________________
लोकसारनामक पंचम अध्ययन
प्रथम उद्देशकः ) ચોથા અધ્યયનમાં સમ્યક્ત્વ અને તેના અન્તર્ગત જ્ઞાનનું કથન કર્યું, તેનું ફળ ચારિત્ર છે અને ચારિત્ર જ મોક્ષનું મુખ્ય કારણ છે અને લોકમાં સારભૂત છે. જેથી આ અધ્યયનનું નામ લોકસાર છે અને તેમાં ચારિત્રનું વર્ણન કરેલ છે.
चौथे अध्ययन में सम्यक्त्व और उसके अन्तर्गत ज्ञान का कथन किया गया है । सम्यक्त्व और ज्ञान का फल चारित्र है और चारित्र ही मोक्ष का प्रधान कारण है और लोक में सारभूत है । अतएव इस पांचवें अध्ययन का नाम लोकसार है और इसमें चारित्र का वर्णन किया गया हैअनन्तरं ज्ञान प्रतिपादितं तस्य च चारित्रफलत्वात् तत्पालनार्थं च अचारित्रिणां दोषानाह -
आवंती केयावंती लोयंसि विप्परामुसंति अट्ठाए अणट्ठाए वा, एएसु चेव विप्परामुसंति, गुरू से कामा, तओ से मारस्स अंतो, जओ से मारस्स अंतो तओ
से दूरे, णेव से अंतो णेव से दूरे ॥ १४१ ॥ यावन्तः केचन जीवा लोके विपरामृशन्ति - हिंसन्ति अर्थाय अनर्थाय वा एतेषु चैव विपरामृशन्ति - यान् जीवान् हिंसन्ति तेष्वेव जीवयोनिषूत्पद्यन्ते हिंसाफलं च दुःखमनुभवन्ति । नागार्जुनीयास्तु पठन्ति - ‘जावंति केइ लोए छक्कायवहं समारंभति अट्ठाए अणट्टाए वा' इत्यादि गतार्थम् । यतो गुरवस्तस्य कामाः, ततः स मारान्ते वर्तते, यतः स मारान्ते ततः स परमपदात् तदुपायाच सुखादा दूरे । सम्यग्दष्टिरेतत्प्रणेता वा नैव स अन्ते नैव दूरे भिन्नग्रन्थित्वात् घातिकर्मक्षयाद्वेति
॥१४१॥
अन्वयार्थ :- लोयंसि - मदोभा आवंती - यावंती - ४ केयावंती - ओ मनुष्य अट्ठाए - अर्थथा भेटले 3 प्रयो४नथी अथवा अणट्ठाए - अनर्थया. भेटले : १२ प्रयो नथी. विप्परामुसंति - प्रायोना पात (सि.) ४२ , एएसु चेव - ते ते४ प्रालियोमा विप्परामुसंति - Yन्म घा२९॥ ४३ छ अर्थात् ते ४ योनियोमा उत्पन्न याय छ, से - ते २मशानपाने माटे कामा - ममोगाने त्यागपा गुरू - Urjहिन छ, तओ - ते. १२९४थी से - ते मारस्स अंतो-मारंतो - मृत्युन। ६६२ छ जओ - भ3 से -
. श्री आचारांग सूत्र 900000000000000000000000000७(१५९