sAthai aNupAliyA - - - bhAvArtha :- dIkSA dhAraNa karatI vakhate dIkSArthInA pariNAma UMcA hoya che. pachI pariNAmamAM vRddhi karavAvAlo koIka ja bhAgyazALI hoya che. eTale ja zAstrakAra upadeza ApatA pharamAve che ke jo tamArA pariNAma vadhe nahIM paNa tene ghaTavA to nahIM devA joIe. paraMtu te Ucca pariNAmo sAthe jIvana paryaMta saMyamanuM pAlana karavuM bheji. bhAvArtha :- dIkSA dhAraNa karate samaya dIkSArthI ke pariNAma bahuta ucca hote hai / bAda meM una pariNAmoM meM vRddhi karane vAlA koI bhAgyavAn vyakti hI hotA hai / kintu kitaneka vyaktiyoM ke pariNAma gira jAte haiM, isalie zAstrakAra upadeza dete haiM ki yadi tumhAre pariNAma bar3he nahIM to unheM ghaTane to nahIM denA cAhie kintu jina ucca pariNAmoM se dIkSA lI hai unhIM pariNAmoM ke sAtha jIvana paryanta saMyama kA pAlana karanA cAhie // 20 // etatsamyagdarzanAdyanuSThAnamanyairapi mahAsattvaH kRtapUrvamiti darzayitumAha * paNayA vIrA mahAvIhiM, logaM ca ANAe abhisamiccA akuobhayaM // 21 // praNatAH abhimukhIbhUtAH vIrAH pUrvamahApuruSA mahAvithiM mokSamArgamiti, kiJca - lokam - apkAyalokam AjJayA abhisametya-jJAtvA akutobhayaM saMyamamanupAlayediti // 21 // * zrI AcArAMga sUtra 7777777777777777 17
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArthaH- vIrA - vIra pu3SI mahAvIhiM - maDAvIthI bheTale. saMyama35 2|4maann paNayA - saMyA cha bhATe ANAe - tIrtha42 prbhun| 751||nusaar logaM - a54Ayane abhisamiccA - samAne uttama 535 akuobhayaM - samasta bhayothI. 2lita saMyamarnu pAlana 43. bhAvArtha :- pariSaha, upasarga ane kaSAyone jItavA samartha evAM vIrapurUSa mokSaprApti mATe saMyamano svIkAra kare che. ahIM saMyamane "akatobhaya" kahyuM che. jeno artha A pramANe che. saMyama svIkArelA purUSothI saMpUrNa prANiyone abhayadAna maLe che. jethI buddhimAna purUSa apakAyane samajIne AvA saMyamanuM niraMtara pAlana kare che. / 21// bhAvArtha :- parISaha, upasarga aura kaSAyoM ko jItane meM samartha vIra puruSa mokSa prApti ke lie saMyama aGgIkAra karate haiM / yahA~ saMyama ko 'akutobhaya' kahA hai jisakA abhiprAya yaha hai ki saMyama svIkAra karane vAle puruSa se sampUrNa prANiyoM ko abhayadAna mila jAtA hai / ataH buddhimAn puruSa aise saMyama kA niraMtara pAlana kare // 21 // akAyalokamAjJayA jJAtvA yatkartavyaM yadAha se bemi Neva sayaM loga abbhAikkhijjA, Neva attANaM . abbhAikkhijjA, je loyaM abbhAikkhai se attANaM anbhAikkhai, je attANaM abbhAikkhai se loyaM anbhAikkhai // 22 // so'haM bravImi naiva svayaM lokam akAyalokam abhyAcakSIta - apalapet, naiva AtmAnamabhyAcakSIta, yo lokamabhyAcaSTe sa AtmAnamabhyAcaSTe, ya AtmAnamabhyAcaSTe sa lokamabhyAcaSTe // 22 // anvayArthaH- se bemi - huM huM dhuM buddhimAna manuSya sayaM - svayaM logaM - a54Ayana vona mastitvano Neva abbhAikkhijjA - a5805 na 2 tathA attANaM - mAtmAno Neva anbhAikkhijjA - a5805 na 43 (DovA chatai n| u ta) je - 4 535. loyaM - do bheTale. 2457yana vono mastitvano anbhAikkhai - a5805 43 cha. se - te attANaM - mAtmAno anbhAikkhai - a58||5. 43 cha bhane je - 535 attANaM - sAtmAno abhAikkhai - apalA5 43 che se - te loyaM - do bheda apayana poche nahIM anbhAikkhai - a585. 42 che. bhAvArtha - apakAyanuM varNana cAle che. ahIMyA "loka" zabdathI apakAyarUpa loka artha grahaNa karela che. apakAyanA jIvonuM astitva na mAnavuM ane apakAyane (18)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra |
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ cetanarUpa na mAnI jaDa mAnavA te mithyAbhASaNa che. je purUSa apakAyanA jIvono apalApa kare che. te AtmAnA astitvano paNa apalApa kare che. arthAta je anAtmavAdI purUSa kharekhara ekAyanA jIvonA astitvano svIkAra nathI karatA, paraMtu tenI A mAnyatA mithyA bhane mazAnabhUta cha. // 22 // bhAvArtha :- yahA~ apkAya kA varNana cala rahA hai / isalie yahA~ 'loka' zabda ke apkAya rUpa loka liyA gayA hai / akAya ke jIvoM ke astitva ko na mAnanA unakA abhyAkhyAna karanA hai / ataH akAya ko cetana na mAna kara jar3a mAnanA mithyA bhASaNa karanA hai| jo puruSa apkAya ke jIvoM ke astitva kA apalApa karatA hai vaha AtmA ke astitva kA bhI apalApa karatA hai arthAt anAtmavAdI puruSa hI akAya ke jIvoM ke astitva ko svIkAra nahIM karatA kintu yaha usakI mAnyatA mithyA evaM ajJAnamUlaka hai // 22 // . akAyalokaM jJAtvA sAdhavo na tadviSayamArambhaM kurvanti, zAkyAdayastvanyathopasthitA iti darzayitumAha lajjamANA puDho pAsa / aNagArA motti ege pavayamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM udayakammasamAraMbheNaM udayasatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsai / tattha khalu bhagavayA pariNNA paveiyA / imassa ceva jIviyassa parivaMdaNa-mANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva udayasatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA udayasatthaM samAraMbhAvei, aNNe udayasatthaM samAraMbhaMte smnnujaanni| taM se ahiyAe, taM se abohie| se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAya, soccA khalu bhagavao aNagArANaM vA aMtie ihamegesiM NAyaM bhavai-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, iccatthaM gaDhie loe jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM udayakammasamAraMbheNaM udayasatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsai / se bemi saMti pANA udayaNissiyA jIvA aNege // 23 // NAssayA |zrI AcArAMga sUtra 00000000000000000000000000007(19
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ete lajjamAnAH- saMyamAnuSThAnaparAH pRthak 2 pazya / athavA tAn lajamAnAn pazya ye anagArAH smaH-anagArA vayamityeke pravadanto yadidaM virUparUpaiH zastraiH udakakarmasamArambheNa udakazastraM samArabhamANaH anekarUpAn prANAn-prANino vihinasti / tatra khalu bhagavatA parijJA praveditA / / asya caiva jIvitasya parivandanamAnanapUjanArthaM jAtimaraNamocanArtha duHkhapratighAtahetu ca sa svayameva udakazastraM samArabhate, anyairvA udakazastraM samArambhayati, anyAn udakazastraM samArabhamANAn samanujAnIte / tattasya ahitAya, tattasya abodhaye / sa tat saMbudhyamAna AdAnIyaM - samyagdarzanAdi samutthAya - AdAya zrutvA ca bhagavataH anagArANAmantike ihaikeSAM jJAtaM bhavati eSa khalu mohaH, esa khalu mAraH, eSa khalu narakaH, ityarthaM gRro loko yadidaM virUparUpaiH zastraiH udakakarmasamArambheNa udakazastraM samArabhamANa udakanizritAn anyAn anekarUpAn prANAn prANino vihinasti / so'haM bravImi santi prANAH- prANina udakanizritA jIvA aneka iti // 23 // anvayArthaH- 13 maa2|4 32bhAva cha / 3 ziSya ! lajjamANA - aprst 2q / vALA arthAt traNa karaNa, traNa yogathI apakAyano AraMbha na karavAvALA muniyo ne. | puDhopAsa - 243mo. arthAt 4 mArama 42 cha tenAthA. bhinna samo... ___ aNagArA mo tti - amo m||2 chIye me pavayamANA - tA mevA ege - 32805 manyatArtha 3. udayakammasamAraMbheNaM - maayn| bhArama dvArA virUvarUvehiM - vividha praa2n|| zastrothI. iNaM - 2mA udayasatthaM - a54535 zastrAno samAraMbhamANe - bhAraMbha 2tA mevA aNegarUve - mane praa2|| pANe - prAyonI bhane aNNe - tenA mAzrita anya prAliyonI. vihiMsai - DiMsA re che. te 5252 mn||2 nathI. paraMtu gRhasthanA sarakhA sAvadya - pApakArI kriyA karavAvALA che. ataH hiMsAnuM AcaraNa karavA chatAM paNa svayaMne anagAra kaheDAvavAvALA anyatIrthi mithyAvAdI che. jethI uttama sAdhuoe tenuM anusaraNa karavuM joIe nahIM. tattha - bha. a5.4aayn| mAmanA viSayamA khalu - nizcayathA bhagavayA - bhAvAne pariNNA - pri|| paveiyA - 32bhAveda che imassa - // jIviyassa - vana ne bhATe parivaMdaNamANaNapUyaNAe - prazaMsA - pU30 - bhAna - pratiSThA mATe jAimaraNamoyaNAe - 4nma bha29thI chUTaqbhATe mane dukkhapaDiyAyaheuM - du:mono nA. 421 // bhATe se - te 1 sayameva svayaM udayasatthaM - a54|535 zastrAno samAraMbhai - mAna re che. vA - mane aNNehiM - CImo dvArA udayasatthaM samAraMbhAvei - a5.1535 zastrAno mA 2ve che. vA - mane udayasatthaM samAraMbhaMte - a5.41535 zastrAno mArama 42tA mevA aNNe - 400 ponu samaNujANai - anumohana re cha. taM - te 45.4Ayano mAma se - te 22 (20 JODIODROIDIODIODIODIODIODIODIODIODIODODD | zrI AcArAMga sUtra
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAvALA purUSane mATe ahiyA - ahita mATe thAya che. taM - te che - tenA koNa - bodhi eTele samakitanA nAzanuM kAraNa bane che. - A saMsAramAM siM - keTalAka jIvone mAvo - prabhu tIrthakarathI va - athavA maLaIRA - sAdhuonI pAsethI sIvyAM - sAMbhaLIne taM- akAyanA AraMbhanuM pAcaM mavaDuM - jJAna thaI jAya che. tyAre te - te AraMbhane saMpALe - samajavAvALo jIva mAyALIyuM - grahaNa karavA yogya samyagudarzanAdine samudrA - svIkAra karI le che. te jIva A jANI le che ke vastu - nizcayathI patta - A apakAyano AraMbha the - karmabandhanuM kAraNa che. va7 - nizcayathI pad - A apakAyano AraMbha mode - mohanuM kAraNa che. hatuM te mAre, hatuM para - A apakAyano AraMbha mRtyunuM kAraNa - narakanuM kAraNa che. to paNa gi - viSaya bhogomAM Asakta to - jIva pha6-rUmaDuM - svayaMnA vaMdana-pUjana ane sanmAnane mATe vihiM vividha prakAranA satyeTiM- zastro dvArA sanmAnAmai - apakAyanA AraMbhathI rUf - A layasalya - apakAyarUpa zastrano samAraMbhamAne - AraMbha karato evo ane - bIjA prakAra - aneka prakAranA pALe - prANiyonI viDuiM - hiMsA kare che. te mi - huM kahuM chuM ke raziyA - apakAyanA AzramamAM rahevAvALA ane - aneka paLA - prANI ane nIlA - jIva saMti - che. bhAvArtha :- ahIMyA mULapAThamAM apakAyanA AraMbhane karmanI graMthI, moha, mAra (mRtyu) ane naraka kahela che. e pramANe samajavuM ke apakAya Adi jIvonAM AraMbha Adi graMtha (karmabaMdhanuM kAraNa) moha, mRtyu ane narakanA kAraNa kahela che. A kAraNothI narakagatinI prApti thAya che. eTale ja kAraNamAM kAryano upacAra karIne Ane graMthamoha-mRtyu-naraka kahela che. te 23 .. bhAvArtha :- guru mahArAja pharamAte hai ki he ziSya ! tIna karaNa-tIna yoga se akAya kA AraMbha na karanevAle muniyoM ko pRthak dekho, arthAt jo AraMbha karanevAle hai usase bhinna samajo, hiMsA kA AcaraNa karate hue bhI apane ko anagAra kahane vAle anyatIrthi mithyAvAdI hai, ataH uttama sAdhuoM ko unakA anukaraNa nahIM karanA caahie| jo puruSa akAya kA AraMbha karatA hai usakA hita nahIM hotA hai aura use bodhi-samakita kI prApti - nahI hotI hai | 23 // .. zAkyAdayastUdakazritAneva dvIndriyAdIn jIvAnicchanti nodakamityetadeva darzayati - ihaM ca khalu bho ! aNagArANaM udayajIvA viyAhiyA | | 24 | thiI lAvAra sUtra 99999999969696969696969( 21
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ iha - jainendrapravacane khalu bho ! anagArANAm udakajIvA vyAkhyAtA iti // 24 // anvayArthaH- guru cha bho - 3 ziSya ! ihaM - // haina zAstramA khalu - nizcayathA aNagArANaM - sAdhubho bhATe udayajIvA - // 435 pa viyAhiyA - 530 che. bhAvArtha :- jaina zAstromAM apakAya eTale pANInA jIvo kahela che. pANInA 3 bheda che. sacitta, acitta ane mizra, agni Adi zastranA saMparkathI sacitta jala acitta (nirjIva) thaI jAya che. AvA acitta jalane ja jaina sAdhu bhagavaMto svayaMnA upayogamA le cha. sayitta bhane mizra 4sane vetA nathI. // 24 // bhAvArtha :- jaina zAstroM meM apkAya arthAt jala ke jIva kahe gaye haiM / jala ke tIna bheda haiM :- sacitta, acitta aura mizra / agni Adi zastra ke samparka se sacitta jala acitta nirjIva ho jAtA hai| aise acitta jala ko hI jaina sAdhu apane upayoga meM lete haiM, sacitta aura mizra jala ko nahIM / 24 // ato yadbAhyazastrasamparkAt acittaM bhavati tat sAdhuparibhogAya kalpate, kiM punastacchastramityata Aha satthaM cettha aNuvIi pAsa, puDho satthaM paveiyaM // 25 // zastraM caitasmin anuvicintya pazya pRthak 2 zastraM praveditam / 'puDho'pAsaM praveditamiti pAThAntaramAzritya-evaM zastreNa pariNAmitamudaka-grahaNamapAzaM nirdoSaM praveditamiti // 25 // anvayArthaH- ettha - 25 // a5Ayana viSayamA satthaM - zastra. aNuvIi - viyAra rIne pAsa - Paul, prabhume puDho - malaya malA. satthaM - 2554aayn| zastra paveiyaM - DeTA che. bhAvArtha :- svakAyazastra, parakAyazastra ane ubhayazastra A traNa zastro dvArA jala (pANI) acitta thAya che. je pANIno varNa-gaMdha-rasa ane sparza badalAI gayo Doya te mayitta bhanAya che. (vAya :) // 25 // bhAvArtha :- svakAya zastra, parakAya zastra aura ubhaya zastra ina tIna zastroM se jala acitta ho jAtA hai| jisa jala kA varNa, gandha, rasa aura sparza badala gayA ho vaha jala acitta mAnA jAtA hai // 25 // evaM tAvat sAdhUnAmacittapayasA paribhogaH pratipAditaH / ye punaH zAkyAdayo'pkAyopabhoga-pravRttAste niyamata evAkAyaM vihiMsanti, tadAzritAMzcAnyAniti tatra na kevalaM prANAtipAtApattireva teSAM, kimanyadityata Aha aduvA adiNNAdANaM // 26 // athavA adattAdAnam akAyajIvAdattatvAditi // 26 // anvayArthaH- aduvA - 2athaquid cus sayitta ||no upbho| 73 te 35 . DOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD zrI AcArAMga sUtra
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (kavala) hiMsA nathI karatA paraMtu teo gariNAvALuM - adattAdAna (corI) nuM paNa sevana kare che. ' bhAvArtha - pANI-jalakAya (apakAya) nA jIvonI sampatti che. te tamone ApatA nathI. paraMtu ajJAnI jIvo tenI pAsethI jabaradastIthI chInavI le che. eTale sacitta jalano upabhoga karavAvALA adattAdAnanA paNa doSI che. te ra6 // bhAvArtha :- jala, jalakAya, ke jIvoM kI sampatti hai / ve use dete nahIM hai kintu ajJAnI jIva unase jabaradastI chInate haiM / ataH sacitta jala kA upabhoga karane vAle adattAdAna ke bhI doSI banate haiM // 26 // sAmpratametaddoSadvayaM svasiddhAntAbhyupagamadvAreNa paraH parihArAyAha kappai Ne kappai Ne pAuM aduvA vibhUsAe // 27 // kalpate naH kalpate naH pAtuM, athavA vibhUSAyai iti // 27 // ganyathArtha- anyatIrthi sacitta (kAcuM) pANI pIe che. hAtha-paga dhove tathA snAna kare che. jo koI teone kahe ke Ama na karavuM to teo javAba Ape che ke je - amone pani - sacitta pANI pIvuM 5 - kahyuM che sahuvA - athavA vibhUtAI - pANIthI hAtha-paga dhovA, snAna karavuM, vastra Adi dhovA vADuM - kahyuM che. (khape bhAvArtha :- amone sacittajale kahyuM che tenAthI hAtha-paga dhovA, snAna karavuM Adi kahyuM che. evuM kathana anyatIthiyonuM ajJAnamUlaka ane mithyA che. / 27 II . bhAvArtha :- anyatIrthi kaccA (sacitta) jala pIte hai, usase hAtha-paira dhote hai, snAna karate hai, yadi koi unase aisA na karane ke lie kahatA hai to ve uttara dete hai ki hama logo ko kalpatA hai, yaha uparokta kathana ajJAnamUlaka evaM mithyA hai // 27 // evaM te pariphalguvacasaH parivrAjakAdayo nijasiddhAntopanyAsena mugdhamatInvimohya kiM kurvantItyAha puro sarjyodi vivati 28 | pRthak pRthak zastrairvikuTTanti-jIvitAd vyaparopayantIti // 28 // anyathArtha anyatIrthi do - alaga alaga satyeTiM - zastro dvArA viti - apakAyanA jIvonI hiMsA kare che. bhAvArtha :- anyatIrthiyo vividha prakAranA zastro dvArA apUkAya (pANI) nA jIvonI hiMsA kare che. te 28 // zrI bAvAra sUtraNa9999999999999999
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- anyatIrthi bhinna bhinna zastro ke dvArA apkAya-jalakAya ke jIvoM kI hiMsA karate haiM // 28 // adhunaiSAmAgamAsAratvapratipAdanAyAha ettha vi tesiM No NikaraNAe // 29 // etasmin - svAgamAnusAreNAbhyupagame sati AstAM yuktayasteSAm Agamo'pi na nikaraNAya - nizcayAya samartho bhavatIti // 29 // - anvayArthaH- ettha vi - 2 // viSayabhAM tesiM te anyatIrtha (vainetara) nA zastro paNa NikaraNAe - nizcaya aravAmAM samartha nathI. bhAvArtha :- A viSayamAM anyatIrthionA zAstra paNa nizcaya karavAmAM samartha nathI kAraNa te rAga-dveSa rahita Apta purUSa dvArA racelA zAstro nathI, mATe sAco nirNaya nathI karI zakatA. bhAvArtha :- isa viSaya meM anyatIrthiyoM ke zAstra bhI nizcaya karane meM samartha nahIM hai kyoMki ve rAga-dveSa rahita AptapuruSa dvArA race hue nahIM hai // 29 // tadevaM nirbAdhaM jIvatvaM pratipAdya tatpravRttivinivRttivikalpaphalapradarzanadvAreNopasaMjihIrSuH sakalamuddezArthamAhaettha satthaM samAraMbhamANassa iccee AraMbhA apariNNAyA bhavaMti, ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccee AraMbhA pariNNAyA bhavaMti taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM udayasatthaM samAraMbhejjA, Neva aNNehiM udayasatthaM samAraMbhAvejjA, udayasatthaM samAraMbhaMte vi aNNe Na samaNujANejjA, jassee udayasatthasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme / // 30 // tti bemi / etasmin zastraM samArabhamANasya ityete ArambhA aparijJAtA bhavanti, etasmin zastram asamArabhamANasya ityete ArambhAH parijJAtA bhavanti, tat parijJAya medhAvI naiva svayam 24. zrI AcArAMga sUtra
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ udakazastraM samArabheta, naivAnyairudakazastraM samArambhayet, udakazastraM samArabhamANAn api anyAn na samanujAnIyAt yasyaite udakazastra-samArambhAH parijJAtA bhavanti sa khalu muniH parijJAtakarmeti tavAba | 20 || kayArtha-patya - A apakAyanI upara satye - je zastrano samAraMbhamAta - prayoga kare che tenA dvArA I - A gAbhA - AraMbha apAiya bhayaMti - jANatA nathI paraMtu - je apakAyanI upara satyaM - zastrano masamAraMbhamANasa - prayoga nathI karatA tenA dvArA phace - te pUrvokta gArA - AraMbha pariNAyA mayaMti - jANe che. mehAvI - buddhivALo purUSa naM - apakAyanA AraMbhathI thatI hiMsAne pariNAva - jANIne sAM - svayaM racAM - apakAyanA zastrano deva sAmejhA - AraMbha kare nahIM. ane - bIjAo dvArA paNa ulya - apakAyanA zastrano deva sAmAkhyA - AraMbha na karAve ane kahyuM - apakAyarUpa zastrano samAraMmate vi - AraMbha karatA evA ane - bIjAonuM ja samajunAgenbA - anumodana paNa na kare. gata - jenA dvArA paU - A rayAsthAnamAM - apUkAyarUpa zastranA AraMbhano rakhAyA bhavati - jJa pariNAthI jANIne pratyAkhyAna pariNA dvArA tyAga karI dIdho che te huM muLI - te muni che ane te pAvavAne - karmonA rahasyane jANavAvALo che. tti sema - pUrvavatuM. bhAvArtha :- je A apakAyane viSe snAna-pAna-pAvana vigere upabhoga rupa dravyazastrathI ane azubha mana-vacana-kAyAnA yogarUpa bhAvazastrathI AraMbho kare che, tene A apakAyanA AraMbho baMdha mATe thAya che evuM jANyuM nathI. A ja apakAyane viSe je dravya-bhAva zastrothI AraMbha karato nathI tene A apakAyanA AraMbho baMdha mATe thAya che evuM jJa parijJAthI jANyuM che tathA pratyAkhyAna parijJAthI e AraMbhono tyAga karyo che. A hakIkata jANIne medhAvI jAte apakAyano AraMbha karato nathI, bIjA pAse karAvato nathI ane karatAne sAro jANato nathI tathA jene A apakAyanA AraMbhono jJAna pUrvaka tyAga karyo che te ja muni parijJAtakarmA che, arthAt sAvadhAnuSThAnarUpa karma=kriyA ane tethI baMdhAtA karmano jAnakAra che. 30 || . bhAvArtha :- jalakAya ke Upara jo zastra kA prayoga karatA hai vaha AraMbha ko jAnatA nahIM, aura jo zastra kA prayoga nahIM karatA vaha AraMbha ko jAnatA hai, buddhimAna puruSa apkAya kA svayaM AraMbha na kare, na karAve, anumodana na kare, yaha AraMbha ko jJa parijJA se jAnakara pratyAkhyAna parijJA dvArA tyAga diye hai vahI muni hai| vahI karma ke rahasya ko jAnane vAlA hai // 30 // zrI nArAja ( 299999999999696969696969( ra1
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha uddezakaH / ihAnantaroddezake munitvapratipattaye apkAyaH pratipAditaH tadadhunA tadarthameva kramAyAtatejaskAyapratipAdanAyAyamuddezakaH samArabhyate / se bemi, Neva sayaM logaM abbhAikkhejjA-Neva attANaM anbhAikkhejjA, je loyaM anbhAikkhAi se attANaM abbhAikkhai, je attANaM abbhAikkhai se loyaM abhAikkhai // 31 // so'haM bravImi - naiva svayam agnilokam abhyAcakSIta, naiva AtmAnam abhyAcakSIta, yaH agnilokam abhyAcaSTe sa AtmAnam abhyAcaSTe, ya AtmAnam abhyAcaSTe so'gnilokam abhyAcaSTe iti // 31 // anvayArthaH- pUrvavat, yA sUtrano manvayArtha sUtra na. 22 n| samAna 4 cha. te sUtramAM apakAyanuM varNana che ane A sUtramAM agnikAyanuM varNana che. phakta ATalo ja pheraphAra che. bhAvArtha :- mahIya"als" 204thI aniya35 "ats". dIdI cha. 48 sarva artha samAna cha. // 31 // bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 22 ke samAna hI hai / usa sUtra meM apkAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM agnikAya kA varNana hai| sirpha itanA hI pharka hai / yahA~ 'loka' zabda se agnikAya rUpa 'loka' liyA gayA hai| bAkI sArA artha samAna hai // 31 // evam agnilokaH sAmAnyAtmavannAbhyAkhyAtavya iti pradarzitam adhunA'gnijIvapratipattau satyAM tadviSayasamArambhakaTukaphalaparihAropanyAsAya sUtramAha je dIhalogasatthassa kheyaNNe se asatthassa kheyaNNe, je . asatthassa kheyaNNe se dIhalogasatthassa kheyaNNe // 32 // yo dIrghalokazastrasya - pRthivyAdizastrasya agneH khedajJaH - jhAyakaH so'zastrasya - saMyamasya khedajJaH, yaH azastrasya saMyamasya khedajhaH sa dIrghalokazastrasya - agneH khedajJa iti // 32 // anvayArthaH- je - 535 dIhalogasatthassa - eluals athAt vanaspati viNe3 pAyanA zastra35 bhanino kheyaNNe hI cha mathAta ten| sva35ne . . se - te asatthassa - saMyamanA kheyaNNe - 2135ne 8o cha bhane je - 4 535 asatthassa - ( 26 CODIODOOTOOTOOOOOOOOOOOOOOOOOO zrI AcArAMga sUtra
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA hethaLa - svarUpane jANe che te - te sIdano tyat - vanaspatikAya vigere pakAyanA zastrarUpa agninA levo - svarUpane jANe che. bhAvArtha saMsAramAM jeTalA paNa ekendriya prANI che emAM sauthI moTuM (vanaspati) arthAt vRkSo ja moTA hoya che. kAraNa vanaspatinI avagAhanA 1000 yojana karatA vadhAre che. bAkI 4 sthAvaranI avagAhanA aMgulano asaMkhyAtamo bhAga ja che. eTale teone dIrghaloka kahela che. agni teone bALI nAkhe che, trasakAyane paNa bALI nAkhe che, eTale ja agnine "dIrghalokazastra" kahela che. kharekhara saMyama ja eka evI vastu che ke jenAthI koIpaNa prANIno ghAta thato nathI mATe ene "azastra" kahela che. te 32 // bhAvArtha :- saMsAra meM jitane bhI ekendriya prANI haiM una saba se vanaspati arthAt vRkSa hI bar3A hotA hai| kyoMki avagAhanA 1000 yojana jhAjherI hai| bAkI cAra sthAvara kI avagAhanA aMgula ke asaMkhyAta bhAga mAtra hI hai / isalie use 'dIrghaloka' kahA hai / agni use jalA DAlatI hai isalie agni ko 'dIrgha loka zastra' kahA hai / saMyama hI eka aisI vastu hai jisase kisI bhI prANI kA ghAta nahIM hotA hai ataH use 'azastra' kahA che. rU5 / kaiH punaridamevamupalabdhamityAha vIrehiM evaM abhibhUya diTuM, saMjaehiM sayA jattehiM sayA mirda rUrU I saMyataiH sadA yataiH sadA apramattairvIreH- tIrthakRdgaNadharaiH etad - agnizastraM jJAnAvaraNIyAdIni gAmamULa kRti / rUrU II - 2 avayA- sayA - sadA sapanarohiM - pramAda vagaranA ane sayA - sadA nadi - aticAra rahita mUlaguNa ane uttaraguNanA pAlanane mATe prayatna karavAvALA saMga - saMyamI vahiM - vIra - tIrthakaroe bUtha - pariSaha - upasarga ane jJAnAvaraNIyAdi karmono parAbhava karIne paDyuM - A viDuM - dekheluM che. arthAt agnine zastrarUpa ane saMyamane azastrarUpa dekheluM che. . bhAvArtha :- kevalajJAnI bhagavaMtoe A pramANe pharamAvela che ke agni samasta prANiyonuM ghAtaka zastra che ane saMyama samasta prANiyonuM rakSaNa azastra che. eTale munione agninA AraMbhano tyAga karI zuddha saMyamanA yogonuM pAlana karavuM joIe. / 33. bhAvArtha :- kevalajJAnI puruSoM ne yaha pharamAyA hai ki agni samasta prANiyoM kA ghAtaka zastra hai aura saMyama samasta prANiyoM kA rakSaka azastra hai ataH muni ko agni ke Arambha kA tyAga kara zuddha saMyama kA pAlana #ranA vAri II rUrU I igAvAvALa sUa9999999990496969696969 ra7)
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ye pramAdavazagA agnizastraM na pariharanti tAnuddizya vipAkadarzanAyAhaje patte guNaTThie se hu daMDe ti pavuccai // 34 // yaH pramatto randhanAdyagniguNArthI sa khalu prANinAM daNDahetutvAd daNDa iMti procyata iti // 34 // anvayArthaH- je - 4 53Sa pamatte - prabhAha re che bhane guNaTThie - zrerdha rAMdhavA vagere prayojana bhAtara agnino khAraMbha Dare che se - te hu - nizcayathI daMDe tti prAziyone daMDa khApavAvANI pavuccai - hevAya che. bhAvArtha :- je madyapAna viSaya sevana vigere pramAdothI pramAdI che te asaMyata rAMdhavA-pakAvavA-prakAza-tApavA vigere prayojana mATe duSTa mana-vacana-kAyAnA yogothI agnizastrano samArambhaka hovAnA lIdhe jIvone mATe daMDanuM kAraNa hovAthI daMDa kahevAya che. // 34 bhAvArtha :- jo puruSa madyapAna aura viSaya sevana karane vAlA hai tathA rasoI banAne, prakAza karane aura zItanivAraNa Adi prayojanoM ke lie agnikAya kA Arambha karatA hai vaha samasta prANiyoM ko daNDa dene vAlA hai kyoMki agni ke Arambha se chahoM kAya ke jIvoM kA ghAta hotA hai // 34 // yatazcaivaM tataH kiM kartavyamityata Aha - taM pariNNAya mehAvI iyANi No, jamahaM puvvamakAsI pamAeNaM // 35 // tam - agnikAyasamArambhaM daNDaphalaM parijJAya medhAvI tatparihAraM nizcinoti yathA - idAnIM na karomi yadahaM pUrvamakArSaM pramAdeneti // 35 // anvayArthaH- mehAvI - buddhimAna puruSa taM - agniyanA AraMbhane pariNNAya - sarva prAziyonA dhAta' tarI} bhazIne nizcaya ure che. pubaM - pahelA pamAeNaM - prabhAhanA jharAthI ahaM bhejaM - 4 akAsI - agniAyano khAraMbha harelo te iyANi - have No - nahIM DarIza. - bhAvArtha :- agnikAyanA AraMbhathI kharAba pariNAmo thAya che (Ave che) te jANIne buddhimAna purUSo teno sarvathA tyAga karI de che. II 35 // bhAvArtha :- agnikAya ke Arambha ke bure pariNAmoM ko jAna kara buddhimAn puruSa usakA sarvathA tyAga de // 35 // kara anye tvanyathAvAdino'nyathAkAriNa iti darzayitumAha lajjamANA puDho pAsa, aNagArA mo tti pavayamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM agaNikamma-samaraMbheNaM agaNisatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe 28 peopop zrI AcArAMga sUtra
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vihiMsai / tattha khalu bhagavayA pariNNA paveiyA, isa caiva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva agaNisatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA agaNisatthaM samAraMbhAvei, aNNe vA agaNisatthaM samAraMbhamANe samaNujANai, taM se ahiyAe taM se abohie; se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAya, soccA bhagavao aNagArANaM vA aMtie ihamegesi NAyaM bhavai, esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu rae, iccatthaM gaDhie loe jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM agaNikammasamAraMbheNaM agaNisatthaM samAraMbhamANe aNNe agarUve pANe vihiMsai // 36 // ete lajjamAnAH - saMyamAnuSThAnaparAH pRthak 2 pazya / athavA tAn lajjamAnAn pazya ye anagArAH sma ityeke pravadamAnA yadidaM virUparUpaiH zastraiH agnikarmasamArambheNa agnizastraM samArabhamANo'nyAn anekarUpAn prANAn prANino vihinasti / tatra khalu bhagavatA parijJA praveditA, asya caiva jIvitasya parivandana - mAnana-pUjanAya jAtimaraNamocanAya duHkhapratighAtahetuM ca sa svayameva agnizastraM samArabhate, anyairvA agnizastraM samArambhayati, anyAn vA agnizastraM samArambhamANAn samanujAnIte, tat tasya ahitAya, tat tasya abodhaye, sa tat saMbudhyamAnaH AdAnIyaM samyagdarzanAdi samutthAya - AdAya zrutvA bhagavataH anagArANAM vA'ntike, ihaikeSAM jJAtaM bhavati eSa khalu granthaH, eSa khalu mohaH, esa khalu mAraH, eSa khalu narakaH, ityevamarthaM gRddho loko yadidaM virUparUpaiH zastraiH agnikarmasamArabhamANaH anyAn anekarUpAn prANAn-prANino vihinasti // 36 // anvayArthaH- pUrvavat sUtra naM.2 nA samAna 4 anvayArtha sama4vo. bhAvArtha :- naM. 23 nA sUtramAM apakAyanuM varNana kareluM che ane A sUtramAM agniprAyanuM varzana che. iUta bheTalo 4 324 che. jADI sarva artha samAna 4 che. // 36 // STARIT E QOQnananananananananananan
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 23 ke samAna hI hai / usa sUtra meM akAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM agnikAya kA varNana hai| sirpha itanA hI pharka hai / bAkI sArA artha samAna hai // 36 // kathaM punaragnisamArambhapravRtto nAnAvidhAn prANino vihinastIti darzayitumAha se bemi - saMti pANA puDhaviNissiyA taNaNi-ssiyA / pattaNissiyA kaTTaNissiyA gomayaNissiyA kayavaraNissiyA, saMti saMpAimA pANA Ahacca saMpayaMti, agaNiM ca khalu puTThA ege saMghAyamAvajjaMti, je. tattha. . saMghAyamAvajjati te tattha pariyAvajjati, je tattha pariyAvajjati te tattha uddAyaMti // 37 // so'haM bravImi - santi prANAH - prANinaH pRthivInizritAH, tRNanizritAH, patranizritAH, kASThanizritAH, gomayanizritAH, kacavaranizritAH, santi sampAtinaH prANinasta Ahatya-upetya sampatanti, agni ca khalu spRSTA eke saMghAtamAparyante, ye tatra saMghAtaM-gAtrasaMkocam Apadyante, te tatra paryApadyante, - mUrchAmApadyante, ye tatra paryApadyante te tatra apadrAvanti - prANAn muJcantItyarthaH // 37 // anvayArthaH- se bemi - huM huM chu : puDhaviNissiya - pRthvInA mAzrayamA ThevAvA taNaNissiyA - ghaasn| mAzrayamA 23AvA pattaNissiyA - 5imonA mAzrayama 2DevAvANA kaTThaNissiyA - 415311 mAzrayamA 2DevAvA gomayaNissiyA - chaan| mAzrayamA 23vANA kayavaraNissiyA - ayarAnA AzrayamA 2DevAvApANA - ul saMti - cha. te bhnin| mAmathI saNAne bharI ya cha tathA 4 saMpAimA - 3341 5giyA mAhi pANA - prA. saMti - che te Ahacca - 331ne saMpayaMti - bhanibhA paDe . ca - mane te - tamo agaNiM - bhanino puTThA - sparza rIne khalu - nizcayathA saMghAyamAvajaMti - ghAyada yIya che bhane je - mo. tattha - bhanino sparza arIne saMghAyamAvajaMti - ghAyada. 14 che te - tamo tattha - tyA pariyAvajjati - bhUchita 27 ya cha bhane je - mo tattha - tyA pariyAvajaMti - bhUchita 251ya che te - teso tattha - tyA uddAyaMti - mRtyu yA che. bhAvArtha :- pRthvIya tathA pRthvIne mAzrita mane ghAsa, 5i31, 45, 7 / 15 ane kacarA Adine Azrita jIvo ane pataMgIyA, bhamarI, mAkhI, macchara Adi (30)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra |
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvo agninA AraMbhathI baLIne bhasma thaI jAya che. eTale ja agninA AraMbha chae kAyanA jIvono ghAtaka che mATe pApanuM kAraNa jANIne teno sarvathA tyAga karI devo roya. // AUM|| * bhAvArtha :- pRthvIkAya tathA pRthvI ke Azrita aura tRNa, patra, kASTha, gobara tathA kacarA Adi ke Azrita jIva evaM pataMga bhramara makkhI macchara Adi jIva agni ke Arambha ko chaha kAya jIvoM kA ghAtaka hone se pApa kA kAraNa jAna kara usakA sarvathA tyAga kara denA cAhie // 37 // tadevaM prabhUtasattvopamardanakaramagnyArambhaM vijJAya manovAkkAyaiH kRtakAritAnumatibhizca tatparihAraH kArya iti darzayitumAha ettha satthaM samAraMbhamANassa iccee AraMbhA apariNNAyA bhavaMti, ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccee AraMbhA pariNAyA bhavaMti, taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM agaNisatthaM samAraMbhejjA, Neva aNNehiM agaNisatthaM samAraMbhAvejjA, agaNisatthaM samAraMbhamANe aNNe Na samaNujANejjA, jassee agaNikammasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme // 38 // tti bemi // . atra zastraM samArabhamANasya ityete ArambhA aparijJAtA bhavanti, atra zastraM asamArabhamANasya ityete ArambhAH parijJAtA bhavanti, tat parijJAya medhAvI naiva svayam agnizastraM samArabheta, naiva anyaiH agnizastraM samArambhayet, agnizastraM samArabhamANAn anyAn na samanujAnIyAt, yasyaite agnikarmasamArambhAH parijJAtA bhavanti sa khalu muniH parijJAtakarmeti bravImi // 38 // .. anvayArthaH- pUrvavat, sUtra naM.30 nA anusAra anvayArtha sama devo. bhAvArtha :- sUtra naM. 30 mAM apakAyanuM varNana karela che ane A sUtramAM bhaniyarnu pani cha. 7ta bheTaso 4 327 . 450 sarva artha samAna che. // 38 // . bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 30 ke anusAra hai / usa sUtra meM akAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM agnikAya kA varNana hai, sirpha itanA hI pharka hai / bAkI sArA artha samAna hai // 38 // zrI AcArAMga sUtra | 0000000000000000000000000007( 31
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcama uddezakaH / A uddezAmAM vanaspatikAyanuM varNana karAya che. jo agnikAyanI pachI vAyukAyanuM varNana karavuM joIe paraMtu vAyukAya (acAkSuSa) AMkhothI nahIM dekhAto hovAthI tenuM jJAna kaThinatAthI thAya che. vanaspatikAya to badhAne pratyakSa dekhAya che. tenuM jJAna thavuM ati sarala che eTale ja pahelA vanaspatikAyanuM varNana karAya che. ihAnantaroddezake tejaHkAyaH pratipAditaH, tadanantaraM vAyukAyasyA'vasaraH / sa ca na cakSuH- pratyakSa iti duHzraddhAnaH / mA ca zaikSastamazraddadhAno vipratipadyateti tena kramamullaGghaya samastalokapratyakSo vanaspatikAyaH pratipAdyate taM No karissAmi samuTThAe, mattA maimaM, abhayaM viittA, taM je No karae, esovarae, etthovarae, esa aNagAretti pavuccai // 39 // yaM pUrvamakArSaM pramAdena taM - vanaspatikAyasamArambhaM no kariSyAmi samutthAya - AdAya pravrajyAm / evamAtmani matvA - nizcitya he matiman ! abhayam - saMyamaM ca viditvA taM - vanaspatyArambhaM yo na kuryAt eSa uparataH - nivRttaH / atra maunIndrapravacane ya uparata eSaH anagAra iti procyate // 39 // anvayArthaH- zrI sudhAsvAmI svayaMna ziSya svAmIna / cha maimaM - 3 uttama buddhi ziSya ! mattA - Pule pArthone ne tathA samuTThAe - zrI. 4nezvara deve pharamAvela mArga anusAra pravrajyA dhAraNa karIne samartha - sarva bhayo rahita saMyamane viittA - nIne muni mA prtish|| 43 ve mutaM - vanaspatiyano mArama No - - nahIM karissAmi - harIza, je - 4 535 taM - vanaspatijIyano mArama No - nathI. karae - 42to esovarae - te 4 535 (52ta seTava.) sAvadha (414511) thA nivRtta cha. etthovarae - mA prabhArI baghA sAvadha bhathI. nivRtta pu35 // OMna zAsanamA 4 Doya cha. anya dharmamA Dota natha. esa - bhAvA pu35 4 aNagAretti - an||2 pavuccai - uvAya che. bhAvArtha :- je vanaspatikAyano AraMbha svayaM nathI karatA bIjAnA pAse nathI karAvatAM ane je AraMbha kare che tenuM anumodana nathI karatA te ja anagAra kahevAya cha. anAtha. viparita saay29|| 42 che. te an||2 sAdhu nathI. // 38 // bhAvArtha :- jo vanaspatikAya kA Arambha svayaM nahIM karatA hai, dUsaroM se karavAtA nahIM hai aura karane vAle kA anumodana bhI nahIM karatA hai, vahI anagAra kahalAtA hai / jo isase viparIta AcaraNa karatA hai, vaha anagAra nahIM hai // 39 // zabdAdiviSayAH prAyo vanaspatisamArambhAd niSpadyante teSu ca vartamAnA narakAdi-caturvidhagatyantaHpAtino boddhavyAH tadantaHpAtina eva ca zabdAdiviSayAbhiSvaGgino bhavantIti darzayannAha je guNe se AvaTe, je AvaTTe se guNe // 40 // 32 )00DIODIODIODIOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra |
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaH zabdAdiguNeSu rajyate dveSTi ca sa saMsArA''varte paribhramati / ya Avarte paribhramati sa zabdAdiguNeSu vartata iti // 40 // * anvayArthaH - je - 4, guNe - zabdAhi gue| che se - te AvaTTe - Avarta saMsAra che ane je. - 4 AvaTTe- saMsAra che se te guNe - zabdAhi gue| che. - bhAvArtha :- zabdAdi viSayone guNa kahe che ane saMsArane Avarta kahe che. yadyapi Avarta zabdano artha nadi AdinA vamaLa thAya che. jema nadinA vamaLomAM paDelI cIja niraMtara bhramaNa karatI rahe che. tevI ja rIte saMsAramAM paDelA prANIo paNa niraMtara cAra gatiyomAM bhramaNa karatA rahe che. eTale ahIMyA saMsArane mATe Avarta zabdano prayoga karyo che. zabdAdi viSayomAM jIvonI je Asakti che te ja saMsAranA paribhramaNanuM 2 che. bheTale 4 viveDI 53Sokhe tenI khAsastino tyAga 42vo bheIye // 40 // bhAvArtha :- zabdAdi viSayoM ko guNa kahate haiM aura saMsAra ko Avartta kahate haiM / yadyapi Avartta zabda kA artha nadI Adi kA bha~vara bhI hotA hai tathApi jaise nadI Adi ke bha~vara meM par3I huI vastu nirantara bhramaNa karatI rahatI hai isI taraha saMsAra meM par3e hue prANI bhI nirantara cAroM gatiyoM meM bhramaNa karate rahate haiM, isalie yahA~ saMsAra ke lie Avartta zabda kA prayoga kiyA gayA hai / zabdAdi viSayoM meM jIvoM kI jo Asakti hai vahI saMsAra paribhramaNa kA kAraNa hai / isalie vivekI puruSoM ko usa asakti kA tyAga kara denA cAhie // 40 // ete zabdAdiguNAH kutra ? bhaNyate uDuM ahaM tiriyaM pAINaM pAsamANe ruvAI pAsai, suNamANe saddAI suNei, uDuM ahaM tiriyaM pAINaM mucchamANe rUvesu mucchai, saddesu Avi // 41 // Urdhva vaimAnikAnAM avAG-adho-bhavanapatInAM tiryag prAcInAdiSu dikSu vidikSu ca vyantarajyotiSkamanuSyatirazcAM pazyan rUpANi pazyati, zrRNvan zabdAn zrRNoti / UrdhvamavAG prAcInAdiSu mUrcchan rupeSu mUrcchati, zabdeSu cApi tato'sya bandha iti zeSaH // 41 // anvayArthaH- uDDuM - 352 ahaM nIthe tiriyaM tiracha pAINaM - pUrva sAhi dizAMkhobhAM pAsamANe - tA sevA va ruvAI - 3pone pAsai - he che jane suNamaNe - sAMgatA vA saGghAI - zabhone suNei - satbhaNe che. uDDuM - 752 ahaM - nAthe tiriyaM - ticha pAiNaM - pUrva khahi hizAkhobhAM hejavAvANA rUvesu - 35obhAM mucchamANe - rAga usto bhevo prANI (pa) mucchai temAM bhUrchAvANo thAya che ane jA pramANe saddesu Avi - zabdomA pe| rAga urato jevo bhava baMdhane prApta Dare che. bhAvArtha :- zabdhAhi, abha, gue| saMsAranA paribhramanuM arae che. te para, - - | AcArAMga sUtra 77777777eQ)e66e33
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ nIce, tIccha sarvatra vyApta che. koI paNa sthAna tenAthI khAlI nathI. je purUSa AmAM rAga-dveSa kare che, te karmono baMdha karI saMsAra paribhramaNa kare che. te 41 /. (udhvadi traNe lokomAM A jIva Indriyo dvArA rUpAdi viSayonA saMparkamAM ' AvIne viSayanA rAge karmathI baMdhAya che.) bhAvArtha :- zabdAdi kAma guNa saMsAra paribhramaNa ke kAraNa haiM / ve Upara, nIce, tirache sarvatra vyApta haiM, koI bhI sthAna inase khAlI nahIM hai| jo puruSa inameM rAga-dveSa karatA hai vaha karmoM kA bandha karake saMsAra paribhramaNa saratA che . 41 / : - vaM viSano mAththAi esa loe viyAhie, ettha agutte aNANAe // 42 // eSa viSayaloko vyAkhyAtaH atrA'guptaH anAjJAyAmiti // 42 // gayA. pud - A to - loka arthAtu rUpa-rasa-gaMdha-sparza ane zabdane vivAhiv - viSayo kahelA che. je purUSa stra - A viSayomAM banne - agupta che. ' arthAt temAM rAga-dveSa kare che te mANAS - prabhunI AjJAmAM nathI. ' bhAvArtha :- ahIMyA "loka" zabdathI rUpa, rasa, gandha, sparza ane zabda artha lIdhelo che. je purUSa A pAMcamAM Asakta thaI rAga-dveSane vazIbhUta thAya che, te saMsAra sAgaramAM paribhramaNa kare che. (A rUpAdiviSaya loka prabhue kahyo che A viSayomAM rAgadveSa karato jIva agupta hovAthI prabhunI AjJAmAM nathI.) | 42 // bhAvArtha :- yahA~ loka zabda se rUpa, rasa, gandha, sparza aura zabda,liye gaye haiM / jo puruSa inameM Asakta hokara rAga dveSa ke vazIbhUta hotA hai vaha saMsAra sAgara meM paribhramaNa karatA hai // 42 // __evaM guNazca yat kuryAttadAha puNo puNo guNAsAe, vaMka samAyare // 43 // punaH punaH zabdAdiguNA''svAdako viSayalampaTo vakrasamAcAraH : asaMyamAnuSThAyI bhavatiti 43 / yArtha- pujo-puno - vAraMvAra gujArA - zabdAdimAM Asakta thaIne teno upabhoga karavAvALo purUSa vaM samAyare - kuTila AcaraNa karavAvALo hoya che. bhAvArtha - vAraMvAra zabdAdi viSayomAM Asakta thaI teno upabhoga karavAvALo purUSa kuTila AcaraNa kare che ane tenI prApti mATe hiMsA, juTha Adi pAponuM sevana kare che. te 43 / 38 0000000000000000000
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- bArabAra zabdAdi meM Asakta ho kara unakA upabhoga karane vAlA puruSa kuTila AcaraNa karane vAlA hotA hai aura inakI prApti ke lie vaha hiMsA, jhUTha Adi sabhI pApoM kA sevana karatA hai // 43 // evaM cAsau nitarAM jitaH zabdAdiviSayasamAsvAdanAt idamAcarati.. pamatte agAramAvase // 44 // pramattaH agAraM - gRham Avasati // 44 // anvayArthaH-4 pu35 pamatte - pramAhI arthAt zAha viSayomA mAsata cha. te agAraM - sthapAsamA Avase - nivAsa 43 7. bhAvArtha :- je purUSa zabdAdi viSayomAM Asakta thaI gayelo che te ja viSayonA sevana mATe gRhasthAvAsamAM rahe che. paraMtu je enAthI virakta che te gRhasaMbaMdhone choDIne mAmalyAemA pravRtta thAya che. // 44 // bhAvArtha :- Upara kahe hue zabdAMdi viSayoM meM jo puruSa Asakta haiM ve hI ina viSayoM ke sevana ke lie gRhasthavAsa meM nivAsa karate haiM kintu jo inase virakta haiM ve gRhasambandha ko chor3a kara Atma-kalyANa meM pravRtta ho jAte haiM // 44 // . . anyatIrthikAH punaH sarvadA sarvathA'nyathAvAdino'nyathAkAriNa iti darzayitumAha lajamANA puDho pAsa, aNagArA motti ege pavayamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vaNassai-kammasamAraMbheNaM vaNassaisatyaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsai, tattha khalu bhagavayA pariNNA paveiyA, imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva vaNassaisatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA vaNNassaisatthaM samAraMbhAvei, aNNe vA vaNassaisatthaM samAraMbhamANe samaNujANai, taM se ahiyAe taM se abohie, se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAya, soccA bhagavao aNagArANaM vA aMtie ihamegesi NAyaM bhavai, esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, iccatthaM zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 35
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehi satthehiM vaNassaikammasamAraMbheNaM vaNassaisatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsai // 45 // lajjamAnAH pRthak pazya anagArAH sma ityeke pravadanto yadidaM virUparUpaiH zastrairvanaspatikAyasamArambheNa vanaspatizastraM samArabhamANA anyAn anekarUpAn prANino vihiMsanti, tatra khalu bhagavatA parijJA praveditA, asya caiva jIvitasya parivandana-mAnana-pUjanAya jAtimaraNamocanAya duHkhapratighAtahetuM ca sa svayameva vanaspatizastraM samArabhate anyairvA vanaspatizastraM samArambhayati, anyAn vA vanaspatizastraM samArabhamANAn samanujAnIte, tattasya ahitAya, tattasya abodhaye, sa tat saMbudhyamAna AdAnIyaM samyagdarzanAdi samutthAya-AdAya zrutvA bhagavataH anagArANAM vA'ntike ihaikeSAM jJAtaM bhavati eSa khalu mohaH, eSa khalu mAraH, eSa khalu narakaH, ityevamarthaM gRddho loko yadidaM virUparUpaiH zastrairvanaspatikarmasamArambheNa vanaspatizastraM samArabhamANaH anyAn anekarUpAn prANino vihinasti // 45 // anvayArthaH- pUrvavat, sUtra naM.23 n| so 4 che. bhAvArtha :- naM. 23 nA sUtramAM apakAyanuM varNana che, A sUtramAM vanaspatikAyanuM varNana che. phakta ATalo ja pharaka che. bAkI sarva artha samAna che. / 45 / bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 23 ke samAna hI hai / usa sUtra meM apkAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM vanaspatikAya kA varNana hai / sirpha itanA hI pharka hai / bAkI sArA artha samAna hai // 45 // sAmprataM vanaspatijIvAstitve liGgamAha se bemi-imaM vi jAidhammayaM eyaM vi jAidhammayaM, imaM vi vuDDidhammayaM, eyaM vi vuDDidhammayaM, imaM vi cittamaMtayaM evaM vi cittamaMtayaM, imaM vi chiNNaM milAi evaM vi chiNNaM milAi, imaM vi AhAragaM evaM vi AhAragaM, imaM vi aNiccayaM evaM vi aNicvayaM, imaM vi asAsayaM evaM vi asAsayaM, imaM vi cayovacaiyaM evaM vi cayovacaiyaM, imaM vi vipariNAmadhammayaM evaM vi . vipariNAmadhammayaM // 46 // (36 )POIROIDROIDROIDROIDROIDROIDROIDROIDIOIDROIDROIDROIDRO | zrI AcArAMga sUtra
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ so'haM bravImi - idamapi manuSyazarIramapi jAtidharma-jananasvabhAvam etadapi - vanaspatizarIramapi jAtidharmam, idamapi vRddhidharmam, etadapi vRddhidharmam, idamapi cittamat, etadapi cittamat, idamapi chinnaM mlAyati, etadapi chinnaM mlAyati, idamapi AhArakam, etadapi AhArakam, idamapi anityakam etadapi anityakam, idamapi azAzvatam, etadapi azAzvatam, idamapi cayApacayikam, etadapi cayApacayikam, idamapi vipariNAmadharmakam, etadapi vipariNAmadharmakamiti // 46 // gayArtha- semi - huM kahuM chuM ke jemAM vi - A manuSyanuM zarIra nAthamAM - utpatti dharmavALuM che te pramANe ja artha vi - A vanaspatikAya paNa nAghamAM - utpatti dharmavALA che, jemAM vi - A manuSyanuM zarIra puthinmaya - vadhavAnA dharmavALuM che. te pramANe ja vi A vanaspatikAya paNa yudhimAM - vRddhi dharmavALA che, jema pharva vi - A manuSyanuM zarIra vittamaMtartha - cetanavALuM che te pramANe ja cha vi vittamaMtartha - A vanaspatikAya paNa cetanAvALA che, jema phAM vi chivi bhinApha - A manuSyanuM zarIra kApI nAMkhavAthI sukAI jAya che te pramANe ja vi chi minAre - A vanaspatikAya paNa kApavAthI sukAI jAya che, jema phAM vi sAhA - A manuSyanuM zarIra AhAra kare che te pramANe ja cha vi sAhAra - A vanaspatikAya paNa AhAra kare che, jema aaN vi gagaDyAM - A manuSyanuM zarIra anitya che te pramANe ja vi garca - A vanaspatikAya paNa anitya che, jemAM vi gaNAtAM - A manuSyanuM zarIra azAzvata che te pramANe vayovargha - A manuSyanuM zarIra apacaya - dhrAsa thavAvALuM ane upacaya-vRddhine prApta thanAruM che te pramANe ja vi vayovavapharca - A vanaspatikAya paNa apacaya ane upacayane prApta karanAra che, jema vi vipariNAdhimAM - A manuSyanuM zarIra pariNAmI che. arthAta aneka pariNAmo-vikArone prApta kare che. te pramANe ja vi vipariNAmaghamaghaM- A vanaspatikAya paNa pariNAmI che. arthAt aneka pariNAmo vikArone prApta kare che. (janana svabhAva Adi dharmono samUha manuSya zarIramAM trasajIvanA zarIramAM jovAmAM Ave che. te ja pramANe vanaspatikAyamAM paNa jovAmAM Ave che.) | bhAvArtha :- ghaNAM anyatIrthiyo (jainetara) vanaspatikAyane acetana mAne che ane tenA chedana-bhedanamAM hiMsA thatI nathI ema mAne che. paraMtu teonI A mAnyatA ajJAnamUlaka che, kema ke jema amArA cetanAyukta zarIramAM utpatti, vRddhi, cetanA, caya-upacaya Adi dharmo dekhAya che. te pramANe ja badhA dharmo vanaspatikAyamAM paNa dekhAya che. eTale vanaspati sacetana che, acetana nathI. / 46 . . thi bAjAra pUcha9659696969696969696969696965( )
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- bahuta se anyatIrthi vanaspatikAya ko acetana mAnate haiM aura usake chedana-bhedana meM hiMsA na honA batAte haiM kintu unakI yaha mAnyatA ajJAnamUlaka hai kyoMki jaise hamAre cetanAyukta zarIra meM utpatti, vRddhi, cetanA, caya, upacaya Adi dharma pAye jAte haiM vaise hI ve sAre dharma vanaspatikAya meM bhI pAye jAte haiN| isalie vanaspati cetana hai, acetana nahIM // 46 // evaM vanaspatezcaitanyaM pradarzya tadArambhe bandhaM tatparihArarUpaviratyAsevanena munitvaM pradipAdayannupasaJjihIpurAha ettha satthaM samAraMbhamANassa iccee AraMbhA apariNNAyA bhavaMti, ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccee AraMbhA pariNNAyA bhavaMti, taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM vaNassaisatthaM samAraMbhejjA, NevaNNehiM vaNassaisatthaM samAraMbhAvejA, NevaNNe vaNassaisatthaM samAraMbhaMte. samaNujANejjA, jassee vaNassaisattha-samAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme // 47 // .. tti bemi // atra zastraM samArabhamANasya ityete ArambhA aparijJAtA bhavanti, atra zastramasamArabhamANasya ityete ArambhA parijJAtA bhavanti, tat parijJAya medhAvI naiva svayaM vanaspatizastraM samArabheta, naiva anyairvA vanaspatizastraM samArambhayet naiva anyAn vanaspatizastraM samArabhamANAn samanujAnIyAt / yasyaite vanaspatizastrasamArambhAH parijJAtA bhavanti sa khalu muniH parijJAtakarmeti bravImi // 47 // anvayArthaH- sUtra naM.30 n| anusAra samo . bhAvArtha :- sUtra naM. 30 mAM apakAyanuM varNana karela che ane A sUtramAM vanaspatiyarnu pani cha. 3 mATo 4 324 cha. quii sarva martha samAna cha. // 47 // bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 30 ke anusAra hai / usa sUtra meM apkAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM vanaspatikAya kA varNana hai / sirpha itanA hI pharka hai / bAkI sArA artha samAna hai||47|| 38)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO| zrI AcArAMga sUtra
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaM uddezakaH / ihAnantasedezake vanaspatikAyaH pratipAditaH, tadanantaraM ca trasakAya Agame paripaThita iti tatsvarUpaM pratipAdanAya SaSThoddezakaH samArabhyate se bemi-saMtime tasA pANA, taMjahA - aMDayA, poyayA, jarAuyA, rasayA, saMseyayA (saMseimA), sammucchimA, ubhiyayA, uvavAiyA, esa saMsAre tti pakuccai // 48 // so'haM bravImi - santi ime trasAH prANinaH, tadyathA - aNDajAH potajAH jarAyujA rasajAH saMsvedajAH sammUrchimA ubhijA aupapAtikAca, eSa trasakAyasya saMsAraH - aSTavidhotpattiprakAra iti procyate // 48 // ___anvayArthaH- se bemi - huM huM dhuM ime - mA tasA - sa. pANA - uel saMti - 2 taMjahA - bha3 aMDayA - 5:31 dvArA utpanna naa2|| prasUta2-5531 mAha poyayA - pota4 pathyAnA 350. utpanna bnaa2|| thI, dagudI, 426 mAha jarAuyA - 42||yu4 eTale jaMbAlathI eTale pAtaLI cAmaDIthI veSTita thaIne utpanna thanArA gAya-bheMsamnussy mahi rasayA - vikRta (yadita.) 2samA utpanna 2qqNA saMseyayA (saMseimA) - 52sevAthI utpanna vANAhU, bhai53 mAha sammucchimA - mAta-pitAnA saMyoga. 152 utpanna thaqlume 3131, bhAMcI mAhi ubhiyayA - mi4 arthAt bhInane DIne utpanna ynaa| pataMgiyA-bhagiyA maha uvavAiyA - bhopAti arthAt 55Ata-zayyAmA utpanna thaqANA hev-n|24 esa - // saMsAretti - 416 91. utpatti sAyano saMsAra pavuccai - upAya che. - bhAvArtha :- A ATha prakAranA trasa kahelA che. A badhA saMsAramAM sadA vidyamAna choya che. sNs||2 mAnAthI 05 hina l yato nathI. // 48 // ... bhAvArtha :- ye ATha prakAra ke trasa kahe gaye haiN| ye saMsAra meM sadA vidyamAna rahate haiN| saMsAra inase kabhI bhI khAlI nahIM hotA kyoMki ina prANiyoM kA hI nAma saMsAra hai // 48 // kasya punaraSTavidhabhUtagrAme utpattirbhavatItyAha maMdassAviyANao // 49 // maMdasya - bAlasya avijAnataH-hitAhitavijJAnazUnyasya anantaroktaH saMsAro bhavatIti // 49 // zrI AcArAMga sUtra 900%90/99999999999%9B%9D%90%9D%96%9(39)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArthaH- maMdassa - bhaMha pu35 bhane aviyANao - HzAnI 53SonI 4 saMsAramA utpatti thAya che. bhAvArtha :- je prANI hita ane ahitano vicAra karavAmAM bAlaka samAna asamartha che te manda kahevAya che ane je kuzAstranA zravaNathI ane kusaMganA kAraNe viparita buddhivAlo che te ajJAnI che. AvA manda ane ajJAnI purUSo kharekhara pAraMvAra saMsAramA utpanna thayA re che. // 48 // bhAvArtha :- jo prANI hita aura ahita kA vicAra karane meM bAlaka ke samAna asamartha hai, vaha manda kahalAtA hai aura jo kuzAstra ke zravaNa aura kusaMga ke kAraNa viparIta buddhi vAlA hai, vaha ajJAnI hai / ye manda aura ajJAnI puruSa hI bAra-bAra saMsAra meM utpanna hote rahate haiM // 49 // .. yayevaM tataH kimityAha - jhiAittA paDilehittA patteyaM pariNivvANaM sabvesiM pANANaM sabesi bhUyANaM sabesi jIvANaM sabvesiM sattANaM asAyaM apariNivvANaM mahabbhayaM dukkhaM tti bemi, tasaMti pANA padiso disAsu ya // 50 // nirdhAya - vicintya pratyupekSya - dRSTvA ca pratyekaM trasakAyaM bravImi sarveSAM prANinAM sarveSAM bhUtAnAM sarveSAM sattvAnAM ca sukhaM parinirvANaM - samantAt priyam asAtaM ca aparinirvANaM - samantAdapriyam, mahAbhayaM duHkhamiti bravImi trasyanti - udvijanti prANinaH sarvataH pradikSu-vidikSu dikSu ceti bravImi // 50 // __anvayArthaH- NijjhAittA - manathI ziMtana zane bhane paDilehitA - yathArtha 35thI nizcaya 7rIne tti bemi - huM huM 3 savvesi pANANaM - sarva prAsavvesiMbhUyANaM - sarva bhUta savvesiMjIvANaM - sarva 1. ane. savvesiM sattANaM - sarva sattvone patteyaM - pratyene pariNivANaM - subha priya che. asAyaM - masAta aparinivvANaM - 2bhapriya che. mahAbhayaM - mahAna maya bhane dukkhaM - du:mano anubhava thAya cha, pANA - ghAsa. prA. padiso disAsu ya - hizo bhane vidizAbhobhA tasaMti - nAzanI. zaM.tthI 32ta. 26 Toya che. bhAvArtha - vikalendriya arthAta beIndriya, teIndriya, caurindriya jIvone "prANa" upAya che. vanaspatiyane "bhUta" upAya cha bhane paMthendriyane "q" vAya che. pRthvIya, majAya, Aya, vaya mA yAra sthA12 pAne "satq" vAya che. (40)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema ke zlokamAM kahela chepraannaaH dvi tri catuH proktAH, bhUtAstu taravaH smRtAH / jIvAH paJcendriyAH proktAH, zeSAH satvAH udIritA // jyAM sudhI saMyama svIkAra na thAya tyAM sudhI A jIvo koI paNa dizAmAM athavA vidizAmAM rahelA hoya paraMtu bhayabhIta ja rahetA hoya che. eTale ja AnI hiMsAthI nivRtta 45 14 cha. te 4 5252 muni cha. // 50 // bhAvArtha :- vikalendriya arthAta dvIndriya, trIndriya, caturindriya jIvoM ko 'prANa' kahate haiM / vanaspatikAya ko 'bhUta' kahate haiN| paMcendriya prANiyoM ko 'jIva' kahate haiM aura pRthvIkAya, akAya, teukAya aura vAyukAya ina cAra sthAvara jIvoM ko 'sattva' kahate haiM / jaba taka saMyama svIkAra na kiyA jAya jaba taka ye jIva cAhe kisI dizA meM yA vidizA meM raheM kintu bhayabhIta hI hote rahate haiM / isalie jo inakI hiMsA se sarvathA nivRtta ho jAtA hai, vahI muni hai // 50 // kutaH punastrasyanti ? yata Arambhavadbhiste vyApAdyante ityata Aha.. tattha tattha puDho pAsa aurA paritAti, saMti pANA puDho siyA // 51 // tatra tatra pRthak 2 prayojane utpanne sati pazya AturAstrasAn paritApayanti, santi ca kRmyAdayaH prANinaH pRthak trasAn zritAstAnapi paritApayanti / etacca jJAtvA niravadyAnuSThAyinA * bhavitavyamityabhiprAyaH // 51 // . .. anvayArthaH- tattha tattha puDho - malA mala prayoxno mATe AurA - viSayAsata pra paritAu~ti - 2 // pono ghAta cha, pANA - 240 siyA - pRthvI mahine mAzrita 248 // mane puDho - mada masa sthAnomA arthAt sarva 42yAme saMti - cha. | bhAvArtha - A prANI sarvatra che. evuM koI sthAna nathI je enAthI khAlI hoya, eTale samiti ane guptinA pAlanathI ja manuSya AnI hiMsAthI bacI zake che. // 51 // - bhAvArtha :- ye prANI sarvatra haiM / aisA koI sthAna nahIM jo inase khAlI ho / isalie samiti aura gupti ke pAlana se hI manuSya inakI hiMsA se baca sakatA hai // 51 // ___ anye punaranyathAvAdino'nyathAkAriNa iti darzayannAha lajjamANA puDho pAsa, aNagArA mo tti ege pavayamANA zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 41
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM tasakAya samAraMbheNaM tasakAyasatthaM samAraMbhamANaM aNNe aNegarUve pANe vihiMsai, tattha khalu bhagavayA pariNNA paveiyA, imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva tasakAyasatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA tasakAyasatthaM samAraMbhAvei, aNNe vA tasakAyasatthaM samAraMbhamANe samaNujANa, taM se ahiyAe taM se abohie, se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAya, soccA bhagavao aNagArANaM vA aMtie ihamegesiM NAyaM bhavai, esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, iccatthaM gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM tasakAyasamAraMbheNaM tasakAyasatthaM samAraMbhamANe aNNe. aNegarUve. pANe vihiMsai // 52 // pUrvavat vyAkhyeyam navaraM trasakAyAlApakeneti // 52 // * anvayArthaH- pUrvavat, sUtra naM. 23 prabhAo sama4vo. bhAvArtha :- sUtra naM. 23 mAM apkAyanuM varNana che ane A sUtramAM trasakAyanuM varzana che. ista bheTalo 4 324 che. jIbhe sarva artha samAna che. // 52 // bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 23 ke samAna hI hai| usa sUtra meM apkAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM sakAya kA varNana hai| sirpha itanA hI pharka hai| bAkI sArA artha samAna hai // 52 // yAni kAnicit prayojanAnyuddizya trasavadhaH kriyate tAni darzayitumAha se bemi- appege accAe vahaMti, appege ajiNAe vahaMti, appege maMsAe vahaMti, appege soNiyAe vahati evaM hiyayAe pittAe basAe picchAe pucchAe bAlAe siMgAe visANAeM daMtAe dADhAe hAe hAruMNIe 42 popopop zrI AcArAMga sUtra
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ aTThIe advimiMjAe aTThAe aNaTThAe vA appege hiMsissu me tti vA vahati appege hiMsaMti me tti vA vati | zarU | tadahaM bravImi apyeke argAyai nanti, apyeke ajinAya- carmaNi nanti, apyeke mAMsAya manti, apyeke zoNitAya ghnanti evaM hRdayAya, pittAya vasAya, picchAya pucchAya vAlAya zRGgAya viSANAya dantAya daMSTrAyai nakhAya snAyve asthane asthimitrAyai arthAya-prayojanAya, anarthAya - niSprayojanaM, apyeke hiMsitavAn me svajanAdikamiti vA nanti, apyeke hiMsanti me svajanAdikamiti vA nanti, apyeke hisiSyanti me svajanAdikamiti ghnantIti // 53 // 1 anyathArtha te ni - kahuM chuM ke mane - keTalAka jIva aDyA - prANiyonA zarIranA bhoga ApavA mATe athavA vidyA-matra AdinI siddhi mATe lakSaNavaMta pUrNAga purUSane evaM prANiyone vaheMtisAtti - mAre che. gaNeze - koI gAnikhAI - Iti - cAmaDA mATe vAgha-cittA Adi trasa prANiyone mAre che ane koI maMsA vati - mAsa mATe bhUMDa Adine mAre che. ane koI soniyA vati - lohI mATe mAre che. parva - A pramANe koI hithayA - hRdayane mATe, koI pittA - pittane mATe mora Adine vasA - carabI mATe magaramaccha Adine vijhA - pAMkha-piMchA Adi mATe mora-gIdha pakSIne puchAI - pUMchaDAM mATe rojha Adi pazune vAtA - vALa mATe camarI gAya Adine liMkA - ziMgaDAo mATe haraNa tathA bAraziMgIne virANA - aMdhakAra vinAzaka dAMtavizeSa mATe ziyALa Adine saMtA - dAMtane mATe hAthIne rAta - dADha mATe sUra -Dukkara Adine bahAtha-nakhane mATe vAghane brAphaLI - snAyu mATe gAya-bheMsa Adine gaNI - hADakAM mATe zaMkha - chIpalA Adine siMgAI - hADakAnI carabI mATe bheMsasUara Adine gaNa - uparokta kahela prayojano mATe rA - athavA gaLaphA - vagara prayojane paNa trasa prANiyono ghAta (mAre) kare che. ane - koI to je - A prANIe mArA AtmIya ane saMbaMdhIne hiMsiluM - mArela hatA tti - A dveSathI vati - tene mAre che jA - ane go - koI - A prANI mane athavA saMbaMdhIne hiti - mArI rahela che. ri - A jANIne vadati - tene mAre che tA - athavA zo - koI - A prANI mane athavA mArA saMbaMdhIne hiMsikAMti - mAraze ri - A jANIne vahati - mAre che. bhAvArtha :- A jagatamAM ghaNAM viSayAsakta prANI potAnA svArthanI pUrti thAya te mATe alaga alaga prayojano dvArA traNa prANIyonI hiMsA kare che ane ghaNAM ajJAnI igAvA phUa9999999999999999 ( 4rU
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvo evA hoya che ke koI paNa prayojana (kAraNa) vinA potAnA cittane AnaMda thAya mATe tathA pramAdanA kAraNathI trasa prANiyonI hiMsA kare che. A badhu karmabaMdhanuM kAraNa che. eTale jJAnI (mumukSu) purUSa saMyama dhAraNa karIne upara jaNAvela hiMsAno sarvathA tyAga che. // 5 // bhAvArtha :- isa jagat meM bahuta se viSayAsakta prANI apane svArthoM kI pUrti ke lie bhinna-bhinna prayojanoM se trasa prANiyoM kI hiMsA karate haiM aura bahuta se ajJAnI jIva aise bhI hote haiM jo binA prayojana kevala apane citta vinoda ke lie tathA pramAda ke kAraNa trasa prANiyoM kI hiMsA karate haiM / yaha saba karma bandha kA kAraNa hai| ataH mumukSu jJAnI puruSa saMyama dhAraNa karake usa hiMsA kA sarvathA tyAga kara dete haiM // 53 // . evamanekaprayojanopanyAsena hananaM trasaviSayaM pradarya uddezakArthamupasaJjihIrSurAha ettha satyaM samAraMbhamANassa iccee AraMbhA apariNNAyA bhavaMti, etthaM satthaM asamAraMbhamANassa iccee AraMbhA pariNAyA bhavaMti, taM pariNAya mehAvI Neva sayaM tasakAyasatthaM samAraMbhejjA, Neva aNNehiM tasakAyasatthaM ... samAraMbhAvejjA, Neva aNNe tasakAyasatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, jassee tasakAyasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme // 54 // ti bemi // pUrvavat vyAkhyeyamiti navaraM trasakAyAlApakeneti // 54 // anvayArthaH- pUrvavat, sUtra naM52 30 ne anusAra sama4vo. bhAvArtha :- sUtramAM apakAyanuM varNana che ane A sUtramAM trasakAyanuM varNana, phakta ATalo ja pharaka bAkI sarva artha samAna che. pUrvanI mAphaka. ./ pa4 / bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 30 ke samAna hI hai / usa sUtra meM akAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM trasakAya kA varNana hai / sirpha itanA hI pharka hai / bAkI sArA artha samAna hai // 54 // 44 JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO000|zrI AcArAMga sUtra)
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama uddezakaH) atha pratijJAtavAyukAyapratipAdanAyArabhyate. pahU ejassa duguMchaNAe // 55 // prabhuH- samartha ejasya - ejanazIlasya - kampanazIlasya vAyoH jugupsAyAM-nivRttau / etaduktaM bhavati sAdhurvAyukAya- samArambhanivRttau samartho bhavatItyartha // 55 // - anvayArthaH- 4 535 vAyuyane yetn|| 2135 (thetana) neo che te ejassa - vAyuyanA duguMchaNAe - mAmathI nivRtta thavAmA pahU - samartha thAya che. | bhAvArtha :- je vAyukAyane sacetana nathI mAnatA te vAyukAyanA AraMbhathI nivRtta nathI thaI zakatA, paratu je vAyukAyane sacetana jANe che te ja kharekhara tenA AraMbhano tyaa|| 450 3 cha. // 55 // bhAvArtha :- jo vAyukAya ko sacetana nahIM mAnate haiM ve vAyukAya ke Arambha se nivRtta nahIM ho sakate kintu jo vAyukAya ko sacetana jAnate haiM ve hI isake Arambha kA tyAga kara sakate haiM // 55 // kathaM vAyukAyasamArambhanivRttau - samartho bhavatItyAha AyaMkadaMsI ahiyaM ti NaccA, je ajjhatthaM jANai se bahiyA jANai, je bahiyA jANai se ajjhatthaM jANai, / eyaM tulamaNNesi // 56 // . bhavAtankadarzI vAyukAyasamArambhe ahitamiti jJAtvA, anyacca yaH adhyAtma-Atmani sukhaduHkhAdi jAnAti sa bahiH - vAyukAyAdAvapi jAnAti, yo bahirjAnAti saH adhyAtma jAnAti / jhAtvA ca kiM kuryAdityAha - 'yathA mama sukhaduHkhe iSTAniSTe tathA sarva jIvAnAmiti' etAM tulAm anveSayed - kuryAdityarthaH // 56 // anvayArthaH- AyaMkadaMsI - vAyuyanA mAmathA. 2qq5 tenA duHpane mipAvaNo bhane quqiuo pu35 ahiyaM ti - vAyuyanA bhAratmane mAhitI jaccA - jIne tano tyAga 42rI he cha. je - ho ajjhatthaM - svayaMnA sukha-du:pAne jANai - 2 cha. se - te bahiyA - 1982 // athAt 40 prAziyonA supa-duHpAne 555 jANai - 2no cha bhane je - ko bahiyA - 192n| arthAt on yon| suma-du:mane jANai - One ke se - te ajjhatthaM - svayaMnA suma-du:pAne 59 jANai - 1 cha. eyaM -20 prabhArI o AcArAMga sUtra 05 /26/99%96%9696%96%96190/99999999999999(45)
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNNesi - 400. prANiyomA 59 // tulaM - tulanA 42vI ne arthAt svayaMnA samAna kharekhara bIjAnA sukha-duHkhane samajavA joIe. bhAvArtha :- je purUSa e jANe che ke jema mane sukha priya ane duHkha apriya che, te ja prakAre bIjA samasta prANiyone sukha priya ane duHkha apriya che. te purUSa vAyukAyanA AraMbhano, samasta prANiyonA AraMbhano tyAga karavAmAM samartha thAya che. // 56 // ___ bhAvArtha :- jo puruSa yaha jAnatA hai ki 'jisa prakAra mujhe sukha priya aura duHkha apriya hai usI prakAra dUsare samasta prANiyoM ko bhI sukha priya aura duHkha apriya hai' vahI puruSa vAyu kAya ke Arambha kA evaM samasta prANiyoM ke Arambha kA tyAga karane meM samartha hotA hai // 56 // ataH sAdhavo jantusaMghAtarakSaNAyaiva pravartante, kathamiti darzayati iha saMtigayA daviyA NAvakaMkhaMti jIviuM // 57 // . . iha - maunIndrapravacane zAntigatAH samyagdarzanAdivyavasthitA dravikAH - karmakAThinyadravaNAt saMyamino nAvakAGkSanti jIvituM vAyujIvopamardanenetyarthaH bhAvArthastvayam-jainapravacana eva paraprANavyaropaNaniSpannasukhajIvikAnirabhilASAH sAdhaMvA nAnyatra evaMvidhakriyAjJAnAbhAvAditi // 57 // anvAyartha :- iha - // *na zAsanamA saMtigayA - Aitine pAbheda daviyA - dravi arthAt saMyabhI muni jIviyaM - (r)qj bheTale. vAyuDAyano mArama urIne masaMyamapUra vananI NAvakaMkhaMti - 57 / 42tA nathI. bhAvArtha :- samyagu jJAna, darzana, cAritrarUpa zAMtine pAmelA saMyamI munivara vAyuyano mAramA nathI 42di. // 57 // - bhAvArtha :- samyagjJAna, darzana, cAritrarUpa zAnti ko prApta saMyamI muni vAyukAya kA Arambha nahIM karate // 57 // anye punaranyathAvAdino'nyathAkAriNa iti darzayannAha lajjamANA puDho pAsa, aNagArA mo tti ege pavayamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vAukamma-samAraMbheNaM vAusatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiNsi| tattha khalu bhagavayA pariNNA paveiyA / imassa ceva / jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAimaraNamoyaNAe (46 )OODXOPIOIDROIDROIDROIDIOPIOIDROIDROIDIOIDIOIDXOIDXO | zrI AcArAMga sUtra
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ dukkhapaDighAyaheuM se sayameva vAusatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA vAusatthaM samAraMbhAvei, aNNe vA vAusatthaM samAraMbhaMte samaNujANai, taM se ahiyAe, taM se abohie; se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAya soccA bhagavao aNagArANaM vA aMtie ihamegesiM NAyaM bhavai, esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae, iccatthaM gaDhie loe jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vAukammasamAraMbheNaM 'vAusatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsai // 58 // pUrvavat vyAkhyeyaM navaraM vAyukAyAbhilApeneti // 58 // anvayArthaH- pUrvavat, sUtra naM. 23 nA samAna artha sama4yo... - bhAvArtha :- sUtra naM. 23 mAM apakAyanuM varNana che ane A sUtramAM vAyukAyanuM qfna, 51 8024 324, 480 artha samAna cha. // 58 / / - bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 23 ke samAna hI hai / usa sUtra meM apkAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM vAyukAya kA varNana hai / sirpha itanA hI pharka hai| bAkI sArA artha samAna hai // 58 // . . . kathaM punarvAyusamArambhapravRttA nAnAvidhAn prANino vihiMsantIti darzayitumAha- . se bemi - saMti saMpAimA pANA Ahacca saMpayaMti ya pharisaM ca khalu puTThA ege saMghAyamAvajaMti, je tattha saMghAyamAvajaMti te tattha pariyAvajjaMti, je tattha pariyAvajjaMti te tattha uddAyaMti, ettha satthaM samAraMbhamANassa iccee AraMbhA apariNNAyA bhavaMti, ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccee AraMbhA pariNAyA bhavaMti, taM pariNNAya mehAvI va sayaM vAusatthaM | zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 47
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAraMbhejjA, NevaNNehiM vAusatthaM samAraMbhAvejjA, Neva aNNe vAusatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, jassee vAusatthasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme // 59 // tti bemi // so'haM bravImi - santi saMpAtinaH prANina Ahatya saMpatanti ca sparzaM ca khalu spRSTA eke saMghAtaM - gAtrasaMkocanam Apadyante / ye tatra saMghAtamApadyante te tatra paryApadyante - mUrchAmApadyante, ye tatra paryApadyante te tatra apadrAvanti prANAn muJcatItyarthaH / atra zastraM samArabhamANasya ' ityete ArambhA aparijJAtA bhavanti, atra zastraM asamArabhamANasya ityete ArambhAH parijJAtA bhavanti, tat parijJAya medhAvI naiva svayaM vAyuzastraM samArabheta, naiva anyairvAyuzastraM samArambhayet, naiva anyAn vAyuzastraM samArabhamANAn samanujAnIyAt / yasyaite vAyuzastrasamArambhAH parijJAtA bhavanti sa khalu muniH parijJAtakarmeti bravImi // 59 // - anvayArthaH- se bemi - huM huM chaM saMpAimA - uDIne yAsavAvANA pANA - ghe| prAziyo saMti - che. te vo Ahacca vAyunA khAdhAtathI saMpayaMti - nIye paDI bhayache ya - ane khalu nizcayathI parejara ege - te va pharisaM vAyuAyanA sparzane puTThA - prApta DarIne saMghAyamAvajjaMti - ghAyala tha bhaya che je - bhekho tattha - tyAM saMghAyamAvajjaMti ghAyala yaha bhaya che te - tekho tattha - tyAM pariyAvajrjjati bhUrcchita tha bhaya che. je - bhejo tattha - tyAM pariyAvajrjjati bhUrcchita tha bhaya che te - tekho tattha - tyAM uddAyaMti mRtyune pAmI jAya che. - - - - AnI AgaLano saMpUrNa pATha sUtra naM. 30 pramANe che. te sUtramAM apkAyanuM varNana che ane A sUtramAM vAyukAyanuM varNana che. phakta ATalo ja pharaka, bAkI sarva artha samAna che. bhAvArtha :- A vizvamAM saMpAtima jIva arthAt uDIne cAlavAvALA ghaNA prANI hoya che. teo vAyunA AghAtathI nIce paDe ane sparzathI ghAyala thAya. ghAyala thayelA mUrchita thaI jAya ane mUrchita thayela jIvo mRtyune pAme che. mATe teno AraMbha kare, purAve anumodana khahi na ure. // 58 // " bhAvArtha :- isa sUtra kA bhAvArtha sUtra naM. 30 ke samAna hI hai / usa sUtra meM aSkAya kA varNana kiyA gayA hai aura isa sUtra meM vAyukAya kA varNana hai / sirpha itanA hI pharka hai / bAkI sArA artha samAna hai // 59 // 48 popoppopo00 zrI AcArAMga sUtra
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ samprati SaDjIvanikAyaviSayavadhakAriNAmapAyAdidarzayiSayA tannivRttikAriNAM ca saMmpUrNa-munibhAvapradarzanAya sUtrANi prakathyante - etthaM vi jANa uvAIyamANA, je AyAre Na ramaMti, AraMbhamANA viNayaM vayaMti, chaMdovaNIyA, ajjhovavaNNA AraMbhasattA pakaraMti saMgaM // 60 // etasminnapi - vAyukAye, apizabdAt pRthivyAdiSu ca jAnIhi ArambhamANAn karmaNA upAdIyamAnAn ye jJAnAcArAdiSu na ramante / ke te? ArambhamANA api vinayaM - karmASTakavinayAt saMyamaM vadanti zAkyAdayaH / kiM punaH kAraNaM ? chandasA unmArgam upanItA viSayeSu ca adhyupapannAH, ata eva ArambhasaktAH prakurvanti saGgam aSTavidhaM karma viSayasaGgaM veti // 60 // __ anvayArthaH- etthaM vi - vAyuya tathA pRthvIya mAha 15 55 meM Ayano bhArama 42 // 2 prA. uvAIyamANA - bhathA 44||yed 480 236 // yonA 15thI thApA 55no mI thAya che. mema jANa - One. je - pu35 AyAre - All bhAyAbha. Na ramaMti - 2mAtA nathI. 42tA temAne bhAraMbhanita 55 nova thAya cha bhI mAre AraMbhamANA - 7 cayana vono mAraMbha. 421 // chata 59. viNayaM - teso svayaMne saMyamI vayaMti - 5 cha. chaMdovaNIyA - tabhI svayaM yAnusAra maay29|| 42 cha bhane ajhovavaNNA - viSayono mAsata 2 che. AraMbhasattA - tamo mAramamA bhAsata thaIne viSayomAM athavA karmano saM pati saMga kare che. bhAvArtha:- keTalAka anyatIrthio potAne svayaMne sAdhu tarIke kahe che. paraMtu jIvAjIvanuM vAstavika kharUM jJAna na hovAne kAraNe pRthvIkAyAdi chakAya jIvono bhArama 42 tebhone pA5 3 pil 204. cha. // 10 // .. bhAvArtha :- kitaneka anyatIrthi apane Apako sAdhu kahate haiM kintu jIvAjIva kA vAstavika jJAna na hone ke kAraNa ve pRthvIkAyAdi chahakAya jIvoM kA Arambha karate hue pApakarma ke bhAgI hote haiM // 60 // atha yo nivRttastadArambhAt sa kiMviziSTo bhavatItyata Aha se vasumaM savvasamaNNAgayapaNNANeNaM appANeNaM akaraNijjaM pAvaM kammaM No aNNesi, taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM chajjIvaNikAyasatthaM samAraMbhejjA, Neva aNNehiM chajjIvaNikAyasatthaM samAraMbhAvejjA, Neva |zrI AcAraMga sUtra 0000000000000000000000000000( 49)
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNNe chajjIvaNikAyasatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, jassee chajjIvaNikAyasatthasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme // 61 // tti bemi // sa bhAvavasumAn - saMyamavAn sarvasamanvAgataprajJAnena AtmanA akaraNIyaM pApaM karma na anveSayet - kuryAt, tat parijJAya medhAvI naiva svayaM SaDjIvanikAyazastraM samArabheta, naivA'nyaiH SaDjIvanikAyazastraM samArabhayet, naivA'nyAn SaDjIvanikAyazastraM samArabhamANAn samanujAnIyAt / yasyaite SaDjIvanikAyasamArambhAH parijJAtA bhavanti sa khalu muniH parijJAtakarmatiM bravImi // .61 // __ anvayArthaH- vasumaM - he pu35. sabhyaqul635. bhAqdhanathI yukta se - te savvasamaNNAgayapaNNANeNaM appANeNaM - vstun| yathArtha 2135ne ne svayaMnA mAtmA dvaa2|| akaraNijjaM - 2424Iya na 421 // yoya. pAvaM kammaM - 55 No aNNesi - na 42, mehAvI - buddhimAna pu35. taM - bhA viSayane pariNAya - PIne sayaM - svayaM chajjIvaNikAyasatthaM - 7 Ayana vono Neva - samAraMbhejjA - bhAraMbha na 42 aNNehiM - bImI pAse chajjIvaNikAyasatthaM - 7 cayana vono Neva samAraMbhAvejjA bhAra ve na bhane chajjIvaNikAyasatthaM - 7 Ayana vono samAraMbhaMte - bhAraMbha 42pAvaNA aNNe - alnmonI. Neva samaNujANejjA - anumohn|| 59 // 43 nahIM. jassa - 4 535ne ee - mA chajjIvaNikAyasattha - samAraMbhA - 7 me AyanA pona sAmane pariNAyAbhavaMti - 200ne, tyA 7 hIyo che se hu - te 4 pariNNAyakamme - (n| 27syane yo muNI - muni cha. tti bemi - pUrvavata. bhAvArtha :- je samyaktvAdibhAvanAthI bhAvita che tethI ja vastunA yathArtha svarUpane jANavAthI jAte na karavA yogya hiMsAdi aDhAra pApa karma phare nahIM, karAve nahIM ane karatAne sAro jANe nahIM. A ja vAta kahe che - te aDhAra pApakarmane sArI rIte jANI medhAvI pote ja jIvanakAyane viSe zastrano samAraMbha kare nahIM, bIjAo pAse karAve nahIM ane karatA bIjAone sArA jANe nahIM. A pramANe jene A che jIvanikAyanA AraMbhano jANIne tyAga karyo che te ja karmonA rahasyonA jANakAra muni cha. // 61 // bhAvArtha :- jo puruSa samyaktvAdi bhAva dhana se yukta hai vaha vastu ke yathArtha svarUpa ko jAna kara apanI AtmA dvArA akaraNIya yAnI na karane yogya pApakarma na kare / buddhimAn puruSa isa viSaya ko jAna kara svayaM chaha kAya ke jIvoM kA Arambha na kare, Arambha na karAve aura chaha kAya ke jIvoM kA Arambha na karAve aura Arambha karane vAle dUsaroM kI anumodanA bhI na kare / jisa puruSa ne ina chaha kAya jIvoM ke Arambha ko jAna kara tyAga kara diyA hai vahI karmoM ke rahasya ko jAnane vAlA muni hai // 61 // (50)00OYOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD | zrI AcArAMga sUtra
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokavijayanAmaka dvitIyaadhyayana - prathama uddezakaH ) gaTI ihAnantarAdhyayanapratipAditaSaTkAyarakSApariNAmavataH sarvopAdhizuddhasyA''ropita - paJcamahAvrata-bhArasya sAdhoryathA rAgAdikaSAyalokasya zabdAdiviSayalokasya vA vijayo bhavati tathA'nenA'dhyayanena pratipAdyata ityanena saMbandhana''yAtasyAsyAdhyayanasyAdisUtram je guNe se mUlaTThANe, je mUlaTThANe se guNe / ii se guNaTThI mahayA pariyAveNaM puNo puNo vase pamatte taMjahA mAyA me, piyA me, bhAyA me, bhaiNI me, bhajjA me, puttA me, dhUyA me, suNhA me, sahi sayaNa saMgaMthasaMthuyA me, vivittovagaraNaparivaTTaNabhoyaNacchAyaNaM me, iccatthaM gaDhie loe vase pamatte aho ya rAo ya paritappamANe kAlAkAlasamuTThAI saMjogaTThI aTThAlobhI Alupe sahasAkAre viNiviTThacitte, ettha satthe puNo puNo, . . appaM ca khalu AuyaM ihamegesi mANavANaM // 62 // yaH zabdAdiviSayaguNeSu vartate sa saMsArasya mUlasthAne - krodhAdi-kaSAyeSu vartate, yazca mUlasthAne vartate sa guNeSu vartate / iti sa guNArthI mahatA paritApena punaH punarvaset pramattaH mAtA me, pitA me, bhAryA me, putrA me, duhitA me, snuSA me, sakhisvajanasaMgranthasaMstutA me, viviktaM - prabhutaM hastyazvAyupakaraNaM parivartanaM - dvitriguNaM bhojanAcchAdanaM me / ityevamarthaM gRddho loko vaset pramattaH / ahazca rAtriM ca paritapyamAno mammaNavat kAlA'kAlasamutthAyI, saMyogArthI, arthA''lobhI, AlumpaH galakartana-cauryAdikartA, sahasAkAro, viniviSTacitto, viNiviThaciTTha' pAThAntaramAzritya viniviSTaceSTo vA atra - mAtApitrAdau zabdAdiviSaya-saMyoge vA pRthyAdijIvAnAM yat zastraM tatra punaH punaH pravartate / ettha satte puNo puNo' iti pAThAntaramAzritya atra mAtApitRzabdAdi saMyoge saktaH - gRddhaH san paunaHpuNyena SaDjIvakAyopamardane pravartata iti / etacca yujyeta yadyajarAmaratvaM dIrghAyuSkaM vA syAt, taccobhayamapi nAstItyAha - alpaM ca khalu AyuSyakamihaikeSAM mAnavAnAM // 62 // anvayArthaH- je - 4 guNe - zAhI gu9. che se - te 4 mUlaTThANe - saMsAra- bhUNa 6||294aayonaa sthAna cha bhane je - 4 mUlaTThANe - sNsaarn| bhUpa // 29 // 4aayon| sthAna che se - te 4 guNe - zAhI gu che ii - bheTale 4 535 guNaTThI - zAhI viSayonI. 8291 re che se - te mahayA - bhoTA pariyAveNaM - paritA5 (6:5i) nI sAthe AcArAMga sUtra 00000000000000000000000000000
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNo puNo - vAraMvAra vase - A saMsAramAM janmadhAraNa kare che ane pama - pramAdamAM paDelo rahe che. je mAthA -mArI mAtA che ke piyA - mArA pitA che ke mAyA - mAro bhAI che ne maphaLI - mArI bahena che majhA - mArI patnI che ke purA - mAro putra che ke jUnA - mArI putrI che ke suNa-durI - mArI putravadhu che sodi sayA saMthasaMthathA mArA mitrasvajana-saMbaMdhI-paricita che. je vivirovALapaviThThaLamovaLachAyAM - mArA aneka jAtinA upakaraNa, hAthI-ghoDA Adi vAhana, bhojana ane vastra Adi che. jyAM A prakAre A vastuone svayaMnI samajIne topa - ajJAnI jIva nahi vahe - AmAM atyanta. Asakta rahe che ane patte - svayaMnA kalyANanA anuSThAnamAM pramAda kare che ya - ane bo ja rAgo - rAtadivasa tamALe - AnI ciMtAthI manamAM saMtApane pAmelo AnuM rakSaNa karavA mATe vAtAtti - kAla ane akAlamAM arthAt samaya ane kasamayamAM uThIne kaThora parizrama kare che. viviThThattei - svayaMnA AtmIya ane hAlAjanomAM masta thaIne rahe che, ane saMno kI - sadA-haMmezA tenA saMyoganI cAhanA kare che. teonA pAlana mATe makAnomI - dhanano lobhI banIne mAre - corI kare che ane sahAre - vagara vicAre pApakArya kare che. te svayaMnI kAmavAsanAnI pUrti mATe puLo puLo - vAraMvAra kahyuM santha - pRthvIkAya Adino AraMbha kare che. phuda - A saMsAramAM haju nizcayathI pti mANavA - keTalAka manuSyonI sAthe - AyuSya - thoDuM hoya che. jethI A thoDA AyuSyane mATe pApakarma karavuM atyaMta mUrkhatA che. | bhAvArtha :- rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda A pAMca guNa che. AmAMthI je manojJa (manapasaMda) hoya enA para rAga ane amanojJa hoya temAM dveSa utpanna thAya che. A rAga-dveSa ja kharekhara saMsAranuM kAraNa che. je purUSa AtmAnA yathArtha svarUpa (sAcuM svarUpa) ne nathI jANato te mAtA-pitA svajana saMbaMdhI AdimAM mamatva (moha) sthApita karIne teonA sukhane mATe svayaMnA sukhane tilAMjalI ApIne samaya-asamayano khyAla na rAkhI kaThora parizrama kare che. hiMsA, juThuM, corI, kapaTa Adi pApakAryo dvArA mammaNanI jema dhanano saMgraha kare che. te jarA paNa vicArato nathI ke, jeonA pAlana mATe ghora pApa karavAmAM paNa mane jarAya hicakicATa thato nathI to teo mArA AtmAne mATe A loka ane paralokamAM zuM sahAya karI zakavAnA che? teonuM jIvana sukhamaya banAvavA pApa karye jAvuM chuM. A jIvana thoDuM ne caMcala che to pachI A svalpajIvana mATe ghora pApa zA mATe karavAnA? AvuM ajJAnI jIva jarAya vicArato nathI. eTale ja vivekI purUSoe koInAmAM paNa mamatA tathA rAga-dveSa na rAkhatA ApaNA kalyANane mATe prayatna karavo joIe. // 62 // ( 12 )thaItha696969696960thaIthaithaIthaithI gAvAra sUtra
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- rUpa, rasa, gandha, sparza aura zabda ye pA~ca guNa haiM / ina meM manojJa meM rAga aura amanojJa meM dveSa utpanna hotA hai / ye rAga-dveSa hI saMsAra ke mUla kAraNa haiM / jo puruSa AtmA ke yathArtha svarUpa ko nahIM jAnatA hai / vaha mAtA-pitA, svajana-sambandhI Adi meM mamatva sthApita karake unake sukha ke lie apane sukha ko tilAJjali dekara samaya asamaya kA khyAla na karake kaThina parizrama karatA hai / hiMsA, jhUTha, corI aura kapaTa Adi pApa kAryoM ke dvArA dhana kA saMgraha karatA hai, vaha yaha nahIM socatA ki 'jinake pAlana ke nimitta maiM ghora pApa karane meM bhI nahIM hicakicAtA hU~ ve loga merI AtmA ke lie isa loka aura paraloka meM kyA sahAyaka ho sakate haiM ? unake jIvana bhI to atyalpa aura atyanta caJcala hai / phira isa svalpa jIvana ke lie itanA ghora pApa kyoM kiyA jAya' yaha ajJAnI jIva itanA bhI nahIM socatA hai / ataH vivekI puruSa ko kisI meM bhI mamatA tathA rAga-dveSa na rakhate hue apane kalyANa ke lie prayatna karanA cAhie // 62 // ye dIrghA''yuSkA bhavanti te'pi jarAbhibhUtA mRtakatulyA, tadyathA taMjahA - soyapariNANehiM parihAyamANehi, cakkhupariNANehi parihAyamANehi, ghANapariNANehiM parihAyamANehiM, rasaNApariNANehiM, parihAyamANehiM, phAsapariNNANehiM parihAyamANehiM, abhikkaMtaM ca khalu vayaM saMpehAe tao se egayA mUDhabhAvaM jaNayai // 63 // ... tayathA - zrotraparijJAnaiH parihIyamAnaiH, cakSuHparijJAnaiH parihIyamAnaiH, ghrANaparijJAnaiH parihIyamAnaiH, rasanAparijJAnaiH parihIyamAnaiH, sparzaparijJAnaiH parihIyamAnaiH, abhikrAntaM ca khalu vayaH samprekSya tata indriya-vijJAnApacayAdvayo'tikramaNAdvA sa ekAdA''tmano mUDhabhAvaM janayati yadi vA tAni parihIyamANAni zrotrAdivijJAnAni tasya mUDhabhAvaM janayantIti // 63 // ____ anvayArthaH- soyapariNANehiM - zendriyanI AicemalnI zati. parihAyamANehiM - jIna-kSI 25 ya tyAre cakkhupariNANehiM - yakSarindriyanI bhavAnI-pAnI zakti pUrihAyamANehiM - kSI. 25 1ya tyAre dhAyapariNANehi-parihAyamANehiM - prondriyanI suMdhavAnI zakti kSIra ya tyAre rasanApariNANehiM parihAyamANehiM - 2sanendriya (4) nI 2sa adde| 42vAnI zati kSI1 25 14 tyAre phAsapariNANehiM parihAyamANehiM - sparzandriyana! zAna kSI! 1ya tyAre ca - bhane tao - bhAna pachI abhikkataM - aikkataM - vAlI vayaM - mAyuSyane saMpehAe - pIne khalu - nizcayathA se - te manuSya egayA - yAre yA24 mUDhabhAva - bhUDhatAne jaNayai - prApta 42 cha. . zrI AcArAMga sUtra 9000000000000000000000000000( 53
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :-zrota-netrAdi (AMkha-kAna) Indriyo dvArA ja kharekhara AtmA pratyeka vastuonuM jJAna prApta kare che ane enA ja dvArA rUpa-rasAdi viSayone grahaNa kare che. paraMtu jyAre vRddhAvasthA Ave che tyAre IndriyonI zakti kSINa thaI jAya che, tyAre te manuSya vivekazUnya thaI jAya che. kAraNa ke hitanI prApti ane ahitano parityAga IndriyonI zakti hoya tyAre ja thAya che. vRddhAvasthAmAM badhI IndriyonI zakti kSINa thaI jAya che tyAre vRddha (gharaDo) mANasa ciMtA ane avivekathI mUDha banI jAya che eTale ja vivekI manuSyoe vicAravuM joIe ke IndriyomAM zakti hoya tyAre dharmAcaraNamAM eka kSaNa mAtra paNa pramAda na karavo jethI vRddhAvasthA Ave tyAre tene cittita ane bhUda thapuM na 53. // 6 // bhAvArtha :- zrota, netrAdi indriyoM ke dvArA hI AtmA pratyeka vastu kA jJAna karatA hai aura unhIM ke dvArA rUpa rasAdi viSayoM ko grahaNa karatA hai parantu jaba vRddhAvasthA AtI hai taba indriyoM kI zakti kSINa ho jAtI hai taba vaha manuSya vivekazUnya ho jAtA hai kyoMki hita kI prApti aura ahita kA parityAga indriyoM kI zakti rahate hue hI ho sakatA hai kintu vRddhAvasthA meM saba indriyoM kI zakti kSINa ho jAtI hai taba vRddha manuSya ko cAhie ki indriyoM kI zakti rahate hue dharmAcaraNa meM eka kSaNa mAtra bhI pramAda na kare tAki vRddhAvasthA Ane para use . cintita evaM mUDha na honA par3e // 63 // sa evaM vArdhakye mUDhasvabhAvaH san prAyeNa lokanindito bhavatItyAha- . jehiM vA saddhiM saMvasai te vi NaM egayA NiyagA taM pubbiM parivayaMti, so vA te Niyage pacchA parivaejjA, NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaM vi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA, se Na hAsAe Na kiDDAe Na raie Na vibhUsAe // 64 // yairvA sArddha saMvasati te'pi ekadA nijakAH pUrvaM parivadanti - nindanti, so'pi tAn nijakAn pazcAt parivadet-nindet nAlaM te tava trANAya - ApadrakSArthaM vA zaraNAya nirbhayasthityarthaM vA, tvamapi teSAM nAlaM trANAya vA zaraNAya vA / sa ca vRddho na hAsAya, na krIDAyai, na ratyai, na vibhUSAya arhatIti // 64 // - anvayArthaH- jehiM saddhiM - monI sAthe. saMvasai - te nivAsa. 43 che te - te NiyagA - te vRddhn|| putra-putrI-strI. mane mAtmIyana egayA - me qua samaya pubbiMpacchA - 56 // ath|| 57 // parivayaMti - tenI nihAre cha bhane teno nA62 42 7. vA - mathavA so - te vRddha manuSya 59 te - te Niyage - svayaMna putra-strI hi mane 54 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD | zrI AcArAMga sUtra
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmIya4nonI parivaejjA - nihA ure che. bhethI zAstrAra te vRddhapuruSane samakSa rAjI - - Dare che } heM vRddha ! tava tabhArA te te putra- strI hi tANAe - tabhArI rakSA 52vAmAM vA - athavA saraNAe - zarA ApavAmAM NAlaM - samartha nathI. vA - ane tumaM vitabhopA tesiM tekhonI tANAe rakSA ravAmAM vA athavA saraNAe - 2 ApavAmAM NAlaM - samartha nathI se - te vRddha pu3Sa Na hAsAe - hAsya 42vA bhATe Na kiDDAe - DIDA $2vA bhATe Na raie prema uravA mATe khane Na vibhUsAe - vibhUSAne (suzobhita thavA mATe yogya raheto nathI. - - bhAvArtha :- vRddhAvasthA ghaNI du:khadAyaka che. gharaDApaNuM Ave tyAre bIjA loko to zuM paraMtu svayaMnA dvArA pAlana poSaNa karelA svayaMnA ja putra-putrI tathA strI Adi AtmIyajana paNa enI niMdA kare che ane kahe che ke A gharaDo kyAre maraze ? ane enuM zarIra kyAre chuTaze ? A prakAre anAdarane prApta thayelo vRddha duHkhI thaIne svayaMnA putra-putrI ane strI AdinI niMdA kare che ane krodhita thaI teone gALo (azabda) bole che. A prakAre te gharaDo manuSya svayaM duHkhI thAya che ane potAnA parivArane pakSa duHkhI banAve che. bheTale 4 vRddhAvasthA (ghaupaza) dhanuM duHkhahAyI che. te jyAM sudhI Ave nahIM tyAM sudhImAM kharekhara manuSyoe svayaMnA kalyANamArgamAM pravRtta thardha 4dhuM bheje. // 64 // bhAvArtha :- vRddhAvasthA bar3I duHkharUpa hai usake Ane para dUsare loga to kyA kintu apane dvArA pAlana . poSaNa kiye gaye nija ke putra, putrI tathA strI Adi AtmIyajana bhI usakI nindA karate haiM aura kahate haiM ki yaha buDDhA kaba maregA aura kaba isase piNDa chUTegA ? isa prakAra anAdara ko prApta huA buDDhA duHkhI hokara apane putra, putrI aura strI Adi kI nindA karatA hai aura krodhita hokara unheM gAliyA~ detA hai / isa prakAra vaha buDDA svayaM duHkhI hotA hai aura apane parivAra ko bhI duHkhI banAtA hai / ataH vRddhAvasthA bar3I hI duHkhadAyinI hai / vaha jaba taka na Ave taba taka hI manuSya ko apane kalyANa mArga meM pravRtta ho jAnA cAhie // 64 // gatamaprazastaM mUlasthAnaM, sAmprataM prazastamucyate iccevaM samuTThie ahovihArAe aMtaraM ca khalu imaM saMpehAe dhIro muhuttamavi No pamAyae vao accei jovvaNaM ca // 65 // ityevaM matvA samutthitaH ahovihArAya - AzcaryabhUtAya saMyamAnuSThAnAya antaram - avasaraM ca AryakSetrasatkulAdikaM khalu imaM - tapaH saMyamAvasaraM samprekSya dhIro muhUrtamapi na pramAdyeta vayaH atyeti - atIva yAti yauvanamiva yAtIti // 65 // zrI AcArAMga sUtra 70777777e66ee700 55
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArthaH- bhitra khaddi tathA putra-putrI - strI sAhinI rakSA aravAmAM samartha thatA nathI, iccevaM - kha bhazIne manuSya samuTThie - ilyAsa uravA mATe udyabhavanta thAya ane ahovihArAe - zAstrosta rItithI saMyamanuM pAlana jhare ca - ane khalu nizcayathI dhIro - dhIrapu3Sa imaM aMtaraM khAryakSetra, uttamamukha khAhi prApta thayesa sukhavasarane saMpehAe - hejIne muhuttamavi - kSaeAmAtra pa No pamAyae - prabhAha re nahIM, DArA 3, bao AyuSya accei - 4vhIthI pUrNa thAya che ca - khane jovvaNaM - yauvanavaya to nahInA veganI samAna atizIghratAthI pUrNa thaI jAya che. - - bhAvArtha :- kharekhara AyuSya osabiMdu (jhAkaLanuM pANI pAMdaDA upara paDe to motI jema dekhAya paNa pavana Ave uDI jAya) samAna caMcala che ane yauvana (yuvAnIpaNuM) kharekhara parvata uparathI utaravAvALI nadInA veganI (vega jaldI hoya) jema atizIghratApUrvaka pasAra thavAvALu che eTale ja AryakSetra-uttamakuLa Adine prApta karIne buddhimAna purUSoe eka kSaNa paNa dharmakAya karavAmAM pramAda karavo joIe nahIM. // 65 // bhAvArtha :- AyuSya osa bindu ke samAna caMcala haiM aura yauvana to parvata se utarane vAlI nadI ke vega ke samAna ati zIghratA pUrvaka vyatIta hone vAlA hai / ataH Arya kSetra uttama, kula Adi ko prApta karake buddhimAn puruSa ko eka kSaNa bhara bhI dharma kArya meM pramAda nahIM karanA cAhie // 65 // tadevaM matvA ahovihArAyotthAnaM zreya iti / ye punaH * saMsArAbhiSvaGgiNo'saMyamajIvitameva bahu manyante kiMbhUtA bhavantItyAha jIvie iha je pamattA, se haMtA chettA bhettA luMpittA viluMpittA uddavattA uttAsaittA, akaDaM karissAmitti maNNamANe, jehiM vA saddhiM saMvasai te vANaM egayA NiyagA taM pubbiM poseMti, so vA te Niyage pacchA posijjA, NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaM vi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA // 66 // - asaMyamajIvite iha aprazastaguNamUlasthAne viSayakaSAyeSu ye pramattAste vayo'tikramaNaM nAvagacchati, asaMyamajIvite pramattAzca vividhAH sattvopaghAtakAriNI kriyAH samArabhanta ityAha - sa hantA, atra ca bahuvacana-prakame'pi jAtyapekSayaikavacananirdeza iti, chettA bhettA, lumpayitA, vilumpayitA, 5600000000ppppppp zrI AcArAMga sUtra *
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ apadrAvayitA, utrAsakaH, akRtaM kariSyAmIti manyamAno yaiH sArdhaM saMvasati te vA ekadA taM pUrva poSayanti, sa vA tAn nijakAn pazcAt poSayet, nAlaM te tava trANAya vA zaraNAya vA tvamapi teSAM nAlaM trANAyaM vA zaraNAya veti // 66 // sArtha ne - je ajJAnI - A nIviU - jIvanamAM umerA - pramAdayukta che arthAt bhUlA paDelA che. te prANiyonI hiMsA karavAmAM pravRtti kare che tathA te - te ajJAnIjIva jaMtA - prANiyone haNe che chattA - teonA aMgonuM chedana kare che merA - teonA mastaka ane netra Adine bheTe che supitA - lokonI gAMTha kApe che. vinupitA - IndriyonA chedana-bhedana kare che vettA - viSa (jhara) ane zastronA prayoga dvArA prANiyonA prANonuM haraNa kare che ane uttArUttA - prANiyone aneka prakArathI bhaya ane trAsa Ape che mAmAne - ajJAnI jIva ema mAne che ke gAyuM - Aja sudhI je kArya koI karyuM nathI te kArya rissAtti - huM karIza, evuM mAnIne dravya-dhana meLavavA mATe pApakarma kare che paraMtu lAbhanaMtarAya karmanA udayathI dhana na maLe athavA maLelA dhanano nAza thaI javAthI gedi sarvei - jenI sAthe saMvaraphu - te nivAsa kare che te - te LiyA - putra-strI Adi AtmIyajana yA - koI samaya purva - pahelA taM - te purUSanuM poti poSaNa kare che vA - athavA dhana pUrNa thaI jAya tyAre so - te pachI - pAchaLa athavA pahelA koI samaya te - te gayo - putra-strI Adi AtmIyajanonA josiMI - pAlana poSaNa kare che. AvA purUSane samakSa rAkhIne zAstrakAra kahe che ke he devAnupriye ! te - te putra-strI Adi AtmIyajana tava - tamArI tALA - rakSA karavAmAM jo - athavA saraNAI - zaraNa ApavAmAM vArtA - samartha nathI vA- tathA tu vi - tamo paNa tairti - teonI tANA - rakSA karavAmAM rA - athavA sarANa - zaraNa ApavAmAM batta - samartha thatA nathI. - bhAvArtha : viSayabhogomAM Asakta ajJAnI jIva trasa ane sthAvara badhA prANiyono vividha prakAre ghAta kare che mAre che) ane putra-strI ane kuTuMba, parivAranA pAlana poSaNa mATe dhana upArjana karavA vividha prakAre pApAcaraNa kare che. paraMtu teo badhA tenA mATe rakSA karavAmAM) trANa zaraNarUpa nathI thaI zakatA. 66 II ___bhAvArtha :- viSayabhogoM meM Asakta ajJAnI jIva trasa aura sthAvara sabhI prANiyoM kA nAnA prakAra se ghAta karatA hai aura putra kalatrAdi evaM kuTumba parivAra ke pAlana poSaNArtha dhanopArjana karane ke lie vaha nAnAvidha sAvaraNa karatA hai kintu ve usake lie trANa-zaraNa rUpa nahIM ho sakate // 66 // thI gAvAne dUa|w999999999999999 17
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM tAvat svajano na trANAya svajanAdapi dhanaM priyataraM tadapi na trANAya bhavatItyAha - ___ uvAIyaseseNa vA saMNihisaMNicao kijjai, ihamegesiM asaMjayANa bhoyaNAe, tao se egayA rogasamuppAyA samuppajaMti, jehiM vA saddhiM saMvasai te .. vA NaM egayA NiyagA taM pubbiM pariharaMti, so vA te . Niyage pacchA pariharejjA, NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaM vi tesi NAlaM tANAe vA saraNAe vA // 67 // upAditazeSeNa upabhuktazeSeNa vA sannidhisannicayaH kriyate, ihaikeSAM asaMyatAnAM bhogAya bhojanAya vA tatastasya ekadA rogasamutpAdAH - jvarAdi-prAdurbhAvAH samutpadyante, yairvA sArddha saMvasati te vA ekadA nijakAstaM pUrvaM pariharanti, sa vA tAn nijakAn pazcAt pariharet seDukavat, nAlaM te tava trANAya vA zaraNAya vA, tvamapi teSAM nAlaM trANAya vA zaraNAya veti // 67 // anvayArthaH- uvAIyaseseNa - pAdhA pachI 4 qdhe tenAtha jI dhanasaM 2 cha vA - athavA saMNihisaMNicao - bhAvamA atyaMta 59tA rIne 59 // dhananI saMgraha kijjai - 43. cha. iha - // saMsAramA egesi 32413 asaMjayANa - masaMyamI Hell bhoyaNAe - svayaM namo bhATe dravyano saMgraDa 43 cha paraMtu egayA - yAre bhAma thAya cha 3 tao - dhana pAIna mAha bhogavAnA samaye, se - te pu3ssn| zarIramA rogasamuppAyA samuppajjaMti - roga utpanna yAya che tyAre jehiM saddhiM - monI sAthe saMvasai - te nivAsa 42te - te NiyagA - putra-strI mAha mAtbhIyana egayA - B5xqAra puTviM - 58 // 4 taM - te pu3Sane pariharaMti - choDa he cha vA - mathavA so - te 535 te - te. Niyage - bhAbhIya4nAne pacchA - pAthI . pariharejjA - choDI he che. saMsAranI sthiti ja AvI che. A sthiti dekhIne zAstrakAra pharamAve che ke he bhavyajIvo ! te - te putra-strI. mahimAtmIya4na tava - tamArI tANAe - 21 // 42vAmA vA - athavA saraNAe - 229 mAmai NAlaM - samartha natha. vA - mane tumaM vi - tamo 59 tesiM - te putra-strI. mA mAtbhIya nonI tANAe - 26 // 421Ama vA - mth| saraNAe - zaraNa ApavAmAM pAtta samartha nathI. bhAvArtha :- saMsArI jIvo vividha prakAre ghaNAM kaSTo karIne dhanano saMcaya kare che. teo samaje che ke A saMgraha kareluM dhana bhaviSyamAM mane tathA mArA saMbaMdhIyone kAmamAM (58)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO| zrI AcArAMga sUtra |
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Avaze ane A dhananI IcchA pramANe upabhoga karazuM ane A dhanathI ame amArI rakSA karI zakazuM Avo vicAra karI vividha prakAre kaSTa sahana karI dhanano saMgraha kare che. teo pote peTa bharIne khAtA nathI ane potAnA parivArane peTa bharIne khAvA detA nathIH // 6 // bhAvArtha :- saMsArI jIva nAnA kaSTa uThA kara dhana saJcaya karate haiM / ve samajhate haiM ki yaha saMgraha kiyA huA dravya bhaviSya meM hamAre tathA hamAre sambandhiyoM ke kAma meM AyegA tathA isa dhana ko yatheccha upabhoga kareMge aura ina dhana se hama apanI rakSA kara sakeMge aisA soca kara nAnA prakAra ke kaSTa sahana karake dhana kA saMgraha karate hai| ve na to svayaM peTa bhara khAte haiM aura na apane parivAra vAloM ko hI khAne dete haiM / parantu isa taraha kaSTa pUrvaka upArjana kiyA huA dhana bhI unakI rakSA nahIM kara sktaa| bahuta bAra yaha bhI dekhA jAtA hai ki bhogane ke samaya meM usa puruSa ko roga Akara ghera lete haiM aura vaha usa saMcita dhana kA bhoga nahIM kara sakatA / dUsare loga hI usa dhana kA upabhoga karate haiM / vaha to kevala parizrama aura pApa kA bhAgI hotA hai| isalie buddhimAn puruSoM ko dhana kI tRSNA se apane amUlya samaya ko naSTa karanA ucita nahIM hai // 67 // kimAlambya rogavedanAH soDhavyA ityAha jANittu dukkhaM patteyaM sAyaM // 68 // jJAtvA duHkhaM pratyekaM prANinAM sAta-sukhaM veti // 68 // yAvazca jarAjIrNaM na nijAH, parivadanti, yAvAcAnukampayA na poSayanti, rogAbhibhUtaM ca na pariharanti tAvadAtmArtho'nuSTheya ityetadarzayati ..aNabhikkaMtaM ca khalu vayaM saMpehAe // 69 // ___anabhikrAntaM ca khalu vayaH samprekSya "AyarlaM saMmaM samaNuvAsenjAsi' ityuttareNa sUtreNa ' sambandhaH, AtmahitaM kuryAdityarthaH // 69 // .. kimanatikrAntavayasaivAtmahitamanuSTheyamutAnyenApIti ? pareNApi labdhAvasareNAtmahitamanuSTheyamityetaddarza yati : . ... khaNaM jANAhi paMDie // 70 // - anvayArthaH- prAriyoM ne sAyaM -zAtA-su5 mane dukkhaM - du:5patteyaM - pratye bheTale. asA malA bhogavaj 53 cha. jANittu - mIne roga mApe tyAre te Tone samabhAva-samatA pUrvaka sahana karavA joIe. aNabhikkataM - navAdI svayaMnI vayaM - AyuSyane saMpehAe - hepAne khalu - nizcayathI vivekI purUSa kharekhara AtmakalyANa mATe prayatna kare. zAstra.2 saMsArI prAliyone svayaM samakSa rAjIne cha : paMDie - he paMDita ! * bhAta mAtmatattva ! tabho khaNaM - // 1||ne dhrmsevnn| bhavasa2. 35 jANAhi - * samo. zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 59
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha - saMsAramAM jeTalA prANIo che te badhA svayaMnA karelA karmanA phalasvarUpa sukha duHkhane ekalAja bhogave che. koI paNa bIjAnA sukha duHkhamAM bhAgIdAra thatA nathI. ane te karmanuM phala avazya bhogavavuM ja paDe che. bhogavyA sivAya karmathI chUTakAro thato nathI e pramANe vicAra karI vivekI purUSoe samatApUrvaka te duHkhane sahana karavuM joIye 68 che jyAM sudhI IndriyonI zakti kSINa thaI nathI tyAM sudhI bhanuSyome svayaMnA mAtmasyAmA pravRtta thaI ho // 68 // mAryakSetra, uttamakulamAM janma, pAMce IndriyonI pUrNatA, ane nirogI zarIranI prApti thavI te kharekhara dharmAcaraNa karavAno uttama avasara che. Ane meLavIne je phogaTa gumAvato nathI. paraMtu dharmanu sevana 3 cha te4 paMDita che // 70 // bhAvArtha :- saMsAra meM jitane prANI hai ve saba svayaM kiye hue karma ke phalasvarUpa sukha duHkha ko akelA hI bhugatA hai| kisI ora ke sukha duHkha meM sahabhAgI nahIM hote aura isa karma kA phala avazya bhugatanA hI par3atA hai| bhugate binA karma se chuTakArA nahIM hotA isa taraha vicAra karake vivekI puruSa ko samatApUrvaka isa duHkha ko sahana karanA cAhie / Arya kSetra aura uttama kula meM janma, pAMcoM indriyoM kI pUrNatA aura nIrogi zarIra kI prApti honA dharma sevana kA uttama avasara hai| ise pAkara jo vyartha nahIM gaMvAtA kintu dharma sevana karatA hai, vahI paNDita hai // 70 // kiJca jAva soyapariNNANA aparihINA, Netta-pariNNANA aparihINA, ghANapariNNANA aparihINA, jIha-pariNNANA aparihINA, pharisapariNANA aparihINA, icceehiM virUvarUvehiM pariNANehiM aparihAyamANehiM AyaTuM sammaM samaNuvAsijjAsi // 71. // ttibemi // yAvat zrotaparijJAnAni aparihInAni, netraparijJAnAni aparihInAni, ghrANaparijJAnAni aparihInAni, jihvAparijJAnAni aparihInAni, sparzaparijJAnAni aparihInAni, ityetaiH virUparUpaiH prajJAnaiH aparihInaiH AtmArthaM yadi vA AyatArthaM - aparyavasanAd mokSArthaM yadvA AyattArthaM . AyattatvAd mokSArthaM samyak samanuvAsayet - Atmani kuryAH yadi vA ratnatrayyA''tmAnaM vAsayed bhAvayet rajjayediti yAvat // 71 // ___ anvayArtha :- jAva - 4yAM sudhI soyapariNNANA - zrotrendriya parizAna bheTale AnanI somaNavAnI zati aparihINA - kSI (naSTa) 25 nathI, NettapariNANA aparihINAyakSarindrIya-mAnI. 25. 15vAnI zanti kssii| 25 nathI, ghANapariNANA aparihINA - 90 y(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)|ft 3THIRPI
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ praayondriy-||4ne gaMdha 39 42vAna zAnti kSInathI 28, jIhapariNNANA aparihINA2sanendriya-mAnI 2sa aDa 42vAnI zasti kssiie| nathI 25, bhane pharisapariNANAaparihINA-sparzanandriya-sparza 42vAnI zakti kSI9. nathI 28, icceehi-2mA prAre virUvarUvehi-vividha 542nI pariNNANehi-zAna zatimI aparihAya-mANehi-ya sudhI kSI 25 natha. tyAM sudhA AyaTuM-svayaMnA pratyArthe sammaM samaNuvAsijjAsi-sArI rAte prayatna-udhama 42vo 'ya. tti bemi-pUrvavat, bhAvArtha - A vinAzI zarIrano koI bharoso nathI. jarAya vizvAsa rAkhavA jevo nathI, vRddhAvasthA ane rogano samudAya tenI IndriyonI zaktiono nAza karI de che eTale jyAM sudhi IndriyonI zakti vRddhAvasthA ane rogo dvArA kSINa nathI thaI tyAM sudhI manuSyoe AtmakalyANamAM pravRtta thavuM joIye. anyathA avasara vItI gayA pAha pazcAtA5 421. sivAya 50 59 sAthama bhAvAnuM nathI. // 71 // bhAvArtha :- isa vinAzI zarIra kA kucha bharosA nahIM hai tathA jarA (bur3hApA) aura roga isakI indriyoM kI zakti kA nAza kara dete haiM / isalie jaba taka hI manuSya ko Atma-kalyANa meM pravRtta ho jAnA cAhie anyathA avasara bIta jAne para kevala pazcAttApa ke sivAya kucha hAtha Ane kA nahIM hai // 71 // dvitIya uddezakaH) saMyame vartamAnasya kadAcidaratiH syAt tadvyudAsArthamAha araiM AuTTe se mehAvI, khaNaMsi mukke // 72 // aratiM Avarteta - apavarteta sa meghAvI evaM kSaNe kSaNena vA mukto bhavediti // 72 // -- anvayArtha : se-te mehAvI-buddhimAn 535 araI-saMyamamA utpanna yeva matino AuTTe-tyA 43, mAma 42vANo 535 khaNaMsi-kSamAtramai.4 arthAt tho13 deg4 samayamA 5352 mukke-bhuta tha ya che. bhAvArtha-sAMsArika viSaya bhogothI manane sarvathA haTAvIne saMyamamAM prema rAkhavAvALA purUSa je AnaMdano anubhava kare che, te anubhava cakravartI paNa nathI karI zatA. // 72 // - bhAvArtha :- sAMsArika viSayabhogoM se mana ko sarvathA haTA kara ekAnta saMyama meM rati rakhane vAlA purUSa jisa Ananda kA anubhava karatA hai, cakravartI bhI usakA anubhava nahIM kara sakatA hai // 72 // .. ye punaranupadezavartinaH kaNDarIkAdyAste caturgatikasaMsArAntavartino duHkhasAgaramadhivasantatyAha aNANAe puTThA vi ege NiyaTuMti, maMdA moheNa pAuDA, apariggahA bhavissAmo, samuTThAe laddhe kAme zrI AcArAMga sUtra 00000000000000000000000000007(61
