________________
परिषहोपसर्गान् घातिचतुष्टयं वा अभिभूय अद्राक्षीत् तत्त्वम् उपसर्गः परतीर्थिकैर्वा सोऽनभिभूतः प्रभुः समर्थो निरालम्बनतया - 'जिनवरवचनमन्तरेण नास्ति शरणं क्वचिल्लोके' इति भावनया यो महान् अणिमाद्यैश्वर्यदर्शनादपि तीर्थकृवचनाद् अबहिर्मनाः सन् प्रवादेनआचार्यपारम्पर्योपदेशेन सर्वज्ञवाक्येन वा प्रवाद-सर्वज्ञोपदेशं तीर्थिकप्रवादं वा जानीयात् सहसम्मत्यामिथ्यात्वकलङ्करहितया मत्या परव्याकरणेन-तीर्थकदागमेन अन्येषां वा आचार्यादीनामन्तिके श्रुत्वा. यथावस्थितवस्तुसद्भावमवधारयेदिति ॥ १६७ ॥ ___ अन्वयार्थ :- जे - ४ ५३५ महं - भडान भेटले 3 वधुभा छ तथा अबहिंमणे -
नु यित्त तीर्थ ४२प्रभुनी मानी. १९८२ नथी तथा अभिभूय - परिष8-3५सान ®तीने ) अदक्खू - तत्पने हेयु छ तथा ४ पु३५ अणभिभूए - परिष8-3५सो द्वा२५॥४त थयेदा नथी ते णिरालंबणयाए - निराin २४ाम पभू - समर्थ थाय छे. पवाएणं - सर्वशना पायथी पवायं - अन्यतीर्थयाना शयनी जाणिज्जा - परीक्षा रे, सहसम्मइयाए - स्वयंनी बुद्धिथी अथवा परवागरणेणं - भागमयी वा - २५५५! अपेसि अंतिए - Gllanमोन पासेथा सुच्चा-सोच्चा - Aiमणीने वस्तुन। २५३पने onet.
ભાવાર્થ :- જે પુરૂષ-પરિષહ-ઉપસર્ગ દ્વારા તથા અન્યતીથિયો દ્વારા પરાજિત થતો નથી તે પુરૂષ નિરાવલમ્બ રહેવામાં સમર્થ થાય છે. કારણ કે તે જાણે છે કે આ જગતમાં માતા-પિતા સ્ત્રી-પુત્ર આદિ કોઈપણ દુર્ગતિમાં જતાં જીવની રક્ષા કરી શકતા નથી, ફક્ત તીર્થંકર પ્રભુના વચનોનું આચરણ કરવાથી જ દુર્ગતિમાં જતાં બચી શકાય છે. આ પ્રમાણે જાણીએ-સમજીને મોક્ષાર્થી પુરૂષોએ તીર્થંકરપ્રભુની આજ્ઞામાં જ સ્વયંનું મન લગાવવું જોઈએ અને અન્યતીર્થિયોની અણિમાં આદિ સિદ્ધિઓને દેખીને પણ તીર્થંકરપ્રભુની આજ્ઞા સિવાય બીજે મન લગાડવું ન જોઈએ. તીર્થંકર પ્રભુના વચનો द्वारा मान्यतार्थयाना मतनी परिक्षा ४२ अने वस्तु तत्पने सम. ॥ १६७ ॥
भावार्थः- जो पुरुष परीषह उपसर्गों द्वारा तथा अन्यतीर्थियों द्वारा पराजित नहीं होता है वह पुरुष निरवलम्ब रहने में समर्थ होता है क्योंकि वह यह जानता है कि इस जगत् में माता पिता और स्त्री पुत्र आदि कोई भी दुर्गति में जाते हुए जीव की रक्षा नहीं कर सकते हैं, केवल तीर्थंकर भगवान के वचनों का आचरण करने से ही दुर्गति से रक्षा हो सकती है ऐसा जान कर मोक्षार्थी पुरुष को तीर्थंकर भगवान् की आज्ञा में ही अपना मन लगाना चाहिए और अन्यतीर्थियों की अणिमा आदि सिद्धियों को देख कर भी तीर्थंकर भगवान् की आज्ञा से बाहर मन नहीं लगाना चाहिए । तीर्थंकर भगवान के वचनों द्वारा अन्यतीर्थियों के मन की परीक्षा करे और वस्तु तत्व को समझे ॥१६७॥
(२००)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO | श्री आचारांग सूत्र