________________
भावार्थ :- कोई पुरुष कर्म के उदय से संयम का पूर्णतया पालन करने में समर्थ नहीं होते हैं फिर भी उनकी प्ररूपणा शुद्ध होती है । इन पुरुषों के आचार में दोष होने पर भी ज्ञान में कोई दोष नहीं है । अतः ये ज्ञान से भ्रष्ट न होने के कारण दर्शन को दूषित नहीं करते हैं परन्तु जो ज्ञान से भी भ्रष्ट है और अपने असंयम जीवन एवं शिथिलाचार का समर्थन करते हुए उसे शास्त्रसम्मत बताने की धृष्टता करते हैं वे दर्शन का नाश करने वाले महाअज्ञानी हैं ॥ १९० ॥
अपरे पुनर्बाह्यक्रियोपेता अप्यात्मानं नाशयन्तीत्याह -
णममाणा वेगे जीवियं विष्परिणामंति पुट्ठा वेगे णियति जीवियस्सेव कारणा, णिक्खतं वि तेसिं दुणिक्खतं भवइ, बालवयणिज्जा हु ते णरा पुणो पुणो जाई पकप्पिंति अहे संभवंता विद्दायमाणा अहमसीति विउक्कसे उदासीणे फरुसं वयंति, पलियं पकत्थे अदुवा पकत्थे अतहेहिं, तं वा मेहावी जाणिज्जा धम्मं ॥ १९१ ॥
नमन्तोऽपि द्रव्यतो श्रुतज्ञानार्थम् एकं संयमजीवितं विपरिणामयन्ति अपनयन्ति । परीषहैः स्पृष्टा वा एके निवर्तन्ते संयमालिङ्गाद्वा असंयमजीवितस्यैव कारणात् । निष्क्रान्तमपि तेषां दुर्निष्क्रान्तं भवति यतो बालवचनीयाः प्राकृतपुरुषा गह्यः खलु ते नरा इति । किञ्च पुनः पुनर्जातिं प्रकल्पयन्ति । अधः अधः संयमस्थानेषु संभवन्तः - वर्तमाना अपि विद्वस्यमानाः विद्वांसो वयमिति मन्यमाना अहमस्मीति व्युत्कर्षेयुः । उदासीनानपि - मध्यस्थान् स्खलितचोदनोद्यतान् परुषं वदन्ति । कथमिति चेत्, पूर्वाचरितं पलितं त्वं तृणहारोऽसीत्यादिकं प्रकथयेत् अथवा प्रकथयेदतथ्यैः कुण्टमुण्टादिभिर्गुणैर्मुखविकारादिभिर्वा । उपसंहरन्नाह - तद् वाच्यमवाच्यं वा तं वा धर्मं मेधावी जानीयादिति ॥ १९१ ॥
-
अन्वयार्थ :- एगे - णममाणा - उपरथी विनय रतां होवा छतां पए। जीवियं - संयमनुवनथी विष्परिणामंति - स्वयं, स्वयंने पाडी छे छे. वा जने एगे - डो पुट्ठो - परिषहोनो स्पर्श पामीने जीवियस्सेव कारणा - असंयमवनने भाटे णियदृति संयमधी निवृत्त व भय छे. तेसिं तेनुं णिक्खतं विनिष्टभएर पाए। दुष्णिक्खतं दुर्निष्ट भए। भवइ - थाय छे. ते - ते णरा - मनुष्य बालवयणिज्जा - अज्ञानी वोना द्वारा पए। निहनीय थाय छे. पुणो पुणो- वारंवार जाई - ४-५ -भराने पकपिंति - प्राप्त थाय छे. ते अज्ञानवश अहे नीया स्थानमां संभवता रहेवा छतां पा
-
-
-
-
(२३२ooooooooooooo श्री आचारांग सूत्र