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhigAhai, aNANAe muNiNo paDilehaMti, itthaM mohe puNo puNo saNNA No havvAe No pArAe // 73 // anAjJayA - anupadezena stryAdiparISahopasargaH spRSTA eke nivartantapi mandA mohenaM pravRttAH / aparigrahA bhaviSyAmaH- antyavratopAdAnAt zeSANyapi grAhyANi svairiNyA buddhyA, iti samutthAya labdhAn kAmAn abhigAhante, anAjJayA munayaH - veSaviDambinaH kAmopAyAn pratyupekSante, atra bhAvamohe punaH punaH sannAH - nimagnA na hi arvAce - ArAyatIradezyAya gRhavAsasaukhyAyetyarthaH, na ca pArAya-saMyamAya, vAntabhogAbhilASitayA yathoktasaMyamAbhAvena tatkriyAyA viphalatvAt / ubhayabhraSTo na gRhastho nApi pravrajita ityarthaH // 73 // gayArtha- sanALA,-tIrthakara prabhunI AjJAthI viparita AcaraNa karavAvALA nona-mohathI paDavA-AvRtta (DhaMkAyela) thayela che-keTalAka maMtA-ajJAnI jIva pu vipariSaha ane upasargothI sparza thayela eTale pariSaha-upasargo AvavA para vikRtisaMyamathI bhraSTa thaI jAya che ane keTalAka jIva to apanAhI-amo parigraha rahita mavisAmo-thaIzuM, AvI pratijJAnI sAthe samukag-saMyama laIne paNa zAne-kAma bhogo Dhe prApta thavA para mahihuM tene bhogavavA lAgI jAya che. gaLAnA-tIrthaMkara prabhunI AjJAthI viparita eTale svacchada buddhithI vicaraNa karavAvALA keTalAka phaLoveSadhArI muni paDioNIti-viSayabhogonI prAptinA upAyomAM pravRtta thAya che -A prakAre moTe-mohamAM puNo puNo - vAre vAra saMI-atyanta Asakta jIva Lo havA no para-nathI A lokamAM rahetA ane nathI paralokamAM paNa rahetA, arthAt teono Ihaloka ane paraloka ema banne bagaDI jAya che. bhAvArtha - hita-ahitanA viveka rahita keTalAka ajJAnajIva gRhasthAzramane choDIne saMyama (dIkSA) to grahaNa karI le che paraMtu viSayabhogo jyAre sAme AvI jAya tyAre teo temAM phasAI jAya che. teo ahinA ke tyAMnA rahetA nathI. na to gRhastha kahevAya, na to sAdhu dA.ta. koI tarasyo hAthI pANI pIvA talAvamAM gayo ane kIcaDamAM phasAyo ane aMdara jatA vadhAre phasAto jAya che. bahAra nikaLI zakto. nathI aMte mRtyupAme che. A prakAre koI sAdhaka mohanIya karmanA udayathI mohanI pyAsa bujhavavA viSayabhogarUpI jalAzayamAM jAya. AsaktIrUpI kIcaDamAM phasAI jAya. bhogonI prAptI thaI nahIM ane saMyamI jIvananuM mRtyu thaI jAya. eTale veSamAtrathI te muni paNa AcaraNathI gRhastha thaI jAya che. 73 // (dara)tha6696969696969696969696thaJzrI nAvAra sUtra :
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- hitAhita ke viveka se rahita kitaneka ajJAnI jIva gRhasthAzrama ko chor3a kara pravrajita to hote haiM kintu viSayabhogoM ke sAmane Ane para veM unameM pha~sa jAte haiM / ve na idhara ke rahate haiM aura na udhara ke arthAt ve na to gRhastha hI kahe jA sakate haiM aura na sAdhu hI kahe jA sakate haiM // 73 // ye punaraprazastaratinivRttAH prazastaratimadhizayAnAste kiMbhUtA bhavantItyAha vimuttA hu te jaNA je jaNA pAragAmiNo, lobhamalobheNa duguMchamANe laddhe kAme NAbhigAhai 11.08 11 vimucyamAnA vimuktAH khalu te janA ye janAH pAragAminaH saMyamAnuSThAyinaH kathamityAhalobhamalobhena jugupsamAno- nindan pariharan vA labdhAn kAmAn nAbhigAhata iti // 74 // anvayArtha :- je - 4 jaNA - 53Sa pAragAmino - pAragAmI che arthAt 4 puraSo jJAna-darzana-yaritrane prApta huMrI hIdhesa che. te - te hu - avazyameva 4 muttA - bhukti prApta 42vAvANA che. alobheNa jasola vRttinA dvArA lobhaM - solathI duguMchamANe ghRNA 42vAvANA pu3Sa ladve - prApta thayesa kAme - amalogone NAbhigahai - sevana nathI DaratAM. bhAvArtha - jhodha-mAna-bhAyA-sola khA yAra uSAyomAM sola sauthI pradhAna che. lobhane vaza thayelA prANI na karavAnA kAryo karI nAMkhe che. eTaleja lobhAdi kaSAyone choDIne jeoe samyag jJAna-darzana-cAritra aMgIkAra karelA che te avazya mokSane prApta kare che. yathAhAraparityAgaH jvaritasyauSadhaM tathA / lobhasyaivaM parityAgaH asaMtoSasya bheSajam // bhaDe bolane saMtoSathI, Dodhane zAMti (kSamAthI), mAnane mRdutA (namratAthI) ane mAyAne RRjutA (saralatA) thI jItavA joIe. jema tAvathI pIDita manuSyane AhAra parityAga auSadhi che tema lobha parityAga mATe saMtoSa auSadhi samAna che. 74 / / 11 bhAvArtha:- krodha, mAna, mAyA, aura lobha ina cAroM kaSAyoM meM lobha saba se pradhAna hai| lobha ke vaza prANI na karane yogya kArya bhI kara baiThatA hai / isalie lobhAdi ko chor3a kara jisane samyag jJAna darzana boritra ko aMgIkAra kara liyA hai vaha avazya mokSa ko prApta karatA hai 1 lobha ko alobha (saMtoSa) se jItanA / krodha ko zAnti se, mAna ko mRdutA (namratA) se aura mAyA RjutA ( saralatA) se jItanA caahiye| jaise- bukhAra se pIr3ita vyakti ke liye AhAra parityAga (upavAsa karanA) auSadhi hai vaise hI lobha parityAga ke liye saMtoSa auSadhi hai // 74 // Rababananananananananananan
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadevaM kutazcinnimittAt sahApi lobhAdinA niSkramya punarlobhAdiparityAgaH kAryaH, anyastu lobhaM vinApi pravrajyAM pratipadyata iti darzayati viNA vilobhaM Nikkhamma esa akamme jANai pAsai, paDilehAe NAvakakhai, esa aNagAre ti paccai, aho ya rAo paritapyamANe kAlAkAlasamuTThAI saMjogI aTThAlobhI AlUMpe sahasAkAre viNiviTThacitte ittha satthe puNo puNo se Ayabale se NAibale se sayaNabale se mittabale se peccabale se devabale se rAyabale se corabale se atihibale se kiviNabale se samaNabale, icceehiM virUvarUvehiM kajjehiM daMDasamAyANaM saMpehAe bhayA kajjai, pAvamukkho tti maNNamANe, aduvA AsaMsAe // 75 // bharatarAjavat vinApi lobhaM niSkramya eSaH akarmA jAnAti pazyati, 'viNaittu lobhaM ' pAThAntaramAzritya vinIya lobhamityartha / anyacca pratyupekSaNayA - paryAlocanayA viSayAdi nAvakAGkSati eSaH anaMgAra iti procyate / gRddho lokastu ahaMzca rAtriM ca paritapyamAnaH kAlAkAlasamutthAyI saMyogArthI arthAss lobhI AlumpaH sahasAkAro viniSTacittoM viniviSTaceSTo vA atra zastre punaH punaH pravartate / tad AtmabalaM me bhAvItikRtvA ityasya sarvatrAnuvRttiH tad jJAtibalaM tad mitrabalaM, tat pretyabalaM, tad devabalaM tad rAjabalaM, tat corabalaM tad atithibalaM, tat kRpaNabalaM, tat zramaNabalaM me bhAvItikRtvaitairvirUparUpaiH kAryerdaNDasamAdAnaM sattvopaghAtaM kriyate / anyathA tadAtmabalAdikaM me na bhAvIti saMprekSayA AlocanayA bhayAt kriyate / pApamokSa ityapi manyamAnaH athavA''zaMsayA aprAptapaNAbhilASayApi sattvopaghAtakAriNIkriyAsu pravartata iti // 75 // - - anvayArtha :- lobhaM viNA vi - sola vagara arthAt dolano tyAga urIne Nikkhamma - dIkSA svIara rIne esa - 2 // akamme - arbhamAthI rahita jANai - devalajJAnathI bharo che. jane pAsai - DevaladarzanathI duve che. mATe paDilehAe - sA viyArIne NAvakakhai - viSayone o 'ychato nathI te. esa - 2 // 53Sa aNagAre tti - anagAra (sAdhu) pavuccai - uhevAya che. solathI vazIbhUta thayelo pu3Sa aho ya rAo - dIvasa khane rAta duHkhane bhogave che. kAlAkAlasamuTThAI - DAla bhane ajhasamAM ubho yaha parizrama Dare che. 64 poooooooo zrI AcArAMga sUtra
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMboNI - ISTa (anukula) saMyoganI IcchA kare che. gaddAropI - dhanano lobha kare che. bhAnure - prANiyono ghAta kare che sahAre -corI AdirUpa sAhasa karIne kArya kare che. viza-vicitte te sadAya dhananI ja ciMtA kare che. te puNo puLo - niraMtara stha - pRthvIkAya Adino satye - ghAta kare che. je - te lAyavare - baLavAna banavA mATe bAphavane - jJAtijanonA baLanI vRddhi mATe sALavatte - svajananA baLane mATe vijo - mitronA baLane mATe devatte - maryA pachI eTale parabhavamAM baLavAna thavA mATe varte - devanA baLane mATe rAvate - rAjAnA baLane mATe voravarta - coranA baLa mATe gatidi-vajo - atithinA baLane mATe vivikhavajo - kRpaNanA baLane mATe samAvate - zramaNanA baLane mATe trepa - A prakAre vivAhiM - vividha prakAranA vegnehiM - prayojanothI lobhI purUSa hamAyA - prANiyone (jIvo) daMDa Ape che arthAt prANiyonI hiMsA kare che. te saMpAI - A pramANe vicArIne jo bakarA Adi prANiyono ghAta nahIM karuM to mArA manoratha pUrNa nahIM thAya. mA - A bhayathI prANiyoMno ghAta kare che. pavimuvatti - huM pApathI mukta thaI jaIza evuM mA mALe - mAnatA keTalAka purUSa jIvahiMsA kare che bakulA - athavA keTalAka jIva sAyaMsa - AzaMsAthI arthAt bhAvimAM zubha phaLanI AzAthI ane AgAmI bhavamAM zubhaphaLanI AzAthI jIvono ghAta kare che. - bhAvArtha - lobhathI vazIbhUta thayelA purUSa Ihalaukika ane paralaukika sukhonI prApti mATe jIvahiMsA Adi anekavidha pApAcaraNa kare che. je purUSo lobhano tyAga pharI saMyama aMgIkAra karI le che, ane cAritranuM vizuddha rUpathI pAlana kare che teo thoDAka ja samayamAM ghAtI karmono kSaya karI kevalajJAna - kevaladarzana upArjana karI le che. A saMsAramAM keTalAka prANIo evA che je sAdhunA veSane dhAraNa karIne Aloka tathA paralokanA sukhane mATe lobhamAM paDI jAya che. evA svayaMne sAdhu kahevaDAvavAmAM yogya mAne che paNa vAstavamAM teo sAdhu nathI. jeo lobhane jItIne akarmA banavA prayatna kare che te ja sAcA sAdhu ane anagAra che . 75 . bhAvArtha :- lobha ke vazIbhUta puruSa ihalaukika aura pAralaukika sukhoM kI prApti ke lie jIva hiMsA Adi anekavidha pApAcaraNa karatA hai / jo puruSa lobha kA tyAga karake saMyama aGgIkAra kara letA hai evaM cAritra kA vizuddha rUpa se pAlana karatA hai vaha thor3e hI samaya meM ghAtIkarmoM kA kSaya karake kevalajJAna kevaladarzana upArjana isa saMsAra meM kitane hI prANI aise haiM jo sAdhu ke veza ko dhAraNa karake bhI isa loka yA paraloka ke sukha ke lobha meM par3a jAte haiM ve apane ko sAdhu kahane kI dhRSTatA karate haiM kintu vAstava meM ve sAdhu nahIM haiN| ko lobha ko jIta kara akarmA banane kI ceSTA karate haiM ve hI sacce sAdhu evaM anagAra haiM // 75 // thI rAvaNa sUtra cha969696969696969696969696LA 61
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadevaM jJAtvA kiM kartavyamityAha - taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhijjA va aNNaM eehiM kajjehiM daMDaM . samAraMbhAvijjA, eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhaMtaM vi. aNNaM Na samaNujANijjA, esa magge AriehiM paveie, jahettha kusale NovaliMpijjAsi // 76 // tibemi // tat parijhAya medhAvI naiva svayaM etaiH kAyairdaNDaM samArabheta, naiva anyam etaiH kArdaNDaM samArambhayet, etaiH kAyairdaNDaM samArabhamANam anyaM na samanujAnIta eSa mArga AyaH - tIrthakRdbhiH praveditaH, yathA'tra - AtmAvalopadhAnAdikeSu kAryeSu samupasthiteSu satsu daNDamAdAnaM pariharan tajanitakarmaNA tvaM kuzalo nopalimpayeriti bravImi // 76 // ___anvayArtha :- mehAvI - vstun| svabhAvane (tatpane) pAvaNo bhuddhivANo pu35 taM 505ta viSayAne pariNAya - ne eehiM - mA 752 patA kajjehiM - Aryona bhATe sayaM - svayaM Neva daMDaM samAraMbhijjA - prAliyonI si. na. 3. tathA eehiM - 2 // kajjehiM - Aryone mATe aNNaM - 40o dvaa2|| 59 // Neva daMDaM samAraMbhAvijjA - prAliyonI &iAL na 2 // mane eehiM kajjehiM - 28 // ||ryo bhATe daMDaM samAraMbhaMta vi - prAyo- 72 . aNNaM - alon pu3panI Na samaNujANijjA - anumohanA 55 // 42 nahI, AriehiM - bhArtha. pu3Sobhe esa - 2 // magge - mArga paveie -'52mAveza che. bheTale. kusale - buddhimAna pu35 jahettha - 28 // pAThiMsa35 vyApAramA NovaliMpijjAsi - lepAya nahI, tti bemi - pUrvavata bhAvArtha - traNayoga ane traNa karaNathI prANIyonI hiMsAno tyAga ane samyagu jJAna-darzana-cAritrarUpa bhAvamArga tIrthakara ane gaNadhara evA AryapurUSo dvArA kahela che. eTale te Adara karavA yogya che. buddhimAna purUSo A AryamArgane aMgIkAra karI mAtmasyAmA pravRtti 43 // 76 // bhAvArtha :- tIna yoga aura tIna karaNa se prANiyoM kI hiMsA kA tyAga aura samyagjJAna, darzana, cAritra rUpa bhAva mArga Arya purUSoM ke dvArA kahA gayA hai isalie yahI Adara karane yogya hai| isalie buddhimAn purUSa ko cAhie ki isa Arya mArga ko aGgIkAra karake AtmakalyANa meM pravRtti kareM // 76 // 66 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD|zrI AcArAMga sUtra
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya uddezakaH) bIjA uddezAmAM lobhane jItavAnA viSayamAM kahyuM have mAnane jItavAnA viSayamAM kathana kare che. dUsare uddezaka meM lobha ko jItane ke viSaya meM kahA gayA hai| aba mAna ko jItane ke viSaya meM kathana kiyA jAtA hai :bhaNitaH kaSAyaviSayAtmako bhAvalepaH atrApi kaSAyA varNyante se asaI uccAgoe asaI NIyAgoe, No hINe No airitte, No pIhae, ii saMkhAe ko goyAvAI ko mANAvAI, kaMsi vA ege gijhe, tamhA paMDie No harise, No kujhe, bhUehiM jANa paDileha sAyaM // 77 // sa asakRd ucairgotre utpannaH, asakRd nIceotre utpannaH, tadevaM na mAno bidheyo nApi dInatA, ucAvacayorgotrayorbandhA'dhyavasAyasthAnakaNDakAni tulyAnIti, uccai!trakaNDakArthatayA'sakRt na hIno nAtiriktaH / nAgArjunIyAstu paThanti - egamege khalu jIve aiaddhAe asaI uccogoe asaI nIAgoe - kaMDagaTTyAe no hIno no airitta uktArtha eva, evaM sati kimapi madasthAnaM na IhatA'pi na spahayedapi / evamasakRdancAvaccasthAnotpAdAdikaM saMkhyAya-jJAtvA ko gotravAdI bhavet ? tathocairgotranimittaM ko mAnavAdI bhavet ? kasmin ucceotrAdike'navasthitasthAnake vA eko gRddhayet ? tasmAnna hRSyena kupyet, bhUteSu pratyupekSya jAnIhi sAtam asAtamapi // 7 // ....anvayArtha :- se - 20 71 asaI - mane pAra uccagoe - (3thyotrama utpanna thayeA cha tathA asaI - bhane 42 NIyAgoe - nIya gotra mane nIya yonimA utpanna dhye cha bhATe 7ve na to bhatmibhAna na hInatA 42vI. No hINe - nAya yo sthAno na to DIna cha bhane No airitte - nathI bhaghi, bhATe No pIhae - jIva ucca jAti Adi madasthAna prApta karavAnI kyAre ya IcchA na kare pha - A (45d pAtane saMkhAe - 9Ine ko - yo pu35 goyAvAI - (3thya gotrano bha6 42 cha. tathA ko - o. mANAvAI - bhAna 42] / cha vA - mane kaMsi - kSaNabhaMgura yA sthAna mATe manuSya gijhe - dona 72rI : cha. tamhA - bheTale. paMDie - paMDita 535 No parise - (322 old pAbhIne upANI na thAya tathA No kujhe - No kuppe - matmibhAnane AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 67
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaza Dodha nahIM 52. paMDita pu3Sa paDileha - viyAra urIne jANa A vAta jANavI bhedhye u bhUehiM - samasta kavo dvArA sAyaM sujanI IcchA rAya che. arthAt sarva vo sukhanA abhilASI ane duHkhanA dveSI ja hoya che. - bhAvArtha - bIjA uddezAmAM lobhane jItavAnA viSayamAM kahyu. have mAnane jItavAnA viSayamAM zAstrakAra kahe che. A jIva anekavAra ucca-nIca gotramAM janma laI cukela che. parantu uccagotramAM janma levAthI moTo ane nIca gotramAM janma levAthI hIna nathI thato. jyAM sudhI jIva kaSAyone nathI jItato tyAM sudhI tenuM utthAna saMbhava nathI. eTale kaSAyone jItavAno prayatna karavo joIe. kaSAyone jItavAthI ja jIva sukhI 25 213 & 11 0911 - bhAvArtha :- yaha jIva aneka bAra ucca gotra meM aura aneka bAra nIca gotra meM janma le cukA hai| kintu ucca gotra meM janma lene se koI hIna nahIM ho jaataa| jaba taka yaha jIva kaSAyoM ko nahIM jItatA hai taba taka isakA utthAna saMbhava nahIM hai| isalie kaSAyoM ko jItane kA prayatna karanA cAhie / kaSAyoM ko jItane se hI jIva sukhI ho sakatA hai // 77 // sarvA'pi prANI sAtAbhilASyasAtaM ca jugupsate, athavA bhUteSu zubhAzubharUpaM karmma pratyupekSya yatteSAmaMpriyaM tanna vidadhyAt ityayamupadezaH - samie eyANupassI, taMjahA- aMdhattaM bahirataM mUyattaM kANattaM kuMTattaM khujjataM vaDabhattaM sAmattaM sabalattaM saha pamAeNaM aNegarUvAo joNIo saMdhAyai virUvarUve phAse paDisaMveyai // 78 // nArgAjunIyAstu paThanti purise NaM khalu dukkhubbea suhesae" * puruSaH - saMsArijIvo duHkhAt udvegavAn sukhasya caiSaka eva / ataH pratiprANi AtmaupamyenA''caratA tadupamardakAni hiMsAdisthAnAni parihRtyA''tmA ca paJcamahAvrateSvAstheyaH, tatparipAlanArthaM cottaraguNA apyanuzIlanIyAH tadarthamupadizyate samitibhiH samitaH etadanudarzI, tadyathA - andhatvaM badhiratvaM mUkatvaM kANatvaM kuNTatvaM kubjatvaM baDabhatvaM, zyAmatvaM, zabalatvaM ca karmavazago bhUrizaH parisaMvedayate / kiJca saha pramAdena anekarUpA yonIH saMdadhAti - saMdhAvati vA, tAsu virUparUpAn duHkhasparzAn parisaMvedayate // 78 // - anvayArtha :- samie - pAMtha samitinuM pAlana urato vo pu3Sa eyANu passI - A vAtone he taM jahA - bhebha } aMdhattaM - khAMdhaNI hovo bahirattaM - jar3ero hovo mUyattaM - bhuMgo - guMgo hovo kANattaM azI hovo kuMTattaM - hAtha Ahi vAMjha hovA khujjattaM - 68 pooooooooooooooo zrI AcArAMga sUtra -
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ dujaDo hovo vaDabhattaM vAmana hIMgazI hovo sAmattaM - zyAma (aNo ) hovo khane sabalattaM - zaMjasatva kheTale ajarathitaro hoya, saIha DoDha vANI hoya, pamAeNaM saha prabhAha urIne khAM va aNegarUvAo ne prAranI joNIo - yoniyoMnI sAme saMdhAya - saMdhei choDeche arthAt aneDa prahAranI yoniyoMmAM 4nma dhArA re che ane virUvarUve - vividha prA2nA phAse sparzAne bheTale duHkhone paDasaMveyai - bhogave che.. - - - - - bhAvArtha - dravya bhane bhAva khema janne prArathI khAMdhaNI - bahero, jojaDo - mUMgo Adi thAya te pUrva janmanA uccagotranA abhimAnathI upArjita bhArI pApakarmonuM phala che. viSaya kaSAyAdi pramAdamAM phasAIne jIva aneka prakAranI yoniyomAM paribhramaNa karato rahe che. eTale ja buddhimAn purUSoe sadA tevA pApakarmothI dUra rahevuM joIye 1192 11 bhAvArtha :- dravya aura bhAva donoM prakAra se andhA, baharA, gUMgA, Adi honA pUrva janma ke bhArI pApa karmoM kA phala hai / viSaya bhogAdi pramAda meM phaMsa kara prANI aneka prakAra kI yoniyoM meM paribhramaNa karatA rahatA hai / isalie buddhimAn purUSa ko cAhie ki vaha sadA pApa karmoM se dUra rahe // 78 // tadevamuccairgotrotthApitamAnopahatacetA nIcairgotravihitadInabhAvo vA'ndhabadhiramUkatvAdiprAptaH anavagatattattvo mUDhastatraivoccairgotrAdike viparyAsamupaiti Aha ca se abujjhamANe haovaha jAimaraNaM aNupariyaTTamANe, jIviyaM puDho piyaM ihamegesiM mANavANaM khittavatthumamAyamANANaM, ArattaM virataM maNikuMDalaM saha hiraNNeNa itthiyAo parigijjha tattheva rattA, Na ittha tavo vA damo vA niyamo vA dissai, saMpuNNaM bAle jIvikAme lAlappamANe mUDhe vippariyAsamuvei // 79 // sa karmavipAkAdikam anavabudhyamAno hatopahato jAtimaraNam anuparivartamAno viparyAsamupaiti, jIvitam asaMyamajIvitaM vA pratyekaM priyam, ihaikeSAM mAnavAnAM kSetra - vAstu-mamAyamAnAnAM tatkSetrAdikaM vA pratyeka priyam, ihaikeSAM mAnavAnAM kSetra - vAstu-mamAyamAnAnAM tatkSetrAdikaM preyaH, kiMca- AraktaM viraktaM maNikuNDalaM saha hiraNyena strIH parigRhya tatraiva raktAH saktA vadanti ca - " nAtra tapo vA damo vA niyamo vA phalavAn dRzyate" / sampUrNaM bAlo jIvitukAmo lAlapyamAno mUDho viparyAsamupaiti 1109/1 | zrI AcArAMga sUtra 77777777777777-69
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ annavArya :- se - te avuAmALe - ajJAnI jIva govaNa - hataprahata thAya che arthAt vividha prakAranI vyAdhiyoMthI piDIta ane samasta lokamAM apamAna pAtra thAya che tathA jhAmarAM anuyaTTamALe - te vAraMvAra janma - maraNanA cakramAM bhamyA kare che, rUhaiM - A jagatamAM cittavatyumamAyamALALa - khetara, makAna Adi parigrahamAM mamatA rAkhavAvALo Itti - keTalAka mALavALuM - manuSyone puddo vinaM - asaMyamI jIvana piya - ghaNuM vhAluM lAge che, AvA ajJAnI jIva JAtta vitta - raMgaberaMgI vastra mahinna - maNio kAnonA kuMDala hiroLa sajja rUciyAo - sonuM ane strI Adino vibhinna - saMgraha karIne tatyeva - te vastuomAM ja ttA - Asakata rahe che. vAtte -.bAla - ajJAnI jIva nIviDavAme - asaMyamarUpI jIvananI IcchA karato evo saMpukhta - prApta thayela kAmabhogone (viSayone) bhogavato thako temAM Asakta rahe che ane ttta - A saMsAramAM tavo vA tamo vA niyamo vA - tapa, dama - Indriyadamana (saMyama) ane niyamonA kaMI paNa phala La vistapha - dekhAtuM nathI, A prakAre jJAtappamALe - kahetA evA mUDhe - te mUDha - ajJAnI jIva viriyAtamuved - samasta padArthone viparita ja dekhe che. bhAvArtha - prANiyoMne svayaMnA karelA karmonAM phala avazya bhogavavA paDe che. A saMsAramAM je vividha prakAre duHkho bhogavI rahyA che te jIvoe karelAja karmonA phala che. eTaleja vivekI purUSo sAvadya karmonuM sevana nathI karatA. ajJAnI jIva A vAtane samajatA nathI eTale pApakarmo upArjana karI ucca-nIca vividha prakAranA gotromAM utpanna thaI saMsAramAM paribhramaNa karatA rahe che, asaMyamarUpI jIvananI IcchA karato, kAmabhogo prApta thatAM Asakta rahe che. A saMsAramAM tapa-dama-Indriyadamana Adi niyamonA phaLa nathI dekhAtA, A pramANe kahetA ajJAnI jIva samasta padArthone viparita dekhe che. II 79 // bhAvArtha :- prANiyoM ko apane karmoM kA phala avazya bhoganA par3atA hai| isa saMsAra meM jo nAnA prakAra ke duHkha bhoge jAte haiM ve saba prANiyoM ke kie hue karma ke hI phala haiN| ataH vivekI puruSa sAvadya karma kA sevana nahIM karate haiM parantu ajJAnI jIva usa bAta ko nahIM samajhate haiM isIlie ve pApa karmoM kA upArjana kara UMca nIca nAnA prakAra ke gotroM meM utpanna hokara saMsAra meM paribhramaNa karate rahate haiM // 79 // ye punarunmajjatzubhakarmAditAdhyavasAyapuraskRtamokSAste kiMbhUtA bhavantItyAhaiNameva NAvakaMkhaMti, je jaNA dhuvacAriNo / jAimaraNaM pariNNAya, care saMkamaNe daDhe // 1 // Natthi kAlassaNAgamo, savve pANA piyAuyA / * Foods XXXXXX XXX |zrI AcArAMga sUtra
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ suhasAyA dukkhapaDikUlA appiyavahA piyajIviNo jIviukAmA, sabbesi jIviyaM piyaM, taM parigijjha dupayaM cauppayaM abhijuMjiyA NaM saMsiMciyA NaM tiviheNa jA vi se tattha mattA bhavai appA vA bahuyA vA, se tattha gaDDie ciTThai, bhoyaNAe, tao se egayA vivihaM parisi saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavai, taM vi se egayA dAyAyA vA vibhayaMti, adattahAro vA se avaharai, rAyANo vA se vilupaMti, Nassai vA se, viNassai vA se, agAradAheNa vA se Dajjhai, ii se parassa aTThAe kUrAI kammAiM bAle pakuvbamANe teNa dukkheNa sammUDhe vippariyAsamuvei, muNiNA hu evaM paveiyaM, aNohaMtarA ee, No ya ohaM tarittae, atIraMgamA . ee, No ya tIraM gamittae, apAraMgamA ee, No ya pAraM gamittae, AyANijjaM ca AyAya tammi ThANe Na ciTTai, vitahaM pappa akheyaNNe tammi ThANammi ciTThai // 80 // - idameva - pUrvoktaM sampUrNajIvitaM kSetrAGganAparibhogAdikaM vA nAvakAGkSanti ye janA dhruvacAriNo ghuvaH - mokSo dhUtaM vA cAritraM tacAriNo dhUtacAriNo vA / jAtimaraNaM parijhAya caret saGkramaNaM - cAritraM dRDhaH san yadi vA azaGkamanAH san saMjamaM caret yato nAsti kAlasya -mRtyoH anAgamaH, sarve pANinaH priyAyuSkAH, 'sabepANA piyAyayA" iti pAThAntaramAzritya priyAyatAH- AyataH - AtmA'nAyanantatvAt sa priyo yeSAM te tathA, sukhAsvAdA duHkhapratikulA apriyabadhAH priyajIvinaH - priyamAyuSyakamasaMyamajIvitaM vA yeSAM te tathA, jIvitukAmAH, sarveSAM jIvitaM - asaMyamajIvitaM priyaM, tadasaMyamajIvitaM parigRhya - Azritya dvipadaM catuSpadam abhiyujya - vyApArya arthanicayaM saMsiMcya - saMvardhya trividhena - yogatrikakaraNatrikena yA'pi tasya - ArambhiNa; tatra dvipadAghArambhe mAtrA - arthamAtrA bhavati alpA vA bahukA vA, sa arthavAn tatra gRddhastiSThati bhojanAya bhogAya zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 71
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ vA bhaviSyatIti / tatastasya - gRddhasya ekadA vividhaM pariziSTaM sambhUtaM paribhogAGgatvAt mahopakaraNaM bhavati, tadapi - svopabhogAyopArjitamapi tasya - gRddhasya ekadA dAyAdA vA vibhajante adattahArodasyurvA tasya - gRddhasya apaharati, rAjAno vA tasya vilumpanti, nazyati vA tasya, vinazyati vA tasya, agAradAhena vA tasya dahyate, evaM sa parasya arthAya krUrANi karmANi bAlaH prakurvANastenakarmavipAkApAditena duHkhena sammUDho viparyAsamupaiti, muninA - tIrthakRtA khalu etat praveditaM, anoghantarA ete - kutIrthakAH pArzvasthAdayo vA, na ca oghaM - saMsAram aSTaprakAraM karma vA tarituM samarthAH, atIraMgamA ete na ca tIraM mohanIyakSayaM ghAticatuSTayApagamaM vA gantuM samarthAH, apAraMgamA . ete na ca pAraM-mohanIyAtiriktazeSaghAtikSayaM bhavopagrAhyabhAvaM vA gantuM samarthAH, AdAnIyaM ca zrutaM bhogAGgakarma vA''dAya tasmin - zrutokte saMyamasthAne na tiSThati, vitathamupadezaM prApya'khedajJaH khedajJo vA tasmin sAmpratakSyupadiSTe'saMyamasthAne tiSThati / athavA vitatham AdAnIyaMbhogAGgavyatiriktaM saMyamasthAnaM prApya khedajJaH tasmin sarvajJArUpe sthAne tiSThatIti // 8 // .... ____ anvayArtha :- je - 4 jaNA - manuSya dhuvacAriNo - dhrupayArI cha arthAt mokSa prApti bhATe sabhya yAritranu pAlana 42 cha te. iNameva - A Aisari viSayamAnI NAvakhaMti - 57 // 42tA nathI, jAimaraNaM - 4nma bhane bh29|| // tatpane pariNaya - 09Ine saMkamaNe - saMyamamA daDhe - dRDha tha ne care - viyare, kAlassaNAgamo Natthi - 50 . arthAt mRtyu yosa. bhAvAnuM 4 cha. sabve - sarva pANA - prAyone piyAuyA - speyarnu mAyuSya priya cha suhasAyA - 15 uii suSa. mogaqAnI yaan|| 43 cha. dukkhapaDikUlA - 11prAhumane pratibhrUNa mAne cha. appiyavahA - adhAne 15 apriya cha piyajIviNo - adhAne svayaMnu vana priya hoya che. jIviukAmA - prI 94vAnuM yA che. savvesi jIviyaM piyaM - 40 vone svayatuM vana priya hoya che. to 59 mazInI 4 taM - masaMyama panane parigijjha - sva.2-42rIne dupayaM cauppayaM - dvipa mAt hAsahAsI manorone tathA yatuSpa arthAt OM2 - paNa - gho32 mahine abhijuMjiyA - mama sIne tiviheNa - 94295 - 1 yogathI. saMsiMciyA - ghananI vRddhi 43 cha, mA prAre santa (582) parizrama 421 // chatai appA 1. bahuyA - thoDaM mathapa 5j jA vi - 4 siss se - te dhananI mattA - bhAtrA (prabhArI) bhavai - thAya che. tattha - tamAMta prA. bhoyaNAe - bhogane bhATe gaDDie - atyaMta mAsa.'ta. ciTThai - 24 . tao - tyAra pAda egayA - 3153 pAra se - ghananI pAIna! 42bheA te 53Sane dAmaitarAya bhanA kSayopazamathI parisiDhe - bho|| 421chatai qeii saMpatti vivihaM - vividha bhane mahovagaraNaM - 59 // prabhAmA saMbhUyaM bhavai - 2381 46 14 che paraMtu se - tenI taM - te (72 DOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpattine aNIyA - kyAreka to rANAyA - dAvAda arthAtu paitRka saMpattinA bhAgIdAra vimayaMti - bhAge pADIne laI le che gA - athavA je - te saMpattine kyAreka hiro - cora avara corI le che. vA - athavA te - te saMpattine kyAreka hAthALo vilupati - rAjA tenI pAsethI chInavI le che. va - athavA te kharU - tenI saMpatti naSTa thaI jAya che. rA - athavA viLa - vividha prakAre naSTa thaI jAya che. vA - athavA te - tenI saMpatti kaIRLa - gharamAM Aga lAgIne phaksa - baLI jAya che A prakAre parata lAi - bIjAo mATe sUADuM - krUra mAruM - karma pazuthamALe - karato evo che - te vAte - bALa-ajJAnI tena - te pApathI utpanna thayela kullekha - duHkhathI samUhe - mUDha banIne vipariyAtamu - kartavya - akartavyanA vivekathI hIna thaI jAya che, muLA - zrI vitarAga prabhue huM - nizcayathI paDyuM - A vepharca - pharamAvela che ke , - te ajJAnI jIva gohita - saMsArasAgarane pAra karAvavAvALA nathI, - ane A godaM - saMsArasAgarane taritta - pAra karavAmAM no - samartha che nahIM, W - A ajJAnI jIva batImAM - saMsArasAgarathI kInArA para javAvALA nathI - ane tIra - saMsArasAgaranA kInAre pitta - javAmAM jo - samartha che nahIM. paw - A ajJAnI jIva kapALamAM - saMsArasAgarathI pAra pAmavAvALA nathI ra - ane pAra nettA no - saMsArasAgarathI pAra pAmavA mATe samartha che nahIM. - ane te sAmAgibsa - dvipada - catuSpada Adi bhogasAmagrIne gAyA - grahaNa karIne tame TALe - te sarvajJa prabhue batAvela mArgamAM cha vidara - rahelA hotA nathI, aheyo - te akuzala purUSa vitaraM - asaMyama mArgano paw - Azraya laIne taSei - te kAmi - sthAnamAM vikra - rahe che arthAta asaMyama mArgamAM ja ramaNa (ramato) kare che. (rahe che.) bhAvArtha - mokSanI IcchA karavAvALA jJAnI purUSa parisaha ane upasargone sahana karIne draDhatAnI sAthe saMyamanuM pAlana kare che. paraMtu ajJAnI purUSa dharmAcaraNamAM pramAda kare che. e loko vicAre che ke vRddhAvasthA Avaze tyAre dharmAcaraNa karI laIzuM paraMtu A vicAravuM e tenI bhUla che. kema ke mRtyune AvavAno koI niyata, cokkasa samaya nathI tethIja dharmanA AcaraNamAM eka kSaNamAtrano paNa pramAda karavo joIe nahIM. A saMsAramAM jeTalA prANI che te badhAyane potAnuM AyuSya ghaNuM pyAruM hoya che. maravAnuM koIne pasaMda nathI hotuM. badhA sukhanA abhilASI hoya che. duHkhane koI IcchatA nathI eTale ja koI paNa prANIone duHkha ApavuM na joIe. ane koInA thiI gAvA phUa9999999999999965( 72
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANono vinAza na karavo joIye. ajJAnI purUSa dhanaupArjananA nimitte vividha prakAre AraMbha kare che paraMtu te ja dhana tenA rakSaNarUpa, zaraNarUpa thatuM nathI. te bIcAro svayaM karelA pApakarmone sAthe laIne paralokamAM jAya che ane vividha prakAre duHkhone (bhogave che. zrI tIrthaMkara prabhue spaSTa kahyuM che ke sAvadya ArambhamAM jIvana vyatIta karavAvALA purUSo (jIvo) saMsArasAgara pAra karI zakatA nathI eTale ja vivekI purUSoe sAvadhe bhAramanI avazya tyA 42vo 'tha // 80 // __ bhAvArtha :- mokSa kI icchA karane vAle jJAnI purUSa parISaha aura upasargoM ko sahana karate hue dRr3hatA ke sAtha saMyama kA pAlana karate haiM kintu ajJAnI manuSya dharmAcaraNa meM pramAda karate haiM / ve socate haiM ki vRddhAvasthA Ane para dharmAcaraNa kara leMge parantu aisA socanA unakI bhUla hai kyoMki mRtyu ke Ane kA koI niyata samaya nahIM hai ataH dharmAcaraNa meM eka kSaNa mAtra kA bhI pramAda na karanA caahie| saMsAra meM jitane prANI haiM sabhI ko apanI Aya bar3I pyArI hotI hai| sabhI sukha ke abhilASI haiM, duHkha koi nahIM cAhatA / ataH kisI bhI prANI ko duHkha na denA cAhie aura na kisI ke prANoM kA vinAza karanA cAhie / ajJAnI puruSa dhanopArjana ke nimitta nAnA prakAra kA Arambha karate haiM kintu vaha dhana unake lie bANa zaraNa rUpa nahIM hotA / vaha bicArA kevala apane pApa karma ko apane sAtha lekara paraloka meM jAtA hai aura vahA~ nAnA prakAra ke duHkhoM ko bhogatA hai| zrI tIrthaGkara deva ne spaSTa kahA hai ki sAvadha Arambha meM jIvana vyatIta karane vAle puruSa kabhI saMsAra sAgara ko pAra nahIM kara sakate haiM / ataH vivekI puruSa ko sAvadha Arambha kA avazya tyAga kara dena cAhiye // 80 // ayaM copadezo'navagatatattvasya vineyasya yathopadezaM pravarttamAnasya dIyate, yastvavagataheyopAdeyavizeSaH sa yathAvasaraM yathAvidheyaM svataH eva vidhatte ityAha ca uddeso pAsagassa Natthi bAle puNa Nihe kAmasamaNuNNe asamiyadukkhe dukkhI dukkhANameva AvarlDa aNupariyaTTai // 81 // tti bemi // upadeza uddezo vA - nArakAdivyapadezo vA pazyakasya - sarvajJasya tadupadezavartino vA nAsti, bAlaH punaH nihaH - parISahopasagairnihanyata iti yadi vA snihaH-snehavAn rAgIti yAvat kAmasamanojJaH kAmAH samyag manojJA yasya sa yadvA kAmaiH saha manojJaH yadivA kAmAn samyaganupazcAt snehAnubandhAjjAnAti - sevata iti kAmasamanujJaH, evaMbhUtazca kiMbhUto bhaviSyatItyAha - azamitaduHkho duHkhI duHkhAnAmeva Avartam anuparivartate // iti bravImi // 81 // . anvayArtha - pAsagassa - manuSya zAnapAna cha tenA bhATe uddezo - upadezanI bhA1zyatA Natthi - che nahI, bAle - 4 - manI Nihe - 2||dvessthii bholita bhane 74 )00OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO| zrI AcArAMga sUtra
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSAyothI pIDita - duHkha puna - ane rAmasamajuNe - viSayabhogone sArA - manohara mAnIne temAM Asakta rahevAvALA purUSa asAmavatuvara - viSayabhogo ane kaSAyothI utpanna thayela duHkhone zAMta nathI karI zakatA, A prakAre kuvavI - zArIrika ane mAnasika duHkhothI pIDita te yuddhALameva - duHkhonA bAvaThuM - cakkaramAM ja anucidara - haMmezA bhamato rahe che. tti vera - pUrvavat bhAvArtha - je vastu svarUpane dekhavAvALA che ene pazyaka kahevAya che. athavA kevalajJAna dvArA samasta padArthone jANavAvALA tIrthakara bhagavAna ane teozrInI AjJAmAM cAlavAvALA purUSa pazyaka kahevAya che. A badhAne mATe upadezanI koI AvazyakatA nathI, teo svayaM kharekhara 'ahitathI nivRttI' ane 'hitamAM pravRttI kare rAgAdimAM moha pAmanArA, viSaya bhogomAM Asakta ajJAnI purUSa zArIrIka ane mAnasika duHkhothI sadA pIDita thatA saMsAracakramAM paribhramaNa karatA rahe che. eTale vivekI purUSoe rAgAdino, tathA viSaya bhogono sarvathA tyAga karavo joIe. ||| 81 / .. bhAvArtha :- jo vastu svarUpa ko dekhane vAlA he use pazyaka kahate haiM athavA kevalajJAna ke dvArA samasta padArthoM ko jAnane vAle tIrthaMkara bhagavAna aura unakI AjJA meM calane vAle puruSa pazyaka kahalAte haiN| isa saba ke liye upadeza kI koI AvazyakatA nahIM hai| ve svataH hI ahita se nivRtti aura hita meM pravRtti karate haiN| ... rAgAdi se mohita aura viSaya bhogoM meM Asakta ajJAnI purUSa zArIrika aura mAnasika duHkhoM se sadA pIr3ita hotA huA saMsAra cakra meM paribhramaNa karatA rahatA hai| isalie vivekI puruSa ko rAgAdi tathA viSaya bhogoM kA sarvathA tyAga kara denA cAhie // 81 // thI gAvAra sUtra 999999999999999999( 71
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha uddezakaH duHkha dukkhANameva ATTe aNupariyaTai iti anantaroktaM tAni cAmUni duHkhAni 'tao se' ityAdinocyantetao se egayA rog2asamIpyAyA samuppajjaMti, jehiM vA saddhiM saMvasa te vA NaM egayA NiyayA purvvi parivayaMti, so vA saraNAe vA, tumaM vi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA, jANittu dukkhaM patteyaM sAyaM, bhoga me va aNusoyaMti ihamegesiM mANavANaM // 82 // tatastasya ekadA rogasamutpAdAH samutpadyante, yairvA sArddhaM saMvasati te eva ekadA nijakAH pUrvaM parivadanti - paribhavanti - nindanti vA sa vA tAn nijakAn pazcAt parivadet - nindet, nAlaM te tava trANAya vA zaraNAya vA, tvamapi teSAM nAlaM trANAya vA zaraNAya vA jJAtvA duHkhaM pratyekaM sAtaM sukhaM vA / na kevalaM svajanA duHkhakAraNaM, kintu bhogAH api, tadAha - bhogA me vA iti anuzocayanti / IdRkSazcAdhyavasAyo na sarveSAM sanatkumArAdInAm, apitu ihaikeSAM mAnavAnAM brahmadattAdInAM bhavati // 82 // - - anvayArtha :- tao viSayabhogamAM khAsata rahevAthI se - te viSayAsata puruSane egayA yAre rogasamuppAyA - samuSpajjaMti - roga utpanna thardha bhaya che, tyAre jehiM saddhiM - khonI sAthai saMvasai - te rahe che te - te NiyayA - tenA AtmIya4na egayA - jhyAre' puliM - pahelA 4 NaM - te rogI pu3SanI parivayaMti - avahelanA khane niMdhA 52 che. so vA - athavA to te 53Sa te Niyage - AtmIya4none pacchA parivaijjA pachI ninde, jJAnI pu3Sa uhe che 3 te - te khAtmIyana tava tabhArA tANAe - 2kSA khapavAvA - athavA saraNAe - zarAne bhATe NAlaM samartha nathI vA ane tumaMvi - tabho pe| tesiM - tekhonI bhATe tANAe - rakSaeA khApavA vA athavA saraNAe - zarA35 nathI thardha zatA, patteyaM - pratye prazIne dukkhaM - pota-potAnA duHkha bhane sAyaM - sukha bhogavavA paDe che. khA pramANe jANittu - bhAzIne roga khAve tyAre dhajarAvayuM na bhedhye. iha - A saMsAramA egesi - DeTalA mANavANaM - manuSyone rogAvasthAmAMkhA prahAranA vicAra utpanna thAya che bhogA - khA loga me - bhArA che, bhe khA logone uThora parizramathI upArthana rela paraMtu karmanA doSathI huM ene bhogavI zakato nathI, A pramANe vicAra karIne aNusoyaMti - brahmatta yaDInI bhebha zoDa jhare che. - - 76. zrI AcArAMga sUtra
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha - viSayabhoga duHkharUpa che. temAM Asakta prANIone aneka prakAranA roga utpanna thAya che. je mAtA-pitA-strI-putrAdine mATe manuSya svayaM to jIva lagAvI aneka kaSTonI paravAha karyA sivAya dhananuM upArjana kare che te AtmIyajana te manuSyanI rogAvasthAmAM rakSaNarUpa - zaraNarUpa nathI thaI zaktA. te manuSya dravyAdi dvArA kharekhara svayaMnA baMdhuone sahAyatA kare parantu svayaMnI zArIrika vyAdhine teo maTADI zaktA nathI, eTale ja roga ane duHkhanI utpattI thAya tyAre vidhvAna purUSa cittamAM koI paNa prakAranI udAsInatA lAvatA nathI, te roga-duHkhane svayaM karelA karmonA phala jANIne samatva bhAvathI ane dhIratAthI sahana karI le che. / 82 // .. bhAvArtha :- viSaya bhoga duHkha rUpa haiM / unameM Asakta prANI ko aneka prakAra ke roga utpanna ho jAte haiN| jina mAtA pitA strI putrAdi ke lie manuSya jI jAna lar3A kara tathA anekoM kaSToM kI paravAha na karake dhana kA upArjana karatA hai ve AtmIya jana usa manuSya kI rogAvasthA meM trANa-zaraNa rUpa nahIM ho sakate / isI taraha vaha manuSya bhI dravyAdi dvArA bhale hI apane bandhu bAndhavoM kI sahAyatA kare parantu unakI zArIrika vyAdhi ko to vaha bhI nahIM miTA sakatA hai| isalie roga evaM duHkha kI utpatti hone para vidvAn puruSa citta meM kisI prakAra kI udAsInatA nahIM lAte haiM / use ve apane karma kA phala jAna kara samabhAva aura dhIratA ke sAtha sahana kara lete haiM // 82 // ___api ca - bhogAnAM pradhAnaM kAraNamartho'tastatsvarUpameva nirdidikSurAha tiviheNa jA vi se tattha mattA bhavai appA vA * bahuyA vA, se tattha gaDDie ciTThai, bhoyaNAe, tao se egayA viparisiDhe saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavai, taM vi se egayA dAyAyA vibhayaMti, adattahAro vA se avaharai rAyANo vA se vilupaMti, Nassai vA se, viNassai ... vA. se, agAradAheNa vA se Dajjhai, ii se bAle parassa aTThAe kUrAI kammAI pakubbamANe teNa dukkheNa mUDhe vippariyAsamuvei // 83 // trividhena - sacitAcittamizrabhedena yA'pi tasya - ArambhiNaH tatra - Arambhe mAtrA - arthamAtrA bhavati alpA vA bahukA vA sa - ArambhI tatra gRddhastiSThati bhojanAya bhogAya vA zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007( 77
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaviSyatIti manyamAnaH, tataH tasyaikadA vipariziSTaM sambhUtaM mahopakaraNaM bhavati tadapi . svopabhogAyopArjitamapi tasyaikadA dAyAdA vibhajante adattahAro - dasyurvA harati, rAjAno vA tasya vilumpanti, nazyati vA tasya, vinazyati vA tasya, agAradAhena vA tasya dahyate, evaM sa parasmai arthAya krUrANi karmANi bAlaH prakurvANastena duHkhena mUDho viparyAsamupaiti // 8 // gayAI :- A saMsAramAM keTalAka manuSya tivina - traNa karaNa - traNa yogathI dhana meLavavA mATe kaThora-sakhta parizrama kare che. A prakAre kaThora parizrama karavA chatAM paI - thoDuM vA - athavA vahayA - ghaNuM nA vi - je kAMIka se - te dhananuM pattA - pramANa bhava thAya che. tatya - temAM te poyaNA - bhogane mATe gi - atyaMta Asakta viDa - rahe che. tago - tyArabAda yA - koIka samaya se - dhana meLavatA evA te purUSane lAbhAMtarAya karmanA kSayopazamathI rasi6 - bhogavavAthI vadhelI saMpatti vivi6 - vividha ane maNavAra - ghaNA pramANamAM saMpUrva - ekaThI bhava - thaI jAya che paraMtu te - tenI te ve - te saMpattine kayA - kyAreka to lAvAyA - dAvAda arthAta pitAnI saMpattinA bhAgIdAra bhAI-baMdhu Adi vimati - bhAge pADIne laI le che. tA - athavA - tenI saMpattine kyAreka attaro - cora avadara - corIne laI jAya che. vA - athavA che - tenI saMpattine kyAreka rAyAnI vistRti - rAjA tenI pAsethI chInavI le che vA - athavA che - tenI saMpatti basa - nAza thaI jAya che vA visirpha - athavA vividha prakArathI naSTa thaI jAya che tA - athavA te - tenI saMpatti araba Daksa - gharamAM Aga lAgavAthI baLI jAya che. A prakAre parasta gAI - bIjAone mATe zUrADuM - jUra nA - karma patramANe - karato evo se - te vAte - bALa-ajJAnI tena - te pApathI utpanna thayela dukha - duHkhathI mUde - mUDha banIne viriyAtamu - kartavya-akartavya vivekathI hIna thaI jAya che. bhAvArtha - ajJAnI purUSa dhanopArjananA nimittathI vividha prakAranA AraMbha kare che paraMtu te dhana tenA zaraNarUpa nathI thatuM, te bicAro phakta svayaMnA pApakarmone svayaM sAthe laI paralokamAM jAya che. ane vividha prakAranA duHkhone bhogave che eTale purUSa sAvadya AraMbhano avazya tyAga karI devo joIye / 83 bhAvArtha :- ajJAnI puruSa dhanopArjana ke nimitta nAnA prakAra kA Arambha karate haiM kintu vaha dhana unake lie trANa zaraNa rUpa nahIM hotA / vaha bicArA kevala apane pApa karma ko apane sAtha lekara paraloka meM jAtA hai aura vahA~ nAnA prakAra ke duHkhoM ko bhogatA hai / ataH vivekI puruSa ko sAvadha Arambha kA avazya tyAga vara tenA vAri II 8rU I (78 )669696969696969696969696@g|zrI bAvAra sUtra
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadevaM duHkhavipAkAn bhogAn pratipAdya yat kartavyaM tadupadizatItyAha AsaM ca chaMdaM ca vigicaM dhIre, tumaM ceva taM sallamAhaTTu, jeNa siyA teNa No siyA, iNameva NAvabujjhati je jaNA mohapAuDA, thIbhi loe pavvahie, te bho ! vayaMti eyAI AyayaNAI, se dukkhAe mohAe mArAe NaragAe NaragatirikkhAe, sayayaM dhammaM NAbhijANai, udAhu vIre, appamAo mahAmohe, alaM kusalassa pamAeNaM, saMtimaraNaM saMpehAe, bheuradhammaM saMpehAe, NAlaM pAsa, alaM tava ehiM // 84 // - AzAM ca chandam - icchAM ca vevizva tyaja dhIra ! tvameva tat bhogAdilakSaNaM zalyam AhRtya - svIkRtya paramazubhamAdatse na tu punarUpabhogaM yato bhogopabhogo yenA'rthAdinA syAttena nApi syAt, vicitratvAt karmapariNateH / athavA yena kenacit hetunA karmabandhaH syAttatra na varteta / yadivA yenaiva rAjyabhogAdinA karmabandho yena vA nirgranyatvAdinA mokSaH syAttenaiva tathAbhUtapariNAmavazAt na syAt, idameva nAvabudhyante ye janA mohaprAvRttAH / strIbhirlokaH pravyathito mohanIyasya ca tadbhedakAmAnAM ca striyaH prabalakAraNamiti, te strIbhiH pravyathitA bho ! vadanti - etAni - svyAdIni AyatanAni upabhogAspadabhUtAni / etat teSAM pravyathanam ityamupadezadAnaM vA duHkhAya mohAya maraNAya narakAya narakatirace jAyate / satataM mUDho dharmaM nAbhijAnAti, udAha vIraH tIrthakRt apramAdaH kartavyo mahAmohe aGganA'bhiSvaGge mahAmohakAraNatvAt, alaM kuzalasya pramAdena, zAntiH - mokSaH, maraNaM ca saMsAra etayoH samAhAraH athavA zAntyA maraNaM zAntimaraNaM tacca saMprekSyaM, kiMca bhiduradharmyaM zarIraM saMprekSya / bhogAstRptaye nAlam etat pazya alaM tava ebhiH - pramAdamayairduHkhakAraNasvabhAvairviSayaikarUpabhogairiti // 84 // - - * - * - anvayArtha :- zAstrAra dhIrapu3Sane saMbodhana urIne use che 3 dhIre - he dhIra ! tabhI AsaM - khAzA ca - ane chaMda - loganI 2chAne vigiMca - choDI ho. tumaM ceva tabho svayaM taM sallaM - bhoganI khAzA35 zalyane AhaDDa - hRdhyamAM dhAraNa urIne duHkhane logavo chojhara } jeNa - 4 upAyothI siyA - bhogonI prApti thAya che, jyAreDa yAre teNa - te upayothI 4 No siyA - bhogonI prApti nathI pe| thatI. je - 4 jaNA sor3o mohapAhuDA - bhorathI DhaMAyelA che te iNameva // vAtane NAvabujjhati - nathI zrI AcArAMya sUtra 77777eeeeeeeee77) 79
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANatA. topa - A loka thafma - striyothI paMkSiA - pIDita che. mo - he ziSya! te - te strI mohita jIva tathati - kahe che ke thavuM - A strI Adi gAyathAvuM - upayoganuM sAdhana che AnA vinA zarIranI sthiti nathI thaI zaktI paraMtu te - AnuM A kathana maMtavya kuhANa - duHkhane mATe mohANa - mohane mATe mAra - mRtyune mATe rAha - narakane mATe pANiviravA - narakathI nikaLIne tiryaMcayonine mATe thAya che tayAM - niraMtara - duHkhathI pIDita mUDhajIva dhanaM - dharmane fmanAtha - nathI jANatA, - zramaNa prabhu mahAvIrasvAmIe utA - pharamAvela che ke mahAno - mahAmoharUpa striyomAM apanAvo - pramAdI na banavuM joIe. susta - kuzaLa eTale sUkSmadarzI purUSa pramANa mAM - sarvathA pramAda na karavo joIe, saMtima - zAMti arthAta mokSa ane maraNa arthAt saMsAranA svarUpane saMpedA - vicAra karIne tathA mekaraNanuM - zarIrane nAzavaMta saMpAI - jANIne pramAda na karavo joIye, zAstrakAra pharamAve che ke bhoga prApta thavA chatAM paNa te pAnaM - IcchAnI tRpti karavAmAM samartha nathI pAra - A dekho! tava - he sUkSmadarzit ! tamone WTiMgad - A viSayabhogothI prayojana rAkhavuM joIe nahIM. bhAvArtha - hita - ahitanA jJAnamAM dakSa evA purUSane samakSa rAkhI zAstrakAra kahe che ke, he dhIra ! tamo AzAne eTale viSayatRSNAne choDI do. A AtmA svayaM AzArUpI bANathI (AzArUpa zalya hRdayamAM dhAraNa karI) duHkha bhogave che. AzAthI duHkhaja prApta thAya che. paraMtu bhoga prApta thatAM nathI. karmonA pariNAma vicitra che. eka manuSyane je upAyathI dravyAdI dvArA bhoganI prAptI thAya che te ja upAyathI bIjAne thatI nathI paraMtu ajJAnI jIva A karmanI vicitratAne samajatA nathI, teo dhana - strI Adi bhoga sAdhanone ja. svayaMnA jIvananA lakSya samaje che. teo strIonA phaMdAmAM paDIne tathA viSaya bhogomAM Asakta thaIne aneka prakAre duHkho bhogave che, narakanI vedanAone paNa bhogave che. A pramANe anaMtakAla sudhI dukhacakramAM paDI rahe che. eTale jagatanA hitane mATe prabhu mahAvIrasvAmIe pharamAvela che ke strI saMgathI mahAmohanI utpatti thAya che. AnA samAna bIjuM koI baMdhana nathI. e jitavAthI bIjA viSayone sugamatA - saraLatAthI jItI zakAya che. eTale vivekI purUSoe viSayabhogomAM kyAre paNa pravRta banavuM joIe nahIM / 84 / - bhAvArtha :- hitAhita ke jJAna meM dakSa dhIra puruSa ko lakSya karake zAstrakAra kahate haiM ki he dhIra ! tuma AzA ko yAnI viSaya tRSNA ko chor3a do| yaha AtmA svayaM AzA rUpI bANa 80 )8888e6e0e0e0ab80808 zrI nArAga
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ko apane hRdaya meM DAla kara duHkha bhogatA hai / AzA se kevala duHkha hI prApta hotA hai parantu bhoga prApta nahIM hote / karmoM kA pariNAma vicitra hai isalie dravyAdi dvArA jina upAyoM se eka manuSya ko bhoga kI prApti hotI hai unhIM upAyoM se dUsare ko nahIM bhI hotI hai kintu ajJAnI jIva karmoM kI isa vicitratA ko nahIM samajhate / ve dhana aura strI Adi bhoga sAdhanoM ko hI apane jIvana kA lakSya samajhate haiM / ve viSaya bhogoM meM Asakta hokara aneka duHkha bhogate haiM aura naraka kI vedanA ko bhI bhogate haiM / vahA~ se nikala kara tiryaJca yoni meM aura phira naraka gati meM jAte haiM / isa prakAra ve ananta kAla taka duHkha ke cakra meM par3e rahate haiM / isalie jagat ke hita ke lie zramaNa bhagavAn mahAvIrasvAmI ne pharamAyA hai ki strI saMsarga se mahAmoha kI utpatti hotI hai / isake samAna koI dUsarA bandhana nahIM haiM / isako jIta lene para dUsare viSaya sugamatA se jIta liye jAte haiM / isalie vivekI puruSa ko viSaya bhogoM meM kabhI pramatta na bananA cAhie // 84 // . ___tadevaM bhogalipsUnAM tatprAptAvaprAptau ca duHkhameveti darzayati- eyaM pAsa muNI ! mahabbhayaM, NAivAijja kaMcaNaM, esa vIre pasaMsie, je Na Nivijjai AyANAe, Na me dei Na kupijjA, thovaM laTuMNa khisae, paDisehio pariNamijjA, eyaM moNaM samaNuvAsijjAsi // 85 // tti bemi // . __etat-kAmadazAvasthAtmakaM pazya mune ! mahadbhayaM, nAtipAtayet kaMcana, eSa-AzAchandavivecako vIraH prazaMsitaH, yo na nirvidyate-khidyate AdAnAya - saMyamAnuSThAnAya, bhikSATanAdi kurban kvacidalAbhAdau na me dadAtIti na kupyet, stokaM labvA na nindet, pratiSiddhaH pariNametapagacchet / etat maunaM - pravajyA'nirvedarUpaM adAnA'kopanaM stokA'jugupsanaM pratiSidvanivartanaM ca munibhAvaM samanuvAsayeH - samyag anupAlayeti bravImi // 85 // ...' anvayArtha :- maDIyA 2.2 munine saMbodhIne 4 OM OM muNI - he muni ! eyaM -- bhAgonI. dAsA - 547 2|5vii mahabbhayaM - mahAna mayano hetu cha, mApAtane pAsa - tabhI hepI, kaMcaNaM - 05 59 prIno NAivAijja - 15 (&iAu) na 42, esa - bhAgonI dAlasA na 25 pu3Sa vIre - vAra cha bhane pasaMsie - hevo dvaa2|| 54 // tenI prazaMsA 42||y cha, je - AyANAe -saMyamathI. Na Nivijjai - nathI. tA te Y35 zreSTha che, ma gaThastha me - bhane Na - nathI dei - bhApatA, Na kuppijjA - mA / zrI AcArAMga sUtra 99000000000000000000000000007( 81
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9Ine tenI. 752 ogha na 42vo ko'ya, athavA gRhasthathI. thovaM - thoDo. mADAra lar3e - mAthI Na khisae - tenI nihAna 42vI dhye, paDisehio - gRhastha dvArA niSedha 421 // chata arthAt 'bhaa2|| ghare bhApatA nahI' 40 4.51re / 4pariNamijjA - te gRhasthanA gharathI pAcho vaLI jAya arthAt tenA ghare jAya nahIM, paDyuM - A pramANe moNaM - muninA pratanuM samaNuvAsijjAsi - 2maay29|| 42 ||dhy. tti bemi - pUrvavat bhAvArtha - viSayabhogone jItavAvALo purUSa sAco vIra che. tenI prazaMsA IndrAdi devo paNa kare che. te purUSa saMyamAnuSThAnomAM kyAre paNa udAsInatAvALo nathI thato paNa utsAha sAthe saMyamapAlana kare che. saMyama pAlanamAM tatpara sAdhu koI gRhasthanA dhare bhikSAdina nimittathI jAya tyAre te gRhasthanI pAse dAna ApavA yogya saMpUrNa sAmagrI hovA chatAM dAna nA Ape. to sAdhu tenA para krodha kare nahIM, jo te gRhastha thoDuM dAna Ape to tenI nindA kare, athavA koI gRhastha svayaMnA gharamAM sAdhune AvavAnI nA pADe to sAdhu tarata ja tyAMthI pAcho vaLI jAya. te muniono AcAra che. munie A AcAranuM draDhatA pUrvaka pAlana 42jo me // 85 // ___ bhAvArtha :- viSaya bhogoM ko jIta lene vAlA purUSa saccA vIra hai / usakI prazaMsA indrAdi deva bhI karate haiN| vaha puruSa saMyamAnuSThAna se kabhI udAsIna nahIM hotA balki utsAha ke sAtha saMyama kA pAlana karatA hai| saMyama pAlane meM tatpara sAdhu kisI gRhastha ke pAsa dAna yogya sampUrNa sAmagrI ke hote hue bhI yadi vaha sAdhu ko dAna na deve to sAdhu usa para krodha na kare / yadi vaha gRhastha thor3A dAna de to sAdhu usakI nindA na kare tathA yadi koI gRhastha apane ghara meM Ane se sAdhu ko manA kara de to sAdhu usake ghara se turanta lauTa jaay| yaha muni kA AcAra hai / muni ko isa AcAra kA dRr3hatA ke sAtha pAlana karanA cAhie // 85 // paMcama uddezakaH tyaktabhogena saMyamadehapAlanArthaM lokanizrayA vihartavyam, lokazcA''tmIyaparivArArthamArambhe pravRttastatra sAdhunA vRttiranveSaNIyeti darzayati - jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM logassa kammasamArambhA kajaMti, taMjahA - appaNo se puttANaM dhUyANaM suNhANaM NAiNaM dhAINaM rAINaM dAsANaM dAsINaM kammakarANaM kammakarINaM AesAe puDho paheNAe sAmAsAe pAyarAsAe, saMNihisaMNicao kajjai, ihamegesiM mANavANaM bhoyaNAe // 86 // 82 JODOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD | zrI AcArAMga sUtra
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ yairyad vA idaM - sukhaduHkhaprAptiparihAratvamuddizya virUparUpaiH zastraiH lokAya lokena vA karmasamArambhAH - kRSivANijyAdirUpasaMrambhasamArambhArambhAH kriyante, tadyathA-Atmane-zarIrAya, tasya putrebhyaH, duhitRbhyaH, snuSAbhyaH, jJAtibhyaH, dhAtrIbhyaH, rAjabhyaH, dAsebhyaH, dAsIbhyaH, karmakarebhyaH, karmakarIbhyaH, AdezAya-prAghUrNakAya, pRthak pRthak putrAdibhyaH praheNakArya - khAyopAyanAeM, zyAmAzAya - rajanIbhojanAya, prAtarAzAya sannidhisannicayaH kriyate ihaikeSAM mAnavAnAM bhojanAya / atastasmin loke sAdhuvRttimanveSayediti // 86 // . anvayArtha :- jaM - mome iNaM - 2 // logassa - 4AttuM sAyuM 2535 nathI yuM te do sumanI prApti ane hunanAzane mATe virUvarUvehiM - vividha praa2n| satthehi - zastro dvArA kammasamAraMbhA - A~no mAraMbha kajjati - 42 cha. taM jahA - 4 3 se - etso svayaMnaputtANaM - putrIne mATe dhUyANaM - putrimoM bhATe suNhANaM - putravadhumI bhATe NAINaM - uldeno bhATe dhAINaM - ghAvamAtA bhATe rAINaM - 20ne bhATe dAsANaM - norane bhATe dAsINaM - no:29 bhATe kammakarANaM - bhayAriyoM bhATe kammakarINaM - abhayAriziyoM bhATe AesAe - matithiyoM bhATe puDho paheNAe - svayaMna saMghiyAne tyA bhoseqA bhATe sAmAsAe - Hixna! bhAbhATe pAyarAsAe - sapAramai pApA mATe saMNihisaMNicao - khAvAnA padArthonA tathA bhogavavA yogya padArthonA saMcaya karyA karatA hoya che tathA phAM - 20 eomai egesi - 328. mANavANaM - manuSyonA bhoyaNAe - monane bhATe vastuono saMgraha-saMcaya kare che. - bhAvArtha - gRhastha loko svArtha mATe ane putra-putrI Adi parivAra mATe bhojana manAve che. - sAdhuoe te gRhasthanA tyAMthI bhikSAvRtti (gocarI) dvArA AhArAdi lAvIne saMyama apanano nivA 42vo 'the // 86 // . . bhAvArtha :- gRhastha loga apane lie aura putra, putrI, strI Adi parivAra varga ke lie bhojana banAte haiN| sAdhu ko unake yahAM se bhikSA vRtti dvArA AhArAdi lAkara saMyama jIvana kA nirvAha karanA cAhie // 86 // kiM bhUtena sAdhunA kathaM vRttiranveSaNIyetyAha - . samuTThie aNagAre Arie AriyapaNNe AriyadaMsI ayaM saMdhitti adakkhu, se NAIe NAiyAvae NAiyaMte samaNujANai, savvAmagaMdhaM pariNNAya NirAmagaMdho parivae // 87 // zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007( 83 )
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ samutthitaH anagAra AryaH - cAritrArhaH AryaprajJa AryadarzI ayaM saMdhiH sarvAH pratyupekSaNAdikriyA anyonyA''bAdhayA''tmIya-kartavyakAle karotItyarthaH, ayaM saMdhimadakkhu iti pAThAntaramAzritya ayaM-sAdhuH sandhi - kartavyAsaraM adrAkSIt, sa nAdadIta akalpyaM, saiMgAlaM sadhUmaM vA nA'dyAd vA nA''dApayet nA''dayed vA / AdadAnaM adantaM vA na samanujAnIyAt / sarvAmagandhamAmamaparizuddham etena vizuddhakoTirUpAttA, gandhaH- pUtirityanenA'vizuddhakoTigrahaNaM, tatsarvaM parijJAya nirAmagandhaH parivrajediti // 87 // anvayArtha :- samuTie - saMyama bhA[ma. ghamavaMta - prayatnazIla. aNagAre paMdhanathI rahita Arie - mArya AriyapaNNe - mArya bhuddhivANa AriyadaMsI - mAzA ayaMsaMdhi tti - samayane anubhuNa Arya 42vAvApA bhane adakkha - mome 52bhArtha. tatpane heya cha se - Apo sAdhu NAIe - 2.85nIya mAhi pArthane svayaM a na 73 bhane NAiyAvae - 40mo pAse. 59l Asna 42ve tathA AiyaMte - A9 42to TIya bhevAne na samaNujANai - sArI na sama4 arthAt anumodana na. 43, savvAmagaMdha - 4 . tanA mazuddha bhane bhaudezi6 mA mAghArane pariNNAya - Apari dvArA vizuTi ane avizuddhakoTi jANIne tathA pratyAkhyAna pariNA dvArA akalpano tyAga karIne NirAmagaMdho - mihoSa mArane 19 // 42to vo sAdhu paricae - viya3 (vi2 43). | bhAvArtha - putra-strI AdinA baMdhanathI rahita, saMyama pAlana karavAmAM tatpara evA muni azuddha ane AdhAkarmAdi doSathI rahIta AhArane grahaNa karatA vihAra kare // 87 // bhAvArtha :- putra kalatrAdi ke bandhana se rahita, saMyama kA pAlana karane meM tatpara muni azuddha tathA AdhAkarmAdi doSoM se rahita AhAra ko grahaNa karatA huA vicare // 87 // anantaroktasUtre "nirAmagandho parivrajedityuktaM tatra vyAkhyAntareNa AmagrahaNena hananakoTitrayaM gandhagrahaNena ca pacanakoTitrikamupAttaM krayaNakoTitrikaM tu punaH svarUpeNaivocyate adissamANe kayavikkaesu, se Na kiNe Na kiNAvae kiNaMtaM Na samaNujANai, se bhikkhU kAlaNNe balaNNe mAyaNNe kheyaNNe khaNayaNNe viNayaNNe sasamayaNNe parasamayaNNe bhAvaNNe pariggahaM amamAyamANe - kAlANuDhAI apaDiNNe // 88 // 84 TOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ adRzyamAna AkiJcanyAt yadivA adizyamAnaH krItakRtA'paribhogAt krayavikrayayoH sa na krINIyAt na krApayet krINantaM na samanujAnIyAt sa bhikSuH kAlajJo balajJaH chAndasatladdIrghatvaM mAtrajJaH khedajJaH kSetrajJo vA kSaNajJo vinayajJaH svasamayaparasamayajJo bhAvajJaH parigraham amamAyamAnaHmanA'pyanAdadAnaH kAlAnuSThAyI apratijJaH kaSAyapradhAnapratijJArahitaH anidAno veti // 88 // - anvayArtha :- kayavikkaesu - jarIdhvaM jane veyavaM khenA vyavahAramA adissamANe - na dveSAto hoya iivo arthAt mya-viGaya sahi aryothI nivRtta sAdhu Na kiNe - svayaM DoI vastu na jarI Na kiNAvae jIbhajo pAse pA na parIhAvaDAve tathA kiNaMtaM - rItA sevAne Na samaNujANii - sAro na samane se - te bhikkhU - sAdhu kAlaNNe - aNane bhaeAvavANo balaNNe khAtmajaNa ne bhAgavAvANo mAyaNNe - mAtrA arthAt prabhAsane bhAvAvAjI kheyaNNe - hA khaNayaNNe - avasarane bhaeAvAvANI viNayaNNe - vinayane bhagavAvANo sasamayaNNe - svasamaya - svasiddhAntane bhagavAvANo parasamayaNNe - 52samaya parasiddhAntane bhagavAvANo ane bhAvaNNe - bhAvane bhAgavAvAjI che. te sAdhu pariggahaM parigrahamAM amamAyamANe - bhUrchAvANo na thato vo arthAt parigrahanA bhabhatvane tyAga rIne kAlANuTTAI - AsAnusAra anuSThAna pure bhane apaDiNNe - ardha pe| prAranI pratijJA arthAt niyANA na kare. bhAvArtha - sAdhu,kraya-vikraya eTale vastu kharIdavI ane vecavI e kArya kare nahI. paraMtu kraya-vikrayanA sAdhanabhUta dravyathI rahIta thaIne vicare, Avo sAdhu kAla-Atmabala'mAtrA-kheda-avasara-vinaya ane svasiddhAnta tathA parasiddhAntane jANavAvALA hoya che. sAdhuoe koI paNa prakAranA niyANA ane tevI rAgadveSa pUrvakanI pratijJA (jethI sva-paranI anI thAya) nahIM 42vI bheye // 88 // bhAvArtha :- sAdhu kraya vikraya yAnI koI bhI vastu kharIdanA yA becanA, yaha kArya na kare kintu kraya vikraya ke sAdhanabhUta dravya se rahita hokara vicre| aisA sAdhu kAla, Atmabala, mAtrA, kheda, avasara, vinaya aura svasiddhAnta tathA parasiddhAnta ko jAnane vAlA hotA hai / sAdhu ko kisI prakAra niyANA aura aisI pratijJA, ( jisase svapara kI hAni ho), nahIM karanI cAhie // 88 // aneSaNIyagrahaNa bhogopabhogapratijJA ca rAgadveSAbhyAM bhavatyatastAM chittvA parivrajatItyAha - duhao chattA NiyA, vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM oggahaM ca kaDAsaNaM eesu caiva jANijjA 11:28 11 RODADAananananananananananana 24
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvidhA rAgeNa dveSeNa vA pratijJA tAM chittvA niyAti-niyataM yAti, vastraM patadgrahaM kambalaM pAdapuJchanaM, avagrahaH-vasatizca kaTA''sanam eteSu svArambhapravRtteSu gRhastheSu caiva jAnIyAtnirdoSacaryayA parivrajediti bhAvaH // 89 // - anvayArtha :- duhao - rAga ane dveSa jannethI urAya tevI pratijJAne chittA - tyAga 'rIne NiyAi - jJAna-darzana - yaritra35 bhokSamArganA anuSThAnamAM athavA saMyamanA anuSThAnamAM niyata gati 42vI bhedhye. vatthaM - vastra paDiggahaM pAtrA kaMbalaM - amaNI pAyapuMchaNaM - pA6 proJychana kheTale rabheharA ca - ane oggahaM - avala ceva - tathA kaDAsaNaM - 4TAsaNuM bheTale saMthAro ane Asana eesu - samAM jANijjA - upayoga rAje eTale ke zuddha grahaNa kare, azuddha grahaNa na kare. - bhAvArtha - rAga - ane dveSanA kAraNathI je pratijJA karAya che te pApane utpanna karavAvALI che. jethI sAdhue tevI pratijJA kyAre paNa na karavI joIye. huM jJAnadarzana-cAritrarUpa mokSamArganI avazya ArAdhanA karIza ane zAstroktarItithI saMyamanuM pAlana karIza AvI pratijJAo sAdhue karavI joIye. sAdhu svayaMnA Avazyaka padArthonI zuddhi ane azuddhino vicAra rAkhIne zuddha vastrAdine grahaNa kare ane azuddhane grahaNa na 42 // 88 // bhAvArtha :- rAga aura dveSa ke kAraNa jo pratijJA kI jAtI hai vaha pApa ko utpanna karane vAlI hai / ataH sAdhu ko vaisI pratijJA kadApi na karanI caahie| 'maiM jJAna-darzana- cAritra rUpa mokSa mArga kI avazya ArAdhanA karU~gA evaM maiM zAstroktarIti se saMyama kA pAlana karU~gA' ityAdi zubha pratijJAe~ sAdhu ko karanI cAhie / sAdhu apane Avazyaka padArthoM kI zuddhi aura azuddhi kA vicAra rakhatA huA zuddhaM vastrAdi ko grahaNa kare aura azuddha ko grahaNa na kare // 89 // eteSu ca svArambhapravRtteSu gRhastheSu parivrajan yAvallAbhaM gRhNIyAduta kazcinniyamo 'pyasti ? laddhe AhAre aNagAro mAyaM jANijjA, se jaheyaM bhagavayA paveiyaM, lAbhutti Na majjijjA, alAbhutti Na soijjA, bahuM vi laddhuM Na Nihe, pariggahAo appANaM avasakkijjA // 90 // labdhe AhAre mAtrAM- parimANaM jAnIyAt yathaitat - parimANaM bhagavatA praveditaM, kiJca - lAbha iti na mAdyet, alAbha iti na zocet, bahvapi labdhvA na nidadhyAt - AhArasannidhiM na kuryAt aparamapi vastrapAtrAdikaM saMyamopakaraNAtiriktaM na bibhRyAdityAha - parigrahAt AtmAnam avaSvaSkedra apasarpayediti // 90 // 86. zrI AcArAMga sUtra
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- AhAre - AhAra laddhe prApta thavA chatAM pr| aNagAro - sAdhu mAyaM - mAtrA bheTale paribhASA ( prabhAe) ne jANijjA - bhae jahA - 4bha 3 se - te iyaM AhAranuM prabhAzaM bhagavayA - bhagavAne paveiyaM - i2bhAve che. lAbhutti - lAla thavA para Na majjijjA - sAdhu abhimAna na 42. alAbhutti lAla nathavA para Na soijjA - zo are nahIM, bahuM vi laddhuM - dhanuM prApta thavA chatAM pe| Na Nihe - saMyaya (saMgraha) sannidhi na 42. pariggahAo - parigrahathI appANaM - svayaMne avasakkijjA - 62 rA. - - bhAvArtha - AhAra-vastra-auSadhi Adi letI vakhate sAdhu (parimita) mApasara vastune grahaNa kare, jethI te grahaNathI gRhastha te vastu pharIthI banAvavAnA AraMbhamAM pravRttizila na thAya. koIkavAra sAdhu AhArAdi na maLe to A pramANe zoka na kare 'huM kevo abhAgiyo chuM. je samasta vastuone ApavAvALo dAtA vidyamAna hovA chatA huM kaMI prApta na karI zakyo.'' ane AhArAdi maLI jAya tyAre garva na kare ''huM keTalo bhAgyazALI chuM'' paraMtu sAdhu lAbhAlAbhamAM samabhAva rAkhe. di jo kokavAra sAdhune AhArAdi ghaNA maLI jAya to teno saMcaya na kare sAdhu pApanA mUla kAraNarUpa parigrahano sarvathA tyAga kare ane saMyamanA sAdhanabhUta dharmopakaraNomAM mUrchA - mamatva narAje // 80 // - bhAvArtha :- AhAra, vastra, auSadhi Adi lete samaya sAdhu utane hI parimANa meM vastu ko grahaNa kare jitane ke grahaNa se vaha gRhastha phira usa vastu ko banAne ke Arambha meM pravRtta na ho / kisI samaya sAdhu ko AhArAdi na mile to vaha yaha zoka na kare ki "maiM kaisA abhAgA hU~ jo samasta vastuoM ko dene vAle dAtA h. vidyamAna hote hue bhI maiM kucha prApta nahIM kara sakatA / " AhArAdi ke mila jAne para garva bhI na kare ki "maiM bar3A hI bhAgyavAn hu~" kintu sAdhu lAbhAlAbha meM samabhAva rakhe / yadi kabhI sAdhu ko AhArAdi bahuta mila jAya to usakA saJcaya nahIM kre| sAdhu pApa ke mUla kAraNa parigraha kA sarvathA tyAga kare aura saMyama ke sAdhanabhUta dharmopakaraNoM meM mUrcchA - mamatva na rakhe // 90 // Aha ca aNNA NaM pAsae pariharijjA, esa magge AriehiM paveie, jahittha kusale govaliMpijjAsi tibemi // 91 // anyathA - AcAryasatkAmedamupakaraNaM na mametyanena prakAreNa pazyakaH san parigrahaM pariharet - tyajet / dharmopakaraNaM na parigrahAyeti eSa mArga AryaiH pravedita iti tathA vidheyaM yathA'tra kuzala ! nopalimpayeriti bravImi // 91 // Robananananananananananan
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- aNNahA NaM - anya prArathI yA upaharaNo khAyAryanA che, mArI bhAviGInA nathI, A pramANe pAsae - heto vo sAdhu pariharijjA - parigrahanI tyAga 52 esa - 2 // magge - bhArga AriehiM - Arya pu3So dvArA paveie - hela che. jahitya The aAre khA pApa3pa parigrarathI NovaliMpijjAsi - lepAya nahIM te prakAre kusale - duzaNa 53Sa kArya 42. tti bemi - khA pramANe huM huM chaM. - bhAvArtha - sAdhu dharmopakaraNane anyathA buddhithI dekhe arthAt tene saMyama pAlanamAM sAdhana samaje parantu temAM mamatva buddhi na rAkhe. kuzala arthAt vivekI purUSa zAstrokataciMtIthI saMyamanuM pAlana kare jethI tene pApakarmano baMdha na thAya, bAMdhelA rmonI nirbharA 'rI mokSanI zIghra prApti thAya // 81 // - bhAvArtha :- sAdhu dharmopakaraNoM ko anyathAbuddhi se dekhe arthAt unako saMyamapAlana kA sAdhana samajhe kintu usameM mamatva buddhi na rakhe / kuzala arthAt vivekI puruSa zAstroktarIti se saMyama kA pAlana kare jisase use pApa karma kA bandha na ho, pratyuta karmoM kI nirjarA hokara mokSa kI zIghra prApti ho // 91 // parigrahamUlaM ca zabdAdipaJcaguNAnugAminaH kAmAH, teSAM cocchedaH asukaro yata Aha kAmA duraikkamA, jIviyaM duSpaDivUhagaM, kAmakAmI khalu ayaM purise, se soyai jUrai tippai paritappai // 92 // kAmA duratikramAH, jIvitaM saMyamajIvitaM vA duSpratibRMhakaM kAmAnuSaktajanA'ntarvartinA duHkhena vRddhiM nIyate, duHkhena niSkalaGkasaMyamaH pratipAlyata iti; kAmakAmI kAmAbhilASI khalu ayaM 'puruSaH aviratacetAH zocati - zokamanubhavati zocate vA pralapati vA, jUryate - hRdayena khidyate, tepate - maryAdato bhrazyati tathA zArIramAnasairduHkhaiH paritapyate pazcAtApaM vA karoti // 92 // anvayArtha :- kAmA - jhAbhane (DAbha logone) duraikkamA - katayuM dhanuM uThIna che. - jIviyaM - vana duppaDivUhagaM - vadhArI zaDAtuM nathI. kAmakAmI - abhatbhogonI lAlasA IcchA rAjavAvANA ayaM // purise - 53Sa khalU nizcayathI soyai - zoDaM re che jUrai - - peTa are che tippai - bharyAdhAthI bhraSTa tha bhaya che paritappai - pazcAtApa ure che. - bhAvArtha - anAdikAlanA abhyAsanA kAraNathI kAmabhogone jItavA ghaNA kaThIna che. kAmabhogonI lAlasAvALA purUSane jyAre ISTapadArthanI prApti thatI nathI athavA teno viyoga thAya che tyAre te atyaMta zoka kare che. hRdayamAM moTA khedano anubhava kare che. zArirIka tathA mAnasIka duHkhothI pIDita rahe che. kAmAsakata manuSya jayAMsudhI yuvAvasthAmAM rahe che tyAM sudhI te yauvana ane dhananA madathI aMdha thaIne durAcAra sevana 8800000000 zrI AcArAMga sUtra
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare che. parantu jyAre vRddhAvasthA Ave tyAre mRtyune najadIka dekhI atyaMta pazcAtApa kare che. ataH vivekI purUSoe pahelethIja vicAra karI evuM kArya karavuM joIye jethI bhaviSyamAM koI paNa prakArano pazcAtApa karavo na paDe || 92 // . bhAvArtha :- anAdi kAla se abhyasta hone ke kAraNa kAmabhogoM kA jItanA bar3A kaThina hai / kAmabhogoM kI lAlasA rakhane vAle purUSa ko jaba iSTa padArtha kI prApti nahIM hotI athavA usakA viyoga ho jAtA hai taba vaha atyanta zoka karatA hai, kheda anubhava karatA hai, zArIrika aura mAnasika duHkhoM se par3ita rahatA hai kAmAsakta manuSya jaba taka yuvA rahatA hai taba taka vaha yauvana aura dhana ke mada se andha hokara durAcAra kA sevana karatA hai parantu jaba vRddhAvasthA AtI hai taba vaha mRtyukAla ko nikaTa dekha kara atyanta pazcAttApa karatA hai / ataH vivekI puruSa ko pahale se hI soca vicAra kara aisA kArya karanA cAhie jisase bhaviSya meM kisI taraha kA pazcAttApa na karanA par3e // 92 // kaH punarevaM na zocata ityAha - AyayacakkhU logavipassI logassa ahobhAgaM jANai, uDuM bhAgaM jANai, tiriyaM bhAgaM jANai, gaDDie loeM aNupariyaTTamANe, saMdhiM viittA iha macciehiM, esa vIre pasaMsie je baddhe paDimoyae, jahA aMtotA bAhiM jahA bAhiM tahA aMto, aMto pUi dehaMtarANi pAsai puDho vi savaMtAI paMDie paDilehAe // 93 // aihikAmuSmikApAya darzitvAt AyatacakSuH lokavidarzI lokasya adhobhAgaM jAnAti, UrdhvabhAgaM jAnAti, yadi vA gRddhAn loke -saMsAre pazyetyupadezaH / martyeSu eva-manuSyeSveva sandhiM - jJAnAdikaM bhAvasandhi sampUrNaM viditvA yo viSayakaSAyAdIn parityajati eSa vIraH prazaMsito yazca baddhAn pratimocayati, yathA antaH-bhAvabandhanamaSTaprakArakarmanigaDanaM viSayAbhiSvaGgaM vA tathA bahirbandhubandhanaM mocayati / bahiryathA tathA'ntarapi / anto'ntaH pUtidehAntarANi - iha mAMsamiha rudhiramiha medo majjA cetyevamAdi pazyati pRthak pRthak api sravanti, api zabdAt kuSThAdyavasthAyAM yaugapadyenApi sravantIti paNDitaH pratyupekSeta / // 93 // anvayArtha :- AyayacakkhU - dIrghadRSTivANA tathA logavipassI - loDanA sva3pane dveSavAvANI pu3Sa logassa - loDanA ahobhAgaM - adho lAgane jANai bhae che uDDabhAgaM - urdhva bhAgane jANai - bhaeo che khane tiriyaM bhAgaM - tirchA bhAgane jANai - bhAege che. 1 zrI AcArAMga sUtra 77777777777777777777789
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ - viSayabhogamAM Asakta prANI topa - saMsAramAM sapurimALe - paribhramaNa kare che, A pramANe te jANe che phuda - A iihaM - manuSya janmamAMja saMdhi - saMdhi arthAt jJAnAdikanI prAptinA avasarane A viphA - jANIne, je viSaya - kaSAyono tyAga karI de che ad - te vIra - vIra che ane te pati - prazaMsanIya che ne - je te, svayaM karmothI mukta thaIne vahe - karmothI baMdhAyela bIjA jIvone paDato - mukta karAvavAmAM samartha thAya che. te purUSa nahIM - jema saMto - aMdaranA baMdhanone toDe che tA. - tema ja vahiM - bahAranA baMdhanone paNa toDe che ane nahI - jema te vahiM - baMdhu - bAMdhavonA saMbaMdharUpa bahAranA baMdhanone toDe che tA - tema ja saMto - kaSAya Adi AMtarika baMdhanone paNa toDe che. te saMto saMto - zarIranA aMdaranA pU daMtALa - apavitra padArthone tathA dehanI avasthAone pAchuM - dekhe che. tathA putro vi - alaga alaga savaMtADuM - maLamUtra Adi apavitra padArthone vahAvavAvALI Indriyone dekhe che. jethI - paMDita purUSa uttedA - A zarIranA svarUpane sArI rIte jANe, jANI vamelA bhogomAM pAcho lapaTAya nahIM. bhAvArtha - je dirghadraSTIvALA ane saMsAranAM svarUpane jANavAvALA purUSa che te A vAtane jANe che ke saMsArI prANI kAmabhoganI prApti mATe vividha prakAranA sAvadha. kArya karIne tenA phaLa bhogavavA mATe sadA saMsAracakramAM pharyA kare che. jJAnAdi (bhAvasaMdhi) manuSyabhavamAM ja pUrNa rUpathI prApta thAya che. bIjA bhavomAM thatI nathI eTale A viSayane jANIne je vivekI manuSya viSayakaSAyono tyAga karI de che te ja purUSa A jagatamAM kharekhara vIra che. tathA je purUSa dravya ane bhAva ema banne prakAranA baMdhanothI svayaM mukta thaIne bIjA jIvone paNa baMdhanathI mukta karavA mATe upadeza kare te vIra che. . A zarIranA alaga alaga IndriyarUpI navadaravAjAmAMthI apavitra ane durgadhi. padArtha nikaLyA ja kare che. apavitra padArthothI pUrNa ane nAzavaMta evA A zarIranA tattvane jANIne paMDita purUSa temAM rAga nathI karatA paraMtu te zarIrAdi samasta padArthomAMthI mamatva tyAga karIne zuddha saMyamanuM pAlana kare che. 3 / ___ bhAvArtha :- jJAnAdi bhAvasandhiyA~ manuSya bhava meM hI pUrNa rUpa se prApta hotI hai, dUsare bhavoM meM nahIM hotI hai| ataH isa viSaya ko jAna kara jo vivekI manuSya viSaya kaSAyoM kA tyAga kara detI hai vahI puruSa isa jagat meM vAstavika vIra hai tathA jo puruSa dravya aura bhAva donoM prakAra ke bandhanoM se svayaM mukta hokara dUsare jIvoM ko bhI bandhana se mukta hone kA upadeza karatA hai vahI puruSa vIra hai| . isa zarIra ke indriya rUpI nau daravAje haiM / una meM se alaga-alaga apavitra aura durgandha padArtha hI (10 )tha0000000000000 zrI nAvAra sUtra
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikalate rahate haiN| aise apavitra padArthoM se pUrNa aura nazvara isa zarIra ke tattva ko jAna kara paNDita purUSa isameM rAga nahIM karatA hai kintu vaha zarIrAdi samasta padArthoM meM mamatva tyAga kara zuddha saMyama kA pAlana karatA hai // 93 // tadevaM pUtidehAntarANi pazyan pRthagapi sravanti iti evaM pratyupekSya kiM kuryAdityAha - se maimaM pariNAya mA ya ha lAlaM paccAsI, mA tesu tiricchamappANamAvAyae, kAsaMkase khalu ayaM purise, bahumAI kaDe mUDhe, puNo taM karei lohaM veraM vaDDei appaNo, jamiNaM parikahijjai imassa ceva paDivUhaNayAe, amarAyai mahAsaDDI aTTameyaM tuM pehAe apariNNA kaMda // 94 // sa matimAn dehasvarUpaM kAmasvarUpaM ca parijJAya mA ca lAlAM nirgatAmapi bAlaH punaraznAti evaM tvaM tyaktAn bhogAn-mA pratyazAna, pratyAzI- pratyazanazIlaH, san mA teSu-jJAnAdiSu tirazcinaMpratikUlam AtmAnamApAdayeH, yataH kAsaMkAsasaH idamahamakArSam idaM kariSye ityevaM kiMkartavyatAmUDhaH prAkRtazailyA kAsaMkAsaH dadhighaMTikAdramakavat athavA kasyate - hiMsyate 'sminniti kAsaH - saMsArastadabhimukhaM kaSati yAtIti kAsaMkaSaH / khalu ayaM purUSo bahumAyI kRtena mUDhaH mammaNavaNikvat punastat paravaJcanabuddhayA lobhAdyanuSThAnaM karoti, athavA lobhaM karoti tathA vairaM vardhate AtmanaH / yadidaM prANaghAtAdinA''tmano vairaM vardhate tad asya vizarAroH zarIrasyaiva paribRMhaNArthaM puSTyarthaM jIvaH prANighAtAdikAH kriyAH karotIti, yadivA yadidaM upadezaprAyaM paunaHpunyena mayA parikathyate tadasya-saMyamasyaiva paribRMhaNArthaM-sphAtyarthamiti / kiJca sa kAsaMkAsaH amarAyate - ajarAmaradat kriyAsu pravartate yato mahAzraddhI bhogeSu tadupAyeSu vA mahatI zraddhAvAn / ata eva ArtaH / ArtametaM tu prekSya kAmArthayormano na vidheyamiti / punaH amarAyamANo bhogazraddhAvAn kAmasvarUpaM tadvipAkaM vA'parijJAya krandata iti // 94 // * - anvayArtha :- se - te uparokta maimaM buddhimAna pu3Sa lAlaM - bAlA kheTale bhoDhAnI sAmane mA paccAsI - na khAya, arthAt tyAga surekhA amabhogonI irIdhI abhilASA na ure, appANaM - svayaMnI khAtmAne tesu samyag jJAnAddithI tiricchaM pratila mA AvAyae - na thavA che, ayaM 2 // purise pu3Sa arthAt samyag jJAnAhithI pratisa bhavAvANI pu3Sa khalu nizcayathI kAsaMkase saMsArayahune vadhAre che tathA bahumAI ghazI bhAyA ure che ane kaDeNa mUDhe DiMrttavyamUDha thardhane huH bhogave che. puNo - - - - - zrI AcArAMga sUtra 777777777777777777 91 -
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pharIthI te - te noraM 6 - vAraMvAra karelA pApothI mammaNanI jema lobha kare che ane jIvonI sAthe gappaLo - svayaMnI AtmA no vera - vaira vahe - vadhAre che, ajJAnI jIva masta - A nAzavaMta zarIranI tUtaLA - vRddhine mATe prANAtipAta Adi kare che samaya - te devatAnI mAphaka haMmezA yuvAna athavA ajarAmara rahevAnI cAhanA kare che mahAsa - viSaya bhogomAM moTI zraddhA rAkhavAvALo arthAt viSayAsakta purUSa gajuM - Arta eTale duHkhane prApta kare che. parva - A pehA - dekhIne buddhivALo purUSa bhoganI IcchA na kare, pariNAva - je purUSa viSayabhogonA pariNAmane na jANIne temAM Asakta rahe che te huM - tenAthI pedA thayela duHkhone prApta karIne raDe che, viSayabhogonA kaTu pariNAmane dekhADavAne mATe namii - A vihipna - vAraMvAra upadezarupa kathana karAya che. bhAvArtha - buddhimAna purUSa viSayabhogonA kaTu pariNAmane jANIne teno tyAga karI de ane e tyAga karelA viSayone pharIvAra bhogavavAnI IcchA nA kare. jema bALaka avivekI hovAnA kAraNathI svayaMnA mukhamAMthI nikaLatI bahAra laTakatI lALane cATI jAya che e pramANe avivekI purUSa viSayabhogono tyAga karI pharIthI tene bhogavavAnI IcchA kare che. eTale zAstrakAra upadeza dvArA kahe che viSayabhogono tyAga karI pharIthI tenuM upArjana kare te moDhAmAMthI nikaLela ulTI (vamana) ne khAvAvALo ativRNApAtra purUSa che. kAmI purUSa svayaMne devatA samAna ajara - amara mAnato evo viSayomAM Asakta rahe che. paraMtu kAmasevanathI tenA duHkhomAM vRddhi thAya che. eTale vivekI purUSoe kAmabhogono sarvathA tyAga karavo joIe 94 / __ bhAvArtha :- buddhimAn purUSa viSayabhogoM ke kaTu pariNAma ko jAna kara unakA tyAga kara deve aura una tyAge hue viSayoM ko phira bhogane kI icchA na kare / jaise bAlaka laTakate hue lAra ko khA jAtA hai usI taraha avivekI puruSa viSaya bhogo ko tyAga kara bhI phira use bhogane kI icchA karatA hai / ataH zAstrakAra upadeza karate haiM ki - viSaya bhoga ko tyAga kara phira usakA upArjana mata karo, kyoMki jo aisA karatA hai vaha vamana ko khAne vAlA atighRNita purUSa hai / kAmI purUSa apane Apako devatA ke samAna ajara amara mAnatA huA viSayoM meM Asakta rahatA hai kintu kAma sevana se usake duHkha kI vRddhi hI hotI hai / ataH vivekI purUSoM ko kAma bhogoM kA sarvathA tyAga kara denA cAhie // 94 // tadevam anekadhA kAmavipAkamupadarya upasaMharati se taM jANaha jamahaM bemi, teicchaM paMDie pavayamANe se haMtA chittA bhittA luMpaittA vilupaittA uddavaittA, akaDaM karissAmitti maNNamANe, jassa vi yaM NaM 12 )thaJthaItha0000000000001zrI bAvAra sUtra
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ karei, alaM bAlassa saMgeNaM, je vA se kArai bAle, parva nagarase gADuM / 1 tti veLA tat-tasmAt tam-upadezaM kAmaparityAgaviSayaM jAnIta yamahaM bravImicikitsAM - kAmacikitsA vyAdhicikitsAM vA paNDitaH - paNDitAbhimAnI pravadan sa hantA-jIvopamardakaH chettA bhettA lumpayitA vilumpayitA apadrAvayitA akRtaM-yadapareNa na kRtaM kAmacikitsanaM vyAdhicikitsanaM vA tadahaM kariSyAmIti manyamAnaH, yasyApi cA'nyasya karoti, alaM-paryAptaM tasya bAlasyaM saGgena, yo vaitat kArayati bAlastasyApi saGgenA'lam, na evaM kAmacikitsopadezadAnaM karaNaM vA anagArasya jAyatekalpate iti bravImi // 9 // gayArtha :- zAstrakAra kahe che ke kAmabhoga - viSayo duHkhanA kAraNa che te - eTale te - A vAtane gAI - samajo naM - je sadaM - huM vera - kahuM chuM, tephaTjha - kAmabhoganI cikitsAno pavayamALe - upadeza ApavAvALo parigha - paMDitAbhimAnI - svayaMne svayaM paMDita mAnavAvALo anyatIthi che - prANiyone haMtA - haNe che chattA - tenA nAka-kAna AdinuM chedana kare che mittA - soya AdithI tenA aMgonuM bhedana kare che tuMpaDuttA - tenI gAMTha kApe che viSNupattA - tene baMdhana Adi dvArA roke che vattA - teonA prANone haraNa kare che, zas - je kArya bIjAoe nathI karela te kArya rastAtti - huM karIza, A pramANe mAmAne - mAnato evo ajJAnI prANidhAtAdi kriyAo kare che ane nasa vi - jeNe te A pramANe vare - upadeza Ape che ane jenI kAmacikitsA kare che tenuM paNa ahita che. jethI vArtA - ajJAnIno to - saMga paNa na karavo joIye, vA - ane re - je vAte - ajJAnI che - te prANiyonI hiMsA dvArA zaraDuM - cikitsA karAve che tenuM kArya paNa kharAba che, vaM- A prakAre hiMsA dvArA cikitsA karavAno upadeza athavA cikitsA karAvavI sArad - sAdhu ne gAya - kalpatuM nathI (khapatuM nathI) ri pa - A pramANe huM kahuM chuM. - bhAvArtha - ajJAnI jIva samaje che ke "bIjAoe je kAmabhogonI ke vyAdhinI cikitsA Aja sudhI karI nathI (dravya upacAra) te huM karIza" AvuM samajIne te svayaM prANIghAta Adi pApakarma kare che. ane bIjAone paNa tevo upadeza Ape che. paraMtu AthI te bannenuM ahita ja thAya che. AvA ajJAnI jIvono saMgapaNa karmabaMdhanuM kAraNa thAya che tethI teono saMga karavo joIe nahIM. je prANidhAtAdi pAparUpa cikitsA svayaM na kare evI cikitsAno bIjAne upadeza na Ape, te ja saMsAranA svarUpane jANavAvALo kharo sAdhu che. teono saMga hitakArI ane kalyANakArI thAya che II9pA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- ajJAnI jIva samajhatA hai ki - "dusare ne jo kAma bhogoM kI cikitsA yA vyAdhi kI cikitsA aba taka nahIM kI hai vaha meM karU~gA" yaha samajha kara vaha svayaM prANighAta Adi pApa karma karatA hai aura dUsaroM ko bhI vaisA hI upadeza detA hai kintu isase una donoM kA ahita hI hotA hai| aise ajJAnI jIvoM kA saMga bhI karma bandhana kA kAraNa hotA hai, ataH unakA saMga bhI na karanA cAhie / jo prANighAtAdi rUpa pApakArI cikitsA na to svayaM karatA hai aura na aisI cikitsA kA upadeza detA hai vahI saMsAra ke svarUpa ko jAnane vAlA saccA sAdhu hai / unakA saMga hitakArI evaM kalyANakArI hotA hai // 95 // SaSThaM uddezakaH ) naivamanagArasya jAyate - kalpata ityuktam pratipAdayiSurAha - se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAya tamhA pAvaM kammaM va kujjA Na kAravejjA // 96 // . saH - anagAraH tat-prANyupaghAtakAri cikitsopadezadAnamanuSThAnaM vA etA - jJAnAdyapavargakakAraNaM saMbudhyamAnaH AdAnIyaM - jJAnAditrayaM samutthAya - AdAya kiM kuryAdityAhayasmAt saMyamaH sarvasAvadhanivRttirUpaH tasmAt pApakarma-prANAtipAtAyaSTAdazaprakAraM naiva kuryAt evakArAca na samanujAnIyAt na kArayediti // 16 // ... anvayArtha :- taM - prANiyonI &iAL dvA! yitsiAno upahemA5vo athavA yitsA 42vI parnu // 29 // // saMbujjhamANe - samato mepo se - te sAdhu AyANIyaM - mAya bheTale. praai421|| yogya zAna-zana-yAritrane samuTThAya - As rIne tamhA - saMyama 4 cha te. sarvasAvadha nivRtti35 cha bheTale. pAvaM kammaM - 5 / 5 Neva kujjA - svayaM na 43 bhane Na kAravejjA - mI pAse 55 na. 42pe. bhAvArtha - samyaga jJAna-darzana-cAritrarUpa mokSamArgamAM ramaNa karavAvALA aNagAra svayaM sAvadya (pApavALuM) kArya na kare, bIjAo pAse na karAve, ane je kare che tene sAro na mAne // 86 // bhAvArtha :- samyag jJAna darzana cAritra rUpa mokSa mArga meM ramaNa karane vAlA anagAra svayaM sAvadha kArya na kare, dUsaroM se bhI na karavAve aura karate hue ko bhalA bhI na jAne // 96 // syAdetat-kimekaM prANAtipAtAdikaM pApaM kurvato'paramapi Dhokate AhosvinetyAha - siyA tattha egayaraM vipparAmusai chasu aNNaya- . rammi, kappai suhaTThI lAlappamANe, saeNa dukheNa mUDhe ( 94 )COOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ vippariyAsamuvei, saeNa vippamAeNa puDho vayaM pakuvvai, - jaMsime pANA pacahiyA, paDilehAe No NikaraNayAe, .. esa pariSNa pakuccai, kammovasaMtI // 97 // syAttatra-pApArambhe ekataraM - pRthivIkAyAdisamArambhaM prANAtipAtAdyAzravaM vA viparAmRzatisamArabhate sa SaTsvanyatarasmin kalpate- yogyo bhavati, sarvasminneva pravartate iti bhAvaH akArya pravRttatvAt, yadivA'sau aSTaprakAraM karmAdAya SaTsu iti bhAvaH akArya pravRttatvAt, yadivA'sau aSTaprakAraM karmAdAya SaTsu pRthivyAdiSu anyatarasmin kalpate- prabhavate sarvasmin pRthivyAdau paunaHpunyenotpadyate yataH sa sukhArthI vAcA lAlapyamanaH, kAyena kRSyAdikriyAH kurvan, manasA ca tat tacintayan svakIyena duHkhena mUDho viparyAsamupaiti / svakIyena ca pramAdena pRthag vrataM - vibhinna vrataM prakaroti, yadi vA pRthuvayaM- pRthu-vistIrNaM vayanti-paryaTanti prANino yasmin sa vayaH . saMsArastaM karoti, yadvA vayaH - ekendriyAdyavasthAvizeSastaM karoti, yasmin caturgatikasaMsAre ekendriyAdyavasthAvizeSe vA ime prANAH - abhedopacArAt prANinaH pravyathitAH, tat-pravyathanaM pratyapekSya no nikaraNAya - zArIramAnasadaHkhotpAdanAya ArambhaM kuryAt / eSA- sAvadhanivRttiH parijJA procyate / evaM prANinikAraparihAre karmopazAntiH- karmakSayo bhavatItI // 97 // - anvayArtha :- siyA - ko tattha - 7 AyanA prANiyomAthA egayaraM - 05 meM sayano 59vipparAmusai - mAmacha, te chasu aNNayaramma - 7 me Ayano mArama 3re cha, athavA tama utpanna vAnI taiyArI 42 cha, 129 // 3 suhaTThI - sAMsAri viSayasumanI 87 42vAvANo lAlappamANe - mana-vayana-5140 2 // 55|2rii (sAvadha) yAmI 42to mevo mUDhe - HzAnI 1 saeNa - svayaM dvaa2|72|yes dukkheNa - duH5 (pA5) 68. 25vA bhauthA vippariyAsamuvei - duHpane prApta 42 cha. sazAnI saraNa - svyNn| vippamAeNa - prbhaahn| 129 puDho - sara saya 35thI vayaM pakubai - svayaMnA saMsArane vadhAre cha. jaMsi - saMsAramA ime - mA prA pavvahiyA - 52 ()ne pAme cha paDilehAe - zanI pu35 mA prabhArI ne No NikaraNayAe - mAthI zArIR. mAnasi praveza thAya te rbhAne na 43, esa - 2 arthAt sAvadha (542) AryothA. nivRtti 4 pariNNA - sAyuM zAna pavuccai - 43vAya che. kammovasaMtI - sAvadha yoganI nivRtti thI. 4 nA kSaya35 (nazatha. 4) mokSa prApta thAya che. bhAvArtha - jema kuMbhAranI zALAmAM pANI nAkhavAthI phakta apakAyano ja AraMbha nathI thato paNa pRthvI, tela, vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAyano paNa AraMbha thAya che. A pramANe eka kAyanA AraMbhathI cha kAyano AraMbha thaI jAya che. je eka zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000( 95
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Azrava dvArane khole che te badhA Azravone kholavAvALo che. jema ke eka prANAtipAta Azravane kholavAvALo purUSa svayaMnI lIdhelI pratijJAno lopa karIne asatya bhASaNarUpa bIjA Azravane paNa khole che tathA je prANIne te haNe che te prANIe svayaMnA prANa haraNa karavAnI anumatI ApI nathI eTale tenA prANa haraNa karavAthI adattAdAnanuM paNa sevana kare che. sAvaghane grahaNa karavAthI parigraha sevI paNa thAya che. parigrahI hovAthI te maithuna ane rAtribhojananuM paNa sevana kare che. Ama eka AzravanA sevanathI samasta AzravonA sevana ane eka kAyanA AraMbhathI chae kAyano AraMbha thAya che. ajJAnI jIva viSayabhogomAM Asakta thaI chae kAyano AraMbha kare che jethI karmono baMdha karI duHkhano bhAgI thAya che. vivekI purUSa A viSayabhogono tyAga karI zuddha saMyamanI pAlanA kare che. te karmono kSaya karI mokSane prApta kare che pharIthI tene kyAre paNa saMsAramAM AvavAnuM kAraNa rahetuM nathI | 97 || bhAvArtha :- jaise kumhAra kI zAlA meM jala DAlane se kevala jala kA hI Arambha nahIM hotA kintu agni kA, pRthvI kA, trasa kA, vanaspati kA aura vAyukAya kA bhI Arambha hotA hai| isa taraha eka kAya kA Arambha karane se chaha hI kAya kA Arambha hotA hai| jo purUSa eka Astrava dvAra ko kholatA hai vaha sabhI AstravoM ko kholane vAlA hai / jaise ki eka prANAtipAta Astrava ko kholane vAlA purUSa apanI lI hui pratijJA lopa karake mithyA bhASaNa rUpa dUsare Astrava dvAra ko bhI kholatA hai tathA jisa prANI ko vaha mAratA hai usa prANI ne apane prANa haraNa kI anumati use nahIM dI hai isalie unake prANoM kA haraNa karane se vaha adattAdAna kA bhI sevana karatA hai / sAvadya ko grahaNa karane se vaha parigrahasevI bhI banatA hai / parigraha hone se vaha maithuna aura rAtribhojana kA bhI sevana karatA hai| isa prakAra eka Asrava ke sevana se samasta AsravoM kA sevana aura eka kAya ke Arambha se sabhI kAya kA Arambha hotA hai| ajJAnI jIva viSayabhogoM meM Asakta hokara chaha hI kAya kA Arambha karatA hai jisase karmoM kA bandha kara vaha duHkhoM kA bhAgI banatA hai / vivekI puruSa ina viSayabhogoM kA tyAga kara zuddha saMyama kA pAlana karatA hai vaha samasta karmoM kA kSaya kara mokSa ko prApta karatA hai, phira use kabhI saMsAra meM Ane kA kAraNa nahIM rahatA hai // 97 // asya ca karmakSayavighnasya prANiduHkhotpAdanasya mUlaM mamatA parigraho mUrkheti yAvat tattyAgAyAha - je se mamAiyamaI jahAi se cayai mamAiyaM, se hudipa muNI jassa Natthi mamAiyaM, taM pariNNAya mehAvI viittA logaM vaMtA logasaNNaM se maimaM parikkamijjAsi tti bemi // 98 // NAra sahai vIre, vIre Na sahai raI / jamhA avimaNe vIre, tamhA vIre Na rajjai // 1 // 96 po.ooooooo zrI AcArAMga sUtra
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ yo mamAyitaM-mama mAtA, mama pitA, mama dhanamiti mamAyatiM tatra matiH mamAyitapatistAM jahAti tyajati sa mamAyitaM - parigrahaM tyajati / ata eva sa khalu dRSTa-pathaH- dRSTamokSamArgo muniryasya nAsti mamAyitaM - parigrahaH / 'diTThabhae' iti pAThAntaramAzritya dRSTabhayaH parigrahatyAgAt jJAtabhayatvamiti / kiMca - taM - parigrahaM parijJAya medhAvI viditvA lokaM-parigrahAgrahayogavipAkinaM vAntvA ca lokasaMjJAM - dazaprakArAM sa matimAn saMyamAnuSThAne parAkrameteti bravImi / nAratiM saMyame sahate vIraH / vIro na sahate asaMyame viSayeSu parigrahe vA ratim / yasmAt avimanasko vIraH, tasmAt vIro na rajyate zabdAdiviSayagrAma iti // 1 // // 98 // - anvayArtha :- je - 4 pu35 mamAiyamaI - mamatva suddhine jahAi - tyA he che se - te mamAiyaM - parihane cayai - tyA he cha, jassa - ne mamAiyaM - 05 vastu 52 mamatva Natthi - nathI se hu - te 4 muNI - muni diTThapahe - bhokssn| mAni bhAvo cha, 4thI mehAvI - medhAvI maimaM - buddhimAna pu35 taM - tene pariNNAya - tyaa2|| tathA loga - dona 135ne viittA - Ine mevaM logasaNNaM - lo saMzAne vaMtA - choDIne. parikkamijjAsi - saMyamarnu pAlana tti bemi - 240 prabhArI I I I. vIre - vIra 535 araI - saMyamamA atine Na sahai - sauna 42to nathI mAta saMyamamA mati 42to nathI, vIre - vI2535 raI - masaMyamA 2ti (prema)ne Na sahai - sana 2to nathI. arthAt saMyamamA ti 42to. nathI. jamhA - 7 // 29 // 3 vIre - vI2531 avimaNe - 200 chana tamhA - bheTale. vIre - te vI2535 Na rajjai - Ala viSayomA anu| hotA nathI. . A bhAvArtha - jeoe AtyaMtara ane bAhya be prakAranA parigraha ane mamatva - buddhino tyAga karela che teja samyagu jJAnAdirUpa mokSamArgane dekhavAvALo che. te meghAvI ane pratimAnuM che te kyAre paNa asaMyamamAM rati ane saMyamamAM arati nathI karatA A pramANe karavAvALA purUSa kharekhara vIra che. kAraNa ke teo ATha karmano kSaya 42vAmA samartha. thAya che. // 88 // ... bhAbortha :- jisane AbhyaMtara aura bAhya donoM prakAra ke parigraha kA aura mamatva buddhi kA tyAga kara diyA hai vahI samyag jJAnadi rUpa mokSamArga kA dekhane vAlA hai| vahI medhAvI aura matimAna hai vaha kabhI bhI asaMyama meM rati aura saMyama meM arati nahIM karatA / aisA karane vAlA puruSa hI vIra haiM kyoMki vahI ATha prakAra ke karmoM ko kSaya karane meM samartha hotA hai // 98 // yata evaM tataH kimityAha - ____ sadde phAse ahiyAsamANe, NibbiMda gadi iha jIviyassa / muNI moNaM samAyAya, dhuNe kammasarIragaM // bI AcArAMga sUtra 9900000000000000000000000000( 97
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMtaM lUhaM sevaMti, vIrA sammattadaMsiNo / esa ohaMtare . muNI tiNNe, virae viyAhie // tti bemi // 99 // zabdAn sparzAn AdyantagrahaNAdrUpAdInapi adhyAsamAnaH samyak sahamAnaH nirvindasvajugupsasva nandim - aizvaryavibhavAtmikAM manasastuSTiM iha- manuSyaloke jIvitasya asaMyamajIvitasya / muniH maunaM - munibhAvaM saMyamaM samAdAya dhunihi- pRthakkura karmazarIrakaM- audArikazarIraM vA tadupari mamatvA'vidhAnena / AdAya saMyamaM prAntaM rUkSaM sevante vIrAH samyaktvadarzinaH samatvadarzino vA / anekAdeze caikAdeza iti kRtvA eSa - prAntarUkSasevI bhavaughaM taratIti oghantaro muniH, athavA kriyamANaM kRtamitikRtvA tIrNo mukto virato vikhyAta iti bravImi // 99 // . ___ anvayArtha :- gu3bhdd|2|4 cha ziSya ! sadde - zIne mane phAse - spazani ahiyAsamANe - sahana 42tA mevA tabhI iha - mA samAM jIviyassa - asaMyama vanamA NaMdi - saMtuSTine NibiMda - 525samo. arthAt masaMyama vanamA 2bhaetA na 42, muNI - muni moNaM - saMyabhane samAyAya - sva.2 rIne kammasarIragaM - abha35 zarIrane dhuNe - 1250. (2) nobhe, sampattadaMsiNo - samatvazA vIrA - vIra pu35 paMtaM - nIrasa. (2sa. 12|2no) mane lUhaM - rukSa - suvi mAra- sevaMti - sevana re cha. esa - mAvA muNI - muni ohaMtare - saMsAra sA2no pA2 pAmApANo tiNe - tI mUtte - musta mane virae - vi2ta - 55thI 250 gayedo viyAhie - do cha. tti bemi - mA prabhArI 9 9 9. bhAvArtha - zAstrakAra upadeza ApatA kahe che ke mumukSu purUSe manojJa-suMdara zabdAdimAM rAga ane samabhAva rAkhavo joIye. A pramANe karavAvALA purUSa nIrasa ane rUkSa AhAra karatA zuddha saMyamanuM pAlana kare che. jethI ATha karmono kSaya karI zAmAtIzI mokSa prApta . che. // 88 // bhAvArtha :- zAstrakAra upadeza dete hue kahate haiM ki mumukSu puruSa ko manojJa zabdAdi meM rAga aura amanojJa zabdAdi meM dveSa na karanA cAhie kintu donoM prakAra ke viSayoM meM samabhAva rakhanA caahie| aisA karane vAlA purUSa nIrasa evaM rUkSa AhAra karatA huA zuddha saMyama kA pAlana karatA hai / jisase aSTa karmoM kA kSaya kara zIghra hI mokSa prApta karatA hai // 99 // yazca muktatvaviratatvAbhyAM na vikhyAtaH sa kiMbhUto bhavatItyAha - duvvasu muNI aNANAe, tucchae gilAi vattae, esa vIre pasaMsie accei loyasaMjogaM, esa NAe . pavuccai // 100 // (98 JOOPOPIOIDAOIDXOIDXOIDROIDROIDROIDROIDROIDROIDROIDD | zrI AcArAMga sUtra
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ durvasuH muktigamanA'yogyo munirbhavati anAjJayA / ata eva tucchako jJAnAdirahitatvAt zuddhamArgaprarupaNAvasare glAyati vaktum / eSa tu suvasuH - muktigamanayogyo muni nAdisamanvito vIraH prazaMsitaH / kiJca- eSaH atyeti-atikrAmati lokasaMyogaM-asaMyatalokena dhanahiraNyamAtRpitrAdinA rAgadveSAdinA tatkAryeNa vA'STaprakAreNa karmaNA vA saMyogam / eSa logasaMyogAtikramaH nyAyaHyuktiyuktatvAt mokSamArgaH procyate mokSaprApakatvAd yadivA eSa tyaktalokasaMyogaH param AtmAnaM ca sadupadezAt mokSaM nayatIti nAyaH chAndasatladiti // 100 // anvayArtha :- aNANAe - 4 (magatanI bhIma na. 24Ine svayaMna. 29pUrva maay29|| 42 che te muNI - muni duvvasu - bhokSamai xq! bhATe yogya nathI, tucchae - te jJAnAdithI rahita che, jyAre koI zrAvaka Adi tene kAMIka saMzayAtmaka vAta pUche che tyAre te mAnatAnA 129o vattae - 415 mA5vAmAM samartha yato nathI, 40 129thI gilAi - tena manamA zAni(ha) utpanna thAya che. esa - te 535, 4 prabhunI AjJAmAM rahIne yathAvasthita mArganI prarUpaNA karavAvALo ane te pramANe ja AcaraNa 421.pANI cha, vIre - dhone nA 42vAma samartha cha bhane te pasaMsie - prazaMsAne yogya cha, te 535 loyasaMjogaM - dona saMyogano accei - 786dhana 42. 14 cha arthAt Airul24 sarva baMdhanAne to... nai cha, esa - ma. gAe - nyAyamANa - sanmArga pavuccai - 48. cha.. .. .. | bhAvArtha - tIrthakara prabhunI AjJAno ArAdhaka purUSa ja mokSa prApta karI zake che, ane bIjAne prApta karAvI zake che. prabhu AjJAnI avahelanA karI svayaMnI IcchAnusAra AcaraNa karavAvALA virAdhaka purUSa mokSa prApta karI zaktA nathI 100 / * bhAvArtha :- tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA kA ArAdhaka purUSa hI mokSa prApta kara sakatA hai arthAt tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA kI avahelanA kara apanI icchAnusAra AcaraNa karane vAlA puruSa nahIM // 100 // - syAdetat - kiMbhUto'sAvupadeza ityata Aha - . jaM dukkhaM paveiyaM iha mANavANaM tassa dukkhassa kusalA pariNNamudAharaMti, ii kammaM pariNNAya savvaso je aNaNNadaMsI se aNaNNArAme, je aNaNNArAme se aNaNNadaMsI, jahA puNNassa kathai tahA tucchassa katthai, jahA tucchassa katthai tahA puNNassa katthai // 101 // |zrI AcArAMga sUtra |0000000000000000000000000000( 99
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ yad dukkhaM praveditaM tIrthakRdbhiH iha-asmin saMsAre mAnavAnAM tasya duHkhasya kuzalAH svabhAva-hetu-phalarUpAM parijJAm udAharanti - kathayanti / kiJca tadduHkhaM karmakRtamiti karma parijJAya sarvazaH karmAzravadvAreSu na varteta, athavA sarvazaH parijJAya kathayati, yadivA sarvazaH- AkSepaNyAdyA dharmakathayeti / sA ca kidRk kathetyAha yaH ananyArAmaH saH ananyadarzI / evaM samyaktvasvarUpaM kathayaMzcAraktadviSTaH kathayatIti darzayati- yathA puNyavataH kathyate tathA tucchasya kathyate, yathA tucchasya kathyate tathA puNyavataH kathyate nirIhatvAt pratyupakAranirapekSaH san yo yathA budhyate tasya tathaiva kathayatIti bhAvaH // 101 // - A anvayArtha :- 4 - A saMsAramAM mALavALuM - manuSyonA naeN - je tuvaa - duHkha pavechyuM - tIrthaMkara prabhue batAvela che dyutanA - kuzaLa purUSa taphsa - te tuvavA - duHkhane rinUM - jANIne tene tyAga karavAno vAti - upadeza Ape che. rU - A prakAre vidvAn purUSa tenA kAraNarUpa mAM - karmane pAiya - jANIne savaso - sarvathA arthAt traNa karaNa - traNa yogathI tyAga kare, ne - je purUSa aLaLavaMtI - ananyadarzI hoya che eTale ke yathArthavastu tattvane jANe che te - te LarAme hoya che arthAt tIrthaMkarokta mokSamArga thI bIje ramaNa karatA nathI, ne - je purUSa LabbArAme - mokSamArgathI anyatra * ramaNa nathI karatA te - te aLaLavI - yathArtha vastutattvane dekhavAvALo che, muni nA - jema pukhkhassuM - puNyavAn - bhAgyavAnane jyarU - kahe che tA - tema tucchassa - tucchane (hIna) paNa ttvajJa - kahe che ane hA - jema tucchasa tyajJa - tucchane kahe che sahA - tema ja pukhtasta tyajJa - puNyavAne paNa kahe che. - bhAvArtha - tIrthaMkara prabhue prANiyonA je du:kha batAvela che temAMthI mukta thavA mATe kuzaLa purUSa upadeza Ape che ke te duHkha karmakRta che tethI karmonA svarUpane tathA Azrava dvArone samajIne traNa karaNa - traNa yogathI teono tyAga karI devo joIye. je purUSa vastunA svarUpanuM yathArtha rUpa jANe che tenuM citta mokSamArga sivAya bIjA padArthomAM lAgatuM nathI te ja purUSa ananyadarzI che arthAt te tIrthaMkare prarUpela (kahela) zAstra sivAya bIjA zAstromAM rata (premavALo) thato nathI. jema muni devonAIndra - cakravartI - rAjA tathA jAti-kula-bala-dhanAdithI rahita evA tuccha purUSone paNa upadeza Ape che kAraNa ke munivara badhA jIvonuM kalyANa ane hitane cAhavAvALA che. teo koInI pAsethI prati upakAranI AzA rAkhatA nathI eTale ja teo badhA jIvo para samAna vRSTithI dekhatAM teonA kalyANane mATe upadeza Ape che. je samakitI che te mokSamArgamAM ja rAce che ane je mokSamArgamAM rAce che te ja samakita (100)XzXoXoXX XXX XXX XXX zrI gAvAmAMna sUtra
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, AvA samyagu darzanano upadeza rAjA-raka bannene samAna rIte Ape che. zrotA pAse badalAnI IcchA vinA samabhAve upadeza Ape, chatAM sAMbhaLanAra koNa che? koNe bhAnanAro cha ? vigaire viyArIne upaheza mApe, te bhATe he cha. // 101 // . bhAvArtha :- tIrthaMkara bhagavAn ne prANiyoM ke jo duHkha batAye haiM unase mukta hone ke lie kuzala puruSa upadeza dete haiM ki vaha duHkha karmakRta hai| ataH karmoM ke svarUpa ko tathA Asava dvAroM ko samajha kara tIna karaNa tIna yoga se unakA tyAga kara denA caahie| jo puruSa vastu svarUpa ko yathArtha rUpa se jAnatA hai usakA citta mokSa mArga se anya padArtha meM nahIM lagatA hai vahI puruSa ananyadarzI hai arthAt vaha tIrthaMkarokta zAstra ke sivAya dUsare zAstroM meM rata nahIM hotA hai // 101 // rAkSazca kathayatA tadabhiprAyamanuvartamAnena kathanIyam, anyathA kadAcidasau pradveSamupagagacched viSTazcaitadvidadhyAditi Aha ca avi ya haNe aNAiyamANe, itthaM vi jANa seyaMti Natthi, keyaM purise kaM ca Nae ? esa vIre pasaMsie, je baDhe paDimoyae, uDDhe ahaM tiriyaM disAsu, se savvao savvapariNNAcArI, Na lippai chaNapaeNa, vIre, se mehAvI aNugghAyaNassa kheyaNNe, je ya baMdhapamukkhamaNNesI kusale puNa No baddhe No mukke // 102 // api ca hanyAt anAdriyamANaH / atrApi - puruSamaviditvA dharmakathA-karaNe'pi zreyo nAstIti jAnIhi / syAdetat, kathaM tarhi dharmakathA kAryetyucyate - ko'yaM puruSaH ? kaM ca devatAvizeSaM nataH ? evamAlocya eSa zrotRvivecako vIraH prazaMsitaH, yo baddhAnAM pratimocakaH / kuto vyavasthitAn, tiryakSu ca dikSu manuSyAdIniti / kiJca sa sarvataH sarvaparijJAcArI- sarvacAritrI na lipyate kSaNapadena- hiMsA''spadena vIraH / kiJca - sa medhAvI aNodghAtanakhedajJaH - kodghAtanipuNaH / yazca bandhapramokSAnveSI sa kuzalaH - kevalI chadmastho vA yadAcIrNavAnAcarati vA tadapareNAvi mumukSuNA vidheyamiti darzayati // 102 // _ anvayArtha :- keyaM purise - 2 // pu35 che ca - mane ke - one gae - nbh26|| 42vAvANo cha ii - // 5 // 2. upaheza mApavAvA sAdhujhe 58 // jANa - 9tug ya, itthaM vi - bhA prabhAe yA sivAya upadeza sA5po seyaM - zreya272 Natthi - chana / 29 // sAdhu dvaa2| upadeza mA56chatai avi ya - tuyit aNAiyamANe 00000000000007 202
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ - svayaMne svayaM apamAnita thayela samajIne rAjA Adi ho - te sAdhune mArI zake che, jethI re - je dravya-kSetra-kAla-bhAvane dekhIne upadeza Ape che, - te vIre - vIra purUSa pafsa - prazaMsanIya thAya che ane te OM - uMcI lahaM - nIcI ane tiSei - tirachI vitA - dizAomAM vahe - karmabaMdhathI baMdhAyela evA prANiyone mothag - mukta karavAmAM samartha hoya che tene te purUSa savyago - badhA kAlamAM badhA prakAre savaparighavArI - sarva saMvara - sarva cAritrathI yukta thaIne rahe che, te purUSa chApaNa - hiMsAthI . tti - lipta thato nathI, te - te vIre - vIra purUSa meDhAvI - buddhimAnuM che ane maydhAyapAsa - karmonA nAza karavAmAM raveya - kuzaLa che ke - aMne ne - je purUSa vaMzapamuvavuM - baMdhanathI mukta thavAnA upAyanuM gotI - anveSaNa kare che puLa - ane anveSaNa karIne jene vatte - ghAtI karmono nAza karI dIdhela che evo kuzala purUSa Lo . va - na to baMdhAyelo che ane te mudde - na mukta thayelo che. bhAvArtha - dhamopadeza karavAvALA munioe pahelA upadeza ApavAnI vidhi zIkhavI joIe pachIthI dharmano upadeza Apavo joIe, AnAthI viparita je sAdhu upadeza ApavAnI vidhine jANyA sivAya dharmano upadeza Ape che - kare che te A lokamAM hAnine prApta kare che ane paralokamAM paNa karmabaMdha karIne pApanA bhAgI thAya sabhAmAM beThelA zrotAvarganI yogyatAne jANI, dravya-kSetra-kALa-bhAvane anusAra upadeza Apavo joIe sabhAmAM rAjA anyadarzI beThA hoya to teonA matanuM ekadama ja khaMDana na kare kAraNa ke te avidhi je jANatA nathI teoe mauna rahevuM sAruM, dharmopadeza karavAvALA sAdhu pAse AvIne koI dharma viSayaka prazna kare to te viSayamAM vicAra karavo joIe ke A purUSa koNa che? A mithyAdraSTi che ke bhadrasvabhAvI? A kyA abhiprAyathI dharma pUche che? A darzanano - kayA devatAne mAnavAvALo che? ItyAdi vAtono nizcaya karI pachI ja upadeza Apavo joIe je sAdhu puNyavAna tathA tuccha ne samAnabhAvathI upadeza Ape che te prazaMsApAtra bane che. te pote karmothI mukta karAvavAmAM samartha hoya che. je purUSa karmonA ghAtanA upAyone jANe che ane anveSaNa kare che. te purUSa kuzala che. A kuzala chadmastha ane kevalI ema banne prakAre hoI zake, kAraNa ke chabastha jJAna-darzana-cAritra saMpanna che. tenA mithyAtva ane kaSAyono upazama thavAthI baddha nathI ane karmathI yukta hovAthI mukta paNa nathI athavA kevalIe cAra ghAtI karmono (100)tha0thaIthaithaItha000thaIthaithai00thaIthai zrI bAvAra sUtra
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSaya karyo che. te kAraNathI baddha nathI, ane bhavopagrAhI cAra aghAtI karmo che. mATe mukta paNa nathI eTale ja AvA kuzala purUSa nathI baddha ane nathI mukta I/102 / bhAvArtha :- dharmopadeza karane vAle sAdhu ko pahale upadeza dene kI vidhi sIkhanI cAhie pazcAt dharma kA upadeza karanA caahie| isake viparIta jo sAdhu upadeza kI vidhi ko jAne binA dharma kA upadeza karatA hai vaha isa loka meM hAni ko prApta karatA hai aura paraloka meM bhI karma bandha karake pApa kA bhAgI banatA hai / sabhA meM baiThe hue puruSoM kI yogyatA ko dekha kara dravya kSetra kAla bhAva ke anusAra upadeza denA cAhie / sabhA meM yadi koI rAjA mahArAjA baiThA ho aura vaha anyadarzanI ho to sAdhu usake darzana kA ekAeka khaNDana karanA Arambha na kara de kyoMki aisA karanA avidhi hai / isase vaha rAjA mahArAjA kupita hokara sAdhu ko apanI icchAnusAra ghora daNDa bhI de sakatA hai| isalie jo dharmopadeza kI vidhi ko nahIM jAnatA hai usako mauna rahanA hI acchA dharmopadeza kI vidhi kA varNana karate hue zrI tIrthaMkara bhagavAn ne pharamAyA hai ki - dharmopadeza karane vAle sAdhu ke pAsa Akara yadi koI dharma viSayaka prazna kare to usake viSaya meM sAdhu ko vicAra karanA cAhie ki yaha puruSa kauna hai ? yaha mithyAdRSTi hai yA bhadra svabhAvI ? yaha kisa abhiprAya se dharma pUcha rahA hai ? yaha kisa darzana aura kisa devatA ko mAnane vAlA hai ? ityAdi bAtoM kA nizcaya karane ke pazcAt dharma kA upadeza karanA cAhie / isa prakAra dravya kSetra kAla bhAva kA vicAra kara jo sAdhu puNyavAn aura tuccha ko samAna bhAva se upadeza detA hai vaha prazaMsA kA pAtra hai / vaha svayaM karmoM se mukta karAne meM samartha hotA hai| jo puruSa karmoM ke ghAta ke upAyoM ko jAnatA hai aura anveSaNa karatA hai vaha purUSa kuzala hai / aisA purUSa chadmastha purUSa jJAna darzana cAritra sampanna hai vaha mithyAtva aura kaSAya ke upazama ho jAne ke kAraNa baddha nahIM hai aura vaha karma se yukta hone ke kAraNa mukta bhI nahIM hai / athavA aisA kuzala puruSa kevalI bhI ho sakatA hai kyoMki cAra ghAtI karmoM kA kSaya kara dene ke kAraNa vaha baddha nahIM hai aura bhavopagrAhI cAra aghAtI karmoM ke hoce se vaha mukta bhI nahIM hai / isalie aisA kuzala puruSa na to baddha hai aura na mukta hai // 102 // se jaM ca Arabhe jaM ca NArabhe, aNAraddhaM ca Na ... Arabhe, chaNaM chaNaM pariNNAya logasaNNaM ca svvso|| 103 // sa yaca saMyamAnuSThAnamArabhate yacca saMsArakAraNaM nA''rabhate, tadArabdhavyamanArabdhavyaM ca, anArabdhaM- anAcIrNaM ca nA''rabheta, kSaNaM kSaNaM - pratyekaM hiMsAsthAnaM parijJAya pariharet yadivA pratyekam avasaraM parijJAya tadanurupamAcarediti / kiMJca- lokasaMjJAM - viSayasukhecchAM parigrahasaMjJA vA sarvazaH pariharediti // 10 // anvayArtha :- se - te 75rota muzala pu35 jaM - 4 Arya 3 OM athavA 2j cha Arabhe - te 42 me ca - sane jaM-4 12 nathI. 28 te Na Arabhe - na 2j 5the, ca - bhane aNArakhaM - Zacle viziSTa bhuniyo 4 mAya29nathI |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(103)
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ rela te Na Arabhe - bhokSArthIne jhyAreDa paae| DavuM bheIye nahIM, chaNaM chaNaM - The TheAryathI hiMsA thAya che tene pariNNAya - bhAgIne teno tyAga urI hevo bhedhye ca - jane savvasoM - yoga anetra irazothI logasaNNaM viSayasujanI chA jAne parigrahano tyAga karI devo joIye. - bhAvArtha - kevalIoe tathA viziSTa munioe mokSa prApti mATe je AcaraNa kareluM che tema mokSArthI purUSoe te pramANe ja AcaraNa karavuM joIe je kArya karavAthI hiMsA thAya che. tathA je kAryanA AcaraNano jJAnIyoe niSiddha karela che. tenuM kyAreya p| khayara na vuM bherdhaye // 103 // bhAvArtha :- kevaliyoM ne tathA viziSTa muniyoM ne mokSa prApti ke lie jo AcaraNa kiyA hai mokSArthI puruSa ko vaisA hI AcaraNa karanA caahie| jina kAryoM se hiMsA hotI hai tathA jisa kArya kA AcaraNa jJAniyoM niSiddha batalAyA hai usakA kadApi AcaraNa na kare // 103 // evaMvidhasya satpathavyavasthitasya yadbhavati taddarzayati uddeso pAsagassa Natthi, bAle puNa Nihe kAmasamaNuNNe asamiyadukkhe dukkhI dukkhANameva . AvaTTaM aNupariyaTTai // 104 // tti bemi // uddezaH- nArakAdivyapadezaH pazyakasya - paramArthadRzo nAsti / bAlaH punaH nihaH sniho vA pUrvavat kAmasamanojJaH azamitaduHkho duHkhI duHkhAnAmevA'' vartamanuparivartata iti bravImi // 104 // anvayArtha :- tathA bhAvArtha zlo naMjara 81 pramANe samaM sej. bhAvArtha :- jo vastu svarUpa ko dekhane vAlA he use pazyaka kahate haiM athavA kevalajJAna ke dvArA samasta padArthoM ko jAnane vAle tIrthaMkara bhagavAn aura unakI AjJA meM calane vAle puruSa pazyaka kahalAte haiM / isa saba ke liye upadeza kI koI AvazyakatA nahIM hai / ve svataH hI ahita se nivRtti aura hita meM pravRtti karate haiM / rAgAdi se mohita aura viSaya bhogoM meM Asakta ajJAnI purUSa zArIrika aura mAnasika duHkhoM se sadA pIr3ita hotA huA saMsAracakra meM paribhramaNa karatA rahatA hai| isalie vivekI puruSa ko rAgAdi tathA viSaya bhogoM kA sarvathA tyAga kara denA cAhie // 104 // (104 00000000 zrI AcArAMga sUtra
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrazItoSNIyanAmaka tRtIya adhyayana prathama uddezakaH / have trIjA adhyayanamAM e vastu batAve che ke sAdhue zIta ane uSNa, anukla ane pratikUla upasargone samabhAvathI sahana karavA joIye, prathama adhyayanamAM batAvela mahAvratothI yukta ane bIjA adhyayanamAM varNavela saMyamamAM sthiratAvALo tathA kaSAya Adino vijaya karelo che evA mokSArthI muni jo kyAreka anukUla athavA pratikUla pariSaha Ave to temAM te samabhAva rAkhI sahana kare A upadeza ApavA mATe ja A adhyayanano AraMbha kare che mATe ja A zItoSNIya adhyayana kahevAya che. aba tIsare adhyayana meM yaha batalAyA jAyagA ki sAdhu ko zIta aura uSNa evaM anukUla aura pratikUla upasoM ko samabhAva pUrvaka sahana karanA cAhie / prathama adhyayana meM batAye hue mahAvratoM se yukta aura dUsare adhyayana meM varNita saMyama meM sthita tathA kaSAya Adi kA vijaya kiye hue mokSArthI muni ko yadi kabhI anukUla aura pratikUla parISaha utpanna hoM to vaha samabhAva se unako sahana kare yaha upadeza karane ke lie isa adhyayana kA Arambha huA hai / isalie zItoSNIya adhyayana kahate haiN| ___ anantarasUtre duHkhI duHkhAnAmevAvartamanuparivartata ityuktaM, tadihApi bhAvasuptA ajJAnino duHkhIno duHkhAnAmevAvartamanuparivartanta ityAha - . suttA amuNI sayA muNiNo sayayaM jAgaraMti . // 105 // - ajJAnamohanidrayA suptA amunayaH mithyAdRSTayaH, sadA munayaH sadbodhopetA asaMyamanidrA'pagamAt jAgrati-hitAhitaprAptiparihAraM kurvata iti // 105 // - anvayArtha :- amuNI - amuni bheTale. mAnI pu35 sayA - sahA suttA - sutedA cha paraMtu muNiNo - muni sayayaM - IbhezA jAgaraMti - Bulu cha. bhAvArtha - nidrA devI - supuM te 2 5 / cha. meM dravyazayana vIryu mAvazayana. AmAM nidrArupa zayana te dravyazayana ane mithyAtva tathA ajJAnamayazayana te bhAvazayana, bhAvazayana sarva duHkhonuM kAraNa che. je jIva ajJAnI mithyAdraSTi che. teo dravyathI jAgatA che. chatAM bhAvathI ughatA che. kAraka ke teo uttamajJAnarupI anuSThAnathI rahita che. je uttamajJAnathI saMpanna che ane mokSamArgamAM pravRtti karavAvALA muni che. te drivyathI ughavA chatAM bhAvathI sadA jAgRta che // 105 // |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(105)
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- zayana yAnI sonA do prakAra kA hai - eka dravya zayana aura dUsarA bhAva zayana / inameM nidrA rUpa zayana dravya zayana hai aura mithyAttva tathA ajJAnamaya zayana bhAva zayana hai / bhAva zayana samasta duHkho kA kAraNa hai / jo jIva ajJAnI mithyAdRSTi haiM ve dravya se jAgate hue bhI bhAva se soye hue haiM kyoMki ve uttama jJAna ke anuSThAna se rahita haiM / jo uttama jJAna se sampanna aura mokSa mArga meM pravRtti karane vAle muni haiM ve dravya se sote hue bhI bhAva se sadA jAgate haiM // 105 // ye tu suptAMste'jJAnodayAd bhavanti, ajJAnaM ca mahAduHkhaM, duHkhaM ca jantUnAmahitAyeti darzayati - loyaMsi jANa ahiyAya, dukkhaM, samayaM logassa jANittA, ittha satthovarae, jassime sadA ya rUvA ya rasA ya gaMdhA ya phAsA ya abhisamaNNAgayA bhavaMti // 106 // loke- SaDjIvanikAye jAnIhi ahitAya duHkhaM, samaya- AcAraM mahAmohamohitamaterlokasya, yadivA samatAM jantusamUhe loke jJAtvA, atra SaTkAyaloke zastroparato bhavedathavA dharmajAgareNa jAgRhi vA / ya uparata sa muniH, Aha ca- yasya muneH ima zabdAca rUpAzca rasAzca gandhAzca sparzAzca abhisamanvAgatAH iSTAniSTeSu rAgadveSA'karaNatayA jJAtA bhavanti sa lokaM jAnAtIti // 106 // anvayArtha :- loyaMsi - 7 me styana pothI paripU. 25 // dobhA dukkhaM - mazAna 4 ahiyAya - mahitane mATe che bhI jANa - Angul, logassa - don| samayaM - mAyArane athavA samatAne jANittA - nIna 05 59 ena. hiMsA na , ittha - bh|| 7 ||yn| dobhA satthovarae - zastrAno prayoga na 42 mevA me dhanI mAzraya devo lo'ye, ime - 2 // saddA - 106 rUvA - 35 rasA - 24 gaMdhA - gaMdha ya - bhane phAsA - sparza jassa - 4 pu35ne abhisamaNNAgayA - saMpUta Ald bhavaMti - 25 14 cha tathA ISTa aniSTamAM rAga dveSa karato nathI, te purUSa lokane jANavAvALo che. bhAvArtha - cha kAyanA jIvothI paripUrNa A lokamAM ajJAna ja duHkhanuM kAraNa che. AnAthI prANI A lokamAM tathA paralokamAM vividha duHkhone prApta kare che eTale ja ajJAnanA unmelana mATe (nAza mATe) prayatna karavo joIe. ajJAnanA veza karI jIva prANiyonI hiMsA kare che. ane vividha pAponuM upArjana kare che. tenA phalane bhogavavA narakAdi gatiyomAM jAya che. ajJAnavA nAza mATe prayatna karavo joIye. ajJAnI jIva manojJa (suMdara) rUpa rasAdimAM rAga ane amanojJamAM (asuMdara) 106)00OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ dveSa kare che. karaMtu vivekI purUSa baMnnemAM samabhAva rAkhe che. kAraNa rAga - dveSa karmabaMdhanuM 25 che // 106 // bhAvArtha :- chahakAya ke jIvoM se paripUrNa isa loka meM ajJAna hI duHkha kA kAraNa hai / isI se prANI isa loka aura paraloka meM nAnAvidha duHkhoM ko prApta hotA hai| isalie ajJAna ke unmUlana ke lie prayatna karanA cAhie / ajJAna ke vazIbhUta hokara jIva prANiyoM kI hiMsA karatA hai evaM vividha pApa upArjana karatA hai unakA phala bhogane ke lie narakAdi gatiyoM meM jAtA hai / Arya kSetra, manuSya bhava Adi kA milanA bar3A kaThina hai / ise prApta kara ajJAna ke nAza ke lie prayatna karanA cAhie / ajJAnI jIva manojJa rUpa rasAdi meM rAga aura amanojJa meM dveSa karate haiM kintu vivekI puruSa donoM meM samabhAva rakhate haiM kyoMki rAga dveSa karma bandha ke kAraNa haiM // 106 // evaM zabdAdIniha- loke paratra ca duHkhasvabhAvAnavagamya yaH parityejedasau kaM guNamavApnuyAdityAha - se AyavaM NAyavaM veyavaM dhammavaM baMbhavaM paNNANehiM pariyANai loyaM, muNIti vacce, dhammaviUtti aMjU AvaTTasoe saMgamabhijAi // 107 // sa AtmavAn jJAnavAn vedavAn - AgamavAn dharmavAn brahmavAnyogizarmavAn aSTAdazadhA vA brahmavAn se "AyavI nANavI" ityAdi pAThAntaramAzritya sa Atmavid jJAnaMvid vedavid dharmavid brahmavit prajJAnaiH parijAnAti lokaM munirita ucyeta / kiJca sa dharmavid RjuH Avarta zrotasoH AvartaH saMsAraH zrotaH - viSayAbhilASastayoH saMgaM- rAgadveSAbhyAM sambandham abhijAnAti / tatsaMgaM cAnartharUpaM jJAtvA pariharatIti // 107 // - anvayArtha :- se - te 53Sa AyavaM AtmavAn che NAyavaM - NANayaM - jJAnavAn che veyavaM - veha arthAt AyArAMgAhi sUtrone bhagavAvANI che, dhammavaM - dharmajJa che baMbhavaM - brahmajJa che, te paNNANehiM - bhati jAhi jJAno dvArA loyaM - loDane pariyANai - bhaeo che, te 4 muNIti - bhuni bacce - 'heDAvavAne yogya che, dhammaviutti - te dharmavettA che aMjU - saraNa che, te AvaTTasoe saMga saMsAra Avarta rAga dveSathI thatAM saMbaMdha rakhane srota viSayAbhilASanA saMgane abhijANai - bhage che. - - bhAvArtha - je AtmavAn jJAnavAna Adi uparokata vizeSaNovALA muni che. te saMsAranA mUla kAraNa rAga - dveSane jANIne tene choDI de che. ataH kharekhara te ja vidvAna khane dharmajJa che // 107 // bhAvArtha :- jo AtmavAn jJAnavAn Adi uparokta vizeSaNoM vAlA muni hai vaha saMsAra ke mUla kAraNa rAga dveSa ko jAna kara unheM chor3a detA hai| ataH vAstava meM vahI vidvAna aura dharmajJa hai // 107 // zrI AcArAMga sUtra 77777777eeee77) 107)
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ suptajAgratAM doSaguNajJAtA kaM guNamavApnuyAdityAha - .. sIusiNaccAI se NiggaMthe arairaisahe, pharUsayaM No veei, jAgaraverovarae, vIre evaM dukkhA pamukkhasi, jarAmaccuvasovaNIe Nare sayayaM mUDhe dhamaM NAbhijANai // 108 // zItoSNatyAgI-zItoSNarUpau parISahAvatisahamAnaH sa nirgranthaH aratiratisahaH paruSatAM - parISahopasargANAM karkazatAM no vetti, pIDAkAritvena na tAn gRhuNAtItyarthaH / kiJca - 'jAgaraH asaMyamanidrApagamAt vairAcoparatazceti jAgaravairoparato vIrastvamevAtmAnaM paraM ca duHkhAt pramokSyasi / etadviparItazcajarAmRtyuvazopanIto naraH satataM mUDho dharmaM nAbhijAnAtIti // 10 // anvayArtha :- sIusiNaccAI - 6 bhane 2bhane tyAgavANo bheTale. zIta bhane 60 Tane sahana 42vANo arairaisahe - masaMyamamA mati bhane saMyamamA rati rAmapApaNo se - te NiggaMthe - nigrantha (sAdhu) farUsaya - 5259 mane upasagAna pI.31510. No veei - nathI. sabha4to, jAgara - te 535 masaMyama 01-35 mAvanidrAno tyA 42 bhe. to 24 , verovarae - te vairabhAvathA. umeza nivRtta 29 cha. evaM - 2 // prabhArI vIre - he vIra pu35 tuM dukkhA - du:mothA pamukkhasi - TI 4the bhane 48 mone chopaze. jarAmaccuvasovaNIe - bhenAthI viparita asA bhane masaMyamI 1959 // bhane mRtyun| pazamai x No Nare - pu35 sayayaM - IbhemUDhe - mUDha cha, te dhamma - dhabhane NAbhijANai - nathI to. . bhAvArtha - jeoe Abhyattara ane bAhya ema baMne prakAranI graMthione toDI nAkhI che. evA nirgastha (muni) sAMsArika sukhonI IcchA karatA nathI ane duHkhothI ghabarAtA nathI. paraMtu teo anukUla yA pratikUla badhA pariSahone samatA-pUrvakasamabhAva rAkhIne sahana kare che evA vIrapurUSa bhAvanidrAno tyAgakarI saMyamamAM niraMtara rata (premavALA) rahe che. teo sarva duHkhothI chUTI jAya che. tathA asahiSNu ane asaMyamI jyAre ghaDapaNa ane mRtyune vaza paDe che, mUDha thaI jAya che, kharekhara te dhabhane to nathI / 108 // bhAvArtha :- jisane Abhyantara aura bAhya donoM prakAra kI granthiyoM ko tor3a dI hai aisA nirgrantha na to sAMsArika sukha kI icchA karatA hai aura na duHkhoM se ghabarAtA hai kintu vaha anukUla aura pratikUla saba parISahoM ko samabhAva pUrvaka sahana karatA hai| aisA vIra puruSa bhAva nidrA kA tyAga kara saMyama meM nirantara rata rahatA hai| vaha samasta duHkhoM se chUTa jAtA hai // 108 // / (108)DOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ yatazcaivam ataH sarvaM jarAmRtyuvazopanItaM dRSTvA kiM kuryAdityAha - pAsiya Aure pANe appamatto paribbae, maMtA eyaM maimaM pAsa AraMbhajaM dukkhamiNaM tti NaccA, mAI pamAI puNa ei gabhaM, uvehamANo sadarUvesu aMjU mArAbhisaMkI maraNA pamuccai, appamatto kAmehiM, uvarao pAvakammehi, vIre Ayagutte je kheyaNNe, je pajjavajAyasatthassa kheyaNNe se asatthassa kheyaNNe, se pajjavajAyasatthassa kheyaNNe, akammassa vavahAro Na.vijjai, kammuNA uvAhI jAyai, kammaM ca paDilehAe // 109 // bhAvajAgara AturaprANinaH zArIramAnasairduHkhaiH kiMkartavyamUDhAn dRSTvA apramattaH parivrajet / api ca- jAgratasuptaguNadoSAn matvA ca matiman ! pazya bhAva-suptAturAn, teSAM ArambhajaM duHkhamidamiti jJAtvA nirAmbho bhUtvA''tmahite jAgRhi / mAyI pramAdI punareti tiryakSu garbham / upekSamANo rAgadveSau zabdarUpAdiSu RjuH - anagAro mArAbhizaGkI tat karoti yena maraNAt pramucyatte / apramattaH kAmaprasAde, uparataH pApakarmabhyaH, vIro guptAtmA khedajJaH yaH paryavajAtazastrasya-zabdAdiviSayANAM paryanA vizeSAstadupAdAnAya yat zastraM prANyupaghAtakAryanuSThAnaM tasya khedajJaH, yadi vA zabdAdiparyAyebhyastaJjanitarAgadveSaparyAyebhyo vA jAtaM yajjJAnAvaraNIyAdi karma tasya yacchastraM tapaH tasya khedajJaH sa azastrasya - saMyamasya khedajJaH, yaH azastrasya khedajJaH sa paryavajAtazastrasya khedajJaH / AzravanirodhAt akarmaNo vyavahAro-nArakatiryagnarAmarAdirUpo na vidyate / karmaNA upAdhirjAyate - mandamatistIkSNo vetyAdi / karma ca pratyupekSya akarmatopAye yatitavyamiti // 109 // ___ anvayArtha :- HiqthI to mevo pu35 Aure - mAtura mathAt zArIri bhane bhAnasi huna pAmatA sevA pANe - praziyAne pAsiya - hebhIne appamatto - prabhAta rahita banAne parivae - saMyamarnu anuSThAna 43, zAstra.2 4 OM OM maimaM - 3 bhatibhan ! pAsa - bhAvathI sUtevA mevA yonI. huzAne hepI, eyaM - mA prabhAe. maMtA - mAnAne mAthI suvAvApAnI viyAra na 42, iNaM - 4 prANiyomA vividha 542n| dukkhaM - 6:5 hepAya che te AraMbha - sAmanita che ii - mA pramANo NaccA - sabhaDane mAmalita janavAno prayatna 42, mAI - bhAyAvI mane pamAI - prabhAhI |zrI AcArAMga sUtra/0000000000000000000000000007(109)
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ purUSa juna - vAraMvAra me - garbhavAsane 6 - prApta kare che, salavesu - zabda ane rupAdi viSayomAM veDhamALo - rAga - dveSa na karavAvALo jIva ja saMbU - kharekhara saraLa che tathA mArapachI - mRtyuthI zaMkA rAkhavAvALo purUSa A pramANe prayatna kare che ke maraNAmutraDuM - te maraNathI ja chUTI jAya che, sAhiM - je kAma bhogomAM phasAIne lapamaro - pramAda nathI karato paraMtu pomedi - pApa karmothI chavAgo - uparata. (virata) thayelo che. vIre - te vIra purUSa che ane gAyatte - te svayaMnA AtmAnI rakSA karavAvALo che, ne - je purUSa che - saMyamapAlana ane tapa Adi kaSTone sahana karavAnuM jANe che te purUSa svayaMnA AtmAnI rakSAne paNa jANe che. - je purUSa MvanAyatatyasa - zabdAdi viSayonI prApti mATe prANiyo dvArA karAyelA evA ghAtaka karmonA anuSThAnone veco - jANe che. te - te ja satyarasa - azastra arthAt niravadyAnuSThAnarUpa saMyama pAlananA kaSTone paNa vecaLa - jANe che. be - je purUSa - saMyama pAlananA kaSTone vecaLa - jANe che te - te ja MilaMgAyata - zabdAdi viSayonI prApti ne mATe karAyela sAvadhAnuSThAnone paNa vero - jANe che. athavA zabdAdi viSayothI utpanna thatAM rAga dveSanA kAraNe karmabaMdha thAya che. tenuM zastra je tapa che tene jANe che, je tapane jANe che te saMyamane jANe che A jANI AzravonA nirodhathI amAsa - je purUSa karmothI rahita thaI jAya che teno vyavahAro - A saMsAramAM deva-nAraka-manuSya vi. vyavahAra na vimbarpha - nathI hoto arthAt te pharIthI saMsAramAM Avato nathI, tenA - karmothI ja vadi - upAthiyoM nAyaDuM - prApta thAya che jethI naM - karmane ja saMsAranuM kAraNa paDadA - jANIne tenA kSaya - nAzane mATe prayatna karavo joIye. bhAvArtha - bhAvanidrA ati duHkhadAyI che, jethI teno tyAga karI apramattabhAvathI vicaravuM joIe. zabdAdi viSayomAM pramAdi na hovAvALA purUSa kharekhara sAco vIra che. sAvagha (pApakArI) anuSThAnothI nivRtta thaIne (pAcho haThI) zuddha saMyamanuM pAlana karavAvALo purUSa jaldIthI sarva karmothI mukta thaI jAya che. te pAcho kyAre paNa saMsAramAM Avato nathI. kAraNa ke jyAM sudhI karma che tyAM sudhI saMsAranI upAdhiyoM che, karmono nAza thaI jAya (kSaya) eTale jIva nirUpAdhika (upAdhivagarano) thaIne anaMta sukhomAM eTale mokSa sthAnamAM birAjamAna thaI jAya che, A jANI karmanA kSaya mATe udyata banavuM joIye / 109 / bhAvArtha :- bhAva nidrA ati duHkhadAyinI hai| ataH usakA tyAga kara apramatta bhAva se vicaranA caahie| zabdAdi viSayoM meM pramatta na hone vAlA puruSa hI saccA vIra hai / sAvadha arthAt pApakArI anuSThAnoM se nivRtta hokara zuddha saMyama kA pAlana karane vAlA puruSa zIghra hI samasta karmoM se mukta ho jAtA hai / vaha phira kabhI saMsAra (10)JUDibai9898568xJthaiexIthaiexU98thI gAvAnuM sUtra
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 meM nahIM AtA kyoMki jaba taka karma hai taba taka hI sAMsArika upAdhiyA~ haiM / karmoM kA kSaya ho jAne para jIva nirupAdhika hokara ananta sukhoM meM virAjamAna ho jAtA hai // 109 // kiMca kammamUlaM ca jaM chaNaM, paDilehiya savvaM samAyAya dohiM aMtehiM adissamANe taM pariNNAya mehAvI viittA logaM vaMtA logasaNNaM se mehAvI parakkamijjAsi 1199011 karmamUlaM ca yat kSaNaM - hiMsanaM tat pratyupekSya parityajet / 'kammAhuya jaM chaNaM ' pAThAntaramAzritya karmopAdAya tatkSaNameva tadupAdAnahetornivRttiM vidadhyAdityarthaH / pratyupekSya sarvaM karma mokSa ca samAdAya-jJAtvA dvAbhyAm antAbhyAM - rAgadveSAbhyAM saha adRzyamAnaH anapadizyamAno vA tat- karma tadupAdAnaM vA parijJAya pariharet medhAvI parAkrameteti bravImi // 110 // - anvayArtha :- 2, jaM - 4 kammamUlaM ca - armanA bhUlanaM 2e| che, te chaNaM - hiMsAne paDilehiya - bhazIne tyAga urI he, savvaM pUrvo'ta sarva upadezone samAyAya - grhe| jhurIne aMtehiM - rAga ane dveSa dohiM - jannenI sAthai adissamANe - jAto nathI arthAt rAga-dveSathI lipta na thato vo mehAvI - buddhimAna puruSa taM - arma khane rAga-dveSane pariNNAya - tyAga jhurIne tathA logaM - rAga dveSamAM isAyesa soDane viittA - bhagIne ane logasaNNaM - so'saMjJAne arthAt viSayabhoga tathA uSAyone vaMtA - choDIne parakkamijjAsi - saMyamanuM anuSThAna re, ttiM bemi - khA prabhArI huM huM chaM. (pAThAntara - kampamAhUyaM jaM chaNaM ca - jaM - 4 chaNaM - ksse| kammaM - arbha baMdha thAya te 4 kSazamAM AhUya - tenI nivRtti karavI jAIye arthAt ajJAna ane pramAdanA vazathI je kSaNamAM karma baMdhana kAraka kArya thaI jAya te ja kSaNamAM sAvadhAna thaIne karmanA kAraNonI nivRtti karI devI joIye.) ja - bhAvArtha - karmabaMdhanuM mUla kAraNa hiMsA che. hiMsAnuM mUlakAraNa rAga dveSa che, rAga dveSanuM mUla kAraNa viSaya che. Ane jANIne vivekI purUSo teno tyAga karIne zuddha saMyamanA anuSThAnaM 'ravAmAM prayatna vo bheIye // 110 // bhAvArtha :- karmabaMdhakA mUla kAraNa hiMsA hai, hiMsAkA mUla kAraNa rAgadveSa hai, rAgadveSa kA mUla kAraNa viSaya hai / isako jAnakara vivekI puruSa usakA tyAga karake zuddha saMyama kA anuSThAna karane meM prayatna kare // 110 // zrI AcArAMga sUtra 777777777777777 111
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya uddezakaH atha lokasaMjJApradhAnasya bhAvasuptasyA'sAtalakSaNaM phalamucyate___jAiM ca buddhiM ca ihajja pAsa, bhUehiM sAyaM paDileha jANe / tamhA aivijje paramaM tti NaccA, sammattadaMsI Na karei pAvaM // 1 // jAti- prasUtiM ca bAlakumArayauvanavRddhAsthAparyantAM ca vRddhiM tatphalaM ca duHkham iha aba Arya ! vA pazya dRSTavA avabuddhyasva / kiJca bhUtaiH - caturdazabhUtagrAmaiH samamAtmanaH sAtaM pratyupekSya jAnIhi, yathA tvaM sukha-priyastathA'nye'pi / tasmAt atividyaH paramaM- mokSaM jJAnAdikaM vA tanmArgamiti jJAtvA samyaktvadarzI samatvadarzI vA na karoti pApamiti / pApasya ca mUlaM snehapAzAstadapanodArthamAha - ummuMca pAsaM iha macciehiM, AraMbhajIvI ubhayANupassI / kAmesugiddhANicayaM karaMti, saMsiccamANA puNaritigabbhaM // 2 // unmuJca pAzaM iha matyaiH sArdhaM, sa hi martya ArambhajIvI ubhayAnudarzI zArIramAnasaihikAmuSmikaduHkhAnudarzI / kiJca- kAmeSu gRddhAH karmanicayaM kurvanti, saMsicyamAnAH karmaNA punanti garbhamiti // 2 // tadevamanibhRtAtmA kiMbhUto bhavatItyAha - avi se hAsamAsajja, hatAM NaMdIti maNNai / alaM bAlassa saMgeNa, veraM vaDDai appaNo // 3 // sa hAsamAsAdya hatvA'pi prANino nandiriti manyate / alaM bAlasya saGgena, yo vairaM varddhayati AtmanaH // 3 // yatazcaivamataH kimityAha - tamhA aivijjo paramaMti NaccA, AyaMkadaMsI Na karei pAvaM / aggaM ca mUlaM vigiMca vIre, palicchiMdiyA NaM NikkammadaMsI // 4 // tasmAd atividyo mokSaM tatkAraNaM vA saMyamaM paramamiti jJAtvA, AtaGakadarzI na karoti pApam / agraM-bhavopagrAhikarmacatuSTayam mohanIyavyatiriktaM mithyAtvavyatiriktaM vA karma mUlaM ca * ghAticatuSTayaM mohanIyaM mithyAtvaM vA karma tyaja dhIraH / kiJca rAgAdIni karmANi vA tapaHsaMyamAbhya paricchidya niSkarmadarzI bhavati // 4 // 112)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ anyathArtha :- zAstrakAra kahe che ke he Arya! anna - Aje ja eTale eka kSaNano paNa vilaMba karyA sivAya I - A jagatamAM gADuM - janma ane yu - tyAra pachI bAlakumAra - yauvana ane vRddhAvasthA sudhInI avasthAo ane tenA duHkhone pad - dekho, sAyaM - zAtA, svayaMnA sukhane mUrdi - prANiyo nA sAthe samAnarUpathI ghaDijoda - vicAra karIne bALa - jANo tA - eTale viSe - vidvAna purUSa pa ri - mokSamArgane aDyA - jANI satavaMtI - samyakatvadarzI athavA sarvajIvone viSe tulyadarzI banIne pAvaM - pApa ja re - karato nathI / 1 / gurU kahe che ke he ziSya! phu - A manuSya lokamAM nahiM - prANiyonI sAthe pAd - pAza te eTale ke doraDAnI samAna bAMdhavAvALA kAmabhoga ane AraMbha parigraha hiMsAdi pAponA saMbaMdha no umuM - tyAga karI do, gAmanIvI - kAraNa ke te purUSa AraMbhathI jIvana vyatIta kare che, tethI mathALupasI - ubhayAtudarzI arthAt zArIrika ane mAnasika duHkhono bhoga thAya che, metu - kAma-viSayabhogomAM riddhA - Asakta jIva LiyAM - karmono saMcaya (megA) rati - kare che, A prakAre saMvimAna - karmonA saMcayathI bhArI banelo jIva puNo - vAraMvAra me - garbhAvAsane phaMti - pAme che. //rA je - te viSayI jIva hAsamAsaM - hAsya athavA kriDAne mATe haMtA gari - zikArAdinimitte jIvone mArIne paNa vIti - tene eka prakAranI ramata-krIDA maM - mAne che, A pramANe karIne te ajJAnI jIva bIjA jIvo - prANiyonI sAthe phogaTa ja thaLo - svayaM-potAnuM vera - vairane 6 - vadhAre che jethI vArasa - AvA bAla ajJAnI jIvano saMga - saMga paNa na karavo joIe. // 3 // * tA - eTale avinno - atizaya buddhizALI purUSa para ti - mokSane sarvazreSTha paMDyA - jANIne ane sAyaMtI - AtaMkadarzI arthAta naraka AdinA bhaya evA parva - pApakarma ja re - nathI karato dhIre - he dhIra ! tuM - agra eTale bhavane grahaNa karavAvALA cAra aghAtI karmono 2 - ane mUrta - mUla eTale cAra ghAtI karmone vizva - svayaMthI judo karo, kAraNa ke nikkiriyA - karmabaMdhanone toDIne naM - kharekhara te purUSa zivajImalI - AtmadarzI kevalI thAya che. 4 // | bhAvArtha :- zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIjI gaNadhara gautamasvAmIjIne saMbodhana karIne kahe che ke te Arya ! tamo janma-maraNanA duHkhone dekho, je prakArathI tamone sukhapriya che. tema te ja prakAre saMsAranA sarva jIvone sukha priya che AvuM samajIne evuM thiI gAvAnA sUtraNa 9999999999999999(13)
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArya na karavuM joIye ke jethI bIjA prANiyone duHkha utpanna thAya, Ama karavAvALo paMDita samyaktvadarzI purUSa janma-maraNanA duHkhothI mukta thAya che. samyaktvI purUSa mithyAdarzanazalyarUpa pApano baMdha nathI karato, jyAM sudhI te vrata dhAraNa karato tyAM sudhI tenA aghI bAhunA pApa jUssA che. // 1 // kAmabhogomAM Asakta banelo jIva hiMsA Adi vividha prakAranA pApAcaraNa kare che, ane zArirIka tathA mAnasika duHkhothI duHkhita thato rahe che jethI buddhimAn puraSo viSayabhogomAM Asata thadhuM na bheye // 2 // mATe ane mananA vinodanA mATe jIvonI hiMsA kare che jethI te ajJAnI phogaTa ja te prANiyonI sAthe aneka janmane mATe svayaMnuM vera vadhAre che. jethI vivekI purUSoe A pramANe kyAreya karavuM na isu. 11311 ghaNA kAmAsakta jIvo svayaMnA hAsya mATe, kriDA viSayabhogone duHkharUpa jANavAvALA paMDita purUSo viSayomAM Asakta thatAM nathI, teo samasta karmono kSaya karIne anaMta sukhamaya mokSanA sthAnane prApta karI le 9.11811 bhAvArtha :- zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI gautama svAmI ko sambodhita kara kahate haiM ki he Arya ! tuma janma maraNa ke duHkho ko dekho / jisa prakAra tuma ko sukha priya hai usI prakAra saMsAra ke samasta jIvoM ko sukha priya hai aisA samajha kara aisA kArya nahIM karanA cAhie jisase dUsare prANiyoM ko duHkha utpanna ho / aisA karane vAlA paMDita samyaktvadarzI purUSa janma aura maraNa ke duHkhoM se mukta ho jAtA hai| samyaktvI purUSa mithyAdarzanazalya rUpa pApa kA baMdha nahIM karatA hai| jaba taka vaha vrata dhAraNa nahIM karatA taba taka usake sataraha hI pApa khule haiM 11 9 11 bhAvArtha :- kAmabhogoM meM Asakta bane hue jIva hiMsA Adi nAnA prakAra kA pApAcaraNa karate haiM jisase bArabAra garbhavAsa ko prApta hote haiM aura zArIrika aura mAnasika duHkhoM se duHkhita hote rahateM haiM / ataH buddhimAn purUSoM ko viSaya bhogoM meM Asakta na honA cAhie // 2 // bhAvArtha :- bahuta se kAmAsakta jIva apane hAsya krIDArtha evaM manovinodArtha jIvoM kI hiMsA karate haiM / ve ajJAnI vyartha hI una prANiyoM ke sAtha aneka janma ke lie apanA vaira bar3hAte haiM / ataH vivekI puruSoM ko aisA kadApi na karanA cAhie // 3 // bhAvArtha :- viSaya bhogoM ko duHkha rUpa jAnane vAle paNDita purUSa viSayoM meM Asakta nahIM hote / ve samasta karmoM kA kSaya karake ananta sukhamaya mokSa meM cale jAte haiM // 4 // yaJca niSkarmmadarzI bhavati so'paraM kimApnuyAdityAha - esa maraNA pamuccai se hu diTThabhae muNI, logaMsi paramadaMsI vivittajIvI uvasaMte samie sahie sayA (114000000000000000 zrI AcArAMga sUtra expenser
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ jae kAlakaMkhI parivae, bahuM ca khalu pAvaM kamma ps | 111 | eSa maraNAt pramucyate / sa dRSTabhaya eva muniH loke paramadarzI- paramaH- mokSastatkAraNaM vA saMyamastI , viviktajIvI, upazAnta, samito, jJAnAdibhiH sahitaH, sadA yataH kAlAkAGkSI parivrajet yato bahu ca khalu pApaM karma prakRtaM-baddhaM prakaTaM vA tatkAryapradarzanAditi // 111 // anyathArtha :- sa - A purUSa arthAta cAra mUla eTale ghAtI ane cAra agra eTale aghAtI karmone svayaMnI AtmAthI alaga karavAvALo purUSa mA - maraNathI mutya -mukta thaI jAya che. te huM - te muLI - muni miU - saMsAranA sAta bhayone dekhavAvALo che, te toti - lokamAM paramatI - sarvathI zreSTha mokSa athavA saMyamane dekhavAvALo vivittanIvI - bhAvathI rAgadveSa rahita ane dravyathI strI-pazu-napuMsaka rahita sthAnamAM jIvana pasAra karavAvALo vasaMte - upazAMta sAma- samitiyothI yukta sahi - jJAnAdi sahita - haMmezA naI - prayatnavALo rahe che, Avo sAdhu tilI - kAlanI apekSA karato evo parigraha - zuddha saMyamanuM pAlana kare kAraNa ke ha7 - nizcayathI A jIve huM - ghaNA pAvaM - pApa mAM - karma pADuM - karela che. bhAvArtha - paramadarzI mumukSu purUSa svayaMnI Indriyone vazamAM rAkhatA thakA zuddha saMyamanuM pAlana kare che, ane jJAnAdikathI yukta rahevA chatAM kyAre paNa pramAda karatA nathI, te purUSa mRtyu AvavA sudhI pUrvokta guNonuM pAlana karatA rahe che ane mRtyuno samaya Ave tyAre te paMDitamaraNathI mare che. jethI vivekI purUSe pUrvokta guNothI yukta thaIne maraNa sudhI saMyamanuM pAlana karavuM joIe, jo koI kahe ke maraNa sudhI saMyamanuM pAlana karavAnI zuM AvazyaktA che? to AnA samAdhAnamAM kahe che ke jIvanI sAthe gADha karmonA baMdha thayelA che te thoDA kAlamAM kSaya thavA saMbhava nathI eTale ja maraNa sudhI saMyama pAlananI AvazyakatA che. 111 || ..... bhAvArtha :-- paramadarzI mumukSu puruSa apanI indriyoM ko vaza meM rakhatA huA zuddha saMyama kA pAlana karatA hai aura jJAna Adi se yukta rahatA huA kabhI bhI pramAda nahIM karatA hai / vaha puruSa mRtyukAla taka pUrvokta guNoM kA pAlana karatA rahatA hai aura mRtyukAla Ane para vaha paNDitamaraNa se maratA hai| ataH vivekI puruSa ko pUrvokta guNoM se yukta hokara maraNa paryanta saMyama kA pAlana karanA cAhie / yadi koI kahe ki maraNa paryanta saMyama kA pAlana karane kI kyA AvazyakatA hai ? to isakA samAdhAna yaha hai ki jIva ke sAtha itane karma bandhe hue haiM ki thor3e kAla meM unakA kSaya honA sambhava nahIM hai / ataH maraNa paryanta saMyama pAlana kI AvazyakatA hai // 111 | zrI sArA ( 2999999999999999999999
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ yadi nAmaivaM tatastadapanayAnArthaM kiM kartavyamityAha - saccammi dhiiM kubahA, etthovarae mehAvI savvaM pAvaM jhosei // 112 // satye - sadbhyo hite saMyame dhRtiM kurudhvam, atroparato medhAvI sarvaM pApaM karma jhoSayatikSapayatIti // 112 // anvayArtha :- // 2 // 2 4 cha / prAliyoM ! saccammi - satya bheTale. saMyamamA dhiI - dhIratA kubbahA - 25o etthovarae - 240 saMyamamA athavA nima 26. mehAvI - buddhimAn 535 savvaM - samaya pAvaM - 5.5 kammaM - dhone jhosei - kSaya 72rI nA che. bhAvArtha - saMyamanI aMdara dhIratA rAkhavAvALA purUSa saghaLAM karmono kSaya karI hecha // 112 // bhAvArtha :- saMyama meM dhIratA rakhane vAlA puruSa samasta karmoM ko kSaya kara detA hai // 112 // ... ukto'pramAdaH, tatpratyanIkastu pramAdaH tena kiMguNo bhavatItyAha aNegacitte khalu ayaM purise, se keyaNaM arihai pUraittae, se aNNavahAe aNNapariyAvAMe aNNapariggahAe jaNavayavahAe jaNavayapariyAvAe jaNavaya pariggahae // 113 // anekacittaH- kRSivANijyAdigatacitta evA'yaM puruSaH / sa ketanaMlobhecchArupAM cAlanI samudraM vA pUrayitum arhati / evaMbhUtaH saH anyavadhAya anyaparitApAya anyaparigrahAya janapadavadhAya janapadaparitApAya janapadaparivAdAya vA janapadaparigrahAya prabhavati // 113 // ____ anvayArtha :- khalu - nizcayathA 5352 ayaM - bhA purise - Y35 aNegacitte - bhane (yaMya8) vittapANI Doya che. se - te keyaNaM - utana arthAt dravyathA yAu9l athavA samudra mane mAthI svayaMnI somech| bhane tR9||ne pUraittae - pUrI 42vAmA arihai - prayatna 43 cha. se - tanI te. tRss|| aNNavahAe - Glon yonI &iAL (15) ne bhATe aNNApariyAvAe - tene paritA5 athAt shaa||24 mane mAnasi. 1 bhA5q! bhATe bhane aNNapariggahAe - anya paarthon| pariyaDane mATe thAya cha tathA jaNavayavahAe - 4-54 // 1dhane bhATe jaNavayapariyAvAe - 4154ne paritA5 5 / bhATe bhane jaNavayapariggahAe - 456n| pariyaDane bhATe thAya che. (116)POOTOOTOOTOOTOOTOOTOCTOCTOCTOOTOOTOOTOON | zrI AcArAMga sUtra
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- kAmAsakta purUSa svayaMnI bhogalAlasA ane tRSNAne pUrI karavA mATe vividha prakAranA jIvono vadha kare che. paraMtu te lAlasAo kyAreya purI thatI nathI, hamaNAM sudhImAM jeTalA jIva utpanna thayA che to temAMthI koI paNa jIvanI A bhogalAlasA (Icchao) pUrI thaI nathI ane kyAreya thaze paNa nahIM. kAraNa ke IcchAo AkAza samAna anaMta che. bhogathI tRSNA zamatI nathI tyAgathI zame che. /113ii. bhAvArtha :- kAmAsakta purUSa apanI bhogalAlasA aura tRSNA ko pUrA karane ke lie nAnA prakAra se jIvoM kA vadha karate haiM kintu yaha lAlasA kabhI pUrI nahIM hotI hai| aba taka jitane jIva utpanna hue haiM kisI kI bhI yaha bhogalAlasA pUrI nahIM huI aura na kisI kI hogI // 113 // ___anantaroktAH pramAdinastathAbhUtA evAsate utAnyathA ? anyathA'pIti darzayati - . AsevittA evaM aTuM iccevege samuTThiyA, tamhA taM biIyaM No seve, NissAraM pAsiya NANI, uvavAyaM cavaNaM guccA, aNaNNaM cara mAhaNe, se Na chaNe Na chaNAvae chaNaMtaM NANujANae, NivviMda gaMdi, arae payAsu, aNomadaMsI, NisaNNe pAvehiM kammehiM // 114 // Asevya evam - anantaroktam artha-vadhaparigrahatApAdikam ityeva - lobhecchApratipUraNAyaiva eke bharatAdayaH samutthitAH siddhAzca / yasmAt kRtapratijJastasmAt - viSayasukhasaMyamaM vA dvitIyaM - punaH nAseveta jJAnI nissAraM dRSTavA / upapAMta cyavanaM ca jJAtvA ananyaM - jJAnAditrikaM cara mAhaNa ! sa na kSaNuyAt-hanyAhU na kSANayet kSaNuvantaM nAnujAnIyAt / nirvindasva viSayajanitAM nandim araktaH prajAsu - strISu / anavadarzI - ratnatrayIdarzI niSaNNaH - nirviSNaH pApebhyaH karmabhya iti // 114 // ___ anvayArtha :- ege - 32813 535 eyaM - sA aTuM - tetha. si. pariyaDa marthana AsevittA - sevana rIne samuTTiyA - saMyama 49 // 42 cha bhane siddha pAme cha. bharata mA.na. ma tamhA - tethI pApono tyaa|| 2mane saMyama svii.7|2rii biIyaM - izathI masaMyamamA athavA bhRSavAhanu No seve - sevana na 2jodhthe, gANI - zAnI 535 NissAraM - viSayasevanane sAra 2rita pAsiyaM - BIna tenI 77 // na 42, mAhaNe - 'pone se nahI' mA prabhA. upaheza mAvA muni uvavAyaM - 4nma bhane cavaNaM - bha29.ne NaccA - 19Ine aNaNNaM - saMyamanuM cara - pAvana 43, se - te pu35 Na chaNe zrI AcArAMga sUtra 9790/999999999999999999999999999999(117)
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 06 59prA.nA. si. na. 3, Na chaNAvae - hiMsA na ve bhane chaNaMtaM - hiMsA 42NAnI Na aNujANae - anumohn|| 59na43, 13 maa2|4 ziSyane upaTe bhApatA cha ziSya ! tamo. NaMdi - viSayonA mAnadhthI NibiMda - 9 // 42 payAsu - striyomA. arae - anurAgavAna thAmo tathA aNomadaMsI - sabhyazAna zana-yAritravAn bano, se 31 guzovA pu35. Doya che te pAhiM kammehiM - pApothI NisaNNe - nivRtta che. bhAvArtha - pUrvakAlamAM bharatacakravartI Adi aneka rAjAoe parigraha ghaNo upArjita karelo paraMtu tenAthI paNa tRSNAnI tRpti (saMtoSa) na thaI tyAre teoe teno tyAga karI, saMyamano svIkAra karI ane tenuM vidhivat pAlana karI mokSane prApta karyo. jethI mumukSu purUSoe tyAga karI saMyamanuM pAlana karavuM joIe, mA hana arthAta "mAnahIM hana-mAro A prakAre upadeza ApavAvALA traNa karaNa tathA traNa yogathI hiMsAno tyaa|| 72rI hai. // 114 // bhAvArtha :- pUrvakAla meM bharata cakravartI Adi aneka rAjA logoM ne parigraha kA khUba upArjana kiyA thA . kintu usase bhI tRSNA kI tRpti na huI taba unhoMne tRSNA kA tyAga kara saMyama dhAraNa kiyA aura usakA vidhivat pAlana kara mokSa prApta kiyA / ataH mumukSu purUSoM ko tRSNA kA tyAga kara saMyama kA pAlana karanA caahie| mAhana arthAt 'mA-mata' hana-mAro" isa prakAra upadeza dene vAlA muni tIna karaNa tIna yoga se hiMsA kA tyAga kara de // 114 // kohAimANaM haNiyA ya vIre, lobhassa pAse NirayaM mahaMtaM / tamhA ya vIre virae vahAoM, chiMdijja soyaM lahubhUyagAmI // 1 // ___ gaMthaM pariNAya iha ajja ! dhIre, soyaM pariNNAya carija daMte / ummajja laddhaM iha mANavehi, No mANiNaM pANe samArabhijjA // 2 // krodhAdimAnaM hanyAt ca vIraH lobhasya sthitiM vipAkaM ca pazya narakaM mahAntam / tasmAt ca vIro virato vadhAt, chinyAt zokaM zroto vA viSayAbhiSvaGgarUpaM laghubhUtagAmI-laghubhUto mokSaH saMyamo vA tadgAmI // 1 // granthaM parijJAya iha adya Arya ! vA dhIraH san zrotaH viSayAbhiSvaGgaM parijJAya cared dAntaH / zrutizraddhAsaMyamavIryarUpam unmajanaM labyA iha mAnuSyeSu, na prANinAM prANAn samArabhethA iti bravImi // (118)DOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivArtha:- vIra - vIra purUSa sohAphamALa - krodha-mAna 9 - ane mAyAne LiyA - hanana kare tathA tomarsa - lobhanuM phaLa mahaMta - mahAna vuiM - naraka che A pramANe pAse - dekhe-vicAra kare, taNA - eTale - vIra - vira purUSa vAvo - prANivadhathI virA - nivRtta thaI jAya ane mULAnI - dravya ane bhAvathI laghubhUta (halako) banIne saMyamanuM pAlana karato evo soyaM zoka athavA bhAvasrotanuM chiMkti - chedana kare. //// zAstrakAra upadeza ApatA pharamAve che ke lagna - he Aryo ! Aje ja dhIre - vairyavAnuM banIne phara - A thaM - bAhya ane Abhyantara ema banne prakAranA baMdhanone parAve - jANIne teno tyAga karI do. te -Indriya tathA manane vaza (damana) karIne ane sogaM - viSaya saMgarUpa saMsAranA srotano-pravAhano MiAya - tyAga karIne Mi- saMyamanuM pAlana karo. phuda - A saMsAramAM khaM - unmajjana arthAt manuSya bhava-dharmazravaNa - zuddha zraddhA AdinA suavasarane - prApta karIne mALakhuM - manuSyo bhavamAM paLAM - prANiyonA pALe - prANono no sAmakhyA - AraMbha na karavo joIye arthAt prANivadha nahIM karavo joIye. ra. bhAvArtha :- zAstrakAra pharamAve che ke krodhAdi cAra kaSAyano nAza karI nAMkho paNa temAM lobhanuM phaLa to mahAduHkhadAyI che. lobhI purUSa prANIone mAravA AdithI pApakarmonI pravRtti karIne sAtamI naraka sudhI jAya che. jethI mumukSu purUSoe krodhAdi kaSAyono cheda karIne saMsArano cheda karI devo joIe / 1 / . mokSArthI purUSe bAhya ane Abhyantara beu prakAranA baMdhanone toDI viSayAsaktino tyAga karI devo joIye, A saMsAra eka mahAna samudra che. manuSya bhava prApta karIne je purUSa zuddha zraddhAne grahaNa karI saMyamanuM pAlana kare che te saMsAra samudra tarI jAya che. jethI manuSyabhava prApta karI A saMsArasAgarathI nikaLavA prayatna karavo joIe. //rA bhAvArtha :- zAstrakAra pharamAte haiM ki krodhAdi kaSAya kA vinAza kara DAlo jisameM bhI lobha kA phala to mahA duHkhadAyI haiM / lobhI purUSa prANivadhAdi pApa karmoM meM pravRtti karake sAtaveM naraka taka jAtA hai / ataH mumukSu puruSa ko krodhAdi kaSAyoM kA chedana karake saMsAra kA chedana kara denA cAhie // 1 // mokSArthI puruSa ko cAhie ki bAhya aura Abhyantara donoM prakAra ke bandhanoM ko tor3a kara viSayAsakti kA tyAga kara de / yaha saMsAra eka mahAn samudra hai / manuSya bhava ko prApta kara jo puruSa zuddha zraddhA ko grahaNa kara saMyama kA pAlana karatA hai vaha saMsAra samudra tira jAtA hai / ataH manuSya bhava ko prApta kara isa saMsAra sAgara se nikalane kA prayatna karanA cAhie // 2 // zrI bAvAra sUtra 9999999999999999
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya uddezakaH kiMca prANinAM prANAn na samArabhethA ityanantaroktam / iha tu tadeva cAritraM sandhirityucyate / saMdhi loyassa jANittA, Ayao bahiyA pAsa, tamhA Na haMtA Na vighAyae, jamiNaM aNNamaNNavitigicchAe paDilehAe Na karei pAvaM kammaM, kiM tattha muNI kAraNaM siyA ? // 115 // sandhi - karmavivararUpaM cAritrAvasaraM / lokasya loke vA jJAtvA na pramAdaH zreyAn / Atmano yat sukhapriyatvamasukhAgriyatvaM tat bahiH pazya / tasmAt na hantA syAt, na vighAtayet / yadidaM anyonyavicikitsayA - parasparA''zaGkAto lajjAto vA pratyupekSya na karoti pApaM karma, kiM tatrapApakarmA'karaNe muniH - munitvaM kAraNaM syAt ? arthAnna syAditi // 115 // anvayArtha H- loyassa - so'nI saMdhi - saMdhine bheTale saMsAramA avasarane jANittA - bhazIne prabhAha na vo bhedhye. bahiyA - sAyasAthI buddhA prAziyone paae| Ayao - ApasI bhAI6 4 sukha priya che. A pramANe pAsa- samabhavaM bheye, tamhA bheTale Na haMtA - jhopa prAzIne na bhAravA bhedhye jane NaM vighAyae - zrIbhajo dvArA pe| prAziyone na bharAvA bhedhye jaM - 4 aNNamaNNavitigicchAeM - parasparanI zaMAne paDilehAe - iNaM pAvaM kammaM - bhene khAvuM pApa artha Na karei - nathI 42tA, kiM - zuM tattha - temAM muNI - bhunipazuM kAraNaM siyA - te 2 che ? nathI, dharma AtmasAkSI che, paradrohavirati e ja munipaNuM che. - bhAvArtha :- manuSya bhava - uttamakula - dharmazravaNa Adi durlabha aMgone prApta karI vivekI purUSoe Atma kalyANa taraphathI pravRtti karavAmAM thoDo paNa pramAda na karavo joIye. badhA prANI sukhanA abhilASI hoya che jethI koI paNa prANIno vadha na karavo joIye ane teone duHkha na ApavuM joIye je bhAvapUrvaka saMyamanuM pAlana kare che te ja sAco muni che. bIjA na dekhatAM pApa na kare, chatAM viratino bhAva na hoya to bhunipatuM nathI. bhATe hiMsAhinI viratino bhAva TaDAvavo, vadhAvo // 115 // na (1200 zrI AcArAMga sUtra
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- manuSya bhava, uttama kula, dharma zravaNa Adi durlabha aMgoM ko prApta karake vivekI puruSa ko AtmakalyANa kI ora pravRtti karane meM kiJcinmAtra bhI pramAda na karanA caahie| sabhI prANI sukha ke abhilASI hai ataH kisI bhI prANI kA vadha na karanA cAhie aura na duHkha denA cAhie / jo bhAvapUrvaka saMyama kA pAlana karatA hai vahI saccA muni hai // 115 // kathaM tarhi naizcayiko munibhAva ityata Aha - samayaM tattha uvehAe appANaM vippasAyae / aNaNNaparamaM NANI, No pamAe kayAi vi / Ayagutte sayA vIre jAyAmAyAi jAvae // 1 // virAgaM rUvesu gacchijjA mahayA khuDDaehi vA, AgaI gaI pariNNAya dohi vi aMtehiM adissamANehiM se Na chijjai Na bhijjai Na Dajjhai Na hammai kaMcaNaM savvaloe // 116 // . .. samatAM samayaM vA - AgamaM vA tatra-pApakarmA'karaNe utprekSya - paryAlocya AtmAnaM viprasAdayet / ananyaparamaM- sarvapradhAnAt saMyama jJAnI na pramAdayet kadAcit / AtmaguptaH sadA vIraH yAtrAmAtrayA - saMyamayAtrAyAM yA AhAramAtrA tayA yApayed 'acAhAro na sahe' ityAdi vacanAt / - saivA''tmaguptatA kathaM syAditi cedAha virAgaM rUpeSu gacchet mahatA - divyabhAvena vyavasthiteSu kSullakeSu vA - manuSyarUpeSu vA, yadi vA divyAdi pratyekaM mahat kSullakaM ca rUpaM tatra virAgaM gacchediti / nAgArjunIyAstu paThanti 'visayaMmi paMcagaMmIvi, duvihaMmi tiyaM tiyaM / bhAvao suThTha jANittA, se na lippai dosuvi' viSaye paJcake'pi iSTAniSTatayA dvividhe, hInamadhyamotkRSTabhedAt trikaM trikaM / bhAvataH suSThu jJAtvA sa muniH na lipyate dvAbhyAM rAgadveSAbhyAM tadakAraNAt / syAdetat - kimAlambyaitatkartavyamityAha - AgatiM gatiM ca parijJAya dvAbhyAM rAgadveSAbhyAm anyAbhyAm antahetutvAt adRzyamAnAbhyAM anapadizyamAnAbhyAM vA siddhyati eva, tathA ca sa na chidyate, na bhiyate, na dayate, na hanyate kenacit sarvaloka iti // 116 // .. anvayArtha :- tattha - tyAM 55 nahIM 2vAmAM samayaM - samabhAvane athavA mAgabhane zrI AcArAMga sUtra 09609/90/99999999999999999999999(121)
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ uvehAe - viyArI ne appANaM - svayaMnI khAtmAne vippasAyae saMyama anuSThAnamAM sAvadhAna rAjI, prasanna 52 aNaNNaparamaM jadhA pahArtho DaratA mokSane zreSTha NANIbhagavAvANo pu3Sa kayAi vi - pyAreya pa No pamAe - prabhAha na 42, vIre - vIra53Sa sayA - haMmezA Ayagutte Atmagupta arthAt svayaMnA khAtmAnI pApathI rakSA urato jevo jAyAmAyAi - saMyamanA nirvAha bhATe AhArathI jAvae - svayaMno nirvAha re, mahayA - mahAn bheTale ddivya vA - athavA khuTTaehi - kSudra- tuccha rUvesu 35obhAM virAgaM - vairAgyane gachijjA - prApta 52, AgaI - jAgati bhane gaI - gatine pariNAya - bhagIne dohi - vi aMtehiM - rAga bhane dveSa khema jannene adissamANehiM tyAga uravAvANI saMlipta pu3Sa lUsa tha bhaya che ane savvaloe - sarva so'mAM kaMcaNaM DonA dvArA Na chijjai - chehAto nathI. Na bhijjai - lehAto nathI Na Dajjhai - agni khAdhithI saNagAvAtI nathI ne Na hamma - gAto nathI. 1 - - bhAvArtha :- A saMsAramAM saMyamathI caDhiyAto bIjo koI padArtha nathI tethI ja saMyamAnuSThAnamAM munie pramAda na karavo joIye, sAdhu svayaMnI Indriya tathA manane pApakAryamAM na javA daIne svayaMnA AtmAnI rakSA kare ane jeTalo AhAra karavAthI saMyamanA AdhArabhUta zarIrano nirvAha thaI zake teTalA AhAraMthI ja nirvAha kare paraMtu adhika AhAranuM sevana kare nahIM, manojJarUpa (suMdara) rasAdimAM Asakta na thAya (rAga na dure) bhane amanojJathI (asuMhara) dveSa na ure, paraMtu samabhAva rAje. A prakAre zuddha saMyamanuM pAlana karavAvALA muni thoDA samayamAM sarva karmono kSaya karI mokSa sukha prApta re che. // 116 // :- isa saMsAra meM saMyama se bhAvArtha: kara dUsarA koI padArtha nahIM hai| ataH saMyama ke anuSThAna meM muni ko pramAda na karanA caahie| sAdhu indriya aura mana ko pApa meM na jAne dekara apanI AtmA kI rakSA kare aura jitanA AhAra karane se saMyama ke AdhArabhUta zarIra kA nirvAha ho sake utane se hI apanA nirvAha kare parantu adhika AhAra kA sevana na kare / manojJa rUpa rasAdi meM Asakta na hove aura amanojJa se dveSa na kare kintu samabhAva rakhe / isa prakAra zuddha saMyama kA pAlana karane vAlA muni svalpa kAla meM hI samasta karmoM kA kSaya kara mokSa sukha ko prApta karatA hai / / 116 // apare sAmpratekSiNaH kuto vayamAgatAH ? kva yAsyAmaH ? kiM va tatra naH sampatsyate ? naivaM bhAvayantyataH saMsAra - bhramaNapAtratAmanubhavantIti darzayitumAha - avareNa pubviMNa saraMti ege, kimassa tIyaM kiM vA''gamissaM / bhAsaMti ege iha mANavAo, jamassa (1220000000000000 zrI AcArAMga sUtra
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIyaM tamA''gamissaM // 1 // NAIyamaDhe Na ya .. AgamissaM, aTuM NiyacchaMti tahAgayA u / vihUyakappe .. eyANupassI, NijjhosaittA khavae tavassI // 2 // apareNa janmAdinA saha pUrvamatikrAntaM janmAdi na smaranti nA''kAsanti vA eke, kimasyA'tItaM ? kiM vA''gamiSyat ? bhASante eke iha mAnavAH - yadasyAtItaM tadAgamiSyat / apare tu paThanti avareNa pucviM kiha se atItaM, kiha AgamissaM na saraMti ege / bhAsanti ege iha mANavAo, jaha se aIaMtaha AgamissaM na saraMti ege / bhAsanti ege iha mANavAo, jaha se aIaMtaha AgamissaM // 1 // uktArthameva // nAtItamartham anAgatarUpatayaiva, na vA''gamiSyantamartham atikrAntarUpatayaiva niyacchati- avadhArayanti tathAgatAH-sarvajJAstu vicitratvAt pariNateH / vidhUtakalpaH - sAdhuH etadanudarzI - pUrvAparAnudarzI nijhoSayitA - kSapayiSyati karma kSapako maharSiriti / ____ anvayArtha :- ege - 3155 HzanI avareNa - 5De8yayedI vAtanI sAthe pubbiM - vAtahI pAtane Na saraMti - yA6 42du nathI. assa - 2 // vana. kiM - - avasthAmA tIyaM - vAdI cha. vA - mane kiM - 585 avasthAmo AgamissaM - vAtaze ? iha - 2mA saMsAramA ege - 3215 mANavAo - manuSya bhAsaMti - 240 mare 53 che 3 assa - 2mA sapane,jaM - 4 strI5j 5315j bhane napuMsa.455 mA tIyaM - prApta thayej cha taM - te AgamissaM - mAgaNanA momA 59 prApta thaze. // 1 // tahAgayA - tathAgata arthAta sarva prabhu tathAgatA = sarva mAto. mUtAvanI bhavasthAne bhaviSya35 jotAM nathI, temaja bhaviSyakAlanI avasthAne bhUta paryAyarUpe jotA nathI, kAraNa ke saMsArI ponA pri9||m viyitra Doya che. samAna hotA nathI. Na - nahI to aiyaM - bhatAta.danI bhavasthAne NiyacchaMti - sm29|| 73 cha ya - mane Na AgamissaM - na to bhAbhIsanA sumanI 687 // 43 cha. u - 2 // pramANo vihUyakappe - bhon kSaya 421 // bhATe udyamazIla baneko tavassI-mahesI - tapasvI bharSi sAdhu 59eyANupassI - 24 mArganuM anusaraNa kare che. arthAt atIta sukhanuM smaraNa nathI karatA ane bhaviSyamAM svAhi suma pAbhavAnI 8291 nathI. 42di, paraMtu NijjhosaittA khavae - pUrvoparchita bhono kSaya 42 cha bhane bhokSa. 54ne prApta 42 che. // 2 // bhAvArtha :- A jagatamAM ghaNAkharA purUSa vartamAnane ja dekhe che. bhUta ane bhaviSyano vicAra karatA nathI. te A nathI jANatA ke amo kyAMthI AvyA ane kyAM |zrI AcArAMga sUtra|0000000000000000000000000000(123
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaIzuM? tathA amArI kaI dazA thaze? Avo vicAra karatA nathI, eTale ja teo bhramaNa karatA rahe che. keTalAka ajJAnI A pramANe kahe che ke A jIva pUrvabhavamAM strI, purUSa, napuMsaka Adi bhedomAM jevA prakArano hato te ja AgAmI bhavamAM paNa te ja prakAre thaze. paraMtu jJAnI ema kahetAM nathI kAraNa ke karmapariNati vicitra hoya che. // 1 // ATha karmono kSaya karI je jIva mokSamAM jAya che te siddha kahevAya che. teo pAchA kyAreya saMsAramAM AvatA nathI. te siddha prabhu ane teonA mArgane anusaraNa karavAvALA purUSa gayelA kALanA sukhanuM smaraNa nathI karatA ane AgAmI kAlanA sukhonI cAhanA (IcchA) nathI karatA. paraMtu saMsAranI vicitratA joI jene saMsAranA pAya sabhyaMtara dhanAne yAvI hIdhA che te bhAvI mo. 4. // 2 // . . bhAvArtha :- isa jagat meM bahuta se puruSa vartamAna ko hI dekhate haiM, bhUta aura bhaviSyat kA vicAra nahIM karate / ve yaha nahIM jAnate haiM ki - hama kahA~ se Aye haiM aura kahA~ jAyeMge tathA hamArI kyA dazA hone vAlI hai ? aisA vicAra ve nahIM karate haiM / isalie ve bhramaNa karate rahate haiN| kitaneka ajJAnI to yaha kahate haiM ki. - yaha jIva pUrva bhava meM strI, puruSa, napuMsaka Adi bhedoM meM jaisA bheda vAlA thA vaha AgAmI bhava meM bhI vaisA hI hogA // 1 // AThoM karmoM kA kSaya karake jo jIva mokSa meM cale jAte haiM ve 'siddha' kahalAte haiM / ve phira kabhI saMsAra meM nahIM Ate haiN| ve siddha bhagavAn aura unake mArga kA anusaraNa karane vAle puruSa gata kAla ke sukhoM kA smaraNa nahIM karate aura AgAmI kAla ke sukhoM kI cAha nahIM karate haiN| rati aura arati arthAt harSa aura viSAda ajJAniyoM ko huA karate haiM, jJAnI puruSa to sabhI avasthAoM meM samabhAva rakhate haiM aura zuddha saMyama kA pAlana karate haiN| karmakSapaNodyatasya yatsyAttadarzayati - kA araI ke ANaMde ? itthaM vi aggahe care, rAvvaM hAsaM pariccajja alINagutto parivae, purisA ! tumameva tumaM mittaM kiM bahiyA mittamicchasi ? // 117 // . kA aratiH ka aanndH| atrApi - aratAvAnande agrahaH agRdhnuH san caret / sarvaM hAsya parityajya AlInaguptaH - indriyanirodhAdike AlInaH sa ca gupto manovAkkAyakarmabhiH kUrmavad vA saMvRtagAtraH parivrajet / puruSa ! tvameva tava mitram kimiti bahirmitramicchasi ? // 117 // (124)CTOOTODIOCTOOTOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ - anvayArtha :- yogIne bhATe araI - kharati kA zuMche ? khane ANaMde - khAnaM rati ke zuM che ? itthaM vi - khAjarati khane khAnaMhanA viSayamA aggahe - khAsahita lAva na rAjato vo ghare - viyare, vihAra pure savvaM samasta saghaNAM hAsaM hAsyane allINaguttoM - tyAga rIne nitendriya ane mana-vayana-DAyAthI gupta thardhane parivvae saMyamanuM pAlana ure, purisA - De 53Sa ! he Atman ! tumameva - tuM 4 - tumaM - tAro mittaM - bhitra che bahiyA - jaya mittaM - bhitranI kiM icchasi - 62ch| zuM abha pure che ? - - bhAvArtha :- rati-arita arthAt harSa ane kheda annAniyone ja thayA kare che, jJAnI purUSa badhI avasthAomAM samabhAva rAkhe che ane zuddha saMyamanuM pAlana kare che. zAstrakAra pharamAve che ke he Atman ! tuM ja tAro mitra che, bAhya mitranI zuM kAma IcchA kare che ? kumArga para cAlI rahela svayaMno AtmA ja kharekhara AtmAno zatru chekhane subhArga para yAsato vo AtmA svayaM khAtmAno mitra che. // 117 // bhAvArtha :- rati aura arati arthAt harSa aura viSAda ajJAniyoM ko hote hai, jJAnI puruSa sabhI avasthAo meM samabhAva rakhate hue. zuddha saMyama kA pAlana karate hai / zAstrakAra pharamAte haiM ki - he Atman ! tU hI terA mitra hai / bAhya mitra kI tU kyoM icchA karatA hai ? kumArga para calatA huA yaha AtmA hI AtmA kA zatru hai aura sumArga para calatA huA AtmA hI AtmA kA mitra hai // 117 // yo hi nirvANanirvartakavratamAcarati sa Atmano mitram, sa caivambhUtaH kuto'vagantavyaH ? kiM phalazcetyAha-jaM jANijjA uccAlaiyaM taM jANijjA dUrAlaiyaM, jaM jANijjA dUrAlaiyaM taM jANijjA uccAlaiyaM, purisA ! attANameva abhiNigijjha evaM dukkhA pamuccasi, purisA ! saccameva samabhijANAhi, saccassa ANA se uvaTTie mehAvI mAraM tarai, sahio dhammamAyAya seyaM samaNupassai // 118 // yaM jAnIyAt karmaNAM viSayasaGgAnAM ca uccAlayitAram apanetAraM taM jAnIyAt dUrAlayikaM - mokSamArgavyavasthitam, yaM jAnIyAt dUrAlayikaM taM jAnIyAt dUrAlayikaM - mokSamArgavyavasthitam, yaM jAnIyAt dUrAlayikaM taM jAnIyAt uccAlayitAram / puruSa ! dharmadhyAnAd bahirviSayAbhiSvaGgAya niHsarantam AtmAnmevam abhinigRhya - avarudhyaiva evam avadhAraNe duHkhAt pramokSyasi / puruSa satyameva - saMyamam AgamaM vA samabhijAnIhi yataH satyasya AjJayA sa upasthitaH san medhAvI mAraM ! - - - saMsAraM tarati / kiJca jJAnAdinA hitena vA sahito dharmamAdAya zreyaH samanupazyatIti // 118 // zrI AcArAMga sUtra 77777777777777 125
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayathArtha - gaM - je purUSane nyAtaphAM - viSayanA saMgane dUra karavAvALA nALiSmA - jANo taM - tene TUniphargha - mokSamArgano pathika gALijJA - samajo taM - tene uccAnAM - viSayanA saMgane dUra karavAvALo gALaSmA - samajo. paritA - he purUSa! he Atman ! tuM battALameva - svayaMnA AtmAne ja maLazaSya - viSaya saMgathI dUra rAkha, parva - Ama karavAthI A AtmA suvA - duHkhothI amuvyasi - chUTI jAya che, puratA - he purUSa! saMmeva - satya-saMyama athavA Agamane ja sAcuM-vAstavika tattva samaminAbAda - jANo arthAt sarva vyApArono tyAga karIne saMyamanI ja ArAdhanA karo, kAraNa ke saMvaita - satyasaMyama athavA AgamanI mALA - AjJA eTale ArAdhanA karavAmAM kagi - udyamavaMta se - te mahAvI - buddhimAna purUSa mAra - mRtyune arthAt janmamaraNanA kAraNabhUta saMsArane taraDuM - tarI jAya che, sago - jJAna - darzana - cAritrathI yukta purUSa ghaM - zruta ane cAritra rUpa dharmane mAyA - svIkAra karIne seve - yathArtha kalyANane samaypasaDuM - dekhe che. bhAvArtha - viSayothI nivRtta (virA) je purUSa che te ja kharekhara mokSamArgano ArAdhaka che paNa viSayomAM Asakti rAkhavAvALo nahIM, eTale zAstrakAra pharamAve che ke he AtmAnuM ! sumArga para cAlato evo AtmA je kharekhara ApaNo mitra che tAre bAhya mitra zodhavAnI zuM AvazyakatA che? zAstrAjJA pramANe saMyamanuM zuddha pAlana karato evo AtmA saMsAra sAgarane tarI jAya che..// 118 // ... bhAvArtha :- viSayoM se virakta purUSa hI mokSa mArga kA ArAdhaka hai kintu viSayoM meM Asakti rakhane vAlA nhiiN| isalie zAstrakAra pharamAte haiM ki he Atman ! sumArga para calatA huA AtmA hI apanA mitra hai / tujhe bAhya mitra DhUMDhane kI kyA AvazyakatA hai ? saMyama kA pAlana karo / zuddha saMyama kA pAlana karatA huA AtmA saMsAra sAra che tira nAtA hai. 118 || ukto'pramattaH tadguNAca, tadviparyayamAha - duhao jIviyassa parivaMdaNa mANaNapUyaNAe, vasi pamAyaMti / 999 / dvidhA - rAgadveSaprakAradvayenA''tmaparanimittamaihikAmuSmikArthaM vA hato dirhato durhato vA jIvitasya parivandana-mAnana-pUjanAya karmopacinoti / kiM ca - yasmin parivandanAdinimitte eke pramAdyanti na te Atmane hitA iti // 119 // vArtha - kuko - banne prakArathI arthAt rAga ane dveSathI ajJAnI jIva nIvigata - A jIvanane parivaMdanAbaLapUvaMS - vaMdanIya, mAnanIya ane pUjanIya (26)tha0thaIthaItha0thaIIIIIIIItha00 zrI nAvAra sUtra
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAvaq! bhATe yeSTA 42 , jaMsi - ma mAt // vana maani| mATe ege - 32884 2mazAnI pamAyaMti - prabhAnu sevana cha. bhAvArtha ajJAnI manuSyo svayaMnA A kSaNabhaMgura-vinAzI jIvanane vaMdanIya - mAnanIya ane pUjanIya banAvavA mATe vividha prakAranA pAponuM AcaraNa kare che. // 118 // bhAvArtha :- ajJAnI manuSya apane isa kSaNabhaMgura jIvana ko vandanIya-mAnanIya aura pUjanIya banAne ke lie nAnA prakAra se pApAcaraNa karate haiM // 119 // etadviparItaM tvAha - sahio dukkhamattAe puTTho No jhaMjhAe, pAsimaM davie loe loyAloyapavaMcAo muccai // 120 // tti bemi // sahito jJAnAdinA hitena vA duHkhamAtrayA spRSTaH san no jhaJjhayet - vyAkulitamatirbhavet / pazya imam, dravikaH - sAdhuH lokAlokaprapaJcAd mucyate iti bravImi // 120 // . anvayArtha :- sahio - AlilthI yuta pu35 dukkhamattAe - du:manA pramAthI puTTho - 25za thane arthAt pariSa: 35sa nita du:mo mAthI No jhaMjhAe - dveSa na 43, imaM - 40 pAsa - hemI 3 davie - dravyAbhUta mathAt zuddha saMyamanu pAlana 421 // bhuni. loyaloyapavaMcAo - do-dona prapaMya bheTale vistArathI muccai - bhuta tha 304 cha, tti bemi - 2mA prabhArI 99 I. - bhAvArtha - ISTa manapasaMda) viSayonI prApti thaI jAya to tenA para rAga nathI karatA ane aniSTanI prAptimAM je dveSa nathI karatA paraMtu samabhAva rAkhe che. evA samabhAvI, zuddha saMyamanuM pAlana karavAvALA munivara sAMsArika sarve baMdhanothI chUTIne bhokSane prApta urI che. // 120 // bhAvArtha :- iSTa viSaya kI prApti hone para jo rAga nahIM karatA aura aniSTa kI prApti meM jo dveSa nahIM karatA kintu samabhAva rakhatA hai aisA samabhAvI zuddha saMyama kA pAlana karane vAlA muni sAMsArika samasta bandhanoM se chUTa kara mokSa ko prApta ho jAtA hai // 120 // zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(127
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha uddezakaH) lokAlokaprapaJcAd mokSo'sya kaSAyavamanAd bhavati tadadhunA pratipAdyate - se vaMtA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca, eyaM pAsagassa daMsaNaM, uvarayasatthassa paliyaMtakarassa AyANaM sagaDabbhi // 121 // sa vamitA vamiSyati vA krodhaM ca mAnaM ca mAyAM ca lobhaM ca, etat - kaSAyavamanaM pazyakasya darzanam uparatazastrasya - asaMyamAduparatasya, karmaNAM saMsArasya vA paryaMtakarasya, tathAhi - AdAnam - AzravadvAraM niSedhya svakRtabhid bhavati - svopAttaM karma bhinattIti // 121 // . ___ anvayArtha :- 4 pu35 zAstrotatithI saMyamanu manuSThAna 3 che se - te kohaM - ogha mANaM - bhAna - mAyaM - bhAyA ya - mane lobhaM - domane vaMtA - 48hIthI nAza 42 hecha eyaM - ma. saNaM - upadeza uvarayasatthassa - zastrathA.nivRtta bhane paliyaMtakarassa - 5 bhane saMsArako bhaMta 42.5 pAsagassa - sarvaza tIrtharono cha, AyANaM - mAhAna arthAta hiMsA ma mAsaponI tyA 42 pu35 sagaDabbhi - svyNn| mAno nAza karI de che. bhAvArtha - je purUSa samyagujJAnAdi sahita thaIne saMyamanA yogonuM pAlana kare che, te krodha-mAna-mAyA-lobhano kSaya karIne ane ATha karmono kSaya karIne mokSane prApta karI le che. A pramANe kevalajJAna-darzananA dhAraka tIrthaMkaraprabhu zrI maDAvIrasvAmI me 32mAveza cha. // 1.2.1 // bhAvArtha :- "jo purUSa samyag jJAnAdi sahita hokara saMyama kA pAlana karatA hai vaha AThoM karmoM kA kSaya karake mokSa ko prApta ho jAtA hai|" aisA kevalajJAna kevaladarzana ke dhAraka tIrthaMkara bhagavAn zrI mahAvIrasvAmI ne pharamAyA hai // 121 // yathAvasthitaikapadArthajJAnaM ca na sarvajJatAmantareNeti darzayitumAha je egaM jANai se savvaM jANai, je savvaM jANai se egaM jANai // 122 // ya ekaM jAnAti sa sarvaM jAnAti, yaH sarvaM jAnAti sa ekaM jAnAti yataH atItAnAgataparyAyidravyaparijJAnaM samastavastuparijJAnAvinAbhAvIti // 122 // anvayArtha :- je - 4 eNaM - 52mAzubha dravyomAthI 315 mene jANai - 2nd (128JODIODIODIODIODIOCTOCTODIODIOCTOOOOOOO |zrI AcArAMga sUtra |
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha. se - te. savvaM - saMsA2nasarva pArthone jANai - 2 cha. je - 4 savvaM - saMsAranA samasta pArthAne jANai - 2nd se - te egaM - meM pArthane jANai - 1 . bhAvArtha - bhUta ane bhaviSyat kAlanI apekSAthI eka padArthanA anaMta paryAyo thAya che te paryAyone samastarUpathI sarvajJa-sarvadarzI bhagavAna ja jANI zake che A prakAre A vAta siddha thaI jAya che ke je anaMtaparyAyo sahita eka padArthane jANe che te sarve padArthone jANe che ane je sarva padArthone jANe che te ja anaMtaparyAyo sahita eka pArthane saMpU35tha. neo cha. // 1.22 // ___ bhAvArtha :- bhUtakAla aura bhaviSyat kAla kI apekSA eka padArtha kI ananta paryAyeM hotI haiM / unheM samasta rUpa se sarvajJa sarvadarzI bhagavAn hI jAna sakate haiM / isa prakAra yaha bAta siddha hotI hai ki - jo ananta paryAyoM sahita eka padArtha ko jAnatA hai vaha samasta padArthoM ko jAnatA hai aura jo samasta padArthoM ko jAnatA hai vahI ananta paryAyoM sahita eka padArtha ko sampUrNa rUpa se jAnatA hai // 122 // tadevaM sarvajJastIrthakRt sarvajJazca sambhavinameva sarvasattvopakAriNamupadezaM dadAtIti darzayati - savao pamattassa bhayaM, savao appamattassa Natthi bhayaM, je egaM NAme se bahuM NAme, je bahuM NAme se egaM NAme, dukkhaM logassa jANittA vaMtA logassa saMjogaM jaMti dhIrA mahAjANaM, pareNa paraM jaMti, NAvakhaMti jIviyaM // 123 // ___ sarvataH pramattasya bhayaM, sarvato'pramattasya nAsti bhayam / ya eka krodhaM nAmayati - kSapayati sa bahUn - mAnAdIn nAmayati, yo bahUn nAmayati sa ekaM nAmayati / saMyogamUlaM duHkhaM lokasya jJAtvA vAntvA ca Atmavyatiriktasya putrakalatrAdeH lokasya saMyogaM yAnti dhIrA mahAyAnaM - jJAnAditrayaM mokSaM vA, tayathA - pareNa - saMyamena paraM - svargAdikaM prApya pAraMparyeNA'pavargamapi yAnti / yadi vA caturthaguNasthAnena kevaliparyantamayogaM yadvottarottaratejolezyAmavApnuvanti / ete ca nAvakAGkSanti jIvitamasaMyamajIvitaM dIrghajIvitaM veti // 123 // / __anvayArtha :- pamattassa - pramA6 42vA pu3Sane sabao - 5 4. bhayaM - bhaya cha bhane appamattassa - prabhAha na vaap| 53Sane sabao - sarvatra bhayaM - maya Natthi - nathI, je - he pu35 egaM - me SAyano NAme - kSaya 43 che se - te. bahuM - dhAno NAme - kSaya 43 cha bhane je - he bahuM - ghano NAme - 15 42 che se - te egaM - meno NAme - 15 43 cha, logassa - sonA mAtra saMsArI praanniyon| dukkhaM - |zrI AcArAMga sUtra 9200000000000000000000000007(129)
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ duHkhane tathA duHkhanA kAraNabhUta karmone gANittA - jANIne teno tyAga karI devo joIye, ane torAta -lokanA arthAt saMsArI prANiyonA saMno - dhana-putra AdimAM mamatAkRta saMbaMdhane vaMtA - tyAga karIne ghImAM - vI - dhIrapurUSa mahAgA - mahAyAna arthAta mokSane naMti - prApta kare che, te A pramANe - e ja bhavamAM kadAca mokSa na pAme to saMyama pAmI svarge jAya ane paraMparAe mokSe jAya (rekha - saMyamathI, paraM - svargAdike jAya) athavA caturtha guNasthAnakethI caudamA guNasthAnake jAya. te purUSa pArekha - utkRSTa padane prApta karIne pachI ja - paramapada arthAta mokSane naMti - prApta kare che. te sAdhaka purUSa nIvivuM - asaMyamajIvananI khANaMti - IcchA karatA nathI. . bhAvArtha :- je purUSa pramAda kare che eTale ke AtmoddhAranA mArgane choDIne avanati (adhogati) nA mArgamAM javAno, madyapAna (dArU) AdinA niMdita kAryo kare che teone A lokamAM ane paralokamAM bhaya hoya che. je purUSa svayaMnA kalyANamAM sadA sAvadhAna rahe che tene saMsArathI athavA karmothI bhaya hoto nathI. kAraNa ke samasta anarthonA mULabhUta kaSAyano te vinAza kare che (karI de che). sAMsArika prANiyone zArirIka athavA mAnasika je duHkha utpanna thAya che tenuM mULa kAraNa dhana ane putrAdika pratye mamatvapUrvakano saMbaMdha che ane mamatvapUrvakano saMbaMdha ja kharekhara karmabaMdhano kAraNa che jethI vivekI purUSa teno tyAga karI cAritranuM anuSThAna kare che te temAMthI keTalAka jIva to A bhavamAM mokSa prApta karI le che ane keTalAka jIva anuttaravimAna sudhI devaloka prApta kare che ane tyAra bAda samasta karmono kSaya karI mokSane prApta kare che. te 123 // ' , bhAvArtha :- jo puruSa pramAda karatA hai yAnI AtmoddhAra ke mArga ko chor3a kara avanati ke mArga meM jAtA huA madyapAna Adi nindita karma karatA hai usako isa loka aura paraloka donoM meM hI bhaya hotA hai / jo puruSa apane kalyANa meM sadA sAvadhAna rahatA hai usako saMsAra se athavA karmoM se bhaya nahIM hotA haiM kyoMki samasta anarthoM ke mUlabhUta kaSAya kA vaha vinAza kara cukA hai| ___ sAMsArika prANiyoM ko zArIrika yA mAnasika jo duHkha utpanna hotA hai usakA mUla kAraNa dhana aura putra Adi meM mamatvapUrvaka sambandha hai aura mamatvapUrvaka sambandha hI karmabandha kA kAraNa hai / ataH vivekI puruSa inakA tyAga karake cAritra kA anuSThAna karate haiN| unameM se kitaneka jIva to usI bhava meM mokSa prApta kara lete haiM aura kitaneka jIva anuttara vimAna paryanta svargaloka ko prApta karate haiM aura bAda meM samasta karmoM kA kSaya karake mokSa ko prApta karate haiM // 123 // yazca kSapaNoyataH sa kimekakSayAdevA'pavartate uta netyAha - egaM vigiMcamANe puDho vigiMcai, puDho vigiMcamANe egaM vigiMcai, saDDhI ANAe mehAvI logaM ca ANAe (30)tha000thaItha0969696969696666 zrI bAvAra sUtra
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhisamiccA akuobhayaM, atthi satthaM pareNa paraM Natthi asatthaM pareNa paraM // 124 // ekam anantAnubandhinaM krodhaM kSapayan pRthag-anyadapi darzanAdikaM kSapayati, pRthagapi kSapayan ekaM kSapayati / kiMguNaH kSapayatItyAha - zraddhAvAn AjJayA yathoktAnuSThAnavidhAyI medhAvI nAparaH / kiM ca - lokaM ca AjJayA abhisametya - jJAtvA yathA akutobhayaM - jIvalokasya na kutazcit nimittAd bhayaM bhavati tathA vidheyam / asti zastraM - asaMyamaH pareNa paraM yathA'nantarasUtreNa svayaM vakSyate / nAsti azastraM - saptadazavidhasaMyamaH pareNa paramiti // 124 // -- annavArtha :- kSapakazreNI para ArUDha thayelo purUSa - eka anaMtAnubaMdhI kaSAyano viziSamALe - kSaya karato evo puDho - bIjAno paNa viSiSajJa - kSaya kare che ane puchyo - bIjAno viniMSamALe - kSaya karato evo purUSa - eka anaMtAnubaMdhIno viSiSajJa - kSaya kare che, saddI - mokSamArganI ArAdhanAmAM zraddhAvALo tathA bALA! - tIrthaMkaraprabhue pharamAvela AgamanA anusAra AcaraNa karavAvALo meAvI - buddhimAn muni ja kSapakazreNInA yogya hoya che 7 - ane te toLa - cha kAya jIvarUpa lokane ALA! - sarvajJaprabhue pharamAvela AgamanA upadezathI minindrA - jANIne gaLuJomavaM - koI paNa prANIne bhaya AMpato nathI, satsaM - zastra ttena paraM - tIkSNa karatA paNa adhika tIkSNa asthi - hoya che paraMtu asatyaM - azastra eTale saMyamathI reNa paDyuM - utkRSTa sthi - kAMI nathI. * bhAvArtha :- kSapakazreNI para ArUDha thayelA sAdhu eka anaMtAnubaMdhI krodhano kSaya karato evo bIjA paNa darzana-moha Adino kSaya kare che. je sAdhu kaSAyono kSaya karI de che tene koInAthI paNa bhaya hoto nathI. zastra dvArA prANiyone bhaya utpanna thAya che. te zastra be prakAre - dravyazastra ane bhAvazastra, dravyazastra ekabIjAthI tIkSNathI tIkSNa hoya che. saMyamathI koIpaNa prANIyone bhaya hoto nathI, saMyama sarva prANiyone abhaya ApavAvALuM che te eka ja prakArathI che tenA bhinna bhinna (alaga) bheda nathI, kAraNa ke saMyamadhArI purUSa pRthvI Adi sarva prANiyomAM samabhAva rAkhe che. teono koInI sAthe dveSa hoto nathI athavA zaileSI avasthAvAlA saMyamathI vadhIne bIjuM koI saMyama nathI, kAraNa ke tenI upara koI guNasthAnaka nathI. // 124 || bhAvArtha :- kSapaka zreNI para car3hA huA sAdhu eka anantAnubandhI krodha kA kSaya karatA huA dUsare bhI darzana moha Adi kA kSaya karatA hai| jo sAdhu kaSAyoM kA kSaya kara detA hai usako kisI se bhaya nahIM hotA zrI bAvArAMga sUtra|77777777777777 131
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ zastra ke dvArA prANiyoM ko bhaya utpanna hotA hai / vaha zastra do prakAra kA hai| eka dravya zastra aura dUsarA bhAva zastra / dravya zastra eka dUsare se tIkSNa se tIkSNa hotA hai / saMyama se kisI bhI prANI ko bhaya nahIM hotaa| saMyama saba prANiyoM ko abhaya dene vAlA hai / vaha eka hI prakAra kA hai / isakI bhinna bhinna kakSAeM nahIM haiM kyoMki saMyamadhArI puruSa pRthvI Adi samasta prANiyoM meM samabhAva rakhatA hai| usakA kisI ke sAtha dveSa nahIM hotA / athavA zailezI avasthA vAle saMyama se bar3ha kara dUsarA saMyama nahIM hai kyoMki usase Upara koI guNasthAnaka nahIM hai // 124 // asaMyamarUpa bhAvazastraM kathaM paraM paraM duHkhAvahaM bhavatItyAha - je kohadaMsI se mANadaMsI, je mANadaMsI se mAyAdaMsI, je mAyAdaMsI se lobhadaMsI, je lobhadaMsI se pijjadaMsI, je pijjadaMsI se dosadaMsI, je dosadaMsI se mohadaMsI, je mohadaMsI se gabbhadaMsI, je gabhadaMsI se jammadaMsI, je jammadaMsI se mAradaMsI, je mAradaMsI se NarayadaMsI, je NarayadaMsI se tiriyadaMsI, je tiriyadaMsI se dukkhadaMsI / se mehAvI abhiNivaTTijjA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca pijjaM ca dosaM ca mohaM ca gabhaM ca jammaM ca mAraM ca NarayaM ca tiriyaM ca dukkhaM ca / eyaM pAsagassa daMsaNe uvarayasatthassa paliyaMtakarassa, AyANaM NisiddhA sagaDabbhi, kimatthi ovAhI pAsagassa ? Na vijjai ?, Natthi // 125 // tti bemi // yaH krodhadarzI sa mAnadarzI yato yaH krodhaM gacchati sa mAnamapi gacchati / evamuttaramapi yojanIyam / yo mAnadarzI sa mAyAdarzI, yo mAyAdarzI so lobhadarzI, yo lobhadarzI sa premadarzI, yaH premadarzI sa dveSadarzI, yo dveSadarzI sa mohadarzI, yo mohadarzI sa garbhadarzI, yo garbhadarzI, sa janmadarzI, yo janmadarzI sa mAradarzI - maraNadarzI, yo mAradarzI sa narakadarzI, yo narakadarzI sa tiryagdarzI, yastiryagdarzI sa duHkhadarzI / krodhAdeH sAkSAnivartanamAha - sa medhAvI abhinivartayet krodhaM ca mAnaM ca mAyAM ca lobhaM ca dveSaM ca mohaM ca garbhaM ca janma ca mAraM ca narakaM ca tiryacaM ca duHkhaM ca / etat pazyakasya darzanam uparatazastrasya paryantakarasya, tathAhi - AdAnaM niSedhya (132)00OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ svakRtabhid bhavati pUrvavat / kimasti upAdhiH pazyakasya Ahosvit na vidyate ? nAstIti bravImi // 21 // annayArtha :- ne - je purUSa jovI - krodhane anarthakArI dekhe che se - te mALavaMsI - mAnane anarthakArI dekhe che, ne - je purUSa mALavatI - mAnane anarthakArI dekhe che. se - te mAyAvatI - mAyAne anarthakArI dekhe che, ne - je purUSa mAyAvaMsI - mAyAne anarthakArI dekhe che te - te somavaMtA - lobhane anarthakArI dekhe che, ne - je purUSa somavaMtI - lobhane anarthakArI dekhe che se - te membavaMtI - rAgane anarthakArI dekhe che, maiM - je purUSa pevaMtI - rAgane anarthakArI dekhe che se - te yosavaMtI - dveSane anarthakArI dekhe che, ne - je purUSa DhosavaMtI - dveSane anarthakArI dekhe che te - te movalI - mohane anarthakArI dekhe che, ne - je purUSa mohavasI - mohane anarthakArI dekhe che te - te garbhavatI - garbhAvAsanA du:khone dekhe che, ne - je purUSa mavaMtI - garbhAvAsanA du:khone dekhe che te - te nammavaMtI - janmanA duHkhone dekhe che, ne - je nammavaMzI - je purUSa janmanA duHkhone dekhe che te - te maravaMtI - maraNanA duHkhone dekhe che, ne - je mAravaMtI - je purUSa maraNanA duHkhone dekhe che, se - te kharacavI - narakanA duHkhone dekhe che, e - je purUSa LavavalI - narakanA duHkhone dekhe che. se - te tiyivaMtI - tiryaMyoninA duHkhone dekhe che, je niyivaMtI - je purUSa tiryaMcayoninA duHkhone dekhe che. te - te TuvasvayaMtI - uparokta batAvela saghaLA duHkhone dekhe che arthAt upara batAvela badhA duHkhone anarthakArI samajIne tenAthI chUTavAnAo prayatna kare che athavA pUrvokta badhA vAkyono A prakAre artha karavo joIye. ne - je purUSa jovaMtI - krodha kare che te - te mALavatI - mAna paNa kare che, A prakAre 'vazrvavaMtI' sudhInA badhA vAkyono artha karavo joIye, eTale ke se - te mehAvI buddhimAna purUSa joDhuM-mArga-mAyaM-soma-pipna-yosa-moDhuM-karma-gamAM-mAmAM-yaM-tithiM-2 krodhamAna mAyA-lobha-rAga-dveSa-moha-garbha-janma-maraNa-naraka-tiryaMyoni dhruvanuM ane duHkha A badhAno miLivadruSnA - tyAga karI de, thaeN - A vaMzaLa - upadeza varavatatyatA badhA prakAranA zastrothI nivRtta niyaMtaK - karmono aMta karavAvALo sAphsa - sarvajJa sarvadarzI tIrthaMkara prabhuno che, te tIrthaMkara prabhu AvALuM - karmanA upAdAnarUpa hiMsAdine iisaddhA - tyAga karIne sAlmi - svayaMnA karmono nAza karavAvALA che, kiM - zuM pAsasa - sarvajJa sarvadarzI prabhune ovArII - koI paNa prakAranI upAdhi asthi - hoya che athavA La viSnarU - nathI hotI ? tni - upAdhi hotI nathI tti vaizmi - A pramANe huM kahuM chuM. - zrI bAvArAMga sUtra QQQQQQQQQQQQQ (133 -
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- sarvajJa sarvadarzI tIrthaMkara prabhue pharamAvela che ke buddhimAna purUSa krodha-mAna-mAyA-lobha AdinA svarUpane sArI rIte samajIne teno tyAga karavo joIye. je purUSa krodha-mAna Adine anarthakArI samaje che te garbhAvAsa-janma-maraNa AdinA duHkhone dekhe che mATe te duHkhothI chUTavAno prayatna kare che ane tene tyAgI de che. A upadeza badhA prakAranA zastrothI nivRtta, karmono aMta karavAvALA sarvajJa-sarvadarzI tIrthakara prabhuno che. // 125 / bhAvArtha :- sarvajJa sarvadarzI tIrthaMkara bhagavAn ne pharamAyA hai ki - buddhimAn puruSa ko krodha, mAna, mAyA, - lobha Adi ke svarUpa ko acchI taraha jAna kara usakA tyAga kara denA caahie| no pueSa zodha-mAna-mAyA-kha---goda anarthazArI rehatA hai vaha javA-ana-nAnAtirygyoni ke duHkho ko dekhatA hai vaha sabhI duHkho ko anarthakArI samajhakara unase chUTane kA prayatna karatA hai, aura use tyAga de, yaha upadeza sabhI prakAra ke zastro se nivRtta, karmo kA aMta karanevAle sarvajJa-sarvadarzI tIrthaMkara bhAvAna che || 121 | 124)0000606thaiiiiiibahAthI gAvAra sUtra
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ na samyaktvanAmaka caturtha adhyayana ___prathama uddezakaH / zastraparikSAnAmaka pahelA adhyayanamAM cha kAyanA jIvonuM varNana karIne jIvaajIva padArthonuM varNana karela che. jIvonA vadhathI karmabaMdha ane teono vadha na karavAthI tathA tenI rakSA karavAthI kalyANa thAya e batAvIne Azrava ane saMvaranAmaka be padArtha kahyAM, A pramANe prathama adhyayanamAM jIva-ajIva-Azrava-saMvara e cAra padArtha kahyo, lokavijaya nAmanA bIjA adhyayanamAM je prakAre prANiyone karmabaMdha thAya che ane je prakAre teonI karmothI mukti thAya che te batAvIne baMdha ane nirjarA nAmaka padArtha kahyAM, zItoSNIya nAmaka trIjA adhyayanamAM sAdhuone zIta ane uSNa pariSahone sahana karavA joIe, A pramANe kahIne tenA phalasvarUpa mokSanuM varNana karyuM, Ama traNe adhyayanomAM maLI kula sAta tattva batAvyA. A tattvonI zraddhA samyakta kahevAya che. tenuM A cothA adhyayanamAM varNana kare che. . zastraparijJA nAmaka pahale adhyayana meM chaha kAya ke jIvoM kA varNana karake jIva aura ajIva padArthoM kA varNana kiyA gayA hai / jIvoM ke vadha se karmabandha aura unakA vadha na karane se tathA unakI rakSA karane se kalyANa honA batAkara Asava aura saMvara nAmaka do padArtha kahe gaye haiM / isa prakAra prathama adhyayana meM jIva, ajIva, Asrava aura saMvara ye cAra padArtha kahe gaye haiN| lokavijaya nAmaka dUsare adhyayana meM jisa prakAra prANiyoM ko karmabandha hotA hai aura jisa prakAra unakI karmoM se mukti hotI hai yaha batAkara bandha aura nirjarA nAmaka padArtha kahe gaye haiN| zItoSNIya nAmaka tIsare adhyayana meM sAdhu ko zIta aura uSNa parISahoM ko sahana karanA cAhie yaha kaha unake phalarUpa mokSa kA varNana kiyA gayA hai / isa prakAra ina tIna adhyayanoM meM jIva, ajIva, Amrava, saMvara, bandha, nirjarA aura mokSa ye sAta padArtha kahe gaye haiM parantu ina adhyayanoM meM samyaktva kA varNana nahIM AyA hai / isalie aba cauthe adhyayana meM samyaktva kA varNana kiyA jAtA hai : - anantarasaMtre upAdhi pazyakasya nAstIti pratipAditam / tasmAta hitaiSiNA pazyakasya tIrthakRto darzane yatitavyaM, darzanaM ca tattvArthazraddhAnaM, tattvaM ca tIrthakRdbhiryadabhASi tadeva sUtreNa darzayati se bemi je ya aIyA je ya paDuppaNNA je ya AgamissA arahaMtA bhagavaMto te savve evamAikkhaMti |zrI AcArAMga sUtra |0000000000000000000000000007(135)
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM bhAsaMti evaM paNNaveMti eva parUviMti - sabve pANA savve bhUyA sabve jIvA sambe sattA Na haMtavyA Na ajjAveyavvA Na parighetavvA Na pariyAveyavvA Na uddeveyavvA, esa dhamme suddhe Niie sAsae samicca loyaM kheyaNNehiM paveie, taMjahA-uTThiesu vA aNuTThiesu vA uvaTThiesu vA aNuvaTThiesu vA uvarayadaMDesu vA aNuvarayadaMDesu vA sovahiesu vA aNuvahiesu vA saMjogaraesu vA asaMjogaraesu vA, taccaM ceyaM tahA ceyaM assiM ceyaM pavuccai // 126 // so'haM bravImi-ye atItA ye ca pratyutpannA ye ca AgamiSyantaH arhanto bhagavantaste sarve evamAcakSate, evaM bhASante, evaM prajJApayanti, evaM prarUpayanti - sarve prANinaH sarve bhUtAH sarve jIvAH sarve sattvA na hantavyAH, na AjJApayitavyAH, na parigrAhyAH, na paritApayitavyAH, na apadrAvayitavyAH / eSa dharmaH zuddho nityaH zAzvataH, sametya - jJAtvA lokaM duHkhasAgarAvagADhaM khedajJaiH praveditaH, tayathA - utthiteSu vA - gaNadharAdiSu, anutthiteSu vA gRhastheSu, upasthiteSu vA - cilAtiputrAdiSu, anupasthiteSu vA indranAgAdiSu, uparatadaNDeSu vA - yatiSu sthairyaguNAntarAdhAnArthaM, anuparatadaNDeSugRhiSu, sopadhikeSu vA dravyato hiraNyAdi bhAvato mAyA tadvatsu, anupadhikeSu vA - anagAreSu, saMyogarateSu putrakalatrAdisaMyogavatsu, asaMyogarateSu niHsaMGgeSu vA tathyaM caitat tathA caitad yathA bhagavAn jagAda / asmin maunIndrapravacane caitad - sarve prANino na hantavyA ityAdi procyata / evaM samyagadarzanaM vidheyamiti // 126 // anvayArtha : se bemi - huM huM dhuM je - arahaMtA - bharisaMta bhagavaMto - (bhagavAna aIyA - pUrvarAma 25 gayA cha ya - mane je - 4 paDuppaNNA - vartamAnamA yAta. (vidyamAna) che ya - tathA je - 4 AgamissA - bhaviSyatANamA thaze. te - te sambe - saNa evaM - 2 // are AikkhaMti - 4 cha. evaM - 40 1re bhAsaMti - bhASa9. 43 cha evaM - ma. pra.1re paNNaviMti - upaheza 43 che evaM - 40 prAre parUviMti - pr359|| 43 che sabve - saMghai pANA - prA. - bendriya, tendriya bhane yandriya savve - saghaNA bhUyA - bhUta - vnsptiyn| 1 savve - sapaNa jIvA - 71 - paMthendriya bhane sace - sapaNAM sattA - sattva - pRthvI, a5, te bhane vAyuya mA mendriyathA vana paMthendriya sudhAnA saghai (r)vo te Na haMtavvA - na bhA21 Na ajjAveyavvA - tene (136)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD | zrI AcArAMga sUtra
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ paritApa na Apavo joIye ja uDyA - tenA prANono nAza na karavo joIye, paNa - A gho - dharma su - zuddha che lAphA - nitya che tAsa - zAzvata che, to - samasta lokane sImitra -kevalajJAna dvArA dekhIne haiyamhiM - tIrthakaronA dvArA paphA - A kahela che. te nahIM - jema ke pituM - dharmanuM AcaraNa karavAmAM pravRtta thayA - athavA aNuuig - apravRtta purUSone mATe pituM - dharma sAMbhaLavA mATe upasthita va - athavA lagva|i - anupasthita purUSone mATe vahetu - prANiyone daMDa ApavAthI nivRtta va - athavA gaNavADeluM - anivRtta purUSone mATe sogi - sopAdhika eTale hiraNya Adi dravya upadhi ane mAyArUpa bhAvaupAdhithI yukta va - athavA gaLo ituM - upadhithI rahita purUSone mATe saMnokAra - strI-putra-mitra AdinA saMyogamAM rata vA - athavA manoratu - AnA saMyogamAM rati (prema) na rAkhavAvALA purUSone mATe arthAt saMsAranA sarva prANiyone mATe prabhue upadeza Apela che, prabhue je upadeza Apelo che parva- te ahiMsA taa - satya che - ane karNa - te tA - tema ja che - ane ei - A jainadarzanamAM ja thaM - A dharma pavu - kahevAya che, anyatra nahIM. (koI pratimAM pacAvevA nI AgaLa "ra vinAnethavA tema pATha che, kilAmaNA na upajAvI arthAt kaSTa na ApavuM) bhAvArtha - bhUtakAlamAM anaMta tIrthaMkaro thaI gayA ane bhaviSyamAM anaMta tIrthakaro thaze tathA vartamAna samayamAM pAMca mahAvideha kSetramAM janyathI 20, utkRSTathI 160 tIrthaMkara vidyamAna che te sarve tIrthaMkara prabhue pharamAvela che ke ekendriyathI laIne paMcendriya sudhInA koI paNa prANiyonI hiMsA na karavI joIye teone zArirIka athavA mAnasika kaSTa na ApavuM joIye tathA teonA prANono nAza nahIM karavo joIe. A ahiMsAdharma nitya che - zAzvata che. saMsArasAgaramAM DubatA evA prANiyo para anukaMpA karIne teonA uddhAra mATe tIrthakara prabhue A ahiMsAtmaka dharma pharamAvela che. prabhue jagatanA jIvonA kalyANArthe je dharmopadeza Apyo che te sarvathA satya che. vastunuM je yathArtha svarUpa che tevuM ja bhagavAne pharamAvela che temAM kicinmAtra paNa anyathA (khoTuM) nathI. A prakAre padArthanuM yathArtha varNana jainadarzanamAM ja maLI zake che. anya darzanomAM (jainetara) nathI maLatuM kAraNa ke teomAM pUrvApara virUddha vAto Ave che. A prakAranI zraddhA te ja samyaktva che. te 126 che. bhAvArtha :- gata kAla meM ananta tIrthaMkara ho cuke haiM aura bhaviSyat kAla meM ananta tIrthaMkara hoMge tathA vartamAna kAla meM pAMca mahAvideha kSetra meM jaghanya 20 utkRSTa 160 tIrthakara vidyamAna haiM una saba kA yahI upadeza hai ki ekendriya se lekara paMcendriya taka kisI bhI prANI kI hiMsA na karanI cAhie, unheM zArIrika yA mAnasika kaSTa na denA cAhie tathA unake prANoM kA nAza nahIM karanA cAhie / yaha ahiMsA dharma nitya hai, zAzvata hai| saMsAra sAgara meM DUbate hue prANiyoM para anukampA karake unake uddhAra ke lie tIrthaMkara bhagavAn ne yaha ahiMsAtmaka Iii gAvAna sUa|269999999999999(137
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma pharamAyA hai / bhagavAn ne jagat jIvoM ke kalyANArtha jo dharmopadeza diyA hai vaha sarvathA satya hai / vastu kA jaisA svarUpa hai vaisA hI bhagavAna ne pharamAyA hai, usameM kiJcinmAtra bhI anyathA nahIM hai / isa prakAra padArtha kA yathArtha varNana isa jaina darzana meM hI pAyA jAtA hai, anya darzanoM meM nahIM kyoMki unameM pUrvApara virUddha bAteM pAI jAtI haiM // 126 // tadevaM samyaktvasvarUpamabhidhAya tadavAptau yat kartavyaM tadarzayitumAha - ... taM Aittu Na Nihe Na Nikkhive jANittu dhamma jahA tahA, divahiM NivyeyaM gacchejjA, No logassesaNaM care // 127 // tad-samyagdarzanam AdAya na gopayed na nikSipet - tyajed jJAtvA dharma - zrutacAritrarUpaM vastUnAM vA svabhAvaM yathAtathA dRSTeSu - rUpAdiSu nirvedaM gacched no lokasyaiSaNAM carediti // 127 // anvayArtha :- taM - te sabhyamazanane Aittu - prApta arIne tenA anusAra arthana rIne Na Nihe - tenuM gopana na 43 tathA Na Nikkhive - teno tyAga na 43, dhamma - dharmanA sva35ne jahA tahA - yathArtha, sArI rAta jANittu - 4Ine diDehiM - mAtA viSayothA NivyeyaM gacchejjA - vi2.51 25 14, logasseNaM - eo59 // No care - na43. bhAvArtha samyagadarzanane prApta karIne tenA anukla kArya karavuM te samyagadarzanane chUpAvavA lAyaka che. eTale ja vivekI purUSa Ama na kare tathA mithyAvRSTionA saMgathI teno tyAga paNa na kare, vastunA yathArthasvarUpane jANIne manojJa ane amanojJa zabdAdi viSayomAM rAga-dveSa (prIti-aprIti) na kare, paraMtu sarvapadArthamAM samabhAva rAdhe // 127 // bhAvArtha :- samyaga-darzana ko prApta karake usake anukUla kArya na karanA usa samyagU darzana ko chipAnA hai ataH vivekI puruSa aisA na kare tathA mithyAdRSTiyoM ke saMsarga se usakA tyAga bhI na kare / vastu ke yathArtha svarUpa ko jAna kara manojJa aura amanojJa zabdAdi viSayoM meM rAga dveSa na kare kintu samasta padArthoM meM samabhAva rakhe // 12 // yasya caiSA lokaiSaNA nAsti tasyAnyApyaprazastA matinAstIti darzayati - jassa Natthi imA NAI, aNNA tassa kao siyA ? dilu suyaM mayaM viNNAyaM jaM evaM parikahijjai, samemANA palemANA puNo puNo jAiM pakappaMti // . 128 // (138)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra |
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasya nAsti iyaM jJAtiH- lokaiSaNAbuddhiH anyA - sAvadhapravRttistasya kutaH syAtaH ? yadivA iyaM jJAtiH - samyaktvamatiryasya nAsti anyA - vivekinI buddhistasya kutaH syAt ? dRSTaM zrutaM mataM vijJAtaM yad etat - samyaktvAdikaM parikathyate gaNadharAdibhistatra yatnavatA bhavitavyam / ye punarviSayalampaTAH sAvAdhArambhapravRttAH syuste tasminneva manuSyAdijanmani zAmyantastathA manojJendriyArtheSu pralIyamAnAH punaH punaH ekendriyAdikAM jAti prakalpayanti - vidadhatIti // 128 // ndriyAI - - je mokSArthI purUSanI mA - A pUrvokta lokeSaNAmAM pAchuM - jJAti, buddhi sthi - che nahIM tad - tenI mA - bIjI sAvadhaAraMbhamAM pravRtti go - kema siyA - thaI zake che? - A naM - je his - mArA dvArA kahevAya che te hiduM - sarvazanA dvArA dekhAyela che ane sugaM - sAMbhaLavAnI IcchAvALA vaDe sAMbhaLela che tathA mAM - bhavya jIvo dvArA manana karAyela che ane vipArva - vizeSarUpathI jANela che, sanALA - je purUSa manuSya Adi janmomAM atyaMta Asakta che ane pamANA - manojJa (suMdara) IndriyasukhamAM tallIna thaI rahyA che te puNo puLo - vAraMvAra gADuM - ekendriya Adi jAtine pati - prApta kare che. bhAvArtha :- manojJa viSayomAM rAga-amanojJa viSayomAM dveSa kare tene lokeSaNA kahevAya che. A lokeSaNA dvArA jIva mohita thaI rahyo che ane tenAthI prerita thaIne jIva vividha prakAranA kAryomAM pravRtta thAya che. paraMtu je jJAnI (mokSArthI) purUSe A lokeSaNAne saMsAra bhramaNanuM kAraNa jANIne tyAga karI dIdhI che. teonI sAvadya (pApakArI) karmomAM paNa kyAreya pravRtti thatI nathI. " gurU ziSyane kahe che ke he ziSya ! huM je A kahI rahyo chuM te kharekhara sarvathA satya che. kAraNa ke kevalajJAnIoe kevalajJAna dvArA tene dekheluM che ane teonA ziSyoe tenuM zravaNa karIne manana kareluM che. jethI A viSayamAM koIpaNa prakArano saMzaya na karatA evA tenuM yathArtharUpathI pAlana karavuM joIe ane A upadezanuM je pAlana nathI karatA te vAraMvAra ekendriyamAM utpanna thAya che. te 128 || . . bhAvArtha :- manojJa viSayoM meM rAga aura amanojJa meM dveSa karanA lokaiSaNA kahalAtI hai / isa lokeSaNA ke dvArA jIva mohita ho rahe haiM aura isI se prerita hokara prANI nAnA prakAra ke kAryoM meM pravRtta hote haiM kintu jisa jJAnI mokSArthI puruSa ne isa lokaiSaNA ko saMsAra bhramaNa kA kAraNa jAna kara tyAga diyA hai usakI sAvadha karmoM meM kabhI bhI pravRtti nahIM hotI hai| gue ziSya se kahate haiM ki he ziSya ! maiM jo kucha yaha kaha rahA hU~ vaha sarvathA satya hai kyoMki kevalajJAniyoM ne kevalajJAna ke dvArA ise dekhA haiM aura unake ziSyoM ne ise zravaNa kara manana kiyA hai / ataH isa viSaya meM kisI prakAra kA saMzaya na karate hue isakA yathArtha rUpa se pAlana karanA cAhie // 128 // thiI gAvA sUacha9999999999999999999999132
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM sati kiM kartavyamityAha - aho ya rAo ya jayamANe, dhIre sayA AgayapaNNANe / patte bahiyA pAsa, appamatte sayA / parakkamijjAsi tti bemi // 129 // ahazca rAtriM ca yatamAno dhIraH sadA AgataprajJAnaH - svIkRtasadasadvivekastvaM pramattAn bahiH pazya, tAMzca dRSTvA apramattaH san sadA parAkramethA iti bravImi // 129 // - anvayArtha :- gu3 he che } he ziSya ! tabho aho ya rAo ya - hivasa ne rAta jayamANe - bhokSano prayatna 'ratA sevA sayA - haMmezA dhIre dhairyavAn ne AgayapaNNANe - vive'vANA jano ne patte - prabhAhI puruSane athavA paratIrthiyone bahiyA - dharmadhI ahAra pAsa - samabhe ane tabho appamatte - pramAda rahita thardhane sayA haMmezA parakkamijjAsi - bhokSabhArgabhAM 4 parAmbha rotti bemi - 2 // pramANe huM huM chaM. - bhAvArtha :- je loko pramAdI che eTale ke dharmAcaraNathI vimukha teonuM anukaraNa na karatA evA mumukSu purUSe vicAravuM joIye ke te svayaM nidrA-vikathA Adi prabhAhothI rahita thardhane niraMtara - haMmezA mokSaprApti mAre prayatna pure // 128 // bhAvArtha :- jo loga pramAdI haiM yAnI dharmAcaraNa se vimukha hai unakA anukaraNa na karate hue mumukSu purUSa ko cAhie ki vaha nidrA, vikathA Adi pramAdoM se rahita hokara nirantara mokSa prApti ke lie prayatna kare // 129 // dvitIya uddezakaH pahelA uddezAmAM samyaktvanuM varNana karyuM. have A bIjA uddezAmAM Azrava ane nirjarAnuM varNana kare che. pahale uddezaka meM samyaktva kA varNana kiyA gayA hai| isa dUsare uddezaka meM Asrava aura nirjarA kA varNana kiyA jAtA hai : iha samyaktvamadhikRtaM tatra saMsAramokSakAraNe Azravanirjare darzayitumAha - je AsavA te parisavvA, je parisavvA te AsavA, je aNAsavA te aparisavvA, je aparisavvA te aNAsavA, ee pae saMbujjhamANe loyaM ca ANAe abhisamiccA puDho paveiyaM // 130 // 1400000000000000 zrI AcArAMga sUtra
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ ye AzravAste parizravAH - nirjarAspadAni bharatasyeva, ye parizravAste AzravAH kaNDarikasyeva, ye'nAzravAH - vratavizeSAste'pi karmaNaH aparizravAH kokaNAryaprabhRtInAmiva, ye aparizravAste kaNavIralatAzrAmakakSullakasyeva anAzravA bhavantIti / yadivA karmANi AzravantItyAzravAH - bandhakA eva parizravantIti parisravAH - nirjarakAH / atra caturbhaGgi - prathama bhaGgapatitAH sarve'pi caturgatikAH saMsAriNasteSAM pratikSaNamubhayasadbhAvAt tathA ye AzravAste'parisravA iti zUnyo'yaM dvitIyabhaGgako bandhasya zATAvinAbhAvitvAt, evaM ye'nAsravAste parisravAH ete ca ayogikevalinastRtIyabhaGgapatitAH, caturthabhaGgapatitAstu siddhAH teSAMmubhayAbhAvAt / etAni padAni saMbudhyamAnastathA lokaM cA''jJayA abhisametya pRthak pRthak praveditaM AzravopAdAnaM nirjaropAdAnaM ca jJAtvA ko nAma dharmacaraNaM prati noyacchediti ? // 130 // bayArtha-- je bAvA - Azrava che te - te parivA - parijhava eTale ke nirjarAnA sthAna thaI zake che ne - je IsavA - parijhava eTale ke nirjarAnA sthAna che te - te ja gAvA - AzravanA sthAna thaI zake che, ve - je gaLAnavI - anAnsava eTale ke vratavizeSa che te - te paNa saparivyAM -karmabaMdhanA kAraNa thaI zake che ane ve - je aparicA - karmabaMdhanA kAraNa che te - te gaLAnavA - anAgnava eTale ke karmabaMdhanA kAraNa nathI thaI zakatA W - A paU - padone saMyuksAne - samajIne 2 - ane to - lokane mALA - tIrthaMkara prabhunI AjJAthI mimiLyAM - jANIne ane puro - alaga-alaga prakAre vepharca - kahevAyela padArtho ne jANIne kyo manuSya dharmAcaraNa na kare ? . * bhAvArtha - viSayalolupa jIva ajJAnavazathI je phUlamALA ane suMdara striyone sukhanuM kAraNa samaje che. te teone karmabaMdhanuM kAraNa hovAthI Azrava che ane tattvadarzI purUSone mATe phUlamALA ane strI Adi parizrava eTale karma nirjarAnuM kAraNa che. kAraNa ke teo tene nisAra samajI tyAgI de che (ataH) jethI tattvadarzI purUSone vairAgya utpanna karavAnA kAraNathI te padArtha karmanirjarAnA kAraNa banI jAya che. A prakAre saMsAranA jeTalA padArtha che te badhA anekAMta che A batAvatA A ja vAtane pharIthI zAstrakAra kahe che ke je pariznava che te ja Azrava kharekhara thAya che. arthAt samyagudRSTi tattvadarzI purUSane mATe je karmanirjarAnA sthAna che te ja kharekhara viparIta buddhivALA mithyAvRSTione mATe pApanuM kAraNa thaI jAya che. A viSayanuM niSedhAtmaka draSTithI varNana karatA zAstrakAra kahe che ke "je anAzrava che te aparignava che arthAta anAzrava eTale vrata Adi je paNa karmanirjarAnA kAraNo zrI gAvAra sUtra 999999999999999(141)
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ manAya che paraMtu karmanA udayathI jenA adhyavasAya azubha che evA loko mATe aparignava eTale karmanirjarAnA kAraNa nathI thatA, tathA je parisava eTale pApabaMdhanA kAraNa manAya che te kArya samyagadgaSTi purUSone mATe nirjarAnuM kAraNa thaI zake che. A prakAre saMsAranA jeTalA paNa padArtha che. te badhA aneka dharmAtmaka che. A pramANe AzravatyAga bhane saMvaranaupAhAna25. dharmamA o. udhata na thAya ? udhata thAya 4. // 10 // ___ bhAvArtha :- viSayalolupa jIva ajJAnavaza jina phala mAlA aura sundara striyoM ko sukha kA kAraNa samajhate haiM ve unake karmabandha ke kAraNa hone se Asrava haiM aura tattvadarzI puruSoM ke lie ve hI mAlA aura strI Adi parisrava yAnI karma nirjarA ke kAraNa haiM kyoMki ve inheM niHsAra jAna kara tyAga dete haiM / ataH tattvadarzI puruSoM ko vairAgya utpanna karane ke kAraNa ve padArtha karma nirjarA ke kAraNa ho jAte haiM / isa prakAra saMsAra ke jitane padArtha - haiM va sabhI anekAnta haiM yaha dikhAte hue isI bAta ko ulaTa kara zAstrakAra kahate haiM ki - jo parisrava haiM ve hI Asrava ho sakate haiM, arthAt samyagadRSTi tattvadarzI puruSa ke lie jo karma nirjarA ke sthAna haiM ve hI viparIta buddhi mithyAdRSTiyoM ke lie pApa ke kAraNa ho jAte haiN| isI viSaya kA niSedha dRSTi se varNana karate hue zAstrakAra kahate haiM ki 'jo anAsava haiM ve aparisrava . haiM arthAt anAsava yAnI vrata Adi yadyapi karma nirjarA ke kAraNa mAne jAte haiM kintu karma ke udaya se jinakA adhyavasAya azubha hai aise logoM ke lie aparisrava yAnI karma nirjarA ke kAraNa nahIM hote haiM tathA jo parisrava yAnI pApabandha ke kAraNa mAne jAte haiM ve kArya samyagdRSTi puruSoM ke lie nirjarA ke kAraNa ho sakate haiM / isa prakAra saMsAra ke jitane bhI padArtha haiM ve sabhI aneka dharmAtmaka haiM / / 130 // ... etAni padAni tIrthaMkaragaNadharaiH praveditAni, anyo'pi tadAjJAvartI caturdazapUrvAdiH sattvahitAya parebhya AvedayatItyeddarzayitumAha - AghAi NANI iha mANavANaM saMsAraMpaDivaNNANaM saMbujjhamANANaM viNNANapattANaM, aTTA vi saMtA aduvA pamattA ahA saccamiNaM tti bemi, NANAgamo maccumuhassa asthi, icchApaNIyA vaMkANikeyA kAlagahiyA NicayaNiviTThA puDho puDho jAiM pakappayaMti // 131 // AkhyAti jJAnI iha mAnavAnAM saMsArapratipannAnAM sambudhyamAnAnAM vijJAnaprAptAnAM - saMjJibhyo munisuvratasvAmighoTakadRSTAntena / nAgArjunIyAstu paThanti - "AghAi dhammaM khalu se jIvANaM taMjahA saMsArapaDivannANaM mANusabhavatthANaM AraMbhaviNaINaM dukkhubvea-suhesagANaM dhammasavaNagavesayANaM sussusamANANaM paDipucchamANANaM viNNANapattANaM' etacca prAyo gatArthameva.... navaramArambhavinayinAmArambhavinayaH - ArambhAbhAvaH sa vidyate yeSAmiti matvarthI matvarthIyasteSAmiti / (142 )CTOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathA ca jJAnI dharmamAcaSTe tathA darzayati - ArtA api santaH cilAtiputrAdaya iva athavA pramattA api zAlibhadrAdaya iva pratipadyante yathA - satyamidaM kathyamAnaM kathitaM ceti bravImi, nA'nAgamo mRtyumukhasya asti / icchApraNItAH - icchayA saMsArabhimukhapraNitAH, vakraniketAH - pUrvapadasya dIrghatvAt asaMyamasyA''zrayAH, kAlagRhItAH - mRtyunA gRhItA dharmacaraNAya vA gRhIto vRddhAvasthAdirUpaH kAlo yaiste, nicayaniviSTAH - dhanAdinicaye niviSTAH pRthak pRthak ekendriyAdijAti prakalpayanti - prakurvanti / pAThAntaraM vA 'ettha mohe puNo puNo' tathA ca - atra icchApraNItAdike nimagnAH punaH punastatkurvanti yena mohA'pracyutiH karmA'pracyutirvA syAditi // 131 // ndriyAI - phu - A jainazAsanamAM mALavALuM - manuSyone mATe saMsArakiari - saMsArane prApta saMyuksamApA - dharmopadezane samajI zakavAvALA viMALapattA - vijJAnane prApta eTale pUrNa paryAptiyothI yukta pANI - sarvajJapurUSa mAyA - dharmanuM kathana kare che, hitAhitano viveka rAkhavAvALA purUSa jo koI kAraNavaza mA vi saMtA - duHkhI thaI gayA hoya mahuvA - athavA - umarA - viSayAsaktinA kAraNe pramAdI thaI gayA hoya to je prakAre te samajI zake te pramANe ja jJAnI purUSa upadeza Ape che, zrI sudharmAsvAmI pharamAve che ke tti vera - je kahI rahyo chuM athavA je kahela che rUi - A badhuM bahAsaghaM - yathAtathya satya che, macumudasa - mRtyunuM kAmano na AvavuM ci - nathI thaI zakatuM arthAta mRtyu nahIM Ave evuM kadApi nahIM thaI zake, avazya AvavAnuM ja che. rUchApaLIyA - IcchA anusAra viSayamAM pravRtti karavAvALo purUSa vaMzALiyA - asaMyamanuM ghara che, zAtAhirA - te vAraMvAra kAla (mRtyu) dvArA grahaNa karAya che, vinividA - te dhanadhAnyAdino saMgraha karavAmAM dattacitta (tadAkAra) te puro juvo nADuM - ekendriya Adi alaga-alaga janmo pampayaMti - dhAraNa karatA rahe che. bhAvArtha :- sarvajJa kevalajJAnI bhagavAna saMsAranA samasta padArthone jANe ane dekhe che te saMsAranA prANiyone A pramANe upadeza Ape che jethI teo hitanI prApti ane ahitano tyAga karavAmAM samartha thaI zake che. zAstrakAra pharamAve che ke mRtyune AvavAno koI samaya nizcita nathI jethI dharmakArya karavAmAM kSaNabharano paNa pramAda karavo joIe nahIM, IcchAne vaza paDelA jIvo dharmArAdhanAmAM DhIla kare che ane AraMbha-parigrahamAM rAce che teo ekendriyAdimAM bhramaNa kare che. / 131 // " (1. munisuvratasvAmI-ghoDAne, 2. cilAtIputrane, 3. zAlibhadranA dRSTAMtathI.) bhAvArtha :- sarvajJa kevalajJAnI bhagavAn saMsAra ke samasta padArthoM ko jAnate aura dekhate haiM / ve saMsAra ke prANiyoM ko isa taraha upadeza dete haiM jisase ve hita kI prApti aura ahita kA tyAga karane meM samartha ho sakate haiN| zAstrakAra pharamAte haiM ki mutyu ke Ane kA koI samaya nizcita nahIM hai ataH dharma kArya karane meM kSaNa bhara kA bhI pramAda nahIM karanA cAhie // 131 // zrI nAvAra sUtra 99999996969696969696969(14)
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadApracyutau ca kiM syAdityAha - . ihamegesiM tattha tattha saMthavo havai, ahovvaaie| phAse paDisaMveyaMti, ciTuM kahiM kammehiM, ciTuM pariciDhei, aciTTha kUrehi kammehi, No ciTTha pariciTThai, ege vayaMti aduvA vi NANI, NANI vayaMti aduvA vi ege // 132 // ihaikeSAM tatra tatra - narakatiryagatyAdiSu saMstavo bhavati, tataH kimityAha - adhaaupapAtikAn - narakAdibhavAn sparzAn- duHkhAn pratisaMvedayanti / kiM sarvaH adha aupapAtikAn sparzAn pratisaMvedayati Ahozcit kazcideva ? na sarva iti darzayati - yo bhRzaM karmabhiH krUraiH vadhabandhAdibhirvartate sa bhRzaM tamastamAdisthAneSu paritiSThati - utpadyate, yastu na bhRzaM krUraiH karmabhirvartate sa na bhRzaM narakeSu paritiSThati, ityeke caturdazapUrvavidAdayo vadanti athavApi yad jJAnI - kevalI bhASateM tadeva jJAninaH zrutakevalino vadanti athavApi eke zrutakevalino yad vadanti tadekameva // 132 // anvayArtha :- iha - 20 saMsAramA egesi - 3153 pono tattha tattha - te. te sthAnomA saMthavo - pazyiya havai - thAya che, te ahovavAie - na2 :paan| phAse - sparzanI paDisaMveyaMti - anubhava 43 cha, ciTuM - atyanta kUrehiM - dUra kammehiM - 42vANo 535 ciTuM - atyanta pI31510 sthAnomA pariciTThaI - nivAsa. 43 cha, se 535 aciTTha kUrehiM kammehiM - atyanta 2 bha na 2to vo te No ciTuM pariciTThai - na24 sthAnoma nivAsa. 42to nathI, ege - yauha pUrvadhArI vayaMti - 20 pramANa 43 cha, aduvAvi - athavA NANI - sanI // prabhArI 4 ege - zrutavalI 594 cha. bhAvArtha - kevalajJAnI bhagavAna athavA caudapUrvadhArI zruta kevalI pharamAve che ke IndriyonA vazIbhUta thayela purUSa pApakarmonuM phaLa bhogavavA mATe narakAdi nIca gatiyomAM vAraMvAra janma dhAraNa kare che ane atyanta duHkhone bhogave che. / 132 // 'bhAvArtha :- kevalajJAnI bhagavAn athavA caudaha pUrvadhArI zrutakevalI pharamAte haiM ki indriyoM ke vazIbhUta purUSa pApakarmoM kA phala bhegane ke lie narakAdi nIca gatiyoM meM bArabAra janma dhAraNa karate haiM aura atyanta duHkha bhogate haiM // 132 // ekeSAM sarvArthapratyakSatvAdapareSAM tadupadezapravRtteriti, vakSyamANe'pyeka-vAkyateti / tadAha AvaMtI keyAvaMtI loyaMsi samaNA ya mAhaNA ya puDho vivAyaM vayaMti, se diTuM ca Ne suyaM ca Ne mayaM.. ca Ne viNNAyaM ca Ne ur3e ahe tiriyaM disAsu 144 )OTODIODIODIODIODIODIOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ A . sabao supaDilehiyaM ca Ne, sabbe pANA, sambe bhUyA, sabve jIvA, savve sattA, haMtavvA ajjAveyavvA pariyAveyavvA parighettavvA uddaveyavA, itthavi jANaha Natthittha doso aNAriyavayaNameyaM, tattha je te AriyA te evaM vayAsI, se duTTiM ca bhe, dussuyaM ca bhe, dummayaM ca bhe, dubiNNAyaM ca bhe, ur3e ahe tiriyaM disAsu sabao duppaDilehiyaM ca bhe, jaM NaM tubbhe evamAikkhaha, evaM bhAsaha, evaM paNNaveha, eva parUveha - sabbe pANA, sabbe bhUyA, sabe jIvA, sabbe sattA haMtavvA ajjAveyavvA pariyAveyavvA parighettavvA uddaveyavvA, itthavi jANaha Natthittha doso aNAriyavayaNameyaM / vayaM puNa evamAikkhAmo evaM bhAsAmo evaM paNNavemo evaM parUvemo-sabbe pANA, sabbe bhUyA, saba jIvA, save sattA, Na haMtavyA, Na ajjAveyavvA, Na pariyAveyavvA, Na parighettavyA, Na uddaveyavvA, itthavi jANaha Natthittha doso AriyavayaNameyaM, puvaM NikAyasamayaM patteyaM patteyaM pucchissAmi, haM bho pAvAduyA kiM bhe sAyaM dukkhaM udAhu asAyaM ? samiyA paDivaNNe yAvi evaM bUyA - savvesi pANANaM savvesi bhUyANaM savvesi jIvANaM savvesi sattANaM asAyaM apariNivvANaM mahanbhayaM dukkhaM tti bemi // 133 // yAvantaH kecana loke zramaNAzca pRthak pRthag vivAdaM vadanti - vivadante yadi vA dharmaviruddhavAdaM vadanti, vivadante yadi vA dharmaviruddhavAdaM vadanti, tathAhi - yadahaM vakSye tat dRSTaM ca nastIrthakRtA, zrutaM ca naH, mataM ca naH, vijJAtaM ca naH UrdhvamadhastiryagdikSu sarvataH supratyupekSitaM ca naH - sarve prANinaH sarve bhUtAH, sarve jIvAH, sarve sattvA hantavyA AjJApayitavyAH paritApayitavyA parigrahItavyAH apadrApayitavyAH atrApi - dharmacintAyAmapi jAnItha nAstyatra yAgArthaM devatopayAcitakatayA | zrI AcArAMga sUtra|0000000000000000000000000007(145)
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANihananAdau doSaH / Aha ca - anAryavacanametat, tatra ye AryAste evamavAdiSuH - tad durduSTaM ca vastIrthakRtA, duzrutaM ca vaH, durmataM ca vaH, duvijJAtaM ca vaH, UrdhvamadhastiryagdikSu sarvato duSpratyupekSitaM ca vaH, yad yUyamevamAcakSadhvam evaM bhASadhvam evaM prarUpayata, evaM prajJApayata - sarve prANinaH 4 hantavyAH 5, atrApi - yAgopahArAdau jAnItha nAsti atra - prANyupamardAnuSThAne doSaH / anArya - vacanametat / vayaM punaH evamAcakSmahe, evaM bhASAmahe, evaM prarUpayAmaH, evaM prajJApayAmaH - sarve prANinaH 4 na hantavyAH 5, atrApi - dharmacintAyAM jAnItha nAsti atra - hananAdipratiSedhavidhau doSaH / Aryavacanametat / pUrvaM samayam - AgamaM nikAcya - vyavasthApya pratyekaM praznayiSyAmi - bho pravAdukAH ! ki vaH sAtaM duHkham uta asAtam ? samyak pratiprannAn tAn cApi evaM brUyAta - sarveSAM prANinAM sarveSAM bhUtAnAM sarveSAM jIvAnA sarveSAM sattvAnAm asAtam aparinirvANaM mahadbhayaM duHkhamiti sarve'pi prANino na hantavyA iti bravImi // 133 // 1 A " anvayArtha :- logaMsi - 24gatamAM AvaMtI - bheTalA keyAvaMtI DeTalA samaNA shrme| ya - 2ane mAhaNA - brAhmaNa che te puDho - alaga-alaga vivAyaM - vivAha arthAt paraspara viruddha svayaMnA siddhAMtane vayaMti jatAve che se - te uhe che u Ne - abhe athavA abhArA AyAryokhe diTTha - khA bhata hivyajJAna dvArA helo che ca - tathA Ne - bhokhe suyaM - guru pAsethI sAMbhasa cheNe - saMbhAro khA siddhAMta mayaM - bhanana harelo che eTale ke yuktiyukta che, A siddhAMta n - amArA ane amArA guruo dvArA viSNAyaM - bharoddhuM che, uDDuM - 352 ahe - nIye ca khane tiriyaM - ticha disAsuhizAkhomAM savvao - badhA prArathI supaDilehiyaM viyArela che } savve pANA - sarve prAzI savve jIvA - sarve 71 savve bhUyA - - sarve lUta ane savve sattA - sarve sattvone haMtabbA * hAvA bhedhye ajjAveyavvA tenA upara anuzAsana ra bhedhye, hAsa-chAsI Ahi3pathI rAjavA bhedhye. uddaveyabvA tenA prAeA nAza 42vA bhedhye itthavi - 2 viSayamA attha khA prabhAge jANaha jANavuM joIye ke dharmane mATe karAtI evI hiMsAmA doso - so ghoSa Natthi - nathI, paraMtu eyaM bhI aNAriyavayaNaM - anAryono siddhAMta che, tattha - kha viSayabhAM te - te je - evaM - A prabhAze vayAsI - aDesa che se khA bhe tamArI siddhAMta dudiTTha - jarAja ritIne hepela che. dussuyaM - rAja rItIkhe sAMbhaNesa che dummayaM jarAja rItIne bhanana urela che ca - ane dubviNNAyaM jarAja rItIne bharosa che. uDDuM - 752 ahe - nIye ca bhane tiriyaM - tirdhI disAsu- dvizAkhobhAM savvao - jaghA prArathI duppaDilehiyaM - kharAja rItIkhe hepesa che jaM - 4 tumbhe tabhe soDo evaM - khA prahAre Aikkhaha - De che evaM - prahAre bhAsaha - bhASA 52 che. evaM - khA prAre parUveha - pr35|| ure che AriyA - Aryapu3Sa che te - tekhokhe - 2khane evaM - kha prahAre paNNaveha - vijJApana re cheDe savve pANA - baghA prAzI savve jIvA adhA chavo sabbe bhUyA - jadhA bhUta bhane savve sattA - sarve sattvone haMtacyA hAvA (14600000000000000 zrI AcArAMga sUtra - - - - - - -
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ joIye majhAvA - tenA para anuzAsana karavuM joIe. parivAvethA - tene paritApa Apavo joIye parivettavA - kaSTa ApavuM joIye, dAsa-dAsI AdirUpathI rAkhavA joIye vecavI - tenA prANa nAza karavA joIye vi - A viSayamAM 10 - A pramANe nAha - jANavuM joIe ke dharmane mATe karAtI evI hiMsAmAM toso - koI stra - nathI, paraMtu paDyuM - A sAviyAM - anAryono siddhAMta che, tatya - A viSayamAM te - te - je bAriyA - AryapurUSa che te - teoe parva - A pramANe cAlI - kahela che ke te - A me - tamAro siddhAMta suvi - kharAba ritIe dekhela che sugaM - kharAba rItIe sAMbhaLela che tuma - kharAba rItIe manana karela che - ane suvighADyuM - kharAbaritIe jANela che. - upara na - nIce ra - ane siriya - tirthI visA - dizAomAM savo - badhA prakArathI supatteiAiM - kharAba ritIe dekhela che naM - je tame - tame loko parva - A prakAre sApha urda - kahe che parva - A prakAre mAI - bhASaNa kare che. parva - A prakAre pada - prarUpaNA kare che ane vaM- A prakAre pawveda - vijJApana kare che ke sarve pApA - badhA prANI sa gIvA - badhA jIvo save mUyA - badhA bhUta ane sa sattA - sarve sattvone tavA - haNavA joIye ajJAtrA - tenA para anuzAsana karavuM joIe. pAvA - tene paritApa Apavo joIye uttavA - kaSTa ApavuM joIye dAsadAsI Adi rUpathI rAkhavA joIye uddayavI - tenA prANa nAza karavA joIye kAraNa ke stra vi - A viSayamAM stra - A pramANe gAda - jANavuM joIe ke dharmane mATe karAtI hiMsAmAM voto - koI doSa cei - nathI, te vaM - A tamArUM kathana sAthiyAM - anAryonuM vacana che; puNe - paraMtu varSa - ame to parva - A prakAre lAvavAmAM - kahIye chIye paDyuM - A prakAre mAtAno - bhASaNa kare che ane A prakAre praveno - prarUpaNA kare che. parva - A prakAre paugveno - vijJApana kare che ke sarve pANI - sa gIvA - sarve mULA - sarve sattA - daMtakathA - badhA prANI-jIva-bhUta-sattvone na haNavA joIye. na gAveDyA - tenA para anuzAsana na karavuM joIye na paraNAvethaDyA - tene paritApa na Apavo joIye ja parigheraMDyA - tene kaSTa na ApavuM joIye ane dAsadAsInA rUpamAM na rAkhavA joIe. jI havA - tenA prANa nAza na karavA joIye phI - A ahiMsArUpa vacanamAM soNo - koI doSa sthi- che nahIM balya - A pramANe nAgaDha - jANavuM joIye - A gAya - AryapurUSonuM vacana che, purva - pahelA tamAM te paramatAvalambiyonA siddhAMtanI gAya - vyavasthA karIne arthAta teonA siddhAMtane dekhADIne pattAM paN - pratyekane mATe pucchasAmi - prazna karIza, haMmo ! pAvAduthI - he pravAduko ! niM - zuM tuvavuM - duHkha che - tamone sAyaM - manane prasanna karavAvALuM che? - athavA kasAyaM - manane pratikUla che? samiyA paDivo yAvi - jyAre te samyapha vAtano svIkAra kare arthAta A kahe ke duHkha amArA manane pratikUla bApAna dUacha9696969696969696969696969(147)
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, duHkha amone abhISTa che nahIM (Icchita) tyAre te lokone vuiM - A prakAre kUvA - kahevuM joIe ke je prakAre tamone duHkha apriya che te ja prakAre sati pAnA - sari mUvALuM - sati gIvALuM - sannei sattAnaM - badhA prANI-bhUta-jIva ane badhA sattvone mATe suvava - duHkha sAthe - pratikUla che, apriya che aparigavALuM - AnaMdarahita che ane mahamAM - mahAna bhayakArI che, ri pa - A pramANe huM kahuM chuM. koI pratamAM na payAvA nI AgaLa ja zittAvyA che.) bhAvArtha :- A lokamAM dArzanika che teo badhA sva-svanA darzananA anurAgathI alaga-alaga matonI sthApanA kare che, teo kahe che ke amArA Agamone banAvavAvALA AcAryoe divya jJAna dvArA A dharmane dekhelo che ane yukti-prayuktipUrvaka vicAra ane manana karela che ane sArI rIte jANeluM che ke dharmane mATe je hiMsA karAya che temAM koI doSa nathI. tenAthI koI pApa baMdha thato nathI. zAstrakAra pharamAve che ke te anyatIrthio (bIjA dharmavALA) tamArU uparokta vacana hiMsAnuM samarthana hovAnA kAraNathI pApAnubaMdhI ane anAryapraNIta che. amArA dharmanA anusAra siddhAMta A che ke koIpaNa prANine mAravo na joIye yAvat koIpaNa prANine kaSTa pahoMcADavuM na joIe, Arya purUSoe hiMsAno niSedha karela che. jethI hiMsAmAM dharma nathI, je prakAre ApaNane sukha maLe, duHkha na maLe tevI rIte jagatanA samasta prANiyone sukha joIye che duHkha nathI joItuM, jethI koIpaNa jIvane mAravo na joIe, prANIono vadha karavAthI pApabaMdha thAya che. AvI dazAmAM prANInA vadhanuM samarthana karavAvALA vacana anAryonA ja che, Arya purUSonuM vacana nathI jethI koI paNa prANIyono vadha na karavo joIye, mAravA na joIye // 133 // bhAvArtha :- isa loka meM jitane dArzanika haiM ve sabhI apane-apane darzana ke anurAga se bhinna bhinna matoM kI sthApanA karate haiM / ve kahate haiM ki hamAre AgamoM ko banAne vAle AcAryoM ne divya jJAna ke dvArA isa dharma ko dekhA hai aura yuktipUrvaka vicAra evaM manana kiyA haiM aura acchI taraha jAnA hai ki dharma ke lie jo hiMsA kI jAtI hai usameM koI doSa nahIM hai, usase koI pApabandha nahIM hotA hai / zAstrakAra pharamAte haiM ki he anyatIrthiyo ! tumhArA uparokta vacana hiMsA kA samarthaka hone ke kAraNa pApAnubandhI aura anArya-praNIta hai| hamArA dharmAnukUla siddhAMta yaha hai ki - kisI bhI prANI ko hanana na karanA cAhie yAvat kisI bhI prANI ko kaSTa na pahu~canA cAhie / Arya purUSoM ne hiMsA kA pratiSedha kiyA hai ataH hiMsA meM dharma nahIM hai| jisa prakAra apane ko sukha abhISTa hai, duHkha nahIM / ataH kisI bhI prANI kA hanana na karanA caahie| prANI kA hanana karane se pApabandha hotA hai| aisI dazA meM prANI ke vadha kA samarthana karane vAlA vacana anAryoM kA hI hai, Arya puruSoM kA nahIM hai / ataH kisI bhI prANI kA hanana na karanA cAhie // 133 // 982 DODJDJDJDJDJ0000000000000
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. - tRtIya uddezakaH AgaLanA uddezomAM samyaktva-jJAna ane viratinuM kathana karyuM, have AmAM tapanuM varNana karAya che. pahale ke uddezoM meM samyaktva, jJAna aura virati kA kathana kiyA hai| aba isa uddeze meM tapa kA varNana kiyA jAtA hai : sarve'pi prANino na hantavyA ityanyatIrthikAnAmupadezo dattaH / ihApi sa evopadezo vizvasya dIyate - uveha NaM bahiyA ya logaM, se savvalogammi je kei viSNU, aNuvIi pAsa NikkhittadaMDA, je kei sattA paliyaM cayaMti, NarA muyaccA dhammaviutti aMjU, 'AraMbhajaM dukkhamiNaM tti NaccA, evamAhu sammattadaMsiNo, te savve pAvAiyA dukkhassa kusalA pariNNamudAharati ii kammaM pariNAya savvaso // 134 // upekSasva bahirvyavasthitaM ca pASaNDilokaM yataH sa upekSakaH sarvasmi~lloke ye kecid vidvAMsastebhyo'graNIH syAt yadvA ye kecana vidvAMsaste nikSiptadaNDA ityetadanuviciMtya pazya / nikSiptadaNDA ye kecana sattvAH palitaM karma tyajanti ye narA mRtArcA - mRtA saMskArAbhAvAdarcA - zarIraM yeSAM te niSpratikarmazarIrAH, yadi vA arcA - tejaH sa krodhaH sa ca kaSAyopalakSaNArthaH tataH akaSAyiNaste ca dharmavida iti RjavaH ArambhajaM duHkhamidamiti jJAtvA evamAhuH - pUrvoktamAhuH samatvadarzinaH samyaktvadarzinaH samastadarzino vA yasmAtte sarve'pi sarvavidaH prAvAdikAH - prakarSeNa maryAdayA vadanazIlA duHkhasya tadupAdAnasya karmaNo vA kuzalAH parijJAM - pratyAkhyAnaparijJAmudAharanti / kathamudAharantIti ceducyate iti - evaM karma parijJAya sarvaza udAharantIti // 134 // anvayArtha :- bahiyA logaM - The soGa dharmathI jahirbhUta che te anyatIrthiyonI uveha - apekSA 4ro, je kei - 4 dhArmiGa anyatIrthiyonI upekSA 42 che se - te savvalogammi - savvalogaMsi - samasta loGamAM viSNU - jaghA vidvAnomA uttama che, NikkhittadaMDA - 4 mana-vayana-DAyAthI prAziyone daMDa nathI khapatAM te 4 4gatamA vidvAn che aNuvIi - A pramANe vicAra purIne pAsa- dekho, 4 kei sattA prAziyone daMDa ApavAthI nivRtta thayela 4 pu3Sa paliyaM - ATha prahAranA armono cayaMti - tyAga 42 che te vidvAn che, muyaccA - bhahAnI bhAI ke svayaMnA zarIrano saMskAra nathI DaratA NarA - te manuSya dhammaviutti - dharmanA bhAvAvANA jane aMjU saraNa che, iNaM - 23. dukkhaM - 6:5 - - zrI AcArAMga sUtra 7777777eQe77700 149
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ AraMbha - mAmayI utpanna, thAya cha mA pramANe NaccA - 10ne viveDI 535 zarIrano saMs712 42tA nathI sammattadaMsiNo - sabhyatvA pu3Sa evaM - 2 // prabhArI Ahu - 5 cha, dukkhassa kusalA - du:mano mane bhIno nA 42vAmAM muzaNa te - te savve - baghA pAvAiyA - utkRSTa patA 535 pariNaM - sAvadha mAnA pratyAdhyAnanI zikSA udAharaMti - sApe che. ii - // prabhArI savvao - 15 2thI kammaM - bhane pariNNAya - Ina vidvAn 535 ten| pratyAdhyAnano 51242 cha. . bhAvArtha :- zAstrakAra kahe che ke je parapAkhaMDiyonuM varNana pahelA kareluM che teonI sAthe paricaya Adi paNa na karavo joIe. je purUSa parapAkhaMDiyono ane anAryonA pUrvokta vacanone jANIne teonI upekSA kare che, te vidvAnomAM zreSTha gaNAya che. je purUSa mana-vacana-kAyAthI koI paNa prANIne daMDa nathI Apato ane zarIranA saMskArathI paNa nivRtta thaI jAya che te vidvAn purUSa ATha karmono kSaya karIne bhokSane prApta 3 cha. // 14 // bhAvArtha :- zAstrakAra kahate haiM ki jina parapAkhaNDiyoM kA varNana pahale kiyA jA cukA hai unake sAtha paricaya Adi bhI na karanA cAhie / jo puruSa parapAkhaNDiyoM ko aura anAryoM ke pUrvokta vacanoM ko jAna kara unakI upekSA karatA hai vaha vidvAnoM meM zreSTha ginA jAtA hai / jo puruSa mana, vacana aura kAyA se kisI prANI ko daNDa nahIM detA aura zarIra saMskAra se bhI nivRtta ho jAtA hai vaha vidvAn puruSa ATha karmoM kA kSaya kara mokSa prApta karatA hai // 134 // yadi nAma karmaparijJAmudAharanti tataH kiM kAryamityAha - iha ANAkaMkhI paMDie aNihe, egamappANaM saMpehAe dhuNe sarIraM, kasehi appANaM, jarehi appANaM, jahA juNNAI kaTThAI havvavAho pasatthai evaM attasamAhie aNihe, vigiMca kohaM avikaMpamANe // 135 // iha - maunIndra pravacane AjJAkAGkSI paNDitaH asnihaH anihato vA ekamAtmAnaM samprekSya dhunIyAccharIkaM, kiM ca - kRzaM kuru AtmAnaM zarIrakaM karma vA, tathA jarIkuru AtmAnaM - zarIrakaM yathA jIrNAni kASThAni havyavAhaH - agniH pramathnAti / evam AtmasamAhitaH asnihaH parityajya krodhaM avikampamAnazca saMstapogninA karmakASThaM dahediti // 135 // anvayArtha : iha - 28 // haina zAsanama ANAkaMkhI - 4 535 tIrtha42nI mAzAnuM anus29|| 43 che te paMDie - paMDita cha bhane te aNihe - bhothI. sAto nathI, zAstra2 32bhAve che 3 appANaM - mAtmAne egaM - meTo saMpehAe - NeIne sarIraM - zarIranA (150)9NOOXOOKOIDXODIDIOXOPNOIDAODXODXODOOTODOOX | zrI AcArAMga sUtra
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohane nA - dhuNAvo, khaMkherI nAMkha kapALa - ApaNA zarIrane vadi - kRza karo kapALa nahi - ApaNA zarIrane jIrNa karo, nahIM - je prakAre guuLADuM - jIrNa phADuM - lAkaDAne havA - agni panastha - bALI nAMkhe che - te ja prakAre gattasamAdig - AtmasamAdhivALA arthAt jJAna-darzana-cAritramAM haMmezA upayoga rAkhavAvALA mATe - rAga-dveSa rahita purUSa vijapamALe - kaMpa rahita thaIne ane diM -krodha kaSAyane vinA - nAza karIne karmarUpI lAkaDAne bALI nAMkhe che. bhAvArtha :- je purUSa tIrthaMkaranI AjJA anusAra AcaraNa kare che te paMDita che ane te karmothI lipta hoto nathI. zAstrakAra pharamAve che ke A AtmA ekalo che tene A pramANe vicAra karavo joIye ke huM kAyamano ekalo ja chuM, mAruM koI paNa nathI ane huM paNa koIno nathI, A jagatamAM prANI ekalo ja karma kare che ane ekalo ja karmonA phaLa bhogave che, ekalo janme che ane ekalo ja mRtyu pAme che tathA ekalo ja paralokamAM jAya che, eTale tapa dvArA A zarIrane kRza (nabaLuM) ane jIrNa banAvI do, je prakAre sukAyelA lAkaDAne agni jaldI thI bALI nAMkhe che. A pramANe je purUSa jJAna-darzana-cAritramAM sadA (haMmezA) upayoga rAkhe che tathA rAga-dveSano tyAga kare che te tArUpI agni dvArA jaldIthI kharekhara karmarUpI Idhanane bALI nAMkhe che. A sUtramAM tapazuddhinA bIjo che 1. mAtmasamAdhi - thI AtmamaraNatA, 2. mATe - aliptabhAvathI viSayano vairAgya, 3. vivi kohaM thI kaSAyono tyAga, tathA maNimALe - prabhunA vacanamAM aTala zraddhA. te 135 | . ... bhAvArtha :- jo puruSa tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA ke anusAra AcaraNa karatA hai vaha paNDita hai aura vaha karmoM se lipta nahIM hotA hai| zAstrakAra pharamAte haiM ki yaha AtmA akelA hai / ise aisA vicAra karanA cAhie ki. - meM sadA hI akelA hU~, merA koI bhI nahIM hai aura maiM bhI kisI kA nahIM huuN| isa jagat meM prANI akelA hI karma karatA hai aura akelA hI usakA phala bhogatA hai| akelA hI janmatA hai aura akelA hI maratA hai tathA akelA hI paraloka meM jAtA hai / isalie tapa ke dvArA isa zarIra ko kRza evaM jIrNa kara DAlo / jisa prakAra sUkhe hue kATha ko agni zIghra hI jalA DAlatI hai isI taraha jo puruSa jJAna darzana cAritra meM sadA upayoga rakhatA hai tathA rAga deva ko tyAga detA hai / vaha tapa rUpI agni ke dvArA zIghra hI karma rUpI kASTa ko jalA detA hai // 135 // jiM virArthe suryAnci imaM NiruddhAuyaM saMpehAe, dukkhaM ca jANa adu AgamessaM, puDho phAsAiM ca phAse, loyaM ca pAsa viphaMdamANaM, je NibuDA pAvehi kammehiM aNiyANA te viyAhiyA, tamhA aivijjo No paDisaMjalijjAsi tti vema / zrI nAvAra sUtraNa959999999999999999999
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ idaM - manuSyatvaM niruddhAyuSkaM - parigalitAyuSkaM samprekSya krodhAdinA danhahyamAnasya yad duHkhaM tacca jAnIhi, athavA tajjanitakarmavipAkA''pAditam AgamiSyad duHkhaM jAnIhi, pRthak pRthak duHkhAn sparzAn ca spRzet / lokaM ca pazya vispandamAnaM dhAvantamitazcetazca ye nirvRtAHviSayakaSAyAgnyazamAt zItIbhUtAH pApeSu karmasu anidAnAste vyAkhyAtAH / tasmAt atividyaH san tvaM krodhAgninA no pratisajjavaleriti bravImi // 136 // I - anyayArtha H- zAstrakAra pharamAve che ke meM - A niruddhAgyuM - vItelA A AyuSyane saMspekSANa - jANIne krodhano tyAga karo, 7 - ane krodha karavAthI manuSyane je tuvaa - mAnasika duHkha utpanna thAya che tene paNa nALa - jANo bahu - ane baLanerUM krodha karavAthI je AgAmI kALamAM duHkha utpanna thAya che tene jANIne krodhano tyAga karo, krodha karavAthI jIva puDho - alaga-alaga pAsArUM - sparzone eTale ke duHkhone se prApta kare che, krodhanA kAraNathI svayaM zArirIka ane mAnasika duHkhothI pIDita che evuM nathI paNa bIjA paNa vitamALa - AjubAju doDatA evA hoyaM - lokane pAsa dekho ae - je pAverdi - pApa meai - karmothI nivruddha - nivRtta che 7 - ane tIrthaMkaraprabhunA upadezathI zAMta che te - te aLiyALA -.niyANA rahita paramasukhI vivAdiyA - kahelA che taddA - eTale gavikhkho - zAstranA rahasyone jANavAvALo thaIne jo paddhisaMniSnAsi - krodhathI potAnA AtmAne na bALe tti vemi - A pramANe huM kahuM - :: chuM. - bhAvArtha :- kIMmati jIvana vItI rahyuM che te jo tathA krodhathI mAnasika duHkha thAya che, krodhI manuSya pApakarmane bAMdhIne narakamAM jAya che ane tyAM vividha prakAranA duHkhone bhogave che. A jANIne krodhano tyAga karavo joIye, je purUSa krodhano tyAga kare che te paramasukhI thAya che. tapathI ja nirjarA thAya che temAM samatAM hetu che. krodha tapane niSphala karI de che. mATe krodhano tyAga karo. )) 136 ) bhAvArtha :- krodha manuSya kI Ayu ko naSTa karatA hai krodha se mAnasika duHkha hotA hai / krodhI manuSya pApa karma ko bAMdha kara naraka meM jAtA hai aura vahA~ nAnA prakAra ke duHkhoM ko bhogatA hai / yaha jAna kara krodha kA tyAga karanA cAhie / purUSa krodha kA tyAga kara dete haiM ve parama sukhI hote haiM // 136 // (112 haol thrina X X X X |zrI AcArAMga sUtra
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha uddezakaH ) trIjA uddezAmAM tapanuM varNana karyuM, te tapa uttamasaMyamamAM rahela sAdhu dvArA ja thaI zake che jethI A udezAmAM saMyamanuM varNana karela che. tIsare uddezaka meM tapa kA varNana kiyA gayA hai / vaha tapa uttama saMyama meM sthita sAdhu ke dvArA hI ho sakatA hai ataH isa cauthe uddezaka meM saMyama kA varNana kiyA jAtA hai :yaH zItIbhUtaH saMvRtAzravaH sa tapasA zarIrakamApIDayet prapIDayedityAha - AvIlae pavIlae NippIlae jahittA puvvasaMjogaM hiccA uvasamaM, tamhA avimaNe vIre, sArae samie sahie sayA jae, duraNacaro maggo vIrANaM aNiyaTragAmINaM, vigiMca maMsasoNiyaM, esa purise davie vIre, AyANijje viyAhie, je dhuNAi samussayaM vasittA baMbhaceraMsi // 137 // ... ApIDayet prapIDayet niSpIDayet tapasA zarIrakaM tyaktvA pUrvasaMyoga - dhanadhAnyAdiputrakalatrAdikRtaM yadivA asaMyamasaMyogaM hitvA - pratipadya upazamam / yasmAt karmakSayAya'saMyamaparityAgaH tasmAt avimanA vIraH / . . . ' tataH saMyamAnuSThAne svArataH - suSTuM AjIvanaM rataH samito jJAnAdinA sahitaH sadA yateta / yato duranucaro mArgo vIrANAM anivartagAminAm - anivarto mokSastatra gamanazIlAnAm / tasmAt vivecaya - hAsaM naya mAMsazoNitaM darpakArIti / eSa tapasvI puruSo dravikaH - saMyamI vIra AdAniyo vyAkhyAto yo dhunAti samucchrayaM - zarIraM karmopacayaM vA uSitvA brahmacarya iti // 137 // ___ anvayArtha :- nahIkSita muni puvasaMjogaM - pUrva saMyogano jahittA - tyA rIne, bhane uvasamaM - 35zamane hiccA - prApta zane mAt masaMyamane choDIne saMyamano svI.2 rIne AvIlae - 5De tapasyA dvaa2|| zarIrane thoDaM pArita 42 pavIlae - 5chI qdhAre pIDita. 43. mane maMtima samayamA NippIlae - nizcita35thI 54 4 sArI 2d pArita 43, tamhA - meTaTo avimaNe - (bhoga mane pAyomA hernu mana nathI 4 te 535 vIre - vIra the, sArae - saMyama pAlanamA 2ta samie - pAMya samitithI yuti sahie - Aula sahita te 535 sayA - bhe|| jae - saMyama pAlana bhATe prayatna 43, aNiyaTTagAmINaM - bhokSamai vIrANaM - vIra puSIno maggo - bhAga duraNucaro - |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(153
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Thina thA. maay29|| 42 / 5 tevo cha, bheTave zAstra.2 53 cha 3 maMsasoNiyaM - mAMsa bhane sohI vigiMca - sUvI ho, 129 // 3 mAMsa-yAno ghArI unmA64 cha. esa - 2 // prabhArI 421 mA purise - pu35 davie - saMyamA cha vIre - vIra cha bhane AyANijje - mAhAnIya. bheTale. aDae! 421. yogya vayanA viyAhie - 58 je bhane je - 4 baMbhaceraMsi - brahamayamA vasittA - nivAsa 42to vo samussayaM - zarIrane dhuNAi - pRza (pAtaY) 2rI nA che te 535 yA vayanavA thAya che. . bhAvArtha :- dhana-dhAnya tathA strI AdinA pahelAnA saMyogone ane asaMyamano tyAga karIne tathA saMyamano svIkAra karIne navadIkSita muni prathama tapasyA dvArA zarIrane thoDI pIDA upajAve kAraNa ke e samaya jJAnopArjanano che. pachI vizeSa pIDita kare ane aMtima samayamAM zarIrane tyAgavAnI IcchAvALo muni mAsakSamaNa-ardha mAsakSamaNa Adi tapa dvArA zarIrane nizcayathI pIDA pamADe, sAMsArika bhogavilAsothI tathA atithI manane saMpUrNa haTAvI karmone nAza karavAmAM samartha-vAra bane ane jIvana paryanta zuddha saMyamanA pAlanamAM rakta rahe (rAgavALo rahe) ane brahmacaryavratanI sArI rIte pAlana karato evo tapasvI muni svayaMnA zarIra ane karmone kRza (pAtaLAbhoch|) 2. // 17 // bhAvArtha :- dhana dhAnya tathA kalatrAdi ke pUrva saMyoga ko evaM asaMyama ko tyAga kara aura saMyama ko svIkAra karake navadIkSita muni pahale tapasyA dvArA zarIra ko thor3A pIr3ita kare, phira vizeSa pIr3ita kare aura antima samaya meM zarIra ko tyAgane kI icchA karatA huA sAdhu mAsakSapaNA aura arddha mAsakSapaNa Adi ke dvArA zarIra ko nizcaya hI pIr3ita kare / sAMsArika bhoga vilAsoM se tathA arati se mana ko haTA kara karmoM kA vinAza karane meM samartha vIra bane aura jIvana paryanta zuddha saMyama ke pAlana meM rata rahe tathA brahmacarya vrata meM samyak nivAsa karatA huA tapasvI muni apane zarIra aura karmoM ko kRza kare // 137 // uSitvA'pi brahmacarye punarmohodayAt pramatto bhavatItyAha - NittehiM galicchiNNehiM AyANasoyagaDhie bAle, abbocchiNNabaMdhaNe aNabhikkaMtasaMjoe tamaMsi avi yANao ANAe laMbho Natthi tti bemi // 138 // netrAdIndriyaiH paricchinnaiH - yathAsvaM viSayagrahaNaM prati niruddhaiH AdAnakarma tasya zrotAMsi indriyaviSayA mithyAtvAdi vA teSu gRddhaH AdAnazrotogRddhaH syAd bAlaH / evambhUto yazca avyavacchinnabandhanaH anabhikrAntasaMyogastasya viSayalAmpaTye mohAtmake vA tamasi vartamAnasya avijAnata AjJAyA lAbhaH - bodhilAbho nAstIti bravImi // 138 // .. (154 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- bAle - HzAnI 1 NittehiM - netra mAndriyone palicchiNNehiM sva - sva. viSayothI rone 59] AyANasoyagaDhie - pAcho viSayamoma bhAsata 45 8ya che, abbocchiNNabaMdhaNe - te rmona baMdhanano che 42zata nathI. tathA aNabhikkaMtasaMjoe - saMyogAno saMdhana. 59 nathI. 45rI za.5to, tamaMsi - viSaya saMpaTamai athavA moDa35I. aMgha2mA 5mevA bhane aviyANao - lyaaen| mAnina qqNa te pu3Sane ANAe - tIrtha42 prabhunI zAno laMbho - dAma Natthi - to nathI. tti bemi - 2 // 949 e. - bhAvArtha - keTalAka ajJAnI jIva Indriyono virodha karavA chatAM paNa mohanA udayathI pharIthI viSayabhogomAM Asakta banI jAya che, teo karmabaMdhanano cheda karavAvALA ane asaMyama tathA dhana-dhAnya-putra-strI AdinA saMbaMdhane tyAgavAvALA hotA nathI, teo svayaMnA kalyANane athavA mokSanA upAyane jANatA nathI ataH AvA purUSone tIrtha42. mAnanI bhAzA tathA podhi (sabhya itya) no dAma thato nathI. // 138 // .. bhAvArtha :- kitaneka ajJAnI jIva indriyoM kA nirodha karake bhI moha ke udaya se phira viSaya bhoga meM Asakta bana jAte haiM / ve karma bandhana kA chedana karane vAle aura asaMyama tathA dhana, dhAnya, putra kalatrAdi ke sambandha ko tyAgane vAle nahIM hote haiN| ve apane kalyANa ko athavA mokSa ke upAya ko nahIM jAnate haiM / ataH aise puruSoM ko tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA kA tathA bodhi kA lAbha nahIM hotA hai // 138 // etadevAha - jassa Natthi purA pacchA majjhe tassa kuo ., siyA ? se hu paNNANamaMte buddhe AraMbhovarae, sammameyaMti pAsaha, jeNa baMdhaM vahaM ghoraM pariyAvaM ca dAruNaM palichiMdiya vAhiragaM ca soyaM NikkammadaMsI iha macciehiM kammANaM saphalaM daTTaNa tao NijjAi ... veyavI // 139 // yasya bodhilAbhaH atikrAntasukhasmaraNaM vA nAsti purA, pazcAdapi na bhAvI, madhye- vartamAnakAle tasya kutaH syAt ? sa hi - yasmAnivRttabhogAbhilASaH tasmAt prajJAnavAn buddha ArambhoparataH / etaccArambhoparamaNaM samyagetat samyaktvametadvetyevaM pazyata / yena kAraNena sAvadyArambhapravRtto bandhaM vadhaM ghoraM paritApaM ca dAruNamavApnoti, tena kAraNena paricchindya- apanIya bAhyaM ca dhanadhAnyAdirUpaM hiMsAdirUpaM vA ca zabdAdAntaraM ca rAgadveSAtmakaM viSayapipAsA''khyaM vA srotaH sa niSkarmadarzI - zrI AcArAMga sUtra 9900000000000000000000000007(155
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSadarzI bhaved iha matryeSu karmaNAM saphalatvaM dRSTvA tataH - karmopAdAnAd AsravAdvA niryAti vedavid - Agamavetteti // 139 // anyathArtha:-- jeNe pu0 - pUrvabhavamAM bodhino lAbha thayo tyi - nathI ane pachI - AgAmI kALamAM paNa thavAno nathI tad - teNe ma - madhyamAM arthAta vartamAnamAM go - kyAMthI siyA - thaI zake ? sAmova - je purUSa sAvadha AraMbhathI nivRtta thaI gayA che te - te zuM - vAstavikamAM pUchALa-te - uttamajJAnI che ane yuddha - tattvane jANavAvALA che - A sanaM - satya che phuda - A pramANe pAla - dekho ane jANo, ne - kAraNa ke sAvadya AraMbha karavAvALo purUSa vaMgha - baMdhana vaheM - vadha ghora - ghora yAvaM - paritApa - ane - bhayaMkara duHkhone prApta kare che, pha8 - A saMsAramAM mAre - manuSyonI madhyamAM hii - bAhya dhanadhAnyAdi 2 - ane AtyaMtara sogaM - viSaya pipAsArUpa srotano panirjiritra - chedana karIne vicare che te vimavaMtI - mokSadarzI che, janmArga - karmonI satta - saphaLatAne zULa - dekhIne vecavI - vedajJa eTale AgamonA rahasyane jANavAvALo purUSa to - AzravothI MiM - bahAra nikaLI jAya che arthAta Azravono tyAga karI de che. bhAvArtha - mithyAtva AdinA kAraNathI je purUSane pUrva bhavamAM samyaktanI prApti thaI nathI tathA AgAmI kALamAM thavAnI nathI to tene vartamAnakALamAM paNa samyaktanI prApti kevI rIte thaI zake ? arthAta je jIvane pUrvabhavamAM samparvanI prApti thaI gaI che athavA AgAmI janmamAM thavAnI che ane vartamAnakALamAM samyaktanI prApti thaI zake che, jene samyaktanI prApti karI lIdhI che, paraMtu pharIthI mithyAtvanA udayathI samyaktathI patita thaI gayela che tene ardhapudgalaparAvartana kALamAM pharIthI samyaktvanI prApti avazya thaI jAya che. athavA je purUSa viSayabhoganA kaDavA pariNAmone jANIne pahelA bhogavelA kAmabhogone smaraNa nathI karato tathA bhaviSyamAM paNa viSayabhoganI IcchA nathI rAkhatA tene vartamAnakALamAM paNa bhoganI IcchA kevI rIte thAya ? arthAta thatI ja nathI. je purUSa pAparUpI AraMbhano tyAga karI de che te uttamajJAnI che kAraNa ke pAparUpI sAvagha) AraMbha karavAvALA jIva vividha prakAranA zArirIka ane mAnasika duHkhothI pIDita thAya che. je karma karAya che tenuM phaLa avazya bhogavavuM paDe che evuM jANIne vivekI purUSa karmabaMdha thavAnA kAraNabhUta AzravothI sarvathA nivRtta thaI jAya che. || 139 || (916)thaUUUUUUUUUUUUUzrI bAvAra sUtra
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ bhAvArtha :- mithyAtva, pramAda, avirati Adi ke kAraNa jisa puruSa ko pUrvabhava meM samyaktva kI prApti nahIM huI hai tathA AgAmI kAla meM bhI hone vAlI nahIM hai usako vartamAna meM bhI samyaktva kI prApti kaise ho sakatI hai ? arthAt jisa.jIva ko pUrvabhava meM samyaktva kI prApti ho cukI hai yA AgAmI janma meM hone vAlI hai usI ko vartamAna samaya meM samyaktva kI prApti ho sakatI hai / jisane samyaktva kI prApti kara lI hai kintu phira mithyAtva ke udaya se samyaktva se patita ho gayA hai usako arddhapudgala parAvartana meM phira samyaktva kI prApti avazya ho jAtI hai| athavA - jo puruSa viSaya bhoga ke kar3ave pariNAma ko jAna kara pahale bhoge hue kAmabhogoM kA smaraNa nahIM karatA tathA bhaviSya meM bhI viSaya bhoga kI icchA nahIM rakhatA usako vartamAna kAla meM bhI bhogoM kI icchA kaise ho sakatI hai ? arthAt nahIM hotii| jo puruSa sAvadha Arambha kA tyAga kara detA hai vaha uttama jJAnI hai kyoMki sAvadha Arambha karane vAlA jIva nAnA prakAra ke zArIrika aura mAnasika duHkhoM se pIr3ita hotA hai / jo karma kiye jAte haiM unakA phala avazya bhoganA par3atA hai aisA jAna kara vivekI puruSa karmabandhana ke kAraNabhUta AsravoM se sarvathA nivRtta ho jAte haiM // 139 // . na kevalasya mamaivAyamabhiprAyaH, sarveSAM tIrthakaraNAmayamAzaya iti darzayitumAha - je khalu bho ! vIrA te samiyA sahiyA sayA jayA saMghaDadaMsiNo AovarayA ahAtahA loyaM uvehamANA pAINaM par3INaM dAhiNaM uINaM iya saccaMsi pariciTThisu, sAhissAmo NANaM vIrANaM samiyANaM sahiyANaM sayA, jayANaM saMghaDadaMsINaM AovarayANaM ahAtahA loyaM samuvehamANANaM, kimatthi uvAhI pAsagassa Na vijjai ? Natthi tti bemi // 140 // ye khalu bho ! saMghaTadarzinaH pUrvAparavistaradarzino nirantaradarzino vA sarvajJA vIrAste samitAH sahitAH jJAnAdibhiH sadA yatA nirantaradarzina AtmoparatA yathAtathaM lokaM - caturdazarajvAtmakaM karmalokaM vA upekSamANAH - pazyantaH prAcyA pratIcyA dakSiNasyAM udIcyAM vyavasthitA ityevaM satyeRte tapasi saMyame vA paricite tasthuH / teSAM satyavatAM kathayiSyAmi jJAnaM - abhiprAyo vIrANAM sahitAnAM sadA yatamAnAnAM nirantaradarzinAm AtmoparatAnAM yathAtathaM lokaM samupekSamANAnAm kimasti upAdhiH karmajanitaH ? Ahosvid na vidyate ? iti prazne ta UcuH - pazyakasya na vidyate, nAstIti-bravImi // 140 // .. anvayArtha :- 13 maa2|4 4 cha : bho - he ziSya ! khalu - nizcayatha. 4 je - zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(157)
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ je te - te sImiyA - samitiyukta sadiyA - jJAnAdi sahita sayA - haMmezA nathI - jayaNAvALA saMyaDaLio - niraMtara zubha ane azubhane dekhavAvALo gALovAyA - AtmaramaNatA dvArA pApakarmathI nivRtta tathA vIrA - karmone nAza karavAmAM samartha to - lokanA sahati - yathArtha svarUpane vedanALA - dekhavAvALA pArpha - pUrva ui - pazcima sAhii - dakSiNa ane arjui - uttara dizAmAM rUA sarvAsa paristhi6i - nivAsa karatA evA saMyamamAM sthira rahetA hatA, samiyANaM - te samitiyukta sahiyALuM - jJAnAdi sahita sayA - haMmezA navAgaM - jayaNApUrvaka rahevAvALA saMyaDavaMsIgaM - haMmezA zubhAzubhane dekhavAvALA bhAgovALa - pApakarmathI nivRtta northa - lokanA bahAtihA - yathArtha svarUpane samudanALAnaM - samupedanALA - dekhavAvALA vIrA - karmonA vidAraNa karavAmAM samartha vIrapurUSonA pApaM - jJAna Azayane sAhisAno - kahIza, te tamo sAMbhaLo, vi - zuM pAsa - samyakUarthane jANavAvALA jJAnavaMta purUSane evAdI - karmajanita upAdhi tvi hoya che athavA patni - nathI hotI? ja vignaDuM - upAdhi hotI nathI. tti mi - A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- tIrthaMkara prabhunI AjJAnA anusAra AcaraNa karavAvALA, pAMca samiti - traNa guptithI yukata, jJAnAdi guNo sahita, pApa karmathI nivRtta, sadA (haMmezA) jayaNApUrvaka AhAra-vihAra-vihArAdi kriyA karavAvALA munizvara bhUtakALamAM anaMta thaI gayA che ane bhaviSyakALamAM anaMta thaze tathA vartamAnakALamAM paMdara karmabhUmimAM saMkhyAtA vidyamAna che. te purUSonA jJAnane huM kahuM chuM ke AvA niravagha (pAparahita) tapa ane cAritranuM pAlana karavAvALA nirlepa munione karmajanita upAdhi hotI nathI, paraMtu teo to svayaMnA saMpUrNa karmono kSaya karIne mokSane pAme che. // 140 || bhAvArtha :- tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA ke anusAra AcaraNa karane vAle, pAMca samiti tIna gupti se yukta, jJAnAdi guNoM sahita, pApakarma se nivRtta, sadA yatanA pUrvaka AhAra vihArAdi kriyA karane vAle munIzvara atIta kAla meM ananta ho cuke haiM aura bhaviSyat kAla meM bhI ananta hoMge tathA vartamAna kAla meM pandraha karmabhUmiyoM meM saMkhyeya vidyamAna haiM una puruSoM ke jJAna ko maiM kahatA hU~ ki aise niravadya tapa aura cAritra kA pAlana karane vAle muniyoM ko karma janita upAdhi prApta nahIM hotI hai kintu ve to apane samasta karmoM kA kSaya je bola che prApta ho gate hai I 140 || EMANA.IYAN (118)thaUJJthaJtha66666666thaJthaItha66 zrI bAvAnAM sUtra
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokasAranAmaka paMcama adhyayana prathama uddezakaH ) cothA adhyayanamAM samyaktva ane tenA antargata jJAnanuM kathana karyuM, tenuM phaLa cAritra che ane cAritra ja mokSanuM mukhya kAraNa che ane lokamAM sArabhUta che. jethI A adhyayananuM nAma lokasAra che ane temAM cAritranuM varNana karela che. cauthe adhyayana meM samyaktva aura usake antargata jJAna kA kathana kiyA gayA hai / samyaktva aura jJAna kA phala cAritra hai aura cAritra hI mokSa kA pradhAna kAraNa hai aura loka meM sArabhUta hai / ataeva isa pAMcaveM adhyayana kA nAma lokasAra hai aura isameM cAritra kA varNana kiyA gayA haianantaraM jJAna pratipAditaM tasya ca cAritraphalatvAt tatpAlanArthaM ca acAritriNAM doSAnAha - AvaMtI keyAvaMtI loyaMsi vipparAmusaMti aTThAe aNaTThAe vA, eesu ceva vipparAmusaMti, gurU se kAmA, tao se mArassa aMto, jao se mArassa aMto tao se dUre, Neva se aMto Neva se dUre // 141 // yAvantaH kecana jIvA loke viparAmRzanti - hiMsanti arthAya anarthAya vA eteSu caiva viparAmRzanti - yAn jIvAn hiMsanti teSveva jIvayoniSUtpadyante hiMsAphalaM ca duHkhamanubhavanti / nAgArjunIyAstu paThanti - 'jAvaMti kei loe chakkAyavahaM samAraMbhati aTThAe aNaTTAe vA' ityAdi gatArtham / yato guravastasya kAmAH, tataH sa mArAnte vartate, yataH sa mArAnte tataH sa paramapadAt tadupAyAca sukhAdA dUre / samyagdaSTiretatpraNetA vA naiva sa ante naiva dUre bhinnagranthitvAt ghAtikarmakSayAdveti // 141 // anvayArtha :- loyaMsi - madobhA AvaMtI - yAvaMtI - 4 keyAvaMtI - o manuSya aTThAe - arthathA bheTale 3 prayo4nathI athavA aNaTThAe - anarthayA. bheTale : 12 prayo nathI. vipparAmusaMti - prAyonA pAta (si.) 42 , eesu ceva - te te4 prAliyomA vipparAmusaMti - Ynma ghaa29|| 43 cha arthAt te 4 yoniyomA utpanna yAya cha, se - te 2mazAnapAne mATe kAmA - mamogAne tyAgapA gurU - Urjhina cha, tao - te. 1294thI se - te mArassa aMto-mAraMto - mRtyun| 662 cha jao - bha3 se - . zrI AcArAMga sUtra 9000000000000000000000000007(159
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ te mArassa aMto mArato - mRtyun| 2 cha tao - bheTale 4 se - te dUre - bhokSanarI upAyathI dUra che paraMtu te - te samakitI athavA A granthanA upadezaka te kAlanI apekSAme aMto - mokSanI aM2 59Neva - nathI bhane se - te dUre - bhorathA 2 59 // Neva - nathI. bhAvArtha - A saMsAramAM ajJAnI jIvo svayaMnA svArthane khAtara athavA svArtha vagara (prayojana vagara) vividha prakAre hiMsA kare che ane te pApakarmanA phaLone bhogavavA mATe che e javanikAyanI vividha yoniomAM utpanna thayA kare che. ajJAnI jIva kAmabhogone choDatA nathI ane jyAM sudhI kAmabhogone nathI choDatA tyAM sudhI te janma-jarA-maraNa ane roga-zokathI pIDita thaIne sukhathI sadAne mATe dUra rahe che. te saMpUrNatayA viSaya sukhane paNa bhogavI zakato nathI ane viSayabhoganI IcchA aMdara manamAM rahevAnA kAraNathI te viSayono tyAgI paNa kahI zakAto nathI. paraMtu samakitI ane tIrthaMkara-gaNadhara bhagavaMto bhavastha hovAthI mokSamAM jo ke nathI, paraMtu mokSathI dUra 595 nathI, te AsAnI apekSA me TuMbhA 4 mokSa pAbhaqAnA cha. // 141 // . bhAvArtha :- isa saMsAra meM ajJAnI jIva apane prayojana ke lie athavA niSprayojana hI nAnA prakAra se hiMsA karate haiM aura usa pApa karma kA phala bhogane ke lie chaha jIvanikAya kI nAnA yoniyoM meM utpanna hote rahate haiM / ajJAnI jIva kAma bhogoM ko nahIM chor3atA hai aura jaba taka kAmabhogoM ko nahIM chor3atA hai taba taka vaha janma, jarA, maraNa aura roga zoka se pIr3ita hokara sukha se sadA dUra rahatA hai / vaha pUrNa rUpa se viSaya sukha ko bhI nahIM bhoga sakatA hai aura viSayabhoga kI icchA banI rahane ke kAraNa vaha viSayoM kA tyAgI bhI nahIM kahA jA sakatA hai // 141 // yo hi bhinnagranthiko durApAvAptasamyaktvaH saMsArArAtIyatIravartI sa kimadhyavasAyI syAdityAha - se pAsai phusiyamiva kusagge paNuNNaM NivaiyaM vAeriyaM, evaM bAlassa jIviyaM maMdassa aviyANao, kUrAI kammAI bAle pakubamANe teNa dukkheNa mUr3he vippariyAsamuvei, moheNa ganbhaM maraNAi ei, ettha mohe puNo puNo // 142 // sa pazyati pRSadiva - udakabindumiva kuzAgre praNunaM vAteritaM nipatitam evaM bAlasya jIvitaM mandasya avijAnataH / paramArthamajAnAnaH krUrANi karmANi bAlaH prakurvamANastena duHkhena mUDho viparyAsamupaiti, mohena garbhamaraNAdikam eti / atra mohe - mohakArya garbhamaraNAdike punaH punaH paryaTati // 142 // (160 JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOTOICROOK | zrI AcArAMga sUtra
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- se - te samaritA pu35 kusagge - ghAsanA bhayabhAgamA paNuNNaM - pAna 52bhAzubhothI puSTa thvaan|| // 24. svayaM prerAyej bhane mevA vAeriyaM - 5vanathI 54 prerita NivaiyaM - thaIne 53tA mevA phusiyameva - bihunA samAna maMdassa - bhaMDa aviyANao - HzAnI bAlassa - ||nnnaa jIviyaM - 9vanane pAsai - he cha, mUDhe - bhupa bAle - mANaq kUrAI - dUra kammAI - dharbha pakuvvamANe - 42to bhayo teNa - te dukkheNa - du:5thI. vippariyAsaM - viparyAsa bheTale. viparita buddhi-hitamA malitapuddhi bhane mahitamA litapuddhi uvei - prApta 42 che moheNa - bhothI gaThabhaM - garma bhane maraNAi - bha29 mahine ei - prApta 43 cha, te puNo puNo - vAraMvAra ettha mohe - 2 // bhomaya anAdi anaMta saMsAramAM paribhramaNa karato rahe che. - bhAvArtha :- jenuM mithyAtva cAlI gayuM che ane samyakatvanI prAptithI jene asAra saMsAranA sArane jANI lIdhela che tevo jJAnI purUSa manuSyanA jIvanane kuza nAmanA ghAsanA agrabhAgamAM rahela pavanathI kaMpita jalabiMdunI mAphaka samaje che. paraMtu vAstavika jJAnathI rahita bAla-ajJAnI jIva A pramANe jANatA nathI, te A alpa ane tuccha jIvanane mATe vividha prakAranA pApakarmano baMdha karI A anAdi anaMta saMsAramAM parizrama 42 // 2 cha. // 142 // .. bhAvArtha :- jisakA mithyAtva haTa gayA hai aura samyaktva kI prApti se jisane saMsAra ke sAra ko jAna liyA hai vaha jJAnI puruSa manuSya ke jIvana ko kuza ke agra bhAga meM laTakate hue pavana se kampita jala bindu kI taraha samajhatA hai kintu vAstavika jJAna se rahita bAla ajJAnI jIva aisA nahIM jAnate haiN| ve isa alpa evaM tuccha jIvana ke lie nAnA prakAra se pApa karma kA bandha kara isa anAdi ananta saMsAra meM paribhramaNa karate rahate haiM // 142 // evaM saMsAre dukhaM prekSyA'tra punaH punarna bhavAma iti saMzayato'pi mokSe tadupAye saMyame vA pravRtirbhavatItyAha saMsaya pariyANao saMsAre pariNAe bhavai, .. saMsayaM apariyANao saMsAre aparigNAe bhavai // 143 // saMzayam arthAnarthagataM parijAnataH saMsAraH parijJayA anarthatayA jJAtaH parihatazca bhavati, saMzayam aparijAnataH saMsAraH aparijJAtaH aparihRtazca bhavati, arthAnarthasaMzayasya pravRttinivRtyaGgatvAditi // 143 // ... anvayArtha :- saMsayaM - hitAtinA saMzayane pariyANao - vANA pu3ssn| zrI AcArAMga sUtra 9999999999999999999999999999980(161)
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvArA saMsAre - saMsA2no pariNAe bhavai - tyA thAya cha bhane saMsayaM - saMzayane apariyANao - in y31 // dvA2. saMsAre - saMsA2no apariNAe bhavai - tyAga thato nathI. bhAvArtha :- saMzaya ra prakAranA che, arthasaMzaya ane anarthasaMzaya, mokSa ane mokSano upAya artha che, mokSa paramapada kahela che. jethI temAM saMzaya nathI thato, mokSanA upAyamAM saMzaya thaI zake che to paNa manuSyanI temAM pravRtti thAya che kAraNa ke padArthano saMzaya paNa pravRttinA kAraNarUpa hoya che. saMsAra ane tenuM kAraNa anartha che, tenA saMzayathI paNa tenAthI nivRtti thAya che kAraNa ke anarthanA saMzaya paNa nivRttinuM kAraNa hoya che ataH je manuSya artha-anarthanA saMzayane jANe che tenI heya eTale tyAgavA yogya padArthathI nivRtti ane upAdeya eTale grahaNa karavA yogya padArthamAM pravRtti thaI zake che ane jeNe artha-anarthano saMzaya nathI hoto tenI heya-upAdeyamAM nivRtti ane pravRtti thatI nathI. // 14 // ___ bhAvArtha :- saMzaya do prakAra kA hai, arthasaMzaya aura anarthasaMzaya / mokSa aura mokSa kA upAya artha hai| mokSa paramapada kahA gayA hai ataH usameM saMzaya nahIM ho sakatA / mokSa ke upAya meM saMzaya ho sakatA hai phira bhI manuSya kI usameM pravRtti hotI hai kyoMki padArtha kA saMzaya bhI pravRtti kA kAraNa hotA hai / saMsAra aura usakA kAraNa anartha hai unake saMzaya se bhI unase nivRtti hotI hai kyoMki anartha kA saMzaya bhI nivRtti kA kAraNa hotA hai / ataH jo manuSya artha aura anartha ke saMzaya ko jAnatA hai usakI heya yAnI tyAgane yogya padArtha se nivRtti aura upAdeya yAnI grahaNa karane yogya padArtha meM pravRtti ho sakatI hai aura jisako artha anartha kA saMzaya nahIM hotA usakI heya aura upAdeya meM nivRtti aura pravRtti nahIM ho sakatI hai // 143 // kutaH punaretannizcIyate ? saMsAraparijJAnakAryaviratyupalabdhaH / tatra sarvaviratipratiSThAM viratiM nirdidikSurAha - je chee se sAgAriyaM Na sevae, kaTTa evamaviyANao biiyA maMdassa bAlayA, laddhA huratthA paDilehAe AgamittA ANavijjA aNAsevaNayAe tti bemi // 144 // yazchekaH sa maithunaM na sevate, kRtvA evam- akAryam avijJApayato dvitIyA mandasya bAlatA, nAgArjunIyAstu paThanti - 'je khalu visae sevaI sevittA vA nAloei pareNa vA puTTho niNhavai ahavA taM paraM saeNa vA doseNa pAviTThapareNa vA doseNa uvaliMpijjati, sugamam / yadyevaM tataH kiM kuryAt ? Aha-labdhAnapyarthAn cittAbdahiH kuryAt / yadi vA tadvipAkadvAreNa- pratyupekSya tata Agamya-jJAtvA 'mUlameyamahammassa mahAdosasamussayaM' ityAdi parAn AjJApayet anAsevanatayeti bravImi // 144 // (162 )OTOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- je - 4 535 chee - nipu-vidvAn che se - te sAgAriyaM - maithuna Na sevae - sevana 42tA nathI, 4 mazAnI evaM kaTu - bhaithuna sevana rIne aviyANao - zu3nI samakSa. svyNn| tyatuM nivehana 42. natha. maMdassa - te bhUnA biiyA - all bAlayA - bhUrNatA cha, hu - nizcayathA laddhA - prApta thatheda atthA - 4(malogone 555 paDilehAe - ten| iNane viyArIne bhane AgamittA - tene duHsahAyI. 19llne aNAsevaNayAe - aNAsevaNAe - svayaM tenu sevana re bhane manAsevana dvA2. ANavijjA - olt2mAne 59sevana 42pArnu nathI 20 prabhArI 4 // tti bemi - 2 // prabhArI I uI chu. bhAvArtha :- puNya-pApa AdinA svarUpane jANavAvALo vidvAn purUSa maithunanuM sevana nathI karato, je pAsatthA Adi mohanIyakarmanA udayathI maithuna sevana kare che ane svayaMnI pratiSThAnI rakSA mATe gurUjI dvArA pUchAyela chatAM jUThuM bole che ane svayaMnA kharAba kRtyane chupAve che te mUrkha A bIjI mUrkhatA kare che kAraNa ke maithuna sevana karavuM te pahelI mUrkhatA ane juThuM bolavuM te bIjI mUrkhatA kare che, jethI vivekI purUSoe vicAravuM joIye je kAma bhogonA kharAba phalano vicAra karIne prApta thayela kAmabhogone 55. sevana 43 nI, mane olnIne bhATe dRSTAMta=635 bane. // 144 // bhAvArtha :- puNya pApadi ke svarUpa ko jAnane vAlA vidvAn purUSa maithuna kA sevana nahIM karatA hai / jo pAsatthA Adi mohanIya karma ke udaya se maithuna sevana karatA hai aura apanI pratiSThA kI rakSA ke lie gurU ke pUchane para jhUTha bolatA hai evaM apane kukRtya ko chipAtA hai vaha mUrkha yaha dUsarI mUrkhatA karatA hai kyoMki maithuna sevana karanA pahalI mUrkhatA hai aura jhUTha bolanA dUsarI mUrkhatA hai| ataH vivekI purUSa ko cAhie ki kAma bhogoM ke bure phala ko vicAra kara prApta hue kAma bhogoM kA bhI sevana na kare aura dUsaroM ko bhI sevana karane kI AjJA na deve // 144 // . etacca vakSyamANaM bravImIti tadAha - _ pAsaha ege rUvesu giddhe pariNijjamANe, ettha phAse puNo puNo, AvaMtI keyAvaMtI loyaMsi AraMbhajIvI, eesu ceva AraMbhajIvI, ettha vi bAle paripaccamANe ramai pAvehiM kammehiM, asaraNe saraNaMti maNNamANe, ihamegesiM egacariyA bhavai, se bahukohe bahumANe bahumAe bahulobhe bahurae bahuNaDe bahusaDhe |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(163
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahusaMkappe AsavasakkI paliucchaNNe uTThiyavAyaM pavayamANe, mA me kei adakkhU aNNANapamAyadoseNaM, sayayaM mUDhe dhammaM NAbhijANai, aTTA payA mANava ! kammakoviyA je aNuvarayA avijAe palimukkhamAhu AvaTTameva aNupariyaTuMti tti bemi // 145 // pazyata ekAn rUpeSu gRddhAn indriyairviSayAbhimukhaM narakAdiyAtanAsthAneSu vA pariNIyamAnAn / atra-saMsAre duHkhAn sparzAn punaH punaH prApnuyuH pAThAntaraM vA 'ettha mohe puNo puNo' saMsAre ajJAnarUpamohe cAritramohe vA punaH punaH bhaveyuriti / yAvantaH kecana loke ArambhajIvinaH, eteSu caiva pArzvasthAdiH ArambhajIvI pUrvoktaduHkhabhAg bhavati / atrApi saMyame'pi bAlo viSayapipAsayA paripacyamAno ramate pApaiH karmabhiH sAvadyAnuSThAnaM yad azaraNameva tat zaraNamiti manyamAnaH / iha ekeSAm ekacaryA - ekAkino viharaNaM bhavati / sa ekAkI bahukrodhaH, bahumAnaH, bahumAyI, bahulobhI, bahurajAH, bahunaTaH, bahuzaThaH, bahusaGkalpa, AzravasaktI- hiMsAyanuSagavAn, palitAvacchannaHkarmAvacchanna utthitavAdaM - dharmacaraNAyodyataH ahamityAdi pravadan mA mAm - akAryakAriNaM kecana adrAkSuriti prachannamakAryaM sevate / etaccAkAryam ajJAnapramAdadoSeNa vidhatte / kiJca - satataM mUDho dharma nAbhijAnAti / tata eva ArtA viSayakaSAyaiH prajAH-jantavo mAnava ! karmakovidAH - karmabandhe kovidA ye anuparatAH sAvadyAnuSThAnebhyoH ye ca avidyAtaH parimokSamAhuste dharmamajAnAnA AvartamevasaMsAramanuparivartanta iti bravImi // 145 // . , anvayArtha :- savesu - 35 mA viSayomA gidhde - mAsa.51 pu3SAne pariNijjamANe - na24 mA yAtanA (du:41) sthAnomA 4tA mevA pAsaha - 15o, indriyane qzAbhUta te 535 puNo puNo - vAraMvAra ettha - 2mA saMsAramA phAse - sparzono anubhava 42 cha bheTale. 3 : bhAga , loyaMsi - // dobhaAvaMtI - 240 keyAvaMtI - 15 AraMbhajIvI - sAmathI pApaNa prI che te 55 :manA bhI thAya che. ceva bhane eesu - sAvadha bhAmA 42vAmA pravRtta / sthobhA zarIra nivAunA bhATe , 2DevAvA AraMbhajIvI - mAmathI (r)qqaa manyatA bhane pArzvastha mA 55 bhAramayA 9qqlumn pUrvota :manA bhI thAya che, ettha vi - 2mA mAIta matanA dde| mu45 saMyamano svI12 rIne 59. bAle - 2 // dveSathA aduSita yittavANA pAra mAnI paripaccamANe - vissytRss||thii. saMtapta thatA mevA pAvehiM - 55 kammehiM - bhImA ramai - 2bhe| 2 cha. asaraNe - ash29||ne bheTale 3 sAvadha mArama 129 // 35 (164)900MODIODOOTODIODIODIODKOSHOOTOOTOOTOOD zrI AcArAMga sUtra
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ - nathI to paNa tene sarakhaMti - zaraNa maLamALe - mAnato evo ajJAnI tenuM sevana kare che, hda - A jagatamAM ri - koI pAriyA mavajJa - ekalA vicare che paraMtu se - te vohe - mALe -"mAye - home - 26 - De - saDhe - saMgve - ghaNA krodhI - mAnI - mAyI - lobhI - pApakarmamAM bahu rata rahevAvALo athavA bahuta 2ja eTale pApavALo jagatane ThagavA mATe naTanI mAphaka anekarUpa dhAraNa karavAvALo - atyaMta zaTha (lucco) - ghaNA saMkalpa vikalpavALo AsavasI - AsavasattI - hiMsAdi AzravomAM Asakta ane nikacchane - karmothI DhAMkelA hoya che, kriyavAya - te svayaM svayaMne ughatavihArI pavavamALe - kahetA thakAM paNa pApakarma kare che, gaLAyapamAya oseLa - ajJAna ane pramAdanA doSathI me - mane - D - koI mA savavavU - dekhI na le, A zaMkAthI chupAIne pApakarma kare che sayaM mUdde - te atyaMta mUDha dhamma - dharmane nAbhinALarU - jANatA nathI, mALava - he manuSyo ! payA prajAvarga eTale ke badhA prANI gaTTA - viSaya ane kaSAyomAM (Artta) duHkhI che, mmoviyA - te karma bAMdhavAmAM nipuNa che eTale ke gADha karmabaMdha kare che, ne - je purUSa anuvaravA - pApathI nivRtta thayA vagara vikhtApu avidyAthI pattimoa - mokSa Adu - batAve che, te AvaTTameva - saMsArarUpI bhaMvaramAM ja aNuvikRti - bhramaNa karatA rahe che, tti vemi - A pramANe huM kahuM chuM. - - - (koI pratamAM phtha pAse puno puno' - nA sthAne 'tya moDhe puLo puLo' viSayAsakta purUSa mohamaya saMsAramAM athavA cAritramohamAM vAraMvAra paDelo rahe che.) bhAvArtha :- AraMbhathI jIvana nirvAha karavAvALA viSayAbhilASI purUSa viSayomAM Asakta thaIne vividha prakAre zArirIka ane mAnasika duHkha upADe che ane narakAdi gatiyomAM jAya che. keTalAka purUSa saMyama svIkAra karIne paNa pharIthI mohanA udayathI, viSaya pipAsAthI Akula-vyAkula manavALo thaIne sAvadya (pApakArI) kAryomAM pravRtti kare che ane keTalAka purUSa te pApakArI anuSThAnone ja svayaMnuM zaraNa mAne che. paraMtu te tenI ajJAnatA che. keTalAka sAdhu viSayakaSAyane vaza paDelA ekalA vicare che. te atyanta krodhI-mAnI-mAyI-lobhI hoya che, teo sadA zaMkita rahe che ke mane pApakarma karatA koI dekhI na jAya, te ajJAna ane pramAdanA vazIbhUta thaIne chUpAIne pApakarma kare che. jethI karmabaMdha karIne teo karmothI bhAre thAya che. AvA purUSa vAraMvAra saMsAra cakramAM pharatA evA narakAdi gatiyone prApta kare che. // 145 // - bhAvArtha :- Arambha se jIvana nirvAha karane vAle viSaya lolupI purUSa viSayoM meM Asakta hokara nAnA prakAra se zArIrika aura mAnasika duHkha uThAte haiM aura narakAdi gatiyoM meM jAte haiN| kitaneka saMyama purUSa . svIkAra karake bhI phira mohodaya se viSaya pipAsA se Akula citta vAle hokara sAvadya kAryoM meM pravRtti karate zrI bAvArAMga sUtra QQQQQQQQQQQQQQ 16 1
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ haiM aura kitaneka purUSa una sAvadya anuSThAnoM ko hI apanA zaraNa mAnate haiM kintu yaha unakI ajJAnatA hai| kitaneka pAkhaNDI loga apanA svArtha siddha karane ke lie sAdhu kA veSa pahana kara akele vicarate haiM / ve atyanta krodhI, mAnI, mAyI aura lobhI hote haiM / ve sadA zaMkita rahate haiM ki - mujhako pApa karma karate hue koI dekha na le / ve ajJAna aura pramAda ke vazIbhUta hokara chipa kara pApa karma karate haiM jisase karmabandha kara ve karmoM se bhArI hote haiM / aise puruSa bArabAra saMsAra cakra meM ghUmate hue narakAdi gatiyoM ko prApta karate haiM // 145 // dvitIya uddezakaH) pahelA uddezAmAM jinAjJAthI virUddha ekalo vihAra karavAvALo muni nathI, e batAvyuM, je prakAre munibhAva prApta karAya che te vastu A uddezAmAM batAve che. prathama uddezaka meM jinAjJA se virUddha akelA vicarane vAlA muni nahIM hai yaha batalAyA gayA hai / "jisa taraha munibhAva prApta kiyA jAtA hai" vaha isa uddezaka meM batalAyA jAtA haiM :anantaraM viraterabhAvAnna munirityuktam / iha tu tadviparyayeNa yathA munibhAvaH syAttathocyate - . AyaMtI keyAvaMtI loyaMsi aNAraMbhajIviNo eesu ceva aNAraMbhajIviNo, etthovarae taM jhosamANe, ayaM saMdhItti adakkhU, je imassa viggahassa ayaM khaNe tti aNNesI esa magge AriehiM paveie, uhie No pamAyae, jANittu dukkhaM patteyaM sAyaM, puDho chaMdA iha mANavA puDho dukkhaM paveiyaM se avihiMsamANe aNavayamANe, puTTho phAse vippaNollae // 146 // yAvantaH kecana loke anArambhajIvinaste teSu- gRhiSu sAdhavaH paGkajavat nirlepA bhavanti / atra- Arhate dharme vyavasthita uparataH pApArambhAt tat-karma kSapayan munibhAvaM bhajate / ayaM sandhiHavasara iti adrAkSId bhavAnityataH kSaNamapyekaM na pramAdayet / kazca na pramAdayed ityAha - yaH asyaudArikasya vigrahasya-zarIrasya ayaM pramAdavidhunanasya kSaNaH - avasara iti anveSI / eSa mArga AryaiH pravedita iti dharmacaraNAya utthito na pramAdayet jJAtvA duHkhaM pratyekaM sAtaM ca, pRthakchandA iha mAnavAsteSAM pRthagduHkhaM praveditam / evaM sati sa anArambhajIvI avihiMsan anapavadan-mRSAvAdamabruvan spRSTaH pariSahopasargaH sparzAn-zItoSNAdIn sahiSNutayA vipraNodayet na duHkhAsikayA''tmAnaM bhAvayediti // 146 // (166 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ annavArtha :- hosi - hopa - lokamAM AvatI - jeTalA yAvaMtI - koI agAmanIvino - anAraMbhajIvI arthAt AraMbhanA tyAgI purUSa che te prabhu caiva gRhasthonA gharathI nirdoSa AhAra Adi lAvIne anAraMbhanIvio - anAraMbhathI ja svayaMnA zarIrano nirvANlR karatA evA saMyamajIvanathI jIve che. styovaraNa - sAvadya AraMbhathI nivRtta ane teM - karmono - jJosamALe - kSaya karato evo purUSa munibhAvane prApta thAya che, ayaM - = A saMdhI tti - avasara che A pramANe vadhU - vidvAnoe dekhela che, te - je purUSa makSa - A vighnaharsI - zarIrano athaeN - A ghuLe tti - kSaNa - avasara che A pramANe maLelI - maLetI - anveSaNa kare che ane mAne che te pramAda karatA nathI 8 - A maLe - mArga Aria - AryapurUSoe vepa - kahela che, vruitta - dharmAcaraNa karavAne mATe tatpara evo purUSa jJeyaM - pratyeka prANiyonA sAyaM - sukha tuvaa - du:khane khALittu - alaga alaga jANIne no pamAyaNa - pramAda na kare, hda - A jagatamAM mALavA manuSyonA puDho - alaga alaga chaMtA - abhiprAya hoya che ane tuccuM - teonA duHkha paNa puo - alaga alaga veva - kahelA che, te - te anAraMbhajIvI purUSa virditamAne - prANiyonI hiMsA na karatI evo ane aLavavamALe - juThuM na bolato evo pAse zIta-uSNa Adi pariSahone puo - sparza pAmIne arthAt pariSahonA AvavA chatAM vipaLottam - viSyamuLaC - tene samabhAvapUrvaka sahana kare. - - - bhAvArtha :- je prakAre pANImAM rahevA chatAM paNa kamaLa pANIthI lipta thatuM nathI te prakAre sAvadya AraMbhamAM pravRtta gRhasthonA AzrayamAM rahIne dehanI (zarIranI) rakSA mATe AraMbha na karato evo pAMca mahAvratadhArI sAdhu pApathI lipta thato nathI. vivekI purUSoe vicAravuM joIe ke AryakSetra - uttamakulamAM utpatti-saMpUrNa IndriyothI paripUrNa-zraddhA ane saMvegarUpa avasara prApta thavo te kharekhara durlabha che, jethI Ane prApta karIne kSaNamAtra paNa pramAda karavo joIye nahIM. dareka prANinA sukha-duHkha ane abhiprAya alaga-alaga che, A jANavAvALo ane vagara AraMbhe AjivikA calAvavAvALo vivekI purUSa prANiyonI hiMsA na karatA evA ane mithyAbhASaNa (khoTuM bolavuM) tathA cori Adino tyAga karato evo pAMca mahAvratonuM pAlana kare, ane A mahAvratonuM pAlana karatAM je pariSaha-upasarga Ave tene samabhAva-samatApUrvaka sahana kare. // 146 // bhAvArtha :- jisa prakAra jala meM rahatA huA bhI kamala jala se lipta nahIM hotA hai usI prakAra sAvaya Arambha meM pravRtta gRhasthoM ke Azraya meM raha kara deha kI rakSA ke lie Arambha na karate hue paJca mahAvratadhArI sAdhu pApa che nita nahIM hote haiM / zrI bAvArAMga sUtra QQQQQQQQQQQQQQ(167
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivekI puruSa ko vicAranA cAhiye ki - Arya kSetra, uttama kula meM utpatti, sampUrNa indriyoM se sampannatA, zraddhA aura saMvegarUpa avasara prApta honA bar3A hI durlabha hai / ataH inheM prApta karake kSaNa bhara bhI pramAda nahIM karanA cAhie / pratyeka prANI ke sukha duHkha aura abhiprAya bhinna bhinna haiM yaha jAnane vAlA aura binA Arambha se jIvikA karane vAlA vivekI puruSa prANiyoM kI hiMsA na karatA huA aura mithyAbhASaNa tathA adattAdAna Adi kA tyA karatA huA paJca mahAvratoM kA pAlana kare aura paJca mahAvratoM kA pAlana karate hue jo parISaha upasarga AveM unheM samabhAva pUrvaka sahana kare // 146 // yo hi samyakkaraNatayA pariSahAn sahate sa kiMguNaH syAdityAha . esa samiyA pariyAe viyAhie, je asattA pAvehiM kammehiM udAhu te AyaMkA phusaMti, ii udAhu dhIre te phAse puTTho ahiyAsae, se puvvipeyaM pacchApeyaM, bheuradhammaM viddhaMsaNadhammamadhuvaM aNiiyaM asAsayaM, cayAvacaiyaM viSpariNAmadhammaM, prAsaha eyaM rUvasaMdhi 1198011 eSa samyak zamitA vA- zamino bhAvo vA paryAyaH - pravajyA vyAkhyAtaH, ye asaktAH pApeSu karmasu kadAcit tAn AtaGkAH spRzanti / iti - etadvakSyamANam udAhRtavAn dhIraH tIrthakRt tadyathA - tAn sparzAn spRSTaH san adhyAsayet saheta, kimAkalayyetyAha - sa etad bhAvayet- pUrvamapyetat pazcAdapyetad mayaiva soDhavyaM, api ca etaccharIraM bhiduradharmaM - vidhvaMsanadharmamadhuvamanityamazAzvataM cayApacayikaM vipariNAmadharmaM, ityatra kA murcchA ? api tu sAphalyaM naya, etadevAha- pazyatainaM rUpasandhiMkuzalA'nuSThAnA'vasaramiti // 147 // - - anvayArtha :- esa - 2 // 53Sa samiyA pariyAe - sabhya paryAyavANo viyAhie - uhelo che, yA samabhAvane prabrabhyA paryAya uhyo che. 4 53Sa pAvehiM kampehiM - pApa je durbhobhAM asattA - khAsaData che nahIM udAha - bhe udhAyita te tene AyaMkA - roga phusaMti - sparza are to dhIre - dhIra puraSo ii kha pramANe udAhu - uDela cheu te - te phAse - rogono puTTho - sparza thavAthI te aSTane ahiyAsae - samabhAvapUrva sahana ure, se - te khApramANe viyAre } puvvipeyaM - pahelA paNa sA bhAre 4 logavavA par3aze khane pacchApeyaM - pAchnathI pe| bhAre 4 logavavA paDaze, bheuradhammaM - khA khaudhAri zarIra potAnI bheNe 4 lehavAnuM che vidhdaMsaNadhammaM - nAza thavAvANuM che. adhuvaM khA dhruva che - 168000000000 zrI AcArAMga sUtra pthp
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM phAM - A nitya che nahIM karatAM - A zAzvata che nahIM - ravivaphAM - A caya ane apacaya thavAvALuM che virAmaghamma - A vividha pariNAmavALuM che, jethI pd - A havAI - pUrvokta avasarane pAta8 - dekho. bhAvArtha :- je purUSa pariSaha ane upasargone samabhAvapUrvaka sahana kare che te ja samyapha (sAcI) pravrajyAvALo che. AvA purUSane jo kadAcit koI roga utpanna thAya to tene kyAreya paNa ciMtA karavI joIe nahIM, kAraNa ke zarIra to kAcA ghaDAnI mAphaka vinaSTa-nAza thavAvALuM che, adhruva-anitya ane azAzvata che Ane saphaLa banAvavA mATe zubhaanuSThAna ja karavA e vivekI purUSonuM kartavya che. jethI zAstrakAra pharamAve che ke pAMca IndriyothI paripUrNa zarIranI jo prApti thaI che to, A dharmanuM AcaraNa karavAno mAro avasara che. AvA suavasarane prApta karIne viSayasukhamAM Asakta bano nahIM, paraMtu dharmanuM AcaraNa karo ane tenuM AcaraNa karavAmAM kSaNamAtra paNa pramAda na karo. // 147 || bhAvArtha :- jo purUSa parISaha aura upasargoM ko samabhAva pUrvaka sahana karatA hai vahI samyak pravrajyA vAlA hai| aise puruSa ko yadi kadAcita koI roga utpanna ho to use kabhI bhI cintA na karanI cAhie kyoMki yaha zarIra to kacce ghar3e kI taraha vinaSTa ho jAne vAlA hai / ataeva adhruva, anitya aura azAzvata hai / ise saphala banAne ke lie zubha anuSThAna karanA hI vivekI puruSoM kA kartavya hai / ataeva zAstrakAra pharamAte haiM ki - "pAMca indriyoM se paripUrNa zarIra kI jo prApti huI hai yaha dharmAcaraNa karane kA bar3A bhArI avasara hai / aise suavasara ko pAkara viSaya sukha meM Asakta mata bano / kintu dharmAcaraNa karo aura dharmAcaraNa karane meM eka kSaNa jA thI prakAra nA ro" I 147 / etatpazyatazca yatsyAttadAha - ' samuhamANasa phAyariyasa rUda viA| musta sthi no viyasa rivegi / 148 | samutprekSamANasya - pazyato bhiduradharmAdikaM zarIram ekAyatanaratasya jJAnAditrayaratasya, iha vipramuktasya nAsti narakAdimArgo viratasyeti bravImi // 14 // ayArtha:-samukhedanA - A zarIra anitya che A pramANe nizcaya karavAvALA tathA yathAvata - jJAna-darzana ane cAritramAM rata vizvamurata - zarIrAdinA mamatvathI rahita viyata - viratiyukta purUSane mATe mo - naraka - tiryaMcAdi gatimAM javAno mArga ca - che nahIM tti re - A pramANe kahuM chuM. bhAvArtha :- zarIranI anityatA sArI rIte jANIne zarIranA mamatvathI nivRtta, zrI bAvArA dUa9999999999999999(16)
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna-darzana-cAritramAM ramaNatA karavAvALo ane hiMsAdi AzravothI nivRtta purUSa naraka-tiryaMcAdi gatimAM jato nathI, AvuM sarvajJa prabhu mahAvIrasvAmIe pharamAvela che. / / 148 // bhAvArtha :- zarIra kI anityatA ko bhalIbhAMti jAna kara zarIra ke mamatva se nivRtta, jJAna, darzana, cAritra meM ramaNa karane vAlA aura hiMsAdi AsavoM se nivRtta purUSa naraka tiryacAdi gati meM nahIM jAtA hai, aisA sarvajJA bhagavAn mahAvIrasvAmI ne pharamAyA hai // 148 // anantaraM virata uktastadviparItastu parigrahavAnityAha - . AvaMtI keyAvaMtI logaMsi pariggahAvaMtI, se appaM vA bahuM vA aNuM vA thUlaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA eesu ceva pariggahAvaMtI etadeva egesiM mahabbhayaM bhavai, logavittaM ca NaM uvehAe, ee saMge aviyANao // 149 // yAvantaH kecana loke parigrahavantaH, tad-parigrahavatvam alpaM vA bahu vA aNu vA sthUlaM vA cittavad vA acittavadvA, eteSu-alpAdidravyeSu yadivA parigrahavatsu murchA kurvanto vratino'pi parigrahavanto bhavanti / etadevaparigrahavatvam ekeSAM mahAbhayaM bhavati / lokavittaM lokavRttaM vAAhAradicatuHsaMjJAtmakaM cotprekSya- jJAtvA etAn saGgAn aghijAnataH - akurvANasya mahAbhayaM na bhavatIti // 149 // ____ anvayArtha :- logaMsi - homa AvaMtI - 28 // 59keyAvaMtI - 305 parigahAvaMtI - pariDA cha, se - teno te pariyaDa appaM - 2885 Doya vA - athavA bahuM - hoya, aNuM vA thUlaM - nAno Doya athavA vizAla hoya, cittamaMtaM vA acittamaMtaM - sayitta Doya athavA ayitta Doya, eesu ceva - te priyddn| 127 te pariggahAvaMtI - pariyANA stha deg4 cha, etadeva - evameva - thoDo bhaya padhAre pariaDa 25po 4 egesi - te pariaDa rAmavANAne mahatbhayaM - mahAna mayAya bhavai - thAya cha, logavittaM - asaMyamI 53SIno pariyaTa mahAna mahAya, thAya cha, 4thI. uvehAe - 2. parizAthI 2Ine pratyAjyAna parizA vA tyA 42rI hai, 4 pu35 ee - yA saMge - parijano aviyANao - sevana 42 // nathI mathAt pariyaDano tyaa|| 42 he cha tene maya Doto nathI. (bhAvArtha :- mA 4AtamA 4 thoDaM dhana rAje cha bhane 4 dhana-dhAnya-sonu sAha, (170)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAma ane janapada Adi bahu dhanano saMgraha) rAkhe che. tathA je ghAsa-lAkaDA Adi athavA hAthI-ghoDA-gAya Adi mahAn (moTI) vastu, ane je sacittavALI vastu athavA acitta padArtha rAkhe che te badhA parigrahI che, te svayaMne vratadhArI ja kema na kahetA hoya? paraMtu vAstavamAM teo vratadhArI nathI, teone gRhastha ja mAnavA paDe. parigraha mahAna bhayanuM kAraNa che. je purUSa Ano tyAga karI de che tene parigrahathI pedA thayela bhaya hoto nathI. jethI vivekI purUSoe parigrahano tyAga karI devo joIye. // 148 // bhAvArtha :- isa jagat meM jo thor3A dhana rakhatA hai aura jo dhana, dhAnya, hiraNya, grAma aura janapada Adi bahuta dhana rakhatA hai tathA jo tRNa kASTha Adi athavA hAthI ghor3A Adi mahAn vastu rakhatA hai evaM jo cittavAn vastu rakhatA hai athavA acita padArtha rakhatA hai ve sabhI parigrahI haiM / ve cAhe apane ko vratadhArI hI kyoM na kahate hoM kintu vAstava meM ve vratadhArI nahIM haiM unheM gRhastha hI mAnanA cAhie / parigraha mahAn bhaya kA kAraNa hai / jo purUSa isakA tyAga kara detA hai use parigraha janita bhaya nahIM hotA hai / ataH vivekI puruSoM ko parigraha kA tyAga kara denA cAhie // 149 // kiMca - . . se supaDibaddhaM sUvaNIyaMti NaccA purisA paramacakkhU viparakkama, eesu ceva baMbharaM tti bemi, se suyaM ca me ajjhatthayaM ca me baMdhapamukkho ajjhattheva, . ittha virae aNagAre dIharAyaM titikkhae, pamatte bahiyA pAsa, appamatto parivae, eyaM moNaM sammaM aNuvA sijjAsi tti bemi // 150 // tasya-parigrahaparihartuH supratibaddhaM sUpanItaM jJAnAdi bhavatIti jJAtvA he puruSa ! paramacakSuH - jJAnacakSurmokSakadRSTirvA saMyame parAkramasva / eteSu - parigrahavirateSu caiva brahmacaryamiti bravImi / tat zrutaM ca mayA, tat adhyAtma - cetasi vyavasthitaM ca me, kiM tat ? bandhapramokSaH bandha sakAzAt pramokSaH adhyAtmanyeveti atra - parigrahe virato'nagAro dIrgharAtraM - yAvajIvam titikSate / pramattAn bahiH pazya, dRSTavA ca apramataH san parivrajet / etanmaunaM - munibhAvaM samyag anuvAsayeH - pratipAlayerityarthaH / bravImIti pUrvavat // 150 // . anvayArtha :- se - pariyaDano tyA 42vA pu3ssn| 4 Alue supaDibadhdaM - sArI zata sthita bhane sUvaNIyaMti - prApta cha mA prabhArI NaccA - Palne purisA - 3 |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(171
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ purUSa ! paramANU - jJAna ane mokSamAM vRSTi rAkhatA evA viparama - vipavina - saMyamapAlana karavAmAM parAkrama karo, Wtu veva - je parigrahathI rahita che ane jJAna evam mokSamAM draSTi rAkhavAvALo che temAM ja vaMmAM - brahmacarya che athavA brahmacaryanAmaka A prathama zrutaskaMdhamAM batAvelA evA guNo tenI aMdara ja hoya che, ri ma - A pramANe huM kahuM chuM, te - te - - meM suN - sAMbhaLyuM che ve - ane me - mArA annaI - cittamAM paNa raheluM che arthAt me anubhava karelo che ke vaMzapamukavo - baMdhathI chuTakAro sabsalyava - adhyAtma arthAta brahmacaryathI ja thAya che, rUtya - jethI virA - parigrahathI rahita gaLA - sAdhu - vIhA - jIvanabhara titivavaU - samabhAva samatApUrvaka kaSTa sahana kare, zAstrakAra kahe che ke pattei - viSayasevanarUpa pramAdamAM paDelA purUSone vaDhiyA - dharmathI bahAra pAla - dekho - jANo ane gAmo - svayaM pramAda rahita thaIne paNa - saMyamanuM pAlana karo, kAM - A mai - munivratane samuM - sArI rItIe gaputijJAta - pAlana karo ri pa - A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- jeoe parigrahano tyAga karI dIdhela che teonuM jJAna uttama che. je parigrahadhArI tathA viSaya-kaSAyomAM Asakta che te dharmathI bahirbhata che, A vAtane jANIne vivekI purUSe vicAravuM joIe ke pramAdano tyAga karIne zuddha saMyamanuM pAlana karuM. // 150 || bhAvArtha :- jisane parigraha kA tyAga kara diyA hai usI kA jJAna uttama hai / jo parigraha rahita nahIM hai tathA viSaya aura kaSAyoM meM Asakta hai vaha dharma se bahirbhUta hai / isa bAta ko jAna kara vivekI puruSa ko cAhie vi prabhAta phA tyAja ra zuddha saMghanA pAna re I 910 ' , tRtIya uddezakaH / bIjA uddezAmAM avirati purUSane parigrahI kahela che. A uddezAmAM aparigraha purUSanuM varNana karAya che. dUsare uddezaka meM avirata puruSa ko parigraha kahA hai| aba tIsare uddezaka meM aparigrahI puruSa kA varNana viyA gAtA - anantaraM maunaM samyaganupAlayedityuktaM taccA'parigrahavatvAt bhavatItyucyate - AvaMtI keyAvaMtI loyaMsi aparigahAvaMtI eesu ceva apariggahAvaMtI, succA vaI mehAvI paMDiyANaM NisAmiyA samiyAe dhamme AriehiM paveie jahittha 172)tha000000000000thaIthai zrI bAvAra sUtra
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ mae saMdhI jhosie evamaNNattha saMdhI dujjhosara bhavai, tamhA bemi No NiNhavejja vIriyaM // 151 // yAvanta kecana loke aparigrahavantaH te yatayaH / eteSu - alpAdi - dravyeSu yadivA parigrahavatsu murchAmakurvantaH caiva aparigrahavanto bhavanti / zrutvA vAcaM medhAvI tathA paNDitAnAM tadvacanaM nizamya tyAgAdaparigraho bhavati / samatayA zamitayA vA dharma AryaiH pravedita / yathA'tra - mokSamArge mayA sandhiH mokSasandhiH - jJAnAdiko jhoSitaH - sevitaH karmasandhirvA kSapitaH evamanyatra - anyatIrthikapraNIte mokSamArge sandhirdurjhASyo bhavati / tasmAd bravImi no nihanyAt- nigUhayed vIryamiti // 151 // anyayArtha :- soyaMti - lokamAM AvatI - jeTalA vavaMtI - koI ajJAvaMtI parigraharahita che tu ceva - thoDA-ghaNA Adi badhA prakAranA parigrahano tyAga karavAthI tathA A cha kAyomAM mamatAnA abhAvathI ja aziAvatI - aparigrahI hoya che, eTale mehAvI - maryAdAmAM rahelA buddhimAn purUSa varlDa - tIrthaMkaraprabhunA vacanone sondra - sAMbhaLIne tathA paDiyALa - paMDita arthAt gaNadharo ane AcAryonA vacanone bisamiyA - sAMbhaLIne aparigrahI thAya che, gArifi - AryapurUSoe samiyA! - samabhAvathI dharmo - dharma pave! - kahela che, prabhue pharamAvela che ke nahIM - je prakAre tya - A dharmamAM macchu - meM saMdhI - karmasaMtati (karmaparaMparA) no jJosipa - kSaya karela che vaM - te pramANe baLatya - anya dharmamAM rukhsota! mavad - karmono kSaya karavo saMbhava nathI, taddA - eTale mi - huMkahuM chuM ke vISe - tapamAM vIrya - parAkramane no nivekhkha chupAvavuM na joIye. - - bhAvArtha :- tIrthaMkaraprabhuno upadeza sAMbhaLIne ane tIrthaMkara prabhue prarUpela AgamanA rahasyone jANIne je purUSa thoDuM athavA vadhAre, badhA prakAre parigrahano tyAga karI de che te aparigrahI hoya che. je aparigrahI che teoe tapa saMyamamAM parAkrama (vIrya) phoravavuM joIye. svayaM tIrthaMkaraprabhu pharamAve che ke A Arhat darzanajJAna-cAritrarUpa tathA samabhAvamaya che. AmAM mana ane Indriyono vijaya karavo te mokSArthiyonuM kartavya batAvela che. AvA A vItarAga dvArA prarUpela dharmamAM sthitasthira thaIne je prakAre karmono kSaya karAya che tema anya dharmomAM nathI, kAraNa ke anyadharmomAM karma khapAvavAno samyak upAya batAvela nathI, jethI sAkSAt tIrthaMkaraprabhu pharamAve che ke meM paNa A dharmamAM sthita-sthira thaIne viziSTa prakAranA tapo dvArA karmono kSaya karela che. eTale ja bIjA mokSArthioe paNa A pramANe karavuM joIye. saMyamanA anuSThAna dvArA ane tapasyAmAM paNa svayaMnA parAkramane (vIryane) chupAvavuM joIye nahIM. // 151 // |zrI AcArAMga sUtra 7777777777777( 173
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- tIrthaMkara bhagavAn ke upadeza ko suna kara evaM tIrthaMkarokta Agama ke rahasya ko jAnakara jo puruSa alpa yA bahuta saba prakAra ke parigraha kA tyAga kara dete haiM ve aparigrahI hote haiM / jo aparigraha haiM unheM tapa saMyama meM parAkrama karanA cAhie / svayaM tIrthaMkara bhagavAn pharamAte haiM ki yaha Arhat darzana jJAna, darzana, cAritra rUpa tathA samabhAvamaya hai| isameM mana aura indriyoM kA vijaya mokSArthiyoM kA karttavya batAyA gayA hai| aise isa vItarAga pratipAdita dharma meM sthita hokara jisa prakAra karmo kA kSaya kiyA jAtA hai vaisA anya dharmo meM nahIM kyoMki anyadharmo meM karmakSapaNa kA samyak upAya nahIM batalAyA gayA hai / ataH sAkSAt tIrthaMkara bhagavAn pharamAte haiM ki maiMne bhI isI dharma meM sthita hokara viziSTa tapa ke dvArA karmoM kA kSaya kiyA hai / isalie dUsare mokSArthiyoM ko bhI aisA hI karanA cAhie / saMyama ke anuSThAna aura tapasyA meM apane parAkrama ko nahIM chipAnA cAhie // 151 // kaJcaivaMbhUtaH syAdityAha - je pubuTTAI No pacchANivAI, je pubuTThAI pacchANivAI, je No pubuTThAI No pacchANivAI, sevi tArisie siyA, je pariNNAya logamaNNesayaMti // 152 // . . yaH pUrvotthAyI no pazcAnnipAtI-siMhatayA niSkrAntaH siMhatayA vihArI / yaH pUvotthAyI pazcAnipAtI - nandiSeNavat / tRtIyabhaGgasya cAbhAvAdanupAdAnaM sa cAyam-je no pubuTThAyI pacchAnivAtI / yo no pUrvotthAyI no pazcAnipAtI-caturthabhaGgo'yaM samyagviraterabhAvAt gRhasthAH zAkyAdayo vA teSAmAzravadvArANAmubhayeSAmapyasaMvRtatvAt udAyinRpamArakavat so'pi tAdRzaH syAt zAkyAdayo'pi gRhasthatulyA eva / ye- svayUthyAH pArzvasthAdayo ubhayaparijJayA lokaM parijJAya punaH pacanapAcanAdyartha tameva lokamanveSayanti te'pi gRhasthatulyA evaM bhaveyuriti // 152 // ___anvayArtha :- je - 50 pu35 pubuTTAI - 5 // saMyamane bhAga2 rIne No pacchANivAI - 5715. saMyamamAthI paDato nathI. je - 15 pu35 pubuTThAI - paDeci saMyabhane 12 arIne pacchANivAI - 5chI patita 25 14 cha, je - 505 No pubuTThAI - 58 // saMyamano svI752 59 42tA nathI bhane No pacchANivAI - pANathA patita 55. thatA nathI, sevi - teso 555 tArisie - tArisae - te pramANa 4 siyA - je je - * pariNNAya - tyA rIne 54ii logaM - dona aNNesayaMti - aNussittA - anveSa95 43 bhAvArtha :- koI manuSya saMsAranA svarUpane oLakhIne, sArI rIteM jANIne siMhanI samAna vIratApUrvaka gharane (saMsArane) choDIne dIkSA le che ane siMhanA samAna (174 )px0/ONDONOIDROIDROIDROIDXOIDROIDROIDROIDROIDIDIDIOIDD | zrI AcArAMga sUtra
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja kharekhara saMyamanuM pAlana kare che. teo prathamabhaMganA svAmI uttamakoTinA sAdhu che jemake kAkaMdInA dhannA aNagAra, gautamakumAra, gajasukumALa Adi 90 mahApurUSa (aMtagasUtra) - - koI purUSa saMyama svIkAra karIne pachIthI te saMyamathI patita thAya che. evA purUSa bIjA bhaMganA svAmI che. jema ke puMDarIka rAjAno bhAI kaMDarIka muni (jJAtAsUtra 25.18) je pahelA saMyama grahaNa karatA nathI, bAdamAM patita paNa thatAM nathI. A trIjo bhAMgo che. paraMtu A bhAMgo zUnya che A bhaMganA svAmI gRhastha che ane zAkya Adi paNa A bhaMgamAM che kAraNa ke teo sAvaghayogano tyAga karatA nathI, jethI te gRhastha samAna ja che. tathA jeo sAvadyayogano tyAga karI pAchA pacana-pAcanAdi kare, karAve che tesro pe| gRhasthatulya 4 che. // 152 // bhAvArtha :- koI manuSya saMsAra ke svarUpa ko bhalI prakAra jAna kara siMha ke samAna vIratA pUrvaka ghara ko chor3a kara dIkSA lete haiM aura siMha ke samAna hI saMyama kA pAlana karate haiM ve prathama bhaMga ke svAmI uttama koTi ke mahAtmA haiM / jaise ki - kAkaMdI kA dhannA anagAra, gautamakumAra, gajasukumAla Adi 90 mahApurUSa ( antagaDa sUtra) / koI purUSa saMyama svIkAra karake phira saMyama se gira jAte haiN| aise purUSa dUsare bhaMga ke svAmI haiN| jaise ki- puMDarIka rAjA kA choTA bhAI kaMDarIka muni ( jJAtAsUtra a. 19) / jo pahale saMyama grahaNa nahIM karatA hai| aura pIche patita ho jAtA hai yaha tIsarA bhaMga hai kintu yaha zUnya hai isalie tIsarA bhaMga isa sUtra meM nahIM likhA gayA hai / koI aise purUSa hote haiM jo na to dIkSA grahaNa karate haiM aura pIche girate bhI nahIM / isa bhaMga ke svAmI gRhastha haiM aura zAkya Adi bhI isI bhaMga meM haiM kyoMki ve sAvadya yoga kA tyAga nahIM karate haiM ataH ve gRhastha ke tulya hI haiM // 152 // svamanISikAparihArArthamAha - eyaM NiyAgha muNiNA paveiyaM, iha ANAkaMkhI paMDie aNihe puvyAvararAyaM jayamANe, sayA sIlaM saMpehAe suNiyA bhave akAme ajhaMjhe, imeNa ceva jujjhAhi, kiM te jujjheNa bajjhao ? // 153 // etad utthAnapatanAdikaM jJAtvA muninA - tIrthakRtA praveditam / ihamaunIndrapravacane AjJAkAGkSI paNDitaH asnihaH pUrvApararAtraM yatamAnaH sadAcAramAcaret / kiMc- sadA zIlaM samprekSya zrutvA bhaved akAmaH ajhaJjhaH, anenaiva svairiNA zarIreNa sArdhaM yuddhasva kiM te yuddhena bAhyataH ? nAto'paraM * duSkaramastIti // 153 // zrI AcArAMga sUtra 8777700 anananananana 904
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ anyathArtha -DyuM - A viSayane LiyA - kevalajJAna dvArA jANIne muLanA - munie arthAta tIrthaMkara prabhue pavephartha - kahela che. phu - A jaina zAsanamAM rahelo purUSa gALAthI - tIrthaMkaraprabhunI AjJAnI IcchA kare, tathA paMDid - paMDita arthAta sat ane asano viveka rAkhavAvALo bane, ane re - sneha rahita thAya tathA puvAvaraNIya - pUrva rAtri ane bIjI rAtrimAM nayanA - jayaNApUrvaka sadAcAranuM pAlana kare, ane sayA - haMmezA sIrti - zIla ane saMyamane saMpeDhA - sArI prakAre jANIne tenuM pAlana kare, subiyA - zIyala ane saMyama pAlananA phaLane sAMbhaLIne mAne - kAmarahita ane bakSaNe - mAyArahita bano. phaLa veva - svayaMnA kaSAyavALA AtmAnI sAthe ja sudi - yuddha karo, vezno - bahAranA guNa - yuddhathI te - tamAre niM-zuM prayojanA che? bhAvArtha :- pUrvasUtramAM je tribhaMgI kahI te svayaMnI buddhithI kalpita nathI paraMtu kevalajJAna dvArA samasta padArthone dekhIne zrI vItarAga paramAtmA dvArA kahela che. zrI tIrthakara bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karavAvALo purUSa rAtadivasa prayatnapUrvaka sadAcAranuM pAlana kare ane eka kSaNa paNa pramAda na kare.' zAstrakAra pharamAve che ke viSaya-kaSAyamAM pravRtta rahetI Indriyo ane mananI sAthe AMtarika yuddha karIne tene vaza karo, jyAM sudhI tamo A durjaya zatruone vaza nahIM karo tyAM sudhI tamAruM kalyANa nathI thaI zakatuM, Ane jItI lo to ja kharekhara AtmAnuM kalyANa thaI zake. // 153 // bhAvArtha :- pUrva sUtra meM jo caturbhagI kahI gaI hai vaha apanI buddhi se kalpita nahIM kintu kevalajJAna ke dvArA samasta padArthoM ko dekha kara zrI vItarAga deva dvArA kahI gaI hai| zrI tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA kA pAlana karane vAlA puruSa rAta dina yatna pUrvaka sadAcAra kA pAlana kare aura eka kSaNa bhara bhI pramAda na kare / zAstrakAra pharamAte haiM ki viSaya kaSAya meM pravRtta hotI huI indriyoM aura mana ke sAtha yuddha karake inheM vaza meM karo / jaba taka tuma ina durjaya zatruoM ko vaza meM na karoge taba taka tumhArA kalyANa nahIM ho sakatA haiM inako jIta lene para hI AtmA kA kalyANa ho sakatA hai // 153 // kiMtviyameva sAmagrI agAdhasaMsArArNava paryaTato bhavakoTisahasreSvapi duSpApeti darzayitumAha - juddhArihaM khalu dullahaM, jahittha kusalehiM pariNNA vivege bhAsie, cue hu bAle gabhAisu rajjai, assiM ceyaM pavuccai, rUvaMsi vA chaNaMsi vA, se hu ege. saMviddhapahe muNI, aNNahA logamuvehamANe, iya kamma 16)tha696969696thaItha0thaItha0thaItha00thaIthagzrI nAvAra sUtra
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNNAya savvaso se Na hiMsai, saMjamai No pagabhai, jvehamANo patteyaM sAyaM vaNNAesI NArabhe kaMcaNaM sabaloe egappamuhe vidisapaiNNe NiviNNacArI arae payAsu // 154 // yuddhArha- mAnuSyamaudArikazarIraM vA khalu durlabhaM, yathA'tra kuzalaiH parijJA viveko bhASitaH, * tathAhi, - dharmAt cyuto bAlo'jJaH khalu garbhAdiSu rajyate / 'rijaitti pAThAntaramAzritya garbhAdiSu rIyate- gacchatItyarthaH / asmin ca - maunIndrapravacane etat-pUrvoktaM vakSyamANaM ca procyate yathArUpe ca - rUpAdiSu kSaNe - hiMsAdiSu vA yaH pravartate sa garbhAdiSu gacchati / yastu nivartate sa jitendriyaH khalu eka saMviddhapathaH - kSuNNapathaH 'saMviddhabhayo' pAThAntaramAzritya dRSTabhayo muniH syAt, anyathA - kaSAyAbhibhUtaM hiMsAdiSu pravRttaM lokamutprekSamANaH evaM hiMsAdibhiH karma parijJAya sarvataH sa na hinasti / kiMca- saMyamayati no pragalbhate, utprekSamANaH pratyekaM sAtaM vadizIkIrtizlAghArthI san nArabhate kaJcana pApArambhaM, yadivA tapaH saMyamAdikaM nArabhate, yadvA rUpAdyabhilASukaH san nodvartanAdikamArabhate / sarvaloke eka pramukho vidikpratIrNo - mokSasaMyamAdanyA dik tAM prakarSaNa tIrNa iti, vidikpratijJoM vA nirviSNacArI prajAsu - prANiSu arataH - ArambhApravRtto nirmamatvo vA nArabhate kaJcaneti // 154 // _ anvayArtha :- jubArihaM-juddhAriyaM - Iq yuddhane yogya bhau2i4 zarIra prApta 42 khalu - nizcayathA dullahaM - dubha cha, kusalehiM - duzaNa 53So me ittha - 240 deg4|tamA jahA - 4 mAre pariNNA vivege - paNNAvivege - zAna bhAsie - tAla cha, buddhivANAme te prabhArI 4 bhAnapuMsodhye, cue - yathA zraSTa bAle - HzAnI 71 hu - nizcayathA ganbhAisu - garma mahimA rajjai - anurata thAya che assiM - 2mA mAIta avayanamA iyaM - bhAvAta pavuccai - sArI rAta patApAya cha, rUvaMsi - 35 mA logomA bhAsata (r) chasi - khaNaMsi hiMsA - 86 mAhimA pravRtta thAya che hu - nizcayathI se - te ege - muni 4 saMviddhapahe - saMvidhabhaye - mokSamA 52 yAlo cha. logaM - hone aNNahA - anyathA bheTale. viSaya-4AyamA mAsa51. uvehamANe - hemAne bhuni bhokSamAno pathi bane, iya - 2 // pUrvota. 25||thii kammaM - dhAyesa ne pariNAya - 25rAthI. 09Ine pratyAdhyAna paritha. tyA rIne se - te muni savvaso - 15 pra2thI. Na hiMsai - prAyonI si. 2to nathI, saMjamai - muni saMyamanu pAlana 3 cha No pagabhai * paraMtu dhRSTatA 42to nathI, patteyaM - 5 // praanniyon| sAyaM - sumane uvehamANo - maga-aba hepato vo prAziyonI DiMsA na 42, vaNNAesI - svayaMna zarIrano zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(177
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ suMdara varNa banAvavA mATe athavA yaza AdinI IcchAthI catto - samasta lokamAM saMai - koIpaNa sAvadya kAryano ja kAraNe - AraMbha na kare, vilipham - saMyamavirodhI mArgone pAra karIne mude - eka mokSamAM draSTi rAkhato evo ane vicArI - virakta purUSanA AcaraNanuM sevana karato evo muni yAhu - striyomAM - rativALo na thAya athavA prANiyonA AraMbhamAM pravRtta na thAya. bhAvArtha :- A jagatamAM prANiyonI hAni (hiMsA) karavAvALA, jema ke AMtarika zatru krodha-mAna-mAyA-lobha che. tema bahAranA zatru nathI. jyAM sudhI jIva A zatruono nAza nathI karato tyAM sudhI tene zAMti prApta thavI ati durlabha che. te zatruo tapasaMyama dvArA jItI zakAya che. tapa-saMyamanuM AcaraNa A audArika zarIra dvArA ja thaI - zake che. paraMtu A manuSya saMbaMdhI audArika zarIra prApta thavuM ghaNuM ja durlabha che. atyaMta zubha karmonA udayathI ja A zarIra prApta thAya che. AvA durlabha zarIrane pAmIne vivekI purUSe vicAravuM joIe ke mokSa prAptinA sAdhanabhUta tapa-saMyamamAM A zarIrano upayoga kare. je ajJAnI jIva A zarIrane viSayabhogomAM lagAvIne phogaTa khoI - nAMkhe che teo janma-maraNanA cakkarathI chUTI zakatA nathI. je jJAnavAnuM purUSa viSayabhogomAM Asakta nathI thatA teo Indriyone jItavAvALA ane traNe jagatanA yathArtha sAcA svarUpanuM manana-ciMtana karavAvALA muni ja kharekhara jJAna-darzana-cAritrarUpa mokSanA mArga para javAvALo (cAlavAvALo) hoya che ane te ja saMsArane bhayajanaka dekhavAvALo hoya che. sAMsArika manuSya ane pAkhaMDI loko mokSathI viparIta mArge jaI rahyA che A jANIne muni karmabaMdhanA kAraNabhUta Azravono tyAga karI de che. saMsAranA badhA prANI alaga-alaga svayaMnA sukha-duHkha bhogave che. badhA prANiyone sukha priya che ane duHkha apriya che A vicAra karIne koI paNa prANIne duHkha ApavuM joIye nahIM, koI paNa prANInI hiMsA na karavI joIye ane koIpaNa sAvadya (pApakArI) kAryano AraMbha na karavo joIe. te 154 / bhAvArtha :- isa jagat meM prANiyoM kI hAni karane vAle jaise Antarika zatru krodha mAna mAyA aura lAbha haiM vaisA bAhara kA zatru nahIM hai| jaba taka jIva ina zatruoM kA nAza nahIM karatA taba taka usako zAnti prApta honA ati durlabha hai / ve zatru tapa saMyama dvArA jIte jA sakate haiM / tapa saMyama kA AcaraNa isa audArika zarIra dvArA hI kiyA jA sakatA hai kintu isa manuSya sambandhI audArika zarIra kI prApti honA bar3A hI durlabha hai| atyanta zubha karmoM ke udaya se yaha jIva ko prApta hotA hai / aise durlabha zarIra ko prApta kara vivekI puruSa ko cAhie ki mokSa prApta ke sAdhanabhUta tapa saMyama meM isakA upayoga kare / jo ajJAnI jIva ise viSaya bhogoM meM lagA kara vyartha kho detA hai vaha janma maraNa ke cakkara se nahIM chUTa sakatA hai| '978)tha666666thaIthaithaithaithaItha00thas|zrI bAvAra sUtra
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo jJAnavAna puruSa viSaya bhogoM meM Asakta nahIM hotA hai vaha indriyoM ko jItane vAlA aura tInoM jagata ke yathArtha svarUpa kA manana karane vAlA muni hI jJAna darzana cAritra rUpa mokSa ke mArga para jAne vAlA hotA hai aura vahI saMsAra ko bhayadAyaka dekhane vAlA hotA hai| sAMsArika manuSya aura pAkhaNDI loga mokSa se viparIta mArga se jA rahe haiM yaha jAna kara muni karma bandha ke kAraNabhUta AsavoM kA tyAga kara detA hai| saMsAra ke sabhI prANI pRthak pRthak apanA sukha duHkha bhogate haiN| sabhI prANiyoM ko sukha priya hai aura duHkha apriya hai yaha vicAra kara kisI prANI ko duHkha na denA cAhie, kisI bhI prANI kI hiMsA na karanI cAhie aura kisI bhI sAvadha kArya kA Arambha na karanA cAhie // 154 // yazca prajAsvataraH ArambharahitaH sa kimbhUtaH syAd iti Aha - se vasumaM sabasamaNNAgayamaNNANeNaM appANeNaM akaraNijaM pAvaM kammaM taM No aNNesI, jaM sammaM ti vAsaha taM moNaM ti pAsaha, jaM moNaM ti pAsaha taM sammaM ti pAsaha, Na imaM sakkaM siDhilehiM AijjamANehiM, guNAMsAehiM vaMkasamAyarehiM pamattehiM gAramAvasaMtehiM, muNI moNaM samAyAe dhuNe kammasarIragaM, paMtaM lUha sevaMti vIrA sampattadaMsiNo, esa ohaMtare muNI, tiNNe mutte virae viyAhie tti bemi // 155 // - sa vasumAn - saMyamI sarvasamanvAgataprajJAnena - samyaksvIkRtasarvasadasadvivekena AtmanA akaraNIyaM pApakarma tad no anveSati / yat samyak prajJAnaM samyaktvaM vA iti etat pazyata tad maunaM-munitvam iti-etat pazyata yad maunam iti etat pazyata tat samyaktvaM iti - etat pazyata samyaktvajJAnacaraNAnAmekatA'dhyavaseyeti bhAvArthaH / na etat - samyaktvAditrayam anuSThAtuM zithilaiH AdIyamAnaiH - putrakalatrAdisnehAdAdrIkriyamANaiH, guNAsvAdaiH-viSayalampaTaiH, vakrasamAcAraiH - mAyAvibhiH pramattaiH agAramAvasadbhiH AdyAkSaralopAt gRhasthaiH / muniauna-saMyamaM samAdAya dhunIyAt zarIrakaM, - audArikaM kArmaNaM vA / prAntaM rUkSaM sevante vIrAH samatvadarzinaH samyagdarzino vA / eSa odhantaro - bhAvaughaM - saMsAraM tarati muniH / tIrNo mukto virato vyAkhyAta iti bravImi // 155 // .. anvayArtha :- se - te. vasumaM - dhanavAn athAt saMyama35 dhanano svAmI saMyamI Y35 sabbasamaNNAgayapaNNANeNaM - samasta pArthonu yathArtha zAna rAmapaNa. appANeNaM - va AcArAMga sUtra 790/9999999999%96%90%A9%90ADHARYA5% 179)
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ svayaMnA AtmA dvArA karazanna - na karavA yogya taM - te parva - pApa vebsa - karmano Lo gaorNI - anveSaNa na kare arthAt AcaraNa na kare. naM - jeNe samaMti - samyajJAna athavA samyakdarzana pasaha - dekho te - teNe momAM ti - saMyamarUpa pAsada - dekho ane - jeNe goLa ti - saMyamarUpa pasadaM - dekho teM - tene sati - samyakdarzana pasadaM - dekho, siddhi - zithila arthAt saMyama ane tapamAM je draDha nathI, gAphajhamAhiM akhinAhiM - je putra-strI AdinA anurAgathI anurakta che, guNAsAhiM - je zabdAdi viSayonA svAdamAM Asakta che, vaMsanAhiM - je mAyAvI ane pordi-pramAdI che, jemAvahiM - je gRhasthAvAsamAM rahe che teonI sAthe rU - teonuM arthAt saMyamanuM . sarksa - pAlana karavuM zakya nathI, muLI - muni moSa - saMyamane samAyA - svIkAra karIne mArIrAM - karma zarIrano eTale ke karmono dhuLa - vinAza kare, sattaLio - samyaktvadarzI vIrA - vIrapurUSa pad - AntaprAnta ane kUrda - lukhA sevaMtti AhAranuM sevana kare che, te - A muLI - muni gokAte - saMsArarUpa samudrane taravAvALo to - tarelo kure - mukta ane viraV - virata (aTakelo) vivAhiv - kahelo che. tti - ' A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- padArthonA yathArtha (satya) svarUpane jANavAvALo ane mAnavAvALo muni sAvagha (pApakArI) karmanuM anuSThAna kare nahIM, samyagaMjJAna hovAthI pApakarmono tyAga ane saMyamanuM anuSThAna thAya che eTale ke kAraNa ane kAryane abhina mAnIne zAstrakAra pharamAve che ke je samyagRjJAna che te ja saMyamanuM anuSThAna che, ane je saMyamanuM anuSThAna che te ja samyagajJAna che. samyagrajJAna ane samyagadarzana ja samyacaritra che tathA samyaphacAritra ja samyagujJAna ane samyagadarzana che. naiRRyika samyakatva sAtame guNaThANe hovAthI samyaphajJAnadarzana ane tenuM tenuM kArya samyaphacAritra paraspara eka sAthe ja hoya che. saMyamanuM pAlana karavuM saheluM (saraLa) nathI, dareka jIvo saMyamanuM pAlana karI zakatA nathI. tapa-saMyamamAM zithIla, strI-putrAdimAM mamatva rAkhavAvALA, zabdAdi viSayomAM Asakta, mAyAvI ane pramAdI gharavAsamAM vasatA purUSothI samasta pAponA tyAgarUpa saMyamanuM pAlana thaI zakatuM nathI paraMtu saMsAranA svarUpane sArI rIte jANIne teno tyAga karavAvALA ane karmone bhedavAmAM nipuNa muni ja kharekhara saMyamanuM pAlana karI zake che. samyakdarzanI ane samatAdhArI teo atta-prAnta ane lukhkhA AhAranuM sevana karI saMyamayAtrAno nirvAha kare che ane tapa dvArA karmono kSaya karIne siddha-buddha eTale mukta thaI jAya che. (mokSamAM jAya che.) / 155 / - (18)thaUJthaithaitha000thaIthaithaithagoothai zrI bAvAra sUtra
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- padArthoM ke yathArtha svarUpa ko jAnane vAlA muni sAvadha karma kA anuSThAna na kare / samyag jJAna hone para pApa karma kA tyAga aura saMyama kA anuSThAna hote hai isalie kAraNa aura kArya ko abhinna mAna kara zAstrakAra pharamAte haiM ki - jo samyaga jJAna hai vahI saMyama kA anuSThAna hai aura jo saMyama kA anuSThAna hai vahI samyag jJAna hai| saMyama kA pAlana karanA sarala nahIM hai / hara eka prANI saMyama kA pAlana nahIM kara sakatA hai / tapa saMyama meM zithila, strI putrAdi meM mamatva rakhane vAlA, zabdAdi viSayoM meM gRddha, mAyAvI aura pramAdI puruSoM se samasta pApoM ke tyAga rUpa saMyama kA pAlana nahIM ho sakatA hai kintu saMsAra ke svarUpa ko bhalI bhAMti jAna kara usakA tyAga karane vAle aura karma vidAraNa meM nipuNa muni hI saMyama kA pAlana kara sakate haiN| ve anta prAnta aura rUkSa AhAra kA sevana kara saMyama yAtrA kA nirvAha karate haiM aura tapa dvArA karmoM kA kSaya karake siddha buddha yAvat mukta ho jAte haiM // 155 // caturtha uddezakaH trIjA uddezAmAM batAvyuM ke hiMsA-viSayabhoga ane parigrahamAM mahAna doSa che. jethI AnAthI je viratI (aTakelo) che te ja muni che. have A uddezAmAM ekalA vicaravAvALAnA doSone batAvIne te muni nathI, tenuM kAraNa batAve che. tIsare uddezaka meM batalAyA gayA hai ki hiMsA, viSayabhoga aura parigraha meM mahAn doSa hai ataH inase jo virata hai vahI muni hai / aba cauthe uddezaka meM akele vicarane vAle ke doSoM ko batA kara usake muni na hone kA . kAraNa batAyA jAtA hai :- . . anantaraM virata eva munirbhavatIti pratipAditam / iha ekacarasya munitvA'bhAve doSobhAvanataH kAraNamAha - . gAmANugAmaM duijjamANassa dujjAyaM dupparakkaMtaM bhavai aviyattassa bhikkhuNo // 156 // . __grAmAnugrAmaM dUyamAnasya-viharato duryAtam arhanakasyeva duSTavyantarIjaGghAchedavat, duSparAkrAntaM - sthUlabhadreAzritopakozAgRhasAdhoriva duSTaM parAkrAntaM sthAnamekAkino bhavati avyaktasya zrutavayobhyAm bhikSoriti // 156 // anvayArtha :- gAmAnugAmaM - me mathI zrI. ma. 126 duijjamANassa - 4 * bhe bheTale 3 viyaratA bhe|| aviyattassa - zAstra bhane avasthAmA ma2i545 bhikkhuNo - sAdhunu dujAyaM dupparakkataM bhavai - mana bhane sthAna 52 / 5 Doya che. ... bhAvArtha :- sAdhu zAstramA bhane avasthAmA (5yAya) mA 52571 nathI, arthAt AcAra prakalpano artha nathI jANato ane avasthAmAM nAno che. te jo gacchathI |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(181)
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ (samudAya) nikaLIne ekalo grAmanugrAma vihAra kare to teno vihAra doSayukta thavA saMbhava che. kAraNa ke mArgamAM anukUla-pratikUla upasargo AvavAthI te saMyamathI bhraSTa (patita) thavAnI saMbhAvanA rahe che ane je sthAnamAM (upAzrayamAM rahe che) tyAM paNa aneka doSo thavAnI saMbhAvanA rahe che eTale ja zAstrakAroe munione ekalA (ekAkI) vihAra karavAno niSedha karela che A ja vAtane cAra vibhAga dvArA batAve che. 1. je sAdhu zAstra ane avasthAmAM aparipakava che tene ekalA vihAra karavo ucita nathI, kAraNa ke saMyama ane zarIramAM hAni thavAno saMbhava che. 2. je sAdhu zAstromAM to pravINa nathI ja paraMtu avasthAmAM paripakava che tene paNa ekalA vicaravuM yogya nathI, kAraNa ke gItArtha na hovAnA kAraNe tene paNa saMyama ane zarIranI virAdhanA thavA saMbhava che. 3. je sAdhu zAstromAM praviNa (hoziyAra) che paraMtu avasthAmAM aparipakava che tene paNa ekalA vihAra karavo ucita nathI, kAraNa ke avasthAmAM nAno hovAnA kAraNe te badhA taraphathI apamAnane pAtra thAya che, vizeSathI cora ane anyatIrthiyo (jainetara) thI bhaya vadhAre rahe che. 4. je zAstra ane avasthA ema bannemAM paripakava che te paNa kAraNa vinA ekalo vihAra na kare. ekalA vihAra karavAmAM samiti-gupti ane bhASA AdimAM ghaNA doSo thavA saMbhava che eTale ja zAstrakAre munine ekalA vihAra karavAno niSedha karela che. 1194811 bhAvArtha :- jo sAdhu zAstra meM aura avasthA meM paripakva nahIM hai arthAt jo AcArakalpa kA artha nahIM jAnatA hai aura avasthA meM bhI alpa hai| vaha yadi gaccha se nikala kara akelA grAmAnugrAma vihAra kare to usakA vihAra doSa yukta honA saMbhava hai / kyoMki mArga meM anukUla pratikUla upasargoM ke Ane se usakI saMyama se bhraSTa ho jAne kI sambhAvanA rahatI hai aura jisa sthAna para vaha ThaharatA hai vahA~ para bhI aneka doSa hone kI sambhAvanA rahatI hai| isalie zAstrakAra ekala vihAra kA niSedha karate haiN| isI bAta ko caturbhaGgI ke dvArA batAyA jAtA maiM H jo sAdhu zAstra aura avasthA donoM se aparipakva hai usako akelA vicaranA ucita nahIM hai kyoMki usake saMyama aura zarIra kI hAni sambhava hai| jo sAdhu zAstroM meM to pravINa nahIM hai kintu avasthA meM paripakva hai usako bhI akelA vicaranA ThIka nahIM hai kyoMki gItArtha na hone ke kAraNa usake bhI saMyama aura zarIra kI virAdhanA sambhava hai / jo sAdhu zAstra meM to pravINa hai parantu avasthA meM aparipakva hai usako bhI akelA vicaranA (12)olloXXXXXXXXX zrI AcArAMga sUtra
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ ucita nahIM hai kyoMki avasthA meM choTA hone ke kAraNa vaha saba ke apamAna kA pAtra hotA hai vizeSataH cora aura anyatIrthiyoM se usako vizeSa bhaya hai / jo zAstra aura avasthA donoM meM paripakva hai vaha bhI binA kAraNa akelA vihAra na kare / akelA vihAra karane meM samiti gupti aura bhASA Adi meM bahuta se doSa sambhava haiN| isalie zAstrakAra ekala vihAra kA niSedha karate haiM // 156 // evamajAtasUtravayaH pakSastIrthikadhvAGgAdibhirvilupyate gacchAlayAnnirgato vAmAtreNApi coditaH san iti etadarzayitumAha - vayasA vi ege buiyA kuppaMti mANavA, uNNayamANe ya Nare mahayA moheNa mujjhai, saMbAhA bahave bhujo bhujo duraikkamA ajANao apAsao, eyaM te mA hou, eyaM kusalassa daMsaNaM taddiTTIe tammuttIe tappurakkAre tassaNNI taNNivesaNe, jayaM vihArI cittaNivAI paMthaNijjhAi palibAhire, pAsiya pANe gacchijjA // 157 // - vacasA'pi eke uktAH - coditAH kupyanti mAnavAH / unnato mAno yasya sa unnataM vA''tmAnaM manyate iti unnatamAnaH athavA unnamyamAnaH kenacit naro mahatA mohena muhyati / sambAdhAH bahvayo bhUyo bhUyaH syurduratikramAH ajAnataH apazyataH / etat - bAdhAduratikramaNIyatvam . te mA bhavatu / etat-pUrvoktamupadezarUpaM kuzalasya zrIvardhamAnasvAmino darzanam / tasmAt tadRSTyA - AcAryadRSTyA, agre'pi tadA''cAryaparAmarzaH tanmuktyA - taduktasarvasaGgamuktvA, tatpuraskAraH - sarvakAryeSu taM puraskartuM zIlamasyeti, tatsaMjJItasya saMjJA jJAnaM tadvAn, tannivezanaH - gurornivezanasthAnaM yasya sa sadA gurukulavAsI syAt / yatamAno vihArI syAt, cittanipAtI - AcAryabhiprAyeNa nipatituM - pravartituM zIlamasyeti, pathaniAyI - kvacidgatasya guroH panthAnaM nirdhyAtuM - draSTuM zIlamasyeti, paryabAhyaH - pari - samantAt guroravagrahAt purataH pRSThato vA'vasthAnAt sadA kAryamRte'bAhyaH syAt kvacit kAryAdau gudinA preSitaH san dRSTvA prANino gacchediti // 157 // ___anvayArtha :- ege - 05 mANavA - manuSya vayasA - kyanatha. buiyA-coiyA - to bhevo 59 // kuppaMti - AdhA 25 cha. ya - mane uNNayamANe - atyaMta. bhAna 72.pANo gare - manuSya mahyA - mahAna moheNa - bho'thI mujjhai - bhohita thAya che. ajANao - du:dhonI nivRttin|| upAyone na vo bhane apAsao - te aSTone sAuna 42vaan| Nane na pA 33 sAdhune bhujjo bhujjo - pAraMvAra bahave - dhI |zrI AcArAMga sUtra 9900000000000000000000000000(183)
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvAhA - aDacaNo (bAdhAo) thAya che. suraphanA - jenuM ullaMghana karavuM tenA mATe kaThina thaI jAya che. te - tane - A bAdhAo mA hoDa - na thAya paDyuM - A zunAM - kuzaLa purUSoe arthAt tIrthaMkara prabhuno vaMtai - darzana eTale ke abhiprAya che. jethI taThThiI - haMmezA AcAryanI draSTimAM rahevuM joIe. ta--ttA - haMmezA viratinI sAthe rahevuM joIe. tapula - AcAryane AgaLa karIne rahevuM joIye tasaLI - AcAryanI IcchAnusAra kArya karavuM joIe ane tALavesaLa - haMmezA AcAryanI najadikamAM rahevuM joIye arthAt haMmezA teonI AjJAnuM pAlana karavuM joIe, tene vicAravuM joIe ke nAM vidyArI - jayaNApUrvaka vihAra kare pittaLavArpha - gurUnA cittane anusAra kriyA kare paMginnA? - prayojanathI bahAra gayelA gurUnA AvavAnI rAha joto gurUnA mArgane dekhe arthAt samyapha prakArathI gurUnI ArAdhanA kare parivAhira - ane gurunI AjJAmAM rahelo prayojanathI bahAra jAya to IryAsamitithI yukta pALe - prANiyone pasava - dekhato evo chaMA - cAle. bhAvArtha :- je purUSa dharmamAM nipuNa nathI tathA sAcI vastune jANato nathI te. purUSa tapa ane saMyamanA anuSThAnamAM bhUla kare che, tyAre gurU dvArA zikSAvacana apAya che tyAre te gurUe ApelA dharmathI vAsita vacanathI krodhavALo thaI jAya che ane kahevA lAge che ke gurU mahArAje mArU apamAna karyuM, AvA krodhI ane abhimAnI purUSa gacchane choDIne bahAra nIkaLI jAya che jyAre teonA mArgamAM Apattio upasthita thAya che ane pariSaha-upasarga Ave che tyAre te ghabarAI jAya che ne saMyamathI patita thAya che, tathA tenA zarIranI hAni thavAnI saMbhAvanA rahe che eTale ja svayaMnuM AtmakalyANa cAhavAvALA sAdhuoe sadAne mATe AcAryanI AjJAmAM rahIne vihAra karavo, teonI AjJAnusAra pravRtti kare, A prakAre gacchamAM rahIne AcAryanI AjJAnusAra pravRtti karavAvALo muni AtmakalyANano bhAgI thAya che. // 157 II ___ bhAvArtha :- jo puruSa dharma meM nipuNa nahIM haiM tathA satya vastu ko nahIM jAnate haiM ve puruSa tapa yA saMyama ke anuSThAna meM bhUla karane para jaba gurU ke dvArA zikSA vacana diye jAte haiM to ve gurU ke usa dharmamaya vacana se kupita ho jAte haiM aura kahane lagate haiM ki - gurU mahArAja ne hamArA apamAna kara diyA / aise krodhI aura abhimAnI puruSa gaccha ko chor3a kara bAhara cale jAte haiM / jaba unake mArga meM aneka bAdhAeM upasthita hotI hai aura parISaha usasarga Ate haiM taba ve ghabarA jAte haiM, saMyama se gira jAte haiM aura unake zarIra kI hAni kI bhI saMbhAvanA rahatI hai / isalie apanA Atma-kalyANa cAhane vAle sAdhu ko cAhie ki vaha sadA AcArya kI AjJA meM hI vicare / unakI AjJAnusAra pravRtti kare / isa prakAra gaccha meM raha kara AcArya kI AjJAnusAra pravRtti karane vAlA muni Atma-kalyANa kA bhAgI hotA hai // 157 // (184)tha6thaithaItha000000thaotha00thaIzrI bAvAra sUtra
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ se abhikkamamANe paDikkamamANe saMkucamANe pasAremANe viNivaTTamANe saMpalimajjamANe egayA guNasamiyassa rIyao kAyasaMphAsamaNuciNNA egaiyA pANA uddAyaMti, ihalogaveyaNavejjAvaDiyaM, jaM AuTTI kayaM kammaM taM pariNNAya vivegamei, evaM se appamAeNa . vivegaM kiTTai veyavI // 158 // sa bhikSuH abhikrAman pratikrAman saGkucana prasArayan samastA'zubhavyApArAt vinivartamAna samparimRjan - samyak samantAdvastapAdAdInavayavAMstannikSepasthAnAni vA rajoharaNAdinA mRjan gurukulavAse vaset / ekadA guNasamitasya rIyamANasya kAyasparzaM samanucIrNA AgatA eke prANino'padrAvanti -prANairvimucyante, tannimittam ihalokavedanavedyA''patitaM karma, yatpunaH AkuTTIkRtaM karma tat parijJAya vivekameti - prAyazcittamabhAvaM vA gacchati / evaM tasyA'pramAdena viveka kIrtayati vedaviditi // 15 // anvayArtha :- se - te sAdhu abhikkamamANe - 4to. bhevo paDikkamamANe - pAcha bhAvato po saMkucamANe - aNgon| saMDIya 42to apo pasAremANe - 26gAne 36uqad bhevo viNivaTTamANe - pothI nivRtta yato vo saMpalimajjamANe - 20325 // (bhopA) mAthI pramAIna 42to mevo 49 // sAthe 17mAM nivAsa 43, egayA - 505 samaya guNasamiyassa - YetthI yuta tathA rIyao - sArI ta yA 2 // pA sAdhuthA 55 // kAyasaMphAsaM - yAnA sparzane aNuciNNA - samaNuciNNA - pAmIne egaiyA - 305 pANA - prAuddAyaMti - bharI 14 cha. ho mAnava zarIra maani|| 25zathI prANiyonI ghAta thAya che. tenuM phaLa DhanA vecaLavegnAvahiyaM A bhavamAM ja prApta thAya che ane baM - AuTTIkayaM kammaM - 19Ine se prAyono 15 (dhAta) 42||y che taM - tene pariNAya - . pariuthI ne vivegamei prAyazcita 42vAthI zuddhi thAya che evaM - 240 mAre se - te bhano veyavI - MuqNo pu35 appamAeNa - maprabhA bheTale. prAyazcita dvaa2|| vivegaM - vive: mathAt mamA kiTTai - pAve che. ... bhAvArtha :- 32mIna. bhAmA 24to vo sAdhu manAmana-zayana-vihAra Adi badhI kriyAo jayaNApUrvaka ja kare. zrI AcArAMga sUtra 9699619690/9849999619090/90/90/90/900185)
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ A prakAre pramAda vagarano thaIne zAstrokta mujaba jayaNApUrvaka krIyAo karatA evA sAdhu dvArA jo koI prANI marI jAya to tene karmano baMdha avazya thAya che. paraMtu pariNAmonA bhedathI karmabaMdhano bheda thAya che. AvA karmano baMdha tIvra nathI hoto. kAraNa ke tenA pariNAma (bhAvanA) te prANIne mAravAnA nahotA, tenuM phala A bhavamAM ja prApta thaI jAya che. paraMtu jANI joIne koI prANIno ghAta (hiMsA) kare to prAyazcita dvArA tenI zuddhi thaI zake che. AvuM AgamanA jJAtA batAve che. / 158 || - bhAvArtha :- gurU kI AjJA meM rahatA huA sAdhu gamanAgamana zayana vihAra, Adi samasta kriyAeM yatanApUrvaka kare / isa prakAra pramAda rahita hokara zAstrokta rIti se yatanApUrvaka kriyAe karate hue sAdhu ke dvArA yadi koI prANI mara jAya to usako karmabandha avazya hotA hai kintu pariNAmoM ke bheda se karmabandha meM bheda hotA hai| aise karma kA bandha tIvra nahIM hotA kyoMki usakA pariNAma usa prANI ko mArane kA nahIM hai / usakA phala isI bhava meM prApta ho jAtA hai parantu yadi jAna bUjha kara kisI prANI kA ghAta kiyA gayA ho to prAyazcitta ke dvArA usakI zuddhi hotI hai; yaha Agama ke jJAtA batAte haiM // 158 // kimbhUtaH punarapramAdavAn bhavatItyAha - se pabhUyadaMsI pabhUyapariNANe uvasaMte samie sahie sayA jae, daTuM vippaDiveei appANaM kimesa jaNo karissai ? esa se paramArAme jAo logammi itthIo, muNiNA hu evaM paveiyaM, ubbAhijjamANe gAmadhammehiM avi NibbalAsae avi omoyariyaM kujjA avi uDaM ThANaM ThAijjA avi gAmANugAmaM duijjijz2A avi AhAraM buchidijjA avi cae itthIsu maNaM, puvvaM daMDA pacchA phAsA, puvaM phAsA paccha daMDA, .. iccee kalahAsaMgakarA bhavaMti, paDilehAe AgamittA ANavijjA aNAsevaNAe tti bemi, se No kAhie, No pAsaNie, No saMpasArae, se No mamAe No kayakirie vaigutte ajjhappasaMvuDe parivajjae sayA pAvaM, evaM moNaM samaNuvAsijjAsi tti bemi // 159 // .. (186 ) 07ODIODIODIODOIDXOPIOIDIODOOOOOOOOOOD | zrI AcArAMga sUtra
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa prabhUtadarzI prabhUtaparijJAna upazAntaH samitaH sahitaH jJAnAdibhiH sadA yataH, anukUlaparISahakaraNoyatastrIjanaM dRSTvA viprativedayati paryAlocayati anuzAsti vA''tmAnaM kimeSa janaH kariSyati? sa eSa strIjanaH Aramayati mohayatIti ArAmaH paramazcAsAvArAmazceti paramArAmaH / yA loke striyastAH parityAjyAH, muninA khalu etat praveditam / udbAdhyamAno grAmadharmaH . indriyadharmeryathAsvaM viSayeSu pravartanasvabhAvaguMvAdinA'nuzAsyate, tathAhi - api nirbalAzakaH / antaprAntabhojI syAd yadvA nirbalaH satraznIyAt, api avamaudaryaM kuryAt, api UrdhvaM sthAnaM tiSThet, api grAmAnugrAmaM dUyeta, api AhAraM vyavacchindyAt, api tyajet strISu pravRttaM manaH, kiM vicintyetyAha - pUrvaM daNDAH kRSivANijyAdikriyAjanita- kSutpipAsAdirUpAH gRhamedhinAm pazcAt sparzAH, pUrva sparzA upapatInAm lalitAGgavat pazcAt daNDAH, ityete-strIsambandhAH kalahA''saGgakarAH - kalahaH krodhaH AsaGgo rAgaH, rAgadveSakAriNo bhavantIti pratyupekSayA jJAtvA AjJApayed AtmAnam anAsevanayeti bravImi / sa no kAthikaH strIkathAM na kuryAt - strIkathAkArI na syAt no tAsAmaGgapratyaGgAdInAM pazyakaH syAt, na samprasAraNikaH syAt naikAnte paryAlocanakArI syAt, no mAmakaM-tAsu mamatvakArI syAt, no tAsAM vaiyAvRtyaM kuryAt, vAgguptaH vAGgamAtreNApi nAlapet / adhyAtmasaMvRttaH san parivarjayet sadA pApaM, etanmaunaM-munibhAvaM samanuvAsayeriti bravImi // 159 // ____anvayArtha :- pabhUyadaMsI - (bhUta bheTade. mInA vipAne (35) 45vANo. pabhUyapariNANe - prabhUta zanivANa bheTale. 3 sNsaarn|| saay|| 2135ne Muo uvasaMte - (354it tthAt jandriya bhane mananI yaMyasatAthI ti. samie - samitiyukta sahie - Aur sahita sayA jae - umezA prayatna 42vANo se - te sAdhu no aMta. 43 cha, daTuM - strI. mahinA pariSaDane pIne vippaDiveei - te viyA2 43 cha / esa jaNo - mA. strI appANaM - bhA. mAtmAnI. kiM - zuM zani karissae - 42. za. cha ? arthAt saMyamamA 2mA 42to vo bhAI na. 50. 3. logammi-logaMsi - lobha jAo - he itthIo mA striyo che esa - te se - te tatpa pu3Sone 59. paramArAme - bhoma navAjI cha. hu - nizcayathA evaM - mA muNiNA - zrI. vardhamAnasvAbhIme patreiyaM - 431 cha. gAmadhammehiM - indriyona viSayothI. ubbAhijjamANe - pati yatA mevo. sAdhu NibbalAsae - nirmala bheTa. annaprAnta. mA2 42 avi - athavA omoyariyaM kujjA - mAcho bhADA2 42 bheTale 3 unI62. ta5 42. avi - athapA uDDe yA ThANaM - sthAna 52 ThAijjA - sthita 25 14 bheTale. 3 313800 // 43, . 34us? 24 bhane 2bhInA CMi cAtAyana se avi - athavA - gAmANugAmaM - prAbhAnuprAma duijjijjA - vihAra 72. 14. avi AhAraM vucchiMdijjA - 2athavA mA2nI tyA42. |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(187)
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ de, paraMtu rUcIlu - striyomAM maLe che - manane na javA de, kAraNa ke strIbhogamAM Asakti hovAthI purva - pahelA to kRSi vANijyAdipe majurIthI hA - daMDa prApta thAya che, ane pachI - pachIthI pANI - strI sparza bhogave che athavA purva-pahelA pagalA - strI sparza thAya che ane pachI - pachIthI hA - daMDa bhogavavo paDe che. phu - A prakAre A strI saMbaMdha haiAra - kajIyAnA kAraNarUpa athavA rAgadveSane vadhAranArA. avaMti - thAya che, jethI paDioNhANa - strI saMbaMdhone pUrvokta anarthonA kAraNa samajIne ane bAbarA - jANIne lAvaIIM - sevana na karavAnI kALavijJA - AjJA Ape. arthAt sevana na kare ri pa - A pramANe huM kahuM chuM. te - te sAdhu nA vAri- strI kathA na kahe Lo pALa - rAgapUrvaka teonA aMga-pratyaMgone na dekhe nI saMpatA - te paraspara ekAMtamAM kAmukatAvALA bhAvonuM AdAnapradAna na kare, Lo manAI - Mo mAma - tenA para mamatva na kare nA vigi - tenI vaiyAvacca na kare zu? - vacanathI gupta rahe arthAt striyonI sAthe vizeSathI AlApa-saMlApa na kare kansAsaMgs - strIbhogomAM citta na Ape athavA AtmAmAM ramaNa kare. sayA - haMmezA parva - pApane viM - varjita kare, puNe - A prakAre moLuM - munivratanuM mahuvAsiMti - pAlana kare tti ma - A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- karmonA vipAka (phalo ne dekhavAvALA, saMsAranA sAcA svarUpane jANavAvALA, upazAMta, samitiyukta, jJAnAdi guNothI yukta ane cha kAya jIvonA rakSaka muni jaldIthI jaldI karmono aMta karI de che. AvA munine jo strI Adino pariSaha Ave to paNa svayaMnA saMyamathI calita na thAya paraMtu saMyamamAM draDha rahe. A prakAre saMyamamAM vicaraNa karatA evA sAdhune Indriyo jo tene piDita kare to sAdhu rasakasa vagarano ane annaprAnta AhAra kare, AnAthI paNa jo zAMta na thAya to sUryanI AtApanA laIne zarIrane kaSTa Ape, ATaluM karavA chatAM paNa Indriyo zAMta na thAya to gAmane choDIne anyatra vihAra karI jAya. jyAre koIpaNa prakAranA viSayonI zAMti na thAya to sAdhu AhAra grahaNa karavAnuM choDI de. A prakAre tenA zarIrano vinAza thaI jAya to sAruM che paNa sAdhu viSayasevana karavAnI kyAreya paNa IcchA na kare. je strIsaMganI IcchA kare che tene vividha prakAranA kaSTo bhogavavA paDe che. strIlaMpaTa-durAcArI purUSa A lokamAM daMDAnA mAra vaDe pITAya che ane tenA hAtha-paga Adi aMgo kApI nAMkhavAmAM Ave che. A to A lokamAM kaSTa thAya che. paNa paralokamAM tene narakAdi gatinA asahya duHkha bhogavavA paDe che. jethI vivekI purUSoe (18)696969696969696969696969696|ii khAvAna sUtra
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAravuM joIe ke teo svayaMne strI saMgathI sadA alaga rAkhe, tenI kathA na kare, temAM mamatvabhAva na rAkhe ane tenI vaiyAvacca Adi na kare, A prakAre strInA saMgathI svayaMnA AtmAnI rakSA karato evo sAdhu zuddha saMyamanuM pAlana kare. / 159 // bhAvArtha :- karmoM ke vipAka ko dekhane vAlA, saMsAra ke yathArtha svarUpa ko jAnane vAlA, upazAnta, samiti yukta, jJAnAdi guNoM sahita aura chaha kAya jIvoM kA rakSaka muni zIghra hI karmoM kA anta kara detA hai, aise muni para yadi strI Adi ke parISaha Ave to bhI vaha apane saMyama se vicalita na hove kintu saMyama meM dRr3ha rahe / isa prakAra saMyama meM vicaraNa karate hue sAdhu kI indriyA~ yadi use pIr3ita kareM to sAdhu niHsAra evaM anta prAnta AhAra kare / isase bhI yadi zAnti na ho to AtApanA Adi lekara zarIra ko kaSTa de / itane para bhI yadi indriyA~ zAnta na hoM to usa gAMva ko chor3a kara anyatra vihAra kara jAya / jaba kisI prakAra bhI viSaya kI zAnti na ho to sAdhu AhAra grahaNa karanA bhI chor3a de / isa prakAra usake zarIra kA vinAza bhI ho jAya to acchA hai kintu sAdhu viSaya sevana kI kadApi icchA na kare / jo strIsaGga kI icchA karatA hai usako nAnA prakAra ke kaSTa bhogane par3ate haiM / strIlampaTa durAcArI puruSa isa loka meM DaMDoM se pITe jAte haiM aura unake hAtha paira Adi aGga kATa diye jAte haiM / yaha to isa loka meM kaSTa hotA hai aura paraloka meM use narakAdi kA asahya duHkha bhoganA par3atA hai| ataH vivekI puruSa ko cAhie ki vaha apane ko strIsaGga se sadA alaga rakhe, unakI kathA na kare, unameM mamatva na kare aura unakI vaiyAvacca Adi na kare / isa prakAra strIsaMga se apanI AtmA kI rakSA karatA huA zuddha saMyama kA pAlana kare // 159 // .. paMcama uddezakaH / cothA udezAmAM muni ekalo vihAra kare to hAni je thAya che te batAvIne ekalA vihAra karavAno niSedha batAvela che. A uddezAmAM e batAve che ke sAdhue sadAne mATe AcAryanI samIpa (najadIka) mAM rahevuM joIe. cauthe uddezaka meM ekalavihAra kI hAniyA~ batAkara usakA niSedha kiyA, abhI yaha uddezaka meM batAyA jAtA hai ki sAdhu ko sadA AcArya ke samIpa hI rahanA caahie| anantaroktaM maunamanuvAsayamAna AcAryo bhavati tena ca hRdopamena bhAvyamityAha se bemi taMjahA - avi harae paDipuNNe samaMsi .' bhome ciTThai uvasaMtarae sArakkhamANe, se ciTThai soyamajjhagae se pAsa savvao gutte, pAsa loe mahesiNo je ya paNNANamaMtA pabuddhA AraMbhovarayA sammameyaMti pAsaha, kAlassa kaMkhAe parivvayaMti tti bemi // 160 // |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(189
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadahaM bravImi yadguNa AcAryo bhavati, tadyathA-api hRdaH pratipUrNa same bhUbhAge tiSThati upazAntarajAH saMrakSan sArakSan vA saha yAdogaNairAtmAnamArakSan hRdastathA''cAryo'pi saha ziSyairAtmAnam ArakSan / sa AcAryastiSThati srotomadhyagataH zrutArthadAnagrahaNasaMbhavAt / sa pazya sarvato guptaH - indriyanoindriyaguptayA gupto'kSobhya iti / pazya loke'nyepi maharSayaH sAdhavo ye ca prajJAnavantaH prabuddhA ArambhoparatAH / samyagetaditi pazyata, te kAlasya-samAdhimaraNakAlasya kAjhyA parivrajantIti bravImi // 16 // anArtha :- te vema - kahuM chuM te nahIM - jema ke pagim - jalathI paripUrNa samaMti - sarakhI mome - bhUmi upara vi - rahelo uvasaMta - rajathI rahita sAvinAne - vividha prakAranA jalacara jIvonI rakSA karato evo. soyamannA - srotanA madhyamAM rahelo tathA sago - cAre bAjuthI gujja - surakSita vi che - koI eka dara - sarovara che, A pramANe pAd - dekho arthAt samajo. A pramANe to - lokamAM re - je vLAnamaMtA - jJAnavaMta eTale ke Agamone jANavAvALA pavRddhA - prabuddha eTale ke vastunA yathArtha svarUpanA jJAtA ane sAmevALA - AraMbhathI rahita mahesino - maharSi che, te maharSi sanmati - te sarovaranI samAna che, A pramANe pada - dekho eTale ke samajo, teo ni - samAdhinI #- AkAMkSA-IcchA karatA evA vyakti - saMyamanuM pAlana kare che tti vera - A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- ahIMyA AcAryane sarovaranI upamA Apela che. 1. eka sarovara evuM che ke jemAMthI pANI bahAra nIkaLe che ane bahArathI pANI Ave paNa che temAM A sarovaranI samAna AcArya jJAnanuM AdAna-pradAna beu kare, teono ja ahIMyA adhikAra che. jema talAva nirmala pANIthI bhareluM hoya tema AcArya paNa pAMca prakAranA AcAra, ATha prakAranI saMpadA ane jJAnAdikathI paripUrNa hoya che. teo svayaM prANiyonI rakSA kare che ane ahiMsAno upadeza ApIne bIjAo pAse paNa rakSA karAve che. teo badhA prakArathI Indriya ane mananI guptithI rakSita hoya che. jema gaMgA-prapAtakuMDa-udAharaNarUpe gaNadharabhagavaMta tathA teonI pATe Avela AcArya bhagavaMta... bIjA naMbaramAM sarovara evuM che jemAMthI pANI nIkaLyA ja kare che, paraMtu navuM pANI AvatuM nathI. jema padmadraha - gaMgAnuM udgamasthAna, udAharaNa tIrthaMkaraprabhu.. (10)0000000000000 zrI gAvAra sUtra
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 trIjA naMbaramAM sarovara che, jemAMthI pANI bahAra nIkaLatuM nathI, paNa bahArathI pANI Ave che jema lavaNasamudra-kAlodadhisamudra, udAharaNa yathAladika Adi vizeSa vratadhArI... 4 cothA naMbaranuM sarovara che. jemAMthI pANI bahAra nIkaLatuM nathI ane nathI bahArathI pANI AvatuM. jema aDhI dvIpanA bahAranA samudra, udAharaNa pratyeka zuddha, svayaMjuddha mAhi... // 160 // bhAvArthaH- yahA~ AcArya ko tAlAba kI upamA dI gaI hai| (1) eka tAlAba aisA hotA hai jisameM se jala nikalatA hai aura bAhara se AtA bhI hai| (2) dUsarA vaha hai jisameM se pAnI nikalatA hI hai kintu AtA nahIM hai| (3) tIsarA vaha hai jisameM se pAnI nikalatA nahIM hai kintu bAhara se AtA hai / (4) cauthA vaha hai jisameM se pAnI na to nikalatA hI hai aura na bAhara se AtA hI haiN| ye cAra prakAra ke tAlAba hote haiN| isI taraha AcArya bhI cAra prakAra ke hote haiN| prathama zreNI ke tAlAba ke samAna jo AcArya jJAna kA AdAna aura pradAna donoM karate haiM unhIM kA yahA~ adhikAra hai / jisa prakAra tAlAba nirmala jala se paripUrNa hotA hai usI prakAra AcArya bhI pAMca prakAra ke AcAra, ATha prakAra kI sampadA aura jJAnAdi se paripUrNa hote haiM / ve svayaM prANiyoM kI rakSA karate haiM aura ahiMsA kA upadeza dekara dUsaroM se bhI rakSA karavAte haiM / ve saba prakAra se. indriya aura mana kI gupti se rakSita hote haiN| .... kramazaH udAharaNa isa prakAra haiM - . 1. gaGgA prapAta kuNDa / 2. padmadraha - gaGgA kA udgama sthAna / 3. lavaNa samudra, kAlodadhi samudra / 4. aDhAI dvIpa ke bAhara ke samudra / . ina cAra tAlAboM ke samAna cAra AcAryoM ke udAharaNa - . . 1. gaNadhara deva tathA unake pATAnupATa AcArya / .. 2. tIrthaGkara bhagavAn / 3. yathAlandika Adi vizeSa vratadhArI / 4. pratyeka buddha, svayaM buddha Adi / // 160 // . ' AcAryAdhikAraM parisamApya vineyavaktavyatAmAha ____ vitigicchAsamAvaNNeNaM appANeNaM No lahai samAhiM, siyA vege aNugacchaMti asiyA vege aNugacchaMti, aNugacchamANehiM aNaNugacchamANe kahaM Na Nivijje ? // 161 // |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(191
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicikitsAM - phalaM prati saMdeharUpAM sAdhujugupsAlakSaNAM vA samApano vicikitsAsamApanna AtmA no labhate samAdhim / sitAH putrakalatrAdibhiravabaddhAH vA eke'nugacchanti - AcAryoktaM samyaktvAdikaM pratipayante, asitAH - gRhavAsavimuktA vA eke'nugacchanti / anugacchadbhiH saha saMvasan tairvA codhamAnaH ananugacchan kathaM na nirviyeta ? // 161 // anvayArtha :- vitigicchAsamAvaNNeNaM appANeNaM - saMzayavANo mAtmAno cha mevo 535 samAhiM - samAdhine No lahai - prApta 42rI to nathI, ege - 2815 siyA - sthapAsamA 238Dopa chata 59 aNugacchaMti - sAyAna apahezane mAne cha vA - bhane - ege - 305 asiyA - AsidhanathI. 2hita mepu35 aNugacchaMti - maayaan| upahezane mAne cha, aNugacchamANehiM - sabhya itpano svI512 28 bhevA pu3SonI sAthe 2DevANo pu35 aNaNugacchamANe - samyaktvano svii||2 na. 42 // me 5! kahaM Na Nivijje - nirvahane prApta bha na 43 ? arthAt avazya sabhyatpane pAme, athavA ajJAnanA udaye AcAryano upadeza na samajAya to kaMTALe nahIM, AcArya kaMTALelAne samAdhAna Ape che ke te samyakatva pAmyuM che mATe tuM bhavya cho. have kaheluM samajAya nahIM to jJAnAvaraNano udaya samajavo A sthitimAM samyakatvano Azraya karavo. bhAvArtha:- tapa-saMyamarUpa kriyAnA phalamAM saMdeha-zaMkA karavAvALA purUSa samAdhine prApta karI zakatA nathI. keTalAka haLukarmI purUSa gRhastha avasthAmAM rahevA chatAM paNa samyakatvane prApta karI le che ane keTalAka purUSa gRhasthAvAsathI rahita thaIne samyaktvano svIkAra karI AcAryanA mArgane anusaraNa kare che. je muni banIne paNa AcAryanA vAkyone sArI rIte samajI zakto nathI tenA hRdayamAM kheda thayA vinA raheto nathI. AvA samayamAM gurUe vicArIne te munine sAMtvanA Ape ke nIce pramANenA samyaktvane 2qj // 161 // __bhAvArthaH- tapa saMyama rUpa kriyA ke phala meM sandeha karane vAlA puruSa samAdhi ko prApta nahIM kara sakatA hai - kitaneka halukarmI puruSa gRhavAsa meM rahate hue bhI samyaktva ko prApta kara lete haiM aura kitaneka puruSa gRhavAsa se rahita hokara samyaktva ko svIkAra kara AcArya ke mArga kA anusaraNa karate haiM / jo muni bana kara bhI AcArya ke vAkyoM ko bhalI prakAra samajha nahIM sakatA, usake hRdaya meM kheda hue binA nahIM raha sakatA / aise samaya meM gurU ko cAhie ki vaha usa muni ko sAntvanA de // 161 // na nirvedaM tapaH saMyamayorgacchet nirviSNazcedamapi bhAvayet, yathA-nAhaM bhavyaH syAmityAdi, evaM ca nirviSNasya AcAryA samAdhimAhuH yathA-kathyamAne'pi bodho na bhavati tatjJAnAvaraNIyavilasitam, tatra ca zraddhAnarUpaM samyaktvamAlambanamityAha tameva saccaM NIsaMkaM jaMjiNehiM paveiyaM // 162 // . tadeva satyaM nizaGkaM yajinaiH praveditam // 162 // 192 JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- jaM - jiNehiM - 4inezvara prabhunA dvA2paveiyaM - 53 cha tameva - te 4 saccaM - satya cha bhane NIsaMkaM - te 2.5||2lit cha. - bhAvArtha - tIrthaMkaraprabhue dharma-adharma-AkAza ane pudgala Adi padArthonuM kathana karela che, te badhA zaMkA rahita sarvathA satya che ane jethI tIrthakaro dvArA kahela ane phakta Agama dvArA jANavA yogya atyaMta sUkSma padArthomAM "A padArtha A prakAre che ke nahIM? AvI zaMkA kyAreya paNa na karavI joIe. kAraNa ke rAga-dveSa upara vijaya meLavelA tIrthaMkaraprabhu vItarAga-sarvajJa hoya che. teo mithyAvacana kahetA nathI. teonuM vacana saMzayarahita satya arthane batAvavAvALuM hoya che. je 162 // ___ bhAvArthaH- tIrthakara bhagavAn ne dharma, adharma AkAza aura pudgala Adi padArtho kA kathana kiyA hai / ve saba sarvathA satya haiM aura zaGkA rahita haiM / ataH tIrthaMkaro dvArA kahe hue kevala Agama ke dvArA jAnane yogya atyanta sUkSma padArtho meM "ye padArtha isa taraha haiM yA nahIM haiM" aisI zaGkA kadApi na karanA cAhie kyoMki rAgadveSa para vijaya pAye hue tIrthaMkara bhagavAn vItarAga sarvajJa hote haiM ve mithyA vacana nahIM kahate haiM / unakA vacana satya artha ko batalAne vAlA aura saMzaya rahita hotA hai / // 162 // sA punarvicikitsA pravivrajiSorbhavatyAgamAparikarmitamateH, tatrApyetatpUrvoktaM bhAvayitavyamityAha .. saDDissa NaM samaNuNNassa saMpavvayamANassa samiyaMti maNNamANassa egayA samiyA hoi, samiyaM ti maNNamANassa egayA asamiyA hoi, asamiyaMti maNNamANassa egayA samiyA hoi, asamiyaM ti * maNNamANassa egayA asamiyA hoi, samiyaM ti maNNamANassa samiyA vA asamiyA vA samiyA hoi uhAe, asamiyaM ti maNNamANassa samiyA vA asamiyA vA asamiyA hoi uvehAe, uvehamANo aNuvehamANaM bUyA uvehAhi samiyAe, iccevaM tattha saMdhI jhosio bhavai, se udviyassa Thiyassa gaI samaNupAsaha, itthavi bAlabhAve appANaM No uvadaMsijjA // 163 // |zrI AcArAMga sUtra 60000000000000000000000000000(193
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAvataH samanujJasya sampravrajataH samyagiti manyamAnasya ekadA - uttarakAle zaGkAdirahitatayA samyageva bhavati // 1 // kasyacittu samyagiti manyamAnasyaikadA mithyAtvAMzodayAditaH asamyag bhavati // 2 // kasyacittu asamyagiti manyamAnasyaikadA gurvAdyupadezataH samyag bhavati // 3 // asamyagiti manyamAnasyaikadA - uttarakAle'pi AgamAparibhAvitamaterasamyageva bhavati // 4 // sAmprataM bhaGgopasaMhAradvAreNa paramArthamAvirbhAvayannAha - samyagiti nizaGkaM kiJcidvastu manyamAnasya samyag vA'samyag vA bhAvitaM tathApi samyageva bhavati yato ratnena tathArUpatayaivotprekSayA bhAvitamiti // 5 // asamyagiti kiJcidvastu manyamAnasya samyag vA'samyag vA bhAvitaM tathApi asamyageva bhavati utprekSayApi zaGkAkaluSitacittatvAt // 6 // samiyaMti mannamANassa ityAdyanyathA vyAkhyAne-zamino bhAva zamiteti manyamAnasyottarakAle'pi zamitA eva bhavati // 1 // anyasya tu zamitAmapi manyamAnasya kaSAyodayAdazamitopajAyata iti // 2 // anayA dizottarabhaGgeSvapi samyagupayujyA''yojyamiti / evaM paryAlocayannaparasyApyupadezadAnAyAlamiti, Aha ca utprekSamANaH paryAlocayantranutprekSamANaM bruyAd-yathA-utpekSasva zamitayA mAdhyasthyena / yadivA utprekSamANaH saMyame udyacchan anutprekSamANaM yathA - utprekSasva zamitayA mAdhyasthyena / yadi vA utprekSamANaH saMyame udyogaM kurU zamitayA / ityevaM tatra - saMyame sandhiH karmasantatirUpo jhoSitaH kSapito bhavati / tasyotthitasya sthitasya gatiM samanupazyata / atrApi asaMyame bAlabhAve- itarajanAcarite AtmAnaM sakalaMkalyANAspadam nopadarzayetbAlAnuSThAnavidhAyI mA bhUdityarthaH // 163 // - - anvayArtha :- saDDissa - dharmamAM zraddhA rAjavAvANA samaNuNNassa - prAbhyAgraha 42vA yogya tathA saMpavvayamANassa sArI rIte pravabhyAMno svIkAra DaratA sevA jane samiyaM ti - tIrthaM/2 prabhunA sthanane satya maNNamANassa - bhAnaMtA sevA puruSane egayA - saMyama svIra ardhyA pachI pe| samiyA hoi - tIrthaM 2 pramukhe uhesa pahArtha satya 4 pratIta thAya che, DoI 53Sa dIkSA dhArA 42tI va te samiyaM ti - tIrthaze a3pesa padhArthane satya maNNamANassa mAnatA hovA chatAM pe| egayA - kheDa vakta kheTale } saMyama svIara ardhyA pachI asamiyA hoi - tene mithyA (jo) mAnavA lAge che, koI tIrthapurokta padhArthane pahelA asamiyaM ti mithyA maNNamANassa bhAnatA hovA chatAM 5e| egayA - kheDavakta kheTale u pachIthI samiyA hoi - satya mAnavA lAge che, ardha tIrtha'rokta padhArthane pahelA asamiyaM ti - mithyA maNNamANassa bhAnatA sevA egayA - eka vakhata eTale ke pAchaLathI paNa mithyA ja mAne che, tIrthaMkarokta padArthone samaya ti - satya maNNamANassa - bhAnatA khevA pu3Sane samiyA vA - bhale te pahArtha sabhya hoya vA athavA asamiyA - asabhyaI hoya paraMtu ubehAe - te temAM sabhya buddhi rAkhe che. jeTale samiyA hoi - te tenA mATe sabhya 4 che, asamiyaM ti - tIrthaM rota pahArthane bhithyA maNNamANassa - bhAnatA sevA pu3Sane samiyA vA bhale te padArtha sabhya hoya vA - - (19400000000000000 zrI AcArAMga sUtra * -
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ - athavA samiyA - asamyapha hoya paraMtu veda - te temAM asamyapha buddhi rAkhe che. eTale miyA ho - te tenA mATe asamyapha ja thAya che kAraNa ke temAM mithyA thavAnI bhAvanA rAkhe che, havehamALo - sat ane asatano vicAra karavAvALo purUSa aNuvedanA - satya ane asatno vicAra na karavAvALA purUSane nUyA - kahe ke sAmevANa - samabhAvathI vehAhi - tamo padArthano vicAra karo phatrevaM - A prakAre taltha - AmAM arthAta saMyamamAM vicAra rAkhavA para saMdhI - karmasattati sosigo - nAza bhavaDuM - thaI jAya che. te - te divasa - saMyamamAM pravRtti na karavAvALA purUSanI gADuM - gatine samajuvAra - samagupada - dekho, rUtyavi - A vAtamA - bAlabhAvarUpa asaMyamamAM bA - svayaMnI AtmAne no simbA -na dekhADo arthAt asaMyamanuM sevana na karo. bhAvArtha :- A sUtramAM parimANonI vicitratA batAvI che. vItarAgasarvajJa tIrthaMkaraprabhue pharamAvela che te satya ane zaMkArahita che AvA prakAranI mAnyatA rAkhIne je purUSa dIkSA aMgIkAra kare che te purUSane dIkSA bAda te mAnyatA adhika thaI zake che athavA jema pahelA hatI tema rahe che athavA ochI thaI jAya che athavA bilakula naSTa thaI zake che. A prakAre pariNAmonI vicitratA batAvavA mATe caubhaMgI batAvela che. 1. dikSAnA samaye koI purUSane sarvajJa tIrthaMkaraprabhue pharamAvela te satya ane nizaMka che, evI samyapha zraddhA hoya che ane pachIthI paNa samyapha zraddhA rahe che. 2. koI purUSanI zraddhA pravrajyAnA samaye samyaka hoya, paraMtu pAchaLathI mithyA thaI jAya che. 3. koI purUSanI zraddhA pahelA asamyapha che. paraMtu pravrajyA lIdhA bAda tenI zraddhA samyapha thaI jAya che. 4. koI purUSanI zraddhA pahelA paNa asamyapha ane pAchaLathI paNa asamyapha hoya che. - saMyamamAM udyama karavAvALA purUSanI zreSTha gati ane saMyamamAM zithIlatA karavAvALA tathA asaMyamamAM pravRtti karavAvALA purUSanI nIcagati thAya che, te dekhIne vivekI. purUSoe vicAravuM joIye ke svayaMnA AtmAne asaMyamamAM pravRtta na thavA de ane saMyamamAM leza mAtra paNa zithIlatA na lAvato, eka kSaNa paNa pramAda kare nahIM I163. bhAvArthaH- isa sUtra meM pariNAmoM kI vicitratA batalAI gaI / vItarAga sarvajJa tIrthaMkara bhagavAnne jo pharamAyA hai vaha satya hai aura zaGkArahita hai isa prakAra kI mAnyatA rakha kara jo puruSa pravrajyA aGkIkAra karatA hai, usa puruSa ke pravrajyA ke pazcAt usakI vaha mAnyatA adhika ho sakatI hai athavA jyoM kI tyoM raha sakatI hai athavA kama ho jAtI hai yA bilakula naSTa bhI ho sakatI hai / isa prakAra pariNAmoM kI vicitratA ko batalAne ke lie caubhAMgI batalAI gaI hai| zrI nArA sUa99999999999999999995)
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) pravrajyA ke samaya kisI puruSa kI "vahI satya aura niHzaGka hai jo sarvajJa tIrthaMkara bhagavAn ne pharamAyA hai| aisI samyak zraddhA hotI hai aura pIche bhI samyak hI zraddhA rahatI hai| (2) kisI kI zraddhA pravrajyA ke samaya to samyak hotI hai kintu pIche asamyak-mithyA ho jAtI hai| (3) kisI puruSa kI zraddhA pahale to asamyak (mithyA) hotI hai kintu pravrajyA ke bAda usakI zraddhA samyak ho jAtI hai| (4) kisI puruSa kI zraddhA pahale bhI asamyak hotI hai aura pIche bhI asamyak hI rahatI hai| . saMyama meM udyama karane vAle puruSa kI zreSTha gati ko aura saMyama meM zithilatA karane vAle tathA asaMyama meM pravRtti karane vAle puruSa kI burI gati ko dekha kara vivekI puruSa ko cAhie ki vaha apanI AtmA ko asaMyama meM pravRtta na hone de aura saMyama meM kiJcinmAtra bhI zithilatA na karate hue eka kSaNa bhara bhI pramAda na kare // 163 // zAkyakApilAdibhAvito bAlo bAlabhAvamAcarati, vakti ca nityatvAdamUrtatvAcAtmanaH prANAtipAta eva nAsti, AkAzasyeva, ityAyadhyavasAyAttaddhananAdau pravRttasya tatpratiSedhArthamAha tumaMsi NAma taM ceva jaM haMtavvaMti maNNasi, tamaMsi NAma taM ceva jaM ajjAveyavvaM ti maNNasi, tumaMsi NAma taM ceva jaM pariyAveyavvaMti maNNasi, evaM jaM parighettavyaMti maNNasi, jaM uddaveyavyaMti maNNasi, aMjU ceyaM paDibuddhajIvI, tamhA Na haMtA NAvi ghAyae, aNusaMveyaNamappANeNaM jaM haMtavvaM NAbhipatthae // 164 // tvamapi nAma sa eva yaM hantavyamiti manyase, tvamapi nAma sa eva yaM AjJApayitavyamiti manyase, tvamapi nAma sa eva yaM paritApayitavyamiti manyase / evaM yaM parigRhItavyamiti manyase, yam apadrAvayitavyamiti manyase asau tvameva / RjuH - sAdhuzca etat-hantavyaghAtakaikatvaM tasya pratibodhena jIvituM zIlamasyeti etatpratibuddhajIvI bhavati / tasmAt na hantA syAt nApi ghAtayet / anusaMvedyamA''tmanA ityAkalayya yat kimapi hantavyamiti nAbhiprArthayet // 164 // anvayArtha :- jaM - OMne haMtavvaM ti maNNasi - tamo bhaa21|| yogya mAno cho, taM ceva - sacceva - te tumaMsiNAma - tame 4 cho, jaM - 4ne ajjAveyavvaM ti maNNasi - tame bhAzA mAyA yogya samaTho cho taM ceva-sacceva - te tumaMsi NAma - tame 4 cho, jaM - ne pariyAveyavvaMti maNNasi - tamo parita5 hevA yogya mAnI 26 // cho, taM ceva-sacceva - te tumaMsi NAma - tame 4 cho, evaM - 40 prabhA. jaM - OMne parighetavaM ti maNNasi - tamo prin| 35thI. 2|bhaago cho ca - mane jaM - OMne uddaveyavvaMti maNNasi - tamo (196JPOOTOOTOOTOOTOOTOOTOOTOOTOOTOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadrava karavA yogya samajo cho, te tame ja cho, baMnU - saraLa svabhAvavALA sAdhu parva paDavuMgIvI - uparokta batAvela vivekapUrvaka svayaMnuM saMyamajIvana vyatIta kare che, tahAeTale ja haMtA - koI prANIno ghAta na kare ane va thAya, -ne bIjA pAse karADavAve tathA anumodana paNa na kare, gaM - kAraNa ke kapALe - svayaMnI AtmAne ja arthAt hiMsA karavAvALA purUSane ja majutavethai - prANiyonI hiMsAnA duHkharUpa phaLa bhogavavA paDe che A pramANe jANIne daMtayaM - koIne mAravAnI milyA - IcchA na kare. bhAvArtha :- hiMsaka hoya tene hiMsAthI nivRtta thavA (aTakAvA) upadeza ApatA zAstrakAra pharamAve che ke tamo je jIvane kaSTa ApavA yogya, paritApa-duHkha upajAvavA yogya yAvatu mAravA yogya samajo cho te prANI tamArI samAna che. zIra-paga-pITha ane peTavALA che. jo koI prANI tamone duHkha Ape yAvatu mAravA mATe Avato hoya to tene dekhIne je prakAre tamone duHkha thAya che tema ja te prakAre bIjA jIvone paNa thAya che athavA je kAyAne tamo hatyA karavA yogya mAno cho te kAyAmAM tamoe hajAro vAra janmadhAraNa karela che eTale tamo samajo ke te tamo ja cho. A prakAre vicAra karIne je purUSa samasta jIvarAzine Atmatulya svaAtmavat samaje che te ja zreSTha che. je jIvonI hiMsA karAya che tenuM phaLa svayaMne.ja bhogavavuM paDe che. jethI koIpaNa prANInI (jIvanI) svayaM hiMsA na kare, na bIjA pAse karAve ane je karatAM hoya tenI anumodanA paNa na kare. 164 __ bhAvArtha :- hiMsaka ho usako hiMsA se nivRtta hone ke lie upadeza dete hue zAstrakAra pharamAte hai ki Apa jo jIvako kaSTa dene yogya, paritApa-duHkha dene yogya, yAvat mArane yogya samajate ho vo prANI Apake samAna hai / zara-paira-pITha evaM peTavAlA hai| yadi koi prANI Apako duHkha de yAvat mArane ke lie AtA ho to use dekhakara Apako jItanA duHkha hotA hai usI taraha bAkI saba jIvo ko bhI hotA hai / jo kAyA ko Apa hatyA karane yogya mAnate ho usa kAyA ne hajArobAra janma dhAraNa kiyA hai isalie Apa samajo ki vo Apa hI hai| isa prakAra se soco kI jo puruSa samasta jIvarAzi ko Atmatulya svaAtmavat samaje vo hI zreSTha hai| jo jIvo kI hiMsA hotI hai usakA phala svayaM ko hI bhUgatanA paDatA hai / isalie koI bhI prANI (jIva) kI svayaM hiMsA na kare, na dUsaroM ke pAsa karAve aura jo karatA ho usakI anumodanA bhI na kare // 164 // ... nanu cA''tmanA'nusaMvedanamityuktaM tacca naiyAyikAdInAmAtmano bhinnena guNabhUtenaikArthasamavAyinA jJAnena bhavati tathA bhavatAmapi utAnyathA ? ucyate - . je AyA se viNNAyA je viNNAyA se AyA, jeNa viyANai se AyA taM paDucca paDisaMkhAe, esa AyAvAI samiyAe pariyAe viyAhie tti bemi | uddala .. mi gAvAtA dUa99999999999999(027
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ ya AtmA sa vijJAtA, yo vijJAtA sa AtmA, yena vijAnAti sa AtmA / taM jJAnapariNAmam pratItya AtmA''tmanA pratisaGkhyAyate-vyapadizyate / eSa jJAnA''tmanorekatvasyA'bhyupagantA AtmavAdI syAt / tasya ca samyagbhAvena zamitayA vA paryAyaH saMyamAnuSThAnarUpo vyAkhyAta iti bravImi // 165 // anvayArtha :- je - 4 AyA - sAtmA che se - te 4 viNNAyA - vizAta vizeSa pAvaNo cha bhane je - 4 viNNAyA - vidu che se - te 4 AyA - mAtmA cha, jeNa - nAtha. viyANai - pArthAne se che se - te AyA - mAtmA cha, taM paDucca - te zAna primn| 2) paDisaMkhAe - mAtmA zAnavAn 43vAya che, esa - zAnathI abhinna mAtmAne mAne che te AyAvAI - mAtmavAhI che, te pu3Sano samiyAe - sabhya pariyAe - saMyama paryAya viyAhie - 58. OM tti bemi - 2 // prabhArI II . bhAvArtha-jJAna AtmarUpI dravyano sahaja asAdhAraNa guNa che eTale zAstrakAra 53 cha : 'je AyA se viNNAyA' arthAta nitya bhane upayoga35 4 mAtmA che te 4. vijJAtA che arthAt vastuone jANavAvALo paNa te ja che. kAraNa ke jIvanuM lakSaNa upayoga che ane upayoga jJAnarUpa che, A pramANe jJAna ane AtmAno abheda saMbaMdha che. A AtmA jJAna pariNAmanA kAraNe matijJAnI zrutajJAnI-kevalajJAnI Adi kahevAya che. A pramANe je purUSa jJAna ane AtmAne abhinna jANe che. te je AtmavAdI che. thI tenu saMyamAnuSThAna samya5 . // 165 // - bhAvArthaH- jJAna AtmarUpI dravya kA paryAya hai isalie zAstrakAra kahate haiM ki 'je AyA se viNNAyA' arthAt nitya aura upayoga rUpa jo AtmA hai vahI vijJAtA hai arthAt vastuoM ko jAnane vAlA bhI vahI hai| kyoMki jIva kA lakSaNa upayoga hai aura upayoga jJAna rUpa hai / isa prakAra jJAna aura AtmA kA abheda sambandha hai| yaha AtmA jJAna pariNAma ke kAraNa matijJAnI zrutajJAnI aura kevalajJAnI Adi kahA jAtA hai / isa prakAra jo puruSa jJAna aura AtmA ko abhinna hotA jAnatA hai vahI AtmavAdI hai / ata eva usakA saMyamAnuSThAna samyak hai // 165 // SaSThaM uddezakaH / pAMcamAM uddezAmAM kahyuM ke AcAryoe talAva samAna hovuM joIe, have A udezAmAM batAve che AcAryonA saMparka-satsaMgathI ja kumArgano tyAga ane rAga-dveSanI hAni thAya che. pA~caveM uddezaka meM kahA gayA hai ki AcArya ko tAlAba ke samAna honA cAhie / aba chaThe uddezaka meM yaha batalAyA jAtA hai ki aise AcArya ke samparka se hI kumArga kA tyAga aura rAga dveSa kI hAni hotI hai| anantaraM samyagbhAvena saMyamAnuSThAnarUpaH paryAyo vyAkhyAtaH, ihApi sa eva pratipAdyate - .. . aNANAe ege sovaTThANA, ANAe ege eruva TThANA, eyaM te mA hou, eyaM kusalassa daMsaNaM, taddiTTIe (198)DROIDROIDIOIDROIDIOCHOOTOIDIOCTOCTOIDIODIODOOR | zrI AcArAMga sUtra
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ tammuttIe tappurakkAre tassaNNI taNNivesaNe // 166 // tIrthakRta AcAryasya vA anAjJayA anAjJAyAM vA pravartamAnA eke durgatigAminaH sopasthAnena dharmacaraNAbhAsodyamena vartante iti sopasthAnAH / AjJAyAm eke tu AlasyAdinA nirUpasthAnAH nirUdhamAH / etat - kumArgAnuSThAnaM sanmArgAvasIdanaM ca te mA bhavatu / etat-pUrvoktaM vakSyamANaM ca kuzalasya tIrthakRto darzanam / ataH sadA tadRSTyA tadA tIrthaMkara AcArya Agamo vA vAcyaH, tanmuktyA, tatpuraskAraH tatsaMjJI, tanivezanaH syAt // 166 // anvayArtha :- ege - 328 // 535 aNANAe - tIrtha 42 prabhunI mAthI. vi3ddha sovaTThANA - pravRtti 2 cha bhane ege - 3203 ANAe - tIrtha42pramunI mA anusAra NiruvaDhANA - 2maay29|| 42tA nathI, 34 ziSya ! eyaM - 2 // te - tamAma mA hou - na thApa, eyaM - 2 // kusalassa - tIrtha 42prabhuno saNaM - mAmiprAya cha, 4thI taddihie - sAyAnI. dRSTi mane bhAgamanI dRSTi ta26 bhane tammuttIe - tamonA dvArA upaddeza. 428. mustinA anusAra tathA tappurakkAre - mAyAne bhArA 3rIne tassaNNI - mIna viyArona anusAra taNNivesaNe - temAnI pAsa. nivAsa. 42vo hoya. bhAvArtha :- keTalAka ajJAnI purUSa tIrthaMkaraprabhunI AjJAnI avahelanA karIne kumArgamAM pravRtti kare che ane keTalAka purUSa kumArgamAM pravRtti to nathI karatAM paraMtu ALasI (pramAdI) hovAnA kAraNe sarvajJa dvArA prarUpela (upadezAvela) mArgamAM pravRtti paNa nathI karatA, A banne vAto durgatinuM ja kAraNa che. jethI A banne vAtono tyAga karIne sarvajJa prabhue batAvela mArga para cAlavuM joIe ane gurUmahArAjanI AjJAnuM sahA sana 2hoya. // 166 // bhAvArtha :- kitaneka ajJAnI puruSa tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA kI avahelanA karake kumArga meM pravRtti karate haiM aura kitaneka puruSa kumArga meM pravRtti to nahIM karate kintu AlasI hone ke kAraNa sarvajJa dvArA upadiSTa mArga meM pravRtti bhI nahIM karate hai| ye donoM hI bAteM durgati kA kAraNa haiM / ataH ina donoM bAtoM kA tyAga karake sarvajJa bhagavAn ke batAe hue mArga para calanA cAhie aura gurU mahArAja kI AjJA kA sadA pAlana karanA cAhie // 166i sa evaMbhUtaH kiMguNaH syAdityAha - abhibhUya adakkhU aNabhibhUe pabhU NirAlaMbaNayAe je mahaM abahimaNe, pavAeNaM pavAyaM jANijjA, sahasammaiyAe paravAgaraNeNaM aNNesiM vA aMtie succA // 167 // |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(199
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSahopasargAn ghAticatuSTayaM vA abhibhUya adrAkSIt tattvam upasargaH paratIrthikairvA so'nabhibhUtaH prabhuH samartho nirAlambanatayA - 'jinavaravacanamantareNa nAsti zaraNaM kvacilloke' iti bhAvanayA yo mahAn aNimAdyaizvaryadarzanAdapi tIrthakRvacanAd abahirmanAH san pravAdenaAcAryapAramparyopadezena sarvajJavAkyena vA pravAda-sarvajJopadezaM tIrthikapravAdaM vA jAnIyAt sahasammatyAmithyAtvakalaGkarahitayA matyA paravyAkaraNena-tIrthakadAgamena anyeSAM vA AcAryAdInAmantike zrutvA. yathAvasthitavastusadbhAvamavadhArayediti // 167 // ___ anvayArtha :- je - 4 535 mahaM - bhaDAna bheTale 3 vadhubhA cha tathA abahiMmaNe - nu yitta tIrtha 42prabhunI mAnI. 1982 nathI tathA abhibhUya - pariSa8-35sAna (r)tIne ) adakkhU - tatpane heyu cha tathA 4 pu35 aNabhibhUe - pariSa8-35so dvaa25||4t thayedA nathI te NirAlaMbaNayAe - nirAin 24Ama pabhU - samartha thAya che. pavAeNaM - sarvazanA pAyathI pavAyaM - anyatIrthayAnA zayanI jANijjA - parIkSA re, sahasammaiyAe - svayaMnI buddhithI athavA paravAgaraNeNaM - bhAgamayI vA - 2555! apesi aMtie - Gllanmona pAsethA succA-soccA - AimaNIne vstun| 253pane onet. bhAvArtha :- je purUSa-pariSaha-upasarga dvArA tathA anyatIthiyo dvArA parAjita thato nathI te purUSa nirAvalamba rahevAmAM samartha thAya che. kAraNa ke te jANe che ke A jagatamAM mAtA-pitA strI-putra Adi koIpaNa durgatimAM jatAM jIvanI rakSA karI zakatA nathI, phakta tIrthaMkara prabhunA vacanonuM AcaraNa karavAthI ja durgatimAM jatAM bacI zakAya che. A pramANe jANIe-samajIne mokSArthI purUSoe tIrthaMkaraprabhunI AjJAmAM ja svayaMnuM mana lagAvavuM joIe ane anyatIrthiyonI aNimAM Adi siddhione dekhIne paNa tIrthaMkaraprabhunI AjJA sivAya bIje mana lagADavuM na joIe. tIrthaMkara prabhunA vacano dvArA mAnyatArthayAnA matanI parikSA 42 ane vastu tatpane sama. // 167 // bhAvArthaH- jo puruSa parISaha upasargoM dvArA tathA anyatIrthiyoM dvArA parAjita nahIM hotA hai vaha puruSa niravalamba rahane meM samartha hotA hai kyoMki vaha yaha jAnatA hai ki isa jagat meM mAtA pitA aura strI putra Adi koI bhI durgati meM jAte hue jIva kI rakSA nahIM kara sakate haiM, kevala tIrthaMkara bhagavAna ke vacanoM kA AcaraNa karane se hI durgati se rakSA ho sakatI hai aisA jAna kara mokSArthI puruSa ko tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA meM hI apanA mana lagAnA cAhie aura anyatIrthiyoM kI aNimA Adi siddhiyoM ko dekha kara bhI tIrthaMkara bhagavAn kI AjJA se bAhara mana nahIM lagAnA cAhie / tIrthaMkara bhagavAna ke vacanoM dvArA anyatIrthiyoM ke mana kI parIkSA kare aura vastu tatva ko samajhe // 167 // (200)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ avadhArya ca kiM kuryAdityAha - .. NiddesaM NAivaTTejjA mehAvI supaDilehiya sabao savvappaNA sammameva samabhijANiyA iha ArAmaM pariNNAya allINa-gutto parivvae NiTThiyaTThI vIre AgameNaM sayA parakkamejjAsi tti bemi // 168 // uhUM soyA ahe soyA, tiriyaM soyA viyAhiyA / ee soyA viyakkhAyA, jehiM saMgaM ti pAsaha // nirdezaM-tIrthakadAdhupadezaM nAtivarteta medhAvI samutprekSya sarvataH sarvAtmanA samyak samabhijJAya / iha - manuSyaloke ArAmaM - saMyamaM parijJAya AlIno guptazca parivrajet niSThitArthI - niSThitomokSastenArthI yadvA niSThitaH-parisamApto'rtho yasya saH / vIra Agamena sarvajJapraNItAcArAdinA sadA parakrameyA iti bravImi / UrdhvaM zrotAMsi-vaimAnikasukhanidAnam, adhaH zrotAMsi bhavanapatisukhAbhilASaH, tiryakazrotAMsi - vyantaramanuSyatiryagviSayecchA, yadivordhvAdhastiryagloke viSayopabhogasthAnAni vyAhitAni-svadharmapariNatyA janitAni / etAni ca karmAzravadvArANItikRtvA srotAMsIva srotAMsi vyAkhyAtAni yaiH saGgamiti pazyata / yasmAt ebhizca karmAnuSaGgastasmAt srotAMsItyupadizyate, yathA Agamena sadA parAkramethA iti // 168 // _anvayArtha :- mehAvI - buddhivaMta 535. supaDilehiya - anyatArthiyonA siddhAMtane sArI rIta ne tathA sambao - 1 2thI bhane savvayAe-savvappaNA - sAmAnya "vizeSa35thI sammameva-sammaM - sabhya samabhijANiyA-samabhiNNAya - 19Ine NiddesaM - sarvazanI mAzAnuM gAivaTTejjA - 786dhana na 43, iha - bhA manuSyadobhA ArAmaM - saMyamane pariNAya - sv.5||2 rIne allINagutto - tabhai dAna 25ne tathA 5.51. mAtmAnI 26 // to mepo muni paribbae - saMyamana pAlana 42, NiTThiyaTThI - bhokSA. vIre - vIra bheTaTa. 3.bhAna vi|29|| (n||2) 421|maaN samartha 535 sayA - Ibhe- AgameNaM - Asella bhagamana va parakkamejjAsi - 52 // 3. are mathAt mAgamAnusAra saMyamanu pAlana 43 ti bemi - 25. pramo huM . soyA - arbhAnA mA. dAuSTuM - 352 59 // cha bhane soyA ahe - miin| bhAva hAra nIye. 59 // tathA soyA tiriyaM - (nAmAzra1 vAmi 59 viyAhiyA - 5381 , ee - bha. soyA - armona srota bheTale. 3 mAzra dvAra viyakkhAyA . - cha. jehiM - nAthI saMgaM - prAliyAne baMdha thAya che. ii - 2 pAsaha - hepo. zrI AcAsaMga sUtra 0000000000000000000000000000(201)
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- buddhimAna purUSa anyatIthiyonA matane sArI rIte jANIne samajIne tyAga karI de ane tIrthaMkaraprabhunA mArganuM anusaraNa kare. saMyama svIkAra karIne svayaMnI Indriyo ane manane vazamAM rAkhatA evA muni karmarUpI zatruo para svayaMnuM parAkrama patAve. upara-nIce ane tIrjI eTale badhI dizAomAM srota eTale Azrava dvAra che. je temAM Asakta thAya che. te prANIne karmono baMdha thAya che jethI vivekI purUSoe samajavuM joIye ke AzravomAM Asakta na thatAM zAstrokta rItathI vIrya (parAkrama) phorave-kare. / / 168 // ___ bhAvArthaH- buddhimAn puruSa anyatIrthiyoM ke mata ko bhalI prakAra jAna kara usakA tyAga kara de aura tIrthaMkara bhagavAn ke mArga kA anusaraNa kare / saMyama svIkAra karake apanI indriyoM aura mana ko vaza meM rakhatA huA muni karma rUpI zatruoM para apanA parAkrama dikhAve / / Upara nIcI aura tirthI arthAt saba dizAoM meM karmoM ke srota yAnI Asrava dvAra haiM / jo unameM Asakta hotA hai usa prANI ko karmoM kA bandha hotA hai| ataH vivekI puruSa ko cAhie ki AsravoM meM Asakta na hotA huA zAstrokta rIti se parAkrama kare // 16 // kimarthaM paunaH punyenopadezadAnamityAha - AvaLaM tu pehAe ittha viramijja veyavI, viNaittu soyaM Nikkhamma esamahaM akammA jANai pAsai paDilehAe NAvakaMkhai iha AgaI gaI pariNAya // 169 // kiMca Avarta-bhAvAvartaM tu prekSyA'tra-viSayakaSAyarUpe bhAvAvarte viramed vedavid - Agamavid / pAThAntaraM 'vivegaM kittai veyavI' tyAzritya karmavivekam abhAvaM kirtiyati vedavid / vinetum apanetuM sroto niSkramya eSa mahAn akarmA jAnAti pazyati / evaMbhUto divyajJAnI suranaropahitAM pUjAmupalabhya tAmasArAM pratyupekSya nAvakAGkSati / iha AgatiM gatiM ca parijJAya tatkAraNaM ca nirAkaroti // 169 // anvayArtha :- veyavI - vevit mAgabhane pAvaNo pu35 AvarlDa-AvaTTameyaM - bhAvatane pehAe-uvehAe - hepIne ittha - tenAtha. viramijja - nivRtta 25 04, soyaM - mAzraya dvArane viNaittu - dU2 421 // bhATe Nikkhamma - praprayA ghaa29|| OMrIne esa - 24 // 535 mahaM - mahAna mane akammA - zubha rahita ne jANai - pArthAne zo cha bhane pAsai - he cha, paDilehAe - te saMsArane masAra 9Ine tathA gaI - prAyonI gati. (202)000OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhane AgaI - bhAgatine pariNNAya - 2Ine NAvakaMkhai - saMsAramAnI ||29||nii IcchA karato nathI. (15 pratibhA - ittha viramijja veyavI nA 42yA vivegaM kiTTai veyavI 5 / 7.) bhAvArtha :- AgamonA rahasyone jANavAvALA purUSa Azravono niSedha karavA mATe pravajyA dhAraNa karIne zuddha saMyamanuM pAlana kare che. te svayaMnI pUjA-pratiSThA AdinI IcchA karatA nathI. teo bhavabhramaNanA kAraNone jANIne teno tyAga karI de che. AvA mahApurUSa ghAtakarmono kSaya karI kevalajJAna upArjana kare che ane samasta (saqui) rbhAna. 15 rIne siddhapahane prApta 2 cha. // 168 // bhAvArthaH- Agamo ke rahasya ko jAnane vAlA puruSa AsravoM kA nirodha karane ke lie pravrajyA dhAraNa karake zuddha saMyama kA pAlana karatA hai| vaha pUjA pratiSThA kI icchA nahIM karatA hai / vaha bhava bhramaNa ke kAraNoM ko jAna kara unakA tyAga kara detA hai / aisA mahApuruSa ghAtI karmoM kA kSaya karake kevalajJAna upArjana karatA hai aura samasta karmoM kA kSaya karake siddha pada ko prApta karatA hai // 169 // ... tanirAkaraNe ca yatsyAttadAha - accei jAimaraNassa vaTTamagaM vikkhAyarae, sabbe sarA NiyaTuMti, takkA tattha Na vijjai, maI tattha Na gAhiyA, oe, appaiTThANassa kheyaNNe, se Na dohe 'Na hasse Na vaTTe Na taMse Na cauraMse Na parimaMDale, Na kiNhe Na nIle Na lohie Na hAlidde Na sukkille, Na surabhi gaMdhe Na durabhi gaMdhe, Na titte Na kaDue Na kasAe Na aMbile Na mahure Na lavaNe, Na kakkhaDe Na maue Na gurue Na lahue Na sIe Na uNhe Na Niddhe Na lukkhe Na kAu Na rUhe Na saMge, Na itthI Na purise Na aNNahA, pariNe saNNe, uvamA Na vijjai, arUvI sattA, apayassa payaM Natthi // 170 // atyeti jAtimaraNasya varma-mArga vyAkhyAtarataH mokSarataH / muktAtmA kimbhUta iti cet, na kI AcArAMga sUtra 9000000000000000000000000000(2
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatra zabdAnAM pravRttirityAha-sarvesvarAH - dhvanayo nivartante, tarko yatra na vidyate, matistatra na grAhikA, ojaH eko'zeSamalakalaGkAkarahitaH, apratiSThAnasya-audArikAdizarIrarUpapratiSThAnA' - bhAvAt mokSasya khedajJaH / sa na dI? na hUsvo na vRtto na tryastro na caturastro na parimaNDalo na kRSNo na nIlo na lohito na hAridro na zuklo na surabhigandho na durabhigandho na tikto na kaTuko na kaSAyo nAmlo na madhuro na karkazo na mRdurna laghurna gurUna zIto noSNo na snigdho na rUkSo, na kApotalezyAvAn yadivA na kAyavAna, na rUho, na saGgavAn, na strI na puruSo, nA'nyathA - na napuMsakaH, parijJaH saMjJaH tajjhAnasukhayorvA upamA na vidyate, arUpI sattA, na vidyate padamavasthAvizeSo yasya sa apadastasya apadasya padam-abhidhAnaM nAsti vAcyavizeSAbhAvAditi // 170 // anvAyArtha :- mAnava dvAronI nirodha 42vAvANo pu35. jAimaraNassa - 4nmabha29nA vaTTamagaM - bhAgane accei - saMdhana 42. ya cha tathA te vikkhAyarae - vikhyAtarata eTale ke mokSamAM ramaNa karavAvALo thAya che, te mokSamAM rahelo jIva kevo cha ? bhA prshnn|| 4AmamA zAstra.2 32bhAva cha 3 savve - pA sarA - 212 bheTa / za6 NiyaTuMti - te viSayamA nivRtta 56 Aya cha arthAt pravartatA nathI. tattha - te. 40yA takkA - 151 59 // Na vijjai - pravRtti nathI bhane maI - bhAta-bhuddhi tattha - tene Na gAhiyA - As9AqqApANI nathI, appaiTThANassa - mokSamA 248 71 oe - saMpUrNa ra bhaya rahita medo kheyaNNe - saMpUrI zAnabhaya tyAM virAbhAna hoya. cha. se - te Na dIhe - na tohI thAya che. (aial) Na hasse - na to 21 (9) thAya cha, Na vaTTe - te. na to goNa thAya cha bhane Na taMse - na trioNa cauraMse - na yatuDo bhane Na parimaMDale - na bhaMDAre thAya cha, Na kiNhe - te na to jo cha Na nIle - na lAmo Na lohie - na sAraNa hAlidde - - ridra (pAgo) bhane Na sukkille - na zusa (sa36) hoya che. Na surabhi gaMdhe - te na to sugaMdhavAyo Doya che bhane Na durabhigaMdhe - na. dudhANo choya cha, Na titte-Na kaDue-Na kasAe-Na aMbile -Na mahure - te na to niuo Doya che na po-- turI-na pATo bhane na madhura Toya cha, na lavaNe - na pArI Doya che, Na kakkhaDeNa maue - te. na. 3 DIya cha na miDIya cha, Na gurue-Na lahue - na bhArI na 3.5 Doya che. Na uNhe-Na sIe - - ||2m Doya cha nI Doya che. Na Niddhe - - sni25 (yi.) hoya che bhane Na lukkhe - na sumo Doya che. Na rUhe-Na saMge - na. 4nma vANo hoya cha na saMgavANo hoya che. Na itthI-Na purise-Na aNNahA - na strI hoya cha na 535 DIya cha bhane anyathA bheTale 3 na napusaM. Doya che pariNe - te. samasta pArthAne vizeSa35tha. net. cha. saNNe - te samasta pAne sAmAnya35thA 59 sArI 304]alllllll
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIte jANe che. navamA na viSvajJa - tenI koI upamA nathI, avI sattA - te rUparahita sattA che, apavastra - te vacanathI agocara che mATe tenA mATe yaM - koI vAcaka zabda sthi - che nahIM: bhAvArtha :- A saMsAramAM janma-maraNanuM jo koI kAraNa hoya to karma ja che. je purUSa janma-maraNanA kAraNabhUta karmone sarvathA rIte kSaya karI nAMkhe che te mokSapadane prApta kare che. te purUSa je mokSa avasthAne prApta kare che te avasthAne zabda dvArA pragaTa karavuM zakya nathI, te tarkano paNa viSaya nathI, autpatikI Adi 4 prakAranI mati (buddhi) paNa tene grahaNa karavAmAM samartha nathI. te samasta vikalpothI atita (52) che te parama padarUpa mokSamAM rahela purUSa anaMtajJAna ane anaMtadarzanathI yukta hoya che te na to lAMbo-nAno-gola-trikoNa-catuSkoNa ane na to parimaMDala hoya che. te na to kALo-lIlo-lAla-pILo ane na to sapheda hoya che. te na to sugaMdha ane na to durgaMdhavALo hoya che. te na to tikho-kaDavo-turo-khATo ane na to mITho hoya che. te na to kaThora-komaLa-hako-bhAre-ThaMDo-garama-cikaNo-lukhkho hoya che. te na to lezyAvALo na to zarIradhArI na to punarjanmavALo hoya che. arthAt mokSamAM gayelo jIva punarjanma rahita hoya che te amUrta hovAnA kAraNe asaMge hoya che. te 3 veda rahita hoya che. te anaMtasukhamAM birAjamAna hoya che. tenA sukhanI tulanA karavA mATe koI upamA nathI, muktAtmAnI sattA rUparahita che. te AtmAnI koI sthUla avasthA hotI nathI eTale tenuM koI vAcakapada nathI. tAtparya A che ke pado dvArA jenuM kathana karAya che temAM rUparasa-gaMdha-sparza AdimAMthI koIpaNa avazya hoya che. paraMtu muktAtmA (mokSagAmI) mAM AmAMthI badhAno abhAva che. / / 170 // bhAvArtha::- isa saMsAra meM janma maraNa kA kAraNa karma hai| jo puruSa janma maraNa ke kAraNabhUta karmoM ko sarvathA kSaya kara DAlatA hai vaha mokSa pada ko prApta karatA hai / vaha puruSa jisa mokSa avasthA ko prApta karatA hai usako zabda ke dvArA prakaTa karanA zakya nahIM hai / vaha tarka kA bhI viSaya nahIM hai, autpattikI Adi cAra prakAra kI mati usako grahaNa karane meM samartha nahIM hai, vaha samasta vikalpoM se atIta hai / usa parama pada rUpa mokSa meM sthita puruSa ananta jJAna aura ananta darzana saMpanna hotA hai / vaha na lambA na choTA na gola na trikoNa na catuSkoNa aura na parimaNDala hotA hai / vaha na kAlA na nIlA na lAla na pIlA aura na sapheda hotA hai / vaha na sugaMdha aura na durgaMdha vAlA hotA hai| vaha na kaThora na komala na halkA na bhArI na ThaNDA na garma na cikanA na rUkSa hotA hai| vaha na lezyA vAlA hotA hai aura na zarIradhArI hotA hai tathA na punarjanma vAlA hotA hai arthAt mukta jIva punarjanma rahita hotA hai, vaha amUrta hone ke kAraNa asaGga hotA hai / vaha na strI, na puruSa aura na napuMsaka hotA hai / vaha ananta sukha meM birAjamAna hai| usake sukha kI tulanA bhI nahIM hai jise vaha upamA ke dvArA bhI jAnA jA sake / muktAtmA kI sattA rUparahita hai / usa AtmA kI koI sthUla avasthA nahIM hotI hai zrI gavArAMga sUtra|777777777777 (201
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ isalie unakA vAcaka koI pada nahIM hai / tAtparya yaha hai ki padoM ke dvArA jinakA kathana kiyA jAtA hai unameM rUpa, rasa, gandha, sparza Adi meM se koI avazya hotA hai parantu muktAtmA meM ina saba kA abhAva hai // 170 // anantaraM dIrgha ityAdi vizeSa nirAkaraNaM kRtam / iha tu sAmAnyanirAkaraNaM kartukAma Aha - se Na sadde Na rUve Na gaMdhe Na rase Na phAse icceyAvaMti tti bemi // 171 // sa na zabdarUpaH, na rUpAtmA, na gandhaH, na rasaH, na sparza ityeveti bravImi // 171 // anvayArtha :- se - te bharatapaNa sadde - na za cha. Na rUve - na 35cha Na gaMdha - na gaMje Na rase - na. 2se che bhane Na phAse - na sparza cha, icceyAvaMti - mA mATA ja vastunA bheda che paraMtu mukta jIvamAM AnAmAMthI kAMI paNa meLavI zakAtuM nathI, tti bemi - mA prabhArI II .. bhAvArtha:- zabda-rUpa-rasa-gaMdha ane sparza pudgalanA guNa che arthAta A badhA pudgala jaDamAM ja dekhAya che. paraMtu muktajIvamAM AmAMthI koI paNa dekhAtA nathI. eTale teno vAcaka koI zabda nathI. tenI avasthA zabdo dvArA avarNanIya che. // 17 // bhAvArthaH- zabda, rUpa, rasa, gandha aura sparza pudgala ke guNa haiM arthAt ye saba pudgala-jar3a meM hI pAye jAte haiM kintu mukta jIva meM ina meM se kucha bhI nahIM pAyA jAtA hai isalie usakA vAcaka koI zabda nahIM hai| usakI avasthA zabdoM dvArA avarNanIya hai // 171 // 206)00OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO |zrI AcArAMga sUtra
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrA dhUtAkhyanAmaka SaSTha adhyayana ra prathama uddezakaH / pAMcamA adhyayanamAM lokamAM sArabhUta saMyama ane mokSanuM varNana karyuM, te mokSa, nisaMga thayA vinA ane karmono kSaya karyA vagara thatA nathI eTale A viSayone pratipAdana karavA mATe A adhyayanano AraMbha karAya che AmAM karmono kSaya karavAno upaheza che. me 4 bhAnu nAma 'dhUta' adhyayana che. pA~caveM adhyayana meM loka meM sAra bhUta saMyama aura mokSa kA varNana kiyA gayA hai / vaha mokSa niHsaGga hue binA aura karmoM kA kSaya kiye binA nahIM hotA hai| isalie ina viSayoM kA pratipAdana karane ke lie chaTTe adhyayana kA Arambha kiyA jAtA hai / isa adhyayana meM karmoM ke vidhUnana kA yAnI kSaya karane kA upadeza hai isalie isakA nAma 'dhUta' adhyayana hai| anantaraM muktisvarUpamuktam iha tu tanmArga kIrtayatItyAha... imAM cA'vasthAmanubhavRntItyAha - obujjhamANe iha mANavesu AghAi se Nare, jassa imAo jAio sabbao supaDilehiyAo bhavaMti, AghAi se NANamaNelisaM, se kiTTai tesiM samuTThiyANaM NikkhittadaMDANaM samAhiyANaM paNNANamaMtANaM iha muttimaggaM evaM ege mahAvIrA vipparakkamaMti, pAsaha ege avasIyamANe aNattapaNNe se bemi, se jahA vi kumme harae viNiviTThacitte pacchaNNapalAse ummagaM se No lahai bhaMjagA iva saNNivesaM No cayaMti evaM ege aNegarUvehiM kulehiM jAyA rUvehiM sattA kaluNaM thaNaMti NiyANao te Na lahaMti mukkhaM, aha pAsa tehiM kulehiM AyattAe jAyA / ___ gaMDhI ahavA koDhI, rAyaMsI avamAriyaM / kANiyaM jhimiyaM ceva, kuNiyaM khujjiyaM tahA // udariM ca pAsa muyaM ca, sUNIyaM ca gilAsaNiM / vevaI pIDhasappiM ca, zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(207)
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ silivayaM mahumehaNiM // solasa ee rogA, akkhAyA aNupuvvaso / aha NaM phusaMti AyaMkA, phAsA ya asamaMjasA // maraNaM tesiM saMmehAe ubavAyaM cavaNaM ca NaccA pariyAgaM ca saMpehAe | 172-176 // - svargApavargayoH saMsArasya ca kAraNAni avabudhyamAna iha mAnaveSu dharmamAkhyAti sa tIrthakRdgaNadharAdiH naro, yasya imA jAtayaH ekendriyAdayaH sarvataH supratyupekSitA bhavanti / AkhyAti sa jJAnaM - matyAdi paJcadhA yadivA sakalasaMzayApanayanenA''tmanaH anIdRzam / sa kIrtiyati teSAM samutthitAnAM nikSiptadaNDAnAM samAhitAnAM prajJAnavatAmiha muktimArgam / evamapyeke mahAvIrA viparAkramante-saMyamasaGgrAmazirasi / etadviparyayamAha pazyata ekAn avasIdato'nAtmaprajJAn / kuta etadityArekAyAM so'haM bravami dRSTAntadvAreNa tadyathA ca kUrmo hUde viniviSTacittaH palAzapracchanna - zaivAlapracchanna unmArgaM - vivaram unmajyaM vA'sau na labhate / dRSTAntAntaramAha - bhaJjagAH - vRkSA iva zItAdyupadravAn sahamAnA api sannivezaM sthAnaM na tyajanti / evamapyeke'nekarUpeSu kuleSu jAtA rUpeSu - zabdAdiviSayeSu saktAH karUNaM stananti - hA ! hA ! ityAdidInamAkrozanti / nidAnaM - karma tataste na labhante mokSam / atha pazya teSu kuleSu AtmatvAya AtmIyakarmAnubhavAya jAtA iti / gaNDI athavA kuSThI rAjAMsI - rAjayakSmAgrastaH kSayI, apasmAritAM, kANyaM, jADyaM - pakSAghAtaH, kuNitvaM, kubjitvaM tathA // udariNaM-jalodariNaM ca pazya mUkaM ca zUnatvaM zophavattvaM ca grAsaNI - bhasmakaM, vepakatvaM, pIThasarpitvaM kASThapANi ca zlIpadaM madhumehanitvam // 2 // SoDaza ete rogA AkhyAtA anupUrvazaH / atha spRzanti AtaGkAH sparzAzca asamaJjasAH // 3 // maraNaM teSAM samprekSya upapAtaM cyavanaM ca jJAtvA paripAkaM ca karmmaNAM samprekSya taducchittaye yatitavyamiti // 172-176 // - anvayArtha :- obujjhamANe - svarga jane bhokSa tathA tenA arazone ane saMsAra ane tenA arazone bhAgavAvANA se te Nare manuSya iha jA manuSya lobhAM mANavesu - manuSyonA prati (taraI) AghAI - dharmanI upadeza 42 che. jassa - 4 manuSya ne imAo - - - - A jAio - kheDendriya jAhi bhatIkha savvao baghA prahArathI supaDilehAyAo - sArI rItIkhe bhazI bhavaMti - che se - te aNelisaM anupama NANaM jJAna khane dharmanuM 208 popopopoppose zrI AcArAMga sUtra - -
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ bApA - kathana kare che, samukiMgALa - dharmAcaraNa karavAmAM tatpara LividyuttaraMDA - prANiyone daMDa nahIM ApavAnA paccakakhANa karela sAhiyA - tapa ane saMyamamAM pravRtta ane puSkALamaMtALuM - uttamajJAna saMpanna teti - te purUSone te - te tIrthakara athavA gaNadhara Adi muttimAM - muktimArgano zika - upadeza kare che. parva - A prakAre tIrthakara Adino upadeza sAMbhaLIne - koI mahAvIrA - mahAna vIrapurUSa phuda - A lokamAM vipamiti - karmarUpI zatruo para parAkrama kare che. varIyALa - saMyamamAM kaleza kheda pAmatA=sIdAtA evA sattapaLe - AtmakalyANanI buddhithI rahita che - koIka purUSane pAtaha -dekho, te saMyamanA anuSThAnamAM je kAraNathI kheda pAme che sadAya che. te - tene vega - huM batAvuM chuM. ahIM vi - jema ke RsthApattA - kamaLanA pAMdaDAothI DhaMkAyela dara - sarovaramAM vizaLavidyuttei - svayaMnA cittane sthApana karelo me - kAcabo se - sarovaranI ummavi - upara AvavA mATe vivarane no tahaDuM - prApta karato nathI tathA aMnA rU - jema vRkSa chedavA chatAM saLaved - svayaMnA sthAnane jo vayaMti - nathI choDatA vuiM - A pramANe je - koI purUSa ma hiM - aneka prakAranA surede - kulomAM gAyA - utpanna thayela ahiM - rUpomAM arthAt viSayomAM sattA - Asakta thayelA nui Mti - karUNa rUdana kare che paraMtu te - te ziyALo - svayaMnA karmathI mumavuM - mukti eTale ke chuTakAro mAM tAMti - prApta karatA nathI. gaI - have te hiM - te zu - kulomAM gAyattA - svayaMnA karmonuM phaLa bhogavavA mATe gayA - utpanna thayelA purUSone pAra -dekho. aDI - koI koDhI eTale ke gaSThamAlAnA rogathI yukta che bahavA - ane vAdI - koI koDhI che sayaMsI - koI rAjyazmA eTale ke kSaya rogavALA ane navamA - koI apasmAra eTale ke mugI rogathI yukta hoya che karSi - koI kANA tA - ane zimiyaM - koI jaDa garva - koI hastakTA eTale ke eka hAtha kapAI gayelo ane eka paga kapAI gayelo deva - ane jhAM - koI kubaDo hoya che. hari - koI vAta-vyAdhinA kAraNe moTA peTavALo mUrva - koI mUka mUMgo sULIyaM - koI sojA (zotha) yukta zarIravALA - ane ginAna koI bhasmakarogathI yukta hoya che. vevaDuM - koI dhrujatA evA zarIravALA pIDhaSe - koI pIDhasarSi eTale ke pIThanA TekAthI cAlavAvALA ane hAthamAM lAkaDI pakaDIne cAlavAvALA sinivarSa - koI zlIpadanA hAthapagA rogathI yukta ra - ane madhumeLa - koI madhupramehanA rogathI yukta hoya che. W - A sosa - soLa ro - roga gaNupuvato - kramazaH vavAyA - kahelA che. pAta - tene dekho. sada - lAyA - AtaMka roga ane asamaMjasa - jIvanane zIgha naSTa karavAvALA phUla Adi roga 2 - ane zAsI - bIjA duHkha puttti - prANiyone utpanna thAya che. tehiM - tenA para - maraNane saMpAi - dekhIne ra - ane vevArtha - utpatti 2 - tathA varga - vanane DyiA - jANIne tathA parivAra - karmonA pariNAmane saMpadA - | bAvaLa jUal 999999999999999999999 ra01)
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ dekhIne evuM kArya karavuM joIe jethI pUrvokta rogonuM sthAna ane duHkhanA bhAgI na thavuM paDe. bhAvArtha :- tIrthaMkaraprabhu, sAmAnya kevalI tathA bIjA atizaya jJAnI athavA zrutakevalI dharmopadeza Ape che. joke A sAmAnyatayA sarve prANiyo mATe dharmano upadeza kare che. to paNa je loko dharmanA prati rUci rAkhe che. te haLukarmI jIva ja kharekhara teono upadeza sAMbhaLIne dharmanuM AcaraNa karavA mATe tatpara thAya che. paraMtu, je loko dharmanuM AcaraNa karavAmAM pramAda kare che teonI buddhi AtmakalyANa karavAvALI nathI. A viSayane samajAvavA mATe zAstrakAra kAcabAnuM dRSTAMta Ape che. jema ke koI sthAnamAM eka lAkha yojanAnA vistAravALuM moTuM sarovara hatuM. te talAvanuM pANI sevALa ane latAothI DhaMkAyeluM hatuM, daivayogathI phakta eka sthAnamAM nAnuM chIdra hatuM jemAMthI kAcabAnI Doka=garadana bahAra nIkaLI zake, te sarovarano eka kAcabo svayaMnA samUhathI bhraSTa thaIne svayaMnA parivArane zodhavA mATe potAnI garadanane upara karIne pharI rahyo hato, nazIbathI tenI Doka te chIdramAM AvI tyAre tene AkAzanI zobhA dekhI, AkAzamAM nirmala cAMdanI patharAyelI hatI. jethI ema lAgatuM hatuM ke jo kSIrasAgarano nirmala pravAha vaheto na hoya, ane temAM tArAno samudAya vikasita kamalanI samAna dekhAtA hatA. AkAzanI A pramANe zobhAM dekhIne khuza thayelA te kAcabAe vicAra karyo ke A apUrva drazya jo mAro parivAra dekhe to sAruM, A pramANe vicArIne kAcabo svayaMnA parivArane zodhavA mATe pAcho talAvanI aMdara ghusyo ane teno parivAra tene malyo, ane te chIdra (kANuM) zodhavA mATe nikaLyo paraMtu te chIdra tene pAchuM maLyuM nahIM, chevaTe te chIdrane zodhatAM zodhatAM chelle marI gayo. A kAcabAnA draSTAMtathI upanaya ghaTAve che ke A saMsAra eka sarovara che. jIvarUpI kAcabo che je karmarUpI sevALathI DhaMkAyelo che. koI samaya manuSyabhavaAryakSetre-uttamakula ane samyaktvanI prAptirUpI avasarane prApta karIne paNa mohanA udayathI svayaMnA parivArane mATe viSayabhoga upArjanamAM ja svayaMnA jIvanane samApta karIne pharIthI saMsAramAM bhramaNa karavA lAge che. tene pharIvAra suyoga maLavo ghaNo kaThIna che jethI seMkaDo janmamAM paNa durlabha samyaktvane prApta karIne manuSyoe eka kSaNa paNa pramAda nahIM karavo joIye. bIjuM draSTAMta vRkSanuM che. jema vRkSa zardI-garamI-kaMpavuM-zAkhA chedana Adi upadravone sahana karato evo paNa karmathI paravaza hovAthI svayaMnA sthAnane choDI zakatA nathI, A prakAre bhArekarmI jIva dharmAcaraNa yogya sAmagrI prApta thavA chatAM, paNa viSayomAM Asakta thaIne vividha prakAranA zArirIka ane mAnasika duHkha bhogavatA evA karUNa (210)thaJthaItha666666666666thaithI nAvAra sUtra
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUdana kare che. to paNa te e duHkhonA kAraNabhUta viSayone ane gRhavAsane choDI zakatA nathI, A saMsAramAM svayaMe karelA karmonA phaLane bhogavavA mATe gaMDamALa-mUcha-koDhamRgI Adi vividha prakAranA rogothI piDAtA thatA rahe che. jethI zAstrakAra upadeza Ape che ke he bhavyajIvo ! gRhavAsa ane viSayabhogomAM Asakta rahevAvALA prANiyone vividha rogothI pIDita dekhIne tathA vAraMvAra janma-maraNanA duHkhono vicAra karI evuM kArya karo jethI A roganA zikAra na banavuM paDe ane janma-maraNanA 252thI chuTarI 25 . // 172-176 // bhAvArthaH- tIrthaMkara bhagavAna, sAmAnya kevalI athavA dUsare atizaya jJAnI yA zrutakevalI dharmopadeza dete haiN| yadyapi ye sAmAnyataH samasta prANiyoM ke lie dharma kA upadeza karate haiM tathApi jo loga dharma ke prati rUci rakhate haiM ve halukarmI jIva hI unakA upadeza suna kara dharmAcaraNa karane ke lie tatpara hote haiM / kintu jo loga dharmAcaraNa karane meM pramAda karate haiM unakI buddhi Atma kalyANa karane vAlI nahIM hai / isa viSaya ko samajhAne ke lie zAstrakAra ne kachuve kA dRSTAnta diyA hai| jaise ki kisI sthAna meM eka sarovara thA / vaha lAkha yojana kA vistAra vAlA thaa| vaha zaivAla aura latAoM se DhaMkA huA thaa| daivayoga se sirpha eka sthAna meM eka itanA choTA sA chidra thA jisameM kachue kI gardana bAhara nikala sake / usa tAlAba kA eka kachuA apane samUha se bhraSTa hokara apane parivAra ko DhU~Dhane ke lie apanI gardana ko Upara uThA kara ghUma rahA thA / daivayoga se usakI gardana usI chidra meM pahu~ca gaI taba usane AkAza kI zobhA ko dekhA / AkAza meM nirmala cAMdanI chiTaka rahI thI jisase aisA mAlUma par3atA thA ki kSIra sAgara kA nirmala pravAha baha rahA hai aura usameM tArA gaNa vikasita ke samAna dikhAI par3ate the| AkAza kI aisI zobhA ko dekha kara usa kachuve ne socA ki - isa apUrva dRzya ko yadi merA parivAra bhI dekhe to acchA ho / aisA soca kara vaha apane parivAra kI zodha ke lie phira tAlAba meM ghusA jaba use usakA parivAra mila gayA to usa chidra-bila ko DhUMDhane ke lie nikalA parantu vaha chidra usako phira nahIM milA / Akhira usa chidra ko DhUMDhate vaha.mara gayA / - isakA dAAntika yaha hai ki- yaha saMsAra eka sarovara hai / jIva rUpI kachuvA hai jo karma rUpI zaivAla se kA huA hai| kisI samaya manuSya bhava, Arya kSetra, uttama kula aura samyaktva kI prApti rUpI avakAza ko prApta karake bhI moha ke udaya apane parivAra ke lie viSaya bhoga upArjana me hI apane jIvana ko samApta karake phira saMsAra meM bhramaNa karane lagatA hai : usako phira yaha suyoga milanA bar3A kaThina hai / ataH saiMkar3oM janmoM meM bhI durlabha samyaktva ko prApta karake manuSya ko eka kSaNa bhara bhI pramAda nahIM karanA caahie| dUsarA dRSTAnta vRkSa kA hai / jaise vRkSa sardI, garmI, kampa, zAkhA chedana Adi upadravoM ko sahana karatA huA-bhI karma paravaza hone se apane sthAna ko nahIM chor3a sakatA hai| isI prakAra bhArI karma jIva dharmAcaraNa yogya sAmagrI ke prApta hone para bhI viSayoM meM Asakta hokara nAnA prakAra ke zArIrika aura mAnasika duHkha bhogate hue karuNa rUdana karate haiM phira bhI ve una duHkhoM ke kAraNabhUta viSayoM ko evaM gRhavAsa ko nahIM chor3ate haiN| duHkha kA kAraNa karma haiM unake rahate hue duHkhoM se chuTakArA nahIM ho sakatA hai| isa saMsAra meM apane kiye hue karmo ke phala ko bhogane ke lie gaNDamAlA, mUrchA, kor3ha, mRgI Adi nAnA prakAra ke rogoM se pIr3ita hote rahate haiN| ataH zAstrakAra upadeza dete haiM ki he bhavya jIvo ! gRhavAsa evaM viSayabhogoM meM Asakta rahanevAle prANiyoM ko nAnA prakAra ke rogoM se pIr3ita dekha kara tathA bArabAra janma maraNa ke duHkhoM ko vicAra kara aisA kArya karo jisase ina rogoM kA zikAra na bananA par3e aura janma maraNa ke cakkara se chuTakArA ho jAya // 172 se 176 // AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(211)
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa ca karUNaM stanatItyAdinA granthenopapAtacyavanAvasAnenAvedito'pi punarapi tadgarIyastva - khyApanAya prANinAM saMsAre nirvedavairAgyotpattyarthamabhidhitsurAha - taM suNeha jahA tahA saMti pANA aMdhA tamasi viyAhiyA, tAmeva saimasaimaiyacca uccAvayaphAse paDisaMveei, buddhehiM evaM paveiyaM saMti pANA vAsagA rasagA udae udaecarA AgAsagAmiNo pANA pANe kilesaMti, pAsa loe mahabbhayaM // 177 // taM karmavipAkaM zruNuta yathA tathA-santi prANinaH andhAH-bhAvAndhAH tamasi-narakAdau vyAkhyAtAH tAmeva kuSThAdyavasthAM sakRdasakRd vA'tigatya uccAvacAn duHkhAn sparzAn pratisaMvedayanti / buddhairaitat praveditaM - santi prANino vAsakAH-vAsa zabda kutsAyAM vAsantIti vAsakA bhASAlabdhisaMpannA dvIndriyAdayaH, rasagAH - kaTutiktAdirasavedinaH saMjJinaH, udake udakarUpA udakacarAca AkAzagAminazca / sarve'pi prANino'parAn prANinaH klezayanti / pazya loke karmavipAkAd mahad bhayAmAta / / 177 // anvayArtha :- taM - tene bheTale. bhana ne jahA - dbha cha tahA - tema suNeha - Hino, aMdha - Hinq2no bhane tamasi - aMdha.42mA athAt na22ti mAha dravya aNdh|2maa bhane mithyAtvA bhaav|2maa 234pANA - 4 prANI viyAhiyA - 538 // saMti - cha, te tAmeva - te 4 avasthAne saI - mevAra bhane asaI - mane pAra aiyacca - prApta. rIne uccAvaya - tI mane maMda - phAse - duHSAne paDisaMveei - bhogave cha eyaM - 2mA buddhehiM - sarva pu3Sobhe paveiyaM - 48 . vAsagA - bhASA sAnyithA yuta bheTale 3 bendriyAhi prA. rasagA - 534 // 26 // 2sane savA mAta saMsI udae - a54aayn| 1 udaecarA - pAma nivAsa 42vAvA. 4sayara bhane AgAsagAmiNo - mAzamai 334 . pakSI mAhi pANA - prA. saMti - cha. pANA - te prANI pANe - 25 400 rIne kilesaMti - 2 mA cha, mA prAre loe - dobhA mahabbhayaM - mahAnamayane pAsa - hemo. bhAvArtha :- A jagatamAM prANiyone mahAna duHkha thAya che naraka-tiryaca-manuSyadeva A cAra gatiomAM paDelA prANI-jIvo svayaM-svayaM karelA karmonA phaLane bhogavavA mATe vividha prakAranI vedanAo sahana kare che. koI jIva janmathI ja AMdhaLo thaI anekavidha kaSTone bhogave che. ane koI jIva netravALo thaIne paNa samyaktvarUpI bhAvanetrathI hIna hoya che. koI narakagati Adi aMdhakAramAM paDelo che to koI (212)DOOTOOTOOTOOTOOTOOTODKOSIODIOOTOOTODKOID | zrI AcArAMga sUtra
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAttva-avirati-pramAda-kaSAyAdi bhAva aMdhakAramAM paDelo che. A bhAva aMdhakAra prANiyo mATe mahAna du:khadAyI che. AmAM paDelA prANi bIjA prANiyono ghAta kare che. A prakAre saMsAra mahAnabhayanuM sthAna che. A jANIne jIve AnAthI pAra pAmavA mATe 4TTIthI jJAnadRrzanayAritrano khAzraya devo bheIye // 177 // bhAvArthaH- isa jagat meM prANiyoM ko mahAn duHkha hotA hai / naraka tiryaJca manuSya aura deva ina cAroM gatiyoM meM par3e hue prANI apane apane karmoM ke phala ko bhogane ke lie nAnA prakAra kI vedanAe~ sahana karate haiN| koI janma se hI andhA hokara anekavidha kaSToM ko bhogatA haiM aura koI netra yukta hokara bhI samyaktva rUpI bhAva netra se hIna hotA hai / koI naraka gati Adi andhakAra meM par3A huA hai to koI mithyAttva, avirati, pramAda aura kaSAya Adi bhAva andhakAra meM paDA huA hai / yaha bhAva andhakAra prANiyoM ke lie mahAn duHkhadAyI hai / isameM par3e hue prANI dUsare prANiyoM kA ghAta karate hai / isa prakAra saMsAra mahAn bhaya kA sthAna hai, yaha jAna kara jIva ko isase pAra jAne ke lie zIghra hI jJAna darzana cAritra kA Azraya lenA cAhie // 177 // kimiti karmavipAkAnmahadbhayamityAha bahudukkhA hu jaMtavo, sattA kAmesu mANavA, abaleNa vahaM gacchaMti sarIreNa pabhaMgureNa aTTe se bahudukkhe ii bAle pakubbai ee rogA bahU NaccA AurA pariyAva NAlaM pAsa, alaM tava eehiM, eyaM pAsa muNI ! -mahabbhayaM NAivAijja kaMcaNaM // 178 // yasmAt karmavipAkena bahuduHkhA jantavastasmAdatrA'pramAdavatA bhAvyam / kimityevaM bhUyo bhUyaH kathyata ityata Aha - yasmAdanAdibhavAbhyAsenA'gaNitottarapariNAmAH saktAH kAmesu mAnavAH kSaNika sukhArthaM karmopacitya abalenA'nekazo vadhaM gacchanti zarIreNa prabhaGgureNa / mohodayAt Arta sa buhuduHkha iti enaM kAmAnuSaGgaM klezaM vA bAlaH prakaroti, yadivA pUrvoktAn etAn rogAn kAmAn vA rogarUpAn bahun samutpannAniti jJAtvA AturAH santaH cikitsAyai parAn prANinaH paritApayeyuH, kintu nAlaM cikitsAvidhayaH kamrmodayopazamaM vidhAtumiti pazya, alaM tava ebhiH pApodAnabhUtaiH cikitsAvidhibhiH / etat - prANyupamardAdikaM pazya mune ! mahadbhayam / tasmAt nAtipAtayet aaa prANinamiti // 178 anvayArtha :- 2 // saMsArabhAM jaMtavo prANI hu nizcayathI bahudukkhA - 6e|| duHSodhI yukta che, mANavA - manuSya kAmesu DAmabhogamAM sattA - Asata che. te abaleNa - jalarahita pabhaMgureNaM - kSaNabhaMgura sarIreNa zarIranA aro vahaM - vadhane gacchaMti - prApta thAya che arthAt prAziyono vadha 42 che aTTe - khArtta pIDA bhane bahudukkhe - zAhuHpothI yukta se - te bAle - ajJAnI prANI ii - khAprahAre pakubbai - prAziyone zrI AcArAMga sUtra 70777)eeeeee6eee7)eee213
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaleza utpanna kare che. U - A rojA - gaMDamolAdi rogone utpanna thayelA DyiA - jANIne bArI - tenAthI Atura thayelA te prANI vadu pariNAvaU - prANiyone ghaNo paritApa Ape che paraMtu cikitsAvidhi zarta - karmane zAMta karavAmAM samartha bane che nahIM pAta - A dekho, eTale ahiM - A cikitsAvidhiyothI tave - tamone - prayojana che nahIM, jethI muLI - he muni ! - A sAvadya cikitsAmAM thavAvALI jIvahiMsA mahamartha - mahAna bhayadAyaka che pAd - A dekho, A pramANe dekhIne jaMga - koIpaNa prANIno bAphavAphaM - atipAta na karo eTale ke koIpaNa jIvanI hiMsA na karo. bhAvArtha :- A zarIra bhusAnI muThThI-DAMgaranA chotarAnI mAphaka sArahIna ane nazvara che. to paNa ajJAnI jIva tene sukhI banAvavA mATe vividha prakAranA pAponuM sevana kare che ane tenAthI karmone bAMdhIne aneka vakhata mRtyune prApta kare che. te ajJAnI jIva pApakarmonA anuSThAnathI ghaNA duHkhothI yukta hoya che. teonA zarIramAM roga utpanna thavAthI tenA nivAraNa mATe sAvadya (pApakArI) cikitsA davA kare che, paraMtu te ajJAnI jIva ATaluM paNa vicArato nathI ke pUrvamAM karela pApanA phaLasvarUpa A roga utpanna thayela che. eTale ja tenuM phaLa bhogavyA vinA jIvahiMsAthI tenuM nivAraNa kevI rIte thaI zake ? jIvahiMsA karavAthI to vadhAre duHkhanI vRddhi thAya che eTale prANAtipAtamaya davAmAM pravRtti na karavI joIe, prANAtipAta mahAna bhayanuM kAraNa che, prANAtipAtathI ATheya karmonA baMdha thAya che. jethI koI paNa prANIno ghAta vadha nahIM karavo joIe. 178 | bhAvArthaH- yaha zarIra bhUse kI muTThI kI taraha sArahIna aura nazvara hai to bhI ajJAnI jIva use sukhI banAne ke lie nAnA prakAra ke pApoM kA sevana karate haiM aura unase karmo ko bAMdha kara anekoM bAra mRtyu ko prApta karate haiM / ve ajJAnI jIva pApa karmoM ke anuSThAna. se bahuta duHkhoM se yukta hote haiM / unake zarIra meM roga utpanna hone para unakI nivRtti ke lie sAvadha cikitsA karate haiM / kintu ve ajJAnI itanA nahIM socate ki - pUrvakRta pApa ke phalasvarUpa yaha roga utpanna huA hai isalie usakA phala bhoge binA jIva hiMsA se isakI nivRtti kaise ho sakatI hai ? jIvahiMsA se to duHkha kI vRddhi hotI hai / isalie prANAtipAtamaya cikitsA meM pravRtti nahIM karanI cAhie / prANAtipAta mahAn bhaya kA kAraNa hai / prANAtipAta se AThoM hI karmoM kA bandha hotA hai ataH kisI bhI prANI kA ghAta nahIM karanA cAhie // 17 // tadevaM rogakAmAturatayA sAvayAnuSThAnapravRttAnAM mahAbhayaM pradarzya tadviparyastAnAM sasvarUpAM guNaktAM didarzayiSuH prastAvanAmAracayavAha AyANa bho ! sussUsa bho ! dhUyavAyaM paveyaissAmi iha khalu attattAe tehiM tehiM kuleMhiM 214Jthaiiiiiiiiiiiiii
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhiseeNa abhisaMbhUyA abhisaMjAyA abhiNibaTTA abhisaMvuDDA abhisaMbuddhA abhiNikkhaMtA aNupubveNa mahAmukhI II 972 .. AjAnIhi bhoH ! zuzrUSasva bhoH ! dhUtavAdaM-karmadhUnanavAdaM svajanadhUnanavAdaM vA pravedayiSyAmi / nAgArjunIyAstu paThanti 'dhutovAyaM paveyaMti' karmadhUnanopAyaM svajanadhUnanopAyaM vA pravedayanti tIrthaMkarAdaya iti / iha - saMsAre khalu AtmatayA-jIvAstitvena svakarmapariNAmena vA teSu teSu kuleSu abhiSekena * zukrazoNitaniSekAdikrameNa, yAvat kalalaM tAvat abhisambhUtAH abhisaMjAtAH pezI yAvat, abhinirvRttAH aGgopAGgA'bhinirvartanAt, abhisaMvRddhAH prasUtAH santaH, dharmakathAdinA abhisaMbuddhAH, sadasadvivekAt abhiniSkrAntAH santaH anupUrveNa mahAmunayo'bhUvanniti // 179 // - anyathArtha - mo - he ziSya ! gAyALuM - tame samajo ane susUd - sAMbhaLavAnI IcchA karo, zo - he ziSya ! phini - huM te vidhinuM varNana karIza, jenAthI dUvAdya - karmonuM zamana karI zakAya che, vahu - nizcayathI phuda - A saMsAramAM gattattApa - pota potAnA karmonA anusAra te te - te te vividha prakAranA zuTiM- kulomAM mana - zukra (vIrya) ane lohInA saMyogathI saMpUyA - garbhAvasthAmAM kalala bhAvane prApta mAMnAyA - abhisaMjAta eTale ke pezIbhAva ne prApta mALivA-maLavuDa - AnA pachI aMga-upAMgathI paripUrNa thaIne bAlakarUpamAM pariNata mAMgs - garbhathI bahAra janma pAmIne mAMguThThA - AnA pachI gharmakathA sAMbhaLavAne yogya thayela ane puNya-pApa Adi padArthone jANIne sat ane asanA vivekathI yukta mAMgala dhaMtA - tyArabAda dIkSA svIkAra karIne aNuputrena - anukramathI mahAmuLI - mahAmuni thayelA che. bhAvArtha - pUjyapAdathI sudharmAsvAmIjI svayaMnA ziSyane saMbodhita karIne kahe che ke he ziSya ! have huM dhUtavAdanuM kathana karIza. ATha prakAranA karmone jhATakavA tene dhUta kahevAya che. A jagatamAM prANI svayaMnA pUrvakRta karelA karmonA anusAra vividha prakAranA kulomAM utpanna thAya che, te pahelA to mAta-pitAnA vIrya ane lohInA saMyogathI utpanna thaIne sAta divasa sudhI kalalanA rUpamAM ane tyAra bAda sAta dina sudhI arbudanA rUpamAM, pachIthI arbudamAMthI pezInA rUpamAM, ane pezIthI ghanarUpamAM gADha) utpanna thAya che. AnA pachI tenA saMpUrNa aMgopAMga-nADIyo-mAthuM-romarAjI Adi banIne taiyAra thAya che. pachI bALakanA rUpamAM janma le che, pachIthI moTA thaIne dharmakathAone sAMbhaLIne tathA AcArAdi zAstrone vAMcIne vadhelA pariNAmavALo thaIne pravajyA dhAraNa kare che bAdamAM gItArtha banIne AtmakalyANa kare che. 179
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArthaH- zrI sudharmAsvAmI apane ziSya ko sambodhita kara kahate haiM ki he ziSya ! aba maiM dhUtavAda kA kathana karU~gA / ATha prakAra ke karmoM ko jhar3akAnA dhUta kahalAtA hai / isa jagat meM prANI apane pUrvakRta karmo ke anusAra nAnA prakAra ke kuloM meM utpanna hote haiM / ve pahale to mAtA pitA ke zukra aura zoNita ke saMyoga se utpanna hokara sAta dina taka kalala rUpa meM aura isake pazcAta sAta dina taka arbuda rUpa meM phira arbuda se pezI rUpa meM aura pezI se ghanarUpa meM utpanna hote haiM / isake pazcAt unake sampUrNa aGga aura upAGga, nAr3iyA~, zira, roma Adi bana kara taiyAra hote haiN| phira bAlaka rUpa meM janma lete haiM phira bar3e hokara ve dharma kathA ko sunakara tathA AcArAdi zAstroM ko par3ha kara bar3he hue pariNAma vAle hokara pravrajyA dhAraNa karate haiM phira ve gItArtha bana kara AtmakalyANa karate haiM // 179 // abhisambuddhaM ca pravijiSumupalabhya yanijAH kuryustadarzayitumAha - taM parakkamaMtaM paridevamANA mA Ne cayAhi ii te vayaMti chaMdovaNIyA aljhovavaNNA akkaMdakArI jaNagA ruyaMti, atArise muNI Na ya ohaMtarae jaNagA jeNa vippajaDhA, saraNaM tattha No samei, kahaM Nu NAma se tattha ramai ? eyaM NANaM sayA samuNavAsijjAsi tti bemi // 180 // taM mumukhaM paridevamAnAH vilapanto 'mA'smAn parityaja' iti te svajanA vadanti / kiM cAparaM vadantItyAha - vayaM tava chandopanItAH tvayi ca adhyupapatrAH / evam AkrandakAriNo janakA janA vA rUdanti / evaM ca vadeyurna tAdRzo munirbhavati, na ca sa oghaM bhavaughaM tarati janakAH mAtApitrAdayo yena vipratyaktAH / evaM satyapi mumukSurbandhuvargaM zaraNaM tatrA'vasare na sameti-gacchati / kathaM nu nAmA'sau tatra gRhavAse ramate ? etad jJAnaM sadA samanuvAsayeriti bravImi // 180 // ___ anvayArtha :- parakkamaMtaM - mahApu3Sona bhAgathA 415 mATe udyabhavata thayedA ta - te 535nA prati - ta26 paridevamANA - ten| mAtA-pitaule 24tA me te - te ii - mA pra1re vayaMti - 53 cha / tamo Ne - mamone mA - nahI cayAhi - cho32, akkaMdakAri - mAna-24tA 42tA mevA jaNagA - mAtA-pitA ruyaMti - 34na 42 cha bhane 53 cha / chaMdovaNIyA - abhI tamArI 5291n| manusAra yasa chIthe bhane aljhovavaNNA - tamArA bharose rahevAvALA chIye, te pramANe paNa kahe che ke pAkhaMDiyonA kaheNamAM bhAvAne jeNa - he jaNagA - mAtA-pitAno viSpajaDhA - tyA zahApo che. atArise muNI - bhAvo muni nathI jo to ya - bhane te ohaM - saMsArane Na tarae - 542 43 // zakato nathI, tenA A prakAranA kathanane sAMbhaLIne paNa saMsAranA svarUpane jANavAvALo 535 tattha - tanI te pAtane saraNaM Na samei - svI512 42to nathI, 125. 3 se - te (216)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD | zrI AcArAMga sUtra
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zanI 35 tattha - upAsamA kahaM Nu NAma - vI rIte. ramai - 259 // 72rI. 3 ? eyaM - ma. gANaM - zAnane sayA - sahA-ImezA samaNuvAsijjAsi - svayaMna 66yamA ghaa29|| 42j so'ye. , bhAvArtha :- saMsAranA svarUpane vizeSa prakAre sArI rIte jANIne je purUSa pravajyA svIkAravA taiyAra thAya che teonA mAtA-pitA Adi mamatA sAthe mohabharI vAto karIne tene gRhasthavAsamAM rAkhavAnI koziza kare che. paraMtu te vivekI purUSa gRhavAsane samasta duHkhonuM kAraNa samajIne teno tyAga karI de che ane saMyama svIkAra rIne sAtmatyAnA mArga ta23 agresara thAya che. // 180 // bhAvArthaH- saMsAra ke svarUpa ko bhalI bhAMti jAna kara jo puruSa pravrajyA aGgIkAra karane ko taiyAra hotA hai usake mAtA pitA Adi mamatA evaM moha bharI bAteM karake usako gRhavAsa meM rakhane kI koziza karate haiM kintu vaha vivekI puruSa gRhavAsa ko samasta duHkhoM kA kAraNa samajha kara usakA tyAga kara detA hai aura saMyama svIkAra kara Atma kalyANa kI ora agrasara hotA hai // 180 // dvitIya uddezakaH) - prathama uddezAmAM svajanavargano tyAga karavo te batAvyuM, te tyAga kyAre saphaLa thAya che ke jyAre karmonuM vidhUnana thAya arthAt kSaya karAya, eTale ja A udezAmAM karmavidhUnanano upadeza karAya che. - prathama uddezaka meM svajanavarga kA tyAga batAyA paraMtu vaha tyAga tabhI saphala ho sakatA hai jaba karmoM kA kSaya kiyA jAya, ataH isa uddezaka meM karmavidhUnana kA upadeza diyA jAtA hai| .: anantaraM svajanavidhUnanamuktaM taca saphalaM syAtyadi karmadhUnanaM syAd karmavidhUnanArthamidamupakramyate - AuraM logamAyAe caittA puvasaMjogaM hiccA . uvasamaM vasittA baMbhaceraMsi vasu vA aNuvasu vA jANittu dhammaM jahA tahA, aha ege tamaccAi kusIlA // 181 // ___ AturaM lokaM jJAnenA''dAya jJAtvA, tyaktvA pUrvasaMyogaM, hitvA-gatvA upazamam, uSitvA ca brahmacarye vasurvA - sAdhuH anuvasurvA zrAvako vA jJAtvA'pi dharma yathAtathA, athaike mohodayAt kuzIlA taM pAlayituM na zaknuvantIti // 181 // anvayArtha :- logaM - sone AuraM - mAtura AyAe - Onlne pubbasaMjogaM - pUrva saMyogane caittA - chorIne uvasamaM - 152mabhAvane hiccA - prApta prazane mane baMbharaMsi - pratyayatuM pAsana rIne vasu - sAdhu vA - athavA aNuvasu - zrApa dhammaM - dhn| jahA - yathArtha 135ne jANittu - 99Ine 59aha - maan|| 57. ege - 505 05 taM - te bhane acAi - pAlI. .5tA nathI mane kusIlA - kuzAla 25 14 cha. AvArAMba sUtra 0000000000000000000000000000(217
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- saMsAranA svarUpane jANIne je purUSa saMyama svIkAra kare che te upazamabhAvane prApta kare che ane brahmacaryanuM pAlana kare che. paraMtu temAMthI koI purUSa mohanA udayathI tathA bhavitavyatAnA kAraNathI te dharmanuM pAlana karavAmAM samartha thato nathI, arthAt te muzIla banI 04 cha. // 181 // bhAvArthaH- saMsAra ke svarUpa ko jAna kara jo puruSa saMyama svIkAra karate haiM ve upazama bhAva ko prApta hote haiM aura brahmacarya kA pAlana karate haiM kintu unameM se koI puruSa moha ke udaya se tathA honahAra ke kAraNa . usa dharma ko pAlana karane meM samartha nahIM hote haiM / ataeva ve kuzIla bana jAte haiM // 181 // evambhUtAzca santaH kiM kuryurityAha vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM viusijjA, aNuputreNa aNahiyAsemANA parIsahe durahiyAsae, kAme mamAyamANassa iyANiM vA muhutteNa vA aparimANAe bheo evaM se aMtarAehi kAmehiM AkeliehiM avaiNNA cee // 182 // . . . vastraM patadgrahaM kambalaM pAdapuJchanaM vyutsRjeyuH / kathaM cet anupUrveNa-paripATyA yaugapayena vA'nadhisahamAnAH parISahAn duradhisahyAn / tatazca kAmAn mamAyamAnasya idAnI vA muhUrtena vA'parimANAya kAlAya zarIrasya bhedo bhavati kaNDarikasyeva / evaM sa AntarAyikaiH - bahupratyapAyaiH kAmaiH na kevalamakevalaM tatra bhavaiH AkevalikaiH sadvandvaiH asampUNairvA saMsAramavatIrNaH, yadivA : AntarAyikAn kAmAn AkevalikAnavatIrNAzcaite bhogAbhilASiNaH / kAmairatRptA eva zarIrabhedamavApnuvantIti tAtparyArthaH // 182 // anvayArtha :- aNupuvveNa - manumathA athavA meM sAthe utpanna yeva durahiyAsae - du: rIne sana 2||y te. parisahe - pariSaDAne aNahiyAsemANA - sahana na 42tA mevA aI vatthaM - vastra paDiggahaM - pAtra kaMbalaM - zinjI mane pAyapuMchaNaM - 24294ne (mogho) viusijjA - tyA he cha arthAt sAdhuveSane choTane gRhastha banI 04 che. kAme - manogAmA mamAyamANassa - bhAsata banekA te pu3Sa- iyANiM - bhA samayamA bheTale. saMyama cho'ya. pachI 5352 vA - athavA muhutteNa - muhUrta mAtramA aparimANAe - cial sc. bhATe bheo-bhee - te zarIra naSTa 45 14 cha. evaM - 2 // are se - te bhogavilASI pu35 aMtarAehiM - 59 // maMtarAyo bhane AkevaliehiM - vinAdhAmothI yuta kAmehiM - AmalogothI. avaiNNA - tRpta yA vin|| 4 cee - zarIrana nAzane prApta thaI jAya che. (218)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- manuSya janma pAmavo ghaNo durlabha che. A janma prApta karIne sarvaviratirUpa cAritra dIkSA aMgIkAra karavI te to tenAthI paNa durlabha kaThIna che. AvA cAritrane aMgIkAra karIne jyAre duHkhe karIne sahana thAya evA pariSahonA AkramaNa thAya che tyAre tene sahana karavA ghaNo ja kaThIna banI jAya che. koI dhIra viralA purUSa ja tene sahana karI zake che. adhIra purUSa bAyelA to tenAthI ghabarAIne saMyamano tyAga karIne gRhastha banI jAya che. te viSayabhogomAM Asakta thaIne aMtarAyanA kAraNe te svayaMnI IcchAnusAra bhoga bhogavyA vinA ja zarIrano tyAga karI de che. A prakAre te murkha saMyamathI bhraSTa thaI jAya che ane bhogone paNa bhogavI zakato nathI, jethI saMyama svIkAra karIne kyAreya paNa teno tyAga karavo joIe nahIM. // 182 // bhAvArthaH- manuSya janma pAnA bar3A durlabha haiN| manuSya janma prApta kara sarva virati rUpa cAritra aGgIkAra karanA to aura bhI kaThina hai| aise cAritra ko aMgIkAra karake jaba duHsaha parISahoM kA AkramaNa hotA hai taba unheM sahana karanA bar3A kaThina ho jAtA hai| koI dhIra puruSa hI unheM sahana karate haiM / adhIra puruSa to unase dhabarA kara saMyama kA tyAga karake gRhastha bana jAte haiM / ve viSaya bhogoM meM Asakta hokara viSaya bhogoM ko bhogane ke lie pravRtta hote haiM kintu aneka vighna bAdhAoM aura antarAya ke kAraNa ve apanI icchAnusAra bhoga bhoge binA hI zarIra ko tyAga dete haiM / isa prakAra ve mRtyu saMyama se bhI bhraSTa ho jAte haiM aura bhogoM ko bhI bhoga nahIM sakate hai / ataH saMyama svIkAra karake use kadApi tyAga nahIM karanA cAhie // 182 // . apare tvAsannatayA mokSasya kathaJcidavApya caraNapariNAmaM pravardhamAnAdhyavasAyino bhavantItyAha - ____ aha ege dhammamAyAya AyANappabhiisu paNihie care, appalIyamANe daDhe savvaM giddhiM pariNNAya, esa paNae mahAmuNI, aiyacca sabao saMga Na mahaM asthitti iya ego ahaM, assiM jayamANe ittha virae aNagAre savvao muMDe rIyaMte, je acele parikhusie saMcikkhai omoyariyAe, se AkuDhe vA hae vA luMcie vA paliyaM pakattha aduvA pakattha atahehiM sadaphAsehiM iya saMkhAe egayare aNNayare abhiNNAya ttittikkhamANe parivvae je ya hirI je ya ahirImANe // 183 // 5.. zrI AcArAMga sUtra | 00000000000000000000000000007(219
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ athaike dharmamAdAya AdAnaprabhRtiSu - jJAnAdiSu praNihitAzcareyuH, yadivA dharmamAdAya AdAnaprabhRti supraNitihitAzcareyuH kAmeSu svajaneSu cA'pralIyamAnA dharmacaraNe dRDhAH / kiM ca sarvAM gRddhiM parijJAya parityajet / gRddhiparityAgena eSa saMyame praNataH prahaH san mahAmunirbhavati / atigatya mamAstItyevam eko'hamasmin saMsAre / yatamAno'tra-maunIndrapravacane virato'nagAraH sarvato muNDo rIyamANo yaH acelaH paryuSitaH-antaprAntabhojI avamodarikAyAM saMtiSThate / sa kadAcid AkruSTo vA hato vA luJcito vA palitaM bho kolika ityAdikaM pUrvAcaritaM jugupsitaM prakathya athavA prakathya atathyaiH caurastvamityAdikaiH zabdaiH sparzezca kadarthyate, tadA svakRtAdRSTaphalametaditi saMkhyAya jJAtvA ekatarAn anukulAn anyatarAn pratikulAn udIrNAn abhijJAya titikSamANaH parivrajeta / ye ca hIrUpAH yAcanA'celatvAdayaH ye ca ahImanasaH alajjAkAriNaH yadivA ye ca hAriNo ye ca ahAriNa etAn dvirUpAn parISahAn samyak jJAtvA yadivA 'jakkhAiDhe ayaM purise' ityAdi saMkhyAya titikSamANaH parivrajediti // 183 // ___anvayArtha :- aha - maan| pachI ege - 305 535 dhamma - dharmane AyAya - svii4||2. rIne AyANappabhiiMsu - dharmopa429one rAmato mepo paNihie care - dhanu maay29|| 43 cha, appalIyamANe - teso bhAtA-pitAbha tathA lobha bhAsata na yatAM mevA daDhe - dhabhamAM dRDha tathA savvaM - samasta giddhiM - bhojaonI AkSAmono pariNNAya -'tyA rIne saMyama pAlana 43 che, esa - m|| paNae - bhakSayamA tat52 pu35 4 mahAmuNI - bhaDA bhunI cha, te 535 savvao - 4 52n| saMgaM - saMgAne aiyacca - cho!ne iya - 2mA bhAvana mAve 3 mahaM - 28 // 4||tm bhAI Na atthi - 05cha nahI, paraMtu ahaM - huM ego - meso 4 chu, 04.51re assiM - bhA pravayanamA sthita 238. ittha - viSayamogothI virae - OMdo tathA jayamANe - 62 prA2nI sAmAyArInu 4ya9pUrva pAlana 42to vo muNDe - dravya bhane mAthI muMDita. aNagAre - muni savvao - 11 // 2thI. rIyaMte - saMyamAnuSThAnamA prayatnazIla 2Deto mevo acele - tho| vastrathA yuta 2 cha tathA parikhusie - mantaprAnta maa||2 42to bhevo omoyariyAe - unIharI // ta5 42to mevo saMcikkhai - 2 cha. se - te munine ko AkuTe - mAo re vA - athaqhae - 6 mA dvaa2|| mAre vA - mathaqA luMcie - uza DuMyana 43 aduvA - athavA apakatthe - apagaMthe - 4thana na rIne 40 412thI. nihAre to te sAdhu iya - mAne saMkhAe - svayaMnA pUrvakRta bhonu iNa sabhane sAuna 43. je - ko hirI - bhanamA mAha (mAnaha) utpanna 4211 // egayare - manukUla pariSara cha, tene ya - bhane je - zrI. ahirImANe - bhapriya sAvA aNNayare - prati pariSa che, te annane abhiNNAya - 2Ine titikkhamANe - samatApUrva sahana 42to. mevo sAdhu parivae - saMyamanuM pAlana 43. (220)OODOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD/zrI AcArAMga sUtra/
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- mokSArthI purUSane putra-strI Adi badhA prakAranA saMgane choDIne tathA viSayanI IcchAne jItIne A bhAvanA bhAvavI joIye ke... A saMsAramAM mAro evo koI padArtha nathI. ke je mane saMsArabhramaNathI bacAvI zake, jethI A saMsAramAM huM ekalo chuM, huM koIno nathI ane mArUM paNa koI nathI. A prakAranI bhAvanA bhAvato evo mokSArthI muni saMyamanuM pAlana kare, AvuM vicAratA evA munine jo koI gALa Ape, apamAnita kare, daMDa Adi dvArA mAre to paNa muni A samajIne tene sahana kare, pUrvata azubha karmonuM phaLa che A pramANe samajIne je muni anukULa ane pratikULa badhA prakAranA pariSahone samabhAva (samatA) pUrvaka sahana kare che. teonA karmonI nirbharA thAya che. // 183 // - bhAvArtha:- mokSArthI puruSa ko putra kalatrAdi ke saba prakAra ke saMgoM ko chor3a kara tathA viSaya kI icchA ko jIta kara yaha bhAvanA karanI cAhie ki isa saMsAra meM merA aisA koI bhI padArtha nahIM hai jo mujhe saMsAra bhramaNa se bacA sake / ataH isa saMsAra meM maiM akelA huuN| koI merA nahIM hai aura meM bhI kisI kA nahIM hU~ / isa prakAra kI bhAvanA karatA huA mokSArthI muni saMyama kA pAlana kre| aisA karate hue muni ko yadi koI gAlI de, apamAnita kare, daNDa Adi ke dvArA mAre to muni yaha samajha kara usako sahana kare ki pUrvakRta tapakarma kA phala bhoge binA chuTakArA nahIM ho sakatA hai isalie ye saba mere pUrvakRta azubha karmoM ke phala haiN| isa prakAra samajha kara jo muni anukUla aura pratikUla saba prakAra ke parISahoM ko samabhAva pUrvaka sahana karatA hai usake karmo kI nirjarA hotI hai // 183 // - kiMca - ciccA savvaM vittiyaM saMphAse phAse samiyadaMsaNe, ee bho ! ' NagiyA vRttA je loyaMsi aNAgamaNadhammiNo ANAe mAmagaM dhammaM, esa uttaravAe iha mANavANaM viyAhie, itthovarae taM jhosamANe AyANijjaM pariNNAya pariyAeNa vigiMcai, ihamegesiM egacariyA hoi tattha iyarA iyarehiM kulehiM suddhesaNAe savvesaNAe se mehAvI parivvae subbhiM aduvA dubbhiM aduvA tattha bheravA pANA pANe kilesaMti, te phAse puTTho dhIro ahiyAsijjAsi tti bemi // 184 // tyaktvA sarvAM vizrotasikAM spRzet - adhisaheta samitadarzanaH - samyagdRSTiH / ete bho ! nirgranthA nagnAH bhAvanagnA uktA ye loke anAgamanadharmANaH AropitapratijJAbhAravAhitvAt na zrI AcArAMga sUtra 77777)eeeee)e6)eeeGe7)e7)e221
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ purnagRhaM pratyAgamanepsava iti / AjJayA mAmakaM dharmaM samyaganupAlayediti tIrthakara evAha, yadivA dharmAnuSThAyyevamAha - dharma evaiko mAmakaH anyatsarvaM tu pArakyamiti tamAjJayA samyakkaromIti yata eSaH anantarokta uttaravAdaH utkRSTavAda iha mAnavAnAM vyAkhyAtaH / atra karmadhUnanopAye saMyama uparatastat-karma jhoSayan-kSapayan dharmaM caret / AdAnIyaM karma parijJAya paryAyeNa zrAmaNyena vivecayati / iha pravacana ekeSAM ekacaryAbhavati tatra - ekAkivihAre itare sAmAnyasAdhubhyo viziSTA itareSuantaprAnteSu kuleSu zuddhaiSaNayA sarveSaNayA parivrajanti / evameva sa medhAvI parivrajet / surabhirathavA durabhirAhAraH syAttatra rAgadveSau na vidadhyAt / athavA tatra - ekAkivihAritve bhairavAH prANino'parAn prANinaH klezayanti / tvaM tu punastaiH spRSTaH sparzAn duHkhavizeSAn dhIraH sannadhisahasva iti bravImi 11928.11 anvayArtha :- samiyadaMsaNe - sabhyagdRSTi sAdhu savvaM adhA visuttiyaM saMsArI saMbaMdhono ciccA - tyAga durIne phAse pariSahothI utpanna thayela duHkhone saMphAse - samabhAva pUrva sahana ure, bhole ziSya ! je - 4 loyaMsi sobhAM aNAgamaNadhammaNo - dIkSA sardhane irIthI gRhavAsabhAM nathI 4tA ee - tesro NagiNA - bhAvanana kuttA aisA che. tejI ANAe - AjJAnusAra mAmagaM- bhArA dhammaM - dharmanuM pAsana ure che, iha khA so'mAM mANavANaM - manuSyone bhATe esa - 2 // uttaravAe ut1/2STa vA viyAhie uhe che. itthovarae - yA arbhakSayanA upAya sva3pa saMyamabhAM rata rahevAvANA pu3Sa taM 'rbhono jhosamANe - kSaya jharI he che, viveDI pu3Sa AyANijjaM - rmonA sva3pane pariNNAya - bhazIne pariyAeNa - praprabhyAnA dvArA vigiMcai - tene salaga durI nAMce che, iha - kha pravayanamAM rahelo egesiM DoI egacariyA hoi - bheDasA viyare che, tattha - te kheDalA viyaravAvANA bhina'lpI iyarA - jIbha sAmAnya sAdhu DaratA viziSTa hoya che, se te mehAvI buddhimAna sAdhu iyarehiM kulehiM antaprAnta dusobhAM suddhesaNAe - bheSazAnA dRza choSothI rahita ne savvesaNAe - uddagama utpAdanA khAhi baghA ghoSothI rahita zuddha AhArAhi dvArA parivvae - saMyamanuM pAlana re che. tejo sunbhiM - sugaMdhavAnA aduvA - athavA dubbhiM - durgaMdhavANA AhArane samAna mAne che. bhayaMpura sthAnomAM kheDalA rahetA sevA sAdhune bhe bheravA bhayaMDara Dara lAge tevA zabda saMbhajAya aduvA - athavA bhe pANA - prAzI pANe - anya prAziyone kilesaMti - bhAre che. tekho dvArA satAbhazI thatAM te - te phAse - 6:5 puTTho - pAbhIne dhIre- dhI253Sa ahiyAsijjAsi - samabhAvapUrva' sahana 're, tti bemi - A pramANe huM huM chaM. bhAvArtha :- tIrthaMkaraprabhunI AjJAnusAra saMyamanuM pAlana karavAvALA je purUSa 222oooooooo... zrI AcArAMga sUtra - - - - - - ,
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ badhA prakAranA pariSahonA kaSTone sahana kare che ane parigrahathI rahita hoya che, te purUSa bhAvathI nagna kahevAya che teo koI paNa sAMsArika padArthamAM mamatva nathI rAkhatA, A jaina pravacanamAM rahelo koI abhigrahadhArI ane jinakalpI Adi sAdhu ekalA vicare che. teonA vividha prakAranA abhigraha vizeSa ane tapovizeSa hoya che. teo bIjA sAmAnya sAdhuothI viziSTa hoya che tene anta-prAnta, sugaMdhI-durgaMdhI jevA paNa AhAra maLI jAya che teo temAM samabhAva rAkhe che ekalA vicaratA hoya tyAre bhayaMkara bhairavanA zabdone sAMbhaLIne athavA hiMsaka prANiyo dvArA satAvavA chatAM pe| dhajarAtA nathI bhane zuddha saMyamanuM pAsana ure che. // 184 // bhAvArthaH- tIrthaGkara bhagavAn kI AjJAnusAra saMyama kA pAlana karane vAle jo puruSa saba prakAra ke parISaha ke kaSToM ko sahana karate haiM aura parigraha se rahita hote haiM ve puruSa bhAva se nagna kahe jAte haiM / ve kisI bhI sAMsArika padArtha meM mamatva nahIM rakhate haiN| isa jaina pravacana meM sthita koI abhigrahadhArI evaM jinakalpI Adi sAdhu akele vicarate haiM / unake nAnA prakAra ke abhigraha vizeSa aura tapovizeSa hote haiM / ve dUsare sAmAnya sAdhuoM se viziSTa hote haiM / unheM anta prAnta sugandha durgandha jaisA bhI AhAra mila jAtA hai ve usameM samabhAva rakhate haiN| akele vicarate hue ve bhayaGkara zabdoM ko suna kara yA hiMsaka prANiyoM dvArA satAye jAne para bhI dhabarAte nahIM haiM aura zuddha saMyama kA pAlana karate haiM // 184 // - tRtIya uddezakaH bIjA uddezAmAM karmonA dhUnana kSaya vize upadeza karyo, paraMtu te zarIra ane upakaraNonA dhUnana (kSaya) vinA saMbhava nathI eTale A uddezAmAM zarIra ane upakaraNonA dhUnana karavAno vidhipUrvaka tyAga karavAno upadeza Ape che. dUsare uddezaka meM karmo ke dhUnana kA upadeza kiyA gayA hai kintu vaha zarIra aura upakaraNoM ke dhUnana ke binA sambhava nahIM hai / isalie isa uddezaka meM zarIra aura upakaraNoM ke dhUnana kA upadeza diyA jAtA haianantaraM karmadhUnanaM pratipAditaM tacca nopakaraNazarIravidhUnanamantareNa bhavati, ityatastad vidhUnanArthamihocyate / evaM khu muNI AyANaM sayA suyakkhAyadhamme vidhUyakappe NijjhosaittA, je acele parivusie tassa NaM bhikkhussa No evaM bhavai parijuNNe me vatthe, vatthaM jAissAmi, suttaM jAissAmi, sUiM jAisjAmi, saMdhissAmi sIvissAmi ukkasissAmi vukkasissAmi parihissAmi pANissAmi, aduvA tattha parakkamaMta zrI AcArAMga sUtra 77777 QeeeeeeeeeeGe( 223) -
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhujjo acelaM taNaphAsA phusaMti sIyaphAsA phusaMti teuphAsA phusaMti daMsamasagaphAsA phusaMti egayare , aNNayare virUvarUve phAse ahiyAsei acele lAghavaM AgamamANe, tave se abhisamaNNAgae bhavai, jaheyaM bhagavayA paveiyaM tameva abhisamiccA savvao savvayAe sammattameva samabhijANijjA, eyaM tesiM mahAvIrANaM cira rAyaM puvvAiM vAsANi rIyamANANaM daviyANaM pAsa ahiyAsiyaM // 185 // etat vakSyamANaM. muni AdAna-dharmopakaraNA'tiriktaM vastrAdi sadA svAkhyAtadharmA - mahAvratabhAravAhI vidhUtakalpaH kSuNNA''cAro nirdoSayisyati - apaneSyati / yo'celaH paryuSitastasya bhikSornetada bhavati, yathA parijIrNaM me vastram / ato vastraM yAciSyAmi, sUtraM yAciSyAmi, sUciM yAciSyAmi, seviSyAmi utkarSayiSyAmi vyutkarSayiSyAmi paridhAsyAmi prAvariSyAmi / athavoktasarva jinakalpikAbhiprAyeNa neyam / tatrA'celatve parAkramantaM bhUyo'celaM sAdhuM tRNasparzAH spRzanti, tejaHsparzA spRzanti daMzamazakasparzAH spRzanti, ekatarAn anyatarAn virUparUpAn sparzAnadhisahate'celaH acalo vA lAghavaM dravyata upakaraNalAghavaM bhAvataH karmalAghavam Agamayan avagamayan / evaM tapastasyA'bhisamanvAgataM - soDhaM bhavati / yathedaM bhagavatA praveditaM tad lAghavam upakaraNa - AhAralAghavaM vA abhisametya sarvataH sarvAtmanA samyaktvameva samatvameva vA samabhijAnIyAt / evaM teSAM mahAvIrANAM cirarAtraM pUrvANi nAbheyAdArabhya zItalaM yAvat pUrvasaMkhyAsadbhAvAt pUrvANItyuktaM, tata ArataH zreyAMsAdArabhya varSa saMkhyApravRttevarSANItyuktam tatra pUrvasya tu parimANaM saptati koTilakSAH SaTpaJcAzat ca koTisahanAH / tathA varSANi rIyamANAnAM dravyANAM bhavyAnAM yadivA dravyaM - saMyamastadvatAM dravyikANAM pazya adhisahanam / nAgArjunIyAstu "acele lAghavaM AgamamANe" iti sthAne paThanti - "evaM khalu se uvagaraNalAghaviyaM tavaM kammakkhayakAraNaM karei" evaM uktakramaNa bhAvalAghavArthamupakaraNalAghavaM tapazca karotIti bhAvArthaH // 185 // _ anvayArtha :- suyakkhAyadhamme - sarvAta dhanu maay29|| 421paNA mane vidhUyakappe - saadhun| mAyA2ne sArI rAta pAlana 4211 // muNI - sAdhu khu - nizcayathI ja - pUrvokta tathA AgaLa kahevAvALA dharmopakaraNathI vadhArAnA vastra mAhine AyANaM - dhanuM // 29 // samane NijjhosaittA - teno tyA 72rI. 1 cha. je - sAdhu acele - thoDa. vastrayA yukta athavA vastrAdita 4i85parikhusie - saMyamamA 238cha tassa - te bhikkhussa - sAdhune evaM - mA prabhArI viyA2 No bhavai - (224 ) POOTOOOOOOOOOOOOOOOOOOODIODIOOD | zrI AcArAMga sUtra
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ - nathI thato ke me - mArA vasthe - vastra paranui jIrNa thaI gayelA che eTale vahyaM vastranI gA'slAmi - yAcanA karIza sutta - sUtra eTale ke dorAnI bAstAmi - yAcanA karIza sUThuM - soya bAsAmi - mAMgI lAvIza, pachIthI saMdhislAmi - vastrane joDIza sIviAmi - sIvIza vazimi - tene moTuM banAvIza yuvattismAmi - tene nAnuM banAvIza hissAmi - tene paherIza athavA pALimi - oDhIsa ahuvA - athavA tattva - tyAM avelaM - ochA vastravALA tathA vastra rahita vamata - vihAra karatAM evA munine taLAtA - kyAreka ghAsanA sparzanuM huEti - duHkha thAya che, sauyASThAtA huAMti - kyAreka ThaMDA sparzanuM duHkha thAya che, teAtA saMti - kyAreka garamInA sparzanuM duHkha thAya che, tathA tamasAAsA huAMti - kyAreka DAMsa ane maccharonA sparza pIDita kare che. nAkhavuM AAmamALe - karmone halakA karatAM evA avette - acela eTale ke thoDA vastravALA athavA vastrarahita muni pAyare - eka athavA aLayare - aneka ane vivare - vividha prakAranA pAse - kaSTo ane pariSahone divAsepha - sahana kare che. A prakAre se - te sAdhu tave - tapane abhisanA! - prApta thAya che. paheya - je prakAre mAvavA - bhagavAna mahAvIrasvAmIe veThyuM - pharamAvela che tameva - tene miminnA - sArI rIte jANIne tatvo - badhA prakArathI ane satvayA - sarvarUpathI sammattameva - samyaktvanuM ja sAmanALiSnA - samyak anuSThAna kare. a - A prakAre cirAyaM puvArUM vAsALi - ghaNA varSo sudhI eTale ke jIvanaparyaMta niM - te rIyamALA" - saMyamasahita vicaravAvALA raviyALa - dravya eTale ke muktigamana,yogya mahAvIrALuM - mahAvIra purUSonA ahiyAtaa - samatAsamabhAvapUrvaka pariSaha sahanane pAtta - dekho. - - bhAvArtha :- dharmanA upakaraNothI bhinna padArthonA kAraNa jANIne muni teno tyAga karI de che. acela eTale alpavastra rAkhIne saMyama pAlana karavAvALA munine vastra saMbaMdhI ciMtA nathI thatI ke mArUM vastra jIrNa thaI gayuM che have mArA zarIranI rakSA kevI rIte thaze ? tathA zardIthI kevI rIte bacI zakIza ? have mAre koI zrAvaka pAsethI vastra mAMgavA paDaze athavA phATelA vastrane sIvavA mATe sUI-dorA lAvavA paDaze. A sUtranI vyAkhyA jinakalpInA apekSAthI karavI joIye. je jinakalpI muni hoya che teo vastranA saMbaMdhamAM koI paNa prakAranI ciMtA karatA ja nathI, kAraNa ke teo vastrarahita hoya che. AvA munine kyAreka ghAsanA saMthArA para suvAthI ghAsano kharabacaDo sparza pIDita kare che. A prakAre ja tene kyAreka zardI-garamI ane kyAreka DAMsa-macchara AdinA kaSTa-pariSaha sahana karavA paDe che. A prakAre te kAyakaleza rUpa tapa kare che. A pramANe tIrthaMkaraprabhu pha2mAve che. // 185 // bhAvArtha:- dharmopakaraNoM se bhinna padArthoM ko karmabandha kA kAraNa jAna kara muni unakA tyAga kara dete zrI AcArya sUtra 77777777777(221
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ haiN| acela yAnI alpa vastra rakha kara saMyama pAlana karane vAle muni ko vastra sambandhI cintA nahIM hotI hai ki - merA vastra jIrNa ho gayA hai| aba mere zarIra kI rakSA kisa taraha hogI ? tathA sardI se kaise baca sakU~gA / aba mujhe kisI zrAvaka se vastra mAMganA cAhie athavA phaTe hue vastra ko sIne ke lie sUI DorA lAnA caahie| athavA isa sUtra kI vyAkhyA jinakalpI kI apekSA se karanI caahie| jo jinakalpI muni hote haiM ve vastra ke sambandha meM kisI prakAra kI cintA karate hI nahIM hai kyoMki ve vastra rahita hote haiN| aise muni ko kabhI tRNa kI zayyA para sone se tRNoM kA rUkSa sparza pIr3ita karatA hai / isI prakAra unheM kabhI sardI garmI aura kabhI DAMsa macchara Adi ke kaSTa sahana karane par3ate haiN| isa prakAra ve kAyAkleza rUpa tapa karate haiM aisA tIrthaGkara bhagavAn pharamAte haiM // 185 // etaccAdhisahamAnAnAM yatsyAttadAha - AgayapaNNANANaM kisA bAhA bhavaMti payaNue ya maMsasoNie visseNiM kaTTa pariNNAya, esa tiNNe . mutte virae viyAhie tti bemi // 186 // AgataprajJAnAnAM kRzA bAhavo bAdhA vA-pIDA bhavanti pratanuke ca mAMsazoNite / saMsArahetubhUtAM rAgadveSakaSAyazreNI kSAntyAdinA vizreNI kRtvA tathA parijJAya - jJAtvA samatvabhAvanayA kUragaDuprAyamapi na hIlayati / eSa tIrNo mukto virato vyAkhyAta iti bravImi // 186 // anvayArtha :- AgayapaNNANANaM - mone pArthAnu zAna 25 gaye te mApu3SonI bAhA - mumo tapasyAne 29||thii kisA - dRza (pAtaNI) bhavaMti - 250ya . ya mane maMsasoNie - tamonA mAMsa bhane sohI 59. payaNue - bhoch| 25 14 cha. 2||dvess bhane upAya35. saMsAramA utaravAnI zre icha, tene pariNAya - 4 535 kSamA mAna dvArA visseNiM kaTTa - vizreNI rIne bheTa 3 nAza dharIne saMyamamA rata 2 cha esa - te. tiNNe - saMsArathI. tareto. mutte - bhuta. mane virae - virata (4238.) viyAhie - udo cha. tti bemi - mA prabhArI hu~ 49 dhuM. . bhAvArtha :- je muni saMsAranA svarUpane sArI rIte jANI le che tene koI paNa padArtha upara mamatvabhAva hoto nathI, te tapa karavAmAM udyamazIla hoya che jethI tenA zarIranuM lohI ane mAMsa sukAIne ochA thaI jAya che. teo saMsAranA kAraNabhUta rAga-dveSa-kaSAyAdine paNa naSTa karI de che. teo tIrthaMkaraprabhunA vacanAnusAra uttama saMyamanA pAlanamAM tatpara rahe che. AvA guNothI yukta munine saMsArathI pAra pAmelA cha tema sama4. // 186 // bhAvArthaH- jo muni saMsAra ke svarUpa ko bhalI prakAra jAna letA hai use kisI bhI padArtha para mamatva nahIM hotA hai / vaha tapasyA meM rata rahatA hai jisase usake zarIra kA rakta aura mAMsa sUkha kara kama ho jAtA hai / vaha 226)0OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO |zrI AcArAMga sUtra
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ na saMsAra ke kAraNabhUta rAgadveSa kaSAyAdi ko bhI naSTa kara detA hai / vaha tIrthaGkara ke vacanAnusAra uttama saMyama ke pAlana meM tatpara rahatA hai / aise guNoM se yukta muni ko saMsAra se pAra huA hI jAnanA cAhie // 186 // taM ca tathAbhUtaM kimaratirabhibhavet uta netyAha - 26 virayaM bhikkhu yaMtaM cirarAosiyaM araI tattha kiM vidhArae ? saMdhemANe samuTThie, jahA se dIve asaMdINe evaM se dhamme Ayariyapadesie, te avakhamANA pANe aNaivAemANA daiyA mehAviNo paMDiyA, evaM tesiM bhagavao aNuTThANe jahA se diyA poe evaM te sissA diyA ya rAo ya ANupuveNa vAiyA tti bemi // 187 // - viraMta bhikSu rIyamANaM - viharantaM cirarAtraM - prabhUtaM kAlaM saMyame uSitam aratiH tatra saMyame kiM vidhArayet - pratiskhalayet ? omiti karmapariNatervaicitryAt, yadivA naiva vidhArayet yata uttarottaraM saMyamasthAnaM guNasthAnaM dharmaM vA saMdadhAnaH samutthitaH / yathA'sau dvIpaH asandInaH udakA'plAyo dIpo vA asandIno - vivakSitakAlasthAyI pareSAmapi aratividhArakaH / evamasau dharma Arya pradezito bhavati / dharmiNazca te sAdhavo'navakAGkSanto bhogAn prANino'natipAtayanto dayitA medhAvinaH paNDitA bhavanti, evaM teSAmaparikarmitamatInAM ziSyANAM bhagavato dharme samyaganutthAne saMti yathA dvijapotaH pakSizizuH dvijena pAlyate, evaM te ziSyA divA ca rAtrau cAcAryeNAnupUrveNa bAcitAH- pAThitAH saMsArottaraNasamarthA bhavantIti bravImi // 187 // - anprayArtha :- virayaM - virata kheTale } pApasthAnothI nivRtta rIyaMtaM prazasta bhArgabhAM gamana 'ratA khevA cirarAosiyaM - lAMjAM DANa sudhI saMyamamA rahetA sevA bhikkhu - sAdhune kiM - zuM tattha - saMyamabhAM araI - arati vidhArae - utpanna thardha za cha ? samujhie - arbhakSayanA bhATe udyabhavaMta thayelo sAdhu saMghemANe - uttarottara guzasthAnomAM yasto bhaya che. jahA - 4 prahAre se - te dIve - dvIpa asaMdINe - 4sanI jAdhAthI rahita Doya che. evaM - 20 4 prahAre se - te Ayariyapadesie - khAyArya mahArA4 dvArA upadeza DarAye dhamme dharma che. te - te aNavakaMkhamANA - bhogonI IcchA na 42vAvANI pANe - prAziyonI aNaivAemANA - hiMsA na uravAvANI daiyA - zubha pravRtti uravAne Arae adhA lohone priya mehAviNo - bhedhAvI ne paMDiyA - paMDita che. evaM - kha prahAre tesiM - te bhagavao - tIrthaM52 bhagavAnanA aNuTThANe - dharmamAM ke sabhya prArathI utthita nathI AdhArAca sUtra 77777777777777777 227
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ se - tenuM AcArya te ja prakAre pAlana kare nahI - jema virA - pakSI gho - svayaMnA zizunuM pAlana kare che. parva - A prakAre AcAryanA dvArA virA - divasa ane rANo - rAta gALuputrena - kramathI vApharA - bhaNAvelA te - te sirasA - ziSya saMsArane pAra karavAmAM samartha thaI jAya che. ri veri - A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- je sAdhu asaMyamathI nivRtta thaI gayA che ane prazasta (sArA) mArgamAM vicaraNa kare che tathA je lAMbAkALa sudhI saMyamamAM sthira rahI cUkyo che tevA purUSane saMyamamAM arati utpanna thaI zake che? A praznano javAba A che ke kadAcita arati thaI zake, kAraNa ke karmonuM pariNAma vicitra che ane mohanI zakti prabala (gADha) che jethI AvA sAdhune paNa saMyamamAM arati utpanna thaI zake che ke uparokta guNavALA sAdhune kyAre arati utpanna thaI zake ? arthAt na thAya, kAraNa ke te uttarottara guNasthAnone sparza karato evo yathAkhyAta cAritranA sanmukha thaI jAya che. je prakAre jalanI pIDAthI rahita dvIpa samudrayAtrione mATe zaraNabhUta thAya che temaja te prakAre uparokta guNa saMpanna muni bIjA sAdhuo mATe AdhArabhUta thAya che. AvA guNovALA muni phakta svayaMnI rakSA nathI karatA paraMtu bIjAne paNa jo saMyamamAM arati utpanna thaI jAya to tene paNa dUra karI tenI rakSA kare che. jaeNma pakSI svayaMnA baccAne tyAM sudhI pAlana kare che ke jyAM sudhI uDIne bIjI jagyAe javA mATe lAyaka nathI thato, tema AcArya paNa tyAM sudhI ziSyanI rakSA kare, jyAM sudhI te dharmamAM nipuNa na thAya tyAM sudhI A prakAre AcArya dvArA zikSAne pAmelo muni saMsArane pAra karavAmAM samartha thaI jAya che. te 187 || bhAvArthaH- jo sAdhu asaMyama se nivRtta ho cukA hai aura prazasta mArga meM vicaraNa karatA hai aura jo cirakAla taka saMyama meM sthita raha cukA hai usa puruSa ko kyA saMyama meM arati utpanna ho sakatI hai ? isa prazna kA uttara yaha hai ki - hAM ho sakatI hai kyoMki karmo kA pariNAma vicitra hai aura moha kI zakti ati prabala hai / ataH aise sAdhu ko bhI saMyama meM arati utpanna ho jAnA koI Azcarya kI bAta nahIM hai / athavA isa pATha kA yaha artha bhI ho sakatA hai ki - uparokta guNa vAle sAdhu ko kyA kabhI arati utpanna ho sakatI hai ? arthAt nahIM, kyoMki vaha uttarottara guNasthAnoM ko sparza karatA huA yathAkhyAta cAritra ke sanmukha ho jAtA hai 187 | 228 JthaithaithaithaIIIIIIIIII
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha uddezakaH / trIjA uddezAmAM zarIrane pAtaLuM ane upakaraNone ochA karavAno upadeza Apyo, paraMtu te jyAM sudhI pUrNarUpathI kRza thatA nathI tyAM sudhI manuSya traNa prakAranA gAravAno tyAga karato nathI, jethI A udezAmAM traNa gAravono tyAga karavAno upadeza Apela che. ___tIsare uddezaka meM zarIra aura upakaraNoM ko kRza karane kA upadeza diyA gayA hai kintu ve taba taka pUrNarUpa se kRza nahIM hote jaba taka manuSya tIna prakAra ke gaurava (gArava) kA tyAga nahIM karatA hai / ataH isa uddezaka meM tIna gauravoM ke tyAga kA upadeza diyA jAtA hai :anantaraM ziSyaniSpAdanamuktaM niSpAditAnAM caike gauravatrikasamanvitA yatkuryustadAha .. evaM te sissA diyA ya rAo ya aNupuvveNa vAiyA tehiM mahAvIrehiM paNNANamaMtehiM tesimaMtie paNNANamuvalabha hiccA uvasamaM phArusiyaM samAiyaMti, vasittA baMbhaceraMsi ANaM taM Notti maNNamANA AghAyaM tu succA Nisamma, samaNuNNA jIvissAmo ege NikkhamaMte asaMbhavaMtA viDajjhamANA kAmehiM giddhA ajjhovavaNNA samAhimAghAyamajosayaMtA satthArameva pharusaM vayaMtiH // 188 // . evaM te ziSyA divA ca rAtro cA'nupUrveNa vAcitAstairmahAvIreH prajJAnavadbhiH / teSAmantike prajJAnamupalabhya hitvA-tyaktvA upazamaM pAruSyaM kaThoratAM samAdadati / uSitvA'pi brahmacarye AjJAM tAM no iti manyamAnAH sAtAgauravAt zarIrabAkuzikatAmAlambante / pAThAntaraM vA 'hecA uvasamaM ahege phArusiyaM samAruhaMti' sugamam // "AzAtanAbahulAnAM dIrghaH saMsAra iti" AkhyAtaM tu zrutvA nizamya-avabudhya ca samanojJA udyatavihAriNo jIviSyAma ityeke niSkAmante / punarmohodayAd asambhavanto vidahyamAnAH kAmaiH gRddhA gauravatrike, adhyupapannA viSayeSu samAdhimAkhyAtamajoSayantaH asevamAnA noyamAnAH zAstArameva paruSaM vadantIti // 188 // - anvayArtha :- tehiM - te mahAvIrehiM - maDAvI2prAmu paNNANamaMtehiM - zAnavaMta tIrtha42, 1952 bhane mAyAryo dvaa2|| diyA - hivasa. ya - ane rAo - 2ta evaM - 240 4.1re aNuputreNa - mathI vAiyA - Huku te - te sissA - ziSya tesiM - te mAyAyonI aMtie - pAthI paNNANaM - zanane uvalabbha - prApta bharIne 54IthI moddn| yathA uvasama - upahezamApane choDIne phArusiyaM - 525tAne (58t2) samAiyaMti - 5 // 29 // 43 kI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(229)
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, eTale ke abhimAnI banI jAya che. koI vaMmati - brahmacaryamAM sattA - rata rahetA evA paNa eTale ke saMyamanuM pAlana karatA evA paNa taM - te lAAM - AjJAne eTale ke tIrthaMkaraprabhunI AjJAne jo tti mAnANA - sarvathA na mAnatA evA pravRtti kare che. zALA - kuzIlonI durdazAne suvA - sAMbhaLIne ane sama - samajIne paNa zikSakane ja kaThora vacana kahe che. samagour - lokamAM mAnanIya thaIne nIvisAmo - amo jIvana vyatIta karIzuM, A pramANe jANIne No - koI virahamate - gRhabaMdhanathI nIkaLIne mamatA - mokSamArgamAM cAlavA mATe samartha nathI. eTale ke DiphanALA - vividha prakAranA hRdayamAM baLatA evA ane sAhiM - komabhogomAM nidrA - Asakta thayelA ane banphoravaLa - traNa gAromAM Asakta banelA sApAva - tIrthaMkara prabhu dvArA kahelI samApti - samAdhinuM niyaMtA - sevana na karatAM satyAvi - upadezakane ja pad - kaThora vacana vayaMti - kahe che. bhAvArtha :- je prakAre pakSI svayaMnA baccAone khavaDAvI-pIvaDAvIne ane niraMtara (haMmezA) tenI dekharekha rAkhato evo tenuM pAlana kare che. te ja prakAre AcArya paNa ziSyone yathAyogya samaye zAstra bhaNAvIne tathA niyamonuM pAlana karAvIne tenI rakSA kare. Aja prakAre jo ziSya bahuzruta thaIne ghaNo hoziyAra thaI jAya che chatAM paNa koI-koI ziSya gADhamohanA udayathI abhimAnI thaI jAya che ane bIjAonA apamAna ane niMdA kare che ane koI-koI ziSya tIrthaMkaraprabhunI AjJAnI avahelanA karI saMyamamAM zithilAcArI banI jAya che tene zikSA Ape to ulTa te AcAryanuM ja apamAna kare che. AvA loko zAstrokta samAdhinuM sevana karatA nathI ane tene AtmazAMti prApta thatI nathI. / 188 . . bhAvArtha :- jisa prakAra pakSI apane bacce ko khilA pilA kara aura nirantara usakI dekharekha rakhatA huA usakA pAlana karatA hai, usI prakAra AcArya bhI apane ziSyoM ko yathAsamaya zAstra par3hA kara tathA niyamoM kA pAlana karA kara unakI rakSA karatA hai / isa prakAra ve ziSya yadyapi bahuzruta hokara bar3e nipuNa ho jAte haiM tathApi koI koI ziSya prabala moha ke udaya se abhimAnI ho jAte haiM aura dUsaro kA apamAna evaM nindA karate haiM aura koI koI ziSya tIrthakara bhagavAn kI AjJA kI avahelanA karake saMyama meM zithilAcArI bana jAte haiM / unheM zikSA dene para ve usa zikSaka kA hI apamAna karate haiM / aise loga zAstrokta samAdhi kA sevana nahIM karate haiM aura unheM AtmazAnti bhI prApta nahIM hotI hai // 188 // na kevalaM zAstAraM paruSaM vadanti aparAnapi sAdhUnapavadeyurityetadAha sIlamaMtA uvasaMtA saMkhAe rIyamANA asIlA aNuvayamANassa biiyA maMdassa bAlayA // 189 // ye zIlavanta upazAntAH saMkhyayA - prajJayA rIyamANAH saMyame parAkramamANAstAn prati 'ete (20)tha0thaItha000000000000 zrI bAvAra sUtra
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ azIlA' iti anuvadataH pazcAdvadato dvitIyA mandasya pArzvasthAderbAlatA, tathAhi -ekaM tAvat svacAritrApagamaH punaraparAnudyatavihAriNo'pavadata ityeSA dvitIyA bAlatA-bAlabhAva iti // 189 // anvayArtha :- zIlamaMtA - zIla saMpanna uvasaMtA - upazAMta ne saMkhAe - vive pUrva rIyamANA - saMyamanuM pAlana uravAvANA sAdhukhone asIlA - 'A azIsa che' aNuvayamANassa - khAma uDevAvANA maMdassa-bhUrjanI biiyA-khA jI bAlayA-bhUrNatA che. bhAvArtha :- je purUSa zIlasaMpanna che, kaSAyo zAMta thavAthI upazAMta che tathA vivekapUrvaka saMyamanuM pAlana kare che AvA mahAtmAone azIla kahevuM te ajJAnionuM kAma che, te ajJAnI svayaM saMyamanuM pAlana karatA nathI, A teonI pahelI mUrkhatA che, ane saMyama pAlana sArI rIte karavAvALA mahAtmAone azIla kahevuM te tenI bIjI bhUrkhatA che. // 188 // bhAvArtha :- jo puruSa zIlasampanna haiM, kaSAyoM ke zAnta hone se upazAnta haiM tathA viveka pUrvaka saMyama kA pAlana karate haiN| aise mahAtmAoM ko azIla kahanA ajJAniyoM kA kAma hai / ve ajJAnI svayaM saMyama kA pAlana nahIM karate haiM yaha unakI pahalI mUrkhatA hai aura saMyama kA pAlana karane vAle mahAtmAoM ko azIla kahanA yaha unakI dUsarI mUrkhatA hai // 189 // apare tu punarvIryAntarAyodayAt svato'vasIdanto'pyaparasAdhuprazaMsAsamanvitA yathAvasthitAcAragocaramAvedayeyurityetaddarzayitumAha - NiYaTTamANA vege AyAragoyaramAikkhaMti, NANabhaTThA daMsaNalUsiNo // 190 // * saMyamAd liGgAdvA nivartamAnA anivartamAnA vA eke AcAragocaramAcakSate, na punaryathA - jJAnabhraSTA darzanalUSiNaH samyagdarzanavidhvaMsinaH svato vinaSTA aparAnapi zaGkotpAdanena sanmArgAjyAvayantIti // 190 // anvayArtha :- NiyaTTamANA - saMyabhathI nivRtta thaMtAM sevA ege - DoI DoI AyAragoyaraM - khAyAranA sva3pane AikkhaMti - thoDaM thoDaM batAve che. paraMtu NANabhaTThA - jJAnabhraSTa 535 daMsaNalUsiNo darzanano nAza jharI nAMce che. bhAvArtha :- koI purUSa karmanA udayathI saMyamanuM pUrNatayA pAlana karavAmAM samartha nathI thatAM to paNa teonI prarUpaNA zuddha hoya che. A purUSonAM AcAramAM doSa hovA chatAM jJAnamAM koI doSa nathI. jethI te jJAnathI bhraSTa na hovAnA kAraNe darzanane dUSita karatA nathI. paraMtu je jJAnathI paNa bhraSTa che ane svayaMnuM asaMyamajIvana tathA zithilAcAranuM samarthana karato hoya ane tene zAstra sammata batAvavAnI dhRSTatA kare che teo darzanano * nAza IravAvANA mahA jJAnI che. // 180 // AcArAMga sUtra 77777)))))ee6e6eee-e- 231
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- koI puruSa karma ke udaya se saMyama kA pUrNatayA pAlana karane meM samartha nahIM hote haiM phira bhI unakI prarUpaNA zuddha hotI hai / ina puruSoM ke AcAra meM doSa hone para bhI jJAna meM koI doSa nahIM hai / ataH ye jJAna se bhraSTa na hone ke kAraNa darzana ko dUSita nahIM karate haiM parantu jo jJAna se bhI bhraSTa hai aura apane asaMyama jIvana evaM zithilAcAra kA samarthana karate hue use zAstrasammata batAne kI dhRSTatA karate haiM ve darzana kA nAza karane vAle mahAajJAnI haiM // 190 // apare punarbAhyakriyopetA apyAtmAnaM nAzayantItyAha - NamamANA vege jIviyaM viSpariNAmaMti puTThA vege Niyati jIviyasseva kAraNA, NikkhataM vi tesiM duNikkhataM bhavai, bAlavayaNijjA hu te NarA puNo puNo jAI pakappiMti ahe saMbhavaMtA viddAyamANA ahamasIti viukkase udAsINe pharusaM vayaMti, paliyaM pakatthe aduvA pakatthe atahehiM, taM vA mehAvI jANijjA dhammaM // 191 // namanto'pi dravyato zrutajJAnArtham ekaM saMyamajIvitaM vipariNAmayanti apanayanti / parISahaiH spRSTA vA eke nivartante saMyamAliGgAdvA asaMyamajIvitasyaiva kAraNAt / niSkrAntamapi teSAM durniSkrAntaM bhavati yato bAlavacanIyAH prAkRtapuruSA gahyaH khalu te narA iti / kiJca punaH punarjAtiM prakalpayanti / adhaH adhaH saMyamasthAneSu saMbhavantaH - vartamAnA api vidvasyamAnAH vidvAMso vayamiti manyamAnA ahamasmIti vyutkarSeyuH / udAsInAnapi - madhyasthAn skhalitacodanodyatAn paruSaM vadanti / kathamiti cet, pUrvAcaritaM palitaM tvaM tRNahAro'sItyAdikaM prakathayet athavA prakathayedatathyaiH kuNTamuNTAdibhirguNairmukhavikArAdibhirvA / upasaMharannAha - tad vAcyamavAcyaM vA taM vA dharmaM medhAvI jAnIyAditi // 191 // - anvayArtha :- ege - NamamANA - uparathI vinaya ratAM hovA chatAM pe| jIviyaM - saMyamanuvanathI viSpariNAmaMti - svayaM, svayaMne pADI che che. vA jane ege - Do puTTho - pariSahono sparza pAmIne jIviyasseva kAraNA - asaMyamavanane bhATe NiyadRti saMyamadhI nivRtta va bhaya che. tesiM tenuM NikkhataM viniSTabhaera paae| duSNikkhataM durniSTa bhe| bhavai - thAya che. te - te NarA - manuSya bAlavayaNijjA - ajJAnI vonA dvArA pe| nihanIya thAya che. puNo puNo- vAraMvAra jAI - 4-5 -bharAne pakapiMti - prApta thAya che. te ajJAnavaza ahe nIyA sthAnamAM saMbhavatA rahevA chatAM pA - - - - (232ooooooooooooo zrI AcArAMga sUtra
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidAyamANA - tebhI svayaM, svayaMne vidvAn sama cha bhane ahamaMsI tti - huM 4 5252 pazruta dhuMbhA prabhAra mAnato mevo viukkase - te abhimAna 43 cha. tabhI udAsINe - 2|g-dvess 2hita 53SIne pharusaM - Tupayana vayaMti - 4 cha. tebha. paliyaM - saadhun| pUyi29ne matAvAne pakatthe - nihAre cha. aduvA - athavA atahehiM - mithyA moTara hoSona dvA2pakatthe - nihAre the, paraMtu mehAvI - sAdhunI mAhAmA 28 buddhimAna sAdhu taM vA - te zubhAzubhane athavA dhammaM - zruta-yAritra35 dhabhane jANijjA - sArI zata. . bhAvArtha - keTalAka purUSo saMyama svIkAra karIne pachI pharIthI viSayabhogamAM Asakta banIne asaMyamI jIvana dhAraNa karI le che, AvA purUSonuM saMyama svIkAra karavuM nirarthaka che. kAraNa ke teone janma-maraNanA cakrathI chUTakAro thaI zakato nathI. te svayaMne vidvAnuM mAnato evo mahApurUSonI niMdA kare che ane teonA upara mithyA phogaTa-khoTA doSAropaNa karavAmAM paNa jarAya hicakIcATa thato nathI, jethI buddhimAnuM sAdhuoe vicAravuM ke uparokta kAryothI alaga raheto evo sAdhu zrata - cAritrarUpa dhabharnu sArI zata pAlana 3. // 11 // bhAvArthaH- kitaneka puruSa saMyama svIkAra karake phira viSayabhogoM meM gRddha bana kara asaMyama jIvana dhAraNa kara lete haiM / aise puruSoM kA saMyama svIkAra karanA nirarthaka hai kyoMki unakA janma maraNa ke cakra se chuTakArA ho nahIM sktaa| ve apane.Apako vidvAn mAnate hue mahApuruSoM kI nindA karate haiM aura unake Upara mithyA doSAropaNa karane se bhI nahIM hicakate haiM / ataH buddhimAn sAdhu ko cAhie ki vaha uparokta kAryoM se alaga rahatA huA zruta-cAritra rUpa dharma kA bhalI bhAMti pAlana kare // 191 // ___so'sabhyavAdapravRtto bAlo gurvAdinA yathAnuzAsyate tathA darzayitumAha - ahammaTThI tumaM si NAma bAle AraMbhaTThI aNuvayamANe, haNa pANe ghAyamANe haNao yAvi samaNujANamANe, ghore dhamme, udIrie uvehai NaM aNANAe, esa visaNNa viyadde viyAhie tti bemi // 192 // adharmArthI tvamasi nAma bAlo yata ArambhArthI yataH anuvadana, tadyathA - jahi prANino'parairevaM ghAtayana hanatazcApi samanujAnan kiMca - evaM bravIsi tvaM, tadyathA - ghoro dharma udIritaH - pratipAdita ityevamadhyavasAyI bhavAMstamanuSThAnata upekSate / anAjJayA pravRtta eSa bAlo viSaNNaH kAmabhogeSu, vitardaH - hiMsakaH saMyame vA pratikUlo vyAkhyAta iti bravImi - tvaM medhAvI dharma jAnIyA iti // 192 // zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(233
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- tIrtha42 prabhunI mAzAnI 356 // 72vApA 53pane lakSyamAM-samakSa rAmAne zAstra.2. 32bhAve cha : tumaM - tamo ahammaTTI - madhamAthA si - cho, 129 // 3 bAleNAma - tamo mazAnI cho, 4 ||29||thii AraMbhaTThI - tamo mAramamA pravRtta 24o ch| aNuvayamANe - prAziyona sAnuM vayana hetA me tamo seo cho 3 pANe - prAziyonI haNa - ghAta 422. ghAyamANe - 2mA mAre vIsamo pAsethA. DiMsA 42vatA mevA ya - bhane haNao avi - DiMsA 42pAvAlAnuM samaNujANamANe - anumohana 42tA mevA madhamA. 2ta 2 cha, tamo yo cho 3 tIrtha-2 bhagavAne ghore - ghora dhamme - dharma udIrie - do cha, bheTale 4 tenuM maay29|| AUM815|| 7. bhA prabhArI tamo DIne uvehaMi - dhanI upekSA 4 cho bhane aNANAe - tIrtha 2 prabhunI mAnA vi38 svayaMnI 57|nusaar pravRtti 43. cha. esa - 2 // 752 535 visaNNe - viSayamogomA mAsa tathA viyadde - prAziyona. si viyAhia - do cha. tti bemi - 24 // prabhArI huM huM chu. . bhAvArtha :- tIrthaMkaraprabhunI AjJAnI upekSA karavAvALA purUSane samakSa rAkhI zAstrakAra pharamAve che ke Rddhi-rasa-zAtA gArava ema A traNa gAravAmAM ane kAmabhogomAM Asakta banelo jIva pakAvavAdi kriyAmAM pravRtta thaIne svayaM hiMsA kare che ane bIjAo pAse hiMsA karAvaDAve che tathA hiMsA karavAvALAnI anumodanA kare che. temo mAramamA pravRtti 421 sazAnI cha. // 182 // * bhAvArthaH- tIrthaMkara bhagavAna kI AjJA kI upekSA karane vAle puruSoM kA lakSya karake zAstrakAra pharamAte haiM ki Rddhi gArava, rasa gArava aura sAtA gArava ina tIna gAravoM meM evaM kAma bhogoM meM Asakta bane hue jIva pacana pAcanAdi kriyA meM pravRtta hokara svayaM hiMsA karate haiM, dUsaroM se hiMsA karavAte haiM aura hiMsA karane vAloM kA anumodana karate haiM / ve Arambha meM pravRtti karane vAle ajJAnI haiM // 192 // / etacca vakSyamANaM bravImItyata Aha - kimaNeNa bho ! jaNeNa karissAmitti maNNamANe evaM ege vaittA mAyaraM piyaraM hiccA NAyao ya >> pariggahaM vIrAyamANA samuTThAe avihiMsA subbayA daMtA passa dINe uppaie paDivayamANe vasaTTA kAyarA jaNA lUsagA bhavaMti, ahamegesiM siloe pAvae bhavai, se samaNo bhavittA vibhaMte vibhaMte pAsaha ege samaNNAgaehiM saha asamaNNAgae NamamANehiM aNamamANe viraehiM avirae daviehiM adavie abhisamiccA paMDie (234)OODOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehAvI NiTThiyaDhe vIre AgameNaM sayA parakkamijjAsi tti bemi // 193 // kimanena bho ! janena - mAtRpitRputrakalatrAdinA kariSyAmi yadivA samastaM vAcyaM tathAhi - kimanena bhojanena kariSyAmIti manyamAnaH kenacid kimanayA pravrajyayA ? bhukSva bhojanAdikamityabhihitaH san bravIti - bhuktaM mayAnekazastathApi tRpti bhUt, svajanazca na rogAdyapanayanAyA'lam / evamuditvA'pi eke hitvA - tyaktvA mAtaraM pitaraM jJAtikAn parigrahaM ca, vIrAyamANAH vIramivAtmAnamAcarantaH samutthAya avihiMsAH suvratA dAntAstAn pazya / nAgArjunIyAstu paThanti samaNA bhavissAmo aNagArA akiMcaNA aputtA apasUyA avihiMsagA subbayA daMtA paradattabhoiNo pAvaM kammaM na karessAmo samuTThAe sugamatvAnna saMskRtena likhyate / evaM samutthAya pUrvam, pazcAt tAn pazya dInAn pUrvamutpatitAn pazcAt pratipatataH, yato vazArtAH kAtarA janA lUSakAH - vratavidhvaMsakA bhavanti / atha ekeSAM zlokaH pApakaH ayazaHkIrtirbhavati, yathA - sa zramaNo bhUtvA vibhrAnto vibhrAntaH / pazya atha ekAn samanvAgataiH udyatavihAribhiH saha asamanvAgatAn, namamAnaiH saMyamAnuSThAnena vinayavadbhiH saha anamamAnAn virataiH saha aviratAn, dravyaiH - bhavyaiH saha vasato'pi adravyAn / abhisametya jJAtvaivambhUtAn tvaM paNDito medhAvI niSThitArtho - viSayasukhaniSpipAso vIra Agamena sadA parikrAmayeriti bravImi // 193 // ___anvayArtha :- bho - 22.2 saMbhAvane 4 cha 3 madhya po ! passa-pAsa - tamo mA pAtane hemo. : ege - 3205 53Sa evaM - 240 4.51re vaittA - sIne aNeNa - mA jaNeNa - nathI kiM - zuM karissAmitti - 4rIza mathAt mA sAthI bhAre zuM prayo4na cha ? mAyaraM - mAtA piyaraM - pitA NAyao - Sutina ya - mane pariggahaM - parine hiccA - choDane vIrAyamANA - vIranI bhAI maay29|| 42tA mevA samuTThAe - pratyA ghA29OMrIne avihiMsA - DiMsA2Dita suvvA - zreSTha vrata tathA daMtA - ndriyon| 645 // 42vAvA - 54za. mapra1re uppaie - saMyamanI zregl. 352 yaDhIne 5chIthI dINe - hIna banAne paDivayamANe - dhana yathI. DIkSAno tyA rIne patita thAya cha: vasaTTA - tamo ndriyonA vazIbhUta kAyarA - 52 jaNA - 535 lUsagA - pratIno nAza 4211 // bhavaMti - hoya che. aha - bhaan| pachI egesi - hI choDIne patita thayeda 05.pu3SanI pAvae siloe - 4tamA ni: bhavai - thAya che 3 se - te. samaNo - zramaH bhavittA - thane vibhaMte - upe hI choDIne (maTato 33 . vibhaMte - hImA choDIne ma25to 32 cha. ege - 05 pu35 samaNNAgaehiM saha - aviDArI 53SInI sAthe 231 // chata. 59asamaNNAgae - zithilavihArI. 451ya che tathA NamamANehiM - zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(235)
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayavaMta purUSonI sAthe rahevA chatAM paNa aLamALe - vinaya rahita ane vitlR - virata purUSonI sAthe rahevA chatAM paNa viNa - avirata ane viEi - dravya eTale ke pavitra purUSo sAthe chatAM paNa aviy - adravya eTale ke apavitra thaI jAya che pAsaF Ane dekho, miminnA - uparokta kathanane jANIne paMDiy - paMDita ane mehAvI - maryAdAmAM rahela buddhivaMta purUSa TviTTe viSayasukhathI niHspRha rahIne vIre - vIra eTale ke karmono vinAza karavAmAM samartha thaIne savA - sadA (haMmezA) AmeLa - AgamAnusAra paravamiti - saMyamapAlanamAM purUSArtha kare tti lemi - A pramANe huM kahuM chuM. - bhAvArtha :- keTalAka purUSa mAtA-pitA-putra-strI ane svayaMnA saMbaMdhiyone choDIne ane dhana-dhAnya-parigraha Adino tyAga karIne dIkSA laIne vIranI mAphaka ahiMsA Adi mahAvratonuM pAlana karIzuM. paraMtu thoDA samaya bAda karmanA udayathI teo dIna banI jAya che, vamana ulTI karelA viSayabhogone pAchA bhogavavAnI cAhanA kare eTale te saMyamarUpI mahela para caDhIne pharIthI nIce paDe che. AvA purUSonI lokamAM apakIrti thAya che. loko vividha prakAranA apazabdo bolIne tenI niMdA kare che. jethI paMDita purUSoe vicAravuM joIye ke je caDhatA pariNAmathI saMyama grahaNa kare te pramANe ja vadhatA pariNAmo dvArA vIranI mAphaka jIvana sudhI saMyamanuM pAlana kare. // 193 II bhAvArtha:- kitaneka puruSa mAtA, pitA, putra, strI aura apane sambandhiyoM ko chor3a kara evaM dhana dhAnya Adi parigraha kA tyAga kara dIkSA le lete haiN| dIkSA lekara ve vIra kI taraha ahiMsA Adi mahAvratoM kA pAlana karate haiM kintu kucha kAla bAda karma ke udaya se ve dIna bana jAte haiM, vamana kiye hue viSaya bhogoM ko phira bhoganA cAhate haiM / ve saMyama rUpI mahala para car3ha kara phira nIMce gira par3ate haiN| aise puruSoM kI loka meM apakIrti hotI hai / loga taraha taraha ke apazabda kaha kara unakI nindA karate haiM / ataH paNDita puruSoM ko cAhie ki jina car3hate pariNAmoM se vIra kI taraha jIvana paryanta saMyama kA pAlana kare // 193 // ooooo (226 naO XXX XXXX zrI AcArAMga sUtra
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcama uddezakaH / cothA udezAmAM traNa gAravono tyAga karavAno upadeza karyo, paraMtu te gAravono tyAga pariSaha sahana ane satkAra-puraskArAtmaka sanmAnano tyAga karavAthI ja saMpUrNatayAe pahoMce che. eTale A uddezAmAM teno upadeza Apyo che. cauthe uddezaka meM tIna gAravoM ke tyAga kA upadeza diyA gayA thaa| kintu vaha parISaha sahana aura satkAra puraskArAtmaka sammAna kA tyAga karane se hI sampUrNa ko prApta hotA hai / isalie isa uddezaka meM isakA upadeza diyA jAtA hai| anantaraM sadAgamena parAkramayetetyuktam / iha tu gauravatrikA'pratibaddhasya parAkramamANasya parISahopasargAH syustAn adhisaheta yadivA dharmamAcakSIteti pratipAdanAyAha - .. se gihesu vA gihataresu vA gAmesu vA gAmaMtaresu vANagaresu vA NagaraMtaresu vA jaNavayesu vA jaNavayaMtaresu vA gAmaNayaraMtare vA gAmajaNavayaMtare vA NagarajaNavayaMtare vA saMtegaiyA jaNA lUsagA bhavaMti aduvA phAsA phusaMti, te phAse puDhe vIro ahiyAsae, oe samiyadasaNe, dayaM logassa jANittA pAINaM paDINaM dAhiNaM udINaM Aikkhe, vibhae kiTTe veyavI, se uTThiesu vA aNuTThiesu vA sussUsamANesu paveyae saMtiM viraI uvasamaM NivvANaM soyaM ajjaviyaM maddaviyaM lAghaviyaM aNaivattiyaM savvesiM pANANaM savvesi bhUyANaM savvesi jIvANaM savvesiM sattANaM aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhijjA // 194 // tasya sAdhoheSu vA gRhAntareSu vA grAmeSu vA grAmAntareSu vA nagareSu vA nagarAntareSu vA janapadeSu vA janapadAntareSu vA grAmanagarAntare vA grAmajanapadAntare vA nagarajanapadAntare vA viharataH santi loke janA ye luSakA upasargavidhAyakAH bhavanti, athavA sparzAH duHkhavizeSAH spRzanti / tAn sparzAn spRSTo vIro dhIro vA'dhisaheta / ojaH - eko rAgAdirahitaH samitadarzanaH . samyagdRSTi samadRSTirvA dayAM lokasya jJAtvA prAcInaM pratIcInaM dakSiNaM udIcInaM jIvAnAM gatyAdirUpAM bhAvadizaM yadivA sarvatra dikSu vidikSu dayAM kurvan dharmamAcakSIta / dharmamAcakSANo dravyakSetrakAlabhAvabhedaM * dharma vibhajet yadivA ko'yaM purUSaH kaM vA nata ityAdikaM vibhajet tathA vratAnuSThAnaphalaM zrI AcArAMga sUtra 00000000000000000000000000000(237
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ svargApavarga kIrtayed vedavit - Agamavid / nAgArjunIyAstu paThanti - "je khalu samaNe bahussue bajhAgame AharaNaheukusale dhammakahAladdhisaMpanne khettaM kAlaM purisaM samAsajja ke'yaM purise kaM vA darisaNamabhisaMpanne ? evaM guNajAie pabhU dhammassa Aghavittae" iti kaNThyam / sa - svaparasamayajJaH utthiteSu vA - yatiSu, anutthiteSu vA zrAvakeSu zuzruSamANeSu pravedayet zAntim - ahiMsAM viratim upazamaM nirvANaM zocam ArjavaM mArdavaM lAghavam anatipatya - anatikramya AgamA'bhihitam . keSAM kathayati ? sarveSAM prANinAM sarveSAM bhUtAnAM sarveSAM sattvAnAM sarveSAM jIvAnAmanuvicintya - svaparopakArAya bhikSudharmamAcakSIta // 194 // gayArtha - jihetu - gharomAM - athavA jihaMto - gharonI aMdara jatuM - gAmomAM vA - athavA sAmaMto - gAmonI aMdara jatu vA - nagaromAM athavA bajaraMto-nagaranA aMdaramAM naLasu vA - janapadamAM athavA nAva toluM - janapadonI aMdaramAM zAmaLAMtare vA - gAma-nagaranA aMdaramAM athavA gAmanagavavaMto - gAma janapadanA aMdaramAM mAnavavaMto - nagara janapadanA aMdaramAM prayA - koI nA - prANI jUd I - sAdhuone kaSTa ApavAvALA bhavaMti, saMkti - hoya che. baluvA - athavA prANI - vividha prakAranA sparza eTale kaSTa-duHkha padusaMti - sAdhune hoya che. te - te pAte - kaSTono muddo - sparza pAmIne zo - rAgadveSa rahita samatharvasane - samyaguSTi vIro - vIra purUSa gAdiyAna - samabhAvapUrvaka sahana kare. tophAsta - lokonI sAM - dayAne vANittA - jANIne eTale ke saMsArI prANiyo upara dayA karIne pAchuM - pUrva paDI - pazcima himAM - dakSiNa ane parIf - uttara, badhI dizAomAM bAphavaSe - dharmanuM kathana kare, vecavI - jJAnI purUSa vimA - dharmano dravya kSetra kAla bhAvanI apekSAe athavA ApaNI vikSepaNI vagere kathApUrvaka vi - upadeza stuti) kare, te te sAdhu 3 - dharmanuM AcaraNa karavAne mATe udyamazIla sAdhuone vA - ane gaLukikatu - zrAvakone vA tathA sunUtanALatu - dharma sAMbhaLavAnI IcchA karavAvALA prANiyone mATe saMkti - zAMti viruM - virati varSa - upazama gALa - nirvANa toDyuM - zauca mAM - Arjava viSe - mArdava ane tAviyaM - laghutA dharmano mArUttiyaM veNa - jinavacananuM ullaMghana karyA vinA upadeza kare. A prakAre sakti paLAnaM - badhA prANI ati mUyAnuM - badhA bhUta sati nIvALuM - badhA jIva ane sarti sattALuM - badhA sattva, Ano majurIpha - vicAra karIne mahU - sAdhu jIvone ghaM - dharmanuM gAvizvajhA - kathana kare. bhAvArtha :- gAma-nagara-dUranA dezamAM vihAra karatAM evA sAdhune zItoSNadezamazaka Adie karelA pariSaha tathA tiryaMca-manuSya ane deve karelA pariSaha-upasarga utpanna thAya che. teoe svayaMnA karmanuM phaLa jANIne samabhAva-samatApUrvaka sahana kare ane sAMsArika jIvo upara dayA karIne teonA kalyANArthe tathA yogyatAnusAra ahiMsA (228)9890898808666889800thI vAcA sUtra
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ virati-kSamA-mArdava-Arjava Adi dharmano upadeza kare, AvuM karavAvALo sAdhu sva-52 (jIbha) nuM lyAera DarI zaDe che. // 184 // bhAvArtha :- grAma, nagara, deza videza meM vicaraNa karate hue sAdhu ko zIta uSNa daMzamazaka Adi kRta parISaha tathA tiryaJca manuSya aura deva kRta parISaha upasarga utpanna hote hai, unako apane karmoM kA phala jAna kara samabhAva pUrvaka sahana kare aura sAMsArika jIvoM para dayA karake unake kalyANArtha unakI yogyatAnusAra ahiMsA, virati, kSamA, mArdava, Arjava Adi dharma kA upadeza kre| aisA karane vAlA sAdhu sva para kA kalyANa karatA hai // 194 // yathA ca dharmaM kathayettathA''ha - aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhamANe No attANaM AsAijjA No paraM AsAijjA No aNNAI pANAI bhUyAI jIvAI sattAI AsAijjA se aNAsAyae aNAsAyamANe vajjhamANANaM pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM jaMhA se dIve asaMdI evaM se bhavai saraNaM mahAmuNI, evaM se uTThie ThiyappA aNi acale cale abahillese parivvae saMkhAya pesalaM dhammaM diTTimaM pariNibuDe tamhA saMgaI pAsaha gaMthehiM gaDhiyA NarA visaNNA kAmakkaMtA' tamhA lUhAo No parivittasijjA, jassa ime AraMbhA savvao savvayAe supariNNAyA bhavaMti jesi me lUsiNo No parivittasaMti, sevaMtA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca esa tuTTe viyAhie tti bemi // 195 // anuvicintya bhikSurdharmamAcakSANo nA''tmAnaM AzAtayet na paraM zuzruSumAzAtayed nAnyAn prANino bhUtAn jIvAn sattvAn AzAtayet / sa svato'nAzAtakaH parairanAzAtayan vadhyamAnAnAM prANinAM bhUtAnAM jIvAnAM sattvAnAM pIDA na syAt tathA dharmaM kathayet / yathA'sau dvIpo'sandIno bhavati evaM sa bhavati zaraNaM mahAmuniH / evaM sa utthitaH sthitAtmA, asniho'calaH parISahopasargeH, calaH aniyatavihAritvAt, abahirlezyaH parivrajet / saMkhyAya jJAtvA pezalaM dharmaM dRSTimAn parinirvRttastasmAt, yasmAt viparItadarzano mithyAdRSTiH saGgavAna nirvAti tasmAditi sambandhaH / yadivA ddaSTimAn parinivRttastasmAt saGgAt, saMga evAnirvANakAraNamiti jJAtvA / saGgaM saGgavipAkaM SERIE nanananananananananan -
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ veti pazyata, tathAhi granthairgrathitA narA viSaNNAH kAmAkrAntA na nirvAnti / tasmAt rUkSAt - nisaGgAtmakAt saMyamAt na parivitraset yasya ime ArambhAH sarvataH sarvAtmanA suparijJAtA bhavanti yeSu ArambheSu ime lUSiNo - hiMsakA na parivitrasanti / sa - mahAmunirvAntvA krodhaM ca mAnaM ca mAyAM ca lobhaM ca mohanIyaM troTayatIti eSa tuTTo saMsAra saMsRterapasRto vyAkhyAta iti bravImi // 195 // anvayArtha :- dhammaM - dharmanuM AikkhamANe 'thana urato khevo bhikkhU - sAdhu aNuvIi - viyAra rI attANaM - svayaMnA khAtmAnI No AsAijjA - AzAtanA na ure jane paraM - jIbhakhonI pae No AsAijjA - AzAtanA na ure tathA aNNAI - jIbha pANAI - prabhUyAI bhUta jIvAI - vane sattAI - sattvonI pa No AsAijjA - AzAtanA na dure, khA prahAre se - te bhuni aNAsAyae - svayaM khazAtanA na 'zto vo tathA aNAsAyamANe zrIbhago dvArA paae| azAtanA na durAvato vo khane - - * - - vajjhamANANaM - 16 'rAtA bhevA pANANaM prANI bhUyANaM bhUta jIvANaM va ane sattANaM - sattvonI anumohanA na urato vo viyare jahA - 4 prAre asaMdINe 4 jAdhAkho rahita dIve - dvIpa se vizrAmanuM sthAna, hoya che evaM te prabhAroM se - te mahAmuNI - mahAmuni saraNaM - prAziyo mATe zarAbhUta bhavai - hoya che. evaM - A prahArathI te uTTie - saMyamamAM bhAga ThiyappA - bhanathI mokSamAM rehelo aNihe - rAga - dveSa rahita acale - pariSaha ane upasargothI yasita na thavAvANo cale apratiSaddha vihArI abahillese - saMyamathI jahAra nahIM nIDajelA sezyAvANo thardhane parivvae - prabrabhyAnuM pAlana 12. pesalaM - uttama dhammaM - dharmaneM saMkhAya - bhIne diTTimaM samyagdRSTi pu3Sa - pariNibbuDe - jadhA prArathI zAMta rahe jamhA - 4 aare| mithyAdRSTi 53Sa saMgaI - viSayonA saMgathI zAMta hotA nathI pAsaha khA hejo, gaMthehiM - bAhya khane abhyaMtara graMthithI gaDhiyA athita thayelA kheTale } 4r3AyelA tathA visaNNA - tebhAM khAsata khane kAmakkaMtA - amalogothI gherAyelA NarA - 53Sa zAMtine prApta nathI 42tA tamhA - 4thI lUhAo - sukhkhA kheTale } saMyamanA anuSThAnathI No parivittasijjA - urabuM bherdhaye nahIM, kheTale dhairyapUrva saMyamanuM pAlana 42 bhedhye jesu - 4 AraMbhothI ime - 2 // lUsiNo - hiMsa 53Sa No parivittasaMti - uratA nathI ime te AraMbhA - AraMbha jassa - bhunine savvao - sarvataH jane savvayAe - sabvappayAe - 5dhA prArathI supariNNAyA - sArI rIte bhagavAvANA bhane tyabhavAvANA bhavaMti - hoya che. se, esa - te kohaM-mANaM - mAyaM ca lohaM - Dodha-mAna-mAyA khane lolano vaMtA - tyAga irIne tuTTe - mohanIya sahi armonA baMdhanothI chuTelo viyAhie - helo chetti bemiM - A pramANe huM kahuM chuM. - bhAvArtha :- bhikSAvRtti gocarI dvArA jIvananirvAha karavAvALA sAdhu samyagdarzananI (240 eeeeeep.poop zrI AcArAMga sUtra - - -
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI paNa prakAranI AzAtanA na karato evo, dharma sAMbhaLavAnI IcchAvALA purUSane sArI rIte jANIne, vicAra karIne je dharmanA yogya hoya tene te prakAre dharmanuM kathana kare, ane prANI-bhUta-jIva-sattvane koI paNa prakAre kaSTa na thAya te prakAre AcaraNa kare ane upadeza Ape. AvA sAdhu sarva prANiyo mATe AzvAsananA sthAnarUpa hoya che. jema samudramAM jalathI rahita dvipa samudrayAtrIo mATe vizrAmanA sthAnasvarUpa hoya che. te prakAre ja te sAdhu sarva prANiyo mATe zaraNarUpa hoya che. te sAdhu svayaM dvArA uttama upadezathI prANiyone jIvone dharmanA sanmukha kare che ane pote saMyamanuM pAlana karatA evA mokSamArgamAM sthira rahe che. je prANI sAMsArika viSayomAM Asakta che tathA kAmabhogomAM nimagna che. tene sukha-zAMti prApta hotI nathI. je purUSa sAMsArika viSayone tathA kAmabhogone choDIne saMyamanuM pAlana kare che te zAMti ane sukhane prApta 42 cha. // 185 // bhAvArtha :- bhikSAvRtti se jIvana nirvAha karane vAlA sAdhu samyag darzana kI kisI prakAra se AzAtanA na karatA huA dharma sunane kI icchA vAle puruSa ko bhalI bhAMti vicAra kara jo jisa dharma ke yogya ho use usI prakAra se dharma kA kathana kare aura prANI, bhUta, jIva, sattva ko kisI prakAra se kaSTa na ho usa prakAra AcaraNa kre| aisA sAdhu samasta prANiyoM ke lie AzvAsana kA sthAna hotA hai| jaise jala kI bAdhA se rahita dvIpa samudra yAtriyoM ke lie vizrAma kA sthAna hotA hai usI prakAra vaha sAdhu samasta prANiyoM ke lie zaraNa rUpa hotA hai| vaha sAdhu apane uttama upadeza ke dvArA prANiyoM ko dharma ke sanmukha karatA hai aura svayaM saMyama kA pAlana karatA huA mokSamArga meM sthita rahatA hai / jo prANI sAMsArika viSayoM meM Asakta haiM tathA kAma bhogoM meM nimagna haiM unheM zAMti aura sukha prApta nahIM hotA / jo puruSa sAMsArika viSayoM ko tathA kAma bhogoM ko chor3a kara saMyama kA pAlana karatA hai vaha zAnti aura sukha ko prApta karatA hai // 195 // - yadi vaitadvakSyamANamityAha - . .. kAyassa viyAghAe esa saMgAmasIse viyAhie se hu pAraMgame muNI, avihammamANe phalagAvayaTThI kAlovaNIe kaMkhijja kAlaM jAva sarIrabheu tti bemi // 196 // kAyasya vyAghAtaH zarIravinAza eSa saMgrAmazIrSamiva vyAkhyAtaH / tatra - maraNakAle sa khalu pAraGgAmI muniH avihanyamAnaH parISahopasargaH phalakAvasthAyI phalakavadavatiSThate na kAtarI bhavatIti / kAlopanItaH - mRtyukAlenAnyavazatAM prApitaH kAGgret kAlaM - maraNakAlaM yAvat zarIrabhedo bhavati tAvat / na punarjIvasya vinAzo'stIti bravImi // 196 // .. anvayArtha :- kAyassa - mAyuSyanA kSaye. zarI2no athavA yA2. pAtA no biyAghAe - vinAza saMgAmasIse - saMyamabhUmi viyAhie - dI. cha. hu - nizcayathA se - |zrI AcAsaMga sUtra |0000000000000000000000000000(241
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ te muLI - muni pAne - saMsArano pAragAmI che vikrama mALe - je pariSaha upasargo dvArA pIDita karAtA hovA chatAM paNa pattaravayI - lAkaDAnI mAphaka cholavA chatAM sthira rahe che. rAtovaLI - mRtyuno samaya najadIka Ave tyAre nAva sarIrame - zarIrano bheda thavA sudhI zarta - mRtyunI viM - pratIkSA kare, tti vaimi - A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- zarIrano nAza athavA cAra ghAtI karmono vinAza jJAniyo mATe yuddhabhUmi mAnelI che. jema zUravIra purUSa paNa yuddhabhUmimAM za-dalanI camakatI evI talavArone dekhIne ghabarAI jAya che, A pramANe maraNakAla najadika Ave tyAre koI purUSa kAyara thaI jAya che, paraMtu je dhIratAvALo dhairyavAna purUSa maraNakAla najadika Ave tyAre ghabarAto nathI te ja kharekhara paMDita maraNathI mRtyune prApta karI zubhagatine meLave che. mRtyu kharekhara saMgrAma che, saMgrAmamAM parAjita thavAvALo vaibhava vagarano ane vijayI thavAvALo vaibhavasaMpanna hoya che. mRtyune mitra mAnavAvALo tenAthI bhaya vagarano sAdhaka sAdhanAnA zikhara para pahoMce che. eTale AgamakAra kahe che ke mRtyuno samaye mUDhatA AzaMsA - bhayabhItatA na hovI joIe, tenI mukhya pravRtti zarIra ane kaSAyone pAtaLA ochA karavAnA, zarIra mokSanuM bAhya kAraNa che mukhya kAraNa to kaSAyono sarvathA tyAga karavo, kaSAyothI ja chUTakAro te ja kharekhara mukti mokSa che. kaSAyarUpI agnine dhIme dhIme zAMta karIne sarvathA kSaya thAya tyAre zItalatA prApta thAya che ane mokSanA avyAbAdha sukhano svAmI bane che. te 196 / bhAvArtha :- zarIra kA nAza athavA cAra ghAtI karmoM kA vinAza jJAniyoM ke lie yuddhabhUmi mAnA gayA hai / jaise zUravIra puruSa bhI yuddhabhUmi meM zatrudala kI camakatI huI talavAroM ko dekha kara ghabarA jAtA hai / isI taraha maraNakAla upasthita hone para kaI puruSa kAyara ho jAtA haiM kintu jo dhairyavAn puruSa maraNakAla ke upasthita hone para ghabarAte nahIM haiM ve hI paNDitamaraNa se mRtyu ko prApta hokara zubhagati ko prApta hote haiM / mRtyu sacamuca saMgrAma hai jaise saMgrAma meM parAjita hone vAlA vaibhava se rahita rahatA hai aura vijayI hone vAlA vaibhava se sampanna hotA hai| vaise hI mRtyukAla meM AzaMsA arthAt paraloka meM viSaya bhogoM kI lAlasA aura mRtyu ke bhaya se parAjita hone vAlA sAdhaka apanI sAdhanA se gira jAtA hai / tathA anAsakta arthAta AzaMsA se rahita aura mRtyu ko apanA mitra mAna kara usase bhayabhIta nahIM hone vAlA sAdhaka sAdhanA ke zikhara para pahu~ca jAtA hai / isIliye AgamakAra pharamAte haiM ki mRtyu ke upasthita hone para mUr3hatA (AzaMsA aura bhayabhItatA) utpanna nahIM honI cAhiye / isa mUr3hatA se bacane kI taiyArI jIvana ke antima kSaNa meM nahIM hotI vaha pahale se karanI hotI hai| usakI mukhya pravRtti hai - zarIra aura kaSAyoM ko patalA karanA / zarIra to mokSa kA bAhya kAraNa hai / mukhya kAraNa to kaSAyoM (krodha, mAna, mAyA, lobha) kA sarvathA tyAga karanA hai / kaSAyoM se chuTakArA pAnA hI vAstava meM mukti (mokSa) hai| kaSAya rUpI agni ke zAnta ho jAne para jIva zItalatA ko prApta hotA hai aura mokSa ke avyAbAdha sukhoM kA bhAgI bana jAtA hai // 196 // | saptamadhyayanaM vyucchinnam | (24ra)tha0thaIthaothaIthaJthaIthaJthaItha00thaIthaothaI zrI bAvAra sUtra
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ tra. vimokSanAmaka aSTama adhyayana prathama uddezakaH* chaThThA adhyayana bAda sAtamuM adhyayana hovuM joIe, te adhyayanuM nAma "mahAparijJA' che tenA sAta uddezA che paraMtu A adhyayana lucchinna-nAza thayela che. eTale have AThamA adhyayano prAraMbha thAya che A adhyayanuM nAma "vimokSa che. chaThThA adhyayanamAM kahyuM ke mokSArthI purUSe svayaMnA zarIra-upakaraNa AdithI mamatva-mamatA haTAvIne niHsaMga thaIne vicaravuM joIe. AvuM parama vIrapurUSa ja karI zake che ane tene samyagu nirvANanI prApti thAya che. tethI ja A adhyayanamAM samyagunirvANanuM varNana karAya che. - chaThe adhyayana ke bAda sAtaveM adhyayana kA varNana kiyA jAnA cAhie / sAtave adhyayana kA nAma 'mahAparijJA' hai / isake sAta uddezaka haiM kintu yaha adhyayana vyucchinna ho gayA hai / isalie aba AThavA~ adhyayana prArambha kiyA jAtA hai / isa adhyayana kA nAma 'vimokSa' hai / chaThe adhyayana meM kahA gayA hai ki mokSArthI puruSa ko apane zarIra upakaraNa Adi me mamatva haTA kara niHsaGga hokara viharanA caahie| aisA parama dhIra puruSa hI kara sakatA hai aura use samyag nirmANa kI prApti hotI hai / ataH isa adhyayana meM samyag nirmANa kA varNana kiyA jAtA hai : anantarasUtre zarIrAdividhUnanena niHsaGgatA'bhihitA / sA ca darzanazuddhau satyAM sAphalyamanubhavatItyatra saiva darzanazuddhiH pratipAdyate - se bemi saMmaNuNNassa vA asamaNuNNassa vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA No pAejA . No NimaMtijjA No kujjA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANe tti bemi // 197 // -so'haM bravImi samanojJAya - samanojJo dRSTito liGgato na tu bhojanAdibhistasmai, asamanojJAya vA zAkyAdibhyo vA azanaM vA pAnaM vA khAdimaM vA svAdimaM vA vastraM vA patadgrahaM vA kambalaM vA pAyapuJchanaM vA no pradadyAt no nimantrayet na kuryAd kaiyAvRtyaM param - atyartham AdriyamANaH AdaravAn na kuryAduktarUpam ityarthaH // 197 // anvayArtha :- se bemi - I I chu : paraM - matizaya ADhAyamANe - 42vo zrI AcAsaMga sUtra 999999999999999199196196%96%96%96%9(243)
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ thane samaNuNNassa - samanozane bheTa 3 zraddhA bhane viMgayI to maa59|| samAna 4 cha paraMtu mA2 mA vyavahArathI samAna nathI, tene vA - tathA asamaNuNNassa - 2masamanoza bheTa : 275 mahine asaNaM-pANaM-khAima-vA-sAimaM - azana, pAnI, pAdha ane spAya vA - tathA vatthaM - vastra paDiggahaM - pAtra kaMbalaM - maNI vA - mane pAyapuMchaNaM - pAyoM57 meTale. 5 // j71 / mATegeM pahuM No pAejjA - sApe naDA yA - tathA No NimaMtijA - sAmane bhA5qmATe nimaMtrita 59 // na 42 vA - mane No veyAvaDiyaM kujjA - vaiyAkthya 55 na. 43. tti bemi - mA prabhArI I 79 chu. . bhAvArtha :- jeono veza liMga ane zraddhAsamAna hovAthI temanojJa che. paraMtu AhAra AdinA vyavahArathI samAna nathI te, jenI zraddhA-liMga Adi badhuM alaga che. teo asamanojJa kahevAya che. A banne pratye atizaya AdaravALA thaIne azanapAna-khAdima-svAdima-vastra-pAtrAdi na Ape ane AmaMtraNa paNa na Ape. 19LI ___bhAvArtha :- jisakA veza (liGga) aura zraddhA samAna hai parantu AhAra Adi samAna nahIM hai vaha samanojJa kahalAtA hai / jisakI zraddhA liGga Adi saba bhinna haiM vaha amanojJa kahalAtA hai| ina donoM ke prati atizaya AdaravAn hokara azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtrAdi na de aura na AmantraNa hI kare // 197 // dhuvaM ceyaM jANijjA asaNaM vA jAva pAyapuMchaNaM vA labhiyA No labhiyA No bhujiyA paMthaM viuttA viukkamma vibhattaM dhammaM josemANe samemANe calemANe pAijjA vA NimaMtijjA vA kujjA veyAvaDiyaM paraM aNADhAyamANe tti bemi // 198 // te hi zAkyAdaya evaM brUyuH- dhruvaM caitaJjAnIyAt - azaMna vA yAvat pAdapuJchanaM vA bhavadbhiranyatra labbA vA alabvA vA bhuktvA vA abhuktvA vA'smadAvasathe - maTheAgantavyaM panthAnaM vyAvartyA'pi vyutkramyA'nyagRhANi veti / kiMca - sa zAkyAdivibhaktaM - pRthagdharmaM jUSan - Acaran sameran - samAgacchan pratizrayamadhyena kadAcit tathA gacchan calanazanAdi pradadyAdvA, azanAdidAnena nimantrayed vA kuryAd vaiyAvRtyaM vA, tatsarvaM tasya kuzIlasya nAbhyupeyAt / kathaM ? paraM - atyartham anAdriyamANaH / evaM hi darzanazuddhirbhavatIti bravImi // 198 // anvayArtha :- eyaM - mAne dhuvaM - dhrupa bheTave nizcita jANijjA - tell, asaNaM - 2mazana vA - tathA jAva - rui sudhI pAyapuMchaNaM - pAhatuMchana labhiyA - prApta rIne Na bhuMjiyA - na pAIne paMthaM - bhAgane viuttA - pahalIne vA - athavA viukkamma - saMdhana (244)OTOOTOOTOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ jharIne bhArA sthAna para khAvabhe vibhattaM bhinna dhammaM - dharmanuM josemANe - sevana urato jevo jauddha bhikSu hi samemANe Avato yevo athavA calemANe- 4to vo bhe adhAyit khebha-uDe vA - athavA pAijjA - AhAra khAhi khAye vA - athavA NimaMtijjA - AhArahi khapavA bhATe nimaMtraNa Aye vA - athavA paraM - atyaMta khArasahita veyAvaDiyaM - vaiyAvayya kujjA - 42 to aNADhAyamANe - sAdhu teno svIkAra na 52 tti bemi - khApramANe huM huM chaM. - bhAvArtha :- bauddha bhikSu Adi anyatIrthika jo sAdhune AhArAdi Ape athavA AhArAdi mATe AmaMtraNa kare tathA vaiyAvacca kare to sAdhu teno svIkAra kare nahIM. te anyatIrthiyonI sAthe sAdhue koI paNa prakArano saMbaMdha na rAkhavo joIye. II 198 II bhAvArtha :- bauddha bhikSu Adi anyatIrthika yadi sAdhu ko AhArAdi de tathA AhArAdi ke lie AmantraNa kare aura vaiyAvacca kare to sAdhu inako svIkAra na kre| una anyatIthiyoM ke sAdhu se kisI prakAra kA sambandha na rakhanA cAhie // 198 // zAkyAdibhi saha paricayAdau ke doSAH ? uccante - ihameMgesiM AyAragoyare No suNisaMte bhavai te iha AraMbhaTThI aNuvayamANA haNa pANe ghAyamANA haNao, yAvi samaNujANamANA aduvA adiSNamAyayaMti aduvA vAyAu viujjaMti, taMjahA - atthi loe Natthi loe dhuve loe adhuve loe sAie loe aNAie loe sapajjavasie loe apajjavasie loe sukaDetti vA dukkaDetti vA kallANetti vA pAvetti vA sAhutti vA asAhutti vA siddhitti vA asiddhitti vA rietti vA aNiraetti vA jamiyaM vippaDivaNNA mAmagaM dhammaM paNNavemANA itthavi jANaha akamhA evaM tesiMNo sukkhA dhamme No supaNNatte dhamme bhavai // 199 // - ihaikeSAm AcAragocaro na sunizAnto suparicito bhavati, te iha loke ArambhArthino'nuvadantaH, tadyathA-jahi prANinaH, ghAtayanto ghnatazcApi sumanujAnantaH, athavA vAco zrI AcArAMga sUtra 77777e6eee6e6e77777777) 245 -
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ viyuJjanti - vividhaM prayuanti, tadyathA - asti lokaH, nAsti lokaH, dhruvo lokaH, adhruvo / lokaH, sAdiko lokaH, anAdiko lokaH, saparyavasito lokaH, aparyavasito lokaH, sukRtamiti, duSkRtamiti vA, kalyANa iti vA, pApa iti vA, sAdhuriti vA, asAdhuriti vA, siddhiriti vA, . asiddhiriti vA naraka iti vA anaraka iti vA yadidaM vipratipannA mAmakam AtmIyaM dharma prajJApayantaH svato naSTAH parAnapi nAzayanti / atrApi - asti loko nAsti vetyAdau jAnIta akasmAt hetorabhAvAt / evaM teSAM no svAkhyAto dharmo na suprajJApito dharmo bhavatIti // 199 // anyathArtha :- rU - A saMsAramAM si - keTalAka manuSya mAro - AcAra saMbaMdhI jJAnathI no sulate mavaDuM - sArI rIte paricita hotA nathI, te - te rU. - A lokamAM mApI - AraMbhArthI eTale ke AraMbha karavAvALA hoya che. anuvayanA - teo dezika bhojanAdimAM dharma batAve che, "pALe - prANiyo na - mAro A pramANe kahIne hAthamALA - prANihiMsAnI AjJA Ape che, arthAt prANinI hiMsA karAve che ya - ane haLavo - prANiyonI hiMsA karavAvALAne samajunAgamALA - sAro mAne che eTale ke prANihiMsAnuM anumodana kare che. vA - athavA gii - adatta eTale ke svAmI dvArA nahIM apAyela chatAM tenI vastune sAvayaMti - grahaNa kare che. pA - athavA vAyADa - vividha prakAranA vacana vistRti - bole che. te nahIM - jema ke to - loka atri - che, to - loka tyi - nathI, to - loka juve - dhruva che, to - loka adhure - adhruva che. to sapaSyavasA - loka saMparyavasita che - sAnta che, to apajhavA - loka aparyavasita che - aMtarahita che, suDetti - sukRta yuvarAtti - duSkRta jJAtti - puNya patti - pApa sAtti - sAro gaNAhuti - kharAba siddhAMta - siddhi gAiitta - asiddhi ritti - naraka vA - ane mArUtti - anaraka che. mAM - A prakAre vipaDivA - paraspara matabheda rAkhatA evA vAdI loka mAnamAM - potapotAnA ghaM - dharmane pravemALA - zreSTha batAve che. sthavi - A viSayamAM nApada - jANavuM joIe ke parva - A prakAre virA - yukti saMgata na hovAnA kAraNe tehiM - teono dharma jo suvA - svAkhyAta sArI rIte upadezelo che nahIM ane ghane - teono dharma cho - suprajJapta yukti yukta paNa nathI. bhAvArtha - jagatamAM je lokone azubhakarmono udaya thAya che. teo mokopayogI AcArane sArI rIte nathI jANatA, teo gRhasthAvAsane choDIne paNa zuddha saMyamanuM pAlana nathI karatA, saMyamanI kriyAothI ghabarAIne AraMbhAdimAM pravRtti karavA lAgI jAya che ane teo adatta corI karIne paNa grahaNa karavA lAgI jAya che tethI teo mithyA khoTuM vacana paNa uccAre che temAMthI keTalAka vAdI loko jIva-ajIva-svarga (24)tha666666@666666666 zrI bAvAra sUtra
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ naraka-loka-paraloka-AdinA astittvano svIkAra kare che ane keTalAka loko astittvano svIkAra karatA nathI, keTalAka loko nitya kahe, keTalAka loko anitya kahe che. A prakAre te anyatIrthi loko ekAMtapakSane grahaNa karIne paraspara vivAda karatA evA svayaM-svayaMnA matanI prazaMsA kare che ane bIjAonA matanI niMdA kare che. jethI ekAMtavAdiono dharma svAkhyAtadharma nathI, jethI anekAMtadharma-svAdvAda dharma ja kharekhara svANyAta dharma cha bhane te 4 aDa! 421 // yogya che. // 188 // bhAvArtha :- isa jagat meM jina logoM ko azubha karma kA udaya hotA hai ve mokSApayogI AcAra ko bhalI bhA~ti nahIM jAnate haiM / ve gRhasthAvAsa choDakara bhI zuddha saMyama kA pAlana nahIM karate haiN| saMyama kI kriyAoM se ghabarA kara ve ArambhAdi meM pravRtti karane laga jAte haiM aura ve adatta ko bhI grahaNa karane laga jAte haiM tathA ve mithyA bhASaNa bhI karate haiN| unameM se kucha vAdI loga jIva ajIva svarga naraka loka paraloka Adi ke astittva ko svIkAra karate haiM aura kucha loga astitva ko svIkAra nahIM karate haiN| koI loka ko nitya kahate haiM to koI anitya kahate haiM / isa prakAra ve anyatIrthi loga ekAnta pakSa ko grahaNa kara paraspara vivAda karate hue apane apane mata kI prasaMzA karate haiM aura dUsaroM ke mata kI nindA karate haiM / ataH ekAntavAdiyoM kA dharma svAkhyAta dharma nahIM hai / ataH anekAnta dharma-syAdvAda dharma hI svAkhyAta hai aura vahI grAhya hai // 199 // . . kimbhUtastarhi suprajJApito dharmo bhavatItyAha - se jaheyaM bhagavayA paveiyaM AsupaNNeNaM jANayA pAsayA aduvA guttI vao goyarassa tti bemi samvattha sammayaM pAvaM, tameva uvAikkamma esa mahaM vivege viyAhie gAme vA aduvA raNNe Neva gAme Neva raNNe dhammamAyANaha paveiyaM mAhaNeNa maimayA, jAmA tiNNi udAhiyA jesu ime AriyA saMbujjhamANA samuTThiyA, jeha NibuyA pAvehiM kammehiM aNiyANA te viyAhiyA // 200 // _ tadyathA idaM - syAdvAdarUpaM vastusvarUpaM bhagavatA praveditam AzuprajJena kevalinA jAnatA pazyatA / kiJca - teSAmekAntavAdinAM samyaguttaraM deyam athavA guptirvAggocarasya vidheyeti bravImi / vAdAyotthitAn vAdina evaM ca brUyAt, tathA - bhavatAM sarvatra sammataM pApaM, mama tu naitad / tadeva - etat pApAnuSThAnam upAtikramya atilaya vyavasthito'hamato eSa mama viveko vyAkhyAtaH / jIvAjIvAdiparijJAne samyaganuSThAne ca sati bhavati dharmo grAme'thavAraNye, vivekAbhAve naiva grAme naiva zrI AcArAMga sUtra 0900000000000000000000000000(247)
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ araNye / atastaM dharmamAjAnIta prabeditaM mAhaNeNa - bhagavatA matimatA - kevalinA / kimbhUto dharma ityAhayAmAstrayaH / yAmA vratavizeSAH prANAtipAtamRSAvAda - parigrahaviratiriti, adattAdAnamaithunayoH parigraha evAntarbhAvAt trayagrahaNaM, yadivA yAmA vayovizeSAstadyathA - aSTavarSAdAtriMzataH prathamastata urdhvamASaSTeH dvitIyaH, tata urdhva tRtIya iti ati bAlavRddhayorvyudAsaH, yadivA yamyate - uparamyate saMsArabhramaNodebhiriti yAmAH - jJAnadarzanacAritrANIti udAhRtA yeSu ime AryAH sambudhyamAnAH samutthitAH, ye nirvRtAH pApeSu karmasu anidAnAste vyAkhyAtAH - pratipAditA iti // 200 // - anvayArtha :- tupoLa - AzuprajJa arthAt sadA (haMmezA) upayoga rAkhavAvALA gALavA - kevalajJAnI ane pAsavA - kevaladarzanI se - te maLavavA - prabhu mahAvIrasvAmIe chyuM - A svAdvAdanuM nanhA - je prakAre veDyuM - kathana karela che, te A batAvela che. huvA - athavA teoe vo - goyarasta puttI - vacananI gupti arthAt bhASAsamitino upadeza Apela che tti vemi - A pramANe huM kahuM chuM. sattvatya - anyatIrthi sarvatra pAa - pApAnuSThAnanI sammaa - saMmati Ape che. tameya - te pApAnuSThAnane vAvama ullaMdhana karIne rahevuM jJa - A mA~ - mahAna viveze - viveka vivAhiy - kahela che. dharma gAme - grAmamAM anuvA athavA raLe - jaMgalamAM paNa thaI zake che, kAraNa ke kheva - na to gAme - gAma dhamma - dharmanuM kAraNa che ane jeva - na to raLe - jaMgala dharmanuM kAraNa che gAvALa - A jANo, maLayA - kevalajJAnI mALe" - bhagavAne veDyuM - A pha2mAvela che. prabhune tiSni - traNa khAyA - yAma arthAt vrata ratnatraya vAhiyA - pharamAvela che, khetu - jemAM saMvumALA - bodhane prApta thayela me - A bAriyA - Arya loka samuddhiyA - samupasthita che. je - je jIivA - krodhAdinA upazamathI zAMta thayela che te - te pAvaeNniM pApa meai - karmothI rahita ane aLiyALA - nidAna-niyANA rahita vivAdiyA kahelA che. bhAvArtha :- vastu anekAMtAtmaka che, ekAMtavAdI vastunuM sAcuM nirUpaNa nathI karI zakatA, teone jIvAjIvAdinuM jJAna na hovAthI teo pApAraMbha kare che ane pApAnuSThAna karavAnI sammati rajA Ape che. teono araNyavAsa jaMgalamAM rahevuM paNa dharmanuM kAraNa nathI thaI zakatuM kAraNa ke je purUSa sat-asattA vivekI hoya che, teone dharma hoya che. gAma athavA jaMgala dharmanuM kAraNa nathI, paraMtu viveka ja dharmanuM kAraNa che te viveka AtmAmAM ja hoya che, vAstavamAM kharekhara AtmAno svabhAva ja dharma che. A sUtramAM traNa vratonuM kathana karela che, jemake prANAtipAtaviramaNa mRSAvAda viramaNa ane aparigraha, adattAdAna ane maithunano ahIMyA aparigrahamAM samAveza (antarbhAva) karela che, athavA ahIMyA 'yAma' zabdathI jJAna-darzana-cAritrarUpa (248)IXXIX X X XXX XXXJX |zrI AcArAMga sUtra
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnatrayInI vivakSA karela che. je purUSa samyagu ratnatrayIne laIne udyamavaMta thayelA che. to zAMta-552lita bhane nihaan-niy||5|| 2lita 48 cha. // 200 // ___ bhAvArtha :- vastu anekAntAtmaka hai / ekAntavAdI vastu kA samyak nirUpaNa nahIM kara sakate haiM / unheM jIvAjIvAdi kA jJAna na hone se ve svayaM pAparambha karate haiM aura pApAnuSThAna kI sammati dete haiM / unakA araNyanivAsa bhI dharma kA kAraNa nahIM ho sakatA kyoMki jo puruSa sat aura asat ke vivekI hote haiM unako dharma hotA hai / grAma yA jaGgala dharma kA kAraNa nahIM hai kintu viveka hI dharma kA kAraNa hai| ___ isa sUtra meM tIna vratoM kA kathana kiyA gayA hai yathA :- prANAtipAta viramaNa, mRSAvAda viramaNa aura aparigraha / adattAdAna aura maithuna kA yahA~ para aparigraha meM antarbhAva kara liyA gayA hai / athavA yahA~ para 'yAma' zabda se jJAna, darzana, cAritra rUpa ratnatraya kI vivakSA kI gaI hai / jo puruSa samyag jJAna, darzana, cAritra ko lekara udyamavaMta hue hai ve zAnta, pApa rahita aura nidAna-niyANA rahita kahe gaye haiM // 200 // - kva ca punaH pApakarmasu anidAnA ityata Aha - ur3e ahaM tiriyaM disAsu savvao savvAvaMti ya NaM pADiyakkaM jIvahiM kammasamAraMbheNaM taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM eehiM kAehiM daMDaM samAraMbhijjA NevaNNehiM eehiM kAehiM daMDaM samAraMbhAvijjA NevaNNe . ... eehiM kAehiM daMDaM samAraMbhaMte vi samaNujANijjA jeyaNNe eehiM kAehi~ daMDaM samAraMbhaMti tesiM vi vayaM lajjAmo taM pariNNAya mehAvI taM vA daMDaM aNNaM vA No daMDabhI daMDaM samAraMbhijjAsi tti bemi // 201 // - urdhvamadhastiryagdikSu sarvataH sarvAsu ca pratyekaM jIveSu yaH karmasamArambhaH jIvAnudizya ya upamardarUpaH kriyAsamArambhastam parijJAya medhAvI naiva svayemeteSu kAyeSu daNDaM samArabheta / na cApareNa samArambhayet / naivA'nyAn eteSu kAyeSu daNDaM samArabhamANAnapi samanujAnIyAt / ye cAnye eteSu kAyeSu daNDaM samArabhante tairapi vayaM lajjAmaH iti kRtAdhyavasAyo mahate'naya karmasamArambhastaM parijJAya medhAvI taM vA daNDamanyaM vA no daNDabhIH - daNDabhIrUdaNDaM samArabhethA iti bravImi // 201 // ___ anvayArtha :- uDDe 752. - ahaM - nIye ya - bhane tiriyaM - tichA disAsu - hImoma tathA savvAvaMti - aghI anuhizAmomA savvao - 15pra.52thI. pADiyakkaM pADikkaM - pratye: jIvehiM - pona viSe kammasamAraMbhe - bhano samA25 thAya cha mehAvI - buddhimAn 535 taM - tene pariNNAya - MeIne sayaM - svayaM eehiM - 2 // kAehiM |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(249
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ - niyon| viSe daMDaM - iMno Neva samAraMbhijjA - mAmA 43 nahIM, tathA aNNe - . bImo . dvaa2|| 59 // eehiM - . kAehiM - (r)paniyona vidhe daMDaM - no Neva samAraMbhAvijjA - mArama 42pe nahI mane eehiM kAehiM daMDaM samAraMbhaMte - mA pani aayon| viSe no mArama 4211 // aNNe - zrImAna Neva samaNujANijjA - anumohana 5942 nahI. manamA mA prabhArI rAje je - 8 aNNe - 400 eehiM kAyehiM daMDaM samAraMbhaMti - 20 ayobhA no mArama 43 . tesi vi - tamothI. 595 vayaM - sabhI lajjAmo - sahita 22 chIye arthAt te mo. 752. samAne yA mApe cha. taM - tene pariNAya - Onlne mehAvI - buddhimAn pu35 daMDabhI - no maya pAmato mevo taM - te daMDaM - ddiNs||35 67ne vA - 211 / aNNaM - 480 bhUSA35 daMDaM - no No samAraMbhijjAsi - mAre 42 nahI, tti bemi - 25 prabhArI huM huM cha.. . bhAvArtha :- upara-nIce-tIrthI badhI dizAomAM ane vidizAomAM prANiyonA vimarthanarUpa hiMsArUpa AraMbha karAya che. tene jANIne buddhimAnuM purUSa tyAga kare, teo svayaM pRthvIkAya AdinA hiMsArUpa daMDano AraMbha na kare, tathA bIjAo pAse na karAve ane karavAvALAnI anumodanA paNa na kare, A prakAre traNa karaNa-traNa yogathI sino sarvathA tyaa|| 42 he cha. // 201 // bhAvArtha :- Upara-nIce aura tIrthI sabhI dizAoM meM aura vidizAoM meM prANiyoM ke upamardana rUpa jo Arambha kiyA jAtA hai use jAna kara buddhimAn puruSa usakA tyAga kare / vaha svayaM pRthvIkAya Adi daNDa kA Arambha na kare tathA dUsaroM se na karavAve aura karane vAloM kA anumodana bhI na kare / isa prakAra tIna karaNatIna yoga se hiMsA kA sarvathA tyAga kara de // 201 // , . dvitIya uddezakaH) pahelA udezAmAM kahyuM ke zuddha saMyamanuM pAlana karavA kuzIlonI saMgatino tyAga karavo joIye, paraMtu akalpanIya vastunA tyAga sivAya A saMbhava nathI jethI bIjA uddezAmAM akalpanIya vastunA tyAgano upadeza Ape che. pahele uddezaka meM kahA gayA hai ki zuddha saMyama kA pAlana karane ke lie kuzIloM kI saMgati kA tyAga karanA cAhie / parantu akalpanIya vastu ke tyAga ke binA yaha sambhava nahIM hai / ataH isa dUsare uddezaka meM akalpanIya vastu ke tyAga kA upadeza diyA jAtA hai| daNDabhIrUtA cA'kalpanIyaparityAgamRte na sampUrNatAmiyAd ataH akalpanIyaparityAgArtha-mupadizyate se bhikkhu parikkamija vA ciTThina vA nisIija vA tuyaTTija vA susANaMsi vA sunnAgAraMsi vA 250JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ giriguhaMsi vA rukkhamUlaMsi vA kuMbhArAyayaNaMsi vA hustthA vA kahiMci viharamANaM taM bhikkhuM uvasaMkamittu gAhAvai bUyA AusaMto samaNA ! ahaM khalu tava aTThAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vAM pAyapuMcchaNaM vA pANAI bhUyAiM jIvAiM sattAI samArabbha samuddissa kIyaM pAmicaM acchinnaM aNisaTuM abhihaDaM AhaTu ceemi AvasahaM vA samussiNomi se bhuMjaha vasaha, AusaMto samaNA ! bhikkhU taM gAhAvaI samaNasaM savayasaM paDiyAikkhe AusaMto ! gAhAvaI no khalu te vayaNaM ADhAmi no khalu te vayaNaM parijANAmi, jo tumaM mama aTThAe asaNaM vA (4) vatthaM vA (4) pANAI vA (4) samArabbha samuddissa kIyaM pAmicaM achijjaM aNisaTuM abhihaDaM AhaTu ceesi AvasahaM vA samussiNAsi, se virao Auso gAhAvaI ! eyassa akaraNayAe // 202 // sa bhikSu parAkrameta vA tiSThedvA nivIdedA tvagvarteta vA zmazAne vA zUnyAgAre vA giriguhAyA vA vRkSamUle vA kumbhakArA''yatane vA bahirvAnyatra vA kvacit viharataM taM bhikSumupasaMkramyaH gRhapati brUyAt AyuSman ! bhoH zramaNa ! ahaM khalu tavArthAya azanaM vA pAnaM vA khAdimaM vA khAdimaM vA vastraM vA patadgrahaM vA kambalaM vA pAdapuMchanaM vA samuddizya Azritya prANino bhUtAni jIvAn sattvAn samArabhya krItaM prAmityan Acchedyam anisRSTam abhyAhRtam AhRtya dadAmi AvasathaM vA AzrayasthAnaM samucchRiNomi-apUrvaM karomi, tad-azanAdika bhuGva vasa / evaM gRhapatinokte sati taM gRhapati samanasaM savayasaM pratyAcakSAta AyuSman / bho gRhapate ! na khalu te vacanamAdriye na khalu te vacanam AsevanaparijJayA parijAnAmi yat tvaM mamArthAya azanaM vA 4 vastraM vA 4 samuddizya prANino vA |zrI AcArAMga sUtra 000000000000000000000000000000(251
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ samArabhya krItaM prAmityam Acchidyam anisRSTam abhyAhRtaM dadAsi AvasathaM ca AzrayasthAnaM * samucchriNosi apUrvaM karosi / ahaM virato'smi AyuSman ! bho ! gRhapate ! etasya bhavadupanyastasyA'karaNatayeti // 202 // anvayArtha :- se - sarva sAvadyayogono tyAgI te bhikkhU - sAdhu parakkamijja vihAra Darato hoya vA - athavA ciTTijja - ubhelo hoya vA athavA NisIijja - behelo - - - hoya vA - athavA tuyaTTijja - suteso hoya vA athavA susANaMsi - zmazAnamAM suNNAgAraMsi - zUnya dha2bhAM giriguhaMsi - parvatanI gujhabhAM rukkhamUlaMsi - vRkSanI nIye kuMbhArAyayaNaMsi - kuMbhAranI zANAbhAM vA athavA kahiMciyAM huratthA - anyatra rahelo hoya vA - 2athavA viharamANaM - vihAra 42to hoya taM te bhikkhuM sAdhunI uvasaMkamittu - nabhAM khAvIne gAhAvaI - Doha gAthApati buyA - De AusaMto samaNA - De AyuSyaman ! shrbhe| ! khalu - nizcayathI ahaM - huM tava aTThAe - tamArA bhATe asaNaM-pANaMkhAimaM vA sAimaM vA - azana, pAzI, jAhima bhane svAhima tathA vatthaM - vastra paDiggahaM - - pAhona samuddissatabhArA bhATe pAtra kaMbalaM - DAmaNI vA jane pAyapuMcchaNaM pANAI - prAe bhUyAI bhUta jIvAI - 71 ne sattAI - sattvonoM samArambha khAraMbha durIne janAvesa che. vA athavA kIyaM jarIhesa che vA athavA pAmiccaM - vA - - - - - - - zrerdhanI pAsethI udhAra sIdhesa che, vA athavA acchijjaM jIbha pAsethI suMvIne sIdhesa che aNisa - zrIbhakhonuM bhArI pAse rAjesa che. abhihaDaM - sAme lAvesuM chetene AhaDDa - huM bhArA gharamAMthI lAvIne ceemi - Apane AyuM chaM. vA - athavA AvasahaM - tamArA bhATe bhAna samussiNomi - janAvuM chu bhane bhaTTAnane raMgAma khAhi durA chaM. ThethI AusaMto samaNA - he AyuSman zramaza ! tabhI se A azanAhine bhuMjaha bhogavo khane AvasahaM vasaha - bhAnabhAM nivAsa uro to bhikkhU - sAdhu taM - tene samaNasaM - saubhyatAthI ane savayasaM - snehabharyA vayanathI athavA jI rIte gAhAvaI - gRhapatine paDiyAikkhe - 2 // pramANe niSedha 42 3 AusaMto gAhAvaI - he AyuSman gRhapati ! khalu - nizcayathI huM te - tabhArA vayaNaM - te vayanono No ADhAmi - A62 42to nathI bhane khalu - nizcayathI huM te - tamArA vayaNaM - te vayanono No parijANAmi - svIkAra nathI jhurato jo tumaM tabho mama aTThAe - bhArA bhATe asaNaM - pANaM - khAimaM vA sAimaM - - - - azana, pAnI, SAhima ane svAhibha vA tathA vatthaM - vastra paDiggahaM - pAtra kaMbalaM - abhaNI vA ane pAyapuMcchaNaM pAhayacchanane samuddissa - AzrayI pANAI - bhUyAIjIvAI-vA-sattAI samArabbha - prAzI, bhUta, va ane sattvono AraMbha urIne janAvesa che, kIyaM - jarIhela che, pAmiccaM udhAra sIdhesa che acchijjaM - jIbhakho pAsethI (25200000000000 zrI AcArAMga sUtra - - -
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ suMravIne sIdhesa che, aNisa - jIbhakhokhe thApA rAjesa che abhihaDaM - sAme sAvesuM che AhaDDa - tene potAnA gharathI lAvIne ceesi khApavA bhAMge che. vA - athavA AvasahaM - bhaTThAna samussiNAmi - taiyAra 5vA bhAMgo cho khane mahAnane raMgavA Ahi artha 42vA bhAMgo, cho, se - jhaa2e| } AusaMto gAhAvaI - he AyuSman gRhapati ! huM eyassa - A Aryone akarayAe - na 42vAnI pratijJAvANo virao pAparbhathI virata dhuM (khaTaDelo) arthAt meM AraMbhAdino traNa karaNa ane traNa yogathI tyAga karela che. - bhAvArtha :- sAdhu sarva pApa vyApArono sAvaghayogono tyAgI hoya che. te 42 doSavarjIta bhikSA grahaNa karIne svayaMno nirvAha kare che, te sAdhune jo koI gRhastha A kahe ke meM ApaNane ApavA mATe AhArAdi banAvela che, kharIdela che, athavA koInI pAsethI udhAra lIdhela che, athavA bIjAno AhAra mArI pAse rAkhela che. athavA tamone ApavA mATe huM mArA gharathI AhArAdi lAvyo chuM. tathA tamArA mATe meM ghara banAvela che ane makAnane raMgarogAna karAvela che, jethI Apa te AhArAdi grahaNa karo ane te makAnamAM nivAsa karo, paNa sAdhu te dAtAnI prArthanAno svIkAra na kare, te kahe ke huM sarva sAvadya kAryothI tathA anuSThAnothI nivRtta thaI gayela chuM, meM AraMbhAdi pApa DAyano bhe| 2e / yogathI tyAga urela che. // 202 // bhAvArtha:- sAdhu sarva sAvadya yogoM kA tyAgI hotA hai / vaha 42 doSoM ko TAla kara bhikSA grahaNa karake apanA nirvAha karatA hai / usa sAdhu se yadi koI gRhastha yaha kahe ki maiMne Apako dene ke lie AhArAdi banAyA hai, kharIdA hai yA kisI se udhAra liyA hai yA chIna kara rakhA hai yA dUsare kA AhAra mere pAsa rakhA hai yA Apako dene ke lie maiM apane ghara se AMhArAdi lAyA hU~ tathA Apake lie maiMne ghara banavAyA hai evaM makAna kI marammata karAI hai | ataH Apa usa AhArAdi ko grahaNa kareM aura usa makAna meM raheM to sAdhu usa dAtA kI prArthanA ko svIkAra na kare / vaha kahe ki maiM samasta sAvaya kAryoM se tathA anuSThAnoM se nivRtta ho cukA hU~, maiMne ArambhAdi pApa kAryoM kA tIna karaNa-tIna yoga se tyAga kara diyA hai // 202 // * tadevaM daNDabhIrUtvaM pratipAditam / anyaH punaH kazcidviditasAdhvabhiprAyaH pracchannameva vidadhyAt tadapi kutazcid jJAtvA pratiSedhayed ityAha . se bhikkhu parikkamija vA jAva hutthAvA kahiMci viharamANaM taM bhikkhuM uvasaMkamittu gAhAvaI AyagayAe pehAe asaNaM vA (4) vatthaM vA ( 4 ) jAva AhaDDa ceei AvasahaM vA samussiNAi bhikkhu parighAse, taM ca bhikkhU jANijjA sahasammaiyAe zrI AcArAMga sUtra 777777777777777777 253)
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ paravAgaraNeNaM annesi vA mucA ayaM khalu gAhAvaI mama aTThAe asaNaM vA (4) vanyaM vA (4) jAva AvasahaM vA samussiNAi, taM ca bhikkhU paDilehAe AgamittA ANavijA aNAsevaNAe tti bemi // 203 // sa bhikSu parAkrameta vA yAvad bahirvA kvacid viharantaM bhikSumupasaMkramya gRhapatirAtmagatayA prekSayA azanaM vA vastraM vA yAvat Ahatya dadAti AzrayasthAnaM vA samucchRiNoti apUrvaM karoti bhirdU parighAsayituM bhojayituM taca azanAdikaM bhikSurjAnIyAt svasammatyA cA paravyAkaraNena, anyebhyo vA zrutvA - ayaM khalu gRhapatirmamArthAya azanaM vA 4 vastraM vA 4 yAvad AzrayasthAnaM vA samucchriNoti, tacca-azanAdikaM bhikSu pratyupekSya avagamya-jJAtvA gRhapati jJApayed anAsevanayeti bravImi // 203 // . anvayArtha :- se - te bhikkhU - sAdhu parakkamijja - iyAM 46 2Dhyo Doya vA - athavA smazAnabha 24do Doya jAva - yAM sudhI huratthA - anyatra kahiMci - iyAM viharamANaM - vihAra 3rI 2Dhyo Doya to taM - te bhikkhU - sAdhunI uvasaMkamittu - pAse 47ne gAhAvaI - 505 Pspati AyagayAe pehAe - svayaMnI guddhithI asaNaM-pANaM - 26zana ugl mAha jAva - *yAM sudhA vatthaM - vastra-pAtra-simaNI mane 567 mA pANAI-bhUyAiM-jIvAIsattAI - prA., bhUta, 75, sattvono samArabbha - mAma rIne taiyAra 43 bhane bhikkhU - sAdhune parighAsiuM - 15211mATe Aha? - svyNn| gharethI dAvIne ceei - mA vA - tathA AvasahaM - mAnano samussiNAi - sN2|2 42 // athavA mana banA to ko bhikkhU - sAdhu taM - tene saha sammaiyAe - svayaMnI bhuddhithI vA - athavA paravAgaraNeNaM - alnil pAthI vA - 2athavA aNNesi - Gl80 pAsethI succA - AimaNIne jANijjA - onell a. 3 khalu - nizcayathA ayaM - 2 // gAhAvaI - gRpati mama aTThAe - bhaa2|| mATe asaNaM - 2mazana-pAna mAha vA - tathA vatthaM - vastra-pAtra mA pANAI - prArI, bhUta, (r)pa, satvano samArabbha - bhAra 43rIne banAveda cha. jAva - *yAM sudhI. AvasahaM - mAnano samussiNAi - sN27||2 42|ve athavA mana banAye to bhikkhU - sAdhu taM - teno paDilehAe - viyA2 rIne ca - mane AgamittA - nIne aNAsevaNAe - tenu sevana na 621 // 43 ANavijjA - gasthane ma mApe mathAt gRhasthane 43 4 212 taiyAra karela azanAdi tathA makAna Adine bhogavavA amArA jevA sAdhuone kalpatA nathI. (254 ) OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- jo koI gRhastha prANiyonI hiMsA AraMbhAdi karIne sAdhunA nimitta azanAdi taiyAra kare ane makAnAdino saMskAra samArakAma karAve athavA makAnAdi banAvaDAve ane pachI te AhArane grahaNa karavA mATe tathA te makAnamAM sthiratA karavA mATe sAdhune prArthanA kare to sAdhu svayaMnI buddhithI athavA tIrthaMkara prabhue kahela upAyathI athavA tenA parijanAdi parivAranA kahevAthI A jANI le ke, A gRhastha A azanAdi mArA mATe taiyAra karela che, mArA mATe makAna banAvaDAvela che. athavA makAnane saMskArita karela che. to sAdhu te gRhasthane kahe ke A pramANe amArA nimittathI taiyAra karelA azana-makAnAdine vAparavA amArA sAdhuonA AcAranI vi38 cha tyatuM nathI. // 20 // bhAvArthaH- yadi koI gRhastha prANiyoM kA ArambhAdi karake sAdhu ke nimitta azanAdi taiyAra kare aura makAnAdi kA saMskAra karAve yA makAnAdi banavAve aura phira usa AhAra ko grahaNa karane ke lie tathA usa makAna meM Thaharane ke lie sAdhu se prArthanA kare to sAdhu apanI buddhi se athavA tIrthaMkarokta upAya se yA usake parijanAdi ke kathana se yaha jAna jAya ki - isa gRhasthane yaha azanAdi mere lie taiyAra kiye haiM aura mere lie makAna banavAyA hai yA makAna kA saMskArAdi karAyA hai to sAdhu usa gRhastha se kahe ki - isa taraha hamAre nimitta se taiyAra kiye hue azanAdi aura makAnAdi ko bhoganA hama sAdhuoM ke kalpa se viruddha hai // 203 // kica - bhikkhaM ca khalu puTThA vA apuTThA vA je ime Ahaca gaMthAM vA phusaMti, se haMtA haNaha khaNaha chiMdaha dahaha payaha Alupaha vilupaha sahasAkAreha vipparAmusaha, te phAse dhIro puTTho ahiyAsae aduvA AyAragoyaramAikkhe, takkiyA NamaNelisaM aduvA vaiguttIe goyarassa aNupuvveNa saMmaM paDilehAe Ayatagutte buddhehi . evaM paveiyaM // 204 // bhiDuM ca khalu pRSTvA vA apRSTvA vA ye ime gRhapatyAdaya AhArAdikaM AhRtya DhaukitvA mahato granthAd dravyavyayAt, yadivA AhRtyagranthAH vyayIkRtadravyAH, tadaparibhoge spRzanti-upatApayanti / sa IzvarAdiH svato hantA, hata enamiti parAnodayati kSaNuta chinta dahata pacata Alumpata vilumpata sahasAt kArayata - Azu paJcatvaM nayata viparAmRzata-bAdhayata / tAnevambhUtAn sparzAn dhIraH spRSTaH sannadhisaheta / athavA sati sAmarthe AcAragocaramAcakSIta yadi vA tarkayitvA ko'yaM kaJca nato |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(255
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ vetyAdi paryAlocya anIdRzam ananyasadRzaM svaparapakSasthApanavyudAsadvAreNa Avedayet / yadivA sAmarthyavikalaH syAt kupyati vA kathyamAne tarhi vAguguptyA vyavasthitaH san gocarasya piNDavizuddhyAderAcAragocarasya AnupUrveNa samyak zuddhiM pratyupekSeta AtmaguptaH san / buddheretat pravevitamiti // 204 || - - annayArtha :- maiM - je me - A koI gRhastha vastu - nizcayathI mivavuM - sAdhune muddA - pUchIne vA - athavA amuddA - vagara pUche Ahattva zaiyA - dravya kharacIne AhArAdi taiyAra karIne sAdhune ApavA mAge che paraMtu sAdhu A vAtane jANIne AhArAdine grahaNa karavAnI nA pADI de che, tyAre krodhAvezamAM thaIne gRhastha saMti - te sAdhune kaSTa Ape che te - te svayaM daMtA - haNe che haiM - ane bIjAone kahe che ke da - Ane mAro haLada - Ane jIvathI mAro chiMvaH - Ane chedana karo vajja - bALo pavada - pakAvo JanuMpada - AnA vastra Adi lUMTI lo vibhuMpanna - AnuM sarvasva laI lo sahasAha Ano jaldIthI ghAta karI nAMkho vipparAmutaH - Ane vividha prakAre pIDita karo. te - A uparokta Ase - duHkhone eTale ke pariSahone puo - prApta karIne hIro - dhIra purUSa ahiyAta! - samabhAvapUrvaka sahana kare, aluvA - ane N - te purUSanI taLiyA yogyatAno vicAra karIne Avoyara - sAdhuonA AcAra-AdinuM Avaa - kathana kare bahuvA - athavA anaittii - anya savRza arthAt parapakSa khaMDana pUrvaka svapakSa sthApanArUpa tattvanuM kathana kare anuvA - athavA vaghuttIy - kahevAthI krodha bharelo hoya to vacanagupti kare eTale ke mauna rahe. A prakAre Ayaputte - Atmagupta sAdhu anupurvena - anukramathI goyarasta - piMDavizuddhino saMo - samyak prakArathI hitehapu - niraMtara haMmezA upayoga rAkhe chyuM - A yuddhetlRi - buddha eTale ke tattvajJa purUSoe veDyuM - kahela che. - - bhAvArtha :- keTalAka bhadra-bhoLA loko sAdhuonA AcArathI anabhijJatA, ajJAnatAnA kAraNathI sAdhuonA nimitta azanAdi taiyAra karAve che. paraMtu jyAre sAdhune A vAtanI khabara paDe to, te azanAdine grahaNa karatA nathI, jethI te gRhastho krodhavALA thaI jAya che ane sAdhuone vividha prakArathI kaSTa-duHkha Ape che te samaye sAdhuoe te kaSTone dhairyatA ane samabhAvapUrvaka sahana kare paraMtu svayaMnA saMyamamAM koIpaNa prakArano doSa lAgavA na de, jo avasara hoya to sAdhu te purUSane samayAnusAra upadeza Ape anyathA mauna rahIne te pariSahone samatApUrvaka sahana kare. AMvA muni jaldIthI ja saMsArasAgarathI pAra thaI jAya che, tema zrI tIrthaMkaraprabhue pharamAvela che. 11 208 11 (216 nanana nanana nanaoane zrI AcArAMga sUtra
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArthaH- kitaneka bhadra loga sAdhu ke AcAra kI anabhijJatA ke kAraNa sAdhu ke nimitta azanAdi taiyAra karAte haiM kintu jaba sAdhu ko isa bAta kA patA laga jAtA hai to vaha usa azanAdi ko grahaNa nahIM karatA hai taba ve kupita ho jAte haiM aura sAdhu ko nAnA prakAra ke kaSTa dete haiM / usa samaya sAdhu ko cAhie ki una kaSToM ko dhairya aura samabhAva pUrvaka sahana kare parantu apane saMyama meM kisI prakAra kA doSa na Ane deve / yadi avasara ho to sAdhu usa puruSa ko samayAnusAra upadeza deve anyathA mauna raha kara una parISahoM ko samabhAva pUrvaka sahana kare / aisA muni zIghra hI saMsAra sAgara se pAra ho jAtA hai; aisA zrI tIrthaGkara bhagavAna ne pharamAyA hai // 204 // na kevalaM gRhasthebhyaH akalpyamiti na gRhyate ye'pi asamanojJAH tebhyo dAtumapi na kalpata ityAha - . se samaNunne asamaNunnassa asaNaM vA jAva no pAijA no nimaMtijA no kuJA veyAvaDiyaM paraM __ ADhAyamANe tti bemi // 205 // sa samanojJaH asamanojJAya azanaM vA yAvanno pradadyAd no nimantrayed no kuryAd vaiyAvRttyaM param AdriyamANa iti bravImi // 205 // .. anvayArtha :- se - te samaNuNNe - samana bheTale 3 tIrtha-2prabhunI mAnuM pAlana 42nArI sAdhu asamaNuNNassa - asamanoja bheTale. kuzIculhane asaNaM - Hzana jAva - yAvat vastra pAtra No pAijjA - na mApe bhane No NimaMtijjA - 5q / bhATe bhaamNtr|| 59na 3 tathA paraM ADhAyamANe - atyaMta mA62 42 // bhe! veyAvaDiyaM - tenI vaiyAkthya-sevA NoM kujjA - na 3. bhAvArtha - tIrthaMkaraprabhunI AjJAnuM pAlana karavAvALA zuddha saMyamI sAdhu kuzIlAdi ane anyatIrthine AhAra-pANI Adi na Ape ane teonI sevA paNa na kare. I/20pI. bhAvArthaH- tIrthaGkara bhagavAn kI AjJA kA pAlana karane vAlA zuddha saMyamI sAdhu kuzIlAdi ko AhAra pAnI na de aura unakI sevA bhI na kare // 205 // . . kimbhUtastarhi kimbhUtAya dayAdityAha - dhammamAyANaha paveiyaM mAhaNeNa maimayA samaNunne samaNunnassa asaNaM vA jAva kujA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANe tti bemi // 206 // dharmam AjAnIta praveditaM mAhanena matimatA yathA samanojJaH samanojJAya azanaM vA yAvat pradadyAt kuryAda vaiyAvRtyaM param AdriyamANa iti bravImi // 206 // . |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(257
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayArtha :- samaNuNNe samanoza. sAdhu samaNuNNassa - samanoza sAdhune asaNaM mazana jAva - yAvat vastrAhi mApe mAne paraM ADhAyamANe - atyaMta mA2 42to mevo veyAvaDiyaM - vaiyA1zya kubjA - 43. maimayA - BAnI mAhaNeNa - prabhu mahAvIre dhamma - // dharma paveiyaM - 32mAveza che AyANaha - mAne tamo neu.. bhAvArtha :- tIrthaMkaraprabhue pharamAvela che ke zuddha saMyamanuM pAlana karavAvALA sAdhu, bIjA svayaMnA sAMbhogika ga7vALA sAdhune AhArAdi Ape ane teonI mAi25 vaiyAkthya sevA 59 // . // 206 // ___ bhAvArthaH- tIrthaGkara bhagavAna ne pharamAyA hai ki zuddha saMyama kA pAlana karane vAlA sAdhu dUsare apane sAmbhogika sAdhu ko AhArAdi deve aura unakI vaiyAvacca bhI kare // 206 // __ tRtIya uddezakaH) bIjA uddezAmAM akalpanIya AhArane grahaNa karavAno niSedha karela che. te akalpanIya AhArane ApavAvALA dAtAnA prati zuddha dAna ApavAnI zikSA upadeza ApIne tenA saMzayane dUra karavo te gItArtha sAdhunuM kartavya che. te vastu A uddezAmAM patAcha. dusare uddeze meM akalpanIya AhAra kA niSedha, vaha AhAra ke dAtA ko zuddha dAna kA upadeza dekara usake saMzaya ko dUra karanA gItArtha kA karttavya hai, usa vastu ko yahA~ batAte hai / azanAyAdAnapradAne samanojJaH adhikRtaH / ihApi samanojJaH pravrajyAyA arhaH / sa kasmin kAle pravrajyeta tducte| majjhimeNaM vayasAvi ege saMbujjhamAMNA samuTThiyA, sucA mehAvI vayaNaM paMDiyANaM nisAmiyA samiyAe dhamme AriehiM paveie te aNavakaMkhamANA aNaivAemANA apariggahemANA no pariggahAvaMtI savvAvaMtI ca NaM logaMsi nihAya daMDaM pANehiM pAvaM kammaM akubamANe esa mahaM agaMthe viyAhie oe juimassa kheyanne uvavAyaM cavaNaM ca nacA // 207 // // madhyamena vayasA'pi eke sambudhyamAnAH samutthitAH / zrutvA medhAvI vacanaM paNDitAnAM nizamya avadhArya samatAmAlambeta, yataH samatayA dharma AryeH praveditaH / te bhogAn anavakAGkSantaH, prANina anatipAtayantaH, parigrahaM aparigRhNantaH, na parigrahavanto bhavanti sarvasmin loke / kiJca (258)00OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ nidhAya kSitvA tyaktvA paritApakAriNaM daNDaM prANiSu prANibhyo vA pApaM karma akurvANa eSa mahAn agranthaH nigraMtho vyAkhyAtaH / ojaHeko rAgadveSarahitaH, yutimataH-saMyamasya khedajJo devaloke'pi upapAMta cyavanaM ca jJAtvA, anityatA''hitamatiH pApakarmavarjI syAditi // 207 // .anvayArtha :- ege - 30 majjhimeNaM - madhyama vayasAvi - avasthAmAM. saMbujjhamANA - bodhane prApta rIne samuTThiyA - ghaay25|| 421mai Gumata thAya che. mehAvI - bhAmA 23co bhuddhimAna pu35. paMDiyANaM - paMDita bheTale. 3 tIrtha42prabhunA vayaNaM - 1yanAne succA - AimaNIne mane NisAmiyA - nizcaya parIne tena52 dRDha 24 bhane samAmApano 25.62 43. AriehiM - mArya pu3Sobhe samiyAe - samAmAthI dhamme - dharma paveie - 32bhAvela. cha. te - tamo aNavakaMkhamANA - mamAganI 29 na. 42 // mevA tathA aNaivAemANA - prAyonI mAtipAta si. na. 42tA mevA apariggahemANA - pariyaDano sevana 42to na vo savvAvaMti - saMpU logaMsi - dobhA No pariggahAvaMti - pariyaDa 2Dita Doya che. pANehiM - prAliyone daMDaM - 6. 5vAno NihAya - cho..ne. pAvaM - 51 kammaM - rbha akuvbamANe - na 42to vo esa - 2 // pu35 mahaM - mahAn agaMthe - pranthiti viyAhie - do cha. uvavAya - heloma. 55 355Ata. ca - mane cavaNaM - yavana thAya cha NaccA - 2 pAtane ne oe - 2||-dvessrit mAne juimassa kheyaNe - saMyamapAlanamA nipu9pu35 // 5||54||ythaa 22 minna 24.' bhAvArtha - mumukSu purUSa tIrthaMkaraprabhunA vacanone sAMbhaLIne tathA manamAM pAko nizcaya karIne samatAne svIkAra kare kAraNa ke tIrthaMkara prabhue samabhAvathI ja zrutacAritrarUpa dharmanuM kathana karela che jethI samabhAvathI saMpanna, kAmabhoganI IcchA na karavAvALo ane prANiyone daMDa na ApavAvALo arthAt aDhAra pApasthAnakano tyAgI purUSa tIrthakaro dvArA bAhya ane AtyaMtara graMthithI rahita kahela che. jethI saMyamanA anuSThAnamAM nipuNa purUSa badhA sthAnone vinazvara jANIne haMmezA pApakarmathI dUra rahe. / 207 // ___ bhAvArthaH- mumukSu puruSa tIrthaMkara ke vacanoM ko suna kara tathA nizcaya karake samatA ko svIkAra kare kyoMki tIrthakara bhagavAn ne samabhAva se hI zruta cAritra rUpa dharma kA kathana kiyA hai / ataH samabhAva se sampanna, kAma bhoga kI icchA na karane vAlA aura prANIyoM ko daNDa na dene vAlA yAvat aThAraha pApa kA tyAgI puruSa tIrthakaro dvArA bAhya aura Abhyantara granthi se rahita kahA gayA hai| ataH saMyama ke anuSThAna meM nipuNa puruSa saba sthAnoM ko vinAzI jAna kara sadA pApa karma se pRthak rahe // 207 // .. kecittu madhyamavayasi samutthitA api parISahendriyaiglAnatAM nIyanta iti darzayitumAha - AhArovacayA dehA parIsahapabhaMgurA pAsaha ege savidiehi parigilAyamANehiM // 208 // zrI AcArAMga sUtra 19699619689696/4096/09/90/90/90/90/9849( 259)
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ AhAropacayA dehA yeSAM te AhAropacitadehA api parISahabhaGgurAH pazyata eke sarvendriyaiH pariglAyamAnaiH klIbatAmIyuH // 208 // anvayArtha :- dehA - zarI2 AhArovacyA AhArathI vRddhivaMta thAya che ane parIsahapabhaMgurA - parISahane pAbhI bhaMgane prApta thAya che ege - DeTalAI puruSa parISaho khAve tyAre savviMdiehiM - adhI ndriyothI parigilAyamANehiM - sAnine prApta thAya che arthAt teo zithIla thaI jAya che. - bhAvArtha :- AhArathI zarIranI vRddhi thAya ane tenA abhAvamAM zarIra kRza thAya ane pariSahathI zarIrano nAza bhaMga thAya che. pariSaho AvavAthI keTalAka loko kAyara Darapoka thaI jAya che teonI Indriyo zithila thaI jAya che, bhukha ane tarasathI pIDita duHkhI thaIne te purUSa dekhavAmAM, sAMbhaLavAmAM, suMdhavAmAM paNa asamartha thAya che, paraMtu vIrapu3Se dhairyanI sAthai pariSahone sahana 42vA bheIye // 208 // bhAvArtha:- AhAra se zarIra kI vRddhi hotI hai aura AhAra ke abhAva meM zarIra mlAna ho jAtA hai evaM parISaha se zarIra kA bhaGga ho jAtA hai| parISahoM ke Ane para kitaneka loga kAyara ho jAte haiM, unakI indriyA~ zithila ho jAtI haiM bhUkha aura pyAsa se pIr3ita hokara ve puruSa dekhane sunane aura sUMghane meM bhI asamartha ho jAte haiM, kintu vIra puruSa ko dhairya ke sAtha parISahoM ko sahana karanA cAhie // 208 // viditavedyazca parISahapIDito'pi kiM kuryAdityAha - - oe dayaM dayai, je saMnihANasatthassa kheyanne sebhikkhU kAlanne banne mAyane khaNanne viNayanne samayanne pariggahaM amamAyamANe kAleNuTThAI apaDinne duhao chittA niyAI // 209 // nidhIyate ojaH rAgadveSarahito dayAM dayate - pAlayati / yaH sannidhAnazAstrasya - samyag nArakAdigatiSu yena tastannidhAnaM karma tasya zAstraM tasya khedajJaH nipuNo, yadivA sannidhAnazastrasya sannidhAnasya karmaNaH zastraM saMyamaH sannidhAnazastraM tasya khedajJaH sa bhikSuH kAlajJo balajJo mAtrajJaH kSaNajJo vinayajJaH samayajJaH parigrahaM amamAyamAnaH kAlenotthAyI apratijJo dvidhA-rAgeNa vA dveSeNa vA yA pratijJA tAM chittvA saMyamAnuSThAne niryAtIti // 209 // - anvayArtha :- oe - rAgadveSa rahita 53Sa dayaM dhyA 4 dayai - 42 che, je. - 4 bhikkhU - sAdhu saNNihANasatthassa - rmonA sva3pane TepADavAvANA zAstranA jJAnabhAM athavA saMyabhabhAM kheyaNNe - nipue| che se - te kAlaNNe - urtavyanA DAlane bhagavAvANI (26000000000000oppo zrI AcArAMga sUtra
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ balaNe jaNane bhaeAvAvANo mAyaNe - mAtra kheTale } paribhAgane bhagavAvAnI khaNaNNe - kSArAne, avasarane bhaeAvAvAjo viNayaNNe - vinayane bhagavAvANo samayaNNe - samayane bhAvAvANI che, te pariggahaM - parigraha 52 amamAyamANe bhamatva na urato jevo kANa - aNathI uTThAI - uThavAvAnI apaDiNNe pratijJArahita kheTale } ho paae| prAranA niyAzAthI rahita duhao - bAhya ane khalyaMtara, janne prahAranA baMdhanAne chittA - chehana rIne NiyAi - saMyamamArgamAM gamana Dare che. bhAvArtha :- vastunA sAcA svarUpane jANavAvALo rAga-dveSarahita purUSa saghaLI avasthAomAM prANiyo upara dayA ja kare che. kAla-bala-parimANa-kSaNa-vinaya ane samaya eTale Agamane jANavAvALo te purUSa koI paNa padArtha upara mamatvabhAva na rAjato vo saMyamamArgamAM sArI rIte viyare che. // / 208 / / bhAvArtha:--vastu ke yathArtha svarUpa ko jAnane vAlA rAga dveSa rahita puruSa saba avasthAoM meM prANiyoM para dayA hI karatA hai / kAla, bala, parimANa, kSaNa, vinaya aura samaya yAnI Agama ko jAnane vAlA vaha puruSa kisI bhI padArtha para mamatva bhAva na rakhatA huA saMyama mArga meM bhalI bhAMti vicaratA hai // 209 // tasya ca saMyamAnuSThAne parivraz2ato yatsyAttadAha taM bhikkhuM sIyaphAsaparivevamANagAyaM uvasaMkamittA gAhAvaI bUyA AusaMto samaNA ! no khalu - gAmadhammA ubvAhaMti, sIyaphAsaM ca no khalu ahaM saMcAemi ahiyAsittae, no khalu me kampai agaNikAyaM ujjAlittae vA pajjAlittae vA kArya AyAvittae vA payAvittae vA, annesiM vA vayaNAo, siyA sa evaM vayaMtassa paro agaNikAyaM ujjAlittA pajjAlitA kAyaM AyAvija vA, payAvijja vA, taM ca bhikkhU paDilehAe AgamittA ANavijjA aNAsevaNAe tti bemi // 210 // taM bhikSu zItasparzaparivepamAnagAtramupasaMkramya zaMkamAno gRhapati brUyAt bho AyuSman zramaNa ! na khalu tvAM - bhavantaM grAmadharmA - viSayA ubdAdhante ? sAdhurAha - AyuSman gRhapate ! na khalu mAM grAmadharmA ubdAdhante, zItasparzaM ca na khalu ahaM zaknomi adhisoDhuma / na khalu me kalpate zrI AcArAMga sUtra 7777 e7777777777777 261
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ agnikAyamujjvAlayituM vA prajvAlayituM vA kAyamAtApayituM vA pratApayituM vA / anyeSAM vA vacanAnmamaitatkartuM na kalpate, yadivA'gnisamArambhAyA'nyo vA vaktuM na kalpate mameti / syAt kadAcit tasyaivaM vadataH sAdhoH paraH gRhapatiH agnikAyamujvAlayya prajvAlayya kAyamAtApayet pratApayedvA taM gRhapatiM ca bhikSuH pratyupekSyA'vagamya AjJApayet - pratibodhayed anAsevanayA yathaitad mamAyuktamAsevitumiti bravImi // 210 // anvayArtha:- sIyAsaparivevamArca - zItasparzathI eTale ke ThaMDInA kAraNe jenuM zarIra kaMpita dhrujI rahyuM che evA te - te vivuM - sAdhunI vasaMmattA - pAse AvIne cAhava - jo koI gRhapati cUyA - A prakAre pUche ke nA saMto samaNA - he AyuSyanuM zramaNa ! zuM te - Apane gAmamAM - grAmadharma eTale ke viSayo jo zvAti - pIDita to nathI karatA ne? to sAdhu javAba Ape ke nA saMto parAvarDa - he AyuSyanuM gRhapati ! bhavatu - nizcayathI mama - mane gAmamA - viSaya no vAraMti - pIDita nathI karatA paraMtu vastu - nizcayathI ahaM - huM sIthA - zIta sparzane gavANitta - sahana karavA mATe saMvAmi - samartha nathI. zALA - agnikAyane ujJAtti - kiMcita saLagAvavA vA - athavA jJAtti - vizeSathI vrajvalita karavA vA - ane jAI - svayaMnA zarIrane agnikAya dvArA gAyAvittA - kiMcit tApa Apavo pA - athavA pavitta - vizeSathI tApa Ape tA - tathA ahiM - bIjAonA vacagALo - vacanathI. Ama karavuM te - athavA vacana dvArA bIjAo pAse A pramANe karAvavuM hatuM - nizcayathI che - mane na pa - nathI kalpatuM. siyA - zAyada se - te paze - anya purUSa vaM - uparokta prakArathI yaMtat - kahetA evA sAdhune mATe samajAyuM - agnikAyane uSmAnittA - thoDuM bALIne saLagAvIne vA - athavA jJAtijJA - vizeSarUpa saLagAvIne #Ave - sAdhunA zarIrane nAthavaM - thoDo tApa Ape. vA - athavA payAviM - vizeSarUpathI tApa garamAvo Ape to viralU - sAdhu taM - te vAtane potehA- vicAra karIne ra - ane gAmittA - jANIne maLAvaLA - tenuM sevana na karavA vaDe bALavijJA - tene jaNAve arthAt tene A pramANe kahe ke A prakAre agnikAyanuM sevana karavuM mane kalpatuM nathI, ri pa - A pramANe huM kahuM chuM. - bhAvArtha :- zIyALAmAM zardInA kAraNe jo koI muninuM zarIra dhrujI rahyuM hoya to tene dekhIne jo koI gRhastha munine A pramANe pUche ke he muni ! ApanuM zarIra kema dhrujI rahyuM che? zuM Apane viSayo to nathI satAvatA ne? tyAre muni te gRhasthane spaSTa uttara Ape ke he devAnupriya! mane viSayo nathI satAvatA paraMtu ThaMDIthI mAruM zarIra dhruje che. muninA A vacanone sAMbhaLIne jo te gRhastha agni saLagAvI sAdhunA zarIrane (radara)tha69696966666666666@gzrI nAvAra sUtra
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ tApa ApavA mAge to muni tene kahe ke he devAnupriya ! svayaM agnine mArA vaDe saLagAvavI ane bIjAo pAse saLagAvaDAvI ane tenA dvArA zarIrane tapAvavuM te mane kalpatuM nathI, kAraNa ke agninuM sevana karavuM te amArA jevA sAdhuonA AcAra virUddha che, seTale huM agniDAyano upayoga nathI harI zaDato. // 210 // bhAvArtha:- zItakAla meM sardI ke kAraNa yadi kisI muni kA zarIra kAMpa rahA ho to use dekha kara yadi koI gRhastha muni se yaha pUche ki he mune ! ApakA zarIra kyoM kAMpa rahA hai ? kyA Apako viSaya to nahIM satA rahA hai ? to muni usa gRhastha spaSTa uttara de ki he devAnupriya ! mujhe viSaya nahIM satA rahA hai kintu ThaNDa se merA zarIra kAMpa rahA hai / muni ke ina vacanoM ko suna kara yadi vaha gRhastha agni jalA kara sAdhu ke zarIra ko tApa 1 denA cAhe to muni usase kahe ki he devAnupriya ! svayaM agni ko prajvalita karanA aura usake dvArA zarIra ko tApa denA mujhe nahIM kalpatA hai isI prakAra dUsaroM se agni prajvalita karavAnA bhI mujhe nahIM kalpatA hai kyoMki . agnisevana karanA hama sAdhuoM ke AcAra ke viruddha hai / isalie maiM agni sevana nahIM kara sakatA hU~ // 210 // - caturtha uddezakaH cothA uddezAmAM A batAve che ke strI Adino pariSaha utpanna thAya to sAdhu vaihAyasa athavA vRddhapRSTha maraNano svIkAra kare ane jo kAraNa na hoya to te pramANe are nahIM. tIsarA uddezaka kahA jA cukA hai| aba cauthe uddezaka meM yaha batAyA jAtA hai ki strI Adi kA parISaha utpanna ho to sAdhu vaihAyasa yA gRddhapRSTha maraNa ko svIkAra kare aura yadi kAraNa na ho to vaisA na kare // eSa eva zItasparzAdhikAraH paritrANaM ca vastraM, tasyopAyA'' sevanaM pratipAdyate - je bhikkhU tihiM vatthehiM parivusie pAyacautthehiM tassa NaM no evaM bhavai cautthaM vatthaM jAissAmi, se asaNijAI vatthAiM jAijjA ahApariggahiyAiM vatthAiM . 5 dhArijjA, no dhoijjA (no raijjA) no dhoyarattAiM vatthAI dhArijjA, apaliovamANe ( apaliuMcamANe) gAmaMtaresu omacelie, eyaM khu vatthadhArissa sAmaggiyaM // 211 // yaH sthavirakalpitaH pratimApratipanno jinakalpiko vA bhikSu tribhirvastraiH paryuSitaH pAtracaturthaistasya naivaM bhavati caturthaM vastraM yAciSyAmi / vastratrayA'bhAve sa yathaiSaNIyAne vastrANi yAceta, yathA parigRhItAni ca vastrANi dhArayet, no dhAvet, na ca dhautaraktAni vastrANi dhArayet / antaprAntatvAt zrI AcArAMga sUtra 7777eeee6e66eee777077 263)
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAni aparigopayan grAmAntareSu avamaceliko vrajet / etat khalu vastradhAriNaH sAmaggramiti // 211 // . ___anvayArtha :- je - 4 bhikkhU - sAdhu tihiM - 9 vatthehiM - vastra bhane pAyacautthehi - yo) pAtra paripusie - 2 // upadhinI sAthe 2 cha tassa NaM - tene evaM - 2mA pra.2no viyAra No bhavai - nathI. thato huM cautthaM vastraM - yothA vastrAnI jAissAmi - yAyanA 411. se - te sAdhu ahesaNijjAI - bheSanI anusAra vatthAI - 12trAnI jAijjA - yaayn| 43. ane. ahApariggahiyAI - 4 prabhAe. vastra praharI 28 te prabhAe. 4. dhArijA - ghaa29|| 43. No dhoijjA - te vastrIne dhAve nahIM No raijjA - raMge nahIM bhane dhoyarattAI - dhoyeda tathA gelA athavA paDe dhone pachIthI rNge|| vatthAI - vastrAne No dhArijjA - 5 / 29 // 43 nahIM gAmaMtaresu - Glon. xto vo sAdhu apaliuMcamANeapaliovamANe - svayaMnA vastrAne na pAvato bhayo tathA omacelie - thodd| bhUTyavANA 1strIne na pA27. 42to mevo. ya. khu - nizcayathA vatthadhArissa - patradhArI sAdhunI eyaM - mA sAmaggiya - sAmagrI che. bhAvArtha :- je abhigrahadhArI sAdhu traNa vastrone dhAraNa karavAno niyama rAkhe che teoe ThaMDI AdinA vakhate traNa vastrothI ja saMtoSa rAkhavo joIye, cothA vastranI mAMgaNInI kyAreya paNa IcchA na karavI joIe, tene vastrone na dhovA joIe, tene alpa parimANa ane alpamUlyavALA ja vastra rAkhavA joIe. nizcayathI vastradhArI sAdhunI A sAmagrI che bIjI vadhArAnI nahIM. te 211 / bhAvArthaH- jo pratimAdhArI sAdhu tIna vastroM ko dhAraNa karane kA niyama rakhatA hai use zIta Adi ke samaya tIna vastroM se hI saMtoSa rakhanA cAhie, cauthe vastra ko mAMgane kI kabhI icchA na karanA caahie| use vastroM ko na dhonA cAhie aura na raGganA cAhie / grAmAdi meM jAte samaya vastroM ko chipAnA na cAhie / use alpa parimANa aura alpa mUlya vAle hI vastra rakhanA cAhie // 211 // zItApagame tAnyapi vastrANi tyAjyAnyetadarzayitumAha - ___ aha puNa evaM jANijA-uvAikaMte khalu hemaMte gimhe paDivanne ahAparijunnAiM vatthAI paridvavijA, aduvA saMtasattare aduvA omacele aduvA egasADe aduvA acele // 212 // atha punarevaM jAnIyAt-apakrAntaH khalu hemanto grISmaH pratipannastato yathAparijIrNAni vastrANi pariSThApayet athavA kSetrakAlapuruSaguNAd bhavet zItaM tataH AtmaparitulanArthaM zItaparIkSArtha (264 )OODIODODIODIODOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ ca sAntarottaraH sAntaram uttaraM-prAvaraNaM yasya sa tathA, kvacitprAvRNoti kvacit pArzvavarti bibhartItyarthaH, zItAzaGkayA nAdyApi parityajati, athavA avamacelaH - ekakalpaparityAgAt dvikalpadhArItyarthaH athavA zanaiH zanaiH zItApagame dvitIyamapi parityajatIti ekazATaka athavA AtyantikazItAbhAve tadapi parityajatIti acelo bhavatIti // 212 // anvayArtha :- aha - atha arthAt AnA pachI bhyAre puNo - irIthI sAdhu evaM - kha prabhAze jANijjA - bho } khalu - nizcayathI have hemaMte - hemaMta Rtu uvAikkaMte - vItI gache jane gimhe - zrISmaRtu paDivaNNe khAvI garcha che to ahAparijuSNAI - vatthAiM - vastrone pariTThavijjA - tyAgI he aduvA athavA saMtaruttare - te vastrone jhyAreDa oDhe bhane ThaMDI sahana thAya to jyAreDa jAnumA paDyA rAje aduvA - athavA omacele - kheDa vastrane tyAgI he aduvA - athavA pachIthI jIbhano par3A tyAga urIne egasADe kheDa 4 vastrarAje aduvA - athavA khAnA pachI acele - te kheDa vastrano patra tyAga de he. - - kimarthamasAvekaikaM vastraM parityajedityAha - bhAvArtha :- ThaMDI- nivAraNa ka2vA mATe sAdhue je vastrone grahaNa karyA hoya ane jo te vastra bIjA varSa mATe zItakAla sudhI rahI zakatA hoya to tene svayaMnI pAse rAkhe, paraMtu jo te vastra jIrNa thaI gayuM hoya to teno tyAga karI de, paraThavI de. // 212 // - bhAvArtha:- zIta nivAraNa karane ke lie sAdhu ne jina vastroM ko grahaNa kiyA hai yadi ve vastra dUsare varSa ke zItakAla taka Tika sakate hoM taba to unheM vaha apane pAsa rakhe, parantu yadi ve jIrNa ho gaye hoM to vaha unheM tyAga de // 212 // lAghaviyaM AgamamANe, tave se abhisamannagae bhavai // 213 // lAghavaM vidyate yasyA'sau lAghavikastaM lAghavikam AtmAnam Agamayan- ApAdayan tapastasya abhisamanvAgatam AsevitaM bhavatIti // 213 // anvayArtha :- sAdhu svayaM, svayaMne lAghaviyaM AgamamANe - upadhithI bhane arbhathI isI urato khevo vastrano tyAga ure. vastranA tyAgathI se sAdhune tave tapanI abhisamaNNAgae bhavai - prApti thAya che. bhAvArtha :- jyAM sudhI thaI zake to sAdhue halakA rahevAno prayatna karavo joIye, vastrano tyAga karavAthI kAyakalezarUpa tapanI prApti thAya che. // 213 II zrI AcArAMga sUtra 777eeeeee777777 265
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha:- jahA~ taka ho sake sAdhu ko halkA rahane kA prayatna karanA caahie| vastra kA tyAga karane se kAyakleza rUpa tapa kI prApti hotI hai || 213 // etazca bhagavatA prabeditamiti darzayitumAha - jameyaM bhagavayA paveiyaM tameva abhisamiccA savvao savvattAe sammattameva samabhijjANijjA // 214 // yadetat bhagavatA praveditaM tadeva abhisametya sarvataH sarvAtmatayA samyaktvameva samatvaM vA sacelA'celAvasthayostulyatAM vA samabhijAnIyAt Aseveteti // 214 // anvayArtha :- bhagavayA - tIrthaM52 jameyaM - 4 6 paveiyaM - i2bhAve che tameva tene abhisamiccA - bhazIne savvao - jadhI jAvuthI savvattAe jaghA prahArathI sammattameva - samatvatbhAvanuM 4 samabhijANijjA - sevana adhuM bhedhye. - - bhAvArtha :- zrI tIrthaMkaraprabhue sAdhune mATe ja AcaraNa batAvela che tene sArI rIte jANIne sAdhu samabhAvathI rahe, vastrathI yukta hoya athavA vastrarahita hoya te janneya avasthAmAM saraSA pariNAma rAje // 214 // bhAvArtha:- zrI tIthaGkara bhagavAn ne sAdhu ke lie jo AcaraNa batAyA hai use bhalI bhAMti jAna kara sAdhu samabhAva se rahe / vastrayukta ho yA vastrarahita ho donoM hI avasthA meM samAna pariNAma rakhe // 214 // I yaH punaralpasattvatayA bhagavadupadiSTaM naiva samyag jAnIyAt sa etad adhyavasAyI syAdityAha jassa NaM bhikkhurasa evaM bhavai puTTho khalu ahamaMsi nAlamahamaMsi sIyaphAsaM ahiyAsittae, se vasumaM savvasamannAgayapannANeNaM appANeNaM kei akaraNayAe AuTTe tavassiNo hu taM seyaM jamege vihamAie tatthAvi tassa kAlapariyAe, se'vi tattha viaMtikArae icceyaM. vimohAyataNaM hiyaM suhaM khamaM nissesaM ANugAmiaM tti bemi // 215 // yasya bhikSoreva bhavati spRSTaH khalvahamasmi parISahopasargeH, nAlamahamasmi dravyabhAvabhedabhinnamanyataraM zItasparzam adhisoDhum sa vasumAn -saMyamI sarvasamanvAgataprajJAnenA''tmanA N kazcit, taccikitsAm akaraNatayA AvRttaH vyavasthitaH, tapasvino hi tat zreyo yadeko vehAnasAdikaH AtmobdandhanAya vihAyogamanAdikaM abhyupagacchati, tatrApi - vehAnasAdimaraNe'pi tasya kAlaparyAyaH (2660000000000 zrI AcArAMga sUtra
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNa eva yathA kAlaparyAyamaraNe - kAlaparyAyeNa bhaktaparijJAdimaraNe / so'pi tatra vehAnasAdimaraNe vyantikArakaH - vizeSeNa antakriyAkArakaH, ityetad vehAnasAdimaraNaM vimohAyatanaM - vigatamohAnAmA''yatanam-AzrayaH hitaM sukhaM kSamaM yuktaM nizreyasaM AnugAmikamiti bravImi // 215 // annayArtha :- os - koInA dvArA araLavANu baTTe - upasarga thAya tyAre basa naM - je mivadyumsa - sAdhune puchyuM - A pramANe vicAra mavarU - thAya che ke vastu - - nizcayathI arUM - huM puddo kSi - duHkhothI AkrAMta thaI gayelo chuM. a - huM sIyAsa - zItasparzane eTale ke kAma bAdhAne ahiyAsitta! - sahana karavAmAM anna - samartha La aMti - nathI, to savvasamaLAvavaLAmeLa appALeLa - samasta jJAnothI yukta AtmAvALo hovAnA kAraNe arthAt dravya-kSetra-kAla-bhAvano vicAra karIne te - te vasumaM - cAritravAn sAdhu o - ekalo ja vio - vaihAyasa maraNane arthAt phAMso khAvAnuM ADN - svIkAra kare. naM - kAraNa ke haiM - nizcayathI tasmiLo - teM tapasvI sAdhune mATe tA - A pramANe ja seyaM - zreSTha che paraMtu cAritrane dUSita na kare. takSa - tenA mATe tattvavi - te maraNa paNa vAtariyA! - kAlano ja paryAya che. satya - te maraNathI so vi - maravAvALo te vicaMtAraNa (vikRtiAraNa) - karmono aMta karavAvALo che. rUddheya vimodAvavaLa - moharahita purUSone AzrayarUpa che. avasarayukta A maraNa niM - hitakAraka suThThuM - sukhakAraka carma - kAlane ucita khristesaM - niHzreyasa eTale ke karmakSayanuM kAraNa ane Anumiya - AnugAmika puNyanuM kAraNa che. tti lekhi - A pramANe huM kahuM A maraNa paNa chuM. - bhAvArtha :- alpazakti hovAnA kAraNe je sAdhunA manamAM A pramANe vicAra utpanna thayo hoya ke, mane roga utpanna thaI gayo che jethI huM ghaNuM kaSTa pAmI rahyo chuM athavA kAmajanita viSayAbhilASAnI pIDA mane pIDita karI rahI che jene sahana karavAmAM huM samartha nathI athavA strI mArA cAritrane naSTa karavA mAMge che huM tenAthI svayaMnA cAritranI rakSA karavAmAM samartha nathI AvA samayamAM sAdhu vaihAyasa, phAMso khAvo Adi apavAda maraNano svIkAra kare paraMtu cAritrane dUSita na kare, kAraNa ke cAritrane dUSita karavA karatAM maraNa ja zreyaskara che. jo ke vaihAyasAdi phAMso khAvo vagere maraNane bAlamaraNa kahela che. to paNa dravya-kSetra-kAla-bhAvanI apekSAthI te paMDitamaraNa paNa thaI jAya che. jethI ukta avasaramAM vaihAyasAdi maraNa paNa bhAre guNane mATe thAya che, A maraNathI paNa tenuM hita-sukha ane karmono kSaya thAya che jethI A maraNa avasara prApta che. // 215 // zrI bAvAra sUtra jaLaUUUUUUUUUU7(267
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha:- alpazakti hone ke kAraNa jisa sAdhu ke mana meM aisA vicAra utpanna ho ki - mujhako roga utpanna ho gayA hai jisase maiM bahuta kaSTa pA rahA hU~ athavA kAma janita bAdhA mujhe pIr3ita kara rahI hai jisako sahana karane meM maiM samartha nahIM hU~ athavA strI mere cAritra ko naSTa karanA cAhatI hai, maiM isase apane cAritra kI rakSA karane meM samartha nahIM huuN| aise samaya meM sAdhu vaihAyasa Adi apavAda maraNa ko svIkAra kare kintu cAritra ko dUSita na kare kyoMki cAritra ko dUSita karane kI apekSA maraNa hI zreyaskara hai / yadyapi vaihAyasAdi maraNa ko bAlamaraNa kahA hai tathApi dravya kSetra kAla bhAva kI apekSA se vahI paNDitamaraNa bhI ho jAtA hai / ataH ukta avasara meM . vaihAyasAdi maraNa bhI bhArI guNa ke lie hotA hai| isa maraNa se bhI unakA hita, sukha aura karmo kA kSaya hotA hai / ataH yaha maraNa avasara prApta hai // 215 // paMcama uddezakaH ) cothA uddezAmAM vaihAyasAdi maraNa batAvyuM have A uddezAmAM bhaktaparijJA maraNa batAve che. cauthe uddezaka meM paihAyasAdi maraNa batAye gaye haiM / aba isa pAMcaveM uddezaka meM bhaktaparijJAM maraNa batAyA jAtA haiM :anantaraM vehAnasAdikamupanyastam, iha tu glAnabhAvopagatena bhikSuNA yatkartavyaM tadAha je bhikkhU dohiM vatthehiM parivusie pAyataIehiM tassa NaM no evaM bhavai taiyaM vatthaM jAissAmi, se aNesaNijAI vatthAI jAijA jAva evaM khu tassa bhikkhussa sAmaggiaM, aha puNa evaM jANijAuvAikaMte khalu hemante gimhe paDivaNNe, ahAparijunnAI vatthAI pariDhavijjA, ahAparijunnAI pariTThavittA aduvA saMtasattare aduvA omacele aduvA egasADe aduvA acele lAghaviyaM AgamamANe tave se abhisamannAgae bhavai jameyaM bhagavayA paveiyaM tameva abhisamicA savvao savvattAe sammattameva samabhijANiyA, jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-puTTho abalo ahamaMsi nAlamahamaMsi gihatarasaMkamaNaM bhikkhAyariyaM gamaNAe, .. se evaM vayaMtassa paro abhihaDaM asaNaM vA (4) AhaTTu 268)DOOOOOOOOOOOOOOOOcroproomeroen | zrI AcArAMga sUtra
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ dalaijA, se pubAmeva AloijA-AusaMto ! no khalu me kappai abhihaDaM asaNaM vA (4) bhuttae vA pAyae vA anne vA eyappagAre // 216 // yo niyamAjinakalpikaparihAravizuddhikayathAlandikapratimApratipannAnAmanyatamo bhikSurvAbhyAM vastrAbhyAM paryuSitaH pAtratRtIyAbhyAM tasya naivaM bhavati-yathA tRtIyaM vastra yAciSyAmi / sa yathaiSaNIyAni vastrANi yAceta yAvada etata khalu tasya bhikSoH sAmagyam / atha punarevaM jAnIyAt-apakrAntaH khalu hemanto grISmaH pratipannaH yathAparijIrNAni vastrANi pariSThApayet yathAparijIrNAni vastrANi pariSThApya, athavA sAntarottaraH, athavA avamacelaH, athavA ekazATakaH, athavA acelo bhavati / lAghavikama Agamayan tapastasya abhisamanvAgataM bhavati / yadetat bhagavatA praveditaM tadeva abhisametya sarvataH sarvAtmatayA samyaktvameva samatvameva vA samabhijAnIyAt / yasya bhikSorevaM bhavati-vAtAdirogaiH spRSTo'haM, abalo'hamasmi, nAlamahasmi gRhAntarasaGkamaNAya bhikSAcaryAM gamanAya / atha tasmai vaivaM vadate bhikSave paraH gRhasthAdi abhihRtam azanaM vA 4 AhRtya dadyAt "kei gAhAvaI uvasaMkamittu bUyA-AusaMto ! samaNA ! ahannaM tava aTThAe asaNaM vA 4 abhihaDaM dalAmi se puvAmeva jANejjA AusaMto gAhAvaI ! janaM tumaM mama.aTThAe asaNaM vA 4 abhihaDaM cetesi, No ya khalu me kappai eyappagAraM asaNaM vA 4 bhottae vA pAyae vA, anne vA tahappagAre "iti pAThAntaraM kaNThyam evaM sati sa sAdhu glAno'pi jIvitaniSpipAsuH pUrvameva Alocayet - abhyAhatAdikaM jJAtvA pratiSedhayet, tayathA-AyuSman ! na khalu me kalpate abhihRtam azanaM vA 4 bhoktuM vA pAtuM vA anyad vaitatprakAramAdhAkarmAdidoSaduSTamiti // 16 // . . anvayArtha :- je - he bhikkhU - sAdhu dohiM - je vatthehiM - vastra bhane pAyataiehiM - trI pAtra parikhusie - 25vAno niyama rAdhe cha tassa NaM - tene evaM - 2 // pramANe No - nathI. bhavai - thatuM huM taiyaM - trI 80 vatthaM - vastranI jAissAmi - yaayn|| rIza, te sAdhujhe viyAro'ye 3 se - te ahesaNijjAI - bheSAnI anusAra. 4 vatthAI - 12trInI jAijjA - yaayn| 3 khu - nizcayathA evaM - 28 // prabhA tassa - te bhikkhussa - sAdhunI sAmaggiyaM - 24aa sAmagrI cha. aha - mAnA 5chI puNa - izathI. te sAdhu evaM - bhA prabhAe. jANijjA - ME 3 khalu - nizcayathI. uve hemaMte - ubhaMta Rtu uvAikkate - vyatIta 25 gayedI cha bhane gimhe - grISma Rtu paDivaNNe AvedI che, to te ahAparijuNNAI - vatthAI - strIne paridRvijjA - tyAcA he ahAparijuNNAI - 9 vastrone paridRvittA - tyAgAne 29 aduvA - athavA saMtasattare - 311 samayamA strIne moThe bhane bhI samayamA tene pAse. rANe. aduvA - athavA omacele - bhavabhayesa arthAt |zrI AcArAMga sUtra/0000000000000000000000000007(269)
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ kramazaH eka vastrane ochA karato evo saduvA - athavA sADe - eka vastravALA mahuvA - athavA atte - teno paNa tyAga karIne vastrarahita thaI jAya, te svayaMne tAIve - laghu halko gAmamALe - banAvato, evo rahe. A prakAre che - tene tave - tapanI namasamauTU - prApti thAya che bhAvathI - tIrthaMkaraprabhue naM - je - A phAM - pharamAvela che tame - tene gamavA - jANIne savago - cAre bAjuthI sattA - badhA prakArathI samRttameva - samatvabhAvano ja samALiyA - svIkAra kare. nasa naM - je. mig - sAdhune parva - A pramANeno vicAra mAM - thAya che ke bA~ - huM puNo - rogAdithI AkrAMta thavAne kAraNe avato - nirbala siM - chuM, - rihaMta saMsamAM - eka gharathI bIjA gharamAM, tathA mirivAra - gocarIne mATe jamaNA - javAmAM karta - samartha - nahIM saMsi - chuM parva - A prakAre vAMtasa - kahetA evA che - te sAdhu pAsethI sAMbhaLIne je - jo koI - jIvonA AraMbhathI banAvIne lAvela mai-vi-vA-sArU - azana-pANI-khAdima-svAdima sAda - lAvIne pharnA - tene ApavA lAge to te - te putrAmeva - pahelA ja mAnophA - niSedha karI de nA saMto - he AyuSyanuM hAvarDa - gRhapati ! re - mane gamatuM - bIjAnA dvArA lAvelA azaM-pALa-phi-sApha - azana-pANI-khAdima-svAdima vI - ane thapatahAra - A prakAre ane bIjA padArtha paNa Lo DuM - kalpatA nathI. bhAvArtha :- je jinakalpI sAdhu be vastra ane trIjuM pAtra rAkhe che tene trIjuM vastra mAMgavuM kalpatuM nathI, te sAdhu jo rogAdithI piDita thaI gayo che, eka gharathI bIjA gharamAM javA mATe tathA bhikSA levA javA mATe samartha nathI, AvI vAta tenA mukhathI sAMbhaLIne jo koI gRhastha bhaktivaza thaIne tenA mATe AhArAdi lAvIne Ape to sAdhu tene grahaNa na kare, te tene samajAvIne kahI de ke A prakArano AhAra athavA bIjI vastu amAre grahaNa karavI kalpatI nathI. / 216 // bhAvArthaH- jo jinakalpI sAdhu do vastra aura tIsarA pAtra rakhatA hai usako tIsarA vastra mAMganA nahIM kalpatA hai / vaha sAdhu yadi rogAdi se pIr3ita hokara eka ghara se dUsare ghara meM jAne ke lie tathA bhikSA ke lie jAne meM samartha na ho, usake mukha se yaha bAta suna kara yadi koI gRhastha bhakti vaza hokara usake lie AhArAdi lAkara deve to vaha sAdhu use svIkAra na kare / vaha usako samajhA kara kaha deve ki - isa prakAra kA AhAra athavA dUsarI vastu grahaNa karanA mujhe nahIM kalpatA hai // 216 // vica jassa NaM bhikkhussa ayaM pagappe-ahaM ca khalu paDinnatto apaDinnattehiM gilANo agilANehiM abhi (ra70)baIthaitha660tha50660666@gzrI nAvAra sUtra
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMkha sAhammiehiM kIramANaM veyAvaDiyaM sAijissAmi, ahaM vAvi khalu appaDinnatto paDinnattassa agilANo gilANassa abhikaMkha sAhammiyassa kuJA veyAvaDiyaM karaNAe / AhaTu parinnaM aNukkhissAmi AhaDaM ca sAinjissAmi 1, AhaTTa parinnaM ANakkhissAmi AhaDaM ca no sAinjisAmi 2, AhaTu parinnaM no ANakkhissAmi AhaDaM ca sAinjissAmi 3, AhaTTa parinnaM no ANakkhissAmi AhaDaM ca no sAijissAmi 4, evaM se ahAkiTTiyameva dhammaM samabhijANamANe saMte virae susamAhiyalese tatthavi tassa kAlapariyAe se tattha viaMtikArae, icceyaM vimohAyayaNaM hiyaM suhaM khamaM nissesaM ANugAmiyaM tti bemi // 217 // - 5 ___ yassa parihAravizuddhakasya yathAlandikasya vA bhikSArayaM prakalpaH- AcAraH, tadyathA - ahaM ca khalu pratijJaptaH - parairvijJapto mayA cA'pratijJaptaiH-anabhyarthiteglAna sannaglAnairnirjarAmabhikAGakSya sAdharmikaiH kriyamANaM vaiyAvRttyaM svAdayiSyAmi abhilaSiSyAmi / ahaM ca punaH khalu apratijJaptaHanuktaH pratijJaptasya-vaiyAvRtyakaraNAyoktasyA'glAnaH san glAnasya nirjarAmabhikAGkSaya sAdharmikasya kuryAM vaiyAvRtyamupakArasya karaNAya / tedavaM pratijJA parigRhyApi bhaktaparijJayA prANAn jahyAd na punaH pratijJAmiti bhAvArthaH idAnI pratijJAvizeSadvAreNa caturbhaGgikAmAha-ekaH kazcidevaMbhUtAmAhRtyagRhItvA pratijJAM vaiyAvRtyaM kuryAt, tayathA-anveSayiSyAmi glAnasyAparasyAhArAdikam, tathA'pareNa cAhRtam - AnItaM svAdayiSyAmi // 1 // tathA'para AhRtya pratijJAm tadyathA-anvIkSiSye AhArAdikam aparanimittam, tathA'pareNAhRtaM cana svAdayiSyAmi // 2 // tathA'para Ahatya pratijJAm, tadyathA-nAnvIkSiSyAmi AhArAdikamaparanimittaM svAdayiSyAmI cAnyenAhatam // 3 // tathA'para Ahatya pratijJAm tadyathA-nAnvIkSiSye AhArAdikamaparanimittam anyenAhRtaM ca na svAdayiSyAmi // 4 // evaM sa yathAkIrtitameva dharma samabhijAnan zAnto zrAnto vA virataH susamAhatalezyo bhaktapratyAkhyAnaM kuryAt / tatrA'pi-bhaktaparijJAyAmapi tasya kAlaparyAyaH - guNa eva yathA kAlaparyAyamaraNe / sa tatra-glAnatayA'nazanavidhAne vyantikArakaH | zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(271
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSaNa antakriyAkArakaH karmakSayavidhAyIti / etad vimohAyatanaM vigatamohAnAmAyatanam-Azrayo hitaM sukhaM kSamaM nizreyasam AnugAmikamiti bravImi tathA vAcyaM cAtra lAghavikam AtmAnam Agamayan tapastasya samanvAgataM bhavatIti // 217 // nivArtha :- nasa naM - je milupta - sAdhuno mAM - A pApe - AcAra niyama hoya ke jo sA~ - huM niALo - bImAra thaI jAuM to gapaDiTiM - arthAt mArA vaDe mAMgaNI nA karavA chatAM paNa tAre - glAni rahita sAhamihiM - sAdharmika sAdhuonA dvArA vizva - nirjarAnI IcchAthI zILA - karelI vevAvaDia - vaiyAvaccane paripatto - teo dvArA kahevAthI sa - svIkAra karIza. koI sAdhune A pramANe niyama hoya che ke mAM - huM vA vi - paNa nAno - glAnirahita eTale ke kheda pAmyA vinA apaDiwtto - sAmA sAdhu taraphathI mAMgaNI na karela hovA chatAM paripUrNa - kahela gitALAM - glAna eTale ke bimAra sAhamayasa - sAdharmika sAdhunI cAvaDA - vaiyAvacca maia - nirjarAnI IcchAthI zaraNAI - teno upakAra karavAne mATe suSmA - karIza. koI pratijJA kare che ke i - pratijJA garlDa - karIne sAvavasAmagagvizvasAma - huM bIjA sAdharmika sAdhu mATe AhArAdinuM anveSaNa karIza 2 - ane gArDa - bIjA sAdharmikane mATe AhArAdinuM anveSaNa zodha karIza, paraMtu gADuM - bIjAo dvArA lAvelA AhArAdine nA sAnnisAna - nahIM bhogavIza. koI A pramANe pratijJA kare che ke gharanuM bAraNuM - pratijJA karIne jo mALavevasA - huM bIjA sAdharmikane mATe AhArAdino zodha nahIM karIza, paraMtu gADuM - bIjA sAdharmika dvArA lAvela AhArAdine sAnnisAmi - bhogavIza. pafi sAhadu - koI A pramANe kare ke pratijJA Lo gALavivasami - huM bIjA sAdharmikane mATe AhArAdinI zodha nahIM karIza - ane gAhAM - bIjA sAdharmika dvArA lAvela AhArAdine no sAphIjhasA - huM bhogavIza nahIM. parva - A prakAre che - te bahATTiyameva - svayaMnI pratijJAne anusAra ghAM - dharmanuM sImanAthamALe - sevana karato evo saMte - zAMta virA - virata pApakarmathI aTakelo ane susamAyite - zubha lezyAvALo thaIne pratijJAnuM pAlana kare. sthAvi - pratijJAnA pAlanamAM asamarthatAvALo thAya to tad - te sAdhu mATe zAnapariyA - bhakta pratyAkhyAna anazana dvArA maraNane prApta karavuM paNa sumRtyuno ja avasara che. tatva - A prakArathI maravAvALo se - te sAdhu vigaMtikAra - vigaMtavAsa! - karmono aMta kare che. pharva - A anazana vinodAvavAM - moharahita purUSono Azraya che diyuM - A hitakArI sudaM - sukhakArI ui - ucita zirod - karmono kSaya karavAvALo - ane bAjumAM - AnugAmika puNyakArI che. ri pa - A pramANe huM kahuM chuM. (2002)SerSeSSerewewewewewewewewenst Brakin E
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha :- je parihAravizuddhaka athavA yathAlaMdika abhigraha sAdhune A pramANe pratijJA hoya ke 'tapasyA AdinA dvArA glAnine prApta thavAthI huM te purUSa dvArA vaiyAvacca karAvIza, je mArA kahyA sivAya mane kaheze ke huM sAdharmika nirjarAnI bhAvanAthI kheda pAmyA vinA tamArI sevA karIza, koI sAdhu A pramANe pratijJA kare che ke 'tapa Adi dvArA glAni prApta thaI hoya, bIjA sAdharmikanI vaiyAvacca tenA kahyA sivAya ja svayaMnI nirjarAnI bhAvanAthI karIza.' A pramANe pratijJA karavAvALA sAdhu svayaMnI pratijJAne pAlana karavA mATe svayaMnA prANone bhale tyAgI de, paraMtu pratijJAno bhaMga na kare, AvI pratijJA karavAvALA muniyonI eka caturthaMgI batAvela che. 1. huM bIjA glAna sAdharmikanI vaiyAvacca karIza ane tenA mATe AhArAdi lAvIza, tathA bIjA sAdharmikanA dvArA lAvela AhArAdino upabhoga karIza. 2. huM bIjA sAdhune mATe AhArAdi lAvIza, paraMtu bIjAnA dvArA lAvela AhArAdino upabhoga nahIM karUM.. 3. huM bIjAne mATe AhArAdi nahIM lAvuM paraMtu bIjA dvArA lAvela AhArAdino upabhoga karIza. 4. huM bIjA mATe na to AhArAdi lAvIza ane bIjAnA dvArA lAvela AhArAdino upabhoga nahIM karIza. A pramANe vividha prakAranI pratijJAono svIkAra karavAvALA munioe vicAravuM joIye ke dRDhatAnI sAthe te svayaMnI pratijJAnuM pAlana kare. // 217 // bhAvArtha:- jisa parihAravizuddhika yA yathAlandika evaM paDimAdhArI sAdhu ko aisI pratijJA ho ki " tapasyA Adi ke dvArA glAni ko prApta hone para maiM usI puruSa dvArA vaiyAvacca karAu~gA jo mere binA kahe hI mujha se kahegA ki maiM nirjarA kI bhAvanA se ApakI sevA karU~gA / tathA vaha svayaM tapasyA yA roga Adi se glAna na hogA aura sAdharmika hogA / " koI sAdhu aisI pratijJA karatA hai ki "maiM tapa Adi ke dvArA glAni ko prApta dUsare sAdharmika kA vaiyAvacca usake kahe binA hI apanI nirjarA kI bhAvanA se karU~gA / " aisI pratijJA karane vAlA sAdhu apanI pratijJA ko pAlana karane ke liye apane prANoM ko bhale hI tyAga de kintu pratijJA kA bhaGga na kare / aisI pratijJA karane vAle muniyoM kI eka caturbhaMgI batalAI gaI hai: (9) maiM dUsare glAna sAdharmika kI vaiyAvacca karU~gA aura usake lie AhArAdi lAUMgA tathA dUsare sAdharmika ke dvArA lAye hue AhArAdi kA upabhoga karUMgA / (2) maiM dUsare sAdhu ke lie AhArAdi lAuMgA parantu dUsare ke dvArA lAye hue AhArAdi kA upabhoga na zrI gAvAtAM sUtra laQQQQQQQQQQQQQ(273
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) (4) maiM dUsare ke lie AhArAdi nahIM lAU~gA parantu dUsare ke dvArA lAye hue AhArAdi kA upabhoga kruuNgaa| maiM na to dUsare ke lie AhArAdi lAU~gA aura na dUsare ke dvArA lAye hue AhArAdi kA upabhoga karU~gA // isa prakAra nAnA prakAra kI pratijJAoM kA svIkAra karane vAle muniyoM ko cAhie ki dRr3hatA ke sAtha ve apanI pratijJA kA pAlana kareM // 217 // - SaSThaM uddezakaH pAMcamA uddezAmAM bhaktaparijJA maraNanuM kathana karyuM have A uddezAmAM IMgitamaraNanuM kathana karela che. pAMcave uddeze meM bhaktaparijJAmaraNa kA kathana kiyA, isameM iMgitamaraNa kA kathana hai / anantaraM bhikSoH sAbhigrahasya glAnatayA bhaktapratyAkhyAnamuktam, ihApi abhigraha-vizeSAdhikAro vartate, tadyathA - je bhikkhU egeNa vatyeNa parivusie pAyabiIeNa, tassa NaM no evaM bhavai-biIyaM vatthaM jAissAmi, se asaNijaM vatthaM jAijjA ahApariggahiyaM vatthaM dhArikhA jAva gimhe paDivanne ahAparijunnaM vatthaM pariTThavijjA (2) aduvA egasADe aduvA acele lAghaviyaM AgamamANe jAva sammattameva samabhijANiyA // 218 // yo bhikSurekeNa vastreNa paryuSitaH pAtradvitIyena tasya naivaM bhavati dvitIyaM vastraM yAciSyAmi sa yathaiSaNIyaM vastra yAvet, yathAparigRhItaM vastraM dhArayet tAvad grISmaH pratipannaH / yathAparijIrNavastraM pariSThApayet, pariSThApya avamacelaH athavA ekazATaH athavA acelo lAghavikaM Agamayan yAvat samyaktvameva samatvameva vA samabhijAnIyAt // 218 // anvayArtha :- je - 4 bhikkhU - sAdhu egeNa - kheDa vattheNa vastra ne pAyabiIeNa - zrIbhuM pAtra, khAnI sAthai parivusie - 2he che tassa NaM tene evaM - A pramANe viyAra No bhavai - nathI thato } huM biiyaM vatthaM - jIbha vastranI jAissAmi - yAyanA jharIza. se - - te AhesaNijjaM - zeSazAnI anusAra vatthaM vastranI jAijjA yAyanA re bhane ahApariggahiyaM vatthaM - 4 pramANe vastra grahaNa resa che arthAt bhajI gaye che te pramANe (2740000000000 zrI AcArAMga sUtra -
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 dhArijjA - dhaa25| 52 jAva - yAvat bhyAre te deNe he zItaRtu pUrNa thaI gaI che bhane gimhe - zrISmaRtu paDivaNe - khAvelI che tyAre te ahAparijuNNe - e vatthaM - vastrone pariTThavijjA - tyAgI he aduvA athavA egasADe - te amazaH khe vastravAno aduvA - tathA acele - vastrarahita thardhane lAghaviyaM svayaM svayaMne usao, laghu AgamamANe - banAvatA sevA jAva - yAvat sammattameva samatAne samabhijANiyA - dhArA 42. - bhAvArtha :- je sAdhuno A niyama che ke eka vastra ane eka pAtrane dhAraNa karIne svayaMne saMyamajIvanano nirvAha karavo che tene bIjA vastranI yAcanA karavI kalpatI nathI. jyAre zItaRRtu vyatIta thaI jAya ane grISmaRRtu AvI jAya tyAre te svayaMnA phATela vastrane tyAgI de ane vastrarahita thaIne rahe, A prakAre te svayaM svayaMne laghu-haMso janAvIne samabhAvane dhArA 42 // 218 // - bhAvArtha:- jisa sAdhu kA yaha niyama hai ki eka vastra aura eka pAtra ko dhAraNa karake apane saMyama jIvana kA nirvAha karanA hai usako dUsare vastra kI yAcanA karanA nahIM kalpatA hai / jaba zIta Rtu vyatIta ho jAya aura grISma Rtu A jAya taba vaha apane usa phaTe hue vastra ko tyAga de aura vastra rahita hokara rhe| isa prakAra vaha apane Apako laghu-halkA banAyA huA samabhAva ko dhAraNa kare // 218 // tasya ca bhikSoH parikarmitamaterlaghukarmatayA ekatvAdhyavasAyaH syAditi darzayitumAha-jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai - ege ahamaMsi na me asthi koi, na yAhamavi kassavi, evaM se egAgiNameva appANaM samabhijANijjA, lAghaviyaM AgamamANe tave se abhisamannAgae bhavai jAva samabhijANiyA // 219 // yasya bhikSoreve bhavati-eko'hamasmi, na me'sti kazcit, na cAhamapi kasyacit, evamasau ekAkinamevA''tmAnaM samabhijAnIyAt / evaM saMdadhAno yadyadrogAdikamupatApakAraNamApadyate tattadadhisahate yato lAghavikam AtmAnam Agamayan tapastasya samanvAgataM bhavati yAvat samyaktvameva samatvameva vA samabhijAnIyAt // 219 // anvayArtha :- jassaNaM - 4 bhikkhussa sAdhune evaM bhAvo viyAra bhavai - thAya 19 } s? - g 17i - zisel sift - Eg. a - H13 SS - sis 47 - Hell 3fa - I - - ya ne ahamavi - huM paNa kassavi - ordhano nathI. evaM - 2 prahAre se - te appANaM - - svayaMne egAgiNameva - kheDalo 4 samabhijANijjA - bhaye. lAghaviyaM svayaM svayaMne laghu zrI AcArAMga sUtra - 777777777eee6e6e70 275 - -
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ bheTale 3 Co AgamamANe - sanApato mepo se - te. yA pramANa samale // pramA 42vAthI tene tave - tapanI abhisamaNNAgae - prApti bhavai - thAya che. jAva - yAvat samabhijANiyA - samabhAvane 4 1 / 29 // 42. bhAvArtha :- mokSArthI purUSa A pramANe vicAra kare ke huM ekalo chuM, A anAdi saMsAramAM bhamato evo huM anAdi kALathI cAlato AvuM chuM, mArUM koI vAstavika rIte sahAyaka nathI ane huM paNa koInA duHkhane nAza karavAmAM samartha nathI, saMsAranA saghaLAM - prANI svayaMnA karela karmonA phaLa bhogave che. A pramANe jANIne sAdhu sukha ane duHkha ema bannemAM samabhAva rAkhato evo vItarAgaprabhunI AjJAnusAra zuddha saMyamanuM pAlana 43. // 218 // bhAvArthaH- mokSArthI puruSa aisA vicAra kare ki "maiM akelA hU~, isa anAdi saMsAra meM bhramaNa karatA huA maiM anAdi kAla se calA A rahA huuN| merA koI bhI vAstavika sahAyaka nahIM hai aura maiM bhI kisI ke duHkha kA nAza karane meM samartha nahIM huuN| saMsAra ke samasta prANI apane kiye karmo kA phala bhogate haiM" aisA jAna kara sAdhu sukha aura duHkha donoM meM samabhAva rakhatA huA vItarAga kI AjJAnusAra zuddha saMyama kA pAlana kare // 219 // ihaivAdhyayane'yastAd udgamotpAdaneSaNA tathA grahaNaiSaNA pratipAditA, adhunA'vaziSTA grAsaiSaNA pratipAyate se bhikkhU vA bhikkhuNI vA asaNaM vA (4) AhAremANe no vAmAo haNuyAo dAhiNaM haNuyaM saMcArijA AsAemANe, dAhiNAoM vAmaM haNuyaM no saMcArijA AsAemANe se aNAsAyamAMNe lApaviyaM AgamamANe tave se abhisamannAgae bhavai, jameyaM bhagavayA paveiyaM tamevaM abhisamicA savao savvattAe sammattameva a(sama)bhijANiyA // 220 // sa bhikSurvA bhikSuNI vA azanaM vA 4 AhArayan na vAmato hanuto dakSiNaM hanuM saJcArayet AsvAdayan, dakSiNato hanuto vAmaM hanukaM na saJcArayed AsvAdayan / 'ADhAyamANe' pAThAntaramAzritya AdaravAnAhAre mUrchito gRddho na saJcArayediti / sa kutazcinimittAt saJcArayannapi anAsvAdayan saJcArayet, yata AhArasambandhilAghavam Agamayan - ApAdayan tapastasyA'bhisamanvAgataM bhavati yadetad bhagavatA praveditaM tadetad abhisametya sarvataH sarvAtmatayA samyaktvameva samatvameva vA samabhijAnIyAt // 220 // anvayArtha :- se - te bhikkhU - sAdhu vA - athavA bhikSuNI - sAdhvI asaNaM - (276 )POOTOOTOOTOOTOOTOOTOOTOCTODIOOTOOODOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ azana pANaM - pAnI khAimaM pAhima sAimaM - svAhi AhAremANe - 2 // yAra prahArano AhAra 42to bhevo AsAemANe - svAha sevA bhATe khAhArane vAmAo - DAjI haNuyAo - hanu jeTale 3 ghADhathI dAhiNaM dRkSieA bheTale 4bhI haNuyaM - dhADhanI jAdu No saMcArijA - saMyArita na jhare tathA AsAemANe - svAha sevA bhATe dAhiNAo - 4bhI haNuyAo - dhADhathI vAmaM - DAjI haNuyaM - dhADhanI taraI No saMcArijjA - saMcArita na re .. khA prahAre se - te sAdhu aNAsAyamANe svAha na deto vo khAhAra 52. lAghaviyaM - svayaMnA durmone hasaDA khochA AgamamANe janAvato khevo svAha na seto khAhAra 42, 4 sAdhu svAha na deto khAhAra 92 che tene tave tapanI abhisamaNNAgae bhavai - prApti thAya che. jaM - 4 evaM - 2 // bhagavayA bhagavAne paveiyaM i2bhAve che tameva tene 4 abhisamiccA - yathArtha bhazIne savvao - jadhA prahArathI jane savvattAe sarvAtmabhAvathI sammattameva samabhAvanuM naM samabhijANiyA - abhijANiyA - pAlana 42. se - - - - - bhAvArtha ::- sAdhu athavA sAdhvI AhAra karatI vakhate svAda levA mATe AhArane jamaNI dADhathI DAbI dADha tarapha ane DAbI dADhathI jamaNI dADha tarapha saMcArita na kare, paraMtu guddhibhAva-Asakti rahita thaIne AhAra kare. A pramANe Asaktirahita AhAra karavAthI tene tapanI prApti thAya che ane karmono kSaya thavAthI laghupaNuM prApta thAya che. Avo sAdhu sarvatra badhA prakArathI samabhAva rAkhato evo vicare. // 220 // bhAvArtha:- sAdhu yA sAdhvI AhAra karate samaya svAda lene ke lie AhAra ko bAIM dAr3ha se dAhinI dAr3ha kI ora tathA dAhinI dAr3ha se bAIM dAr3ha kI ora saJcArita na kare kintu gRddhibhAva rahita hokara AhAra kare / isa prakAra gRddhibhAva rahita AhAra karane se use tapa kI prApti hotI hai aura karmo kA kSaya hokara laghupanA prApta hotA hai| aisA sAdhu sarvatra saba prakAra se samabhAva rakhatA huA vicare // 220 // AsvAdaniSedhena cA'ntaprAntA''hArAbhyupagamo'bhihitaH tadAzitayA'pacitamAMsazoNitasya jaradasthisaMtateH kriyAvasIdatkAyaceSTasya zarIraparityAgabuddhiH syAdityAha - jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai - se gilAmi ca khalu ahaM imami samaye imaM sarIragaM aNupubveNa - 5 parivahittae, se aNupuvveNaM AhAraM saMvaTTijjA, aNupuveNaM AhAraM saMvaTTittA kasAe payague kiccA samAhiyacce phalagAyacce phalagAvayaTThI uTThAya bhikkhU abhinibuDacce // 221 // zrI AcArAMga sUtra 77777777eee6e6)777774277)
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasya bhikSorevaM bhavati-atha glAyAmi ca khalvaham, asmin samaye na zaknomi idaM zarIrakaM AnupUrvyA yatheSTakAlA''vazyakAdikriyASu parivoDhuM vyApArayituM, sa AnupUrvyA-caturthaSaSThA''mlAdikena AhAraM saMvartayet-saMkSipet AnupUrvyA SaSThASTamadazamadvAdazAdikena AhAraM saMvartya kaSAyAn pratanukAn kRtvA samAhitArcaH samyagAhitA - vyavasthitA arcA - zarIraM yena sa niyamitakAyavyApAra ityarthaH yadvA arcA - lezyA, samyagAhitA - janitA lezyA yena sa ativizuddhAdhyavasAya ityarthaH, yadivA arcA - kaSAyajvAlA samAhitA - upazamitA arcA yena sa tathA phalakAvasthAyI - takSyamANo'pi durvacanavAsyAdibhiH kaSAyAbhAvatayA phalakavadavatiSThate iti phalakAvasthAyI - vAsIcandanakalpa ityarthaH, phalakApadarthI phalaM karmakSayarUpaM tadeva phalakaM tena Apadi saMsArabhramaNarUpAyAm arthaH sa vidyate tasya tathA phalakA''padarthI / yadivA phalakavat vAsyAdibhirubhayato bAhyato'bhyantarasaJcAvakRSTaH abhyudyatamaraNArthamutthAya bhikSurabhinirvRttAcaH zarIrasantAparahita iGgitamaraNaM kuryAditi // 221 // __ anvayArtha :- jassa NaM - 4. bhikkhussa - saadhun| yittamA evaM - 20 sare bhavai - viyA2 thAya cha / imammi - 2mA samae - samayamA gilAmi - dAna 2 gayesa dhu, bheTa imaM - 0 sarIragaM - zarIrane aNupubveNa - anubhathI parivahittae - ghaa29|| 42vAmA bhane . saMyamanI // 125 BiyAmonI pravRtti 42vAma No saMcAemi - samartha naDI. se. - te. sAdhu aNuputreNaM - anumatha. AhAraM - mArane saMvahijjA - tyA hai. aNupubveNaM - anumathI AhAraM - bhADA2no saMvaTTittA - saMkSepa rIne ya- bhane kasAe - SAyane payague - pAtA kiccA - rIne. samAhiyacce - zarIra saMbaMdhI vyApArane niyamita 25iqiuo phalagAvayaTThI - bhaav| 35 isano mA bhikkhU - sAdhu uhAya - bh29||| mATe (68do sajja abhiNivuDacce - zarI2nasaMta52lita 45 Mya. . bhAvArtha :- je sAdhunA manamAM vicAra utpanna thAya ke have huM glAna thaI gayo chuM, saMyamanI Avazyaka kriyAo karavAmAM paNa samartha nathI, tyAre te sAdhu AhArano tyAga karI de ane saMlekhanA dvArA kaSAyone pAtaLA kare, A prakAre te sAdhu svayaMnA zarIranA vyApArane niyamita rAkhato evo zuddha adhyavasAya rAkhe, jo koI durvacanakharAba vacana kahe to samabhAvapUrvaka sahana kare, rogAdinI prabaLatA gADhatA thavAthI azanAdinuM pratyAkhyAna karIne Igita maraNa dvArA zarIrano tyAga karI de. / 221// bhAvArthaH- jisa sAdhu ke mana meM yaha vicAra utpanna ho ki aba maiM glAna ho gayA hU~, saMyama kI Avazyaka kriyAoM ko karane meM bhI samartha nahIM hU~, taba vaha sAdhu AhAra ko tyAga deve aura saMlekhanA ke dvArA kaSAyoM ko patalA kare / isa prakAra vaha sAdhu apane zarIra ke vyApAra ko niyamita rakhatA huA zuddha adhyavasAya rakhe / yadi koI durvacana kahe to samabhAva pUrvaka sahana kare / rogAdi kI prabalatA hone para azanAdi kA pratyAkhAna karake iMgita maraNa dvArA zarIra kA tyAga kara de // 221 // (278 JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO| zrI AcArAMga sUtra
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathaM kuryAdityAha aNupavisittA gAmaM vA nagaraM vA kheDaM vA kabbaDaM vA maDaMbaM vA paTTaNaM vA doNamuhaM vA AgaraM vA AsamaM vA sannivesaM vA negamaM vA rAyahANiM vA taNAI jAijA taNAI jAittA se tamAyAe egaMtamavakkamijA, egaMtamavakkamitA appaMDe appapANe appabIe appaharie appose appodae apputtiMgapaNagadagamaTTiyamakkaDAsaMtANae paDilehiya 2 pamanjiya 2 taNAI saMtharijA, -taNAI saMtharittA itthavi samae ittariyaM kuJA, taM sacaM saccavAI oe tinne chinnakahakahe AIyaDhe aNAIe cicANa bheuraM kAyaM saMvihUya virUvarUve parIsahovasagge assi vissaMbhaNayAe bheravamaNucinne tatthavi tassa kAlapariyAe jAva ANugAmiyaM tti bemi // 212 // * anupravizya grAmaM vA nagaraM vA kheTaM vA karba vA maDambaM vA pattanaM vA droNamukhaM vA AkaraM vA AzramaM vA sannivezaM vA naigamaM vA rAjadhAnI vA tRNAni yAceta / tRNAni yAcitvA sa tAni AdAya ekAntaM-giriguhAdikam apakrAmet, ekAntamapakramya alpANDe alpazabdaH sarvatrA'bhAvavAcI alpaprANe alpabIje alpaharite alpAvazyAye alpodake alpottiGgapanakodakamRttikAmarkaTasantAnake mahmasthaNDile pratyupekSya 2 pramRjya 2 tRNAni saMstaret / tRNAni saMstIrya uccAraprasravaNabhUmiM ca pratyupekSya pUrvAbhimukhasaMstArakagataH karalalATasparzighRtarajoharaNaH kRtasiddhanamaskAraH AvartitapaJcanamaskAraH atrApi samaye itvarikaM - niyatapradeza-pracArA'bhyupagamAdiGgitamaraNaM na tu sAkAra pratyAkhyAnaM kuryAt, tad iGgitamaraNaM satyaM - sadbhyo hitaM sugatigamanA'visaMvAditvAt sarvejJopadezAcca / tathA svato'pi satyavAdI ojastIrNaH chinnakathaMkathaH - chinnA kathamapi kathA vikathArUpA yena sa tathA, yadivA kathamahamiGgitamaraNapratijJAM nirvahiSye ityevaMrUpA kathA sA chinnA yena sa tathA mahApuruSatayA vyAkulatArahita ityarthaH / AtItArthaH atIva itAH jJAtA arthA yena so'yam AtItArthaH, yadvA atItA atikrAntA arthAH - prayojanAni yasya sa tathA uparatavyApAra ityarthaH, zrI AcArAMga sUtra 9000000000000000000000000007(279
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdattArtho vA, anAtItaH-AsamantAdatIva ito gato'nAdyanante saMsAre AtItaH, na AtItaH anAtItaH yadrivA anAdattaH saMsAro yena sa tathA tyaktvA bhiduraM kArya, saMvidhUya virUparUpAn parISahopasargAn, asmin sarvajJapraNItA''game visrambhaNatayA bhairavamanucIrNavAn / tatrApi glAnatayA''hiteGgitamaraNe'pi tasya kAlaparyAyaH / so'pi tatra vyantikAraka ityAdi pUrvavad yAvad AnugAmikamiti bravImi // 222 // - 1 anvayArtha :- gAmaM - grAma nayaraM nagara kheDaM peTa kabbaDaM jhurjaTa maDaMbaM mam paTTaNaM - pattana doNamuhaM drozamukha AgaraM Aha2 jaae| AsamaM - Azrama saNNivezaM - sanniveza NigamaM - nigama vA ane rAyahANi - rA4dhAnImAM taNAI - sAdhu tRAMnI jAijjA - yAyanA re. taNAI - tRNonI jAittA - yAyanA urIne se - te sAdhu taM - te tRNAhine AyAe - sane egaMtaM kheDAMtabhAM avakkamijjA - thAlyo bhaya. egaMtaM - khetamA avakkamittA - 46ne appaMDe - DArahita appapANe - jendriyAhi prAziyothI rahita appabIe - zrIbhethI rahita appahUrie - hUja sahi sIsI vanaspatithI rahita appose - Aja rahita appodae - 4sarahita apputtiMgapaNagadagamaTTiyamakkaDAsaMtANae - kIDI nagarA, pAMca jAtinI lIlaphUga, citta, mAMTI, karoLIyAnA jALA AdithI rahita bhUmine paDilehiya paDilehiya - sAMjazI vAraMvAra atyaMta sArI rIte hejIne tathA pamajjiya pamajjiya - vAraMvAra atyaMta sArI rIte pUMkane taNAI - dhAsano saMtharijjA saMthAro jichAve. taNAI - ghAsano saMtharitA saMthAro vichAvIne itthavi - 2 // samae sabhayabhAM ittariyaM - IMgitabharaezanI kujjA pratijJA 52. taM - A gitamA saccaM sattvabhava hitArI che ane saccavAI - khAne aMgIjhara uravAvANI satyavAhI che. te oe - rAgadveSa rahita tiSNe- saMsArasAgarane taravAvANI chiNNakahaMkahe - rAgadveSAhinI visthAne athavA DAyaratAnI sthAne chehana uravAvANAM AiyaTTe - vAhi pArthono jJAtA bhaeAvAvANo ane aNAIe saMsArasAgarane pAra uravAvAnI che. te bheuraM - mA nAzavaMta kArya - zarIrane ciccA - tyAga urIne jane virUvarUve vividha prakAranA parIsahovasagge - parISaDa ane upasargAne saMvihUya samabhAvapUrvaka sahana purIne assi - A AItIya khAgagamAM vissaMbhaNAe vizvAsa zraddhA hovAnA jharo bhairavaM bhairava ghora aNuciNe - khAyarA re che. tatthAvi - rogAhinA DAro par3A gitabharAne prApta 42 tassa - te sAdhune mATe kAlapariyAe - saparyAya che jAva - yAvat aNugAmiyaM khA khAnugAmiGa pueya Arae chetti bemi - khApramANe huM huM chaM. - - - - - bhAvArtha :- grAma-nagara Adi koI koI paNa sthAna para jaIne sAdhu tRNonI yAcanA kare, tRNonI ghAsanI yAcanA karIne ekAMta sthAnamAM jaIne sthaMDilabhUmine 280popopopopop zrI AcArAMga sUtra
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ dekhe, te bhUmi evI hovI joIye ke jyAM kIDI AdinA IMDA na hoya, be Indriya Adi prANI na hoya, bIja, lIluM ghAsa, jhAkaLa, lIlaphUga, citta mATI tathA kIDiyono samUha ane karoLIyA AdinA jALA na hoya, AvI bhUmi para te tRNone pAthare, pAtharatAM pahelA te bhUmine svayaMnI AMkhothI sArI rIte dekhI le ane pachI rajoharaNathI pUMjI le pachI uccAra prasravaNanI bhUmine joI le. AnA pachI pUrvadizA sanmukha mukha rAkhIne te ghAsanA saMstAraka saMthArI para sthira thAya, pachIthI IMgitamaraNano svIkAra kare. svayaMe karela pratijJAne jIvana paryaMta pAlana karato evo tathA vividha prakAranA pariSaha - upasargone samabhAvapUrvaka sahana karato evo te sAdhu nazvara nAzavaMta zarIrano tyAga kare. A pramANe karato evo sAdhu IMgitamaraNane prApta kare che. kAlanuM jJAna karavA vALA sAdhune mATe A kAlano avasara che, kAraNa ke kAla prApta IMgitamaraNathI maravAvALo sAdhu sugatine prApta kare che..|| 222 // 1. grAma-jyAM rAjya taraphathI aDhAra prakAranA kara levAya te grAma. 2. nagara-nikara jyAM gAya-baLada Adino kara na hoya te moTI AbAdIne nagara kahe. 3. kheDa-kheTaka je vasatine cAre bAju mATIno kIllo hoya. 4. kabbaDa-karbaTa eTale thoDI vasativAluM gAma hoya. 5. maDamba-je gAmathI aDhI koza dUra bIjuM gAma hoya. 6 pATaNa-pattana vyApAra-vANijyanuM moTuM sthAna, jyAM badhI vastu maLatI hoya. 7. droNamukha-samudranA kInArA paranI vasati, jyAM javA-AvavA mATe jala ane sthala ema banne mArga hoya. 8. Agara-Akara sonA-cAMdI Adi dhAtuo jyAM nIkaLatI hoya te khANa. 9. Azrama-tapasvI-saMnyAsI Adine rahevAnuM sthAna. 10: 'sanniveza-jyAM sArthavAha arthAt moTA vyApArI bahArathI AvIne rahe. 11. nigama-jyAM adhikatara vyApAra karavAvALA mahAjanonI AbAdI hoya. 12. rAjadhAnI-jyAM rAjA svayaM raheto hoya tene rAjadhAnI kahevAya. bhAvArtha:- grAma nagara Adi kisI bhI sthAna para jAkara sAdhu tRNoM kI yAcanA kare / tRNoM kI yAcanA . karake vaha ekAnta sthAna meM jAkara sthaNDila bhUmi ko dekhe / vaha sthaNDila bhUmi aisI honI cAhiye jahAM cIMTI Adi ke aNDe na ho, beindriyAdi prANI na hoM, bIja, harI dUba, osa aura lIlaphUlana, sacitta miTTI evaM cIMTiyoM zrI bAvAAM" sUtra 7777777777777(281
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA samUha tathA makar3I Adi ke jAle na hoN| aisI bhUmi para una tRNoM ko bichAve / tRNoM ko bichAne ke pahale usa bhUmi ko apanI AMkhoM se acchI taraha dekha le aura phira rajoharaNa se pUMja le phira uccAra prasravaNa kI bhUmi ko dekha le / isake pazcAt pUrva dizA kI tarapha muMha karake usa saMstAraka para sthita ho jAya / phira iMgita maraNa ko svIkAra kare / apanI pratijJA kA jIvana paryanta pAlana karatA huA tathA vividha prakAra ke parISaha upasargoM ko samabhAva pUrvaka sahana karatA huA vaha sAdhu isa nazvara zarIra kA tyAga kare / aisA karatA huA sAdhu iMgita maraNa ko prApta hotA hai / kAla kA jJAna rakhane vAle sAdhu ke lie yahI kAla kA avasara hai kyoMki kAla prApta iMgitamaraNa marane vAlA sAdhu sugati ko prApta hotA hai // 222 // (1) grAma - jahAM rAjya kI tarapha se aThAraha prakAra kA kara (mahasUla) liyA jAtA ho use grAma kahate haiN| (2) nagara (nakara) - jahA~ gAya baila Adi kA kara (mahasUla) na liyA jAtA ho usa bar3I AbAdI ko nagara (nakara) kahate haiN| (3) kheDa (kheTaka) - jisa AbAdI ke cAroM ora miTTI kA paraphoTA ho use kher3a yA kher3A kahate haiN| .. (4) kabbaDa (karbaTa) - thor3I AbAdI vAlA gAMva karbaTa kahalAtA hai| (5) maDamba - jisa gAMva se DhAI kosa kI dUrI para dUsarA gAMva ho use maDamba kahate haiN| (6) pATaNa (pattana) - vyApAra vANijya kA bar3A sthAna, jahA~ saba vastue~ milatI hoM use pATaNa kahate haiM / , (7) droNamukha - samudra ke kinAre kI AbAdI, jahA~ jAne ke lie jala aura sthala donoM prakAra ke mArga ho vaha droNamukha (bandaragAha) kahalAtA hai| (8) Agara (Akara) - sonA cAMdI Adi dhAtuoM ke nikalane kI khAna ko Agara kahate haiN| (9) Azrama - tapasvI saMnyAsI Adi ke Thaharane kA sthAna Azrama kahalAtA hai / (10) sanniveza - jahA~ sArthavAha arthAt bar3e bar3e vyApArI bAhara se Akara utarate hoM use saniveza kahate haiN| (11) nigama - jahA~ adhikatara vyApAra vANijya karane vAle mahAjanoM kI AbAdI ho, use nigama kahate haiN| (12) rAjadhAnI - jahA~ rAjA svayaM rahatA ho, vaha rAjadhAnI kahalAtI hai / saptama uddezakaH) chaThThA udezAmAM IgitamaraNanuM kathana karela che have A uddezAmAM pAdapopagamana maraNanuM kathana tathA sAthe sAthe pratimAonuM paNa kathana karAze. chaThe uddezaka meM iMgita maraNa kA kathana kiyA gayA hai| aba isa sAtaveM uddezaka meM pAdapogamana maraNa kA kathana kiyA jAyegA aura sAtha hI sAtha pratimAoM kA kathana bhI kiyA jAyegA / anantaramiGgitamaraNabhihitam ihApi abhigrahAdhikAro vartate - . je bhikkhU acele parivusie tassa NaM bhikkhussa evaM bhavai - cAemi ahaM taNaphAsaM ahiyAsittae / (282 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ sIyaphAsaM ahiyAsittae teuphAsaM ahiyAsittae daMsamasagaphAsaM ahiyAsittae egayare annatare virUvarUve phAse ahiyAsittae hiripaDicchAyaNaM ca'haM no saMcAemi ahiyAsittae, evaM se kappai kaDibaMdhaNaM dhArittae // 223 // .. yo bhikSuracelaH paryuSitastasya bhikSoreva bhavati - zaknomi ahaM tRNasparzam adhyAsayituM, zItasparzam adhyAsayituM tejaH-sparzam adhyAsayituM, daMzamazakasparzam adhyAsayitum, ekatarAn anyatarAn virUparUpAn sparzAn adhyAsayituM, hIpraticchAdanaM hI - lajjA tayA gRptapradezasya pracchAdanaM cAhaM na zaknomi adhyAsayituM tyaktuM na zaknomItyarthaH, evaM prakRtilajjAlutayA sAdhanavikRtirUpatayA vA tasya kalpate kaTibandhanaM-colapaTTakaM dhArayitumiti // 223 // anvayArtha :- je - 4 bhikkhU - sAdhu acele - 1strarita raDeto vo parikhusie - saMyamamA rahedo cha, ho tassa - te bhikkhussa - sAdhune evaM - // prabhArI no bhavai - viyA Doya : ahaM - 9 taNaphAsaM - tR5|| sparzana ahiyAsittAe - sauna 421 // bhATe sIyaphAsaM ahiyAsittae - zItasparzane sahana 421bhATe teuphAsaM ahiyAsittae - sparzane sAuna 21 // mATe daMsamasagaphAsaM - isa. mane bh72|| 424vAne ahiyAsittae - sahana 421. bhATe tathA egayare - mAmAthI 6 no athavA aNNayare - clensis 4Tane bhane virUvarUve - vividha prA2nA phAse - YSTIne ahiyAsittae - sahana 421 // bhATe cAemi-saMcAemi - samartha chu. paraMtu hiripaDicchAyaNaM - gupta aMganI Aor nivaa29|| 42vA vastrAnA tyAganA praSTane ahiyAsittae - sAuna 42vAne bhATe ahaM - I No saMcAemi - samartha nahA dhuM. evaM - 2 // prare se - te sAdhune kaDibaMdhaNaM - Tijanya vastra yosapaTo dhArittae - 1 / 29 // 42 kappai - 485 che. - bhAvArtha - pratimadhAri athavA abhigrahadhArI sAdhunA manamAM jo A vicAra hoya ke huM tRNa-zIta-uSNasparza ane DAMsa-macchara AdinA pariSahane tathA bIjA aneka vividha prakAranA pariSahone sahana karavAmAM samartha chuM. paraMtu svabhAvathI ja lajAzIla hovAnA kAraNe huM gupta aMgane DhAMkavAvALA vastrano tyAga karavAmAM samartha nathI, A prakArano vicAra karavAvALA sAdhune colapaTTo dhAraNa karavo kahyuM che jo tenA hRdayamAM Avo vicAra na hoya to te vastra vinA vihAra karI zake che. / 223 // . bhAvArthaH- pratimAdhArI athavA abhigrahadhArI sAdhu ke mana meM yadi yaha vicAra ho ki. maiM tRNasparza, zrI AcArAMga sUtra|0000000000000000000000000000(283
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ zItasparza, uSNasparza aura DAMsa macchara Adi ke parISaha ko tathA aura bhI nAnA prakAra ke parISahoM ko sahana karane meM samartha hU~ kintu svabhAva se hI lajjAzIla hone ke kAraNa maiM gupta aMga ko Dhakane vAle vastra kA tyAga karane meM samartha nahIM hU~ isa prakAra kA vicAra karane vAle sAdhu ko colapaTTA dhAraNa karanA kalpatA hai / yadi usake hRdaya meM aisA vicAra na ho to vaha binA vastra hI vicara sakatA hai // 223 // punaretAni kAraNAni na syustato'cela eva parAkrameta / acelatayA zItAdisparza samyagadhisaheteti / etatpratipAdayitumAha aduvA tattha parakkamaMtaM bhuJjo acelaM taNaphAsA phusanti sIyaphAsA phusanti teuphAsA phusanti daMsamasagaphAsA phusanti egayare annayare virUvarUve phAse ahiyAsei, acele lAghaviyaM AgamamANe jAva samabhijANiyA // 224 // 5 __ athavA tatra saMyame parAkramamANaM bhUyo'celaM tRNasparzAH spRzanti, zItasparzA spRzanti, tejaH sparzA spRzanti, daMzamazakasparzAH spRzanti tadA ekatarAn anyatarAn virUparUpAn sparzAn adhisahate acelo lAghavikam Agamayan yAvat samabhijAnIyAditi // 224 // anvayArtha :- aduvA - 2521 / tattha - tyA acelaM - 11281 25ne parakkamaMtaM - viyarata bheva sAdhune bhujjo - vAraMvAra taNaphAsA - tRsparza phusaMti - 444 mApe cha sIyaphAsA phusaMti - zItaspazaSTa mApe cha teuphAsA phusaMti - (sparza 4 mApe che bhane samasagaphAsA phusaMti - isa bhane bha72no sparza 484 mApe cha. mA prare te egayare - bheTa athavA aNNayare - olI % tathA virUvarUve - vividha praa2n| phAse - Tone ahiyAsei - sauna 43 7. acele - te vastra hita ne lAghaviyaM - svayaM svayaMne laghu uDo AgamamANe - 42to mevo viyare, mA pra.72thI se - tene tave - tapanI abhisamaNNAgae - prApti bhavai - thAya che. jahA - 4 52thI iyaM - mA bhagavayA - (bhagavAne paveiyaM - 32bhAveda cha. tameva - tene abhisamiccA - 2Ine saMvao - padhA 512thI bhane savvattAe - sAtma35thA samattameva - samabhAvathI samabhijANiyA - ghaa29|| bhAvArtha - te abhigrahadhArI sAdhu pUrvokta kAraNathI vastra dhAraNa karI zake che paraMtu te lajjita na thato hoya to te sarvathA vastrano tyAga karIne vihAra kare ane ThaMDI-garamI tathA DAMsa AdinA pariSadone samabhAvapUrvaka sahana karato evo zuddha saMyamarnu pAlana 43. // 224 // (284 ) 0OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArthaH- vaha abhigrahadhArI sAdhu pUrvokta kAraNa se vastra ko dhAraNa kara sakatA hai kintu vaha lajjita na hotA ho to vaha sarvathA vastra kA tyAga karake vicare aura sardI, garmI aura DAMsa macchara Adi ke parISaha ko samabhAva pUrvaka sahana karatA huA zuddha saMyama kA pAlana kare // 224 // kiMca-ukta svarUpapratimApratipanna evA'parAn pratimApratipannAnAzritya viziSTamabhigrahaM gRhNIyAt, tadyathA jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai - ahaM ca khalu annesi bhikkhUNaM asaNaM vA 4 AhaTu dalaissAmi AhaDaM ca sAijissAmi (1), jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai - ahaM ca khalu annesi bhikkhUNaM asaNaM vA 4 AhaTTa dalaissAmi AhaDaM ca no sAissAmi -(2) jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-ahaM ca khalu asaNaM vA 4 AhaTTa no dalaissAmi AhaDaM ca sAijissAmi (3) jassa NaM bhikkhussa evaM bhavaiahaM ca khalu annesi bhikkhUNaM asaNaM vA 4 AhaTu . no dalaissAmi AhaDaM ca no sAinjissAmi (4) ahaM ca khalu teNa ahAiritteNa ahesaNijeNa ahApariggahieNaM asaNeNa vA 4 abhikaMkha sAha-mmiyassa kujA veyAvaDiyaM karaNAe, ahaM vAvi teNa ahAiriteNa ahesaNijjeNa ahApariggahieNaM asaNeNa vA 4 abhikaMkha sAhammiehiM kIramANaM veyAvaDiyaM sAijissAmi lAghaviyaM AgamamANe jAva sammattameva samabhijANiyA // 225 // yasya bhikSorevaM bhavati-ahaM ca khalu anyebhyo bhikSubhyaH azanaM vA 4 AhRtya dAsyAmi AhRtaM ca svAdayiSyAmi // 1 // yasya bhikSorevaM bhavati-ahaM ca khalu anyebhyo bhikSubhyo'zanAdikamAhRtya dAsyAmi aparAhRtaM ca svAdayiSyAmi // 2 // yasya ca bhikSorevaM bhavati-ahaM ca khalu anyebhyo bhikSubhyaH azanaM vA 4 AhRtya na dAsyAmi AhRtaM ca svAdayiSyAmi // 3 // yasya bhikSorevaM |zrI AcArAMga sUtra |0000000000000000000000000007(285)
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavati-ahaM ca khalu anyebhyo bhikSubhyaH azanaM vA AhRtya na dAsyAmi AhRtaM ca na svAdayiSyAmi // 4 // ityevaM caturNAmabhigrahANAmanyataramabhigrahaM gRhaNIyAt, athavA eteSAmevAdyAnAM trayANAM bhaGgAnAmekapadenaiva kazcidabhigrahaM gRhaNIyAt iti darzayitumAha____ ahaM ca khalu tena tathA'tiriktena yatheSaNIyena yathAparigRhItena azanena vA 4 nirjarAmabhikAlaya kuryAM vaiyAvRttyamupakArasya karaNAya / ____ pakSAntaramAha ahaM cA'pi - ca punastena yathA'tiriktena yathAparigRhitena azanena vA 4 nirjarAmabhikAya sAdharmikaiH kriyamANaM vaiyAvRtyaM svAdayiSyAmi abhilaSiSyAmi, yo vA'nyaH sAdharmiko'nyasya karoti taM cAnumodayiSyAmi lAghavikam Agamayan yAvat samyaktvameva samatvameva vA samabhijAnIyAditi // 225 // anvayArtha :- jassa NaM - he bhikkhussa - sAdhuno evaM - bhA prabhArI bhAbhiyAM bhavai - Doya che, 3 ahaM - I aNNesi - elan bhikkhUNaM - sAdharmisAdhubhone asaNaM-pANaMkhAima-sAimaM - azana, pA, mi, svAbhi AhaTTa - dAvIne dalaissAmi - mApAza ya - bhane AhaDaM - teso 2. sAdA mazanahino sAigjissAmi hu~ 50bho| 421. jassa - 4 bhikkhussa - sAdhuno evaM - 40 prabhArI mAmA bhavai - Doya che 3 ahaM - eM aNNesiM - bI20 bhikkhUNaM - sAdharmi sAdhumIne asaNaM-pANaM-khAima-sAimaM - 2mazana, ull, mAhima, spAibha AhaTu dalaissAmi - lAvIne mApIza, paraMtu AhaDaM - tamonA dvaa2|| dAveda mAne No sAijjissAmi - 15NN nahI. jassa - 4 bhikkhussa - sAdhune evaM - 28 // prabhA abhiprAya bhavai - hoya cha : ahaM. - huM aNNesiM - 400 bhikkhUNaM - sAdharmiya sAdhune mATe asaNaM-pANaM-khAima-sAimaM - mazana, pI, pAhima, svAbhi Aha1 - sAvIne No dalaissAmi - mApI nahIM ca - bhane AhaDaM - tamo dvA2. sAvedA manAine No sAigjissAmi - IvAparIza na. ts sts sAdhune mA prabhArI bhAbhiyA Doya che 3 ahaM - huM ahAiritteNa - svayaMnA upabhogamA mAvyA pA6 qdhedA ahesaNijjeNa - bheSIya ahApariggahieNa - 4 prabhA 39 // 438. che te. prabhA teNa - te asaNeNa-pANeNa-khAimeNa-sAimeNa - mazana, pArI, pAhima, svAmina dvA2abhikaMkha - nirAnI bhAvanAthI, tathA karaNAe - 754|2raarthe sAhammiyassa - svayaMna sAdharmi sAdhunI veyAvaDiyaM - vaiyAvazya kujA - 4211.. Sts 5 sAdhuno bhA prabhArI bhanmiya hoya che : sAhammiehiM - sAdharmi sAdhumo dvArA ahAiritteNa - tamonA upabhogamA bhAvavAthI bheTale. 3 bho4na yA pachI 48 28. ahesaNijjeNa - meSIya ahApariggahieNa - prabhArI prA. 28 cha te pramA (286)DODIODIODIODIODIODIODIODOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra |
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja teLa - te soLa-pALeLa-svAmeLa-sAmeLa - azana, pANI, khAdima, svAdima dvArA gamila - nirjarAnI bhAvanAthI ImALa - karAyelI veyAvahiya - vaiyAvaccane ahaM vi huM paNa sAgnimi - svIkAra karIza. A prakAre sAdhu tAviyaM - svayaMnA karmone laghu halkA AmamALe - banAvato evo khAva - yAvat samattameya - samabhAvane saminALiyA - dhAraNa kare. bhAvArtha :- sAdhuonA abhigraha vizeSanA saMbaMdhamAM eka caubhaMgI batAvela che. jema ke (1) huM bIjA samAnadharma sAdhuone AhArAdi lAvI ApIza, ane teonA dvArA lAvela AhArAdine huM vAparIza. (2) huM bIjA samAnadharma sAdhuone AhArAdi lAvI ApIza paNa teo dvArA lAvela AhArAdine huM vAparIza nahIM. (3) huM bIjA samAnarmi sAdhuone AhArAdi lAvI ApIza nahIM paraMtu teo dvArA lAvela AhArAdine vAparIza. (4) huM bIjA samAnarmi sAdhuone AhArAdi lAvIne ApIza nahIM ane teo dvArA lAvela AhArAdine vAparIza nahIM. koI koI sAdhuone A pramANe abhigraha hoya che ke huM svayaMnA upabhoga paribhoga mATe lAvela je che te AhArAdi dvArA nirjarAnI bhAvanAthI bIjA samAnadharmi 'sAdhuonI vaiyAvacca karIza. koI koI sAdhuone A pramANe abhigraha hoya che ke samAnadharmi dvArA tenA mATe lAvela AhArAdithI karAtI vaiyAvaccano huM svIkAra karIza. A pramANe abhigraha dhAraNa karavAvALA sAdhu svayaMnA karmone laghu halkA banAvato evo, samabhAvane dhAraNa kare ane zuddha saMyamanuM pAlana karato grahaNa karelA abhigraha vize dRDha 2he. // 225 // bhAvArtha:- sAdhuoM ke abhigraha vizeSa ke sambandha meM eka caubhaMgI batalAI gaI hai / yathA (1) maiM dUsare sAdharmika sAdhuoM ko AhArAdi lAkara dU~gA aura unake dvArA lAye hue AhAra Adi ko maiM svAjhmA | (2) maiM dUsare sAdharmika sAdhuoM ko AhArAdi lAkara dU~gA kintu unake dvArA lAye hue AhArAdi ko maiM nahIM svA (3) maiM dUsare sAdharmika sAdhuoM ko AhArAdi lAkara na dU~gA kintu unake dvArA lAye hue AhArAdi ko maiM dAjhyA | zrI bAvarALa sUtra UUUUUU707(287)
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) maiM dUsare sAdharmika sAdhuoM ko AhArAdi lAkara na dU~gA aura na unake dvArA lAye hue AhArAdi ko khAU~gA / kisI kisI sAdhu kA aisA abhigraha hotA hai ki maiM apane paribhoga se bace hue AhArAdi dvArA nirjarA kI bhAvanA se dUsare sAdharmika sAdhuoM kI vaiyAvacca karU~gA / kisI kisI kA aisA abhigraha hotA haiM ki - sAdharmika ke dvArA usake khAne se bace hue AhArAdi se kiye jAne vAle vaiyAvacca ko maiM svIkAra karUMgA / isa prakAra abhigraha dhAraNa karane vAlA sAdhu apane karmo ko laghu banAtA huA samabhAva ko dhAraNa kare aura zuddha saMyama kA pAlana karatA huA grahaNa kiye hue abhigraha para dRr3ha rahe // 225 // tadevamanyatarAbhigrahavAn bhikSuracelaH saMcelo vA zarIrapIDAyAM satyAmasatyAM vA AyuH-zeSatAmavagamya udyatamaraNaM vidadhyAditi darzayitumAha jassa NaM bhikkhussa evaM bhavai-se gilAmi khalu ahaM imammi samae imaM sarIragaM aNupuvveNaM parivahittae, se aNupuvveNaM AhAraM saMvaTTijjA ( 2 ) kasAe payague kiccA samAhiyacce phalagAvayaTThI uTThAya bhikkhU abhinivvuDacce aNupavisiMttA gAmaM vA nagaraM vA jAva rAyahANi vA taNAI jAijA jAva saMntharijA, itthavi samae kAyaM ca jogaM ca IriyaM ca paccakkhAijjA, taM saccaM saccAvAI oe tinne chinnakahakahe AIya aNAIe ciccANaM bheuraM kAyaM saMvihuNiya virUvarUve parIsahovasagge assi vissaMbhaNAe bheravamaNucinne tatthavi tassa kAlapariyAe, sevi tattha viantikArae, icceyaM vimohAyayaNaM hiyaM suhaM khamaM nissesaM ANugAmiyaM. tti bemi // 226 // yasya bhikSorevaM bhavati - atha glAyAmi ca khalvaham asmin samaye na zaknomi idaM zarIrakamAnupUrvyA parivoDhuM sa AnupUrvyA AhAraM saMvartayet saMkSipet / AnupUrvyA AhAraM saMvRtyaM kaSAyAn pratanukAn kRtvA samAhitArcaH phalakAvasthAyI phalakApadarthI vA'bhyudyatamaraNArthamutthAya bhikSurabhinirvRttArcaH anupravizya grAmaM vA nagaraM vA yAvad rAjadhAnIM vA tRNAnI yAMcet / yAcitvA yAvat saMstaret / saMstIrya tRNAni cA'trApi samaye saMstArakamAruhya siddhasamakSaM svataMH paJcamahAvratAropaNaM (288ooooooo zrI AcArAMga sUtra 1
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ karoti / tatazcaturvidhamapyAhAraM pratyAcaSTe / tataH pAdapopagamanAya kAyaM ca yogaM ca IrSyA ca pratyAcakSIta / tata satyaM satyavAdI ojastIrNa chinnakathaMkatha AtItArtha AdattArtho vA anAtIta anAdatto vA tyaktvA bhiduraM kAyaM, saMvidhUya virUparUpAn parISahopasargAn, asmin sarvajJapraNItA''game visrambhaNatayA bhairavamanucIrNavAn / tatrApi tasya kAlaparyAyaH / so'pi tatra vyantikAraka ityetad vimohAyatanaM hitaM sukhaM kSamaM nizreyasam AnugAmikamiti bravImi // 226 // anvayArtha :- jassa - 4 bhikkhussa sAdhunA manamAM evaM bhavai - A prabhAzeno vicAra utpanna thAya che } khalu - nizcayathI imammi - 2 // samae samayabhAM ahaM - huM imaM sarIragaM - svayaMnA zarIrano aNupuvveNaM - bhathI parivahittae - nirvAha 42vAmAM gilAmi - glAnine pAbhuM chaM. se - te aNupuvveNaM - bhathI AhAraM - sahArano saMvaTTijjA - saMkSepa 4rI hai tathA kasAe - uSAyone payaNue pAtanA khochA kiccA - urIne samAhiyacce - zarIranA vyApAra ne niyamita dure athavA svayaM zubha adhyavasAyavAdo jane uTThAya - paMDitabharaeAne bhATe udyabhavaMta thardhane phalagAvayaTThI - sAUDAnA pATIyAnI bhAI nizcala thane abhiNivuDacce - zarIranA saMtApathI rahita bhikkhU - sAdhu gAmaM grAma vA - athavA NayaraM - nagara jAva - yAvat bheTale } rAyahANi - rA4dhAnIbhAM aNupavisittA - praveza rIne 46ne taNAI tReAnI jAijjA yAyanA re jAva - yAvat kheTale tRzanI yAyanA urIne tene saMtharijjA - vidhipUrva pAthare itthavi - te samae - samayamAM kArya zarIra cakhane jogaM - yoga ca tathA iriyaM - IrSyAnuM dhuM-khAva paccakkhAijjA - payyakhAe| ure, tIrtharaprabhu dvArA uhesa hovAnA aro taM - te bharaNa saccaM - vane hitArI che ane khAne saMgIara uravAvANI pu3Sa saccavAI - satyavAhI che, oe - rAga dveSa rahita tiNNe saMsArasAgarane taravAvANo chiNNakahaM kahe . rAMgAhinI jhthAne tathA ayaratAne chehana uravAvANo AiyaTTe - vAhi pArthono jJAtA ane aNAIe - saMsArasAgarane pAra uravAvANoM che. khAvo puruSa 4 pAhayopagamana bharAne prApta ure che. assiM - khA khAIta khAgabhabhAM vissaMbhaNAe vizvAsa zraddhA hovAnA aro virUvarUve - vividha prahAranA parIsahovasagge - parISaha ane upasargone = - - - - - bheravaM dhIra aNuciNNe - saMyamanuM pAlana re - saMvihUNiya - saEna DaratA meMvA dhIra pu3Sa che ane aMtamAM bheuraM - khA nAzavaMta kArya zarIrane ciccA - choDIne sugatine pAme che. tatthAvi-tatthavi - 2 // avasthAmAM tassa te bharAne pAbhavuM kAlapariyAe - asano 4 paryAya che. tattha - kha avasthAmAM se - bharAne prApta uravAvANI te sAdhu viyaMtikAraeviaMtakAra - rmonI aMta 52 che. icceyaM khA pAhayopagamana bharA vimohAyayaNaM - moharahita puraSonuM sthAna che athavA bhokSanuM sthAna che hiyaM hitArI suhaM sukhArI zrI AcArAMga sUtra 777eeee6e77777777770289 - - - - -
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUma - avasarane ucita zimi - parama kalyANakAraka ane juvAmitraM - AnugAmika puNyanuM kAraNa che tti vaimi - A pramANe huM kahuM chuM. bhAvArtha :- je sAdhunA hRdayamAM A vicAra utpanna thAya ke have mArUM zarIra ghaNuM ja glAna nabaLuM thaI gayuM che, A zarIra dvArA saMyamajIvanano nirvAha karavAmAM paNa huM asamartha chuM, tyAre te sAdhu pAdapopagamanarUpa samAdhimaraNane prApta karavA mATe kramazaH AhArano tyAga kare ane kaSAyone ochA kare, jema pATiyAne cholavA chatAM te lAkaDAnuM pATiyuM nizcala rahe che temaja te prakAre durjanonA kaThora vacano dvArA viMdhAvA chatAM paNa te muni svayaMnA bhAvomAM koIpaNa prakAranI kaluSatA na AvavA de. te muni samipamAM rahela grAma-nagara athavA rAjadhAnI AdimAM jaIne ghAsanI yAcanA karIne lAve ane tene vidhipUrvaka jayaNAthI pAthare, pachI te zarIra-yoga ane IryAgamanAgamananuM paccakkhANa kare. uparokta vidhinA anusAra pAdapopagamanarUpa mRtyune prApta karavuM te tIrthaMkara prabhue kahela che mATe te kAraNathI hitakArI che, grahaNa karelA vratonuM yathAvat sArI rItIe pAlana karavAvALA satyavAdI purUSa ja A maraNane aMgIkAra karI zake che. tIrthaMkara prabhunA vacano para aDaga-aTala zraddhA hovAnA kAraNe te A kaThora kaThIna maraNane aMgIkAra kare che te dhIrapurUSa upasargo-parISahone samabhAvapUrvaka sahana karIne A pAdapopagamanarUpa maraNathI zarIrane choDIne sugatine prApta kare che. // 226 // bhAvArtha:- jisa sAdhu ke hRdaya meM yaha vicAra utpanna ho ki - aba merA zarIra bahuta glAna ho gayA hai| isa zarIra dvArA saMyama jIvana kA nirvAha karane meM bhI maiM asamartha huuN| taba vaha sAdhu pAdapopagamana rUpa samAdhi maraNa ko prApta karane ke lie kramazaH AhAra kA tyAga kare aura kaSAyoM ko patalA kare / jaise vasUle se chIlA jAne para bhI phalaka-lakar3I kA pATA nizcala rahatA hai usI prakAra dUrjanoM ke kaThora vacanoM dvArA viddha hotA huA bhI vaha muni apane bhAvoM meM kisI bhI prakAra se kaluSatA na Ane de| vaha muni nikaTavartI grAma, nagara yA rAjadhAnI Adi meM jAkara tRNoM kI yAcanA karake lAve aura unheM vidhi pUrvaka bichAve / phira vaha zarIra, yoga aura IrSyA kA pratyAkhyAna kare / uparokta vidhi ke anusAra pAdapopagamana rUpa mRtyu ko prApta karanA tIrthaGkarokta hone ke kAraNa hitakArI hai / grahaNa kiye hue vratoM kA pAlana karane vAle satyavAdI puruSa hI ise aGgIkAra kara sakate hai| tIrthaGkara bhagavAn ke vacanoM para aTala zraddhA hone ke kAraNa ve isa kaThora maraNa ko aGgIkAra karate haiN| ve dhIra puruSa parISaha upasargo ko samabhAva pUrvaka sahana karake isa pAdapopagamana rUpa maraNa se zarIra ko chor3a kara sugati ko prApta hote maiM // 226 (210 XXXIX X XXX X ana zrI bAvArAMga sUtra
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama uddezakaH pahelAnA uddezAomAM batAvyuM ke rogAdi thayA hoya tyAre bhaktaparijJA, Igita ane pAdapopagamanarUpa trividha maraNamAMthI koI maraNano svIkAra karavo joIye, have A uddezAmAM rogAdi vagara paNa kAlaparyAyathI AvelA trividha maraNanuM vidhAna batAve che. ___ pahale uddezakoM meM batAyA gayA hai ki rogAdi ke hone para bhaktaparijJA, iMgita aura pAdapopagamana rUpa trividha maraNa meM se kisI maraNa ko svIkAra karanA cAhie / isa AThaveM uddezaka meM rogAdi ke binA hI kAla paryAya se Aye hue trividha maraNa kA vidhAna batAyA jAtA hai : anantaraM rogAdisaMbhave udyatamaraNavidhAnamuktaM iha tu tadevAnupUrvivihAriNAmucyateaNupuvveNa vimohAI, jAiM dhIrA samAsajja / vasumanto maimanto, savvaM nacA aNelisaM // 1 // duvihaMpi viittA NaM, buddhA dhammassa paargaa| aNupubbIi saMkhAe, AraMbhAo (ya) (kammuNAo) tiuTTai // 2 // kasAe payaNU kiccA, appAhAre titikkhae / aha bhikkhU gilAijA, AhArasseva antiyaM // 3 // jIviyaM nAbhikaMkhijA, maraNaM novi patthae / . duhao'vi na sajijA; jivIe maraNe tahA // 4 // *5. AnupUrvyA vimohAni yAni - bhaktaparijJeGgitamaraNapAdapopagamanAni samAsAdya dhIrA vasumantaH saMyamino matimantaH sarva-kRtyAkRtyaM jJAtvA'anIdRzaM samAdhimanupAlayet // 1 // kiMca-dvividhamapi bAhyAntarabhedabhinnatapo viditvAAsevya yadvA bAhyaM-zarIropakaraNAdi AbhyantaraM-rAgAdi tyaktvA buddhA dharmasya pAragA AnupUrvyA maraNakAlaM saMkhyAya - jJAtvA Arambhatazca zarIradhAraNAyA'napAnAdyanveSaNAtmakAt truTyati pAThAntaraM - 'kammuNAo tiuTTaI' sugamam // 2 // sa cA'bhyudyatamaraNAya saMlekhanAM kurvan pradhAnabhUtAM bhAvasaMlekhanAM kuryAdityetaddarzayitumAha.. kaSAyAn pratanUn kRtvA alpAhArastitikSate / atha bhikSuglayit, AhArasyaivAntikaM paryavasAnaM vrajed, samIpaM vA na vrajet, tathAhi - kSaNe mUrchannAhArasyaivAntikaM - paryavasAnaM vrajediti saMlekhanAkrama vihAyAzanaM vidadhyAdityarthaH, yadivA glAnatAmupagataH sannAhArasyAntika-samIpaM na vrajet // 3 // kiMca tatra saMlekhanAyAM vyavasthitaH sarvadA vA jIvitaM nAbhikAGket, maraNaM nA'pi prArthayet / ubhayato'pi na sajet jIvite maraNe tathA // 4 // zrI AcArAMga sUtra 999190990/90/96990/999969D90%99%96%96%9( 291)
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ annavArtha :- AbuputreLa - anukramathI khArUM - jenuM vidhAna karela che te vimohA moharahita bhaktaparikSA, IMgitamaraNa ane pAdapopagamanarUpa traNa maraNomAMthI koI ekane samAsakhta - prApta karIne sarvAM - sarva kRtyAkRtyane khannA - jANIne akhettisa - anItRza eTale jenA samAna bIjA koI nathI A pramANe sArI rIte vatumaMto - saMyamI mamaMto - buddhimAn thIrA - dhIra muni samAdhipUrvaka zarIrano tyAga kare. // 1 // gaLupuveLa - anukramathI vimohrApha - moharahita bhaktaparijJA, IMgitamaraNa ane pAdapopagamana nArUM - je che te samAtakhta - pAmIne sarvAM - sarva kRtyAkRtyane chAvvA - jANIne vasumanto - saMyamI maDmo - buddhimAn dhIrA - dhIra murniyo apettisaM - ajoDa samAdhine TakAve // 1 // - dhammatta - zruta cAritrarUpa dharmanA pA|| - pAragAmI buDhDhA - tattvajJa purUSa suvid vi - banne prakAranA arthAt bAhya ane AtyaMtara parigrahane vittAmAM - jANIne ane tyAgIne anuputhvI! - anukramathI saMyamanI kriyAonuM pAlana karIne saMhANa - yathAyogya maraNano nizcaya karIne garamo-muLAlo - AraMbhathI athavA karmothI ti - chUTI jAya che. // 2 // te sAdhu tANa - kaSAyone yazu - pAtaLA jivvA - karIne appAhAre - alpa AhAra kare, jo koI kaThora vacana kahe to tene titivrupa - sahana kare. ajJa - jo A prakAre karato evo millU - sAdhu zitASnA - AhAra vinA glAnine prApta thAya to paNa bahArasteva - AhAranI maMtiya - pAse paNa na jAya. arthAt AhAranI IcchA na kare. // 3 // saMlekhanAmAM rahelo sAdhu jJaviya - jIvananI La mileggA - IcchA na kare tathA maraNaM vi - maraNanI paNa jo patyaH - IcchA na kare, nIviSNu - jIvana tA - tathA maLe - maraNa tuo vi - bannemAM paNa La sakhkhiA - Asakta na thAya. // 4 // - - bhAvArtha :- zAstrakAroe je kramathI je kriyAnuM vidhAna karela che te ja prakAre AcaraNa karato evo saMyamI muni aMtima samayamAM upara batAvela trividha maraNamAMthI yathA avasare koI eka maraNa dvArA samAdhipUrvaka A nazvara dehano tyAga kare. // 1 // buddhimAn saMyamIpurUSa yathAkramathI saMyamanI kriyAonuM pAlana karIne aMtima samayamAM upara darzAvela traNa maraNamAMthI kyA maraNa mATe huM yogya chuM ? Anizcaya karIne te maraNa dvArA samAdhipUrvaka zarIra tyAga karIne AraMbhathI nivRtta thaI jAya che ane anukramathI karmathI chUTI jAya che. // 2 // (212 nananana nananana nananana zrI dvavArAMga sUtra
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaktaparijJA Adi trividhamaraNamAMthI koI eka maraNane prApta karavA mATe udyamazIla thayelo sAdhu pahelA kaSAyonI saMlekhanA kare arthAt kaSAyo pAtaLA ochA kare, kaSAyone pAtaLA karato evo sAdhu AhAranA pramANane paNa ghaTADato jAya ane ghaNo ocho AhAra kare, A pramANe karatA jo sudhApariSaha adhika satAve to paNa sAdhu AhAranI IcchA na kare arthAt te A na vicAre ke huM thoDA divasa AhAra karI 8 bhane pachIthI. saMdepanA 2rIza. // 3 // saMlekhanA karavAmAM pravRtta sAdhu svayaMnI prazaMsA thatI dekhIne adhika jIvananI IcchA na kare ane kSudhA bhukhanI pIDAthI tathA rogAdithI ghabarAIne jaldIthI maraNathI IcchA na kare, paraMtu te jIvana ane maraNa koInAmAM paNa Asakta na thato evo samabhAvane rAdhe // 4 // bhAvArthaH- zAstrakAroM ne jisa krama se jisa kriyA kA vidhAna kiyA hai usI prakAra AcaraNa karatA huA saMyamI muni antima samaya meM bhaktaparijJA, iMgitamaraNa aura pAdapopagamana maraNa ina trividha maraNa meM se yathAvasara kisI eka maraNa dvArA samAdhi pUrvaka isa nazvara tana kA tyAga kare // 1 // buddhimAn saMyamI puruSa yathAkrama se saMyama kI kriyAoM kA pAlana karake antima samaya meM bhaktaparijJA, iMgitamaraNa aura pAdapopagamana ina tIna maraNoM meM se maiM kisa maraNa ke yogya hU~, yaha nizcaya karake usI maraNa dvArA samAdhipUrvaka zarIra tyAga kara Arambha se nivRtta ho jAte haiM aura anukrama se karmoM se chUTa jAte haiM // 2 // bhaktaparijJA Adi trividha maraNa meM se kisI eka maraNa ko prApta karane ke lie udyata huA sAdhu pahale kaSAyoM kI saMlekhanA kare arthAt kaSAyoM ko patalA kare / kaSAyoM ko patalA karatA huA sAdhu AhAra kI mAtrA ko bhI ghaTAtA z2Aya aura bahuta thor3A bhojana kare / aisA karate hue yadi kSudhA parISaha adhika satAve to bhI sAdhu AhAra kI icchA na kare arthAt vaha yaha na soce ki maiM thor3e dina aura AhAra kara lU~ phira saMlekhanA karU~gA // 3 // ... saMlekhanA karane meM pravRtta sAdhu apanI prazaMsA hotI dekha kara adhika jIvana kI icchA na kare aura kSudhA kI pIr3A se tathA rogAdi se dhabarA kara zIghra maraNa kI icchA na kare kintu vaha jIvana aura maraNa kisI meM bhI Asakta na hotA huA samabhAva rakhe // 4 // kibhUtastarhi syAdityAha - .. majjhattho nijarApehI, samAhimaNupAlae / anto bahiM viUssinja, ajjhatthaM suddhamesae // 5 // jaM kiMcuvakamaM jANe, AukhemassamappaNo / tasseva antaradvAe, khippaM sikkhina paMDie // 6 // gAme vA aduvA raNe, thaMDile paDilehiyA / appapANaM tu vinAya, taNAiM saMthare muNI // 7 // zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(293
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNAhAro tuyaTTijA, puTTho tattha'hiyAsae / nAivelaM uvacare, mANussehi vipuTThavaM // 8 // saMsappagA ya je pANA, je ya uDDamahAcarA / bhuMjanti maMsasoNiyaM, na chaNe na pamaJjae // 9 // pANA dehaM vihiMsanti, ThANAo navi unbhame / AsavehiM vivittehiM, tippamANo'hiyAsae // 10 // madhyastho nirjarA'pekSI, samAdhimanupAlayet / antaH kaSAyAn bahiH zarIropakaraNAdikam vyutsRjya zuddham adhyAtmam antaHkaraNam anveSayet prArthayet // 5 // kiMca AyuH kSemasyA''tmanaH - jIvitasya AyuH yaM kazcanamupakramam upAyam eSaNIyavidhinA'bhyaGgAdikaM yadivA yatkimapi AyuH pudgalAnAM saMvartanaM samupasthitam tajjAnIyAt tasyaiva antaradvAyAM saMlekhanAkAlasyamadhye kSipraM zikSeta-samAdhimaraNamabhikAsan tadupazamopAyameSaNIyavidhinA'bhyaGgAdikaM vidadhyAt, punarapi saMlikhat yadivA bhaktaparijJAdikamAseveta paNDitaH / etaduktaM bhavati samAdherupAyaM jAnIta vyApArayeceti // 6 // tamupakramaM jJAtvA kiM kuryAdityAha gAme vA athavA'raNye, sthaNDilaM pratyupekSya alpaprANaM prANirahitaM sthaNDilaM tu vijJAya tRNAni saMstarenmuni // 7 // saMstIrya tRNAni yatkuryAttadAha - anAhArastvagvarteta tvagvartanaM kuryAt / spRSTastatra adhyAsayet / nA'tiveleM - maryAdAm upacaret nollaMgheta mAnuSyaiH parISahopasagairvispRSTavAn // 8 // . ____ etadeva darzayitumAha saMsarpakAzcaH saMsarpantIti saMsarpakAH pipIlIkAkroSTrAdayo ye prANinaH, ye ca UrdhvamadhazcarAH / bhuJjate mAMsazoNitaM tAn na kSaNuyAna ca rajoharaNAdinA pramArjayet // 9 // prANino dehaM vihiMsanti na tu jJAnAdi, tasmAt sthAnAnApi udabhramet nAnyatra yAyAt / AzravairviviktaiH - pRthagbhUtairavidyamAnaiH zubhAdhyavasAyI tairbhakSyamANo'pi amRtAdinA tRpyamANa iva vedanAM taistapyamAno vA'dhyAsayet - adhisaheta // 10 // anvayArtha :- majjhattho - madhyastha me20. 3 vana bhane bh29||nii 2usialthI. rahita NijjarApehI - ni!nI apekSA 25to bhevo sAdhu samAhiM - samApana aNupAlae - pAlana re mane aMto - HidlRs 5SAyone tathA bahiM - 192nA bheTale zarInA 35425one viussijja - tyAgI ne ajjhatthaM - aNt:429|| nI. suddhaM - zuddhinI. esae - aamn| 3. // 5 // paMDie - suddhimAna sAdhu appANo - svayaMnI Aukhemassa - mAyuSyanA pAsapA 294 JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogya gaM - je jiMa - kAMI urma - upAya gALe - samaje tasleva - te tene vyaMtaraddhA - saMlekhanA kAlamAM ja AtaMka upasthita thaye chate varSa - jaldIthI sivijha - kare ane pharIthI saMlekhana kare, athavA AyuSyano upakrama upasthita thato jANI saMlekhanA kAlamAM ja anazana karI le. sArAMza :- samAdhinA upAyane jANe ane Acare. II6 / muLA - ucita avasarane jANavAvALo muni ane grAma gayuvA - athavA ne - jaMgalamAM paMDituM - sthaMDila bhUmine pahiyA - pramArjita (mUMjI) karIne gaNAAM - tene beInDiyAdi prANI rahita viMAtha - jANIne tapAchuM - tenI upara tRNane ghAsane saMgha - bichAve. || 7 | bAhAro - AhArano tyAga karIne sAdhu suMiA - te zayyA upara sUI jAya. ta - tyAM pudo - parISaha - upasargothI gherAyelo sparza thayelo ahiyAta, - tene samabhAvapUrvaka sahana kare. tathA mAguseTiM - manuSya Adi saMbaMdhI anukUla pratikUla upasargo vipukavuM - prApta thAya tyAre sAdhu sanaM - svayaMnI ja kavare - maryAdAnuM ullaMghana na kare. II II. ve - je saMsapaI - kIDI, mRgAla, eTale ke bhUmi para cAlavAvALA pANA - prANI che ya - ane re - je DuM - upara AkAzamAM uDavAvALA gIdha Adi 2 - tathA baherA - nIce eTale ke bilamAM rahevAvALA sarpAdi prANI che. jo teo saMsaLiyaM - mAsa ane lohInuM mukhatti - bhakSaNa kare to kaLe - sAdhu tene na to mAre ane na BHMS - rajoharaNathI pramArjana paNa kare nahIM II & II paNa - lohI ane mAMsanuM bhakSaNa karatA evA uparokata prANI reE - zarIrano vihiti - ghAta kare che paraMtu jJAnAdino nahIM, jethI te sAdhu agAzo - te sthAnathI ja mane - dUra haTe nahIM. mAtahiM - AzravothI vitteihiM - alaga thavAnA kAraNe tiSamALo - Atmika sukhathI tRpta thayela muni devAta - badhA kaSTone samabhAvapUrvaka sahana kare. 10 - bhAvArtha saMlekhanA mATe udyamavaMta thayelo sAdhu jIvana tathA maraNamAM samabhAva rAkhato evo nirjarAnI apekSA kare. kaSAyAdi AMtarika zatruone tathA bahAra rahevAvALA zarIranA upakaraNono tyAga karIne aMtaHkaraNanI zuddhi kare, A prakAre samAdhimaraNane prApta karavAvALA badhI upAdhiothI rahita thaIne paramapadane prApta kare. .// 5 || - samAdhimaraNanI IcchA karavAvALA sAdhune zarIramAM saMlekhanA karatA samaye jo prANono zIgha nAza karavAvALo roga jo utpanna thaI jAya to eSaNIya vidhithI je zrI bAvAnAM sUtra/999999999999999(21)
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI upAya roganivRttine mATe Avazyaka pratita thAya tene saMlekhanA kAlanI aMdara ja jaldI kare ane roganI nivRtti thaI jAya eTale pharIthI saMlekhanA kare. jo munine e khabara paDI jAya ke mAruM AyuSya naSTa karavAvALuM koI kAraNa vizeSa upasthita thayuM che to A saMlekhanA kAlamAM ja dhIratAnI sAthe jaldIthI bhaktaparijJAnuM sevana kare. // 6 / saMlekhanA dvArA zarIranI zuddhi karelo evo muni svayaMnA maraNanA kAlane samIpa jANIne prAmAdithI ghAsanI yAcanA karIne lAve, pachI grAma athavA jaMgalamAM jyAM ghAsano saMthAro karavAno che te bhUminI pratilekhanA kare tyAra bAda te bhUmine prANiyo rahita jIvarahita jANIne te jagyA para ghAsane bichAve. || 7 || te sAdhu svayaMnI zakti anusAra trividha athavA caturvidha AhArano tyAga karIne tathA sarve prANiyonI sAthe kSamAyAcanA karIne te ghAsanI zayA saMthArA para sUI jAya. tyAM jo koI pariSaha - upasarga prApta thaI jAya to te tene samabhAvapUrvaka sahana kare ane svayaMnA putra-kalatra Adi priyajanonuM smaraNa karIne ArtadhyAnane vaza nA thAya. || 8 || kIDi-ziyALa-gIdha-sApa ane siMha-vAgha Adi prANI jo te sAdhunuM mAMsabhakSaNa kare ane macchara Adi tenA lohInuM pAna kare to sAdhu hAtha Adi dvArA te prANiyono ghAta na kare ane je aMgane te khAI rahyA hoya te aMganuM rajoharaNanA dvArA pramArjana paNa kare nahIM / 9 // uparokta hiMsaka prANiyo dvArA lohI-mAMsanuM bhakSaNa karAya te vakhate te muni A pramANe vicAra kare ke "A prANI mArA zarIrano ghAta karI rahyAM che paNa jJAnadarzana-cAritrano nahIM' A pramANe vicAra karIne te prANiyone haTAvavAno prayatna na kare tathA kaSTathI bacavA mATe te sthAnathI haTIne bIjA sthAnamAM na jAya, sarve Azravo haTI javAthI zubha adhyavasAyavALo hovAnA kAraNe hiMsaka prANiyo dvArA khavAtA hovA chatAM paNa te sAdhu amRtapAnathI tRpta thayelAnI mAphaka te vedanAne samatApUrvaka sahana kare. / 10 // ___ bhAvArthaH- samAdhi maraNa kI icchA karane vAle sAdhu ke zarIra meM saMlekhanA karate samaya yadi prANoM kA zIghra vinAza karane vAlA roga utpanna ho jAya to eSaNIya vidhi se jo kucha upAya roga nivRtti ke lie Avazyaka pratIta hoM unheM saMlekhanA kAla ke andara hI zIghra kare aura phira roga kI nivRtti ho jAne para saMlekhanA kare // 5 // isa gAthA kA dUsarA artha yaha bhI hai ki ukta muni ko yadi yaha jJAta ho jAya ki merI Ayu ko zIghra (26)00000thaIthai000000thaJthI bArAma sUtra
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ naSTa karane vAlA koI kAraNa vizeSa upasthita ho gayA hai to vaha saMlekhanA kAla meM hI dhairya ke sAtha zIghra hI bhaktaparijJA kA sevana kare // 6 // saMlekhanA jharA zarIra kI zuddhi kiyA huA muni apane maraNa kAla ko samIpa jAna kara grAmAdi se tRNoM kI yAcanA kara lAve / phira grAma yA jaMgala meM bistara bichAne kI bhUmi kI pratilekhanA kre| usake pazcAt usa bhUmi ko prANiyoM se rahita jAna kara usa para una tRNoM ko bichAve // 7 // vaha sAdhu apanI zakti ke anusAra trividha yA caturvidha AhAra kA tyAga karake tathA samasta prANiyoM se kSamA yAcanA karake usa tRNoM kI zayyA para so jAya / vahA~ yadi koI parISaha upasarga prApta ho to vaha use samabhAva pUrvaka sahana kare aura apane putra kalatra Adi priyajanoM kA smaraNa kara ArtadhyAna ke vazIbhUta na hove // 8 // cIMTI, zrRgAla, gIdha, sarpa aura siMha, vyAghra Adi prANI yadi usa sAdhu kA mAMsa bhakSaNa kareM aura macchara Adi usakA rakta pAna kareM to sAdhu hAtha Adi ke dvArA una prANiyoM kA ghAta na kare aura jisa aGga ko ve khA rahe hoM use aGga kA rajoharaNa ke dvArA pramArjana bhI na kare // 9 // __ uparokta hiMsaka prANiyoM dvArA rakta mAMsa kA bhakSaNa kiyA jAtA huA vaha muni aisA vicAra kare ki "ye prANI mere zarIra kA ghAta kara rahe haiM, jJAna darzana cAritra kA nahIM" aisA vicAra kara una prANiyoM ko haTAne kA prayatna na kare tathA kaSTa se bacane ke lie usa sthAna se haTa kara anyatra bhI na jAya / samasta AsravoM ke haTa jAne se zubha adhyavasAya vAlA hone ke kAraNa hiMsaka prANiyoM ke dvArA khAyA jAtA huA bhI vaha sAdhu amRta pAna se tRpta hue jIva kI taraha usa vedanA ko kucha vastu hI na mAne evaM samabhAva pUrvaka sahana kare // 10 // ganthehiM vivittehiM, AukAlassa pArae / pagga-hiyataragaM ceyaM, daviyassa viyANao // 11 // ayaM se avare dhamme, nAyaputteNa saahie| AyavajaM paDIyAraM, vijahijA tihA tihA // 12 // hariesu na nivajijA, thaMDilaM muNiyA sae / viosija aNAhAro, puTTho tattha'hiyAsae // 13 // indiehiM gilAyanto, samiyaM Ahare muNI / tahAvi se agarihe, acale je samAhie // 14 // abhikkame paDikkame, saMkucae pasArae / kAya-sAhAraNaTThAe, itthaM vAvi aceyaNo // 15 // parikkame parikilante, aduvA ciTTe ahAyae / ThANeNa parikilante, nisIijA ya aMtaso // 16 // . zrI AcArAMga sUtra 9000000000000000000000000007(297)
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMca- granthairviviktaiH - granthaiH sabAhyAbhyantaraiH - zarIrarAgAdibhiH viviktaistyaktaiH sadbhigranthairvA-ajAnaGgapraviSTairAtmAnaM bhAvayan AyuHkAlasyamRtyukAlasya pAragaH pAragAmI syAt .. etanmaraNavidhAnakArI siddhiM triviSTapaM vA prApnuyAditi gataM bhaktaparijJAmaraNaM / sAmpratamiGgitamaraNaM zlokArdhAdinocyate - pragRhItatarakaM prakarSaNa gRhyate iti pragRhItatarakaM cedam-iGgitamaraNa dravikasya dravyaM saMyamaH sa vidyate yasyA'sau dravikastasya saMyamino vijAnataH gItArthasya jaghanyato navapUrvavizAradasya bhavati // 11 // ayamaparo vidhirityAha ayaM sa aparo dharmaH, jJAtaputreNa - vardhamAnasvAminA svAhitaH suSThUpalabdhaH / Atmavarja praticAram aGgavyApAraM vijahyAt tridhA tridhA / svayameva codvartanaparivartanAdikaM vidhatte // 12 // sarvathA prANisaMrakSaNaM paunaHpunyena vidheyamiti darzayitumAha hariteSu na zayIta, sthaNDilaM jJAtvA zayIta / sabAhyAbhyantaramupadhiM vyutsRjyA'nAhAraH san spRSTaH parISahopasargastatra-saMstArake'dhyAsayed adhisaheta // 13 // indriyaiglAyan zamitAM sAmyaM vA''tmani Ahared vyavasthApayennA-dhyAnopagato bhUyAditi / saGkocananirviSNo hastAdikaM, prasArayanupavizan yatheGgitapradeze vA saJcaranAste tathApi sa agoH acaMlo yaH samAhitaH // 14 // bhAvAcalitazceGgitapradeze cakramaNAdikamapi kuryAditi etaddarzayitumAha abhikrAmayet pratikrAmayet saGkocayet prasArayet / kAyasAdhAraNArtha, itthaM ca sakriyo'pi acetano-niSkriya eva yadivA 'atrApi' iGgitamaraNe'cetanavat sarvakriyArahito yathA pAdapopagaMmane tathA sati sAmarthe tiSThet // 15 // sAmarthyAbhAve caitat kuryAt parikrAmet pariklAntaH san, athavA tiSThed yathAyataH yathApraNihitagAtraH, sthAnena pariklAnto niSIdecA'ntazaH // 16 // anvayArtha :- gaMthehiM - graMtha bheTale 3 44 bhane mAnyatara, manne 42n| baMdhanothI. vivittehiM - 2lita. thane AukAlassa - mRtyun| samayano pArae - pA2 pAmanAra evA te muni siddhi athavA svargalokane prApta kare che. have IgitamaraNanA viSayamA upAya cha : eyaM - 20 gitama29daviyassa - saMyabhI. viyANao - [ItArtha bhuniyo dvA! paggahiyataragaM - A75 42 / 5 cha. // 11 // __ NAyaputteNa - Audputra zrI mahAvIrasvAmIjhe ayaM - mA avare - lAlI dhamme - dharma bheTale vizeSa anuSThAna sAhie - pratAcha se - te gitm2||ne bhATe sNthaa2|| 52 sUtedo muni Ayavajja - mA5u sivAya bAnI paDIyAraM (paDiyAraM) sevAno tihA tihA - 9 429 - 19yogathI. vijjahijjA - tyaa|| 43. // 12 // gitama294thI sAdhu hariesu - ritaya-vanaspatinI 752 Na NivajijjA - (298)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra |
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ zayana kare nahIM, paraMtu caMDita - nirjIva IMDila bhUmi muLiyA - jANIne tapa - zayana kare. visiSNa - bAhya ane AtyaMtara ema banne prakAranI upadhiono tyAga karIne gaMAha - nirAhArI raheto evo muni tatya - tyAM pucho - parISaha - upasargo Ave tyAre ahiyAsa - tene samabhAvapUrvaka sahana kare. / 13 II sif - IndriyothI vinAyato - glAnine pAmelo evo muLI - muni mAM - svayamAM sAmyabhAvane kAraNe - sthApita kare, jo ke te svayaMnI maryAdAnusAra IgitapradezamAM saMcAra kare che tae - to paNa te - te sAte - te maraNathI vicalita nathI ane samANig - manane dharmadhyAna ane zukladhyAnamAM sthApita karela che eTale ke gari - agahita eTale ke prazaMsanIya ja che, niMdanIya nathI. // 14 || ' te sAdhu vArAharaNaphAI - svayaMnA zarIranI suvidhAne mATe IgitapradezamAM gAmane - svayaMnA saMthArA parathI utarIne sAmI bAju jaI zake che, ane paDavAne - tyAMthI pAcho paNa AvI zake che. saMva - svayaMnA aMgone saMkocI zake che ane prasAraNa - pasArI paNa zake che, vAvi - athavA tenAmAM zakti hoya to rUlya - zarIranA te vyApArone na karato evo gayo - acetana padArthanI mAphaka jevo che tevo sthira paNa rahI zake che. / 15 // ravina -beThA beThA athavA sutA sutA jo sAdhunA aMga bhaMga thavA lAge to pavikhe - pharavA lAge yaduvA - athavA sahIyA - svayaMnA aMgone jema che tema ja rAkhato evo viSe - sthira rahe. rAI - ubhA thavAthI paricitto - jo kaSTa thavA lAge to aMtato - aMtamAM rIphaMI - besI jAya. // 16 // - bhAvArtha :- putra-strI Adi bAhya baMdhana ane rAga-dveSAdi AvyaMtara baMdhana A banne baMdhanothI rahita thaIne mRtyunA kALa sudhI dharma-zukladhyAna karato evo te muni maraNakALa pachI mokSane athavA svargane prApta kare che. ahIM sudhI bhaktapariNAmaraNanuM kathana karyuM, have A gAthAnA urtarArdhathI 'IgitamaraNanuM kathana karAya che. A IgitamaraNamAM cAreya prakAranA AhArano tyAga karAya che viziSTa prakAranuM dhirya, viziSTa prakAranA saMghayaNathI yukta saMyamI ane ochAmAM ochA nava pUrvanA jJAtA hoya tevA ja purUSo dvArA A maraNano svIkAra karAya che. 11 / A pahelA dikSA grahaNa karavI, saMlekhanA karavI, caMDilabhUminuM paDilehaNa karavuM Adi je krama bhaktaparijJAmAM batAvela che te ja krama IgitamaraNanA viSayamAM che paraMtu zrI gAvAna sUtra 99999999999999999(211
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmAM vizeSadharma A batAvela che ke IMgitamaraNanA saMthArA para rahelo sAdhu bIjAo dvArA sevA karAvavAnI mana-vacana-kAyArUpa traNa yoga ane karavu-karAvavuM-anumodavArUpa traNa karaNano tyAga kare, te pote ja te saMthArA para paDakhuM badalavuM Adi kare paraMtu bIjAnI sahAyatA na le. // 12 // na jyAM lIlI vanaspatikAyanA jIva hoya tyAM te sAdhu zayana kare nahIM paraMtu je bhUmi jIvothI rahita hoya tene sArI rIte dekhIne tenA para zayana kare, bAhya-AtyaMtara ema banne prakAranI upadhino tyAga karIne, nirAhAra rahetA evA sAdhune jo pariSahaupasarga utpanna thAya to tene dhIratAnI sAthe samabhAvapUrvaka sahana kare paraMtu kSobhane pAme nahIM. // 13 || IMgitamaraNArthI sAdhunI Indriyo AhAranA abhAvamAM jyAre glAnine prApta thAya che tyAre te vyAkulatAne prApta na thAya paraMtu svayaMnA cittamAM samatAne sthApana kare. te sAdhu je pramANe cittamAM samAdhi rahe te pramANe ja svayaMnA zarIrane rAkhe che eTale ke hAtha-pagane saMkucita rAkhavAmAM jyAre ghabarAmaNa thAya che tyAre te hAtha-pagane pasAre che ane te karavAthI paNa tene kaMTALo Ave to te IMgita pradezamAM phare che athavA bese che to paNa te svayaMnA dvArA ja badhI kriyAo kare che eTale te aniMdaniya che. te jo IMgitapradezamAM cAle phare che paraMtu te IMgitamaraNathI vicalita thato nathI eTale kharekhara te acala ja che tathA dharma-zukladhyAnamAM svayaMnuM citta rAkhe che eTale te samAhita che te bhAvathI acala che, A kAraNathI IMgitapradezamAM bhramaNa Adi karatA hovA chatAM kaMI doSa nathI. / / 14 / / IMgitamaraNa karavAvALo sAdhu niyamita pradezamAM gamanAgamana tathA zarIranA aMgono saMkoca-vistAra karI zake che. A pramANe karavA chatAM koI doSa nathI, paraMtu Avo koI niyama nathI ke gamanAgamanAdinI kriyAo karavI ja joIye, paraMtu tenI zakti hoya to te sukA lAkaDAnI jema nizceSTa rahI zake che. II 15 je munine te pramANe zakti na hovAnA kAraNe sukA lAkaDAnI jema nizciSTa paDI rahevAmAM asamartha hoya to te niyata pradezamAM gamanAgamanAdi kare to koI doSa nathI, tenAthI paNa jyAre thAkI jAya tyAre svayaMnA zarIrane je pramANe che te ja pramANe rAkhI sthira rahe, A pramANe sthira rahevAmAM paNa jyAre kheda thavA mAMDe to sUI jAya athavA besI rahe. // 16 | bhAvArtha:- putra kalatrAdi bAhya bandhana aura rAga dveSAdi Abhyantara bandhana ina donoM bandhanoM se rahita (300)XoXXIXIX X XXX lJX | zrI vArAMga sUtra
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ hokara mRtyu kAlaparyanta dharma zukla dhyAna dhyAtA huA vaha muni maraNa kAla ke pazcAt yA to mokSa ko prApta hotA hai athavA svarga ko prApta hotA hai / "yahA~ taka bhaktaparijJA maraNa kA kathana kiyA gayA hai / aba isa gAthA ke uttarArddha se iGgita maraNa kA kathana kiyA jAtA hai:- isa iGgita maraNa meM cAroM AhAra kA tyAga kiyA jAtA hai / viziSTa dhairya aura viziSTa saMhanana se yukta, saMyamI aura kama se kama nau pUrva ke jJAtA puruSoM dvArA yaha maraNa svIkAra kiyA jAtA hai // 11 // prathama dIkSA grahaNa karanA, saMlekhanA karanA, sthaNDila bhUmi kA pratilekhana karanA Adi jo krama bhaktaparijJA meM batalAyA gayA hai vahI krama iGgitamaraNa ke viSaya meM hai parantu isameM vizeSa dharma yaha kahA gayA hai| ki iGgitamaraNa kI zayyA para sthita sAdhu dUsaroM se sevA karAne kA mana vacana kAyA rUpa tIna yoga karanA, karAnA, anumodanA rUpa tIna karaNa se tyAga kare / vaha svayameva usa zayyA para ulaTanA yA karavaTa badalanA Adi kare kintu dUsare kI sahAyatA na le // 12 // jahA~ harita vanaspatikAya ke jIva hoM vahA~ vaha sAdhu zayana na kare kintu jo bhUmi jIvoM se rahita ho use acchI taraha dekha bhAla kara usa para zayana kare / bAhya aura Abhyantara donoM prakAra kI upadhi kA tyAga kara nirAhAra rahate hue usa sAdhu ko yadi parISaha upasarga utpanna hoM to vaha unheM dhairya ke sAtha samabhAva pUrvaka sahana kare kintu kSobha ko prApta na hove // 13 // iGgita maraNArthI sAdhu kI indriyA~ AhAra ke abhAva meM jaba glAni ko prApta hoM to vaha vyAkulatA ko prApta na ho kintu apane citta meM samatA ko sthApita kare / vaha sAdhu jisa taraha se citta meM samAdhi rahe taraha se apane zarIra ko rakhatA hai yAnI hAtha paira ko saMkucita rakhane se jaba dhabarAhaTa hotI hai taba vaha hAtha paira ko pasAra detA hai aura usase bhI jaba ukatA jAtA hai to bhI vaha apane dvArA hI samasta ceSTAe~ karatA hai isalie vaha anindanIya hI banA rahatA hai / vaha yadyapi iMgita pradeza meM calatA phiratA hai kintu vaha usa iMgita maraNa se * vicalita nahIM hotA hai isalie vAstava meM vaha acala hI hai tathA dharma dhyAna zukla dhyAna meM apanA citta rakhatA - hai, isalie vaha samAhita hai| vaha bhAva se acala hai, isa iMgita pradeza meM bhramaNa Adi karane para bhI koI doSa nahIM hai // 14 // iMgita maraNa karane vAlA sAdhu niyamita pradeza meM gamanAgamana tathA zarIra ke aGgoM kA saMkoca vistAra kara sakatA hai / aisA karane para bhI koI doSa nahIM hai kintu yaha koI niyama nahIM hai ki use gamanAgamanAdi kriyAe~ karanI hI cAhie kintu yadi usakI zakti vaisI ho to vaha sUkhe kASTha kI taraha nizceSTa sthita raha sakatA hai // 15 // bhAvArtha:- jo muni usa taraha kI zakti na hone ke kAraNa sUkhe kATha kI taraha nizceSTa par3A rahane meM asamartha ho vaha niyamita pradeza meM gamanAgamanAdi kare to koI doSa nahIM hai| isase bhI jaba thaka jAya taba apane zarIra ko jyoM kA tyoM rakhatA huA sthita rhe| isa prakAra sthita rahane se bhI jaba kheda hone lage to leTa jAya yA baiTha jAya // 16 // AsINe'lisaM maraNaM, indiyANi samIrae / kolAvAsaM samAsajja, vitahaM pAuresa // 17 // zrI AcArAMga sUtra 777777777777777770301
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ jao vanaM samuppaje, na tattha avalambae / tau ukkase appANaM, phAse tattha'hiyAsae // 18 // ayaM cAyayatare siyA, jo evamaNupAlae / savvagAyanirohe'vi, ThANAo navi unbhameM // 19 // ayaM se uttame dhamme, puvaTThANassa pgghe| aciraM paDilehittA, vihare ciTTha mAhaNe // 20 // .. . AsInaH AzritaH anIdRzaM maraNam indriyANi samIrayet rAgadveSA'karaNatayA prerayet / kolAvAsaM ghuNakITakA''vAsastaM ghuNakSatamuddehikAnicitaM vA phalakaM samAsAdya vitathaM prAdureSayet - prakaTamazuSiraM phalakamavaSTambhanAyAnveSayet // 17 // yato vajraM - vajravat gurutvAt karma avayaM vA samutpadyeta, na tatra avalambeta / tata utkarSed-utkrAmayet AtmAnaM, sparzAn tatra iGgittamaraNe adhyAsayet // 18 // gata iGgitamaraNAdhikAraH / sAmprataM pAdapopagamanamAzrityAha - ayaM . pAdapopagamanavidhiH Ayatatara Attataro vA'tizayenA''tto gRhIta Attataro yatnenA'dhyavasita syAt / ya evamanupAlayet sa sarvagAtranirodha'pi utapyamAnakAyopi mUrchannapi maraNasamudghAtagato vA bhakSyamANamAMsazoNito'pi kroSTugRdhrapipIlakAdibhiH sthAnAnA'pi udbhamet-dravyabhAvobhayataH sthAnAntaraM na yAyAt // 19 // kiM ca - ayaM sa uttamo dharmaH antaHkaraNaniSpannatvAt pUrvasthAnAt pragrahaH-pragRhItataraM parispandanarahitaM cilAtIputravat / aciraM sthaNDilaM pratyupekSya viharet tiSThenmAhanaH // 20 // ___anvayArtha :- aNelisaM - ananya sadRza bheTale. 4 bh2||ne. sAdhA29. manuSya aM.12 42rI. za.5tA nathI, mevA maraNaM - bha21ne AsINe - svI12 438 muni iMdiyANi - Sndriyone samIrae - svayaMna viSayobhAMthA21vI hai. kolAvAsaM - dhue. mAha tumo. sArita sthAna athavA pATa samAsajja - bhaNe tyAre tene choDIne vitahaM - (r)va2hita sthAna athavA pATarnu pAuresae-pAuresayA - anvess9|| 43. // 17 // ____jao - 4 ArthathI. vajaM - 4% samAna mA. dha thapa 55nI samuppaje - utpati thAya cha tattha - tenu Na avalaMbae - amana re nI mAta te Arya na 43 paraMtu tao - te thA. appANaM - svayaMnA mAtmAne ukkase - 2 TAvI. le. tattha - 28 // prabhArI 421|m phAse - 4STa thAya tene ahiyAsae - samabhAvapUrva sahana 43. // 18 // ayaM - ve mAthI bhAgaNa upAze te pApoyamanaru5 bha24. Ayayatare - (302 )CTOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ IMgitamaraNathI paNa vadhAre siyA - che no - je vaM - A prakAre eTale ke AnI vidhinI anusAra gaLupAtta - AnuM pAlana kare che te sAvi - zarIranA badhA aMgono nirodha karato evo rANo - te sthAnathI virama - thoDuM paNa haTe nahIM ! 19 | - mAM - A che - te pAdapopagamana maraNarupa dharma rame - badhAthI uttama ghaNe - dharma che kAraNa ke puvaphALat - pUrvasthAnothI eTale ke bhakta pariNA ane igitamaraNathI pam - adhika kaSTasAdhya che. pAdapopagamana maraNArthI mALe - sAdhu vira - jIvarahita aMDilabhUminI DidittA - pratilekhanA karIne tenA upara vido - vicare eTale ke A maraNanI vidhinuM pAlana kare ane viTTa - te ja jagyA para svayaMnA samasta aMgono nirodha karIne sthira rahe. / 20 . | bhAvArtha :- jene sAdhAraNa manuSyo aMgikAra nathI karI zakatA te IgitamaraNane svIkAra karIne dhIratAvALo muni Indriyone svayaMnA viSayathI haTAvI de. je sthAna upara ghuNa lAkaDAno kIDo Adi jIva hoya te sthAnane athavA pATa phalakane choDIne jIvarahita sthAnanuM athavA pATa pATIyAnuM anveSaNa kare. // 17 // je vyApArathI athavA jeno Azraya levAthI vajanA sarakhA bhAre karma athavA pApanI utpatti thAya che, te sAdhu te kAryane na kare tathA te jIvAkula kASTAdinuM avalaMbana na le, paraMtu te kAryothI svayaMnA AtmAne haTAvI le, zubha dhyAna ane zubha pariNAmo para caDhato evo muni pariSaha - upasargone samabhAvapUrvaka sahana kare. . 18 || - - " bhaktaparijJA ane IgitamaraNa A banne maraNanI apekSAe pAdapopagamana maraNa utkRSTa che temAM paNa pravrajyA ane saMlekhanA Adino krama pahelAnI mAphaka ja che. temAM vizeSatA A che ke pAdapopagamana maraNano arthI sAdhu svayaMnA sarve aMgone nizcala rAkhe halAve nahIM keTaluM paNa kaSTa kema na Ave paNa te sthAnathI kicitmAtra jarAka paNa haTe nahIM tathA zubha adhyavasAyathI paNa vicalita na thAya paraMtu sukA lAkaDAnI mAphaka nizreSTa thaIne sthira rahe. // 19 // A pAdapapagamana badhAthI uttama che. kAraNa ke pUrvokta maraNanI apekSAe te - atyaMta kaSTasAdhya che. pUrvokta maraNomAM to aMgone saMkocavA-vistAravA AdinI chUTa che. paraMtu AmAM teno niSedha che. A maraNanuM ArAdhana karavAvALo sAdhu jo sUtelo hoya to sUtelo ja rahe, beThelo hoya to beThelo ja rahe, ubho hoya to ubho ja rahe arthAt tenA je aMgo je pramANe che te pramANe ja tene rahevA de, tene jarApaNa AvuM pAchuM haTAve nahIM tathA halAve paNa nahIM. || 20 || zrI bAvAra sUtra 999999999999999(202)
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha:- jise sAdhAraNa manuSya aGgIkAra nahIM kara sakate usa iMgita maraNa ko svIkAra karake dhairyavAn muni indriyoM ko apane viSaya se haTA de| jisa sthAna para ghuNa Adi jIva hoM usa sthAna ko aura pATe ko chor3a kara jIva rahita sthAna kA anveSaNa kare ||17|| jisa vyApAra se yA jisakA Azraya lene se vajra ke samAna bhArI karma athavA pApa kI utpatti hotI hai| vaha sAdhu usa kArya ko na kare tathA usa kASThAdi kA avalambana na le kintu una kAryoM se apanI AtmA ko haTA le / zubha dhyAna aura zubha pariNAmoM para car3hatA huA muni parISaha upasargoM ko samabhAva pUrvaka sahana kare // 18 // bhaktaparijJA maraNa aura iMgita maraNa donoM kI apekSA pAdapopagamana maraNa utkRSTa hai| isameM bhI pravrajyA aura saMlekhanA Adi kA krama pahale kI taraha hI hai| isameM vizeSatA yaha hai ki pAdapopagamana maraNArthI sAdhu apane samasta aGgoM ko nizcala rakhe / kitanA bhI kaSTa kyoM na ho vaha usa sthAna se kiJcinmAtra na haTe tathA zubha adhyavasAya se bhI vicalita na ho kintu sUkhe kATha kI taraha nizceSTa hokara sthira rahe // 19 // yaha pAdapopagamana maraNa saba se uttama hai kyoMki pUrvokta bhakta parijJA aura iMgita maraNa kI apekSA yaha atyanta kaSTa sAdhya hai / pUrvokta maraNoM meM to aGgoM ko saMkocane aura phailAne kI chUTa hai kintu isameM usakA bhI niSedha hai / isa maraNa kA ArAdhana karane vAlA sAdhu yadi leTA huA ho to leTA hI rahe, beThA huA ho to baiThA hI rahe aura khar3A ho khar3A hI rahe arthAt usakA jo aGga jisa taraha sthita ho use usI taraha rahane de, use jarA bhI idhara udhara na haTAve tathA kampita na kare // 20 // etadeva prakArAntareNa darzayitumAha acittaM tu samAsajja, ThAvae tattha appagaM / vosire savvaso kAyaM, na me dehe parIsahA, // 21 // jAvajjIvaM parIsahA, uvasaggA iti saMkhayA / saMDe deha bheyAe, iya panne'hiyAsae // 22 // bheuresu na rajjijjA, kAmesu bahutaresuvi / icchAlobhaM na sevijjA, dhruvavannaM sapehiyA // 23 // sAsaehiM nimantijjA, divvamAyaM na saddahe / taM paDibujjha mAhaNe, savvaM nUmaM vihUNiyA // 24 // savvadvehiM amucchie, AukAlassa pArae / titikkhaM paramaM naccA, vimohannayaraM hiyaM // 25 // ttibemi // acittaM sthaNDilaM phalakAdi vA tu samAsAdya sthApayet tatrA''tmAnam / vyutsRjya sarvazaH kAyaM na me dehe parISahAH dehasya parityaktatvAd yadivA parISahakRtapIDayodvegAbhAvAt // 21 // (30400000000000 zrI AcArAMga sUtra
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ te punaH kiyanta kAlaM soDhavyA ityAha yAvajIvaM parISahAH upasargA iti saMkhyAya-jJAtvA saMvRta-utthito dehabhedAya iti prAjJaH adhisaheta // 23 // * evaMbhUtaM ca sAdhumupalabhya kazcidrAjAdibhogainimantrayet, tat pratividhAnArthamAha bhidureSu na rajyet kAmeSu bahutareSu api pAThAntaraM vA kAmesu bahulesu analpeSvapItyartha icchAlAbhaM icchArupo lobhazca-cakravartitvAdhabhilASAdiko nidAnastam na seveta, dhruvavarNa-saMyama mokSa vA yadvA zAzvatI yazaHkIrtim samprekSya // 23 // kiMca kazcit yAvajIvamaparikSayAt zAzvatairnimantrayet tathA divyAM mAyAM na zraddadhIta / tAM pratibudhyasva / mAhanaH-sAdhuH sarvaM nUmaM karma mAyAM vA vidhUnIyAt // 24 // kiMca- - sarvArthaH sarvArtheSu vA'mUrchitaH, AyuH kAlasya pAragaH titikSAM paramAM-pradhAnAM jJAtvA vimohAnyatarad-vigatamohAnI bhaktapari gittamaraNapAdapopagamanAnAM trayANAmanyatarat hitamato vidheyamiti bravImi // 25 // .. anvayArtha :- 65opamana bh29||ii sAdhu acittaM - 94nahita sthAnane samAsajja - prApta 73rIne tattha - te. 42yA me appagaM - svayaM svayaMne ThAvae - sthira 43. kAyaM - zarIrane savvaso - 15pra2thI vosire - tyA he mane mA prabhArI sabha : me - bhaa2| dehe - zarIramA Na parisahA - 5254 cha 4 nahIM // 21 // jAvajjIvaM - yA1171 sudhA arthAt yo sudhA mA pana cha tyo sudhA 4 parISahA - parISaDa ya - bhane uvasaggA - upasarga cha saMkhAya-saMkhayA - // prabhArI ne dehabheyAe - NA2no me thAya. tyA sudhI. saMvur3e - saMyamI. paNNe - muddhimAn sAdhu ahiyAsae - tene samabhAvapUrva sahana 43. // 22 // bheuresu - vinazvara kAmesu - 51ma bhoga bahuyaresu vi - lo mapi pramANAma prApta tha 26 Doya to Na rajijjA - tebha anu| na thAya. dhuvavaNNaM - dhrupa va bheTale OM bhokSanI tara saMpehiyA - dRSTi 25to mevo te sAdhu icchAlobhaM - manI chAno bhane domano Na sevijjA - sevana na re yqdl59|| vagairenu nidAna na 43. // 27 // -- 2 / sAdhu ! lo oI sAsaehi - zazvata bheTale 3 vana sudhA nAza na pAmavAvANI saMpatti bhAvAne bhATe NimaMtijjA - nimaMtrita re to tathA ho is eqtA taM - tene paDibujjhA - samaTho divvamAyaM - mAyA rIne vividha pra.12nI Rddhi |zrI AcArAMga sUtra 0900000000000000000000000007(305
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApavA lAge to ja - temAM zraddhA na karo. A prakAre mArage - sAdhu sarva - saghaLI pUi - mAyAne viLayAM - dUra karIne samAdhibhAvamAM sthira rahe. / 24 . sahiM - badhA arthomAM arthAta pAMca prakAranA viSaya tathA tenA sAdhanabhUta dravyomAM amu7i - mUrzita na thato evo sAdhu bAuttira - AyuSyanA samayane pAraNa - pAra kare. titiva - titikSA arthAt parISaha ane upasargone sahana karavuM paH - parama pradhAna dharma che. jIvyA - A pramANe jANIne sAdhu yazAzakti vimohawyAM - vimohAnyatara arthAta moharahita bhaktapariNA, IgitamaraNa ane pAdapopagamana A traNamAMthI koI ekano svikAra kare, kAraNa ke hiyaM - traNeya maraNa hitakArI che. ri lekha - A pramANe huM kahuM chuM. // 25 // bhAvArtha :- pAdapopagamana maraNArthI sAdhu jIvarahita sthAna para zarIrane sthApita karIne cAra prakAranA AhArano tyAga kare ane acala-merUparvatanI jema sthira thaIne rahe pachI AlocanA Adi karIne svayaMnA zarIrano tyAga kare, zarIrano tyAga karAyelA evA sAdhune jyAre koI upasarga yA pariSaha prApta thAya tyAre te A pramANe bhAvanA bhAve ke A zarIra kharekhara mArUM nathI, kAraNa ke meM to teno tyAga karI dIdhela che. jyAre zarIra ja mArUM nathI to pachI mane pariSaha kevI rIte thaI zake? te vairyavAnuM sAdhu karmarUpI zatruone vijaya karavAmAM pariSahone svayaMnA sahAyaka mAne. ll 21 // jyAM sudhI A jIvana che tyAM sudhI ja pariSaha - upasarga che. zarIrano aMta thaI jaze tyAre A upasarga-pariSaha nahIM rahe A pramANe samajIne dhIratAvALo sAdhu tene samabhAvapUrvaka sahana kare. . rara / jo koI rAjA ane cakravartIrAjA te sAdhune atyaMta pramANamAM kAmabhogonuM AmaMtraNa Ape athavA rAjakanyA ApavAnuM pralobhana Ape to paNa sAdhu tenI IcchA na kare, A prakAre A loka saMbaMdhI ane paraloka saMbaMdhI koI paNa niyANA-nidAna na kare paraMtu eka mAtra nirjarAnI IcchA rAkhato evo svayaMnA cittane samAdhistha rAkhe. | 23 // je dhana jIvana sudhI dAna ane bhoga karavAthI nAza na thAya evA zAzvata dhanathI jo koI te sAdhune AmaMtrita kare athavA koI deva te sAdhu pAse AvIne vividha prakAranI Rddhi-samRddhi ApavA mATe AmaMtraNa Ape to paNa sAdhu temAM Asakta na bane, A prakAre jo koI devAMganA munine prArthanA kare to te prArthanAne muni svIkAre nahIM, paraMtu te sAdhu A badhAne mAyA samajIne tenAthI dUra raheto evo samAdhibhAvamAM sthira rahe. te 24 || (20)thaithaithaithaIthaithaithaithaithaithai969696@gzrI nAvAra sUtra
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpa-2sa-gaMdha-sparza ane zabda A pAMcane kAmaguNa kahevAya che, ane AnI prAptinA sAdhanabhUta dravya paNa kAmaguNa kahevAya che, sAdhu A bannemAM kharekhara Asakta na thato evo zubha adhyavasAyapUrvaka svayaMnA AyunA kAlane yathAvidhi samApta karIne samAdhimaraNane prApta kare. upara batAvela traNeya maraNomAM pariSaha ane upasargomAM samabhAvapUrvaka sahana karavuM te pradhAna aMga che. eTale je dravya-kSetra-kAlabhAvane anusAra traNemAMthI koIpaNa maraNanuM sevana ka2vuM te Icchita abhipsita zubha phaLane ApavAvALuM che. jethI svayaMnI zakti anusAra koI eka maraNano Azraya levo te mokSArthInuM kartavya che. A prakAre zrI sudharmAsvAmI svayaMnA ziSya jaMbusvAmIne kahe che. // 25 // 1 bhAvArtha:- pAdapopagamana maraNArthI sAdhu jIva rahita sthAna para apane zarIra ko sthApita karake cAroM AhAra kA tyAga kare aura meru parvata ke samAna aDola hokara rahe / phira AlocanA Adi karake apane zarIra kA tyAga kare / zarIra kA tyAga kiye hue sAdhu ko jaba koI parISaha yA upasarga prApta ho to vaha yaha bhAvanA kare ki merA to yaha zarIra hI apanA nahIM hai kyoMki maiMne to isakA tyAga kara diyA hai / jaba ki zarIra hI merA nahIM to phira mujhe parISaha kaise ho sakatA hai ? vaha dhairyavAn sAdhu karmarUpI zatruoM ko vijaya karane meM parISahoM ko apanA sahAyaka mAne // 21 // jaba taka yaha jIvana hai taba taka hI ye parISaha upasarga haiM / zarIra kA anta ho jAne para ye nahIM raheMge aisA samajha kara vaha dhairyavAn sAdhu unheM samabhAva pUrvaka sahana kare // 22 // yadi koI rAjA evaM cakravartI rAjA usa sAdhu ko atyadhika mAtrA meM kAma bhogoM kA AmantraNa kare athavA rAjakanyA dene kA pralobhana de to bhI sAdhu usakI icchA na kare / isI prakAra ihaloka sambandhI aura paraloka sambandhI koI niyANAnidAna na kare kintu eka mAtra nirjarA kI icchA rakhatA huA apane citta ko samAdhistha rakhe // 23 // jo dhana jIvana paryanta dAna aura bhoga karane se naSTa na ho aise zAzvata dhana se yadi koI usa sAdhu ko Amantrita kare athavA koI deva usa sAdhu ke pAsa Akara nAnA prakAra kI Rddhi dene ke lie Amantrita kare to bhI sAdhu unameM Asakta na bne| isI prakAra yadi koI devAGganA muni ko prArthanA kare to muni use svIkAra na kare kintu vaha sAdhu ina saba ko mAyA samajha kara ina se dUra rahatA huA samAdhibhAva meM sthita rahe // 24 // rUpa, rasa, gandha, sparza aura zabda ye pAMca kAmaguNa kahalAte haiM aura inakI prApti ke sAdhana bhUta dravya bhI kAmaguNa kahalAte haiM, sAdhu ina donoM meM hI Asakta na hotA huA zubha adhyavasAya pUrvaka apane Ayu ke kAla ko yathAvidhi samApta kara samAdhi maraNa ko prApta hove / bhakta parijJA, iGgita maraNa aura pAdapopagamana ina tInoM hI maraNoM meM parISaha aura upasargoM ko samabhAva pUrvaka sahana karanA pradhAna aGga hai / isalie dravya kSetra kAla bhAva ke anusAra tInoM meM se kisI bhI maraNa kA sevana karanA abhIpsita zubha phala kA dene vAlA hai / ataH apanI zakti ke anusAra kisI eka kA Azraya lenA mokSArthI kA kartavya hai / isa prakAra zrI sudharmAsvAmI apane ziSya jambUsvAmI kahate haiM // 25 // zrI AcArAMga sUtra 7777777777777777) 307)
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadhAnazrutanAmaka navama adhyayana prathama uddezakaH pahelA je ATheya adhyayanamAM je vAto darzArvela che te svayaM prabhu mahAvIrasvAmIjIe tenuM AcaraNa karela te vAta A navamAM adhyayanamAM batAvAze. AThamAM adhyayanamAM traNa prakAranA maraNonuM kathana karyuM te traNa maraNomAMthI koI eka maraNano aMgIkAra karavAvALo muni bhagavAna mahAvIrasvAmInuM dhyAna kare, jaioe pahelAnA ATheya adhyayanomAM batAvela vidhAnone svayaM AcaraNa karatA evA atighora pariSaha ane upasargone sahana karyA hatA ane tenA phaLa svarUpa kevalajJAnane prApta karela. ukta muni te ja prakAre pariSaha-upasargone sahana kare te ja viSayanuM samarthana karatAM evA A navamAM adhyayanano AraMbha karAya che. ___ pahale ke ATha adhyayanoM meM jo bAteM batAI gaI haiM, svayaM bhagavAn mahAvIra svAmI ne unakA AcaraNa kiyA thA yaha bAta isa navama adhyayana meM batAI jAyagI / AThaveM adhyayana meM tIna prakAra ke maraNoM kA kathana kiyA gayA hai / una tInoM maraNoM meM se kisI eka ko aGgIkAra karane vAlA muni bhagavAn mahAvIra svAmI kA dhyAna kare jinhoMne ukta AThoM adhyayanoM meM batAye gaye vidhAnoM kA svayaM AcaraNa rakhate hue atighora parISaha aura upasargo ko sahana kiyA thA aura tatphalasvarUpa kevalajJAna ko prApta kiyA thaa| ukta muni usI prakAra parISaha upasargoM ko sahana kare / isI viSaya ko batAne ke lie yaha navama adhyayana Arambha kiyA jAtA hai: ihAnantarokto'rthaH sarvA'pi bhagavatA vardhamAnasvAminA svata evAcIrNa ityetadatra pratipAdyate - ahAsuyaM vaissAmi, jahA se samaNe bhagavaM utthaae| saMkhAe taMsi hemaMte ahuNA pavaie rIitthA // 1 // No cevimeNa vattheNa pihissAmi taMsi hemaMte / se pArae AvakahAe, eyaM khu aNudhammiyaM tassa // 2 // cattAri sAhie mAse, bahave pANajAiyA aagmm| abhirujjha kAyaM vihariMsu, ArusiyA NaM tattha hiMsiMsu // 3 // saMvaccharaM sAhiyaM mAsaM, jaM na rikkAsi vatthagaM bhgvN| acelae tao cAi, taM vosija vatthamaNagAre // 4 // .. 308JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathAzrutaM yathAsUtraM vA vadiSyAmi yathA sa zramaNo bhagavAn utthAya / saMkhyAya - jJAtvA tasmin hemante adhunA pravrajito rIyate sma - viharati sma // 1 // atra ca sAmAyikAropaNasamanantarameva surapatinA bhagavadupari devadUSyaM cikSipe, bhagavatA'pi garIyastvAtsacelasya dharmasyA'nyaiH tathAgataiH ziSyasya pratyayAcaiva, vastraM dadhe na lajjayA // etadarzayitumAha - no vaivA'nena vastreNa pidhAsyAmi tasmina hemante / sa pArago yAvatkatham etat - vastraM khalu tasya anudhArmikam - aparairapi tIrthakRbhiH samAcIrNamityarthaH // 2 // caturaH sAdhikAn mAsAn, bahavaH prANijAtikA Agatya / abhiruhya kArya vijahuH, Aruhya AruSTA vA tatra kAye ahiMsan / kiyatkAlaM taddevadUSyaM bhagavati sthitamityetaddarzayitumAha - saMvatsaraM sAdhikaM mAsaM yanna tyaktavAna vastraM bhagavAn / acelako'bhUta tata urdhvaM tyAgI tad vyatsujya vastram anagAraH / // 4 // ___ anvayArthaH - se - te samaNe - zrama! bhagavaM - prabhu maDAvIrasvAmI me uDAe - saMyama bhATe udhata thane bhane saMkhAe - sama ne taMsi - te hemaMte - ubhaMtaztubha pavvaie - hIma 49. rIne pachIthI ahuNA - tAla jahA - 4 are rIitthA - vihA2 428. to ahAsuyaM - tenuM vana prabhArI meM samaya che te prabhArI 4 vaissAmi - huM tabhAne 51 // 1 // . imeNa - mA.vattheNa - vastranA dvArA taMsi - te hemaMte - ubhaMta tumai pihissAmi - svayaMnA aMgAne Dhai.51. ma. mAthI prabhu te 1strane No ceva - paa29|| 43kha nahotuM, 7 // 29 // 3 se - te AvakahAe - vanaparyaMta pArae - saaNs||24 samasta pahArthothI pAra bhAbhI gye| che. mAt teno tyA rIhIyo cha, paraMtu evaM - temAne bheTale 3 vidUSyavastrAne paa29|| 42j tassa - prabhune mATe aNudhammiyaM - mAnudhAmi tuM bheTaTo 3.pUrva tIrtha42. dvaa2|| maay29|| 428 Arya tuM // 2 // sAhie cattAri mAse - sis aghi yA2 mlin| sudhI bahave - Uo mabharAmo sugaMdhAnA sIdhe pANajAiyA - uel Agamma - bhAvAne bhane kArya - prbhun| zarI2. 752 abhirujjha - yaDhIne vihariMsu - bhAma tema. 32d edu, tathA ArusiyA - sohI bhAMsa. ||hine bhATe prabhunA zarI2 52 roSa mAne tattha - tamonA zarI2ne hiMsiMsu - 4 bhArata ratA. // 3 // ___ mAsaM sAhiyaM saMvaccharaM - siss mAlinaghAre meM varSa sudhI bhagavaM - (bhagavAne vatthagaM - te vastrAno Na rikkAsi - tyAga 28 nahoto. tao - tyAra pAda prabhu taM - te vatthaM - vastrano cAI - tyAga 2N hIda sto.. vosirija - teno tyAparIne acelae - vastrarita aNagAre - sn||2 janyA hatA. // 4 // |zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(309
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha - zrI sudharmAsvAmI svayaMnA ziSya jaMbusvAmIne kahe che ke che AyuSyaman jaMbU ! prabhu mahAvIrasvAmIe dIkSA grahaNa karyA bAda karela vihAranA viSayamAM je pramANe meM sAMbhaLela che, te pramANe ja huM tamone kahIza. prabhu mahAvIrasvAmIe saghaLAM AbhUSaNono tyAga karI paMcamuSTI loca karIne hemaMtaRtumAM mAgasara vada (guja. kArtika vada) dazamanA divase dIkSA aMgIkAra karI ane te samaye ja vihAra karI dIdho hato, te samaye teonA zarIra upara IndranA dvArA khabhA upara mUkAyela devadRSya vastra sivAya koI paNa vastra hatuM nahIM. te ja divase prabhu kSatriyakuMDagrAmathI vihAra karIne kumAragrAmamAM eka muhUrta dina bAkI hato'tyAre tyAM paMhocI gayA hatA || 1 || prabhue devadRSyavastrane A AzayathI dhAraNa nahIM karela ke huM AnA dvArA hemaMtaRRtumAM ThaMDInuM nivAraNa karIza athavA lajjAne DhAMkIza, kAraNa ke prabhue jIvana sudhI sAMsArika padArthono tyAga karela hato, jethI te devadUSyavastrane dhAraNa karavAnuM eka ja e kAraNa hatuM ke pahelAnA sarva tirthaMkaroe devadUSyavastrane dhAraNa karela mATe prabhune mATe A pUrvAcarita dharma hato. AgamomAM paNa varNana che. traNe kALamAM prabhu dIkSA le te samaye devadUSyavastrane dhAraNa karela, karaze ane kare che. te paripATI anusAra prabhu mahAvIre devadRSyavastrane dhAraNa karela hatuM // 2 // dIkSA letI vakhate prabhunuM zarIra dIvya gozIrSa bAvanA caMdana ane sugaMdhita cUrNathI sugaMdhita karela hatuM, te gaMdhanA AkarSaNathI kheMcAI ne bhamarAo Adi prANI teonA zarIra upara AvatA hatA ane lohI - mAMsanI IcchAthI teonA zarIrane DaMkha mAratA hatA, cAra mahInA karatA thoDuM adhika prabhue te prANiyo dvArA thayelA kaSTane sahana karela // 3 // te devadUSyavastra prabhunA zarIra upara mahino adhika eka varSa sudhI rahyuM tenA pachI prabhu vastranA tyAga dvArA vastrarahita eTale ke acelaka thayA // 4 // bhAvArtha:- zrI sudharmAsvAmI apane ziSya jambUsvAmI se kahate haiM ki - he AyuSman jambU ! bhagavAn mahAvIra svAmI ke dIkSA grahaNa karane ke pazcAt kiye hue vihAra ke viSaya meM jaisA maiMne sunA hai vaisA hI maiM tuma se phUpA / bhagavAn mahAvIra svAmI ne samasta AbhUSaNoMkA tyAga kara paJcamuSTi loca karake hemanta Rtu meM mArgazIrSa kRSNA dasamI ke dina dIkSA aGgIkAra kI aura usI samaya vihAra kara diyA thaa| usa samaya unake zarIra para (310)llllllllllll |zrI AcArAMga sUtra
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ indra ke dvArA DAle hue devadUSya vastra ke sivAya kucha nahIM thA / usI dina bhagavAn kSatriyakuNDagrAma se bihAra karake kumAra grAma ko eka muhUrta dina zeSa rahate pahu~ca gaye the // 1 // meM bhagavAn ne devadUSya vastra ko isa Azaya se dhAraNa nahIM kiyA thA ki maiM isake dvArA hemanta Rtu apanA zIta nivAraNa karU~gA athavA lajjA ko DhakU~gA kyoMki bhagavAn ne jIvana paryanta ke lie sAMsArika padArthoM kA tyAga kara diyA thA / ataH usa vastra ko dhAraNa karane kA eka mAtra hI kAraNa thA ki pahale ke samasta tIrthaGkaroM ne devadUSya vastra ko dhAraNa kiyA thA / ataH bhagavAn ke lie yaha pUrvAcarita dharma thA / - AgamoM meM aisA varNana AtA hai ki bhUta kAla meM jitane tIrthaGkara hue haiM tathA bhaviSya kAla meM jo hoMge evaM vartamAna kAla meM jo haiM, una sabhI ne pravrajyA lete samaya devadUSya vastra ko dhAraNa kiyA thA, kareMge aura karate haiN| isI paripATI ke anusAra bhagavAn mahAvIrasvAmI ne bhI devadUSya vastra dhAraNa kiyA thA ||2 // dIkSA grahaNa karate samaya bhagavAn kA zarIra divya gozIrSa ( bAvanA) candana aura sugandhita cUrNa se sugaMdhita kiyA gayA thA usakI gandha se AkarSita hokara bhaMvare Adi prANI unake zarIra para Ate the aura rakta mAMsa kI icchA se unake zarIra ko usate the / kucha adhika cAra mAsa taka bhagavAn ne una prANiyoM dvArA diyA huA kaSTa sahana kiyA thA // 3 // vaha vastra bhagavAn ke zarIra para kucha mAsa adhika eka varSa taka rhaa| usake pazcAt usa ke gira jAne se vastra rahita hue ||4|| kiMca - t adu porisiM tiriyaM bhittiM cakkhumAsajja antaso jhAyaI / aha cakkhubhIyA saMhiyA te, hantA hantA bahave kaMdiMsu // 5 // sayahiM vitimissehiM, itthio tattha se parinnAya / sAgAriyaM na sevei ya, se sayaM pavesiyA jhAi // 6 // je ke ime agAratthA, mIsIbhAvaM pahAya se jhAi / puTThovi nAbhibhAsiMsu, gacchai nAivattai aMjU (puTTho va so apuTTho va no aNunnAi pAvagaM bhagavaM) // 7 // No sukarameyamegesiM, nAbhibhAse ya abhivAyamANe / hayapubve tattha daMDehiM, lUsiyapuvye appapuNNehiM // 8 // atha pauruSIM - puruSapramANAM vIthIM tiryagbhittiM - zakaTorddhivaccakSuH samAsAdya - dattvA'ntazo * madhye dhyAyati - iryAsamito gacchati / atha cakSurbhItA darzanabhItAH saMhitAste militAH zrI AcArAMga sUtra 7777)e6eee6e6eeeee6e311
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ kumArAdayo hatvA hatvA pAMzumuSThyAdibhi - vahavazcakranduH halavolaM cakruH // 5 // zayaneSu - vasatiSu gRhasthatIrthika - vyaMtimizreSu striyastatrA'sau parijJAya mokSamArgA'rgalAbhUtAH / sAgArikaM maithunaM na seveta / sa svayaM vairAgyamArga pravezya dhyAyati // 6 // ye kecana ime AgArasthAH / gRhasthAstairmizrIbhAvamupagato'pi mizrIbhAvaM prahAya sa dhyAyati / pRSTo'pi nAbhibhASate sma gacchatyeva mokSapathaM nAtivartate RjuH // 7 // na sukarametadekeSAM yannAbhibhASate cA'bhivAdayataH / hatapUrvazca jainUSitapUrvachADatyapurve - puSkarIne anarthe II & I vizva - anyathArtha - 9 - AnA pachI parisiM - rasI - purUSanA parimANanA samAna parimANavALA timitti - ticha bhAganI upara javuM - dRSTi rAsagna - lagADIne gaMtaso - tenA madhyamAM dhyAna rAkhatA evA bhagavAna - zAya? - IryAsamitipUrvaka gamana karatA hatA gaha - AnA pachI vaDumIyA - A prakAre jatA prabhune dekhIne bhayabhIta banelA evA te - te have - ghaNA bALako saMhiyA - ekatrita thaIne haMtA haMtA, - prabhune mAra mArIne riMtu - bIjA bALakone bUmo pADatA hatA 5 | jyAre kyAreka te - prabhune vimittedi - vyatimizrita eTale ke gRhastha ane anyatIrthiyothI saMyukta sahaii - zayyA arthAt sthAna prApta thaI jatuM ane tatya - te jagyAe sthILo - striyo jo maithunAdinI prArthanA karatI to che- prabhu te pAya - jANIne eTale jJaparijJAthI zubha gatine bAdhaka samajIne pratyAkhyAna pariNAthI teno tyAga karatA evA sAthe - maithunanuM ja seve - seva - sevana karatA nahotA te - te sAM - svayaM, pote siyAM - svayaMnA AtmAne verAgyamArgamAM praviSTa karIne lADa - dharma - zukladhyAna bAtA hatA. II6 / - ve - je che - koI phare - A mAlyA - gRhastha che, teonA gIrIbAvaM - saMsargane pahA - choDIne se - te bhagavAna zA - zubhadhyAna dharatA hatA. puNo vi - teo dvArA pUchAyela chatAM mAlitu - bolatA nahotA, paraMtu - teo svayaMnA kAryane mATe cAlatA ja hatA. aMbU - saMyamAnuSThAnamAM tatpara bhagavAnuM bAphavattaDuM - mokSamArganuM ullaMghana nahotA karatA . 7 II paDyuM - A si - bIjA sAmAnya purUSone mATe jo sura - saraLa vAta nathI ke mavAyanA - vaMdana karavAvALA sAthe mAre - bole nahIM, tathA sAmuhiM - lapuoordi - puNyarahita eTale ke pApI - anArya purUSo dvArA hiM - daMDA AdithI dayapu - mAravA chatAMpaNa 7 - ane tUriyay - chedana-bhedana karavA chatAM paNa krodhita na thAya ane cittane vikAra rahita rAkhe || 8 || (202)tha00tha000000000000 zrI bAvAra sUtra
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha - prabhu IryAsamitinI sAthe purUSa parimANabhUmi dhUMsarA pramANane AgaLa dekhatAM evA sAvadhAnI pUrvaka vihAra-gamana karatA hatAM teonI dRSTi svayaMnA mArgathI AjubAju jatI nahotI, A pramANe vihAra karatA evA prabhune dekhIne nAnA-nAnA bALako teo para upasarga kare che, teo prabhunI upara dhULa nAMkhe che tathA mukkA muThThI dvArA mAre che ane A kautuka dekhavA mATe bIjA chokarAone bUma mArIne bolAve che / / 5 / / prabhu prAyaH karIne ekAMta sevI hatA paraMtu teone kyAre kyAre nivAsa sthAna evuM prApta thatuM ke jemAM gRhastha - anyatIrthika paNa hoya, ane te sthAna para jo koI strI maithuna mATe prArthanA kare to prabhu teno svIkAra karatA nahotA. teo tene zubhagatinA bAdhakarUpa samajatA hatA. teo dharma-zukaladhyAna dhyAtA evA vairAgyamArgamAM sthira rahetA hatA. .6 II prabhu gRhasthonA saMsargathI dUra rahetA hatA, koInA dvArA pUchAyela chatAM paNa kAMI javAba ApatA nahotA paraMtu teo mauna rahetA hatA. dharma - zukladhyAnanuM dhyAna dharatA evA haMmezA saMyama ane mokSamArgamAM tallIna rahetA hatA. // 7 // je vAto pahelA kahI dIdhelI che ane AgaLa je batAvAze tenuM AcaraNa sAdhAraNa purUSa nirvirya karI zakatA nathI, prabhu mahAvIranuM AcaraNa te pramANe ja hatuM jenuM AcaraNa sAdhAraNa purUSo dvArA thaI zakatuM nathI. jo koI prabhune vaMdanA kare to tenI sAthe bolatA nahotAM, ane jo koI vaMdanA na kare to tenA para krodha paNa karatA nahotA, pratikULa upasarga thAya tyAre cittamAM khinnatA kheda ne dhAraNa karatA nahotA, jyAre prabhu anArya dezamAM padhAryA tyAre tyAnA anArya lokoe prabhune vividha prakAranA kaSTa ApyA to paNa prabhu sadA zAMta ane samabhAvI kAyama rahelA hatA | 8 || bhAvArtha:- bhagavAn IryAsamiti ke sAtha puruSa parimANa bhUmi ko Age dekhate hue sAvadhAnI pUrvaka gamana karate the / unakI dRSTi apane mArga se idhara udhara nahIM jAtI thii| isa prakAra jAte hue bhagavAn ko dekha kara choTe choTe lar3ake una para upasarga karate the / ve una para dhUli pheMkate the tathA mukkoM Adi se mArate the aura kautuka dekhane ke lie dUsare lar3akoM ko pukArate the // 5 // bhagavAn prAyaH ekAntasevI the parantu kabhI kabhI jaba unako nivAsa sthAna aisA prApta hotA jisameM gRhastha aura anyatIrthika bhI hote, usa sthAna para yadi koI strI maithuna ke lie prArthanA karatI to bhagavAn use svIkAra nahIM karate the / ve ise zubha gati kA bAdhaka samajhate the / ve dharma dhyAna aura zukla dhyAna dhyAte hue vairAgya mArga meM hI sthita rahate the // 6 // bhagavAn gRhasthoM ke saMsarga se dUra rahate the| kisI ke kucha pUchane para ve kucha bhI uttara nahIM dete the kintu mauna rahate the / dharma dhyAna aura zukla dhyAna dhyAte hue ve sadA saMyama evaM mokSamArga meM tallIna rahate the // 7 // 1 zrI bAvAvALa sUtra QQQQQQQQ QQQQ 313
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo bAte pahale kahI gaI haiM aura jo Age batAI jAyeMgI unakA AcaraNa sAdhAraNa puruSa nahIM kara sakatA / bhagavAn mahAvIra svAmI kA AcaraNa aisA hI thaa| jisakA AcaraNa sAdhAraNa puruSoM dvArA nahIM ho sakatA / yadi koI bhagavAn ko vandanA karatA to ve usase bolate nahIM the aura jo vandanA nahIM karatA usa para krodha bhI nahIM karate the / pratikUla upasarga hone para ve citta meM khinna nahIM hote the / jaba bhagavAn anArya deza meM padhAre taba vahA~ ke anArya logoM ne bhagavAn ko aneka prakAra se kaSTa pahu~cAyA to bhI bhagavAn sadA zAnta aura samabhAvI bane rahe // 8 // pharusAiM duttitikkhAiM, aiaca muNI parakkamamANe / AghAya naTTagIyAI, daNDajuddhAiM muTThijuddhAiM // 9 // gaDhie mihukahAsu, samayaMmi nAyasue visoge adakkhu / eyAi se urAlAI, gacchai nAyaputte asaraNayAe // 10 // avi sAhie duve vAse, sIodaM abhucA nikkhante / egattagae pihiyace se ahinnAyadaMsaNe sante // 11 // paruSANi - vAgduSTAni dustitikSANi atigatya muni parAkramamANastitikSate / AkhyAtagItanRtyAni daNDayuddhAni muSTiyuddhAni uddizya kautukAdirahito bhavati // 9 // gRddhAn mithaHkathAsu tasmin samaye jJAtasutaH vardhamAnasvAmI vizokaH - madhyastho'drAkSIt / etAni duHkhAni udAraNi - duSpradhRSyANi asmaran gacchati - parAkramate jJAtaputraH asmaraNAya azaraNAya vA zaraNaM - gRhaM nAtra zaraNamastItyazaraNaH saMyamastasmai // 10 // api sAdhike dve varSe zItodakamabhuktvA niSkrAntaH / ekatvagataH pihitArcaH - pihitakrodhajvAlo guptatanurvA sa abhijJAtadarzanaH zAntaH // 11 // anvayArtha :- duttitikkhAiM - mulIthI sana 425 // yojya pharUsAI - 42 qyanone parakkamamANe - te 525 utkRSTa 52||iibhii muNI - mAvAna aiyacce - aiyacca - sis old nasidu, paraMtu sabhAmA pUrva tene sana 2al &tu. AdhAyaNaTTagIyAI - 5thA, nRtya bhane olla tathA daMDajuddhAI - daMDajujjhAI - 64 yuddha bhane muTThijuddhAI - muTThijujjhAI - muSTiyuddhane bhivAnI. 27 // 22matA naslat || 8 // NAyasue - Aldputra. mapAna maDAvI22vAmI yA3 55 mihukahAsu - 52252 qualuuvi gaDhie - tasina pu3Sone athavA striyAne adakkhU - pitA satA, tyAre samayammi te samayamA visoe - 62hita thaIne madhyastha 24tA sal. All 4.51re eyAI (314 JODIODIODIOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra |
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ - A rAtArUM moTA moTA anukUla ane pratikUla upasargono asaraVI - khyAla na rAkhatA evAM bAyapure - jJAtaputra bhagavAna 7i6 - saMyama mArgamAM gamana karatA hatA || 10 || * vi tuve vA sAhiv - be varSathI adhika kAMIka samaya sudhI sIgo - ThaMDu pANI eTale ke sacitta pAnInuM amuDyA - sevana na karIne vihete prabhue dIkSA grahaNa karela hatI. te - te bhagavAna pattA - ekatva bhAvanAthI bhAvita cittavALA zidira - krodha rUpI javAlAne zAMta karela tathA gaMiAyasaLe - samyaktvanI bhAvanAthI bhAvita ane saMte - zAMta hatA // 11 || bhAvArtha - aMtyata kaThora vacanone sAMbhaLIne paNa prabhu tene samatA pUrvaka sahana karatA hatA tathA kathA - nAca gAna ane daMDayuddha - muSTiyuddha Adi dekhavAnI kyAreka teo IcchA karatA nahotA / 9 / prabhu mahAvIra svAmI vihAra karatA hatA jyAre koI mArgamAM paraspara vArtAlApa karatA purUSone athavA striyone dekhatA to teonA dilamAM koI prakArano harSa - AnaMda utpanna thato nahoto paraMtu samabhAva ja raheto hato. bhayaMkaramAM bhayaMkara anukULa ane pratikULa upasargo AvavA chatAM paNa teo saMyamathI calita asthira thatA nahotA . 10 / svayaMnA mAtA-pitAno svargavAsa thayA bAda prabhu dIkSA levA taiyAra thayA paraMtu svayaMnA parivAravarga baMdhunA ati AgrahathI prabhu be varSathI kAMIka vadhAre samaya sudhI gRhasthAvAsamAM rahyA hatA. te samayamAM prabhue sacitta pANInuM sevana karela nahIM, teonA aMtaHkaraNamAM haMmezA ekatvanI bhAvanA vidyamAna hatI. ane krodhanI jvAlA zAMta thaI gayela. teo samyatvanI bhAvanAthI yukta, zAMta ane jitendriya hatA. A prakAre prabhu gRhasthAvAsamAM ja sAvadya pApakArI AraMbhano tyAga karI dIdhela // 11 || ___bhAvArthaH- ati kaThora vacanoM ko suna kara bhI bhagavAn unheM samabhAva pUrvaka sahana karate the| tathA nAca, gAna aura daNDa yuddha, muSTi yuddha Adi ko dekhane kI ve icchA nahIM karate the // 9 // . _ bhagavAn mahAvIra svAmI vihAra karate hue jaba kabhI mArga meM paraspara vArtAlApa karatI huI striyoM ko dekhate to unake hRdayameM kisI prakAra kA harSa utpanna nahIM hotA thA kintu samabhAva banA rahatA thaa| bhArI se bhArI anukUla aura pratikUla upasargoM ke Ane para bhI ve saMyama se vicalita nahIM hote the // 10 // apane mAtA pitA kA svargavAsa ho jAne ke pazcAt bhagavAn dIkSA lene ko tayyAra hue kintu apane parivAravarga ke atyAgraha se bhagavAn do varSa se kucha adhika samaya taka gRhasthAvAsa meM aura Thahare the| usa samaya meM bhagavAn ne kacce jala kA sevana nahIM kiyA thaa| unake antaHkaraNa meM sadA ekatva kI bhAvanA vidyamAna thI zrI nAvAra sUtra 999999999999999(rU01)
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ aura krodha kI jvAlA zAnta ho gaI thii| ve samyaktva kI bhAvanA se yukta, zAnta aura jitendriya the / isa prakAra bhagavAnne gRhasthAvAsa meM hI sAvadha Arambha kA tyAga kara diyA thA // 11 // sa evambhUto bhagavAn gRhavAse'pi sAvadyArambhatyAgI, kiM punaH pravrajyAyAmiti darzayitumAha - puDhaviM ca AukAyaM ca, teukAyaM ca vAukAyaM ca / paNagAiM bIyahariyAI, tasakAyaM ca savyaso nacA // 12 // eyAiM santi paDilehe, cittamantAi se abhinnAya / parivaJjiya viharitthA iya saMkhAya se mahAvIre // 13 // .. adu thAvarA ya tasattAe, tasA ya thaavrttaae| aduvA savvajoNiyA, sattA kammuNA kappiyA puDho bAlA // 14 // bhagavaM ca evamannesiM, sovahie hu luppai bAle / kammaM ca savvaso nacA, taM paDiyAikle pAvagaM bhagavaM // 15 // . duvihaM samiJca mehAvI, kirIyamakkhAya'NelisaM nANI / AyANasoyamaivAyasoyaM, jogaM ca savvaso NacA // 16 // pRthvI cA'kAyaM ca tejaH kAyaM ca vAyukAyaM ca panakAni bIja-haritAni trasakAyaM ca sarvazo jJAtvA tadArambhaM parivarNya vijahAra sa bhagavAniti sambandhaH // 12 // etAni bhUtAni santItyevaM pratyupekSya tathA cittavanti sa abhijJAya parivarNya vijahAraM etat saMkhyAya sa mahAvIraH // 13 // atha sthAvarAzca trasatayA, trasAzca sthAvaratayA vipariNamante athavA sarvayonikAH satvAH karmaNA kalpitAH - vyavasthitAH pRthaktayA bAlAH - rAgadveSA''kalitA // 14 // bhagavAMzcaivamamanyata sopadhikaH dravyabhAvopadhiyuktaH khalu lupyate bAlaH karmaNeti, karma ca sarvazo jJAtvA tat - karma pratyAkhyAtavAn tadupAdAnaM ca pApakarmAnuSThAnaM bhagavAn // 15 // dvividhaM karma IprityayaM sAmparAyika ca sametya medhAvI kriyAM saMyamAnuSThAnarUpAm AkhyAtavAn anIdRzI jJAnI / AdIyate karmAneneti AdAnaM duSpaNihitamindiyam AdAnaM ca tat zrotazcAdAnazrotastat, atipAtamrotaH prANAtipAtamrota upalakSaNArthatvAdasya mRSAvAdAdikamapi jJAtvA yogaM manovAkkAyalakSaNaM ca sarvazo jJAtvA // 16 // kiMca - anvayArtha :- puDhaviM - pRthvIya AukAyaM - a5.4||y teukAyaM - 1651ya vAukAyaM - vAyuya paNagAI - 413 bIyahariyAI - 4 - vanaspati cauM- ane tasakAyaM - (316)COOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ trasakAyane savaso - badhI rIte jIvA - jANIne 2 - tathA thAuM - A badhA vittamaMtAruM - sacitta kSatti - che. paDade - A pramANe vicAra karIne - ane pAya - samajIne, tathA te - AnI hiMsAthI pApa lAge che. rUca - 3 - A pramANe saMdhAya - jANIne mahAvIre - prabhu mahAvIrasvAmI parivapniya - AnI hiMsAno tyAga karIne vihatyiA - vihAra karatA hatA. // 12-13 / muLA - karmathI eTale ke karmonA vazIbhUta thaIne chAvarI - sthAvarajIva tasattA - trasarUpamAM pariNata thAya che, asuvA - athavA taNA - tasanIvA - trasa prANI chAvattA - sthAvararUpamAM pariNata thAya che, mahuvA - athavA noLiyA - badhI yonivALA vAtA - ajJAnI rAgadveSathI bharelA sattA - jIva karmone vazIbhUta thaIne puro - vividha yoniyomAM hathiyA - parivartita thayA karatA hoya che /14 mAvaM - prabhu mahAvIrasvAmIe parva - A prakAre garti - samajI lIdhuM hatuM ke vAte - je ajJAnI sovagi - dravya bhAva upadhithI yukta hoya che, te huM - nizcayathI supa - kalezane pAme che - karmane sevato - badhA prakArathI - jANIne bhAve - prabhu mahAvIre taM - karmone utpanna karavAvALI pAva - pApakriyA no paDiyaphavaSe - tyAga karI dIdhela hato . 15 / " mehAvI - badhA bhAvone jANavAvALA bALI - prabhu mahAvIrasvAmIe vidaM - IryApathika ane sAMparAyika be prakAranA karmone - jANIne gaLattii - anupama viai - saMyamarUpa kriyAnuM vivArtha - kathana karela tathA saMto - saMpUrNarUpathI paDyA - jANIne nAthANasogaM - AdAna niraMkuza Indriya srota aphavAyasogaM - atipAta srota hiMsA vagere va - ane nona - yogone karmabaMdhanuM kAraNa batAvela hatuM . 16 / bhAvArtha:- prabhu mahAvIra svAmI pRthvI - apU - teI - vAu - vanaspati ane trasakAya A cha e kAyo cetana che e pramANe jANIne teno AraMbha arthAt hiMsA na karatA evA vicaratA hatA / 12-13 // - karmonA vaza thaIne trasajIva pRthvIkAyAdi sthAvara yoniomAM ane sthAvara jIva trasa yoniyomAM utpanna thAya che athavA badhI yoni vALA jIva rAga - dveSathI yukta thaIne svayaMnA karela karmonA anusAra bhinna bhinna yoniyomAM utpanna thatA rahe che. A jagatamAM vALa-mAthAnAvALanA agrabhAga jeTalo eka paNa pradeza rahelo nathI ke jyAM jIve aneka vAra janma - maraNa na karyA hoya || 14 / je purUSa dravyathI ane bhAvathI upadhi sahita hoya che te nizcayathI kharekhara zrI bAvAra sUtra/999969696969696969696969(rU07
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ karyajanita kalezanA bhAjanarUpa thAya che. A pramANe jANIne prabhue upadhino tyAga karI dIdhela ane je kAryo karavAthI karmono baMdha thAya te kAryone paNa prabhue sarvathA tyA 4N hIda // 15 // karma be prakAranA eka to IryApratyaya ane bIjuM sAMparAyika sarva bhAvonA jJAtA-jANavAvALA prabhue A banne prakAranA karmone jANIne te karmone nAza karavAvALI saMyamAnuSThAnarUpa kriyAno anupama suMdara rItIe upadeza Apela che. A ja prakAre te kevalajJAnI prabhue AdAnasrota - atipAtasrota ane yogono paNa upadeza Apela che, jenA dvArA karma grahaNa karAya te AdAna kahevAya, unmArgamAM cAlavAvALI Indriyo AdAna che te karmone AvavAnA mArga che eTale AdAnasrota kahevAya che. A pramANe prANAtipAta ane mRSAvAda Adi paNa karmone AvavAnA srota che tathA mana - vacana ane kAyArUpa yoga paNa karmone AvavAnA srota che kAraNa ke A badhA karmabaMdhanA hetu che. eTale ja badhA prakAre tene jANIne prabhue kalyANArthe saMyamarUpa kriyAnA pAlanano (upadeza 428. cha. // 16 // bhAvArthaH- bhagavAn mahAvIrasvAmI pRthvIkAya, apkAyaM, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya aura trasakAya ina chahoM kAyoM ko cetana jAna kara inakA Arambha arthAt hiMsA na karate hue vicarate the // 12-13 // karmo ke vazIbhUta hokara trasa jIva pRthvIkAyAdi sthAvara yoniyoM meM aura sthAvara jIva vasa yoniyoM meM utpanna hote haiM / athavA sabhI yoni vAle jIva rAga dveSa se yukta hokara apane kiye hue karmo ke anusAra bhinna bhinna yoniyoM meM utpanna hote rahate haiM / isa jagat meM bAla agrabhAga jitanA eka bhI pradeza bacA huA nahIM haiM jahA~ isa jIva ne anekoM bAra janma maraNa na kiye hoM // 14 // . jo puruSa dravya se yA bhAva se upadhi yukta hotA hai vaha nizcaya hI karma janita kleza kA bhAjana hotA hai yaha jAna kara bhagavAn ne upadhi kA tyAga kara diyA thA aura jina kAryoM se karmo kA bandha hotA hai una kAryo kA bhI bhagavAn ne sarvathA tyAga kara diyA thA // 15 // ___karma do prakAra ke haiM - eka IryApratyaya aura dUsarA sAmparAyika / sarvabhAvoM ke jJAtA bhagavAn ne ina donoM hI karmo ko jAna kara inakA nAza karane vAlI saMyamAnuSThAna rUpa kriyA kA anupama rIti se upadeza diyA thaa| isI prakAra una kevalajJAnI bhagavAna ne AdAna srota, atipAta srota aura yogoM kA bhI upadeza diyA thaa| jisake dvArA karmoM kA grahaNa hotA hai use AdAna kahate haiN| unmArga meM calane vAlI indriyA~ AdAna haiM / ve karmoM ke Ane ke mArga haiM isalie AdAna srota kahalAtI hai / isI taraha prANAtipAta aura mRSAvAda Adi bhI karmoM ke Ane ke srota haiM tathA mana, vacana aura kAyA rUpa yoga bhI karmoM ke Ane ke srota haiM kyoMki ye sabhI karma bandha ke hetu haiM / isalie saba prakAra se inheM jAna kara bhagavAna ne kalyANArtha saMyama rUpa kriyA ke pAlana kA Adeza kiyA thA // 16 // (318)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ aivattiyaM aNAuTiM, sayamannesiM akaraNayAe / jassitthio parinnAyA, sabakammAvahA u se adakkhu // 17 // ahAkaDaM na se seve, sabbaso kamma (kammuNA) adakkhU / jaM kiMci pAvagaM bhagavaM, taM akuvvaM viyarDa bhuMjitthA // 18 // No sevai ya paravatthaM, parapAe vi se na bhuMjitthA / parivajiyANa umANaM gacchai saMkhaDiM asaraNayAe // 19 // mAraNNe asaNapANassa, nANugiddhe rasesu apaDinne / acchiMpi no pamajijA, novi ya kaMDUyae muNI gAyaM // 20 // ___ appaM tiriyaM pehAe appiM piTThao pehaae| appaM buie'paDibhANI, paMthapehI care jayamANe // 21 // sisiraMsi addhapaDivanne, taM borija vatthamaNagAre / pasArittu bAhuM parakkameM no avalambiyANa kaMdhami // 22 // esa vihI aNukkato, mAhaNeNa maimayA / bahuso apaDinneNa, bhagavayA eva riyaMtiM // 23 // tti bemi // . pAtakAd ativrattikAm-atikrAntAM nirdoSAm anAkuTTIm ahiMsAmAzritya svayamanyeSAM cA'karaNatayA pravRtaH / yasya striyaH parijJAtAH sarvakarmAvahAH sarvapApopAdAnabhUtAH sa eva adrAkSIt // 17 // yathAkRtam AdhAkarmAdi nA'sau sevate ca sarvazaH karma adrAkSIt / yatkiJcit pApakaM pApopAdAnakAraNaM bhagavAn tadakurvan vikaTaM-prAsukam abhuGkta // 18 // no sevate ca paravastraM pradhAna vastraM parasya vA vastrama, parapAtre'pi asau na bhuGkte sma parivarNya - avagaNayya apamAnaM gacchati saMkhaNDim AhArapAkasthAnabhUtAm azaraNatayA - adInamanaskatayA // 19 // mAtrajJaH azanapAnasya, na anugRddho raseSu, grahaNaM prati apratijJaH / akSi api na pramArjayet nA'pi ca kaNDUyate munirgAtram // 20 // kiMca - .. alpaM tiryak prekSate, alpaM pRSThataH prekSate / alpaM bUte apratibhASI alpazabdo'bhAve vartata iti pathiprekSI cared yatamAnaH // 21 // adhvapratipanne zizire sati tad vyutsRjya vastraM - devadRSyamanagAraH / prasArya bAhU parAkramate nA'valambya skandhe tiSThati // 22 // eSa vidhiranukrAntaH - anucIrNo mAhanena matimatA / bahuzaH apratijJena - anidAnena bhagavatA / evaM rIyante anye mumukSava iti bravImi // 23 // zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(319
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ layA - aUIT - je ahiMsA ne gavattiyaM - pAparahita jANIne svayaM tenuM AcaraNa kare che tathA bIjAo pAse karAve che, ane sarva - svayaM arayA - hiMsA karatA nathI ane larti - bIjAo pAse paNa karAvatA nathI, tathA nasa - jeNe sthio - striyone saMvejamAvahANo - badhA pAponuM kAraNa pAyA - jANI lIdhI che. che - te bahU - yathArthadarza che |17 || mahAvIrasvAmIe bahas - AdhAkarmI AhAranuM ja seve - sevana karela nahIM, kAraNa ke te - teo temAM savaso - badhA prakArathI kama - karmonA baMdha karavU - dekhatA hatA A pramANe bIjA paNa = vi - je kAMIka pAva - pApanA hetu hatA te - tenuM zua - prabhu sevana karatA nahotA, paraMtu viva6 - prAsuka nityA - AhAranuM sevana karatA hatA. / 18 // prabhu valya - uttama vastra athavA bIjAnA vastrano no seva - sevana karatA nahotA - ane parapANa vi - bIjAnA pAtramAM paNa che - teo ja bunityA - jamatA nahotA. teo potALuM - apamAnane parijiyALa - avagaNIne asaraLayA - adInabhAvathI saMgha - AhAranA sthAnamAM TcchaDuM - jatA hatA . 19 / " prabhu masaLavAgata - AhArapANInA pAyo - parimANane jANatA hatA, teo setu - rasomAM bApu - Asakta thatA nahotA, tathA poLo - 'Aje amuka ja miThAInuM bhojana laIza' AvI pratijJA paNa teo karatA nahotA, AMkhamAMthI dhULanI rajakaNone kADhavA mATe teoe kyAreya paNa naSThi - AMkhanuM no vi paLiyA - pramArjana paNa nahI karelA - ane muLI - te muni prabhue zA- svayaMnA zarIramAM jo vi phUU - kyAreya paNa khAja khaNI nahotI | 20 || prabhu mahAvIra svAmI tithiM - ticha pedA na dekhatA evAva - 2 - ane pinkaMgo - pAchaLa paNa garva pehA - na dekhatA evA paMthapeDhI - ekamAtra svayaMnA mArgane ja dekhatA evA nayanA - jayaNApUrvaka vera - cAlatA hatA, tathA koInA dvArA pUchavA chatAM paNa sAmAsI - amALI - kAMI na bolatA evA sarSa gurU - mauna rahetA hatA. / 1 // mAre - anagAra bhagavAna mahAvIrasvAmI sisisi - sisima - zizira RtunA siddhapaDivo - AraMbhamAM ja tene te vaa - devadUSya vastrane siM - tyAga karI vADuM - vAhU - bhUjAone pasAgi - phelAvIne paravine - cAlatA hatA, paraMtu ThaMDIthI pIDita thaIne bhUjAone saMkucita karIne tathA ghaMghati - viMghami - khabhAonuM viviyALa - avalaMbana laIne gho - ubhA rahetA nahotA. // rara . (20)ixxwwwwxJx8908exiex0o88xg|I pAvA sUvuM
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ amathA -matimAnuM pariNA - niyANArahita mAhoLa - mAhaNa mapAvayA prabhu mahAvIrasvAmIe vahulo - aneka prakArathI jIta - A vidI - vidhinuM puvato - AcaraNa karela hatuM eTale anya mokSArthI AtmAoe parva - A prakAre rIti - rIte - AcaraNa karavuM joIe. ti vema - A pramANe huM kahuM chuM 23 bhAvArtha :- je purUSa svayaM hiMsA nathI karato tathA bIjAo pAse paNa karAvato nathI tathA je striyonA svarUpane ane teomAM Asakita karavAnA kAraNe je thavAvALuM pariNAma che, tene jANe che, arthAt striyo sarva pAponuM kAraNa che ke je samaje che te ja paramArthadarzI che ane te ja kharo saMsAranA svarUpano jANakAra che bhagavAne strInA svabhAvane jANIne teno tyAga karela hato mATe ja teo paramArthadarzI hatA . 17 // prabhue AdhAkarmavALA AhAranuM kyAreya paNa sevana karela nahIM kAraNa ke te AdhAkarma AhAdinA sevanathI AThe prakAranA karmono baMdha thAya te prabhue dekhela che A pramANe je je kAryothI pApa thAya che evuM prabhue dekhyuM ane te badhAne choDIne prAsuka sujhato AhAranuM ja sevana karatA hatA / 18 || prabhu mahAvIrasvAmI ghaNA kiMmatI vastrone athavA bIjAonA vastrone dhAraNa karatA nahotA tathA bIjAonA pAtramAM bhojana karatA nahotA phakta prathama pAraNuM pAtramAM karyuM, teo apamAnane gaNakAryA vagara adInavRttithI AhAra levAnA sthAnamAM jatAM hatA / 19 / * prabhu AhAra pANInA pramANane jANatA hatA jethI teo pramANa anusAra ja AhAra pANIne grahaNa karatA hatA, teo AhAranA rasomAM Asakata nahotA, "Aje huM silakezarIyA lADavA Adi miSTAnna ja laIza" AvI pratijJA karatA nahotA paraMtu nirasa rasavagaranuM kulmASa aDada, caNA, vAla kulathI AdinA mATe to abhigraha dhAraNa karatA ja hatA, prabhue kyAreya na to AMkhomAMthI dhUlI kADhavA mATenA prayatnathI AMkhane parimArjita karI ane kASTha Adi dvArA svayaMnA aMgone khAja khaNavA mATe prayatna karyo nathI | 20 || mArgamAM cAlatI vakhate prabhu AjubAju - tichuM ke pAchaLanI bAju dekhatA nahotA paraMtu sAme rahelA mArgane ja dekhatA evA jayaNA pUrvaka vihAra karatA hatA ane koInA dvArA pUchAyela chatAM paNa teo bolatA nahotA, mauna rahetA hatA //ra1/ prabhu zizira RtunA AraMbhamAM ja te devadUSya vastrano tyAga karIne svayaMnI bhUjAone phelAvIne cAlatA hatA paraMtu ThaMDIthI pIDita thaI bhUjAone saMkucita karatA nahotA tathA khabhAonuM avalaMbana paNa letA nahotA . rara zrI bAvAra sUtra 999999999999999 rU21)
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu mahAvIrasvAmIe pUrvokata prakAre AcaraNa karela hatuM. eTale ja bIjA mokSArthI purUSone paNa A prakAre AcaraNa karavuM joIe ema sudharmAsvAmI svayaMnA ziSya svAmIne 4 cha // 23 // bhAvArthaH- jo puruSa svayaM hiMsA nahIM karatA tathA dUsaroM se bhI nahIM karavAtA hai tathA jo striyoM ke svarUpa ko aura unameM Asakti ke kAraNa hone vAle pariNAma ko jAnatA hai arthAt striyoM ko samasta pApoM kA kAraNa samajhatA hai vahI paramArthadarzI hai aura saMsAra ke svarUpa kA yathArtha jJAtA hai / bhagavAn ne strI ke svabhAva ko jAna kara usakA tyAga kara diyA thA / isalie ve paramArthadarzI the // 17 // bhagavAn ne AdhAkarma AhAra kA kabhI sevana nahIM kiyA thA kyoMki AdhAkarma AhArAdi ke sevana se ATha prakAra ke karmoM kA bandha honA bhagavAn ne dekhA thA / isI taraha jina jina kAryoM se pApa honA bhagavAna ne dekhA thA una saba ko chor3a kara ve prAsuka AhAra kA sevana karate the / / 18 // bhagavAn mahAvIra svAmI bahumUlya vastroM ko yA dUsare ke vastroM ko dhAraNa nahIM karate the tathA ve dUsare ke pAtra meM bhI bhojana nahIM karate the| ve apamAna kA khyAla na karake adIna vRtti se AhAra ke sthAna meM jAte the // 19 // bhagavAn AhAra pAnI kI mAtrA ko jAnate the ataH ve mAtrA ke anusAra hI AhAra pAnI kA grahaNa karate the / ve rasoM meM Asakta nahIM the| "Aja maiM siMha kezarIyA modaka Adi miSTAna hI lU~gA" aisI pratijJA nahIM karate the kintu nIrasa kulmASa-kulathI Adi ke lie to abhigraha karate hI the / bhagavAn ne na to kabhI netra kI dhUli ko nikAlane ke lie netra ko parimArjita kiyA aura na kASTha Adi ke dvArA apane aMgoM meM khAja hI kI thI // 20 // mArga meM calate samaya bhagavAn idhara udhara tircha yA pIche kI ora nahIM dekhate the kintu sAmane mArga ko dekhate hue yatanApUrvaka vihAra karate the aura kisI ke pUchane para ve kucha bhI bolate nahIM the kintu mauna rahate the // 21 // bhagavAna zizira Rta ke Arambha meM hI usa devadRSya vastra ko tyAga kara apanI bhujAoM ko phailA kara calate the parantu zIta se pIr3ita hokara bhujAoM ko saMkucita nahIM karate the tathA kandhoM kA avalambana bhI nahIM lete the // 22 // bhagavAn mahAvIra svAmI ne pUrvokta prakAra se AcaraNa kiyA thA isalie dUsare mokSArthI puruSoM ko bhI isI prakAra AcaraNa karanA cAhie aisA zrI sudharmAsvAmI apane ziSya zrI jambUsvAmI se kahate haiM // 23 // (322)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO|zrI AcArAMga sUtra
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya uddezakaH) pahelA uddezAmAM prabhunI caryAnuM varNana karyuM. have A uddezAmAM je vasatimAM prabhu nivAsa karatA hatA, tenuM varNana karAya che. pahale uddezaka meM bhagavAn kI caryA kA varNana kiyA gayA hai, aba usa vasati kA varNana kiyA jAtA hai jahA~ bhagavAn Thaharate the| anantaraM bhagavatazcaryA'bhihatA, iha tu zayyA pratipAdyate - cariyAsaNAI sijAo, egaiyAo jAo buiyaao| Aikkha tAI sayaNAsaNAI, jAiM sevitthA se mahAvIre // 1 // AvesaNasabhApavAsu, paNiyasAlAsu egayA vAso / aduvA paliyaThANesu, palAlapuMjesu egayA vAso // 2 // AgantAre ArAmAgAre, taha ya nagare va egayA vAso / susANe suNNagAre vA, rUkkhamUle va egayA vAso // 3 // eehiM muNI sayaNehiM, samaNe Asi paterasavAse / / rAiM divaMpi jayamANe, apamatte samAhie jhAi // 4 // NidaMpi no pagAmAe, sevai bhagavaM utthaae| jaggAvai ya appANaM, isiM sAi ya apaDinne // 5 // saMbujjhamANe puNaravi, AsiMsu bhagavaM uThAe / nikkhamma egayA rAo, bahi caMkamiyA muhattAgaM // 6 // sayaNehiM tatthuvasaggA, bhImA AsI aNegarUvA ya / saMsappagA ya je pANA, aduvA je pakkhiNo uvacaranti // 7 // adu kucarA uvacaranti, gAmarakkhA ya satti - atthA ya / adu gAmiyA uvasaggA, itthI egaiyA purisA ya // 8 // ihaloiyAiM paraloiyAI, bhImAI annegruuvaaii| .. avi subhidubhigandhAiM, saddAiM aNegarUvAI // 9 // . | zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(323
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ caryAyAm AsanAni zayyAzca ekA yA uktA AcakSva tAni zayyA''sanAni yAni sevitavAnasau mahAvIraH // 1 // praznaprativacanamAha - Avezane - sakuDyazUnyagRhe sabhAprapAsu paNyazAlAsu ekadA vAsaH / athavA palitasthAneSu - ayaskArAdikarmasthAneSu maJcoparivyavasthita - palAlapuAnAmadha ekadA vAsaH || 2 || AgAntAre prasaGgAyAtA Agatya vA yatra tiSThanti tattathA tasmin ArAmagAre tathA ca nagare vA ekadA vAsaH / zmazAne zayaneSu samanAH zramaNo vA''sIt pratrayodazavarSANi prakarSeNa trayodazaM varSaM yAvat / rAtriM ca divA'pi yatamAnaH apramattaH samAhito dhyAyati // 4 // kiMca - nidrAmapi na prakAmataH sevate bhagavAn utthAya / jAgarayati cA''tmAnam ISat svApI - asthikagrAme vyantaropasargAnte antarmuhUrtaM sakRnnidApramAda AsIt / api cA'pratijJaH * svApAbhyupagamapUrvaka na zayiteti // 5 // saMbudhyamAnaH punarapi apramatta AsId bhagavAnutthAya / niSkramya ekadA rAtrau bahizcaGkramya muhUrtaM nidrApramAdA'panayanArthaM dhyAne sthitavAn iti // 6 // zayaneSu vasatiSu tatra upasargA bhImA AsannanekarUpAzca / saMsarpakAzca - ahinakulAdayo ye prANino'thavA ye pakSiNaste upacaranti - upasargayanti // // atha kucarAH caura pAradArikAdaya upacaranti grAmarakSAzca zaktihastAzca - zaktikuntAdihastAH / atha grAmikAH grAmadharmAzritA rUpadarzanAdinA upasargAH syu / strI kAcit puruSAzcopasargayeyuH // 8 // kiMca aihalaukikAn - manuSyakRtA daNDaprahArAdayastAn pAralaukikAn divyAstairazcAzca tAn yadivA paratra pIDayanti kAmabhogAH anukulopasargAstAnityarthaH, bhImAnanekarUpAn sparzAn api surabhigandhAn durgandhAn zabdAnanekarUpAnadhisahate // 9 // - anvayArtha :- cariyA - prabhu mahAvIrasvAmInI yaryAmAM jAo - 4 egaiyAo DeTalA' AsaNAI - Asana bhane sijjAo - zayyAso buiyAo - bhaiyAo - uDela che jAI - 4ne se - te mahAvIre prabhu mahAvIrasvAbhIo sevitthA - sevana urela. tAI - te sayaNAsaNAI - zayyA bhane khasanonA viSayabhAM Aikkha - Apa bhane ho || 1 || prabhu mahAvIrasvAmI egayA - jhyAre AvesaNa - nI yAre jAnu hivAso hoya evA zUnya dharamAM sabhA - sabhA ane pavAsu - pyAunA sthAnamA bhane paNiyasAlAsu - hujhanobhAM vAso - nivAsa DaratA utA aduvA - athavA egayA - yAre paliyaTThANesu - suthAra ane suhAra AhinA artha uravAnA sthAnamA bhane palAlapuMjesu - bhAMgaDA para rAjesa ghAsanA DhagalAnI nIthe vAso - nivAsa IratA utA // 2 // prabhu mahAvIrasvAmI egayA - jhyAre' AgaMtAre - bhusAironA utaravAnA sthAnamAM bheTale } dharmazANA mahimAM ArAmAgAre - jagIyAmAM janesa bhaDAnamA taha ya - khane jhyAre Nagare bi- nagaramA vAso - nivAsa DaratA hatA. egayA - yAre susANe zmazAnabhAM suNNagAre - hIvAla rahita (324eopoppopop zrI AcArAMga sUtra
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUnA gharamAM vA - athavA kyAreka umUrta vi - jhADanA nIce paNa vAto - nivAsa karatA hatA // 3 // muLI - tapasyAmAM rata muni tamane - zramaNa prabhu mahAvIrasvAmIne WhiM - A sahi- sthAnomAM paNa savAre - panaravAre - utkRSTa tera varSa sudhI arthAt teravarSathI adhika nahIM paraMtu tera varSamAM kAMIka ochA samaya sudhI mAsi - nivAsa karela hato. teo rAAiM vi - rAhuM vivaM pi - rAta divasa nayanAne - saMyamanA anuSThAnamAM prayatnavALA rahetA hatA. teo apamatte - kyAreka pramAda karatA nahotA ane samApti - sthira cittavALA thaIne sApha - dharma - zukladhyAna dharatA hatA . 4 - mAve - bhagavAna giDha pi - nidrAnuM cho seva - sevana paNa karatA nahotA. jo kyAreka siM - thoDI paNa sAruM - nidrA teone AvatI to teo vaphA - uThIne kapALa - svayaMnI AtmAne pAkunanayA - pUrNatayA haMmezA jAgRta rAkhatA hatAarthAt uttamaanuSThAnamAM tallIna rAkhatA hatA paraMtu ApaDo - suvAnI IcchA kyAreya paNa karatA nahotA . pa . " .. saMvu mAne - nidrA - pramAda e saMsArabhramaNanA kAraNa che A samajatA evA mAve - bhagavAna nidrA pramAdathI sarvathA varjita gaNita - hatA. puparavi - pharIthI paNa jo kyAreka thoDI paNa nikA - pramAda teone satAve to teo uThThAI - uThIne ubhA thaI jatA hatA ane nidrA - pramAdanI nivRttine mATe prayA - kyAreka kyAreka rAgo - rAtrimAM vahiM - svayaMnA sthAnathI bahAra zivama - nIkaLIne ane tyAM muddattA - muhUrta sudhI vaMzamayA - thoDA kadamo cAlIne dhyAnamAM sthira thatA hatA. // 6 // bhagavAna sayahiM - je sthAnomAM rahetA hatA tatva - tyAM gaLAvA - aneka prakAranA bhImA - bhayaMkara usa - upasarga mAsI - thayA hatA ca - ane re - je saMsaMI - sarakIne cAlavAvALA prANI che te sApa - noLIyA Adi prANiyoM dvArA mahuvA - tathA - je vivo - pakSI kayAMti - najadika AvI mAMsabhakSaNa karatA hatA, te gIdha Adi prANiyoM dvArA ghaNA upasargo thayA | 7 || bhagavAnane kyAreka suvA - cora ane pAradArika Adi zat - ane kyAreka saditya - zakti ane bhAlA Adi zastra hAthamAM rAkhavAvALA mAravA - grAmarakSaka purUSa vati - upasarga karatA hatA. - ane phiyA - kyAreka jAmiyA - viSayAdhIna rUtthI - strI baTuM - athavA purato - purUSa dvArA havasI - upasarga thatA hatA | 8 | prabhu mahAvIrasvAmI rUhanophADuM - Ihalaukika paratophADuM - pAralaukika saLagAvADuM thI gAvAna sUva cha96596696969696969696969696969(rUrala)
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ - aneka prakAranA bImAruM - bhayaMkara upasargone sahana karatA hatA. gari - ane sumimighADuM - sugaMdha ane durgadha saMbaMdhI tathA sAruM - madhura ane kaThora zabda saMbaMdhI maLelavADuM - aneka prakAranA upasarga sahana karatA hatA / 9 // bhAvArtha - zrI aMbUsvAmI svayaMnA gurU zrI sudharmAsvAmIne pUche che ke he bhagavAn ! prabhu mahAvIrasvAmIe jevI zayyA ane AsanAdinuM sevana karela te zavyA ane AsanAdinA viSayamAM kRpA karIne Apa mane kaho / 1 / prabhu mahAvIrasvAmI kyAreka sUnA gharamAM, sabhAmAM, paraba ane dukAnamAM nivAsa karatA hatA ane kyAreka kuMbhAra - luhAra AdinA kArya karavAnA sthAnamAM ane kyAreka mAMcaDA upara rAkhela ghAsane nIce nivAsa karatA hatA // rA prabhu mahAvIsvAmI avasarane anusAra kyAreka dharmazALAmAM, kyAreka bagIcAmAM rahela makAnamAM, kyAreka nagaramAM, kyAreka smazAnamAM - zUnya gharamAM ane kyAreka jhADanI nIce nivAsa karatA hatA / 3 // prabhu mahAvIrasvAmI tera varasamAM kAMIka, ochA mahinAnA samayamAM pUrvokata batAvela smazAna - zUnya ghara - vRkSa Adi sthAnomAM nivAsa karatA evA kaThina tapasyA karatA hatA. teo rAtadivasa saMyamanA anuSThAnamAM rakta rahetA hatA paraMtu kyAreka paNa pramAdanuM sevana karatA nahotA. teonuM citta haMmezA samAdhistha rahetuM hatuM. A prakAre teo dharma - zukla dhyAnanuM ciMtana karatAM hatA. / 4/ sarva pramAdothI rahita prabhu nidrAnuM sevana paNa karatA nahotA, teo haMmezA svayaMnA AtmAne zubha anuSThAnamAM pravRtta rAkhatA hatA, paraMtu uMdhavAnI nidrA levAnI kyAreka IcchA paNa karatA nahotA // pa // prabhu mahAvIrasvAmInA cittamAM nidrA - pramAda nahoto, teo samajatA hatA ke nidrA - pramAda saMsAra bhramaNanuM kAraNa thAya che. jo kyAreka nidrA - pramAdano udaya thaI jAya to bhagavAna tenI nivRtti mATe ThaMDInA kALamAM rAtrimAM svayaMnA sthAnathI bahAra nIkaLI ane thoDA cAlIne dhyAnamAM sthira thaI jatA hatA . 6 / - jyAM prabhu sthiratA karatA hatA tyAM zIta - uSNa - anukUla ane pratikUla aneka prakAranA bhayaMkara upasarga thAya, zUnya khAlI gharamAM rahyA tyAre sarpa ane nakula dvArA, tathA zmazAnamAM gIdha ane zIyALa Adi mAMsalakSI prANiyo dvArA aneka prakAranA bhayaMkara upasarga thayA // 7 || zUnya gharamAM rahe tyAre prabhune cora ane pAradArika Adi dvArA upasarga thatA (226)@@gegeiiiiiithI mArA sUtra
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatA ane bajAramAM dukAna AdimAM rahyA hoya tyAre zastradhArI grAmarakSako dvArA upasarga thatA hatA. tathA kyAreka kyAreka ekAMta sthAnamAM rahetA hatA tyAre koI strI bhane pu31 vA 5sa yatA utA // 8 // -A lokamAM duHkha ApavAvALA daMDa prahAra Adi pratikUla ane parabhavamAM duHkha ApavAvALA strI AdithI thayela anukUla, Ama banne prakAranA pariSadone tathA manuSya - tiryaMca ane devAdi kRta pariSaha - upasargone prabhu samabhAvapUrvaka sahana karatA hatA. sugaMdha ane durgadha tathA madhurazabda ane kaThorazabda A badhAne eka samAna vi.2 2hita yittathI sAuna 2al edu // 8 // ___ bhAvArthaH- jambUsvAmI apane guru zrI sudharmAsvAmI se pUchate hai ki he bhagavAn ! prabhu mahAvIrasvAmI ne jaisI zayyA aura AsanAdi kA sevana kiyA thA una zayyA aura Asana Adi ke viSaya meM kRpA kara Apa mujha se kahiye // 1 // - bhagavAna mahAvIra svAmI kabhI sUne ghara, sabhA, pyAU aura dUkAna meM nivAsa karate the aura kabhI bar3haI aura luhAra ke kArya karane ke sthAna meM aura maJca ke Upara rakhe hue tRNoM ke nIce nivAsa karate the // 2 // . bhagavAn mahAvIra svAmI avasara ke anusAra kabhI dharmazAlA meM, kabhI bagIce meM bane hue makAna meM, kabhI nagara meM, kabhI zmazAna meM, kabhI sUne ghara meM aura kabhI vRkSa ke nIce nivAsa karate the // 3 // * zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI teraha varSa se kucha kama samaya taka ina pUrvokta zmazAna, sUne ghara, vRkSamUla Adi sthAnoM nivAsa karate hue kaThina tapasyA karate the| ve rAta dina saMyama ke anuSThAna meM lage rahate the kintu kabhI pramAda kA sevana nahIM karate the| unakA citta sadA samAdhistha rahatA thaa| isa prakAra ve dharma dhyAna zukla dhyAna kA cintana karate the // 4 // . . ___ samasta pramAdoM se rahita bhagavAn nidrA kA sevana bhI nahIM karate the / ve sadA apanI AtmA ko zubha anuSThAna meM pravRtta rakhate the kintu sone kI kabhI icchA taka nahIM karate the // 5 // bhagavAn mahAvIra svAmI ke citta meM nidrA pramAda na thA / ve samajhate the ki nidrA pramAda saMsAra bhramaNa kA kAraNa hotA hai / yadi kabhI nidrA pramAda kA udaya ho AtA to bhagavAn usakI nivRtti ke lie zItakAla kI rAta meM apane sthAna se bAhara nikala kara aura vahIM kucha Tahala kara dhyAna meM sthita ho jAte the // 6 // ... jahA~ bhagavAn Thaharate the vahA~ zIta, USNa, anukUla aura pratikUla aneka prakAra ke bhayaMkara upasarga hue| sUne ghara meM Thaharane para sarpa aura nakula Adi dvArA tathA zmazAna meM gIdha aura zrRgAla Adi mAMsabhakSI prANiyoM dvArA aneka bhayaMkara upasarga hue // 7 // sUne ghara meM Thaharane para cora aura pAradArika Adi dvArA upasarga diye jAte the aura bAjAra meM dUkAna Adi para Thaharane para zastradhArI grAma rakSakoM dvArA upasarga diye jAte the tathA kabhI-kabhI ekAnta sthAna meM Thaharane para kisI strI aura puruSa dvArA upasarga diye jAte the // 8 // ____ isa loka meM duHkha dene vAle daNDa prahAra Adi pratikUla aura para bhava meM duHkha dene vAle strI Adi se kiye huye anukUla ina donoM prakAra ke parISahoM ko tathA manuSya aura tiryaJcakRta aura devAdikRta parISaha upasargo zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000007(327
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ ko bhagavAn samabhAvapUrvaka sahana karate the / sugandha aura durgandha tathA madhura zabda aura kaThora zabda ina saba ko eka samAna vikAra rahita citta se sahana karate the // 9 // ahiyAsae sayA samie, phAsAI viruuvruuvaaii| araI raiM abhibhUya, rIyai mAhaNe abahuvAI // 10 // sa jaNehiM tattha pucchiMsu, egacarAvi egayA raao| avvAhie kasAitthA, pehamANe samAhiM apaDinne // 11 // . ayamaMtarasi ko ittha ?, ahamaMsitti bhikkhU Aha1 / ayamuttame se dhamme tusiNIe kasAie jhAi // 12 // jaMsippege paveyanti, sisire mArue pavAyante / taMsippege aNagArA, himavAe nivAyamesanti // 13 // saMghADIo pavesissAmo, ehA ya samAdahamANA / pihiyA ca sakhAmo, aidukkhe himaMgasaMphAsA // 14 // taMsi bhagavaM apaDine, ahe vigaDe ahiyaase| .. davie nikkhamma egayA, rAo ThAie bhagavaM samiyAe // 15 // esa vihI aNukvanto, mAhaNeNa mimyaa| . . 15 bahuso apaDiNNeNa, bhagavayA evaM rIyanti // 16 // tti bemi / adhyAste sadA samitaH sparzAn virUparUpAn / arati - saMyame'rati ratimabhibhUya - upabhogAbhiSvaGge ca ratiM tiraskRtya rIyate mAhanaH abahuvAdI - kutazcinimitte ekadvivyAkaraNaM kRtavAn iti // 10 // sa janastatra - zUnyagRhAdau pRSTaH, ekacAraH - upapatyAdyA api papracchuH ekadA rAtrau / avyAhRte ca bhagavatA te kaSAyitA daNDamuSTyAdibhistADayanti tat prekSamANaH samAdhim apratijJaH vairaniryAtanAbhAvAt titikSate // 11 // ayamantaH ko'tra vyavasthitaH / iti puSTaH kvacijalpatyapi, tathAhi - ahaM bhikSurasmIti, AhRtya - jalpitvA tiSThati tadA te abhipretArthavyAghAtAd brUyuH - tUrNamito nirgancha / tato'ciyattAvagrahaH - aprItisthAnamiti kRtvA nirgacchatyeva / yadivA na nirgacchatyeva, kintu ayam uttamo dharmaH - AcAra iti kRtvA sa tUSNIkaH kaSAyite'pi gRhasthe dhyAyati - dhyAnAna pracyavate // 12 // yasminnapyeke pravepante pravedayanti vA duHkhamanubhavanti zizire mArUte pravAti sati tasminnapyeke 328) COOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra |
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ anagArAH - pArzvanAthatIrthapravrajitA gacchavAsino himavAte nivAtameSanti - vAtAyanAdirahitA vasatIH prArthayanti // 13 // kiMca . ___ saMghATI : - kalpadvayaM trayaM vA pravekSyAmaH, evaM zItArditA anagArA api vidadhati, tIrthikapravrajitAstvedhAH samidhazca - kASThAni samAdahantaH tathA saGghATyA vA pihitAH zakSyAmaH atiduHkhAn himasparzAn sodumiti cintayanti // 14 // tasmina zizire bhagavAn apratijJaH na vidyate nivAtavasatiprArthanAdikA pratijJA yasya saH adho vRkSAdevikaTe - kuDyAdirahite'dhyAste / dravikaH - saMyamI niSkramya ekadA rAtrau bahirmuhUrtamAtraM sthitvA punaH pravizya bhagavAn zamitayA adhisahate // 15 // eSa vidhiranukrAntaH anucIrNo mAhanena matimatA bahuzaH apratijJena bhagavatA / evaM rIyante anye mumukSava iti bravImi // 16 // .. anvayArtha :- mAhaNe - mahAn shrm| prabhu mahAvIrasvAmI sayA - uMbhezA samie - samitithI yuti ne virUvarUvAI - mane prA2thI. phAsAI - 4STIne ahiyAsae - samatApUrva sana 2 // yatA bhane araI - mati bhane raI - 2tine abhibhUya - 8vIne abahuvAI - 4j na bolatA mevA rIyai - viyaratA detA // 10 // egayA - yAre yA24 tattha - te 42yAbhe rAo - raatrin| samayamA egacarA - bhe8|| 32vA 52 strIlaMpaTa mAhi jaNehiM - 535 sa - prabhu mahAvIrasvAmIne pucchiMsu - pUchatA utA bhane avvAhie - prabhu is polatA nathI bheTale kasAittha - tamo OMopita yatA Sdu, paraMtu bhagavAna samAhiM - samAvimA pehamANe - tallIna rahetA mevA apaDiNNe - svayaMnA theyedA apamAnano sahaso sevAnI 77 42tA hotA // 11 // * ittha - mayA aMtaraMsi - bhI mAnanI. maha2 ayaM - mA ko - ohA cha ? pramANe puuch| chata ahaM - eMbhikkhU - bhikSu aMsi tti - , ma prabhA Aha? - DIne (mapAna tusiNIe - yU5 264du sdl. kasAie - ho temo DIvita tha64du to ayaM - te pariSaune samabhAvapUrva sana 2j uttame - uttama dhamme - dharma cha, bha. prabhArI pIne se - te prabhu yUpayA5 2hIne jhAi - zuma dhyAnamAlA 2het| etA // 12 // sippege. -440 *tumai 32805 535 paveyaMti - 312. ipatA utA bhane yAre taMsi - te sisire - zizira RtubhAM himavAe - himapAtathI yuti 3. mArUe - 3 // pavAyaMte - pAtI Doya to ege - anya zanavA 32413 aNagArA - mn||2 NivAyaM - pavana na Ave tevA sthAnane esaMti - zodhatA DA. mane 3241 an||2 2 // prabhArI viyA2 42 abhI saMdhADIo - maNI mAhi vastroma pavesissAmo - praveza rIzaM bheTale. 3 idol mAha moTIne zarIrane 4574thI. DhaihIne 4 sakkhAmo - 631ne sahana | zrI AcArAMga sUtra | 0000000000000000000000000007(329)
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI zakIzuM ca - ane anyatIrthI loko zIta nivAraNa mATe praha - lAkaDAdi samAjanA - saLagAve che, teo kahe che ke himaield - ThaMDIne sahana karavI sarve - ghaNuM ja kaThIna che || 13-14 // tAsi - te ThaMDInI RtumAM va - zuddha saMyamanuM pAlana karavAvALA bhAve - bhagavAna bahiyAsa - zItapariSadane samabhAvapUrvaka sahana karatA hatA. bapaDam - teo A pramANe IcchA paNa karatA nahotA ke "mane pavanarahita sthAna maLo'. je sthAnamAM prabhu nivAsa karatA hatA te sthAna prAyaH de - vRkSa vagerenI nIce vithaDe bhIMta chAparAdi vinAnuM khulyuM hatuM. kayA - kyAreka kyAreka rAgo - rAtrinA samayamAM mAd - bhagavAna ziva - svayaM je sthAnamAM utaryA che te sthAnathI bahAra nIkaLIne samaya - zAMtipUrvaka ThaMDIne sahana karatA evA - sthira rahetA hatA . 15 / samaya - matimAna bahena - nidAna rahita mALA - mAhaNa athavA bhagavAna mahAvIrasvAmIe vahaso - ghaNIvAra pti - A vidI - vidhinuM gaLuvato - AcaraNa karela che. eTale mokSArthI AtmAoe paNa parva - A prakAre ja rIti - sthiti - AcaraNa karavuM joIe. tti vema - A pramANe huM kahuM chuM . 16 / bhAvArtha :- zramaNa prabhu mahAvIra svAmI haMmezA pAMca samitiothI yukta rahetA evA aneka prakAranA pariSahone sahana karatA hatA, teo vadhAre bolatA nahotA ane saMyamamAM arati tathA asaMyamamAM ratine haTAvIne vihAra karatA hatA . 10 || prabhu mahAvIrasvAmI sADAbAravarSa ane upara eka pakSa adhika sudhI ekalA vicaryA hatA, te samaye jyAre teo zUnyaghara AdimAM rahetA hatA tyAre rAtrinA samayamAM parastrI laMpaTa yAra Adi AvIne teone jAra purUSa pUchatA hatA ke "tU koNa che? kyAMno che? ahIM kema rahelo che? paraMtu prabhu kAMI paNa javAba ApatA nahotA, tyAre te ajJAnI krodhita thaIne prabhune mAratA hatA. prabhu A badhA pariSadone samatA pUrvaka sahana karatA hatA paraMtu teno badalo levAnI kyAre paNa IcchA karatAM nahotA I/11 jyAre prabhu zUnya gharamAM rahetA hatA tyAre parastrIraMpaTa Adi purUSa AvIne pUchatAM hatAM ke A makAnanI aMdara A koNa che? A pramANe sAMbhaLIne prabhu prAyaH mauna rahetA hatA paraMtu koI samaya moTA anarthane dUra karavA mATe teo phakta ATaluM ja kahetA hatA ke "huM bhikSu chuM jo te ajJAnI krodhita thaIne mAra mAre to paNa te pariSadone samabhAvapUrvaka sahana karatA hatA ane haMmezA zubhadhyAnamAM tallIna rahetA hatA / 12 / ThaMDInI RtumAM sAdhAraNa vyakti ThaMDIthI kaMpavA lAge che ane anyatIrthika sAdhu 30)BIJthaI00thaIthaUJthaithaItha080808 zrI bAvAra sUtra
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ ThaMDI nivAraNArthe kAMbaLa AdinI yAcanA kare ane pavanarahita sthAnamAM Azraya le che. tathA keTalAka to lAkaDA bALIne ThaMDIthI nivRtti meLave che. ThaMDA sparzanI pIDA ghaNI dusaha-duHkhe karIne sahana thAya che eTale te loko A pramANe kare che 13 14 / te zizira ThaMDI RtumAM prabhu mahAvIrasvAmI samabhAvapUrvaka zItasparzane sahana kare che. teo A pramANe IcchA paNa nathI karatA ke mane pavana rahita nivAsa maLe, kyAreka kyAreka rAtrinA samaye prabhu je nivAsa sthAnamAM rahelA che tyAMthI bahAra nikaLI thoDo samaya bahAra pasAra karI pAchA aMdara AvI zItasparzane samabhAvapUrvaka sahana karatA evA dhyAnamAM ubhA rahe che // 15 // prabhu mahAvIre pUrvokta prakAre AcaraNa karela hatuM, eTale bIjA mokSArthI purUSoe paNa teonuM anukaraNa karavuM joIe. A pramANe zrI sudharmAsvAmI svayaMnA ziSya svAmIne 4 che / / 16 // bhAvArthaH- zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI sadA pAMca samitiyoM se yukta rahate hue aneka prakAra ke parISahoM ko sahana karate the| ve adhika nahIM bolate the aura saMyama meM arati aura asaMyama meM rati ko haTA kara vicarate the // 10 // bhagavAna mahAvIra svAmI eka pakSa adhika sAr3he bAraha varSa taka akele vicare the| usa samaya jaba ve sUne ghara Adi meM Thaharate the taba rAtri ke samaya parastrI lampaTa jAra Adi Akara unase pUchate the ki "tU kauna hai ? kahA~ kA hai ? yahAM kyoM ThaharA huA hai ?" kintu bhagavAn kucha bhI uttara nahIM dete the| taba ve ajJAnI krodhita hokara bhagavAn ko pITate the / bhagavAn ina saba parISahoM ko samabhAva pUrvaka sahana karate the kintu badalA lene kI kabhI icchA nahIM karate the // 11 // . . jaba bhagavAn sUne ghara meM Thaharate the taba parastrI lampaTa jAra Adi puruSa Akara pUchate the ki isa makAna ke andara yaha kauna hai ? yaha suna kara bhagavAn prAyaH mauna hI rahate the parantu kisI samaya bhArI anartha ko dUra karane ke lie ve sirpha itanA kaha dete the ki "maiM bhikSu huuN"| yadi ve ajJAnI krodhita hokara,mAra pITa Adi karate to parISahoM ko samabhAva pUrvaka sahana karate the aura sadA zubha dhyAna meM tallIna rahate the // 12 // zizira Rtu meM sAdhAraNa vyakti zIta se kAMpane lagate aura anyatIrthika sAdhu zIta nivAraNa ke lie kambala Adi kI yAcanA karate aura pavana rahita sthAna kA Azraya lete tathA kitaneka to lakar3I jalA kara zIta kI nivRtti karate haiM / zIta sparza kI pIr3A bar3I duHsaha hotI hai isalie ve loga aisA karate haiM kintu usa zizira Rtu meM bhagavAn mahAvIra svAmI samabhAva pUrvaka zIta sparza ko sahana karate the / ve yaha icchA bhI nahIM karate the ki mujhe pavana rahita sthAna mile / kabhI kabhI rAtri ke samaya bhagavAn apane Thahare hue sthAna se bAhara nikala kara zIta sparza ko samabhAva pUrvaka sahana karate hue dhyAnastha khar3e rahate the // 13 se 15 // . bhagavAn mahAvIra svAmI ne pUrvokta prakAra se AcaraNa kiyA thaa| isalie dUsare mokSArthI puruSoM ko bhI unakA anukaraNa karanA cAhie / aisA zrI sudharmAsvAmI apane ziSya jambU svAmI se kahate haiM // 16 // zrI AcArAMga sUtra 096%96%2010000000000000000190/90%999(331)
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya uddezakaH) bIjA uddezAmAM prabhunI zayyAnA viSayamAM kahyuM, te sthAnomAM rahetA evA prabhue je pariSado ane upasarga sahana karyA hatA, te A uddezAmAM batAve che. dUsare uddezaka meM bhagavAn kI zayyA ke viSaya meM kahA gayA hai / una sthAnoM meM rahate hue bhagavAn ne jo parISaha aura upasarga sahana kiye the ve tIsare uddezaka meM batAye jAte haiM : ___anantarodazake bhagavataH zayyAH pratipAditAH / iha tu tAsu vyavasthitena bhagavatA ye yathopasargAH parISahAzca soDhAste tathA pratipAyante taNaphAse sIyaphAse ya, teuphAse ya daMsamasage ya / ahiyAsae sayA samie, phAsAiM virUvarUvAI // 1 // aha ducaralADhamacArI, vajabhUmiM ca subbhabhUmiM ca / . . paMtaM sijaM seviMsa, AsaNagANi ceva paMtANi // 2 // lADhehiM tassuvasaggA, bahave jANavayA lUsiMsu / aha lUhadesie bhatte, kukkurA tattha hiMsiMsu nivaiMsu // 3 // appe jaNe nivArei, lUsaNae suNae dasamANe / . chucchukAriti Ahesu, samaNaM kukkurA dasaMtutti // 4 // elikkhae jaNA (jaNe) bhujo, bahave vanabhUmi pharUsAsI / laDiM gahAya nAliyaM, samaNA tattha ya vihariMsu // 5 // evaMpi tattha viharantA puTTapuvvA ahesi suNiehiM / .. saMluMcamANA suNaehiM, ducarANi tattha lADhehiM // 6 // nihAya daNDaM pANehi, taM kAyaM vosarijamaNagAre / aha gAmakaNTae bhagavante, ahiAsae abhisamicA // 7 // tRNasparzAn zItasparzAzca tejaHsparzAca daMzamazakAMzca adhyAste sadA samitaH sparzAn virUparUpAn // 1 // atha duzcaralADhaM janapadavizeSo yatra duHkhena caryate sa ca dvirUpo - vajrabhUmiH zubhrabhUmizca taM vihRtavAn / prAntAm - anekopadravopadrutazUnyagRhAdikAM zayyAM siSeve AsanAni caiva prAntAni prAMzUtkarazarkarAloSTAdyupacitAni // 2 // lADheSu tasya bhagavata upasargA bahava (332 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO |zrI AcArAMga sUtra
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Asan / tathA jAnapadA lulUSuH - jihiMsuH / athazabdo'pizabdArthaM sa caivaM draSTavyaH bhaktamapi tatra rUkSakalpam antaprAntamiti / tathA tatra kurkarA jihiMsuH upari ca nipetuH // 3 // alpaH sahasrAmeko yadivA mAstyevAsau yastAn nivArayati jano luSakAn zuno dazataH api tu tatpreraNAya chucchukArayanti / kathamiti cet daNDaprahArAdibhirbhagavantamAhatya 'zramaNaM kurkarA dazantu' iti // 4 // evaMvidhe janaprade SaNmAsAvadhiM kAlaM sthitavAn / kiMca - IdRkSo jano yatra tatra bhagavAn vihRtavAn bhUyo, bahavo janA vajrabhUmau puruSAzinaH rUkSabhojino'ta eva prakRtikodhanAstato yatirUpamupalabhya kadarthayanti ata eva yaSTiM gRhItvA nAlikAM vA gRhItvA'nye zramaNAH - zAkyAdayastatra ca vijahuH // 5 // evaM yaSTyAdikayA'pi viharantaH spRSTapUrvAH pIDitA Asan zvabhiH zaunikairvA tathA saMlucyamAnAH - bhakSyamANAH zvabhirAsan, duzcarANi grAmAdIni tatra lATeSviti // 6 // nidhAya - tyaktvA manovAkAyalakSaNaM daNDaM prANiSu tathA taM kAyaM vyutsRjyA'nagAraH / atha grAmakaNTakAn nIcajanarUkSA''lApAna bhagavAnadhyAste tAn / nirjarAmabhisametya // 7 // - anvayArtha :- sayA' - bha. samie - samitithI yuta prabhu mahAvIrasvAmI taNaphAse - ghAsano sparza sIyaphAse - 31no sparza teuphAse - ( 3sparza ya - mane daMsamasage - isa. - bha72no 5 ya - tathA virUvarUvAI - vividha prA2nA phAsAI - pariSa - upasargAne ahiyAsae - samabhAvapUrva sAuna 42d stu // 1 // aha - mAnA pachI ducaraM - yAM. viy29|| 42 dhaj 4 58Ina cha mevA lADhaM - sA dezanI vajabhUmiM - q%bhUmi ca - bhane subbhabhUmi - zunabhUmimA acArI - pramubhe viDAra 428 to ca - ane paMte - prAMta bhane upadraqueu zUnya52 vagere sijjaM - zayyAno ceva - mane paMtANi - prAMta dhUjana 42.! - 552DhepAlI bhUmiyata AsaNagANi - mAsanona seviMsu - sevana 28 tuM // 2 // lADhehiM - dADhadezamA tassa - te prabhu maDAvIrasvAmIne bahave - 59 // uvasaggA - 75sa thayeda tA. aha - tyAM bhatte - mADA2 lUhadesie - sUmo - sUDo deg4 bhagato Dato. jANavayA - te dRshn| anArya do lUsiMsu - prabhune bhAratA satA ane tattha - tyAM kukkurA - it2|| hiMsiMsu - tamone 423tA hatA, mane NivaiMsu - tamo 752 tUTI paDatA hatA // 3 // lUsaNae - yAre zi.2rI it2|| prabhune 424 tA tyAre dasamANe - 4271 / qNa suNae - te itarAmAne appe jaNe - 59 // thoDa. mathAt romAMthA. me 16 vyakti zrI AcArAMga sUtra 09790/999999999999990/999999999(333)
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja Liyo - nivAraNa karavAvALA thatA hatA, bAkI to bIjA badhA duSuriti - chuM chu zabdo dvArA vAraMtu - kutarAone utsAhita karatA hatA. teo bhagavAnane lAkaDI vagerenA mAra mArI phuverad - kutarAone samaM - A sAdhune vAM- karaDI khAvA preratA hatA II 4 / vanabhUmi - te lADhadezanI vajabhUmimAM vila - AvA ghare - ghaNA gaLaT - manuSya pahetANI - lukho AhAra karavAvALA hatA jethI teo svabhAva thI krodhI thatA hatA. tasya - te jagyA para samaNA - anyatIrthI bhikSuka 7 - svayaMnA zarIrathI 4 aMgula adhika moTI lAkaDI ThA - laIne vicAratA hatA. AvA vikTa pradezamAM bhagavAne maMo - vAraMvAra vihu - vihAra karela hato // 5 . . tatya - te dezamAM purva vi - A prakAre hAthamAM lAkaDI athavA nAlikA laIne vidAMtA - vicaratA hovA chatAM paNa anyatIrthi bhikSu sudhAdi - kutarA dvArA puputrA masi - karaDAyelA hatA ane ahiM - kutarA dvArA saMtuMthamALA - nakho mArelA hatA, eTale tatva - te tAhiM - lADhadezamAM kurAna - kuLa - vicaravuM ghaNuM ja kaThIna hatuM || 6 | maLaT - gRha rahita anagAra parva - bhagavAna pArdi - praNiyone - duHkha ApavA rUpa daMDa ApavAno rahA - sarvathA tyAga karIne ane te - svayaMnA sAyaM - zarIra upara vasiSNa - mamatvano tyAga karIne gada - ane pariSadone samabhAvapUrvaka sahana karIne nirjarA thAya che, A pramANe bhavyiA - jANIne te - te vAjiMdA - nIcajanonA kaThora vAkyone ane anya parisahone ahiyAta - samabhAva pUrvaka sahana karatA hatA . 7 // bhAvArtha :- prabhu mahAvIrasvAmI tRNa - zIta - uSNasparza ane DAMsa - macchara AdinA pariSahone tathA vividha prakAranA pariSaha - upasargone samabhAvapUrvaka sahana karatA hatA / 1 / jyAM vicaraNa karavuM ghaNuM kaThIna che evA lADha lATa dezanI vajabhUmi ane zubhrabhUmi A banne pradezomAM bhagavAne vihAra karela, tyAM aneka upadravothI yukta zUnyaghara AdimAM prabhue vizrAma lIdhela ane kASTa Adi vAMkAcUMkA AMgaNArUpa Asana para ubhA rahela / 2 // lADha dezamAM vicaratI vakhate prabhune ghaNA upasarga thayA hatA ane prabhu upara tUTI paDatA hatA // 3 //
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ te lADha dezamAM vihAra karatI vakhate prabhune jyAre kutarA karaDavA lAgatA hatA tyAre tyAMnA nivAsI hajAromAMthI koI ekAda vyakti sAro nikaLato je te kutarAonuM nivAraNa karato hato anyathA sarve vyaktio te kUtarAone chu chu karIne karaDe te mATe rita 2du sal qmayaM42 dezamA prabhu 6 mlin| sudhA viyA // 4 // te lADha dezanI vajabhUmimAM nivAsiyono rUkSa lukho AhAra hoya che mATe teo svabhAvathI ja atyaMta krodhI hoya che. tyAM vicaravAvALA anyatIrthika bhikSu hAthamAM lAkaDI Adi laIne vicaraNa karatA hatA ane teo dvArA te kutarAnuM nivAraNa karatA hatA. AvA vikaTa pradezamAM prabhue vAraMvAra vihAra karela / 1 / hAthamAM lAkaDI AdI hovA chatAM paNa vihAra karatI vakhate anyatIrthika bhikSuone kutarAo karaDatA hatA. AvA vikTa pradezomAM paNa prabhue samabhAvapUrvaka vihAra karela prabhue mana - vacana - kAyAthI prANiyone duHkharUpa daMDa ApavAno tyAga karela che tathA teoe svayaMnA zarIranI mamatA paNa tyajI dIdhela jethI karIne nirjarAne mATe nIcajAtinA lokonA kaThora karkaza vacanone ane bIjA pariSaha - upasargone samabhAvapUrvaka sana 2du sau // 7 // bhAvArthaH- bhagavAn mahAvIra svAmI tRNa sparza, zIta sparza, uSNa sparza aura deza macchara ke parISaha ko tathA nAnA prakAra ke parISaha upasargoM ko samabhAva pUrvaka sahana karate the| // 1 // .. jahA~ vicaranA bar3A hI kaThina hai ise lAr3ha deza kI vraja bhUmi aura zubhra bhUmi ina donoM hI pradezoM meM bhagavAn vicare the / vahA~ aneka upadravoM se yukta sUne ghara Adi meM bhagavAn ne vizrAma liyA thA aura kATha Adi TeDhe meDhe Asana para hI zayana kiyA thA // 2 // lADha deza meM vicarate samaya bhagavAna ko bahuta upasarga hue the| vahAM ke nivAsI anArya loga bhagavAna ko mArate the, kutte unheM kATate the aura una para TUTa par3ate the // 3 // ____ usa lADha deza meM vicarate samaya bhagavAna ko jaba kutte kATane lagate the to vahA~ ke nivAsiyoM meM hajAroM meM se koI ekAdha hI aisA nikalatA jo una kuttoM ko nivAraNa karatA thA anyathA saba ke saba una kuttoM ko chU chU karake kATane ke lie hI prerita karate the| aise bhayaMkara deza meM bhagavAn ne chaha mAsa taka bhramaNa kiyA thA // 4 // usa lADha deza kI vraja bhUmi ke nivAsiyoM kA rUkSAhAra hotA hai isalie ve svabhAva se hI bar3e krodhI hote haiM / vahA~ rahane vAle anya tIrthika bhikSu hAtha meM lAThI yA nAlikA lekara vicarate haiM aura usake dvArA ve kuttoM ko nivAraNa karate haiN| aise vikaTa deza meM bhagavAn ne bAra bAra vihAra kiyA thA // 5 // - hAtha meM lAThI yA nAlikA lekara vicarane para bhI anya tIrthika bhikSuoM ko kutte kATa khAte the| vaise vikaTa deza meM bhI bhagavAn samabhAva pUrvaka vicare the // 6 // |zrI AcArAMga sUtra |0000000000000000000000000000(335)
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna ne mana, vacana, kAyA se prANiyoM ko daNDa dene kA tyAga kiyA thA tathA unhoMne apane zarIra kI mamatA bhI tyAga dI thI ataeva nirjarA ke lie nIca janoM ke kaThora vacanoM ko aura dUsare parISaha upasargoM ko samabhAva pUrvaka sahana karate the // 7 // kathamadhisahata iti dRSTAntadvAreNa darzayitumAha - nAgo saMgAmasIse vA, pArae tattha se mahAvIre / evaMpi tattha lADehi, aladdhapubovi egayA gAmo // 8 // uvasaMkamantamapaDinaM, gAmaMtiyammi appattaM / .. paDinikkhamittu lUsiMsu eyAo paraM palehitti // 9 // hayapugyo tattha daNDeNa, aduvA muTTiNA adu kuntphlenn| adu leluNA kavAleNa, hantA hantA bahave kandisu // 10 // maMsANiM (maMsUNi) chinnapuvANi, uTuMbhiyA egayA kA parIsahAI luMciMsu, aduvA paMsuNA uvakariMsu // 11 // ucAlaiya nihaNiMsu, aduvA AsaNAu khliNsu.| vosaTTakAyapaNayA''sI, dukkhasahe bhagavaM apaDinne // 12 // sUro saMgAmasIse vA, saMvuDe tattha se mahAvIre / paDisevamANe pharUsAiM, acale bhagavaM rIitthA // ,13 // esa vihI aNukvanto, mAhaNeNa maimayA / bahuso apaDiNNeNa, bhagavayA evaM rIyaMti // 14 // ti bemi // nAgaH saMgrAmazIrSe iva pAragastatrA'sau mahAvIraH adhisahate / evamapi tatraM lADheSu pArago'bhUta / kiM ca - tatra viralatvAd grAmANAM kvacidekadA vAsAyA'labdhapUrvo grAmo'pi bhagavatA // 8 // kiMca - upasaGkAmantapratijJaM grAmAntikamaprAptaM te janA grAmAt pratiniSkamya bhagavantamalUSiSuH etacocuH itaH paraM-dUrataraM sthAnaM paryehi - gaccheti // 9 // hatapUrvastatra daNDena athavA muSTinA athavA kuntAdiphalena athavA leSTunA kapAlena vA hatvA hatvA vahavaH anAryAzcakranduH // 10 // bhagavato mAMsAni chinnapUrvANi, avaSTabhya - Akramya ekadA kAyam, tathA parISahA bhagavantamaluJciSuH, athavA pAMzunA'kIrNavantaH // 11 // kiMca - bhagavantamucAlayitvA nihatavantaH athavA AsanAcca skhalitavantaH / sa tu punaryutsRSTakAyaH parISahasahanaM prati praNataH AsIt duHkhasaho bhagavAn apratijJaH nAsya duHkhacikitsApratijJA iti // 12 // (336)00OTOOTOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO zrI AcArAMga sUtra
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathaM duHkhasaho bhagavAn ityetad dRSTAntaddhAreNa darzayitumAha - zUraH saMgrAmazirasIva saMvRstatra - lADhAdijanapade sa mahAvIraH / pratisevamAnaH parUSAn duHkhavizeSAn acalo bhagavAn rIyate sma // 13 // eSa vidhiranukrAnto yAvat rIyante pUrvavat 14 | kRti rImiA anArtha :- gALo 3 - jema hAthI saMtAmaNIse - yuddhanA agrabhAgamAM zatruonA prahAra sahana karato evo pay - zatrusenAne pAra karI jAya che. parva vi - A pramANe te - te mahAvIra - prabhu mahAvIrasvAmIe paNa pariSahone sahana karatA evA sarca - te tAhiM - lADhadezane pAra karela. wyA - kyAreka kyAreka to tAtya - te lADha dezamAM rahevA mATe bhagavAnane jAno - grAma paNa sattaputro - maLela nahIM | 8 | uttamaMta - bhikSA mATe athavA nivAsa mATe jatAM - pratijJA vinAnA rAtirtha vi - jAnaMti - gAmanI najadika pitta -na paMhocelA prabhune garamag - gAmamAMthI nIkaLIne te anArya loko nUra - mAratA hatA ane teo ri - A prakAre kahetA hatA ke thALI - ahIMthI - dUra padei - cAlyo jA // 9 // - tatya - tyAM lADhadezamAM koI na - daMDAthI mahuvA - athavA koI muLA - muSTIthI bahu - athavA koI kuMtAjoga - bhAlAthI mahuM - athavA koI tenuLA - mATInA TekAthI ane koI vAtana - tuTelA ghaDAnA TukaDAthI pujo - prabhune mAratA hatA. A prakAre hatA hatA - mAro mAro e pramANe vadave - ghaNA anArya loko vuiM - zorabakora karatA hatA / 10 | te anArya loko kyAreka kyAreka bhagavAnanuM sAruM - mAMsa jhimbApuvADuM - kApI letA hatA ane pAyA - kyAreka kyAreka ve - teonA zarIra upara vapiyA - humalo karatA ane kyAreka kyAreka suvuiM - teone mAra mAratA hatA mahuvA - athavA tenA upara pazupA - dhULa uttu - uchALatA hatA. A prakAre parIsahADuM - aneka pariSaha ApatA hatA paraMtu bhagavAna te badhAne samabhAvapUrvaka sahana karatA hatA || 11 ne . te anArya loko uccArU - prabhune upara uThAvIne haLatu - pRthvI upara nIce paTakatA hatA. mahuvA - athavA vAsaNo - AsanathI uttavRMdu - nIce pADI dhakko lagADI nAMkhatA hatA. paraMtu voTTI - prabhu kAyAnI mamatAno tyAga karIne paLavA parISaha sahana karavAmAM tatpara mAlI - hatA. bhAve - bhagavAna tuvaravAde - te badhA zrI nAvAra sUtraNa9099696969696969696999 rUrU7
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSTone sahana karatA hatA ane kapaDam - duHkhonA pratikAra mATe pratijJA rahita hatA, IcchA vagaranA hatA . 12. sUra va - jema zUravIra purUSa haMgAmIte - saMgrAmanA agrabhAgamAM yuddha karatA evA zatruo dvArA kSubdha nathI thatA, te prakAre ja tatya - te lADhadezamAM vicaratA evA siMdhu - svayaMnI samasta Indriyone gupta rAkhatA evA se - te mai - bhagavAna mahAvIra - mahAvIrasvAmIjI te pariSaha - upasargomAM subdha thatA nahotA, paraMtu hasAvuM - te kaThora pariSahone ghaDisemAne - samatvabhAva pUrvaka sahana karatA evA avane - svayaMnA vratomAM acala thaIne rIphalya - vicaratA hatA . 13 // ' ' samaya -matimAna - niyANArahita mALa - mAhaNa avayA - prabhu mahAvIrasvAmIe vahuno - ghaNIvAra saM - A vidI - vidhinuM gaLuvato - AcaraNa karela hatuM. eTale anya mokSArthI AtmAoe paNa parva A prakAre rIti - AcaraNa karavuM joIye tti lemi - A pramANe huM kahuM chuM // 14|| bhAvArtha :- jema hAthI yuddhamAM AgaLanA bhAgamAM jaIne zatrunA prahAranI paravA karyA vagara zatrusenAne jItIne teno pAra pAmI jAya che. A pramANe ja prabhue karela. kyAreka kyAreka sthiratA karavA mATe teone gAma paNa malatuM nahotuM tyAre teo jaMgalamAM vRkSAdinI nIce nivAsa karatA hatA. A 8. lADha dezamAM vihAra karatA evA bhagavAna jyAre koIvAra bhikSA mATe athavA nivAsa mATe gAmamAM jatA hatA tyAre gAma najadika paMhocatA pahelA ja tyAMnA anArya loka gAmathI nIkaLIne bhagavAnane aneka prakAranA kaSTa ApatA hatA ane tiraskAra pUrvaka kahetA hatA ke ahIMthI dUra cAlyo jA | 9 | lADha dezamAM anArya loko prabhune lAkaDIthI - muThThIthI - bhAlAthI - paththarathI ane ghaDAnA TukaDAo AdithI mAratA hatA ane mArIne bUma barADA pADatA hatA 10 || kyAreka kyAreka te anArya loko prabhunA zarIramAMthI kApIne mAMsane letA hatA, teone dhakkA mAratA hatA, mAra mAratA hatA ane teonI upara dhULa pheMkatA hatA paraMtu prabhu A badhA pariSadone samabhAvapUrvaka sahana karatA hatA // 11 , anArya loko prabhune jamInathI uThAvIne nIce pachADatA hatA, jyAre prabhu godohikA tathA utkaTuka virAsana vagere AsanamAM beThelA hoya tyAre teone DhakelI (32)oothaierge6e0eU6e6ex69696969698 zrI bAvA sUtra
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ detA hatA, paraMtu prabhue to zarIra paranA mamatvano tyAga karela hato eTale teo te badhA kaSTone samabhAvapUrvaka sahana karatA hatA paraMtu tenA pratikAra ne mATe vicAra suddhA 32tA nho| // 12 // * jema saMgrAma - yuddhamAM AgaLanA bhAgamAM yuddha karatA evA vIrapurUSa zatruo dvArA subdha thatA nathI, te ja prakAre prabhu mahAvIra svAmI te pariSaha - upasargothI kIcinmAtra jarAka paNa kSubdha thayA nahIM, te badhAne samabhAvapUrvaka sahana karatA evA tamobhe svayaMnA pratIma nizyada 45ne viDAra 438. sato. // 13 // prabhu mahAvIrasvAmIe pUrvokta prakArathI AcaraNa karela hatuM eTale bIjA mokSArthI purUSoe paNa te ja prakAre AcaraNa karavuM joIe ema sudharmAsvAmI svayaMnA ziSya svAmIne cha // 14 // ... bhAvArthaH- jaise hAthI saMgrAma ke agra bhAga meM jAkara zatru ke prahAra kI paravAha na karatA huA zatru senA . ko jIta kara usako pAra kara jAtA hai / isI taraha bhagavAn mahAvIra svAmIne bhI lADha deza meM parISahoM ko jIta karake usa deza ko pAra kiyA thaa| kabhI kabhI Thaharane ke lie unheM grAma bhI nahIM milatA thA / taba ve jaMgala meM vRkSAdi ke nIce Thahara jAte the // 8 // . ... lADha deza meM vicarate hue bhagavAn jaba kabhI bhikSArtha yA nivAsArtha grAma ke pAsa pahu~cane se pahile hI vahA~ ke anArya loga grAma se nikala kara bhagavAna ko aneka prakAra se kaSTa dete the aura kahate the ki yahA~ se dUra calA jA // 9 // * lADha deza meM anArya loga bhagavAna ko lAThI, muTThI, bhAlA, patthara aura ghar3e ke Tukar3oM Adi se mArate the aura mAra kara hallA macAte the // 10 // ... kabhI kabhI ve anArya loga bhagavAn kA mAMsa kATa lete the, unheM dhakkA dete the, mArate the aura unake Upara dhUli pheMkate the kintu bhagavAn ina saba parISahoM ko samabhAva pUrvaka sahana karate the // 11 // anArya loga bhagavAn ko jamIna se uThA kara paTaka dete the / jaba bhagavAn godohikA tathA utkaTuka Asana se baiThe hue hote taba ve unako Dhakela dete the parantu bhagavAn ne to zarIra kA mamatva tyAga diyA thA isalie ve una saba kaSToM ko samabhAva pUrvaka sahana karate the kintu unakI nivRtti ke lie vicAra taka nahIM karate the // 12 // . jaise saMgrAma ke agra bhAga meM yuddha karatA huA vIra puruSa zatruoM dvArA kSubdha nahIM hotA hai usI prakAra bhagavAn mahAvIra svAmI una parISaha upasargo se kiJcinmAtra bhI kSubdha nahIM hue / una saba ko samabhAva pUrvaka sahana karate hue ve apane vratoM meM nizcala hokara vicare the // 13 // ... bhagavAn mahAvIra svAmI ne pUrvokta prakAra se AcaraNa kiyA thA / isalie dUsare mokSArthI puruSoM ko bhI isI prakAra AcaraNa karanA cAhie, aisA zrI sudharmAsvAmI apane ziSya jambUsvAmI se kahate haiM // 14 // | zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(339
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha uddezakaH / trIjA uddezAmAM prabhune anAryo dvArA apAyela pariSaha - upasargonuM kalpana karAyuM. have A cothA uddezAmAM prabhue karela tapasyAnuM varNana karAya che. * ke tIsare uddezaka meM bhagavAna ko diye gaye parISaha upasargoM kA kathana kiyA gayA hai| aba isa cauthe uddezaka meM bhagavAn kI tapasyA kA varNana kiyA jAtA hai : ihAnantaroddeza bhagavantaH parISahopasargAdhisahanaM pratipAditaM tadihApi rogAtaGkapIDAdhikitsAvyudAsena samyagadhisahate tadutpattau ca nitarAM tapazcaraNAyoyacchatItyetapratipAdyate - omoyariyaM cAei, apuDhevi bhagavaM rogehi| puDhe vA apuDhe vA, no se sAijai teicchaM // 1 // saMsohaNaM ca, vamaNaM ca gAyabbhaMgaNaM ca siNANaM ca / saMbAhaNaM ca na se kappe, dantapakkhAlaNaM ca parinnAe (ya) // 2 // virae gAmadhammehiM, rIyai mAhaNe abahuvAi / . sisiraMmi egayA bhagavaM, chAyAe jhAi AsIyaH // 3 // AyAvai ya gimhANaM, acchai ukkuDue abhitAveM / adu jAva ittha lUheNaM, oyaNamaMthukummAseNaM // 4 // eyANi tinni paDiseve, aTThamAse a jAvayaM bhagavaM / api ittha egayA bhagavaM, addhamAsaM aduvA mAsaMpi // 5 // avi sAhie duve mAse, chappi mAse aduvA viharitthA (apibittaa)| rAovarAyaM apaDinne, annagilANamegayA bhuMje // 6 // chadreNa egayA bhuMje, aduvA aTThamaNa dasameNaM / duvAlasameNa egayA bhuMje, pehamANe samAhiM apaDinne // 7 // NacA NaM se mahAvIre, no'viya pAvagaM sayamakAsI / annehiM vA Na kAritthA, kIraMtaMpi nANujANitthA // 8 // avamodaratAM zaknoti kartumaspRSTo'pi bhagavAn rogaiH / zvabhakSaNAdibhiH spRSTo vA kAsazvAsAdibhiraspRSTo vA na svAdayati - abhilaSati cikitsAm // 1 // saMzodhanaM - virecanaM ca vamanaM ca gAtrA'bhyaGganaM ca snAnaM ca / saMbAdhanaM ca na tasya kalpate dantaprakSAlanaM ca bharIrazucyAtmakamiti parijJayA // 2 // virato grAmadharmebhyaH - viSayebhyo rIyate mAhanaH abahuvAdI / zizire ekadA (340)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | zrI AcArAMga sUtra
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAn chAyAyAM dhyAyI AsIt ca // 3 // AtApayati ca grISmeSu tiSThati utkuTukaH abhitApam / aba yApayati sma dehaM rUkSeNa odanamanthukulmASeNa // 4 // etadeva kAlAvadhivizeSaNato darzayitumAha - etAni - odanAdIni trINi - odanamanthukulmASarUpANi pratisevate / evam AtmAnaM RtubaddhasaMjJakAna aSTa mAsAn ayApayat bhagavAn / pItavAn pAnam ekadA bhagavAn ardhamAsaM athavA mAsamapi // 5 // api sAdhikau dvau mAsau athavA SaDapi mAsAn pAnakamapyapItvA vijahAra / rAtroparAgam aharnizam apratijJaH pAnA'bhyupagamarahito glAnA'naM - paryuSitam ekadA bhuktavAn // 6 // SaSThenaikadA bhuGkte, athavA aSTamena / dvAdazamenaikadA bhuGkte prekSamANaH samAdhim apratijJaH anidAnaH // 7 // jJAtvA heyopAdeyaM sa mahAvIro nA'pi ca pApakaM karma svayamakArSIt / anyairvA nA'cIkarat kriyamANamapi nAnujJAtavAn // 8 // kiMca - - anvayArthaH - bhagavaM - bhagavAna rogehiM - rogathI apuDhe vi - aspRSTa DovA chata 59omoyariyaM - unIharI ta5 cAei - 42tA edu. puDhe - routhI spRSTa DovA chatai 59 vA - athavA apuDhe - na hopa chata se - te bhagavAna yAre 595 teicchaM - yitsA 32pAnI No sAijjai - 27 // 42di nahota // 1 // mA mauri zarIrane azuyimaya - apavitra. pariNAe - DIne se - te bhagavAna ne saMsohaNaM - 305 59 praa2n| 985 - reya vamaNaM - vamana gAyabbhaMgaNaM - tela mAhi vArA zarI2- bhaIna siNANaM - snAna saMbAhaNaM - saMpAdhana bheTa 5 5 // 23ne hAvA ca - mane daMtapakkhAlaNaM - hAMta! Na kappe - upatuM na tu // 2 // gAmadhammehiM - indriyona viSayamA virae - vi2.5 mAhaNe - mAuna bhagavAna abahuvAI -satyabhASI 17ne rIyai - viyata ya - bhane egayA - yAre cyAre sisirammi - 600 *tubhAM chAyAe - chAyAmAM AsI - sIne jhAi - dhyAna 42tA . // 3 // prabhu gimhANaM - grISma RtumA ukkuDue - 333 mAsanathI abhitAve - sUryanI sA. tama acchai - satA tA ya - mane AyAvai - sAtApana tAstA. ada - tathA tamo lUheNaM - 975 oyaNamaMthukummAseNaM - (mata, bhanthe bheTale. porakUTa mane subhASa bheTa 3 36 mahinA mArathI. jAvaittha - zarIrano nirvAdha 2tA hatA // 4 // - bhagavaM - maMgavAna aTTamAse - mAha malinA jAvayaM - sudhI. eyANi - ma tiNNi - 45 rana mArnu paDiseve - sevana 42tA edu. egayA - yAre yAre bhagavaM - (bhagavAna addhamAsaM - adhamAsa meTale 542 hivasa aduvA - athavA mAsaM - semalino aduvA - athavA sAhie duve mAse - a malinA tathA marinAthI bhaghi bhane chappi mAse - 7 marinA sudhI avi apivittA - 55 59 // na vAparIne rAo - varAyaM - rAta hivasa mAta bhezA apaDiNNe - pariSa - upasargono oI 59 are pratI12 na 42 // | zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(341
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ - evA nirIha nirAzaMsa bhAvathI vijJaptyiA - vicaratA hatA ya - ane yA - kyAreka kyAreka khai - AhAra karatA hatA, paraMtu te paNa aLavijJAya - gRhasthoe svayaMnA mATe rAkhI mUkela AhAra karatA hatA || 5-6 || samAhi~ - svayaMnA zarIranI samAdhine pemALe - dekhatA evA bhagavAna ahine - niyANA rahita thaIne prAyA - kyAreka chaThThuLa - be upavAsa karIne arthAt be divase aluvA - athavA kyAreka adrumeLa - traNa upavAsa arthAt traNa divase meLa - kyAreka. cAra divase ane yA kyAreka tuvAtameLa - pAMca divase muMne - AhAra karatA hatA || 7 || navvA khUM - heya ane upAdeya padArthone jANIne se - te mahAvIre - prabhu mahAvIrasvAmIe jo vi - na to sayaM - svayaM pAvachyuM - pApakarma jJAtI - karela hatuM ya - ane 5 angerlRi - na to bIjA pAse tyiA - karAvela hatuM vA - tathA jIta - karatA evAnuM na aNunAhitya vi - anumodana paNa karela nahIM // 8 - na // bhAvArtha - prabhunA zarIramAM koI paNa prakAranI vyAdhi roga nahoto chatAM paNa prabhu haMmezA uNodarItapa karatA hatA, prabhune zIthI pedA thatAM zvAsa - khAMsI Adi koI paNa roga thato nahoto paraMtu bIjAo dvArA je kaSTa ane vyAdhi thatI hatI tenA pratikArane mATe prabhu auSadhi davA karavAnI kyAreka IcchA paNa karatA nahotA // 1 // prabhu jANatA hatA ke A audArika zarIra azucimaya che koI paNa prakAre AnI zuddhi thaI zakatI nathI, A pramANe jANIne julAba - vamana - tailAdi dvArA zarIranuM mardana - snAna - pagacaMpI ane daMtamaMjana Adi dvArA koI paNa prakArathI A zarIranI paricaryA karatA nahotA // 2 // - IndriyonA viSayothI virakta prabhu alpabhASI thaIne vihAra karatA hatA. kyAreka kyAreka ThaMDInA divasomAM prabhu chAyAmAM besIne dharma - zukla dhyAna karatA hatA // 3 // prabhu unALamAM sUryasanmukha besIne AtApanA letA hatA, tathA teo lukhkhA - sukkA bhAta - kulphI Adi AhArathI zarIrano nirvAha karatA hatA || 4 || comAsA sivAya zeSa AThamahinAmAM zarIranA nirvAhArthe prAyaH karIne lukhkhA bhAta - borakUTa tathA aDada Adi nIrasa AhAra karatA hatA, kyAreka kyAreka teo paMdaradina - 1 mahino - 2 mahinA ane 2 mahinAthI 6 mahinA sudhInI tapasyA karatA hatA, teonA manamAM koIpaNa prakAranI IcchA utpanna thatI nahotI paraMtu teo (342 nananananaX XXXXXX X arthe zrI AcArAMca sUtra 099
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ haMmezA nirAzasabhAve vicaratA hatA. jyAre kyAre prabhu AhAra karatA hatA paraMtu te paNa luo - suko ane gRhasthoe svayaMnA mATe rAkhI mUkela AhAra karatA hatA // 5-6 // prabhu nityabhojana nahotA karatA paraMtu kyAreka bIjA - trIjA - cothA ane pAMcamA divase AhAra karatA hatA, AhAra na karavAthI bhagavAnanA manamAM koI paNa prakAranI durbalatA utpanna thatI nahotI paraMtu teo phakta zarIranA nirvAha mATe bhAAra 42 // 7 // heya - upAdeya padArthone jANIne prabhu mahAvIrasvAmIe chadmastha avasthAmAM na pote pApa karyuM, ne bIjA pAse karAvaDAvyuM ane pApa karatA evAne sAro paNa na jANyo bhAta : 5 42tA mevA llnI anumohn|| 59 // OM na // 8 // ___ bhAvArthaH- bhagavAn ke zarIra meM kisI prakAra kI vyAdhi na hote hue bhI bhagavAn sadA UnodarI tapa karate the| bhagavAn ko zvAMsa khAMsI Adi zarIra janya koI bhI roga nahIM hotA thA kintu anyakRta jo kaSTa aura vyAdhi hotI thI, usakI nivRtti ke lie bhagavAn auSadhi karane kI kabhI icchA taka nahIM karate the // 1 // - bhagavAn jAnate the ki yaha audArika zarIra azuci maya hai / kisI bhI prakAra se isakI zuddhi nahIM ho sakatI hai, aisA jAna kara ve julAba, vamana, tailAdi dvArA zarIra kA mardana, snAna, pagacampI aura dAMtana Adi bArA kisI bhI prakAra se isa zarIra kI paricaryA nahIM karate the // 2 // indriyoM ke viSaya se virakta bhagavAna alpa bhASI hokara vicarate the| kabhI kabhI zIta kAla meM bhagavAn chAyA meM baiTha kara dharma dhyAna zukla dhyAna kiyA karate the // 3 // ': prabhu grISmaRtu meM sUrya sanmukha beThakara AtApanA lete the, tathA lukhA-sukA AhAra se zarIra kA nirvAha karate the // 4 // . cAturmAsa ke atirikta zeSa ATha mahInoM meM zarIra nirvAhArtha prAyaH rUkSa.bhAta, borakUTa tathA kulatthI Adi nIrasa AhAra karate the| kabhI kabhI ve pandraha dina, eka mahInA, do mahInA aura do mahInoM se adhika tathA chaha mahIne taka tapasyA karate the| unake mana meM kisI bhI prakAra kI icchA bhI utpanna nahIM hotI thI kintu ve sadA nirIha bhAva se vicarate the| kabhI kabhI bhagavAn AhAra karate the kintu vaha bhI rUkhA sUkhA aura ThaMDA AhAra karate the // 5-6 // . bhagavAn nityabhojI nahIM the kintu kabhI dUsare, tIsare, cauthe aura pAMcaveM dina AhAra karate the| AhAra na karane se bhagavAn ke mana meM kisI bhI prakAra kI durbalatA utpanna nahIM hotI thI kintu ve kevala zarIra ke nirvAha ke lie AhAra karate the // 7 // heya aura upAdeya padArthoM ko jAna kara bhagavAna mahAvIra svAmI ne chadmastha avasthA meM na svayaM pApa kiyA, na dUsaroM se karavAyA aura karate hue ko acchA bhI nahIM jAnA arthAt pApa karma karate hue prANI kI anumodanA taka nahIM kI // 8 // | zrI AcArAMga sUtra 0000000000000000000000000000(343)
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAmaM pavise nagaraM vA, ghAsamese kaDe prvaae| suvisuddhamesiyA bhagavaM, AyatajogayAe sevitthA // 9 // adu vAyasA digichattA, je anne rasesiNo sattA / ghAseNAe ciTuMti, sayayaM nivaie ya pehAe // 10 // aduvA mAhaNaM ca samaNaM, vA gAmapiNDolagaM ca atihiM vaa| sevAgamUsiyAri vA, kukuraM vAvi viTThiyaM purao // 11 // ... vitticcheyaM vajanto, tesimappattiyaM prihrnto| mandaM parakkame bhagavaM, ahiMsamANo ghAsamesitthA // 12 // avi sUiyaM vA sukkaM vA, sIyaM piMDaM punnnnkummaasN| . adu bukkasaM pulAgaM vA, laddhe piMDe aladhde davie // 13 // avi jhAi se mahAvIre, AsaNatthe akukkue jhANaM / uDDhe ahe tiriyaM ca, pehamANe samAhimapaDinne // 14 // akasAi vigayagehI ya saharUvesu amucchie jhAi / chaumattho'vi parakkamamANo, na pamAyaM saiMpiM kuvitthA // 15 // sayameva abhisamAgamma, aaytjogmaaysohiie| abhinibuDe amAille, AvakahaM bhagavaM samiyAsI // 16 // esa vihI aNukkato, mAhaNeNa maimayA / . bahuso apaDinneNa, bhagavayA evaM rIyanti // 17 // tti bemi| . grAmaM pravizya nagaraM vA grAsameSayet kRtaM - niSpannaM parArthAya / suvizuddhameSitvA bhagavAn AyatayogatayA - saMyatayogatayA sevitavAn // 9 // atha zlokatrayeNa eSaNAvidhimAha - atha vAyasA bubhukSArtA ye'nye rasaiSiNaH pAnArthinaH pArApatAdayaH sattvAH prANinaH / grAsaiSaNatayA tiSThanti tAn satataM nipatitAn ca prekSya // 10 // (344 )OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD1000 | zrI AcArAMga sUtra
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavA brAhmaNaM ca zramaNaM vA grAmapiNDolagaM - dramakaM cA'tithiM vA / zvapAkaM mArjArIM vA kurkuraM bA'pi visthitaM purataH // 11 // vRtticchedaM varjayan teSAmaprItikaM ca pariharan / mandam AhArArthI parAkramate tathA bhagavAn kunthukAdIn ahiMsan grAsameSitavAn // 12 // api sveditam - ArdrIkRtaM vA zuSkaM vA zItaM piNDaM purANakulmASam athavA bukkasaMgodhUmamaNDakAdi pulAkaM - yavaniSpAvAdi vA labdhe piNDe alabdhe vA dravikaH - rAgadveSarahitaH san AtmAnaM dAtAraM vA nata jugupsate // 13 // api tu dhyAyati sa mahAvIra AsanasthaH akautkucaH mukhavikArAdirahito dhyAnam / urdhvamadhastiryag lokasya vyavasthitAn jIvaparamANvAdIn bhAvAn dhyeyarUpeNa, kathaMbhUtaH san ityAha prekSamANaH samAdhimapratijJaH // 1.4 // akaSAyI vigatagRddhizca zabdarUpeSvamUrcchito dhyAyati / chadmastho'pi parAkramamANo na pramAdaM sakRdapi akArSIt // 15 // svayameva tattvam abhisamAgamya tIrthapravartanAyodyatavAn AyatayogaM supraNihitayogaM AtmazuddhyA / abhinirvRttaH zItIbhUtaH amAyI yAvatkathaM bhagavAn samitaM AsIt // 16 // eSa vidhiranukrAnto bhagavatA rIyate - parAkramate'paro'pi mumukSuranenaiva pathA // 17 // iti bravImi / anvayArtha :- bhagavaM bhagavAna gAmaM - grAma vA athavA nagaraM nagaramA pavissa praveza rIne paraTTAe - jIbhakhone bhATe kaDaM - harelA ghAsaM khahAranI ese - gaveSaNA DaratA hatA ane suvisuddhaM suvizuddha arthAt ugama utpAdanA ane bheSazAnA ghoSothI rahita AhAranI esiyA - gavesaNA zodha urIne AyayajogayAe bhana - vayana - ayAMnA yogonI sthiratA pUrva sevitthA - te khAhAra sevana DaratA hatA // 8 // dicchA bhujathI vyAsa vAyasA jhagaDA adu - tathA rasesiNo pAegI pIvAnI chAvAnA je aNNe - jIbha sattA prAzI sayayaM sahA ghAsesaNAe - annapAsIne bhAMTe Nivaie - ciTThati - 4bhIna 352 jeThelA hatA pehAe - tene hekhIne ca ane mAhaNaM - brAraMbha samaNaM - zrama khAvelA atithi sovAgaM - thaMDAla mUsiyAriM vivihaM - vividha prAranA prAziyone purao - gAmapiMDolagaM - bhikhArI aihiM - jahArathI jilADI ca ane kukkuraM - dutarA sahi sAbhe ThiyaM - ubhelA jI ne tesi - tenI vitticcheyaM vRttichene vajrjjato patA sevA arthAt tene ardha patra prAranI aMtarAya tathA appattiyaM - tekhonA manamAM ko pae prajharanI aprIti na karatA evA vA pariharaMto - na thavA detA sevA bhagavaM bhagavAna maMdaM dhIre dhIre parakkame - tyAMthI STEREOGnanananananananananana384) - - - * - - - - - - - -
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikaLI jatA hatA ca - ane hiMsanALo - kuMthu Adi koIpaNa prANInI hiMsA na karatA evA prabhu vAsaM - AhAra pAnInI satyA - gaveSaNA zodha karatA hatA / 10-1112 // sUphayaM - dahIM vageremAM palADelA evA vI - athavA suva - sukAyelo evo sIyapis - ThaMDo AhAra tA - athavA purANamAd - ghaNA divasanA sevAyelA canA vagereno AhAra yuvaru - sAthavA athavA mAMDAnA AhAra bahu - athavA punA - java Adi nIrasadhAnyanA banelA jis - AhAranuM tane maLavA para vA - athavA bAda - na maLavA para - prabhu zAMta hatA // 13 / te - te mahAvIre - prabhu mahAvIrasvAmI sAtatya - utkaTuka - virAsana Adi AsanomAM besIne azunzI - nirvikAra bhAvathI jJALe - dharma - zukladhyAna zAn - dharatA hatA ca - ane sAhiM - svayaM nA aMta:karaNanI zuddhine vedanALe - dekhatA evA asm - nirIha bhAvathI 3 - urdhvaloka ga - adholoka = - ane nirivuM - tiryakloka to - A traNe lokanA svarUpanuM jJAya - dhyAnamAM vicAra karatA hatA, // 14 .. gajhala - kaSAyarahita vinayahI - gRddhibhAvarahita 7 - ane saheluM - zabda rUpa Adi viSayomAM gamu7i - mUrzita na thatA sAruM - sadA dhyAna magna rahetA hatA. A prakAre paravejImamALo - zubha anuSThAnomAM parAkrama karatA evA prabhue cha3mo vi - chadmasthAvasthAmAM sapi - eka vAra paNa pamADyuM - pramAda - nahIM vityA - karela. // 15 ||. - layameva - svayaM amalamAna - tattvone sArI rIte jANIne gAyoTTiI - Atmazuddhi dvArA gAyano - mana - vacana - kAyAnA yogone potAnA vazamAM karIne bALavu - zAMta maphatte - mAyArahita mAvAna - prabhu mAladaM - mAvajIva sAyaM - pAMca samiti ane traNa guptithI yukta vAsI - hatA // 16 // makathA -matimAnuM buddhizALI soLa - niyANArahita mALA - mAhaNa mAyA - prabhu mahAvIra svAmIe vAto - ghaNIvAra - A vizI - vidhinuM anusaro - AcaraNa karela hatuM. eTale bIjA mokSArthI AtmAoe paNa parva - A prakAre rathati - AcaraNa karavuM joIye tti semi - A pramANe huM kahuM chuM / 17 || bhAvArtha - grAma athavA nagaramAM praveza karIne prabhu udgama ane utpAdanAdinA badhA doSothI rahita zuddha AhAranI gaveSaNA karatA hatA, pachI mana - vacana - kAyA (246 thaIthaJthaithaItha0666666666thI lAvAra sUtra
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA yogonI sthiratA pUrvaka te AhArane vAparatA hatA / 9 // te bhikSA levA jatAM evA prabhune rastAmAM bhUkhathI vyAkula je kAgaDA Adi prANI anAja - pANI mATe jamIna upara beThelA dekhAtA hatA tathA brAhmaNa - anyasAdhu - - bhikhArI - atithi - caMDAla - bilADI ane kutarA Adi prANI kaMIka malavAnI AzAthI ubhelA dekhAtA hatA, teone koIpaNa prakAranI bAdhA ane aMtarAya paMhocADayA vagara prabhu tyAMthI dhIre dhIre cAlI jatA hatA ane te prANiyonA manamAM jarA paNa aprIti thavA detA nahotA, kuMthuvA Adi prANiyonI hiMsA na karatA evA prabhu bhikSA grahaNa karavA mATe pharatA hatA // 10-11-12 // lukhkho - suko ane ThaMDo kulthI athavA junA tathA nIrasa dhAnyano banela AhAra, jevo paNa prabhune AhAra maLI jato teo temAM saMtoSa mAnatA hatA, AhAra malavAM chatAM paNa athavA na malavAM chatAM paNa prabhu haMmezA zAMta rahetA hatA // 13 / - prabhu utkaTuka - godohikA - vIrAsana Adi AsanomAM besIne dharma- zukladhyAna dharatA hatA ane teo svayaMnA aMtaHkaraNanI zuddhine dekhatA evA urdhva - adho - ane tiryapha Ama traNe lokanA svarUpanuM ciMtana karatA hatA . 14 // prabhu mahAvIra svAmI akaSAyI hatA kAraNa ke kaSAyanA udayathI teoe koInA para paNa svayaMnI bhUkuTI vAMkI karI nahotI, teo zabdAdi viSayomAM Asakta thatAM nahotA, arthAt anukULa viSayomAM rAga ane pratikuLatAmAM dveSa karatA nahotA, teo haMmezA zubhaanuSThAnamAM ja pravRtta rahetA hatA, A prakAre teoe chadmasthaavasthAmAM ekavAra paNa pramAdanuM sevana karela nahotuM / 15 // saMsAranI asAratA ane tattvone svayaMmeva sArI rIte jANIne tathA Atmazuddhi dvArA mana - vacana - kAyAnA yogone svayaMnA vazamAM karIne mAyA rahita arthAt krodhAdi kaSAya na karatA evA prabhu haMmezA zAMta tathA pAMca samiti ane traNaguptithI yukta hatA . 16 In prabhu mahAvIrasamIe pUrvokata prakArathI AcaraNa karela hatuM, eTale ja bIjA mokSArthI purUSoe paNa te ja prakAre AcaraNa karavuM joIye ema zrI sudharmAsvAmI svayaMnA ziSya jaMbUsvAmIne kahe che. // 17 / bhAvArtha:- grAma athavA nagara meM praveza karake bhagavAn udgama, utpAdanAdi saba doSoM se rahita zuddha AhAra kI gaveSaNA karate the| phira mana, vacana, kAyA ke yogoM kI sthiratA pUrvaka usa AhAra kA sevana karate che ? zrI bAvAra sUtra969696969696969696969696969(247)
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSA lene ke lie jAte hue bhagavAn ko rAste meM bhUkha se vyAkula jo kaue Adi prANI dAnA pAnI ke lie jamIna para baiThe hue dikhAI dete the tathA brAhmaNa, zramaNa, bhikhArI, atithi, caNDAla, billI aura ku. Adi prANI kucha milane kI AzA se khar3e dikhAI dete the unako kisI bhI prakAra kI bAdhA evaM antarA pahuMcAye binA bhagavAn vahA~ se dhIre dhIre cale jAte the aura una prANiyoM para apane mana meM aprIti bhI na lA the / kunthu Adi prANiyoM kI hiMsA na karate hue bhagavAn bhikSATana karate the ||10 se 12 // rUkhA sUkhA, 'ThaNDA kulatthI kA athavA purAne tathA nIrasa dhAnyo kA banA huA, jaisA bhI AhAra bhagavAn ko mila jAtA, ve usI meM santoSa karate the| AhAra ke milane para yA na milane para bhagavAn sadA zAnta rahate the // 13 // bhagavAn utkaTuka, godohikA, vIrAsana Adi AsanoM se baiTha kara dharma dhyAna, zukla dhyAna kiyA karate. the aura ve apane antaHkaraNa kI zuddhi ko dekhate hue Urdhva, adho aura tiryak ina tInoM lokoM ke svarUpa kA cintana kiyA karate the ||14| bhagavAn mahAvIra svAmI akaSAyI the kyoMki kaSAya ke udaya se unhoMne kisI para bhI apanI bhrukuTI, TeDhI nahIM kI thI / ve zabdAdi viSayoM meM Asakta nahIM hote the arthAt anukUla viSayoM meM rAga aura pratikUla meM dveSa nahIM karate the / ve sadA zubha anuSThAna meM hI pravRtta rahate the| isa prakAra unhoMne chadmastha avasthA meM eka bAre bhI pramAda kA sevana nahIM kiyA thA // 15 // saMsAra kI asAratA aura tattvoM ko svayameva bhalI prakAra jAna kara tathA Atmazuddhi dvArA mana vacana kAyA ke yogoM ko apane vaza meM karake mAyA rahita arthAt krodhAdi kaSAya na karate hue bhagavAn sadA zAnta tathA pA~ca samiti aura tIna gupti se yukta the // 16 // prabhu mahAvIrasvAmIne pUrvokta prakAra se AcaraNa kiyA thA, isalie dUsare mokSArthI puruSo ko bhI isI prakAra AcaraNa karanA cAhie, aisA zrI sudharmAsvAmI apane ziSya jaMbUsvAmI se kahate hai ||17|| prathama zrutaskaMdha samApta -: prazasti : 5. pUjya tapAgacchAcArya Atma-kamala-labdhi bhuvanatilakabhadraMkara arUNaprabhasUrIzvaranA divyapAe vi.saM. 20655 varSe zrI AcArAMgasUtranA prathama zrutaskaMdhanuM saMpAdana tathA gujarAtI anuvAda munivarya vikramasenavijayae pUrNa karyo. // zubhaM bhUyAt // (348 popopopoppose zrI AcArAMga sUtra
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ NRORTree STKHAB zrI zAdIzvarAya namaH / zrI zaMkhezvara kAryamAthAya namaH // zrI OMkArAma mo namaH / yU. hAya-kamA labdhi-bhuvanatilaka zAMkarasUribhyo namaH // / vizvamAM prathama OMkAramA paMca parameSThI sthApana 11 phuTa U~cAI ane 8 phuTa paholAI sAthe navanirmita zrI OMkAra jaina tIrtha (bhabaMkaranagara) baDodarA-apadAvAra nezanala hAive naM. 8 (hAive Taca) para AkAra laI rahena che.. puNyAnubaMdhi puNya upArjanano mahAna lAbha RELESESERE A tIrthanAM jinAlaya nirmApanI sAtha saathe| pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavatAnA vihAradhAma rUpa.. mukhadira, suMdara upAyayo, tayAra he / Ayatana dharmazAlA, bhojanazAlA, vizAla gyAchAna hota, ( Adi nirmANamA Are . KazEXSIZETTEER